ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ "ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ-ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ"
Θ.Ε. «Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων» (ΕΚΠ62- ΠΕΙ-1) Σύμβουλος-Καθηγητής: Δρ. Αναστασίου Σοφία
3η Γραπτή Εργασία
Εισήγηση νεοτοποθετηθέντος Διευθυντή προς το Σύλλογο Διδασκόντων με στόχο την ενεργοποίηση των Εκπαιδευτικών για την αλλαγή της κουλτούρας και του κλίματος του σχολείου
Θεοδοσίου Γεώργιος (Αριθμός Μητρώου: 109754)
ΆΛΙΜΟΣ 11 Μαρτίου
1
Περιεχόμενα Περίληψη 1. Εισαγωγή………………………………………………………………………………… 3 2.Εισήγηση του Διευθυντή …………………………………………………………………...5 2.1 Η φήμη του σχολείου ………………………………………………………………..…...5 2.2 Η παρούσα κατάσταση του σχολείου ………………………………………………..…..5 2. 3 Παράγοντες που οδήγησαν στην παρούσα κατάσταση …………………………………7 2.4 Το νέο όραμα του σχολείου ………………………………………………………………8 2.5 Δράσεις για την αλλαγή κουλτούρας του σχολείου ………………………………………9 2.5.1 Εσωτερικός Κανονισμός – Παραβατικότητα …………………………………………. 9 2.5.2 Κτίριο και Εξοπλισμός ………………………………………………………………...10 2.5.3 Αισθητική Κτιρίου και Περιβάλλοντος Χώρου ………………………………………10 2.5.4 Επικοινωνία και συνεργασία ………………………………………………………….11 2.5.5 Επιδόσεις Μαθητών …………………………………………………………………...12 2.5.6 Μαθητικές Δραστηριότητες και Προγράμματα ……………………………………….12 2.5.7 Εξωστρέφεια του Σχολείου ……………………………………………………………13 Συμπεράσματα………………………………………………………………………………..14 Βιβλιογραφικές αναφορές ………………...………………..………………………….…….15
2
1. Εισαγωγή Ο ρόλος του διευθυντή είναι θεμελιώδης στην αλλαγή κουλτούρας και κλίματος στην εκπαιδευτική
μονάδα.
Οι
αλλαγές
απαιτούν
ηγετικές
ικανότητες.
Κατά
τον
Παπακωνσταντίνου (2008), ο διευθυντής χρειάζεται να εμπνέει αυτοπεποίθηση, να υποκινεί και να καθοδηγεί, να συντονίζει και να εμψυχώνει το προσωπικό του σχολείου. Να γίνει ο ηγέτης που με την βοήθεια των συναδέλφων του θα δημιουργήσουν το όραμα που θα καθοδηγεί τόσο τους καθηγητές και το βοηθητικό προσωπικό όσο και τους μαθητές στην επίτευξη των στόχων τους. Ο διευθυντής με τη στάση, τη συμπεριφορά και τις ενέργειές του θα συνδιαμορφώσει με τους εκπαιδευτικούς την κουλτούρα του σχολείου (Ανθοπούλου, 1999). Επίσης πολύ σημαντικό για την προώθηση και επιτυχή έκβαση της αλλαγής είναι να συμμετάσχουν κατά το δυνατόν περισσότεροι εκπαιδευτικοί στην οργάνωση αυτού του εγχειρήματος (Ιορδανίδης, 2005). Για να οικοδομηθεί κουλτούρα συνεργασίας χρειάζεται να εδραιωθεί ένα συνεργατικό μοντέλο διοίκησης το οποίο θα στηρίζεται σε δημοκρατικές αρχές, κοινές αξίες, κοινή αποδοχή των αποφάσεων (Μαυρογιώργος, 2008). Για τη διαμόρφωση όμως κουλτούρας συνεργασίας σημαντικός παράγοντας είναι ο ίδιος ο διευθυντής που ως ηγέτης και ως πρότυπο μεταδίδει τον πυρήνα των κοινών πεποιθήσεων, αξιών και συμπεριφορών (Χατζηπαναγιώτου, 2008). Σύμφωνα με τους Supovitz και Tognatta (2013) μπορεί να εκμεταλλευτεί τα πλεονεκτήματα της διανεμημένης ηγεσίας σε συλλογικές αποφάσεις ώστε να ενισχύσει τη δέσμευση των καθηγητών σε αυτό το συλλογικό όραμα. Η εμπλοκή των μαθητών και των κηδεμόνων τους είναι ακόμη ένας σημαντικός παράγοντας για την αλλαγή κουλτούρας. Η ανάθεση πρωτοβουλιών στους μαθητές, η συμμετοχή τους σε δραστηριότητες και πολιτιστικά προγράμματα που συνάδουν με τα ενδιαφέροντά και αναπτύσσουν δεξιότητες και κομβικές ικανότητες βοηθούν στην αλλαγή 3
