Java 2 - 3 - Kontratat

Material i huazuar per qështuje edukuese nga: - Doracaku për përgatitjen e provimit të Jurisprudencës Botuar nga KIEAI dhe OSBE (2004 - Heffey, Paterson, Hocker – Contract Commentary and Materials 8th Ed.

KONTRATAT Java e Dytë

I.

H YRJE

Kontrata është marrëveshje apo manifestim i pajtimit të vullnetit të dy apo më shumë personave të caktuar që ka për qëllim të krijojë, shuajë apo ndryshojë një marrëdhënie të detyrimeve. detyrimeve. Qarkulli Qarkullimi mi i mallrave mallrave dhe shërbimev shërbimeve, e, përkatë përkatësisht sisht ushtrimi i veprimtarisë tregtare, që është thelbi i punëve ekonomike, realizohet me anë anë të kont kontra rata tave ve.. Kont Kontra rata tatt përb përbëj ëjnë në punë punëtt më të shpe shpesht shta a juridiko-ekonomike, mbi të cilat kryesisht bazohet afarizmi ekonomik. Pra, me anë të kontratave bëhet qarkullimi qarkullimi i mallrave dhe shërbimeve. shërbimeve. II.

KUSHTET E

PËRGJITHSHME PËR LIDHJEN E KONTRATËS

Për t’u t’u lidhur hur një një kont kontrratë, atë, ësht shtë e domos omosd doshm oshme e që të plotësohen këto kushte të përgjithshme: përgjithshme: 1. pajtimi pajtimi i vullneti vullnetitt të palëve palëve kontrak kontraktuese tuese 2. aftësi aftësia a punues punuese e e palëv palëve e 3. objekt objektii i kontr kontratë atëss 4. baza (kauza (kauza ose ose arsyeja arsyeja)) e kontrat kontratës ës 5. forma forma e kontra kontratës tës (vlenë (vlenë vetëm vetëm për kontrat kontratat at formale formale që e kanë formën e caktuar të parashikuar me ligj) Pajtimi i vullnetit

Pajtimi i vullnetit është një ndër kushtet thelbësore për lidhjen e kontratës. kontratës. Kjo del edhe nga vet nocioni nocioni i kontratës kontratës së dyanshme, dyanshme, te e cila paraqiten dy vullnete me pajtimin e të cilave mund të lindin të drej drejta ta dhe dhe dety detyri rime me.. Cdo Cdo kont kontra ratë të supo supozo zon n koek koekzi zist sten encë cën n e dy vullneteve: njëra ka veti të iniciativës, dhe quhet ofertë, ndërsa tjetra ka veti të pranimit të asaj iniciative, dhe quhet pranim i ofertës . Sipas ligjit të aplikueshëm në Kosovë, kontrata konsiderohet e lidh lidhur ur në mome moment ntin in kur kur palë palëtt kont kontra rakt ktue uese se janë janë marr marrë ë vesh vesh për për elemen elementet tet thelbë thelbësor sore e të kontra kontratës tës.. Eleme Elemente ntett thelb thelbëso ësore re janë janë të ndryshme, varësisht nga lloji i kontratës, p.sh: te kontrata e shitblerjes,

1


elem elemen ente tett thel thelbë bëso sore re janë janë dorë dorëzi zimi mi i send sendit it/m /mal alli litt dhe dhe page pagesa sa e çmimit. Në praktikën e gjykatave konsiderohet se elemente thelbësore të kontratave janë ato pa të cilat kontrata nuk mund të ekzistojë. Për lidhjen e kontratës kërkohet që vullneti i palëve të shprehet lirisht, pa asnjë presion. Në qoftë se me rastin e lidhjes së kontratës ka pasur të meta në shprehjen e ullnetit, si pasojë e të cilave vullneti i njërës palë nuk ka qenë i lirë, atëherë kontrata mund të anulohet. Kemi të bëjmë me të meta të vullnetit nëse kontrata është lidhur nën ndikimin e kërcënimit, lajthimit apo të mashtrimit. 1.

2.

3.

Kërcënimi ekzi ekzist ston on kur kur njër njëra a palë palë kont kontra rakt ktue uese se ose ose ndon ndonjë jë

person i tretë, me kërcënim të palejueshëm, ka shkaktuar frikë të arsyeshme te pala tjetër për shkak të së cilës ajo ka lidhur kontratën. Që kërcënimi të ketë ndikim në shprehjen e lirë të vullnetit, frika duhet të jetë e arsyeshme, përdnryshe anulimi i kontratës nuk mund të kërkohet për cdo lloj kërcënimi. Lajthimi është përfytyrim i gabuar për ndonjë rrethanë. Pra nëse njëra palë ka një mendon se është duke lidhur kontratë për një arsye, por më vonë del se ai përfytyrim apo vlerësim ka qenë i gabua gabuar, r, sepse sepse kontra kontrata ta po lidhe lidhett për arsye arsye apo apo bazë bazë tjetër tjetër,, atëher kemi lajthim. Që të mund të ketë ndikim në vlefshëmrinë e kontratës, lajthimi duhet të jetë thelbësor, pra të ketë lidhje me cilësi cil ësinë në e objekt objektit it apo malli mallit, t, me personi personin n me të cil cilin in lidhe lidhett kontrata, etj. Mashtrimi ekziston atëher kur njëra palë me qëllim e vë në lajthim palën tjetër, me qëllim që ta lidhë një kontratë të cilën ajo palë nuk do ta kishte lidhur sikur ta dinte për këtë lajthim. Pala që është mashtruar mund ta kërkojë anulimin e kontratës.

Aftësia punuese/vepruese e palëve

Aftësi Aftësia a punues punuese/v e/vep eprue ruese se nënkup nënkupton ton se secili secili perso person n që lidh lidh kont kontra ratë tën n duhe duhett të ketë ketë aso aso cilë cilësi si që me vepr veprim imet et e veta veta dhe dhe deklarimin deklarimin e vullnetit të vetë, të mund të krijojë të drejta dhe detyrime. Lidhur me këtë, është me rëndësi që në rradhë të parë të spjegohet dallimi në mes të personit fizik dhe personit juridik . Personat fizikë janë njer njerëz ëzit it apo apo indi indivi vidë dët, t, ndër ndërsa sa pers person onat at juri juridi dik k janë janë ndër ndërma marr rrje jet, t, kompanitë apo bizneset. Personat Personat fizik fizik aftë aftësi sinë në për për të vepr veprua uarr e fito fiton n me arri arritj tjen en e

moshës madhore. Në Kosovë, mosha madhore arrihet në moshën 18

2


vjeq, megjithatë, një aftësi të tillë mund ta fitojë edhe personi i mitur në rastet kur me vendim të gjykatës kompetente i lejohet lidhja e martesës. I mituri i moshës 15 vjet, nësë është i punësuar, mund të lidhë kontratë në mënyrë të pavarur, në kuadër të të ardhurave të fituara nga vendi i tij i punës. I mituri deri në moshën 14 vjeq nuk posedon aftësi kontraktuese dhe kontrata e lidhur nga një person deri në këtë moshë është nule (e pavlefshme). Megjithatë, kontrata kontrata me anë të të cilës një i mitur fiton vetëm të drejta (p.sh kontrata e faljes apo e dhuratës, ose kontrata me vlerë të vogël, sic janë blerja e gazetës apo e gjërave ushqimore) prodhon efekte juridike dhe është e vlefshme. Personat Personat juridik juridik e fito fitojn jnë ë aftë aftësi sinë në e vepr veprim imit it në mome moment ntin in e

regjis regjistri trimit mit në organ organet et kompe kompeten tente te për për regjis regjistri trimin min e bizne biznesev seve. e. Prak Prakti tika ka e gjyk gjykat atav ave e e ka mbës mbësht htet etur ur këtë këtë qënd qëndri rim, m, sep sepse në mome moment ntin in e regj regjis istr trim imit it,, një një pers person on juri juridi dik k e vert vertët ëton on se ësht është ë themeluar sipas ligjit. Personat juridik mund të lidhin kontrata vetëm në suaza të aftësisë së tyre vepruese, pra vetëm për ato veprimtari që janë janë reegj reegjist istrua ruarr dhe dhe themel themeluar uar sipas sipas ligji ligjit. t. Çdo Çdo kontra kontratë të që lidhet lidhet jashtë kufijve të aftësisë vepruese është e pavlefshme. Objekti i kontratës

Objekti i kontratës është kusht që duhet të plotësohet në mënyrë që kontrata të jetë e vlefshme. Objekt i kontratës është ajo për çka palët janë marrë vesh. Sipas ligjit të aplikueshëm në Kosovë, objekti i kontratës ka të bëjë me dhënie, bërje, mosbërje ose pësim. Për të qenë qenë obje objekt ktii i kont kontra ratë tëss juri juridi diki kish shtt i vlef vlefsh shëm ëm,, duhe duhett të jetë jetë:: e mundshme, e lejueshme, dhe e përcaktuar. Baza (kauza) e kontratës

Baza aza ose ose kauz auza para araqet shk shkasin, sin, arsye syen apo apo qëlli llimi min n e drejtp drejtpërd ërdrej rejtt për për marrj marrjen en përsip përsipër ër të detyr detyrimi imitt të kontra kontraktu ktuar. ar. Pra Pra është arsyeja pse palët kanë lidhur kontratë. Te kontratat e shitblerjes, kauza e detyrimit të blerësit për pagimin e cmimit është arsyeja që shitësi, me dorëzimin e mallit, ia kalon të drejtën e pronënsisë atij; ndërsa ndërsa,, kauza kauza e detyr detyrimi imitt të shitës shitësit it për dorëz dorëzimi imin n e mallit mallit është është pagimi i cmimit të mallit nga ana e blerësit. Këto spjegime mund të vlejnë edhe për llojet e tjera të kontratave, p.sh kontratën mbi qiranë, huanë, sipërmarrjes, etj. Në anën tjetër, nëse kemi një kontratë të njëanshme (pra që krijon detyrime vetëm për njërën palë), sic është

3


kontrata e dhurimit, atëherë si kauzë apo bazë e kontratës paraqitet qëllimi i bëmirësisë së dhuratdhënësit. Nëse nuk ekziston baza, kontrata është e pavlevshme (nule). Cdo bazë e kontratës duhet medoemos të jetë e lejueshme, pra të mos jetë në kund kundër ërsh shti tim m me disp dispoz ozit itat at juri juridi dike ke,, me rend rendin in publ publik ik dhe dhe me moralin shoqëror. Forma e kontratës

Form Forma a e kont kontra ratë tëss ësht është ë kush kushtt thel thelbë bësor sor për për lidh lidhje jen n e disa disa kontratave për të cilat me ligj është parashikuar forma e caktuar me shkrim. Edhe pse ligji i aplikueshëm në Kosovë nuk kërkon ndonjë formë të vecantë për lidhjen e kontratës (pra ato mund të lidhen në forma forma të ndrysh ndryshme me,, qoftë qoftë gojari gojarisht sht,, me shkri shkrim, m, me shpreh shprehje je apo apo shenja të zakonshme), megjithatë ekziston një kategori kontratash të cilat duhet të jenë të shkruara. Të tilla janë kontratat për shitjen e pronës së paluajtshme, kontrata e kredisë, kontrata e qirasë, etj. Përvec rasteve kur me ligj është parashikuar se një kontratë duhet të jetë e lidhur me shkrim, edhe palët kontraktuese mund të merren vesh që lidhja e kontratës së tyre të bëhet me shkrim dhe që ko formë të jetë kusht për vlefshmërinë juridike juridike të asaj kontrate. Forma e kontratës është me rëndësi në mënyrë që në rast të mosmarrëveshjeve mosmarrëveshjeve të dëshmohet ekzistimi i saj. III.

LIDHJA A.

E

K ONTRATËS ONTRATËS

PËRBËRJA

E

K ONTRATËS ONTRATËS

Zakonisht, kontratat kontratat kan një përbërje përbërje të dyfishtë: marrëveshjen marrëveshjen dhe konsideratën. konsideratën. Nganjëherë thonë se egziston një element element i tretë, saktesisht, qëllimi qëllimi që të lidhet kontrata. kontrata. Mirëpo, elementi elementi i tretë rrallë rrallë që është problem, prandaj edhe nuk permended rregullisht. I.

MARRËVESHJA

Marrëveshja është përfundimi i negociatave me një konkludim. D.m.th D.m.th.. marrë marrëves veshja hja trego tregon n se kur përfu përfundo ndojnë jnë negoci negociata atatt për për ta arritur një qëllim dhe kur bëhet ujdi për një pikpamje komerciale. Pyetjes se a është formuar kontrata, zakonisht i gjindet përgjegjja duke

4


i shiquar rregullat rregullat e OFERTES OFERTES dhe PRANIMIT. PRANIMIT. Pra, marrëveshja marrëveshja arrihet arrihet kur ofertës së formuluar në mënyrë adekuate i përgjegjet dikush tjetër me pranim pranim.. Marrëv Marrëvesh eshja ja arrihe arrihett po në atë moment moment kur prano pranohet het oferta.

