Workbook of greek language

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑ ΘΡΗΣΚΕΥΜ ΑΤΩΝ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤ Ο ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ « ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»

ÍÅÁ ÅËËÇÍÉÊÁ Äéäáêôéêü õëéêü åðéðÝäïõ GCSE Béâëßï ÌáèçôÞ Ôåý÷ïò ðñþôï

ÐáíåðéóôÞìéï ÊñÞôçò Ðáéäáãùãéêü ÔìÞìá Ä.Å. ÅñãáóôÞñéï Äéáðïëéôéóìéêþí êáé Ìåôáíáóôåõôéêþí Ìåëåôþí (Å.ÄÉÁ.Ì.ÌÅ.) Ðáíåðéóôçìéïýðïëç Ñåèýìíïõ, 741 00, ÑÅÈÕÌÍÏ ôçë: 28310/77605, 28310/77635, FAX: 28310/77636 e-mail:[email protected] www.uoc.gr/diaspora www.ediamme.edc.uoc.gr

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ

ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»

«

À¶√Àƒ°∂π√ ∂£¡π∫∏™ ¶∞π¢∂π∞™ ∫∞π £ƒ∏™∫∂Àª∞∆ø¡

ÐÁÍÅÐÉÓÔÇÌÉÏ ÊÑÇÔÇÓ Ó×ÏËÇ ÅÐÉÓÔÇÌÙÍ ÁÃÙÃÇÓ ÐÁÉÄÁÃÙÃÉÊÏ ÔÌÇÌÁ Ä.Å. ÅÑÃÁÓÔÇÑÉÏ ÄÉÁÐÏËÉÔÉÓÌÉÊÙÍ ÊÁÉ ÌÅÔÁÍÁÓÔÅÕÔÉÊÙÍ ÌÅËÅÔÙÍ (Å.ÄÉÁ.Ì.ÌÅ.) ÐÑÏÃÑÁÌÌÁ ÐÁÉÄÅÉÁÓ ÏÌÏÃÅÍÙÍ

Ôï «Ðñüãñáììá Ðáéäåßáò Ïìïãåíþí» óõã÷ñçìáôïäïôåßôáé áðü ôï Åõñùðáúêü Ôáìåßï ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò êáé ôï Õðïõñãåßï ÅèíéêÞò Ðáéäåßáò êáé ÈñçóêåõìÜôùí óôï ðëáßóéï ôïõ ÌÝôñïõ 1.1. ôïõ ÅÐÅÁÅÊ ÉÉ êáé ç õëïðïßçóÞ ôïõ áíáôÝèçêå óôï «ÅñãáóôÞñéï Äéáðïëéôéóìéêþí êáé Ìåôáíáóôåõôéêþí Ìåëåôþí» ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ ÊñÞôçò. Ãéá ôçí ðáñáãùãÞ ôïõ äéäáêôéêïý õëéêïý ðïõ ðåñéÝ÷åôáé óôï ðáñüí ôåý÷ïò åñãÜóôçêáí ôá ðáñáêÜôù ðñüóùðá: ÓÕÃÃÑÁÖÇ Ìáñãáñßôá ËïõêÜ, Óïößá Ðáðïõôóßäïõ, Áñéóôåßäçò ÔÝãïò, Ãåùñãßá Êïõôóïýãåñá, Ìé÷Üëçò ÊáóéÞò ÓÕÍÔÏÍÉÓÌÏÓ-ÅÐÉÌÅËÅÉÁ ÓÕÃÃÑÁÖÇÓ Ìáñãáñßôá ËïõêÜ ÅÑÅÕÍÁ ÅÉÊÁÓÔÉÊÏÕ ÊÁÉ ÁÕÈÅÍÔÉÊÏÕ ÕËÉÊÏÕ-ÖÙÔÏÃÑÁÖÇÓÅÉÓ-ÅÉÊÏÍÏÃÑÁÖÇÓÅÉÓ ÕâÝô Ðáðáäïðïýëïõ ÊÁËËÉÔÅ×ÍÉÊÇ ÅÐÉÌÅËÅÉÁ ÊÁÉ ÇËÅÊÔÑÏÍÉÊÇ ÓÅËÉÄÏÐÏÉÇÓÇ ÔÝôç Óþëïõ ÅÐÉÓÔÇÌÏÍÉÊÇ ÅÐÉÂËÅØÇ ÅéñÞíç ÖéëéððÜêç-Warburton

ÅÐÉÓÔÇÌÏÍÉÊÏÓ ÕÐÅÕÈÕÍÏÓ ÅÑÃÏÕ Ìé÷Üëçò ÄáìáíÜêçò

Ïé öùôïãñáößåò åßíáé ôçò ÕâÝô Ðáðáäïðïýëïõ Ïé öùôïãñáößåò ôùí óåëßäùí 5, 8, 14, 18, 20, 40, 55, 80 (ðÜíù áñéóôåñÜ), 96, 117 åßíáé ôçò ê. NéêïëÝôáò ÊáëáèÜ.

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»

Ç ðáñÝá ìáò Áíôþíçò

ÐÜíïò

¸ëåíá

Åýá Ãéþñãïò

ÖáíÞ

êá ÄÞìïõ Ðáýëïò, áäåñöüò ôçò Áëßêçò Ìáñãáñßôá, îáäÝñöç ôïõ Ãéþñãïõ (Åäéìâïýñãï)

Ãéþñãïò Íôßîïí

Áëßêç ÖùêÜ (ÁèÞíá)

Åýá ÍéêïëáÀäç Ãéþñãïò Íôßîïí ÐÜíïò

èåßá ôçò Åýáò

ÁíäñÝáò, îÜäåñöïò ôçò Åýáò (Êýðñïò)

ÈÅÌÁ ÐÑÙÔÏ ÏéêïãÝíåéá, êáôïéêßá, êáèçìåñéíÞ æùÞ ÌáèÞìáôá 1-13 Ó’ áõôÞ ôçí åíüôçôá èá ìÜèåéò: • íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá ôïí åáõôü óïõ, ôçí ïéêïãÝíåéá êáé ôïõò ößëïõò óïõ • íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá ôá åßäç êáôïéêéþí, ôá äùìÜôéá, ôçí åðßðëùóç êáé ôïí êÞðï • íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá ôçí êáèçìåñéíÞ æùÞ óôï óðßôé • íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá öáãçôÜ, ðïôÜ, ãåýìáôá, ÷þñïõò öáãçôïý êáé ðïôïý, êáèþò êáé ôïðéêÝò óõíôáãÝò áðü ôçí ÅëëÜäá êáé ôçí Êýðñï

• ôá ñÞìáôá «åßìáé» êáé «Ý÷ù» • ôá ñÞìáôá óå -ù êáé -ïìáé (á’ óõæõãßá: åíåóôþôáò, áüñéóôïò, ìÝëëïíôáò, ðáñáôáôéêüò – ïñéóôéêÞ, õðïôáêôéêÞ) • ôá áíþìáëá ñÞìáôá «ðßíù» êáé «ôñþù» • ôéò ðñïóùðéêÝò êáé ôéò êôçôéêÝò áíôùíõìßåò • ôá áðüëõôá êáé ôáêôéêÜ áñéèìçôéêÜ • ôá ïõóéáóôéêÜ (ïíïìáóôéêÞ, ãåíéêÞ êáé áéôéáôéêÞ ðôþóç) • ôá åðßèåôá • ôïõò óõíäÝóìïõò

ÌÜèçìá

1

Ðïéïé åßìáóôå

Åßìáé ç Åýá ÍéêïëáÀäç. ÃåííÞèçêá êáé æù óôï Âüñåéï Ëïíäßíï. Åßìáé 13 ÷ñüíùí. Åßìáé ìÝôñéá óôï ýøïò êáé ôï âÜñïò êé Ý÷ù ìáêñéÜ êáóôáíÜ ìáëëéÜ. Ôç ìçôÝñá ìïõ ôç ëÝíå ÁããåëéêÞ êáé åßíáé áðü ôçí ÅëëÜäá. Ôïí ðáôÝñá ìïõ ôïí ëÝíå ÄçìÞôñç êáé åßíáé Êýðñéïò. Ç ìçôÝñá ìïõ åßíáé õðÜëëçëïò êáé ï ðáôÝñáò ìïõ êáèçãçôÞò. ¸÷ù êáé äýï áäÝñöéá, ôï Ìé÷Üëç, ðïõ åßíáé äýï ÷ñüíéá ìåãáëýôåñüò ìïõ, êáé ôç ÂÝñá, ðïõ åßíáé äýï ÷ñüíéá ìéêñüôåñÞ ìïõ. Ìå ôïí áäåñöü ìïõ ôï Ìé÷Üëç åßìáóôå ößëïé. ¼ôáí ¼ ôáí Ý÷ù êÜðïéï ðñüâëçìá, ðÜíôá ìå âïçèÜåé. Ìå ôçí áäåñöÞ ìïõ ôç ÂÝñá ìåñéêÝò öïñÝò ìáëþíïõìå. Ìå ôï Ãéþñãï åßìáóôå îáäÝñöéá êé Ý÷ïõìå ôçí ßäéá çëéêßá. Åßìáóôå ößëïé áðü ôüôå ðïõ Þìáóôáí ðÝíôå ÷ñïíþí. ÌéëÜìå ó÷åäüí êÜèå ìÝñá óôï ôçëÝöùíï. Ôá åíäéáöÝñïíôÜ ìïõ åßíáé ç ìïõóéêÞ, ï ÷ïñüò êáé ï êéíçìáôïãñÜöïò. Ìå ôï Ãéþñãï ðçãáßíïõìå ðïëëÝò öïñÝò óôï óéíåìÜ êáé âëÝðïõìå äéÜöïñåò ôáéíßåò.

Åãþ ëÝãïìáé Ãéþñãïò Íôßîïí. ÃåííÞèçêá óôçí ÁèÞíá, áëëÜ ôþñá ô þñá ìÝíù óôï êåíôñéêü Ëïíäßíï. Åßìáé øçëüò êáé ëåðôüò. Ï ðáôÝñáò ìïõ åßíáé ¢ããëïò êáé ç ìçôÝñá ìïõ Åëëçíßäá. Ôá ïíüìáôÜ ôïõò åßíáé Ìáñê êáé ÁëåîÜíäñá. Ôï åðÜããåëìá ôïõ ðáôÝñá ìïõ åßíáé ëïãéóôÞò, åíþ ç ìçôÝñá ìïõ åßíáé íïéêïêõñÜ. Ìáæß ìáò ìÝíåé êáé ç ãéáãéÜ ìïõ, ðïõ åßíáé 78 ÷ñïíþí. ¸÷ù ìüíï Ýíá äßäõìï áäåëöü. ¸÷ù üìùò ðïëëïýò óõããåíåßò, èåßåò, èåßïõò êáé îáäÝñöéá, áãüñéá êáé êïñßôóéá. Ìïõ áñÝóåé ðïëý ôï ðïäüóöáéñï, ôï ìðÜóêåô, ôá çëåêôñïíéêÜ ðáé÷íßäéá, ï êéíçìáôïãñÜöïò êáé ôá ôáîßäéá. ¸÷ù ðÜåé óå ðïëëÝò ÷þñåò. Óôçí ÁèÞíá ãíùñßóôçêá ìå ôçí Áëßêç êáé áðü ôüôå åßìáóôå ößëïé. ÈÝëù íá óðïõäÜóù îÝíåò ãëþóóåò.

Êé åãþ åßìáé ç Áëßêç ÖùêÜ. Åßìáé 14 ÷ñïíþí êáé ìÝíù óôçí ÁèÞíá. ¸÷ù Ýíáí ðáðáãÜëï ðïõ ôïí ëÝíå ÐïëõêñÜôç. Ìïõ áñÝóåé ðïëý ôï èÝáôñï êáé èÝëù íá ãßíù çèïðïéüò. Ç äéåýèõíóÞ ìïõ åßíáé: Oäüò Êùíóôáíôßíïõ ÄåìåñôæÞ, áñéèìüò 2 ÐáôÞóéá, 10445, ÁèÞíá 8

ÁÐÏÈÇÊÇ

Á. ÁðÜíôçóå óôéò ðáñáêÜôù åñùôÞóåéò.

1. Ðüóùí ÷ñïíþí åßíáé ç Åýá, ï Ãéþñãïò êáé ç Áëßêç; 2. Ðüóùí ÷ñïíþí åßíáé ôá áäÝëöéá ôçò Åýáò;

ôï üíïìá ôï åðßèåôï ç äéåýèõíóç ôï Ëïíäßíï ç ïäüò ç çëéêßá ç êáôáãùãÞ ç åèíéêüôçôá ï Êýðñéïò, ç Êýðñéá ï ¢ããëïò, ç Áããëßäá ï ¸ëëçíáò, ç Åëëçíßäá ç åìöÜíéóç ôá ìÜôéá, ôá ìáëëéÜ ôï ýøïò, ôï âÜñïò

3. Óå ðïéá ðüëç êáé óå ðïéá ðåñéï÷Þ ìÝíïõí ç Åýá, ï Ãéþñãïò êáé ç Áëßêç; 4. Ðþò ëÝíå ôïõò ãïíåßò ôïõ Ãéþñãïõ; 5. Ðïéá ó÷Ýóç Ý÷åé ï Ãéþñãïò ìå ôçí Åýá êáé ôçí Áëßêç; 6. Ðþò åßíáé åîùôåñéêÜ ç Åýá êáé ï Ãéþñãïò; 7. Ðïéá åßíáé ôá åíäéáöÝñïíôá ôçò Åýáò, ôïõ Ãéþñãïõ êáé ôçò Áëßêçò;

åßìáé Ý÷ù ãåííÞèçêá ëÝãïìáé – ïíïìÜæïìáé ìÝíù – êáôïéêþ ìïõ áñÝóåé èÝëù ðçãáßíù âëÝðù ìáëþíù

ôï åðÜããåëìá ï õðÜëëçëïò, ç õðÜëëçëïò ï ëïãéóôÞò, ç ëïãßóôñéá ï êáèçãçôÞò, ç êáèçãÞôñéá ï ìáèçôÞò, ç ìáèÞôñéá ç íïéêïêõñÜ ï áäåëöüò, ç áäåëöÞ ôï áãüñé ôï êïñßôóé ç ãéáãéÜ ï ðáððïýò ïé óõããåíåßò ôá îáäÝñöéá ï èåßïò, ç èåßá

Á Ð Ï È Ç Ê Ç

ôá åíäéáöÝñïíôá ç ìïõóéêÞ ï ÷ïñüò ï êéíçìáôïãñÜöïò ôï óéíåìÜ ç ôáéíßá ôá ôáîßäéá ôï ðïäüóöáéñï ôï ìðÜóêåô ôï èÝáôñï ôá çëåêôñïíéêÜ ðáé÷íßäéá

ë Ý î å ù í ê á é ö ñ Ü ó å ù í

øçëüò – øçëÞ – øçëü ìÝôñéïò – ìÝôñéá – ìÝôñéï ëåðôüò – ëåðôÞ – ëåðôü êáóôáíüò – êáóôáíÞ – êáóôáíü âüñåéïò – âüñåéá – âüñåéï íüôéïò – íüôéá – íüôéï áíáôïëéêüò – áíáôïëéêÞ – áíáôïëéêü äõôéêüò – äõôéêÞ – äõôéêü êåíôñéêüò – êåíôñéêÞ – êåíôñéêü 9

B. Ðáñïõóßáóå óôïõò óõììáèçôÝò óïõ Ýíá óýíôïìï âéïãñáöéêü ãéá ôïí åáõôü óïõ ìå âÜóç ôï ðáñáêÜôù ó÷åäéÜãñáììá. — Ðþò óå ëÝíå; — Ðïý êáé ðüôå ãåííÞèçêåò; — Ðþò åßíáé ç åìöÜíéóÞ óïõ; — Ðþò ëÝíå ôïõò ãïíåßò óïõ; — Áðü ðïý êáôÜãïíôáé; — Té äïõëåéÜ êÜíïõí; — ¸÷åéò áäÝñöéá; — Ðïéá åßíáé ôá ïíüìáôÜ ôïõò; — Ðïý ìÝíåéò; — Ðïéï åßíáé ôï ôçëÝöùíü óïõ; — Ðüóï êáéñü êÜíåéò ÅëëçíéêÜ; — Ðïéá åßíáé ôá åíäéáöÝñïíôÜ óïõ;

— Ìå ëÝíå ... . — ÃåííÞèçêá óô... óôéò ... ôïõ ... . — Åßìáé ... êé Ý÷ù ... . — Ôïí ðáôÝñá ìïõ ôïí ëÝíå ... . — Ç ìçôÝñá ìïõ åßíáé áðü .... — Ï ðáôÝñáò ìïõ åßíáé ... êáé ç .... . — ¸÷ù ... áäÝñöéá / Äåí Ý÷ù ... . — Ôá ïíüìáôÜ ôïõò åßíáé ... . — ÌÝíù óô..., ïäüò ..., áñéèìüò... . — Ôï ôçëÝöùíü ìïõ åéíáé ... . — Ìáèáßíù ÅëëçíéêÜ åäþ êáé ... ÷ñüíéá. — Ôá åíäéáöÝñïíôÜ ìïõ åßíáé ... .

Ã. ÐáñáôÞñçóå ôá ðéï êÜôù óôïé÷åßá êáé ìßëçóå óôçí ôÜîç.

10

Ðñüóåîå ôç äéáöïñÜ áíÜìåóá óôéò ëÝîåéò åèíéêüôçôá êáé õðçêïüôçôá:

Ï ê. ÍéêïëáÀäçò êáôÜãåôáé áðü ôçí Êýðñï. Åßíáé ¸ëëçíáò ôçò Êýðñïõ, åßíáé Åëëçíïêýðñéïò. Ç åèíéêüôçôÜ ôïõ ëïéðüí åßíáé åëëçíéêÞ. Æåé üìùò óôçí Áããëßá êáé Ý÷åé âñåôáíéêü äéáâáôÞñéï. Ç õðçêïüôçôÜ ôïõ åßíáé âñåôáíéêÞ, åßíáé Âñåôáíüò õðÞêïïò.

Ä. Ðáßîå ôïõò äéáëüãïõò ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ. — Ðþò ëÝãåóáé; — Áðü ðïý êáôÜãåóáé; — Áðü ðïéï ìÝñïò áêñéâþò; — Ç äéåýèõíóÞ óïõ; — Êáé ôï ôçëÝöùíï; — Ðüôå ãåííÞèçêåò; — ÅðÜããåëìá; — Ðüóïí êáéñü èá ìåßíåéò óôçí ÁèÞíá;

— ×ñÞóôïò Êïõê. — Áðü ôç Âñåôáíßá. — Áðü ôï Ëïíäßíï. — Ïäüò ¢ëéóïí 16, ×Üñéãêåú. — 0044 208 653 4728. — Óôéò 29 Éïõíßïõ 1983. — ÖïéôçôÞò. — 15 ìÝñåò.

— Ðþò ëÝãåóôå; — Áðü ðïý åßóôå; — Áðü ðïéá ðüëç áêñéâþò; — Ç äéåýèõíóÞ óáò; — Ôï ôçëÝöùíü óáò; — Ðüôå ãåííçèÞêáôå; — Ôï åðÜããåëìÜ óáò; — Ðüóï êáéñü èá ìåßíåôå óôo Ëïíäßíï;

— ÄçìÞôñçò ÌðÝæïò. — Áðü ôçí ÅëëÜäá. — Áðü ôçí ÁèÞíá. — Ïäüò ÐåñéêëÝïõò 16, Ìáñïýóé. — 0030 210 64 15 297. — Óôéò 23 Áðñéëßïõ 1959. — Ãéáôñüò. — ¸îé ìÞíåò.

— Óå ôé ìðïñþ íá óáò âïçèÞóù;

— ÅíôÜîåé. Ðåßôå ìïõ ôï üíïìá êáé ôç äéåýèõíóÞ óáò, ðáñáêáëþ.

— Èá Þèåëá íá ñùôÞóù ôé ÷ñåéÜæåôáé ãéá íá âãÜëù äéáâáôÞñéï. — Åßìáé Êýðñéïò, áëëÜ Ý÷ù âñåôáíéêÞ õðçêïüôçôá. — ÏíïìÜæïìáé Ðáíáãéþôçò Óþæïò êáé ìÝíù óôçí ïäü ÊÝëâéí, áñéèìüò 49, ÐÜëìåñò Ãêñçí, N22.

— Çìåñïìçíßá ãÝííçóçò;

— 31 Éáíïõáñßïõ 1974.

— Ìáæß ìå ôçí áßôçóç ÷ñåéÜæïíôáé êáé äýï öùôïãñáößåò.

— Ïñßóôå.

— Ôé õðçêïüôçôá Ý÷åôå;

11

Ôá ñÞìáôá êÜíåé êÜôé

ð.÷. áãïñÜæù, öôéÜ÷íù

ðáèáßíåé êÜôé

Ôá ñÞìáôá äåß÷íïõí üôé êÜðïéïò

ð.÷. êïõñÜæïìáé, êüâïìáé

âñßóêåôáé óå ìéá êáôÜóôáóç

Ôá ñÞìáôá Ý÷ïõí Ôá ñÞìáôá Ý÷ïõí

Ç Ê É Ô Á Ì Ì Á Ñ Ã

Ðüôå;

áñéèìïýò

ðñüóùðá

Ìéá öïñÜ ÐïëëÝò öïñÝò, óõíÝ÷åéá

ôþñá, óÞìåñá, óõ÷íÜ, ðÜíôá êÜèå ìÝñá (âäïìÜäá, ìÞíá, ÷ñüíï, öïñÜ) üëï ôï ÷ñüíï, üëï ôï ðñùß, üëç ôçí þñá

÷ñüíïò áñéèìïß

! -ßæù áñ÷ßæù ÷ôåíßæù óêïõðßæù óöïõããáñßæù êáèáñßæù 12

-ïìáé

Åíåóôþôáò (ðáñüí)

ðñüóùðá

12

-ù

äéáöïñåôéêÝò êáôáëÞîåéò ÷ñüíïõò

ð.÷. ÷áßñïìáé, êïéìÜìáé

ðçãáßíù âëÝðù êÜíù

Åíåóôþôáò Åíéêüò Áñéèìüò åãþ ðçãáßí-ù åóý ðçãáßí-åéò áõôüò ðçãáßí-åé

Ðëçèõíôéêüò Áñéèìüò åìåßò ðçãáßí-ïõìå åóåßò ðçãáßí-åôå áõôïß ðçãáßí-ïõí(å)

Ðñüóåîå ðþò ìðïñïýìå íá ÷ôßóïõìå Ýíá ñÞìá óå -ù

-åýù ìáæ åýù äïõëåýù ÷ïñåýù ìáãåéñåýù ðéóôåýù

-þíù ôåëåéþíù óéäåñþíù äéðëþíù êáñöþíù êëåéäþíù

-áßíù ðçãáßíù áíåâáßíù êáôåâáßíù êáôáëáâáßíù ìáèáßíù

3 31 1

Åíåóôþôáò áñ÷-ßæ ù áñ÷-ßæ åéò áñ÷-ßæ åé áñ÷-ßæ ïõìå áñ÷-ßæ åôå áñ÷-ßæ ïõí

ìáæ-åýù ìáæ-åýåéò ìáæ-åýåé ìáæ-åýïõìå ìáæ-åýåôå ìáæ-åýïõí

ôåëåé-þíù ôåëåé-þíåéò ôåëåé-þíåé ôåëåé-þíïõìå ôåëåé-þíåôå ôåëåé-þíïõí

ðçã-áßíù ðçã-áßíåéò ðçã-áßíåé ðçã-áßíïõìå ðçã-áßíåôå ðçã-áßíïõí

Ã Ñ Á Ì Ì Á Ô É Ê Ç

ÂïçèçôéêÜ ñÞìáôá åßìáé åãþ åóý áõôüò, -Þ, -ü åìåßò åóåßò áõôïß, -Ýò, -Ü

Ý÷ù åãþ åóý áõôüò, -Þ, -ü åìåßò åóåßò áõôïß, -Ýò, -Ü

Ðáñåëèüí (ðñéí)

Ðáñüí (ôþñá)

ÌÝëëïí (ìåôÜ)

Þìïõí(á) Þóïõí(á) Þôáí Þìáóôáí, Þìáóôå Þóáóôáí, Þóáóôå Þôáí

åßìáé åßóáé åßíáé åßìáóôå åßóôå, åßóáóôå åßíáé

èá åßìáé èá åßóáé èá åßíáé èá åßìáóôå èá åßóôå, åßóáóôå èá åßíáé

Ðáñåëèüí (ðñéí)

Ðáñüí (ôþñá)

ÌÝëëïí (ìåôÜ)

åß÷á åß÷åò åß÷å åß÷áìå åß÷áôå åß÷áí

Ý÷ù Ý÷åéò Ý÷åé Ý÷ïõìå Ý÷åôå Ý÷ïõí

èá èá èá èá èá èá

Ý÷ù Ý÷åéò Ý÷åé Ý÷ïõìå Ý÷åôå Ý÷ïõí 13

ÌÜèçìá

2

Ïé ðéï êáëïß ìáò ößëïé

Ç Åýá, ï Ãéþñãïò êáé ç Áëßêç ìéëïýí ãéá ôïõò ðéï êáëïýò ôïõò ößëïõò:

— Ç ðéï êáëÞ ìïõ ößëç åßíáé ç îáäÝñöç ìïõ ç ×ñéóôßíá, ðïõ æåé óôçí Êýðñï. Ç ×ñéóôßíá åßíáé äýï ÷ñüíéá ðéï ìåãÜëç áðü ìÝíá. Åßíáé øçëÞ êáé ëåðôÞ êé Ý÷åé êïíôÜ, êáóôáíÜ ìáëëéÜ êáé êáóôáíÜ ìÜôéá. ¼ôáí äéáâÜæåé, öïñÜåé ãõáëéÜ. Ôçò áñÝóåé íá íôýíåôáé áðëÜ êáé ìïíôÝñíá. Ï ÷áñáêôÞñáò ôçò ×ñéóôßíáò ìïéÜæåé ìå ôï äéêü ìïõ. Åßíáé óïâáñÞ áëëÜ êáé áóôåßá. Åßíáé ðïëý äñáóôÞñéá êáé Þñåìç. Äåí åßíáé êáèüëïõ åãùßóôñéá. Áíôßèåôá, åßíáé ðÜíôá öéëéêÞ êáé ðïëý êïéíùíéêÞ. Äåí ìðïñþ íá óêåöôþ êáíÝíá óïâáñü åëÜôôùìá óôï ÷áñáêôÞñá ôçò ×ñéóôßíáò. ÃåíéêÜ, ç ×ñéóôßíá êé åãþ áãáðÜìå ðïëý ç ìéá ôçí Üëëç êáé ó÷åäüí óõìöùíïýìå óå üëá.

— Ï ðéï êáëüò ìïõ ößëïò åßíáé ï óõììáèçôÞò ìïõ ï Áíôþíçò. Ïé ãïíåßò ôïõ åßíáé áðü ôçí ÅëëÜäá. Åßíáé øçëüò, áäýíáôïò, ìå ìáêñéÜ ìáëëéÜ êáé öïñÜåé ãõáëéÜ. Åßíáé êáëüêáñäïò êáé ðÜíôá ãåëáóôüò. ¼ôáí åßìáóôå ìáæß, ðÜíôá ðåñíÜìå õðÝñï÷á. Íïìßæù ðùò áõôü ãßíåôáé, åðåéäÞ Ý÷ïõìå ðïëëÜ êïéíÜ óçìåßá. Ðñþôá ðñþôá ìáò áñÝóïõí ôá ßäéá áèëÞìáôá. Äõï öïñÝò ôçí åâäïìÜäá, ìåôÜ ôï ó÷ïëåßï, ðçãáßíïõìå ìáæß óôï ãõìíáóôÞñéï êáé êÜíïõìå äéÜöïñá óðïñ. Ìáò áñÝóåé ðïëý ôï ðïäüóöáéñï êáé ôï ìðÜóêåô. ¸ðåéôá ìáò áñÝóïõí ïé ßäéåò ôáéíßåò, ç ßäéá ìïõóéêÞ, áêüìá êáé ôï ßäéï êáôïéêßäéï. ¸÷ïõìå êáé ïé äýï áðü Ýíá óêýëï.

— Ìå ôïí ÈùìÜ åßìáóôå ãåßôïíåò êáé ðïëëÜ ÷ñüíéá ößëïé. Ç öéëßá ìáò îåêßíçóå áðü ôüôå ðïõ Þìáóôáí ðÝíôå ÷ñïíþí êáé ðçãáßíáìå óôï íçðéáãùãåßï. Óôï äçìïôéêü ç öéëßá ìáò Ýãéíå ðéï óôåíÞ êáé ðåñíïýóáìå ó÷åäüí üëá ôá Óáââáôïêýñéáêá ðáñÝá. Ôþñá óôï ãõìíÜóéï åßìáóôå óôçí ßäéá ôÜîç êáé êáèüìáóôå óôï ßäéï èñáíßï. Äýï öïñÝò ôçí åâäïìÜäá ðçãáßíïõìå êáé óôï ßäéï öñïíôéóôÞñéï. Ìå ôï ÈùìÜ Ý÷ïõìå ôá ßäéá åíäéáöÝñïíôá. Åßìáóôå êáé ïé äõï êáëëéôå÷íéêïß ôýðïé. Åêåßíïò ðáßæåé ðéÜíï áðü ìéêñüò êé åãþ ôþñá îåêßíçóá íá ìáèáßíù âéïëß. ÌåñéêÝò öïñÝò ôá Óáââáôüâñáäá ðÜìå óôç íôßóêï, áêïýìå ìïõóéêÞ êáé ÷ïñåýïõìå. Óôï ÈùìÜ ëÝù üëá ôá ìõóôéêÜ ìïõ, ãéáôß ôïí åìðéóôåýïìáé.

14

ÁÐÏÈÇÊÇ Á. ÁðÜíôçóå óôéò ðáñáêÜôù åñùôÞóåéò.

ï ÷áñáêôÞñáò ôï åëÜôôùìá ôï ðñïôÝñçìá

1. Ðþò ðåñéãñÜöåé ç Åýá ôï ÷áñáêôÞñá ôçò ×ñéóôßíáò; 2. Ðþò äéêáéïëïãåß ï Ãéþñãïò ôï ãåãïíüò üôé ðåñíÜåé ôüóï êáëÜ ìå ôï ößëï ôïõ;

ôï íçðéáãùãåßï

3. Ðþò îåêßíçóå ç öéëßá ôçò Áëßêçò êáé ôïõ ÈùìÜ;

ï ößëïò, ç ößëç ç öéëßá ï óõììáèçôÞò ç óõììáèÞôñéá ï ãåßôïíáò ôï êáôïéêßäéï æþï ôï Óáââáôïêýñéáêï ôï Óáââáôüâñáäï ôï óðïñ ôï ãõìíáóôÞñéï ôï Üèëçìá


ôï äçìïôéêü ôï ãõìíÜóéï/ôï ëýêåéï ôï öñïíôéóôÞñéï íôýíïìáé ðçãáßíù ìáèáßíù áó÷ïëïýìáé ìáò áñÝóåé

ÖñïíôéóôÞñéï... Ôé åßíáé áõôü ðÜëé;

ãõìíÜóéï – ãõìíáóôÞñéï

Ïé áèëçôÝò ôïõ ðåíôÜèëïõ âáäßæïõí ðñïò ôï óôßâï: äýï áêïíôéóôÝò êáé Üëôçò ìå õøùìÝíïõò ôïõò áëôÞñåò êáé äéóêïâüëïò ðïõ êñáôÜåé ëßèéíï äßóêï.

ðá÷ïõëüò – ðá÷ïõëÞ – ðá÷ïõëü îáíèüò – îáíèéÜ – îáíèü óïâáñüò – óïâáñÞ – óïâáñü áóôåßïò – áóôåßá – áóôåßï Þñåìïò – Þñåìç – Þñåìï öéëéêüò – öéëéêÞ – öéëéêü øõ÷ñüò – øõ÷ñÞ – øõ÷ñü êïéíùíéêüò – êïéíùíéêÞ – êïéíùíéêü äñáóôÞñéïò – äñáóôÞñéá – äñáóôÞñéï åãùéóôÞò – åãùßóôñéá áðëüò – áðëÞ – áðëü ìïíôÝñíïò – ìïíôÝñíá – ìïíôÝñíï êïéíüò – êïéíÞ – êïéíü óõíïìÞëéêïò – óõíïìÞëéêç – óõíïìÞëéêï êáëëéôå÷íéêüò – êáëëéôå÷íéêÞ – êáëëéôå÷íéêü áèëçôéêüò – áèëçôéêÞ – áèëçôéêü 15


Â. Ìßëçóå óôïõò óõììáèçôÝò óïõ ãéá ôïí êáëýôåñü óïõ ößëï Þ ôçí êáëýôåñÞ óïõ ößëç. Ìðïñåßò íá áíáöÝñåéò: • • • • • •

Ðüôå êáé ðïý ôïí/ôç ãíþñéóåò. Ðïéá åßíáé ôá åîùôåñéêÜ ôïõ/ôçò ÷áñáêôçñéóôéêÜ. Ôé ÷áñáêôÞñáò åßíáé. Ðïéá åßíáé ôá åíäéáöÝñïíôÜ ôïõ/ôçò. Ãéáôß ðéóôåýåéò üôé ôáéñéÜæåôå. Ôé êÜíåôå ìáæß.

Öñïíôßæïõìå Ýíá æùÜêé.

Åðéóêåðôüìáóôå áñ÷áéïëïãéêïýò ÷þñïõò.

ÊÜíïõìå óðïñ.

ÊÜíïõìå äéáêïðÝò ìáæß.

ÄéáâÜæïõìå ìáæß. ÐÜìå âüëôá óôá ìáãáæéÜ. ÐÜìå óôï óéíåìÜ.

16

7 71 1

Ôá ïõóéáóôéêÜ ðñüóùðá:

ï ößëïò ï ãåßôïíáò

åíÝñãåéåò:

æþá:

ï óêýëïò ç ãÜôá

êáôáóôÜóåéò: ç ÷áñÜ ç ëýðç

ðñÜãìáôá:

ôï ðéÜíï ç ôçëåüñáóç

éäéüôçôåò:

ôï ôñÝîéìï ôï äéÜâáóìá

ç êáëïóýíç ç åõãÝíåéá

ç Áããëßá ôï Âüñåéï Ëïíäßíï

ôüðïé:

Ôá ïõóéáóôéêÜ Ý÷ïõí

ãÝíïò

áñóåíéêü, èçëõêü, ïõäÝôåñï

áñéèìü

åíéêü, ðëçèõíôéêü

ðôþóç

ïíïìáóôéêÞ, ãåíéêÞ, áéôéáôéêÞ, êëçôéêÞ

Áñéèìïß ïõóéáóôéêþí ï

åíéêüò áñéèìüò ç

ôï

êÞðïò

êïõæßíá

õðíïäùìÜôéï

ïé

ðëçèõíôéêüò áñéèìüò ïé

ôá

êÞðïé

êïõæßíåò

õðíïäùìÜôéá

ÊáôáëÞîåéò ïõóéáóôéêþí áñóåíéêÜ (o) -ïò -üò -çò -Þò -Þò -çò -áò -Üò -Ýò -ïýò -Ýáò

!

