Zamiatin - WE

ΕΜΕΙΣ

Τίτλος πρωτοτύπου: МЫ Συγγραφέας: YEVGENY ZAMYATIN Μετάφραση από τα Αγγλικά: ΕΙΡΗΝΗ ΚΟΥΣΚΟΥΜΒΕΚΑΚΗ Επιέλεια ετάφρασης-Επίετρο: ΗΜΗΤΡΗΣ ΚΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Τυπογραφική διόρθωση-σελιδοποίηση: ΚΣΤΑΣ ΕΣΠΟΙΝΙΑΗΣ ISBN: 978-960-98834-5-0 ΕΚΟΣΕΙΣ-ΒΙΒΛΙΟΠΛΕΙΟ ΕΞΑΡΧΕΙΑ ΜΠΟΤΑΣΗ 5 210-3843319 Τ.Κ. 10682 Email: [email protected] ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΑΘΕΣΗ: Μπόταση 5, τηλ.: 210-3843319

YEVGEΝY ZAMYATIN

ΕΜΕΙΣ Μετάφραση Ειρήνη Κουσκουβεκάκη Επιέλεια-Επίετρο ηήτρης Κωνσταντίνου

ΕΚΟΣΕΙΣ ΕΞΑΡΧΕΙΑ

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΠΡΤΗ

Ανακοίνωση Η Πιο Σοφή Γραή Ένα Επικό Ποίηα

Απλώς αντιγράφω εδώ, λέξη προς λέξη, ό,τι δηοσιεύθηκε σήερα στην Κρατική Εφηερίδα: «Σε 120 ηέρες από σήερα, θα αποπεΟΛΟΚΛΗΡΤΗ ρατωθεί η κατασκευή του . Βρισκόαστε κοντά στη εγάλη, την ιστορική ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ ώρα, κατά την οποία ο πρώτος θα απογειωθεί στο διάστηα. Πριν από χίλια χρόνια, οι ηρωικοί σας πρόγονοι υπέταξαν ολόκληρο τον πλανήτη Γη στο όνοα του Μονοκράτους. Είναι στο χέρι σας τώρα να πετύχετε ένα ακόη εγαλύτερο κατόρθωα: να

ολοκληρώσετε εξίσωση του διαστήατος έσωτην τουαόριστη γυάλινου, ηλεκτρικού, ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ.Είναιστοχέρισας φλεγόενου να βάλετε τον ευεργετικό ζυγό της λογικής στους λαιούς των αγνώστων όντων που κατοικούν σε άλλους πλανήτες και οι οποίοι ίσως να ζουν ακόη στην πρωτόγονη κατάσταση, γνωστή και ως ελευθερία. Εάν δεν κατανοήσουν ότι τους φέρνουε ια αθηατικά σί7

γουρη ευτυχία, έχουε την υποχρέωση να τους επιβάλουε να γίνουν ευτυχισένοι. Αλλά πριν πάρουε τα όπλα, ας προσπαθήσουε ε τα λόγια.Στο όνοα του Ευεργέτη, όλοι οι Αριθοί του Μονοκράτους ενηερώνονται ε το παρόν για τα ακόλουθα: Οποιοσδήποτε αισθάνεται ικανός καλείται να συγγράψει διατριβές, επικά ποιήατα, ανιφέστα, ωδές ή άλλες συνθέσεις ε θέα την οορφιά και το εγαλείο του Μονοκράτους. Αυτό θα είναι το πρώτο φορτίο που θα εταφέρειΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ ο . Ζήτω το Μονοκράτος! Ζήτω οι Αριθοί! Ζήτω ο Ευεργέτης!» Καθώς τα γράφω αυτά αισθάνοαι τα άγουλά ου να καίνε. Ναι, να ολοκληρώσουε την κολοσσιαία εξίσωση του διαστήατος. Ναι, να ισιώσουε την ανυπότακτη καπύλη, να την ευθυγραίσουε εφαπτοενικά, ασυπτωτικά, να την ισοπεδώσουε σε ια ευθύγραη γραή. Γιατί η γραή του Μονοκράτους είναι ια ευθεία. Η σπουδαία, θεϊκή, ακριβής, σοφή ευθεία γραή – η σοφότερη όλων των γραών… ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ Εγώ, ο D-503, κατασκευαστής του , είαι απλώς ένας από τους αθηατικούς του Μονοκράτους. Η πένα ου, συνηθισένη σε ψηφία, είναι ανίκανη να δηιουργήσει τη ελωδία της οοιοκαταληξίας και του ρυθού. εν θα επιδιώξω τίποτα παραπάνω από το να καταγράψω ό,τι 8

βλέπω, ό,τι σκέφτοαι – ή για να είαι πιο ακριβής ό,τι σκεΕΜΕΙΣ φτόαστε (σωστά, εείς· κι ας είναι αυτό ο τίτλος το αυτών των καταχωρήσεων). στόσο, αυτό το έργο θα είναι σίγουρα προϊόν της ζωής ας, της αθηατικά τέλειας ζωής του Μονοκράτους και, αν είναι έτσι, τότε δεν θα είναι ταυτόχρονα, ανεξάρτητα από τη δική ου επιθυία και τις ικανότητές ου, από όνο του ένα έπος; Το πιστεύω και το ξέρω ότι θα είναι. Καθώς τα γράφω αυτά, αισθάνοαι τα άγουλά ου να καίνε. Ίσως κάπως έτσι να αισθάνεται και ια γυναίκα όταν πρωτονιώθει έσα της τον παλό του νέου ικρού ατόου, ικροσκοπικού ακόη και τυφλού. Είαι ο εαυτός ου και ταυτόχρονα δεν είαι. Για τους επόενους ήνες πρέπει να το θρέψω ε τους δικούς ου χυούς, το δικό ου αία και ετά να το αποσπάσω οδυνηρά από πάνω ου και να το αποθέσω στα πόδια του Μονοκράτους. Αλλά είαι έτοιος. Όπως όλοι ας, ή σχεδόν όλοι ας. Είαι έτοιος.

9

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΥΤΕΡΗ

Μπαλέτο Τετράγωνη Αρονία Χ

Είναι άνοιξη. Ο αέρας, πέρα από το Πράσινο Τείχος, από τις ακρινές, άγριες πεδιάδες που δεν πορούε καν να δούε, φέρνει τη γλυκιά κίτρινη γύρη ενός λουλουδιού. Η γλυκιά αυτή γύρη σού ξεραίνει τα χείλη –ενώ εσύ τα γλύφεις συνεχώς ε τη γλώσσα σου– και κάθε γυναίκα που συναντάς (και κάθε άντρας φυσικά) πρέπει να έχει τέτοια γλυκά χείλη. Το γεγονός αυτό παρεβάλλεται κάπως ε τη ροή της λογικής σκέψης. Μα αυτός ο ουρανός! Μπλε, ακηλίδωτος από σύννεφα – πόσο πρωτόγονα πρέπει να ήταν τα γούστα των αρχαίων, των οποίων οι ποιητές αντλούσαν έπνευση απ’ αυτούς τους αλλόκοτους,ακατάστατουςόγκους υγρασίας,πουανόητα σπρώχνουν οέναςτονάλλον!Εγώαγαπώ–καιείαισίγουροςότιέχωδίκιο αν πω Εείς αγαπάε– όνο έναν ουρανό σανόλος το σηερινό: αποστειρωένο και άσπιλο. Κάτι τέτοιες έρες ο κόσος οιάζει να έχει πλαστεί από το ίδιο ακίνητο και αιώνιο γυαλί του Πράσινου Τείχους, όπως όλες οι κατασκευές ας. Κάτι τέτοιες έρες πορείς να κοιτάξεις έσα στο βαθύ πλε των πραγάτων και να δεις έτσι άγνωστες, εκπληκτικές εξισώσεις – στα πιο συνηθισένα, στα πιο καθηερινά αντικείενα. Για παράδειγα, σήερα το πρωί ήουν στο υπόστεγο ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ όπου κατασκευάζεται ο και ξαφνικά παρατή10

ρησα τον εξοπλισό: οι βαλβίδες ρύθισης περιστρέφονταν ανύποπτες, ε τα άτια κλειστά, οι ανιβέλες έλαπαν και λύγιζαν αριστερά και δεξιά, η δοκός εξισορρόπησης ανεβοκατέβαζε περήφανα τους ώους της, το άκρο της ηχανής εγχάραξης δούλευε στο ρυθό ιας ανήκουστης ουσικής. Ξαφνικά, είδα όλη την οορφιά αυτού του εγαλειώδους ηχανικού παλέτου, υπό το φως του αξιολάτρευτου, γαλανόχρωου ήλιου. Μα γιατί –συνέχισαν οι σκέψεις ου– γιατί είναι όορφο; Γιατί είναι ο χορός αυτός όορφος; Απάντηση: Επειδή είναι ια η ελεύθερη κίνηση , γιατί όλη η θεελιώδης αξία του χορού βρίσκεται ακριβώς στην αισθητική του υποταγή, στην ιδανική έλλειψη ελευθερίας. Και αν είναι αλήθεια ότι οι πρόγονοί ας παραδίνοντ αν στο χορό κατά τις πιο εκστατικές στιγές της ζωής τους (θρησκευτικά υστήρια, στρατιωτικές παρελάσεις), τότε αυτό πορεί να σηαίνει ένα όνο πράγα: Ότι το ένστικτο της η ελευθερίας ήταν ανέκαθεν ένα οργανικό στοιχείο του ανθρώπου και ότι εείς, στην παρούσα ζωή ας, όνο συνειδητά… Πρέπει να το τελειώσω αυτό αργότερα. Μόλις άνοιξε η οθόνη ταγια άτια ου: είναι φυσικά η Ο-90.διεπικοινωνίας. Σε ισό λεπτό θαΣήκωσα είναι εδώ να πάε τον περίπατό ας. Αγαπηένη Ο! Πάντα πίστευα ότι οιάζει ε τ’ όνοά της: γύρω στα 10 εκατοστά πιο κοντή από το Μητρικό Μοντέλο κι εποένως κάπως στρογγυλή, ε το ρόδινο Ο του στόατός της, που ανοίγει να υποδεχθεί κάθε λέξη ου! Κι επίσης, ε κάτι κυκλικές, φουσκωένες πτυχές στον καρπό της, όπως των παιδιών. 11

Όταν πήκε έσα, ο τροχός της λογικής ου βούιζε ακόη εντός ου και άρχισα να της ιλάω, λόγω αδράνειας, για τη φόρουλα που όλις ανακάλυψα – αυτή που περιέχει εάς, τιςείναι ηχανές και το χορό. «εν υπέροχο;», ρώτησα. « Ναι, είναι υπέροχα. Είναι άνοιξη». Η Ο-90 ού χάρισε ένα ρόδινο χαόγελο. Ορίστε. εν το περιένατε; Άνοιξη. Βρέθηκε αέσως στην άνοιξη. Γυναίκες. εν είπα λέξη. Κατεβήκαε. Η λεωφόρος ήταν γεάτη. Όταν ο καιρός είναι έτσι, κάνουε συνήθως άλλον έναν περίπατο κατά την Προσωπική Ώρα ετά το εσηεριανό. ς συνήθως, όλοι οι αυλοί από το Εργοστάσιο Μουσικής έπαιζαν το Εβατήριο του Μονοκράτους. Οι Αριθοί βάδιζαν ε στρατιωτικό βήα σε άψογους στοίχους των τεσσάρων – εκατοντάδες και χιλιά1 δες Αριθοί ε τις γαλανόχρωες καιγιούνι το χρυσό σήα στο στήθος ε τον κρατικό αριθό του καθενός. Κι εγώ ή, άλλον, εείς οι τέσσερις ήασταν ένα από τα αναρίθητα κύατα εκείνης της εγάλης πληύρας. Η Ο-90 ήταν στ’ αριστερά ου (εάν πριν από χίλια χρόνια το έγραφε αυτό κάποιος τριχωτός πρόγονός ου, θα τηνδεξιά περιέγραφε πιθανόν ε την αστεία φράση «δική ου»), στα ου ήταν δύο Αριθοί που δεν γνώριζα, ια γυναίκα κι ένας άντρας. Ευλογηένος πλε ουρανός, ικροί ήλιοι σε κάθε σήα, πρόσωπα απαλλαγένα από την τρέλα της σκέψης. Οι ακτίνες, βλέπεις. Όλα φτιαγέν α από κάποιου είδους οοιόορφο, ακτινοβόλο, χαογελαστό υλικό. Και ο ρυθ1

Πιθανώς, από την αρχαία λέξη uniform. 12

ός του προύντζου: Τα-ρα-τα-τα. Τα-ρα-τα-τα. Μπρούντζινα σκαλοπάτια που λάπουν στον ήλιο. Κάθε βήα σε τραβάει όλο και ψηλότερα έσα στο πλε που σε ζαλίζει… Τότε είδα πάντα, ακριβώς πρωί στο υπόστεγο, σαν ναξανά ήταντα η πρώτη φορά στηόπως ζωή το ου: Τους αετάβλητους ευθείς δρόους, το αστραφτερό γυαλίτωνπεζοδροίων, τιςυπέροχεςπαράλληλες σωληνώσεις τωνδιάφανων κατοικιών, την τετράγωνη αρονία των γκριζογάλανων στοίχων ας. Και τότε αισθάνθηκα ότι εγώ –όχι γενεές ανθρώπων, αλλά εγώ προσωπικά– είχα υποτάξει τον παλιό Θεό και την παλιά ζωή, εγώ ο ίδιος τα δηιούργησα όλα αυτά και αισθάνοαι σαν ένας πύργος, φοβάαι να κουνήσω τον αγκώνα ου για να η συντρίψω τους τοίχους, τους θόλους, τις ηχανές… Τότε ήρθε ια στιγή, ένα άλα διαέσου των αιώνων από το συν στο πλην. Θυήθηκα (προφανώς, συσχέτιση εξ αντιθέσεως), θυήθηκα ξαφνικά την εικόνα που είχα δει σ’ ένα ουσείο: ια από τις λεωφόρους που είχαν τότε, πριν από είκοσι αιώνες – ένας εκθαβωτικά φανταχτερός, περδεένος συνωστισός ανθρώπων, τροχών, ζώων, τοιχοκολλήσεων, δέντρων, χρωάτων, πουλιών… Και λένε ότι πραγατικά ήταν έτσι. Μπορούσε να είναι έτσι. Όλα τόσο ανόητα, ώστε δεν πόρεσα ναου ηνφάνηκαν ξεσπάσω στααπίθανα, γέλια. τόσο Ξαφνικά ακούστηκε ια ηχώ, ένα γέλιο από τα δεξιά. Γύρισα. Μπροστά στα άτια ου είδα κάτι δόντια –λευκά, ασυνήθιστα λευκά, αιχηρά δόντια– και το πρόσωπο ιας γυναίκας που δεν γνώριζα. «Συγνώη», είπε, αλλά κοιτούσατε τα πάντα γύρω σας ε τέτοιον τρόπο, σαν να ήσασταν κάποιος θεός από το ύθο για την έβδοη έρα της δηιουργίας. Νοίζω ότι πιστεύετε 13

πως έχετε δηιουργήσει κι εένα την ίδια – εσείς και κανείς άλλος. Είαι πολύ κολακευένη». Όλα αυτά ’ ένα πρόσωπο ανέκφραστο. Μ’ ένα είδος σεβασού θα έλεγα (ίσως ότι είαι ο κατασκευαστής του ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ ). Αλλά δενγνωρίζει ξέρω… Υπήρχε κάτι στα άτια της ή στα φρύδια της, ένα παράξενο και εκνευριστικό Χ που δεν πορούσα να καταλάβω, κάτι που δεν πορούσα να εκφράσω ε αριθούς. Για κάποιο λόγο αυτό ου προκάλεσε αηχανία και λίγη σύγχυση, και προσπάθησα να βρω ια λογική εξήγηση για το γέλιο ου. «Ήταν απόλυτα σαφές», είπα, «ότι αυτή η αντίθεση, το αγεφύρωτο χάσα εταξύ του σήερα και του τότε…» «Αγεφύρωτο; Μα γιατί; (Τι λευκά δόντια!) Θα πορούσατε να χτίσετε ια ικρή γέφυρα πάνω στο χάσα. Απλώς φαντασθείτε: ένα τύπανο, τάγατα, στοίχοι, τα είχαν και τότε όλα αυτά. Εποένως…» «Καλά, ναι, σ’ αυτό έχετε δίκιο», φώναξα. (Αυτό ήταν ένα εκπληκτικό δείγα διανοητικής σύγκλισης, είπε σχεδόν ε τα ίδια λόγια αυτό που έγραφα πριν τον περίπατο.) οι σκέψεις. αυτό γιατί κανείς ένας αλλάΑκόα ένας απόκαι δεν «Βλέπετε; είναι . Είαστε τόσοΚαι όοιοι…» «Είστε σίγουρος;», είπε. Είδα την οξεία γωνία που σχηάτιζαν τα φρύδια της καθώς τα ανασήκωσε προς τους κροτάφους της – σαν τα κοφτερά κέρατα του Χ και για κάποιο λόγο βρέθηκα πάλι σ’ αηχανία. Κοίταξα στα δεξιά, στα αριστερά και… Αυτή ήταν στα δεξιά ου – λεπτοκαωένη, οξύνους, σκληρή και εύκαπτη σαν αστίγιο: Ι-330 (τώρα είδα τον 14

αριθό της). Στ’ αριστερά ου ήταν η Ο, εντελώς διαφορετική, ολοστρόγγυλη, ε τη ωρουδίστικη πτυχή στο χέρι της. Στην άκρη του στοίχου ας ήταν ένας αρσενικός Αριθός που δεν γνώριζα. Περίεργος, καπύλωνε σε δύο σηεία, σαν το γράα S. Ήασταν όλοι διαφορετικοί… Αυτή στα δεξιά ου, η Ι-330, πρέπει να πρόσεξε το αναστατωένο ου βλέα. «Ναι… κρία!», είπε αναστενάζοντας. Αυτό το «κρία» ήταν χωρίς αφιβολία απόλυτα επιβεβληένο. Αλλά, πάλι, υπήρχε κάτι στο πρόσωπό της ή στη φωνή της… Γι’ αυτό κι εγώ είπα ξαφνικά, ’ έναν τρόπο που δεν ου ταίριαζε καθόλου: «Τίποτα δεν κρία είναι . Η επιστήη προοδεύει και είναι σαφές ότι ίσως όχι αέσως αλλά σε πενήντα ή εκατό χρόνια…» «Ακόη και οι ύτες όλων…» «Ναι, οι ύτες!», σχεδόν κραύγασα. «Από τη στιγή που υπάρχει κάποια αιτία ζήλιας… ασχέτως ποια. Από τη στιγή που εγώ έχω ικρή ύτη και κάποιος άλλος έχει…» «Λοιπόν, όσον αφορά αυτό, η δική σας ύτη είναι σχετικά κλασσική όπως θα έλεγαν τα παλιά χρόνια. χέρια σας… ,Μα, ελάτε τώρα, δείξτε ου, δείξτε Αλλά ου τατα χέρια σας!» εν αντέχω να κοιτάνε οι άλλοι τα χέρια ου. Είναι τριχωτά και πλαδαρά, κάποιο είδος ηλίθιου αταβισού. Τέντωσα τα χέρια ου και είπα ε όσο το δυνατόν πιο σταθερή φωνή πορούσα: «Χέρια πιθήκου». Κοίταξε πρώτα τα χέρια ου και ετά το πρόσωπό ου. «Ναι, διακρίνω ια ιδιόορφη αρονία». Με ζύγισε ε 15

τα άτια της και για άλλη ια φορά τα φρύδια της φάνηκαν σαν κέρατα. «Είναι εγγεγραένος σε ένα», είπε η Ο-90 ε το ρόδινοΘα χαόγελό της. ήταν καλύτερα να ην έλεγε τίποτα φυσικά, αυτό ήταν εντελώς άσχετο. Εξάλλου, η αγαπηένη Ο είναι γενικά –πώς να το πω– η γλώσσα της δεν είναι ρυθισένη στη σωστή ταχύτητα. Οι κ.α.δ. (κινήσεις ανά δευτερόλεπτο) της γλώσσας πρέπει πάντα να είναι λιγότερες από τις κ.α.δ. της σκέψης, ποτέ αντιστρόφως. Στο τέλος της λεωφόρου, το ρολόι του Πύργου Συσσώρευσης χτύπησε 17:00. Η Προσωπική Ώρα είχε τελειώσει. Η Ι-330 αποακρυνόταν αζί ’ αυτόν τον αρσενικό Αριθό σε σχήα S. Το πρόσωπό του ήταν απ’ αυτά που επνέουν σεβασό και τότε συνειδητοποίησα ότι ου ήταν άλλον γνώριο. Κάπου τον είχα ξανασυναντήσει, αλλά δεν πορώ να θυηθώ πού. Καθώς έφευγε, η Ι-330 ού χαογέλασε ε τον ίδιο χιαστό τρόπο και είπε: «Περάστε να ε δείτε εθαύριο στο αφιθέατρο 112». Ανασήκωσα τους ώους και είπα: «Εάν πάρω την εντολή για το αφιθέατρο που αναφέρετε…» Με ια περίεργη σιγουριά είπε: «Θα την πάρετε». Αυτή η γυναίκα ’ εκνεύριζε τόσο όσο ένας παράλογος συντελεστής που χώνεται τυχαία έσα στην εξίσωσή σου και δεν απλοποιείται. Χάρηκα που έεινα όνος ε την αγαπηένη Ο, έστω και για λίγο. ιασχίσαε χέρι-χέρι τέσσερις σειρές λεωφόρων. Στη γωνία, αυτή έπρεπε να πάει δεξιά, εγώ αριστερά. 16

«Θα ήθελα πολύ να ερχόουν σπίτι σας σήερα και να κατεβάζαε τις γρίλιες. Σήερα, αυτή τη στιγή», είπε η Ο και ε κοίταξε ντροπαλά ε τα στρογγυλά, κρυστάλλινα γαλάζια άτια Είναι ιατης. αστεία κοπέλα. Αλλά τι πορούσα να της πω; Ήταν αζί ου όλις χθες και ξέρει τόσο καλά όσο κι εγώ ότι η επόενη Ηέρα Συνουσίας για ας είναι εθαύριο. Πρόκειται απλώς για ια ακόη περίπτωση της σκέψης που προπορεύεται, σαν τη σπίθα που ανάβει πολύ νωρίς στην ανάφλεξη ιας ηχανής και πορεί συχνά να προκαλέσει προβλήατα. Τη φίλησα δύο φορές καθώς λέγαε αντίο –όχι, ας πω την αλήθεια– τρεις φορές, σ’ αυτά τα υπέροχα γαλάζια άτια της, που δεν τα σκοτεινιάζει το παραικρό σύννεφο.

17

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΡΙΤΗ

Σακάκι Τείχος Το Τραπέζι

Ξαναδιάβασα αυτά που έγραψα χθες και βλέπω ότι δεν είναι όσο ξεκάθαρα θα έπρεπε. Είναι, βέβαια, απόλυτα ξεκάθαρα για ας. Αλλά ποιος ξέρει; Ίσως εσείς, άγνωστοι άνθρωποι, που θα σας φέρει ο ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ τις σηειώσεις ου, ίσως να έχετε διαβάσει το εγάλο βιβλίο του πολιτισού όνο έχρι τη σελίδα που έφτασαν οι πρόγονοί ας, πριν από 900 χρόνια. Ίσως να ην ξέρετε ακόη και τα βασικά, όπως τον Πίνακα ρών, τις Προσωπικές Ώρες, το Μητρικό Μοντέλο, το Πράσινο Τείχος, τον Ευεργέτη. Μου φαίνεται αστείο και ταυτόχρονα πολύ δύσκολο να ιλήσω για όλα αυτά. Είναι σαν ένας συγγραφέας του 20ού αιώνα, για παράδειγα, να έπρεπε να εξηγήσει στο υθιστόρηά του τι εννοούσε ε τις λέξεις «σακάκι», «διαέρισα» ή «σύζυγος». Επιπλέον, αν το υθιστόρηά του εταφραζόταν για πρωτόγονους, δεν θα πορούσε να γράψει «σακάκι» χωρίς να βάλει ια υποσηείωση. Είαι σίγουρος ότι ο πρωτόγονος θα έβλεπε τη λέξη «σακάκι» και θα σκεφτόταν: «Σε τι χρησιεύει αυτό; Απλώς ένα ακόη πράγα που πρέπει να κουβαλάς». Φαντάζοαι ότι κι εσείς θα ε κοιτάτε ε τον ίδιο τρόπο, όταν σας λέω ότι κανένας από εάς δεν έχει βγει έξω από το Πράσινο Τείχος, ετά τον ιακοσαετή Πόλεο. 18

στόσο, αγαπητοί ου αναγνώστες, πρέπει να σκεφτείτε λίγο. Βοηθάει αρκετά. Γιατί, ξέρετε, όλη η ανθρώπινη ιστορία, από τότε που τη γνωρίζουε, είναι ιστορία ετακίνησης νοαδικό τρόπο ζωής προς ένα σταδιακά πιο όνιο.από εν τον συνεπάγεται, εποένως, ότι ο περισσότερο όνιος τρόπος ζωής (ο δικός ας) είναι κι ο τελειότερος (δηλαδή ο δικός ας); Οι άνθρωποι περιπλανιόνταν από τη ια άκρη της γης στην άλλη όνο κατά τα προϊστορικά χρόνια, όταν υπήρχαν έθνη, πόλεοι, επόριο και ανακάλυψη της ιας και της άλλης Αερικής. Αλλά, γιατί να το κάνουε τώρα; Σε τι χρησιεύει; Παραδέχοαι ότι οι άνθρωποι δεν κατέληξαν στον πιο όνιο τρόπο ζωής από τη ια έρα στην άλλη και χωρίς προβλήατα. Όταν όλοι οι δρόοι καταστράφηκαν από το ιακοσαετή Πόλεο και καλύφτηκαν ε χόρτα, εκείνο το πρώτο διάστηα ήταν πολύ δύσκολο να ζεις σε πόλεις αποκοένες εταξύ τους από τις πράσινες ζούγκλες. Αλλά, και τι έγινε; Όταν έπεσε η ουρά από τον άνθρωπο, του πήρε σίγουρα λίγο χρόνο έχρι να άθει να διώχνει τις ύγες χωρίς αυτή. εν αφισβητώ ότι τον πρώτο καιρό ίσως και να του έλειπε. Αλλά τώρα; Μπορείτε να φανταστείτε ε ουρά; Ή φαντάζεστε τον εαυτό σας γυνότον στοεαυτό δρόο,σας χωρίς το «σακάκι» σας; (Ίσως ακόη να περιφέρεστε ε «σακάκια».) Είναι ακριβώς το ίδιο: εν πορώ να φανταστώ ια πόλη που να ην είναι περιτοιχισένη από Πράσινο Τείχος. εν πορώ να φανταστώ ια ζωή που να ην είναι ενδεδυένη ε την αριθητική τήβεννο του Πίνακα. Ο Πίνακας –αυτή τη στιγή ακριβώς, βλέπω από τον τοίχο του δωατίου ου τους πορφυρούς δείκτες πάνω στη 19

χρυσή βάση τους να ε κοιτάζουν κατάατα ε αυστηρότητα και τρυφερότητα αζί. Άθελά ου, σκέφτηκα αυτό που οι αρχαίοι αποκαλούσαν «εικόνα» κι αισθάνοαι ότι θέλω να συνθέσω έναΑχ, ποίηα ιαείαι προσευχή (που είναι άλλον τοόπως ίδιο πράγα). γιατίήδεν ποιητής, για να σε υνήσω σου αρόζει; Μεγάλε Πίνακα, καρδιά και παλέ του Μονοκράτους! Όλοι ας, όταν ήασταν αθητές (κι εσείς το ίδιο φαντάζοαι), διαβάζαε τα σηαντικότερα συγγράατα της αρχαίας λογοτεχνίας που είχαν φτάσει έχρι εάς: το ρολόγιο Πρόγραα των Σιδηροδρόων. Αλλά ακόη κι αυτό, δίπλα στον Πίνακά ας, είναι γραφίτης δίπλα σε διαάντι. Είναι και τα δύο άνθρακες, αλλά πόσο αιώνιο, διάφανο και λαπερό είναι το διαάντι! Ποιος δεν κρατάει την ανάσα του, όταν ξεφυλλίζει το ρολόγιο Πρόγραα των Σιδηροδρόων; στόσο, ο Πίνακας των ρών ετατρέπει τον καθένα ας σε ατσαλένιο, τριαξονικό επικό ήρωα. Κάθε πρωί, ε τριαξονική ακρίβεια, την ίδια ώρα ακριβώς και το ίδιο λεπτό, σηκωνόαστε, εκατούρια από εάς σαν ένας. Την ίδια ώρα ακριβώς, εκατούρια από εάς σαν ένας, αρχίζουε τη δουλειά. Αργότερα, σαν ένας, Καιδευτερόλετότε, σαν ένα σώα εεκατούρια εκατούρια χέρια, τοσταατάε. ίδιο ακριβώς πτο, σύφωνα ε τον Πίνακα, σηκώνουε το κουτάλι στα χείλη ας. Και το ίδιο ακριβώς δευτερόλεπτο πάε για περίπατο, ετά στο αφιθέατρο, στον προθάλαο για τις ασκήσεις Τέιλορ και τέλος στο κρεβάτι. Θα είαι απόλυτα ειλικρινής αζί σας: Ακόα κι εείς δεν έχουε λύσει έχρι τώρα το πρόβληα της ευτυχίας 100. ύο φορές την ηέρα –από τις 16:00 ώς τις 17:00 και 20

ξανά από τις 21:00 έχρι τις 22:00– ο ενιαίος, εγαλοπρεπής οργανισός διασπάται στα ξεχωριστά του κύτταρα. Είναι οι Προσωπικές Ώρες, όπως προβλέπονται από τον Πίνακα. Τις αυτές θα δεις στα δωάτιά ε τις γρίλιεςώρες κατεβασένες απόκάποιους σενότητα, άλλους να τους περπατάνε στη λεωφόρο σε βηατισό ε τον προύντζινο ρυθό του Εβατηρίου, άλλους να είναι, όπως εγώ τώρα, καθισένοι στα γραφεία τους. Πιστεύω, όως, ακράδαντα –ας ε πουν ιδεαλιστή ή ονειροπόλο– πιστεύω πως αργά ή γρήγορα, κάποια έρα, θα καταφέρουε να εισαγάγουε και τις Προσωπικές Ώρες έσα στη γενική φόρουλα. Κάποια έρα και τα 86.000 δευτερόλεπτα θα είναι έσα στον Πίνακα των ρών. Έχω ακούσει κι έχω διαβάσει διάφορα απίστευτα πράγατα για την εποχή εκείνη που οι άνθρωποι ζούσαν ακόη στην ελευθερία, σε αποδιοργανωένη αγριότητα δηλαδή. Αλλά το πιο απίστευτο απ’ όλα ήταν για ένα το πώς η κυβερνητική εξουσία της εποχής, ακόη και σε εβρυακή κατάσταση, επέτρεπε να ζουν οι άνθρωποι χωρίς κάτι που να οιάζει στον Πίνακά ας, χωρίς υποχρεωτικούς περιπάτους, χωρίς προγραατισένα γεύατα, και τους άφηνε να ξυπνάνε και να κοιούνται όποτε ότι ήθελαν οι ίδιοι. Κάποιοι ιστορικοί ζουν, άλιστα, εκείνη την εποχή οι λάπες τωνυποστηρίδρόων ήταν αναένες όλη τη νύχτα και πολλοί άνθρωποι περπατούσαν κι οδηγούσαν στους δρόους ολόκληρη τη νύχτα. Αυτό για ένα είναι εντελώς απίστευτο. Ανεξάρτητα από το πόσο υπανάπτυκτη ήταν η δύναη της λογικής τους, δεν πορεί να ην καταλάβαιναν ότι το να ζεις έτσι ήταν σκέτη δολοφονία, υπέρτατο έγκληα – απλώς ήταν αργή, σταδιακή δολοφονία. Η κυβέρνηση (ή ο ανθρωπισός) απαγόρευε τη θα21

νατική ποινή για έναν άνθρωπο, αλλά επέτρεπε τη σταδιακή δολοφονία εκατουρίων. Το να σκοτώσεις κάποιον –δηλαδή ν’ αφαιρέσεις 50 χρόνια από το άθροισα όλων των ανθρώπινων ζωών– ήταν έγκληα, αλλά το ν’ αφαιρέσεις από το άθροισα όλων των ανθρώπινων ζωών 50.000.000 χρόνια δεν ήταν έγκληα! Όχι, σοβαρά, δεν ήταν αστείο; Σήερα, αυτό το πρόβληα των ηθικών αθηατικών θα λυνόταν έσα σε ισό λεπτό από οποιοδήποτε δεκάχρονο Αριθό, αλλά εκείνοι δεν πορούσαν να το λύσουν. Όλοι οι Καντ τους αζί δεν πορούσαν να το λύσουν (γιατί ποτέ δεν σκέφτηκε κάποιος από τους Καντ να κατασκευάσει ένα σύστηα επιστηονικής ηθικής – δηλαδή βασισένο στην αφαίρεση, την πρόσθεση, τη διαίρεση και τον πολλαπλασιασό). Και επιπλέον, δεν ήταν εντελώς παράλογο ότι η κυβέρνηση (είχε το θράσος να αυτοαποκαλείται κυβέρνηση) επέτρεπε τη διεξαγωγή της σεξουαλικής ζωής χωρίς τον παραικρό έλεγχο; Όσο συχνά, ε όποιον και όσο πολύ επιθυούσε ο καθένας… Εντελώς αντιεπιστηονικό, σαν τα ζώα. Κι εντελώς τυφλά, σαν τα ζώα, γεννούσαν παιδιά. εν είναι αστείο να γνωρίζεις κηπουρική, πτηνοτροφία, ιχθυοκαλλιέργεια, ακριβείς αναφορές είχαν αυτές τιςτης γνώσεις) και να(έχουε ην πορείς να φτάσεις στοότι τελευταίο σκαλί λογικής βαθίδας, στην παραγωγή παιδιών; Να ην πορείς να φτάσεις σε κάτι σαν το Μητρικό ή το Πατρικό Μοντέλο ας; Είναι τόσο αστείο, τόσο απίθανο, που ενώ το γράφω φοβάαι πως όταν το διαβάσετε, άγνωστοί ου αναγνώστες, θα νοίζετε ότι σας κάνω κάποιο κακόγουστο αστείο. Μπορεί να πιστέψετε ξαφνικά ότι σας κοροϊδεύω και ότι ε σοβαροφάνεια σας λέω τις εγαλύτερες ανοησίες. 22

στόσο, καταρχάς, δεν πορώ να κάνω αστεία – το εξ’ ορισού τίηα κάθε αστείου είναι το ψέα. Κι επιπλέον, η Επιστήη του Μονοκράτους δηλώνει ότι η ζωή των αρχαίων ήταν ακριβώς όπως σας τηνπώς περιγράφω, και Αυτή δεν πορεί να κάνειέτσι λάθος. Εξάλλου, θα πορούσε ν’ αναπτυχθεί η κυβερνητική λογική, αφού οι άνθρωποι ζούσαν στην κατάσταση που αποκαλείται ελευθερία – δηλαδή σαν κτήνη, σαν αϊούδες, σαν βόδια; Τι θα πορούσατε να περιένετε απ’ αυτούς, αφού ακόη και στις έρες ας ακούε, έστω και πολύ σπάνια, να έρχεται από ακριά, από το τριχωτό παρελθόν, ια άγρια, πιθηκόορφη ηχώ; Ευτυχώς, πολύ σπάνια. Αυτές δεν είναι τίποτα περισσότερο από κάποιες τυχαίες λεπτοέρειες. ιορθώνονται εύκολα χωρίς να διακοπεί η εγάλη, αιώνια εξέλιξη της όλης Μηχανής. Και για το ξεσκαρτάρισ α ορισένων στραβών βιδών έχουε το βαρύ, επιδέξιο χέρι του Ευεργέτη, έχουε το πεπειραένο βλέα των Φρουρών. Τώρα που το σκέφτοαι, αυτό ου φέρνει στο υαλό εκείνον τον Αριθό χθες ε τη διπλή καπύλη, σαν S. Νοίζω ότι τον είδα κάποτε να βγαίνει από το Τήα των Φρουρών. Τώρα καταλαβαίνω γιατί είχα έναν υποσυνείδητο γι’ αυτόν και γιατί ένιωσα τόσο περίεργα που εκείνη σεβασό η παράξενη Ι-330, στην παρουσία του… Πρέπει να οολογήσω ότι η Ι-330… Να το κουδούνι του ύπνου. Είναι 22:30. Τα λέε αύριο.

23

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

Πρωτόγονος ε Βαρόετρο Επιληψία Αν

Μέχρι αυτή τη στιγή, όλα στη ζωή ου ήταν καθαρά (και δεν έχω την παραικρή εροληψία υπέρ της λέξης «καθαρά»), όως σήερα… δεν καταλαβαίνω. Πρώτον: Πήρα πράγατι την εντολή να πάω στο συγκεκριένο αφιθέατρο 112, ακριβώς όπως το είχε πει αυτή. Αν και η πιθανότητα ήταν γύρω στο: 1.500/10.000.000=3/20.000 1.500 είναι ο αριθός των αφιθέατρων και 10.000.000 το πλήθος των Αριθών. εύτερον: Ίσως είναι καλύτερα, όως, να πάρω τα πράγατα ε τη σειρά τους. Το αφιθέατρο. Ένα τεράστιο, ηλιόλουστο ηισφαίριο αποτελούενο από συπαγή, γυάλινα τήατα. Κυκλικές σειρές από ευγενικά, σφαιρικά, φρεσκοξυρισένα κεφάλια. Κοίταξα τριγύρω ε ια ελαφριά ταχυκαρδία. Νοίζω ότι αναζητούσα την εικόνα των ρόδινων ηικυκλικών χειλιών της αγαπηένης ου Ο να λάπει πάνω από τα πλε κύατα των γιούνι. Να… τα κάτασπρα, αστραφτερά δόντια κάποιου… αλλά όχι, όχι τα δικά της. Η Ο θα ερχόταν εκείνο το βράδυ στις 21:00 στο δωάτιοό ου – ήταν λοιπόν απόλυτα φυσιολογικό που ήθελα να τη δω εκεί. 24

Το κουδούνι. Σηκωθήκαε και τραγουδήσαε το Εβατήριο του Μονοκράτους και στην εξέδρα εφανίστηκε ένας φωνοδιαλέκτης, αστραφτερός λόγω της εξυπνάδας και του χρυσού εγαφώνου του.Πρόσφατα οι αρχαιολόγοι ας ξέ«Αξιότιοι Αριθοί! θαψαν ένα βιβλίο του 20ού αιώνα. Ο συγγραφέας αφηγείται ειρωνικά την ιστορία του πρωτόγονου και του βαρόετρου. Ένας πρωτόγονος παρατήρησε ότι κάθε φορά που το βαρόβροχή, πράγατι έβρεχε. Και, έκτοτε, όταν ο ετρο έδειχνε πρωτόγονος ήθελε να βρέξει αφαιρούσε ορισένη ποσότητα υδραργύρου, ώστε το βαρόετρο να δείχνει βροχή. (Η οθόνη έδειξε έναν πρωτόγονο καλυένο ε φτερά ν’ αφαιρεί λίγο υδράργυρο – γενικό γέλιο.) Γελάτε. εν νοίζετε, όως, ότι και ο Ευρωπαίος εκείνης της εποχής ήταν για γέλια; Ακριβώς όπως και ο πρωτόγονος, ο Ευρωπαίος ήθελε επίσης «βροχή». Αλλά Βροχήε κεφαλαίο Β, αλγεβρική Βροχή . Στεκόταν, όως, προστά από το βαρόετρο σαν βρεγένη γάτα. Τουλάχιστον ο πρωτόγονος είχε περισσότερη τόλη, περισσότερη ενέργεια και περισσότερη –αν και πρωτόγονος– λογική. Κατάφερε να συνδέσει την αιτία ε το αποτέλεσα. Όταν αφαιρούσε εκείνον τον υδράργυρο, έκανε το πρώτο βήα της σπουδαίας διαδροής προς…» Αλλά σ’ εκείνο το σηείο (επαναλαβάνω: γράφω ακριβώς ό,τι έγινε, χωρίς καία παράλειψη) έγινα αδιαπέραστος στο ζωογόνο ρεύα που ξεχυνόταν από το εγάφωνο. Ξαφνικά καταλήφθηκα από το συναίσθηα ότι δεν έπρεπε να έχω έρθει. (Γιατί «δεν έπρεπε»; Πώς «άσκοπα» και πώς θα πορούσα να ην είχα έρθει από τη στιγή που είχα πάρει την εντολή;) Ξαφνικά όλα ου φάνηκαν άδεια, ένα άδειο κέλυφος. 25

Και κατάφερα να επανακτήσω την προσοχή ου, όταν ο φωνοδιαλέκτης είχε επιστρέψει στο αρχικό του θέα: τη ουσική ας, τη αθηατική σύνθεση (ο αθηατικός είναι η αιτία, η εφεύρεσης ουσική το του αποτέλεσα), την περιγραφή της πρόσφατης ουσικόετρου. «…Γυρνώντας απλώς τη χειρολαβή, οποιοσδήποτε από σας πορεί να παράγει τρεις σονάτες την ώρα. Απλώς σκεφτείτε πόση προσπάθεια κατέβαλλαν γι’ αυτό οι πρόγονοί σας! Μπορούσαν να δηιουργήσουν όνο αφού αστίγωναν τον εαυτό τους ε επιθέσεις «έπνευσης» – κάποια άγνωστη ορφή επιληψίας. Κι έχω εδώ, για σας, ένα πολύ διασκεδαστικό παράδειγα αυτού που κέρδιζαν για τον κόπο τους – τη ουσική του Σκριάπιν, 20ός αιώνας. Αυτό το αύρο κουτί (ια κουρτίνα είχε τραβηχτεί στη σκηνή, φανερώνοντας το αρχαίο τους όργανο), αυτό το αύρο κουτί λέγεται «Βασιλικό πιάνο ε ουρά», και αποτελεί απλώς άλλη ια απόδειξη –αν και δεν την χρειαζόασταν– του βαθού στον οποίο ολόκληρη η ουσική τους…» Και τότε… έχασα πάλι τη ροή, ίσως επειδή… Όχι, θα είαι ειλικρινής… επειδή αυτή, η Ι-330, κινήθηκε προς το «Βασιλικό». Πρέπει απλώς να ξαφνιάστηκα από την ξαφνική της εφάνιση στη σκηνή. Φορούσε ένα από εκείνα τα υπέροχα κοστούια των αρχαίων χρόνων: ένα στενό αύρο φόρεα ε χαηλό κόψιο, που αναδείκνυε τη λευκότητα των ώων και του στήθους της, και η ζεστή σκιά που κυάτιζε σε συγχρονισό ε την αναπνοή της, εταξύ αυτής… και τα εκτυφλωτικά, σχεδόν πρόστυχα δόντια της… Ένα χαόγελο, ια δαγκωατιά, κι εγώ ήουν ο στό26

χος. Κάθισε και άρχισε να παίζει. Κάτι άγριο, σπασωδικό, ανακατεένο – όπως ολόκληρη η τότε ζωή, όταν δεν είχαν ούτε το παραικρό ίχνος λογικού ηχανισού. Όλοι γύρω ου, φυσικά,από είχαν κάθε δίκιο να γελάσουν, κιαυτούς έκαναν. Μα κάποιοι ας… κι εγώ… γιατί ανήκα κιόπως εγώ σ’ τους λίγους; Ναι, επιληψία είναι ια διανοητική ασθένεια – πόνος… Ένας αργός, γλυκός πόνος, είναι ένα δάγκωα που θέλεις να δαγκώσει βαθύτερα, σκληρότερα. Κι έπειτα, αργά, να και ο ήλιος. Όχι αυτός ο δικός ας, που ακτινοβολεί ε γαλανόχρωη, κρυστάλλινη κανονικότητα έσα από το γυάλινο τούβλο – όχι. Ένας άγριος, βιαστικός, καυτός ήλιος –που τα πετάει όλα ακριά του– όλα σε ικρά κοάτια. Ο διπλανός ου κοίταξε στ’ αριστερά του, προς εένα, και χαζογέλασε. Για κάποιο λόγο έχω ια πολύ ζωντανή εικόνα αυτού που είδα: ια ικροσκοπική σταγόνα σάλιου εφανίστηκε στα χείλη του κι έπειτα έσκασε. Η φουσκάλα ε συνέφερε. Έγινα πάλι ο εαυτός ου. Όπως όλοι οι άλλοι, δεν άκουγα τίποτε άλλο από το ηλίθιο, άταιο κροτάλισα των χορδών. Γέλασα. Τα πράγατα έγιναν εύκολα κι απλά. Ο προικισένος φωνοδιαλέκτης άς είχε δώσει απλώς ια ολοζώντανη εικόνα εκείνης της πρωτόγονης εποχής – αυτό ήταν όλο. Μετά απ’ αυτό, πόσο ευχάριστο ήταν ν’ ακούς τη ουσική της εποχής ας! (Μας δόθηκε στο τέλος ια επίδειξη τωρινής ουσικής για σύγκριση.) Κρυστάλλινες, χρωατικές σκάλες, συγκλίσεις και αποκλίσεις απείρων νότων – και οι συνοπτικές αρονίες των σειρών Τέιλορ και Μακλόριν, ολοκληρωένες, τετράγωνες και βαριές σαν τα «Παντελόνια του 27

Πυθαγόρα»2, θλιένες ελωδίες ιας ταλαντευόενης, ολοένα ειούενης κίνησης, οι εναλλασσόενοι φωτεινοί παλοί των παύσεων σύφωνα ε τις γραές του Φρεϊνχόφερ – σαν τις φασατικές αναλύσεις των πλανητών… Τι εγαλείο! Τι αετάβλητη κανονικότητα! Τι παθητική αυτοϊκανοποίηση ήταν αυτή η αρχαία ουσική, περιορισένη όνο από τις άγριες φαντασιώσεις της… Βγήκαε ε τον συνήθη τρόπο από τις φαρδιές πόρτες του αφιθέατρου, βηατίζοντας στοιχισένοι ανά τέσσερις. Έπιασα ένα βλέα από τη γνωστή διπλοκαπυλωτή φιγούρα κάπου από το πλάι και υποκλίθηκα προς το έρος του ε σεβασό. Η αγαπηένη Ο θα ερχόταν σε ια ώρα. Αισθάνθηκα έναν ευχάριστο και χρήσιο ενθουσιασό. Φτάνοντας σπίτι, πέρασα γρήγορα από το θυρωρείο, έδωσα το ροζ ου εισιτήριο στον υπάλληλο υπηρεσίας και πήρα την άδεια να κατεβάσω τις γρίλιες. Η άδεια αυτή δίνεται όνο στις Ηέρες Συνουσίας. ιαφορετικά ζούε σε άπλετο φως, έσα σ’ αυτούς τους τοίχους που οιάζουν να έχουν φτιαχτεί από καθαρό αέρα, πάντοτε ορατοί. εν έχουε να κρύψουε τίποτα ο έναςνα από τον άλλο. Εξάλλου, έτσικι διευκολύνουε τουςτους. Φρουρούς διεκπεραιώνουν το βαρύ ευγενές καθήκον ιαφορετικά, ποιος ξέρει τι θα πορούσε να συβεί; Ίσως να έφταιγαν οι περίεργες, αδιαφανείς κατοικίες των αρχαίων για την ανάπτυξη της αξιολύπητης, κυψελοειδο ύς ψυχολογίας τους. «Το σπίτι ου (sic!) είναι το κάστρο ου!» Τι πανέξυπνο! 2

Σ.τ.ε. Ονοασία που αναφέρεται στο Πυθαγόρειο Θεώρηα. 28

Στις 22:00 κατέβασα τις γρίλιες – και την ίδια ακριβώς στιγή πήκε έσα η Ο, κάπως λαχανιασένη. Μου έδωσε τα ρόδινα χείλη της – και το ροζ εισιτήριο. Έσκισα το απόκοα, ν’ αποκόψω τον εαυτό ρόδινααλλά χείληδεν τηςκατάφερα έχρι το τελευταίο λεπτό – 22:15.ου από τα Της έδειξα έπειτα τις «σηειώσεις» ου και ίλησα – αρκετά καλά νοίζω– για την οορφιά του τετραγώνου, του κύβου, της ευθείας γραής. Με άκουγε ε τον γοητευτικό, ρόδινο τρόπο της… και ξαφνικά ένα δάκρυ κύλησε από τα γαλανά άτια της… έπειτα ένα δεύτερο, ένα τρίτο… ακριβώς πάνω στην ανοιχτή σελίδα (σελίδα 7). Το ελάνι άρχισε να τρέχει. Οπότε, πρέπει να το αντιγράψω. «Αγαπηένε έλτα, αν εσείς… όνο αν;…» Μα, τι σηαίνει αυτό το «αν»; «Αν», τι; Άρχισε πάλι τα ίδια: ένα παιδί. Ίσως, όως, τώρα να είναι κάτι καινούργιο… που αφορούσε… την άλλη; Αν και πάλι φάνηκε σαν… Μπα, θα ήταν πολύ ηλίθιο.

29

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΠΕΜΠΤΗ

Τετράγωνο Κυρίαρχοι του Κόσου Ευχάριστη και Χρήσιη Λειτουργία

Πάλι λάθος. Πάλι σας ιλάω, άγνωστέ ου αναγνώστη, σαν να ήσασταν… ας πούε σαν να ήσασταν ο παλιός ου σύντροφος ο R-13, ο ποιητής, αυτός ε τα αφρικάνικα χείλη – τον ξέρουν όλοι. Εσείς, εντωεταξύ, πορεί να βρίσκεστε οπουδήποτε… στο φεγγάρι, στην Αφροδίτη, στον Άρη, στον Ερή. Ποιος ξέρει πού είστε και ποιος είστε. Λοιπόν, φανταστείτε ένα τετράγωνο, ένα έξοχο, ζωντανό τετράγωνο, που πρέπει να σας ιλήσει για τον εαυτό του και για τη ζωή του. Καταλαβαίνετε ότι το τελευταίο πράγα που θα σκεφτεί να σας πει είναι ότι έχει τέσσερις ίσες γωνίες. Είναι κάτι το τόσο φυσικό και καθηερινό γι’ αυτό, που απλώς δεν το βλέπει. Έτσι είαι και εγώ. Βρίσκοαι συνεχώς στη θέση του τετραγώνου. Σκεφτείτε, παράδειγα, ροζ εισιτήρια και τα υπόλοιπα – για έναγια δεν είναι τίποτατα περισσότερο από τις τέσσερις ίσες γωνίες, ενώ για σας αυτό πορεί να είναι, δεν ξέρω, κάτι σαν το διώνυο θεώρηα του Νεύτωνα. Λοιπόν, ένας από τους αρχαίους σοφούς κατάφερε να πει –φυσικά, κατά λάθος– κάτι πολύ έξυπνο: «Η αγάπη και η πείνα εξουσιάζουν τον κόσο». στόσο, για να εξουσιάσει κάποιος τον κόσο πρέπει πρώτα να εξουσιάσει τους κυρίαρχους του κόσου. Οι πρόγονοί ας πέτυχαν τελικά να υπερνική30

σουν την πείνα, πληρώνοντας ένα φοβερό τίηα: Μιλάω για τον ιακοσαετή Πόλεο, τον πόλεο εταξύ της Πόλης και της Υπαίθρου. Μάλλον λόγω θρησκευτικής προκατάληψης πάλεψαν τόσο ξεροκέφαλα οι 35 Χριστιανοί πρωτόγονοι για το «ψωί»3 τους. στόσο, το έτος πριν την ίδρυση του Μονοκράτους, εφευρέθηκε η τωρινή τροφή ας από πετρέλαιο. Η αλήθεια είναι ότι όνο το 20 του πληθυσού επέζησε. Από την άλλη, πόσο λαπερό έγινε το πρόσωπο της γης όταν καθαρίστηκε η βρωιά χιλιάδων χρόνων! Και, επιπλέον, τα 2 δέκατα που επέζησαν… γεύτηκαν τη γήινη ευδαιονία στους σιτοβολώνες του Μονοκράτους. εν είναι, όως, ξεκάθαρο ότι η ευδαιονία και ο φθόνος είναι ο αριθητής και ο παρανοαστής του κλάσατος που είναι γνωστό ως ευτυχία; Και τι νόηα θα είχαν τότε τ’ αναρίθητα θύατα του ιακοσαετούς Πολέου, εάν είχε παραείνει στη ζωή ας κάποια αιτία φθόνου; Βέβαια, κάποια αιτία παρέεινε, γιατί παρέειναν οι ύτες «κουπιά» και οι «κλασσικές» ύτες, που αναφέραε σ’ εκείνη τη συζήτηση κατά τον περίπατο, και γιατί υπάρχουν ακόη κάποιοι των οποίων την αγάπη θέλουν πολλοί και κάποιοι άλλοι των οποίων την αγάπηαφού δεν θέλει κανένας. Ήταν φυσικό, νικήθηκε η Πείνα (κάτι που είναι αλγεβρικά ισοδύναο ε τη εγιστοποίηση της υλικής ευηερίας), το Μονοκράτος να εξαπολύσει επίθεση ενάντια στον άλλον κυρίαρχο του κόσου, την αγάπη. Τελικά κατακτήθηκε κι αυτό το στοιχείο, δηλαδή οργανώθηκε, αθηατικοποιήΑυτή η λέξη έχει φτάσει έχρι τις έρες ας όνο ως ποιητική εταφορά. εν είναι γνωστό ποια ήταν η χηική σύσταση αυτού του υλικού. 3

31

θηκε και πριν από 300 χρόνια θεσπίστηκε ο Σεξουαλικός Νόος: «Κάθε Αριθός έχει δικαίωα πρόσβασης σε οποιονδήποτε άλλον Αριθό ως σεξουαλικό αγαθό». Τα υπόλοιπα είναι ζητήατα καθαρά τεχνικής φύσεως. Σε εξετάζουν προσεκτικά στο Σεξουαλικό Τήα, προσδιορίζουν την ακριβή σύσταση των σεξουαλικών ορονών στο αία σου και σου υπολογίζουν το σωστό Πίνακα Ηερών Συνουσίας. Συπληρώνεις έπειτα ια δήλωση ότι γι’ αυτές τις ηέρες θέλεις να χρησιοποιήσεις τον τάδε Αριθό (ή Αριθούς) και σου παραδίδουν το αντίστοιχο βιβλιάριο εισιτηρίων (ροζ). Αυτό είναι όλο. Έτσι όλα είναι ξεκάθαρα και δεν υπάρχει πλέον η παραικρή αιτία φθόνου. Ο παρανοαστής του κλάσατος της ευτυχίας έχει ελαττωθεί στο ηδέν και το κλάσα ισούται ε το εγαλειώδες άπειρο. Το ίδιο ακριβώς πράγα που για τους αρχαίους ήταν πηγή ακατάπαυστης τραγωδίας, έγινε για ας ια αρονική, ευχάριστη και χρήσιη λειτουργία του οργανισού, ακριβώς όπως ο ύπνος, η σωατική εργασία, η κατανάλωση φαγητού, η αφόδευση κτλ. Απ’ αυτό πορείτε να καταλάβετε πώς εξαγνίζει οτιδήποτε ακουπήσει η υπέρτατη δύναη της λογικής. Αν πορούσατε όνο δύναη, να γνωρίσετε, άγνωστοί ου αναγνώστες, αυτή τη θεϊκή αν πορούσατε να την ακολουθήσετε έχρι τέλους! Περίεργο, σήερα γράφω για τις πιο υψηλόφρονες κατακτήσεις της ανθρώπινης ιστορίας, αναπνέω συνεχώς τον αγνότερο αέρα της υψηλόφρονης σκέψης… όως έσα ου υπάρχει κάτι συννεφιασένο, κάτι αραχνοειδές, κάτι χιαστό σαν το τετράποδο Χ. Ή ήπως είναι τα δικά ου τριχωτά άκρα που ’ ενοχλούν, επειδή τα βλέπω συνέχεια προστά 32

ου; εν ου αρέσει να ιλάω γι’ αυτά. εν ου αρέσουν. Είναι ένα αποεινάρι από την πρωτόγονη εποχή. Υπάρχει περίπτωση να είναι αλήθεια ότι περιέχω… τα διαγράψω όλα αυτά… γιατί είναι πέρα από τον Ήθελα σκοπό να αυτών των σηειώσεων. Αλλά ετά αποφάσισα: Όχι, θα τ’ αφήσω έσα. Ας λειτουργήσουν οι σηειώσεις ου σαν τον πιο ευαίσθητο σεισογράφο, ας καταγράψουν και τις παραικρότερες δονήσεις του εγκεφάλου ου, όσο ασήαντες κι αν είναι. Μερικές φορές, ποτέ δεν ξέρεις, αυτές οι δονήσεις είναι που δίνουν την πρώτη προειδοποίηση… Αλλά αυτό είναι παράλογο τώρα. Έπρεπε να τα είχα διαγράψει. Έχουε κατευθύνει όλα τα στοιχεία της φύσης. εν πορεί να συβεί καία καταστροφή. Τώρα πια ου είναι απόλυτα ξεκάθαρο. Αυτή η περίεργη εσωτερική αίσθηση προέρχεται από το γεγονός ότι βρίσκοαι στην ίδια θέση ε το τετράγωνο που περιέγραψα προηγουένως. Και δεν υπάρχει κανένα Χ έσα ου (δεν θα πορούσε να υπάρχει), απλώς ανησυχώ ήπως υπάρχει ακόη κάποιο Χ σε σας, άγνωστοί ου αναγνώστες. Έχω όως την πίστη ότι δεν θα ε κρίνετε πολύ αυστηρά. Πιστεύω ότι θα καταλάβετε πόσο δύσκολοάλλο είναισυγγραφέα για ένα νασ’γράφω, λότερο από οποιονδήποτε όλη τηνδυσκοπορεία της ανθρώπινης ιστορίας. Κάποιοι συγγραφείς απευθύνονταν στους ανθρώπους της εποχής τους, άλλοι στους εταγενέστερους, αλλά ποτέ κανείς δεν απευθύνθηκε στους προγόνους του ή σε ανθρώπους παρόοιους ε τους ακρινούς, άγριους προγόνους του…

33

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΚΤΗ

Ατύχηα Καταραένο «Ξεκάθαρο» Είκοσι Τέσσερις Ώρες

Επαναλαβάνω: Έχω επιβάλει στον εαυτό ου το καθήκον να γράφω, χωρίς να κρύβω τίποτα. Έτσι, όσο θλιβερό κι αν είναι, πρέπει να καταγράψω εδώ ότι ακόη κι εείς δεν έχουε φέρει σε πέρας τη διαδικασία σκλήρυνσης και αποκρυστάλλωσης της ζωής. Το ιδανικό βρίσκεται ακόη ακριά. Το ιδανικό, αυτό είναι ξεκάθαρο, είναι η κατάσταση όπου τίποτα πια δεν συβαίνει, ’ εάς όως… Κοιτάξτε αυτό: Σήερα διάβασα στην Κρατική Εφηερίδα ότι σε δύο έρες θα γίνει ια γιορτή ικαιοσύνης στην Κυβική Πλατεία. Αυτό σηαίνει ότι για άλλη ια φορά κάποιος Αριθός παρεπόδισε τη λειτουργία της εγάλης Κρατικής Μηχανής. Πάλι κάτι απρόβλεπτο συνέβη, κάτι ανεξήγητο εκ των προτέρων ας ξέφυγε. κάτι συνέβη σε ένα. Είναι αλήθεια, συνέβηΕπιπλέον, κατά τη διάρκεια τηςκαι Προσωπικής Ώρας, δηλαδή την ώρα που έχει θεσπιστεί ειδικά για απρόβλεπτες περιστάσεις, αλλά ακόη και έτσι… Κατά τις 16:00 (στις 15:50 πιο συγκεκριένα) ήουν σπίτι. Ξαφνικά χτύπησε το τηλέφωνο. «D-503;» «Ναι.» «Είστε ελεύθερος;» 34

«Ναι.» «Είαι η Ι-330. Θα περάσω να σας πάρω να πάε στην Αρχαία Οικία, εντάξει;» Η Ι-330. Αυτήε η γυναίκα ού είναι ενοχλητική και απωθητική, σχεδόν τροάζει. Αλλά ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο είπα: «Ναι». Πέντε λεπτά αργότερα ήασταν ήδη στο αεροκίνητο, διασχίζοντας τον ουρανό του Μαΐου, την πλε του ατζόλικα, κι ο φωτεινός ήλιος, ε το δικό του χρυσό αεροκίνητο, υψωνόταν από πίσω ας, χωρίς όως να ας προσπερνάει. Εκεί προστά ας, όως, πορούσαε να δούε το λευκό καταρράχτη ενός σύννεφου, ένα ανόητο και χνουδωτό πράγα σαν τα άγουλα κάποιου απαρχαιωένου «Έρωτα», κι αυτό ’ ενόχλησε κάπως. Το προστινό παράθυρο ήταν σηκωένο και ο αέρας ξέραινε τα χείλη, τόσο που σ’ έκανε να τα γλύφεις συνεχώς ε τη γλώσσα σου και να σκέφτεσαι διαρκώς χείλη. Μετά από λίγο, βλέπεις σε απόσταση κάτι θολά πράσινα σηεία, εκεί πέρα, πίσω από το Τείχος. Έπειτα, η καρδιά σου αναπηδά χωρίς να το θέλεις και βυθίζεσαι χαηλά, πιο χαηλά, σαν να Οικία. πέφτεις από ένα απότοο βουνό, και βρίσκεσαι στην Αρχαία Ολόκληρη αυτή η περίεργη, ετοιόρροπη κι έρηη κατασκευή είναι ντυένη ε γυάλινο κέλυφος. Αλλιώς θα είχε καταρρεύσει φυσικά εδώ και πολλά χρόνια. Στη γυάλινη πύλη ήταν ια γριά γυναίκα, καταρυτιδιασένη, ειδικά στο στόα. Τίποτε άλλο παρά ρυτίδες, πτυχώσεις, τα χείλη της είχαν ήδη βυθιστεί έσα, ενώ το στόα της σαν να είχε εξογκωθεί. Έοιαζε απίστευτο που πορούσε να ιλήσει. Αλλά ίλησε. 35

«Λοιπόν, αγαπητοί ου, ήρθατε να δείτε το σπιτάκι ου;» Οι ρυτίδες της έλαψαν (δηλαδή άλλον διπλώθηκαν ε τέτοιο τρόπο, ώστε να οιάζουν ε ακτίνες, αλλά έδωσαν την εντύπωση λάψης).ού ήρθε η όρεξη να το ξαναδώ», είπε η «Ναι, γιαγιάκα, Ι-330. Οι ρυτίδες ακτινοβόλησαν. «Φοβερός ήλιος σήερα, ε; Τι πρόκληση… τι πρόκληση… αλλά ξέρω! εν πειράζει, πορείτε να πείτε έσα όνοι σας. Καλύτερα εγώ να κάτσω εδώ, στον ήλιο». Χ, η συνοδός ου πρέπει να έρχεται εδώ τακτικά. Συνεχίζω να αισθάνοαι ότι πρέπει να τινάξω κάτι από πάνω ου, κάτι ’ ενοχλεί. Είναι άλλον η ίδια επίονη εικόνα που δεν πορώ να ξεφορτωθώ: το σύννεφο πάνω στο λείο πλε χρώα της ατζόλικα. Καθώς ανεβαίναε την πλατιά, σκοτεινή σκάλα, η Ι-330 είπε: «Την αγαπώ αυτή τη γριά γυναίκα.» «Γιατί;» «εν ξέρω. Ίσως για το στόα της. Ίσως για τίποτε απολύτως. Απλώς τηνώους. αγαπώ.» Ανασήκωσα τους Συνέχισε ε κάτι σαν χαόγελο, ίσως όως και να ην ήταν χαόγελο. «Νιώθω πολύ ένοχη. Είναι ξεκάθαρο ότι κάποιος δεν πρέπει να “αγαπάει γιατί έτσι”, αλλά να “αγαπάει γιατί”. Όλα τα φυσικά ας ένστικτα πρέπει να…» «Είναι ξεκάθαρο», άρχισα, αλλά αέσως σκέφτηκα τη φράση ου κι έριξα ένα βλέα στην Ι-330 για να δω αν την πρόσεξε. 36

Κοιτούσε κάπου χαηλά, τα βλέφαρά της ήταν κατεβασένα σαν γρίλιες. Ξαφνικά, σκέφτηκα πώς είναι να περπατάς στη λεωφόρο κατά τιςορισένα 22:00 και ανάεσα ολοφώτιστα κελιά να βλέπεις και σκοτεινά,στα ε τις γρίλιες κατεβασένες… Τι συνέβαινε εκεί έσα στο υαλό της, πίσω από τις γρίλιες; Γιατί ου τηλεφώνησε σήερα και τι σήαιναν όλα αυτά; Άνοιξα ια βαριά, συπαγή πόρτα που έτριξε και βρεθήκαε έσα σ’ ένα σκοτεινό και ακατάστατο έρος (το οποίο συνήθιζαν ν’ αποκαλούν «διαέρισα»). Είχε εκείνο το ίδιο περίεργο «βασιλικό» όργανο καθώς και ια αφθονία χρωάτων και ορφών εξίσου άγριων, ανοργάνωτων και τρελών, όπως η ουσική τους. Η πάνω επιφάνεια ήταν ένα λευκό επίπεδο, οι τοίχοι σκούροι πλε, παλιά βιβλία ε κόκκινα, πράσινα και πορτοκαλί εξώφυλλα, ένα κίτρινο φωτιστικό από προύντζο, ένα άγαλα του Βούδα, ενώ οι γραές των επίπλων σχηάτιζαν παραορφωένες ελλείψεις που δεν θα πορούσαν ποτέ να περιγραφτούν από οποιαδήποτε νοητή εξίσωση. Μόλις που άντεχα αυτό το χάος. Αλλά προφανώς η συνοδός ου είχε ισχυρότερη κράση. «Αυτό το πιο αγαπηένο ου… Καιδηκτικά, τότε ξαφνικά φάνηκε ναείναι συγκρατήθηκε και χαογέλασε λευκά, αιχηρά δόντια, ετά συνέχισε: «Εννοώ, η απόλυτη ηλιθιότητα των αποκαλούενων “διαερισάτων” τους». «Για να είαστε πιο σαφείς», τη διόρθωσα, «των πολιτειών τους. Χιλιάδες ικροσκοπικές, αιώνια φιλοπόλεες, ανηλεείς πολιτείες, σαν…» «Α, ναι, φυσικά, είναι ξεκάθαρο…», είπε ε προφανή σοβαρότητα. 37

ιασχίσαε ένα δωάτιο ε ικρά παιδικά κρεβάτια (τα παιδιά ήταν επίσης προσωπική ιδιοκτησία εκείνη την εποχή) και ακολούθησαν κι άλλα δωάτια, αστραφτεροί καθρέφτες, σκοτεινές ντουλάπες, καναπέδες καλυένοι ’ ανυπόφορα, άκοψα υφάσατα, τεράστια «τζάκια», ένα πελώριο κρεβάτι από αόνι. Το δικό ας γυαλί –το οντέρνο, όορφο, διάφανο και αιώνιο γυαλί ας– υπήρχε όνο στα ίζερα, εύθραυστα τετράγωνα παραθυράκια τους. «Απλώς σκεφτείτε… εδώ αγαπούσαν “γιατί έτσι”, καίγονταν και υποφέρανε». Ξανακατέβασε τις γρίλιες των ατιών της. «Τι ανόητη σπατάλη της ανθρώπινης ενέργειας, δεν συφωνείτε;» Ήταν σαν να ιλούσε ε τη φωνή ου, βάζοντας τις σκέψεις ου σε λέξεις. Αλλά το χαόγελό της διατηρούσε πάντα αυτό το ενοχλητικό Χ. Κάτι πίσω από τις γρίλιες… Ιδέα δεν έχω τι… τι συνέβαινε έσα της και αυτό ’ έκανε να χάσω την υποονή ου. Ήθελα να διαφωνήσω αζί της, να της φωνάξω (ακριβώς, να φωνάξω), αλλά έπρεπε να συφωνήσω. Ήταν αδύνατο να η συφωνήσω. Τώρα σταατήσαε προστά από έναν καθρέφτη. Εκείνη τη στιγή όνο τα άτια της. Μου ήρθε ια ιδέα: Ο τρόπος πουέβλεπα είναι κατασκευασένο το ανθρώπινο σώα είναι εξίσου ηλίθιος ’ εκείνα τα «διαερίσατα» – τα ανθρώπινα κεφάλια είναι αδιαφανή και ο οναδικός τρόπος να δεις έσα τους είναι αυτά τα ικροσκοπικά παράθυρα, τα άτια. Σαν να κατάλαβε τι σκεφτόουν και στράφηκε προς εένα: «Να τα, λοιπόν, τα άτια ου. Τι πιστεύετε;» (Χωρίς βέβαια να πει πράγατι κάτι τέτοιο.) Είδα προστά ου δύο απειλητικά σκοτεινά παράθυρα, 38

που έσα τους υπήρχε ια άλλη υστηριώδης, άγνωστη ζωή. Μπόρεσα να δω όνο ια φλόγα –υπήρχε κάτι σαν εστία έσα τους– και κάτι ορφές που έοιαζαν… Αυτό φυσικό. Είδα τον αντικατοπτρισό ου στα άτια της.ήταν Αλλά δεν ήταν φυσικό το ότι αυτό που έβλεπα δεν έοιαζε ε ένα (προφανώς λόγω της καταθλιπτικής επίδρασης του περιβάλλοντος χώρου). Αισθάνθηκα απόλυτα τροαγένος, παγιδευένος, φυλακισένος έσα σ’ ένα πρωτόγονο κελί, παρασυρένος από τον άγριο ανεοστρόβιλο της αρχαίας ζωής. «Ξέρετε κάτι…», είπε. «Πηγαίνετε στο διπλανό δωάτιο για ένα λεπτό». Η φωνή της βγήκε από εκεί έσα, πίσω από τα παράθυρα των ατιών της, εκεί όπου άναβε η εστία. Βγήκα έξω και κάθισα. Πάνω σ’ ένα ικρό ράφι στον τοίχο υπήρχε η προτοή ενός από τους αρχαίους ποιητές, του Πούσκιν νοίζω. Το ασύετρο και πλακουτσούτικο πρόσωπό του ε κοίταγε κατάατα ’ ένα αδιόρατο χαόγελο. Γιατί κάθοαι εδώ; Γιατί ανέχοαι στωικά αυτό το χαόγελο; Και τι σηαίνουν τέλος πάντων όλα αυτά; Τι κάνω εδώ; Πώς ξεκίνησε αυτή η γελοία κατάσταση; Αυτή η εκνευριστική, αποκρουστική το περίεργο παιχνίδι;… Ακούστηκεγυναίκα… να κλείνειαυτό το φύλλο ιας ντουλάπας πίσω από τον τοίχο κι έπειτα ένα θρόισα εταξιού, ετά βίας συγκρατήθηκα να ην πω έσα και… εν θυάαι ακριβώς τι σκεφτόουν. Πιθανόν σκόπευα να της πω κάποια απότοα λόγια. Μα είχε ήδη βγει έξω. Φορούσε ένα παλιοοδίτικο φόρεα, κοντό, έντονα κίτρινο, ένα αύρο καπέλο και αύρες κάλτσες. Το φόρεα ήταν φτιαγένο από πολύ λεπτό ετάξι 39

– πορούσα εύκολα να διακρίνω ότι οι κάλτσες ήταν ψηλές κι έφταναν αρκετά πάνω από τα γόνατα. Ο λαιός της ήταν γυνός και η σκιά εταξύ αυτής… «Ακούστε», της είπα, «είναι σας, ξεκάθαρο ότι θέλετε να ου επιδείξετε την αυθεντικότητά αλλά δεν είναι απαραίτητο να…» «Είναι ξεκάθαρο», ε διέκοψε, «ότι το να είσαι αυθεντικός σηαίνει να διαχωρίζεις τον εαυτό σου από τους άλλους κι εποένως να καταπατάς την αρχή της ισότητας. Κι αυτό που οι αρχαίοι ονόαζαν “να είσαι κοινότοπος” είναι αυτό που εείς αποκαλούε “να κάνεις το καθήκον σου”. Γιατί…» εν πορούσα να συγκρατηθώ: «Ναι, ναι, ναι! Αυτό είναι εντελώς σωστό! Κι εσείς δεν έχετε καία δουλειά…» Πήγε προς την προτοή του πλακουτσούτη ποιητή και, κατεβάζοντας τις γρίλιες προστά από τη φλόγα που άναβε έσα στα άτια της, είπε κάτι που, τουλάχιστον αρχικά, ου φάνηκε ότι ειπώθηκε ε πολύ σοβαρότητα (ίσως για να ε ηρεήσει). Είπε ένα πολύ λογικό πράγα: «εν το βρίσκετε αξιοπερίεργο ότι κάποτε οι άνθρωποι ήταν πρόθυοι ν’ ανεχτούν έναν άνθρωπο σαν αυτόν εδώ; Και όχι όνο να τον ανεχτούν, τον λάτρευαν. Τι δουλοπρεπής νοοτροπία! εν συφωνείτε;» «Είναι ξεκάθαρο… εννοώ…» (Πάλι αυτό το καταραένο «ξεκάθαρο» που επαναλαβάνω συνεχώς!) «Μα φυσικά, καταλαβαίνω. Αλλά το θέα είναι ότι άνθρωποι σαν κι αυτόν, ξέρετε, ήταν κυρίαρχοι, είχαν περισσότερη δύναη ακόη κι απ’ αυτούς που φορούσαν το στέα. Γιατί δεν τους αποόνωναν και δεν τους εξολόθρευαν; Στον κόσο ας…» «Ναι, στον κόσο ας…» Μόλις ξεκίνησα τη φράση ου, 40

ξέσπασε σε γέλια. εν το άκουσα, αλλά το είδα ε τα άτια ου. Είδα την καπύλη του γέλιου, απότοη, ελαστική και ζωντανή σαν αστίγιο. Θυάαι πώς ολόκληρος. Έπρεπε να… δεναιξέρω… να την είχαέτρεα αρπάξει και… τι; εν θυάαι. Αλλά σθάνθηκα ότι έπρεπε, δεν ξέρω, να κάνω κάτι. Το όνο που έκανα ήταν ν’ ανοίξω ηχανικά το χρυσό ου σήα και να δω την ώρα. Ήταν 16:50. «εν νοίζετε ότι είναι ώρα να φύγουε;», είπα όσο ευγενικά πορούσα. «Κι αν υποθέσουε ότι σας ζητούσα να είνετε εδώ αζί ου;» «Ακούστε, έχετε επίγνωση αυτού που λέτε; Σε 10 λεπτά πρέπει να είαι στο αφιθέατρο…» «…Και είναι υποχρέωση όλων των Αριθών να παρακολουθούν το υποχρεωτικό άθηα για τις τέχνες και τις επιστήες», είπε η Ι-330, ιούενη τη δική ου φωνή. Έπειτα, ανασήκωσε τις γρίλιες, σήκωσε τα άτια της και είδα τη φλόγα πίσω απ’ αυτά τα παράθυρα. «Υπάρχει στο Ιατρικό Τήα ένας γιατρός που γνωρίζω… είναι εγγεγραένος σε ένα… και ανάρρωστος. το ζητήσω,Τιθα σαςγι’ βγάλει ότι ήσασταν λέτε αυτό;»ένα πιστοποιητικό Κατάλαβα. Επιτέλους, κατάλαβα πού το πήγαινε. «Ώστε έτσι λοιπόν! Ξέρετε, όως, ότι αυτό που πρέπει να κάνω, βασικά, σαν ευυπόληπτος Αριθός, είναι να πάω αέσως στο Τήα των Φρουρών και…» «Και όχι απλώς “βασικά” (αυτό συνοδευόταν ’ ένα από κείνα τα καυστικά χαόγελά της)… είαι, αλήθεια, πολύ περίεργη. Θα πάτε ή όχι στο Τήα;» 41

«Θα είνετε;», ρώτησα, καθώς πήγα να πιάσω το χερούλι της πόρτας. Το χερούλι ήταν από προύντζο και η φωνή ου ού φάνηκε σαν να ήταν φτιαγένη κι αυτή από τον ίδιο προύντζο. «Μισό λεπτό… αν δεν σας πειράζει.» Πήγε στο τηλέφωνο, κάλεσε ένα νούερο και ίλησε σε κάποιον Αριθό – ήουν τόσο αναστατωένος που δεν κατάλαβα σε ποιόν. «Θα σας περιένω στην Αρχαία Οικία», φώναξε. «Ναι, ναι, θα είαι όνη…» Γύρισα το κρύο, προύντζινο χερούλι. «Θα ’ αφήσετε να πάρω το αεροκίνητο;» «Μα φυσικά, παρακαλώ.» Στην είσοδο, η γριά γυναίκα λαγοκοιόταν κάτω από τον ήλιο, σαν φυτό. Για άλλη ια φορά παραξενεύτηκα που το στόα της ξεπρόβαλε και παρήγαγε λόγο: «Και η… πώς την λένε… θα είνει εδώ όνη της;» «Ναι, όνη της.» Το στόα της γριάς ξαναβυθίστηκε στην αφάνεια. Κούνησε το κεφάλι της. Προφανώς ακόη και το δικό της καθυστερηένο υαλό κατάλαβε πόσο ηλίθια κι επικίνδυνη ήταν η συπεριφορά Πήγα στη εκείνης διάλεξητης στιςγυναίκας. 17:00 ακριβώς. Μόλις τότε, για κάποιο λόγο, συνειδητοποίησα ότι είχα πει στη γριά ένα ψέα: η Ι-330 δεν ήταν όνη της τώρα εκεί . Χωρίς να το θέλω την παραπληροφόρησα. Ίσως αυτό να βασάνιζε το υαλό ου και να ’ επόδιζε να παρακολουθήσω τη διάλεξη. Όχι, δεν ήταν όνη. Αυτό ήταν το πρόβληα. Μετά τις 21:30 είχα ια ελεύθερη ώρα. Υπήρχε ακόη χρόνος να πάω σήερα να κάνω την αναφορά ου στο Τήα 42

των Φρουρών. Αλλά ήουν πολύ κουρασένος ετά απ’ όλο αυτό το ανόητο περιστατικό. Κι έπειτα, έχεις δυο έρες προθεσία από το νόο για να κάνεις την αναφορά. Θα έχω χρόνο αύριο, είκοσι τέσσερις ολόκληρες ώρες.

