ZWIĘZŁA
GRAM ATYKA JĘZYKA NIEMIECKIEGO
Tekst opracowany jest według nowych reguł pisowni.
©INFOA ISBN 80-7240-054-1
RODZAJNIKI RZECZOWNIKÓW Nieoddzielną częścią składową rzeczownika jest rodzajnik, a to określony lub nieokreślony. Rodź. nieokreśl. używamy mówiąc o osobie lub rzeczy dotychczas nieznanej, niewspomnianęj. - Das ist ein Haus. - Hast du ein Kind? - Wir sehen eine Frau. - To jest jakiś dom. - Masz (jakieś) dziecko? - Widzimy jakąś kobietę. Rodź. określ, używamy mówiąc o osobie lub rzeczy znanej lub już wspomnianej. - Das ist das Haus. - Ich habe das Kind gern. - Dort ist die Frau. - To jest ten dom. - Kocham to dziecko. - Tam jest ta kobieta. -
LICZBA POJEDYNCZA
LICZBA MNOGA
RODZAJNIK ein Mann (jakiś) mężczyzna NIEOKREŚL. eine Frau (jakaś) kobieta ein Kind (jakieś) dziecko
Männer (jacyś) mężczyźni Frauen (jakieś) kobiety Kinder (jakieś) dzieci
RODZAJNIK der Mann (ten) mężczyzna OKREŚLONY die Frau (ta) kobieta das Kind (to) dziecko
die Männer (ci) mężczyźni die Frauen (te) kobiety die Kinder (te) dzieci
ODMIANA RODZAJNIKA NIEOKREŚLONEGO BEZ RZECZOWNIKA: (odmienia się jak rodzajnik określony der, die, das) LICZBA POJEDYNCZA
M. D. C. B.
RODŹ. MĘSKI
RODŹ. ŻEŃSKI
RODŹ. NIJAKI
einer eines einem emen
eine einer einer eine
eins eines einem eins
LICZBA MNOGA
ODMIANA RODZAJNIKA NIEOKREŚLONEGO Z RZECZOWNIKIEM: LICZBA POJEDYNCZA
M. D. C. B.
RODŹ. MĘSKI
RODŹ. ŻEŃSKI
RODŹ. NIJAKI
eines Mannes einem Mann einen Mann
eine Frau einer Frau einer Frau eine Frau
ein Kind eines Kindes einem Kind ein Kind
LICZBA MNOGA
RZECZOWNIKI BEZ RODZAJNIKA SĄ: - w liczbie mnogiej tam. gdzie by był w lii - imiona własne - rzeczowniki materialne - tytuły, nazwy - nazwy geograficzne - zwrócenie się do kogoś - praca, zawód, narodowość - ustalone połączenia słowne - w D. za rzeczownikiem - wyrazy abstrakcyjne w znaczeniach og
{
pojedynczej rodzajnik określony (Peter, Wagner, Inge) (Broi, Fleisch, Wein, Zeit) (Deulschgrammalik, Ausgang) (Deutschland, aus Prag) (Herr Lehrer, Fräulein, Meine Frau!) (Er ist Arzt, Ich bin Amerikaner) (Himmel und Erde, Widerstand leisten) (Monikas Schwester) :h (Ich brauche jetz Ruhe)
RZECZOWNIKI
Rzeczowniki są wyrazami pełnoznaczeniowymi odmiennymi, które nazywają osoby, zwierzęta, rzeczy i pojęcia abstrakcyjne. U rzeczowników rozróżniamy: (der Mann - mężczyzna, der Schrank - szata) (die Frau - kobieta, die Stadt - miasto) (das Kind - dziecko, das Heft - zeszyt) Rodzaj rzeczowników w j. niemieckim bywa często inny niż w j. polskim. Dlatego trzeba się uczyć każdego rzeczownika z rodzajnikiem określonym. W j. niemieckim każdy rzeczownik pisze się z wielkiej litery.
- rodzaj - męski - żeński - nijaki
- liczba - pojedyncza - mnoga, która tworzy się najczęściej dodaniem końcówki: <->
der Kuchen - Die Kuchen der Vater - Die Vätern
- (e)n
der Herr - die Herren die Zitrone - die Zitronen
e
der Tisch - die Tische die Hand - die Hände
- er
der Mann - die Männer das Kind - die Kinder
s
das Auto - die Autos
das Hotel - die Hotels
Końcówek tych trzeba nauczyć się zawsze z rzeczownikiem.
ODMIANA RZECZOWNIKÓW, TWORZENIE LICZBY MNOGIEJ ODMIANA
LICZBA + KOŃC.
RODŹ. MĘSKI
RODŹ. ŻEŃSKI
RODŹ. NIJAKI
1. SILNE
POJEDYN.
der Meister des Meisters dem Meister den Meister
die Tochter der Tochter der Tochter die Tochter
das Fenster des Fensters dem Fenster das Fenster
MNOGA (B02 końcówki oprócz C, a.ö.ü/0)
die der den die
die der den die
die der den die
Meister Meister Meistern Meister
Töchter Töchter Töchtern Töchter
Fenster Fenster Fenstern Fenster
ODMIANA
LICZBA
RODZAJ MĘSKI
RODZAJ ŻEŃSKI
RODZAJ NIJAKI
2. SILNE
POJEDYNCZA
der des dem den
Tisch Tisches Tisch Tisch
die der der die
Stadt Stadt Stadt Stadt
das des dem das
Spiel Spieles Spiel Spiel
MNOGA (ä,ö,ü / -e)
die der den die
Tische Tische Tischen Tische
die der den die
Städte Städte Städten Städte
die der den die
Spiele Spiele Spielen Spiele
POJEDYNCZA
der des dem den
Mann Mannes Mann Mann
das des dem das
Kind Kindes Kind Kind
MNOGA (ä,ö,ü / -er)
die der den die
Männer Männer Männern Männer
die der den die
Kinder Kinder Kindern Kinder
POJEDYNCZA
der des dem den
Mensch Menschen Menschen Menschen
MNOGA (-en, -n)
die der den die
Menschen Menschen Menschen Menschen
POJEDYNCZA
der des dem den
Staat Staates Staat Staat
die der der die
Tante Tante Tante Tante
das des dem das
Bett Bettes Bett Bett
MNOGA (-en, -n)
die der den die
Staaten Staaten Staaten Staaten
die der den die
Tanten Tanten Tanten Tanten
die der den die
Betten Betten Betten Betten
POJEDYNCZA
der des dem den
Opa Opas Opa Opa
die der der die
Oma Oma Oma Oma
das des dem das
Foto Fotos Foto Foto
MNOGA (-s)
die der den die
Opas Opas Opas Opas
die der den die
Omas Omas Omas Omas
die der den die
Fotos Fotos Fotos Fotos
3. SILNE
SŁABE
MIESZANE
O D M IA N A IM ION W ŁASNYCH Imiona własne oprócz Dopełniacza są niezmienne. Dopełniacz jest tworzony końcówką -8 również w rodzaju żeńskim i imion rodzin. Goethe Goethes Goethe Goethe Sind das Monikas oder Rolfs Bücher? Operetten von Strauss. Wie gefallen Ihnen Wagners Opern? Herrn Hübners Eltern wohnen in Wien. Das ist das Auto von Max. Müllers wohnen nebenan.
Monika Monikas Monika Monika
Te książki są Moniki czy Rolfa? Operety Straussa. Jak się wam podobają opery Wagnera? Rodzice pana Hübnera mieszkają w Wiedniu. To samochód Maxa. Molierowie mieszkają obok.
PRZYMIOTNIKI Przymiotniki są wyrazami odmiennymi, które opisują cechy (fizyczne i psychiczne) rzeczow ników. W okoliczniku kierują się rodzajem, przypadkiem i liczbą rzecz., z którym się łączą. W języku niemieckim przymiotników używa się: - w okoliczniku po czasownikach sein, werden, bleiben - przymiotnik nie zmienia swej formy i leży na końcu zdania: Das Kleid ist sehr schön. Ta suknia jest bardzo ładna. - w przydawce - przymiotnik się odmienia: Ich will den neuen Bali. Chcę tę nową pitkę.
A. OD M IAN A PRZYM IOTNIKÓW PO RO DZAJNIKU OKREŚLONYM LICZBA POJEDYNCZA PRZ.
RODŹ. MĘSKI
M. 1der große D. des großen C. dem großen B. den großen
|
RODŹ. ŻEŃSKI
Mann | | die nette Frau | Mannes der netten Frau Mann der netten Frau Mann | die nette Frau | LICZBA MNOGA WSZYSTKIE HODZA.lt nollon
1111
|
|
RODŹ. NIJAKI | dnn (Ihn dom dnn
Wolno kleinen klolnon Mielno
Kind | Kindes Kind Kind
B. ODM IANA PRZYM IO TNIKÓ W PO RODZAJNIKU NIEOKREŚLONYM LICZBA POJEDYNCZA PRZ. M. D. C. B.
r
RODŹ, MĘSKI großer s großen m großen ein n großen
| ein
Mannl Mannes Ma Ma
RODŹ. NIJAKI
RODŹ. ŻEŃSKI
I eine
nette Frau einer netten Frau einer netten Frau
1 ."
| | ein
Fmui
kleines Kind | eines kleinen Kindes einem kleinen Kind 1 » — m um KM i
•w i Ubiern ogie, rodzajmka s
C. OD M IAN A PRZYM IOTNIKÓW BEZ RODZAJNIKA LICZBA POJEDYNCZA PRZ M. D. C. B.
RODŹ, MĘSKI Irischer irischen frischem Irischen
|
Käse K Käse Käse
RODŹ. ŻEŃSKI
|
gute Wurst guter Wurst gute
Wurst
RODŹ. NIJAKI dunkles dunklen dunklem dunkles
Bier Biers Bier Bier
LICZBA MNOGA WSZYSTKIE RODZAJE gute .guter gute
Käse, Würste, Biere Käse, Würste, Biere Käsen, Würsten, Bieren Käse, Würste, Biere
Pora mkaeh ri7ierk»iw,^7yrhi pn e/nwliczbie pojedynczej przym itniki odmieniają się jak porodzajniku nieokreślonym, liczbie mnogie] jakpo rodzajn «określonym.
STOPNIOW ANIE PRZYMIOTNIKÓW Rozróżniamy: I stopień: billig, jung, groß ... Das Kleid ist billig.
Ta suknia jest tania.
II stopień: twórz. końc. -er + przegłos samogł. rdzeniowej przy jednosyl. przymiotniku (a - ä, u - Ci, o - ö) - billiger, jünger, größer... Przymiotniki zakończone na -el, -en, -er tracą w li stopniu -e-: dunkel dunkler - am dunkelsten, teuer - teurer - am teuersten. Die Bluse ist billiger als der Rock. Ta bluzka jest tańsza niż suknia. III stopień: a) twórz. końc. -(e)ste z rodzajnikiem - der billigste, die jüngste, das größte... Die Hose ist die billigste. Te spodnie są najtańsze, (orzeczenie) Die billigste Hose will ich nicht. Nie chcę tych najtańszych spodni, (przydawka) b) twórz. końc. -sten z przyimkiem am (tylko w orzeczeniu jeśli nie chodzi o porównanie z innymi osobami i przedmiotami) - am billigsten, am jüngsten, am größten... Dieses Gebäude ist am größten. Ta budowa jest największa. Mein Bruder ist am ältesten. Mój brat jet najstarszy.
FORMA PODSTAW.
2. STOPIEŃ
billig jung weit daleki dunkel ciemny teuer drogi
billiger tańszy jünger młodszy weiter odleglejszy dunkler ciemniejszy teurer droższy
3. STOPIEŃ (der, die, das) billigste najtańszy (der, die, das) jüngste najmłodszy (der, die, das) weiteste najodleglejszy (der, die, das) dunkelste najciemniejszy (der, die, das) teuerste najdroższy
STOPNIOW ANIE NIEREGULARNE PRZYMIOTNIKÓW FOR. PODS. I.poj.
2. STOPIEŃ I.poj.
3. STOPIEŃ I.poj.
3. STOPIEŃ l.mn.
groß (wielki) gut (dobry) hoch (wysoki) nahe (bliski) viel (mnogi) wenig (niemnogi)
größer besser höher näher mehr weniger minder
der, die, das größte der, die, das beste der, die, das höchste der, die, das nächste der, die, das meiste der, die, das wenigste der, die, das mindeste
die größten Häuser die besten Schüler die höchsten Bäume die nächsten Berge die meisten Menschen die wenigsten (= nur sehr wenige Leute) die mindesten Ahnungen
PRZYM IOTNIKI BEZ STOPNIOWANIA Oznaczenie kolorów: Oznaczenie materii: Oznaczenie miejsca: Oznaczenie czasu: Słowa zatoczone na -lich: Słowa złożone: Wzmocnienie II stopnia: Wzmocnienie III stopnia:
rot, blau, weiß, schwarz golden, eisern, hölzern die hiesige Stadt, das dortige Rathaus der heutige Tag, der gestrige Abend täglich, ersichtlich vierfüssig, rechtwinklig itd. weit schneller in denkbar kürzester Frist
RZECZOW NIKI ODPRZYMIOTNIKOWE Piszemy je z wielkiej litery. Mają często funkcję r/nc/ownlka, ale odmieniają się jak przymiotniki: Ich übersetze aus dem Deutschen Ins Tschechische. Tłumaczę z niemieckiego ns czeski. Wir wohnen bei den Verwandten In Prag, Mieszkamy u rodziny w Pradze. Ich bin Deutscher. Jestem Niemcem. Er sucht etwas Neues. Szuka czegoś nowego.
ZAIMKI W języku niemieckim rozróżniamy zaimki:
i
-
osobowe zwrotne dzierżawcze wskazujące pytające względne przeczące i nieokreślone
ZAIM KI OSOBOW E Zaimki osobowe oznaczają osobę mówiącą (1. osoba), osobę oznaczoną (2. osoba) i osobę lub rzecz, o której się mówi (3. osoba). W 3. osobie liczby pojedynczej rozróżniamy rodzaje (męski er, żeński sie, nijaki es).
Sie schreibt ihm. Er liebt sie. Wann besucht ihr uns? Sahst du ihn oder sie?
Ona mu pisze. Kocha ją. Kiedy nas odwiedzicie? Widziałeś go lub ją?
Formy zaimków osobowych w dopełniaczu często łączy się z końcówkami: -seits, wegen, -willen, -halben. Przed końcówką -wegen, -willen i -halben używamy -t-.
meinerseits deinerseits seinerseits ihrerseits unsererseits eurerseits ihrerseits
co do mnie co do ciebie co do niego co do niej co do nas co do was co do nich
meinetwegen deinetwegen seinetwegen ihretwegen unsretwegen euretwegen ihretwegen
z powodu mnie z powodu ciebie z jej/jego powodu z je j powodu z powodu nas z powodu was z ich powodu
ZA IM K I ZWROTNE Zaimek osobowy zwrotny sich występuje tylko w bezokoliczniku i w 3. os. obu liczb. W 1. i 2. os. obu liczb używamy zaimka osobowego tej której osoby.
