...
ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Θ.
ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ ΠΕΝθΗΜΑΤΑ
[1969] ΛΕΥΚΟΠΛΑΣΤΗΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΝΤΙΝΟΜΙΕΣ
[1971 ] ΧΟΡΤΑΡΙΑΣΜΕΝΑ ΧΑΣΜΑΤΑ
[1974]
ΕΡΑΤΩ
Ερατώ, εκδόσεις Μανώλ ης Μανουσάκης Ανδρέα Μεταξά 7, 10681 Αθήνα, τηλ
36.05.076
·ΠΕΝΘΗΜΑΤΑ [1969]
ΠΕΝθΟΣ ΠΙΟ ΊfΉΛO ΚΙ ΑΠ' ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ Ο κιχιρός της [J.άνιχς [J.ou ότιχν οεν ΥΠΤιρχlχ ο κιχιρός του επό[J.ενοu 6λέ[J.[J.lχτος ο άφιχντος κlXtρός των φυλλων ΤΥΙς πλlXϊνfις ΠOΡΤOΧIXλιάς τ ι φρικτές ελευθερίες . eU[J.Ii[J.lXt τ ις προάλλες ΧιΧθό[J.οuν lχπένlχντ ι στΥΙ θιiλlXσσlX σ' ένιχ 6ριχχάκι . Έν ιωθlΧ τ ψ τύχΥΙ. Τίποτιχ οεν ΟΟΥΙγουσε τlχ φlχινό[J.ενlχ σε IXp[J.OvilX. Ούτε το [J.o6 εκείνο που περιστοίχιζε τον ορίζοντιχ [J.E τόσες ελκυστ ικές ιχποχρώσεις κlΧθώς ο fιλιoς είχε κιχτσουφιάσει στΥΙ ουσΥΙ κlΧθώς ο fιλιoς ιχνίσχυρος , , , IΧΚΟU[J.ποuσε πιχνω στιχ 60υνιχ κlχι 6υθιζε λίγο-λίγο . Ερευνουσιχ [J.έσlχ στον πόνο lχνlΧλύοντlχς κάπως "ις lXισθfισεις. Ο fιχoς ό[J.ως του ΚU[J.lχτος χωρίς πολλά έσ[J.ιγε τψ πιο τρψερfι ιχρχιχιότψιχ [J.E ΤΥΙν τελευτιχίιχ στιγ[J.fι του χιχρίζοντιχς όλΥΙ ΤΥΙν ευγένε ιlχ ΤΥΙς [J.εγάλYi ς φτώχειιχς που είνιχι Yi φυσΥΙ. Ο fιχoς του ΚU[J.lχτος ολόιοιος όπως οι θόρυ60Ι στις ευρύχωρες [J.uριστ ικές εχχλΥΙσίες [J.έσ' στψ πλfιρYI σιγfι ιχπό κάποιο στιχσίοι που πέφτει ιχπό κlχνένlχ 6fιχIX έρYi [J.Ο στψ άκρΥΙ. Τι εΠΙ[J.ένει στο χρόνο; Η σοφίlΧ ΤΥΙς 6ρoχfις - όχι. Ούτε το τριχγούοι ΤΥΙς lχντ ιλόΠΥΙς [J.E τους όρκους του fιλιoυ στΥΙ ράχΥΙ ΤΥΙς ότιχν σπιχράζετιχι ΥΙοονικά [J.έσlχ στου λιοντιχρ ιου το ερωτικό στό[J.lΧ. Ίσως επψένει Yi κlχτάστlχσΥΙ όπου ο θάνιχτος γίνετιχι [J.OtρlXatιX στιχ 6ρlχχuκuκλώ[J.IΧΤIΧ των σπλάχνων .
Οι yrJτειές που 'μπαιν06γαίνουν στα σώμα-:α. Δεν ξέρω. Με το οαυλί Τ1jς σιωπ�ς αvaτιvιΧΧΤ1jκα. rαλ�V1j.
8
ΑΝΤΙθΕΤΟΣ )'ΠΝΟΣ Χυμ.έVTJ TJ καρoιtί μ.ου στο θαυμ.αστό TJλιο6ασίλεμ.α. Πόσες φορές συλλογι�'tήκα�ε 'tTJ VTJvεμ.ία , του παθους και του πονου μ.εσα μ.ας; Ω σo6αρtί κιχ ι ιοεώΟTJ χρώμ.ατα ! Πέρα σΤTJ oύ� έχουν λιώσει τα 60υνtί μ.όλις που oιαγρtίφoνται στον καμ.6tί του αέρα και μ.oνtίχα οι αιθέριες γραμ.μ.ές τους 6αυκάλίζονται στο 6ε6αιότερο έρωτα 'tTJC; παρουσίας . Ο πόνος απ' 'tTJ μ.εριtί του είναι ήσυχος κι ατtίραχo το πtίθOζ οι φιόγκοι 'tTJC; φωτ ιtίζ στα ξύλα του χειμ.ώνα.
Η ΑΝΕΣΗ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ Αοειάζοψε τα πάντα στην πανσέληνο.
Ο ΠΛΩΤΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΟΥ ΠΛΩΤΙΝΟΥ Το Ένcι ρέει' το Δύο cιπoρρέει. Κ ι ο πlχνιΧρχlχιος Μόνος επιστρέφοντlχς ιχνθίζει τρεις φορές όσο κι lΧν φωνιΧζετε ! γ ιιχ νcι Il-οχθεί η Άνοιξη των Αριθll-ών εξουσίιχ Il-ονήρης. Kcιι κιΧπου-κει στlΧι)λίζει τους σlΧλούς η έκστιχση σε γοερές ιχκινησίες τω\! cιγγέλων ότ ιχν, lΧλήθειlχ, ν ιώθουll-ε το ρήΧΟζ του θlχνιΧτου κlΧθώς lXνCΙκλCΙOίζετcιι του κόσll-ου το ρυιΧκι που Il-έσιχ του ι)ρέχοντlχι οι φυλλωσιές κlχ ι Il-έσιχ του φωτογριχφίζοντιχι ΤUΧlXίlX τlΧ πουλιιΧ στο πέτlχγll-ιΧ τους όλlΧ τlΧ έντοll-CΙ ΨιΧλλοντlχς lXιωνιότητcι , , , στις ολοενιχ κιχτιχφωτες ιχυθιχφεσιες. Κιχι ι)γcιίνει κιΧποτε ιχπ' τ ις εύρωστες χλόες η θολωτή Οll-ιλίιχ των πεθCΙIl-ένων. «ΕίΧlΧll-ε κ' εll-είς ένlχν κιχιρό την ιΧπλωση στο σιχκκούλι του στήθους. Τώριχ χlχνόll-lΧστε ι)cιθιιX σε γκρεll-ισll-ένιχ νιιΧτlχ: στιχ ύψη που λ ικνίζετιχι ο τιΧφος κlχι ll-οιιΧζει η ll-εγιΧλη ωριχιότητιχ σcιν πετlΧλούοlχ που ΨυΧΟll-lχχεί στις Il-IΧΡll-ιχρυγές των ιΧστρων» θρόιζιχν οι πεθlΧll-ένοι. Κιχ ι στιχ Il-txpιx Il-ou όριιχ O'υνιXκoυσιi εννέIχ πετεινούς χlΧϊοεύοντlχς το κρύο ll-ιXPll-lXPO της ιχυγής.
Ο ΑΣΚΟΠΟΣ ΔΙΑΒΑΤΗΣ Στιχ σπλσ.χνιχ του σκιρτούσε το ΙΧδιέξοδο. Δεν ένιωθε τ ις ιχποστσ.σεις περπιχτώντιχς. Κιχι τριχγουδούσε ολΟ(J-όνιχχο το στό(J-ΙΧ του. llιχι;σ.(J- ΠΙΧ(J- ΠΙΧ(Jπιχρί(J- ΠΙΧ(J- ΠΟ(J-. . . Ο θάνιχτος θέλει τιχ πουλισ. κιχι τίχ 6ιχρίδιιχ. llιχρσ.(J- ΠΙΧ(J- ΠΙΧ(Jπιχρ ((J- ΠΙΧ(J- ΠΟ(J-. . . Υπσ.ρχει ΙΧύριο υπσ.ρχει κιχι (J-εθΙΧύριο. Κιχινούργιο φέρετρο 'rJ κιχινούργιιχ (J-έΡΙΧ.
ΔΟΝΗΣΕΙΣ Μακάριος εκείνος όταν τον κατάκλιισε ο θάνατος γκρφ.ίζοντας τη λαλιά τοιι σα να μ.ποιικώθηχεμε χιόν ι και μ.οΥΟιασε η φτέροιιγα τοιι κόσμ.οιι· μ.ακάριος ο ταραγμ.ένος απ' το αίνιγμ.α τοιι Οιιόσμ.οιι. Μακάριος ο Θεόφιλος ποιι άγιασε μ.ε περικεφαλαία . Μακάριος ο ΔιονΥσιος κόμ.Ύ]ς Σολωμ.ός άγων φάος αγνόν απ' το αλωνάκι, μ.ακάριος, όταν έπαιιε να γράφει κ' έγραφε μ.έσα-μ.έσα σΤΎ]ν Ψιιχ� τοιι πίνοντας . Γι' α�τό Ύ] πoίΎ]�Ύ] 6γαίνει μ.ε τα πρό6ατα , θωπειιει τις αγιατρειιτες σχιιλιτσες.
ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ Ο ΑΥΡΙΑΝΟΣ ΗΦΑΙΣΤΟΣ
Μέσα στο σιδεpάδικo-μ.εγάλΊj του Ίj λάμ.ψΊj, κορυδαλλός που σφιίριζε Ίj φλόγα φτερουγώντας . Κ ι ο σιδεράς μ.' έναν κα1Jμ.ό πιο πάν' απ' την αγάπη 6γάνει φων� φωτιστικ� φοιίχτα πολλές αχτίδες: Ετοιίτο είναι χάρισμ.α να 'μ.αι στεφανωμ.ένος απ' τ ις γόργές λαμ.πράδες μ.ου, γοργότερες οι σπίθες, και να 'μ.αι μ.αιίρος κ' έΡ1Jμ.ος ως άγριο σκοτάδι. Η ΜΕΓΑΛΗ ΖΩΗ
Καθώς μ.ια μ.έρα κοίταζα χωρίς φιλοδοξία τα πράγμ.ατα και Τψ ακοuρασΤ1J σκιά τους τρυφερά πoλλαπλ� στα μ.εγέθ1J σαν ένα κιίμ.α μ.ε σκέπασε ουρλιάζοντας η σιγ�: Στις λέξεις υπάρχει πάντα ένα πείραμ.α ! Ο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ
Τα χρυσά της α ιωνιότητας σκειίη δεν τα 6p�κα. Όμ.ως όχι: δεν υπ�pξα γραφειόσαυρος αλλά χαpαυγ�.
ΣΤΟΥΣ ΑΓΡΟΥΣ Όταν έρχονται κείνες οι πρωινές ώρες οπού νομίζεις κ' έχοvν απέpανΤΎJ φρεσχά-οα στο θερινό παιχνίοι τοι) θΎJλvκότεροv ήλιοΙ) και ΤΎJς νικήτριας σχιά-ς όλα μαζί τα πρά-γματα σοΙ) λένε: Χανόμαστε! Ώρες, αλήθεια, για να νιώσεις iJ.ovιXlO'; σοΙ) το iJ.εγαλείο της iJ.tJyιx.; ποΙ) ξαναρχίζει τοvς πειναλέοvς κύκλοvς αiJ.έΤΡΎJτοvς ολότελα σα να λείπει ο κόπος ή να νιώσεις τις φωνές των ανθρώπων από γύρω σαν α6έ6αιες ειοήσεις ακαθόριστες από �ά-πoι� 6pύσΎJ λ�λl]τική τρε�ούiJ.ενες . Πρω ι-πρω ι τα ξεφτ ισiJ.ατα τοι) κοσiJ.ΟV. Στέκω σε φ06ερά- oεvτεpόλεπτα. Κι όταν ανθίσει ο αiJ.νός ολούθε στο XOPiJ.i τοι) μαχαίρι φανερώνΟiJ.αι.
ΟΤΙ ΑΝΕΒΗ θΑΝΑΤΟΣ ΔΙΑ ΤΩΝ θΥΡΙΔΩΝ (Ιερεμ.ίιχς θ', 2 Ι)
ΚΙΧί ε; τ' ιxλ�νι ώζ το πέριχ lλεσΥψ. έρι , κι ο Ί]λΙΟζ ε ινιχι σπΙΧθ ι ζεlλΙXτ ισlλενO. , ' οι κιx�f' ιxλ ινεζ ' Κ. ιχ ινε ιχπ τιχ '1""'�ΙX στιχ χωριχφιιχ , κιχι πιο πολ') σΤΊ]ν ιχκριχ σιωΠΊ] ΤΊ]ς κιχίει Ί] Iλέλισσιχ 6ΙΧθιά. στο ά.νθος. ,
ΠΙΧΤΟUlλε στο χώlλΙX σΊ]lλιχίνει πιχτοu�ε πά.νω στοuς ν�κροuς σΤΊ]ν οχθΊ] Ιλιχς τη στιχuρωση. Ξά.φνο') Ί] ιxστριxπrι τινά.χτηκε κριχοιχίνοντιχς το lλπλά.60 στιχφuλι τ' οuριχνοU. Δε λuγίζε ι τίποτιχ. Κι ιχς είπιχ το στrιθoς ηλιογέννητο. Δε λuγίζοuν τιχ οέντριχ κι ο ΙΧέριχς ΙΧλuγιστος οuτε 6ρuση νιχ γίνω οuτε φλά.οuτο το νερό οε λuγίζει κιχι ο ήχος. Κά.θε Iλέριχ εuθε ίιχ κά.θε νuχτιχ τεντωlλένη ο ΚΙXηlλός ένιχ τόξο πιχνά.ρχιχιο κι ο θεός ΙXΚΙXlλψίΙX. Με το IλΙXUtJO η πλιχτειά. σο') ιχνθοφορίΙΧ κόσlλε πο') ντuθηκες ιχϊτός τιχ φuλλώlλΙΧΤΙΧ κιχι τ' ά.στριχ. Με το Iλιxupo η ΙΧίγιχ κιχι το πρό6ΙΧτο η ρίζιχ Ιλε το lλιxupO κΙΧθώς ιχνοίγω τοuς κιχρποuς κιχι χuνετιχι Ιλελά.ν ι. Μ' ένιχ πόοι τιχ ορά.IλΙΧΤΙΧ. Μέριχ κιχι νuχτιχ ο ΙΧέΡΙΧζ είν' ΙΧθέιχτος. ΠεΡΙIλένω τ' ιχστέριιχ σε γΙΧλά.ζιιχ λεπτότητιχ. Πώς θιχ 'θελιχ ν' ιχχτιο060λrισοuν τ' ά.ντερά. Iλou ! Η ερηlλΙά. πο') ξέΡΟUlλε οεν είνιχι το') θιχνά.τοu. Χιχρά.IλΙΧΤΙΧ κιχι χά.θηκιχν τ' ιχστέριιχ. Στο οέντρο χuθηκιχν ιχιφνίοιιχ ποuλιά. τη σιωπή το') γιιχ νιχ λΙΧlλποκόψοuν.
16
Ενάρετος που είνιχι ο πορτοκΙΧλιώνιχς. Τιχ οέντριχ χΙΧίροντιχι μ.έσιχ τους ιχπ' ΤΤ] ζωή ΤTJς τσιμ.ουΟ ιάς. ΕλευθερίΙΧ· στερέωμ.ιχ ΤTJς σιωπής. Ομ.οιόμ.ορφο ν εκροτιχφείο των προ�λTJμ.άτων . ΑνιχρρίχψΤ] στο Αθώο Γεγονός. Φωνή Χιχράς ιχνάερΤ] ωσάν μ.ετιχξοχάρτ ι. ΚιΧποιος θΙΧ μ.TJρυκιΧζει ΙΧόριχτΤ] χλόΤ] στ' ιχγγελοχώριχφιχ. Γιιχτί τους φΟ�TJθ-ήκιχμ.ε τους μ.υθους; Η νόψΤ] μ.οιιΧζε ι μ.ε πιχγοθριχυστικό. Το ιχίσθ7]μ.ιχ μ.ε πολλές σTJμ.ιχίες. Η θέλψΤ] - πάλι - φΙΧίνετιχι σιχν κάποιιχ εποχή του Είνιχι. Μιχ η κιχροιιΧ οεν έχε ι τ ' όμ.οιό της. Την ώριχ που χρυσίζει η μ. ελιχγχολίιχ κιχι μ.πΙΧίν ε ι ο θεός στον κήπο του τον άνθρωπο ΙΧλίμ.ονο ιχν εξοκείλω στιχ μ.άτιιχ μ.ου.
ΠΟΙΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΟ Χαρά της νιίχτας ω φώτα ηχηρά θαυΙλάσιο 6ράου ο έγχρωΙλος θόρυ60ς τ �ς πό � εως , , τη Iλoναξι� iJ.OU οια; ρουσε ,;οτε Κ ιτρινη , πορτοκαλεν ια κυανη και τωρα κοκκινη 6άφοντας πράσινο το περπάτηΙλα. Είχε λευκά σηΙλάοια η αγάπη . Στοπ. Eπιστpoφ�. Είχε λευκά σηΙλάοια του κόσΙλου η ταpαχ�. Τα νέφη αόρατα. Όχι. Στις ερηΙλιές του φεγγαρ ιοιί Ιλέσ' στα κλ�Iλατα ΙλαΡΙλαίρει ο � γγελoς ενώ , , γελιεται ο θανατος και η νυχτα οιασχεΜζει Ιλε Οιάττοντες . Όχι, όχι. Ο χρόνος πλησιάζει τα οράΙλατα νuχoπατώντας . Απληστία ! Έπρεπε ν α 6υθίσω περισσότερο τη θλίψη Ιλέσα στην Ψυχ� iJ.ou. Όχι. Στολίζε ι την έκταση ο γριίλος . Η νιίχτα κατε6αίνει τη σκάλα του σκοταοιοιί κάθεται στον έρωτα της Μαίρης . ΈρηΙλες ανσ.πνέουν στους κ�πoυς οι ΠΡΟΤΟΙλές . Στοπ . Όλα σ6�νoντσ.ι. θέλω να 6γω απ' τις λέξεις 6σ.ρέθηκσ.. . Ν' σ.κοιίω κσ.ΛUτεpα στο απέναντι Ιλπσ.λκόνι τ ι λέν ε οι ουο IλόνΙIλε:� γριές , που κσ.θοντσ.ι Ιλε τις ωρες.
Σl'ΝΕΧΙΙΩ , , " . . .ΑΡΥοτερσ. περσ.σσ. στ�ν tiJ-�OVYi φσ.ντ�σισ. κσ.ι ε ιδσ. το χρωiJ-σ.τιστο ()σ.σ ιλε ιο του τσ.φου iJ-ou. Σε -λίγο άνσ.ψε iJ-εγάλη συζήτηση γύρω σ.π' την πρσ.γiJ-σ.τική στσ.ύρωση . Κι όπως η νύχτσ. γέiJ-ιζε τσ. iJ-άτ ισ. iJ-ou συγκεντρώνοντσ.ς iJ-t σφυρ ίγiJ-σ.τσ. την σ.γέλη των ερώτων ένσ.ς άγνωστος κσ.ι πράγiJ-σ.τ ι σ.πίθσ.νος άνθρωπος δίπλωσε iJ-έσσ. σ' ένσ. άσπρο σεντόνι τη ()σ.ρειά τίγρη ()ου()ή σ.π' τον κόπο κσ.ι τον ιδρώτσ.. Οι γρύλοι ξεθύiJ-σ.ινσ.ν άσκοπσ. κσ.ι τσ. νερά τσ.φιάζσ.ν στο σκοτάδι.
ΕΦΤΑΧΡΩΜΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ Άμα oειπν�σει ο �λιoς έρχεται ο στεναγμός αναστημένος με λoγχώOΎj ανα6ριίσματα. Γενναιότερα τα οέντρα και γι' αuτό τα ζηλειίω. Αλλ' όμως ο ζόφος το!) λιΧκκο!) κάτω-κάτω οεν είναι των ματιών. Έχοuμε, 6έ6αια, παρηγοριά τη oιάθλaσΎj. Ωστόσο οεν τη γ λεντοιίμε. Χρειάζεται να ξηλώσοuμε κάθε φαντασίωση. Να πετάξοuμε τα χωρίσματα. Δράση παράξενη το καθαρό θέαμα των αντ ικειμένων .. : Η άφωνη σαιίρα στις ηλιόλοuστες πέτρει;; όταν αναπνέει lacrymosa.
Ο αγέρωχος κόκορας όταν πλ�ττει τα χαράματα.