της διάθεσής τους για το σχολείο μειώνοντας τη σχολική διαρροή και βελτιώνοντας την επίδοσή τους Ενώ με τη συμμετοχή των γονέων σε εκδηλώσεις και προγράμματα για ενήλικες που διοργανώνει το σχολείο, και την εθελοντική τους εργασία σε αυτό βοηθάει στο άνοιγμα του σχολείου στην τοπική κοινωνία, στη βελτίωση της επικοινωνίας καθηγητών κηδεμόνων και τελικά στη βελτίωση των ανθρώπινων και δημόσιων σχέσεων και τελικά της φήμης του σχολείου (Αθανασούλα–Ρέππα κ. συν., 1999 τόμος Β, σ. 68, 77,174). Στην παρούσα εργασία παρατίθενται η εισήγηση διευθυντή Λυκείου, ο οποίος τοποθετήθηκε πρόσφατα στη σχολική μονάδα, στο Σύλλογο Διδασκόντων. Ο διευθυντής επιτελώντας τις λειτουργίες του μάνατζμεντ και τις λειτουργίες της διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού (Μπρίνια, 2008) θα επιχειρήσει να αλλάξει την υπάρχουσα κουλτούρα του σχολείου. Δίνει μεγάλος βάρος στην αυστηρή τήρηση του εσωτερικού κανονισμού του σχολείου. Οι αλλαγές που εισηγείται αφορούν αρχικά στην εξωτερική διάσταση της κουλτούρας με την αναμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, τη διακόσμηση, τη χρήση εξοπλισμού που διαθέτει το σχολείο. Στη συνέχεια εισηγείται αλλαγές που αφορούν την εσωτερική διάσταση της κουλτούρας με αναφορά στη διαμόρφωση κοινών στόχων, τις ανθρώπινες σχέσεις, τη στήριξη του ανθρώπινου δυναμικού την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και τη δημιουργία κλίματος συνεργασίας. Για το σκοπό αυτό προτείνει τη δημιουργία ομάδων καθηγητών που θα συνεργάζονται στην εκπόνηση προγραμμάτων και δραστηριοτήτων θα ελέγχουν και θα αξιολογούν την επίδοση των μαθητών και θα προάγουν τη συνεργασία του σχολείου με άλλα σχολεία και φορείς (Αθανασούλα–Ρέππα κ. συν., 1999 τόμος Β, σ. 201-202).
4
2.Εισήγηση του Διευθυντή 2.1 Η φήμη του σχολείου Ο Διευθυντής κατά την πρώτη συνεδρίαση του συλλόγου εκπαιδευτικών του Λυκείου στο οποίο τοποθετήθηκε ξεκίνησε την εισήγησή του με χαιρετισμό και αποφάσισε να αναφερθεί αρχικά στην πληροφόρηση που έλαβε από το οικείο περιβάλλον του, καθώς τον ενδιέφερε η φήμη του σχολείου. Ενημερώθηκε πως το κτίριο ήταν του 1980, έχει να βαφεί αρκετά χρόνια και γίνονται συχνά βανδαλισμοί από ομάδες εξωσχολικών. Έμαθε επίσης πως τα εργαστήριο φυσικών επιστημών και ηλεκτρονικών υπολογιστών (Η/Υ) υπολειτουργούν. Η φήμη του σχολείου ισχυρίζονταν οι συνάδελφοί του και οι γονείς μαθητών που αποφοίτησαν από το παρόν σχολείο ότι δεν είναι καλή δεδομένου ότι οι επιδόσεις των μαθητών είναι χαμηλές σε σχέση με τα γειτονικά γυμνάσια του Δήμου. Οι γονείς προσπαθούν να εγγράψουν τα παιδιά τους σε κοντινά σχολεία. Το εργασιακό κλίμα και οι εργασιακές συνθήκες κάνουν δύσκολη την εργασία τους στο συγκεκριμένο σχολείο. Μία από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν είναι και η αυξανόμενη παραβατικότητα των μαθητών η οποία δημιουργεί εντάσεις, προστριβές, κόπωση και εργασιακό στρες συμβάλλοντας ακόμη περισσότερο στην κακή φήμη του σχολείου.
