kruta spojnica

Proračun i konstrukcija KRUTE SPOJNICE sa obodom

SADRŢAJ Sadrţaj.............................................................................................................2 1. Uvod.......................................................................................................3 1.1. Pojam, namjena i podjela spojnica.............................................3 2. Krute spojnice.......................................................................................5 2.1. Spojnica sa naglavkom.................................................................5 2.2. Oklopna spojnica...........................................................................5 2.3. Spojnica sa obodima.....................................................................6 2.4. Hirtova zupčasta spojnica............................................................8 2.5. Kolutne spojnice.........................................................................8 3. Dilatacione spojnice.............................................................................9 3.1. Kandţasta spojnica.......................................................................9 3.2. Zupčasta spojnica.........................................................................9 4. Elastične spojnice...............................................................................10 4.1. Elastične spojnice sa obodom...................................................10 5. Ostale spojnice....................................................................................11 5.1. Elastične spojnice sa obodom...................................................11 5.2. Isključne spojnice........................................................................11 5.3. Uključno-isključne spojnice.......................................................11 5.3.1. Frikciona spojn. sa ravnim dodir. površ.............................12 5.3.2. Frikciona spojn. sa koničnim dodir. površ........................12 5.4. Sigurnosne spojnice...................................................................13 6. Proračun krute spojnice sa obodom....................................................14 6.1. Proračun vratila...........................................................................14 6.2. Dimenzije spojnice....................................................................15 6.3. Proračun prečnika vijaka..........................................................15 6.3.1. Podešeni vijci......................................................................15 6.3.2. Nepodešeni vijci..................................................................16 ZAKLJUČAK..............................................................................................17 Literatura...................................................................................................18 Crteţ 1.......................................................................................................19 Crteţ 2.......................................................................................................20 Crteţ 3.......................................................................................................21

1. Uvod 1.1. Pojam, namjena i podjela spojnica Spojnice imaju zadatak da dva susjedna vratila ili drugo vratilo izraĎeno iz više dijelova spoje u jednu cjelinu. Koriste se i za spajanje vratila sa elementima za prenos kružnog kretanja kao što su npr. zupčanici, lančanici i drugo. Postavljaju se na krajeve vratila što bliže ležištima. Treba da omogućuju što lakšu montažu i demontažu, po mogućnosti bez pomjeranja vratila. Na slici su šematski prikazani primjeri veze sa spojnicama. Na donjoj slici (slika a.) je izvršeno spajanje vratila pogonske mašine sa ulaznim vratilom prenosnika (reduktora) i izlaznog vratila prenosnika sa vratilom radne mašine. Na slici b. je prikazano i povezivanje drugih vratila, koja se rade iz više dijelova, u jednu cjelinu.

Slika 1.1.1. Šema primjene spojnica U zavisnosti od načina uključivanja i rada, spojnice se dijele na: - Mehaničke - Elektromagnetne - Hidrauličke - Pneumatske - Hidrodinamičke Prema načinu ostvarenja i karakteristikama veze, mehaničke spojnice mogu biti: 1) Krute spojnice koje ostvaruju takvu vezu gdje se oba vratila poklapaju i spriječeno je bilo kakvo meĎusobno pomjeranje vratila pa se može reći da spojena vratila čine jedno vratilo; 2) Dilatacione spojnice koje omogućuju izvjesna uzdužna pomjeranja vratila (kompenziju), koja nastaju uslijed promjene temperature vratila ili aksijalne oscilacije rotora motora; 3) Elastične spojnice koje omogućavaju meĎusobno relativno pomjeranje spojenih vratila na račun elastičnih elemenata umetnutih u spojnicu 4) Zaglavkaste spojnice koje spajaju vratila koja meĎusobno zatvaraju neki ugao; 5) Frikcione spojnice koje omogućavaju uključivanje i isključivanje u toku rada; 6) Specijalne spojnice koje mogu biti automatske isključne koje prekidaju vezu kada obrtni moment prekorači odreĎenu veličinu ili jednosmjerne koje prenose obrtni moment samo u jednom smjeru. - Strana 2 -

