2013 Univap - Farmácia Prof: Jemima Daniela Dias Moraes
COSMETOLOGIA Esta apostila contém todas as aulas Práticas que serão ministradas no curso de Cosmetologia
0
1
REGRAS PARA AS AULAS PRÁTICAS DE COSMETOLOGIA A disciplina de COSMETOLOGIA será ministrada em forma de aulas práticas e teóricas. As aulas práticas serão compostas por 4 etapas: 1. Etapa: explanação teórica sobre a teoria da prática; 2. Etapa: confecção da ficha técnica (Procedimento descrito passo-a-passo para a elaboração da fórmula); 3. Etapa: preparo da fórmula e acondicionamento; 4. Etapa: rotulagem e registro em livro de controle de formulações; Para a realização das aulas práticas, algumas regras devem ser previamente seguidas; 1. Vestuário obrigatório: Uso de jaleco em tempo integral; Uso de touca em tempo integral; Uso de máscara para pesagem e manipulação; Uso de luvas para pesagem e manipulação; 2. Evitar usar: anéis, brincos grandes, pulseiras e relógios; 3. Guardar todo o material sob as carteiras; 4. Lavar as mãos antes de iniciar a manipulação; 5. Limpar a bancada com álcool 70% embebido em papel toalha; 6. Separar todo o material (vidrarias e afins) necessário; 7. Fazer anti-sepsia do material com álcool 70% embebido em papel toalha; 8. No momento da execução da fórmula, a bancada deverá conter apenas as vidrarias necessárias e a ficha técnica; 9. Fazer assepsia das mãos com álcool 70%; 10. Manter o silêncio dentro do laboratório, principalmente na hora da manipulação; 11. Antes do acondicionamento, mostrar ao professor (a) a formulação e a respectiva ficha técnica; 12. Finalizar o processo lavando todo o material utilizado e limpando a bancada; AVISOS IMPORTANTES
A chamada será feita com 15 minutos de aula.
Os alunos só poderão fazer aula prática se estiverem devidamente paramentados;
As fichas técnicas deverão ser confeccionadas antes da execução das fórmulas;
Aula Prática
2
Aulas Práticas de Cosmetologia: PRÁTICA I. SHAMPOO PARA CABELOS OLEOSOS
COMPONENTES DA FORMULAÇÃO Imazolidinil uréia Água destilada Acetamida MEA Lauril Poliglicosídeo (Plantaren) Dioleato de metilglicose Metilparabeno Propilparabeno Água destilada Edta dissódico Cocoamidopropil betaína Lauril éter sulfato de sódio Solução de ácido cítrico a 10% Água destilada Solução de corante Fragrância
FASE
PESO TEÓRICO
PESO PRÁTICO
FUNÇÃO COSMETOLÓGICA
1 1 2 2
0,20% 45,00% 0,50% 6,00%
Conservante Veículo Suavizante Tensoativo não iônico
2
2,30%
3 3 3 3 4 4 5
0,10% 0,05% 8,00% 0,05% 3,00% 30,00% pH 6,0 a 6,5
Espessante e suavizante Conservante Conservante Solubilizante Quelante Co-tensoativo Tensoativo aniônico Acidulante
5 6 7
q.s.p 100% q.s.p q.s.p
Veículo Coloração Fragrância
MATERIAIS E EQUIPAMENTOS UTILIZADOS: beckeres, espátulas, bastão de vidro, balança,
aquecedor. Procedimento Técnico: Preparar 300,00 gramas de Shampoo: 1. Solubilizar a fase 1 e reservar. 2. Misturar com agitação lenta e constante os componentes da fase 2 na sequência indicada e aquecer a 60ºC, até completa liquefação. 3. Aquecer separadamente a fase 3 até completa solubilização e verter com agitação lenta e constante sobre a fase 4, previamente homogeneizada. 4. Resfriar mantendo a agitação e adicionar a fase 2. 5. Adicionar a fase 1 em temperatura ambiente. 6. Ajustar o pH com ácido cítrico entre 6 a 6,5.
