Pytje Metodologji e kerkimit -Ç’është Hulumtimi ? Hulumtimi është një mënyrë sistematike e gjetjeve të përgjigjeve për pyetje/çështje të parashtruara Hulumtimi është një kërkim sistematik, i qëllimshëm dhe i precizuar për njohuri të reja, shkathtësi, qëndrime dhe vlera ose për ri-interpretimin e njohurive, shkathtësive, qëndrimeve dhe vlerave ekzistuese
Pse e studiojmë hulumtimin? 1 Produkt i proceseve të të nënit, i m!ështetur nga akumulimi i përvojës, duke për"shirë dokumentimin e gjetjeve nga hulumtimi# $ %tudentët në studime masteri të &olegjit 'liria zhvillojnë hulumtim për të dhënë një kontri!ut origjinal tek njohuritë dhe përm!ushin një kusht për të marrë titullin përkatës# ( Hulumtimi u siguron atyre me njohuritë dhe shkathtësitë e kërkuara për të marrë vendime të sakta dhe të in"ormuara# 1 $ (
1 $ (
Tipe të ndryshme hulumtimi ? )naliza* m!lidhen të dhëna të ndryshme dhe !ëhen studime për të dalluar modelet dhe parimet, që mund të drejtojnë veprimet e mëvonshme# +aportimi* sjelljet, !esimet, mënyrat, dhe vëzhgimet e grupeve speci"ike identi"ikohen, raportohen dhe interpretohen# &omparative* dy ose më shumë situata ose "enomene studiohen për të përcaktuar ngjashmëritë ose dallimet midis tyre# eskriptive* sh"rytëzohet atëherë kur o!jektivi është sigurimi i përshkrimeve speci"ike të sjelljes, !esimeve, situatës, etj# Ç’është dizajni hulumtues ? .uhet ndryshe projekt0 propozim hulumtimi jë propozim hulumtimi është i ngjashëm në disa mënyra me një projekt propozim tjetër# %idoqo"të, një propozim hulumtimi adreson një projekt speci"ik* hulumtim akademik ose shkencor# 2ormat dhe procedurat për një hulumtim të tillë tillë janë të de"inuara mirë nga "usha e studimit# &jo nënkupton, që propozimet për hulumtim janë përgjithësisht më të sakta se projekt propozimet më pak "ormale# Si selektohet një temë? 3ema 3ema e hulumtimi ose titulli duhet të jetë speci"ik s peci"ik dhe i qartë# 3ema duhet të tregojë qartë kush, kus h, ç"arë, kur, pse, ku dhe si# &y është "okusi i hulumtimit tuaj# Faktorët e mëposhtëm duhet të drejtojnë përzgjedhjen përzgjedhjen e një teme/titulli:
–
–
4undësia për hulumtim 5nikaliteti i hulumtimit
– .ëllimi i hulumtimit – Për"itimi nga hulumtimi – 6lera teorike e hulumtimit – 6lera praktike e hulumtimit 1 ë shumë "usha, parimisht, nuk synohet vetëm 7të njihen "aktet "ak tet dhe të kuptohen lidhjet vetëm për t8i ditur# e përpiqemi të mësojmë e të kuptojmë me qëllim që pastaj të jemi në gjendje të veprojmë më mirënga sa vepronim më parë8# $ jë titull i mirë zakonisht është një kompromis midis koncizitetit dhe eksplicites# 4egjithëse duhet, që titujt të jenë aq për"shirës, sa të tregojnë natyrën e hulumtimit# ( jë mënyrë e mirë për të shkurtuar gjatësinë e titujve është shmangia e "jalëve, të cilat nuk i tregojnë asgjë leuesit# Për shem!ull, 7Hulumtim m!i###8, 7%tudim lidhur me ###8, etj#
1 $ ( : ;
Shembull i speciikimit të temës ? 2usha e interesit* rita e diellit 4ë e speci"ikuar* dikimi i dritës dr itës së diellit 9dhe më e speci"ikuar* dikimi i dritës së diellit te !anorët e )laskës 9dhe më shumë speci"ike* dikimi i dritës së diellit te gratë shtatzëna të )laskës 9dhe më tej* +oli i dritës së diellit diellit te shijet kulturore te gratë shtatzëna të të )laskës )laskës dhe kontaktet e tyre sociale 9dhe më shumë* +oli negativ i mungesës së dritës së diellit në zhvillimin e shijeve kulturore te gratë shtatzëna të )laskës nëpërmjet "renimit të kontakteve sociale#
) i plotëson parakushtet< 1 9ksplicite $ &oncize ( &jo temë u përgjigjet disa pyetjeve* 10 ="arë< > +oli negativ i dritës së diellit $0 &ush< > ?ratë shtatzëna (0 &u< > ë )laskë 0 %i< > ëpërmjet "renimit të kontakteve sociale 1 $ (
◦
◦
◦
!jë temë e re ? 2usha e interesit* @idershipi në tranzicion 4ë speci"ike* +aporti i lidershipit teknik me ndryshimet shoqërore të plani"ikuara 9dhe më speci"ike* +aporti shkakësor i lidershipit teknik me ndryshimet shoqërore të plani"ikuara pas lu"tës në &osovë# Për"undimtare* +aporti shkakësor i lidershipit teknik me ndryshimet shoqërore të plani"ikuara pas lu"tës në &osovë* ) sjellin strategjitë drejtuese progresin e parashikuar< !dërtimi i një propozimi për hulumtim ? ' - Hyrje %"ondi )rsyetimi i studimit 2ormulimi i pro!lemit
◦
◦
◦
1 $ ◦
◦
(
A!jektivat omethënia e studimit .ëllimi dhe ku"izimet
"""# Metodologjia ? izajni i hulumtimit Burimi i të dhënave dhe metoda e m!ledhjes së tyre 4!ledhja e të dhënave sekondare 4!ledhja e të dhënave primare 4ostrimi )naliza e të dhënave
"# 1
Hyrja Hyrja është një pjesë e studimit, që u siguron leuesve s"ondin e in"ormacionit për hulumtimin# Cshtë qëllimi për të dhënë një kornizë për hulumtimin, në mënyrë që leuesit të kuptojnë se si lidhet ky hulumtim me të tjera të llojit# $ ormalisht hyrja "illon me një deklaratë të përgjithshme të zonës pro!lemore, me një "okus në një pro!lem speci"ik hulumtimi, e cila ndiqet nga një arsyetim për studimin në "jalë# Përgjithësisht hyrja m!ulon tre elementët e mëposhtëm*
•
•
Sondi ? Puna e mëparshme mëparshme ose relevante rishikohet në këtë seksion# ="arë ishte/është< ="arë është !ërë/po !ëhet< &ur ka ndodhur< %i është punuar në drejtimin përkatës< 2okusi i shkrimit tek arsyet e studimit si dhe tek o!jektivat e tij# $rsyetimi i studimit 2ormuloni qartësisht, se përse po e !ëni këtë studim# Por duhet të lidhet me çështjen hulumtuese# &ontrolloni arsyetimin tuaj, a është ai i arsyeshëm<
