eDOCOMOMO_TÜRKİYE eDOCOMOMO_TÜRKİYE ULUSAL ÇALIŞMA GRUBU YAPI/YERL YA PI/YERLEŞİM EŞİM TANITIM FORMU Yapının/Yer Yapının/Yerleş!n leş!n A"ı# A"ı# İSTA$BUL İSTA$BUL BO%A&I BO%A&I 'İLTO$ 'İLTO$ ()r!* 'a+ırla,anın A"ı- S),a"ı- K*r*!*# Arş. Gr. Berra0 Kır1aş A0,2re0 (Yıldız Teknik Üniversitesi Mi!"rlık F"k#ltesi Mi!"rlık $%l#!#& Arş. Gr. $e3ln*r 'ı+lı (Yıldız Teknik Üniversitesi Mi!"rlık F"k#ltesi Mi!"rlık $%l#!#& 'a+ırlanan Tar4# Ka3ı!- 5678
7.Yapının/Yerleş!n K!l9 bugünkü adı:
Hilton İstanbul Bosphorus
eski/özgün/farklı ad adları:
İstanbul Bo Boğazı Hi Hilton Hilton Istanbul Hotel Istanbul Hilton International Istanbul Istanbul Hilton International
yeri/adresi:
Cuhuriyet Cad! "#"$% Harbiye & İstanbul' (ürkiye
tipi/i)le*i:
+,(/-. 0+onut' si*il iarlık1
yasal duruu 0tes2il1:
Hilton İstanbul Bosphorus 3teli İstanbul II ,uaralı +ültür *e (abiat 4arlıkları +orua Bölge +urulu5nun 66!7#!877% gün *e 99 sayı sayılılı karar kararıı ile ile beli belirl rlen enen en ;i)l ;i)li& i&( (arihi rihi *e +entsel it 6?!
diğer bilgiler:
(ürkiye5nin ilk yıldızlı otelidir!
5.Yapının/Yerleş!n Tar4:e3 özgün kullanı / progra:
+onaklaa/ yıldızlı otel
taalandığı tarihi:
67 Haziran 69 yılında otel hizete a=ılı)tır!
iar0lar1/tasarı2ı0lar1:
kidore 3@ings A erril 031' edat Hakkı .lde
yükleni2i0ler1:
kidore 3@ings A erril 031
i)*eren:
Hilton 3telleri
sahibi: bakıından sorulular/
.ekli andığı 0698&8771
i)lete:
Hilton 3tel İ)leteleri
yapıyla ilgili diğer ki)iler:
iğer tasarı2ılar: Hadi ;ensoy' etin Hepgüler
bilinen deği)iklikler 0özet1:
69 yılında 8%D odalı *e $77 ki)i kapasiteli olarak in)a edilen otelin a=ıldığı ilk günlerin heen ardından kapasitesinin 77 odaya =ıkarılası ön görülü)tür >8?! Bu sebeple' binaya ekler yapılı)' dikdörtgen priza )eklinde yatak katlarının olduğu bloğun boyutları 69$&$$ yıllarında yatayda geni)letili)tir 0Eotoğraf 6' 81' >"?! 69% yılında ön görülen *aziyet planı deği)ikliği ile otelin giri)inin Harbiye 3rdue*i *e -adyoe*i arasına alınasına karar *erili)tir >"?! Bu *aziyet planı kapsaında' otopark' ağazalar' toplantı salonları *e hatta daha sonrasında da bir ofis bloğunu i=eren yerle)i önerileri getirili)tir >"?! Fneri ön2eleri belediye tarafından reddedilse de daha sonra ger=ekle)tirili)tir 0Harita "1' >"?! 69D# yılında *aziyet planı deği)ikliği taalanı)tır 0Harita 8' "1! 3telin İstanbul boğazına bakan bölüüne )adır*an in)a edili) *e ek odalar ile oditoryu bloğu in)asına ba)lanı)tır >#?! Bu ek in)aatların dı)ında' 69% yılında edat Hakkı .lde günüüzde otelin ikin2il giri)i olarak kullanılan Cuhuriyet Caddesi5ne a=ılan giri) arkadının yerine bir i) hanı öneri)tir' an2ak bu öneri ger=ekle)tirilei)tir >"?!
bugünkü kullanıı:
Hilton tarafından i)letilen yıldızlı bir otel olarak kullanılaya de*a edilektedir!
