Bataan Heroes Memorial College
Roman Super Highway Balanga City, Bataan
'Pagtangkilik sa Albularyo sa Modernong Panahon'
Isang Pamanahunang Papel na iniharap kay:
Carolina Samson Estrada
Gurosa Filipino ll
Bilang pagtupad sa isa sa mga pangangailangan sa Asignaturang Filipinoll
Pagbasa at pagsulat tungo sa pananaliksik ni:
Lance V. Valdez
Paghahandog
Una nagpapasalamat ako sa Diyos na ginagabayan ako sa lahat ng oras. Inihahandog ko ang aking thesis sa aking pamilya at kaibigan na tumulong sa akin upang matapos ko ang aking thesis. Inihahandog ko ang aking gawa sa mga mamamayan ng Central na tumulong din sa akin. Inihahandog ko din sa aking gur osa Filipino na hindi nagkulang magbigay ng impormasyon para magawa ko ang aking thesis.
Pasasalamat
Nagpapasalamat ako sa aking guro na si Maam Carolina S. Estrada dahil sa walang sawa niya kaming tinuruan kahit pa na makukulit kaming mga estudyante. Nagpapasalamat din ako sa aking eskwelahan ng Bataan Heroes Memorial College dahil hinubog nila ang aking kaisipan sa ibang mga bagay.
Kabanata I
AngSuliranin at SanliganngPag-aaral
Panimula
Ngayong unti-unti ng umuunlad ang ating bansa may mga kababayan tayo sa probinsiya na halos napag-iwanan ng panahon. Sa panahon ngaun halos mas dumadami ang nagkakasakit at habang ang mga may kaya sa buhay ay nakakapagpagamot sa ospital ang mga kapatid naman natin sa probinsiya ay sa albularyo lamang nagpapagamot.
Talagang kaakibat na yata ng tao ang sakit sa pang-araw-araw na pamumuhay. Kahit anong pag-iwas man ang gawin ng tao ay hindi mawawala ang mga karamdaman sa ating paligid. Magmula pa man noong unang panahon, ang sakit ay bahagi na ng pamumuhay ng tao. Ang iba sa mga ito ay nagagamot subalit ang ilan naman ay tanging Poong Lumikha na lamang ang nakakaalam ng kagamutan. Subalit isa lamang ang malinaw, may iba't-ibang sanhi ang sakit na dumadapo sa katawan ng tao. Nariyan na ang dala ng pagod, maruming paligid, walang kontrol sa pagkain, hindi maususustansiyang pagkain, at ang iba pa nga ay sanhi ng hindi maipaliwanag na dahilan o mga sakit na dala ng mga nilalang na hindi nakikita ng ating mga mata.
Kaya naman bawat sakit na dumadapo sa bawat tao ay may kanya-kanyang pamamaraan ng panggagamot. May makabagong pamamaraan gamit ang siyensya at may tradisyunal din, gamit ang paniniwala o kapangyarihang ibinigay sa tao mula sa kalikasan o matinding pananampalataya.
Ang mga Pilipino ay likas na ispiritwal, malakas ang paniniwala sa mga ispiritu na kung tawagin ay anitos at engkanto na namumugad sa mga bundok, kweba, dagat at bato. Kung kaya'tnapakadali para sa mga Pilipino ang makipag-usap o makipag-ugnayan sa ganitong uri ng lakas nanakatutulong sa kanilang panggagamot. Dahil ang mga Pilipino ay hindi dumidepende lamang sa limanguri ng pakiramdam, sila'y may kakayahang tumanggap ng konseptong di pangkaraniwan. Ang mga Pilipino ay likas na palakaibigan at kalmado, dahil dito malakas ang kanilang pakiramdam at may kakayahang buksan ang isipan sa masmalawak na sakop kumpara sa ibang tao. Ito'y sadyang totoo sa mga Pilipinong taga baryo o probinsya.