B. - (wjęzyku polskim większ. się)
C. - (w języku polskim większ. sobie)
ich freue mich du freust dich er freut sich wir freuen uns ihr freut euch sie freuen sich
ich kaufe m ir du kaufst d ir er kauft sich wir kaufen uns ihr kauft euch sie kaufen sich
cieszę się cieszysz się cieszy się cieszymy się cieszycie się cieszą się
kupuję sobie kupujesz sobie kupuje sobie kupujemy sobie kupujecie sobie kupują sobie
ZAIM KI DZIERŻAW CZE Zaimki dzierżawcze odmieniają się w I. poj. jak rodzajnik nieokreślony, a w I. mn. jak rodzajnik określony. Zależy od rzeczownika, który po nich następuje. W języku polskim używamy zaimka dzierżawczego zwrotnego swój. Język niemiecki nie zna takiego zaimka, dlatego używa się zaimka osoby. Du liebst deine Arbeit. Er fährt mit seinem Auto.
mein
dein
sein
ihr
Lubisz swoją pracę. Jedzie swoim samochodem.
s äin
unser
eue r
RODZAJ NIJAKI
ihr
Ihr
RODZAJ MĘSKI
RODZAJ ŻEŃSKI
M. D. C. B.
mein Onkel meines Onkels meinem Onkel meinen Onkel
meine Tante meiner Tante meiner Tante
mein Mädchen meines Mädchens meinem Mädchen mein Mädchen
M. D. C. B.
unser uns(e)res uns(e)rem unser(e)n
uns(e)re uns(e)rer uns(e)rer uns(e)re
uns(e)re Bekannten uns(e)res Hauses uns(e)rer Bekannten uns(e)rem Haus uns(e)ren Bekannten uns(e)re Bekannten
Arzt Arztes Arzt Arzt
Stadt Stadt Stadt Stadt
LICZBA MNOGA meine meiner meinen meine
Freunde Freunde Freunden Freunde
Z AIM KI W SKAZU JĄC E Zaimki wskazujące wskazują na coś, co już znamy lub co chcemy bliżej określić. Określa się według rzeczownika, ktery zastępują lub przy którym występują. Oznaczają rodzaj, liczbę i przypadek. der, die, das ten, ta, to (używają się samodzielnie, odmieniają się jak rodzajnik określony, różnią się tylko w D. obu liczb i C. liczby mnogiej)
dieser, diese, dieses ten oto, ta oto, to oto (ukazują na osobę lub bliższą rzecz, odmieniają się ja k rodzajnik określony) jener, jene, jenes tamten, onaż, onoż (ukazują na znaną osobę lub rzecz, ktera jest odległa, odmieniają się jak rodzajnik określony) derselbe, dieselbe, dasselbe te n sam, ta sama, to samo (jedno słowo tworzy dwie części: der odmienia się jak rodzajnik określony a selb jak przymiotnik po rodzajniku określonym) der gleiche, die gleiche, das gleiche ten sam, ta sama, to samo (nie piszpmy ich razem, der odmienia się jak rodzajnik określony, gleiche odmienia się słabo) solcher, solche, solches taki, taka, takie (odmienia się jak rodzajnik określony, często jest używany z rodzajnikiem nieokreślonym, potem odmienia się jak przymiotnik)
Z A IM E K W S KAZU JĄC Y - ODMIANA
Es gibt deren viele. Kennst du diese Frau? Jenen /d e n Tag werde ich nie vergessen. Du machst immer denselben Fehler. Mit solch einem Menschen arbeite ich gern. Solche Bilder möchte ich. Diejenigen, die fleißig arbeiten..... Das kann ich nie begreifen.
Jest ich dużo. Znasz tę kobietę? Na ten dzień nigdy nie zapomnę. Robisz stale te same błędy. Z takim człowiekiem lubię pracować. Takie obrazy bym chciał. Ci, którzy pilnie pracują,.... Nie mogę tego nigdy zrozumieć.
Z AIM KI PYTAJĄCE wer? wessen? wem? wen? Tym zaimkiem
Wer ist hier? Kto tu jest? kto? Wessen Auto ist das? Czyj to samochód? czyj? Komu piszesz? komu? Wem schreibst du? Wen siehst du? Kogo widzisz? kogo? pytamy się o jedną lub więcej osób. Forma zależna od przyp.
was? co? Was machst du? Co robisz? Tym zaimkiem pytamy się o rzeczy. Używa się tylko w Mianowniku i Bierniku. was fü r ein? jaki,-a,-e Was fü r ein Kleid Jaką suknię brauchen Sie? potrzebujecie? Tym zaimkiem pytamy się na cechy osób lub rzeczy, lub na rodzaj czegoś w przydawce. Odmienia się jak rodzajnik. U rzeczowników, których używa się bez rodzajników i w liczbie mnogiej, ma zaimek ten formę was für? wie? jaki?, -a, ie Wie ist das Haus? Jaki jest ten dom? welcher? który? Welches Buch brauchst du? Którą książkę potrzebujesz? Tym zaimkiem pytamy się o przymiotnik w orzeczeniu. LICZBA MNOGA
LICZBA POJEDYNCZA welcher welches welchem welchen
welche welcher welcher welche
welches welches welchem welches
welche welcher welchen welche
ZA IM K I WZGLĘDNE Zaimki względne poprzedzają zdanie poboczne względne. Są związane z głównym słowem w zdaniu. W j. niem. używamy zaim. wzgl. der, die, das, welcher, welche, welches i zaim. pyt. wer, was. Zaimek welcher ustępuje z jęz. niem.
Das ist die Hose, die ich gekauft habe. Ist das der Mann, den du meintest? Das ist das Auto, das ich kaufen will.
To są te spodnie, które kupiłam. To ten człowiek, o którym myślałaś ? To ten samochód, który chcę kupić.
Wer anderen eine Grube gräbt, fällt selbst hinein. Das ist alles, was ich dir anbieten kann.
Kto pod kim dottd kopie, sam w nie wpada. To wszystko, co mogę ci zaproponować.
ZA IM K I PRZECZĄCE I NIEOKREŚLONE - niemand nikt Ich sehe niemand. Nikogo nie widzę. -jem and ktoś Ist hier jem and? Jest tu ktoś? W C. i B. możemy używać tych zaimków bez końcówek osobowych.
M. D. C. B. man
jemand jemand(e)s jemand(em) jemand(en)
a) czasownik zwrotny: b) podmiotem człowiek, ludzie: c) 3. osoba liczby m nogiej:
niemand niemand(e)s niemand(em) niemand(en) Wie sagt man das auf deutsch? Jak się to powie po niemiecku? Man sagt,... Ludzie mówią... Man hat ihn im Radio gehört. Słyszeli go w radio.
Występuje tylko w Mianowniku. - odmienia się jak rodzajnik określony Der Zug fährt jeden Tag. Pociąg jeździ codziennie.
jeder etwas
coś
- nie odmienia się Etwas ist geschehen. Coś się stało.
alles
wszystko
- nie odmienia się Ist das alles? To wszystko?
alle
wszyscy
- odmienia się jak rodzajnik określony w liczbie mnogiej Alle sind hier. Wszyscy tu są.
einige
niektórzy
- ma tylko formy liczby mnogiej Einige sind schon hier. Niektórzy są już tu. Viele kamen spät. Wielu przyszło późno.
viele - nichts
" l"
nic
- nie odmienia się Er hat nichts mehr. Nie ma już niczego.
żaden
- w 1. poj. odmienia się jak rodzajnik nieokreślony a w 1. mn. jak rodzajnik określony Ich habe kein Kind. Nie mam dzieci.
■mancher, e, es wiele
- odmienia się jak rodzajnik określony Manche Leute wissen es. Wielu ludzi to wie.
LICZEBNIKI Są to wyrazy odmienne i nieodmienne, u których znajdują zastosowanie kategorie gramatyczne: rzeczowniki, przymiotniki i partykuły. Rozróżniamy: - liczebniki określone: - wyrażają dokładną ilość - liczebniki nieokreślone: - wyrażają ilość niedokładnie - liczebniki główne, porządkowe, wielorakie i rodzajowe
LICZEBNIKI GŁÓWNE Liczebniki główne opisują samodzielnie rozumiane pojęcia ilości lub oznaczają ilość rzeczy. Leżą większością przed jakimś rzeczownikiem. Odmienia się tylko liczebnik ein. Liczebniki die M illion, die M illiarde, die B illion mają w liczbie mnogiej końcówkę -en. Na liczebniki główne pytamy się pytaniami wie viel. 0 null, die Null 1 ein(s) 2 zwei 3 drei 4 vier 5 fünf 6 sechs 7 sieben 8 acht 9 neun 10 zehn 11 elf 12 zwölf 14 vierzehn 16 sechzehn 17 siebzehn 19 neunzehn 20 zwanzig
21 einundzwanzig 22 zweiundzwanzig 23 dreiundzwanzig 30 dreißig 40 vierzig 50 fünfzig 60 sechzig 70 siebzig 80 achtzig 90 neunzig 100 hundert 101 hunderteins 102 hundertzwei 200 zweihundert 600 sechshundert 1 000 (ein) tausend 2 651 zweitausendsechshunderteinundfünfzig 6 000 sechstausend 1 000 000 eine Million 1 000 000 000 eine Milliarde 8 000 000 000 acht Milliarden
PODSTAW OW E OPERACJE M ATEMATYCZNE DODAWANIE
plus
ODEJMOWANIE 6 h MNOŻENIE DZIELENIE
minus mai
8 acht
durch
!
Przecinek dziesiętny: 6,9 Operacja matematyczna: 52= 2 5
= =
23 = 8 V25 *V27 (a + b)2 = 1/3 1/5 4/8 1 1/2 kg = 1/2 godz. = Data:
sechs Komma (przecinek dziesiętny) neun fünf hoch zwei / fünf Quadrat ist (gleich) fünfundzwanzig zwei hoch drei / zwei zum Kubus ist (gleich) acht zweite Wurzel aus 25 dritte Wurzel aus 27 a plus b in Klammem zu Quadrat ein Drittel ein Fünftel vier Achtel anderthalb Kilo, ein(und)einhalb Kilo, ein und ein halbes Kilo (drei Rund) eine halbe Stunde Heute ist der 25. (-ste) Juni 1986 (neunzehnhundertsechsundachtzig) 1996 - neunzehnhundertsechsundneunzig
LICZEBNIKI PORZĄDKOWE Odmieniają się jak przymiotniki. Z reguły stoi przed nimi rodzajnik określony lub zaimek dzierżawczy, dlatego przy odmianie dodaje się końcówki słabe. Piszemy za nimi kropkę. Tworzone są: a) 1.-19.: rodzajnik określony + liczebnik główny + -te b) 20. i więcej: rodzajnik określony + liczebnik główny + -ste
LICZEBNIKI W IELO RAKIE O liczebniki wielorakie pytamy się wievielmal / wie viel(e) Mal(e) Ile razy? Tworzone są: a) liczebnik główny + mai (są nieodmienne) b) liczebnik główny + fach (odmieniają się jak przymiotnik)
einmal erstens
raz po pierwsze
das erstemal, poraź pierwszy zum erstenmal zweimal zweitens
dwa razy po drugie
einfach
prosty. jednokrotny podwójny dwukrotny potrójny, trzykrotny szesnastokrotny dwudziestokrotny stokrotny dwukrotnośc trzykrotność osiemdziesięciokrotność
zweifach doppelt dreifach sechzehnfach zwanzigfach hundertfach
po drugie
zum zweitenmc dreimal zehnmal zwanzigmal hundertmal
das Dreifache das Siebenundachtzigfache trzy razy das Hundertfache stokrotność dziesięć razy dwadzieścia razy sto razy
LICZEBNIKI RODZAJOWE Liczebniki rodzajowe tworzone są od liczebników głównych końcówką -erlei. Są nieodmienne. einerlei zweierlei dreierlei
jednolity, taki sam dwojaki trojaki
zehnerlei elferlei hunderterlei tausenderlei
dziesięciorad jedenastoraki storaki tysiącraki
LICZEBNIKI NIEOKREŚLONE Niektóre liczebnik nieokreślone mają charakter zaimków nieokreślonych. - liczebniki odmieniają się jak rodzajnik określony: aller wszystek einige kilka einzelne pojedynczy mancher niektórzy, wielu mehrere kilka viele wiele wenige mało Ich habe viele Fragen. Mam wiele pytań. - liczebniki z rodzajnikiem określonym odmieniają się słabo, bez rodzajnika silnie: die beiden Frauen beide Frauen obie kobiety die wenigen Studenten wenige Studenten mało studentów Hier sind die wenigen Studenten. Tu jest mało studentów, (słabo) Hier sind wenige Studenten. Tu jest mato studentów, (silno) - liczebniki nieodmienne:
etwas genug ein bisschen ein paar ein wenig lauter Bei euch sind lauter schöne Sachen.
trochę dosyć trochę kilka trochę same U was są same piękne rzeczy.
OZNACZANIE CZASU * 1 :0 0 godz. * 3 :0 0 godz. ' 3 : 05 godz. * 3 :1 0 godz. * 3 :1 5 godz. * 3 :2 0 godz. * 3 : 3 0 godz. ’ 3 :3 5 godz. * 3 : 40 godz. * 3 : 45 godz. ’ 3 : 50 godz. * 3 : 5 5 godz.
es ist 1 Uhr (eins) es ist 3 Uhr es ist 5 nach 3 es ist 10 nach 3 es ist Viertel 4, es ist Viertel nach 3 es ist 10 (Minuten) vor halb 4 es ist halb 4 es ist 5 Minuten nach halb 4 es ist 10 (Minuten) nach halb 4 es ist drei Viertel 4 es ist 10 (Minuten) vor 4 es ist 5 (Minuten) vor 4
P YTAN IA O CZAS Wie spät ist es? Wie viel Uhr ist es? Um wie viel Uhr?
Która godzina? O której?
CZASOWNIKI Czasowniki są wyrazami odmiennymi, u których rozróżniamy osobę, liczbę, czas, rodzaj i tryb. OSOBA:
1. ich ja 2. du ty 3. er on sie ona es ono
w ir my ihr wy sie oni Sie grzecz.
LICZBA:
pojedyncza mnoga
ich fahre wir fahren
CZAS:
prosty
A. teraźniejszy B. preteritum
złożony
C. perfektum D. piusquamperfektum E. I. przyszły F. II. przyszły
jadę jedziemy
A.
CZAS TERAŹNIEJSZY: Czas teraźniejszy tworzymy dodając do rdzenia końcówkę odobową:
ich du er, sie, es wir ihr sie, Sie
-e -st
-t -en
-t ■en
gehe gehst geht gehen geht gehen
ich du er, sie, es wir ihr sie, Sie
warte wartest wartet warten wartet warten
U czasowników silnych są końcówki takie same, ale w 2. i 3. os. I. poj. dochodzi do zmiany samogłoski rdzeniowej: helfen er hilft nehmen er nimmt halten er hält geben ergibt laufen er läuft B. PRETERITUM: Do rdzenia czasów, dodaje się te końcówki:
kauf 1. 2. 3. 1. 2. 3.
kauf kauf kauf kauf kauf kauf
w art
- en
(rdzeń kończy na -d-, -t-, grupę spółgłosek)
- en te test te ten tet ten
1. wart 2. wart 3. wart 1. wart
- ete - etest - ete - eten 2. wart - etet 3. wart - eten
U czasowników silnych są końcówki podobne ale dochodzi do zmiany samogłoski rdzeniowej. Preteritum czasowników pomocniczych: haben
sein ich du er wir ihr sie, Sie
war warst war waren wart waren
ich du er wir ihr sie, Sie
werden hatte hattest hatte hatten hattet hatten
ich du er wir ihr sie, Sie
wurde wurdest wurde wurden wurdet wurden
C.
PERFEKTUM Perfektum to złożona forma czasownikowa. imiesłów przeszły tworzony jest przedrostkiem ge- i przyrostkiem -t lub -et; u czasowników silnych i nieregularnych przyrostkiem -en
lub sein
haben - u czasów przechodnich oznacz, czynność lub stan (loben, schlagen, schlafen) - u czasów zwrotnych (sich freuen, sich waschen) - u czasów nieosobowych fes regnet, es hat geregnet) - u czasów modalnych (können, ich habe gekonnt) sein
- u czasów nieprzechodnich oznacza ruch lub zmianę stanu (gehen) - u przechodnich , ktere mają dopełnienie w C. (begegnen i bleiben) - u pomocniczych sein, werden kaufen - ich habe gekauft bleiben - ich bin geblieben
laufen - ich bin gelaufen sein ■ich bin gewesen
W zdaniu głównym leży imiesłów przeszły zawsze na samym końcu zdania: Gestem bin Ich lieber zu Hause geblieben. Was hast du gemacht? Er ha t es nicht gesagt. D.