bugünkü fiziksel duruu:
Gapı günüüzde faal olarak kullanılakta olup' 876 yılında tesisin $7! yılı kutlanı)tır! ?! (esiste toplada 77 oda bulunaktadır! Her odanın özel balkonu *ardır! Earklı anzara alternatifleri ile bu 77 odanın 6D$ odası .Pe2uti*e oda' 65i aile odası' 685si süit odadır >?! (oplada $ adet yee&i=e birii 0Bosphorus (erra2e -estaurant' ?! ?! 3telin konaklaa' yee i=e' spor *e akti*ite bölüleri dı)ında konferans' etkinlik *e toplantı birileri bulunur! Bu alanlarda =e)itli sergi' konferans' seiner gibi akti*itelerin yanı sıra balo' ezuniyet' düğün' ni)an gibi organizasyonlara da yer *erilektedir! Bah=edeki a=ık alan birileri ile beraber toplada adet toplantı *e ziyafet salonu bulunur >$?!
defileler' konserler *e fuarlar gibi =e)itli etkinlikler ger=ekle)tirilektedir >$?!
;.Yapının/Yerleş!n Tanı!ı yakın =e*resinin niteliği:
Hilton 3teli' =ok erkezli İstanbul5un en öneli erkezlerinden *e =eki noktalarından biri olan (aksi eydanı5na yürüe esafesinde Harbiye5de bulunaktadır! Cuhuriyet Caddesi5ne ikin2il bir giri) *eren binanın yapıı yakın =e*resini büyük öl=üde deği)tiri)' hatta (aksi *e =e*resindeki deği)i *e yapıla)anın ön2ülerinden olu)tur! Hilton 3teli5nin yakın =e*resinin niteliğini anlaak *e yapının rolünü a=ıklaak i=in tarihsel süre2in göz önünde bulundurulası gereklidir! Bu sebeple' bu bölüde =e*resel deği)ilerin kısa tarihine yer *erile2ektir! %?! D?! 87yy! ba)larında askeri bir haline gelen bölgenin kaderi (a)kı)la *e (aksi (op=u +ı)lası5nda ba)layan "6 art 4akası isyanı' akabindeki (rablusgarp *e Balkan a*a)ları *e daha sonra I! ünya sa*a)ı ile taaen deği)i)tir! 69"75lu yıllara gelindiğinde' askerlerin talileri i=in ayrılı) bo) bir alan olan (alihane bölgesi yerle)i alanı haline dönü)türülü)' apartanlar in)a edili)tir >9? 698D yılında (aksi Cuhuriyet 9?! urp 9?! Qünüüzdeki Ceylan Inter2ontinental 3telinin bulunduğu alana iar -üknettin Qünay5ın tasarıı olan (aksi Qazinosu in)a edili)tir! 3 yıllarda Eransız plan2ı Henri Rrost (ürkiye5ye da*et edili)' *e İstanbul i=in' özellikle de (aksi *e =e*resi i=in aster planlar üreteye ba)laı)tır! 69#7 yılında (aksi (op=u +ı)lası yıkılarak' günüüzdeki (aksi Qezi Rarkı düzenleni)tir! Rrost5un ,isan 69"D tarihli 6/8777 öl=ekli planında (aksi Qezi Rark5ından 0o zaanki isiyle İnönü Qezisi1 ba)layıp Harbiye5den ,i)anta)ı5ndaki =o2uk bah=esine kadar uzanan bir parklar bütünü tasarlaı)tır >67?' 0Harita #1! 8 nolu park olarak adlandırılan bu park ile Rrost 677 etre
boyun2a kesintisiz *e toplada "7 hektar büyüklüğünde bir park planlaı)tır >67?! Bu parkın büyük bir bölüü 69#% yılında taalanı)tır >67?! olabah=e tadyuu 0İnönü tadyuu1' por *e ergi arayı *e <=ık Ha*a (iyatrosu5nun park sınırları i=erisinde yer alasına daha sonradan karar *erili)tir! Rrost ön2eleri olabah=e tadyuu5nun alana yapılasına kar)ı =ıkı)tır! Rrostun 698 yılında sözle)esi bittikten sonra *e yerine uzun yıllar Rrost ile beraber =alı)ı) olan
(ürk iarlığında uluslararası üslüpK olarak da adlandırılan odern iarlığın a=ılılarının ön2ü örneklerinden biri Hilton 3teli5dir! Gapıldığı dönede büyük yankılar uyandırı)' olulu *e olusuz tepki *e ele)tirilere aruz kalı)tır! Hilton 3teli5nden lüks olanaklarından' odern iarisinden' i= tasarıdaki oryantalist esintilerinden bir =ok dergi olulu görü)lere yer *erili)tir >66?! Gapıldığı dönede İstanbul5un en yüksek binası olarak tanılanı)tır >66?! Tok katlı otel