Nang dahil sa mga paniniwala ng mga Pilipino sa mga elemento at iba pang mga kababalaghan na nangyayari sa paligid na hindi maipaliwanag, kaya sa mga albularyo tayo lumalapit, sila ay kilalang alternatibong manggagamot sa Pilipinas. Sila ay bantog lalo na sa mga maralita para sa kanilang panggagamot sa abot-kayang halaga. Sila ay kadalasang nakikita at pinipilahan sa mga barrio o mga barangay.Sila ay nagtataglay ng kaalaman sa paggamit ng halamang gamot upang makapag paggaling ng iba't ibang sakit lalo na sa pilay at bali sa buto. Maliban sa halamang gamot, sila rin ay gumagamit ng salmo o awit kasabay sa paggamit ng langis at ipinapahid sa parte ng katawan ng may sakit.Ang kanilang kakayahan ay pinaniniwalaang nagbuhat sa basbas ng mga espiritu at anito sa kagubatan. Ang pagsusuring kanilang isinasagawa ay hindi lamang sa pisikal na pamamaraan kundi sa emosyonal at espirituwal na antas.
Halos bawat kultura rin sa Pilipinas ay mayroong kanya-kanyang uri ng albularyong umaayon sa kani-kanilang klase ng pamumuhay. Madalas silang matatagpuan sa mga rural na lugar kung saan mahirap matamasa ang modernong medisina. Maraming tumatangkilik sa mga serbisyo nila dahil higit na mas mura ang alternatibong ito kung ikukumpara sa komersyal na mga gamot at operasyon. Tunay na masasabing napapanahon pa rin ang mga albularyo kahit sa kasalukuyang henerasyon.
Karaniwang base ang pamamaraan ng kanyang panggagamot sa mga katutubong paniniwala at lapit na relihiyoso. Gumagamit sila ng mga halamang gamot at pambihirang mga bagay tulad ng pagkit ng kandila at balahibo ng hayop para sa matatawag marahil na ritwal ng panggagamot. Madalas, tinatawag rin ng mga albularyo ang 'di umano'y kapangyarihan ng Espirito Santo upang gamitin sa isang orasyon o bulong na may layunin pagalingin ang pasyente. Importante rin marahil tukuyin na ang mga serbisyo ng isang albularyo ay karaniwang kinakailangan kapag ang diperensya ng isang tao ay may katangian ring mistikal o mahiwaga. Halimbawa na lamang rito ang mga biktima ng kulam at mga kababaihang nililigawan daw ng mga kapre, tikbalang at ng kung anu-ano pa.
Ang mga albularyo ay isa na sa mga tradisyon sa Pilipinasna sinasangguni ng iba't ibang klase ng tao na maypaniniwalang maaari itong makagamot ng kanilang sakit. Mayroong iba't ibang katawagan ang mga tradisyunal na manggagamot dito saPilipinas, ang mga ito ay: manghihila, manghihilot, mangluluop, mangtatawas, babaylan at albularyo.
Laganap ang mga albularyo sa Pilipinas lalo na sa mga probinsiya. Bagama'twalang tiyak na lunas ang hatid nito sa mga may sakit,tinatangkilik pa rin ito ng mga mamamayan sa Pilipinas, ang pagpapagamot sa mga albularyo ay itinuturing na sukatan ng tibay ng pananampalataya at tatag ngpananalig sa tagapaglikha. Sinasabing karamihan sa kanila ay naninirahan sa baryo kung saan naglipanan din ang iba't ibang kwento tungkol sa mga di-maipaliwanag na pangayayari. Naging sentro din ang mga tradisyunal na manggagamot dahil sa mga taong naghahanap ng lunas sa iba't ibang klase ng sakit, kung saan para sakanila ay milagrosong gumagaling ang kanilang mga karamdaman. Iba-ibaman ang paniniwala, marami pa ring umuusisa at nahuhumaling na subukan ang kakayahan ng mga albularyona dulot na rin ng kasikatan nito sa bansa.