20
ΣΤΗ ΡΟΔΙΝΗ ΣΚΙΑ ΤΟ):' ΚΑΦΚΑ ΣελήνΊJ μ.εγlΧλούτσΙΚΥ, ιχπόψε. Γoεριi �σuχoς lχισθιΧνομ.ιχι νιχ θροίζουν ελευθερίες. Πολυφωτο ΤΊJς μ.ονιχξιάς το ελάφι στιχ (}ελούοινιχ τρεξίμ.ατιχ. Ο θιiνlXΤOς είνιχι φό(}ος οεν είναι θιiνlXΤOς. Τιχ οέντρlχ συνοψίζοντιχι rj' ένιχ πλιχτυ 1X�μ.ισμ.lX. ΛυΠΊJΡ� γεγονόΤIΧ , ΊJ τεμ.πελΙΚΊJ φυσΊJ Ο χρόνος έχει πιlχ σκoυλΊJκιιiσει κιiθε πρωί τlχ κοκόριιχ φτύνουν ΤΊJν ψίχιχ του. Πιiλι θα μ.ιχς κεριiσει τlχ ιχιωνό(}ια οευτερόλεπτιχ σε όλες τις ποικιλίες το οίκιο κlχι το ιioικo περιτ�ιi κlχι τlχ ouo τψ όρνιθlΧ περιχuμ.ένΊJ ιχπ' i"ov �λιo σην lXυλ� ΤΊJς. , " ιχκουγοντιχι Τ ΙΧ χιχχανιχ των ουριχνων ΨΊJλ'ΙΧ. Στο χώμ.α ΊJ oεντρoγαλιιi σιχν κερlχσόκλαΟο. Πόσες φορές lXλλιiζει ΊJ θιiλlXσσlX ως θα καρπίσει λιiμ.ψΊJ ο ορίζοντας τον όρθρο κlχι θιχ γιομ.ίσει τέτοιlχ χΡώμ.lχτlχ ΊJ ούαΊ) κιχτιχπίνοντιχς τις ώρες..1, Το ξέρω μ.αζί μ.ε τlχ φυτιi: κ' ένα ζωυφι μ.lXχαιρώνε�· κ' ΊJ ωρlΧίlΧ πεταλούοιχ στιχ' κlXθίσμ.ιxτιi ΤΊJς. Όμ.ως υπιiρχει ο περίτρομ.οι; lΧθώος κlΧίγετlχι σΤΊJν κρύlΧ φλόγ'σ. των ιχπελπισμ.ών. Αθόρυ(}ιχ στρέφει τlχ πόμ.ολΙΧ τον υπνο των ιiλλων ακουει' κlχι ΤΊJν lΧθρόlΧ λιiμ.ψΊJ (}λέπει ΤΊJν πλεγμ.ένΊJ γυρω του νιχ πέφτει λέπι-λέπι. Δεν έχει όλο το ΟικlΧίωμ.1χ ο �λιoς lΧλίμ.ονο. Γιi(}γισμ.1X των σκυλιών ΤΊJ νυχτιχ... Κι αν lXκόμ.ΊJ οεν ξέρεις που (}ρίσκεσιχι σου οίνει ΤΊJν lΧίσθ1)αΊ) του ιχνοιχτου χώρου. . . ·
'
Κάτσε νσ. θuμ.1)θοUμ.ε πιες το κσ.φεΜκι. Ο τρομ.σ.γμ.ένος τάρσ.νδος όσο τον KuV1)Youv οι λuκοι σ.πέχει σ.π' Τ1) ΛUτpωση μ.άρτυρες τσ. δέντρσ.. , Χσ.μ.ε�oς κοπος σ.νyπ�pκτoς �κoλουθει το χιονι κσ.ι 1) εΥκολισ. του εσ.ρος. Εκείνος που σε()άσΤ1)κε πολu τσ. πράγμ.σ.τσ. θυμ.ήθ1)Κε χωρίς Τ1) μ.νήμ.1) κσ.ι ()ρήκε άδειο το νερό πίσω σ.π' τσ. κυλίσμ.σ.τσ.. Ήτσ.νε πάντσ. κάποιος ολέθριος γισ. τσ. λοuλοUδισ.. Έ()λεπε π�ντσ. πως 1) θάλσ.σ?,σ. είν;χι άρρωσΤ1). , , , Πρωι-πρωι στο σΤ1)θος του ενσ.ς κιτρινος ποντικος λσ.χάνισ.ζε φουσκώνοντσ.ς δώθε-κείθε το ΠΟΥκάμ.ισό του. Το ()ράδυ-()ράδυ έμ.πσ.ινε στην κάμ.σ.ρά του 1) ()ρεφική του 1)λικίσ. ολομ.όνσ.χ1) κσ.ι του μ.ιλοUσε μ.ε Τ1) μ.εγάλ1) μ.άσκσ. του σ.γίου Αυγουστίνου κσ.ι το Βι()λίο των Μσ.γισσών σ.ιωΡοUμ.ενο που κάπο-τε το 'γρσ.ψε μ.ισ. νεκρή δσ.κτυλογράφος. Έτσι λοιπόν χσ.ζεUοντσ.ς σ.ιώνες κ' σ.ιώνες τώρσ. τον πόνο του σΤ1) διάρκεισ. των ωρών όπως σ.κοUμ.ε το δελτίο ειδήσεων ετοιμ.σ.ζότσ.νε γισ. Τ1) σφσ.γή ΤΟΥ. Πσ.ρσ.μ.ονή τυχσ.ίσ. ()ρέθ1)κε στο ΚΟΥκλοθέσ.τρο κσ.ι γέλσ.σε μ.ε την κσ.ρδιά του ότσ.ν πέφτοντσ.ς σ.πό λσ.μ.πρό σπσ.θί το κεφσ.λάκι Τ1)ς πιο έξσ.λλ1)ς μ.σ.ριονέτσ.ς σ.πόμ.εινε στον σ.έρσ. ορθή 1) κόκκιν1) σκοUφισ. Τ1)ς. "
'
ΟΙ ΒΡΑΧΟΙ ΤΗΣ ΥΔΡΑΣ Στη θάλασσα της ζωής , στ η θά,λασσα του θαν τoυ η ιυχη μ.ου, κουρασμ.ενη ΚΙ απ' τα δυο, αναζητεί το 60υνό απ' όπ οΙ) τα νερά έχουν τρα6ηχτεί.
�
ΓΙΑΠΩΝΕΖΙΚΟ
Ήμ.ουνιχ ψΊjλά στιχ χιχράμ.ιχτιχ όπως είνιχι ψΊjλά σΤΊj σιγή ο ιχγέννητος ιχέριχς. Δεν μ.ποροΙΙσιχ νιχ εξΊjγήσω κιχνένιχν κόκοριχ δεν είχιχ τη σκάλΙΧ νιχ υπερ()ώ το στήθος κΙΧθώς ιχπ' το μ.ίσχο φιχνερώνετιχι μ.όνο του κιχι το πιο ιχ()έ()ιχιο άνθος κΙΧθώς ()γΙΧίνει σΤΊj λευτεριά του ο ποντικός προ()άλλοντιχς άξιχφνιχ στον πιχνικό ιχπ' την κριίπτη. Οι μ.εγάλες ιδέες μ.ου γιιχ το θάνιχτο μ.οιάζιχν, ΙΧλήθειιχ, μ.ε τιχ σχοινιά των πηγΙΧδιών όπως τεντώνοντιχι ιχπ' τους γεμ.άτους κου()άδες κιχι διψιχσμ.ένο τ' άλογο ζυγώνει χώνοντιχς το λιχμ.πρό κεφάλι του μ.έσιχ στου μ.πόλικου νεροΙΙ την ηδονή κιχι μ.ε γοργό της δίψιχς ήχο την ιχποστριχγγίζει. Ο πόνος ιχπλώνετιχι χιχράμ.ιχτιχ στη φΙΙση. Το δέντρο θέλει πετεινά κι ο θάνιχτος ήτιχνε ψΊjλά μ.ιιχ πείνιχ που 'χε γΙΧλιχζο()ολήσει. Το δέν;ρο ()γάζει τους ιx�θoιις ()γάζει θυσίιχ στιχ κλιχριά του , κι ο θιχνιχτος ητιχνε κοντιχ του χιχμ.,λά. , , Ο πονος ιχκιχτε()ιχτος οι ωρες ιχπλιχδες ιχχριχντων ένιωθΙΧ τριιχντάφυλλΙΧ κιχι ξΙΙλευιχ μ.έσιχ μ.ου το στιχuρό μ.' ιχκράτητο φως ΤΊjν ίδιιχ ΤΊj ζωή που την υψώνουν οι ()ράχοι της Ύδριχς ιχυτά τιχ ξεροσφΙΙριιχ του θεοΙΙ, μ.ιχ την ΙΧλήθειιχ. Κι ιχπότομ.ιχ λησμ.όνησιχ τιχ τριγυριστά λΙΧλήμ.ιχτιχ το οΙΙρλιιχσμ.ιχ του ήλιου στην κοκκινίλΙΧ της ιχυγής τιχ πάθΊj των ιχνθρώπων κιχι των ζώων όσο ()ΙΧθιά τιχ νέμ.οντιχν οι τσιχκισμ.ένοι ιίπνοι. Κι ιχπότομ.ιχ θυμ.ήθΊjΚΙX πως τιχ μ.ερμ.ήγκιιχ είνιχι άλΙΧλΙΧ ,
,
και οε γνωρίζω ποιος ο πόνος ΤΟΙJ!:; Ύ) γοερότψα Ύ) oικ� ΤΟΙJζ. Έτσι μ.οlJ οό&ηκε ξανιΧ ΤΎ)ν ώρα κείνΎ) απ' το πολύ-πολύ μ.ικρό αχειροποίΎ)ΤΎ) Ύ) απεραντοσύνΎ). Κι ωζ έχανα ΤΙζ οιαστιΧσεις ολότελα ι)γαλμ.ένος απ' ΤΎJV αθώα πpooπτικ� μ.οlJ σΤΎ)ζ εΡΎ)μ.ιιΧζ αφέθΎ)χa ΤΎJV κόψΎ).
24
ΒΑθΜΟΣ ΨΥΧΗΣ Τ ΡΟΠΟΣ
Μ' ιχρέσει εκείνος ποu �λέπει μ.ιιχ κιχτσιχρίδΙΧ κιχι λέει όχι δεν θΙΧ ΤΎj σκοτώσω. ΧΙΧίρετιχι τιχ τρεχάμ.ιχτά Τ't]ς ολόγuριχ κιχι λέει νιχι στο θάνιχτο πατώντιχς ΤΎj. ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ
Η ΙXνάσΤΙXσΎj πάλλει.
Των ιχνθέων 't] δUνιχμ.'t] κ' 't] �ιxθειά τοuς κριχιπάλΎ] είν' ιχόΡΙΧΤΎ] πάλι. Ανιχσιχίνω τιχ κάλλΎ] ΤΟ μ.'t]δέν ότιχν θcXλλει.
ΑΦΗΝΩ ΚΑθΕ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΣΤΑ ΦΥΛΛΑ Η ΓΝΩΣΗ
ΝεΡά τα Κόκαλα , , , νερα τα ()ασανα μ.ας. Η ΔΥΝΑΜΗ
Ο αθώος ο κuκλος πώς μ.πορεί και uποφέρει πιο λαμ.πρός από ζώο πο!) το γδuνει ξαφνικά Yj αστραπή στο ακμ.αίο σκοτάδι! Ο καΥΙμ.ένος ο κuκλος πώς γλιτώνει φεuγοντας τις ερινuες! Όταν αuτές αγγίζοuν ΤΥΙν oupci το!) εκείνος κατε()αίνει στο κεφάλι Τοu. Κι ?ταν ayyt �ouv το κεφά�ι το!) εκεινος ανε()αινει σΤΥΙν oupa τοu. Ωραίο λαμ.ποκόΠΥΙμ.α οριστικών αγγέλων.
26
ΑΛΛΗΛΟΥ'ΧΙΑ Ένας ιχνθρωπος ανιχμ.εσα σε ι)λέμ.μ.ατα σχισμ.ένος από τριανταφuλλιές ποu τuραννοuσε κ�ι τα μ.αλ�ιιχ τοu α�ιχκατα μ.ε λιχσπες αιφνης πολu εuγενικα σε κιχτι πενιχp � φuλλώμ.�τα ζuγώνοντας , πιανει μ.ια ωραια πεταλοuΟα. Ω οεuτερόλεπτα σκληριχ κ' εκείνος την κρατοιίσε! κιχποu εκεί ταριχχτηχα' μ.α την αφ�νει ο μ.πόγιας κοιτιχζοντας μ.ε ηooν� το πέταγμ.ιχ της. Ώσποu χιχθηκε καλιΧ-χαλιχ η πεταλοιίΟα. Κίτρινη νομ.ίζω.
ΗΣI'ΧΑΣΤΙΚΟΝ Ας !JoyJV αφήνΟU!Joε το !Joέλλον ανuπεράσπιστο: εχεί θ' αρχίσει των εργαλείων η ανάρρωση. Χρειάζεται η πρόοδος: είναι χι αuτή !Jota νοσταλγία. Τ ύτος ο ρό!Joος ο Eν α�ιχός ? : � ποτε απλωνεται στο απειρο πότε γίνεται !Joιχρός σαν χορδελίτσα. . . eU!JoιX!Joat τ�ν όpα� να �η ι:ίλέπει χαθόλοu. Χτες τη νuχτα πεντε XUXVOt !JoE τα νuχτιχα, "OUc; έτρεχα'ί ταραγ!Joένοι στον ύπνο !JoOU χ' ένας πράσινος �όχoρας δαχΡU�!Joένος , αρχισε ξαφνιχα να χοuτσαινει. Το σύ!Joπαν έ!Joοιαζε χα!Joω!Joένο για να διασχεΟά.σω !Joαζί !JoE :ην αιωνιότητα !Joόνος. , , - σχεφτηχα' Ο ανθρω?tος αναπνεει ο άνθρωπος ερωτεύεται! Βρίζει την χαρδιά "ou, ξύνεται! Μετέωρα, !JoovaotxιX γεγονότα. Ένας γάιδαρος έχωνε τη !Joοuσούδα "ou σε στuγνή λά!Joψη χαι χατόπιν άρπαξε !Jota πέτρα στο στό!Joα σφίγγοντάς την ωσότοu έσπασαν τα δόντια "ou. Tρ�γύpω έπεφτ;χν οι χαρπ?ί χαι σω�ιάζoνταν αχεφαλα τα σω!Joατα τεραστιων σχuλων. Ο θάνατος έχοι:ίε στα δύο το νερό χαι το ξανάχοι:ίε χαθώς έλα!Joπε το σχαρφάλω!Joα στα όρη. Άνθη από φλόγες τα 'ι:ίλεπα να ποτίζονται. Πόσοuς αιώνες θαU!Joαστούc; έΧΟU!Joε σ' ένα ειχqσιτετράωρο; Σταλαγ!Joατιές αχoύγoντ�ν στα δέντρα θα 'χε ι:ίρέξει. Πώς έγινε της χελιδόνας η !Joεταλλιχή στίλι:ίη; Κολαζό!Joοuν από εuτuχία 28
στYjV οικουμέvYj του ύπνου. Οι γιΧτες έστεκαν ορμYjτικές.' Έτρεχε ο ιΟρώτας.
ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΑ ΚοlτιΧζοντlχι; ένιχ οέντρο οεν μπορούμε νιχ κlXτlXλ�ξoυμε. ΚοlτιΧζοντlχι; μιιχ ρεμlχτlιΧ ένιχν ιΧνθρωπο ένιχ 6ενζινιΧοικο οεν μπορούμε νιχ κlXτlXλ�ξoυμε. ΚlχλιΧμι κούφιο που φιλεύεις τον Iχέρlχ σ't1X σωθικιΧ σου κι ο IΧέριχς σε οιιχ61χ ίνει μεγιΧλη τιJχYI ουο φορέι; ετούτΥΙ μlιχ νιχ γεννΥΙθούμε κι ιΧλλΥΙ νιχ πεθιΧνουμε. Πρωί οεν ιχντικρίζετιχι ο �λιoς ότιχν έχεις ξενυχτ�σει. Γενικ� ΚOύρlXσΎj, μlχρlΧμένες φο6ίες κι ο 6ριχοινός πονοκέφlΧλος ιχπό ώρες χρεΟΚΟΠΥΙμένος.
30
Ο ΓΥΡΟΣ ΤΟΥ θΑΝΑΤΟΥ ΣΤ1] ΜιχρίΙΧ Blackstone
Ούτε τrx στoι�αγμένrx μιχθ-ημrxτικιΧ ούτε των κροχοοείλων -η rxλυσιoωτ� λιΧμψ-η" ούτε ο έρωτας του μέλλοντοι; ούτε τ-ης -ηλεκτρoνικ�ι; rxφασίαι; -η πλατειιΧ οικαιοσύν-η" τίποτα οεν μπορεί να νικ�σει το μιΧγο τ-ης φυλ�ς" Με τrx πολύχρωμα φτεριΧ του με μπογιατισμένο πρόσωπο" με τους χrxλκιΧοες στ' αφτιιΧ του με το περόνι στ-η μύτ-η" με ΤYjν -ηλίθια κιχι ιΧναυο-η αυταρέσκεια τις χοντρέι; γαλιΧζιει; ρυτίοες είναι ο πoι-ητ�ς όπως απλώνει τrx χέριrx στις επαφέι; έτοιμος να το σκιΧσει απ' το �λέμμιχ του" κrxθώι; στί�ει τον ιΧνεμ,ο �ρεφικιX ερεθίζονται; το οέρμα των τυμπιΧνων κερνώνται; τις ψυχικές καταστιΧσεlς"
ΟΡΑΤΟΤΗΤΑ Σ1)κώθ'ηκε 1) νύχτα. Τ1)Ι; ερ�μoυ τέτοια. ώρα. πριν α.κόμ.1) 6γάλω τα. ρούχα. μ.ου για. ύπνο. ΜυσΤ1)ριώΟ1)Ι; α.πόλα.υσ1): λιτότητα. του χρόνου οίχωι; πόνο ουοέ σκιά χα.ράς. Το μ.υα.λό μ.ου α.κμ.α.ίο φύλλωμ.α. Οια.σχίζετα.ι. Ο σκελετόι; κάποια.νου εΡ1)μίΤ1) προσπέρα.σε Τ1)ν εικόνα. του Τ1) φεγγερ� του σάρκα. ρίχνοντα.ι; χάμω το νευρικό συσΤ1)μσ. κσ.ι μ.ίλψε. Η άχνα. Τ1)ι; α.να.πνo�ς έ6γα.ινε μ.έσ' α.π' τα. ξε6ιΟωμ.ένα. Οόντια.. Ιοού ο χα.ιρόμ.ενοι; ιl:νεπίλ1)ΠΤα.. Ιοού ο σκορπίοι; ο μ.ελιστα.γ�ς. Η λι%μ.ψ-rJ α.π' τα. κόκα.λα. έ6γα.ινε α.μ.νώΟ1)ς.
32
ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ ΤΥΧΗ ΒΙΧθιά μ.έσ' στον περίπιχτο έφτuσιχ το τιχξίδι. Στιχ όριιχ εσχιχτικά τηζ μ.οuσΙΚ�ζ έμ.εινιχ σuξuλΟζ ιχπ' ΤΙζ· εννέιχ. Ο χρόνΟζ άχ.ιχΙΡΟζ � ()ΙΧθυτεριχ χρονικός ονειρώδης όπωζ ο πάτερ lonathan Swift ιχποτuχημ.ένΟζ Ηρώδηζ. Γι' ιχuτό κιχι η τεράστιιχ μ.όνωση ιχρχΙΧίΙΧ φτέρη φουντωσε τριγυρω μ.οu.
ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΡΑΤΟΥ ΤΎ)ς ΜΙΧ ίρΎ)ς
Όσο κρατήσει η ζωή κρατεί κι ο θιΧνατος. Ώρα να σκεφτώ τα μ.ελλοUμ.ενα σωριασμ.ένα αιφνίδια στο χτες. Η λάμ.ψη όταν περάσει λάμ.πει περισσότερο καθώς η ακινησία φανερώνεται στη διαίρεση των 6ημ.άτων. Όντως το περπάΤΎ)μ.α ολότελα το χρόνο καταστρέφει όπως ολότελα τον ήχο παUοuμ.ε ακουμ.πώντας τα χέρια πάνω στα 60ερά τUμ.πανα. Πιότερο ζει η αστραπή μ.ετά το ανατρίχιασμ.ά ΤΎ)ς η απέραντη δυνατότητα των πουλιών όταν μ.ακραίνει ο θόρυ60ς ενός τυχαίου αεροπλάνου. Φο6ερή ασυνέχεια: ο πλοuτος μ.ου είναι το στήθος μ.ου. Γι' αυτό ποτέ δεν παζάρεψα το ηλιο6ασίλεμ.α και ταξιδεuω σίγουρος όσο η μ.ίνθΎ) ταξιδεuει και το ασπΡοθUμ.αΡΟ. ΣυνΎ)θισμ.ένο πράμ.α η θυσία. Και ιδοι) μ.ε χιλιάδες σπάγγους δεμ.ένος αιωρείται ο Ηράκλειτος στην άχρωμ.η αποκριά της λογικής. Πάνω σε τέσσερες ρόδες έρχεται 6αρετά μ.ε τιςΣί6υλλες χαιρετώντας δεξιά κι αριστερά τους σκUλοuς. Ακολουθεί ο ξένος στα επαγγέλμ.ατα μ.ε τα δάκρυα όλων των ειδών. Έλαμ.πε το σοuροuπο σαν τρυφερό μ.έταλλο μ.ια γκρίζα γάτα μ.ου φάνηκε τρομ.ερά ντυμ.ένη. Ένα ζευγάρι φιλιότανε αμ.έριμ.να· κέρδιζε όλες τις στιγμ.ές τίποτα δεν παρατηΡοUσε. Ο έρωτας είναι πάντα μ.ικρή-μ.εγάλη η δUναμ.η του Έχε Γεια χρόνος ακατάσχετος.
Αυτός εΡΥΙμ.ώνει τιχ γΥΙριχλέιχ μ.εσάνυχτιχ χρίει τις πετΙΧλούοες μ.ε ΟικιχιοσυνΥΙ. Ι , uψωνετιχι ο κιτρινος κιχπνος ιχπ τιχ ΠΟΙΥΙμ.ιχτιχ Κι οτιχν στον κουρελιιχσμ.ένο χώρο που ιxνιx�oσ��νει �λέπoυμ.ε χιχρουμ.ενες υποτιχγές ο κόσμ.ος τινιΧζει άξιχφνιχ ΤΥΙ μ.ιχντιχρινιά ΤΥΙς ιχστριχπΤις οι άγγελοι εξελίσσοντιχι σε τριιχντάφυλλΙΧ κιχι ξεκιχροίζετιχι ο κίνΟυνος. Έρχετιχι τώριχ νιχ Τψ Yj Ανθουσιχ μ.όνΥΙ ΤΥΙς Yj εΡΥΙμ.ιά Τψ κιχτορθώνει. ΠoλλcX-πoλλά ξεχυνοντιχι πλ�θoς πουλιιΧ σιχν φυλλώμ.ιχτιχ. Είχε νυχτώσει ωστόσο. Κάθε ιχπόστιχσΥΙ φιχινότιχνε μ.υθος. Ανιχπάντεχιχ τότε σYjΚώνoντιxς τιχ χέριιχ του ΨΥΙλά ένιχς νέος μ.ε γενειάοιχ φωνιΧζει: Αστέριιχ σμ.ιχριχγΟένιοι σκυλοι που κομ.μ.ιχτιάζετε ΤΥΙ νυχτιχ νιχ Yj άγριιχ ζάχιχρΥΙ. Σε πέντε λεπτιΧ Τιρθιχν οι ιχντλίες ο Τιχος των σειp�νων έφερε μ.εγάλΥΙ συγχυσΥΙ κιχι Yj Ανθουσιχ έλιωσε φρικτιΧ στψ επίθεσΥΙ του νερου μ.ε τις μ.ά.νικες. Ο Ορόμ.ος �PάΧYI κε ιχνελέψιχ τρεχάλΙΧ οιιχλυθΥΙκιχν οι συγκεντρωμ.ένοι κ' έσκουζιχν ολουθε. Μιιχ νόστιμ.ΥΙ κυρίΙΧ � οεσποινίοιχ που έχιχσε στΥΙ �ΙάσYI τιχ γO�άΚΙΙX ΤΥΙς έψιχχνε μ.άτιχιιχ μ.έσιχ στΥΙ φυγΤι. Πιχνοιχιμ.όνιο. «-Τι έγινε;' Τι σuμ.�ιxίνει;)) Έτρεχιχ � εγώ �ε ΙΧλλεπάλλΥΙλες σκέψεις ΥΙλικιωμ.ενος ιχποτομ.ιχ. Έστριψιχ σ' ένιχ στενό κιχι συνεχίζοντιχς νιχ τρέχω προχώρψιχ στψ ψυχίιχ μ.ου. Με κόπο μ.ιχτιχιώνοντιχς τιχ OcXκρυιχ θuμ.Τι&rJκΙΧ ΤΥΙν περιχσμ.ένΥΙ ΆνοιξΥΙ. ,
ι
"
Έ�γαινα για καθαρό αέρα πατώντας τους ίσκιους των περιπάτων εκεί που λησμ.ον-ή&ηκε το ρόοο και ΎJ γύμνια οεν ανταλλάΧΤΎJκε. Μ' άρεσε να περιπλανιέμαι �άζoντας μέσα ιπο ιπόμα του φαφoύΤΎJ νου μεγάλΎJ εΡΎJμιά για να χορταίνει. Όλα μ.ού είναι άΧΡΎJιπα, σκέφΤΎJκα, εκτός απ' ΤΎJ ζω+.. , ΎJ συμφορα, . .. , Ψε τοσο Προκο Γέμισα νυχτωμένΎJ αγωνία ένα ο-ήθεν φως. Mιxρό�ια τ' αυτoκίνΎJτα ιπους ορόμους χρωματισμένα. Τεράιπια χρονόμετρα μεγεθύνουν σε σκοτεινούς θαλάμους τα οευτερόλεπτα λιώνουν οι ώρες υπέροχα ιπα χυτ-ήρια του ερέ�o�ς. Αυτός ο Κρόνιος Πολιτισμός! Ας τον αρωματίσουμε. . . AνάιπαaΎJ: τ α καλοπιάσματα του έαρος. Ερωτευθείτε.
