DR FAUSTUS (TÜRKÇE ÇEVİRİ)

DOKTOR FAUSTUS*

1114tnrihi bilinmeyen

Dohor Faustus, ilk kez, Marlowe

öldürüldükten

sonra Admiral's

Men

'1ııııplll1yası tarafından sahneye konulmuştur. Kumpanya, oyunun basılması durumunda telif h"khtrından yoksun kalacağı için, 1604'e kadar oyunu bastırmaz. 'A Metni' diye tanınan bu edisILLI, 1609 ve 1611 yıllarında iki baskı daha yapar. 1616 yılında basılan ve 'A Metni'nden çok büIilı fıırklılıklar gösteren edisyona 'B Metni' adı verilmiştir. 1619 yılında basılan 'BZ Metni'nin "ııyf.sında, oyuna yeni eklerin yapıldığı belirtilmektedir. Dolayısıyla, Doktor Fausrus'ıuı,

!"ık

kabü-

rlilı fıırklılıklar içeren, üç edisyonu bulunmaktadır. Bu değişikliklerin açıklaması (özgün metnin IhlAlıcn çağın zevklerine uymadığı; baş aktör Edward Alleyn'in Kumpanya'dan ayrılacağı için bu ılaAlıikliklcrin gerektiği v.b.) ancak varsayımlara dayanmaktadı;. Ancak, 1606 yılında onaylanan ıırllr Yasası nedeniyle özgün metinden küfürler çıkarılmıştır. Örnek: Son sahnede ısa'nın kanı Mllrl1lmez; yine son sahnede

Faustus,

Tanrı'ya

değil, gökyüzline

bakar.

IILI ~cviride, Roma Gill'in rodaktc ettiği ve New Mermaids (1989) serisi tarafından yayımlanan 'A Metni' ana metin olarak ahnrruş, 'B' ve 'B2' metinlerinin farklılık gösteren sahneleri Ekler'de veril-

Illıltir. I<ııyn"k Alınan Kitap: Christopher

Marlowe,

Dr. Faustus,

Znd Edition.

A&C Black, 1989.

Page 1 of 63

K~ŞtLElR f ii(( )

11,'J'OR JOHN FAUSTUS "\C INER, Faustus'un hizmetklin, biröğrenci. lif

\ .\1,1 ıus, Fausıus'un dostu, büyücü. i f IHN ELIUS, Fausıus'un dostu, büyücii. i LLL (')NlvERSlTELİ ~ııı:I,EK I/,V'I'AN ~llı:I"lsTOFELES 1,llc:ırER IlItl,Y,EBUB 't\,~Ll ADAM )YTARI IWIHN, bir handa seyis 1{t\)1 E, bir handa seyis ~,ıEYHANECl NI' CAMBAZI "APA I"AROlNAL LORRAINE

i MPARATOR V. CHARLES ŞÖVALYE I)ÜK VANHOLT I)ÜŞES VANHOLT

Page 2 of 63

242 YEDİGÜNAH: GURUR İHTİRAS ÖFKE KıSKANçLıK OBURLUK TEMBELLlK ŞEHVET BÜYÜK İSKENDER TROYALI HELE N HİZMETKARLAR KEŞİŞLER ŞEYTANLAR

243

PROLOG Içeri KOROI girer.) i

u« ) ~iJ11dine Mars'ın/ Kartacalılarla birlik olduğu 'I'hrasimennus'' ovalarında ilerliyoruz, Ne de saltanatların yıkıldığı saraylarda )ynaşıp, gönül eğlendiriyoruz; zammiz niyetli değil göksel koşuğunu KOstah ve cüretkar girişimlerin görkemiyle de yüceltmeye. IIl1ylar, sahneye koyacağımız, sadece, Fnustus'un başına gelen iyi ve kötü şeyler. Sabredenlerden, sonra bizi alkışlamalarını istiyoruz." Fuustus'un çocukluğunu anlatmakla başlıyoruz: Anası babası yoksuldu, Almanya'da. Rhodess denen bir kentte doğdu; Hüyüyünce Wittenberg'e" gitti, Burada akrabaları baktı ona. Ilahiyat öğreniminden o kadar çabuk yararlandı, Verimli bilim bahçesinde o kadar çabuk ilerledi ki, Kısa sürede doktor unvanıyla onurlandırıldı; iöksel din konusunda tartışmaktan En çok zevk alanları bile geçti. Tu ki, bilgiyle şişmiş, kendinden emin bir insan olunca, Halmumundan kanatlan/ onu ulaşamayacağı yüksekliklere g(}tUrüp, Kanatlarını eriten gökler onu aşağı fırlatana kadar.

i~iiiiwc,suhrıclcri birbirine bağlamak için, daha sonra Wagner'le özdeşleşen bir kişi kullanır. Iltlıllll"ld Koro, Ahlak Oyunlarındaki 'Doktor' ya da 'sunucu' özelliğini taşımaktadır. 'lVIII Itilirın 1111,,'1, M.O. 2 ı7 yılında, İtalya'da. Thrasimennus Gölü (Lago di Perugia) yakınlarında, Romalı t ' iiii~iiiFlnminius yönetimindeki bir orduyu yenmiştir. i Itil iiii "011 ii il il kadar izleyip oyun hakkında bir yargıya varanların kcndilerini beğeneceklerini 1I~llIyıır. 11111111 i' 11'" ii IıHve i .uthcr'in üniversitesitesi olan Wittenbcrg kuşkuculuğun beşiğiydi. 11111111 ıultolojisindc, kendine balmumundarı kanatlar yapan Iearus, göklere yükselip uçmaya başI~I, Iıııııılloi ulamayıp güneşe çok yaklaşınca kanatları erir ve yere düşer. learus, Rönesans AvrupalılIIlI,~tırıır ve kendini bilmczliklc özdcşleşmiştir.

Page 3 of 63

244

(Çıkar)

Çünkü şeytansal bir uğraşa kapılmış, Öğrenimin altın armağanlarıyla daha da kabararak llgilenmeye başlamıştı lanet olası büyücülükle. Hiçbir şey büyü kadar tatlı değilonun için, Sonsuz mutluluğa8 bile yeğliyor onu. İşte, adam bu, çalışma odasında oturuyor. 9

I. SAHNE (FAUSTUS

Çalışma

odasınagim:)

FAUSTUS Faustus, karar ver öğreneceğin şeye, Başla uzmanlaşmak Üniversiteden ol;

istediğin derinlikleri ölçmeye.

mezun oldun ama sadece görünürde

ilahiyatçı

Ama her bilim dalının amacını iyice öğren; Aristo'nun yapı tlarıyla yaşa ve onlarla ÖJ. Ah güzel Analılik, Lo beni büyülüyorsun: Be/ıe disserere estfinis logices. İyi tartışmak mantığın tek amacı mı? Bu bilim daha büyük mucizeler sunmuyor mu? Öyleyse okuma bir daha, sen bu amaca zaten ulaştın, Daha yüce bir konu yaraşır Faustus'un zekasına. Vedalaş On kai me on 'la, ii buraya gel, Galenus: Ubi desini: phifosophus, ibi incipiı mediCllS, ız diyor. Faustus, hekim ol, yığ altınları üst üste; Ebedileştir adını, bulduğun mUhteşem bir ilaçla. Sımımum bom/m mediciııae sanilas: Tıbbın amacı bedenimizi sağlıklı kılmaktır. Faustus, sen ulaşmadm mı bu amaca? : Ölümünden

sonra yaşam

umudu.

LO Koro'nun bu sözbi üzenncpcrde Ansto, Avrupa un,vcrs'relcnndc

.. çcktltrl'~ çaltşma odastnda çaltşan Fausrus görülür. on uçuncu yuzy,ldan başlayarak etkin olmuştur. Ancak Marlo_

wc'un yaşad'ğ' dönemlcrdc Perrus Ramus etkisini hisscttirmeye i i bir tezi n kan'tlanması üzerine yazd'ğı iki yap'ta verilen addı-, ız Varlık ve yokluk. . Filozofun

btraktığı

yerden

hckım devam eder.

başlamışttr.

Aı/Q/i/i/:, Aristo'nun,

245 zrndan çıkan her söz Hipokrates'in+' sözü sayılmadı mı? uyesinde koca kentlerin vebadan kurtulduğu, lllnlcrce umarsız hastalığın iyileştiği U~c;etelerin birer anıt gibi asılı değil mi? /lnc de sen sadece Faustus'surı, bir insansın. Iıı~ıınlara sonsuz yaşam ı'ıı da ölenlere yeniden can verebiliyor musun? I~ıe O zaman bu meslek övgü ye değerdir. i Inşçaka! tıp! [ustinian nerede? .\'/ıma eademque res /egatur duobus, /Ior rem alter va/or em rei ... 14 i sana işe yaramaz miras hukukundan bir dava: Jı,'xhereditare filium non potesi pater nisi ... LS lşec Enstitü'nürı'Pve evrensel hukuğun konuları bunlar. Muddiyattan başka derdi olmayan Puragözlere yaraşır bu bilim! Benim için çok aşağılık, çok yetersiz. i lcpsirıi inceledim, en iyisi ilahiyat. [cronirnus'un İncilli!17 Faustus, iyi bak ona. Sıipendium peccati mors est. Ne! Stipendium, ... IUnahın bedeli ölümdür mü? Bu çok ağır. Si peccasse negamus.fallimur, et nu/la est in nobis veritas. iIiç günahımız yok dersek, Kendimizi kandırmışız, dürüst değiliz demektir. yleyse günah işlememiz kaçınılmazdır; zaman da öleceğiz, Evet, hem de sonsuza dek. Ne biçim bir öğreti dersin buna? Che sara, sara. Ne olacaksa olur! İlahiyar elveda! Büyücülerin metafizik Ve büyü kitapları ne de görkemli! Çizgiler, daireler, şekiller, harfler, işaretler! Evet, Faustus'un en çok arzuladığı şeyler bunlar. Ah, bu alanda durmaksızın çalışanları, : : l llpokrnrcs'in Aphoıismes adlı kitabı devri n en ünlü tıp kitabıydı. I~ II'Acr iki kişiye aynı şey miras kalmışsa, biri o şeyi, diğeri o şeyin parasını almalıdır. n IIllhll oğlunu n:irastan yoksun bırakamaz; yalnız... .. .. . i M,S. ültmcı yüzyılda yaşayan Roma ımparatoru Justınıanus tum Roma Hukukunu Corpus Juris h~~lıkll yapıtıyla yeniden düzenlemiştir. Bu yapıtın ilk bölümü olan lnstirutiones hukuk öğrenci le-

I" ıl lçln bir cl kitabı olarak hazırlanmıştır. Jcrunimus'un

İrıcili: Vulgatc. jcrorıimus,

ıncil'; Latince'ye

çevirmiştir.

Page 4 of 63

246

247

Ne büyük bir kazanç, zevk, Egemenlik, onur ve sonsuz güç beklemekte! Evrenin sessizl8 kutupları arasında Hareket eden her şey emrimde olacak. İmparatorlara, krallara sadece kendi ülkelerinde baş eğerleıj Ne rüzgar oluşturabilir, ne de bulutları dağıtabilir onlar. Ama bu alanda 19 başarılı olanlar İnsan aklının sınırlarına kadar ulaşabilirler. İyi bir büyücü yüce bir tanrıdır. Evet Faustus, eğit aklını, sen de bir tanrı ol. (WAGNERgiret:) Wagner, en sevgili arkadaşlarım Alman Valdes ve Cornelius'a selamlarımı Gelip beni görmelerini rica et onlardan.

götür;

WAGNER Peki, efendim. (WAGNER çı.kat:) FAUSTUS Ne kadar çok çalışsam da, onlarla görüşmemin Tüm çabalarımdan çok yararı dokunacak bana. (MELEK ve ŞEYTAN girer.ş MELEK Ah Faustus, bırak o lanetli kitabı elinden, Bakma ona, yoksa ruhunu kandırıp Tanrının tüm gazabını başına yağdırır. Oku, Kutsal Kitabı oku; bunu okursan günaha girersin. ŞEYTAN Fausrus, devamet, doğanın tüm hazinesini içeren Bu güzel sanatı çalışmaya. Gökteki lupiter20 gibi, sen de, Bu öğelerirr" efendisi, yeryüzünün hakimi ol. (Çıkarlar.)

l'lJS lı~ıIda sarhoş etti beni bu düşünce! Nt dilcrsern bana getirmelerini emredecek miyim cinlere? ·\ltI1l11dakisoruların yanıtını verecekler mi bana? rrlıcklilik gerektiren isteklerimi yerine getirecekler mi? Iıııı getirsinier diye Hindistan'a uçmalarını, IltıAerli inciler bulsunlar diye okyarıusu'f taramalarını, 111I~eımeyveler, krallara layık yiyecekler için de '(o/li keşfedilmiş dünyanın her bir köşesini i'ıırumalarını isteyeceğim onlardan. 11111111 bilmediğim felsefeleri öğretmelerini, i'Ilm kralların sırlarını anlatmalarını isteyeceğim onlardan. Iııııınya'nın çevresine tunç duvar ördürteceğim onlara; üzel Wittenberg'in etrafını deli akan Ren ile vreleyecekler. 23 Iııiversite'deki derslikleri ipekle doldurtacağım onlara, ık 1111 şık giyinecek tüm öğrerıciler.f" ılutirdikleri para ile asker toplayıp, l'urma Prensi'ni=' kovacağım topraklarımızdan, 'l'ek hakimi olarak hüküm süreceğim ülkemizde. liuuu köle olan cinlerime, nıwcrp Köprüsü'rıü mahveden yanan gemiden i )11 lıu garip makinalar, aletler yaptırtacağım saldırılar için. Ilııydi Alman Valdes ve Cornelius, gelin; ~llItllI edin beni engin bilgilerinizle. LLL )ES ve CORNELIUS girer.) ıldcs, sevgili Valdes, Cornelius, nOluında aklımı çeldi sözleriniz: Hllıirbazlık ve büyü sanatıyla ilgilenmeye karar verdim; mn sadece söyledikleriniz değil, Ynlnızca büyücülük sanarıyla ilgilenen düşgücüm de lIıı~ka hiçbir şey düşünmeme izin vermiyor. lı\'lscfcyi iğrenç ve anlaşılması güç buluyorum. l luleuk da tıp da aklı kıt olanlar için, II"hiyat ise, üçünden de aşağılık, i 'ii ıliNı

21 Hıristiyan tanrısına atıfra bulunurken, Dört öğe: Toprak, hava, su ve ateş.

ii Inciler Hint Okyanusu'ndan

elde edilirmiş.

Iıııılıı, WIl'lcııberg kentinin ortasından Elbe ırmağı geçmektedir. Ijıhıwu'ıın yııı"dığı dönemlerde üniversite öğrencilerinden ciddi kıyafetlerlc ii

ISH are k'cr etme dikleri . . sessız. . 19 i en ıçın 20 Büyüde. çoktanrıh

dinlerin

tanrıları

sıkl,kla

kullan,lmııktllılll

dolaşmaları

istenir-

i'./iii~ii~yıllııcı arasında Hollanda valiliği yapan ıspanyol generali. Scheldt Imıağı üzerine 1589 111111111 Yllilıırll,~ı köprü. Antwcrp kuşatmasında, yanan bir geminin üzerine yallanmasıyla yanarak 1'~1111111111•

Page 5 of 63

248

249

Kötü, dayatmacı, iğrenç ve berbat. Büyüdür benim aklımı başımdan alan, büyü. Onun için sevgili dostlarım, yardımcı olun bu girişimimde bana.

Ki, zekice tartışmalarla Alman Kilisesi'nin rahiplerini şaşırtan 26 Sevgili Musaeus cehenneme indiğinde başına toplanan cinler gibi, Wittenberg'in

gururu olan gençlerin

Akın akın tartışmalarımı ben de,

dinlemeye

gelmelerine

Hayaletleri sayesinde tüm Avrupa'nın 27 Agrippa kadar yetenekli olayım.

neden olan

hayranlığını kazanan

VALDES Faustus, bu kitaplar, senin aklın ve bizim deneyimimiz sayesinde Tüm uluslar bizi aziz ilan edecekler. Amerikan kızılderilileri nasıl İspanyol efendilerine ed i yarlarsa

hizmet

IT,\1 JHTUS i liçbir şeye Cornelius! Ah, ruhumu şenlendirdi

Her öğenin cini üçümüze de öyle hizmet edecek. Biz isteyince aslanlar gibi koruyacaklar bizi; Yanımızda yürüyecekler, mızraklı Alman süvarileri Ya da Lapland devleri şeklinde. Bazen de kadın ya da genç kız şekline girecekler; Aşk Kraliçesi'nin beyaz göğüslerinden Daha güzelolacak havadan farkı olmayan yüzleri. Koca kalyonlar getirecekler Venedik'ten, Amerika'dan da, yaşlı Philip'in hazinesini Yıl be yıl dolduran altın postu." Eğer bilge Faustus vazgeçmezse kararından.

IALDES . yleyse, hemen kimsenin bulunmadığı bir koruya git, Bilge Bacon3o ile Abanus'un31 kitaplarını, Yahudilerin Mezmurlar'ını ve İncil'i yanında götür;32 Daha başka gereken şeyleri Konuşmamız bitmeden sana söyleriz. IlImNELlUS Valdes, önce ona bu sanatta kullanılan sözcükleri öğret; Arkasından, diğer tüm ritüelleri öğrenip Bilgisini tek başına sınayabilir Faustus,

Valdes, sen nasıl kararlıysan yaşamaya Ben de kesin kes kararIıyım bu konuda, Onun için karşı çıkma. yeralu dünyasına '.

indiğinde,

etrafının .

bu!

iIaydi, birkaç sinirbazlik öğretin de, öyle sık bir koruya gidip Bu güzellikleriri hepsine kavuşayım.

FAUSTUS

26Vcrgilius, bu efsanevi ozanm 27 rryla çevrclendiği~i anlatır.

i ıılNELlUS IIOyü ile gerçekleştirilecek mucizeler emin ettirecek sana başka bir şeyle uğraşmamaya. t\serolojide uzman olan, Birkaç dil bilen,29 madenIerden anlayan, BOyü yapmak için gerekli her şeye sahip demektir. lhı yüzden Faustus, hiç kuşku duyma çok ünlü olacağına, Ilu sanattaki ustalığın nedeniyle, Delphi Tapınağı'nı ziyaret edenlerden daha çok ziyaretçin olacağına. ;inler bana denizleri kurutup, ,ı'üm batık gemilerdeki hazineleri getirebileceklerini, l latta atalarımızın toprağın altına sakladıkları Zenginlikleri bulabileceklerini söylüyorlar. yleyse söyle bana Faustus, Başka neye gereksinmemiz olacak?

rahiplerin

ve ozanlann '

ruhla..

Sihirbaz ve buyücu Henry Cornehus Agnppa von Ncrtcsheim (1486-1 535) ruh çagırrna hcccrisiv, 28~eünıoy.dli. . . . '" , Zengınl'ğ' Argonautla"n arudıklan altın post ilc bır tutulan Amerrka, Ispanya Kralr Philip c her y'l vergi ödcrdi.

IJ 1I1111111rl:ı haberleşrnek isteyenlerin Yunanca ve ıbranice bilmeleri gerektiğine inanrlırdı. Ancak, Iıı"NII rıılrlarla haberleşme dili Latineeydi. rlreeuc'in oyunu Fnar Bacon and Friar Baconır: kahraman, olan Roger Bacon (12~4-94), Oxıllmıı'lu hir tilozoftu ve kara büyü~le uğraşnğı söylenirdi. ... .. ırluıro d'Abarıo (1250-1316) oldugu sanılmaktadır. ıtalyan hürnanisti ve hckirni

LI II yıl , ~.nnıa~d~ bir sihirba,; olduğu söylenirdi.. itilirilir", goruşmek nu'nın Incilinin

'çın Faustus'a

başlangıcı

bazı Mczrnur'lar

(özellikle

olan d'Abano'nun

... 2Z.ve 51.) ve Yenı Ahir'te Azız Yuan-

gerekmektedir.

Page 6 of 63

250 251

VALDES İlk olarak, temel bilgileri vereceğim sana; Daha sonra benden bile Usta olacaksın.

FAUSTUS Öyleyse gelin, benimle yemek yiyin; yemekten Konuyu en ince ayrımısına kadar görüşürüz.

sonra

10

i kı" rora

öğrencisi olmanız bunu anlamanız gerektiğini tı_ıımnez; bu nedenle hatanızı kabul edin ve dikkat edin.

Çünkü yatmadan önce neler yapabileceğimi görmek İsıiyıır Bu (Çıkatlat) yüzden, öleceğimi bilsem bile bu gece büyü yapacıı.1!1ı1l

1\ ImS1TELl i

bildiğini söylememiş

miydin?

II. SAHNE (iki ÜNİVERSİTELı giret:) 1. ÜNİVERSİTELı ıır~ım

Faustus'a ne oldu merak ediyorum; sic probo33 diyerek çın çın çınlatırdı üniversiteyi.

1I()~HCınıntanığı şıracı.

2. ÜNİVERSİTELı

IINIVERSİTELl

Birazdan öğreniriz; bak, işte adamı geliyor. (WAGNERgirer.)

Ynni, söylemeyeceksin.

ClNER

1. ÜNİVERSİTELı Hey dostum, efendin nerede?

WAGNER Tanrı bilir.

2. ÜNİVERSİTELı Niye, sen bilmiyor musun?

WAGNER Biliyorum. değil ki. 'Tanrı bilir' demek, 'Ben bilmiyorum'

331şre böylece kan'tl'yorum.

demek

l luyır bayım, söyleyeceğim; ama kalın kafalı olmasaydınız böyle bir soru asla sormazdınız bana. Corpus naturale 34 olduğu için moIıllc 35 değil mi o? Öyleyse neden bana böyle bir soru soruyorsunuz? Ama ağırkanlı, zor kızan, şehvet düşkünü (aşk demek isriyorum) biri olmasam idam sehpasına'" on metreden fazla zor yaklaşırdınız. Yine de bir dahaki mahkemede asılacağınızdan kuşku duymuyorum. İşte, sizi böylece alt ettikten sonra, bir Püritcn tavrı takınıp şöyle konuşmaya başlayacağı mY Gerçekten, sevgili kardeşlerim, efendim, Valdes ve Cornelius'la yemek yiyor; konuşabilse, bu şarap da siz beyefendilere aynı şeyi söyler. Tanrı sizleri korusun, kollasın, kol kanat gersin sizlere, benim sevgili kardeşlerim, benim sevgili kardeşlerim. r','I~'11I'.) :~i )IıAııl hir yaratık. Hıllııı~keı yeteneği var. Yemek odası. WIIHner, Püritcnlerin aşırı derecede

ıı

nazik konuşmalarını

taklit etmeye

başlar.

Page 7 of 63

252 253

1. ÜNIVERSITELI

i. y~c. korkma Faustus, kararlı ol;

Korkarım Faustus, bütün dünyada kötü bir şöhrete ,~ıılıjı bu ikisinin uzman olduğu o lanet olası sanata kaptırrııı kendini.

hüyünün kildir olduğu her şeyi. dei acherontis propitii. Va/eat numen triplex Jehovae! Ignei, , II, tnrreni, aquatici spiritus sa/vete! Orienıis princeps, Belzebub inIili /ıırlmtis monardta, et Demogorgon, propitiamus vos, ut appareat , t/l/Wll Mephastophi/is. Quid tu moraris? Per Jehooam, Gehennam, , "OMt'rmlam aquam quaın nunc spargo: signumque crucis quod nunc Illı' LLL per vota nostra, ipse nunc surgat nobis dicatus Mephastophi1111

IHIII/W

2. ÜNIVERSITELI Tanımadığım bir yabancı bile olsaydı onun adına üZ(J/(lrıl Hadi, gidip Rektör'e haber verelim, bakalım öğütleriyle ( yola getirebilecek mi?

I.'.

lit ii

1. ÜNİVERSİTELI

11\ I'AN girer.)

Olur, ama korkarım, hiçbir şeyonu

yola getiremez.