43

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΒΟΜΗ

Μια Βλεφαρίδα Τέιλορ Υοσκίαος και Αγριόκρινα

Είναι νύχτα. Πράσινο, πορτοκαλί, πλε. Ένα κόκκινο «βασιλικό» όργανο, ένα πορτοκαλοκίτρινο φόρεα. Μετά, ένας προύντζινος Βούδας. Ξαφνικά ανασήκωσε τις προύντζινες βλεφαρίδες του και άρχισε να ξεχύνεται χυός, χυός από τον Βούδα. Κι έπειτα έγινε το ίδιο από το κίτρινο φόρεα: χυός. Χυοί άρχισαν να στάζουν από τον καθρέφτη, το κρεβάτι και ύστερα από τα παιδικά κρεβάτια και τώρα από ένα – κάποιο είδος οιραία γλυκού τρόου… Ξύπνησα. Γλυκιά, ελαφρώς πλε νύχτα. Οι γυάλινοι τοίχοι, οι γυάλινες πολυθρόνες, το τραπέζι, όλα έλαπαν. Αυτό ήταν καθησυχασ τικό. Η καρδιά ου σταάτησε να σφυροκοπά. Χυός; Βούδας; Τι ανοησίες;… Ήταν ξεκάθαρο. Ήουν άρρωστος. Ποτέ δεν συνήθιζα να ονειρεύοαι. Λένε πως παλιά ήταν το πιο φυσιολογικό πράγα στον κόσο να ονειρεύεσαι. Και είχε νόηα: Ολόκληρη η ζωή τους ήταν ένα τροακτικό γαϊτανάκι – πράσινα, πορτοκαλί χρώατα, Βούδας και χυοί. Αλλά τώρα γνωρίζουε ότι τα όνειρα φανερώνουν την ύπαρξη ιας σοβαρής διανοητικής ασθένειας. Και ξέρω ότι έχρι τώρα το υαλό ου έχει αποδειχθεί χρονοετρικά τέλειο, ένας ηχανισός χωρίς το παραικρό ίχνος σκόνης που θα θάπωνε τη γυαλάδα του. Τι συνέβη τώρα;… 44

Τώρα… αυτό που αισθάνοαι έσα στο υαλό ου είναι σαν… ένα ξένο σώα… όπως όταν έχεις ια ικροσκοπική βλεφαρίδα στο άτι σου. Αισθάνεσαι γενικώς καλά, αλλά δεν πορείς νααυτή βγάλεις από το υαλό σου, ούτε για ισό δευτερόλεπτο, τη βλεφαρίδα. Το ικρό γυάλινο κουδούνι στο προσκεφάλι ου χτύπησε χαρούενα 7:00 π., ώρα να σηκωθώ. Μέσα από τον γυάλινο τοίχο, στ’ αριστερά και στα δεξιά ου, βλέπω τον ίδιο ου τον εαυτό, το ίδιο ου το δωάτιο, τα ίδια ου τα ρούχα, τις ίδιες ου τις κινήσεις, όλα να επαναλαβάνονται χιλιάδες φορές. Αυτό σου δίνει χαρά. Βλέπεις τον εαυτό σου σαν έλος ενός απέραντου, πανίσχυρου και οναδικού πράγατος. Και τι ακρίβεια που έχει η οορφιά του: ούτε ια χαένη χειρονοία, καπύλη ή στροφή. η ιδιοφυΐα Χωρίς αφιβολία, ο Τέιλορ ήταν της αρχαιότητας. Βεβαίως, ποτέ δεν του ήρθε η ιδέα να προεκτείνει τη έθοδό του στο σύνολο της ζωής, σ’ όλες τις κινήσεις που γίνονται έσα στο εικοσιτετράωρο. εν ήταν ικανός να ενσωατώσει στο σύστηά του όλες τις ώρες της ηέρας, από 1:00 ως 24:00. Αλλά ακόη κι έτσι, πώς πόρεσαν να γράψουν ολόκληρες βιβλιοθήκες κάποιον σανπου τονπορούσε Καντ και ν’να αδιαφορήσουν για τον Τέιλοργια – τον προφήτη δει δέκα αιώνες προστά; Το πρωινό τελείωσε. Το Εβατήριο του Μονοκράτους τραγουδήθηκε ε αρονία. Αρονικά, σε στοίχους των τεσσάρων, πήκαε στους ανελκυστήρες. Το ουρουρητό των ηχανών ίσα που γινόταν αισθητό. Κάτω, κάτω, κάτω. Η καρδιά πλησιάζει στο λαιό. Ξαφνικά αυτό το ηλίθιο όνειρο – ή άλλον κάποια συ45

γκαλυένη προέκταση αυτού του ονείρου. Ναι, ήταν σαν να βρισκόουν πάλι στο αεροκίνητο – η ίδια πτώση. Αλλά όλα αυτά έληξαν. Τελεία. Και ήταν καλό που ήουν τόσο αποφασιστικός καιε απότοος αζίπρος της. το έρος όπου το κοψό Έτρεχα τον υπόγειο ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ, πάνω στα τσοκ, έλαπε από τον σώα του ήλιο, χωρίς ακόη να είναι ζωντανός ε τη δική του φλόγα. Με κλειστά τα άτια ρέβαζα έσα στις εξισώσεις. Για άλλη ια φορά υπολόγισα νοητά την απαιτούενη αρχική ταχύτητα ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ για να ξεκολλήσει ο από τη Γη. ευτερόλεπτο προς δευτερόλεπτο, καθώς το εκρηκτικό καύσιο ελαττώνεται, η άζαΟΛΟΚΛΗΡΤΗ του αλλάζει. Η εξίσωση είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη, ε τιές ανωτέρου βαθού. Σαν έσα σε όνειρο, καθώς βρισκόουν στο σκληρό κόσο των αριθών, κάποιος κάθισε δίπλα ου, ’ έσπρωξε ελαφρά και είπε: «Συγγνώη». Μισάνοιξα τα άτια ου και αρχικά είδα (επηρεασένος ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ) κάτι να πετάει στο κενό: ένα κεφάλι, από τον πετούσε γιατί είχε αυτιά σαν ροζ πτερύγια. Έπειτα η καπύλη του κεφαλιού λύγισε προς τα προς, καπυλωένη πλάτη, διπλοκαπυλωτή, τοαπό γράα S… Να τη πάλι η βλεφαρίδα, έσα τους γυάλινους τοίχους του αλγεβρικού ου κόσου κάτι δυσάρεστο, κάτι που έπρεπε σήερα να… «Παρακαλώ, δεν πειράζει», είπα χαογελώντας στον γείτονά ου. Υπήρχε ένας αστραφτερός αριθός στο σήα του: S-4711 (γι’ αυτό από την πρώτη στιγή τον είχα συνδέσει στο υαλό ου ε το γράα S – ήταν ια οπτική εντύπωση, η καταγεγραένη από τη συνείδηση). Τα άτια του 46

άστραψαν – δύο αιχηρά τρυπάνια άρχισαν να περιστρέφονται γρήγορα, να σκάβουν όλο και πιο βαθιά, έχρι που έφτασαν στον πυθένα και είδαν αυτό που ούτε κι εγώ ο ίδιος θ’ άφηνα τον εαυτό ου να… Ξαφνικά κατάλαβα τι ήταν αυτή η βλεφαρίδα! Ήταν ένας απ’ αυτούς, από τους Φρουρούς. Τι πιο απλό, σταάτα τις αναβολές και πες του τα όλα τώρα αέσως. «Χθες… εγώ… ε… ήουν στην Αρχαία Οικία…» Η φωνή ου ήταν περίεργη, κάπως επίπεδη και στηένη. Προσπάθησα να καθαρίσω το λαιό ου. «Λοιπόν… αυτό είναι καταπληκτικό. Προσφέρει υλικό για πολλά εποικοδοητικά συπεράσατα.» «Όως, δεν ήουν όνος, ξέρετε. Ήουν ε την Ι-330 και…» «Την Ι-330. Μπράβο σας. Πολύ ενδιαφέρουσα και ταλαντούχα γυναίκα. Έχει πολλούς θαυαστές». Άρα, κι αυτός –τότε στον περίπατο– πορεί κι αυτός να είναι εγγεγραένος σ’ αυτήν; Όχι, δεν πορούσα να του το πω. Ήταν αδιανόητο. Αυτό ήταν ξεκάθαρο. «Σωστά! Σωστά! Όπως το είπατε! Πολύ…» Το χαόγελό ου έγινε πλατύγυνός. και πιο ανόητο, και ’ έκανε να νιώσω σαν έναςπιο ηλίθιος Τα τρυπάνια πήκαν κατ’ ευθείαν στον πάτο της ψυχής ου και ύστερα γύρισαν σκάβοντας το δρόο τους προς τα πίσω, προς τα άτια. Ο S ου έριξε ένα διφορούενο χαόγελο, υποκλίθηκε και γλίστρησε προς την έξοδο. Κρύφτηκα πίσω από την εφηερίδα (ου φάνηκε ότι όλοι ε κοίταζαν) και τότε διάβασα κάτι που ε αναστάτωσε τόσο πολύ που ξέχασα τα πάντα για τη βλεφαρίδα και τα τρυπάνια: 47

«Αξιόπιστες πηγές αναφέρουν την ανακάλυψη στοιχείων που δείχνουν την ύπαρξη ιας ασύλληπτης οργάνωσης, που έχει στόχο την απελευθέρωση από τον ευεργετικό ζυγό του Κράτους.» «Απελευθέρωση;» Είναι εκπληκτικό το πώς επιζούν τα εγκληατικά ένστικτα στο ανθρώπινο γένος. Επιλέγω σκόπια τη λέξη «εγκληατικά». Η ελευθερία και η εγκληατικότητα είναι τόσο άρρη κτα συνδεδεένες σαν… ας πούε, σαν την κίνηση ενός αεροκίνητου και την ταχύτητά του. Όταν η ταχύτητα ενός αεροκίνητου ειώνεται στο ηδέν, δεν βρίσκεται πλέον σε κίνηση. Όταν η ελευθερία του ανθρώπου ειώνεται στο ηδέν, δεν διαπράττει εγκλήατα. Είναι ξεκάθαρο. Ο όνος τρόπος για ν’ απαλλάξεις τον άνθρωπο από την εγκληατικότητα είναι να τον απαλλάξεις από την ελευθερία του. Και τώρα, όλις καταφέραε ν’ απαλλαγούε απ’ αυτήν (στην κοσική κλίακα των πραγάτων, ερικοί αιώνες αντιστοιχούν σ’ ένα «όλις») και κάποιοι αξιολύπητοι καθυστερηένοι… Όχι, δεν βλέπω το λόγο που δεν πήγα αέσως στο Τήα των Φρουρών χθες. Σήερα ετά τις 16:00 θα πάω οπωσδήποτε. Στις 16:10 βγήκα έξω και το πρώτο πράγα που είδα ήταν η Ο να στέκεται στη γωνία γεάτη ρόδινη ικανοποίηση για την απρόσενη συνάντησή ας. «Έχει ια απλή, τετράγωνη λογική», σκέφτηκα. «Ακριβώς αυτό που χρειαζόουν. Θα ε καταλάβει και θα ε στηρίξει. Αλλά, για στάσου… όχι, δεν χρειάζοαι καία στήριξη. Έχω ήδη αποφασίσει.» Οι αυλοί από το Εργοστάσιο Μουσικής έπαιζαν αρο48

νικά το Εβατήριο – το καθιερωένο ας, ηερήσιο Εβατήριο. εν υπάρχουν λέξεις για να περιγράψουν πόσο γοητευτικό είναι αυτό, αυτή η καθηερινότητα, η επανάληψη, αυτό είδωλο στον Ητο Ο ού έπιασε τοκαθρέφτη. χέρι. «Ας περπατήσουε.» Τα ολοστρόγγυλα, γαλάζια άτια της άνοιξαν διάπλατα προς εένα, εκείνα τα παράθυρα προς τον πυρήνα της ύπαρξής της, και έσω αυτών πορούσα να εισχωρήσω χωρίς να ’ εποδίσει τίποτα, αφού δεν υπάρχει τίποτα εκεί, δηλαδή τίποτα περίεργο ή άχρηστο. «Όχι, όχι περίπατο σήερα. Πρέπει να…», και της είπα πού πήγαινα. Προς εγάλη ου έκπληξη είδα τον ρόδινο κύκλο του στόατός της να ετατρέπεται σε ρόδινο ισοφέγγαρο, ε τις γωνίες προς τα κάτω, σαν να είχε δοκιάσει κάτι ξινό. Ξέσπασα. «Εσείς οι θηλυκοί Αριθοί! Είστε ανίατα προκατειληένοι. εν πορείτε καθόλου να σκεφτείτε αφηρηένα. Λυπάαι, αλλά αυτό είναι απλώς χαζό.» «Θα πάτε στους κατασκόπους… πλιαχ ! Κι εγώ που σας έφερνα ένα πουκέτο αγριόκρινα από το Βοτανικό Μουσείο!»«Γιατί “κι εγώ”; Γιατί αυτό το “και”; Ακριβώς σαν γυναίκα!» Άρπαξα τα λουλούδια της (εκνευρισένος, το παραδέχοαι). «Ορίστε, λοιπόν, τ’ αγριόκρινά σας, ωραία; Μυρίστε τα. Όορφα, ε; Τώρα προσπαθήστε ν’ ακολουθήσετε λίγο τη λογική, εντάξει; Τ’ αγριόκρινα υρίζουν ωραία… σύφωνοι. Αλλά δεν πορείτε να πείτε για την ίδια τη υρωδιά –αναφέροαι στην έννοια υρωδιά – ότι είναι καλή ή άσχηη, σωστά; Αυτό δεν πορείτε, επαναλαβάνω, ΕΝ πορείτε να το κά49

νετε, σωστά; Υπάρχει η υρωδιά του αγριόκρινου και υπάρχει επίσης η αηδιαστική υρωδιά του υοσκίαου. Και οι δύο είναι υρωδιές. Υπήρχαν κατάσκοποι τ’ αρχαία χρόνια, όπως υπάρχουν και τώρα. Σωστά, η λέξη ε ήταν τροάζει. Αλλά ένα πράγα είναικατάσκοποι, ξεκάθαρο: Οι δικοίδεν τους υοσκίαοι, οι δικοί ας είναι αγριόκρινα. Αυτό ακριβώς, αγριόκρινα!» Το ρόδινο ισοφέγγαρο τρεούλιασε. Τώρα ξέρω ότι έκανα λάθος, αλλά εκείνη τη στιγή ού φάνηκε ότι πήγαινε να γελάσει. Έτσι, φώναξα ακόη δυνατότερα: «Ναι! Αγριόκρινα! Και δεν είναι αστείο. Καθόλου αστείο». Λεία, ολοστρόγγυλα κεφάλια άς προσπερνούσαν και γυρνούσαν να κοιτάξουν. Η Ο ε πήρε απαλά από τον ώο: «Τι σας έπιασε σήερα; Είστε άρρωστος;» Όνειρο – κίτρινο – Βούδας… Ξαφνικά ου ήταν ξεκάθαρο ότι έπρεπε να πάω στο Ιατρικό Τήα. «Έχετε δίκιο. Είαι άρρωστος», είπα ’ ευχαρίστηση (κάτι που είναι ια ανεξήγητη αντίφαση – δεν υπήρχε κανένας λόγος να χαίροαι). «Εποένως, πρέπει να πάτε αέσως στο γιατρό. Ξέρετε πολύ ότι είναι καθήκον σας να είστε υγιής – είναι χαζό και νακαλά το συζητάε.» «Αγαπητή ου, Ο, φυσικά έχετε δίκιο. Απόλυτο δίκιο!» εν πήγα στο Τήα των Φρουρών. εν πορούσα. Έπρεπε να πάω στο Ιατρικό Τήα, όπου ε κράτησαν έχρι τις 17:00. Εκείνο το απόγευα (δεν έχει βέβαια σηασία, γιατί το Τήα των Φρουρών κλείνει το απόγευα) ήρθε η Ο στο σπίτι ου. εν κατεβάσαε τις γρίλιες. Λύναε ασκήσεις από ένα 50

παλιό βιβλίο προβληάτων – αυτό σε ηρεεί και καθαρίζει τις σκέψεις σου. Η Ο-90 κάθισε προστά στο βιβλίο, ε το κεφάλι γερένο προς τον αριστερό ώο, καταβάλλοντας τέτοια προσπάθεια που η γλώσσα έσπρωχνε προς τα έξω αριστερό της άγουλο. Έοιαζετης τόσο ε παιδάκι… πολύ γοη-το τευτική. Γι’ αυτό αισθάνθηκα έσα ου όορφα, καθαρά, απλά… Έφυγε κι έεινα όνος. Πήρα δύο βαθιές ανάσες (κάτι που είναι πολύ καλό πριν πας για ύπνο). Ξαφνικά ου ήρθε ια ελαφριά υρωδιά που δεν περίενα… από κάτι ενοχλητικό. Το βρήκα γρήγορα. Ένα βλαστάρι αγριόκρινου ήταν κρυένο στο κρεβάτι ου. Αέσως κάτι ανασηκώθηκε από το βυθό, σαν ανεοστρόβιλος. Όχι, πραγατικά, αυτό ήταν έλλειψη «τακτ» από έρους της… που έκρυψε το λουλούδι εκεί. ραία, λοιπόν, δεν πήγα. Αλλά δεν φταίω εγώ που είαι άρρωστος.

51

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΟΓΟΗ

Η Μη Πραγατική Ρίζα R-13 Τρίγωνο

Πόσο παλιά ήταν; Στα σχολικά ου χρόνια. Τότε ήταν που √-1.τηΜια ολοζώντανη ανάνηση, ανεπρωτοσυνάντησα πηρέαστη από το χρόνο. Θυάαι το φωτεινό και σφαιρικό αφιθέατρο, τα εκατοντάδες στρογγυλά, αγορίστικα κεφάλια και τον Πλιάπα, τον καθηγητή των αθηατικών. Εείς του βγάλαε το παρατσούκλι «Πλιάπα». Ήταν ήδη αρκετά πολυχρησιοποιηένος και ξεχαρβαλωένος και όποτε ο επιελητής τον έβαζε στην πρίζα, το ηχείο άρχιζε πάντα ε κάτι που ακουγόταν σαν «πλια-πλια-πλια-τςςςς» και ετά ξεκινούσαε το άθηα. Κάποια φορά ο Πλιάπα άς ίλησε για τους η πραγατικούς αριθούς και θυάαι πόσο έκλαψα, χτυπούσα τις γροθιές ου στο θρανίο και κραύγαζα: «εν τη √-1 ! Πάρτε την από ένα, αυτήν √-1!»τη θέλω τη Εκείνη η η πραγατική ρίζα εγάλωνε έσα ου σαν ένα ξένο πράγα, περίεργο και τροακτικό. Έτρωγε τα σωθικά ου και ήταν αδύνατο να βγάλω νόηα ή να την εξουδετερώσω, γιατί ήταν πέρα από κάθε λογική. √-1. Ξανακοίταξα Και τώρα, να τη πάλι αυτή η τ’ αρχεία ου και κατάλαβα ότι κορόιδευα τον εαυτό ου, του √-1. Όλατη έλεγα ψέατα επειδή δεν ήθελα ν’ αντικρίζω αυτά, ότι ήουν άρρωστος και τα σχετικά, είναι ανοησίες. Θα 52

πορούσα να είχα πάει. Μια βδοάδα πριν, ξέρω ότι θα είχα πάει χωρίς δεύτερη σκέψη. Γιατί λοιπόν τώρα;… Γιατί; Τα ίδια και σήερα. Στις 16:10 ακριβώς στεκόουν προστά απόχρυσά, τον αστραφτερό γυάλινοτης τοίχο. Από πάνω ου, έλαπαν τα καθαρά γράατα επιγραφής του Τήατος. Μέσα, πίσω από το γυαλί, είδα πολλές γαλάζιες γιούνι να περιένουν στην ουρά. Πρόσωπα που έλαπαν σαν καντήλια παλιάς εκκλησίας. Ήταν άνθρωποι που είχαν έρθει να εκτελέσουν το σπουδαίο καθήκον τους: Να εναποθέσουν στο βωό του Μονοκράτους τους αγαπηένους τους, τους φίλους τους, ακόη και τους εαυτούς τους. Κι όσο για ένα, πέθαινα να πάω εκεί, σ’ αυτούς, αλλά δεν πορούσα. Τα πόδια ου ήταν βυθισένα βαθιά έσα στο γυάλινο πεζοδρόιο. Στεκόουν εκεί κοιτώντας σαν ηλίθιος, ανίκανος να ετακινηθώ. «Έ, αθηατικέ! Ονειρεύεστε!» Ανατρίχιασα. Το πρόσωπο που ε κοίταζε είχε σκούρα άτια, λαπερά από το γέλιο και παχιά αφρικανικά χείλη. Ήταν ο ποιητής R-13, ένας παλιός φίλος, και η ρόδινη Ο ήταν αζί του. Γύρισα αγριεένος (νοίζω ότι αν δεν είχαν παρέβει θα √ είχα καταφέρει ξεριζώσω -1 από τη πάνω ου, αζί ε κοάτια τηςνα σάρκας ου αυτή – θα είχα πει στο Τήα). «εν ονειρευόουν», είπα κάπως απότοα. «Θαύαζα.» «Φυσικά, φυσικά! Ακούστε φίλε ου, εσείς δεν έχετε καία σχέση ε τα αθηατικά. Εσείς είστε ποιητής… ποιητής! Όχι, σοβαρά, ελάτε αζί ας, ε τους ποιητές. Πώς σας φαίνεται; Μπορώ να το κανονίσω στο λεπτό». Ο R-13 πνίγεται από ενθουσιασό όταν ιλάει, και οι λέξεις ξεχύνονται από έσα του, απ’ αυτά τα παχιά χείλη, σαν 53

σπρέι. Κάθε π είναι ένα σιντριβάνι. Η λέξη ποιητές είναι ένα πραγατικό σιντριβάνι. «Υπηρέτησα και θα συνεχίσω να υπηρετώ τη γνώση», είπα κατσουφιάζοντας. αρέσουν καινα δεν καταλαβαίνω τα αστεία και ο R-13 έχειεν τηνου κακή συνήθεια κάνει αστεία. «Γνώση! Τι σηαίνει αυτό; Η γνώση σας δεν είναι τίποτε άλλο παρά δειλία. Μα, αλήθεια, αυτό είναι. Απλώς θέλετε να περιφράξετε το άπειρο ’ έναν τοίχο. Και φοβάστε να κοιτάξετε έξω απ’ αυτόν. Αυτή είναι η αλήθεια. Απλώς δοκιάστε να ρίξετε έξω ια ατιά και θα δείτε ότι θα κλείσετε τα άτια σας. Αυτό κάνετε!» «Οι τοίχοι», άρχισα, «οι τοίχοι είναι η βάση οτιδήποτε ανθρώπινου…» Ο R πιτσίλισε σαν σιντριβάνι. Η Ο ας χάρισε ένα από κείνα τα στρογγυλά, ρόδινα γελάκια της. Κούνησα το χέρι εννοώντας: Καλά, γελάστε, ποιος νοιάζεται; εν είχα χρόνο για τέτοια. Έπρεπε να βρω κάτι να ε ξεπλύνει απ’ αυτή την καταραένη √-1. «Ξέρετε κάτι;», πρότεινα, «δεν πάε σπίτι ου να κάτσουε να λύσουε ασκήσεις;» (Σκεφτόουν εκείνη την όορφη που περάσαε χθες, κι έλπιζα ότι θα πορούσαε να ώρα είχαε άλλη ια τέτοια σήερα.) Η Ο κοίταξε τον R κι έπειτα στράφηκε ε το στρογγυλό και καθαρό της βλέα προς εένα, τα άγουλα της πήραν το απαλό κι ενθουσιώδες χρώα των εισιτηρίων ας. «Σήερα, όως… σήερα έχω… ένα εισιτήριο γι’ αυτόν», είπε, δείχνοντας τον R. «Και είναι απασχοληένος το απόγευα… έτσι…» Έβγαλε έναν καλοπροαίρετο ήχο από τα υγρά, λαπερά 54

του χείλη: «Πού είναι το πρόβληα; Εάς ας φτάνει ένα ισάωρο, έτσι δεν είναι Ο; εν έχω και πολύ όρεξη ν’ ασχοληθώ ε τις ασκήσεις σας… αλλά γιατί δεν πάε στο δικό ου σπίτι να κάτσουε;» Τρόαξα ε τη σκέψη να βρεθώ όνος ου ή, άλλον, παρέα ’ αυτόν το νέο, άγνωστο εαυτό ου, που λέγεται D503 όνο λόγω ιας περίεργης σύπτωσης. Έτσι, πήγα στο σπίτι του, του R. Είναι αλήθεια ότι δεν είναι άνθρωπος της ακρίβειας, δεν είναι ρυθικός και η λογική του είναι γελοία, ανάποδη, όως παρόλα αυτά… είαστε φίλοι. εν ήταν τυχαίο ότι πριν από τρία χρόνια διαλέξαε και οι δυο ας την αγαπητή ρόδινη Ο. Το γεγονός αυτό ας έφερε ακόη πιο κοντά κι από τότε που πηγαίναε σχολείο. Μπήκαε στο δωάτιο του R. Με την πρώτη ατιά, όλα φαίνονταν ακριβώς όοια ε το δικό ου δωάτιο. Ο ίδιος Πίνακας στον τοίχο και οι πολυθρόνες, το τραπέζι, τα συρτάρια, το κρεβάτι, όλα φτιαγένα από το ίδιο γυαλί. Αλλά ε το που πήκε έσα ο R, ετακίνησε ια από τις καρέκλες, ετά ια άλλη και τα επίπεδα εξαρθρώθηκαν, όλα γλίστρησαν έξω από τις προδιαγεγραένες αναλογίες κι έγιναν η-ευκλείδεια. Ο R δεν θα αλλάξει ποτέ. Τέιλορ και τα αθηατικά ήταν πάντα ο χειρότερος τηςΣτον τάξης. Μιλήσαε για το γερο-Πλιάπα, για τότε που εείς τ’ αγόρια τού κολλούσαε ικρά, ευχαριστήρια σηειώατα στα γυάλινα πόδια του (τον αγαπούσαε πραγατι κά το γερο4 Πλιάπα). Μιλήσαε για τον καθηγητή των Ο καθηΝόων. Το αντικείενό του ήταν, φυσικά, ο νόος του Μονοκράτους και όχι ο θρησκευτικός νόος (ή νόος του Θεού) που διδασκόταν στα παλιά σχολεία. 4

55

γητής των Νόων είχε ια εκκωφαντικά δυνατή φωνή, από το ηχείο του έβγαινε ια πραγατική έκρηξη ήχου κι εείς τ’ αγόρια ουρλιάζαε το κείενο αζί του. Θυηθήκαε τότε που τρελός ο R-13 γέισε το ηχείοετου ε ασηένο καιοπώς αυτό εκτοξευόταν κάθε λέξη. Οχαρτί R τιωρήθηκε φυσικά. Αυτό που έκανε ήταν φυσικά λάθος, τώρα όως γελάσαε, γέλασε όλο το τρίγωνό ας, όλοι ας, συπεριλαβανοένου (το παραδέχοαι) κι εού. «Σκεφτείτε ο καθηγητής των Νόων να ήταν ζωντανός άνθρωπος, σαν τους δασκάλους του παλιού κόσου! Τι πανικός…» Και το π σήανε ια νεροποντή από τα παχιά χείλη. Έπαινε ήλιος από το ταβάνι και τους τοίχους, ηλιόφως από πάνω, από τα πλάγια και ανακλώενο από κάτω. Η Ο καθόταν στα πόδια του R και έσα στα γαλάζια της άτια είχε ικρές στάλες ηλιόφωτος. Αισθάνθηκα πιο ζεστός και κάπως καλύτερα. √-1 χαλάρωσε Η και κούρνιασε ήσυχη. «Έι… Πώς πάει Ο οΛΟΚΛΗΡΤΗΣ σας; Θ’ απογειωθούε σύντοα για να διαφωτίσουε τους κατοίκους άλλων πλανητών; Πρέπει να βιαστείτε λίγο, αν δεν θέλετε εείς οι ποιητές ναΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ γράψουε περισσότερα απ’ ό,τι θα πορούσε ποτέ να σηκώσει ο κατά την απογείωση. Γράφουε κάθε έρα από τις 8:00 έχρι τις 11:00…», ο R κούνησε το κεφάλι κι έξυσε το πίσω έρος του. Από πίσω, το κεφάλι του οιάζει σαν να έχει κολληένη ια ικρή, τετράγωνη βαλίτσα. (Μου θυίζει έναν παλιό πίνακα ε τίτλο «Στο Βαγόνι».) Αυτό ε ξύπνησε. «Ώστε γράφετε κι εσείς κάτι για τον ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ; Με τι θέα; Τι θα γράφατε για σήερα, για παράδειγα;» 56

«Για σήερα, τίποτα», είπε. «Είχα άλλα σχέδια…» Άλλο ένα π, άλλη ια νεροποντή στο πρόσωπό ου. «Τι σχέδια;» Ο R να συνοφρυώθηκε. «Τικαταδίκη. πράγα; Τίποτα. αφού ένα θέλετε άθετε, ήταν ια ΈπρεπεΚαλά, να φτιάξω ποίηα για ια καταδίκη. Κάποιος ηλίθιος… άλιστα, ένας από ας τους ποιητές. Για δυο χρόνια καθόασταν ο ένας δίπλα στον άλλον και φαινόταν ια χαρά. Και ξαφνικά κάτι έπαθε. “Είαι ια ιδιοφυΐα!” είπε. “Μια ιδιοφυΐα… πάνω από το νόο!” Και τα πράγατα που έγραφε… άστα να παν στο διάολο». Τα παχιά του χείλη αράθηκαν και τα άτια του έγιναν ουντά. Ο R-13 αναπήδησε, στράφηκε πίσω και κάρφωσε το βλέα του κάπου πέρα από τον τοίχο. Κοίταξα τη σφιχτοκλειδωένη βαλιτσούλα του κι αναρωτήθηκα: «Τι σκέψεις στροβιλίζονται άραγε έσα σ’ αυτό το κουτί;» Υπήρξε ένα λεπτό άβολης κι ασύετρης σιωπής. εν ου ήταν ξεκάθαρο τι συνέβαινε, όως κάτι συνέβαινε. «Πάλι καλά», είπα, υψώνοντας σκόπια τη φωνή ου, «που οι προκατακλυσιαίοι καιροί όλων αυτών των Σαίξπηρ και Ντοστογιέφσκι, ή όπωςΤα αλλιώς λένε, έχουν Ο R γύρισε το κεφάλι. λόγιατους ανάβλυσαν σαν περάσει». σιντριβάνι, ως συνήθως, όως η λάψη από τα άτια του ου φάνηκε ότι είχε φύγει. «Ναι, αγαπητέ ου αθηατικέ… πάλι καλά, πάλι καλά, πάλι καλά! Είαστε οι πιο ευτυχισένοι αριθητικοί έσοι… Όπως λέτε εσείς: ολοκληρώνοντας από το ηδέν ώς το άπειρο, από τον ηλίθιο ώς τον Σαίξπηρ. Ακριβώς!» εν ξέρω γιατί –έοιαζε η σκέψη να έρχεται από το που57

θενά– όως αέσως σκέφτηκα εκείνη τη γυναίκα, τον τόνο της φωνής της. Ένα πολύ λεπτό νήα σαν να ένωνε εκείνη και √-1 ν’ τη τον R. Τι είδους νήα; Αισθανόουν αρχίζει να σαλεύει έσαστο ου.ροζ Άνοιξα σήα ου: 16:25. Τους είχαν είνειξανά 45 λεπτά τουςτο εισιτήριο. «Λοιπόν, ώρα να φεύγω», είπα κι έδωσα ένα φιλί στην Ο, έσφιξα τα χέρια ε τον R και πήγα στον ανελκυστήρα. Περνούσα ήδη απέναντι στη λεωφόρο, όταν κοίταξα πίσω. Στη λαπερή, πληυρισένη από τον ήλιο επιφάνεια του γυάλινου κτηρίου, έβλεπες εδώ και κει τα γκριζογάλανα κελιά που είχαν τις γρίλιες κατεβασένες, τα κελιά της ρυθικής τεϊλοροποιηένης ευτυχίας. Τα άτια ου έψαξαν για το κελί του R-13 στον έβδοο όροφο: Είχε κατεβάσει ήδη τις γρίλιες. Αγαπηένη Ο… αγαπηένε R. Υπάρχει και σ’ αυτόν κάτι (δεν ξέρω γιατί «και» σ’ αυτόν, αλλά άστο όπως γράφτηκε) που δεν ου είναι εντελώς ξεκάθαρο. Παρόλα αυτά, η Ο, αυτός κι εγώ… είαστε ένα τρίγωνο, ίσως όχι ισοσκελές, αλλά παρόλα αυτά τρίγωνο. Άα θες να το πεις στη γλώσσα των προγόνων ας (ια γλώσσα που πιθανό να είναι περισσότερο κατανοητή σ’ εσάς, πλανητικοί ου αναγνώστες), είαστε ια οικογένεια. Και κάποιες φορές είναι τόσο ωραίο ν’ αναπαύεσαι, ακόη και για λίγο, να κλειδώνεις τον εαυτό σου σ’ ένα ισχυρό και απλό τρίγωνο, ακριά απ’ όλα αυτά…

58

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΝΑΤΗ

Λειτουργία Ίαβοι σε Τροχαϊκό Πόδα Χέρι από Χυτοσίδηρο

Μια λαπρή, θριαβευτική έρα. Μια έρα σαν κι αυτή, ξεχνάς τις αδυναίες σου, τις αβεβαιότητες, τις αρρώστιες και όλα γίνονται κρυστάλλινα, σταθερά, αιώνια… όπως το γυαλί ας. Η Κυβική Πλατεία. Εξήντα έξι επιβλητικοί, οόκεντροι δακτύλιοι: οι κερκίδες. Και εξήντα έξι σωπα σαν λυχνάρια, ε άτια που αντανακλούν τουςσειρές: αστρα- ήσυχα πρόφτερούς παραδείσους ή, άλλον, τη λαπρότητα του Μονοκράτους. Λουλούδια στο χρώα του αίατος: γυναικεία χείλη. Τρυφερά στεφάνια από παιδικά πρόσωπα, στις πρώτες σειρές, για να είναι κοντά στο κέντρο δράσης. Βαθιά, σκληρή, γοτθική σιωπή. Κρίνοντας από τις περιγραφές που έχουν φτάσει ως εάς, κάτι αντίστοιχο αισθάνονταν και οι αρχαίοι κατά τις «θείες λειτουργίες» τους. Αλλά εκείνοι υπηρετούσαν τον παράλογο, άγνωστο Θεό τους, ενώ εείς υπηρετούε κάτι λογικό και απόλυτα γνωστό. Ο Θεός τους δεν τους έδινε τίποτα παρά αιώνια, ταραχώδη αναζήτηση. Ο Θεός τους δεν πορούσε να σκεφτεί τίποτα εξυπνότερο από την ιδέα να θυσιάζεσαι, χωρίς να έχει σηασία ο λόγος. Εείς, όως, κάνουε ια ήρεη, λογική, προσεκτικά ελετηένη θυσία στο Θεό ας, το Μονοκράτος. Ναι, αυτή ήταν η θριαβευτική λει59

τουργία εορτασού του Μονοκράτους, ια ανάνηση των χρόνων που θυσιάστηκαν στη σταυροφορία του ιακοσαετούς Πολέου, τη εγαλειώδη νίκη του όλου απέναντι στο ένα, του συνόλου απέναντι στο ερικό… Εκεί ήταν το ένα… στεκόταν στα σκαλιά του Κύβου, τον έλουζε το φως του ήλιου. Το πρόσωπό του ήταν λευκό ή, άλλον, όχι, όχι λευκό, δεν είχε καν χρώα, γυάλινο πρόσωπο, γυάλινα χείλη. Μόνο τα άτια του, σκοτεινές, άπληστες τρύπες που σε ρουφούσαν… και ο τροακτικός κόσος από τον οποίο απείχε όνο ερικά λεπτά. Το χρυσό σήα ε τον αριθό του τού είχε ήδη αφαιρεθεί. Τα χέρια του ήταν δεένα ε οβ κορδέλα. (Αρχαίο έθιο: Τα παλιά χρόνια, πριν αρχίσουν να γίνονται τέτοιου τύπου θυσίες στο όνοα του Μονοκράτους, ο καταδικασένος πίστευε ότι είχε το δικαίωα ν’ αντισταθεί, γι’ αυτό και τα χέρια του συνήθως αλυσοδένονταν.) Ψηλά, πάνω στον κύβο, δίπλα από τη Μηχανή, ήταν η φιγούρα που αποκαλούε Ευεργέ τη, ακίνητη, σαν να ήταν φτιαγένη από έταλλο. Από εδώ κάτω ήταν δύσκολο να διακρίνεις το πρόσωπό του. Το όνο που βλέπεις είναι χαρακτηριστικά που περιορίζονται αυστηρές, επιβλητικές, τετράγωνες γραές. Όσο για τασε χέρια… Συβαίνει καιά φορά και στις φωτογραφίες, όταν τα χέρια είναι πολύ κοντά στο φακό, εφανίζονται τεράστια, είναι το όνο που βλέπεις, καλύπτουν όλα τα άλλα. Αυτά τα βαριά χέρια, αναπαυένα προς στιγή στα γόνατα, είναι ξεκάθαρο ότι είναι φτιαγένα από πέτρα, και τα γόνατα όλις που αντέχουν το βάρος τους. Και ξαφνικά ένα από τα τεράστια αυτά χέρια ανασηκώθηκε αργά… αργή χειρονοία από χυτοσ ίδηρο… και προς 60

απάντηση στο ανασηκωένο αυτό χέρι, ένας Αριθός σηκώθηκε από τις κερκίδες και πλησίασε τον Κύβο. Ήταν ένας από τους Κρατικούς Ποιητές. Είχε πέσει σ’ αυτόν η τύχη να στέψει εορτασό ’ ένα ποίηα. Καιπρούντζινοι τότε ακούστηκαν τις τον κερκίδες οι βροντεροί, θεϊκοί, ίαβοιαπό που είχαν φτιαχτεί γι’ αυτόν, για τον ηλίθιο ε τα γυάλινα άτια που στεκόταν εκεί στα σκαλιά, περιένοντας τις λογικές συνέπειες των ανόητων πράξεών του. …Μια πυρκαγιά. Σπίτια ταρακουνήθηκαν από τους ίαβους, εκσφενδονίστηκαν σαν ια ρευστή, χρυσή βροχή κι έπειτα συντρίφτηκαν. Πράσινα δέντρα σπαρτάρησαν έσα της, ξέρασαν τους χυούς τους κι απέειναν αύροι σκελετοί σαν σταυροί. Τότε εφανίστηκε ο Προηθέας (αυτός είαστε εείς, φυσικά):

Και στις ηχανές, στο ατσάλι, δέσευσε τη φωτιά, Και το χάος αλυσόδεσε ε τα δεσά του Νόου. Όλα ήταν καινούργια, φτιαγένα από ατσάλι: ατσαλένιος ήλιος, ατσαλένια δέντρα, ατσαλένιοι άνθρωποι. Ξαφνικά κάποιος τρελός «χαλάρωσε τη φωτιά από τις αλυσίδες της» – και όλα πρόκειται ν’ αφανιστούν και πάλι… υστυχώς, η νήη ου δεν ε βοηθάει στην ποίηση, αλλά ένα το πράγα θυάαι: εν θα πορούσες να επιλέξεις πιο διαφωτιστικές και εγαλοπρεπείς εικόνες. Πάλι αυτή η αργή, βαριά χειρονοία, κι ένας δεύτερος ποιητής ανασηκώθηκε στα σκαλιά του Κύβου. Σχεδόν πετάχτηκα από τη θέση ου. Ήταν δυνατόν; Όχι… αυτά τα παχιά, αφρικάνικα χείλη… ήταν αυτός. Γιατί δεν ανέφερε ότι θα είχε 61

το υψηλό;… Τα χείλη του έτρεαν, ήταν γκρίζα. Καταλαβαίνω, αν είσαι πρόσωπο ε πρόσωπο ε τον Ευεργέτη, προστά σε ολόκληρο το σώα των Φρουρών… αλλά ακόη κι έτσι, γιατί να είναιχτυπήατα τόσο νευρικός; Κοφτά, γρήγορα τροχαϊκού πόδα… αιχηρά σαν τσεκούρι. Για ένα ανήκουστο έγκληα, για ένα βλάσφηο ποίηα, ένα που αποκαλεί τον Ευεργέτη… όχι, δεν πορώ να υποχρεώσω το χέρι ου να το γράψει. Χλωός, χωρίς να κοιτάζει κανέναν (αυτή η ντροπή δεν ήταν χαρακτηριστικό του), ο R-13 κατέβηκε και ξανακάθισε στη θέση του. Για ένα απειροελάχιστο κλάσα του δευτερολέπτου νόισα ότι είδα δίπλα του το πρόσωπο κάποιου… αιχηρό, ένα σκοτεινό τρίγωνο… κι έπειτα εξαφανίστηκε ε τη ία. Τα άτια ου ανασηκώθηκαν, όπως και χιλιάδες άλλα άτια, προς τη Μηχανή. Το αείλικτο χέρι έκανε ια τρίτη χειρονοία από χυτοσίδηρο. Και, σειόενος από έναν αόρατο άνεο, ο εγκληατίας κουνιέται… ένα βήα… άλλο ένα… και κάνει το τελευταίο βήα της ζωής του. Ξαπλώνει κοιτάζοντας προς τον ουρανό, ε το κεφάλι του ριγένο προς τα πίσω, στην τελευταία του θέση ανάπαυσης. Βαρύς, πέτρινος, σαν την από ίδιατη τηΜηχανή οίρα, οκιΕυεργέτης έκανε έναν πλήρη κύκλο γύρω εναπόθεσε το τεράστιο χέρι του πάνω στο οχλό. Ούτε ο παραικρός ήχος, ούτε ανάσα. Όλα τα άτια ήταν στραένα στο χέρι. Τι φλογερό ενθουσιασό πρέπει να αισθάνεται κάποιος – να είναι όπλο, να έχει τη δύναη εκατοντάδων χιλιάδων βολτ. Τι καταπληκτική οίρα! Μια στιγή. Το χέρι έπεσε, ανοίγοντας την παροχή του ρεύατος. Ένα κοφτερό ξυράφι από αβάσταχτο φως. Μια δό62

νηση στις σωληνώσεις της Μηχανής, ένα τρίξιο που όλις ακουγόταν. Το ξαπλωένο σώα τυλίχτηκε έσα σ’ ένα φωτεινό, αστραφτερό σύννεφο καπνού κι έπειτα, προστά στα άτια ας, άρχισε λιώνει,Μετά να λιώνει, καιΜια διαλύθηκε τόσο γρήγορα που ήταννα απαίσιο. – τίποτα. λινούλα χηικά καθαρού νερού, που όλις πριν από λίγα λεπτά ήταν έσα σε ια καρδιά κόκκινη που χτυπούσε άγρια. Όλα ήταν απλά, όλοι το ξέραε. Αποδόηση της ύλης – οκ. Αποδόηση των ατόων του ανθρώπινου σώατος – οκ. Και παρ’ όλα αυτά, κάθε φορά που συνέβαινε, έοιαζε ε θαύα. Ήταν ένα δείγα της υπεράνθρωπης δύναης του Ευεργέτη. Πάνω ψηλά, ευθυγραισένοι προστά Του, έστεκαν δέκα γυναικείοι Αριθοί ε ξαναένα πρόσωπα, τα χείλη τους ισάνοιχτα από ενθουσιασό, τα πουκέτα τους ε τα 5 λουλούδια ν’ ανείζουν στον αέρα. Σύφωνα ε το παλιό έθιο, οι δέκα γυναίκες στόλισαν ε λουλούδια τη γιούνι τού Ευεργέτη που ήταν ακόη υγρή από το σπρέι. Με το εγαλειώδες βήα ενός ανώτερου ιερέα, κατέβηκε αργά, πέρασε αργά έσα από τις κερκίδες και στο πέρασά τουκαι ανασηκώθηκαν λευκά, ευγενικά χέρια σαν κλαδιά ακούστηκαν χιλιάδες ωσαννάγυναικεία σαν ια φωνή. Έπειτα, τα ίδια ωσαννά προς τιή του σώατος των Φρουρών, αόρατα παρόντες κάπου ανάεσά ας, έσα στις σειρές 5 Από το Βοτανικό Μουσείο φυσικά. Προσωπικά δεν βλέπω τίποτα το όορφο στα λουλούδια, ούτε σε τίποτε άλλο που ανήκει στον άγριο κόσο, τον εκτοπισένο εδώ και καιρό πίσω από το Πράσινο Τείχος. Το όνο πράγα που είναι όορφο είναι ό,τι είναι λογικό και χρήσιο: ηχανές, πότες, εξισώσεις, τροφή, κτλ. 63

ας. Ποιος ξέρει, ίσως να ήταν οι Φρουροί εκείνοι τους οποίους έβλεπε ο αρχαίος άνθρωπος ε τη φαντασία του και ονόαζε «αρχάγγελους », αυστηροί και τρυφεροί ταυτόχρονα, εγγεγραένοι άνθρωπο από τητις γέννησή του. Ναι, υπήρχεστον στηνκάθε όλη τελετή κάτι από αρχαίες θρησκείες, κάτι καθαρτικό, σαν καταιγίδα και κεραυνός. Εσείς που πρόκειται να το διαβάσετε αυτό… έχετε ζήσει ποτέ τέτοιες στιγές; Λυπάαι για σας, αν δεν έχετε.

64

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΚΑΤΗ

Γράα Μεβράνη Εγώ ο Τριχωτός

Για ένα, το χθεσινό γεγονός ήταν σαν το χαρτί όπου οι χηικοί φιλτράρουν τις ουσίες τους: Όλα τα σωατίδια που αιωρούνταν, όλη η ανεπιθύητη ύλη παρέεινε στο χαρτί. Και όταν κατέβαινα κάτω, σήερα το πρωί, αισθανόουν σαν να είχα διυλιστεί, ήουν απόλυτα διαυγής. Κάτω στον προθάλαο, η ελέγκτρια καθόταν στο γραφειάκι της κοιτώντας το ρολόι της και καταγράφοντας τους Αριθούς που έπαιναν έσα. Τ’ όνοά της είναι U… αλλά καλύτερα να ην αναφέρω το νούερό της. Φοβάαι ήπως γράψω κάτι άσχηο γι’ αυτήν. Αν και στην πραγατικότητα είναι ια αρκετά αξιοπρεπής ηλικιωένη γυναίκα. Το όνο πράγα που δεν ’ αρέσει σ’ αυτήν είναι ο τρόπος που κρέονται τα άγουλά της – οιάζουν ε βράγχια ψαριού. (Αν και, γιατί είναι κακό αυτό;) Γρατσούνισε ε την πένα της και είδα τον εαυτό ου στο χαρτί: D-503. Και ακριβώς δίπλα του ια κηλίδα από ελάνι. Μόλις πήγα να της το επισηάνω, σήκωσε ξαφνικά το κεφάλι της και ου έσταξε ένα από τα ελανωένα χαογελάκια της: «Α, ναι, υπάρχει ένα γράα για σας, καλέ ου. Ναι, ναι, θα το πάρετε». Ήξερα ότι το γράα, που είχε ήδη διαβάσει αυτή, 65

έπρεπε να περάσει και από το Τήα των Φρουρών (φαντάζοαι πως δεν υπάρχει λόγος να περιγράψω τη φυσική διαδικασία) και θα το έπαιρνα έχρι τις 12:00. Αλλά αυτό το χαογελάκι ’ ανησύχησε. ελανή κηλίδα έσαπου, του,αργόέκανε το διαυγές ου διάλυα ναΗθολώσει. Τόσο πολύ ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ τερα, στο εργοτάξιο του , δεν πορούσα να συγκεντρωθώ κι έκανα ένα υπολογιστικό λάθος, κάτι που δεν ου συβαίνει ποτέ. Στις 12:00 είχα ν’ αντιετωπίσω πάλι τα καφερόδινα βράγχια και το χαογελάκι της, αλλά τελικά έφτασε το γράα στα χέρια ου. εν ξέρω γιατί, αλλά δεν το διάβασα αέσως. Το έχωσα στην τσέπη ου και πήγα βιαστικά προς το δωάτιό ου. Το άνοιξα, του έριξα ια γρήγορη ατιά και κάθισα. Ήταν ια επίσηη γνωστοποίηση ότι η Ι-330 είχε εγγραφεί σε ένα και πως σήερα στις 21:00 έπρεπε ν’ αναφερθώ σ’ αυτήν στο… και ακολουθούσε η διεύθυνση. Όχι! Ύστερα απ’ όλα αυτά που συνέβησαν, αφού της έδειξα ξεκάθαρα το πώς αισθανόουν! Τι παραπάνω ήθελε, δεν ήξερε καν αν είχα πάει στο Τήα των Φρουρών ή όχι. εν υπήρχε τρόπος να ξέρει ότι είχα αρρωστήσει. Ή τουλάχιστον δεν πορούσα… Και τέλος Μιαότι γεννήτρια στροβιλιζόταν και πάντων… βούιζε στο κεφάλι ου. Βούδας… κίτρινο… αγριόκρινο… ρόδινο ισοφέγγαρο. Ναι, και τι θα γίνει ε… τι θα γίνει ε την Ο που θα περάσει από δω σήερα; Να της δείξω την ειδοποίηση για την Ι-330; εν ξέρω. εν θα το πίστευε. (Και ποιος θα το πίστευε άλλωστε;) εν θα πίστευε ότι εγώ δεν έφταιγα, ότι ήουν εντελώς… Και ήξερα ότι θ’ ακολουθούσε ια σκληρή, ηλίθια, εντελώς παράλογη συζήτηση. Όχι, να ου λείπει. Ας το τακτοποιήσουε 66

το θέα ε ηχανικό τρόπο: Θα της στείλω απλώς ένα αντίγραφο της ειδοποίησης. Ήουν έτοιος να βάλω βιαστικά την ειδοποίηση έσα στην τσέπηχέρι ου,ου. όταν έπιασε τοπώς βλέα ουπάρει το απαίσιο, πιθηκοειδές Θυήθηκα το είχε και το κοιτούσε η Ι-330, τότε στον περίπατο. Μα, δεν ήταν δυνατό να της… Και ετά πήγε 20:45. Μια λευκή νύχτα. Τα πάντα πρασινωπά, γυάλινα. Αλλά ήταν ένα άλλο είδος γυαλιού, κάπως εύθραυστο, όχι σαν το δικό ας, όχι πραγατικό γυαλί. Ήταν ένα λεπτό γυάλινο κέλυφος και κάτω απ’ το κέλυφος στροβιλίσατα, βόβοι. εν θα ξαφνιαζόουν αν οι θόλοι των αφιθέατρων εκτοξεύονταν ξαφνικά στον αέρα, ε ράθυα, κυκλικά σύννεφα καπνού και το φεγγάρι ού έριχνε ένα ελανό χαόγελο, σαν αυτό της γυναίκας από το γραφειάκι της το πρωί, και οι γρίλιες κατέβαιναν ξαφνικά σε κάθε κτήριο και πίσω από τις γρίλιες… Αισθάνθηκα περίεργα. Αισθάνθηκα τα ίδια ου τα πλευρά να είναι σιδερένιες βέργες που περιόριζαν κι έσφιγγαν την καρδιά ου, ήταν πολύ κοντά, ικρός ο χώρος. Στεκόουν προστά από τη γυάλινη ε τους χρυσούς αριθούς 330». Ήταν σκυένη στοπόρτα γραφείο της, γράφοντας κάτι ε«Ιτην πλάτη της γυρισένη προς εένα. Μπήκα έσα. «Ορίστε», είπα και της έδωσα το ροζ εισιτήριο. «Πήρα σήερα την ειδοποίηση και παρουσιάζοαι για το καθήκον ου.» «Τι ακριβής που είστε! Μισό λεπτό, αν δεν σας πειράζει. Καθίστε, τελειώνω τώρα.» Ξαναχαήλωσε τα άτια σ’ αυτό που έγραφε. Αναρω67

τήθηκα τι να συνέβαινε έσα στο κεφάλι της, πίσω από τις κατεβασένες γρίλιες. Τι θα έλεγε και τι θα έκανα εγώ ετά από το λεπτό αυτό; Πώς πορείς να ξέρεις, να το υπολογίσεις, όταν έχρι παραικρό εκεί, από τηκαι γητο των ονείρων; κοάτι της προέρχεται από… Την κοιτούσα χωρίς να λέω λέξη. Τα πλευρά ου ήταν σιδερένιες βέργες, δεν υπήρχε χώρος… Όταν ιλάει, το πρόσωπό της είναι σαν ένας γρήγορος, αστραφτερός τροχός, όπου δεν πορείς να διακρίνεις τις ακτίνες. Τώρα, όως, ο τροχός ήταν ακίνητος. Είδα ια περίεργη εικόνα: Τα σκούρα φρύδια της, ανασηκωένα προς τους κροτάφους, σχηάτιζαν ένα σαρδόνιο, αιχηρό τρίγωνο και οι δύο βαθιές γραές από τη ύτη προς τις άκρες του στόατός της σχηάτιζαν άλλο ένα, αυτή τη φορά ε τη κορυφή προς τα πάνω. Τα δύο αυτά τρίγωνα κάπως αναιρούσαν το ένα το άλλο και σχηάτιζαν ένα δυσάρεστο, εκνευριστικό Χ στο πρόσωπό της, έναν σταυρό. Το πρόσωπο της ήταν σαν διαγραένο. Ο τροχός άρχισε να κινείται, οι ακτίνες έγιναν δυσδιάκριτες: «εν πήγατε τελικά στο Τήα των Φρουρών, ε;» «Ήουν… δεν πορούσα. Ήουν άρρωστος.» «Ναι, δεν κάπως το περίενα, κάτι δόντια, έπρεπε να σας σταατήσει, έχειέτσι σηασία τι (αιχηρά χαόγελο). Αλλά τώρα σας έχω στο… χέρι. Θυάστε: «Κάθε Αριθός που δεν κάνει αναφορά έσα σε 48 ώρες στο Τήα των Φρουρών, θεωρείται…» Η καρδιά ου χτυπούσε τόσο δυνατά που οι βέργες λύγισαν. Σαν παιδί, πιάστηκα σαν χαζό παιδί. Κράτησα το χαζό ου στόα κλειστό. Κι αισθάνθηκα παγιδευένος χειροπόδαρα. 68

Σηκώθηκε και τεντώθηκε τεπέλικα. Πάτησε ένα κουπί και οι γρίλιες όλων των πλευρών κατέβηκαν ’ ένα ελαφρύ θρόισα. Ήουν αποκοένος από τον κόσο, πρόσωπο ε πρόσωπο αυτήν. Η Ι-330’ήταν κάπου πίσω ου, κοντά στην ντουλάπα. Η γιούνι της έπεσε ’ ένα θρόισα. Αφουγκρ άστηκα. Όλο το σώα ου άκουγε. Και θυήθηκα… όχι! Κάτι άστραψε στο υαλό ου για ένα εκατοστό του δευτερολέπτου. Πρόσφατα είχα να υπολογίσω την καπύλη ιας νέου τύπου εβράνης δρόου (αυτές οι εβράνες, προσεκτικά καουφλαρισένες, βρίσκονται τώρα σε κάθε λεωφόρο και καταγράφουν συνοιλίες για λογαριασό των Φρουρών). Και θυήθηκα: Ήταν ένα κοίλο, ροζ, δονούενο τύπανο –ένα παράξενο πλάσα ε όνο ένα όργανο– ένα αυτί. Εκείνη τη στιγή ήουν ια τέτοια εβράνη. Τώρα κροτάλισε το κουπί του γιακά, έπειτα αυτό του στήθους, έπειτα χαηλότερα… Το υαλώδες ετάξι θρόισε πέφτοντας από τους ώους της, από τα γόνατά της, κάτω στο πάτωα. Άκουσα –και πορούσα ν’ ακούσω καθαρότερα απ’ ό,τι να δω– το ένα πόδι κι έπειτα το άλλο να βγαίνουν έξω από το σωρό του γκριζογάλανου εταξιού. Η σφιχτοτεντωένη εβράνη δονείται και καταγράφει την ησυχία. Όχι, λάθος, τον αιχηρό χτύπο ενός σφυριού πάνω σε βέργες, ε ατέλειωτες παύσεις. Και ακούω, τη βλέπω πίσω ου να κοντοστέκεται για ένα δευτερόλεπτο. Εκεί… ήταν αυτές οι πόρτες της ντουλάπας… αυτό ήταν… ο ήχος από κάποιο καπάκι που κλείνει… και πάλι ετάξι κι άλλο ετάξι. «Ορίστε… ελάτε…» 69

Γύρισα. Φορούσε ένα λεπτό φόρεα παλιοοδίτικου κοψίατος, κίτρινο-κροκί. Αυτό ήταν χίλιες φορές πιο σατανικό από το να ην φορούσε τίποτα. Μέσω του λεπτού υλικού πορούσες να έσα δεις δύο κορυφές σαν ροζ κάρβουνα στιςτονισένες στάχτες. Τα γόνατάπου τηςέλαπαν ήταν τρυφερά, στρογγυλά… Καθόταν σε ια χαηλή πολυθρόνα. Στο τετράγωνο τραπεζάκι προστά της υπήρχε ένα φλασκί ε δηλητηριώδες, πράσινο υγρό. ύο ικρά, κολονάτα ποτήρια. Στη άκρη του στόατός της κάτι ανέδιδε καπνούς, ένας ικρός χάρτινος σωλήνας, τον οποίο οι αρχαίοι χρησιοποιούσαν για κάπνισα (δεν θυάαι αυτή τη στιγή πώς λεγόταν). Η εβράνη δονούνταν ακόη. Μέσα ου, το σφυρί χτυπούσε τις βέργες, που τώρα είχαν αναψοκοκκινίσει. Άκουγα ολοκάθαρα κάθε χτύπο… όως, λες να τους ακούει κι αυτή; Εκείνη, όως, συνέχιζε να καπνίζει ήρεα, να κοιτάζει ήρεα προς εένα και να πετάει αδιάφορα στάχτες πάνω στο ροζ ου εισιτήριο. Όσο πιο ατάραχα πορούσα, ρώτησα: «Ακούστε, αν έτσι είναι τα πράγατα, πώς κι εγγραφήκατε σε ένα; Και γιατί ε φέρατε έχρι εδώ;» Προσποιήθηκε ότι δεν άκουσε. Έβαλε ένα ποτό και ήπιε ια γουλιά. «Γευστικότατο λικέρ. Θέλετε λίγο;» Τότε κατάλαβα: Ήταν αλκοόλ. Όλα αυτά που συνέβησαν εχθές, άστραψαν προστά ου: το πέτρινο χέρι του Ευεργέτη, η αβάσταχτη λεπίδα φωτός και πάνω εκεί στον Κύβο, το απλωένο σώα ε το κεφάλι γερένο προς τα πίσω. Αναρρίγησα. 70

«Ακούστε», της είπα, «ξέρετε και όνη σας ότι οποιοσδήποτε δηλητηριάζει τον εαυτό του ε νικοτίνη, και ιδιαιτέρως ε αλκοόλ, δεν πρέπει να περιένει έλεος από το Μονοκράτος…» «Η εξουδετέρωση των λίγων σε ικρό χρονικό διάστηα έχει περισσότερη λογική από το να επιτραπεί στους πολλούς να αυτοκαταστρέφονται, να εκφυλίζονται, κτλ. κτλ. Αυτό είναι ανάροστο αλλά αληθινό.» «Ναι… ανάροστο.» «Κι εσείς παίρνετε απλά αυτή τη ικρή οάδα από γυνές κι απροκάλυπτες αλήθειες και τη βγάζετε έξω στους δρόους… Για φαντασθείτε λίγο. Πάρτε τον πιο σίγουρο από τους θαυαστές ου –ξέρετε ποιον εννοώ– και απογυνώστε τον από το ψέα που λέγεται ρουχισός, αφήστε τον να εφανιστεί δηόσια ε την αληθινή του ορφή… ω, Θεέ ου!» Γέλασε. Αλλά πορούσα να δω αρκετά καθαρά εκείνο το χαηλότερο από τα δυο της τρίγωνα, το θλιένο, τις δυο βαθιές γραές από τη ύτη προς στις άκρες του στόατός της. Με κάποιον τρόπο, αυτές οι γραές ’ έκαναν να καταλάβω κάτι: αυτός ο διπλοκαπυλωτός, ο καπούρης ε τα εγάλα αυτιά-πτερύγια… αγκαλιάσει… και ακριβώς όπως ήταν αυτή τώρα…την τηςείχε είχε… Παρεπιπτόντως, τώρα προσπαθώ να εταφέρω τα συναισθήατα που είχα εκείνη τη στιγή, τα οποία δεν ήταν φυσιολογικά. Τώρα, όως, ενώ τα γράφω αυτά, κατανοώ απόλυτα ότι όλα έγιναν όπως έπρεπε, ότι κι αυτός είχε δικαίωα στην ευτυχία, όπως ο κάθε ευυπόληπτος Αριθός, και δεν θα ήταν δίκαιο… όως όλα αυτά είναι τώρα ξεκάθαρα. Το περίεργο γέλιο της Ι-330 συνεχίστηκε για πολλή 71

ώρα. Έπειτα, κοίταξε βλοσυρά προς εένα, κατευθείαν έσα ου, και είπε: «Το σηαντικότερο είναι, όως, ότι δεν ανησυχώ για σας. Είστε τόσο καλός. Είαι σίγουρη ότι ούτε που θα σκεφτόσασταν να πάτε στο Τήα και να τους πληροφορήσετε ότι πίνω λικέρ και καπνίζω. Θα αρρωστήσετε, ή θα είστε απασχοληένος, ή θα είστε… κι εγώ δεν ξέρω τι. Και επιπλέον, είαι σίγουρη ότι εδώ και τώρα θα πιείτε απ’ αυτό το γευστικό δηλητήριο αζί ου…» Ο τόνος της ήταν τόσο αναιδής, τόσο γεάτος ειρωνεία. Χωρίς αφιβολία ένιωσα ότι τώρα την ξαναισούσα. Αλλά γιατί ξανά; Πάντα την ισούσα. Κατέβασε ένα από τα ικρά ποτήρια ε το πράσινο δηλητήριο, σηκώθηκε και λάποντας ροζ έσα από το κροκί έκανε αρκετά βήατα που την έφεραν πίσω από την καρέκλα ου. Ξαφνικά, τα πράτσα της τύλιξαν το λαιό ου, τα χείλη της άγγιξαν τα χείλη ου, πήκαν πιο βαθιά, η κατάσταση έγινε ακόη πιο τροακτική… Το ορκίζοαι, ε βρήκε εντελώς απροετοίαστο και αυτός ήταν ίσως ο οναδικός λόγος που… Γιατί δεν θα πορούσα να… Τώρα το καταλαβαίνω ε απόλυτη διαύγεια… εν θα πορούσα να έχω επιθυήσει αυτό που ακολούθησε. Χείλη αβάσταχτα γλυκά (από το λικέρ, υποθέτω)… και γεύτηκα ία γουλιά καυστικού δηλητηρίου, κι άλλη ία, άλλη ία, και ετά απελευθερώθηκα από τη Γη, ένας ελεύθερος πλανήτης που περιφέρεται ε ανία όλο και χαηλότερα, σε ια τροχιά που ακόη δεν έχει υπολογιστεί. Τα υπόλοιπα πορώ να τα περιγράψω όνο κατά προσέγγιση, όνο ε τη βοήθεια λίγο-πολύ κοντινών αναλογιών. εν ου είχε περάσει ως τώρα από το υαλό, αλλά να 72

πώς είναι στην πραγατικότητα: Εείς, εδώ πάνω στη Γη, περπατάε όλη την ώρα πάνω σε ια αναβράζουσ α, κατακόκκινη θάλασσα φωτιάς, κρυένη εκεί κάτω στα έγκατα της γης. Αλλά ποτέκάτω δεν το σκεφτόαστε. τότε, ξαφνικά, το λεπτό κέλυφος από τα πόδια αςΚαι ετατρέπεται σε γυαλί και ξαφνικά βλέπουε… Μετατράπηκα σε γυαλί. Είδα έσα στον εαυτό ου, εσωτερικά. Υπήρχαν δύο Εγώ. Το ένα ήταν το παλιό Εγώ, ο D-503, ο Αριθός D-503, και το άλλο… Το άλλο Εγώ, παλιότερα, όλις που έβγαζε τα τριχωτά του χέρια έξω από το κέλυφός του, όως τώρα βγήκε ολόκληρο έξω, το κέλυφος ράγισε και τα κοάτια του θα εκτοξεύονταν προς όλες τις κατευθύνσεις… και ετά τι θα γίνει; Κάνοντας ια απεγνωσένη προσπάθεια, άρπαξα ε όλη ου τη δύναη τα πράτσα τής καρέκλας και ρώτησα, έτσι για ν’ ακούσω τη φωνή του παλιού εγώ ου: «Πού… πού το βρήκατε αυτό… αυτό το δηλητήριο;» «Α, αυτό; Από έναν γιατρό. Έναν από τους…» «Τους! Έναν από τους; Ποιους;» Αυτό το άλλο ουθα εγώ. Ξεπήδησε ξαφνικά έξω κακι άρχισε ναήταν ουρλιάζει: «εν το επιτρέψω! εν δέχοαι νέναν άλλον εκτός από ένα να σας… Θα σκοτώσω οποιονδήποτε… Γιατί σας αγ… σας…» Το είδα. Είδα πώς την άρπαξε ε τα τριχωτά του χέρια, έσκισε το λεπτό ετάξι, βύθισε τα δόντια του… το θυάαι ολοκάθαρα: τα δόντια του. εν θυάαι πώς έγινε, αλλά η Ι-330 ξέφυγε. Και ετά (τα άτια της ήταν πίσω απ’ αυτές τις καταραένες γρίλιες) 73

έστεκε κει, ε την πλάτη ακουπισένη στην ντουλάπα, ακούγοντάς ε. Θυάαι ότι ήουν στο πάτωα αγκαλιάζοντας τα πόδια της,αυτή φιλώντας τα γόνατά της. Και ικέτευα: «Τώρα, εδώ και τώρα, τη στιγή…» Τα υτερά δόντια, το αιχηρό, ειρωνικό τρίγωνο των φρυδιών της. Έσκυψε και ξεκαρφίτσωσε το σήα ου, χωρίς να πει λέξη. «Ναι! Ναι, αγαπηένη ου… αγαπηένη ου!» Άρχισα να βγάζω τη γιούνι ου. Όως εκείνη, χωρίς ακόη να πει λέξη, έφερε το ρολόι από το σήα ου ακριβώς προστά στα άτια ου. Σε πέντε λεπτά θα ήταν 22:30. Πάγωσα. Ξέρω τι σηαίνει να βρίσκεσαι στο δρόο ετά τις 22:30. Όλη η τρέλα ου εξαφανίστηκε αέσως. Ήουν πάλι ο εαυτός ου. Ένα πράγα ήταν ξεκάθαρο: Τη ισούσα, τη ισούσα, τη ισούσα! Χωρίς να πω αντίο ή να κοιτάξω πίσω, βγήκα βιαστικά έξω από το δωάτιο. Καρφιτσώνοντας πάλι το σήα ου καθώς κατέβαινα τις σκάλες (πήρα τη σκάλα κινδύνου, από φόβο ήπως πέσω πάνω σε κανέναν έσα στον ανελκυστήρα), έτρεξα έξωδεν στην άδεια λεωφόρο. Τίποτα βρισκόταν εκτός θέσης – η απλή, συνηθισένη, φυσιολογική σκηνή: γυάλινα φωτισένα κτήρια, ξεθωριασένος γυάλινος ουρανός, πρασινωπή ήσυχη νύχτα. Όως κάτω απ’ αυτό το ψυχρό, ήσυχο γυαλί, κάτι άγριο, κατακόκκινο και τριχωτό έτρεχε βιαστικά κι αθόρυβα. Έκανα αγώνα δρόου, αγκοαχούσα, στην προσπάθεια ου να ην αργήσω. Ξαφνικά ένιωσα ότι το σήα, που είχα ξανακολλήσει 74

τόσο βιαστικά πάνω ου, χαλάρωσε· έπεσε, κάνοντας θόρυβο πάνω στο γυάλινο πεζοδρόιο. Έσκυψα να το πάρω και σ’ αυτή τη στιγιαία ησυχία, άκουσα τα βήατα κάποιου πίσω ου.Κάτι Γύρισα. ικρό και λυγισένο έστριβε στη γωνία ή, τουλάχιστον, έτσι ου φάνηκε εένα εκείνη τη στιγή. Ξεκίνησα όσο πιο γρήγορα πορούσα και δεν άκουγα τίποτε άλλο παρά τον άνεο που σφύριζε στα αυτιά ου. Στην είσοδο σταάτησα. Το ρολόι έδειχνε ένα λεπτό πριν τις 22:30. Τέντωσα τ’ αυτιά ου – δεν ήταν κανείς πίσω ου. Χαζό… Θα τα φαντάστηκα όλα. Επίδραση του δηλητήριου. Εκείνη η νύχτα ήταν αρτύριο. Το κρεβάτι από κάτω ου σηκωνόταν, βούλιαζε και ξανασηκωνόταν, επιπλέοντας πάνω σε ια ηιτονοειδή κοιλότητα. Επαναλάβανα συνεχώς στον εαυτό ου: «Τη νύχτα, το καθήκον του Αριθού είναι να κοιάται. Αυτό είναι ια υποχρέωση τόσο σηαντική όσο και η εργασία την ηέρα. Είναι απαραίτητο, έτσι ώστε να πορεί κανείς να δουλεύει την ηέρα. Το να ην κοιάσαι το βράδυ είναι παράνοο». Αλλά και πάλι δεν πορούσα, απλώς δεν πορούσα. Είαι χαένος. εν είαιστο σε θέση να διεκπεραιώσω υποχρεώσεις ου απέναντι Μονοκράτος. Εγώ… τις

75

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΝΕΚΑΤΗ

Όχι, εν Μπορώ… Χωρίς Περιεχόενα

Απόγευα. Ελαφριά οίχλη. Ο ουρανός είναι καλυένος ε ένα γαλακτώδες, χρυσό ύφασα και δεν βλέπεις τι υπάρχει ψηλότερα, πέρα απ’ αυτό. Οι αρχαίοι ήξεραν τι υπάρχει εκεί πάνω: ο εγαλειώδης τους, βαρετά σκεπτικιστής Θεός. Εείς ξέρουε ότι υπάρχει ένα κρυστάλλινο, πλε, γυνό, ανάροστο τίποτα. Τώρα, όως, εγώ δεν ξέρω τι υπάρχει εκεί πάνω. Έαθα υπερβολικά πολλά. Γνώση που είναι απόλυτα σίγουρη ότι είναι αλάνθαστη – αυτό είναι πίστη. Είχα ια σταθερή πίστη στον εαυτό ου, πίστευα ότι γνώριζα τα πάντα για ένα. Και τώρα… Είαι προστά σ’ έναν καθρέφτη. Και για πρώτη φορά στη ζωή ου, τ’ ορκίζοαι, για πρώτη φορά στη ζωή ου, έχω ια καθαρή, σαφή, συνειδητή άποψη του εαυτού ου. Βλέπω τον εαυτό ου και ξαφνιάζοαι, λες και κοιτάζω κάποιον «άλλον». Έχω, ή άλλον έχει, ίσια, αύρα φρύδια, τραβηγένα ε χάρακα και εταξύ τους, σαν ουλή, υπάρχει ια κάθετη ζάρα (δεν ξέρω αν ήταν και πριν εκεί). Γκρίζα, ατσάλινα άτια, ε τους κύκλους της άγρυπνης νύχτας γύρω τους. Και πίσω απ’ αυτό το ατσάλι – φαίνεται ότι τελικά δεν ήξερα τι υπήρχε εκεί. Κι από αυτό το «εκεί» (ένα «εκεί» που είναι εδώ και ταυτόχρονα απείρως ακριά), κοιτάζω τον εαυτό ου, τον «άλλο», και είαι απόλυτα σίγουρος ότι αυτός, ε τα ολόισια 76

φρύδια, είναι ένας άγνωστος, κάποιος άλλος, όλις τον συνάντησα για πρώτη φορά στη ζωή ου. Κι εγώ είαι ο πραγατικός. ΕΓ ΕΝ ΕΙΜΑΙ ΑΥΤΟΣ. Όχι. Τελεία. Όλα αυτάέρχονται είναι ανοησίες, αισθήσεις… Είναι φαντάσατα, από το ηλίθιες δηλητηριασένο χθες. ηλητηριασένο από τι; Τη γουλιά από το πράσινο δηλητήριο ή απ’ αυτήν; εν έχει σηασία. Ο όνος λόγος που τα γράφω αυτά είναι για να δείξω πως η ανθρώπινη λογική, ακόη και η ακονισένη και απόλυτη ανθρώπινη λογική, πορεί εύκολα να περδευτεί και να ξεφύγει από τον δρόο. Αυτή η ίδια λογική που κατάφερε να κάνει ακόη και το άπειρο, τον τρόο των αρχαίων, ευκολοχώνευτο ε τη χρήση… Η οθόνη διεπικοινωνίας ανοίγει. Βλέπω τα νούερα R13. ραία – ουσιαστικά χαίροαι. Στην κατάστασή ου, το να είαι τώρα όνος θα…

20 λεπτά αργότερα Πάνω στην επιφάνεια του χαρτιού, στον κόσο των δύο διαστάσεων, αυτές οι γραές είναι δίπλα η ια στην άλλη, όως σε κάποιον άλλον κόσο… Αρχίζω να χάνω την αίσθηση των αριθών: 20 λεπτά πορεί να είναι 200 ή 200.000. Και είναι εξίσου παράξενο να κάθοαι εδώ ήρεα και λογικά, να σκέφτοαι και να καταγράφω αυτό που όλις συνέβη εταξύ του R κι εού. Είναι σαν να κάθεσαι σε ια καρέκλα δίπλα από το κρεβάτι σου, να σταυρώνεις τα πόδια και να κοιτάς ε περιέργεια τον εαυτό σου, τον ίδιο σου τον εαυτό, που στριφογυρίζει στο κρεβάτι. Όταν πήκε έσα ο R-13, ήουν εντελώς σιωπηλός και 77