Çështja hulumtuese 1 Pro!lemi është një aspekt për të cilin shqetësohet hulumtuesi, mendon për të dhe për të cilin dëshiron të gjejë zgjidhje# Cshtë lokalizimi i një zone pro!lemore !renda një konteksti të caktuar, duke për"shirë kush ose ç"arë, ku, kur dhe pse për atë situatë pro!lemore# %bjekti&at e studimit 1 A!jektivi duhet të jetë zgjidhja e pro!lemit ose gjetja e përgjigjes për pyetjen/et# ëse nuk ka një "ormulim të qartë të pro!lemit, atëherë qëllimi dhe metodat janë të pakuptimta#
• • •
'omethënia e studimit Para se të shkruani domethënien e studimit tuaj, pyesni veten për çështjet e mëposhtme* ) do të ndikojnë rezultatet programet, metodat dhe/ose ndërhyrjet< ) do të kontri!uojnë rezultatet në zgjidhjen e pro!lemit< ) do të ndikojnë rezultatet tek vendimarrja e organizatave apo kompanive< ="arë do të përmirësohet ose ndryshohet si rezultat i hulumtimit< %i do të implementohen rezultatet e studimit dhe ç"arë inovacionesh do të provokojë studimi< (okusi dhe kuizimet 2okusi dhe ku"izimet adreson mënyrën se si do të ngushtohet studimi# &jo !ëhet për të shpjeguar gjërat, që nuk do të !ëni dhe pse keni vendosur të mos i !ëni# &ëto gjëra janë të tilla si* @iteratura, që nuk do të rishikoni dhe pse jo0# Popullata, që nuk do të studioni dhe pse jo0# Procedurat metodologjike, që nuk do të sh"rytëzoni dhe pse jo0#
P)*S$ ""# Shletimi i literaturës +lera e shletimit të literaturës 1 5 ndihmon hulumtuesve të shohin ide të hulumtuesve të tjerë# $ 5 ndihmon hulumtuesve të shohin rezultatet e të tjerëve të ngjashme ose me relevancë0 në hulumtimet e tyre# ( Pesha e in"ormacionit hulumtues nga një sh"letim literature në raport me shqetësimet dhe situatën e hulumtuesit#
•
•
•
•
,ëllimi i shletimit të literaturës dan me leuesit rezultatet e studimeve të tjera, të cilat janë të lidhura ngushtë me studimin në "jalë# 9 lidh studimin me një diskutim më të gjerë, në vazhdim, lidhur me një temë, duke plotësuar pjesët e re!usit# %iguron një kornizë për vendosjen e rëndësisë së studimit, si dhe një pikëm!ërritje për krahasimin e rezultateve të një studimi me gjetje të tjera# D&ornizonE pro!lemin e identi"ikuar më herët#
Hapat e një shletimi literature 1 Hapi 1* 2illo, duke identi"ikuar "jalë apo "raza të do!ishme kyçe në lokalizimin e materialeve në një !i!liotekë akademike në kolegj/universitet ose/dhe "aqe interneti# &ëto "jalë kyçe mund të dalin në pah gjatë identi"ikimit të temës dhe mund të rezultojnë nga o!jektivat e studimit# $ Hapi $* 4e këto "jalë ose "raza kyçe në mendje, shkohet në një !i!liotekë tjetër dhe "illohet kërkimi në katalogun e saj për shem!ull, revista dhe li!ra0# Ase shkohet në një qendër interneti# ( Hapi (* 2illimisht juve ju duhet të përpiqeni të lokalizoni $F raporte hulumtimesh në artikuj ose li!ra lidhur me hulumtimin e temës suaj# Guve do t8ju duhet të vendosni prioritete në kërkimin
për artikuj revistash dhe li!ra, sepse ato janë më të lehtë për t8u lokalizuar dhe marrë, se sa "aqet e internetit# Hapi * Pas gjetjes së këtij grupi "illestar artikujsh, juve do të duhet t8i leoni me kujdes dhe "otokopjoni ato, që kanë rëndësi primare për temën tuaj# ë procesin e selektimit, juve do t8ju duhet të shikoni tek a!strakti# ?jatë gjithë këtij procesi, juve do t8ju duhet të përcaktoni, nëse artikulli ose kapitulli do të jepnin kontri!ut në të kuptuarit tuaj të literaturës për studimin tuaj# : Hapi :* Pasi të identi"ikoni literaturën e do!ishme për hulumtimin tuaj, ju mund të "illoni të dizajnoni hartën e literaturës për temën tuaj# &jo hartë është siguron një organizim të do!ishëm për të pozicionuar studimin tuaj !renda një njësie më të gjerë të literaturës në një temë të caktuar# ; Hapi ;* ë të njëjtën kohë, që ju jeni, duke organizuar literaturën, ju jeni gjithashtu duke dra"tuar përm!ledhjen e shumicës së artikujve relevantë# &ëto përm!ledhje kom!inohen në një rishikim "inal literature, që ju e paraqisni në propozimin tuaj "inal të hulumtimit#
P)*S$ """# M*T%'%-%.)"$ Çarë duhet bërë tek metodologjia? 1 %eksioni i metodave dhe procedurave është me të vërtetë zemra e propozimit për hulumtim ose e vetë hulumtimit# )ktivitetet e këtij seksioni duhet të shpjegohen me sa më shumë detaje, që të jetë e mundur# $ 3regoni hapat metodologjikë, që do të ndërmerrni për t8i përgjigjur çdo pyetjeje ose për të testuar çdo hipotezë ose pro!lem të "ormuluar në studimin tuaj# ( 3regoni metodën e m!ledhjes së të dhënave, procesin e intervistave, numrin e mostrës, analizën e të dhënave, etj#
1 1 1 $
Mbledhja e të dhëna&e %kiconi planin e përgjithshëm të m!ledhjes së të dhënave# &jo mund të për"shijë m!ledhjen e të dhënave primare dhe sekondare# 3ë dhënat primare* )nketa, vëzhgimi, in"ormatorë kyçë, diskutim disku tim grupor, !isedë e strukturuar, intervistë, pyetësor, etj# 3ë dhëna sekondare* )nalizë literature/ artikujsh 3ë dhëna primare* nënkupton, që pjesë të veçanta të in"ormacionit duhet të m!lidhen nga ana e hulumtuesit# 3ë dhëna sekondare* nënkupton census, një komplet të të dhënash të papërpunuara, një vepër e pu!likuar, li!ra, artikuj dhe in"ormacione të tjera të m!ledhura në këtë drejtim për një qëllim të ngjashëm#
$nketimi 1 .ëllimi i anketimeve është marrja e përgjigjeve për të njëjtat pyetje nga një numër goha i madh individësh# $ )nketimi është veçanërisht i do!ishëm për studimin e pro!lemeve të tilla si për shem!ull opinioni pu!lik# ( )nketimet !ëjnë pyetje m!i çështjet e mëposhtme të respondentëve* %jellje ◦