Iııııı'odiyorum sana, git ve değiştir görüntünü; 11,11111uşak olamayacak kadar çirkinsin. nıı t yaşlı bir Fransisken rahibi olarak gel, IIIı şeycana en çok böyle bir kutsal kılık yaraşır. i AN cıkar.) l ıunlunmm etkili olduğunu görüyorum! klm istemez bu sanatta yetkin olmayı? ijıı Mefistofeles ne de uysal, 1:1. dinler ve alçakgönüllü! I.te böyledir büyürıün, sihirli sözcüklerin gücü. IrIıUStllS,artık sen sihirbazların şahısın, üce Mefistofeles'e söz geçirebiliyorsun. ui» redis, Mephastophi/is,jratris imaginel 42 l'ııdSTOFELES girer.)

2. ÜNİVERSİTELI Yine de elimizden geleni yapalım. rçtkarlar.)

III. SAHNE (FAUSTUS

büyüyapmak için içerigirer.)

FAUSTUS Şimdi yeryüzünün kasvetli gölgesi,38 Islak Orion'u görme arzusuyla, Antarktika'dan gökyüzüne slçramakta,39 Gökyüzünü kara soluğuyla karartmakta şimdi. Fausıus, başla büyünü yapmaya,

I' FIS'l'OFELES FlILlStlIS,ne yapmamı istiyorsun benden?

Dualar edip, adaklar adadığın şeytanların Emirlerine uyup uymadıklarına bak. Şu dairenin içine Yehova'nın adını Tersten ve düzden yazdım; Azizlerin adlarının kısaltmalarını, Göklerdeki her cismin şeklini,

IISTUS llayatım boyunca yanımdan ayrılmamanı, Ister ayı yörüngesinden çıkarmak, Ister dünyayı okyanusun suları altında bırakmak olsun, FaustlIs ne emrederse yerine getirmeni istiyorum.

Gezegenlerin ve burçların sembollerini de koydum; 38Gece. Cinlerin Ortaya çıkmasını bunlarla sağlayacağım.40 ~~ Marlawe,

karanlığın

güney yarıküreden

bastırdlğını

düşünmekte.

Büyücü büyüsüne başlamadan önce yere bir daire çizer ve dairenin içine çeşitli şekil/cr çizen" ve dairenin içinde kaldığı ve daire de bozulmadığı sürece hiçbir kötü ruhun ona zarar veremeye ceğine inanılrrdı.

tl

"~lıl1l1dıı

ıilııılinil, 1111,

olsun Acheron'un tanrıları. Yok olsun Ychova'run ruhu. Hoşgeldiniz ateş, hava, su ve ruhları. Ah, Doğunun hükümdan. yanan cehennem in efendisi, Bclzcbub ve Dcmogor-

KI~c yalvarıyoruz

ı lııllun"",

~LI

Mefistofcles'in

ortaya çıkıp yükselmesi

için. Ne bekliyorsunuz? Yehova, adına, göstersin kendini

scrpriğim kutsal su, şu yaptığım haç işareti ve yeminlerimiz

fI.IlllI"lUfclcs ve boyun eğsin emir/erimize. Mufl"ıofclcs, neden bir rahip kılığında gelmiyorsun?

Page 8 of 63

254 MEFİSTOFELES Ben yüce Lucifer'in hizmetindeyim, Onun rızası olmaksızın senin emrine giremem; Bizler onun buyurduğundan fazlasını yapamayız. FAUSTUS Bana görünmeni

o emretmedi

mi sana?

I'OFELES 'I Faustus, Tanrı da çok severdi onu.

MEFİSTOFELES Hayır, kendi arzumla geldim

buraya. I'IIS !'old, nasıloluyor

FAUSTUS Sihirli

sözlerim

getirmedi

Evet ama sadece per accidens.

Oluyor?

I' İlıiri ve küstahlığı yüzünden 'I'unn onu cennetten attı.

43

Tanrı adını boş yere ağzına aldığını,

i111'1 'US

Kutsal kitabı ve kUrtarıcısı İsa'yı yadsıdığını

duyarsak Uçar geliriz onun yüce ruhunu elde etmek umuduyla. Kendisini lanetlenme tehlikesiyle karşı karşıya bırakan Yöntemlere başvurmadıkça gelmeyiz.

Peki, Lucifer'le yaşayan sizler kimsiniz? IIı.FISTOFELES Lucifer'le birlikte gözden düşen, Tanrımıza karşı Lucifer'le birlikte ayaklanan, Lucifer'le birlikte sonsuza değin lanerlenen bahtsız

Onun için, en kestirme yoldan büyü yapmanın yolu, Açık açık Üçleme'yi44 yadsımak, Cehennemin

hükümdarına

yürekten

dua etmektir.

ruhlarız.

FAUSTUS

IISTUS

Faustus da böyle yaptı zaten ve inanıyor yürekten Belzebub'dan başka tanrı Olmadığına. Kendini ona adıyor Faustus.

ezanızı nerede çekiyorsunuz? IIW1STOFELES Cehennemde.

Lanetlenme düşüncesi onu korkutmuyor. Cehennemle cennetin farkı yok onun için; Onun ruhu eski filozoflarla45 birlikte.

Fi\USTUS Nasıloluyor

Ama bir yana bırakalım, insanların ruhu gibi önemsiz şeyleri; Söyle bana, kimdir efendin LUcifer?

rvı EFlsTOFELES

Oğul (İsa), Kutsal Ruh.

AHimden sonra günahkarların yanlık öncesi filozoflar.

cezalandırıld'ğ'

da cehennemde

değilsin şimdi?

Burası da cehennem, çıkmış değilim oradan. Sanıyor musun ki, Tanrı'nın yüzünü gören, Cennetin sonsuz zevklerinden tadan ben, Bu sonsuz mutluluktan yoksun kaldığım için

43 44 Dolaylı olarak. 45 ~aba (Tanrı).

hükümdarı

IQ, LY'I'OFELES

MEFİSTOFELES Birisinin

da şeytanların

mi seni buraya? Konuş!

bir dünya olduğu düşüncesine

inanmayan

Hıristi.

Page 9 of 63

257 256 On bin cehennem azabı çekmiyorumf'l" Ah Faustus, titreyen ruhuma dehşet salan Bu anlamsız soruları bırak. FAUSTUS Ne! Yüce Mefistofeles cennetin zevklerinden yoksun kaldı diye Bu kadar çok mu üzülüyor? Faustus'tan öğren erkekçe yiğitliği, Bir daha da asla elde edemeyeceğin zevkleri önemsemc. Faustus'un Tanrı'yı inkar ederek Kendisini sonsuz ölüme mahkum ettiğini gördün; Eğer Faustus'a yirmi dört yıl süre verir, Zevk-ü sefa içinde yaşamasını sağlar, Ne istersem bana vermen, Öğrenmek istediğim her şeyi söylemen, Düşmanlarımı öldürmen, dostlarıma yardım etmen, Her arzumu yerine getirmen için Seni bana uşak yaparsa Ruhumu kendisine sunacağım. Git, geri dön yüce Lucifer'e, Geceyarısı da çalışma odama gel Bildir bana efendin ne diyor. MEFİSTOFELES Peki, Faustus. (Çıkar.)

FAUSTUS Gökteki yıldızlar kadar çok ruhum. olsaydı, Verirdim hepsini de Mefistofeles'e. Onun sayesinde dünyanın hükümdarı olacağım, Okyanusu ordularımla geçmek için Gökyüzüne bir köprü kuracağım.V Afrika kıyılarını çevreleyen dağları birleştirip İspanya'nın bir parçası yapacağım o topraklaru'" Her ikisini de krallığımın bir parçası haline getireceğim. :~ Caxton, eehennemin sadece bir yer değil aynı zamanda da bir ruh durumu olduğunu söyler. 48 Faustus, gemileriyle bir köprü kurarak Çanakkale Boğazr'nı ~eçen Kserkses'e öykünmektc. Ccbclitarık Boğazı'mn her iki yakasındaki dağlar birleştirilirsc iki kıta birlcşcccktir.

hııpıırator ve Alman prensieri lIııııim iznimle ya§ayacaklar. IMıctlil1;imielde ettiğime göre, \t'fistofeles geri gelene kadar I/,nine boyuna dü§üneyim bu sanatı.

ii)

IV. SAHNE N II R ve SOYTARI girer.) NER 'tey çocuk, buraya gel! 'TARI Ne, çocuk mu! Şuna bak, çocukmu§! Eminim benim gibi keçi u akallı çok çocuk görmü§sündür sen. çocukm §, hahl INER Dostum, söyle bakalım, gelirin var mı senin? 49 TARI Var; giderim de var, gördüğün gibi.

ıNER Vah zavallı sefil; bak, fakirlik nasıl da alayediyor çıplaklığıyla! Bu rezil işsiz, o kadar da aç ki, eminim, çiğ de olsa, Bir kuzu buduna ruhunu §eytana satar. ( )Y'l'ARI Ne! Çiğ de olsa bir kuzu buduna ruhumu mu satar mı§ım? Hayır sevgili dostum, Meryem Ana üzerine yemin ederim ki, bu kadar ağır bir bedel ödeyeceksem, budun iyi kızarmış ve sosianmış olmasını isterim.

1'1 "ııyın"

llzerinden

parça parça dökülen

elbiselerini

göstermektedir.

Page 10 of 63

258 259

WAGNER Benim uşağım olur musun? Sana Qui mihi discipu/us davranıflm.

50

gibi

IIllıniyor musun? Fransız altını.

SOYTARI Ne? Şiir söyleyerek

l'ARl

mi?

dıa, sadece adı var Fransız altınının; İngiliz meteliğinden I'arkı yok onun!" Ne yapacağım ben bunlarla?

WAGNER Hayır dostum, altın ve gümüş işlemeli ipekler ve bit tozuyııı,

Vay vay, bit tozu ha! Babandan sana bundan başka şey kalmadIğını biliyordum zaten. Seni ondan yoksun bırakmayı hiç istemem doğrusu. WAGNER

iI\"I'ARI II ayır, hayır, al güldenlerini.

tiNER

Dostum, bit tozu diyorum.

Vaııa almam.

SOYTARI

ıIY'i'ARI

Haa, anladım, bit tozu! Senin uşağın olursam eğer, ben de bitleneceğim demektir.

Valla billa alacaksın.

ONER Tanıksınız.V altınlan ona verdim.

WAGNER Uşağım olsan da olmasan da bitleneceksin. Dostum, şimdi bırak dalga geçmeyi de, yedi yıllığına uşağım ol hemen, yoksa Üstündeki tüm bitleri cine çeviririm, seni paramparça ederler. SOYTARI

()YTARI Tanıksınız,

ben de sana geri verdim onları.

WA NER

Dinle beni; boş yere uğraşma, cin çarpmışa döndürdüler beni zaten. Kahretsin, sanki etirn ve kanım için para ödemişler gibi keyif çatıyorlar üzerimde.

Eh, öyleyse ben de iki cin çağınnm götürmeleri için. Baliol, Beleher!

seni hemen buradan

n()YTARI

WAGNER

Gelirse gelsin senin Baliol'la Beleher; ben de öyle bir dayak atanm ki onlara, şeytan olduklanndan beri hiç böyle dayak yememişlerdir! Diyelim ki, bir tanesini öldürdüm onlardan, ne der insanlar? 'Şuradaki bol pantolonlu yakışıklı adamı görüyor musun? İşte şeytanı o öldürdü!' derler. Sonra da bütün mahalle 'Şeytan öldüren' der bana.

Dostum, dinle beni, al şu guldenleri. SOYTARI Gülden mi? O da kim?

olan sen.' Bir öğretmen olan William Lily'nin Latince yaşayarı hemen herkesin bu şiiri bilmesi beklenir.

NER Şimdi dostum, şeytan nerede ve ne zaman isterse gelip seni ılacak: artık bir saatin kaldı.

SOYTARI

50 'Öğrencim döneminde

1ll'mR

şiirinin açılış

dizesi.

Mar/owc ~~ O dönemde Fransız alnmrun sahtesi çok yaygınm,~. , Wagrıer, izleyleilere seslenmekte ve onları oyunun içine çekmektedir.

Page 11 of 63

260

261

(/ki ŞEYTAN girer. SOYTARI bağırarak oraya buraya koşar.) WAGNER Baliol, Beleher, gidin! (ŞEYTANLAR çıkar.) SOYTARI

i '''HI ıuuu tanrım, yine yanm yamalak Felemenkçesiyle konuşmaya II'i~hıdıl Neyse, ardından gidip ona uşaklık edeyim. Elden ne

Gittiler mi? Kahrolasıcalar! Upuzun tırnakları vardı. Biri biri dişiydi. Onları nasıl ayıracağını öğreteyim sana: Erkek tanıarın boynuzları olur; bütün dişi şeytanlar da keçi ayaklıdı

f'.I

1I1'~

WAGNER Dostum, beni takip et.

v. SAHNE

SOYTARI Dinle beni, uşağın olursam, Banyo ile Balkon'u çağırmasını

öğrerir misin bana?

i ııı' l'llS çalışma odasına girer.)

'I'IIS

WAGNER Sana istediğin kılığa girmesini öğretirim; köpek, kedi, fare, sıçan ya da herhangi bir kılığa. SOYTARI Ne! Bir Hıristiyan'ı köpek, kedi, fare ya da sıçana dönüştürm ha! Hayır, bayım hayır, eğer beni bir başka şekle dönüştüre sen küçük, cici, ZJp zıp zıplayan bir pire yap ki, kah buraya, k oraya, her yere girebileyim. Ah, o güzel dilberlerin bacak aralıırı nı gıdıklarım! Valla, içlerine girerim onların. WAGNER Haydi dostum, gel. SOYTARI Wagner, dinle beni ... WAGNER Baliol, Beleher!

artık kesin kes larıetlerıdin;

Huhunun

kurtulması mümkün değiL. ylcyse Tanrı'yı ve 'cenneti düşünmenin ne yararı var? Ilıruk böyle aptalca düşünceleri ve umutsuzluğu. 'I'anrıdarı umudunu kes, Belzebub'a güven. Artık geri dönme. Hayır Faustus, kararlı oL. Neden durabiliyorsun? Kulağıma bir ses geliyor: 'Vazgeç bu büyüden, tekrar Tann'ya dön!' diyor. I':vct, Faustus tekrar Tanrı'ya dönecek. Tanrı'ya mı? O seni sevmiyor. Senin inandığın Tanrı nefsindir, TUm benliğinle bağlısın Belzebub'a. nun adına bir mihrap, bir de kilise dikeceğim, Yeni doğmuş bebeklerin ılık kanını sunacağım. IIt:LEK ve ŞEYTAN girer.) Iır.LEK evgili Faustus, bırak bu iğrenç sanatı.

SOYTARI Aman Tanrım!

FIlIISCUS,

Efendim, yalvarırım uyut Banyo'yla Balkon'u.

1't\IJSTUS Pişmanlık, dua, tövbe. Nedir ki, bunlar?

ıAyı,le

izlcrirnc basacak gibi.

Page 12 of 63

263

262 MELEK Onlar sayesinde cennete

IlfI'I'US i)ur Mefıstofeles, söyle bana, ıtuhum efendinin ne işine yarayacak?

ulaşabilirsin.

ŞEYTAN . İnananları çılgına çeviren, deli saçması yanılsamalardır. MELEK Sevgili Faustus, düşün cenneti, cennette

bulunan şeyleri.

ŞEYTAN. Hayır Faustus, şan şerefi düşün, zenginliği düşün.

(Çıkarlar) FAUSTUS Zenginlik! Mefistofeles bana yardım edince Emden vilayetinirr'" valisi ben olacağım. Faustus, hangi tanrı sana zarar verebilir? Güvencedesin, Artık korkmana gerek yok. Gel Mefistofeles, Güzel haberler getir yüce Lucifer'den. Geceyarısı olmadı mı? Gel Mefistofeles, Veni, oeni, Mephastophile. (MEFİSTOFELES girer) Söyle bana, efendin Lucifer ne diyor?

I'FISTOFELES 'Jıkesini genişletecek. IISTUS Bu yüzden mi bizi ayartmaya çalışıyor?

ss

IICFISTOFELES

olamen miserts soaos habuisse doloris.

lıi\USTUS Başkalarına acı çektiren sizler de acı çekiyor musunuz? I\<:FlSTOFELES İnsanların ruhlarının çektikleri acılar kadar. Söyle bana Faustus, ruhunu verecek misin bana? O zaman kölen olup hizmet edeceğim, Düşünebileceğinden fazlasını vereceğim Ft\USTUS Evet Mefistofeles,

sana.

ruhumu veriyorum sana,

MEFlSTOFELES Öyleyse korkmadan kolunu kes, Ve ruhunu ada ki, o gün geldiğinde Yüce Lucifer ruhunun kendisinin olduğunu

MEFİSTOFELES Hizmetimi ruhuyla satın alırsa Yaşadığı sürece Faustus'un hizmetkarı olacağımı.

söylesin.

Ve sen de, yüce Lucifer kadar yüce olasın.

FAUSTUS Faustus ruhunu çoktan gözden çıkardı. M'EFİSTOFELES Ama Faustus, ruhunu resmen verrnelisin, Kanınla bir senet imzalamalısın; Çünkü yüce Lucifer bu teminatı istiyor, Vermezsen, cehenneme geri döneceğim.

FAUSTUS lşte Mefıstofeles, sana duyduğum sevgiyle Kolumu yaralıyorum ve kendi kanımı akıtarak, Ruhumun, sonsuz gecenin efendisi ve başkomutanı Yüce Lucifer'in

olduğunu

tasdik ediyorum.

Bak, işte kolumdan kan damlıyor; Dileğimin yerine gelmesi için uygun bir adak olarak kabul et onu,

54 Erns lrmağı ağzındaki

liman kenti. O dönemlerde

Ingiltere

ile çok büyük bir ticareti varmış.

ss Başkalarının

acı çektiğini

görmeleri

acı çekenlere

teselli verir.

Page 13 of 63

264 265

MEFISTOFELES Ama Faustus, bunu bir senet haline getirmelisin. FAUSTUS Peki, öyle yapayım; Mefistofeles, Kanım donuyor, yazamıyorum.

I,,,'

ııçıkça görüyorum, şurada yazıyor: lIolııo,juge! Ama Faustus kaçmayacak.

I' l'l'l'OFELES

MEFISTOFELES (Çıkar.)Bir ateş getireyim, ısınınca hemen akar. FAUSTUS Kanımın donması ne anlama geliyor acaba? Senedi imzalamamı istemiyor mu? Neden akmıyor? Aksa da gene yazsam. 'Faustus ruhunu sana veriyor' Ah, işte burada durdul Neden vermeyecek mişsinI Ruh senin ruhun değil mi? Öyleyse yeniden yaz: 'Faustus ruhunu sana veriyor.' (MEFISTOFELES birmangal ateşlegirer.)

t luu cglendirmek için bir şeyler getireyim. 11.1 IH'I'OFELES çıkar ve ŞEYTANLAR'la tekrargirer. i ANLAR, FAUSTUS'a taçlar ve değerli elbiselerverirler, ,I/w/dr ve çıkarlar.)

IIH/I'L) Mcfistofeles,

söyle, bu gösterinin

amacı ne?

IIlilsTOFELES l liçbir amacı yok Faustus, seni eğlendirmek, BOyünün nelere kadir olduğunu göstermekten \ISTUS 'anım istediğinde

başka.

ben de cin çağırabilir miyim?

MEFISTOFELES Al sana ateş; haydi Faustus, kolunun

Üstüne tut.

1Itl/ISTOFELES Evet Faustus: hatta bunlardan

da büyük şeyler.yapabilirsin.

FAUSTUS Işte, kan tekrar akmaya başladı; Artık hemen bitiririm bu işi. MEFISTOFELES . Ah, neler yapmam, onun ruhunu elde etmek için! FAUSTUS Consummatum est,.56senet yazıldı. Faustus ruhunu Lucifer'e sattı. Peki, kolumdaki bu yazı da ne? 57 Homo,!uge. Nereye kaçayım? Eğer Tanrı'ya giaersen seni cehenneme Gözlerim yanılıyor; burada yazı yok.

~~ Bitti. Bu, aynı zamanda Insanoğlu, kaç.

İsa'nın son sözleridir.

IlsTUS Öyleyse, bin .ruh vermeye değer! Mefistofeles, şu kağıdı al, Ruhumun ve bedenimin senedi . Ama koşulurn var, Anlaştığımız her şeyi yapacaksın. MEFlSTOFELES Faustus, verdiğim tüm sözleri yerine getireceğime Cehennem ve Lucifer üzerine yemin ederim.

atar;

FAUSTUS Okuyayım da dinle. Aşağıdaki koşullara göre: Bir, Faustus, hem biçim hem de özde ruh olacak. Iki, Mefistofeles, F austus'un uşağı olacak, ona hizmet edecek. Üç, Faustus ne isterse, Mefistofeles yapacak ya da getirecek. Dört, Mefistofeles, Faustus'un odasında ve evinde gorünme» olacak. Son olarak, yukarıda adı geçen John Faustus'a her zaman onun dile-

Page 14 of 63

266 267 diği kılıkta görünecek. Ben, Wittenberg'li doktor John F austus, /iN şullarla hem bedenimi hem ruhumu, Doğunun Hükümdan LUClj,." o"u" e/çisi Mifistofeles'e venYorum. Yirmi dört yıllık Süre S01ll1" ğinde, yukanda yazılı olan koşu/lar ılılal edilmemııse, onlara, ,/1 F austus 'U" bedeninı; ruhunu, etinı; kanını veya ma/lannı, her "'" ise/er oraya gö"lürmeyetkisi veriyorum.

MEFlSTOFELES Söyle Faustus, bu senin senedin mi?

rı LS i Iiıydi canım sen de, bence cehennem

sadece bir masaL.

IIH'I'()FELES I'eki, sen öyle düşün, yaşayınca fikrini değiştirirsin. Ilı!,1 'u Niçin? O zaman gelince Faustus'un cehenneme ıI(ı~Onüyorsun?

gideceğini

mi

FAUSTUS Evet, al; şeytan hayrını göstersin sana onun. MEFlSTOFELES

usrus

Faustus, şimdi ne istiyorsan sor. FAUSTUS

lı:vet, bedenimi de verdim; peki, ne olmuş yani? bu hayat sona erince acı çekeceğini DUşünecek kadar aptalolduğunu mu sanıyorsun? i lah, bunlar boş şeyler, kocakarı masalları.

Hen, Faustus'un,

Önce sana cehennem hakkında sorular soracağım. Söyle, insanların cehennem dedikleri yer nerede? MEFlSTOFELES Cennetin

iWIS'I'OFELES 'ı 'ııbii, zorunlu olarak; IMfe,ruhunu Lucifer'e verdiğini gösteren senet burada.

mFISTOFELES Faustus, ben bunun tersini kanıtlayan bir örneğim; Ben lanetlendirn ve şu anda da cehennemdeyim.

altında.

FAUSTUS Tamam da, tam olarak nerede? MEFlSTOFELES Bu öğelerins8 tam ortasında, Sonsuza değin yaşayıp işkence çektiğimiz yerde. Cehennemin sınırları yoktur; belli bir yer değildir orası. Çünkü biz neredeysek cehennem oradadır; Cehennem neredeyse biz de hep orada olmak zorundayız. Kısacası, tüm dünya yok olduğunda, Tüm yaratıklar arındığında, Cennet olmayan her yer cehennem

58 Ayın altındaki,

ateş, hava, toprak ve su'dan oluşan dünyanın

olacak.

tanı Ortasında.

l'AtlHTUS Ne, şu anda cehennemde misin? Hayır; eğer burası cehennemse, severek lanetlenmeye hazırım! Böyle yürüyüp, tartışarak .... Neyse, bunları bırakalım şimdi; evleneceğim bir kadın bul bana, Almanya'nın en güzel kızını; çünkü kanım kaynıyor, oyrıaşmak istiyorum, aşka susadım, kadınsız yaşayarnam ben.

rvı lı:F1STOFELES Ne! Kadın mı! Faustus, rica ederim kadın lafı etme. FAUSTUS Hayır, sevgili Mefistofeles, kadın istiyorum.

bir kadın getir bana;

MıwrSTOFELES Pekala; bir tane bulacağım sana; otur şurada ben gelene kadar. Bir kadın getireceğim sana şeytan hakkı için; Page 15 of 63

268 (Çıkar ve kadın kılığına girmı{ bir ŞEYTAN'la dır.)