yapılarının ön2esi olup' =ağda) yüksek yapı teknoloJisini *e odern iarlığı ülkeize ta)ıyan bu örnek diğer otel binalarını da etkilei)tir' örneğin -ana Uıp=ı' 68?! 3lulu görü)lerin yanı sıra Hilton 3teli *e <erikalı iarlık grubu o ile edat Hakkı .lde5in i) birliği oğuk a*a)ın ardından +ü=ük <erika se*dasıK *e kilik sapasıK gibi tanılarla da ele)tirili)tir >66?! 68?! Hilton 3teli5nin yapılasının ardında yurtdı)ı ili)kilerinin yoğunla)ası *e ülkeye gelen yaban2ıların konaklaa ihtiya=larının kar)ılanası *ardır! İlk in)aatı taalandığında uzun dikdörtgen planlı otelin taban alanı 8677 8 5dir! Bir dikdörtgenler prizası olarak tasarlanı) yapı toplada 66 katlıdır' D katı otel birilerine ayrılı)tır 0Tizi 6'8'"1! aha sonra ek birilerle yatay blok geni)letili)tir' )u an yatay bloğun taban alanı "877 8 5dir! Geek salonları' otura alanları' idare *e ser*is kısıları' zeinden itibaren ü= katta yerle)tirili)tir >6#?! 3tel lüks kullanı2ıların tü isteklerine uygun )ekilde özenle dekore edili)' tasarlanı)tır 0Eotoğraf "'#'1! Nluslararası üslubun benisenip beniseneye2eğine ili)kin kaygılar nedeniyle edat Hakkı .lde geleneksel2iK kiliği ile tasarı grubuna dahil olu)tur! edat Hakkı .lde binanın katı odernist yapısını adeta bir alı)tıra yöntei olarak geleneksel öğeleri eklediği görülektedir' bu izler binanın gün2el fotoğraflarında da görülebilektedir 0Eotoğraf $'%1! Fzellikle' .lde5in u=an halıK olarak tanıladığı ana giri) sa=ağı' oryantal =ağrı)ılı u=an halı figürünün stilize edili) halidir 0Eotoğraf D1! yapı sisteleri *e alzeeler:
Gapı iskeleti betonare olarak in)a edili)tir! u*arlar' tuğla' beton blok *e köpüklü beton blok olak üzere ü= =e)ittir >6#?! Binadaki dı) kaplaada dı) sı*aya uygun olarak beyaz erer pirin=li suni ta) kullanılı)tır! Qeni) 2aları bulunan binanın pen2erelerinde alüinyu doğaa kullanılı)tır! er*is bölülerindeki kapılar =elik' ü)terilere ait odalardaki kapı kasaları ise alüinyudur! edat Hakkı .lde5in katkıları doğrultusunda i= ekanlarda özel üretili) +ütahya =inileri kullanılı)tır 0Eotoğraf %1! (a*anlar ısıta' soğuta' elektrik sistelerinin görüneesini sağlayan asa ta*andır! Büyük salonlarda' uui alanlarda' yeek salonlarında *e toplantı ekanlarında ta*anlarda akustik alzeeler kullanılı)tır! ö)ee alzeesi olarak otelin bir =ok bölüünde halı' erer *e ah)ap parke kullanılı)tır! 3daların dekorasyonlarında oryantalist detaylar tesisin
yapıldığı ilk günlerden bugüne göze =arpaktadır 0Eotoğraf "'#''$'%1! Binanın =atısı teras =atıdır!
<. Yapının/Yerleş!n =ne!>De9erlen"r!e # (ürk iarlığında uluslararası üslupK olarak da adlandırılan odern iarlığın a=ılılarının ön2ü örneklerinden biri Hilton 3teli5dir! 3tel ana kütle *e i)le* =özüü bağlaında dönein <erikan büyük kentsel konaklaa iarisi anlayı)ına uygundur! Binanın bi=ii' planlaası *e yapıında kullanılan alzeeler' o yılların (ürkiyesi i=in sıra dı)ıdır! 3tel tekil bir bina olarak in2elendiğinde gerek iari anlayı)ındaki farklılıklar' gerekse de (ürkiye5nin o dönede turiz sektöründe yaptığı atılıın bir tesili olası sebebiyle büyük değer ta)ıaktadır! Gapı =ok katlı otel yapılarının ön2esi olup' =ağda) yüksek yapı teknoloJisi *e iari üslubu ile diğer otel binalarını etkilei)tir! Bu anlada' İstanbul5daki öneli odern iarlık sebollerinden biridir!