2. KRUTE SPOJNICE Vratila koja su spojena sa krutim spojnicama čine jednu statičku cjelinu. To znači da sve što se dešava na pogonskom vratilu se prenosi na gonjeno vratilo. Prenose se svi udari i neravnomjernosti obrtnog momenta kao i momenti savijanja. Ove spojnice imaju jednostavnu izvedbu i nisku cijenu. Od velikog broja konstruktivnih rješenja najčešće se primjenjuju slijedeće spojnice: a) Spojnice sa naglavkom b) Oklopna spojnica c) Spojnica sa obodima d) Kompenzujuća spojnica sa zupcima

2.1. Spojnica sa naglavkom Spojnica sa naglavkom je jednostavnije izvedbe. Sastoji se od naglavka, izraĎenog od čelika Č.0445, koji se navlači na krajeve vratila (slika 2.2.1.) i učvršćuje uzdužnim klinovima sa kukom. Pri montaži treba voditi računa da se vratila sučeljavaju na sredini naglavka. Slaba strana ovih spojnica je što imaju lošije centriranje jer se poslije nabijanja klinova ose naglavka i vratila ne podudaraju a i zahtjeva i izradu dosta dugih žlijebova za klinove. Koriste se za spajanje vratila prečnika od (10÷100)mm, i to uglavnom na dizalicama. Veličina glavčine se odreĎuje iz slijedećih odnosa: D=(1,4÷2)·d L=(2,8÷3,8)·d

Slika 2.2.1. Kruta spojnica sa naglavkom

2.2. Oklopna spojnica Oklopna spojnica sastoji se iz dva dijela koji se pritežu vijcima. Dijelovi se pri montaži ne dodiruju kako bi se ostvario što veći pritisak na dodiru polutki oklopa i vratila. Obrtni moment se prenosi trenjem, dok klin bez nagiba služi samo za osiguranja veze. Pri konstrukciji ovih, odabere se broj vijaka (z), a zatim se izračuna njihvo prečnik. Zatezanjem svakog vijka, pri montaži, na dodirnu površinu se prenosi sila F n=Fal, kojoj za slučaj ravne površine odgovara sila trenja: Fµ1=Fα1·µ Kako na spojnici ima z vijaka to je ukupna sila trenja jednaka Fµ1=z·Fα1·µ i ona mora biti veća, ili u krajnjem slučaju jednaka obodnoj sili na dodirnoj površini: 2 M0 F 1  zd  gdje je: µ - koeficijent trenja (0,1-0,2) z - broj vijaka (6-8) Oklop spojnice se izraĎuje od sivog liva, a glavne mjere su: L=(3÷4)·d D=(2÷3)·d - Strana 3 -

Oklopne spojnice se uglavnom koriste kod transmisionih vratila i zahtjevaju da se krajevi vratila tačno obraĎeni prema otvoru spojnice, kako bi se što bolje izvršilo pritezanje.

2.3. Spojnica sa obodima Spojnice sa obodima su jednostavnije izvedbe, a osim što se koriste za spajanje vratila, mogu poslužiti i u druge svrhe kao npr. točak za kočenje, zamajac itd. IzraĎuje se zasebnim obodima (slika 2.4.1.) a za spajanje vratila veček prečnika obodi se iskuju zajedno sa vratilom ili se zavaruju.

Slika 2.4.1. Kruta spojnica sa obodima Spojnice sa zasebnim obodom izraĎuju se od sivog liva SL.22. a zatim se nabijaju na vratilo u vrućem ili hladnom stanju ili se veza oboda i vratila izvodi klinom. Centriranje se obezbjeĎuje tako što se na jednom dijelu spojnice izraĎuje ispupčenje a na drugom udubljenje tačno odreĎenih prečnika. MeĎutim, ovakva izvedba je nepodesna kada je potrebno izvršiti demontažu jer se vratilo mora aksijalno pomjerati za dužinu površine centriranja. To se može izbjeći izradom spojnica kod kojih se centriranje izvodi dvodjelnim prstenom. VaĎenjem polutki prstena moguće je povremeno isključivanje pojedinih dijelova transmisija. Obrtni moment se prenosi podešenim vijcima koji se nabijaju u rupe i izloženi su smicanju ili otporu trenja izmeĎu dodirnih površina oboda pri čemu se spajanje oboda može izvesti nepodešenim vijcima. Prvi način je sigurniji jer u toku rada, zbog potresa, može doći do popuštanja vijaka pa se tada smanjuje i sila trenja. Podešeni vijci se provjeravaju na smicanje a nepodešeni na zatezanje. Prvo se izračuna obodna sila usljed obrtnog momenta: 2M0 FO  DO gdje je FO – obodna sila na osnom krugu prečnika DO, MO – obrtni moment [Nm] DO – prečnik osnog kruga vijaka Poprečna sila koja otpada na jedan podešeni vijak je: Fop 

2  FO 4  M O  z z  DO

N  , gdje je z – broj vijaka potrebnih za vezu oboda.

