INSTITUT PENDIDIKAN GURU KAMPUS TUN HUSSEIN ONN BATU PAHAT,JOHOR DARUL TAKZIM
PROGRAM IJAZAH SARJANA MUDA PERGURUAN (PISMP)
TAMADUN ISLAM DAN TAMADUN ASIA (TITAS) (WAJ3101)
NAMA
: KHAIRUL AMILEIN BIN RAHIM
NOMBOR I/C
: 920119-03-6329
OPSYEN/KUMP/AMBILAN
: PISMP / PSV / JAN 2012
NAMA PENSYARAH
: ENCIK ABD RAHMAN BIN SIRAJ
PENGHARGAAN Bersyukur saya kehadrat Ilahi kerana dengan limpah dan kurnia-Nya dapat saya menyempurnakan tugasan yang telah diberikan kepada saya. Pada 1 Mac 2012, kami telah diberi tugasan kerja kursus pendek bagi matapelajaran tamadun islam dan tamadun asia. Kami diberi 9 pilihan soalan dan dikehendaki mengkaji, meneliti dan mempersembahkan hasil kerja kami dalam bentuk penulisan. Pertama sekali, saya ingin mengalungkan setinggi-tinggi penghargaan kepada Encik Abdul Rahman Bin Siraj, pensyarah TITAS kami kerana telah banyak memberikan bimbingan dan tunjuk ajar sepanjang tempoh menyiapkan tugasan ini. Beliau juga telah banyak berkongsi maklumat dan pengetahuan yang berguna bagi kami. Tidak lupa juga jutaan ucapan terima kasih kepada kedua ibu bapa saya, Encik Kasnan bin Kamari dan Puan Zaiton binti Ahamad kerana banyak memberikan sokongan moral kepada saya sepanjang tempoh ini. Hal ini demikian kerana, bagi mendapatkan hasil yang baik saya perlulah menitikberatkan perihal emosi saya sepanjang saya menyiapkan tugasan ini. Ibu bapa saya sentiasa berada di sisi saya dan memberi dorongan kepada saya untuk terus berusaha. Ribuan terima kasih juga kepada rakan-rakan saya yang banyak berkongsi maklumat-maklumat berguna. Perkongsian anda sangat bermakna dan telah banyak meringankan beban saya dalam menyiapkan tugasan ini. Terima kasih sekali lagi kepada semua pihak yang terlibat secara langsung atau tidak langsung sepanjang tempoh ini.
Soalan 5: salah satu kaum yang terdapat di Malaysia ialah kaum India. Pastinya sejarah tamadun India ada hubungkaitnya dengan mereka. Ceritakan tamadun India yang anda tahu. Jelaskan unsur-unsur dalam tamadun India untuk membina kesejahteraan masyarakatnya sejak dahulu dan kesan yang boleh dilihat di Malaysia.
Proses ketamadunan mengambil tempat dalam kehidupan setiap manusia tetapi dalam bentuk yang berbeza. Pembangunan dan kemewahan hidup yang kita kecapi pada hari ini adalah hasil daripada proses ketamadunan pada masa lalu. Tanpa tamadun, kita tidak mungkin dapat menikmati kemudahan menggunakan telefon bimbit, rumah yang selesa, dan keperluan hidup yang mencukupi. Menurut ahli arkeologi barat, kehidupan manusia diibaratkan seperti orang gua yang tidak mengetahui apa-apa ilmu. Hasil daripada proses ketamadunan, manusia mula mengenal bahasa, sistem, dan teknologi yang mana aspek-aspek tersebutlah yang banyak menyumbang kepada perkembangan hidup manusia masa kini. Setiap kelompok manusia yang berdiri di atas muka bumi ini melalui proses yang sama iaitu proses ketamadunan yang juga dis ebut sebagai ‘civilization’ dalam bahasa inggeris. Antara contoh tamadun yang pernah muncul suatu ketika dahulu ialah tamadun china, tamadun india, tamadun melayu, tamadun islam, dan tamadun jepun. Tamadun boleh didefinisikan melalui dua definisi iaitu melalui bahasa dan istilah. Definisi ini pula kemudian terbahagi kepada dua bentuk pandangan iaitu pandangan dari segi islam dan pandangan menurut perspektif barat. Perkataan tamadun sebenarnya berasal daripada perkataan arab iaitu ‘mudun’ dan ‘madani’ yang b ermaksud Bandar. Tamadun juga dikaitkan dengan perkataan arab ‘madana’ yang membawa erti tinggi budi bahasa. Dalam bahasa inggeris pula, tamadun dikenali sebagai ‘civilization’ yang juga merupakan kata pinjaman daripada perkataan Greek ‘civitas’ yang juga bermaksud Bandar. Secara umumnya, tamadun ialah