Πιστεύουν ακόμη ότι χάνεται διδακτικός
χρόνος στην επίλυση των διαφορών και στην πάταξη της παραβατικότητας αντί στην αξιοποίηση πλήρως του διδακτικού χρόνου για μάθηση. 2.2 Η παρούσα κατάσταση του σχολείου Στη συνέχεια της ομιλίας αναφέρεται η εικόνα που σχηματίστηκε μετά την ανάληψη καθηκόντων στη σχολική μονάδα . Διαπιστώθηκε πως ορισμένοι εκπαιδευτικοί θεωρούν πως οι χαμηλές επιδόσεις των μαθητών του σχολείου οφείλονται περισσότερο στην πνευματική τους ικανότητα/αδυναμία, παρά στο εξωτερικό τους περιβάλλον. Πιστεύουν 5
επίσης πως η προσωπική ικανότητα κάθε μαθητή σε συνδυασμό με τις χαμηλές τους προσδοκίες δεν αφήνει πολλά περιθώρια βελτίωσης. Μία άλλη ομάδα εκπαιδευτικών θεωρούν πως λείπει από τους μαθητές η εργατικότητα, η φιλομάθεια καθώς επίσης και η προσδοκία για κάτι καλύτερο. Και αυτοί ωστόσο πιστεύουν πως αυτό δύσκολα αλλάζει, αφού πρόκειται για μια παγιωμένη περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Πάνω σε αυτές τις στερεοτυπικές αντιλήψεις αναφέρθηκε η έρευνα των Rosenthal και Jacobson (1968), για ‘’το φαινόμενο του Πυγμαλίωνα’’ . Η μελέτη τους απέδειξε πως οι προσδοκίες που έχει ο καθηγητής για την επίδοση των μαθητών του επηρεάζουν τη συμπεριφορά του προς τους τελευταίους. Μέσω της αλληλεπίδρασής τους η αλλαγή στη συμπεριφορά του εκπαιδευτικού γίνεται αντιληπτή από τους μαθητές, οι οποίοι ωθούνται να επιβεβαιώσουν τις προσδοκίες του (οπ. αναφ. Λυκίδη, 2012) Στη συνέχεια αναφέρεται η σημασία της υλικοτεχνικής υποδομής για την επίδοση των μαθητών καθώς σύμφωνα με την Γκιζέλη (2007) η λειτουργικότητα η αισθητική και η ασφάλεια ενός σχολικού κτιρίου δημιουργεί το κατάλληλο μαθησιακό περιβάλλον. Με κατάλληλες ενέργειες μπορούν να βελτιωθούν οι κακοτεχνίες, οι φθορές και οι καταστροφές που ήδη έχουν γίνει. Επόμενο θέμα συζήτησης είναι η χρήση του σύγχρονου εξοπλισμού του σχολείου ο οποίος δεν αξιοποιείται στη μαθησιακή διαδικασία. Αναφέρθηκε ότι οι προτζέκτορες και οι φορητοί υπολογιστές
είναι κλειδωμένοι στο γραφείο του Διευθυντή και τα υλικά του
εργαστηρίου φυσικών επιστημών είναι αποθηκευμένα στο υπόγειο του σχολείου. Ο φόβος των συναδέλφων για την καταστροφή τους από τη χρήση ή από την πιθανότητα βανδαλισμού και κλοπών είναι μεν δικαιολογημένος αλλά αυτός ο φόβος είναι η μία όψη του νομίσματος, καθώς η άλλη όψη είναι η ετοιμότητα των καθηγητών για την αξιοποίησή τους. Αυτό το ζήτημα συσχετίζεται με την επιμόρφωση των καθηγητών. Κρίνεται αρνητικό το γεγονός ότι 6
η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών του σχολείου δε συμμετέχουν στα προαιρετικά προγράμματα επιμόρφωσης της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και των Συμβούλων. Το πιο ανησυχητικό όμως φαινόμενο είναι η απαξίωση αυτών των προγραμμάτων με τη δικαιολογία ότι δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των μαθημάτων που διδάσκουν (Ιορδανίδης, 2005). Όμως με αυτόν τον τρόπο εμποδίζουν την επαγγελματική τους εξέλιξη, στερούν στον εαυτό τους τη δυνατότητα να ανταλλάσει καλές πρακτικές διδασκαλίας με συναδέλφους από άλλα σχολεία και κυρίως δεν έχουν την πληροφόρηση να προσαρμόσουν τη διδασκαλίας τους στις απαιτήσεις της κοινωνίας που συνεχώς εξελίσσεται. Διαπιστώνεται επίσης στην περιβαλλοντική ανάλυση η απομόνωση του σχολείου. Το σχολείο αυτό ως κομμάτι της τοπικής κοινωνίας δεν μπορεί να είναι αποκομμένο από αυτή.
Είναι αναγκαία η
πραγματοποίηση εκδηλώσεων ανοικτών για την τοπική κοινωνία. Η μικρή συμμετοχή του σχολείου σε προγράμματα συνεργασίας με άλλα σχολεία όπως το πρόγραμμα e-twinning, προγράμματα του ΙΤΥΕ Διόφαντος και άλλα καινοτόμα προγράμματα, στερεί εκτός από τους καθηγητές και στους μαθητές τη δυνατότητα της επικοινωνίας και της συνεργασίας, με αντίκτυπο και στην εικόνα και τη φήμη του σχολείου (Αθανασούλα–Ρέππα κ. συν., 1999 τόμος Β σ. 115-116, 127- 174).