◦
◦
◦
1 ◦
◦
$ ◦
◦
( ◦
◦
◦
◦
: ◦
◦
.ëndrime, !esime, opinione Pritje johuri, etj#
Tipe të anketime&e Pyetësorë të postuar dhe të vetëadministruar Përparësi* të lirë dhe të lehtë për t8u realizuar nga hulumtuesi të lehtë për t8u plotësuar nga respondenti# 4angësi* shkallë e ulët përgjigjeje kushte të panjohura parapëlqim për pyetje të m!yllura dhe të thjeshta# 'ntervistat tele"onike Përparësi* 3ë lehta dhe relativisht të lira 4angësi* koha e ku"izuar nuk për"shihen njerëzit pa tele"on# 'ntervista !allë-për-!allë me pyetësorë Përparësi* shkallë e lartë përgjigjeje, kohë e gjatë interviste, pyetje standarde# 9 metë* kushton shtrenjtë# 'ntervista personale me shumë pyetje me "und të hapur Përparësi* përgjigje të detajuara dhe të papritura# 4angësi* kushtron shtrenjtë, numër i ku"izuar respondentësh# iskutim në grup të "okusuar Përparësi* sh"rytëzim e"ektiv i kohës# 4angësi* vështirë për t8u moderuar vështirë për t8u regjistruar#
+ëzhgimi 1 jë pjesë e madhe e asaj, që hulumtuesi !ën në terren është ës htë të jetë i vëmendshëm dhe të dëgjojë me kujdes# $ jë vëzhgim nuk është vetëm të shohësh diçka, është një të vërejtur s hkencor# ëpërmjet vëzhgimit mund të vërehen gjëra, të cilat normalisht mund të anashkalohen# ( 4!i të gjitha, vëzhgimi nënkuppton një gjendje kujdesi të veçantë pra, jo vetëm 7me pa8, por 7me kqyr8# 1 $ ( :
,ëllimet kryesore të &ëzhgimit/ &uptimi më i mirë i gjërave# 4undësimi i shikimi të gjërave, që janë të ndryshme nga çështjet rutinore# 4undësimi për të mësuar gjëra, për të cilat njerëzit nuk janë të gatshëm për të "olur# 6lerësimi i njohurive personale dhe përvojës për të përmirësuar të kuptuarit# 3ipe të vëzhgimit Vëzhgim pa pjesëmarrje
6ëzhgimi thjesht në statusin e vëzhguesit pa marrë pjesë në aktivitetet përkatëse# Vëzhgim me pjesëmarrje *
1
Pjesëmarrje në aktivitetet e një komuniteti, si për shem!ull takime, diskutime, ceremoni, etj# 6ëzhgimi !ëhet në mënyrë për"shirëse si pjesëmarrës#
I &jo i jep vëzhguesit një mundësi për të qenë a"ër njerëzve dhe për të kuptuar komunitetin, institucionin, aktivitetet ose "enomenet e vëzhguara# "nter&ista / 4ënyra për të m!ledhur in"ormacione nga grupe dhe individë me anë të !isedës me një qëllim/e speci"ik/e# 1 Përparësit e intervistave* )daptimi in"ormacione dhe sqarime shtesë0# 'n"ormacione nga mënyra, se si jepet përgjigjja# $ 4angësitë e intervistës* %u!jektive me rrezik anësie# &omunikimi me "jalë është i vështirë# ◦
◦
◦
◦
Tipet Tipet kryesore të intervistës ◦
◦
1 ◦
◦
1 ◦
◦
◦
'ntervista e pastrukturuar intervista e lirë0 %tructured and %cheduled 'ntervieJs 'ntervista e pastrukturuar e lirë, in"ormale0* Përgatiten vetëm çështje kryesore kryesisht !azuar në pyetje me "und të hapur 3ë dhëna të m!ledhura nga grupe dhe individë0 9 lirë, e hapur, me iniciativë dhe ndërvepruese, por vështirë e strukturueshme dhe vështirësi në gjetjen e "akteve# 'ntervista të strukturuara dhe të caktuara* Përgatitje e një liste pyetjesh pyetje të hapura dhe të m!yllura0# 3ë dhënat m!lidhen nga grupe dhe individë# Cshtë "ormale/zyrtare, ka ku"izime pyetje-përgjigjesh m!i !azën e një kornize të dhënë, e lehtë për t8u strukturuar dhe për të prezantuar prez antuar gjetjet e "akteve# Intervista e strukturuar
'n"ormacione mund të m!lidhet nga grupe/individë, duke përgatitur një listë pyetjesh# 1 3ipare domethënëse* 9 sh"rytëzuar gjerësisht për in"ormacion kualitativ ku alitativ## 9 aplikuar gjerësisht për të plotësuar 7gropa të zeza8 in"ormacioni dhe për të m!ledhur të dhëna shtesë# 2leksi!ilitet në sekuencën e pyetjeve, gjë e cila e !ën repsondentin të ndjehet komod shto/hiq ose rikon"iguro pyetjet0 %iguron një kuptim të plotë të çështjeve/o!jektit të intervistës/!isedës# ◦
◦
◦
◦
Intervista e caktuar
Cshtë pak a shumë si intervista e strukturuar, por dallon në aspektet e mëposhtme* 1 jerr in"ormacione nga individë në pozicione të larta menahuese $ 'ntervista caktohet sipas kërkesës dhe me pëlqim# ( 3emat, që do të hulumtohen duhet të !ëhen të qarta paraprakisht, shpesh të shkruara dhe të dorëzuara zyrtarisht#
ata, koha, kohëzgjatja dhe vendi i intervistës shpesh janë të caktuara, duke lënë pak ose aspak hapësirë për "leksi!ilitet# 'n"ormatorë kyçë/diskutime grupore 4undësisht intervista të strukturuara dhe të pastrukturuara0
◦
◦
◦
◦
4!ledhja e in"ormacionit nga* ikush, që është i "amiljarizuar me një kulturë t caktuar dhe mund të jetë dëshmitar në ngjarje domethënëse# ikush, që është i për"shirë në punën në terren# ikush, që kalon kohë me hulumtuesin# )ta, që kanë njohuri të !ollshme dhe vetëdije të lartë lidhur me o!jektin e studimit si dhe me kontekstin e tij
Pyetësorët Hapa themelorë në hulumtimin anketues
1# 2illo me një hipotezë hulumtuese $# Kgjidh një metodë të pyeturi* )nketim nëpërmjet postës 'ntervista !allë-për-!allë 'ntervista tele"onike ◦
◦
◦
Tipe Tipe të inormacionit për t!u m"ledhur