269 girer. Fişekler pal/ıııı

MEFISTOFELES Söyle Faustus, sevdin mi karını? FAUSTUS Lanet olsun onun gibi ateşli bir orospuya! MEFISTOFELES Faustus, evlilik önemsiz bir törendir; Beni seviyorsan eğer, evliliği düşünme bir daha. Sana en güzel fahişeleri bulacağım, Her sabah yatağına getireceğim onları. Isfer Penelope kadar iffetli59 Ister Saba Melikesi kadar akıllı60 Ya da gözden düşmeden önceki Lucifer kadar parlak olsun, Gözlerini en çok okşayana yüreğin sahip olacak. Dur; şu kitabı al, iyice oku; Bu dizeleri tekrarlarsan altın elde edersin. Yere şu daireyi çizersen Hortumlar, fırtınalar, şimşekler ve gök gürültüleri yaratırsın. Şunu inanarak üç kez kendi kendine söyle, Dilediğin her şeyi yapmaya hazır, Zırhlı askerler çıkar ortaya. FAUSTUS Teşekkürler Mefıstofeles, yine de, tüm büyüleri, sihirli sözcü] leri içeren, canım istediğindecin çağırmamı sağlayacak bir kita bırn olmasını yeğlerim. . MEFISTOFELES Al, hepsi bu kitapta var. (Kitapta gösterir.)

II~"'I'US ınılryorsunl

ııWISTOFELES i Iayır, doğru söylüyorum. A II,//llfl gösterir.)

usrus ökleri görünce pişman olup, Sana lanet ediyorum alçak Mefıstofeles; ünkü beni oradaki zevklerden sen yoksun bıraktın.

IIWISTOFELES Niye Faustus? Sen cennetin çok muhteşem bir yer olduğunu mu sanıyorsun? Emin ol, ne senin Ne de yeryüzünde yaşayan herhangi bir kimsenin yarısı kadar bile güzel değiL.

l'AlISTUS Bunu nasıl kanıtlayabilirsin?

~6

üdisseus'un

Saba Melikesi,

kan"

Penelope,

kocasma sadakatiyle

Sultan Süleyman'a

MEFİSTOFELES

ünıü.dür.

Zor sorular sorarak ak,l/, bir kad,n olduğunu

gösterir.

Cennet insan için yaratıldığı için insanoğlu daha muhteşemdir.

Page 16 of 63

270

271

FAUSTUS Insan için yaratıldıysa benim için yaratılmış demektir. Büyücülükten vazgeçip tövbekıır olacağım. (MELEK ve ŞEYTAN girer.)

lylrlYMC neden öleyim ya da sefil bir insan gibi umutsuzluğa ıllI,lyiın? ',-mırıını verdim! Faustus asla tövbe etmeyecek. 11,lylli Mefistofeles, yeniden tartışalım, I\ıurısal astrolojiyi konuşalım.P" Ilylı.ı bana, ayın ötesinde çok göksel cisim var mı? 1'lIın bu göksel cisimler, merkezdeki yeryüzünde olduğu gibi, l'ok bir küre mi oluşturuyor?

MELEK Faustus, tövbe et; Tanrı seni hala bağışlayabilir. ŞEYTAN Sen bir cinsin, Tanrı seni bağışlamaz.

IH'I'OFELES lı'1I1IStus,küreler de öğeler gibidir;65 lllri digerinin içindedir. l lepsi de tek bir eksen etrafında döner, Faustus; ır.ltscnin son bulduğu yere de dünyanın kutbu denir; "tım, Mars ve jupiter de gezegendirler.

FAUSTUS Bir cin olduğumu kim fıSıldıyor kulağıma? Şeytan bile olsam Tanrı beni bağışlar. Evet, tövbekar olursam, Tanrı bağışlayacaktır

beni.

ŞEYTAN Evet ama Faustus asla tövbekar olmayacak. (MELEK ve ŞEYTAN çıkar.)

IIH'I'U SIJyle, tüm gezegenlerin tek bir hareketi mi var? Hem situ hem de tempore 66midirler?

FAUSTUS Yüreğim o kadar taşlaştı ki, pişman olduğumu söyleyemiyorum!

ılWIHTOFELES i Tepsi de dünyanın kutupları üzerinde doğudan batıya doğru yirmi dört saatte dönerler. Aneak burçların kutuplarında hareketleri değişiktir.

Kunuluş, inanç ya da cennet der demez Kulaklarımda yankılanan korkunç gürültüler 'Faustus, sen lanetlendin' diyor bana; sonra da kılıçlar, bıçaklar,

IIHTUS lIıh! Bu basit şeyleri Wagner bile bilir! Mefistofeles'in daha büyük marifeti yok mu? Kim bilmez gezegenlerin iki türlü hareketi olduğunu? .Birincisi bir tam günde tamamlanır. İkincisi de şöyledir:

Zehirler, silahlar, ipler, zehirli çelikler Konuluyor önüme kendimi öldürmem için. Tatlı zevkler derin umutsuzluğumu yok etmese Çoktan öldürürdüm kendimi. Ben sağlamadım mı kör Homeros'un 61 Iskender'in aşkını, Oinone'nin ölümünü62 anlatmasını? Güzel arpının akılları baştan alan sesiyle63 Thebai'nin surlarını inşa eden, Şarkı söylemedi :~ P"mo,'." .".

mi bana Mefistofeles'le

P""o Hom~m'."m,.,

.

ki, canlanıp

Thebai'nin

küresiydi. Marlowe, dokuz küre olduğunu kabul edeettiren 'ilk hareket eden' (Primium Mobile) ile bir tut-

i ~ııııııııır. Bu durumda dokuzuncu küre hareketsiz gök 'tanrı katı' (the empyreal orb) olmaktadır. i l'llıl~liIS, ayın ötesindeki kürelerin sayısı hakkında bilgi ister ve bir top oluşturup oluşturrnadıkla-

ad. •

arpmı duyan taşlar o kadar etkilenir/cr

lIIlIIII) ya da hareket etmeyen yıldızların ııık, IILIsekizinci küreyi, her şeyi hareket

birlikte?

Parıs. Helcn ıle karşılaşmadan bnce Oınone'ye aşık olur. Troya savaşında 63ne'nin ayakları dibinde ölür. Genç kadın da canına kıyar. Amphion'un

'" Ilı"lıımyus'un sistemine göre, evren iç içe geçmiş kürelerden oluşmaktaydı ve en ortada da dünyıl bulunmaktaydı. Dünyadan sonra ayın küresi ve onun ötesinde de altı gezegenin (Merkür, VıııllIK, Güneş, Mars, lupiter ve Satürn) küreleri bulunmaktaydı. Sekizincisi, Gök kubbe (firma-

yaralanan

,

Paris, Oıno.

sur/arını olUşturur/ar.

IIIlI Hıırıır. Mcfistofcles, dört öğenin birbirlerini çevreledikleri gibi (toprak suyla, su havayla, hava Iılu,le çevrili) her kürenin de bir sonraki küreyle çevrelerıdiğini söyler. Hepsi de tek bir eksen /i ııııııfında dönmektedir. 11'1'lIm ~czegenlcr, aynı hızla, aynı yöne doğru mu hareket

ederler?

Illlıılerin iki hareketi olduğunu söyleyerek yanıt verir: Bir tekerleğin ALu döndüğü yönün ters istikametinde yürümesi gibi.

Mefistofeles, üzerindeki

bu soruya gezesineğin

tekcrle-

Page 17 of 63

272

273

Satürn'ünki otuz; Iupiter'inki on iki; Mars'ınki dört; Go" Venus ve Merkür'ünki bir yılda; ayınki ise, yirmi sekiz iLLi tamamlanır. Hah, bunları üniversİteye yeni girenlere (L~r Söyle bakalım, her kürenin bir meleği ya da intelligellli"'", var mı?

i ll.,

Iıııdı>, her şeyi söyleyeceği n anlaşmada yazmıyor mu? II lFELES ll, uma kraliyetimize iliNillS,

MEFlSTOFELES Evet, var.

sen cehennemi

ters düşmeyen şeyleri, bu düşüyor. düşün; çünkü lanetlendin sen.

dünyayı yaratan Tanrı'yı düşün.

FAUSTUS Kaç yıldız ya da küre var?68 MEFİSTOFELES Dokuz: Yedi gezegen, gök kubbe ve tanrı katı.69

1'\LS l'rki, lanet olası ruh, defol git çirkin cehenneme.

FAUSTUS Peki, şu soruma yanıt ver: Neden birleşme, uzaklaşma, yaklaşma, tutulma her yıl aynı tarihte olmuyor da, bu süreler bazı yıllar daha fazla, bazı yıllar daha az oluyor? MEFİSTOFELES

Per inaequalem motum respea« totius.7o

neden olan. :ok geç değil mi artık? !hl ,I':Kve ŞEYTAN girer.)

Cok geç.

Tamam, sorumun yanıtını aldım. Söyle dünyayı kim yarattı?

!ltLıı:I< Asla geç değildir; yeter ki Faustus tövbe etsin.

MEFİSTOFELES Söylemem.

'I'AN Tövbe edersen şeytanlar seni parçalar.

FAUSTUS söyle.

II~LEK

Tövbe et; senin kılına bile dokunamazlar.

MEFlSTOFELES

amYTAN

Kızdırma beni, söylemeyeceğim.

67 Eflatun'un ileri sürdüğü ve ortaçağda geliştirilen kurama tia' olan tanrısal bir ruh tarafmdan yönetilmektedir. 69 Faustus ilk sorusunu yineJer.

68

acıyla kıvranan ruhunun lanetlenmesine

"I'AN

FAUSTUS

Sevgili Mefıstofeles,

Hı'l\sin Faustus'un

göre, her gezegen,

Aristo sekiz olduğunu söyler ama Kilise Babaları buna 'tanrı kan'nı (empyreal 70 mişlerdir. Tanrı katı, hareket etmez ve çok parlak, delip geçen bir ışık saçar. Bütüne göre düzensiz olan hareketlerinden dolayı.

ortak adı 'intelJigen

heavens)

da ek le.

ve MELEK çıkar.)

lıAUSTUS Ah lsa, Kurtarıcım benim, Umudunu yitirmiş Faustus'un acı çeken ruhunu kurtar. l.ııeIFER, BELZEBUB ve MEFlSTOFELESgirer.)

Page 18 of 63

27-ı1 275

LUCIFER lsa ruhunu kUrtaramaz; çünkü o doğrudur. Benden başka kimse söz sahibi değil ruhun üzerinde. FAUSTUS

i (ii JIMCÜL

GÜNAH girer.) , ,ııı~tııs, ne olduklarını ve huylarını sor onlara ..

Ah, böyle korkunç görünen sen, kimsin? LUCIFER Ben Lucifer'im. FAUSTUS

Bu da cehennem in diğer efendisi.

Ilı

gururum. Anam babam var demeyi hakaret sayarım kendiOvidius'un piresi gibiyimdir ben. Her kovuğuna girerim ıı~/llaların; bazen bir peruka olur konarım başına ya da bir tüy i IplIzc olur öperim dudaklarını. Daha neler neler yaparım! Pöf, Iııı koku da ne! Bir kelime daha etmem yerleri parfümlemez, Ihdı scrrnezseniz, 1\

lIIlI,

Ah Faustus, ruhunu almaya gelmişler! LUCIFER Bizi kızdırdığını

II'

söylemeye geldik sana.

Sözünde durmayarak lsa'nın adını alıyorsun ağzına; Tanrı'yı düşünmemelisin; şeytanı düşün; Anasını düşün şeytanın. FAUSTUS

r /i )%1 ıÜLÜK

Bir daha yapmam; bağışlayın beni; Faustus gözlerini cennete

bir daha çevirmeyeceğine,

Tanrı'nınediyor. adını asla anmayacağına, yemin

ona asla yakarmayacaguııı

Kutsal Kitaplarını yakacağım, rahiplerini Kiliselerini cinlerime yıktıracağım.

öldüreceğim,

1/11'l'li lçüncü,

LUCIFER Böyle yaparsan biz de seni memnun ederiz Faustus; seni birn" eğlendirmek için cehennemden geldik. Otur ve gerçek biçiıııl riyle görünecek Yedi Ölümcül Günahı izle. FAUSTUS Yaratıldığı ilk gün Adem'in cennetten verecek bu gösteri bana.

~gözlülüktür benim adım. Eski bir deri kese içinde yaşlı bir 1'lIl1ridünyaya getirdi beni. Dileklerim yerine getirilecek olsa, lıururun, içindeki tüm insanlarla altına dönüştürülmesini isterdim; kilitlerdim hepinizi güzelim kasama. Ah benim güzel altınlıırımI

aldığı zevk kadar zevl

. LUCIFER Ağzına alma Cennet ve Yaradılış sözcüklerini; sadece şu gn~ı riyi izle. Şeytanın adından başka söz alma ağzına. lçeri geliıı,

sen nesin?

, I, i~ Ilen Öfke'yim. Ne anam ne de babam var. Daha yarım saatlik hile olmamışken bir aslanın ağzından fırladım, o zamandan beri de, şu kılıçlarIa dünyada, bir o yana bir bu yana koşturuyorum. Kavga edecek kimse bulamayınca da kendimi yaralıyorum. Cehennemde doğdum ben ... Dikkat edin, içinizden biriniz babam olabilirsiniz.71

\I~fI'US Sen kimsin, dördüncü?

i r/lhıı, lıleyicilere

hitap etmektedir.

Page 19 of 63

276 KISKANÇLIK

277

Adım Kıskançlık. Bir baca temizleyicisiyle istiridye sarıırı , dından olmayım. Okuma bilmem; onun için de tüm Itir yakılmasını isterim. Zayıflarım, başkalarının yediğini ~ii Ah, keşke bir kıtlık kasıp kavursa dünyayı, herkes öLse:ci tek başıma yaşasam; işte o zaman görürsün nasıl şişnıııııl Ne! Sen otururken ben ayakta mı duracağım? İn aşağı, (11\, FAUSTUS

osma, yedinci ve sonuncu, sen nesin?

liiir 11,,11 mi, bayım? Iki parmak çiğ eti, bir kangal kurutulmuş

,hillyu yeğlerim ben.73 Adımın ilk harfi de Şehvet'le

Defol, kıskanç kerata! Beşinci, sen nesin?

ehenneme,

başlar.

cehenneme!

OBURLUK Kim? Ben mi, bayım? Benim adım Oburluk. Anam babum benim; bıraktıkları miras da kıt kanaat yetişiyor; Gündo 1111 Otuz öğün yemek yiyip, on kez de atıştırabiliyorum; zar Zor ver bana. Ailem de soyludur ha; büyükbabam domuz pasıırııı büyükannem de bir fıçı kırmızı şaraptl. Vaftiz babalarım i.~t',, ter Tuzıu Ringa ve Martin Salamura Et'ti. Ah, ya vaftiz IILI Şen şakrak bir kadındı! Köyde kentte herkes severdi onu, Bayan Margery Mart Birası'ydI. 72 Faustus, öğrehdiğine gOı yurnu sopumu, davet edecek misin beni akşam yemeğine? FAUSTUS Hayır, seni asılmış görmeyi yeğlerim. Yiyip bitirirsin tüm yiyeceklerimi. OBURLUK

1'LIS lı, bir cehennemi görüp geri gelebilsem, ulurdum o zaman!

nasıl da mutlu

Ilı gH /Iröccksin; geceyarısı seni aldıracağım. Bu arada, al şu kitabı, yl~\ö okuyup öğrenirsen, dilediğin şekle sokabilirsin kendini.

Öyleyse şeytan alsın canını.

'I'IIS

FAUSTUS

:ok teşekkürler yüce Lucifer; gözüm gibi bakacağırn ona.

Oburluk, asıl sen geber. Altıncı, sen nesin? TEMBELLlK

l losca kal Faustus; aklından çıkarma şeytanı.

TembelJik'tir adım. Güneşli bir kıYıda dünyaya gelmişim; e ZIl mandan beri de orada yatıyorum ...Beni buraya getirmekle "II yük kötülük yaptınız bana. İzin ver Oburluk ve Şehvet geri ı:ı~ı sınlar beni oraya. Dünyaları verseniz bile tek bir söz daha söyl meyeceğim.

72 Marr ay'nda yapılan ve iki yıl bekletilen

1,IIUıı,'1C1 ıllı'I'U l loşça kal yüce Lucifer; gel Mefistofeles. 11'" lar)

bir çeşit bira.

IlIıı~ıol IIllidurs,zlığa atıf.

Page 20 of 63

278

279

Vi. SAHNE (Seyis ROBIN elinde bir kitapla girer.)

Ilirbazlık yapabilir misin? ROBIN

Oh, bu çok mUhteşem bir şey! Doktor Faustus'un büyü kitıı rından birini çaldım. Kendim için birkaç daire bUlacağım. 8ıı d,

!ııd,ı ~ii saydıklanmın hepsini kolayca yapabilirim. Bir kere, ",I'ıı'dnı herhangi bir meyhanede, parasız şarap içirip seni sari dılıilirim; sihirbazlıklarımdan biri bu.

b;,;m m'h'lledek; bü,ün genç kozl,n, c'h'm ;"ed;g;n

önümde çınlçıplak dans ettireceğim; böylece de bugüne Jtll ellediğimden ya da gördüğümden daha fazlasını görmüş Alıı, ğım. ulıılılP, 'Bu hiçbir şey' diyor.

(RAFE, ROBIN'e seslenereRgirer.) RAFE

i iıı!!"ıı Rafe! Ama dahası da var; eğer bizim mutfakta çalışan Robin, rica ederim gel; atını almak için bekleyen bir beyefcıı var; eşyalarının da silinip temizlenmesini istiyor. Bu yüzden lı nımımı lÜtfen o kadar HaYdi, gel.azarladı ki, o da seni bulmam için beni yolladı ROBIN

iii

Hpic'ce gözün varsa, istediğin kadar, geceyarısında

bile, on-

11.111 ynrurlanabilirsin.

Iı'! Iı Robin, bu çok güzel! Nan Spit benim olacak, hem de ne isyapabilecek miyim ona? Bu koşulla, senin şeytanı. hayatı IiliYil nca, beş para almadan arpayla beslerim. " i sem

Y,kb,m" Y'kl',m,; yok" h,v,y, O"""n Y' d, kolon b'''ğm kopar Rafe. Yaklaşma; çünkü çok tehlikeli bir şey yapıyorum. RAFE Haydi söyle, ne yapıyorsun o kitapla? Sen okuma bilmezsin kil ROBIN

ıbul, sevgili Rafe; haydi, gidip şu elimizdeki çamurlu çizmeleri ıemialeyelim: sonra da şeytan adına büyü yaparız. IlıllllfI~)

B;ı;';m. Erend;m;n k,r"md, neler var, h,n'm,m özel od"tOd, neler yapıyor, bunlar anlaşılınca bilip bilmediğimi görürler. Ha. nımım beni beklemek zorunda, Yoksa büyüm bozulur. RAFE Robin, bu ne kitabı? ROBIN Ne kitabı mı? Bu kükÜrtlü şeytanın icad ettiği en dayanılmaz kitap. 74

,. dir. Rob;"'0,; bo",,,; bo'0"m,,' ""oompa""o) "m'k

;""'0" .,.,,"

"m,,' r;""'o",,,)

"m

'k,"

Page 21 of 63

280 2811

II. KORO

ıık: kayaların içinden açtığı, yolu gördük. '~""iii,Vcnedik'e, Padua'ya ve diğer kentlere gittik; iii rllk'in ortasında koca bir tapınak yükseliyor,"? ııI,u 1\ tepesiyle yıldızları tehdit ediyordu. 1.11 ıllıyle değerlendirdi Faustus zamanını. 111111 Mılylebana, bu geldiğimiz yer neresi? 11111 ıluha önce ernrettiğirn gibi, 111111111 surlarının içine mi getirdin beni? tL

(WAGNER tek başınagirer.)

!1ı1~ııj1. mili uzunluğundaki

WAGNER Zeus'un uçsuz bucaksız gÖğündeki kitaba kazılı Astronomiyle ilgili sırları öğrenmek için Bilge Faustus, boyunduruğa boyunlarıyla çektikleri

vurulmuş ejderlerin güçlü

Ateş gibi parlak bir arabaya binip, Olympos'un tepesine tırmandı. Şimdi de evreni tanımaya gitti. Sanırım, Papa'yı ve sarayını görmek,

I'OFELES i, Faustus: bir yerde kalmamız gerektiği için de Papa'nın ı i dairesini tuttum.

Bugüne kadar hep büyük törenlerle kutlanan Aziz Petrus yOrtusuna 75katılmak için Önce Roma'ya uğrayacak. (WAGNER çıkar.)

1'(JS Ilııııırım, Papa Hazretleri

lı;ıtl,YTOFELES l luh, dert etme dostum, yiyeceğini yer keyfimize bakarız. Şimdi de Faustus'urn, Roma'da hoşuna gidecek neler var IIAreteyim: IILI kent yedi tepe üzerine kuruludur, Tepeler kentin temelini desteklemektedir. 'ı 'um ortadan Tiber ırmağı akar, Kıvrılan kıyıları kenti ikiye böler; Oilcrinde de Roma'nın her tarafına geçit veren Dört görkemli köprü bulunur. (Inme Angelo adı verilen köprürıün üstünde80 k sağlam bir kale vardır. Bu kalenin içinde, bir tam yıldaki gün sayısı kadar yrnalı, devasa toplar bulunur; Zafer taklarının yanında, [ül Sezar'ın Afrika'dan getirdiği Yüksek dikilitaşlar durmaktadır. 81

VII. SAHNE (FAUSTUS

ve MEFtSTOFELES

girerler.)

FAUSTUS Sevgili Mefistofeles, hiçbir fatihin ele geçiremeyeceği Rüzgarlı dağlarla, kayalarla ve derin su hendekleriyle çevrili, Görkemli Trier kentinden 76 geçmekten bÜYük haz duyduk. Arkasından, Paris'ten ayrılıp, Fransa'yı boydan boya aşarak, Kıyıları zengin ÜZüm bağlarıyla kaplı Ren Nehrine, Main Irmağının dÖküldüğünü gördük. Sonra, insanın gözünü alan güzel binaları, En iyi tuğlayla döşeli, kenti dört eşit parçaya bölen Dümdüz caddeleri bulunan Napoli'ye, Zengin Kampanya'ya gittik. 77 Orada, bilge Maro'nun altın mezarını,78

I'''USTUS Cehennemdeki

;~ 29 Haziran'da kutlanan yorru. 7; Bat, Almanya'da Treve kenti. Napali,

Kampanya

78 ğını Vergilius'un gösteren (Pub/ius efsane.

i;~

bölgesi içinde bulunmaktad". Vergi/ius Mara) büyücü

olduğuna

Ve

yer altında bir tüne] açt'ğına

inanıld,_

bizi hoş karşılar.

H

Styx, Acheron

Vuncdik'tcki Aziz Markos Kilisesi. Pilıııc Angela, İrnparator Hadrian tarafından

M.S.

135yılında

ııı/ıırı, küprünün .iisıü~de değil ıam karşısındadır. Hillil! Peter Kılısesı önünde duran dikiliraşlar. Sezar ıarafından dun Mısır'dan

yaptmlmışur.

Hadrian'ın

. değil, İrnparator

. Calıgula

anıt mctarafın-

geririlmiştir.

Page 22 of 63

283

282 Ve hiç sönmeyen ateş gölü Phlegethon ederim ki, MUhteşem Roma'yı ve anıtları Görmeye yanıp tutuşuyorum. Haydi gel, gidelim.

Krallıkları adııııı

MEF1STOFELES Hayır Fausnıs, bekle. Papa'yı görmeyi, Aziz Petrus yortusuna katılmayı, Yaptıkları summum bonum 82 göbek büyütmek Bir sürü kel kafalı papazı izlemeyi Yeğleyeceğini biliyorum.

ıııılıılI\, Milan Piskoposunun

yolladığı şu leziz yemekten

\'11 yııın.

olan

FAUSTUS Valla, biraz eğlenmeyi, Aptallıklarıyla alayetmeyi isterim. Onun için büyü yap bana da görünmez olayım, Roma'da kaldığım sürece kimseye görünmeden istediğimi yapayım. (MEF1STO FELES, F AUSTUS'a büyü yapar.)

i i ılıı ILLI

ne! Kim kaptı yemeği elimden? Bakın etrafa. Lordum,

yemeği de Floransa Kardinali yolladı.

rus

i )()~rıı mu söylüyorsun? Ben alayım. Mpar.)

ne mi! Lordum, şerefinize içiyorum. IIH'l'US nen kaldıracağım

MEF1STOFELES Faustus, artık dilediğinİ yapabilirsin, kimse seni göremez. (Borularçalınır, PAPA ve KARDİNAL LORRAINE ziyafet salonuna girerler. KEŞIŞLE R hazır beklemektedir.) PAPA

şerefe.