Wczoraj zostałam raczej w domu. Co zrobiteś(aś)? Nie powiedział tego.
PLUSQUAMPERFEKTUM:
Czasem przedprzeszłym (Plusquamperfektum) wyrażamy czynność zakończoną w przeszłości, która odbyła się przed dłuższym czasem lub przed inną czynnością. preteritum czasów, haben / sein + imiesłów przeszły ich hatte gemacht ich war gekommen Als ich aufgestanden war, ging ich ins Badezimmer. Kiedy wstałem, poszedłem do łazienki. Nachdem er es gesagt hatte, ging er weg. Po tym, co to powiedział, odszedł. E.
I. PRZYSZŁY Czasem tym wyrażamy czynności przyszłe, przepowiednię, zamysł lub przypuszczenie. j werden + bezokolicznlk~j Ich werde einen Brief schreiben. Es wird schön sein.
Będę pisał list. Będzie ładnie.
Czasem tym wyrażamy czynność, która skończy się w przyszłości. Większością używany jest do wyrażenia przypuszczenia dotyczącego przeszłości. werden + bezokolicznik przeszły ich du er wir ihr sie
werde wirst wird werden werdet werden
gekommen sein gekommen sein gekommen sein gekommen sein gekommen sein gekommen sein
ich du er wir ihr sie
werde wirst wird werden werdet werden
gesucht gesucht gesucht gesucht gesucht gesucht
haben haben haben haben haben haben
Morgen werde ich es erledigt haben. Jutro będzie to załatwione. Er w ird schon eingeheizt haben. Chyba już zapalił w piecu. RODZAJ:
czynny - pojawia się u wszystkich czasów, i używa się go we wszystkich czasach i sposobach. bierny - używa się go , jeśli opisujemy czynność bez jej nosiciela. Oznacza czynność, która przebiega i czynność skończoną. Tworzony jest czasów, werden we wszystkich formach czasowych i w imiesłowie przeszłym. Im. przeszły czasów, werden nie ma w rodzaju biernym przyrostka ge-.
CZAS
RODZAJ CZYNNY
RODZAJ BIERNY
TERAZ.
du fragst Fragst du? du fragst nicht
du wirst gefragt Wirst du gefragt? du wirst nicht gefragt
PRETERITUM przeszły prosły
du fragtest Fragtest du? du fragtest nicht
du wurdest gefragt Wurdest du gefragt? du wurdest nicht gefragt
PERFEKTUM przeszły złożony
du hast gefragt Hast du gefragt? du hast nicht gefragt
du bist gefragt worden Bist du gefragt worden? du bist nicht gefragt worden
PLUSQUAMPERFEKTUM przedprzeszty
du hattest gefragt Hattest du gefragt? du hattest nicht gefragt
du warst gefragt worden Warst du gefragt worden? du warst nicht gefragt worden
1. PRZYSZŁY
du wirst fragen Wirst du tragen? du wirst nicht fragen
du wirst gefragt werden Wirst du gefragt werden? du wirst nicht gefragt werden
II. RZYSZŁY
du wirst gefragt haben Wirst du gefragt haben? du wirst nicht gefragt haben
du wirst gefragt worden sein Wirst du gefragt worden sein? du wirst nicht gefragt worden sein
(zd. oznajm.) (pytanie) (zaprzeczenie)
TRYB: - oznajmujący
ich fahre jadę er fährt jadzie Czynność odbywa się w przeszłości, teraźniejszości lub przyszłości.
- warunkowy Trybem warunkowym wyrażamy życzenie, wezwanie.
a)
TERAŹNIEJSZY
PRZESZŁY
du würdest suchen Würdest du suchen? du würdest nicht suchen
du würdest gesucht haben Würdest du gesucht haben? du würdest nicht gesucht haben
b)
du hättest gesucht Hättest du gesucht? du hättest nicht gesucht
c)
du wärest gekommen Wärest du gekommen? du wärest nicht gekommen - rozkazujący Trybem rozkazującym wyrażamy wezwanie, rozkaz, zakaz, radę, życzenie, ostrzeżenie. W 2. osobie obu liczb nie ma w trybie rozkazującym zaimka osobowego. Tryb rozkazujący 2. os. I. poj. tworzony jest z formy 2. os. trybu oznajmującego oderwaniem końcówki -st; silne czasów, z samogł. rdzeniową -a- (-an-) w trybie rozk. są nieprzegłosowane (schlaf!, lauf!)
OSOBY
WERDEN (stać się)
SEIN (być)
SICH FREUEN (cieszyć się)
2. du 2. ihr 1. wir 3. Sie
werde! werdet! werden wir! werden Sie!
sei! seid! seien wir! seien Sie!
freue dich! freut euch! freuen wir uns! freuen Sie sich!
HABEN (mieć)
SUCHEN (szukać)
SICH WASCHEN (umyć się)
hab(e)! habt! haben wir! haben Sie!
suche! sucht! suchen wir! suchen Sie!
wasch dich! wascht euch! waschen wir uns! waschen Sie sich!
2. du 2. ihr 1. wir 3. Sie
PODZIAŁ CZASOWNIKÓW WEDŁUG ZNACZENIA: - petnoznaczeniowe: mają pełne znaczenie i są zdolne występować jako samodzielne orzeczenie w zdaniu Wir kauften ein schönes Haus. Kupiliśmy piękny dom. używane są przy tworzeniu złożonych form czasownikowych sein ich bin gelaufen biegłem haben wir haben geschlafen spaliśmy werden sie w ird schreiben będę pisać Uwaga.: czasowniki pomocnic :emogą być pełnoznaczeniowe - modalne: wyrażają chęć, wolę, zdolność lub potrzebę wykonać czynność opisaną bezokolicznikiem czasownika pełnoznaczeniowego dürfen móc müssen musieć können umieć sollen mieć (obowiązek) mögen chcieć wollen chcieć Wir müssen nach Hause gehen. Musimy iść do domu. Er w ill schon arbeiten. Chce już pracować.
- pomocnicze:
PODZIAŁ CZASOWNIKÓW WEDŁUG SPOSOBU ICH ODMIANY: - regularne: (słabe)
a) przy koniugacji samogłoska rdzeniowa się nie zmienia b) w imiesłowie przeszłym mają końcówkę -(e)t (gearbeitet)
- nieregularne: a) zmienia się samogłoska rdzeniowa w preteritum i imiesłowie przeszłym (silne) geben - gab - gegeben b) w imiesłowie przeszłym jest przyrostek -en gefahren c) w 2. i 3. osobie I. poj. czasu teraz, u niektórych czasowników zmienia się samogłoska rdzeniowa lub się przegłoskuje ich fahre - du fährst - er fährt, ich laufe - du läufst - er läuft ich gebe - du gibst - er gibt, ich nehme - du nimmst - er nimmt
- mieszane:
mają częściowo znaki jak czasów, słabe lub silne brennen, bringen, kennen; ich bringe - ich brachte - ich habe gebracht
• pomocnicze: odmieniają się nieregularnie sein, haben, werden - modalne:
odmieniają się nieregularnie dürfen, können, mögen, müssen, sollen, wollen, (wissen) uwaga.: wissen niejest czasów, modalnym, ale ma podobnąodmianę
- zwrotne:
są albo słabe, albo silne ich freue mich (cieszę się) du freust dich (cieszysz się) wir freuen uns (cieszymy się) ihr freut euch (cieszycie się)
ich kaufe mir (kupuję sobie) du kaufst dir (kupujesz sobie) wir kaufen uns (kupujemy sobie) ihr kauft euch (kupujecie sobie)
CZASO W NIKI S ŁA B E - RODZAJ CZYNNY
CZAS
TRYB OZNAJM.
KONIUNKTYW
TERAZ.
ich du er wir ihr sie
frage fragst fragt fragen fragt fragen
ich du er wir ihr sie
frage fragest frage fragen fraget fragen
PRETERITUM
ich du er wir ihr sie
fragte fragtest fragte fragten fragtet fragten
ich du er wir ihr sie
fragte fragtest fragte fragten fragtet fragten
PERFEKTUM
ich du er wir ihr sie
habe hast hat haben habt haben
gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt
ich du er wir ihr sie
habe habest habe haben habet haben
PLUSQUAMPERFEKTUM
ich du er wir ihr sie
hatte gefragt hattest gefragt hatte gefragt hatten gefragt hattet gefragt hatten gefragt
ich du er wir ihr sie
hätte gefragt hättest gefragt hätte gefragt hätten gefragt hättet gefragt hätten gefragt
1. PRZYSZŁY
ich du er wir ihr sie
werde fragen wirst fragen wird fragen werden fragen werdet fragen werden fragen
ich du er wir ihr sie
werde werdest werde werden werdet werden
II. PRZYSZŁY
ich du er wir ihr sie
werde gefragt wirst gefragt wird gefragt werden gefragt werdet gefragt werden gefragt
ich du er wir ihr sie
werde gefragt werdest gefragt werde gefragt werden gefragt werdet gefragt werden gefragt
haben haben haben haben haben haben
gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt
fragen fragen fragen fragen fragen fragen haben haben haben haben haben haben
CZASOW NIKI S ŁA B E - RODZAJ CZYNNY
CZAS
TRYB OZNAJM.
KONIUNKTYW
TERAŹ
ich du er wir ihr sie
werde gefragt wirst gefragt wird gefragt werden gefragt werdet gefragt werden gefragt
ich du er wir ihr sie
werde werdest werde werden werdet werden
gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt
PRETERITUM
ich du er wir ihr sie
wurde wurdest wurde wurden wurdet wurden
ich du er wir ihr sie
würde würdest würde würden würdet würden
gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt
PERFEKTUM
ich bin du bist er ist wir sind ihr seid sie sind
ich du er wir ihr sie
sei seiest sei seien seiet seien
PLUSQUAMPERFEKTUM
ich du er wir ihr sie
worden worden worden worden worden worden
ich du er wir ihr sie
wäre wärest wäre wären wäret wären
1. PRZYSZŁY
ich werde gefragt werden du wirst gefragt werden er wird gefragt werden wir werden gefragt werden ihr werdet gefragt werden sie werden gefragt werden
ich du er wir ihr sie
werde werdest werde werden werdet werden
il. PRZYSZŁY
ich du er wir ihr sie
ich du er wir ihr sie
werde werdest werde werden werdet werden
gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt
gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt
war warst war waren wart waren
werde wirst wird werden werdet werden
worden worden worden worden worden worden
gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt
gefragt worden sein gefragt worden sein gefragt worden sein gefragt worden sein gefragt worden sein gefragt worden sein
gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt
worden worden worden worden worden worden
gefragt worden gefragt worden gefragt worden gefragt worden gefragt worden gefragt worden gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt gefragt
werden werden werden werden werden werden
gefragt worden sein gefragt worden sein gefragt worden sein gefragt worden sein gefragt worden sein gefragt worden sein
SPIS C ZASO W N IKÓ W SILNYCH I NIEREGULARNYCH Bezokolicznik
ß.os.l.poj.
Preteritum
Perfektum
backen befehlen beginnen beißen bergen bersten besitzen betrügen bewegen biegen bieten binden bitten blasen bleiben braten brechen brennen bringen denken dingen dreschen dringen dringen dürfen empfangen empfehlen empfinden erlöschen erschallen* erschrecken* erwerben erwägen essen fahren fallen fangen fechten finden flechten fliegen fliehen fließen frieren
er bäckt er befiehlt er beginnt er beißt er birgt er birst er besitzt er betrügt er bewegt er biegt er bietet er bindet er bittet er bläst er bleibt er brät er bricht er brennt er bringt er denkt er dingt er drischt er dringt er dringt er darf er empfängt er empfiehlt er empfindet es erlischt es erschallt er erschrickt er erwirbt er erwägt er isst er fährt er fällt er fängt erficht er findet er flicht er fliegt er flieht es fließt er friert
er buk / backte er befahl er begann er biss er barg er barst er besass er betrog er bewog er bog er bot er band erbat er blies er blieb er briet er brach er brannte er brachte er dachte er dingte / dang er drosch er drang er drang er durfte er empfing er empfahl er empfand es erlosch es erscholl er erschrak er erwarb er erwog er aß er fuhr er fiel er fing er focht er fand er flocht er flog er floh es floss er fror
ich habe gebacken ich habe befohlen ich habe begonnen ich habe gebissen ich habe geborgen ich bin geborsten ich habe besessen ich habe betrogen ich habe bewogen ich habe gebogen ich habe geboten ich habe gebunden ich habe gebeten ich habe geblasen ich bin geblieben ich habe gebraten ich habe gebrochen ich habe gebrannt ich habe gebracht ich habe gedacht ich habe gedungen ich habe gedroschen ich habe gedrungen ich bin gedrungen ich habe gedurft ich habe empfangen ich habe empfohlen ich habe empfunden es ist erloschen es ist erschollen ich bin erschrocken ich habe erworben ich habe erwogen ich habe gegessen ich bJh. gefahren ich bin gefallen ich habe gefangen ich habe gefochten ich habe gefunden ich habe geflochten ich b./h. geflogen ich bin geflohen es ist geflossen ich habe gefroren
piec rozkazać zacząć gryźć ukryć pęknąć mieć (o)klamać zmusić zgiąć dać wiązać prosić dmuchać zostać piec łamać płonąć przynieść myśleć wynająć młócić nalegać wnikać śmieć przyjąć polecić poczuć zgasnąć zabrzmieć lękać się zarobić rozmyślać jeść jechać (u)paść złapać szermować znaleźć pleść lecieć uciekać ciec marznąć
gären' gebären geben gebieten gedeihen gefallen gehen gelingen gelten genesen genießen geraten geschehen gewinnen gießen gleichen gleiten* glimmen* graben greifen haben halten hängen* hauen* heben heißen helfen kennen klingen kommen können kriechen laden* lassen laufen leiden leihen lesen liegen lügen mahlen* meiden melken* messen mögen müssen nehmen nennen
es gärt sie gebärt er gibt er gebietet es gedeiht er gefällt er geht es gelingt er gilt er genest er genießt er gerät es geschieht er gewinnt er gießt er gleicht er gleitet es glimmt er gräbt er greift er hat er hält er hängt er haut er hebt er heißt er hilft er kennt es klingt er kommt er kann er kriecht er lädt er lässt er läuft er leidet er leiht er liest er liegt er lügt er mahlt er meidet er milkt er misst er mag er muss er nimmt er nennt
es gor sie gebar er gab er gebot es gedieh er gefiel erging es gelang er galt er genas er genoss er geriet es geschah er gewann er goss er glich er glitt es glomm er grub er griff er hatte er hielt er hing er hieb / haute er hob er hieß er half er kannte es klang er kam er konnte er kroch er lud er ließ er lief er litt er lieh er las er lag er log er mahlte er mied er molk (melkte) er maß er mochte er musste er nahm er nannte
es hat/ist gegoren ich habe geboren ich habe gegeben ich habe geboten es ist gediehen ich habe gefallen ich bin gegangen es ist gelungen ich habe gegolten ich bin genesen ich habe genossen ich bin geraten es ist geschehen ich habe gewonnen ich habe gegossen ich habe geglichen ich bin geglitten es hat geglommen ich habe gegraben ich habe gegriffen ich habe gehabt ich habe gehalten ich habe gehangen ich habe gehauen ich habe gehoben ich habe geheissen ich habe geholfen ich habe gekannt es hat geklungen ich bin gekommen ich habe gekonnt ich bin gekrochen ich habe geladen ich habe gelassen ich bin gelaufen ich habe gelitten ich habe geliehen ich habe gelesen ich habe,bin gelegen ich habe gelogen ich habe gemahlen Ich habe gemieden ich habe gemolken ich habe gemessen ich habe gemocht ich habe gemusst ich habe genommen ich habe genannt
fermentować (u)rodzić dać rozkazać udawać się podobać się iść udać się płacić uzdrowić się używać ocknąć się stać się zyskać lać prostować ślizgać tlić się kopać, grabać złapać mieć trzymać wisieć siekać podnieść nazywać się pomóc znać brzmieć przyjść móc łazić zaprosić zostawić uciekać cierpieć pożyczyć czytać leżeć kłamać mleć stronić dojść mierzyć chcieć, kochać musieć wziąć, brać nazywać