φυσιολογικός. Ήουν αρκετά ειλικρινής όταν άρχισα να λέω πόσο καταπληκτική δουλειά έκανε που έβαλε την καταδίκη σε στίχους και ότι το ποίηά του, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, εκηδένισε κατέστρεψε εκείνον τον να τρελό. «Μέχρι που θακαι έλεγα ότι αν ου ανέθεταν αναπαραστήσω σχηατικά τη Μηχανή του Ευεργέτη, θα έβρισκα έναν τρόπο να ενσωατώσω τους στίχους σας έσα στο σχέδιο.» Παρατήρησα ξαφνικά ότι τα άτια του R έγιναν θαπά και τα χείλη του γκρίζα. «Τι σας συβαίνει;» «Τι εννοείτε; Απλώς… βαριέαι. Νοίζετε ότι η καταδίκη ήταν το παν, όλοι ιλάνε για αυτήν. εν θέλω να ξανακούσω γι’ αυτή. εν θέλω.» Συνοφρυώθηκε κι έξυσε το πίσω έρος του κεφαλιού του, αυτή τη ικρή βαλίτσα ε το περίεργο φορτίο που δεν πορώ να καταλάβω. Παύση. Μετά εντόπισε ξαφνικά κάτι έσα στη ικρή τσάντα, το τράβηξε έξω, το ξεδίπλωσε, το επεξεργάστηκε κι αναπήδησε γελώντας, ε άτια που έλαπαν: «Για τονΟΛΟΚΛΗΡΤΗ σας, όως, γράφω κάτι! Γι’ αυτόν γράφω πράγατι κάτι σπουδαίο!» πάλι ο εαυτός Τα χείλη του πλατάγισαν,Έγινε ε ψέκασε επαλιός τις λέξεις που του. ξεστόισε. «Παράδεισος!», άρχισε, και το π ήταν ο πρώτος ψεκασός. «Ο παλιός θρύλος για τον παράδεισο, γράφτηκε για ας, ακριβώς τώρα. Ναι! Για σκεφτείτε το. Αυτοί οι δύο στον Παράδεισο είχαν να διαλέξουν: ευτυχία χωρίς ελευθερία ή ελευθερία χωρίς ευτυχία, δεν υπήρχε τρίτη επιλογή. Αυτοί οι ανόητοι επέλεξαν την ελευθερία. Και ετά; Μετά, για αιώνες, νοσταλγούσαν τις αλυσίδες. Γι’ αυτό και ο κόσος ήταν 78

τόσο ίζερος. Βλέπετε, τους έλειπαν οι αλυσίδες! Για χρόνια! Κι εείς ήασταν οι πρώτοι που βρήκαε το δρόο για να επιστρέψουε στην ευτυχία. Όχι, περιένετε… ακούστε ε. Ο αρχαίος Θεός κι εείς, δίπλα-δίπλα στο ίδιο Βοηθήσαε τελικά το Θεό να υπερνικήσει το τραπέζι. ιάβολο,Ναι! γιατί αυτός ήταν που ώθησε τους ανθρώπους ν’ αψηφήσουν την εντολή, να γευτούν την ελευθερία και να καταστραφούν. Ήταν αυτός, το πονηρό ερπετό. Αλλά εείς του δώσαε ια κλοτσιά στο κεφάλι! Κρακ! Κι όλα τελείωσαν. Ο Παράδεισος επέστρεψε. Και είαστε πάλι απλοί και αγνοί, όπως ο Αδά και η Εύα. Πάει πια αυτή η σύγχυση εταξύ καλού και κακού. Όλα είναι πολύ απλά, παιδαριωδώς απλά, παράδεισος! Ο Ευεργέτης, η Μηχανή, ο Κύβος, ο Κώδων Αερίου, οι Φρουροί: Όλα αυτά τα πράγατα αντιπροσωπεύουν το καλό, το λαπρό, το ευγενικό, το κρυστάλλινα καθαρό. Γιατί αυτά προστατεύουν τη η-ελευθερία ας, δηλαδή την ευτυχία ας. Σ’ αυτό το σηείο οι αρχαίοι θ’ άρχιζαν να συζητάνε , να σκέφτονται, να ζυγίζουν το ένα και το άλλο, να σπάνε το κεφάλι τους: Είναι ηθικό, δεν είναι;… Λοιπόν, το πιάσατε το νόηα ε; Αυτό που λέω είναι ότι έχω αυτό το υπέροχο ποίηα για τον Παράδεισο, εντάξει; Σε πολύ σοβαρό ύφος, φυσικά… Καταλαβαίνετε, έτσι; εν είναι σπουδαίο;» Τι δεν θα πορούσα να καταλάβω; Ήταν αρκετά απλό. Θυάαι ότι σκέφτηκα: «Φαίνεται τόσο ανόητος και ασύετρος, αλλά δες πόσο καθαρά σκέφτεται το υαλό του». Γι’ αυτό και βρίσκεται τόσο κοντά σ’ εένα, στον πραγατικό εαυτό ου. (Θεωρώ ακόη τον προηγούενο εαυτό ου ως τον πραγατικό. Ο τωρινός δεν είναι τίποτε άλλο, φυσικά, παρά ια ασθένεια.) 79

Ο R πρέπει να διάβασε τις σκέψεις ου από την έκφραση του προσώπου ου. Έριξε τα χέρια του γύρω από τους ώους ου κι άρχισε να γελάει. Αδά ου! Α, και παρεπιπτόντως, σχετικά ε την Εύα «Αχ σας…» Ψαχούλεψε την τσέπη του, έβγαλε ένα ικρό σηειωατάριο κι άρχισε να γυρνάει τις σελίδες. «Μεθαύριο… όχι, σε δύο έρες, η Ο έχει ροζ εισιτήριο για σας. Πώς το βλέπετε εσείς; Όπως και πριν; Θέλετε να…» «Ναι, φυσικά. Είναι ξεκάθαρο…» «Θα της το πω. Γιατί, βλέπετε,… είναι ντροπαλή. Τι ιστορία, πράγατι! Εγώ; Εγώ είαι απλώς ένα αντικείενο ροζ εισιτηρίου γι’ αυτήν, αλλά εσείς… Και δεν αποκαλύπτει ποιος είναι αυτός ο τέταρτος που εισχώρησε έσα στο τρίγωνό ας. Επρός, ακόλαστη… πείτε ας ποιος είναι. Μαρτυρήστε!» Μέσα ου ανασηκώθηκε ια κουρτίνα και… το θρόισα του εταξιού, ένα πράσινο πουκάλι, χείλη… κι εντελώς ακατάλληλα, χωρίς κανένα σκοπό, βγήκαν τα εξής λόγια από έσα ου – ακάρι να τα είχα συγκρατήσει: «Για πείτε ου, ήπως είχατε δοκιάσει ποτέ, κατά τύχη, νικοτίνη και αλκοόλ;» Ο R δάγκωσε τα χείλη του και ου έριξε ένα πλάγιο βλέα. Μπορούσα ν’ ακούσω τις σκέψεις του τόσο καθαρά σαν να τις έλεγε: «Είστε φίλος, εντάξει, αλλά παρόλα αυτά…» Αυτό που είπε στην πραγατικότητα ήταν: «Λοιπόν, πώς να το πω… Εγώ προσωπικά, όχι, αλλά ήξερα ια γυναίκα…» «Την Ι-330!», φώναξα. «Τι;… Κι εσείς; Είστε κι εσείς αζί της;» Ξέσπασε σε γέλια, πνίγηκε και τραύλισε. 80

Έτσι όπως ήταν κρεασένος ο καθρέφτης ου, πορούσα να δω ολόκληρο τον εαυτό ου όνο αν πήγαινα στην άλλη εριά του τραπεζιού. Από εκεί που καθόουν, στην πολυθρόνα, έβλεπα όνο το έτωπο τα φρύδια ου.καθρέΚι αυτό που ο πραγατικός ουκαι εαυτός είδε στον φτη, ήταν ια λοξή, στικτή γραή από φρύδια και αυτό που άκουσε ο πραγατικός ου εαυτός ήταν ια άγρια, αηδιαστική κραυγή: «Τι εννοείτε κι εσείς; Για σταθείτε, απαιτώ ια απάντηση!» Τ’ αφρικάνικα χείλη τεντώθηκαν, τα άτια διογκώθηκαν… Εγώ, ο πραγατικός εγώ, άρπαξα τον άλλο ου εαυτό από το λαιό, εκείνον τον άγριο, τον τριχωτό, το λαχανιασένο, και είπα στον R: «Συγχωρέστε ε, για τ’ όνοα του Ευεργέτη! Είαι άρρωστος, χωρίς ύπνο, δεν ξέρω τι ου συβαίνει…» Τα παχιά χείλη χαογέλασαν φευγαλέα. «Ναι, ναι, καταλαβαίνω! Τα ξέρω αυτά – θεωρητικά, φυσικά. Αντίο!» Από την πόρτα, αναπήδησε προς τα πίσω σαν αύρο παλάκι κι έριξε ένα βιβλίο πάνω στο τραπέζι: «Το τελευταίο ου. Θα έφευγα και θα το ξέχναγα. Bye!» (υγρό Β) Και πήδηξεΜόνος προς τα – ήέξω. άλλον ε τον «άλλον, τον άλλο εαυτό ου. Κάθοαι ε σταυρωένα τα πόδια στην καρέκλα, παρατηρώ ε περιέργεια, από κάποιο άλλο «εκεί», πώς στριφογυρίζω ο ίδιος στο κρεβάτι. Μα γιατί… γιατί; Για τρία ολόκληρα χρόνια, η Ο, ο R κι εγώ ήασταν τόσο καλοί φίλοι, ώσπου ια όνο λέξη γι’ αυτήν την άλλη, την Ι-330, χάλασε τη… Ίσως αυτές οι ανοησίες περί αγάπης και ζήλιας να η βρίσκονται όνο στα παλιά, χαζο81

βιβλία. Πώς γίνεται εγώ, απ’ όλους τους ανθρώπους εγώ! Εξισώσεις, τύποι, διαγράατ α και τώρα… εν καταλαβαίνω τίποτα. Εντελώς. Αύριο θα δω τον R και θα του πω ότι εγώ… Ψέατα. εν θαεν το κάνω. Ούτε ούτε τηνΤέλος εποένη – ποτέ. εν πορώ. θέλω να τοναύριο, δω. Τελείωσε! το τρίγωνό ας. Είαι όνος. Σούρουπο. Ελαφριά οίχλη. Γαλακτώδες χρυσό πέπλο καλύπτει τον ουρανό. Τι βρίσκεται πέρα απ’ αυτό; Μακάρι να ήξερα. Ποιος είαι; Τι είαι;

82

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΚΑΤΗ

Περιορισός του Απείρου Άγγελος Συλλογισοί για την Ποίηση

Σκέφτοαι συνεχώς ότι θα γίνω καλά, ότι πορώ να γίνω καλά. Κοιήθηκα σαν κούτσουρο. Κανένα από εκείνα τα όνειρα ή κάποιο άλλο σηάδι ασθένειας. Η αγαπηένη ου Ο έρχεται αύριο και όλα πρόκειται να είναι σαν κύκλος: απλά, σωστά, ε συγκεκριένους περιορισούς. Η λέξη δεν ε τροάζει: «περιορισός». Η υψηλότερη ικανότητα του ανθρώπου είναι η λογική του και η δουλειά της είναι σε τελική ανάλυση ο συνεχής περιορισός του απείρου, τεαχίζοντάς το σε βολικές, εύπεπτες ερίδες: διαφορικός λογισός. Ακριβώς αυτό συνιστά τη θεϊκή οορφιά του αντικειένου ου, των αθηατικών. Και η οορφιά αυτή είναι κάτι που εκείνη η γυναίκα δεν θα καταλάβει ποτέ. Αλλά ου είναι αδιάφορο… δεν ξέρω τι ’ έκανε να τη σκεφτώ. Όλες αυτές οι σκέψεις έρχονται σε συγχρονισό ε τον ετρηένο και ρυθικό χτύπο των τροχών του υπόγειου σιδηρόδροου. Μετρούσα το ρυθό ε τους τροχούς και τα ποιήατα του R (από το χθεσινό βιβλίο), όταν ένιωσα ότι κάποιος πίσω ου έσκυψε προσεκτικά πάνω από τον ώο ου και κοίταζε την ανοιχτή σελίδα. Χωρίς να γυρίσω, όνο ε την άκρη του ατιού ου, βλέπω τα ροζ φτερά από τα προεξέχοντα αυτιά, τη διπλή καπύλη… αυτός! εν ήθελα να τον ενοχλήσω, έτσι προσποιήθηκα ότι δεν τον πρόσεξα. εν κατά83

λαβα πώς εφανίστηκε. εν νοίζω ότι ήταν ήδη έσα στο βαγόνι όταν πήκα. Αυτό το συβάν, εντελώς ασήαντο από όνο του, είχε ια ιδιαίτερα ευχάριστη επίδραση πάνω ου. δυνάωσε, θα έλεγα. Είναι τόσο ωραίο να αισθάνεσαι ότι Με κάποιος έχει το άγρυπνο άτι του πάνω σου, ότι σε προστατεύει στοργικά από το να κάνεις το παραικρό λάθος, το παραικρό στραβοπάτηα. Μπορεί ν’ ακούγεται συναισθηατικό, αλλά ου έρχεται η εξής αναλογία στο υαλό: οι φύλακες άγγελοι που ονειρεύονταν οι αρχαίοι. Τα περισσότερα απ’ αυτά που απλώς ονειρεύονταν, έχουν υλοποιηθεί στη δική ας ζωή. Τη στιγή που ένιωσα τον φύλακα άγγελο πίσω από την πλάτη ου, απολάβανα ια σονάτα ε τίτλο «Ευτυχία». εν νοίζωότιθαέκαναλάθοςανέλεγαότιείναιέναποίηασπάνιας οορφιάς και βαθιάς σκέψης. Να οι τέσσερις πρώτοι στίχοι:

Αιώνια αγαπηένο είναι το δύο επί δύο, Αιώνια συνδεδεένο σ ’ ένα ευτυχισένο τέσσερα. Οι πιο θεροί εραστές στον κόσο: Το αχώριστο δύο επί δύο… Και συνεχίζει για τη σοφή, αιώνια ευδαιονία του πίνακα πολλαπλασιασού. Κάθε γνήσιος ποιητής προορίζεται να γίνει ένας Κολόβος. Η Αερική υπήρχε για αιώνες πριν από τον Κολόβο, αλλά όνο αυτός κατάφερε να τη βρει. Ο πίνακας πολλαπλασιασού υπήρχε, επίσης, χρόνια πριν τον R-13, αλλά όνο αυτός κατάφερε να βρει ένα νέο Ελ Ντοράντο έσα σ’ αυτό το παρθένο δάσος. Μα, πραγατικά: Υπάρχει άραγε άλλη ευτυ84

χία πιο σοφή, πιο ασυννέφιαστη, απ’ αυτή που πορεί να βρεθεί στο θαυάσιο τούτο κόσο; Το ατσάλι σκουριάζει. Ο Θεός των αρχαίων δηιούργησε τον αρχαίο άνθρωπο, τον επιρρεπή σε λάθη, κι εποένως έσφαλε και και πιο ο ίδιος. Ο πίνακας πολλαπλασιασού είναι σοφότερος απόλυτος από τον αρχαίο Θεό. Ποτέ –επαναλαβάνω, ποτέ– δεν κάνει λάθος. Και δεν υπάρχουν πιο ευτυχισένα ψηφία από εκείνα που ζουν σύφωνα ε τους αρονικούς και αιώνιους νόους του πίνακα πολλαπλασιασού. Χωρίς αφιταλαντεύσεις και αναζητήσεις. Η αλήθεια είναι ία και το αληθινό ονοπάτι είναι ένα. Η αλήθεια είναι το δύο επί δύο και το αληθινό ονοπάτι είναι το τέσσερα. εν θα ήταν παράλογο, αν αυτά τα δύο ευτυχισένα, ιδανικά πολλαπλασιασένα δύο, άρχιζαν να σκέφτονται κάποιου είδους ελευθερία, δηλαδή λάθους; Για ένα είναι αξίωα: Ο R-13 κατάφερε ν’ αγγίξει το πιο θεελιώδες, το πιο… Σ’ αυτό το σηείο αισθάνθηκα ξανά, πρώτα στο πίσω έρος του λαιού κι έπειτα στο αριστερό αυτί, τη ζεστή, τρυφερή ανάσα του φύλακα αγγέλου ου. Προφανώς παρατήρησε ότι το βιβλίο ήταν τώρα κλειστό στα γόνατά ου και οι σκέψεις ου πολύ ακριά. Και τι έγινε; Είαι έτοιος, αυτή τη στιγή, ν’ ανοίξω τις σελίδες του υαλού ου για να τις επιθεωρήσει. Τι γαλήνιο και χαρούενο συναίσθηα! Θυάαι που γύρισα και τον κοίταξα σκόπια έσα στα άτια, σαν να ζητούσα κάτι, αλλά δεν κατάλαβε να καταλαβαίνει, ή δεν ήθελε να καταλάβει και δεν ε ρώτησε τίποτα. Ένα πράγα ου ένει: Να πω σε σας, άγνωστοί ου αναγνώστες, τα πάντα. (Αυτή τη στιγή είστε τόσο αγαπητοί, τόσο κοντινοί και τόσο απρόσιτοι, όσο αυτός τότε.) Να το ονοπάτι που έπρεπε να ακολουθήσω: από το ε85

ρικό στο όλο. Το ερικό ήταν ο R-13. Το εγαλοπρεπές «όλο» ήταν το Κρατικό Ινστιτούτο Ποιητών και Συγγραφέων. Αναρωτιέαι πώς ήταν δυνατό οι αρχαίοι να ην βλέπουν ότι η λογοτεχνία και η ποίησή τους εντελώς ανόητες. Η τεράστια, εγαλειώδης δύναη τουήταν λογοτεχνικού λόγου ξοδεύτηκε για το τίποτα. Είναι απλώς γελοίο – οποιοσδήποτε έγραφε οτιδήποτε του κατέβαινε στο κεφάλι. Είναι τόσο ανόητο και γελοίο, όσο και το γεγονός ότι οι αρχαίοι άφηναν τον ωκεανό να χτυπάει αποβλακωένα την ακτή, είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο, ενώ τα εκατούρια χιλιογραόετρα ενέργειας που ήταν κλειδωένα στα κύατα δεν έκαναν τίποτα άλλο από το να ενισχύουν τα αισθήατα των ερωτευένων. Εείς πήραε το γλυκό τίποτα των κυάτων και το ετατρέψαε σε ηλεκτρισό… πήραε το τρελό, αφρισένο τέρας και το ετατρέψαε σε κατοικίδιο ζώο. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο δαάσαε και θέσαε υπό έλεγχο την πάλαι ποτέ άγρια φύση της ποίησης. Σήερα, η ποίηση δεν είναι το αναιδέστατο σφύριγα κάποιου αηδονιού· η ποίηση είναι κρατική υπηρεσία, η ποίηση είναι χρήσιη. Πάρτε, για παράδειγα, τα διάσηα «Μαθηατικά ίστιχά» ας – ν’ αναναπτύξουε δεν τα είχαετέτοια κάνει στο σχολείο, πορούσαε άραγε ειλικρινή καιθατρυφερή αγάπη για τους τέσσερις κανόνες της αριθητικής; Και τα «Αγκάθια», αυτή την κλασσική σκηνή: Οι Φρουροί είναι τ’ αγκάθια της τριανταφυλλιάς που προστατεύουν το ευγενές Άνθος του Κράτους από κάθε βίαιη επαφή. Ποιος πορεί να είναι τόσο αναίσθητος, ώστε ν’ αντισταθεί στα χείλη των αθώων παιδιών που ψιθυρίζουν σαν προσευχή: 86

Ο κακός ικρούλης ύρισε ένα ρόδο, α το σκληρό αγκάθι τον κάρφωσε στη ύτη. Ο σκανταλιάρης κλαίει, ωχ, ωχ, και τρέχει γρήγορα να φύγει. Μην ξεχνάε και τις «Ηερήσιες δές για τον Ευεργέτη». Ποιος πορεί να τις διαβάσει χωρίς να υποκλιθεί ευλαβικά προστά στην ανιδιοτελή εργασία του Αριθού των Αριθών; Ή την τροερή, κατακόκκινη οορφιά των «Ανθών των ικαστικών Ετυηγοριών»; Ή την αθάνατη τραγωδία, «Αργοπορηένος στη ουλειά»; Ή τον καθηερινό οδηγό «Στίχοι πάνω στη Σεξουαλική Υγιεινή»; Η ολότητα της ζωής, ε όλη την πολυπλοκότητα και οορφιά της, έχει αιώνια χαραχθεί πάνω στο χρυσάφι των λέξεων. Οι ποιητές ας δεν πετούν πια στα ουράνια, επέστρεψαν πίσω στη γη. Συβαδίζουν αζί ας ε τον αυστηρό, ηχανικό βηατισό του Εργοστασίου Μουσικής. Η λύρα τους είναι το πρωινό βουητό των ηλεκτρικών οδοντόβουρτσων, το απειλητικό κροτάλισα του σπινθήρα στη Μηχανή του Ευεργέτη, η εγαλειώδης αντήχηση του Ύνου του Μονοκράτους, ο οικείος ήχος του κρυστάλλινου δοχείου νυχτός, ο συναρπαστικός κρότος από τις γρίλιες που κατεβαίνουν, οι χαρούενες φωνές του τελευταίου οδηγού αγειρικής και ο αδιόρατος ψίθυρος των εβρανών δρόου. Οι θεοί ας είναι εδώ κάτω, αζί ας, στο Γραφείο, στην κουζίνα, στο κατάστηα, στην τουαλέτα. Οι θεοί έχουν γίνει σαν εάς – εποένως, εείς έχουε γίνει θεοί. Κι ερχόαστε προς εσάς, άγνωστοί ου, πλανητικοί αναγνώστες, ερχόαστε να κάνουε τη ζωή σας θεϊκά ορθολογική και υπολογισένη, σαν τη δική ας. 87

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΚΑΤΗ ΤΡΙΤΗ

Οίχλη Οικείο «Εσύ» Ένα Εντελώς Ανόητο Συβάν

Ξύπνησα την αυγή κι ένα ρόδινο, συπαγές στερέωα καλωσόρισε τα άτια ου. Όλα ήταν όορφα και στρογγυλά. Η Ο θα ερχόταν το απόγευα. Ήουν ήδη καλά… καιά αφιβολία γι’ αυτό. Χαογελώντας ε ξαναπήρε ο ύπνος. Χτύπησε το πρωινό κουδούνι. Ξύπνησα. Τώρα όλα ήταν εντελώς διαφορετικά: έσα από το γυάλινο ταβάνι, τους τοίχους, παντού, πάνω στα πάντα – βαριά, διεισδυτική οίχλη. Παράλογα σύννεφα οίχλης, κάπου βαρύτερα, κάπου απαλότερα. εν υπάρχουν πια όρια εταξύ της γης και τ’ ουρανού, όλα πετάνε, λειώνουν, πέφτουν, δεν υπάρχει τίποτα να κρατηθείς. εν υπάρχουν πια κτήρια. Οι γυάλινοι τοίχοι έχουν διαλυθεί έσα στην οίχλη σαν κρύσταλλοι άλατος έσα στο νερό. Κοιτάζοντας από το πεζοδρόιο, βλέπεις σκοτεινές φιγούρες ανθρώπων έσα στα κτήρια, σαν σωατίδια που αιωρούνται έσα σ’ ένα παραληρηατικό γαλάκτωα. Κάποιες κρέονται χαηλά, κάποιες ψηλότερα, κάποιες ακόη ψηλότερα, έχρι τον δέκατο όροφο. Και παντού καπνός, σαν ια φωτιά που αίνεται σε απόλυτη σιωπή. Στις 11:45 ακριβώς, κοίταξα επίτηδες το ρολόι, έτσι ώστε να κρατηθώ από τα ψηφία – αυτά τουλάχιστον θα ’ έσωζαν. 88

Στις 11:45, λίγο πριν πάω, σύφωνα ε τον Πίνακα των ρών, στη συνηθισένη ου εργασία, πέρασα για ένα λεπτό από το δωάτιό ου. Τότε χτύπησε το τηλέφωνο. Η φωνή, ια ακριά, αργή βελόνα καρφώθηκε έσα στην καρδιάε ου. «Α, ωραία, είστε ακόη σπίτι; Χαίροαι. Περιένετέ στη γωνία. Θα πάε… θα δείτε πού θα πάε». «Γνωρίζετε πολύ καλά ότι πηγαίνω στη δουλειά ου τώρα». «Γνωρίζετε πολύ καλά ότι θα κάνετε αυτό που σας λέω. Γεια σας. Τα λέε σε δύο λεπτά…» ύο λεπτά αργότερα στεκόουν στη γωνία. Έπρεπε να της δείξω ότι υπακούω στο Μονοκράτος και όχι σ’ αυτήν. «Κάντε αυτό που σας λέω.» Και ήταν σίγουρη ότι θα το έκανα, φαινόταν από τον τόνο της φωνής της. Λοιπόν, τώρα θα της το ξεκαθάριζα στα σίγουρα. Γκρίζες γιούνι, πλεγένες από υγρή οίχλη έπαιρναν για λίγο ορφή κοντά ου και το επόενο λεπτό διαλύονταν έσα στην οίχλη. Εγώ δεν έπαιρνα τα άτια ου από το ρολόι. Ήουν ο λεπτοδείκτης, υτερός και τρεουλιαστός. Πέρασαν οχτώ λεπτά. έκα. Τρία λεπτά πριν τις δώδεκα, δύο λεπτά… Το ήξερα. Είχα ήδη για δουλειά. Πόσο τη ισούσα! Αλλά έπρεπε να αργήσει της δείξω… Στη γωνία, έσα στη λευκή οίχλη, αία. Χαραγένο ε κοφτερό αχαίρι. Ήταν τα χείλη της. «Μάλλον, σας έστησα. Τέλος πάντων, δεν πειράζει. Έχετε ήδη αργήσει». Πόσο… Όως, είχε δίκιο, ήταν ήδη αργά. Κοίταξα σιωπηλά τα χείλη της. Όλες οι γυναίκες είναι χείλη, τίποτε άλλο παρά χείλη. Κάποια είναι ροζ, στρογγυλά 89

– ένα δακτυλίδι, ια τρυφερή προστασία από τον κόσο ολόκληρο. Αλλά, αυτά; Πριν από ένα δευτερόλεπτο δεν υπήρχαν καν και τώρα, ξαφνικά, φτιαγένα από αχαίρι, το γλυκό αίαΠλησίασε να στάζειπιο ακόη… κοντά, έγειρε τον ώο της πάνω ου και γίναε ένα, κάτι κύλησε έσα ου από εκείνη και κατάλαβα: Έτσι έπρεπε να γίνει. Το ήξερα ε κάθε νεύρο, κάθε τρίχα, ε το γλυκό πόνο κάθε χτύπου της καρδιάς. Πόσο απολαυστικό ήταν να παραδοθώ σ’ αυτό το «έτσι έπρεπε να γίνει»! Ένα κοάτι σίδηρου αισθάνεται άλλον το ίδιο χαρούενο, όταν υποκύπτει στον ακριβή, αναπόφευκτο νόο που το έλκει σ’ ένα αγνήτη. Ή ια πέτρα που πετάγεται ψηλά, διστάζει για ια στιγή κι έπειτα βουτάει ε το κεφάλι προς τη Γη. Ή ένας άνθρωπος που, ετά από την επιθανάτια αγωνία, παίρνει την τελευταία ανάσα – και πεθαίνει. Θυάαι ότι χαογέλασα σαστισένος και χωρίς ιδιαίτερο λόγο είπα: «Οίχλη… πολύ…» «Σου αρέσει η οίχλη;» Το είχε γυρίσει στον ανεπίσηο, κτητικό ενικό, ένα αρχαίο, ξεχασένο «σου»… ο ενικός που χρησιοποιούσε ο αφέντης προςένας το σκλάβο. ιείσδυσε αιχηρά, έσα ου: Ναι, είαι σκλάβος κι αυτό αργά, είναι επίσης έτσι όπως «έπρεπε να γίνει», επίσης ωραίο. «Ναι, ωραίο», είπα φωναχτά στον εαυτό ου. Κι έπειτα σ’ αυτήν: «Μισώ την οίχλη. Τη φοβάαι». «Αυτό σηαίνει ότι την αγαπάς. Τη φοβάσαι γιατί είναι δυνατότερη από σένα, τη ισείς επειδή τη φοβάσαι, την αγαπάς επειδή δεν πορείς να την εξουσιάσεις. Αγαπάς όνο αυτόν που αρνείται να υποταχθεί». 90

Ναι, σωστά. Γι’ αυτόν το λόγο, ακριβώς γι’ αυτόν, εγώ… Περπατήσαε οι δυο ας, σαν ένας. Κάπου ακριά, έσα στην οίχλη, ο ήλιος τραγουδούσε, όλα ήταν συπαγή, αργαριταρένια, χρυσά, ροζ, κόκκινα. Ολόκληρος ο κόσος ήταν ια πελώρια γυναίκα κι εείς βρισκόασταν έσα στη ήτρα της, αγέννητοι, ωριάζαε ευτυχισένα. Και ήταν ξεκάθαρο, περίτρανα ξεκάθαρο, ότι όλα αυτά –ο ήλιος, η οίχλη, το ροζ, το χρυσό– ήταν για ένα. εν ρώτησα πού πηγαίναε. Αρκεί που περπατούσαε, περπατούσαε, ωριάζαε, ανθίζαε και αλακώναε… «Λοιπόν, εδώ είαστε», είπε η Ι-330, σταατώντας σε ια είσοδο. «Ο υπεύθυνος εδώ τυχαίνει να είναι ένας… Σου ίλησα γι’ αυτόν όταν ήασταν στην Αρχαία Οικία». Προσπαθώντας να προστατεύσω αυτό που ωρίαζε έσα ου, διάβασα την επιγραφή από απόσταση και όνο ε τα άτια: «Ιατρικό Τήα». Κατάλαβα. Γυάλινο δωάτιο, γεάτο χρυσή οίχλη. Γυάλινα πατώατα, από χρωατιστά πουκάλια και δοχεία. Σύρατα. Γαλαζωποί σπινθήρες σε σωλήνες. Ένας ικροσκοπικός άνθρωπος, υπερβολικά αδύνατος. Ήταν σαν να φτιάχτηκε απόαιχηρά χαρτί και ανεξάρτητα από ποια εριά γύριζε, ήταν συνεχώς προφίλ, ακονισένο. Η ύτη του αστραφτερή λεπίδα, τα χείλη του ψαλίδι. ενάκουγατιτουέλεγεηΙ-330.Κοίταζαπώςτουιλούσε και αισθάνθηκα να χαογελάω ακάρια, αυθόρητα. Τα ψαλιδόχειλα άστραψαν και ο γιατρός είπε: «Ναι, ναι. Καταλαβαίνω. Πολύ σοβαρή ασθένεια – δεν γνωρίζω άλλη σοβαρότερη». Γέλασε. Με το λεπτό, χάρτινο χέρι του έγραψε βιαστικά κάτι και το έδωσε στην Ι-330. Έγραψε κάτι άλλο και το έδωσε σε ένα. 91

Ήταν βεβαιώσεις ότι ήασταν άρρωστοι και ότι δεν πορούσαε να πάε για δουλειά. Παρακρατούσα την εργασία ου από το Μονοκράτος, ήουν ένας κλέφτης, έβλεπα τον εαυτό στηήταν Μηχανή του Ευεργέτη. Όως για όλαου αυτά, όλα πολύ ακρινά, σαν να αδιαφορούσα ήταν γραένα σε κάποιο βιβλίο. Πήρα το χαρτί χωρίς τον παραικρό δισταγό. Ήξερα – τα άτια ου, τα χείλη ου, τα χέρια ου, όλα πάνω ου ήξεραν ότι έτσι έπρεπε να γίνει. Σ’ ένα ισοάδειο γκαράζ, στη γωνία, πήραε ένα αεροκίνητο. Όπως και πριν, η Ι-330 έκατσε στα χειριστήρια και γύρισε το διακόπτη στη θέση «Προώθηση». Απογειωθήκαε και πετάξαε ακριά. Όλα ας ακολουθούσαν: η χρυσορόδινη οίχλη, ο ήλιος, το ακονισένο προφίλ του γιατρού, ξαφνικά τόσο αγαπητά και οικεία. Πρωτύτερα, όλα περιστρέφονταν γύρω από τον ήλιο, τώρα όως ήξερα ότι όλα περιστρέφονταν γύρω από ένα, αργά, ευτυχισένα, ε σφραγισένα άτια. Η γριά γυναίκα ήταν στην πύλη της Αρχαίας Οικίας. Το ίδιο αγαπητό, βυθισένο στόα, ε ρυτίδες σαν ακτίνες. Ήταν άλλον βυθισένο όλες αυτές τις έρες και όνο τώρα άνοιξε και χαογέλασε. «Α, κατεργάρηδες! Αντί να δουλεύετε σαν όλους τους θα έρθω να άλλους… σας πω…»αλλά, εντάξει, πείτε. Αν συβεί τίποτα Η βαριά, αδιαφανής πόρτα έκλεισε τρίζοντας και την ίδια στιγή η καρδιά ου άνοιξε, πλατιά και επώδυνα, ακόη πλατύτερα, άνοιξε εντελώς. Τα χείλη της έγιναν δικά ου. Ήπια και ξαναήπια. Ξέφυγα, κοίταζα σιωπηλά έσα στα άτια της που είχαν ανοίξει διάπλατα προστά ου… και ξανά… Το ηίφως των δωατίων, πλε, κίτρινο-κροκί, το σκουροπράσινο δέρα, το χρυσό χαόγελο του Βούδα, οι 92

αστραφτεροί καθρέφτε ς. Το παλιό ου όνειρο, τόσο κατανοητό τώρα. Όλα γεάτα ε το χρυσορόδινο χυό, έτοιο να ξεχειλίσει και να ουσκέψει τα πάντα… Είχευποκύπτοντας ωριάσει. Αναπόφευκτα, σαν το σίδηρο και τον αγνήτη, γλυκά στον ακριβή και αετάβλητο νόο, άδειασα τον εαυτό ου έσα της. εν υπήρχε ροζ εισιτήριο, δεν δίναε λογαριασό, δεν υπήρχε Μονοκράτος ούτε και ο εαυτός ου. Υπήρχαν όνο τα αγαπητά, αιχηρά και σφιχτά δόντια, τα χρυσά άτια που είχαν ανοίξει διάπλατα προστά ου και έσω αυτών διείσδυσα αργά έσα της, όλο και βαθύτερα. Και σιωπή. Μόνο στη γωνία, χιλιάδες ίλια ακριά, σταγόνες έπεφταν στην πεδιάδα. Εγώ ήουν το σύπαν και εταξύ δύο σταγόνων περνούσαν αιώνες, χιλιετίες… Φορώντας τη γιούνι ου, έσκυψα προς την Ι-330 και την ήπια ε τα άτια ου για τελευταία φορά. «Το ήξερα… σε ήξερα», είπε πολύ αλακά. Σηκώθηκε γρήγορα, φόρεσε τη γιούνι της και το συνηθισένο, κοφτερό της χαόγελο. «Λοιπόν, έκπτωτε άγγελε. Τώρα είστε χαένος», είπε, επιστρέφοντας στον επίσηο πληθυντικό. «εν φοβάστε; Λοιπόν, αντίο! γυρίσετε πίσω όνος Άνοιξε τηνΘα πόρτα της ντουλάπας εσας, τον εντάξει;» καθρέφτη. Με κοίταζε πάνω από τον ώο της και περίενε. Έφυγα υπάκουα. Αλλά πριν καλά καλά περάσω το κατώφλι, αισθάνθηκα ότι ήθελα να νιώσω τον ώο της πάνω ου, όνο για ένα δευτερόλεπτο, όνο ε τον ώο της, τίποτα παραπάνω. Γύρισα βιαστικά στο δωάτιο, όπου αυτή (έτσι νόιζα) θα κούπωνε ακόη τη γιούνι της προστά στον καθρέφτη. Έτρεξα έσα και σταάτησα. Το κλειδί της ντουλάπας κου93

νιόταν ακόη, αλλά η Ι-330 είχε φύγει. εν πορούσε να είχε πάει κάπου, υπήρχε όνο ια έξοδος από το δωάτιο κι όως είχε φύγει. Ανακάτεψα τα πάντα ψάχνοντας, έχρι που άνοιξα και την πόρτα της ντουλάπας και ψαχούλεψα ε τα χέρια ου τα αρχαία, πολύχρωα φορέατα. Κανείς. Αισθάνοαι λίγο άβολα, πλανητικοί ου αναγνώστες, καθώς σας περιγράφω αυτό το εντελώς απίθανο γεγονός. Αλλά τι πορείς να κάνεις, αφού έτσι ακριβώς συνέβη; εν ήταν ολόκληρη η έρα, ξεκινώντας από το πρωί, γεάτη από τα πιο απίθανα πράγατα; εν έοιαζε ε την αρχαία αρρώστια, γνωστή ως ονειροπόληση; Εποένως, τι σηασία έχει ένας παραλογισός περισσότερος ή λιγότερος; Εξάλλου, είαι σίγουρος ότι αργά ή γρήγορα θα καταφέρω να προσαρόσω όλες αυτές τις ανοησίες σ’ έναν λογικό συλλογισό. Αυτό ε καθησυχάζει κι ελπίζω ότι καθησυχάζει και σας. Όως, πόσο γεάτος νιώθω! Αν ξέρατε πόσο γεάτος νιώθω!

94

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΚΑΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

«ικός ου» Αδύνατον Κρύο Πάτωα

Περισσότερα για ό,τι συνέβη χθες. Ήουν απασχοληένος κατά τη διάρκεια της Προσωπικής Ώρας, πριν τον ύπνο, και δεν πρόλαβα να τα καταχωρήσω χθες. Αλλά όλα έχουν χαραχτεί έσα ου και ιδιαίτερα (αυτό άλλον έχει χαραχτεί για πάντα), εκείνο το αβάσταχτα κρύο πάτωα. Η Ο θα ερχόταν το σούρουπο – ήταν η έρα της. Πήγα κάτω στο γραφείο υπηρεσίας για να πάρω την άδεια να κατεβάσω τις γρίλιες. «Τι τρέχει ε σας;», ρώτησε ο υπεύθυνος. «Φαίνεστε λιγάκι… δεν ξέρω…» «Είαι… είαι άρρωστος…» Πράγατι, αυτή ήταν η αλήθεια. Φυσικά και είαι άρρωστος. Όλη αυτή η κατάσταση είναι αρρώστια. Και τότε θυήθηκα: Είχα τη βεβαίωση. Έψαξα στην τσέπη ου. Ήταν εκεί. Πράγα που σήαινε… ότι όλα… συνέβησαν στην πραγατικότητα. Έδωσα το χαρτάκι στον υπεύθυνο. Τα άγουλά ου έκαιγαν. εν χρειαζόταν να τον κοιτάξω για να καταλάβω ότι ε κοίταζε έκπληκτος. Και ήταν ήδη 21:30. Από το δωάτιο στ’ αριστερά ου, οι γρίλιες είχαν κατέβει. Στο δωάτιο στα δεξιά ου έβλεπα 95

τον γείτονά ου. Είναι σκυένος πάνω από ένα βιβλίο, το εξογκωένο έτωπο και το φαλακρό του κεφάλι σχηάτιζαν ια τεράστια, κίτρινη παραβολή. Βασανισένος, περπατούσα πάνω-κάτω ου. Πώς πορώ τώρα εγώ ε την να… ετά απ’στο όλαδωάτιό αυτά που συνέβησαν; Από τα δεξιά ου αι-Ο σθάνοαι πάνω ου τα άτια του άνδρα, διέκρινα ξεκάθαρα τις ζάρες στο έτωπό του – ια σειρά από κίτρινες γραές. Για κάποιον λόγο ού φαίνεται ότι αυτές οι γραές είναι για ένα. Στις 22:45, στο δωάτιό ου: ένας ρόδινος ανεοστρόβιλος χαράς. Ένας γερός κλοιός από ρόδινα πράτσα έκλεινε γύρω από το λαιό ου. Κι έπειτα νιώθω τον κλοιό να χαλαρώνει, να χαλαρώνει… να σπάει… Τα πράτσα πέφτουν… «εν είστε ο ίδιος, δεν είστε όπως πριν. εν είστε δικός ου!» Τι πρωτόγονη ορολογία – «δικός ου»; εν ήουν ποτέ… Σκέφτηκα ξαφνικά: είναι αλήθεια, πρωτύτερα δεν ήουν, τώρα όως; Τώρα δεν ζω πια στον ορθολογικό κόσο. Ζω στον αρχαίο, εφιαλτικό κόσο, στον κόσο όπου το -1 έχει τετραγωνική ρίζα. Οι γρίλιες έπεσαν. Εκεί, πίσω από τον τοίχο στα δεξιά, το βιβλίοστιγιαία του γείτονά ουανάεσα πέφτει στο πάτωα τελευταία ατιά, στις γρίλιεςκαι καιστην το πάτωα, βλέπω το κίτρινο χέρι του να πιάνει το βιβλίο και η οναδική ου επιθυία είναι ν’ αρπάξω αυτό το χέρι… «Σκέφτηκα… ήθελα να σας συναντήσω σήερα κατά τον περίπατο. Έχω τόσα πολλά, υπάρχουν τόσα που πρέπει να σας πω…» Καηένη, αγαπηένη Ο! Το ρόδινο στόα της… ένα ρόδινοισοφέγγαροετατόξαστραέναπροςτακάτω.Μαπώς 96

πορώ να της πω τι συνέβη; εν πορώ, απλώς και όνο γιατί θα την έκανα συνεργό στα εγκλήατά ου. Ξέρω ότι δεν έχει τη δύναη να πάει στο Τήα των Φρουρών και συνεπώς… Η Ο την ήταναθώα, ξαπλωένη στο κρεβάτι. Τη φιλούσα αργά. Φίλησα φουσκωένη πτυχή στον καρπό της. Τα γαλάζια της άτια ήταν κλειστά. Το ρόδινο ισοφέγγαρο άνοιγε αργά σαν λουλούδι… και την φίλησα παντού. Ξαφνικά αισθάνθηκα έντονα πόσο κενά ήταν όλα, παράταιρα. εν πορούσα, ήταν αδύνατο. Έπρεπε, αλλά δεν πορούσα. Τα χείλη ου πάγωσαν στη στιγή. Το ρόδινο ισοφέγγαρο άρχισε να τρέει, αράθηκε, παραορφώθηκε. Η Ο έριξε το σκέπασα πάνω της, τυλίχθηκε κι έκρυψε το πρόσωπό της στο αξιλάρι… Κάθισα στο πάτωα δίπλα στο κρεβάτι, ένα απελπιστικά κρύο πάτωα, και δεν είπα λέξη. Το βασανιστικό κρύο από κάτω ου ανέβαινε όλο και ψηλότερα. Είναι το ίδιο βουβό κρύο που υπάρχει άλλον και στο πλε, σιωπηλό, διαπλανητικό σύπαν. «Σας παρακαλώ, πρέπει να ε καταλάβετε… δεν ήθελα να…», ψέλλισα. «Έκανα ό,τι πορούσα…» Ήταν αλήθεια. Εγώ,εοτι πραγατικός εαυτός ου,Πώς δεν ήθελε… Αλλά και πάλι, λέξεις θα της το ’λεγα; πορούσα να της εξηγήσω ότι το σίδερο πορεί να ην θέλει… αλλά ο νόος είναι αναπόφευκτος, απόλυτος… Η Ο σήκωσε το κεφάλι της από το αξιλάρι και είπε, ε τα άτια ακόη κλειστά: «Φύγετε». Αλλά έκλαιγε και της βγήκε ένα «…ύγετε». Για κάποιο λόγο αυτή η ανόητη λεπτοέρεια χαράχθηκε επίσης έσα ου. Παγωένος και ουδιασένος σε όλο ου το σώα, πήγα 97

στο χολ. Έξω, πέρα από τον τοίχο, υπήρχε ένα ελαφρά διακριτό ίχνος οίχλης. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, όως, θα πυκνώσει πάλι και θα σκεπάσει τα πάντα. Τι θα φέρει αυτή η νύχτα; Η Ο γλίστρησε από δίπλα ου χωρίς λέξη και πήγε στον ανελκυστήρα. Η πόρτα έκλεισε ε θόρυβο. «Σταθείτε ένα λεπτό!», φώναξα. Ήουν τροοκρατηένος. Όως ο ανελκυστήρας κατέβαινε ήδη προς τα κάτω, κάτω, κάτω… Αυτή ου πήρε τον R. Αυτή ου πήρε την Ο. Κι όως… κι όως…

98

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΚΑΤΗ ΠΕΜΠΤΗ

Κώδωνας Θάλασσα-Καθρέφτης Η Μοίρα ου να Καίγοαι αιώνια ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ Μόλις έφτασα στο υπόστεγο του , ε πλησίασε ο εύτερος Κατασκευαστής. Το πρόσωπο του είναι ως συνήθως στρογγυλό και λευκό, σαν πιάτο από πορσελάνη. Και, σαν να σερβίρει κάτι ακαταάχητα γευστι κό σ’ αυτό το πιάτο, λέει: «Χθες, που είχατε την τύχη να αρρωστήσετε, όταν

έλειπε δηλαδή το αφεντικό, είχαε ένα, ας πούε, συβάν». «Συβάν;» «Ναι! Χτύπησε το κουδούνι, σταάτησαν όλοι τη δουλειά κιάρχισαν ναφεύγουν από τουπόστεγο, όταν–για φανταστείτε– ο θυρωρός έπιασε κάποιον χωρίς αριθό. Ποτέ δεν κατάλαβα πώς πόρεσε να πει έσα. Τον πήγανε στο Τήα Επεβάσεων. Τον καηένο, εκεί ξέρουν πώς να του αποσπάσουν το πώς και το γιατί…» (όλα αυτά ’ ένα νόστιο χαόγελο). Στις Επεβάσεις δουλεύουν οι καλύτεροι και πιο πεπειραένοι φυσικοί ας, κάτω από την άεση επίβλεψη του ίδιου του Ευεργέτη. Έχουν όλων των ειδών τις συσκευές, ε βασικότερη τον διάσηο Κώδωνα Αερίου. Αυτό είναι, βασικά, το παλιό σχολικό πείραα: Ένα ποντίκι τοποθετείται κάτω από ένα γυάλινο θόλο, ια αντλία ρουφά σταδιακά τον αέρα από το θόλο… και τα λοιπά και τα λοιπά. Ο Κώδωνας Αερίου, όως, είναι ια πιο εξελιγένη συσκευή, χρησιοποιεί διάφορα είδη αερίων και επιπλέον δεν αποσκοπεί στο βασανισό 99

ενός ικρού και αβοήθητου ζώου για πλάκα, αλλά έχει έναν ανώτερο σκοπό: την ασφάλεια του Μονοκράτους – ε άλλα λόγια, την ευτυχία των εκατουρίων. Πριν από πέντε αιώνες περίπου, όταν ξεκίνησε η λειτουργία του Τήατοςε Επεβάσεων, υπήρξαν κάποιοι ανόητοι που το σύγκριναν την αρχαία Ιερά Εξέταση. Αυτό, όως, είναι τόσο χαζό όσο το να εξισώνεις έναν χειρουργό που κάνει ια τραχειοτοή ’ ένα ληστή. Και οι δύο πορεί να κρατούν το ίδιο αχαίρι στα χέρια τους και να κάνουν το ίδιο πράγα –να κόβουν το λαιό ενός ζωντανού ανθρώπινου πλάσατος– όως ο ένας είναι ευεργέτης και ο άλλος εγκληατίας, ο ένας έχει θετικό πρόσηο, ενώ ο άλλος αρνητικό. Όλα αυτά παραείναι προφανή, πορείς να τα δεις έσα στο πρώτο δευτερόλεπτο, στην πρώτη περιστροφή της ηχανής της λογικής. Και τότε, ξαφνικά, το γρανάζι της ηχανής πιάνεται στο αρνητικό πρόσηο και αναδύεται στην επιφάνεια κάτι εντελώς διαφορετικό: εκείνο το κλειδί που ταλαντεύεται ακόη πάνω στην πόρτα της ντουλάπας. Προφανώς, η πόρτα είχε όλις κλείσει, αλλά αυτή, η Ι-330, δεν ήταν εκεί. Είχε εξαφανιστεί. εν υπήρχε τρόπος για τη ηχανή της λογικής το διαχειριστεί αυτό. Ένα όνειρο; ακόη πορώ νανα νιώσω εκείνο τον ακατανόητο, γλυκόΌως πόνο στον δεξί ου ώο, ε την Ι-330 να ε πιέζει, δίπλα ου στην οίχλη. «Αγαπάς την οίχλη;» Ναι, και την οίχλη. Αγαπώ τα πάντα. Και τα πάντα είναι εύπλαστα, καινούργια, εκπληκτικά, όλα είναι… εντάξει. «Όλα είναι εντάξει», είπα φωναχτά. «Εντάξει;» Τα στρογγυλά, πορσελάνινα άτια γούρλωσαν. «Εννοώ, πού βλέπετε το εντάξει; Αν αυτός ο τύπος χωρίς 100

αριθό κατάφερε… τότε αυτοί πρέπει να είναι… παντού, συνεχώς, να βρίσκονται εδώ, γύρωΟΛΟΚΛΗΡΤΗ από τον , να βρίσκονται…» «Ποιοι αυτοί;» «Πού ναείναι ξέρω εγώ; Αλλά τους νιώθω… καταλαβαίνετε; Συνεχώς.» «Έχετε ακούσει γι’ αυτή τη νέα εγχείρηση που λένε ότι έχουν αναπτύξει; Αυτή ε την οποία αφαιρούν τη φαντασία;» (Είχα όντως διαβάσει πρόσφατα κάτι τέτοιο.) «Ναι, ξέρω. Γιατί το αναφέρετε αυτό;» «Γιατί, αν ήουν στη θέση σας, θα πήγαινα να ου την κάνουν». Κάτι ξινό σαν λεόνι εφανίστηκε στο πιάτο. Ο καηένος προσβλήθηκε ε την ιδέα ότι πορεί να έχει φαντασία. Αλλά, τι λέω; Πριν ια βδοάδα θα προσβαλλόουν ίσως κι εγώ. Όχι τώρα όως. Γιατί τώρα ξέρω ότι την έχω, ότι είαι άρρωστος. Ξέρω, επίσης, ότι δεν θέλω να γίνω καλά. Απλώς δεν θέλω, αυτό είναι όλο. Ανεβήκαε τα γυάλινα σκαλοπάτια. Μπορούσες να δεις τα πάντα κάτω, σαν την παλάη του χεριού σου. Εσείς που διαβάζετε αυτές τις σηειώσεις, όπου κι αν είστε, έχετε τον ήλιο από πάνωθα σας. Αν ήσασταν ποτέ τόσο άρρωστοι όσο είαι εγώ τώρα, ξέρατε πώς είναι ο ήλιος το πρωί ή πώς πορεί να είναι. Θα γνωρίζατε αυτό το ροζ, διάφανο, χρυσό χρώα. Ακόη κι ο αέρας είναι λίγο ροζ κι όλα είναι κορεσένα από το ζεστό αία του ήλιου, όλα είναι ζωντανά, αλακά και ζωντανά, οι πέτρες είναι ζεστές και ζωντανές, ο σίδηρος, οι άνθρωποι ζωντανοί και όλοι τους χαογελούν. Πιθανόν, ια ώρα αργότερα, όλα να εξαφανιστούν, σε ια ώρα θα εξαφανιστεί και η τελευταία σταγόνα 101

του ροζ αίατος, αλλά προς το παρόν όλα είναι ζωντανά. Μέσα ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ στις γυάλινες ουσίες του βλέπω κάτι να πάλΟΛΟΚΛΗΡΤΗ λεται και να αναδύεται. Βλέπω τον να σκέφτεται σπουδαίο καιευτυχίας τροακτικό έλλον, το βαρύ τηςτο αναπόφευκτης πουτου θα κουβαλήσει εκεί φορτίο έξω, σ’ εσάς, τους αγνώστους, εσάς που ψάχνετε αιώνια και ποτέ δεν βρίσκετε. Θα βρείτε, θα γίνετε ευτυχισένοι. Είναι καθήκον σας να είστε ευτυχισένοι. εν χρειάζεται να περιένετε για πολύ ακόη. Το κέλυφος του ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ είναι σχεδόν έτοιο: ένα κοψό, ακρόστενο, ελλειψοειδές από γυαλί, αιώνιο σαν το χρυσό, εύκαπτο σαν το ατσάλι. Τους είδα να σφίγγουν πάνω στο γυάλινο σώα τις εγκάρσιες πλευρικές ενισχύσεις, τα πλαίσια και τα οριζόντια τόξα. Στο πίσω έρος, τοποθετούσαν τη βάση για τον γιγάντιο πυραυλοκινητήρα. Μια απότοη εκτόνωση ανά τρία δευτερόλεπτα. Κάθε τρία ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ δευτερόλεπτα, η φοβερή ουρά του θα εκτοξεύει φλόγες και αέρια στο κοσικό σύπαν, κι έτσι θα πετάει ο πύρινος Ταερλάνος της ευτυχίας… Κοίταζα τους άντρες κάτω, πώς έσκυβαν, σηκώνονταν, γύριζαν, όλα σύφωνα εσαν τιςτους αρχές του Τέιλορ, οαλά και σβέλτα, συγχρονισένοι, οχλούς ιας και όνης τεράστιας ηχανής. Στα χέρια τους έλαπαν σωλήνες: έκοβαν ε φωτιά, συγκολλούσαν τα γυάλινα χωρίσατα, τις γωνίες, τις πλευρικές ενισχύσεις, τα στηρίγατα. Κοίταζα τους γιγάντιους γερανούς φτιαγένους από καθαρό γυαλί, που κυλούσαν αργά πάνω σε γυάλινες τροχιές και, όπως οι άντρες, γύριζαν και λύγιζαν υπάκουα, εισάγοντας το φορτίο τους στα ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ. Όλοι ίδιοι, σαν ένας: ανθρωποσπλάχνα του 102

ποιηένοι, τελειοποιηένοι άνθρωποι. Ήταν η πιο υπέροχη, η πιο συγκινητική οορφιά, αρονία, ουσική… Ήθελα να πάω αέσως αζί τους, να γίνω ένα ’ αυτούς! ήουν εκεί: δίπλα-δίπλα, ’ αυτούς, στον ίδιοΘα ατσάλινο ρυθό, ε τις ίδιεςενωένος ετρηένες κινήσεις, συπαγή, στρογγυλά, ροδοκόκκινα άγουλα, λεία έτωπα σαν καθρέφτες, ασυννέφιαστα από την παράνοια της σκέψης. Έπλεα πάνω σε ια θάλασσα-καθρέφτη. Αναπαυόουν. Ξαφνικά, ένας απ’ αυτούς γύρισε ήρεα προς το έρος ου και είπε: «Λοιπόν, πώς πάει σήερα; Αισθάνεστε καλύτερα;» «Καλύτερα; Τι καλύτερα;» «Θέλω να πω, δεν ήσασταν χθες στη δουλειά. Σκεφτήκαε ότι ίσως να είχατε κάτι σοβαρό…» Λείο έτωπο, αθώο, παιδικό χαόγελο. Το πρόσωπό ου κοκκίνισε. εν πορούσα να πω ψέατα σ’ εκείνα τα άτια. εν πορούσα. εν είπα τίποτα. Βούλιαζα. Από πάνω, εφανίστηκε σ’ ένα άνοιγα το πορσελάνινο πρόσωπο – λαπερό, στρογγυλό και λευκό: «Έι! D-503! Μπορείτε να έρθετε ιαστις στιγή; Το πλαίσιο στοστα…» σκελετό είναι σφιχτό και ηεδώ πίεση αρθρώσεις έχειεδώ ανέβει Χωρίς να περιένω να τελειώσει, δραπέτευσα προς το έρος του ντροπιασένος. εν είχα τη δύναη να σηκώσω τα άτια ου. Ήουν θαπωένος από τ’ αστραφτερά γυάλινα σκαλοπάτια κάτω από τα πόδια ου και κάθε σκαλί ’ έκανε να νιώθω πιο απελπισένος: εν είχα δουλειά εγώ εκεί, ένας εγκληατίας, ένας ολυσένος. Ποτέ πια δεν θα συγχωνευόουν στον ακριβή, ηχανικό ρυθό, ποτέ πια δεν θα έπλεα 103

στην ήρεη, γυάλινη σαν καθρέφτη θάλασσα. Η οίρα ου είναι να καίγοαι για πάντα, να τρέχω εδώ κι εκεί, ψάχνοντας ια γωνία να κρυφτώ –για πάντα– έχρι να βρω επιτέλους το κουράγιο να ξεπεράσω… Τότε, ια λάψη ε διαπέρασε: Αρκετά για ένα, εγώ δεν είχα πια τόση σηασία, αλλά εκείνη… Γλίστρησα έξω από το άνοιγα και σταάτησα στο κατάστρωα: εν ήξερα πού να πάω τώρα, δεν ήξερα γιατί είχα έρθει εδώ. Κοίταξα πάνω. Εκεί ο ήλιος, αποδυναωένος από ΟΛΟ-ήταν ο το εσηέρι, ανέβαιν ε ουντά. Κάτω χαηλά ΚΛΗΡΤΗΣ, γκριζογυάλινος και νεκρός. Το ροζ αία είχε στερέψει – το ήξερα ότι τα είχα φανταστεί όλα αυτά, ότι όλα ήταν όπως και πριν, ωστόσο ήταν ξεκάθαρο… «Τι σας συβαίνει 503; Είστε κουφός; Φωνάζω και ξαναφωνάζω… Τι συβαίνει;» Ήταν ο εύτερος Κατασκευαστής, ο οποίος πρέπει να φώναζε έσα στο αυτί ου για πολλή ώρα. Τι ου συβαίνει; Έχω χάσει το πηδάλιο. Ο κινητήρας ουγκρίζει σε πλήρη ισχύ, το αεροκίνητο δονείται και τρέχει ε ταχύτητα, αλλά δεν υπάρχει πηδάλιο – και δεν ξέρω πού κατευθύνεται: προς τα κάτω για ναστον συντριφτεί στη γη από στιγή σε στιγή, ή προς τα πάνω… ήλιο, στη φωτιά…

104

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΚΑΤΗ ΕΚΤΗ

Κίτρινο ισδιάστατη Σκιά Ανίατη Ψυχή

Έχω να γράψω αρκετές έρες. εν ξέρω πόσες, όλες οι έρες οιάζουν ίδιες. Όλες έχουν το ίδιο χρώα, κίτρινο, σαν την καυτή άο, και δεν υπάρχει ούτε ίχνος σκιάς, ούτε ια σταγόνα νερό, κανένα τέλος στην κίτρινη άο. εν πορώ χωρίς αυτήν, αυτή, από τότε που εξαφανίστηκε υστηριωδώς από τηναλλά Αρχαία Οικία… Από τότε, την είδα όνο ια φορά στον περίπατο. Πριν από δύο, τρεις, τέσσερις έρες… δεν ξέρω. Όλες οι έρες είναι ίδιες. Εφανίστηκε ια φορά, στιγιαία, και γέισε για ένα δευτερόλεπτο τον άδειο, κίτρινο κόσο. Ήταν χέρι-χέρι ε τον διπλοκαπυλωτό S, ο οποίος της έφτανε έχρι τον ώο, και τον αδύνατο, χάρτινο γιατρό. Υπήρχε κι ένας τέταρτος Αριθός – θυάαι όνο τα δάχτυλά του: Προεξείχαν από τις τσέπες της γιούνι του σαν ακτίνες… υπερβολικά αδύνατα, λευκά και ακριά. Η Ι-330 σήκωσε το χέρι της και ε χαιρέτησε, ετά έσκυψε πάνω από το κεφάλι του S και είπε κάτι ΟΛΟΚΛΗστον ακτινοδάχτυλο. Μπόρεσα ν’ ακούσω τη λέξη « ΡΤΗΣ» και τότε ε κοίταξαν και οι τέσσερις, ύστερα χάθηκαν στον γκριζογάλανο ουρανό κι εγώ έεινα στο κίτρινο, στεγνό ονοπάτι. Εκείνη είχε για το απόγευα ροζ εισιτήριο για ένα. 105

Στεκόουν προστά από την οθόνη διεπικοινωνίας και ε ανάικτη τρυφερότητα και ίσος, αγωνιούσα ν’ ανοίξει η λευκή χαραάδα και να φωτιστεί ε το «Ι-330». Οι πόρτες του ε θόρυβο κάθεροζ, τόσο κι έβγαιναν από ανελκυστήρα έσα διάφοροιέκλειναν Αριθοί –χλωοί, ψηλοί, ελαχρινοί– όως όχι αυτή. εν ήρθε. Είναι πιθανό, αυτή τη στιγή, στις 22:00, ακριβώς τώρα που τα γράφω αυτά, να έχει τα άτια της κλειστά και να πιέζει τους ώους της πάνω σε κάποιον άλλο, λέγοντας: «Σου αρέσει;» Ποιος; Ποιος είναι αυτός; Εκείνος ε τα ακτινοδάχτυλα; Ή ο ψεκαστήρας ε τα παχιά χείλη, R; Ή ο S; Ο S… Πώς γίνεται να ην περνάει ούτε ια έρα που να ην ακούσω τα πλατιά του πόδια πίσω ου να πλαταγίζουν σαν να βουτάνε σε νερόλακκους; Γιατί ’ ακολουθεί κάθε έρα σαν σκιά; Μπροστά ου, πλάι ου, πίσω ου, αυτή η γκριζογάλανη, δισδιάστατη σκιά. Άνθρωποι την διαπερνούν, την πατάνε, όως αυτή βρίσκεται συνεχώς εκεί, δίπλα ου, συνδεδεένη ε έναν αόρατο οφάλιο λώρο. Μήπως αυτή είναι ο οφάλιος; Η Ι-330; εν ξέρω. Ή ήπως αυτοί, οι Φρουροί, γνωρίζουν ήδη ότι εγώ… υποθέσουε ότιΚαταλαβαίνετε; σας έλεγαν πως ηΚαι σκιά σας πορεί να σαςΑς βλέπει συνεχώς. ξαφνικά έχετε εκείνη την περίεργη αίσθηση ότι τα χέρια σας είναι κάποιου άλλου, παίνουν προστά στο δρόο σας. Και πιάνω τον εαυτό ου να κουνάει πέρα-δώθε τα χέρια σαν ηλίθιος, χωρίς συγχρονισό ε το βηατισό ου. Ξαφνικά, αισθάνοαι ότι πρέπει οπωσδήποτε να κοιτάξω πίσω, αλλά δεν πορώ, είναι αδύνατον, ο λαιός ου είναι πιασένος σε έγγενη. Έτσι τρέχω, τρέχω όλο και πιο γρήγορα, και η ίδια ου η πλάτη 106

αισθάνεται τη σκιά ου να τρέχει από πίσω ου, όλο και πιο γρήγορα, και δεν πορώ να κρυφτώ απ’ αυτήν πουθενά, πουθενά… Βρίσκοαι Επιτέλους όνος.πάλι Τώρα, όως, υπάρχει στο κάτιδωάτιό άλλο: τοου. τηλέφωνο. Σηκώνω το ακουστικό: «Ναι, θα πορούσα να ιλήσω ε την Ι-330, σας παρακαλώ;» Ακούω θόρυβο στο ακουστικό, τα βήατα κάποιου στο διάδροο, περνούν την πόρτα του δωατίου της και σιωπή… Κατεβάζω το ακουστικό και… αυτό είναι, δεν το αντέχω άλλο. Πρέπει να πάω εκεί, σ’ αυτήν. Αυτό έγινε χθες. Πήγα εκεί τρέχοντας και για ια ολόκληρη ώρα, από τις 16:00 ως τις 17:00, περιφερόουν γύρω από το κτήριο που ένει. Αριθοί περνούσαν στη σειρά. Χιλιάδες πόδια ε ρυθικό βηατισό πολυβόλου, ένας χιλιοπόδαρος Λεβιάθαν περνούσε παλλόενος, ξεφυσώντας. Όως είαι όνος, ε ξέβγαλε η καταιγίδα σ’ ένα ακατοίκητο νησί και ψάχνω, ψάχνω ε τα άτια ου έσα στα γκριζογάλανα κύατα. Κάποια στιγή θα δω την αιχηρή, σαρδόνια γωνία των φρυδιών ανυψωένη προς τους κροτάφους, και τα σκοτεινά παράθυρα ατιών ιαεκεί φλόγα καικαι η σκιά κάποιου νατων κινείται. Θατης, πωέσα κατ’ τους ευθείαν έσα θα της πω (στον οικείο, ζεστό ενικό): «Το ξέρεις, δεν πορώ να ζήσω χωρίς εσένα. Γιατί, λοιπόν, όλο αυτό;…» Σιωπά. Ξαφνικά, το όνο που ακούω είναι σιωπή. Ύστερα ακούω το Εργοστάσιο Μουσικής και αντιλαβάνοαι ότι είναι ήδη περασένες 17:00, ότι όλοι έχουν ήδη φύγει εδώ και ώρα, ότι είαι όνος κι έχω αργήσει. Γύρω ου, ια γυάλινη έρηος, πληυρισένη από τον κίτρινο ήλιο. Στη 107

λεία, γυάλινη επιφάνεια βλέπω, σαν αντανάκλαση στο νερό, τους αστραφτερούς τοίχους αναποδογυρισένους κι εένα επίσης να κρέοαι ανάποδα, ια γελοία φιγούρα. Πρέπει ναπάρω πάω αέσως, εδώ και στο ΙατρικόδιαΤήα και να ια βεβαίωση ότιτώρα, είαι άρρωστος, φορετικά θα ε πάρουν και… Ίσως αυτό, όως, να ήταν το καλύτερο. Απλώς να κάτσω εδώ και να περιένω ήσυχα έχρι να ε δουν και να ε πάνε στις Επεβάσεις – να δώσω ένα τέλος σ’ όλα, να πληρώσω αέσως το χρέος ου. Η σκιά ε τη διπλή καπύλη εφανίστηκε ’ ένα ελαφρύ θρόισα προστά ου. Χωρίς καν να κοιτάξω αισθάνθηκα τα δύο γκρίζα, ατσάλινα τρυπάνια να ε διαπερνούν. Με όλη ου τη δύναη κατάφερα να χαογελάσω και να πω (γιατί κάτι έπρεπε να πω): «Εγώ… πρέπει να πάω στο Ιατρικό Τήα». «Και λοιπόν; Γιατί στέκεστε εδώ;» Αναποδογυρισένος σαν ηλίθιος, κρεασένος από τα πόδια και κατακόκκινος από ντροπή, δεν είπα τίποτα. «Ακολουθήστε ε», είπε αυστηρά ο S. Ακολούθησα υπάκουα, ταλαντεύοντας τα άχρηστα χέρια που ανήκαν σε κάποιον άλλον. εν πορούσα να σηκώσω άτια ου. Όλη την ώρα περπατούσα έναν άγριο, τα αντεστραένο κόσο. Έβλεπα ηχανές σε αναποδογυρισένες, ανθρώπους κολληένους ε τα πόδια στο ταβάνι, σαν αυτούς που ζουν στην άλλη εριά της γης, και χαηλά ήταν ο ουρανός, σφηνωένος στο χοντρό γυαλί του πεζοδροίου. Αυτό που πονούσε περισσότερο, θυάαι, ήταν ότι τα έβλεπα όλα έτσι περίεργα αναποδογυ ρισένα για τελευταία φορά στη ζωή ου. εν πορούσα, όως, να σηκώσω τα άτια ου. 108

Σταατήσαε. Μπροστά ου υπήρχαν σκαλιά. Ένα σκαλί ακόη και θα έβλεπα φιγούρες ε λευκές ποδιές, γιατρούς και τον τεράστιο, σιωπηλό Κώδωνα… Τελικά, ε γυαλί τεράστια προσπάθεια, ταου άτια ξεκόλλησαν από το κάτω από τα πόδια και,ου ξαφνικά, ΙΑΤΡΙΚΟ … Γιατί ε πληύρισαν από τα χρυσά γράατα είχε φέρει εδώ και όχι στις Επεβάσεις; Γιατί ε λυπήθηκε; εν πορούσα να καταλάβω, τότε. Πέρασα το κατώφλι ε ένα πήδηα, έκλεισα ε δύναη την πόρτα πίσω ου και… πήρα ια βαθιά ανάσα. Ένιωσα ότι είχα να πάρω ανάσα από νωρίς το πρωί, ότι η καρδιά ου δεν είχε χτυπήσει και όλις τώρα πήρα την πρώτη ανάσα, όλις τώρα άνοιξαν τα διαφράγατα του στήθους ου… Υπήρχαν δύο απ’ αυτούς. Ο ένας, κάπως κοντούλης, ε πόδια σαν χιλιοετρικούς δείκτες, χρησιοποιούσε τα άτια του σαν κέρατα για να εκσφενδονίζει τους ασθενείς. Ο άλλος, υπερβολικά αδύνατος, είχε χείλη σαν ψαλίδι και ύτη σαν λεπίδα. Ήταν εκείνος. Έτρεξα κατά πάνω του, λες και ήασταν συγγενείς, κατ’ ευθείαν πάνω στο ψαλίδι, ουρουρίζοντας κάτι περί αϋπνίας, ονείρων, ιας σκιάς, ενός κίτρινου κόσου. Τα ψαλιδόχειλα χαογέλασαν. «εν είστε σε καλή κατάσταση. Φαίνεται ότι αναπτύσσετε ψυχή.» Ψυχή; Αυτή η παράξενη, αρχαία, προ πολλού ξεχασένη, λέξη! Κάποιες φορές χρησιοποιούε εκφράσεις όπως «αδελφή ψυχή», «ψυχή τε και σώατι», «ψυχοφθόρος» κτλ., όως ψυχή… «Αυτό είναι… πολύ επικίνδυνο», ψέλλισα. 109

«Ανίατο», ψαλίδισαν τα χείλη του. «Όως… τι συβαίνει στ’ αλήθεια; εν… δεν πορώ να καταλάβω.» «Πώς «Ναι.» να σας το πω; Είστε αθηατικός, έτσι δεν είναι;» «Λοιπόν, πάρτε ιαεπίπεδη επιφάνεια, έναν καθρέφτη,για παράδειγα. Εείς οι δύο βρισκόαστε πάνω σ’ αυτήν την επιφάνεια και κοιτάζουε ε ισόκλειστα άτια τον ήλιο, σε ια σωλήνωση εφανίζεται ένας πλε σπινθήρας και κάπου φαίνεται η σκιά ενός αεροκίνητου που περνάει. Μόνο πάνω στην επιφάνεια, όως, όνο για ια στιγή. Αλλά για φαντασθείτε, τώρα,ότι ια φλόγα έχειαλακώσει τηναδιαπέραστη επιφάνεια και τίποτα πια δεν περνά εφαπτοενικά πάνω της, όλα την διαπερνούν, εισχωρούν έσα στονκαθρεφτένιο κόσο πουκρυφοκοιτάζουε ε τόση περιέργεια, σαν παιδιά – και σας διαβεβαιώνω ότι τα παιδιά δεν είναι τόσο κουτά. Η επιφάνεια έχει αποκτήσει άζα, έχει γίνει σώα, ολόκληρος ο κόσος είναι έσαστονκαθρέφτη,έσασεσας:οήλιος,ηριπήτηςπροπέλας του αεροκίνητου, τατρεάενα δικά σας χείλη αλλά και τα χείλη κάποιου άλλου. Ο κρύος καθρέφτης αντανακλά, επιστρέφει πίσω, ενώ απορροφά καιρυτίδα τα ίχνηστο όλων διαρκούν για πάντα. Ανταυτόχρονα εφανιστεί η παραικρή πρόσωπο κάποιου, θα είνει έσα σας για πάντα. Κάποτε ακούσατε ια σταγόνα να πέφτει έσα στη σιωπή – και την ακούτε και τώρα». «Ναι, ναι… ακριβώς», είπα και του άρπαξα το χέρι. «Μόλις την άκουσα. Από… τη βρύση του νιπτήρα… σταγόνες να πέφτουν αργά ες τη σιωπή. Και το ήξερα ότι θα ήταν για πάντα. Όως, ακόη και έτσι, πώς προέκυψε ια ψυχή έτσι στα ξαφνικά; εν υπήρχε για τόσο καιρό και τώρα ξαφ110

νικά… Πώς και δεν έχει κανένας άλλος ψυχή, ενώ εγώ…» Προσκολλήθηκα ακόη πιο βίαια στο τόσο αδύνατο χέρι. Ήουν τροοκρατηένος που έχανα το σωσίβιό ου. Γιατί, όως, δενθα έχουε ή φτερά, παρά όνο«Γιατί; τις ωοπλάτες όπου ήτανπούπουλα κολληένα; ιότι δεν χρειαζόαστε πλέον φτερά. Έχουε τα αεροκίνητα. Τα φτερά θα έπιαναν απλώς τόπο. Τα φτερά είναι για να πετάς, όως εείς δεν έχουε να πετάξουε προς κάπου, έχουε ήδη πετάξει εκεί, το έχουε βρει. Σωστά;» Κούνησα το κεφάλι ου ζαλισένος. Με κοίταξε κι έριξε ένα αιχηρό γέλιο, σαν νυστέρι. Ο άλλος, ακούγοντας αυτά, ξεπρόβαλλε από το γραφείο του ε τους χιλιοετρικούς δείκτες για πόδια και σήκωσε ψηλά ε τα κέρατα των ατιών του εένα και τον αδύνατο γιατρό. «Τι συβαίνει; Ψυχή; Ψυχή είπατε; Τι στο διάβολο! Το επόενο που θα δούε θα είναι η επιστροφή της χολέρας, αν το πάε έτσι. Τι σας έλεγα; (Σήκωσε τον αδύνατο ε τα κέρατα.) Το έλεγα εγώ… Πρέπει ν’ αφαιρέσουε απ’ όλους τη φαντασία. Να την εξαλείψουε. Η εγχείρηση είναι η όνη λύση… τίποτε άλλο παρά ια εγχείρηση…» Σέλωσε τηγύρω ύτηου τουγια ε κάτι γυαλιά ακτινών Χ, περπάτησε πολύτεράστια ώρα, κοίταξε παρατεταένα το υαλό ου έσα από το κρανίο ου και κατέγραφε συνεχώς πράγατα στο σηειωατάριό του. «Περίεργο, τροερά περίεργο! Ακούστε, υπάρχει περίπτωση να συφωνούσατε να σας… διατηρούσαε σε αλκοόλη; Για το Μονοκράτος αυτό θα ήταν εξαιρετικό… θα βοηθούσε να αποφύγουε ια επιδηία. Αυτό φυσικά εάν εσείς δεν έχετε κάποιον ιδιαίτερο λόγο να…» 111

«Όως, ξέρετε », είπε ο αδύνατος, «ο Αριθός D-503 ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ είναι ο κατασκευαστής του . Και είαι βέβαιος ότι κάτι τέτοιο θα παραβίαζε…» «Αχά», ουρούρισε πίσω στο γραφείο του. ο άλλος και χιλιοετρήθηκε έχρι Μείναε οι δυο ας όνοι. Το αδύνατο σαν χαρτί χέρι ακούπησε ελαφρά και τρυφερά πάνω στο δικό ου. Το πρόσωπο-προφίλ έσκυψε προς εένα και ψιθύρισε: «Θα σας πω ένα υστικό, εταξύ ας. εν είστε ο οναδικός που το έχει. εν είναι τυχαίο που ο συνάδελφός ου ίλησε για επιδηία. Σκεφτείτε για λίγο – δεν έχετε προσέξει κι εσείς ο ίδιος κάποιον άλλο ε κάτι παρόοιο… πολύ παρόοιο;» Με κάρφωσε ε το βλέα του. Τι υπαινισσόταν; Ποιόν; Σίγουρα, δεν πορεί να εννοούσε… «Ακούστε…» Αναπήδησα από την καρέκλα. Αυτός, όως, είχε αρχίσει ήδη να ιλάει δυνατά για κάτι άλλο: «…Και σχετικά ε την αϋπνία, εκείνα τα όνειρα που βλέπατε, ένα πράγα πορώ όνο να σας συστήσω: Να περνάτε περισσότερη ώρα περπατώντας. Αρχίστε από αύριο κιόλας και κάντε έναν περίπατο νωρίς το πρωί, ας πούε έχρι την ΑρχαίαΜε Οικία, για παράδειγα». κάρφωσε πάλι ε τα άτια του και ου έδωσε το πιο λεπτό του χαόγελο. Μου φάνηκε ότι είδα, πολύ καθαρά, τυλιγένη στο λεπτό ύφασα εκείνου του χαόγελου, ια λέξη… ένα γράα… ένα όνοα, το όνο όνοα… Ή ήπως ήταν πάλι η φαντασία ου; Περίενα πώς και πώς να ου γράψει ια βεβαίωση ασθενείας για σήερα και αύριο, ετά του έσφιξα το χέρι, δεν είπα λέξη και βγήκα γρήγορα έξω. 112

Η καρδιά ου ήταν ανάλαφρη και γρήγορη σαν αεροκίνητο και ε τραβούσε όλο και ψηλότερα. Ήξερα ότι κάποια ορφή ευτυχίας ε περίενε αύριο. Αλλά τι ορφή;