DATA DE FABRICAÇÃO ______/______/_______ DATA DE VALIDADE _____/______/______ ASS. ALUNO ________________________ VISTO DO PROFESSOR (a)______________________ USO COSMÉTICO_______________________________________________________________
Aula Prática
3 PRÁTICA I. SHAMPOO PARA CABELOS SECOS
COMPONENTES DA FORMULAÇÃO Água destilada Lauril Éter Sulfato de Sódio Dietanolamina de ácido graxo de côco 90% Cocoamidopropil betaína Metilparabeno Propilparabeno Água destilada Glicerina Lanolina Etoxilada 50% Manteiga de Karité Solução de ácido cítrico a 10% Água destilada Solução de corante Fragrância
FASE
PESO TEÓRICO
PESO PRÁTICO
FUNÇÃO COSMETOLÓGICA
1 1 1
45,00% 20,00% 3,00%
1 2 2 2 2 3 3
3,00% 0,15% 0,05% 8,00% 2,00% 1,00% 0,05%
4
pH 6,0 a 6,5
Veículo Tensoativo Espessante e sobreengordurante Co-tensoativo Conservante Conservante Solubilizante Umectante Emoliente Emoliente e Suavizante Acidulante
5 6 7
q.s.p 100% q.s.p q.s.p
Veículo Coloração Fragrância
Material Utilizado:_______________________________________________________ ______________________________________________________________________ Procedimento Técnico: Preparar 300,00 gramas de Shampoo: 1. Solubilizar a fase 1 e reservar. 2. Misturar com agitação lenta e constante os componentes da fase 2 na sequência indicada e aquecer a 60ºC, até completa liquefação. 3. Aquecer separadamente a fase 3 até completa solubilização e verter com agitação lenta e constante sobre a fase 2, previamente homogeneizada. 4. Resfriar mantendo a agitação e adicionar tudo a fase 1. 5. Adicionar a fase 5,6 e 7 em temperatura ambiente. 6. Ajustar o pH com ácido cítrico entre 6 a 6,5.
DATA DE FABRICAÇÃO ______/______/_______ DATA DE VALIDADE _____/______/______ ASS. ALUNO ________________________ VISTO DO PROFESSOR (a)______________________ USO COSMÉTICO_______________________________________________________________
Aula Prática
4 PRÁTICA I. CONDICIONADOR PARA CABELOS DANIFICADOS
COMPONENTES DA FORMULAÇÃO Álcool cetoestearílico Cloreto de cetiltrimetilamonio Álcool estearílico Álcool cetílico Monoestearato de glicerila Silicone DC 8500 EDTA-Na Propilparabeno Metilparabeno BHT Imidazolidinil Uréia Solução de ácido cítrico a 10% Água destilada Solução de corante Fragrância
FASE
PESO TEÓRICO
PESO PRÁTICO
FUNÇÃO COSMETOLÓGICA
2,00% 2,50% 2,80% 1,50% 1,00% 1,00% 0,05% 0,10% 0,20% 0,05% 0,10% q.s.p pH 4 – 4,5 q.s.p 100% q.s.p q.s.p
Material Utilizado:_______________________________________________________ ______________________________________________________________________ Procedimento Técnico: Preparar 200,00 gramas de Condicionador: _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ DATA DE FABRICAÇÃO ______/______/_______ DATA DE VALIDADE _____/______/______ ASS. ALUNO ________________________ VISTO DO PROFESSOR (a)______________________ USO COSMÉTICO_______________________________________________________________
Aula Prática
5
PRÁTICA II. SABONETE EM BARRA GLICERINADO
COMPONENTES DA FORMULAÇÃO Massa Base para Sabonete Glicerina Álcool etílico Extrato Glicólico de Aloe Vera Fragrância Corante
Água destilada
FASE
PESO TEÓRICO
PESO PRÁTICO
FUNÇÃO COSMETOLÓGICA
35,00% 20,00% 25,00% 3,00% q.s.p q.s.p q.s.p 100%
