LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
" AÑO DE LA CONSOLIDACION DEL MAR DE GRAU "
TEMA :
LA DELINCUENCIA EN LOS ADOLESCENTES.
INTEGRANTES : ALUMNOS DEL 1° AÑO.
MENDOZA PECHO DAYSI. VASQUEZ VILCA ALDAIR . MENDOZA VARGAS
ICA - 2016
Página 1
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
DEDICATORIA
INTRODUCCIÓN....................................................................................................................................................5 LA DELINCUENCIA EN LOS ADOLESCENTES................ ADOLESCENTES............................ ......................7 ..........7 TIPOS DE DELINCUENTES EN LA ADOLESCENCIA........... ADOLESCENCIA........................ ................10 ...10
Página 2
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
DEDICATORIA
INTRODUCCIÓN....................................................................................................................................................5 LA DELINCUENCIA EN LOS ADOLESCENTES................ ADOLESCENTES............................ ......................7 ..........7 TIPOS DE DELINCUENTES EN LA ADOLESCENCIA........... ADOLESCENCIA........................ ................10 ...10
Página 2
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA FUENTES DE LA DELINCUENCIA.................. DELINCUENCIA................................ .......................... ........................17 ............17 TEORÍAS DE LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA .................18 .................18 PERSPECTIVAS PERSPECTIVAS PSICOLÓGICAS DE LA DELINCUENCIA JUVENIL...! TRASTORNOS MENTALES...................................................................." PREVENCIÓN DE LA DELINCUENCIA...................... DELINCUENCIA.................................. ......................... ................## ...## LA VIOLENCIA................................................................................ VIOLENCIA............................................ .............................................................................. ................................................................#7 ......................#7 CAUSAS DE LA VIOLENCIA...................... VIOLENCIA................................... ......................... ......................... ....................#7 .......#7 CAUSAS $IOLÓGICAS................... $IOLÓGICAS................................. .......................... ......................... ......................... .................#7 .....#7 CAUSAS PSICOLÓGICAS................... PSICOLÓGICAS................................ ......................... .......................... .......................... ............#8 #8 CAUSAS SOCIALES...................... SOCIALES.................................. ......................... .......................... ......................... ...................!0 .......!0 E%%%%%%%%%FAMILIAR................... E%%%%%%%%%FAMILIAR................................. .......................... ........................ ......................... ......................... .............!1 .!1 PLANTEAMIENTO DELPRO$LEMA..................................... PRO$LEMA......................................................................... ........................................................!# ....................!# . EL USO DE LAS DROGAS EN DROGAS EN LA ADOLESCENCIA LA ADOLESCENCIA COMO COMO PRIMER FACTOR..................................................................................................!!
EFECTOS DE LADELINCUENCIA............................................................................................ DELINCUENCIA............................................................................................!& !&
Página 3
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA CONSECUENCIAS PARA LA SOCIEDAD...........................................!8
TRASTORNOS MENTALES NO TRATADOS......................................!" FUENTES DE LA DELINCUENCIA.................. DELINCUENCIA................................ .......................... .......................51 ...........51
PREVENCIÓN DE LA DELINCUENCIA EN LA L A ADOLESCENCIA ADOLESCENCIA ......52 CONCLUSIÓN................................................................................... CONCLUSIÓN......................................... .............................................................................. ....................................................5! ................5! RECOMENDACIONES..................................................................................... RECOMENDACIONES................................................. .....................................................................55 .................................55
$I$LIOGRAFIA................. $I$LIOGRAFIA.................................. ................................. ............................... ..................5& ...5&
Int!#$$%&n
Página 4
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA E' ()* ()*( +(,-/- 2() 3424,(6) /( 2 ( () 24 /(2-'('-4 /(2-'('-4 (' (' 24 4/2()('-4 4/2()('-4 9 9 /( +, : () 4)-'4/4. T46-:' T46-:' 2() /-,(6) 2) /-;(,('*() *-+) /( /(2-'('-4. E)*( +(,-/- ()*4 ,<4'-=4/ (' )(-'() 9 (' *(64) ()+(>;-) ' /-)*-'*) ?42) 9 /-;(,('*() *(64) 4(,4 /( 24 /(2-'('-4 @?('-2 (,(6) 34(,2() )4(, ( ()* () ' ;('6(' (' (2 ( ,,(' ' ?(,/4/(, ,-()< ,-()< 9 9 /( ( *-('(' ( *('(, 63 -/4/ 4'*( ()*. L() 3424,(6) /( /-)*-'*4) ;,64) /( +,(?('-, ()*( ;('6(' 4/(6B) /( 6 )( -'--4 9 )) ,-()<) ,-()<).. D((' *('(, (' ('*4 /( ( ()* ()*4 4))*4'/ 4 '()*,4 )-(/4/ )-(/4/ 9 9 94 ' (,(6) ( '()*,) @?('() 6(,4' 4/4 />4 64) +, ()*( ;('6(' *4' +,(+4'*(. L4 /(2-'('-4 @?('-2 34 @?('-2 34 46('*4/ /( ;,64 424,64'*( (' 2) 2*-6) *-(6 *-(6+ +) ) +4)4 +4)4'/ '/ 4 )(, )(, ' +, +,2( 2(64 64 ( ( 4/4 4/4 ?(= ?(= <('( <('(,4 ,4 649 649, +,(+4-' +,(+4-' )-42 *4'* +, ) -',(6('* -',(6('* *4' 4(2(,4/ 6 +, ) +(2-<,)-/4/ 42-*4*-?4. L4 /(2-'('-4 @?('-2 () 4/(6B) '4 4,4*(,>)*-4 /( )-(/4/() )-(/4/() ( ( 34' 424'=4/ ' -(,* '-?(2 /( +,)+(,-/4/ 9 )(<' 4'B2-)-) 4'B2-)-) 4*,-=4/) 4*,-=4/) 6B) 34-*42 (' 2) +4>)() 4'<2)4@'() 9 ',/',/-) ) ( ( (' 2) 2) (, (, 6(/6(/-*( *(,, ,,B'( B'() ) 9 (' 24) 24) '4'4-' '() () (' ?>4) ?>4) /( /()4,,22 /()4,,22.. L() L() /-,( /-,(6 6)) 42< 42<'4 '4)) /( 24) 24) 4,4 4,4* *(, (,>) >)*-*-4 4)) /( ()*( ()*( +,2(64.
Página 5
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA E)*( 4,<6('* /( 24 /(2-'('-4 () /( )64 -6+,*4'-4 9 () ( (2 @?(' /( 39 )( ?( (' *('*4-' /(2 ')6 /( /,<4) +,?B'/2( '4 6424 ?-/4. P, () ()*4 -'?()*-<4-' ()*B /-,-<-/4 +4,4 ( )-,?4 6 <>4 9 49/4 4 '()*, <,+. 94 ( (2 46('* /( 24 /(2-'('-4 ('*,( 2) 4/2()('*( )( ?( 4;(*4/ (' <,4' +4,*( +, (2 ')6 /( 24) /,<4) (2 4232 9 *,) 642() ('*,( 2) @?('() /( 1 4 18 4) () 4/4 ?(= 649, 9 @?('() ?42-)) )( +-(,/(' +,( ,((' ( ) 642 ' *-('( )2-' 9 (' ?(= /( 234, 9 )(<-, 34-4 /(24'*( 4+,?(34'/ ) @?('*/ *,4*4'/ /( )4, 49/4 (' 24) -')*-*-'() ,,()+'/-('*() 6 )' 24) -<2()-4) H<4,() C,(4 (*. N ,('-('/ ( '(()-*46) '4 @?('*/ /( 6('*( ;(,*( 9 (,+ )4' +,( /( (22) () (2 ;*, /( ()*( 6'/.
LA DELINCUENCIA EN LOS ADOLESCENTES )( ,(;-(,( 4 2) /(2-*) ,(42-=4/) +, @?('() 6(',() /( (/4/. U' /(2-'('*( () 4(2 ( ,(-'-/( 9 6(*( ,>6('() ,(+(*-/4) ?(().
Página 6
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA L4 649,>4 /( 2) )-)*(64) 2(<42() ')-/(,4' +,(/-6-('*) ()+(>;-) +4,4 *,4*4, ' ()*( +,2(64 6 )' 2) ('*,) @?('-2() /( /(*('-'. H49 62*-*/ /( *(,>4) /-;(,('*() ),( 24) 4)4) /( 24 ,-6-'42-/4/ 24 649,>4 /( 24) B2() )- ' */4) +(/(' )(, 4+2-4/4) 4 24) 4)4) /( 2) ,>6('() @?('-2(). L) /(2-*) @?('-2() )(2(' ,(--, <,4' 4*('-' /( 2) 6(/-) /( 6'-4-' 9 +2>*-). E)* () 4)> +,( (2 '-?(2 9 2) *-+) /( ,>6('() @?('-2() +(/(' )(, *-2-=4/) +, 2) 4'42-)*4) 9 2) 6(/-) 6 ' -'/-4/, /(2 ()*4/ <('(,42 /( 24 6,42 9 (2 ,/(' +2- (' ' +4>) 9 6 ')(('-4 +(/(' )(, ;('*( /( 424,64 9 /( +B'- 6,42. C6 24 649,>4 /( 2) *-+) /( /(2-*) 2) ,>6('() 6(*-/) +, @?('() )( 34' -',(6('*4/ /()/( 6(/-4/) /(2 )-<2 . E-)*(' 62*-+2() *(,>4) ),( 24) 4)4) /( 2) ,>6('() @?('-2() ')-/(,4/) ()+(-426('*( -6+,*4'*() /('*, /( 24,-6-'2<>4. E)* () 4)> +,( (2 '6(, /( ,>6('() 6(*-/) ,(( (',6(6('*( ('*,( 2) -'( 9 2) ?(-'*--' 4). E' )(<'/ 2<4, 42-(, *(,>4 ),( 24) 4)4) /( 24 /(2-'('-4 /((,B ')-/(,4, 2) ,>6('() @?('-2() 94 ( 2) ,-6-'42() 4/2*) +,42(6('*( 34,B' *('-/ ' 6-('= (' 24 /(2-'('-4 4'/ (,4' @?('().