, ~ ,ııın/Ii kapar.) 1,I)\tRAINE Papa Hazretleri,

sizden lütuf dilenrnek

için araftan yeni kaçmış

bir ruhtur belki de. Kardinal Lorraine, lütfen buyrun.

FAUSTUS Yumulun; şeytan alsın canınızı bir lokma bırakırsanız.

IIAPAOlabilir; rahipler, bu ruhun öfkesini dindirrnek için bir ölüm ıyllü düzenleyin. Lordum, haydi biz devam edelim yemeğimize. (PAPA istaoros çıkarır.)

PAPA O da ne! Kim konuşuyor?

Rahipler etrafa bakın.

ı. KEŞtŞ Papa Hazretleri

IIAUSTUS Ne! lstavroz mu çıkarıyorsun!

Beni dinlersen bu numarayı

bırak.

P APA bir istavroz daha çıkarır.)

burada kimse yok.

FAUSTUS Bir daha çıkardı; üçüncü kez çıkarma! Seni uyarıyorum. 82 En büyük iyilik. Skolastik

felsefede

tanrıyı tanımlamak

için kullanılır.

Page 23 of 63

~--------------------

28'11

VIlL.SAHNE

(PAPA bir istavroz daha çıkarır. Bunun üzerine FAUSTUS bir toktl/ ola r. Herkes kaçışır.) FAUSTUS Söyle Mefistofeles,

285

~

• tlllNıcı Rafe, dememiş miydim sana Doktor Faustus'un kitabı işier ınize çok yarayacak diye? Ecce signum! 86 Bak işte şurada seyisl ız ıçin çok karlı bir şey var: Büyü devam ettiği sürece atlanm sa-

ne yapacağız?

M~FtSTOFELES Bilmiyorum; çan, kitap ve mumlalanetleneceğiz

ILiN ve RAFE gümüş bir kupayla girerler.)

herhalde.

ınan yemeyecekler.

ILWI IANECl girer.) FAUSTUS Ne! Çan, kitap, mum; mum, kitap, çanla ha; Düzden ve tersten Faustus'u cehenneme gönderecekler.v' Birazdan bir domuzun homurdandığını, Bir buzağının böğürdüğünü, bir eşeğin anırdığını duyacaksın; Çünkü bugün Aziz Petrus yortusu. (Biilün KEŞİŞLER ôiüm ayini yapmak için girerler.)

i. ~EŞİŞ

iQ"

Robin bak, meyhaneci

geliyor.

)lHN Hişşt. Ona öyle bir oyun oynayacağım ki! Meyhaneci, sanıyorum her şeyi ödedim; Tann seninle olsun. Gel, Rafe.

MEYHANECl Bayım, bir dakika. Gitmeden

Gelin kardeşlerim, (/iQhisoylerler.)

önce bir kupa parası da

imanla işimize koyulalım. ödemeniz gerek.

Lanet olsun, masadan Papa Hazretleri'nin yemeğini çalana. Maledicat Dominus.84 Lanet olsun, Rahip Sandelo'nun kafasına şaplak atana. Maledicat Dominus. Lanet olsun, ayinimizi bozana. Maledicat Dominus. Lanet olsun, Papa Hazretleri'nin şarabını alana. Maledicat Dominus. (F Et omnes saneti. Amen.85 . kAtJSTUS ve MEFİSTOFELES, KEŞİŞLER'i dooer, ortalarınafışe Qtarlar.Çıkar/ar.)

ıtOBIN Kupa mı! Rafe! Kupa parası ha! Sen kim oluyorsun? Senin gibilere.,.87 Kupa parası ha! Ara üstümü. MEYHAN~Cl Bayım, zaten izninizle öyle yapacağım. (ROBIN 'in üstünü arar.) ROBIN Şimdi ne diyorsun? MEYHANECl Şimdi arkadaşınıza

bir şey diyeceğim; siz, bayım!

RAF Ben E mi, bayım! Ben mi? lstediğiniz 83 Af 84 Ta'-'oz mahkemesi sona erince, çan çalınır, ıncil kapanlır, 85 V onu lanetlesin.

~r,

c tUrn azizler.

mum söndürülürdü,

861şee kanıtı. 87Burada aktör ağzına gelenleri

kadar arayın. Bayım,

söyler.

Amin.

Page 24 of 63

287 286 dürüst insanları doğruyu söyledikleri utanmıyor musunuz? (RAFE'in üstünü arar.)

\'ı lVııklar, 1'()FELES yük ülun. Bu yaptıklarınız yüzünden biriniz maymuna,

için itham etmekten

ıılı!lrt\nllz ayıya, üçüncünüz

Iİ' IIANECl

de eşeğe dönüşeceksiniz.

çıkar.)

1'111'11 bakışları önünde yüce kralların

MEYHANECl Bu kupa ikinizden

ıllıylık bir kürkuyla diz çöktükleri, birinin üstünde.

ROBIN Meyhaneci, yalan söylüyorsun önümde. Dürüst insanları suçlu ı neymiş göstereceğim sana. (RAFE ye) Kenarda dur. (MEYI JAN Cl'ye) Senin canına okuyacağım ... kenarda dursan iyi olur ... İlcl bub adına sana emrediyorum ... Rafe, kupaya dikkat et!

'1Ilraplannda binlerce ruh yatan honnemin hükümdarı, IILI 1I1çakların büyüleri canımı çok sıktı! 1'11, ıstanbul'dan geldim buraya, ıd' su lanet olası kölelerin keyfi için.

iliNNcııstanbul'dan ii

MEYHANECl Ne demek istiyorsun be adam? ROBIN Şimdi söyleyeceğim ne demek istediğimi: (Okur) Sanaobıdoru Periphrasticon hayır, meyhaneci seni gıdıklayacağırn ...Rafc, 1\\1 paya dikkat et Polypragmos Belseborams framanto pacostiphos lo tis Mephastophilis ... 88 (MEF1STOFELES girer, arkalarmda fişek patlatır. Oraya buraya kıı şuşıururlar. ) MEYHANECl Ah, namine Domine!

89

mı? Amma da uzun bir yolculuk yapmışsın! ıncteliği koy kesene, yemek yersin; artık git buradan.

II I,IH'I'OFELES t\1~uk\ar, bu terbiyesizliğin k(\pcg;e dönüştürürüm ,ii

için seni bir maymuna,

seni de bir

şimdi. Defolun!

',ı

lt! ııIIN Ncı Maymun mu? İşte bu çok güzel; ne de güzel oynarım 'ocuklarla. Bol bol fındık fıstık verirler, elma verirler bana.

Iı'g ncn de köpek olacağım.

Robin, ne yapmak istiyorsun?

Sende kupa falan yok.

iliN

Vu\la, hiç çıkmaz kafan çorba kazanından.

RAFE

Peccatum peccatorumpo

Sayın meyhaneci,

((,'ıAw /,/(11'.)

işte senin kupa.

ROBIN Misencordia pro nobist'" Ne yapacağım şimdi? Canım şeytan, bağışla beni. Bir daha kütüphanenden kitap çalmayacağım. (MEF1STOFELES tekrargirer.) 88 Robin, okuma

yazma

bilmediğinden

kafadan

atmaktadır.

Amacı,

kendilerini

şeyeandan

koru

<89maktlr. 90 Tanrı adına. 91 Günahların günahı. Bıze acı.

Page 25 of 63

288

III. KORO (KORO [WAGNERJ giret~) KORO Faustus en güzel şeyleri, kralların saraylarını Büyük bir beğeniyle gördükten sonra Yolculuğunu sona erdirdi ve yurduna döndü; Onun yolculuğuna üzüntüyle katlananlar -Demek istediğim, arkadaşları ve en yakın dostlarıSalimen dönüşünü coşkuyla karşıladılar. Faustus'un başından geçenleri, Yerdeki ve gökteki yolculuğunu konuşurlarken, Astroloji ile ilgili sorular sordular. Faustus bu soruları öyle bilgelikle yanıtladı ki, Hepsi hayran kaldı, şaşırdılar zekiisı karşısında. Artık ünü tüm dünyaya yayılmıştı; Ona hayran olanlar arasında İmparator V. Carolus92 da vardı. Şu anda Faustus onun sarayında, Soylularla birlikte bir şölene katılıyor. Yeteneklerini kanıtlamak için neler yaptığını anlatmayacağım, Gözlerinizle göreceksiniz. (Çıkar.)

ıX. SAHNE OMPARATOR,

FAUSTUS

ve bir ŞÖVALYE, hizmetkadarla girer.)

İMPARATOR Doktor Faustus, kara büyü hakkındaki bilgilerinle ilgili çok ilginç şeyler duydum. Ülkernde, hatta tüm dünyada hiç kimsenin büyücülükn, seninle boy ölçüşemeyeceğini söylüyorlar. Diyorlar ki, senin bir cinin varmış, onun yardımıyla ne istersen yapabilirmişsin! Senden ricam şu: Yeteneğini kanıtla bana, gözlerim tanık olsun kulaklarımın duyduğu şeylere. İşte burada, i~para92 V.Charles

289 ımılık tacım üzerine sana yemin ediyorum suçlanmayacaksın, bir zarar gelmeyecek

ilMin

ki, ne yaparsan yap sana.

1\I\I,YE ııtll A-tmdine) llüyücüye de çok benziyor, ha! lJSTUS Imparator Hazretleri, insanların yaydıkları söylentilerde söylendigi kadar büyük şeyler yaptığıma inanmıyorum; hele siz majesteleri imparatorun huzurunda yapılmaya değer şeyler hiç değiller; yine de size olan sevgim ve saygımdan ötürü siz majesteleri ne emrederseniz yapmaya hazırım. IMPI\.RATOR Doktor Faustus, öyleyse kulak ver diyeceklerime: Geçenlerde tek başıma adamda otururken, atalarımın başarılarıyla ilgili çeşitli düşünceler geldi aklıma. Nasıl bir yiğitlikle bunca savaşları kazandıkları, nasıl böyle zenginlikler elde ettikleri, nasıl onca krallığa boyun eğdirdikleri, onların yerine tahta geçen bizim, ya da bizden sonra tahtımıza çıkacakların bu denli ün ve güce, korkarım, asla ulaşamayacağımız yolunda düşünceler. Bu hükümdarların arasında, dünyada saygınlıkta en önde gelen Büyük İskender de var. Görkemli başarılarının parlaklığı Etrafa saçtığı ışıklarla dünyayı aydınlatıyor; Ne zaman ondan söz edildiğini duysam, Bu adamı hiç görmemiş olmam yüreğimi sızlatıyor. İşte bu yüzden, sen, büyün sayesinde, Bu adamı, bu ünlü fatihi Yeraltında gömülü olduğu mezarından kaldırabilir, Onunla birlikte güzel sevgilisini= Gerçek sıfatları, davranışları Ve yaşadıkları zaman giydikleri kıyafetlerle getirebilirsen Hem arzularımı yerine getirmiş, Hem de hayatım boyunca seni övme fırsatı vermiş olursun bana.

(15~9-56). Sarayı Innsbruck'ıaydl. 93 Büyük bir olasılıkla.

ıskender'in

karısı Roxana.

Page 26 of 63

290

291

FAUSTUS Soylu efendim, cinimin gücü ve bilgisi dahilinde yapabilet." her şeyi yapmaya, arzularınızı yerine getirmeye hazırım. ŞÖVALYE (Kendi keııdiııe) Bu da hiçbir şey demek.

ALYE Eğer büyüye başlayacaksan l'IOVALYE çıkar)

FAUSTUS Ama majesteleri, beni affedin, uzun süre önce ölmüş ve topr olmuş bu iki hükümdarı gerçek bedenleriyle size göstermek y teneklerim dahilinde değiL. ŞÖVALYE (Kelidi kendiııe) Evet, sayın doktor, gerçeği itiraf edince, tanrının lütfuna nailoluyorsun.

Ama İskender ve sevgilisine tıpatıp benzeyen cinler, yaşadıkları zamanki en güzel halleriyle, en parlak durumlarıyla gelecek majestelerinin karşısına ve hiç kuşkum yok sizi yeterince memnun edecekler. İMPARATOR

ŞÖVALYE

i "t\USTUS Majesteleri

iMPARATOR

çekinmeden gidip görebilir. kadımil boynunu ince/er.)

FAUSTUS Acaba majesteleri çağırtabilir mi?

gerçek

kadar

Acreon, tanrıça tarafından

benimle biraz önce dalga geçen şövalyeyi

IMPARATOR Biriniz çağırın onu buraya. (ŞÖV AL YE ka/asında bir çift boynuz/a girer)

ŞÖVALYE

94Tanrıça Diana ve su perilerini rrmakta yıkanrrken gözctlcyen ğc dönüştürülür ve Diana'nın av köpekleri gcyiği parçalar.

lıA(ISTUS İşime karıştığın için seninle yakında görüşeceğirn. Saygıdeğer efendimiz, işte buradalar. 11\1 EF1STOFELES, İSKENDER ve SEVGİLlSİ'y/e girer.)

imparatorun

FAUSTUS Nasıl yani bayım?

beni bir geyiğe dönüştürdüğü

ben gidiyorum.

IMPARATOR Bunlar cin olamaz, ölmüş olan iki hükümdarın bedenleri kesinlikle. (ıSKENDER ve SEVGİLlSİ çıkar.)

Haydi, üstat doktor, hemen onları göster bana.

Üstat doktor, duydunuz mu? Hemen majesteleri huzuruna getirin ıskender ve sevgilisini!

size bırakmış!

I~IPARATOR Üstat doktor, bu bayanın boynunda bir siğil ya da ben gibi bir şeyolduğunu duymuştum; nasıl öğrenebilirim doğru olup olmadığını?

FAUSTUS

Valla bu, Diana'nın doğru.94

III·/'I'US Ilayır bayım; ancak, Acteon ölünce boynuzlarını Mcfistofeles, git! IIWISTOFELES çıkar)

bir geyi-

lMPARATOR Hayrola, sayın şövalye? Senin bekar olduğunu sanııdım ama şimdi görüyorum ki, seni boynuzlamakla kalmayıp onları kafana takan bir karın var senin! Elle kafanı.

Page 27 of 63

293

292 ŞÖVALYE Seni lanet olası alçak, Koca bir kayanın içindeki mağarada Dünyaya gelmiş pis köpek; Bir beyefendiyle böyle dalga geçmeye nasıl cüret edersin? Alçak, düzelt yaptığın şeyi. FAUSTUS O kadar acele etmeyin bayım, aceleye gerek yok. İmparator] konuşurken beni nasıl kızdırdığınızı anımsadınız mı? Sanırım deştik. İMPARATOR Üstat doktor, ricamı kabul edip kurtarın onu; yeterince dınldı.

cezalun

lıl,ISTOFELES At sırtında mı yoksayürüyerek

mi gitmek istersin?

IISTUS 13ugüzel ve hoş ovayı aşana kadar yürüyeceğim.

X. SAHNE 'i' CAMBAZI,9s FAUSTUS ve MEF1STOFELES

'in yanına gelir)

'I'CAMBAZI Bütün gün üstat Fustian diye birini aradım; işte buldum onu! Üstat doktor, tanrı sizi korusun.

FAUSTUS Majesteleri, huzurunuzda bana hakaret etmesinden çok sizi ko mik bir olayla eğlendirmek için Faustus bu terbiyesiz şövalyeyi cezalandırdı. Tek arzum buydu; onu boynuzlarından kurtarma ya hazırım. Şövalye bey, bundan böyle bilim adamları hakkındu iyi konuşun. Mefistofeles, hemen çıkar boynuzlarını. Şimdi cl majesteleri, görevimi tamamladığıma göre, izninizi istiyorum saygılarımla.

FAUSTUS At cambazı, hoşgeldin.

İMPARATOR Hoşçakalın üstat doktor, ama gitmeden ödülümüzü. (İMPARATOR hizmetkadada çıkar.)

ATCAMBAZI Ah, bayım; başka param yok. Rica ederim siz aracı olun bana. -

önce alın cömert

FAUSTUS Mefistofeles, artık Sessiz ve sakin adımlarla durmaksızın koşan, Günlerimi ve yaşam ipliğimi kısaltan zaman, Hayatırnın son yıllarında ödeme yapmamı istiyor. Bu yüzden sevgili Mefistofeles, hemen Wittenberg'e dönelim.

ATCAMBAZI Dinleyin beni, bayım; atınız için size kırk taler veririm. FAUSTUS O kadara satrnam; elli verirsen al, götür.

MEFlsTOFELES Rica ederim, atı sat ona; dürüst bir adam. Karısı, çocuğu falan yok, onun için de masrafı çok.

geri

FAUSTUS Pekala, ver parayı; uşağım atı sana teslim eder. Yalnız atı verme96 den önce bir şey söylemeliyim: Hiçbir koşulda onu suya sürrne.

95 . iırd ı. 96 A"t tuccar iarımn dürü urust oima d t kı anna ınanı Su, büyüyü bozacaktır.

Page 28 of 63

295

294 l'tWltLES

AT CAM BAZI Niye bayım, her yere gitmez mi?

ıyıııı, nedir istediğiniz? Onunla konu~amazsınız. \ıIAZI

FAUSTUS Ah, tabii, her yere gider ama yine de suya sürme onu. Çit! hendeklerden aşır, nereye istersen sür ama suya sürme. ATCAMBAZI Pekala, bayım. Yaşasın, işim iş! Dünyaları verseler bile satın onu! Küheylan olsaydı ne para kazanırdım ama! Sağrısı yılan lı lığınki gibi kaygan. Neyse, Tanrı sizinle olsun bayım; atı UŞIl nız teslim eder bana. Bayım, bir dakika, eğer atım hastalanır ve ben de size onun idrarını getirirsem, derdi neymiş bana sı ler misiniz? (AT CAMBAZI çıkar)

1111\

1«

hen konuşacağım.

MBAZI Ilunla ~imdi konuşacağım;

yoksa gözlüklerini

kırarım onun.

FlIIS,\,OFELES Sckiz gecedir uyku YÜZÜgörmedi diyorum sana. :AMBAZI Sekiz hafta uyku vüzü görmemiş olsa bile onunla konuşacağım.

FAUSTUS Alçak, defol! Beni at doktoru mu sandın? Faustus, nesi n sen ölmeye mahkum bir adamdan başka? ÖıÜm saatin sona yaklaşıyor. Umutsuzluk ruhumu kaygı ile dolduruyor; Sona erdir bu kaygıları sakin bir uykuyla. Hıh, İsa hırsızia konuşmuştu çarmıhtayken. Öyleyse, sen de dinlen Faustus, bu iç huzurla. tSandatyesinde uyur. AT CAMBAZI sırılsıklam, bağırarak girer.) AT CAM BAZI Ah, of, Doktor Fustian'mış ha! Doktor LOpuS97 bile böyle bir doktor değildi. Bir müshil verdi, temize havale etti kırk talerimi! Asla göremeyeceğim paralarımı. Ama ben eşeklik ettim; onu dinlernedim. Ah, suya sürmememi söylemişti. Ben ise, atımın, benim bilmemi istemediği çok ender rastlanan özelliklere sahip olduğunu sanıp, gözü pek bir delikanlı gibi, kentin öte tarafındaki derin göle sürdü m onu. Daha gölün ortasına bile gelmemiştim ki, atım yok oldu, ben de bir saman demetinin üstünde oturuyordum; neredeyse boğuluyordum! Ama şimdi, şu doktoru bulup kırk talerimi geri alacağım; yoksa ona pahalıya ödetirim. İşte, uşağı orada! Hey, hokuspokus, duyuyor musun beni? Efendin nerede? 97 Kraliçe Elizabeth'in

doktoru.

Lopus, Şubat 1594'te ihanetle

\ltIIISTOFELES 13ak, işte uyuyor. 'I'CAMBAZI Evet, ta kendisi; üstat doktor, Tanrı sizi korusun, üstat doktor, üstat doktor Fustian, kırk taler, bir demet samana kırk taler.

MI,:FİSTOFELES Görüyorsun

ki, seni duymuYOr.

A'i' CAMBAZI Hey, hey, hey. (FAUSTUS'un ku/ağınıtı dibinde bağırır.) Uyanmıyor musun? Seni uyandırmadan

bir yere gitmem.

(FAUSTUS'un bacağin: çeker. Bacak kopar.) Eyvah! Hapı yuttum! Ne yapacağım şimdi? FAUSTUS Ah bacağım, bacağım! Mefıstofeles,

yardım et! polisleri çağır!

Bacağım, bacağım!

suçlarur ve asılır.

Page 29 of 63

296

297

MEFlSTOFELES

XI. SAHNE

Alçak adam, komisere gidiyoruz.

i ,\lISTUS

ATCAMBAZI

ve MEF1STOFELES sahneye geri dönerler. Daha sonra girer. DÜK konuşmaya baş/ar.)

it 11\ vo DÜŞES

Aman tanrım! Bayım, beni bırakırsanız kırk taler daha verırım.

11111' stat doktor, inanın bana bu eğlence çok hoşuma gitti.

MEF!STOFELES Hani nerede para?

IISTUS AT CAM BAZI

Yüce efendim, bu kadar hoşunuza gitmesi beni sevindirdi. Ama madam, siz böyle şeylerden pek hoşlanmıyor olabilirsiniz. Duydum ki, hamile kadınların canı ender bulunan yiyecekler çekermiş. Madam, ne istersiniz? Söyleyin, hemen gelecek önünüze.

Üzerimde para yok; ama hanıma gelirsen veririm. MEFlSTOFELES Yok ol! (AT CAMBAZI kaçar) FAUSTUS Gitti mi? Yolu açık olsun. Faustus'un bacağı yerinde; at cambazı da, sanırım, bütün çabaları karşılığında bir demet saman alacak. Bu numara ona bir kırk talere daha patlayacak. (WAGNER girer) Wagner, merhaba, ne haberler var sende? WAGNER Efendim, Vanholt Dükü sizinle görüşmeyi

diliyor.

FAUSTUS Vanholt Dükü mü! Bu soylu beyefendiye sihirbazlığımı mede cimri davranmamalıyım. Gel Mefistofeles, haydi, Dük'e gidelim. (Çıkarlar)

göster-

I)('JŞES Teşekkürler. üstat doktor; iyi niyetle beni memnun etmek istediğinizi gördüğüm için. Canımın çektiği şeyi sizden saklamayacağım. Şu anda aylardan Ocak, karakış; ama şimdi yaz olsaydı, bir tabak olgun üzümden başka bir şey istemezdim. 1,'AUSTUS Madam, hiç de zor değil bu! Mefistofeles, hemen git! (MEFİSTOFELES çıkar) İstediğiniz bundan daha büyük bir şey bile olsaydı, yerine getirirdim sizi memnun etmek için. (MEFİSTOFELES üzüm/erle girer) Buyrun madam, rica etsem, tadına baksanız. DÜK Üstat doktor, inanın bana, her şeyden çok bu şaşırttı beni! Karakışın ortasında, Ocak ayında olduğumuz halde nereden buldunuz bu üzümleri? FAUSTUS Majesteleri, dünyanın ortasından geçen hatla yıl ikiye ayrılmıştır; burada kışken, diğer yarıda, Hindistan'da. Yemen'de ve daha doğudaki ülkelerde yazdır; çok hızlı uçan cinim sayesinde, gördüğünüz gibi, üzümleri buraya getirdim. Beğendiniz mi madam? Güzel mi?

Page 30 of 63

298

299

DÜŞES Üstar doktor, inanın bana, bunlar hayatımda üzümler.

~~--------------

IV. KORO

yediğim en güze] N i~ R tek başına girer.)

FAUSTUS Beğendiğinize

memnun

NER

oldum madam.

DÜK Haydi madam, içeri gidelim, bu bilge insanı, size göstermiş olduğu büyük incelikten ötürü, ödüllendirmelisiniz. DÜŞES Zaten ben de öyle yapacağım; hayatım boyunca onun bu inceliğine borçlu kalacağım.

/'innınm, efendim yakında ölmeye hazırlanıyor' .;lInkü tüm eşyalarını bana verdi! ' Yine de, düşünüyorum da,eceli gelmiş olsayq, ~u anda öğrencilerle yaptığı gibi, , Wagner'in hayatında hiç görmediği kadar Mükellef bir masaya oturup atıştırmazdı; Ziyafet vermez, içmez, eğlenmezdi hiç. Işte bakın geliyorlar; şölen sona ermiş galiba.