36
θΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Ο χρόνος είνιχι γενικός. Δεν μπορούμε νιχ εντοπίζουμε τιχ οράματιχ. Δεν μπορούμε νιχ μοιράζουμε ιχστριχπές ιχπ' τιχ κλωστ�pιιx τ' ουριχνού με δόσεις. Ένιχ σκιχθάρι το στοχιχζόμιχστε ιχπέριττιχ Ύ] πιο μεγάλΎ] ώριχ ΤΎ]ς ζω�ς υπάρχει σιχν τις άλλες. . . Δεν πάει μιιχ �δoμάδιx που έ�λεπιx δυο μoυ�άpιιx ση� ύπιχιθρο , νιχ ξεριχινουν το θιχνιχτο σΤΎ] ΡΙΧΧΎ] τους. Ο χρόνος είνιχι κοροϊδευτικός. ι , , Ειι�ιxι ιχμετοχος σιχν τιχ περιπτεριχ στΎjV κινΎ]σΎ].
ΑΦΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΑΜΕ ΤΟ θΑΝΑΤΟ Δεντρογαλιά ποu έ6γαινε μ.αζί μ.ε ΤΊj σελ·rινΊj! Όλος ο κόσμ.ος άνοιγε τις οιάφανες πράξεις και φωτιζότανε το λι6άοι ΤΊjς φωνΥιζ απ' τ' αναρίθμ.ητα κεράκια των επιτα9ίων. Όλος ο κόσμ.ος πολλά ποτάμ.ια ΟΙlXσταUΡοUμ.ενα σκu60ντας Ίj νuχτα της πόλεως ενώ στοuς ήχοuς έξuνε τα μ.εγάλα τοu εγκαUμ.ατα ο οιά60λος και χιλιάοες έρημ.οι xoHouaιxv φλάοuτα στο χλοϊσμ.ένο στόμ.α. Η ' �νoιξη α�εpόληΠΤΊj μ.ε τοσα σπιθισμ.ατα κι ο 'Υάλτης πηλός ώς τα uψη ανε� Yιγητoς , , ορακοντεια ωρα και η σκαλα ορατοριο. Τι μ.εσολά6ησε στο αέναο παρόν; Υπάρχει πάντα ο χρόνος και toou το σώμ.α τοu καλοUμ.ενοu χρόνοu σuρεται στο πραιτώριο μ.ε γάζες αντί για ποΟήμ.ατα μ.ε σχισμ.ένο pouxo ποια 6αγιόκλαοα τα γενετήσια χέρια τοu μ.ε τον όμ.ορφο uπνο στις πλάτες τοu γεωμ.ετρικά ξένο στην ελπίοα κι απ' την ελπίοα μ.ας έξω προς τον άνεμ.ο. τοu ποιήμ.ατος. Ο Αφράτος είναι κανονικός ολόσωμ.ος χειμ.ώνας κρατώντας uοροχαρής το 6ερνίκι έ6αφε μ.' αuτό τα γλuκόλαλα χέρια τοu έ6αφε μ.αζί και τ' ακρι6ά οαχτuλίοια Oιώχ�oντα;. άφθονα πεpι�τέpια σε καθε 6ημ.α ποu εμ.πνεοτανε πάνω στα παστρικά Οώμ.ατα χρuσΟΡΡήμ.ονας κι ακοuγονταν η αρά να σψ;ρίζει κ' η μ.ονόφθαλμ.η ακρίοα στη σκόνη. Απ' τις πηγές ο τρόμ.ος έτρεχε ολοUθε. . . Δεν έχω οίψα, λέει ο Αφράτος, τ ο ποτήρι ξέχειλο στα χέρια μ.οu τι να το κάνω; Ας έρθει κάποιος να τ' αοειάσει και να 'ναι ο εχθρός τοu ονείροu
όσο κι αν θα λuπήσει ΤΊj yuvaixa μoou. Έρχομαι απ' τα ξένα, μΊj με ΟuσκολεUετε. Και τοu φώναξαν: Είναι κι ο τάφος νεΡΟΧUΤ1)ς. Να, λέει πάλι εκείνος, Τ1)ς μαγείας ο θαμώνας ποu σωριάσΤΊjκε στο bλέμμα. Μψ τον χρεώνετε! Και τοu κράζοuν: Όλα καλά γινωμένα κι ο σταuρός για τον ένοχο' το ασήμι στα ψάρια και το xpuo στο χειμώνα' 1) σφuρίχτρα τοu ItIuAaxa κ' Ίj σφραγίοα στψ όρνιθα. Τότε είοα να σψώνεται ο Λωτ μΊjOαμόθεν αλώσιμ,ος ο χαμάλΊjς ΤΊjς σιωπής απ' τον πιο γερασμένο τοu θάνατο μ' ένα σαχχί αλάτι στοuς ώμοuς κι ανάμεσα στο πλήθος αγχοuσε ν' ανοίξει ορόμο σπρώχνοντας για να φτάσει στο καμιόνι ποu bρισχότανε πέρα και να γλιτώσει μακριά. Μόνον ο θάνατος μπορεί τα κόκαλα να οείξει μοuρμοUρισα. χωρίς α.ιτία μελετώντας τις άκρες των οαχτuλων κι ανακαλuπτοντας αίφνΊjς ΤΊjV πείνα μoou γιομάτος ελπίοες για καλό χορταρικό με φέτα τράbΊjξα ήρεμα προς το σπίτι.
ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΑΡΧΙΙΕΙ ΤΟ ΙΔΑΝΙΚΟ Je i1ambe dans le brasier
a
l' ardeur adorable APOLL1NAlRE
Η γλώσσα. εΙνα.ι σε μ.ένα.. Εγώ οεν εΙμ.α.ι σΤΊj γλώσσα.. Κα.ι μ.πα.Ινει το α.γέρι των λέξεων, α.λ�θεια., ξα.να.θροΙζει με τα. φύλλα. ΤΊjς κα.ρΟιιΧς μ.ου. Έτσι κα.ι το χιόνι πέφτει μ.έσ' σΤΊj φύσΊj για. να. λιώσει σα.ν ΤΊj μ.ουσική στο στ�θoς. Έτσι κι ο κόσμ.ος μ.α.ζεύετα.ι τριγύρω εκει που κιΧτι σuμ.6α.(νει. Μα. τι συμ.6α.Ινει; ΚιΧποιος τρώει το α.ντικεΙμ.ενο κα.ι τον κοιτιΧζουν. Αυτός εΙνα.ι ο Oια.κόΠΤΊjς του νου μ.ε -Υον �λιo στα. r;όΟια. του , εκεινος π�υ λα.χτα.ΡΊjσε το α.Οειο μ.ονοπα.τι , κα.ι τον πα.ει σΤΊjν πλα.τεια. ,
πέτρα. του λα.μ.ποΟύνα.μ.ου νερού. Κι α.ν έχει ΟΙψα. μ.εγα.λύτερΊj α.π' τα. α.ισθ�μ.α.τα. μ.πορεΙ τα. μ.ιΧτια. να. γεμ.Ισουν εΡΊjμ.ιιX σα.ν του νεκρού μ.πορεΙ να. Οει ΤΊj ι:ρτερωτ� Θεοτόκο. Κα.θένα.ς ξέρει κι ιΧλλο Ορόμ.ο του θα.νιΧτου κα.ι ΤΊjν υγεΙα. των α.γγέλων μ.οιριΧζει μ.ε τις χα.ρα.υγές. Κα.θένα.ς οείχνει ΤΊjν oρμ.� στο κα.λοκα.Ιρι κα.ι στο χειμ.ώνα. τον α.πέρα.ντο σε6α.σμ.ό κα.θώς οι κερα.υνοΙ ξεσχΙζοντα.ς τις πλούσιες λιΧμ.ψεις τψ πρώΤΊj-πρώΤΊj ομ.ορφιιΧ στα. μ.ιΧτια. ζα.να.πα.ρα.στα.Ινουν. Η γλώσσα. είνα.ι σε μ.ένα.. ΚιΧτι α.νιΧλογο. ΚιΧτι 6α.θιιΧ ΨΤΊjμ.ένo.
ΑΓΧΩΔΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ Τ' ιχπόγεlJ(J.ΙΧ ΤΎJζ KIJΡΙΙXΚ�ζ ιχνοίγω το ριχοιόφωνο σΎJκώνω το κιχπά.κι ΤΎJζ σιωΠ�ζ. ΠοΟόσφιχιρο. Χρω(J.ιχτιστέζ φιχνέλεζ. «' ElOIJ(J.E φτά.σει στο ένιχτο λεπτό ΤΟΙJ πρώτοlJ ΎJ(J.txpQvolJ. . . » Κιχτε()ά.ζω το κιχπά.κι. Πόσο (J.πορού(J.ε, ιxλ�θειιx, νιχ κοιτά.ζΟIJ(J.ε σΤΎJν ψIJΧ� (J.ΙΧζ (J.έσιχ ολΟ(J.Qνιχχοι; ΑπολΙΧ(J.()ά.νω ΥΙΙΧ λίγο σlJντριπτικ� γιxλ�νΎJ κιχι ξιχνιχνοίγω. « Τψ τελεlJτιχίιχ στιγ(J.� τρέχει ο Kλά.φΤΎJζ κιχι κιχτορθώνει νιχ ()oΎJθ�σει τψ κιxτά.στιxσΎJ προσπιχθεί νιχ πρoωθ�σει το πιχιχνίοι (J.ιχρκά.ρετιχι ό(J.ωζ ιχπ' τον Πονε(J.ένο. . . » κλείνω. HσUΧίιx (J.E θεόκλειστιχ πιχρά.θIJΡΙΧ. IoεώoΎJζ ΎJPE(J.iιx των ΟεlJτερολέπτων. Ανοίγω. Τ ά.ρν πνί ω. Ψ, Ψ1 γ , , « ενιχ πλιχγιο ΙΧΟΙJΤ lJπερ ΤΎJζ Ενωσεωζ. Το εκτελεί γρ�γoριx ο Κλού()ΙΧζ. . . » ΙΧλλά. ξιχνιχκλείνω ζΙΧλισ(J.ένΟζ. Φο()ερό κιχπά.κι. ΠlJκνότεΡΎJ σιωπ�. Ανά.()ω ένιχ κερά.κι κιχι xιxipo(J.ιxt τψ εξΟlJσίιχ (J.0IJ. Ο θά.νΙΧΤΟζ εργά.ζετιχι κιχι εοώ κιχι εκεΙ Ξιχνιχνοίγω. «Κοντρολά.ρει έξω ιχπ' ΤΎJ (J.εγά.λΎJ περιoχ�. . . » Όλο το γ�πεoo �είετ ΙXΙ (J.E κιxτιxρρ�κτώOΎJ ()ρoχ�. , « . . . ΤΎJ (J.πιχλιχ τωριχ εχει ο ΓΡΎJγOΡΙOΎJζ ' , (J.ΙΧΤΙΧΙΙΧ νιχ eορει σlJ(J.ΠΙΧΙΧΤΎJ ΤΟΙJ . » κιχι Ψιχχνει , Έτσι, στο�ά.ζο(J.ΙΧΙ, προ()ά.λλει ΎJ ψIJΧ� , σΤΎJ (J.ΙΧΤΙΧΙΟΤΎJΤΙΧ λΙΧ(J.πει. Τώριχ (J.περΟεύΤΎJΚΙΧ πιιχ (J.έσ' σΤΙζ φωνέζ ΟlJρλιά.ζΟlJν τιχ πά.ντιχ. . • •
.
.
« . . . 0 Πονφ.ένος σοuτά.Ρει από πολυ κοντά. ο Αρχειοφυλαξ αποκρουει. . . )) Ν' ανοίξω το παΡά.θuΡΟ το παΡά.θuΡΟ, το παΡά.θuΡΟ. Αuτ� ΊJ ζω�. . . Αuτ� ΊJ δυναμΊJ· · · Να 'χει σΤψ ίδια δu�ατότψα , ΤΊJν ΊJauxtot και το σσ.λο. . .
ΟΡΥΚΤΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ Ακούω ένσ. χτίσιμ.ο στο στ�θoς. Με τρομ.άζει. Τι ωρσ.ίο θσ. 'τσ.νε μ.ε μ.ισ. ένεσΎj νσ. κυκλοφορούσε στο σ.ίμ.σ. μ.ου Ύj �πόμ.ενΎj f,ιλιετίσ.! , Τουτοι; ο κοσμ.ος μ.οισ.ζει μ.ε σκσ.λσ.. Κάθε σκσ.λί ΤΎjς ότσ.ν τ' σ.νε�είς χσ.λιέτσ.ι πέφτει. Στο τελευτσ.ίο το σκσ.λί Ύj σκάλσ. δεν υπάρχει. Γεννιόμ.σ.στε κσ.ι πρέπει νσ. κoυ�σ.λ�σoυμ.ε �σ.ρύ κι�ώτιo τις σ.σπάρσ.χτες εικόνες των πρσ.γμ.άτων. Η ΆνOιξΎj - μ.άλιστσ.! - είνσ.ι λύσΎj. Χωρίς ΤΎj γνώσΎj ΤΎjς φωτιάς ωρσ.ιότερσ. κσ.ιγόμ.σ.στε. Σωριάζετσ.ι ο πάτσ.γος κι σ.πομ.σ.κρύνετ' Ύj �ρoντ� σ.ργά σσ.ν τίγΡΎj κoυρσ.σμ.ένΎj. Τσ. νεύρσ. ερωτικά θρισ.μ.�εύoυν. Το δέντρο γίνετσ.ι σσ.φέστσ.το. Σε χσ.μ.Ύjλά κελάρισ. - τσ. ύψΎj μ.σ.ς τσ. πιθάρισ. του μ.έλλοντος. Ολοένσ. εξέχουμ.ε στο χρόνο. Ερειπωμ.ένσ. κόκσ.λσ. π' σ.ντέχετε στο χάρο! ,
ΡQΜΑΝΤΙΚΟΣ ΕΠΙΛΟΓΟΣ Μ-η με Oια.()ιiζετε ότα.ν οεν έχετε πα.pα.κoλoυθ�σει κ-ηοείες α.γνώστων � έστω μν-ημόσυνα.. Ότα.ν οεν έχετε μα.ντέψει τ-η ουνα.μ-η που κιiνει τ-ην α.γιiπ-η εφιiμιλλ-η του θα.νιiτoυ. Ότα.ν οεν α.μoλ�σα.Τε α.ϊτό τ-ην Κα.θα.ρή Δευτέρα. χωpί� να. τον ()�σα.νίζετε , τρα.()ωντα.ς ολοενα. το σπα.γγο. Ότα.ν οεν ξέρετε πότε μυριζε τα. λουλούΟια. ο NoστpιiOα.μoς. Ότα.ν οεν πήγα.τε τoυλιiχιστo μια. φopιi στ-ην Αποκα.θήλωσΎ). Ότα.ν οεν ξέρετε κα.νένα.ν υπερσυντέλικο. Αν oε� α.γα.πιiτε τα. �ώα. κα.ι μα.λιστα. τις νυφιτσες. Αν οεν α.κούτε τους κεΡα.υνοUς ευχιipιστα. οπουΟήποτε. Ότα.ν οεν ξέρετε πως ο ωρα.ίος Modigliani τρεις -η 'ώρα. τ-η νυχτα. μεθυσμένος χτυπουσε ()ία.ια. τ-ην πόρτα. ενός φίλου του γυρεύοντα.ς τα. ποιήμα.τα. του Βιγιόν κι ιipχ;σε να. Oια.�ιiζει ώρες Oυνα.τιi ενοχλωντα.ς το συμπα.ν. Ότα.ν λέτε τ-η φuσ-η μ-ητέρα. μα.ς κα.ι όχι θεία. μα.ς. Ότα.ν οεν πίνετε χα.ρουμενα. το α.θώο νεpιiκι. Αν οεν κα.τ�λιX()α.τε πως -η Ανθουσα. είνα.ι μιiλλoν -η εποχή μα.ς. ΠΡΟΣΟΧΗ ΧΡΩΜΑΤΑ.
Μ-η με Oια.()ιiζετε ότα.ν έχετε Οίκιο. Μ-η με Oια.()ιiζετε ότα.ν οεν ήρθα.τε σε ρήξ-η με το σώμα....
Ώριχ νιχ ΠYJΎΙΧίνω οεν έχω άλλο στ�θoς.
ΛΕΥΚΟΠΛΑΣΤΗΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΝΤΙΝΟΜΙΕΣ [1971]
Η Φο6ερά Προστασία χαΙ άγαθόν χα! κακ όν [εν έστιν]. οΙ γoι.iy Ια τ ρ ο ί , τέμνο ν τες } κa[ον τες , πάνττι 6ασανίζοντε, κακ ώς τού, άρρωστουντας, έπ α ι τέοντα ι μηδέν αςιοι μι σθ ό ν λαμ6ά νειν παρά τών ιi pp ωστo';yτων, ταύτ ά εργ αζ όμενοι , τά ιiγαθά καί τά , νόσου ,. ΗΡΑΚΑΕΙΤΟΣ, 58.
Χωρίς κανένα κιΧγκελο και δίχως ιΧπεραντοσuνη χωρίς αιωνιότητα δίχως τ' αντίθετό της αγέννητη και ξένη προς το θιΧνατο λιΧμπει στα ψυλλοκιΧρδια η ελευθερία.
ΑΙΦΝΗ"Σ Auτό πο]) λέμε όνειρο οεν είν' όνειρο κιχι YJ πλιχτειιχ πριχγμιχτικόΤ1)ΤΙΧ οεν είνιχι πριχγμιχτικΤι. κιχπου γελιέμσιι μσι εκεί κιόλσις υπιχρχω σιπόλuτσι, σιχν το σύννεφο π' σιλλιχζει στσι νωθριχ οευτερόλεπτσι όντιχς μονιχχσι 1) ιχκιχλεσΤ1) μετσιμόρφωσ1). Κιχνένσι λιοντιχρι οεν Πιiρσιγνώρισε το θΤιριχμιχ κιχι 1) πιχπιιχ οεν έπσιψε νιχ πιπιλίζει Τ1) λι%σΠ1)· το χτιχπόοι 6γσιίνει σιπ' το Ρ1)χό θΙΧλιχμι του με γΙΧλσιζόπετριχ στιχ ξέφωτσι YJ τίγρΥΙ λ1)σμονιέτσιι σινεπίλ1)ΠΤσι. Νυχτώνει κσιι σ+ιμεριχ. Η σιγωνίΙΧ λέει πιχλι: θσι 60σκΤισω το μιχύρο.
Η ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΚΩΜΩΔΙΑΣ ΠετΙΧλωμένη μάγισσιχ σε είοιχ πάλι νιχ οιχγκώνεις τον ΙΧέριχ μ' ιxυτ� ΤΎjV πιχνοπλίιχ των λοιιλουοιών που σε φuλάσσει ιχπό κά.θε σκληρότψιχ τις νεκρές πετΙΧλοιίοες να. κεντοιίν ΤΎjV κοιλιά σου μ' εκείνο το μιχκριί σιίγνεφο στην ολάνοιχτη θλίψη το ουράνιο κοντάρι σου! Έχω μιιχ τέτοιιχ όρεξη γιιχ θάνιχτο που μ' ιχρέσει νιχ ξιχπλώνω στιχ τιχf)άνιιχ πΙΧίρνοντιχς χάπιιχ υπνωτικά κιχι f)λέποντιχς την κεφιxλ� της Μέοουσιχς ιχπό τεράστιιχ κΥμιχτιχ ιίπνου χρωμιχτιστοιί σε πιχριχμόρφωση ΤΎjV Ευρυοίκη με σεισμοιίς μειλίχιους ιχπ' ΤΎjV ουρά του χρόνου νιχ κριχτιέτιχι. ΠετΙΧλωμένη μάγισσιχ σέρνεις ιχκόμη το κορμί μου στη οίψιχ των γηρΙΧλέων γιιχσεμιών ιχνιχπνέοντιχς την ποιότψιχ της ιχνυπιχρξίιχς ιχμάριχντο άλογο ιχπό κρίνιχ κι ιχπό φρίκη! Pax - ένιχς άγιος που στρέφετιχι γιίρω στον άξονά του. . Pax - ένιχς άγγελος που χτυποιίσε το κεφά.λι του με τιχ φτερά του. Pax pax κοάξ κοάξ pax ενΙΧλλάξ εγp�γopση κιχι ιίπνος. Ένιχς πριχγμιχτικός κιίριος οεν πιστειίει στις μηχιχνές!
Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ Έχουν οιρχίσει νοι ιι-ε κυκλώνουν επικίνδυνοι οι ώρες. Ακοuω τοι φυλλώιι-οιτοι σΎjιι-ερoι γίνΎJκoιν oιν�συχoι χορ.ικά.. Πρέπει νοι ζ�σω τις οιντίστροφες δυνά.ιι-εις. Ω κοιρδιά. ιι-ου - τρoιι-oιχτικότεΡΎJ σελ�νΎJ!
ΑΝΕΜΟΓΛΕΝΤΙ Τον +Ιλιο σπρώχνοντας απάνω στ' αοιέξοοα της γεωμετρίας με τους ανθρώπους πάντα να με ξεζυγιάζουν εγώ ο τελευταίος χαρταετός του λεκανοπεδίου μας ευχάριστος, αλ�θεια, σαν το θάνατο μέσα στ' ανθοπωλεία οε μηχανεύτηκα. το κύμα της Ψυχ�ς αυτ� την ποίηση που θέλει τ' όνομά μου.
ΜΙΑ ΔΟΞΑΣΙΑ Κ' Η ΙΩΗ ΟΛΑΚΕΡΗ ΝΟΜΙΙΩ Το καλοκαίρι μένοuν άναuοοι οι χείμαρροι
ΚΙ αuτό το πριονίοι τοu καιΡΟ';
ι
με -;ην, π�pάξε�η oσμrι: τα οεuτερόλεπτα σιγα-σιγα σαπιζει. Πότε κ' εγώ θα ξεμεθ';σω; Η ν';χτα τοu Koιpxfvou μπεροε';ει το περπάτημα με περιπαίζει ασ';στολα και χτες ακόμη μελετο';σα θλι6ερά παραλληλόγραμμα γuρε,;οντας να νιώσω γεωμέτρης. Ο Σκορπιός είχε πάχνη και 60';λιαζε αφάνταστα. θuμ.+Ιθηκα δίχως λόγο θαuμάσιες παραλίες με πολ';χρωμη κίνηση κι απότομα τη Φuσικ+ι να μην uπάρχει στα ηλιόλοuστα φεγγάρια της Προϊστορίας όταν οι πηδηχτοί νάνοι - ποιοι νάνοι; με τα ενέχuρα τοu θανάτοu και τη μαχαιριά κλοτσούσαν οuρλιάζοντας τον αέρα. Εuτύχημα, είπα, ποu δεν έχοuμε κανένα όφελος. Εuτύχημα να μας σπρώχνει ολοένα ο χρόνος. Αμφια της αuγ+Ις τρομαχτικά χαράματα τuλιγμένα σε άνηθο της ταραχ+Ις αχτιδο6όλο σμάλτο. Δεν έχω τίποτα με τοuς νεκρούς ο';τε με τ' άστρα: λαμποκοπούσαν ανέκαθεν, απ' την αρχαιότητα. Βλέπω μονάχα τον ασίγαστο γuρισμό της χλόης τα τρομερά της ';λης παραληρ+Ιματα. Ξημέp�σε πάλι κ�ι μεγάλωσε το λαρuγγι τοu κοκορα. Ο σκύλος άρχισε τα 6+Ιματα. Επίσης άρχισαν τα πρώτα λεωφορεία. Το χρόνο πάντα τον αισθάνομαι στην ωμοπλάτη.