?. Yapı/Yerleş! le l@l Bel@eler>Ka,na0:a temel kaynaklar ve belgelerin listesi :
>6? http://@@@!koruakurullari!go*!tr/(-'D967"/istanbul&ii&nolu&kt*kk&sit&alanlari!htl >8? http://@@@!arkitera!2o/haber/6#9%#/gezi&parki&butunlugunu&nasil&kaybettiV >"? (anJu' B!' (anyeli' N!' eds!' edad Hakkı .lde II: -etrospektifK' İstanbul: 3sanlı Bankası #? http://*8!arki*!2o!tr/p88#%&istanbul&hilton&oteli!htlWyslideenu >? http://@@@!hilton!2o!tr/brosur/hiltonVistanbulVturk2eVbrosur!pdf >$? http://@@@!hilton!2o/en/hotels/2ontent/I(HI(X/edia/pdf/trVI(HI(XVEa2tsheetVe pV8766!pdf >%? Fzta)' !' (aksi Bir ;enliği Ga)aakK' İstanbul: Hayeola Rress' 8766!
>D? Ueynep Telik' 6(he -eaking of Istanbul: Rortrait of an 3ttoan City in the ,ineteenth CenturyK' N<: Nni*ersity of California Rress' 69D$! >9? +irbas' B!' -e&2onstru2tion of Qhost Buildings' 3dtü yayınlanaı) yüksek lisans tezi' 876#!
>67? Bilsel' C!' Ero Iperial Capital to -epubli2an odern City: Henri Rrost5s Rlanning of İstanbul 069"$&6961' Istanbul: as Gayınları'8767 >66? (ollu C!' İstanbul Hilton 3teli' anat Bahisleri ergisi' 69! >68? (6"? 6#? (uristik 3tel Hilton'
yapıya ilişkin görsel malzemenin listesi ve sağlanabilen örnekler: http://@@@!hilton!2o!tr http://*8!arki*!2o!tr/p88#%&istanbul&hilton&oteli!htlWyslideenu (uristik 3tel Hilton'
Ç+! 7 'iri )"tı Pl"nı Arkitekt *er+isi ,-.
Ç+! 5 Otel $%l#!# Ti0ik )"t Pl"nı Arkitekt *er+isi ,-.
Ç+! ; )esit Arkitekt *er+isi ,-.
())9ra 7 1ilt2n Oteli ,-.. ()"3n"k4 5tt04//v6"rkiv672!6tr/089:ist"n;
())9ra 5 1ilt2n Oteli =,> )esikli ?iz+i ile '%sterilen $%l#! Y"t"3 $l2@
())9ra ; 1ilt2n Oteli İB Mek"n )"3n"k4 http://*8!arki*!2o!tr/p88#%&istanbul&hilton& oteli!htlWyslideenu
())9ra < 1ilt2n Oteli İB Mek"n )"3n"k4 5tt04//v6"rkiv672!6tr/089:ist"n;
())9ra ? 1ilt2n Oteli İB Mek"n )"3n"k4 5tt04//v6"rkiv672!6tr/089:ist"n;
())9ra 8 1ilt2n Oteli İB Mek"n )"3n"k4 65ilt2n672!6tr
())9ra 1ilt2n Oteli İB Mek"n )"3n"k4 65ilt2n672!6tr
())9ra DUB"n 1"lıD 'iri "B"@ı )"3n"k4 $err"k )ır;" Ak3#rek =kiisel "rivi
'ara 7 1ilt2n Oteli ve ?evresi ,-8> )"3n"k4 5tt04//se5ir5"rit"si6i;;6+2v6tr/
'ara 5 1ilt2n Oteli ve ?evresi ,->> )"3n"k4 5tt04//se5ir5"rit"si6i;;6+2v6tr/
'ara ; 1ilt2n Oteli ve ?evresi ,-G )"3n"k4 5tt04//se5ir5"rit"si6i;;6+2v6tr/
'ara < N
E0 7 ,-,=:,-= T"ksi! ve ?evresi E0 5 ,-=:,-.= T"ksi! ve ?evresi ()"3n"k4 )ır;" =,&
E0 ; ,-.=:,-G= T"ksi! ve ?evresi- E0 < T"ksi! ve ?evresi ,-G=:=,= ()"3n"k4 )ır;" =,&
İletişim:
