Test A
U źródeł demokracji i republiki Test podsumowujący rozdział I 1. Przyporządkuj do każdego antycznego polityka reformę, którą przeprowadził on w Atenach.
0–3 p.
A. Solon, B. Klejstenes, C. Perykles 1. ustanowienie podziału administracyjnego polis ateńskiej na fyle, 2. rozdzielenie wśród biednych mieszkańców polis części ziem należących do arystokracji, 3. „strząśnięcie długów”, czyli jednorazowe umorzenie należności obywateli, 4. wprowadzenie prawa o nadawaniu obywatelstwa dzieciom, których rodzice byli Ateńczykami A – ................, B – ................, C – ................ 2. Zapisz w tabeli nazwy organów władzy lub urzędów oraz państw, w których one funkcjonowały. Lp.
Opis organu władzy lub urzędu
1.
Urząd najwyższy w hierarchii (poza sytuacjami wyjątkowymi). Osoby, które go pełniły, nie otrzymywały zapłaty za wykonywanie swoich obowiązków. Dowodziły armią, nadzorowały finanse i sądownictwo.
2.
Organ kolegialny złożony z wysokich rangą urzędników, których kadencja się zakończyła. Czuwał nad przestrzeganiem prawa i kontrolował urzędników. Miał inicjatywę ustawodawczą.
3.
Jedyny w państwie urząd centralny, w którego skład wchodzili deputowani z siedmiu prowincji. Kierował polityką kraju jako całości.
Nazwa organu lub urzędu
0–3 p.
Państwo
3. Wyjaśnij, na czym polegała opisywana przez Arystotelesa „jedność w różnorodności” antycznego społeczeństwa. 0–3 p. …………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………...
4. Podkreśl nazwę państwa, które w średniowieczu było republiką.
0–1 p.
Anglia, Nowogród Wielki, Moskwa, Dania 5. Wpisz literę „P” obok zdań prawdziwych, a literę „F” – przy wypowiedzeniach fałszywych. Zdanie W starożytnych Atenach oraz Rzymie najwcześniejszą formą ustrojową była monarchia. Przez cały okres istnienia republiki rzymskiej wszyscy mieszkańcy Italii mieli pełne prawa obywatelskie. Wilkierze to ustawy rad miejskich, w których określano m.in. zasady nadawania obywatelstwa danego miasta.
0–3 p.
Prawda/Fałsz
6. Wymień podobieństwa dotyczące udziału we władzy między grupą antycznych obywateli przedstawionych na rzeźbie a polską szlachtą w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. 0–3 p.
................................................................................................................................. ......................................................................................... ................................................................................................................................. ......................................................................................... ................................................................................................................................. ......................................................................................... ............................................................................................................ ............................................................................................................
7. Podaj nazwy reguły i grupy osób, których dotyczą poszczególne definicje.
0–2 p.
A. ............................................... – reguła, zgodnie z którą obywatelstwo danego kraju można uzyskać po urodzeniu się na jego terytorium. B. ............................................... – nazwą tą określa się osoby niemające obywatelstwa żadnego państwa. Niektórym z nich obywatelstwo zostało odebrane przez władze, innym odmówiono zgody na jego przyznanie. Mógł to być także ich świadomy wybór. Wykonaj zadania 8. i 9. na podstawie tekstu źródłowego.
Rzeczpospolita [...] to wspólna sprawa, o którą dbamy pospołu, nie jako bezładna gromada, tylko liczne zgromadzenie, jednoczone uznawaniem prawa i pożytków z życia w wspólnocie. Najważniejszą przyczyną owego współistnienia jest nie tyle poczucie bezradności, co wrodzona potrzeba bytowania wśród innych. Ludzka istota nie szuka całkowitej samotności i niechętnie błąka się w pojedynkę [...]. Źródło: Marek Tuliusz Cycero, O państwie; O prawach, tłum. I. Żółtowska, [w:] Historia doktryn politycznych i prawnych do początku XX wieku. Materiały źródłowe, oprac. L. Dubel, J. Kostrubiec i in., Lublin 2003, s. 60–61.
8. Podkreśl fragment tekstu, w którym autor przedstawił przyczynę tworzenia przez ludzi społeczności. 0–1 p. 9. Wymień trzy obowiązki ludności rzeczypospolitej. 0–3 p. •..................................................................................................................................................., •..................................................................................................................................................., •....................................................................................................................................................