2.3 Παράγοντες που οδήγησαν στην παρούσα κατάσταση Στη συνέχεια δίνεται ο λόγος στους συναδέλφους προκειμένου να συζητήσουν για τις παραμέτρους που συνέβαλαν στη δημιουργία του υπάρχοντος κλίματος. Προέκυψε ότι το κλίμα άλλαξε ριζικά πριν τρία χρόνια με την τοποθέτηση του προηγούμενου διευθυντή. Ο εν λόγω διευθυντής έθετε τις προσωπικές του φιλοδοξίες πάνω από την πρόοδο του σχολείου. Συγκεκριμένα λόγω της υποψηφιότητάς του στο δημοτικό συμβούλιο χρησιμοποιούσε το σχολείο για την δημιουργία δημοσίων σχέσεων με τους γονείς των μαθητών. Αυτό είχε σαν
7
αποτέλεσμα να μην τηρείται ο εσωτερικός κανονισμός του σχολείου, και στις διενέξεις μεταξύ καθηγητών και μαθητών να μην τηρεί ουδέτερη στάση. Το κτίριο ακόμη δεν συντηρούνταν σωστά καθώς οι ζημιές που προέκυπταν δεν επιδιορθώνονταν. Στις προτάσεις των εκπαιδευτικών να αποσταλούν αιτήματα προς το Δήμο ο οποίος είναι υπεύθυνος για την συντήρηση του σχολείου ο διευθυντής προέβαλε αντιστάσεις χωρίς να δικαιολογεί το λόγο. Ακόμη χειρότερο ήταν ότι δεν απαιτούσε να υπάρχει σχολικός φύλακας σε συνεχή βάση εκθέτοντας το σχολείο σε βανδαλισμούς. Αλλά και η συνεργασία και η επικοινωνία των εκπαιδευτικών ήταν δύσκολη διότι δημιούργησε κλίκες ημετέρων στους οποίους έκανε μικροεξυπηρετήσεις (άδειες)
ενώ όποιος
προσπαθούσε να διαφοροποιηθεί από το υπάρχον κλίμα δέχονταν κακόβουλες παρατηρήσεις.
2.4 Το νέο όραμα του σχολείου Μετά την ακρόαση και τη διαπίστωση των αιτιών που οδήγησαν στην υπάρχουσα κατάσταση προτάθηκε να συνδιαμορφωθεί ένα ρεαλιστικό, αξιόπιστο και ελκυστικό όραμα (Noonan, 2003, οπ. αναφ. Αγγελίδης & Αριστοτέλους, 2008)) που θα καθοδηγεί από εδώ και πέρα όλο το δυναμικό του σχολείου και θα καθορίζει την αποστολή του (Θεοφιλίδης, 1999, σ.122). Για το σκοπό αυτό χρειάζεται από κοινού να καθοριστούν κοινοί στόχοι και να δεσμευτούν όλοι
ενσυνείδητα για την ενσάρκωση αυτού του οράματος (Green, 2001).
Επειδή αναγκαία προϋπόθεση για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος είναι η συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων, υπάρχει προσωπική δέσμευση ενθάρρυνσης των διδασκόντων να εκφράζονται ελεύθερα, να τηρείται ίση αντιμετώπιση προς κάθε συνάδελφο και να εισακούγονται από τον ομιλών τα προβλήματα που πιθανόν θα αντιμετωπίσει ο κάθε εκπαιδευτικός (Αθανασούλα–Ρέππα κ. συν., 1999 τόμος Β σ. 172). Οι δράσεις που προτείνονται για συζήτηση αφορούν τα θέματα
Εσωτερικός Κανονισμός - Παραβατικότητα 8
Κτίριο και Εξοπλισμός
Αισθητική Κτιρίου και Περιβάλλοντος Χώρου
Επικοινωνία με Γονείς
Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών
Επιδόσεις Μαθητών
Μαθητικές Δραστηριότητες και Προγράμματα
Εξωστρέφεια του Σχολείου
2.5 Δράσεις για την αλλαγή κουλτούρας του σχολείου 2.5.1 Εσωτερικός Κανονισμός - Παραβατικότητα Σε πρώτη προτεραιότητα θα αναδειχθεί η παραβατικότητα και η θεσμοθετημένη υποχρέωση του σχολείου να διαθέτει Εσωτερικό Κανονισμό ο οποίος θα τηρείται απαρέγκλιτα από όλους τους μαθητές. Οι υπεύθυνοι τμημάτων θα διαβάσουν τον εσωτερικό κανονισμό στα τμήματά τους ενώ θα μοιράσουν αντίγραφά του σε όλους τους μαθητές, με υποχρέωση να τον υπογράψουν οι κηδεμόνες τους. Αντίγραφό του επιπλέον θα πρέπει να υπάρχει σε κάθε αίθουσα. Όμως η καταστολή θεωρείται ότι μπορεί στις περισσότερες περιπτώσεις να αποφευχθεί με την κατάλληλη πρόληψη και την καλή επικοινωνία καθηγητών μαθητών. Η συνεργασία επίσης των εκπαιδευτικών με θεσμοθετημένους φορείς όπως ο ψυχολόγος του Δήμου, το ΚΔΑΥ, τα κέντρα πρόληψης κ.α. μπορούν να τους βοηθήσουν στο έργο τους και να βοηθήσουν μαθητές που πιθανόν χρήζουν βοήθειας. Η συμμετοχή τέλος σε σεμινάρια που πραγματοποιούν οι παραπάνω φορείς θα μπορούσε να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς επιμορφώνοντας τους σε θέματα παραβατικότητας, συμβουλευτικής των νέων και διαχείρισης κρίσεων. (Αθανασούλα–Ρέππα κ. συν., 1999 τόμος Β σ. 70,71,73,89,125-27).