II.

K ONSIDERATA ONSIDERATA

Konsiderata është një nocion interesant sepse ka te bëj me shkëmbim. Pra, kur të arrihet arrihet kontrata, si rezultat rezultat i saj, palët palët e kontratës duhet që të të humbin diçka dhe dhe të fitojn diçka tjetër. tjetër. Në Kosovë nuk kërkohet që të ketë konsideratë, mirëpo në disa vende tjera të botës konsiderata konsiderata është pjesë pjesë e formimit të kontratës. kontratës. Për atë arsye, duhet të keni kujdes rreth hyrjes në kontratë në arenën ndërkombëtare ndërkombëtare dhe ti hulumtoni ligjet aplikuese me qëllim që ti dini elementet e kontratës në vendin ku formohet kontrata. B.

FORMIMI I K ONTRATËS ONTRATËS

Kontrata lidhet me pajtimin e vullnetit të palëve për elementet thelbësore të saj. Për t’u arritur pajtimi i vullnetit të palëve, njëra palë duhe duhett të marr marrë ë nism nismën ën dhe dhe t’i t’i prop propoz ozoj ojë ë palë palëss tjet tjetër ër lidh lidhje jen n e kontratës. Personi që i bënë propozim personit tjetër për lidhjen e kontratës quhet propozues ose ofertues dhe propozimi i tillë quhet ofertë. Nd Ndër ërka kaq q pers person onii të cili cilitt i drej drejto tohe hett prop propoz ozim imii për për tu lidh lidhur ur kontrata quhet pranues i propozimit ose i ofertuari. i. Oferta

Oferta është propozim për t’u lidhur kontrata. Ajo është shprehje e njëanshme e vullnetit me të cilin e thërret personin tjetër për ta lidhur kontratën në kushtet e caktuara në ofertë. Çdo propozim që ka kuptimin e ofertës duhet t’i plotësojë këto kushte: 1. të bëhet bëhet nga perso personi ni që ka për qëlli qëllim m të lidhë lidhë kont kontra ratë të (ose përfaqësuesi i tij); 2. të përm përmba bajë jë elem elemen ente tett thel thelbë bëso sore re të kont kontra ratë tës, s, asht ashtu u që me pranimin e saj të mund të lidhet kontrata; 3. të përmbajë përmbajë vullnet vullnetin in e shprehur shprehur në mënyrë të qartë qartë se ofertuesi ofertuesi dëshiron të lidhë kontratë sipas kushteve të cekura në ofertë, dhe

5


4. t’i jetë drejtu drejtuar ar personit/ personit/pers personave onave të caktua caktuar. r. Ofert Oferta a është është akt akt joform joformal, al, me përjas përjashti htim m të raste rasteve ve kur për lidhjen e ndonjë lloji të kontratës është parashikuar forma e caktuar me ligj. Pra oferta mund të bëhet me gojë, me shkrim, me shenja të rëndomta, me anë të ekspozimit të mallit me çmim të caktuar, me veprime konkludente, etj. Efekti i ofertës

Oferta ka efektin e vet juridik sepse propozuesi (ofertuesi) është i detyruar t’i përmbahet asaj dhe është i lidhur për ofertën nga momenti i bërjes së saj derisa të skadojë afati i përcaktuar në ofertë me shkrim apo në formë tjetër. Shpjegimi Shpjegimi i termit “ofertë” ka një rëndësi të veqantë sepse posa bëhet oferta, ofertuesi e hap vehten ndaj shansit që ai të jetë i obliguar nga kontrata për për shkak të veprimit veprimit të dikujt tjetër. tjetër. D.m.th. duke bërë bërë një ofertë, ofertuesi ia jep fuqinë e formimit të kontratës dikujt tjetër, përkatësisht, pranuesit pranuesit të ofertës. ofertës. Ofertuesi, nëpermes nëpermes ofertës ia ia jep fuqinë pranuesit që ta formon kontratën nëpërmes pranimit. pranimit. Përveq që e hap ofertuesin ndaj mundësisë së formimit të kontratës nga pranimi i dikujt tjetër, oferta gjithashtu tregon edhe përbërjen (klauzat) e kontratës. Varësisht nga serioziteti i transakcionit për të cilin bëhet oferta, oferta mund të jetë e thjeshtë (të ketë vetëm qmimin dhe thelbin/subjektin e ofertës) apo e ndërlikuar (të ketë klauzat kryesore dhe përcjellëse). përcjellëse). Si shembuj mund ti marrim dy transakcione: 1) oferta për ta shitur një këmishë; 2) oferta oferta për ta shitur një një truall. Në rastin e parë, parë, oferta me siguri siguri do të jetë: jetë: “Ta shes këtë këmishë për për €40.” Në rastin e dytë, oferta do të jetë më e ndërlikuar dhe do ti ketë së paku këto komponente: “Ta shes parcelën parcelën numër 1234, 1234, në komunën komunën e Prishtinës, që përfshin 4 ari, me qmim €8000 për ari.” Kujt mund t’i bëhet oferta?

Oferta mund ti bëhet vetëm një personi apo një grupi personash, e jo tërë njerëzimit. Oferta mund t’i bëhet personit personit të pranishëm pranishëm ose personit jo të pranishëm. Konsiderohet se oferta i është bërë personit të pranishëm jo vetëm kur palët gjinden në të njëjtin lokacion, por edhe kur kanë qenë në lidhje të drejtpërdrejt përmes mjeteve teknike të informimit, si telefoni apo interneti. Ndërkaq, oferta konsiderohet se

6


i është bërë personit jo të pranishëm kur ajo dërgohet përmes postës apo në ndonjë mënyrë tjetër që rezulton me arritjen e ofertës pas një kohe të caktuar e jo aty për aty. Revokimi (anulimi) i ofertës

Ofertuesi është i lidhur për ofertën e bërë deri sa ai e revokon atë. Me se lehti eshte kur ofertuesi revokon ofertën dhe revokimi i ka arritur të ofertuarit para se t’i mbërrijë oferta, ose njëkohësisht me ofertën. Mirëpo, në përgjithësi, revokimi i ofertës mund të ndodh deri në qastin kur pranuesi e pranon ofertën, në të cilin moment ofruesit i humbet drejta juridike që ta revokon ofertën. Pra Pra naty natyrrisht isht,, edhe edhe ofer ofertu tue esi mban kont kontrroll oll nda ndaj kësa kësajj fuq fuqie kontraktuese sepse ofertuesi mund ta tërhjek ofertën nëse ende nuk është është pranuar pranuar ajo nga pranues pranuesi. i. Mirëp Mirëpo, o, përd përderi erisa sa ofertues ofertuesii e len ofertën e hapur, tjetri vetem duhet që ta pranon ofertën për të formuar një marrëdhënje ligjore të plotfuqishme. Shpeshherë, pranuesi bën kontratë me ofertuesin që ta mbajë ofertën e hapur për një kohë të caktuar – d.m.th. të lidhin një Kontratë të Opcionit. Në këto raste, raste, pranuesi paguan paguan konsideratë konsideratë me qëllim qëllim që ofertuesi ofertuesi ta mban ofertën ofertën e hapur hapur për një periudhë periudhë të caktuar caktuar kohore dhe gjatë asaj periudhe kohore pranuesi ta ketë opcionin e pranimit të kontratës. Shembuj ofertash

Ti shiqojmë disa shembuj që na tregojnë se si bëhet dhe si nuk bëhet oferta: Shebulli 1 - Ofert ë: ë:

A i thotë B-së: “Nëse pranon, unë ta shes shes klyshin tim për €100.” €100.” Shembulli 2 - Ofertë :

A i thotë B-së: “Për €100, ja pafsh hajrin klyshit tem” Shembulli 3 – Nuk është Ofertë:

A i thotë B-së: “Ndoshta kisha konsideruar ta ta shes klyshin tim tim për €100.”

7


Shembulli 4 – Nuk është Ofertë:

A i thotë B-së: “Unë po ta bëj një ofertë ofertë me ta shite klyshin klyshin tim për €100, mirëpo nuk pranoj të jem i obliguar juridikisht nëse ti ma pranon ofertën.” Pra, njeriu duhet ta analizon të shprehurit e dikujt për ta ditur se a është bërë një ofertë. ofertë. Testi elementar është: është: A është e mjaftueshme që të thuash “unë pranoj” pranoj” për ta formuar kontratën? kontratën? Për shkak se njerezit nuk bëjnë komunikime sikur të ishin avokatë, shpeshherë ka edhe probleme probleme rreth faktit se a eshte bërë ndoj ofertë. ofertë. Për këtë arsye, arsye, gjygjet kompetente zakonisht e analizojnë situatën duke aplikuar standardin se a e kupton një njeri i arsyeshëm atë shprehje sikur të ishte një ofertë? Ti shohim edhe disa raste tjera specifike ku gjygjet u detyruan të vendosin nëse një shprehje është ofertë. P.sh. nëse e sheh sheh një orë Rolex (origjinal) (origjinal) në dyqan me qmimin qmimin e shkruar €100. €100. Dihet se ky është qmim shumë i lirë lirë për një orë aq luksoze. A mundesh me thënë “Unë pranoj ofertën tënde tënde dhe do ta marr marr Rolex-in. Ja €100 e mia.?” mia.?” Apo, çka mund të thuhet për për reklamat? reklamat? A janë ato oferta? oferta? Ti shohim disa shembuj specifik! Paraqitja apo shfaqja e mallit në dyqan – Zakonisht, shfaqja e

malli mallitt në dollap dollapet et e dyqan dyqanit it nuk është ofertë ofertë.. Arsya Arsya është është se çdo marr marrje je e mall mallit it nga nga konsu konsuma mato tori ri nga nga doll dollap apii për për insp inspek ekti tim m do të rezultonte rezultonte në kontratë. kontratë. Për atë arsye, arsye, oferta dhe pranimi pranimi i saj bëhet vetëm tek arka e pagesës dhe aty konkludohet kontrata për shitblerje s hitblerjen n e mallit. Reklamat – Sikur edhe shfaqja e mallit në dyqan, reklamat nuk

jan janë ë ofer oferta ta seps sepse e vetë vetëm m treg tregoj ojnë në për për mall mallin in e shfa shfaqu qurr në dyqa dyqan. n. Mirëpo, vëni re se këtu duhet patur kujdes të veqantë sepse disa rekl reklam ama a mund mund të konsi konside dero rohe hen n ofer oferta ta.. P.sh. P.sh. oferta oferta e shitë shitësi sitt që “Dhjetë konsumatorët e parë që blejnë dymbëdhjetë pitalka e kanë të trembëdhjetën gratis“ mund të konsiderohet ofertë dhe konsumatori mund ta pranon atë duke kërkuar dymbëdhjetë pitalka me pagesë dhe të trem tremb bëdhje hjetën tën fala falas, s, naty natyrrisht isht nëse nëse ësht është ë një një ndë ndër dhje hjetë konsumatorët e parë.

8


Negociatat – Ofertat e bëra gjatë negociatave, nëse pranohen,

mund të formojnë kontrata. kontrata. Nëse deshiron deshiron që asgjë gjatë gjatë negociatave të konsiderohet sikur ofertë, atëhere çdo komunikim duhet të ketë fjalin fjalinë ë “Kjo “Kjo nuk është është ofertë“ ofertë“ ose “Çdo marrëv marrëvesh eshje je mvaret mvaret nga nënshkrimi I kontratës përfundimtare.” përfundimtare.” Ankandet Publike Ankandet Publike – Këtu oferta bëhet nga ai anëtarë i publikut që propozon propozon një qmim për për blerjen blerjen e produktit produktit që eksponohet. eksponohet. Pra, kur rrihet qekani aty formohet kontrata. Ofertat Qëndruese – Edhe një aspekt i kontratave që është tepër

i rëndë rëndësis sishëm hëm për blerë blerësit sit e mëdhen mëdhenjj (qeve (qeveri ritë, të, fabri fabrikat kat,, etj) etj) janë janë ofertat qëndruese. qëndruese. Shpeshherë, blerësit blerësit e mëdhenj mëdhenj dëshirojn dëshirojn të blejnë mallëra të zakonshme, si p.sh., lapsa, kapce, kapce, goma fshirëse, etj. Është e pavolitshme për blerësit e mëdhenj të negocijojnë kontrata çdo herë që kanë nevoj nevojë ë për për ti rimb rimbush ushur ur këto këto pais paisje je.. Pran Pranda daj, j, ata ata bëjn bëjnë ë marrëveshje për oferta qëndruese ku furnizuesit i bëjnë blerësit të madh oferta oferta qëndruese qëndruese që do ta furnizoj furnizojnë në atë sipas nevojës. nevojës. P.sh. “Ne do t’ju shesim lapsa me qmimin €2 për kuti, sipas porosisë tuaj kur keni nevojë.”