Ang mga albularyo ay hindi sang-ayon sa medisina. Sila ay nagpapagaling na sang-ayon sa matandang paniniwala.Dahil na rin sa murang serbisyo, at kaunting kaalaman sa panggagamot na kanilang ginagawa kaya sila ay mas tinatangkilik kesa sa mga ospital na mahal na ang mga gamot at malayo pa ang barrio ng mga taga probinsiya mula sa bayan. Mahirap silang masisi dahil narin sa hirap ng buhay at kulang pa ang proggrama ng gobyerno sa mga gantong mga bagay kaya ang ilan sa doktor ay boluntaryong nagpupunta sa mga liblib na lugar para makapanggamot at makatulong sa kapwa.
Bago pa man dumating ang mga kastila sa ating bansam, manggagamot na tayo sa Pilipinas at sila ang mga Babaylan, na may malaking ambag sa ating kultura at tradisyon, kasama sila sa humulma ng paniniwala sa mga hindi maipaliwanag na kababalaghan na tanging imahinasyon lang ang makakapagpaliwanag.Malimit na babae ang babaylan, sila ang unang manggagamot hindi lamang ng pisikal na sakit bagkus maging ng sukal ng loob at dumi ng isip ng isang tao.Ang babaylan ay bahagi ng estrukturang panlipunan at pang-ekonomiya, at tagapayo ng datu at ng panday. Ang kakayahan ng babaylan,ay makipag-usap sa mga kaluluwang yumao o kaya'y sa mga espiritu ng kaligiran. Kalimitan ang babaylan ang pinuno ng isang pamayanan
Sanligan ng Pag-aaral
Natutungkol ang pag-aaral na ito sa mga albularyo na may kakayahang manggamot.
Isinagawa ang pag-aaral na ito sa tulong ng mamamayan ng central.
Kinalabasana.Di na sila gagastos ng malakib.Mabilis silang makakapag pagamotk.maaayos agad ng mabilis ang isang problemaa.may pagkukuhanan ng pera pag kailanganb.mareresolbahan agad ang isang problemak.hindi na kinakabahan sa lahat ng orasa.nagkakaroon ng ipon para sa kinabukasanb.para hindi na magmamadali sa paggawa ng importanteng bagayk.matatapos agad ng mabilis ang isang GawainPamamaraana.maging tapat sa lahat ng bagayb.tulungan ang isa't –isak.maging maparaan sa lahat ng bagaya.huwag maging magastos sa lahat na bagayb.humanap ng magandang solusyonk.magkaroon ng determinsyon sa sarilia.huwag mamili ng hindi importanteng bagayb.unahin muna ang mga mahahalagang bagay k.maging matiyaga at masipag sa lahat ng orasPinagbatayan1.Bakit marami parin ang tumatangkilik sa albularyo?a.Dahil mura ito?b.Dahil kadalasan malayo sa bayank.Maraming na niniwala na mas mabisa parin ang albolaryo2.Totoo bang nakakagaling ng may sakit ang albularyo?a.Sa paniniwala ng iba.b.pagiging maparaan sa lahat ng problemak.pagkakaroon ng tiwala sa sarili3.Ano ang epekto ng mga ginagamit na halamang gamot ng isang albolaryo?a.Lalong nag kakasakit ang ibab.Hindi gumagaling ang mga karamdamank.Walang nangyayariBalangkas Konseptwal at Paradigma ng Pag-aaral
Kinalabasan
a.Di na sila gagastos ng malaki
b.Mabilis silang makakapag pagamot
k.maaayos agad ng mabilis ang isang problema
a.may pagkukuhanan ng pera pag kailangan
b.mareresolbahan agad ang isang problema
k.hindi na kinakabahan sa lahat ng oras
a.nagkakaroon ng ipon para sa kinabukasan
b.para hindi na magmamadali sa paggawa ng importanteng bagay
k.matatapos agad ng mabilis ang isang Gawain
Pamamaraan
a.maging tapat sa lahat ng bagay
b.tulungan ang isa't –isa
k.maging maparaan sa lahat ng bagay
a.huwag maging magastos sa lahat na bagay
b.humanap ng magandang solusyon
k.magkaroon ng determinsyon sa sarili
a.huwag mamili ng hindi importanteng bagay
b.unahin muna ang mga mahahalagang bagay
k.maging matiyaga at masipag sa lahat ng oras
Pinagbatayan
1.Bakit marami parin ang tumatangkilik sa albularyo?