9
2.5.2 Κτίριο και Εξοπλισμός Όσον αφορά την εξωτερική διάσταση της κουλτούρας χρειάζεται να δοθεί μεγάλη σημασία στην υλικοτεχνική υποδομή και τη διαχείριση του κτιρίου καθώς ελλείψεις στην υλικοτεχνική υποδομή λειτουργούν αποτρεπτικά τόσο για τους καθηγητές όσο και για τους μαθητές ενώ και η αισθητική του κτηρίου διαδραματίζει μεγάλο ρόλο στη ψυχολογία όλων, δημιουργώντας ανάλογη διάθεση. (Αθανασούλα–Ρέππα, Ανθοπούλου, Κατσουλάκης, & Μαυρογιώργος, 1999, σ. 22-27) . Για την ασφάλεια του κτιρίου και του εξοπλισμού προτείνεται να αγορασθεί άμεσα συναγερμός. Θα τοποθετηθεί ένας προτζέκτορας στο εργαστήριο των φυσικών επιστημών ενώ ο δεύτερος στο εργαστήριο υπολογιστών και στις δύο αίθουσες θα γίνει ενίσχυση με μέταλλο στις πόρτες και θα τοποθετηθούν κλειδαριές ασφαλείας. Οι φορητοί υπολογιστές θα είναι διαθέσιμοι σε όλους τους καθηγητές. Για τη βέλτιστη χρησιμοποίηση
του
εξοπλισμού θα σημειώνουν εβδομαδιαίως οι εκπαιδευτικοί σε αναρτημένο πίνακα τις ώρες και τις ημέρες που θα χρησιμοποιούν τα δύο εργαστήρια και τους φορητούς υπολογιστές. Στη συνέχεια δίνεται ο λόγος στην ομάδα των καθηγητών του κλάδου των Φυσικών Επιστημών (Φ.Ε.) Ζητείται να ορίσουν Υπεύθυνο Εργαστηρίου Φ.Ε. και να προτείνουν τρόπους ώστε να χρησιμοποιηθεί ο εξοπλισμός που βρίσκετε στην αποθήκη. Αποφασίζεται να αλλαχθούν κλειδαριές στα ερμάρια φύλαξης των οργάνων, ενώ θα ξεκινήσει η καταγραφή και μεταφορά του υλικού που είναι αποθηκευμένο. Η εμπλοκή των μαθητών στη διαδικασία κρίνεται μείζονος σημασίας.