ΡΩΜΑ·Ι-ΚΗ ΟΠΤΑΣΙΑ έν τφ τηρείν τό. ενοον δαίμ.ονα άνύ6ριστον καί άσινή ΜΑΡΚΟΣ Α1"ΡΗΛΙΟΣ, Είς Έαυτόν, 6ι6λίο Β 17
Ωραιότερος απ' τα ναυάγια των � λιων ο απλός αυτοκράτορας ενώ , σΊ.Ρ.J�?, ν εpωτε�μ.ενα τα μ.αΤ , , και προθυμ.α στον ασχετο κινδυνο μ.ιας εκστρατειας κερνούσαν έξω απ' τη σκηνή του τη μ.οίρα δίχως τ!ι.ραχο και την αθώα σκέψη να μ.ην τον εύρε ι σε μ.ικρότητα ο θcXνατoς όπως οι άγγελοι διαγράφονταν παγεροί μ.έσ' στον κόσμ.ο χωρίς άλλο ένΟυμ.α, μ.ονάχα την αυγή φορώντας - εκείνη τη σο(Jαρότητα εκείνο το χρώμ.α! μ.ιλούσε μ.ε τα λίγα δάκρυά του κι όπως ο ήλιος avi(Jatvt στην καμ.πύλη όηά-σιγά τα στέρεψε. Η Ρώμ.η γινότανε μ.έσα του σαν ένα σ(Jωλαράκι τα χρόνια μ.άζευαν οδυνηρά καθώς τα στρείδια στο λεμ.όνι. Ποτέ δεν τον ένιωσαν, αλήθεια, οι λεγεωνάριοι που 'χαν σuνηθίσει τόσον καιρό στη σφαγή και στον πονόδοντο μ.ε σκονισμ.ένα μ.άτια μ.ε σπασμ.ένα νεύρα. Αίφνης ένας παλιός αριστοκράτης απ' του Βρούτου το σόι μ. ' άσπρο κουστούμ.ι και μ.ια κόκκινη (Jαλίτσα τον πλησίασε ήρεμ.α και διαιρώντας μ.ε το χέρι του σηκωμ.ένο ψηλά την αυγινή σελήνη που ξεθύμ.αινε του είπε: «Πώς να γίνει, αγαπητέ μ.ου, διχάζομ.aι και συ μ.ου λες πως έχω το παρόν και μ.όνο . Μα εκείνος ο γαλάζιος σκαντζόχοιρος ο ουρανός όταν (Jρέχει τα δέντρα που τρομ.άζουν ολόγυρα η άκακη χλόη κι αποπάνω τα πτηνά τούτο ΤΟ (Jcip(Jιxpo ρυάκι πλάι μ.ας τα ξίφη των αγγέλων η μ.ουγγαμ.άρα που σχημ.ατίζει τη λάμ.ψη κάθε λαχτάρισμ.α του υπαρκτού μ.ε αφυπνίζει για το μ.ισό που καταπίνει τ' άλλο του μ.ισό. ι
Δεν είμιχι θιΧλιχσσιχ νιχ λιώσω με νυχτιχ Τ1j σελΤιν1j κιχι νιχ Τψ κάνω κομμάτιιχ στιχ νερά με νεκρώσιμ1j γΙΧλήν1j περίγυριχ Τι με κυμιχτιχ γοερά , με θΡ1jσκ ' �uμιχ τον πονο ... , , Το ειχρ ε ινιχι ιχλυτο. Πώς νιχ διδάξω Τ1j φλόγιχ σΤ1j στιχγόνα; Η ιχγωνίΙΧ υπερ�αίνει Τ1j ζωΤι, γι' ιχυτό κιχι ΙΧΧΡ1jστεuει τ ις απολιχυσεις . Αχ, τ ι λάκκος από σκοτάδι που κάποτε μ' ένιχν κόκοριχ στο κεφάλι για νιχ τρελάνω Τ1j νυχτα ουρλιιχσιχ ξιχφνικά σιχ νιχ μου φύτεψιχν �όλι: - Μ ιιχ τριιχνταφυλλιά στο φεγγαρόφωτο! Τι φρίΚ1j, Τψ τρώνε τιχ οευτερόλεπτιχ! Πώς νιχ κρατΤισουμε απείριχχτο το δαίμονα; Μ' ιχν δεν μπορουμε - τότε λέω πως ιχρκεί , γιιχ λίγ1j �λόγΨ1j κ' ίσως ίασ1j κείνος ο σκυλος όνεφος, κείνος ο γκρίζος τυφος ... Χιχίρε ΚΙΧίσιχριχ! Τιχ μάτιιχ μ.ου είν' ευρΤιματιχ του θιχνάτου».
56
NADA
Σ' αυτά τα κακούργα χαράμ.ατα η νεκρίλα των πεύκων ευαγγελίζεται τη νιόκοπη γαλ�νη. Τώρα το σκέι:ρτομ.αι: η σιωπ� των πάγων αναγκάζει την αγιότητrx να 'ναι άσπρη. Το μ.αύρο μ.' έχει πpoσαpτ�σει. Μια κpαυγ�, οίχως λόγο, επεκτείνει την ύπαρξη μ.ια κpαυγ� στον αέρα μ.εγαλώνει το ύΨo� μ.ου. Στον αέρα κι ο γέρος ερυθρόΟερμ.ος μ.ε τ' άσπρα του μ.αλλιά σα γνέμ.α κειμ.�λιo της σιγ�ς ανεχτίμ.ητο. Η νUχτα η 6ία και η έμ.πνευση. Την είοα την απoκα�λωση του Γκουε6άρα σε μ.ια γούρνα της Βολι6ίας. Ολόγυρα στέκονταν οι λοχαγοί και μ.ε το οάχτυλο οείχναν απάνω στο κορμ.άκι του τις τρύπες.
ΝΕΑ ΕΙΣΟΔΟΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗ Φ ΥΣΗ Χωρίς να ξέρω πια τίποτα Ύια λαοθάλασσες κι άλλες τέτοιες ιστορίες.
ΒραοινιΧ νεριΧ vurptx� σψπλ�ρωσ1J στα (J-ετιΧξια "ou (J-εγιΧλοu (J-ετανιΧσΤ1J "ou αγέρα καθώς το συννεφο (J-ονιΧζει σΤ1J λιγόλεπη ζω� "ou για να στρέφονται τ' ιXV01J προς τον �λιo χωρ ίς αντιΧ(J-ε Ιψ1J και auvilttIX. Να (J-1J σε κοροϊοέψει τ' αοιιΧκοπο ταξ ίοι "ou αγέρα . Τα oιXxpua σκορπ ίζοuν o(J-oprpt ιX - το ξέροψε (J-IX rpipvouv ό(J-ως και (J-uξα στοuς ανθΡώποuς .
Η ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΗΡΕΜΙΑΣ . Πρω ί-πρω ί ξαστερω[J-ένος απ' τον uπνο - [J-tIX δικα ίωση . Στψ εκκλησοuλα των χωραφιών ε ίν' από[J-ακρες όλες εκε ίνες οι καταστροφές κα ι πιότερο οι πολUχρω[J-ες . KIX[J-tιX διεκδίκηση , xa[J-tιX δUΤΙΚΊ) θεραπε ία. Σα να [J-ε, προσκάλεσαν , οι πεθα[J-�νοι στ ις απροσωπες ση [J-ασιες των θα[J-νων . Ο θάνατος δε νοικιάζεται - το ' [J-aOa κι ο έρωτας φέρνει ψόφο στ ις εΡ ινUες . eU[J-ιX[J-IX ' τ � pα το νό,[J-Ο να τρέ fετα,Ι σ' άλλη έκταση τα τελευτα ια [J-OU f)η [J-ατα, τρ ια-τεσσερα, σκεπασ[J-έν' από πuκνοuς αιώνες κι ο �λιoς να 'να ι πάντα το κέντρο της αποτuχ ίας που χuνει σ' άλλους κόσ[J-οuς τις πράξε ις και τα όνειρα στοuς ανθρώπινοuς οχετοuς - έθνη και κράτη .
ΜΟΣΧΟΒΟΛΗΜΑ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ Καπν ίζοντας ()αριά τσιγάρα, τέσσερα πακέτα, μ' αυτό τον άνεργο καπνό να μπα ίνει στ' αδιάκοπα ουράνια μέσ' από μεγάλες χαραμάδες έλεγα το λιπρό τραγούδι Της αγάπης αγγ ίζοντας τα ν�πια φύλλα των δέντρων : «ο πoιητ�ς τα μάταια τα μάτια του σαν άτ ια του μπορε ί και τα σκοτώνε ι . Ο άγιος - αυτός μπορε ί ναν τ α διπλοσκοτώνει. Γι' αθάνατους Εκε ίνος έφτυνε το ρύζ ι του γ ια τους θνητούς το μάζωχνε στη φούχτα ο Siddhartha».
60
Για χρόνο μοναχά εκλιπαροuσα (Δημήτριος Καπετανάκ ης: Emily Dickinson)
σΤον Ε.Χ. Γoνατιi, που μ.ετιiιppασε το στίχο
Σαν τοuς αθόρufJοuς αϊτούς ποu ιι-ε ποικίλα χρώιι-ατα σωριάζονται στ' αποκριάτικα σκοuπίδια νεκρο ί ποu δεν τοuς πρόλαfJε η λύσσα των δεuτερολέπτων εκε ίνη ποu σκαρώνει τη διάρκε ια, τοuς ιι-�νες και τα χρόνια, η ΤΡ Θιι-ερ� φα γέδαιν α η κouτσoιι-ύτα ΠλιΧνη ποu δ ίχως έναστρα φτερά δ ίχως ιι-ικρόfJια τρώει και τρώει την Ανuπαρξ ία πεθα ίνοuν έρηιι-οι της γης οι κάτασπροι αγγέλοι . Φτωχέ Καπετανάκη κι όιι-ως όλfJιε στη φράο::ιι ποu 'γραφες αναπνέοψε ολοένα παγιδεuιι-ένοι σε πιθανά γεράιι-ατα ιι-' ένα ερώτηιι-α ποu πρέπει να χαράξω: Πώς θα γλιτώσοψε απ' το Σύιι-παν;
ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΔΙΧΩΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ Το στενό(J.ακρο άλογο του χάροντα χα ίρ_ται ρόοινες κω(J.ωΟίες αχν ίζοντας τ ίποτα. Το νερό τρεκλ ίζει ψιθυρ ίζοντας αρχαιότητες ο ευγε ��ς 6pικ�λακας η Ανοιξη φανερωνεται παλι. Καταρρέουν τα (J.upιx κι ο σ(J.αράγΟινος χόρτος ανε6α ίνει οροσερά σην ηΟυπάθεια. Μα ε(J.ε ίς όλ' αυτά τα χαρ ίζου(J.ε σ' ένα κορνάρισ(J.α . Τα οέντρα τότε γ ίνονται πν ιγηρές ειΡωνε ίεζ. ι
Να 6λέπεις έν' ασΤΡαπο6όλη(J.α στYjν ιX(J.oΙ P yj τη φυ � να 6λέπεις και να λες: Ωρα ία χρώ(J.ατα! Να 6λέπεΙζ άλλοτε τον �λιo και να λες: υπέροχη αυτ� η αθλιότψα ! η θαλεp� και (J.άΧΙ(J.η κι αχτ ινο6όλα . Μ' αν ε ίναι η Ψυχ� (J.ιx.; άπραχτη γΙΟ(J.άτη πράξη το φως οπου οε χτ ίζεται παρέχει ολΟ(J.όναχη .
62
ΑΠ' ΤΙΣ ΑΓΓΕΛΙΚΕΣ ΜΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 38 hundred years after ΚΛΤΙ Pound, ΛΣΜΛ XCIII
ΤΟ μ.εγιχλυτερο ψέμ.ιχ ποu ειπώθ-ηκε ποτέ ε ίνιχι πως γριiφοuμ.ε γιιχ τον ειχuτό μ.ιχς . Α , ν ιχ κ ' Ί] μ.ιxμ.� ΤΊ]ς ιxλ�θειιxς το Σωκριχτ ίδιο ! Mou φΙΧ ίνετιχι πως ένιχ κΙΧλό ξυσιμ.ο διιχρκε ίιχς λuτρώνει περισσότερο ιχπ' την πο ίΊ]σΊ]. Πώς έγινε κιχι το 'σκιχσε ο ΑΜμ. ιχπ' ΤΊ] λιiμ.ψΊ] τοu κ' έδειξε μ.ιιχ κιχινουργιιχ γΟΊ]τε ίιχ: το σκoτιiδι 6ιχρΙΧ ίνοντιχς ιχπ' το χρόνο σιχν ΙΧόρισΤΊ] κoιλιιi . . . Κοπέρνικος 9: ΣuνιχντοUμ.ε δuσχέρειες . Δεν xιiνouν έρωτιχ στην ΑφροδίΤΊ]. VENUS
ΛΡΗΣ ΔΙΛΣ Ω,ΜΗ ΜΗΔΕΝ ΟΛΟΝΕΝ
Βριχζιλ ίΙΧ - Αγγλ ίΙΧ
ΔΕΝ ΔΕΝ ΔΕΝ ΔΕΝ
1-0
Έξω-μ.έσιχ: ουτε-ουτε . ΤΊ]λ,εόρΙΧσΊ]. «Φορέσ ;ε τ ιχ κ�M σιχς . , Ο ρολος της εκφωνητριιχς ε ινιχι κuριιχκιχτικος» . Πρέπει νιχ θιχνιχτώσοuμ.ε τις κοσμ.οθεωρ ίες . Ε ίνιχι όλες μ.ητρομ.ιχνείς. Η ΛΥΙΙΗ: Η ΠΥΛΗ
Όσες φορές κοu6έντιιχσιχ μ.ε τοuς λεγόμ.ενοuς ιχνθρώποuς ιxνιxγκιiστηκιx νιχ σηκώσω ΤΊ] φων� μ.οu γιιχτί δεν ιχνέχτηκιχ νιχ μ.οu σπιiσοuν τιχ uπέροχιχ κρuσΤΙΧλλtt της ιχιωνιότφιχς.
Άρωιι-ιχ Όριχιι-ιχ - οεν έχω τ ίποτ' άλλο. Ξέχιχσιχ όιι-ως: έχω κιχι τσιγάριχ . Χ ίπις » » »
ΑΤΑΡΑΞΙΑ ΕΛΕΥθΕΡΙΑ ΑΚΟΡΕΣΤΟ ΝΕΠΑΛ ΙΕ CONTRAIRE ου ΜΑΙ
Α, oε � ιι-πορώ νιχ ,περιγράψω πιιχ, τιχ ιι-ιχτ ιιχ ης επoιι-ενΎJς ιι-πιχλιχρ ινιχς . . . Ε ί ιι-' ένιχς άτυχος τυιι-πιχν ιστ�ς που τέλειωσε ο πόλειι-ο ς. Έγριχψιχ πo ίψΎJ - ιι-' άλλιχ λόγιιχ συνεpγάσΤΎJΚιχ ιι-ε το ΙΙ-ΎJoέν . Άλλιχξιχ φp ίΚΎJ . Τ ' ιχΎJOόνιιχ οι εχθρο ί των συζψ�σεων . Όλος ο κόσιι-ος τιχ θιχυιι-άζει σκοτεινά. Το ξέρω . Τ' ιχΎJoόνιιχ - ΎJ κιχτιχγωγ� ΤΎJς θλίψεως . θεότψιχ: ΎJ στέρφιχ που ιι-ιχς γέννψε ΎJ έιι-ψυΧΎJ σκάλιχ. Ο Μιίθος: ΎJ ιχνάγωγΎJ φιίσΎ) ΤΎJς ιχλ�θειιχς . Ωιχράλυτος . Άλυτος . Νιχ, ένιχ ζουζοιίν ι ! Μεγάλες ιχπoλιχιίσε ις-ιχΎJoόν ιιχ σπιχριχγιι-ο ί ! Κιχι εσιί φρικιχλέο ε ικοσιτετράωρο πo � :ροιι-ερά �ικoν ίζεις ΤΎJ ζω� ιι-ιχς ιχπο υπνο σε υπνο! Εγώ που λέγοιι-ιχι ιχpνΎJτ�ς εγώ που οε γελιέιι-ιχι πιιχ ιι-έσ' σΤΎJ χιχράοριχ ΤΎJς ιχφ�ς �θελιχ ιι-' ένιχ τόξο ιι-υστικόπιχθου πρ ίγκιπιχ στιχ σκοτεινά υψ ίπεοιχ ΤΎJζ Ασίιχς νιχ λιχ6ώσω ΤΎJ χτεσιν� πορτογιχλ ίΟιχ . Τ ο :cto σπουοιχ ίο στον κόσιι-ο ε ίνιχι το τ ίποτιχ . Γιιχ όλιχ τιχ σπ ίτιιχ γ ιιχ όλες τ ις τιχράτσες, το νέο ΠΛΑΝΗΤΕΞ. Απευθε ίιχς εκ του ΎJλιιχκoιί συστ�ιι-ιχτoς . 64
ΗΟΜΟ SAPIENS-HOMO ΣΑΠΙΟΣ.
ΚΙ ωστόσο λιΣμπει συνεχώς ο fxousGιXpιx στιχ μυρωμέν'ιχ επουριΣν ιιχ ΤYJC; ΒολιG ίιχ c; ιχνώιΡελος κιχι πιχριΣλογος - ιxνωιpερ�ς κιχι μόνος χωρ ίς το ύψος νιχ ψ-ηλώσει περισσότερο οίχως YJ μοίριχ νιχ μιχς οε ίξει τ ίποτ' ιΣλλο. Τσε: Κιχι; Τιχ σύμιΡωνιχ σιχ νιχ φυτρώνουν ιχπ' τη σπονουλικ+Ι μου στ�λYJ τιχ ιpων�εντιx μέσ' ιχπ' ,το λιχιμό κι ολοένιχ σΤYJν πολύφωτYJ ΑγοριΣ με τ ις ιχπιχ ίσιες μυρουοιές ιχ ιωρούντιχι τιχ ΠΟΡιΡυρώμιχτιχ. ΜεγιΣλο ιχ ίσθ-ημιχ YJ θιΣλιχσσιχ τιχ όρYJ κιχ ι YJ νύχτιχ. Το 'πιχν ιχυτό οι μονοχ ίτωvεc; έρημοι κι ο ιΣνθρωπος των θιχυμιΣτων ο ΙΧιΡιΣντιχστος Comte de Saint-Geπnain der Wundeπnann (1710-1780) -ηλικίιχς 2000 ετών . Η λoγικ� λοιπόν ε ίνιχι μιιχ έμμονΤ) ιοέιχ των ψυχιιΣτρων. (Συνεχίζετιχι)
Δ ΥΣΗΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗθΟΥΣ Έρχετιχι πι1λι τεφρώΟ1)ς ο Τειρεσίιχς iJoE το οεξ ί του χέρι ιχνεiJoίζοντιχς υπερι1νω το σπιxριxγ�νo στεφιχνοχι1ρτι του Οιοίποοιχ iJoE τ' άλλο χέρι κριχτώντιχς ιχπό χρυσή ΙΧλυσ ίοιχ τιχ χρώiJoΙΧΤΙΧ. Έρχετιχι τώριχ στεφιχνωiJoένος iJoE ΧΙΧiJoΟiJoήλι (κάποτε ε ίχε ρ ίξει στο κεφάλι του ιχσ()έσΤ1)) . Λένε πως πάει σΤ1)ν Ανιχκήρυξ1) του Νερού iJoελετώντιχς ουρι1ν ιιχ πράiJoΙΧΤΙΧ κιχι κάθε τόσο τρ ί()ει τιχ θλι()ερι1 κlΧλι1iJoΙΙΧ τιχ iJoιχστάριιχ του που κρέiJoοντιχι σ' ολι1κεΡ1) Τ1)ν ιxπoΤUΧ ίιx του σώiJoιχτος γιΙΧΤ ί το ξέρε ι: περισσότερο ιχπ' όλες τις ιχισθήσεις 1) ιχφή λυτρώνει, 1) πιο ι1σηiJo1)· Χιχζεύω τυφλός - ε ίπε ξι1φνου κιχ ι κάθισε ()άζοντιχς θειχτρικά το ριχ()οί του στιχ γόνιχτιχ, ΧΙΧiJoένο ιχπό iJoέρες κι ιχνεύρετο. Έτσι χιχζεύουν κ' οι ιχπέριχντοι νεκρο ί Τ1)ν πλάση στιχ ΨUxιιxτρε ίιx κάθε ΙΧiJoν ός που σφάΧΤ1)κε λιχ()ιχ ίνει πάλι το XOpiJoi του iJoE ιχστριχπές πο\! iJoεγΙΧλώνουν Τψ ευλά()ειιχ. Η νύχτιχ πρήσΤ1)κε κι ο Τειρεσίιχς iJoυρ ίζει ιIσx1)iJoιx όσοι τον ()λέπουν κάνουν πέριχ πιι1νοντιχς Τ1) iJoύη τους iJoE ΧΙΧΡΤΟiJoι1ντ ιλιχ . Μονάχιχ ο ιχγέριχς περι()ι1λλει άνετιχ το γ1)ριχλέο τούτο ψοφ ίiJoΙ γεiJoι1το σχοτάοι κιχ ι ιχγνή ΙΧΠ05ύνθεση . Ούτ' ένιχς ήχος iJoέσ' στο ()ι1ρΙΧθρο του στήθους! Κι όiJoως χιχιρόiJoιχστε κιχνον ικι1 ΠΟΙiJoιχ ίνουiJoε τις e()OOiJorXOEC; όσο κι ιχν 1) τέφριχ ουνιχστεύε ι Τψ όριχσ1) χιχρ ίζοντιχς το πλήγiJoΙΧ νιχ λιγοστεύουiJoε . Γι' ιχυτό κιχι οι κιχρπο ί σιχν τΙΧξ ιοιώτες πιχριχτούν τιχ οέντριχ πέφτοντιχς έΡ1)iJoΟΙ στψ ιχπέριχνΤ1) τύχ1) . Ο Τειρεσ. ί ιχς ιχνιχπνέει iJoE τιχ ()ρι1γχιιχ του ιχπόλυτου τον ξεκλειοώνει κάποτε ξιχφν ική ιχνιχτριχ ίλΙΧ γυρ ίζοντιχς το ΙX iiJoΙX Κ2θώς γυρ ίζει ο φτωχός
το παλιωμ.ένο ρούχο και το ξαναν ιώνει . Τ ίποτα οεν UΠcXρχει ανcXμ.εσα σΤΊJ σφυρα τοu θανcXΤΟU και στον cXκμ.ονα ποu ε ί ν' ο απόpPΊJτoς +ι λ ιος . Εκε ίνος ποu �εν cXντεξε τ' αστέρια γνωρ ίζει ΤΊJ λεπ ίοα τοu κενου και οuρλιcXζει.
ΜΙΚΡΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ Στ� έρ'lJμ.� Χ�P ιX μ.�τ� τωνχ�πων �p�ιά πέφτουν Τ� Mκpυ� των άστρων . Aν�λάμ.πε ι ο �pχαίoς υμ.έν�ιoς Yj oλκ� τo� θ�νάτoυ. Τψ ώp� που τp�6 ιέμ.�ι απ' τψ κόλασΥΙ τ ίπoτ� δεν κ�τopθώνω. Συν�θισ� ν� κλoν ίζoμ.�ι . Στις πικρές θάλ�σσες το νερό υποφέρει. ΞόδεΨ� μo�XP tvour, πεpίπ�τoυς γι� ν� χaτ�λά6ω : Η ζω� δεν έχει κ�ι τόσYj ζω� μ.έσ� ΤΥΙζ' όλο το ζ�τYIμ.� ε ίν�ι, ν� δοUμ.ε μ.oνάχ� ποι) 6γάζει τ ις φλόγες. -Τότε προσεχτ ικά πλφιάζουμ.ε κp�τώντ�ς μ.ι� χ�ρτοσ�κκοuλ� κ�ι ΤΥΙ γεμ.ίζouμ.ε . Όταν π�ιδέΨεις τώp� O� μ.ι� πετ�λοuδ� δεν το 6λέπε ις αλλ' �pγότεp� κάπου θ� πονέσει ο πολιτισμ.ός. Ότ�ν τ� δέντp� μ.έσ' στους κ�πoυς πλέκουν το �εpάκι του θέρους , ο άνθρωπος που δι�ιpε ί μ.ε πλΥΙγώνει. Στον �λιo τώp� εξ�φ�ν ίσoυ. Μέχρι πότε θα π�ίζει ο σκοπός μ.ε τ� εμ.πόδι�; Μέχρι πότε θ� 6λέπεις ΤΥΙ μouy� ν� σεpγι�ν ίζει �πάνω στΥΙ ζάχ�pYI; Σε oνόμ.�σ� 6�μ.�τ� γι� ν' �στpάφτει αν�λι�γoς ο νόμ.ος που συχνά ψιθυρ ίζει σΤΥΙν �φ� πως ο δρόμ.ος δεν υπάρχει . ΣUμ.60λο κ�ι πpαγμ.�τ ικότYIΤ� Yj ίδι� , φτώχε ι�. ' ε ξ �φ�ν ισoυ ' γι� φ�νεpωσYI. Σ τον Yj'λ' ΙΟ τωp� -
Όταν δ ίνεις έν� φ ιλ ί στο ε ικονοστάσι φιλιΧς ΤΥΙ ζω� κι ,
ΤΠΕΝθΤΜΙΖΩ Ή κ tλp ό ίtλ ε[νtλι κ έν τρον Iίπεp ιp υ �ικόψ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΣΥΜΒΟΥΑΕΙΤΙΚΟΝ κ λπ. (Νικοόήμ,ου ΆγΙοΡ εί του ),
Σου ε ίπιχ: Εξουθένωσε 'tQV �λιo Ποτάμιε στ-ην ίοιιχ σου ΤΥ) φτώχειιχ 'tYjV πλουτοφόρα . Σου ε ίπιχ: Γ ίνε το χιχμ.όκλΙΧΟο t 'tYj c; E PYj ILtιx c; που μ ερω :ι-ιχ παραφορο το σέρνει οώθε-κε ίθε ο ιχγέριχς. Κι ιχκόμΥ) λάμψε στYjV εξέχουσιχ κιχθιχρότYjτα λιχτρεύοντιχς όχι 6έ6ιχιιχ 'tYjV ιχπέριχνΤΥ) φύσYj , μ.ιχ 'tYjV ιχκόρεστΥ) μιχτιά 'tYj c; οπού θερμ.ιχίνε ι το εργιχζόμενο Οέντρο . �, , �, , .,� , νιχ μπεις εcιω cιιχως ανταμειψ,ι μ.εσιχ Σου ε ιπιχ σ' αυτό το ιχχούρι σ' αυτη 'tYjV ' ApvYjaYj κιχι σ' ιxυτ� ΤΥ) θάλιχσσα με τιχ ξύλινιχ ρούχΙΧ σου' κολυμπώντας προς 'tYjV ιχγάΠΥ) που οε γ ίνετιχι νιχ οεχτείτ' όνομά ΤYjς . Αν έτσι πρoχωp�σεις α�μιxντε κ660ντιχς πού κιχι πού κιχνέν' ιχνθάκι γ ιιχ νιχ μυρίζεις ολοένιχ λψμ.ονιά κιχι άοολYjV ιχ ιτιότYjΤΙΧ υπάρχει τρόπος τότε νιχ γεράσεις 6ρεφικά νιχ ξεοιΙΧλύνεις το μυστ�ριo του κόκκινου νιχι κιχι του κάτασπρου όχι του λύκου κιχι του πρό6ιχτου . . . Λοιπόν όπως κιχι να 'νιχι Yj μιχύρΥ) ιχ ιωv ιότYjΤΙΧ κάνει ΤΥ) οουλειά ΤYjς . ,
,
ι
·
ΔΙΑΣΠΑΣΕΙΣ
Ο τρόπος που μ.πιχ ιv06γΙΧ ίvουμ.ε στις εποχέι; κιχ ι 1] τεριiστ ιιx πόιχ Τ1]Ι; μ.οίριχς e iv' ο χρόvος . Πλ�θoς οι σπ ίθες ιχοελφ ικές ιχπό μ.ιιχ θριiκιx otιpopoIlIJoev1] κ' οι ιχποστιΧσε ις ΙΧρτ1]ρ ίες Τ1]ς ΙΧόΡΙΧΤ1]ς ΙΧΚΙV1]σίιχς: εοώ μ.έσιχ κυλιέτιχι ο κόσμ.ος κρεμ.ιiμ.εvος ιχπ' το κορμ.ί aιxv έvιχ φύλλωμ.ιχ χωρ ίς λόγο κι ιχυτό ε ίvιχι υπέρτιχτο. Κιχvέvιχς ποτιχμ.ός ούτε κο ίΤ1] , Ι τιχ πριχγμ.ιχτιχ: 1]ρεμ.ιχ ψ εμ.ιχτιχ, ο �λιoς ότιχv ιχvιχτέλλε ι κιχι. 6υθ ίζει ουο οικές μ.ου τελετές . Κιχvέvιχς ποτιχμ.ός ούτε μ.ιιχ πριiξ1] στο μ.έλλοv ούτε μ.ιιχ πρoστιxγ� . Κι ο ουριχvός εμ.ΠΙΧ ίζει Τ1] φωτ ιιi, Τ1]'>' xιivEL χρώμ.ιχτιχ, 1] θιi �ιxσσιx oev έχει �τόμ.ιx σκοτωvει Τ1]V ποικιλ ιιχ ιορύοvτιχς Τ1]V ε ικόvιχ του vepoIl μ.' ιχιωv ιότψεc; Τ1]V πείριχ που μ.ιχς xιivEL vιx γoγγύζouμ.ε πότε μ.εγιiλ1] oιιxρκ�ς ιχvιχμ.έΤρ1]σ1] κιχι πότε το στ�θoς σφιiζοvτιχς εμ.6ρόVΤ1]Τ1] σι�: εοώ μ.έσιχ υπιiρχω κυρ ίιχρχος οίχως λόγο κι ιχυτό ε ίvιχι υπέρτιχτο. Μιχ 1] εξέλιξ1] μ.ε p i xvet κιiτω Π1Jyιx ivet προς το ιiλλo πριiσιvο μ.ε πιχ ipve ι a6ιipvιx σuvωστ ίζετιχ ι γύρω μ.ου κ' εγώ 60υλιιiζω σΤ1]V έΡ1]μ.ο τωv ιχισθήσεωv ιχvυπολόγιστος. ' Evιxr, κιχρπός, ωριμ.ιiζει κιχι πέφτει, oev έχει πρόσωπο ούτε κιχθρέφΤ1] . Το οιψιχλέο oριiμ.ιx: Η ζωή , vιx e ivιxt μ.έσιχ μ.ιχι; κιχι έξω ιχπό μ.ιχς ! ι
ι
ΟΙ ΑΝθΡΩΠΟΙ ΤΩΝ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ Όταν αγγίζω ΤΎJ ΧειρότεΡΎJ σιγ+Ι που δεν μπορώ με τίποτα να ΤΎJσυνδέσω καθώς απλώνει γιίρω ΎJ α6ε6αιόητα σαν το νερό στο πάτωμα τρέχοντας απ' ":ΎJραγισμένΎJστάμνα σκέφτ,ομαι π,όσο αδικ+Ισαμε , ,,:ους ΎJχoυς ολων των πρωτογονων. Όμως είναι καλιίτεpΊJ κ' ΎJ πιο νωθρ+Ι σιγfι , , κ ΎJ�ιo ":υφλ'ΎJ μας γευσΎJ , χαρouμενη σελεστα· είναι πολιί προτιμότερο το χάζεμα των λεωφορείων η �γάπ� των δια6�σεων απο �ρασινo �ε πρασινο , μικρο μυθιστoPΊJμα των 6ηματων ανάμεσα σε ολόιδιες εξελίξεις όπως ο �λιoς γίνεται λαμπp� μεγάλΎJ αδιαφορία � θα 'λεγα συναχωμένος κοιίρος, είναι πολιί προτιμότερο το χάζεμα των αυτoκιν�των από κάθε θλι6εp� 6λά:σ,,:ηση στο αυτάρεσκο τοπίο της γλώσσας μ' ένα φpικώδΊJ χείμαρρο συντακτικοιί μ' ένα αιματωμένο ξιίρισμα για ν' αγοράζουμε μισoτιμ�ς το σε6ασμό των άλλων με τα «σαφώς», «εντέλει» . και «σαφέστατα» των πάσης φιίσεως δικηγόρων. Αν δεν πεθαίνει κάτι - είν' η μοναξιά μας.
ΑΝθΟΛΟΓΙΑ Κφ.μένος όπως το λουλοιίοι μέσ' στο 6άζο θιχ ζοιίσε το ιχπόλυτο κι ο άνθρωπος χωρ ίς νιχ ζει. θιχ 'τιχνε χιόν ι ιχπάτητο 6poχ� που π�pε άλλη ιχπόφιχση κιχι οε θιχ πέσε ι. θιχ 'τιχνε μιιχ πιχσ ίλευκη κιχι ώριμη σιγ� που ξεσκεπάζει πως η γιxλ�νη ε ίν' ο θεός λέξη προς λέξη οίχως νιχ περισσειίει τ ίποτιχ. Έτσι μιλοιίσιχ 6λέποντιχς εξΙΧ,ίσιιχ pόo �νες ορτιχνσ ες άσπ ρες κιχι γΙΧλάζιες ! ωσιχν κομμωσεις θειχινων, χρυσιχφικές ΙΧλλόφρονες μπετ ίνες κιχι ελισΙΧ6έτες με τιχ ωρΙΧ ίΙΧ σκ�πτpιx τrι ιχνιχρριχώμενιχ μιλοιίσιχ 6λέποντιχς τιχ χιονόσφιχιΡΙΧ κιχι τιχ μπΙΧλέτιχ . τ ις ιχνοιγμένες τιχϊτές τοιίς μπιχκιχράοες ότιχν ουρλιάζει τρυφερά στην ομορφιά της η κλοξ ίνιιχ κιχι ξεθυμΙΧ ίνουν ιχπό κίτρινιχ μικρά κιχμώμιχτιχ χΙΧώοεις οι πριχσινάοες με τους ιχτ λιχντ ικοιίς ιχπόκοσμες ιχσκληπιάΟές κιχι τους φ ιλάοελφους στην ίοιιχν ιχποκάλυψη στον ίοιο φιχνερωτικό 6ωμό της Δ�μητpιxς όπως η μ06 εκε ίνη κλημιχτ ίοιχ που μ' εκπλ�ττει μόνη της ιχνιχσκευάζοντιχς τη νιίχτιχ κιχι τ' ιχστέριιχ η μ06 εκε ί νη του ΙΧέριχ κριίπτη . Βρισκόμιχστε ποτέ πιο πάνω ιχπ' τ' ιχστέριιχ; ΧΙΧιΡόμιχστε 'Έοτέ το φως ιχπ' τη μιχυρ ίλΙΧ; Ή μ�πως ε ίοιχμε γ ιιχ ένιχ έστω οευτερόλεπτο τη σιωπ� σωστά κΙΧθισμένη; θp�νoς που ε ίνιχι τ ' άνθη στιχ οάχτυλά μιχς . κι άχριχντο σκοτάοι! ΛΙΧ6ωμ.ένος ιχπ' το φεγγάρι με μάλαμιχ 6λέπω ΚΙΧλιίτεριχ πόσο φθονοιίμε την κιxθιxp� θνητότητιχ που 'χει 6ΙΧθειά κιχι τόσο ξάστερη
κομ.μ.ένο το λουλουδι μ.έσ' στο ()άζο . . . Νεάνιδες θροιζουν ευγενικά στYJν απεραντοσυνΥ) του έρωτr.τ ·κr.τι τ ι γοργά χαράμ.r.ττr.τ ότr.τν φυσ-ήξει ο χάρος ! ΠoΛUχ ρωμ.oι στψ UΨωμ.ένY) τους εΡYJμ.ία θροιζουν οι γλr.τδίoλoι.
La Forza del Destino
Μαθηl1-ατικΤι απόδειξη τοu
Ezra Pound
Ιn tempore senectutis ένας ά.νθρωπος φοuντωl1-ένος απ' τις λαλιές ερηl1-ωl1-ένος αντιλαλεί στα ι';ρεφικά. χαρά.l1-ατα - ποu ο ήλιος ά.ι';γαλτος ωθεί τη διαuγεια καταπά.νω l1-ε ΟUΡά.νια δuναl1-η πιασl1-ένοc; απ' την ερινuα ο γενειοφόρος πετεινός αντ ιλαλεί: Mortalitas, τον πιο καθά.ρ ιο ήχο. " Ενας άνθρωπος αληθειανός κι αντρειωl1-ένος. Όταν πηγαίνω στο ποτάl1-Ι τον ι';λέπω πά.ντα εκε ί κανείς ακόl1-η δεν τον έι';γαλε απ' το νερό l1-ε τα pouxa τοu τα παποuτσια τοu το καπέλο τοu τον ι';λέπω πάντα εκεί πνιγl1-ένο.
74
ΕΝΑ ΞΟΡΚΙ ΠΟ! ΛΕΓΕΤΑΙ ΦΩΝΑΧΤΑ Στο μ ίσος μετέχω μπΙΧ ίνοντιχς oπoυo�πoτε στιχ πλο ίιχ στ' ιχεροπλιΧνιχ στιχ κιxτιxστ�μιxτιx. Στο μ ίσος μετέχω μπΙΧ ίνοντιχς πριν ιχπ' όλιχ στιχ λεωφορε ίΙΧ. Φεύγετε νιχ φεύγουμε φεύγετε ν' ιχχρ-φτέψουμε τις πόλεις.
Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΡΑΛΗΓΟΥΣΑΣ MΎJ γ ίνεσ' ένσ. [J.' σ.υτιi τσ. κσ.θιστόζωσ. που σoψιiρoυν εξοuθεvω[J.έvσ. κσ.ι Οένοντσ.ι στ' σ.υτoκίνΎJΤσ.. Ν' σ.πσ.γo � εύεις τ? [J.έλλοv oλόΚ�ΎJ Po , στον εσ.υτο σου [J.εσσ. κσ.ι νσ. ιJλεπεις ΎJΡε[J.ος · το ΟuστύΧΎJ[J.σ. ΤΎJς υπιipξεως .
76
ΑΡΧΕΤΥΠΟΝ Yπιipχω αθιiνατα κ' αιωρούμαι μoνιOCχoς απιiνω από έγχρωμες α6ύσσοuς μη μπορώντας να κpαΤΎjθώ απ' το κόκκινο +ι να τσακίσω τα πλεuΡιi μοu στο μαύρο. θεσπέσια 6ροχ+Ι κι αξέχαση σε τόσα μuρωμένα γεγονότα ! θα 'λεγα κιόλας ΤΎjν καταιγ ίοα, χωρ ίς έννοια μεγιiλΎj uπεροψ ία των στοιχε ίων . Ο ιioΎjλoς κεραuνός αναμοχλεύει τοuς εύκολοuς τρόμοuς 60uλι� ζει ο σκύλος ,και μέσα, στοuς θι%μνοuς Ύj νuφ ιτσα καρφιτσωθ:ηκε τρεμοντας . Πώς να ΤΎjV πεις ην ωpαιόΤΎjτα τοu έαρος . . . TΎjν αφ+Ινω σΤΎj φύσΎj να ξαναγ ίνε ι .
Ο ΑΚΑΝθΙΑΣ KιXeo(J.ιxt στην κιχρέκλΙΧ (J.ou σιχν το πουλί στο Οέντρο. Σε όλΙΧ (J.ιχς τιχ (J.έλη ΙΧληθεuε ι ο θάνιχτος κ' εγώ ιχκό(J.η οεν (J.πορώ νιχ κιχτιχλά()ω τ' ιχυτοκίνητιχ . Ο ι (J.έρες (J.ιχς, ΙΧλήθειιχ, πε�ιxίνoυν ευλιΧ()ειιχ (J.rJ (J.πορώντιχς ! Ο ΚΙΧιΡός επήρε τιχ πιχνιά (J.ιχς κιχι γιγάντεψε στιχ πυκνότεριχ οξυγόνιχ ο Ίχνος (J.' ένιχ χιλιό(J.ετρο σΠΜ(J.ένο φως κριχτώντιχς τη φιχρέτριχ των οευτερολέπτων ο γιος του κιχτάκοιτου ΦΙΧλΙΧΚΡΟU του ()ιΟω(J.ένοu κιχι της ωριχίιχς Νυοστής που (J.πεκροuλιάζει στιχ ηλιοστάσιιχ όλη των άστρων η προχειΡότητιχ . θ ιχ 'θελΙΧ νιχ κριχτήσω (J.tΙX σκιά στιχ χέριιχ (J.ou θιχ ; θελΙΧ νιχ :χ ει το ποί� (J.ΙΧ κιxτάλε�κιx �ιxι τρυφερά λιχγόνιιχ . Βλεπω χιλιιχοες ιχντικε Ι(J.ενιχ κι ιχνΙΧ(J.εσιχ τους ο προφήτης Mobil εξουσιάζω τους ΟΙΧί(J.ονες κιχι τους ιχγγέλους ιχπό 'ζελιχτίνη χΙΧίτες ιχπό ιχί(J.ΙΧ ορθιΧνοιχτο χωρίς Ιωάννη στιχ τέσσεριχ τιχ πέριχτιχ (J.tΙX πuρινη χοάνη , ' ' 't: ' σκο; ωνει την Τ�χυτητιx (J. axou"t(J.O κιχι χιχφτει , � τεριχστιες ΚΙΧ(J.πuλες ιχπο ΤΙΠΟΤΙΧ . Βλέπω τιχ τελευτιχίιχ οέντριχ του πλιχνήτη . Κάποιιχ σΤΡΨ(J.ένη (J.ιXytaaιx υφΙΧίνει τιχ (J.ιxHtιX της ΑνΟΡΟ(J.έΟιχς ένιχς κωφάλΙΧλος ΙΧΡ(J.έγει στεγιχνόποοιχ κι ιχνθίζει σε πολλά εκιχτο(J.(J.UΡ ΙΙΧ οόξιχς ο (J.ονόφθιχλ(J.ος ΈνθΙΧ . Η Βί()λος έκιχνε τ-ην ιχπόκλιση, (J.ΙΧΚΡΙΧίνει το ΧΙΧ(J.όγελο της Ήριχς τ' ιχρχιχίΙΧ ειOUλλιιχ σείοντιχι κ' η ιχράχνη στην άγριχφη προφητείΙΧ πλιχτιχίνει. Χωρίς ιχνάγκη όλ' ιχυτά οίχως ιχντί()ΙΧρο. Τ' ιχηοόνιιχ τουρτουρίζουν ΙΧλιΧλητιχ κ' η οροσερή οπώριχ πέφτει στο πετρέλΙΧιο. Έρχετιχι φλόγιχ κιχι στήλη Οuνά(J.εως οι λά(J.ψεις ΙΧλuπητες (J.E τ' όνο(J.ΙΧ Ω ψένιχ ο χρόνος πέτιχξε τη σκάλΙΧ κ' έχει λόξυγγιχ ο κάθιορος κοντορε()ιθοuλης χιχϊοεuοντιχς το Ω(J.έγιχ . Kpouo(J.ιxt ιχπό έρωτιχ, ()ουλιάζω (J.έσιχ στον τρό(J.Ο. Η (J.uyιx ντuθηκε σπίθες ιχνιχρίθ(J.ητες 78
ο σκιχρΙΧ6ΙΧ ίος χορεύει πωγωνιχτος ένιχς ιχνιχλΥητος ουριχνός ιxyvo�e1JXE κι ο ύπνος ιχρμ.ολόγψε τιχ ψψριιχ του τυχιχρπιχστος . Εκε ί λοιπόν είόιχ νιχ σι:Ρριχγίζετιχι γιιχ πιχντιχ μ.ε κιχτι κόκκινιχ λουκέτιχ κιχτιχκιχίνουργιχ ολόκλ1JΡΟ το νεupικό μ.ου σύσΤ1Jμ.ιχ σε τρομ.εριχ κι6ώτιιχ σιγ�ς κιχι μ.ιιχ γουρούνιχ κΙΧθότιχνε σΤ1JV ιXXp1J χύνοντιχς τιχ πιο όμ.ορι:ΡΙΧ Μκρυιχ στους ΙΧπέριχντους κόσμ.ους . Η νύχτιχ χειροτέρευε κι ιχκούσΤ1Jκε ι:pων� μ.εγιχλ1J : ΚΡΙΧΤ1Jθείτε ! Δεν έχει ιχσπρο vό1Jμ.ιχ ο πιχγος κ' 1J ιχγιχΠ1J τιχ στ�θιιx γ ίV1JΚΙΧV ΙΧι:Ρτιιχ κι όμ.ως ιχκόμ.1J τιχ μ.ιΧτιιχ 6λέπιχν έντρομ.ιχ σΤ1J xιXa1J των ιχστέρων . Ε ίόιχ κιχι τιχΧΤ1JΚΙΧ νιχ μ.ιxρτυp�σω . Ζώνες ερυθρές του Ακιχνθίιχ κι ΙΧθρόΙΧ ι:Ριχσμ.ιχτιχ νυστΙΧλέιχ ερπετιχ 1J μ.oνιxχικ� Ορvίθ1J σπιχρτιχρώντιχς ιχκέι:ΡΙΧλ1J . Σ' ιxυτ� Τ1J ι:p06εp� όιιχvuκτέρεuσ1J νιxpκώθ1jκιxν όλες οι θεωρίες κιχι 6γΙΧίνει ετερόγνΙΧθος ο Υπεριώό1Jς γΙΧλιχνός ο ι:Ρόνος κιχ ι ο νόμ.ος ιχκόρεστος . Ολόγυριχ οι ιχνθρωποι όίχως πιχριχτιχξεις ι:Ρωνιχζιχν « όχι ιχλλο χιχρτονόμ.ισμ.ιχ !» Ρ ίχνοντιχς κου6ιχόες ιχνθόνερο σΤ1J ό1JfLOΚΡΙΧΤίιχ τροπιχριιχ στ ιχεροaρομ.ιιχ � , ' " κιχι .ΙψΙΧ' λλοντιχς ιχερινιχ . Σιχ νιχ τους 6λέπω πιχλι, σιχ νιχ fL1JV πέριχσιχν, ιxλ�θειιx) ιχιώνες τώριχ κ' ιχιώνες . . . Άλλοι ιχπ' ιχυτούς μ.ε λιχμ.περιχ ξυριχι:ΡΙΙΧ κό60υν έΡ1Jμ.οι τους ιχνιχμ.μ.ένους ι:ΡΙΧλλούς ουρλιιχζοντιχς ιχλλοι μ.ε YP�YOP1J 6εvζίV1J κιχίνε τους 60υ6ώνες ιχνιχμ.εσιχ σε όέσμ.ες ελλείψεων που σuστpέι:poντιxι μ.οιριχζοντιχς ρόμ.60υς, ιχλλοι τόσοι, Τ1Jς ουριχνιιχς σωΤ1Jρίιχς κιχι ξει:Ρων ίζει 1J κιχιόμ.εV1J Φuλλ ίόιχ σΤ1J σιωπ� που χύνει ο Απένιχντι του Ρίλκε. Γκρεμ.ός ε ίν' οι κιχμ.πύλες Τ1Jς κι ιχν ίόεο τ' ιχγέρι τις θωπεύει κΙΧθώς ορθώνει στιχ ωχριχ όεuτεpόλεπτιx Τ1J όικ� του χιχριχ ο ΠΤ1Jvόσιχuρος . Τότε ι:Ρωνιχζει κιΧποιος «ιχποτύχιχμ.ε στο θιχνιχτο»
, f" χαι μ.ιιχ ί ΡΙΟΥ'λιχ μ.ε ΧΟΥν ι' τον ΙΧΠΟΠΙΧ ιΡνει τριχγΟΥaωντιχς: ιιΜιιχ ιστορ ίΙΧ εΓΧΥμ.οσύν1)ζ ε ίνιχι τ' ιΧνθοι; οεν το ξέριχτε; ΓιορτιΧζε ι σ-ήμ.εριχ 1) κολοκύθΙΧ !"