a.Dahil mura ito?
b.Dahil kadalasan malayo sa bayan
k.Maraming na niniwala na mas mabisa parin ang albolaryo
2.Totoo bang nakakagaling ng may sakit ang albularyo?
a.Sa paniniwala ng iba.
b.pagiging maparaan sa lahat ng problema
k.pagkakaroon ng tiwala sa sarili
3.Ano ang epekto ng mga ginagamit na halamang gamot ng isang albolaryo?
a.Lalong nag kakasakit ang iba
b.Hindi gumagaling ang mga karamdaman
k.Walang nangyayari
Paglalahad ng Suliranin
Hinahangad sa pag-aaral na ito na malaman kung bakit tinatangkilik parin ang mga albularyo hanggang ngayon.
Kahalagahan ng Pag-aaral
Mahalaga ang pag-aaral na ito upang malaman kung ano ang tulong ng mga albularyo sa ating mamamayan at kung paano pananatilihin ang tradisyon na ito.
Magiging makabuluhan ang pag-aaral na ito sa mga sumusunod:
Anak. upang malaman nila na may mga albularyo pa
Albularyo. para malaman nila na madami parin ang tumatang kilik sa kanila
Magulang. para malaman nila na nakakagaling ang isang albularyo
Matatanda. na pwede parin silang mag pa-albularyo kung ito ang nakasanayan nila
Pamilya. na hindi dapat baliwalain ang isang albularyo.
Saklaw at Delimitasyon
Sinasaklaw sa pag-aaral na ito ang Pagtangkilik sa Albularyo sa Modernong Panahon. Layunin nito na maintindihan ang kung bakit hanggang sa ngayon ay tinatangkilik pa rin ang mga albularyo. Ginagamit din sapag-aaralnaitoangmga panonood ng dokumentaryo at iba pang babasahinkatuladnggooglesa internet.
Kahulugan at Katawagan
Binigyang katuturan ang mga sumusunod na katawagan ayon sa pag-aaral at pananaliksik.
Albularyo. Isang taong nagpapagaling na hindi sang-ayon sa medisina.
Anito. Isang diyos na pinapaniwalaan ng mga sinaunang Pilipino bago dumating ang mga Kastila
Babaylan. Isang salitang katawagan para sa mga katutubong Pilipinong manggagamot
Engkanto. Isang uri ng nilalang sa mitolohiyang Pilipino na pinaniniwalaang may angking kakayahang naiiba sa mga ordinaryong nilalang gaya ng tao at hayop.
Kabanata ll
Mga Kaugnayan Na Literatura At Pag-aaral
Binubuo angkabanatang ito ngmga kaugnay na literatura at mga.Isinasagawang pag-aaral tungkol sa Pagtangkilik sa Albularyo sa modernong panahon. Ito ay may malaking epekto sa pagbabago ng kulturang Pilipino.Sa isinagawang pag-aaral ay nakalikom ang mananaliksik ng maraming impormasyon tungkoldito, karamihan sa mga ito ay ang malaki nitong epekto sa paraan ng paniniwala tungkol sa Panggagamot.
Mga Kaugnay na literatura
Tinalakay ni Bren Lovin (2010) Napatunayan na hindi basehan ang katayuan sa buhay ng isang pasyenteng nais magpagamot sa mga albularyo. Hindi rin sukatan ang natamong diploma ng mga tumatangkilik dito sapagkat base sa panayam at obserbasyon ng mananaliksik, marami pa rin ang mga taong may-kaya at nakapagtapos ng pag-aaral ang naniniwala sa tradisyunal/ folk medicine.
Kabanata III
Pamamaraan Ng Pananaliksik
Paraanng Pananaliksik
Sa pag-aaral na ito ginagamitan ng disenyong palarawan at pasuri. Naniniwala ang nagsagawa ng pag-aaral na ito sa pagsusuring pagtangkilik sa albularyo sa modernong panahon. Sa pamamagitan na ito ay malalaman natin kung gaano ka importante ang pagtangkilik sa albularyo sa modernong panahon.
