Türkiye' de Misyoner Faaliyetleri
Erol Güngör
o üngô
�(
TURKIYE'DE MISYONER FALIYETLERI
YAYI NU
L : Bsım: 6 Bedir Yyın ev Bsm
ISBN
ÖTÜKEN NERİYA A İstklal C. Ank Hn / 6 Beyoğlu-snbul Tel Fks nene wwwoken.o wwwoken.o E-pos ouken@oukenco
Kpk Ts gNOg Dizgi Dizgi - Teip Teip Öüken Öüken pk Bsks Blk Ofse Bsk Öe Ms Cil egn lhes sl
Erol Güngör İçin 7 ÖNSÖZ GİRİŞ TARİHÇE Orta Şarkta Hristiyanlık TÜRKİYE'DE MİSYONER MEKTEP VE MÜESSESELERİ ........................................ Bursa Amerikan Kız Koleji ........................... Rober Rob ertt Kolle Sen Benua Lisesi ................................ ................................ Hristiyan Genç Erkekler Birliği .7 zınl zı nlık ık Mektepleri ve Patrikhane .............................. Ermeni Mektepleri Hastahneler Hastahneler Nasıl Nası l Yetiştirilirler? ...................................... ...................................... 7 Giriş Giriş Yoları ve Çalışma Çalı şma Programı. Hristiyan Kültürü Propagandası Kaşısın Ka şısında da Bazı Düşünceer Bugünkü Durum 7 ZEYL ESİKLAR
"Lisanın nden Değerler Pikolojisi Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik Milliyetçilik İslmn Bugünkü Meseleleri, İslm Tasavvufunun Meselelerd Tarihte Türk ler znn den b tecessüs ve yış. Polemklele dol çlklem yzılmış yzıl yene meselelee lm öüşün soğkknlı yklşımı. Dünkü olyll bünküle sınd kln bğlntl Teok plnd ele lınnlın ynınd ktüel olyll ypıln ypıl n k şılştıml Oty konln lm esele ynınd sğdynn h km oldğ klın ve mntğın yol östedğ ünlük zete yzıln yzıl n Slon üetmek k çlmk yene lm çözümle östeen b k. D dk blmeyen b çlışm tükenmeyen b ene. Telf eselen ynınd ypıln tecümele İlm ve fn hytmızn b enkl ve veml kşsnn yoklğ he eçen ün kendsn dh fzl hssettmekte hssettmekte d. En veml çğınd ve enç yşınd (45) mızdn ynlmış olmsı önüllemz bkmkt eselene öste len lnn he eçen ün b çığ· b büyümes se tesell kynğımız olmktdı. B l öylesne büyüktü k B "Eol Günö tykle olştmşt dyeblz. B t yklğn yemşn veeceğne ve mızdn yen yen yen Eol Günöle çıkcğın nnıyoz. Yetşecek oln b seçkn
TÜRKYD MYR FY FYTR TR
kafalar syesnde inn ufkundan br Türk güneşnn do ğacağı şüpheszdr şüpheszdr Hemen hemen her ölenn arkasından söylenmes det olmuştur: "Yer dolduruamayaak br boşuk bırakı Ero Güngör, bu sözü gerçekten hak eden br kaç müstes na değerden brdr. E RŞEHİRLİOLU mzasıya 1963'te (25 yaşında) yayınlanan bu esern kaleme adığında o henüz 19 yaşın dadır ve nası br parak geleek vaadettğ se o günden anlaşılmaktadır Nekm kendsne beslenen umutarı boşa çıkarmamış yaptığı çalışmalara ka ka spatamışır Onun lk eser oduğu çn uzun zamandır sorulan bu çalışmasını dğer kaparı arasında yayınamayı borç bdk.
Ö
ÖÖ
BU AP Trkyeek yabanı ktr hkmyetnn br kısmı, yan Hrstyanık tekn ve propaganası erne
yapımı kçk br aratırmanın mahsur. Hatta ona Trkyeek Hrstyan msyonerernn faayeternn tarh çesne at baı notarı htva een br rsae göye bakmak aha oğru our. Ne tarh, ne e m br araırma ası taıyan bu rse, 1957 yıına İstanbu Myetçer Myet çer Derne ğne konferans hane vermek ere kaeme aınmıtı Araan a yı geçtkten sonra erne hçbr eğkk yapmaan nereyoru. Trkyeek Hrstyanatırma faayeter bugne ka ar pek a ee aınmı br mevuur Zaman aman muh tef gaete ve memuaara memua ara mnfer mnfer n n eğtrme eğ trme ha seer vesesy ves esyee baı yaıar çıkmaktaır Fakat bunarın bunarı n çoğu, meseey br ktr probem oarak aaak yere İs myet ve Hrstyanık arasına umsu oktrn mukaye seernen er gtmyor Bhassa esk mefern yaıarın a hep bu n mukayesesne ehemmyet vermtr Son seneere senee re yaıan baı makaeere makae ere se merret br husu met uygusunan baka ey göremyoru. Habuk rk yeek Hrstyan Hrstyan ktr, yer ktrn ktrn uğraığı tahrbat tahrbat netesne onun yerne kam omak ere yayıan br çt ma vetre tek etmekter. Bu vetrenn tarh nkafı ve haen katettğ merhaey kısaa a osa göen geçrmek çok fayaı oaaktır
M Y FY FY ÜKYD MY
İm araşrma yapmaka zyade proem hakkda r fkr vermek üzere hazraa u kap r eer üüü ğüde mahrum uumaka eraer hadeer hakkda okuyuuya geş ge ş r g vermekedr. ahyezğ ahyezğ meydaa gereeğ haaarda kurulmak ve hadeer a rafz r şekde arzedemek ç haa Hrya m yoerer yoerer ked eererde eererde öreker amş uuuyo uuuyo ruz Okuyuu araşrma eada karşaşğmz güçüke r de heaa kamadr. Ea arye Türkyede ereya ede hadeer ee adğmz hade u gy ürk eşrya da değ ye İgz ra ve Amerka myoere r yazdkar kap makae ve raporarda em emek meuryede kadk. Byogrfyada da aaşaağ g müraaa ede kayakar arada ze a oaar pek az r yek uuyr. Ora şaka ve doayye Türk yedek Evajezayo (İl yayma harekeer İgere Amerka ve raada u faaye orgaze ede emye er eşreker eererde aamakadr. İau küüp haeerde uarda aak kaç ae uuuyor Bu eererde çoğuu huu küüphaeerde uduğumuz g r km da k ede ake meur kadk. Ya a kayak uuamadğ zama aşvurduğumuz yer eşrya e umumyee araşrma hha oza ve veka kyme aşmaya gazee haererdr. o kmda İmparaoruğu o devredek faayeere a az ve kaar aye koyuyoruz Türkyede ugü Hrya küürü d veya aşka yoarla üfuzuu daha çok hermekedr Yak ee erde ereya ede ve heüz arhe ka emeye ha eer ura urada da zkremorz. ka meeey öye arh değ çma ve küüre zayede ee ap eeyeek da ha dd ve m eerere şdde r hyaç vardr Bu ka eşrdek a gaye e öye r çaşmaya oa h ya eremek ouyor. İau 4 Ağuo 963
. IŞHU
GŞ Bugün Türkiy iruçk asrdaneri girmeye çalş ğ ir medeniye airesinin eşiğinde ulunmakadr Mille halinde in sene kndsini yoğuran ir medeniyeen diğerine nikal esnasnda oraya çkan uhran yüzünden eski değerler nizamnn da üyük ir ehlike ge çirdiği muhakak1r muhakak1r Henüz mill nizamn kurmamş ir cemiyein u uhran içinde ksr ve kuru ir mheva ile Ba medeniyeine geişinin doğuracağ mahzurlar cidd ir şekilde düşünülmesi gereecek kadar önemlidir Mevcu külür kargaşalğnda mill külürü zayaan nokalardan iri de Hrisiyan millelere mahsus ek çok nsurun günden güne emlekeimize girişidir Bu durum ürkie için önemli ir mesele eşkil emesine rağen üzerinde ek az durulduğunu görüyoruz mara orluk devrinden iiaren aanc külürü ve ilhassa Hrisiyan külürünün Tüe'de oynadğ rolden ahseden müelliflerin says onu geçiyor Bunlarn çalşmala r ise münrid makaleler v irik rsale halinde kalmş r Yazlanlarn muhevasna akacak olursak ayn ki yesizliği urada da grürüz emleke emleke mese meseleler lelerii hak knda senelerce kalem oynamş muharrirlerin u mevz daki yazlar gazeeilik üs ve mhevasnn seviyesini aşamamakadr Türkiede Hrisia misyonerlerinin lk aliyei il hassa Ermeniler üzeride grülür Daha önce siyas hu
2 TÜRY'D MYR YTR YTR
dutarın zoranmasiye ede ediemeyen netie bu defa siahsız bir tarzda ve tamamen ktr youya ba§amı§tır Asında bu tr hareket nin koyduğu esasa da uygundu açı orduarının kuvvet kuanarak yapamadığı §eyi vaz ve nasihata kitapara riseere mektep ve hastahaneere yapmak zere siahsız bir misyoner ordusu Osmanı mparatoruğuna akın etti Bunarın vazifesi her§eyden öne mparatoruk hudutarı içindeki yeri ristiyan kiiseerini ısah ederek bu emaateri ahi bir yığın omaktan kurtarıp Trklerin kar§ısına bir kuvvet hainde çıkarmaktı. Fakat çaı§maar bununa da kama dı Kendi ifeerine göre "nsanarın ruharını kurtar mak" için her tehikeye atıan çieke§ rıstiyan papazarı diğer emaaterin yani Msmanarın da arasına girdi er Memeketerinden byk yardım gören bu miyonerer eerine geçen parayı tek kuru§una kadar sarf ederek ristiyanığa yeni mntesiper kazandırmağa çaı§ıyorardı Fakat çok defa hayatarı pahasına da osa buna mu vaffak oamadıar oamadıar Ümiterini Ümiterini kaybetmemi§rdiayet kaybetmemi§rdiayet doğrudan doğruya din tekininin bir faydası omadığı an a§ıdı Bu defa sadee iman ve itikad zerinde deği; btn bir din ve mil ktr yaymak için uzun vadei fa aiyetere giri§tier Böyee bu memekete misyônerer vasıtasiye vasıtasiye giren ktr artık yanıza din değidi Biakis din tarafı bir tarafa bırakarak iim ve teknik kıymeterden ba§ayıp eğene vasıtaarına_h�revke örf ve dete kadar kendi din ve mieterine has unsurarı yaymaya ba§adıar Şphesiz Trkiyede bu yabanı ktr unsurarının görmesi sadee misyonerer yznden omamı§tı Garpıa§ma hareketeri doayısi zaten bu ktre kar§ıa§aaktık Fakat aınması azımgen unsurara beraber bunarın ayrımaz bir parçası omayanbirtakım din mi unsurarın da girmesi içtima bnyede byk sarsıntıar meydana getireekti Muayyen bir teknik seviyeye ua§ıdığı zaman içtima mnasebeterde de zarur bir deği§me göreeği doğru omaka beraber bu
TÜRKYD TÜRKYD MYR MYR FY FY R R
değşmen değşmenn n bzdek bzdek gb gb mevzubahs mevzubahs teknğe teknğe erşmed erşmeden en ortaya çkmas gerek cemyette, gerek kültürde öneml br krze alamettr Bu yüzdendr k, rstyan kültürü nün ürkyeye grmesnden kastedlen mn hçbr za man şu veya bu kmselern rstyanlğ kabul edş değl dr Zra burada öneml olan nokta sadece z İsay veya z Muhammed tanmaktan zyade, bu nancn etran da doğan kültür ve bu kültürün mlletlern çtma hayatnda oynadğ roldür Bugün hrstyanlaştrma alyetle rn stkamet de şte bu yöne doğrulmuştur atta bu kültür aşlamak hareketnn arkasna syas gayeler gü düldüğü de de blhassa tda tda mem memlek leketl etlerd erde e gör görülü ülüyor yor.. İhtyar br Arkalnn br İnglz msyonerne söyledğ şu söz çok dkkate değer: "Sz buraya lk geldğnz zaman bzm torağmz, szn de mukaddes ktabnz vard Şm Ş m d bzm mukaddes ktabmz, ktab mz, szn torağnz tor ağnz var Netce tbaryle, ürkye, mll kültür meselesn halled, kend mll kymetler nzamn kurmadkça dev br medenyet karşsnda hçbr zaman kuvetl br unsur olamayacaktr rstyan kültürünün yaylmas da bu n zamszlktan stde etmektedr. Şmd bu yaylma hareketlern daha etra br şeklde gözden geçelm
TARİHÇE
Ot Şt st
Hristiyan emi, din roaandasında Hz. sa'nın ş sözerine esas itibariye istinad etmetedir "Gidin ve yer yüzünde yüzünde her yaratığa yara tığa nci'i vaz'edin vaz' edin!! Siz bana Kdüs'de Kdüs'de de bütün Yahdiye'de de ve Samaria'da yeryüzünün en sonn arçasına so arçasına adar, şhider oacasınız." B emrin onar arasın arasında da "Gidin ve insanar arasında Tanrı'nın emşm himiyeti(marator)ni ve er çeğini tesis edin" şeinde tesir edimesi ie Yahdierden sonra iinci bir arzı mev'd ideai yaratımış od Yayıma devirerinde "Sai etiheri" denien hare etere bir öz attığımız zaman Orta Şarta i Hristiyn ·havarieri oara St. Andrew, Phii, St Matthew, St Barthoemew, St. James veSt Mar'ı örüyorz Bnardan St. Andrew Sitia, Traya ve Maedonya'da, Fii Friya'da, St. atthew Arabistan'da çaışmışardı Bi hare St. Mar İsenderiye'ye, Jddas haddes ise İran'a adar idere İnci'i b "maddes üeer"e taşıdıar. B i devirerde Anado'da en müessir aaiyeti g österen, şüphesiz
ında ih! � � _ (P Ş Ş ) ) . ınd
_
başroü onamış bnan Gre9ry'dir Hz. Isa'dan sonra 27side 27side doğan Greory, Greory , Kayseri'de bir ristiyan adın taraından yetiştiriditen sonra Romada Prns Tiridates'in hizmetine irmişti ridat'a birite Erme
TÜRKYD MYR YTR
nsana gelen Gregory puperes anrılarına bar eme dğ çn 5 0 sene zndan cezasına mahkm edlmş faka blhare rens hrsyanlığa kna emş Arık bıl lhlardan vazgeçp Hz İsanın hzmene gren şahane zlm Anadoluyu hrsyan emek çn çalışmaya başladı 302 arhnde John smn alarak Fıra nehrnde vafz olan Trda lk hrsyan Ermen kralıdır ne Hz İsadan sene sonra Hrsyanğ kabul eden İparaor büyük onsann İznke lk umm konsl oplayarak 325) hemen büün Ora Şark memle kelernden papazlar çağırdı onsle Yunansan Ma kedonya üçük Aya eyaleler İran Arabsan Surye Lübnan Mısır İskenderye Tebaa Herakleopols Fls n ve ıbrıs ıbrısdan ceman 3 murahhas gelmş Bu genş faalye ve syas kdar sayesnde yayılıp gelşen Hrsyanlık k buçuk asır sonra karşısında en büyük hasmını bulmuşu Bu hadse br İnglz msyoner arafından şöyle anlaıyor İncln mukaddes dyarlara serpğ ışık sürale büyüdü ve yednc asırdan bu arafa bu dyarlar İslmın ulu ve zaryle karanlığa gömül dü Muhammed (öülen) 50 arhnde Mekkede baba sının ölümünden sonra doğmuşu Asl br Arap alesnn çocuğu d Aı yaşında ken annes mne de vefa e ve kalan yem akrabasının hmayesne hmayesne verld 25 yaşın da bu yakışıklı Arap genc dul Hace le evlend ve böy lece zengn oldu Brçok car eyahalende çok mal ma ednd Uzun zhn mümareselerden sonra Allah a rafından mülhem mülhem olduğuna nandı ve kendn Onun peygamber lan e e Vefaından önce büün Aabsan ya rımadasında onun emporal ve mnev kudre hkmd Yrm yıldan daha az br zamanda bıl peygambern peygamber n mumuzaer muakkpler salb ndrdler ve Mısırda Fls oAni 139 Conion oAni
ı
TÜRYD TÜRYD MY R FY FYT TR R
tn'de Suede Kbda Kç Aann b mnda Ementanda Ementa nda İand İa ndaa l ll elttle Htan mellle e lelen İlm etle dolale aatetn abetmene ebep olaa tanlan mlmanlala olan mtemd mnaebetle n götele götele Za bu zden onla onlaQne ta ta mamen anlş olan şu uua an laaten utuluş çn ea olmadna eza nomlan ve meamlen Tannn naetn temne geldne nandla dla anaatndedle anaatndedle u u uetle uet le ne endlene endlene göe Hz İann dedle çmşt: Ee ende ş aanl anlaa nlb nlb edee ede e bu b u ne b b zulmett zulmett İlmdan ona alad gaaal be meee alnde alan Gegoen YunanOtodo Sue Natu ve Kpt Kpt Klelen an zamanda zaman da mtş mt ş b b ealet e alet aplamşt aplamşt unu ta etmele beabe abaat onlan İlm adelen temel etmelende göen mon ta çlenn aatten ne ada uzalaştlan o çalan İlm lt ve medenet bata d tel İ lm badete tnad eden b b dn şelnde göteme temetedle u oental lele İlm omşulann tda çn b b mn teşl etmetedle lmanla b te Allaa eza Ad at ve d eddn an menşel olduuna nanla Faat Ktab muaddele ta edlmş aala İann uletn tezb edele dnn mnevatndan abezdle ve tan omşulana dşman nazale baala Ht anln adee oental tpn göee onun ga all ln n ve putpeetln putpeetl n ta Ltn ve Ge G e lelenn e nn de aal ve aatma maul şelee badetn poteto poteto edele ede le İ uvvet aanda l b çatşma El Salb e ele elel lee başla ba şlad d İlmn İlm n nzunu ma ve muadde beldele ele geçme zee al ve ve zadegndan zadegnd an ee TAscdg TAscdg Cos W y p 29. G Cu d Posn Msos p 9.
ÜD MN M N FT FT
lene ada zbnlece vupal tam a nadolua d He gd ee zulm ve vaşetten başa b şe getmeen bu mceapeet gu başalana eva göd ec ec bete bet e end de mauz alaa nadolu bozlanda tama oldu Kude ada gdp şe zapteden b ol etmş bn ş atledee ba bal tane b en meşum ae lave etmşt Son a a an an popagandacla popagandacla zaele zaele del de l d e malbmalbetle netcelend çn bu aeet İann tavb etmed b ol olaa tav edele Za onla mnev del cmn cmn llala döşm d öşmşle şled d El El Sal Sa lbb muz muze e olad Hz İann özlenn menn at ve aalne gelmeece att talenn şee ane geçece b cdal olaa adedecele aşd Netem daa ona on a lçla azanlama azanlamaan an dava dava b başa oldan ol dan al al letme le tme zee laz mon al aletlene başla b aşlaaca acala la d İl mon aaletle (laz popaganda) one znc ada oava lenn çalşmalale başla E oemalladan gelen gele n bu le Kont Znzendodan tbaen ateşl b mon meez olmuştu oavalla İanda ecle tda ettme ne apldla Za İanllaa İa tanma çn etllma ada geldle çn şan all adamla gözle baolad 747 enende b em olan Hoce le cea Rue e İana gtme zee ola çtla u tbb mon Ha lebe ada geldten geldten ona on a 1 500 devel devel b evana evana atlaa İana dou d aat olda aam banna uaaa peşan peşan b alde İaana gdle gdle u mu va vaa aetzl etzl zene tea a döndle dönd le Yolda Ruee Ruee öld ö ld Hoce Ho ce e ç ç l gab gabubet ubetten ten ona mem me m leetne geld Hoce ne boş dumap bu dea m onla ve Habeştana çevd 78'de Jon H Danenn eaatnde a geld ene ona Londadan gelen Jon nte de onlaa mla oldu taatan da meşu ş uceden Habeştan ve al
TÜRKID TÜRKID MNR FAA FAAT TR R /
aııda malmat alıoladı zun mddet ııda men tan Kptlele meşgul oldula Faat ııda anaş onla on laıı monu monu tee zoladı Otuz alt a ltıı ıllı aılalı b edden e dden ona memleetlee döndle dön dle Bundan ona b b aalet meez olaa İnglz tan m mon on emetn (C ( C S S)) göouz Cemet 19 aın başlaında aaletn blaa İan'a ve Ota ata Aapçanın onuşulduu memleetle zene te ett Cambdge'den Hen atn 805de odu papazı olaa Hndtan'a gdp dönşte öldten ona 1815'de ne Cambdge'den Wllam Jowett şa lelen lelen ted edp edp apo azılama azıl ama zee zee CS CS ta aından tavz edld Jowett altada b matbaa uaa mutel lanlada lanlada bnlee Ktabı uadde uadde ve İn l batıaa daıttı Blae Bale ollejnden beş şl b gup ıı'a geld Faat bualada lelen eomulaa aa deme znden otuz enel çalışma mbet nete vemed Cemetn tande bu zden mlmanlaa umun apılamaışından eele baedlm baedlmeted eted CS C S 1 85de Fltnde çalışm çalışmaa aa başlamış ve bu aalet Kud' Kud 'den den ablu aıa Haa A Yaa Salt oab Kea Betllm ve Gazzee ada aıldı 1875'de R. Bue b Aem monu teşl ett 188'de atn Bue'ın azıladıı Aeme Ad Cedd mal edlee Londa'da Yabanı Bble emet taaında taaındann batıılıp batıılıp daıtıldı daıtıldı 882d 88 2dee e Badad ve uul'da çalışan b TAap monu teşel ett Cemetn 1903'de ıllı apouna göe bu aalada 141 mon mone e 183 1 83 el el adım adımıı 1 1 1 1 mb 75 75 metep metep ve 400 talebe vadı Bu monlaın bn gae e lelee aatet veme n e bu lele vaıta le mlmanlaa tanlı popagandaı apaa onla ı Hz İa'nın ne atmatı atmatı oPro gton gton o Chtnt Chtnt p 375 HtO' oP � HtoMS
M R FAAYTR 0 / TÜRK D MR
En ek ve kuvvetl mon teşkltı İnglzlenkd Daa 14da (İnglteede Cumuet lan olunduu ıl) Londada palamento Htanlıın neş çn b em eme ett teşkl ett 1 98 1 792, 180 1 8055 talende bu emet e e ızlala ızlala teşkltın adı İngltee Alman Almana a İvçe Danmaka Ameka ve Ruada bnden azla mekez te olundu ekez Londada olan alnız İnglzlen Ht anln tn Dnaa Neş emetle emetle ondok ondo kuzunu aıda edbn şube açtı ve mekz mlon dn ktab batıdı ve daıttı u ktapla btn dna dllene de teme olunaak çou bedava veld ve ld u u tl meeelen başla başla Y . . A (Yo ung en Ctan Aoaton)dı Htan genç E kekle Cemet demek olan bu teşekkln başlangıı onedn onedn aa kada çka çka bet lmle otaa atılına atılın a mnev mnevve ve tan gençle dne d ne kaş lkad bulunma bul unmaaa ve elene aatına azlaa atlaak eaate klen mee başladla u lketn önlenme çn moden b eme emete te taç taç göld ugnk moden şekl 1 844de 844d e S Geoge Wllam adındak b İnglz taandan ku ulmuştu akat Htan gençlen baladan kuta aak madd manev ve dn bakımladan kounmalaını temn etmekt Y C A İnglz dl konuşan e ede bulunmaktadı Oa te İngzle İngzlen n daende olun tee tee başka başka b devletn devletn udundak udundak ta koon koon olun u eetn ed bnden azla mekez ve b mlon beş z z bn zaı vadı 1857de ekeklenknden aı ve mtakl olaak kızla çn de böle b teşekkl apıldı Onun emz de YWCA dı Can Habnde Habnd e bu emetl emetle e tl dev dev etlene çok bk bk zmetlede zmetlede buunmuşla bu unmuşladı dı Hryn Gnç Kdn Br
Ü"D Ü"D M LL LL
Londada muazzam b meez bnalaı bulunduu gb, za a a da angha gb elede ble b le b bnalaı vadı Fana atole, mon aalet baımından İngtee gte e ve Ameadan Ameadan ona gemetedle lhaa lh aa bu devetn ma ve tad mnlaı ve gttçe geşen a nuzlaı dolaıle Fanız monaı Ota ata me duumunu bunla ehne abetmşt Daha ço za ata çaışan ve haaten haet vee e b gaet gteen Fanıza, 905de apoaına ge, Anadoua b İtanbuda de İzmtte olma zee ana mone gndemşled lhae en meeeele teştlaını genşleten bu monladan ıaı gedçe bahounaatı Amean monlaı 820den tbaen bu ahada glmeted İngzen metodunu tape şe aşa an Amean Amean oad menşe tbae tbae potetan omaa beabe, çalışmaaında mezhep aı gzetmemeted Cemet menuplaından Jona Kng, Joeph Wol ve n Fe İzm, ıı, Sue ve Ftnde even edee uet b şebee medana getdle unladan Jona Kng, Yunantana gdee eneee Yunan ene b hae aana çn çaışı e henz tlln azanmış bu memleette uduu Evanje Evanje e hmete emen tanıtmaa mvaa odu Yne İtanbuda beşee beşee anı emet monee Aıntap, Daıbe, ua, Kae, Ezuum, Haput, aaş, Sva, Sva , Toat ve Tabz Tabzon onda da Emen E men m m le nn eo eoma ma onuna onuna çaıştıla çaıştıla İanda İand a aalette aalette buunan buuna n D Jutn enn enn bu çalışmalaı netende netende 900den 900den aza şahı htan omuştu Açıan umum meteplee bnden azla azla talebe adedlmş adedlmş ve matbaalada matbaal ada ondouz mona aın ah a he e baılıp daıtımıştı daıtı mıştı K K Chn Hrbin nsı grdk Ls Mons Cthoqs
/ YE MİSYOE İYE İYEE E İ
Ell yıllık koyu ssn akasından ükye msyonlaı yadım cemyetne at lk paıltı Evangelcal Allance mecmuasında göüldü. 1853 senes başlaında Beyut'tan uthbet Young'un b mektubu gelmşt Young mektubunda Suye ve Küçük Asya kaaghlaında gödüğü Allah yolundak evkalde çalışmalaı anlatıyodu Aynı eklde heyecan dolu mektupla geçen yıla doğu süatle bbn takp ett Mecmua bunladan b le H G Dwght't Dwght'tan an gelen b mektubu mektubu (k hus h usus usyle yle İnglz İnglz hstyanlaı ükyedek msyonlaa nasıl yadım edebl sualne cevaptı) neett Dwght bu cevabı 22 mat 1954de İstanbul'dan vey veyo odu du Benm B enm kanaatm soa sanız, aağıdak tazladan b veya hepsnden baka b suette bze yadım edemeyeceğnz söylem Bncs, Emen veya Emenük lsanlaında ktap neş çn paa tebeu edeek, (ecüme, basma, cldleme vs be del dahl) kncs Bebek semnendek mekteple hu susunda k k he mekteb mektebee senede 1 0 n n steln steln ödenecek, ödenecek, üçüncüsü badet mahalle nsı hususunda, pytahtta ve vlyetlede yel potestan klsele çn paa yadı mı O sıada Kıım Kıım hab le l e anı'nın kullaının kullaının düd üÜncele Osmanlı İmpaatoluğunu hstyanlatımaya çeklm ve bçoğu bunun çn ne yapableceğn aatımaya balamıt G Young İnglteeye dönünce etaında dehal Yakın Şak'tak Yunanlı ve Emenle aasında manev eomasyonun lelemesne yadım azusuyla yanan b gup kümelenmt 5 Mayıs 1854'de bu akadala aasında b kahvaltı toplantıs yapıldı Yne S ullng Eadey ve ükye'dek msyonelele muhabee eden sekete ve Ameka'da Boston'dak Ame can Boad'ın sekete aasında aynı gün mukaddeme ka blnden b toplantı akdedld Bu toplantıda b hza komte tavz edlmşt emyet 3 Hazan Pazates günü Kont Shatesbu'nn yasetnde yasetnde kat olaak teşekk teşekkü etm ve enb Asya ve Avupanın akndak Evanje
l
İ İ Y Y M İYO İYO Y Y 3
lk msyonlaa, hussyle Amekan Boad Msyonlaına Yadım Cemyet yahud Cenb Asya Msyonlaına Yadım Cemyet olaak adlandıılmıştı. Alınan kaa şudu Tük İmpaatoluğunda İmpaatolu ğunda İncl azetmek e mukadmuk addes bdele gezmek hususunda abban kolaylıka şmd ele geçmşt Oada mecud msyonaa ekate deam eden csaet ec muaakyet almetle, hussyle Emenle aasındak aas ındak Amekan Amekan Boad msyonu, keke za hal hazı buhanlada memleketn mahsus hal e şatlaı İnglz hstyanlaından, msyonelk çalışmalaının nı n zyades zyadesyle yle tes tes çn ktza kt za eden ed en nakd na kd yadım tedk hususunda husus gayetle beklemekted beklemekted Cemyetn hakk kuucusu olan C Young Emen ıkının, onun asıtasyle Tükyeye gmek çn açık b kapı kapı olduğunu le sümüştü. Cemyet aşağıdak şatla dahlnde aalyetne başlıyo İsm Tük Tükye ye Msyonlaına Yadım Cemyet Cemyet 2 Mez Mez Cemyet Cemyetnn gayes gayes yen b msyon msyon meydana meydana getmek değl, Tük İmpaatoluğunda mecut hususyle Amekalılaa at a t msyonlaa yadım etmekt 3 Komte Komte e zalaı zalaı umum umum e e muhtel muhtel htdalala alkalı şahısladan şahısladan müteşekkl b toplantıya memu edlecekt İcabettğ İcabettğ kada k ada sık s ık çtma edecekle edece kle e he çtma (toplantı) (toplantı) dua le başl b aşlayac ayacaktı aktı.. 4 Komte, Komte, msyon msyonel elk k ga gayelene elene yapılan yapılan tahssatı ta hssatı kullanmadan önce kendn, kuuluşunun hkmet olan mezulada malmatta kılacaktı Hehang b huss gayeye müteecch yadımla doğudan doğuya o mezua (yadım edenlen azulaına mutabık olaak) sae dlecekt. akat akat komte Tük Tük İmpaatoluğunda İmpaatolu ğunda ş göen dlee bağışta bulunmaya selhyetld Şu şatla böyle böyle ş göen kmsele, mesul e e tanınmış ta nınmış b muakabe altında olmalıdı. olmalıdı. Bu aan aa n koayık koayıka a eae Tan T anzi zia a a a iz i z a n ğz ğ z az ak a oacak!