Pošto svi vijci nisu podjednako podešeni, neravnomjerno je prenošenje sile, uzima se da samo jedna polovina podešenih vijaka prenosi ovu silu: - Strana 4 -

s 

Fop

d  As1  s 4

Pa    sd

As1

m  - površina poprečnog presjeka stabla vijka

2

2

Kod porenosa obrtnog momenta otporom trenja vijci su izloženi zatezanju, a sila koja otpada na jedan vijak je:

F1 

Fon



, gdje je

Fon [N] – poprečna sila na srednjem prečniku DR koja otpada na jedan vijak, koeficijent trenja i uzima se 0,2÷0,25 jer se površine grubo obraĎuju.

µ-

Sila Fon [N] se računa slično kao kod podešenih vijaka, samo što se u obzir uzimaju svi vijci i srednji prečnik DR. 2 MO Fon  z  DR

N 

DR 



2 D 3  Di

3



3( D  Di ) 2

2

m

DR – srednji prečnik dodirne površine prstenastog oblika. Napon zatezanja je:

z 

F1 A1

Pa    zd ;

gdje je A1 – površina presjeka jezgra vijka.

Kao orijentacija u izboru osnovnih mjera za ove spojnice koriste se slijedeći odnosi: D=(3,2÷3,5)·d+0,02 m D1=(1,6÷1,8)·d+0,02 m DO=(2,2÷2,5)·d+0,02 m DC=(1,4÷1,6)·d+0,02 m dO=(0,16÷0,18)·d+0,01 m δ=(0,24÷0,26)·d+0,01 m L=(2,5÷3,5)·d

D=(2÷2,2)·d+0,05 m DO=(1,5÷1,6)·d+0,015 m DC=(1,2÷1,3)·d+0,01 m dO=(0,16÷0,18)·d+0,01 m b=(1÷2)·d

2.4. Hirtova zupčasta spojnica Hirtova zupčasta spojnica se sastoji od više dijelova čije su čeone površine ozubljene a profil zupca razvijen u ravni odgovara profilu metričkog navoja. Dijelovi spojnice se pritežu vijkom. Ona služi za spajanje vratila kod montaže kugličnih ležaja i slično. Omogućava izradu dijelova (od različitog materijala) koji se mogu neovisno obraĎivati i zamjenjivati. Ove spojnice su skupe jer se prilikom njihove izrade traži velika tačnost same izrade. Na slici 2.5.1 prikazana je Hirtova zupčasta spojnica.

- Strana 5 -

Slika 2.5.1. Hirtova zupčasta spojnica

2.5. Kolutna spojnica Kolutne spojnice koriste se za prenos velikih obrtnih momenata, naročito ako je smjer obrtanja vratila promjenljiv.

Slika 2.5.1. Kolutna spojnica

3. DILATACIONE SPOJNICE Ove spojnice se koriste kad je vratilu potrebno omogučiti uzdužna pomjeranja koja su uzrokovana promjenama temperature, usljed aksijalnih oscilacija, npr. kod vratila, elektromotora i sl.

3.1. Kandţasta spojnica Kandžasta spojnica se sastoji od dvije glavčine na kojima su izraĎene po tri jednake pravilno rasporeĎene kandže. Kod montaže ovih spojnica, glavčine se nabijaju na krajeve vratila i obezbjeĎuju klinom, a glavčine se postave tako da kandža jedne glavčine ulazi izmeĎu dvije kandže na drugoj glavčini. IzmeĎu kandži ostavlja se aksijalni zazor kako bi se omogučila uzdžna pomjeranja vratila. Centriranje se izvodi prstenom za centriranje. Na donjoj slici dat je izgled kandžaste spojnice.

- Strana 6 -

Slika 3.1.1. Kandžasta spojnica

3.2. Zupčasta spojnica Zupčasta spojnica sastoji se od dvije glavčine sa nizom evolventnih zuba i dvodjelnog omotača sa čije se unutrašnje strane nalaze dva odgovarajuća niza zuba. Obrtni moment sa jednog na drugo vratilo prenosi se preko omotača pomoću zuba. Ova spojnica omogućava mala uzdužna, poprečna i ugaona pomjeranja jednog vratila u odnosu na drugo. Može se izrañivati kao dvostrana (slika 3.2.1.a) i jednostrana (slika 3.2.1.b).