2.5.3 Αισθητική Κτιρίου και Περιβάλλοντος Χώρου Για τη βελτίωση της αισθητικής του κτιρίου δίνεται ο λόγος στη καθηγήτρια καλλιτεχνικών. Αποφασίζεται ομόφωνα να δημιουργηθεί χώρος υποδοχής γονέων με αναπαυτικά καθίσματα και φυτά εσωτερικού χώρου, ενώ ο υπεύθυνος καθηγητής κάθε τάξης 10
θα αναζητήσει τρόπους με το πενταμελές του τμήματός του για να γίνουν εικαστικές παρεμβάσεις σε κάθε αίθουσα. Ορίζεται ομάδα δύο καθηγητών και τον υποδιευθυντή η οποία θα επικοινωνήσει με το Δήμο και θα προβεί στη διαβίβαση των απαραίτητων αιτημάτων για να επισκευαστούν
σπασμένοι υαλοπίνακες, ζημιές στην περίμετρο του
προαυλίου και να βαφούν εξωτερικά οι τοίχοι που έχουν συνθήματα. Η βελτίωση της εξωτερικής εμφάνισης του κτιρίου και η διαμόρφωση των εσωτερικών χώρων θα δημιουργούν θετικά συναισθήματα στους εργαζόμενους του σχολείου, τους μαθητές και τους κηδεμόνες τους. (Αθανασούλα–Ρέππα κ. συν., 1999 τόμος Β σ. 22-27,66). Ζητείται από τους γυμναστές να αναλάβουν την επικοινωνία με την υπηρεσία πρασίνου του Δήμου για τη δεντροφύτευση της περιμέτρου και την ανάθεση σε ομάδες εθελοντών μαθητών την περιποίηση τόσο των υπαρχόντων φυτών και δέντρων όσο και αυτών που θα φυτευθούν. Επίσης ζητείται από το σύλλογο καθηγητών να προτείνουν τρόπους αξιοποίησης της πίσω αυλής του σχολείου στην οποία δε προαυλίζονται οι μαθητές με την ενεργό εμπλοκή ομάδων από τους εκπαιδευόμενους. Η ανάθεση πρωτοβουλιών στους μαθητές θα μπορούσε να βοηθήσει τη συνεργασία μαθητών καθηγητών και τη βελτίωση της εικόνας που έχουν οι μαθητές για τους καθηγητές τους (Αθανασούλα–Ρέππα κ. συν., 1999 τόμος Β σ. 68, 77).
2.5.4 Επικοινωνία και συνεργασία Με στόχο να ενισχυθεί η οριζόντια επικοινωνία και η συνεργασία μεταξύ των καθηγητών του σχολείου ανατίθεται στον υπεύθυνο του προγράμματος να τροποποιήσει το ωρολόγιο πρόγραμμα ώστε οι ώρες που οι καθηγητές θα δέχονται τους γονείς να είναι κοινές για κάθε ομάδα καθηγητών του ίδιου κλάδου. Θα γίνει προσπάθεια αυτές να είναι τρείς στο τέλος κάθε ημέρας ώστε να μπορούν τόσο να ενημερώνουν από κοινού τους γονείς όσο και να είναι εύκολη η ενημέρωση των καθηγητών τους από το σύμβουλο του κλάδου τους. 11
Επίσης σε αυτές τις ώρες θα μπορούν να συζητούν για θέματα της ειδικότητάς τους και ο αρχαιότερος καθηγητής-μέντορας θα δίνει κατευθύνσεις στου νεότερους καθηγητές. Οι διαπιστευμένοι
στις ΤΠΕ θα βοηθούν και θα εξοικειώνουν τους υπόλοιπους στις
δυνατότητες που δίνει η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση, παρέχοντας διδακτικό υλικό και πραγματοποιώντας υποδειγματικές διδασκαλίες. (Αθανασούλα–Ρέππα κ. συν., 1999 τόμος Β σ.50, 54,110-111,162,201-202,207).
2.5.5 Επιδόσεις Μαθητών Για την επίδοση των μαθητών οι μέντορες θα αναλάβουν να προβούν σε συγκριτική αξιολόγηση-benchmarking (Αλατζόγλου , xx, δ.34)
με τα γειτονικά σχολεία και οι
υπεύθυνοι τμημάτων να συζητήσουν ξεχωριστά με κάθε μαθητή τους για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στα μαθήματα, τις φιλοδοξίες και τους επαγγελματικούς του στόχους. Η δημιουργία επίσης των τμημάτων Πρόσθετης Διδακτικής Στήριξης θα λειτουργούσε καταλυτικά για τη βελτίωση της επίδοσης των μαθητών.
2.5.6 Μαθητικές Δραστηριότητες και Προγράμματα Η δημιουργία πολιτιστικών και αθλητικών ομάδων και γενικότερα δραστηριοτήτων εκτός κανονικού προγράμματος του σχολείου επίσης διαπιστώνεται
ότι χρήζει άμεσης
πραγματοποίησης. Η συμμετοχή των μαθητών σε αυτές τις δραστηριότητες λειτουργεί για αυτούς θετικά, μειώνοντας τα ποσοστά σχολικής διαρροής και αυξάνοντας το αίσθημα ικανοποίησης. Γίνεται επίσης πρόταση προς το σύλλογο να διερευνηθεί η δυνατότητα έκδοσης από τους μαθητές μηνιαία σχολική εφημερίδα, και άρθρα από αυτή να αναρτώνται και στην ηλεκτρονική σελίδα του σχολείου (Αθανασούλα–Ρέππα κ. συν., 1999 τόμος Β σ. 66,68).