Material Utilizado:_______________________________________________________ ______________________________________________________________________ Procedimento Técnico: Preparar 200,00 gramas de Sabonete em barra: _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ DATA DE FABRICAÇÃO ______/______/_______ DATA DE VALIDADE _____/______/______ ASS. ALUNO ________________________ VISTO DO PROFESSOR (a)______________________ USO COSMÉTICO_______________________________________________________________
Aula Prática
6 PRÁTICA II. SABONETE LÍQUIDO / SHOWER GEL
COMPONENTES DA FORMULAÇÃO
FASE
Metilparabeno Imidazolidinilurea solução a 50% Cocoamidopropilbetaína Poliquaternium 7 Lauril éter sulfato de sódio Água Destilada PEG 7 gliceril cocoato Óleo de amêndoas etoxilado 70 OE Dietalonamida de ácido graxo de côco Cloreto de sódio Solução 25% de ácido cítrico Fragrância Corante
PESO TEÓRICO
PESO PRÁTICO
FUNÇÃO COSMETOLÓGICA
0,12 g 0,24 g 7,2 g 3,6 g 39 g 44 g 1,00 g 0,70 g 4,80 g 0,40 g q.s.p pH 6,0 q.s.p q.s.p
*Atenção: O peso teórico já esta em gramas. Material Utilizado:_______________________________________________________ ______________________________________________________________________ Procedimento Técnico de Sabonete líquido: _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ DATA DE FABRICAÇÃO ______/______/_______ DATA DE VALIDADE _____/______/______ ASS. ALUNO ________________________ VISTO DO PROFESSOR (a)______________________ USO COSMÉTICO_______________________________________________________________ Aula Prática
7 PRÁTICA II. DESODORANTE / ANTITRANSPIRANTE ROLL-ON
COMPONENTES DA FORMULAÇÃO Álcool Cetoestearílico Etoxilado (Cosmowax J) Adipato de Dibutila Hidroxietilcelulose (Natrosol) Água Destilada Propilenoglicol Triclosan Metilparabeno Propilparabeno Cloridróxido de Alumínio Ciclometicone DC 9040 Água Destilada Fragrância*
FASE
PESO TEÓRICO
PESO PRÁTICO
FUNÇÃO COSMETOLÓGICA
8,00% 2,00% 0,30% 35,00% 5,00% 0,10% 0,18% 0,02% 15,00% 1,00% q.s.p 100% q.s.p
*Se preferir desodorante sem perfume não incluir a fragrância Material Utilizado:_______________________________________________________ ______________________________________________________________________ Procedimento Técnico: Preparar 50 g de Desodorante Roll-on: _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ DATA DE FABRICAÇÃO ______/______/_______ DATA DE VALIDADE _____/______/______ ASS. ALUNO ________________________ VISTO DO PROFESSOR (a)______________________ USO COSMÉTICO_______________________________________________________________
Aula Prática
8 PRÁTICA III. CREME PARA AS MÃOS
COMPONENTES DA FORMULAÇÃO Uréia Óleo de Macadâmia Ácido salicílico Creme base Lanette Fragrância
FASE
PESO TEÓRICO
PESO PRÁTICO
FUNÇÃO COSMETOLÓGICA
4,00% 5,00% 2,5% q.s.p 100% q.s.p
Material Utilizado:_______________________________________________________ ______________________________________________________________________ Procedimento Técnico: Preparar 50 g de Creme para as mãos: _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ DATA DE FABRICAÇÃO ______/______/_______ DATA DE VALIDADE _____/______/______ ASS. ALUNO ________________________ VISTO DO PROFESSOR (a)______________________ USO COSMÉTICO_______________________________________________________________
Aula Prática
9 PRÁTICA III. LOÇÃO HIDRATANTE CORPORAL COM PANTENOL