P,(?('-' /( 24 /(2-'('-4 64)-?4 (@(6+2) ',(*) L4 +,(?('-' /(( *('(, (' ('*4 ' )2 24 /(2-'('-4)*,-* )(') )-' *46-:' 2) 6+,*46-('*) 4'*-)-42(). E)*B /(6)*,4/ ( 24) 6(/-/4) /( +,(?('-' -(' '(-/4) 9 4+2-4/4) +(/(' '*,--, 4 ,(/-, 24 /(2-'('-4. P, (@(6+2 '4 2= ('('/-/4 4'/ ' ()*B 4)('*( ' -(,,( )+2(6('*4,- /( 24) +(,*4) 9 ?('*4'4) (2 ,(;(,= /(2 426,4/ (*(,-, 9 24 +,()('-4 /( '4 424,64 9K /( ' +(,, <4,/-B' )' 6(/-/4) /( +,(?('-' ( 34' +(,6-*-/ ,(/-, 2) ,-()<) /( , '
Página 7
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA ;,4*,4 (' 2) /6--2-). E2 )-6+2( ,(;(,= /(2 426,4/ +2- 34 3(3 /-)6-'-, 24 *4)4 /( /(2-'('-4 (' (,4 /(2 0 . A/(6B) (2 +,<,464 ',*(46(,-4' P(,,9 +,(?: 24)() 6+2(6('*4,-) +4,4 2) '-) /( ,*4 (/4/ /( # 4 ! 4) +,(/('*() /( ;46-2-4) ' ()4)) -'<,()) 46+44/) /( ?-)-*4) )(64'42() 4 /6--2- +, (2 +(,)'42 /(2 +,<,464. U' )(<-6-('* 4 24,< +24= +) /( 64'-;-()* '4) *4)4) /( /(*('-' (' 24 4/2()('-4 9 (' 24 (/4/ 4/2*4 24,46('*( -';(,-,() (' 2) +4,*--+4'*() (' ()*( +,<,464 9 *46-:' '4) *4)4) 24,46('*( )+(,-,() /( '2)-' /( 2) ()*/-) )('/4,-) /( ,(42-=4-' /( ()*/-) )+(,-,() /( (6+2( 9 /( -'<,()). D(2 6-)6 6/ (2 P,<,464 J?('*/ /( 24 U'-' E,+(4 +()* (' 64,34 4 ;-'42() /( 2) 3('*4 9 ,-('*4/ 34-4 (2 -('()*4, 24 -')(,-' 9 (2 ,()+(* +2>*- /( 2) @?('() (' 24 )-(/4/ +,/@ (;(*) +,(?('*-?) ')-/(,42(). P, 2*-6 )( '(/- '4 49/4 ')-/(,42( 4 24 A)-4-' E,+(4 +4,4 24 E/4-' (' (2 M(/- P('-*('-4,- AEEMP /4/ ( 24 (')(4'=4 (' (2 6(/- +('-*('-4,- 9 /,4'*( (2 +(,>/ ( )-<( 4 24 +()*4 (' 2-(,*4/ +(/( /()(6+(4, ' +4+(2 ()('-42 (' 24 ,(-'*(<,4-' )-42 /(2 ( +,(). P,(?('-' ?>4) /( 4-' L4 +,()('*( C6'-4-' +,('-=4 ' (';( 4 /) '-?(2() 242 9 (,+(. D4/ ( 24 /(2-'('-4 64)-?4 )( +,/( +,-'-+426('*( 4 '-?(2 242 (' 6(/- ,4' 24) +2>*-4) /((' 4+2-4,)( 4 ()*( '-?(2 4/4+*B'/24) 4 24) ()+(-;--/4/() 242() ,(<-'42(). A ()*( ,()+(* 24 -6+24'*4-' /( +2>*-4) '4-'42() /( +,(?('-' /( 24 /(2-'('-4 ')*-*9( '4 '/--' +,(?-4 ()('-42. A/(6B) 24) 6(/-/4) /( +,(?('-' )( 4,4*(,-=4' *46-:' +, 24 '(()-/4/ /( -6+2-4, 4 /-)*-'*)
Página 8
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA +,*4<'-)*4) ('*,( (22) 2) )(*,() +2-) +2->4 ('*-/4/() 242() *,44@4/,() )-42() (*. 9 +,-?4/) 4)-4-'() /( (6+,()4) 6+4>4) /( )(<,) ,<4'-=4-'() /( -/4/4') (*.. E)*4) +2>*-4) /((' *46-:' -, 46+44/4) /( 6(/-/4) /( +(,4-' (;(*-?4) 4 ()424 /( 24 U'-' E,+(4 4'/ )(4 +)-2( )44, +4,*-/ /( 24 24, ,(42-=4/4 +, 24 R(/ E,+(4 /( P,(?('-' /( 24 D(2-'('-4 REPD 9 /( 24) 6/42-/4/() /( ;-'4'-4-' 6'-*4,-4 () /(-, /( 2) +,<,464) H-+,4*() 9 AGIS <()*-'4/) +, 24 C6-)-' E,+(4. L4 C6-)-' ')-/(,4 4/(6B) (' 24 +,()('*( C6'-4-' ( 24) +,-'-+42() *4,(4) 9 4*-?-/4/() 4 ,(42-=4, (' 24 UE )' 24) )-<-('*()
;4?,((, 2) -'*(,46-) /( (+(,-('-4) ('*,( ,()+')42() +2>*-) 9 (+(,*) /( 24 +,(?('-' /(;-'-, 9 /(-/-, 24) 4-'() +,-,-*4,-4) 4,/4, 24) +2>*-4) 9 6(/-/4) (' 64*(,-4 /( +,(?('-' /( 24 /(2-'('-4 94 (;-4-4 3494 (/4/ /(6)*,4/4 ('4) +,B*-4) 4,/4, 6(*/2<>4) '-;,6() +4,4 24 (24,4-' 24 4+2-4-' 9 24 (?424-' /( 24) +2>*-4) /( +,(?('-' )(')--2-=4, 4 2) -/4/4') (,+() ,()+(* 4 24 *-2-/4/ /( 24 +,(?('-' /( 24 /(2-'('-4 +'(, (' 64,34 +,9(*) 6'() /( +,(?('-' )(<-, 9 (?424, 24) +2>*-4) '4-'42() /( +,(?('-' 9 6(@,4, 24 6+4,4-2-/4/ /( 24) ()*4/>)*-4) '4-'42() +4,4 /(;-'-, 24) /-;(,('-4) ('*,( 2) '-?(2() /( /(2-'('-4
.
T%'!( ) D)*%n$#)nt)( )n *+ +!*)($)n$%+
Página 9
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA A '*-'4-' )( +,()('*4 '4 24)-;-4-' <'-*-?4 '/*42 94 '-/4/ /( 4'B2-)-) ('*,42 () (2 *-+ /( ,-4'=4 +4,('*42 ?K) 24 *-+2<>4 /(2-*42 @?('-2. E)*4) 24)-;-4-'() )-,?(' +4,4 6+,('/(, 2) +,:) 24) 4)4) /( 24 ;,64 4'*-)-42 ( 4,4*(,-=4 4 2) /-;(,('*() @?('() -';,4*,() /( 2(9 (' 6+4,4-' 4 *,) /( )) +4,() (' -<42 )-*4-' /( ,-()< )-42 9 4,('-4) 64*(,-42() ( +*4' +, ' -',,-, (' 4-'() 6-)-'() +('4/4) +, 24 2(9
EL INSOLENTE:
E) (2 /(2-'('*( @?('-2 ( +,()('*4 '4 ()*,*,4 +)-2<-4 9 ' +4*,' '/*42 '/--'4/ +, ' *,4)*,' /( 24 ;'-' )-42-=4/,4 9 (/4*-?4 ?>'2 +4*(,' $4,/9 000.
L 42 /('*4 ' *-+ /(2-*-? -6+2)-? +)((/, /( ' +,( 4*'(+* 34-2-/4/() -'*(,+(,)'42() /-);'-'42() 9 /( '4 4*-*/ +)--'-)*4 (' 4'* 42 ,()+(* /( 24) ',64) )-42().
E)*( *-+ /( /(2-'('*( @?('-2 () (2 6B) 6' /( */) 9 (2 ( +,()('*4 '4 649, +,4-2-/4/ /( ,(34-2-*4-' 9 ,(-')(,-' )-42.
S) +,()) ,()-2-('*() )( ('('*,4' ()*4'4/) +(, ' +)--2-/4/() /( /()4,,22.
Página 10
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA N-?(2 4@ /( /()4/4+*4-' )-42 *-+ /( ?-2('-4 -,')*4'-42 S-' 6*-?4-' '- +24'-;-4-' ( -')*,6('*42 6*-?4-' 64*(,-42 -(,* '-?(2 /( +24'-;-4-' +)-2( ')6 -,')*4'-42 /( /,<4). E@(6+2 /( /(2-*) D(2-*) 6(',() '*,4 24 +,+-(/4/. H,*) (' ?-?-('/4). H(,*) (' (2 6(,-. H,*) (' 9 /( ?(3>2). F42*4) 4 24) ',64*-?4) )-42() 9 24) ('4) )*6,(). T,4;- /( /,<4). E)*4;4) (*.
E* INDOLENTE:
E)*( *-+ /( /(2-'('*( @?('-2 +,()('*4 '4 ()*,*,4 +)-2<-4 9 +4*,'() '/*42() '/--'4/) +, (2 *,4)*,' /( 24 ;'-' '*,-/,4 ?>'2 64*(,' $4,/9 000. E2 -'/2('*( +,()('*4 *,4)*,') /(2 4+(< 9 /( 24 (6+4*>4 2 42 /('*4,>4 ' +(,;-2 +)-2<- /-);'-'42 (' 4'* 42 ()*42(-6-('* 9 64'*('-' /( ?>'2) -'*(,+(,)'42() 4*,4?:) /(2 *-(6+ 4/(6B) /( )(, -'4+4() /( ,('(, '(()-/4/() 9 )('*-6-('*) (' *(,(,4) +(,)'4). )*) /(2-'('*() )( 4,4*(,-=4' +, ' 4@ '*,2 /( )) -6+2)) +/-('/ 424'=4, ,B+-/46('*( '-?(2() 42*) /( 4<,()-?-/4/ 9 ?-2('-4. L4) +)--2-/4/() /( ,(34-2-*4-' ')-/(,4'/ 6(4'-)6) 4*42() +4,4 24 ,(34-2-*4-' )' 4@4) /(-/ 4 ( )) +,()) ,()-2-('*() )( (''*,4,>4' (' ' '-?(2 /( /()4,,22 6>'-6.
Página 11
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
N-?(2 6(/- /( /()4/4+*4-' )-42 ' ' ()*-2 /( ?-2('-4 -')*,6('*42 M*-?4-' 64*(,-42 9K (+,()-?4 6+(')4-'() +)-+4*2<-4) +)-2( ')6 ,(-*(,4/ /( /,<4). E@(6+2 /( /(2-*) D(2-*) 649,() '*,4 24) +(,)'4). A) )(42 V-24-'() H6--/-) )-6+2() R ' ?-2('-4 4)42*) 4,64/) S(()*,) A<,()-'() ' 2()-'() <,4?() (*.
E* INCORREGI,LE: E)*( *-+ /( +(,;-2 /(2-*-? () (2 6(') 6' /( */) (2 ( +,()('*4 ' 649, '-?(2 /( ,(-'-/('-4 /(2-*42 ?-2('*4 4*4' (' )2-*4,- )' 2) 6B) +(2-<,)) (' 4'* 4 ) (+,()-?-/4/ 9 +*('-42 ,-6-'42.
S '-?(2 /( /-);'-'42-/4/ 9 +)-+4*2<>4 () 6B) -(' <242 <('(,42-=4/ (' (2 )( +,()('*4' *,4)*,') 4</) *4'* (' )) ;'-'() )-42-=4/,4) (/4*-?4) 9 '*,-/,4) T,4)*,' /( ?>'2) +4*(,') 9 64*(,').
E)*( *-+ /( /(2-'('*() )' -'4+4() /( )('*-, ,(6,/-6-('* +,9(*4' ' '-?(2 /( ?-2('-4 (*,(64 /-);,*4' /(2 +(2-<, 9 22(<4' 4
Página 12
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA )('*-, +24(, ' (2 );,-6-('* 4@(' )B/-). S +,4-2-/4/ /( ,(34-2-*4-' ' 24) 4*42() +2>*-4) /( -'*(,?('-' 34(' +,B*-46('*( '24 )) +)--2-/4/() /( ,(34-2-*4-' 9 ,(-')(,-' )-42. E) 69 +,42( ( ()*( *-+ /( /(2-'('*( @?('-2 (' (2 +(,-/ /( ) -';4'-4 *(6+,4'4 ''4 /()4,,224,' +,()) +)-2<-) '/*42() 4)-4/) 4 24 ,()-2-('-4 9 (6+4*>4. N-?(2 /( /()4/4+*4-' )-42 42* ' ' ()*-2 /( ?-2('-4 (+,()-?. 6+(')4-'() +)-+4*2<-4) +)-2( ')6 ,'- /( /,<4). /,</(+('/-('*()
E)'*! ) )*%t!(:
D(2-*) 649,() 9 ,>6('().
V-24-'() )(,-42() ' 9 )-' ,()2*4/ /( 6(,*(
R ' 36--/-.
S(()*,) ' *,*,4.
A<,()-'() ' ,()2*4/ /( 6(,*(.
H6--/-) )(,-42().
D()4,*-=46-('*)
H6--/-) +, ('4,< )-4,-)
C4'-42-)6 (*.
E2 /()4,,22 /( ()*4 -'?()*-<4-' )( ,(42-= 4 *,4?:) /( 6-'-) ()*/- /( ;22(*) 2-,) (),-*) /( +(,-/-). T46-:' () '*42(
Página 13
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA 6 )( )(,?4 (2 <,4/ *4' 42* /( /(2-'('-4 (' /'/( 94 ' 349 *,4'-2-/4/ -/4/4'4. T46-:' ?-)-*: (2 4,*(2 /( '()*,4 6'-/4/ +4,4 ?(, 6 4'/4 (2 +,('*4@( /( 4,,()* +, 24) ,(/4/4) ( ,(42-=4' 9 ') /-@(,' ( 2) ;-'() /( )(64'4) () ( ,,(' 6B) 4,,()*). I<426('*( ?-)-*: 42 H)+-*42 G('(,42 /'/( 2) /*,() ( ()*44' /( *,' 69 4642(6('*( 6( -';,64,' 2 246('*42( ( () ?(, ( (2 '6(, /( -'<,() (' ?(= /( /-)6-'-, ?4 (' 46('* /(-/ 4 ( 4/4 />4 )( 4<,(<4' 6B) 9 6B) @?('() /( 1& 4 5 4) 3(,-/) +, 24 +2->4 4 4)4 /( (';,('*46-('*). Y4 34' ,,-/ 6(,*() 9 34' )-/ /( 6(',() /( (/4/ +, ,) 4)()-'4*) 4)42*). E)*( *(64 () /( )64 ,()+')4-2-/4/ +, 2 42 )(,(6) )(,-) 4'*( ()* 9 ()*( <,4' ;('6('. H(6) ')-/(,4/ ( ()*( +,2(64 )( /4 +,-'-+426('*( (' 24 ;46-2-4 ' 2) 46-<) 9 (' 24 ?-/4 )-42. S( 34' ')-/(,4/ 649, '6(, /( @?('() /(2-'('*() ( />4 4 />4 46('*4 64) 9 64) ()* () +,(+4'*( (' (2 4) /( ()*) 4)- '-) 9 42 ,()+(* 24) 4*,-/4/() ' ()*B' /( 4(,/ +(, ') +,(+4 ( ()* 22(<( 4 ) 2>6-*( 9 )( )42<4 /( 24) 64') ()* ( () *4' -6+,*4'*( /( )2-'4, 9 +,(?('-,. S-' 2<4, 4 //4) 24 /(2-'('-4 @?('-2 () ' ;('6(' 69 ,(+,()('*4*-? /()/( (2 )-<2 +4)4/ 24 /(2-'('-4 @?('-2 () ' /( 2) +,2(64) ,-6-'2<-) ( ,(( 4/4 />4 6B) ' )2 (' '()*, +4>) )-' *46-:' (' (2 6'/ ('*(, () '4 /( 24) 4-'() )-426('*( '(<4*-?4) ( ?4 4 2 '*,4,- ;-@4/ +, 24 2(9 9 4 24) ('4) )*6,() ,(4/4) 9 4(+*4/4) +, 24 )-(/4/.
Página 14
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA L4 /(2-'('-4 @?('-2 () ' ;('6(' )-42 ( +'( (' ,-()< 24 )(<,-/4/ +2-4 /( 24 )-(/4/ 4)> 6-)6 ?4 '*,4 24) ('4) )*6,() 94 ()*42(-/4) +, 24 )-(/4/. E) 4 ) ?(= ' ;('6(' /( B6-* 6'/-42 +() )( (*-('/( /()/( 2) ,-''() 6B) 42(@4/) /( 24 -/4/ -'/)*,-42-=4/4 34)*4 2) ),-) /( 24) <,4'/() -/4/() /()/( 24) ;46-2-4) ,-4) 46/4/4) 34)*4 24) 6B) +,() () ' +,2(64 ( )( /4 (' */) 2) ()*,4*) )-42() 9 (' 42-(, ,-'' /( '()*,4 -?-2-=4-'.
Página 15
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA E' 24) )-(/4/() 6(') /()4,,224/4) 24 -'-/('-4 /( 24 /(2-'('-4 @?('-2 (' (2 '@'* /(2 6'/ /(2 /(2-* () 6(', ( (' 24) 6'-/4/() 6B) 4?4'=4/4) (' (2 +24' ('6-.
E' 24) <,4'/() -/4/() 24*-'46(,-4'4) 24 /(2-'('-4 @?('-2 ()*B 2-<4/4 4 24 *('-' /(2-*-?4 /( -('() )'*4,-) /( ')6 9 +, 2 <('(,42 ' +,4*-4' 24 ?-2('-4 +, 24 ?-2('-4 6-)64 )-' 6 6(/- /( *('(, )) @(*-?) 64*(,-42().
L) ()*/-) ,-6-'2<-) ),( 24 /(2-'('-4 @?('-2 )(424' (2 4,B*(, 4)42 /(2 ;('6(' +(, 4 +()4, /( (22 )( +(/(' )(424, 42<') ;4*,() ( +4,((' /(-)-?) (' (2 46('* /( 24 /(2-'('-4 @?('-2 /()/( 24 II G(,,4 M'/-42.
A)> )' ;4*,() ( )( ('('*,4' (' 24 4)( /( 24 /(2-'('-4 @?('-2 24 -6+)--2-/4/ /( <,4'/() 4+4) /( 24 @?('*/ /( -'*(<,4,)( (' (2 )-)*(64 9 (' 2) ?42,() ( :)*( +,6-'4 6 '-) 9 ?(,/4/(,) (' (2 ,/(' 64*(,-42 9 )-42 +, (@(6+2 9 24 +,+-4 )2*,4 ( <('(,4 24 /(2-'('-4 ( )( *,4')6-*( /( +4'/-224 (' +4'/-224 /( 6/ ( 4/4 '(? 4/(+* *,4*4 /( (624, 9 )- () +)-2( )+(,4, 24) 4-'() ?-2('*4) ,(42-=4/4) +, 2) 6-(6,) 4'*(,-,() /(2 <,+.
Página 16
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
/UENTES DE LA DELINCUENCIA
U' /( 2) ;4*,() ( )( '( (' 62*-*/ /( 4)-'() 4 ()*( +,() () 24 +,()-' )-42 (64'4/4 /( ' 6(/- '4) '/--'() /( ?-/4 4*)-<4'*( (2 46-('*( (',4,(-/ /(2 ),- )-' *,4) 42*(,'4*-?4) 2*,42() 24 +,<,()-?4 ;,)*,4-' 4 2 24,< /(2 /()4,,22 ( ?4 <('(,4'/ ') '-?(2() /( ,()+()*4 ?-2('*4 -6+)-2() /( '*('(, 42 22(<4, 4 24 4/2()('-4.
L) 6/(2) )-42() 4 ?(() +,()('*4/) (' 24 6-)64 ;46-2-4 ')*-*9(' 4)> 6-)6 *,4 -6+,*4'*( ;('*( /( 24 /(2-'('-4 @?('-2. N 349 ( 2?-/4, 2 ))(+*-2( ( () (2 6343 4 24 -6-*4-' 9 4 24 -';2('-4 ( ()*B +(/( (@(,(, 6 6:*/ /( 4;-,64-' +(,)'42 4+4= /( )+(,4, 42 +,+- 6/(2.
P, *, 24/ 24) 4)4) O,4 /(2 /(2-'('*( /()/( ) '4-6-('*.
L4 3(,('-4 ' )-(6+,( () /(-)-?4 +(, (@(,( ')*4'*(6('*( '4 -';2('-4 6B) 6(') ;4?,42( ';-,64/4 +, 2) 63) (@(6+2) ;,(-/) +, 24 6-)64 ;46-2-4. T46-:' )( 2( 4*,-9( 2+4-2-/4/ 4 24) 42*(,4-'() ;>)-4 +(,*,4-'() 4;(*-?4) /( +(,)'42-/4/.
S-' (64,< +4,(( 6B) +,*' *('(, (' ('*4 (2 '@'* /( 2) /-?(,)) ;4*,() ( 4;(*4' 4 24 '/*4 /(2 /(2-'('*( 9 +'(, /(
Página 17
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA ,(2-(?( 24 -'*(,%,(24-' /( */4) 24) ;(,=4) 9 '/--'() -'*(,'4) 9 (*(,'4) ( -'*(,?-('(' (' ) /()4,,22.
Teorías de la delincuencia en la adolescencia
T)!+ ) *+ )*)$$%&n +$%!n+* L4 ,-6-'2<>4 2B)-4 ')-/(,4 ( 24) 4)4) /(2 ,-6(' *-('(' +,-'-+426('*( ) ,-<(' (' (2 +,+- /(2-'('*( 6B) ( (' ) ('*,' (*(,'. P4,4 2) 24)--)*4) 2 ( 6*-?4 4 2) /(2-'('*() () (2 +,+- -'*(,:) ,4-'42 9 )( ,(64,4 24 -6+,*4'-4 /( 24 /(-)-' 2-,( 9 /( 24 ,()+')4-2-/4/ +(,)'42. L4 *(,>4 /( 24 (2(-' ,4-'42 () (2 (@(6+2 6B) 24, /( ()*( +24'*(46-('*.
Página 18
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
T)!+ (!$%+* ) *+ )(!+n%+$%&n L) +24'*(46-('*) +)-*-?-)*4) 4*42() <('(,426('*( )( ('*,4' (' 24 2*,4 2 ( +,/-,>4 24 ,+*,4 /( 24) ,(24-'() /( ;46-2-4 9 ' 24 6'-/4/ /( 2) ?42,() 9 ' ' 649, -'/-?-/42-)6. E)*/-) /(6()*,4' ( )246('*( ' 1& +, -('* /( 2) '-) 34,B' 42< 642 42 '*,4,- ( ' & +, -('* /( 2) 4/2*) 34,B 42< -2(<42.
Página 19
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
T)!+ ) *+ t)n(%&n
L4 *(,>4 /( 24 *(')-' )( 4)-4 +,-'-+426('*( 42 *,44@ /( R(,* M(,*'.