113

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΚΑΤΗ ΕΒΟΜΗ

Μέσα από το Γυαλί Είαι Νεκρός ιάδροοι

Είαι παντελώς περδεένος. Χθες, ακριβώς τη στιγή που νόιζα ότι όλα είχαν ξεδιαλύνει, που είχα βρει την τιή όλων των Χ, εφανίστηκαν νέοι άγνωστοι στην εξίσωσή ου. Οι συντεταγένες όλης αυτής της ιστορίας ξεκινούν φυσικά από την Αρχαία Οικία. Οι άξονες Χ, Υ, Ζου, που πρόσφατα άρχισαν ν’ αποτελούν τις βάσεις ολόκληρου του κόσου ξεκινούν από κει. Περπατούσα πάνω στον άξονα Χ (την 59η Λεωφόρο) προς το έρος όπου ξεκινούν οι συντεταγένες. Αυτό που συνέβη χθες στριφογυρίζει έσα ου σαν ανεοστρόβιλος: τα αναποδογυρισένα σπίτια και οι άνθρωποι, τα βασανιστικά αποξενωένα χέρια, το αστραφτερό ψαλίδι, οι διαπεραστικές σταγόνες που έπεφταν στο δοχείο – έτσι ήταν, ή άλλον έτσι ήταν για ια στιγή. Όλα αυτά, σκίζοντας τη σάρκα ου, στροβιλίζονται εκεί, κάτω από την επιφάνεια που έλιωσε από τη φωτιά, εκεί όπου βρίσκεται η «ψυχή». Υπακούοντας στην εντολή του γιατρού, δεν επέλεξα σκόπια να περπατήσω κατά ήκος της υποτείνουσας, αλλά ακολούθησα τα άλλα δύο σκέλη του τριγώνου. Είχα πλησιάσει στο δεύτερο σκέλος, στον καπυλωτό δρόο που περνά δίπλα από τη βάση του Πράσινου Τείχους. Ένα άγριο κύα από ρίζες, λουλούδια, θάνους και φύλλα ήρθε κατά πάνω ου από τον απέ114

ραντο πράσινο ωκεανό πέρα από το Τείχος. Ανασηκώθηκε από τα σπλάχνα του και θα ε κατάπινε, θα ε ετέτρεπε από άνθρωπο, τον πιο ευγενή και ακριβή ηχανισό, σε… όως, εταξύ εού και άγριου, πράσινου Ευτυχώς, ωκεανού στεκόταν το γυαλί τουτου Τείχους. , θεία, περιοριστική σοφία των τοίχων και των ορίων! Είναι ίσως η πιο εγαλειώδης απ’ όλες τις ανακαλύψεις. Ο άνθρωπος έπαψε να είναι άγριο ζώο, όνο όταν έχτισε τον πρώτο τοίχο. Ο άνθρωπος έπαψε να είναι αγριάνθ ρωπος, όνο όταν χτίσαε το Πράσινο Τείχος, όνο όταν, εξαιτίας του Τείχους, αποονώσαε τον τέλειο ηχανικό ας κόσο από τον παράλογο, άσχηο κόσο των δέντρων, των πουλιών και των ζώων… Μέσα από το γυαλί, αυδρά και θαπά, ε κοίταξε το αβλύ ρύγχος κάποιου κτήνους, τα κίτρινα άτια του επαναλάβαναν επίονα ία και όνη σκέψη, ακατανόητη σε ένα. Κοιτάζαε στα άτια ο ένας τον άλλον για αρκετή ώρα – έσω αυτών των αξόνων που συνδέουν τον επιφανειακό κόσο ε τον άλλον, κάτω από την επιφάνεια. Τότε, ια ικρή σκέψη προχώρησε έρποντας έσα στο κεφάλι ου: «Λες αυτό το κτήνος εαπό τα κίτρινα άτια,ακούσια έσα στον βρώικο σωρό του φύλλα, στην ζωήχαζό του, και να είναι πιο ευτυχισένο από ας;» Κούνησα το χέρι ου, τα κίτρινα άτια ανοιγόκλεισαν, οπισθοχώρησαν, εξαφανίστηκαν έσα στο φύλλωα. Αξιολύπητο πλάσα! Τι ανοησία – να είναι αυτό πιο ευτυχισένο από ας! Πιο ευτυχισένο από ένα πορεί να είναι. Εγώ, όως, είαι απλώς ια εξαίρεση, είαι άρρωστος. Εξάλλου εγώ… εγώ… βλέπω ήδη τους σκουροκόκκι115

νους τοίχους της Αρχαίας Οικίας και το βυθισένο στόα της αγαπητής γριούλας. Τρέχω προς αυτήν όσο πιο γρήγορα πορώ: «Είναι εδώ αυτή;» «Αυτή, ποια;» «Ποια; Η Ι-330 φυσικά… Είχαε έρθει αζί τότε… ε το αεροκίνητο…» «Α, ναι… ναι, ναι…» Οι ρυτιδοαχτίνες γύρω από τα χείλη της, οι ετακινούενες ακτίνες στα άτια της, ου διαπερνούσαν τα σπλάχνα όλο και πιο βαθιά, ώσπου επιτέλους ξεστόισε: «Ναι, άλλον εδώ είναι. Ήρθε πριν από λίγο». Εδώ. Στα πόδια της γριάς πρόσεξα έναν θάνο ασηένιας και πικρής αψιθιάς (η αυλή της Αρχαίας Οικίας είναι επίσης ουσείο και τη διατηρούν στην προϊστορική της ορφή). Η γριούλα κρατούσε στο χέρι της ένα κλαδί από το θάνο και το χάιδευε, ια κίτρινη δέση φωτός έπεφτε πάνω στα γόνατά της. Για ένα δευτερόλεπτο, εγώ, ο ήλιος, η γριά γυναίκα, ο θάνος, τα κίτρινα άτια, όλοι γίναε ένα, συνδεθήκαε για πάντα ε φλέβες στις οποίες κυλούσε ένα κοινό, χειαρρώδες, υπέροχο αία. Ντρέποαι πουτίποτα γράφωαπό γι’ αυτό τώρα, αλλά υποσχέθηκα να ην αποκρύψω αυτές τις σηειώσεις. Λοιπόν, έτσι έγινε: Έσκυψα και φίλησα εκείνο το βυθισένο, αλακό, ουχλιασένο στόα. Η γριά σκουπίστηκε αέσως και γέλασε. ιέσχισα τρέχοντας τα οικεία, λίγο σκοτεινά, αντηχητικά δωάτια και για κάποιον λόγο, κατευθύνθηκα αέσως προς την κρεβατοκάαρα. Ήουν ήδη στη δίφυλλη πόρτα και είχα πιάσει το χερούλι, όταν ξαφνικά σκέφτηκα: «Αν δεν είναι 116

όνη εκεί έσα;» Σταάτησα και αφουγκράστηκα. Όως το όνο που πορούσα ν’ ακούσω ήταν… ένας χτύπος, όχι έσα ου, αλλά κάπου κοντά ου… η καρδιά ου. Μπήκα έσα. Το φαρδύ ήταν ακόη στρωένο. Ο καθρέφτης. Άλλος ένας κρεβάτι καθρέφτης στην πόρτα της ντουλάπας κι εκεί στην κλειδαρότρυπα, το κλειδί ε τον αρχαίο κρίκο. Κανείς άλλος. Φώναξα αλακά: «Ι-! Είστε εδώ;» Έπειτα, ακόη πιο αλακά, ε κλειστά τα άτια, χωρίς ανάσα, σαν να ήουν γονατισένος προστά της είπα: «Ι-!… Αγάπη ου!» Σιωπή. Μόνο το νερό έσταζε από τη βρύση στον λευκό νιπτήρα. Τώρα δεν πορώ να εξηγήσω το γιατί, όως αυτό ’ ενόχλησε. Γύρισα ε δύναη το χερούλι και βγήκα έξω. εν ήταν εκεί. Αυτό ήταν ξεκάθαρο. Αυτό σήαινε ότι βρισκόταν σε κάποιο άλλο διαέρισα. Κατέβηκα τρέχοντας στο κάτω πάτωα από τις πλατιές σκοτεινές σκάλες και δοκίασα ια πόρτα, ια δεύτερη, ια τρίτη: όλες κλειδωένες. Τα πάντα ήταν κλειδωένα, ε οναδική εξαίρεση εκείνο το διαέρισα, το «δικό ας», κι εκεί δεν υπήρχε κανείς. Παρόλα αυτά επέστρεψα πίσω σε κείνο, χωρίς των να ξέρω το γιατί. Περπατούσα αργά, ε δυσκολία, οι σόλες παπουτσιών ου είχαν ετατραπεί ξαφνικά σε σιδερένιες. Θυάαι αυδρά τον εαυτό ου να σκέφτεται: «Είναι λάθος να θεωρείς τη δύναη της βαρύτητας σταθερή. Αυτό σηαίνει ότι όλες οι εξισώσεις ου…» Ακριβώς εκείνη τη στιγή έγινε ια έκρηξη. Από κάτω ακούστηκε ια πόρτα να χτυπάει και κάποιος να τρέχει πάνω στα πλακάκια. Ξαφνικά, έγινα πάλι ελαφρύς, σχεδόν αβαρής, 117

έτρεξα προς το κιγκλίδωα, όπου έσκυψα κι έβγαλα ια λέξη, ια κραυγή, προσπαθώντας να χωρέσω τα πάντα έσα της… «Εσείς, εκεί!» Πάγωσα. Εκεί κάτω, διαγραφόενο σκούρο τετράγωνο της σκιάς που έκανε το τζάι τουστο παραθύρου, ήταν το κεφάλι του S, ε τα πτερυγοειδή αυτιά του να ταλαντεύονται. Με ταχύτητα αστραπής, κατέληξα χωρίς συλλογισό (ακόη και τώρα δεν γνωρίζω το λόγο) στο οναδικό, ξερό συπέρασα: «Πρέπει οπωσδήποτε να ην ε δει, πάση θυσία!» Πιέζοντας το σώα ου στον τοίχο, σύρθηκα προςτα πάνω στις ύτες των ποδιών, προς το ξεκλείδωτο διαέρισα. Μικρή παύση στην πόρτα. Ανέβαινε αργά τις σκάλες προς το έρος ου. Όλα εξαρτιόνταν από την πόρτα! Την παρακάλεσα, όως αυτή ήταν ξύλινη κι έτριξε. Αντικείενα πέρασαν από προστά ου σαν σε ανεοστρόβιλο –πράσινα, κόκκινα, ο κίτρινος Βούδας– και στάθηκα προστά από την καθρεφτένια πόρτα της ντουλάπας: το χλωό ου πρόσωπο, έντονο βλέα, χείλη… Μέσα από τον ήχο του αίατός ου, ακούω πάλι την πόρτα να τρίζει… Είναι αυτός, αυτός! Άρπαξα το κλειδί τηςθύισε ντουλάπας ο κρίκος άρχισε να ταλαντεύεται. Αυτό ου κάτι –και άλλη ια σκέψη της στιγής, χωρίς λογική. Ή, όνο ένα έρος της σκέψης: «Εκείνη τη φορά, η Ι-330…» Άνοιξα γρήγορα την πόρτα της ντουλάπας, είαι έσα, στο σκοτάδι, την κλείνω καλά πίσω ου. Κάνω ένα βήα και κάτι υποχωρεί κάτω από τα πόδια ου. Αργά και αλακά άρχισα να κυλάω προς τα κάτω. Όλα αύρισαν. Πέθανα. _________ 118

Αργότερα, όταν κάθισα να καταγράψω όλα αυτά τα περίεργα συβάντα, ανασκάλισα τη νήη ου, καθώς και κάποια βιβλία και τότε κατάλαβα. Βίωσα την κατάσταση του προσωρινού θανάτου, γνωστήσε στους γνωρίζω, παντελώς άγνωστη ας. αρχαίους και, απ’ όσο εν ξέρω για πόση ώρα ήουν πεθαένος, ίσως όχι περισσότερο από πέντε, δέκα δευτερόλεπτα, αλλά πέρασε κάποιο διάστηα προτού αναστηθώ και ανοίξω τα άτια ου. Ήταν σκοτάδι και ένιωσα να πηγαίνω κάτω, κάτω… Τέντωσα το χέρι και πιάστηκα από κάτι, γρατσούνισα έναν τραχύ τοίχο που περνούσε δίπλα ου ε ταχύτητα. Το δάχτυλό ου άτωσε. Προφανώς, δεν ήταν κάποιο παιχνίδι της αρρωστηένης φαντασίας ου. Όως, τότε, τι ήταν; Μπορούσα ν’ ακούσω την ασταθή αναπνοή ου να βγαίνει σαν ια στικτή γραή (ντρέποαι που τα παραδέχοαι όλα αυτά, αλλά ήταν όλα τόσο ξαφνικά και συγκεχυένα). Πέρασε ένα λεπτό… δύο… τρία… κι εγώ ακόη έπεφτα. Στο τέλος, ια αλακιά πρόσκρουση. Ό,τι κι αν ήταν αυτό που έπεφτε κάτω από τα πόδια ου, τώρα ήταν ακίνητο. Ψηλαφώντας στο σκοτάδι, βρήκα κάτι σαν χερούλι, το έσπρωξα και ια πόρτα. Αυδρό φως.που Γύρισα και είδα πίσω ου ια άνοιξε ικρή τετράγωνη πλατφόρα ανέβαινε πολύ γρήγορα. Όρησα, αλλά ήταν ήδη πολύ αργά. Είχα ξεείνει εκεί. εν γνώριζα πού ήταν αυτό το εκεί. Ένας διάδροος. Χιλιάδες κιλά σιωπής. Φωτεινοί γλόποι στους καπυλωτούς θόλους σχηάτιζαν ια ατελείωτη, ταλαντευόενη στικτή γραή που αναβόσβηνε. Έοιαζε λίγο ε τα «τούνελ» των υπόγειων δρόων ας, όνο που ήταν πολύ στενότερη και φτιαγένη όχι από γυαλί αλλά από κά119

ποιο άλλο αρχαίο υλικό. Στο υαλό ου ήρθε στιγιαία η εικόνα των σπηλιών, όπου υποτίθεται ότι κρύβονταν οι άνθρωποι κατά τον ιακοσαετή Πόλεο… στόσο, όπως και να ’χε, ήταν ώρα ναότι φύγω. Θυάαι περπάτησα γύρω στα 20 λεπτά. Έστριψα δεξιά και ο διάδροος έγινε πιο πλατύς, τα φώτα πιο έντονα. Ακουγόταν ένα ασαφές ουρουρητό. Θα πορούσε να ήταν από ηχανές ή από φωνές… δεν πορούσα να διακρίνω… ήξερα όνο ότι στεκόουν προστά από ια βαριά, αδιαφανή πόρτα κι από εκεί ερχόταν ο ήχος. Χτύπησα ια φορά και έπειτα ια δεύτερη, πιο δυνατά. Έγινε ησυχία πίσω από την πόρτα. Ένας εταλλικός κρότος και η πόρτα άρχισε ν’ ανοίγει, πολύ αργά και βαριά. εν ξέρω ποιος από τους δυο ας έεινε πιο κατάπληκτος – αντίκρισα τον αδύνατο, λεπιδούτη γιατρό ου. «Εσείς; Εδώ!», είπε και τα ψαλιδόχειλά του κροτάλισαν. Όσο για ένα, ήταν σαν να ην ήξερα ούτε ια ανθρώπινη λέξη. εν είπα τίποτα, απλώς τον κοιτούσα και δεν καταλάβαινα απολύτως τίποτα απ’ όσα ου έλεγε. Πιθανώς, ου έλεγε ότι έπρεπε να φύγω από ’κει, γιατί έπειτα ’ έσπρωξε την επίπεδη, χάρτινη διαδρόου κοιλιά του προς τοέδωσε τέρα αυτού τουεκαλύτερα φωτισένου και ου ια σπρωξιά στην πλάτη. «Με συγχωρείτε, ήθελα, νόιζα ότι αυτή, η Ι-330… Όως, πίσω ου…» «Μείνετε εδώ.» Ο γιατρός ε διέκοψε κι εξαφανίστηκε. Επιτέλους! Επιτέλους αυτή βρισκόταν εδώ δίπλα… και ποιος νοιαζόταν τι σήαινε αυτό το εδώ; Το γνώριο κίτρινοκροκί ετάξι, το φαρακερό χαόγελο, τα άτια κρυένα 120

πίσω από τις γρίλιες… Τα χείλη ου, τα χέρια ου, τα γόνατά ου, όλα έτρεαν… και ια ηλίθια σκέψη πέρασε από το υαλό ου: «Ο ήχος είναι δόνηση. Το τρέουλο θα έπρεπε να βγάζει ήχο. Γιατί, όως, δεν τοντο ακούω;» Τα άτια της άνοιξαν προς έρος ου διάπλατα – εισήλθα… «εν άντεχα άλλο! Πού ήσασταν; Γιατί…», είπα, χωρίς να σηκώνω ούτε ένα δευτερόλεπτο τα άτια ου από πάνω της. Αυτά που έλεγα ακούγονταν σαν παραλήρηα, βιαστικά, ασύνδετα και ίσως να ην τα έλεγα καν, απλά να τα σκεφτόουν. «Η σκιά… πίσω ου… πέθανα… στην ντουλάπα… Επειδή ο γιατρός σας… ιλάει ε ψαλίδια, λέει πως έχω ψυχή… λέει πως είναι ανίατη…» «Μια ανίατη ψυχή! Καηενούλη!» Η Ι-330 γέλασε. Το γέλιο της ε πιτσίλισε ολόκληρο, όλο το παραλήρηα πέρασε και άστραψαν ικρά σταγονίδια γέλιου, πόσο… πόσο όορφα που ήταν! Ο γιατρός ξεδιπλώθηκε πάλι από τη γωνία – ο υπέροχος, ο εγαλειώδης, ο χάρτινος γιατρός. «Λοιπόν…», είπε αυτός, σταατώντας δίπλα της. «εν είναινα… τίποτα, εντάξει! Θαθα σας πω πίσω αργότερα. Απλώς έτυχε αυτός Πείτε του πως είαι σε… δεκαπέντε λεπτά». Ο γιατρός γλίστρησε πίσω από τη γωνία. Αυτή περίενε. Ακούστηκε ο ουντός ήχος της πόρτας να κλείνει. Έπειτα, ε πολύ αργό ρυθό, η Ι-330 ακούπησε πάνω ου ε τον ώο της, το πράτσο της, ολόκληρο το σώα της, χώνοντας τη υτερή και γλυκιά βελόνα της όλο και βαθύτερα έσα στην καρδιά ου, και φύγαε, αυτή κι εγώ, αυτή κι εγώ σαν ένα… 121

εν θυάαι σε πιο σηείο βρεθήκαε στο σκοτάδι και πώς ανεβήκαε ατελείωτα σκοτεινά σκαλοπάτια έσα σε απόλυτη σιωπή. εν πορούσα να δω, αλλά ήξερα ότι περπατούσε όπωςπρος κι εγώ, τα άτια κλειστά, τυφλή, ε το κεφάλι ριγένο τα ε πίσω, δαγκώνοντας τα χείλη της, ακούγοντας τη ουσική – τη ουσική της τρεούλας ου που ακουγόταν ανεπαίσθητα. Ξύπνησα σε ια από τις πολλές εσοχές στην αυλή της Αρχαίας Οικίας. Υπήρχε ένας πήλινος φράκτης, τα γυνά, βραχώδη πλευρά και οι κίτρινες προεξοχές κάποιων ισογκρεισένων τοίχων. Άνοιξε τα άτια της και είπε: «Μεθαύριο στις 16:00». Έπειτα έφυγε. Συνέβησαν όντως όλα αυτά; εν ξέρω. Θα το εξακριβώσω εθαύριο. Το όνο πραγατικό αποδεικτικό στοιχείο είναι ότι το δέρα ου είναι γρατσουνισένο στην άκρη των ΟΛΟδαχτύλων του δεξιού ου χεριού. Νωρίτερα, όως, στον ΚΛΗΡΤΗ, ο εύτερος Κατασκευαστής ε διαβεβαίωσε ότι ε είχε δει ν’ αγγίζω κατά λάθος ε τα δάχτυλά ου έναν λειαντικό τροχό – αυτό ήταν λοιπόν. Ποιος ξέρει, ίσως να ήταν έτσι. Είναι πολύ πιθανό. εν ξέρω. εν ξέρω τίποτα.

122

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΚΑΤΗ ΟΓΟΗ

Λογικός Λαβύρινθος Τραύατα και Γύψος Ποτέ Ξανά

Χθες ξάπλωσα και βούλιαξα αυτοάτως στον πυθένα του ύπνου, σαν υπερφορτωένο και αναποδογυρισένο πλοίο, στα βάθη φουσκωένου, πράσινου νερού, χωρίς διαφυγή. Στο τέλος, κολύπησα αργά προς τα πάνω και κάπου στη έση της διαδροής άνοιξα τα άτια. Βλέπω το δωάτιό ου, το πρωινό ακόη πράσινο και κρύο. Ένα θραύσα ήλιου πάνω στην πόρτα της ντουλάπας ε τον καθρέφτη ε χτύπησε στα άτια και ’ επόδισε να συπληρώσω όλες τις ώρες ύπνου που προβλέπονται από τον Πίνακα. Το καλύτερο θα ήταν ν’ άνοιγα απλώς την πόρτα της ντουλάπας. Αισθάνοαι όως τυλιγένος ολόκληρος σ’ έναν ιστό αράχνης, ε ιστούς στα άτια ου, και δεν έχω τη δύναη να σηκωθώ. Σηκώνοαι, παρόλα αυτά, ανοίγω και ξαφνικά βλέπω, πίσω από την πόρτα της ντουλάπας, ες στα ροζ, προσπαθώντας να βγει έξω από τα ρούχα, την Ι-330. Πλέον, όως, ήουν τόσο συνηθισένος στο να βλέπω να συβαίνουν τα πιο απροσδόκητα πράγατα, που, απ’ όσο θυάαι, δεν παραξενεύτηκα καθόλου. εν ρώτησα τίποτα. Μπήκα απλώς έσα στην ντουλάπα αέσως, έκλεισα ε δύναη την καθρεφτένια πόρτα πίσω ου και τότε –λαχανιασένα, βιαστικά, τυφλά, άπληστα– έγινα ένα ε την Ι-330. Το βλέπω καθαρά ακόη 123

και τώρα. Στο σκοτάδι, από ια χαραάδα της πόρτας, ια αιχηρή ακτίνα φωτός πέφτει σαν κεραυνός στο δάπεδο, έπειτα στον τοίχο της ντουλάπας, ετά ψηλότερα… και τότε αυτή η αείλικτη, αστραφτερή λεπίδα πέφτει πάνω στον ντωένο, γυνό λαιό της Ι-330… το βρίσκω εντελώς φρι-τεκτό, δεν πορώ να το ανεχτώ, ουρλιάζω… και για άλλη ια φορά ανοίγω τα άτια ου. Το δωάτιό ου. Το ίδιο πράσινο, παγωένο πρωινό. Ένα θραύσα ήλιου στην πόρτα της ντουλάπας. Βρίσκοαι στο κρεβάτι. Ένα όνειρο. Η καρδιά ου, όως, χτυπάει ακόη άγρια, τρεάενη ε σθένος. Οι άκρες των δαχτύλων ου και τα γόνατά ου είναι ουδιασένα. εν υπάρχει αφιβολία· αυτό συνέβη, πράγατι. Τώρα πια δεν διακρίνω το όνειρο από το ξύπνηα. Παράλογα εγέθη γεννιούνται έσα σε οτιδήποτε σταθερό, συνηθισένο, τρισδιάστατο και παντού γύρω ου κάτι ανώαλο και τραχύ αντικαθιστά τις στέρεες και λείες επιφάνειες… Το κουδούνι αφύπνισης αργεί ακόη. Ξαπλώνω στο κρεβάτι και σκέφτοαι… ένας λογικός συνειρός, υπερβολικά παράξενος, αρχίζει να ξετυλίγεται. Σεαντιστοιχεί κάθε εξίσωση, κάθε τύπο επιφανειακό κόσο, ια σε καπύλη ή έναστον στερεό. Για τους η √-1 την πραγατικούς τύπους, για ου, δεν γνωρίζουε αντίστοιχα στερεά, δεν τα έχουε δει ποτέ… Αυτή ακριβώς είναι η φρίκη – ότι τα αόρατα αυτά στερεά υπάρχουν. Πρέπει οπωσδήποτε και αναπόφευκτα να υπάρχουν. Γιατί στα αθηατικά, οι εκκεντρικές, αιχηρές σκιές τους, οι φανταστικές εξισώσεις τους παρελαύνουν προστά στα άτια ας σαν να είναι σε οθόνη. Και τόσο τα αθηατικά όσο και ο θάνατος 124

δεν κάνουν ποτέ λάθος. Αν εείς δεν βλέπουε αυτά τα στερεά στον επιφανειακό ας κόσο, πρέπει να υπάρχει, πρέπει αναπόφευκτα να υπάρχει γι’ αυτά ένας ολόκληρος απέραντος κόσοςΑναπήδησα, κάτω από την επιφάνεια. χωρίς να περιένω το κουδούνι και άρχισα να τρέχω γύρω στο δωάτιό ου. Τα αθηατικά ου, ως τώρα το οναδικό διαρκές και αετάβλητο καταφύγιό ου σε ολόκληρη την εξαρθρωένη ζωή ου, έσπασε κι αυτό τα δεσά του και άρχισε να πλέει ε στροβιλισούς. Σηαίνει, λοιπόν, αυτό ότι η ανόητη «ψυχή» είναι εξίσου πραγατική όσο η γιούνι ου, οι πότες ου, παρόλο που δεν τα βλέπω αυτή τη στιγή (βρίσκονται πίσω από την πόρτα της ντουλάπας ε τον καθρέφτη); Και αν οι πότες δεν είναι ασθένεια, γιατί να είναι η «ψυχή»; Έψαξα αλλά δεν βρήκα διέξοδο απ’ αυτό το άγριο σύπλεγα λογικής. Ήταν ια ζούγκλα τόσο άγνωστη και τροακτική όσο και αυτή πίσω από το Πράσινο Τείχος. Υπήρχαν πλάσατα εξίσου ασυνήθιστα και ακατανόητα που ιλούσαν χωρίς λέξεις. Φαντάστηκα ότι είδα σαν έσα από παχύ γυαλί την τετραγωνική ρίζα του είον ένα – απείρως εγάλη και ταυτόχρονα απείρως ικρή, ε ορφή σκορπιού, ’ αυτό το κρυένο αλλά διαρκώς αισθητό κεντρί του αρνητικού πρόσηου… Ίσως, όως, αυτό να ην ήταν τίποτε άλλο πέρα από την «ψυχή» ου, που σαν τον υθικό σκορπιό των αρχαίων αυτοκεντρίζεται οικειοθελώς ε οτιδήποτε που… Το κουδούνι. Είχε ξηερώσει. Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν πέθανεήεξαφανίστηκε–απλώςκαλύφθηκαναπότοφωςτηςηέρας, ακριβώς όπως τα ορατά αντικείενα δεν πεθαίνουν, αλλά κρύβονται στο σκοτάδι τηςνύχτας. Μια ελαφριά λαπυρίζουσα 125

οίχλη στο κεφάλι ου. Μέσα από την οίχλη διακρίνονται, ακριά, τραπέζια από γυαλί. Σφαιρικά κεφάλια ασάνε συγχρονισένα, αργά και σιωπηλά. Σε απόσταση, ένας ετρονόος χτυπάει την οίχλη εγώ ηχανικά ε το γνώριο χάδι τηςες ουσικής του, κι ετρώντας, αζίασάω ε όλους τους άλλους, έχρι το πενήντα: πενήντα νοοθετηένα ασήατα για κάθε πουκιά. Έπειτα,συνεχώς ηχανικά, ετρώνταςτο χρόνο, πηγαίνωκάτωκαι,όπωςόλοιοιάλλοι,σηειώνωτ’όνοάουστο βιβλίο τωναναχωρήσεων. Αλλά αντιλαβάνοαι ότι φεύγω ξεχωριστά από τους άλλους, όνος, περιτριγυρισένος από έναν αλακό, ηχοονωτικό τοίχο και ότι ο κόσος ου είναι από τη δική ου πλευρά του τοίχου. Αν αυτός ο κόσος είναι όνο δικός ου, όως, πώς πορεί να περιέχεται σ’ αυτές τις σηειώσεις; Πώς γίνεται να βρίσκονται εδώ αυτά τα ηλίθια «όνειρα», οι ντουλάπες, οι ατέλειωτοι διάδροοι; Συντρίβοαι που βλέπω ότι αντί για το κοψό και άτεγκτο αθηατικό ποίηα προς τιή του Μονοκράτους, αυτό εδώ εξελίσσεται σε κάποιου είδους φανταστικό, περιπετειώδες υθιστόρηα. Αχ, ακάρι να ήταν απλώς ένα υθιστόρηα κι όχι η πραγατική ου ζωή, γε√ άτη ε Χ, -1 και εξευτελισούς! Από την άλλη, ίσως να είναι για καλό. Εσείς, άγνωστοί ου αναγνώστες, είστε κατά πάσα πιθανότητα παιδάκια σε σύγκριση ’ εάς (γιατί, στο κάτω κάτω, εείς έχουε ανατραφεί από το Μονοκράτος κι εποένως έχουε κατακτήσει τις υψηλότερες κορυφές που είναι δυνατό να κατακτήσει άνθρωπος). Σαν τα παιδιά, λοιπόν, θα καταπιείτε ό,τι πικρό έχω να σας προσφέρω, όνο αν είναι προσεκτικά καλυένο από ένα παχύ σιρόπι περιπέτειας. 126

Απόγευα. Γνωρίζετεαυτότοσυναίσθηα;Ότανείσαιέσασ’ένααεροκίνητο, επιταχύνοντας σε ια πλε σπείρα ε το παράθυρο ανοικτό και τον άνεο να σφυρίζει, δεν υπάρχει Γη, έχετε ξεχάσει τη Γη, είναι τόσο ακριά σας όσο και ο Κρόνος, ο Ουρανός ή η Αφροδίτη. Έτσι ακριβώς ζω τώρα. Ο άνεος χτυπά το πρόσωπό ου κι έχω ξεχάσει τη Γη, έχω ξεχάσει την αγαπηένη, ρόδινη Ο. Η Γη, όως, εξακολουθεί να υπάρχει και αργά ή γρήγορα πρέπει να ολισθήσω προς τα κάτω και να προσγειωθώ πάνωτης.Εγώαπλώςπροσπαθώναηβλέπωτηνηέραετο όνοα της Ο-90 πάνω στον Πίνακα Συνουσιών ου… Αυτότου το απόγευα ακρινή Γη ού έστειλε υπενθύιση εαυτού ητης. Προκειένου ν’ ια ακολουθήσω τις εντολές του γιατρού (γιατί ειλικρινά θέλω να γίνω καλά), περιφερόουν για δύο ολόκληρες ώρες στο ερηωένο γυάλινο πλέγα των λεωφόρων. Όλοι ήταν στα αφιθέατρα, ακολουθώντας τον Πίνακα, και ονάχα εγώ όνος… Ήταν βασικά ένα αφύσικο θέαα. Φανταστείτε το εξής: ένα ανθρώπινο δάχτυλο, αποκοένο από το σώα, από το χέρι… ένα διαχωρισένο ανθρώπινο δάχτυλο που χοροπηδά κυρτωένο πάνω-κάτω στο γυάλινο πεζοδρόιο. Είαι το δάχτυλο αυτό. Το πιο περίεργο απ’ όλα, το πιο αφύσικο, είναι ότι το δάχτυλο αυτό δεν έχει την παραικρή επιθυία να βρίσκεται στο χέρι, να είναι αζί ε τους άλλους. Είτε έτσι, ολοόναχο, είτε… Λοιπόν, κοιτάξτε, δεν υπάρχει πλέον λόγος να προσπαθώ να το κρύψω: Ή θα είαι ολοόναχος ή αζί της, αζί ε τη γυναίκα εκείνη, για ν’ αδειάσω ολόκληρο τον εαυτό ου 127

έσα της, έσω ενός ώου, δύο σφιγένων χεριών… Ο ήλιος έδυε όταν γύριζα σπίτι. Οι ροζ στάχτες του απογεύατος έπεφταν ήδη στο γυαλί των τοίχων, στο χρυσό του οβελίσκου Πύργου Συσσώρευσης, στιςεν φωνές τα χαόγελα τωντου Αριθών που προσπερνούσα. είναικαι περίεργο που οι ετοιοθάνατες ακτίνες του ήλιου πέφτουν ακριβώς ε την ίδια γωνία όπως αυτές που γεννιούνται το πρωί, όως όλα είναι εντελώς διαφορετικά; Τώρα υπάρχει ια διαφορετική ερυθρότητα, επικρατεί ησυχία ε κάποια δόση πίκρας, αλλά το πρωί όλα θα είναι πάλι ηχηρά και ολοζώντανα. Κάτω στον προθάλαο, η U, που έχει βάρδια, τράβηξε ένα γράα από έναν σωρό φακέλων καλυένων ε ροζ στάχτη και ου το παρέδωσε. Επαναλαβάνω: Είναι ια πολύ αξιοσέβαστη γυναίκα και είαι σίγουρος ότι είναι θετικά προδιατεθειένη απέναντί ου. Παρόλα αυτά, κάθε φορά που βλέπω αυτά τα άγουλα να κρέονται σαν βράγχια ψαριού κάτι δεν ου αρέσει. Καθώς ου παρέδιδε το γράα ε το ροζιασένο χέρι της, η U έβγαλε έναν αναστεναγό. Αυτός, όως, ο αναστεναγός ίσα που τάραξε την κουρτίνα που ε χώριζε από τον κόσο. προσοχή ήταν στραένη στον τρεουλιαστό Η φάκελο στοου χέρι ου,100 ο οποίος, δεν είχα καία αφιβολία, περιείχε ένα γράα από την Ι-330. Σ’ αυτό το σηείο ήρθε ένας δεύτερος αναστεναγός, έντονοςκαιδιπλάτονισένος,πουουτράβηξετηνπροσοχήαπότον φάκελο. Ανάεσα στα βράγχια και κάτω από τις ντροπαλές γρίλιες των κατεβασένων βλεφάρων της διέκρινα ένα απαλό, ακατάληπτο χαόγελο που ε αγκάλιαζε. Την άκουσα να λέει: «Καηένε ου…» Το είπε αυτό ε έναν τριπλά τονι128

σένο αναστεναγό κι ένα όλις διακριτό νεύα προς το φάκελο (το περιεχόενο του οποίου φυσικά γνώριζε ως έρος των καθηκόντων της). «Όχι, εγώ… Εννοώ… γιατί;» «Όχι, αλήθεια, όχι αγαπητέ ου. Σας ξέρω καλύτερα απ’ όσο γνωρίζετε εσείς τον εαυτό σας. Σας παρακολουθώ καιρό τώρα και βλέπω ότι έχετε την ανάγκη κάποιου να προχωρήσετε αζί στη ζωή, κάποιου που έχει περάσει πολλά χρόνια σπουδάζοντάς την.» Φασκιωένος ολόκληρος από το χαόγελό της, ου δηιουργήθηκε η αίσθηση ότι είναι ο επίδεσος για τις πληγές που θα ε γείσει το γράα που τρέει στο χέρι ου. Τελικά, πολύ ήσυχα, έσα από τις ντροπαλές γρίλιες, λέει: «Θα το σκεφτώ, αγαπητέ ου, θα το σκεφτώ. Και ην ανησυχείτε… αν νιώσω ότι έχω τη δύναη… όως όχι, πρέπει πρώτα να το σκεφτώ…» Μέγα Ευεργέτη! εν πιστεύω αυτή να είναι η οίρα ου… εν νοίζω να προσπαθεί να ου πει ότι… Τα άτια ου θαπώνουν, χιλιάδες ηίτονα, το γράα χοροπηδάει. Πηγαίνω προς το φως, προς τον τοίχο. Εκεί δύει ο ήλιος και ια ελαγχολική, σκουρόχρωη ροζστο στάχτη όλο και πυκνότερου φωτός πέφτει πάνω ου, πάνω πάτωα, στα χέρια ου και πάνω στο γράα. Σκίζω το φάκελο, ια γρήγορη ατιά στην υπογραφή και ια πληγή: δεν είναι από την Ι-330, δεν είναι απ’ αυτήν… είναι από την Ο. Ακόη ια πληγή: Στην κάτω δεξιά γωνία του χαρτιού υπάρχει ένας λεκές ελανιού, όπου έχει πέσει ια σταγόνα από κάτι … εν αντέχω τις ουτζούρες από ελάνι ή οτιδήποτε άλλο, δεν έχει σηασία. Γνωρίζω ότι πρωτύτερα 129

αυτό θα ου ήταν απλώς δυσάρεστ ο, δυσάρεστο στην όψη, ένας δυσάρεστος λεκές. Τώρα, όως… πώς γίνεται αυτό το ικρό γκρίζο σηαδάκι να ετατρέπεται σ’ ένα βρόχινο σύννεφο πουΉ κάνει τα πάντα σκοτεινότερα και περισσότερο ολυβένια; πρόκειται απλώς για περισσότερη «ψυχή»; ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ

«Το ξέρετε… ίσως όως και να ην το ξέρετε… δεν ξέρω πώς να το γράψω αυτό, αλλά δεν πειράζει. Τώρα γνωρίζετε ότι δεν θα υπάρξει άλλη έρα για ένα, άλλο πρωινό, άλλη άνοιξη, χωρίς εσάς. Επειδή ο R δεν είναι για ένα τίποτα παραπάνω από… αλλά αυτό δεν σας νοιάζει. Σε κάθε περίπτωση, του είαι πολύ ευγνώων. εν ξέρω τι θα έκανα τις τελευταίες ηέρες όνη χωρίς αυτόν. Κατά τη διάρκεια αυτών των ηερών και των νυχτών έζησα γύρω στα δέκα ή ίσως και είκοσι χρόνια. Το δωάτιο ου φαινόταν στρογγυλό και όχι τετράγωνο, και απέραντο, ολοστρόγγυλο, παντού το ίδιο, χωρίς πόρτες πουθενά. εν πορώ να ζήσω χωρίς εσάς, γιατί σας αγαπώ. Επειδή βλέπω, καταλαβαίνω, ότι δεν χρειάζεστε κανέναν άλλον πάνωόλο, στηαφού Γη εκτός αυτήν,τότε την άλλη και… αυτό είναι σας απ’ αγαπάω, πρέπει να…κοιτάξτε, Χρειάζοαι όνο δυο-τρεις έρες ακόη για να καταφέρω να αζέψω τα κοάτια ου και να γίνω η παλιά Ο-90 και ετά θα πάω να συπληρώσω η ίδια την αίτηση ότι αποσύρω την εγγραφή ου από σας και θ’ ανακουφιστείτε, θα νιώσετε καλύτερα. εν θα ξανάρθω ποτέ. Αντίο». Ο. 130

Ποτέ πια. Φυσικά, έτσι είναι καλύτερα. Έχει δίκιο. Όως γιατί, γιατί…

131

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΚΑΤΗ ΕΝΑΤΗ

Απειροστό Τρίτης Τάξης Ένα Μελαγχολικό Βλέα Πέρα από το Παραπέτασα

Εκεί,σε εκείνον τον περίεργο διάδροο ε την κυατιστή, στι-

κτή γραή από ουντούς γλόπους… άλλον όχι, όχι εκεί… αργότερα, όταν αυτή κι εγώ ήασταν σ’ εκείνη την απόερη εσοχή στην αυλή της Αρχαίας Οικίας… ου είπε: «Μεθαύριο». Αυτό το «εθαύριο» είναι σήερα και όλα έχουν βγάλει φτερά, ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣαςέχειήδηταφτεράτου: ηέραπετάεικαιο Ολοκλήρωσαν την εγκατάσταση του πυραυλοκινητήρα και σήερα λειτούργησε δοκιαστικά. Τι εγαλειώδειςεκρήξεις ενέργειας! Για ένα, κάθε ία ήταν ένας χαιρετισός προς αυτήν, τη ια και οναδική, και προς τη σηερινή έρα. Στην πρώτη ανάφλεξη βρέθηκαν καιά δεκαριά Αριθοί στο υπόστεγό ας να κοιούνται κάτω από το ακροφύσιο του κινητήρα – το όνο που απέεινε απ’ αυτούς ήταν κάτι κοατάκια σάρκας και καπνός. Είαι περήφανος που σηειώνω εδώ ότι το γεγονός αυτό δεν επηρέασε καθόλου το ρυθό της δουλειάς ας, κανείς δεν κοντοστάθηκε. Εείς και οι οάδες εργασίας ας συνεχίσαε την ευθύγραη και κυκλική ας κίνηση ακριβώς ε την ίδια ακρίβεια ε πριν, σαν να η συνέβη τίποτα. έκα Αριθοί είναι όλις το ένα εκατοστό εκατουριοστό έρος της άζας του Μονοκράτους. Πρακτικά, είναι ένα απειροστό τρίτης τάξης. Ο η αθηατικός οίκτος 132

ήταν γνωστός όνο στους αρχαίους, για ας είναι αστείος. Όπως αστείο ου φαίνεται που εχθές κατάφερα να χάσω το χρόνο ου σκεπτόενος –ακόη και καταγράφοντας σ’ αυτές σελίδες–για ένατο γελοίο γκρίζο σηάδι, έναν λεκέ από ελάνι.τις Πρόκειται ίδιο «αλάκωα της επιφάνειας» που θα έπρεπε να είναι σκληρή σαν διαάντι, σαν τους τοίχους ας (υπάρχει ένα αρχαίο ρητό που λέει: «σαν να πετάς πιζέλια στον τοίχο»). Η ώρα είναι 16:00. εν πήγα στον επιπρόσθετο περίπατο. Ποιος ξέρει; Μπορεί να θελήσει να έρθει αυτή ακριβώς τη στιγή, τώρα που όλα λάπουν στον ήλιο. Είαι ουσιαστικά όνος στο κτήριο. Βλέπω ακριά έσα από τους ηλιόλουστους τοίχους – στα δεξιά, στα αριστερά και προς τα κάτω – άδεια δωάτια που κρέονται στον αέρα, που επαναλαβάνονται σαν αντανακλάσεις σε καθρέφτη. Μόνο πάνω στις γαλαζωπές σκάλες, όλις που διαγράφεται από τον ήλιο, ια αδύνατη σκιά γλιστράει αργά προς τα πάνω. Τώρα ακούγονται και τα βήατα στα σκαλοπάτια, βλέπω έσα από την πόρτα, αισθάνοαι το γύψινο χαόγελο κολληένο πάνω ου. Έπειτα προσπερνάει, σ’ ένα άλλο κλιακοστάσιο και ετάΑνοίγει προχωράει κάτω. η οθόνη διεπικοινωνίας. Πετάγοαι προς τη στενή λευκή σχισή… και βλέπω κάποιον Αριθό που δεν έχω ξανακούσει (αρσενικό, αφού αρχίζει από σύφωνο). Ο ανελκυστήρας βουίζει. Οι πόρτες χτυπάνε. Μπροστά ου στέκεται ένας Αριθός ε έτωπο που οιάζει να έχει τοποθετηθεί απρόσεκτα καλύπτοντας τα άτια. Πολύ περίεργη εντύπωση, σαν τα λόγια του να έβγαιναν κάτω από τα φρύδια, εκεί όπου ήταν τοποθετηένα τα άτια του. 133

«Ένα γράα για σας, απ’ αυτήν», ακούστηκε κάτω από τα φρύδια, πίσω από την κουρτίνα. «Ζήτησε όλα να γίνουν ακριβώς όπως είναι γραένα εδώ». Έπειτα έριξε ένα πίσω ερευνητικό βλέα τριγύρω, πάλι κάτω από τα φρύδια, από την κουρτίνα. Μα δεν είναι κανείς άλλος εδώ, σου λέω, δώσε ου το γράα! Ρίχνει άλλη ια ατιά τριγύρω, χώνει τον φάκελο στο χέρι ου και φεύγει. Είαι όνος. Όχι, δεν είαι όνος. Από τον φάκελο γλιστράει ένα ροζ εισιτήριο και αναδύεται ελάχιστα αντιληπτή η υρωδιά της. Είναι αυτή, έρχεται, θα έρθει σε ένα. Γρήγορα, το γράα, να το διαβάσω ε τα ίδια ου τα άτια, να το πιστέψω πραγατικά… Τι; εν πορεί! Το διαβάζω ξανά, πηδώντας τις γραές: «Εισιτήριο… και φροντίστε να κατεβάσετε τις γρίλιες, σαν να ήουν πραγατικά αζί σας… Θέλω να τους κάνω να πιστέψουν ότι εγώ… Λυπάαι, λυπάαι πολύ…» Το γράα έγινε κοατάκια. Ρίχνω ια δεύτερη ατιά στον καθρέφτη. Βλέπω τα σπασένα, παραορφωένα ου φρύδια. Αρπάζω το εισιτήριο για να το σκίσω σαν το γράα… «Ζήτησε όλα να γίνουν ακριβώς όπως είναι γραένα εδώ.» Τα χέρια ου εξασθένησαν, χαλάρωσαν. Τους έπεσε το εισιτήριο πάνω στο τραπέζι. Είναι πιο δυνατή από ένα και φαίνεται ότι θα κάνω αυτό που θέλει. Όως, πάλι… εν ξέρω. Θα δούε. Το αύριο είναι ακόη ακριά. Το εισιτήριο είναι πάνω στο τραπέζι. Τα σπασένα, παραορφωένα φρύδια ου είναι στον 134

καθρέφτη. Μακάρι να είχα και για σήερα ένα πιστοποιητικό γιατρού, να πάω να περπατήσω για ώρες γύρω από το Πράσινο Τείχος κι έπειτα να έρθω να πέσω στο κρεβάτι, να βουλιάξω στο βυθό του… Όως πρέπει να ου, πάω να στο αφιθέατρο νούερο 13, πρέπει να βιδωθώ στη θέση είνω καθισένος για δύο ώρες, δύο ολόκληρες ώρες, χωρίς να κουνιέαι… ενώ εγώ θέλω να ουρλιάξω και να χτυπήσω τα πόδια ου. Μια διάλεξη. Είναι πολύ παράξενο που η αστραφτερή συσκευή βγάζει, αντί για τη συνηθισένη, εταλλική φωνή, έναν απαλό, χνουδάτο, ουχλιασένο ήχο. Μια γυναικεία φωνή. Την φαντάζοαι πώς θα ήταν ζωντανή: ια ικροσκοπική, καπουριασένη γριά, σαν αυτή στην Αρχαία Οικία. Η Αρχαία Οικία… και ξαφνικά, όλα εκτοξεύονται ψηλά σαν σιντριβάνι και πρέπει πάλι να βιδωθώ στη θέση ου όσο πιο σφιχτά πορώ για να ην πνίξω ολόκληρο το αφιθέατρο ε ια κραυγή. Μαλακιές, χνουδωτές λέξεις. Με διαπερνάνε αφήνοντας έσα ου όνο ένα πράγα… κάτι περί παιδιών και παιδικής ανατροφής. Σαν φωτογραφική πλάκα, τα καταγράφω όλα ε τρελή ακρίβεια που φαίνεται να προέρχεται από αλλού, από κάπου έξω από ένα: ένα χρυσό δρεπάνι φωτός που αντανακλάται από τοαπεικόνιση, ηχείο, σε χαηλότερο επίπεδοπρος ένα το δρεπάνι. παιδί, ια ζωντανή πλησιάζει Το στρίφωα της ικροσκοπικής του γιούνι είναι κολληένο στο στόα του. Σφιγένη γροθιά, ε τον ικρό αντίχειρα προς τα έσα. Ελαφριά, πουπουλένια σκιά, ια ικρή ζάρα στον καρπό. Σαν φωτογραφική πλάκα, το καταγράφω: Τώρα, ένα γυνό πόδι κρέεται στο πλάι, η ροζ βεντάλια των δαχτύλων κινείται στον αέρα, την επόενη στιγή, λίγο ακόα και το παιδί θα πέσει στο πάτωα… 135

Ακούγεται η κραυγή ιας γυναίκας. Σαρώνει βιαστικά τη σκηνή ε τα διάφανα φτερά τής γιούνι της, αρπάζει το παιδί, αγγίζει ελαφρά ε τα χείλη της τη φουσκωένη ζάρα, το εταφέρει στοηκέντρο του τραπεζιού κατεβαίνει από τη σκηνή. Μηχανικά, εσωτερική ου πλάκακαι αποτυπώνει: ρόδινο, ηικυκλικό στόα ισοφέγγαρο, γαλάζια άτια σαν δίσκοι γεάτοι ώς το χείλος. Είναι η Ο. Αισθάνοαι όπως όταν διαβάζω ια κοψή εξίσωση – ια ξαφνική αίσθηση της αναγκαιότητας, την ορθότητα αυτού του ασήαντου περιστατικού. Κάθισε ακριβώς λίγο πιο πίσω ου, στ’ αριστερά. Κοίταξα πίσω. Αποάκρυνε υπάκουα τα άτια της από το τραπέζι ε το παιδί, τα έστρεψε προς εένα, έσα ου και πάλι πίσω: Οι τρεις ας –αυτή, εγώ και το τραπέζι στη σκηνή– ήασταν τρία σηεία και απ’ αυτά τα σηεία περνούσαν τρεις γραές, προβολές κάποιων αναπόφευκτων, κρυένων ακόη γεγονότων. Το σούρουπο πήγα προς το σπίτι από τον πράσινο δρόο που άστραφτε κιόλας εδώ κι εκεί από τα φώτα. Άκουγα τον εαυτό ου να κάνει ολόκληρος «τικ-τακ» σαν ρολόι. Από στιγή σε στιγή, ο ωροδείκτης ου θα προσπεράσει κάποιο συγκεκριένο ψηφίο στο καντράν καιθέλει θα κάνω κάτι που δεν θα πορέσω ποτέ να πάρω πίσω. Αυτή να κάνει κάποιον ή κάποιους να πιστέψουν ότι είναι αζί ου. Εγώ, όως, θέλω αυτήν και τι ε νοιάζουν οι δικές της «ανάγκες»; εν θέλω να είαι οι γρίλιες κάποιου άλλου. Απλώς, δεν το θέλω. Πίσω ου ακούω τα γνώρια πλατσουρίσατα, σαν κάποιος να περπατάει έσα σε νερόλακκους. εν κοιτάζω καν πίσω, ξέρω ότι είναι ο S. Θα ε ακολουθήσει έχρι την είσοδο και θα σταθεί άλλον εκεί στο πεζοδρόιο, κοιτώντας προς 136

τα πάνω ε τα διαπεραστικά του άτια το δωάτιό ου, έχρι να κατέβουν οι γρίλιες για να καλύψουν το έγκληα κάποιου. Αυτός, ο φύλακας Άγγελος, έβαλε τελεία στις σκέψεις ου.Όταν Αποφάσισα: εν πάειστο άλλο. Αποφάσισα. ανέβηκα πάνω δωάτιό ου και άναψα το φως, δεν πίστευα στα άτια ου: η Ο στεκόταν δίπλα στο τραπέζι ου. Ή, άλλον, κρεόταν εκεί, όπως κρέεται ένα άδειο φόρεα όταν το έχουν βγάλει. Μέσα στο φόρεα εκείνο δεν είχε είνει ζωή, οι ώοι της, τα πόδια της, η σβησένη φωνή της, δεν είχαν δύναη. «Είαι… είαι εδώ για το γράα. Το πήρατε; Πρέπει να πάρω ια απάντηση, πρέπει να τη άθω σήερα, τώρα…» Ανασήκωσα τους ώους. Ήουν ευχαριστηένος, λες και όλα ήταν δικό της λάθος, να κοιτάζω έσα στα γαλάζια της άτια που ξεχείλιζαν από δάκρυα. Καθυστέρησα ν’ απαντήσω. ιασκέδαζα τοποθετώντας ία-ία τις λέξεις έσα της, λέγοντας: «Απάντηση; Τι περιένετε; Έχετε δίκιο. Απολύτως. Σε όλα». «Αυτό σηαίνει…» Προσπαθεί να καλύψει ένα ελαφρύ τρεούλιασα ’ ένα χαόγελο, όως το βλέπω. «Πολύ καλά λοιπόν! Να… να πηγαίνω τότε». στο τραπέζι, ε τα άτια Αλλά συνέχισε να κρέεται της, τα πόδια της, τα χέρια της ξεψυχισένα. Το τσαλακωένο ροζ εισιτήριο εκείνης είναι ακόη στο τραπέζι. Σπεύδω Εείς–το ν’ ανοίξω το χειρόγραφό ου – για να κρύψω το εισιτήριο στις σελίδες του (περισσότερο για τον εαυτό ου, παρά για την Ο). «Κοιτάξτε, τα καταγράφω όλα. Ήδη 170 σελίδες… Εξελίσσεται σε κάτι εντελώς η αναενόενο…» 137

Ακούγεται η φωνή της… ή η σκιά της φωνής της: «Θυάστε που… στη σελίδα 7… άφησα να πέσει ένα δάκρυ… κι εσείς…» Από τους ικρούς δίσκους ξεχείλιζαν ουντά, βιαστικά δάκρυα που γαλάζιους έτρεχαν στα άγουλα και βιαστικές λέξεις ειπώθηκαν: «εν πορώ, φεύγω τώρα αέσως… εν θα ξανάρθω ποτέ, αυτό είναι το καλύτερο. Απλώς θα ήθελα… Πρέπει ν’ αποκτήσω ένα παιδί από εσάς. ώστε ου ένα παιδί και θα φύγω, θα φύγω!» Παρατήρησα που έτρεε ολόκληρη κάτω από τη γιούνι της κι ένιωσα πως κι εγώ… Έσφιξα τα χέρια ου πίσω από την πλάτη και χαογέλασα: «Τι; Ξαφνικά σας ήρθε η όρεξη να υποστείτε τη Μηχανή του Ευεργέτη;» Τότε, οι λέξεις της ήρθαν σαν χείαρρος πάνω από το φράγα: «Και τι έγινε; Τουλάχιστον θα το νιώσω, θα το νιώσω έσα ου. Και ίσως για λίγες όνο έρες… να το δω. Να δω όνο για ια φορά τις ζάρες του, εδώ, όπως τότε εκεί στο τραπέζι. Μόνο για ια έρα!» Τρία σηεία: αυτή, εγώ και στο τραπέζι η ικρή γροθιά ε τη φουσκωένη ζάρα… Κάποτε όταν ήουν παιδί, ας πήγαν στον Πύργο Συσσώρευσ ης. Στο πιοθυάαι, ψηλό σηείο, έσκυψα πάνω από το γυάλινο παραπέτασα. Κάτω, οι άνθρωποι ήταν κουκίδες και καρδιοχτύπησα από έναν γλυκό ενθουσιασό: «Πώς θα ήταν αν…» Τότε πιάστηκα πιο σφιχτά από το κιγκλίδωα. Τώρα πήδηξα από πάνω. «Αυτό θέλετε; Γνωρίζετε πολύ καλά ότι…» Τα άτια της ήταν κλειστά, λες και κοιτούσε κατάατα προς τον ήλιο. Ένα λαπερό χαόγελο: «Ναι! Ναι! Αυτό θέλω!» 138

Άρπαξα το ροζ εισιτήριο εκείνης κάτω από το χειρόγραφο και κατέβηκα τρέχοντας τα σκαλιά προς το γραφείο υπηρεσίας. Η Ο ού βούτηξε το χέρι και φώναξε κάτι, αλλά το κατάλαβα όνο όταν επέστρεψα. Καθόταν στην άκρη του κρεβατιού, ε τα χέρια της σφιγένα ανάεσα στα γόνατα. «Αυτό… ήταν το εισιτήριό της;» «Τι σηασία έχει; Ναι… ήταν δικό της.» Ακούστηκε ένα τρίξιο. Μάλλον ετακινήθηκε η Ο πάνω στο κρεβάτι. Καθόταν ε τα χέρια στα πόδια της, χωρίς να λέει λέξη. «Λοιπόν; Χάνουε χρόνο…» Είπα και άρπαξα ε δύναη το χέρι της. Κόκκινα σηάδια (αυριανές ελανιές) εφανίστηκαν στον καρπό της, στο σηείο που έχει αυτήν τη φουσκωένη, ωρουδίστικη ζάρα. Τότε όλα τελείωσαν. Τα φώτα έσβησαν, όλες οι σκέψεις εξανείστηκαν, σκοτάδι, σπίθες – κι εγώ, περνώντας πάνω από το παραπέτασα, έπεφτα…

139

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΙΚΟΣΤΗ

Εκφόρτιση Το Υλικό των Ιδεών Ο Γκρεός του Μηδενός

Εκφόρτιση είναι ο πιο κατάλληλος ορισός. Αυτό ακριβώς ήταν, το βλέπω τώρα: ια ηλεκτρική εκκένωση. Τις τελευταίες έρες ο παλός ου γινόταν όλο και πιο ξηρός, όλο και πιο γρήγορος, όλο και πιο έντονος – οι χτύποι πλησίαζαν όλο και περισσότερο, παράγοντας αυτό το ξερό κροτάλισα. Ένα χιλιοστό ακόη και θα γίνει έκρηξη. Μετά την οποία: σιωπή. Μέσα ου, αυτή τη στιγή, είναι πολύ ήσυχα και άδεια, όπως σ’ ένα κτήριο που όλοι έχουν φύγει κι έχεις είνει να κείτεσαι όνος, άρρωστος και ακούς τον καθαρό, ακριβή, εταλλικό παλό των σκέψεών σου. Ίσως, τελικά, αυτή η εκφόρτιση να ε γιάτρεψε από το βάσανο που λέγεται «ψυχή» και να έγινα πάλι σαν όλους τους άλλους. Τώρα τουλάχιστον δεν νιώθω κανέναν πόνο όταν βλέπω την Ο στις σκέψεις ου να στέκεται στα σκαλιά του Κύβου, όταν την βλέπω κάτω από τον Κώδωνα Αερίου. Και αν δώσει τ’ όνοά ου στις Επεβάσεις – δεν ε νοιάζει. Η τελευταία ου πράξη θα είναι να χαρίσω ένα ευλαβικό φιλί γεάτο ευγνωοσύνη στο τιωρό χέρι του Ευεργέτη. Έχω αυτό το δικαίωα στη σχέση ου ε το Μονοκράτος: να τιωρηθώ, και δεν θα παραιτηθώ από αυτό. Κανένας από εάς τους Αριθούς δεν πρέπει, κανένας δεν τολά, ν’ αρνηθεί αυτό το ονα140

δικό δικαίωα που διαθέτουε, πράγα που σηαίνει ότι είναι και το πιο πολύτιο. …Ο παλός των σκέψεών ου κάνει έναν ουντό, καθαρό, εταλλικό ήχο.ύψη Ένατων άγνωστο αεροκίνητο ε εταφέρει στα ακρινά πλε αγαπηένων ου αφηρηένων ιδεών. Εδώ, στον πιο αγνό, πιο αραιωένο αέρα, βλέπω τη σκέψη του «ισχύοντος δικαιώατος» να σκάει ε έναν ικρό κρότο, σαν λάστιχο που σκάει. Βλέπω καθαρά ότι δεν ήταν τίποτα παραπάνω από ια αταβιστική εφάνιση της ηλίθιας πρόληψης των αρχαίων, της ιδέας τους για τα «δικαιώατα» του ανθρώπου. Υπάρχουν ιδέες φτιαγένες από πηλό και ιδέες φτιαγένες από αιώνιο χρυσάφι ή από το πολύτιο γυαλί ας. Για να εξακριβώσεις από τι υλικό είναι φτιαγένη ια ιδέα, πρέπει απλά ν’ αφήσεις ια σταγόνα ισχυρού οξέος να πέσει πάνω της. Ακόα και οι αρχαίοι γνώριζαν ένα τέτοιο οξύ: reductio ad finem. Κάπως έτσι πρέπει να το έλεγαν. Όως το δηλητήριο αυτό τους φόβιζε. Προτιούσαν να έχουν κάτι σαν τον παράδεισο –ας ήταν και από πηλό– κάτι σαν παιχνίδι, αντί γι’ αυτό το πλε κενό. Εείς, όως, έχουε ενηλικιωθεί, χάρη στον Ευεργέτη, δεν έχουεότι ανάγκη απόια παιχνίδια. Κοιτάξτε, αςκαι υποθέσουε αφήνετε σταγόνα να πέσει πάνω στην ιδέα των «δικαιωάτων». Ακόα και εταξύ των αρχαίων, οι πιο εξελιγένοι γνώριζαν ότι η πηγή των δικαιωάτων είναι η δύναη, ότι το δικαίωα είναι συνάρτηση της δύναης. Εποένως, πάρτε ια ζυγαριά και βάλτε από τη ια εριά ένα γραάριο και από την άλλη έναν τόνο. Από τη ία εριά το «Εγώ» και από την άλλη το «Εείς», το Μονοκράτος. εν είναι ξεκάθαρο; Το να υπο141

στηρίζεις ότι το «Εγώ» έχει συγκεκριένα δικαιώατα ως προς το Κράτος είναι ακριβώς το ίδιο σαν να υποστηρίζεις ότι ένα γραάριο ζυγίζει όσο ένας τόνος. Αυτό εξηγεί τον τρόπο ε τον οποίο έχει ο διαχωρισός: Στον τόνο ανήκουν τα δικαιώατα, στο γίνει γραάριο τα καθήκοντα. Ο φυσικός δρόος από τη ηδαινότητα στο εγαλείο είναι ο εξής: Ξέχασε ότι είσαι γραάριο και νιώσε σαν το ένα εκατουριοστό έρος του τόνου. Εσείς, παχουλοί και ροδοάγουλοι κάτοικοι της Αφροδίτης κι εσείς κάτοικοι του Ουρανού, καπνισένοι σαν σιδεράδες, σας ακούω να γκρινιάζετε έσα στην πλε σιωπή ου. Καταλάβετε αυτό, όως: Κάθε σπουδαίο πράγα είναι απλό. Καταλάβετε αυτό: Μόνο οι τέσσερις κανόνες της αριθητικής είναι αετάβλητοι και αιώνιοι. Και όνο το σύστηα ηθικής που είναι βασισένο στους τέσσερις αυτούς κανόνες θα υπερισχύσει σαν εγαλειώδες, αετάβλητο και αιώνιο. Αυτή είναι η ύστατη σοφία. Αυτή είναι η κορυφή της πυραίδας στην οποία σκαρφαλώνουν οι άνθρωποι, ε όχθο και ιδρώτα, κλοτσώντας και λαχανιάζοντας, εδώ και αιώνες. Κοιτώντας χαηλά, από την κορυφή προς τη βάση, βλέπουε τι έχει αποείνει έσα ας από τους άγριους προγόνους αςπρος που σφαδάζουν σαν αξιοθρήνητα σκουλήκια. Κοιτάζοντας τα κάτω από την κορυφή, δεν βλέπουε καία διαφορά εταξύ ιας γυναίκας που γέννησε παράνοα –της Ο–, ενός δολοφόνου κι ενός τρελού που τόλησε ν’ απευθύνει το ποίηά του προς το Μονοκράτος. Η καταδίκη είναι κοινή για όλους αυτούς: πρόωρος θάνατος. Αυτή είναι ακριβώς η ίδια θεία δικαιοσύνη που ονειρεύονταν οι άνθρωποι της πετρόχτιστης εποχής έσα στο ροζ, αφελές φως της αυγής της ιστορίας: Ο «Θεός» τους τι142

ωρούσε τη βλασφηία απέναντι στη Ιερή Εκκλησία ε τον ίδιο τρόπο όπως και το φόνο. Εσείς κάτοικοι του Ουρανού, αγριωποί και αύροι σαν τους αρχαίους Ισπανούς, εσείς που είχατε τη ότι σοφία να ε καίτε τους παραβάτες στην πυρά, σιωπάτε. Νοίζω είστε το έρος ου. Εσείς, όως, ροδαλοί κάτοικοι της Αφροδίτης… ακούω να λέτε κάτι για βασανιστήρια, για εκτελέσεις και για επιστροφή στην εποχή της βαρβαρότητας. Σας λυπάαι, αγαπητοί ου. εν είστε ικανοί να κάνετε φιλοσοφικο-αθηατική σκέψη. Η ανθρώπινη ιστορία ανέρχεται σπειροειδώς, σαν αεροκίνητο. Οι σπείρες ποικίλλουν, κάποιες είναι χρυσές, κάποιες ατωένες, αλλά όλες υποδιαιρούνται σε 360 οίρες. Η κίνηση ξεκινάει από το ηδέν και προχωράει: 10, 20, 200, 360 οίρες – και πάλι πίσω στο ηδέν. Ναι, έχουε επιστρέψει στο ηδέν, σωστά. Στο υαλό ου, όως, που σκέφτεται αθηατικά, ένα πράγα είναι ξεκάθαρο: Αυτό το ηδέν είναι εντελώς διαφορετικό, καινούργιο. Αφήνοντας το ηδέν, ξεκινήσαε προς τα δεξιά. Επιστρέψαε στο ηδέν από τα αριστερά. Έτσι, αντί για συν ηδέν, έχουε είον ηδέν. Καταλαβαίνετε; Το ηδέν αυτό ου οιάζει ε έναν σιωπηλό, τεράστιο, στενό και απότοο γκρεό. Μέσα στο άγριο, δασύτριχο σκοτάδι, κρατώντας την ανάσα ας, πηδήξαε στη σκοτεινή πλευρά του ηδενός. Για αιώνες, σαν καινούργιοι Κολόβοι, πλεύσαε και κάναε τον γύρο ολόκληρης της γης κι επιτέλους… Ζήτω! Ας χαιρετήσουε! Όλα τα χέρια στην κουπαστή και τα βλέατα ψηλά! Μπροστά ας είναι η καινούργια και, εποένως, άγνωστη πλευρά του Γκρεού, φωτισένη από 143

το πολικό φως του Μονοκράτους, ια πλε άζα, οι λάψεις ενός ουράνιου τόξου, ο ήλιος, εκατοντάδες ήλιοι, δισεκατούρια ουράνια τόξα… Και τι έγινε που από την άλλη, τη σκοτεινή Γκρεού, δεν ας χωρίζει παρά όνο ηπλευρά κόψη του ενός αχαιριού; Το αχαίρι είναι η πιο όνιη, η πιο αθάνατη, η πιο εγαλοφυής ανθρώπινη δηιουργία. Μαχαίρι ήταν η γκιλοτίνα· το αχαίρι είναι η απόλυτη έθοδος επίλυσης όλων των κόπων. Το ονοπάτι του παραδόξου εκτείνεται πάνω στην κόψη ενός αχαιριού – το οναδικό ονοπάτι αντάξι ο του υαλού που δεν γνωρίζει φόβο…

144

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΙΚΟΣΤΗ ΠΡΤΗ

Το Καθήκον του Συγγραφέα ιογκωένος Πάγος Η πιο ύσκολη Αγάπη

Χθες ήταν η έρα της και πάλι δεν ήρθε και πάλι ου έστειλε ένα ασυνάρτητο σηείωα που δεν εξηγούσε τίποτα. στόσο, παραένω ήρεος, απόλυτα ήρεος. Αν ακόη κάνω ακριβώς αυτό που έγραφε στο σηείωα, αν ακόη πηγαίνω το εισιτήριό της κάτω στο γραφείο υπηρεσίας και ετά κατεβάζω τιςέχω γρίλιες και κάθοαι όνος στοστις δωάτιο, δεν είναι επειδή δεν το κουράγιο ν’ αντισταθώ επιθυίες της. Αυτό είναι αστείο! Φυσικά και όχι. Είναι απλά επειδή ε κατεβασένες τις γρίλιες προστατεύοαι από τα τυχόν χαόγελα και πορώ να γράφω αυτές τις σελίδες ε την ησυχία ου – αυτό είναι το πρώτο. Και δεύτερον, φοβάαι ότι αν χάσω αυτήν, την Ι-330, ίσως χάσω το οναδικό κλειδί για τη διαλεύκανση όλων των αγνώστων στοιχείων (εκείνης της ιστορίας ε την ντουλάπα, του προσωρινού ου θανάτου και τα λοιπά). Και, απλώς ως συγγραφέας αυτών των σηειώσεων, αισθάνοαι υποχρεωένος να βρω τις απαντήσεις. Για να ην αναφέρω το γεγονός ότι το άγνωστο είναι γενικά εχθρός του ανθρώπου και ο Homo Sapiens δεν είναι ολοκληρωένος άνθρωπος, έχρι ν’ απαλλάξει εντελώς τη γραατική του από ερωτηατικά, αφήνοντας όνο τα θαυαστικά, τα κόατα και τις τελείες. Εποένως, υπακούοντας σ’ αυτό που αισθάνοαι ως κα145

θήκον του συγγραφέα, πήρα σήερα στις 16:00 ένα αεροκίνητο και κατευθύνθηκα για άλλη ια φορά προς την Αρχαία Οικία. Φυσούσε δυνατός αντίθετος άνεος. Το αεροκίνητο διέσχιζε ε δυσκολία τα πυκνά στρώατα του αέρα, που το αστίγωναν ε συριγούς. Η πόλη κάτω έοιαζε ολόκληρη να είναι χτισένη από γαλάζια κοάτια πάγου. Ξαφνικά, εφανίστηκε ένα σύννεφο, ια σύντοη χαράδρα σκιάς. Ο πάγος έγινε ολυβένιος κι άρχισε να διογκώνεται, ακριβώς όπως την άνοιξη, όταν στέκεσαι στην όχθη ενός ποταού και περιένεις τη στιγή που ο πάγος θα σπάσει, θα παρασυρθεί στροβιλιζόενος από το ρεύα. Όως τα λεπτά περνάνε, και ο πάγος παραένει ακόη εκεί κι αρχίζεις εσύ ο ίδιος να διογκώνεσαι, η καρδιά σου να χτυπάει πιο άγρια και πιο δυνατά (όως… γιατί τα γράφω αυτά και από πού προέρχονται αυτά τα περίεργα συναισθήατα; Αφού, στην πραγατικότητα, δεν υπάρχει κανένας παγοθραύστης ικανός να θρυατίσει τη ζωή ας, αυτόν το διάφανο και ανθεκτικό κρύσταλλο). εν υπήρχε κανείς στην είσοδο της Αρχαίας Οικίας. Πήγα γύρω-γύρω και είδα τη γριά γυναίκα, τη θυρωρό, να στέκεται δίπλα στο Πράσινο Τείχος. Με το χέρι να προστατεύει τα άτια της, κοίταζε προς τα κάποιου πάνω. Εκεί, πάνω από το Τείχος, τα υτερά αύρα τρίγωνα είδους πουλιών έκραζαν κι εφορούσαν, χτυπούσαν τα στήθη τους στον πανίσχυρο φράχτη ηλεκτρικών κυάτων, οπισθοχωρούσαν και ξανά πάλι πετούσαν πάνω από το Τείχος. Βλέπω λοξές σκιές στο πρόσωπό της, σκεπασένες από ρυτίδες, καθώς ου ρίχνει ια κλεφτή ατιά. «εν είναι κανείς εδώ, κανείς, κανείς! Ακριβώς! εν υπάρχει λόγος να πείτε έσα. Ακριβώς…» 146

Τι εννοεί δεν υπάρχει λόγος; Και τι την έχει πιάσει τέλος πάντων, να η ε θεωρεί τίποτα παραπάνω από τη σκιά κάποιου; Μήπως όλες αυτές οι φιγούρες είναι απλώς οι δικές ου σκιές; Εγώ ’ αυτές έρηοι; όλες τις σελίδες, οι οποίες πριν απόδεν λίγοείαι καιρόπου ήτανγέισα λευκές, ορθογώνιες Χωρίς εένα, θα τις έβλεπε ποτέ κανείς από κείνους που θα καθοδηγήσω στα στενά ονοπάτια αυτών των γραών; Φυσικά, δεν της είπα τίποτα απ’ όλα αυτά. Γνωρίζω από προσωπική επειρία τι βασανιστήριο πορεί να είναι το να φυτέψεις σε κάποιον αφιβολίες για την πραγατικότητά του, την τρισδιάστατη και όχι για κάποια άλλη. Το όνο που έκανα ήταν να σχολιάσω ξερά πως η δουλειά της ήταν να ου ανοίξει την πόρτα, και ’ άφησε να πω στην αυλή. Ήταν άδεια. Ησυχία. Ο άνεος φυσούσε από ακριά, πέρα από τους τοίχους, όπως κι εκείνη τη έρα που οι δυο ας, περπατώντας σαν ένας, ώο ε ώο, αναδυθήκαε από τους υπόγειους διαδρόους – αν τελικά συνέβη πράγατι αυτό. Περπατούσα κάτω από κάτι πέτρινες καάρες, όπου τα βήατά ου αντηχούσαν πάνω στους υγρούς θόλους και ήταν σαν να ’ ακολουθεί κάποιος κατά πόδας. Οι κίτρινοι τοίχοι ε τααπό τούβλα που φαίνονταν στα σκασίατα, κοίταζαν έσα τα σκοτεινά, τετράγωνα τζάια τωνεπαραθύρων, ε παρακολουθούσαν ν’ ανοίγω τις τριζάτες πόρτες των σιταποθηκών, να περιεργάζοαι τις γωνίες, τα αδιέξοδα, τις εσοχές και τις χαραάδες. Υπήρχε ια πόρτα στο φράχτη και πέρα απ’ αυτήν ένα έρηο τοπίο, αποεινάρι του Μεγάλου ιακοσαετούς Πολέου. Στη γη ξεπρόβαλλαν γυνά πέτρινα πλευρά, κίτρινα σαγόνια τοίχων που όρφαζαν, ια αρχαία σόπα κάτω από ένα κατακόρυφο πουρί, ένα καράβι που 147

απολιθώθηκε για πάντα ανάεσα στις πέτρες και σωροί κίτρινων και κόκκινων τούβλων. Μου φάνηκε ότι κάπου είχα ξαναδεί αυτά τα ίδια κίτρινα δόντια στο παρελθόν, ια αυδρή εικόνα έσα στονΈπεφτα πυθένα έσα σε τρύιας βαθιάς λίνης. Άρχισα να ψάχνω. πες, σκόνταφτα σε βράχους, σκουριασένα νύχια άγκωναν συνεχώς τα ανίκια της γιούνι ου, αλυρές σταγόνες ιδρώτα κυλούσαν από το έτωπό ου έσα στα άτια ου. εν ήταν εκεί! εν πορούσα να εντοπίσω πουθενά αυτή τη χαηλή έξοδο των διαδρόων – δεν υπήρχε. Ίσως, όως, να ήταν καλύτερα έτσι. Έκανε ακόη πιο πιθανό όλα αυτά να ήταν ένα από τα ηλίθια «όνειρά» ου. Ήουν κουρασένος, σκεπασένος ε σκόνη και κάτι σαν ιστό αράχνης, άνοιγα ήδη την πύλη για να επιστρέψω στην κύρια αυλή, όταν ξαφνικά, ακούστηκε ένα σύρσιο από πίσω ου και ήχος από πλατσούρισα, βρέθηκα ν’ αντικρίζω τα ροζ πτερυγοειδή αυτιά και το διπλοκαπυλωτό χαόγελο του S. Με διαπέρασε λοξοκοιτώντας ε τα άτια του και είπε: «Κάνετε βολτίτσα;» εν είπα τίποτα. Αισθάνθηκα τα χέρια ου ξένα. «Λοιπόν, πώς είστε; Αισθάνεστε κάπως καλύτερα τώρα;» «Ναι, ευχαριστώ. Φαίνεται πως επανέρχοαι στο φυσιολογικό ου». Με απελευθέρωσε από το βλέα του, σηκώνοντας τα άτια του ψηλά. Έγειρε το κεφάλι του προς τα πίσω και για πρώτη φορά πρόσεξα το ήλο του Αδά του. Όχι πολύ ψηλότερα, γύρω στα 50 έτρα, κάποια αεροκίνητα βούιζαν. Από την αργή, χαηλή τους πτήση και τις 148

αύρες ελεφάντινες προβοσκίδες των σωλήνων κατασκοπείας που είχαν αολήσει, κατάλαβα ότι ανήκαν στους Φρουρούς. Με τη διαφορά ότι δεν ήταν δύο-τρία ως συνήθως, αλλά περίπου δέκα ή δώδεκα (λυπάαι, αλλά πρέπει να αρκεστώ σε προσεγγίσεις). Βρήκα το κουράγιο να ρωτήσω: «Πώς και είναι τόσα πολλά σήερα;» «Πώς κι έτσι; Μ… ένας πραγατικός γιατρός αρχίζει να θεραπεύει εκείνον που είναι ακόη υγιής, που πρόκειται ν’ αρρωστήσει αύριο, εθαύριο ή σε ια εβδοάδα. Ονοάζεται πρόληψη.» Έγνεψε κι έφυγε σκυφτός διασχίζοντας τις πέτρινες πλάκες της αυλής. Έπειτα γύρισε και ου είπε πάνω από τον ώο του: «Προσέχετε!» Ήουν όνος. Ήταν ήσυχα. Κενό. Ψηλά, πάνω από το Πράσινο Τείχος, τα πουλιά εφορούσαν προς και πάλι πίσω. Ο άνεος φυσούσε. Τι εννοούσε ’ αυτό; Το αεροκίνητο ε οδήγησε έσα από τα στρώατα του αέρα. Ελαφριές και βαριές σκιές από σύννεφα. Χαηλά, γαλάζιοι θόλοι, κύβοι από παγωένο γυαλί ετατρέπονταν στο χρώα του ολύβδου, διογκούενοι… Απόγευα. Άνοιξα το χειρόγραφο για να καταγράψω ορισένες σκέψεις που ου φαίνονται χρήσιες (για σας, αγαπητοί ου αναγνώστες), σχετικά ε τη εγάλη Ηέρα της Οοφωνίας, η οποία πλησιάζει. Είδα, όως, ότι δεν πορώ να γράψω αυτή τη στιγή. Ακούω διαρκώς τον αέρα να χτυπάει τους γυάλινους τοίχους ε τα σκοτεινά φτερά του. Κοιτάζω τριγύρω συ149