0 h Ascndng Css
/ Y MSYO Y
Bundan sona, emyet dekt Evangelzasyon ya dımlaı aslından lk olaak İstanbul takya, Aapk Haput, Ankaa İzm, Ezuum Kayse Busa ve Ayıntap'dak klsele hya ve mekteple açıp neşyat yapmak hususunda yadımla yapmıştı. Blhae badet yele nşasına başlanmış, ı H aza z ann 85 854 4dde bua bu ada dak k kl k l-böyle böyle b ye ye ışt ştıı . 2 Ha se ve ektep bnası Emen mahallesden çıkan b ateşle haab olmuş ells potestan ev olmak üzee 40 kada ev yanmıştı Yangının akabnde b ekekle b de kızlaa el şle ve hstyanlık öğetmek çn mektep açılıyo. İkc İkc klse klse İstanbul İsta nbul'un 'un Av Avupalı upalı mahalle mah alles s BeyoğIu nda nşa edl ed lyo yo ve bunu Ezuum Suye, a'd a d ğele takb edyo. İk mühm msyon basına (klse değl) da aynı devdevede yadım edlmşt. Bunladan b Suye potestan kollejd. Bu kollej çeştl gayelele ve blhassa Suyellede yüksek yüksek kollej kollej tahsl hususun husu sunda da b azu yaatan k tapla, mekteple, dua etme ve msyonelen şahs tesle kasdyle kuulmuştu. BbleHoe bnası ükye hstyan msyonlaı tahnde b dev teşkl edyo. akat bkaç sene evvel böyle b bnanın kuulmasını dü şünmek ble b ha h ayal yal olaak tavs tavs edlebld. Bble Bb le House taştandı ve bu bakımdan İstanbulda onunla kıya edlecek çok az yapı vadı. Büyük köpüden manzaası hkm duumu onu göze çapan yekvücud b ese yapı yo. İç kısmı kısmı da çok güzeld. ş memele meme le şak tazında döşenmşt. Otasında ıskyel b çeşme vadı. Amekan İnglz ve yabancı Bble cemyetle genş ze mn kattadı. İlk msyone mekteplenn açılması da ondokuzun cu ası çnde olmuştu. ükye'de lk msyoneteb M May Reynold taaından açıldı. Bu kdın dğe hAsnding h Asnding Css
M İO İO İ İ
Amekan Boad myonele le 826da İzme geld Eğ mü kü e k çoca h at yolunu yolunu öğetecekled Mekteb on deece muvaakyetl olmutU akat akat kadn döt yl ona İtanbula nakedld nakedld ükye myone mekteplenn ana olan bu ka dn daha bçok memleketle dolatktan ona 895de dokan üç yanda öldü 904 ylnda velen akamlaa göe Ota Şakta tahmnen altn bn talebe olan alt bn kada myon mekteb vad İzm mektebnden ona Ayntap Haput Aapk ve Mazgtte AmekanEmen myon mekteple açlmt Daha ona Kudüte Papaz obathn Suyede D Hlt Yaten mekteple göülüyo Ota Şakta en azla ehemmyet velen mekez İtanbuldu tanbul du İtanbul mpaatoluk devnde devnde İlm lemnn mekez mekezlğ lğn n aptğ gb bugün de en kuvvetl uvvetl Mü lüman devletnn büyük kültü mekezd Bu mevzuda Aman ak myonla müdüü Dokto Lepyo İlm mecmuanda yazdğ b makalede makale de unla öyl öylüy üyo o:: Sal S alp ve hll aandak cdal muht dae üzen de değl mütemlekelede mütemlekelede değl d eğl Aka ka yaud gab gab A yada değl İlm aekt ve aalyetn Aya ve A kaya nta ettğ al mekezde yaplmald Bütün İ lm mlletlenn abt naza İtanbul üzended Eğe oada bey yaplmaza yaplan baka eyle de az çok heba olu Bunun çnd k myone tekltnn takben en mühm ve kuvvetl mekan Bad müeee he men eme e menn bütün bü tün aaly aalyet etn n Anadolu Rumel ve ve Su yeye haetmt haetmt 7 Da Da ülünun ülünun 43 yükek mektep 4 7 mektep ve5 uhban müeeen bu teklt dae ed Beyut Daülünunu dahl olduğu alde bu myonele Yakn Şakta 88 müeeele vad anzla 560 İnglzle İnglzle e 50 müeeeye müeeeye malktle malktle
a
Seiüeşa
/ EE M OE O E EE EE
Asya ükdek msyon teşkltı gab ükye mekez mekez ükye ve şak ükye msyonlaı msyonl aı olmak üzee üçe ayılı ab ükye msyonunun aalyet Avupa ük ükye ye şmld şm ld ab ükye msyon mıntıkalaı; İstanbul ve cesamet tbayle ükyenn knc şe olan İzm ve ü kyenn en büyük ve en müm şelen tva etmes tbayle tbayle memleketn kal kalb bd d Yukaıda mevzuubas ettğmz gab mekez ve şa ükye msyonlaının neşyat mekez İstan buldu Bundan bkaç sene evel (90) Avedape gazetesnn ntşaı nt şaı yellen tmam ve mesulyetne mesulyet ne bıakıldı Renüma smyle başka b gazete de ntşaa başladı Bu gazete gtt gttkçe kçe zyadeleşen abonelenn mu tnde tebyev ve styan olmayanlaa İncl vaızlığı eden ed en b ku kuvvet olduğunu olduğun u sbat ett Emence Av Avedape eda pe evvelce M Mc. allumun dae ve nezaet tayes altında çıkaken üç sene müddetle el b Emennn elne bıakıldı ve msyon gazeteye senev b tassat bağladı azetenn ntşaı ususunda elblğn esge med. Msyonun ktaplaının satışı ş de b komsyon esası esa sı dalnd da lndee aynı aynı müesseseye müesseseye bıakıldı bıakıldı sene s sıalaında on o n k k sene kada kada önce önce Ble 900 senes şk Devletle selğ yapmış olan Hon S. S oxun vedğ blgye göe msyon msyon aalyetlenn aalyetlenn blnçosu şdu ş du
Meşgul olunan şehir, kasaba ve köy sayısı .......... .. Bu faaliyet faa liyet için angaje edilen Aerikan vatandaşı ................ .... .......... ................. . . Türk teb'asından olan yardımcıar ...... .......... .... High School ve Kolej adedi . .. ................. .... . . . . ....... Leyl kız mektepleri .......... . ......... . ...... . ....... ..................... 7 Umum mektepler ..... ... . .......... .... ............. .... .... . .....8 Tedris altndaki talebe sayısı ......... .................. ........... Maed adedi (takriben) ........................ ............ . ..... . . ... T nd n ndn nn Yni Sbh g Ş 939
İYEE MİYO E İ Y EE E 7 7
Hrbir rvi dva dnlr (vaat) 8 şilt ilir 8 Snd atan itab- add v. din itaplar Snd atan al add Gazt tap ba ainlri l v. yti Snd riy'y göndriln v dağtan dağtan "vaat para 7 7
O zamandan be dokuzon sene çnde kaydeden eemee hakkında şu bg vemeted vemeted Bu mktaa ha hazıda da çoğatımıştı. D. Tamageın Tamageın son b b konuşmasında beyan beyan ettğ gb Ame kan msyonaı gündüz mektepende 27.000 ve un day mektepende se 35.000 taebe okutmaktadıa. Yanız Asya kısmında 1 5 2 Amekan Amekan msyone 800 ye ye yadım yadımcı cı 101 1 01 kse kse 12.00 12 .0000 muhab muhab,, 47.0 47 .000 00 müntesp müntesp 48 48 koej ve ota mektep (kıza çn) ve 350 umum mektep vadı. Osmanı İmpaatouğunun Evangezasyonu çn Beşk Devete taaından en az on myon doa sa dmşt. Zaten 1820de başayan aayetedenbe ye d myon myon kada ktabı mukaddes ve ve hstyanığa at sa sa ktapa göndemşt Bu son seneede Rev. Lev Pasn Kuds'tek k Amekan Amekan msyonuna başadı . . . ona D yus Hamn Amekan Boad yabancı msyonaının ajanı oaak ça ışmaya ışmaya başadı başad ı . . Lod tattdun tattdun hayatı ve ese hak kındak tedkk onun müstemekeedek ye Hstyan a çn oduğu kada, Beşk Devetedek msyonee çn de nee yapmış oduğunu gösteyo. Bkaç yı çn de bu çaışmaaın netces be odu ve Busa'da, İz mde Tabzonda, Ayıntapta, baştanbaşa Küçük Asya ve Emenstanda msyona teşekkü ett. Zamana, 1847de büyük çapta b Potestan Ksesne tahv ed en msyon komteen komteen oganze oganze etmek etme k zauet zaue t hssed hss ed d. Daha sona bu genş Tükye sahası tamamen İstan
8 UİY M İSO İS O İYİ
buldan dae da e edlecek yede yede ap msyonu, mek me kez ms yonu ve Şak msyon msyonuu olmak ol mak üzee üçe ayıldı ıld ı ap ms yonu İstanbul, İstanbu l, Busa, B usa, İzm, abzon, abzon, Mezon Mezon,, vas vas ve Kayse Kayseye ye bakıyo, mekez msyon msyon başlıca mek me kez olaak ol aak Ayıntap ve Maaşı şmld. Şak msyonu se Van, E zuum, Haput, Madn ve Btls htva edyo B de Avupa msyonu vadı va dı k, esas esa s tba t bayle yle Bulgalala meş meş gul olmaktaydı olmaktaydı ultan İknc Abdülhamd zamanında ükyede İtalyan, İtalyan, İnglz, İnglz, Rus, Avustuya vustuya ve Alman müesses müe ssesele elen n den başka 400ü mütecavz Amekan müesseses bulun maktaydı Devletn bunla üzende son deece ttzlk göstemes ve mezk müesseseleden uhsatsız olanlaı dehal kapatması üzene, üze ne, ekan hükme hükme va sıtasyle bunlaın b an evvel tescl edlmes yoluna gt mş, akat sen müteaddd müacaatlaı cevapsız bıa kılmıştı Bunun üzene son b müacaat yapaak bu 400 40 0 müesseseden müesse seden hç h ç değlse on o n tanesn ta nesnnn s st teye eyenn Amekan se, bu tescl yapılmadığı tadde hükme tnn dplomatk münasebetle keseceğeddn de be yan etmşt Ktabın sonunda suetn koyacağımız sada et tezkeesnde kaydedlen kaydedlen bu on müessese müe ssese şunladı: şunla dı: Kays Kayse e ve alasdak alasda k ekek ve kız mekteple mekteple,, ço cukla cuklaaa mahsus bahçe mekteb, hastahane, h astahane, msyone msyon e ka methanele methanele ve eczahane 2 asu asuss kole kolejj 3 eln elnkd kdee mabed, mabed, msyo msyone ne kamethan kamethanele ele e e müştemltı 4 Van anda ekek ve kız kız mekteple, mekteple, yetmhane, hasta hane, eczahane, msyone kamethanele kamethanele ve müşteml tı 5 elnk elnkte te anay anay ve Zaat mekteb İzm İzmde de ekek ve kız mekteble oIs/ or SrngAni, pp 4042 h Sword oIs/
Ü Ü Y M YO AAYT AAYT /
b
7 Adana'd Adana'd msyon msyone e kamethanele ve kı kız mekte mekte
8 Svas' Sv as'ta ta ekek ekek ve kız mekteple mekteple mabed ve msy msyo o ne kamethanele 9 Maaşta kız kız kole kole lhya lhyatt mekteb mekteb ve msyone msyone kamethanele. 0 0 Bey Beyt t kole kole ve müştemltı. müşteml tı. hayet hükmet k devlet aasındak syas müna sebetlee halel vememek çn bu on müessesey müessesey tescl et mşt Bnc Dünya Hab'nde muhaebe ettğmz mllet lee at mekteple kapatılmış blhae Aman ve Avus tuya mekteplene müdahale hakkı da alınmıştı. O za man İstanbul'da aşağıdak mekteple şgal edlmşt Alman mektepleri:
. Beyoğlu ekke Sokağında 2. Boğazç'nde Boğazç'nde Bebek'te Yedkule le Samatya S amatya aasında 3 . Yedkule 4. Haydapaşa Haydapaşa'da 'da Osmanağa mahallesnde mahallesnde
2-Avustua mektepler
çnde.
. Be B eyoğlu yoğlu Dumdum Sokağında alat ada Sen S en Jo Jo mekteb mekteb alatada 3. Beyoğlu Posta Sokağında Santa Maya klses
3-Aerikan mektepleri
Rumelhsaı'nda Rumelh saı'nda Robet Kole Kole 2. sküda'da Selm Sel m Al Eend Eend mahallesndeki kız mekteb 3 . Anavu Anavutk tköy öyüü 'nde 'n de Amekan Kız Kız Kole Kole 4. Kumkap Kumkapıı Musalla Musall a Sokağı'nda Şeyh ehat ma hallesn hall esndek dek msyone msyone mekteb 5. edkpaşa'da Esc Kemaleddn mahallesnde Amekan mekeb.
30 M O
4 İtlyn mektele:
Beyoğlunda Yen Çaşıda Pens Am Duo mekteb Ağahamamında, İtalyan mekteb, 3 Yen Yen Mahalledek Mahalledek mekte mektep, p, 4 By Bykdeede kdeede enk Klses Klses kaşısındak kaşısındak mek mek tep Bununla beabe delet habten mağlp çıkınca bu mekte e yenden açılmış e esk duum teka başla mıştı
rJ
rk M M ri rihhi, On Egn. 5 rk
TÜRKİYE'DE MİSONER MEKTEP VE MÜESSESELERİ
Bs Am Kız Koj
198 seesde Cumhuyet hümet taaıda a pata u oejde hstyaaştma çalmalaıda ahsetme, mesele ehemmyet az dha eltme me aımda ay aydalı olacat Metepte Amea muallme seeledee devam ede tel ve popagadalaıda u zamaa ada e taee vele e de hümet hae o muş aca üç uya taee maa ma a müdülüğüe gelp hae vemesy vemesye e vazyet vazyet aaşılmştı aaşılm ştı Buda tam ay evvl Busa Amea metede üç z z talee maa müdüyete gelee gele e u meseey hae vemşled Kızlaı eede ddalaı müeyyed az vesa de mevcud oduğuda maa müdüü Sdı ey müettş ecp ey dehal tahata me mu etmşt Müttş ey vaaya vazı yed edce, ed ce, haa haa va ddaı vücduu dehal hssetmş ee maa daesde gee metepte stcva edle o eş talee adeleyle haate yalaşmıştı Metepte hayatlaı mualmleyle temaslaı da ted edle döt şüphe za ad vesa huss hta deteled İglzce aydede u htıaa aasıda İsaya muhaete po
3 / ÜY MYO Y Y
testanlığın testanl ığın uly ulyetn etnee da da satıla adı Bu detele tecümeley cümeleyle le blkte b lkte tahkkat eakına aptedlmşt aptedlmşt Kılaın dele: B bu dn sedk kmseye hesap eec eecek ek değl taındadı Bu şte m muhak muha k ayetnde göülenle mektep müdüü le k muallme e halen İmde İmde bulunan Mss Pasondu lhakka k sene eele gelnceye kada mektepte İncl tedsatı mühm b mekde d O aman da potestanlığı kabul eden ük kılaı adı Bugün İstanbul da yüksek yüksek tahslde bulunan Pake İet hanımla b müdet Busada doktoluk eden b atın kıı Sabha hanım da d a bu meyandadı Hatt Hatt yen hdsede bu esk esk talebenn leben n de müess olduklaı söylenmekted Amekan mektebnn yü ell talebes adı e heps de üktü Musele daha geçen sene çocuklaı nı mektepten aldıla. Amekan mektebne tba edenle maalese maale se münee münee aleled al eled Moda halnde hüküm süen bu ağbetten maksad İnglce öğenmek hısıdı Halbuk hale na e seneledenbe lsan muallml muallmlğ ğ eden baı eat bu talebenn değl değl y y hatt ptda ptda b eklde ble İng İngllc cee öğenemedklen söylemektedle umhuyet 27 Knunsan 1923 Mektepte Mekteptek k gap halleden hall eden b de b köşede köşed e Amekan bayağının asılı olması e malmatına müacaat edlen kadın öğetmenleden öğetmenleden bnn müdem aynı aynı a manda mand a konsolosluk aes aes de yapa da d a demesd anassu ettlen Madelet emka e Senha Kman sndek hanımla dün paa olduğu chetle muallmle le blkte potestan potestan klsesne gtmled gtmle d Hdsey mektep talebesnden İml Veda hanım hba hba etmt Kollejdek Kollejdek kılaın heps de müslümandı alebe potestan btaa e potestan popagandasına aleyhda olmak üee üç guba ayılmıtı anassu edenlen Amekan bayaklaı le süslenleek taayyd
Ü Ü M M 33
eğ (bayra yapğ) sabt ouştur[3 K sn 98] Tanassur een Kran hann peer Rza bey uhtac hye grüüğünen Sebaş erkan ekteb ttsanek abrkaa üü satye stha eekter Rza beyn kz Kran han a Koe Koejj 'e ktpk kt pk vazesn vazesn a etekter etekte r Kran han bu surete ektep aresye üte a teasar netcesne yavaş yavaş tanassur ta nassur etş ve bunan sonra küçük kareşn e az br ücrete ektebe kabu ettrşt Türk'ün n ve günerne hç eheyet veeyen ektep ekte p ares pazar yortu günerye günerye ybaş gb günere güner e Türk çocukar çocukarna na yen ebseer ebse er gyre gyrekte kte ve çocukar eras nyeye ştrk ettrekterer Ez cüe eyev araşta ühens buunan Abüha beyn beyn keresne protestank resen tek ounuştur ektep ares; aesnn kuret ayes üşkün buunan taebee azret saya ua etesn, ua eecek ourarsa our arsa her h er urana ereceğ ereceğ kanaat k anaatn n yavaş yavaş yava yavaşş aşaştr unan sonra ekan sese üsturarn htva een ee n ktapar ktapar ser se r taranan taebeye taebeye hey h eyee ve htra oarak tevz eştr Taebe, yeek vesare zaanarna aa neker uaarn bhare ncen parçaar ouğunu ouğunu anaşarr an aşarr ektep ares protestank teknne o kaar eheyet verştr k hatt ektepte evcu br Türk uae be b e protestank tek tek eştr ektepte ektepte evvece ua buunan kbar br aenn kz uae ehce hann taebe üzernek nüzu üşünüerek protestank tek ounuş se e Türk uae bu tek reetştr unun zerne ektep ares ekte bn pta ksnn ğvn bahane erek uaey ektepten çkarştr
3 TÜ MYO MYO YT YT
Ybaşna brçok Türk kzarna protestan ynerne ahsus ebseer yaptrştr Dn propagana cra een uaeern protestank akeern kabu eteyen taebeye taebeye "ahk ve harekt" na atna atn a ktü notar nota r verekte oukar bu taebeern ezunyeterne ü saae saae ounağ ou nağ a evzuubahs evzuubahs eekter eekt er Mektebn sar saonuna br arann hakkaten evcu ouğu ve bu arann protestan oan taebenn uaee kayyesne br aet resye oarak sta eğ syen syenek ekter ter Protestan oan oa n ve ve oacak taebenn ektep ücreter tenz eekte ve hatt kener ne husus yara buunu bu unuaktar aktar "üyük br eheyete ektepte tahkkat ve tek t ek-kat cra een aar en Necat Necat bey tahkkata tahkkata başa baş a ğ esnaa ektep üres bütün taebey tpayarak baz tenbhatt buunuştur Ezcüe üre taebeye katyen katyen by bye e br eseenn esee nn unutuuş unutuu ş ouğunu ouğ unu harçte har çte ve aeer nezne buna a hçbr şey syeeeern 19 8, Cumhuiyet]" Cumhuiyet]" tenbh etştr [6 Knunsn 198, se taaen tahakkuk ep hrstyan een kz arn henüz reş oakar tesbt ekten sonra Maar ar Veket aşağak ere e re koej koej kapatştr: kapa tştr: "ursa Aerkan kz koej taebesnen akesr asker asker kae res res raay Ta'at beyn kz Senha Senh a Ta'at Ta' at üteka yüzbaş Rza beyn beyn kzar kzar Kran Kra n ve Neka "deş gazetes sahb Vas Necet beyn kz Maeet Necet hanarn ektep uaer taranan gayrtab ve n teknata aruz ve bnnetce protestank akesn kabue kna eker anaşştr u hanar reş oaan evve tekne aruz buunukarna gre ektebn çocukarn tecrübeszkern ve zaaarn stsar ettğ taaen tahakkuk tahakkuk etştr "Maar Veket kenerne ev eeketn enyet ounuğu ran üesseseernen hçbr şeyn cuhuryetn prensper hna oarak herhang br şeke n teknat yapaya ezun oağ hakkna
İY E MİSY OE Y YE Eİ İ 3
at ve üteaddt ererne ve taatın bu babda sar üüerne üüerne raen gze taebesnn sa a desye oynayan ve seyeern bozan ve enyet susta een bu eteb dra seddetş ve aadarar aına Cuuryet aeeer nezdnde a e davaya arar arar verşt ver ştr. r. Hüetn bu yerne üaae ve ararı ç şüpesz şyanı tar oup Cuuryetn prensper bugün e ar oduuna gre aynı assasyetn er an çn gsteresn teenn ederz Faat br etebn apatıasye ze bütün ataarın üzerne e sed çeş oadıını atırata gerer Zra burada ço aı br san grüüüz çta att aev aasızı deva ettçe üetn tedbrer atyen üessr oayaatır Protestanıı abu eden ızarın babaarı bye br uruan son aaya adar aberdar oa dıarını beyan etşer etşer bunardan br tanes de evde n ouyan ızı e br üdet ünaaşa ettn sonra artı üzernde duradıını syeştr u şee areet etee ev evının ının dn deştresn zınen abu ve teşv etş br babanın anaatze Aeran etebnde uaere uaere abaat bua b uaya ya da aı yotur Aynı atayı aarf Veetnn tebne de gr e üünür. Taebenn utaç oduu n bgsn yet uygusunu vereee br tedrsat yapııını ve bu surete Cuuryetn prensperne rayet edn dda ete erşeyden evve bu prenspern yıye avranıadıını gsterr Cuuryetn prensper üsüanTür çouarını nevyat baı ından saantıa bıraara onarı rstyan syoner syonereernn uaına ata dedr Veet bu tare adar vazyetten aberdar oadıına gre yabanı etepe rnn teftş ususunda da uzun üdet ayd aıştır. una uab Tıb Taebe Ceyetnn Cey etnn aı nfa dsey aa y bertştr bertştr
3 Ü Ü MO
"Tp taebesnn ünkü çtanan sonra baz Türk çocukarnn tanassur ettres evzuubahs ou ve bu esee taebe arasna ara sna §et ünaka§ay ünaka§ay ucp ou§tur Çocukarn küçükten hrstyan ve ecneb ekteberne vererek vererek tanassu tana ssura ra sebebyet sebebyet veren ebevey ebeveynn nn bu haer §ete tenk e§tr e§ tr "u esnaa taebeen br efen tp akütes brnc sn taebesnen taeb esnen br b r hann a evve evvec cee Aerkan Aerkan ek e k tebne üav ken tanassur et§ ouğunu evzuubahs et§tr u esee uzun uzaya üzakere e§ ve bunun bun un oğru oup oağ oağn n anaak ana ak çn tahktahkkat cras karargr ou§tur "unan sonra e e zak br takrr ver§ ver§ ve ve küçük ya§tak çocukarn hrstyan ekteperne vererek bunarn tanassur t anassur eteerne sebebyet sebebyet verener verenere e ücaüca ee ees ve bu hususta br heyet te§k karargr ou§tur u§tu r ey'et ey'et are tetkkat tetkkatta ta buunuktan buunuktan sonra netnet cey arzetek üzere hey'et uuyey avet eecektr" [9 Knunsan 193 Cuhuryet] Rot Koj
Türkye'ek Aerkan kütürü tesrnn ü§ahhas ve uazza br nuunes oan bu Koejn yüz seneye yaka§an yaka §an br azs a zs varr varr Evve Evvece ce bahsettğz bahset tğz ve gayes oğruan oğruya syonerk oan ebek sener Ko Koejn ejn k çekreğ çekreğ ou§tu ou §tu Kr Kr harb har b oa o aysye ysye ttak ettğz İngzer İngzernn ene bu aksaa yen br yaka§a frsat geç§ ve gerek İngz gerek Aerkan syonarnn nazarar Türkyeye çer§t Tanzata brkte gayrüser arasna esen serbest havasnan ksa zaana onar ona r a stfa stfaey eyee ba§a ba§ aar ar ektep eyü 1863 (179) tarhne k nce e bek'e ufak br eve aç aç §tr §tr u eve e ve Kr uharebes srasna Türker ;·n etek aksaye geen
ÜY. M Y Y 3
Aerkaı syonerer buunakta §te bunaran an aına br syoner k ea bu §e nayak ouyor Ona a k ea yarı vaaeen Fransaı Roç aesne ensup New York tacrernen r Chrstopher Rnener Robertr Robert üğü tarh oan 878 (295) senesne kaar koejn bütün asarn üzerne üzerne aı§ ve servetnn servetnn be§te brnn koeje vere n vasyet eye§ eye§ ouğunan 878e 878 e ünce ünce vereses Koe Koejj e rt rt yüz yüz bn oar oa r (Türk parası e yüz bn b n atın ra) ver§tr §te bu para e ebekte Ruehsarı üzerne grüen uhte§e uht e§e ve uazza bnaar vücue vücue getr§ ve o zaana kaar Aerkan Koej enrken 878en sonra Robert Koej aını aı§tır ektep çn ba§angıçta Kuruçe§e sırtarına br yer satın aını§sa a bnanın oraa yapıası stene§ ve sonra bugünkü yer yer teark ve ten e§tr Robert Koej Koej Fransız Fransızca ca tersatt t ersattaa buunak üzere üzere hüket taraınan eyoğuna açıan Gaatasaray Lsesn ses nen en be§ ve Tür Türkç kçee tersatta ter satta buunak bu unak üzere hüket ve hakın yarıı e açıan Darü§§aaka Darü§§aaka Lsesnen Lsesne n on sene ee açıı§tır u ekteperen gerek hüketn et n gerek hakın gzü çok yını§ ouğu her üessese hüket çn çn brer çıban brer syas syas esee enbaı oacağı ana§ıığı çn k zaanara bunarın açıaası çn een geen gayret esrgenez ve koayık gsterener yahu ekebe yer verener ve satanar hak ve hüket nezn nez nee y br gze gze grüez Rort Ro rt Koej ej n n brnc kısının yern Ahe Vek Pa§a Pa§a ee on atı bn raya sonra knc kısını a yr bn ra ukabne Aerkaıara satı§tır Fakat bnann buraa yapıasına a Rusara Fransızar güçük gster§er ve hüket nezne te§ebbüsere buunu§arır 864e bu ektep e ktep çn New Yorka br b r üteveer üteveer heyet teekkü eeek u hususta Aerkan hüketnn e yarıını tene uvaak ou§ e syas üracaat