".,ıIA",f'.) FAUSTUS Majesteleri,

size içtenlikle teşekkür

ediyorum.

XII. SAHNE

DÜK Gelin üstat doktor, bizi takip edin ve ödülünüzü (Çıkarlar)

alın.

(FAtıSTUS,

MEFİSTOFELES

ve iki-üç ünivet:SiteÖÖRENCİ'si

dı«.) i. OGRENCİ Üstat Doktor Faustus,dünyanın en güzel kadın ın ın kım . oldugu konusunda yapngımız tartışmadan s() ı: lmi . . 1k rıra Yunanlı adın oldl.)_ . H e 1en ın, ge mış geçmış en göze İşte bu yüzden, üstat doktor, tüm dünyanın guna k~~~r verdık. .. .. d h Id' b . Y şaharıeliği yuzun en ayran o ugu u eşsız unanlı b . .." . ayanı bıze gosterme lutfunda bulunursanız sıze çok Şeı.J b orçlu olacağız. v

v

FAUSTUS Baylar, dostluğunuzun içten olduğunu biliy Kendisini sevenlerinhaklı isteklerini geri ()r~m; 'h d 'Id' evirrnek Faustus un uyu eğı ır. Paris'in onunla deniziaşıp. 98 Bu ganimeti zengin Dardania'ya getirdiği . kemi ll' "1 zamankı G ör emı ve güze ığııe Göreceksiniz bu eşsizYunanlı hayanı. ç

')6 'I'roya.

Page 31 of 63

301 300 I/ı\\lstus, lanedendin Susun, konuşmak tehlikelidir. (Müzik çalınır; HELEN sahneden geçer)

2. ÖGRENCİ Görkemine tüm dünyanın hayran olduğu Bu kadını övmeye aklım yetersiz kalıyor. 3. ÖGRENCİ Göksel güzelliği dillere destan Böyle bir kraliçenin kaçırılmasına öfkelenen Yunanlıların On yıl boyunca savaşmalarına şaşmamak gerek. 1. ÖGRENCİ Doğanın gurur duyduğu tek Kusursuzluk anıtını gördüğümüze göre gidelim. Bu muhteşem gösteri için Mutlu ve kutlu olsun Faustus sonsuza dek.

sen, lanetlendin; düş umutsuzluğa

ve öl!

ii' IdHTOFELES ona birhançerverir.) L lohennem alacağını istiyor, IjI'l\LIStuS,haydi, saatin geldi' diye gürlüyor; 1~l\lIstussana borcunu ödemeye gelecek.

1.1 ADAM

Ah sevgili Faustus, dur, durdur çaresizlik içindeki adımlarını! Başının üstünde bir meleğin uçtu ğu nu görüyorum; glinde içi Tanrı lütfuyla dolu bir şişe var, Ruhuna boşaltmak istiyor onu! Bu yüzden merhamet dilen, umutsuzluğa düşme.

\ lATUS Ah sevgili dostum, hissediyorum özlerinin acı içindeki ruhumu rahadattığını; Günahlarımla biraz yalnız bırak beni, Günahlarımı düşünmem için.

FAUSTUS Güle güle baylar, ben de aynı dileklerde bulunuyorum sizin için. (ÖGRENCİLER çıkar; YAŞLI bir ADAM girer.) YAŞLI ADAM Ah Doktor Faustus, keşke seni Tanrısal dinlenmeye götürecek O güzel yola, sonsuz hayat yoluna, Adımlarını yönlendirmede başarılı olabilsem. Yüreğin parçalansın, kanın dökülsün, gözyaşlarına karışsın; Iğrenç, nefret edilesi pisliğinden Tövbe edip gözyaşı dök. Bu pislikten gelen pis kokular, Iğrenç günahlarının korkunç suçlarıyla Ruhunu öyle kokuşturrnakra ki, Sadece, kanını akıtarak suçunu temizleyecek olan Sevgili kurtarıcının merhametinden başka Hiçbir şeyonu gideremez, Faustus, FAUSTUS Faustus, neredesin sen? Sefil, ne yaptın böyle!

'A~LlADAM Gidiyorum sevgili Faustus, ama üzgün bir biçimde; Çünkü umudunu yitirmiş ruhunun mahvolacağından korkuyorum. ((.'ıkar.) FAUSTUS Faustus lanedendin sen, hani nerede merhamet? Tövbe ediyorum ama yine de umutsuzum. Cehennem tanrının lütfuyla savaşıyor ruhumu fethetmek Ölümün tuzağına düşmernek için ne yapmalıyım?

için!

MEF1STOFELES Seni hain Faustus. tutukluyorum ruhunu Yüce efendime karşı geldiğin için. Dön geri, yoksa parça parça ederim bedenini. FAUSTUS Sevgili Mefistofeles, rica et efendinden, Küstahlığımı bağışlasın. Lucifer'e ettiğim yeminimi Tekrar1ayacağım kanımla. Page 32 of 63

302

303

MEFISTOFELES Öyleyse çabuk yap, içten bir yürekle, Yoksa çok daha büyük bir tehlike bekliyor sadakatsizlinını FAUSTUS Sevgili dostum, bizim cehennemde Işkence et, beni, senin Lucifer'den O alçak ihtiyara.

bulunan en acı işi ayırmaya cüret eden

MEFISTOFELES Onun göğsü iman dolu, ruhuna dokunarnam; Ama elimden gelen her türlü acıyı çektiririm Ancak pek işe yarayacağını sanmıyorum.

bedenine.

uuuulunacak Troya yerine Wittenberg. ile; l,ıI"lımın sorgucunda senin eşarbını taşıyacağım. i \'1 Iı Akhilleus'u topuğundan yaralayacağım, ııcri döneceğim Helen'e, bir öpücük almak için. lı, ukşam rüzgarından daha güzelsin sen, Illıılcrce yıldızın güzelliğine bürünrnüşsün; Ihı!ıısız Semele'ye göründüğünde ItJv alev yanan [upiter'derı daha parlaksın;!OO i lyıııık Arethusa'nın mavi kollanndakil'" , ilikyüzü hükümdarından daha hoşsun. lluşka kimse değil, sadece sen olacaksın sevgilim. 1I,I~'I'USve HELEN çıkar) I, ,ııııı~ııcagım korkak Menelaus

FAUSTUS Sevgili uşağım, izin verirsen bir ricam olacak senden Yanıp tutuşan yüreğimin arzularını doyurmak için: Geçenlerde gördüğüm göksel Helen Sevgilim olsun benim; Güzel kolları, beni yeminimden ayıran Düşünceleri kafamdan silip atacak, Lucifer'e verdiğim sözü tutmama neden olacaktır. MEFISTOFELES Faustus, bu ve başka ne istersen Göz açıp kapayıncaya (HELEN girer)

kadar yerine getirilecek.

1,1 ADAM i.anetli Faustus, sefil adam, lcnnetin lütfunu çıkarıp attın ruhundan, Kaçıyorsun Tanrı'nın tahtından! 'I'ANLAR girer) Şeytan beni denemeye cüret ediyor; Tanrı da sınayacak inancımı bu ateşte. Alçak cehennem, inancım sana üstün gelecek! İhtiraslı şeytanlar, bakın gökler nasıl da gülümsüyor yenilginize, Kahkahalar atıyor düştüğürıüz duruma. Defol cehennem, çünkü ben Tanrıma uçuyorum buradan. ((/i/mdar)

FAUSTUS Binlerce geminin denize açılmasına 99

I1ium'un göklere değen kulelerinin yanıp yıkılmasına Demek bu yüz neden oldu! Sevgili Helen, bir öpücükle ölümsüz kıl beni; Dudakları ruhumu emiyor, bak, nerede uçuyor ruhum! Haydi Helen, haydi; ruhumu geri ver bana. Burada yaşayacağım ben; çünkü cennet bu dudaklarda. Helen olmayan her şey de anlamsız! (YAŞLI ADAM girer) Paris olacağım ben, sana olan aşkırn Yüzünden 99 Troya.

100 Ölümlülerin,

Zcus'u

tüm tanrısal

görkemiyle

101 us'un parlaklrğı karşısmda yanarak ölür. Alpheus ırmağında yıkanmakla nehir rannsıru dan bir çeşmeye

görmeleri

onlar için ölümcüldü;

cinsel açıdan tahrik eden

Scrncle

Arethusa,

de, Ze-

tanrı tarafın-

dönüştürülür.

Page 33 of 63

305

304

XIILSAHNE (FAUSTUS,

ÖGRENC1LER'!e

girer.)

FAUSTUS Ah baylar!

ııııncti de! Cenneti; Tanrı katını, kutsanmışların tahtını, mutıllılık ülkesini; artık sonsuza değin cehennemde yaşamalıyım. i lııhcnnemde; ah, sonsuza değin cehennemde! Sevgili dostlar, uolcr gelecek sonsuza değin cehennemde yaşayacak Faustus'un \ııısına!

ı. ÖGRENCl

i ıfllU~NCİ

FllllstuS, sen yine de Tanrı'ya yakar.

Nedir Faustus'u üzen? FAUSTUS Ah sevgili oda arkadaşım, seninle kalsaydım sonsuza değin yu şardım; ama şimdi sonsuza değin ölüyorum. Bak, işte geliyor, değil mi? 2. ÖGRENCl Faustus ne demek istiyor?

ı. ÖGRENCl Eğer öyleyse, onu tedavi etmesi için bir hekim buluruz; dostum korkma, bu sadece hazımsızlık. FAUSTUS Hem bedeni, hem ruhu lanetleyen hazımsızlığı. 2. ÖGRENCl Faustus, sen yine de gökyüzüne

IIH'I'US Faustus'un yadsıdığı Tanrı'ya mı? Faustus'un küfrettiği Tanrı'ya mı? Ah Tanrım - ağlamak istiyorum ama şeytan engel oluyor ~özyaşlarımın akmasına! Kanım, sen dökül gözyaşlarım yerine ~vet, canım ve ruhum sizler akın! Ah, konuşmamı engelliyor! Ellerimi kaldırmak istiyorum ama görüyorsunuz tutuyorlar, tutuvo rlar!

3. ÖGRENCl Belki de çok yalnız kaldığı için bir hastalığa yakalandı.

merhameti

ılii iiytl. Bu yüzden Faustus, Almanya'yı da dünyayı da yitirdi;

ölümcül günahın

bak; unutma, Tanrı'nın

sonsuzdur.

FAUSTUS Ama Faustus'un suçu asla bağışlanamaz! Havva'yı ayartan yılan bile bağışlanabilir ama Faustus asla! Ah baylar, sabırla dinleyin beni; söyleyeceklerim sizleri korkuyla ürpertmesin. Yüreğim çarpıyor ve sızlıyor, burada otuz yıl okuduğumu düşündükçe. Ah, keşke hiç görmeseydim Wittenberg'i; hiç kitap okumasaydım - yarattığım harikalara tüm Wittenberg tanıktır, hatta tüm

ııır.ııst

BİRDEN Kim Faustus?

USTUS Lucifer ve Mefistofeles! büyücülüğüm

Ah baylar, ben onlara ruhumu sattım

karşılığında.

II EPSİ BİRDEN Aman Tanrım olamaz! jlAUSTUS Evet, Tanrı da olamaz dedi ama Faustus bunu yaptı. Yirmi dört yıl sürecek anlamsız eğlenceler karşılığında Faustussonsuz mutluluğu ve huzuru yitirdi! Kendi kanımla bir senet imzaladım onlara, süre sona erdi, saat geldi, şimdi de beni almaya gelecek.

1. ÖGRENCİ

Faustus, bize bunu niye daha önce söylemedin? Rahipler senin için dua ederdi.

fAUSTUS Çok düşündüm

bunu yapmayı;

ancak Tanrı'nın adını ağzıma

Page 34 of 63

306

307

alacak, bir kez olsun Tanrı'ya kulak verecek olursam ruhumu v bedenimi cehenneme götürmekle tehdit etti şeytan beni. Şinıd de artık çok geç! Baylar, gidin, yoksa benimle yok olursunuz. 2. ÖGRENCİ Ah, Faustus'u

kurtarmak

için ne yapabiliriz?

3. ÖGRENCİ Tanrı bana güç verecektir.

Faustus'la

kalacağım.

ı. ÖGRENCİ Tanrı'yı kızdırma sevgili dostum, yan odaya gidelim ve onun için dua edelim. FAUSTUS Evet, benim için dua edin, benim için dua edin; ne gürültü dtyarsanız duyun içeri gelmeyin çünkü beni hiçbir şey kurtan,maz. 2. ÖGRENCİ Dua et; biz de edeceğiz, Tanrı sana merhamet

etsin diye.

FAUSTUS Elveda baylar. Yarına sağ çıkarsam sizi ziyaret ederim; yoksa Faustus cehenneme gitmiş demektir. HEPSİ BİRDEN Elveda Faustus., (ÖGRENCİLER

çıkar. Saat on biri vurur.)

FAUSTUS Ah Faustus, Artık sadece bir saatin kaldı; Sonra da sonsuza değin lanetleneceksin. Kımıldamayın, göklerin hep hareket halindeki küreler Ki, zaman dursun, geceyarısı hiç gelmesin. Güzel doğanın gözü, doğ, tekrar doğ; Hep gündüz olsun, ya da bu saat, Bir yıl, bir ay, bir hafta, bir tam gün olsun ki, Faustus tövbe edip ruhunu kurtarsın.

o

iente, lente currite noctis equi! 102 Yıldızlar hala hareket ediyor, zaman akıp gidiyor, saat çalacak, Şeytan gelecek ve Faustus lanetlenecek. Ah, sıçrayacağım Tanrıma! Kim beni aşağı çekiyor? Bak, bak gökyüzünde İsa'nın kanı akıyor! Tek bir damlası bile ruhumu kurtarabilir; yarım damlası, ah İsa! Ah, parçalama yüreğimi İsa'nın adını andığım için. Yine de yakaracağım ona - Ah Lucifer, acı bana! Kan nerede şimdi? Yok oldu. Bak Tanrı elini uzatmış, kaşlarını çatmış öfkeyle! Dağlar, tepeler, gelin, gelin yıkılın üstürne. Saklayın beni Tanrı'nın korkunç öfkesinden. Hayır mı! Hayır mı! Öyleyse gömeyim kendimi toprağın içine; Toprak, açıl! Hayır, kabul etmiyor beni. Doğduğum zaman parıldayan, Etkileriyle ölüm ve cehennemi bana veren yıldızlar, Faustus'u durnarılı bir sis gibi, Doğum sancıları çeken şuradaki bulutun içine çekin Ki, gökyüzüne kustuğunuzda Kollarım bacaklarım fırlasın durnarılı ağzınızdan Böylece ruhum sadece cennete yükselebilsin. (Saat çalar) Ah, yarım saat geçti; birazdan hepsi geçecek. Tanrım, ruhuma merhamet etmeyeceksen, Kanıyla beni kurtaran İsa aşkı için Bir son ver dinmeyen acılarıma. İzin ver Faustus bin yıl, Yüz bin yıl yaşasın cehennemde ama sonunda kurtulsun. Ah, lanetlenmiş ruhlar için bir son yoktur! Niye ruhsuz bir yaratık olarak doğmadın ki! Niye ölümsüz senin ruhun? Ah, Pisagor'un metempsychosis'i 103 doğru olsaydı, Ruhum çıksaydı bedenimden, ben de dönüşsevdim Yabanıl bir hayvana. Mutludur tüm hayvanlar; çünkü öldüklerinde Ruhları hemen öğelerine aynşır; i02 Ah . i 'd' , 103 ' gecenrn at an, yavaş g' m, yavaş., Ruhlann başka bedene geçtikleri kuramrnın

Pisagor tarafından

, , .... .. .. , ' ileri surulduğu söylenir.

Page 35 of 63

~

309

308 Ama benimki cehennemde sonsuza değin yaşayıp işkcıu çekecek. Lanet olsun beni dünyaya getiren anamla babama. Hayır Faustus, sen kendine lanet oku, Seni cennetin mutluluğundan yoksun bırakan Lucifer' lanet oku. (Saat on ikiyi vurur) Ah çalıyor, çalıyor! Bedenim, şimdi karış havaya; . Yoksa Lucifer gelip seni canlı canlı cehenneme götürecek. (Gök gürler, şimşek çakar) Ah, ruhum, küçük su damlacıklarına dönüş, Düş okyanusa, asla bulunama. Ah, Tanrım, Tanrım öyle kötü bakma bana! (ŞEYTANLAR girer) Engerekler, yılanlar, bırakın biraz daha nefes alayım! Açma ağzını çirkin cehennem! Lucifer, gelme! Yakacağım kitaplarımı - ah, Mefistofeles (ŞEYTANLAR, FAUSTUS'ugötüriir)

EPİLOG

Imf')

,ı ,

ıümdüz

büyüyebilecek dal kırıldı; ~.ltmanlar bu bilge adamın içinde yeşeren pollon'un defne dalları kurudu . \~lllIStllsgitti! Bakın cehenneme düşüşüne; Bilge kişiler onun korkunç kaderinden ders alıp, ıııak şeylere sadece uzaktan haksınlat; "ların derinlikleri zeki insanları kandırır, 'I'ıınrısal gücün izin verdiğinden daha fazlasını

1\\1'

lencmelerine

neden olur.

,ii.) 'lcr1llirtathora diem, terminat author

OpUS.104

EKLER 4. SAHNE AGNER ve SOYTARI girer.) AGNER Hey çocuk, buraya gel. )Y'fARI Çocuk? Bu bana hakarettir. sakallı çocuk görmüşsündür

Asıl sensin çocuk; eminim bir sürü sen.

WAGNER Dostum, senin hiç gelirin yok mu? 10'1 S""t ~ünü sona erdirdi, yazar da yapıtın!.

Page 36 of 63

~

xıo

311

SOYTARI Var, giderim de var; gördüğünüz

i Allı

gibi, bayım.

j

hıv huy, bayım; teşekkürlerimi

sunuyorum

size.

WAGNER

iw

Vah, zavallı sefil; bak, fakirlik nasıl da alay ediyor yoksuıııı~ıı Bu herifin işsiz olduğunu biliyorum, çok da aç; eminim, ~'i olsa, bir kuzu buduna ruhunu şeytana satar.

l'nmum: şeytan ne zaman ve nerede isterse seni alacak; ıııılt bir saatin kaldı.

SOYTARI Hiç de değil! Bu kadar pahalıya malolacaksa, güzelee soslanmış olmasını isterim.

iyi kızarmış

i ,\ ıtı 1~1t',al güldenlerini;

V

onları.

i~i

WAGNER

Imum, emri me girdin sen! Hazırlan; hemen seni görürsünler liye.:şimdi iki şeytan çağıracağım. Banio, Beleher!

Dostum, uşağım olup bana hizmet eder misin? Qui mi hi discipu/us gibi davranınm sana.

I',wı

SOYTARI Ne? Şiir söyleyerek

istemiyorum

[Iclcher mı? Beleher buraya gelirse onun anasını bellerim. mi?

1"1

WAGNER Hayır sefil, altın ve gümüş işlemeli ipekler ve bit tozuyla.

NER

r layrola dostum, şimdi razı mısın uşağım olmaya?

SOYTARI Bit tozu mu? Haşarat öldürmeye ben de bitlenebilirim.

•.~I.lytandan korkmam ben. ,':lfı:YTANgirer)

yarar o. Uşağın olursam

WAGNER Uşağım olsan da olmasan da bitleneceksin; dostum, derhal yodl yıllığına hizmetime girmezsen üstündeki tüm bitleri cine çeviri rirn ve parçalatınm seni onlara. SOYTARI

'I'ARI Evet, sevgili Wagner; gönder şeytanıarını

buradan.

(INER Şeytanlar, gidin! Dostum, şimdi de beni takip et.

'I'ARI Tamam efendim! öğretir misin?

Üstat, bana bu sihirbazlık mesleğini

Yorulmana gerek yok bayım; çünkü, sanki yediklerinin içtiklerinin parasını ödemişler gibi benimle sıkı fıkılar. WAGNER

AGNER Öğretirim; sana köpek, kedi, fare, sıçan ya da istediğin her şekle girmesini öğreteceğim.

Dostum, bırak soytarılığı da al şu güldenleri.

)YTARI Köpek, kedi, fare ya da sıçan mı? Wagner, bu çok güzel!

Page 37 of 63

312 313

WAGNER Alçak, bana Üstat Wagner de; dikkatle peşimden yürü: Sol zünü, çaprazdan sağ topuğurndan ayırma ki, 'Quasi vestigitl.r n« ras tnsistere' olasın.

ıı :ı Yaparsin da. Şu saçmalığı bıraksan iyi olur; çünkü efendim bir gelirse buraya, sana iyi bir büyü yapar.

ııı )lHN

SOYTARI

Efendim banu büyü mü yapar? Bana bak, eğer efendim buraya gelirse, kafasına öyle güzel iki boynuz takarım ki, hayatında görmemişsindir.

Peki efendim, size söz veririm.

IHeK

6. SAHNE (SOYTARI (ROBIN) girer.)

Senin takmana gerek yok çünkü hanım ırn takıyor zaten.

HOBIN Evet, başka erkekler gibi biz de konunun

ROBIN Hey Dick, ben dönene kadar şu atlara bakıver. Doktor Faus tus'un büyücülük kitaplarından birini aldım; öyle bir eğleneco. ğiz ki. (DICKgirer)

indik,

DICK İnşallah belanı bulursun. Zaten hanımımın ardından boş yere dolaşmadıgıııı biliyordum. Robin, rica ederim söyle bana, elindeki büyu kitubı mı?

DICK Hey Robin, gelip atları yürütmen

gerekiyor.

ROBIN Ben ve atları mem gereken sünler. (Okur) hayır, organ! seyıs.

derinine

konuşamamuya niyetli olsalar. ..

yürütmek! Valla, hiç sevmiyorum bu işi! İlgilenbaşka şeyler var. Bırak atlar kendi başlarına yürü'P-e_r: Per, s-e: Se. Haa, per se. O-n-u: Onu; Yorgan; Uzak dur benden okuma yazma bilmeyen, cahil

IWBIN Sen sadece ne istediğini söyle, hemen yaparım! Çınlçıplak dans etmek istiyorsan, çıkart elbiselerini, hemen yapayım büyümü, Ya da benimle meyhaneye gitmek istersen, sana içebildiğin kadar beyaz şurap, kırmızı şarap, Bordo şarabı, tatlı şarap, misket şarabı içiririm, hem de tek bir kuruş bile ödemeden. ICK Ah, çok güzel] Hemen yapalım bu işi, dilim damağım kupkuru.

DICK Allah, allah; ne var elinde? Bir kitap! İyi ama sen tek bir kelime bile okuyamazsın ki.

IWBIN Haydi öyleyse, gidelim. (Çıkarlar.)

ROBIN Birazdan görürsün. Bana bak, daireden uzak dur; yoksa seni bir çırpıda hana gönderirim.

Page 38 of 63

314

315

7. SAHNE li

MEFİSTOFELES

rlu bu töreni nasıl bozacağını planla.

I· 1ı,1~lerive rahipleri maymuna çevirip Hayır Faustus'um, dur; biliyorum, Papa'yı görmek, Bugün İtalya'da ve Roma'da Papa'nın muhteşem zaferini kutlamak için Düzenlenen büyük törenlere, Aziz Petrus yOrtusuna katılmak istiyorsun. FAUSTUS Sevgili Mefıstofeles, beni mutlu ediyorsun. Henüz yeryüzündeyken, doyur beni İnsanların hoşuna giden şeylere. Yirmi dört yıııık özgürlüğümü Zevk ve eğlence içinde geçireceğim; Öyle ki, bu parlak beden varolduğu sürece Faustus adı hayranlık uyandıracak

luun Uç katlı tacı ile alayetmelerini sağlamayı; 11,I~nıhiplerin kafaları na tespihle vurmayı; i- ,III (i i nallerin kafalarına koca boynuzlar takmayı; t du aklına gelebilecek her türlü hinliği ,ıııııin için gerçekleştireceğim Faustus; dinle, geliyorlar. lIııgOn ünün tüm Roma'ya yayılacak. 1&1 )1 NALLER ve Piskoposlar girer; bazılarının ellerinde haçlar, bazı1/1 fll/ıılinde bayraklar vardır; keşişler ve rahipler ilahiler söylemektedir. ,/ııııııdan PAPA ve Macar Kralı RAYMONO girer; yanlarında zinciII/IIIIIIUŞ BRUNO vardır.) i

ii ietirin taburemizi.

en uzak diyarlarda bile.