M(,*'
,(>4
(
('
24
)-(/4/
349
*,49(*,-4)
-')*-*-'42-=4/4) 34-4 (2 :-*. L4 *(,>4 /( 24 *(')-' ))*-('( ( (2 ,-6(' () 4)4/ +, 24 /-;-2*4/ ( *-('(' 2) ( ?-?(' (' +,(=4 +4,4 424'=4, +, 6(/-) 2(<>*-6) 6(*4) )-426('*( ?42,4/4). P4,4 4(22) ( +, (@(6+2 ' ')-<(' 2<,) (/4*-?) () 6B) /-;>-2 424'=4, 24 ,-(=4 9 (2 ()*4*) )-42 4)(<,4/ +, ' (6+2( -(' +4<4/
Página 20
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
9 +, *4'* () 6B) +,42( ( *-2-(' 6(/-) ,-6-'42() +4,4 *('(, ()*4) 6(*4). M(,*' )<-(,( -' 4/4+*4-'() 4 ()*( /-2(64 1. I''?4-' -'/-?-/) ( 4(+*4' 6(*4) )-426('*( 4+,4/4) +(, ' '(()4,-46('*( 2) 6(/-) )-426('*( 4+,4/). . R(*-,4/4 2) ( ,(34=4' 6(*4) )-426('*( 4+,4/4) 9 2) 6(/-) +4,4 4/-,-,2). #. R-*42-)6 2) ( 6+,4' (' ' )-)*(64 /( 6(/-) )-426('*( 4+,4/) +(, +-(,/(' /( ?-)*4 24) 6(*4). M(,*' ,(>4 ( 2) ')6-/,() /( /,<4 ()*B' (' ()*4 4*(<,>4. !. C';,6-/4/ 2) ( )( 4@)*4' 4 2) 6(/-) 9 4 24) 6(*4) /(2 )-)*(64.
Página 21
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
5. R((2-' <('*( ( '-(<4 6(*4) 9 6(/-) )-426('*( 4+,4/) ,(4'/ ' '(? )-)*(64 /( 6(*4) 9 /( 6(/-) 4(+*42().
U'4 /-;-2*4/ ' 24 *(,>4 /( 24 *(')-' () ( ' (+2-4 +, : 2) '-) /( ;46-2-4) ' -'<,()) 4@) *('/,>4' ' 642 /()(6+( (/4*-? (' ' +,-6(, 66('*. I'/-4, (2 3(3 /( ( 63 ,-6(' @?('-2 ' *-('( '4 6*-?4-' ('6-4. L4 *(,>4 /( 24 *(')-' ' 2<,4 (+2-4, (2 /(2-* ?-2('* (2 *-+ /( ,-6(' @?('-2 ( 4)4 24 649, 4')-(/4/ 42 +2-.
T)!+ ) (#3$#*t#+( S( ,(24-'4 ' 24 *(,>4 /( 24 *(')-'. L4 /-;-2*4/ /( 24 @?('*/ +4,4 424'=4, @(*-?) 9 ' )*4*) )-426('*( ,('-/ +,/( <,+) /( <('*( @?(' ( ;,64' )2*,4)/(2-'('*() 9 /()?-4/4) /(2 (' 46-' ( *-('(' )) +,+-) ?42,() 9 ',64). D('*, /( ()*) <,+) (2 6+,*46-('* ,-6-'42 +(/( )(, ?42,4/ ,(426('*( 46('*4'/ (2 ()*4*) /( ' @?('.
Página 22
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
L4 '-' /( )2*,4) /(2-'('*() () ,(2(?4'*( +4,4 2) ,>6('() ( ' ()*B' 6*-?4/) ('6-46('*(. L) 6-(6,) 64)2-') /( 24) 4'/4) +(/(' /-)*-, +4,4 *('(, )) +,+-) ?42,() *42() 6 ,()+(* +, 24 34-2-/4/ +4,4 234, 9 +, (2 4*,(?-6-('*.
S-' (64,< ' ()*B 24, +, : 2) 34( /-;(,('*() /( 2) @?('() ',642() '%?-24/,() /( 24 2(9. A/(6B) ' 349 '4 (+2-4-' /( +,: 24 <('*( -'4+4= /( 424'=4, 6(*4) )-426('*( ,('-/4) /(( (2(<-, '(()4,-46('*( ))*-**) ,-6-'42().
L4) *(,>4) /( )2*,4) *46-:' 34' )-/ ,-*-4/4) +, 34(, 64'*('-/ '4 /-)*-'-' /(64)-4/ <,4'/( ('*,( 2 ( () ',642 9 2 ( () ' 6+,*46-('* /()?-4/. H49 *46-:' //4) ),( )- 24 <('*( @?(' ,(34=4 ')-('*(6('*( 2) ?42,() <('(,426('*( 4(+*4/).
Página 23
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA T)!+ ) +(!$%+$%&n %4))n$%++ L4 *(,>4 /( 24 4)-4-' /-;(,('-4/4 *,4*4 /( 2) @?('() (' ' '*(* /( <,+ 9 6-,4 6 24 +,()-' /( 2) 6+4(,) 9 24 (-)*('-4 /( 4'/4) +(/( '/-, 42 ,-6('. S<-(,( ( 2) @?('() )' -6+2)4/) 4 6(*(, ,>6('() +, 6+4(,) /(2-'('*() /( 2) ( 4+,('/(' /()*,(=4) ,-6-'42().
T)!+ )* )t%#)t+! L4 *(,>4 /(2 (*-(*4/ -'/-4 ( '4 ?(= ( 34' (*-(*4/ 4 24 <('*( @?(' 6 ,-6-'42 () 6B) +,42( ( /(2-'4. L4 -/(4 () ( '4 ?(= ( )( 34 (*-(*4/ 4 ' @?(' 6 /-;(,('*( ()*( +(/( 4(+*4, (2 +4+(2 9 () 6B) +,42( '-,)( 4 *,) ( 34' )-/ (*-(*4/) /(2 6-)6 6/. L) *(,-) /(2 (*-(*4/ /-( ( (-)*( '4 649, +,4-2-/4/ ( 2) '-) 64)2-') /( ;46-2-4) +,() )(4' (*-(*4/) 6 /-;(,('*() 9 ()* )( +(/( (+2-4, +4,-426('*( +,: (-)*(' 6B) /(2-'('*() 64)2-') @?('() /( 24)( 4@4.
PERSPECTIVAS PSICOLÓGICAS DE LA DELINCUENCIA EN LOS ADOLESCENTES
Página 24
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
TEORA DEL APRENDI7A8E SOCIAL R'42/ A(,) +)*24 /()/( (2 4+,('/-=4@( )-42 '4 *(,>4 +4,4 (+2-4, 24) '/*4) /(2-*-?4). S+(,4 24 *(,>4 /( $4'/,4 '/--'46-('*
?-4,-
24
*(,>4
/( S-''(, '/--'46-('*
+(,4'*( 9 24 *(,>4 /( 24 4)-4-' /-;(,('-42 /( S*3(,24'/ L4 '/*4 4'*-)-42 )( /()4,,224 ),( 24 4)( /( '4 )(,-( /( +,()) ( -'29(' (2 6/(24/ -6-*4-' /( 24 '/*4 /( *,) (2 ,(;(,= /-;(,('-42 9 24 (?424-' ( ,(42-=4' 2) *,) )-<'-;-4*-?) /( 24) '/*4) 6 ('4) 6424).
S' -6+,*4'*() 2) <,+) /(2 ('*,' +, 24 )-<'-;-4-' ( +(/(' 4/-,-, +4,4 (2 -'/-?-/ <,+) /( +4,() ;46-2-4.
L) <,+) ' )2 )' 6/(2) /( '/*4 )-' 4/(6B) /( 4*42<4-' 9 ()*42(-6-('* /( ',64) 9 ?42,(). L4 '/*4 6 +,/* ;-'42 () (2 ,()2*4/ /( ( )( 34' (''*,4/ 6B) ,(;(,=) ( 4)*-<) 42 +,/-,24 6+4,4/4 4 ) ?(= ' *,4) '/*4).
Página 25
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA T)!+ )$!*&%$+ $(2)9
('
1"80
4+2-
9
4/4+*
(2
6/(2
(2<-
/( $,';(',(''(, +4,4 ()*/-4, (2 4) -';4'*-2. D('*, /(2 '-?(2 6-,)-)*(64 - 4 24 ;46-2-4 (' (2 ()-)*(64 42 ?(-'/4,- (2 *,44@ 9 24) ,(24-'() -';,642() ;-'426('*( (' (2 64,)-)*(64 4 2) ?42,() 2*,42() 9 2) )-)*(64) /( ,(('-4). E2 6/(2 /( ()*/- ;( *64/ +, -'?()*-<4/,() +4,4 4+2-4,2 4 24 ,(42-/4/ /(2-'('-42 @?('-2 6(-4'4. S( /(6)*, ( (2 '*(* 2*,42 )> 4;(*44 24 ;,64 (' 24 ( 2) @?('() )( ,(24-'44' ('*,( )> /('*, /( )) ?(-'/4,-) 9 )) ()(24). L4) ,(24-'() ?(-'42() *46-:' -';2>4' (' )) ,(24-'() ;46-2-4,() ( 4 ) ?(= 4;(*44' (' 24 '/*4 /(2-*-?4 /(2 6(',. S( (''*, ( 24 2*,4 9 )2*,4 2) ;4*,() ;46-2-4,() 9 (2 <,4/ /( -'*(<,4-' (' 24 )-(/4/ (,4' ?4,-42() )-<'-;-4*-?4) +4,4 (+2-4, (2 /()4,,22 /( 24) '/*4) /()?-4/4) (' 2) @?('() 4/2()('*().
T46-:' )( 4+2- (2 6/(2 /( -'?()*-<4-' /( $(2)9 (' ' ()*/- ,,(24-'42 (' (2 P(,. S( (,>4 6+,4, )- 2) 4/2()('*() ( +,()('*44' /-);'-'()
4
'-?(2 6-,
/()4,,224,>4' '4 '/*4 4'*-)-42 9 /(2-*-?4.
Página 26
(
9
64,)-)*(64
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
L4) '2)-'() /( 2) ,()2*4/) 6)*,4,' ( 4 '-?(2 /(2 6-,)-)*(64 24 ?4,-42( 44'/' ;46-2-4, /( 2) +4/,() (,4 ' ;4*, /( ,-()< +4,4 (2 ,-<(' /( '/*4) /()?-4/4). E' 4'* 42 ()-)*(64 )( (''*, ( 24) ?4,-42() ()(24 9 46-('*( /( 4,,- /();4?,42() +/>4' <('(,4, 24) 6-)64) '/*4) *42() 6 ,) 9 ;,64-' /( +4'/-224) /(2-*-?4). F-'426('*( (' (2 '-?(2 64,)-)*(64 )( (''*, ( 4 649,() ,(('-4) 9 ?42,() /-)*,)-'4/) ,()+(* 4 24 ?-2('-4 9 24 2(9 (-)*(' 6B) +)--2-/4/() /( ( )( /()4,,22(' '/*4) /(2-*-?4). L4 O,<4'-=4-' M'/-42 /( 24 S42/ (' ) I';,6( M'/-42 ),( 24 ?-2('-4 9 24 )42/ /( 00 *-2-= (2 6/(2 (2<- +4,4 ()*/-4, 24 '4*,42(=4 62*-;4:*-4 /( 24 ?-2('-4.
Página 27
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA Factores de riesgo S-' +(,/(, <('(,42-/4/ ')-/(,4'/ (2 4) /( 24) 4'/4) (' E)*4/) U'-/)! 2) (+(,*) 34' -/('*-;-4/ ' <,4' '6(, /( ;4*,() /( ,-()< ( ()*4/>)*-46('*( 4+4,((' ?-'24/) 4 24 4/3()-' 4 +4'/-224) 9 4*-?-/4/() /(2-*-?4).