12
Γίνεται πρόταση στους γυμναστές να δημιουργήσουν ομάδες ποδοσφαίρου, καλαθοσφαίρισης και πετοσφαίρισης. Οι καθηγήτριες του κλάδου των φιλολογικών μαθημάτων να αναλάβουν με την καθηγήτρια καλλιτεχνικής παιδείας την ευθύνη δημιουργίας θεατρικής ομάδας, με στόχο στο τέλος της χρονιάς να δοθούν δύο παραστάσεις, μία εντός του σχολείου και μία στο Δημοτικό Θέατρο. Να διερευνηθεί ακόμη η δυνατότητα πραγματοποίησης έκθεσης και διαγωνισμού ζωγραφικής, ενώ ζητείται από το σύλλογο να δηλώσουν ενδιαφέρον οι καθηγητές που επιθυμούν να συμμετάσχουν σε
πολιτιστικά
προγράμματα φωτογραφίας και κινηματογράφου (Αθανασούλα–Ρέππα κ. συν., 1999 τόμος Β σ. 66,68,73,77).
2.5.7 Εξωστρέφεια του Σχολείου – Προγράμματα Κινητικότητας Μαθητών και Καθηγητών Μεγάλης σημασίας κρίνεται και η ένταξη του σχολείου σε εθνικά και διεθνή δίκτυα σχολικών μονάδων.
Σε πρώτη φάση θα αναζητηθούν εταίροι μέσω της βάσης του e-
twinning. Η ένταξη στο πρόγραμμα Comenius και στο Erasmus
θα βοηθήσει στην
κινητικότητα καθηγητών και μαθητών ενθαρρύνοντας την εκμάθηση ξένων γλωσσών, τη συνεργασία και την επικοινωνία (Αθανασούλα–Ρέππα κ. συν., 1999 τόμος Β σ. 115-116). Η ανταλλαγή καλών πρακτικών μεταξύ εκπαιδευτικών, η παρακολούθηση σεμιναρίων πάνω σε νέες τεχνολογίες και η πρακτική εξάσκηση σε άλλες χώρες θα εμπλουτίσει τη διδακτική πρακτική τους. Η χρήση νέων διδακτικών μέσων θα ενισχύσει τους μαθητές με κομβικές ικανότητες και θα βοηθήσει στη διαμόρφωση θετικής στάσης απέναντι στο σχολείο (Σπυροπούλου κ. συν., 2008 ). Τέλος η προβολή των δράσεων του σχολείου θα πρέπει να γίνεται με ειδικές παρουσιάσεις αλλά και με αφίσες. Η εφημερίδα και η ιστοσελίδα του σχολείου επίσης μπορούν να ενημερώνουν για αυτές τις δράσεις.
13
Συμπεράσματα Ο Διευθυντής της εκπαιδευτικής μονάδας χρησιμοποιώντας σύγχρονες προσεγγίσεις του μάνατζμεντ όπως περιβαλλοντική μελέτη του οργανισμού, στρατηγικό και λειτουργικό προγραμματισμό θα συντονίσει και θα σχεδιάσει την αλλαγή κουλτούρας στο συγκεκριμένο σχολείο. Με ένα σύνολο δεξιοτήτων όπως ικανότητα συντονισμού, ευελιξία, καλή επικοινωνία, πνεύμα συνεργασίας, και ενεργειών όπως έλεγχος, υποκίνηση, σωστή θα καταφέρει να αλλάξει το κλίμα του σχολείου, να παρακινήσει το προσωπικό ώστε να επιτύχει
η
εκπαιδευτική
αποτελεσματικότητας
μονάδα
κουλτούρα
συνεργασίας
επικοινωνίας
και
ανταποκρινόμενη στις απαιτήσεις του σύγχρονου ανταγωνιστικού
περιβάλλοντος.