MEFİSTOFELES Çok iyi dedin Faustus; gel öyleyse, bekle yanımda; Hemen şimdi buraya geldiklerini göreceksin.

'MONO Saksonyalı Bruno, eğil; Kutsal efendimiz sırtına basarak Aziz Petrus'un tahtına, Papalık tahtına çıkacak.

FAUSTUS Hayır dur, benim sevgili Mefıstofeles'im. Arzumu yerine getir, sonra gideriz. Biliyorsun ki, sekiz gün içinde Cenneti, dünyayı ve cehennemi gördük. Ejderlerimiz o kadar yükseklerde Uçtular ki, Aşağı bakınca yeryüzü Ancak elim kadar büyük görünüyordu. Oradan dünyadaki hükümdarlıklara baktık; Gözüme hoş görünen ne varsa orada gördüm. Onun için, izin ver, bu gösteride ben de rol alayım; Bu mağrur Papa da kim olduğunu görsün Faustus'un. MEFİSTOFELES Öyle olsun Faustus'um; ama biraz bekle, Buraya doğru gelen tören alayına bak; Sonra da büyünle ne yapmak istediğini düşün, Papa'yı en çok nasıl kızdıracağını

IIIWNO Mağrur Lucifer, o taht bana ait; Senin değil, Petrus'un önünde eğiliyorum. I'''PA Benim ve Petrus'un önünde, yerlerde sürüneceksin, Diz çökeceksin Papalık makamının azameti önünde. Çalınsin borular, Aziz Petrus'un varisi. Bruno'rıun sırtına basarak çıkıyor Aziz Petrus'un tahtına. ((iıMrken borular çalınır.) Pamuk gibi yumuşak ayaklarla yürüyen Ama demir yumrukla insanları cezalandıran tanrılar gibi Bizim de uyuyan öfkemiz uyanacak Ve senin lanet olası çabalarını boşa çıkaracak. Fransa ve Padua Kardinalleri, Hemen gidin kutsal idare kurulumuza Ve diğer Papalık kararlarının yanı sıra, Seçim yapmaksızın, onayalmaksızın Papalık yönetimini ele geçirmeye kalkan bu kişi hakkında

Page 39 of 63

~

316

317

Trenc'te toplanan konseyin, yaklaşamayacaksınız dinadamlarının. ıkllcri onu çok mağrur yapmış, lIıı~lnlbulutlardan uzatıyor, Illı kule gibi tepeden bakıyor Kilise'ye. 11111 biz, alaşağı edeceğiz bu küstahı; ıllıden önceki Papa Alexander'ın yaptığı gibi, Iman Frederick'in kafasını ezeceğiz; ii altın tümceyi ekleyeceğiz adımızın önüne: l'etrus'un varisleri imparatorları ezmeli, Korkunç engereğin sırtında tepinmeli, Alıışagı etmeli aslanı ve ejderi, Korkusuzca meydan okumalı öldürücü basiliske. lşrc böyle bastıracağız o mağrur hizipçiyi Ve Papalık yetkisine dayanarak Jrıu tahtından azledeceğiz. IIIIHl

Kutsal kilise meclisinin onun hakkında verdiği karar Neymiş, okuyup bize haber getirin.

ı. KARDINAL Gidiyoruz, efendim. (KARDINAL'Ierçlkar) PAPA Lord Raymond. FAUSTUS Sevgili Mefistofeles, hemen git, takip et Kilise meclisine giden kardinalleri. O batı! kitaplarını karıştırırlarken Bir halsizlik, tembellik çöksün üstlerine; Öyle derin bir uykuya dalsınlar ki, Onların kılığına girip, sen ve ben lmparatora meydan okuyan Şu mağrur Papa'yla konuşalım;

Ve Papa'ya rağmen, Bruno'ya özgürlüğünü Götürelim onu Almanya'ya.

IIlilIN

verelim,

MEF1STOFELES Gidiyorum Faustus. FAUSTUS Hemen hallet; Papa, Faustus'un Roma'ya geldiği güne lanet edecek. (FAUSTUS ve MEFlSTOFELES çıkar) BRUNO Papa Adrian, yasaları uygulayın; Beni imparator seçmişti. PAPA Bunu yaptığı için lmparator'u azledeceğiz, Lanetleyeceğiz onu imparator kabul edenleri; Sen de, o da afaraz edileceksiniz. Kilisenin tanıdığı haklardan yararlanamayacak,

Papa [ulius yemin etmişti imparator Sigismond'a, Kendisi ve kendisinden sonra gelecek Roma Papaları adına, lmparatorları yasal efendileri olarak kabul edeceklerine.

I'I\I'A Papa julius kilise törelerini hiçe saydı, Bu yüzden onun hiçbir buyruğu geçerli değildir. Dünyadaki tüm güç bize verilmemiş midir? Dolayısıyla, istesek bile hata yapamayız. Şu gümüş kemerin üzerindeki Yedi altın mühüre bak; Bizim Tanrı'dan aldığımız yedi gücü simgeliyor: Bağlamayı, çözmeyi, kapatmayı, Suçlamayı, yargılamayı, vazgeçmeyi, mühürlerneyi Ya da canımız ne isterse yapabileceğimizi. Öyleyse, o , sen ve tüm dünya önümüzde eğilecek; Yoksa, hiç kuşkun olmasın korkunç lanetimizin Cehennem acıları gibi ağır bir biçimde kafanıza ineceğinden. (FAUSTUS ve MEFlSTOFELES, Kardinal kılığıyla içeri girer) MEFlSTOFELES Faustus, söyle bana, çok şık olmadık mı?

Page 40 of 63

318

319

FAUSTUS Olduk Mefistofeles,

kutsal bir Papa'ya

Bugüne kadar bizim gibi iki kardinal hizmet etmernişe], Onlar şimdi meclis odasında uyurlarken Papa Hazretleri'ni selamlayalım.

Hılifl çuhuk tutun sevgili Kardinal Hazretleri. ıı[~lıIılilcklcrim sizinle olsun. Flr:LES

, vııyl Şeytan hiç daha önce böyle kutsanrnamıştı. RAYMONO Bakın efendim, kardinaHer döndüler.

iLir

I,ıyıll sevgili Mefistofeles, gidelim! i ilenler açılacak kardinallerin başına bu yüzden.

PAPA Mübarek pederler, hoşgeldiniz; hemen söyleyin, Kutsal meclisimizin, Bruno ve İmparator'un Devletimize ve Papalık makamına Karşı giriştikleri hareketle

ilgili olarak kararları nedir?

iLiS

Roma Kilisesi'nin kutsal başkanı, Rahipler ve dinadamları meclisinin Oybirliği ile aldığı karar şudur: Bruno ve Alman İmparatoru, Kilise'nin huzurunu bozan Sapkın ve küstah hizipçilerdir. Eğer Bruno kendi rızasıyla, Alman PrensIerinin baskısı olmaksızın, Üç katlı tacı giymek Ve sizi öldürerek Aziz Petrus'un tahtına çıkmak istemişse, Kilise meclisi kararına göre Derhal sapkınlıktan suçlu bulunacak, Bir odun yığınının üstünde yakılacaktır. PAPA Tamam, teslim alın onu, Ve derhal Porıre Angelo'ya götürüp En sağlam kuleye sımsıkı kapatın. Yarın, mübarek kardinal dostlarımızla Yapacağımız meclis toplantısında Onun yaşayıp yaşamayacağına karar vereceğiz. Üç katlı tacını da yanınıza alın, Kilise hazinesine teslim edin.

MEFlsTOFELES

çıkar)

ı lımen gidip bir şölen masası donatın da 'i.

FAUSTUS

tJb

Petrus yortusunu

şereflendirelim,

lucur Kralı Raymond Hazretleri'yle 1'111 lu zaferiraize içelim.

1,", Stilm

masası donatıkrken borular çalar; daha sonra kendi ktlıklarıyla girerler.)

i ii1'1 'I LS 'VeMEFİSTOFELES

l'jilfHCWELES i Faustus, hazırlan eğlenmeye; l lykucu kardinaller düşünce kadar hızlı bir ata bindirilmiş, lplcrin üzerinden aşarak zengin Almanya'ya giden, lruda üzgün hükümdarını selamlayacak Bruno'ya ( [ezasiru bildirmek için gelmek üzereler.

lIIY'I' l'upa, uyuyarak Bruno'nun

kaçmasına ve tacın yok olmasına

Neden olan Kardinallere lanet okuyacak. Ancak şimdi sevgili Mefıstofeles, Faustus yüreğini şcnlendirsin, _ Onların aptallıklarıyla eğlensin diye Bana büyü yap da I/iç kimseye görünmeden dolaşabileyim, Fark edilmeden canımın istediğini yapabileyim. Iır.FISTOFELES Faustus, istediğin olacak; hemen şuraya diz çök; Elimi başının üstüne koyarken, ~~Itsihirli değnekle sana büyü yaparken,

Page 41 of 63

320 321

Su kemeri tak beline, Göıitıımez ol buradaki herkese. Yedigezegm, karanlık göRyitzü, Cehennem ve Furia'nt1l saçları, Pluto 'nun mavi ateşi, Recate'nin ağacı, Sihirli sözlerle kucaklasın seni, Kimse giiremesin bedenini.

IO)INAL ıı~ııHlHazretleri, yanılıyorsunuz;

bize böyle bir emir vermediniz.

FAUSTUS

Iııkar etmeyin, hepimiz tanığız; luuno ve onun değerli üç katlı tacı Kilise hazinesine konulmak üzere Sj~lere teslim edilmişti.

li

ıllı

l"lrvl KARDİNALLER

Teşekkür/er Mefistofeles; rahipler, denk atın ayağınızı; Yoksa, Faustus kırar traşıanmış kafalarınızI.

Kutsal Paulus üzerine, biz görmedik onları.

il'\ i'

MEFISTOFELES

Petrus üzerine yemin ederim ki, öleceksiniz ıIemen onları buraya getirmezseniz. Atın şunları zindana, vurun ayaklarından zincire! Hain kardirıaller, bu iğrenç ihanetinizden dolayı Lanetli ruhlarınız kapılsın cehennem azabına.

Faustus, sus; bak işte kardina1Jer geliyor. (PAPA ve tüm lordlar girer. KARDINAL 'ler bir kitapla girer) PAPA Hoşgeldiniz, Kardinal Hazretleri; gelin, oturun. Lord Raymond, buyrun; rahipler, emrimizi bekleyin, Her şeyin bu kutsal yonuya yakışacak biçimde Hazır olmasına Özen gösterin. 1. KARDINAL

TUS Eh, böylece güvende olurlar; şimdi de şölene katıl Faustus; Papa'nın hiç böyle kafa bulan bir konuğu olmamıştı.

"AU

ilA PA

Papa Hazretleri, lütfederseniz, Bruno ve imparator ile ilgili olarak Kutsal meclisimizin verdiği kararı okuyun.

Rheims Başpiskoposu, PISKOPOS Papa Hazretleri'ne

PAPA mi,

Ona ne ceza vereceğimizi kararlaştıracağız Daha biraz önce haber getirmediniz mi, Bruno ile lanetli imparatorun Kutsal meclis tarafından

i:

~I()ND

Faustus, anık ne kadar mübarek olur/arsa olsunlar Dilediğini yap, kimse seni görmeyecek.

Buna ne gerek var? Ben size demedim Yarın mecliste toplanıp

IIII

bizimle oturun.

teşekkür

ederim.

FAUSTUS Tıkının; şeytan götürsün sizi bir kırıntı bile bırakırsanız. diye?

Iğrenç sapkınlar, alçak hizipçiler olarak ilan edildiklerini? Öyleyse niye bu kitabı okumamı istiyorsunuz?

PAPA Bu konuşanda kim? Rahipler, etrafa bakın. Lord Raymond, rica ederim buyrun; bu çok değerli armağan için Şükran borçluyum Milan Piskoposuna. FAUSTUS Teşekkür

ederim efendim.

Page 42 of 63

322

323

PAPA O da ne! Kim kaptı yemeği elimden? Alçaklar, neden konuşmuyorsunuz?

1 Her lokrna yemek haçla mı baharatlandı? al şunu.

Sayın Başpiskopos Hazretleri, bu çok leziz yemeği Fransa'dan bir kardinal yolladı bana. lı, 1\ldllrilyorlar beni, lordlarım, yardım edin bana; dlp yardım edin, götürün beni buradan, IiIi yııptıkları için sonsuza değin lanetlensin bu ruh.

FAUSTUS Onu da alayım.

'" II izmetMrlar çıkor)

PAPA Bize böyle ağır hakaretler

yapan

FELES şimdi ne yapacaksın? İnan bana, i ,lıl1crleneceksin çan,kitap ve mumla.

Bu sapkınlar da kim? Şarap getirin bana.

l'IIIINtIIS,

FAUSTUS Evet, rica ederim getirin; Faustus susadı.

'I'W, lnn, kitap, mum; Olum,kitap, çan.

PAPA

i lüzdcn ve tersten Faustus'u cehenneme gönderecekler. i/j i E R ellerinde çaıı,kitap ve mum ölüm ayini için girerler)

Lord Raymond, şerefinize içiyorum.

i

FAUSTUS Majestelerine

i~

şerefe ben kaldıracağım.

lin kardeşlerim, imanla işimize koyulalım. l.nuct olsun, masadan Papa Hazretleri'nin yemeğini

PAPA

Itllcdicat Dominus. Lurıct olsun Papa Hazretleri'nin suratına tokat atana.

Şarabım da gitti! Salaklar, bakın etrafa, Bulun bu alçaklığı yapan adamı;

I(ıledicat Dominus.

Yoksa, yemin ederim, hepiniz öleceksiniz. Lordlarım, rica ederim, sabrınız taşmasin Bu belalı şölende.

l.unct olsun, Rahip Sandelo'nun

kafasına şaplak atana.

Mnledicat Dominus.

r .unet olsun,

kutsal ayinimizi bozana.

Mnledicat Dominus.

PİSKAPAS Papa Hazretleri, sizden affedilmeyi bir ruhtur belki de.

çalana.

dilernek için araftan kaçan

Lanet olsun, Papa Hazretleri'nin

Maledica! Dominus. ve MEFlSTOFELES, "YIıif! atarlar. Çıkarlar.)

i r.\lIS'f'US

PAPA

şarabını alana. KEŞİŞLER'i

dooer, ortalarına

Olabilir; Onun için, bu belalı ruhun öfkesini vanşursın Rahiplerimize bir ölüm ayini düzenlemelerini

diye emredin.

Page 43 of 63

325

324 I,

8. SAHNE (SOYTARI (ROBIN) ve DICK ellerinde bir kupayla girerler.) DICK Hey Robin, biz senir, şu şeytanı, bu kupayı çalmamıza bir lı ne bulması için çağırsak iyi olur; baksana meyhanecinin ~'I peşirnizi bırakmıyor.

l luy hay; ara, ara. Robin, kupayı aL.Üstümü aramandan llOfkmuyorum. Senin kupana mı tenezzül edeceğiz?

IIANECl I(upanın sizde olmadığını söylemeyin;

eminim ikinizden

birinin üstünde.

"iN ROBIN

Iste şimdi yalan söylüyorsun; arkamızda.

Dert değil, bırak gelsin; bizi takip ederse ona öyle bir büyü yaparım ki, hayatında böyle bir büyü yapılmamıştır ona. Şu kupaya bir bakayım. (MEYHANECI girer)

IIANECl Allah belanızı versin; hınzırlığınızdan

aşırdığınızı biliyorum.

ilaydi, geri verincnu. "ımIN

DICK AL.Bak, işte geliyor; haydi Robin, ya da hiç bir zaman ı?;österme.

ya şimdi göster büyünü

MEYHANECI Demek buradasınız! Sizi bulduğuma sevindim, ne saygıd baylarsınız öyle. Rica ederim söyleyin, meyhaneden çaldiğinn kupa nerede? ROBIN Ne! Ne! Biz mi kupa çalmışız? Sözlerine dikkat et! Hiç benziyor muyuz kup., hırsızlarına? MEYHANECI Hiç inkar etmeyin; sizde olduğunu arayacağım.

biliyorum; üstürıüzü

Tamam; söyleyebilir misin ne zaman? Dick, bir daire çiz bana ve arkamda dur, ve de hiç kımıldama canına değer veriyorsan Meyhaneci, şimdi alacaksın kupanı - Dick, tek kelime etme. O per se o, demogotpn, Belcherve Mefistofeles.

'1I.F1STOFELES

girer.)

IJr.F1STOFELES ehennem ülkesinin hükümdarları, Bu rezillerin büyüleri beni çok öfkelendirdi! İstanbul'dan getirdiler bu alçak köleler beni, Salt keyifleri için. 1tı)!llN Bayım, Meryem ana' hakkı için güzel bir yolculuk olmuş! Yemek için bir kuzu budu, kesene de bir metelik koyup geri gitmeye ne dersin?

ROBIN Beni mi arayacaksın? Peki, hiç çekinme. haydi, haydi, üstürnü ara, üstürnü ara.

Dick, kupayı al _

Efendim,

sizeyürekten

yalvarıyorum;

yemin ederim, sizi şaka

olsun diye çağırmıştık.

MEYHANECI Dostum, gel; şimdi d~ senin üstünü

niCK

arayacağım.

iEflSTOFELES Bu alçaklığınızın cezasını vermek için,

Page 44 of 63

326

327

Önce sen, çirkin bir şekle gir; Yaptığın maymunluklar yüzünden

maymun ol.

ROBIN Ah, çok güzel; maymun ha! Efendim, rica ederim, onu banu verin de birkaç numara göstersin diye etrafta dolaştırayım. MEFİSTOFELES

HTiNO Edecek; yanında da Alman sihirbaz, Bilgin Faustus, ünlü Wittenberg'li, BUyücülük sanatının dünyadaki en başarılı ismi var. Yüce Carolus'a göstermek istiyor .I'üm yiğit atalarını tek tek. ıskender'i

Alacaksın; sen de dönüş bir köpeğe ve sırtında taşı onu. Haydi, yok olun.

ve onun güzel sevgilisini de,

ITn güzel kıyafetleri ve savaşçi Majestelerinin

halleriyle

huzurunagetirecek.

ROBIN Köpek mi? Çok güzel. Hizmetçiler çorba kazanlarına dikkat etsinler çünkü hemen mutfağa gidiyorum. Haydi Dick, gel. (lki SOYTARI çıkar)

nrrr-o Eminim derin bir uykudadır.

MEFİSTOFELES

Dün gece, son derece nazik bir biçimde, Bruno'nun şerefine kadeh kadeh Ren şarabı kaldırdı.

Şimdi, hiç sönmeyen ateşin alevleriyle Kanatlanıp uçacağım hemen Faustus'uma, (Çıkar.)

!lltlmERICK Benvolio nerede?

Türk Sultanı'nın

Bugün de tembel adam yataktan dışarı çıkmadı.

sarayına.

I' it E DERICK Bak, bak - penceresi

9. SAHNE (MARTIN O ve FREDERICK

karşıMit kapılardan içerigirer)

MARTINO huzuruna.

Sevgili Frederick, hemen boşaltsınlar odaları; Majesteleri salona geliyor. Git, taht odası hazır mı bak.

~1t\RTINO Hey, Benvolio! 111~NVOLlO başında takkesi, düğme/erini ilikleyerek yukarıda be/irir.)

~IARTINO Dostum, yüksek sesle konuşma, şeytan duyar seni. Baksana saraya Faustus geldi, Emrinde bin tane cin bekliyor Doktor ne isterse yerine getirmek

FREDERICK Kendimize papa seçtiğimiz, imparatora eşlik etmeyecek

için.

1\ I':NVOLlO

Cin sırtında Roma'dan gelen Bruno nerede? Papa Hazretleri

ona.

IIENVOLlO Sizi şeytan mı dürttü?

Hey, subaylar, baylar; Hemen koşun imparatorlln

açık; seslenelim

Ne olmuş yani? mi? Page 45 of 63

328 329

MARTINO Haydi, odandan çıkarsan görürsün Bu sihirbazın, Papa ve majesteleri İmparator'un Almanya'da, bugüne kadar görülmedik Eşsiz büyüler yapacağını.

huzurıınd

BENVOLIO Papa daha bıkmadı mı sihirbaz1ıktan? Daha geçenlerde şeytanın Sırtındaydı, Eğer onu bu kadar çok seviyorsa Dilerim onunla tekrar Roma'ya uçar1ar. FREDERICK Söyle, gelip bu eğlenceyi görecek misin?

rı 1,1

BENVOLIO Hayır.

tl hill~Nıcleri Carolus, bu güzel sözler tüm benliğiyle lıuun Imparatoru'nu sevip ona hizmet etmesine, i :'II"lıı kutsal Bruno'nun ayaklarının dibine atmasına neden ııI\NIII Faustus'un

MARTINO Yoksa pencereden

mi izleyeceksin?

111I1t'lık.

BENVOLIO Evet; eğer bu sırada uyuyakalmazsam. MARTINO İmparator yakınlarda, kara büyü ile Ne gibi harikalar yaratı1abileceğini

\Iİİ nn n kanıtı olarak da, eğer majesteleri arzu ederlerse, IIIC sönmeyen cehennemin fildişi kapılarını delmeye, IllIIl<;1 Furia'ları mağaralarından çıkarıp HI", efendimizin istediği her şeyi onlara IIOytlsünün kudretiyle yaptırmaya l luzır bekliyor bu doktor.

görmeye geliyor.

BENVOLIO İyi; siz İmparator'un huzuruna çıkın. Ben kafamı pencereden U zatmakla yetinirim - çünkü, derler ki, insan gece sarhoş olur, sabah şeytan ona zarar vermezmiş. Eğer bu doğruysa, ben tl büyülüyüm, size garanti ederim, ona da sihirbaza da büyü yap rım. (Çekilir) (Borular çalınır. Alman imparatoru CHARLES, BRUNO, SAXONYA DÜKÜ, FAUSTUS ve MEFİSTOFELES, FREDERICK, MARTı No ve Hizmetkadamı yanına ge/ider.)

LIO ınan tanrım! Konuşması ne kadar da korkutucul Yine de tüm bunlara rağmen inanmıyorum ona; Papa bir seyyar satıcıya ne kadar benziyorsa o da o kadar benziyor bir büyücüye. IPARATOR Faustus, bize söz verdiğin gibi, ünlü fatihi, Büyük İskender'i ve sevgilisini erçek sıfatları ve tüm görkemleriyle görmek, nların muhteşemliğine hayranlık duymak isteriz.

IJSTUS Majesteleri,

onları hemen göreceksiniz.

Page 46 of 63

330 Mefistofeles,

331

git;

Ağırbaşlı bir müzik eşliğinde Getir bu yüce ımparator'un

ıyllı

önüne

1111"11

n/'öndimiz, kendinizi kaybettiniz. Hııdece birer gölge; etten kemikten

değiller.

Büyük ıSkender'i ve onun güzel sevgilisini. MEFıSTOFELES Peki Faustus. BE NVOLlO Üstat dOktor, sizin şeytanlar hemen gelmezlerse birazdaıı ii ya dalacağım. Kahretsin, bunca zamandır bir eşek gibi, ii açık şeytanın elçisine baktığım halde hiçbir şey göremodj için öfkeden içim içimi yiyor.

!tA I'()I IIı i beni; bu ünlü imparatoru görünce • "ılhni öyle kaybettim ki, ııllill'lmın arasına alıp kucaklamak istedim onu. 11111 I+'OllStus,madem onlarla konuşarnıyorum I" utllmi iyice tatmin etmek için senden şunu istiyorum: l ıuvdurn ki, bu güzel kadının boynunda I, O~(\k bir siğil ya da ben varmış. IILI Hııylentinin doğru olup olmadığını nasıl öğrenebilirim?

FAUSTUS Sanatım yarı yolda bırakmazsa beni, Birazdan gösteririm sana gününü. Efendim, siz majestelerini uyarmalıyım, Cinlerim, ıskender ve sevgilisini Huzurunuza getirdiklerinde Kral'a hiçbir soru sormamalı,

ı,ın'l LS Mnjcsteleri, çekinmeden

gidip bakın.

