Ahalerak

AHAL (poder), BEHAR (tener que, deber de, haber de), NAHI (querer) Gai honetan, AHAL , BEHAR eta NAHI aditzak erabiliko era biliko ditugu (usaremos). Aditz hauei IAN aditza gehitzen zaie (se les a!ade), denboraREN ARABERA (denbora"tiem#o, $REN ARABERA"seg%n el&la,...denboraREN ARABERA"'EGN EL tiem#o). Los trs (ahal, behar * nahi) se #onen siem#re des#us del +erbo #rini#al ( -oan, ekarri, eman....)  (ahal, ahal izan, ahal izango) AHAL = PODER  (ahal, BEHAR = TENER QUE  HABER DE  (behar, behar izan, beharko) NAHI = QUERER  (nahi,  (nahi, nahi izan, nahiko " nahi izango)

El NAHI se usa on /AN en lugar de IAN Adibideak0 E'/ARA

1A'2ELLAN3

-oan ahal naiz

#uedo ir

-oan behar naiz

tengo 4ue ir & he de ir

-oan nahi 52

4uiero ir

-ausi ahal zait

se me #uede aer

-ausi behar zait

se me tiene 4ue aer & se me ha de aer

-ausi nahi zait

se me 4uiere aer

ekarri ahal dut

lo #uedo traer

ekarri behar dut

lo tengo 4ue traer

ekarri nahi dut

lo 4uiero traer

ekarri ahal dizut

te lo #uedo traer

ekarri behar dizut

te lo tengo 4ue traer

ekarri nahi dizut

te lo 4uiero traer

ekarri ahal didazu6

7me lo #uedes traer6

ekarri behar didazu6

7me lo tienes 4ue traer6

ekarri nahi didazu6

7me lo 4uiers traer6

nor etorri ahal da6

74uin #uede +enir6

nor etorri behar da6

74uin tiene 4ue +enir6

nor/ etorri nahi 56

74uin 4uiere +enir6

ni -oan ahal naiz

*o #uedo ir (me)

ni -oan behar naiz

*o tengo 4ue ir (me)

ni/ -oan nahi 52

*o 4uiero ir (me)

ni -oan ahal izan naiz ni -oan behar izan naiz

*o he #odido ir (me) *o he tenido 4ue ir (me)

ni/ -oan nahi izan 52

*o he 4uerido ir & irme

ni -oan ahal izango naiz

*o #odr ir (me)

ni -oan beharko naiz

*o tendr 4ue ir (me)

ni/ -oan nahiko 52

*o 4uerr ir &irme

AHAL, BEHAR, NAHI !ra"anea#o ad!t$e#!n (%on &erbo' de pa'ado)

Iraganan ere 8AHAL8, 8BEHAR8 eta 8NAHI8 erabili ahal ditugu. 3rainaldian bezala (omo en #resente), ez da sekula (sekula"nuna) 8naiz$nintzen,zara$zinen,da$zen,gara$ginen,zarete$ zineten,dira$ziren8 aditzak erabiltzen 8behar8 eta 8nahi8 hitzekin (hitza"#alabra). Adibideak9 E'/ARA

1A'2ELLAN3

-oan nahi dut

4uiero ir

-oan nahi nuen

4uer:a ir

-oan ahal nintzen

#od:a ir

argia #iztu nahi zenuen

4uer:as enender la luz (#iztu"enender) (argia"luz)

argia #iztu nahiko zenuen

4uerr:as enender la luz

argia #iztu ahal zenuen

#od:as enender la luz

argia #iztu ahal izango zenuen

#odr:as enender la luz

argia #iztu behar zenuen

ten:as 4ue enender la luz deb:as enender la luz hab:as de enender la luz

argia #iztu beharko zenuen

tendr:as 4ue enender la luz

gutuna heldu behar zitzaidan

me ten:a 4ue llegar la arta

gutuna heldu ahal zitzaidan

me #od:a llegar la arta

Hark niri gutuna bialdu behar zidan

;l&ella a m: me ten:a 4ue en+iar la arta

gutuna bialdu nahi zidan

me 4uer:a en+iar la arta (bialdu"en+iar)

gutuna bialdu ahal zidan

me #od:a en+iar la arta

IAN, UAN aha*eran (en poten%!a*) Lehen (antes) erabili dugu AHAL < A5I2 LAGN2AILE, baina IAN eta /AN aditzekin bakarrik ikasiko dugu beste era (era"modo, =orma) bat. IAN ni

naiteke

zu

zaitezke

hura daiteke gu

gaitezke

zuek zaitezkete haiek daitezke /AN 'INGLARREAN >LRALEAN nik

dezaket

ditzaket

zuk

dezakezu

ditzakezu

hark dezake

ditzake

guk

ditzakegu

dezakegu

zuek dezakezue

ditzakezue

haiek dezakete

ditzakete

Eskematikoki, ondoko taula daukagu9 Aditz hauek (ahalera(ahalera"#otenial)), laguntzaileak dira, baina ez da sekula (sekula"nuna, -am?s) aditz nagusi deklinatzen ($ko, ten&tzen). Adibideak9 E'/ARA

1A'2ELLAN3

komunera -oan naiteke6

7#uedo ir al +ater6

komunera -oan ahal naiz6

7#uedo ir al +ater6

>ilota -ausi daiteke

la #elota se #uede aer

#ilota -ausi ahal da

la #elota se #uede aer

3ndo ibil gaitezke

#odemos andar bien

3ndo ibili gaitezke

#odemos andar bien

3ndo ibili ahal gara

#odemos andar bien

nik go@okia -an dezaket

*o #uedo omer el aramelo

nik go@okia-an ahal dut

*o #uedo omer el aramelo

nik go@okia/ -an dI2Aket

*o #uedo omerme L3' aramelo'

nik go@okiak -an ahal ditut

*o #uedo omerme los aramelos

emos 4ue signi=ia lo mismo 4ue AHAL < A5I2 LAGN2AILE, adem?s si el +erbo #rini#al (#. e-. 8ibili8, 8sartu8) aaba en $i o en $tu, #odemos 4uitar la $i o la $tu, o de-ar el +erbo on terminain en $i o en $tu, es indi=erente.