1# )tri!ute* për"shin karakteristika personale ose socioekonomike, si seksi, mosha, gjendja civile, civile, "eja dhe punësimi# $# %jellja* për"shin ç"arë ka !ërë individi, është duke !ërë dhe mund të !ëjë në të ardhmen# (# .ëndrime* nënkuptojnë vlerësim dhe merren me atë, se si ndjehen njerëzit m!i një çështje të caktuar# # Besimet* zakonisht vlerësohen, duke pyetur, nëse diçka është e saktë ose e ga!uar# =ështje thel!ësore për t8u m!ajtur mend në "ormatimin e pyetësorëve* 1 3ë gjitha pyetjet e m!yllura duhet të kodohen paraprakisht, duke lënë hapësirë për sa më shumë alternativa# $ ?jithmonë për"shini një kategori 73jetër/3ë tjera8, sepse mund të duhet# ( Për"shini pyetje "iltruese dhe siguroni direktiva të qarta, në mënyrë që respondentët të leojnë vetëm pyetjet, që janë relevante për rrethanat e tyre#
=do pyetjeje duhet t8i shënohet numri# ëse duhet, kokat e seksioneve dhe të nënseksioneve janë një udhëzues i do!ishëm si për respondentin, ashtu edhe për hulumtuesin# ëse ndryshon tema, atëherë duhet të shkruhet një "jali hyrëse për temën në vazhdim# : uk lejohet ndarja e pyetjes në "leta të ndryshme, por as rasti, kur pyetja shënohet në një "aqe dhe përgjigja kërkohet në "aqen tjetër# ; jë numër identi"ikues duhet të vendoset para çdo pyetjeje, për të mundësu ar kontrollimin # ?jithashtu, duhen dërguar letra për të rikujtim, nëse pyetësorët nuk kthehen# =do intervistë duhet të "illojë me një hyrje të shkurtër* 1 jo"timi, se kush është intervistuesi $ Arganizata e për"aqësuar nga intervistuesi ( .ëllimi i intervistës/studimit
'izajni i pyetësorit 1 jë lidhje kyçe duhet të vendoset midis qëllimeve të hulumtimit o!jektivave0 dhe pyetjeve individuale nëpërmjet çështjeve hulumtuese# .ëllimi i hulumtimit* hulumtimit* z!ërthimi i "aktorëve, të cilët mund mund të shpjegojnë arsyet e regjistrimit të studentëve në studimet 4aster në 5niversitetin '@'+')# =ështja
Pyetjet
)rsyet për aplikim
="arë kërkoni ju* )vancim në karrierë# dryshim në karrierë# 3itull 3itull më të lartë# Përvojë më të madhe akademike, etj# dikimi i së kaluarës %a vjet përvojë pune ka kandidati< Lilat speci"ika të kësaj përvoje lidhen me aplikimin< dikimi i gjinisë ="arë gjinie ka kandidati< ) ka relevancë gjinia në përzgjedhjen e drejtimit të studimit< dikimi i "ormimit akademik &u ka studiuar më parë kandidati< dhe çështjeve të përkatësisë %i e përshkruan kandidati përvojën e tij akademike< =8mendim ka kandidati për insititucionin akademik, ku po aplikon<
Tipe pyetjesh / ë pyetësorë mund të sh"rytëzohen tipe të ndryshme ndr yshme pyetjesh# Për shem!ull, të hapura vs të m!yllura, përgjigje një"ishe vs shumë"ishe, rangimi, shkallëzimi# 1 Pyetje të hapura vs të m!yllura %humë ekspertë këshillojnë sh"rytëzimin e pyetjeve të m!yllura# %idoqo"të, pyetjet e hapura mund të jenë të do!ishme# %hem!ull* Lilat mendoni, se janë arsyet e stresit në punë< Përgjigjja ndaj kësaj pyetjeje do të na jepte artikulime të ndryshme të gjera# ëse do të ishim të interesuar për të pasur gjykimin speci"ik të çdo respondenti, atëherë kjo do të ishte shumë e do!ishme ëse do të donim të përm!lidhnim përgjigjet, atëherë një qasje më e mirë do të ishte* %hem!ull* Pse mendoni, se shkaktohet stresi në punë< etyrat e shumta ο &u"izimet në kohë ο )"ati i shkurtër ο Presioni në punë ο 5dhëzimet e paqarta ο )m!ienti "izik i papërshtatshëm ο 3jetër ju lutem speci"ikoni0 ο MMMMMMMMMMMMMM
Përgjigje një"ishe vs shumë"ishe &ur dizajnohen pyetjet, sigurohemi, që kemi menduar mirë, nëse duam, që respondentët të japin përgjigje një"ishe apo shumë"ishe# Për shem!ull, nëse pyesim*
Shembull/ Lilat nga mënyrat e mëposhtme sh"rytëzoni për të ardhur në universitet< )uto!us ο 6eturë 6eturë personale ο 4otor ο Biçikletë ο ë këm!ë ο 3jetër ju lutem speci"ikoni0 ο MMMMMMMMMMMMMMMMM ë këtë rast, respondenti do shënonte disa përgjigje#
Shembull/ Lila është mënyra më e zakonshme, që sh"rytëzoni për të ardhur në universitet< )uto!us ο 6eturë 6eturë personale ο 4otor ο Biçikletë ο ë këm!ë ο 3jetër ju lutem speci"ikoni0 ο MMMMMMMMMMMMMMMMM ë këtë rast, respondenti do të shënonte vetëm një përgjigje# Përgjigje të ranguara ganjëherë është e do!ishme për respondentët res pondentët të rangojnë një komplet opsionesh, duke u vënë numra nga 1 deri në një numër maksimal për të cilin jemi të interesuar# %hem!ull* 6endosini 6endosini sipas rëndësisë elementët e mëposhtëm të pushimeve në kamp privat* pr ivat* 6endosni 6endosni numra në rendin 1 deri në , ku 1 ka më shumti rëndësi0 ο )jër i pastërt ο 4o!iliteti %hpenzimet e pakta ο jerëzit më të hareshëm ο )tmos"era më e mirë ο Përgjigjja e shkallëzuar jë qasje e popullarizuar në shkencat sociale është sh"rytëzimi sh "rytëzimi i shkallës @ikert si më poshtë* +rum!ullakosni numrin përkatës# 2P>uk pajtohem "uqishëm P>uk pajtohem >eutral P>Pajtohem 2P>2uqishëm pajtohem0 %hem!ull* @eimi më sjell shumë kënaqësi# 2P P P 2P 6endosni 6endosni për "jalët e pyetjeve 1# %hmangni pyetjet dy"ishe %hem!ull* ) mendoni, se ju duhet të hani më pak dhe të ushtroni më shumë< Pyet* Pye t* Po Go ) mendoni, se duhet të hani më pak< 1 $ -
-
) mendoni, se duhet të ushtroni më shumë< 1
$
1# %hmangni pyetje, që për"shijnë negacione %hem!ull* ) nuk po e kënaq puna juaj menaherin< Po 1 $ (# %hmangni pyetjet udhëheqëse %hem!ull* ) pajtoheni ju me ç"arë ju thashë< Hipoteza në kërkimin shkencor 1 $ ( :
Go )po nuk pajtoheni<
Prejardhja e "jalës Hipotezë, në greqishten e lashtë 7supozim8 jë supozim i !ërë për hir të argumentimit jë interpretim i një situate ose gjendjeje praktike e marrë si !azë për ndërmarrje veprimi jë tentativë për supozim i !ërë me qëllim ravijëzimin dhe testimin e logjikës ose pasojave empirike Pra, propozim për një shpjegim të mundshëm për një "enomen ose ngjarje