pfeifen preisen pflegen* quellen* raten reiben reißen reiten rennen riechen ringen rinnert rufen salzen* saufen saugen schaffen* scheiden
er pfeift er preist er pflegt es quellt errät er reibt er reißt er reitet er rennt er riecht er ringt es rinnt erruft er saltzt er säuft er saugt er schafft er scheidet
er pfiff er pries er pflog es quoll er riet er rieb er riss er ritt er rannte er roch er rang es rann er rief er salzte ersoff er sog er schuf er schied
scheinen schelten scheren* schieben schießen schlafen schlagen schleichen schleifen* schleißen* schließen schlingen schmelzen* schneiden schreiben schreien schreiten schwelgen schwellen* schwimmen schwinden schwingen schwören sehen sein senden
er scheint er schilt er schert er schiebt er schießt er schläft er schlägt er schleicht er schleift er schleißt er schließt er schlingt es schmilzt er schneidet er schreibt er schreit er schreitet er schweigt er schwillt er schwimmt er schwindet er schwingt er schwört er sieht er ist er sendet
sieden*
es siedet
er schien er schalt er schor er schob er schoss er schlief er schlug er schlich er schliff er schliss er schloss er schlang es schmolz er schnitt er schrieb er schrie er schritt er schwieg er schwoll er schwamm er schwand er schwang er schwor er sah er war er sendete, er sandte es sott
ich habe gepfiffen ich habe gepriesen ich habe gepflogen es ist gequollen ich habe geraten ich habe gerieben ich h./b. gerissen ich h./b. geritten ich bin gerannt ich habe gerochen ich habe gerungen es ist geronnen ich habe gerufen ich habe gesalzen ich habe gesoffen ich habe gesogen ich habe geschaffen ich h./b. geschieden
gwizdać błogosławić hodować tryskać radzić, kłócić trzeć rwać jeździć pędzić wąchać walczyć ciec wołać solić chlać ssać tworzyć oddzielić, pożegnać, rozwieść es hat geschienen świecić ich habe gescholten łajać ich habe geschoren ciąć ich habe geschoben sunąć ich habe geschossen strzelać ich habe geschlafen spać ich habe geschlagen bić, tłuc ich bin geschlichen czołgać się ich habe geschliffen brusić ich habe geschlissen drzeć (pierze) ich habe geschlossen zamknąć ich habe geschlungen połykać es ist geschmolzen topnieć ich habe geschnitten ciąć, kroić ich habe geschrieben pisać ich habe geschrien krzyczeć ich bin geschritten kroczyć ich habe geschwiegen milczeć ich bin geschwollen pęcznieć ich h./b. geschwommen pływać ich bin geschwunden niknąć ich habe geschwungen machać ich habe geschworen przysięgać ich habe gesehen widzieć ich bin gewesen być ich habe gesendet, posłać ich habe gesandt es hat gesotten wrzeć, gotować
singen er singt er sang ich habe gesungen sinken er sinkt er sank ich bin gesunken sinnen er sinnt er sann ich habe gesonnen sitzen er sitzt ich hVb. gesessen ersaß sollen er soll er sollte ich habe gesollt spalten er spaltet er spaltete ich habe gespalten ich habe gesponnen spinnen er spinnt er spann er sprach ich habe gesprochen sprechen er spricht springen er springt er sprang ich bin gesprungen stechen ersticht er stach ich habe gestochen stehen er steht er stand ich hVb. gestanden ich habe gestohlen stehlen er stiehlt er stahl stecken* er steckt er stak / steckte ich habe gesteckt steigen ich bin gestiegen er steigt er stieg sterben er stirbt er starb er ist gestorben stossen er stösst er stieß ich h./b. gestossen ich habe gestrichen streichen er streicht er strich ich habe gestritten streiten er streitet erstritt tragen er trägt ich habe getragen er trug treffen er trifft er traf ich habe getroffen treiben er treibt er trieb ich habe getrieben treten er tritt er trat ich h./b. getreten triefen* es hat getroffen es trieft es troff trinken er trinkt er trank ich habe getrunken tun er tut er tat ich habe getan trügen er trügt er trog ich habe getrogen verbergen er verbarg ich habe verborgen er verbirgt verderben ich h./b. verdorben er verdirbt er verdarb verdrießen es verdrießt es verdross ich habe verdrossen vergessen er vergisst er vergaß ich habe vergessen verlieren er verliert er verlor ich habe verloren verlöschen* ich hJb. verloschen er verlischst er verlosch verzeihen er verzieh ich habe verziehen er verzeiht waschen er wusch ich habe gewaschen er wäscht wägen, wiegen er wägt, wiegt erwog ich habe gewogen weben er webt er wob, webte ich habe gewoben ich bin gewichen weichen er weicht er wich wenden er wendet erwandte/wendete ich h. gewandt/gewendet weisen er weist erwies ich habe gewiesen werfen er wirft erwart ich habe geworfen werben er wirbt er warb ich habe geworben ich bin geworden werden er wird er wurde wiegen er wiegt ich habe gewogen erwog winden er windet er wand ich habe gewunden wissen er weiß er wusste ich habe gewusst wollen er will er wollte ich habe gewollt ziehen er zieht erzog ich h./b. gezogen er zwang zwingen er zwingt ich habe gezwungen ' czasownikodmienia się równieżsłabo (czasemwinnymznaczeniu) 28
śpiewać opadać myśleć siedzieć mieć (obow.) rąbać prząść mówić skoczyć kiuć stać kraść szwędać się wznosić się umrzeć wkładać gładzić, trzeć sprzeczać się nieść spotkać gnać nadepnąć ciec pić czynić kłamać skryć zepsuć być przykro zapomnieć zgubić zgasić wybaczyć myć, prać ważyć tkać ustąpić obrócić pokazać rzucić wynająć stać się ważyć winąć, kręcić wiedzieć chcieć ciągnąć zmusić
CZASOW NIKI M ODALNE - TRYB OZNAJM UJĄCY
TERAZ.
DÜRFEN śmieć
KÖNNEN
ich du er wir ihr sie
darf darfst darf dürfen dürft dürfen
kann kannst kann können könnt können
durfte durftest durfte durften durftet durften
konnte konntest konnte konnten konntet konnten
PRETERITUM ich du er wir ihr sie
MÜSSEN
SOLLEN
WOLLEN chcieć
magst mag mögen mögt mögen
muss musst muss müssen müsst müssen
soll sollst soll sollen sollt sollen
will willst will wollen wollt wollen
mochte mochtest mochte mochten mochtet mochten
musste musstest musste mussten musstet mussten
sollte solltest sollte sollten solltet sollten
wollte wolltest wollte wollten wolltet wollten
MÖGEN lubić, chcieć
PERFEKTUM
a) er hat [es] gedurft b) er hat [lesen] dürfen
(gekonnt, gemocht, gemusst, gesollt, gewollt) (können, mögen, müssen, sollen, wollen)
PLUSQUAM-
a) er hatte [es] gedurft b) er hatte [lesen] dürfen
(gekonnt, gemocht, gemusst, gesollt, gewollt) (können, mögen, müssen, sollen, wollen)
1. PRZYSZŁY
a) er wird [es] dürfen b) er wird [lesen] dürfen
(können, mögen, müssen, sollen, wollen) (können, mögen, müssen, sollen, wollen)
II. PRZYSZŁY
a) er wird [es] gedurft haben (gekonnt haben, gemocht haben, gemusst haben, gesollt haben, gewollt haben) b) er wird haben [lesen] dürfen (können, mögen, müssen, sollen, wollen)
1. TRYB
a) er würde [es] dürfen b) er würde [lesen] dürfen
II. TRYB
a) er würde [es] gedurft haben
(können, mögen, müssen, sollen, wollen) (können, mögen, müssen, sollen, wollen)
(gekonnt haben, gemocht haben, gemusst haben, gesollt haben, gewollt haben) b) er würde haben [lesen] dürfen (können, mögen, müssen, sollen, wollen)
Ich w ill bei der Firma arbeiten. Monika m uss heute rechtzeitig kommen. Darf ich Sie zu Besuch einladen? Unsere Kinder wollten mitgehen. Er m usste sich immer vervollkommnen. Er konnte schön schreiben. Sie durften nicht den Wettkampf verlieren. Die Kinder mochten spielen. Er ha t es ausgezeichnet gekonnt.
Chcę pracować w tej firmie. Monika musi dziś przyjść na czas. Mogę was zaprosić w odwiedziny? Nasze dzieci chciały iść z nami. Ciągle się musiał dokształcać. Umiał ładnie pisać. Nie wolno im było przegrać. Dzieci lubiły się bawić. Umiał to wspaniale.
CZASOW NIKI M O D ALN E - KONIUNKTYW DÜRFEN ómleć
KÖNNEN móc, umieć
MÖGEN lubić, chcieć
MÜSSEN musioć
SOLLEN mieć(obow.|
WOLLEN chcieć
ich du er wir ihr sie
dürfe dürfest dürfe dürfen dürfet dürfen
könne könnest könne können könnet können
möge mögest möge mögen möget mögen
müsse müssest müsse müssen müsset müssen
solle sollest solle sollen sollet sollen
wolle wollest wolle wollen wollet wollen
PRETERITUM ich du er wir ihr sie
dürfte dürftest dürfte dürften dürftet dürften
könnte könntest könnte könnten könntet könnten
möchte möchtest möchte möchten möchtet möchten
müsste müsstest müsste müssten müsstet müssten
sollte solltest sollte sollten solltet sollten
wollte wolltest wollte wollten wolltet wollten
TERAŻ
a) er habe [es) gedurft b) er habe [lesen] dürfen
(gekonnt, gemocht, gemusst, gesollt, gewollt) (können, mögen, müssen, sollen, wollen)
a) er hätte [es] gedurft b) er hätte [lesen] dürfen
(gekonnt, gemocht, gemusst, gesollt, gewollt) (können, mögen, müssen, sollen, wollen)
a) er werde [es] dürfen b) er werde [lesen] dürfen
(können, mögen, müssen, sollen, wollen) (können, mögen, müssen, sollen, wollen)
a) er werde [es] gedurft haben
(gekonnt haben, gemocht haben, gemusst haben, gesollt haben, gewollt haben) b) er werde haben [lesen] dürfen (können, mögen, müssen, sollen, wollen)
Er wolle es nicht verstehen. Ich solle ins Theater allein gehen. Dein Bruder möge nur Fleisch. Sie dürften es nicht verpassen! Thomas habe das lesen müssen. Sie habe ihn damit beauftragen wollen. Hätte sie es heute nicht mehr gekonnt? Du hättest die Strafe bezahlen solleni Man sagt, sie werde wieder ins Kino dürfen.
Podobno nie chce tego zrozumieć. Podobno mam iść sama do teatru. Twój brat lubi podobno tylko mięso. Nie powinniście się spóźnić! Tomasz podobno musiał to czytać. Podobno mu to powierzyła. Żeby już dziś tego nie umiała? Powinieneś zapłacić ten mandat! Ludzie mówią, że będzie mögt iśćznowu do kina.
OD M IAN A CZASOW NIKÓW POMOCNICZYCH TRYB OZNAJMUJĄCY
KONIUNKTYW
WERDEN
SEIN
HABEN
WERDEN
SEIN
HABEN
TERAŹN.
ich werde du wirst er wird wir werden ihr werdet sie werden
ich bin du b st er ist wir sind ihr seid sie sind
ich habe du hast er hat wir haben ihr habt sie haben
ich werde du werdest er werde wir werden ihr werdet sie werden
ich sei du sei(e)st er sei wir seien ihr seiet sie seien
ich habe du habest er habe wir haben ihr habet sie haben
PRETERITUM
ich wurde du wurdest er wurde wir wurden ihr wurdet sie wurden
ich war du warst er war wir waren ihr wart sie waren
ich hatte du hattest er hatte wir hatten ihr hattet sie hatten
ich würde du würdest er würde wir würden ihr würdet sie würden
ich wäre du wärest er wäre wir wären ihr wäret sie wären
ich hätte du hättest er hätte wir hätten ihr hättet sie hätten
Niektóre czasowniki mają przedrostki, które dzielimy na:
- nieoddzielne (są niedżwięczne i nigdy nie oddzielają się od czasownika) |~
be-, ge-, emp-, ent-, er-, ver-, zerHeute begleite ich dich nach Hause. Das empfehle ich dir. Verzeihen Sie, bitte! Warum hast du den Brief zerrissen?
Dziś odprowadzę cię do domu. Polecam ci to. Przepraszam bardzo. Dlaczego rozerwałeś ten list?
- oddzielne (są zawsze dźwięczne i w niektórych formach czasownikowych oddzielają się od czasownika i leżą na końcu zdania)
[ ab-, an-, auf-, aus-, bei-, ein-, mit-, nach-, vor-, zu-, zusammen-, zurückSehen Sie es sich bitte an! Komm bald zurück! Er steht bald auf. Nimm den Koffer mit!
|
Proszę to oglądnąć! Wróć wcześnie! Wstaje wcześnie, Weź z sobą tę walizkę.
■ oddzielne i nieoddzielne
durch-, über-, um-, unter-, mißDer Zug fährt bis Wien durch. Der Zug durchfährt die Stadt. Der Fischer setzte uns ans andere Ufer über.
Pociąg jedzie aż do Wiednia. Pociąg przejeżdża przez miasto. Rybak przewiózł nas na drugi brzeg.
1
PRZYSŁÓWKI
Przysłówki są wyrazami nieodmiennymi, które wyrażają okoliczności czynności lub cechy. Łączą się z czasownikami, przymiotnikami i przysłówkami, rzadko z rzeczownikami w funkcji okolicznika. TWORZENIE PRZYSŁÓWKÓW: a) z przymiotnika: schnell szybki ober górny
-
schnell oben
szybko na górze
b) z rzeczownika, piszemy z małej litery: der Morgen morgens każdego ranka der Abend abends wieczorem der Montag montags / am Montag w poniedziałek c) od przyimka, przysłówki zakończone na -n: - außen aus na podwórzu - innen in w środku hinter - hinten wtyle vor - vorn na przodzie unter - unten na dole
PRZYSŁÓ W KI M IEJSCA - anderswo - auswärts - außen - da
- dort - draußen - drinnen - drüben - fort - hier - hinten - innen - irgendwo
gdzie indziej na podwórze na podwórzu tutaj tam na podwórzu w środku tam, po drugiej stronie precz tutaj w tyle do środka gdzieś
links nebenan nirgendwo, nirgends oben, obenan, obenauf rechts rückwärts überall unten vorn vorwärts weg wo zurück
w lewo obok nigdzie na górze w prawo do tyłu wszędzie na dole na przodzie do przodu precz gdzie z powrotem
PRZYSŁÓ W KI ZŁOŻONE - nach links - nach unten - nach rechts - von dort, von drüben - von hierm (aus)
w lewo na dół w prawo stamtąd, stąd
naprzeciwka
PRZYSŁÓW KI CZASU - bald - bisher - dann - damals - einmal - einst - endlich - erst - früh - gestern - heute - immer - jährlich - jetzt
wcześnie dotąd potem wtedy raz kiedyś nareszcie dopiero rano, wcześnie wczoraj dzisiaj zawsze co roku teraz
- längst/unlängst - morgen - neulich - nie - nun - oft - selten - schon - soeben - spät - stets - täglich - wieder - zuerst
dawno/niedawno jutro niedawno nigdy teraz często rzadko już właśnie późno ciągle codziennie znowu wpierw, najpierw
PRZYSŁÓ W KI ZŁOŻONE - ab und zu - bis morgen - für immer - morgen früh - nie mehr - übermorgen - von heute an - von jetzt an - von klein auf - vorgestern
czasami do jutra na zawsze jutro rano już nigdy pojutrze od dziś od teraz od mała przedwczoraj
PRZYSŁÓ W KI SPOSOBU - besonders - ein wenig - fast - freilich - ganz - genau - genug - gewiss - höchst - kaum - keinesfalls
zwłaszcza trochę prawie owszem, naturalnie całkowicie dokładnie dosyć na pewno najwyżej ledwo w żadnym przypadku
- richtig - sehr - so - ungefähr - vielleicht - völlig - wenig - wirklich - ziemlich - zu - zusammen
w porządku bardzo ach tak około może całkowicie mało naprawdę do pewnego stopnia aż nadto razem
PRZYSŁÓ W KI ZŁOŻONE - durch und durch - ganz und gar
zupełnie przez zupełnie
PR ZYSŁÓ W KI PRZYCZYNY - darum - deswegen, deshalb - folglich - trotzdem
dlatego dlatego z tego powodu pomimo tego
PRZYSŁÓ W KI ZAIM KO W E używa się ich w przypadku, że połączenie ma związek z rzeczą, O ile ma połączenie z osobą, używamy zaimka osobowego: A u f wen wartest du? Na kogo czekasz? Worauf wartest du? Na co czekasz? Przed zdaniem względnym nie używamy przysłówka zaimkowego, ale połączenie przyimka i zaimka: Das ist die Welt, in der wir leben. To jest świat, w którym żyjemy.