peradaban. Konsep tamadun memusat kepada pembangunan lahiriah dan rohaniah. Lahiriah merujuk kepada pembangunan sesebuah Bandar seperti pembinaan kota dan kesenian manakala rohaniah pula merujuk kepada perkembangan moral, sahsiah dan tatasusila. Tamadun india merupakan salah satu tamadun yang terkenal suatu ketika dahulu semasa zaman pemerintahan Maurya. Walaubagaimanapun, kegemilangan sesebuah tamadun tidak datang bergolek bahkan ia dicapai hasil daripada usaha gigih dan pemerintahan yang sistematik. Bagaimanakah sejarah awal tamadun india? Pada tahun 1500SM, orang Arya telah membawa satu bentuk peradaban yang baru di barat laut India. Pada fasa ini, telah muncul dua zaman yang bertanggungjawab dalam proses memelihara dan mengembangkan tamadun yang baru menapak itu. Pada 1500SM bermulanya pemerintahan zaman vedik yang akhirnya tumbang pada 500SM. Zaman vedik telah
menempatkan orang-orang Arya yang berasal dari Poland dan Asia tengah. Pada zaman ini jugalah terbentuknya budaya komposit di utara India yang dikenali juga sebagai budaya Indo Arya (budaya Vedik). Walaupun fasa ini mengambil tempat pada permulaan sejarah tamadun india, masyarakat india pada masa itu boleh dikategorikan sebagai masyarakat yang bertamadun kerana pada ketika itu, mereka sudah mula hidup menetap dan mengamalkan sistem kekeluargaan. Mereka juga arif dalam bidang penulisan dan telah membentuk satu bentuk pemerintahan. Pada zaman ini, mereka mula mencipta teks-teks agama atau Veda-veda. Hal ini menunjukkan perkembangan mereka dalam bidang penulisan dan mula mengenal konsep ketuhanan. Asas organisasi politik dan sosial masyarakat Indo Arya berpusat pada institusi kekeluargaan yang mana setiap keluarga atau kula diketuai grihaspati. Beberapa keluarga tinggal di grama (kampung) diketuai oleh gramina. Pada skala yang lebih besar pula, beberapa kampung adalah bahagian visya (Bandar), dan diketuai oleh visyapati. Kelompok visya pula adalah sebahagian daripada jana dibawah pimpinan rajana. Kuasa tertinggi dalam tampuk pemerintahan masyarakat india pada masa ini ialah raja. Penasihat raja dikenali sebagai mantri parishad. Terdapat dua badan yang mengawal kuasa raja iaitu sabha dan samriti. Dari segi ekonomi pula, penduduk dituntut untuk membayar cukai. Cukai tanah merupakan cukai asas. Pada zaman ini, pemerintahan tidak terlalu memusat kepada aktiviti ekonomi maka aktiviti ekonomi yang berjalan banyak tertumpu kepada aktiviti sara diri. Antara contoh kegiatan ekonomi yang dijalankan oleh masyarakat india pada masa itu ialah pertanian bijirin, penternakan, nelayan, tukang dobi, tukang gunting rambut,penjual daging, pembuat bakul, pembuat tembikar, peminjam wang dan pedagang. Bermula pada 600SM, munculnya zaman Vedik Terkemudian. Pada zaman ini tertubuhnya kumpulan republik di kaki gunung Himalaya dan barat laut Punjabi dan negeri-negeri beraja di kawasan sungai Ganges. Pertubuhan baru ini melantik pengerusi pertemuan wakil-wakil puak sebagai raja. Kehadiran pemimpin dan pemikir aliran bukan ortodoks mula mengambil tempat seperti Siddharta Gautama dan Mahavira. Pada zaman vedik, cukai tanah merupakan cukai asas tetapi pada zaman vedik terkemudian, sistem cukai telah diperkembangkan lagi dan beberapa cukai baru mula diperkenalkan seperti cukai perindustrian dan cukai perdagangan. Pada zaman ini, terdapat dua jenis pemerintahan iaitu pemerintahan secara republik dan secara beraja. Negeri-negeri yang mengamalkan sistem beraja terletak di kawasan sungai Ganges. Kuasa raja adalah turun temurun dan mengutamakan sistem dewaraja, upacara rajasuya, vajapeya dan asva medha. Hal ini menjelaskan bahawa masyarakat india pada masa itu mengangkat darjat raja sebagai dewa. Raja yang dilantik memegang mandat dari tuhan maka masyarakat tidak boleh menentang raja.
321SM, bermulanya zaman kegemilangan tamadun india di bawah pimpinan Chandragupta Maurya. Sebelum dinasti Maurya, kerajaan ini terbahagi kepada dua bahagian iaitu kerajaan kecil, janapada dan kerajaan besar, mahajanapada. Di bawah pemerintahan Chandragupta Maurya, kerajaan-kerajaan ini telah disatukan menjadi satu kerajaan yang besar. Pada tahun 321 SM, empayar pertama di India telah terbentuk melalui penggabungan seluruh kerajaan di India Utara. Dinasti ini mencapai kemuncak kegemilangan dinasti ini ialah pada zaman pemerintahan Asoka, putera kepada Chandragupta Maurya. Terdapat tiga aspek utama dalam pembentukan tamadun iaitu politik, ekonomi dan sosial. Dalam aspek ini pula, terdapat pelbagai unsur untuk membina kesejahteraan masyarakat dalam sesebuah tamadun seperti pentadbiran dan perundangan, perundangan, peningkatan ekonomi, agama hindu, perluasan kuasa, sains dan teknologi, kesenian, dan sebagainya. Dalam bidang politik, kerajaan kecil dan kerajaan besar mengamalkan sistem pemerintahan yang kontradik. Kerajaan kecil masih bersifat kepuakan dan tidak mempunyai raja manakala bagi kerajaan besar pula, mereka dipimpin oleh raja seperti kerajaan Kashi, Kosala, dan Magadha. Maurya menyedari hakikat bahawa tamadun ini tidak akan maju sekiranya masyarakatnya tidak bersatu padu. Selain itu, sistem pemerintahan yang tidak sistematik akan meruntuhkan tamadun yang terbina. Oleh sebab itu, Chandragupta Maurya menggabungkan kedua-dua kerajaan ini dan memerintah kerajaan tersebut dibawah perundangan yang sama. Hal ini mengubah status raja kepada maharaja. Empayar Maurya telah tersebar luas diseluruh kawasan dan meliputi kawasan Teluk Benggala hingga ke pergunungan Hindu Kush. Maharaja Asoka merupakan orang yang bertanggungjawab dalam memimpin empayar India ke kemuncak kegemilangannya apabila beliau berjaya menamatkan perang saudara serta menakluk Kalinga selepas perang Kalinga. Asoka telah mempelajari hakikat bahawa pemerintahan secara ketenteraan adalah terlalu berat bagi masyarakatnya. Oleh yang demikian, beliau telah membuat perubahan yang besar dalam sistem pemerintahan dan perundangan di empayar India. Asoka lebih mementingkan keamanan dan kemajuan sosial serta menjalankan penaklukan melalui agama Buddha dan tidak lagi menggunakan peperangan. Manusia memerlukan undang-undang dalam kehidupan seharian mereka. Bayangkan hidup kita tanpa undang-undang. Semestinya segalanya akan menjadi kucar kacir. Sebagai contoh, jalan raya yang dibina tanpa lampu isyarat. Pemandu juga bebas memandu selaju mana yang mereka kehendaki tanpa had. Apakah yang akan terjadi? Sudah pastinya jalan raya akan menjadi sesak dan kemalangan berlaku disetiap pelusuk jalan. Perkara yang sama akan berlaku ke atas sesebuah kerajaan sekiranya kerajaan itu ditadbir tanpa mengambil kira factor perundangan. Kehidupan manusia tidak akan terbela.
Pesalah akan dibebaskan begitu sahaja. Lantaran daripada ini, keruntuhan akhlak akan mula berleluasa. Perangkaan undang-undang di empayar India banyak merujuk kepada ajaran agama Hindu. Hal ini demikian kerana masyarakat india telah dipengaruhi oleh kepercayaan hindu dan hampir kesemua masyarakat india beragama hindu. Kitab Dharma Sastra dipercayai sebagai kitab undang-undang hindu tertua dalam tamadun ini. Menurut kitab ini, setiap kesalahan yang dilakukan akan diambil tindakan atau denda bergantung kepada keseriusan kesalahan tersebut. Namun, pelaksanaan undang-undang ini turut dipengaruhi oleh sistem kasta. Sebagai contoh, sekiranya seorang Vaishya memotong tangan seorang Brahmin, Vaishya tersebut akan dihukum dengan tangannya dipotong. Tetapi sekiranya seorang Brahmin memotong tangan seorang Vaishya, Brahmin tersebut perlu membayar denda. Selain raja, golongan Brahmin merupakan golongan yang dominan dalam bidang perundangan kerana golongan Brahmin mahir tentang hukum-hukum terutama yang berkaitan dengan keagamaan. Segala titah maharaja diukir pada tiang batu yang didirikan di tepi jalan agar undang-undang itu dapat dibaca oleh rakyat. Tiang tersebut terkenal dengan nama Tiang Asoka kerana telah dibina pada zaman pemerintahan maharaja Asoka. Beliau sentiasa berpegang teguh pada konsep kesejahteraan rakyat dan itulah yang menjadikan pemerintahannya adil. Ekonomi sesebuah kerajaan mempengaruhi sektor-sektor yang lain. Hal ini demikian kerana kegiatan ekonomi merupakan penyumbang terbesar bagi pendapatan negara. Tanpa pendapatan yang mencukupi, kebajikan masyarakat juga pembangunan negara tidak dapat dilaksanakan. Oleh itu, maharaja Asoka amat menitikberatkan perihal kegiatan ekonomi kerajaannya. Malah, terdapat banyak pusat perdagangan yang penting di empayar India seperti Anga, Kalinga, dan Karusa. Pusat perdagangan ini menempatkan serta menghasilkan senjata,gading gajah, emas, berlian dan mutiara. Tamadun India menjalinkan hubungan diplomatik dengan Macedonia, Sri Lanka, rantau Asia Tengah dan Asia Tenggara. Hal ini menjelaskan kewujudan pengaruh tamadun India di Malaysia. Perkembangan pesat sektor ekonomi ini telah merangsang pertubuhan persatuan perdagangan dan perusahaan yang dikenali sebagai stresthin di setiap Bandar. Matlamat persatuan adalah untuk mengawal harga, kualiti barangan, dan gaji pekerja. Tujuan persatuan ini juga adalah bagi menjaga kebajikan pekerja. Undang-undang telah digubal bagi mengawal persatuan dan perlaksanaan undang-undang telah diawasi raja. Mereka menggunakan sistem mata wang sebagai medium untuk berjual beli. Semasa zaman Gupta, mata wang emas telah digunakan. Penggunaan mata wang dalam proses jual beli ini membuktikan bahawa pemerintah dalam tamadun India seperti Dinasti Maurya dan Gupta telah melaksanakan satu dasar kewangan dan ekonomi yang sistematik. Aktiviti
perdagangan sejak Zaman Maurya sangat disokong oleh perkembangan dalam sektor perusahaan terutamanya pengeluaran tekstil, kain kapas dan sutera. Aspek sosial merangkumi pelbagai unsur dalam tamadun India yang menyumbang kepada kesejahteraan masyarakatnya. Pendidikan, falsafah, sains dan teknologi, seni bina, bahasa dan kesusasteraan, sistem sosial, dan keagamaan merupakan contoh bagi unsurunsur tersebut. Ilmu pengetahuan merupakan teras dalam kehidupan kita. Kemajuan dan kemasyhuran tidak akan datang tanpa hadirnya ilmu terlebih dahulu. Masyarakat yang bertamadun itu merupakan masyarakat yang berilmu dan bermoral. Oleh yang demikian, bidang keilmuan mula meningkat di tamadun ini. Pada zaman Vedik, bidang ini sudah mula dikembangkan. Pendidikan pada masa itu lebih banyak tertumpu kepada ajaran agama dan berteraskan agama Hindu. Pendidikan pada zaman itu juga hanya didominasi oleh kaum lelaki manakala kaum perempuan tidak diberikan ruang untuk menerima pendidikan. Pembelajaran kitab-kitab Veda dan bahasa Sanskrit merupakan medium pengajaran yang penting dan kaedah hafalan digunakan untuk mendalami ilmu-ilmu tersebut. Pengaruh bahasa Sanskrit masih lagi dapat dilihat pada masa kini namun penggunaannya adalah terhad. Sebahagian daripada bahasa melayu yang kita gunakan pada masa ini diambil daripada bahasa Sanskrit sebagai kata pinjaman. Pendidikan yang berteraskan agama Hindu dan Buddha adalah bagi mempersiapkan manusia untuk menghadapi kehidupan selepas mati. Segala hukum agama telah diterapkan dalam pendidikan mereka agar mereka dapat hidup sempurna dengan nilai-nilai murni yang diajar oleh agama. Pendidikan agama dapat membentuk peribadi diri yang mulia. Oleh yang demikian, masyarakat dapat hidup dalam keadaan yang sejahtera. Objektif utama pendidikan semasa tamadun ini ialah bagi menambahkan ilmu serta mengatasi masalah buta huruf. Selain itu juga ialah bagi mendapatkan jawatan dalam pemerintahan. Bidang sains dan teknologi merupakan bidang yang sentiasa berkembang dari zaman nenek moyang kita sehinggalah ke hari ini. Semenjak kali pertama manusia mula mengenal fungsi api, berbagai-bagai penemuan lain telah diterokai. Secara umumnya, teknologi boleh ditakrifkan sebagai aplikasi pengetahuan sains yang boleh memberi manfaat dan penyelesaian terhadap masalah yang dihadapi manusia dalam kehidupan seharian. Dalam bidang teknologi dan kejuruteraan, umumnya sesuatu yang baru itu dianggap lebih baik berbanding yang lama. Sebagai contoh, pemproses mikro Pentium 4 dianggap lebih pantas berbanding pemproses mikro Pentium 3 dan sebelumnya. "Sains merupakan suatu proses pengumpulan ilmu atau maklumat dan penyusunannya. Perkataan sains datang daripada bahasa Latin, scinetia, yang bermaksud mendapatkan ilmu atau maklumat. Dan seperti proses mendapatkan maklumat yang lain, sains bermula dengan pengalaman, dan kemudiannya mendapatkan fakta dan peraturan daripadanya. Dalam tamadun india, sains
dan teknologi merupakan cabang kepada pengetahuan Vedik. Ilmu tentang astronomi dapat dipetik daripada Rig Veda. Selain itu, tamadun india dikenali dengan penemuan ilmu matematiknya yang berkembang pesat pada zaman pemerintahan Gupta. Ahli matematik india pada zaman itu telah memperkenalkan konsep geometri dan sistem nombor yang dikenali sebagai angka Brahmin dan angka Kharosti. Sistem angka juga telah wujud dalam tamadun Yunani. Ilmu perubatan pula berkembang lantaran daripada kecenderungan masyarakatnya dalam fisiologi kerana kaitannya dengan yoga. Melalui perkembangan bidang perubatan, kesihatan masyarakat dapat dijaga. Disamping dapat mengurangkan kadar kematian, ia juga dapat membantu mengekalkan populasi penduduk. Kemajuan bidang astronomi dan matematik pula merangsang masyarakatnya untuk meneroka ilmuilmu lain seterusnya dapat memajukan tamadun mereka sekaligus dapat menjamin kesejahteraan masyarakat. Pembaharuan teknologi akan turut dinikmati masyrakat. Tamadun india juga terkenal dengan penciptaan roda. Roda merupakan sumbangan terbesar tamadun india kepada dunia masa kini. Tanpa penciptaan roda, kita mungkin masih berjalan kaki untuk merantau. Sebelum berlakunya proses ketamadunan, manusia hidup di dalam gua dan tidak mempunyai kelengkapan yang mencukupi. Segalanya serba kekurangan dan kehidupan semestinya tidak selesa. Selain itu, mereka juga hidup bernomad; sentiasa berpindah dari satu tempat ke satu tempat yang lain. Hal ini demikian kerana sumber makanan yang ada di sesuatu tempat hanyalah bersifat sementara maka mereka perlulah mencari sumber yang baru bagi meneruskan kehidupan mereka. Proses ketamadunan mengajar manusia untuk hidup menetap dan memajukan kawasan yang mereka duduki agar mereka dapat hidup dengan selesa. Melalui kegiatan pertanian, penternakan, dan sebagainya, mereka dapat mengekalkan sumber makanan mereka. Oleh yang demikian, seni bina menjadi satu bidang yang agak penting pada masa itu. Ilmu seni bina menyumbang kepada pembinaan rumah yang lebih kukuh dan tahan cuaca. Selain itu juga, ia menyumbang kepada pembinaan bangunan-bangunan lain seperti bangunan pentadbiran, dan bangunan komuniti. Masyarakatnya telah berupaya membina binaan yang baik. Hal ini dapat dilihat melalui pembinaan The Great Bath. Jika dibandingkan dengan binaan pada masa kini, binaan pada zaman-zaman dahulu lebih kukuh. Sebagai contoh, piramid giza yang masih mampu bertahan walaupun sudah beribu-ribu tahun usianya. Masyarakat India sangat mementingkan agama dalam kehidupan seharian mereka. Oleh yang demikian, kebanyakan hasil kerja mereka juga banyak dipengaruhi oleh faktor keagamaan. Bidang seni bina merupakan salah satu contoh bidang yang dipengaruhi oleh faktor keagamaan. Binaanbinaan yang terdapat dalam tamadun india banyak berteraskan agama Hindu dan Buddha. Antara binaan yang mengagumkan termasuklah binaan kompleks kuil di Gua Ajanta.
Kompleks ini mempunyai 20 buah kuil. Sementara itu kompleks kuil di Gua Ellora pula mempunyai 28 buah kuil-gua dan dibina antara abad kelima hingga abad kelapan Masihi. Seni bina Buddha menggunakan elemen geometri iaitu segi empat dan bulat. Pelbagai binaan yang berinspirasikan kesejahteraan rakyat turut dibina. Binaan-binaan tersebut dibina bagi memudahkan masyarakatnya seperti sistem perparitan yang dibina selari dengan jalanraya dan tertutup. Terdapat juga benteng pengawal banjir setinggi 13.1m dan gudang penyimpanan bijiran yang besar. Tamadun india mempunyai sistem sosial yang unik yang tidak ditemui di mana-mana tamadun lain. Sistem tersebut dikenali sebagai sistem kasta yang mana masih lagi diamalkan di India sehingga kini. Sistem ini mempunyai empat kasta utama iaitu Brahmin, Ksyatria, Vaisya, dan Sudra. Keempat-empat kasta ini mempunyai tanggungjawab yang berbeza dan menjadi darah daging kepada sistem sosial india. Sistem ini diikuti dengan ketat. Berdasarkan sistem ini, antara lainnya, seseorang lelaki tidak boleh mengahwini wanita daripada kasta yang berbeza dan tidak boleh bercampur gaul dengan ahli kasta yang berbeza. Sistem kasta ini disusun mengikut hierarki dengan Brahmin di tempat yang tertinggi dan mendapat layanan yang lebih mulia berbanding kelas-kelas bawahan yang lain. Hal ini demikian kerana golongan Brahmin terdiri daripada golongan yang mahir dalam bidang agama seperti paderi. Masyarakat India sangat mementingkan agama dan adat kepercayaan, oleh itu mereka menjunjung tinggi golongan-golongan ini. Idea-idea keagamaan Hindu tertentu seperti samsara, karma, moksha, ahisma, dan dharma disebarkan melalui sistem kasta. Samsara merujuk kepada perihal pusingan kelahiran, kematian dan kelahiran semula manakala karma pula ialah tindakan kearah kebaikan. Moksha ialah perihal membebaskan kewujudan masalah-masalah yang tiada penghujungnya. Selain itu ialah ahisma yang merupakan satu doktrin tidak melakukan kekejaman. Dharma pula ialah tugas-tugas moral. Antara kepercayaan yang diamalkan dalam sistem kasta ialah sati atau janda kepada si mati perlu berkorban nyawa dengan membakarkan dirinya bersama mayat suaminya yang meninggal dunia. Mereka melihat kepercayaan ini sebagai satu tanda pengorbanan yang mulia. Selain itu, janda juga dilarang untuk berkahwin semula sebagai tanda kesetiaan kepada mendiang suami. Perampasan harta pusaka keluarga daripada orang yang memeluk agama lain atau disingkirkan daripada kasta. Hal ini bagi menanam sifat taat pada agama bagi penganut Hindu. Semasa zaman kegemilangan tamadun India, tamadun ini telah berkembang ke merata dunia dan dalam pada masa itu, tamadun ini telah melabuhkan pengaruh serta kepercayaan mereka di tempat-tempat yang mereka lewati. Tanah melayu juga tidak terkecuali. Fenomena ini berlaku hasil daripada interaksi antara tamadun. Hal ini menjelaskan perihal fenomena pengaruh budaya india dalam kalangan masyarakat kita kini.
Malah, Negara kita Malaysia merupakan Negara majmuk yang menempatkan pelbagai kaum dalam satu Negara. Kaum india tergolong dalam bangsa yang utama di Malaysia selain kaum cina dan melayu. Menurut Himansu Bhusan Sarkar (1970) dalam Some Contribution Of India To Ancient Civilization Of Indonesia And Malaysia, interaksi tamadun India dan tamadun-tamadun Asia bermula kira-kira 2000 tahun yang lalu (Amran, 1995 : 120). Terdapat 6 faktor interaksi antara tamadun. Antaranya ialah kepimpinan, peranan golongan agamawan, geografi, perkahwinan, perdagangan dan misi politik. Interaksi antara tamadun india dan melayu banyak mempengaruhi budaya dan adat orang melayu yang diamalkan pada masa kini. Sebagai contoh, adat berinai bagi pengantin baru datangnya daripada budaya tamadun india. Selain itu juga, sebahagian ukiran-ukiran seni bina di Malaysia turut memaparkan elemen-elemen india. Faktor perdagangan merupakan faktor terpenting yang menggalakkan interaksi antara tamadun india dan tamadun asia yang akhirnya membawa kepada interaksi antara tamadun india dan tamadun melayu. Interaksi ini bermula dengan laluan Sutera yang melintasi Asia Tengah dan jalan laut melalui Selat Melaka. Negara terawal muncul yang mendapat pengaruh India ialah Funan sekitar akhir kurun ke-2 Masihi, bertapak di Muara Sungai Mekong dengan pelabuhannya Oc Eo. Selain itu ada beberapa buah negeri lain yang diandaikan muncul dan menerima pengaruh India antaranya Langkasuka, Kedah, Kuala Selinsing dan Tanah Merah di Semenanjung, Kam-to'-li di Sumatera, Taruma di Jawa dan Kutei di Borneo. (Hashim Hj. Musa, 2005 : 138). Pada zaman kesultanan Melayu Melaka, pedagang India merupakan golongan pedagang yang utama. Mereka datang daripada pesisir Koromandel, Kalingga, Benggala dan Gujerat (Cambay, Surat dan Randir). Ada yang tinggal menetap di Melaka dan sesetengahnya berkahwin dengan wanita dari golongan bangsawan Melayu yang seterusnya diterima dalam kalangan pembesar Melaka. Tun Ali, anak kepada seorang pemborong permata Tamil Muslim yang telah berkahwin dengan anak Sri Nara Diraja pada zaman Sultan Muhammad Syah (1424-1444) telah dilantik menjadi Sri Nara Diraja menggantikan datuknya, yang seterusnya melahirkan pembesar-pembesar dan pemerintah Melaka dari keturunan Melayu Tamil. Kesan interaksi antara tamadun india dan tamadun melayu ini masih dapat dilihat pada hari ini. Antara impak yang ketara ialah dalam bidang bahasa dan kesusasteraan. Dewasa ini, kita dengan mudah menuturkan bahasa ibunda kita tanpa pernah mengambil kira mengenai sejarah pembentukan perkataan-perkataan tersebut. Hakikatnya, sebahagian daripada perkataan melayu yang kita tuturkan merupakan pinjaman daripada bahasa Sanskrit. Dari segi fonologi, aspirasi /h/ dalam Sanskrit digugurkan atau dipindahkan tempat bagi membentuk satu perkataan yang baru. Sebagai contoh, perkataan ‘bumi’ berasal daripada perkataan Sanskrit ‘bhumi’. Begitu juga bheda yang berma ksud beza, arthah yang
bermaksud harta, dan arghah yang merujuk kepada harga. Antara contoh lain ialah panajaram yang membawa erti penjara, cakravala yang bermaksud cakerawala, dan akasah iaitu angkasa. Selain daripada bahasa Sanskrit, kita juga turut meminjam sebahagian perkataan daripada bahasa tamil. Ciri-ciri penyesuaian juga berlaku ke atas kata pinjaman Tamil iaitu konsonan retrofleks, ciri kepanjangan vokal dan penggandaan konsonan dihilangkan, contohnya ialah kendii menjadi kendi dan kappal menjadi kapal. Antara contoh lain ialah paricai yang diubah menjadi perisai dan mutal ditukar kepada modal. Perkataanperkataan ini masih lagi digunakan secara formal atau tidak formal dalam kehidupan seharian kita. Jika kita lihat dalam kesusasteraan Melayu terdapat pengaruh daripada tradisi kesusasteraan India. Cerita-cerita yang bersumberkan kitab agama Hindu seperti epik Seri Rama dan Mahabrata menarik minat masyarakat Melayu seperti cerita penglipur lara yang dituturkan oleh tukang-tukang cerita atau melalui wayang kulit (Ismail, 1985: 111). Begitu juga unsur mitos dan lagenda dalam karya sejarah Melayu berkaitan dengan tradisi mitos India yang tersebar luas di Asia Tenggara sejak beberapa abad Masihi lagi. Setiap unsur dan mitos yang digunakan dalam sejarah Melayu membawa maksud penting dalam menggambarkan kebesaran, kemuliaan, martabat serta menunjukkan kuasa raja yang istimewa. Contoh, unsur mitos pengembaraan Raja Suran ke dalam laut serta hubungannya dengan lagenda puteri naga menunjukkan unsur bahawa unsur mitos tersebut dalam Sejarah Melayu menegaskan hak kekuasaan yang sah kepada Sang Sapurba dan diwarisi oleh raja-raja Melaka (M. Rajantheran, 1999: 143-144). Institusi pemerintahan dan istiadat raja-raja Melayu dikatakan telah menyerap masuk beberapa konsep kosmologi sinkretisme Hindu-Buddha untuk menubuhkan legimitasi ke atas golongan pemerintah bangsawannya. Kerajaan di bumi dianggap bayangan kerajaan di syurga dan raja sebagai titisan dan penjelmaan Tuhan Siva-Buddha, yang