Slika 3.2.1. Zupčasta spojnica

4. ELASTIČNE SPOJNICE Ove spojnice ublažavaju brže promjene obrtnih momenata i udare koji se javljaju u radu a neutrališu i male netačnosti nastale pri montaži vratila. Karakteristike elastičnih spojnica definisane su elastičnim elementima koji mogu biti metalni i nemetalni. Spojnice sa nemetalnim elastičnim elementima su jednostavnije konstrukcije.

4.1. Elastična spojnica sa obodom Ova spojnica je po obliku slična krutoj spojnici sa obodom. Sastoji se od dva oboda koji se za krajeve vratila vežu klinom. Spajanje oboda izvodi se vijcima koji su u jednom obodu podešeni po koničnom stablu, a u drugom obodu su smješteni u elastičnim prstenovima od gume ili kože. Prstenovi mogu biti postavljeni i naizmjenično u oba oboda, pri čemu oba oboda imaju isti oblik. Kod prenosa manjih obrtnih momenata, da bi se izbjegla krutost spojnice, prstenovi su bačvasti ili orebreni. Moment uvijanja koji spojnica može da prenese je ograničen dozvoljenim površinskim pritiskom izmeĎu vijaka i gumenih prstenova. Prstenovi se provjeravaju na pritisak jednačinom: - Strana 7 -

FO  N   pd  mm 2  , a vijci na savijanje z b  dz   b FO  M  N  2  s  s  sd 3  mm 2  , gdje je W dz   z 10 p

FO – obodna sila na osnom prečniku; pd=2,4 [N/mm2] – dozvoljeni površinski pritisak vijaka i gumenih prstenova; z – broj vijaka.

Slika 4.1.1. Elastična spojnica sa obodom

5. OSTALE SPOJNICE 5.1. Zglavkaste spojnice Kada je potrebno spojiti dva vratila kod kojih se ose sijeku pod nekim uglom, koriste se zglavkaste spojnice. Kod ovako spojenih vratila, pri prenosu obrtnog momenta, ugaona brzina prijemnog vratila nije ista kao kod predajnog vratila. Kod konstantne ugaone brzine predajnog vratila, brzina prijemnog vratila se periodično mijenja, smanjuje i povećava, što naročito dolazi do izražaja povećanjem α izmeĎu osa vratila. Preporučuje se da α≤5° Postoji veliki broj različitih vrsta spojnica, a dijele se na lahke (za alatne mašine, u avijaciji itd.), srednje (za automobile, traktore itd.), teške (za teška vozila, brodove i sl.) i vrlo teške (za teške valjaoničke stanove, topioničke ureĎaje i dr.).

Slika 5.1.1. Šema zglavkaste spojnice

5.2. Isključne spojnice Ove spojnice omogućavaju da se u toku rada može isključiti jedno vratilo, a ponovno uključivanje je moguće samo za vrijeme mirovanja oba susjedna vratila. Mogu biti sa kandžama i zupćaste. - Strana 8 -

Mogući profili kandže su: pravougaoni, trapezni, trapezasti i trouglasti.

5.3. Uključno-isključne spojnice Ove spojnice omogućavaju uključivanje i isključivanje gonjenog vratila u vrijeme rada pogonskog vratila. Uglavnom rade na principu trenja pa se još nazivaju i frikcione spojnice. Uključivanje u rad gonjenog vratila, ovim spojnicama, je postepeno i u rijetkim slučajevima popračeno malim udarima. Ako bi se izvršilo naglo uključivanje, došlo bi do proklizavanja frikcionih površina, ali se ne bi mogli izbjeći udari, a time i lom na elementima koji se nalaze na vratilu (npr na zupčanicima. Prikaz uključno-isključne spojnice dat je na slici 5.3.1.

Slika 5.3.1. Uključno-isključna spojnica

5.3.1. Frikciona spojnica sa ravnim dodirnim površinama Ova spojnica (slika 5.3.1.1.) se sastoji od dva diska. Disk (1) je spojen sa pogonskim vratilom pomoću klina sa nagibom. Disk (2) se spaja sa gonjenim vratilom pomoću dva klina bez nagiba što mu omogućava aksijalno pomjeranje.

Slika 5.3.1.1. Frikciona spojnica sa ravnim dodirnim površinama

Obodna sila koju treba da prenese spojnica je: 2 MO  S FO  , gdje je DO P M O  - obrtni moment



S – Stepen sigurnosti protiv proklizavanja. - Strana 9 -

DO 



2 D 3  Di

3

 - računski prečnik na kojem djeluje obodna sila

3( D  Di ) Srednji specifični pritisak na dodirnim površinama diskova je: p

2

2

Fn 4 FO   pd 2 Ap   ( D  D1 2 )  

5.3.2. Frikciona spojnica sa koničnim dodirnim površinama Ova spojnica se sastoji od dva konična oboda. Obod sa unutrašnjim konusom se vrlo čvrsto vezuje za pogonsko vratilo, a obod sa vanjskim konusom se montira na gonjeno vratilo pomoću klinova bez nagiba tako da mu je omogućena aksijalna pokretljivost. Ova spojnica data je na slici (5.3.2.1.)

Slika 5.3.2.1. Frikciona spojnica sa koničnim dodirnim površinama Za prenošenje obrtnog momenta sa stepenom sigurnosti S na dodirnim površinama dva oboda, mora se obezbjediti normalna sila: F Fn  O  S



Aksijalna sila pri uključivanju iznosi Fa  F n sin   Fn  tg  cos   Fn (sin    cos  ) Koristi se uglavnom za prečnike vratila <120 mm. Najjednostavniji način postizanja aksijalne sile je pomoću opruge. Ugao konusa iznosi α=12°÷16°.

5.4. Sigurnosne spojnice Sigurnosne spojnice imaju zadatak da spriječe lom elemenata nekog mehanizma, što može biti uzrokovano preopterećenjem ili udarom. One su proračunate da mogu nositi odreĎeni obrtni moment. Nedostatak ovih spojnica je što nije potpuna sigurnost koja će aktivirati spojnicu kod nekih opterečenja.

Slika 5.4.1. Sigurnosna spojnica sa čivijom - Strana 10 -

6. PRORAČUN KRUTE SPOJNICE SA OBODOM Zadatak: Proračunati i konstruisati krutu spojnicu sa obodom prema slici (u postavci). Dimentionisati vijke na spojnici za slučaj kada su vijci: a) podešeni b) nepodešeni. Poznati su slijedeći podaci: - Snaga na vratilu P=12 kW - Broj obrtaja vratila n=1500 o/min - Faktor udara ξ=1,3 - Materijal vratila Č.0645 - Materijal oboda spojnice SL.20 - Materijal vijka Č.0545

6.1. Proračun vratila  N  - za čelike date jačine pri proračunu vratila koja nose spojnice je: 2   mm 

 ud  500  700

 N  2  mm 

 ud  24  40

 N  - usvajamo. 2  mm 

 ud  30 MO 

P





12000  76,4Nm - obrtni moment   1500 30

Napon uvijanja:

u 

Mu   sd W0

Na osnovu poznatog dozvoljenog napona na uvijanje  ud , iz jednačine za napon uvijanja slijedi jednačina za prečnik vratila:

d 3

16  M u 3 16  76400   23,5mm   ud   30

Usvaja se d=24 mm.

6.2. Dimenzije spojnice - Strana 11 -

Na osnovu prečnika vratila usvajaju se slijedeće dimenzije spojnice sa obodima, prema preporukama za spojnice sa obodima koje su date na strani 7 u ovom prilogu. D=(3,2÷3,5)·d+0,2 m = 3,5·24mm+20mm = 104 mm D1=(1,6÷1,8)·d+0,02 m = 1,8·24mm + 20mm = 63 mm DO=(2,2÷2,5)·d+0,02 m = 2,5·24mm + 20mm = 80 mm DC=(1,4÷1,6)·d+0,02 m = 1,6·24mm + 20mm = 59 mm dO=(0,16÷0,18)·d+0,01 m = 0,18·24mm + 10mm = 15 mm δ=(0,24÷0,26)·d+0,01 m = 0,26·24mm + 10mm = 17 mm L=(2,5÷3,5)·d = 3,5·24mm = 84 mm

6.3. Proračun prečnika vijaka Obodna sila usljed obrtnog momenta: 2  M 0 2  76400   1910N  D0 80

FO 

D0 – prečnik osnog kruga. 6.3.1. PODEŠENI VIJCI Poprečna sila koja otpada na jedan podešeni vijak: Fop 

2  F0 z

Broj vijaka z se usvaja, pa ćemo mi usvojiti z=2.

Fop 

2 1910  1910N  2

Napon smicanja: F  s  2op   sd d0  4

 sd 

 uDN S

 uDN  (130 160)

- za čelik Č.0545,

S=1,5 – Stepen sigurnosti.

 sd 

d0 

 uDN S



4  Fop

  sd

150  N   100 2 1,5  mm 



4 1910  4,93mm  100

Usvaja se d0=5mm. Provjera na smicanje:

s 

1910  N   N   97,27    sd  2 2 2 5   mm   mm  4

- Strana 12 -

6.3.2. NEPODEŠENI VIJCI

F1 

Fon



- sila koja otpada na jedan vijak;

Fon –poprečna sila na srednjem prečniku; µ - koeficijent trenja i uzima se (0,2÷0,25) jer se površine grubo obraĎuju.

2M0 z  DR

Fon 



2 D 3  Di

DR 

3

 - srednji prečnik dodirne površine prstenastog oblika.

3( D  Di ) 2

2





DR 

2 1043  633  85,18mm 3(104 2  632 )

Fon 

2  76400  897N  2  85,18

z 

F1   zd - Napon zatezanja A1

 zDj

 zd 

A1

;

F1 

897  4485N  2

 N  - za Č.0545; 2  mm 

 zDj  350  420

 zD 

420  N   280 2 1,5  mm 

d0 

4  F1 4  4485   4,5mm    zD   280

S=1,5

Usvaja se d0=5mm. Provjera na zatezanje:

s 

4485  N   N   229   zD  280 2 2 2 5   mm   mm  4

ZAKLJUČAK U mašinskim elementima kao naučnoj disciplini proučavaju se racionalni konstrukcioni oblici,osnove proračuna i principi izbora materijala, dijelova koji se najčešće susreću u mašinama i ureñajima raznovrsne namjene. Skup više mašinskih dijelova koji čine jednu funkcionalnu naziva se mašinski sklop (npr. ležište, ventil, spojnica i sl.). Skup više sklopova i dijelova koji su sjedinjeni zajedničkom funkcijom naziva se mašinska grupa (npr. Reduktor). - Strana 13 -

Proračunavanje je postupak kroz koji se odreñuju osnovne gemetrijske veličine, kinematske veličine radne sposobnosti i cijena koštanja proizvoda. U praksi se obično provode prethodni i završni proračuni. Prethodni proračun se vrši radi odreĎivanja približnih dimenzija mašinskih elemenata, koji su osnova nekog mašinskog sistema. Pri tome se koriste uprošćeni obrasci iz otpornosti materijala ili iskustveni podaci. Završni proračun se izvodi detaljno i kroz njega se odreĎuju stvarne dimenzije dijelova i vrši izbor standardnih mašinskih elemenata. Provjeravanje je postupak kroz koji se utvrĎuje da li neki elementi, definisan proračunom može zadovoljiti na mjestu koje mu je namjenjeno u mašinskom sistemu, da li odabrani standardni mašinski elementi zadovoljavaju, da li zadovoljavaju kritični presjeci već proračunatih mašinskih elemenata, da li su kontaktni naponi na dodirnim površinama manji od kritičnih i sl. Pod projektovanjem i konstruisanjem podrazumjeva se stvaralački rad stručnog kadra (prijektanata i konstruktora), čiji je cilj definisanje funkcije mašinskog sistema i odreĎivanje oblika, dimenzija i materijala pojedinih komponenti. Ovaj rad se može odnositi na potpuno nov proizvod ili na usavršavanje postojećeg proizvoda. Projektovanje ima za cilj izradu idejnog projekta mašinskog sistema kao cjeline i obuhvata odreĎivanje glavnih komponenti i njihovih pjedinačnih funkcija. Projekat treba da sadrži: proračun, crteže i specifikaciju materijala. Konstruisanje ima za cilj odreĎivanje oblika, dimenzija i materijala pojedinih elemenata na osnovu uslova postavljenih idejnim projektom.

Literatura -

Mašinski elementi - knjiga za srednju školu Internet

- Strana 14 -