νεχώς, περιένοντας. Τι; εν γνωρίζω. Όταν τα καφερόδινα βράγχια εφανίστηκαν στο δωάτιό ου, χάρηκα πολύ, το οολογώ. Έκατσε κάτω, τακτοποίησε σενά την πιέτα της γιούνι της είχε πέσειτης, ανάεσα στα γόνατά της, ε περικύκλωσε επου τα χαόγελά ένα για κάθε πονεένο έρος και αισθάνθηκα θαυάσια, πατούσα πια σταθερά στα πόδια ου. «Μπήκα έσα στην αίθουσα σήερα, που λέτε (εργάζεται στις Εγκαταστάσεις Ανατροφής Παιδιών) και υπήρχε ια καρικατούρα στον τοίχο. Μα, ναι, σας διαβεβαιώνω! Με ζωγράφισαν σαν ψάρι. Ίσως πράγατι να…» «Μα, όχι, φυσικά και όχι!», έσπευσα να πω (στην ουσία, δεν έχει τίποτα από κοντά που να οιάζει ε βράγχια και το αστείο ου για τα βράγχια ήταν εντελώς αδικαιολόγητο). «Καλά, δεν έχει σηασία στην τελική. Απλώς, ήταν η ίδια η πράξη, καταλαβαίνετε. Φυσικά, κάλεσα τους Φρουρούς. Αγαπώ τα παιδιά πάρα πολύ και πιστεύω ότι η σκληρότητα είναι η υψηλότερη, η πιο δύσκολη ορφή αγάπης, αν καταλαβαίνετε τι λέω». Αν την καταλάβαινα! εν θα πορούσε να εναρονιστεί περισσότερο ε τις σκέψεις που βασάνιζαν το υαλό ου. εν πόρεσα ν’ αντισταθώ και της που διάβασα ένα από την Εικοστή ου Καταχώρηση, αρχίζει εαπόσπασα τις λέξεις: «Ο παλός των σκέψεών ου κάνει έναν ουντό, καθαρό εταλλικό ήχο…» Ακόη και χωρίς να κοιτάξω, πορούσα να δω τα καφερόδινα βράγχια να τρέουν. Έπειτα άρχισαν να ε πλησιάζουν όλο και περισσότερο κι ένιωσα στα χέρια ου τα ξηρά, σκληρά και κάπως σουβλερά της δάχτυλα. «ώστε το ου! ώστε το ου! Θα το φωτοτυπήσω και 150

θα βάλω τα παιδιά να το άθουν απ’ έξω. Εείς είαστε που το χρειαζόαστε περισσότερο από τους κατοίκους της Αφροδίτης σας – τώρα αέσως, αλλά κι αύριο και την εποένη.» και είπε πολύ σιγανά: «Το άθατε; ΛένεΚοίταξε ότι την τριγύρω Ηέρα της Οοφωνίας…» Αναπήδησα. «Τι; Τι λένε; Τι θα συβεί την Ηέρα της Οοφωνίας;» Οι οικείοι τοίχοι εξαφανίστηκαν. Ένιωσα να ε πετάνε έξω στη στιγή, εκεί πέρα όπου ο δυνατός άνεος στροβιλιζόταν πάνω στις σκεπές και τα κατηφορικά σύννεφα του λυκόφωτος κατέβαιναν όλο και χαηλότερα… Η U τύλιξε τα χέρια της σφιχτά και αποφασιστικά γύρω από τους ώους ου (αν και παρατήρησα ότι τα κόκκαλα των δαχτύλων της δονούνταν από τη δική ου ταραχή). «Καθίστε κάτω αγαπητέ ου και ην αναστατώνεστε. Ο κόσος πορεί να λέει διάφορα. Σε κάθε περίπτωση, θα βρίσκοαι στο πλάι σας εκείνη την ηέρα –όνο αν ε χρειάζεστε φυσικά– θα βάλω κάποιον άλλον να προσέχει τους αθητές ου κι εγώ θα είαι αζί σας, γιατί κι εσείς αγαπητέ ου είστε ένα παιδί και χρειάζεστε…» «Όχι, όχι! Την τίναξα ακριά ου.ωρό, «Με τίποτα. Μετά να θα πιστέψετε ότι πράγατι είαι ένα ότι δεν πορώ τα βγάλω πέρα όνος… Με τίποτα!» (Παραδέχοαι ότι είχα άλλα σχέδια για κείνη τη έρα.) Χαογέλασε. Το άγραφο ήνυα αυτού του χαόγελου έοιαζε να είναι: «Τι πεισατάρικο παιδί!» Έπειτα έκατσε, χαήλωσε τα άτια, τα ντροπιασένα της χέρια άρχισαν να ισιώνουν πάλι την πιέτα της γιούνι που είχε πέσει ξανά ανάεσα στα γόνατά της. Ας αλλάξουε θέα. 151

«Νοίζω πως πρέπει να αποφασίσω… για χάρη σας… Όχι, σας ικετεύω, ην ε βιάζετε, πρέπει να το σκεφτώ…» εν βιαζόουν καθόλου. Αν και κατάλαβα ότι έπρεπε να είαι και ότιχρόνια δεν υπάρχει εγαλύτερη τιή από το ναχαρούενος στέψεις τ’ άχρωα κάποιου χαρίζοντάς του τον εαυτό σου… Ολόκληρο εκείνο το βράδυ, άκουγα φτερουγίσατα και περπατούσα προσπαθώντας να προστατεύσω ε τα χέρια το κεφάλι ου. Στη συνέχεια, είδα ια καρέκλα, όχι όως σαν τις δικές ας, αυτή ήταν παλιοοδίτικη, φτιαγένη από ξύλο. Κουνούσε τα πόδια της σαν άλογο (δεξί προστινό και αριστερό πισινό, αριστερό προστινό και δεξί πισινό). Έπειτα, τρέχει προς το κρεβάτι ου και σκαρφαλώνει πάνω. Της κάνω έρωτα, αλλά είναι άβολο. Πονάω. Τροερό! Είναι άραγε δυνατό να βρούε κάποιον τρόπο για να θεραπεύσουε αυτή την αρρώστια των ονείρων ή τουλάχιστο να τη ετατρέψουε σε κάτι λογικό και χρήσιο;

152

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΙΚΟΣΤΗ ΕΥΤΕΡΗ

Παγωένα Κύατα Όλα Τείνουν στην Τελειότητα Είαι ένα Μικρόβιο

Φανταστείτε αυτό: Κάθεστε σε ια όχθη, τα κύατα ανεβαίνουν ρυθικά και ξαφνικά, πάνω στην κορύφωσή τους, ένουν εκεί, παγώνουν. Κάτι τόσο τροαχτικό και υπερφυσικό συνέβη, όταν ο περίπατός ας, που προβλέπεται από τους Πίνακες, διακόπηκε ξαφνικά στη έση κι επικράτησε σύγχυση. Η τελευταία φορά που συνέβη κάτι τέτοιο, σύφωνα ε τα χρονικά ας, ήταν πριν από 119 χρόνια, όταν ένας ετεωρίτης έπεσε από τον ουρανό ε καπνούς και συριγούς, ενώ περπατούσαε. Κάναε τον περίπατό ας, ως συνήθως, όπως οι στρατιώτες που βλέπετε στα ασσυριακά νηεία: χίλια κεφάλια ε δύο συγχωνευένα και ενσωατωένα πόδια, δύο ενσωατωένα, ταλαντευόενα χέρια. Στο τέρα της λεωφόρου, εκεί που ακουγόταν το άκαπτο ουρουρητό του Πύργου Συσσώρευσης, άρχιζε να ας πλησιάζει ένα ανθρώπινο ορθογώνιο στερεό: Η προστινή, η πίσω και οι δύο πλάγιες πλευρές του αποτελούνταν από Φρουρούς και στη έση βρίσκονταν τρεις άνθρωποι χωρίς τα χρυσά σήατα στις γιούνι τους. Το θέα ήταν ξεκάθαρο σε βαθό πόνου. Η τεράστια πρόσοψη του ρολογιού στην κορυφή του Πύργου έοιαζε ε πρόσωπο που έσκυβε από τα σύννεφα και 153

έφτυνε τα δευτερόλεπτα περιένοντας. εν νοιαζόταν. Ύστερα, στις 13:06 ακριβώς, συνέβη κάτι τρελό. Ήταν πολύ κοντά ου και πορούσα να δω τα πάντα ε κάθε λεπτοέρεια. Θυάαι καθαρά ένανφλέβες ακρύ λεπτό κι ένα κουβάρι από ικρές γαλάζιες στους λαιό κροτάφους, σαν ποτάια στο χάρτη ενός ικρού, άγνωστου κόσου. Ο άγνωστος αυτός κόσος ήταν ένας νεαρός άντρας. Μάλλον είδε κάποιον στους στοίχους ας, σηκώθηκε στις ύτες των ποδιών, τέντωσε το λαιό του και σταάτησε. Ένας από τους Φρουρούς τον χτύπησε ε ηλεκτρική εκκένωση, ε τον γαλάζιο σπινθήρα ενός ηλεκτρικού αστιγίου. Ο νεαρός έβγαλε ια λεπτή κραυγή, σαν κουτάβι. Αυτό προκάλεσε ένα ακόη επιδέξιο χτύπηα και ετά κι άλλο, κι άλλο, ένα ανά δύο δευτερόλεπτα περίπου – κραυγή, χτύπηα, κραυγή… Συνεχίσαε να περπατάε όπως και πριν, σύφωνα ε το ρυθικό, ασσυριακό βηατισό ας, και κοιτώντ ας το κοψό ζιγκ-ζαγκ των σπινθήρων αναλογίστηκα: «Κάθε τι στην ανθρώπινη κοινωνία τείνει αιώνια προς την τελειότητα… και πρέπει να τελειοποιείται. Πόσο άσχηο όπλο ήταν το αρχαίο αστίγιο και πόση οορφιά βρίσκ εται τώρα στο…» Στο σηείο αυτό, όως, σαν βίδα που πετάγεται από έναν κινητήρα στις έγιστες στροφές, ια λυγερή, λεπτοκαωένη γυναικεία φιγούρα αποκόπηκε από τους στοίχους ας ουρλιάζοντας: «Φτάνει πια! Πώς τολάτε…!» και όρησε προς το κέντρο του ορθογώνιου. Ήταν σαν το ετεωρίτη πριν από 119 χρόνια. Ολόκληρος ο περίπατος πάγωσε και οι στοίχοι ας, σαν τις γκρίζες κορυφές των κυάτων, ακινητοποιήθηκαν ακαριαία από ια αστραπιαία ριπή παγωνιάς. 154

Για ένα δευτερόλεπτο την κοίταξα όπως όλοι οι άλλοι, σαν κάτι που έπεσε από το πουθενά: εν ήταν πλέον Αριθός, ήταν απλώς ένα πρόσωπο φτιαγένο από τη εταφυσική ύλη της προσβολής Μονοκράτος. Όως,της ξαφνικά, ια κίνησή της…απέναντι γύρισε κι στο έστριψε τους γλουτούς προς τ’ αριστερά και αέσως κατάλαβα: Την ξέρω, το ξέρω αυτό το ελαστικό σαν αστίγιο σώα –τα άτια ου, τα χείλη ου και τα χέρια ου το ξέρουν– ήουν απόλυτα σίγουρος. ύο από τους Φρουρούς κινήθηκαν για να την εποδίσουν. Σ’ ένα δευτερόλεπτο οι τροχιές τους θα διέσχιζαν εκείνο το διαυγές σαν καθρέφτη κοάτι του πεζοδροίου και θα την άρπαζαν. Η καρδιά ου χτύπησε δυνατά και σταάτησε, χωρίς να σκεφτώ εάν έπρεπε ή όχι, εάν ήταν ηλίθιο ή όχι, χίηξα προς τα εκεί… Αισθάνθηκα χιλιάδες άτια να καρφώνονται πάνω ου ε τρόο, όως αυτό πρόσθεσε απλώς ακόη περισσότερη τρελή δύναη απελπισίας στον άγριο ε τα τριχωτά χέρια που είχε ξεπηδήσει από έσα ου κι έτρεχε όλο και πιο γρήγορα. ύο βήατα ακόη και η γυναίκα στράφηκε προς τα πίσω… Είδα ένα τρεάενο πρόσωπο ε πολλές φακίδες και κοκκινωπά φρύδια. εν ήτανΜου αυτή. εν ήταν η Ι-330. κάτι Άγριο ξέσπασα χαράς. έρχεται να φωνάξω σαν, «Επρός λοιπόν! Πιάστε την!», αλλά το όνο που ακούω να βγαίνει από έσα ου είναι ένας ψίθυρος. Τότε αισθάνοαι ένα βαρύ χέρι να ε πιάνει από τον ώο, ε κρατάνε, ε πηγαίνουν κάπου, προσπαθώ να τους εξηγήσω… «Ένα λεπτό, ακούστε, πρέπει να καταλάβετε, νόιζα πως ήταν η…» Αλλά πώς πορούσα να τους εξηγήσω την όλη ου κα155

τάσταση, την ασθένεια που περιγράφω σ’ αυτές τις σελίδες; Έτσι σώπασα και τους ακολούθησα υπάκουα. Ένα φύλλο που κόπηκε από το δέντρο, λόγω ιας ξαφνικής ριπής ανέου, πέφτει ήσυχακαι προς τα κάτω, όως κατά την πορεία του περιστρέφεται πιάνεται από κάθε γνώριο κλαδάκι, διχάλα και ρόζο. Έτσι ακριβώς πιανόουν από κάθε σιωπηλό, σφαιρικό κεφάλι, από τον διάφανο πάγο των τοίχων, από το γαλάζιο οβελίσκο του Πύργου Συσσώρευσης που διαπερνούσε τα σύννεφα στον ουρανό. Τη στιγή που ια αύρη κουρτίνα ετοιαζόταν να ε χωρίσει για πάντα από τον υπέροχο κόσο, λίγο πιο πέρα από το διάφανο πεζοδρόιο βλέπω ένα τεράστιο γνώριο κεφάλι κι ένα ζευγάρι ροζ πτερυγωτά αυτιά ν’ ανείζουν. Ακούω τη γνώριη, επίπεδη φωνή: «Θεωρώ καθήκον ου ν’ αναφέρω ότι ο D-503 είναι άρρωστος και δεν είναι σε θέση να ελέγχει τα συναισθήατά του. Είαι πεπεισένος ότι παρασύρθηκε από ια απόλυτα φυσιολογική αγανάκτηση…» «Ναι, ναι!», πετάχτηκα. «Μέχρι που φώναξα και: Πιάστε την!» «εν τίποτα», ακούστηκε απόΕυεργέτη πίσω ου. ότι «Ναι,φωνάξατε αλλά σκόπευα… τ’ ορκίζοαι στον σκόπευα.» Τα γκρίζα, παγωένα άτια-τρυπάνια ε διαπέρασαν πάραυτα. εν ξέρω αν πορούσε να δει έσα ου ότι αυτό ήταν (σχεδόν) αλήθεια ή αν είχε κάποιο υστικό σκοπό να ε γλυτώσει προσωρινά για άλλη ια φορά, αλλά το όνο που έκανε ήταν να γράψει ένα σηείωα και να το δώσει σ’ έναν από τους άντρες που ε κρατούσαν – και ήουν πάλι ελεύθε156

ρος ή, άλλον, ήουν και πάλι περιορισένος έσα στους πειθαρχηένους, ατέλειωτους ασσυριακούς στοίχους. Το ορθογώνιο που περιλάβανε το φακιδιάρικο πρόσωπο και τον κρόταφο εγια το γεωγραφικό χάρτη των πλε εξαφανίστηκε πάντα στρίβοντας στηφλεβών γωνία. Συνεχίζουε το βηατισό, ένα σώα ε εκατούρια κεφάλια, και καθένας από ας περικλείει αυτήν την ταπεινή ευτυχία που πιθανόν να συντηρεί, επίσης, τη ζωή στα όρια, τα άτοα και τα φαγοκύτταρα. Κατά την αρχαιότητα, αυτό είχε γίνει κατανοητό όνο από τους Χριστιανούς, τους όνους (αν και ατελείς) προδρόους ας: Η ταπεινοφροσύνη είναι αρετή, η περηφάνια διαστροφή. Εείς Τοείναι του Θεού, Εγώ τοτου ιαβόλου. Να ’αι λοιπόν εδώ, σε συγχρονισένο βήα ε όλους τους άλλους και παρόλα αυτά πολύ ακριά τους. Τρέω ακόα ολόκληρος από την πρόσφατη έξαψη – σαν γέφυρα, απ’ όπου έχει όλις περάσει αγκοαχώντας ένα από τ’ αρχαία εκείνα σιδερένια τρένα. Αισθάνοαι τον εαυτό ου, όπως αισθάνεται ένα άτι που το ενοχλεί ια βλεφαρίδα, ένα πρησένο δάχτυλο ή ένα χαλασένο δόντι, τα οποία αποκτούν ξαφνικά συνείδηση της ατοικής υπόστασης. υγιές άτι, δάχτυλο ή δόντι είναι σαν νατους ην υπάρχει. ΕίναιΤο λοιπόν ξεκάθαρο, σωστά; Η αυτοσυνείδηση είναι απλώς ια ασθένεια. Ίσως να ην είαι πια ένα φαγοκύτταρο που κάνει ήρεα τη δουλειά του και καταβροχθίζει τα ικρόβια (ε πλε κροτάφους και φακίδες). Ίσως είαι ικρόβιο και ίσως να υπάρχουν χιλιάδες άλλα τέτοια ανάεσά ας που προσποιούνται ότι είναι φαγοκύτταρα, όπως εγώ… 157

Αυτό που συνέβη σήερα δεν ήταν στην πραγατικότητα τόσο σηαντικό. Αν, όως, ήταν όνο η αρχή, αν αυτός ήταν ο πρώτος ετεωρίτης ιας βροχής από κεραυνοβόλες πέτρες που ας; ρίχνονται από το άπειρο πάνω στον γυάλινο παράδεισό

158

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΙΚΟΣΤΗ ΤΡΙΤΗ

Λουλούδια Αποσύνθεση ενός Κρυστάλλου Μακάρι

Λένε ότι υπάρχουν λουλούδια που ανθίζουν ονάχα ια φορά κάθε εκατό χρόνια. Γιατί να ην υπάρχουν και κάποια που ανθίζουν κάθε χίλια ή δέκα χιλιάδες χρόνια; Ίσως να ην έχουε ακούσει ώς τώρα γι’ αυτά, επειδή σηερινή ηέρα είναι αυτή η ία στα χίλια χρόνια. Να ’αι λοιπόν, εθυσ ένος από χαρά, κατεβαίν ω τις σκάλες προς το γραφείο υπηρεσίας και προστά στα ίδια ου τα άτια σκάνε την ίδια στιγή χιλιόχρονα, αθόρυβα πουπούκια παντού, ανθίζουν πολυθρόνες και παπούτσια, χρυσά σήατα, γλόποι, τα άτια κάποιου ε ακριές βλεφαρίδες, οι πλευρές από τις κολώνες του κιγκλιδώατος της σκάλας, ένα χαρτοάντιλο πεταένο στα σκαλιά, το τραπέζι του γραφείου υπηρεσίας και πάνω στο τραπέζι τα γλυκά άγουλα της U, καφετιά ε κηλίδες. Όλα είναι ασυνήθιστα, πρωτόγνωρα, απαλά, ρόδινα και υγρά. Παραδίδω το ροζ εισιτήριο στη U και πάνω από το κεφάλι της, έξω από το γυάλινο τοίχο, κρέεται από κάποιο αόρατο κλαδί το φεγγάρι, πλε κι ευωδιαστό. είχνω προς αυτό ε το χέρι ου θριαβευτικά και λέω: «Το φεγγάρι… καταλαβαίνετε;» Η U κοιτάζει πρώτα εένα, ετά τον αριθό πάνω στο εισιτήριο και βλέπω τη γνώριη πλέον κίνησή της, τόσο γοη159

τευτικά σενή, καθώς τακτοποιεί την πιέτα της γιούνι της ανάεσα στα γόνατά της. «εν φαίνεστε φυσιολογικός, αγαπητέ ου. Φαίνεστε άρρωστος. Γιατί άρρωστος και ησας φυσιολογικός το ίδιο πράγα. Καταστρέφετε τον εαυτό και κανείς είναι δεν πρόκειται να σας το πει αυτό – κανείς». Αυτό το «κανείς» αφορούσε φυσικά τον αριθό πάνω στο εισιτήριο, Ι-330. Αγαπητή ου, υπέροχη U! Φυσικά κι έχετε δίκιο. εν είαι λογικός, είαι άρρωστος, έχω ψυχή, είαι ένα ικρόβιο. εν είναι, όως, και η άνθηση ια αρρώστια; εν πονάει όταν ανοίγει το πουπούκι; Και δεν συφωνείτε ότι τα σπερατοζωάρια είναι τα πιο τροαχτικά απ’ όλα τα ικρόβια; Είαι πάνω στο δωάτιό ου. Η Ι-330 κάθεται στην πολυθρόνα.Εγώείαιστοπάτωα,εταχέριαουγύρωαπότα πόδια της και το κεφάλι ου ακουπάει πάνω τους, είαστε και οι δύο σιωπηλοί. Ησυχία. Ο παλός ου. Είαι ένας κρύσταλλος που διαλύεται έσα της, έσα στην Ι-330. Αισθάνοαι ε απόλυτη καθαρότητα το πώς λιώνουν οι εκλεπτυσένες πτυχές ου που ε ορίζουν στο χώρο. Εξαφανίζοαι, διαλύοαι στα πόδια της, έσα της. Γίνοαι όλο και ικρότερος και ταυτόχρονα πλατύτερος, εγαλύτερος, άπειρο… ιότι αυτή… δεν είναι πλέον ο εαυτόςεκτείνοαι της, είναι στο ολόκληρο το σύπαν. Για ένα δευτερόλεπτο, εγώ κι αυτή η καρέκλα δίπλα στο κρεβάτι, πληυρισένοι από ευτυχία, γινόαστε ένα. Η γριά ε το υπέροχο χαόγελο στις πύλες της Αρχαίας Οικίας, οι άγριες ερηιές πέρα από το Πράσινο Τείχος, τα ασηένια χαλάσατα που λαγοκοιούνται κι αυτά πάνω σε αύρο φόντο και αυτή η πόρτα που όλις βροντοχτύπησε κάπου ακριά, όλα αυτά είναι έσα ου, αζί ου, ακούνε τους χτύπους των παλ160

ών ου και διαπερνούν αυτό το ευλογηένο δευτερόλεπτο. Προσπαθώ να της πω –ε ηλίθιες, συγκεχυένες, πνιγένες λέξεις– ότι είαι ένας κρύσταλλος και γι’ αυτό η πόρτα βρίσκεται έσα ου καιδεν πορώ να νιώσω πόσο χαρούενη είναι η καρέκλα. Αλλά βγαίνει νόηα από τις λέξεις, σταατάω, ντρέποαι, είαι… και ξαφνικά λέω: «Ι-330, αγάπη ου, συγχωρέστε ε… εν καταλαβαίνω, είναι τόσο ανόητα αυτά που λέω…» «Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι το ανόητο είναι κακό; Εάν είχαν αναθρέψει κι ενδιαφερθεί για την ανθρώπινη ανοησία έσα στους αιώνες, όσο το έκαναν για την εξυπνάδα, πιθανόν να είχε εξελιχθεί σε κάτι αξιόλογο». «Ναι…» (Νοίζω ότι έχει δίκιο. Πώς πορεί, αυτήν εδώ ακριβώς τη στιγή, να ην έχει;) «Και για τη δική σας ανοησία, γι’ αυτό που κάνατε χθες κατά τον περίπατο, σας αγαπάω ακόη περισσότερο… ακόη περισσότερο.» «Τότε, λοιπόν, γιατί ε βασανίσατε, γιατί δεν ήρθατε, γατί στείλατε τα εισιτήριά σας, γιατί ε κάνατε να;…» «Ίσως επειδή ήθελα να σας δοκιάσω; Ίσως ήθελα να εξακριβώσω αν θαου.» κάνατε οτιδήποτε ήθελα εγώ, αν είστε ολοκληρωτικά δικός «Ναι, ολοκληρωτικά!» Πήρε το πρόσωπό ου, εένα ολόκληρο, έσα στις παλάες της και σήκωσε το κεφάλι ου: «ραία, όως τι γίνεται ε τα “καθήκοντα κάθε ευυπόληπτου Αριθού”; Ε;» Γλυκά, αιχηρά, λευκά δόντια. Μετά, ένα χαόγελο. Έοιαζε ε έλισσα, χωένη εκεί έσα στην πολυθρόν α – είχε και έλι και κεντρί. 161

Ναι, τα καθήκοντα… Ανέτρεξα γρήγορα έσα στο υαλό ου τις τελευταίες καταχωρήσεις που έγραψα. Είναι αλήθεια ότι δεν υπήρχε πουθενά η παραικρή σκέψη κάποιου καθήκοντος που έπρεπε να… Μένω σιωπηλός. Στο πρόσωπό ου ένα εκστατικό (και άλλον ηλίθιο) χαόγελο. Κοιτάζω έσα στα άτια της, πρώτα στο ένα, έπειτα στο άλλο, βλέποντας έσα τους τον εαυτό ου. Είαι ικροσκοπικός, απειροελάχιστος, ένας φυλακισένος έσα σ’ αυτές τις φυλακές-ουράνια τόξα. Και ξανά πάλι έλισσες, χείλη, ο γλυκός πόνος της άνθησης… Μέσα σε καθέναν από ας τους Αριθούς υπάρχει ένας αόρατος ετρονόος που χτυπάει σιωπηλά, έτσι γνωρίζουε την ώρα ε ακρίβεια πέντε λεπτών χωρίς να χρειάζεται να κοιτάξουε το ρολόι. Όως, τώρα, ο ετρονόος ου είχε σταατήσει και δεν ήξερα πόση ώρα είχε περάσει. Τροαγένος, άρπαξα κάτω από το αξιλάρι το σήα ου ε το ρολόι… όξα τον Ευεργέτη! Είχα άλλα είκοσι λεπτά. Όως τα λεπτά… αυτά τα κοντόχοντρα ικρά πραγατάκια, δεν αστειεύονται… τρέχουν γρήγορα κι εγώ είχα τόσα να της πω – όλα, τα πάντα για ένα: τοκαι γράα τηςου Ο, για το φριχτό απόγευα που της χάρισα έναΓια παιδί για τη δική παιδική ηλικία για κάποιο λόγο, για τον Πλιάπα, τον καθηγητή αθηατικών, για τη √-1. Για την πρώτη φορά που πήγα στην Ηέρα της Οοφωνίας και για το πόσο έκλαψα, επειδή εκείνη τη έρα έτυχε να πέσει ια σταγόνα ελάνι στη γιούνι ου. Η Ι-330 σήκωσε το κεφάλι και στηρίχθηκε στο αγκώνα της. Οι δυο ακριές, καθαρές γραές στις άκρες των χειλιών της και η γωνία των φρυδιών της σχηάτιζαν σταυρό. 162

«Ίσως εκείνη την ηέρα…» Σταάτησε και τα φρύδια της σκούρυναν ακόη περισσότερο. Πήρε το χέρι ου και το πίεσε ε δύναη. «Πείτε ου ότι δεν θα ε ξεχάσετε! Ότι θα ε θυάστε για πάντα!» «Γιατί το λέτε αυτό; Αγαπηένη ου, για τι πράγα ιλάτε;» Η Ι-330 δεν είπε τίποτα και τα άτια της κοιτούσαν ήδη πέρα από ένα, έσα από ένα, ακριά. Ξαφνικά, άκουσα τον άνεο να αστιγώνει το γυαλί ε τα τεράστια φτερά του (αυτό φυσικά συνέβαινε καθ’ όλη τη διάρκεια, αλλά εγώ όλις το πρόσεξα) και για κάποιο λόγο θυήθηκα τα πουλιά που πετούσαν πάνω από το Πράσινο Τείχος κράζοντας. Η Ι-330 τίναξε το κεφάλι της, λες και ήθελε ν’ απαλλαχθεί από κάτι. Για ακόη ια φορά, για ένα δευτερόλεπτο, ’ ακούπησε ’ ολόκληρο το σώα της, ε τον ίδιο τρόπο που ένα αεροκίνητο δίνει στη γη ένα ικρό, ελαστικό άγγιγα πριν την προσγείωση. «Εντάξει, λοιπόν, δώστε ου τις κάλτσες ου. Βιαστείτε!» Οι κάλτσες είχαν πεταχτεί πάνω στο τραπέζι ου, πάνω στη σελίδαΠάνω 193 των βρίσκονταν εκεί ανοιχτές. στησηειώσεών βιασύνη ουου τις που παρέσυρα και τις σκόρπισα, δεν πορούσα να τις βάλω πάλι στη σειρά, αλλά το βασικό είναι ότι δεν είχε σηασία ακόη κι αν τις έβαζα στη σειρά, αφού δεν υπάρχει πραγατική σειρά ούτως ή άλλως, πάντα θα υπάρχουν επικίνδυνα χάσατα, ανατροπές και άγνωστοι Χ. «εν πορώ να συνεχίσω έτσι», είπα. «Είστε εδώ, δίπλα ου και είναι σαν να είστε από την άλλη πλευρά κάποιου αρ163

χαίου τοίχου που δεν πορώ να διαπεράσω ε το βλέα ου. Ακούω θροΐσατα και φωνές έσα από τον τοίχο, αλλά δεν πορώ να διακρίνω τις λέξεις, δεν ξέρω τι υπάρχει εκεί πίσω. εν πορώ να συνεχίσω άλλο έτσι. Πάντα κρατάτε κάτι τη έρα στην κρυφό. Ποτέ δεν ου είπατε πού ου ήουν εκείνη Αρχαία Οικία, πού οδηγούσαν εκείνοι οι διάδροοι και γιατί υπήρχε εκεί ένας γιατρός… ή ήπως αυτό δεν συνέβη ποτέ;» Η Ι-330 ακούπησε τα χέρια της στον ώο ου και κοίταξε αργά και βαθιά έσα στα άτια ου. «Θέλετε να τα άθετε όλα;» «Ναι, θέλω. Πρέπει.» «Και δεν θα φοβηθείτε να ’ ακολουθήσετε όπου κι αν πάω, έχρι τέλους, όπου κι αν σας οδηγήσω;» «Παντού!» «Εντάξει. Σας υπόσχοαι, όταν τελειώσουν αυτές οι διακοπές, ακάρι… Α, ναι! Πώς ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ πάει ο σας; Ξεχνάω συνεχώς να σας ρωτήσω. Θα είναι σύντοα έτοιος;» ακάρι; Να το, πάλι το κάνατε. Μα«Όχι. Τι εννοείτε κάρι, τι;» Ήταν ήδη στην πόρτα, όταν είπε, «Θα δείτε…» Είαι όνος. Απ’ που αυτήν όνο έναςξηρή, ελαφρύς υπαινιγός από κάτι ουαπέεινε θυίζει τη γλυκιά, κίτρινη γύρη ορισένων λουλουδιών από την άλλη πλευρά του Τείχους. Αυτό και οι ερωτήσεις που κολλάνε πάνω ου σαν αγκίστρια, σαν αυτά τα πράγατα που χρησιοποιούσαν οι αρχαίοι για να πιάνουν ψάρια (Μουσείο Προϊστορίας). …Γιατί ε ρώτησε ξαφνικά ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ για τον ;

164

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΙΚΟΣΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

Το Όριο της Συνάρτησης Πάσχα Όλα να ιαγραφούν

Μοιάζω ε ηχανή που δουλεύει πάνω από το όριο των στροφών της: Τα έρη της υπερθεραίνονται – στην επόενη στιγή, το έταλλο θα λιώσει, θ’ αρχίσει να στάζει και αυτό θα είναι το τέλος των πάντων. Χρειάζοαι άεσα ένα κατάβρεγα ε κρύο νερό, ε λογική. Τη χύνω ε τους κουβάδες, όως η λογική χοχλάζει πάνω στα καυτά έρη της ηχανής κι εξατίζεται στον αέρα σαν φευγαλέα, λευκή οίχλη. Φυσικά είναι γνωστό ότι δεν γίνεται να ορίσεις ια συνάρτηση χωρίς να λάβεις υπόψη σου ποιο είναι το όριό της. Και είναι επίσης γνωστό, ότι το όριο αυτού που ένιωσα χθες, εκείνου του χαζού συναισθήατος ότι «διαλύοαι στο σύπαν», είναι ο θάνατος. Γιατί αυτό ακριβώς είναι ο θάνατος: η πιο ολοκληρωτική διάλυση του εαυτού ου στο σύπαν. Εποένως, αν το Α συβολίζει αγάπη τηνκαι το Θ το θάνατο, τότε Α = f (Θ), δηλαδή αγάπη και θάνατος… Ναι, αυτό είναι, αυτό είναι! Γι’ αυτό φοβάαι την Ι-330, γι’ αυτό άχοαι εναντίον της, γι’ αυτό δεν θέλω… Γιατί, όως, αυτά τα δύο βρίσκονται ταυτόχροναεν έσα ου; θέλωκαι θέλω;Ακριβώς αυτό είναι και το πιο τροερό: Αυτό που θέλω ξανά είναι εκείνος ο ευδαιονικός χθεσινός θάνατος. Είναι φριχτό που ακόη και τώρα που η λογική συνάρτηση 165

έχει ολοκληρωθεί και είναι φανερό ότι περιέχει ως κρυφό συντελεστή τον ίδιο το θάνατο, εγώ εξακολουθώ να τη θέλω. Τα χείλη ου, τα χέρια ου, το στήθος ου, κάθε χιλιοστό του εαυτού ου τη θέλει… Αύριο είναι η Ηέρα της Οοφωνίας. Θα είναι και αυτή εκεί φυσικά και θα τη δω, όνο από ακριά όως. Από ακριά: Αυτό θα είναι επώδυνο, γιατί τη χρειάζοαι, θέλω να είαι δίπλα της, να έχω τα χέρια της, τον ώο της, τα αλλιά της… Θέλω ακόη κι αυτόν τον πόνο… ας έρθει. Μέγα Ευεργέτη! Τι παράλογο να επιζητώ τον πόνο! Υπάρχει κάποιος που να η γνωρίζει ότι ο πόνος είναι ια αρνητική ποσότητα και πως αν τον προσθέσεις ειώνει το ποσό που αποκαλούε ευτυχία; Εποένως, συνεπάγεται… Όως… τίποτα δεν συνεπάγεται. Το χαρτί ένει κενό. Γυνό.

Απόγευα. Από τους τοίχους του κτηρίου διεισδύει ένα ανησυχητικό, πυρετώδες ροζ ηλιοβασίλεα. Αποακρύνω την καρέκλα ου απ’ όλη αυτή τη ροδαλότητα και ξεφυλλίζω αυτές εδώ τις σηειώσεις. Βλέπω ότι για άλλη ια φορά ξέχασα ότι δεν γράφω για ένα αλλά για σας, τους αγνώστους που αγαπώ και λυπάαι, για σας που ακόη αγκοαχάτε πέρα σε κάποιους ακρινούς αιώνες. Σχετικά ε την Ηέρα της Οοφωνίας, αυτή τη λαπρή έρα. Ανέκαθεν, από τότε που ήουν παιδί, την αγαπούσα. Νοίζω πως για ας είναι κάτι σαν το «Πάσχα» των αρχαίων. Θυάαι πως την παραονή φτιάχναε ένα ικρό ωρολόγιο πρόγραα και διαγράφαε ε στόφο τις ώρες, ία κάθε 166

φορά: ία ώρα πιο κοντά, ία ώρα αναονής λιγότερη. Ειλικρινά, αν ήουν σίγουρος ότι κανένα ς δεν θα το έβλεπε, θα κουβαλούσα ακόη και τώρα ένα ικρό ωρολόγιο πρόγραα σαν διέγραφα τις ώρες έχρι το αύριο, που θα δω…εκείνο αν καικαι απόθα ακριά. (Με διέκοψαν. Μόλις ου έφεραν την καινούργια γιούνι κατ’ ευθείαν από το κατάστηα. Είναι έθιο να διανέουν καινούργιες γιούνι για τη εγάλη, αυριανή έρα. Ακούγονται βήατα στο διάδροο, θόρυβος, χαρούενες κραυγές.) Να συνεχίσω. Αύριο θα δω το ίδιο θέαα που επαναλαβάνεται κάθε χρόνο και φέρνει κάθε φορά νέο ενθουσιασό: το πανίσχυρο τρόπαιο της αρονίας, τα χέρια των ανθρώπων να υψώνονται ευλαβικά. Αύριο είναι η έρα της ετήσιας εκλογής του Ευεργέτη. Αύριο θα εναποθέσουε ξανά τα κλειδιά του ακλόνητου κάστρου της ευτυχίας ας στα χέρια του Ευεργέτη. Εννοείται ότι αυτό δεν έχει καία οοιότητα ε τις χαώδεις και ανοργάνωτες εκλογές των αρχαίων χρόνων, όπου – γελοίο ακόη και να το λες– δεν πορούσαν πριν από τις εκλογές να γνωρίζουν το αποτέλεσα. Υπάρχει τίποτα πιο ανόητο από το να βασίζεις ένα κράτος στην απόλυτα απρόβλεπτη τύχη, στα τυφλά; Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι χρειάστηκε να περάσουν αιώνες πριν αυτό γίνει αντιληπτό. Υποθέτω πως δεν χρειάζεται ν’ αναφέρω ότι στην περίπτωση αυτή, όπως και σε κάθε άλλη, δεν αφήνουε τίποτα στην τύχη, δεν γίνεται να έχουε εκπλήξεις. Ακόα και οι εκλογές δεν συνιστούν τίποτα παραπάνω από ένα συβολισό που ας θυίζει ότι είαστε ένας ισχυρός οργανισός ε εκατούρια κύτταρα, ότι ήαστε, σύφωνα ε τα λόγια του αρχαίου «Ευαγγελίου», ια Εκκλησία. ιότι η ιστορία του 167

Μονοκράτους δεν γνωρίζει ούτε ια περίπτωση, όπου έστω και ια φωνή να τόλησε να διαταράξει τη εγαλειώδη οοφωνία της λαπρής αυτής έρας. Λένεδηλαδή πως η ψηφοφορία των αρχαίων κρύ-άς βονταν σαν κλέφτες. Κάποιοι απόήταν τουςυστική, ιστορικούς λένε, επίσης, ότι ασκαρεύονταν προσεκτικά προτού εφανιστούν στις τελετές των εκλογών. (Φαντάζοαι αυτό το ζοφερό θέαα: νύχτα, ια πλατεία, φιγούρες ε σκούρες κάπες να γλιστράνε στους τοίχους, οι πορφυρές φλόγες των πυρσών να χάνονται στον άνεο.) Ο λόγος αυτής της υστικοπάθειας δεν έχει ώς τώρα εξηγηθεί. Πιθανότατα οι εκλογές ήταν συνδεδεένες ε κάποιες υστικιστικές, δεισιδαιονικές ή ακόη και εγκληατικές ιεροτελεστίες. Εείς, όως, δεν έχουε τίποτα να κρύψουε ή να ντρεπόαστε γι’ αυτό. Γιορτάζουε ανοιχτά τις εκλογές ας, ε ειλικρίνεια, στο φως της ηέρας. Βλέπω ότι όλοι ψηφίζουν τον Ευεργέτη και όλοι βλέπουν ότι κι εγώ ψηφίζω τον Ευερόλοι και εγώ γέτη. Πώς αλλιώς θα πορούσε να είναι αφού Εείς συγκροτούε αυτό το; Πόσο πιο εξευγενιστικό, ειλικρινές και υψηλόφρ ον είναι αυτό, σε σχέση ε το δειλό και ύπουλο «υστικό» Και το πόσο πιο βολικό επίσης. Γιατί ακόητων και αρχαίων! αν υποθέσετε αδύνατο, ε τοείναι οποίο εννοώ τυχόν παραφωνίες στη συνηθισένη ας οοφωνία, έχουε τους υστικούς Φρουρούς καλά κρυένους έσα στους στοίχους ας, που είναι έτοιοι ανά πάσα στιγή να σταατήσουν κάθε Αριθό που πάει να βγει εκτός γραής και να τον σώσουν από οποιεσδήποτε λαθεένες κινήσεις – όπως επίσης να σώσουν και το Μονοκράτος απ’ αυτόν. Τέλος, υπάρχει και κάτι άλλο… 168

Κοιτάζω έσα από τον τοίχο στ’ αριστερά ου. Βλέπω ια γυναίκα προστά από τον καθρέφτη της ντουλάπας να ξεκουπώνει βιαστικά τη γιούνι της. ιακρίνω στιγιαία και θολά άτιακατεβαίνουν της, τα χείλη, άκρες δύο πουπουκιών. τα Έπειτα οι τις γρίλιες και ε ροζ πληυρίζουν πάλι όλα τα χθεσινά γεγονότα, ξεχνάω τι ήταν αυτό το «κάτι άλλο» και δεν ε νοιάζει, δεν το θέλω! Θέλω όνο ένα πράγα: την Ι-330. Θέλω να είναι αζί ου κάθε στιγή, κάθε λεπτό, όνο αζί ου. Και όλα αυτά που έγραψα για την Ηέρα της Οοφωνίας – δεν τα χρειάζεται κανείς, είναι όλα λάθος. Θέλω να τα διαγράψω, να τα σκίσω, να τα πετάξω. Γιατί γνωρίζω (ίσως αυτό να είναι βλασφηία, αλλά είναι αλήθεια) ότι η οναδική γιορτή για ένα είναι να είαι αζί της, να είναι αυτή δίπλα ου, ώο ε ώο. ίχως αυτήν, ο ήλιος αύριο θα είναι απλώς ένας τενεκεδένιος δίσκος και ο ουρανός θα είναι απλώς ένας τενεκές βαένος πλε κι εγώ… Αρπάζω το τηλέφωνο: «Ι-330! Είστε εσείς;» «Ναι. Έχετε συνειδητοποιήσει πόσο αργά είναι;» «Ίσως να ην είναι πολύ αργά. Θέλω να σας ρωτήσω… Θέλω να το είστε αύριοου» αζίπολύ ου. απαλά. Αγάπη ου…» Είπα «αγάπη Για κάποιο λόγο αυτό ’ έκανε να σκεφτώ κάτι που συνέβη σήερα το πρωί στο υπόστεγο: Κάποιος είχε βάλει για πλάκα ένα ρολόι κάτω από ένα όχηα εκατό τόνων. Το έσπρωξαν, για λίγο, πέρα δώθε ε όλη τους τη δύναη κι ένα απαλό αεράκι σηκώθηκε από την κίνηση αυτή που, στη συνέχεια, σταάτησε: Εκατό τόνοι επιείκειας σταάτησαν λίγο πριν το εύθραυστο ρολόι. Παύση. Με τη φαντασία ου ακούω κάποιον στο δωά169

τιό της να ψιθυρίζει. Έπειτα η φωνή της λέει: «Όχι, δεν πορώ. Ακούστε, το ξέρετε ότι κι εγώ θα το ήθελα… εν πορώ, όως. Μην ρωτάτε γιατί. Θα δείτε αύριο». Νύχτα.

170

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΙΚΟΣΤΗ ΠΕΜΠΤΗ

Κατάβαση από τον Ουρανό Η Μεγαλύτερη Καταστροφή στην Ιστορία Τέλος του Γνωστού

Πριν από την τελετή, όταν όλοι σηκώθηκαν όρθιοι και ο αργός, επιβλητικός θόλος του Ύνου άρχισε να ταλαντεύεται πάνω από τα κεφάλια ας (εκατοντάδες αυλοί από το Εργοστάσιο Μουσικής και χιλιάδες ανθρώπινες φωνές), ξέχασα προς στιγή, τα για πάντα. Ξέχασα εορτασό τα ανακατεέ να λόγια ου είπε η Ι-330 το σηερινό και νοίζω ότιπου ξέχασα ακόη και αυτήν την ίδια. Έγινα πάλι εκείνο το ικρό αγόρι που είχε βάλει κάποτε τα κλάατα, ια έρα σαν τη σηερινή, όταν ανακάλυψε τον ικρό λεκέ στη γιούνι του, που ήταν ορατός όνο στον ίδιο. Ίσως κανείς γύρω ου να ην πορεί να δει τα ανεξίτηλα αύρα εξανθήατα πάνω ου, όως εγώ ξέρω – ξέρω ότι ένας εγκληατίας σαν εένα δεν έχει θέση ανάεσα σε όλα αυτά τα πλατιά και αθώα πρόσωπα. Μακάρι να πορούσα αυτήν εδώ τη στιγή να σηκωθώ και να πω φωναχτά –ακόη και αν έχανα τα λόγια ου– όλη την αλήθεια για τον εαυτό ου. Σίγουρα, αυτό θα ήταν το τέλος ου, και τι έγινε! Για ένα δευτερόλεπτο τουλάχιστον θα αισθανόουν καθαρός, θα αισθανόουν ότι όλες οι σκέψεις ου θα είχαν εξαφανιστεί από το κεφάλι ου και θα ήουν σαν τον αθώο, γαλανό ουρανό. Όλα τα άτια στράφηκαν προς τα πάνω. Μέσα στο 171

άσπιλο πρωινό, ακόη ουσκε ένο από τα δάκρυα της νύχτας, εστιάσθηκαν σ’ ένα ελάχιστα διακριτό σηείο, που κάποιες στιγές ήταν σκοτεινό και κάποιες άλλες ντυένο ε τις ακτίνες Ήτανγια Αυτός. Κατέβαινε ε το αεροκίνητό του από του τουςήλιου. ουρανούς να βρεθεί ανάεσα ας, ο νέος Ιεχωβά, εξίσου σοφός και σκληρός, ες την αγάπη του, ε τον Ιεχωβά των αρχαίων. Πλησιάζει όλο και πιο κοντά, καθώς οι καρδιές εκατουρίων υψώνονται όλο και περισσότερο για να Τον υποδεχτούν. Τώρα ας βλέπει. Στις σκέψεις ου, είαι εκεί πάνω, αζί Του, και κοιτώ κάτω: Στους οόκεντρους κύκλους των κερκίδων, διακρίνονται γαλάζιες γραές κουκίδων σαν ιστός αράχνης πλεγένος ε ικροσκοπικούς ήλιους (τα λαπερά ας σήατα). Ένας ιστός αράχνης, στο κέντρο του οποίου θα λάψει τώρα η σοφή, λευκή Αράχνη, ο Ευεργέτης ντυένος στα λευκά, και θα ας δέσει χειροπόδαρα στη σοφία του ε τις λυτρωτικές παγίδες της ευτυχίας. Κάποια στιγή, ολοκληρώθηκε η εγαλειώδης κατάβασή Του από τους ουρανούς, ο προύντζινος ύνος είχε σωπάσει, όλοι κάθισαν κάτω κι εγώ κατάλαβα αέσως: Στην πραγατικότητα, όλο αυτό ήταν ένας υπερβολικά λεπτός ιστόςνα αράχνης, που είχε στο του της κι έτρεε. Όπου ’ναι θα σπάσει καιτεντωθεί κάτι πέρα απόόριό τα όρια φαντασίας θα συβεί… Ανασηκώθηκα λίγο από τη θέση ου και κοίταξα τριγύρω. Το βλέα ου συνάντησε πολλά άλλα βλέατα που έπεφταν από πρόσωπο σε πρόσωπο, ε αγάπη και τρόο. Κάποιος όλις είχε σηκώσει το χέρι του κι έκανε νόηα σ’ έναν άλλο ε ια ανεπαίσθητη κίνηση των δαχτύλων του. Η απάντηση ήρθε ε τον ίδιο τρόπο. Και άλλη ια… Τώρα κατά172

λαβα: Αυτοί είναι οι Φρουροί. Κατάλαβα ότι κάτι τους είχε αναστατώσει. Ο ιστός έχει τεντωθεί, τρέει. Αντανακλαστικά, ε διαπέρασε ια ανατριχίλα, σαν δέκτης ραδιοφώνου που Ένας έχει ρυθιστεί στην ίδια συχνότητα. ποιητής στη σκηνή διάβασε την προεκλογική ωδή, αλλά δεν άκουσα ούτε λέξη, όνο την ακριβή ταλάντωση του εξάετρου εκκρεούς, κάθε κίνηση του οποίου έφερνε όλο και πιο κοντά ια οιραία στιγή. Εγώ ακόη φυλλοετρώ πυρετωδώς τα πρόσωπα στις σειρές, σαν να ήταν σελίδες, αν και δεν πορώ να βρω αυτό που ψάχνω. Καλά θα κάνω, όως, να το βρω σύντοα, γιατί ακόη ένα τικ του εκκρεούς και… Αυτός! Φυσικά, αυτός ήταν. Κάτω χαηλά, πέρα από τη σκηνή, γλιστρώντας πάνω στο αστραφτερό γυαλί, τα ροζ πτερυγοειδή αυτιά έσπευδαν, το βιαστικό σώα του σχηάτιζε το σκοτεινό, διπλοκαπυλωτό γράα S και προχωρούσε έσα από τους λαβυρίνθους των διαδρόων ανάεσα στις κερκίδες. S και Ι-330. Κάποιο νήα τους συνδέει. (Κατά τη γνώη ου, από πάντα τους συνέδεε κάποιο νήα. εν γνωρίζω ακόη ακριβώςτιείδους,όωςιαέραθατοεξακριβώσω.)Κάρφωσα τα άτια ου πάνω του. Κυλούσε σαν πάλα από αλλί, ξετυλίγοντας το νήα πίσω του. Τώρα σταάτησε, τώρα… Κάτι ε διαπέρασε, δέθηκα κόπος, λες και είχα χτυπηθεί απόκεραυνό.Στησειράου,όχιπερισσότεροαπό40οίρεςακριάου,οSσταάτησεκιέσκυψε.ΕίδατηνΙ-330καιδίπλατης τα αηδιαστικά χαογελαστά αφρικάνικα χείλη του R-13. Η πρώτη ου σκέψη ήταν να τρέξω εκεί κάτω και να της φωνάξω: «Γιατί είσαι αζί του σήερα; Γιατί δεν ήθελες 173

εένα;…» Όως κάποιος ευεργετικός ιστός που δεν πορούσα να δω ε κράτησε δεένο χειροπόδαρα. Τρίζοντας τα δόντια έκατσα κάτω σαν βόλος από σίδηρο, κοιτώντας τους. Αισθάνοαι εκείνον τον σωατικό στηνη καρδιά ου σαν τώρα. Θυάαι που οξύ, σκέφτηκα ότι πόνο «εάν ένα φυσικό ερέθισα πορεί να προκαλέσει ια αντίδραση φυσικού πόνου, τότε είναι ξεκάθαρο ότι…» υστυχώς δεν επεξεργάστηκα το συπέρασά ου έχρι τέλους. Θυάαι όνο ια φευγαλέα σκέψη περί «ψυχής» και την παλιά, άσκοπη παροιία που εφανίστηκε στιγιαία στο υαλό ου: «Πήγε η καρδιά του στην κούλουρη». Πάγωσα καθώς τα εξάετρα σταάτησαν. Τώρα άρχιζε… τι όως; Το έθιο επέβαλε πριν από τις εκλογές πέντε λεπτών παύση. Το έθιο επέβαλε επίσης σιωπή πριν από τις εκλογές. Όως αυτή δεν ήταν η συνήθης, γνήσια ευλαβική σιωπή. Ήταν όπως τα αρχαία χρόνια, όταν δεν είχαν γνώση των Πύργων Συσσώρευσης, όταν ο αδάαστος ουρανός αινόταν κατά καιρούς ε «καταιγίδες». Αυτή η σιωπή ήταν πριν την καταιγίδα, όπως των αρχαίων. Ο αέρας ήταν σαν διάφανο σίδερο.ανοιχτό Αισθανόσουν για Η ακοή σου ν’ αναπνέεις έπρεπε να έχεις το ότι στόα. ήταν τόσο οξεία που προκαλούσε πόνο και κατέγραφε από κάπου πίσω σου κάτι σαν ανήσυχο ουρουρητό, ποντίκια που ροκανίζουν. Χωρίς να σηκώσω καθόλου τα άτια ου, πορούσα ακόη να δω αυτούς τους δύο –την Ι-330 και τον R– δίπλα δίπλα, ώο ε ώο, και αυτά τα ξένα, αλλιαρά, ισητά χέρια έτρεαν πάνω στα γόνατά ου. Όλοι κρατάνε στα χέρια τους το σήα τους ε το ρολόι. 174

Ένα. ύο. Τρία. Πέντε λεπτά… και ακούγεται από τη σκηνή ια αργή, ατσάλινη φωνή. «Παρακαλώ σηκώστε τα χέρια όσοι ψηφίζετε: Ναι». Μακάρι πορούσα τον στα άτια όπως παλιά και νανα έλεγα, άεσανα και εκοιτάξω αφοσίωση: «Εδώ είαι. Ολόκληρος. Πάρε ε!» Όως τώρα δεν πορούσα. Όλα τα έλη του σώατός ου ήταν ουδιασένα. Μόλις που κατάφερα να σηκώσω το χέρι ου. Το θρόισα εκατουρίων χεριών. Ακούω ένα απαλό βογκητό «χ!», αισθάνοαι ότι κάτι έχει ήδη ξεκινήσει, πέφτει ε το κεφάλι, δεν έχω όως ιδέα τι είναι και δεν έχω τη δύναη ή το κουράγιο να κοιτάξω… «Αυτοί που είναι αντίθετοι;» Αυτή ήταν ανέκαθεν η εγαλύτερη στιγή της γιορτής: Όλοι παρέεναν σιωπηλά στις θέσεις τους, σκύβοντας ευτυχισένοι το κεφάλι στον ευεργετικό ζυγό του Αριθού όλων των Αριθών . Αυτή τη φορά, όως, άκουσ α ε τρόο ένα άλλο θρόισα, απείρως εκλεπτυσένο σαν αναστεναγό και περισσότερο ευκρινές από τους εταλλικούς αυλούς του ύνου. Ήταν σαν τον τελευταίο αναστεναγό κάποιου πριν πεθάνει, σχεδόν ανεπαίσθητος, όλοι τριγύρω χλόιασαν και κρύες σταγόνες ιδρώταόως σχηατίστηκαν στα έτωπά τους. Σήκωσα τα άτια και… Όλο αυτό κράτησε όνο ένα εκατοστό του δευτερολέπτου, χρόνος ίσος ε το πάχος ιας τρίχας. Είδα να σηκώνονται χιλιάδες χέρια –«αντίθετα»– και να κατεβαίνουν. Είδα το χλωό πρόσωπο της Ι-330, το σταυρό στο έτωπό της, το σηκωένο της χέρι. Όλα γύρω ου έγιναν αύρα. 175

Ακόη ένα πλάτος τρίχας, παύση, σιωπή, χτυποκάρδι. Μετά–λεςκιέναςτρελόςαέστροςέδωσετοσήα–ξεκίνησεια αναταραχή σε όλες τις σειρές, φωνές, Αριθοί να τρέχουν, οι γιούνιτουςναπετάνε,οιΦρουροίνατρέχουνφρενιασένα,ταπόδια κάποιου στον αέρα ακριβώς προστά στο πρόσωπό ου, δίπλα στα πόδια το πλατύ πρόσωπο κάποιου ε το στόα τεντωένο σειασιωπηλήκραυγή.Αυτήήτανηεικόναπουχαράχτηκεέσα ου πιο βαθιά απ’ όλες τις άλλες: χιλιάδες σιωπηλά στόατα να κραυγάζουν, σαν να προβάλλονται σε γιγαντοοθόνη. Σε άλλο έρος της οθόνης, κάπου κάτω ακριά, ορατά όνο για ένα δευτερόλεπτο, τα χλωά χείλη της Ο. Είχε σπρωχτεί σ’ έναν τοίχο, ε τα χέρια διπλωένα στην κοιλιά της, προσπαθώντας να την προστατεύσει. Έπειτα έφυγε, εξαφανίστηκε ή την ξέχασα εγώ, γιατί… Αυτό τώρα δεν ήταν στην οθόνη – ήταν έσα ου, στη σφιγένη ου καρδιά, στους κροτάφους ου που σφυροκοπούσαν. Ο R-13 πήδηξε ξαφνικά σ’ έναν πάγκο από πάνω ου στα αριστερά. Ήταν κόκκινος κι έφτυνε οργισένος. Κουβαλούσε στα χέρια του την Ι-330. Ήταν χλωή, η γιούνι της είχε σκιστεί από τους ώους έχρι το στήθος της και στα λευκά σηεία φαινόταν αία. Τα χέρια της ήταν περασένα γύρω από το λαιό του και αυτός πηδούσε από πάγκο σε πάγκο ε εγάλα, επαναλαβανόενα άλατα, ευέλικτος σαν γορίλας, εταφέροντάς την στην κορυφή. Όλα έγιναν κόκκινα. Σαν ια αρχαία φωτιά. Το όνο που πορούσα να κάνω ήταν να πηδήξω πάνω και να προσπαθήσω να τους φτάσω. Μέχρι σήερα δεν πορώ να εξηγήσω ούτε στον εαυτό ου πού βρήκα τη δύναη, παρόλα αυτά όρησα έσα στο πλήθος σαν πολιορκητικός κριός, πάνω σε ώους 176

ανθρώπων και σε πάγκους, και όλις πλησίασα αρκετά, έπιασα τον R από το γιακά: «Μην τολήσεις! Μην τολήσεις σου λέω! Άφησέ την!…» (Ευτυχώς κανείς δεν πορούσε να ’ ακούσει. Όλοι έτρεχαν και φώναζαν και οι ίδιοι.) «Ποιος;… Τι συβαίνει; Τι;» Ο R στράφηκε προς τα πίσω, ε τα υγρά χείλη του να τρέουν. Νόιζε άλλον ότι τον είχε αρπάξει κάποιος από τους Φρουρούς. «Τι; Θα σου δείξω εγώ τι! εν θα το επιτρέψω! Άφησέ την αέσως κάτω!» Αλλά το όνο που έκανε ήταν να βγάλει έναν νευριασένο ήχο ε τα χείλη του, να κουνήσει το κεφάλι και ν’ αρχίσει πάλι να τρέχει. Εκείνη τη στιγή, όως – ντρέποαι πολύ που το γράφω, όως πρέπει. Πιστεύω ότι πρέπει να το γράψω, έτσι ώστε να πορέσετε εσείς, άγνωστοί ου αναγνώστες, να ελετήσετε πλήρως το ιστορικό της ασθένειάς ου – εκείνη τη στιγή, λοιπόν, του έδωσα ια στο κεφάλι. Καταλαβαίνετε; Τον χτύπησα! Αυτό το θυάαι χαρακτηριστικά . Θυάαι επίσης και κάτι άλλο: κάτι σαν απελευθέρωση, ε το χτύπηα, ένα βάρος έφυγε από πάνω ου. Η Ι-330 γλίστρησε γρήγορα από τα χέρια του. «Φύγε αέσως από δω!», φώναξε στον R. «Βλέπεις ότι είναι… είναι… Φύγε αέσως R, φύγε!» Ο R αποκάλυψε τα λευκά αφρικάνικα δόντια του, έφτυσε ια λέξη στο πρόσωπό ου, βούτηξε προς τα κάτω κι εξαφανίστηκε. Εγώ σήκωσα την Ι-330 στα χέρια ου, την κράτησα σφιχτά πάνω ου και την πήρα ακριά. Αισθανόουν την καρδιά ου τεράστια ες το σώα ου. Χτυπούσε, και ε κάθε χτύπο ε πληύριζε ένα κύα ζε177

στής, άγριας χαράς. Τι σηασία είχε που κάτι είχε διαλυθεί σε κοάτια; Τι ’ ένοιαζε; Και όνο που την κρατούσα έτσι… και την κουβαλούσα… Βράδυ. Ώρα 22:00. Μόλις που πορώ να κρατήσω την πένα στο χέρι ου. εν περιγράφεται το πόσο κουρασένος είαι ετά από τα ιλιγγιώδη πρωινά γεγονότα. Μπορεί να είναι πράγατι αλήθεια ότι η σωτηρία ας, τα αιώνια τείχη του Μονοκράτους έπεσαν; εν πορώ να πιστέψω ότι είαστε πάλι άστεγοι, σαν τους ακρινούς ας προγόνους, ζώντας στην άγρια κατάσταση που λέγεται ελευθερία. Χωρίς Ευεργέτη… αδύνατον. «Αντίθετοι»; –την ηέρα της Οοφωνίας– «αντίθετοι»; Αισθάνοαι την ντροπή που πρέπει να νιώθουν αυτοί, τον πόνο, τον τρόο. Ποιοι είναι, όως, τέλος πάντων αυτοί; Και ποιος είαι εγώ; «Αυτοί»… «Εείς»… Ποιος είαι εγώ για να ξέρω; Αυτή καθόταν εκεί, στο ηλιόλουστο, γυάλινο παγκάκι, στην κορυφή των κερκίδων όπου την ετέφερα. Ο δεξιός της ώος και πιο κάτω, στην αρχή αυτής της υπέροχης, απερίγραπτης καπύλης, ήταν γυνή και φαινόταν ένα ικροσκοπικό κόκκινο φιδάκι από αία. Προσποιείται ότι δεν προσέχει το αία ή ότι το στήθος της είναι γυνό – ή, άλλον, τα βλέπει όλα, απλώς έτσι τα θέλει να είναι εκείνη τη στιγή και αν η γιούνι της ήταν κουπωένη έχρι πάνω, θα την έσκιζε από όνη της, θα… «Και αύριο…» Πάσχιζε ν’ αναπνεύσει σφίγγοντας τα λαπερά, λευκά της δόντια. «Και αύριο… τι; Κανείς δεν ξέρει. 178

Καταλαβαίνετε; Ούτε εγώ ούτε κανείς άλλος γνωρίζει. Είναι άγνωστο. Καταλαβαίνετε ότι τελείωσε κάθε τι που ήταν γνωστό. Τώρα όλα θα είναι καινούργια, πρωτόγνωρα και αδιανόητα». Από κάτω ας, το πλήθος κόχλαζε και κραύγαζε. Όως όλα αυτά ήταν ακριά και αποακρύνονταν ακόη περισσότερο, όταν αυτή ε κοίταζε και ε τραβούσε αργά έσα της, έσα από τα στενά, χρυσά παράθυρα των ατιών της. Αυτό συνεχίστηκε για πολύ ώρα, έσα στη σιωπή. Για κάποιον λόγο θυήθηκα τότε που κοίταξα έξω από το Πράσινο Τείχος και είδα τα ακαταλαβίστικα κίτρινα άτια κάποιου, καθώς πάνω από το Τείχος έφερναν βόλτες τα πουλιά (ή ήπως αυτό συνέβη κάποια άλλη φορά;) «Ακούστε, αν αύριο δεν συβεί τίποτα περίεργο, θα σας πάω εκεί. Καταλαβαίνετε τι εννοώ;» εν καταλαβαίνω, όως κουνάω το κεφάλι καταφατικά. Έχω διαλυθεί, είαι απείρως ικρός, είαι ένα σηείο… Όταν όλα έχουν ειπωθεί και γίνει, το να είσαι σηείο έχει τη δική του επίκαιρη λογική: Το σηείο περιέχει περισσότερους αγνώστους απ’ οτιδήποτε άλλο. Το όνο που έχει να κάνει είναι να ετακινηθεί λιγάκι στερεές και εταορφώνεται σε χιλιάδες διαφορετικές καπύλες, εκατοντάδες επιφάνειες. εν θέλω να ετακινηθώ… Φοβάαι. Σε τι θα εταορφωθώ; Και ου φαίνεται ότι όλοι είναι σαν εένα – όλοι φοβούνται να κάνουν την παραικρή κίνηση. Πάρτε αυτή τη στιγή, που γράφω αυτά, για παράδειγα. Όλοι κάθονται κλειδαπαρωένοι στα γυάλινα κλουβιά τους περιένοντας να γίνει κάτι. Έξω στο διάδροο δεν ακούγεται ο συνηθισένος γι’ αυτή την ώρα θόρυβος του ανελκυστήρα, ούτε γέλια 179

ούτε βήατα. Αραιά και πού, βλέπω ένα ζευγάρι να περπατάει στις ύτες έσα στο διάδροο, κοιτάζοντας πίσω και ψιθυρίζοντας… Τι θα συβεί αύριο; Σε τι θα εταορφωθώ αύριο;

180

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΙΚΟΣΤΗ ΕΚΤΗ

Ο Κόσος Υφίσταται Ακόα Βιασύνη 41ο Κελσίου

Πρωί. Το συνηθισένο πρωινό –δυνατό, στρογγυλό, κοκκινοάγουλο– παίνει από την οροφή. Σκέφτοαι ότι θα ου φαινόταν λιγότερο παράξενο αν έβλεπα από πάνω ου κάποιον ασυνήθιστο, ορθογώνιο ήλιο, ανθρώπους ντυένους ε δέρατα ζώων σε διάφορα χρώατα ή πέτρινους, αδιαπέραστους από το άτι Τι σηαίνει αυτό Ότι οηκόσος, ας τοίχους. κόσος ο δικός , υφίσταται ακόη; Ή λοιπόν; είναι απλώς αδράνεια; Η γεννήτρια λειτουργεί ακόη, τα γρανάζια βουίζουν και περιστρέφονται, θα συνεχίσουν για δύο, τρεις στροφές και στην τέταρτη θα σταατήσουν. Τη γνωρίζετε αυτή την περίεργη κατάσταση; Ξυπνάς τη νύχτα, ανοίγεις τα άτια σου στο σκοτάδι και ξαφνικά νιώθεις ότι έχεις χαθεί. Αρχίζεις να ψηλαφίζεις γύρω σου όσο πιο γρήγορα πορείς, ψάχνοντας για κάτι γνώριο και στέρεο, τον τοίχο, τη λάπα, την καρέκλα. Έτσι ακριβώς ψηλάφιζα, ψάχνοντας για κάτι, όσο πιο γρήγορα πορούσα, έσα στην Κρατική Εφηερίδα . Να τι βρήκα: «Χθες έλαβε χώρα η έρα που όλοι περιέναε ε αγωνία, η Μέρα της Οοφωνίας. Για 48η φορά η οόφωνη εκλογή ανέδειξε τον ίδιο Ευεργέτη που έχει αποδείξει τόσο συχνά την ακλόνητη σοφία του. Η επίσηη τελετή ααυρώθηκε από ια 181

ικρή αναταραχή, που προκάλεσαν οι εχθροί της ευτυχίας, οι οποίοι, πράττοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, έχασαν φυσικά το δικαίωα να είναι θεέλιοι λίθοι της υποδοής του Μονοκράτους που ανανεώθηκε χθες. καταλαβαίνο λάβουε υπόψη τις ψήφους τους είναιΌλοι τόσο παράλογο όσο το υε ότι το να να θεωρήσει κανείς έρος ιας εγαλειώδους συφωνίας το βήχα κάποιων άρρωστων ανθρώπων που έτυχε να βρίσκονται στο ακροατήριο…» Πόσο σοφό! Σηαίνει άραγε ότι τελικά σωθήκαε, παρόλα αυτά; Μα, αλήθεια, πορεί να φέρει κανείς αντίρρηση σ’ αυτόν τον ξεκάθαρο, κρυστάλλινο συλλογισό; «Σήερα στις 12:00 θα λάβει χώρα η κοινή συνεδρίαση του Τήατος ιοίκησης, του Ιατρικού Τήατος και του Τήατος των Φρουρών. Αναένεται έντονη κυβερνητική δραστηριότητα τις επόενες ηέρες.» Όχι, οι τοίχοι είναι ακόη στη θέση τους, τους αισθάνοαι. εν έχω πια την αίσθηση ότι είαι χαένος, ότι δεν ξέρω πού είαι, κάπου παραστράτησα. εν θόλου πουότι βλέπω τον γαλάζιο ουρανό καιπαραξενεύοαι τον στρογγυλόκαήλιο και που όλοι πηγαίνουν στη δουλειά τους, ως συνήθως. Περπατούσα στη λεωφόρο ’ ένα ιδιαίτερα σταθερό βάδισα και όλοι φαίνονταν να κάνουν το ίδιο. Έπειτα, όως, αφού έστριψα στη διασταύρωση, παρατηρώ ότι όλοι συπεριφέρονται περίεργα, αποφεύγουν τη γωνία ενός κτηρίου λες κι έσπασε ένας σωλήνας στον τοίχο και πετάγεται κρύο νερό στο πεζοδρόιο, που δεν τους αφήνει να περάσουν από κει. 182

Έκανα άλλα πέντε, δέκα βήατα και ε χτύπησε ια ψυχρολουσία και ένα, ε πέταξε έξω από το πεζοδρόιο. Κολληένο στον τοίχο, περίπου στα δύο έτρα, βρισκότ αν ένα ορθογώνιο φύλλο ε κάτι ακατανόητα γράατα τυπωένα πάνω του χαρτιού ε δηλητηριώδες πράσινο χρώα: ΜΕΦΙ

Από κάτω βρισκόταν η πλάτη κάποιου, λυγισένη σαν S, κι ένα ζευγάρι διάφανα πτερυγοειδή αυτιά που κουνιούνταν από θυό ή από ενθουσιασό. Χοροπηδούσε ε το δεξί του χέρι τεντωένο και το αριστερό ριγένο πίσω σαν σπασένο φτερό, προσπαθώντας να σκίσει το χαρτί. Όως δεν πορούσε, δεν το έφτανε για πολύ λίγο. Όσοι περνούσαν έκαναν άλλον την ίδια σκέψη: «Αν πάω προς αυτόν, όνο εγώ από το πλήθος, δεν θα νοίσει ότι είαι ένοχος για κάτι; Ότι γι’ αυτό το λόγο προσπαθώ να…» εν αρνούαι ότι έκανα την ίδια σκέψη. Θυήθηκα, όως, πόσες φορές φέρθηκε αυτός σαν φύλακας άγγελός ου, πόσες φορές ε είχε σώσει – γι’ αυτό περπάτησα προς τα κει ε τόλη, σήκωσα και το χέρι κι έσκισα το χαρτί. ακαριαία Ο S στράφηκε τα άτια του διείσδυσαν βαθιά έσα ου, όπου κάτι βρήκαν και άζεψαν. Έπειτα, ανασήκωσε το αριστερό του φρύδι κι έγνεψε προς τον τοίχο, όπου κρεόταν το «Μέφι». Προς εγάλη ου έκπληξη, ου φάνηκε πως διέκρινα την ακρούλα ενός χαόγελου, ενός χαόγελου ευχαρίστησης. Αλλά προς τι η έκπληξη; Ένας γιατρός πάντα προτιά ένα εξάνθηα και πυρετό 40 βαθών, από ια αργή, εξουθενωτική περίοδο αυξανόενης θεροκρασίας. Τουλάχι183

στον έτσι καταλαβαίνει αέσως τη φύση της αρρώστιας που αντιετωπίζει. Το «Μέφι» που εφανίστηκε ξαφνικά σήερα στον τοίχο είναι το εξάνθηα. Καταλαβαίν ω γιατί χαογε6

λάει… Κατευθύνθηκα προς τον υπόγειο και κάτω από τα πόδια ου, πάνω στο άσπιλο γυαλί των σκαλιών, υπήρχε άλλο ένα λευκό χαρτί: «Μέφι». Και το ίδιο δυσοίωνο λευκό εξάνθηα είχε εφανιστεί ξαφνικά παντού: στον τοίχο, στο παγκάκι, στον καθρέφτη του οχήατος (κολληένο βλέπετε βιαστικά, στραβά και απρόσεκτα). Ο ήχος από τους τροχούς υπερισχύει της σιωπής – ακούγεται σαν πυρετώδες αία. Κάποιος νιώθει ένα άγγιγα στον ώο – ταράζεται και του πέφτουν τα χαρτιά του. Αυτός ο άλλος στ’ αριστερά ου… διαβάζει την ίδια ακριβώς γραή ξανά και ξανά και πορείς να δεις ότι το χαρτί τρέει ελαφρώς στα χέρια του. Και το νιώθω –στους τροχούς, στα χέρια, στις εφηερίδες, στις βλεφαρίδες– παντού οι παλοί είναι γρηγορότεροι και ίσως σήερα, όταν πάω ε την Ι-330 εκεί, η αύρη γραή του θερόετρου ναο,δείχνει 40ο, 41ο. 39 Στο υπόστεγο επικρατεί η ίδια ακριβώς ησυχία, βουίζει ια προπέλα ακρινή που δεν πορείς νανα δεις. Οιλέξη. τόρνοι κονταν τριγύρω συνοφρυωένοι, χωρίς λένε Τοστέόνο που πορούσες ν’ ακούσεις, κι αυτό αυδρά, ήταν οι γερανοί να γλιστράνε στις ύτες, να σκύβουν, ν’ αρπάζουν ε τις δαγκάνες τους τούς γαλάζιους κύβους παγωένου αέρα και να 6 Πρέπει να οολογήσω ότι έαθα τον πραγατικό λόγο αυτού του χαόγελου ετά από αρκετές έρες, έρες γεάτες ε τα πιο περίεργα κι εκπληκτικά γεγονότα. 184

ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ τους φορτώνουν στις πλευρικές δεξαενές του . Τον ετοιάζουε ήδη για τη δοκιαστική του πτήση. «Τι πιστεύετε; Θα τελειώσουε τη φόρτωση έσα σε ια

βδοάδα;» Μιλούσα ε τον εύτερο Μηχανικό. Έχει αυτό το πορσελάνινο πρόσωπο, διακοσηένο ε γλυκά γαλάζια και απαλά ροζ λουλουδάκια (τα άτια και τα χείλη του), σήερα όως αυτά είχαν ια ξεθωριασένη, ξεπλυένη όψη. Υπολογίζαε φωναχτά, όταν ξαφνικά σταάτησα στη έση ιας λέξης και στάθηκα ε το στόα ανοιχτό: Ψηλά, κάτω από το θόλο, κολληένο πάνω σ’ έναν από τους γαλάζιους κύβους που σήκωνε ο γερανός, πορούσες να διακρίνεις ένα λευκό ορθογώνιο χαρτί. Κάτι ε τράνταξε –ίσως να ήταν ένα γέλιο– ναι, άκουγα τον εαυτό ου να γελάει. (Σας έχει συβεί ποτέ αυτό; Ν’ ακούτε το ίδιο σας το γέλιο;) «Όχι, ακούστε», είπα. «Φανταστείτε το εξής: Βρίσκεστε έσα σ’ ένα παλιό αεροπλάνο, το υψόετρο δείχνει 5.000 έτρα, έχετε χάσει ένα φτερό και πέφτετε, κατά την πτώση εξετάζετε το πρόγραά σας: Αύριο από το εσηέρι έχρι τις δύο… έπειτα από τις δύο έχρι τις έξι… δείπνο στις έξι… εν Τα θαγαλάζια ήταν τρελό αυτό; Όως, κάνουε ακριβώς αυτό!» λουλουδάκια ενεργοποιούνται. Γουρλώνουν. Τι θα γινόταν αν ήουν φτιαγένος από γυαλί και πορούσε αυτός να δει ότι σε τρεις-τέσσερις ώρες περίπου…