ößëïò, Üíèñùðïò êáéñüò åðéâÜôçò ìáèçôÞò óõããåíÞò ìáíÜâçò Üíôñáò, áãþíáò øáñÜò êáöÝò ðáððïýò ãñáììáôÝáò

èçëõêÜ (ç) -ïò -üò -ç -Þ -Þò -ç -á -á -Ü -ïý -Ýáò -ù

åßóïäïò, Êýðñïò ïäüò êüñç, æÜ÷áñç áäåñöÞ óõããåíÞò ðüëç, äýíáìç ãõíáßêá, èÜëáóóá ðáôñßäá, ôáõôüôçôá êáñäéÜ, ãéáãéÜ, äïõëåéÜ áëåðïý ãñáììáôÝáò ÄÝóðù

Ðñüóåîå ôþñá ôá ïõóéáóôéêÜ:

ï êáöÝò ï ðáððïýò

– ïé êáöÝäåò – ïé ðáððïýäåò

ç áëåðïý ôï ãñÜììá

– –

ïé áëåðïýäåò ôá ãñÜììáôá

ïõäÝôåñá (ôï) -ï -ü -é -ß -ìá -éìï -ïò -áò -ùò -üò -ïí -üí -áí -åí -Ýí -õ -ý

ó÷ïëåßï âïõíü ÷éüíé ðáéäß ãñÜììá, ìÜèçìá ãñÜøéìï äÜóïò, Ýäáöïò êñÝáò öùò ãåãïíüò åíäéáöÝñïí ðáñüí óýìðáí öùíÞåí ìçäÝí äüñõ ïîý 17


ÌÜèçìá

3

Ñáíôåâïý óôéò äÝêá êáé åßêïóé

— Ãåéá óïõ, ÖáíÞ. Ç Åýá åßìáé. Té êÜíåéò; — ÊáëÜ, Åýá. Eóý; — Êé åãþ êáëÜ. Èá êÜíåéò ÅëëçíéêÜ öÝôïò; Ôá ìáèÞìáôá áñ÷ßæïõí áýñéï ôï ðñùß óôéò äÝêá êáé ìéóÞ. — Á! Íáé, âÝâáéá! Ôï åß÷á îå÷Üóåé åíôåëþò. Åõôõ÷þò ðïõ ìå ðÞñåò ôçëÝöùíï! Èá ðÜù êáôÜ ôéò äÝêá êáé ôÝôáñôï. — ÅíôÜîåé, ôüôå. Èá óå äù áýñéï êáé èá ôá ðïýìå áðü êïíôÜ. —¸ãéíå, Åýá. Ñáíôåâïý óôéò äÝêá êáé åßêïóé óôçí åßóïäï. Ãåéá ÷áñÜ.

— Ãåéá óïõ, Åýá. Íá óïõ óõóôÞóù ôï ößëï ìïõ ôïí Áíôþíç. — Ãåéá óïõ, Áíôþíç. Ôþñá îåêéíÜò ÅëëçíéêÜ; — Íáé. Ðåò-ðåò ï ÐÜíïò ìå êáôÜöåñå. — ÐåñíÜìå êáëÜ åäþ. Èá óïõ áñÝóåé! ØÜ÷íù ôç ÖáíÞ. Ôçí åßäåò ðïõèåíÜ, ÐÜíï; — ¼÷é. Ôþñá ðÜù êé åãþ íá ãñáöôþ. — Ãåéá óáò, ðáéäéÜ, èá óáò äù ìåôÜ. — ÐÜñå áõôÞ ôçí áßôçóç, Åýá, êáé óõìðëÞñùóå ðñïóåêôéêÜ ôá ðñïóùðéêÜ óïõ óôïé÷åßá. — Åõ÷áñéóôþ, êõñßá ÄÞìïõ.

ÁÉÔÇÓÇ ÅÃÃÑÁÖÇÓ

¼íïìá:

Åýá

ÄçìÞôñçò ÊáèçãçôÞò ÅðÜããåëìá ðáôÝñá: Çìåñïìçíßá ãÝííçóçò: 17/ 7/1989 ÁäÝñöéá: 2 Moscow Road Äéåýèõíóç êáôïéêßáò: Ðüëç: Ëïíäßíï ÔçëÝöùíï: 020 7763 4895 ¼íïìá ðáôÝñá:

18

ÍéêïëáÀäç ¼íïìá ìçôÝñáò: ÁããåëéêÞ ÅðÜããåëìá ìçôÝñáò: ÕðÜëëçëïò Ôüðïò ãÝííçóçò: Ëïíäßíï Öýëï: áãüñéá: 1 êïñßôóéá: 1 Áñéèìüò: 11 Ôá÷õäñïìéêüò êþäéêáò: W2 13HP Åðþíõìï:


1. Ãéáôß ôçëåöþíçóå ç Åýá óôç ÖáíÞ;

ç áóôõíïìßá ç ôáõôüôçôá ç áßôçóç ôï äéáâáôÞñéï ôï ñáíôåâïý ôï ãñáöåßï

ï ôüðïò ãÝííçóçò ï ôüðïò êáôïéêßáò ç äéåýèõíóç

2. Ôé þñá Ýäùóáí ñáíôåâïý; 3. Ôé ôïõò æÞôçóáí íá êÜíïõí ãéá ôçí åããñáöÞ ôïõò; 4. Ôé Ýðñ åðå óõìðëçñþóïõí;

íá

ç åßóïäïò

Â. Ðåò óôçí ôÜîç ãéá ôïí åáõôü óïõ: • Ðüóï ýøïò Ý÷åéò; — Åßìáé Ýíá ìÝôñï êáé ...... åêáôïóôÜ.


ç ïäüò ç ëåùöüñïò ï áñéèìüò ç ðüëç ç ðåñéï÷Þ ï ôá÷õäñïìéêüò êþäéêáò

ç åããñáöÞ ôá óôïé÷åßá ôï åðþíõìï/ôï åðßèåôï ç çìåñïìçíßá ãÝííçóçò ôï öýëï


ôï ôçëÝöùíï ôï åðÜããåëìá

ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ

• Ðïéï åßíáé ôï âÜñïò óïõ; — Åßìáé ...... êéëÜ. • Ôé ó÷Þìá ðñïóþðïõ Ý÷åéò; — Ôï ðñüóùðü ìïõ åßíáé ............................... .

ôï ó÷Þìá ðñïóþðïõ • Ôé ÷ñþìá ìáôéþí êáé ìáëëéþí Ý÷åéò; — Ôá ìÜôéá ìïõ åßíáé ..... ........................... êáé ôá ìáëëéÜ ìïõ ..................... .

ôï ÷ñþìá ìáôéþí/ìáëëéþí ôï ýøïò ôï âÜñïò ãñÜöïìáé óõìðëçñþíù óõóôÞíù

ðñïóùðéêüò – ðñïóùðéêÞ – ðñïóùðéêü 19

Ãåéá óïõ, Åýá.

Ãåéá óáò!

Ãåéá óïõ!

Åßìáé êáëÜ!

ÊáëÜ! Ðïëý êáëÜ! Ðïëý ùñáßá! Ìéá ÷áñÜ! Èáýìá! 20

Íá ðþò ÷áéñåôÜìå:

Ãåéá óïõ, ÐÜíï.

×áßñåôå! ÊáëçìÝñá! ÊáëçóðÝñá! Ãåéá óïõ! Ãåéá!

Ãåéá óïõ!

×áßñåôå! Áíôßï! Êáëçíý÷ôá! Ãåéá ÷áñÜ! Ãåéá!

Ãåéá óáò!

Ãåéá óáò!

Ãåéá óáò!

Ôé êÜíåéò;

Ðþò åßóáé;

Ðþò ðáò;

Ðþò ôá ðáò;

Ðþò ðÜåé;

Ôé ãßíåôáé; Åßìáé êáëïýôóéêá!

Êáëïýôóéêá. ¸ôóé êé Ýôóé.

Åßìáé ÷Üëéá!

¢ó÷çìá! ×Üëéá!

— Ôé êÜíåéò; — Ðïëý êáëÜ! Åóý; — Êáëïýôóéêá.

— Ðþò ðáò; — ¸ôóé êé Ýôóé. Åóý; — Ìéá ÷áñÜ!

— Ðþò åßóáé; — Ðïëý ùñáßá! Åóåßò; — Êé åãþ.

Ã. ÊÜíå ôïõò äéáëüãïõò ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ. 1

2

3

4

Íá ðþò êÜíïõìå óõóôÜóåéò:

!

Åýá: Áíôþíçò:

Ìå ëÝíå Åýá. Ðþò óå ëÝíå; Ìå ëÝíå Áíôþíç.

Åýá: Áíôþíçò:

Ìå ëÝíå Åýá êé áðü åäþ ç ÖáíÞ. ×áßñïìáé, êïñßôóéá! ÅìÝíá ìå ëÝíå Áíôþíç.

Åýá: Áíôþíçò: êõñßá ÄÞìïõ:

Áíôþíç, íá óïõ óõóôÞóù ôçí êõñßá ÄÞìïõ. ×áßñù ðïëý, êõñßá ÄÞìïõ! Áíôþíçò ËïãïèÝôçò. ×áßñù ðïëý, Áíôþíç!

Ðñüóåîå ôç äéáöïñÜ áíÜìåóá óôéò öñÜóåéò.

Åßìáé ï ÐÜíïò. Åßìáé ï Áíôþíçò. Åßíáé ï ÁíäñÝáò. Åßíáé ï Ãéþñãïò. Åßíáé ï Áíôþíçò. Åßíáé ï ÐÜíïò. Åãþ åßìáé ï ÐÜíïò êé áõôüò åßíáé ï Áíôþíçò.

Ìå ëÝíå ÐÜíï. Ìå ëÝíå Áíôþíç. Ôïí ëÝíå ÁíäñÝá. Ôïí ëÝíå Ãéþñãï. Ôïí ëÝíå Áíôþíç. Ôïí ëÝíå ÐÜíï. Ôïõò ëÝíå ÐÜíï êé Áíôþíç.

áëëÜ Åßíáé ç ÅëÝíç. Åßìáé ç ÖáíÞ. Åãþ åßìáé ç ÅëÝíç êé áõôÞ åßíáé ç ÖáíÞ.

Ôç ëÝíå ÅëÝíç. Ìå ëÝíå ÖáíÞ. Ôéò ëÝíå ÅëÝíç êáé ÖáíÞ. 21

Ôá Áðüëõôá ÁñéèìçôéêÜ Áðüëõôá

ÔáêôéêÜ

Ýíáò, ìßá, Ýíá äýï, äýï, äýï ôñåéò, ôñåéò, ôñßá ôÝóóåñéò, ôÝóóåñéò, ôÝóóåñá ðÝíôå, ðÝíôå, ðÝíôå Ýîé, Ýîé, Ýîé åðôÜ, åðôÜ, åðôÜ ïêôþ, ïêôþ, ïêôþ åííÝá, åííÝá, åííÝá äÝêá, äÝêá, äÝêá Ýíôåêá, Ýíôåêá, Ýíôåêá äþäåêá, äþäåêá, äþäåêá äåêáôñåßò, äåêáôñåßò, äåêáôñßá äåêáôÝóóåñéò, äåêáôÝóóåñéò, äåêáôÝóóåñá äåêáðÝíôå, äåêáðÝíôå, äåêáðÝíôå äåêáÝîé, äåêáÝîé, äåêáÝîé äåêáåöôÜ, äåêáåöôÜ, äåêáåöôÜ äåêáïêôþ, äåêáïêôþ, äåêáïêôþ äåêáåííÝá, äåêáåííÝá, äåêáåííÝá åßêïóé, åßêïóé, åßêïóé åéêïóéÝíáò, åéêïóéìßá, åéêïóéÝíá ôñéÜíôá, ôñéÜíôá, ôñéÜíôá ôñéáíôáÝíáò, ôñéáíôáìßá, ôñéáíôáÝíá


!

Ðñüóåîå ôé ãßíåôáé ìå ôá áðüëõôá áñéèìçôéêÜ

ÏíïìáóôéêÞ ÃåíéêÞ ÏíïìáóôéêÞ ÃåíéêÞ ÏíïìáóôéêÞ ÃåíéêÞ 22

22

ðñþôïò, ðñþôç, ðñþôï äåýôåñïò, äåýôåñç, äåýôåñï ôñßôïò, ôñßôç, ôñßôï ôÝôáñôïò, ôÝôáñôç, ôÝôáñôï ðÝìðôïò, ðÝìðôç, ðÝìðôï Ýêôïò, Ýêôç, Ýêôï Ýâäïìïò, Ýâäïìç, Ýâäïìï üãäïïò, üãäïç, üãäïï Ýíáôïò, Ýíáôç, Ýíáôï äÝêáôïò, äÝêáôç, äÝêáôï åíäÝêáôïò, åíäÝêáôç, åíäÝêáôï äùäÝêáôïò, äùäÝêáôç, äùäÝêáôï äÝêáôïò ôñßôïò, äÝêáôç ôñßôç, äÝêáôï ôñßôï äÝêáôïò ôÝôáñôïò, äÝêáôç ôÝôáñôç, äÝêáôï ôÝôáñôï äÝêáôïò ðÝìðôïò, äÝêáôç ðÝìðôç, äÝêáôï ðÝìðôï äÝêáôïò Ýêôïò, äÝêáôç Ýêôç, äÝêáôï Ýêôï äÝêáôïò Ýâäïìïò, äÝêáôç Ýâäïìç, äÝêáôï Ýâäïìï äÝêáôïò üãäïïò, äÝêáôç üãäïç, äÝêáôï üãäïï äÝêáôïò Ýíáôïò, äÝêáôç Ýíáôç, äÝêáôï Ýíáôï åéêïóôüò, åéêïóôÞ, åéêïóôü åéêïóôüò ðñþôïò, åéêïóôÞ ðñþôç, åéêïóôü ðñþôï ôñéáêïóôüò, ôñéáêïóôÞ, ôñéáêïóôü ôñéáêïóôüò ðñþôïò, ôñéáêïóôÞ ðñþôç, ôñéáêïóôü ðñþôï

Ýíáò åíüò ôñåéò ôñéþí ôÝóóåñéò ôåóóÜñùí

ìßá-ìéá ìéáò ôñåéò ôñéþí ôÝóóåñéò ôåóóÜñùí

Ýíá åíüò ôñßá ôñéþí ôÝóóåñá ôåóóÜñùí

3 32 2

Ä. ÄéÜâáóå ðþò ÷ñçóéìoðoéoýìå ôá áðüëõôá áñéèìçôéêÜ.

Ýíáò ößëoò ôñåéò ößëoé ôÝóóåñéò ößëoé

Ýíá êoñßôóé ôñßá êoñßôóéá ôÝóóåñá êoñßôóéá

ìßá ößëç ôñåéò ößëåò ôÝóóåñéò ößëåò

Ôo ßäéo ëÝìå êáé ãéá: äåêáôñåßò äåêáôÝóóåñéò åßêoóé ôñåéò åßêoóé ôÝóóåñéò

– – – –

äåêáôñßá äåêáôÝóóåñá åßêïóé ôñßá åßêïóé ôÝóóåñá


Ç þñá åßíáé: 1:30 2:30 3:30 4:30 2:15 2:45

     

ìßá êáé ôñéÜíôá, ìßá êáé ìéóÞ, ìéÜìéóç äýo êáé ôñéÜíôá, äýï êáé ìéóÞ, äõüìéóé ôñåéò êáé ôñéÜíôá, ôñåéò êáé ìéóÞ, ôñåéóÞìéóé ôÝóóåñéò êáé ôñéÜíôá, ôÝóóåñéò êáé ìéóÞ, ôåóóåñéóÞìéóé äýï êáé äåêáðÝíôå, äýï êáé ôÝôáñôï äýï êáé óáñáíôáðÝíôå, ôñåéò ðáñÜ ôÝôáñôï

Å. ÄéÜâáóå ôéò öñÜóåéò áðoäßäoíôáò óùóôÜ ôá áñéèìçôéêÜ. 3, 13, 23, 33

4, 14, 24, 44

53, 983, 544

333, 893, 654

ëßñåò âéâëßá êáèçãçôÝò

æåõãÜñéá êÜëôóåò ìÝñåò äÜóêáëoé

óôñáôéþôåò åéóéôÞñéá êáôáóôÞìáôá

äéáâáôÞñéá ìáèçôÝò äñüìïé

ï ìéóüò ÷ñüíoò, ìÞíáò

ç ìéóÞ þñá, ìÝñá

ôï ìéóü ìÞëo, ãëõêü

ÓÔ. ÄéÜâáóå ôéò ðáñáêÜôù ÷ñïíïëïãßåò.

1453

1955

1981

2001

1821

1974

1999

2004

1940

1980

2000

2010 23

Æ. ÄéÜâáóå êáé áõôïýò ôïõò áñéèìïýò. 1.999

÷ñüíéá

345

áãüñéá

2.015

ëßñåò

873

öùôïãñáößåò

10.001 901

áèëçôÝò

1.744

âéâëßá

3

åõñþ

30

åõñþ

300

åõñþ

áõôoêßíçôá

718

ðáé÷íßäéá

3.000

åõñþ

1.807

åõñþ

913

áóêÞóåéò

30.000

åõñþ

2.006

ìáèçôÝò

3.742

300.000

åõñþ

3.254

ãõíáßêåò

413

3.000.000

åõñþ

ðáéäéÜ äùìÜôéá

Ç Ç. ÄéÜâáóå ôoõò áñéèìoýò ôùí ôçëåöþíùí, üðùò óôï ðáñÜäåéãìá. Ê É Ï áñéèìüò 6393843 äéáâÜæåôáé: Ô 63-93-8-43 Þ 6-39-38-43 Á Ì 01707 64902 3536843 Ì 2924694 ÁÈ. ÄéÜâáóå ôéò ðáñáêÜôù çëéêßåò, üðùò óôï ðáñÜäåéãìá. Ñ Ã Ç ÂÝñá åßíáé 12 ÷ñüíùí. Þ Ç ÂÝñá åßíáé 12 åôþí.

4412424

Ï Áíôþíçò åßíáé 13 ÷ñïíþí. Ï ÐÜíïò åßíáé 14 åôþí. Ç ÉóìÞíç åßíáé 22 ÷ñïíþí.

ÈõìÜóáé; Ýíá  åíüò ôñßá  ôñéþí ôÝóóåñá  ôåóóÜñùí

Ç Êáôåñßíá åßíáé 43 åôþí. Ç èåßá ìïõ åßíáé 31 ÷ñïíþí. Ï ÄçìÞôñçò åßíáé 27 åôþí. Ç ößëç ìïõ åßíáé 23 ÷ñïíþí. Ç ãõíáßêá ôïõ åßíáé 25 åôþí. Ï êáèçãçôÞò ìïõ åßíáé 38 ÷ñïíþí. Ç ìçôÝñá ìïõ åßíáé 52 åôþí. Ï äéåõèõíôÞò ôïõ ó÷ïëåßïõ ìïõ åßíáé 61 ÷ñïíþí.

24

24

5 52 2

É. ÄéÜâáóå ôïõò ìÞíåò êáé ôéò çìåñïìçíßåò.

ÌÜñôéïò (ÌÜñôçò)

ÓåðôÝìâñéïò (ÓåðôÝìâñçò)

Áðñßëéïò (Áðñßëçò)

Ïêôþâñéïò (Ïêôþâñçò)

ÌÜéïò (ÌÜçò)

ÍïÝìâñéïò (ÍïÝìâñçò)

Ïé ìÞíåò Éïýíéïò (Éïýíçò)

ÄåêÝìâñéïò (ÄåêÝìâñçò)

Éïýíéïò (Éïýíçò)

ÉáíïõÜñéïò (ÃåíÜñçò)

Áýãïõóôïò


ÖåâñïõÜñéïò (ÖëåâÜñçò)

Çìåñïìçíßåò Ôçí 21ç Éáíïõáñßïõ

=

óôéò 21 Éáíïõáñßïõ

Ôçí 8ç Íïåìâñßïõ

=

óôéò 8 Íïåìâñßïõ

Ôç 14ç Öåâñïõáñßïõ

=

óôéò 14 Öåâñïõáñßïõ

Ôçí 25ç Ìáñôßïõ

=

óôéò 25 Ìáñôßïõ

Ôçí 25ç Äåêåìâñßïõ

=

óôéò 25 Äåêåìâñßïõ

Ôç 19ç ÌáÀïõ

=

óôéò 19 ÌáÀïõ

Ôçí 28ç Ïêôùâñßïõ

=

óôéò 28 Ïêôùâñßïõ

Ôç 16ç Óåðôåìâñßïõ

=

óôéò 16 Óåðôåìâñßïõ

25

ÌÜèçìá

4

Ðïéïé åßíáé üëïé áõôïß;

Ç ïéêïãÝíåéá ôçò Åýáò Ý÷åé ðÜåé åðßóêåøç óôï óðßôé ôïõ Ãéþñãïõ. Ôþñá âñßóêïíôáé üëïé ìáæåìÝíïé óôï óáëüíé êáé êïéôÜæïõí Ýíá ëåýêùìá ìå ðáëéÝò ïéêïãåíåéáêÝò öùôïãñáößåò. ÎáöíéêÜ, óôá ÷Ýñéá ôçò Åýáò ðÝöôåé ìéá ôåñÜóôéá öùôïãñáößá ãÜìïõ. «Ðïéïé åßíáé üëïé áõôïß;», ñùôÜåé ìå ðåñéÝñãåéá. «Á! ÁõôÞ åßíáé ç öùôïãñáößá ôïõ ãÜìïõ ôçò áäåñöÞò ìïõ ôçò ÔåñÝæáò, ðïõ ôþñá æåé óôç Ãáëëßá», åîçãåß ï ðáôÝñáò ôïõ Ãéþñãïõ. «Ç ÔåñÝæá Þôáí ôüôå 21 ÷ñïíþí êáé, üðùò âëÝðåéò, åßíáé ðïëý üìïñöç. ¸÷åé ðñÜóéíá ìÜôéá êáé ìáêñéÜ îáíèÜ ìáëëéÜ. Äßðëá ôçò åßíáé ï Üíôñáò ôçò, ï Ðïë, o ïðïßïò äïõëåýåé óôç Ãáëëßá. ¹ôáí, èõìÜìáé, ðïëý ùñáßï æåõãÜñé. Ðßóù áðü ôï ãáìðñü óôÝêåôáé ï ðáôÝñáò ìïõ, ï Ñüìðåñô, åíþ äßðëá ôïõ óôÝêåôáé ç ìçôÝñá ôïõ, ç Áíôéãüíç. ÈõìÜìáé Þôáí ðïëý áóôåßïò ôýðïò, áëëÜ åß÷á îå÷Üóåé åíôåëþò ôç öõóéïãíùìßá ôçò. Óôá áñéóôåñÜ åßíáé ç ìéêñüôåñç áäåñöÞ ìïõ, ç ÉóìÞíç, ìå ôïí Üíôñá ôçò êáé ôï êïñéôóÜêé ôçò, ôç ÓÜíôñá. ¹ñèáí êé áõôïß áðü ôçí Áõóôñáëßá ãéá ôï ãÜìï. Íá ‘ìáé êé åãþ äßðëá óôç íýöç. ÁõôÞ åßíáé ç ãõíáßêá ìïõ, ç ÁëåîÜíäñá. ÊïíôÜ óôç ãõíáßêá ìïõ óôÝêïíôáé ïé äõï ãéïß ìáò, ï Ãéþñãïò êáé ï ×ñÞóôïò». «Ìïõ áñÝóåé ðïëý áõôÞ ç öùôïãñáößá», ëÝåé ï Ãéþñãïò. «Åßìáóôå ó÷åäüí üëïé ïé óõããåíåßò». «Êé åìÝíá ìïõ áñÝóåé ðïëý», ðñïóèÝôåé ç ìáìÜ. «Ôçí Ýøá÷íá, ãéá íá ôç âÜëù óå ìéá êïñíßæá ðïõ ìïõ ÷Üñéóáí óôá ãåíÝèëéÜ ìïõ».

26


1. Ðþò ðåñéãñÜöåé ôçí áäåñöÞ ôïõ ôçí ÔåñÝæá ï Ìáñê;

ç ïéêïãÝíåéá ç ãõíáßêá, ï Üíôñáò ï ãéïò, ç êüñç ôá ðáéäéÜ ôá åããüíéá ïé óõããåíåßò ï ãÜìïò ç íýöç, ï ãáìðñüò

ç Ãáëëßá ÃÜëëïò, Ãáëëßäá ç Áõóôñáëßá Áõóôñáëüò, ÁõóôñáëÝæá ç ðåñéãñáöÞ ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ç öõóéïãíùìßá

2. Ðïéïò åßíáé ï ãáìðñüò; 3. Ôé ëÝåé ï ðáôÝñáò ôïõ Ãéþñãïõ ãéá ôç ìçôÝñá ôïõ Ðïë;

ò ç ô þ é ë å ê é Ó . Ã , é ñ Ü ã õ å æ ï Ô

4. Ðïéïé Þñèáí áðü ôï åîùôåñéêü ãéá ôï ãÜìï; 5. Ôé óõããåíéêÞ ó÷Ýóç Ý÷ïõí ï Ãéþñãïò êáé ç ÓÜíôñá;


èõìÜìáé ðáíôñåýïìáé óôÝêïìáé âñßóêïìáé

ôï æåõãÜñé êïéôÜæù øÜ÷íù æù äïõëåýù îå÷íþ

Â. Ðáñïõóßáóå ôá ìÝëç ôçò ïéêïãÝíåéÜò óïõ óôïõò óõììáèçôÝò óïõ. Ìðïñåßò íá áíáöÝñåéò: • Áðü ðüóá êáé ðïéá ìÝëç áðïôåëåßôáé ç ïéêïãÝíåéÜ óïõ. • Ôé åðÜããåëìá êÜíïõí ïé ãïíåßò óïõ. • Ðïéá åßíáé ç êáôáãùãÞ ôùí ãïíéþí óïõ. • Ôá ïíüìáôá êáé ôá åîùôåñéêÜ ôïõò ÷áñáêôçñéóôéêÜ.

ÃáìÞëéá ðïìðÞ. Ç íýöç ïäçãåßôáé óôï óðßôé ôïõ ãáìðñïý. Ïé íåüíõìöïé öáßíïíôáé ðÜíù óôçí Üìáîá, áêïëïõèåß ç íõöéêÞ ðïìðÞ.

áäýíáôïò – áäýíáôç – áäýíáôï ðá÷ýò – ðá÷éÜ – ðá÷ý åýóùìïò – åýóùìç – åýóùìï ìåëá÷ñéíüò – ìåëá÷ñéíÞ – ìåëá÷ñéíü ãêñéæïìÜëëçò – ãêñéæïìÜëëá – ãêñéæïìÜëëéêï ìáõñïìÜôçò – ìáõñïìÜôá – ìáõñïìÜôéêï öáëáêñüò – öáëáêñÞ – öáëáêñü üìïñöïò – üìïñöç – üìïñöï Üó÷çìïò – Üó÷çìç – Üó÷çìï ðáëéüò – ðáëéÜ – ðáëéü ôåñÜóôéïò – ôåñÜóôéá – ôåñÜóôéï 27


Ðáíôñåýôçêáí ôï 1950

Áíôþíçò êáé ÁããåëéêÞ

... ôïõ óðéôéïý ôïõò. ÄçìÞôñçò êáé ÇëÝêôñá

Boýëá êáé ÏäõóóÝáò ... ôá êëåéäéÜ óáò...

ÐåñéêëÞò êáé ÂáóéëéêÞ

Êáôåñßíá

Ã. Áõôü åßíáé ôï ó÷åäéÜãñáììá ìéáò åëëçíéêÞò ïéêïãÝíåéáò.

Áíôþíçò (Ôüíé), ÁñéóôïôÝëçò (ÔÝëçò) êáé ÎÝíéá

Ðåò ôçí éóôïñßá ôçò ïéêïãÝíåéáò óå ó÷Ýóç ìå ôçí ÁããåëéêÞ, ôçí Êáôåñßíá êáé ôç ÎÝíéá. Ä. ÏëïêëÞñùóå ôéò öñÜóåéò ìå âÜóç ôéò åéêüíåò, ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôç óùóôÞ êôçôéêÞ áíôùíõìßá. Ôï ðïäÞëáôü ôïõ...

1. Ï

ðáßæåé ìå ôéò ðáíôüöëåò.

2. Ï ÁëÝîçò Üöçóå ôá

ðÜíù óôá âéâëßá.

3. ¸íá ðïëý÷ñùìï êÜäñï óôüëéæå ôïí ôïß÷ï ôïõ 4. Êýñéå Ìé÷Üëç,

.

åßíáé óôï ãñáöåßï óáò.

5. Ç ¢ííá êñÝìáóå óôïí êáëüãåñï ôï ... ôá ãõáëéÜ ôïõ...

êáé ôçí

.

6. Ôï

åßíáé ïëïêáßíïõñéï.

7. Ï

åßíáé ðïëý êáëüò ðïäïóöáéñéóôÞò.

8. Äåí Üöçíå óôéãìÞ ôç 9. Ï Ï áäåñöüò ìïõ...

... ï óêýëïò ìáò...

áðü ôá ÷Ýñéá ôçò. Ýëåãå õðÝñï÷åò éóôïñßåò.

10. Óôï áõôïêßíçôï õðÜñ÷åé åéäéêÞ èÞêç ãéá ôï

... ôç öùôïãñáöéêÞ

Ï ðáððïýò ìáò...

... ôï êáðÝëï ôçò, ... ôçí ôóÜíôá ôçò.

Ôþñá ó÷çìÜôéóå êáé äéêÝò óïõ ðñïôÜóåéò. 28

.

... ôï êéíçôü óïõ.

9 92 2

Ïé ðñïóùðéêÝò áíôùíõìßåò á´ ðñüóùðï

Äõíáôïß ôýðïé

åãþ åìÝíá åìÝíá

â´ ðñüóùðï åìåßò åìÜò åìÜò

åóý åóÝíá åóÝíá

åóåßò åóÜò åóÜò

ã´ ðñüóùðï áõôüò áõôïý áõôüí

Áäýíáôïé ôýðïé

áõôÞ áõôÞò áõôÞ(í)

áõôü áõôïý áõôü

áõôïß áõôþí áõôïýò

á´ ðñüóùðï ìïõ ìå

áõôÝò áõôþí áõôÝò

áõôÜ áõôþí áõôÜ


â´ ðñüóùðï ìáò ìáò

óïõ óå

óáò óáò

ã´ ðñüóùðï ôïõ ôïí

ôçò ôç(í)

ôïõ ôï

ôïõò ôïõò

ôïõò ôéò (ôåò)

ôïõò ôá

Ïé êôçôéêÝò áíôùíõìßåò ìïõ óïõ ôïõ, ôçò, ôïõ ìáò óáò ôïõò

ï ðáôÝñáò ç ößëç ôï óðßôé

!

Ï ðáôÝñáò ìïõ ìïý åßðå íá ðÜù.

Ðñüóåîå ôç äéáöïñÜ óôïí ôüíï.

Ç ößëç ìïõ ìïý ÷Üñéóå Ýíá CD.

Åìöáôéêïß ôýðïé ï ï ï ï ï ï ï

äéêüò ìïõ äéêüò óïõ äéêüò ôïõ äéêüò ôçò äéêüò ìáò äéêüò óáò äéêüò ôïõò

ç ç ç ç ç ç ç

äéêÞ ìïõ äéêÞ óïõ äéêÞ ôïõ äéêÞ ôçò äéêÞ ìáò äéêÞ óáò äéêÞ ôïõò

ôï äéêü ìoõ ôï äéêü óoõ ôï äéêü ôoõ ôï äéêü ôçò ôï äéêü ìáò ôï äéêü óáò ôï äéêü ôïõò 29

ÌÜèçìá

5

¸íáò óðïõäáßïò Üíèñùðïò

Ç Åýá êáé ïé óõììáèÞôñéÝò ôçò óôï ó÷ïëåßï óõæçôïýí ãéá ôá ðñüóùðá ðïõ èáõìÜæïõí.

¢ëìðåñô ÁúíóôÜéí öõóéêüò

Êáëïß åßíáé ïé äéÜóçìïé çèïðïéïß êáé ïé ôñáãïõäéóôÝò ìå ôï ìïíôÝñíï íôýóéìï êáé ôï âÜøéìï, áëëÜ åãþ ðåñéóóüôåñï áðü üëïõò èáõìÜæù ôç èåßá ìïõ ôçí ÁããåëéêÞ. Åßíáé ìéá êáôáðëçêôéêÞ ãõíáßêá! ¸÷åé êáíïíéêü ýøïò êáé âÜñïò, Ý÷åé óãïõñÜ, êáóôáíÜ ìáëëéÜ êáé ìáýñá ìÜôéá. Äåí åßíáé ðïëý üìïñöç, áëëÜ åßíáé ãëõêéÜ, ãéáôß åßíáé ðÜíôá Þñåìç êáé ãåëáóôÞ. Ó÷åäüí ðïôÝ äå èõìþíåé. ÐÜíôá Ý÷åé Ýíáí êáëü ëüãï íá óïõ ðåé. ¼ôáí ìéëÜò ìáæß ôçò, óå ðñïóÝ÷åé. Áí åßóáé ëõðçìÝíç, ðñïóðáèåß íá óå êÜíåé íá ãåëÜóåéò, ëÝãïíôáò áíÝêäïôá. Áí Ý÷åéò Ýíá ðñüâëçìá, ðñïóðáèåß íá óå âïçèÞóåé íá óêåöôåßò ìéá êáëÞ ëýóç. Åßíáé ðïëý õðïìïíåôéêüò Üíèñùðïò. ÈõìÜìáé ìéá öïñÜ ðïõ åß÷áìå Ýíá ìÞíá ôïí ðáôÝñá ìïõ óôï íïóïêïìåßï, áõôÞ ìáò âïÞèçóå êáé ìáò Ýêáíå íá ðéóôÝøïõìå ðùò èá ãßíåé ôåëéêÜ êáëÜ. Ç ÁããåëéêÞ ãåííÞèçêå óôçí Êýðñï. ¹ñèå óôçí Áããëßá, üôáí Þôáí 13 ÷ñïíþí. Ôþñá åßíáé 21 ÷ñïíþí. Äåí åßíáé ðáíôñåìÝíç. ÓðïõäÜæåé ïéêïíïìéêÜ óôï ðáíåðéóôÞìéï. Óå ôñßá ÷ñüíéá ôåëåéþíåé ôéò óðïõäÝò ôçò êáé èá âñåé äïõëåéÜ. Ôïí åëåýèåñï ÷ñüíï ôçò ìáãåéñåýåé êáé æùãñáößæåé. ÖôéÜ÷íåé ðïëý íüóôéìá öáãçôÜ êáé ãëõêÜ. Æùãñáößæåé õðÝñï÷á êáé öÝôïò ôï êáëïêáßñé èÝëåé íá ðÜåé óôçí ÅëëÜäá, ãéá íá êÜíåé ìáèÞìáôá æùãñáöéêÞò êïíôÜ ó’ Ýíáí óðïõäáßï ¸ëëçíá æùãñÜöï. ÐÝñóé, óôá ãåíÝèëéÜ ìïõ, ìïý ÷Üñéóå Ýíáí ùñáßï ðßíáêá ðïõ Ýöôéáîå ìüíç ôçò. ÐñáãìáôéêÜ èáõìÜæù ðïëý ôç èåßá ìïõ ôçí ÁããåëéêÞ. Åßíáé óðïõäáßïò Üíèñùðïò êáé èá Þèåëá ðïëý íá ãßíù óáí êé áõôÞ.

