ADINGABEKOEN ERANTZUKIZUN PENALA URTARRILAREN 12KO 5/2000 LEGEAREN APLIKAZIOA
Legea ondorengo pertsona hauei aplikatzen zaie: -14 eta 18 urte bitarteko adingabekoei, _______________(1) edo lege penal berezietan delitutzat edo faltatzat hartzen den ekintza bat egin dutenean. -18 eta 21 urte bitarteko gazteei ekintza berdinengatik, ondorengo baldintzak betetzen badituzte:
. _________________(2)ez izatea . ekintza delitu larria ez izatea . pertsonak bortxatu edo larderiatu gabe, eta biktimen bizitza edo gorputz osotasunarentzat arrisku larri gertatu izana PROZEDURA HONETAN ESKU HARTZEN DUTEN PERTSONAK
1.-Adingabekoek egindako arau-hausteengatik epaitzeko eta epaiak betetzeko eskumena ____________________(3)da. 2. _________________(4) prozeduraren izapidegintza osoaz arduratzen da Epaiketa egin arte, eta horri _________________(5)deritzo. 3.-Abokatuak adingabekoa defendatuz ________________(6)du , atxilotzen duten unetik aurrera. Abokatua izan daiteke: partikularki izendatutakoa eta hau ez dagonean , ________________(7)abokatua.
4.-Gainera , Justizia Jauregi bakoitzean Talde Tekniko bat dago,adingabekoetan espezialistak diren psikologo ,hezitzaile eta gizarte-langileez osotua.Hauen zeregin nagusia, adingabekoa aztertu ondoren txostenak egite da , epaileak adingabekoari neurririk egokienak ezartzeko. APLIKA DAITEZKEEN NEURRIAK
Arau-hausteren bat egin duten adingabeko edo gazteei aplikatzekoak zaizkien neurrien helburua ez da zig soilik, izan ere helburu nagusia __________________(8)da. Aplika daitezkeen neurriak ondoko hauek dira: . Zentro batean sartzea, zentro itxia ,erdi irekia edo irekia izan daiteke . Eguneko zentrora joatea, prestakuntza \u2013jarduerak egiteko . __________________(9), beste neurri batzuekin batera ezar daitekeena,Adibidez: ikastetxe batera joatea, prestakuntza \u2013jarduerak egitea.... . __________________(10) Neurririk larriena, zentro itxi batean zortzi urtez sartzea da ADINGABEKOEN ATXILOKETA
Atxiloketa egiten duten pertsonaren betebeharraketa zereginak: 1.-Atxilotuari berehala, argi eta garbi eta modu ulergarrian gertakarien, arrazoien eta eskubideen berri ematea(Bereziki prozedura kriminaletan)
2.-Atxilotuaren deklarazioa: - Abokatu eta Legezko Ordezkariaren aurrean.Horiek ezean, Fiskaltzaren aurrean(Fiskal instruktorea ez dena)
- Lekua: Egoitza egokietan. - Iraupena: Gertakariak argitzeko behar den epea soilik. Gehinezko epea 24 ordukoa da ,banda armatue edo pertsona terrorista edo ________________(11)erlazionatuta edo bertan dauden pertsonak salbu.