185

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΙΚΟΣΤΗ ΕΒΟΜΗ

Χωρίς Περιεχόενα – εν Μπορώ

Είαι όνος σε ατελείωτους διαδρόους – τους ίδιους όπως και πριν. Ένας ουγκός, συπαγής ουρανός. Κάπου στάζει νερό πάνω σε ια πέτρα. Ίδια πόρτα, βαριά και αδιαφανής, πνιγένα ουρουρητά ακούγονται από πίσω της. Είπε ότι θα ’ρχόταν στις 16:00, είδα όως να πηγαίνει 16:05, 16:10, 16:15 και… κανείς. Για ένα δευτερόλεπτο αισθάνοαι πάλι ο παλιός ου εαυτός, τροοκρατηένος ότι η πόρτα πορεί να ανοίξει. Ακόα πέντε λεπτά και τέρα… αν δεν έρθει. Κάπου στάζει νερό πάνω σε ια πέτρα. Κανείς. Νιώθω ια ελαγχολική ανακούφιση: Σώθηκα. Περπατάω αργά πίσω στο διάδροο. Η τρεουλιαστή, στικτή γραή των φωτεινών γλόπων στο ταβάνι γίνεται όλο και πιο αυδρή… Ξαφνικά ακούω από πίσω ου την πόρτα ν’ ανοίγει ε έναν κρότο, βιαστικά βήατα ν’ αντηχούν απαλά από το ταβάνι και τους τοίχους και αυτή καταφθάνει πετώντας, ε κοένη την ανάσα από το τρέξιο, αναπνέοντας από το στόα. «Το ήξερα ότι θα είστε εδώ, ότι θα ερχόσασταν! Το ήξερα…» Οι λόγχες των βλεφαρίδων της ανοίγουν για να ’ αφήσουν να περάσω έσα… και… Μα πώς πορώ να βρω λέξεις για να περιγράψω αυτό που ου προκαλεί αυτή η αρχαία ιεροτελεστία των χειλιών της ν’ αγγίζουν τα δικά ου, η τόσο ανόητη α και υπέροχη; Ποια εξίσωση πορεί να περιγράψει 186

πώς αυτός ο ανεοστρόβιλος σαρώνει τα πάντα στην ψυχή ου, εκτός απ’ αυτήν; Ναι, ναι, είπα ψυχή. Αν θέλετε να γελάσετε, κάντε το. Σήκωσε ε προσπάθεια, βλέφαρά της και κατάφερε να αργά, πει σιγανά: «Όχι, τα αρκετά… Αργότερα. Για την ώρα, ας πηγαίνουε». Η πόρτα άνοιξε. Βήατα γερασένα και φθαρένα. Παράφωνη φασαρία, σφυρίγατα, φως…

___________________________________________________ Πέρασαν σχεδόν είκοσι τέσσερις ώρες από τότε, έχω ηρεήσει κάπως και παρόλα αυτά ου είναι πολύ δύσκολο να περιγράψω αυτό που συνέβη, ακόη και σε αδρές γραές. Είναι σαν να έριξαν ια βόβα στο κεφάλι ου και παντού τριγύρω, στοιβαγένα σ’ έναν σωρό, ανοιχτά στόατα, φτερά, ουρλιαχτά, φύλλα, λέξεις, πέτρες… Θυάαι ότι το πρώτο πράγα που ου πέρασε από το υαλό ήταν: «Γύρνα πίσω γρήγορα!» Επειδή πορούσα να καταλάβω ότικάποιον όσο περίενα στους διαδρόους, αυτοίΤείχος θ’ ανατίναζαν ε τρόποκάτω ή θα κατέστρεφαν το Πράσινο – και τα πάντα εκεί έξω που ανέκαθεν είχαν κρατηθεί εκτός της πόλης ας, τώρα θα χυούσαν και θα την κατέκλυζαν. Πρέπει ν’ ανέφερα κάτι τέτοιο στην Ι-330, γιατί γέλασε: «Φυσικά και όχι! Απλώς βρισκόαστε στην άλλη πλευρά του Πράσινου Τείχους». Τότε άνοιξα τα άτια… και βρέθηκα στο άπλετο φως, πρόσωπο ε πρόσωπο ’ αυτό που κανένας από τους ζωντα187

νούς ανθρώπους δεν έχει αντικρίσει ποτέ έχρι τώρα παρά ειωένο κατά χίλιες φορές, εξασθενηένο και σκοτεινιασένο από το θολό γυαλί του Τείχους. Αυτός ο ήλιος… δεν ήταν ο ήλιος ας, ο οοιόορφα τανεηένος πάνω στις καθρεφτένιες επιφάνειες τωνκαπεζοδροίων ας. Αυτός ο ήλιος ήταν αιχηρά θραύσατα, ζωντανά κατά ια έννοια, συνεχώς ετακινούενα σηεία που τύφλωναν τα άτια κι έκαναν το κεφάλι να σβουρίζει. Τα δέντρα ήταν σαν κεριά που κοιτούσαν προς τον ουρανό ή σαν αράχνες καθισένες ανακούρκουδα ε τα πόδια λυγισένα ή σαν σιωπηλά, πράσινα σιντριβάνια… Και όλα αυτά πουσουλούσαν στα τέσσερα, ετακινούνταν και βούιζαν, και κάτω από τα πόδια ου έφτασε γλιστρώντας κάτι σαν αλλιαρό κουβάρι και… εγώ πάγωσα, δεν πορούσα να κουνηθώ… γιατί, βλέπετε, δεν στεκόουν πάνω σε ια επιφάνεια, αλλά πάνω σε κάτι αηδιαστικά αλακό, υποχωρητικό, ζωντανό, πράσινο κι ελαστικό. Μ’ είχαν ζαλίσει όλα αυτά, είχα πάθει σοκ – αυτή άλλον είναι η λέξη που περιγράφει καλύτερα την κατάσταση. Στεκόουν εκεί, σαν να κρεόουν ε τα δυο ου χέρια από κάποιο εγάλο ταλαντευόενο κλώνο. Αυτή είναι όνο η «Μην ανησυχείτε! Μην ανησυχείτε! αρχή. Θα περάσει. Κουράγιο!» ίπλα στην Ι-330, σ’ αντίθεση ε το συγκεχυένο, ετακινούενο πλέγα πρασίνου, είδα το ισχνό προφίλ κάποιου, πολύ λεπτό, σαν από χαρτί… όχι, όχι κάποιου – τον ξέρω. Τον θυάαι, είναι ο γιατρός… όχι, όχι, τώρα καταλαβαίνω. Βλέπω ότι οι δυο τους ε κρατάνε από τις ασχάλες και ε σέρνουν προς τα προστά, γελάνε, τα πόδια ου είναι διπλω188

ένα, γλιστράω προς κάτι κρωξίατα, βρύα, φούντες από γρασίδι, ουρλιαχτά, κλαδιά, κορούς δέντρων, φτερά, φύλλα, σφυρίγατα… Και… τώραετα δέντρα υποχωρούν και βλέπω φωτεινό ξέφωτο ανθρώπους αζεέν ους… ή, δενένα είαι σίγουρος, ίσως είναι πιο σωστό να πω πλάσατα. Τώρα φτάνουε στο πιο δύσκολο σηείο. Αυτό που ξεπερνά κάθε όριο της φαντασίας σας. Τώρα καταλαβαίνω γιατί η Ι-330 επέενε να το κρατάει κρυφό: δεν θα το πίστευα ούτως ή άλλως, ούτε ακόη κι απ’ αυτήν. Ίσως αύριο να ην πιστεύω ούτε τον εαυτό ου, ούτε ακόη κι αυτές τις σηειώσεις. Στο ξέφωτο, γύρω από έναν γυνό βράχο που έοιαζε ε ανθρώπινο κρανίο, ήταν αζεένο ένα θορυβώδες πλήθος, γύρω στους τριακόσιους, τετρακόσιους… ανθρώπους. Ας τους πούε «ανθρώπους», αλλιώς δεν θα ήξερα πώς να τους αποκαλέσω. Και όπως όταν βλέπεις πολλά πρόσωπα σε ια εξέδρα, πάντα ξεχωρίζεις αυτούς που γνωρίζεις, έτσι και τώρα, το όνο που παρατήρησα στην αρχή ήταν οι γκριζογάλανες γιούνι ας. Αέσως ετά, διέκρινα ανάεσα στις γιούνι, απλά και ξεκάθαρα, κατάαυρους, κοκκινωπούς, καστανόξανθους, καστανοκόκκινους και λευκούς ανθρώπους,… ή τουλάχιστον έοιαζαν ’ ανθρώπους. Κανένας τους δεν φορούσε ρούχα και όλοι τους ήταν καλυένοι ’ ένα κοντό και στιλπνό τρίχωα, σαν αυτό που όλοι πορούσαν να δουν στο βαλσαωένο άλογο του Προϊστορικού Μουσείου. Οι γυναίκες, όως, είχαν πρόσωπα ακριβώς ίδια ε… ναι, ίδια ε τις δικές ας γυναίκες: τρυφερά, ροζ και άτριχα. Τα στήθη τους ήταν επίσης χωρίς τρίχωα – εγάλα, στητά και πολύ όορφα από γεω189

ετρική άποψη. Όσο για τους άντρες, όνο ένα έρος του προσώπου τους ήταν άτριχο – όπως και των προγόνων ας. Ήταν τόσο απίστευτο, απόλυτα ανήκουστο, που στεκόουν εκεί σανΤο άγαλα. Σας λέω την στεκόουν απλώς και κοίταζα. ίδιο συβαίνει καιαλήθεια, ε τις ζυγαριές: υπερφορτώνεις τη ια πλευρά και ετά πορείς να βάλεις όσο βάρος θέλεις στην άλλη και η βελόνα δεν πρόκειται να ετακινηθεί. Ξαφνικά βρίσκοαι όνος. Η Ι-330 δεν είναι πλέον δίπλα ου και δεν έχω ιδέα πώς και πού είχε εξαφανιστεί. Οι όνοι που είναι δίπλα ου είναι αυτοί ε τις γούνες τους να λάπουν στον ήλιο σαν ετάξι. Αρπάζω κάποιον από τον ζεστό, δυνατό και κατάαυρο ώο του: «Ακούστε, στο όνοα του Ευεργέτη, ήπως είδατε πού πήγε; Ήταν εδώ, πριν από ένα λεπτό…» Ένα ζευγάρι φουντωτά, αυστηρά φρύδια γύρισαν προς το έρος ου: «Σσσστ! Ησυχία!» Κι έκαναν ένα βιαστικό νεύα προς το κέντρο, προς τον κίτρινο βράχο που έοιαζε ε κρανίο. Τότε την είδα, εκεί ψηλά, πάνω από τα κεφάλια, πάνω απ’ όλους. Ο ήλιος ερχόταν από πίσω της κι έπεφτε ακριβώς πάνω στα άτια ου, πράγα που έκανε ολόκληρη τη ορφή της διακρίνεται καθαρά, κατάαυρη πάνω στο στο πλε του να ουρανού, ια κατάαυρη σιλουέτα πάνω πλε.φόντο Τα σύννεφα περνούσαν λίγο ψηλότερα και ήταν σαν να ην περνούσαν τα σύννεφα αλλά ο βράχος, και αυτή πάνω στο βράχο και το πλήθος πίσω της και το ξέφωτο – όλα γλιστρούσαν σιωπηλά ακριά, σαν πλοίο, και η ανάλαφρη γη κάτω από τα πόδια ας έπλεε ακριά… «Αδέρφια!», έλεγε. «Αδέρφια! Όλοι σας γνωρίζετε ότι εκεί πέρα, στην πόλη πέρα από το Τείχος, ΟΛΟχτίζουν τον 190

ΚΛΗΡΤΗ. Όλοι σας γνωρίζετε ότι έφτασε η έρα που θα

γκρείσουε αυτό το Τείχος, όλους τους τοίχους, έτσι ώστε πράσινος άνεος να φυσήξει σ’ ολόκληρη τη Γη, από τη ια ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ

άκρη ώς τηναυτούς άλλη. Όως ο τοίχους ψηλά, πρόκειται να εταφέρει τους εκεί πάνω, στις χιλιάδες άλλες γαίες, των οποίων τα φώτα θα λάψουν για σας απόψε έσα στα αύρα, νυχτερινά φυλλώατα…» ΟΛΟΚύατα, αφροί, αέρας χτυπά το βράχο: «Κάτω ο ΚΛΗΡΤΗΣ! Κάτω ο ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ!» ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ «Όχι αδέρφια! Όχι κάτω ο . Ο ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ πρέπει να γίνει δικός ας. Την ηέρα εκείνη που θα εκτοξευθεί στους ουρανούς για πρώτη φορά – θα είαστε εείς ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ οι επιβάτες του. Γιατί ο Κατασκευαστής του είναι αζί ας. Άφησε τους τοίχους πίσω του, ήρθε εδώ αζί ου για να βρεθεί ανάεσά σας. Ζήτω ο Κατασκευαστής!» Μέσα σε ια στιγή βρίσκοαι στον αέρα και από κάτω ου κεφάλια, κεφάλια, κεφάλια, στόατα ανοιχτά να κραυγάζουν, χέρια ν’ ανεβοκατεβαίνουν. Ήταν τόσο παράξενο, εθυστικό: Ένιωσα τον εαυτό ου πάνω απ’ όλους τους άλλους. Ήουν… ο εαυτός ου, κάτι ξεχωριστό, ένας κόσος. Έπαψα

να είαι ένας από τους πολλούς, όπως ήουν πάντα, κι έγινα απλώς ένας. Και ετά, να ’αι πάλι κάτω, ακριβώς δίπλα στο βράχο, το σώα ου γουργούριζε, ευτυχισένο, θρυατισένο, σαν να είχε όλις κάνει έρωτα. Ήλιος. Φωνές από ψηλά. Το χαόγελο της Ι-330. Μια γυναίκα ε χρυσά αλλιά, ολόκληρη χρυσή και εταξένια, που ύριζε γρασίδι. Κρατούσε ένα κύπελλο στα χέρια της, προφανώς από ξύλο. Πίνει απ’ αυτό ε τα κόκκινα χείλη της, ου το δίνει, εγώ κλείνω τα άτια και 191

πίνω, πίνω άπληστα, να σβήσω τη φωτιά, πίνω γλυκές, τσουχτερές, παγωένες σπίθες. Μετά απ’ αυτό, το αία ου και ολόκληρος ο κόσος τρέχουν φορές Όλα γρηγορότερα και η ανάλαφρη γη πετάει σαν χιλιάδες πούπουλο. ου φαίνονται εύκολα, απλά και ξεκάθαρα. Τώρα βλέπω τα πελώρια, γνώρια γράατα πάνω στο βράχο: «Μέφι». Για κάποιον λόγο ού φαίνεται ότι έτσι ακριβώς έπρεπε να είναι – είναι το ισχυρό, απλό νήα που συνδέει τα πάντα σφιχτά. Βλέπω ένα πρόχειρο σχέδιο (άλλον πάνω στον ίδιο βράχο) ενός φτερωτού νέου ε διάφανο σώα κι ένα βαθυκόκκινο, εκτυφλωτικά λαπερό κάρβουνο στη θέση της καρδιάς. Ξανά νοίζω ότι καταλαβαίνω αυτό το κάρβουνο ή, άλλον, το αισθάνοαι – ακριβώς όπως αισθάνοαι κάθε λέξη (αυτή ιλάει εκεί πάνω, στον βράχο) χωρίς, στην πραγατικότητα, να την ακούω – κι αισθάνοαι τους πάντες ν’ αναπνέουν σαν ένας, αισθάνοαι ότι η οίρα όλων είναι να πετούν προς ια κατεύθυνση αζί, όπως ακριβώς τα πουλιά εκείνη τη φορά πάνω από το Τείχος… Από πίσω, από το πυκνό, αναπνέον φύλλωα των σωάτων, έρχεται ια δυνατή φωνή: «Μα αυτό είναιου– τρέλα!» Νοίζω ότι εγώ –ναι, νοίζω ότι ήταν η φωνή πήδηξα πάνω στο βράχο, απ’ όπου είδα τον ήλιο, τα κεφάλια, ια οδοντωτή γραή πράσινου πάνω στο πλε, και φώναξα: «Ναι, ναι, ακριβώς! Όλοι πρέπει να τρελαθούν, να τρελαθούν παντελώς, το συντοότερο δυνατό! Είναι απολύτως αναγκαίο! Το ξέρω πως είναι!» Η Ι-330 είναι δίπλα ου. Το χαόγελό της, δύο σκούρες γραές από τις άκρες του στόατος σε γωνία προς τα πάνω, 192

βυθίζεται έσα ου σαν κάρβουνο κι αυτή η στιγή είναι εύκολη, σχεδόν ανώδυνη, υπέροχη… Έπειτα, το όνο που συγκρατώ είναι ορισένες σκόρπιες, αιχηρές Ένα πουλί που πετάει αργά και χαηλά. Βλέπω ανανήσεις. ότι είναι ζωντανό, σαν εένα. Σαν άνθρωπος, στρέφει το κεφάλι του αριστερά και δεξιά και εισδύει έσα ου ε τα στρογγυλά, σκούρα άτια του… Κι άλλη ία. Μια πλάτη ε στιλπνό τρίχωα στο χρώα του παλιού ελεφαντοστού. Ένα σκούρο έντοο ε ικροσκοπικά, διαφανή φτερά έρπει πάνω της – η πλάτη τινάζεται για να διώξει από πάνω της το έντοο, τινάζεται ξανά… Κι άλλη ία. Τα φύλλα κάνουν σκιά – διαπλέκονται και διασταυρώνονται. Άνθρωποι είναι ξαπλωένοι στη σκιά τους και τρώνε κάτι που οιάζει ε το θρυλικό φαγητό των αρχαίων: ένα ακρύ, κίτρινο φρούτο κι ένα κοάτι από κάτι σκούρο. Μια γυναίκα το βάζει στο χέρι ου και νιώθω περίεργα, ην ξέροντας αν πρέπει να το φάω. Ύστερα το πλήθος, κεφάλια, πόδια, χέρια, στόατα. Πρόσωπα εφανίζονται για ια στιγή και ετά εξαφανίζονται, σαν σαπουνόφουσκες που σκάνε. Για ια στιγή βλέπω, ή νοίζω πως βλέπω, διάφανα πτερυγοειδή αυτιά να περνούν φευγαλέα. Πιάνω το χέρι της Ι-330 ε όλη ου τη δύναη. Γυρίζει για να ε κοιτάξει: «Τι συβαίνει;» «Είναι αυτός εδώ… νοίζω πως…» «Ποιος;» «Ο S… Μόλις τώρα, έσα στο πλήθος…» Αδύνατα, κατάαυρα σαν κάρβουνο φρύδια τραβιούνται προς τους κροτάφους. Το αιχηρό τρίγωνο ενός χαόγελου. 193

εν καταλαβαίνω – γιατί χαογελάει, πώς πορεί να χαογελάει; «εν καταλαβαίνετε, Ι-330! εν καταλαβαίνετε τι σηαίνει αν αυτός, ή κάποιοςΠιστεύετε απ’ αυτούς, είναι εδώ;» «Είστε τόσο αστείος! πράγατι ότι κάποιος από την άλλη πλευρά του Τείχους θα πορούσε ποτέ να φανταστεί ότι ήαστε εδώ; Θυηθείτε τον εαυτό σας. Φανταστήκατε ποτέ ότι θα ήταν δυνατόν; Μας ψάχνουν εκεί πέρα. Αφήστε τους να ψάχνουν! Ονειρεύεστε!» Μου πετάει εύκολα ένα ζωηρό χαόγελο και χαογελάω κι εγώ. Η γη είναι εθυσένη, χαρούενη, ανάλαφρη – πλέει…

194

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΙΚΟΣΤΗ ΟΓΟΗ

ύο Γυναίκες Εντροπία και Ενέργεια Αδιαφανές Τήα του Σώατος

Σκεφτείτε αυτό. Αν ο κόσος σας οιάζει ε τον κόσο των ακρινών ας προγόνων, τότε φανταστείτε ότι ια φορά κι έναν καιρό πλέατε στον ωκεανό και πέσατε πάνω σε ια έκτη ή έβδοη ήπειρο, κάποια Ατλαντίδα, κι εκεί βρήκατε φανταστικές πόλεις-λαβυρίνθους, ανθρώπους να πετούν στον αέρα χωρίς τη βοήθεια φτερών ή αεροκίνητων, πέτρες που πορούσατε να σηκώσετε όνο ε το κοίταγά σας – ε άλλα λόγια, πράγατα που δεν θα πορούσατε να φανταστείτε ακόη κι αν πάσχατε από την ονειρο-ασθένεια. Έτσι ακριβώς ένιωσα χθες. Γιατί, βλέπετε, ετά τον ιακοσαετή Πόλεο, κανείς ας δεν είχε περάσει από την άλλη πλευρά του Τείχους – αυτό σας το έχω ήδη πει άλλωστε. Γνωρίζω, άγνωστοι φίλοι ου, ποιο είναι το καθήκον ου απέναντί σας. το να και σαςαπροσδόκητο περιγράψω εκόσο κάθε λεπτοέρεια αυτόν τονΕίναι παράξενο που ου αποκαλύφθηκε χθες. Αλλά για την ώρα δεν είαι σε θέση να επιστρέψω σ’ αυτόν. Νέα γεγονότα συβαίνουν διαρκώς, τέτοιος καταιγισός γεγονότων, ώστε θα έπρεπε να είαι δύο άνθρωποι για να τα προλάβω όλα. Σηκώνω τη γιούνι ου σαν ποδιά, κάνω τις χούφτες ου κούπες, αλλά τα γεγονότα πέφτουν πάνω ου ε τους κουβάδες και όνο κάτι σταγόνες καταλήγουν σ’ αυτές τις σελίδες… 195

Το πρώτο πράγα που συνέβη ήταν το ότι άκουσα δυνατές φωνές έξω από την πόρτα ου. Αναγνώρισα τη φωνή της, ευλύγιστη και εταλλική, και ια άλλη, σχεδόν άκαπτη, σαν ξύλινος χάρακας: τη φωνή της U. Έπειτα, η στο πόρτα άνοιξε ε θόρυβο και οι δυο τους εκτοξεύθηκαν έσα δωάτιο ου. Και το εννοώ ότι εκτοξεύθηκαν. Η Ι-330 άπλωσε το χέρι της στην πλάτη της πολυθρόνας ου και, κοιτάζοντας πάνω από τον δεξί της ώο, χαογέλασε στην άλλη δείχνοντας τα δόντια της. εν θα ήθελα ε τίποτα εκείνο το χαόγελο να στόχευε σε ένα. «Ακούστε», ου είπε η Ι-330, «αυτή η γυναίκα φαίνεται ότι έχει κάνει σκοπό της ζωής της να σας προστατέψει από ένα, λες και είστε παιδί. Έχει την άδειά σας γι’ αυτό;» Έπειτα η άλλη, ε τρεάενα βράγχια: «Ακριβώς. Είναι παιδί. Ναι! Αυτός είναι ο όνος λόγος που δεν πορεί να δει πόσο τον πλέκετε ε όλα αυτά… απλώς για να… ότι όλα είναι… ια φάρσα. Ναι! Και είναι καθήκον ου…» Ρίχνω ια ατιά στον καθρέφτη και βλέπω την τεαχισένη, καπυλωτή γραή των φρυδιών ου. Αναπήδησα, στρίωξα ε δυσκολία τις λέξεις έσα από τα δόντια ου (ίσα που κατάφερα καταπνίξω τον άλλο ου εαυτό εστο τις τριχωτές γροθιές)να και τις ξεστόισα κατευθείαν πάνω πρόσωπό της, πάνω στα βράγχια: «Έξω! Εδώ και τώρα! Βγείτε έξω!» Τα βράγχια πρήστηκαν, έγιναν ολοκόκκινα και ετά έπεσαν, έγιναν γκρίζα. Άνοιξε το στόα της για να πει κάτι, έπειτα το ξανάκλεισε χωρίς να πει τίποτα και βγήκε έξω. Έτρεξα προς την Ι-330. «Ποτέ… ποτέ δεν θα ε συγχωρήσω γι’ αυτό! Θα τολούσε να… σε σας; Βέβαια, δεν νο196

ίζετε ότι εγώ πιστεύω… ότι αυτή… Απλώς θέλει να εγγραφεί σε ένα κι εγώ…» «Ευτυχώς δεν θα προλάβει να εγγραφεί. Και δεν ε νοιάζει ανεένα, υπάρχουν χιλιάδες σαν αυτήν. Ξέρω ότι εσείς θα πιστέψετε όχι τις χιλιάδες. Γιατί, ετά απ’ αυτό που συνέβη χθες, όσον αφορά εσάς, ’ έχετε ακριβώς έτσι όπως το θέλατε. Είαι στα χέρια σας, πορείτε οποιαδήποτε στιγή…» «Τι εννοείτε – οποιαδήποτε στιγή;» Αλλά αέσως κατάλαβα. Το αία πληύρισε τ’ αυτιά ου, τα άγουλά ου και φώναξα: «Μη ου ιλάτε γι’ αυτό! Μη ου το αναφέρετε! Καταλαβαίνετε ότι αυτό ήταν… το άλλο ου εγώ, το παλιό, το πριν, τώρα όως…» «Ποιος ξέρει ποιος είστε αληθινά; Ο άνθρωπος είναι σαν ένα υθιστόρηα: δεν ξέρεις πώς θα τελειώσει έχρι την τελευταία σελίδα. Αλλιώς δεν θ’ άξιζε να διαβαστεί…» Μου χαϊδεύει το κεφάλι. εν πορώ να δω το πρόσωπό της, αλλά κάτι στη φωνή της ου λέει ότι κοιτάζει ακριά, πολύ ακριά, ότι το βλέα της είναι στυλωένο σ’ ένα σύννεφο και πλέει αθόρυβα, αργά, ποιος ξέρει προς τα πού… Ξαφνικά ’ έσπρωξε ακριά ε το χέρι της και ου είπε ’ έντονη καινα τρυφερή «Ακούστε, σας πω ότι ίσως αυτές είναι οι φωνή: τελευταίες έρεςήρθα ας…ναΤο ξέρετε ότι όλα τ’ αφιθέατρα είναι κλειστά από σήερα το βράδυ;» «Κλειστά;» «Ναι, κοίταξα έσα καθώς περνούσα από εκεί. Ετοιάζουν κάτι έσα στα κτήρια των αφιθεάτρων, είδα τραπέζια και γιατρούς ε λευκές ποδιές». «Τι πορεί να σηαίνει αυτό;» «εν ξέρω. Κανείς δεν ξέρει ακόη. Αυτό είναι το χει197

ρότερο. Έχω την αίσθηση, όως, ότι οι άλλοι έκαναν το πρώτο βήα… έτσι, αν όχι αέσως, τότε αύριο… Ίσως όως και να ην προλάβουν». έπαψα ασχολούαι ε το ποιοι είναι οι άλλοιΑπό εείς και καιρό ποιοι . εν ν’ ήξερα τι προτιούσα: να προλάβουν οι άλλοι ή όχι. Ένα πράγα ού ήταν ξεκάθαρο: ότι η Ι330 βάδιζε στην κόψη του ξυραφιού και κάποια στιγή… «Μα αυτό είναι τρελό». Λέω. «Εσείς… και το Μονοκράτος. Είναι σαν να βάζετε το χέρι σας προστά στην κάννη, νοίζοντας ότι πορείτε να σταατήσετε τη σφαίρα. Είναι εντελώς τρελό!» Μου απάντησε ε χαόγελο: «Όλοι πρέπει να τρελαθούε… το συντοότερο δυνατό. Κάποιος το είπε αυτό χθες. Θυάστε; Εκεί…» Ναι, το έχω γράψει αυτό. Εποένως, συνέβη πραγατικά. εν λέω τίποτα, απλώς την κοιτάω στο πρόσωπο. Ο σκούρος σταυρός πάνω του είναι τώρα ιδιαίτερα ζωντανός. «Ι-330, αγάπη ου, πριν να είναι πολύ αργά… Αν θέλετε, ταπετάωόλα,ταξεχνάω… καιπάεαζίεκείπέρα,πίσωαπό το Τείχος, σ’ αυτούς… που δεν ξέρω καν ποιοι είναι». το κεφάλι της. Μέσα από τα σκούρα παράθυρα τωνΚούνησε ατιών της, εκεί στο εσωτερικό, βλέπω τη φλόγα να καίει, σπίθες, πύρινες γλώσσες να ξεπηδάνε, στοίβες από ξερά, ρητινούχα ξύλα. Και βλέπω ότι είναι ήδη πολύ αργά. Τα λόγια ου δεν πορούν πλέον να… Σηκώθηκε. Ετοιάζεται να φύγει. Ίσως αυτές να είναι οι τελευταίες έρες… ή οι τελευταίες στιγές. Την άρπαξα από το χέρι. «Όχι! Λιγάκι ακόη… για χάρη…» 198

Σήκωσε το χέρι ου αργά προς το φως, το τριχωτό ου χέρι που τόσο απεχθανόουν. Προσπάθησα να το τραβήξω, αλλά το κρατούσε σφιχτά. «Το χέρι σας… εν ξέρουν,εκείότι υπάρχουν γυναίκες απότο δω,ξέρετε, από τηνελάχιστοι πόλη, που το αγάπησαν νους εκεί έξω. Κι εσείς, επίσης, ίσως έχετε ια δυο σταγόνες από τοηλιόλουστοαίατουδάσους.Ίσωςγι’αυτόκιεγώνασας…» Μεσολάβησε ια παύση και, παραδόξως, η παύση, το κενό, το τίποτα, έκαναν την καρδιά ου να χτυπάει σαν τρελή. Και φώναξα: «Αχ, δεν πορείτε να φύγετε από τώρα! εν θα φύγετε προτού ου ιλήσετε γι’ αυτούς, γιατί τους αγαπάτε κι εγώ δεν ξέρω καν ποιοι είναι, από πού έρχονται. Ποιοι είναι; Είναι το άλλο ισό που έχουε χάσει – είναι αυτοί το υδρογόνο κι εείς το οξυγόνο που πρέπει να ενωθούν για να σχηατίσουν ρεύατα, θάλασσες, καταρράχτες, κύατα, καταιγίδες;» Θυάαι χαρακτηριστικά κάθε κίνησή της. Θυάαι που πήρε το γυάλινο τρίγωνο από το τραπέζι ου και όση ώρα ιλούσα πίεζε τη υτερή του άκρη στο άγουλό της. Σχηατίστηκε ένα λευκό σηάδι, που στη συνέχεια έγινε ροζ και ετά εξαφανίστηκε. Το περίεργο είναι ότιεικόνες δεν θυάαι τι είπε, ειδικά στην αρχή. Θυάαι όνο διάφορες και χρώατα. Θυάαι πάντως ότι στην αρχή ιλούσε για τον ιακοσαετή Πόλεο. Υπήρχε κάτι κόκκινο πάνω στο πράσινο του γρασιδιού, πάνω στο σκούρο πηλό, πάνω στο πλε του χιονιού – λινάζον κόκκινο που ποτέ δεν στέγνωσε. Έπειτα κίτρινο γρασίδι, καένο από τον ήλιο, γυνοί, κίτρινοι, ρακένδυτοι άνθρωποι και δίπλα τους κουρελήδες σκύλοι, δίπλα στα πρησένα πτώατα – σκύλων ή και ανθρώπων 199

ίσως… Όλα αυτά από την άλλη πλευρά του Τείχους φυσικά, γιατί η πόλη είχε ήδη κερδίσει. Μέσα στην πόλη έβρισκες ήδη την τροφή που έχουε και τώρα, φτιαγένη από πετρέλαιο. Απόκάποιας τον ουρανό ώςοιτη γη, απλώνονταν οι αύρες, βαριές πτυχές ύλης, κυατώδεις πτυχές: Στήλες καπνού πάνω από τα δάση, πάνω από τα χωριά. Ένας κούφιος θρήνος κρεόταν πάνω από τις αύρες, ατέλειωτες γραές αυτών που οδηγούνταν προς την πόλη, για να σωθούν ε τη βία και να διδαχθούν την ευτυχία. «Τα γνωρίζατε, σχεδόν, όλα αυτά, έτσι;» «Σχεδόν, ναι.» «εν γνωρίζατε, όως, πολύ λίγοι το γνώριζαν, ότι ένα ικρό έρος αυτών κατόρθωσε να επιζήσει και να συνεχίσει να ζει εκεί, στην άλλη πλευρά του Τείχους. Ήταν γυνοί και κατευθύνθηκαν προς το δάσος. Εκεί διδάχτηκαν από τα δέντρα, τα ζώα, τα πουλιά, τα λουλούδια, τον ήλιο. Το σώα τους απέκτησε τρίχωα, όως κάτω από το τρίχωα διατήρησαν το καυτό, κόκκινο αία τους. Εσείς τα βρήκατε πιο δύσκολα. Βγάλατε αριθούς σε όλο το σώα σας, αριθοί έρπανε πάνω σας σαν ψείρες. Πρέπει να γυνωθείτε όλοι σαςκαι να οδηγηθείτε έσα Πρέπει νααπό άθετε να τρέετε φόβο, από χαρά,στο απόδάσος. παράφορη οργή, το κρύο – πρέπειαπό να άθετε να προσεύχεστε στη φωτιά. Κι εείς οι Μέφι, θέλουε…» «Μια στιγή. Μέφι; Τι σηαίνει Μέφι;» «Μέφι; Είναι ένα αρχαίο όνοα. Μέφι είναι κάποιος που… Αν θυάστε πάνω στο βράχο υπήρχε η ορφή ενός νέου… Ή, άλλον όχι, καλύτερα να το πω στη γλώσσα σας, για να το καταλάβετε ευκολότερα. Κοιτάξτε, υπάρχουν δυο δυνάεις στον κόσο, η εντροπία και η ενέργεια. Η ία οδη200

γεί στην ευδαιονική ηρεία, στην ευτυχισένη ισορροπία. Η άλλη οδηγεί στη διάσπαση της ισορροπίας, στο βασανιστήριο ιας αδιάκοπης κίνησης. Οι δικοί ας –ή άλλον οι δικοί σας– πρόγονοι, οι Χριστιανοί, λάτρευαν τηνεείς…» εντροπία όπως και τον Θεό. Εείς, όως, οι αντιχριστιανοί, Εκείνη τη στιγή ακούστηκε ένα ελαφρύ χτύπηα στην πόρτα, σαν ψίθυρος, και όρησε στο δωάτιο ο ίδιος Αριθός ε το επίπεδο πρόσωπο και το τραβηγένο προς τα άτια έτωπο, που ου έφερνε συχνά ηνύατα από την Ι-330. Έτρεξε προς εάς και σταάτησε, ανασαίνοντας σαν υδραυλική αντλία, ανίκανος να αρθρώσει λέξη – πρέπει να έτρεχε όσο πιο γρήγορα πορούσε. «Ελάτε, λοιπόν, τι συβαίνει;» Η Ι-330 τον άρπαξε από τον ώο. Η αντλία κατάφερε τελικά να πει λαχανιασένα: «Κατευθύνονται προς εδώ… οι Φρουροί… είναι κι αυτός αζί τους, εκείνος ε την καπούρα!» «Ο S;» «Ναι! Είναι εδώ έσα. Θα φτάσουν από στιγή σε στιγή! Βιαστείτε!» «Χαλαρώστε… έχουε ικρές, χρόνο!», γέλασεπύρινες αυτή. Στα άτια της έλαπαν σπίθες, ζωηρές, γλώσσες. Αυτό είτε ήταν ηλίθιο και παράλογο θάρρος ή εδώ συνέβαινε κάτι άλλο που δεν καταλάβαινα. «Ι-330! Για χάρη του Ευεργέτη! Πρέπει να καταλάβετε… αυτό είναι…» Αιχηρό, τριγωνικό χαόγελο: «Για χάρη του Ευεργέτη…» «Καλά, για δική ου χάρη τότε… Σας παρακαλώ!» 201

«Α, παρεπιπτόντως, εείς οι δύο πρέπει να ιλήσουε για ένα συγκεκριένο ζήτηα… Αλλά, δεν πειράζει – πορεί να περιένει έχρι αύριο…» Μου έγνεψε εύθυα (ακριβώς: εύθυα), βγήκε κάτω από το φρύδι του όσο χρειάστηκε για οναάλλος ε χαιρετήσει κι έεινα όνος. Έκατσα αέσως στο τραπέζι. Ξεδίπλωσα τις σηειώσεις ου, έβγαλα την πένα ουαυτοί – ήθελα να ε βρουν σε ώρα δουλειάς προς όφελος του Μονοκράτους. Και ξαφνικά, σαν να ζωντάνεψαν κι ανασηκώθηκαν όλες οι τρίχες του κεφαλιού ου: «Κι αν πάρουν ια σελίδα και τη διαβάσουν, όνο ια σελίδα, ειδικά ια απ’ αυτές τις τελευταίες;» Κάθισα ακίνητος στο τραπέζι και είδα τους τοίχους να τρέουν, την πένα στα χέρια ου να τρέει, τα γράατα να ταλαντεύονται και να περδεύονται εταξύ τους… Να τις κρύψω; Πού όως; Όλα είναι φτιαγένα από γυαλί. Να τις κάψω; Μα θα φανεί από το διάδροο και από τα διπλανά δωάτια. Επιπλέον, δεν πορώ να το κάνω. εν έχω πλέον τη δύναη να καταστρέψω αυτό το οδυνηρό κοάτι του εαυτού ου, το οποίο πορεί ν’ αποδειχτεί το κοάτιΠέρα που εκτιώ ακριάπερισσότερο. στο διάδροο ακούγονταν φωνές και βήατα. Το όνο που προλάβαινα να κάνω ήταν ν’ αρπάξω ερικά χαρτιά και να τα χώσω από κάτω ου. Να ’αι λοιπόν, κολληένος στην καρέκλα ε κάθε όριό της να τρέει και το πάτωα να ανεβοκατεβαίνει και να γλιστράει κάτω από τα πόδια ου σαν κατάστρωα πλοίου… Κουλουριασένος σαν παλάκι και κοιτάζοντας στα κλεφτά πάνω από την προεξοχή του φρυδιού ου, τους έβλεπα 202

να πηγαίνουν από δωάτιο σε δωάτιο, ξεκινώντας από τη δεξιά άκρη του διαδρόου και πλησιάζοντας όλο και περισσότερο. Κάποιοι κάθονταν, σαν κι εένα, παγωένοι στις θέσεις τους. Κάποιοι άλλοι σηκώνονταν να τους χαιρετήσουν άνοιγαν διάπλατα την πόρτα – οι τυχεροί! Μακάρι κι εγώ…και «Ο Ευεργέτης είναι το τελειότερο απολυαντικό, απαραίτητο για την ανθρωπότητα, κι εποένως ο οργανισός του Μονοκράτους δεν περιορίζεται…», τέτοιες απόλυτες ανοησίες στρίωχνα στο χαρτί ε την πένα που πηδούσε, καθώς έσκυβα όλο και περισσότερο στο τραπέζι, ενώ κάποιος παρανοϊκός σιδεράς χτυπούσε ε το αόνι το κεφάλι ου και άκουσα τότε πίσω ου το χερούλι της πόρτας ν’ ανοίγει, ένιωσα ένα ρεύα αέρα και η καρέκλα από κάτω ου άρχισε να χορεύει κλακέτες… Μόνο τότε κατάφερα να ξεκολλήσω από τη σελίδα και γύρισα ν’ αντικρίσω αυτούς που είχαν πει έσα (δεν είναι εύκολο να παίζεις σε ια φάρσα – ποιος ου ιλούσε σήερα για φάρσα;). Ο S ήταν επικεφαλής. Τα σκοτεινά, σιωπηλά, σβέλτα άτια του άρχισαν να διεισδύουν έσα ου, στην καρέκλα, στις σελίδες που έτρεαν κάτω από το χέρι ου. Έπειτα, είδα για ια στιγή στο κατώφλιένα κάποια γνώρια, καθηερινά πρόσωπα και συγκεκριένα απ’ αυτά ξεχώριζε: Είχε φουσκωένα, καφερόδινα βράγχια… Επανέφερα στη νήη ου όλα αυτά που συνέβησαν σ’ αυτό το δωάτιο πριν από ισή ώρα και ήταν ολοφάνερο ότι τώρα αυτή… Όλο ου το είναι παλλόταν σ’ εκείνο το έρος του σώατός ου (ευτυχώς αδιαφανές) όπου έκρυβα το χειρόγραφο. Η U πλησίασε τον S από πίσω, ακούπησε προσεκτικά το ανίκι του και είπε πολύ σιγανά: «Αυτός είναι ο D-503, ο 203

ΚατασκευαστήςΟΛΟΚΛΗΡΤΗ του . Σίγουρα έχετε ακούσει γι’ αυτόν. Πάντα κάθεται έτσι και δουλεύει στο γραφείο του. εν λυπάται καθόλου τον εαυτό του!» Όσο για ένα, σκεφτόουν: Τι καταπληκτική, υπέροχη γυναίκα! Ο S προχώρησε προς το έρος ου και κοίταξε στο γραφείο, πάνω από τον ώο ου. Προσπάθησα να κρύψω το χαρτί ε τον αγκώνα ου, αλλά φώναξε αυστηρά: «Θα ου το δείξετε εδώ και τώρα!» Νεκρωένος, του έδωσα το χαρτί. Το διάβασε και διέκρινα ένα χαόγελο στα άτια του, να γλιστράει στο πρόσωπό του και ’ ένα ελαφρύ χτύπηα της ουράς του να εγκαθίσταται στη δεξιά εριά του στόατός του. «Λίγο ασαφές, αλλά τέλος πάντων… ραία, συνεχίστε, δεν θα σας ενοχλήσουε περισσότερο.» Πλατσούρισε προς την πόρτα και ε κάθε του βήα ανακτούσα τα πόδια ου, τα χέρια ου, τα δάχτυλά ου – η ψυχή ου απλώθηκε ξανά οοιόορφα στο σώα ου και ανέπνευσα και πάλι… Στο τέλος, η U κοντοστάθηκε ια στιγή παραπάνω και ου ψιθύρισε στο αυτί: «Είστε τυχερός που εγώ…» ενότι ξέρω τι ήθελε να πει. Αργότερα εκείνο απόγευα έαθα είχαν συλλάβει τρεις Αριθούς. Όχιτο πως ιλούσε κανείς γι’ αυτό ή για ό,τι άλλο συβαίνει αυτές τις έρες (η παιδαγωγική επιρροή των Φρουρών κρύβεται παντού έσα ας). Οι κουβέντες αφορούν συνήθως το πόσο γρήγορα πέφτει το βαρόετρο και πώς αλλάζει ο καιρός.

204

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΙΚΟΣΤΗ ΕΝΑΤΗ

Ίνες στο πρόσωπο Βλαστοί Αφύσικη Συπίεση

Περίεργο: το βαρόετρο πέφτει, αλλά ακόη δεν έχει αέρα, όνο σιωπή. Κάπου ψηλά, η καταιγίδα που ακόη εείς δεν ακούε έχει ήδη αρχίσει. Τα σύννεφα της βροχής τρέχουν σαν τρελά. Ακόη είναι λίγα – διασκορπισένα, οδοντωτά θραύσατα. Είναι σαν να έχει γκρειστεί ια πόλη εκεί πάνω και τώρα πέφτουν κοάτια από τους τοίχους και τους πύργους, εγαλώνουν προστά στα άτια ας ε τροακτική ταχύτητα και πλησιάζουν όλο και περισσότερο. Αλλά, πρέπει να πετάξουν ακόη πολλές έρες έσα από το πλε άπειρο προτού σωριαστούν εδώ στον πυθένα, αζί ε ας. Εδώ κάτω έχει ησυχία. Στον αέρα πετούν λεπτές, ασύλληπτες, σχεδόν αόρατες ίνες. Μεταφέρονται ώς εδώ κάθε φθινόπωρο από την άλλη πλευρά του Τείχους. Κινούνται ανάλαφρα και αργά. Ξαφνικά νιώθεις κάτι ξένο και αόρατο στο πρόσωπό σου, θέλεις να το αποακρύνεις, όως δεν πορείς. εν πορείς ν’ απαλλαχτείς απ’ αυτό. Οι ίνες αυτές είναι ιδιαίτερα πολλές αν πας κοντά στο Πράσινο Τείχος, εκεί όπου περπατούσα σήερα το πρωί. Η Ι-330 ου ζήτησε να τη συναντήσω στην Αρχαία Οικία, στο παλιό ας «διαέρισα». Πλησίαζα τον αδιαφανή, κόκκινο, σκουριασένο όγκο της Αρχαίας Οικίας, όταν άκουσα από 205

πίσω ου τα κοφτά, βιαστικά βήατα και τη λαχανιασένη αναπνοή κάποιου. Κοίταξα πίσω και είδα την Ο που προσπαθούσε να ε φτάσει. Είχε κάτι το ιδιαίτερο πάνω της· πόσο στρογγυλή τρυφερά ολοκληρωένη φαινόταν! Τα πράτσα της, οικαι καπύλες του στήθους της, ολόκληρο το σώα της, που γνώριζα τόσο καλά, είχε στρογγυλέψει, και η γιούνι της ήταν τεντωένη, έτοιη να σχιστεί και τα πάντα θα ξεχύνονταν… έξω στον ήλιο, στο φως. Σκέφτηκα ότι εκεί έξω, στις πράσινες ζούγκλες την άνοιξη, οι βλαστοί ανοίγουν δρόο στη γη το ίδιο πεισατάρικα, στην προσπάθειά τους να βγάλουν κλαδιά και φύλλα όσο γίνεται πιο γρήγορα, ν’ ανθίσουν το συντοότερο. Έεινε σιωπηλή για ερικά δευτερόλεπτα, ε τα γαλάζια άτια της ν’ ακτινοβολούν στο πρόσωπό ου. «Σας είδα εκεί την Ηέρα της Οοφωνίας». «Κι εγώ σας είδα…» Και αέσως θυήθηκα που στεκόταν χαηλά, στο στενό πέρασα, ακουπώντας την πλάτη της στον τοίχο και προστατεύοντας ε τα χέρια την κοιλιά της. Κοίταξα άθελά ου την κοιλιά της, ολοστρόγγυλη κάτω από τη γιούνι της. Προφανώς τηχάρισε ατιά ου. Έγινε ολόκληρη στρογγυλή και ρόδινηέπιασε και ου ένα ρόδινο χαόγελο: «Είαι τόσο ευτυχισένη, τόσο ευτυχισένη… αισθάνοαι πλήρης, βλέπετε, ξεχειλίζω. Περπατάω και δεν ακούω τίποτα τριγύρω, ακούω συνεχώς έσα ου…» εν είπα τίποτα. Είχα κάτι ξένο πάνω στο πρόσωπό ου, κάτι ενοχλητικό, και δεν πορούσα ν’ απαλλαγώ απ’ αυτό. Τότε, ε τα άτια της ακόη να λάπουν, ε ξάφνιασε πιάνοντας το χέρι ου – κι ένιωσα το άγγιγα των χειλιών 206

της πάνω του… Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή ου που ου συνέβαινε κάτι τέτοιο. Ήταν ένα είδος αρχαίου χαδιού που δεν είχα ξανακούσει… Ένιωσα τόσο πληγωένος και ντροπιασένος που το τράβηξα απότοα (ίσως λίγο πιο απότοα απ’ ό,τι έπρεπε). «Για ακούστε, έχετε χάσει το υαλό σας; Και όχι όνο αυτό… γενικά, για ποιο λόγο είστε τόσο ευτυχισένη; Μην ου πείτεότιέχετεξεχάσειαυτόπουπρόκειταινασαςσυβεί!Ίσως όχι τώρα αέσως, αλλά σ’ έναν ε δύο ήνες σίγουρα…» Ήταν σαν κερί που έσβησε ξαφνικά. Όλες οι καπύλες που τη σχηάτιζαν ξαφνικά παραορφώθηκαν. Όσο για ένα, ένιωσα ια δυσάρεστη, έως και οδυνηρή, συπίεση στην καρδιά ου, σαν αυτή που συνοδεύει το συναίσθηα του οίκτου. (Γιατί η καρδιά δεν είναι τίποτα παραπάνω από ια ιδανική αντλία που ρουφάει ένα υγρό. Το ν’ αποκαλείς τη συπίεση αυτή «σφίξιο» είναι ια τεχνική ανοησία και δείχνει πόσο παράλογες, αφύσικες και αρρωστηένες είναι όλες αυτές οι «αγάπες» και οι «οίκτοι» και οτιδήποτε άλλο υποτίθεται ότι προκαλεί αυτή τη συπίεση.) Σιωπή. Το θαπό πράσινο γυαλί του Τείχους ήταν στ’ αριστερά ας. Ο σκουροκόκκινος όγκος προστά ας. έσα Κι αυτά τα δύο χρώατα αναίχθηκαν και συνδυάστηκαν ου για να παραγάγουν ένα αποτέλεσα: κάτι που θεώρησα καταπληκτική ιδέα. «Σταθείτε! Ξέρω πώς να σας σώσω. Μπορώ να σας σώσω – δεν είναι απαραίτητο να δείτε στιγιαία το ωρό σας και ετά να πεθάνετε. Θα πορέσετε να το ταΐσετε, να το δείτε να εγαλώνει στα χέρια σας, να στρογγυλεύει και να ωριάζει σαν φρούτο». 207

Ένα τρέουλο διαπέρασε ολόκληρο το κορί της και κόλλησε πάνω ου. «Θυάστε εκείνη τη γυναίκα, πριν από αρκετό καιρό, τότε στον περίπατο; ακούστε. Βρίσκεται εδώ, στην Αρχαία Οικία. Πάε ναραία, τη βρούε και σας υπόσχοαι – θα τα κανονίσω όλα αέσως.» Μας έβλεπα ήδη –τους τρεις ας, αυτήν, εένα και την Ι330– να κατεβαίνουε τους διαδρόους, να πηγαίνουε εκεί στα λουλούδια, τα γρασίδια και τα φύλλα… Μα έκανε ένα βήα προς τα πίσω και τα τόξα του ρόδινου ισοφέγγαρου στο στόα της άρχισαν να τρέουν και στράφηκαν προς τα κάτω. «Μιλάτε για… κείνη», είπε. «Για;…» Για κάποιο λόγο αισθάνθηκα ντροπή. «Φυσικά και ιλάω για κείνη.» «Και θέλετε να πάω εγώ σ’ εκείνη τη γυναίκα; Θέλετε να της ζητήσω να;… Να ην την αναφέρετε ποτέ ξανά!» Έσκυψε κι αποακρύνθηκε γρήγορα ακριά ου. Τότε, σαν να είχε θυηθεί κάτι άλλο, γύρισε πίσω και φώναξε: «Ε, λοιπόν, θα πεθάνω – και τι έγινε! εν είναι δική σας υπόθεση – τι σας νοιάζει;» Έχει συνεχίζουν ησυχία. Κοάτια από τους πύργους και τους τοίχους να πέφτουν απόπλε ψηλά και να εγαλώνουν προστά στα άτια ας ε τροαχτική ταχύτητα, αλλά χρειάζονται ακόη πολλές ώρες, ίσως και έρες, για να περάσουν πετώντας έσα από το άπειρο. Οι αόρατες ίνες πλέουν ανάλαφρα και αργά, καταλήγουν στο πρόσωπό σου και δεν πορείς να τις αποακρύνεις, δεν πορείς ν’ απαλλαγείς απ’ αυτές. Περπατάω αργά προς την Αρχαία Οικία. Στην καρδιά ου, αυτή η παράλογη, αγωνιώδης συπίεση… 208

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΡΙΑΚΟΣΤΗ

Ο Τελευταίος Αριθός Το Σφάλα του Γαλιλαίου εν Θα Ήταν Καλύτερα;

Να η συζήτηση που έκανα χθες ε την Ι-330 στην Αρχαία Οικία, έσα σε ια αφθονία χρωάτων, κόκκινου, πράσινου, προυντζοκίτρινου, λευκού και πορτοκαλί, που επόδιζε τη ροή κάθε λογικής σκέψης. Και σ’ όλη τη διάρκεια στεκόασταν κάτω από το παγωένο, αραρωένο χαόγελο του αρχαίου πλακουτσούτη ποιητή. Αναπαραγάγω τη συζήτηση κατά λέξη, γιατί πρόκειται να έχει, κατά τη γνώη ου, ια τεράστια, καθοριστική σηασία για τη οίρα του Μονοκράτους και, ακόη περισσότερο, για το σύπαν. Κι επιπλέον, επειδή εσείς, άγνωστοί ου αναγνώστες, πορεί να ανακαλύψετε σ’ αυτήν κάτι που να ε δικαιώνει… Η Ι-330 δεν έχασε χρόνο και ου παρουσίασε αέσως τα πάντα: «Ξέρω ότι εθαύριο θα κάνετε την πρώτη δοκιαΟΛΟΚΛΗΡΤΗ. Αυτή θα είναι η έρα που θα στική πτήση του τον καταλάβουε». «Τι; Μεθαύριο;» «Ναι. Καθίστε κάτω και ην ενθουσιάζεστε. εν έχουε ούτε λεπτό για χάσιο. Στους εκατοντάδες που συνελήφθηκαν τυχαία από τους Φρουρούς, οι 12 ήταν Μέφι. Αν περιένουε άλλες 2-3 έρες, θα τους σκοτώσουν.» 209

εν είπα τίποτα. «Για την παρακολούθηση της δοκιής πρέπει να σας στείλουν ηλεκτρολόγους, ηχανικούς, γιατρούς, ετεωρολόγους. Στις 12:00 ακριβώς –να το θυάστε αυτό– ότανστην ακουστεί το κουδούνι του εσηεριανού και όλοι πάνε τραπεζαρία, εείς θα είνουε πίσω στο διάδροο, θα τους ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ κλειδώσουε στην τραπεζαρία και ο θα γίνει δικός ας. Καταλαβαίνετε ότι έτσι πρέπει να γίνει, όπως και ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ στα χέρια ας – ’ ένα τέτοιο όπλο να ’χει. Ο θα τελειώσουε αυτήν την ιστορία στο λεπτό, γρήγορα και ανώδυνα. Τα αεροκίνητά τους θα είναι για γέλια! Σαν σκνίπες προστά σε αετό! Και ετά, αν χρειαστεί, πορούε να γυρίσουε τις εξαγωγές των κινητήρων κατά πάνω τους και αυτό αρκεί…» Αναπήδησα. «Αυτό είναι αδιανόητο! Είναι ηλίθιο! εν βλέπετε πως αυτό που σχεδιάζετε είναι… επανάσταση;» «Ναι – επανάσταση! Γιατί είναι ηλίθιο αυτό;» «Ηλίθιο, γιατί δεν πορεί να υπάρξει επανάσταση. Γιατί η δική ας επανάσταση –τώρα ιλάω εγώ, όχι εσείς– ήταν και η τελευταία. Και δεν πορεί να υπάρξει κανενός είδους άλλη επανάσταση απ’ αυτήν. Όλοι το γνωρίζουν αυτό…» Τα φρύδια τηςπέρα σχηάτισαν ένα αιχηρό, ειρωνικό τρίγωνο: «Αγαπητέ ου, είστε αθηατικός. Και ακόη περισσότερο, είστε φιλόσοφος των αθηατικών. Πείτε ου, λοιπόν, ποιος είναι ο τελευταίος αριθός;» «Ο ποιος; εν… δεν καταλαβαίνω. Ποιος τελευταίος αριθός;» «Να, ο έσχατος, το αποκορύφωα, ο απόλυτα εγαλύτερος.» 210

«Μα, Ι-330, αυτό είναι ηλίθιο. Αφού το σύνολο των αριθών είναι άπειρο, πώς πορεί να υπάρξει τελευταίος;» «Και πώς πορεί να υπάρξει τελευταία επανάσταση; εν υπάρχει. επαναστάσεις άπειρες. Άκου τελευταία! Αυτό είναιΟι για τα παιδιά. Το είναι άπειρο τροάζει τα παιδιά και τα παιδιά πρέπει να κοιούνται καλά το βράδυ…» «Αλλά ποιο είναι το νόηα; Το νόηα όλων αυτών; Στο όνοα του Ευεργέτη, τι νόηα έχει αφού όλοι είναι ήδη ευτυχισένοι;» «Ας υποθέσουε… Καλά λοιπόν, ας υποθέσουε ότι αυτό που λέτε είναι αλήθεια. Κι έπειτα;» «Είναι ανόητο! Μια εντελώς παιδιάστικη ερώτηση. Πέστε κάτι στα παιδιά, πείτε τους όλη την ιστορία από την αρχή ώς το τέλος κι αυτά πάλι θα ρωτήσουν: Κι έπειτα; Τι έγινε;» «Τα παιδιά είναι οι όνοι τοληροί φιλόσοφοι. Και οι τοληροί φιλόσοφοι θα είναι για πάντα παιδιά. Έχετε λοιπόν δίκιο, είναι ια παιδιάστικη ερώτηση, όπως και θα ’πρεπε να είναι: Και ετά;» «Μετά τίποτα! Τέλος. Σε όλο το σύπαν, οοιόορφα κατανεηένη, παντού…» «Α, οοιόορφα, παντού! Αυτό ακριβώς είναι που συζητάε – εντροπία, ψυχολογική εντροπία. Είστε αθηατικός. εν καταλαβαίνετε ότι όνο οι διαφορές, οι διαφορές θεροκρασιών, όνο οι θερικές αντιθέσεις είναι αυτές που συντηρούν τη ζωή; Και αν παντού, σ’ ολόκληρο το σύπαν, τα σώατα είναι εξίσου ζεστά ή εξίσου κρύα… εείς πρέπει να τα φέρουε σε σύγκρουση – για να προκαλέσουε φωτιά, έκρηξη, κόλαση. Και θα το κάνουε». 211

«Μα, Ι-330, θυηθείτε, απλώς θυηθείτε: Αυτό ακριβώς έκαναν οι πρόγονοί ας κατά τον ιακοσαετή Πόλεο…» «Α, ναι, και είχαν δίκιο. Χίλιες φορές δίκιο. Έκαναν όως ένα λάθος. Κατέληξαν στη συνέχεια να πιστεύουν ότι έκαναν την τελευταία επανάσταση, ότι ήταν ο τελευταίος αριθός – κάτι που δεν υφίσταται στη φύση. Το σφάλα τους ήταν το σφάλα του Γαλιλαίου. Είχε δίκιο ότι η Γη γυρίζει γύρω από τον ήλιο, αλλά δεν γνώριζε ότι ολόκληρο το ηλιακό σύστηα γυρίζει, επίσης, γύρω από ένα άλλο κέντρο. εν γνώριζε ότι η πραγατική τροχιά της γης, σ’ αντίθεση ε τη σχετική, δεν είναι καθόλου ένας αφελής κύκλος…» «Κι εσείς;» «Εείς; Προς το παρόν, γνωρίζουε τουλάχιστον πως δεν υπάρχει τελευταίος αριθός. Ίσως να το ξεχάσουε. Όχι, είναι πολύ πιθανό να το ξεχάσουε όταν γεράσουε, όπως όλα γερνάνε αναπόφευκτα. Τότε, οιραία, κι εείς θα πέσουε σαν τα φύλλα του φθινοπώρου, όπως εσείς εθαύριο… Όως, όχι, όχι αγάπη ου, όχι εσείς προσωπικά. Γιατί εσείς είστε αζί ας, είστε αζί ας!» Ορητική, θυελλώδης, αστραφτερή –δεν την είχα ξαναδεί έτσι– ’ αγκάλιασε ε όλο της το είναι. Εξαφανίστηκα έσα της… Το τελευταίο πράγα που είπε, κοιτάζοντας κατευθείαν έσα στα άτια ου: «Θυηθείτε, στις 12:00.» Κι εγώ είπα: «Ναι, το θυάαι». Έφυγε. Έεινα όνος, έσα στον ορυαγδό των πλε, κόκκινων, πράσινων, προυντζοκίτρινων χρωάτων… Ναι, στις 12:00… και ξαφνικά ε κατέκλυσε η παρά212

λογη αίσθηση ότι κάτι ξένο είχε κάτσει στο πρόσωπό ου, κάτι που δεν πορούσα ν’ αποακρύνω. Ξαφνικά, θυήθηκα το χθεσινό πρωινό, την U και αυτά που είχε πει κατάουτρα στην Ι-330…βιαστικά Γιατί; Τιέξω γελοιότητες! Βγήκα και κατευθύνθηκα για το σπίτι όσο πιο γρήγορα πορούσα, για το σπίτι… Κάπου πίσω ου άκουσα τα διαπεραστικά κρωξίατα των πουλιών πάνω από το Τείχος. Και προστά ου, στο φως του ήλιου που έδυε, της κρυστάλλινης, βαθυκόκκινης φωτιάς, είδα τους θόλους των τρούλων, τους πελώριους, φλεγόενους κύβους των κτηρίων, τη σπείρα του Πύργου Συσσώρευσης που έοιαζε ε παγωένο κεραυνό στον ουρανό. Και όλη αυτή, όλη αυτή την τέλεια, γεωετρική οορφιά, σκόπευα ε τα ίδια ου τα χέρια να… εν πορούσα να πιστέψω πως δεν υπάρχει διέξοδος, κάποιος άλλος δρόος. Πέρασα έξω από ένα αφιθέατρο (δεν θυάαι το νούερο). Μέσα οι πάγκοι είχαν στοιβαχτεί. Στη έση, τα τραπέζια ήταν καλυένα ε φύλλα από αγνό, χιονόλευκο γυαλί. Πάνω στο λευκό, η ακτίνα του ήλιου άφηνε ια κηλίδα αία. Κρυένο έσα σ’ όλα αυτά είναι κάποιο άγνωστο κι, εποένως, αύριο. Είναι ενάντια στη φύση: ένα σκεπτόενο,τροαχτικό διορατικό ον να ζει χωρίς κανονικότητα, έσα σε αγνώστους Χ. Φανταστείτε να σας είχαν κλείσει τα άτια και να σας ανάγκαζαν να περπατήσετε τυφλός, παραπατώντας, γνωρίζοντας πως εκεί προστά, λίγα εκατοστά ακριά, είναι το τέρα. Ένα βηατάκι ακόη και το όνο που θα είνει από σας θα είναι ια επίπεδη, νεκρή σάρκα. Κάτι τέτοιο δεν κάνω κι εγώ τώρα; …Και τι θα γίνει αν δεν περιένω; Αν βουτήξω από 213

όνος ου ε το κεφάλι από το χείλος του γκρεού; εν θα ήταν αυτό το όνο σωστό πράγα που θα πορούσα να κάνω, το όνο που θα ξεδιάλυνε τα πάντα στη στιγή;

214

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΡΙΑΚΟΣΤΗ ΠΡΤΗ

Η Μεγάλη Εγχείρηση Έχω Συγχωρέσει τα πάντα Σύγκρουση Τρένων

Σωθήκαε! Την τελευταία στιγή, όταν φαινόταν ότι δεν υπήρχε πλέον τίποτα να κρατηθούε, όταν φαινόταν ότι όλα είχαν τελειώσει… Ήταν σαν να είχαε ήδη ανέβει τα σκαλιά της τροερής Μηχανής του Ευεργέτη και ο γυάλινος Κώδωνας να είχε κατέβει πάνω ας ε βαρύ κρότο και για τελευταία φορά στη ζωή ας κοιτάξαε τριγύρω –γρήγορα, γρήγορα– για να πιούε ε τα άτια ας τον πλε ουρανό… Και ξαφνικά: ήταν απλώς ένα «όνειρο». Ο ήλιος είναι ρόδινος κι εύθυος και ο τοίχος είναι εκεί – τι χαρά ν’ ακουπάς τον κρύο τοίχο ε το χέρι σου! Και το αξιλάρι, δεν χορταίνεις να βλέπεις τη λακκούβα που έκανε το κεφάλι σου πάνω στο λευκό αξιλάρι… Αυτό θα σας δώσει ια ιδέα για το πώς ένιωσα όταν διάβασα την Εφηερίδα του Μονοκράτους σήερα το πρωί. Είδα ένα απαίσιο όνειρο και τώρα τελείωσε. Κι εγώ, είχα τόσο λίγο κουράγιο, τόσο λίγη πίστη, που είχα ήδη σκεφτεί τον οικειοθελή θάνατο. Ντρέποαι τώρα που διαβάζω τις τελευταίες γραές που έγραψα χθες. Αλλά δεν έχει σηασία: Ας είνουν ως ενθύιο του απίστευτου πράγατος που πορεί να συνέβαινε – και που τώρα δεν θα συβεί… σωστά, δεν θα συβεί! 215

Να η διακήρυξη που ακτινοβολούσε στην πρώτη σελίδα της Εφηερίδας του Μονοκράτους : «ΑΓΑΛΛΙΑΣΤΕ! Γιατί από εδώ και στο εξής είστε τέλειοι! ς σήερα, τα δηιουργήατά σας –οι ηχανές– ήταν τελειότερες από σας. ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ; Κάθε σπινθήρας ιας γεννήτριας είναι σπινθήρας της καθαρότερης λογικής. Κάθε κίνηση ενός πιστονιού είναι ένας αλάνθαστος συλλογισός. εν περιέχετε, όως, κι εσείς την ίδια αλάνθαστη λογική; Η φιλοσοφία του γερανού, της πρέσας και της αντλίας είναι τόσο τέλεια και ξεκάθαρη όσο κι ένας κύκλος σχεδιασένος ε διαβήτη. Είναι, όως, η δική σας φιλοσοφία λιγότερο τέλεια; Η οορφιά ενός ηχανισού βρίσκεται στον ακριβή και αετάβλητο ρυθό του, όπως του εκκρεούς. Αλλά κι εσείς, αναθρεένοι από την παιδική ηλικία ε το σύστηα Τέιλορ, είστε λιγότερο τέλειοι από ένα εκκρεές; Σκεφτείτε, όως, αυτό: Οι ηχανές δεν διαθέτουν φαντασία. Έχετε δει ποτέ, εν ώρα εργασίας, να χαράζεται στο πρόσωπο ιας κυλινδρικής αντλίας κάποιο απόακρο, ανόητο, ονειροπόλο χαόγελο; Έχετε ακούσει ποτέ τη νύχτα, κατά τη διάρκεια της προβλεπόενης ανάπαυσης, να στριφογυρνούν οι γερανοί ανήσυχα και ν’ αναστενάζουν; ΌΧΙ! Όσο για σας! Πρέπει να ντρέπεστε! Οι Φρουροί παρατηρούν όλο και πιο συχνά τέτοια χαόγελα και αναστεναγούς. Και οι ιστορικοί του Μονοκράτους –κρύψτε τα άτια σας από 216

ντροπή– προτιούν να παραιτηθούν, παρά να καταγράψουν τέτοια ατιωτικά γεγονότα. εν είναι, όως, δικό σας λάθος. Είστε άρρωστο ι. Το όνοα της ασθένειάς σας είναι: ΦΑΝΤΑΣΙΑ . Είναι το σκουλήκι που αφήνει αύρες ρυτίδες στο έτωπο. Είναι ο πυρετός που σας κάνει να τρέχετε όλο και πιο ακριά, αν και αυτό το «ακριά» αρχίζει εκεί που τελειώνει η ευτυχία. Είναι το τελευταίο επόδιο στο δρόο προς την ευτυχία. στόσο, αγαλλιάστε: Έχει ήδη γκρειστεί. Ο δρόος είναι ελεύθερος. Η τελευταία ανακάλυψη της Κρατικής Επιστήης: Η φαντασία στεγάζεται σε ένα ικρό και άθλιο εγκεφαλικό νευρώνα στην περιοχή pons Varolii. Εκθέστε το νευρώνα αυτόν σε τρεις δόσεις ακτίνων Χ – κι έχετε θεραπευτεί από τη φαντασία. ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ! Είστε τέλειοι, είστε ισότιοι των ηχανών, ο δρόος για την απόλυτη ευτυχία είναι ελεύθερος. Βιαστείτε, τότε, όλοι σας, ικροί και εγάλοι, βιαστείτε να κάνετε τη Μεγάλη Εγχείρηση. Σπεύστε στα αφιθέατρα όπου εκτελείται η Μεγάλη Εγχείρηση. η Μεγάλη Εγχείρηση! Ζήτω το Μονοκράτος! Ζήτω οΖήτω Ευεργέτης!» …Αν εσείς, αν δεν τα είχατε διαβάσει όλα αυτά στις σηειώσεις ου, που οιάζουν ’ ένα αρχαίο, εκκεντρικό υθιστόρηα, αν τα χέρια σας είχαν κρατήσει τρέοντας, όπως τα δικά ου, αυτό το φύλλο εφηερίδας που ακόη υρίζει φρέσκο ελάνι, αν ξέρατε, όπως εγώ, ότι όλα αυτά είναι η πιο γνήσια πραγατικότητα, αν όχι του σήερα, τότε του αύριο, δεν 217

θα αισθανόσασταν τότε ακριβώς αυτό που αισθάνοαι κι εγώ; εν θα στριφογύριζε το κεφάλι σας, όπως τώρα το δικό ου; εν θα αισθανόσασταν αυτό το ούδιασα –τροαχτικό, γλυκό, κατά ήκος τωνότι χεριών σας καιγίγαντας, χαηλά στην πλάτη;παγερό– εν θα νοίζατε κι εσείς είστε ένας ένας Άτλαντας, και ότι αν στεκόσασταν όρθιοι θα χτυπούσατε σίγουρα το κεφάλι σας στο γυάλινο ταβάνι; Άρπαξα το τηλέφωνο: «Ι-330… Ναι, είπα, Ι-330». Μίλησα χωρίς ανάσα: «ραία, είστε σπίτι. ιαβάσατε;… το διαβάζετε; Μα, δεν είναι… Είναι εκπληκτικό!» «Ναι…» Μακριά, σκοτεινή σιωπή. Μόλις που άκουγα έναν αυδρό ήχο στο ακουστικό. Σκεφτόταν κάτι… «Πρέπει να σας δω σήερα οπωσδήποτε. Ναι, στο σπίτι ου ετά τις 16:00. Οπωσδήποτε». Η αγαπηένη ου. Η ονάκριβη αγαπηένη ου! «Οπωσδήποτε». Ένιωσα να χαογελάω και δεν πορούσα να συγκρατηθώ. Έτσι, λοιπόν, τώρα θα κουβαλούσα αυτό το χαόγελο στους δρόους σαν δαυλό, ψηλά πάνω από το κεφάλι ου… Με το που βγήκα έξω ε χτύπησε ο αέρας, που στροβιλιζόταν, σφύριζε και ε αστίγωνε, αλλά ’ έκανε ακόη πιο χαρούενο. Συνέχισεν’ αλυχτάς! εν πορείς πια ναρίξειςτοίχους. Μπροστά,ολυβένιασύννεφα διέσχιζαντονουρανό. Φύγετε,δεν πορείτενα σκοτεινιάσετε τον ήλιο. Τον έχουε αλυσοδέσει στο ζενίθ για πάντα, εείς, οι γιοι του Ιησού του Ναυή. Στη γωνία στεκόταν ια συπαγής, ικρή οάδα από γιους του Ιησού του Ναυή, ε τα έτωπα κολληένα στον γυάλινοτοίχο.Μέσα,έναςήτανήδηξαπλωένοςπάνωσ’έναεκτυφλωτικά λευκό τραπέζι. Οι πατούσες των γυνών ποδιών του προεξείχαν σχηατίζοντας κίτρινη γωνία σε λευκό φόντο. Λευ218

κοί γιατροί έσκυβαν πάνω από το κεφάλι του, ένα λευκό χέρι έδινε σ’ ένα άλλο λευκό χέρι ια σύριγγα γεάτη ε κάτι. «Κι εσείς; Γιατί δεν πηγαίνετε;», ρώτησα χωρίς ν’ απευθύνοαι σεγιατί κάποιον αλλά σ’κεφάλι όλους.στράφηκε «Εσείς δενσυγκεκριένα πάτε;» Ένα σφαιρικό προς εένα. «Εγώ θα πάω αργότερα. Πρώτα πρέπει να…» Έφυγα ελαφρώς ντροπιασένος. Πράγατι, έπρεπε πρώτα να δω την Ι-330. Γιατί όως «πρώτα»; εν πορούσα ν’ απαντήσω σ’ αυτό. Το υπόστεγο.ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ Ο , ωχρό πλε του πάγου, έλαπε και ακτινοβολούσε. Η γεννήτρια ουρούριζε έσα στον κινητήρα –επαναλάβανε ε αγάπη την ίδια και οναδική λέξη– κάποια δική ου λέξη, σκέφτηκα. Σκύβοντας, χάιδεψα το ακρύ, κρύο θάλαο καύσης του κινητήρα. Αγαπηένη… πολύτιη αγαπηένη ου. Αύριο θα ζωντανέψεις, αύριο για πρώτη φορά στη ζωή σου θα δονηθείς από τις ορητικές αναφλέξεις έσα στη ήτρα σου… Πώς θα πορούσα ν’ αντικρίσω αυτό το πανίσχυρο, γυάλινο τέρας αν όλα είχαν παραείνει όπως χθες; Αν ήξερα ότι αύριο στις 12:00 θα το προδώσω, ναι,αγκώνα θα το προδώσω; Ένιωσα ένα απαλό άγγιγα στο ου από πίσω. Γύρισα. Το πρόσωπο-πιατέλα του εύτερου Κατασκευαστή. «Γνωρίζετε φυσικά…», είπε. «Τι; Την Εγχείρηση; Ναι, πώς σας φαίνεται; Τώρα που όλα ξαφνικά…» «Όχι, όχι αυτό. Η δοκιαστική πτήση αναβλήθηκε για εθαύριο. Λόγω αυτής της Εγχείρησης… Και εείς ξεθεωθήκαε για το τίποτα…» 219

Λόγω αυτής της Εγχείρησης . Τι αστείο, ικρόνοο άτοο. εν πορεί να δει πέρα από την άκρη της πιατέλας του. Αν γνώριζε πως, χωρίς αυτή την Εγχείρηση, αύριο στις 12:00 θακαι ήταν σ’ ένα γυάλινο κελί, να χτυπιέται να κλειδωένος σκαρφαλώνειέσα στους τοίχους… Είναι 15:30 και βρίσκοαι πίσω στο δωάτιό ου. Μπήκα και είδα την U. Καθόταν στο γραφείο ου σαν φιγούρα φτιαγένη από ελεφαντοστό, ευθεία και άκαπτη, ε το χέρι της να στηρίζει το δεξί της άγουλο. Πρέπει να περίενε αρκετή ώρα, γιατί όταν ανασηκώθηκε για να ε συναντήσει, τα δάχτυλά της άφησαν πέντε ζάρες στο άγουλο. Για ένα δευτερόλεπτο επανήλθε στο υαλό ου εκείνο το ατυχέστατο πρωινό, τότε που βρισκόασταν ακριβώς στο ίδιο σηείο δίπλα στο τραπέζι, αυτή δίπλα στην Ι-330, έξαλλη από θυό… Μόνο, όως, για ένα δευτερόλεπτο – εξαφανίστηκε αέσως από τη σηερινή λιακάδα. Έτσι ακριβώς συβαίνει και όταν παίνεις έσα σ’ ένα δωάτιο ια φωτεινή έρα και ανάβεις ασυνείδητα το φως: Η λάπα πράγατι ανάβει, όως θα πορούσε κάλλιστα να η βρισκόταν εκεί, τόσο ανόητη, αδύναη και άχρηστη που είναι… Χωρίς να το σκεφτώ, χέρι, της ρούσα τα πάντα – άρπαξετης καιέδωσα τα δύοτο ου χέρια εσυγχωια σταθερή, ερεθισένη χειραψία, ενώ τα χαλαρωένα της άγουλα έτρεαν από ενθουσιασό σαν αρχαία κοσήατ α: «Περίενα… πήκα όνο για ένα λεπτό… ήθελα να σας πω απλώς πόσο ευτυχισένη είαι, πόσο χαρούενη είαι για σας! Αύριο ή εθαύριο, ξέρετε, θα γίνετε εντελώς καλά, θα ξαναγεννηθείτε από την αρχή…» Είδα κάτι χαρτιά πάνω στο τραπέζι – οι τελευταίες δυο 220

σελίδες από τις χθεσινές ου σηειώσεις. Βρίσκονταν εκεί ακριβώς που τις είχα αφήσει χθες το βράδυ. Αν είδε αυτά που έγραφα εκεί έσα… Αλλά τι σηασία έχει; Αυτό ήταν τώρα παρελθόν, τόσο ακρινό φαινόταν αστείο, σαν κάτι που βλέπεις ε τα κιάλια από που τη λάθος εριά… «Ναι», είπα. «Και ξέρετε κάτι; Μόλις τώρα, καθώς προχωρούσα στη λεωφόρο, ήταν ένας άντρας προστά ου και η σκιά του έπεφτε στο πεζοδρόιο. Και η σκιά του έλαπε. Και νοίζω – όχι, είαι απόλυτα σίγουρος γι’ αυτό– ότι αύριο δεν θα υπάρχουν καθόλου σκιές, ούτε ανθρώπων, ούτε πραγάτων. Ο ήλιος θα διαπερνάει τα πάντα…» Μίλησε ευγενικά, αλλά αυστηρά: «Είστε ένας φαντασιόπληκτος! εν θα άφηνα ποτέ τα παιδιά ου στο σχολείο να ιλάνε έτσι…» Συνέχισε να ιλάει για τα παιδιά, για το γεγονός ότι τα είχε πάει όλα αζί στην Εγχείρηση, το πώς εκεί χρειάστηκε να τα δέσουν, για το ότι «πρέπει ν’ αγαπάς χωρίς οίκτο, χωρίς καθόλου οίκτο» και ότι τελικά πρέπει ν’ αποφασίσει να... Ίσιωσε το γκριζογάλανο ύφασα ανάεσα στα γόνατά της, βιαστικά ε κάλυψε ε το χαόγελό της κι έφυγε χωρίς να πει τίποτα παραπάνω. Και… ευτυχώς ο ήλιος δεν ήταν ακίνητος σήερα, αλλά συνέχιζε να τρέχει και τώρα ήταν ήδη 16:00 κι εγώ χτυπούσα την πόρτα και η καρδιά ου χτυπούσε έσα ου… «Περάστε!» Πέφτω κάτω στο πάτωα δίπλα στην καρέκλα της, ε τα χέρια ου τυλιγένα στα πόδια της, ρίχνω το κεφάλι ου προς τα πίσω και κοιτάζω έσα στα άτια της, πρώτα στο 221