UŻYCIE FORM NA -s t, -ste n s A a u fs -ste - nie oznacza najwyższego stopienia ale bardzo wysoki
ÄUßERST ekstremalnie HERZLICHST bardzo serdecznie HÖCHST bardzo M e is t przeważnie MÖGLICHST jak najdokładniej ZUMINDEST najwyżej ZUTIEFST bardzo głęboko BESTENS wspaniale EHESTENS/ FRÜHESTENS jak najprędzej HÖCHSTENS najwyżej LÄNGSTENS najdłużej, nie dłużej niż, najpóźniej MEISTENS w większości, prawie zawsze, najwięcej MINDESTENS conajmniej, nie mniej niż, chociaż NEUESTENS w ostatnim czasie, ostatnio SCHNELLSTENS jak najprędzej SPÄTESTENS najpóźniej, nie później niż WENIGSTENS chociaż, conajmniej, przynajmniej TYP AUFS -STE jak najbardziej
- Das Unternehmen ist äußerst gefähmch Ta sprawa jesl ekstremalnie niebezpieczna - Er lässt Sie herzlichst grüßen. Jak najserdeczniej was pozdrawiany, - Die Information ist höchst interessant Ta informacja jesl bardzo ciekawa. - Unsere Gäste sind meist zufrieden. Nasi goście są przeważnie zadowoleni. - Arbeiten Sie m öglichst genau! Pracujcie jak najdokładniej! - Ich kann zumindest erwarten, dass »nan mir kündigt. Najwyżej moae oczekiwać zwolnienia 7 prany - W ir bedauern zutiefst, was passiert ist Żałujemy bardzo głęboko, że to się stało - Dieses Präparat hat sich bestens bewährt Ten preparat zdał wspaniale egzamin. - Er kommt ehestens / frühestens arn Freitag zurück Nie wróci prędzej niż w piątek. - In einer Klasse sollten höchstens 2Q Schüler sein W jednej klasie powinno być najwyż-ej 20 uczniów. - Das kann längstens zwei Stundeb cfeuern. Może to trwać najwyżej dwie godziny - Abends sind wir meistens zu Hause Wieczorem większością bywamy w domu. - Du hättest mindestens anrufen können. Mogieś m i chociaż zatelefonować. - Neuestens fährt er oft ins Ausland. Ostatnio jeżdżę często za granicę. - W ir müssen die Sache schnellsten^erledigen. Muszę tę sprawę załatwić jak najprędzej. - Wir sehen uns spätestens am Dienstag. Zobaczymy się najpóźniej we wtóre t. - Ich habe dich wenigstens dreimal gefragt. Pytałem cię conajm niej trzykrotnie. ■ Das kann ich Ihnen aufs Wärmste e mpfehlen Mogę wam to ja k najbardziej polecić.
O K O LIC Z N I« CZASU vorgestern - przedwczoraj an dem (diesem) vergangenen Tag - zeszłego dnia vorvorige Woche • przedzeszy tydzień in der vorvorigen Woche - w przedzesztym tygodniu in der (dieser) vergangenen Woche - w zeszłym tygodniu
vorvorigen Monat - przedzeszły miesiąc im vorvorigen Monat - w przedzesztym miesiącu in dem (diesem) vergangenen Monat - w zeszłym miesiącu
vorvoriges Jahr - przed dwoma laty im vorvorigen Jahr - przed dwoma laty in dem (diesem) vergangenen Jahr - w zeszłym roku
in dem (diesem) vergangenen Jahrzehnt - w minionej dekadzie
in dem (diesem) vergangenen Jahrhundert - w minionym wieku
gestern - wczoraj am gestrigen Tag - dnia wczorajszego am vorhergehenden Tag - dnia wczorajszego vorige Woche, vergangene Woche letzte Woche - zeszły tydzień in der vorigen Woche, in der vergangenen Woche, in der letzten Woche - w zeszłym tygodniu in der vorhergehenden Woche - iv zeszłym tygodniu vorigen Monat, vergangenen Monat, letzten Monat - zeszły miesiąc im vorigen Monat im vergangenen Monat im letzten Monat - w zeszłym miesiącu im vorhergehenden Monat - w zeszłym miesiącu voriges Jahr, vergangenes Jahr, letztes Jahr - zeszły rok im vorigen Jahr, im vergangenen Jahr im letzten Jahr - w zeszłym roku im vorhergehenden Jahr - w zeszłym roku im vorigen Jahrzehnt im vergangenen Jahrzehnt - w zeszłej dekadzie im vorhergehenden Jahrzehnt - w zeszłej dekadzie im vorigen Jahrhundert im vergangenen Jahrhundert - w minionym wieku im vorhergehenden Jahrhundert - w minionym wieku
heute - dziś am heutigen Tag - dnia dzisiejszego an dem Tag - iv tym dniu diese Woche - iv tym tygodniu in dieser Woche - w tym tygodniu in der Woche - w tym tygodniu
diesen Monat - iv tym miesiącu in diesem Monat - iv tym miesiącu in dem Monat - iv tym miesiącu
dieses Jahr - w tym roku in diesem Jahr - w tym roku in dem Jahr - tv tym roku
in diesem Jahrzehnt - w tej dekadzie in dem Jahrzehnt - w tym dziesięcioleciu
in diesem (unserem) Jahrhundert - w tym wieku in dem Jahrhundert - w tym wieku
O KO LICZNIKI CZASU morgen - jutro am morgigen Tag - dnia przyszłego am darauffolgenden* Tag - następnego dnia nächste Woche, kommende Woche - w przyszłym tygodniu in der nächsten Woche - w przyszłym tygodniu in der darauffolgenden* Woche - w następnym tygodniu
übermorgen - pojutrze an dem dann folgenden Tag - w tym następnym dniu
übernächste Woche - w przyszłym tygodniu in der übernächsten Woche - w przyszłym tygodniu in der dann folgenden Woche - w tym następnym tygodniu
nächsten Monat, kommenden Monat - w przyszłym miesiącu im nächsten Monat im kommenden Monat - w przyszłym miesiącu im darauffolgenden* Monat - w następnym miesiącu
übernächsten Monat - w przyszłym miesiącu im übernächsten Monat - za dwa miesiące in dem dann folgenden Monat - w tym następnym miesiącu
nächstes Jahr kommendes Jahr - w przyszłym roku im nächsten Jahr im kommenden Jahr - w przyszłym roku im darauffolgenden* Jahr - w następnym roku
übernächstes Jahr - w przyszłym roku im übernächsten Jahr - w przyszłym roku in dem dann folgenden Jahr - w tym następnym roku
im nächsten Jahrzehnt im kommenden Jahrzehnt - w przyszłym dziesięcioleciu im darauffolgenden’ Jahrzehnt - w następnym dziesięcioleciu
in dem dann folgenden Jahrzehnt - w tym następnym dziesięcioleciu
im nächsten Jahrhundert, im kommenden Jahrhundert - w przyszłym stuleciu im darauffolgenden* Jahrhundert - w następnym wieku
in dem dann folgenden Jahrhundert - w tym następnym wieku
przeszłość- ‘następny* przyszłość- "przyszły, następny"
STOPNIOW ANIE REGULARNE
2. stopień
1. stopień billig schnell schön
billiger schneller schöner
tanio szybko pięknie
taniej szybciej piękniej
3. stopień am billigsten am schnellsten am schönsten
najtaniej najszybciej najpiękniej
NIEREGULARNE STOPNIOWANIE 1. stopień
2. stopień
3. stopień
bald
- wcześnie
eher
- wcześniej
am ehesten
gern
- kochany
lieber
- kochańszy
am liebsten
- najwcześniej
gut /w oh l -dobrze
besser
- lepiej
am besten
- najlepiej
hoch
- wysoko
höher
-wyżej
am höchsten
- najwyżej
nah
- blisko
näher
- bliżej
am nächsten
- najbliżej
oft
- często
häufiger
- częściej
am häufigsten - najczęściej
sehr
- bardzo
(noch) mehr - bardziej
am meisten
- najbardziej
viel wenig
- dużo - mato
mehr
- więcej
am meisten
- najwięcej
weniger
- mniej
am wenigsten -najmniej
minder
- mniej
am mindesten - najmniej
- najukochańszy
PORÓW NYW ANIE PRZY POMOCY PRZYSŁÓW KÓW 1. stopień
- wie (jak) Er läuft so schnell wie ich. Biegnie tak szybko jak ja.
2. stopień
- ais (niż) Er läuft schneller als ich. Biegnie szybciej niż ja.
3. stopień
- von allen (z wszystkich) Er läuft am schnellsten von allen. Biegnie najszybciej ze wszystkich.
NEGACJE 1 OGRANICZENIA SCHON / NOCH NICHT
- Herr Müller hat schon nach Ihnen gefragt. Pan Müller ju ż o was pylal. - Herr Müller hat noch nicht nach Ihnen gefragt. Pan Müller jeszcze nie pytaf o was.
SCHON (EIN ...) /N O C H KEIN ...
- Ich habe schon ein Zimmer gefunden. Już znalazłem pokój. - Ich habe noch kein Zimmer gefunden. Jeszcze nie znalazłem pokoju.
SCHON JEMAND /N O C H NIEMAND
- Es hat schon jemand nach Ihnen gefragt. Już ktoś o was pytał. - Es hat noch niemand nach Ihnen gefragt. Jeszcze nik t o was nie pytał.
SCHON ETWAS /N O C H NICHTS
- Es ist schon etwas erreicht worden. Już coś osiągnięto. ■ Es ist noch nichts erreicht worden. Jeszcze niczego nie osiągnięto.
SCHON EINMAL /N O C H NIE
- Mein Freund ist schon zweimal in Irland gewesen. Mój przyjaciel był ju ż dwa razy w Irlandii. - Ich bin noch nie in Irland gewesen. Jeszcze nigdy nie byłem w Irlandii.
NOCH / NICHT MEHR
- Die beiden haben noch lange diskutiert. Obie jeszcze długo dyskutowały. - Die beiden haben n icht mehr lange diskutiert. Obie ju ż długo nie dyskutowały.
NOCH (EIN ...) /K EIN ... MEHR
■ Gott sei Dank habe ich noch ein Zimmer finden können. Dzięki Bohu mogłem zbaleźć jeszcze jeden pokój. - Leider habe ich kein Zimmer mehr finden können. Niestety ju ż nie mogłem znaleźć żadnego pokoju.
NOCH JEMAND /N IE M A ND MEHR
- Hat man um diese Zeit noch jemand dort gesehen? Widział tam w tym czasie jeszcze kogoś? - Nein, um diese Zeit hat man niemand mehr dort gesehen. N ie, w tym czasie ju ż tam nikogo nie widział.
NOCH ETWAS /N IC H T S MEHR
- Können Sie überhaupt noch etwas sehen? Czy możesz jeszcze coś widzieć? - Nein, ich kann nichts mehr sehen. Nie, nie mogę ju ż nic widzieć.
- Wollen Sie noch einmal in die Tropen fahren? NOCH EINMAL Czy chcesz jechać jeszcze raz do krajów tropikalnych? /N IC H T NOCH EINMAL, NIE MEHR (NIE WIEDER) - Nein, ich möchte nie mehr in die Tropen fahren. Nie, już nigdy więcej nie chcę jechać do krajów tropikalnych.
cz
PRZYIMKI
Przyimki są wyrazami nieodmiennymi. Występują przed lub za rzeczownikiem lub zaimkiem. W języku niemieckim przyimki zawsze łączą się z jakimś przypadkiem. Wiele nich łączy się z dwoma przypadkami. W C. i B. mogą przyimki spłynąć z rodzajnikiem określonym, o ile rodzajnik ten nie jest akcentowany.
SPŁYNIĘCIE P R ZYIM KA Z RO DZAJNIKIEM: - von: - vor: - über: - unter: - zu:
von vor über unter zu zu
- an:
an an auf bei für hinter in in
- auf: - bei: -für: - hinter: - in:
1
+ + + + +
dem dem dem dem dem der
+
+ + + + + + +
das dem das dem das dem das dem
+
= = = = = = = = = =
vom
vorm überm unterm zum zur ans am aufs beim fürs hinterm ins im
PRZYIMKI Z BIERNIKIEM
ä, b is , d u rc h , fü r, gegen, oh n e , per, pro,
um, w id e r
|
Ä - po (wyraża podzielność,cenę, masę) Sie bekommen 5 Kartons ś 20 Stück.
Dostanę 5 kartonów po 20 sztuk.
BIS - do (czasowo) Bis heute hat er uns nicht besucht. - do, ku (miejscowo) Alles ist bis auf den letzten Platz besetzt. - aż, do (oznaczają dolną lub górną granicę) Bitte, zweimal bis dreimal klingeln.
Do dnia dzisiejszego nas nie odwiedził. Wszystko jest do ostatniego miejsca zajęte. Proszę, dzwoń dwa do trzech razy.
DURCH - przez (przestrzennie) Ich bin schon durch ganz Europa gereist.
Przejechałem już przez całą Europę.
- za pośrednictwem Durch Beharrlichkeit kommt man zum Ziel. - przyczyna Ich habe meinen Freund durch eigene Schuld verloren. - przez, w czasie Den ganzen Winter hindurch sind wir Ski gelaufen. - połączenia czasownikowe abschrecken jemanden durch etwas erfreuen jemanden durch etwas sich unterscheiden durch etwas - połączenia przymiotnikowe bekannt durch etwas
Wytrwałością dojdziemy do celu. Z mojej winy straciłam przyjaciela. Przez całą zimę jeździliśmy, na nartach. odstraszyć kogo czym pocieszyć kogo czym różnić się czym znany czym
FÜR - dla, za, o (użyteczność) Wir haben eine Schwäche für kleine Kinder. - o, za (współudział) Ich fürchte für seine Gesundheit. - dla, na (cel) Hier gibt es Platz für alle. - zamiast, za Ich werde einen Vertreter für mich schicken. - na (czasowo) Wir werden zusammen für immer leben. - połączenia czasownikowe danken für etwas sich bedanken bei j-m für etwas sich begeistern für j-n, etwas haften/bürgen für j-n, etwas sich entscheiden für etwas sich entschließen für etwas sich interessieren für j-n, etwas sorgen für j-n, etwas sparen für etwas verkaufen etwas für etwas kämpfen für etwas schwärmen für j-n, etwas sein für etwas - połączenia przymiotnikowe dankbar für etwas empfänglich für etwas verantwortlich für etwas zuständig für etwas
Naszą słabością są dzieci. Obawiam się o jego zdrowie. Tu jest miejsce dla wszystkich. Wyślę zamiast siebie zastępcę. Będziemy żyć razem na zawsze. dziękować za podziękować komuś za zachwycić się kimś. czymś ręczyć za kogo, coś zdecydować się na coś zdecydować się na coś interesować się kimś, czymś pielęgnować kogoś, coś oszczędzać na coś sprzedawać coś za coś walczyć o coś entuzjazmować się kimś, czymś być za (coś) wdzięczny za co wyczulony na coś odpowiedzialny za coś kompetentny
GEGEN - przeciw, do (przestrzennie) Sie stehen Rücken gegen Rücken. - około (czasowo) Gegen Mittagessen fuhren wir nach Hause. - w porównaniu Gegen gestern ist es heute kalt.