+erma +erma 0 1eard për hipotezën jë premisë e pasigurt, që është su!jekti i vërtetimit nëpërmjet hulumtimit të mëvonshëm# )jo mund të shikohet edhe si një udhëzues për hulumtuesin, përderisa paraqet e përshkruan metodën, që duhet ndjekur për studimin e pro!lemit# ë mja"t raste hipotezat janë dyshime, që ka hulumtuesi m!i ekzistencën e lidhjeve midis ndryshoreve 1
$ (
Meda2ar për hipotezën =do përparim në të kuptuarit shkencor, në ç"arëdo niveli, nis me një kuturisje spekulative, një paramendim imagjinativ N për atë, që mund të jetë e vërtetë N një paramendim, që gjithmonë e domosdoshmërisht shkon diçka më tutje nganjëherë shumë më tutje0 nga sa ne kemi "uqi logjike apo "aktike të !esojmë# )i paramendim është shpikja e një !ote të mundshme apo një pjese "are të vogël të saj# Pastaj hamendja i nënshtrohet kritikës, për të gjetur, nëse ajo !otë e imagjinuar ka apo nuk ka ndonjë gjë të për!ashkët me !otën e vërtetë &ështu që arsyetimi shkencor, në të gjitha nivelet, është një ndërveprim ndërmjet dy episodeve të mendimit N një dialog midis dy zërave N njëri imagjinar dhe tjetri kritik# 4und të perceptohet edhe si 7dialog ndërmjet të mundshme dhe aktuales, ndërmjet të pritshmes dhe të gatshmes, hamendjes dhe kritikës, ndërmjet asaj që mund të jetë e vërtetë dhe asaj që për"aqëson rasti, që kemi në shqyrtim8# Hipoteza3 teoria3 ligji
1
Hipoteza, teoria, ligji nënkuptojnë një "ormulë e njerrë nga të dhëna shkencore, të cilat shpjegojnë një parim operativ në natyrë# $ Hipoteza, nënkupton evidencë e pamja"tueshme për të dhënë më tepër se një shpjegim tentativ hipoteza për zhdukjen e dinosaurëve0 ( 3eoria, nënkupton një gamë më të gjerë njohurish dhe gjasa më të mëdha për të vërtetën teoria e evolucionit0
1 $ (
@igji, nënkupton në pohim të rendit dhe relacionit në natyrë, që është gjetur të jetë e pandryshueshme në kushte të njëjta ligji i gravitacionit0
Shembuj hipotezash ="arë ndikimi ka moti tek kujtesa< ) vijnë gjërat vazhdimisht në përmirësim< ) rezulton marrja e su!stancave psikoaktive në rënie të per"ormancës së punëtorëve< ) ndikojnë karakteristikat morale të gjyqtarëve në vendime më të drejta<
4arakteristikat e hipotezës 1 Hipoteza e do!ishme N një deklaratë e testueshme, e cila ka mundësi të për"shijë parashikim# &jo !ëhet, kur kemi dy ndryshore varia!la0, të cilat mund të jenë të lidhura $ Kakonisht hipotezat të lidhura me vëzhgime të mëparshme ëntori me "letë drunjsh me ngjyrë të ndryshme 5lje e temperaturave të motit @idhja< %i< 1 $ ( : ;
Shkrimi i hipotezës +ritja e !imëve mund të ndikohet nga drita e diellit +ritja e !akterieve mund të ndikohet nga temperatura Khvillimi teknologjik i një vendi mund të ndikohet nga niveli i var"ërisë së tij# ë muajin nëntor gjethet nuk do të kenë ngjyrë të gjel!ërt# iveli i lartë i var"ërisë "renon zhvillimin teknologjik# 2ormalizimi i hipotezës Hipoteza ormale
1
%h"rytëzimi i "jalëve 7nëse8 dhe 7atëherë8 ese gjethet ekspozohen ne temperature te ulet, atehere ato d o te ndryshojne ngjyren e tyre ëse ndryshimi i ngjyrës lidhet me temperaturën, atëherë nëse gjethet ekspozohen në temperaturë të ulët, ato do të ndryshojnë ngjyrën e tyre ëse unë luaj llotari, atëherë unë do të !ëhem i pasur# %aktësimi i lidhjes* "rekuenca e "itimit e lidhur me "rekuencën e !lerjes së !iletave # $ 4undësia e provimit/hedhjes poshtë qëndron në vetë nocionin e një hipoteze# )jo merr "ormën e 7po qe se teoria 0 është e vërtetë, atëherë në kushtet O0 ne mund të presim rezultatin K08# ( Prova e hipotezës 7po qe se### atëherë###8 qëndron në gjetjen apo mosgjetjen e rezultatit të pritur# 1 $ ( :
Marrëdhënia shkak5pasojë ëse pi shumë ka"e, atëherë do të kem djersitje# Pro!lemi i shumicës me hipotezat* marrëdhënia shkak-pasojë# y gjëra o!jektive, por jo të lidhura Propozimi i marrëdhënies 4odelet e kërkimit shkencor* minimizimi i supozimeve, pastaj "ormulimi i hipotezave# Pjesët e hipotezës
1 dryshorja* çdo gjë, që merr vlera të ndryshme vs konstantja $ dryshorja e varur ( dryshorja e pavarur o ëse unë ia vë !içikletës sime m!rojtëse rrotash, atëherë im atë nuk do të laget nëpër pellgje për në punë# dryshoret, jo gjithmonë të aplikueshme : &orrelacioni si lidhje midis ndryshores së varur dhe asaj të pavarur
4orrelacioni dhe shkakësia 1 &orrelacioni është një marrëdhënie midis dy gjërave o 4adhësia dhe pesha, shpesh në korrelacion $ 4arrëdhënia korreluese si !azë për studime të mëtejshme ( 'nterpretimi i korrelacionit në mënyrë shkakësore o ëse ngrënia e akullore, korrelon me numrin e madh të m!ytjeje, a ka marrëdhënie shkakësore këtu< Përundimi i kërkimit &s Hipotezës 1 Hipotezat "ormulojnë pohime m!i marrëdhëniet mes ndryshoreve dhe i japin kërkuesit shkencor një udhërrë"yes m!i mënyrën se si mund të provohet dyshimi "illestar# $ Po të hedhim hipotezën sepse kështu na thonë hamendja jonë0, që mosha një ndryshore0 ka ndikim në rezultatet e diplomimit një tjetër ndryshore0, atëherë mund të përpiqemi të vërtetojmë, nëse është kështu apo jo N të paktën për su!jektet, që kemi marrë si shem!ull studimi# ( Për"undimet e kërkimit ose do të m!ështesin hipotezën që mosha ka ndikim në rezultatet e diplomimit0 ose nuk do ta m!ështesë atë që mosha ka ndikim në rezultatet e diplomimit0#