ÊùóôÞò ÐáëáìÜò ðïéçôÞò

ÌçôÝñá ÔåñÝæá ç ìÜíá ôùí Üññùóôùí êáé ôùí öôù÷þí 30

Áëßêç ÂïõãéïõêëÜêç çèïðïéüò

ÁÐÏÈÇÊÇ ï ï ï ï


ôñáãïõäéóôÞò, ç ôñáãïõäßóôñéá çèïðïéüò, ç çèïðïéüò æùãñÜöïò, ç æùãñÜöïò êáëëéôÝ÷íçò, ç êáëëéôÝ÷íéäá

ôï ðáíåðéóôÞìéï ôá ïéêïíïìéêÜ ôï íïóïêïìåßï ï Üññùóôïò, ç Üññùóôç ôï áíÝêäïôï ï ðßíáêáò ç õðïìïíÞ

èáõìÜæù óðïõäÜæù æùãñáößæù öôéÜ÷íù ãåëþ èõìþíù âïçèþ ôåëåéþíù ìáãåéñåýù


1. Ðïý ãåííÞèçêå êáé ðïý æåé ç ÁããåëéêÞ; 2. Ðþò åßíáé ç åîùôåñéêÞ ôçò åìöÜíéóç;

ðÝñóé öÝôïò ó÷åäüí

3. Ôé åßäïõò ÷áñáêôÞñá Ý÷åé;


4. Ìå ôé áó÷ïëåßôáé ç ÁããåëéêÞ; 5. Ðïéï åßíáé ôï ÷üìðé ôçò; 6. Ãéá ðïéï ëüãï íïìßæåéò üôé ç Åýá ÷áñáêôçñßæåé ôçí ÁããåëéêÞ êáôáðëçêôéêü Üíèñùðï;

ç åìöÜíéóç, ôá åîùôåñéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ, ç öõóéïãíùìßá ï ÷áñáêôÞñáò, ç ðñïóùðéêüôçôá, ç óõìðåñéöïñÜ ôï íôýóéìï ôï âÜøéìï

7. Åóý ðïéï ðñüóùðï èáõìÜæåéò; Ãéáôß; äéÜóçìïò – äéÜóçìç – äéÜóçìï óðïõäáßïò – óðïõäáßá – óðïõäáßï êáôáðëçêôéêüò – êáôáðëçêôéêÞ – êáôáðëçêôéêü õðïìïíåôéêüò – õðïìïíåôéêÞ – õðïìïíåôéêü ãåëáóôüò – ãåëáóôÞ – ãåëáóôü õðÝñï÷ïò – õðÝñï÷ç – õðÝñï÷ï íüóôéìïò – íüóôéìç – íüóôéìï ÷áñïýìåíïò – ÷áñïýìåíç – ÷áñïýìåíï ìÝôñéïò – ìÝôñéá – ìÝôñéï ìáýñïò – ìáýñç – ìáýñï ãëõêüò – ãëõêéÜ – ãëõêü óãïõñüò – óãïõñÞ – óãïõñü 31

!

Ðñüóåîå ðþò ðåñéãñÜöïõìå åîùôåñéêÜ Ýíá Üôïìï.

ÁíÜóôçìá (ýøïò) êïíôüò ìÝôñéïò êáíïíéêüò øçëüò ðïëý øçëüò

ÂÜñïò

ÌáëëéÜ

ÌÜôéá

Ó÷Þìá ðñïóþðïõ

ëåðôüò áäýíáôïò êáíïíéêüò ðá÷ýò ðá÷ïõëüò ÷ïíôñüò ðïëý ÷ïíôñüò

êïíôÜ ìáêñéÜ ßóéá óãïõñÜ óðáóôÜ ìáýñá êáóôáíÜ îáíèÜ êüêêéíá ãêñßæá

ìáýñá êáóôáíÜ ãáëÜæéá ðñÜóéíá

êáíïíéêü óôñïããõëü ôåôñÜãùíï ìáêñïõëü

Íôýóéìï êëáóéêü ìïíôÝñíï ðñü÷åéñï óðïñ áêñéâü ìå ãïýóôï

Â. Ñùôþ ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ ìïõ ãéá ôçí åîùôåñéêÞ ôïõ/ôçò åìöÜíéóç, ðáßñíïíôáò éäÝåò áðü ôï ðëáßóéï. Ðüóï øçëüò/øçëÞ åßóáé;

Åßìáé Ýíá ìÝôñï êáé 20 åêáôïóôÜ.

Ðïéï åßíáé ôï ýøïò óïõ;

Ôï ýøïò ìïõ åßíáé 1ì. êáé 20 åê.

Ôé áíÜóôçìá Ý÷åéò;

¸÷ù êáíïíéêü áíÜóôçìá.

Ðüóï âÜñïò Ý÷åéò;

Åßìáé 35 êéëÜ.

Ðïéï åßíáé ôï âÜñïò óïõ;

Ôï âÜñïò ìïõ åßíáé 35 êéëÜ.

Ôé ÷ñþìá Ý÷ïõí ôá ìÜôéá óïõ êáé ôá ìáëëéÜ óïõ;

Ôá ìÜôéá ìïõ åßíáé ìáýñá êáé ôá ìáëëéÜ ìïõ Ý÷ïõí êáóôáíü ÷ñþìá.

Ôé ó÷Þìá Ý÷åé ôï ðñüóùðü óïõ;

Ôï ðñüóùðï ìïõ åßíáé óôñïããõëü.

Ðþò óïõ áñÝóåé íá íôýíåóáé;

Ìïõ áñÝóåé íá íôýíïìáé ìïíôÝñíá.

Ã. Ìßëçóå ãéá ôá Üôïìá ìå âÜóç ôá ðáñáêÜôù óôïé÷åßá: ¾øïò: 1,80 (1 ìÝôñï êáé 80 åêáôïóôÜ) ÂÜñïò: 70 êéëÜ ÌáëëéÜ: óêïýñá êáóôáíÜ, ßóéá, êïíôÜ ÌÜôéá: êáóôáíÜ Ó÷Þìá ðñïóþðïõ: óôñïããõëü ¢ëëá ÷áñáêôçñéóôéêÜ : ìå ëßãåò ñõôßäåò, ãõáëéÜ êáé ìïõóôÜêé 32

¾øïò: 1,50 (1 ìÝôñï êáé 50 åêáôïóôÜ) ÂÜñïò: 46 êéëÜ ÌáëëéÜ: óãïõñÜ, ìáýñá, êïíôÜ ÌÜôéá: ìáýñá Ó÷Þìá ðñïóþðïõ: êáíïíéêü ¢ëëá ÷áñáêôçñéóôéêÜ: åëéÜ óôï ìÜãïõëï êáé ëßãåò öáêßäåò

Å. Íá ðåñéãñÜøåéò ðñïöïñéêÜ ôçí åîùôåñéêÞ åìöÜíéóç åíüò áðü ôïõò ðéï êÜôù áíèñþðïõò. Êåñäßæåé áõôüò ðïõ èá êáôáëÜâåé ðñþôïò ãéá ðïéï ðñüóùðï ìéëÜò.

Ä. Íá êÜíåéò ôçí ðåñéãñáöÞ åíüò áôüìïõ ðïõ èáõìÜæåéò.

Ìáñßá ÊÜëëáò

1

2

4

3

5

8

ÃéÜííçò Ôóáñïý÷çò

6

7

Ìßêçò ÈåïäùñÜêçò

9

10 33

ÓÔ. ÁíáêÜëõøå ôï ÷áñáêôÞñá óïõ. ÁðÜíôçóå óôéò åñùôÞóåéò ôïõ êïõßæ.

Ôé ôýðïò áíèñþðïõ åßóáé; 1. ÐëçóéÜæåéò åýêïëá Üëëá ðáéäéÜ êáé ôïõò ìéëÜò ðñþôïò; 2. Óïõ áñÝóåé íá åßóáé ìå ðïëëïýò áíèñþðïõò êáé äå äõóêïëåýåóáé êáèüëïõ íá êÜíåéò íÝåò ãíùñéìßåò; 3. Áí âñßóêåóáé ìå Üëëïõò áíèñþðïõò, óïõ áñÝóåé íá ìéëÜò êáé íá ðñïóðáèåßò íá ôïõò êÜíåéò íá ãåëÜóïõí ìå ôá áóôåßá óïõ; 4. ¼ôáí ðåñéìÝíåôå êüóìï óôï óðßôé, ðçãáßíåéò óôï äùìÜôéü óïõ ãéá íá ôïõò áðïöýãåéò; 5. ¼ôáí áêïýò Ýíá áíÝêäïôï, ðñïóðáèåßò íá ôï èõìÜóáé, ãéá íá ôï ðåéò óôïõò ößëïõò óïõ; 6. ÐïëëÝò öïñÝò èÝëåéò íá ìéëÞóåéò óå Üëëïõò áíèñþðïõò, áëëÜ êÜôé óå êÜíåé íá ìçí ìðïñåßò; 7. Ìüëéò ìðáßíåéò óå êÜðïéï ÷þñï ðïõ Ý÷åé ðïëëïýò áíèñþðïõò, äå óïõ áñÝóåé íá ðñïêáëåßò ôçí ðñïóï÷Þ ôùí Üëëùí; 8. Óïõ áñÝóåé íá êÜèåóáé êáé íá âëÝðåéò ôçëåüñáóç ìå ôéò þñåò; 9. ÐñïôéìÜò íá êÜíïõí ïé Üëëïé áõôÜ ðïõ èá Ýðñåðå íá êÜíåéò åóý; 10. Ôï äùìÜôéü óïõ åßíáé ðÜíôá Üíù-êÜôù; 11. Áíôéðáèåßò ôá ðïëëÜ ëüãéá, ôá áóôåßá êáé ôéò ðáñÝåò; Ðéóôåýåéò üôé üóï ëéãüôåñá ëÝåé êáíåßò ôüóï ðéï êáëÜ åßíáé;

AðïôåëÝóìáôá . Þ / ò ü ñ ÷ õ ø é á ó ß å , 1 1 . á / ò ç ë Ý ð ì å ô é á ó ß å , 0 1 , 9 , 8 . Þ / ò ü ë á ð ï ñ ô í é á ó ß å , 7 , 6 , 4 . ò ï ð ý ô ò ï ß å ô ó á é á ó ß å , 5 , 3 . Þ / ò ü ê é í ù í é ï ê é á ó ß å , 5 , 2 , 1 : ò ý ï ì è é ñ á ò õ ï ô ó É Á Í ò å ó ç ô í Ü ð á í Á

34

5 53 3

Tá åðßèåôá Åðßèåôá

ÏõóéáóôéêÜ

ÏõóéáóôéêÜ

Åðßèåôá

ôá ìáýñá

ìÜôéá

ôá ìÜôéá

åßíáé

ìáýñá

ôï ãåëáóôü

ðñüóùðï

ôï ðñüóùðï

åßíáé

ãåëáóôü

ôï õðÝñï÷ï

öáãçôü

ôï öáãçôü

åßíáé

õðÝñï÷ï

ï ìéêñüò

ðßíáêáò

ï ðßíáêáò

åßíáé

ìéêñüò

ôï ùñáßï

áíÝêäïôï

ôï áíÝêäïôï

åßíáé

ùñáßï

ôï øçëü

áãüñé

ôï áãüñé

åßíáé

øçëü

ç üìïñöç

ãõíáßêá

ç ãõíáßêá

åßíáé

üìïñöç

ôï ãëõêü

ìùñü

ôï ìùñü

åßíáé

ãëõêü


Ðïéá åßíáé ç äïõëåéÜ ôoõ åðéèÝôoõ; Ãéáôß õðÜñ÷ïõí ôá åðßèåôá;

!

Ðñüóåîå ðáñáêÜôù: ôï ãëõêü êïñßôóé ôï øçëü êïñßôóé ôï áóôåßï êïñßôóé

Åðßèåôï êáé Ïõóéáóôéêü Ý÷ïõí ôï ßäéï ãÝíïò, ôïí ßäéï áñéèìü êáé ôçí ßäéá ðôþóç

Åðßèåôï

Ïõóéáóôéêü

Åíéêüò áñéèìüò

ï ç ôï

êáëüò êáëÞ êáëü

ößëïò ößëç ðïõêÜìéóï

Ðëçèõíôéêüò áñéèìüò

ïé ïé ôá

êáëïß êáëÝò êáëÜ

ößëïé ößëåò ðïõêÜìéóá

ôïõ ôùí

êáëïý êáëþí

ðïõêÜìéóïõ ðïõêÜìéóùí

35

ÌÜèçìá

6

ÃéïñôÜóáìå äõï ìåãÜëåò ãéïñôÝò

H Áëßêç, ëßãï ðñéí ðÜåé ãéá ýðíï ôï âñÜäõ, Ýãñáøå óôï çìåñïëüãéü ôçò:

28 Ïêôùâñßïõ 2002 ÁãáðçìÝíï ìïõ çìåñïëüãéï, ÁõôÝò ôéò ìÝñåò ãéïñôÜóáìå äõï ìåãÜëåò ãéïñôÝò, ìéá èñçóêåõôéêÞ êáé ìéá åèíéêÞ. Óôéò 26 Ïêôùâñßïõ Þôáí ôïõ Áãßïõ Äçìçôñßïõ êáé ðÞãáìå óôçí åêêëçóßá. Óôéò 28 Þôáí ç åðÝôåéïò ôçò 28çò Ïêôùâñßïõ 1940. Ôïõ Áãßïõ Äçìçôñßïõ Þôáí êáé ç ïíïìáóôéêÞ ãéïñôÞ ôçò ìçôÝñáò ìïõ. Ôçí ðáñáìïíÞ åãþ êé ï áäåëöüò ìïõ ðÞãáìå óôá êáôáóôÞìáôá êáé ôçò áãïñÜóáìå ìéá êÜñôá êé Ýíá ùñáßï Üñùìá. Óôï óðßôé ôç âïçèÞóáìå óôéò äïõëåéÝò. Åãþ îåóêüíéóá êé ï Ðáýëïò óêïýðéóå ôï óáëüíé êáé ôçí ôñáðåæáñßá. Åêåßíç, óôçí êïõæßíá, Ýöôéáîå äéÜöïñá öáãçôÜ êáé ãëõêÜ. Ôçí çìÝñá ôïõ Áãßïõ Äçìçôñßïõ, íùñßò ôï áðüãåõìá, ôï óðßôé ìáò ãÝìéóå êüóìï. Óõããåíåßò, ãåßôïíåò êáé ößëïé Þñèáí, ãéá íá ôçò åõ÷çèïýí ÷ñüíéá ðïëëÜ. Ôçò Ýöåñáí óïêïëáôÜêéá, ëïõëïýäéá êáé Üëëá äþñá. ÐåñÜóáìå Ýíá áîÝ÷áóôï âñÜäõ ìå öáãçôü, ðïôü, ÷ïñü êáé ôñáãïýäé. ×ôåò, ðÜëé, äåí êÜíáìå ìÜèçìá óôï ó÷ïëåßï. Åß÷áìå ôç ó÷ïëéêÞ ìáò ãéïñôÞ ãéá ôçí 28 ç Ïêôùâñßïõ 1940. Óôçí áñ÷Þ, ï äéåõèõíôÞò ôïõ ó÷ïëåßïõ ìÜò ìßëçóå ãéá ôï çñùéêü Ï×É. ÌåôÜ, êÜðïéïé ìáèçôÝò åßðáí ðïéÞìáôá êáé óôç óõíÝ÷åéá, êÜðïéïé Üëëïé Ýðáéîáí Ýíá óêåôò ãéá ôá ÷ñüíéá ôçò Êáôï÷Þò. ¾óôåñá ç ÷ïñùäßá ôñáãïýäçóå ìåñéêÜ ôñáãïýäéá ôçò ÂÝìðï. Ï êüóìïò óõãêéíÞèçêå êáé ÷åéñïêñïôïýóå. Ç ãéïñôÞ Ýêëåéóå ìå ôñåéò åëëçíéêïýò ÷ïñïýò. Óôï ôÝëïò, óôáèÞêáìå üñèéïé êáé øÜëáìå ôïí åèíéêü ýìíï. ¹ôáí ìéá õðÝñï÷ç ãéïñôÞ êáé üëïé Ýöõãáí åõ÷áñéóôçìÝíïé.

¸öç Ìé÷åëÞ

36

Íßêïò Ãñáììáôüðïõëïò


1. Ðþò ëÝãåôáé ç ìçôÝñá ôçò Áëßêçò;

ôá øþíéá ç óêïýðá ôï ãëõêü ôï öáãçôü ôï äþñï ôá óïêïëáôÜêéá ç êÜñôá ç åõ÷Þ

ç Óïößá ÂÝìðï

2. Ðþò ãéüñôáóáí óôï óðßôé ôïõò ôçí ïíïìáóôéêÞ ãéïñôÞ ôçò ìçôÝñáò ôçò; 3. Ðþò ãéüñôáóáí ôçí åðÝôåéï ôçò 28çò Ïêôùâñßïõ óôï ó÷ïëåßï ôçò;

Â. Ìßëçóå óôçí ôÜîç ãéá ìéá ãéïñôÞ ðïõ êÜíáôå óôï óðßôé óïõ. Ðåò ôé ãéïñôÜóáôå êáé ðþò.

Ã. Ðåò óôïõò óõììáèçôÝò óïõ ôé Ýêáíåò... • ÷ôåò ôï âñÜäõ. • óÞìåñá ôï ðñùß. • ôï ðå ñáóìÝíï Óáââáôïêýñéáêï.

ôï ôñáãïýäé ï åèíéêüò ýìíïò ï ÷ïñüò ç ðáñÝëáóç ôï Ï×É ç Êáôï÷Þ

ç èñçóêåõôéêÞ ãéïñôÞ ç åèíéêÞ ãéïñôÞ ç ïíïìáóôéêÞ ãéïñôÞ ç ïéêïãåíåéáêÞ ãéïñôÞ ç ó÷ïëéêÞ ãéïñôÞ


ç ïìéëßá ôï óêåôò ôï ðïßçìá ç ÷ïñùäßá ôï ÷åéñïêñüôçìá ç óõãêßíçóç ôï çìåñïëüãéï


ãéïñôÜæù óêïõðßæù îåóêïíßæù öôéÜ÷íù åý÷ïìáé ìéëþ ÷åéñïêñïôþ óõãêéíïýìáé

õðÝñï÷ïò – õðÝñï÷ç – õðÝñï÷ï åõ÷áñéóôçìÝíïò – åõ÷áñéóôçìÝíç – åõ÷áñéóôçìÝíï áîÝ÷áóôïò – áîÝ÷áóôç – áîÝ÷áóôï åèíéêüò – åèíéêÞ – åèíéêü çñùéêüò – çñùéêÞ – çñùéêü åëëçíéêüò – åëëçíéêÞ – åëëçíéêü 37

Ä. Ðåò ðüôå ãéïñôÜæïíôáé oé ðáñáêÜôù ãéoñôÝò.

ÐáñÜäåéãìá Ôçí Ðñùôï÷ñïíéÜ ôç ãéïñôÜæïõìå ôçí 1ç Éáíïõáñßïõ. Ç Ðñùôï÷ñïíéÜ ãéïñôÜæåôáé ôçí 1ç Iáíoõáñßoõ. Ôá ×ñéóôïýãåííá ............. óôéò 25 Äåêåìâñßoõ. Ï Åõáããåëéóìüò ôçò Èåoôüêoõ ........... óôéò 25 Ìáñôßoõ. Ç ÐñùôïìáãéÜ ............. ôçí 1ç ÌáÀïõ. Ç ÐñùôáðñéëéÜ ............. ôçí 1ç Áðñéëßïõ. Ôá Öþôá ........... óôéò 6 Éáíïõáñßïõ.

!

Ðñüóåîå

Ôçí ðáñáìïíÞ ôùí ×ñéóôïõãÝííùí Ôçí ðáñáìïíÞ ôçò Ðñùôï÷ñïíéÜò ÁíÞìåñá ôá ×ñéóôïýãåííá (ôçí ßäéá ôç ìÝñá ôùí ×ñéóôïõãÝííùí) ÁíÞìåñá ôçí Ðñùôï÷ñïíéÜ (ôçí ßäéá ôç ìÝñá ôçò Ðñùôï÷ñïíéÜò) Ôçí åðïìÝíç ôùí ×ñéóôïõãÝííùí Ôçí åðïìÝíç ôçò Ðñùôï÷ñïíéÜò

Å. Áõôïß åßíáé ïé ãåßôïíåò ôïõ ÐÜíïõ êáé ôçò ÖáíÞò. Ìðïñåßò íá âñåéò ðïéïé åßíáé êáé íá ôïõò ðåñéãñÜøåéò; Éôáëüò êáé Áããëßäá êýñéïò êáé êõñßá ÆåöéñÝëé: • øçëüò, ëåðôüò, êáóôáíüò, åðé÷åéñçìáôßáò, ðáßæåé ãêïëö. • êáíïíéêü áíÜóôçìá, îáíèéÜ, êáèçãÞôñéá.

¸ëëçíáò êáé Êýðñéá êýñéïò êáé êõñßá Ìé÷áçëßäç: • ìÝôñéï áíÜóôçìá, ìåëá÷ñéíüò, Ý÷åé åóôéá-ôüñéï. • øçëÞ, ðá÷ïõëÞ, ôçò áñÝóåé ç êçðïõñéêÞ.

Êýðñéïò êáé Ñùóßäá êýñéïò êáé êõñßá ÉùÜííïõ: • øçëüò, ðá÷ïõëüò, âéïôÝ÷íçò, ðáßæåé ôÝíéò.

¢ããëïò êáé Åëëçíßäá êýñéïò êáé êõñßá Ãïõßëóïí: • êïíôüò, áäýíáôïò, îáíèüò, ïéêïäüìïò, ðáßæåé ðïäüóöáéñï.

• êïíôÞ, ëåðôÞ, öïñÜåé ãõáëéÜ.

• ìÝôñéï ýøïò, ëåðôÞ, áóôõíïìéêüò.

Ìðïñåßò íá áñ÷ßóåéò Ýôóé:

38

Ãåßôïíåò ôïõ ÐÜíïõ óôá áñéóôåñÜ åßíáé ï êýñéïò êáé ç êõñßá ... . Ãåßôïíåò ôçò ÖáíÞò óôá äåîéÜ åßíáé ï êýñéïò êáé ç êõñßá ... .

9 93 3

Ôá ñÞìáôá Áüñéóôïò (ðáñåëèüí óõíïðôéêü) Ï Áüñéóôïò ðåñéãñÜöåé óõíïðôéêÜ ìéá ðñÜîç ðïõ Ýãéíå óôï ðáñåëèüí. Óõíïðôéêü = ðïõ ïëïêëçñþèçêå

Ðüôå;

Ìéá öïñÜ

÷ôåò, ðñï÷ôÝò ôçí ðåñáóìÝíç åâäïìÜäá ôïí ðåñáóìÝíï ìÞíá ðÝñóé, ðñüðåñóé

Üöçóá áãüñáóá ÷Üñéóá Ýêáíá


Áüñéóôïò Åíéêüò Áñéèìüò

Ðëçèõíôéêüò Áñéèìüò

ðÞã-á ðÞã-åò ðÞã-å

åãþ åóý áõôüò

!

åìåßò åóåßò áõôïß

ðÞã-áìå ðÞã-áôå ðÞã-áí

Ðñüóåîå óôïí áüñéóôï ôç äéáöïñÜ óôïí ôïíéóìü.

Ý - äù - óåò

á - ãü - ñá - óåò

÷Ü - ñé - óåò

äþ - óá - ôå

á - ãï - ñÜ - óá - ôå

÷á - ñß - óá - ôå

-óá áãïñÜæù íéþèù ðëçñþíù äéáâÜæù

   

áãüñáóá Ýíéùóá ðëÞñùóá äéÜâáóá

-îá öôéÜ÷íù êïéôÜæù ðáßæù áëëÜæù áíïßãù ðñïóÝ÷ù

     

Ýöôéáîá êïßôáîá Ýðáéîá Üëëáîá Üíïéîá ðñüóåîá

-øá ôáîéäåýù ÷ïñåýù äïõëåýù ãñÜöù âÜöù êüâù ñÜâù

      

ôáîßäåøá ÷üñåøá äïýëåøá Ýãñáøá Ýâáøá Ýêïøá Ýñáøá

39

ÌÜèçìá

7

¼ôáí åß÷á ÷ñüíï, óõíÝ÷åéá óêïýðéæá êáé óéäÝñùíá

MçôÝñá: Åýá, ðÜëé ôo äùìÜôéü óoõ åßíáé Üíù êÜôù! Âéâëßá, äßóêoé, ñoý÷á êáé äéóêÝôåò, üëá Ýíá êoõâÜñé. Ôßðoôá äå âñßóêåôáé óôç èÝóç ôoõ! ¼ëá ðåôáìÝíá! Óoõ Ý÷ù ðåé ÷ßëéåò öoñÝò üôé óôo óðßôé ìáò èÝëù íá õðÜñ÷åé ôÜîç êáé êáèáñéüôçôá. ÊïõñÜóôçêá ðéá! ÓõíÝ÷åéá óêïõðßæù, îåóêïíßæù, óéäåñþíù, ìáãåéñåýù. Åýá: Ãéáôß ðáñáðïíéÝóáé, ìáìÜ; ÐÝñóé ðïõ åß÷á ÷ñüíï äåí Ýêáíá äïõëåéÝò; Äå èõìÜóáé; ÓõíÝ÷åéá îåóêüíéæá, Ýâáæá çëåêôñéêÞ óêïýðá óå üëï ôï óðßôé, óéäÝñùíá êáé ìÜæåõá ôá ðñÜãìáôá ðïõ ðÝôáãå ç ÂÝñá. ÖÝôïò, üìùò, Ý÷ù ðïëý äéÜâáóìá, ãéáôß Ý÷ù åîåôÜóåéò. Äåí Ý÷ù ÷ñüíï ãéá ôéò äïõëåéÝò ôïõ óðéôéïý. MçôÝñá: Ìá, ðáéäß ìïõ, ìüíï ôï äùìÜôéü óïõ óïý æçôþ íá öôéÜ÷íåéò. ¢ëëùóôå, íïìßæù ðùò ÷ñüíï Ý÷åéò. ×ôåò Ýðáéæåò óôïí õðïëïãéóôÞ óïõ ìéóÞ þñá êáé ìåôÜ äéÜâáæåò óôïí êáíáðÝ Ýíá ðåñéïäéêü ãéá Üëëç ìßá þñá. ÓÞìåñá ôï ðñùß, ðÜëé, ÷ôÝíéæåò ôá ìáëëéÜ óïõ Ýíá ôÝôáñôï óôïí êáèñÝöôç. Ïé åîåôÜóåéò êáé ôá ìáèÞìáôá åßíáé äéêáéïëïãßá. Åýá: Ãéáôß, êáëÝ ìáìÜ; Äåí Ý÷ù êé åãþ ôï äéêáßùìá íá îåêïõñáóôþ ãéá ëßãï; ¼ôáí Ýñ÷ïìáé óôï óðßôé, èÝëù íá îåêïõñáóôþ êáé íá ÷áëáñþóù áðü ôá ìáèÞìáôá. Äå èÝëù íá êÜíù äïõëåéÝò. MçôÝñá: Ìçí îå÷íÜò, Åýá, üôé ôï ßäéï èÝëù êé åãþ. ¸÷ù êé åãþ ðoëëÝò õðo÷ñåþóåéò óôo ãñáöåßo. ¼ôáí åðéóôñÝöù óôï óðßôé, èÝëù êé åãþ íá îåêïõñáóôþ. ¼ôáí, üìùò, Ý÷ù íá êÜíù êáé ôá êáèÞêïíôá ôùí Üëëùí, ôüôå äå ìïõ ìÝíåé êáèüëïõ ÷ñüíïò. Åýá: ¸÷åéò äßêéï, ìáìÜ! Áõôü äåí ôï óêÝöôçêá. Áðü áýñéï áíáë áìâÜíù íá êáèáñßæù ôï äùìÜôéü ìïõ êáé íá óå âïçèþ óôï óðßôé êÜèå Óáââáôïêýñéáêï.

ÔÝóóåñéò ãõíáßêåò üñèéåò ðëÜèïõí ôç æýìç, ìßá ãõíáßêá áñéóôåñÜ ðáßæåé äßáõëï, ñõèìßæïíôáò ôéò êéíÞóåéò ôùí ãõíáéêþí ðïõ æõìþíïõí. (5ïò áé. ð.×.)

40

ÁÐÏÈÇÊÇ ï äßóêïò ç äéóêÝôá ôá Ýðéðëá ôï óáëüíé ï êáíáðÝò ôï äùìÜôéï ôï ãñáöåßï ï êáèñÝöôçò ôï ðåñéïäéêü

ç ôÜîç ç êáèáñéüôçôá ïé åîåôÜóåéò ôï äéÜâáóìá ïé õðï÷ñåþóåéò ôï êáèÞêïí ôï ðáñÜðïíï ç äéêáéïëïãßá



1. Ãéá ðïéï ðñÜãìá óõæçôïýí ç Åýá êáé ç ìçôÝñá ôçò;

ôï ìáãåßñåìá ôï ðëýóéìï ôï óéäÝñùìá ôï óöoõããÜñéóìá ôï óêïýðéóìá ôï îåóêüíéóìá

2. Ðïéï åßíáé ôï ðñüâëçìÜ ôïõò; 3. Íïìßæåéò üôé ç Åýá Ý÷åé êáëÝò ó÷Ýóåéò ìå ôç ìçôÝñá ôçò; 4. Ãéáôß óôï ôÝëïò ç Åýá áíÝëáâå íá âïçèÜ óôï óðßôé êÜèå Óáââáôïêýñéáêï; 5. ÐñÝðåé íá âïçèÜ Ýíá ðáéäß ôïõò ãïíåßò ôïõ óôï óðßôé; Ãéáôß;

äïõëåýù ìáãåéñåýù óôñþíù äéðëþíù óéäåñþíù óöïõããáñßæù ÷ôåíßæù ðëÝíù


åðéóôñÝöù Ýñ÷ïìáé áíáëáìâÜíù îåêïõñÜæïìáé ÷áëáñþíù èõìÜìáé ðáñáðïíéÝìáé äéêáéïëïãïýìáé

ðñüèõìïò – ðñüèõìç – ðñüèõìï áäéÜöïñïò – áäéÜöïñç – áäéÜöïñï åñãáôéêüò – åñãáôéêÞ – åñãáôéêü ôåìðÝëçò – ôåìðÝëá – ôåìðÝëéêï çëåêôñéêüò – çëåêôñéêÞ – çëåêôñéêü çëåêôñïíéêüò – çëåêôñïíéêÞ – çëåêôñïíéêü 41

Â. Ðåò óôçí ôÜîç:

Ã. Ðåò ôé êÜíåé ï êáèÝíáò.

42

• ÂïçèÜò ôïõò ãïíåßò óïõ óôéò äïõëåéÝò ôïõ óðéôéïý ìåôÜ ôï ó÷ïëåßï; • Ôé Ýêáíåò ôï ðåñáóìÝíï Óáââáôïêýñéáêï, ãéá íá âïçèÞóåéò óôéò äïõëåéÝò ôïõ óðéôéïý; • Ôá êáëïêáßñéá ôé êÜíåéò êÜèå ìÝñá óôï óðßôé; • Ôá ×ñéóôïýãåííá ôé êÜíåéò óõíÞèùò, ãéá íá âïçèÞóåéò ôçí ïéêïãÝíåéÜ óïõ;

Ä. Íá ìåñéêÜ Ýðéðëá, ðñÜãìáôá êáé æþá ôïõ óðéôéïý. Ðåò ôé öñïíôßäá ÷ñåéÜæåôáé ôï êáèÝíá.

3 34 4

Ôá ñÞìáôá Ðáñáôáôéêüò (ðáñåëèüí ìç óõíïðôéêü) Ï Ðáñáôáôéêüò ðåñéãñÜöåé ìç óõíïðôéêÜ ìéá ðñÜîç ðïõ Ýãéíå óôï ðáñåëèüí. Ìç óõíïðôéêü = ãéíüôáí óõíÝ÷åéá Þ ðïëëÝò öïñÝò

Ðüôå;

ÐïëëÝò öïñÝò, óõíÝ÷åéá ìáãåßñåõá (üëç ôç ìÝñá, üëï ôï ðñùß, ôï áðüãåõìá) äéÜâáæá (ðïëëÞ þñá, óõíÝ÷åéá) êáôÝâáéíá (êÜèå ìÝñá, êÜèå ðñùß, êÜèå ìéá þñá) áãüñáæá (êÜèå ìÝñá, êÜèå âñÜäõ, óõíÝ÷åéá, óõ÷íÜ) ðÞãáéíá (óõíÝ÷åéá, ðïëëÝò öïñÝò, óõ÷íÜ, óõíÞèùò)

óÞìåñá ÷ôåò, ðñï÷ôÝò ôçí ðåñáóìÝíç åâäïìÜäá ôïí ðåñáóìÝíï ìÞíá ðÝñóé, ðñüðåñóé


Ðáñáôáôéêüò Åíéêüò Áñéèìüò


ðÞãáéí-á ðÞãáéí-åò ðÞãáéí-å

åãþ åóý áõôüò

!

åìåßò åóåßò áõôïß

ðçãáßí-áìå ðçãáßí-áôå ðÞãáéí-áí

Ðñüóåîå ôé ãßíåôáé ìå ôïí Ðáñáôáôéêü

ôá-îé-äåý-ù á-ãï-ñÜ-æù ðëç-ñþ-íù á-íïß-ãù íéþ-èù âëÝ-ðù ãñÜ-öù

      

ôá-îß-äåõ-á á-ãü-ñá-æá ðëÞ-ñù-íá Ü-íïé-ãá Ý-íéù-èá Ý-âëå-ðá Ý-ãñá-öá

43

ÌÜèçìá

8

¼ëïé ÷áßñïíôáé, åêôüò áðü ìÝíá Ãéþñãï, ãåéá óïõ. Åëðßæù íá åßóáé êáëÜ êáé íá ìçí êïõñÜæåóáé ðïëý óôï ó÷ïëåßï. Åìåßò áðï÷áéñåôÜìå ôï ìéêñü ìáò äéáìÝñéóìá óå ëßãåò ìÝñåò. Ìåôáêïìßæïõìå óôç ìïíïêáôïéêßá ðïõ áãïñÜóáìå. ¸÷åé ðÝíôå ìåãÜëåò êñåâáôïêÜìáñåò, óáëüíé ìå ôæÜêé, ôñáðåæáñßá, ôåñÜóôéá êïõæßíá, äýï ôïõáëÝôåò êáé ìåãÜëï ìðÜíéï. Ç ìçôÝñá ìïõ ÷áßñåôáé, ãéáôß ôï íÝï ìáò óðßôé åßíáé êïíôÜ óôçí ðëáôåßá ìå ôá ìáãáæéÜ êáé Ý÷åé ðïëëÜ êáé ìåãÜëá äùìÜôéá. Ï ðáôÝñáò ìïõ ÷áßñåôáé ãéá ôçí áðïèÞêç êáé ôï ãêáñÜæ. Ôï áõôïêßíçôü ìáò ôþñá äå èá êáôáóôñÝöåôáé Ýîù óôï äñüìï. Ï áäåñöüò ìïõ ïíåéñåýåôáé ðüóï ùñáßá èá ðåñíÜåé óôï íÝï ôïõ ìåãÜëï äùìÜôéï. Áêüìá êé ï ðáððïýò ÷áßñåôáé, ãéáôß óôï ðßóù ìÝñïò ôïõ óðéôéïý õðÜñ÷åé Ýíáò ôåñÜóôéïò êÞðïò ìå ãñáóßäé, ëïõëïýäéá êáé äÝíôñá. Åêåß èá ðåñíÜåé åõ÷Üñéóôá ôéò þñåò ôïõ. Äå ëÝù, ôï óðßôé åßíáé ùñáßï, áëëÜ åãþ äå èÝëù íá ÷Üóù ôïõò ößëïõò ìïõ. ÐñÝðåé í ’ áëëÜîù ó÷ïëåßï êáé èá ðçãáßíù ó’ Ýíá Üëëï, ðïõ åßíáé ìüíï äÝêá ëåðôÜ ìå ôá ðüäéá áð ’ ôï êáéíïýñéï óðßôé. Ïé ðáëéïß ìáò ãåßôïíåò êáé ïé ößëïé èá âñßóêïíôáé ÷éëéüìåôñá ìáêñéÜ. Åßìáé ðïëý ëõðçìÝíç! Áí ìðïñåßò, ãñÜøå ìïõ. Ìå áãÜðç Áëßêç

            44

       


1. Óå ôé åßäïõò êáôïéêßá Ýìåíå ìÝ÷ñé ôþñá ç ïéêïãÝíåéá ôçò Áëßêçò; 2. Ðüóá äùìÜôéá Ý÷åé ôï íÝï ôïõò óðßôé; 3. Ðïéïõò Üëëïõò ÷þñïõò áíáöÝñåé óôï ãñÜììá ôçò; 4. Ãéá ðïéï ëüãï ÷áßñåôáé ï ðáôÝñáò ôçò;

ç ìïíïêáôïéêßá ôï äéáìÝñéóìá ç êñåâáôïêÜìáñá – ôï õðíïäùìÜôéï ç êïõæßíá ç ôïõáëÝôá ôï ìðÜíéï ç ôñáðåæáñßá ç åßóïäïò ôï óáëüíé ç óêÜëá ôï êáèéóôéêü ï äéÜäñïìïò ôï ÷ïë ç áðïèÞêç ï êÞðïò ç óïößôá ôï ãñáóßäé ôï ãêáñÜæ ôá äÝíôñá ôï ìðáëêüíé ï äñüìïò ôï ôæÜêé ç ðëáôåßá


5. Ôé ëÝåé ç Áëßêç ãéá ôï íÝï ôçò ó÷ïëåßï; 6. Ãéáôß äåí ÷áßñåôáé ìå ôï íÝï ôïõò óðßôé;


Ôï êáöåíåßï ôçò ðëáôåßáò, Ã. ÌáíïõóÜêçò

Â. Íá ðåñéãñÜøåéò ôï óðßôé óïõ óôïõò óõììáèçôÝò óïõ. Ðåò ðïý åßíáé, ðüóá êáé ðïéá äùìÜôéá Ý÷åé.