8 ÜY MSYO AAY AAY
ar ve teşebbüser sonna 869da binann yapasna irae çkartabiiştir Koejin ühenis ks 902e yapştr Kü tüphane ve iare binas b inas a a o ektepte ektepte okuş okuş ve AeAerika'a zengin ouş br Ru'n veriği para ie yapıştr Lik oan Aerikaarn bie b ektebi tesisek gay gayeerinin eeri nin protestanğn neşr oğ şüphesizir Mek Mek tep ik bir şekie iare onş o nş ve onuyorsa a varivariatnn ühi bir ks protestanğ neşreen Aerikan ceiyet ve heyeteri tarafnan tein eiekte o as b kanaati kanaati kv kvvetenirir veten irir Mektebin ik üürü C ainir aa isyonerikten çekierek bu vazifeyi kabu etiştir kincisi G ashburn, üçüncüsü C T Gates, örüncüsü P Monroe, beşincisi rightr Yukaraki Yukaraki ühazaarn oğruğnu hiseer hi seer teyi etekteir etekte ir ir efa b ektep ektep enşeine enşe ine taaiytaaiye in propagana yapan bir teşekküün büyüesi ve resen res en tannasiy tann asiye e oğştur oğşt ur Mektebe variatn vakfeen Robert Aerikan isyonarna nak yar yapan bir tüccar oup Sutan Mehe stanu' nas Rueihisarn yaptrarak ethetti ise kenisnin e oraan ayn şehri nevkütüre yoan fetheeceğini üşünerek Ftihane bir jeste ektebin ebek srtarna yapyapasna srar etiştir Mektebin ik üürü oan C ainin isyonerikten çekierek (( ) bu vaz vazify fyi kab etesine geince ayn şeyi kabu ve iia etek faza safiik our ebek seinerinin krucusu oan a b zattr uraaki isyonerik isyo nerik faa faaiy iyetini etini görek isteyener keni kaeinen çkş oan eserine üracaat eebiirer er Mektebin Mektebin eşei hakkna aha fassa fassa aat için yine keni teşekküeri oan M A S nin raporarna baka On Egn C Hn lf d
TY MYO Y Y
ütün syonarn en üyük proe, ek e rstyanğn, yaanc nsz etern topakarna rekzeesr ye r §eke k, yer r neat g kk saacak ve yer r neat oak üzere üyüyecek Dr Gustav arneck uakkak k gerçeğ syüyor ve yece yece tek te k tasaranar tasa ranar yo, er ete ken aaar aa ar nn (Ruara Ruarn, Erenere Erenern, Kptere Kptern, Nasturere Nasturern ve üsüana ra üsüanarn) nc' naketesr TAS aayete a§ağ zaan eek'ek eğt sener stanu'un at tesne, oğazçnn güze sane 1840'a rus an taranan aç ve era era aka topa Aercan oar yece k sn yer vaz tayn eyoru Gerek ça§nann zarureter, gerekse akn a ve şartar onu pek yaygn r zar ça§a evres oakszn rçokarn papazk eseğne sokağa ecur kyor Yere§ş ve kavuz vazar çn ouğu kaar ky kseer papazar çn e gerçek üttek aaar, sa uakee sa, kta ukaes oktrner trn erne ne y y tecrü tecrüee kazan kazan§ §,, akat gen§ çüe ç üe ken ken z ak çne terye grü§ ve ken zevceerye e rkte, r kte, akar ak ar kaar kenernn e esu ya§ayae ya§ayae ceker ye r ayat tarzna a§§ nsanara tyaç oacaktr unar, araarna ça§tkar kseere sepaten ark zevk ve tyaara ayr§ oaa ve asraar ye yer protestan ceaaternn kuret evkne §ere arceeer Dğer ute ceteren e kasaa kseer papazar, üeer ve senererek uaer kaar ka ar çok tas r sna ty tyaç aç varr u son §yoa§arn terk ususuna syon a azra gen§ çüe r yat ekte oaktan aa çok ço k r§ey r§eyer er yapak çn pananan pan anan eek ee k üessesesne akacak akacaktr tr A Rppo, 1856, 94
0 Y Y Mİ M İ YO YO Y YT T
"stanbu'an Dr Schauffer, k papaz taebeernn can br tasvrn yapyor: ebek senerne evvece cae baet een beş taebe ş z saya uaya hazranyor unaran br br Türk ekteb ezunu oup senere Türkçe uar Dğer e Pfanern s übahase üzerne oan eşhur esern Farsçaan Türkçeye ercüe een brr Senern uyanş üsüanar arasna akca sta zaan artk geştr geştr "ebek senernn hyat başkan Cark tarafnan TASye genş çüe br uavenet çn br üracaat yapşt: "Ayarca "Ayarca ev evveenber bu büyük b üyük sahann yer vazar vazar oak steyen tapere çevr çevrk k uraa aaak tahs nsanar hazranabr z şk e taebez var Arkaaşarz erha aa geezse bunaran yrsn yrsn aza eteye ecbur kaacağzan korkuyoruz u senere e yerne yüz kş oabr u üessesey hahazra şu eekette eva een büyük hrstyanaştra faayetnn azaetye hehenk oarak yereştrn yereştrn z bu ktar hç eğse k yüz eerz eer z Aah Aah başz b aşzak ak nsanar nsana r bu nsbette çoğatyor Erener Türker ugarar Arnavuar üzerze yağryor Fakat br ayak teye geyoruz Aerkaan bze "u sene artk sze verecek paraz yoktur" yorar üracaatarza cesaret verc br cevap aaak Ne yapacağz? u sknt anna bze yar çn br a atacak Aahn bu ünyaa zengn ettğ k üç kş yok uur? Türkyenn kurtarasn bze yar etey hararete arzu een brkaç arkaaş ah buunaz ? k tbz var k kener kaar yaknar a ğretz atna grek styorar Ancak ceyetnzen geecek oan yar sesn ştnceye kaar onarn onarn şn gerye gerye braktk" braktk" Rpo 857
Y M Y Y AAY AAYT T
u üracaat üzerne ceyet ye taebenn yk a§etn a§etn eruhte eruhte et§tr e t§tr ezun oan hyat hyat taebeernen br, Türk Türkye'ek ye'ek en e n gen§ ceaat te§kt oas tbarye tbarye sur syonuna gt§tr g t§tr r ua ua ve vaz vaz oarak Kayser'e ka§ br ayn § arput'ta uvaa kyete eva ettr§ br e eck'e yere§§ br e k Türkçe, Türkçe, Erence, Erence , Ruca ve ngzce ngzce byor byor ugaugarstan'a rstan 'a gt§tr gt§tr 85859 k§, henüz ne§ (hrstyan oa§) rt gencn brkte sabah sab ah uasna uasn a gtesye hayat ver verc c br evs oarak oarak ba§a§tr ba§a §tr (ebek' e) u ca erha erha sürate bütün ğer taebeye hatt senern §nakere e srayet etşt unaran anan k netce §Uur Kurtua§ kseer arasna ern br günah kanaat ve üen hayata geçener arasna büyük br yenen canana var ebek yk raporuna §unar varr: Geçen yn taks baknan gayet zengn br sene ouğunu sye yebğz çn gerçekten §Ükreyoruz e ou nar taebeer yen §ahsara nkb ett (Yn hrstyana§t) yana§t) Ruhun Ruh un ykanas ykanas (v (va attz) z) onarn ona rn gzern a ha eve hç greker nev §eyer grek üzere açt Sevnç ve ve neşeer tasvr eeez eeez Ruhun Ruh un vatz vatz sou taebeer üzerne gerçekten üessr br şeke tece ett. Kaber ken z hakarna oğru gen§eş ve kenern yenen Aah'a vakteye brak§ar. ebek üesseses, Türkye'e yer br papazğn nas oğuğunu gsterr gsterr T.A. T. A.S S buraya ğer herhang br koeen aha aza yar yapştr Nhayet te oojk ks ks küçük Asyaa'k Asyaa'k er e rzon zon ekteb ekt ebne ne nakenak e. Sener bzzat, ACF'en taaen ayraka aka beraber, bera ber, stanbu sta nbu'' a büyük Aerk Aerkan an Robert Robe rt KoKoe e ' e br übeşşr ve br enz enz taş ou§tur. ou§t ur. sdg Co Coss ss p: 77 · w T Asdg
TD T D MO T
şte Robert Koej'n kuruuşunak hket buur C an hayatnn sonuna kaar syonerğe eva ett Arkasnan ektebe üür oan Dr. G ashburn'e gence, bu zat a ayn ceyete ensub br s yoner yoner Çaşa etoarna etoar na ar ken szerne szernenn aa cağz br sa herhae kf kfr r "rstyan syonerer, hrstyanğ ken eeketerne keter ne taşak ta şak üzere teçhz teçhz eş e ş br yer evan evanjek jek papazk kaesne grşt Vaktye brçok y stanbu'ak Robert Koejn üürüğünü yapş oan Dr ashburn, ashburn, krk y y evve TA T AS S.'n .'nn n yk topants topantsn naa bu üh vazyet anatşt "aksa ükün ouğu kaar erken ve sürate kenn are een ve harc kontroen üstak yer kseer yapaktr u esee, brçok ceaat teşktarnn fakrğ oaysye Türkye'e gayet zorur Fakat onar srara bütün kseer "ken başna" yapak çn uğraştar u u aaarn syon çaçaşaarna br son s on oar Zra onar Türk Türky yee ee ebeyen kaak üzere gteer Gtektek gayee gayeer, r, oraa haka hrstyank ğrete faayetne eva een ve sona errecek oan ken başna, kens propagana yapan kseer kurakt" ektebn faayet ve gayes hakknak aşağak ve ska ska a a ne br er "Sene başna (yan 9 5'e) 5 'e) Türkye'e çaşan çaşan bütün Aerkan koejer koejernn nn üesser zre uu br konfransa avet eer u konferans Türkyee akeş oan k k konf konferans eransr r Robert Koej, stanbu Koej (Kz ekteb), erzfn Anaou koej ve beynee koej üesser bu çtaa hazr buunuar eyruttak Surye protestan koej, Antep'tek erkez kez Türk Türkye ye koej koe j ve ve Tarsu Tarsu s' s' ak . Pau ensttüsü üesser eyrut eyrut'a 'a uğrayan vapura vaktne vaktne yetşeeker çn çta' a hazr buunaa buu naaar ar Konferans üç gün Th Ascdig Css p 233
/
ea ett e ürkyee taını e terbye eseeerye akaar üh erak okunu u erakın kıraatn ünakaşaar takbett e bu ünakaşaarın heps Osanı İparatoruğuna ta e terbye e bhassa bha ssa rstyan rstyan terbyes aası ehne hayat br b r eheyet ehe yet haz er e r u konferansa kararaştırıan panara gre her sene bye br konferans ak, geecek senek çtaın a İs tanbua tanbua yapıası kararg karargrr ou" ou " ye ye br br gaye gaye e e teşkta t eşkta kuruan kuru an ektebn ekte bn ahu a hu gaye gayeye ye hzet etees ete es bekeneez Robert Rob ert Koej Koej bu tekn oğruan oğruya eğ, bsıta yapaktaır att ükün oan bütün serbestnn gsterğnen, hatt oruç tutan taebenn buna üteak htyaçarının karşıanığınan bahser akat Jaes Dttes'n sy eğ gb, ters e terbyee güüecek etoa aynı netcey aak ükünür İsern rancs eya Luther oasye Gae eya Kür oası arasına fark yoktur "unan otuz sene kaar evve Robert Koejn br tez ükfat resne resne br b r şakrn okuuğu nutkun İs yete uhaf uhteyatı oraa hazır buunan ğer İs çocukarının aeern cen gücenrş e üteessr etştr Vaktye Osanı hüketnn gsterğ üsaa hakr tarı susta e, hrstyan taebe ceyetnn 9 senes Ağustosuna Ruehsarına Robert Ko ej'e akettker br konferansta hrstyan terbyesnn İs ene a bütün eseeer bahs e ünakaşa ezne konuuştur syonerern ütaaarına na zaran bu b u konferans konferans o kaar ka ar büyük br b r uaffak uaffaky yet et ee ett ett k, zaanın aarf Nezret eetn eetn res tersatı T d B Miio, Idn nn Sbh 24 ş 1939.
Sn ıd n ç ç d çn d d ç d d şynd. ş ynd.
T T Y MYON MY ON AAYT
na esas oak üzee Aerkan syonerer ekteper nn prograarn kabu ete e tey y üşünü üşün ü u ünasebete eeketzn esk eşhur gazetecernen Ce Nur beyn "Taihi İstikba' a kta bnan br büü hçbr kr beyan etekszn, aynen ayoruz eeketzn uharebesz Tercen Fethees "z şark eter pek zahr grür ouk Ancak ayat ayat grüyoruz grüyoruz Cs Cs ve aeye a a brşey varsa onu kn nsbetne anyoruz Fakat, ne kaar büyük oursa osun a oayan cereyanar, yavaş yavaş vukubuan hareketer takb eeyoruz eeketzn br ks, ese br ugar canavar taranan şga e ve oraak n ve rk kaeşerz ağur ourarsa o zaan gaeyana geyor, bağryor, çağryor, tepnyor, ağyoruz Lkn terc ve gürütüsüz, ssteatk, uttat br pn takb e br evet eeketze brçok hakar kazansa; kazansa ; ah ve ve harc harc hükürank hak arz brtak araz şeyere sakatansa; çevrğ aaveraa, uyuruğu, şere vyeterz rehn asa; bu uru asa kkatz kkatz çeez, çeez, bz üşünürez abuk Türk etnn etn n henüz hatt hat t hareketn ha reketn çzçzees eeketzn uharebesz br şeke tercen etheesne üncer ouyor e hane br enz gb, Avrupa, Avrupa, gün g ünen en güne akkaan akkaya akkaya kara arza gryor z bu ee br cezr hazraazsak, taşan suar su ar bz boğar ze z e bek brçok hayet hay et sahb bu a nüuz nüuzuu greştr Zaten neşreen ktapara a kaptüsyonara postaara, a tahere, Düyn ye resne, pürüzü tyazara, nüz ntkaarna, seret ayet vapurarna, hussye son uharebe sebebye Avrupa geernn anarz ostne şgane ves Sbüşd 1954 66
MO
ey eyee a ksa güsün güsünüz üz zannee zannee k şy şye kaa bahsettğ uzağ geek hassasnn tes e naza kkate kkate anaşt anaşt eeketze tebyenn ha ees b z küçütüş Avupay Avupay büyütüşt büyütüştü ü Yen eyana atş baz süsenş yazaaak şatye Fanszcay uhtasaan ğenş ve hatt b ta hte tayana uvana b pansyona y b gün otuuş otu uş b b beye beyennn aşağ yuka yuka otaaa k k şuu: ' ne kaa gey geyzz ayat Av Avupaa upaa z snüğüz üyü üyüzz z z yüksee yükseezz knsz knsz z z pek pe k aşağ ahkaz Tük oak aypt ee üsüan oak vahş vahş oaka oa ka üsv z bşey b şey yapaayz Şu kyetee b baknz Acaba b Tükü şu şeke sokak; ona on a şu suvae suvae ebsesn gyek gyek onu şu kanan ceyetne gek ona şu taza şu ea e b avana çek hatt b kaeh absent tattak ükün üü Tük yaşayabek çn Avupay taken başka başk a bşey bşey yapaa yapaa Evet u kaa bçokann kaas att pek aza b en syet e bçokaz vekk yapş evet aaa be Fenkee buunuka vakt veya ecneb eeketee Tüküğü küçük gsteyoa gsteyoa u zhnyet uhuuzu küçütüyo küçütüyo Gaye eez (eaz) uzakaştyo ze gayet büyük b bebn k veyo Deek ouyo k Avupa bz huuzu hssz ahkz a etheyo Dünyaa hçb een etn ütee b n be etn küçük gsün e et üteakk oaaz e evet ngtee eğ Fakat Avupa oaak oaa k a ayp eğ yetn küçük küçük üşüek nau na ussuzuktu ssuzuktu een een et ekn ae k vazyet byoa ensup bu azaca azaca gaye gaye sa sa teye t eye ecbuğ ecbu ğ bu kese bebnğe üsz üşüü ve he ne gü
/ TY M YO YO Y YT T
ürse cües fena br§ey tekk erse artk ya§aaktan aksan ne ouu ana§aaz O fkre buunan ar büyü büyük kü üüü kanaatna arar topuua ah ah oar efessüh krobu gb ken as yet çne ar tk kokaar §te Arupa bz ruharz yaz eth e fsa et§tr "unun üsebbb aarf ezretz ezretzr r y üşünüürse nüürs e Fth ereseernn aha a ha yüks yüksek ek seye seyeee bu unayan Çeberta§ carnak are faayesz yüzünen eeket Arupaya tes et§r. z br gayezn br trbye usuüüzün bun aas eskenber katok e protesan ektepernn eeketze fekae terakksne e bu terak e ruhuuz ruhuuzuu bütün bütün fsa fsaaa bep be p ouştr o uştr.. Gerç gerek Roan kato katokk paa paa gerek protes protes tan pastrer a eyorar k b eper şye kaar yaz atan ea hzt ett hçr üsüa hrstyan yapa. t ou Roet oej taebesnen hçbr üsüan tae hrstyan oa Fakat gerek bu ektepte gerek sayaaacak kaar çok Aerkan e katok üeseseernen çkan taebe brtak brtak sütü sütü bozuk bozuk oayanar oayanar üsesna yette yetten n ürkükten çktar unara ruh kaa unar zahr brer br er Aerka Aerk a cs csan an brr b rr nk oua ou ar.r. Fakat Fakat zaazaaarn ruhu ü unar brer gae sahb oacakar. unaran e etçe tçe ceyetçe ceyetçe e st st eecekt eece kt "Şu ecneb ekteper eket n ne büyük be r r unarn ae a e fesaa fesaa erker erker erkek erkek e kz çocu çocuk k arn ktar ona ukab bz aarzn hç ge rek protestan gerek katok syonerenn Surye e şar şark yetern c br b r kontro kontro a a a a buunura buun uraar ar ben eyus eyor Ruehsarnn hzasınan güne k efa Robert Koejn nünen etkçe o ehb sa rayar Osan ruhunu ruhunu st e br b r eka eka şga or usunun çaırar zannyoru. u yen ünya üesse seer he ee geçen gayrüs unsurar hususye
ÜY" M YO YO AAY AAY 7
ugarar ugarar bze üstün br sevye sevyeye ye yükse yüksete teke ke uğraş yor ve bunu br gaye byor he e kazara avağ evz nevyatnan ayryor "Tontoarca Aerkan katok ve Fransz kr ve hss tontoarca Türk e üsüan htçğ Anaou ve Arabstan Arab stan vy vyetern eternee her akka yay yayaktar urye kangren ouştur unarn üsüan oayanara ten ettker üstünük (a üstünük) br üet sonra ken yuruuza bz paryaar paryaar erecesne üşürecektr "u nev eth orusuna karş geek çn aar nezretne on k retnot yüz batarya Krup topu brk yon tünk brk yon hartuş zr "u evaz evaz ve ühat ne Arstrong tersanesn tersan esn-en en ne Şna Ş nayer yer a abrkasnan ne e a avzer vzer abrka abrkasn sn an ger unarn terk eeket hne oabr Güze br terbye kanun esass y br terbye usuü sağa br gaye eakr aat büyük br hayet yet sahb hoca orusu orusu "şte bahsettğ bahsettğ oru v e onana onana buur ve bunun bunun shanras teçhz ees e Avrupa taranan br üanaata uğraaz ye br üch topuuğu eeketz stra eebr stra yoru yoru çünkü eeketz eeketz papaz papaz şga atnar "ekteper gb gazeteer ve eepsz eebyat eebyat a a bz ürüyor Onar a bu hu ve nüza sebep ouşarr "Avrupa hüketer ve ketze akaar garp üesseseer bzere zetten başka aksatar çn Karaky kprüsünün bür tarana brtak gazeteer ç karyorar karyorar Keza Keza ayn üessese ües seseer er bz bz atbuatz at buatz sa sa tn ayorar Zava hakz bçare saerunarz bu hezeyannaeern he neaseternn ( ! etunu he e aarnn zebunuur u gazeteer esees en y bğ zeneren zeneren brn teşk eer Son Son uharebeer esnasna bu paratoruğun yğn steyenern çevr
MO M O AA
'
ker oaparan bahsetse hayret eersnz atbuat kanunu kayts kaytsz z şartsz üşanar a a ha h ayye etesey ete sey, , şu saheere erak çekecek brkaç sah aha ve eebr Dünyaa hçbr evet, toprakar ahne bye br eepsz, eepsz, naussuz, behah, be hah, han, casus casus yabanc yabanc atbuata üsaae etez Şu brk kaba kee e kae ahk kaesne aykr hareket ett sanaynz İçek gayz ve het ae çn bu szer pek ha buuyoru ve aza üsaahakrk ettğ zanneyoru "Şuna "Şun a nanyo n anyoru ru k, hüket hüke t vey veyaa heyet heye t ayn ayn sh s h e bu atbuat uzahraaya, hussye Surye'ek esaç eebyata koayc koaycaa gaebe eebr eeb r "z kenz byoruz, kenz bryoruz Dahe e, harçte e bz byorar Reka uhtacz Zaten her et, her evet eta br çkoata veya konserve abrkas gb kens çn n yapyor aşkaa r aeyhze gayreşr n yaptkar hae, bz ehze tecvüz eğ teü ve eşr n yaparsak ka bahat our? "r renk ren k grür grü r grez gr ez kenz küçüt küçütüyoruz: üyoruz: İspanyoar k ea Güney ve Orta Aerkaya grker zaan yerer bunarn güneşn oğuar ouğunu zan netşt Avrupa bz hs ve krz hatt hasyetz gurur gu rur ve vakar hakkz hakkz a ye zapt ve ve üsaere etş k her renk, nazarza utaka bzen aha büyük brşeyr u zhnyet e hçbr şey yapaaz u kre tes oaktan başka br şz kaaz çbr ugar bu kaaa eğr "Knar eğz Kn br azettr Düşanara karş husue hus uett beseeek beseeek br kabahattr kabahattr u kabahatn cezas hayat hakkn kaybetekten başka brşey eğr Kuzu gb yuuşağz Onun çn bz kuzu gb kesyorar Averoun güeer kabghz eerken İstanbu sokaka rna Ru çocukar, başarna Yunan bayrağ ve Avero s yaz şapkaara gezn geznyor yor,, hç kse kse ses çkan
İY M İYO AAİY AAİY İ
odu Bu ada azl aa ölülede ulual. Eağf Eağfulla ullah! h! lüle lüle halaa hal aa eavü eavüzz eeel. le zaede haepeve eza ada öle Yua evld dolaşa zavall ölü huzuua daa ee vep öle eez eez çapad u eeplede Tü düşalğ dae ç e ada a ve edeva üüe zadele evud du du Bz ula ha Oaee Oaee ahp ahp olala eouz Ha! E üe hüe eeelee çş uu al değde he daa Pa Elez ae paldo Faa ulada alz şe ee hazd O da ed eleezde ze hç olaza eaal öee Meep def defe le ü üe vaaa vaaa ada üü vele Aveofu Aveofu (O Me a evee Ave Aveof of)) vea Tü Kal Koa Koa (O valefe Koau o Tuo fao)u ele u luduça luduça pe a aa a hal ha l hal olu ol u Faa Faa e e e u vaadaşlaz azu öüü Kedlee ha ve Tü Tüle le ula u laaa u deee deee üaah üa ahaa eçe eçe ç ola o la ha ha Yuaele Yuaele zha eele? Mü al al şe d? d? Bu üeeele azde oadğ ol hada al daha da ha ouo ououz uz:: Tü Tü paaoluğud paaoluğudaa Aea efaala efaala a a e üh eele eşl eeed. Aea şa Halaa ola epa az a Tü olada çalşa üzee ödeede öülüo. Eelee aş ea ha ödele lee Ha azee aalele aşaalele ve zza Aea el el e e vaale vaale eell edo Aea ef ae üü olaa M Chaçe A. Depew Depe w euuda euuda ala şu hüada hü ada da ae üzel şelde eleed C N, h İtb M S nu n O n v üüpn 33 Kn Tür .
0 TÜ M MYO YO Y Y
Sulha e ou udee e ada ao ha e e e ou o u dehşede e e ada ee edo e eleee aadaşla ee opala ele e üü üü ehlele ehl ele odula el elee aplaa ad ad hal çaaağ e ada hedoa da aedou Ha llele Bleş Delele de ulada ola olall üe üee e ha hae ee e eel eelee Sulaa üaaa aplal e u ahşele duduulaa Ha adeşle ualal uala l Faa Sula hue e dploa duuu üaadelğ üaadelğ u aa aa oldu Tüede Aea le lee eaala ad de Ha hal daha dae au edo edo de oelee paa ah edo u ş ç eçlş ad e eele ülüala aada çalş a ç üee ödeola He de ulhu e ae şa eee ala ao şa eş aa eee opala eleşl hale ee ola He de ua ooa e depo ü uu lada üşee eaala ad He ha ha dele Tü Tü e e Ça ea ea Sula Sul a h h ee ola elşe o oe ee eelde Bulalaa olduğu şd de uap Eelee üşee üşee epa elola Tü paaoluğu çde Aea eşeülle hal çou Bo Bod oele Bulaa e Küçü Küçü Aada ço ş apola ew Yo aa aa ola Peaa Peaa Bodu Bodu Suede Suede Bleş Pea a ola e Mda M da çalşo çalşo ew Yo Epopal Kle ola Meod Epopal Kle Mu apla Kle e Bap Kle Bulaa Sue e aul le eş çapa alada olaad aulda Ble Houe Beua Sue Poea Kolle e aulda aul da oe o e Kolle Kolle ea üeeüee ele aadad Bu ouuu a oe Kollehuule Aea ee aede şa a
TÜ MYO AAY AAYT T
d faa faallee ee uluaaı 877de T daedaede uula ula ulaa aa a adı ede e e şd de l lele alle dae ee zee hazılaaa u ealaıda uaaa çalşa ço eçle oe e Kolle Kolle de ahl öeedle Bu Lss
Faızlaa a ola le Aea eeplede de daha oa o a uuluşu uu luşu ef dede dede ezhep ezhep adelelede poealığa aşı dua e e aol ola a ala Faaı u ee de popaadaıa popaadaıa ea olaa u ezhe alışı Te he aaf zaı aııda olduğu ada ha ee aı ıda da d a aulaa aula a aı aııı haee ede Se Beua Be ua Lede l olaa ola a dışaıa dışaıa ıza h hde zzedouz: D aah D Elefead de ouz eş aşlaıda ada alaa Llehede addede Se Se Beua Le'e elee de de Aa Hue odaıa ş dee Se Beuada ezu ola e ha lhazıda aı lede uall uall ua ua ulua ulua Aaaa Elefeadde ahedee Sz e ız adeş d değşe değşe ou aol apa ouuz. ouuz . Bua haıız ou hee dde ee deş e oa a aaaı aaı çeee de e ou dafaa d afaa ee ee ee Ma Sofae Sofae aalaışı D şulaı öl öleş eş: : Kz adeş adeş u lede ezudu Be de aşa Faız eede oudu B azulaı oodoluğu zaıaa ed ezheplee e fedle azadıaa ae (30 Ma 953 h Sword Sword o Js Js or S Sri ring ng Ani Ani Tn pp. 99-400.
896
J.C pn.