4riteret e një 6ështje për hulumtim 1 =ështja e mirë për hulumtim me disa karakteristika* uhet të përshkruajë një marrëdhënie midis dy ndryshoreve uhet të marrë "ormën e një pyetjeje uhet të jetë e atillë, që të studiohet në mënyrë empirike P78M1-*'H)* M1" H9-9MT"M"! SH4*!:%8 'isa përkuizime " / 1 Hulumtimin i re"erohemi si një kërkim për njohuri# %idoqo"të, ai mund të de"inohet edhe si një kërkim sistematik shkencor për in"ormacion të rëndësishëm në një temë speci"ike# ë "akt, hulumtimi është një art i hetimit shkencor# $ e të gjithë posedojnë një instikt të kurreshtisë, kur kon"rontohemi me diçka te panjohur# Pikërisht kjo kureshti na !ën neve të kuptojmë plotësisht të panjohurën# &jo është nëna e të gjitha gjitha njohurive dhe metoda, metoda, që njeriu sh"rytëzon sh"rytëzon për të marrë njohuri për ç"arëdo të panjohure, dhe që mund të përkku"izohet si hulumtim#
'isa përkuizime "" / 1 Hulumtimi është një aktivitet akademik dhe, si i tillë, termi mund të përdoret edhe në kuptim teknik# $ %ipas Lli""ord oody, oody, hulumtimi hulumtimi ndërthur ndërthur përku"izimin përku"izimin dhe ripërku"izim ripërku"izimin in e pro!lemeve, pro!lemeve, "ormulimin e hipotezave ose zgjidhjet e sugjeruara m!ledhja, organizimi dhe vlerësimi i të dhënave !ërja e deduksioneve dhe arritja e konkluzioneve testimi i konkluzioneve për të përcaktuar, se përse ato i përshtaten hipotezave të "ormuluara# ( # %lesi %lesinge ngerr dhe dhe 4# %teph %tephen enson son në 9nci 9ncikl klped pedin inëë e %hken %hkencav cavee %ocia %ociale le e përku përku"i "izo zojnë jnë hulumtimin si 7manipulimin e gjërave, koncepteve ose sim!oleve me qëllim përgjithësimin për të zgjeruar, zgjeruar, korrigjuar korrigjuar ose veri"ikuar njohurinë, njohurinë, qo"të nëse ajo njohuri ndihmon ndihmon në ndërtimin e një teorie ose në praktikimin e artit# 4arakteristika / 1 Pra, hulumtimi është një kontri!ut origjinal i stokut të njohurive ekzistuese, i !ërë për avancimin e tyre# Cshtë ndjekja e së vërtetës me ndihmën e studimit, vëzhgimit/vrojtimit, krahasimit dhe eksperimentit# %hkurt, kërkimi për njohuri nëpërmjet metodat o!jektive dhe sistematike të gjetjes së zgjidhjes për një pro!lem është hulumtim# .asja sistematike lidhur me përgjithësimin dhe "ormulimin e një teorie është gjithashtu hulumtim# %i i tillë, termi 7hulumtim8 i re"erohet metodës sistematike, që konsiston në shpalljen e pro!lemit, "ormulimin e një hipoteze, m!ledhja e "akteve ose të dhënave, analizën e "akteve dhe arritjen konkluzioneve të caktuara ose në "ormën e zgjidhjes/evepër pro!lemet përkatëse ose në disa përgjithësime për disa "ormulime teorike#
1
$ ( :
%bjekti&at e hulumtimit / .ëllimi i hulumtimit është të z!ulojë përgjigje për pyetjet nëpërmjet aplikimit të procedurave shkencore# shkencore# A!jektivi A!jektivi kryesor i hulumtimit hulumtimit është të gjejë të vërtetën, e cila është e "shehur dhe e cila nuk është z!uluar ende# 4egjithëse çdo studim hulumtues ka qëllimin e tij speci"ik, ne mund t8i mendojmë o!jektiva hulumtuese si të "utura në një numër grupesh të përgjithshme* 3ë krijojnë "amiljarizëm me një "enomen ose të arrijë 7insight8 të ri për të studime me këtë o!jekt quhen studime hulumtuese "ormulative ose eksploruese0 3ë portretizojë saktësisht karateristikat e një individi të veçantë, situatë ose një grup studime me këtë o!jekt njihen si studime hulumtuese deskriptive0 3ë përcaktojnë "rekuencën me të cilën sh"aqet diçka ose me të cilën shoqërohet diçka studimet me këtë o!jekt njihen si studime hulumtuese diagnostike0 3ë testojnë një hipotezë të marrëdhënie rastësore midis dy ndryshoreve studime hulumtuese të testimit të hipotezës0
Moti&imi për hulumtim / ="arë i shtyn njerëzit për të !ërë hulumtim< &y është një pro!lem speci"ik# 4otivet e mundshme për të !ërë hulumtim mund të jenë të mëposhtmet* 1 ëshira për të !ërë një shkallë hulumtimi me për"itimet përkatëse $ ëshirë për t8u për!allur me s"ida në zgjidhjen e pro!lemeve të pazgjidhura si për shem!ull pro!leme praktike mund të inciojnë hulumtimin0 ( ëshirë për marrë kënaqësi intelektuale nga kryerjes së punës kreative
:
ëshirë për t8i shër!yer shoqërisë ëshirë për të për"ituar respekt isa "aktorë të tjerë mund të jenë direktiva të qeverisë, kushte punësimi, kureshti për gjëra të reja, dëshirë për të kuptuar marrëdhënie të rastësishtme, të menduar dhe zgjim social dhe pëlqimi mund të motivojë ose ndonjeherë të imponojë0 njerëzit të !ëjnë operacione hulumtimi#
1
$ ( :
1 $ (
'esktipti& +S $nalitik Hulumtimet deskriptive për"shijnë anketat dhe kërkimet "akt m!ledhëse për çështje të ndryshme# .ëllimi kryesor përshkrimi i gjendjes së gjërave, ashtu siç ekziston aktualisht# &arakteristika kryesore është që hulumtuesi nuk ka kontroll m!i varia!lat/ndryshoret ai vetëm und të raportojë, se ç"arë ka ndodhur ose ç"arë po ndodh# Për shem!ull, "rekuencën e pazarit shoping0, parapëlqimet e njerëzve, ose të dhëna të ngjashme# &jo për"shin përpjekjet e hulumtuesit në z!ulimin e shkaqeve edhe atëherë kur nuk kontrollon varia!lat# 4etodat 4etodat hulumtuese në atë deskriptiv deskriptiv janë metoda anketimi të të gjitha llojeve, duke për"shirë për"shirë metodat komparative dhe ato korrelacionale# ë hulumtimin analitik hulumtuesit hulumtuesi përdor përd or "akte " akte ose o se in"ormacione in"or macione të gatshme dhe i analizon ato, për të !