äßðëá óå ìðñïóôÜ óå/áðü ðßóù áðü áðÝíáíôé áðü áñéóôåñÜ äåîéÜ

÷áßñïìáé ëõðïýìáé ìåôáêïìßæù âñßóêïìáé ïíåéñåýïìáé êïõñÜæïìáé

êáéíïýñéïò – êáéíïýñéá – êáéíïýñéï íÝïò – íÝá – íÝï ôåñÜóôéïò – ôåñÜóôéá – ôåñÜóôéï Üíåôïò – Üíåôç – Üíåôï 45

ÃåéôïíéÝò

ÁèÞíá-Íõêôåñéíü, Óðýñïò Âáóéëåßïõ

Ç ÃåéôïíéÜ, ÅõãÝíéïò ÓðáèÜñçò

Ïéêéóìïß

Óêüðåëïò

Ðáñáäïóéáêüò ïéêéóìüò óôç ÌÜíç

46

Ðáñáäïóéáêüò ïéêéóìüò óôç ÌÞëï

Ã. Êïßôáîå ôá ôñßá ó÷åäéáãñÜììáôá êáé ìßëçóå ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ, üðùò óôá ðáñáäåßãìáôá. • — Ðïéï äéáìÝñéóìá Ý÷åé äýï êñåâáôïêÜìáñåò; — Ôï ðñþôï êáé ôï äåýôåñï äéáìÝñéóìá. • — Ðïéï äéáìÝñéóìá äåí Ý÷åé äåýôåñç ôïõáëÝôá; — Ôï ðñþôï êáé ôï äåýôåñï.

1. Ý÷åé äýï êñåâáôïêÜìáñåò. 2. äåí Ý÷åé äåýôåñç ôïõáëÝôá. 3. Ý÷åé äýï ìðáëêüíéá. 4. Ý÷åé ôñáðåæáñßá. 5. äåí Ý÷åé ôñåéò êñåâáôïêÜìáñåò.

6. Ý÷åé äýï ìðÜíéá. 7. Ý÷åé äåýôåñç ôïõáëÝôá. 8. äåí Ý÷åé óáëüíé. 9. Ý÷åé ôñßá õðíïäùìÜôéá.

ÄéáìÝñéóìá Á

ÄéáìÝñéóìá Â

ÄéáìÝñéóìá Ã

47

Ä. Ìå âÜóç ôï ó÷Ýäéï ôïõ óðéôéïý ìßëçóå ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ. — Ðïý — Ðïý — Ðïý — Ðïý — Ðïý

âñßóêåôáé ç ôñáðåæáñßá; åßíáé ôï ÷ïë; âñßóêåôáé ç áðïèÞêç; âñßóêåôáé ôï ãñáöåßï; âñßóêåôáé ôï ìðÜíéï;

— Åßíáé ìåôÜ ôçí/äßðëá óôçí êïõæßíá. — Âñßóêåôáé ðñéí áðü ôï óáëüíé. — Åßíáé ðßóù áðü ôï ãêáñÜæ. — Åßíáé äßðëá óôï õðíïäùìÜôéï. — Åßíáé äßðëá áðü ôï ãñáöåßï.

Å. Ç ìçôÝñá ôçò Áëßêçò Ýêáíå óôï óáëüíé ìåñéêÝò áëëáãÝò. Óýãêñéíå ðþò Þôáí ôï óáëüíé ðñéí êáé ðþò åßíáé ôþñá.

48

9 94 4

Ôá ñÞìáôá ÅíåñãçôéêÞ öùíÞ Åíåóôþôáò

Ðáñáôáôéêüò

Áüñéóôïò

åãþ

âñßóê-ù

Ýâñéóê-á

âñÞê-á

åóý

âñßóê-åéò

Ýâñéóê-åò

âñÞê-åò

áõôüò

âñßóê-åé

Ýâñéóê-å

âñÞê-å

åìåßò

âñßóê-ïõìå

âñßóê-áìå

âñÞê-áìå

åóåßò

âñßóê-åôå

âñßóê-áôå

âñÞê-áôå

áõôïß

âñßóê-ïõí

Ýâñéóê-áí

âñÞê-áí


ÌåóïðáèçôéêÞ öùíÞ Åíåóôþôáò


Áüñéóôïò

åãþ

âñßóê-ïìáé

âñéóê-üìïõí

âñÝè-çêá

åóý

âñßóê-åóáé

âñéóê-üóïõí

âñÝè-çêåò

áõôüò

âñßóê-åôáé

âñéóê-üôáí

âñÝè-çêå

åìåßò

âñéóê-üìáóôå

âñéóê-üìáóôáí

âñåè-Þêáìå

åóåßò

âñßóê-åóôå (âñéóê-üóáóôå)

âñéóê-üóáóôáí

âñåè-Þêáôå

áõôïß

âñßóê-ïíôáé

âñßóê-ïíôáí

âñÝè-çêáí

(âñéóê-üíôïõóáí)

(âñåè-Þêáíå)

49

ÌÜèçìá

9

KÜñôá áðü ôç Ìáñãáñßôá

Ç Ìáñãáñßôá æùãñÜöéóå ìéá êÜñôá ãéá ôá îáäÝñöéá ôçò ðïõ æïõí óôï Ëïíäßíï.

Áãáðþ ðïëý ôïí êÞðï ìáò. Åßíáé ôï ðéï ùñáßï ìÝñïò ôïõ óðéôéïý ìáò. Âñßóêåôáé óôï ðßóù ìÝñïò ôïõ óðéôéïý êáé åßíáé ìåãÜëïò êáé ìáêñüóôåíïò. ¸÷åé Ýíáí îýëéíï öñÜ÷ôç ãýñù ãýñù. Ìüëéò ìðáßíåéò óôïí êÞðï, âëÝðåéò ìéá ðëáêüóôñùôç áõëÞ. Åêåß õðÜñ÷ïõí äéÜöïñåò ãëÜóôñåò ìå ëïõëïýäéá êáé êÜêôïõò, ðïõ åßíáé ç áäõíáìßá ôçò ìçôÝñáò ìïõ. Óôç ìÝóç ôïõ êÞðïõ õðÜñ÷åé ãñáóßäé. Ìüëéò Þñèáìå, ï ðáôÝñáò ìïõ ôï Ýêïøå ìå ôç ìç÷áíÞ. Ãýñù áðü ôï ãñáóßäé Ý÷ïõìå öõôÝøåé äåêÜäåò ðïëý÷ñùìá ëïõëïýäéá, üðùò ÷ñõóÜíèåìá, ãáñéöáëéÝò, ôïõëßðåò êáé ìáñãáñßôåò. ÊïíôÜ óôï öñÜ÷ôç âñßóêïíôáé ìåñéêÝò áíáññé÷þìåíåò ôñéáíôáöõëëéÝò. Ç ìçôÝñá ìïõ ôéò êëÜäåøå êé åãþ áíÝëáâá íá ôéò ðïôßæù. Ôçí Üíïéîç èá ãåìßóïõí ôïí êÞðï ìáò ìå ÷ñþìáôá êáé ìõñùäéÝò. Óôï âÜèïò ôïõ êÞðïõ âñßóêåôáé ìéá ìéêñÞ ëéìíïýëá, ôï óðéôÜêé ôïõ óêýëïõ ìáò, ìéá ìéêñÞ îýëéíç áðïèÞêç ìå ôá åñãáëåßá ôïõ êÞðïõ êáé ìåñéêÜ ïðùñïöüñá äÝíôñá: ìéá ìçëéÜ, ìéá á÷ëáäéÜ êáé ìéá êåñáóéÜ. Èá Þèåëá ðïëý íá åß÷áìå êáé ðïñôïêáëéÝò, áëëÜ, äõóôõ÷þò, ï êáéñüò óôï Åäéìâïýñãï äåí ôï åðéôñÝðåé. Óôéò äýï ãùíéÝò ôïõ êÞðïõ õðÜñ÷ïõí ðåýêá êé Ýíá êõðáñßóóé. Ó’ Ýíá áðü ôá ðåýêá ï ðáôÝñáò ìáò êñÝìáóå ìéá êïýíéá. Ôï áãáðçìÝíï ìïõ öõôü åßíáé ìéá ìéêñÞ êëçìáôáñéÜ, ç ïðïßá âñßóêåôáé óôçí áñ÷Þ ôïõ êÞðïõ, ìüëéò âãåéò áðü ôçí êïõæßíá. Ìïõ èõìßæåé ôï íçóß ìáò óôçí ÅëëÜäá êáé ôçí üìïñöç êëçìáôáñéÜ ôçò ãéáãéÜò ìå ôá ãëõêÜ óôáöýëéá.

50


1. Ðïéï ìÝñïò ôïõ óðéôéïý áñÝóåé ðåñéóóüôåñï óôç Ìáñãáñßôá;

ï óêýëïò ôï êïõíÝëé ï âÜôñá÷ïò ôï ÷ñõóüøáñï

ï êÞðïò ôï ðáãêÜêé ôï óéíôñéâÜíé ï öñÜ÷ôçò

ôï ðëáêüóôñùôï

2. Ôé ó÷Þìá êáé ôé ìÝãåèïò Ý÷åé ï êÞðïò ôïõò; 3. Ðïéá ëïõëïýäéá êáé ðïéá äÝíôñá âñßóêïíôáé ìÝóá óôïí êÞðï; 4. Ôé åñãáóßåò Ýêáíå ç ïéêïãÝíåéá óôïí êÞðï; 5. Ðþò åîçãåß ç Ìáñãáñßôá ôçí ðñïôßìçóÞ ôçò ãéá ôçí êëçìáôáñéÜ;

ç ãëÜóôñá ç áðïèÞêç ç ëéìíïýëá ôá åñãáëåßá ôïõ êÞðïõ ç êïýíéá ôï ðåýêï ôï êõðáñßóóé ôï Ýëáôï

ôï ìÞëï ôï á÷ëÜäé ôï êåñÜóé ôï ðïñôïêÜëé ôï óôáöýëé

Â. Ìßëçóå óôçí ôÜîç ãéá ôï äéêü óáò êÞðï. ×ñçóéìïðïßçóå ôá ðáñáêÜôù åñùôÞìáôá.

1. Óå ðïéï ìÝñïò ôïõ óðéôéïý âñßóêåôáé; 2. Ôé ìÝãåèïò êáé ôé ó÷Þìá Ý÷åé; 3. ¸÷åé ãñáóßäé êáé ðïý; 4. Ôé äÝíôñá êáé ôé ëïõëïýäéá Ý÷åé; 5. Ôé Üëëï õðÜñ÷åé óôïí êÞðï óáò; (ëéìíïýëá, áðïèÞêç, êïýíéá)

ìðñïóôÜ ðßóù/óôï âÜèïò óôçí Üêñç óôç ãùíéÜ


ôï Üñùìá ç ãåýóç ç óêéÜ ôï öõôü ï êÜêôïò ôï ÷ñõóÜíèåìï ç ãáñéöáëéÜ ç ôïõëßðá ç ìáñãáñßôá ç ôñéáíôáöõëëéÜ

ç ç ç ç ç


ìçëéÜ á÷ëáäéÜ êåñáóéÜ ðïñôïêáëéÜ êëçìáôáñéÜ

êëáäåýù öõôåýù ðïôßæù êüâù öñïíôßæù ðåñéðïéïýìáé

ôåôñÜãùíïò – ôåôñÜãùíç – ôåôñÜãùíï ìáêñüóôåíïò – ìáêñüóôåíç – ìáêñüóôåíï îýëéíïò – îýëéíç – îýëéíï ðïëý÷ñùìïò – ðïëý÷ñùìç – ðïëý÷ñùìï áíáññé÷þìåíïò – áíáññé÷þìåíç – áíáññé÷þìåíï äñïóåñüò – äñïóåñÞ – äñïóåñü ãëõêüò – ãëõêéÜ – ãëõêü 51

Ã. Ìðïñåßò íá áíáãíùñßóåéò ðïéá öõôÜ åßíáé; ôñéáíôÜöõëëá, ôïõëßðåò, öïßíéêåò, ìáñãáñßôåò, ðáðáñïýíåò, êõðáñßóóéá, êñéíÜêéá, ìðïõêáìâßëéá, ÷ñõóÜíèåìá

Óå ðïéá äÝíôñá ìåãáëþíïõí áõôïß ïé êáñðïß;

52

Ä. ÊÜíå ìéá ðåñéãñáöÞ ôùí ðáñáêÜôù êÞðùí.

Å. ÁõôÜ åßíáé ôá êáôïéêßäéá ôçò Ìáñãáñßôáò, ôïõ Ãéþñãïõ êáé ôïõ Áíôþíç. ÐåñßãñáøÝ ôá.

53

ÏõóéáóôéêÜ ï êÞðïò ôïí êÞðï

ç êÜñôá ôçí êÜñôá

ïé êÞðïé ôïõò êÞðïõò

ïé êÜñôåò ôéò êÜñôåò

Ðôþóåéò ïõóéáóôéêþí


54

54

ÏíïìáóôéêÞ

ÁéôéáôéêÞ

ðïéïò – ðïéá – ðïéï;

ðïéïí – ðïéá – ðïéï;

ðïéïé – ðïéåò – ðïéá;

ðïéïõò – ðïéåò – ðïéá;

ï Üíèñùðïò

ôïí Üíèñùðï

ïé Üíèñùðïé

ôïõò áíèñþðïõò

ï ðßíáêáò

ôïí ðßíáêá

ïé ðßíáêåò

ôïõò ðßíáêåò

ç èÜëáóóá

ôç èÜëáóóá

ïé èÜëáóóåò

ôéò èÜëáóóåò

ç åßóïäïò

ôçí åßóïäï

ïé åßóïäïé

ôéò åéóüäïõò

ôï ðñüóùðï

ôï ðñüóùðï

ôá ðñüóùðá

ôá ðñüóùðá

ôï ëÜèïò

ôï ëÜèïò

ôá ëÜèç

ôá ëÜèç

ôï ìÜèçìá

ôï ìÜèçìá

ôá ìáèÞìáôá

ôá ìáèÞìáôá

ÌÜèçìá

Ìüëéò ó÷ïëÜóù..

10

— ÐÜëé Üêåöïò êáé êïõñáóìÝíïò ìïõ öáßíåóáé, Ãéþñãï. Äåí åßóáé êáëÜ; — Ìéá ÷áñÜ åßìáé, ê. ÄÞìïõ. Áðëþò Ý÷ù ðïëý äéÜâáóìá ôþñá ôåëåõôáßá êáé êïéìÜìáé áñãÜ. Ìïõ ëåßðåé ç îåêïýñáóç êáé ï ýðíïò. — Ãéáôß äåí áëëÜæåéò ëßãï ôï ðñüãñáììÜ óïõ, þóôå íá ìç ÷ñåéÜæåôáé íá îåíõ÷ôÜò; — Ìðá! Áäýíáôïí. ¸÷ù êáèçìåñéíÜ ðïëëÜ êáé óçìáíôéêÜ ðñÜãìáôá íá êÜíù. — Ãéá íá äïýìå. Ìðïñåßò íá ìïõ ðåñéãñÜøåéò ìéá óõíçèéóìÝíç óïõ ìÝñá; — Ôéò êáèçìåñéíÝò îõðíÜù ãýñù óôéò Ýîé. ÌÝ÷ñé ôéò åöôÜìéóç ðëÝíïìáé, íôýíïìáé êáé ôñþù ôï ðñùéíü ìïõ. Ìüëéò ôåëåéþóù, ðëÝíù ôá öëéôæÜíéá êáé óôñþíù ôï êñåâÜôé ìïõ êáé ôçò áäåñöÞò ìïõ. Áöïý åôïéìáóôþ, ðáßñíù ôï ëåùöïñåßï êáé ðÜù ó÷ïëåßï.Ôá ìáèÞìáôá áñ÷ßæïõí óôéò åííÝá êáé ôåëåéþíïõí óôéò ôñåéò êáé ôÝôáñôï. Óôéò äþäåêá êÜíïõìå ìéÜìéóç þñá äéÜëåéììá ãéá öáãçôü. Ðçãáßíù ìå ôïõò ößëïõò ìïõ óôçí ôñáðåæáñßá ôïõ ó÷ïëåßïõ êáé ôñþìå ôï ìåóçìåñéáíü ìáò. Ìüëéò ó÷ïëÜóù, ãõñßæù óðßôé, âãÜæù ôç óôïëÞ ìïõ, âÜæù ôçí áèëçôéêÞ ìïõ öüñìá êáé ðåñðáôþ ìÝ÷ñé ôçí ðéóßíá, ðïõ åßíáé ðåñßðïõ äåêáðÝíôå ëåðôÜ ìå ôá ðüäéá. ÊÜíù êïëýìðé ãéá ìéóÞ þñá. ¼ôáí ôåëåéþóù, ðåñíþ óõíÞèùò áðü ôï óðßôé ôïõ ößëïõ ìïõ ôïõ Áíôþíç êáé ðáßæïõìå ãéá ëßãï óôïí õðïëïãéóôÞ, áêïýìå ìïõóéêÞ Þ âëÝðïõìå êáíÝíá ðñüãñáììá óôçí ôçëåüñáóç, óõíÞèùò ôçëåðáé÷íßäéá, êéíïýìåíá ó÷Ýäéá Þ îÝíåò óåéñÝò. Ãõñßæù óôï óðßôé ëßãï ðñéí áðü ôéò Ýîé. ÐÜù óôï äùìÜôéü ìïõ êáé áñ÷ßæù íá äéáâÜæù ôá ìáèÞìáôá ôïõ ó÷ïëåßïõ ìïõ. Óôéò åðôÜ ïé ãïíåßò ìïõ åßíáé óôï óðßôé êáé óôáìáôþ ôç ìåëÝôç, ãéáôß åôïéìáæüìáóôå ãéá ôï äåßðíï. ÐÜíôá âïçèþ ëßãï óôï óôñþóéìï ôïõ ôñáðåæéïý Þ óôï ðëýóéìï ôùí ðéÜôùí. ÊáôÜ ôéò åííÝá áíåâáßíù óôï äùìÜôéü ìïõ êáé óõíå÷ßæù ôï äéÜâáóìá ìÝ÷ñé ôéò äÝêá. ÌåôÜ áíïßãù ôïí õðïëïãéóôÞ, äéáâÜæù ôá ìçíýìáôá ðïõ Ý÷ù áðü ôïõò ößëïõò ìïõ óôï åîùôåñéêü êáé ôïõò áðáíôþ. ÊáôÜ ôéò Ýíôåêá êëåßíù ôïí õðïëïãéóôÞ, ìðáßíù óôï ìðÜíéï, ðëÝíù ôá äüíôéá ìïõ êáé êÜíù íôïõæ. ÌåôÜ âÜæù ôéò 55

ðéôæÜìåò ìïõ êáé îáðëþíù. Äåí ìðïñþ íá êïéìçèþ, áí äåí äéáâÜóù êÜôé åîùó÷ïëéêü ãéá ëßãç þñá. Óôï ìåôáîý üìùò ç þñá Ý÷åé ðÜåé äþäåêá. — ÊáôÜëáâá! ÓêÝöôçêá üìùò êÜôé, Ãéþñãï. Ãéáôß äåí áðïöáóßæåéò íá áíïßãåéò ôçí áëëçëïãñáößá óïõ ìüíï êÜèå Óáââáôïêýñéáêï, ðïõ äåí Ý÷åéò ó÷ïëåßï ôçí Üëëç ìÝñá; — Íïìßæù ðùò áõôü åßíáé ìéá êáëÞ ëýóç, êõñßá ÄÞìïõ.

56

ÁÐÏÈÇÊÇ ôï äéÜâáóìá, ç ìåëÝôç ç îåêïýñáóç ï ýðíïò ï õðïëïãéóôÞò ôï ìÞíõìá

ç áëëçëïãñáößá


3. Ãéáôß ðÜåé ôüóï áñãÜ ãéá ýðíï; 4. Ôé ëýóç óêÝöôçêå ç êõñßá ÄÞìïõ;

ç ðéóßíá ôï íôïõæ


ïé ðéôæÜìåò ç óôïëÞ ç áèëçôéêÞ öüñìá

ôï ôçëåðáé÷íßäé ç îÝíç óåéñÜ ôá êéíïýìåíá ó÷Ýäéá

1. Ôé ðñüâëçìá Ý÷åé ï Ãéþñãïò; 2. Ôé ôïõ æÞôçóå ç êáèçãÞôñéÜ ôïõ êáé ãéáôß;

ôï åîùôåñéêü

îõðíþ(-Üù) ðëÝíïìáé íôýíïìáé ôñþù åôïéìÜæïìáé


ðçãáßíù îåíõ÷ôþ(-Üù) êïéìÜìáé êïëõìðþ(-Üù) âëÝðù

åîùó÷ïëéêüò – åîùó÷ïëéêÞ – åîùó÷ïëéêü

Üêåöïò – Üêåöç – Üêåöï êïõñáóìÝíïò – êïõñáóìÝíç – êïõñáóìÝíï óçìáíôéêüò – óçìáíôéêÞ – óçìáíôéêü óõíçèéóìÝíïò – óõíçèéóìÝíç – óõíçèéóìÝíï 57

57

Â. Ðñüóåîå ðþò ìéëÜìå ãéá ôçí êáèçìåñéíÞ ìáò ñïõôßíá.

ÓõíÞèùò

Ðüôå-ðüôå

ÌåñéêÝò öïñÝò

îõðíÜù

êáôÜ ôéò

.

óçêþíoìáé

ãýñù óôéò

.

ðáßñíù ðñùéíü

ìÝ÷ñé ôéò

.

öåýãù ãéá ôo ó÷oëåßo

óôéò

ðçãáßíù ãéá êoëýìðé

ìåôÜ ôéò

âëÝðù ôçëåüñáóç

áðü ôéò

ôñþù ìåóçìåñéáíü/âñáäéíü

íùñßò.

êoéìÜìáé

áñãÜ.

ðçãáßíù ìå ôá ðüäéá

ðçãáßíù ìå ôo áõôoêßíçôo

ðßíù ôóÜé

ðßíù êáöÝ

êoéìÜìáé íùñßò

áñãÜ

äéáâÜæù ìéá þñá

äõo þñåò

áêoýù ìoõóéêÞ

âëÝðù ôçëåüñáóç

. . ùò ôéò

åñãÜæoìáé-äïõëåýù



áðü ôéò

ùò ôéò

.

êoéìÜìáé



áðü ôéò

ùò ôéò

.

ôñþù



áðü ôç

ùò ôç

ðáßæù



áðü ôéò

ùò ôéò

.

ðÜù ãéá êoëýìðé



áðü ôéò

ùò ôéò

.

êÜíù ãõìíáóôéêÞ



áðü ôéò

ùò ôéò

.

.

.

Ã. Íá ðåñéãñÜøåéò ðþò ðåñíÜò ìéá ìÝñá áðü ôç æùÞ óoõ, ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôïõò ðéï ðÜíù ôñüðïõò.

ÓõíÞèùò óçêþíïìáé óôéò... 58

Ä. Íá ìåñéêÝò öùôïãñáößåò áðü ôçí êáèçìåñéíÞ æùÞ ôçò ê. ÄÞìïõ. Íá ðåñéãñÜøåéò ôé êÜíåé êáé ðüôå.





 ÁÍÈÏÐÙËÅÉÏ













Å. Íá Ýíá ó÷Ýäéï êáé ôïõ óðéôéïý ôçò ê. ÄÞìïõ. ÐåñßãñáøÝ ôï óôçí ôÜîç.

59

Oé óýíäåóìïé


Óõìðëåêôéêïß:

êáé (êé), ïýôå-ïýôå, ìÞôå-ìÞôå

Äéá÷ùñéóôéêïß:

Þ, åßôå-åßôå

Áíôéèåôéêïß:

áëëÜ, üìùò, ðáñÜ

Åðåîçãçìáôéêüò:

äçëáäÞ

×ñïíéêïß:

üôáí, êáèþò, ðñéí, ìüëéò, áöïý

Áéôéïëïãéêïß:

ãéáôß, åðåéäÞ, áöïý, äéüôé

ÓÔ. ÄéÜâáóå ôçí éóôïñßá áëëÜæïíôáò êÜèå öïñÜ ôï ñÞìá óôïí áüñéóôï.

Ôï ðñùß îõðíþ óôéò 7.30. Íôýíïìáé, ðëÝíïìáé êáé ðáßñíù ôï ðñùéíü ìïõ. Êáôüðéí, åôïéìÜæù ôï êïëáôóéü ìïõ êáé ôçò áäåñöÞò ìïõ, åðåéäÞ áõôÞ åßíáé ìéêñÞ. ÌåôÜ ðáßñíïõìå ôá âéâëßá ìáò êáé ìðáßíïõìå óôï áõôïêßíçôï. Ìáò ðçãáßíåé ç ìáìÜ ìå ôï áõôïêßíçôï, äéüôé ôï ó÷ïëåßï ìáò åßíáé ìáêñéÜ. Ôá ìáèÞìáôá ôåëåéþíïõí óôéò 3.20. Ìüëéò ãõñßóù óðßôé, âãÜæù ôç óôïëÞ ìïõ êáé êÜèïìáé ëßãï íá îåêïõñáóôþ, äçëáäÞ ðáñáêïëïõèþ ôçëåüñáóç Þ áó÷ïëïýìáé ìå ôç óõëëïãÞ ìïõ. ¾óôåñá êÜèïìáé íá ìåëåôÞóù ôá ìáèÞìáôÜ ìïõ. Áöïý ôåëåéþóù, áíïßãù ôïí õðïëïãéóôÞ êáé ðáßæù çëåêôñïíéêÜ ðáé÷íßäéá. ÈÝëù íá âãáßíù Ýîù ìå ôïõò ößëïõò ìïõ, áëëÜ ïé ãïíåßò ìïõ äå ìå áöÞíïõí.

60

60

ÌÜèçìá

Èá ãéïñôÜóïõí åëëçíéêÜ

11

Ç ìçôÝñá ôïõ Áíôþíç ìáãåéñåýåé ðoëý ùñáßá. Ç ïéêïãÝíåéá ôñþåé ðÜíôá ìå ðïëëÞ üñåîç ôá íüóôéìá öáãçôÜ ôçò. ÓÞìåñá, üìùò, ç ìáìÜ äå èá ìáãåéñÝøåé. Èá öÜíå Ýîù. Èá ãéoñôÜóoõí ôçí åðéôõ÷ßá ôïõ Áíôþíç óôéò åîåôÜóåéò ôoõ áããëéêoý ôïõ ó÷oëåßoõ. Ï ìðáìðÜò ôï ðñùß õðïó÷Ýèçêå üôé ôï âñÜäõ èá ãéoñôÜóoõí åëëçíéêÜ.

ÕðÜëëçëoò: ÔáâÝñíá «Ï êáëïöáãÜò», ðáñáêáëþ. ê. ËïãïèÝôçò: ÊáëçóðÝñá óáò. Èá Þèåëá Ýíá ôñáðÝæé ãéá ôÝóóåñá Üôoìá áðüøå óôéò 8.00. ÕðÜëëçëoò: Ãéá ôÝóóåñá Üôoìá èá Ý÷ù åëåýèåño ôñáðÝæé ìåôÜ ôéò 8.30. ê. ËïãïèÝôçò: ÅíôÜîåé. Èá åßìáóôå åêåß óôéò 8.45. ÕðÜëëçëoò: Ôé üíoìá, ðáñáêáëþ; ê. ËïãïèÝôçò: ËïãïèÝôçò. ÕðÜëëçëoò: Åõ÷áñéóôþ.

Óôéò 8.45 ç oéêoãÝíåéá ËïãïèÝôç âñßóêåôáé óôçí ôáâÝñíá. Ç áßèoõóá åßíáé ãåìÜôç êüóìo. Áðü êÜðoõ áêoýãåôáé ìéá üìoñöç ìåëùäßá. 61

ÌÜèçìá «Ôo ìéêñü êoõñÝëé ðoõ óôá ìáëëéÜ ôçò öüñáã’ ç ÍåöÝëç, íá îå÷ùñßæåé áð’ üëoõò ìåò óô’ áìðÝëé, ôçò ôo êëÝøáíå...» Ç Êáßôç áíáãíþñéóå ôçí ôñáãoõäßóôñéá. «Ìoõ áñÝóåé ç ×Üñéò Áëåîßoõ», ëÝåé óôoí ìðáìðÜ ôçò. «Èá ìoõ ðÜñåéò ôo ôåëåõôáßo ôçò CD;». Óôo ìåôáîý, Ýíá ãêáñóüíé ôñÝ÷åé íá ôoõò õðoäå÷ôåß.

Óåñâéôüñïò: Ðáñáêáëþ; ê. ËïãïèÝôçò: ¸÷oõìå êÜíåé êñÜôçóç óôo üíoìá ËïãïèÝôçò. Óåñâéôüñïò: ÐåñÜóôå óôo âÜèoò áñéóôåñÜ, ðáñáêáëþ. Óå ëßãá ëåðôÜ üëoé äéáâÜæoõí ôoí êáôÜëoão ìå ðñoóo÷Þ, åêôüò áðü ôoí Áíôþíç. Áõôü ôï ðáéäß ôá ôñþåé üëá. Äåí Ý÷åé ðñoôßìçóç.

Óåñâéôüñá: Åßóáóôå Ýôoéìoé íá ðáñáããåßëåôå; ê. ËïãïèÝôçò : Íáé. Áðü ôá oñåêôéêÜ èá ìáò öÝñåôå ôæáôæßêé, ôáñáìoóáëÜôá, êoëoêõèÜêéá ôçãáíçôÜ, ôõñoðéôÜêéá, ëoõêÜíéêo ÷ùñéÜôéêo, ñáðáíÜêéá êáé åëéÝò. ÌçôÝñá: Êáé ìéá ìåñßäá ðéðåñéÝò ôçãáíçôÝò, ðáñáêáëþ. Óåñâéôüñá: Ãéá êýñéo ðéÜôo; ê. ËïãïèÝôçò : Ìßá ìåñßäá ìoõóáêÜ, ìßá ìðñéæüëá ìoó÷áñßóéá ìå ðáôÜôåò ôçãáíçôÝò, Ýíá ìðéöôÝêé ìå ðáôÜôåò ðoõñÝ, Ýíá óoõâëÜêé ÷oéñéíü, ìßá ìåñßäá ìáñßäåò êáé ìßá ÷ùñéÜôéêç óáëÜôá. ÌçôÝñá : Åãþ èá ðñoôéìoýóá ÷üñôá âñáóôÜ. ê. ËïãïèÝôçò: Áò ðÜñoõìå, ëïéðüí, êáé ìßá ìåñßäá ÷üñôá. Óåñâéôüñá: Ôé èá ðéåßôå; ê. ËïãïèÝôçò: Äýo ðoñôoêáëÜäåò, ìßá êüêá êüëá êé Ýíá ìðoõêÜëé ñåôóßíá.

62


1. Ðoý èá öÜåé óÞìåñá ôo âñÜäõ ç oéêoãÝíåéá ôïõ Áíôþíç êáé ãéáôß; 2. Ôé æÞôçóå o ðáôÝñáò, üôáí ôçëåöþíçóå;

ç ôáâÝñíá ç áßèïõóá ï óåñâéôüñïò / ôï ãêáñóüíé ç óåñâéôüñá ï êáôÜëïãïò / ôï ìåíïý ç ðáñáããåëßá ï ëïãáñéáóìüò

ôï ïñåêôéêü

ôï ÷ùñéÜôéêï ëïõêÜíéêï ç ÷ùñéÜôéêç óáëÜôá


ôï áíáøõêôéêü

3. Ôé ôoõ áðÜíôçóå o õðÜëëçëoò ôçò ôáâÝñíáò;

ôï êýñéï ðéÜôï

4. Ôé ðáñÞããåéëáí ãéá ïñåêôéêü êáé ôé ãéá êýñéï ðéÜôï; 5. Ôé ðoôÜ ðáñÞããåéëáí;

Â. Ìßëçóå óôçí ôÜîç ãéá ôç í ôåë åõ ôá ßá öï ñÜ ðï õ âãÞêáôå Ýîù ãéá öáãçôü. ×ñçó éìïð ïßçó å ôá åñùôÞìáôá:

• Ðüôå ðÞãåò Ýîù ãéá öáãçôü êáé ìå ðïéïõò;

ôï êñáóß ç ìðßñá ôï åìöéáëùìÝíï íåñü Ýíá ìðïõêÜëé ñåôóßíá

ç ìïó÷áñßóéá ìðñéæüëá ôï ÷ïéñéíü óïõâëÜêé ç ìáñßäá ôï ìðéöôÝêé ï ðïõñÝò


ç ìåñßäá ôï åðéäüñðéï

ç ðéóôùôéêÞ êÜñôá ôá ìåôñçôÜ ç åðéôáãÞ ôá ñÝóôá ôï öéëïäþñçìá

• Ðïý ðÞãáôå êáé ðþò Þôáí ï ÷þñïò åêåß; • Ôé öÜãáôå êáé ôé Þðéáôå; • Ðþò Þôáí ç åîõðçñÝôçóç êáé ôï öáãçôü;

ãéïñôÜæù ðñïôéìþ ðáñáããÝëíù

ðßíù ôñþù êÜíù êñÜôçóç 63

Ã. ÊÜíå ìéá ðáñáããåëßá ãéá Ýíá ãåýìá ìå ôñßá ðéÜôá (oñåêôéêü, êõñßùò ðéÜôo êáé åðéäüñðéo) áðü ôoí ðáñáêÜôù êáôÜëoão åíüò åóôéáôoñßoõ óôçí ÁèÞíá. Ãéá oñåêôéêü èá ðÜñù... Ôé èá ðÜñåôå, ðáñáêáëþ;

Ãéá êýñéo ðéÜôo èá ðÜñù... Ãéá åðéäüñðéo èá Þèåëá...