/ Ü MY MY Y Y
D aaa aa a elele elele pala pal a vee hade had e dolaıle da azalaı Se Se Bea Lee çelş ve lhae Faızlaı halhazıda o faalele haıda dae değe lle elde edlş Meep Meep-de oa alee ale e çoğ Tü ve Mülüadı Mülüad ı D D Elefead oodol aııda alada ede eele o ada zle de lledee Tüe eleee Faız aolle ae oodolğ zaıflaa oladığı da aşdı. Za üfz zaıaı zaıaıla la ee e e şe daha daha o Mülüalıı ve Faızla ada pahae de apaadı ee eepe ahelede azeelee şöle do: Bz ada ed adezle ve alee ed le eşl eşl olz a ae ezhez ezhez eee eee ( ! ola olaı olaı da ev ev edez. B B da d a z ozd Moe papaz Pa le Papaı Tü Tüe e vel Pol Beol dae alıda alda Faız eeplede z z eşlı lo Zae aa ola öle eşla hüe hç hae o Aa e üaade le lalee ola eşl Da dö S Se Ep Se Pülşe ve Se Bea Lelede eelee evvel al edlş ve çalışaa aşlaışı Se Pülşede la eşla adı e vallae=oş hla dğe de oe de Bzae=Bza eşed Se Beadae e Efa de Mae Mae = Mee çolaı çolaı adı velş. velş . Kaol papazlaıı papazlaıı dae eğ e ğ zl zl eşlıa a a hüve vaaalaı ve z üfoaı aaıa lşle ade aa Faada e çaalale eleed. B aala haç şeld olp üfoaı ollaıda e SF z (Faız z aıa ele Faıza elele aş hafle hafle vadı Delede vaffa ola daha doğ ııf eçe ha ha ez ola eele eele zl z l faale faale-lee aıla eededle. a Faaı
Y MYON Y Y / 3 3
ödedğ hüve ala eplede aşağa öğele le ha h a azaala elzed. çlee lhaa Oodo ve Mülüala alaa çalşa z oala opla ahall olaa Faz oololğda aşa de Taaada Kalede evde Da de Soa a ağaçll e aaz aaz eh eeedle eeedle B aazde ee ae ahlede z apla l Papazla vea ahele de a paolol a eell Faz z üfoala üfoalaaa üüüle ü üüle B ha öele add fedal da hdzd z çadla çadla epelede ö plda plda Faz a aağ ağ dalala dalala B B de el elpp eçe eeüüü eeüüü aç laa ve d a po hde öee ç çada Tü aağ lşl lş l Bölee va hala eede hüe üfeşle ödeee aha aa aa aşlaş aşlaş Büü ha aşda lz R ve ala eeple Faz Fa z eeple eeple de d e apalş apal ş ha -e oa ede açlş Büü Faz eeple 20 eşevvel 337 ahl Aaa ahede ve 24 ez 923 ahl Loza ahede hüülee öe hal faaleed He alaşada hüülee öe de ada zeğz ülü hdele ae eedlş Aaa lfae ha adde şöled: Faz üeea ed e d e e ve ve hhe hh e le üeea hae hç ahae le ve hç halde Tüe eafe ve Tü alaa a a popaadaa vea fle şeeele ae ola şale şale Tü Tüede e de evd alalle. alalle . A evzda Loza ofada aalaşla hüü hüü e: 679 ı 953 ri Sbh Bu gzi mz dd gödiğ m1 d ddmğ dğr"
< TÜ Y Y MYON AAY AAYİ İ
üe hee uahhaa 30 eşevve 94 eed ee de e evve evve ü ü e ede de evu evudd odua odua uadda u adda ve Faa Faa Büü Baa ve aaa a uua ü eea ede ve hae e haahaee ea pda oaaa ea ede. Maah u üeea hç ahae e ve hç veçhe üe ee ve ü ave ua aea popaadada vea ve haeee uuaaaa e uaed. Büü uaa ağe dğe aa aa eepe Faz Faz eepe eepe de e dü e de uü au daede aae apa Eae ua uuuşada ae e odua oa eşu haee eeez de doğu değd. değd . Cuhue'e evve evve Oa şaa üuz üuz üadeede Aea ve Avuua oa aş da evude evude uhaaza uhaazaa a çaşa Faz üeeee e eee peşde oduğuu ed e ağzada ap edee eee daha aaz 906 eede Faa Hüe şaa Faz eepe eşe eu eğ Mae Chao au z Ede a Beu üa Kudü Yaa A edee Fu ve Po Sadde eu üz o aa ğ oa Faz eepe eş eş ve Hae ezaee ha ad eş 26 Eü 906 ah Faz hüe ede ee e eşede u u ha öe a ae ao aou . . Buada şaa uha eda eda eee e e aa z oaa douuouz. Baz uha heee pe uhe ezhepee aş oa üü şa hağ oa'a evh ee aad a ee a edoa. aee eee vee apa de poaa üeea popaada pa ed e ve Faaa uhaee a oa Müüa eu e uha eepede çoua ada şğ ae ee va e. Müü o
ÜY"D M YO Y Y
dğ ada e ahaa ld Söleeğe e edl d eleğ ed popaadalada h üaadezllede zade zaı e ed aı aı eşlı ede ede ödü Bla eae zle azı ha hee de aaı de aele şaa aleş ola 'da Aa Aa o olle ede de aed aedo o dd dde e dödüe ae he ülü haa daha el deeeded a h ee üdüü aleelede e ze Mülüa pa oğla z papazı aaıda azılış e od B epa Papaz e eçç çoğ çoğaa şöl şölee ha h a edod Alez e eğe eleez aıız poeleze hale edeeled aa eğe z şd üd eğ e dl de hazı ez aalaı hepe alee ede ez Aı Aı üde üde çoğ le adı eld B Bda da oa aı papazlaı ee ded Büü çoğ zle dde dödüe üzeedle İaı ııız papaz oa azdığı epa eplaıı alezde zle zlez z dod dod üphez e aa aı alı eled Maah e ed de laı a edee e hae e eşlı oldğ ddaa ha öe He olle ollede de üehde eaa e aaee a a çalışıldığıı zaee aa aol ezhe aale lehde ola zaa d ahle öee a aıı dadıı l üaha de ee a a a a o' o' ole'le ole'le eae eae e ah ah ez ez he çae e de eşeee üeelld şee şe e haz ah ah öe aad a ae eee hep le le a aaı aı ahde ah de a alle ala d de e ço a ah e üü aleele a e ee h adı le e eş ad ğda aedle üzee ço laa e ahee lhaa eç elee e
/ TÜY"D Mİ YO Y Y
dl d ee ç üeee ee üşad ee e veade veade edl edl d ee eleğ eleğ pe vavazh ee öüleed. B hale öe pe ad aol hal ada e ola (ağe edle hee haa aş la ehafl ede ve hle Mülüala ezdde pe ve pe z ee ade ee vad. Bço aladae aç üü eşlz apz pz olaa ola a a vazfe vazfe eş e d e ahee faal faal üevl ze ola ve apşa Ava ve ala aolle Alaa lee ve Aea poe ala ala dahl dah l olale olale vaze vaze eeddül ee ddül eş eş aa ve ah ah Fl ve Sede eaha ede ç Tahallüfa ezhee üzüde üüü aş hale ele üadel üadel d de ve ahaüşa ahaüşa dae dae ap azaa eşl ede Kaolle oodola Male Male MüehdYle Eele B hala aede de ezhepe ezhee ade ad eaae eaae de d e Bza hala hala B halde üü şa ezheple eeple üfzzla laza vaa şa oldla ee hae ve eşv ee z ç vazfe olaz ? Dğe aafa aaf a hepde hep de üh ola ola ve ve vaf vaf edlaa ağe e ha ee deva ede ve dlee a§ aaf öeele eee daha ço hlele elee ola Mülüa hal ee ağ haa h aa değl d? Eele efaae ha eeplee eae apa evzah olaaz Me eee a§da Faza al edee ve ve Faa Faa aaa ola ol a üeee hae z ç Faz eed B üeea üe eaa a d alehdalğ alehdalğ dhal ee de hç doğ olaaz
ÜRYE E ER AAE AAETER TER / 7 7
aa eşha aaıda ha ıa e ve çe vahde dede evelld eğ aa lzıgel ıgel aa fzz ç e haaa ı ve eleee vafı laa haıız eçhzalaıı eelele eele ıe faalez al ve evz ehdd ede e flolala daha faae ee dele edee e laa haıız he de h ha aıı le lez z vadı ha ha eeple eepl e g vazfe vazfe aale aale fa edeez a oelez zaaa ada a ve ede eleez af eğ avd eve fevalde ad eele eae ş da öleeğe a eeld e vaze e azı haee lza lza ede Doğ ölee lzı lzı gele eeeeı ıı zaı e az ee ee le eae e Faız aıdııo Oada vaapevelğ gözle de zade ze aa a halaıı h ola Faa hl az Ehl Sal Faaıdı. Flv şaa ha heele eleezde hl ol göeo lfaz Aoa olle zaaede azılıdı Faa Sede haı Hae ç ç şgal edo e e Ehl Sal e ıda lo lo . rs Geç Erkeker Brğ
Cee l defa İglz geçlğ halı ıa aa aa ç ç ldğda aheş aheş Soa Aeaa geçe ve oada add lala gelşe Y.CA ha geçle ada a dlee e ge de aa (! ç eşlıı geşleş aad a adaa T T ede ede de şe ş e açışı ş ç ç lhaa ebye Meıaı Sayı 2. Sahife 59-6 Nr Beki.
8 TÜEE iSNE AA AA T TE E
eçlğ eaüllede eaüllede fd fdee edp e dp o aee ae e e fıala aaa üzee çalışılıo Aı aşıdae Aea Ae a eçle eçle poa ea e aül ülüü dehal deha l aza a zaıı dale çş ve u eçle lee eele ç lelee po eşllaı uuşladı So zaalada Aeada hee he le fuol voleol aeol ve alez aılaı edaa elş. eçle u alzeede f fade ade edele edel e ç papazlaı vaızlaıı dlee eueded Cee Tüede 330 eede Boğluda o zaa Beoğlu uaıflığıa uaıflığıa vele l lhae hae le l e ee faa auuz şelde uuldu Sulaahedde Aleda addede şe Cuhue devde de faalee ulua YMCA ı zaae üçüü ıı üü faale eçle aaıda Haze aı alaaıı ev eeğe haedleeğ aahale adedlş Faa u zaae aa Aeada açıa açığa aı aılış lış de şue ae e L ae uhelf dele ofa üüphae pao loaa a e ap el el ou ou ezele ezele oaa öelş öelş 80 la ae uuz üele pao e ede ve paoe olalaı he ülü po alzeede fadaladıa ee olada eledğ adee za adolualaıdı adolualaıdı 939 eede ıllı el el o üç laı aşa ee u paaı aa 40 laıı zalada alıo e ala ıı fah zalada zalada ve azı üeeelede alıaadı Hae vee Yeni Sahalı azee ula aaıda azı ll üeeele de uluduğuu eefle adedo dde üzede duaa değe huuu He ee eee za ola azı üfuzlu şahele vıale u üeeelee üaa la adı alııo a lııo.. A Aıa a a e ve zl ue u eee azı a zı Aea üeeele Tüede (aul) evud elee ad adlaı da uaa e edldğ öle eed.
TURl
G � d oa oa 7d 7d Cağd d d YW.C. _H G dı ğ kd Baa üç ü kd kdı d d§ § Ba B aı ı aııı aı ıı a d . . Y\.C !hsa üük a gdğ d ı ıda çaı§ı v aı A do <• vaffak od. B ad a o ppa vaıa aa d § B a aıo p p ü ü oğ af R R Al Av Av M M oğlı v v d§ o M H v d n d d kdı v v kk. d ük ko§ v aa §d dı akaıa aıı§ı B o d §dı ka ıd Ja a v kaı Ak Ak aıd B J a a v v Aka Va Aa ada p W kıı ı Fda aıda Ada Hod V V akka akka d aı a ı çaı a göüdüğüd ı Hod v Va dd d§ d. Ja kıı Baa Baa d aak İada ka üaad v§ B İaa döü§ v B Ho ı v ığıı§adı. Y §g ıaıd ..A ı papaaı Ad ad çok k ük çokaı ü oaak ı§a ı§a aı kaçıı kaçıı a a §d Y ı pp a k ad a d d d ıfıf g aa aa ı§ "ı. ' k ü d ı k dk dk §ı § ı f f d Y YM. M.C. C.. . d d h gzt Şt \ t ütk
0 ÜY SY SY AAY AAY
e alı abaı eşel eeeler bertaraf ee ll hketler tarafıa kovuluş bazı erlere e başka kılıklara grek eburete kalıştır kalış tır MA hle İglteree kuvvetl br Hrta eet olarak aşıor Hatt Jewh hrole l ahu gazete akılara ver alata azara İglz ahuler Orta Or ta Şarkta Ş arktak k Araah Araahu u htl fıa İglz kle tavautuu tale ç MA'a MA' a raaat etştr Bug bu eet Sultaahee Aaoa karşııak baıa Aerka La ve Taret Derhae buluaktaır lıa bu b u a aı eett eettrr k Mekep Mekeper er e Prk Prk e e
Feer Fe er Patrkha Patrkhae' e' hee he e bt garet garetler ler Trkee hrtalıı ve ek Bzaı rltek ç br ereee Ru R u lletçle eheet verek verek oluştur Bu bakıa Patrkhaee hrtalık ruhu roagaa aakta zae Bzaı rlteek olalara br kuvvet şevvk olak zere evk ve are elştr Mla çouluu araıa Ru kltr er kabolaaı kabolaa ı ç blhaa b lhaa Trk laıa la ıa karşı ehe ala Patrkhae faletler bz aha çok hrta tehlke a veçhe olarak lgleror zu et ektelerek teatıa hçbr ahale taıaa Patrkhae İaratorluk evre ekteler hakkıa hkete kate alat vere ştr Bu huua Maarf arh ellf ver alatı aşaıa ereouz İaratorluk çek ar l uurlar araıa Ruları hee kbaşlı oluu ve Ru Pat rkhae rkhae eta e ta abaı aba ı br evlet evlet efarethae efarethae gb gb bu huuta Bbı i le aelelere ve azarlıklara grşt blekter blekte r
ÜRY YNR AA AAY Y R R
Tüede Rm metepede Y metepede o tp e teds edmete ve devet esm d d o Tüçe Tüçee e s e vememete d d B h b devde hümet dt üzee çeee gı müsm metepede Tüçe mecb o teds ettmes stemş se de Rm sm d v Tzmt ejm edee vemş odğ d ve d sebestse d Tüçe metepemzde otmsı bzm ç b zet ve htç htç değd Esse Esse b otc hoc veece pmız d ot Hümet esm d g müsm metepede de otm üzm göüos c thsstıı veme set sete e b b pb pb demş oc b vzf hümet ed üstüe ıp 28 şbt (895)de Rme ve Adod tı vette üşde deecesde b metb gmüsmede sthdm edece sı Osm mme mşıı he vet mf thsstıd tsı de çımıştı. h so b d d ımmış g müs me Tüçe öğememete ıs ettçe b sefe hümet oı de esm metepe pogmı o Tüee öğetme stemş ve b msddı ddee müe meteb pogmı Rmc Emece ve Bgc Bgc dese omşt om şt Rmı b devde Osmı hümet ve o gb s o Tüe Tüe hıd e gb b f bsede gösteme ç oı bşı b pt b b betıı şğı o oo ozz Betı Be tı vee Rm ı e meşh ptede ptede üçücü Yochmd. OsOs mı hümet e güze b d pçsı o Rme Rme bettğ ve üeğ de b e sıdığı b sıd b pt e ee e 9 9 2 th Fgo Fgo gzetes gzetes İstb mhbe mhbe ş söze söemşt söemşt Be bçe b hpte bş bşe değm Es omş b o süüsüü zvı çobıım. Csm
/ TÜYE TÜYE R
�
çb daı o o Canı Canı el e lde de ev ev üş ld He daa ııa ebe abanı olan b vven aaş aına b. eleen an çelen çele n b oldlaı e ele an çeşe len s pel blsn. Büün b elelee ağen onla nevd üds oldıla. Onlaın eaa a laşılaı va ben d e şd endlen ab edo vedle vedle en son nsale nsa le s sanla anlaıı eg egbe be da da d Bnaenale B naenale ben de d e sbalden sbalden en en Ben b b ve gae esl edo. İşe add ae ağen bana büü ve naes b de ven de b d. d . B egeç eg eç eva eva denlen de nlen vaşee galebe ede ede e. Manev vvele ağlb edleele. B e çb şe aşı gelee B aaı B dö asıdanbe vae eden de od. B laıı üjdeleee olan aın en l palaışını öleden göee göee olsa end baa sanı. sanı. laın başında blnan b papa ü lle ve üe aında b aşısa öe papalala eep alllenn onla da een len pa paladan be ço çoll aını aını nasıl eş eşeel eele e a a b düşüne düşüne le anlaşılı anlaşıl ı Paanenn len çnde blndğ vae e esçe al oldğ çn b bas ala aaaağ aaaağı. ı. Ere Mekeper
Een eeple de ü dl ve ülüüne a ü üene aşı aındılaı avı bale eeple gbd. Maa Velenn ole eeplene üçe ve ülü desle oan Een eaa bn sadee b bası vesles olaa el eğnden ş b oale eseles olaan le geçeeş B ünsebele
ÜR Y M SYR SYR YERİ YERİ /
Yeni Saba gaetesinden alnan alat aşağa ou-
oru: Ereni etelerindei Tr uallileri idare tarafndan rafn dan terti edilen edile n res re s ea ea gari gari res res tolantlara det edileetedir drler Tr illietçiliği hu susunda titi titi daranan Tr öğretenler öğretenlerii uhtelif ahaneler ulara aarif drlğne şiet şiet edi aşa oullara alnalarn isteetedirler isteetedirler Çeşitli esilelerle terti ettileri u tolantlarda Ereni ualli e idarecilerin endi öğrencilerine Trçe dersleri stesna te ir Trçe elie sareteeleri olunda taliat ere ere a rensi ararlarna ardlar ardlar anlaşlatadr Kua Ereni eteinde taleee Trçe onuştura e hatta Tr atandaş deirte e ordur Taleee outulan Erenice italar diğer Ereni etelerindei italardan farldr e unlar Trler den sala s alan n anca a Erenilere gösteriletedir gösteril etedir Hasteer
isonerlerin en fala eheiet erdileri roa ganda esseselerinden iri de hastahnelerdir Bura larda ölden ölden urtulan urtulan e thiş thi ş ir aaf halinde hal inde ulunan insanlara insanl ara din telin telin daha ola olatadr Bu B u eeuda da ine endi erdileri alata döneli T isonlar ncil öğretiinin öncleridir. Bunlar aşa ir eanjeli ağac diilesi n olaan erlerde fidan etiştireilirler T isonlar heres tarafndan hissedilen ir ihtiaç erine essestir er insan aan hastadr; endisi hasta oladğ aan eseria ir aradaş ea ir araasnn araa snn hastalğ hasta lğ ile endişeldir Bölec Bölecee dotor diğer isonerler isonerlerle le ne n e ir Yeni S 2 n 953
4 / ÜR ÜR Y Y SYNR AATR
eet ola e de uu teye geş ayıda kele doğuda doğuya (vıtaı) kaul edel. B ek eede olua o lua olu olu dae açtığı aa şa şa vec aet yüüde kede aşvualala kuşatılı. E yoa İl ollaı veya ak ou el öpecek kö topal elç alaı ca çekşe ölüş aa ve aalaı H. İaya a yalvaışlaıı atılata ele oa yalva yalvaaca acaklad kladı. ı. . . Hataı eş aı y yo o odaıı tav tav akta yakıda toplaış üü ekek kadı t Yaud Mülüa kaaalı ell eg ak dış göüüşüyle taae aklı ala. Yalı tek uuta e eyola k epde şa e c ve deecede atalık ve yaaya dea auu va. Hataede çıktıkta oa aşka şeklde İcl le vaak ük ükü ü olaya e e ota Mülüalaı le l e yaet edyou. Bu Evaelt ek atayı yaet alatıyo. Oada ktaı ukadde ve ua üakaşa edlş ve Evaelt ataya tek kutaıcıı İa e olduğuu olduğuu göteşt. Hataede tedav göelee d telkatta u la ve olala lkte lle okuya okuya D. May ataı at aı aca a caıı ola Aap Aa p şey şey le l e şöyle şöyle uavee uavee akledlekted Şey ouy ouyo o S S acı acıı ı e? e? B düyaı kutaı kutaıcıı cıı olaak H. İa'y İ a'yaa aıı. Ou kutuluş yoktu. Ale Ale kudete aıyo aıyo uuu? Hayı Hayı.. Meyee Meyee adet etyo etyo uuu? uuu? Hayı Hayı. Tav Tavllee ee de ? ? Hayı Hayı.. O alde Mülüala Mülüalala la Poteta Potetala la aaıda aaıda tek tek ak olaak Muaed ve İaya e adece
M O
İaa aaz görru ğer be lu ğru e bt rtalar uhaee aacatr eğer e elle buu göterere br ee §aret at uu zere tr t r · - "Ş hag aha ğruur? ah§et e ga arlla hte azaa azaa eree e ree İlet İlet ? a eg eg e ulh öğrete öğre te rtal ?" "Şeh br et e bz açlarz raa raa ba§la" r ba§ b a§aa l "Tbb a br la çcuğu gel Oa b b a a a a görğ görğ br b r ölç ölç lç l ç tertb ter tb ett et t u l ze çcuğu bt ale e baz §ular a a geller e Tar özler §ttler ğer br rta gte e lara İcle bahete uhaa ta§lar Faat et tbarle br ee aha az la br ölçl lç r ahl ra ra la l a ger çeğ çeğ §tee aha a ha bat e er er lu l u"" O aar aç alatrlar alatrlar art art hçbr hçb r zaha lzu alr e Tre er eeelere br r zlerce letrel are çe gele erler hataheler e eczahaeler atale te ele ahal bu tarz br ragaa le celb eller elle r atetl atetlee ae et§tr Ns s tştrrr? tştrrr ?
İaratrlu ere İglz erler al et§trlğ et§trlğ huua huu a br b r er er erğ er ğ zahat zah at aae e erceruz erceruz " Prtet Prteta a ezheb ezheb a a e e ğru e ahh ezhebr ee Ç here ğru ae er Faat ec ecu u le e az erbet erbe t e e e e ee ee ete ete e eee ee Prte Pr teta ta r Th Ascnding Css, p 4.
D M L L
" İnglteee İnglteee otestanl naa naa tamm çn lm b msone telt a sonele al Bemeknn ol ala a olan e en elm ba aelen b nasate göe aeete mebla Bnla ço en mete alnla Yaaala ae e göe lmen alen e en ettlle Şöle İngl mson eme emett e sene btn ota mete tale besnn besnn ele elen nen en ta tab b babalann msaaes msaaesle le taa göe ot n seçee maesne al onla abletlene göe çebee aaa aaa mtel memle meml e etlee ettle ett le B çola o memleette seaet ea onsolosl onsolosllaa laa te el el "Btn İngl seet e onsolosllana mson emetnn memmel talmat a İte b talmata göe çola btl otl öetl e ettl Ben e aaam ebet on ana en mson emet taanan İstanbla gönelm Doa seetanem seetaneme e gtt S e e ben seet see t aas ang e san Al Aaa teslm ett ett e e ölee tenbatta b ln: ln : "Al Aa Aa b çon sm İbam e senn oln eese ee se öle söleeesn Sana aa on la e ee B aa le ço maallenn metebne otaasn e t en slbnen asl olm çon gb eee çee e geesn etn naslsa öle tebe eleeksn Aa b ee geelen seetanee get bana gösteeesn" e Kaas Al Aa a ben olman ttaa ene göt Kas lsm lsm anm anmaa teslm eee: eee: " İte sana el el get getm Bn bteesn e Bana ent gle aama tanala geç b gn maalle çola aasna salele Baç a aa snt çetm T çe blmem çn mse bana eemmet emo e E n d n n g
dn ( = d d ndn g günü ünü n n )
M M AA AA / 7
ilsi, iolaı Ee aia Tüe öü§ülüğü ii ea ea eiği ahalle aha lle eeie ahi ahi Tüee aai lisala eellü ee olaığıa aa§ aa§ la ollğ ile Tüei öğeeğe a§la A§a üei eiii öüe oplaa olala op oaağa alaı Bi see soa ola elea§ıs ol§ Meepe hoa ei eeüh öseee a§la Desleie ilei ii Ba soa e isoe aei ahalle eeii iiip eesee e iae alo Soa Dia ei sili i Eeie Fasıa öğeip Bı li eee alei a halieliğie aa üselio B aa a o al a§ıa ie ili hüei aaıa eleeie çağlo e saığı üei aaa aaa a§ıa i elo e lo §ap §apaa eii eiipp sal sa la a aılı o Yaaii aaa§ı ola Hee iili iğe isoe aei ise Be§ili e asa öğee içi Koaa ii§i ii§i Oaa üe alıp Fasa e Fasıa a öğeio He ü ehelee ahehelee sohelee §i eee iço ahap ei eie soa so a Bea§i ehıa iee easi easi le iisa eio [lem İlm ve İglz Myoer. YaYa a: Ahe Hai Hai sal 1 334] 334] ileee ie Fehie alo eı aasıa Poesalı popaaası apa apaaa alı§a i isoei aa alaıla haiae o ühii ili hüei, Müslüala aasıa aha o ü sahii olalaı içi e§il eslaı ei§iilesi ei§iilesie e üü i ae öseio öseio Ha se s eae aehael haele e ii ii es üesseselei e hiee üelle aa ileeei Tü eıa Bı li'e ii esiası çıap öeee aa esi ia eiğii aı iapa öğei o. Ye§e isoelei i ısı eleeie öee eee ai ai alığı a lığı ii i ısı a Aaol ile ile
8 / ÜYE E YNE YEE YEE
ide ö ve ve aabal a abalaa aa eleşee aaliet aaliet göteetedile Bla tii da (daı teetiş) iveide tee teeee beze bie bie teşilt aa bldlaı bldl aı e i içtia aeetleie de işti edio ve at bazı eelelede eleie acaat edilece ada ii bi aa va aatıola eel b abte öce apt ç io (aız eia ve Ala) aaliet aaı olşt evcd altı olejde iii ee içi bii eelee elee diei de ız talebe talebeee aiddi İi ataae ata ae ve ve bibi aç vadı Bada çalışa çalış a aiplede aiplede biii bii i biadei itialıı b i eezii ab etii dalgalaı aaıda taae t aae battııı eele eele ad aded edi io( o( ) "Oalı eleetleii e taaıa aılış ola atoli ve poteta ioelei teli şeille altıda çalışıla çalışıla - Dn teşkt: adde
itaplaı daıta ec ala eşete telile apa ve ialı götei ile bç bç adıla adıla apa etile itial i tialıı ı evdiee ve aaa çalışıla İgilizlei b aadla ad la biço elede ve ve att att Natle Natleii bile bi le elde ete ete içi l ile a aaıdai İdie ve Çöleeie aı ii öde öde bile (Acbi (Acbiop op o ateb iio) iio ) adile bie eeelei ve blaı ideide bie eteplei vadı B teşilt Loda Başpopol io olaa aliette idi Aeialılaı Bible oe dedilei İcile İcilevi vi Teş Teşiltı iltı da b b bi bi evidi B tl teşilt Aada ve Aiada aaış avile aaıda ço ei ve aaldi ca İl itlede al aaıda dlaı deecede ala göeetedi le 2 Mektep ve üesseseer: alliette bla itialaı çoclaıı tali ve tebie ile tbiietide b M e 'abb Paıı Pal Tac, İstanb,
939
Saife 40
ÜR . S R AA AAT TR R
lunulr unsur stn br hle getrmeye b nle re mensu mens u oculr oculr hrst hr styn yn ymy ymy ve h h olmzs mll ve n secyelern bozmy lrlr Bunlrn teln vsts metete ersler ve bethneler been terbyes ve ms slonlr mlr rt slonlr thneler nsyonlr gb messeseler ve teltlrl md m d ve mnev mnev yrdmr yrdmr Bşt Bş t mern o olejler olm zere bu msl memleetn her h er trfn trfn- lmş oln ecneb ecneb metelery meteleryle le messesele mess eselerr gb er evletn msyoner messeseler Osmnl mem leetne leetne hrstyn hrstyn genlere en en mlletlernn mlle tlernn m l l ve tc tcr r messeselernde bol mşl bululr bulu lr gb yr yr-c hrstyn lerne ve öyllerne hrte ve blhss Amer Amer ş bulr ord gözlern gözler n yorl yorlr r Bu ss retle fs ve eses boş olr gen öyller ble br yl sonr olgun olgu n ve dolgun br hle hl e memleete önyorlrd Blhss Bulgrlr ve Ermenler bu suretle z zmn zmn htl h tllc br br unsur unsu r hlne hl ne soulmuşlr sou lmuşlr 3 Mskli tşkilt Bu teşl teşlt mensulr mensulr l l y yffet et dn l l gb ltre mtell vsf vsflr l r tbtb ryle nde bulundulr hldnmş gb görnrler ve gyelerne erme n hln hrmne lşrlr Bu mstl yetştrller n o mcehhez ve mhrrler se ltn ve suret hn görnere sf hl olyc ldtblrler. Bunlrn hedef sys ve n bmn temsl ettler hl tefry dşrme ve terye rş şmn ve lyd brr bu suretle mstemlee hlnd hl nd rnn cz ve mutvt mutvtnn evmn temn etmetr Bu msel msyonerler msyonerler syesner syesner k, henz uynmmş rlr uyulrnn lmz br hle gerlmş oluyor ve nynn ny nn her trfn trfn mlyonlr mlyonlrc c mstemlee hl Avru evletlernn br vu seryle re olunblyor
o RE E ER ER E EER ER
Osanlı evletinin inhilline ier iller sırasına bu ü türlü isyone isyonerr teiltının a a oynaıı roller bizi iin en acı birer isalir isal ir Siys gayeler gayelerle le bu syon teiltı arasınai a rasınai ünün sebetin ne aar sıı oluunu U hiseler e gösteriyor: A) 8e ngiliz liberal ırası lieri or lastonun Ava Kaarasınai nutu cihanı cihanı Osanlı Osanl ı evleti aleyhine alıra in istenlen tesiri yanı ve Rusya Rusya arısına Osanlıları Osanl ıları bu seer yalnız yalnı z bıratırıbıratırıtı u syset aaı o ehur nuu ra eeren eline tuttuu Kuranı gösterere u ita yeryüzüne alıa bu ata atliı gib vahetler e yeryüzünen esi olaz iye haykrıtı albui ata öyüne vesair yerlerei ulgar ihtillini yaanlar isyoner teiltının ilt ının yetitr yetitr ulgar talebe i i ) ihan arbi ütreesine loy eorge Türiyenn hayatına nhayet vere rinin alearlıını yaaren öbür taratan ngiliz lseleri hala yle vazeiyoru: Türler hristiyanları atli ettiler Türler Av Avruaan ovulalı Ayasoa terar lise yaılalıır yaılalıır unların rstiyan eleri Erenileri Zavallı Ereniler ihtille seveen e yine isyoner teiltı ) isyonerler yalnız hristiyan unsurları Türler aleyhne ayalanıra iin alıla alıyor; Türlerin giritileri teceü (yenilk) hareetleini üslü anlıan uzalaa ahiyne göstere sretiyle onların in areleri olan Arp vesr sl unsurlarla bile aralarını aaa uraıyoları Yeen isyanlarına il olanlar acı Ai Abllah ansur alı aeli isyonerleri han arbine ee Eirini hilet
M YO Y Y 7 7
v saltanat salt anat aana aş aş san san ttn tt n v öl alaalan Tü oulann an v gln saltanla a bu al asl sonl Bunlaan assn üşü n alnz Lv Lvns ns son tşltnn üzünü ln üstl halnn satn utulas utulas şöl usun bu b u tşltşlta aş asz alan üstal lltln bl ts th altna Dvlt aalann ta halln attla anlş ala v bu üzn haln atğ talaa a h bu tşltn aağ aağ va va Grş or
v
Çşm Progrm
"nsan hala" v van hüt" g val uas hula stan a l üslüan Şa aasna an v val ülsn stan lnn uttua stğ alzl alavalaan bat alşt Onlaa gö sl sonln Tü lltnn han soulu soulu asu nsanlaa tln tln bulun ala van hüt bz valğza asnl aş nhat sabzn taş galan tz nsan haann ğnns Pathn taz vs htll hazlan ga üsll ha vs Avua vltl onlaa stnan b hüt sast haln üslüanla üslüanla stan stan tğ alşla alşla "Bunan b as aa vvl ansa s Angl han ğ gb "Tanzat aaa n ana al aa sl ht tasn stan ht tasn laşta" tl n bta s on tl slhat hatt hüununun bahşttğ üsaaln st aalt v gatln attşla; soalaa vaulaa "nl" talan üslüanl alnd azla hav sall
Km Cin Hbin n n gi gi Cd 2 S
7 EE SY NE AAYET AAYETE E
nn Müslümanlaa ağıtmağa başlamışla, bkaç Müslü mana a Hstanlığı (Potstanlığı) kabul ttm muva muvaff ffak ak olmuşlaı ( 864 8 64 ) Tanassu n bu b u mütl İstanbul hanlaına vak Müslümanla alhn tfvvühatta küf v taaua bulunacak c cütln cütln l götümüşl Efk Efkıı İslm İslm büük büük b nş nş çn . Bunun ün hükmt n İslm alhn tahktta bulunan mütl hapsttmk mcbtn kalı Potstan msonln msonln mütala v s s salonu sal onu şn gön hanlaı kapattı Potstan mhbn mütallk ktap v sall satan ükknlaı sl (kapattı) Mamafh cnb cnb msknlnn msknlnn masuntln masuntln hll nşsl nşsl bb a sona sln ükknlaın açılmasına müsaa olunu Msonln bu şımaıklık v münsbtslkl müns btslkln İngl sf müfaa mck b vatt vatt kalı. kal ı. Sf (Ha Bolv) Lo Rosl aığı b b mktupta şu sutl lsan ou: Ztı aslnlnc mçhul ğl ğl k Tük Tük İncl sbstç tv olunu olun u v hatt tabına bl müsa l; hatt Tükl potstan oluola hçb taaftan tak gömüola B va k snnb Tük Potstanla kls tahvl olunmuş b İngl mktbn h paa günü k fa Tükç lsanl bat ola Hakkat sölmk l ım gls blm k n Muhamm bbının Potstanla hakkına göstğ müsaat v sbst cn şanı tak Bu üsaat v sbst hükmtln bl b l tsaüf lm " Msonl Lo Rosl aıklaı mktupta şöl olaı B tbslkl tham v gat v saakatm sutfs ola Bu thamtı bütün vcanımıla potsto Mukas vcan hüt nln ş n ouo can h İngln İngln tkn tkn apma apma
ÜRYE E YER YE YE ER ER 73
ğa mcbur oluğu oluğu Üphsz bulunan bulun an br br mmlktt hll lyor Srn htrzı trüü mnsızır Türky srbst mzhp çn thlklr (Protstan Cmytnn mytnn 4 Ağusto Ağustoss 869 tarhl muhtırası) muhtıra sı) ttab nltr n ltr arcy arcy Nzart msyonrlr msyonrlrn n bu systszc harktlrn tasp mz syonrlrn kyt protstolarına rağmn nltr arcy Nzart Sfr Sr nry olr klt n maslahatüzara U tlmatı r sfr olukları mmlkt t hssyatını hssyatını tahkr tahkr r yola br b r harktt bulun b ulun mamalarını msyonrlr tasy htar tmk umum asay hll blck hr türlü fal harkttan taakk ylmk (Lor osln 5 Knunul 869 tarhyl tarhyl r Stwarta rğ talmat) 854 nltr sr üslümanların tbl mzhp cm trk l klsy kabul srbst olukları sasını hükmt Osmanyy kabul ttrmy çalıtığı sıraa Lor Stratf Stra tfor or l Paay Pa ayaa mt k: k : Dnlr D nlrn n Unan bunan bana b ana bahstmyn bahstmynz z unların hps münsbtsz ylrr r mmlkt k bakalarının muntn nt n muhtaç muh taç buunuyor buunuyor;; bu mmlkt çn bakaları kan ökrs rstyanlık rstyanlık nmına stğm ylr kn snn sthsl hak h ak kazanılmı kazanılmı olur Osmanlı mparatorluğu çnk Protstan rrmasyonunun mütbbs önrlr slmytn mürtr çn kabul ttğ ölüm czasının msyonrlrn üslüman halka yaklamasına büyük büyük br b r nl tkl ttğn örülr u u yüzn yüzn n n büyük ay ayrtlrn rtlrn bu b u nl ortaan kalırmaya sarttlr Lor Stratfor bu barbarlık üzrn hücuma yol açan br nsan olarak tarht ama mümtaz br mk hraz cktr. Onun zamanına nın a stanbul sokaklarına br mürtn kafasının yatayatağanla uçurulması unutulacak br hs ğl. u lcnab nlz bu türlü br attn stkrah rk Sultanın tan ın n n ğtrm ğtrm mslsn bütün tbası tbası çn ölüm ölüm � Sebilmşad yı 66 hf: 25025252 Şut 154.