Stoją plecami do siebie. W porze obiadu jechaliśmy do domu. W porównaniu z dniem wczorajszym jest dzisiaj chłodniej.
- za, ku, przeciwko Ich habe nichts gegen deine Verwandten. - połączenia czasownikowe anlaufen gegen etwas sich anlehnen gegen etwas / an j-n kämpfen gegen j-n, etwas verstossen gegen etwas schützen gegen etwas - połączenia przymiotnikowe empfindlich gegen etwas gleichgültig gegen j-n, etwas misstrauisch gegen j-n, etwas allergisch gegen
Nie mam nic przeciwko twoim krewnym. uderzyć do czegoś oprzeć się o kogoś, coś walczyć przeciwko komuś, czemuś przewinić się przeciwko komuś, czemuś chronić przed kimś, czymś alergiczny na coś obojętny względem kogoś, czegoś nieufny względem kogoś, czegoś alergiczny na coś
OHNE - bez Er hat es ohne mein Wissen getan.
Zrobił to bez mojej zgody.
PER - per, za pośrednictwem Zahlen Sie die Rechnung per Scheck!
Rachunek proszę zapłacić czekiem.
PRO - za (wartość każdej osoby lub rzeczy) Wir bezahlten 50 Mark pro Kopf. - za, na (czasowo) Sie verdient 20 Mark pro Stunde.
Płaciliśmy 50 marek za jednego. Zarobi 20 marek na godzinę.
UM - około (przestrzennie) Nach Hause gehen wir um den Park. - o (czasowo) Um drei bin ich schon zu Hause. - o (znaczenie całkowite) Ich muss dich um Hilfe bitten. - o (strata) Der Pilot ist ums Leben gekommen. - za (wymiana i cena) Ich mache das nicht um alles in der Welt. - o (znaczenie miary) Sie haben ihren Urlaub um 5 Tage verlängert. - o ,z (związek) Man sagt, dass es schlecht um ihn geht. - połączenia czasownikowe sich bemühen um etwas bitten um etwas es geht um j-n, etwas sich handeln um j-n, etwas sich kümmern um j-n, etwas sich sorgen um j-n, etwas streiten um etwas
Do domu chodzimy kolo parku. O trzeciej jesteśmy już w domu. Muszę cię poprosić o pomoc. Pilot zginął. Nie zrobię tego za nic w świecie. Przedłużyli sobie wakacje o 5 dni. Mówi się, że jest z nim źle. starać się o coś prosić o coś chodzi o kogoś, coś chodzi o kogoś, coś troszczyć się o kogoś, coś bać się o kogoś, coś kłócić się o coś
WIDER - sprzeczne, przeciw Da handeltest du wider die Vorschriften.
Tu działałeś sprzecznie z przepisami.
PRZYIMKI Z CELOW NIKIEM ab, aus, außer, bei, en tg e g e n , e n tla ng, gegenüber, gem äß, m it, n a ch , seit, v o n , zu AUS - z (miejscowo) Die Familie stammt aus Leipzig.
Rodzina pochodzi z Lipska.
- z, ze (material) Meine neue Uhr ist aus Silber.
Mój nowy zegarek jest ze srebra.
- przyczyna Er hat es aus Überzeugung getan.
Zrobił to z przekonania.
- z, ze (zmiana jakościowa) Die Bluse ist aus dem alten Kleid.
Ta bluzka jest ze starej sukni.
- połączenia czasownikowe folgen aus etwas schließen aus etwas bestehen aus es ergibt sich aus
wynikać z czegoś sądzić na podstawie czegoś składać się z czegoś z tego wynika
AUßER - poza (miejscowo) Wir treffen uns außer der Stadt.
Spotkamy się poza miastem.
- oprócz (wyłączenie) Ich esse alles außer Käse.
Jem wszystko oprócz sera.
- oprócz Außer meiner Tante waren alle da.
Byli tu wszyscy oprócz mojej ciotki.
BEI - przy, u (miejscowo) Bei dir ist es immer lustig.
U ciebie jest zawsze wesoło.
- w czasie Beim Lesen brauche ich eine Brille.
Do czytania potrzebuję okularów.
- pod warunkiem Bei Gefahr Knopf drücken!
W przypadku niebezpieczeństwa naciśnij guzik.
- połączenia czasownikowe helfen j-m bei etwas sich entschuldigen bei j-m bleiben bei
pomagać komuś z czymś przeprosić kogoś obstawać przy
- połączenia przymiotnikowe beliebt sein bei j-m behilflich sein bei etwas
być łubiany przez kogoś być do pomocy, przy
ENTGEGEN - przeciw, naprzeciw (kierunek) Ich eile ihnen entgegen. - pomimo, na przekór Entgegen allen hast du gewonnen.
Śpieszę im naprzeciw. Na przekór wszystkiemu wygrałeś.
ENTLANG - wzdłuz (miejscowo) Wir spazieren entlang dem Ufer. Spacerujemy wzdłuż wybrzeża, (das Ufer entlang - B „ jeżeli przyimek leży zi rzecz.)
GEGENÜBER - naprzeciw (miejscowo) Ich wohne gegenüber der Post (der Post gegenüber). - w porównaniu Gegenüber mir hast du gute Arbeit. - względem (związek) Er benahm sich uns gegenüber rücksichtslos.
Mieszkamy naprzeciw poczty.
W porównaniu ze mną masz dobrą pracę. Zachowywał się bezwzględnie.
GEMÄß - według, w zgodzie Wer will sich ihrem Wunsch gemäß richten?
Kto się ehce kierować jej życzeniem?
MIT - z, ze (połączenie) Ich bringe dir Schnitzel mit Kartoffeln. - z, ze (środek, pośrednictwo) Mit der Metro fahre ich täglich zur Arbeit. - czasowo Mit 15 (Jahren) begann sie in Prag zu studieren. - z, ze (sposób) Ich kann nicht mit leeren Händen kommen. - z, ze (połączenie) Mit euch geht es mir immer gut. - połączenia czasownikowe bedrohen j-n mit etwas sich befassen mit j-m, etwas beginnen mit etwas belegen mit etwas sich beschäftigen mit etwas erfreuen j-n mit etwas korrespondieren mit j-m, etwas rechnen mit j-m, etwas umgehen mit etwas umgehen mit j-m vergleichen etwas mit etwas verkehren mit j-m versehen j-n mit etwas sich verstehen mit j-m zu tun haben mit j-m, etwas sich zufriedengeben mit etwas
Przynoszę ci sznycel z ziemniakami. Codziennie jeżdżę do pracy metrem. W wieku piętnastu lat zacząłem studiować w Pradze. Nie mogę przyjść z pustymi rękami. Z wami zawsze mam się dobrze. być zagrożeniem dla kogoś, czegoś Zajmować się kimś, czymś zacząć coś obłożyć, dołożyć coś zajmować się czymś pocieszyć kogoś czymś korespondować z kimś, z czymś liczyć na kogoś, coś zajmować się czymś obchodzić się z kimś porównywać coś z czymś spotykać się z kimś zaopatrzyć kogoś w coś rozumieć się z kimś mieć co do czynienia z kimś, czymś wystarczyć z czymś
- połączenia przymiotnikowe einverstanden sein mit j-m, etwas befreundet sein mit j-m fertig sein mit j-m, etwas verheiratet sein mit j-m zufrieden sein mit j-m, etwas
zgadzać się z czymś przyjaźnić się z kimś być gotów z kimś / z czymś być żonaty (zamężna) z kimś być zadowolony z kogoś, czegoś
NACH - do (kierunek, cel) Mein Vater reist oft nach Prag. - po (czasowo) Wir treffen uns nach dem Mittagessen. - według (zgoda) Nimmt man nach ärztlicher Vorschrift ein. - połączenia czasownikowe benennen nach j-m duften nach etwas forschen nach etwas, j-m fragen nach j-m, etwas gelüsten nach etwas greifen nach etwas sich erkundigen nach j-m, etwas haschen nach etwas sich sehnen nach j-m, etwas schmecken nach etwas streben nach suchen nach etwas sich richten nach etwas verlangen nach j-m, etwas
Mój ojciec często wyjeżdża do Pragi. Spotkamy się po obiedzie. Używa się według przepisu lekarskiego. nazwać po kimś pachnieć czymś tropić coś, kogoś pytać się o kogoś, coś pragnąć czegoś sięgnąć po czymś informować się na coś łapać coś, pragnąć czegoś pragnąć czegoś smakować w czymś starać się / usiłować o coś tropić coś, szukać czegoś kierować się czymś pragnąć czegoś
SEIT - od, już (czasowo) Seit wann gilt dieses Gesetz? Er wohnt hier seit fünf Jahren.
Od kiedy płaci ten przepis? Mieszka już tu od pięciu lat.
VON - z, ze, od (miejscowo) Von dem Wochenendhaus fuhr ich Rad. - od, z (czasowo) Von jeher hat er Geige gespielt. - od, ode (powód, źródło) Ich habe den Schlüssel von meiner Wohnung verloren. - z, ze (część całości) Einer von uns geht auf eine Hochschule. - od, z (przyczyna) Schon bin ich müde von der Arbeit. - charakter, jakość Es war der Mann von kleiner Gestalt. - połączenia czasownikowe abhängen von j-m etwas ablassen von etwas sich ausruhen von j-m, etwas berichten von etwas
Od chaty jechałem na rowerze. Od lat grał na skrzypcach. Zgubiłem klucz od swego mieszkania. Jeden z nas frajdzie na uczelnię. Już jestem zmęczony z pracy. Był to mężczyzna małej postawy. być zależny od kogoś, czegoś zaniechać czegoś wypocząć od kogoś, czegoś zdać z czegoś sprawozdanie 45
sich distanzieren von j-m, etwas erzählen von etwas, j-m sich erholen von etwas sich femhalten von etwas, j-m handeln von etwas hören von j-m, etwas lesen von j-m, etwas reden von j-m, etwas träumen von j-m, etwas sich verabschieden von j-m - połączenia przymiotnikowe abhängig von j-m, etwas begeistert von etwas, j-m frei von etwas krank von etwas müde von etwas nervös von etwas überrascht von etwas voll von etwas ZU - na, do, ku (miejscowo) Du musst zum Arzt gehen. - na, w (czasowo) Du kommst zur rechten Zeit. - sposób poruszania Wir gehen hin zu Fuß. - do, za (informacje numeryczne) Berge bis zu 1000 m Höhe. - na, za (cel) Ich muss Stoff zu einem Kleid kaufen. - połączenia czasownikowe anhalten j-n zu etwas dienen zu etwas ernennen zu etwas führen zu etwas gehören zu j-m, etwas gratulieren j-m zu etwas kommen zu neigen zu etwas sagen etwas zu etwas schleichen zu j-m, zu etwas verlocken zu etwas verurteilen zu verwenden zu etwas zwingen zu etwas - połączenia przymiotnikowe bereit sein zu fähig sein zu frech zu j-m
dystansować się od kogoś, czegoś opowiadać o czymś, o kimś wyjść z czegoś, uzdrowić się mijać kogoś, coś opowiadać o kiś, czymś słyszeć o kimś, czymś czytać o kimś, czymś mówić o kimś, czymś śnić o kimś, czymś pożegnać się zależny na kimś, na czymś nadchniony kimś, czymś pozbawiony czegoś chory z czegoś zmęczony czymś nerwowy z czegoś zaskoczony czymś pełen czegoś
Muszę iść do lekarza. Przychodzisz na czas. Idziemy tam piechotą. Góry do 1000 m. Muszę kupić materiał na suknię. podjudzać kogoś do czegoś służyć czemuś mianować czym prowadzić do czegoś należeć do kogoś, czegoś gratulować komuś z powodu czegoś przyjść do mieć skłonności do czegoś mówić coś o czymś czołgać się do czegoś zwodzić do czegoś skazać na używać do czegoś zmuszać do czegoś przygotowany do czegoś zdolny do czegoś bezczelny względem kogoś
PRZYIMKI Z CELOW NIKIEM I BIERNIKIEM an, auf, in, neben, über, u n ter, vor, h in te r, zw ischen połączenie z celownikiem - pytamy się pytaniem WO? GDZIE? wyraża położenie lub ruch bez podania kierunku
połączenie z biernikiem - pytamy się pytaniem WOHIN? DOKĄD? wyraża kierunek ruchu
AN - p o łą c z e n ie z ce lo w n ikie m - miejscowo Wir treffen uns an Ort und Stelle. - w, za (czasowo) Am Abend bleiben wir zu Hause. - na, w (ograniczenie) Meine Ferien waren arm an Erlebnissen. - na (przyczyna) Ich leide an starken Kopfschmerzen. - na (nieukończona czynność) Er arbeitet an seiner Dissertation. - połączenia czasownikowe - celownik verlieren an etwas Vorbeigehen an j-m, etwas sich heranmachen an hängen an j-m, etwas leiden an etwas zweifeln an j-m, etwas sterben an etwas studieren an - połączenia przymiotnikowe - celownik arm an etwas reich an etwas schuld an etwas interessiert an etwas sein
Spotkamy się w pewnym miejscu. Wieczorem zostaniemy w domu. Moje wakacje były ubogie w przygody. Cierpię na silne bóle głowy. Pracuje na swej pracy dysertacyjnej. stracić na czymś iść koło kogoś, czegoś zbliżyć się do kogoś zależeć na kimś cierpieć czymś wątpić w kogoś, coś umrzeć na studiować na ubogi w coś bogaty na coś winny czymś być czymś zainteresowany
AN - p o łą cze n ie z b ie rn ik ie m - miejscowo Er geht langsam ans Fenster. - do (czasowo) Wir bleiben hier bis ans Ende. - koło (w przybliżeniu) Die Tasche ist an fünf Flaschen. - połączenia czasownikowe - biernik liefern an j-n etwas sich erinnern an j-n, etwas stossen an etwas glauben an j-n, etwas
Idzie powoli do ognia. Zostaniemy tu aż do końca. Ta torebka jest na około 5 butelek. dostarczać komuś coś przypominać komuś coś trafić na coś, uderzyć w coś wierzyć w coś
grenzen an etwas verraten etwas an j-n weisen j-n an etwas sich wenden an j-n denken an j-n, etwas schreiben an j-n
graniczyć z czymś zdradzić coś na kogoś uprzedzić na coś zwrócić się do kogoś myśleć na kogoś na coś pisać komuś
- połączenia przymiotnikowe - biernik gewöhnt an j-n / gewohnt etwas sein angeschlossen an etwas
przyzwyczajony do kogoś, czegoś połączony z kimś
AUF - p o łą cze n ie z c e lo w n ikie m - miejscowo Ich will aut der Post arbeiten.
Chcę pracować na poczcie
- połączenia czasownikowe - celownik sich einigen auf etwas basieren auf etwas
zgodzić się z czymś opierać się o coś
AU F - p o łą cze n ie z b ie rn ikie m - na, w (miejscowo) Morgen machen wir uns auf den Weg.