ërë vlerësime të rëndësishme të materialit# $plikati& +S (undamental / Hulumtimi mund të jetë i aplikuar aksion0 ose "undamental themelor0# Hulumtimi i aplikuar synon gjetje e një zgjidhjeje për një pro!lem imediat me të cilin po për!allet shoqëria ose një organizatë industriale/!iznesore, kur hulumtimi "undamental lidhet kryesisht me përgjithësimin dhe me "ormulimin e një teorie# 4!ledhja e njohurive për hir të njohurisë quhet hulumtim !azik# Hulumtimi Hulumtimi i lidhur me ndonjë "enomen natyror natyror ose me matematikë matematikë të pastër janë shem!uj të hulumtimit "undamental# gjashëm, studimet hulumtuese të lidhura me sjelljen njerëzore të kryera për të pasur një pikëvështrim të përgjithshëm për të janë gjithashtu shem!uj të hulumtimit "undamental, por hulumtimi, që synon një zgjidhje konkrete për një prolem social ose !iznesor është një shem!ull i hulumtimit të aplikuar# Hulumtimi për të identi"ikuar trende politike, sociale ose ekonomike, të cilat mund të ndikojnë tek një institucion i caktuar, ai i marketingut ose ai i vlerësimit janë shem!uj të hulumtimit të aplikuar# Pra, qëllimi primar i hulumtimit të aplikuar është z!ulimi i një zgjidhjeje për ndonjë pro!lem praktik, që !ën presion, ndërsa hulumtimi !azik drejtohet drejt gjetjes së in"ormacionit, që ka një !azë të gjerë aplikimi dhe në këtë mënyrë i shtohet njësive ekzistuese të organizuara të njohurisë shkencore#
4uantitati&e +S 4ualitati&e / 1 Hulumt Hulumtim imii kuanti kuantitat tativ iv !azohet !azohet në matjen matjen e kuanti kuantitet tetit it ose shumës shumës/ma /masës# sës# )plik )plikohet ohet tek "enomenet, që mund të shprehen në terma kuantiteti# ë anën tjetër, hulumtimi kualitativ merr met "enomenet kualitative, si "emonene, që lidhen me cilësinë ose llojin# Për shem!ull, kur jemi të interesuar në hetimin e arsyeve për sjellje njerëzore pse njerëzit !lejnë çokollata dhe jo !iskota0 ne "lasim për një hulumtim kualitativ# .uantitative research is !ased on the measurement o" quantity
$
&y tip hulumtimi synon z!ulimin e motiveve të !rendshme dhe dëshirave, duke përdorur për këtë qëllim intervista të thella# 3eknika të tjera të këtij hulumtimi janë plotësimi i vendeve në "jali, historitë historitë e ndryshme, etj# ( Hulumtimi i qëndrimeve ose opinionit, hulumtimet për të gjetur se si ndjehen ose mendojnë njerëzit për një su!jekt ose institucion të veçantë janë gjithashtu hulumtime kualitative# 4onceptual +S *mpirik Hulumtimi konceptual lidhet me ide a!strakte ose teori# &ryesisht përdoret nga "ilozo"ët dhe mendimtarët për të zhvilluar zhvilluar koncepte të reja ose për të riinterpretuar ekzistueset# ga ana tjetër, hulumtimi empirik !azohet vetëm tek përvoja ose vrojtimi, shpesh pa i kushtuar rëndësi sistemit dhe teorisë# Cshtë një hulumtim i !azuar tek të dhënat, duke arritur tek konkluzione, të cilat mund të ver"ikohen nga vrojtimi ose eksperimenti# 4und ta quajmë gjithashtu hulumtim i tipit eksperimental# ë hulumtime të tilla është e rëndësishme të m!lidhen "illimisht "aktet nga !urimi i tyre dhe pastaj të !ëhen disa gjëra për të prodhura in"ormacionin e kërkuar# ë një hulumtim të tillë, hulumtuesi duhet të ngrejë një hipotezë pune ose një supozim, si rezultate të mundshme# Past Pastaj aj ai m!le m!ledh dh "akt "aktee të mja"t mja"tue ueshm shmee për të provu provuar ar ose hedhu hedhurr posht poshtëë hipot hipotez ezën ën e tij# tij# Hulumtimi empirik është i përshtatshëm, kur sigurohen prova, që disa ndryshore ndikojnë disa ndryshore të tjera në ndonjë mënyrë# 9videnca e m!ledhure nga eksperimentet ose studimet empirike konsiderohet sot si një m!ështetje më e "uqishme e mundshme për një hipotezë të dhënë# 1
$ (
:
-loje të tjera hulumtimi / 3ë gjitha tipet e tjera të hulumtimeve janë variacione të një ose më shumë qasjeve të mësipërme, duke u !azuar në qëllimin e hulumtimit ose kohës së kërkuar për të !ërë hulumtimin në një mjedis, ku !ëhet hulumtimi, ose në !azë të ndonjë "aktori të caktuar# ga pikëpamja e kohës, ne mund ta mendojmë hulumtimin ose një hulumtim për një herë ose hulumtim longitudinal # ë rastin e parë, hulumtimi lidhet me një periudhë të caktuar kohore, kurse në rastin e dytë hulumtimi !ëhet në disa periudha kohore# Hulumtimi mund të jetë në terren ose në la!orator, ose hulumtim simulativ, duke u varur nga mjedisi, kur kryhet ai# Hulumtimi mund të jetë gjithashtu edhe hulumtim klinik ose diagnostikues# jë hulumtim i tillë ka të !ëjë me metodat e rasteve të studimit ose qasjeve të thella për të arritur në marrëdhënie !azike shkakësore# %tudime të tilla zakonisht shkojnë thellë në shkaqet e gjërave ose ngjarjeve, që na interesojnë, duke përdorur mostra shumë të vogla dhe pajisje speci"ike për m!ledhjen e të dhënave# Hulumtimi historik sh"rytëzon !urime historike si dokumente, m!etje, etj# për të studiuar ngjarje ose ide të së kaluarës, duke për"shirë "ilozo"inë e personave dhe grupeve të çdo kohe# Hulumtimi mund të klasi"ikohet gjithashtu si i orientuar kah konkluzioni dhe kah vendimi# ë rastin e parë, hulumtuesi hulumtuesi është i lirë të kapë një pro!lem, të ridizajnojë kërkimin, kërkimin, gjatë kohës së kryerj kryerjes es së hulu hulumt mtim imit it## Hulu Hulumt mtim imii i drej drejtu tuar ar kah kah vendi vendimi mi është është gjit gjithm hmonë onë nevoj nevojaa e një një vendimmarrësi dhe, në këtë rast, hulumtuesi nuk është i lirë të ndryshojë dizajnin e hulumtimit sipas mendimeve të veta#
:"-7S"T7 * SH489*S"T T7 M"87 'H* T*4!"4$T * T7 SH489$8"T M"87 1 $ (