melahirkan konsep Deva-Raja. Beberapa upacara pertabalan diraja seperti pembinaan Balai Panca Prasada lima tingkat mewakili puncak Gunung Kosmik Mahameru, dan penggunaan bilangan pembesar dan hulubalang 4, 16, 32 berasaskan empat kardinal penjuru alam yang dikali dengan empat. Penggunaan nama-nama gelaran pemerintah dan pembesar negeri seperti Duli yang Maha Mulia (Debu (di bawah tapak kaki Raja) Yang Paling Suci) Seri Paduka Baginda (Capal Suci di bawah tapak kaki Devaraja). Nama-nama pembesar negeri juga adalah pinjaman daripada unsur India iaitu Seri Nara Diraja yang bertugas mengisytiharkan pelantikan Raja, Bendahara sebagai menteri, Laksamana sebagai ketua tentera dan lain-lain (Hashim Musa, 2004 : 141). Pengaruh india telah banyak meresap dalam adat dan budaya kaum melayu. Pengaruh ini paling ketara dalam adat resam melayu yang membabitkan perkahwinan dan kehamilan. Amalan-amalan seperti wanita hamil membawa pisau bagi melindunginya
daripada semangat jahat pada prinsipnya mempunyai persamaan dengan amalan orang Hindu melindungi diri daripada sihir dan hantu-hantu yang jahat (Amran, 1995 : 136). Di samping itu pengaruh India dalam hiburan dapat dilihat melalui tarian dan muzik yang masih wujud dalam masyarakat Melayu antaranya ronggeng, boria, wayang kulit dan mak yong (Afifah, 2003 : 184).
REFLEKSI Matapelajaran Tamadun Islam dan Tamadun Asia merupakan satu subjek yang baru bagi kami. Bagi semester ini, kami telah diberi tugasan kerja kursus pendek. Sebagai tugasan, kami dikehendaki memilih mana-mana dari salah satu 9 tajuk yang diberi. Kami perlu mencari, membaca, meneliti dan mempersembahkan penemuan kami dan kisahkan ia dalam penulisan sebagai tugasan kerja kursus pendek kami. Kesemua soalan yang diberi berkisarkan tamadun sama ada tamadun melayu, india, cina, jepun, atau islam, dan sebagainya. Bagi tugasan ini, saya telah memilih soalan yang kelima. Soalan ini meminta saya menceritakan tamadun india serta unsur-unsur yang terdapat dalam tamadun india dalam usaha membina kesejahteraan masyarakatnya. Selain itu juga saya perlu menyelitkan kesan-kesan tamadun india yang boleh dilihat di Malaysia. Objektif kerja kursus pendek ini ialah pelajar dapat melaksanakan tugas-tugas berikut. Tugas tersebut ialah menyatakan secara jelas unsur-unsur dalam tamadun india untuk membina kesejahteraan masyarakatnya dan kesan yang boleh dilihat di Malaysia. Sepanjang saya menyiapkan tugasan ini, saya mendapati topik ini agak mudah kerana terdapat banyak maklumat mengenai tamadun india di internet serta sumber-sumber yang lain. Bagi unsur yang terdapat dalam tamadun india, saya mendapati sistem sosial dalam tamadun ini agak sukar untuk dijelaskan. Hal ini kerana soalan meminta saya menjelaskan unsur bagi membina kesejahteraan rakyat. Seperti yang kita sedia maklum, tamadun india terkenal dengan sistem kastanya. Saya cuba mencari kelebihan yang ada pada sistem kasta bagi membina kesejahteraan masyarakatnya namun agak sukar. Hal ini demikian kerana sistem kasta lebih banyak membawa kesan yang negatif. Walaubagaimanapun, saya telah banyak menimba ilmu baru sepanjang saya menyiapkan tugasan ini. Tamadun india, topik ini telah kami pelajari sewaktu di bangku sekolah namun pengetahuan yang ada tidaklah begitu mendalam. Melalui tugasan ini, saya sedikit sebanyak telah mendalami pengetahuan tentang tamadun india. Sebagai seorang bakal guru, saya perlu menyiapkan diri saya dengan pengetahuan umum serta sentiasa berusaha meningkatkan pengetahuan saya dalam semua bidang.
RUJUKAN
Hidayah (2008) ,bab 2: interaksi antara pelbagai tamadun (melayu, china, india). Retrieved march, 16, 2012 from http://bmm222.blogspot.com/2008/10/bab-2-interaksi-antarapelbagai.html.
Bab 2: peningkatan tamadun. Retrieved march, 16, 2012 from http://saku30.tripod.com/Bab2SEJ4.htm.
Interaksi antara tamadun. Retrieved March, 16, 2012 from http://www.dapat.net/MYMALAYSIA/Bab%202%20Interaksi%20Antara%20Tamadun.pdf .