9


Java e Tretë ii. ii. Pr Pran anim imii i Ofe Ofert rtës ës

Pranimi i ofertës është shprehja e vullnetit të pranuesit, me të cilën e njofton ofertuesin se e ka pranuar propozimin për lidhjen e kontratës sipas kushteve të caktuara në ofertë. Kontrata quhet e lidhur në atë moment kur pranimi i ofertës i arrinë ofertuesit. Për të krijuar efekt juridik, pranimi i ofertës duhet t’i plotësojë këto kushte: 1. të përmbajë përmbajë deklar deklaratën atën e të ofertuarit ofertuarit ose përfaqë përfaqësuesit suesit të tij, tij, se e pranon ofertën; 2. të përm përmba bajë jë së paku paku elem elemen ente tett thel thelbë bëso sore re të kont kontra ratë tës, s, në përputhje me ofertën e propozuesit; 3. të përmbajë përmbajë vullneti vullnetin n e shprehur qartë qartë për dëshirë dëshirën n që të lidhet kontrata sipas kushteve të caktuara në ofertë; 4. t’i arrijë arrijë ofertuesit brenda afatit të caktuar në ofertë, dhe nëse ky afat nuk është caktuar në ofertë, brenda kohës së përcaktuar me ligj ose brenda afatit të arsyeshëm. 1. Shprehja Shprehja e vullne vullnetit tit për për pranim pranim të ofertë ofertës s

Pranimi i ofertës mund të realizohet në dy mënyra: me shprehjen e vullnetit në mënyrë të drejtpërdrejtë (shprehimisht) dhe në mënyrë të tërthortë (heshtazi). Në mënyrë të drejtpërdrejtë ajo mund të bëhet me shkr shkrim im,, me gojë gojë,, përm përmes es mj mjet etev eve e të komu komuni niki kimi mit, t, me vepr veprim ime e konkludente, si p.sh, me lëvizje të kokës duke pohuar, me zgjatje të dorës, dorës, dhënie dhënie të kapar kaparit, it, etj. Gjitha Gjithasht shtu, u, oferta oferta mund te prano pranohet het nepermes veprimit, p.sh. ofertuesi ofron te paguaj €100 per prashitjen e oborrit, ndersa pranuesi e pranon oferten duke e prashitur oborrin. Hesht Heshtja ja e të ofer ofertu tuar arit it nuk nuk ka dome dometh thën ënie ie të pran pranim imit it të ofer ofertë tës. s. Megjithatë, nga kjo rregull ka edhe përjashtime dhe ekzistojnë raste kur heshtja mund të konsiderohet si pranim i ofertës. Një rast i tillë mund të jetë ai kur palët janë marrë vesh që heshtja e nëjrës palë mund të jetë e mjaftueshme për ta quajtur kontratën të lidhur. Një marrëveshje e tillë mund të arrihet me rastin e negociatave për lidhjen e kontratës ose në ndonjë mënyrë tjetër. Pastaj, nëse palët ndodhen në lidhje të përhershme të afarizimit për sa i përket ndonjë malli të caktuar, dhe është krijuar një praktikë apo zakon në mes tyre që heshtja të konsiderohet pranim. Si shembull, te kontratat e shitjes, neës neës i ofer fertua tuari hesht esht por e pranon non malli llin kur i dorëz orëzoh ohe et ai, ai,

10


konsiderohet se kontrata është lidhur, përveç rasteve kur ai e refuzon mallin brenda një kohe të shkurtër; ose të kontrata për kryerjen e shërbimeve, nëse personi që do ta kryen punën hesht dhe nuk jep përgjigje pasi ta merrë ofertën, por menjëherë fillon punët, ashtu sic është kërkuar në ofertë, konsiderohet se ky veprim paraqet pranim të ofertës, dhe si rezultat kontrata është lidhur mes palëve. 2. Pranimi Pranimi Duhet Duhet te Jete Jete ne Reagim Reagim ndaj Ofert Ofertes es

Sa i perket pranimit te kontrates, njeriu mund ta pranon oferten e dikujt vetem nese eshte i vetdijshem se oferta eksiston. eksiston. Prandaj, nuk ka kontrate kontrate nese pranon pranon nje oferte oferte per te cilen cilen nuk e din. Shembull Shembullii konkret i kesaj situate eshte siq vijon: Shembulli: Dy te burgosur (Hasani dhe Hyseni) ikin nga burgu

dhe policia ofron €1.000 per informata qe sjellin deri te gjetja dhe arre arrest stim imii i tyre tyre.. Nje Nje i pand pandeh ehur ur tjet tjeter er (Ibi (Ibish shi) i) i treg tregon on poli polici cise se lokacionin e te dy te arratisurve (Hasanit dhe Hysenit) per t’ia zbutur denimin gjykata (d.m.th. bashkpunon me policine me qellim qe te fiton denim denim me te ulte nga gjykata gjykata per krimin krimin e vet). Pasi qe arrestoh arrestohen en kriminelet (Hasani dhe Hyseni), te pandehurit (Ibishit) i tregon nje shok per dhuraten e ofruar ofruar nga policia ne shumen shumen €1.000. Ibishi kerkon nga nga policia dhuraten sepse iu ka dhene informata qe ia mundesuan policise gjetjen gjetjen dhe arrestimi arrestimin n e Hasanit Hasanit dhe Hysenit. Hysenit. Policia Policia kur ndalet ndalet se qeshuri, i pergjigjet pergjigjet Ibishit “n’hamom”. “n’hamom”. Pse nuk i takojn Ibishit Ibishit €1.000? Sepse, ai nuk ka qene i vetdijshem se oferta ekziston kur e ka pranuar ate ate me dhenj dhenjen en e info inform rmat atav ave. e. Perv Perveq eq asaj, asaj, ai nuk nuk i ka dhene dhene informatat per arsye te pranimit te ofertes, mirepo per arsye te zbutjes se denimit denimit te tij per krimin krimin qe e ka kryer. kryer. Prandaj Prandaj nuk ka as pranim pranim,, dhe as kontrate. kontrate. Ibishi mbet mbet pa €1.000! 3.