 

Ôæáôæßêé ........................................3.00 ÔáñáìoóáëÜôá ...............................2.50 ÌåëéôæáíïóáëÜôá ...........................3.20 ÓðáíáêïðéôÜêéá..............................2.80 ÔõñoðéôÜêéá ..................................2.80 ÐéðåñéÝò ôçãáíçôÝò ........................3.00 ÊoëoêõèÜêéá ôçãáíçôÜ ....................2.90 ËïõêÜíéêï ÷ùñéÜôéêï.......................3.50

Ìðñéæüëá ìoó÷áñßóéá ......................7.00 ÓïõâëÜêé ÷oéñéíü............................6.00 ÌðéöôÝêé ......................................5.80 ÐáúäÜêéá (ôo êéëü) .........................25.00 Ìáñßäåò........................................4.10 Ìðáñìðoýíé (ôo êéëü) ....................30.00 Ëõèñßíéá (ôo êéëü)........................ .40.00





Ñáäßêéá.........................................5.00 ×üñôá........................................... 3.00 ×ùñéÜôéêç .....................................3.00 ÑáðáíÜêéá.....................................1.50

ÖáóoëÜêéá ....................................3.00 ÁñáêÜò ......................................... 3.00 ÌðÜìéåò .......................................3.00 ÌåëéôæÜíåò éìÜì............................. 3.00 ÁãêéíÜñåò áâãoëÝìoío .................... 4.00 Öáóüëéá ãßãáíôåò ...........................3.00 Ëá÷áíoíôoëìÜäåò...........................5.00 Óðáíáêüñõæï.................................3.00



Ìoó÷Üñé ìå ðáôÜôåò ...................... 7.00 ÁñíÜêé êoêêéíéóôü.......................... 7.00 Ëáãüò óôéöÜäo ...............................7.50 ÌoõóáêÜò .....................................5.80 Ðáóôßôóéo .....................................5.00 ÃåìéóôÜ ........................................4.50 ÃéoõâÝôóé ......................................7.00



Êñáóß ñåôóßíá (ôo êéëü) ...................5.00 Ìðßñá (ìðoõêÜëé)...........................3.50 Áíáøõêô éêÜ ....... ....... ....................2.00

  

ÃëõêÜ ôáøéoý ................................. 3.00 ÊñÝìá êáñáìåëÝ ............................. 3.00 ÐÜóôåò .........................................3.50 ÐáãùôÜ ........................................3.50 Åëëçíéêüò êáöÝò ............................2.50

64

Ä. Áõôü åßíáé Ýíá óõíçèéóìÝíï ìåíïý ìéáò áñ÷áßáò åëëçíéêÞò ïéêïãÝíåéáò. ÄéÜâáóÝ ôï êáé áðÜíôçóå óôéò åñùôÞóåéò.

ÌÅÍÏÕ ÁÑ×ÁÉÙÍ ÅËËÇÍÙÍ ÐÑÙÉÍÏ : ìÝëé, áìýãäáëá, ìáýñï øùìß, åëéÝò, îçñïß êáñðïß.

ÌÅÓÇÌÅÑÉÁÍÏ : øÜñé, ÷üñôá âñáóôÜ, êïõêéÜ, Ãõíáßêá ðïõ áëÝèåé óéôÜñé (5ïò áé. ð.×.)

Ãõíáßêá ìðñïóôÜ óôï öïýñíï (5ïò áé. ð.×.)

êñáóß, ìáýñï øùìß. ÂÑÁÄÉÍÏ : êõíÞãé, öñïýôá, êñáóß.

• ÓõæÞôçóå ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ óå ôé äéáöÝñåé ôï ðáñáðÜíù ìåíïý áðü ôï äéêü óáò êáèçìåñéíü äéáéôïëüãéï. • ¸÷åéò äïêéìÜóåé ôçí åëëçíéêÞ êïõæßíá; Ðïéá åßíáé ç ãíþìç óïõ; • Áðü ôç äéåèíÞ êïõæßíá ðïéá ðñïôéìÜò; • Ìßëçóå ãéá ôçí êïõæßíá ôçò ÷þñáò Þ ôçò ðåñéï÷Þò óïõ.

Å. ÄéÜëåîå ðïéåò áðü ôéò ðáñáêÜôù óðåóéáëéôÝ ðñoôéìÜò ðåñéóóüôåñï. ìýäéá ìå ðéëÜöé ìðáêáëéÜñoò

øáñüóoõðá áóôáêüò

îéößáò óoõâëÜêé

ãáëÝoò óêoñäáëéÜ

÷ôáðüäé ìå êïöôü ìáêáñoíÜêé êoêoñÝôóé

óôéöÜäï

ìåëéôæÜíåò ðáðoõôóÜêéá öñéêáóÝ

ãéoõâáñëÜêéá

Ðñoôéìþ... Ìoõ áñÝóåé/áñÝóoõí... — ÐñoôéìÜò ôçí øáñüóoõðá Þ ôá ãéoõâáñëÜêéá; — Ðñoôéìþ ôá ãéoõâáñëÜêéá. — Óoõ áñÝóåé ðéo ðoëý o îéößáò óoõâëÜêé Þ o ìðáêáëéÜñoò; — Ðéo ðoëý ìoõ áñÝóåé o ìðáêáëéÜñoò. 65

Ôá ñÞìáôá ¸íáò Üëëïò ÷ñüíïò ðïõ Ý÷ïõí ôá ñÞìáôá åßíáé ï ÌÝëëïíôáò. Ï ÌÝëëïíôáò ìéëÜ ãéá ôï ìÝëëïí ìå äýï ôñüðïõò:

ÌÝëëïíôáò óõíïðôéêüò Ðüôå;

Ç Ê É Ô Á Ì Ì Á Ñ Ã !

óå ëßãï, áñãüôåñá áýñéï, ìåèáýñéï, ôçí åðüìåíç ìÝñá ôçí Üëëç/ôçí åðüìåíç åâäïìÜäá ôïí Üëëï/ôïí åðüìåíï ìÞíá, ÷ñüíï óå ëßãåò/óå ìåñéêÝò ìÝñåò, âäïìÜäåò

Ðüôå;

ÐïëëÝò öïñÝò, óõíÝ÷åéá

üëï ôï ÷ñüíï, êÜèå ÷ñüíï üëï ôï ðñùß, êÜèå ðñùß üëç ìÝñá, êÜèå ìÝñá üëç ôçí þñá üëç ôçí åâäïìÜäá, êÜèå âäïìÜäá

èá äïõëåýù, èá äñïóßæïìáé èá ÷áñßæù, èá íôýíïìáé èá ôáîéäåýù, èá óôñéìþ÷íïìáé èá ìÝíù, èá ïíåéñåýïìáé èá áãïñÜæù, èá ãñÜöïìáé

Ðñüóåîå ðþò ó÷çìáôßæåôáé ï óõíïðôéêüò ìÝëëïíôáò óôá ñÞìáôá:     

åßäá Ýêáíá ðÞñá âñÞêá Þñèá

    

!

èá èá èá èá èá

äù êÜíù ðÜñù âñù Ýñèù

ôñþù öåýãù ëÝù ðßíù ðçãáßíù

    

Ýöáãá Ýöõãá åßðá Þðéá ðÞãá

Ðñüóåîå ôç äéáöïñÜ óôïõò äýï ìÝëëïíôåò.

èá öôéÜîù ãëõêü. 66

èá äïõëÝøù, èá äñïóéóôþ èá ÷áñßóù, èá íôõèþ èá ôáîéäÝøù, èá óôñéìù÷ôþ èá ìåßíù, èá ïíåéñåõôþ èá áãïñÜóù, èá ãñáöôþ

ÌÝëëïíôáò ìç óõíïðôéêüò

âëÝðù êÜíù ðáßñíù âñßóêù Ýñ÷ïìáé

66

Ìéá öïñÜ

èá öôéÜ÷íù ãëõêü.

    

èá èá èá èá èá

öÜù öýãù ðù ðéù ðÜù

7 76 6

! Åíåóôþôáò

Ðñüóåîå êáé ôá ñÞìáôá ðßíù êáé ôñþ(ã)ù. Áüñéóôïò

Óõíïðôéêüò ÌÝëëïíôáò

Ìç óõíïðôéêüò ÌÝëëïíôáò

åãþ

ðßíù

Þðéá

èá ðéù

èá ðßíù

åóý

ðßíåéò

Þðéåò

èá ðéåéò

èá ðßíåéò

áõôüò

ðßíåé

Þðéå

èá ðéåé

èá ðßíåé

åìåßò

ðßíïõìå

Þðéáìå

èá ðéïýìå

èá ðßíïõìå

åóåßò

ðßíåôå

Þðéáôå

èá ðéåßôå

èá ðßíåôå

áõôïß

ðßíïõí(å)

Þðéáí

èá ðéïõí

èá ðßíïõí

Åíåóôþôáò

Áüñéóôïò




åãþ

ôñþ(ã)ù

Ýöáãá

èá öÜù

èá ôñþ(ã)ù

åóý

ôñùò

Ýöáãåò

èá öáò

èá ôñùò

áõôüò

ôñþåé

Ýöáãå

èá öÜåé

èá ôñþåé

åìåßò

ôñþìå

öÜãáìå

èá öÜìå

èá ôñþìå

åóåßò

ôñþôå

öÜãáôå

èá öÜôå

èá ôñþôå

áõôïß

ôñþíå

Ýöáãáí

èá öÜíå

èá ôñþíå

67

ÌÜèçìá

12

ÈÝëù íá óïõ æçôÞóù ìéá ÷Üñç

Ëïíäßíï, 25 Íïåìâñßïõ 2002 ÁãáðçìÝíç ìïõ ößëç Áëßêç, Óå ÷áéñåôþ áðü ôo âño÷åñü Ëoíäßío. Åßìáóôå üëïé êáëÜ. Åëðßæù íá åßóôå êé åóåßò êáëÜ. Áëßêç, èÝëù íá óïõ æçôÞóù ìéá ÷Üñç. ×ñåéÜæïìáé ìåñéêÝò ðëçñïöïñßåò ó÷åôéêÜ ìå ôç äéáôñïöÞ êáé ôá ãåýìáôá ôùí ÅëëÞíùí. ÃñÜøå ìoõ ôé ôñþôå óôo óðßôé óoõ ãéá ðñùéíü, ìåóçìåñéáíü êáé âñáäéíü. Ðåò ìoõ ðoý ðçãáßíåôå, üôáí âãáßíåôå Ýîù ãéá öáãçôü, êáé ôé ôñþôå óõíÞèùò. Á! êáé ôo ðéo óçìáíôéêü! ÆÞôçóå áðü ôç ìçôÝñá óoõ íá óoõ äþóåé ôç óõíôáãÞ ìéáò ðáñáäïóéáêÞò åëëçíéêÞò óðåóéáëéôÝ. Ìç öoâÜóáé, äå óêÝöôoìáé íá ðáñáôÞóù ôo ó÷oëåßo êáé íá ãßíù ìÜãåéñáò! ÊÜíoõìå ìéá åñãáóßá óôo ó÷oëåßo êáé ÷ñåéÜæoìáé áõôÝò ôéò ðëçñoöoñßåò ãéá ôçí Ýêèåóç ðoõ èá ðáñoõóéÜóoõìå. Ó’ åõ÷áñéóôþ ðoëý ãéá ôç âoÞèåéÜ óoõ. Ãéþñãïò

Óå ëßãåò ìÝñåò ï Ãéþñãïò ðÞñå Ýíá ãñÜììá ìå ôçí áðÜíôçóç ôçò Áëßêçò.

ÁèÞíá, 10 Äåêåìâñßïõ 2002 Ãéþñãï, Ãåéá ÷áñÜ áðü ôçí çëéüëoõóôç ÁèÞíá. Åßìáóôå üëïé êáëÜ. Íá ç áðÜíôçóç óå üóá ìå ñþôçóåò: Ãéá ðñüãåõìá ðßíïõìå ñïöÞìáôá üðùò ãÜëá, êáêÜï, åëëçíéêü êáöÝ óêÝôo Þ ìÝôñéo Þ ãëõêü, íåò êáöÝ, êáèþò êáé ÷õìïýò öñïýôùí. Ôñþìå öñõãáíéÝò, øùìß óêÝôo Þ ìå âoýôõño, ìáñìåëÜäá, ìÝëé, ôõñß, âñáóôü áâãü, äçìçôñéáêÜ. Ãéá êïëáôóéü, êáôÜ ôéò äÝêá, óõíçèßæïõìå íá ôñþìå ôõñüðéôá Þ óðáíáêüðéôá Þ êñåáôüðéôá Þ ìðïõãÜôóá, áëëÜ êáé ôoóô Þ óÜíôoõéôò ìå ôõñß, æáìðüí, áããoýñé êáé íôoìÜôá. Ôá ðéï óõíçèéóìÝíá åëëçíéêÜ öáãçôÜ åßíáé: ï ìoõóáêÜò, ôá ãåìéóôÜ, ç öáóoëÜäá, ôï ãéoõâÝôóé, ôï ìðñéÜì, ïé ìðÜìéåò, ôá ðáðïõôóÜêéá, ôá øÜñéá. Ïé ðéï óõíçèéóìÝíåò óáëÜôåò åßíáé ç ÷ùñéÜôéêç, ôá âñáóìÝíá ÷üñôá êáé ôï ìáñïýëé. Ôá ïñåêôéêÜ ðïõ ìáò áñÝóïõí ðåñéóóüôåñï åßíáé ôï ôæáôæßêé, ç ôáñáìïóáëÜôá, ç ìåëéôæáíïóáëÜôá êáé ôá ôçãáíçôÜ ëá÷áíéêÜ. Ðïëý óõ÷íÜ óõíïäåýïõìå ôá ãåýìáôÜ ìáò ìå êñáóß (ñåôóßíá, êüêêéío, ëåõêü) Þ ïýæï. Èá óoõ óôåßëù óå ëßãåò ìÝñåò êáé ìéá óõíôáãÞ ãéá öáóoëÜäá. Èá ôá îáíáðïýìå óýíôïìá. Ìå áãÜðç Áëßêç

68


1. Ðïéåò äéáöïñÝò õðÜñ÷ïõí áíÜìåóá óôï ðñùéíü ðïõ ôñþíå ïé ¸ëëçíåò êáé ïé ¢ããëïé; 2. Ôé ôñùò åóý ãéá ìåóçìåñéáíü ôéò êáèçìåñéíÝò êáé ôé ôï Óáââáôïêýñéáêï; 3. Ðïéï öáãçôü äå óïõ áñÝóåé; 4. Ðïéïò ìáãåéñåýåé óôï óðßôé óáò; Åóý âïçèÜò êáèüëïõ;

ôá ãåýìáôá ôçò çìÝñáò ôï ðñùéíü – ôï êïëáôóéü ôï ìåóçìåñéáíü ôï âñáäéíü – ôï äåßðíï ïé ðñùôåÀíåò ôá ëßðç ïé âéôáìßíåò ï ìÜãåéñáò, ï óåö ç óõíôáãÞ, ç óðåóéáëéôÝ ôá ðáñáäoóéáêÜ öáãçôÜ ç ðëçñïöïñßá ôï óçìåßùìá ç Ýêèåóç

ç ôñïöÞ – ïé ôñïöÝò ôá ôñüöéìá ç äéáôñïöÞ, ç äßáéôá ôá ôá ôá ôá ôá

äçìçôñéáêÜ öñoýôá ëá÷áíéêÜ üóðñéá øÜñéá


ôï øùìß ç öñõãáíéÜ ôï ôïóô ôï óÜíôïõéôò ç ôõñüðéôá ç óðáíáêüðéôá


ôá êñÝáôá ôá ðoõëåñéêÜ ôá ãáëáêôoêoìéêÜ ôá áëëáíôéêÜ

ÐáñáäïóéáêÞ öïñåóéÜ ôçò Óêýñïõ

ôï ðïôü ôï ñüöçìá ôï ôóÜé ï ÷õìüò ôï áíáøõêôéêü ç ñåôóßíá ç ìðßñá ôï ïýæï

ðáñáäïóéáêüò – ðáñáäïóéáêÞ – ðáñáäïóéáêü âñï÷åñüò – âñï÷åñÞ – âñï÷åñü çëéüëïõóôïò – çëéüëïõóôç – çëéüëïõóôï 69

69

Â. ÄéÜâáóå ôoõò äéáëüãoõò êáé áðÜíôçóå óôéò åñùôÞóåéò ðoõ áêoëoõèïýí.

Óôçí êáöåôÝñéá, þñá 11.30 ð.ì.

Óåñâéôüñoò: Ðáñáêáëþ, ôé èá ðÜñåôå; ÐåëÜôçò Á: ¸íá ãëõêý âñáóôü êáé ìßá ôõñüðéôá. ÐåëÜôçò Â: ¸íá öñáðÝ êé Ýíá ôoóô ìå ôõñß êáé æáìðüí. ÐåëÜôçò Ã : ¸÷åôå ðáãùôÜ; Óåñâéôüñoò: ÖñÜoõëá, óoêoëÜôá, ðoñôoêÜëé. ÐåëÜôçò Ã : ÓoêoëÜôá êáé öñÜoõëá, ðáñáêáëþ. Ðåñéóóüôåñç óoêoëÜôá êáé ëéãüôåñç öñÜoõëá. Á, êé Ýíá ìðoõêÜëé åìöéáëùìÝío íåñü. Ôo íåñü íá ìçí åßíáé ðáãùìÝío êáé ôo ðáãùôü óå ìðoë, ü÷é óå ÷ùíÜêé. ¼ôáí ãõñßóåôå, áíïßîôå óáò ðáñáêáëþ åêåßío ôo ðáñÜèõño, ãéáôß êÜíåé æÝóôç. Óåñâéôüñoò: ÌÜëéóôá.

1. Ðoéoò ðåëÜôçò åßíáé äýóêoëoò êáé ãéáôß; 2. Ðoéá ðáñáããåëßá ðåñéëáìâÜíåé ðáñáäoóéáêü åëëçíéêü ñüöçìá êáé ðáñáäoóéáêü êoëáôóéü;

70

Óôçí êáíôßíá ôoõ ó÷oëåßoõ

ÌáèçôÞò Á: ¸íá ðáêÝôo ðáôáôÜêéá êáé ìßá êüêá êüëá. ÌáèçôÞò Â: ¸íá óÜíôoõéôò ìå ôõñß êáé óáëÜìé. Íá ìoõ ôo øÞóåôå, óáò ðáñáêáëþ, êáé íá ìoõ ôo ôõëßîåôå, ãéáôß äå èá ôo öÜù áìÝóùò. Äþóôå ìoõ êáé ìßá óoêoëÜôá. ÌáèçôÞò Ã : Ìßá ìðáíÜíá êé Ýíá óÜíôoõéôò ìå ìáýño øùìß, ôõñß êáé íôoìÜôá, ðáñáêáëþ. 1. Ðoéoò ìáèçôÞò íoìßæåéò üôé êÜíåé ðéo óùóôÞ äéáôñoöÞ êáé ãéáôß; 2. Ôé èá ìðoñoýóáí íá ðÜñoõí oé ìáèçôÝò Á êáé Â, ãéá íá Ý÷oõí ðéo óùóôÞ äéáôñoöÞ;

Ã. ÄéÜâáóå ôï Üñèñï êáé áðÜíôçóå óôéò åñùôÞóåéò.

Ïé ¸ëëçíåò ðñïôéìïýí íá ìáãåéñåýïõí ¼ðïéïò äåí áãáðÜ ôç ìáãåéñéêÞ, äåí áãáðÜ ôç æùÞ ÁÐÏÔÅËÅÓÌÁÔÁ ÌÅÃÁËÇÓ ÅÕÑÙÐÁÚÊÇÓ ÅÑÅÕÍÁÓ ÓÔÇ ÂÑÅÔÁÍÉÁ: ÌÅÃÁËÇ ÁÕÎÇÓÇ ÓÔÇÍ ÊÁÔÁÍÁËÙÓÇ ÅÔÏÉÌÙÍ ÖÁÃÇÔÙÍ

ôåóóÜñùí åôþí ç üñåîç Ó åôùíäéÜóôçìá Âñåôáíþí ãéá Ýôïéìá öáãçôÜ Ý÷åé áõîçèåß êáôÜ 44%! Ðñüóöáôç Ýñåõíá áðïêÜëõøå üôé ïé Âñåôáíïß îïäåýïõí 1.9 äéóåêáôïììýñéá ëßñåò ãéá ôçí áãïñÜ Ýôïéìùí öáãçôþí, åíþ ïé ÃÜëëïé êáé ïé Ãåñìáíïß îïäåýïõí ìüíï ôá ìéóÜ. Ïé Éôáëïß äåí ôá ðÜíå êé Üó÷çìá ìå ôç ìáãåéñéêÞ, áöïý îïäåýïõí ãéá Ýôïéìá ãåýìáôá ìüíï ôï Ýíá ôÝôáñôï áðü áõôÜ. Áõôïß üìùò ðïõ ðÜíå êáëýôåñá óôï èÝìá ôùí óðéôéêþí öáãçôþí åßíáé ïé Éóðáíïß êáé ïé ¸ëëçíåò, ðïõ îïäåýïõí ïé ìåí ðñþôïé

ôï Ýíá Ýêôï, åíþ ïé äåýôåñïé ìüíï Ýíá üãäïï áðü üóá îïäåýïõí ïé Âñåôáíïß. Ïé ¸ëëçíåò, ëïéðüí, êáôÝ÷ïõí ôï ðñùôåßï ó÷åôéêÜ ìå ôçí õãéåéíÞ äéáôñïöÞ êáé ôéò þñåò ðïõ ðåñíïýí óôçí êïõæßíá, ðñïêåéìÝíïõ íá åôïéìÜóïõí ïé ßäéïé ôï öáãçôü ôïõò. Åßíáé ãíùóôü üôé ôá Ýôïéìá öáãçôÜ êñýâïõí õøçëÜ ðïóïóôÜ æÜ÷áñçò êáé ëßðïõò, þóôå íá ãßíïíôáé íüóôéìá óôï óôüìá ôïõ êáôáíáëùôÞ.

Åöçìåñßäá «The Times», 21/2/03

1. Óå ðïéåò ÷þñåò Ýãéíå ç Ýñåõíá; 2. Ðïéïé åßíáé ïé ðåñéóóüôåñï ôåìðÝëçäåò óôçí êïõæßíá êáé ðïéïé åßíáé ïé ðéï åñãáôéêïß;

3. Ôé íïìßæåéò üôé óçìáßíåé ç öñÜóç «¼ðïéïò äåí áãáðÜ ôç ìáãåéñéêÞ, äåí áãáðÜ ôç æùÞ»;

4. Ãéáôß ôá óðéôéêÜ öáãçôÜ óõíäÝïíôáé óôï Üñèñï ìå ôçí õãéåéíÞ äéáôñïöÞ; 71

Tá ñÞìáôá ÕðïôáêôéêÞ íá/áò (ìçí)

+

ñÞìá

ÈÝëù íá ðÜñù Üäåéá.

åðéèõìßá

Íá/Áò (ìçí) ôçò ÷áñßóåé ñïëüé.

åõ÷Þ

Ç õðïôáêôéêÞ åêöñÜæåé:

ðáñÜêëçóç ðñïóôáãÞ

(Ìðïñþ) íá äù ôï Íßêï; Íá äéáâÜæåéò ëßãï ðéï äõíáôÜ.

Ç ÓõíïðôéêÞ ÕðïôáêôéêÞ Ê É Ðüôå; Ìéá öïñÜ Ô Áôïõ ÷ñüíïõ íá öÜù, íá ðéù, íá âãù, íá äù, íá ðù áýñéï, ìåèáýñéï, ôçí åðüìåíç ìÝñá íá ðáßîù, íá êïéôÜîù Ì ôçí Üëëç/ôçí åðüìåíç åâäïìÜäá íá ãñÜøù, íá äïõëÝøù Ì ôïí Üëëï/ôïí åðüìåíï ìÞíá, ÷ñüíï íá ðÜù, íá ðÜñù íá ìåßíù Áóå ëßãåò/óå ìåñéêÝò ìÝñåò, âäïìÜäåò íá áãïñÜóù, íá áêïýóù, íá äþóù Ñóå ëßãï, áñãüôåñá Ã Ìç ÓõíïðôéêÞ ÕðïôáêôéêÞ Ðüôå;

üëï ôï ÷ñüíï, êÜèå ÷ñüíï üëï ôï ðñùß, êÜèå ðñùß üëç ìÝñá, êÜèå ìÝñá üëç ôçí þñá üëç ôçí åâäïìÜäá, êÜèå âäïìÜäá óõ÷íÜ, ôáêôéêÜ 72

72


íá áãïñÜæù, íá áêïýù, íá äßíù íá ðáßæù, íá êïéôÜæù íá ãñÜöù, íá äïõëåýù íá ðçãáßíù, íá ðáßñíù íá ìÝíù íá ôñþù, íá ðßíù, íá âãáßíù, íá ëÝù

3 37 7

ÓõíïðôéêÞ ÕðïôáêôéêÞ íá

!

Ðñüóåîå

áãïñÜó-ù áãïñÜó-åéò áãïñÜó-åé áãïñÜó-ïõìå áãïñÜó-åôå áãïñÜó-ïõí

Ôï ñÞìá êÜíù Ý÷åé ìüíï Ýíáí ôýðï õðïôáêôéêÞò:

Ìç ÓõíïðôéêÞ ÕðïôáêôéêÞ íá

áãïñÜæ-ù áãïñÜæ-åéò áãïñÜæ-åé áãïñÜæ-ïõìå áãïñÜæ-åôå áãïñÜæ-ïõí

ÈÝëù íá êÜíù ìðÜíéï áñãüôåñá. ÐñÝðåé íá êÜíù ãõìíáóôéêÞ êÜèå ìÝñá.


ÌåñéêÜ ñÞìáôá Þ öñÜóåéò ðçãáßíïõí õðï÷ñåùôéêÜ ìå ôïí Ýíá Þ ôïí Üëëï ôýðï:

ÓõíïðôéêÞ ÕðïôáêôéêÞ êïíôåýù íá öÜù âéÜæïìáé íá öÜù ëßãï Ýëåéøå íá öÜù ðÜù íá öÜù

åßíáé þñá íá öÜù áñãþ íá öÜù áíõðïìïíþ íá öÜù åôïéìÜæïìáé íá öÜù

Ìç ÓõíïðôéêÞ ÕðïôáêôéêÞ ìïõ áñÝóåé íá ôñþù ÷áßñïìáé íá ôñþù åõ÷áñéóôéÝìáé íá ôñþù ìå åêíåõñßæåé íá ôñþù êïõñÜæïìáé íá ôñþù îÝñù íá ôñþù

áñ÷ßæù íá ôñþù óôáìáôþ íá ôñþù îåêéíþ íá ôñþù óõíçèßæù íá ôñþù óõíå÷ßæù íá ôñþù ìáèáßíù íá ôñþù

73

ÌÜèçìá

13

Ç óõíôáãÞ ôçò ãéáãéÜò

ÌåôÜ áðü ëßãåò ìÝñåò o Ãéþñãïò Ýëáâå ôï äåýôåñï ãñÜììá ôçò Áëßêçò.

Ãéþñãï, ãåéá óoõ. Íá ç óõíôáãÞ ôçò ãéáãéÜò. Åßíáé ìéá óõíôáãÞ ðáñáäïóéáêÞò öáóïëÜäáò. Åßíáé óðïõäáßá, ãéáôß ôçò ÷Üñéóå Ýíá ÷ñõóü âñáâåßo ó’ Ýíá äéáãùíéóìü öáãçôïý, ðoõ Ýãéíå óôo ÷ùñéü ôçò. Ãéíüôáí ìéá öéëáíèñùðéêÞ åêäÞëùóç êáé ç ãéáãéÜ Ýìåéíå áîÝ÷áóôç óôï ìõáëü ôùí êáëåóìÝíùí ìå ôç íïóôéìéÜ êáé ôçí ðñùôïôõðßá ÕëéêÜ 1 êéëü öáóüëéá 2 êáñüôá êïììÝíá óå ñïäÝëåò 1 ìÝôñéï êñåììýäé øéëïêïììÝíï 1 êïõôáëÜêé óÝëéíï øéëïêïììÝíï 3 þñéìåò íôïìÜôåò îåöëïõäéóìÝíåò 3 êïõôáëéÝò óïýðáò åëáéüëáäï 1 ìéêñÞ êáõôåñÞ êüêêéíç ðéðåñéÜ êïììáôÜêéá ìðáãéÜôéêïõ øùìéïý áëÜôé, ðéðÝñé • • • • • • • • •

EêôÝëåóç ÐëÝíåôå ôá öáóüëéá êáé ôá áöÞíåôå íá öïõóêþóïõí ãéá 5-6 þñåò óå ìðüëéêï íåñü. Ôá óôñáããßæåôå óå ôñõðçôü êáé ôá âÜæåôå óå êáôóáñüëá. ÐñïóèÝôåôå 4 ðïôÞñéá íåñü. Ôá áöÞíåôå íá âñÜóïõí 20 ëåðôÜ. Ôá óôñáããßæåôå êáé ôá îáíáâÜæåôå óôçí êáôóáñüëá ìå 2 ðïôÞñéá íåñü, 2 êïõôáëéÝò åëáéüëáäï, ôéò ñïäÝëåò ôïõ êáñüôïõ, ôá êïììáôÜêéá ôïõ óÝëéíïõ, ôïõ êñåììõäéïý, ôçò êáõôåñÞò ðéðåñéÜò êáé ôçò íôïìÜôáò. Ôá áöÞíåôå íá óéãïâñÜóïõí Üëëá 20 ëåðôÜ. ÐñïóèÝôåôå, ôÝëïò, ôá êïììáôÜêéá ôïõ øùìéïý, ðïõ ôá Ý÷åôå ñïäïêïêêéíßóåé óôçí ôåëåõôáßá êïõôáëéÜ ôïõ åëáéüëáäïõ, ôï áëÜôé êáé ôï ðéðÝñé.

74


1. Ãéáôß áõôÞ ç óõíôáãÞ åßíáé óðïõäáßá;

ôï âñáâåßï ï äéáãùíéóìüò ç åêäÞëùóç ôá õëéêÜ ïé ïäçãßåò ç åêôÝëåóç ç ìÝèïäïò

2. Ðþò Ýãéíå êáé ç ãéáãéÜ ðÞñå áõôü ôï âñáâåßï;

4. ÁíÜöåñå ôá õëéêÜ ðïõ ÷ñåéÜæïíôáé ãéá íá öôéÜîåé êáíåßò áõôü ôï öáãçôü. 5. Ðïéï íïìßæåéò üôé Þôáí ôï ìõóôéêü áõôÞò ôçò óõíôáãÞò; 6. ÅîÞãçóå ðþò ãßíåôáé ìéá óðåóéáëéôÝ ðïõ êÜíåé Ýíá äéêü óïõ ðñüóùðï.

Â. ÖÝñå ìéá óõíôáãÞ óôçí ôÜîç êáé ðáñïõóßáóÝ ôçí óôïõò óõììáèçôÝò óïõ.


ôï åëáéüëáäï ôï ðéðÝñé ôï áëÜôé ôï îßäé ôá öáóüëéá ôï óÝëéíï ôï êñåììýäé ç ëåêÜíç, ôï ìðïë ç êáôóáñüëá ôï ôçãÜíé ôï ôáøß ôï ôñõðçôü

3. Ôé åíôýðùóç Üöçóå áõôü ôï ðéÜôï óôïõò êáëåóìÝíïõò;

âñÜæù, óéãïâñÜæù øÞíù ôçãáíßæù, ôóéãáñßæù îåöëïõäßæù


êüâù, øéëïêüâù ðëÝíù, óôñáããßæù öïõóêþíù ðñïóèÝôù

íüóôéìïò – íüóôéìç – íüóôéìï åýãåõóôïò – åýãåõóôç – åýãåõóôï þñéìïò – þñéìç – þñéìï êáõôåñüò – êáõôåñÞ – êáõôåñü áîÝ÷áóôïò – áîÝ÷áóôç – áîÝ÷áóôï áëìõñüò – áëìõñÞ – áëìõñü áíÜëáôïò – áíÜëáôç – áíÜëáôï êáìÝíïò – êáìÝíç – êáìÝíï Üøçôïò – Üøçôç – Üøçôï öéëáíèñùðéêüò – öéëáíèñùðéêÞ – öéëáíèñùðéêü 75

75

!

Ðñüóåîå ôéò ðéï êÜôù ìoñöÝò äéáëüãùí.

Ðoéoé áðü ôoõò ðáñáêÜôù äéáëüãoõò åßíáé ðéo åõãåíéêoß; — Ôé èÝëåôå; — ÈÝëù...

— Ôé èÝëåôå, ðáñáêáëþ; — ÈÝëù...

— Ìðoñþ íá Ý÷ù... ; — ÌÜëéóôá!/Âåâáßùò!/ÁìÝóùò!

— Ôé èá èÝëáôå, ðáñáêáëþ; — Èá Þèåëá...

— Ðáñáêáëþ, ìðoñþ íá Ý÷ù... ; — ÌÜëéóôá, êýñéå/êõñßá.

Ã. ÁvÜ äýo äþóôå ôéò ðáñáããåëßåò óáò: á) óå Ýíá åóôéáôüñéo â) óå ìéá êáíôßíá ã) óå Ýíá æá÷áñoðëáóôåßo ä) óå Ýíá êáöåíåßo äéáëÝãïíôáò öáãçôÜ, ðoôÜ, áváøõêôéêÜ áðü ôéò ðáñáêÜôù ïìÜäåò.

á

ã

êoëoêõèÜêéá êoôüðoõëo øçôü ìå ðáôÜôåò ìáêáñüíéá ìå êéìÜ óðáíáêüñõæo öáóïëÜäá ðáóôßôóéï

â 1. äéÜöoñá óÜíôoõéôò ìå æáìðüí, ôõñß, áâãü, íôoìÜôá, ñþóéêç óáëÜôá ê.ëð. 2. ôoóô ìå: áâãü, ëoõêÜíéêo, ôõñß, æáìðüí, ìðÝéêoí 3. ôõñüðéôá, óðáíáêüðéôá, ìðoõãÜôóá, ëoõêáíéêüðéôá, ðßôóá áôoìéêÞ 4. ìðßñá, êüêá êüëá, ðÝøé êüëá, ðoñôoêáëÜäá, ëåìoíÜäá

ìðñéáì

ä öñáðÝ óêÝôo, íåóêáöÝ æåóôü ìå ãÜëá, íåóêáöÝ æåóôü óêÝôo ê.ëð. åëëçíéêü êáöÝ: ìÝôñéo, ãëõêý âñáóôü, âñáóôü ÷ùñßò êáúìÜêé, êáöÝ ìå oëßãç (ìå ëßãç æÜ÷áñç), óêÝôo

76

ìðáêëáâÜ êáíôáÀöé ðÜóôá óoêoëáôßíá ðÜóôá áìõãäÜëoõ

7 77 7

ÏõóéáóôéêÜ ÃåíéêÞ ï äéáãùíéóìüò

ï ðùëçôÞò

ï ÷åéìþíáò

ôïõ äéáãùíéóìïý ôùí äéáãùíéóìþí

ôïõ ðùëçôÞ ôùí ðùëçôþí

ôïõ ÷åéìþíá ôùí ÷åéìþíùí

ç ïäüò

ç óõíôáãÞ

ç åöçìåñßäá

ôçò ïäïý ôùí ïäþí

ôçò óõíôáãÞò ôùí óõíôáãþí

ôçò åöçìåñßäáò ôùí åöçìåñßäùí

ôï öáãçôü

ôï âéâëßï

ôï øùìß

ôïõ öáãçôïý ôùí öáãçôþí

ôïõ âéâëßïõ ôùí âéâëßùí

ôïõ øùìéïý ôùí øùìéþí

ï ìåæ Ýò

ï ðáððïýò

ï øáñÜò

ôïõ ìåæ Ý ôùí ìåæ Ýäùí

ôïõ ðáððïý ôùí ðáððïýäùí

ôïõ øáñÜ ôùí øáñÜäùí

ç ãéáãéÜ

ç áëåðïý

ôçò ãéáãéÜò ôùí ãéáãéÜäùí

ôçò áëåðïýò ôùí áëåðïýäùí

ç þñá

ç ïäçãßá

ôï ôñáãïýäé

ôçò þñáò ôùí ùñþí

ôçò ïäçãßáò ôùí ïäçãéþí

ôïõ ôñáãïõäéïý ôùí ôñáãïõäéþí


Ðñüóåîå ôé ãßíåôáé ìå ìåñéêÜ ïõóéáóôéêÜ óôç ãåíéêÞ.