E)*) ;4*,() /( ,-()< 44,4' 24) /-;(,('*() /-6(')-'() /( 24 ?-/4 /( ' @?(' 9 +, 2 <('(,42 )( 4<,+4' (' -' 4*(<,>4) /6-'-) /(2 /()4,,22 )-42 -'/-?-/ ;46-2-4 ()(24 46-)*4/() 9 (2 ?(-'/4,- 6'-/4/ H(22 9 G,-;;-*3) 01&
E) -6+,*4'*( /()*44, )-' (64,< ( ()*) ()*/-) 34' /(6)*,4/ ( ' 349 ' '- ;4*, /( ,-()< ,()+')42( 6B) -(' () 24 4624-' /( 62*-+2() ;4*,() /( ,-()< 4 *,4?:) /( 62*-+2() 4*(<,>4) 2) ( 46('*4' (' <,4' 6(/-/4 24 +,4-2-/4/ /( 4*-?-/4/() /(2-*-?4). P, 2 *4'* 24 /(2-'('-4 ' () 4*,--2( 4 ' )2 ;4*, /( ,-()< 94 ( 42<') @?('() (+()*) 42 ;4*, /( ,-()< ' 2 6+2(' 9 *,) @?('() )-' (2 ;4*, /( ,-()< )- )( ?(' -'6(,)) (' ()*) 6+,*46-('*).
Página 28
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
L4 /(2-'('-4 @?('-2 () ' 6+,*46-('* +,(,), /( 24 +(,*('('-4 4 +4'/-224). D-3 /( *, 6/ +,B*-46('*( */) 2) @?('() ( )( '(' 4 '4 +4'/-224 (?-/('-4' 34(, +4,*--+4/ (' 4*) /(2-*-?) ' 4'*(,-,-/4/. L) ()*/-) *46-:' 6()*,4' ( 2) 4'*((/('*() /( 24 +4,*--+4-' (' +4'/-224) (6+-(=4' 4 ('*,4, (' @(< 63 4'*() /( 22(<4, 4 24 (/4/ *>+-4 +4,4 '-,)( 4 '4 +4'/-224.
P4,4 2) @?('() /( 649, ,-()< ' +4*,' 24?( ( )( ,(+-*( +4,(( 6('=4, (' (/4/() /( #%! 4) ' 24 4+4,--' /( +,2(64) /( '/*4 )(<-/ +, (2 ;,44) (' 24 ()(24 +,-64,-4 4 (/4/() /( &%1 4) (2 -'-- (' 24 /(2-'('-4 (' *,' 4 1 4) /( (/4/ '-' 4 +4'/-224) (' *,' 4 24) (/4/() /( 1#%15 9 /(2-'('-4 ,'-4 )(,-4 9 ?-2('*4 (' 4/(24'*( /()/( 6(/-4/) /( 24 4/2()('-4 H(22 9 E<2(9 005
Página 29
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
TRASTORNOS MENTALES L) t+(t!n!( ) $!n#$t+ ',6426('*( )( /()4,,224' (' 24 '-(= 9 )( 64'-;-()*4' <('(,426('*( /,4'*( 24 ?-/4 4/2()('*(. H26() 9 *,) 001 +.18# U' -(,* 6+,*46-('* @?('-2 )( 4*,-9( 42 *,4)*,' /-4<')*-42( '-/ 6 *,4)*,' /( '/*4. D( 4(,/ ' (2 DSM%IV%TR /-<) #1. /'/( ?4,>4 /( 4(,/ ' (2 )*-+ ()+(>;- 2) 4/2()('*() ( *-('(' *,4)*,') /( '/*4 *46-:' 6()*,4' '4 4,('-4 /( (6+4*>4 9 '4 /()+,(+4-' +, 24) ',64) )-42().
E2 DSM () (2 M4'42 /-4<')*- 9 ()*4/>)*- /( 2) *,4)*,') 6('*42() +2-4/ +, 24 A)-4-' P)--B*,-4 A6(,-4'4 9 ,(;(,('-4/ 4 6('/ +, P)--4*,4) +4,4 /-4<')*-4, *,4)*,') 6('*42(). L) /(2-'('*() @?('-2() ( ,(-'-/(' (' (2 )-)*(64 /( @)*--4 +('42 4 ?(() )( 2() /-4<')*-4 *,4)*,') /( '/*4 +,( 6()*,4' '4 -'/-;(,('-4 '*-'4/4 ),( ) )(<,-/4/ 9 24 /( *,) 9 /( )) +(,*('('-4).
Página 30
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
U'4 ?(= ( (2 @?(' '*-'4 *('-('/ 2) 6-)6) +4*,'() /( 6+,*46-('* 9 22(<4 4 2) /-(-3 ('*'() ()*B (' +(2-<, /( /-4<')*- ' ' *,4)*,' 4'*-)-42 /( 24 +(,)'42-/4/ 9 () 63 6B) +,+(') 4 '?(,*-,)( (' ' ,-6-'42 )(,- . U' /( 2) (2(6('*) +,-'-+42() )4/ (' (2 /-4<')*- /( ' 4/2* ' T,4)*,' 4'*-)-42 /( 24 +(,)'42-/4/ ')-)*( (' +,()('*4, ' 3-)*,-42 /6('*4/ /( *,4)*,' /( '/*4 4'*() /( 2) 15 4).
E)*) /) *,4)*,') /( +(,)'42-/4/ )' 4'B2<) (' ) 6+,*46-('* (,,B*- 9 4<,()-?.
E)*4 () 24 ,4=' +, 24 ( /(2-'('*() @?('-2() 34-*42() /-4<')*-4/) ' *,4)*,' /( '/*4 () +,42( ( 6()*,(' )-<') /( T,4)*,' 4'*-)-42 /( 24 +(,)'42-/4/ (' 24 64/,(=. U'4 ?(= ( 2) 4/2()('*() 424=4' 24 64/,(= ) 6+,*46-('* )-42 -'4(+*42( )( 34 '?(,*-/ (' ' ()*-2 /( ?-/4 9 )( '?-(,*(' (' ,-6-'42() /( 4,,(,4.
Página 31
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
L) criminales
de carrera 6-('=4'
' ' 6+,*46-('* 4'*-)-42
4'*() /( ('*,4, (' 24 ()(24 /( <,4/ 9 )' ?(,)B*-2() (' (2 )('*-/ ( )( ('<4'34' 4 ' 4,)('42 /( 6+,*46-('*) /()*,*-?) /(2-'(' 4 '4) *4)4) 69 42*4) 9 () 6(') +,42( ( +4,(' /( /(2-'-, 6-('*,4) ?4' ('?(@(-('/.
L4 -'?()*-<4-' 4'*-*4*-?4 ,(24*-?4 4 E)*4/) U'-/) ;( 3(34 34( 4)*4'*( *-(6+ ),( "."!5 /(2-'('*() 64)2-') @?('-2() ('*,( (/4/() /( 10 9 18 (' 2) 4) 70. L4 3,*( 2'<-*/-'42 /( '4-6-('*) ;( *-2-=4/4 +4,4 (46-'4, 24 *('/('-4 /( ' +(( +,('*4@( /( 2) ,-6-'42() /( 4,,(,4 ( (+2-4,' (2 +,('*4@( 6B) <,4'/( /( 24 4*-?-/4/ ,-6-'42. L4 *('/('-4 6)*, ' '(? ;('6(' ('*,( 2) /(2-'('*() 34-*42().
P4,4 ()*( ()*/- 2) /(2-'('*() 34-*42() (,4' @?('() ( *?-(,' 6B) /( -' /(*('-'() /( 24 +2->4.8 E2 ;('6(' -'/- ( )246('*( (2 & /( 24 @?('*/ ()*44 /('*, /( 24 /(;-'--' /( /(2-'('*( 34-*42 +(, ( (,4 ,()+')42( /(2 5 /( 24 /(2-'('-4 /('*, /( */ (2 ()*/-.
Página 32
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
E2 6-)6 & /( /(2-'('*() ,'-) (+2-4,' (2 71 /( 2) 4)()-'4*) 9 (2 &" /( 2) 4)42*) ' 4<,4?4'*(. 8 . E)*( ;('6(' ;( -'?()*-<4/ 6B) 4/(24'*( ('*,( '4 +24-' 4/2*4 (' 1"77 9 /- 2<4, 4 ,()2*4/) )-6-24,(). E2 S.A. M(/'- 3-= '4 3,*( /( '4-6-('*) /( #0.000 ?4,'() 9 (''*, ( (2 1 /( 2) ?4,'() (,4' ,()+')42() /( 6B) /( 24 6-*4/ /( 24 4*-?-/4/ ,-6-'42. E2 6+,*46-('* ,-6-'42 34-*42 /( @?('() /()-(,* () )-6-24, 42 /( 2) 4/2*). L) /(2-'('*() 34-*42() 34,B' '4 4,,(,4 /( 6424) /(-)-'() 9 642 6+,*46-('* 9 *(,6-'4,B' +,42(6('*( 6B) +,'* 6B) *4,/( 6(,*) (' +,-)-'7 . E)*) /(2-'('*() @?('-2() '(()-*4' *,4*46-('* +,( *-('(' '4 +,(/-)+)--' '(<4*-?4 9 '4 42*4 +,+(')-' 4 '*-'4, 6(*-('/ ,>6('()
Página 33
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
PREVENCIÓN DE LA DELINCUENCIA L4 +,(?('-' /( 24 /(2-'('-4 () (2 *:,6-' <('(,42 (6+2(4/ +4,4 */) 2) ();(,=) ('46-'4/) 4 (?-*4, ( 24 @?('*/ +4,*--+( (' 4*-?-/4/() ,-6-'42() 4'*-)-42().
C4/4 ?(= 6B) 2) <-(,') ()*B' ,('-('/ 24 -6+,*4'-4 /( 4)-<'4, ,(,)) +4,4 24 +,(?('-' /( 24 /(2-'('-4.
Página 34
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
A 6('/ () /-;>-2 ( 2) ()*4/) +,+,-'(' 2) ,(,)) ;-'4'-(,) '(()4,-) +4,4 24 4/(4/4 +,(?('-' 24) ,<4'-=4-'() 9 24) 6'-/4/(). P, */ ()* 2) <-(,') *,44@4' (' 24,4-' +4,4 24 +,(?('-'.
C' (2 /()4,,22 /( 24 /(2-'('-4 (' 24 @?('*/ -';2('-4/4 +, '6(,)) ;4*,() +(,)+(*-?4) /( ();(,=) (' 24 +,(?('-' )' 6+,(')-2().
E'*,( 2) )(,?--) +4,4 24 +,(?('-' )( -'29(' 4*-?-/4/() *42() 6 (/4-' 9 *,4*46-('* /(2 4) /( ))*4'-4) ()*+(;4-('*() 4)(),46-('* /( 24 ;46-2-4 **,>4 9 +,*(-' /( 24 @?('*/ (/4-' +4,('*42 49/4 (/4*-?4 ( -'*(,?('-' )-42.
Intervenciones psico!gicas
Página 35
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
L4) ()*,4*(<-4) ( ()*B' *('-('/ 649, 4(+*4-' 9 :-* )' 24) -'*(,?('-'() *,4*46-('*) (' 2) ( )( )4 24 +,(?('-' 94 ( )( *,44@4 ' 2) ;4*,() /( ,-()< /( 24) '/*4) 4'*-)-42().
E) /(-, )( ('*,4' /-,(*46('*( (' 24) 4)4) /(2 +,2(64 +4,4 (?-*4, 24 ,(-'-/('-4 /( 24) '/*4) /(2-*-?4).
P4,4 (22 2) +)-2<) *,44@4' ' ()+(-42-)*4) /( 24) B,(4) /( ?-*-62<>4 ,-6-'2<>4 )-2<>4 (/4-' *,44@ )-42 9 /(,(3. L) *,4*46-('*) +)-2<-) *-('(' (2 @(*-? /( /-)6-'-, 2) ;4*,() /( ,-()< ,(24-'4/) ' '/*4) /(2-*-?4) 9 ')-)*(' (' -'*(,?('-'() +)-(/4*-?4) ( ?4' /-,-<-/4) 4 /(2-'('*() '?-*) 9 @?('() (' ,-()< /( /(2-'-,.