Pranimi Duhet te Jete Reflektim Reflekt im i Ofertes

Pranimi duhet te jete reflektim i ofertes, qe do te thote se pranimi duhet te jete identik identik me oferten oferten.. Pra, oferta oferta dhe pranimi pranimi duhen duhen me qene qene sikur sikur reflekt reflektim ime e te njera njera tjetre tjetress ne pasqyre pasqyre.. Nese Nese oferta oferta nuk eshte reflektim pasqyror i ofertes, atehere nuk eshte pranim mirepo kunderofe kunderoferte. rte. P.sh. nese ofert ofertuesi uesi thot thot se ti shet shet 100 tulla tulla per €75, €75, dhe njeriu tjeter thot po pranoj, dhe dergomi tullat ne shtepi, atehere kontrata nuk eshte formuar sepse pranimi nuk ka qene pasqyrim i ofertes sepse ia ka ka shtuar edhe nje element ofertes.

11


Lufta e Formave: Ka raste kur kompanite kompanite bejne oferta dhe pranime pranime me

forma standarde te percaktuara me pare, te cilat forma kane shume elemen elemente te shtese. shtese. P.sh. P.sh. nje kompan kompanii porosi porosite te nje sasi sasi malli malli ndersa ndersa tjetra tjetra konfirmon konfirmon porosine me forme standard standarde. e. Nese e rrespektoj rrespektojme me rregullin qe pranimi duhet te jete pasqyrim i ofertes, atehere keto pranime me forma standarde ku ka terme shtese nuk do te ishin as pranim pranime e e as kontrat kontrata. a. Kjo dukur dukurii do te shkakto shkaktonte nte proble probleme me te medha ne treg prandaj shume vende ne bote kane hartuar ligje te cilat pred predik ikoj ojne ne qe pran pranim imet et e till tilla a jane jane te pran pranue uesh shme me dhe dhe form formoj ojne ne kontrata. kontrata. Mirepo, Mirepo, edhe pse pranime pranimett e tilla tilla te ofertave ofertave jane valide, valide, form format at stan standa dard rde e nuk nuk jane jane pran pranim im vali valid d nese nese i nder nderro rojn jne e term termet et materiale te ofertave, si p.sh. qmimin, sasine, kohen e dorezimit te mallit, etj. 4. Menyra Menyra e Pranimi Pranimitt e Caktuar Caktuar nga nga Ofertuesi Ofertuesi

Ofertuesi ka mundesine qe ta kontrollon metoden e pranimit te ofertes se tij. tij. Pra, Pra, p.sh. p.sh. ofertu ofertues esii mund mund te thot thote e se ofert oferta a im ime e mund mund te pranohet vetem me shkrim dhe ata qe jane te interesuar ta pranojne ofert oferten en mund ta pranojn pranojne e oferten oferten vetem vetem me shkri shkrim. m. Cdo metode metode tjeter e pranimit do te ishte jo valide. 5. Kund Kundër ërof ofer erta ta

Një nga kushtet që duhet të plotësohet në mënyrë që pranimi i ofertës të jetë efektiv, është që ky pranim të ketë elementet thelbësore të përputhshme me ato të ofertës. Si shembull, nëse oferta parasheh se çmimi i mallit do të jetë 10.000 euro, ndërsa letra apo dokumenti me anë anë të të cili cilitt pran pranoh ohet et ofer oferta ta para parash sheh eh çm çmim imin in prej prej 5000 5000 euro euro,, atë atëher herë nuk nuk kemi prani anim të ofer fertës tës ori origjina jinalle, por kemi emi një një kundërofertë. Në rastet kur ka kundërofertë, kundërofertë, kontrata nuk konsiderohet e lidh lidhur ur,, seps sepse e me vetë vetë fakt faktin in se ofer oferta ta dhe dhe pran pranim imii nuk nuk i kanë kanë elementet e njëjta, do të thotë se nuk ka pajtim të vullnetit të palëve, pra nuk ka marrëveshje. marrëveshje. Nëse ka kundërofertë, kontrata mund të lidhet vetëm nëse ofertuesi original (i parë) e pranon ndryshimin që është bërë dhe pajtohet që kontrata të lidhet me atë ndryshim. Te shembulli i cekur më lartë, nëse pala që ka bërë ofertën me çmim prej 10000 euro pranon që të ulet çmimi në 5000 euro, atëherë kemi kontratën e lidhur dhe çmimi i mallit do të jetë 5000 euro.

12


6. Revoki Revokimi mi i p pran ranim imit it

Njëjtë sikur oferta, edhe pranimi i ofertës mund të revokohet në kushte të cakt caktua uara ra.. Ky revo revoki kim m apo apo anul anulim im,, megj megjit itha hatë të duhe duhett t’i t’i arri arrijë jë ofer ofertu tues esit it para ara se të arri arrije je pran pranim imi, i, apo apo në të njëj njëjtë tën n kohë kohë me pran pranim imin in.. Nese Nese revo revoko kohe hett pas arri arritj tjes es se pran pranim imit it,, ateh ateher ere e konsiderohet sikur thyerje e kontrates. kontrates. Nese revokimi revokimi i pranimit pranimit arrine para pranimit, atehere eshte revokim valid dhe nuk ka as pranim dhe as kontrate. 7. Vdekja

Shtrohet pyetja, cka ndodhe nese ofertuesi e ben oferten dhe pastaj vdes. Ne shumicen e rasteve, rasteve, nese ofertuesi ofertuesi vdes atehere atehere edhe oferta oferta anulohet. anulohet. Pra, ne pranues pranues nuk mund ta pranon pranon oferten oferten e ofertuesit ofertuesit I cili ka vdekur vdekur ne nder kohe. Mirepo, oferta e ofertuesit qe tashme tashme ka vdekur mund te pranohet nga pranuesi nese pranuesi nuk eshte i vetdijshem per per vdekjen vdekjen e ofertuesit. Ne ate rast, rast, kontrata e realizuar realizuar duhet duhet te permb permbush ushet et nga trashi trashigi gimta mtaret ret e prone proness se ofertu ofertuesi esitt te vdekur.

I.

INTERPRETIMI I K ONTRATËS ONTRATËS B.