!jë shkrues i mirë3 duhet ;ë patjetër/ %hkrimi të rrjedhë në mënyrë të zhdërvjellët dhe të lirë 3ë re"lektojë njohuri, pa qenë shumë pretendues 3ë jetë e këndshëm për të leuar, pa qenë vulgar 'n"ormativ, pa qenë si tekst lajmesh
Për të ;enë një shkrues i mirë duhet/ 1 3ë jemi leues të mirë $ ="arë duhet të leojmë< @eoni diçka, që ju intereson @eoni autorë të ndryshëm për të kuptuar stilin ( &analizojeni shprehinë në një drejtim konstruktiv Mekanizmat e të shkruarit < Mblidhni material/ $ +e"lektoni ( iskutoni =
1 $ ( :
Hulumtoni
-idhja bashkë e ide&e dhe mendime&e tuaja/ (jalët * dryshueshmëri dhe precizion (jalitë/ 4os i m!igarkoni "jalitë# Por as mos i shkurtoni shumë# Paragraet/ +enditja e "jalive, ndërtimi i lidhjeve#
Strukturimi i drate&e të para isa shkrues të padurueshëm me plani"ikimin metodik# Ase mosgjenerim idesh "illestare, ose pamundësi për kanalizim të ideve në Kgjidhja mund të dalë shpejt pas "illimit të shkrimit të tekstit dispozicion# %hkruani sa më shpejt, që të mundeni 6azhdoni 6azhdoni të shkruani shkruan i idetë dhe modelet e reja të ideve Pasi nuk keni më ç"arë të shkruani, atëherë vendoseni dra"tin në mënjanë dhe vazhdoni me planin skicës, se si do të duket punimi juaj "inal# vazhdoni të shkruani idetë dhe modelet e reja të ideve
Procesi i shkrimit 1 9kzistojnë pesë hapa në procesin e të shkruarit* Plani i shkrimit ra"timi
+ishikimi +edaktimi Paraqitja
Teknika të shkrimit të mirë Teknika 1 %hkruaj thjeshtë* Përdor jalë të thjeshta/ %humë njerëz mendojnë, se "jalët e ndërlikuara do të impresionojnë leuesit# ë "akt, ka e"ektin e kundërt# Për të shkruar qartë, duhet të zgjidhen jo vetëm "jalët më shprehëse, por gjithashtu ato më thjeshta# Cshtë më mirë të shkruhet* klasa në vend të nomenklatura zënie "ryme në vend të asiksimi e madhe në vend të gjigande i &ogël në vend të në miniaturë Përdor jali të thjeshta/ Cshtë më e lehtë të shkruhen pesë "jali të thjeshta, se sa një "jali e për!ërë ose e ndërlikuar# 2jalitë e gjata të stërholluara ia largojnë vëmendjen nga shkrimi leuesit# *konomizoni jalët/ %humica e shkruesve përdorin shumë "jalë në dra"tet e tyre# jë mentor i mirë i "shin këto "jalë, kur e rishikon punimin# jë mentor i mirë i redakton ato0# Gu duhet të shikoni të mos përdorni ndonjë "jalë më shumë se dhet# &ërkoni për "raza, "jalë dhe "jali, të cilat nuk i shtojnë përm!ajtjes asgjë thel!ësore# Gu duhet gjithashtu të keni ke ni kujdes nga "razat e stërholluara, të cilat tërheqin vëmendjen nga shkrimi dhe shkruesi# &ujdes nga m!urrja, kur shkruani# 3rende jashtëzakonisht ######3rende speci"ike### 9 para herë në &osovë########dër të parat herë#### Punë su!stanciale################Punë #### Përkushtim madhor###############)ngazhim##### )rsyeja është, sepse ############)rsyeja është#### %hem!ull* %hem!ull* &oha, kur u themelua themelua ndërmarrja, ndërmarrja, ishte më 1QQQ, ndërsa tani ndërmarrja ndërmarrja ka 1F vjet veprimtari# !dërmarrja u themelua më <>>># Shmangni përdorimin e klishe&e dhe slengut 1 %hkrimi me sleng tregon, se ju jeni i pakujdesshëm dhe nuk shqetësoheni për menahimin e përshtypjeve $ 2jala klishe nënkupton një shprehje të stërpërdorur, një që përdoret për gjëra të ndryshme# &lishetë janë kaq të stërpërdorura, sa ato !ëhen të zakonshme, të lodhshme dhe të privuara nga çdo kuptim# 3ë shkruarit me klishe i tregon leuesve, që nuk mund të shprehni një ide me "jalët tuaja# ?jeni mënyra më të "reskëta për të shprehur vetveten# ( %iç thotë populli Bukvalisht : iqysh ; on stop
R S
2antazi Pa lidhje
Shmangni përdorimin e zhargonit Mos përdorni përdorni zhargon/ zhargon/ =do grup njerëzish ka një gjuhë teknike të vetën# &jo quhet zhargon# ?rupet përdon shkurtesa ose emra të caktuar të mjedisit të tyre shkencëtarët përdorin gjëra të tilla në punën e tyre# &ëto janë zhargonë# &ëto zhargone kuptohen vetëm nga një grup i caktuar# %i shkrues, shmangeni këtë# 'isa teknika shkrimi -idhin -idhinii së bashku bashku N Gu !ëni !ashkë jo vetëm "jalët, por edhe mendimet# @euesve duhet t8ju mundësohet mundësohet të leojnë nëpërmjet një pjese të shkrimit shkrimit pa ndalesa dhe të papritura# dërkohë që prezantoni një ide ose pjesë in"ormacioni, mos e !ëni këtë pa e lidhur me pjesët e tjera të historisë# 2utja e mendimeve të reja pa sqaruar idenë e dhënë, e njerr leuesin nga ekuili!ri# @idheni in"ormacionin e ri me një ide ose in"ormacion të dhënë tashmë# )ini speciikë/ speciikë/ 3ë "olurit me pak "jalë, duke thënë shumë, është shpirti i zgjuarsisë# )shtu si ju përpiqeni të shmangni dikë, që "let shumë, ashtu veprojnë edhe leuesit në të njëjtën mënyrë me shkrimet, shkrimet, të cilat kanë dalë jashtë jashtë thel!it thel!it të mendimit mendimit ose vetë mendimeve# mendimeve# 9liminoni 9liminoni gjithçka, gjithçka, që e keni keni thën thënëë njëhe njëherë rë## Gu duhet duhet të keni keni saktë saktësi si dhe qartë qartësi si## %hma %hmang ngni ni shkur shkurtë tësi sinë në e pakujdesshme# Të tjera < 4ujdes jalët e theksuara/ %humë i mirë N i shkëqyer 2are për"undimtar - Për"undimtar %humë i nevojshëm - kyç 3epër i saktë N adekuat %humë i veçantë N i veçantë %humë i do!ët N i !rishtë <
Shrytëzoni jalë poziti&e uk e kujtoi N harroi uk ishte i pranishëm N mungoi uk i kushtoi vëmendje N e injoroi
1
4ërkim për sinonime/ 3eknik 3eknik N speci"ik, i veçantë %toik N i qëndrueshëm, sta!ël, rezistent