/ ÜY EE SYE SYE YEE YEE
cezasn alrasn istee zere hareete eti e bir ranla ican hrriyeti in hrriyeti bah§eilesini istei Erenistana Ereni stana reorasyona reorasyona e§u e§u bulunan bulu nan erian isyonerleriye e araa§ olu e 850e Su tanan bir eran istihsal etti Sutann izasn ta§yan bu ranlar Protestan tebaya a aha esi ristiyan ceaatlariyle ceaa tlariyle e§it een e in halar eriiyoru Geri bu sebatr seir Sutanan aha 844 senesine tebaan hibirinin in anaatlerinen oay zu öree öreeyc yceği eğine ne air bir bi r taahh oar§t oar§t aat aa t itie iti e bu öl cezsna nih nih yet ere ere e Protestanlar Prote stanlar zulen asun tuta iin aha teber e uu bir sene ala zarreti hissei Lor Stratr e eclie si §artlar altna esi ayretlerini yeniei O sraar Kr harbi e ileri sahaara ii e ere niliz eet aaar ere niiz ha Triyee olu bitenleri by bir aa ie taib eiyorar Lor Shatesbury Lrar Kaarasna eriği bir nututa Triye ristiyanlğn teraisi iin Rusya a zeai iin ellerinen een her§eyi yat iyoru u sraa Tr Tr isyonlarna yar yar ceiyeti ceiyeti ort o rtaaya t Jaes E Dittes isii bir isyoner "Te Musm World ecuasna The hristian ission an Tur ish sla serlehasiyle bir aae ne§reti§tir Ne§ir tarihi 955 oan bu aale 95 senesine Turhan ö mis youu ve Tr İslmlığ a rn taranan Hristiy misyo altna terce eiere Diyanet §leri Reisliği ne§riyat arasna ris risee hine h ine t aae Triyee ristiyan roaana aaliye tinin tinin taib eeceğ eeceğii esasar esas ar östereteir uharrir uha rrir a h a önce Tr Tri iye yeee bulunuğu iin Trlerin in anaat e sioloi urular hana einiği intibalaran a ayaan§tr Tasiyeleri arasna bilhassa §U ii 6 Th cndng Cro, pp 93-94
M 75
meo meo üzene ehemmyele ehemmyele uuyo uuyo:: s syn yn ms yonelenn Tük muh muh ne geek geek bu bkmn on ln sempsn kznkn son n elkn bu luml; 2 Tük külü hyn emell eklk eklkle le ypmk üecm Tuhn Yükn slenn b n muhn mu hn eolojk l ln n ksmen cevp vemse e bz meseley bk chee lk mkley hll eecez Des popgn popgn uslü usl ü hkkn yplms lzm gelenen el yplblecek olnn bhseeek U ü ekl le süüyo: syn syn ebl ebln n hlk ou ou ouy ouy bl bl mek; 2 lkn lk n huzun huz un hy hy ve vk vklm lm b vz le yüklü olk kmk; kmk; 3 Çlmnn sln n n oluun oluunuu sezmemek sezmemek Son bunl sle gelyo Evve sy msyonele mevcu kun sln hepsnen s e eeek İs eshn slh hbelen ken ek le ve ykl ekle blmeke s eecekle Şusn kk emek lzm k ebl elecek k emel Oooks syn kes y Kolk el üslümnl müemye cehennem kokusu ne olukl n onl kuulu yoluu gseecek gseecek kele kolylkl kbul elebl elebl oen Tükyee İsm evvelk nüuz elmez yps k hy n blec büünlec b mekez olmk hzmen gemeyecek k hplnm Kez Tük hyn sokulmu oln bu kmklk slm nncn kvnlm mknln ble lbl u heke moen Tüküslümn umumyele h yn y n bok cp c p vehelene vehelene ogn ognzs zsyon yon ve m vemey mey ee eeen en hehng b ye ye mnn kblü kblü n n ps kolojk bkmn olgun hb olmu büülüünü ky bem b uh kklk e bk u se s
7 S S AAT AAT
tialık ğretimide bir akı şema ve bir dvet haır lar" Muharrir brada ih ettiği metodu iki mhim mahurua işret etmektedir "iricii Mslmaları itikadda iade ibaeti kurtuluş kurtuluş ii daha mhim telkki etmeleridir u suretle vsıtası Evagelim oksadır kiisi Mslmalar Mslmala r Pegamberi şahsieti hakkıdaki mekıbelerde ide ou getirmiş olduğu esaslara ehemmiet verirer. albuki misoerler bilhassa sa hakkıdak hakkıdakii hikeler eride dururlar u iki fark dolaısile ısile de ristialık slmiete karşı bir b ir fikiet fikiet kaamaktadır A Arıca slmieti diğer dileri bir tamamla tam amla ıcısı olduğu iddiası da Mslmaları kedi akidelerii stlğ hakkıda hassas bulumalarıa sebep olmaktadır" "ristialık gaesi itibarile birleştirici btleştirici bir tesirdir. albuki bu doğruda doğrua ola Evagelist Evagelist metod ummietle bir lme ve arılmaa doğru gitmektedir ua da iki sebep groru 1 Evagelist metod mhtedi mhted i ( )i kedi cemaatide cemaatide aıaırıor ahud le bir aırmaa teebbs edior gror. 2 Mhted Mhtedii (( ) i esk esk dide dide almış almış olduğu olduğu tesirl tesirler er ta mme kafasıd kafasıda a silimee s ilimeeceği ceği ii kafasıda kafasıda bir atıma medaa gelior u metod de misoer halkta arılmaktadır." ukarıda belirtile belir tile ve ve muharriri teklif ettiği iki me toda taraftar olalar ristialığı Mslmaları e ii alaacağı bir lisala amaı lmua iret etmekte imiler Sora ilve edior "ikici daha doğrusu c ıkda kabul edilmiştir ki birok tahsilli rkler ie ara acak hibir di lgat ve dc d ce apısıa apısıa sahip değil deği l lerdir" alkı arasıa girecek misoerler meseleleri de mokratik geleek iide tahsil grm moder rkle ii değil kea eksei akamları di eride mkaşa
f
j
YEE SYNE YEE YEE 77
larda lna üzere ir araya geleyi iiyad ediiş lan öylüler öylüler için için de drdr dr dr"" Marrir Marrir rada eli gii şeyler şeyler üzerind üzerindee ün ün şadan açınayı ve Kran ile İncil araında ayee yapaayı aviye eeedir "angiinin ai din ldn ünaşa edce yerde izza vayin erin nı üzerinde üzerinde dralıdır" d ralıdır" "Gizli apalı şeilde öree enii n z ene ene dir Türiy'de aşlıca ai ediliş lan ir eddr een er aya ay a aaı din ir perpei içinde e ere re üaiddir ni er a şaın üşi aaını (z İa eşeei için ir alaa aşı lailir Niei anaaaöreen grpları grpları çc gelişeini incele ince leye yenn iyn eepleriyle işir eden grplar lara riiyanlıın yanlıın inan ve inanın inaai yeri yeri nd ndaa verdii eel adir üüleriyle arşılaşacaır lında irç geçer eriye prenipleri aşa ılıa lala eraer riiyan görüşlerini ir araya geiriş vaziyeedir ve nlar din din layan ir lgaçe içinde nlay n layaa aa zır ir drda d rda lnaadır" "Tür "Türi iye yey yii iil i il eiş la erian il i l v e iap iap-larından zıları iyele ercüelerinde vzı layan ealı iraı al yad din aerler aşırlar iap iap ve ille illerde rdei i dn ıyeleri al aaında aa ında çıan enid yazıları özgül erilerle dinden aeeden Tür ycları ve eyircileri için ç da vzı ir ale geireiliyrlar" aa nra eeplerdei edrie geçere şnları öyleeedir: "Çc öyle ir i r aiin yni prenipleri nia prenipler ipleree alaa veirei veireinin nin alın alın ıl inançlarına inançlarına şa raazlıa n alayına yad ı ı ayal ırılıına raaya r laan ziyade aae iaa eeyi arzlayan üyü inanların endilerini işe eala vaeerini ieyeceini göreceir derin
78 S
teiri iimlerin rni ve Luter yerine Galile ve urie gibi iimler olmaiyle azla azla azalmış azalm ış olmyaaktır Ditte; yazıklarınan anlaşılıına göre, Trkiyee kalıı kal ıı az bir bi r zaman içine Trk kltr kltr akkına akkına enterean mşeelere bulunmuştur Göterii şekile bir teri ve terbiye terbiye ile ele e le eilebileek netieler netiel er zerin e şnrek şöyle şöyle bir urumla karşılaşırı karşılaşırız z Kltr yoliyle temil ieine e n şikr noktalar an biri e temil een emiyete it kltr unurlarının tbi emiyet menuları taraınan kolaya kabul eile bilmei için eki kltrn çok zayılamış olmaıır Aynı al Trkiyee e on yz elli eneen beri kenini kuvvetle iettiriyor neverler araına oluu kaar alk araına a unutu un utulan lan veya veya unutturula unuttu rulann mill mill kıym kıymetetlerin yerini şu veya bu yabanı unurlar almaktaır il aa mne mn everlerin Trk tarii ve eki kltrn kl trn bilme bilme yişlerini buraa ayabiliriz tii bir emiyet bai ko nuu oluna, karşı ka rşı kltr unurlariy unurl ariyle le yaılaak yaılaak en kçk bir mukayee ai yabanı kltr tnln ve kimiyetini göterir akat bir meeniyet yaratmış milletle rin ayatına bu nev'ien bir eişme içbir zaman b tn meeeleri ve onkiyonları kalayaak kaar byk arklara ayanmaz. ize aa çok teknik lna görlen yabanı kltr tn olayıiyle yaılaak iktibalaran öne ve aima moa yoliyle gelen tli unurlar zerine urulmaı a bunu götermekteir Alına lın a bu unurlar unur lar mill klt kltn n umm akışı içine içine muteli şekillere ortaya çıkar ve maall ma all bn b nye ve ve rengine ea itibari itiba riyl ylee ek az eişiklik görlr ntikal alineki bir emiyette bu giiş tamamen eişmekte ve maall kltr olan rbıtaların keilmei bu kltr içine yeni yaratmalara imkn vermemekte vermemekteir ir u u şartlar altına aa çok ayranlık ve retij uyguiyle, att başka başk a bir al tarzı bulamayarak bulamayarak başk ba şkaa kltr kl tr kabul eileektir ila ila a teknik tnln bakı yznen tbi kltrei ertler araına meyana gelen aşaılık uyguu bzaı
M SY SY Y 7 7
bütün ceieti srbilir Türiee ill ültürün tnn ur bhseilen uesee e tien in vereete ve bu ültürle oln bğlrn ops nisbetine bnc ültür hi oltr olt r ununl berber Dittesin üzerine zlc uruğu ültür istils istils her zn üi eilen neticei neticei verez i r üzgün bir uhee in buln önüne gelen in ve iti bul eenler esi ültür ten hvolcğ için eni üüncesini uhz ve s ln önü rleri rsn uzun bir bocl ve intibszl bszl evresi geçireceleri geçirecelerirr u u evre içine için e esi iir ir ve ntler etlerle enileri rsni çtnn veriği veriği huzursuzlu bugün isllerini pe ço görüğüüz n bn istesiz evinen hru bir züre en getirior ölec ölecee telin ve bul et tirilen ristinl ceiete nc ne üslün ne hristin t sece içti onsionunu eti bir llet rs znrbilir i bizzt hristinl bunn zrr zr r görecetir Tür trihinin u seri içine bnc unsurlrn on onğ ğ role bc bc olurs olurs bunlrn birçoğ birçoğunu ununn İslieti bul etele berber esi in ve illietini bir türlü unutlrn görürüz rlrn evletin üse lrn ellerine geçiri olnlrn ss hli hli üsetir i i illet il let oln ol n Türler İprtorlu içine ristinlr r bu Müslünlr i büü bir üsh ile rltr u üshnn t bir tszl hlini lğ nlr gere risti n unsurn gerese shte ühteilerin görülen büü enllrn bir türlü intibh vesilesi olğn t rih gösterior üzbinlerce nolu Türünü tleer en Sultnn bizi trt ptlrn poru ien bir veziriz gerçe illietini tien unuttr İngiltere üsteleelerine oğn hlisn bir İngilizi bile nvtn bir re eğil t isr olr bul eeren bize ihti sebebi h rtrlszn
80 / ÜY SYO Y
her yabancı büyü büyü br ala görür Bu B u sebeple se beple syonersyonerlern çoğu Müslüan hüyetne grere dn propaganda sı e e hatt hatt csuslu yapatadırlar Bu sahte saht e Müslüan ların blhassa Brnc Dünya arbnde yaptılarını gör e çn erhu eneral ene ral Kzı Karabern yazdılayazdılarına br göz göz atalı: Msyonerler üsteleelerde e üstelee olaya elerl olan ger eleetlerde eslern a caların Arabstan İalarının Sultanların harne adar grlerdr Kendler bu baları herhang br yola sürüleren sürüleren hal arasına arıan uanler uanler de d e halı ha lı as chete çep götürür Bu sretle üsbet e enf çeeler rasında tefaya düen e uyuturulan br e leetn br auç Arupal Arupalıı elnde oyun oyun sürüsü gb güdüles eyahud bu hle getrles güç olaz at a ndstanda İsl e ecs boğualarında as Sultanlarının brbrne düere yıllarca ç a agala galarınd rından an sonra asın parçalanıp üstlee oluunda Yeen alarının e htt gya hrstyanların aya basas ble enu olan eede erflern syanlarında hep endlerne endlerne hull yolunu bulan b ulan e üar hslı rolünü yapan syonerlern het es değldr değld r Bu auleden adalar çnde Osanlı Deletnn harcyesnde Bbı nn dğer darelernde tercüanlı esare esa re gb üh ü h e delet esrarı e srarı le alalı azfele azfele re geçe yolunu bulanlar ble ardı Sadret ene ada adarr yüselen brço ühtedler arasında a rasında bu b u türl türlüü arı arı-ı ler deruhde edenlern bulunadığını estreblr estreblr yz? Msyonerlern çnde bzıları da uaffayetlern daha zyde olaylatıra e hızlandıra çn grş göründüler göründüler dnn rhn azfelern azfelern ble b le alablyorlardı. İsl lende son asırlar çnde dn eslelere ad telt pe zyde bozulu dn neryat da öeden ber gayrsl rlern arınasına üsd olaca br ayıdsızlı çnde alnı olduğundan syonerl bu za
TÜRKİYE'DE M SONER FLY FLYEER EER / 8 1
dn stde stde etmenn olunu buluodu buluodu v e slm lemn kend çnden kendne mledln btkım dnce ve dugull ssıodu Dh cısı cısı msonelk msonelk tekltındn hbesz oln memleketn öz çocuklı çnde ble gletle gletle msonelğn tekcılık ve uutuuculuk emelemel lene ugu ugunn b ol tutnlın tut nlın kou ou b b tssup t ssup znden znden teceddd heketlene engel oln ve bu heketle gecktenlen çıknı olmsıdı Bu gble kslede vzlle ktplıl nlı dncelen telkn ede en msone tekltının hlk sınd doln muvnle de o telknlen s nsnlı heecnlndımsın ç ıoldı Cennetn olu vnelkten vnelkten geçe Dn hstnhstnlın het mslmnlın Medent dedğn bn le zndı Mslmn lletten kıletten zlletten hl olmz olmz Bt ğtte ğtte bulunu Geç olsun d gç olmsın Doğu söleen dokuz köden kovl gb uutuucu ve es vec sözlen çmzde nsıl tutunbldğ n tııken bu knğı d unutmmlı unutm mlıız ız slml öteden be b st'ın slm olduğu nu ttle m tık on kı kend dn ve ık kdın pmdığı dıml kol Ezuum'un stddınd klığımız b Rus csusun et çn çolukçocuk çıpın çıpın bğııodu On hdet ed bıkın onu gnhtı det ed metebee ed sözle tılsımlı b pol gbd Atık bölele hekesn mhem esı olu Alınd evl metbesne kd çıkm ol bulnlı d vdı Tbtle bölelenn kudet ve nzu mensub olduğu hkmetn hesbın kuvvet kuvvetll b odu bedel be del olu olu Thsl ve tetebbu le Kunı ve hdsle b slm lm gb blen bl en ve öle de tel tel zz eden ede n ve ve dnn dbınd onl gb p gönen b Avup lm slmlığı kbul ede ed e ve lkbını d slm lemnde hmete n n olnldn seçese nele pmğ kudet etmez? Mesel sel eh Rhmetullh Rhmet ullh Sed Sed Ahmed Ahmed gb gb Bun Bu n b
82 / ÜRKD M R FİT FİTR R
b uca saal l l v oluusa böyll ulm ss aasa aa sa a§mas a§masa a v taatla yüs mtbmtbl l çmasa va bula b üü üüü üçü çü vya gapt ab v b alc olmasa ç ma almaz yl İslm lm taaa My o§up g oblc ava, l uaal Tüstal Zgba l acla aasa bu abl m§ §yl syyl s l ula §alayl ( zavall acla alama v ala§ma ablytl aybtm§ b al bütü gü ayala ucua baaa güala a attlm tt lmss ç u§u l l gözya§la gözya§la ömü§ bulu bu luula ula İtta İslm §yat v oula aal b v ola 93 v 94 İslm lm ç bu abl salan çoça a§tla göülüyou Msl gaztl §öyl ouyou "E§§ab gazts gaz ts va ola §yata gö gö İglz tbasa v Loa aslzaga müs M og azuy zatsyl Ms Mam Şys müacaat müb İslm abul tt v sm c c Muamm Mua mm Ragb Rag b oluuu olu uu bya tm§ v lm §' azylm§t azylm§t "94 a ab öc aylaa gup a l tala a göülüyou Msal olaa §t Loa ya v §aa slml abul l b lsts ls ts Ek m
Yn m
ord Hdy Kont Jorj Buvatır Bnba§ Stany Mort Mr Cr Mr Cut Mr Cford Mr Fuvat Mr r M :{r. Kamrunya
Syfrrahman Şyh Rahmtuah Faruk Şyh Sahaddn hmd Buvatır Şyh bdurrahman Şyh Ahmt Cddn Şyh Muhammd ta ürRahman Syyd ş Fatma İbrahm Ü mmtürRahman Syyd Zynp
TRYD SYNR Y YT T R R / 83
m Crd
Ü mmtUa mmtUa Hm Syyd y
Lor eleyin gaeelereki ibree eğer beyana şu ii "iri ylanberi İsllğ eebbu ei Arapay yllarca ahsil ei e gör ki İsllk aha yksek 7 Buraa isileri geen heierin hepsinin e saiiye iiyesi si oluklarn oluklarn iia i ia eee e eeyi yi İlerine İlerine elbee elbe e ica ican n kanaalerin kanaa lerinin in sek sekiy iyle le İsl inini ercih ercih een e enler ler ecuur Ancak yakn arhii yalanckan ihia e iş görnerek slanlarn iia e segisini sağlayan riyakr riyakr isyonerlerin e casusla casus lann ceralaryla o o luur Bunlar Bunl ar byk harbe Aaplar kşkr kşkrp p Trk orusunu arkaan urak harek plnlarn İngililere bilirek s gibi gib i a a elerini elerini ikal eiken sonra s s e sa s a rğ ap şapka giyerek İngilereye önerler Bunca ec been sonra ark isyonerlerin kuana ekiineirler aaliye plnlar harlarlar eişlere bulunurlar Bunlaran biri r r c Donal Trk polisinin eline geen bir rislesine rislesin e şu lia lia eriyor: eriyor: "Bugn İsl illeleri korkun bir in inhiaa oğru yrekeirler Arupa eeniyeinen İsl leine akan iikaslk seylb karşsna İsliye ukaee eeeeke e Arupann ikir hayanan sökp aağa uaak oluğu insilik cereyanlar İs l genlerini genlerini karaak karaakar ar Bu yen slanlğn başanbaşa başanbaşa yklas beklenir Bu aiye karşsna risiyan ekepleri e isyonerlerinin aesi bu illeleri in nana kaanak e kurarakr isyoner slanlğa oğruan oğruya hcu eeeli ka yeni ikirlerle slanlğn köklerni reğe alş alr Ey İsl nyasnn ör arana ağlş is ır .
Kz K (Gn) Cihan Harbine naıl girik? Cd 2
p
:
8
4 / ÜRY"D Mi SYR SYR FLYL FLYLR R
orlr Sağla v aık dlllrl cvü . Çük sağla v aık dlllrl kal dllcğ ç dva kadllr Y üük ark gar garlr lr dar fak r sl vrl "Afrka Asa a a c Arkadak so ss alarıı rçoğ üük ar üssr old. ad ad kadds ar k İrada aka rd sr cra dd. Türk İar İaraor aorlğ lğ v İrada İra da aaaa r rslk vardır lsd Yadlr ak aıldı v lrcs allr v ülklr arkada ırakarak frra cr kald kaldıı .. İgl İgl v rası rası sorlr sorlr l kovld ld faka Arka solarıa dokladı v s olar rçok rçoklar larıı ç ç r lc old d Hrsa sorlr ada ar kala Müslüaara ardı dor Türkd gl üü klar üük ük sıkııda v v aralı asa v dlları ardı acıd acıda a asdor. Müslüa lklrdk ra l dva d gdckr. Türk kvv a olarak kırılı da so kvl Müslüa ük düüğü aa üü Müslüa lllr csa aval sr k çok ldr O aa İsllar arasıda H. İsaı İcl va aaı glck. Oa a larıı lar ıı rafa rafa korkalar Ma M ad d kürülüğ kürülüğüü üü grüc aaı ıığı v düaı g krarıcısı ola H. İsaa dcklrdr."
