PETENG
Gegadh Gegadhang angan, an, gegay gegayuha uhan, n, kekuda kekudanga ngan, n, geganc gegancang angan, an, kekare kekarepan pan iku kabeh kabeh hamung wujud panyuwune jalma manungsa. Rikala ati ing sajroning ragane manungsa nembe nggrantes, perih utawa nelangsa, lumrah yen luh kang tumetes saka netra kiwa apa dene tengen, kasuntak byah bebasan megung ing bumi. Kosok baline kalamangsane pinaringan rejeki utawa kabungahan kang mbanyu mili, wus jamake girang gumuyune para manungsa sinandhing ana ing kahanan kahanan alam donya iki. Hamung Hamung weway wewayang angan an bebasan bebasane, e, manun manungsa gsa tinita tinitah h lumaku lumaku lan jumang jumangkah kah amarga ana kang nggarisake. Jiwa ragane manungsa kagiring uga kaobahake dening kang hakarya jagat. Dhokter umpamane kang kawentar pinunjul ngrukti lan mbagasake lelara, tangeh lamun nguripake jalma kang wus tilar donya. Ing ndhuwur mau jlentrehan wiwitaning aturku. angemut babagan kasunyatan anane angeran kang nguwasani jagad saisine, yaiku !llah "#$. !nggonku bebrayan wus nora kena kawastanan saumur jagung, amarga wus pat belas taun. Ing semono s emono taun, tangising jabang bayi rina klawan wengi tansah kaimpi%impi kaantu%antu, mbesuk kapan bisa mecah sepining atiku sakloron, aku lan bojoku. "etaun yen anane dina &'(, wus bisa kaetung sepira dawane dina%dinaku ngetutake lurung%lurunging lelakon anggonku urip urip.. Ing Ing semo semono no taun taun iku, iku, kala kalama mang ngsan sanee kati katiba ban n bung bungah ah amar amarga ga kato katone ne bisa bisa reruntungan ngalor ngidul memantenan, amarga durung digondheli buntut. !nanging kang nora kena kapaido, mesthine uga nora luput saka rintiping coban lan godha, wiwit saka cilik utawa pacoban entheng nganti wujud prahara bebasan katerak angin lesus. )genani babagan kahanan uripku kang bisa dak cuplikake, menawa bab pasinaon kaya%kayane aku lan sisihanku nora kebangetan anggone ketinggalan. !la%ala senadyan rampung rada sauntara, aku kasil lulus kanthi titel sarjana "*. !pa maneh sisihanku luwih komplet, anggone klumpuk%klumpuk kulakan titel, "*, akta I+, uga ". Dhew Dhewek ekee uga uga kena kena sine sinebu butt pint pinter er,, peth pethel el uga uga tren trengg ggin inas as angg anggon onee tuma tumand ndan ang g samubarange tansah cukat. )genani dedeg piyadeg, nora amarga amarga mbiji luwih marang awake dhewe, nanging ya rada mrina yen diwastani ala. Kinanthi sangu pasinaon kang cukup, lumrahe nora kabing kabingung ungan an menawa menawa ngadhe ngadhepi pi urip. urip. !nang !nanging ing kasuny kasunyatan atanee urip urip mono mono dudu dudu ilmu ilmu
matematika, yen loro tambah loro gunggunge papat. -rip sawijining ilmu kang nora bakal kena kaduga, nora kena kajlentrehake, nora kena katebak babagan pungkasane crita. rita kang kawiwitan bungah, ing madya isih pinaringan bungah, ing pungkasan bisa wae kadunungan nelangsa. /ali maneh ngenani aturku, *0 taun wareg anggonku kesondhang%kesandhung, niba%nangi nglakoni critaning urip, dumadakan nora kanyana%nyana bebasan ketiban ndaru, sisihanku katiti dening dhokter positi1 ngandhut. /yuh2 mbuncah anggonku nampa bebungah, byuh2 makcles garinging telak katetes banyu saclegukan, byuh2 mongkog, bombong lan sapiturute tembung kang nuduhake kabungahan atiku sakloron. 3Harus istirahat total ya, bed rest243 ngendikane dhokter, banget anggone wanti%wanti. 35a dokter, kami pasti akan patuhi anjuran dokter23 rebutan anggonku sumaur. /akal jabang bayi iku kaya dene emas gedhe kang sumimpen ing wetenge bojoku. 6mas gedhe kang kudu jinaga ngati%ati ing wiwit byar padhang nganti tumekaning ngeremake netra. "aben menit bojoku ngelus%elus wetenge, sinambi ndremimil kayadene lagi ngejak rerembugan karo bakal anake, 3Dhik, aja nakal ya, kok mancal%mancal ta27 !pa selak kepingin ketemu karo ake /uke273 "esasi, rong sasi nganti nem sasi, dhokter ndhawuhi bed rest, dak estokake2 manut. okoke manut lan manut. !ku kang kudu leladi. $angi kudu nangekake, mlaku kudu alon%alon anggone jumangkah kapapah. ekake samubarang kudu diati%ati, banget anggone ngati%ati, kabeh kaluwarga ngesokake sih katresnan. )gancik pitu, netepi adat Jawa, dileksanani tasyakuran mitoni. $ansaya tambah cedhak
pangantu%antuning
pepinginan
momong
anak
bakal
kelakon.