ï Üí-èñù-ðïò

ç åß-óï-äïò

ôï ôç-ëÝ-öù-íï

ôï ìÜ-èç-ìá

ôïõ áí-èñþ-ðïõ ôùí áí-èñþ-ðùí

ôçò åé-óü-äïõ ôùí åé-óü-äùí

ôïõ ôç-ëå-öþ-íïõ ôùí ôç-ëå-öþ-íùí

ôïõ ìá-èÞ-ìá-ôïò ôùí ìá-èç-ìÜ-ôùí 77

ÈÅÌÁ ÄÅÕÔÅÑÏ ÊïéíùíéêÝò äñáóôçñéüôçôåò, Üóêçóç êáé õãåßá ÌáèÞìáôá 14-23 Ó’ áõôÞ ôçí åíüôçôá èá ìÜèåéò: • íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá ôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï øõ÷áãùãåßóáé ìÝóá êé Ýîù áðü ôo óðßôé (åíäéáöÝñïíôá, ÷üìðé, óðïñ) • íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá ôá äéÜöïñá åßäç ãéïñôþí óôçí ÅëëÜäá êáé óôçí Êýðñï • íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá äéÜöïñåò áãïñÝò êáé ôç äéá÷åßñéóç ÷ñçìÜôùí • íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá ôï áíèñþðéíï óþìá, (ìÝñç, ëåéôïõñãßåò), ôç óùìáôéêÞ Üóêçóç, ôéò áóèÝíåéåò, ôéò åðéóêÝøåéò óôï ãéáôñü, ôá öÜñìáêá, ôïõò ôñáõìáôéóìïýò êáé ôá áôõ÷Þìáôá, ôá íáñêùôéêÜ, ôï áëêïüë êáé ôï êÜðíéóìá • ôá ñÞìáôá åíåñãçôéêÞò öùíÞò â´ óõæõãßáò (á´ êáé â´ ôÜîç) • ôá ñÞìáôá ìåóïðáèçôéêÞò öùíÞò â´óõæõãßáò (â´ ôÜîç) • ôçí ðñïóôáêôéêÞ • ôá áíþìáëá ñÞìáôá: áêïýù, âëÝðù, êëáßù, öôáßù, ëÝù, ðáßñíù, âãáßíù, ðçãáßíù/ðÜù, • ôá åðßèåôá (êáôáëÞîåéò: ïíïìáóôéêÞ, ãåíéêÞ, áéôéáôéêÞ) • ôá áñéèìçôéêÜ • ôéò ðñïèÝóåéò • ôá åðéññÞìáôá • ôéò áíáöïñéêÝò, áõôïðáèçôéêÝò êáé ïñéóôéêÝò áíôùíõìßåò • ôéò Üëëåò êáôçãïñßåò áñéèìçôéêþí • ôïõò âáèìïýò ôùí åðéèÝôùí êáé ôá áíþìáëá åðßèåôá • ðáñáãùãÞ êáé óýíèåóç ëÝîåùí

79

ÌÜèçìá

14

Ðáßîå ìå ôïí õðïëïãéóôÞ óïõ!

ÁíôñÝáò: Ï÷! ÂáñÝèçêá ðéá áõôÞ ôç ñïõôßíá! Ôo ðñùß óôo ó÷oëåßo äéÜâáóìá, ôo ìåóçìÝñé äéÜâáóìá, ôï áðüãåõìá äéÜâáóìá, ôï âñÜäõ óôo óðßôé ðÜëé äéÜâáóìá! Äåí áíôÝ÷ù Üëëo, êïõñÜóôçêá! ÈÝëù íá êÜíù êÜôé äéáöïñåôéêü, êÜôé ðoõ íá ìå îåêoõñÜóåé êáé íá ìå äéáóêåäÜóåé. Ôï ðñüâëçìá åßíáé üôé äåí îÝñù ôé áêñéâþò èÝëù! ÌçôÝñá: ÐÜëé ôá ßäéá Ý÷oõìå, ÁíôñÝá; ÐÜëé ãêñßíéåò áêïýù; ¸÷åéò ôüóá ðñÜãìáôá íá êÜíåéò, ðáéäß ìïõ. Ðáßîå ìå ôoí õðïëïãéóôÞ óoõ, Üêoõóå ìoõóéêÞ, äåò ìéá ôáéíßá, êoßôáîå ôï Üëìðïõì ìå ôá ãñáììáôüóçìÜ óoõ, ðÜñå ôçëÝöùío ôoõò ößëoõò óoõ. ¼ë’ áõôÜ äå óïõ öôÜíïõí ãéá íá îåêïõñáóôåßò; ÁíôñÝáò: ¼÷é! Ôßðïôá áð’ áõôÜ äå ìå îåêïõñÜæåé! ÁõôÞ ôç öïñÜ, èÝëù íá âãù áðü ôo óðßôé. ÈÝëù íá ðÜù ó’ Ýíá èÝáôño, óå ìéá óõíáõëßá, íá ðÜù ó’ Ýíá êÝíôño, ìéá êáöåôÝñéá ìå ôoõò ößëoõò ìoõ, óå ìéá íôßóêï, íá ðÜù íá ðáßîù Ýíá ðáé÷íßäé, íá ðÜù ìéá âüëôá ìå ôo ðoäÞëáôü ìoõ, íá áíáðíåýóù êáèáñü áÝñá. Äåí ìðoñþ Üëëo ìÝóá óôo óðßôé, ìáìÜ. ÂáñÝèçêá! ÌçôÝñá: Äåí êáôáëáâáßíù ôç óçìåñéíÞ íåoëáßá! Åìåßò óôçí åðï÷Þ ìáò äoõëåýáìå äõo öoñÝò ðéo ðoëý áðü óáò êáé ðïôÝ äåí ðáñáðoíåèÞêáìå. ÓÞìåñá Ý÷åôå ôüóá ðñÜãìáôá íá êÜíåôå óôïí åëåýèåñï ÷ñüíï óáò, áëëÜ óõíÝ÷åéá ðáñáðoíéÝóôå!

ÈÝëù íá âãù áðü ôï óðßôé!!!

ÂÜñêéæá-êáôáóêÞíùóç (êáëïêáßñé 2001)

Óõíáõëßá óôï äñüìï Ðñïðüíçóç ãéá ôï ÐñùôÜèëçìá Ðåôïóöáßñéóçò ÍÝùí

80


1. Ãéá ðïéï ëüãï âáñÝèçêå ï ÁíôñÝáò; 2. Ðïéåò ëýóåéò ôïý ðñïôåßíåé ç ìçôÝñá ôïõ; 3. Ôé ðñáãìáôéêÜ èÝëåé ï ÁíôñÝáò; 4. Ðïéá åßíáé ç áðïñßá ôçò ìçôÝñáò ôïõ ãéá ôç óçìåñéíÞ íåïëáßá; 5. Íéþèåéò êé åóý ìåñéêÝò öïñÝò üðùò ï ÁíôñÝáò êáé ãéáôß; 6. Ôé êÜíåéò ôüôå ãéá íá îåêïõñáóôåßò;

ç ñïõôßíá ôï ðñùß ôï ìåóçìÝñé ôï áðüãåõìá ôï âñÜäõ ç êáèçìåñéíÞ ôï Óáââáôïêýñéáêï ôï ðñüâëçìá ç ãêñßíéá ç íåïëáßá ôï ðáñÜðïíï ç äéáóêÝäáóç ç øõ÷áãùãßá ç îåêïýñáóç ï ÷ñüíïò ç êáöåôÝñéá, ôï êÝíôñï äéáóêÝäáóçò ôï äéÜâáóìá ôï Üëìðïõì


âëÝðù ôáéíßá, âéíôåïôáéíßá áêïýù ìïõóéêÞ êÜíù óõëëïãÞ ãñáììáôïóÞìùí ôáêôïðïéþ ôç óõëëïãÞ ìïõ óõìðëçñþíù ôç óõëëïãÞ ìïõ ðáßæù ìå ôïí õðïëïãéóôÞ ðçãáßíù óôïí êéíçìáôïãñÜöï/óôï èÝáôñï/óôç íôßóêï ðáñáêïëïõèþ ôçëåüñáóç/ìéá óõíáõëßá êÜíù âüëôá ìå ôï ðïäÞëáôï


äéáóêåäÜæù øõ÷áãùãïýìáé îåêïõñÜæù, îåêïõñÜæïìáé ðáñáðïíéÝìáé áó÷ïëïýìáé ìå...

åëåýèåñïò – åëåýèåñç – åëåýèåñï óçìåñéíüò – óçìåñéíÞ – óçìåñéíü åîùó÷ïëéêüò – åîùó÷ïëéêÞ – åîùó÷ïëéêü 81

81

82

Â. Ìßëçóå ãéá ôïí åáõôü óïõ. Ðþò ðåñíÜò ôïí åëåýèåñï ÷ñüíï óïõ; Ìðïñåßò íá ðÜñåéò éäÝåò áðü ôá ðáñáêÜôù. •óêé •ðáãïäñïìßá •êïëýìâçóç •éððáóßá •óõëëïãÞ íïìéóìÜôùí •óõëëïãÞ ãñáììáôïóÞìùí •äïõëåéÝò óôï óðßôé

êÜíù áó÷ïëïýìáé ìå

•ôï ðïäüóöáéñï •ôçí ïñåéâáóßá •ôï ÷ïñü •ôç ìïõóéêÞ •ðïäüóöáéñï •ìðÜóêåô •ôÝíéò •âüëåú •èÝáôñï •ìïõóéêü üñãáíï •ðéÜíï •êéèÜñá •çëåêôñïíéêÜ ðáé÷íßäéá óôïí õðïëïãéóôÞ

ðáßæù ðáñáêïëïõèþ

•èÝáôñï •êéíçìáôïãñÜöï •óõíáõëßåò

âëÝðù

•ôáéíßåò •ôçëåüñáóç

áêïýù

•åëëçíéêÞ êáé îÝíç ìïõóéêÞ

äéáâÜæù

!

Ðñüóåîå!

Ã. ÄéÜâáóå ôï äéÜëoão ìåôáîý ôoõ ÁíôñÝá êáé ôçò Åýáò.

•åîùó÷ïëéêÜ âéâëßá •ðåñéïäéêÜ •åöçìåñßäåò

ÓõíÞèùò – óõ÷íÜ Ðüôå-ðüôå – ìåñéêÝò öïñÝò ÓðÜíéá Äýï öïñÝò ôçí åâäïìÜäá, êÜèå áðüãåõìá êôë.

— Ðoý ðáò óõíÞèùò ãéá äéáóêÝäáóç; — ÓõíÞèùò ðçãáßíù óéíåìÜ Þ ìéá âüëôá óôá ìáãáæéÜ. ÌåñéêÝò öïñÝò ðçãáßíù óôç íôßóêï. — Ìå ðïéïí ðçãáßíåéò; — ÓõíÞèùò ìå ôoõò ãoíåßò ìoõ, ìåñéêÝò öoñÝò ìå ôoõò ößëoõò ìoõ êáé óðÜíéá ìüíç ìïõ.

Ä. ÊÜíå êé åóý ðáñüìoéoõò äéáëüãoõò ìå ôo äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óoõ. Ìðoñåßò íá ÷ñçóéìoðoéÞóåéò ôá ðéo êÜôù óôoé÷åßá: • • • • •

êáöÝ  ðÜñôé  ìéëþ ìå ôoõò ößëoõò ìoõ êÝíôñï  ôáâÝñíá  ìðoõæoýêéá  ìå ôïõò ãïíåßò ìïõ âüëôá ìå ôo ðoäÞëáôo  êoéôÜæù ôéò âéôñßíåò  íôßóêï  ìå ôçí ðáñÝá ìïõ æá÷áñoðëáóôåßo  êáöåôÝñéá  ìðáñ  ìå ôá îáäÝñöéá ìïõ èÝáôñï  êéíçìáôïãñÜöïò  óõíáõëßá  ìüíïò-ìüíç ìïõ 83

Ôá ñÞìáôá ÐñïóôáêôéêÞ Ç ðñïóôáêôéêÞ åêöñÜæåé:

ðñïóôáãÞ

Áñ÷ßóôå íá ãñÜöåôå.

åðéèõìßá

Ðåò ìïõ ôï üíïìÜ óïõ.

ðáñÜêëçóç

¸ëá, óå ðáñáêáëþ.

áðáãüñåõóç

ÁëëÜ

Ìç äßíåéò ôá óôïé÷åßá óïõ óå áãíþóôïõò.

Ç ðñïóôáêôéêÞ äåß÷íåé êé áõôÞ äõï äéáöïñåôéêïýò ôñüðïõò åíÝñãåéáò ôïõ ñÞìáôïò:

ÓõíïðôéêÞ ÐñïóôáêôéêÞ


Ðüôå;

Ìéá öïñÜ

ôþñá óå ëßãï, áñãüôåñá áýñéï, ìåèáýñéï, ôçí åðüìåíç ìÝñá ôçí Üëëç, ôçí åðüìåíç åâäïìÜäá ôïí Üëëï, ôïí åðüìåíï ìÞíá, ÷ñüíï óå ëßãåò, óå ìåñéêÝò ìÝñåò, âäïìÜäåò ôïõ ÷ñüíïõ

äþóå ðÜñå ãñÜøå ðåò áãüñáóå êÜíå óôåßëå

Ìç ÓõíïðôéêÞ ÐñïóôáêôéêÞ Ðüôå;


ôþñá üëï ôï ÷ñüíï, êÜèå ÷ñüíï üëï ôï ðñùß, êÜèå ðñùß üëç ìÝñá, êÜèå ìÝñá üëç ôçí þñá üëç ôçí åâäïìÜäá, êÜèå âäïìÜäá

!

Ðñüóåîå

äßíå ðáßñíå ãñÜöå ëÝãå áãüñáæå êÜíå

ÊÜíå ôéò áóêÞóåéò óïõ êÜèå ìÝñá. ÊÜíå ôþñá ôçí åñãáóßá óïõ êáé ôá ëÝìå áñãüôåñá.

(Ý-äùó-á) Áðáãüñåõóç

ÓõíïðôéêÞ ðñïóôáêôéêÞ 84

äþó-å äþó-ôå

ìç äþó-åéò ìç äþó-åôå

Ìç óõíïðôéêÞ ðñïóôáêôéêÞ

(äßí-ù)

Áðáãüñåõóç

äßí-å äßí-åôå

ìç äßí-åéò ìç äßí-åôå

5 58 8

Aíþìáëá ñÞìáôá Åíåóôþôáò áêïýù áêïýò áêïýåé áêïýìå áêïýôå áêïýí(å)

Åíåóôþôáò âëÝðù âëÝðåéò âëÝðåé âëÝðïõìå âëÝðåôå âëÝðïõí

Åíåóôþôáò âãáßíù âãáßíåéò âãáßíåé âãáßíïõìå âãáßíåôå âãáßíïõí

Åíåóôþôáò ðçãáßíù/ðÜù ðçãáßíåéò/ðáò ðçãáßíåé/ ðÜåé ðçãáßíïõìå/ðÜìå ðçãáßíåôå/ðÜôå ðçãáßíïõí/ðÜíå

Áüñéóôïò ðáñåëèüí óõíïðôéêü


Üêïõóá Üêïõóåò Üêïõóå áêïýóáìå áêïýóáôå Üêïõóáí

èá áêïýóù èá áêïýóåéò èá áêïýóåé èá áêïýóïõìå èá áêïýóåôå èá áêïýóïõí(å)



åßäá åßäåò åßäå åßäáìå åßäáôå åßäáí

èá äù èá äåéò èá äåé èá äïýìå èá äåßôå èá äïõí(å)



âãÞêá âãÞêåò âãÞêå âãÞêáìå âãÞêáôå âãÞêáí

èá âãù èá âãåéò èá âãåé èá âãïýìå èá âãåßôå èá âãïõí(å)



ðÞãá ðÞãåò ðÞãå ðÞãáìå ðÞãáôå ðÞãáí

èá èá èá èá èá èá


ðÜù ðáò ðÜåé ðÜìå ðÜôå ðÜíå 85

ÌÜèçìá

15

ÐÜìå ãéá êáöÝ;

— Ãåéá óoõ, Ðáýëï. Ï ¢ñçò åßìáé. Ôé êÜíåéò; — Ìéá ÷áñÜ, ¢ñç. Åóý ðþò åßóáé; ¸÷oõìå ðoëý êáéñü íá ôá ðoýìå. — Äßêéo Ý÷åéò! ×áèÞêáìå! Åß÷á äéáãùíßóìáôá áõôü ôoí êáéñü êáé Þìoõí ðéåóìÝíïò. ÔÝëåéùóá üìùò ÷ôåò êáé óêÝöôçêá íá óoõ ôçëåöùíÞóù. Ôé ëåò; ÐÜìå áýñéï ãéá êáöÝ óôçí ðëáôåßá ÓõíôÜãìáôoò; — Ùñáßá éäÝá! Áýñéï Ý÷ïõìå êáíïíßóåé ìå ôçí Áëßêç íá êáôåâïýìå óôçí ÁèÞíá ãéá øþíéá áðü ôï ðñùß. Ôï âñÜäõ èá ìåßíïõìå óôï óðßôé ôçò èåßáò ìïõ óôá ÐáôÞóéá. Ôï ðñüâëçìá åßíáé ðùò ôï áðüãåõìá ç Áëßêç èÝëåé íá ðÜìå óôïí êéíçìáôïãñÜöï. ÈÝëåéò íá Ýñèåéò ìáæß ìáò; Áí óõìöùíåß êé áõôÞ, ðÜìå ãéá êáöÝ ìåôÜ ôo óéíåìÜ. — ÅíôÜîåé. Ðåò ìoõ ðüôå êáé ðoý èá óõíáíôçèoýìå. — Ôo Ýñão áñ÷ßæåé óôéò ðåíôÝìéóé áêñéâþò. Åìåßò èá ðÜìå ëßãï ðéï íùñßò, ãéá íá âãÜëïõìå åéóéôÞñéá. Èá óå ðåñéìÝíoõìå, ëoéðüí, êáôÜ ôéò ðÝíôå êáé ôÝôáñôï óôçí åßóoäo ôoõ êéíçìáôoãñÜöoõ ÑÅÎ, ðoõ âñßóêåôáé óôç Ëåùöüño ÁëåîÜíäñáò, êïíôÜ óôï ãÞðåäo ôoõ Ðáíáèçíáúêoý, óôç äåîéÜ ðëåõñÜ ôïõ äñüìïõ. — ¸ãéíå. Ðïéïò åßíáé ï ðéï ãñÞãïñïò ôñüðïò, ãéá íá öôÜóù ùò åêåß; — Åìåßò èá ðÜñoõìå ôo ôñüëåú áðü ôçí Ïäü Ðáôçóßùí. Åóý ðÜñå ôo ôñÝío áðü ôçí ÊçöéóéÜ êáé êáôÝâá óôçí Ïìüíïéá. Åêåß Üëëáîå ôñÝíï êáé ðÜñå ôç ãñáììÞ 3. ÊáôÝâá óôï óôáèìü Áìðåëüêçðïé êáé âãåò áðü ôï óôáèìü. èá äåéò ìðñïóôÜ óïõ ôç Ëåùöüñï ÁëåîÜíäñáò. ÕðÜñ÷åé äéÜâáóç ðåæþí áí ÷ñåéáóôåß íá ðåñÜóåéò áðÝíáíôé. Óôñßøå áñéóôåñÜ êáé óõíÝ÷éóå åõèåßá, ìÝ÷ñé íá öôÜóåéò óôïí êéíçìáôoãñÜöo. Èá ôïí óõíáíôÞóåéò ìåôÜ ôá ðñþôá öáíÜñéá. Åßíáé ðïëý åýêïëï íá ôïí âñåéò. Ëïéðüí, èá óå äoýìå áýñéï êáôÜ ôéò ðÝíôå êáé ôÝôáñôï. ÅíôÜîåé; — ¸ãéíå! Ãåéá ÷áñÜ. — Ãåéá ÷áñÜ.

86


ôï ðñïÜóôéï ç ðëáôåßá (ÓõíôÜãìáôïò) ôï ãÞðåäï ôï åéóéôÞñéï ï óôáèìüò (Áìáñïõóßïõ) ç åßóïäïò, ç Ýîïäïò ç ëåùöüñïò ç äéÜâáóç ðåæþí ç äéáóôáýñùóç ôá öáíÜñéá ç ðëåõñÜ ôïõ äñüìïõ

1. Ãéáôß o ¢ñçò êáé o Ðáýëïò Ý÷oõí êáéñü íá ôá ðoýíå; 2. Ôé Ý÷åé êáíoíßóåé ãéá ôo âñÜäõ o Ðáýëïò; 3. Ðoý óõìöþíçóáí íá óõíáíôçèoýí oé äýo ößëoé;


4. Ðþò åßíáé êáëýôåñá íá ðÜåé o ¢ñçò óôo ñáíôåâoý ôoõò; 5. Ôé ìðoñåß íá êÜíoõí ìåôÜ ôï óéíåìÜ;

Â. ÌéëÜò óôï ôçëÝöùíï ìå ôï ößëï óïõ Þ ôç ößëç óïõ. ÅîÞãçóå ðþò èá Ýñèåé óôï óðßôé óïõ. Îåêßíá Ýôóé...

ðåñíþ ðáßñíù óôñßâù ðåñðáôþ óõíáíôþ

ôï äñüìï/áðÝíáíôé ôï ëåùöïñåßï/ôï ôñÝíï/ôï ôñüëåú


óôçí ÊçöéóéÜ ìå ôï ëåùöïñåßï áíåâáßíù

Ìüëéò êáôÝâåéò áðü ôï ëåùöïñåßï, ðñï÷þñá Þ ðñï÷þñçóå...

óôï ëåùöïñåßï/óôï ôñüëåú/óôï ôñÝíï óôï êÝíôñï ìå ôï ìåôñü êáôåâáßíù áðü ôï ëåùöïñåßï

Ã. ÊÜëåóå Ýíá ößëï Þ ìéá ößëç óïõ óôï ðÜñôé ðïõ èá êÜíåéò ôçí Üëëç âäïìÜäá. Äþóå üëåò ôéò ðëçñïöïñßåò ðïõ ÷ñåéÜæåôáé (ðüôå, ðïý, ðþò èá Ýñèåé). Ôï ðÜñôé èá ãßíåé ôçí...

åõèåßá – ßóéá áñéóôåñÜ, äåîéÜ áðÝíáíôé, äßðëá âüñåéá íüôéá áíáôïëéêÜ äõôéêÜ ôá ìÝôñá – ôá ÷éëéüìåôñá 87

87

Ï óôáèìüò ôïõ ìåôñü óôï Óýíôáãìá

Áêõñþíåôå ôï åéóéôÞñéü óáò êáôÜ ôçí åßóïäï óôï Óôáèìü êáé öõëÜóåôå ìÝ÷ñé ôçí Ýîïäï ôïõ Óôáèìïý ðñïïñéóìïý. ÅëÝã÷åôå ôç óùóôÞ áêýñùóç. Éó÷ýåé ãéá ìßá êáé ìüíï äéáäñïìÞ. Ïé ðáñáâÜôåò ðëçñþíïõí ðñüóôéìï ôï 40ðëÜóéï ôçò ôéìÞò ôïõ åéóéôçñßïõ.

Óôçí ÁèÞíá õðÜñ÷ïõí ôñåéò ôýðïé åéóéôçñßùí: ôï ðñþôï åßíáé ãéá ôéò êáéíïýñéåò ãñáììÝò ôïõ ìåôñü, ôï äåýôåñï åßíáé ãéá ôéò ðáëéÝò ãñáììÝò êáé ôï ôñßôï ãéá ôá ëåùöïñåßá êáé ôá ôñüëåú.

88

Ôñüëåú óôç ëåùöüñï ÁëåîÜíäñáò

Ä. ÊÜíå äéÜëoão ìå ôo äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óoõ, ãéá íá êáíïíßóåôå ôçí Ýîoäü óáò. Ìðoñåßò íá ÷ñçóéìïðïéÞóåéò ôéò ðéï êÜôù öñÜóåéò. Ôé ëåò;

ÐÜìå ãéá

ðïäüóöáéñï; ìðÜóêåô;

ÈÝëåéò íá

ðÜìå ãéá

ôÝíéò; ðïôü; öáãçôü; ðßôóá;

Ôé ëåò,

ðÜìå óôï(í) / óôç(í) / óôï

êéíçìáôïãñÜöï;

ÈÝëåéò íá

ðÜìå óôï(í) / óôç(í) / óôï

óéíåìÜ; èÝáôñï; íôßóêï;

Ôé ëåò,

ðÜìå óå Ýíá(í) / ìéá / Ýíá

áãþíá âüëåú;

ÈÝëåéò íá

ðÜìå óå Ýíá(í) / ìéá / Ýíá

óõíáõëßá; ôáâåñíÜêé;

Ôé ëåò,

ðáßæïõìå

ðïäüóöáéñï;

ÈÝëåéò íá

ðáßîïõìå

ìðÜóêåô; ôÝíéò;

— Ùñáßá éäÝá! — ÅíôÜîåé. — Äõóôõ÷þò, äåí ìðïñþ. — ¸÷ù êáíoíßóåé íá ... — Ðüôå êáé ðoý èá óõíáíôçèoýìå;

89

ÏõóéáóôéêÜ ÊëçôéêÞ

Ìå ôçí êëçôéêÞ ðôþóç

öùíÜæïõìå

ÌÜíï! Ðïý åßóáé;

êáëïýìå

¸ëá, Ìé÷Üëç.

ðñïóöùíïýìå

Êõñßåò êáé êýñéïé.

Åíéêüò Áñéèìüò ï ößëïò ößëå

ï êýñéïò êýñéå

ç êõñßá êõñßá

ôï ðáéäß ðáéäß

Ðëçèõíôéêüò Áñéèìüò ïé ößëïé ÏíïìáóôéêÞ ößëïé ÊëçôéêÞ

ïé êýñéïé êýñéïé

ïé êõñßåò êõñßåò

ôá ðáéäéÜ ðáéäéÜ

ï äÞìáñ÷ïò äÞìáñ÷å

ï Íßêïò Íßêï

ï ÓôÝöáíïò ÓôÝöáíå

ÏíïìáóôéêÞ ÊëçôéêÞ

Ç Ê É Ô ÁÅíéêüò Áñéèìüò ï ê. äéåõèõíôÞò ê. ÏíïìáóôéêÞ Ì äéåõèõíôÞ ÊëçôéêÞ Ì Áñéèìüò ÁÐëçèõíôéêüò ïé ê. äéåõèõíôÝò ÏíïìáóôéêÞ ÑÊëçôéêÞ ê. äéåõèõíôÝò Ã

ïé äÞìáñ÷ïé äÞìáñ÷ïé

ÐñïèÝóåéò ìå, óå, ãéá, ùò, ðñïò, êáôÜ, ìåôÜ, ðáñÜ, áðü, áíôß, ìÝ÷ñé, äß÷ùò, ÷ùñßò, ßóáìå

Ðáñáäåßãìáôá ¹ñèå ìå ôáîß áðü ôï íïóïêïìåßï. ÌåôÜ ôï ìåóçìÝñé öýãáìå áðü ôï óðßôé. ¸öõãå äß÷ùò ôçí ïìðñÝëá ôïõ. ×ùñßò ðñùéíü èá ðåéíÜóåéò ìÝ÷ñé ôï ìåóçìÝñé. 90

1 19 9

EðéññÞìáôá ÔïðéêÜ åðéññÞìáôá

ðïý;

êÜðïõ, åäþ, åêåß, ðáíôïý, ðÜíù, äåîéÜ, áñéóôåñÜ, êÜôù, ìÝóá, Ýîù, ìðñïò, ðßóù, êïíôÜ, áðÝíáíôé Ðáñáäåßãìáôá ÊÜðïõ ðñÝðåé íá Ýðåóå, áëëÜ ðïý; Ðáíôïý Ýøáîá. Êé åäþ êé åêåß êé áðü êÜôù. Ìüíï ìÝóá óôï óõñôÜñé äåí êïßôáîá.

×ñïíéêÜ åðéññÞìáôá


ðüôå;

ðïôÝ, ôüôå, ôþñá, áýñéï, ÷ôåò, óÞìåñá, ðÜëé, ýóôåñá, áñãÜ, ãñÞãïñá, öÝôïò, ðÝñóé, íùñßò, êÜðïôå Ðáñáäåßãìáôá Ðüôå èá ‘ñèåéò; ÐïôÝ äåí ôï áðïöáóßæåéò. Äåí ìðïñþ ôþñá. Èá ‘ñèù áýñéï. ÁñãÜ Þ ãñÞãïñá èá óå äù.

ÔñïðéêÜ åðéññÞìáôá

ðþò;

áëëéþò, Ýôóé, îáöíéêÜ, ìáæß, óéãÜ, êáëÜ, Üó÷çìá, ãñÞãïñá, åýêïëá, åõôõ÷þò, äõóôõ÷þò Ðáñáäåßãìáôá Ðþò èÝëåéò íá ôï âÜëù; ¸ôóé Þ áëëéþò; Ðþò åßóáé; ÊáëÜ, åõ÷áñéóôþ!

ÐïóïôéêÜ åðéññÞìáôá

ðüóï;

ðïëý, êáèüëïõ, ëßãï, ó÷åäüí, áñêåôÜ, ôüóï, êÜìðïóï Ðáñáäåßãìáôá Ôüóï ðïëý ó’ áñÝóåé; Ðüóï äéáâÜæåéò; ÄéáâÜæù ëßãï. 91

ÌÜèçìá

16

Ðñïôéìþ ôçí ôçëåüñáóç!

Ãéá ìÝíá äåí õðÜñ÷ïõí êáë Ü êáé êáêÜ åíäéáöÝñïíôá. Ìå ü,ôé êáé íá áó÷ïëåßôáé êáíåßò óôïí åëåýèåñï ÷ñüíï ôïõ, ðÜíôá õðÜñ÷ïõí ìåéïíåêôÞìáôá êáé ðëåïíåêôÞìáôá. ÐñïóùðéêÜ, ðñïôéìþ ôçí ôçëåüñáóç. Ìoõ áñÝóåé íá ðåñíþ ó÷åäüí üëï ôïí åëåýèåñü ìïõ ÷ñüíï ðáñáêïëïõèþíôáò êÜôé. ÓõíÞèùò äéáëÝãù ôé èá äù. ÕðÜñ÷ïõí óÞìåñá ôüóá êñáôéêÜ áëëÜ êáé éäéùôéêÜ êáíÜëéá, ðïõ ìðïñåß êáíåßò åýêïëá íá éêáíïðïéÞóåé ôéò ðñïôéìÞóåéò ôïõ. ÅìÝíá, ãéá ðáñÜäåéãìá, ìïõ áñÝóïõí ðïëý ïé îÝíåò óåéñÝò, ôá ôçëåðáé÷íßäéá, ôá ìïõóéêÜ ðñïãñÜììáôá êáé ôá íôïêéìáíôÝñ. Áõôü ðïõ äå ìïõ áñÝóåé íá âëÝðù óôçí ôçëåüñáóç åßíáé ïé äéáöçìßóåéò. ÓðÜíéá åßíáé Ýîõðíåò êáé ìå ÷éïýìïñ. Åðßóçò, äå ìïõ áñÝóåé íá âëÝðù ôáéíßåò óôçí ôçëåüñáóç. Ðñïôéìþ íá ðçãáßíù óôïí êéíçìáôïãñÜöï ãé’ áõôÝò. Ðñïóðáèþ, üìùò, íá ìç ÷Üíù êáíÝíá åíçìåñùôéêü êé åðéóôçìoíéêü ðñüãñáììá ðïõ ðñïâÜëëåé ç ìéêñÞ ïèüíç. Ìåñéêïß ðéóôåýïõí üôé åßìáé ôåìðÝëçò, åðåéäÞ ìïõ áñÝóåé íá êÜèïìáé áñêåôÝò þñåò ìðñïóôÜ óôçí ôçëåüñáóç. Äåí åßíáé üìùò Ýôóé ôá ðñÜãìáôá. Ðñþôá ôåëåéþíù ôç äïõëåéÜ ôïõ ó÷ïëåßïõ êáé ìåôÜ áíïßãù ôçí ôçëåüñáóç. ÐñÝðåé, ìÜëéóôá, íá ðù üôé ðÜñá ðïëëÝò áðü ôéò ãíþóåéò ìïõ ðñïÝñ÷ïíôáé áðü äéÜöïñá ðñïãñÜììáôá ôçò ôçëåüñáóçò. Áðü ôá ôçëåðáé÷íßäéá ãíþóåùí Ý÷ù ìÜèåé áñêåôÜ. Åðßóçò, áðü äéÜöïñá íôïêéìáíôÝñ êé Üëëá åíçìåñùôéêÜ ðñïãñÜììáôá ðïõ ðáñáêïëïõèþ, Ý÷ù ìÜèåé êé Ý÷ù êáôáëÜâåé ðïëëÜ ãéá ôï ðåñéâÜëëïí, ôç öýóç, ôá öõôÜ, ôá æþá êáé ôïõò áíèñþðïõò.

92

Åãþ ðñïôéìþ ôï ðïäüóöáéñï. Ðéóôåýù ðùò åßíáé áðü ôá ðéï ùñáßá ïìáäéêÜ óðïñ. ÃõìíÜæåé ïëüêëçñï ôï óþìá êáé óå ìáèáßíåé íá óõíåñãÜæåóáé ìå ôïõò Üëëïõò. Åßíáé áëÞèåéá üôé ìåñéêïß ôï âëÝðïõí ìüíï ùò ìÝóï ãéá íá ãßíïõí ðëoýóéoé êáé äéÜóçìoé. ¢ëëïé, ðÜëé, ôï ÷ñçóéìïðïéïýí ùò ðñüó÷çìá ãéá íá êÜíïõí äéÜöïñåò ðñÜîåéò âßáò. ÐñïóùðéêÜ, äå óêÝöôoìáé íá ãßíù ðoäoóöáéñéóôÞò oýôå ì’ åíäéáöÝñåé íá ãßíù ðëoýóéoò. Íéþèù üìùò ìåãÜëç ÷áñÜ, üôáí ìå ôçí ïìÜäá ôïõ ó÷ïëåßïõ áãùíéæüìáóôå óêëçñÜ êáé êåñäßæïõìå êÜðïéïí áãþíá.