Sbh gatsi 67 Mays 93 Mss Mss Rvw f f Wd d Yo: XXVIl, No: 8 Ags 9 9 T
TÜY TÜY MYON FY FYİ İ / 85
Hrt Hrtya ya Küt Kü tür ürüü Pro Propa pagadaı rşıı rşı ıdda Bazı Düşüce Düş üceer er
Bütü b zahlar gösteryor İsl le ve blhassa ürye taae sstel ve te§ltlaı§ br syoer te§ltı aha ors br rstya tehles le ar§ı ar§yaır ar§yaır Proagaaya esas te§l ee rıstyalıı üaa§asıı yaa aaatz aaat zce ce yersz ve lüzsz olr B üa§alar vatyle erecee yaılı§ ve esel İsllı ve rstyalı arasa herhag br ay ayese ese ha haa a srette İslyet İslyet lehe etceleece artı üter hale gel§tr. sl esele ev evzbahs zba hs roagaaı roagaaı alyet ve etola eto la-rı öreere br a a öce İsl le le za cehelerceheler tayey tayeyee alı§atır alı§at ır Dat elrse üslüalar üteye or vere br cehee azbıa rtla bet ettlere tlere bahsolyor. bahsolyor. B B hss haate haate ühr. eres blr or üzere üesses br b r ta ve b et ste saa §e e heyeca el el bls yılgılı yılgılı ve hatt hatt br asülel eyaa getrr B söyleele söyleele zaeles üslüa ür halıı gerete b alayı§la ar ol söylee styorz atye Bz üzere ra stez chet eselelere hal üzere e üessr ola aalarıı rr. Kütle üzere sevg ve sa sa hürete ayaa br otorte te ola gütür a olar ortara br ev teh esı le söyleeler abl ettre haa aha olay olr. Blhassa ücerre ehları ayye br ültür sevyese olaya seler aasıa yerle§tre aca e§ya ve hsata tecessüs ve braz teeürle baaları avrayableceler teolo a latı vere; hala üte üte y ye e stbl stbl e§es verete zor ol gb b yola sarı es eeler l retler tbaryl tbarylee e tee eer ee r br ev evzr zr
86 / ÜRKYD MYR YT YTR R
Memleemzde dn adamlaı seneleden be b züme laa alııyla. İslmyee dn adamlığı b mesle lmaan zyade az hsas seyen ah b vazd vazd la laz z b mamlı veya müezznl mesle ve zümes yu uün dün lduğu b b b b zae zae le dla d layıs yısyle esas es asa a lmayan eyle eyle abul mecbyenmecbyende almıızdı emye nde bu ülü b alılama necesnde dn adamlığı mae emn eden b mesle halne eld Mae nce de baım sz ve mesle sz ehlyesz mselen bu ev elen öüyuz Maalese beyan edelm een uz senel mznn ma hayaımızdan sl süüdüğü ee dn adamlaından alan üsülee buün chl dyesz msele de yeleeblmeed azen "bzm" demeen dah üzünü duyduğumuz mabua h dumadan bu adamlaı mevzu ednen yaıla neede unlaı unl aı he zaman eyauzla aılıy ha nanmıyuz ve nanmamaa haımız da vadı vadı aa bz İsanbul b b ehn b seln camnde "al Pasnn alı u Kuanda uan da vadı" dyen vaızlaa da asladı a sladı Kend nesneslende b sammye bulamayanlaın halı dallee sev edeceğnde edeceğnde blmem Ühe va mı? Sev nasıl lu? undan masad muhaa mama" değld uada Syenn anladığı mn da b sevden de bahsemyuz ze öe sev manın Uuuna eme deme deme ee ee bu uua een y n nandığı eyn muhsebesn yaan mse aı cehennem nem azbını düünee değl am b huzuu alb alb nde vazesn a ede a Allah usu da bununla mümün mümündü dü llah llahan an an an nsanın ns anın albnde alb nde baa hb u ye edemeyece. ğe ebh cazse hab meydanında dn ve mllenn beası n dövüen ase aığı adde ede dam edleceğn düünmez anca dn ve mllyenn ahnn vedğ vedğ celdele ölüü aacasına aacas ına le aılı uada u yu
TÜRY'D YNR AA AAY Y R R ! 7
Ş hle h le en çk eheiyet ereeğiiz nkt nin iyi e ğr ğretilesiir Zir nk b sretleir ki üslünn in e bilgisi nn b bilgi nksnlğn istisr için rst rynlr kr§ etin bir kl hlin e klsn yle bir r r keni btl innçlrn innçlrnn n İsIiyetle kyeseye er lyğn isynerler e nl§lr ki i e il ünk§lrn i kbele greeğini beyn ebriyetini hissrlr İkine esele b ğretii kilerin eline brkğzr Şühesiz n hytn iresini hil ehliyetsiz ellere ereeyeeğiiz gibi e rn istie ile gerek İsliyete gerek in lrn trrz §ir einenlerin ikie bire krklr yygrlr ktiyen klk syğz eleketiize ele ketiize sn yllr eheiyet kzny kzny b§lyn n ğretiin b eselee §Ühesiz büyük y s lktr ihyet in istisrlğnn e ehletin in lrn hss h ss bir hssiyet ly ly bnn bn n tht hsil gr§ insnlr yeti§tirek sretiyle rtn klrlbileeği hkkti nl§ly b§l§tr Vin hürriyeti sln see se e innç inn ç e ibet serbestliğini eğil ne §ir e teris hürriyetini e gerektirir e herkesin n keni innr eek hiçbir zn inlr inlr hsetek eğilir sretle gerek Iiklik e gerek in terbiyesi eselesi zh kznkç iki türlü ybzlk bertr eileek e in lğ zesini ili üessseerine thsil grü§ üneer Türklerin ein elleri elleri erlktr ine Dittesin klesine neli: ern Türki ye' e İsl İsl innn inn nnn ee eek kii nüz eilez e ilez ys ys hrhr ln§tr eniliyr sze hrririn ksnn ne lğn iyi nlk Izr Eğer üslünlr için bir in ziliği kseiliyrs b ikre i§tirk etek nk büht büh tnn lr l r.. Kntiize Kntiize e ern rn Türkiy Türkiye ee hrlnn İsl innnn ys eğil nüzr n grek için e bir türlü nlyğz Iikliğin bizeki
88 ! RK D MN R FAA FAAR R
tatbikatıa bakmak kidir Liklikte so seelere kadar alaşıla m mühasıra di düşmalığı ve ve disizlik; di hürriyetide maksad ise ibadetheleri kapatılmaması idi Hatt di hürriyetide bahsedilirke di ğer tarata kaaati uğrua darağaıda salladırıla di adamlarıı adaml arıı buluduğuu bulud uğuu söyley söyleye e Türk muharriri muharriri söz leri de tamame doğrudur Tarihi teyid ettiği bu türlü vakalar Türkiye Türkiyede de liklik l iklik mehumuu isteile taraa çekilmesi ve bilhassa siyas meaatler ki ve garezler sebebiyle olmuştur Tarihi eski devirleri hariç lilik iddia ede hiçbir memlekette hiçbir zama bir millet idre edii zümrei kaaatlarıı ka aatlarıı kabule zorlamamıştır zorlamamıştır Diyet İşleri Reisliğii devlet büyeside yeri olmadığıı söyleyeleri talti edildiği devirlerde di öğretimi i lüzmuda bahsetmek şüphesiz mümkü değldi Key ve müstebid bir idre hareketlerii tasvibide büyük bir egel olduğu içi di tahribe çalıştığı gibi bir başkasıı da tam tersie di adamlarıa ve müesseselerie dayaarak hüküm sürdüğü tarihte tariht e görülüyor görülüyor Bütü bu hdiseleri iç zikrediyoruz T başa gıçta belirttiğimiz belirttiğimiz gibi Türk Türkiy iyed edee İslmiy İslmiyete ete zararlı zara rlı ola ola her hareket Hristiyalığı meaatie ve misyoerler içi birer açık kapıdır imdi İslmı üuz edilmez edilmez yapısı hırpaladı diyorlar Ne içi Zira idare edelerle edileleri arasıda açıla uçurumu uçurumu İslmı zararıa zararıa oduğuu bizim kadar olar da biliyor Eski skol skolstik stik MedreMed rese düyay düyayaa kapılarıı kapıl arıı asıl ası l kapamışsa bizim mkteplerle halkı müsebeti de bu huddu pek geçmiş sayılamaz Hükmeti zihiyetii temsil ede mekteple devleti aak kedileriy kedi leriyle le kam olduğu halk h alk arasıdaki arası daki bu açıklığı Türk milletii terakkiperver olmayışı şeklide izahı tamme yalış olaağı şikrdır Türk veya gayri Türk her kim olursa olsu isa olmak haysiyetiyle iaçlarıyla alay edilmesii istemez ve bu zihiyetle ya açıkta · müdeleye girşir yahud ou eside mahkm ederek maıy maıyla la aşaşa kalır ka lır Biz bu ikii ikii şekli terih etti et tik k Fa F a
TÜRKYD MYOR FLİTL FLİTLR R
kat evldıızı stkl ahlk ve ı ekteple ale aasıda üted çekşe evz lakta ktlaadı Nhyet k ktp aasıda aas ıda calaya calaya çt şahsyetl syetl esl yetştdk yetştdk k esl davaış davaış stkaestkaetde İsl acıı hssedleeyecek kada tes vadı vadı Kay Kayedleye tek şey a ld a aı ze telk ettğ şeyle yapalek ç şat şa t la la ll ll ve d teyede ah kaldık gükü galetz ve yapıla haeketle eeye vaacağıı düüeeyz d ve ll ş ş eksklğz eksklğzde de değl değ l d? d ? İslı üz hıpaladı z hıpaladık aı kültü epeyalz de ze ekedğ ç da z z ç çzd zde e çıka het eaı (( ) a elde e lde gele yadıı yapakta gecked Daha evvel sles azı kısılaıı decettğz Lee Va şlaı yazıy: Ye Tükye gaı teyev l ve ka sllee kaşı gstedğ gstedğ alka al ka le eae eae aı as as d d ve det hakkıdak tecüele le de alkada ldğ gülekted" aplılaak d? z da yı alaıysak da e aladığıızı leedğz ç ha ylda akıl ğetek ğetek sty Y sı sı edeyet sev sevyese yese yükselelez yükselelez ç güşüe ge aı ütü üessesat ve evzatıı alaız geekekted geekekted Aks Aks halde haeket ksa lacaktı Ye ayı salede Ptestalaı aa lsaı le da ettklede ahsle akıda apç apçay ayaa stad st ad ede üslüalaa ve Ltceye stad ede Katlklee ky kyetle etle edly szle szle ya ha ha cehletceh lete yahd da hss hs s aksadıa atet atetey eyee ecz Za İslyette İslyette da le Allaha yapıla kllk kll k vazes det ayı şeyled şeyled Da aslahatı aslahatı cı ç ç kl yazıdı yazıd ı ve İslda da hekes hekes ked aa a a lsaı le yayapcr İadet se kaşılığıda hç şey ekleeye hakkız laya çt Naaz aslyet tayle lahı kelı la selee stad ettğde telğ ldğ lsa üzee hç ktası değtleksz
90 / TÜKY TÜKY MYON MYON FYT
kelmla a oluur. Muarrr buda makadı bde de brçoklarıı dda ett gb bdet de Trkçe ya pılmaı gerekt olmal. lare §U kr lve edyor: "lm dde olduu gb dua ç muayye be§ vakt tebt edlm§ deldr". e§ vakt ola §ey dua del aa olduuu öylem§tk. arbı d alayı§ı yaud be alatmak ted meele b u oktada doruda doruda doruya putperetlkle brle§mektedr arplılara göre Ala'ı emrett §ey kulu keye göre de§trleblre tebl okyou e olacaktr? Şu alde d l br vay ay del del a a ked cadıdır. cadıdır . Dkkat Dkk at edlre edlr e bde k Luter edalı rermcular yapmak tedkler §ey de budur u uretle blerek veya blmeyerek rtya emellere alet olmaktadırlar. r de l tebl bouldu mu arkaıda aıl makad al olacak: "Mademk d aı a ı ked ked attı att ı arektı me§r göte göterme rmekk ç koula kadelerde brettr buu yapa a yıka da b olduumua göre böyle br tadk §ere ç lum göryoru?" göryoru?" Myoerlere tavye olua aalyet programıı kc madde "Trk kltr aatıda temell de§klkler yapmak" yapmak"tır tır u u yoldak gayretlerde gayretlerde de çbr ama yardımcıı kalmadlar kalmad lar Trkİlm kltr kl tr ve ve medeyete kapadıımı kapıları garba açtımı ama de§e çtm çtma a amla beraber berab er bu mı tebdle mtu m tu mecbur kadeler b b olmakta çıkardı ve ter teme garbı garbı ebuu kıldı k ıldı e e br ama am a ayak uydurmak ç ç eda ettm kltrde bo§ala yere Avrupa' raç ett br yıı molou dolmaı pek tab br etce d Elmde Elmde bul bu lar arıı ayıkla ayıklayac yacak ak b r kıta kalmamı§tı Şarklı mı dk? ayı ayırr ! a arb? uu u u da d a ç kme kme dda edeede me Kedme m beyorduk? O da del Zat arbı taıaydk kedme döerdk Zra ou mmeyy vaı Sabaadd bey' de §ret ett "yaratıcılık ve mte§ebblk"tr y takldclk del u al ve §artlar altıda artık Trk kltr ayatıda temell de
D M
şililr aplabiliri tim alğmz mainalar gibi irlrimizin Arupa gmrğnn gçmi şart olu u amga mn iirlri hn zihnittir i ahiplrin ia ttiğimiz gibi ir hrmtizliğin p miallrini rm rmt t gcim gcimi i n gli han gi rin aam oluğu blli olmaanlar an hr hangi bir otrini bnimmtn ciz olanlar cmitt onuz ihtiralarn olaca tatmin bilm için hrin hrmt ttiği şahlarn arana gizlnr işlrin glmn hr iir hart h art arşna arşn a bir bi r a agara gara oparlar unlarn bir m Arupann aha oğruu arbn nlrc nl rc l aplarnan ouğu otorit i i rin itina ior bir m a alan ttilri şah blc bir put apara haiati hal ona n b şmanlğ gtrioru arpta hr hart bir ir bir prnib aanrn bizim n b larmz irizliğin urban olu u şmş hl ona rmiş ğilir Din lian mui mllri an başboşlu Ia için tabi rin am ior unlar tr tr ti tahlil tmzn gai il oğruan oğrua alal olmağnan ac zirtml bra oruz Zatn bu alabiliğin alabiliğin giişin giişin muar mua r nticlri grn gzlr için manar r muiin urulan arblr onun h Arap Arap h Acm Acm h izan iza n mii oluğunu lnlrin gartlri niht milltin z mal olan mii mtplrn ouru mitin gnn gn artan tazi Iai il tcrr n inanlar inanla r gibi gibi o a mh mhn ni i arargh ittihaz ior unun abahatini hrhal onu mtptn mtptn oan horat l lr lcğiz iht arbn ltr mpralizmi boş alan tahta btn haşmtil oturu lim gibi mi nin z uru olmaz inlr acaba mill anat mill hcan mill z i birş tanmorlar m? Acaba onlarn alblrini ihtizaza gtirn tllrl bir arblnn hcan mnşi an m ii? Yoa ruhlarna il l obii buluna bul unann maraz maraz şahit rnlri rn lri mi iilr? iil r?
2 ! M M
Dil vasna albeyi eğitiee balat At esi halele beabe yaban eeli eliele ve sthla sthla a a söüp söüp ataa ili Tü Tüçeletieet çeleti eeti i Ltin haleinin alnasn üaa een ba evat yii be yl sona bütün eleette oayaa bileyen te ii aayaağn a üjeleilei aat bi yii be y sona yaplan istatistilein veiği netieye göe yii be yla ta on se iyon ahil yetitii öyee ietin ha ve lisan nbnan beleiği seeeyi yanl tatbi eilen bi b i aai sistei eline heb etti ett i Evet oen Tüiyee b aa büyü bi eseyet oayaa biliyo Gaipti i oayaa bi len ve bi sna ünevve ünevve eiğii insanla aasna bi anlaa a üün oa. Tü lisanna yelei biço biço Osanla elieei ananaa ütei iyene Tülein asaa evve Ota Asyaa batla üstehase haine geli elielee salaa itian en lsn yaptla Öye b yeni haeet Tüiyeei istiyanlaa ahi tesi etti ve onla a at esi lisan anlaayan yeni nesle b evh Tüçe ile hitab eteye eye balaa bal aa ü ütüünün gap ütüünü ili veya ili ihniyet niyetini ini eğil eği l alala alala teeül eeeği eeeği anaati anaati isyoisyone üellile taanan ta anan olğ ol ğ aa ba Tü ünev velei taanan a otaya atlata Avpa hay anğ ie ie aanlan aa nlan tl yoln baa ba a göesi göesi ie i e bi isyonein isyonein satla aasna aas na bi a a va ? "Gapla için e e nnesi İsa İsa Tü ültüüne ço a tann bi sa aat ona ait yal biaç iyi üçe itap va nlan Misl olarak "r-Sn Kdm Kssnn mss/ öğrtm
smyle Deyrülzaferan rahiplerinden E.B ve HD'nin yazdkları rsleden: 37 "Evlenmek gizi k döle üremek ve yaşayıa yardm buak için bir erkek ile kar arasnda arasnda normal r ktsal bir yaklaşmadr" "Koca ile karınn özgü gereklileri insel sevgi le Tanrnn seğinde bağ laşk." vs
TÜRYD M YNR FY FYT TR R ! 93
b tnsn ds nştş d Oğl) v İn cldn lınış tc hl d çıkktdı Th vkl İs l Tk hytı sınd hdn d vl çkmşt h bgnk G dntnn n h nslı nsl ı İsnın İsn ın şhsytndn glşt v v • G dnyt l lkd ln h Tk İsy ybncı ybncı kl kl Blk d bılı Tkl) g nnnn dy t btn · söyldkln öğnckl v sn kndl Gb yn h vntt blnckldı Kndsn tyl Allh hsdn hsd n nsn l bb nn nn vsı tsyl v nn n n Allh çn ycğı şl şl dny· dh dh gö ckt Ş hld ll gö Tkl nck n ns ns lk İsyı İsyı tnıdıklı nl d g g lılşckl sı dnyt svysn şckld Z G bn İsyı tnıkl yıştı Acb glıl glıl dnyt yn chlt v vhşt nnl gstdkl n İsyı İsyı ntşl ıydı? Yhd Tkl Tkl tl dvln dvlnd d dnynın d nynın nds ldklı n hstyn ı lşldı? k nns ln İs nsnlın ıstyn ıstyn lltl lnd ssdlsn yhd slh sl h kvv kvvt tyl yl s hln gtlsn s ty? İs v ıstyn hlkı nncı hkkınd ktçı vtnln dldn b s kt vdı Bnl gyt c ytll ykıdk slnn ytı 0 kşt) dl v bttb Ktbı kdds şkt td yn ttğ hld ısl çlışı Tk tı hytınd v nınd styn ts blhss Glılş Glılş hktll bb göld göldğ ğ çn bnn sbln styn synnn dğdn dğy tsnd dğl yn b kltn kblndn ydn gln v nsbt ns btnn ln l n b vkıd y y cğı Fkt b göş ö v dt tkldclğnn llt Grb Dua. Lee Vrooa
94 ! TÜRY'D TÜR Y'D M YNR YN R YTR
b abahat luğunu hçb zaan tazaun eteyeeğ yeeğ gb Gabn astl agana agana aal aalyetenn yetenn lünü n lna ata ee e eğl eğl laanbe b ültü çne yğulaa yğulaa b ültü ültü ü tesl tes l een §ahs b teb tebee ula§an b llet bze gb aha zye nlbn lüzu e eheyet eheyetn n hatt hat t hyetn anlaatan ç ç sys sys e ase a se ağlbyetlen önüne geçe çn ğe b ültüü abul ettğ za an elbette el bette eyana gelen n e uazza eğ§ele a§sna §UUlu e bjet b aylaa yaatan ahu alaat öylee yen açlan b eaan su le beabe be abe lzun lzun a a geçes gb steneyen steneyen lüzu layan §eylen szas tab b hl u hln Tüye'e tezhüünü §etlenen ğe baz hele e naza tbae alsa ele ettğz netenn ne l uğunu uğun u aha zh laa anlaz anlaz Dl n huu ahl s nsan tlululann alaetle e açnlaz be çta a unlan e çğu çta ünsebetleen eyana gelğne göe nsan haytna taten luulaayan b§lula §U eya eya bu b u §el §ele bensenee tel elebl ze es ültüle aaza çlan uçuu laysyle en bast htyaçlazn ah ba§alanan aha ğusu gatan ten hetne gl Dl üessesesn ele alsa §U nete le a§la§z: nlb thze h e göe lz Osanla e Osanla a AaçaasçaTüçeen çaasçaTüçeen üeeb zlt b lsan luğuna göe bunun teeles le Tüçülüğün en üh gayes gayes laly Nte bze yaban eğz bu es lsan sa zaana eebyatz eebyatzan an e es lsanzan atabl al zaten anlayaağ Osanla haltasn b tülü tülü ben ben bensee§t Yen lsan lsa n ta atala Osanlann tasyes netesne elze alan s b Tü Tüçe çe le ney ae eebleeğz ee bleeğz sual sual ne a§ Tüçen Tüçenn n kökene gtenn b hal ha l çaes la la ağn a eyla. u tasye §ne e ayn ez
TÜKİ Y'D İYO AAİYT AAİYTİ İ ! 95 95
hareket k br keşekeş yaratt Türk l büyes e gre e gerek halk, gerek üeer üsyet ey a ettğ br ok yaba asll keleler e büyük br t tzlkle tzlkle bulu kark albuk bu keleler, asla a oluklar lsaa tae eğşk alar e eyo eyor r u stelk yüzlere see eel terkettğz keleler bu boşluğu oluraayaağ a şkr akat bz ye boş uray bulaalarz uhayyleze uy uruk lhassa so zaalara aayasa le esk tabr e stlahl s tlahlara ara öü§üüz, yukarak yukarak aa aa gayretk gayretke§ e§ lğ uaa uaak kyetszlğ yetszlğe e ak br el ell lrr Tat tarz eğ§eblekle beraber htya bk kalas bz bu ea ar tabr e stlahlar zebu kl raaarsaTürke terkb yere rasz aglzeTürk aglzeTürke e terkb, terkb , ele e lek k al al ay s e ky ky-ette br ba§kasyle eğ§trek gb tuha br al§er§ evzuu olu§tU 2a bugüe yet§e esl bütü blgs so otuz see ek e§ryat arasa ahbus kal Esse gere braktğz eserler bu esl okusa ble ala§las ükü olaya eseler u azyet kar§sa at kültürü ta hayatz hee her sahasa akaya hazr e tek öyle olu artr artr k arlla§a arlla§a br zhy zhyet et eseles ese les oluğu u alayalar takl aalyete e uaak olaa lar arl hayata büyük üuz e eheyet eheyet kaybete§ e ezuat a bu büyeye göre hazrla §t u ta büye büye ark hesaba kataa, br b r ü eerz söyleğ gb Ela lz oluğu zaa ko§uu bahese al ke allarza taktk lba§a oel ağa süsey §klar söüreler u hakkak hakkak k büyük büyük br b r ks ks üslüa Olar e yatğ etraa ü§üeye eyet hale br kay kurbalar olular ralara erye a tasr öüe u yak eğleler e buluuğuu görü ğüüz bu kurbala k urbalar r hayat aalyetler taz, sek e Bu en hazırandğı sraarda
SOR LR LR ÜRD M SOR
are eeek ll eal eksklğ e kültürsülüğüüü br etes etes Hülsa Hrstya le e çok fayalaığı husus Türk ll ve kültürüü ye göüles oluştur uştu r Geçlğ kuvv kuvvet et ve heyeaıa heye aıa bu yolları tkaıt kaığı aa futbol sahaları oluraları ae kütüphaeeklerle akse üteasb br artş göster Buu kabahat ahru bıraktığıı geçlkte araak büyük büyük br b r haksılık haksıl ık olur Haytıak asılıkta şkyet şkyet eeler kay kaybettkler bettk ler kıyetler kola ko layy kolay bulabula alar B eyete ekseryet teşkl ee bu araya aalar"ı kaaılası Hrstya syoerler e büyük heer D sa hayatıak eheyet üşüürsek açslık yüüe huruu kaybeelere karşı propagaası e kaar çok üessr oluğu alaşlır Etellektüel sahaa oluğu kaar ale hayatııa a eyaa gele eğşeler İslı ve Türk etvar ve harektıı üfuu e sbette kaybettğ gösteryor Bugü kültürü arese grğ Aerka l gb ahlkı a pratk hayt hete verş br elekettr Fer hürryet alablğe gelşes karşılıklı s aygı ve sevg essıa sta ee ale ahlkyle br türlü bağ aşaaış ve aaev bağları kopası fer hürlüğü sbete aaf ve a hssyle oluruştur. Musır e yet hayatıa br kr olarak kabul ele bu hse Türkyeee güe güe ke hssettrekter Şu var k be gelşş br say say buluaası bu b u uruu sbete tahff tahff etekte ete kterr Essıa arpte hürry hürryet et üeleler ve ktsa terakk arr br etes ola evuubahs lkay ve ararlı stkll be buu ta akse yukarıa ber sayıp gelğ sebepler olayıs layısy yle le vukua gelştr gelş tr Mas kapattığıı kapattığıı br esle stkbal eşes asıl bekleyeblr? Tarh gb kafası a kye bölüüş salar bu tefk ortaa kalıraak ve her hetçe saı sa oarak tat eeble
TÜRYD M YOR YOR FAAY FAAYT TR 97
c b z vşığı t şsz gl sz yı z hzsz b hyt sl ct Tz Tzttb ttb v v b şg b sy y tışsı tış sı tlş l v v şhıs ş hısl l y z tch tc h v v tyz tyz blyt blytz z ybtt ybtt y y y h h s s zlı olğ ll ll h y bt v zlı olğ s b hzlığı oğ yol olğ svl bt z tl bz ybcı l ı z tt tt bşl b şly bt cyt sı s ı v szlğ oğğ hylı ygs ı v h y bt sltty s lttyl l ot l v v tğ ts ts g gs t ll htt coğı tsl bly hsb ty b göş tzı l bzılıız Gbı b stlğ st lğ l lyl yl zh t t y lış lış b ss ss v vv tl v sl ğl ğl bş hşy hş yy yl l bll stl Avyı yt chtyl bsy t hylılıı l t yol gtşt sl ll ğl tt b b vv gt gl ğl t lbs ybcı ybc ı v s s ll lığıı lığı ı bg göyoz göyoz tğı tğı şt bı şl v h yb yb l l cyt vh cyt s ytşt l tby ocğı y tlı b v hl yo g bğly so lıtılı hytıız lsyl ybcğz şyl ş hsb t; thl vht h yı hssttyo T tlş yol ol llytl b hsl v vıl şısı ct vt svgs v stll şs bt lz. Sys stll bl llt l bz g stll h s olğ th göstyo Eğ gyt vt hl vt svgs s Tlğ şhsyt T ll ıytl ty lışlıyız
YD YD MYNR AAYE
B ugükü Duru
Bütü bu b u aaletl aaletler er karşısıda b eler aptık aptık daha dah a doğrusu doğr usu e aptık? aptık ? Br tarata tarata aabldğe aabldğe büü büüe e lerlee her adıda add ka kaaklarla aklarla beslee soer ordusu dğer tarata br tara dah olaaa übeş MüslüaTürk üevver Br tarata gltere erkaı erkaı rasaı br b r ada bütü düadak esuplarıa drekt vere ses dğer tarata eua ve broşür sahelerde ıkaaa hatt boğaııda tı kaa şket ığlığıı Bu şartlar altıda Türke ra ra erke erke orta ere karargh kura Ktbı Ktbı Mukaddes kadd es şrket şrke t le ked toprakarıı toprakarıı de d e deta de ta sokak uharebes uharebes apı apıoru oru Seelerde sora het het br gü Mllet Melse aksede br haklı erad e tuha teelldr k e br b r Türk üevve üevver r taraıda lüusu ve boşua telş de susturuluor 953 sees Te uuda Kaser ebusu erhu sal Hakkı Berkk şöle br beaat veror Muhtere arkadaşlar böle krlerle besleş uh t esuplarıı de karşı uhter davraaola uht larıı gaet tab buluoru buluoru Bu gb telkler evud buluasıda şde kadar tatbk edlş ola d kültürüü ve devlet re ler üessr olduğuu kabul etek et ek lıdır. Maalese d alehtarı teklerle alış d telkalaışla rıda ve alarıda alarıd a aarşler tesrler d alaışlarıda adıra br hlet rhe vüut bulasıa ve de karşı gösterle halkrlık bu halet rhe geşleese sebeb oluş ve buu etes olarak brok v dalar gıda bulaaaak vaete düşüştür Bu vaet tesrlerde ola br vakada bahsedeeğ stabulda k Türk ge Mukaddes Ktaplar Şrket üesse üesseses ses rese üraaat edorlar edorlar ve Vdaııı gıda uhta olduğuu hssedoru Meleket
ÜR YEE SYNER AAY AAYE ER R /
iii gdyı i diyo. Biaaly ii iiya yapıı. diyola iyola.. B şiki adığı ii çoklaa Si iii ülüalık akkıda lki yapı lki kai ol aaı aaı o aa üaaııı kal di di diş diş glk a güü aa üç ka gllii i iş. i diyi Ö Fi y aıda i li ildiiş a güü lki içi glii ia iş. Filakka alı güü Ö Fi y gliş aka çokl çokla a o gü glişld gli şldi. i. B yolda üaaa dli yül liğ oldğ aa öyldi öyldil. l. Gl çoklaa yapla aldki i ak pdi açıkça göülüyo ik ii kiyi aldaa dık ıalaiyl kal i diyilk içi i ülü a li (! çağıyo. iyoli kada ülü a ilgii aaıda d yi aık ldklaı Ö Fi y kidi? B a ai şd şd Silüşad aıı o ay koyyo iyoli akdi aa ola a i l lii dğildi So aalada apık ikil kapılş iyoli opladıkla idi dya yi dili ilşiili) ilşiili) kogi işik işi. işi . ail Hakkı Bkk Paşaı yaaıa kaı D. Ci ük öyl i liki a ola dığıı dığı ı öylişi öylişi Eğ iiyalık popagadaı ya ülüa i ili kaışa poliikaı iii Hiiya ola laı ikaiyl ölçkk Ci ük aklıdı Faka la gö göüy i aşka ka a ki o da kdi i ıkıla çoklaııda üşkkil yaı ki iyi aıl i aaa adğidi Gaı ad a üü il aıalaiyl içii i diğ çaışığı aşağılk dyg ölk içi agi dili aldık? al Hiiya olş dğili aka
�
4 ş m, C 7, 55 Temmuz 95
1 / ÜKY EDE MYOE FAA FAAYE YETE TE
tele çaıa la tıaa böle müevverler galet brgü b de taca olrsa br daa e gö açma mümü mümü olr e de eva eva deme B mevda assasetm gttçe abettğm bgüe aara düü ttl ve aılğı daa v vetl oldğ sırası geldçe belrtor Ntem le böle br tele varlığıda abers olmamıa rağme dü 1929 sees maısıda msoerlere arşı br ür ür Matba Ma tbatt Brlğ Brl ğ rlmşt rlm şt arbte e çm çmşş br memeet b arışı devresde müesseselere sıara d d tel tel apal ap alara ara arşı ar şı aı a ı ür ür gaetecler gaetecler Msoerler Kovma emet smle br cemet r orlar ür gaetelerde br aber olara basedle b müm teşebbüste bgü eser almamasa almamasa rağme rağme ot seel br tar attı c arasıda maese olalaştırma bamıda ada değer oldğ maatır Ot see sora msoerlere arşı ç olmasa vvet mvaees tem edece br vsıtaa sap olmadığımıı görüor ve ür müevverler c br brlğe dvet edor Ot O t see evve evvell ıp aültes tata lebes gösterdğ assaset bgüü verstede de mllet mıa belor Ot see evvel ür gaeteler msoerlere msoerlere arşı ola ola tavrı tavrı le bgü sütlarıa aşağıda lları oa gaeteler maese eder e çmde çm de al br b r şet şet doğor doğor • 9 My 929 Chy geenden:
"Myonee Kovm Cemye dün M Cemyende çm dee dee M münepe ndn eş eden Myonee Kovm Cemye mn Mu Cemyende demş Cemyen gy memeee yn popgnd ypn ve empey dev een ee n e e o n nn n myoneen ü ü op opğnd ğnd ve g yeee y vememe Cmye neşy eem mye veece'
TÜRY.D TÜRY.D M YR YR Y YT TR R 1 0 1
Kendini nı Prensibi eski nn felsefesinin be/kemiği oldğ k dr d r bg bgünk ünk insnı ins nınn bşlıc bş lıc iıtiyç ıti yçlr lrınd ındn n biri bi ridir dir Ken di di n i bilmek istey isteyen en dmın dmın en en de n ci cillii Şer Şer Kvvetl bir ntrdır nsnoğl nedir? Kimdir? Ne olck? ncilin 550 si s ifelk rkçe rkçe nüs nü ss sıı krton cildsi cild si yz bez ci!dlisi iki yüz krş tediyel olrk post ile er drese gönderir Vtn gzetesi gzetes i 108947
eza:
Milyonlrc insn tesel ve ümid veren N NL L Okdn m? Cn fe felık l ık verir verir Yeni Asır Asır gzetes gzetesii 84948
B hal e artlar arısında Hrstyan tehlesnn eheyetn br an eel arayıp arı ya lzı geldğn erdğz sllerle herhalde yeter adar be lrtt Yüz ell senedenber seneden ber br edenyetten dğerne n tal deres yaayan e br b r türlü gere reh e sadetn sad etn anahtarların anahta rların blaaya blaayann br ceyet ceyet lara daha br sürü sürü tehle ne yaadğıızı düünürse b esele daha y anlaılr Görünen haate rağen slyetle Arap lığı br b r türlü türlü ayrdedeedğz ayrdedeedğz gb Garp eden eden yet le l e Hrstyanl Hrs tyanlığı ığı da ayrdet ayrdet değlz değl z üne üneerlerz dah dah Ga edeyetne Hrstyanlığın ara se slyetn ahsyet erdğn dda etetedrler B dda ne Garp de ar n dğr dğr lablr Halen art arta a üslüan lletlern lletle rn slyetle alalarını br an n gözden ge rece lrsa ddanın saatlığı anlaılacatır Ortaağ Hrst Hrs tyan yan dünyasında dünyasında bütün sahalara sahal ara e ta y yetle etl e re h lan dn Bacn'n nalettğ gb br beygrn
10 /RİY İYNR FıİYRİ
dl add öğmk ç k lmı l müaa d olada da kada alamaıa ml aaa aaa ıaka papaz papaz lm züm aa. Ba mkal lm düaı lm alaı hkm oldğ dvd Avpaı da g çapa fad ğ md mdaa gd Ha Röala alaa ala a Avpa md m d üük akk akk ola o la ü ü lm lm lmd lmd aldığıı mı glz flo flozof zoflaıda laıda ad a d Rl d a mk d apalz? al vlk vap, h mld oldğ g hl v gal klmakı. h h maazı dv dv döüp dolaıp okaa glo akım pak hal çal l ümk d mümkü oldğ hald aa ç ıa d doz oz?? a h dfıda ğmz g Ha hlk çd ldğmz çm dm aak k phd üzd o da pl l v kl çl aaıık müfd olaak dğl çm polm üüü çd mülaa mk gk Faka hl klmak g dda v kl pk müphm müphm kaldığı da akdı akdı Z l ga öl gf ml zah dğl vak ola kaaa h v hada Bla a zah v ahll çalıaağımız vakıala mvd dm hç d lhmzd olmadığıı göo l ga güç kvv mvazzlğ çdz B fakı kapamak ha galp glmk ç lzım ola alaı laı öl ıalamak ıala mak mümküdü 1 oll oll müadl müadl hdf a a, a, 2 H ülü lm lm a, ml l 4 k kp pl l 5 ülüma ülüma mo mol l
TR TR M NR NR AA AA R R /
Blara brc tp eşrat ae beş geçmee rsle ve baz makalelere barettr İslm eşrata gelce Blar a heme heps kvvetl br tahrr heet e ve ma mka sta eemeğ ç beklee aa ermor Zate blar bl ar a acak brkaç brkaç taer tae r (Pe(Pe rok) A mevza eşrele eserler hem mm sevese kara hem e brçoğ İslmetle sr br tekk tekk mevz mevz olarak alkaar ola kmseler kmseler eser ler olğ ç azlaca ste mümkü eğlr Türke e gaes ola cemet krlamaacağ ç üçücü mae ma e e br taraa taraa brakorz br akorz ektepte maksa şüphesz mühasra tersatta bla müesseselerr (İlhat lseler İmam Hatb okllar gb) emleketmze b mevza görü le terakk ce takre şar Acak böle maar müesseseler e kaar çok olr ve e e kaar azla azla elema etştrrse İslm kültür e o sbette kvvetleecek etcee ke çmze gele hreclk ve Garpta gele Hrstalk vs tehlkeler aha met bir kütle karşsa kolaca mağb olacaktr Beşc maee görüle üslüma msoerlğ şmk hale müaa rma ola br kültür ç ha aeleblr Gerçekte b aha çok stkble a br teme olmakla beraber e kaar mühm olğ Hrsta tecrübes bze gösteror B ört mae çerçevese sas kvvete sta meseles br taraa brak brakrsak rsak Hrst Hrsta alar lar rm rm zama zama rakkamlar a vererek belrtmee çalştk t k Daha Da ha er e r br mkaese mkaese okcl okclara ara brakorz brakorz Ykarıak görüş ve tavseler gerçeğe glk ereces üşümek za rael salar büük br ese üşürecek kaar tehlkel br rm arzeer So ell see se e hürret müceles mücelese e b gb problemler hall eta tamame br taraa braklmş ve bütü garetler ss sahaa hasremştr. Hseler aha çok sas grpar meaatlar ma gülük poltka ga
1 ! ÜRYD M NR FAAYT FAAYTR R
etle zah ve tes edldğ devde çta esele nn endne has ha s vasılaı vasılaı çnde ted ted hssnda hssn da henz hen z anlaışa shp lş değlz ast enaatlaın peşnde şaen ası geçeğn gölees eleetzde nev cadelenn gnden gne deenee lasın ı ntaç eteted lhassa nevve nevvele le aasında sa sa göşe gö şe astlaaa astlaaaışın ışın seen see n nlaı n laınn lgszl lgszlğne ğne atedelz Za taı tedle telnle e v asalaa çta ealtenn stenlen staette sta ette değşt leleceğ anaat anaat h hl deva deva eteted ete ted Hal Hal l l adaı g pltacı vea dcnn vazes de end aasında aasında le le epze ete değl ls l s tada vıaı göe ve nn zende aa a laca en seneledene nn asne gdlşt gdlşt D D at at eded lse de evnde lnan şahıslaın caatı taen şahs şahs anaat ana at ve ve nançlaının nançlaının esenden aşa aş a şe şe değld Daha ç nev eselele sahasında şhede edlen lg ve taasızı eslğ hç zaan sağla sağl a netce veez ve ez ve nete net e ve ve Evde Evde ae a e es şende patn etepte all devlet ea nzasında dec sıatle daa etaıızdale endze daa çalışışızdı Hal nsanlaı nanan na n ve nana na naan an de e aıaa en haat tech zaet zaet aşısında ıaan dnle le end dtnledtnlen sdece tel laa le se ve nanaanı zlaaz na n a al al zde dnda nsan çn gae zla da lsa hees dnda apa nanaan nsan çn de hees ansız ıla lşt Haatte he l l da saattı ve ceete ceete ad a d plele plele şelde end şahs delne göe hallete şansı anca pegaelee ahl ahaanlaına nas lşt nn dışında şahs dşnce plnında haat laa gölen şelen ca alne alışa ç dea hç de d edleen netcele ve Knst Rsada s dnle endlene zla nttlan gn nhaette ptpeest lşlaını sal laa
ÜRK.D M R R L L R R !