38as, yen wus titi wancine diparengake dening dhokter, aku njaluk operasi caesar wae ya, amarga ngelingi umurku sing ora enom maneh. Dhoktere sing wis sepuh, sing pengalamane wis akeh ya 8as2,3 panjaluke bojoku. 3Iya, wis mantebmu dhokter sing endi aku manut,3 cekake sarwa iya, sarwa manut. )gancik umur wolu anggone bojoku nggarbini, tansaya sumringah nglakoni dina%dinaku. !pa maneh calon eyang%eyange, ya eyang saka aku uga saka bojoku wus padha
katon
bungahe,
anggone
ngantu%antu
jumedhule
bakal
wayahe.
)yuwun pirsa marang dhokter, yen pengin nglairake normal tanggale udakara tanggal
( 8aret. !nanging gandheng aku sakloron nduwe panjaluk bakal operasi caesar, dhokter mertikelake bisa kaleksanan milih kawiwitan tanggal ** 8aret. 8athuk, operasi katentokake ing tanggal ** 8aret. 8ula wiwit mlebu sasi kasanga, tambah kerep anggone konsultasi lan priksa menyang dokter. Rong minggu sepisan sanja priksa dhokter. $anggal 0 8aret kadhawuhan priksa. !sile priksan dening dhokter samubarange katiti becik, normal, bobote bayine ing sajroning kandhungan wis kena diarani cukup, normal. 3$anggal *9 8aret priksa lagi ya, cek darah dan jantung,3 dhoktere ngendika. 35a dokter,3 aku sakloron rebutan sumaur maneh. $anggal *9 8aret, aku tangi esuk%esuk umun%umun udakara jam papatan. Jam lima bojoku dak gugah saperlu kareben cepak%cepak. Rada sauntara anggonku siap%siap, jam enem sida budhal menyang ndhokteran. Jam pitu tumeka ing ndhokteran, banjur ndaptarake cek laborat karo cek jantung. !sile kabeh normal apik nora nana kang kudu di was sumelangi. "awise perabot lapuran cek darah karo jantung rampung, aku sakloron
leren
leyeh%leyeh
nyranti
rawuhe
dhokter
kandungan.
)yantri sauntara, udakara jam *9 dhoktere rawuh, tekan wanci giliranku karo bojoku tinimbalan mlebu kamar priksan. 3"elamat pagi dokter23 aku sakloron aruh%aruh dhoktere. 3agi silakan2 besok pagi jadi operasi ya7 Jam berapa2 **73 3$erserah dokter saja, silakan jam berapa dokter23 3Ini darah bagus, tidak perlu ditrans1usi, jantung juga bagus2 ayo kita lihat di -"G,3 dhoktere ndhawuhi bojoku munggah bed saperlu niti pirsa kahanan kandhungan. #etenge bojoku wiwit diolesi krim mbuh apa jenenge aku ora weruh, sawise rata banjur ditutul%tutul nganggo alate. Dumadakan raine dhokter katon pucet, getihe kaya mandheg. 3:ho kok tidak ada denyut jantung23 Dheg, mak jenggirat aku njumbul. Kringet adhem wiwit tumetes. Dhoktere
katon
tansaya
tambah
bingung,
lan
pungkasane,
3/ayinya
meninggal243 Glaaaarrrr2. Dumadakan peteng, peteng langite, peteng panyawangku, kabeh peteng ndhedhet2 lelimengan.
UNSUR INSTRINSIK CERKAK ”PETENG”
A. TEMA : BEBRAYAN B. ALUR : MAJU
araga aku anggone bebrayan wus nora kena kawastanan saumur jagung, amarga wus *0 taun. Ing semono taun tangising jabang bayi rina klawan wengi tansah diimpi%impi diantu%antu, mbesuk kapan bisa mecah sepining atine paraga aku lan bojone. *0 taun wareg anggone paraga aku kesondhang%sandhung, niba%nangi nglakoni critaning urip, dumadakan nora kanyana%nyana bebasan ketiban ndaru, sisihane paraga aku katiti dening dokter positi1 ngandhut. #iwit mlebu sasi kasanga, tambah kerep anggone konsulyasi lan priksa menyang dokter. Rong minggu sepisan sanja priksa dokter. $anggal *9 8aret, paraga aku lan bojone menyang kedokteran saperlu priksa. )alika bojone paraga aku dipriksa, dumadakan raine dokter katon pucet, getihe kaya mandheg. Doktere kandha yen ora ana denyut jantjng kang bisa dideteksi. Dheg, mak jenggirat paraga aku jumbul. Keringet adhem wiwit tumetes. Doktere katon tansaya tambah bingung, lan pungkasane dokter kandha yen bayine meninggal, glaarrr.... dumadakan peteng, peteng langite peteng panyawange paraga aku.