11'1\UATOR

Fuuscus, açıkça görüyorum! Huna bunu göstermekle .Yııııkibir ülke daha fethetrnişim

gibi memnun

ettin beni:

ıçeri girip çıkmalarını sessizce izlemelisiniz. ıMPARATOR Faustus, dilediğin gibi olsun; kabul ediyoruz. BENVOLlO Evet, evet; ben de kabul ediyorum. Eğer ıskender'le sevgilisinı. ımparator'un huzuruna getirebilirsen, ben de Acteon olup ken dimi bir geyiğe dönüştüreceğim. FAUSTUS Ben de Diana olup hemen sana boynuz takacağım. (Borular çalınır. Bir kapıdan Imparator ıSKENDER, diğer kapıdaf/ DARIUS girer. çarplJmaya btZflarlar, DARIUs yere yıktı ır. ıSKEN DER onu bJdürür, tacını alır, dlJan çıkmak üzereyken sevgilisiyle karşıla. şır. Sevgilisini kucak/ar, Dan'us'un tacını onun baJına koyar; geri ge/ir Vii tahtından kalkıp onlan kucaklamaya çalışan ama bunu gbren FAUSTU tarafindan hemen durdurulan Imparator'u se/amlar. Boru sesleri kesilıt; müzik duyulur.)

‫ן‬IL,1ı/-n 'US l laydi, gidin. , Ifll'lflti yapanlar çıkar)

Yüce majesteleri bakın, bakın. Garip bir hayvan kafasını pencereden uzatmış,

I~IPARATOR Ah, ne muhteşem bir manzara! Saksonya Dükü, enç Benvolio'nun kafasına iki koca boynuz takılmış.

bakın,

KSONYA DÜKÜ Uyuyor mu yoksa ölmüş mü?

FA.USTUS Uyuyor efendim; ama düşünde

boynuzlarını

görmüyor.

Page 47 of 63

332

333

İMPARATOR Çok güzel bir şaka bu; seslenip uyandıralım Hey, Benvolio!

kadar yağlarsayağlasın ıiiıii Idıpeklerin kanlı dişlerinden 11!!1i1111C\

onu.

kurtaramayacak.

iiIII tl i h, Argiron, Asteroth! BENVOLlO Lanet olsun hepinize;

bırakın biraz daha uyuyayım. !ııı i Uıtliba birazdan bir sürü cin peydahlayacak. Sayın Ilıiı, Iflıf'ı;n benim adıma rica edin; kahretsin, bu işkenceleItııhıyıınumam ben.

İMPARATOR Öyle bir kafayla bu kadar fazla uyumana şaşmıyoru/ll,

SAKSONYA DÜKÜ Benvolio, buraya bak; İmparator sesleniyor sana. BENVOLlO İmparator mu! Nerede? Kahretsin, kafam.

LI

İMPARATOR Boynuzlarının düşmemesi kafanı etkilemeyecek; yeterince korunuyor olacak.

lıılıı"ıeleri, bana hakaretlerinden çok, sizi komik bir olayla eğl~n"lı 11\ ı;k için Faustus bu rezil şövalyeyi cezalandırdı. Tek ar11111 huydu; onun için boynuzlarını çıkarmaya hazırım. MefistoIfı_, çıkar boynuzları; bayım, bundan böyle bilim adamları hakııııhı tcrbiyeli konuşun.

çünkü,

FAUSTUS Hayrola bay şövalye, korkunç.

yoksa boynuzlarından

mı asıldın? Hu

ııı

Ayıp ayıp, sok kafanı içeri de tüm dünyayı şaşkına çevjrın

ınln hakkında terbiyeli konuşmak

eğer bilim bir ıhılın asla temiz suratlara, küçük yakalaraıas güvenmem. Eğer Iııııııın intikamını almazsam, ağzı açık bir istiridyeye dörıüşüp, urzlu sudan başka bir şey içmeyeyim.

Kahretsin, Doktor, bu alçaklığı sen mi yaptın? FAUSTUS

1/ )

Öyle demeyin bayım; doktor yeteneksizdir; Bu beylere gösterecek, İmparator'un

mı! Kahretsin,

uhnuları dürüst insanların kafasına böyle boynuz takarlarsa,

BENVOLlO

!Ii.\ltATOR ·ı Faustus,

huzuruna

Yüce hÜkümdarı, cengaver İskender'i Getirecek büyüsü, sihiri yoktur. Faustus bunu yapabilirse Yiğit Acteon kılığından bir geyiğe dönüşmeye razıydın. İşte bu yüzden bayım - majestelerinin izniyle _ Başına bir av köpeği sürüsü salacağım,

Hu muhteşem başarının karşılığı olarak lmparator yaşadığı sürece Almanya'ya hükmet, Yüce Carolus'un dostu olarak yaşa. 'I, /hor çıkar) III~NVOLIO, MARTINO, FREDERICK

iii,

ve Askerler girer)

"R/oııncnlcre.

Page 48 of 63

335 334 MARTINO Hayır sevgili Benvolio, bırak seni vazgeçirelim Büyücüye karşı girişeceğin bu işten. BENYOLlA Defolun, benden bunu isteyen beni sevmiyor demektir. Tüm uşaklar bana yapılanlarla dalga geçerken, Türkülerinde bağıra çağıra 'Benvolio'nun kafasını bugün boynuzlar süsledi!' derken Bu kadar büyük bir hakarete nasıl aldırmam? Bu gözkapakları bir daha asla kapanmasın Kılıcımla o sihirbazı gebertmeden. Bu girişimde bana yardım edecekseniz Çekin kılıçlarınızı ve kararlı olun. Yoksa, gidin; Benvolio burada ölecekAncak Faustus ölürse bu utançtan kurtulurum!

1,10 onur benim olacak; kılıcım, in hedefe! 11111 taktı ğı boynuzlara karşılık birazdan koparacağım

başını.

'I '\LS ıakma bir başla girer) FREDERICK Ne olursa olsun seninleyiz; Buraya gelirse o doktoru öldüreceğiz. BENYOLlO Öyleyse sevgili Frederick, hemen koruya koş, Uşaklarımızı ve adamlarımızı Ağaçların arkasında pusuya ya tır; Biliyorum, büyücü yakınlarda; Diz çöküp İmparator'un elini öptüğürıü, ızin isteyip büyük ödüllerle ayrıldığını gördüm; Askerler, yiğitçe savaşın; eğer Faustus ölürse Parasını siz alın, zaferi bizim olsun. FREDERICK Askerler, gelin; takip edin beni koruya. Onu öldüren altın kazanacak, sonsuz sevgiyle ödüllenecek. (FREDERICK, ASKERLER/le çıkar) BENYOLlA Kafam boynuzsuz daha hafif; Ancak, yüreğim kafamdan daha ağır, Can' atıyor sihirbazın öldüğünü görmeye.

LIO nııSUn. Bu darbe her şeyi sona erdirecek! ~chennem, al ruhunu; işte böyle devrilmeli

gövdesi.

\ H'l'rUS

AhI ,mımERICK Ostat doktor, inliyor musunuz? ,mNYOLlA Yüreği parçalansın inleye inleye! Sevgili Frederick, Işte böyle sona erdiriyorum

bak;

acılarını.

ARTINA lstekle indirip kılıçlarınızı, koparın kafasını.

Page 49 of 63

336 BENVOLlO Şeytanın kafasını; cinler şimdi de gülsun. FREDERICK Büyüleriyle cehennem zebanilerinin ası k yüzlü padişahı"ı Korkudan titreten, sapsarı yapan O ciddi yüz, o korkunç bakış bu muydu? İn, şeytan yine canlarıdı.

MARTINO İmparator'un önünde Benvolio'yu lanet olası kafa bu muydu?

utanca boğan

BENVOLlO

l'llr i hıyır, sizde kalsın. Faustus, sizinle ödeşrnek için

Evet, işte o kafa burada; vücut da şurada yatıyor. Bir güzel ödüllendirildi alçaklıkları.

d'alunnızı, ellerinizi ve yüreklerinizi

FREDERICK

1'llIytıztinde yirmi dört yıl yaşayacağımı? beni kesmiş, Jtılıni, kerniğimi lime lime doğramış olsaydınız bile Ile de, anında ruhum geri gelirdi bana hiç yara almamış bir insan gibi soluk almaya devam

Gelin, onun bu nefret edilesi adına Daha fazla utancı nasıl ekleyebiliriz düşünelim.

Kıhçlannızla

BENVOLlO Öncelikle, bana yaptığı hakaretlere karşılık olarak, Başına koca boynuzlar çivileyeceğim ve sallandıracağım Bana boynuz taktığı pencereden; Ki, tüm dünya görsün haklı intikamımı aldığımı.

derdim. onlan

MARTINO Sakalını ne yapalım? BENVOLlO Bir baca temizleyicisine süpürgesi eskitir.

alacak.

lçuklar, bilmiyor muydunuz

satarız, size garanti veririm, on çalı

FREDERICK Gözlerini ne yapalım? BENVOLlO Oyalım gözlerini; dili soğuk almasın diye dudaklarını düğmeleriz onlarla.

ma sizleri cezalandırmada niye geeikiyorum ki? roth, Belimoth, Mefistofeles. 11~Jı'ISTOFELES ve diğerŞEYTANLARgirer) llııydi, atın şu hainleri sırdarınıza; 'I'ırmanın onlarla ta cennete kadar, radan da fırlatın hepsini baş aşağı cehennem in dibine. i Iayır, durun; tüm dünya tanık olmalı çektikleri acılara; Sonra da cehennem cezalandırır ihanetierini. Bclimoth, şu sefili burdan götürüp Dir çamur ve pislik deryasına at. Sen de şu öbürünü al, Dikenlerin, en sivri fundalıkların arasından ormana sürükle; Du arada benim sevgili Mefistofeles'im Şu hainle yüksek bir kayanın tepesine uçsun; Aşağı yuvarlanınca alçak adam kemiklerini kırsın, Bana yapmak istedikleri gelsin başına. idin, hemen emrimi yerine getirin.

Page 50 of 63

339

338 FREDERICK Sevgili Faustus, acı bize, bağışla canımızı.

INI. 1l1l1 Frederick, buradayım -

ulorlo topuklarımdan çekip içinde yüzdürdükIeri Ilıııır ve pislik deryasında yarı yarıya boğulmuş bir haldeyim.

FAUSTUS Gidin. FREDERICK Şeytan emrediyorsa insan gitmek zorundadır. (CİNLER, ŞÖVALYELER'/eçıkar. Pusuya yatan ASKERLERgim

ı. ASKER Baylar. gelin, saldırıya hazır olun, Elinizi çabuk tutup bu soylu beylere yardım edin. Sihirbazla konuşmalarını duydum.

2. ASKER

i.ro

\'ıııwm, koru beni; hep mi kovalanacağım? \'\Nv

Ilııyır dostum, korkma öldürecek gücümüz yok.

İşte bakın, geliyor! Saldırın, öldürün sefili. FAUSTUS Bu da ne? Beni öldürmek için bir pusu! Faustus, göster yeteneklerini; alçak köylüler, sıkı durun. Bakın, bu ağaçlar ben emredince hareket ediyorlar, Beni iğrenç ihanetlerinizden korumak için Sizinle ararnda engel oluşturuyorlar. Bakın, sizin bu cılız saldırılarınızı savuşturmak için Hızla bir ordu geliyor buraya .. (FAUSTUS kapıya vurur, davu/ çalan bir ŞEYTAN girer; onun arbasın dan sancak taşıyan bir başkası ve si/ahlı birkaç şeytan daha girer. Arka/ıı tından MEFİSTOFELES haoai fişeklerle girer. Askerlere saldırırlar V~ on/arı kova/ar/ar. Karşılıklı kapı/ardan BENVOLlO, FREDERICK Vf MARTINO, yüz/eri göz/eri kan içinde, çamura ve pisliğe bu/anmış olarak girer/er. Hepsinin kafa/arında boynuz vardır.)

LIO

i)ostlanmın şekli değişmiş. Ah, cehennem in gazabı, lıcpinizin

kafasında boynuz var.

ınlieDERICK 1)o~ru söyledin, Kendininkinde demek istiyorsun; elle kafanı. l\leNVOLlO Kahretsin, yine boynuz çıkmış!

KrıNO

Üzülme dostum hepimiz aynı durumdayız.

MARTINO . Hey, Benvolio!

1I11:NVOLlO Hangi şeytan yard:m ediyor bu lanet olası sihirbaza? Başımıza gelen felaketler kat kat arttı. .

BENVOLlO Buradayım. Hey, Frederick!

IlımOERICK Utancımızı saklamak için ne yapabiliriz?

FREDERICK Ah, sevgili dostum, yardım et bana. Martine nerede? Page 51 of 63

3-40

341

BENVOLIO Intikam

almak için peşinden

1'11

gidersek

tiı

Bu koca boynuzlara bir de UZun eşek kulakları ekler, Tüm dünyanın maskarası yapar bizi.

1,,1~\lldasuya sürme onu. Duydun

mu? Hiçbir koşulda su-

ii LU,

~i

MARTINA

tlrmcyeyim mi? Niye, her yere gitmez mi?

Sevgili Benvolio, ne yapalım öyleyse?

•

BE NVOLIO

yere gider ama yine de suya sürme; çitlerden,

hendeklernereye istersen sür ama suya sürme. Git, seyise atı sana 11I1I)Hlni söyle ve dediklerimi unutma. i

Şu ormanın kenarında bir şatom var. Oraya gidip, şekillerimiz zamanla değişene kadar Gözden ırak yaşayalım. Madem utanç ünümüzü böyle lekeledi, Utançla yaşamaktansa acıdan ölmeyi yeğleriz. (Herkes çıkar)

1•• 11

u,ır,

O\"ZI '1\ ii/iz veriyorum II/iın

bayım. Ah, şanslı günümdeyim!

işim iş.

I'IIS 1~IHlNtllS,

10. SAHNE (FAUSTUS,

AT CAMBAZI ve MEFISTOFELES

girer)

ATCAMBAZI Saygıdeğer beyefendi, rica ediyorum.

sizden

şu kırk raleri kabul etmenizi

bir adamdan başka?

t Iınursuzluk ruhumu kaygıyla dolduruyor; IIIll erdir bu kaygıları sakin bir uykuyla: J hh, Isa hırsızia konuşmuştu çarmıhtayken; ylcyse, sen de dinlen Faustus, bu inançla. 111'11 t/tlfar; AT CAMBAZI sırılsıklam girer) , IIAMBAZI IILI doktor

FAUSTUS Dostum, bu kadar az parayla böyle güzel bir at satın alamazsın, Onu satmaya ihtiyacım yok; ama beğendiysen ve on taler dan verirsen, al senin olsun; çünkü görüyorum ki, onu çok sevdin. ATCAMBAZI Efendim, sizden rica ediyorum bu parayı kabul edin; çok yoksul bir insanım ve Son zamanlarda at ticaretinde çok para kay benim; bu alış veriş kendimi toparlamama neden olacak.

ne dolandırıcıymış! Gizli özellikleri bulunduğunu atımı suya sürünce altımda birazcık samandan başka Ilir şey kalmadı; çok uğraştım boğulmamak için. Gidip uyandıra:ug1m onu ve kırk talerimi geri alacağım. Hey, doktor efendi, rezi! dolandırıcı; üstat doktor, uyan, kalk, geri ver paramı çünkü enin at bir demet samana dönüştü - üstat doktor. ll' A ilATUS 'un bacağını çeker) Eyvah, hapı yuttum; ne yapacağım şimdi? Bacağını kopardım.

ılüşünerek

IrAIIATUS Ah, imdat, imdat; bu alçak beni öldürmek

FAUSTUS Peki, teklifini söylemeliyim:

nesin sen ölmeye mahkum

ilim saatin sona yaklaşıyor;

istiyor.

kabul ediyorum; ver parayı bana. Dostum, sana Hiç korkma, atı çitlerden, hendeklerden aşır ama

Page 52 of 63

342 343

AT CAM BAZI Öldürmeye çalışsamda çalışmasam da artık tek bacağı var; ondan hızlı koşarım,bacağı da bir çukura ararım. (Çıkar)

lerı? iLiN

FAUSTUS

Vcrcsiye MIt~rI"de on sekiz lira borcum görünüyor;

ılı ctme.kluılım

DurdUfun onu, durdurun, durdurun _ hah hah ha! FaUStııı' bacağı yerinde; at cambazı da kırk taleriyle bir demet saman dı.

ama tek

beni unutmuş mu?

ii, '" IANECHAI)lN

(WAGNER girer)

Iliç konışnulnn öylece duran bu adam da kim? Vay, eskinüşterim'

Wagner, merhaba, ne haberler var sende?

WAGNER Vanholt Dükü sizinle görüşmeyi rica ediyor ve yolculuk sırasu da size eşlik etsinler diye gerekli malzemelerle birkaç adaımı yolladı.

III

ııllN Ah, meyhm1wlkadın, nasılsın? ~ marım ~l\lın hesap yerli yerindedir.

~ııeyıIANEC1KAI)IN

FAUSTUS

Hiç kuşkurıolmasın; çünkü anladığım kadarıyla onu temizlernıyu hiç niyetin yok.

Vanholt Dükü soylu bir beyefendi; ona sihirbazlığımı gösternı de cimri davranmamalıyım. Haydi, gel. (Çıkarlar)

!'lım Meyhanel l~ııdın, baksana, bize bira getir.

~iEYHANECII\ A i) ıN

SAHNE 10 B

Hemengcllyor; hey, siz dışardakiler, buraya bakın!

(Bu sahne, sadece B Metnil/debulunmaktadır ve Wagnerın, Vanhoft DüilJ. nün davetini bildirmesindensonragelmektedir)

(SOYTARI

(ROBIN), DICK, AT CAM BAZI vebirARABACIgirer)

((,ıılı'at) I)ICK Baylar, nı~yhıınccikadın gelene kadar ne yapacağız?

ARABACI Buyrun sayın baylar,size Avrupa'nın en iyi birasını içireceğim. Hey, meyhaneci kadın, nerede şu yosmalar? (MEYHANEC! KADIN girer)

MEYHANEC!

ItABACI Bayım, Mıhüyücünün bana neler yaptığını anlatayım size. Doktorjuustus diye birini tanıyor musunuz?

AT CAM BAZI

KADIN

Hayrola, ne istiyorsun? Vay, eski müşterilerim,

hoşgeldiniz.

Evet, ş~lılıı alsın canını! İşte onu tanıyan bir başka kişi daha; sanııdu mı büyü yaptı?

ROBIN Dostum Dick, neden hiç konuşmuyorum

biliyor musun?

ARABACı Ne yapilAınıanlatayım: Geçen gün, bir araba samanla Witterıberg'e glderkcn karşıma çıktı; yiyebileceği kadar saman karşılı-

Page 53 of 63

345 344 daya geçip biraz daha içelim; sonra da gidip

ğında kaç para istediğimi sordu. Biraz samanın ona yetec düşünerek, üç kuruş verirse dilediği kadar alabileceğini ~lIyl dim. Bunun üzerine hemen parayı verdi ve yemeye baal İrıanırı bana, bütün samanımı bitirmeden kalkmadı. HEPsİ

BİRDEN Vay canına,

ROBIN Evet, evet; sanırım o olabilir; ben de bir araba dolusu odun yiyen bir adam duymuşrum. AT CAM BAZI Baylar, şimdi de bana ne biçim alçaklıklar yaptığını dinleyin: Dün ondan bir at satın almaya gitmiştim. Bir türlü kırk dolardan aza satmaya yanaşmadı. Ben de, atın çok iyi olduğunu, çitler den, hendeklerden aşıp asla yorulmayacağını bildiğim için on parayı verdim. Atı alınca, Doktor Fauster, atı istediğim kadar, gece gündüz dinlendirmeden sürebileceğimi ancak hiçbir koşulda suya sürmememi söyledi. Ben de, bilmemi istemediği bir özelliği olduğunu düşünerek atı koca bir ırmağa sürdüm. Tam ortaya geldiğimde atım yok oldu; ben ise bir saman demeti üzerinde oturuyordum. HEPsİ

BİRDEN Ah doktor, muhteşem!

AT CAM BAZI Ama ağzının payını ne güzel verdiğimi dinleyin: Evine gittim; uyuyordu; Kulağının dibinde bağırıp çağırmaya başladım ama ne yaptıysam uyanmadı. Bunun üzerine, ben de bacağından tuttum ve çekmeye başladım; bacağı kopana kadar da durmadım. Bacak şimdi benim evde, ahırda duruyor. ROBIN Yani şimdi doktorun tek bacağı mı var? Bu çok güzel, çünkü şeytanlarından biri beni maymuna çevirmişti. ARABACI Meyhaneci

11. SAHNE

bir araba dolusu saman ha!

kadın, biraz daha içki.

/l1f,ıll

DÜK'ü DÜŞllS, FAUSTUS ve MEFİSTOFELES

girer)

)Htat doktor, bu güzel görüntüler için teşekkürler; gökyüzüne o ııoyu diktiğin için seni nasıl ödüllendirebilirim bilmiyorum. O Illl\l1Zara,beni dllnyada hiçbir şeyin memnun edemeyeceği ka-

lur memnun etti. IIH'rUS Efendim, Faustus'un gösterisinin siz majestelerini bu denli memnun etmesinin beni zaten yeterince ödüllendirdiğini düşünUyorum. Soylumadam, siz bunlardan pek hoşlanmamış olabiliriniz. Bu nedenle, lütfen söyleyin bana, en çok arzu ettiğiniz şey nedir. Bu dünyada ne varsa isteyin; sizin olacaktır. Hamile kadınların canının azbulunur, güzel yiyecekler çektiğini duydum.

)~ES Haklısınız, üstat doktor; madem bana karşı bu kadar naziksiniz, ize canımın en fazla çektiği şeyi söyleyeyim: Şu anda aylardan Ocak, karakış; ama mevsimlerden yaz olsaydı, bir tabak olgun üzümden başka bir şey istemezdim. \1t\USTUS Hiç sorun değil;Mefıstofeles, hemen git! (MEFlSTOFELES çıkar) Madam, sizi memnun etmek için bundan daha fazlasını yaparım. (MEFtSTOFELES üzüm/erle girer) Buyrun, tadına bakın, çok güzel olmalılar; Çünkü, inanın bana, çok uzak bir diyardan getirildiler.

Page 54 of 63

346

3'117

DÜK

IIC'I'In1t'U de rahatsız etmeyin.

Her şeyden çok bu şaşırttı beni; yılın bu zamanında, hiçbir ağaçta meyve yokken, nereden buldunuz bu olgun üzürnlerl]

başka yerde yapın;

FAUSTUS Majesteleri, dünyanın ortasından geçen hatla yıl ikiye ayrılını tır. Burada kışken, diğer yarıda, Hindistan'da, Yemen'de v ha doğudaki diğer ülkelerde yazdır ve oralarda yılda iki meyve ürünü alınır. İşte oralardan, çok hızlı uçan cinim sayc .. de, gördüğünüz gibi, bu üzümleri getirtrim.

Ne istiyorlar? IETKAR

!)oktor Faustus'la

konuşmak

istediklerini

söylüyorlar.

,4MIAcı

DÜŞES

Evet, onunla konuşmak

Inanın bana, bunlar hayatımda yediğim en tatlı üzümler. (SOYTARILAR [ROBIN, mc K, ARABACI, AT CAMBAZI] kapıyn vururlar)

DUl

DÜK (Içerden)

ii\( LL,

emek öyle bayım! Tutuklayın

Bizi tutuklatmak

Kapıdaki bu saygısızlar da kim? Gidip Susturun şunları, açın kapıyı. Sorun bakalım ne istiyorlarmış. (Tekrar kapıyı çalarlar; FA USTUS 'la konuşmak istediklerini siiylerler.)

istiyoruz.

şu alçakları.

mı! Gitsin babasını tutuklatsın

bizi

tu tuklatacağına. lJSTUS Dük Hazretleri,

rica ediyorum, bırakın gelsinler,

Çok güzel bir eğlence çıkar bize.

HİZMETKAR (Içerden)

ÜK

Baylar, nedir bu şamata? Neden Dük'ü rahatsız ediyorsunuz?