gösteebl Dn meselesn hlletmek h ğs n hyt b nm kymk steyen lm m vey ec ste n n ste ns lsn ls n cemye cemyette tte n n ye ye mühm b vk v ve bn klmk yene b bk nnç kme etmek mknslğ meyn Htt b nncn ğ vey vey ynl lğ l üe ne yplck yplck münkln hkktte hçb ys lm Pbleme çtm vyeen bklğ mn nn mütekml mütekml vey pt lms eğl çtm hytt ynğ l göönüne göönüne ln ln Tükyee mevc kültü ve kymetle kglğ günen güne mütehsss lm mln htyç htyç gösteken meselenn b tn önem velmem ve ünyy h çk ken üünces çnen bkn lyl ycln bst ve sth göüle tlğ büsbütün ktmt Bnl sn cehlet lysyle ht eenle bln ğ gb sns b gyetle hnle blnmk bln mk steye s teyen n le e v Tpk Tpk Müslümn Müslümn klğn klğn ken ken ppgnsn ypn Hstyn msynele gb mn b gyetl kle e k ykn hçb lklnn lmğ meselelee bt b vnn mensplyle yn st sö shb lmktl B yüen memleketme ten güç ln çtm çtm pbmlen hll cemyetn nml seynen seynen çkms çkmsyl yle e büsbütün büsbüt ün kk b m m üüü üy
ZEY
Slt 2 bdülhmd zmıd msyoerler ybı okl e müesseseler hkkıd tzm edlmş bzı resmi er kı sretler (aşveklet Arşivnden alnmşr)
VEKALAR
Yıldız aray-ı Hümyunu Başktbt Dars 4311 Gçnd açn kazasına gtmş olan br Amrka msyo nrnn nzdnd bulunan vraktan matbu k varaka- muzırra surtlrnn takdmyl kyfyt makam-ı cll sadartpnal rn şar olunduğuna v vrak-ı mzkr l brabr zuur dn br matbaa makns akkında da Maarf Nzart Cl lsndn stzanı muaml dldğn dar Adana vlytndn vard olan tarrat ldlarz manzur-ı l oldu Grç dyan sr bst s d brtakım msyonrlr nzdnd böyl vrak-ı muzır ra v mzkr makn gb lt bulunmakta olup bu s kabl ğmaz olmadığından v bazı Ermnlr d Amrkaya gdrk Amrka tabytn blraz avdtlrnd crayı mfasd çn bu yolda sbaba tvssül tvss ül ylmkt olduklarndan dvltç bu g b altın dkkatl önü alınmak lzımdn olmasına v Amr ka sfartnc bu msllü avald müdaaly ak v slyt olamıyacağından maada bu türlü fsdnn mmlk- şn dn raç v tbd da Hükmt- nynn cüml- uku kundan bulunmasına nazaran bu babda cddi v müssr br karar ttaz olunması şrfsdr olan rad- sny- Hazrt- Hlaftpn muktzayı münfndn olmağla olbabda mr ü frman azrt- vlyyülmrndr 14 Cumadlula 310 22 Tşrnsan 308 S ek ekbb- He- Şe Şe Süe
1 1 0 / RYE E SYER AAY AAYR R
Yıldız Saray-ı Hümyuu Başkitbet Daires 3978 Trablusşam saağıa merbut Saia kasabasıda Briç am kariyede sak atolik rahibi kariye-i mezkre ısıı müteaz ola ortodoks ahaliyi katolik mezhebie ira eylediği gibi iar kariyeler ahalisde bazıları dahi katolk mezhebi e ithal ettiği alaşılmasiyle tedabiri lzmei ittihazı Beyrut ilyetie işar kılımış olup aak bu hali mei tekerrürü mektibi İslmiye tesis e küşadıa müteakkı olduğua e bu gibi mahallerde Maarii Hassa ieside mektibi iptida iye işa e ihdası mektibi dadiyede ziyade di e delete aidebahş olaağıa dair Suriye Vilyet-i Celleside arid olup lede arz mazur-ı li buyurula şire telgraıa Mels-i Vükelyı Fhama müzakere- keyiyet olmak üzere berma tuk-ı irade-i seiyye- Ceab-ı Hiletpehi lee seiyyi sa mi ahimaelerie irsal kılımış olmakla olbabda emr ü er ma hazret- eliyyülemridir 0 Cumadelula 32 2 8 Teşr Teşri iie iewe well 3 1 0 Sekb- Hze- Şe Süe
Yıldız Saray-ı Hümyuu Başkitbet Dairesi 786 Adaada br hayl Amerka mektepleri buluduğu sh bar edilmiş e buları ruhsatsız küşad edilmiş olduğu dah ümlei istitlaatta bulumuş olup madamki ruhsatı resmiyeyi haz olmaya mektepleri sedd ü bedi hükmü zam iabı dadır zikrolua mektepler hakkıda da tahkikat a e hük mü zamı irası şeresdır ola irade seiyyei Ceabı Hil etpeahi matuk-i elileside olmağla emr ü erma hazreti eliyyülemridir 9 Muharrem 34 9 Hazra 32 Sekb Hze- Şe
as
R R MR MR F FT TL LR R /
Yıldız Saray-ı Hümyuu Başkitbet Dairesi 5225 Bebekte bulua Robert Kolej am mektebi müdiri ile muallimi Rumeli hisarı ile ivarıda mesk bulua Erme ileri hiretlerii teshil ile beraber bulara muaveeti akdi yede bulumakda oldukları mesmu-ı li buyurulduğuda bu babda komisyo-u mahsus ifası vesayaı mukteziyye kılımak üzere bermatuk-ı emr ü fermaı hümayuu müluke be ya-ı keyiyetie ibtidar oluur Olbabda emr ü ferma haz ret-i veliyyülemridir 1 Cumadelula 314 9 Teşriieel 312 ektibi ae-i eriya asi Yıldız Saray-ı Hümyuu Başkitbet Daires 9642 Merzifodaki Amerika mektebi hakkıda emri li itası keyfiyee dair Melisi mahsus-ı vükelda tazim kılıa mazbataı arz ve takdimii şamil vasıl-ı dest-i tazim ola 9 Şewal 312 tarihli tezkere-i samiye-i sadaretpehileri ma zuru li olarak bu babda irade-i seiyye-i Ceab-ı hilfetpea hi şeref-suduruda ewel mekteb-i mezkru eslf-ı samii sa daretpeahileride hagi zatı zamaıda ve kimi ruhsatıyla ve e tarihte açılmış olduğuu ve e gibi dersler okutulmakta olup e kadar şakird buluduğuu ve buları içide islm şakird olup olmadığıı ve olduğu takdirde miktarı ede iba ret idüğüü arz-ı atabei ulya kılıması şeresudur buyurula emr ü fermaı hümayuu Ceab-ı hiletpeahi matuk-ı e lileside olmağla olbabda emr ü ferma hazreti veliyyülem ridir 23 Şewal 312 6 Nisa 3 erktibi areti eriyar Tasi
TÜR D M ON ONR R FAA FAA R R
Yıldız Saay-ı Hümyuu Başkitbet aiesi aiesi 550 Potesta misyoeeii esliha ve evak-ı muzıa tevzi iyle ahaliyi ihtile tahik hususuda vukua gele mefsedetlei e kaşı iktiza ede tedabii asayişpeveii itthazı zımıda ahiliye Müsteşaı Beyefedi hazetleii iyasetide teşekkü lü fema buyuua komisyoa mefuf pusulada gösteidiği veçhile Şuayı evlet Tazimat aiesi azasıda Galib ve Ab dullah ve Tahiatı Haiiye kbi Nui ve Mahkeme-i stiaf Reisi Şevki beyefedilee İstabu Pois Müdii gh ve yahud Beyoğlu Mutasaıfı Hüseyi beyefedile hazeatıda biii z itihab edimiş odukaı beyaıyla obabda istzaı havi ha mepiayı tazim ola 11 Reeb 310 taihli tezkee-i hususiyei sadaetpeahiei melfuyle beabe edea�z mazu-ı li buyu uaak müşaileyhimde gh efedi hazetleii keset-i meşguiyeti oduğuda müşaleyh yeie Zaptiye Nezaeti iyyesie diğe bi müasibi tayi edilmek üzee zikolua komisyou beeçhi istiza teşkiliye heme ifayı vazifeye bed' ve mübaşeet eyemesi şeefsadı oa femaı hümayu-ı Hazet-i Hilfetpeh mukteza-yı aiyyeside buumuş ol mağla ve mezk pusula leffe suyi sami-i fahimaeleie iade kılımağla olbabda em ü fema hazeti veliyyü-emidi 1 Reep 310 18 Ka Kau uu usa sai i 308 ekib-i azeti ehiya eyya Yıldız Saay-ı Hümyuu Başkitbet aiesi 626 Mezifodaki Potesta · mektebii Sıvas Ameika Ko solosuyla beabe Hükmet-i Seiyye memulaı aibide tahaisie Ameka Seiii muvafakati istihsa kımış ise de kosolosu işaat kedisie bi fik-i hakiki husulüe meda olamamasıa mebi malumat-ı sahibe istihsali zmıda Sefa et sekibi Mösyö Mubeiyi Mezioa Sef-i müşaieyh ia
RK Y MR AA AAY Y / l
e ee e muaeyh e a-ı mahaye a maı a Meku Harye huefaıa Cema Bey hareke eeek aur e azme eyeyeek a kb- muma eyhe beraber zamı hakkıa ekrr zaı ha aı-ı e- azm a 9 Şaba 30 arh ezkre huuye- aaree aher eearz mazur-ı arak mube kzaıı raı huuua rae- eyye- Ceabı Hfeeah erefmüea k buyurumu maa baba emr ü ferma hezre- ey yü-emrr 9 Şaba 310 6 Mar 309 Skb Hze Şe
üreyya Yız Saray-ı Hümyuu Bakbe are 79
Sıa Vye e ya- müeare ahe Amekaı myerer u ıraa ık ı e ü üzar emeke ukar aya- müareha a ara aaımaka arak ha kkae Amerkaı myer mayu kıyafee rm brkm Erme erbab-ı feaı maı aka-yı mehuza uuda e fhakka myer a be böye ya ahe amaar ahaye eka-ı muzırraa uumak makaıa müe aa kr üüe buarı e Ü üararıı kaye me erefuur buyurua rae eyye- Ceab-ı Hfee ah ab-ı ee maa aba emr ferma hazre- eyüer O kae 3 3 Kuua 3 Sea- ze- Şe T
ı . / TÜi{KİYE"D TÜi{KİYE"D MSONR MSONR FAA FAA L
ldz aay- yunu aktbet Dae 30 Melk hanedk Aeka eeana ve k dev let fehae nezdndek ota ellklen tefne ve ada L ba'nn ftlne da Aeka efaetnden vukubulan ted yat hakknda efaet- aleyhaya göndelen tzkeye ce vaben canb- efaetten Nezaet acyy ta olun batez ke al klnan k kta tece uetlenn takdyle ezk ftlk n velecek be bn lann ecl- Vkeldan tanz ve takd klnacak azbata zene ade- eyye Cenb Pdahnn eefteallk buuula le he ne ;; tab e de ektb ve eeat- ezke haknda olunacak u aele bunla n kavann ve nzaat- delete tevfkan ca atna teallk olduu halde efaetn taknde bu cheten bah olunaa cy teeddt göldnden bunla zene teka bey denle lz g geledn ecl vke lda zakee az v tzann hav ede- det- tz olan 5 Cuadelah 3 tahl ve 8 nuolu tezke- uu ye- adaetenahle anzu l Cenab Pdah olaak ekt ve eeat nn teel uvafk alahat ola ca tala buyuulduundan ann aza gn Mecl- V kelda bletaf zakee ve zkolnan ftln olvehle bayaa znnda uaele zenn cann defte- haka nye havale ve bedel olan be bn lann tvye hakknda bugnk Mecl Vkelda veleck kaa hav azbatann aleluul az ve takd eefudu buyuulan ade- enyye Cenab- Pdah ktza-y nden bulunaa ve efaetn tef adde bu babda Devlet- lyyece velecek kaaa v bete olduundan ve tak efaette bu chet teka edle bulunduundan bundan baha ahal oladnn dah e fean- ayun- lukne atuk- lne tevfkan beyanna tda klnala olbabda e fean hazet- ve lyyl-end 5 Cuadelaha 3 4 Auto 3 Saibi zr aya Thsi
T L TL TL 1 5
ld Sryı Hümyuu Bşke Dres Bğddd Krm m Frs rhler dresde bu lu mekeb es şs ruhs sı hkkd Şry Dele els Vükeld müeyyel mbsı kdmyle s h resde des m ol 6 Muhrrem 322 rhl ere smye sdreehler melulryle berber m ur l olmuş e eebler memlk şhede Ark çölle rdek sure hrekelere ek sedkler eçhle ess kymlı olmyğd öre eb müsb e rlmes şeresudur buyuul rde seye Hre Hle eh ky lde olmğl olbbd emr Ü erm h re elyyülemrdr 2 0 uhrrem 322 2 5 r 320 Serkatb- Hzet- Şeh riy!
ld Sryı Hümyuu Bşbe Dres
Hleb Vlyede Şre
Mrşd mukm Amerk msyoerlerde Mser k lm rıd Hçde mukm Amerklılr serlehsyle m hl rum yrm yed üü Mrş merkede çe klmş elr "ılr mels Mrş buluk e müe hlere de bldrleeğ" brı muhrrer olduğu e bu d mks Hle e Ad lyeler dhlde e rd bulu Proes msyoerler rş eemmü edeek ler hyye r kıl hkk lşldğı rş mu srrğd şr olumuş e bu bbd mekr musrrığ ebl e esyy lme eblğ e r kldğı b keyye e bu bbdk mksdı es müsbe le ber hkk e şr Ad lyee de ylmş olduğu mrudur 2 4 yıs 320 Hleb Vlis id
/ TKİ 'D Mİ f Tİ 1886
Ş al li-i aar dikka mş oldda ki ka im ira ar yüüd mlk l gl mk ola maarra öü alma şrfüdr yra ira d-i iyy-i Ca Hilpai ia- liid lma la oada mr ü frma ari liyyülmridir. 22 iülwl 322 21 May 320 a Yld Saray- Hümy Başki airi 3754
Siyyi amii adar pailri l iral kla lg rafamlr Amrikallar rak akkda irakm işaa- mrray ai olmayla öyl şylr myda rilmmi Ba- iy a af lmayl ikiay ali ifa r mak mr ü frma- ümay Hari Hifpai li olr 23 Cmadlla 322 2 8 mm 321 ahsn
ld Saray Hmy yada Amrika iyorri arafda idar dil k k la l a kol kol d mkp ş ay a oa şadaml maarf komyo rm müry adk Amka ooo arafda ii a dk old fari d şar kyfiy yldi a yd drmş r adik amli ada ora mkp ş d kriy oa a ya ad r ira-y d a rak lka rraa aaklar drkr mş odda mrika Sfaid bu yoda r ma
KYE"E MYOE MYOE FAA FAAYE YE E E 17
uu bulu ie eic ediley uet-i aibede geitii ei eeudu buyuula iade-i eiyye-i Ceabı Hiete ahi icab-ı ceilide olala obabda e ea Hzeti eliyyl-eidi 3 Cuadelahıa 322 1 0 euz 320 ai ıldız Saayı Hyuu Baitbet Baitbet aiei aiei 2731
Hai azaıda Aeia iyoelei taaıda uad dea ia edili ola eytahaei ittie ebi at et ete e Eei oculaıı cebe deilece uette eyta haeye ithal ediete oduu e Poteta ezhebii olha alide teiie iyoele taaıda ale e bedee alı ılata buludu e bu aad ii Koza'da dahi bi ey tahae ile aayi etebi aı altıda bi ahal ad edil dii auzat-ı aiede alu li buyuulu olu h eti göz öde le e iyaete ehazı aziei de ola bu aule eeatı uzıaı teiie e hu uiyle bulaı teiiyle bitaı teebbat-ı eedetae leie eyda eilei ala aza-ı aaha ile gö ah ade olayı iyoelei bu gibi teebbatı ai bazı hetlede e gibi ahal-i ahieyi tac odu $u eydada bulduuda e ibu teiat e teiat Bab-ı Ali eyahud Het-i ahalliyei bi ga e e aadei e ebi buluduu halde buda teelld edece euliye aade göteelee aidiyeti tabii idde bu babda atebe-i ulyayı Mluaeye azı aluat oluala beabe eeat-ı ezei ebi at e ceaet eteii e ahalii otetalıa ei haıda teebbat-ı aiei ei ii Adaa Vilyetie e-i ati itaı eetealli bu yuula iade-i eiyyei Hazeti Hileteahi itiza-yı lii de buluu olaa obabda e ea Hazeti eliy yl-eidi 10 Rebilahı 3 1 8 2 9 euz 3 1 6 ai
rc I Y" Y Y Y Y 8 rcI
Yız Sara Hümuu Baştbet Dare 186
Bu ea bazı taat raı zmre zam buurua eet ete- taat mütebe ta eeğ rara a ümaa uğu üzer merer Mem Şaee aa teb e aet emete e bazı mertebe maaarı a a mata uğua e e erbet e e bu er bet- areet e ra uuua erbet eme u a br aamı rtetaığa teş etme buu a aağ er e bu b şeer meazrı şr üğüe b ae merer Mema Şaee tezat e ğatıa mea ermeme memur- mü ee aet mutaba rae areet umaı ma Bı Ae ş eemet bete tza-ı ae müaraat eme şereuur buuru a rae- ee Ceab-ı Hetea tzaı ee mağa baba er ü erma Hzret- eü-emrr 1 Rebüee 3 8 8 Hazra 3 1 6 er aret Şehriy Thsn
Yız Sara- Hümuu Baştbet Dae 861
Hautta Ameraıar beş b ra ara üz rm a şm em meteer şaa başaar e bu şaat ta baz üer üz m amee aştrğı e ümet müa maaıa tae emete uğu arz-ı atebe ua mş uğua bu baba rae- ee- Ceab- Pşa üm-ü mü are brşe aımaa mea erme me e be br a uuua şaatı eme tat ettrme şereuur buurua em ü ermaı ümu Haret- P şa tza- e mağ baba emr ü erma Haz ret üemrr üemrr 1 5 ae 318 2 1 Şubat 6 er Hret er Th
TR D M YN FAY FAYT TR R 1 9
Yıldız Saaı Hümn Bakitbet Daiei 010
Hat'taki Ameian mektebinin inaıa hat eildiği e inaata deam edilmekte blndğ mahallinen aid ola bi telganmeden malmı i olaak mahalli mezkQda ki Ameikan metebinin haab oldğndan bahile hali abıkı nı teaüz etmemek üzee tami e inaına Bab liden aki oa az e itizan üzeine hat ita blm ol anak b mektebin Anadoln göbeği demek olan Hat'ta b nmaı nabemaha oldğ gibi bnn etalı ahalinin temimi ekına ebe olaağ ihetle maaatı dek blndğndan e maazalah ahalii im çoklanın akdi dinieleini idl e adi olmaile b iheti bakaa e ek ziade anı ehemmiet oldğndan b miil mektelee eaen hat eilmemek limeden blnmaına e ei maaiiaı Haeti Pdiahide ihtiaatı memleket için kabili tdad e iha olmaaak deeede mektele üda gelmi e Ha tta ihtiaa kai mekte oğie oada dahi deletçe müed deden mekte teii e ina oaağ.. blnm olmaına e hehalde enebi mekteleinin medanda olan mazaatlaına binaen ib mekte için aedilen mebaliğden dolaı ikete mahal kalmamak üzee maaii akie deletçe teie edile ek mektebi mezk edi eanibden e memleket anın tei at mzıaından ktmak dinen iaeten e malahatan mktezi olmaıla b babda bi çae blnmaı eed b lan adei eniei Cenabı Hiletenahi iabı liinden blnm olmağla obabda em ü eman Hazeti eli üemindi 2 2 Cmadella 3 1 8 4 Ağto 3 1 Serkab Hzre Şehrr h
TÜR YE'D E Mİ SYON SYON fALİE fALİEİİ
ıdı Sı Hümn Bşkitbet iei 1683
Bett kin Ameikn mekteb-i tıbbiinden neşet ede cek ebbnn şeh-i mekdki Fn Mekteb-i Tıbbiei için göndeimekte n heeti mümeie mifetie ic-ı imti hnı Ameik Sefetinden itim ndğn ve b et münip göümediğine di meci-i mh-ı vükedn ke me nn mbtnn tkdimini ve bbd itinı hvi ei de-i det-i tim n 6 Rebiüevve 3 1 9 tihi tekie-i mi ei detpenhiei meff mn-ı i bd A de-i ed ü ih dğ veçhie Memik-i Şhnede cnib-i hükmeti enieden ke ve mük mektib-i tbbie tei ve küşd edimiş dğndn ecnib tfındn böe mekteb-i bbiee teiine een mh ve hcet mmğ bebe b gibi mektib hkkınd bemcib-i ü itin müdt ve tehit göteimei düü düü meh dvet edeceğine ve b d mütedit ve müct vknd mhiet-i m htın menfi-i devete mgeeti n- dikkte ınk Bb-ı ice müdfi hkk edimek ım geiken kine h eket ve Mben-i Hümn-ı üknee - kefiet edi mei ve ete tbe-i enie-i hnenin tdikine ebebiet veimei ci mcğın ve diğe tftn memik-i şh nede mevcd dğ nşın b mii mektibi ecnebie den ekeinin küşd htı emiee mütenid mmk kvien mhteme bnmie geek bnın devmn ge ek bdem ecnib tfndn htı mektep küşdın mü de edimemek ikti eeeceğine binen işin mecii mh vükec eniden mükee ve tetkiki ie n göe mk d ii teminen ittih nck kın bmbt ı h kip-i i kıınmı şeefd bn ide-i enie-i e nb-ı Hifetpenhi mntk-ı ceiinden mğ bbd em ü femn Heti veiü-emindi. 9 Rebiüewe 319 1 3 Hin 3 1 7 Seab-i Hei Şehi
ÜKİ"DE SO SO FAİ FAİ Eİ Eİ ! 2
elrafnm Sra nmros: 224 eraf nmros 46 Vaşintondan Dersaadetde Ameria Sefiri Leşmana Memlii Mahrsa-i Şhanede Ameiallarn metib ve müessesat rhaniyesinin dçar oldğ müşilt üzerine Ame ria tebaas mütemeyyizannn müteadit mebslar tarafndan ahiren Reis-i Hümetin nazar- diati ceb olnmştr Mü şarileyh tarafndan baz b misill Amerin müessesat ziyaret ettirilmete bnlarn mayyet ve menafii şahsiyeden ri b lndlar anlaşmş ve Ameria tebasnn müessesat- mez reyi zat- Hazret-i dişahiye sadane bir srette idare eyle dilerine ve memli-i şhanenin asayiş ve saadeti arzsnda blndlarna anaat hal omştr Binaenaleyh müşarileyh mümün odğ mertebe serian hzr Hazret-i dişahie şerefmese naiiyetlerini taleb edere endilerinin ii hümet beynindei münasebat samimanenin taammüm ve idamesi hssnda mi halisane ve hayrhahanesini rnübeyyin hs s bir beyannamesinde zat- Hazret-i cidariye tadim etmele rini ve bade b müşitn doğrdan doğrya Zat- Adesi Şehriy-i zamiye Reis namna arzetme için taimat adar ve müşilt- mebhsein önü alnma üzere tedabiri seria itti haz nacağndan Reisin emniyyet-i milesi blndğ ve Reisin 90 senesinde Fransaya ve o vattanberi Rsya Al manya ve talyaya bahş byran ayn teminat ve müsaad tn Ameria tebasna ve Ameriallarn messesatna da teşmil byrlmasn arz ve intizar eylediği ve Reisin ahm- m ahede ve nezaet-i beynelmilele tevfian Zat Hazret-i dişa hinin Ameriallara milel-i saireye ihsan byrlan müsaadeyi diriğ byrlacağ mem etmediğini saiyen imtihanlar ve şehadetnameeri ve mesleleri handa yine Beyrtta bl nan Fransa metebine ihsan byrmş oan ayn müsaae nin Beyrtta bnan rotestan bbiye metebine de ihsann ve u yoldai mamelede tefrii ha verme için meteler arasnda bir sebe örmemete oldğn ve bir sebe var ise o da anca başca Fransa ve Ameri hümetleri slünden
1 2
/ T Ü RKi R Ki YE.D :1 :1 SON FALİ FALİ
ibaret olup Protestan mektebinin New York hükümetinin me zuniyet-i resmye ve nearetini e anın beratını ahzetmiş oldu ğundan Fransız mektebi gibi anın da müessesat-ı milliyeden ddolunması icab edeceğini, ehası Amerika'nın e tebasının Memiki Şhaned en ziyade mazhar-ı müsaade oan milel-i saire gibi mazhar-ı müsaade buyuruması hususundaki Reisi müşarileyhin intizar e mi sebatkranesini e Zat-ı Şhane eri hakkında ekrı zimei haisaneeri bulunduğunu e bu hususa pek ziyade ehemmiyet erdiğini e başıca mezkOr iki noktanın serian temin olunacağının arzın sizden taleb e bu babda bir hüsnü netice istihsaini dirayet e fetaetinizden in zar ediyor. Şubat 9 Joh Hey ıdı Sarayı ümyunu Başkitbet Dairesi 878 Memik-i Şhanede buunn nektib-i ecnebiyyenin mazhar oduğu müsaadan Amerikan mektibine teşmili e Beyrut'taki ransız Mekteb-i Tıbbiyesine bahşolunan müsaada tın yine orada buunan Protestan mekteb-i tıbbiyyesine de ih sanı için hkipy-i hmyunı şhaneye arz-ı istrhamat eyle mesi Amerika ariciye Nezareinden Dersaadet Amerika Sei rine keşide edien e sureti effen seiyyi sami-i sadaretpenahi e kıınan telgranmede beyan e işar edimekte olup ma lumu sami-i fahimaneler oduğu eçhie memliki şhanenin hemen her taraıda Amerikaıar tarafından tesis edimiş olan mektepler diğer mektib-i ecnebiyyeye mukis omayarak adet leri ek kesir olduğu e bu mekteper yüzünden günagn ma arat teelüd eyemekte bulunduğu cihetle bu babda sefir-i mumamieyh canibinden hkipyi hümyun-ı şhaneye maru zat ukuundan ee ariciye Nazırı Paşa azreteriyle müza kerei keyfiyet ounup neticesinin arı atebei ulya kılın şerefsudur buyurulan iradei seniyye-i Cenab-ı ilfetpenahi iabı ceiinden olmağla olbabda emr ü rman areti eiy yülemrindir 5 ilkade 320 1 Knunusani 8 Serkib- Hazet Şehy! Thsn