A'/,() 9 $'*4 *-('(' ' +,<,464 (' (2 ( )( 34( 42)-' 4 4*, <,4'/() ;4*,() /( ,-()< +4,4 24 /(2-'('-4 @?('-2
Página 36
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
1. 24) <'--'() 4'*-)-42() . 24) ,(/() 9 ?>'2) +, /(2-*-?) #. 24 3-)*,-4 -'/-?-/42 /( 6+,*46-('* 4'*-)-42 9 !. 2) ,4)<) 9 ;4*,() /( +(,)'42-/4/ 4'*-)-42. L4) 34-2-/4/() 6+(*('-4) ( )( /((' ,(;,=4, (' /(2-'('*() @?('-2() )( ',(*4' (' 4*, <,+) 1. /()4,,22 /( 34-2-/4/() *42() 6 3B-*) /( 6'-4-' ,()+')4-2-/4/ ;46-2-4, 6*-?4-' /( 2<, +, 6(/- /( '/--'46-('*) +(,4'*() /( ,(;(,= 9 4)*-< +4,4 62/(4, (*-'<-, /(*(,6-'4/4) '/*4) /(2 -'/-?-/
. /()4,,22 6,42 9 /()4,,22 /( +(')46-('* +4,4 24 ,()2-' <'-*-?4 /( +,2(64) -'*(,+(,)'42() (' /'/( )( 2( (')(4 42 )@(* 4 ,('(, 9 ('*('/(, ' +,2(64 -/('*-;-4, (6-'() 4)-4/4) 4 ()*( ,(4, +-'-'() ?(, 24) ')(('-4) 9 )4, 9 ()<(, +)-2() )2-'() +4,4 4+2-4,24.
Página 37
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
E' 4) /(2 /()4,,22 6,42 )( 4+2-4' *:'-4) 9 '-?(2() /( /()4,,22 6,42 /( P-4<(* 9 32(,<. #. '*,2 /( 24 -,4 9 ,(<24-' (6-'42 94 ( 24 -,4 9 (2 /()'*,2 (6-'42 )' 2) +,-'-+42() 6*-?) /( '/*4) ?-2('*4) 9 /(2-*-?4). S( -'*('*4 ('*,('4, 42 )@(* (' *,() 4)+(*) 34-2-/4/() +4,4 (2 64'(@ /( )-*4-'() -'*(,+,(*4-' 4/(4/4 (' 24 -'*(,4-' )-42 9 (?-*4-' /( (4)+(,4-' (6*-?4.
!. +,(?('-' /( ,(4>/4) *-2-=4'/ 24 <('(,42-=4-' /( 2) 2<,) *(,4+:*-) *('-/). P4,4 (22 )( +(/( 4+2-4, 24 *:'-4 +)-2<-4 /( <('(,42-=4-' 9 64'*('-6-('* /'/( )( *-2-=4' +,<,464) /( ,(;,=46-('* -'*(,6-*('*( ('*,('46-('* /( 34-2-/4/() (' /-?(,)4) )-*4-'() ' -'2)-' /( +(,)'4) (,4'4) 42 -'/-?-/ ) /( ')(('-4) 9 4*'*,2 .
Página 38
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
L+ 9%!*)n$%+ L4 ?-2('-4 () ' (2(6('* ( )( ('('*,4 6'6('*( (' 24 /(2-'('-4 @?('-2 9 () ' /( 2) ;4*,() ( -';29(' 4 2) @?('() 4 6(*(, 4*) 22(?4/) +, 24 ?-2('-4. L) @?('() /(2-'('*() )' 2) ( 6B) )( 2() '( 6 2) '-) ?-2('*) /( 24 /(2-'('-4. Y4 ( ' 24 /(2-'('-4 (22) )( 4)6(' 4 24 ?-2('-4 +4,4 ')(<-, 2 ( (22) ,(426('*( ,((' ( 34(' /( 2 6(@, /( )) <,4?() /(2-*).
C+#(+( ) *+ V%!*)n$%+ E2 ;('6(' /( 24 ?-2('-4 () 69 6+2(@. H49 634) 4)4) 9 ()*B' >'*-646('*( ,(24-'4/4) '4) ' *,4) 9 '22(?4' 4 24 /(2-'('-4 /( 6(',(). E' <('(,42 )( 4<,+4' (' -2<-4) +)-2<-4) )-42() 9 ;46-2-4,(). T4' )2 +, -*4, 42<') (@(6+2) /('*, /( 4/4 <,+ *('(6)
C+#(+( ,%!*&%$+( S( 34 6('-'4/ 42 )>'/,6( /( /:;--* /( 4*('-' ' 3-+(,4*-?-/4/ 6 4)4 /( +,2(64) /( '/*4 ( )64/) 4 24 -6+2)-?-/4/ 4,4*(,>)*-4 /(2 )>'/,6( +(/(' +,/-, ?-2('-4.
Página 39
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA U' ()*/- ' '-) 3-+(,-':*-) 6)*, ( )2 4(22) ( *-('(' +,2(64) /( '/*4 ()*B' (' 649, ,-()< /( '?(,*-,)( (' 4/2()('*() 9 4/2*) ?-2('*). L4 '2)-' () ( 349 ( 34(, ' ();(,= +4,4 4+,*4, 4 4(22) '-) 3-+(,-':*-) ' +,2(64) /( '/*4 ,(,)) *(,4+:*-) 6B) +,*') ( -'*(')-?).
L) *,4)*,') 3,6'42() *46-:' +(/(' ,(24-'4,)( ' 24 ?-2('-4 (' 24) 6@(,() (2 )>'/,6( /-);,- /( 24 ;4)( 2*(>'-4 )( /(),-- 4 ,4>= /( 2) +,2(64) /( ?-2('-4 +,()('*() 42,(/(/, /( 24 6(')*,4-' ()+(>;-46('*( (' 2) />4) 1 4 ! 9 5 4 8 /(2 -2 6(')*,42 +(, (2 )>'/,6( ' )( 34 ?42-/4/ ' ()*/-) -(' '*,24/) 4'( )( 34 ,(+,*4/ ( 34)*4 (2 !0 /( 24) 6@(,() *-('(' 42<' ,4)< /(2 )>'/,6( 9 ( ('*,( (2 9 10 +, -('* 6+2(' ' */) 2) ,-*(,-) /(),-*) +4,4 :)*(. D( 50 6@(,() ( 6(*-(,' ,>6('() ?-2('*) !! 2 3-= /,4'*( 2) />4) (,4') 4 24 6(')*,4-' 6-('*,4) ( 4)- ' 3 /(2-*) (' 24) ;4)() ?24*,-4 9 +)*?24*,-4 /(2 -2 6(')*,42. C' ;,(('-4 (2 /-4<')*- /( )>'/,6( /-);,- /( 24 ;4)( 2*(>'-4 ()*B 4)-4/ ' /(+,()-' 2>'-4 ( +(/( (' 42<') 4)) (+2-4, ) 4)-4-' ' 24 ?-2('-4.
C+#(+( P(%$!*&%$+( L4 ?-2('-4 )( ,(24-'4 /( 64'(,4 ')-)*('*( ' ' *,4)*,' 6('*42 W (' ,(42-/4/ /( +(,)'42-/4/ W (' 24 )-+4*>4 22464/4 4'*() +)-+4*>4 9 /( 4(,/ 42 DSM%IV *,4)*,' 4'*-)-42 /( 24 +(,)'42-/4/ 9 ) '*,4+4,*( -';4'*-2 (2 *,4)*,' /( 24 '/*4 22464/ 43,4 /-)-42 4'( 349 ( 424,4, ' */) 2) ( +4/((' ()*( 2*-6 (?2-'4' -'(,42(6('*( 34-4 (2 +,-6(, 9 /( 43> 24 -6+,*4'-4 /( 24 /-)*-'-'.
Página 40
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
E2 *,4)*,' 4'*-)-42 /( 24 +(,)'42-/4/ )( ()*42(( ('*,( 2) 1 9 2) 15 4) 4'( 4 ?(() 4'*() 9 ')-)*( (' 6+,*46-('* /()?-4/ (' (2 ( )( ?-24' */) 2) /-<) /( '/*4 -6+()*) +, 24 ;46-2-4 (2 <,+ 24 ()(24 24 -<2()-4 (*. E2 -'/-?-/4*4 4@ (2 -6+2) /(2 66('* 9 ' 6()*,4 4,,(+('*-6-('* +, )) 4*). I'--426('*( ()*4 ?-24-' +(,)-)*('*( /( 24) ,(<24) )( 64'-;-()*4 6 ?4'/42-)6 ,(2/4/ ' 2) 4'-642() -'-- +,(= /( '4 ?-/4 )(42 +,6-)4 )-' -/4/ ,()+(* 42 -('()*4, /( 24 +4,(@4 -',,(<--2-/4/ 4) /( ))*4'-4) ;42*4 /( /-,(-' ( -'4+4-/4/ /( ')(,?4, *,44@) (*. S42? ( *('<4' '4 <,4' -'*(2-<('-4 ( +,()('*(' ;,64) 6(') <,4?() /(2 *,4)*,' ;,44)4' (' */ *-+ /( 4*-?-/4/() -'29('/ 24) ,-6-'42() 94 ( 4,((' /( /-)-+2-'4 2(42*4/ +4,4 ' )) 6+2-() +,9(-' 4 ;*, 9 )-(6+,( ()*B' 4*4'/ (' ,()+()*4 4 )) '(()-/4/() /(2 66('* +,()('*(. E2 *,4)*,' () -' 4 /-(= ?(() 6B) ;,(('*( (' 36,() ( (' 6@(,(). C6 ()*) )@(*) ()*B' 6B) ,(+,()('*4/) (' 2) ()*,4*) 6B) +,() 3 42<'4 /-))-' ),( )- 24 +,(=4 -'/( +*('-4 ()*4) 42*(,4-'(). E)* )( 34 /()4,*4/ 2) -'/-?-/) ' *,4)*,' 4'*-)-42 /( 24 +(,)'42-/4/ +, ) -'4+4-/4/ /( 2<,4, 6(*4) 9 ')(,?4, (6+2() *-('/(' 4 4)('*4,)( '4*,426('*( (' 2) ()*,4*) /( 6(',() -'<,()).
Página 41
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA C+#(+( S!$%+*)( L4 /()-<42/4/ ('6-4 () 4)4 /( ( (2 -'/-?-/ /()4,,22( /()()+(,4'=4. N )( *,4*4 /( 24 )-6+2( +,(=4 349 42<') +4>)() 6'-/4/() 69 +,() 6 (2 4) /( 42<') (@-/) (' M:- (' 2) ( ?-,*426('*( /()'(' (2 , 9 24 ?-2('-4 /( *, *-+. S-' (64,< 24 <,4' /-;(,('-4 ('*,( ,-) 9 +,() 9 ),( */ 24 -6+)--2-/4/ /( +,<,()4, )-426('*( )> 4)4 ?-2('-4
24 ;,)*,4-' )( )64 4 24 (?-/('-4 /( ( ' 349 *,4 42*(,'4*-?4 +4,4 46-4, (2 /()*-' +(,)'42.