14
Βιβλιογραφικές αναφορές Ελληνική βιβλιογραφία Αγγελίδης, Π. και Αριστοτέλους , Φ. (2008) Ο επιτυχημένος σχολικός ηγέτης: Μια μελέτη περίπτωσης. 10ο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου. Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Ανακτήθηκε 04/03/2017 από https://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0ahUKE wj7ur3Zrc7SAhUDuxQKHU3aC1YQFggYMAA&url=http%3A%2F%2Fwww.pek.or g.cy%2FProceedings_2008%2Fpdf%2Fg2.pdf&usg=AFQjCNFRLhp1f28eX5WoJuX1 KaZr_SgMZg&sig2=wC7--I-0RtIZi0gtIGvqlg&bvm=bv.149397726,d.d24&cad=rja Αθανασούλα–Ρέππα, Α., Ανθοπούλου, Σ., Κατσουλάκης, Σ., Μαυρογιώργος, Μ. (1999) Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού, τόμος Β’. Πάτρα: Εκδόσεις ΕΑΠ. Αλατζόγλου Α.xx, δ.34 Η Διοίκηση Ολικής Ποιότητας στην Εκπαίδευση. Ανακτήθηκε 03/03/2017 από https://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=7&cad=rja&u act=8&ved=0ahUKEwjV3eH0p87SAhXDbxQKHWBiAdUQFgg8MAY&url=http%3A %2F%2Fsrv1dide.kil.sch.gr%2Fsite%2Fattachments%2Farticle%2F535%2Fdioikisi%2520olikis%2 520poiotitas.ppt&usg=AFQjCNHvLtw0gQgvgzRZ8evq1MI21d84KA&sig2=7nyV_CsEsInccHLggmrSw Γκιζελή, Β. Δ., Μακρίδης, Γ., Τσαλμά , Μ., Ιατρού, Κ. και Αγγελάκης Γ. (2007). Υλικοτεχνική Υποδομή. Σχολικός Χώρος και Εκπαίδευση: μια ιδιόμορφη σχέση, σσ.281-326. Ανακτήθηκε 01/03/2017 από https://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact =8&ved=0ahUKEwiA6pOfrcLSAhVEVRQKHXXjDjMQFggaMAA&url=http%3A%2 F%2Fwww.pischools.gr%2Fdownload%2Fprograms%2Ferevnes%2Fax_poiot_xar_prot_deft_ekp%2 Fpoiot_ekp_erevn%2Fs_281_326.pdf&usg=AFQjCNE1K83ARLsYfFzdlM1JABKsOq EnVQ&sig2=1GZzhS_e5pIa9UCIjOz9Cw Θεοφιλίδης, Χ. (1999). Εκπαιδευτικοί στοχασμοί: έλλογη παιδαγωγική δράση και διοίκηση σχολείου. Λευκωσία: Έκδοση του συγγραφέα. Ιορδανίδης, Γ. (2005). Διεύθυνση σχολείου και διαχείριση αλλαγής. Στο: Μπαγάκης, Γ. (επιμ.). Επιμόρφωση και επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού, Αθήνα Εκδόσεις Μεταίχμιο. Λυκίδη Σ.,Φ., (2012). Αντιλήψεις των εκπαιδευτικών για τους μαθητές και οι προσδοκίες τους για τη σχολική επίδοση. Μια ερευνητική προσέγγιση σε πολιτισμικά διαφορετικούς μαθητές σ. 56. Διπλωματική εργασία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ. Ανακτήθηκε 28/02/2017 από https://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0ahUKE wjupefRmMLSAhWHwxQKHZm_ATEQFggYMAA&url=http%3A%2F%2Fnemertes 15
.lis.upatras.gr%2Fjspui%2Fbitstream%2F10889%2F5783%2F1%2F_%25CE%2594%2 5CE%2599%25CE%25A0%25CE%259B%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591 %25CE%25A4%25CE%2599%25CE%259A%25CE%2597%2520%25CE%259B%25 CE%25A5%25CE%259A%25CE%2599%25CE%2594%25CE%2597.pdf&usg=AFQj CNHitHbVx13lDrEFcieZqoLkMpZmkQ&sig2=YGk2JLwn1R_UUc24XMfbA&bvm=bv.148747831,d.d24&cad=rja Μπουραντάς, Ο. (2005). Απόψεις φιλολόγων εκπαιδευτικών αναφορικά με την εισαγωγή και τη χρήση των ΤΠΕ στη διδακτική διαδικασία. Σύγχρονη Εκπαίδευση, 141, 118-131. Μπρίνια, Β. (2008). Mangement Εκπαιδευτικών Μονάδων & Εκπαίδευσης. Αθήνα: Εκδόσεις Σταμούλη. Σπυροπούλου, Δ., Αναστασάκη, Α., Δεληγιάννη, Δ., Κούτρα, Χ. και Μπούρας , Σ. (2008). Τα καινοτόμα προγράμματα στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση: λειτουργική διεισδυτικότητα και βιωσιμότητα. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.Τμήμα Ποιότητας της Εκπαίδευσης. Εκπαίδευση και ποιότητα στο ελληνικό σχολείο: Πρακτικά διημερίδων. ISBN: 978-960-407-193-7. Ανακτήθηκε 28/02/2017 από http://repository.edulll.gr/edulll/handle/10795/109
Ξενόγλωσση βιβλιογραφία Green, H. (2001). Ten questions for school leaders. School Leadership and Management, 22(2), 143-161. Rosenthal, R. & Jacobson, L. (1968) Pygmalion in the classroom: teacher expectation and pupils’ intellectual development. New York: Holt, Rinehart & Winston. Ανακτήθηκε 28/02/2017 από https://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&ved=0ahUKE wj2j6yol8LSAhXGWhQKHRjnC5gQFgguMAI&url=http%3A%2F%2Fgarfield.library .upenn.edu%2Fclassics1980%2FA1980JD87300001.pdf&usg=AFQjCNEv1gsA8Pu3b RDB72xdZspsyw-LqQ&sig2=vajEF0_dKsAclARHUwFdQ&bvm=bv.148747831,d.d24&cad=rja
16