TRK D R T TR R
123
lz Sr- ümuu Bktbt Dr 3885
Fr bulu Czvt rplr tr- vvl pt Fr' rc krlcklr m olup mzk r pr bu urtl t v r olulr b m v mmlk- tl lck kbul olmmlr zm ttz- krr olum fuu buurul - Cb lftp ktz- l olml ol bb mr ü fm zrt- vlül-mr. 2 9 Cumul 3 1 6 3 0 Auto 31 7 Serkb- Hzre Şehrr Th s
lz Sr ümuu Bkb Dr 128
ü mzb mvcut- kul kuu-u mum- tz tm v tfrut kk mukm z kp l klp - - mük ruu buurumu ol mcl- mu- vükl mzbt vrk bu bb c zt Fr St c k blg Frzc v ük urtr Bb- lc vr v vlt cr ou blt ut muk ouu bu km kr rz v km r ol - - Cb- P kt z cll olm olbb m ü frm zt- vl ü-mrr 16 Sr 320 1 1 3 1 8 Serkab- Hzre- Şerr Th
4 4 / TÜR KE"D K E"DE E MS R TR
Yıdı Sara-ı Hmn Hmn Başkitbet Dairei 55 Sei aaiş ve-i Haret-i Hilfetpenahide vilatı ş hanede kn ve itirahat berkeml ldğ ve ahali-i mime ile Ermeniler araında ktale ebep labilecek nifak mevct l madığ halde ecnebi minerler heetinin Amerikadaki Mec li-i Kebirinin kariben Ermeni kıtalinin tekrarından endişe edil mekte ldğna dair işaatta işaatta blnmaı cem' -i ianat makadına mtenid blnmş ve hatta heeti mekre taraından neşr iln lndğna öre cem edilen ianat t beş bin lira a baliğ lmş iken minerlerin vilat-ı malmede tev et tikleri iantın elli bin liraa varmadğı mhaberat-ı vakieden anlaşlmış ldğndan minerlerin teşebbat ve makaıdı nın hakaiki mlm lmak için kefietin mnaip retle ae telerde neşri Vaşintn Sefareti enieine aıdğna dair eimmei ibi tekrim lan 1 Mharrem 320 tarihli tekirei h iei adaretpenahileri manr-ı li brlarak b retle ittiha ve icra kılınan tedabir ve tebliğat nedi şevketvefd-i mlknede mcibi mahiet ldğnn emr irade-i e nie-i enabı Hilfepenhi mantk-ı celiline tevfikan tebliği ne ibtidar kılınmağla babda emr ferman Haret-i vei lemrindir 3 Mharem 320 3 0 Mart 318 erktii aet-i eiar! ain Yıld Sara-ı Hmn Başkitbet Dairei 8860
Rei-i Hkmet namna maratta blnmak ve bir md dettenber mallak kalan baı hatn bir neticee ikırannı aretmek ere Amerika efirinin şeref-i lie naiiet itida nın blndğna dair reide-i enamil-i deti taim lan 21 Zi kade 320 tarihli tekirei hie-i adareenahieri meffile
ÜRYED M SYOR SYOR Fİ FİY YER ER /
beabe manzuu l buyuudu. Sef mumaleyhn az ve tda edeeğ ey memlk hanede bulunan Ameka müe eatının müeeatı ae enebye hakkındak müaadeden tfade etme huuu olmak lzımgelp Amekalıla ve nglz le taafından memk hanenn muhtelf hatında ve lm mahallatında pek çok mektep te edeek ona myone ve ae gb veat le hll ve fadı akad ve ahlka çalıılmakta olduğu malum buunduğundan ve geçenlede b Emen aa fından ble Katamon de lm l m mahale aaında blahae kl ve mektep halne fağ olunmak üzee b meken huu tedak yolunda ne veçhle teebbüatta bulunduğu olbabda vlyetten gelen ve taafı am adaetpenahlene al kılı nan telgafnmeden dah müteban olmu düğünden ve bna enaleyh bu gb mehazı ve mazaanın önüne geçeek tedab ve takayyüdata na hükmetçe muktaz olduğundan ana göe ktzayı haln fa ve tekl olunan komyonun vezafne da tanzm ve takdm ade ve fman buyuulan talmat le m mlk hanedek Ameka müeeatını mübeyyn defte he nüz azı hakpay l kılınmamı olduğundan bunlaın da b an eel azı atebe ulya kılınmaı eefudu buyuulan a de enyye enabı dah abı elnden olmağla olbab da em ü feman Hazet velyyülemnd. 23 lkade 320 8 Şubat 3 1 8 ektb ae Şehr
Thi
Yıdız Saaı Hüyunu Bakbet e 8973
Ameka Sefaetne az ve tam ounaak huuata da zve det tazm olan 27 kade 32 tahl zke e vabye adaetpahl Haye ezaet elenn tezke ye manzuı l oaak bunadan Beyua Ameka mek teb ıbbye akdaının mhanlaına d bulunan taleb ve la hakknd 20 kade 320 tahnde me vüke maz batayle az ve tzan olunduğu veçhe muamee faı huu
126 ÜRİ YDE MİSYOER -AA -AAYR YRİİ
sua e memlk aeek Amerka messesat ktza yı al emr era buyurulmak zere aa ar eter br a ewel arz e takm lzumuu e aryat e gele bu baba malumat olmayup searete aryat rası stele ma al Musul lyet ale oyuuk am tepe se tetkkat e teblgatı mesbuka le mtebeyy oluğu ele orası maall mbarekee olarak bttab makruı msaae seyye luke olamayaağıa ewele searete eap erlğ gb jamboları al akkıak memuyet re ususua a brey em erma buyurulaağı erkr ğ eresuur buyurula rae seyye Ceabı Hletpea matukı e lle tea teblğ e beyaıa btar kılıı. Olbaba emr erma Hazret eyylemrr. 2 8 lkae 20 1 Şubat 1 8 erktb azret Şeryar! a le Ameka mektepler mktar e mreatı akka br eter stsal arsa keyyet Harye Nezaret Cellese e araıla talmat msees bug tazm e sal eteraee ola tuetlu Bea beyee azretere br a ber göerlmes Yılız Sarayı Hmyuu Baktbet ares 416
Amerka'a taas ee Mormo mezeb Memlk Şaee er e tamm Amerkalı Alber Herma am as Haleb'e gelerek arasıra mlakat a olamakta bulu uğu e mumaley erest ele erakı bua teell eeek meazr e mazarratı sbata k oluğu e alye Nezaret Cellese e 'ar elğ Haleb Vlyete arz olumu e bu a mazarratı erkr bulumu oluğua teebbsatı mezkre kllye me'e e e meazrı zm
RKİ D İ SONR ONR FAAR FAARİİ
ıa teabi lm ttiaı şfsuu buuula iaei s i-i Ceab-ı Hilfetpea iab-ı ll mağla lbaba em ü fma Hat-i liülmi 18 Muaem 321 3 isa 3 1 9 Serkab Hzre ia! h
Yıl Saaı Hümuu Başkitbt Daisi 412
Meuit-i kauielei taımas Ameika Sfae te istia luuğu usat-ı esmie mebut bulu uklaı alua Amika mektplei aklaıa ia lumuş la usat muamelsi akkıa aktil iae-i e-i C ab-ı işai istisal ilmiş lup lmaığıı ar ı şesuu buuula iai si-i Cabı Hilfetpai iktiaı li si bulumakla lbaba em ü fema Haeti li ülmii 10 Rep 321 19 Ağusts 319 Serab Hzre Şehr
asi Yıl Saa-ı Hümuu Başkitbt Daiesi 2383
mie Kaşıakaa Met ö la Dkt amıaki Fa s aipli taafıa bi mektep işasa usat itas akk aki a istia-ı sam-i saaetpailei üeie bu saba batekie tebliğ iliği eçile Memlik-i Şaee böl mktep e klis tsis e işası akkıa eaib taafa pk çk müsteiat aki lmakta e işbu müstiat üeie ate bei ula-ı Mülke a istia-ı kfet emekte lup geçi sebest-i meab k ise teşebbüsat e tesi sat-ı mekei meaı maaatı a müstaği-i ba
T D M A AT T
by byr rldndan ldndan e zaen za en de - mahz ma hzrr çn b babda babda ewel ce tthaz nan arara bazı yd dercnd gb n ye nden müzaeresye br ararı salme rabtı mtaz ldn dan badema b gb müracaatların önüne geçeblme çn Mecls mahssı üelca müzaere- eyfyet lnara ara rının bamazbata arzı atabe lya ılınmas e Pnada nası na rhsat tası stda lnan mnen lses abl... l mala beraber b ere tes lnacaı da anlaılmata düün den bnn da sırada yenden tetebbyle arz e tzan-ı eyyet edes erefsdr byrlan rade senyye- Ce nabı eenah cabı cellnden blnm e Pnta'da n s aca lseye dar era-ı marza leffen rsal- sey-y sam sadaretenaher ılınmı lmala lbabda emr ü fer man azret- elyyül-emrnr 5 ebülahır 321 1 8 Hazran 319 Sert are- hra\ ahs
ıldız arayı ümyn Babet Dares 2633
Bt Erzrm art ardn mera msynere r lern bazı müzaeratta bnma üzere arben Vanda ma edeceler az e hbar lınmı ldndan mahzr che tyle bna mydan ermemes mtaz bm dn eredr byra rade senyye- Cenabı ena mat- sn ean teblne br aa babda er ü fma ha eyyü-emrdr. 28 eüahır 323 1 9 azran 3 erkfüb- Hzet h r! hsn
Ü Ü M M L L 29
Yd Saay- Hümy Bakbe aes 1445 Taasda meka msyoee aada asa eeb büs oa mekep akkda sebkede mabee üee keyfye aa sam sadaepeaede ssa omasy a ees bdeeğ Haye Neae eesde a b vyee a kmasa bae Kayseyye masafğ a ebga a km se de a vakeye ağme mek mekeb asa mübaee ve devam odğ kaa v ye yyesde a ve ba km ve ae aaa mek mekep akkda aes mgee mamee Bab e dkka ve emaye a omadğ aam od ğda aa eme ve kaye me' e beabe Hkk İsmye pym omas müsem oa b gb ava badema adem vk ç eab aada bsa mek ep a omamasa da müea oa memye ey de b babda se mmye ve kayede mes- vükea b kaa a e mabaas akdm eesd bya ade seyye- eab- Hepea ab- ede ve b ade seyye müke ekk odğ mdde a üme em ü ema ümay Padade omağa obabda em ü ema Hae- veyyüemd 20 Sae 324 1 Nsa 32 2 ekb ae eya! as Ydı Saay Hümy Bakbe aes 6630 meka müessesa meebyyesde asdk- mevd yee meka Sefaede mas oaa akkda Me s- Vükeda eeya ede müakeaa evfka kaeme a a mabaa akdm ve obabda sa av vad des am oa 4 Zkade 324 a eke samyye sadaepe ae mefaye beabe ma- byaak Kaysey-
0 ÜRKY'D MYN FAA FAAY Y R R
yede bi mikta Rum ahali va ise de üfusu tamame islm lduğuda kaa-i mekede mektib-i gayimüslime ve e ebiyye tesisie ve misyele içi hele işasıa müsaade itası tevi luamayaağ ve sai islm saki la mahallede dahi hal bu mekede lduğu ihetle ş teka tedkik ve teek küe şya bulumakla aa göe melis-i vükelda teka mü akee lumak üee mekü tekie ile melfufatı iade-i şeef sadıei eab- Hilfetpeahi matuk-ı lisie tevfika ve lef fe seviyyi-sami-i sadaetpeahileie isal edilmiş ve mebaii mekei mevudiyetleii tasdik lumamas yüde üç esmi muamı Ameika Hükmeti taafıda kabulüe is tilamı tesiat edeeği mek mabatada a ve beya kılı makta lup Ameika efaetii bu ylda bitakım beyaat dahi efaeti üyükelçiliğe tefii yluda vaktiyle la teşeb büsü öüe geçilmesi hakkıdaki em ü fema-ı Hümayu eab Pdişahii isabeti liyesii müeyyed buluduğuu bematuk u em ü fema- Hümayuı Haeti Hilfetpea hi beyaıa ibtida kılımış lmağla lbabda em ü fema Haeti veliyyülemidi 7 Zilkade 32 Kuuev evve vell 322 Kuu ekii aet-i ehiya ahsi Melfufat bı-li aie-i adaeti Uma vaı Hümyu ekiei saiye Ameka efaeti taafıda Haiiye eaeti elilesie gödeile muhtıa üeie ba kuyud ve şuut tahtıda tas dik-i mevudiyetleie bilisia müsaadei seiyyei Haet-i Pdişahi şya buyuula kalem Ameika müessesesii mevki ve esamisii mübeyyi pusuladı 1
Kayseiye ve Talasda kai ük ve üas mekteplei
ÜRY'D MYONR FY FYR R /
v ıyaa mahu ağç m v haaha v myo am mahu hl v aha, 2 au auaa ol ol 3 Sl ma ma dd v myo myo am am mahu h v müşml 4 Vada ü v üa mpl v yamha v haaha v aha v myo am mahu h l l müşml, 5 Sl aay v aa m 6 İm'd İm'd ü üa a mahu mahu mp mp l l üa m m,, 7 Adaada Adaa da myo myo am am mahu mahu h v üa m 8 Sva'da ü m v üa m v ma d v myo am mahu hl 9 Maaşa Maaşa üa olj olj v ol olo oa all ma ya ya ulumu dyy ahlyçü mp v myo am mahu hl, 10 Byu 10 Byuaa ol oljj l müşmlı müşmlı Kyda muaı, (m) va my Kalm Bı l Ml Mahu 3292 Mlumu l uyuulduğu ü ay v hmayl al ıda ulua müaı mhyy v huuyy mv udy auyl Hüm Syy ad uyuulma Faa v muahha Almaya v İalya v Avuuya v Ruya v İl dvll aafıda va ola müaaa ıada Ama hüm dah ayı lmaı dmya m v çşlm ç va ola müdafaa v şüaı p olamayaa Ama Sfa lmaı vad u ıa öm hyl Ama müaa dah a dü vl y mahml a muamld falı muaml yapılmayaağı haıda fa ma vlm md la şfmüall uyuula ad yy Ca Hl
FR R 3 ÜRKD MR F
fetpeahi Haiciye Neaetie tebliğ olumuş idi Seaeti mü şaleyhada aid olu miyaei çaeaemide ıaat e mü tala olua teiei seaeti meu biaç see eel Amea müessesat mübeyyi emiş olduğu cedelde mü dec döt yüü mütecai müessesei tasdii taleb e iltmas ile teşebbüsat musıaede deam etiği halde müessesatı mee meyada yeli tebaya ait müessesele bulumasa biae me cedel sueti umumiyee tasdii cihete gi dilemeyeceği behaesiyle eaetçe see ai ola tebligatı muie üeie müessesat mecudede hebiii yeg ye g tedi edee seedat tasauiyesi mutaam olmaya la eya yeli efad ile müşteee tasau oluala e yeli tebaya ait olala biat eddedeceğii e aca bilcümle e a a tas tasa au ufifiyesi yesi ol olma ma üee üee taleb taleb edeceği müessesatı edisie tebliğ olua iadei seiyyei eabı Müle hümi celilie tea Hüümeti Seiyyece muamelei tasdi iyesii icasıa itia e müessesat mee haıda be matuu em ü ema Hümyuu eab Müle di ğeleide lı muamele edilmeyeceği deleti metbuasca da ümid edildiğii beya etmiş e müddeti medidedebei deam etmete ola ihtilf aii hüsü suetle tesiyesi hu susua iaei teshilta temayül göstemiş olup ahıe sefii mumaileyhi Neaete tedi eylediği muhtada müdeiç o ada müesseseye mütealli muamelei icası ilmas etmiş e me muhtıay tedi eylediği sıada sebede beyaa eçhile laalettayi biço müessesatı abul e tasdiie çalış mayup beyeddeletey müasebatı haseei halelde i ayesi masad mülteimaesiyle bu o maddeye has mat lab eylemiş e maahaa aada müddeti medide geçtği halde hiçbiii tasdii esmiye itia etmemesi mucibi teessüf ol ma idüğüü e edisi gee damga auuu abulü e yüde üç esmi muama deleti metbuasıı itia etmemesi gee yetmiş altı seedi muhtelifü fh ola Ameialılaı muhaemei ceaiyelei ihtilfıı hüümeti seiyyeye ai eçhile tesiyesi hususla husu slaıda ıda meaii me aii delete himet etme etm e ausuda ie şu işlede tebligatı aie e iadei seiyyei eab Padişahi hilıa olaa dça olduğu muafaiyetsi li au ettiği işlei ifasıa im bıamadığı e biabei bu gülede etayice destes oluama ise muaffaiyetsiliği de
TÜRKYD M YNR FLYL FLYLR R !
e- mebasna yamağa meb op msyoneen şkyey e aen aeyhmde bnan Ameka ekı mmyesnn aba abyyes oaak Ameka hükümenn beyneddeve ey a oan hüsnü münasebaa mgay b eşebbüse kaa vemes hma pek vad odğn beyan ve bnaenaeyh meaf aafeyne mhaf b msü ahvan ahaddüsüne meydan vemeyeek ekkaı kma eden şen asdk ye kan e kendsnn mena- devee ve hüsnü münaseba-ı aafeyne as veçhe hme emeğe kda onmasını a ve mas eyedğ gösemş. Bahae ma afsa göe Ameka sefaenn şmdye kada asdk mevdyen aeb ve mas eyedğ dö yü kada müessesaınn mamee asdkyesnn fas hssnda se- saanesnden saf- naa edeek şmdk psada mhae mahade kn müessesan asdk mevdyeeye aes kydnn ashh masn da bnmş ve müessesa- meke Kayseyye ve aasa ve Adana ve İm e ass e Senk ve Vanda ve Maaş ve Beya ük ve ünas mekepe ve sanay ve aa mekeb ve eyamhane ve hasahane ve eaane ve mabed ve msyone kamene mahss hnee e müşeman ba e bnmş op ekka ve mhabea-ı vake naaan mü essesa-ı mekenn ekses aen mev ve yenden yapıa ak meban Senk Sanay ve Zaa Mekeb e ass ve a asda nşa edeek mekepe oaak mekb- mevdeden baısnın dah ess ve küşad hsaı esmyeye müsend b ndğ anaşmş düğüne ve eğeç Senk Vyende ess senen Mekeb- Sanay ve Zaa çn ewe ve ah Sefaee evap vemş ve aasa asna eşebbüs eden nşaa be mank- ade- senyye Hae- Pdşah mahane men eddğ gb assa Ameka mekeb bağçesnde Mekeb- ıbbye ha onmak üee nşaaına mübaşee onan eb nyenn debboy ve ephaneğe kb heye men hakkında şeemüeak byan ade- senyye Cenabı Hfepena h mübne Sefaee ebga a edmş se de mek ebn yen debboy ve ephane ephaneğe ğe yakın omayp ha haaa eyevm eyevm mevd oan mekepen daha ak mesafede bndğ ve Sek ve assa nşası lmasında bnan mekepen essnde mevkan b mah bnmadğ bahanesye se- sa gösemeke op şb üç müessese hakkında yenden e
Y MSYON AAY AAY
kikat e muhaeat icasiyle teeyyü edecek hal göe mu amele icası taii olmakla eae yeide yapılmayıp da öte de eu meut ola diğe müessesat tasdiki mecudiyetlei cihetie gidildiği takdide Haiciye Nezaeti taafıda mukad dema Sefaete ica olua teligat hilfda ithaz edlecek mukaeatı Sefaetçe kaul edilmeyeceği edihi e ewelce tasdiki mecudiyetlei tale olua döt yüzü mütecaiz mü essesatı laalettayi tasdiki tasawuuda saı azala iat tetkik ile ilişiksiz olduklaıa kaaat hasıl edeceği müessesatı tasdkii iltimas edeceğii eya e k see zafıda acak lda azolua mahallede ki müessesele hakıda icayı teşeüsat etmiş e iaealeyh şu meselei hüsü suetle tesiyesi içi temayül göstemiş olduğu cihetle şimdi ulaı dah eddi müşkilt tahaddüsüü dai olmakla eae yüzde üç esmi muzamı Ameika Hükümetice kaul e tasdik hususuda tesiat maksey istilzam eylemesi melhuz düğüe iae emiali mauz Selik Ziaat e Saayi Mektei le asus e Talasta şası isteile mektep e eczahae hakkı da tamiki tetkikat le aşkaca icaı az e stiza olumak üze e mezk pusulada müdeiç diğe müessesatı tasdiki me cudiyetleiyle tashih kuyudata ait muamelei ifası e ziko lua mektii Maaif Nizamames muciice uhsat esm yeye atı hususuda Maaif Nezaetie haalesi tezekkü e mezk tezkie az e takdim kılmış olmağla olada e kti ei ahalde em ü fema fema Hazeti eliyyülem eliyyülem efedimizi di ilkae e ee e aiye Nzıı eme emd
aiiye Nı Amed efik i sma akkı
yı elet Reisi (kuamadı)
easke emet Ra i safa
ÜYD ÜYD MSYO Y Y
Be Nı Memed Ceedd
Ade N Abdum Pş buumd
Şem Memed Cemedd
Sdm Memed Fed
Sde Meş Memed A
Mf N Muf Hşm
ce ve Nf N Muf Z
Evkf Hmu N u
Me N Memed Z
ope- me Mş Muf Zek b A
TÜRKYEDE MİSYONER FAALİYETLER İLE LGİLİ RESMLER
MİSYONER NEŞRİYATI; Amerikan Board ve Kitab Mukaddes Şirketinin neşrettii ve ayet ucuz yatla satt veya bedava datt kitaplardan birkaç.
BIBE HOUS İstanbulda Rzapaşa yokuşunki muazzam Bible Hause: nci evi binasnn cepheden örünüşü Protestan misyonerlerinin kararh bu binadr.
Bible House binasnn kapsndaki tabel.
NOTRE DE DE SION İstanbulun Harbiye caddesindeki Notre Dame de Sion Sion Kz Lisesi. Lisesi . Bu B u lise katolik katolik rahibeleri rahibeleri tarandan idare edilmekte olup talebelerinin çou Türktür.
ERİ DE DERSH RSHAN ANES ESİ; İ; Div Divanyo anyolu lu nd ndaa Ayaso Ayasoa a Cmi Cmiin inin in rşsnd rş sndaki aki Amerika Amerikann Erkek Dershane Dershanesi si de misyonerl misyonerler er randan idare edilen bir müessesedir
aığ rl eik nl pa ndi aysit ya rez rıi şd üi rhi ast sed eel alt ad mü ay ll ret zuf skit eç cu ,İ rkü et ad T ya nu' nil G olğ cni reid eB e etk .;İ nrdi mlid TŞ enl e SE riti rşih D vnı et r n U kk aoll M1 üd abt s n BA kül id TKİ ub ti
ÜRKÇE ÜRK ÇE İN İNCİL TERC ERC ME MELE LERİ Rİ Londra daki Bi Bibe be Ha Haus usee erkezi İncii tam 826 die tercüme etirip neşretmiştir ürkçenin çeşiti ehçeerinde 26 ayr ni tercümesi asmş oup bunar Arap tin Rus Ermeni Yahudi abeeriye basmştr Yurdaki resim bu tercümeerden rneker östermektedir.
ROBERT COLLEGE; İstanbul'daRumelihisarındaki Robert Kolej binlarının bazıları. Bu ektep 1863te kurulmuştur Lise kısmından başka bir d� niversite ısmı vardır ki, "Mühendislik Fakültesi "ş daresi ve ktisat Fakültesi, Fen ve Yabancı Diller Fakültesi bölümlerine ayrılır Kolejin 130 bin kitaplık bir kütüphanesi vardır. Kolej Amerikalı misyonerler tarafndan yönetilmektedir
Cys Haln
George Wahbum
Water Wrg J
Floyd H Black
1863-18
1935-1943
1881903
19441955
Caleb F. Gates
903-1932
Pa Pa Monoe
932193
Dncn Dn cn S allan allanie ie a atr trk k Murpy Murpy Malin
1955-1961
962
Başangndan bugüne kadar Robert Coegein müdürüğünü yapmş şahar
Willia Willia A. A . Boot
Jon S. Kenned
Cleveland Clevelan d H Dodge enry Sloa Sloane ne Cof Cofın ın
1909-1926
1926-1945
Waler Wright, J
Goldwaite Goldw aite . Do
George W Perkns
Ald Ogden
8641896
19451949
18961909
19501954
1954-1955
955
Robert Coege'in müteei heyeti reieri(1863ten 1963e kadar)
SAİN-BENOİ LİSESİ; Katolik papazları tarandan idare edilen edi len bu bu lilise se 1 80 8033 te açıl açılmış mış ol olup up halen Gal Galata ata,, Llecihendek sokağındaki binalarında aaliyet östermektedir.
SAİNJOSEPH LİSESİ 1870de kurulmuş olup katolik papazları tarann ida_re edilmektedir Kadıköydedir