3.-Fiskal Instruktoreak, atxiloketa gertatu eta 48 orduko epearen barruan, ondokoa erabakiko du: -Atxilotua aske uztea -Espedientea hastea edo Artxibatzea - Epaileari ____________________ (12) har ditzan eskatzea KAUTELAZKO NEURRIAK
Neurri hauen helburua, prozeduran eta epaia eman aurretik adingabekoa zaintzea eta defendatzea da. Kautelazko neurri- motak : - Zentro batean sartzea, dagokion erregimenean - Zainpeko askatasuna - Beste pertsona, familia edo hezkuntza \u2013talde batekin bizitzea Helburua, espedientaturik dagoen adingabekoen zaintza eta defentsa da . ADINGABEKOAK PROZEDURAN DITUEN ESKUBIDEAK
Dagozkion eskubideen berri izatea Abokatua izendatzea: Partikularra edo Ofiziozkoa. _______________(13) eta probak egitea proposatu eta eskatzea Epaileak entzutea, hari buruzko edozein ebazpen hartu aurretik Asistentzia psikologikoa eta afektiboa Talde teknikoaren Zerbitzuen laguntza PROZEDURA ALDIAK
Prozedurak 2 aldi ditu: -________________(14) ,Fiskalak zuzentzen duena. -_________________(15), Adingabeoen Epailearen aurrrean a)
Fiskalaren izapidegintza edo Izapide aldia Ondokoa du helburu : - Epaitzen diren gertakarietan adingabekoaren parte-hartzea baloratzea -Adingabekoen Epaileari adingabekoarentzat egokienak diren zigor neurri Hezitzaileak proposatzea Instrukzioko espedientea amaitzea
Fiskalaren ustez eginbide guztiak burutu direnean, espedientea Adingabekoen Epaileari bidaliko di entzute aldia egiteko. Fiskalak, era berean,espedientea ________________(16)edo artxiba dezake:
. Gertakaria garrantzi txikikoa bada eta eskola edo familia-eremuan jadanik erantzun egokia izan badu.... . Adingabekoak 16 urte baino gehiago baditu . Talde Teknikoak hala eskatzen badu,adingabeko arau-haustearen eta biktiamren artean, fiskala eta biktimaren artean __________________(17) edo adiskidetza gertatu delako. b)
Entzute-aldia Delituengatiko prozeduran ahozko epaiketaren baliokidea da.Adingabekoen epailearen aurrean, Fiskalak eta abokatuak eskatutako probak aurkeztuko dira. Entzun ondoren,adingabekoen epaileak epaia emango du gero Probintzia auzitegiaren aurrean __________________(18) egin daiteke. Epaitzaren etendura: __________________(19) gehienezko bi urteko eperako eten daiteke, ezarritako neurria bi urtetik gorakoa ez denean,ondorengo kasu hauetan: - Zigor edo Neurri baten Kondena ________________(20)ez dagoenean - Gizarteratzeko konpromisoa hartzen denean - Zainpeko askatasuna edo gizarte hezkuntza jarduerak _______________(21) aukera dagoenean.
ERANTZUKIZUN ZIBILA
Delitu-ekintzaren ondorioz kalteren bat jasotzen dutenek ,kalte-galerak erreklamatu ahal izango dituzte,adingabekoen epaitegian egiten den prozedura batean. Ez badu pertsonalki erreklamatzen eta ez da soilik ekintza egin zuen adingabekoa izango,zenbait kasutan pertsona batzuk ere izan daitezke: Gurasoak,zaintzaileak........... HIZTEGIA: Zigor Kodean: En el c\u00f3digo Penal Eginbideak : Diligencias Aurrekari penalak: Antecedentes Penales Izapide \u2013aldia : Fase de Tramitaci\u00f3n Adingabekoen Epaitegiarena : Del Juzgado de Menores Entzute- aldia : Fase de Audiencia Adingabekoen Fiskala: fiscal de Menores Eten : interrupci\u00f3n Entzunaldia :Audiencia Medeantza: esku hartzen: Interviniendo Apelazioa : Apelaci\u00f3n Ofizio txandako : Turno de Oficio Epaitza: Fallo Heztea: Educar (hezi) irmoa : firme \u2013Adb:epai irmoa (sentencia firme) Zainpeko askatasuna: libertad bajo vigilancia Hitzartzeko: concertar, convenir... Zentzarazpena: amonestaci\u00f3n,correcci\u00f3n.. Asaldariekin : Alborotador,Perturbador..... kautelazko neurriak: Medidas Cautelares
ERANTZUNAK: 1
2
A B D E F G H I J K L
3
4
5
6
Adingabekoen Fiskala Epaitza Izapide \u2013aldia Irmoa Zainpeko Eten Entzunaldia Esku hartzen Asaldariekin Heztea Eginbideak
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
LL Hitzartzeko M Zigor kodean N apelazioa \u00d1 Medeantza O Adingabekoen Epaitegiarena P Aurrekari penalak R Entzute- aldia S Zainpeko askatasuna T Zentzarazpena U Ofizio txandako X kautelazko neurriak
17
18
19
20
21
22
ADINGABEKOEN ERANTZUKIZUN PENALA
ERANTZUNAK: 1 M
2 P
3 O
4 5 6 7 A H I U
8 K
9 S
10 11 12 13 14 15 T J X L D R G
16 Ñ
17 N
18 B
19 20 E LL
21