80
ΤΑ ΟΡΕΙΝΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ Ένιχ μ.εγάλο κυμ.ιχ κιχφτερά τζιτζ ίκιιχ ποu σ6Τινε ι ξιχφνικά r. ξεθuμ.ιχ ίνει σιχν πuρκιχγιά στ' ιχφτ ιά μoou σιχν κιχκουργΎ)μ.ιχ ένιχ �εγάλo κυμ.� κιxφ� εpά τζιτζ ίκιιχ φοδριχρει το κενο των οντων . Εδώ δεν έχω τ ις πΙΧλιές ιχνιχγγελ ίες. Mou φιχ ίνετιχι πως ιχπόμ.εινε η πε ίνιχ μ.ιχς ως η πιο Τ Poμ.εp� πριχγμ.ιχτικότψιχ . Τ ο Tao δεν επιτρέπει την εuτuχ ίΙΧ. Το Tao δεν επιτρέπει τη δuστuχίΙΧ. Ούτε θιχ επιτρέψει άλλωστε την ΙΧθιχνιχσίιχ μ.ιχς κΙΧθώς ποτέ δεν επιτρέπει το θάνατό μ.ιχς .
ΜΕ ΚΙΤΡΙΝΑ ΜΕΓΑΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ
Ο πoιητ �ι; xuptot περισσεuει ! Μου το 'παν οι τσιγγιiνει; ένα ()pιioυ . Μου το 'χε πει κ' ΎJ fι-ιiνα fl-ou παλιότερα: «Πρόσεξε , πρόσεξε σ' αυτό τον κόσfl-O που σ' έφερα . Στο λέω για το καλό σου, παιΟιΧκι fl-ou, CINTURATO υπιipχει fι-όνο PIRELLI)) . Μα εγώ οεν τψ ιiκoυσα .
82
ΧΟΡΤ ΑΡΙΑΣΜΕΝΑ ΧΑΣΜΑΤΑ [1974]
Ο ΜΕΙΛΙΧΙΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΤΟΥ ΒΑΡΒΑΡΟΣΣΑ Un Poete sauvage avec
υΩ
plomh dans l' aile
-
TRISTAN coιrmtRE
" καπν σΤΊJς Γ εp ' �ντας πια και πpωΊJν � , , , μ.οναχος iJ-e τα γενια "tou στο ακαρπο το uψος περπατωντας από νέφΊJ σε νέφΊJ, το ανθρώπινο, τι δρόiJ-ος, iJ-e iJ-ικρο�τσικα ��iJ-ατ� KWiJ-tKci �αι ξε� ίδωτα στΊJV αλ�π-rιτΊJ iJ-ou� tKΊJ "touc; ακo�γoντας τα φΤΊJVα "tou τα ξuλινα σuρτοπαποuτσα ο Bαp�αpόσσας το σuν�θιζε να λέει: Με σuγχωρε ίτε, .τι να κάνω, οι αισθ�σεις μ.ε πάνε στις αισθήσεις. 'Έτσι iJ-ιλοuσε, τιποτ' άλλο δεν έλεγε; γλε ίφοντας iJ-e λεπτ� σuγκίνΊJσΊJ τα χε ίλΊJ . MαυpΊJ iJ-εγάλΊJ τρυπα τον τuραννοuσε στο στ�θoς' ποu 'χε τώρα παλιώσει ξεχειλώνοντας οικτρά το κρέας! Όλοι τον κλαίγαν αiJ-ίλΊJΤΟΙ σαν �iJ-epO κι αξιοδάκρuτο δράκο παΡωΧYJiJ-ένο σαν από αιώνες, αλ�θεια, ξαφνιασiJ-ένο και iJ-' εuλά�εια κουφια του χαρ ίζαν οι ψεύτες ένα κάποιο σUiJ-�ατικό ΠΡοσκUνΊJiJ-α. Εκε ί νος όiJ-ως e if. e iJ-ta φpιχ:� σo6αpότψ � , δεν εδινε σΊJiJ-ασια στον εuχαριστο σε�ασiJ-Ο "touc; άλλωστε ποτέ δεν εξαpτ�θΊJκε iJ-a uποφέροντας �αθιά τον εαuτό "tou τα οράiJ-ατα ποu χτuπιοuνται σαν κάποτε τα φτερά "tou κόκορα ποu 'χε σφάξει τα κρασάτα τ ίναζε ξάφνοu κάποια στιγiJ-� το κεφάλι "tou προς τ' απάνω και γινότανε κε ίνος ο παλιός κι ανελέψος τρόiJ-ος ανο ίγοντας το στόiJ-α "tou στΊJV κατεΡ�iJ-ωσΊJ -σαν αποτρόπαιο τέρας ΤΊJς χεΙiJ-ωνιάΤΙΚΊJς Προϊστορίας κι αποσπουσε iJ-' ένα κρακ ΤΊJ iJ-ασέλα "tou ΤΊJV έριχνε iJ-έσα σ' ένα πoτ�pι νερό δ ίχως εuγένεια δ ίχως κανένα σUiJ-πλεγiJ-α ποu τον έ�λεπαν ολόγuρα χτuποuσε τα παλαiJ-άκια κ' έiJ-παινε σιγΊJλ� κι αθέατΊJ iJ-ta χανΟUiJ-ισσα δ ίκoΠΊJ στο �αθυ iJ-ετάξι θροιζοντας τι θλι�εpό το θέαiJ-α ΊJ γp�γoPΊJ uπόκλιση . . . και έσπρωχνε κοντά "tou ΤΊJν άσπPΊJ καρέκλα. Εκε ίνος τότε καθότανε (iJ-e προσπάθεια ολοφάνερΎ))
κάνοντιχς ΙΧλλόκοτιχ κιν+ι(J.ΙΧΤΙΧ κιχι στ+Ιλωνε τιχ (J.άτ ιιχ του σΤΎi (J.ιχσέλΙΧ . Οι πιχριστά(J.ενot ιptuyιxv ένιχς-ένιχς (J.E θειχτρ ίν ικους τφενάδες οι ώρες περνοuσιχν ολοένιχ, κιχτά ΤΎJ ν άσχΊJ(J.ΊJ κιχι θλι6ερ+Ι συν+Ιθε ιιχ: τψ πριχγ(J.ιχτ ικότψιχ. Εκε ίνος ό(J.ως έ(J.ενε νιχ κοιτάζει 60ερά τη (J.ιχσέλιχ 60υλιιχγ(J.ένος ιχπέριχντος ιχνιχπόσπιχστος . . . Κάποτε, 6έ()ιχ ιιχ, ο uπνος που ξέρει τις ιχποσ()έσεις έδινε τέλος σ' ιχυτ+Ι τψ κιχτάστιχση (J.ΙX ΤΊJν άλλΎi (J.έριχ τιχ ίδιιχ πάλι: Με συγχωρε ίτε, τ ι νιχ κάνω, οι ιχ ισθ+Ισε ις (J.E πάνε στ ις ιχισθ+Ισε ις . Ένιχ ζωνάρι auvvtιpo σΤΎi (J.έσΊJ του 60υνοι) (J.E συνιχρπάζει . . . Τιχ λόγιιχ τοuτιχ του Βιχρ6ιχρόσσιχ (J.ισΟ-ΊJλ ίθιιχ θιχ 'λεγιχ κιχι πάντως ιχπελπισ(J.ένιχ (J.έριχ ΤΊJ (J.έριχ περίτρεχιχν τους δρό(J.ους, τιχ σπ ίτιιχ, τους (J.πιχξέδες κ' ε ίχιχν, ιχλ+Ιθειιχ, γ ίνει στ'fJ'l ΠόλΊJ κοιν+Ι κου()έντιχ κι ιχστείο στο ιpoupV� PΊJ , στο iJ.πιχκάλικο, στο ζιχχιχροπλιχστε ίο, των ΊJλιόλoυστων χοτζάδων που χΙΧ ίροντιχν ΤΊJ iJ.ιχτιχιότψιχ του γοεροι) ντελάλΎi του ΠΙΧiJ.πόνΎiΡου ()εζ ίpΎJ των 6ιχρκάρηδων του Βοσπόρου ΤΊJς Ωριχ ίιχς του Πέριχν ιχ λλ" ιx�0iJ.ΊJ κιχ ι του ι, �� ιoυ του iJ.υτεΡ ?υ' σου λΤΙΧ' νου , ελεγιχν οι ιχθυεiJ.ΠΟΡΟΙ που κιχθοντιχν tuoaiJ.O! , κΙΧθως σΤΊJν πιο ιχριστοκριχτ ικ+Ι συνοικίιχ. Ο Βιχρ()ιχρόσσιχς όiJ.ως ε ίχε το δράiJ.ΙΧ του . . . Τιποτέν ιος ιχπ' το rTι P ΙXaiJ.ΙX κιχι γΙΟiJ.άτος ιχπό τεφρώδεις τρόiJ.ους κιχ ι πιχριχισθ+Ισεις ο άλλοτε τροπιχ ιοuχος του ιχ ίiJ.ιχτος κάθε τόσο κοντοζuγωνε στιχ πικρά πιχράθυριχ γ ιιχ νιχ διώξει (J.E τιχ χέριιχ του τ ις ολόσωiJ.ες οπτιχσ ίες τιχ λουλοuδιΙΧ φτuνοντιχς τ' ιχνοχuρωτιχ στον άκιχκο iJ.εγάλο κ+Ιπο κιχι Τ' ιxΊJδόν ιιx στους κλώνους ΙXVΙXOEiJ.ΙXΤ ίζοντιχς γοερά προς τιχ έξω γεΡ(J.ένος . Μάλιστιχ λένε πως κάποτε φώνιχξε σ' ένιχν υΠΊJpέτη : «Γερός ιχντ ίπΙΧλος ΊJ ζω+Ι , σιχν το Κοράν ι, το στεφάνι ΤΎiς δόξιχς iJ.ou ' ρχετιχι iJ.εγάλο» . ΦpάσΎi γιιχ πέτιχ(J.ΙΧ . Ωστόσο θιχν ην ένιωθε ο νιχUΙΧΡχος . Κι άλλοτε λένε λιποθUiJ.ψε iJ.' ιχυτά τιχ λόγιιχ φρεν ιάζοντιχς: «Αχ νιχ 'τρωγιχ το φως ! νιχ iJ.'fJ'I έ6λεπιχ 86
τα σταuρωτά, σ ίοερα στα ρολόγια » Με τέτοιες, αλ�θε ια, σκέψε ις έΡ'ΥΗι.ες ωσά,ν τα σιίκα ποu χ�σκοuν έξω στ "') ζfιίσ'Y) τ ?ν Ι,οιίλιο σα�αρακα ο f τωχογεροντα 7 'Υ) iJ.ιI �Xoν � λανoιχτ'Y) πopτ� κα ι χει �ωνας ο ιοιος εiJ.παζε τ ις αθροες ανΤ Ιζfασε ις και ξιίλιαζε ο σπα.Ρα.γiJ.ός τοu - τ ι πα.ρά,ξενο, σε πολιί ΤΡUζfεΡά, Οεuτερόλεπτα. Ο κόσiJ.ος οεν Τ'Υ) χωροιίσε τέτοιαν απόγνωσ'Υ) και κανένα.ς θεός οεν έ()γαζε σπινθ�pα. Η φιίσ'Υ) τώρα τοu 'χε γ ίνει ζfανταστ ικότερTι τα φα.ιά, πετρώiJ.ατα 'Yj α.γ ιότψα. των eciiJ.νwν . Αλαφ ιασiJ.ένος αποφά,σιζε XΙXiJ.ciiJ. ο τρ ισά,θλιος ο ίχως α.νά,στασΤι iJ.έσ' στοuς aνcltpouc; αψοιίς τοuς ΟiJ.ιχλώΟεις κι ονειΡεuότανε στ'Yj'l ά,καρπ'Υ) YUiJ.ν ta τοu Τ'Υ) φιλ�ooν'Y) τοuς γκρεiJ.ισiJ.ένοuς έρωτες τοuς τόσο πεθα.iJ.ένοuς Τ'yj'l ειίκολ'Υ) στιίσ'Υ) τοu λοuτροu iJ.E σκλά,()ες ωσά,ν κά,τα.σπρα λα.γοιίτα. χαϊΟειίοντα.ς πότε-πότε τ' aXIXiJ.νci τοu τ' ανεξήγψα ΠΟU 'τα 'χε σακκοuλιά,σε ι απα ίσια το ,γ�pας . Από κει iJ.έσα έ()γα ιν' όλος ανακοιίφισ'Υ) και λένε τα κιτά,πια πως iJ.ta iJ.έΡα. τοu έαρος οuο-τρεις νερά,ιοες πά,iJ.φωτες τον έριξαν σε OέΚiX πα.ραΟε ίσοuς όπως τοuς ε ίοε φλογερά, σε σiJ.α.λτωiJ.έν'Yj'l ά,()uσσο iJ.έ στρα()οκά,νες νιίχτες πλαγΙIXσiJ.ένος ο Πpoφ�Τ'Y)ς ότα.ν 'Υ) iJ.ta τα χε ίλ'Υ) Τ'Υ)ς α.νά,()οντα.ς τού κρά,ζει: «Χαϊρεντ ίν, 'Υ) ΤΡΙΚUiJ.ία. ε ίνα.ι τ' ά,νθισiJ.α Τ'Υ)ς θά,λασσας» κι ο οuστuχος α.πoκoψ�θ'Y) . . . .
ΦΩΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΕΒΟΥΣ 'Οτιχν άξιχφνιχ σπάσει το v�iJ.ιx γέρνουiJ.ε στο iJ.ΙXUpO που δεν iJ.πολιάζετιχι iJ.E τ ίποτιχ κι ΙΧ9Υινοψε τ ις λιιχκάδες απόλυτα ξένες εκε ί που σ()�νoψε: στ-η ρεiJ.ιχτ ιά iJ.ιχς . Αυτό το ξέρει ο τρόφ ΙiJ.ος τ-ης άλΙΧλΥΙς αγάΠΊjς λυγ ίζοντας τις απολαuσεις όπως ο πε ινΙΧλέος χεροδUνΙΧiJ.ος iJ.' ένιχ σώ()ρακο γψνωiJ.ένος τιχ � ίδερα ,στ ις λιχϊκές ;tλατε ίες. , Αυτο το ξερε ι κι ο λεγΟiJ.ενος εκστατ ικος ολέθριος απ' ΤΊjV άνθψΊj rupw του τιχ -ηχ-ηρά ρυάκιιχ ()λέποντας ωσάν άγνωστες υποθέσεις. Αυτό το ξέρει όποιος iJ.ένει άναυδος κα ι λέε ι: « Τι 'πράtJ;α ε ίναι ; ' άλογο σαν τρέ� ει , , κι ιχστριχφτει, λΙΧiJ.πει στους aιxuiJ.rxatouc; iJ.Yjpouc; του ο ιδρωτας iJ.' ένιχ iJ.ηδέν ανάερο νιχ ()γΙΧ ίνει iJ.έσ' ιχπ' τιχ pouaouv tιx την ευγένειιχ νιχ σπιθ ίζει στην κοιλιά του την ιXiJ.WiJ.y) !» Μιχ όiJ.ως έχω iJ.tιx περ ίλΙΧiJ.πρη γριxφ� για κάθε χελιδόν ι κι ιXiJ.tx θα ξιχπολuσω τον ιxπιi ίσιo σκορπιό ()ΙΧθιά που σκοτειν ιάζε ι ο έρωτας . . . Μην τριxγoυδ�σεις υετοuς κι οπωροφόρα θλίψΎJ , χάνοiJ.ΙΧΙ, λέει ο τρόφψος ΤΎJς άλιxλΎJς ιχγάπ-ης, κΙΧθώς ΎJ σκόνΎJ χάνετιχι iJ.ΎJ iJ.πορώντας νιχ ν ικ�σει ΤΎJ διιχφάνεια του αέριχ .
88
ΠΕΡ ' ΑΠ ' ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ Χτυπούσιχ τιχ χέριιχ ιιου στιχ γΙΧλάζιΙΧ κρύστΙΧλλΙΧ τ' ουριχνού σε κιχτάιιιχυρο ιιέλλον εξοντωιιένος. Ήτιχνε Σά66ιχτο κι ο φτωχός Ιησούς ο ξ ιπόλψος ερωιιένος ΤΎJς ιχγων ίιχς ο ξέχειλος ιχπ' ΤΎJ σκιά των λιχών επιστάΤΎJς περ ίιιενε τιχ χιχρωπά γρΙΧίοιιχ στο ιιισόφωτο. Βγάζει ψιχλιιό σιχ νιχ ποτ ίζει περι6όλιιχ ο τpειιoυλιάpΎJς ιερέιχς κι ο κΙΧθιχρός ΙΧέριχς ο υπνοφόρος . EυpώΠΎJ , EυpώΠΎJ οεν ε ίσιχι τ ίποτ' άλλο, ε ίσιχι ιιονάχιχ ΎJ συνέχειιχ του ΒιχρΙΧ66ά !
ΣΤΑ ΚΡΥΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΓΩΝΙΑΣ Ο χρόvος ε ίv' ο σκελετός ο ο ίχως κόκocλoc στ'η σιiρκoc ποu oev ξέρει ουτε xocv θoc μ.ιiθει Τ'ηV τόσ-η κι ocοιιΧΚΟΠΥ) σωμ.ocτ ικότητoc: Τ'η �oεp� ποιμ.ocvτικ� ποu λ ιώvε ι κoc ι τ' OC1jοόv ι στYJV εUοσμ.YJV ocγκιiλη της ocoetoauv1jC; ο ίχως έχθρΤιΤOC κι ocγιΧΠΥ) ΚΟUΡελιιiζοvτocς τoc oιιiτopoc � χocμ.1jλόφωvoc κocι σιγocλέoc ε ικoσιτετpιiωpoc κι ο χρόvος ε ίv' ocκόμ.η θoc 'λεγoc �ρεγμ.έV1j θρuocλλ ίοoc μ.έσ' στψ κόλOCσ1j το σιiπιo �λέμ.μ.oc σΤ1jV κoιλιιi της τριΧποuλocς μ.ocιvόμ.εvες κι ocτιiρocχες οι ocvτ ιφιiσε ιc;.
90
U ΤΙΤΛΟΣ ΕΙΝΑΙ Δ ΥΣΚΟΛΟΣ
Το άρωiJoα τ' αρχα ίου θψιάiJoατος iJo' εξάπτει σε τρψάiJoενες από τέτοια ευωοιά τεράστ ιες κα ι νεκρώσΙiJoες φωτοσκιάσεις κι αοιάκοπα το a iiJoιI iJo' ενοχλε ί iJo ' αλλεπάλλτιλα κοuοοuν ίσiJoατα στ' αφτ ιά iJoou ! ΣuνέΡΧΟiJoαι τώρα κα ι σαλπ ίζω στα πέρατα τον κωφάλαλο κι ανα ίiJoαχτο νόiJoΟ ττις αλrιθε ιας : Εκε ίνος οποu iJoπορε ί κ' εφαΡiJoόζει το χρόνο σΤΥιν uπαρξYj σαν το εuλuγιστο νερό που σψ� ι�άζεται πάντα iJoε τ' αόiJoiJoατα χώiJoατα iJoε τα χόρτα iJoε τα λιθάρια iJoE κάθ' ψπόοιο στον κόσiJoΟ κι oπoυorιπoτε καρuκεuοντας έτσι ΤΥι θλ ίψτι iJoou στα ψυχρά iJocipiJoapa ης απουσ ίας έχει χωρέσει στ' αλήθεια ην αιων ιόΤΥιτα κι όχι ΤΥι θλι�εprι κι απρόκοφττι φιλολογ ία ΤΥις . Αυτός ε ίν ' εκε ίνος που γνωρ ίζει πως yj άγραφτι ζωrι οε θα πάψf Ι να χτ ίζει , ' ? iJoε Καινουργια " το θανατ πα� τα u λ ικα" iJoE νεα ντιπια , για να ξυσει καποτε τα ουραν ια . ΕίiJoαστε λοιπόν οι πολuχρωiJoες κaiJoπuλες ενός �εγγαλικοu iJoE ΤΡΟiJoερά σuντοiJoYj λιτάνευστι στο χώρο που νυχτώνει πιο πέρα κι απ' ΤΥι νuχτα ΤΥι γαιώοτι και σπάταλτι σε χιλιεΤΥιρ ίΟες .