ένα και ύστερα στο άλλο, για να δω τον εαυτό ου έσα τους, τον εαυτό ου σε ια υπέροχη αιχαλωσία… Εκεί, στην άλλη πλευρά του τοίχου είχε καταιγίδα, εκεί τα σύννεφα έοιαζαν όλο και ε ολύβι, αλλάξεκαι τι έγινε; Μέσα στο κεφάλι ουπερισσότερο συνωστίζονταν πράγατα, χύνονταν θορυβώδεις λέξεις κι εγώ πετούσα ε θόρυβο προς κάποια κατεύθυνση, σαν τον ήλιο –ια στιγή, όχι κάποια κατεύθυνση, τώρα ξέρουε το πού– και οι πλανήτες πετούσαν πίσω ου, πλανήτες που εκτοξεύουν φλόγες και κατοικούνται από τριχωτά, ωδικά λουλούδια, ουγκούς, πλε πλανήτες, όπου οι ορθολογικοί βράχοι είναι οργανωένοι σε κοινωνίες, πλανήτες που, σαν τη Γη ας, έχουν φτάσει στην κορυφή της απόλυτης ευτυχίας… Ξαφνικά, ακούστηκε από ψηλά: «εν νοίζετε, όως, ότι η κορυφή… είναι κάτι παραπάνω από βράχοι ενωένοι σε ια οργανωένη κοινωνία;» Και, καθώς το τρίγωνο γινόταν πιο αιχηρό και σκοτεινό: «Και η ευτυχία… τι σηαίνει τελικά; Οι επιθυίες είναι βάσανο, είναι αρνητικές, σωστά; Και είναι ξεκάθαρο ότι η ευτυχία έρχεται όταν δεν υπάρχουν πλέον επιθυίες, ούτε ια… Πόσο λάθος, τι ηλίθια προκατάληψη έχει επικρατήσει όλαΗ αυτά τα χρόνια να παίνει θετικό πρόσηο στην ευτυχία. απόλυτη ευτυχία θα έπρεπε φυσικά να έχει αρνητικό πρόσηο, ένα θεϊκό είον». Θυάαι ότι ουρούρισα αφηρηένα: «Το απόλυτο ηδέν είναι είονο…» 273 ο «Μείον 273. Ακριβώς. Αρκετά ψυχρό, και αυτό από όνο του δεν αποδεικνύει ότι βρισκόαστε στην κορυφή;» Με κάποιον τρόπο ιλούσε πάλι αντί για ένα, έσα από 222

ένα, όπως είχε κάνει και παλιότερα, πριν από αρκετό καιρό, ξεδιπλώνοντας τις ιδέες ου έχρι τέλους. Υπήρχε, όως, κάτι τόσο απόκοσο σ’ αυτό που δεν πορούσα να τ’ αντέξω και ε εγάλη προσπάθεια ξεστόισα τη λέξη: «Όχι». «Όχι», είπα. «Με… ε κοροϊδεύετε…» Άρχισε να γελάει, πολύ δυνατά… υπερβολικά δυνατά. Γέλασε έχρι που, ια στιγ ή αργότερα, έφτασε σ’ ένα χε ίλος σκαλιού, από το οποίο και κατέβηκε. Υπήρξε ια παύση. Σηκώθηκε. Έβαλε τα χέρια της στους ώους ου. Μου έριξε ένα αργό, ακρόσυρτο βλέα. Τότε ε τράβηξε προς το έρος της και όλα εξαφανίστηκαν εκτός από τα αιχηρά, καυτά της χείλη. «Αντίο!» Αυτή η λέξη ήρθε από ψηλά, από πολύ ακριά και φάνηκε ότι έκανε εγάλο ταξίδι – ένα, ίσως δύο λεπτά. «Τι εννοείτε, αντίο;» «Είστε άρρωστος. Έχετε διαπράξει εγκλήατα για λογαριασό ου. Ήταν βασανιστήριο για σας, έτσι; Τώρα, όως, έρχεται η Εγχείρηση και θα γιατρευτείτε από ένα. Γι’ αυτό… αντίο.» «Όχι!», άρχισα να φωνάζω. Ένα άσπλαχνο, αιχηρό τρίγωνο, αύρο πάνω σε λευκό φόντο: «Τι σηαίνει αυτό; εν επιθυείτε την ευτυχία;» Το κεφάλι ου γύριζε προς όλες τις κατευθύνσεις. ύο τρένα λογικής συγκρούστηκαν, σκαρφάλωσε το ένα πάνω στο άλλο, συντρίφτηκαν, διαλύθηκαν… «Λοιπόν, τι λέτε γι’ αυτό; Περιένω. Επιλέξτε: την Εγχείρηση και την απόλυτη ευτυχία ή…» 223

«εν πορώ να ζήσω χωρίς εσάς. εν θέλω να ζήσω χωρίς εσάς», είπα ή σκέφτηκα, δεν είαι σίγουρος, όως η Ι330 το άκουσε. «Ναι, το ξέρω», απάντησε. Τότε,της ε τα χέρια πάνω στους ώους ου και τα άτια ακόη ναακόη κοιτάζουν τα δικά ου: «Σ’ αυτή την περίπτωση, θα σας δω αύριο. Αύριο στις 12:00. Το θυάστε;» «Όχι. Αναβλήθηκε για ια έρα. Μεθαύριο…» «Τόσο το καλύτερο για ας. Μεθαύριο στις 12:00…» Κατέβαινα το δρόο όνος έσα στο λυκόφως. Ο αέρας στροβιλιζόταν, ε κουβαλούσε, ε ετέφερε σαν ένα φύλλο χαρτιού. Θραύσατα του ολυβένιου ουρανού πετούσαν, πετούσαν – είχαν ακόη ία ή δύο ηέρες πτήσης έσα στο άπειρο… Ακουπούσα τις γιούνι αυτών που περπατούσαν προς την άλλη κατεύθυνση, όως ήουν ολοόναχος. Το έβλεπα ξεκάθαρα: Είχαν σωθεί όλοι, α για ένα δεν υπήρχε εν ήθελα να σωθώ σωτηρία, όχι πια. …

224

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΡΙΑΚΟΣΤΗ ΕΥΤΕΡΗ

εν Πιστεύω Τράκτορες Το Ανθρώπινο Θραύσα

Πιστεύετε ότι θα πεθάνετε; Ναι, ο άνθρωπος είναι θνητός, εγώ είαι άνθρωπος, εποένως… Όχι, δεν εννοώ αυτό. Το ξέρω ότι αυτό το γνωρίζετε. Αυτό που ρωτάω είναι: Το πιστέψατε πραγατικά ποτέ αυτό , το πιστέψατε εντελώς, όχι ε το υαλό αλλά ε το σώα σας, νιώσατε ποτέ πραγατικά ότι τα δάχτυλα που κρατάνε τώρα αυτό ακριβώς το φύλλο χαρτιού, ια έρα θα είναι κίτρινα και παγωένα;… Όχι, φυσικά και δεν το πιστεύετε – αυτός είναι ο λόγος που δεν έχετε πηδήξει έχρι τώρα από τον δέκατο όροφο, ο λόγος που συνεχίζετε να τρώτε, να γυρνάτε σελίδες, να ξυρίζεστε, να χαογελάτε, να γράφετε… Το ίδιο –ναι, ακριβώς το ίδιο– ισχύει για ένα σήερα. Ξέρω ότι αυτός ο αύρος δείκτης στο ρολόι ου θα σκαρφαλώσει ώς εδώ, στα εσάνυχτα, κι έπειτα θα συρθεί αργά έχρι να συναντήσει, ια συγκεκριένη στιγή, ένα τελικό σηείο, όπου θ’ αρχίσει ένα πρωτόγνωρο αύριο. Αυτό το γνωρίζω, αλλά για κάποιο λόγο δεν το πιστεύω – ή άλλον ου φαίνεται ότι οι 24 ώρες θα γίνουν 24 χρόνια. Γι’ αυτό πορώ ακόη να κάνω κάτι, να πάω κάπου, ν’ απαντήσω σε ερωτήσεις, να ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ σκαρφαλώσω στη σκάλα του . Την αισθάνοαι ακόη να κουνιέται στο νερό και καταλαβαίνω ότι πρέπει να 225

κρατιέαι από τις χειρολαβές κι αισθάνοαι το παγωένο γυαλί κάτω από το χέρι ου. Βλέπω τους διάφανους, ζωντανούς γερανούς να λυγίζουν τους λαιούς τους σαν χήνες, ε τα ράφη να προεξέχουν, και προσεχτικά, τρυφερά, ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ ταΐζουντους τον ε την τροερή, εκρηκτική τροφή να για τους κινητήρες του. Κάτω στο ποτάι, βλέπω καθαρά τις πλε, υδάτινες φλέβες και τα οζίδια, φουσκωένα από τον άνεο. Όως όλα αυτά είναι πολύ ξεκοένα από ένα, ξένα, επίπεδα – σαν ένα διάγραα πάνω σ’ ένα φύλλο χαρτί. Και είναι, επίσης, περίεργο που το επίπεδο, διαγραατικό πρόσωπο του εύτερου Κατασκευαστή αρχίζει ξαφνικά να ιλάει: «Τι λέτε λοιπόν; Πόσα καύσια να φορτώσουε; Αν υπολογίσετε τρεις ή, ας πούε, τρεισήισι ώρες…» Μπροστά ου, σε τρισδιάστατη προβολή του διαγράατος, βλέπω το χέρι ου να κρατάει έναν υπολογιστή, του οποίου η λογαριθική πλάκα δείχνει το νούερο 15. «15 τόνους. Όχι, ας τους κάνουε καλύτερα… ναι, ας τους κάνουε 100…» Αυτό επειδή στο κάτω-κάτω ξέρω ότι αύριο… Και ε την άκρη του ατιού ου βλέπω το χέρι ου, αυτό που «Εκατό; κρατάειΜα τονγιατί υπολογιστή, ναΑυτό τρέει ανεπαίσθητα. τόσο πολύ; φτάνει για ια εβδοάδα. Μα τι λέω; Περισσότερο από ια εβδοάδα!» «Μπορεί να συβεί οτιδήποτε… ποιος ξέρει;» Εγώ ξέρω. Ο άνεος σφυρίζει και ο αέρας είναι κορεσένος ε ια αόρατη ουσία. Αναπνέω ε δυσκολία, περπατάω ε δυσκολία κι εκεί κάτω, στο τέρα της λεωφόρου, ο δείκτης του ρολογιού του Πύργου Συσσώρευσης σέρνεται αργά ε δυσκολία, χωρίς 226

να σταατάει ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Η σπείρα του πύργου, σκοτεινή πλε, βρίσκεται έσα στα σύννεφα, όπου στριγγλίζει ελεύθερα καθώς ρουφάει ηλεκτρισό. Οι αυλοί του Εργοστασίου Μουσικής στριγγλίζουν επίσης. Σε σειρές των τεσσάρων, ως συνήθως. Μα οι σειρές φαίνονται κάπως ασταθείς, ίσως λόγω του ανέου που τις ταρακουνάει και τις περδεύει. Ολοένα και περισσότερο. Τώρα σκόνταψαν πάνω σε κάτι στη γωνία, ανασυντάχθηκαν και τώρα είναι ένας πυκνός, παγωένος, σφιχτός θρόβος που αναπνέει βαριά. Ξαφνικά όλοι τεντώνουν τους λαιούς τους. «Κοιτάξτε! Όχι, εκεί! Γρήγορα!» «Αυτοί! Είναι αυτοί!» «Εγώ; Ποτέ! Με τίποτα – καλύτερα να βάλετε το κεφάλι ου στη Μηχανή!» «Σωπάστε! Είστε τρελός!» Η πόρτα του γωνιακού αφιθέατρου είναι ορθάνοιχτη και απ’ αυτήν βγαίνει ια αργή, βαριά φάλαγγα περίπου πενήντα αντρών. Ή, άλλον, όχι «ανδρών» – δεν είναι αυτή η κατάλληλη λέξη. Αυτά δεν ήταν πόδια αλλά κάποιου είδους βαριές, σφυρηλατηένες ρόδες, κινούενες από έναν αόρατο κινητήριο ηχανισό. Όχι άντρες αλλά κάτι σανανέιζε τράκτορες ε ανθρώπινη ορφή. Πάνω από τα κεφάλια τους, ένα λευκό πανό στολισένο ’ έναν κεντητό χρυσό ήλιο, στις ακτίνες του οποίου υπήρχε ένα σύνθηα: «Είαστε οι πρώτοι! Κάναε ήδη την Εγχείρηση! Ακολουθήστε ας όλοι!» Αργά αλλά σταθερά διέσχιζαν το πλήθος και πορούσες να δεις πως αν στη θέση ας βρισκόταν ένας τοίχος, ένα δέντρο ή ένα σπίτι, θα διαπερνούσαν τον τοίχο, το δέντρο ή το σπίτι, χωρίς να σταατήσουν. Τώρα βρίσκονται ήδη στη έση της λε227

ωφόρου. Τώρα έχουν απλωθεί σε ια αλυσίδα, χέρι ε χέρι, ε έτωπο προς τα εάς. Εείς –ένας σφιχτός, ικρούλης θρόβος από ανατριχιασένα κεφάλια– εείς περιένουε. Τεντώνουε τους λαιούς ας. Άνεος πουτης σφυρίζει. Ξαφνικά, η δεξιά καιΣύννεφα. η αριστερή πλευρά αλυσίδας αρχίζουν να κλείνουν γρήγορα προς εάς, όλο και πιο γρήγορα, σαν ένα βαρύ αυτοκίνητο που κατεβαίνει την κατηφόρα, ας εγκλωβίζουν σ’ ένα δακτύλιο και… ας ωθούν προς τις ορθάνοιχτες πόρτες, έσα από τις πόρτες, έσα… Η διαπεραστική κραυγή ενός: «Μας οδηγούν έσα. Τρέξτε!» Όλοι έφυγαν πανικόβλητοι. Ακριβώς δίπλα στον τοίχο υπήρχε ακόη ια στενή διέξοδος από τον ζωντανό δακτύλιο. Όλοι κατευθύνθηκαν προς τα κει, ε τα κεφάλια έξω, τα κεφάλια πήραν στιγιαία το σχήα αιχηρής σφήνας, ε αιχηρούς αγκώνες, πλευρά, ώους. Ήταν σαν ρεύα νερού που εκτοξεύεται υπό πίεση από πυροσβεστικό σωλήνα – πετάχτηκαν ε δύναη και διασκορπίστηκαν σκουντουφλώντας, κουνώντας τα χέρια και τις γιούνι πέρα-δώθε. Σ’ ένα σηείο ακριά, τα άτια ου έπιασαν ένα σώα διπλοκαπ υλωτό σαν το γράα S, ε διάφανα πτερυγοειδή αυτιά, έπειτα εξαφανίστηκε, βυθίστηκε στη γη κι εγώ έεινα όνος ανάεσα σε χέρια και πόδια που σφάδαζαν. Έτρεξα… Σταάτησα προστά από ια είσοδο για να πάρω ανάσα, ακούπησα την πλάτη ου στην πόρτα και αέσως ήρθε προς το έρος ου, λες και το έσπρωχνε ο άνεος, ένα ικρό γρέζι ανθρωπότητας. «Ήουν πίσω σας… συνέχεια… εν το θέλω, βλέπετε… εν το θέλω. Συφωνώ…» 228

Μικρά, στρογγυλά χεράκια στο ανίκι ου, στρογγυλά, γαλάζια άτια: Είναι αυτή, η Ο. Τότε, σαν να γλίστρησε στον τοίχο και βολεύτηκε κάτω στο έδαφος. Λύγισε και σχηάτισε εστεκόουν το σώα της έναν ικρό πάνω στα κρύα κι εγώ από πάνω τηςσβόλο και της χάιδευα ε τασκαλιά βρεγένα ου χέρια τα αλλιά και το πρόσωπο. Αυτό ’ έκανε να φαίνοαι τεράστιος και αυτή ικροσκοπική, σαν ένα ικρό κοάτι του εαυτού ου. Ήταν εντελώς διαφορετικά απ’ ό,τι ε την Ι-330 και ου φάνηκε ότι έοιαζε ε τον τρόπο που φέρονταν οι αρχαίοι στα δικά τους παιδιά. Μόλις που ακούω τι λέει από κει κάτω, καθώς ιλάει ε τα χέρια να καλύπτουν το πρόσωπό της: «Κάθε νύχτα… δεν πορώ… αν ε γιατρέψουν… κάθε νύχτα, όνη στο σκοτάδι, τον σκέφτοαι – πώς θα είναι, πώς εγώ θα… εν θα είχα κανέναν άλλο λόγο να ζήσω, καταλαβαίνετε; Πρέπει να… πρέπει εσείς να…» Ήταν ένα ηλίθιο συναίσθηα, όως πράγατι αισθάνθηκα σίγουρος: Ναι, πρέπει. Ηλίθιο, γιατί αυτό που έπρεπε να κάνω ήταν ακόη ένα έγκληα. Ηλίθιο, γιατί το λευκό δεν πορεί να είναι ταυτόχρονα και αύρο, το καθήκον δεν πορεί έγκληα. Αλλιώς, υπάρχει τίποτα στη πουνα ναείναι είναικαι αύρο ή λευκό και τοδεν χρώα εξαρτάται απόζωή κάποιο θεελιώδες λογικό αξίωα. Και αν ξεκινήσεις από το αξίωα ότι εγώ της χάρισα παράνοα ένα παιδί… «Εντάξει, όως, ηρεήστε… ηρεήστε…», λέω. «Καταλαβαίνετε, πρέπει να σας πάω στη ν Ι-330… όπως είχα προτείνει και παλιότερα… ώστε αυτή να πορέσει να…» «Ναι». (Με χαηλή φωνή και τα χέρια ακόη προστά στο πρόσωπο.) 229

Τη βοήθησα να σηκωθεί. Έπειτα, χωρίς να πούε λέξη, ο καθένας ε τις δικές του σκέψεις, ή ίσως και οι δύο ε την ίδια και όνη σκέψη, περπατάε στον σκοτεινιασένο δρόο διασχίζοντας τα ήσυχα, ολυβένια σπίτια και τα τεντωένα κλαδιά του ανέου που αστιγώνουν… Σε ια διάφανη, έντονη στιγή, άκουσα πίσω ου, έσα στο σφύριγα του αέρα, τον γνώριο ήχο ποδιών που τσαλαβουτάνε. Στη στροφή κοίταξα πίσω, έσα στην ανάποδη αντανάκλαση των βιαστικών σύννεφων πάνω στο θολό, γυάλινο πεζοδρόιο και είδα τον S. Αέσως άρχισα να κουνάω αλλόκοτα τα χέρια ου και να φωνάζω στην Ο ότι αύριο, ναι, αύριοΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ ο θα κάνει την πρώτη του δοκιαστική πτήση και ότι αυτό θα είναι κάτι εντελώς πρωτόγνωρο, απίστευτο, τροαχτικό… Μέσα στην κυκλική, γαλάζια της έκπληξη, η Ο κοιτάζει πρώτα εένα και ετά τα χέρια ου που κουνιούνται ανόητα. Όως δεν την αφήνω να πει κουβέντα – συνεχίζω να ιλάω ακατάπαυστα. Αλλά έσα ου, εκεί που όνο εγώ πορώ ν’ ακούσω, ια διαφορετική, πυρετώδης σκέψη σιγοψιθυρίζει και ε καίει: «εν πορείς… πρέπει ε κάποιο τρόπο να… εν πρέπει νανα τον αφήσειςαριστερά, να σ’ ακολουθήσει έχρι Ι-330…» Αντί συνεχίσω έκοψα προς τατην δεξιά. Η γέφυρα παρουσίασε υπάκουα και στους τρεις ας, εένα, την Ο και τον S που ακολουθούσε, τη δουλοπρεπή καπούρα της. Από τα φωταγωγηένα κτήρια στην απέναντι πλευρά, τα φώτα έπεφταν στο νερό και διαλύονταν σε χιλιάδες φλογερές, χοροπηδηχτές σπίθες, πιτσιλισένες ε ανιασένο, λευκό αφρό. Ο αέρας βούιζε – ακουγόταν σαν χορδή πάσου φτιαγένη από καραβόσχοινο και τεντωένη κάπου χαηλά προ230

στά ας. Και έσα από τον ήχο του πάσου, όλη την ώρα, πίσω ας… Το κτήριο που ένω. Στην είσοδο η Ο σταάτησε κι άρχισε να λέει κάτι σαν: «Όχι, υποσχεθήκατε να…» Αλλά δενκαι τηνβρεθήκαε άφησα να τελειώσει, έσπρωξαΣτο γρήγορα στην πόρτα έσα, στοντην προθάλαο. γραφείο ελέγχου – τα γνώρια κρεαστά άγουλα, να τρέουν από ενθουσιασό. Ένας πυκνός θρόβος από Αριθούς στέκεται γύρω της και ια λογοαχία ήταν σε εξέλιξη, κεφάλια ξεπροβάλλουν από τα κάγκελα του δευτέρου ορόφου. Κάποιοι κατεβαίνουν τρέχοντας τα σκαλιά. Όως αυτό θα περιένει… Για την ώρα, πήρα βιαστικά την Ο στην αντίθετη γωνία και κάθισα ε την πλάτη ου στον τοίχο (στην άλλη πλευρά του τοίχου είχα δει ια σκοτεινή, χοντροκέφαλη φιγούρα να γλιστράει πάνω-κάτω στο πεζοδρόιο), έβγαλα ένα φύλλο χαρτί. Η Ο βυθίστηκε αργά έσα στη καρέκλα της, λες και το σώα της έλιωνε κι εξατιζόταν έσα από τη γιούνι της, αφήνοντας όνο ένα άδειο ρούχο και δύο άδεια άτια που σε απορροφούσαν ε την γαλάζια τους κενότητα. Η κουρασένη της φωνή είπε: «Γιατί ε φέρατε εδώ; Με ξεγελάσατε;» «Όχι… σσστ! Κοιτάξτε! Βλέπετε εκεί… στην άλλη πλευρά του τοίχου;» «Ναι. Μια σκιά.» «Με ακολουθεί συνεχώς… εν πορώ. Κοιτάξτε – δεν πορώ… Θα σας γράψω εδώ δυο λόγια κι εσείς θα πάρετε το σηείωα και θα φύγετε… όνη. Ξέρω ότι αυτός θα είνει εδώ». Κάτω από τη γιούνι, το γόνιο σώα της κουνήθηκε πάλι, η κοιλιά έγινε λίγο στρογγυλότερη, στα άγουλά της φάνηκε ένα ελάχιστα διακριτό πρωινό φως, ια αυγή. 231

Έχωσα το σηείωα έσα στα κρύα της δάχτυλα, της πίεσα το χέρι και ρούφηξα ε τα άτια ου, για τελευταία φορά, ια γουλιά από τα γαλάζια άτια της. «Αντίο! να υπάρξει ια άλλη φορά…» αργά, έκανε ΤράβηξεΊσως το χέρι της. Έσκυψε και ξεκίνησε δυο βήατα, στράφηκε γρήγορα προς τα πίσω και βρέθηκε πάλι δίπλα ου. Τα χείλη της κινήθηκαν, τα άτια της, τα χείλη της, ολόκληρο το είναι της, ου έλεγαν την ίδια λέξη, ξανά και ξανά… Τι ανυπόφορο χαόγελο! Τι πόνος… Μετά, είδα το ανθρώπινο ίχνος να βγαίνει από την πόρτα, ια ικροσκοπική σκιά από την άλλη πλευρά του τοίχου, κινούενη όλο και πιο γρήγορα, χωρίς να ρίξει βλέα προς τα πίσω… Πήγα προς το γραφείο της U. Φουσκώνοντας τα βράγχια της από ανησυχία και οργή, είπε: «είτε… είναι όλοι τους τρελοί! Εκείνος εκεί ορκίζεται ότι είδε κοντά στην Αρχαία Οικία κάποιον γυνό άνθρωπο καλυένο εντελώς ε τρίχωα…» Μια φωνή από την πυκνή συστάδα των κεφαλιών: «Ναι! Και θα το πω για άλλη ια φορά: Τον είδα. Πράγατι.» «Πώς σαςτο φαίνεται αυτό, ε; ήταν εν είναι παραλήρηα;» Και αυτό «παραλήρηα» τόσο σίγουρο, τόσο άκαπτο, που αναρωτήθηκα: «Είναι πράγατι παραλήρηα – όλα αυτά που συβαίνουν σε ένα και γύρω ου τις τελευταίες ηέρες;» Κοίταξα, όως, τα τριχωτά ου χέρια και θυήθηκα τις λέξεις: «Πιθανόν να έχετε κι εσείς ο ίδιος ια σταγόνα από το αία του δάσους. Ίσως γι’ αυτό τα αισθήατά ου για σας είναι…» 232

Όχι, ευτυχώς, δεν είναι παραλήρηα. Όχι, δυστυχώς, δεν είναι παραλήρηα.

233

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΡΙΑΚΟΣΤΗ ΤΡΙΤΗ

(εν Υπάρχει Χρόνος για Περιεχόενα, Τελευταία Σηείωση)

Η ηέρα έφτασε. Πάρε γρήγορα την εφηερίδα, ίσως είναι εκεί… Καταγράφω την εφηερίδα ε τα άτια ου (δεν υπάρχει λάθος: τα άτια ου είναι τώρα σαν πένα ή σαν υπολογιστής, κάτι που κρατάς στο χέρι, κάτι που αισθάνεσαι έξω από το σώα σου – ένα εργαλείο). Εκεί είναι, ε εγάλα γράατα σ’ ολόκληρη την πρώτη σελίδα: «Οι εχθροί της ευτυχίας ένουν ξάγρυπνοι. Κρατηθείτε στην ευτυχία και ε τα δυο σας χέρια! Την αυριανή έρα αναστέλλεται η εκτέλεση εργασίας – όλοι οι Αριθοί θα παρουσιαστούν για την Εγχείρηση. Όσοι δεν συβιβαστούν θα υποστούν τη Μηχανή του Ευεργέτη». Αύριο! Θα υπάρξει άραγε κάποιου είδους αύριο; Λόγω της δύναης της καθηερινής αδράνειας, άπλωσα το χέρι (ένα εργαλείο) στο ράφι και έβαλα τη σηερινή Εφηερίδα έσα στο χρυσοστόλιστο ντοσιέ αζί ε τις υπόλοιπες. Στη έση της απόστασης προς το ράφι, σκέφτοαι: «Για ποιο λόγο; Τι σηασία έχει; εν πρόκειται να επιστρέψω σ’ αυτό το δωάτιο, ποτέ ξανά…» Και το χαρτί πέφτει από το χέρι ου στο πάτωα. Σηκώνοαι και κοιτάζω γύρω στο δωάτιο, κάθε τετραγωνικό 234

εκατοστό του, συγκεντρώνω βιαστικά και χώνω πυρετωδώς σε ια αόρατη βαλίτσα όλα αυτά που θα λυπόουν ν’ αφήσω πίσω – τραπέζι, βιβλία, καρέκλα. Αυτή είναι η καρέκλα που έκατσε η Ι-330 εκείνη τη φορά, ’ εένα κάτω στο πάτωα… Το κρεβάτι… Περνάει άλλο ένα λεπτό, δύο… ίσως να περιένω κάποιο ανόητο θαύα – θα χτυπήσει το τηλέφωνο και αυτή θα ου πει ότι… Όχι. εν συβαίνει κανένα θαύα. Φεύγω… για το άγνωστο. Αυτές είναι οι τελευταίες ου γραές. Αντίο σας, άγνωστοι και αγαπητοί ου αναγνώστες, που ζήσαε αζί τόσες σελίδες, που όταν απέκτησα την ασθένεια της «ψυχής» σάς αποκάλυψα ολόκληρο τον εαυτό ου, έως και την τελευταία κονιορτοποιηένη βίδα, το τελευταίο σπασένο ελατήριο… Φεύγω.

235

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΡΙΑΚΟΣΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

Οι Αδειούχοι Μια Ηλιόλουστη Νύχτα Ράδιο-Βαλκυρία

Αχ, ακάρι να ας είχα κάνει όλους, κι εένα αζί, θρύψαλα, ακάρι να είχα πάει ’ εκείνη κάπου στην άλλη πλευρά του Τείχους, ανάεσα σε κτήνη ε κίτρινους χαυλιόδοντες, ακάρι να ην είχα επιστρέψει ποτέ εδώ. Θα ήταν χίλιες, ένα εκατούριο φορές πιο εύκολο. Και τώρα; Άντε να το παλέψεις… Σε τι θα βοηθούσε; Όχι, όχι, όχι! Συγκρατήσου D-503. Ευθυγραίσου ’ έναν ισχυρό άξονα λογικής… ακόη κι αν δεν κρατήσει πολύ, βάλε στο οχλό όλη σου τη δύναη… και, σαν αρχαίος σκλάβος, συνέχισε να γυρνάς τα γρανάζια των συλλογισών έχρι να γράψεις και να σκεφτείς όλα όσα συνέβησαν… ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ, όλοι είχαν ήδη συγκεΌταν έφτασα στον ντρωθεί, ο καθένας στη θέση του, και οι κηρήθρες τις τεράστιας, γυάλινης κυψέλης είχαν γείσει. Κάτω χαηλά, έσα από τα γυάλινα καταστρώατα, έβλεπες ικροσκοπικούς σαν υρήγκια ανθρώπους δίπλα σε τηλέγραφους, γεννήτριες, ετασχηατιστές, υψόετρα, βαλβίδες, δείκτες, ηχανές, αντλίες και σωλήνες. Μέσα στο σαλόνι υπήρχαν κάποιοι σκυένοι πάνω σε πίνακες και όργανα – χωρίς αφιβολία εκτελούσαν εντολές του Τήατος Επιστηών. ίπλα τους βρισκόταν ο εύτερος Κατασκευαστής και δύο από τους βοηθούς του. Αυτοί οι τρεις είχαν αζεένα τα κεφάλια τους έσα 236

στους ώους σαν χελώνες, τα πρόσωπα τους ήταν γκρίζα, φθινοπωρινά και ουντά. «Λοιπόν, πώς πάει;», ρώτησα. «Χ… «εν άλλον χάλια», ου απάντησε ο ένας ε γκρίζοΓεχαόγελο. ξέρουε πού πορεί να προσγειωθούε. νικά, είναι αβέβαιο…» εν άντεχα να τους κοιτάζω – να κοιτάζω άντρες, τους οποίους σε ια ώρα θα τους έδιωχνα ε τα ίδια ου τα χέρια από τ’ αναπαυτικά ψηφία του ρολόγιου Πίνακα, τους οποίους θα χώριζα για πάντα από το ητρικό στήθος του Μονοκράτους. Μου θύισαν τις τραγικές φιγούρες ιας ιστορίας γνωστής σε κάθε αθητή: «Τρεις ε Άδεια». Αυτή η ιστορία ιλάει για τρεις Αριθούς που πήραν άδεια απ’ τη δουλειά για έναν ολόκληρο ήνα ως πείραα: «Κάντε ό,τι θέλετε, πηγαί7 νετε όπου θέλετε», τους Οι είπαν. καηένοι, τριγύριζαν γύρω από το έρος όπου συνήθως δούλευαν και κοίταζαν συνεχώς έσα ε πεινασένα άτια. Τεπέλιαζαν στην πλατεία και για ώρες επαναλάβαναν τις κινήσεις που είχαν γίνει ένα ε τους οργανισούς τους, σε κάθε δεδοένη χρονική στιγή της ηέρας. Πριόνιζαν και πλάνιζαν στον αέρα, χτυπούσαν αόρατα σφυριά, σφυρηλατούσαν ακατέργαστα καλούπια σιδήρου που δεν έβλεπε κανείς. Μετά από δέκα έρες, δεν το άντεχαν άλλο. Ένωσαν όλοι τα χέρια, πήκαν έσα στο νερό και σε βηατισό ε το Εβατήριο προχώρησαν βαθιά, έχρι που το νερό έβαλε τέλος στο βασανιστήριό τους… Επαναλαβάνω, ου ήταν οδυνηρό να τους κοιτάζω. Βιαζόουν να φύγω. 7

Αυτό έγινε πριν από πολλά χρόνια, κατά τον Τρίτο Αιώνα του Πίνακα. 237

«Πάω να ελέγξω το ηχανοστάσιο», είπα, «και ετά φεύγουε». Με ρωτούσαν για το ένα και το άλλο, τι τάση να βάλουν για την εκτόξευση, να βάλουν για έρα δεξαενή. Είχα κάτιπόσο σαν νερό φωνόγραφο έσα ου πουστην απα-πίσω ντούσε όλες αυτές τις ερωτήσεις ε ταχύτητα και ακρίβεια, ενώ έσα ου δεν έπαυα να είαι συγκεντρωένος στη δουλειά που είχα να κάνω. Ξαφνικά, σ’ έναν στενό διάδροο, ου ήρθε ια ιδέα στο υαλό και από κείνη τη στιγή άρχισαν όλα. Σ’ εκείνον το στενό διάδροο, ε προσπερνούσαν γκρίζες γιούνι, γκρίζα πρόσωπα, ώσπου, για ένα δευτερόλεπτο, γνώρισα το ένα – ανακατωένα αλλιά, χαηλά στο έτωπο, πάνω από βαθιά χωνευτά άτια: αυτός. Κατάλαβα: ήταν εδώ αυτοί. εν πορούσα να πάω πουθενά για να ξεφύγω απ’ όλα αυτά. Και είχαν είνει όνο ερικά λεπτά, ελάχιστα λεπτά… Τότε ξεκίνησε ένα απειροελάχιστο, οριακό τρέουλο σ’ ολόκληρο το σώα ου (από εκείνη τη στιγή έχρι το τέλος, δεν ε άφησε ποτέ), λες και είχε πει σε λειτουργία ια τεράστια ηχανή που η κατασκευή του σώατός ου ήταν πολύ αδύνατη για αντέξει και όλοι οι έτρεαν… τοίχοι, τα χωρίσατα, τα καλώδια, οινα δοκοί, τα φώτα – όλα Ακόα δεν ξέρω αν αυτή είναι εδώ. Μα τώρα δεν έχουε χρόνο – ε κάλεσαν να πάω στη γέφυρα αέσως: Ήρθε η ώρα για την απογείωση… Απογείωση για πού; Γκρίζα, ουντά πρόσωπα. Κάτω χαηλά, στο νερό, τεντωένες, πλε φλέβες. Βαριά, σιδερένια στρώατα ουρανού. Και όταν σηκώνω το ακουστικό εντολών, το χέρι ου οιάζει να είναι από σίδερο. 238

«Ανύψωση – ο45 !» Μουντή έκρηξη –τράνταγα– πίσω, ένα λευκοπράσινο βουνό νερού αναδεύεται ανιασένα κι εκτοξεύεται, το κατάστρωα, αλακό και όλα σπογγώδες, εξαφανίζεται κάτω από τα πόδια ας, όπως και τα υπόλοιπα εκεί κάτω, όλη η ζωή, για πάντα… Μέσα σ’ ένα δευτερόλεπτο, τα πάντα γύρω συρρικνώθηκαν σαν να πέσαε σε κάποιο χωνί: ο ανάγλυφος χάρτης της πόλης στο χρώα του πάγου, οι στρογγυλές φούσκες των θόλων, το οναχικό, ολυβένιο δάχτυλο του Πύργου Συσσώρευσης. Έπειτα, ια προσωρινή κουρτίνα από βαβακερά σύννεφα, βυθιστήκαε έσα της, από πάνω ο ήλιος έλαπε στον γαλάζιο ουρανό. ευτερόλεπτα, λεπτά, ίλια – και το πλε γινόταν γρήγορα συπαγές και πληύριζε ε σκοτάδι, τ’ αστέρια πρόβαλλαν σαν στάλες κρύου, ασηένιου ιδρώτα. Και να τη – η ανήσυχη, αβάσταχτα φωτεινή, αύρη, έναστρη, ηλιόλουστη νύχτα. Έοιαζε σαν να έχανες ξαφνικά την ακοή σου: Μπορούσες ακόα να βλέπεις τις τροπέτες να σαλπίζουν, αλλά όνο να τις βλέπεις. Οι τροπέτες είναι βουβές. Υπάρχει όνο σιωπή. Έτσι ήταν και ο ήλιος – βουβός. Αυτό ήταν φυσικό, ήταν αναενόενο. Είχαε αφήσει την ατόσφαιρα γης. Αλλά έγινε τόσο γρήγορα, τόσο– ξαφνικά, που όλοιτης φοβήθηκαν και σώπασαν. Όσο για ένα εγώ για κάποιο λόγο ένιωσα πιο άνετα κάτω απ’ αυτόν τον καταπληκτικά βουβό ήλιο: σαν να ην πορούσα να φοβηθώ περισσότερο, είχα ήδη περάσει κάποιο αναπόφευκτο κατώφλι, αφήνοντας το σώα ου κάπου εκεί κάτω, ενώ επιταχυνόουν προς έναν νέο κόσο, όπου περίενες τα πάντα να είναι πρωτόγνωρα, τα πάνω κάτω… «Κρατήστε αυτή την πορεία!», φώναξα από το σύ239

στηα ενδοεπικοινωνίας ή, άλλον, η φωνή βγήκε από τον φωνογράφο που είχα έσα ου – και ο ίδιος φωνογράφος παρέδωσε το ακουστικ ό ενδοεπι κοινωνίας ε ια ηχανική, αρθρωτή στον Κατασκευαστή. εγώ, ε ολόκληροκίνηση το σώα ουεύτερο να δονείται από το λεπτό,Κιοριακό τρέουλο που όνο εγώ γνώριζα, έτρεξα προς τα κάτω ψάχνοντας για… Η πόρτα του σαλονιού – αυτήν ακριβώς: Σε ια ώρα από τώρα θα κλείσει ε πάταγο και θα σφραγιστεί. ίπλα από την πόρτα βρισκόταν κάποιος που δεν γνώριζα – κοντούλης, ’ ένα πρόσωπο που ποτέ δεν θα ξεχώριζες έσα στο πλήθος και ’ ένα ασυνήθιστο χαρακτηριστικό: Τα χέρια του ήταν ιδιαίτερα ακριά κι έφταναν έχρι τα γόνατά του – έοιαζαν σαν να είχαν αφαιρεθεί από ένα άλλο σύνολο ανθρώπινων ελών. Ένα από τα χέρια αυτά σηκώθηκε κι έφραξε την πόρτα: «Πού πηγαίνετε;» Κατάλαβα πως δεν γνώριζε ότι τα ήξερα όλα. Αλλά και τι έγινε – ίσως είναι καλύτερα έτσι. Τέντωσα το κορί ου ολόκληρο και είπα ’ εσκεένη αγριάδα: «Είαι ο καταΟΛΟΚΛΗΡΤΗ . Είαι ο υπεύθυνος των δοκισκευαστής του ών.Το Καταλαβαίνετε;» χέρι εξαφανίστηκε. Το σαλόνι. Κεφάλια σκυένα πάνω από όργανα και χάρτες, κάποια απ’ αυτά ε ανασηκωένες γκρίζες τρίχες, άλλα κίτρινα, φαλακρά, ώρια. Τα άζεψα όλα σ’ ένα δέα ’ ένα γρήγορο βλέα και γύρισα πίσω από το διάδροο και τη σκάλα στο ηχανοστάσιο. Εκεί, οι σωλήνες, πυρακτωένοι από τις αναφλέξεις, εξέπεπαν θερότητα και φασαρία, οι αστραφτεροί οχλοί χόρευαν έναν απεγνωσένο, εθυσένο 240

χορό και οι δείκτες των οργάνων δεν σταατούσαν ούτε δευτερόλεπτο το ανεπαίσθητο τρέουλό τους… Εντέλει, στο ταχύετρο, αυτός –ο τύπος ε το φρύδι που προεξείχε– σκυένος πάνω από έναπάνω σηειωατάριο… «Ακούστε!…» Έπρεπε να φωνάξω από τον θόρυβο, ακριβώς έσα στ’ αυτί του. «Αυτή, εδώ; Πού είναι αυτή;» «Εφανίστηκε ένα χαόγελο στη σκιά κάτω από το φρύδι του: «Αυτή; Εκεί πέρα. Στον θάλαο επικοινωνιών». Πηγαίνω εκεί. Βρίσκω τρεις απ’ αυτούς. Όλοι ε κράνη και ακουστικά. Έοιαζε ένα κεφάλι ψηλότερη απ’ ό,τι συνήθως, φτερωτή, λαπερή, να πετάει –σαν ια από τις αρχαίες Βαλκυρίες– και από πάνω της, τεράστιες πλε σπίθες, από την κεραία: Έβγαιναν απ’ αυτήν, όπως επίσης και η αυδρή οσή του όζοντος της αστραπής. «Θα πορούσε κάποιος… ή εσείς», της είπα λαχανιασένα (απότοτρέξιο)«θαπορούσατεναστείλετεέναήνυακάτω στηΓη,στουπόστεγο;Ελάτεαζίου,θασαςτουπαγορεύσω». ίπλα στον θάλαο των ηχανηάτων, υπήρχε ια ικρή καπίνα στο έγεθος ιας ντουλάπας. Καθίσαε στο γραφείο δίπλα-δίπλα. Βρήκα το χέρι της και το έσφιξα. «Λοιπόν; Τώρα τι κάνουε;» πόσο υπέροχο είναι – απλώς «εν ξέρω. Αντιλαβάνεστε να πετάς χωρίς να γνωρίζεις, χωρίς να έχει σηασία προς τα πού;… Σύντοα θα πάει 12:00 και ποιος ξέρει τι θα συβεί;… Και απόψε… πού θα είαστε άραγε απόψε, εσείς κι εγώ; Ίσως στο γρασίδι, πάνω σε ξερά φύλλα…» Έβγαζε πλε σπίθες και υρωδιά αστραπής και το τρέουλό ου γίνεται όλο και πιο έντονο. «ώστε το αυτό κάτω», της λέω ε δυνατή φωνή, λα241

χανιασένος ακόη (από το τρέξιο). «Ώρα 11:30. Ταχύτητα 6800…» Κάτω από το φτερωτό της κράνος και χωρίς να σηκώσει τα άτια της από λέεισας… σιγανά: «Ήρθε σετα ένα χθες το βράδυ αυτή, ετο τοχαρτί, σηείωά Ξέρω, ξέρω πάντα, η ιλάτε. Όως το ωρό της… είναι δικό σας, έτσι; Την έστειλα λοιπόν… είναι ήδη εκεί, στην άλλη πλευρά του Τείχους. Θα ζήσει…» Είαι πίσω στη γέφυρα. Πίσω στην παρανοϊκή νύχτα ε τον αύρο, έναστρο ουρανό και τον εκτυφλωτικό ήλιο. Πίσω, ε τον ανάπηρο δείκτη του ρολογιού στον τοίχο να κινείται αργά από λεπτό σε λεπτό και όλα να είναι ντυένα σε ια οίχλη τόσο αραιή και να τρέουν ανεπαίσθητα ’ ένα αδιόρατο τρέουλο, αισθητό όνο σε ένα. εν ξέρω γιατί, όως ξαφνικά ου ήρθε η ιδέα ότι θα ήταν καλύτερα να η συνέβαιναν όλα αυτά εδώ αλλά κάπου εκεί κάτω, πιο κοντά στη Γη. «Σταατήστε τις ηχανές!», φώναξα έσα στο ακουστικό ενδοεπικοινωνίας. Κινούαστε ακόη λόγω αδράνειας προς τα προς, α ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ

όλο πιο αργά. Έπειτα, σκάλωσε σε κάποιοκαι δευτερόλεπτο λεπτόοσαν τρίχα κι έεινε κρεασένος και ακίνητος, για ια στιγή, έχρι που η τρίχα έσπασε και ο ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ άρχισε να πέφτει προς τα κάτω, σαν πέτρα, όλο και γρηγορότερα. Έτσι, σιωπηλά για ερικά λεπτά, για δεκάδες λεπτά, άκουγα το σφυγό ου κι έβλεπα το λεπτοδείκτη προστά στα άτια ου να πλησιάζει όλο και περισσότερο το 12. Έβλεπα ότι εγώ ήουν η πέτρα και η Ι-330 ήταν η Γη. Ότι εγώ ήουν η πέτρα που πέταξε κάποιος και 242

ότι αυτή η πέτρα είχε ια αβάσταχτη ανάγκη να πέσει, να συντριφτεί στη Γη, σε χιλιάδες κοάτια… Όως, αν… Κάτω χαηλά, πορούσες ήδη να δεις τον συπαγή πλε καπνό των σύννεφων. Όως, αν… Ο φωνογράφος έσα ου, όως, άρπαξε το ακουστικό ε την οαλή ακρίβεια ιας άρθρωσης κι έδωσε τη διαταγή: «Ελαττώστε ταχύτητα και κρατήστε πορεία!» Η πέτρα σταάτησε να πέφτει. Τώρα ονάχα οι τέσσερις βοηθητικές ηχανές, δύο προς και δύο πίσω, ξεφυσούσαν βαριεστηένα, ΟΛΟΚΛΗόσο χρειαζόταν για ν’ αντισταθίσουν το βάρος του ΡΤΗ και οΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ έεινε ακίνητος στον αέρα, τρέοντας ελαφρά σαν αγκυροβοληένος, λίγα όνο χιλιόετρα πάνω από τη Γη. Όλοι ξεχύθηκαν στο κατάστρωα (ήταν σχεδόν 12 – ώρα για το κουδούνι του εσηεριανού) και σκύβοντας πάνω από το γυάλινο κιγκλίδωα ρουφούσαν ε εγάλες, βιαστικές ρουφηξιές τον άγνωστο κόσο εκεί κάτω, πέρα από το Τείχος. Πορτοκαλί, πράσινο, πλε, φθινοπωρινά ξύλα, λιβάδια, ια λίνη. Στο χείλος του πλε δίσκου βρίσκονταν κάτι κίτρινα χαλάσατα σαν κόκκαλα, από τα οποία ξεχώριζε απειλητικά ένα κίτρινο, ξεραένο – άλλον καπαναριό κάποιου αρχαίου ναού πουδάχτυλο είχε διασωθεί απότο θαύα. «Κοιτάξτε! Κοιτάξτε! Εκεί, στα δεξιά!» Εκεί, ένα σηάδι ετακινήθηκε γρήγορα σαν καφετί σκιά, διασχίζοντας την πράσινη έρηο. Έβαλα ηχανικά στα άτια ου τα κιάλια που κρατούσα στα χέρια: Βυθισένα στο γρασίδι έχρι το στήθος, ένα κοπάδι από καφέ άλογα κάλπαζε, ε τις ουρές τους να πετάνε και πάνω στις πλάτες τους κάθονταν εκείνα τα πλάσατα – καστανοκόκκινα, λευκά, αύρα… 243

Μιαφωνήαπόπίσωου:«Μασαςλέωότιτοείδα–είδα ένα πρόσωπο». «Επρός λοιπόν… Πείτε το και σε κανέναν άλλο.» «Να, εκεί… πάρτε τα κιάλια.» Ατελείωτη, πράσινη έρηΕίχαν, όως, ήδη εξαφανιστεί. ος… Και έσα στην έρηο, γείζοντας αυτήν κι εένα και τον καθένα ας, η διαπεραστική δόνηση του κουδουνιού: εσηεριανό σ’ ένα λεπτό, στις 12. Αέσως, ο κόσος διασκορπίστηκε σε πολλά, ασύνδετα εταξύ τους θραύσατα. Το χρυσό σήα κάποιου βρίσκεται πεσένο στα σκαλιά και δεν ε νοιάζει καθόλου που συντρίφτηκε κάτω από τα πόδια ου. Μια φωνή: «Μα σας λέω, ήταν ένα πρόσωπο!» Ένα σκούρο ορθογώνιο: ανοιχτή πόρτα προς το σαλόνι. Λευκά δόντια σφιγένα σ’ ένα αιχηρό χαόγελο… Και τη στιγή που το ρολόι άρχισε να χτυπάει ε αγωνιώδη βραδύτητα, χωρίς ανάσα εταξύ των χτύπων, και οι προστινές σειρές είχαν αρχίσει ήδη να κινούνται, το ορθογώνιο της πόρτας φράχτηκε ξαφνικά από δυο γνώρια, αφύσικα ακριά χέρια: «Αλτ!» Κάτι δάχτυλα χώθηκαν έσα στην παλάη ου – ήταν η Ι-330 που στεκόταν δίπλα ου. «Ποιος είναι αυτός; Τον γνωρίζετε;» «εν είναι… α, δεν είναι…» Τώρα βρισκόταν πάνω στους ώους κάποιου. Πάνω από τα εκατοντάδες πρόσωπα, το πρόσωπό του, σαν εκατοντάδες, χιλιάδες άλλα, όως οναδικό. «Στο όνοα των Φρουρών… Ξέρουν αυτοί στους οποί244

ους απευθύνοαι. Και σας λέω το εξής: Γνωρίζουε. εν ξέρουε ακόη τους αριθούς σας, όως ξέρουε τα πάντα. Ο ΟΛΟΚΛΗΡΤΗΣ δεν θα γίνει δικός σας. Η δοκιαστική πτήση θα λήξει και για σας –ην να κουνηθείτε– θακανονικά τη φέρετε σεόσο πέρας ε τα ίδιατολήσετε σας τα χέρια. Και τότε… Όως τελείωσα…» Σιωπή. Η γυάλινη πλακόστρωση κάτω από τα πόδια ου ήταν αλακή, ένοχη, τα πόδια ου ήταν το ίδιο αλακά, ένοχα. ίπλα ου ένα απόλυτα λευκό χαόγελο, αγωνιώδεις πλε σπίθες. Από τα δόντια της, έσα στ’ αυτιά ου: «Ώστε το κάνατε ε; Κάνατε το καθήκον σας; Καλά… ας είναι…» Το χέρι της αποκόπηκε από το δικό ου και το κράνος της Βαλκυρίας ε τα αγριεένα του φτερά ήταν ήδη ακριά ου. Παγωένος, σιωπηλός, όπως όλοι οι άλλοι, παίνω όνος στο σαλόνι… Μα δεν ήουν εγώ – δεν ήουν! εν το είπα σε κανέναν – σε κανέναν εκτός απ’ αυτές τις ουγκές, λευκές σελίδες… Αυτό της φώναζα από έσα ου – απεγνωσένη, δυνατή, βουβή κραυγή. Καθόταν απέναντί ου στην άλλη άκρη του τραπεζιού και ταήταν άτιακαθισένο της δεν έπεσαν πάνωκίτρινο, ου ούτε ια φορά. ίπλα της ένα ώριο, καραφλό κεφάλι. Άκουγα την Ι-330 να ιλάει: «Ευγένεια; Αγαπητέ ου καθηγητή, ια απλή φιλολογική ανάλυση της λέξης δείχνει ότι είναι ια προκατάληψη, ένα αποεινάρι από τις αρχαίες, φεουδαρχικές εποχές. Όως εείς…» Ένιωσα να χλοιάζω και σε πολύ λίγο θα το έβλεπαν όλοι αυτό… Όως ο εσωτερικός ου φωνογράφος έτρησε τα 245

πενήντα κατ’ εντολή ασήατα ανά πουκιά, ενώ εγώ κλειδώθηκα έσα ου σαν σ’ ένα αρχαίο, αδιαφανές σπίτι – πλόκαρα την πόρτα ε πέτρες, έκλεισα τις κουρτίνες… Έπειτα, το ακουστικό εντολών στοαπό χέρι και… πτήση, έσακράτησα σε παγωένη, ύστατη αγωνία –έσα σκούρα σύννεφα– έσα στη νύχτα του ήλιου και των αστεριών. Λεπτά, ώρες. Προφανώς, όλη αυτή την ώρα, πυρετωδώς, χωρίς ν’ ακούγεται ούτε από ένα τον ίδιο, δούλευε στις έγιστες στροφές η λογική ου ηχανή. Γιατί στα ξαφνικά, σε κάποιο σηείο έσα στο πλε διάστηα, είδα το γραφείο ου και από πάνω του τα βραγχοειδή άγουλα της U και ια ξεχασένη σελίδα των σηειώσεών ου. Τα είδα όλα ξεκάθαρα: κανείς άλλος παρά αυτή… τα είδα όλα… Αχ, ακάρι… ακάρι να κατάφερνα να φτάσω έχρι το θάλαο επικοινωνιών… Φτερωτά κράνη, η υρωδιά της πλε αστραπής… Θυάαι – της ιλούσα δυνατά για κάτι και θυάαι πώς ε διαπερνούσε το βλέα της σαν να ήουν από γυαλί και είπε αφηρηένα: «Είαι απασχοληένη. Λαβάνω κάτι ηνύατα από κάτω. Μπορείτε να υπαγορεύσετε το δικό σας σ’ εκείνη εκεί πέρα…» Μέσα στη ικροσκοπική καπίνα, σκέφτηκα για ένα δευτερόλεπτο και ετά υπαγόρευσα ε σταθερή φωνή: «Ώρα: 14:40. Ετοιαστείτε για προσγείωση! Σταατήστε τους κινητήρες. Όλα τελείωσαν». ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ Γέφυρα. Η ηχανική καρδιά του έχει σταατήσει, πέφτουε, α η δική ου καρδιά δεν πορεί να πέσει το ίδιο γρήγορα, ένει πίσω και ανεβαίνει ψηλότερα προς τον λαιό ου. Σύννεφα –και σε απόσταση ένα πράσινο σηείο, 246

πιο πράσινο, όλο και πιο ξεκάθαρο, έρχεται προς τα πάνω ας– είναι το τέλος… Το λευκό σαν πορσελάνη, παραορφωένο πρόσωπο του εύτερου Ήταν άλλοντοαυτός έσπρωξε εΚατασκευαστή. όλη του τη δύναη. Χτύπησα κεφάλιπου ου’ κάπου και καθώς έπεφτα, χάνοντας τις αισθήσεις ου, άκουσα αυδρά: «Πίσω κινητήρες: Μέγιστες στροφές!» Απότοη ώθηση προς τα πάνω… Αυτά είναι όλα που θυάαι.

247

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΡΙΑΚΟΣΤΗ ΠΕΜΠΤΗ

Μέσα σ’ ένα Στεφάνι Καρότο ολοφονία

εν έκλεισα άτι όλη νύχτα. Σκεφτόουν συνεχώς ένα πράγα… Μετά απ’ αυτό που συνέβη χθες, το κεφάλι ου σαν να είναι τυλιγένο έσα σε σφιχτούς επιδέσους. Ή, άλλον, όχι επίδεσους αλλά ένα στεφάνι, έχω ένα άκαπτο στεφάνι από διάφανο ατσάλι καρφωένο στο κεφάλι ου. Κι εγώ ο ίδιος είαι ολόκληρος έσα σ’ αυτό το σφυρύλατο στεφάνι: Να σκοτώσωτηνU.ΝασκοτώσωτηνUκαιετάναπάωστηνΙ-330 και να πω: «Με πιστεύετε τώρα;» Αλλά το πιο απωθητικό πράγα είναι ότι η δολοφονία είναι κάπως βρώικη και αρχαϊκή: το να πάρεις κάτι και να διαλύσεις το κρανίο κάποιου. Αυτό ου δίνει ια αηδιαστικά γλυκιά γεύση στο στόα και ε κάνει να ην πορώ να καταπιώ το ίδιο ου το σάλιο. Φτύνω συνεχώς στο αντήλι ου και το στόα ου είναι ξηρό. Μέσα στο ντουλάπι ου έχω ια βαριά ράβδο από ένα έβολο που είχε σπάσει ετά το καλούπωα (έπρεπε να εξετάσω στο ικροσκόπιο τη ορφή της ρωγής). Έκανα τις σηειώσεις ου έναν κύλινδρο (άστη να διαβάσει ό,τι έχω γράψει, έχρι και το τελευταίο γράα), έσπρωξα έσα τη σπασένη άκρη του εβόλου και κατευθύνθηκα προς τα κάτω. Οι σκάλες έοιαζαν ατελείωτες, τα σκαλο248

πάτια γλιστρούσαν αηδιαστικά και ήταν υγρά, ενώ εγώ σκούπιζα συνεχώς τον ιδρώτα ου ’ ένα χαρτοάντιλο… Κάτω. Η καρδιά ου χτυπούσε δυνατά. Σταάτησα, έβγαλα τηηράβδο και πήγα το γραφείο Όως U δεν ήταν εκεί.προς Το γραφείο ήτανελέγχου… άδειο, παγωένο. Θυήθηκα ότι κάθε είδους εργασία είχε αναβληθεί για σήερα. Όλοι έπρεπε να πάνε για την Εγχείρηση. Ήταν λογικό: αυτή δεν είχε κανένα λόγο να βρίσκεται εδώ, δεν θα υπήρχε κανείς για να καταγράψει… Έξω στον δρόο. Άνεος. Ουρανός φτιαγένος από ιπτάενες εταλλικές πλάκες. Και ακριβώς όπως συνέβη κάποια στιγή χθες: Ολόκληρος ο κόσος διαλύθηκε σε εονωένα, διακριτά, ανεξάρτητα κοάτια και καθένα απ’ αυτά, ενώ έπεφτε, σταατούσε για ένα δευτερόλεπτο κι έενε κρεασένο προστά ου – ετά εξατιζόταν χωρίς ν’ αφήνει κανένα ίχνος. Ακριβώς σαν αυτά εδώ τα γράατα να ξεκολλούσαν ξαφνικά και ν’ άρχιζαν να πετάνε προς κάθε κατεύθυνση και να ην έενε ούτε λέξη, όνο ανοησίες: αρτλ-νγοφφ-ιψηςα. Έτσι ήταν το διεσπαρένο πλήθος στο δρόο – χωρίς σειρές, άλλοι προς, άλλοι πλάγια, στη γωνία. Μετά δενπίσω, υπήρχε κανείς. Για ια στιγή όλα πάγωσαν. Στον δεύτερο όροφο, έσα σ’ εκείνο το γυάλινο κλουβί που κρέεται στον αέρα είναι ένας άντρας και ια γυναίκα, φιλιούνται όρθιοι, ολόκληρο το σώα της γέρνει προς τα πίσω. Για πάντα, για τελευταία φορά. Σε ια γωνία πέφτω πάνω σ’ έναν αγκαθωτό θάνο από κεφάλια που κουνιούνται. Στον αέρα από πάνω τους είναι ένα πανό ε τις λέξεις: «Κάτω οι Μηχανές!» «Κάτω η Εγχεί249

ρηση!» Κάτι έσα ου (όχι εγώ) κάνει ια στιγιαία σκέψη: «Είναι δυνατόν να έχουε όλοι έσα ας εκείνον τον πόνο που πορεί να ξεριζωθεί όνο αζί ε την καρδιά, και όλοι να πρέπει ναχέρι κάνουε προτού;…» Γιαράβδο ένα δευτερόλεπτο, ώδες ου κάτι ε την εταλλική τυλιγένη ετο ταζωχαρτιά είναι τα όνα πράγατα που υπάρχουν στον κόσο… Τώρα εφανίζεται ένα αγόρι, ολόκληρο τεντωένο προς τα προς, ια σκιά κάτω από το χείλος του. Το κάτω χείλος του είναι προς τα έξω σαν ανίκι που είναι γυρισένο προς τα πάνω –ολόκληρο το πρόσωπό του είναι προς τα έξω, φωνάζει, τρέχει όσο πιο γρήγορα πορεί για να ξεφύγει από κάποιον– βήατα πίσω του… Από το αγόρι το υαλό ου βγάζει το εξής συπέρασα: «Σωστά, η U πρέπει να είναι τώρα στο σχολείο. Ας πάω γρήγορα». Τρέχω προς την κοντινότερη είσοδο του υπόγειου σιδηρόδροου. Στην είσοδο, κάποιος που ε προσπερνάει τρέχοντας φωνάζει:«εν δουλεύουν!Τα τρένα δεν δουλεύουνσήερα!Έχει…» Πήγα κάτω. Απόλυτο παραλήρηα. Λάψη από κρυστάλλινους ήλιους. Η πλατφόρα γεάτη ε κεφάλια. Ένα άδειο, τρένο. Καιακίνητο έσα στη σιωπή, ια φωνή: η δική της. εν πορώ να τη δω, αλλά τη γνωρίζω, γνωρίζω αυτή την ελαστική, εύκαπτη σαν αστίγιο φωνή. Κάπου εκεί βρίσκεται το αιχηρό τρίγωνο των φρυδιών που ανασηκώνονται προς τους κροτάφους… Φώναξα: «Αφήστε ε να περάσω! Αφήστε ε να περάσω! Πρέπει να…» Μα τα δάχτυλα κάποιου είχαν γαντζωθεί από τα χέρια 250

και τους ώους ου και έσα στη σιωπή άκουσα ια φωνή: «Όχι, τρέξτε πάνω! Εκεί θα γιατρευτείτε –θα σας φουσκώσουν ε καλή και πλούσια ευτυχία και όταν γείσετε, θα ονειρευτείτε ειρηνικά, ροχαλίζοντας σε συντονισό ε τουςοργανωένα υπόλοιπους– όνειρα, δεν ακούτε τη εγαλειώδη συφωνία των ροχαλητών; Ανόητοι άνθρωποι – αυτοί θέλουν να σας απαλλάξουν από τα ερωτηατικά που στριφογυρίζουν και σας κατατρώνε σαν σκουλήκια. Κι εσείς κάθεστε εδώ κι ακούτε εένα! Πηγαίνετε γρήγορα πάνω, στη Μεγάλη Εγχείρηση! Τι σηασία έχει για σας αν αποείνω εδώ όνη ου; Τι σηασία έχει για σας αν εγώ δεν θέλω ν’ αφήσω άλλους να θέλουν αντί για ένα; Αν θέλω εγώ να θέλω για τον εαυτό ου; Αν θέλω το αδύνατο;» Μια άλλη φωνή, αργή και βαριά: «Α! Το αδύνατο; Αυτό σηαίνει να τρέχεις πίσω από τις βλακώδεις φαντασιώσεις σου, για να σου κουνάνε τις ουρές τους προστά στη ύτη σου; Όχι – εείς θ’ αρπάξουε αυτή την ουρά και θα την ποδοπατήσουε και τότε…» «Και τότε –καταβροχθίστε την και ροχαλίστε– και ετά θα χρειαστεί να πει ια καινούργια ουρά προστά από τη ύτη σας. ότι οι αρχαίοι είχαν ένα ζώο γάιδαρος. ΓιαΛένε να το κάνουν να προχωράει προςπου τα λεγόταν προς, έδεναν ένα καρότο σ’ ένα κοντάρι προστά από το κεφάλι του, το οποίο όλις που δεν πορούσε να φτάσει. Αλλά αν το έφτανε, το καταβρόχθιζε…» Ξαφνικά η έγγενη ε άφησε και πετάχτηκα προστά, στη έση, προς το σηείο που ιλούσε αυτή – κι ακριβώς εκείνη τη στιγή όλοι έσπρωξαν προς τα προς, στριώχτηκαν, και κάποιος από πίσω φώναξε: «Έρχονται! Κατευθύνο251

νται προς τα δω!» Το φως τρεόπαιξε κι έσβησε –κάποιος είχε κόψει το καλώδιο– χιονοστιβάδα από σώατα, κραυγές, ουρλιαχτά, κεφάλια, δάχτυλα… εν ξέρωφτάσαε για πόσησε ώρα κυλούσαε έτσιθαπό έσα στον υπόγειο. Τελικά κάτι σκαλιά, ένα λυκόφως έγινε πιο φωτεινό και βγήκαε πάλι έξω στο δρόο, ο καθένας προς διαφορετική κατεύθυνση… Και να ’αι δω όνος. Άνεος και, ακριβώς πάνω από το κεφάλι ου, ένα χαηλό, γκρίζο λυκόφως. Πολύ βαθιά έσα στο υγρό γυαλί του πεζοδροίου βλέπω αντανακλάσεις από φώτα και τοίχους, ανθρώπους να περπατάνε ε τα πόδια στον αέρα. Και αυτός ο βαρύς και ασήκωτος χάρτινος κύλινδρος στα χέρια ου ε τραβάει προς τα κάτω, προς τον πυθένα. Σήερα,πάλι,ηUδενήτανκάτωστογραφείοτηςκαιτο δωάτιό της ήταν σκοτεινό και άδειο. Ανέβηκα πάνω στο δωάτιό ου και άναψα το φως. Οι κρόταφοί ου σφυροκοπούσαν, πιεσένοι από το σφιχτό στεφάνι, κι εγώ ακόη περπατούσα εγκλωβισένος στον ίδιο κύκλο: τραπέζι, πάνω στο τραπέζι ο λευκός χάρτινος κύλινδρος, κρεβάτι, πόρτα, τραπέζι, λευκός κύλινδρος… Στο δωάτιο οι γρίλιες Σ’ εκείνοαπό απότα τααριστερά, δεξιά, σκυένη πάνωήταν σ’ ένακατεβασένες. βιβλίο, ήταν η φαλάκρα ε τα εξογκώατα και το τεράστιο, κίτρινο, παραβολικό έτωπο. Οι ρυτίδες στο έτωπο σχηάτιζαν ια σειρά από κίτρινες, δυσανάγνωστες γραές. Κάποιες στιγές, όταν τα άτια ας διασταυρώνονται, έχω την αίσθηση ότι αυτές οι γραές αφορούν εένα. …Συνέβη στις 21:00 ακριβώς. Μπήκε έσα η U αυτοπροσώπως. Θυάαι καθαρά όνο ένα πράγα: Ανάσαινα 252

τόσο δυνατά που το άκουγα και προσπαθούσα να το συγκρατήσω – όως δεν πορούσα. Έκατσε κάτω και ίσιωσε τη γιούνι στα γόνατά της. Τα καφερόδινα βράγχια της τρεούλιασαν. «Αχ αγαπητέ ου, είναι αλήθεια λοιπόν – τραυατιστήκατε; Αέσως όλις το έαθα, όλις τώρα…» Η ράβδος ήταν προστά ου πάνω στο τραπέζι. Αναπήδησα, αναπνέοντας ακόη πιο δυνατά. Το άκουσε, σταάτησε τα λόγια της στη έση και για κάποιο λόγο σηκώθηκε κι αυτή. Έβλεπα ήδη το σηείο στο κεφάλι της, έσα στο στόα ου ήταν αηδιαστικά γλυκά, έψαξα για το χαρτοάντιλό ου, δεν είχα χαρτοάντιλο κι έφτυσα στο πάτωα. Αυτός ήταν εκεί, πίσω από τον τοίχο στα δεξιά, ε τις έντονες κίτρινες ρυτίδες του – για ένα. εν πρέπει να το δει. Θα είναι ακόη πιο αποκρουστικό αν παρακολουθεί αυτός… Πάτησα το κουπί – και τι έγινε που δεν είχα το δικαίωα, τι σηασία είχε πια; Οι γρίλιες κατέβηκαν. Προφανώς αυτή κάτι αντιλήφθηκε, κατάλαβε και χύηξε προς την πόρτα. Όως την πρόλαβα, αναπνέοντας ακόη δυνατά, και δεν πήρα ούτε στιγή τα άτια ου από εκείνο το σηείο στο κεφάλιΜην της… «Τρελαθήκατε τελείως! τολήσετε…» Έκανε πίσω και κάθισε ή, άλλον, έπεσε πάνω στο κρεβάτι κι έβαλε τρέοντας τα σφιγένα της χέρια ανάεσα στα γόνατά της. Ήουν σε υπερένταση. Κρατώντας την συνεχώς δεένη ε τα άτια ου, τέντωσα αργά το χέρι ου προς το τραπέζι – κινήθηκε όνο το ένα χέρι ου και άρπαξε τη βέργα. «Σας ικετεύω! Μια έρα – όνο ια έρα! Αύριο, σας υπόσχοαι, αύριο θα πάω και θα κάνω τα πάντα…» 253

Μα, για τι πράγα ιλούσε; Μετακίνησα τη ράβδο… Και θεωρώ ότι τη σκότωσα. Ακριβώς, άγνωστοί ου αναγνώστες, έχετε κάθε δικαίωα να ε αποκαλείτε δολοφόνο. ότι θα του… της έφερνα τη ράβδο στο αν δεν φώναζε: Ξέρω «Στο όνοα η… συφωνώ… ένακεφάλι, λεπτό…» Και ε χέρια που έτρεαν έσκισε τη γιούνι της – και το τεράστιο, κίτρινο και πλαδαρό της σώα έπεσε προς τα πίσω στο κρεβάτι… Και όνο τότε κατάλαβα. Νόιζε ότι οι γρίλιες… ότι τις κατέβασα για να… ότι ήθελα να… Ήταν τέτοιο το σοκ, τόσο ηλίθιο, που ξέσπασα σε γέλια. Μου έφυγε η υπερένταση, το χέρι ου έχασε όλη του τη δύναη, η ράβδος έπεσε ε βρόντο στο πάτωα. Και τότε έαθα, ε προσωπική επειρία, ότι το γέλιο πορεί να γίνει ένα τροαχτικό όπλο. Με το γέλιο πορείς να σκοτώσεις ακόη και τον ίδιο το φόνο. Έκατσα στο τραπέζι και γελούσα – ένα απεγνωσένο, έσχατο γέλιο. εν πορούσα να βρω καία διέξοδο από τη γελοία κατάσταση. εν γνωρίζω πώς θα είχε καταλήξει αν είχε ακολουθήσει τη φυσιολογική της πορεία – σ’ αυτό το σηείο, όως, προστέθηκε ξαφνικά ένας νέος, εξωγενής παράγοντας: χτύπησε το τηλέφωνο. Έτρεξα προς τα ’κει και σήκωσα το ακουστικό – ίσως να ήταν αυτή. Μια άγνωστη φωνή είπε: «Ένα λεπτό παρακαλώ…» Ένας ανελέητος, ασταάτητος βόβος. Από κάπου ακριά, πορούσα ν’ ακούσω τα βήατα κάποιου να πλησιάζουν, πιο ηχηρά, πιο σιδερένια… και τότε: «D-503; Α, οιλείτε ε τον Ευεργέτη. Παρουσιαστείτε εδώ αέσως!» Κλικ: Έκλεισε. Κλικ. 254

Η U ήταν ακόη ξαπλωένη στο κρεβάτι, ε τα άτια κλειστά, τα βράγχια απλωένα σ’ ένα χαόγελο. Μάζεψα τα ρούχα της από το πάτωα, της τα πέταξα και είπα έσα από τα δόντια: «Γρήγορα! Ακούπησε στους Βιαστείτε!» αγκώνες της, τα στήθη της έπεσαν στα πλάγια, τα άτια της ήταν στρογγυλά και όλη η υπόλοιπη κέρινη. «Τι;…» «εν έχει σηασία τι. Άντε λοιπόν, ντυθείτε!» Άρπαξε τα ρούχα της, όρφασε και είπε ε συντετριένη φωνή: «Γυρίστε από την άλλη…» Γύρισα από την άλλη και ακούπησα το έτωπο πάνω στο γυαλί. Φώτα, φιγούρες, λάψεις που έτρεαν στο σκοτάδι, υγρός καθρέφτης. Όχι, δεν είναι ο καθρέφτης που τρέει, είαι εγώ. Γιατί ου τηλεφώνησε Αυτός; Ξέρει άραγε ήδη για εκείνη, για ένα, για όλα; ΗUείναιστηνπόρτα,ήδηντυένη.Μεδυοβήαταφτάνω δίπλα της και της σφίγγω το χέρι, λες και πορούσα να στραγγίξω απ’ αυτό, σταλιά, σταλιά, ό,τι χρειαζόουν: «Ακούστε ε… Το όνοά της… ξέρετε για ποια ιλάω… τους δώσατε το όνοά της; Όχι; Πείτε τηντην αλήθεια, πρέπει να άθω. εν έχει σηασία, πείτε ουου απλώς αλήθεια…» «Όχι». «Όχι; Τότε πώς… αφού είχατε πάει ήδη εκεί ν’ αναφέρετε…» Το κάτω χείλος της γυρίζει ξαφνικά προς τα έξω όπως εκείνου του αγοριού και από τα άγουλα της κυλάνε σταγόνες… «Γιατί… γιατί φοβήθηκα πως αν τους έδινα αυτήν… 255

ίσως εσείς να… να σταατούσατε να ’ αγ… Αχ, δεν πορώ – δεν θα πορούσα!» Κατάλαβα. Αυτή ήταν η αλήθεια. Η ανόητη, γελοία, ανθρώπινη αλήθεια! Άνοιξα την πόρτα.