Jutro wyruszamy w drogę.
- za, po (następstwo) Auf Regen folgt Sonnenschein.
Po deszczu bywa ładnie.
- czasowo Er hat das Haus auf 5 Jahre gemietet.
Wynajął dom na 5 lat.
- na, w, po, od (sposób) Das ist Liebe auf den ersten Blick.
To miłość od pierwszego wejrzenia.
- na (przyczyna, cel) Ich mache das auf deinen Wunsch.
Zrobię to na twe życzenie.
- połączenia czasownikowe - biernik achten auf j-n, etwas ankommen auf etwas anspielen auf etwas antworten auf etwas aufmerksam machen j-n auf etwas aufpassen auf j-n, etwas sich berufen auf j-n, etwas folgen auf etwas sich freuen auf j-n, etwas hoffen auf etwas kommen auf etwas losfahren auf j-n etwas orientieren etwas auf etwas stossen auf etwas trinken auf etwas verfallen auf etwas sich verlassen auf j-n, etwas verzichten auf etwas sich vorbereiten auf etwas warten auf j-n, etwas entfallen auf etwas, j-n
dbać o coś, kogoś zależeć na czym dawać komuś coś do zrozumienia odpowiedzieć na coś uprzedzić kogoś na coś uważać na kogoś, coś odwoływać się na kogoś, coś dowoływać się kogoś, czegoś iść za kimś, czymś cieszyć się na kogoś, coś mieć nadzieję wpaść na coś (pomysł) naskoczyć na kogoś, oburzyć się, skierować (drogę) do czegoś orientować się napotykać na coś pić na wpaść na liczyć na kogoś, coś pozbyć się czegoś przygotować się do czegoś czekać na kogoś, coś być na kolejce
- połączenia przymiotnikowe - biernik neugierig/gespannt sein auf stolz sein auf etwas neidisch sein auf etwas
być ciekawy na być dumny z zazdrościć czegoś
IN - p o łą c z e n ie z c e lo w n ikie m - w, we, na (miejscowo) Mutti arbeitet im Garten. - czasowo Ich komme in der nächsten Woche. - w, ze (sposób, miara) Er muss schon in großer Eile sein. - połączenia czasownikowe - celownik sich auskennen in etwas liegen in etwas sich verlieren in etwas sich unterscheiden in - połączenia przymiotnikowe - celownik erfahren sein in begabt sein in
Mama pracuje w ogrodzie. Przyjdę w przyszłym tygodniu. Musi się bardzo śpieszyć. znać się na czymś polegać na tym wgłębić się do czegoś różnić się w czymś mieć doświadczenie mieć do czegoś talent
IN - p o łą cze n ia z b ie rn ik ie m - do (miejscowo) Gib die Blumen in die Vase! - połączenia czasownikowe - biernik sich einmischen in etwas eintreten in etwas geraten in sich in j-n verlieben
Daj kwiaty do wazonu! mieszać się do czegoś wstąpić do czegoś dostać się do czegoś zakochać się w
NEBEN - p o łą cze n ia z ce lo w n ik ie m - obok, przy (miejscowo) Unsere Schule steht neben der Apotheke. - obok, oprócz (teraźniejszość) Neben anderen Möglichkeiten.
Oprócz innych możliwości.
NEBEN - p o łą cze n ie z b ie rn ik ie m - obok (miejscowo) Er setzte sich neben mich.
Usiadł obok mnie.
Nasza szkoła stoi obok apteki.
ÜBER - p o łą c z e n ie z ce lo w n ik ie m - nad (miejscowo) Das Flugzeug fliegt über den Wolken.
Samolot leci nad chmurami.
ÜBER - p o łą c z e n ie z b ie rn ik ie m - przez, po (miejscowo) Der Weg führt über einen Fluss. - przez (czasowo) Es hat die ganze Nacht über geregnet. - przez, nad (jakość) Alles geht über Erwartungen gut.
Droga prowadzi przez rzekę. Padało przez całą noc. Wszystko idzie nad oczekiwanie dobrze.
- na, nad (gromadzenie) Das ist Wunder über Wunder.
To cud nad cudami.
- połączenia czasownikowe - biernik sich streiten über etwas verfügen über etwas sich wundern über etwas lachen über j-n, etwas sich unterhalten sich lustig machen über j-n nachdenken über j-n, etwas reden über j-n, etwas sich informieren über j-n, etwas erzählen über etwas sich freuen über j-n, etwas informieren über j-n, etwas hinweggehen über j-n, etwas berichten über etwas sich beklagen über j-n, etwas sich beschweren über j-n, etwas - połączenia przymiotnikowe - biernik erstaunt über j-n, etwas froh / glücklich über j-n, etwas traurig über j-n, etwas unglücklich über etwas, j-n
kłócić się o coś dysponować czymś dziwić się czemuś śmiać się komuś, czemuś rozmawiać o kimś, czymś żartować z kogoś myśleć o kimś, czymś mówić o kimś, czymś informować się opowiadać o kimś cieszyć się z czegoś, kogoś informować o kimś, czymś puścić coś w niepamięć dyskutować o czymś marudzić na kogoś, coś marudzić na coś zachwycać się kimś, czymś szczęśliwy z kogoś, czegoś smutny z kogoś, czegoś nieszczęśliwy z kogoś, czegoś
UNTER - p o łą cze n ie z ce lo w n ik ie m - pod (miejscowo) Der Hund liegt unter dem Baum. - pod, za, z (sposób) Die Schauspieler traten unter stürmischem Beifall auf.
Pies leży pod drzewem. Aktorzy występowali przy burzliwych oklaskach.
- pod, mniej niż (sposób, miara) Alle Bildschirme kosteten unter 100 Mark.
Wszystkie monitory kosztowały mniej niż 100 marek.
- między (grupa) Das bleibt unter uns.
Zostanie to między nami.
UNTER - p o łą c z e n ie z b ie rn ik ie m - pod (miejscowo) Die Temperatur sinkt unter Null.
Temperatura spada poniżej zera.
- między (grupa) Sie ging nie unter die Menschen.
Nigdy nie chodziła między ludzi.
VOR - p o łą cze n ie z c e lo w n ik ie m - przed (miejscowo) Ich warte auf dich vor der Schule. - przed, o, za (czasowo) Er kam schon vor einer halben Stunde. - z, ze, od, dla (przyczyna, powód) Er wurde vor Angst blass.
Poczekam na ciebie przed szkołą. Przyszedł już przed pół godziną. Zbladł ze strachu.
- połączenia czasownikowe - celownik sich fürchten vor j-m, etwas sich hüten vor j-m, etwas
bać się kogoś, czegoś uważać na kogoś
bronić się przed kimś, czymś ostrzegać przed czymś, kimś
sich (be)schützen vor j-m, etwas warnen vor j-m, etwas połączenia przymiotnikowe - celownik blass vor etwas sicher vor
blady od czego być pewien
VOR - p o łą cze n ie z b ie rn ik ie m - przed (miejscowo) Sie trat vor den Spiegel. - połączenia czasownikowe - biernik sich setzen vor etwas / j-n
Stanęła przed zwierciadłem. usiąść przed kogoś, coś
HINTER - połą cze n ie z ce lo w n ik ie m - za (miejscowo) Hinter dem Haus hat er einen Garten.
Za domem ma ogród.
HINTER - połą cze n ie z b ie rn ik ie m - za (miejscowo) Stell dich hinter ihn!
Stań za niego.
ZWISCHEN - p o łą cze n ie z c e lo w n ik ie m - między (miejscowo) Der Junge lief zwischen den Bäumen. Chłopiec biegał między drzewami. - między (czasowo) Ich komme zwischen drei und vier Uhr. Przyjdę międzytrzecią a czwartągodziną. - między (związek) Worin liegt der Unterschied zwischen mir und dir? Jaka jest różnica między tobą a mną?
ZWISCHEN - połączenie z biernikiem - między (miejscowo) Du musst dich zwischen mich und meinen Bruder setzen. - między (czasowo) Seinen Urlaub will er zwischen die Feiertage verschieben.
Musisz usiąść między mną a mym bratem. Urlop chce przesunąć między
PRZYIMKI Z DOPEŁNIACZEM au ß e rh a lb , d ie s s e its , in n e rh a lb , je n s e its , längs, oberhalb, s ta tt, tro tz , u n te rh a lb , u n w e it, w ä h re n d , wegen AUßER H ALB - poza (miejscowo) Sie wohnen außerhalb der Stadt. - oprócz, poza (wyłączność)
Mieszka poza miastem.
Du kannst nur außerhalb der Arbeitszeit essen. Możesz jeść poza czasem pracy. 51
DIESSEITS - po tej stronie (miejscowo) Diesseits der Landkarte seht ihr Tiefebenen.
Po tej stronie mapy widzicie niziny.
INNERHALB - w, we (miejscowo) Du musst innerhalb des Kreises stehen.
Musisz stać w kole.
- za, w czasie (czasowo) Innerhalb dieser Woche wird die Arbeit fertig sein.
W tym tygodniu praca będzie gotowa.
JENSEITS - po drugiej stronie (miejscowo) Jenseits des Zimmers steht eine Lampe.
Z drugiej strony pokoju stoi lapma.
LÄNG S - miejscowo Längs des Seeufers stehen Bänke.
Wzdłuż brzegu jeziora stoją ławki.
OBE R H A LB - nad, wyżej (miejscowo) Dort oberhalb der Berge geht die Sonne auf.
Tam nad górami wschodzi słońce.
STATT - zamiast Warum bist du statt deines Freundes gekommen?
Dlaczego przyszedłeś zamiast swego przyjaciela?
TROTZ - pomimo Trotz des Regens gingen sie spazieren.
Pomimo deszczu szli na spacer.
UNTERHALB - pod, niżej (miejscowo) Unterhalb der Burg fließt der Fluss.
Pod zamkiem płynie rzeka.
UNWEIT - niedaleko (miejscowo) Unweit des Hauses gibt es einen kleinen See.
Niedaleko domu jest małe jeziorko.
WÄHREND - w czasie (ciąg czasowy) Wir besuchen euch während der Ferien.
Odwiedzimy was w czasie wakacji.
WEGEN - dla (powód, przyczyna) Heute ist wegen technischer Schwierigkeiten geschlossen.
Dziś z powodów technicznych zamknięte.
- z powodu, za (cel) Sie wurden wegen des Diebstahls belangt. 52
Ścigano ich z powodu kradzieży.
SPÓJNIKI
........~
|
Spójniki łączą zdania, grupy wyrazów i wyrazy. Dzielimy je na współrzędne i podrzędne. SPÓJNIKI WSPÓŁRZĘDNE - łączą dwa zdania główne lub dwa człony współrzędne - łączne:
und (i), auch (i, również), und zwar (i to), ferner (dalej), dann (potem), außerdem (pomimo to), überdies (ponadto), endlich (wreszcie), erstens (po pierwzse), zuerst (najpierw), nicht nur - sondern auch (nie tylko - ale i), te ils - teils (częściowo), einerseits - anderseits (jednak - jednak), weder - noch (ani - ani), sowohl - als auch (jak - tak), sogar (nawet)
- przeczące:
aber (ale), allein (jednak), doch (przecież), allerdings (owszem), freilich (owszem), sondern (ale), dagegen (z drugiej strony), trotzdem (pomimo), oder (lub), sonst (inaczej), entweder - oder (albo - albo), übrigens (wreszcie)
- przyczynowe: denn (ponieważ), nämlich (właściwie), doch ja (przecież) - wynikowe:
darum, daher, deswegen, deshalb (dlatego), also (więc)
PORZĄDEK SŁÓW W ZDANIACH PO SPÓJNIKACH WSPÓŁRZĘDNYCH Spójniki aber, allein, denn, entweder - oder, nämlich, nicht nur - sondern auch, ja, oder, sogar, sondern, sowohl - als auch, und nie mają wpływu na porządek słów. zdanie główne
spójnik
| Mutti ist zu Hause ] Mama Jest w domu
| und a
zdanie główne | | ich gehe in die Schule?) ja idę do szkoły.
Spójniki a llerdings, auch, außerdem, dagegen, daher, dann, darum, deshalb, desto, doch, endlich, einerseits • anderseits, erstens, ferner, freilich, trotzdem, oder, sonst, sowohl - als auch, te ils - teils, und zwar, überdies, übrigens, w eder - noch, zuerst mają wpływ na porządek słów w zdaniu. Peter ist krank, deshalb geht er zum Arzt. Piotr jest chory, dlatego idzie do lekarza. SPÓJNIKI PODRZĘDNE - poprzedzają zd. poboczne, piszemy przed nimi zawsze przecinek. Orzeczenie zd. pob. jest zazwyczaj na jego końcu. Najczęściej używane spójniki: - celu: damit - podmiotu, przedm iotu:
dass, ob, was
- przydawkowe:
der, die, das, wo
- okolicznikowe:
miejsca - wo, w ohin, w oher czasu - als, bevor, bis, ehe, kaum, nachden, seit(dem), sobald, solange, während, wenn
■ modalne:
porównawcze - so - wie, als, je - desto, als ob uczynku - so - wie, zu - als dass ograniczające - soviel, soweit
-w a run ku:
wenn, falls
- przyzwalające: obwohl, obgleich, obzwar, wenn auch - so doch zdanie główne | Ich bleibe hier, | Zostanę tutaj,
spójnik |
bis
zdanie główne |
nim
der Regen aufhört. | przestanie padać.
PRZYKŁADY ZDAŃ: Inge Ist In der Küche und bäckt Kuchen. Er kauft nicht nur Bücher, sondern auch Schallplatten. Er wollte weder essen noch trinken. Sowohl er als auch sie hört die Musik. Er Ist alt, aber noch sehr rüstig. Es ginge nicht um ihn, allein um sie. Sie war nicht hässlich, doch auch nicht hübsch. Das Kleid ist nicht rot, sondern blau. Ich kam zu spät; trotzdem schimpfte er mich nicht. Wir fahren nach Berlin oder nach Leipzig. Mach Licht, sonst sehen wir nicht. Wir gehen entweder ins Konzert oder ins Theater. Fahr vorsichtig, denn die Straßen sind glatt. Er war krank, deshalb kam er nicht. Er fährt an die Ostsee, damit er sich erholt. Er möchte, dass ich es ihm sage. Seine Antwort wunderte mich, da er sonst Immer zufrieden war. Er kommt nicht zum Unterricht, weil er krank Ist. Als ich dich gestern anrief, warst du nicht da. Wenn Ich Zeit habe, rufe ich dich an. Bis der Regen aufhört, bleibst du hier. Bevor er zur Arbeit geht, bringt er das Kind in den Kindergarten. Man kann AIDS nur bekämpfen, indem man sich schützt. Sowie die Ferien anfangen, fahren wir weg. Sooft er In Prag ist, besucht er mich. Ich bleibe hier, solange du hier bist. Seit(dem) ich ihn kenne, ist er Nichtraucher. Er ging weg, nachdem er es uns gesagt hatte. Während Ich koche, kannst du den Tisch decken. Du musst dich beeilen, sonst schaffst du es nicht. Peter ist krank, deshalb geht er zum Arzt.