Η ΑΝΤΙΚΡΟΥΣΗ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ Σuχ"ιί. ΠΎ]γιχί"Ο"ΤΙΧζ {J-E. τιχ πόοιιχ, κου6lχλώ"ΤlΧζ {J-Ο"ιί.χιχ το {J-ισογε{J-ισ{J-έ"ο σιί.κκο {J-ou, στιχ τόσο Οροσεριί. κι ιχπό{J-ΙΧΚΡIΧ λιχγΟU{J-ΙΙΧ λ ίγο πιο κε ίθε ιχπ' ΤΎ] ψιχ"τιχσίιχ σ' εκε ί"Ύ] ΤΎ] οεύτερΎ] {J-εγιί.λΎ] κιχι κlΧθιί.ριlχ πρlχγ{J-ιχτικότψιχ που γιορτιί.ζου" έΡΎ]{J-ΟΙ σιχ" όλΙΧ τ' lχπόκοσ{J-1Χ ζουοιιχ οι ουρΙΧ"όπληχτοι {J-E τ' ιί.Οικο σκοτω{J-έ"ο σιχ" όρ"ιο σΤΎ]" ιί.ψω"Ύ] ΡEΙLlχτιά. τφ lχπροσΟόΚΨΎ] χιί."Ο{J-IΧΙ σ' ιχ"lχρ ίθ{J-η τlχ {J-όριιχ ζω�ζ που οε" τlχ 6λέπω. Κιί.θε ψορά. κlχι πιο πολλέζ ε ί,, ' εκε ί πέρlχ οι γιορτά.Οες κά.θε ψορά. κlχι πιότεριχ σιχ ,,' ιχκουγο"ται τριχγουοιιχ . Κριχτώ"τιχς ΤΎ]" εσθ�τlX ΤΎ]ζ Πιχ"ιχγ ίιχς ο Έσχιχτος τ' OUPIx"OU {J-E χιλιά.Οες έ"ΤΟ{J-α σΤΎ]" όρlχσΎ] {J-' lχξεθU{J-lΧστα ytlXσE{J-tιX στο "U{J-ψώ"ιχ {J-' ιί.λλlΧ θεά.{J-IΧΤΙΧ ΤΎ]ζ ιχγιί.ΠΎ]ς �πό {J-έσιχ κιχι {J-' ά.λλlΧ γεγο"ότιχ σπιθ060λώ"τlχς ιχγγ ίζει τουζ ριχχιτ ικούς κlχι θεραπευει τφ ιχρθρ ίτιοιχ {J-αλιί.ζει τους ΠΡΎ]σ{J-έ"οuς ιχστριχγιί.λους lXψ�"ει τρυψερά. ΤΎ]" lXλ�θε ιlX πά."ω σ' όλες τις ιχρρώστιες κιχι κε ί"ες χά."Ο'lΤIΧΙ κlΧθώς τlχ ευΟιά.λυτlχ "έΨΎ] . Σ ιγιί.-σιγά. ρuθ{J-ίζετlχι κι ο θιί."ιχτος ιχρχ ίζει "ιv"ταoυλι (J-έσ' στιχ πα"Ύ]γυριιχ κι ολουθε πιlχ σΎ]κώ"ετlχι στο στ�θoς Ύ] PW{J-toau"1) κlΧι {J-IXC; lχρω{J-lχτ ίζει {J-' α"ε ίπωτο {J-οσχολί61χ,,0. ΚlΧ ίγο"ται τότε τlχ ψωτερά. κο"τά.κιιχ {J-έσ' στους u{J-"ou c; κι 1χ'Ilχσlχ ίνΟU{J-ε πέλlχγlχ σε {J-tKP� κολU{J-6�θΡIΧ κι lX�oσπoυ �ε τα κ� pψιά. Τ1)ς Στ� υpώσεως. Εκε ι {J-tlX τετοιιχ" ωριχ σιχ" ωριχιοτιχτος εγέρθ1)κε ΚIXΠVός ο Γελιί.σιος κιχι ε ίπε: «Το {J-έλλον ε ί"άι (J-ιί.τι το πιχρελθό" ιχψτ ί για το" ιχπλό χωριά.Τ1) , κlΧι γιιχ ΤΟ" πoιψ� ! Το {J-έλλο" ε ίνιχι κά.τι, (J-IX όχι κά.τι που "Ο{J-ίζΟU{J-ε . . . )) Γε""ιέσlχ ι κlχι {J-πlχ ίνεΙζ {J-έσ' στο lX i"tY{J-1X πεθιχί"εις κlχι τ' lXψ�'1εlς Iχ"έπlχψο. Τ ι άλλο "ιχ προσθέσω πια σΤΎ] οuνιχ{J-Ύ] του έIΧΡΟζ;
Πλ�Ρ1] ς από ελλεΙψ1] νo�μ.ατoς lJπερεχω. Τ ίποτ' ιΧλλο δεν εχω να εκπρoσω�σω Τ1] χαριΧ iJoOIJ μ.ονιΧχα και μ.ονιΧ'Χ,α Τ1] θλ ίΨ1] iJoOIJ σ' αlJτό τον κόσμ.ο ΠΟΙJ τον παγιδευει θανιΧσιμ.α όχ ι το σκοτιΧδι κ' 1] μ.αυρ ίλα μ.α το ()αθυ χαντιΧκι Τ1] ζ ΠPOOΠΤ ΙΚ�ζ . . Ο χρόνος ε ίχε μ.όλΙζ ανατε ίλει. .
ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΑΤΑΡΑΞΙΑΣ Ο οιχσό6ιοι; εΡ1i(J-ίΤ1iC; 0Ο1iγοuσε (J-' ΙΧόΡΙΧΤ1i λεπτ� κλωστ� τον �χo (J-IΙXC; (J-έλισσιχ c; ότιχν ολόγuριχ πιχ ίζοντιχς το σοuριχuλι Τ1iς 1i σιχιίριχ οuνιΧ(J-ωνε το πριΧσινο κιχι 1i σκέΨ1i οριχσχέλιζε τψ ιχκέριχσΤ1i (J-όνωσ1i ποu οεν ιχπε ίλφε ποτέ τιχ λοuλοUΟιιχ. Τιχ τε ίΧ1i τοu έιχρος ιΧριχγε τ ' ιχρώ(J-ΙΧΤΙΧ τ' ιχρ ίφν1iΤΙΧ (J-upιx οιιχνο ίγοντιχι; ΣτοχιΧσοu λιγιΧκι οίχωι; ιχντιχλλιΧγ(J-ΙΧΤΙΧ : ο ίχωι; ιxλ�θειιx κιχ ι ψέ(J-ΙΧ . ΣτοχιΧσοu πως όλΙΧ τιχ ζώπuριχ ΚΟΙ(J-οuντιχι σ' εγρ�γορσ1i οίχως εκτόπισ(J-ΙΧ στψ ιΧνθφ1i ποu ξεριχ ίνει το 6 ιοι; Τ1iς ώστε νιχ ξιχνιΧρθει . ΠιΧσιχ πνo� κιχι πιΧσιχ νιίχτα. ο ε γνώρισε (J-ψέριχ κιχι (J-ιX(J-(J-1i κιχι ΠΡΟ(J-ιΧ(J-(J-1i Τ1iν προέλεuσ1i Τ1i θέλει το (J-uιχλό (J-ΙXC; κιχι χιχνό(J-ιχστε σ' ιχνιίπιχρχτιχ 6ιXe1i κιχι (J-εγέθ1i Τ1iς ιχποuσ ίιχς ότιχν ιχκό(J-1i κ' 1i φωτ ιιΧ τε(J-πελιιΧζε ι (J-' όλΙΧ Τ1iC; τιχ τριξ ί(J-ΙΧΤΙΧ (J-' όλες τις φλ6γες ποu 6γιΧζει κιχι τ' ιχποκα·Ι Οια . θα σπιΧσω σ�(J-ερα ΤΙζ ανέστ ιεζ φόΡ(J-εc; Τ1i στέγ1i θΙΧ ρ ίξω και θ' απλώσω περ ίλuπα στψ ασχέπαστψ ενέργεια Τ1iζ αθανασ ίαι; εκε ί ποu λαλοιίσαν ανέκαθεν οι τuφλέζ εικόνες των πλασ(J-ιΧτων τψ πολU(J-ίλΨ1i 60u6IX(J-ιXpa ΤΊJν απόoειξΊJ xt ivou ποu οεν αποοε ίχνεται τψ' απιΧρν1iσΎJ τοu eptιX(J-60u Τ1iζ γλώσσαζ. Ο πιχρε ίσΙΧΧΤΟζ vouc; οποιί χιΧριχξε ΤΡΙΧU(J-ατιχ και τιχ λέ(J-ε φιχριΧγγιιχ οποιί οίοιχξε θΙΧU(J-ΙΧΤΙΧ κιχι τιχ λέ(J-ε XP1i(J-V ιX Τ1iζ ανιXγΚΊJς �τιxνε κιΧποτε κι αuτός αν ίΚ1iτος απ' τ ις ν ίκες τοu τις (J-εγιΧλεζ κι ανθρώπινες Τ Ιζ uπεΡU(J-νψες ε ίχε κι ιχuτόc; oλιXκεpΊJ στα πλ�θιιx (J-όριιΧ τοu τψ ttp�V1i στ' ΙΧ(J-πέλιιχ των κεριχuνών εκτοξειίονΤΙΧζ Τ1i λι% (J-Ψ1i Τ1iζ ιχγιΧΠ1iς. Η φp �νΊJσΎJ ποu 'χ� κιΧψε ι τ' ιΧστρα κι αφιxν ίσΤΊJ χιχριΧ(J-ΙΧΤΙΧ τον πονο τον ξεΚΟU(J-πισε τον έ6ΙΧλε σΤ1i (J-ιxu P1i ΙΧλuσ ίΟα . . .
Τεριχστιες ώρες α;γκα;λιιχζοντα;ν τότε σuνα;μετιχξυ τους χιχι' π ικριχθ-ηκεν ο χιχρος ο χα;ρα;μ.oφιχΎJς . κα;θώς ΎJ Πα;νιχγ ία; κυλιότa;.νε στιχ κιτρολέμονιχ κ' ε ίχε οέσει το οΙΧ ίμονιχ στΙΧ θεόριχτιχ γιιχσεμιιχ ΤΎJς χιxρμoλύΠΎJς. Τιχ μoνήΡΎJ ΠΤΎJνιχ ξιχνιχνο ίγοντιχι σιχν ιχντ ίφωνιχ ξΎJλώνoντιxς τώριχ κα;ι πιχλι τους ιxγέΡΎJoες οπούί 6ρ ίθουν ιχπό κύκλους κιχι κρέμοντιχι σύψuχιx πιχνω σΤΎJς ιxγα;θότα;ΤΎJς α;6ύσσου τα; πικριχ ε ιωθότα; στΎJ λιxμπρότεΡΎJ λευτεριιχ ΤΎJς KoιμωμένΎJς α;ΓVoώντιxς τους ψεύτ ικους ήλιους α;πό ρυζόχα;ρτο τους ευιχλωτους α;ριθμούς κα;ι τα; ε ίοωλα; λ ίγο π ιο κιχτω σΤΎJν προκυμα; ία; των ιχστρων ιχνο ίγοντιχι στ' ιχ γρα;φο κι ιxχειρoΚPότΎJτα; στον α; ιώνα; τον ιχπα;ντα; κα;τορθώνουν ΤΎJν πλιχσΎJ τ ιτι6ίζοντα;ς ευα;γγέλια; στΎJν πα;νέμνoστΎJ κίνΎJσΎJ του πα;λα; ίμιχχου σκoύλΎJΚιx στο α;θόρυ60 πέσιμο που κιχνει το κουκούτσι κα;ι το χώμα; τρυφεριχ το σα;6α;νώνει για; κα;ινούργια; λυγερή πριxγμα;τ ικότΎJτα; νέα; πρόσωπα; φυλλωμιχτων α;νιχγ λυφα; ν' α;πιθώσει κα;ι πιχλι ο κότσυφα;ς τα; γύφτ ικα; λιγνοπόοα;ρα; να; σκΙΧλ ίσει κα;ι πιχλιν ΎJ κότα; ΤΎJV ιχσπιλΎJ μα;γιχρα; τυ λ ι γμένΎJ μ' εκε ί νΎJ ΤΎJ ν ευρ ικότψ α; άτα; πολύχρωμα; κουρελιΧκια; του ήλιου να; σκΙΧλ ίσει κα;ι πιχλι τον ίσκιο μα;ς ΎJ α;πόμιxΚΡΎJ τόσο κοντιχ μα;ς ! Ποιος να; 'να;ι τώρα; λοιπόν ο ιiμoυσoς, ο α;κέρα;στος που 'θελε στα; κα;λιχ κα;θούμενα; ξεφλουοίσει ΤΎJν χιχ ινή oια;θήΚΎJ τού πόντ ικα; στα; νεOΓVιχ του, ΤΎJV κρα;σωμένΎJ μουσική τού ποπολιχρου συνθέΤΎJ που 'χει στα;λιΧξει σ;ε μια;ν α;κρούλΙΧ ΤΎJς ooύνΎJς μα;ς , ΤΎJν ιxμύθ-ηΤΎJ μα;γγα;νε ία; ΤΎJς χήνα;ς όπως α;γγίζει τα; νοσσ ία; κα;ι τ' α;γιιχζε ι . . . Ποιος ε ίν ' εκε ίνος που οεν ε ίοε ΤΎJ θιχλα;σσα; να; οφε ίλει στο πνεύμα; ΤΎJ λιXμψΎJ; TΎJν α;λήθεια; τoύΤΎJ ποιος να; ΤΎJV πιχρα;κιχμψει . . . Βιχλε μέ νου σου ΤΎJν οσιότψα; κιχι των τ ίγρεων α;κόμΎJ ΠΟ1) οεν ΤΎJν ξέρει κα;νένα;ς α;π' τ ις ΚΎJλ ίoες κα;ι τα; οόντ ια; 6ιχλε μέ νου σου ΤΎJ μεγιχλΎJ συνα;οέλφωσΎ)
ΠΟι) οίχως Τ ΙΧ ςεοιιΧντροπιχ μ.ικροσκόπιιχ μ.ιχς περιμ.ένει: πιχρέες-πιχρέες οι πεθιχμ.ένοι στιχ λιγοφώτιστιχ κoιμ.ΎJΤTιριιx ΤΙΧιΡιιΧζΟlJν έΡΎJμ.oι μ.έσ' στον ιΧκριχτο ζόφο ποι) ςεθuμ.ΙΧ ίνει στΎjV ιχχερούσιιχ νύχτιχ ΤΎJ μ.ιxρμ.ιxpoτριXΧΎJ λΎJ ο ίχως έθιμ.ιχ κιχι σπίτιιχ ο ίχως ιXλλΎJν ιστορίΙΧ οε ίχνοντιχς μ.ονιΧχιχ ΤΎJ μ.ιχρτuρ ίΙΧ πως ο Χρ ιστός μ.ιιχ μ.έριχ πιχριχπά.τψε κι ιχμ.έσως φούντωσε το σuχώριο στο f)ιxeu κι ιχχιΧλιχστο σΎJμ.ιXOι π' ά.φΎJσεν ΎJ φτέρνιχ τοι) τ' ιχστέριιχ γιιχ ν' ιχοριΧξει μ.ε κιχτιχπριΧσινιχ κλΙΧοιιΧ τιχ χέριιχ των ιχγ ίων κιχ ι των ιχγγέλων τιχ φτερά. χιλιά.Οες ροΟοπέτΙΧλΙΧ . . . Βά.λε μ.έ νοι) σοι) τψ ΙΧθΡuμ.μ.ά.τισΤΎJ συνιxξΎJ οπου ξεγρά.φει κιχι Οιιχιών ιζε . το ΟιιΧλειμ.μ.ιχ 'ΤΎJς ιxγιXΠΎJς.
ΤΙ ΕΙΠΑ ΚΑΠΟΤΕ Σ' ΕΝΑΝ ΙΠΤΑΜΕΝΟ Σιχν lχφlΧιΡέσεις ιχπ' τον ήλιο ΤΎ) λlX ίι-ιlXpγΎj ιχστρονοι-ιίιχ οεν ε ίνιχι π ιότερος ιχπό μ.ιιχ πuγολlχμ.π ίΟIΧ ποι) OΙlXστέλλει Τ ΎjV κ ίνΎ)σΎ) μ.έσ' στο ιxvlXUOO σκοτάΟι. Δεν έχει πόσιμ.Ύj σΎ)μ.lχσ ίlχ νιχ στlΧλάζοuμ.ε τσιγγουν ικες ιχλήθειες κιχι στιχγον ίοιιχ ()ε()ιχιότψιχς οεν έχει ούτε μ.ιιχ πρωτοτuπ ίlΧ Ύ) ξεμ.ulΧλ ίστρlχ η εξuπνάοιχ πρωτότuπος ε ίν' εκε ίνος ποι) οικάζει τις λέξεις εκε ίνος οπου ()άζει ποινές όλοένlχ στιχ οάχτuλά τοι) την ώριχ ποι) σέρνοuν έρημ.ιχ την άλlΧλη πένlχ. Δεν έχει μ.ητρότητιχ ο ίλιγγος οεν έχε ι πιχτρότητιχ η νυχτιχ. Μ ίλησιχ κι � λλoτε γι' ιχuτά τlχ χιχρτόν ιιχ. , , , Ο ι σχοτεινοι μ.ιχς σuντροφοι: οι ιχκρες κιχι τlΧ ι-ιιχκρη μ.ε τοι) κυκλοΙ) Τ' άγριιχ οώριχ μ.άς XOPOiOEUOUV . Έχοντιχς τώριχ πιlχ ξεπέσει ο γέροντlχς Εuκλε ίοης ε ίν ' lXπό()λΎjΤO το μ.ήκος ως πράξΎ) τοι) συμ.πιχντος κlχι το υΨος lχνευρεΤΎ) ι-ιελωοίlΧ στιχ πλάτη . . . Τρά()Ύ)ξlχ τη σκονισμ.ένη ιχιωνιότψιχ σιχν κοuρτ ίνιχ μ.ε τόση εuκολ ίιχ κlχ ι τlΧ 'χ1Xσ1X ()λέποντlχς το λάγνο τ ίποτιχ της ιχνιχφρόοιτης κlXμ.πύλΎjς ! Ο άγγελος τότε τοι) έιχρος μ.οΙ) φώνιχξε: - Μ η στενευεις, ιχγ ίιχζε μ.ονάχιχ, μ.η σκοπευεις, κι ιχπ' το μ.ειλ ίχιο Οιχιμ.όν ιο ΤΎjς ιχγάπης π ιο πέρ' ιχκόι-ιη τρά()1Χ κι ιχς ε ίπες θιχ κομ.μ.ιχτιάσω τον κόσμ.ο γιιχ νιχ μ.ιχτιάσω τη OύνlXΙ-ΙΎj ΤΎ)ς ιχλήθειιχς . ΈλlΧ, λuτρώσοu τώριχ κι ιχπ' τοΙ) Ερωτήμ.ατος ΤΎjν έλλε ΙψΎ) νιχ γ ίνεις ομ.ορφότερΟς νιχ ι-ιε ίνεις όντως μ.όνος . . .
Η ΠΑΓΙΔΑ Δε μ.ΙΧθΙΧ ίνει το φεγγά:ρι ποιΤιμ.ιχτιχ οε θιχ μ.ά:θει το λιχμ.πρό ποτά:μ.ι τιχ νερά: του' την ομ.ορφιά: του κοπετού την κό6ει ο λιχτόμ.ος κιχι κε ίθε προς τιχ μ.νΤιμ.ιχτιχ ζεpά:θ1jΚε το Υά:ΡΥΙΧΡΟ κιχκό π' ολόΥυριχ σuχνιχντηχοUσε . Κιχνένιχ φως οε φώτισε μ.ε φως τον ειχυτό του την ώριχ που φιλοuσιχ με τ' ιxφ ίλΎJ'� φιλιά: μ.ου την Aνά:μ.νησΎj στο ά:στριχμ.μ.ιχ της λUπης . Κιχι τώριχ κλε ίθρο πού θ ιχ 6ρω κιχι κρ ίνο ν α μ.υρ ίσω; Μιχ η Φωνή μ.' ιχπά:ντησε: Κιχι κλειοων ιά: οεν έχε ι !
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΜΕ ΤΑ ΙΝΔΑΛΜΑΤΑ . . . Τότε σ-ηκώ&rjκε λοιπόν ΙΙΠ' ΤΎJ μ.εγιiλΎJ σΠlIσμ.ένΎJ πολΥθρόνlι ο ίχως ιι ίμ.ιι ση σχοινένιlι σιiρκlI ΤΎJν lIνιiλlIφΡΎJ θιι 'λεγιι μ.ιiλιστlI ΚIΙΙ ο ίχως έλεος Εκε ίνος ΠΟΥ οε γΥρ ίζει ποτέ το OΙlIκόΠΤΎJ μ.ιισώντιις ένιι μ.ΠlIγιιiτικo σκoτιioι στιι φρεσκοφΟΥντωμ.ένlι λιι'JιiOΙII μ.ιιζ ί μ.' �λoyς ΤΟΥς ΚlΙθlΙφεμ.ένΟΥς φωτοοότες ΠΟΥ 'ΧIΙν, lIπoΚΎJΡιίξει μ.ε το οίκιο ΤΟΥς τον ΠΥρσοφόρο γΙlΙτ ί - ΚlΙθώς έλεγσ.. σΤΎJν lIρχ� ΚIΙΙ θιι πρέπει νιι ΤΟ ΚΡlIτ�σετε γιιι πιiντlI σΤΎJ μ.ν�μ.ΎJ σlΙς ΠΟΥλοιίσε το lινέσπερο φως ο lIλιτ�pιoς μ.ε ΤΎJ λ ίτριι κ' έι'JγlIλε χρ�μ.1I μ.ε oyριi σΤΎJ Ν έιι ΤΥΡlΙννοιίπολΎJ . Bέι'JIIΙII, κε ίνΎJ ΤΎJν ίΟΙlΙν επoχ� - πώς πέΡlΙσlΙν Τ ΙΙ χρόν ιlI ! μ.π�κε σΤΎJ μ.έσΎJ το ζ�ΤΎJμ.II: ΠΥρφόρος � ΠΥρσοφόρος μ.ιι oπωσo�πoτε οεν ΤΎJ λιίγισε ΤΎJν πoιίλΎJσ-η . Πώς πέΡlΙσlΙν, lIλ�θειlI, τιι χρόνιιι ΠΟΥ ΧlΙφόμ.lιστlιν ιiOOλlI ΤΎJν ιiγριlI ΠIIΤΎJμ.lIσιιi τ' lιλόγΟΥ οίπλιι στο λΟΥλΟΥΟιΧκι 1'11 ΠΟΥΠΟΥλένιlι ι'J�μ.IIΤII ΤΎJς ΉΡlΙς ότιιν ο ΚIIΤlIπpιiσινoς ΓελlΙσ ίνος ΚIΙΙ οι Άγιοι A iYlIypbt πιότερο κι ιιπό "μ.ιιι τοποθεσ ίιι γ ίνοντιιν ειίοσμ.ες oιιipκειες ΤΎJς lIγνόΤΎJΤlIς όπως ο �λιoς κρεμ.ότιινε σlΙν έΡΎJμ.ΎJ φριiOyλlI σΤΎJ οιίσ-η ΤΎJζ ΣlιλlΙμ.ίνlΙζ . . . (ΕΥριίτερο φlΙντlιστ ικό περιεχόμ.ενο: σκoντιiφτω στο θlΙλι% σσιο lιγέρι) . Πώζ πέΡlΙσlΙν , lIλ�θειlI, τιι χρόνιιι ΠΟΥ φ ιλοιίσιι ΤΙΙ μ.ιίριι ΤΎJζ MlI ίpΎJς lIνιiμ.εσlI στ.' lινθισμ.ένlι κλωνιiριlI ΠΟΥ μ.' εμ.πόΟιζlΙν ειίκολιι κ' "έι'JλεπlI τον ιiνψo νιι κoμ.μ.lIτιιiζετIIΙ σε τόσιι φιίλλιΑ θροίζονΤlΙζ . . . Έλεγιι τότε νιι φτιiσω ΚIΙΙ ν ' ιινοίξω Τ Ιζ ΎJλιόπoρτεζ κι ιις γΥρ ίζει ο ψο τον κόσμ.ο σlΙν ΚlΙλόγεΡΟζ μ.ε μ.ιιι ΤPιίΠΙ� oμ.� ρέλlI . Ε ίν' ιiλλ �έ'λ'εflI, ο Oιιiι'JoλOζ . . . Εκε ίνΟζ ΠΟΥ θέλεΙ ΤΎJ ζω� μ.ιις όλΎJ νιι ΤΎJν ξεσ-ηκώνΟΥμ.ε γ ιιι νιι λιiμ.πει ΎJ τέχνΎJ . Σ' IΙΥτό το σώμ.ιι ΠΟΥ ι'Jpεθ�ΚIIμ.ε κε ίνο ΠΟΥ ξέΡΟΥμ.ε μ.oνιiχlI ε ίν' ΎJ oμ.opφιιi ! ΠροσΠlΙθώ νιι γΥρ ίσω τψ lI ίσθΎJσ-η
και ν' ακούσω του �λιoυ το συναξάρι μα όταν κανείς πεθάνει ε ίναι τόσο μακριά . . . Δpoσεp� κόλαΟ"'1) 'J) μη χρονικότητα του χρόνου κι ο γονατιστός αντ ίκρυ κατιχρράχτης ουρλιάζοντιχι; ωσάν κεΡαυνοGόλο ευαγγέλιο. Τι ωρα ίοι; ο ουρανός, ο λαύρος ουρανόι; που δε ίχνει πιο μεγάλος απ' την Ελλάδα !