1. Ðïéá ôçëåïðôéêÜ ðñïãñÜììáôá áñÝóïõí óôïí Áíôþíç; 2. Ôé äåí ôïõ áñÝóåé íá âëÝðåé êáé ãéáôß; 3. Ðþò äéêáéïëïãåß ôçí ÜðïøÞ ôïõ üôé äåí åßíáé êáêü ðïõ ðåñíÜ ðïëëÝò þñåò âëÝðïíôáò ôçëåüñáóç; 4. Ðïéá åßíáé ç ãíþìç ôïõ ÐÜíïõ ãéá ôï ðïäüóöáéñï; 5. Ðþò âëÝðïõí ôï ðïäüóöáéñï ìåñéêïß;

Â. ÓõæçôÜìå óôçí ôÜîç ãéá ôá ðáñáêÜôù: • Ôé êÜíåéò ôá âñÜäéá; • ÂëÝðåéò óõ÷íÜ ôçëåüñáóç;

ç ïèüíç ôï êáíÜëé ôï ðñüãñáììá ç åêðïìðÞ ôï ôçëåðáé÷íßäé ïé åéäÞóåéò ç óåéñÜ

ôï íôïêéìáíôÝñ ôï äåëôßï êáéñïý ç äéáöÞìéóç ï áãþíáò ç âßá ôï ìåéïíÝêôçìá ôï ðëåïíÝêôçìá


ðáñáêïëïõèþ äéáëÝãù, åðéëÝãù áíïßãù ðéóôåýù ãõìíÜæïìáé áó÷ïëïýìáé

ôåìðÝëçò – ôåìðÝëá – ôåìðÝëéêï äñáóôÞñéïò – äñáóôÞñéá – äñáóôÞñéï äéÜóçìïò – äéÜóçìç – äéÜóçìï áäéÜöïñïò – áäéÜöïñç – áäéÜöïñï äéåèíÞò – äéåèíÞò – äéåèíÝò êñáôéêüò – êñáôéêÞ – êñáôéêü éäéùôéêüò – éäéùôéêÞ – éäéùôéêü îÝíïò – îÝíç – îÝíï ìïõóéêüò – ìïõóéêÞ – ìïõóéêü åðéóôçìïíéêüò – åðéóôçìïíéêÞ – åðéóôçìïíéêü åíçìåñùôéêüò – åíçìåñùôéêÞ – åíçìåñùôéêü ôçëåïðôéêüò – ôçëåïðôéêÞ – ôçëåïðôéêü


• Ðïéá åßíáé ç áãáðçìÝíç óïõ åêðïìðÞ; Ãéáôß; • Ðïéá ìÝñá êáé ôé þñá ðáßæåôáé; • ÕðÜñ÷ïõí êáôÜ ôç ãíþìç óïõ êáëÜ êáé êáêÜ ôçëåïðôéêÜ ðñïãñÜììáôá;

ÅîÞãçóå.

93

93

Ã. Må ðoéo ðáéäß èá ìðoñoýóåò vá ãßíåéò ößëoò Þ ößëç êáé ãéáôß;

Ìå ëÝvå ÖáíÞ. Ìïõ áñÝóïõí ðïëý ôï ðéãêðoãê êáé ôï ìðéëéÜñäï. Ðáßæù óõ÷vÜ ìå ôov áäåñöü ìoõ êáé ôov ðáôÝñá ìoõ. Ìéá Üëëç áãÜðç ìïõ åßíáé ôï óéíåìÜ. ÂëÝðù üëåò ôéò íÝåò ôáéíßåò. Ìïõ áñÝóïõí ðïëý ïé ðåñéðÝôåéåò êáé ôá èñßëåñ.

Åãþ åßìáé ç Áëßêç. Åßìáé äåêáÝîé ÷ñïíþí êáé èÝëù vá ãßvù çèoðoéüò. Ìoõ áñÝóåé vá åßìáé óôç óêçvÞ êáé íá õðïäýïìáé äéÜöïñïõò ñüëïõò. ¼ëoé ëÝvå ðùò Ý÷ù ôáëÝvôo. Åßìáé ìÝëïò óôç ëÝó÷ç èåÜôñïõ ôïõ ó÷ïëåßïõ ìïõ. Áõôü ôov êáéñü êÜvoõìå ðñüâåò óôo Ýñão «Ç Áëßêç óôç ×þñá ôùv ÈáõìÜôùv». Èá ôo ðáßîoõìå óå ìéá öéëáíèñùðéêÞ âñáäéÜ ôçò UNICEF. Íïìßæù ðùò åßíáé ðïëý óðïõäáßï íá âïçèÜìå ïé Üíèñùðïé ï Ýíáò ôïí Üëëï.

Ôo üvoìÜ ìoõ åßváé Áñéóôåßäçò, áëëÜ ìå öùvÜæoõv ¢ñç. Ìoõ áñÝóåé vá ðáñáêoëoõèþ ôçëåüñáóç, êõñßùò áèëçôéêÜ ðñoãñÜììáôá êáé ðoäoóöáéñéêoýò áãþvåò. Ç áãáðçìÝvç ìoõ oìÜäá åßváé o Ðáváèçváúêüò. Áãáðþ ðïëý ôá æþá êáé ðÝñóé, óôá ãåvÝèëéÜ ìoõ, o ðáôÝñáò ìoõ ìoý ÷Üñéóå Ývá óêõëÜêé. Ôo âÜöôéóá ÑéêÜñvôo êáé åßìáóôå á÷þñéóôoé ößëoé. Óõ÷vÜ ðçãáßvoõìå âüëôåò ìáæß.

Ìå ëÝvå ÁíôñÝá êáé æù óôçv Êýðñï ìå ôçv oéêoãÝvåéÜ ìoõ. Áãáðþ ðoëý ôç öýóç êáé êõñßùò ôç èÜëáóóá. Ìoõ áñÝóoõv oé ìáêñévÝò âüëôåò ìå ôo ðoäÞëáôo óôçv åîo÷Þ. ÊoëõìðÜù óôç èÜëáóóá áêüìá êáé ôo ÷åéìþvá. Áðü ôá èáëÜóóéá óðoñ, üìùò, ðñoôéìþ ôo èáëÜóóéo óêé. ¼ôáv ìåãáëþóù êáé áðoêôÞóù ÷ñÞìáôá, èÝëù vá áó÷oëçèþ êáé ìå ôçv éóôéoðëoÀá.

Ìå ëÝíå Ìáñãáñßôá êáé üëïé ëÝíå ðùò åßìáé ðïëý êïéíùíéêÞ. Ôá øþíéá, ôá ðÜñôé êáé ïé âüëôåò ìå ôïõò ößëïõò ìïõ åßíáé ôá äéêÜ ìïõ áãáðçìÝíá ÷üìðé.

Ãéá vá óå âoçèÞóù, óoõ èõìßæù ôá åväéáöÝñovôá ôoõ êáèåvüò: • ÖáíÞ: ôo ðéãê-ðoãê, ôï ìðéëéÜñäï êáé ï êévçìáôoãñÜöoò • ¢ñçò: ôá áèëçôéêÜ óôçv ôçëåüñáóç, ï óêýëïò ôïõ • Áëßêç: ôo èÝáôño, èÝëåé vá ãßvåé çèoðoéüò, ç öéëáíèñùðßá • ÁíôñÝáò: ç öýóç, ôá èáëÜóóéá óðoñ, ôo ðoäÞëáôo • Ìáñãáñßôá: ôá øþíéá, ïé âüëôåò êáé ôá ðÜñôé

Íoìßæù üôé èá ìðoñoýóá vá Ý÷ù ößëï/ößëç ôï(í)/ôç(í) ............., ãéáôß ............. . 94

5 59 9

ÑÞìáôá Äåýôåñç Óõæõãßá

-þ Åíåóôþôáò

Áüñéóôïò ðáñåëèüí óõí.

Ðáñáôáôéêüò ðáñåëè. ìç óõí.


áãáðþ (Üù) áãáðÜò áãáðÜ (Üåé) áãáðïýìå (Üìå) áãáðÜôå áãáðïýí (Üíå)

áãÜðçóá áãÜðçóåò áãÜðçóå áãáðÞóáìå áãáðÞóáôå áãÜðçóáí

áãáðïýóá áãáðïýóåò áãáðïýóå áãáðïýóáìå áãáðïýóáôå áãáðïýóáí(å)

èá áãáðÞóù èá áãáðÞóåéò èá áãáðÞóåé èá áãáðÞóïõìå èá áãáðÞóåôå èá áãáðÞóïõí

Åíåóôþôáò

Áüñéóôïò ðáñåëèüí óõí.



áäéêþ áäéêåßò áäéêåß áäéêïýìå áäéêåßôå

áäßêçóá áäßêçóåò áäßêçóå áäéêÞóáìå áäéêÞóáôå

áäéêïýóá áäéêïýóåò áäéêïýóå áäéêïýóáìå áäéêïýóáôå

èá áäéêÞóù èá áäéêÞóåéò èá áäéêÞóåé èá áäéêÞóïõìå èá áäéêÞóåôå

áäéêoýí (å)

áäéêÞóáí

áäéêïýóáí(å)

èá áäéêÞóïõí

Ìç ÓõíïðôéêÞ ÕðïôáêôéêÞ

ÓõíïðôéêÞ ÕðïôáêôéêÞ

íá áãáðþ íá áäéêþ

íá áãáðÞóù íá áäéêÞóù

Ìç ÓõíïðôéêÞ ÐñïóôáêôéêÞ


áãÜðá –

áãÜðçóå áäßêçóå

– áãáðÜôå – áäéêåßôå


– áãáðÞó(å)ôå – áäéêÞóôå

Ðåò ôþñá êé åóý ðþò èá ó÷çìáôéóôåß ï ìç óõíïðôéêüò ìÝëëïíôáò ôùí ñçìÜôùí áãáðþ êáé êáôïéêþ óå üëá ôá ðñüóùðá åíéêïý êáé ðëçèõíôéêïý. 95

ÌÜèçìá

17

ÌïíôÝñíï äåñìÜôéíï, õðÝñï÷á êáëëõíôéêÜ!

Ç ÖáíÞ êáé ç ÅëÝíç åßíáé óôåíÝò ößëåò. Ðçãáßíoõí óôo ßäéo ãõìíÜóéo êáé ìÝíoõí êáé óôçí ßäéá ãåéôoíéÜ. Áõôü ôo Óáââáôoêýñéáêo óõìöþíçóáí íá ðÜíå óôï êåíôñéêü Ëïíäßíï ãéá øþíéá. ÊÜíoíôáò oéêoíoìßåò áðü ôo ÷áñôæéëßêé ôoõò, êáôÜöåñáí íá ìáæÝøoõí 70 ëßñåò ç ìéá êáé 60 ëßñåò ç Üëëç. Óôo ôñÝío ÖáíÞ: ËÝù íá ðÜìå êáôåõèåßáí óôo åìðïñéêü êÝíôñï. Åêåß Ý÷åé ùñáßá ìïíôÝñíá ñïý÷á. ÁðoöÜóéóá íá ðÜñù Ýíá äåñìÜôéíï óýíïëï. Áí ìïõ ìåßíïõí ÷ñÞìáôá, óêÝöôïìáé íá ðÜñù êé Ýíá æåõãÜñé áèëçôéêÜ ðáðïýôóéá. ÅëÝíç: ÌåôÜ íá øÜîïõìå ãéá êáíÝíá êáôÜóôçìá êáëëõíôéêþí. ÈÝëù íá áãoñÜóù Ýíá Üñùìá êé Ýíá êñáãéüí. ÖáíÞ: ÅíôÜîåé. Áò ðÜìå ðñþôá ãéá ôï äåñìÜôéíï êáé âëÝðïõìå. Óôo åìðoñéêü êÝíôño ÐùëÞôñéá: Íáé, ðáñáêáëþ. ÖáíÞ: Èá Þèåëá íá äù åêåßío ôo êáöÝ äåñìÜôéíï óýíïëï, áñéóôåñÜ óôç âéôñßíá. ÐùëÞôñéá: Ôé íoýìåño, ðáñáêáëþ; ÖáíÞ: ÄåêáôÝóóåñá. ÐùëÞôñéá: Åßíáé ôo ôåëåõôáßo êoììÜôé. Åßóôå ôõ÷åñÞ. ÖáíÞ: ÄoêéìáóôÞñéo õðÜñ÷åé; ÐùëÞôñéá: Âåâáßùò, óôo âÜèoò äåîéÜ. ÖáíÞ: Åõ÷áñéóôþ. Óå ëßão

ÐùëÞôñéá: Èá ôo ðÜñåôå; ÖáíÞ: Íáé, ðüóo êÜíåé; ÐùëÞôñéá: Ìå ôçí Ýêðôùóç ìüío 60 ëßñåò. Ôo ôáìåßo åßíáé êoíôÜ óôçí Ýîoäo, äåîéÜ. Ôáìßáò: Ðþò èá ðëçñþóåôå; ÖáíÞ: ÌåôñçôÜ. Ïñßóôå. Ôáìßáò: Ïñßóôå ôá ñÝóôá óáò. ÖáíÞ: Åõ÷áñéóôþ.

ò é å ó þ ô ð ê Å Ð ñ ï ó ö ï ñ Ý ò

Óôo êáôÜóôçìá êáëëõíôéêþí ÖáíÞ: Á÷! Ôé ùñáßï Üñùìá, ôé êáôáðëçêôéêü êñáãéüí, êáé ôé õðÝño÷o åêåßíï ôï óáìðoõÜí... Ôé ëåò, íá åðéóôñÝøù ôï äåñìÜôéíï; ¸÷ù ôçí áðüäåéîç. ÓêÝöôoìáé ðùò èá Þôáí êáëýôåñá íá ðÜñù êé åãþ êáëëõíôéêÜ. Ôá ÷ñåéÜæoìáé ðåñéóóüôåño áðü ôo äåñìÜôéíï. Äå ìoõ öôÜíoõí üìùò oé äÝêá ëßñåò ðoõ ìoõ Ýìåéíáí íá ô’ áãoñÜóù. ÅëÝíç: Ïýôå ìÝíá oé 60 ëßñåò äå ìïõ öôÜíoõí íá ðÜñù êé åêåßíç ôçí êüêêéíç ìðëoýæá ðoõ åßäá êáé ðïõ èá ôç ÷ñåéáóôþ ãéá ôo ãÜìo ôçò îáäÝñöçò ìoõ. Ôé íá êÜíoõìå üìùò; ÂãÞêáìå ãéá äõï ðñÜãìáôá ç êáèåìéÜ êáé ôþñá èÝëïõìå í’ áãïñÜóïõìå üëï ôï êáôÜóôçìá!

96


1. Ôé Þèåëå íá øùíßóåé ç ÖáíÞ êáé ôé ç ÅëÝíç; 2. Ðïý âñÞêáí ôá ÷ñÞìáôá ãéá ôá øþíéá ôïõò; 3. Ãéáôß ìåôÜíéùóå ç ÖáíÞ ãéá ôï äåñìÜôéíï ðïõ áãüñáóå;

ôá øþíéá, ïé áãïñÝò ôï êáôÜóôçìá, ôï ìáãáæß ôï ðïëõêáôÜóôçìá ôï óïýðåñ ìÜñêåô ôï ðáíôïðùëåßï ôï åìðïñéêü êÝíôñï ç âéôñßíá ï ðùëçôÞò, ç ðùëÞôñéá ç Ýêðôùóç, ïé åêðôþóåéò ç ðñïóöïñÜ, ïé ðñïóöïñÝò ôï äïêéìáóôÞñéï

4. Ôé äåí ìðüñåóå íá áãïñÜóåé ç ÅëÝíç êáé ãéáôß;

Â. Ìßëçóå óôçí ôÜîç ãéá ôá ðáñáêÜôù èÝìáôá. • Ðüôå âãÞêåò ãéá øþíéá ôþñá ôåëåõôáßá êáé ìå ðïéïí; • Ðïý ðÞãáôå ãéá ôá øþíéá óáò; • Ôé øùíßóáôå; • Ðüóá ÷ñÞìáôá îïäÝøáôå ï êáèÝíáò;

ôï ôáìåßï ôá ìåôñçôÜ ç êÜñôá ãéá ìåôñçôÜ ç ðéóôùôéêÞ êÜñôá ç åðéôáãÞ ôá ÷áñôïíïìßóìáôá ôá êÝñìáôá/ôá øéëÜ ç ïéêïíïìßá ç ðëçñùìÞ ç áðüäåéîç ôá ñÝóôá


ôá êáëëõíôéêÜ ç êïëüíéá ôï Üñùìá ôï óáìðïõÜí ôï êñáãéüí ôï ôæéí ç ìðëïýæá ôï öüñåìá


Åäþ ôï æåóôü êïõëïýñé! áãïñÜæù äéáëÝãù äïêéìÜæù ðëçñþíù

ôï ìÝãåèïò ôï ÷ñþìá ôï ó÷Ýäéï ç ðïéüôçôá

• Ôé åß÷åò øùíßóåé ðÝñóé ôá ×ñéóôïýãåííá; • Ôé èá áãüñáæåò, áí åß÷åò ðïëëÜ ÷ñÞìáôá;

äåñìÜôéíïò – äåñìÜôéíç – äåñìÜôéíï ùñáßïò – ùñáßá – ùñáßï õðÝñï÷ïò – õðÝñï÷ç – õðÝñï÷ï êáôáðëçêôéêüò – êáôáðëçêôéêÞ – êáôáðëçêôéêü 97

97

÷ñþìáôá

åðßèåôá

ôï ìáýñï

ìáýñïò, ìáýñç, ìáýñï

ôï ãêñé

ãêñßæïò, ãêñßæá, ãêñßæï

ôï êáöÝ

êáöåôÞò, êáöåôéÜ, êáöåôß

ôï ðñÜóéíï

ðñÜóéíïò, ðñÜóéíç, ðñÜóéíï

ôï êüêêéíï

êüêêéíïò, êüêêéíç, êüêêéíï

ôï êßôñéíï

êßôñéíïò, êßôñéíç, êßôñéíï

ôï ðïñôïêáëß

ðïñôïêáëÞò, ðïñôïêáëéÜ, ðïñôïêáëß

ôï ñïæ

ñïæ

ôï ìðëå

ìðëå

ôï ãáëÜæéï

ãáëÜæéïò, ãáëÜæéá, ãáëÜæéï

ôï Üóðñï (ôï ëåõêü)

Üóðñïò, Üóðñç, Üóðñï (ëåõêüò, ëåõêÞ, ëåõêü)

Ã. ÊÜíå ôïõò ðáñáêÜôù äéáëüãïõò ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ. • öïõëÜñé • ñïëüé • ãéëÝêï Èá Þèåëá áõôü ôï • êáðÝëï • ìðïõöÜí; Ìðïñåßôå íá ìïõ äåßîåôå áõôü ôï • æåõãÜñé ðáðïýôóéá; • óáêÜêé ÈÝëù íá äïêéìÜóù áõôü ôï • ðáíôåëüíé • ðáëôü Èá ìðïñïýóá íá äïêéìÜóù áõôü ôï • ìðëïõæÜêé; • ðïõêÜìéóï; Óáò ðáñáêáëþ, ìïõ äßíåôå áõôü ôï • êïóôïýìé; • êñáãéüí; • æåõãÜñé ìðüôåò; • ðïõëüâåñ; • óïñôóÜêé; • ìáãéü; • æåõãÜñé ðáíôüöëåò; — Ïñßóôå, êýñéå. — Åõ÷áñéóôþ. — Ðüóï êïóôßæåé; — 45 ëßñåò/åõñþ

98

ÈÝëù íá ðëçñþóù ìå Èá ðñïôéìïýóá íá ðëçñþóù ìå

ìåôñçôÜ åðéôáãÞ ðéóôùôéêÞ êÜñôá êÜñôá ìåôñçôþí êïõðüíé ðñïóöïñÜò

99

Ðñüóåîå ÏõóéáóôéêÜ (êáôáóôÞìáôá) ðáñÜãùãá áðü åðáããÝëìáôá ÅðáããÝëìáôá

ÊáôáóôÞìáôá

ï áíèïðþëçò ï áñôïðïéüò (ï öïýñíáñçò) ï âéâëéïðþëçò ï êïõñÝáò ï êñåïðþëçò ï ïðùñïðþëçò ï ðáíôïðþëçò ï åóôéÜôïñáò ï ãáëáôÜò ï ìáíÜâçò ï ÷áóÜðçò ï øéëéêáôæÞò ï æá÷áñïðëÜóôçò ï ÷ñõóï÷üïò ï õáëïðþëçò ï êïóìçìáôïðþëçò ï õðïäçìáôïðïéüò

áíèïðùëåßï áñôïðïéåßï âéâëéïðùëåßï êïõñåßï êñåïðùëåßï ïðùñïðùëåßï ðáíôïðùëåßï åóôéáôüñéï ãáëáôÜäéêï ìáíÜâéêï ÷áóÜðéêï øéëéêáôæ ßäéêï æá÷áñïðëáóôåßï ÷ñõóï÷ïåßï õáëïðùëåßï êïóìçìáôïðùëåßï õðïäçìáôïðùëåßï

Ý÷åé

Ä. Ðüóá êáé ðïéá áðü ôá ðáñáðÜíù êáôáóôÞìáôá õðÜñ÷ïõí óôç ãåéôïíéÜ óïõ; ÐáñÜäåéãìá: Óôç ãåéôïíéÜ ìïõ õðÜñ÷ïõí äýï ðáíôïðùëåßá êáé Ýíá ìáíÜâéêï.

Ðëáíüäéïò ìáíÜâçò óôçí ÐÜñï.

ÃéÜííçò Ôóáñïý÷çò, Ôï ìáíÜâéêï.

100

Ðáëáéïðùëåßï óôï ÌïíáóôçñÜêé

Ðáíôïðùëåßï êïíôÜ óôç Ëá÷áíáãïñÜ

Ðåñßðôåñï óôçí ÊçöéóéÜ

×áóÜðçò óôçí ÊñåáôáãïñÜ

Åìðïñéêü êÝíôñï óôçí ÊçöéóéÜ

Âéâëéïðùëåßï óôá Âñçëßóóéá

101

Åðßèåôá ÊáôáëÞîåéò åðéèÝôùí Åíéêüò Áñéèìüò -üò -Þ -ü êáëüò êáëÞ êáëü

-oò -ç -o Üóðñïò Üóðñç

-oò -á -o áóôåßoò áóôåßá

Üóðñï

áóôåßo

-üò -éÜ/-Þ -ü îáíèüò îáíèéÜ îáíèÞ îáíèü

-çò -á -éêï æçëéÜñçò æçëéÜñá

-ýò -éÜ -ý âáèýò âáèéÜ

-Þò -éÜ -ß êáíåëÞò êáíåëéÜ

æçëéÜñéêï

âáèý

êáíåëß

-çäåò -åò -éêá æçëéÜñçäåò æçëéÜñåò

-éïß -éÝò -éÜ âáèéoß êáíåëéoß âáèéÝò êáíåëéÝò

æçëéÜñéêá

âáèéÜ

Ðëçèõíôéêüò Áñéèìüò -ïß -Ýò -Ü êáëoß êáëÝò êáëÜ

-oé -åò -á Üóðñïé Üóðñåò


Üóðñá

ïß -éÝò/Ýò -Ü áóôåßoé îáíèïß áóôåßåò îáíèéÝò îáíèÝò áóôåßá îáíèÜ

Åíéêüò Áñéèìüò


-Þò -Þò -Ýò äçìoöéëÞò äçìoöéëÞò äçìoöéëÝò

-åßò -åßò -Þ äçìoöéëåßò äçìoöéëåßò äçìoöéëÞ

Ðñüóåîå ðþò ÷ñçóéìïðïéïýìå ôá äéÜöïñá åðßèåôá.

Ôá åðßèåôá äåß÷íïõí: 1. Ôï ìÝãåèïò, ôï ó÷Þìá 2. ôï ÷ñþìá 3. ôçí ðïéüôçôá ôùí ïõóéáóôéêþí 1

2

3

Ìåãåèïò, ó÷Þìá

÷ñþìá

ðïéüôçôá

ïõóéáóôéêü

ôï ìéêñü ôï öáñäý ç ôåôñÜãùíç ç óôåíÞ

êüêêéíï Üóðñï ðïëý÷ñùìç ëåõêÞ

äåñìÜôéíï ëéíü ðëáóôéêÞ ìåôáîùôÞ

ðïñôïöüëé ðïõêÜìéóï ôóÜíôá ìðëïýæá

102

êáíåëéÜ

3 0 1 1

Ôá åðßèåôá Ý÷ïõí óõíþíõìá êáé áíôßèåôá.

Óõíþíõìá ùñáßïò äïõëåõôáñÜò êáôåñãÜñçò åõñý÷ùñïò åöáñìïóôüò ðá÷ýò ÷ñùìáôéóôüò âáñåôüò äéáóêåäáóôéêüò ïéêïíïìéêüò Üóðñïò ãåõóôéêüò

= = = = = = = = = = = =

Áíôßèåôá üìïñöïò åñãáôéêüò ðïíçñüò Üíåôïò óôåíüò ÷ïíôñüò Ýã÷ñùìïò áíéáñüò áóôåßïò öôçíüò ëåõêüò íüóôéìïò

üìïñöïò åñãáôéêüò ðïíçñüò Üíåôïò óôåíüò ÷ïíôñüò Ýã÷ñùìïò áíéáñüò áóôåßïò öôçíüò ëåõêüò íüóôéìïò

Üó÷çìïò ôåìðÝëçò áðïíÞñåõôïò óôåíü÷ùñïò öáñäýò ëåðôüò áóðñüìáõñïò åíäéáöÝñùí óïâáñüò áêñéâüò ìáýñïò Üíïóôïò


Ôá åðßèåôá ðáñÜãoõí (öôéÜ÷íïõí) ïõóéáóôéêÜ.

Ôá åðßèåôá ðáñÜãïíôáé (öôéÜ÷íïíôáé) áðü ñÞìáôá, áðü ïõóéáóôéêÜ êáé áðü åðßèåôá.

åíï÷ëþ

åíï÷ëçôéêüò

ìáýñïò

ìáõñßëá

óõìðáèþ

óõìðáèçôéêüò

íüóôéìïò

íïóôéìÜäá

áãáðþ

áãáðç ôüò

Ýîõðíïò

åîõðíÜäá

êáìáñþíù

êáìáñùôüò

êáëüò

êáëïóýíç

êáôïéêþ

êáôïéêÞóéìïò

äßêáéïò

äéêáéïóýíç

íçóôåýù

íçóôÞóéìïò

áðëüò

áðëüôçôá

¸ëëçíáò

åëëçíéêüò

ãåííáßïò

ãåííáéüôçôá

Êýðñéïò

êõðñéáêüò

ôá÷ýò

ôá÷ýôçôá

ìåôÜîé

ìåôáîùôüò

âáñýò

âáñýôçôá

îýëï

îýëéíïò

áëìõñüò

áëìýñá

ðÝôñá

ðÝôñéíïò

ðéêñüò

ðßêñá

ìåãÜëïò

ìåãáëïýôóéêïò

æåóôüò

æÝóôç

ðñÜóéíïò

ðñáóéíùðüò

ðéóôüò

ðßóôç

103

ÌÜèçìá

18

Ðñþôïé óôéò ãéïñôÝò!

ÌÞðùò ôåëéêÜ åßíáé áëÞèåéá üôé åìåßò oé ¸ëëçíåò Ý÷oõìå ôéò ðåñéóóüôåñåò ãéoñôÝò óôoí êüóìo; Óêåöôåßôå ôéò oíoìáóôéêÝò ãéoñôÝò, ãéá ðáñÜäåéãìá. ÊÜèå ìÝñá ôoõ ÷ñüíoõ åßíáé áöéåñùìÝíç óå êÜðoéoí Üãéo. ¼ëoé üóoé Ý÷oõí ôo üíoìá áõôoý ôoõ áãßoõ ìðoñåß íá ìçí îÝñoõí ðoéoò Þôáí o Üãéoò êáé ôé Ýêáíå, áëëÜ äåí îå÷íoýí íá ãéoñôÜóoõí. Óå Üëëåò ÷þñåò áõôü ôï Ýèéìï äåí õðÜñ÷åé. Ôá ãåíÝèëéá åßíáé ç ìüíç ðñoóùðéêÞ ãéoñôÞ ãéá ôoí êáèÝíá. ¼ìùò åìåßò Ý÷oõìå äýo: êáé ôá ãåíÝèëéá êáé ôçí oíoìáóôéêÞ ãéoñôÞ. ÄéðëÞ åõêáéñßá ãéá ÷áñÜ, äéðëÞ åõêáéñßá ãéá äþñá.

ÏíïìáóôéêÞ ãéïñôÞ ÄåêÝìâñéoò

4 5 6 9 12 15 22

Áãßáò ÂáñâÜñáò Ïóßoõ ÓÜââá Áãßoõ ÍéêoëÜoõ Áãßáò ¢ííáò Áãßoõ Óðõñßäùíoò Áãßoõ Åëåõèåñßoõ Áãßáò Áíáóôáóßáò

ÁðïêñéÝò ÈÝëåôå íá ðåñÜóåôå áîÝ÷áóôá ôéò öåôéíÝò ÁðoêñéÝò; ÅëÜôå ôçí ÔóéêíoðÝìðôç íá ãëåíôÞóåôå ìáæß ìáò, óôo ðÜñôé ãéá ìåôáìöéåóìÝíoõò ðoõ äéoñãáíþíoõìå óôo åëëçíéêü êÝíôño «Beautiful Islands» óôo êÝíôño ôoõ Ëoíäßíoõ. Êáé ìçí îå÷Üóåôå ôéò ìÜóêåò, ôéò óåñðáíôßíåò êáé ôá êïìöåôß óáò!

104

×ñéóôïýãåííá Ôá ×ñéóôoýãåííá åßíáé èñçóêåõôéêÞ êáé oéêoãåíåéáêÞ ãéoñôÞ. Ïé ðåñéóóüôåñoé ôá ãéoñôÜæoõí óôo óðßôé ôoõò ìáæß ìå ôoõò óõããåíåßò ôoõò. Íùñßò ôo ðñùß îåêéíoýí üëoé ìáæß ãéá ôçí åêêëçóßá. Áñãüôåñá, óõãêåíôñþíoíôáé ãýñù áðü ôo ÷ñéóôoõãåííéÜôéêo ôñáðÝæé, ðoõ åßíáé ãåìÜôo ìå ðáñáäoóéáêÝò ëé÷oõäéÝò: ãáëoðoýëá ìå ãÝìéóç, Üëëá öáãçôÜ, óáëÜôåò, áëëÜ êáé õðÝño÷á ãëõêÜ, üðùò oé êoõñáìðéÝäåò êáé ôá ìåëoìáêÜñoíá. Ç áôìüóöáéñá åßíáé ãéoñôéíÞ. ¼ëoé äéáóêåäÜæoõí. Áêoýãåôáé üìoñöç ìoõóéêÞ êáé ôo ÷ñéóôoõãåííéÜôéêo äÝíôño, ìå ôá ðoëý÷ñùìá öùôÜêéá êáé ôéò ÷ñéóôoõãåííéÜôéêåò êÜñôåò áðü êÜôù, ìoéÜæåé ìáãéêü...

ÐÜó÷á

Åõ÷Üñéóôá íÝá ãéá ôá øþíéá óáò áõôü ôo ÐÜó÷á! Ïé ôéìÝò óôá ðáó÷áëéíÜ åßäç äåí áõîÞèçêáí. Áõôü Ýäåéîå ìéá Ýñåõíá ðoõ Ýêáíå o óôáèìüò ìáò óôçí êåíôñéêÞ áãoñÜ ôçò ÁèÞíáò. ¸ôóé, èá âñåßôå óå ëoãéêÝò ôéìÝò ôo áñíÜêé ãéá ôç óoýâëá, ôá õëéêÜ ãéá ôç ìáãåéñßôóá êáé ôo êoêoñÝôóé, ôá áâãÜ ðoõ èá âÜøåôå, áëëÜ êáé ôéò ëáìðÜäåò ãéá ôá ðáéäéÜ óáò êáé ôá âáöôéóôÞñéá óáò, áí Ý÷åôå ãßíåé íoíüò Þ íoíÜ.


1. Ðüóåò ãéïñôÝò Ý÷åé ï êáèÝíáò ìáò êÜèå ÷ñüíï; 2. Êïßôáîå ôïí ðßíáêá ôçò óåëßäáò 104 êáé ðåò ðïéåò ãéïñôÝò Ý÷ïõìå ôï ÄåêÝìâñéï. 3. ÁíÜöåñå ôïõëÜ÷éóôïí ôñßá ÷ñéóôïõãåííéÜôéêá öáãçôÜ Þ ãëõêÜ. 4. Ôé êÜíïõìå óõíÞèùò óôéò Áðüêñéåò;

ç ïéêïãåíåéáêÞ ãéïñôÞ ç åèíéêÞ ãéïñôÞ ç èñçóêåõôéêÞ ãéïñôÞ ç ïíïìáóôéêÞ ãéïñôÞ ç ó÷ïëéêÞ ãéïñôÞ ôá ãåíÝèëéá ç âÜðôéóç ï ãÜìïò ôá ×ñéóôïýãåííá ç Ðñùôï÷ñïíéÜ ïé Áðüêñéåò, ôï êáñíáâÜëé ôï ÐÜó÷á ôï ñåâåãéüí ç ÐñùôïìáãéÜ

ôá Þèç êáé ôá Ýèéìá ç áôìüóöáéñá ç ëé÷ïõäéÜ ç ãáëïðïýëá ïé êïõñáìðéÝäåò ôá ìåëïìáêÜñïíá ôï áñíÜêé ç óïýâëá ç ìáãåéñßôóá ôï ôóïõñÝêé ôá êüêêéíá áâãÜ ôï êïêïñÝôóé ç ëáìðÜäá ôï âáöôéóôÞñé ç íïíÜ, ï íïíüò ç ìÜóêá ç óåñðáíôßíá ôï êïìöåôß


5. ÁíÜöåñå ôïõëÜ÷éóôïí ôÝóóåñá ðáñáäïóéáêÜ ðáó÷áëéíÜ öáãçôÜ Þ ãëõêÜ.

Â. Ðåñßãñáøå êé åóý ôéò åìðåéñßåò óïõ. • Ðþò ðåñíÜôå óõíÞèùò ôá ×ñéóôïýãåííá ìå ôçí ïéêïãÝíåéÜ óïõ; • ÃéïñôÜæåé êáíåßò óôï óðßôé óïõ ôçí ïíïìáóôéêÞ ôïõ ãéïñôÞ; Ðþò áêñéâþò; • Ðþò ãéüñôáóåò ðÝñóé ôá ãåíÝèëéÜ óïõ; • Ðþò ðåñíÜò ìå ôïõò ößëïõò óïõ ôéò ÁðïêñéÝò; Ôé êïóôïýìéá öïñÜôå; • Ôé èá êÜíåôå öÝôïò ôï ÐÜó÷á óôï óðßôé óïõ;


ãéïñôÜæù ãëåíôÜù ìåôáìöéÝæïìáé, íôýíïìáé êáñíáâÜëé äéïñãáíþíù ðÜñôé âÜöù áâãÜ

ðáñáäïóéáêüò – ðáñáäïóéáêÞ – ðáñáäïóéáêü õðÝñï÷ïò – õðÝñï÷ç – õðÝñï÷ï åýãåõóôïò – åýãåõóôç – åýãåõóôï áîÝ÷áóôïò – áîÝ÷áóôç – áîÝ÷áóôï áðïêñéÜôéêïò – áðïêñéÜôéêç – áðïêñéÜôéêï ÷ñéóôïõãåííéÜôéêïò – ÷ñéóôïõãåííéÜôéêç – ÷ñéóôïõãåííéÜôéêï ðáó÷áëéíüò – ðáó÷áëéíÞ – ðáó÷áëéíüò ãéïñôéíüò – ãéïñôéíÞ – ãéïñôéíü ìáãéêüò – ìáãéêÞ – ìáãéêü

105

105

Ã. Ðáñáôçñïýìå ôéò öùôïãñáößåò êáé ìéëÜìå ãé áõôÝò. Ôé ðáñïõóéÜæåé ç êáèåìéÜ;

ÎùêëÞóé óôï Ðüñôï Ãåñìåíü

ÌõóôñÜò

Êüøéìï ôçò âáóéëüðéôáò Ôï ìïíáóôÞñé ôïõ Ðñïäñüìïõ óôçí Ðåëïðüííçóï

ÐåñéöïñÜ ôïõ Åðéôáößïõ

106

ÊÜëáíôá

ÇìÝñá ôïõ ÐÜó÷á

7 0 1 1

ÁñéèìçôéêÜ Áðüëõôá: Ýíá, äýo, ôñßá, ôÝóóåñá, ðÝíôå, Ýîé, åðôÜ êôë. ÈõìÞóïõ ÔáêôéêÜ: öáíåñþíïõí ôç óåéñÜ ðïõ Ý÷åé êÜðïéïò Þ êÜôé óå Ýíá óýíïëï üìïéùí ðñïóþðùí Þ ðñáãìÜôùí.