Inge jest w kuchni i piecze kołacze. Kupuje nie tylko książki, ale i płyty gramofonowe. On nie chciał ani jeść, ani pić. Jak on, tak i ona lubi słuchać muzyki. Jest stary, ale jeszcze bardzo krzepki. Nie chodzi o niego ale, o nią. Nie była brzydka, ale nie była też ładna. Ta suknia nie jest czerwona, lecz niebieska. Spóźniłem się; pomimo tego mnie nie rugał. Pojadę do Berlina lub do Lipska. Włącz światło, inaczej nie będziemy widzieć. Pójdziemy albo na koncert, albo do teatru. Jedź ostrożnie, ponieważ drogi są śliskie. Był chory, dlatego nie przyszedł. On jedzie nad Bałtyk, by dojść do siebie. Chciał, bym mu to powiedział. Jego odpowiedź mnie zaskoczyła, ponieważ zawsze był zadowolony. Nie przyjdzie do szkoły, ponieważ jest chory. Kiedy ci wczoraj dzwoniłem, nie było cię tam. Jak będę miał czas, zadzwonię ci. Nim przestanie padać, zostaniesz tutaj. Zanim idzie do pracy, odprowadzi dziecko do przedszkola. Z AIDS można walczyć tylko tak, że będziemy się chronić. Jak tylko zaczną wakacje, wyjedziemy. Kiedykolwiek jest w Pradze, odwiedzi mnie. Zostanę tutaj, dopóki ty tu jesteś, Od tego czasu, co go znam, nie pali. Wyszedł po tym, co nam to powiedział. Kiedy ja gotuję, możesz nakryć do stołu. Musisz się pośpieszyć, inaczej nie zdążysz. Piotr jest chory, dlatego Idzie do lekarza.
Er wird uns besuchen, falls er nach Leipzig kommt. Odwiedzi nas, jeżeli przyjedzie do Lipska. Er arbeitet noch, obwohl er schon alt ist. Jeszcze pracuje, choć jest już stary. Chociaż nie zdał najlepiej egzaminu, Wenn er die Prütung auch nicht besonders gut abgelegt hat, so war er doch zufrieden. jednak byl zadowolony. Nie pracuje tak dobrze jak ty. Sie arbeitet nicht so gut wie du. Früher war hier nichts als Wald. Kiedyś nie było tu nic innego tylko las. Je öfter er übte, um so (desto) besser konnte Im częściej ćwiczył, tym lepiej umiał grać.
NEGACJA W ZDANIU NIEMIECKIM Wyrażamy ją zaprzeczeniem; w jednym zdaniu może być tylko jedno. - nein
nie
- odwrotność zgody, jest właściwie samodzielnym zdaniem, dlatego oddziela się przecinkiem. Kommt Erika? ■Nein. ■Nein, sie kommt nicht. Uwaga: Jeżeli pytanie jest przeczące a odpowiedź pozytywna, użyjemy wyrazu doch (ależ tak). Gehst du nicht mit? Doch, ich gehe. Hast du kein Buch? Doch, ich habe. - zaprzecza zdaniu lub członowi zdania, z reguły czasownikowi i leży w zdaniu głównym za nim (jak najbliżej końca zdania) Er spielt mit uns nicht. Nie igrajcie z nami. Er kommt nicht heute, sondern morgen. Nie przyjdzie dziś, ale jutro. Tym razem m i nie pomagał. Er half m ir diesmal nicht. Er hat m ir diesmal nicht geholfen. Tym razem m i nie pomógł. Ty wiesz, że m i tym razem Du weißt doch, dass er m ir diesmal nie pomógł. nicht geholfen hat. Nie wszyscy byli tegoż zdania. Nicht alle waren dieser Meinung. - leży przy rzeczowniku, przy którym by w zdaniu twierdz, był rodzajnik określ, lub zerowy (nicht ein = kein) Ich habe eine Schwester ich habe keine Schwester. Sie hatte Angst sie hatte keine Angst.
- nimmermehr już nigdy = nie m ehr Was Hänschen nicht lernt, lernt Hans nimmermehr.
Czego się Jaś nie nauczy, Jan już nigdy nie będzie umiał.
- nichts
nic - odwrotność etwas Er hat nichts gehört.
Uwagi:
1) W zdaniu niemieckim jest tylko jedno zaprzeczenie: Niemand weiß etwas. Nikt niczego nie wie. Nie hat jemand etwas gesehen. Nikt niczego nigdy nie widział.
Niczego nie styczal.
2) już (twierdząco) - schon Jest już duży. Er ist schon groß. Das Kind kann schon laufen. Dziecko już umie samo chodzić. już (zaprzeczenie) - zaprzeczenie + Er spielt nicht mehr. On ju ż nie gra. Moja babcia już nie żyje. Meine Oma lebt nicht mehr. E r hat keinen Hunger mehr. Już nie jest głodny. Sie kann nicht mehr kommen. Nie może już przyjść.
ZDANIA PROSTE OZNAJMUJĄCE: - Das Kind ist im Kindergarten. ■Es regnet. ■Das kann ich nicht wissen.
Dziecko jest w przedszkolu. Pada. Nie mogę tego wiedzieć.
PYTAJĄCE: - pytania stwierdzające (intonacja wznosząca) Odwrócenie kolejności stów w zdaniu (czasownik n 1. miejscu): - Hast du heute Zeit? Masz dziś czas? - Bist du hungrig? Jesteś głodny? Jest znów taki zdenerwowany? - Ist er wieder so nervös? ■ pytania dopełnieniowe (intonacja opadająca) Zaczynają wyrazami "was?, wer?, wann?, wohin?,. Kiedy przyjdziesz do domu? - Wann kommst du nach Hause? Dlaczego ta praca nie jest - Warum ist die Arbeit noch nicht fertig? gotowa? ROZKAZUJĄCE: - Geh sofort nach Hause! - Kinder, seid mal ruhlgl
Idź zaraz do domuI Dzieci, bądźcie cicho!
WYKRZYKNIKOWE: - Welch ein schöner Tag! - Habt ihr schon jemals einen besseren Wein getrunken?
Jaki piękny dzień! Czy piliście już kiedyś lepsze wino?
KONSTRUKCJA RAMOWA: Na końcu zdania leżą: bezokolicznik, imiesłów przeszły, oddzielne przedrostki: - Wollen Sie heute kommen? Chcecie dziś przyjść? ■Er ist zu schnell gefahren. Jechał za szybko. - Ich rufe dich an. Zadzwonię ci.
ZDANIA ZŁOŻONE WSPÓŁRZĘDNE - składają się m inimalnie z dwu zdań głównych.
łączące
Ich habe Klavier gespielt, und e r hat gelesen. Grałem na fortepianie a on czyta!. Ich möchte ins Kino gehen, aber er will nicht. Chciałbym iść do kina, ale on nie chce. wykluczające Kommst du mit oder bleibst du noch bei deinem Freund? Pójdziesz ze mną, czy zostaniesz u swego przyjaciela? skutkowe Es hat viel geregnet, so blieb ich zu Hause. Padab bardzo, więc zostałem w domu.
przeczące
PORZ. SŁÓW - spójniki aber, denn, entweder - oder, nicht nur - sondern auch, oder, sondern, sowohl - als auch, und nie mają wpływu na porządek słów w zdaniu: Ich komme nicht, denn ich habe keine Zeit. Nie przyjdę, ponieważ nie mam czasu. - spójniki außerdem, desto, trotzdem, darum, deshalb, daher, dann, sonst mają wpływ na porządek słów w zdaniu: Er war krank, deshalb kam er nicht. Byt chory, dlatego nie przyszedł. PODRZĘDNE - składają się z jednego zdania głównego i minimalnie jednego zdania pobocznego. Rodzaje zdania pobocznego: podmiotowe
- wyrażają podmiot zdania głównego -da ss - Es freut uns, dass du schon gekommen bist. Cieszymy się, że już przyszedłeś. dopełnieniowe- wyrażają dopełnienie zdania głównego - dass - Ich erfuhr, dass Peter die Prüfung nicht bestanden hat. Dowiedziabm się, że Piotr nie zdał egzaminu. przydawkowe - wyrażają przydawkę do rzecz, zdania głównego (względne) - der, die, das, woran, worauf, wie, w o ... - Das ist das Buch, das du brauchst. To ta książka, którą potrzebujesz. - Das sind meine Freunde, m it denen ich singe. To są moi przyjaciele, z którymi śpiewam.
ZDANIA OKOLICZNIKOWE Wyrażają okoliczniki, które rozwijają orzeczenie zdania głównego: - m iejscowe
- wyrażają miejsce lub kierunek czynności - wo (gdzie), woher (skąd), wohin (gdzie) - Stell es dahin, wo noch Platz ist. Postaw to tam, gdzie jest miejsce. - Wo viel Licht ist, da ist auch viel Schatten (przysłowie) Gdzie jest dużo światła, tam jest i dużo cienia.
- czasowe
- wyrażają relacje czasowe - ais (kiedy), wenn (kiedykolwiek), indem (tymczasem), indessen (w czasie), seit, seitdem (od tego czasu), sobald (jak tylko), solange (dopóki), sooft (kiedykolwiek), während (tymczasem), nachdem (potem), bevor, ehe (nim), bis (aż, dopóki nie) - Ich bleibe hier, solange du hier bist. Zostanę tu, dopóki tu jesteś. - Während mein Bruder lernt, spiele ich Fußball. W czasie kiedy brat uczy, ja gram w piłkę.
- warunkowe
- wyrażają warunek realny lub nierealny - wenn (jeżeli), falls (w przypadku, że), sofern / wofern (jeżeli) - Wenn ich Zeit habe, rufe ich dich an. Jeśli będę miał czas. zadzwonię ci. - Wenn ich es wüsste, würde ich nicht fragen. Gdybym to wiedział, nie pytałbym.
■ przyzwalające - wyraża przyzwolenie - obwohl, obgleich, obschon, obzwar (aczkolwiek), trotzdem (pomimo tego), wenn auch - so doch (choć, przecież) - Er arbeitet noch, obwohl Jeszcze pracuje, choć jest już stary, er schon alt ist. - Er ist zufrieden, trotzdem er nicht viel verdient. Jest zadowolony, choć nie zarabia wiele. sposobu a) zd. porównujące - so - wie, 2. stopień - Es ist nicht so, wie du es sagst. - Sie ist älter, als du meinst. - Je öfter er übte, desto besser konnte erspielen. b) uczynku - so - dass, zu - als dass - Er arbeite so fleißig, dass er bald fertig war. c) ograniczające - soviel, nur dass - Soviel ich gehört habe, ist er umgezogen. - Die Arbeiten ist nicht schwer, nur dass sie lange dauert. d) zrozumiałe - je nachdem - Je nachdem es dir passt, kannst du kommen. - Erarbeitet, je nachdem er Lust hat.
als, je - desto, - als ob - To nie tak, jak mówisz. - Jest starszy, niż myślisz. - Im częściej ćwiczył, tym lepiej umiał grać. - Pracował tak pilnie, że wcześnie był gotów. - O ile słyszałem, przeprowadził się. - Ta praca nie jest ciężka ale trwa długo. • Możesz przyjść wtedy, kiedy będzie ci to pasowało. - Pracuje wtedy, kiedy ma ochotę.
e)
zdania wyrażające soecjalne okoliczności czynności - ohne dass, statt dass, kaum dass - Er half mir, ohne dass ich ihn - Pomagał mi, aniż bym go darum bat. o to prosH. - Erarbeitet, statt dass er sich - Pracuje, zamiast wypoczywać, ausruht (statt sich auszuruhen).
- przyczyny - wyrażają przyczynę lub powód - weil, da (ponieważ) - Er kommt nicht, weil er krank ist. - Da ich Besuch erwarte, kann ich nicht ins Kino gehen. - celu
(
Nie przyjdzie, ponieważ jest chory. Ponieważ czekam gości, nie mogę iść do kina.
- odpowiadają na pytanie dlaczego?, w jakim celu? - damit, dass (aby) - Der Bauer sät, damit er erntet. Rolnik sieje, aby zebrać plon. - Nimm etwas Warmes, damit du dich Weź coś ciepłego, byś nicht erkältest. się nie przeziębił.
____ PISOWNIA PRZECINKÓW
W pisowni przecinków nie ma większych różnic pomiędzy językiem polskim i niemieckim. 1. Przecinka nie piszemy w zdaniu współrzędnym łącznym(przed und) chociaż chodzi o różne podmioty: - Ich habe Klavier gespielt und sie hat gelesen. Grałem na fortepianie a ona czytała. - Mutti kocht und Vati sieht fern. Mamusia gotuje a tatuś ogląda telewizję. - E r fährt entweder mit dem Bus oder mit der Straßenbahn. Jedzie albo autobusem, albo tramwajem. 2.
Przecinek przed und piszemy po uprzednim dopowiedzeniu lub włożonym zdaniem pobocznym. - Er versprach, dass er uns wieder bald besucht, und verabschiedete sich von uns. Obiecał, że nas znów wkrótce odwiedzi i pożegnał się z nami. ■Frau Müller, unsere Nachbarin, und ihr Mann begleiten uns oft. Pani Müller, nasza sąsiadka i je j mąż często nam towarzyszą.
3. Imiesłów lub bezokol. zależny, również rozwinięty, nie trzeba oddzielać przecinkiem. Zależy od autora, jeżeli użyje przecinka. - Darauf aufmeksam gemachtf,) habe ich den Fehler korrigiert. Kiedy mnie uprzedzono, poprawiłem błąd.
- Der Nachbar hat versprochen(,) unseren Briefkasten während unseres Urlaubs zu leeren. Sąsiad obiecał, że w xzasie urlopu będzie wybieraI nam pocztę. - Etwas Schöneres!,) Bis mit dir zu spielen!,) kenne ich nicht. Nie znam nic piękniejszego, niż zabawa z tobą. - Sein Wunsch!,) eine Familie zu gründen!,) war groß. Jego życzenie założyć rodzinę było ogromne. - Er sah() statt ihr zu helfen!,) tatenlos zu. Zamiast je j pomóc, przygląda! się bezczynnie. - Wir hatten ein Taxi genommen!,) um nicht zu sPäl zu kommen. Wir hatten!,) um nicht zu spät zu kommen!,) Bin Taxi genommen. Wzięliśmy taksówkę, by się nie spóźnić. Przecinkiem można zmienić znaczenie zdania: - Sie versprach, ihrem Vati einen Brief zu schreiben. Obiecała, że swemu ojcu napisze list. - Sie versprach ihrem Vater, den Brief zu schreiben. Obiecała swemu ojcu, że napisze ten list. - Ich rate ihm, zu helfen. Radzę mu, by pomagał. - Ich rate, ihm zu helfen. Radzę, byśmy mu pomogli.
1
DNI, MIESIĄCE I PORY ROKU DNI TYG O DNIA der Montag der Dienstag der Mittwoch der Donnerstag der Freitag der Sonnabend (Samstag)* der Sonntag
poniedziałek wtorek środa czwartek piątek
am Mittwoch
Was machst du am Sonntag nachmittag? Co robisz (będziesz robić) w niedzielę po południu? Den Deutschkurs haben wir donnerstags. Kurs niemieckiego miewamy w czwartek. Am Montag muss ich schon zur Arbeit. W poniedziałek muszę już iść do pracy.
MIESIĄCE der Januar der Februar der März der April der Mai der Juni der Juli der August der September der Oktober der November der Dezember im Oktober In welchem Monat hast du Geburtstag, auch Im Mal? Ostern Ist manchmal im März, manchmal Im April,
styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień w październiku W którym miesiącu masz urodziny, też w maju? Wielkanoc przypada czasami na marzec, a czasami na kwiecień.
PORY ROKU der Frühling der Sommer der Herbst der Winter im Sommer
Dieser Frühling war ziemlich kalt. Die Kinder freuen sich auf den Sommer. Im Herbst sind die Tage kürzer als im Sommer. Jeden Winter laufe ich Ski.
wiosna lato jesień zima w lecie
Ta wiosna była raczej chłodna. Dzieci cieszą się na lato. W jesieni są dni krótsze niż w lecie. Każdej zimy jeżdżę na nartach.
SPIS TREŚCI Rodzajniki Rzeczowniki Przymiotniki Zaimki Liczebniki
31 4
6 g 14
Czasowniki
17
Przysłówki
32
Przyimki
40
Spójniki
53
Negacja w zdaniu niemieckim
55
Zdania proste
56
Zdania złożone
57
Zdania okolicznikowe
58
Pisownia przecinków w zdaniach niemieckich
59
Dni, miesiące i pory roku
60
I