1 00
θΡΗΣκΕΥΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΎj opαΚOλ ίμνΎj το'.) κακο'; ρεματιανόι:; ο κόσμοι:; . . . Εκε ί θολά χαράματα, 6λαμμένα μεσΎjμέpια και των στοιχειών το μάλλωμα τεράστιο φαράσ ι ! Βλέπω 60uvci χαροuμενα, μα6ιά σαν πετραχήλια, 6λέπω ξανά σΤΎjν άσφαλτο τ' άγρ ια λuκοράχια τον άτ ιμο οιαφεντεuτή πο'.) 6όσκει τα λεφτ� το'.) τι να 'ναι γ ιοοπρό6ατα τι να 'ναι καμινάΟει:; . . .
ΤΑ ΠΟΛΥΤΙΜΑ ΒΑΣΑΝΑ ΤΟΥ
SCARDANELLI
ΚιΧπου πρέπει να. 6ιΧλω το Amen όχι στο τέλος ούτε σΤ1)ν α.ρχΤι θα. 6ιΧλω το Amen α.πιΧνω σ' ένα. l(ύλλωιJ4 . . . Ο Scardanelli κα.τιΧφυτος μα. όχι τόσΤ) λυρικότΤιΤα. κιΧποια. έκφρα.στι πιο φυσικΤι : κα.τιΧξα.νθος α.φέθ1jκε στους πα.γετώνες ε ίχε πο?-λιΧ κα.ι σπιΧν ια. ουρα.νόσΤ)μα. κριΧξ ιμο νεα.ρού θα.νιΧτου τον ιΧρτο κα.ι τον εύοσμον ο ίνο τα. 6έλτι Τ1)ς ωρα.ιότψα.ς 6α.θιιΧ μέσα. στο στ�θoς. Μετέωρος ν ίΚ1)σε τους επι�μoυς τα. επ ίχρυσα. πρόσωπα. . την α.νούσια. Οοξολογ ία. στη (1)τρόπολη τα. στ ιλ6ωμένα. ύψη του Γκσ. ίτε Τ1) Βα.ϊμιΧΡ1) στο σύνολό Τ1)ς ε ίν' "α.υτός που α.φέθ1jκε κιΧπου μέσα. στον ιΧκρα.το κίνευνο μόνος κα.ι ο ίπτερος που 'νιωθε πως η φ ιλιΧρεσκη ·τ ύρ(1) οεν κα.τιΧχωσε της κα.ρΟιιΧς το οουκιΧτο (σ060ύσε μέσα. του τυφλός α.ετός ότα.ν έρημος Oιiγκωσε τα. ολόχρυσα. M�λα. των Εσπερ ίοων) έριξε σα.ν ένα. κουρελιΧκι Τψ α.σθένεια. στην ιΧ6υσσο σχεοόν α.σκεΠ+Ις, α.λλιΧ τι λέω; οίχως κα.ν το κεφιΧλι του το εξα.ϋλωμένο πρα.γμα.τικός Φρειοερ ίκος εκε ίθε στον ορίζοντα. της θ�6α.ς ωρυόμενοl; ο ίχως ιμιΧτ ιο Οιψα.λέο για. κα.τα.ιγ ίΟα. ο ίχως το κλε ιΟοκύμεα.λο του Τειρεσία. μα. ολόσωμα. σα.6α.νωμένος α.π' Τ1) Δ ιοτ ίμα. στην τρισυπόστσ.την εκκλησία. στο θα.λερό θυσια.στ�ριo: Πτωχε ία. Έρωτα.ς κα.ι Πλούτος μ' ένα. στέμμα. περ ίεργο σα.θρό φεγγιΧρι της α.νιΧστα.της πα.pα.μoν�ς των Χριστουγέννων ' Ως πότε θα. 'να.ι, μα. τον ' Ηφα.ιστο, μυστικός ο Ελικώνα.ς "YJ μονιΧζουσα. ΛιΧμψ1) . . . ΣτΤ) μέσΤ) τ' ουρα.νού: στο fatum ο �λιoς θα. περιΧσει τα. μεσιΧνυχτα. στο 6ιΧθος τ' ουρα.νού με Οεκα.ν ίκια. .
ΣΤ1) μέσΊJ του κεραυνού μεθώντας ο ειοωλοθρ",ύσΤ1)ς αγγ ίζει παταγώΟ1) μυgτ�ρια κι αστράφτε ι λ ίγο πιο πάνω απ' τις κν�μες Τ1)ς Aλ�θειας 1) όλως oρφικ� πορε ία προς τον ΆΟ1) που οεν έχει όμως τον Ορφέα Τ1)ς . Ο ανάΠ1)ρος �λιoς ανΤ1)χώντας ολοένα στο πέλαγος ανοιγοκλε ίνει Τ1) b ίbλο Τ1)ς πυράς Τ1) ουσανάγνωσΤΊ) λε ίψανα τα νερά τον καθρεφτ ίζουν ελεύθερα και γαλανά νερά σαν ΥπόθεσΊ) στα νοερά κι αόρατα μάτ ια. Σάρμα ε ίκή κεχυμένον ό κάλλιστος κόσμ.ος .
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ Το σκοτάδι μοιάζει πάντα με πηγάδι. Το ζαρκάδι τρέχει πάντα προς τον ΆΟη . Το ποτάμι μοιάζει πάντα με ποτάμι. Το καλάμι κιτριν ίζει σαν καλάμι. Το ζοuλάπι δεν αρνιέται το δρολάπ ι . Τ ο χαλ ίκι δεν ηξέρει χαμαλ ίκι. Το ΠΎ)γάο\ μοιάζε ι όμως με uιpιXot. Το ζαρκάδι τρέχει τώρα προς το χάΟι. Το ποτάμι μοιάζει πάντα με ποτάμι. Το καλάμι οεν αρν ιέται το ζοuλάπι . Τ ο δρολάπι ξετuλίγει Τ ΊjV αγάΠΎ) .
Κl'ΚΕΩΝΑΣ 1
Όλο το α ίμ.α ποu περνcX μ.έσ' απ' τοuς πνευμ.ονες αφ+Ινει κcXΤ Ι για το ΠO ίΊjμ.α στο στ�θoς. 2
Ε ίν' ένα γρcXψιμ,ο το οικό Iλou σαν το φτcXΡν ισμ.α το 6�ζιμ,o � το pOύφΊjγμ.α ΤΊjς μ.ύΤΊjς . 3
ΚcXθε 6 ι6λ ίο ποu τuπώνω μ.ε γκρεμ.ίζει περισσότερο 6αρα ίνει στψ καροιcX Iλou σαν κατcXμ.αuΡΟ λιθcXpι . 4
Τι ωρα ία κι ιxpycX καΤΊjφόpιζε στον ΟUΡcXν ιο θόλο το φεγγcXΡΙ πλένοντας cXnΊj μ.ια cpopcX ΤΊjν τόσΊ) πpαγμ.ατ ικόΤΊjτα . 5
θα 'μ.ιχστε ΠcXντα ένα πέσιμ,ο μ.α ο ίχως να μ.ψ ε ίμ.αστε ταuτόχρονα το υΨος . 6
Ο θcXνατος μ.ε σuοαuλ ίζει κι ολοένα λιγοστευω . 7
Bιxpιx ivouv cXpιxyt τα χιόν ια στα θεόρατα' 60uvcX κ' οι καταΡΡcXχτες ΤcXχα ναν τα εκνεuρ ίζοuν; 8 Έχει πέτρες ακόμ.Ίj σαν εκε ίνες τοu Αμ.φ ίονα; 9 Στα χρώμ.ατα ποτέ τοu οεν ΚΟUΡcXσΤΊjκε να λcXμ.πε ι ο ζΟUΡαφομ.UΤΊjς .
Ο ΑΚΕΡΑΙΟΣ ΚΥΡ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ θιχμ,νώΟΥ) ρ�μ,ιxτιx κιχι ιρύλλΙΧ κιχτιχπριχσινιχ ΤYjς γ λώσσιχς. Μεγιχλος ιχνθρωπος κι ιχνέσπερος έλλYjvιχς ποu κριχΤYjσε τον πόνο στο σωστό του το ύψος ιxγvoώντιxς κιχι ΟYjμ,οτικισμ,ούς κιχι εξελικτ ισμ,ούι:; κιχι μ,όδες ιxγvoώντιxι; τιχ εκιχστοτε μ,ορμ,ολύκειιχ ΤYjV ιχσίγιχσΤΥ) γεv ικότYjΤΙΧ των πιθ�κων ιχγνοώντιχς τον ιχιώνιχ ΤYjς ΚΙΧλπιχζοuσιχς εξuπνιχοιχς ο ιχνοξε ίΟωτος . . ΉΟ1] τιχ θύμ,ιχτιχ ΤYjς Προόοοu ποu πρόωριχ σκοuριιχζει πιχνε σΤ1]ν πιχτρ ίοιχ τοu ΤΥ) Σκιιχθο κι ιχγοριχζοuv ελπ ίζοντιχς ο ικόπεοιχ πιχνε γιιχ λ ίγο ιχεριχκι λ ίγ1] θιχλιχσσιχ κιχ ι φρέσκο φεγγιχρι . . . Μιχ ε ίν' ιχούνιχτο νιχ κοροϊοέΨοuμ,ε Τ1] ΡYjμ,ιχγμ,έV1] φύσΎ] . μ,ε ξιπόλYjΤΙΧ Σιχι)ι)ιχτοκύριιχκιχ κιχι μ,ε τροχόσπιτιχ . Ο ιχκέριχιος xUp Aλέξιx� Opoς . εκε ίνός ο περ ιούσιος, Πιχπιχοιιχμ,ιχνΤ1]ς κιχι το κεριχκι μ.ιχς ιχκόμ,1] δεν το θέλε ι.
1 06
ΤΟ ΕΥΚΡΑΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ ΤΟΥ SAINT-JUST Ένας ακο ί[J.ητος επαναστιΧτης [J.εταφέρει στο κεφιΧλι τοu το πεπτικό τοu σUστη[J.α και χωνεuει περ ίφη[J.α τα πικριΧ ιοεώοη και θεωρή[J.ατα φορώντας το πορτοκαλ ί σακιΧκι τοu Μαγιακόφσκι. Τέτοιος uπήρςε κι ο σκοτε ινός ' Αοων ις τοu παρόνΤΟζ ποιή[J.αΤΟζ [J.' εκε ίνη την ανοιχτόχρω[J.η εικασία στην όσφρηση ρεκιΧζονταζ ή κιΧλλιο ρε[J.�ιΧζονταζ avιX[J.taa σΤΟUζ αέρηοες τοu Γιώργη Couthon Μ Ι , τοu Ρο�εσπιέροu. Δεν πρόφτασε κανένα xivouvo για ΜροιοπιΧθεια ή νεφρίτιοα ή σuκώτ ι λογοuχιΧρη στψ πηχuα ία ζωή τοu την απέραντη [J.ερικέζ π ιθα[J.ιΧΟες απ' Τψ ιΧοηλη xouv tIX . Ε ίχε πριΧξει το [J.έλλον όταν έ�αλε τον τρuφερό τοu Τ'Ρ ιΧχηλο στ;ι ν ακόπαστ� καΡ[J.αν ιόλ � τη λα[J.ψη τοu σΚΟΤΟUζ [J.E τεΤOtα καθαροτητα λοuσ[J.ενΟζ . . . - Μια ΤΡΟ[J.ερή κλ'Ότσια τ ι ξιΧστερη ! Το ίοιο κ' ένα χιΧοι; . Να, κιΧτ ι, σκεφτότανε, ποu φέρνει σuνήθωζ ημικραν ία στα τριαντιΧφuλλα κ' η σuχνότητα τηζ αηδόναζ αλλιΧζε ι. Μα ό[J.ωζ ό,τι κρuσταλλο και να σπιΧσει κανέναζ το στήθος ε ίναι το πτηνό στον ιΧνθρωπο το οώρο τοu θηλaστ ικoι) στψ Ιστορ ία το πήλινο οοχειιΧκι ποu οέχεται Τψ ταραΧ'ή των αθώων . Ε ίχε �ραoιιXσει στο Παρ ίσι της Convention και οι κότες ενοχλοuσαν τη νuχτα κοuρνιιΧζονταζ . Ένας [J.εγιΧλος νερόλακκος ε ίχε κιόλαζ αρχ ίσει να Μθρεφτ ίζει τ' αστέρια .
ΣΤΙΧΑΚΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΥ ΤΗ Ν ΥΧΤΑ Γιιχ οες ιχπόψε τη φεγγιχράοιχ: τ ι χυοιχιότ'Υ)ΤΙΧ τ ι φιχσουλάοιχ ! Το φεγγιχράκι εγώ iJ-ονcXΧΙΧ ΧΙΧιΡετ ίζω το λιγνό χορτιχράκι γεψιχτ ίζω . Σιχν πρώτος θέλω ν ιχ 'ΡΧΟiJ-ΙΧ Ι στο iJ-έγιχ τ ίποτιχ γιιχτ ί κιχι το φριχγγέλιο υπάρχει iJ-έσ' στο ευιχγγέλιο iJ-ΙX όiJ-ως του Τρότσκυ Τ'Υ) οιιχρκή επιχνάστιχσ'Υ) Τ'Υ) γκρέiJ-ισιχ στου Ι'Υ)σου Τ'Υ) οιιχρκή συγγνώiJ-'Υ) .
1 08
ΤΡΥΦΕΡΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Δεν ε ίναι πάντα το νερό σαν ξόοι και 1) κίνΨ1]; Δεν ε ίναι μια μακρόσυΡΤ1] Κ1] οε ία το ποτάμι κ' οι λ ιτανε ίες των �χων ανάμεσα σε σκονισμένα γιασεμιά και τριαντάφυλλα; Σου γράφω λοιπόν . . . Ο ι άγγελοι θα γ ίνουν επιθετικότεροι κι όλο το Σύμπιχν ιχπό κάποιο ορόμο φρικΙΧλέο θιχ χωρέσει κάποτε σε μιιχ Oιxχτυλ�θριx . Ό,τι στο στ�θoς μοιάζει με κειμ�λιo θέλω νιχν το πετάξω .
ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΚΑθΙΣΤΗ ΦΥΣΗ Νιχ Τ'1j" '1j θά.λιχσσιχ (J-E θp�νoυς γοερούζ κιχι πάλι σωριάζετιχι πάνω σε ()ιχΤΡιχχό(J-ορφοu c; ()ράχους τ ι πιχράξενο! σέρνοντιχι; �θε-κε ίθε τα πλουσια (J-αλλιά της όπως κι ιχτέΡ(J-ονη κε ίνΎ) γυνιχ ίκιχ που πέφτει στα πόδια του τόσο φευγιχλέου Τ'1jς έρωτα. -
1 10
:η
ξέφρενη
ΨΙΧΑΛΕΣ ΚΑΙ ΨΙΧΟΥΛΑ
Franz Kafka: μιιχ στ�λη ΙΧ ί μιχτος ποu οε σωριιiζετιxι. 2
Σ' ιiνθιιx κιχι κρ ίνιχ τοu ιχγρού νιχ περισσεύεις .
3
Δε θΙΧ ξιxνιiρθει ο ΚΙΧιΡός ποu θΙΧ λιχλ�σοuν τιχ σπλιΧχνιχ;
4
Μ' έχε ι πολύ επηρειiσει τ' ιχστριχπο6όλημιχ .
5
Ο κόσμος ε ίνιχι στο ,ιiπειpo: στη νιχφθΙΧλίνη . 6
Νιχ οιώχνοuμε σιγιi-σιγιi τις 6λέψεις ιχπ' τιχ μιiτ ιιx. Νιχ οιώχνοuμε λ ίγο-λ ίγο την ίοιιχ την πο ίηση .
7
Δεν ε ίν ' γuιχλί κιχι μιiλιxμιx η ιiooξη σελ�νη .
8
Kιxτιiφωτη μιιχ turιxptιi η μέριχ κιχι η νύχτιχ. 9 Βρέθηκιχ στο μΙΧ6 ί ποθούμενο κιχι τοu γκρεμού θΙΧ με ίνω .
ΤΡΟΠΟΙ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ Η νόΊJσΎJ κε ίνΊJ που κcxθορίζει ΤΟ πυκνότcxτο χιόνι ΤΥΙς Δουλ σινέcxς ως vcx μ.οιιχζει, ecx 'λεγcx, προς θcxνιχσιμ.ΊJ κcxλλιέργειcx +ι cxvιXeEiJocx ης υπιχρξεως . Η νόΊJσΎJ κε ίνΊJ που κλcxψοuρ ίζει σΤΊJ γέμ.ΙσΥ) ΤΥΙς νuχτcxς, cxνο ίγοντcxς "cx τρομ.εριχ κι cxΟιΧκρuτcx πcxριχθuρcx, ytCX vcx πικριχνει ολουθε τψ Ειμ.CXΡμ.ένΊJ οίχως κcxνένcx ωφέλιμ.ο σκοτιχοι KCXt χορτιχ PtcxaiJoCX . , , '<" ' ' κε ινΊJ που ,χει XCXλκε' ψ ε ι ΤΊJν ε λπ ιοcx, τους cxετειοuς Η νOΊJσΎJ μυθους KCXt τον cxγέρωχο πιχτcxγο ΤΊJς νεότεΡΥΙς κιθιχρας . Η νόψΊJ κε ίνΊJ που ρυθμίζει τους αέpΊJoες μ.ε ΤΥΙν ιχοοξΥ) σπιχ θΊJ και τψ όποια oιιχpθpωσΊJ και Oόμ.ψΊJ ΤΊJς Οόξας. Η νό� σΎJ ΤΊJς , CXΚΟUΡcxσΤΊJς ΑΡκcx? ίcxς � ο, λεγόμενος πιχνcxς, που. συμ.μ.ετεχει ολοενα των αστpαΠΊJ60λων "pcxywv, ΊJ νόΊJσΊJ ΤOύΤΊJ , 6έ6cx ια, οε iJocxc; αν�κε ι .
1 12
ΠΕΡΙΤΤΉ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ Πώς 60ύλιιχξε στιχ μ.υρωμ.ένιχ γιιχσεμ.όκλωνιχ εκε ίν1) 1) επoχ� που νοικιιΧζιχμ.ε πoo�λιxτιx κιχ ι τρέχιχμ.ε λιΧμ.ποντιχς μ.ι� ωρ ίτσιχ . . .
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΕΝΘΗΜΑΤΑ [ 1 969]
Πένθος πιο ψΎJλό κι απ' ΤΎJV αγάΠΎJ Αντίθετος ιίπνος Η άνεσΎj ΤΎJς νιίχτας Ο πλωτός οuρανός τοu Πλωτίνοu . Ο άσκοπος oια()άΤΎJς Δoν�σεις , Μετά τα φuσικά Στοuς αγροιίς 'Ότι άνέ()ΎJ θάνατος οιά τών θuρίοων ΠoίΎJμ.α στο μ.αγνΎJτόφωνo . . Σuνεχίζω Eφτάχρωμ.ΎJ σuνείΟΎJσΎj . ΣΤΎJ ρόoινΎJ σκιά τοu Κάφκα Οι ()ράχοι ΤΎJς Ύορας . Βαθμ.ός Ψuχ�ς Aφ�νω κάθε oιαίρεσΎJ στα φιίλλα . ΑλλΎJλοuχία Ησuχαστικόν Μοιρολόγια . Ο γιίρος τοu θανάτοu OρατόΤΎJτα . KαταπλΎJΚΤΙΚ� ΤιίΧΎJ Επιοεινώσεις τοu ορατοιί θεραπεuτικ� αγωγ� Αφοιί αποτελέσαμ.ε το θάνατο Εκεί Π9U αρχίζει το ιοανικό AγχώoΎJς εμ.πειρία . Ορuκτός οuρανός Ρομ.αντικός επίλογος ,
7 9 10 11 12 13 14 15 16 18 19 20 21 23 25 26 27 28 30 31 32 33 34 37 38 40 41 43 44
ΛΕΤΚΟΠΛΑΣΤΗΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΝΤΙΝΟΜΙΕΣ
[1971 ] Η Φο()εριΧ Προστασ ία . Α ί φνης Η ιΧποψη της κωμωδίας Η χρησιμότητα της απειλής Ανεμογλέντ ι Μια δοξασ ί α κ' η ζωή ολιΧκερη νομ ίζω Ρωμ.αϊκή οπτασ ί α . Nada Νέα ε ίσοδος μέσα στη φύση ιΧποψη της ηρεμίας . Μοσχο()όλημα στη δριΧση . Για χρόνο μοναχιΧ εκλ ιπαρούσα Χε ιρόγραφο δ ίχως αναγνώστη Απ' τ ις αγγελ ικές" μοu σημε ιώσε ις Δuσημερ ία . τοu στήθους Μ ικριΧ πο ιήματα Ύ'πενθuμίζω . Δ ιασπιΧσε ις . Ο ι ιΧνθρωπο ι των επιρρημιΧτων Ανθολογ ία
Η
La Forza del Destino . Ένα ξόρκι ποu λέγεται φωναχτιΧ Η δύναμη της προπαραλήγοuσας Αρχέτuπον Ο Ακανθ ίας . Τα ορε ινιΧ μεσιΧνuχτα των αγγέλων Με κίτρινα μεγιΧλα γράμματα
49 50 51 52 53 54 55 57 58 59 60 61 62 63 66 68 69 70 71 72 74 75 76 77 78 81 82
ΧΟΡΤΑΡΙΑΣΜΕΝΑ ΧΑΣΜΑΤΑ
[ 1 974] Ο ιι-ειλ ίχιος τρόπος τοu Βαρ()αρόσσα Φων1Jματα τοu ερέ()οuς
85 88
Πέρ' απ' Τ1jν κατανάλωσΎ) Στα κρΙΙα ρεΙΙματα Τ1jC; μεγάλ1jC; αγων ίαι; Ο τ ίτλος ε ίνα.ι δΙΙσκολοι; Η αντ ίΚΡΟUσΎ) τοu χειμώνα Χρον ικό Τ1jC; αταραξ ίαι; Τ ι ε ίπα κάποτε σ' έναν ιπτάμενο . Η παγ ίδα Το τέλοι; τοu περ ιστατ ικοΙΙ με τα ινδάλματα θΡ1jσκεuτ ικό τριχγοuδι . Τα πολιίτ ιμα ()άσιχνα τοu Scardanelli Ο κόσμοι; κα ι τlχ ονόμιχτα . Κuκεώναc; Ο lχκέρlχ ιοc; κuρ Αλέξlχνδροc; Το ειίκρατο σκοτάδι τοu Saint-Just Στ ιχάκιιχ τοu γέροντlχ Βενέδικτοu Τ1j νuχτιχ ΤΡuφεΡά ερωτ�μιχτιχ Ανάμεσα στψ lχκάθ ισΤ1j φιίσΎ) Ψ ιχάλει; κα ι ψ ίχοuλlΧ Τρόπο ι Τ1jC; νuχτιχc; . Περ ιττ� νοστlΧλγ ία
Η Η Η Η Η Η Η Η 11 11 11 11
Ο ΔΕΠΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΩΝ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΖΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ "Η ΔΕΠΕΡΗ ΕΠΟΧΗ» ΣΤΟΙΧΕΙΟθΕΤΗθΗΚΕ ΣΤΗ ΙΕΧΙΚΟΝ Ο . Ε . ΚΑΙ ΤΥΠΩθΗΚΕ ΣΤΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ ΤΩΝ ΑΦΩΝ ΧΡΥΣΟΧΟΥ ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΕΡΑΤΩ ΤΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 1 988 Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΕΞΩΦΥΛΛΟ Υ ΕΙΝΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΥ
Αρ. έκο. 89