Faustus, sana izin veriyorum dilediğini yap.

i,'i\USTUS

DICK Onunla işimiz yok; onun için bunu alsın

0.106

HİzMETKAR Terbiyesiz yorsunuz?

serseriler, nasıl böyle küstah olmaya cesaret edebili-

ROBIN Hayır bayım, paramızı alırsak hoşgelmiş olacağız; aldığımızın karşılığını da ödeyeceğiz. Hey, yarım düzine bira getirin buraya

AT CAM BAZI Bayım, hoş karşılanmayacak sahibiz.

106 Dick terbiyesiz

Teşekkürler majesteleri. ROBIN, DICK, ARABACI ve AT CAMBAZIgirer) Merhaba dostlar, nasılsınız? Valla, çok kızgınsınız; şöyle yakına gelin Affedilmenizi sağladım; hepiniz hoşgeldiniz.

kadar küstah olabilecek

bir zekaya

ve cehenneme

gidin.

bir el işareti yapar.

Page 55 of 63

348

349

FAUSTUS Dinle beni, nerede olduğunuzu

biliyor musun?

1,1, bir

tahta bacağı fazla kullanmam.

ARABAcı Evet, tabii biliyorum, gökyüzünün

ti~

altındayız.

!Ilitli

rarınm, siz beyefendinin eti ve kanı ne kadar da nazikat cambazını anımsıyor musun?

IIlı,ı At sarnğm

HIZMETKAR Doğru da bay küstah, içinde bulunduğunuz

yer neresi?

ATCAMBAzı Haaa; burası içki içmeye uygun bir yer. Kahretsin, bira gct bize; yoksa buradaki tüm fıçıları parçalarız ve beyninizi dagltı şişelede. FAUSTUS

iiAf II lI"lti, ona atı suya sürmemesini

söylediğini anımsıyor musun?

tlll'I'US

O kadar öfkeli

gelin, size bira vereceğim. Efendim, rica ediyorum, biraz izin verin bana, Size ünümü kanltlayayım, hoşunuza gidecektir. olmayın;

lr.vet, çok iyi anımsıyorum. ilAIIACI Peki, bacağınla ilgili bir şeyanımsıyor

musun?

DÜK Tüm kalbimle sevgili doktor; keyfinize bakın, Hizmetkiidarımız ve sarayımız emrinizde. FAUSTUS Majestelerine

usrus Va\la hayır.

AHABACI teşekkür

ederim; bira getirin buraya.

AT CAM BAzı Çok güzel; işte şimdi doktor konuşuyor _ valla, bu söylediğin şey için senin tahta bacağın şerefine içerim. FAUSTUS Tahta bacağım mı? Ne demek istiyorsun? ARABAcı Hah hah ha, Dick duyuyor musun? Bacağını unutmuş. AT CAM BAzı Evet, o bacağı fazla kullanmıyor.

Öyleyse rica ederim reverans yapın.

IrAUSTUS 'ilit) Teşekkür

ederim, bayım.

AltABACI Önemli değil; lütfen söyleyin.

FAUSTUS Neyi? ARABACı Her iki ayağınız da size her gece yatakta eşlik ediyor mu?

Page 56 of 63

350 351

FAUSTUS Beni büyücü mü sanıyorsunuz

IN

da böyle sorular soruyorHill,

lleni anımsıyor musun? Hokus pokus yapıp kurtulacağını ıınmıştın? Anımsadın mı köpek'I'ARILAR çıkar)

ARABACI Hayır bayım, hiçbir şey sanmıyorum. bilmek istiyorum. (MEYHANECI KADIN içki/erle girer)

Sadece bunu

'IANECI KADıN İçkilerin parasını kim ödüyor- bana bak üstat doktor, tuüşterilerirni buradan gönderdin.Kim ödeyecek benim içIANECI KADıN çıkar)

FAUSTUS Emin 01, eşlik ediyorlar.

ııvı

ARABACI Teşekkürler,

mı

"Ir,A

tatmin oldum.

grcndim, Bu bilge adama çok şey borçluyuz.

FAUSTUS Iyi de, niye bu soruları soruyorsunuz?

m

ARABACI

I~vet madam, ödeyeceğiz bunu Tüm sevgimiz ve içtenliğimizle. nun bu eğlenceli büyüleri tümüzüntülerimizi ,Mdar)

Hiç; ama bence tahtadan bir yatak arkadaşınız var. ATCAMBAZI

giderdi.

Bayım, anımsamıyor musunuz, siz uyurken bacaklarınızdan birini çekip koparmıştım? FAUSTUS

12. SAHNE

Ama şimdi uyanığım ve bacağım da sağlam; işte bayım, bakın. HEPSİ BİRDEN Aman tanrım! Doktorun

Ill/,ı KI/tü/der, şimşek çaear. ŞEYTANLAR üstü kapalı tabaklarla girerİeı'; M EFISTOFELES onları FAUSTUS'un çalışma odasınagötürür. Id:rlsl7ldan WAGNER girer.)

(i

üç bacağı mı varmış!

ARABACI Bayım,dolusu anımsıyor musunuz, araba _ (FAUSTUS

büyü yapıp konuşmasını

beni nasıl dolandırıp yemiştiniz engel/er)

DICK Anımsıyor mUSunuz beni nasıl bir maymun _ ATCAMBAZI Seni orospu çocuğu sihirbaz, anımsıyor musun beni nasıl dolandırmıştın _

bir

AONER anırım, efendim yakında öleceğinibiliyor. Vasiyetini yaptı; servetini, evini, eşyalarını, altıntabaklarını ve bunların yanı sıra iki bin düka altınını bana bıraktı.Acaba ne yapmak istiyor? Eceli gelmiş olsaydı böylesine eğlenmezdi; şu anda öğrencilerle yemek yiyor, Wagner'in hayatında görmediği kadar mükellef bir masada! İşte bakın geliyorlar,şölen sona ermiş galiba. :tkm~FAUSTUS, MEFİSTOFELES ve iki-üç üniversite GRENctsı girer) ı.OGRENCI Üstat Doktor Faustus, dünyanınen güzel kadınının

kim olduğu

Page 57 of 63

352 konusunda yaptığımız tartışmadan sonra Yunanlı Helenil miş geçmiş en güzel kadın olduğuna karar verdik. Işte b den, Üstat dOktor, tüm dünyanın şahane1iği yüzünden hay, duğu bu eşsiz Yunanlı bayanı bize gösterme lütfunda bui sanız size çok şey borçlu olacağız. FAUSTUS

Baylar, doStluğunuzun

içten olduğunu

Kendisini sevenlerin haklı isteklerini Faustus'un huyu değildir.

biliyorum; geri çevirmek

Paris'in onunla denizi aşıp, Bu ganimeti zengin Dardania'ya Görkemi ve güzelliği ile

getirdiği zamanki

Göreceksiniz bu eşsiz Yunanlı bayanı. Susun, konuşmak tehlikelidir. (Afiizikfalm,~ kandan geçer.)

MEFISTOFELES, HELEN'; ;çm gehrir. HELEN

2. ÖGRENCI Hayranlık duyulan değeri yüzünden Yunanistan'ın

on yıl süren savaşlarda

Zavallı Troya'yı perişan etmesine neden olan güzel He1en

bu mu? 3.

ÖGRENCI Görkemine

353 i

,,111 "'UlıStus, bırak ruhunu cehenneme götürecek, 1"lıll1lıl~tan yoksun bırakacak 1'11Iii cılllNIsanatı, bu büyüyü, nlılI HIlıi günah işledin; i ,tl, 111ytungibi inatla sürdürme günah işlemeyi. 'lihı/ı lşlemeyi alışkanlık haline getirip ıı/I,ı/ ılır parçan yapmazsan güzel bir ruha sahipsin. lı ~ii Fuustus, pişmanlık duymak için çok geç olacak, ii n zumarı cennetten kovulacaksın. Iılı ölürnlü, cehennemde çekilen acıları tarif edemez! IILI 111ylodiklerim sana sert ve kötü gelebilir; t I~II olmasına izin verme sevgili oğlum; ','111ıl,(i öfkeyle, kıskançlıkla değil, seni sevdiğim için, Oı leeekte çekeceğin acılara üzüldüğüm için (Iyiliyorum bunları. Böyle tatlı sert azarlayarak ill'lttlunu denetim altına alıp ruhunu kurtarmayı umuyorum. lIil'I'I1S ılııııstus, neredesin sen? Sefil, ne yaptın böyle? lohcnnern alacağını istiyor ve gürlüyor, li, I' IH'l'OFELES ono birhançerverir) 'Fuustus, gel; saatin gelmek üzere' diye; Fuustus sana borcunu ödemeye gelecek.

tüm dünyanın hayran olduğu

Bu kadını ÖVmeye ak1ım yetersiz kalıyor.

l. ÖGRENCI Doğanın bu gurur duydUğu eserini gördüğümüze Artık gi?ebiliriz ; bu güzel gösteri için

göre

Mutlu ve kutlu olsun Faustus Sonsuza dek. (ÖGRENCILER çıkar) FAUSTUS Gü1e gü1e baylar; ben de aynı dileklerde sizin için. (YAŞLI ADAMgirer)

bUlunuyorum

'ı/ADAM Ah sevgili Faustus, dur; durdur çaresizlik içindeki adımlarını. Başının üstünde bir meleğin uçtu ğu nu görüyorum; Elinde içi Tanrı lütfuyla dolu bir şişe var, Ruhuna boşaltmak istiyor onu! Bu yüzden, merhamet dilen, umutsuzluktan kaçın. IlSTUS Ah dostum, sözlerinin acı içindeki ruhumu rahatlattığını hissediyorum; Günahlarımı düşünmem için biraz yalnız bırak beni.

Page 58 of 63

355

354 YAŞLıADAM Faustus, seni terk ediyorum ama yüreğim acı içinde, Korkuyorum bahtsız ruhunun düşmanından. (Çıkar)

IHII

Llı)\ııımda bekleyeceğiz 1ıi\I~tlıı nasıl aşağılık bir duruma düşürdüğünü

görmek için.

ıuımlıES FAUSTUS Lanet olası Faustus, sefil, ne yaptın böyle? Tövbe ediyorum ama yine de umutsuzum; Cehennem tannyla savaşıyor ruhumu fethetmek için. Ölümün tuzağına düşmemek için ne yapmalıyım? MEFİSTOFELES Seni hain Faustus, tutukluyorum ruhunu Yüce efendine karşı geldiğin için. Dön geri, yoksa parça parça ederim bedenini ...

li ~t/.lıir çılgınlık içinde olacak. l'lıı! dl\nyalı, yüreğinin kanı acıyla kuruyor şimdi; ,i

hıı\! Uldürüyor onu, çılgın gibi çalışan beyni

IILİ 1(\ıl\ işe yaramaz düşler yaratıyor 111\\1 aşmak amacıyla. Ama her şey boşuna:

I' V.1ı11~'cleriacıyla tatlandırmalı. i ii

"~ll~iWagner

yakındalar,

i .\,,"IIIH'Unvasiyetini hazırlamış geliyorlar. \1111

Iıukın.

iLiS ve WAGNERgirer) (Bu noktadan sonra her iki metin de aynıdır. Sadece, B Metni, Adam'ın son kez görünmesini ve konuşmasını içermemektedir.)

Wagner, vasiyetimi okudım mu? ndin mi?

13. SAHNE

ır~ım

I,luk bel1;endim, efendim.

(Göl gürler. LUCIFER,

BELZEBUB

ve MEFtSTOFELESgire1~

LUCIFER Cehennemden geliyoruz bizler Hükümdarlığımızdaki kullarımızı Günahın, cehennemin görmeye.

kara oğulları olarak damgaladığı ruhları

En başta da Faustus, sana geliyoruz; Ruhunun başında nöbet tutacak Sonsuz Ianeti getiriyoruz beraberimizde. Zaman geldi, kaybedeceksin ruhunu.

'I'(\ın bağlılığımla sunuyorum size i 11\111111ı ve sonsuza dek sürecek hizmetimi. HICNctLERgirer)

'I'U" lok teşekkürler Wagner. Baylar, hoşgeldiniz. i 1ıııımNCl Hoylu Faustus, bakışların değişmiş gibi geliyor bana.

11"IIH'I'US MEFlSTOFELES Bu karanlık gecede, Bu odaya gelecek sefil Faustus.

Ah baylar!

m.ILNCl Nedir Faustus'u

üzen?

Page 59 of 63

357

356 FAUSTUS Ah, sevgili oda arkadaşım, seninle kalsaydım, Sonsuza değin yaşardım ~ma şimdi, sonsuza değin ölüyonu Ah baylar, bakın, geliyor, değil mi?

ı. ÖGRENCt Ah sevgili Faustus'um,

ne demek oluyor bu korku?

2. ÖGRENCt Neşemiz üzüntüye

mi dönüşecek?

ltENCl Fııustus, sen yine de Tanrı'ya yakar. IIH'I'US lInustus'un yadsıdigıTanrı'ya mı? Faustus'un küfrettiği Tanrı'ya ını? Ah Tanrım _ aglamak istiyorum ama şeytan engel oluyor ı~{)ıyaşlarımınakmasına. Kanım, sen dökül gözyaşlarım yerine vet, yaşamı ve ruhum sizler akın! Ah, konuşmamı engelliyor. m Ellerimi kaldırmak istiyorum ama görüyorsunuz tutuyorlar, tuIlIyorlar!

3. ÖGRENCt Çok yalnız kalmak ona yaramadı.

2. ÖGRENCt Eğer öyleyse hekim buluruz, Faustus'u 3. ÖGRENCt Bayım, sadece hazımsızlık,

tedavi ettiririz.

usrus

i ıııcifer ve Merıstofeles! Ah baylar, ben onlara ruhumu sattım, büyücülüğüm Imrşılığında.

korkmayın.

FAUSTUS Hem bedeni, hem ruhu lanetleyen hazımsızlığı. 3. ÖGRENCt Faustus, sen yine de gökyüzüne merhameti sonsuzdur.

ölümcül

günahın

bak; unutma, Tanrı'nın

FAUSTUS Ama Faustüs'un suçu asla bağışlanamaz! Havva'yı ayartan yılan bile bağışlanabilir ama Faustus asla! Ah baylar, sabırla dinleyin beni; söyleyeceklerim sizleri korkuyla ürpertmesin. Yüreğim çarpıyor ve sızlıyor, burada otuz yıl okuduğumu düşündükçc, Ah, keşke hiç görmeseydim Wittenberg'i; hiç kitap okumasay dım - yarattığım harikalara tüm Almanya tanıktır, hatta tüm dünya. Bu yüzden Faustus, Almanya'yı da, dünyayı da yitirdi: cenneti de! Cenneti; Tanrı katını, kutsanmışların tahtını, mutluluk ülkesini; artık sonsuza değin cehennemde yaşamalıyım. Cehennemde; ah, sonsuza değin cehennemde! Sevgili dostlar, neler gelecek sonsuza değin cehennemde yaşayacak olan Faustus'un başına!

'IıtıIHI nlRDEN Aman Tanrım, olamaz! IIH'I'US I~vet, Tanrı da olamaz dedi ama Faustus bunu yaptı. Yirmi dört yıl sürecek anlamsız eğlenceler karşılığında FaustuS sonsuz mutIiliuğu ve huzuru yitirdi. Kendi kanımla bir senet imzaladım onlura, süre sona erdi, saat geldi, şimdi de beni almaya gelecekler. ImNcl FılııStllS,bize bunu niye daha önce söylemedin?

çın

ırA"

Rahipler senin

dua ederlerdi.

'I'US

ıok düşündlim bunu yapmayı; ancak Tanrı'nın

adını ağzıma Iııcak, bir kezolsun Tanrı'ya kulak verecek olursam ruhumu ve hedenimi cehenneme götürmekle tehdit etti şeytan beni. Şimdi dö uruk çok geçl Baylar, gidin, yoksa benimle yok olursunuz. IU~NCl h, FaustllS'Ukurtarmak için ne yapabiliriz?

Page 60 of 63

358 FAUSTUS , Beni düşünmeyin,

kaçıp kendinizi

359

:;==-

ıyl'ıılan çeviren, bakı~larını ba~ka yere yöneIten bendim. i(\~n ağlıyorsun? Artık çok geç, düş umutsuzluğa, hoşça kaL. iHI"yada gülmek isteyen aptallar cehennemde ağlarlar.

kurtarın.

/ ı),,/(işik kapılardan MELEK ve ŞEYTAN girer) 3. ÖGRENCİ Tanrı bana güç verecektir;

Faustus'la

kalacağım.

1;11,1\

,\Iı l'austuS, bana kulak verseydin /l1ı"suZ sayıda mutluluk gelirdi peşinden.

ı. ÖGRENCİ Tanrı'yı kızdırma sevgili dostum, yan odaya gidelim ve onun için dua edelim. FAUSTUS Evet, benim için dua edin, benim için dua edin; ne gürültü d yarsanız duyun içeri gelmeyin çünkü beni hiçbir şey ku n" maz.

ma sen dünyayı sevdin.

1,,,N I\nna kulak verdin; Hiındi de cehennemin

!I,I/EK

"h, zenginliğin,

2. ÖGRENCİ Dua et; biz de edeceğiz, Tanrı sana merhamet

acılarını tatmalısın sonsuza değin.

eğıencenin,

görkemin

Ne yaran var sana şimdi? etsin diye.

FAUSTUS Elveda baylar. Yarına sağ çıkarsam sizi ziyaret ederim; yoksa Faustus cehenneme gitmiş demektir. HEPSİ BİRDEN Elveda Faustus. (ÖGRENCILER çıkar. ) MEF1STOFELES Evet Faustus, artık cennetten umudun kalmadı; Onun için umutsuzluğa kapıl, cehennemden başka şey düşünme. Evin orası olacak, orada yaşayacaksın. FAUSTUS Ah, seni insan aldatan şeytan, senin tatlı sözlerindi Beni sonsuz mutluluktan yoksun bırakan. MEFİSTOFELES Faustus, bunu kabul ediyorum, çok da mutluyum! Yolun cennete giderken onu lanetleyen bendim; Kutsal kitabı okumak için eline aldığında

TANünyada

bolluk içindeyken

cehennemde

yokluğu

tatmaktan çok Hiçbir şey seni daha fazla üzemez.

( ı,ı/ıı aşağı inerken müzik çalar) II~LEK Ah, yitirdin göksel mutluluğu, Anlatılamaz zevkleri, sonsuz mutluluğu. Sevgili Tanrı'ya ulaşmaya çalışsaydın, Cehennem de şeytan da etkili olamazdı üzerinde; O yolda devam etmiş olsaydın, FaustuS bak, Şuradaki tahtta, pırıl pınl parlayan azizler gibi, Muhteşem bir görkem içinde oturur, Cehennemi alt ederdin. Şansını yitirdin sen; Zavallı ruh, artık meleğin terk edecek seni, Cehennemin ağzı açık, hazır içine almaya seni.

(Çıkar. Cehennem belirir) ŞEYTAN FaustuS, artık gözlerin dehşetle O koca, sonsuz işkence evine baksın.

Page 61 of 63

360 361

Zebaniler fırlatıyorJar yanan yabalarla Lanetli ruhları. Orada bedenler kurşun içinde kaynıyor. KömürJerin üzerinde yanan ama hiç ölmeyen canlar var! Şu hep yanan tahtta, Çok fazla işkence gören ruhlar dinlenir/er. Lokma lokma ateşle beslenen şunlar ise, Sadece güzel yiyecekleri seven Yoksulların kapılarının önünde Açlıktan öldüklerini görüp gülen obur/ardı. Bunlar daha hiçbir şey. Çok daha korkunç binlerce işkence göreceksin. FAUSTUS Ah, bana işkence çektirecek kadar gördüm.

ŞEYTAN

Iıııt de yakatacağım ona - Ah Lucifer, acı bana! ıedc şimdi? Gitti. iflll, tehdit eden bir kol, çatık bir kaş çıktı ortaya. lliı~ltır, tepeler, gelin, gelin yıkılın üstüme. !lduyın beni korkunç öfkesinden Tanrı'nın. Ilııyır mı! Öyleyse gömeyim kendimi toprağın içine; l'uprak, açıl! Hayır, kabul etmiyor beni. i llıAduğum zaman parıldayan, I~ıkilcriyle ölümü ve cehennemi bana veren yıldızlar, 11111ıstus'udumanlı bir sis gibi, i )()~um sancıları çeken şuradaki bulutun içine çekin 1<1,gökyüzüne kustuğunuzda Kollanm bacaklarım fırlasın dumanlı ağzınızdan YC yükselsin ruhum cennete.

,,'1 çalar) Hayır, hissetmelisin bu işkenceleri; tadına bakmalısın hepsinin, Zevkten hoşlanan zevk Yüzünden düşmelidir cehenneme. Faustus, bir Süre için seni terk ediyorum; Sonra da düşeceksin felakete. (Çıkar. Saat on biri vurur)

FAUSTUS Ah Faustus, Artık sadece bir saatin kaldı; Sonra da sonsUza değin lanetleneceksin. KımIIdamayın, göklerin hep hareket halindeki küreleri Ki, zaman dursun, geceyarısı hiç gelmesin. Güzel doğanın gözü, doğ, tekrar doğ; Hep gündüz olsun, ya da bu saat, Bir yıl, bir ay, bir hafta, bir gün olsun ki, Fausnı, tövbe edip ruhunu kurtarsın. O lente lente eumte noetis equi! 107 Yıldızlar halil hareket ediyor, zaman akıp gidiyor, saat çalacak. Şeytan gelecek ve Faustus lanetlenecek. Ah, sıçrayacağım gökyüzüne!

Kim beni aşağı çekiyor?

Tek bir damla kan ruhumu kUrtarabilir; yarım damla, ah lsa, Parçalama yüreğimi lsa 'nın adını andığım için.

Ah, yarım saat geçti; birazdan hepsi geçecek. Ah, ruhum işlediğim günahların acısını çekmeliyse, Bir son ver dinmeyen acılarıma! Izin ver Faustus bin yıl, YUz bin yıl yaşasın cehennemde ama sonunda kurtulsun. Lanetlenmiş ruhlar için bir son yoktur. Niye ruhsuz bir yaratık olarak doğmadın ki! Niye ölümsüz senin ruhun? Ah, Pisagor'un metempsyehosis'i 108 doğru olsaydı, Ruhum çıksaydı bedenimden, ben de dönüşseydim Yabanıl bir hayvana. Mutludur tüm hayvanlar; çünkü öldüklerinde Ruhları hemen öğelerine ayrışır; Ama benimki cehennemde sonsuza değin yaşayıp işkence çekecek. Lanet olsun beni dünyaya getiren anamla babama. Hayır Faustus, sen kendine lanet oku, Seni cennetin mutluluğundan yoksun bırakan Lucifer'e lanet oku. (Saat on ikiyi vurur) Ah çalıyor, çalıyor! Bedenim, şimdi karış havaya; Yoksa Lucifer gelip seni canlı canlı cehenneme götürecek.

107 Alı, gecenin atları, yavaş gidin, yavaş! IOH Ruhların

başka bedene

geçtikleri

kuranururı

Pisagor tarafından

ileri sürüldüğü

söylenir.

Page 62 of 63

362 Ah, ruhum, küçük su damlacıklarına Düş okyanusa, asla bulunama. (Gökgürlet: ŞEYTANLARgirer)

363

dönüş,

Tanrım, merhamet et bana, öyle kötü bakma bana; Engerekler, yılanlar, bırakın biraz daha nefes alayımı Açma ağzını çirkin cehennemı Lucifer, gelme! Yakacağım kitaplarımı - ah, Mefistofelesl (Çıkarlar.)

(Son konuşma ile Epilog arasına konulmuş

bir sahne)

SAHNE 13+ (ÖGRENCILER

girer)

1. ÖGRENCI Baylar gelin, gidip Faustus'a bakalım; Dünya yaratıldığından bu yana Böyle korkunç bir gece görülmemiştir; Böyle korkunç çığlıklar ve haykırışlar

duyulmamıştır!

Dua edelim Tanrı'ya, doktor tehlikeden

kurtulsun

diye.

2. ÖCRENCI Ah Tanrım, yardım et bize! Bakın, işte Faustus'un Ölümün eli paramparça etmiş onu.

kolu bacagı;

3. ÖCRENCI Onu böyle parçalayanlar Faustus'un Saat on ikiyle bir arasında, Faustus'un

hizmet ettiği şeytanları

bağırıp yardım istediğini duyduğumu

Tam o sırada ev, bu lanet olası şeytanların Alevalev yanıyormuş gibi geldi bana.

sandım.

korkusundan

Page 63 of 63