256

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΡΙΑΚΟΣΤΗ ΕΚΤΗ

Κενές σελίδες Ο Χριστιανικός Θεός Σχετικά ε τη Μητέρα ου

Να κάτι περίεργο. Το κεφάλι ου είναι σαν ια κενή, λευκή σελίδα. Πώς έφτασα εκεί, την ώρα που περίενα (γιατί ξέρω ότι περίενα) – τίποτα απ’ αυτά δεν θυάαι, ούτε έναν ήχο, ούτε ένα πρόσωπο, ια χειρονοία. Λες και είχαν κοπεί όλα τα νήατα εταξύ εού και του κόσου. Όταν συνήλθα, στεκόουν ήδη προστά Του και δεν πορούσα να σηκώσω τα άτια ου από τον τρόο. Το όνο που έβλεπα ήταν τα σιδερένια Του χέρια να αναπαύονται στα γόνατά Του. Αυτά τα χέρια ήταν βαριά ακόη και γι’ Αυτόν, τα γόνατά Του υποχωρούσαν στο βάρος τους. Κούνησε αργά τα δάχτυλα Του. Το πρόσωπό Του ήταν κάπου εκεί πάνω στην οίχλη και ο οναδικός λόγος που η φωνή Του δεν βροντούσε σαν κεραυνός, δεν ε κούφαινε, αλλά ακουγόταν σαν να ήταν ια συνηθισένη, ανθρώπινη φωνή, ήταν γιατί έφτανε σε ένα από τέτοιο ύψος. ΟΛΟ«Λοιπόν… κι εσείς; Εσείς, ο κατασκευαστής του ΚΛΗΡΤΗ; Εσείς, που σας ανατέθηκε να γίνετε ο σπουδαιότερος των κατακτητών. Εσείς, που το όνοα σας θ’ άνοιγε ένα καινούργιο, λαπρό κεφάλαιο στην ιστορία του Μονοκράτους… Εσείς;» Ανέβηκε το αία στο κεφάλι ου, στα άγουλά ου – και 257

η σελίδα είναι πάλι κενή, εκτός από τον παλό που χτυπάει στους κροτάφους ου, και από πάνω η φωνή που αντηχεί – αλλά δεν ου ένει ούτε ια λέξη. Συνήλθα όνο όταν Αυτός σταάτησε νανα ιλάει. Είδα το χέρι να κινείται να ζύγιζε χίλια κιλά, σηκώνεται αργά προς σαν τα πάνω και να ε δείχνει ε το δάχτυλο. εκτελε«Λοιπόν; Γιατί είστε σιωπηλός; “Είναι ένας στής”, αυτό δεν σκέφτεστε;» «Σωστά», απάντησα πειθήνια. Κι από εκείνο το σηείο άρχισα ν’ ακούω καθαρά κάθε λέξη Του: «Πώς; Μήπως νοίζετε ότι φοβάαι αυτή τη λέξη; Έχετε κάνει ποτέ το πείραα ν’ αφαιρέσετε από τη λέξη το κέλυφος και να εξετάσετε τι υπάρχει έσα; Θα σας δείξω τώρα. Θυηθείτε τη σκηνή: ένας πλε λόφος, ένας σταυρός, πλήθος. Κάποιοι είναι πάνω στην κορυφή, πιτσιλισένοι ε αία και καρφώνουν το σώα στο σταυρό. Άλλοι είναι κάτω, πιτσιλισένοι ε δάκρυα και κοιτάζουν. εν νοίζετε ότι αυτοί που είναι πάνω παίζουν τον πιο δύσκολο και πιο σηαντικό ρόλο; Αν δεν ήταν αυτοί, θα είχε στηθεί ποτέ αυτή η εγαλειώδης τραγωδία; Το χυδαίο πλήθος τους αποδοκίαζε, αλλά αυτό το ίδιο το γεγονός θα έπρεπε νατον τους χαρίσει περισσότερες γενναιόδωρες ανταοιβές από Θεό, τον δηιουργό της τραγωδίας. Και αυτός ο ίδιος χριστιανικός, φιλεύσπλαχνος Θεός –αυτός που αργοψήνει στις φωτιές της Κόλασης όλους εκείνους που του εναντιώνονται– δεν είναι κι εκτελεστής; Και αυτοί τους οποίους οι ΧριστιαΑυτός ένας νοί έριξαν στη φωτιά είναι ήπως λιγότεροι από τους Χριστιανούς που κάηκαν; Όως, ολαταύτα, βλέπετε ότι αυτός είναι ο Θεός που λατρεύτηκε ανά τους αιώνες ως ο Θεός της 258

αγάπης. Παράλογο; Όχι, αντίθετα. Είναι η βαένη ε αία απόδειξη της βαθιά ριζωένης σοφίας του ανθρώπου. Ακόα και τότε, έσα στην πρωτόγονη, δασύτριχή του κατάσταση, είχε καταλάβει: αληθινή, αλγεβρική αγάπη προς την ανθρωπότητα είναιΜια αναπόφευκτα απάνθρωπη και το αναπόφευκτο σηάδι της αλήθειας είναι η ασπλαχνία της. Ακριβώς όπως το αναπόφευκτο σηάδι της φωτιάς είναι ότι καίει. Μπορείτε να ου δείξετε ια φωτιά που δεν καίει; Λοιπόν; Αποδείξτε το! ώστε ένα επιχείρηα!» Πώς πορούσα να διαφωνήσω; Πώς πορούσα ν’ αφισβητήσω αυτά που ήταν (παλιότερα) και δικές ου σκέψεις; Όχι πως θα πορούσα ποτέ να τις ντύσω ε τέτοια σφυρήλατη, λαπερή πανοπλία. εν είπα τίποτα… «Αν αυτό σηαίνει ότι συφωνείτε αζί ου, τότε ας ιλήσουε σαν ενήλικες που έχουν βάλει τα παιδιά για ύπνο, ας ην κρατήσουε τίποτα κρυφό. Κάνω την εξής ερώτηση: Ποιο είναι αυτό για το οποίο οι άνθρωποι ικετεύουν, αυτό που ονειρεύονται, που τους βασανίζει από τα γεννοφάσκια τους; Θέλουν κάποιον να τους πει ια για πάντα τι είναι ευτυχία – και ετά να τους αλυσοδέσει σ’ αυτήν. Τι είναι αυτό που κάνουε εείς τώρα, ανΣτον όχι αυτό; Το αρχαίο όνειρο του παραδείσου… Θυηθείτε: παράδεισο έχουν απωλέσει κάθε γνώση επιθυίας, λύπησης, αγάπης –είναι ευλογηένοι, ε τη φαντασία τους να έχει αφαιρεθεί ε χειρουργική επέβαση (ο οναδικός λόγος που είναι ευλογηένοι)– είναι άγγελοι, οι σκλάβοι του Θεού… Και τώρα, τη στιγή ακριβώς που πραγατοποιήσαε αυτό το όνειρο, που το κατακτήσαε κατ’ αυτόν τον τρόπο (έσφιξε ε τέτοια δύναη το χέρι Του που αν κρατούσε ια πέτρα θα της είχε βγάλει το ζουί), όταν το 259

όνο που απέενε ήταν να γδάρουε το θήραα και να το κόψουε σε ερίδες –αυτήν ακριβώς τη στιγή εσείς– εσείς…» Η σιδερένια βροντή ξαφνικά ξέσπασε. Ήουν κόκκινος σαν σβώλος από αργόπάλι σίδηρο αόνι, κάτω από το είναι σφυρί. Το σφυρί αποσύρθηκε στηστο σιωπή και… η αναονή περισσότερο αγωνιώδ… Ξαφνικά: «Πόσων ετών είστε;» «Τριάντα δύο». «Και αφελής σαν δεκαεξάχρονος – ακριβώς τα ισά σας χρόνια! Ακούστε –δεν σας πέρασε καθόλου από το υαλό ότι αυτοί– δεν γνωρίζουε ακόη τα ονόατά τους, αλλά είαστε σίγουροι ότι θα τα αποσπάσουε σύντοα από εσάς – σας ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ χρειάζονταν όνο ως Κατασκευαστή του , έτσι ώστε έσω υών…» «Όχι, η!», ξεφώνισα. Σαν να κρύβεσαι πίσω από το χέρι σου και να φωνάζεις «η» σε ια σφαίρα: Ακούς ακόη το «η» σου, αφότου η σφαίρα έχει περάσει από έσα σου και σφαδάζεις στο πάτωα. Ναι, ναι. ΚατασκευαστήςΟΛΟΚΛΗΡΤΗ του … Ναι,

ναι… ξαφνικά ήρθε η εικόνα εξαγριωένου προσώπουκαι της U ε ταου τρεάενα ρόδινατου βράγχια του – εκείνο το πρωί που ήταν και οι δυο τους στο δωάτιό ου… Το θυάαι πολύ καθαρά: Ξέσπασα στα γέλια και σήκωσα τα άτια ου. Μπροστά ου καθόταν ένας φαλακρός άντρας που έοιαζε ε τον Σωκράτη και το φαλακρό του κρανίο ήταν καλυένο ε ικροσκοπικές σταγόνες ιδρώτα. Πόσο απλά ήταν όλα. Πόσο υπέροχα κοινότοπα και γελοιωδώς απλά που ήταν όλα. 260

Το γέλιο ’ έπνιγε, ξέσπαγε από έσα ου κατά ριπές. Έκλεισα ε τα χέρια ου το στόα κι έτρεξα έξω σε πλήρη σύγχυση. Σκαλιά,κιάνεος, υγρασία, τυχαία θραύσατα φώτων, προσώπων ενώ έτρεχα σκεφτόουν: «Όχι! Να την δω! Να την δω όνο για άλλη ια φορά!» Εδώ έρχεται άλλη ια κενή, λευκή σελίδα. Το όνο που θυάαι είναι – πόδια. Όχι άνθρωποι αλλά όνο πόδια, εκατοντάδες πόδια, κατακλυσός από πόδια, που έπεφταν από κάπου στο πεζοδρόιο, χτυπώντας οπουδήποτε. Και κάποιο τραγούδι, παιχνιδιάρικο, όχι πολύ ωραίο, και ια κραυγή: «Ε! Εσείς! Ελάτε εδώ!» Μετά απ’ αυτό, ια ερηωένη πλατεία, γεισένη ώς πάνω ε ισχυρό άνεο. Στη έση της: ια ουντή, δυσκίνητη, απειλητική άζα – η Μηχανή του Ευεργέτη. Αντηχεί έσα ου ια περίεργη, φαινοενικά αταίριαστη ηχώ: ένα εκτυφλωτικά λευκό αξιλάρι, πάνω στο αξιλάρι ένα κεφάλι ε ισόκλειστα άτια, ια αιχηρή, γλυκιά οδοντοστοι χία… Και όλα αυτά είναι κάπως ανόητα, τροαχτικά συνδεδεένα ε τη Μηχανή – γνωρίζω πώς είναι συνδεδεένα, αλλά δεν θέλω πει. να το δω ακόη, να το πω δυνατά – δεν θέλω, δεν πρέΈκλεισα τα άτια κι έκατσα στα σκαλιά που οδηγούν στη Μηχανή. Πρέπει να έβρεχε: το πρόσωπό ου ήταν υγρό. Από κάπου ακριά ακούω πνιχτές κραυγές. Κανένας όως δεν ακούει εένα, κανείς δεν ’ ακούει που φωνάζω: Σώστε ε απ’ αυτό – Βοήθεια! Μακάρι να είχα ια ητέρα, όπως είχαν οι αρχαίοι. δική ουητέρα. Και ακάρι γι’ αυτήν να ην Εννοώ τη 261

ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ ήουν ούτε ο Κατασκευαστής του ,ούτεοΑριθός D-503, ούτε ένα όριο του Μονοκράτους, αλλά απλώς ένα κοάτι της ανθρωπότητας, ένα κοάτι του ίδιου της του

εαυτού – τσαλαπατηένο, θρυατισένο, ας υποθέσουε ότι τους καρφώνω εγώ ή εαπόβλητο… καρφώνουν Και αυτοί –ίσως να είναι το ίδιο– πάντως αυτή θα ’ άκουγε, θ’ άκουγε ό,τι κανείς άλλος δεν ακούει και τα γέρικα χείλη της, τα γέρικα, ζαρωένα της χείλη…

262

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΡΙΑΚΟΣΤΗ ΕΒΟΜΗ

Μικροοργανισοί Αποσύνθεσης Η Μέρα της Κρίσης Το ωάτιό της

Το πρωί στην τραπεζαρία, ο γείτονας από τ’ αριστερά ου ού ψιθύρισε ε τροαγένη φωνή: «Άντε τρώτε! Σας παρακολουθούν!» Έβαλα όλη ου τη δύναη για να χαογελάσω. Και το ένιωσα σαν ια ρωγή στο πρόσωπό ου: Χαογελάω, η ρωγή ανοίγει περισσότερο και ε πονάει όλο και πιο πολύ… Έτσι συνεχίστηκε. Όταν κατάφερα να τσιπήσω έναν κύβο φαγητού ε το πιρούνι ου, αυτό άρχισε να τρέει στο χέρι ου κι έπεσε ε θόρυβο στο πιάτο. Τότε άρχισαν όλα να τρέουν και να κουδουνίζουν, τα τραπέζια, οι τοίχοι, τα πιάτα, ο αέρας, κι έξω ια έντονη, κυκλική, εταλλική φασαρία ακουγόταν παντού, περνούσε κατά κύατα πάνω από τα κεφάλια, πάνω από τα σπίτια, έχρι τον ουρανό, κι έπειτα έσβησε σταδιακά κάπου ακριά, σε ικρά, ανεπαίσθητα κουδουνίσατα, σαν κυατάκια στο νερό. Κοίταξα προς τα πάνω και είδα πρόσωπα στιγιαία στραγγισένα απ’ όλο τους το χρώα, στόατα παραλυένα στη έση ιας κίνησης, πιρούνια παγωένα στον αέρα. Μετά, επικράτησε σύγχυση, όλα ξέφυγαν από τα γνώρια ονοπάτια, όλοι αναπήδησαν από τις θέσεις τους (χωρίς να τραγουδήσουν τον Ύνο), χωρίς συντονισό, ακόη α263

σώντας, καταπίνοντας, ψηλαφώντας πουκωένοι ο ένας τον άλλον. «Τι ήταν αυτό; Τι συνέβη; Τι;» Και αυτά τα άναρχα κοάτια της κάποτε καλολαδωένης, εγαλειώδους Μηχανής, ξεχύθηκαν προςδυνατά τα κάτω, ανελκυστήρες, τις σκάλες, χτυπώντας τα προς πόδιατους –θραύσατα λέξεων– σαν κοάτια ενός κατακερατισένου γράατος παρασυρένα από τον άνεο… Όλοι έβγαιναν από τα γειτονικά κτήρια και διασκορπίζονταν. Μετά από ένα λεπτό η λεωφόρος έοιαζε ε ια σταγόνα νερού κάτω από το ικροσκόπιο: ικροοργανισοί αποσύνθεσης κλειδωένοι έσα στη διάφανη, γυάλινη σταγόνα νερού, να πηγαίνουν πάνω κάτω σαν τρελοί. «Αχά!», κάνει ια θριαβευτική φωνή και βλέπω προστά ου το πίσω έρος ενός κεφαλιού κι ένα δάχτυλο να δείχνει προς τον ουρανό. Θυάαι πολύ ζωντανά το ροδοκίτρινο νύχι και στη βάση του νυχιού ένα λευκό ηισφαίριο, σαν το φεγγάρι που ξεπροβάλλει ψηλά στον ορίζοντα. Αυτό το δάχτυλο ήταν σαν πυξίδα: Εκατοντάδες άτια το ακολούθησαν και κοίταξαν στον ουρανό. Εκεί, σύννεφα βροχής πέρναγαν προσπαθώντας να γλυτώσουν κάποιο αόρατο που τα κυνηγούσε, δώντας από το ένα πάνω από τοπράγα άλλο συγκρουόενα, ενώ, πηβαένα στο χρώα των σύννεφων, εφανίστηκαν τα σκοτεινά αεροκίνητα των Φρουρών, ε κρεασένες τις προβοσκίδες κατασκοπείας τους και λίγο πιο ακριά, προς τα δυτικά, κάτι που έοιαζε ε… Στην αρχή κανείς δεν κατάλαβε τι ήταν. Ακόα κι εγώ, που ήξερα (δυστυχώς) περισσότερα από τους υπόλοιπους, δεν το κατάλαβα. Έοιαζε ’ ένα τεράστιο σήνος από αύρα αε264

ροκίνητα – ικρές, γρήγορες κουκίδες, τόσο ψηλά που όλις πορούσες να τις διακρίνεις. Πλησιάζουν όλο και πιο πολύ. Βραχνές, λαρυγγικές σταγόνες ήχου έρχονται κάτω σε ας. Τελικά, πετάνε από πάνω ας πουλιά. Γείζουν τον ουρανό: αιχηρά, αύρα, διαπεραστικά τρίγωνα σε πτώση. Η καταιγίδα τα ρίχνει πάνω σε τρούλους, σε στέγες, σε στύλους, σε παλκόνια. «Αχά!» Το θριαβευτικό κεφάλι γύρισε προς τα πίσω και είδα ποιος ήταν – αυτός, ε τα σκαθαρόφρυδα. Όως λίγα είχαν αποείνει από τον παλιό του εαυτό – ήταν σαν βιβλίο που του είχε είνει όνο ο τίτλος. Είχε συρθεί ε κάποιον τρόπο έξω από το αιώνια προεξέχον φρύδι και τώρα στο πρόσωπό του ξεφύτρωναν γραές σαν τρίχες γύρω από τα άτια και τα χείλη του κι αυτός χαογελούσε. «Καταλαβαίνετε;», ου φώναξε έσα από τα κρωξίατα, το σφύριγα του ανέου και των φτερών. «Καταλαβαίνετε; Σπάσανε το Τείχος! Το Τείχος, σας λέω!» Κάπου πίσω ας, φιγούρες ε τα κεφάλια τεντωένα έτρεχαν να πουν γρήγορα έσα στα κτήρια. Στη έση του πεζοδροίου, ια βιαστική χιονοστιβάδα από ετα-εγχειρισένους (οι οποίοι ωστόσο έοιαζαν λόγω του βάρους τους). Κατευθύνονταν προςνα τακαθυστερούν κει, προς τα δυτικά. …Τριχωτές φούντες ακτινωτά γύρω από τα χείλη του, τα άτιατου.Άρπαξατοχέριτου:«Ακούστε!Πούείναιαυτή;Πού είναι η Ι-330; Είναι από την άλλη πλευρά του Τείχους; Πρέπει να – ακούτε τι σας λέω; Αυτή τη στιγή, δεν πορώ…» «Εδώ!», φώναξε έσα από τα δυνατά, κίτρινα δόντια του σαν εθύστακα ς που χαογελάει πλατιά. «Είναι εδώ στην πόλη, αυτή το κάνει! Ζήτω! Τα καταφέραε!» 265

Ποιοι «τα καταφέραε»; Ποιοι «εείς»; Ποιος είαι εγώ; Γύρω απ’ αυτόν τον ένα, ήταν άλλοι πενήντα, ακριβώς όπως αυτόν, που είχαν πάνω από τα φρύδια – ηχηροί, ευτυχισένοι, εσυρθεί δυνατές οδοντοστοιχίες. Τατους στόατά τους ανοιχτά για να καταβροχθίσουν την καταιγίδα, κουνώντας πέρα δώθε τα θανατηφόρα ηλεκτρικά τους όπλα (άκακα εν να τα κοιτάς, αλλά πού τα βρήκαν;), κατευθύνονταν προς τα δυτικά, όπως και οι ετά-εγχειρισένοι, όως τους ακολουθούσαν από τα πλάγια, από τη λεωφόρο 48 που ήταν παράλληλη. Σκόνταφτα πάνω σε τεντωένα καραβόσκοινα πλεγένα από τον άνεο κι έτρεχα προς αυτήν. Γιατί; εν ξέρω. Σκόνταφτα, οι δρόοι ήταν άδειοι, η πόλη ήταν αλλόκοτη κι άγρια, η θριαβευτική φασαρία από τα πουλιά δεν θα σταατούσε ποτέ – ήταν η Μέρα της Κρίσης. Σε πολλά κτήρια έβλεπα έσα από τους γυάλινους τοίχους (αυτό χαράχθηκε στη νήη ου) αρσενικούς και θηλυκούς Αριθούς να συνουσιάζονται χωρίς την παραικρή ντροπή, χωρίς καν να κατεβάζουν τις γρίλιες, χωρίς εισιτήριο, καταεσήερο… δικό της κτήριο. πόρταΟήταν ορθάνοιχτη.Το Τοκτήριο… γραφείοτο ελέγχου κάτω ήτανΗάδειο. ανελκυστήρας είχε κολλήσει κάπου στη έση των ορόφων. Ανέβηκα βαριανασαίνοντας την ατελείωτη σκάλα. Ο διάδροος. Τα νούερα στην πόρτα περνάνε σαν τις ακτίνες ιας ρόδας: 320, 326, 330… Ι-330! Μέσα από τη γυάλινη πόρτα. Όλα έσα στο δωάτιο ήταν πεταένα, ανακατεένα, διαλυένα. Κάποιος είχε αναποδογυρίσει έσα στη βιασύνη του ια καρέκλα που τώρα 266

έστεκε κει ε τα τέσσερα πόδια της στον αέρα σαν νεκρή αγελάδα. Το κρεβάτι είχε τραβηχτεί κάνοντας γωνία ε τον τοίχο. Ροζ εισιτήρια ήταν πεταένα στο πάτωα, σαν πεσένα πέταλα είχαν ποδοπατηθεί. Έσκυψα κι που έπιασα ένα, ετά ένα άλλο, κι ένα άλλο: Όλα ήταν σηειωένα ε το D-503 – ήουν σε όλα – σταγόνες δικές ου, λιωένες, πεταένες. Μόνο αυτό είχε αποείνει… Για κάποιο λόγο, ου φαινόταν αδύνατο να τ’ αφήσω έτσι, στο πάτωα, να τσαλαπατηθούν. Μάζεψα άλλη ια χούφτα, τα έβαλα στο τραπέζι, τ’ άπλωσα προσεκτικά, τα κοίταξα – κι άρχισα να γελάω. εν το ήξερα έχρι τότε, όως τώρα το ξέρω, το ίδιο και σεις: Το γέλιο έρχεται ε διαφορετικά χρώατα. Είναι απλώς η ακρινή ηχώ ιας έκρηξης έσα σου. Μπορεί να έρθει ε χρώατα γιορτινά – κόκκινα, πλε, χρυσά πυροτεχνήατα. Ή πορεί να είναι τα κοάτια ενός ανθρώπινου σώατος που εκτοξεύονται προς τα έξω. Πάνω στα εισιτήρια, πήρε το άτι ου ένα όνοα που δεν είχα ξανακούσει. εν θυάαι τον αριθό, όνο το γράα και ήταν F. Μάζεψα όλα τα εισιτήρια από το τραπέζι, τα ξαναπέταξα πάτωα και πάτησα τους, έτσι, ε το τακούνι ου, στο πάνω σε ένα τον ίδιο, κιπάνω έφυγα… Κάθισα στο διάδροο πάνω στο περβάζι ενός παραθύρου απέναντι από την πόρτα της και περίενα, ανέκφραστα και για εγάλο διάστηα, δεν ξέρω για τι πράγα. Από τ’ αριστερά ακούστηκαν βήατα να σέρνονται. Ένας γέρος άντρας ε πρόσωπο σαν τρυπηένο, άδειο και ζαρωένο παλόνι, ενώ κάτι διαφανές έσταζε ακόη λίγο-λίγο από τις τρύπες. Στο τέλος σχηάτισα την ασαφή εντύπωση ότι αυτά ήταν δάκρυα. 267

Είχε ήδη κάπως αποακρυνθεί, όταν συνήλθα και του φώναξα: «Με συγχωρείτε… ακούστε, ήπως τυχαίνει να γνωρίζετε τον Αριθό Ι-330;» γέρος γύρισε, κούνησε το χέρι απελπισένα και συνέχισεΟνα σέρνεται. Το σούρουπο πήγα πίσω στο σπίτι ου. Στα δυτικά, ο ουρανός έκανε κάθε δευτερόλεπτο ένα χλωό πλε σπασό – αυτό ήταν που προκαλούσε εκείνον το ουντό, πνιγένο βρόντο. Πουλιά κούρνιαζαν εδώ και κει πάνω στις σκεπές, σαν αύροι δαυλοί που σιγοκαίνε. Ξάπλωσα στο κρεβάτι και, σαν ζώο, ήρθε ο ύπνος αέσως και ε σκέπασε...

268

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΡΙΑΚΟΣΤΗ ΟΓΟΗ

(εν Ξέρω τι Ταιριάζει Εδώ, Ίσως Απλά: Ένα Αποτσίγαρο)

Ξύπνησα – το φως ήταν τόσο έντονο που ου πονούσε τα άτια. Τα ισόκλεισα. Μέσα στο κεφάλι, είχα έναν διαβρωτικό πλε καπνό, τα πάντα ήταν έσα σε οίχλη. Και έσα από την οίχλη άκουσα τον εαυτό ου να λέει: «Μα… δεν άναψα εγώ το φως – πώς;…» Αναπήδησα. Καθόταν στο τραπέζι, ε το πηγούνι της ν’ αναπαύεται στο χέρι της, η Ι-330 ε κοιτούσε ’ ένα ειρωνικό χαόγελο… Τώρα κάθοαι στο ίδιο τραπέζι και γράφω. Βρίσκονται ήδη πίσω ου – δέκα ή δεκαπέντε λεπτά, βίαια συπιεσένα στο πιο σφιχτό ελατήριο. Όως ου φαίνεται σαν να ήταν όλις τώρα που έκλεισε πίσω της την πόρτα και ότι πορώ ακόη να την προλάβω, ν’ αρπάξω το χέρι της και – ίσως θα γελάσει και θα πει… Η Ι-330 καθόταν στο τραπέζι. Πήγα προς το έρος της. «Είστε εσείς, εσείς! Ήουν – είδα το δωάτιό σας – νόιζα πως…» Αλλά είχα καλύψει όλις τη ισή απόσταση, όταν βρέθηκα αντιέτωπος ε τα αιχηρά και ακίνητα ακόντια των βλεφαρίδων της και σταάτησα. Θυάαι ότι ε κοιτούσε ε ΟΛΟΚΛΗΡΤΗ τον ίδιο τρόπο όπως και τότε πάνω στον . Και τώρα είχα όνο ένα δευτερόλεπτο χρόνο για να βρω τον τρόπο 269

να της τα πω όλα, ώστε να καταλάβει… διαφορετικά δεν θα υπάρξει ποτέ… «Ακούστε, Ι-330… πρέπει να… πρέπει να σας τα πω όλα… περιένετε – θέλω ια Το Όχι, στόα ου είχε ξεραθεί σανγουλιά να είχενερό…» περαστεί ε στυπόχαρτο. Προσπάθησα να χύσω λίγο νερό, αλλά δεν πορούσα, έτσι άφησα το ποτήρι στο τραπέζι κι άρπαξα την κανάτα ε τα δυο ου χέρια. Τότε είδα τον πλε καπνό να βγαίνει από ένα τσιγάρο. Το έβαλε στα χείλη της, πήρε ια ρουφηξιά, ανέπνε υσε ε απληστία τον καπνό λες κι έπινε νερό, και είπε: «Μην κουράζεστε. Μη λέτε τίποτα. εν έχει σηασία – βλέπετε, ήρθα ούτως ή άλλως. Με περιένουν κάτω. Κι εσείς θέλετε αυτά τα τελευταία ας λεπτά να είναι…» Πέταξε το τσιγάρο στο πάτωα και ξάπλωσε ολόκληρη στο πράτσο της καρέκλας (το κουπί ήταν στον τοίχο, δύσκολο να το φτάσεις) και θυάαι πως τρέκλισε η καρέκλα και δυο από τα πόδια της ανασηκώθηκαν στον αέρα. Μετά έπεσαν οι γρίλιες. Σηκώθηκε και τύλιξε σφιχτ ά γύρω ου τα χέρια της. Ένιωθα τα γόνατά της έσα το φόρεα – το αργό, τρυφερό, ζεστό δηλητήριο που εαπό πληύριζε… Και ξαφνικά… Συβαίνει ερικές φορές να είσαι εντελώς βυθισένος σε γλυκό, ζεστό ύπνο και ξαφνικά κάτι να σε διαπερνάει, πετάγεσαι και τα άτια σου είναι πάλι ορθάνοιχτα… Αυτό συνέβη και τώρα: Είδα ξαφνικά το πάτωα του δωατίου της καλυένο ε ποδοπατηένα ροζ εισιτήρια, ε το γράα F και κάτι σύβολα στο ένα απ’ αυτά… και τυλίχτηκαν όλα έσα ου σε ια πάλα και, ακόη και τώρα, δεν 270

πορώ να περιγράψω πώς αισθάνθηκα, όως την κράτησα τόσο σφιχτά που έβγαλε ια κραυγή πόνου… Ένα λεπτό ακόη –από εκείνα τα δέκα ή δεκαπέντε– το κεφάλι ήταν χωένο έσα στο αστραφτερό, λευκόοδοαξιλάρι, τατης άτια της ισόκλειστα, η αιχηρή και γλυκιά ντοστοιχία της. Όλη την ώρα αυτό ου θύιζε κάτι, κάτι που δεν πορούσα ν’ αποακρύνω, ηλίθιο, επώδυνο, κάτι που δεν έπρεπε να είχα σκεφτεί – που ακόη και τώρα δεν θα ’πρεπε να σκέφτοαι. Και την κρατούσα ακόη πιο τρυφερά, πιο σκληρά, τα δάχτυλά ου άφηναν τώρα ακόη πιο έντονα πλε σηάδια… Είπε (και πρόσεξα ότι δεν άνοιξε τα άτια): «Λένε ότι είχατε πάει στον Ευεργέτη χθες. Είναι αλήθεια;» «Ναι, είναι αλήθεια.» Τότε τα άτια της άνοιξαν διάπλατα και χάρηκα που είδα πόσο γρήγορα χλόιασε το πρόσωπό της, ατόνησε κι εξαφανίστηκε, αφήνοντας όνο τα άτια της. Της είπα τα πάντα. Κράτησα όνο ένα πράγα κρυφό – δεν ξέρω γιατί, όχι, ψέατα, ξέρω το γιατί– αυτό που είπε Εκείνος στο τέλος, ότι οι άλλοι ε χρειάζονταν όνο για… Βαθιαία, σαν φωτογραφία κατά τη διάρκεια εφά- η νισης, το πρόσωπό της άρχισε να επανέρχεται: τατης άγουλα, λευκή οδοντοστοιχία, τα χείλη της. Σηκώθηκε και πήγε προς την πόρτα της ντουλάπας ε τον καθρέφτη. Το στόα ου είχε πάλι ξεραθεί. Έβαλα ένα ποτήρι νερό, αλλά η ιδέα να το πιω ε αηδίασε. Ακούπησα το ποτήρι στο τραπέζι και ρώτησα: «Γι’ αυτό ήρθατε – επειδή θέλατε να άθετε γι’ αυτό;» Με κοίταξε έσα από τον καθρέφτη – το αιχηρό, κο271

ροϊδευτικό τρίγωνο των φρυδιών της ανασηκώθηκε προς τους κροτάφους. Γύρισε για να πει κάτι, αλλά δεν είπε τίποτα. εν χρειαζόταν. Ήξερα. Να της πω αντίο; πόδικι ου –ή κάποιου άλλου;– χτύπησα τηνΚούνησα καρέκλα,το έπεσε έεινε εκεί νεκρή, σαν εκείνη στο δικό της δωάτιο. Τα χείλη της ήταν παγωένα – όπως ήταν ια φορά και το πάτωα εδώ στο δωάτιο ου, δίπλα στο κρεβάτι. Όταν έφυγε, όως, κάθισα κάτω στο πάτωα και ξάπλωσα πάνω στο τσιγάρο που είχε πετάξει… εν πορώ να γράψω άλλο – δεν θέλω!

272

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΡΙΑΚΟΣΤΗ ΕΝΑΤΗ

Τέλος

Όλο αυτό ήταν ο τελευταίος κόκκος αλατιού που προστέθηκε σ’ ένα κορεσένο διάλυα: Οι κρύσταλλοι αρχίζουν ξαφνικά να εφανίζονται γεάτοι βελόνες, να σκληραίνουν και να κατακάθονται. Μου ήταν ξεκάθαρο ότι τα πάντα είχαν αποφασιθατοκάνω στεί. Αύριο το πρωί .Ήταντοίδιοσαννασκότωνα τον εαυτό ου – ίσως, όως, αυτός να είναι ο όνος τρόπος για ν’ αναστηθώ. Γιατί δεν πορείς ν’ αναστήσεις κάτι, αν δεν έχει προηγουένως σκοτωθεί. Στα δυτικά, ο ουρανός έκανε έναν πλε σπασό ανά δευτερόλεπτο. Το κεφάλι ου είχε πάρει φωτιά και σφυροκοπούσε. Έεινα έτσι ολόκληρη τη νύχτα και ε πήρε ο ύπνος όνο κατά τις εφτά το πρωί, τότε που το σκοτάδι άρχισε ν’ αραιώνει και να γίνεται πράσινο και πορούσες να δεις τις σκεπές στιγατισένες ε πουλιά. Ξύπνησα και είδα ότι ήταν ήδη δέκα η ώρα (προφανώς δεν είχε κουδούνι σήερα). Το ποτήρι ε το νερό ήταν, από χθες, ακόη στο τραπέζι. Το ήπια διψασένος και βγήκα έξω. Έπρεπε να κάνω πολλά πράγατα γρήγορα, το συντοότερο δυνατόν. Η καταιγίδα είχε καταφάει τον ουρανό και τον είχε αφήσει πλε και άδειο. Οι σκιές είχαν υτερές γωνίες, όλες κοένες από τον πλε, φθινοπωρινό αέρα, και ήταν τόσο εύθραυστες που φοβόσουν να τις ακουπήσεις, ήπως και διαλυθούν σε γυαλόσκονη και παρασυρθούν ακριά. Το ίδιο και έσα ου· καία σκέψη. Μη σκέφτεσαι, η σκέφτεσαι, αλλιώς… 273

Κι έτσι εγώ δεν σκεφτόουν, στην πραγατικότητα ούτε καν έβλεπα, απλώς κατέγραφα. Εκεί στο πεζοδρόιο είχε κλαδιά που ήρθαν από κάπου ε πράσινα, κεχριπαρένια, βαθυκόκκινα φύλλα. Από πάνω, πουλιά αεροκίνητα περνούσαν βιαστικά, διασταυρώνοντας τακαι ίχνη τους. Πέρα εκεί, κεφάλια, ανοιχτά στόατα, χέρια που κουνούσαν κλαδιά. Κραυγές, κρωξίατα, ουρουρητά… Έπειτα, οι δρόοι έειναν άδειοι λες και είχε πέσει πανούκλα. Θυάαι ότι είχα σκοντάψει σε κάτι ανυπόφορα αλακό που υποχωρούσε, αν και δεν πορούσα να το κουνήσω. Έσκυψα· ένα πτώα. Ήταν πεσένο ε την πλάτη, τα πόδια απλωένα, τα γόνατα λυγισένα, σαν γυναίκα. Το πρόσωπο… Αναγνώρισα τα χοντρά αφρικάνικα χείλη που ακόη και τώρα έοιαζαν να γελάνε ζουερά. Τα άτια του ήταν ισόκλειστα και γελούσε στα ούτρα ου. Μου πήρε ένα δευτερόλεπτο να πηδήξω από πάνω του και να συνεχίσω να τρέχω, επειδή δεν πορούσ α να περιένω, έπρεπε να τα κάνω όλα γρήγορα, διαφορετικά ένιωθα ότι θα έσπαγα, θα λύγιζα και θα έχανα το σχήα ου σαν υπερφορτωένη κρεάστρα… Ευτυχώς είχα όνο είκοσι σκαλοπάτια για να ΓΡΑΦΕΙΟ ΦΡΟΥφτάσω στην πινακίδα εάλλα τα χρυσά γράατα: ΡΝ. Στην είσοδο σταάτησα, πήρα την πιο βαθιά ανάσα που πορούσα και πήκα έσα. Μέσα στο διάδροο ια ατέλειωτη ουρά από Αριθούς, κάποιοι ε κόλλες χαρτιού στα χέρια, κάποιοι ε χοντρά σηειωατάρια. Κινούνταν αργά προς τα προς –ένα βήα, δύο βήατα– ετά σταατούσαν. Έτρεξα κατά ήκος της ουράς, το κεφάλι ου ε σκό274

τωνε, τραβούσα τα ανίκια τους, τους ικέτευα, έτσι όπως εκλιπαρεί ένας ανίατα άρρωστος το γιατρό του για να του δώσει κάτι που θα σταατήσει ια για πάντα τον ατελείωτο πόνο του. Μια γυναίκα, που φορούσε ια στενή ζώνη πάνω από τη γιούνι της και λίγο πιο ψηλά από τα δυο παχιά ηισφαίρια των γλουτών της τα οποία κουνούσε συνέχεια από εριά σε εριά λες και είχε βάλει πάνω τους άτια, είπε προς το έρος ου ξεφυσώντας: «Α υτός έχει στοαχόπονο! Να τον πάτε στην τουαλέτα – εκεί κάτω, δεύτερη στ’ αριστερά!» Με περιγέλασαν. Αυτό το γέλιο έκανε κάτι στο λαιό ου να κινηθεί προς τα πάνω, ήουν έτοιος ν’ αρχίσω να φωνάζω… ή… ή… Ξαφνικά, κάποιος από πίσω ε άρπαξε από τον αγκώνα. Γύρισα: διαφανή αυτιά σαν πτερύγια. Μόνο που δεν ήταν ροζ ως συνήθως αλλά βαθυκόκκινα, και το ήλο του Αδά του πήγαινε πάνω-κάτω λες και θα πεταγόταν έξω από τον αδύνατο λαιό του. «Γιατί είστε εδώ;», ρώτησε, ενώ τα άτια του ε διαπερνούσαν. Κρατήθηκα πάνω του: «Βιαστείτε! Πάε στοπου γραφείο σας… Όλα – Πρέπει να… τώρα αέσως! Χαίροαι είστε εσείς… Είναι ίσως τροερό που είστε σεις, αντί για οποιονδήποτε άλλο, αλλά είναι καλό, χαίροαι…» Τη γνώριζε κι αυτός, κάτι που έκανε την κατάσταση πιο οδυνηρή για ένα, αλλά ίσως ν’ ανατρίχιασε κι αυτός όταν το έαθε και θα πορούσαε να κάνουε αζί το φόνο, δεν θα ήουν ολοόναχος αυτό το ύστατο δευτερόλεπτο… Η πόρτα έκλεισε. Θυάαι ότι ένα κοατάκι χαρτί πιά275

στηκε κάτω από την πόρτα και κινήθηκε γρατζουνίζοντας το πάτωα, καθώς αυτή έκλεινε, ετά επικράτησε ια ιδιαίτερη ησυχία, ένα κενό αέρος, σαν να ήασταν έσα σε καπάνα. Αν έλεγε ιαόλα λέξη, όποιατη κιστιγή. αν ήταν, την δεν πιο ανούσια, θα τ’ αποκάλυπτα εκείνη Αλλά είπε τίποτα. Ήουν τόσο εξηένος που τ’ αυτιά ου κουδούνιζαν. Είπα (χωρίς να τον κοιτάζω): «Νοίζω ότι ανέκαθεν τη ισούσα, εξαρχής. Πολεούσα… Αλλά όχι, όχι, η ε πιστεύετε. Θα πορούσα να είχα σώσει τον εαυτό ου και δεν το θέλησα, ήθελα να πεθάνω, αυτό σήαινε τα πιο πολλά για ένα… Εννοώ, όχι το να πεθάνω, αλλά αυτή να… Ακόα και τώρα, τώρα που ξέρω τα πάντα… Το ξέρετε, δεν το ξέρετε ότι ε κάλεσε ο Ευεργέτης;» «Ναι, το ξέρω.» «Αλλά αυτά που ου είπε… ήταν σαν να τράβηξε ξαφνικά το χαλί κάτω από τα πόδια ου – κι εγώ, αζί ’ όλα τ’ άλλα εκεί πάνω στο τραπέζι, το χαρτί, το ελάνι… και το ελάνι να πιτσιλάει και ν’ αφήνει σηάδια…» «Τελειώνετε! Βιαστείτε, περιένουν κι άλλοι.» Τότε του είπα όλη τη δραατική, περδεένη ιστορία – ό,τι είναι γραένο εδώ.γι’ Για τον που πραγατικό ου εαυτό τον τριχωτό ου εαυτό, αυτό είχε πει τότε εκείνηκαι για τα χέρια ου –ναι, έτσι ξεκίνησαν όλα– για ένα που δεν ήθελα να διεκπεραιώσω το καθήκον ου και για το πόσο ξεγελάστηκα, πώς εκείνη πήρε τα πλαστά πιστοποιητικά ασθενείας, πώς εξαχρειωνόουν περισσότερο έρα ε την ηέρα, για τους διαδρόους εκεί κάτω και το πώς… από την άλλη πλευρά του Τείχους… Όλα αυτά ε βήχα, κόπους στο λαιό και πνιξίατα, 276

χωρίς ανάσα και η πορώντας να σκεφτώ τις λέξεις που χρειαζόουν. Το στριφτό χείλος ε τη διπλή καπύλη χαογελούσε ειρωνικά και ου έδινε τις λέξεις που έψαχνα κι εγώ τον ευχαριστούσα ναι,για ναι… Τότε, (Μα τι συνέβαινε;). Αυτόςλέγοντας, ιλούσε αντί ένα κι λοιπόν… εγώ απλώς άκουγα: «Ναι, και ετά; Ακριβώς έτσι έγινε, ναι, ναι!» Ένιωσα το δέρα στο λαιό ου να παγώνει, λες και κάποιος το είχε αλείψει ε αιθέρα και όλις που κατάφερα να ρωτήσω: «Πώς, όως… δεν πορεί εσείς να είχατε…» Το ειρωνικό χαόγελο, χωρίς λόγια, έγινε ακόη πιο κυρτό… «Το ξέρετε ότι προσπαθείτε να ου κρύψετε κάτι. Εδώ ου κατονοάσατε όλους εκείνους που έτυχε να συναντήσετε στην άλλη πλευρά του Τείχους, ξεχάσατε όως έναν. Τι; Όχι; εν θυάστε, όως, να είδατε εκεί – όνο για ένα δευτερόλεπτο, απλώς να περνάει – να είδατε εένα; Αυτό ακριβώς είπα: Εένα». Παύση. Και τότε ξαφνικά ου ήρθε ια ιδέα προκλητικά ξεκάθαρη, σαν κεραυνός εν αιθρία: Ήταν ένας απ’ αυτούς. Και όλα αυτά που έκανα, όλοι ου οι πόνοι, ό,τι είχα εταφέρει εδώ ε τα τελευταία γραάρια δύναης– όλα που ου είχαν αποείνει, το εγάλο ηρωικό ου επίτευγα ήταν ια φάρσα. Σαν την αρχαία ιστορία ε τον Αβραά και τον Ισαάκ. Ο Αβραά είχε ήδη ανυψώσει το αχαίρι, λουσένος ε κρύο ιδρώτα, πάνω από τον ίδιο του τον γιο, πάνω από τον ίδιο τον εαυτό του, όταν ξαφνικά ήρθε η φωνή από ψηλά: «Ξέχασέ το! Απλώς αστειευόουν!» Χωρίς να σηκώσω τα άτια ου από το ειρωνικό χαόγελο που γινόταν όλο και πιο δόλιο, στήριξα τα χέρια ου στην 277

άκρη του τραπεζιού κι έσπρωξα σιγά-σιγά την καρέκλα ου προς τα πίσω, ώσπου ξαφνικά σηκώθηκα απότοα και όρηξα έξω στο συνωστισό, πέρα από τις κραυγές, τα σκαλιά, τα στόατα… εν θυάαι πώς βρέθηκα κάτω, σ’ ένα από τα δηόσια λουτρά του υπόγειου σταθού. Τα πάντα εκεί πάνω ήταν ερείπια, ο εγαλύτερος και πιο ορθολογικός πολιτισός της ιστορίας είχε καταρρεύσει, αλλά εκεί κάτω, κάποιος είχε την ειρωνική ιδέα να διατηρήσει τα πάντα όπως ήταν και πριν, σε έξοχη κατάσταση. Σκέφτηκα ότι όλα αυτά ήταν καταδικασένα, ότι θα φύτρωνε πάνω τους χορτάρι, ότι δεν θα ’ενε τίποτε άλλο παρά «ύθοι». Βόγκηξα δυνατά. Ταυτόχρονα ένιωσα ένα καθησυχαστικό άγγιγα στον ώο ου. Ήταν ο γείτονάς ου, αυτός που καθόταν στ’ αριστερά ου. Το έτωπό του ήταν ια τεράστια, άτριχη παραβολή, σηαδεένη ε τις κίτρινες δυσανάγνωστες γραές των ρυτίδων του. Και αυτές οι γραές αφορούσαν εένα. «Σας καταλαβαίνω, σας καταλαβαίνω απόλυτα», είπε. «Παρόλα αυτά, ηρεήστε. Μην συνεχίζετε έτσι. Όλα αυτά θα ξανάρθουν, σίγουρα Το όνο έχει είναι να άθουν όλοι θα γιαξανάρθουν. την ανακάλυψή ου.που Είστε ο σηασία πρώτος που το λέω. Σύφωνα ε τους υπολογισούς ου, το άπειρο δεν υπάρχει!» Του έριξα ένα άγριο βλέα. «Ναι, είναι αλήθεια αυτό που σας λέω. εν υπάρχει άπειρο. Αν ο κόσος ήταν άπειρος, τότε η έση πυκνότητα της ύλης έσα του θα ήταν ηδέν. Κι αφού δεν είναι ηδέν – αυτό το γνωρίζουε– συνεπάγεται ότι το σύπαν είναι πεπε278

ρασένο. Έχει σφαιρικό σχήα και το τετράγωνο της ακτίνας του, 2y, ισούται ε τη έση πυκνότητα επί… Μένει όνο να υπολογίσω τον αριθητικό συντελεστή και τότε… Βλέπετε, όλα έγιναν, όλα είναι απλά, όλα είναι ετρήσια. Και τότε έρθει η φιλοσοφική ας νίκη, δεν το βλέπετε; Όως, εσείςθα κύριε δεν ’ αφήνετε να τελειώσω τους υπολογισούς ου, οι κραυγές σας…» εν ξέρω τι ε τάραξε περισσότερο – η ανακάλυψή του ή ο κυνισός του ια τέτοια αποκαλυψιακή στιγή. Στα χέρια του (αυτό το είδα όλις τότε) κρατούσε ένα τετράδιο σηειώσεων κι έναν λογαριθικό υπολογιστή. Και κατάλαβα ότι ακόη κι αν τα πάντα αφανίζονταν, το καθήκον ου (προς εσάς, άγνωστοί ου αναγνώστες) ήταν ν’ αφήσω τις καταχωρήσεις ου σε ια ολοκληρωένη ορφή. Του ζήτησα λίγο χαρτί κι έγραψα αυτές εδώ τις τελευταίες γραές… Ήθελα να βάλω τελεία, όπως έβαζαν οι αρχαίοι έναν σταυρό πάνω από τους λάκκους όπου έριχναν τους νεκρούς τους, αλλά ξαφνικά η πένα τινάχτηκε και ου έπεσε από το χέρι… άρπαξα ου. «Ακούστε ε, σαςτο λέω!«Ακούστε!», Πρέπει να ου πείτετον έναγείτονά πράγα. Εκεί που τελειώνει σύπαν σας – τι υπάρχει εκεί… πέρα απ’ αυτό;» εν είχε χρόνο ν’ απαντήσει. Πάνω από τα κεφάλια ας, στα σκαλιά, ακούστηκαν βήατα…

279

ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

Γεγονότα Ο Κώδωνας Είαι Βέβαιος

Είναι έρα. ιαυγής. Το βαρόετρο στους 760. Είναι δυνατόν εγώ, ο D-503, να έγραψα πράγατι αυτές τις διακόσιες είκοσι σελίδες; Είναι δυνατό να ένιωσα ποτέ έτσι – ή να φαντάστηκα ότι ένιωσα έτσι; Είναι ο γραφικός ου χαρακτήρας. Και τώρα συνεχίζω ε τον ίδιο γραφικό χαρακτήρα , αλλά ευτυχώς όνο αυτός έεινε ίδιος. Κανένα παραλήρηα, καία ανόητη παροοίωση, κανένα συναίσθηα. Μόνο τα γεγονότα. Γιατί είαι καλά, είαι εντελώς, απόλυτα καλά. Χαογελάω – δεν πορώ να ην χαογελάω. Αφαίρεσαν κάτι σαν όγκο από το κεφάλι ου και τώρα είναι ανακουφισένο και άδειο. Ή, άλλον, δεν πρέπει να πω άδειο, άλλα ότι δεν έχει τίποτα παράξενο που να ’ εποδίζει να χαογελάω (το χαόγελο είναι η φυσιολογικήΤα κατάσταση ενός φυσιολογικού ανθρώπου). γεγονότα έχουν ως εξής. Εκείνο το απόγευα έπιασαν τον γείτονά ου, εκείνον που είχε ανακαλύψει ότι το σύπαν είναι πεπερασένο, καθώς κι εένα και όλους τους άλλους που ήταν αζί ας, ε την κατηγορία ότι δεν είχαε το πιστοποιητικό της Εγχείρησης και ας πήγαν στο πλησιέστερο αφιθέατρο (το νούερο του οποίου, 112, ου ήταν για κάποιο λόγο οικείο). Εκεί ας έδεσαν πάνω στα έδρανα και ας έκαναν τη Μεγάλη Εγχείρηση. 280

Την επόενη ηέρα, εγώ, ο D-503, παρουσιάστηκα στον Ευεργέτη και του τα είπα όλα όσα γνώριζα για τους εχθρούς της ευτυχίας. Γιατί αυτό ου φαινόταν τόσο δύσκολο πριν; εν Μόνο ία εξήγηση: η προηγούενη ασθένειάκαταλαβαίνω. ου (ψυχή). Το ίδιο απόγευα, στο ίδιο τραπέζι ’ Αυτόν, τον Ευεργέτη, καθόουν (για πρώτη φορά) στη διάσηη Αίθουσα Αερίου. Έφεραν έσα εκείνη τη γυναίκα. Υποτίθεται ότι θα έδινε την κατάθεσή της προστά ου. Η γυναίκα ήταν πεισατάρικα σιωπηλή και χαογελούσε. Πρόσεξα ότι είχε αιχηρά, πολύ λευκά δόντια και ότι ήταν όορφη. Τότε την έβαλαν κάτω από τον Κώδωνα. Το πρόσωπό της έγινε κάτασπρο κι επειδή τα άτια της ήταν αύρα και εγάλα, αυτό ήταν πολύ όορφο. Όταν σταάτησαν ν’ αντλούν τον αέρα έξω από τον Κώδωνα, έριξε το κεφάλι της προς τα πίσω, ισόκλεισε τα άτια, έσφιξε τα χείλη της και αυτό ου θύισε κάτι. Με κοιτούσε, ενώ κρατιόταν σφιχτά από τα πράτσα της καρέκλας, έχρι που τα άτια της έκλεισαν εντελώς. Τότε την τράβηξαν έξω, τη συνέφεραν γρήγορα ε τη βοήθεια των ηλεκτροδίων και την έβαλαν πάλι πίσω στον Κώδωνα. Αυτό επαναλήφθηκε τρεις φορές καιαζί συνέχιζε να ηγυλέει λέξη. Κάποιοι άλλοι, που τους είχαν φέρει ’ αυτή τη ναίκα, αποδείχτηκαν πιο ειλικρινείς. Πολλοί απ’ αυτούς άρχισαν να ιλάνε αέσως ετά την πρώτη φορά. Αύριο, θ’ ανεβούν όλοι τους τα σκαλιά της Μηχανής του Ευεργέτη. Το γεγονός δεν παίρνει αναβολή, γιατί στις δυτικές περιοχές επικρατεί ακόη χάος, βουητό, πτώατα, ζώα και υπάρχουν δυστυχώς αρκετοί Αριθοί που έχουν προδώσει τη λογική. 281

Στην Τεσσαρακοστή Λεωφόρο, όως, η οποία διασχίζει την πόλη, καταφέραε να χτίσουε ένα προσωρινό τείχος ε ηλεκτροαγνητικά κύατα υψηλής τάσης. Ελπίζω να νικήσουε. Ακόη περισσότερο, βέβαιος ότι θα νικήσουε. Γιατί η λογική πρέπει ναείαι νικήσει.

282

Επίετρο για τη δυστοπία και το ροαντισό

Η ιστορία του ανθρώπου είναι σπαρένη ε ουτοπίες. Από τoν Πολιτεία του Πλάτωνα και τον Λυκούργο έχρι τον Ησίοδο, την 21ο αιώνα, εκατοντάδες έργα φιλοσοφίας και λογοτεχνίας χαρακτηρίζονται ως ουτοπικά, ε την έννοια ότι αναφέρονται σε κοινωνίες που δεν υπήρξαν (ου-τόπος). Ορισένα απ’ αυτά τα έργα, περιγράφουν ιδανικές κοινωνίες και ονοάζονται ευτοπίες, ενώ άλλα προβλέπουν ζοφερές καταστάσεις και αποκαλούνται δυστοπίες. Ιδιαίτερα στη δεύτερη κατηγορία κυριαρχεί το σατιρικό στοιχείο το οποίο επνέεται από τις τάσεις που ενυπάρχουν ήδη έσα στις επικρατούσες συνθήκες, από τα σκοτεινά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης φύσης ή ακόη και από τον ολοκληρωτισό πολλών ουτοπικών σχεδίων. Έτσι κι αλλιώς, όσον αφορά την ιδανική κοινωνία, αυτό που είναι παράδεισος για τον έναν είναι κόλαση για τον άλλον. Σε κάθε περίπτωση, οι συγγραφείς των ουτοπιών εκφράζουν την προσωπική τους άποψη για την ιδανική κοινωνία είτε ευθέως, όπως στις ευτοπίες, είτε ε την «εις άτοπον απαγωγή» των δυστοπιών, επισηαίνοντας δηλαδή όλα εκείνα τα στοιχεία που δεν θα έπρεπε να έχει ια κοινωνία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα έργα αυτά παρουσιάζει ο τρόπος που διαπλέκεται το φιλοσοφικό, κοινωνιολογικό και λογοτεχνικό στοιχείο, χαρίζοντας στην ανθρωπότητα από χονδροειδή «φιλοσοφικά» σχέδια της τέλειας κοινωνίας έχρι ιδιοφυή αριστουργήατα συνδυασού φιλοσοφίας και υθοπλασίας, όπωςΕείς το του Γεβγένι Ζαιάτιν. Η ουτοπική σκέψη στη ύση τροφοδοτήθηκε από την εβραιοχριστιανική νοσταλγία ενός χαένου παραδείσου αλλά και το αρχαιοελληνικό όραα για ια δίκαιη πόλη που θεσίζεται από τους ανθρώπους της. Σύφωνα ε τη Μαρία-Λουίζα Μπερνέρι, οι ουτοπίες διακρίνονται γενικά σε εξουσιαστικές και αντιεξουσιαστικές. Οι πρώτες λύνουν τις κοινωνικές αντιφάσεις και αδικίες 283

επιβάλλοντας ένα ολοκληρωτικό οντέλο που υποτίθεται θα ρυθίσει όλες τις λεπτοέρειες της ζωής και το οποίο βασίζεται στον αυτοατισό και την απόλυτη οοιογένεια. Αντίθετα, οι αντιεξουσιαστικές ουτοπίες είναι εκείνες που περιέχουν ανατρεπτικές ιδέες για τη εταόρφωση της κοινωνίας, αλλά εντούτοις απορρίπτουν τον ολοκληρωτισό κι ευαγγελίζονται ορίζοντες ανοιχτούς στο φαντασιακό και την ιδιαιτερότητα του κάθε ανθρώπου. Από την άλλη, ο σπουδαίος ελετητής των ουτοπιών Λιούις Μάφορντ διακρίνει τις ουτοπίες φυγής ή αναχωρητισού από τις ουτοπίες ανασυγκρότησης της κοινωνίας, τις ατοικιστικές από τις κοινωνικές. Ειδικότερα, ανάλογα ε το περιβάλλον από όπου επνεύστηκαν οι συγγραφείς τους έχουε βουκολικές ουτοπίες, ελιτίστικες, αγροτικές, χειροτεχνικές ή βιοηχανικές, θρησκευτικές ή επιστηονικές. Σε κάθε περίπτωση, όως, για τον Μάφορντ, η ουτοπία δεν πορεί να είναι ούτε εθνικιστική ούτε ταξική ή επαναστατική. Η λέξη ουτοπία πλάστηκε από τον Τόας Μορ και αποτέλεσε τον τίτλο του οώνυου βιβλίου του το 1516 .Χ. Σ’ αυτό, ο συγγραφέας αφηγείται την ιστορία ενός ταξιδιώτη (ο ρόλος του οποίου είναι κεντρικός σε πάπολλες ουτοπίες) ο οποίος ναυαγεί στο νησί «Ουτοπία» και γνωρίζει την τοπική κοινωνία που βασίζεται στην κοινοκτηοσύνη των αγαθών και την υπέρβαση του ατοικισού. ο αιώνα, Γενικότερα, τον 16 στην απαρχή της ουτοπικής φιλολογίας ως τέτοιας, οι λίγες ουτοπίες που γράφτηκαν, συπεριλα βανοένης και του Μορ, ήταν χριστιανικές και ιεραρχικές. Μια καλή κοινωνία είναι εκείνη όπου ο καθένας γνωρίζει τη θέση του ου και τη διατηρεί. Τα ουτοπικά έργα αιώνα, του 17όπως η «Νέα Ατλαντίδα» του Φράνσις Μπέικον, η «Ηλιούπολη» του αιρετικού Τοάσο Καπανέλα και η «Νήσος των Πάιν» του Χένρι Νέβιλ, ακολουθούν το χριστιανικό, ιεραρχικό και αυταρχικό οντέλο του προηγούενου αιώνα. στόσο, στα έργα αυτά αναδεικνύεται πε-

284

ρισσότερο ο ρόλος της εκπαίδευσης, ενώ γίνονται οι πρώτες θετικές αναφορές στη δηοκρατία. ο Στον 18 αιώνα δηοσιεύτηκε η ουτοπική σάτιρα του Τζόναθαν Σουίφτ «Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ» (1726) όπου ο συγγραφέας επιτίθεται και στα δύο άκρα της λογικής και του παράλογου. Ο Τόας Σπενς στη δική του ουτοπία («Περιγραφή της Σπενσόνια», 1794) υποστήριξε την κοινοκτηοσύνη, ακολουθώντας την κληρονοιά του Μορ και παρέχοντας το οντέλο για τις ουτοπίες που ακολούθησαν. Κατάο αιώνα τον 19 δηοσιεύτηκαν σχεδόν τριπλάσιες ουτοπίες στην αγγλική γλώσσα σε σχέση ε όλους τους προηγούενους αιώνες. Ο αιώνας αυτός της αφύπνισης των αζών, των κοινωνικών αναταραχών και της σοσιαλιστικής διεκδίκησης τροφοδοτεί και τροφοδοτείται από την ουτοπική γραατεία. Παράλληλα, η ουτοπία γίνεται πράξη ε τη δηιουργία πειραατικών κοινοτήτων, όπως τα κοινόβια των σαινσιονιστών, η Νέα Αρονία του Όουεν και τα φαλανστήρια των φουριεριστών. Όπως δείχνουν και τα εφαροσένα παραδείγατα, τα έργα του αιώνα αυτού περιγράφουν δίκαια οικονοικά συστήατα βασισένα κυρίως στον κοινοτισό κι επεκτείνουν την ισότητα στο γυναικείο ζήτηα και στη σχέση πόλης-υπαίθρου. Σηαντικά έργα του αιώνα αυτού είναι το «Ταξίδι στην Ικαρία» του Ετιέν Καπέ (1842), το «Κοιτάζοντας στο παρελθόν» του Έντουαρντ Μπέλαι (1888) και το ανιφέστο του ουτοπικού σοσιαλισού «Νέα από το πουθενά» του Ουίλια Μόρις (1890). Ταυτόχρονα, όως, «η ευτυχία είναι ια καινούργια ιδέα στην Ευρώπη», σύφωνα ε τα λόγια του ΣαινΖυστ, και διαπνέει πολλές ουτοπίες ε τη ορφή του καταναγκασού, δίνοντας το έναυσα για τη δηιουργία των κατοπινών δυστοπιών. ου Στο εταίχιο του και 19 20ου αιώνα εσουρανεί το σηαντικότερο ίσως πρόσωπο διαχρονικά της ουτοπικής φιλολογίας και της επιστηονικής φαντασίας. Ο Χέρπερτ Ουέλς έγραψε, εταξύ 285

άλλων, τη «Μηχανή του Χρόνου» (1895), το «Νησί του ρ. Μορώ» (1896) και το «When the Sleeper Wakes» (1899). Σύφωνα ε τον Καγκαρλίτσκι, «ο Ουέλς, ε τη φλόγα της νιότης, διακήρυξε ότι ο υλιστικός πολιτισός, αναπτυσσόενος στο πλαίσιο ια άδικης κοινωνίας, θα οδηγήσει στην καταστροφή της ανθρωπότητας». Είχε συνειδητοποιήσει πολύ νωρίς τη διαλεκτική του ιαφωτισού, ε την έννοια ότι ο ορθολογισός του είχε ετατραπ εί σε κυρίαρχη ιδεολογία και γι’ αυτό έχασε το νόηα χειραφέτησης που είχε αρχικά. Ο ίδιος υποστήριζε το αληθινά ρασιοναλιστικό πνεύα του ιαφωτισού και όχι την ορθολογιστική εκετάλλευση του καπιταλισού πάνω στην οποία βασίζονταν οι νεογέννητες αστικές κοινων ίες της ύσης. Κατά ειρωνικό τρόπο, στα τελευταία του έργα ο Ουέλς, προσπαθώντας να συπληρώσει την κριτική που άσκησε στα νεότερα χρόνια του, κατέφυγε στον ορθολογικό ουτοπισό και σε ηχανιστικές αντιλήψεις περί προόδου. Με το επνευσένο έργο των πρώιων χρόνων του ως παράδειγα και ε την αντίδραση που προκάλεσε ο αφελής επιου στηονισός του αργότερα επηρέασε διπλά τις δυστοπίες του 20 αιώνα, όπως το «Εείς» του Γεβγένι Ζαιάτιν, τον «Θαυαστό Καινούργιο Κόσο» του Άλντους Χάξλεϊ και το «1984» του Τζορτζ Όργουελ. Σύφωνα ε τον Μάρτιν Σάφερ, «η προσφορά του Ουέλς στην επιστηονική φαντασία δεν ήταν τόσο η εισαγωγή του επιστηονικού στοιχείου στην ουτοπία, όσο η χρήση του ροαντικού gothic φαντασιακού για ξεκάθαρα ουτοπικούς σκοπούς». Επίσης επηρεασένη από το ροαντισόουτου αιώνα, 19 η Μαίρη Σέλλεϊ είχε γράψει, νωρίτερα, τον «Φρανκεστάιν» (1818), ένα από τα σπουδαιότερα αλληγορικά υθιστορήατα, ενώ ια από τις πρώτες ορφές δυστοπίας ανακαλύπτουε στο ελλοντολογικό υθιστόρηά της «The Last Man» (1826). Η Σέλλεϊ υπήρξε πρωτοπόρος, αφού προχώρησε πέρα από τις εσαιωνικές επιρροές και ανέδειξε το ζή286

τηα της επιστήης και συγκεκριένα της τεχνητής νοηοσύνης. Το δηιούργηα του Φρανκεστάιν δεν είναι από τη φύση του οχθηρό (τονίζοντας την ουδετερότητα της τεχνολογίας), αλλά ξεφεύγει από κάθε έλεγχο, επειδή ο δηιουργός του ως τέκνο του διαφωτισού αθέτησε τις αρχές του και δεν του επέτρεψε να βιώσει ολοκληρωτικά τη ζωή. Γενικότερα, οι ροαντικοί στράφηκαν στο ατοικό ασυνείδητο, το παράλογο και το συναισθηατικό, ως αντίβαρο στο ιαφωτισό και τον εκφυλισό του σε εργαλειακό, θεσικό λόγο που κατάντησε να είναι όνο για τις Κυριακές. Την ίδια στροφή παρατηρούε και στο εσωτερικό της ουτοπικής φιλολογίας ε προφανή την επιρροή του ροαντισού στα δυστοπικά έργα. Στη θέση, πλέον, του ουτοπικού ταξιδιώτη χωρίς καθόλου ψυχολογικό βάθος παίνει ο περιθωριοποιηένος απόκληρος πρωταγωνιστής των δυστοπιών που ανακαλύπτει και παρουσιάζει όλο το εύρος του συναισθηατικού του ασυνείδητου, αφισβητώντας και αντιδρώντας σε ια σκοτεινή, ολοκληρωτική κοινωνική πραγατικότ ητα. Ο ίδιος, ως προϊόν της πραγατικότητας αυτής, αισθάνεται ενοχές και φοβία, γιατί γνωρίζει ότι η διακήρυξη «liberté, égalité, fraternité» ξεχάστηκε, αφού αλλιώς θα γκρέιζε τη νέα καθεστηκυία τάξη. Με αυτή την έννοια, τη σκυτάλη του ροαντισού παίρου νουν οι σπουδαίες δυστοπίες αιώνα του 20που αντικατέστησαν κατά κύριο λόγο τις ευτοπίες των παλιότερων χρόνων. Το αλληγορικό στοιχείο και ο συβολισός τους διεισδύει ευκολότερα στους πόρους του υαλού και της ψυχής ας από τις αθηατικές προγραατικές δηλώσεις των ευτοπιών. Η επίδραση του ροαντικού στοιχείου πάνω ας είναι καταλυτική, προκαλεί ανατρεπτικές σκέψεις και γκρείζει παγιωένες προκαταλήψεις. Όσο είαστε άνθρωποι, το συναίσθηα θα συνεχίζει να ας καθορίζει, και να συνδιαλέγεται ε τη λογική ας. Πολλοί αποκάλεσαν αντιδραστικό το ροαντισό, ελαφρά τη 287

καρδία ή σκόπια, και τον κατηγόρησαν για συντηρητισό. Στο συβολισό του είδαν την αφελή επιστροφή σ’ ένα εξωραϊσένο παρελθόν, αλλά δεν αντιλήφθηκαν ότι το εσαιωνικό στοιχείο στο ροαντισό εξέφραζε την οοιότητα της νεοσύστατης αστικής κοινωνίας ε τους σκοτεινούς αιώνες. Η συναισθηατική πλευρά του ανθρώπου και η συπόρευση ε τη φύση, η τοποθέτηση του ανθρώπου έσα στο σύπαν ως ένα θραύσα του και όχι στη θέση ενός αυταπατώενου θεού, αποτελούν αναγκαίες συνθήκες ύπαρξης. Ο Λόγος του ιαφωτισού, ξεκινώντ ας από τον Οδυσσέα, όπως εύστοχα παρατηρούν οι Αντόρνο και Χορκχάιερ, επιτέθηκε στη φύση ως παράλογο και αγεία. Ο ροαντισός επαναδιεκδικεί το φαντασιακό και αποδέχεται το ακατανόητο της φύσης για να βάλει τέλος στη σχιζοφρένεια της λογικής. Ο ροαντικός συγγραφέας είναι προοδευτικός και όχι οπισθοδροικός, χρησιοποιεί το όπλο του παράλογου και του αλλόκοτου απλώς για να υπερνικήσει την αναλυτική έθοδο της αστικής υθοπλασίας (και της παραδοσιακής ουτοπίας). Η ηχανιστική αντίληψη της αέναης προόδου οιάζει, πλέον, οπισθοδροική. Στον 20ο αιώνα, ε τα λόγια του Φουκώ ή του Ντελέζ, εκφράστηκε ένα αζικό ρεύα απόρριψης γενικότερα της ουτοπικής σκέψης λόγω της συνάφειάς της ε την πολιτική στρατηγική, που όταν είναι απόλυτη καταλήγει αναπόφευκτα σε ανάδυση ορφών εξουσίας. Σ’ αυτό συνέβαλλε και ο ολοκληρωτισός ενός κοατιού της ουτοπικής σκέψης, που χτίστηκε πάνω στα ιδεολογήατα του ορθού Λόγου και της Ιστορίας ως προδιαγεγραένης. Και οι δύο διανοητές, απορρίπτοντας το «νόηα της ιστορίας» και τον αυταρχισό κάθε εγαλεπήβολου και τελικά καταπιεστικού κοινωνικού σχεδίου, δεν θέλησαν να κάνουν τους προφήτες. Πράγατι, ε τον τρόπο αυτό συνέβαλλαν στην απελευθέρ ωση «της πολιτικής πράξης από κάθε ενοποιητι κή και ολοποιητική παράνοια». Όπως αναφέρει ο Ντάνιελ Μπενσαΐντ, όως, «τι αποένει από ένα 288

κίνηα δίχως σκοπό, από ένα τεντωένο τόξο κι ένα βέλος που δεν σηαδεύουν πλέον κανένα στόχο; Ο Σατοπριάν γνώριζε καλά ότι “έχουε άντεις, όταν δεν έχουε προφήτες”. Τότε ακριβώς έρχεται η ώρα των τσαρλατάνων και των χαρτοαντών». Αν κοιτάξουε βαθιά στις αρχές που ας καθοδηγούν, ακόη κι όσοι διατείνονται ότι χαράζουν τη διαδροή καθ’ οδόν, υπακούουν στο δικό τους στρατηγικό ορίζοντα. Αντίθετα ε τον Μαρξ, ο Λιούις Μάφορντ θεωρεί ότι το φαντασιακό των ανθρώπων συετέχει ενεργά στη διαόρφωση της ιστορικής πραγατικότητας και γι’ αυτό παραένει κύριο έληά ας να χτίζουε πύργους στον αέρα. Κατά τα λόγια του Χέρπερτ Ρηντ: «Ο ελευθεριακός σοσιαλιστής πρέπει, επίσης, να κάνει σχέδια [για την κοινωνία], αλλά τα σχέδια αυτά, εκτός από το ότι πρέπει να έχουν χαρακτήρα προσωρινό και πειραατικό, θα πρέπει και να χρησιοποιούν όσο γίνεται ευρύτερα τις δυνατότητες του ανθρώπου». Το τέλος της ουτοπίας θα σήαινε το τέλος της ανθρώπινης βούλησης, της πληθυντικότητας των δυνατοτήτων ας και τον εγκλωβισό ας σε ια κατάσταση «στατικού πραγατισού», σύφωνα ε τη φράση του Καρλ Μανχάι. Η λύση δεν είναι να πάψουε να οραατιζόαστε, αλλά να ανακαλύπτουε νέα οτίβα σκέψης και τρόπους έκφρασης. Αν σκεφτόαστε ολοκληρωτικά, ολοκληρω τικό θα είναι και το έλλον που επιφυλάσσο υε στους εαυτούς ας, είτε γράφουε ουτοπίες είτε όχι. Η τέχνη που στέκει ετέωρη εταξύ ύλης και πνεύατος, που φιλοδοξεί να γεφυρώσει το χάσα αυτό στο υαλό ας, αποτελεί, ίσως, το πιο αλάνθαστο κριτήριο των ουτοπιών του ανθρώπου. «Αν θέλετε να εκφράσετε τη διαφορά ανάεσα σε ια οργανική προοδευτική κοινωνία και σε ένα στατικό ολοκληρωτικό καθεστώς, πορείτε να το κάνετε ε ια λέξη: ΤΕΧΝΗ. Μόνο όταν επιτρέπεται στον καλλιτέχνη να δηιουργεί ελεύθερα, πορεί η κοινωνία να ενσαρκώνει τα ιδεώδη εκείνα της ελευθερίας και της πνευατικής ανάπτυξης 289

που φαίνονται στους περισσότερου ς από εάς οι οναδικές άξιες επικυρώσεις της ζωής». Χέρπερτ Ρηντ. Ο εκφυλισός του ορθολογισού σε εκετάλλευση, η αποθέωση της τεχνολογίας σε βάρος της κοινωνίας και η προϊούσα οογενοποίηση συπεριφορών και εξάλειψη των συναισθηάτων οδήγησαν τον Ζαιάτιν, τον Χάξλεϊ και τον Όργουελ στην έκφραση του αποτροπιασού τους. Ο Όργουελ άρχισε να γράφει το «1984» λίγο ετά την ανάγνωση του «Εείς», κι αν ο Χάξλεϊ δεν γνώριζε την ύπαρξη της δυστοπίας του Ζαιάτιν, εντούτοις, οιράζεται αζί ε τ’ άλλα δύο έργα πάπολλα κοινά στοιχεία. Με το πρότυπο αυτό γεννήθηκαν πολλά αριστουργήατα της έβδοης τέχνης, δηιουργώντας ένα σύγχρονο κινηατογραφικό ρεύα, όπως το «Brazil» του Τέρι Γκίλια, το «Fahrenheit 451» του Φρανσουά Τρυφώ και πάρα πολλές επορικές ταινίες επιστηονικής φαντασίας. Το ίδιο παράδειγα ακολούθησαν και πολλοί σύγχρονοι δηιουργοί κόικς. Στις πιο κλασσικές από τις δυστοπίες αυτές, περιγράφεται ένα ιεραρχικό κράτος-κοινωνία που ελέγχεται από έναν ηγέτη, ένα κόα ή κάποια εταιρεία. Οι άνθρωποι υφίστανται ολοκληρωτική προπαγάνδα, εκπαίδευση κι επιτήρηση, ώστε να λατρεύουν το κράτος και την κυβέρνηση και να είναι ευχαριστηένοι από την ποιότητα ζωής τους. Επικρατεί αυστηρή οοιοορφία εταξύ των πολιτών και οι αφισβητίες ή οι διαφορετικοί εξοστρακίζονται. Ο κόσος πέρα από τα σύνορα του «ιδανικού» κράτους, δηλαδή διάφορες περιθωριακές ανθρώπινες κοινότητες και η ανεκετάλλευτη φύση, συνεχίζει να υπάρχει, αλλά αντιετωπίζεται ε αποστροφή, ενώ παραδοσιακά στοιχεία του παρελθόντος θεωρούνται πρωτόγονα. Παντού εφαρόζεται ένα άτεγκτο σύστηα τιωρίας της παρέκκλισης που περιλαβάνει ψυχολογικά ή και σωατικά βασανιστήρια. Σ’ όλα τα έργα αναφέρεται ια πρότερη φυσική καταστροφή, ένας ολοκληρωτικός πόλεος ή ια επανάσταση, ενώ η τεχνολογία έρχεται από το έλλον. Τέλος, παντού κυ290

ριαρχεί η φιγούρα του ροαντικού ήρωα που αφισβητεί αυτήν την κοινωνική πραγατικότητα. Κοινό συπέρασα στα δυστοπικά έργα είναι ότι οεγαλύτερος και τελικά ανίκητος εχθρός όλων των ολοκληρωτισών είναι ο έρωτας, αυτή η πυρηνική επαναστατική πράξη που εναντιώνεται σε κάθε σύστηα εχθρικό προς τη ζωή. Σε τέτοιες καταστάσεις, ο έλεγχος των απρόβλεπτων ανθρώπων επιτυγχάνεται έσα από την επιβολή της επιφανειακής λογικής και το ξερίζωα του συναισθηατικού κόσου. Ο θεός Λόγος, όως, τα βρίσκει σκούρα ε τον έρωτα. Το πιο απείθαρχο των συναισθηάτων αποδεικνύεται αθάνατο και ξεφυτρώνει εκεί που δεν πορούν να προβλέψουν οι ολοκληρωτικοί λογισοί του καθεστώτος. Πώς πορεί να ετατραπεί σε δουλικό αυτόατο ένας άνθρωπος, όταν δίνεται ολόψυχα και «ελέγχεται» από κάποια άλλη απρόβλεπτη ψυχή; Το τελευταίο προπύργιο των συναισθηάτων κρατάει γερά. Οι άνθρωποι, έσω του έρωτα, δηιουργούν ένα αλληλέγγυο δίκτυο των ψυχών τους, οι οποίες διατηρούν τη συνοχή τους και, εντέλει, την υπόστασή τους, όσο ερωτεύονται. Ο εξουσιαστής Ευεργέτης έχει όνο ια λύση: στη θέση του έρωτα, να φυτέψει στο υαλό των υπηκόων την αγάπη για το καθεστώς. Τα όπλα του, όως, πλήττουν όνο το υαλό· αυτό που προσφέρει είναι ια φτηνή αποίηση και ορισένα διεισδυτικά βλέατα θα διακρίνουν πάντα τα κακέκτυπα και θα τ’ απορρίπτουν. «εν υπάρχει τελευταία επανάσταση. Οι επαναστάσεις είναι άπειρες... δεν θέλω ν’ αφήσω άλλους να θέλουν αντί για ένα – Θέλω εγώ να θέλω για τον εαυτό ου». Οι αρχές αυτές –αέναη εταβολή και ελευθερία βούλησης του ατόου– κυριάρχησαν στη ζωή του Γεβγένι Ζαιάτιν. Η δυνατή πένα του –αυθεντική και οντέρνα ταυτόχρονα– ριζώνει στην παραδοσιακή ρωσική λογοτεχνία. Μέντορές του ήταν ο Ντοστογιέφσκι, ο Γκογκόλ και ο Τσέχωφ. Υπήρξε ηγετικό έλος και δάσκαλος στην αδελφότητα «Serapion», η οποία υιοθέτησε το «πιστεύω» του Ζαιάτιν: «Η αληθινή λογο291

τεχνία δεν πορεί να είναι έργο φιλόπονων και αξιόπιστων αξιωατούχων, αλλά τρελών, ερηιτών, αιρετικών, οραατιστών, επαναστατών και σκεπτικιστών». Ο ίδιος είχε γράψει: «Το σύβολο της πίστης ας είναι η αίρεση… Εκείνος που έχει βρει το ιδανικό του σήερα είναι σαν τη γυναίκα του Λωτ, έχει ήδη ετατραπεί σε στήλη άλατος». Ο Ζαιάτιν γνώρισε την ασχήια του ολοκληρωτισού στη σταλινική Σοβιετική Ένωση και την τραγωδία της εκετάλλευσης στα λιάνια της Αγγλίας. Κυνηγήθηκε ανιωδώς από τη RAPP (Russian Association of Proletarian Writers) και κατάφερε να διαφύγει από τη Ρωσία ε τη εσολάβηση του Γκόρκι στον Στάλιν. Εξάλλου, ε τα λόγια του D-503, είχε προαναγγείλει την υποδούλωση της τέχνης: «…δαάσαε και θέσαε υπό έλεγχο την άγρια φύση της ποίησης… Σήερα, η ποίηση είναι κρατική υπηρεσία, η ποίηση είναι χρήσιη». ς γνήσια καλλιτεχνική ψυχή, βίωσε έντονα τις απάνθρωπες πτυχές και των δύο ολοκληρωτικών συστηάτων και, ως γνήσιος δυστοπικός, τις επέκτεινε σε έγεθος κοινωνίας, την οποία περιέγραψε ε τη έθοδο reductio ad finem. Το «Εείς» βρίθει από ροαντικές επιρροές, έχει ποιητική δοή, ενώ η γλώσσα του είναι τραχιά και αθηατικά πειθαρχηένη σε αρονία ε την ολοκληρωτική, αυτόατη κοινωνία που περιγράφει. στόσο, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Παρά την κατατρόπωση της επανάστασης, «στη δυτική πλευρά της πόλης γίνονται ακόη άχες». Πολλοί Αριθοί δραπέτευσαν πέρα από το Τείχος και εκείνοι που πέθαναν έφυγαν αχόενοι και ανυπότακτοι. Η γυναίκα πουαγάπησετονD-503ζειασφαλήςπέρααπότοΤείχοςκαιθαφέρει στον κόσο το παιδί του. Το Τείχος καθαυτό αποδείχτηκε ευάλωτο, γκρείστηκε ια φορά και θα ξαναγκρειστεί στο έλλον. ηήτρης Κωνσταντίνου 292

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Mumford Lewis, Η ιστορία των ουτοπιών, εκδόσεις Νησίδες, 1998. 2. Berneri, Maria Luise, Περιήγηση στην ουτοπία , εκδόσεις Νησίδες, 1999. 3. Adorno, Theodor & Horkheimer Max, ιαλεκτική του διαφωτισού, εκδόσεις Νήσος, 1996. 4. A Soviet Heretic: Essays by Yevgeny Zamyatin, Chicago University Press, 1970.

293