Pinasagot ang 30 katao na mamamayan ng Central , at mga nakatira sa Balanga sa isang uri ng talatanungan inihanda ng mananaliksik upang makuha at makapag tipon ng mga datos batay sa pagsusuring ginagawa.
Sinasaklaw din sapag-aaral na ito ang pamaraang pasuri dahil narin sa pangangailangang makabuo ng mga pamantayang maaaring pagbatayan ng sinasabing pag-aaral.
Teknik sa Pagsusuri
Binibigyang kalutasan sa pag-aaral na ito ang suliranin sa pamamagitan ng mga kaisipang inuugnay sa mga datus na natuklasan. Gumawa ang mga mananaliksik ng mga angkop na pamantayan upang makabuo sa isang pangkalahatang anyo ng mga maaaring sundin sa mga gawain pang pag-aaral hinggil sa Pagtangkilik sa albularyo sa modernong panahon.
Bukod sa mga nabanggit nagamit din ang mga sumusunod:
Pagbabasa ng mga pahayagan o dyaryo na may kinalaman tungkol sa aking pag-aaral sa Pagtangkilik sa Albularyo sa Modernong panahon. Panonood ng bidyu sa internet ng mga dokumentaryo o balitang tumatalakay sa aking pag-aaral.
Paraan ng Pagbibigay ng Datos
Ang pangangalap ng mga datos ay hindi naging makabuluhan kung hindi pinag-ukulan ng sapat na pagpapahalaga ang mga ito. Masusing hinimay at lubos na inunawa ang mga nakalagdang datos ng sa gayon ay makabuo ng tamang impormasyon tungkol sa Pagtangkilik sa albularyo sa modernong panahon.
Ginamitan ng pamaraang istatistika upang mabigyan ng kaukulang interpretasyon ang mga naitalang datos na nakatulong upang mabigyan linaw ang pag-aaral na ito.
Narito ang pormulang ginamit
P=F/N x 100
Kung saan angP = bahagdan o Percentage F = frequency count
N = total frequency
Kaugnay nito, sinuri ng mabuti ang mga akdang tuon ng pag-aaral na ito. Sininikap na maitala ang kahulugan ng bawat elementong kasangkot sa kabuuan nito upang maisa-isa ang mga paksang kahalagahan ng pananaliksik.
Sinasadyang pinili ang paksang Pagtangkilik sa albularyo sa modernong panahon upang malaman natin kung gaano kahirap ang kanilang buhay at maintindihan natin kung paano nila nireresolbahan ang kanilang problema upang makaahon sa buhay.
Pamamaraan ng Pagsusuri
Matapos malikom ang lahat ng mga datos, sinikap ng mananaliksik na makabuo ng pamantayan sa pagsusuring magamit sa susunod pang pag-aaral na may tuon sa paksa.
Kabanata IV
Paglalahad at PagsusuringDatos
Ang kabanatang ito ay naka pokus sa paglalahad ng mga datos na nalikom mula sa talatanungan na pinasagutan sa mga reposndents at gayundin ng pansariling pagsusuring mananaliksik batay sa isang pamantayang binuo para sa pag-aaral na ito.
Talahanayan 1
Propayal at Pagbabahagdan sa Edad at Kasarian ng mga Tagasagot
Gulang
Lalaki
Bahagdan(%)
Babae
Bahagdan(%)
Kabuuan
10 – 20
21 – 30
31 – 40
41 - Pataas
3
10
1
1
10%
33.33%
3.33%
3.33%
4
3
6
2
13.33%
10%
20%
6.67%
23.33%
43.33%
23.33%
10%
Kabuuan
15
50%
15
50%
100%
Ipinapakita sa Talahanayan 1 ang gulang o edad ng mga tagasagot. Sa lalaki ang gulangna 10 – 20 ay may bahagdang 10% at sa gulang na 21 – 30 ay my bahagdang 33.33% at sagulang na 31 – 40 ay my 3.33% at sa 40 – pataas ay my 3.33%. Sa babaeanggulang na 10 – 20 ay may bahagdang 13.33% at sagulangna 21 – 30 ay may bahagdang 10% sagulangna 31 – 40 ay may bahagdang 20% at sagulangna 40 – pataas ay may bahagdan na 6.67%. Ito ay my kabuuang 30 na may bahagdang 100%.