MB) -6+,*4'*( 6 4)4 )-42 () 24 22464/4 )2*,4 /(2-'('*(. A'( )) /(*,4*,() /-(' ( ()*4 3-+*()-) 4,(( /( (?-/('-4 (+(,-6('*42 349 6'-/4/() 4,,-) 9 2'-4) (' /'/( '-) 9 @?('() )4(' ( +4,4 +(,*('((, 42 <,+ 9 ;,64, +4,*( /( ) 6'-/4/ '(()-*4' +4)4, 42<') ,-*) /( -'--4-' ('*,( 2) ( )( ('('*,4' ,4, 4)42*4, -=B 6(*(, '4 ?-24-'.
L4 ;42*4 /( 6(/--' ,(-(,( /( ()*/-) )> 64) ' /( /()()*-64, 2 ( ?-46('*( () ' ;4*, /( ;,64-' /( '/*4) 9 '(+*) )-42().
Página 42
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA Ent!n! /+%*%+ E' 24 ;46-2-4 2) /) ;4*,() ( ' 6B) ;,(('-4 )( 4)-4' 42 /()4,,22 /( ?-2('-4 () *('(, ;46-2-4,() /-,(*) ( *46-:' )(4' ?-2('*) 9K ( 4)(' /( ))*4'-4). U' ('*,' ;46-2-4, /-),+*-? +*('-4 24) +,(/-)+)--'() '<:'-*4) ( 42<') -'/-?-/) *-('(' ;,('*( 4 24 ?-2('-4 -.(. )>'/,6( /( 4232 ;(*42 9 +, )> 6-)6 +,/( -'/-?-/) ( +(,-(' 4 24 ?-2('-4 6 ' ,(,) +4,4 34(, ?42(, /(,(3) /('*, /( 24 ;46-2-4.
Página 43
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA U' ()*/- ' '-) 4/+*4/) 6)*, ( 2) 4*) ( /()(644' (' '4 +('4 /( +,-)-' ,,(24-'44' 6(@, ' (2 '6(, /( -'<,()) 4 24 B,(2 /( )) +4/,() -2<-) ( ' 24 '/*4 /( )) +4/,() 4/+*-?).
E2 *:,6-' /(2-'('-4 @?('-2 ' *-('() (2 6-)6 )-<'-;-4/ +4,4 */) 2) ,-6-'2<). D-;-(,(' B)-46('*( (' /) +'*)
X E2 +,-6(, (' /(*(,6-'4, 24 (/4/ 4 +4,*-, /( 24 42 )( +(/( 3424, /( /(2-'('*( @?('-2 9
•
E2 )(<'/ ( ,4/-4 (' /(*(,6-'4, B2() /((' )(, 24) '/*4) ( /4' 2<4, 4 42-;-4, 4 ' @?(' 6 /(2-'('*(. P, 4'* 34( 4 24 (/4/ (' ( +/(6) ,(;(,-,') 4 24 /(2-'('-4 @?('-2 +4,*--+46) /(2 ,-*(,- /( ()*-64, 6 *42() 4 2) ( ('*4' ' 6B) /( 1! 4) /( (/4/.
E2 6(', -';,4*, 2 +/,B )(, 34)*4 2) 1! 4) /( (/4/ 4 +4,*-, /( ()*( 2>6-*( /((,B )(, ')-/(,4/ 6 /(2-'('*( @?('-2 ' 2) <,4/) /( ,()+')4-2-/4/ 94 4+'*4/) 2) ( /()/( 2(< ' *-('(' +,(*(')-' /( /(;-'-*-?-*4 +() /(+('/(,B /( 2) ()*/-) ( (' 2 ;*, )( ,(42-(' 9 ( +(,6-*4' '(, 2) ;('6(') ;>)-) 9 +)>-) /(2 4/2()('*( ( +(/4' 2-<4, 4 ?4,-4, 2) 2>6-*() /( (/4/ 94 )(424/) 2) ( ()*B' 4+94/) (' 2) ()*/-) 6B) 4(+*4/) 34)*4 24 ;(34.
Página 44
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
P24'*(46-('* /(2 +,2(64 C-/4/ JB,(= )( 34 ?-)* 4;(*4/4 (' 2) 2*-6) 4) +, ?4,-) 642() ( 4)4' <,4'/() /4) 4 24 )-(/4/ ('*,( (22) 24 /(2-'('-4 ( *-('( ,,6+-/4 4 '4 4 '4 <,4' +4,*( /( '()*,4 @?('*/ 42(@B'/2 /( 22(?4, '4 ?-/4 ',642 9 )4'4 94 ( ()*4'/ /('*, /( (224) )( 2() 4<,(<4' *,) 642() 6 () (2 , +4,4 ')(<-, /-'(, 9 /,<4,)(. E)*) @?('() )( ('('*,4' (' ?4,-) 4,,-) /( '()*,4 6'-/4/. C4)4) -'/(+('/-('*(). D('*, /( 24) 4)4) *('(6) ?4,-) ;4*,() ('*,( (22) ()*B' •
L4 +,()-' 9 24 ;42*4 /( ,6 (' )) ?-/4).
•
L) +,2(64) ('6-).
•
E2 /()(6+2(
•
E2 642 (@(6+2 /( )) +4/,().
•
L4 4@4 4*()*-64 /( 2) @?('().
•
L4 ;42*4 /( ?42,().
•
E2 4,,-6-('*.
•
I';2('-4 /( 46-<).
•
E2 6/(,'-)6.
•
P,2(64) ;46-2-4,()
•
P,2(64) ()24,()
Página 45
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
•
•
•
•
•
•
P,2(64) 46-('*42() P,2(64) )-('6- P(,)'42-/4/ )* )*%n$#)nt) L4 +(,)'42-/4/ /(2 /(2-'('*( )( 4)4 (' I'64/,(= E) 2<- +,( 24 (/4/ ' 34( ( /( *('(, +4,4 /()('?2?(,)( /( ;,64 ,4-'42 (' 24 ?-/4. V4> /( )> 6-)6 N 4)6(' ) +,+-4 3-)*,-4 +(,)'42. S +4)4/ 2 ,(34=4'. E2 +,()('*( () ?-?-, 4> 9 43,4 ' 4+,('/(' /( )) (,,,(). N *-('(' 634) (+(*4*-?4). C6+,*46-('* '*,4/-*,- S' 3-) 69 6(*-/) (' ) ?-/4 9 ' )( +4,4' 4'42-=4,24. T-('(' '4 ),+,('/('*( 4+4-/4/ /( 4/4+*4-'. I')(<,-/4/ D()';-4'=4 ' ,()+(* 4 24) /(6B) +(,)'4) ( ' ('4@(' (' ) 6-)6 *-+.
EL USO DE LAS DROGAS EN LA ADOLESCENCIA COMO PRIMER /ACTOR L) 3-@) /( 64/,() )2*(,4) *-('(' 94 ( (224) *-('(' ( *,44@4, 24,<4) 3,4) ;(,4 9 /('*, /( 24 4)4. L4) +)--2-/4/() ( 2) +4/,() +4)(' 42<' *-(6+ ' )) 3-@) )' 6>'-64) 9 4'/ 2) 3-@) ,(<,()4' /(2 2(<- ('('*,4' 24 4)4 )24 -(' 2) -/4 () 24 +(,)'4 ( ()*B ' () (*,4 ( )( )-('*4' )2) -(,4' 6+4,*-, ' 42<-(' 9 )( @'*4' ' )) 46-<). P(, 4' 4)> )-<(' 4,,-/) 9 +4)4' 3,4) ?-('/ ?-/() /(*(2(?-)-' ?-/() 6)-42() '4?(<4'/ +, 24 ,(/ (' )4 /( (6-'().
Página 46
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA E' ()*( 4/, ('*,4' ' ;4-2-/4/ 24) (-/4) (2 *44 9 24) /,<4). L) @?('() /( 39 4'( ' 2( <)*( ()*( ?-- +, -6-*4, 4 )) 46-<) )( -'--4' (' :2. T46-:' ()*B 24 +,()-' ( (@(,(' ),( :2 24) 46-)*4/() 2 42 () ' ;4*, +,-'-+42 4 24 3,4 /( -'--4,)( (' 24) /,<4). S,( */ (' (2 4) /( 2) 4/2()('*( ( )' 6B) -';2('-42(). L4) /,<4) 6B) 6'() ( -';29(' (' 24 /(2-'('-4 @?('-2 N) ,(;(,-6) 42 *44 42 4232 42 343>) (2 :*4)-) 24) /,<4) /(2 )( ( )' 24) ))*4'-4) 6B) ')6-/4) +, 2) 4/2()('*() /( 46) )(). M34) +(,)'4) +-(')4' ( (2 *44 (2 4232 ' )' /,<4) -=B) +,( )( 4/-(,(' (' ()*42(-6-('*) 6'() 9 /('*, /( 24 2(<42-/4/. P, () )' 24) /,<4) 2(<42() /( 649, /-;)-' ('*,( 2) 4/2()('*() 9 4/2*) (' <('(,42 *46-:' ' /((6) 2?-/4, 2) -'3424'*() 6 (2 (6('* ( )4' 2) =4+4*(,) 9 24 <4)2-'4 ( )' ++24,() ('*,( 24 @?('*/ 9 24, ()*B )' +,/*) 2(<42() 9 /( ;B-2 4/-)--'. U'4 )4 34 /( (/4, 24,4 ' -6+,*4 (2 '6,( /( 24 ))*4'-4. D,<4) () */4 ))*4'-4 ( )-('/ '-?4 ,(4' 3B-*).
Página 47
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
E4)$t!( ) *+ D)*%n$#)n$%+ E'*,( (22) ()*B' •
A)('-4 (' 24 ()(24 9 4@4) 42-;-4-'().
•
F42*4 /( 4)( +(,)'42.
Página 48
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
•
A4'/' /( ) ;,64 /( ?()*-,.
•
C46- ,4/-42 (' ) 4,B*(,. F42*4) /( ,()+')4-2-/4/ 34-4 )) /((,()
•
M42) HB-*).
•
I'6'-4-'
•
F42*4 /( ,()+(* 4 24) /(6B) +(,)'4).
•
CONSECUENCIAS PARA LA SOCIEDAD
Página 49
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
L4 +,-6(,4 ')(('-4 /( 24 /(2-'('-4 @?('-2 () 24 +:,/-/4 /( 24 ()424 /( ?42,() )(<-/4 /( 24 ?-2('-4 (' 24 422( *,49('/ ')-< (2 *(6, /( 24 +24-' +, (2 -',(6('* /( ()*) <,+). O*,4) ')(('-4) )' 2) /4) ;>)-) *4'* +, 24) 3(,-/4) 24 6(,*( /( +(,)'4) 4*44/4) +, 2) /(2-'('*() /4'/ 2<4, 4 '(?4) ?>*-64) 6 )' 24 ;46-2-4 ( 4 ) ?(= 44,,(4' ')(('-4) +)-2<-4). G('(,426('*( 24 )-(/4/ )( +,(+4 6B) +, 24 +,(?('-' 4)*-< 9 ,(34-2-*4-' /(2 /(2-'('*( ( +, 4*('/(, 4 24) +(,)'4) 4<,(/-/4) () -6+,*4'*( *,4*4, 4 2) /(2-'('*() +(, *46-:' 2 () *,4*4, 4 24) ?>*-64). U'4 ')(('-4 +)-*-?4 +4,4 24 )-(/4/ () (2 ;6('* /( ('*,) +4,4 24 234 9 +,(?('-' '*,4 /(2-*) 9 4/--'() 4)> 6 -')*-*-'() ( ,-'/4' 4+9 +)-2<- 4 ;46-2-4) 24) 42() )' (2 +,-6(, '2( /'/( )( +(/( *(,6-'4, ' 24 /(2-'('-4.