C. LATAR : 1. Latar panggonan : Ruma Sa!"t
/isa dibuktekake saka penggalan cerkak ing ngisor iki 8ula wiwit mlebu sasi kasanga, tambah kerep anggone konsultasi lan priksa menyang dokter. Rong minggu sepisan sanja priksa dhokter.$anggal 0 8aret kadhawuhan priksa. !sile priksan dening dhokter samubarange katiti becik, normal, bobote bayine ing sajroning kandhungan wis kena diarani cukup, normal. 3$anggal *9 8aret priksa lagi ya, cek darah dan jantung,3 dhoktere ngendika. 35a dokter,3 aku sakloron rebutan sumaur maneh. #. Latar Sua$ana : Tr%n&ua!%
/isa dibuktekake saka penggalan cerkak ing ngisor iki Dumadakan nora kanyana%nyana bebasan ketiban ndaru, sisihanku katiti dening dhokter positi1 ngandhut. /yuh2 mbuncah anggonku nampa bebungah, byuh2 makcles garinging telak katetes banyu saclegukan, byuh2 mongkog, bombong lan sapiturute tembung kang nuduhake kabungahan atiku sakloron. '. Latar (%!tu : E$u! /isa dibuktekake saka penggalan cerkak ing ngisor iki. $anggal *9 8aret, aku tangi esuk%esuk umun%umun udakara jam papatan. Jam lima bojoku dak gugah saperlu kareben cepak%cepak.
). PEN*K*+AN : 1. A!u : Sa,ar- pang%rt%n
/ukti tokoh 3aku3 duwe watak sabar lan pangerten a na ing penggalan cerkak ing ngisor iki /ali maneh ngenani aturku, *0 taun wareg anggonku kesondhang%kesandhung, niba%nangi nglakoni critaning urip, dumadakan nora kanyana%nyana bebasan ketiban ndaru, sisihanku katiti dening dhokter positi1 ngandhut. "esasi, rong sasi nganti nem sasi, dhokter ndhawuhi bed rest, dak estokake2 manut. okoke manut lan manut. !ku kang kudu leladi. $angi kudu nangekake, mlaku kudu alon%alon anggone jumangkah kapapah. #. Boo!u : P%n&a&ang
/ukti tokoh 3bojoku3 duwe watak penyayang ana ing penggalan cerkak ngisor iki "aben menit bojoku ngelus%elus wetenge, sinambi ndremimil kayadene lagi ngejak rerembugan karo bakal anake, 3Dhik, aja nakal ya, kok mancal% mancal ta27 !pa selak kepingin ketemu karo ake /uke273 '. )o!t%r : Rama / $um%
/ukti tokoh 3dokter3 duwe watak tegas lan bijaksana ana ing penggalan cerkaking ngisor iki )yantri sauntara, udakara jam *9 dhoktere rawuh, tekan wanci giliranku karo
bojoku
3"elamat 3agi
pagi
silakan2
tinimbalan dokter23 besok
pagi
aku jadi
mlebu sakloron operasi
ya7
kamar
priksan.
aruh%aruh
dhoktere.
Jam
berapa2
**73
3$erserah
dokter
saja,
silakan
jam
berapa
dokter23
3Ini darah bagus, tidak perlu ditrans1usi, jantung juga bagus2 ayo kita lihat di -"G,3
E. SU)UT PAN)ANG : 0ong !ap"$an- amarga to!o utaman ana %r!a! uga p%nu2"$ %r!a!. 3. AMANAT : Ku4u $a,ar anggon% nga4%p" o,an"ng ur"p.
G. GAYA BA+ASA Ga&a ,aa$a ana %r!a! PETENG m"guna!a!% ,a$a Ja(a ngo!o !aampuran ,a$a In4on%$"a
/ukti ana ing penggalan cerkak ing ngisor iki $anggal 0 8aret kadhawuhan priksa. !sile priksan dening dhokter samubarange katiti becik, normal, bobote bayine ing sajroning kandhungan wis kena diarani cukup,
normal.
3$anggal *9 8aret priksa lagi ya, cek darah dan jantung,3 dhoktere ngendika. 35a dokter,3 aku sakloron rebutan sumaur maneh. Uga m"guna!a!% t%m,ung m,ang%ta!%
/ukti ana ing penggalan cerkak ing ngisor iki Glaaaarrrr2. Dumadakan peteng, peteng langite, peteng panyawangku, kabeh peteng ndhedhet2 lelimengan.
http;<