Bilang kabuuan ang tagasagot ay binubuo ng 15 lalaki o 50% at 15 nababae o 50% parasakabuuang 30 na katao na may bahagdang 100%.
Talahanayan 2
Propayl at Pagbabahagdanng Estado ng Pamumuhay ng mga Tagasagot
Estado ng Pamumuhay
Lalaki
Bahagdan (%)
Babae
Bahagdan (%)
Kabuuan
Bahagdan (%)
May Trabaho
6
20%
7
23.33%
13
43.33%
WalangTrabaho
1
3.33%
3
10%
4
13.33%
Tambay
2
6.67%
1
3.33%
3
10%
Estudyante
6
20%
4
13.33%
10
33.33%
Kabuuan
15
50
15
50%
30
100%
Ipinapakita naman sa Talahanayan 2 ang pagbabahagdan sa estadong pamumuhay ng mga tagasagot. Halos may 13 o 43.33% ang may trabaho. Halos 4 o 13.33% ang walang trabaho. Halos 3 o 10% naman ang tambay at 10 o 33.33% ang estudyante.
Ito ay may kabuuang bilang na 15 lalaki at 15 nababae o 100% para sa kabuuang 30 nakatao.
Talahanayan 3
Pagbabahagdan ng mga Dapat bang Tangkilikin ang Albularyo
Dahilan
Sang-ayon
Bahagdan (%)
Hindi Sang-ayon
Bahagdan (%)
dahil nakakagaling silang may sakit
26
86.67%
4
13.33%
dahil wala naman silang lisensya
9
30%
21
70%
dahil baka kung saan lang galing ang ginagamit
nilang halamang gamot.
9
30%
21
70%
Ipinapakita sa Talahanayan 3 ang propayl at bahagdan ng bilang ng mga taga-sagot na sumasang-ayon at hindi sumasang-ayon sa binigay ng mananaliksik ng mga maaaring maging solusyon para makaahon sa buhay. Saunang dahilan ng 26 katao o 86.67% ang sumang-ayon at 4 katao o 13.33% anghindi sang-ayon.Saikalawangdahilanna 9 katao o 30% ang sang-ayon at 21 katao o 70% anghindi sang-ayon.Saikatlongdahilanna 9 katao o 30% ang sang-ayon at 21 katao o 70% anghindi sang-ayon.
Talahanayan 4
Pagbabahagdan ng mga Epekto ng Pagpapagamot sa Albularyo
Epekto
Naranasan
%
Di-Naranasan
%
Bahagdan
Nagkaroon ng problema dahil nag pa albularyo
4
13.33%
26
86.67%
100%
Gumaling ang karamdaman dahil sa albularyo
6
20%
24
80%
100%
Walang nangyari
7
23.33%
23
76.67%
100%
Ipinapakita sa Talahanayan 4 ang bahagdan at bilang ng mga taga-sagot na Naranasan at Di-Naranasan sa binigay ng mananaliksik na mga epekto ng panggagamot ng albularyo.Sa unang dahilan ng 4 katao o 13.33% ang naranasan at 26 katao o 86.67% ang di-naranasan. Sa ikalawang dahilan ng 6 katao o 20% ang naranasan at 24 o 80% ang di-naranasan.Sa ikatlong dahilan 7 katao o 23.33% ang naranasan at 23 katao o 76.67% ang di-naranasan
Talahanayan 5
Pagbabahagdan ng Bakit tinatangkilik ang Albularyo
Paraan
Sang-ayon
%
Di-Sang-ayon
%
Bahagdan
mura ang pagpapagamot dito
23
76.67%
7
23.33%
100%
malalayo sila sa bayan
20
66.67%
10
33.33%
100%
nakasanayan na nilang mag pa-gamot dito
18
60%
12
40%
100%
Ipinapakita sa Talahanayan 5 ang bahagdan at bilang ng mga tagasagot na dapat gawin at hindi dapat gawin sa binigay ng mananaliksik na kung bakit tinatangkilik pa rin ang albularyo.Sa unang dahilan na 23 katao o 76.67% ang sang-ayon at 7 katao o 23.33% ang di-sang-ayon.Sa ikalawang dahilan na 20 katao o 66.67% ang sang-ayon at 10 katao o 33.33% ang di-sang-ayon.Sa ikatlong dahilan na 18 katao o 60% ang sang-ayon at 12 katao o 40% ang di-sang-ayon
Kabanata V
Lagom na mga Natuklasan, Konklusyon at Rekomendasyon
Lagom na mga Natuklasan
Matapos ang ginawang pagsusuri, natuklasan ng mananaliksik ang mga sumusunod na kasagutan:
1.Propayl na taga-sagot
Ayon sa aking ginawang pag-aaral, marami ang mga babae mula sa gulang na 21- Pataas ay may bilang 7 o 23.33% ang may trabaho kaysa sa mga lalaki na 21- pataas na bilang 6 o 20% ang may trabaho.