Página 50
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA T+(t!n!( )nt+*)( n! t+t+!( U'4 ?(= ( (2 /(2-'('*( @?('-2 424'=4 24 64/,(= () +,42( ( '*-'( 6)*,4'/ 6+,*46-('*) /( /()4/4+*4-' 9 ( 46('*( ) ,-()< /( )(, +,()4/ 4 *,4?:) /(2 )-)*(64 /( @)*--4 +('42 6 /(2-'('*( 4/2*. D(-/ 42 +(( +,('*4@( /( /(2-'('*() 4/2*) 9 @?('-2() 34-*42() ( '*,-9(' (' 42* +,('*4@( 4 2) /(2-*) ?-2('*) () /(-, 4)()-'4* 9 4)42* ' 4<,4?4'*() (2 )-)*(64 /( @)*--4 +('42 /(( )+(,?-)4, ()4 +((4 +24-' /( ,-6-'42() +,;()-'42() (' ' ();(,= +4,4 +,(?('-, 24 +,2-;(,4-' /( /(2-'('*() ?-2('*) )(,-).
Página 51
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
S- 2) *,4)*,') 6('*42() *42() 6 (2 *,4)*,' /( '/*4 ' )( /-4<')*-4' 9 ' )( *,4*4' (2 /(2-'('*( @?('-2 *-('( (2 +*('-42 ,(-('*( /( /()4,,224, ' *,4)*,' 4'*-)-42 /( 24 +(,)'42-/4/ 9 '*-'4, 6B) 4/(24'*( ) ?-/4 6 ' ,-6-'42 +,;()-'42. L4 649,>4 /( /(2-'('*() ?-2('*) (3-( ,4)<) /(2 *,4)*,' 4'*-)-42 /( 24 +(,)'42-/4/ 9 2) 6()*,4' 4'*() /( 2) 15 4). E2 *,4)*,' 4'*-)-42 /( 24 +(,)'42-/4/ () ' /-4<')*- 6' +4,4 '4)()-' (' )(,-(. L) 4*,() 2?4,(= 9 $4364' (''*,4,' ( '4 )-6-2-*/ ('*,( 2) 4)()-') (' )(,-( (,4' )) 4'*(,-,() '?--'() ,-6-'42(). E' ()*( 4) (2 *,4)*,' /( '/*4 )( +(/( '?(,*-, (' ' (2(6('* +,42( +4,4 (2 4)()-' (' )(,-( )- ' )( /-4<')*-4 9 )( *,4*4 4'*() /( ( )( '?-(,*4 6+2(*46('*( (' 24 (/4/ 4/2*4 (' ' *,4)*,' 4'*-)-42 /( 24 +(,)'42-/4/. E2 *,4)*,' /( '/*4 9 (2 *,4)*,' 4'*-)-42 /( 24 +(,)'42-/4/ )( 4*(<,-=4'
6
*,4)*,')
/(
+(,)'42-/4/
'
/(;-'--'()
(*,(64/46('*( )-6-24,() (' DSM%IV%TR 9 )(<' 2 (+2-4/ 4,,-4 (' *,4)*,') 6('*42(). A2<'4) /( 24) 4,4*(,>)*-4) 6'() -'29(' (2 -'6+2-6-('* ')*4'*( /( ',64) )-42() (2 6+,*46-('* 4<,()-? 34-4 24 <('*(
Página 52
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
9 '4 /()?-'24-' /( 24 (6-' /( 24 (6+4*>4. E)*) ,4)<) )' *46-:' 6'() ('*,( 2) 4)()-') (' )(,-( 9 )- 2) 6+,*46-('*) /( /()4/4+*4-' ' )( *,4*4' *-('(' (2 +*('-42 /( ,(4, 4 '4 +(,)'4 ( ;4'*4)(4 ' 64*4, 4 ?4,-4) ?>*-64) 9 /()+:) )4*-);4(, ) -6+2)-?-/4/ 4'/ 94 ' )' 4+4() /( ,(+,-6-,)(.
FUENTES DE LA DELINCUENCIA U' /( 2) ;4*,() ( )( '( (' 62*-*/ /( 4)-'() 4 ()*( +,() () 24 +,()-' )-42 (64'4/4 /( ' 6(/- '4) '/--'() /( ?-/4 4*)-<4'*( (2 46-('*( (',4,(-/ /(2 ),- )-' *,4) 42*(,'4*-?4) 2*,42() 24 +,<,()-?4 ;,)*,4-' 4 2 24,< /(2 /()4,,22 ( ?4 <('(,4'/ ') '-?(2() /( ,()+()*4 ?-2('*4 -6+)-2() /( '*('(, 42 22(<4, 4 24 4/2()('-4. L) 6/(2) )-42() 4 ?(() +,()('*4/) (' 24 6-)64 ;46-2-4 ')*-*9(' 4)> 6-)6 *,4 -6+,*4'*( ;('*( /( 24 /(2-'('-4 @?('-2.
N 349 ( 2?-/4, 2 ))(+*-2( ( () (2 6343 4 24 -6-*4-' 9 4 24 -';2('-4 ( ()*B +(/( (@(,(, 6 6:*/ /( 4;-,64-' +(,)'42 4+4= /( )+(,4, 42 +,+- 6/(2. P, *, 24/ 24) 4)4) O,4 /(2 /(2-'('*( /()/( ) '4-6-('*. L4 3(,('-4 ' )-(6+,( () /(-)-?4 +(, (@(,( ')*4'*(6('*( '4 -';2('-4 6B) 6(') ;4?,42( ';-,64/4 +, 2) 63) (@(6+2) ;,(-/) +, 24 6-)64 ;46-2-4.
T46-:' )( 2( 4*,-9( 2+4-2-/4/ 4 24) 42*(,4-'() ;>)-4 +(,*,4-'() 4;(*-?4) /( +(,)'42-/4/. S-' (64,< +4,(( 6B) +,*' *('(, (' ('*4 (2 '@'* /( 2) /-?(,)) ;4*,() ( 4;(*4' 4 24 '/*4 /(2 /(2-'('*( 9 +'(, /( ,(2-(?( 24 -'*(,%,(24-' /( */4)
Página 53
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA 24) ;(,=4) 9 '/--'() -'*(,'4) 9 (*(,'4) ( -'*(,?-('(' (' ) /()4,,22. PREVENCIÓN DE LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
L4 +,(?('-' /( 24 /(2-'('-4 @?('-2 () +4,*( ;'/46('*42 /( 24 +,(?('-' /(2 /(2-* (' 24 )-(/4/. A2<'4 +)-2() 6(/-/4) 4 *('(, (' ('*4 +,+()*4) +, UNICEF )'
%L4 +,(?('-' /( 24 /(2-'('-4 @?('-2 () +4,*( ()('-42 /( 24 +,(?('-' /(2 /(2-* (' 24 )-(/4/. %P4,4 +/(, +,(?('-, 24 /(2-'('-4 @?('-2 () '(()4,- ( */4 24 )-(/4/ +,,( ' (' /()4,,22 /( 2) 4/2()('*().
D((,B ,('(,)( 24 '(()-/4/ 9 24 -6+,*4'-4 /( 4+2-4, '4 +2>*-4 /( +,(?('-' /( 24 /(2-'('-4.
%N) /((6) ('*,4, (' (2 -('()*4, /( 2) @?('() /()/( ) +,-6(,4 -';4'-4. %E24,4, 6(/-/4) ( (?-*(' ,-6-'42-=4, 9 +('42-=4, 42 '- +, '4 '/*4 ( ' 4)4 <,4?() +(,@--) 4 ) /()4,,22 '- +(,@/-4 4 2) /(6B). L4 ;46-2-4 () 24 '-/4/ ('*,42 ('4,<4/4 /( 24 -'*(<,4-' )-42 /(2 '-. L) <-(,') 9 24 )-(/4/ /((' *,4*4, /( +,()(,?4, 24 -'*(<,-/4/ /( 24 ;46-2-4. L4 )-(/4/ *-('( 24 2-<4-' /( 49/4, 4 24 ;46-2-4 4 -/4, 9 +,*(<(, 42 '- 9 4)(<,4, ) -('()*4, ;>)- 9 6('*42.
Página 54
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
D((,B' +,()*4,)( )(,?--) 4+,+-4/) 4,/( ' )) '(()-/4/(). S(,B '(()4,-4 '4 +2>*-4 ( +(,6-*4 4 2) '-) ,-4,)( (' ' 46-('*( ;46-2-4, /( ()*4-2-/4/ 9 -('()*4, ( -'2-, 4)-)*('-4 +4,4 ,()2?(, )-*4-'() /( -'()*4-2-/4/ ';2-*.
H4,B ( ()*42((, )(,?--) 9 +,<,464) /( 4,B*(, 6'-*4,- ( ,()+'/4' 4 24) '(()-/4/() +,2(64) -'*(,()() ( -'-(*/() ()+(-42() /( 2) @?('() 9 ;,(=4' 4 (22) 9 4 )) ;46-2-4) 4)(),46-('* 9 ,-('*4-' 4/(4/).
E) +,(-) ,(;,=4, 6(/-/4) /( 4+9 6'-*4,- 4 2) @?('() -'2-/ (2 ()*42(-6-('* /( ('*,) /( /()4,,22 6'-*4,- -')*424-'() 9 )(,?--) /( ,(,( 4 ;-' /( 34(, ;,('*( 4 2) +,2(64) ()+(-42() /( 2) 6(',() (+()*) 4 ,-()< )-42 ()*42(-('/ )(,?--) ()+(-42() +4,4 ,-'/4, 42@46-('* 4/(4/ 4 2) @?('() ( ' +(/4' )(<-, ?-?-('/ (' )) 3<4,() ( 4,(=4' /( :2.
Página 55
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
CONCLUSIÓN L4 /(2-6-*4-' /( ()*( *(64 4(,4 /( 24 /(2-'('-4 ') 34 +(,6-*-/ ,('(, 2) /4) +(,)'42() ;46-2-4,() )-42() (*. S( 34 '*4/ 24 -6+,*4'-4 ( *-('(' +4,4 2) /(2-'('*() 9 4/-*) 2) ('*,) /( 49/4 2) <,+) /( 4+9 )('*-, (,4 /( )) ;46-2-4,() ( )-' ,-*-4,2() 2() /4' ;(,=4) +4,4 )42-, 34-4 /(24'*(. T/) ()) 4)+(*) )' +-(=4) 24?( +4,4 2<,4, '4 ,(+(,4-' **42 /( '()*,) ;46-2-4,() @?('() (' <('(,42. A'( 2 6B) -6+,*4'*( () ( 24) +(,)'4) 4;(*4/4 ,('=4' ) )-*4-' +4,4 2<,4, ' 6(@, ,()2*4/.
Página 56
LA DELINCUENCIA EN LA ADOLESCENCIA
RECOMENDACIONES L4 @?('*/ () (2 +(,>/ /( 24 ?-/4 (' ( */4) 24) +(,)'4) /(( +,(+4,4, ) ;*, 4 *,4?:) /(2 ()*/- 9 (2 *,44@ (''2((/,.T46-:' /( 2*-?4, 9 -/4, )) ?42,() ()+-,-*42() 6,42() 9 )-42().L) @?('() /((' )4(, (2(<-, )) 46-)*4/() +,( +(,)'4) ';2-*-?4) 4 '()*, 24/ 2 ( 34(' () ,(4, -''?('-('*() 94 )(4 ' '()*,) +4/,() 9 ') 4)4' *,4)*,' (' '()*,4 '/*4.
Página 57