COMPONENTES DA FORMULAÇÃO Álcool ceto-estearílico Óleo mineral Miristato de isopropila Metilparabeno Propilparabeno Propilenoglicol EDTA Pantenol Água destilada Fragrância
FASE
PESO TEÓRICO
PESO PRÁTICO
FUNÇÃO COSMETOLÓGICA
4,00% 3,50% 4,00% 0,18% 0,10% 3,00% 0,05% 0,1% q.s.p 100% q.s.p
Material Utilizado:_______________________________________________________ ______________________________________________________________________ Procedimento Técnico: Preparar 200 g de Loção Hidratante Corporal: _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________
Aula Prática
10 PRÁTICA III. LOÇÃO HIDRATANTE CORPORAL OIL FREE
COMPONENTES DA FORMULAÇÃO Palmitato de Cetila Cosmowax (ou álcool cetoestearílico) BHT EDTA Propilenoglicol Água destilada q.s.p Solução de carbomer a 2% Dimeticone (DC 9040) Trietanolamina Fragrância
FASE
PESO TEÓRICO
PESO PRÁTICO
FUNÇÃO COSMETOLÓGICA
4g 13g 0,2g 0,2g 8,0ml 120g 10g 3g q.s.p pH 4,5 – 6 q.s.p
Material Utilizado:_______________________________________________________ ______________________________________________________________________ Procedimento Técnico: _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________
Aula Prática
11 PRÁTICA IV. LOÇÃO FOTOPROTETORA - FPS 25
COMPONENTES DA FORMULAÇÃO Álcool Cetoestearílico / Éster de Sorbitano Etoxilado (Polawax) Triglicerídeo Cáprico Caprílico Adipato de Diisopropila Estearato de Octila Benzofenona 3 Metoxicinamato de Octila BEMT (Tinosorb S) Propilenoglicol EDTA Na2 Metilparabeno Propilparabeno Carbomer Disp. a 2% Trietanolamina Água destilada Imidazolidiniluréia (Germal 115) Ácido Sulfônico Fenilbenzimidazol (Euxolex 232) Trietanolamina* Água Destilada Fragrância
FASE
PESO TEÓRICO
PESO PRÁTICO
FUNÇÃO COSMETOLÓGICA
6,00%
1,50% 6,00% 1,50% 4,50% 7,50% 4,50% 7,50% 0,15% 0,20% 0,10% 60,00% q.s.p pH 6 45,00% 0,30% 3,00%
q.s.p pH 7 q.s.p 100% q.s.p
*Neutralizante para o filtro solar hidrossolúvel Material Utilizado:_______________________________________________________ ______________________________________________________________________ Procedimento Técnico: Preparar 200 g de Loção fotoprotetora FPS 25 _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Aula Prática
12
_______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________
Aula Prática
13 PRÁTICA IV. PROTETOR SOLAR EM GEL FPS 30
COMPONENTES DA FORMULAÇÃO Dióxido de titânio (dispersão em Miristato de isopropila a 20%) PCA-NA Benzofenona 3 Gel de Natrosol a 1,5% Tween 80 (Monoestearato de polietilenosorbitano) Neutracolor Fragrância
FASE
PESO TEÓRICO
PESO PRÁTICO
FUNÇÃO COSMETOLÓGICA
1,5g
3,00g 3,00g 38,5g 0,5g 0,2g q.s.p
Material Utilizado:_______________________________________________________ ______________________________________________________________________ Procedimento Técnico: _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________
Aula Prática
14 PRÁTICA V. PERFUME / DEO-COLÔNIA
COMPONENTES DA FORMULAÇÃO Fragrância Álcool de Cereais Água destilada Butilhidroxitolueno (BHT) Triclosan Propilenoglicol Corante
FASE
PESO TEÓRICO
PESO PRÁTICO
FUNÇÃO COSMETOLÓGICA
9,00% 80,00% q.s.p 100% 0,05% 0,05% 4,00% q.s.p
Material Utilizado:_______________________________________________________ ______________________________________________________________________ Procedimento Técnico: _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________
Aula Prática
15
Aula Prática