2. Mga Alternatibong paraan para makaiwas sa mga sakit
Natuklasan ko sa aking pag-aaral na ang pangunahin alternatibong solusyon para maiwasan ang mga sakit ay panatilihing malusog ang katawan at kung sakali man na hindi talaga maiiwasan mas mabuting sa ospital na agad magpakunsulta para maipayo ng mga doktorang dapat gawin dahil sila ay nag-aral ng medisina at mas alam nila ang makakabuti para sa may sakit.
3.Epekto ng Albularyo sa ating Lipunan
Ayon sa aking pagsusuri, ang pangunahing epekto albularyo sa ating lipunan ay panatilihin ang kulturang Pilipino na unti-unti ng nawawala dahil sa impluwensiya ng ibang bansa.
Konklusyon
Base sa kinalabasan ng aking pag-aaral ang isang dahilan ng kung bakit tinatangkilik pa rin ang mga albularyo ay dahil sa mura na ang serbisyo at tanging ang albularyo lang ang tanging malalapitan ng mga nasa baryo kapag sila ay nagkakasakit.
Rekomendasyon
Mababawasan ang mga lumalala ang sakit kung pagtutuunan ng pansin ng ating gobyerno ang mga nasa probinsiya na malayo sa lungsod, maglungsad ng proyekto kung saan makikinabang ang mga kababayan natin kesa sa iilang tao lang na ninanakaw ang kaban ng bayan.
Talatanungan
Ang mga sumusunod na katanungan ay malayang sasagutin ng mga taga-sagot.
A.Pangalan: _____________________________________________
Lagyan ng tsek ang mga sumusunod
Edad: 10-20 21-30 31-40 41- Above
Kasarian: Lalaki Babae
Estado ng Pamumuhay:__________________________
Panuto: Bilugan ang titik na sa tingin mo ang pinakatamang sagot.
B. Bakit tinatangkilik parin ang albularyo?
a. Dahil mura ang pagpapagamot dito?
b. Dahil malalayo sila sa bayan?
k. Dahil nakasanayan na nilang mag pa-gamot dito?
K. Nakakagaling ba ng may sakit ang mga halamang gamut ng isang albularyo?
a. Hindi dahil lalo itong lumalala
b. Oo dahil natural na mga halaman ang ginagamit nila
k. Hindi sigurado dahil hindi pa nakapagpapagamot sa mga ito
Panuto: Lagyanngtsek kung sang-ayon o di sang-ayon
D. Dapat bang tangkilikin ang albularyo?
Sang-ayon
Di Sang-ayon
a. Ou dahil nakakagaling silang may sakit
b.Hindi dahil wala naman silang lisensya
c. Hindi dahil baka kung saan lang galing ang ginagamit
nilang halamang gamot.
E. Ano ang mga epekto kapag nag pa-albularyo?
Nararanasan
Di Nararanasan
a. Nagkaroon ng problema dahil nag pa albularyo
b. Gumaling ang karamdaman dahil sa albularyo
c. Walang nangyari