SI INTERPRETOHET KONTRATA

Pas arritjes së pajtimit mes palëve dhe lidhjes së kontratës, të dyja palët kanë për obligim të përmbushin detyrimet e tyre që dalin nga kont kontra rata ta.. Megj Megjit itha hatë të,, shpe shpesh sh ndod ndodh h që njër njëra a nga nga palë palëtt të mos mos përmbushë obligimin e vet dhe vjen deri te mosmarrëveshja. Këto mosm mosmar arrë rëve vesh shje je,, mund mund të zgji zgjidh dhen en para para gjyk gjykav avav ave, e, arbi arbitr traz azhi hit, t, negociatave apo duke angazhuar ndërmjetësues. Me këtë rast, lind nevoja për interpretimin e tekstit të kontratës nesë palët nuk pajtohen lidh lidhur ur me përm përmba bajt jtje jen n e ndon ndonjë jë pjes pjese e të cakt caktua uar. r. P.sh P.sh,, ndod ndodh h që kontra kontrata ta të mos ketë ketë përca përcaktu ktuar ar në mënyr mënyrë ë të qartë qartë çmi çmimin min,, por thjeshtë parasheh që çmimi që duhet të paguhet do të jetë “çmimi i treg tregut ut”. ”. Palë Palëtt mund mund të kenë kenë mosp mospaj ajti time me lidh lidhur ur me atë atë se çfar çfarë ë nënkupton çmimi i tregut: a është çmimi i tregut në momentin e lidhjes së kontratës apo në momentin kur është bërë mospërmbushja; a është çmimi i tregut në shtetin e shitësit apo çmimi në shtetin e blerësit?

13


Raste të tilla të mospajtimeve ka shumë në botën e biznesit, prandaj duhet të bëhet interpretimi i kontratës. Për t’u bërë kjo, praktika e gjykatave tregon se ekzistojnë dy teori: 1. teor teoria ia obje objekt ktiv ive e – sipa sipass së cilë cilëss duhe duhett gjit gjithm hmon onë ë të shiq shiqoh ohet et teks teksti ti i kont kontra ratë tëss dhe dhe zbat zbatoh ohet et asht ashtu u siç siç ësht është ë thek theksu suar ar në kontratë 2. teori teoria a subjek subjektiv tive e – e cil cila a vjen vjen në shpre shprehje hje vetëm vetëm nëse ka tekst kontestues dhe të paqartë. Atëherë, sipas kësaj teorie, shiqohet qëllimi i përbashkët i palëve: pra çfarë kanë dashur të thonë palët me atë tekst, çfarë kanë pasur në mendje. Përveç këtyre teorive, me rastin e interpretimit të kontratës, gjykatat (apo dikush tjetër që bënë interpretimin), gjithnjë kanë parasysh disa parime të përgjithshme, siç janë parimi i ndershmërisë, arsyeshmërisë, arsyeshmërisë, etj. Rregull tjetër e interpretimit është edhe interpretimi në disfavor të palës që ka hartuar kontratën. Te kontratat e përpiluara me shkrim, shpesh ndodh që njëra palë të hartojë pjesë të vacanta, dhe pastaj pikërisht ato pjesë dalin kontestuese, apo të paqarta. Në rastë të tilla, interpretimi bëhet në dëm të asaj pale që e ka hartuar pjesën e paqartë. Pal Palët mund und të para arashi shikoj kojnë që, në rast ast mosp ospajtim jtimii lidhur hur me domethënien e dispozitave kontraktuese, ato t’i interpretojë ndonjë palë e tretë. Me atë rast, nëse me kontratë nuk është parashikuar diçka tjetër, palët nuk mund t’i drejtohen gjykatës sepse në radhë të parë duhet ta sigurojnë interpretimin nga pala e tretë, për cka janë pajtuar. C.

REGULLI I FAKTEVE JASHT KORNIZAVE TE

KONTRATES

Siq u cek cek me lart arte, zakonis onisht ht,, nese nese tek teksti sti i kont kontrrate ates esht shte i mjaftueshem atehere kontrata interpretohet vetem duke konsideruar tekstin Brenda kornizave te kontrates. kontrates. P.sh. nese nje term ne kontrate eshte i definuar, atehere, definicionet tjera nuk perdoren per ate term. Te vetmet raste kur pranohen faktet nga jashte jane kur termet e kontrates (apo ndoj ndoj klauze/paragraph) klauze/paragraph) eshte i pakuptimshem. pakuptimshem. Mirepo, duhe duhett pas pas kujd kujdes es ne perp perpil ilim imin in e kont kontra rata tave ve seps sepse e per per te qene qene efek efekti tive ve,, te gjit gjitha ha term termet et e kont kontra rate tess duhe duhen n te inku inkuad adro rohe hen n ne dokumentin e shkruar. Kur mbyllet mbyllet (nenshkruhet) kontrata, ato terme

14


mbesin perfundimtare, edhe nese jane bere premtime tjera qe kan mbetur jasht dokumentit te shkruar. IV.

MOSPËRMBUSHJA E KONTRATËS

Në momentin kur lidhet kontrata, krijohen të drejta dhe detyrime për palët kontraktuese. Varësisht se si janë marrë vesh në kontratë, të dyja palët janë të detyruara të kryejne detyrimet njëkohësisht, apo në kohë të ndryshme (p.sh, një herë të bëhet dorëzimi i mallit e pasta pagesa e çmimit). Në qoftë se njëra palë nuk e kryen detyrimin e vet, apo e kryen me vonesë, pala tjetër ka të drejtë ta bëjë shkëputjen e kontratës. 8. Shkëputja Shkëputja për shkelj shkeljet et fundament fundamentale ale të kontrat kontratës ës

Shkëputja e kontratës lejohet zakonisht vetëm nëse mospërmbushja mospërmbushja ka karakter të shkeljes fundamentale të kontratës. P.sh, nësë palët janë marrë vesh për shitblerjen e një makine e cila bënë paketimin e 20 llojeve të artikujve ushqimor, dhe pas të dorëzohet malli, blerësi vëren si ajo makinë mund të përdoret vetëm për paketim të 19 artikujve ushqimor, në atë rast nuk mund të bëhet shkëputja sepse nuk kemi shke shkelj lje e fund fundam amen enta tale le të kont kontra ratë tës. s. Shke Shkelj lja a fund fundam amen enta tale le do të ekzistonte nëse malli nuk do të dorëzohej fare ose kur kualiteti i mallit aspak nuk përmbushë kërkesat e blerësit, pra është i papërdorshëm. 9. Shkëp këputja për brenda afatit

mospërmbushje

të

detyrimit

Kur përmbushja e detyrimit brenda afatit të caktuar paraqet element thelbësor të kontratës, ndërsa pala nuk e përmbush detyrimin brenda këtij afati, kontrata shkëputet vetë sipas ligjit dhe për këtë nuk është e nevojshme ndonjë deklaratë e veçantë për shkëputje. Afati i caktuar për përmbushje është element thelbësor kur shprehimisht është thënë se detyrimi ka për tu përmbushur “në afatin e caktuar”, “më së largu deri”, ose në ndonjë mënyrë tjetër nga e cila mund të kuptohet qartë afati brenda të cilit duhet të kryhet detyrimi. 10.. 10

Shkë Shkëpu putj tja a për për mos mospë përm rmbu bush shje jen n e par parash ashik ikuar uar

15


Njëra palë mund ta shkëpusë kontratën edhe para skadimit të afatit për përmbushjen e detyrimit, nëse është e qartë nga sjellja e palës tjetër se ajo nuk do ta përmbushë detyrimin. P.sh, nëse para datës kur duhet të dorëzohet malli, shitësi e telefonon blerësin dhe thotë se nuk do ta dërgojë mallin fare, atëherë është shumë e qartë se shitësi nuk e ka ndërmend ta përmbushë detyrimin dhe në këtë rast blerësi mund ta shkëp shkëpusë usë kontr kontratë atën n edhe edhe para para skadi skadimit mit të afatit afatit të përcak përcaktua tuarr në kontratë.

11. Shkëputja ndryshuara

për

shkak

të

rrethanave

të

Palët hyjnë në kontratë duke pasur parasysh një sërë rrethanash të caktuara. Por, në praktikë ndodh që, pas lidhjes së kontratës, të lindin rre rretha thana të cil cilat njër njërë ës palë alë ia vështi shtirrësoj ësojnë në përmbus mbushj hjen en e detyrimeve. Pra, vështirësimi i përmbushjes bëhet në atë masë saqë qartazi duket se kontrata më nuk i përgjigjet asaj që palët kanë pritur, dhe do të ishte e padrejtë që në kontratë e tillë të mbetet në fuqi ashtu siç është lidhur. P.sh, nëse kompania “A” lidhë kontratë për blerjen e naftës nga kompania “B”, sepse ka për qëllim të hapë një pompë benzine, por në ndërkohë i ndalohet që ta ndërtojë pompën në vendin e caktuar, atëherë mund të kërkojë shkëputjen e kontratës, sepse për shkak të ndryshimit të rrethanave, është pamundësuar përmbushja e kontratës. 12.. 12

Efek Efekte tett e shk shkëp ëput utje jes s së së kon kontr trat atës ës

Kur kontrata shkëputet, konsiderohet sikur të mos ishte lidhur fare. Palët kontraktuese lirohen nga detyrimet e veta, përveç nga detyrimi për shpërblim eventual të dëmit. Pas shkëputjes së kontratës, secila palë palë mund mund të kërk kërkoj ojë ë kthi kthimi min n në gjen gjendj dje e të mëpa mëpars rshm hme, e, pra pra në gjendjen që ka ekzistuar para lidhjes së kontratës. Për shkak të mospërmbushjes së detyrimit nga njëra palë, pala tjetër mund mund të paraq araqes esë ë padi padi para para gjyk gjykat atë ës me të cilë cilën n kërk kërkon on që të detyrohet pala tjetër që ta përmbushë detyrimin kontraktues ose të bëjë dëmshpërblimin në para. 13.. 13

Pamu Pamund ndës ësia ia e për përmb mbus ushj hjes es së dety detyri rimi mit t

16


Përmbushja e detyrimit mund të bëhet e pamundur edhe për shkak të aktev akteve e të natyr natyrës ës që në gjuhën gjuhën jurid juridike ike njihen njihen si vis major major (forca (forca madhore). Kjo ndodh kur për shkak të fatkeqësive natyrore, luftës, gjendjes së jashtëzakonshme, embargove që i vënë shtetet, dhe arsye të tjera të ngjashme, e bëjnë të pamundur përmbushjen e detyrimit kontraktues. Si shem shembu bull ll,, nëse nëse një një palë palë lidh lidhë ë kont kontra ratë të me një një komp kompan anii për për renoviminin e shtëpisë së vetë, por në ndërkohë shtëpia digjet, atëherë mund mund të kërk kërkoj ojë ë që të liro lirohe hett nga nga dety detyri rimi mi për për shka shkak k se është shtë pamundësuar kryerja e detyrimit që lindë nga kontrata. Është me rëndësi që rrethanat e shkaktuara të mos ndodhin me fajin e ndonjërës palë, por të jenë plotësisht jashtë kontrollit të palëve. Nëse diçka diçka e tillë tillë ndodhë ndodhë,, dhe pamund pamundëso ësohet het përm përmbus bushja hja e kontra kontratës tës,, atëherë, shuhen detyrimet e palëve kontraktuese. 14.

Dëmtimi i pamasë

Dëmtimi i pamasë ekziston kur ekziston një shpërpjestim i madh në mes të detyrimeve të palëve, zakonisht kur detyrimi i njërës palë është dyfish më i mash se ç’do të duhet të ishte. P.sh, nëse nje person ia shet një personi tjetër në veturë me çmim dyfish më të madh se çmimin që e ka vetura e llojit të njëjtë në treg, dhe pala tjetër pajtohet me atë çmim të dyfishtë, duke mos qenë i informuar për çmimin e vërtetë, atëherë kemi dëmtim të pamasë. Pra, që të mund të ekzistojë dëmtimi i pamasë, duhet të plotësohen këto kushte: 1. të ekzistojë ekzistojë kontrat kontrata a e dyanshmë, dyanshmë, pra që krijon krijon detyrime detyrime për të dyja palët; 2. të ekzistojë ekzistojë shpërpjesëtimi shpërpjesëtimi i qartë mes mes detyrimeve detyrimeve të palëve; 3. pala e dëmtua dëmtuar, r, në momentin momentin e lidhjes lidhjes së kontratës, kontratës, most most ë ketë ditur për vlerën e vërtetë të mallit ose shërbimit. Në rast se ekziston dëmtimi i pamasë, pala e dëmtuar mund të kërkojë anulimin e kontratës. Mirëpo, kjo e drejtë për të kërkuar anulimin, shuhet pasi të ketë kaluar 1 vit nga dita e lidhjes së kontratës. Pra, pala pala e dëmt dëmtua uarr ka vetë vetëm m 1 vit vit kohë kohë,, nëse nëse dësh dëshir iron on ta anul anuloj ojë ë kontratës si rezultat i dëmtimit të pamasë që i është shkaktuar.

17

Java 2 - 3 - Kontratat

Recommend Documents