ÁíáëïãéêÜ

ÐïëëáðëáóéáóôéêÜ

öáíåñþíïõí ðüóåò öïñÝò Ýíá ðïóü åßíáé ìåãáëýôåñï áðü Ýíá Üëëï. äéðëÜóéïò – äéðëÜóéá – äéðëÜóéï ôñéðëÜóéïò – ôñéðëÜóéá – ôñéðëÜóéï ôåôñáðëÜóéïò – ôåôñáðëÜóéá – ôåôñáðëÜóéï äåêáðëÜóéïò – äåêáðëÜóéá – äåêáðëÜóéï ðïëëáðëÜóéïò – ðïëëáðëÜóéá – ðïëëáðëÜóéï

öáíåñþíïõí áðü ðüóá ìÝñç áðïôåëåßôáé êÜôé. äéðëüò – äéðëÞ – äéðëü ôñéðëüò – ôñéðëÞ – ôñéðëü ôåôñáðëüò – ôåôñáðëÞ – ôåôñáðëü


ÏìáäéêÜ öáíåñþíïõí Ýíá óýíïëï. ôåôñÜäá, åéêïóáñéÜ

Ï ìéóèüò ìïõ öÝôïò åßíáé äéðëÜóéïò áðü ôï äéêü óïõ.

¸íá äéðëü åëëçíéêü óêÝôï, ðáñáêáëþ. Åß÷áìå êáìéÜ åéêïóáñéÜ êáëåóìÝíïõò.

Ä. Ðåò ðüôå ãéïñôÜæïíôáé oé ðáñáêÜôù ãéoñôÝò, üðùò óôï ðáñÜäåéãìá.

Ç ãéïñôÞ ôùí Ôñéþí Éåñáñ÷þí ãéïñôÜæåôáé ôçí ôñéáêïóôÞ Éáíïõáñßïõ. Áãßoõ Âáóéëåßoõ Ôñéþí Iåñáñ÷þí Åõáããåëéóìïý ôçò Èåoôüêoõ Áãßoõ Ãåùñãßoõ Áãßùí Êùíóôáíôßíoõ êáé ÅëÝíçò Áðïóôüëùí ÐÝôñoõ êáé Ðáýëoõ Êoßìçóç ôçò Èåoôüêoõ ¾øùóç ôoõ Ôéìßïõ Óôáõñoý Áãßoõ Äçìçôñßoõ Áðoóôüëoõ ÁíäñÝá Áãßoõ ÍéêoëÜoõ ×ñéóôoýãåííá

1ç Iáíoõáñßoõ 30Þ Iáíoõáñßoõ 25ç Ìáñôßoõ 23ç Áðñéëßoõ 21ç ÌáÀoõ 29ç Ioõíßoõ 15ç Áõãoýóôoõ 14ç Óåðôåìâñßoõ 26ç Ïêôùâñßoõ 30Þ Íoåìâñßoõ 6ç Äåêåìâñßoõ 25ç Äåêåìâñßoõ 107

ÌÜèçìá

19

Ëéãüôåñï Þ ðåñéóóüôåñï ÷áñôæéëßêé;

Ôï íüìéóìá áðåéêïíßæåé ôçí áñðáãÞ ôçò Åõñþðçò áðü ôï Äßá ìåôáìïñöùìÝíï óå ôáýñï. Ç Åõñþðç Ýäùóå ôï üíïìÜ ôçò óôçí Þðåéñï Åõñþðç.

Ôï íüìéóìá ôïõ 1 åõñþ åßíáé áíôéãñáöÞ áðü ôï áñ÷áßï áèçíáúêü äåêÜäñá÷ìï, ðïõ Þôáí Ýíá áðü ôá ðñþôá íïìßóìáôá.

Ôá 50 ëåðôÜ áðåéêïíßæïõí ôïí ÅëåõèÝñéï ÂåíéæÝëï. ¹ôáí ìåãÜëïò ¸ëëçíáò ðïëéôéêüò êáé üñéóå ôá óçìåñéíÜ óýíïñá ôçò ÅëëÜäáò.

Ôá 20 ëåðôÜ áðåéêïíßæïõí ôïí ÉùÜííç Êáðïäßóôñéá, ðïõ Þôáí ï ðñþôïò êõâåñíÞôçò ôïõ íåïóýóôáôïõ åëëçíéêïý êñÜôïõò áðü ôï 1828 Ýùò ôï 1831.

108

Ðüóo ÷áñôæéëßêé íoìßæåôå üôé ðñÝðåé oé ãoíåßò íá äßíoõí êÜèå åâäoìÜäá óôá ðáéäéÜ ôoõò; Ôñåéò, ôÝóóåñéò, ðÝíôå ëßñåò; Ðéï ðïëý Þ ðéï ëßãï; Äåí îÝñù ôé ãíþìç Ý÷åôå åóåßò, áëëÜ ðñoóùðéêÜ ðéóôåýù üôé ôo ðoëý ÷áñôæéëßêé êÜíåé êáêü óôá ðáéäéÜ, ãéáôß ìðoñåß íá ôá êÜíåé óðÜôáëá. Ôá ðáéäéÜ äõóêïëåýïíôáé íá êáôáëÜâïõí ôçí áîßá ôçò ïéêïíïìßáò êáé óõ÷íÜ äå äéá÷åéñßæïíôáé ôá ÷ñÞìáôÜ ôïõò óùóôÜ. Ðoëëoß ãoíåßò, åßôå ãéáôß íoìßæoõí üôé Ýôóé èá äåßîoõí ôçí áãÜðç ôoõò, åßôå ãéáôß äå èÝëoõí ôo ðáéäß ôoõò íá óôåñåßôáé ôßðoôå, ôoõ äßíoõí ðåñéóóüôåñá áðü üóá ÷ñåéÜæåôáé. Ôo áðoôÝëåóìá åßíáé üôé ôá ðáéäéÜ îoäåýoõí ÷ñÞìáôá Üóêoðá êáé áðoêôoýí êáêÝò óõíÞèåéåò. Áðü ôçí Üëëç ðëåõñÜ, õðÜñ÷ïõí êáé oé ãoíåßò, oé oðoßoé, åßôå ãéáôß åßíáé öôù÷ïß åßôå ãéáôß åßíáé ôóéãêoýíçäåò, äßíoõí óôá ðáéäéÜ ôoõò ëéãüôåñá ÷ñÞìáôá áðü ü,ôé ÷ñåéÜæoíôáé. Ôá ðáéäéÜ áõôÜ óôåñoýíôáé ðñÜãìáôá áðáñáßôçôá ãéá ôçí çëéêßá ôoõò. ÕðÜñ÷åé êáé ìéá ôñßôç êáôçãoñßá ãoíéþí, oé oðoßoé ðéóôåýoõí üôé ðñÝðåé ôá ßäéá ôá ðáéäéÜ íá åñãÜæoíôáé óôoí åëåýèåñü ôoõò ÷ñüío, ãéá íá êåñäßæoõí ôá ÷ñÞìáôá ðoõ ÷ñåéÜæoíôáé ãéá ôá ìéêñoÝîoäÜ ôoõò. ÐoëëÜ íÝá ðáéäéÜ ôo ðñoôéìoýí áõôü, ãéáôß ôá êÜíåé íá íéþèoõí ðéï áíåîÜñôçôá. Äåß÷íoõí óôoõò ãoíåßò ôoõò üôé Ý÷oõí ìåãáëþóåé êáé ìðoñoýí íá ôá âãÜæoõí ðÝñá ìüíá ôoõò. ÌÜëéóôá, Ý÷ù äéáâÜóåé üôé ðoëëoß Üíèñùðoé, ïé ïðïßïé áñãüôåñá óôç æùÞ ôoõò Ýãéíáí åêáôoììõñéoý÷oé, êÜðùò Ýôóé îåêßíçóáí. Ãíùñßæù, üìùò, êáé Üëëïõò oé oðoßoé åãêáôÝëåéøáí ìå áõôü ôoí ôñüðo ôéò óðoõäÝò ôoõò, ãéáôß äåí ôoõò Ýìåíå ÷ñüíoò ãéá ìåëÝôç.

Ôï íüìéóìá ôùí 20 ëåðôþí áðåéêïíßæåé ôï ÑÞãá Öåñáßï, ðïõ ðñïåôïßìáóå ôçí åðáíÜóôáóç åíáíôßïí ôùí Ôïýñêùí.


1. Ãéáôß êÜðïéïé ãïíåßò äßíïõí ðïëëÜ ÷ñÞìáôá óôá ðáéäéÜ ôïõò;

2. Ðïéá ðáéäéÜ ðáßñíïõí ìéêñüôåñï ÷áñôæéëßêé áð’ áõôü ðïõ ÷ñåéÜæïíôáé; 3. Áñêåôïß íÝïé äïõëåýïõí ãéá ôï ÷áñôæéëßêé ôïõò. Ãéáôß; 4. Åóý ðáßñíåéò ÷áñôæéëßêé; Ðüóá ÷ñÞìáôá ðáßñíåéò êáé ðüóï óõ÷íÜ; 5. Óïõ öôÜíåé ôï ÷áñôæéëßêé óïõ Þ èá Þèåëåò ðåñéóóüôåñï;

Ç ÅëëÜäá åßíáé ÷þñá ðïõ Ý÷åé áíåðôõãìÝíç íáõôéëßá. Ôï ðåíôÜëåðôï áðåéêïíßæåé Ýíá äåîáìåíüðëïéï.

ôï êáôÜóôçìá ñïý÷ùí ôï êáôÜóôçìá áèëçôéêþí åéäþí ôï êáôÜóôçìá äßóêùí ôï êáôÜóôçìá äþñùí ôï êáôÜóôçìá çëåêôñïíéêþí åéäþí ôï ðåñßðôåñï ç êáíôßíá

ôá ÷ñÞìáôá ôï ÷áñôæéëßêé ôá ìéêñïÝîïäá ç äéá÷åßñéóç ÷ñçìÜôùí ï åêáôïììõñéïý÷ïò ï åöïðëéóôÞò ç óðáôÜëç ≠ ç ïéêïíïìßá ç áðïôáìßåõóç ç óõíÞèåéá

÷ á ñ ô æ é ë ß ê é : á ð ü ô ç í ô ïý ñ êé ê ç ëÝ îç har c l i k ð ïõ ó çìáß íå é ô á ìéê ñÜ ð ïó Ü ô á ìéê ñï ã éá Ý îï ä á.

óôåñïýìáé ÷ñåéÜæïìáé áðïêôþ îïäåýù Üóêïðá ôá âãÜæù ðÝñá åãêáôáëåßðù ôéò óðïõäÝò ìïõ


ÁñéóôïôÝëçò ÙíÜóçò

öôù÷üò – öôù÷Þ – öôù÷ü óðÜôáëïò – óðÜôáëç – óðÜôáëï ôóéãêïýíçò – ôóéãêïýíá – ôóéãêïýíéêï áíåîÜñôçôïò – áíåîÜñôçôç – áíåîÜñôçôï Ôï äßëåðôï, óå áíÜìíçóç ôçò ðáëéÜò äñá÷ìÞò, áðåéêïíßæåé Ýíá åìðïñéêü êáñÜâé.


ÊáôÜóôçìá ìå ôõ÷åñÜ ðáé÷íßäéá

Ôï íüìéóìá ôïõ åíüò ëåðôïý áðåéêïíßæåé ôçí áñ÷áßá ôñéÞñç, ðïõ Þôáí ðïëåìéêü êáñÜâé.

109

109

Â. ÊÜíå ôïõò äéáëüãïõò ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ.

Ðïý èá ðáò ãéá øþíéá;

Èá ðÜù óôï...

ãéá íá áãïñÜóù...

æá÷áñïðëáóôåßï, ðåñßðôåñï, óïýðåñ ìÜñêåô, êáôÜóôçìá çëåêôñéêþí åéäþí, õðïäçìáôïðùëåßï, áíèïðùëåßï, êáôÜóôçìá ëåõêþí åéäþí, ðïëõêáôÜóôçìá ñïý÷ùí, êáôÜóôçìá çëåêôñïíéêþí åéäþí, ÷ñõóï÷ïåßï,

Èá ðÜù óôï...

ãéá íá áãïñÜóù...

êáôÜóôçìá ïðôéêþí, õáëïðùëåßï, êïóìçìáôïðùëåßï, êáôÜóôçìá åðßðëùí, êáôÜóôçìá åéäþí õãéåéíÞò, êáôÜóôçìá ðáé÷íéäéþí,

öáêïýò åðáöÞò. êñõóôÜëëéíá ðïôÞñéá. Ýíá æåõãÜñé óêïõëáñßêéá. Ýíá óáëüíé. ìéá ìðáíéÝñá. åðéôñáðÝæéá ðáé÷íßäéá.

Èá ðÜù óôç(í)...

ìðïõôßê, ãêáëåñß, ôñÜðåæá, åöïñßá,

110

ðÜóôåò. åöçìåñßäá. ïäïíôüêñåìá. ðëõíôÞñéï. ìðüôåò. ôñéáíôÜöõëëá. óåíôüíéá. óáêÜêé. ç÷ïóýóôçìá, äéóêÝôåò. êïëéÝ.

åðåéäÞ ÷ñåéÜæïìáé êáéíïýñéï ôáãéÝñ. óêÝöôïìáé íá áãïñÜóù ðïõêÜìéóï. èÝëù íá ðÜñù Ýíáí ðßíáêá. èÝëù íá êáôáèÝóù ÷ñÞìáôá. ÷ñåéÜæïìáé ëåöôÜ. ðñÝðåé íá ðëçñþóù ôïõò öüñïõò ìïõ.

1 1 1 1

Åðßèåôá ï ðïëýò - ç ðïëëÞ - ôï ðïëý Ìáæåýôçêå ðïëýò êüóìïò. Äå èÝëåé ðïëý êüóìï óôï ðÜñôé ôçò. ÊÜíåé ðïëëÞ æÝóôç Äå èÝëù ðïëý áëÜôé.

ÏíïìáóôéêÞ ÃåíéêÞ ÁéôéáôéêÞ

Åíéêüò Áñéèìüò ï ðïëýò ç ðïëëÞ ôçò ðïëëÞò ôïí ðïëý ôçí ðïëëÞ

¹ñèáí ðïëëïß ößëïé ìïõ óôï ðÜñôé. Åß÷áí ðïëëïýò êáëåóìÝíïõò. ¸÷ù ðïëëÝò ößëåò. ÐÞñå ðïëëÜ äþñá. Ðëçèõíôéêüò Áñéèìüò

ôï ðïëý ôï ðïëý

ïé ðïëëïß ôùí ðïëëþí ôïõò ðïëëïýò

ïé ðïëëÝò ôùí ðïëëþí ôéò ðïëëÝò

ôá ðïëëÜ ôùí ðïëëþí ôá ðïëëÜ


Ïé âáèìïß ôïõ åðéèÝôïõ Ôï öüñåìá åßíáé ùñáßï.

Èåôéêüò âáèìüò Óõãêñéôéêüò âáèìüò

Ôï êüêêéíï öüñåìá åßíáé ùñáéü ôåñï (ðéï ùñáßï) áðü ôï ðñÜóéíï.

Ó÷åôéêüò Õðåñèåôéêüò âáèìüò

Öüñåóá ôï ùñáéü ôåñï ( ôï ðéï ùñáßï) ìïõ öüñåìá ãéá ôï ðÜñôé.

Áðüëõôïò Õðåñèåôéêüò âáèìüò

Ôï êüêêéíï öüñåìá åßíáé ùñáéü ôáôï (ðÜñá ðïëý ùñáßï).

Èåôéêüò

Óõãêñéôéêüò

Õðåñèåôéêüò

ï óÜêïò âáñýò

âáñý ôåñïò = ðéï âáñýò

á. ï âáñý ôåñïò = ï ðéï âáñýò ó÷åôéêüò â. (ðÜñá) ðïëý âáñýò áðüëõôïò

ç Ýêèåóç êáëÞ

êáëý ôåñç = ðéï êáëÞ

á. ç êáëý ôåñç = ç ðéï êáëÞ â. (ðÜñá) ðïëý êáëÞ = Üñéóôç

ôï áõôïêßíçôï ðáëéü

ðáëéü ôåñï = ðéï ðáëéü

á. ôï ðáëéü ôåñï = ôï ðéï ðáëéü â. (ðÜñá) ðïëý ðáëéü

Ôï áðüëõôï õðåñèåôéêü äåß÷íåé ôï ìåãáëýôåñï âáèìü:  âáñýò o âáñýôåñïò, ï ðéï âáñýò, âáñýôáôïò åðéìåëÞò ï åðéìåëÝóôåñïò, ï ðéï åðéìåëÞò, åðéìåëÝóôáôïò   åíäéáöÝñùí ï ðéï åíäéáöÝñùí åíäéáöÝñïí ðïëý åíäéáöÝñïí, ðÜñá ðïëý åíäéáöÝñïí 

!

Ðñüóåîå üìùò

Ç ×ñýóá åßíáé ôüóï üìïñöç üóï ç ¢ííá. Ï Áíôþíçò åßíáé ôüóï äñáóôÞñéïò üóï ï ËåõôÝñçò. Ôï âïõíü åßíáé ôüóï óõíáñðáóôéêü üóï êáé ç èÜëáóóá. 111

ÌÜèçìá

20

Ìå ôéò ñïìáíôéêÝò ôáéíßåò… êïéìÜìáé!

Ôï âñÜäõ õðïó÷Ýèçêá óôçí áäåñöÞ ìïõ ôçí Åýá íá ôç óõíïäÝøù óôïí êéíçìáôïãñÜöï. ¹èåëå íá äåé ìéá ñïìáíôéêÞ ôáéíßá ðïõ ìüëéò êõêëïöüñçóå. Ìáæß ìáò èá åñ÷üôáí êáé ç ößëç ôçò ç ÅëÝíç. Åãþ, âÝâáéá, äåí ôá ðÜù êáëÜ ìå ôÝôïéåò ôáéíßåò êáé óôï ôÝëïò, ó÷åäüí ðÜíôá, êïéìÜìáé. Èá ðñïôéìïýóá ìéá áóôõíïìéêÞ ôáéíßá, ìéá ôáéíßá åðéóôçìïíéêÞò öáíôáóßáò Þ ìéá ðïëåìéêÞ ôáéíßá, áëëÜ ôé íá êÜíïõìå; Ôá ðñÜãìáôá äåí åßíáé ðÜíôá üðùò ôá èÝëåéò! Ôï óéíåìÜ Þôáí êáôáðëçêôéêü. ÌåãÜëç áßèïõóá, ìå ùñáßá äéáêüóìçóç êáé áíáðáõôéêÜ êáèßóìáôá. ÌðñïóôÜ ìáò âñéóêüôáí ìéá ôåñÜóôéá ïèüíç, ìéóïêñõììÝíç ðßóù áðü ôéò ìáêñéÝò âåëïýäéíåò êïõñôßíåò. Ðáíôïý áêïõãüôáí ùñáßá ìïõóéêÞ. Ùñáßá áôìüóöáéñá, óêÝöôçêá! Èá êïéìçèþ Üíåôá! ÔåëéêÜ, ç ôáéíßá äåí Þôáí áðïãïÞôåõóç, üðùò öáíôáæüìïõí. Ï ôßôëïò ôçò ôáéíßáò Þôáí «Ìéá âñáäéÜ óôï Íüôéãê ×éë» êáé ãõñßóôçêå óôï Ëïíäßíï. ÐñùôáãùíéóôÝò Þôáí ï ×éïõ Ãêñáíô êáé ç Ôæïýëéá Ñüìðåñôò, ðïõ áñÝóåé ðïëý óôçí áäåñöÞ ìïõ. Ç ðñùôáãùíßóôñéá Þôáí ìéá äéÜóçìç çèïðïéüò êáé ï ðñùôáãùíéóôÞò Ýíáò áóÞìáíôïò âéâëéïðþëçò. Ãíùñßóôçêáí óôï âéâëéïðùëåßï, üôáí ç êïðÝëá ìðÞêå íá ðÜñåé Ýíá âéâëßï. ÁãáðÞèçêáí, áëëÜ óýíôïìá äéáðßóôùóáí üôé ïé êüóìïé ôïõò åßíáé ðïëý äéáöïñåôéêïß. ÊÜðïéåò óôéãìÝò ëõðüìïõíá ôïí ðñùôáãùíéóôÞ ãéá ôç äýóêïëç èÝóç óôçí ïðïßá âñéóêüôáí. ¼ëïé ïé çèïðïéïß Ýðáéæáí êáôáðëçêôéêÜ êáé ç õðüèåóç ôïõ Ýñãïõ Þôáí óõíáñðáóôéêÞ. ¢ëëáæå ãñÞãïñá áðü ôï óïâáñü óôï áóôåßï êáé óïõ Ýäåé÷íå áðü êïíôÜ ôá ðñïâëÞìáôá ðïõ áíôéìåôùðßæåé êáíåßò üôáí åßíáé äéÜóçìïò. Óå êñáôïýóå óå áãùíßá üëç ôçí þñá êáé ðñáãìáôéêÜ äåí êáôÜëáâá ðüôå Ýöôáóå ôï äéÜëåéììá. Áðü ôï êõëéêåßï áãïñÜóáìå ðïð-êïñí êé áðü Ýíá ìðïõêÜëé íåñü. Ãõñßóáìå óôéò èÝóåéò ìáò êáé ç ôáéíßá îåêßíçóå ðÜëé. Ç áãùíßá ìáò ôþñá åß÷å êïñõöùèåß. Ç áãÜðç ôùí äýï ðñùôáãùíéóôþí íßêçóå üëá ôá åìðüäéá êáé óôï ôÝëïò ðáíôñåýôçêáí. Ç áäåñöÞ ìïõ, ðïõ ðÜíôá óõãêéíåßôáé ìå ôÝôïéá Ýñãá, Ýãåéñå óôïí þìï ôçò ÅëÝíçò. Ôá öþôá Üíáøáí áðüôïìá êé åãþ ðÞãá íá âÜëù ôá ãÝëéá, üôáí ôéò åßäá óõãêéíçìÝíåò íá óêïõðßæïõí ôá äÜêñõÜ ôïõò. ÊñáôÞèçêá, üìùò, êáé ðñï÷þñçóá ãñÞãïñá ðñïò ôçí Ýîïäï. ÔåëéêÜ, ðåñÜóáìå ìéá åõ÷Üñéóôç âñáäéÜ!

112

Áí óïõ äþóåé êáé ôáñáìÜ ôæÜìðá, ðÜñå! Êé áí äå ìïõ äþóåé;

Íá ìçí ôïí ðÜñåéò! Íá ìçí êáôáäå÷ôåßò!

Åðéðüëáéá îåêéíÞóáìå, áëëÜ ìÝñá ìå ôç ìÝñá áãáðçèÞêáìå öáñäéÜ!

Ç Ìáßñç áíçóý÷çóå êáé øÜ÷íåé íá óå âñåé.

Ï÷, ï÷! Ìå âñÞêå; Ìå âñÞêå;

ÁÐÏÈÇÊÇ ï êéíçìáôïãñÜöïò, ôï óéíåìÜ ç áßèïõóá ÅÉÓÏÄÏÓ ç óêçíÞ ç ïèüíç ÅÎÏÄÏÓ ôï êÜèéóìá ôï åéóéôÞñéï ç ôáîéèÝôñéá ôï äéÜëåéììá ôï êõëéêåßï, ç êáíôßíá ôï ðïð-êïñí ôï åìöéáëùìÝíï íåñü ç ôáéíßá, ôï Ýñãï, ôï ößëì ï çèïðïéüò, ç çèïðïéüò ï ðñùôáãùíéóôÞò, ç ðñùôáãùíßóôñéá ï óêçíïèÝôçò, ç óêçíïèÝôéäá ï ñüëïò ï ôßôëïò ç õðüèåóç, ç éóôïñßá, ç ðëïêÞ ç óêçíÞ ôïõ ôÝëïõò ç ìïõóéêÞ ç èåáôñéêÞ ðáñÜóôáóç ç óêçíÞ – ôá óêçíéêÜ ôá êïóôïýìéá


1. Ðïéïò äéçãåßôáé ôçí éóôïñßá; 2. Ôé åßäïõò ôáéíßåò ðñïôéìÜ ôï áãüñé ôçò ðáñÝáò; 3. Ôé åßäïõò ôáéíßá ðáñáêïëïýèçóáí; 4. Ðåò ìå ëßãá ëüãéá ôçí õðüèåóç ôïõ Ýñãïõ. 5. Ãéáôß óõãêéíÞèçêáí ôá êïñßôóéá;

6. Ðþò Üëëáîå ç ãíþìç ôïõ áãïñéïý ãéá ôï Ýñãï;

Â. Ìßëçóå êé åóý óôçí ôÜîç ãéá ìéá ôáéíßá ðïõ Ý÷åéò äåé. ×ñçóéìïðïßçóå ôá ðáñáêÜôù åñùôÞìáôá.

• Ôé åßäïõò ôáéíßá åßíáé; • Ðïéïé åßíáé ïé ðñùôáãùíéóôÝò; • Ðïéá åßíáé ç éóôïñßá ôïõ Ýñãïõ ìå ëßãá ëüãéá;

• Ôé åíôõðþóåéò óïõ Üöçóå ç ôáéíßá áõôÞ;


ç ñïìáíôéêÞ ôáéíßá ç áéóèçìáôéêÞ ôáéíßá ç êïéíùíéêÞ ôáéíßá ç ðïëåìéêÞ ôáéíßá ç ôáéíßá åðéóôçìïíéêÞò öáíôáóßáò ç áóôõíïìéêÞ ôáéíßá ôï èñßëåñ ç êùìùäßá ôï äñÜìá ç ôáéíßá äñÜóçò ç ôáéíßá ôñüìïõ ç ôáéíßá ìõóôçñßïõ ç ðåñéðÝôåéá ç ôáéíßá êéíïõìÝíùí ó÷åäßùí

• Ðïéïò åßíáé ï ôßôëïò ôçò ôáéíßáò;

• Ðïéïò åßíáé ï óêçíïèÝôçò ôçò;


áãùíéþ óõãêéíïýìáé öïâÜìáé êïéìÜìáé ëõðÜìáé

ç áãùíßá ç óõãêßíçóç

ï öüâïò ï ýðíïò ç ëýðç 113

113

Ã. ÊÜíå ôïõò äéáëüãïõò ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ.

ÐÜìå íá äïýìå ìéá

ÈÝëåéò íá äïýìå ìéá

ôáéíßá ôñüìïõ; ôáéíßá åðéóôçìïíéêÞò öáíôáóßáò; áéóèçìáôéêÞ êïìåíôß; êïéíùíéêÞ ôáéíßá;

ôáéíßá êéíïõìÝíùí ó÷åäßùí; ðïëåìéêÞ ôáéíßá;

ÐÜìå óéíåìÜ; Ðáßæåé ìéá äñáìáôéêÞ ôáéíßá.

êùìùäßá.

— Ùñáßá éäÝá! — Ôé þñá íá ðÜìå; ¸÷åé äýï ðñïâïëÝò. — Áò ðÜìå óôçí áðïãåõìáôéíÞ ðñïâïëÞ. -— Êáëýôåñá íá ðÜìå óôç âñáäéíÞ ðñïâïëÞ. — Ðñïôéìþ ôç äåýôåñç ðñïâïëÞ.

Èåñéíüò êéíçìáôïãñÜöïò

Ä. Ðåò ôé åßäïõò ôáéíßåò åßíáé.

Áí ðáò óôï êõëéêåßï, öÝñå ìïõ ìéá óáêïýëá ðïð-êïñí. Ýíá ìðïõêÜëé åìöéáëùìÝíï íåñü. ìéá êüêá êüëá. Ýíá óáêïõëÜêé ðáôáôÜêéá. Ýíá ðáãùôü.

— ÅíôÜîåé, êñÜôçóå üìùò åóý ôéò èÝóåéò ìáò. — Äåí Ý÷ù Üëëá ÷ñÞìáôá. Ìïõ äßíåéò ëßãá øéëÜ; — Óå ëßãï èá ôåëåéþóåé ôï äéÜëåéììá. Äåí ðñïëáâáßíù.

114

ò å ß ä ù ì ù ê ò Ý ê é í ç ë ë å ò å ñ õ á ì ü ñ ð ó á ò Ý é ë á Ð

Ìåñéêïß üìùò ðñïôéìïýí ôï èÝáôñï.

Å. ¸÷åéò ðÜåé ðïôÝ óôï èÝáôñï; Ìðïñåßò íá ðåñéãñÜøåéò ìéá áßèïõóá èåÜôñïõ; Äéç ãÞó ïõ ôçí õðüèåóç åíüò Ýñãïõ ðïõ åßäåò óôï èÝáôñï.

Óêçíïèåóßá Óêçíïãñáößá ×þñïõ Êïóôïýìéá ÌïõóéêÞ Óôß÷ïé Ôñáãïõäéþí ×ïñïãñáößåò Öùôéóìïß

Âïçèüò ÓêçíïèÝôç Âïçèüò ÓêçíïãñÜöïõ Âïçèüò Åíäõìáôïëüãïõ

Ëüãù ôçò éäéïìïñößáò ôïõ ÷þñïõ ðáñáêáëïýìå íá êëåßóåôå Ýãêáéñá ôéò èÝóåéò óáò óôá ôçëÝöùíá 210 52980922

ÌÜóêá áñ÷áßïõ èåÜôñïõ «Áíôéãüíç» ðáñÜóôáóç óôï áñ÷áßï èÝáôñï ôçò Åðéäáýñïõ

115

ÑÞìáôá ìåóïðáèçôéêÞò öùíÞò Äåýôåñç óõæõãßá, â’ ôÜîç

öïâÜìáé (-ïýìáé) Åíåóôþôáò

Ðáñáôáôéêüò ðáñåë. ìç óõí.

Áüñéóôïò ðáñåëè. óõí.

ÌÝëëïíôáò Óõíïðôéêüò

öïâÜìáé (ïýìáé) öïâÜóáé öïâÜôáé öïâüìáóôå öïâÜóôå (-üóáóôå) öïâïýíôáé

öïâüìïõí öïâüóïõí öïâüôáí öïâüìáóôáí öïâüóáóôáí öïâüíôïõóáí (-ïýíôáí)

öïâÞèçêá öïâÞèçêåò öïâÞèçêå öïâçèÞêáìå öïâçèÞêáôå öïâÞèçêáí

èá öïâçèþ èá öïâçèåßò èá öïâçèåß èá öïâçèïýìå èá öïâçèåßôå èá öïâçèïýí


116

116

Ìå ôïí ßäéï ôñüðï êëßíïíôáé ôá ñÞìáôá èõìÜìáé, êïéìÜìáé, ëõðÜìáé.

ÌÜèçìá

ÐÜñå âáèéÝò áíáðíïÝò

21

ÓÞìåñá ôï ðñùß îýðíçóá óôéò åðôÜ êé Üñ÷éóá íá åôïéìÜæïìáé ãéá íá ðÜù ó÷ïëåßï. Óå ëßãï üìùò Üñ÷éóá íá ìç íéþèù êáëÜ. Ç ìçôÝñá ìïõ Þñèå êïíôÜ ìïõ êáé ìå ñþôçóå: — Ôé Ý÷åéò ÁíôñÝá; Äå öáßíåóáé êáëÜ. — Åßìáé Üññùóôïò, ìáìÜ. — Ôé Ý÷åéò; — Íïìßæù üôé Ý÷ù ðõñåôü êáé æáëßæïìáé. ¸âáëå ôï ÷Ýñé ôçò óôï ìÝôùðü ìïõ. — Êáé âÝâáéá Ý÷åéò ðõñåôü. Ôá ìÜôéá óïõ êáßíå, åßíáé êáôáêüêêéíá. — ¸÷ù áíáãïýëåò. ÈÝëù íá êÜíù åìåôü. Ìå ðïíÜåé êáé ç êïéëéÜ ìïõ. — ÐÜù íá ôçëåöùíÞóù óôï ãéáôñü, íá Ýñèåé íá óå åîåôÜóåé. — Ãéáôß äåí êáëåßò ôçí ê. ÓéäÝñç, ðïõ ìå åîÝôáæå ðáëáéüôåñá; — Ç ê. ÓéäÝñç åßíáé ìéá ðïëý êáëÞ ðáéäßáôñïò, áëëÜ ôþñá ðéá ìåãÜëùóåò êáé ÷ñåéÜæåóáé ðáèïëüãï.

Ôçëåöþíçìá óôï ãéáôñü ÌçôÝñá: Ôï ãñáöåßï ôïõ ãéáôñïý ×áôæçìçíÜ, ðáñáêáëþ; Ãéáôñüò: ÌÜëéóôá, óáò áêïýù. ÌçôÝñá: ÊáëçìÝñá, ãéáôñÝ ìïõ. Åßìáé ç êõñßá ÉùÜííïõ. ÎÝñåôå, ï ãéïò ìïõ åßíáé ëßãï Üññùóôïò. Ìðïñåßôå íá ðåñÜóåôå áðü ôï óðßôé, ãéá íá ôïí äåßôå; Ãéáôñüò: Ôé óõìðôþìáôá Ý÷åé áêñéâþò; ÌçôÝñá: ¸÷åé ðõñåôü, æáëßæåôáé êáé Ý÷åé ôÜóç ðñïò åìåôü. Ãéáôñüò: ÊáëÜ. Èá åßìáé åêåß óå ìéóÞ þñá. Åóåßò, óôï ìåôáîý, íá ôïõ âÜæåôå êñýåò êïìðñÝóåò óôï ìÝôùðï.

117

Ï ðáèïëüãïò óôï óðßôé Ãéáôñüò: ÊáëçìÝñá óáò. ÌçôÝñá: ÊáëçìÝñá, ãéáôñÝ. ÐåñÜóôå. Ãéáôñüò: Åõ÷áñéóôþ. Ðïý åßíáé ï Üññùóôïò; ÌçôÝñá: Åßíáé îáðëùìÝíïò óôï êñåâÜôé ôïõ. Ãéáôñüò: ÊáëçìÝñá, íåáñÝ. Ðþò åßóáé; ÁíôñÝáò: ÊáëçìÝñá, ãéáôñÝ. Äåí áéóèÜíïìáé êáëÜ. Ãéáôñüò: Ôé Ý÷åéò; ÁíôñÝáò: Ìå ðïíÜåé ôï êåöÜëé êáé ç êïéëéÜ. ¸÷ù åðßóçò êáé áíáãïýëåò. Ãéáôñüò: ¸÷åéò êÜíåé êáèüëïõ åìåôü; ÁíôñÝáò: ¼÷é, äåí Ý÷ù êÜíåé åìåôü, áëëÜ Ý÷ù áíáãïýëåò. Ãéáôñüò: Ãéá óÞêùóå ëßãï ôçí ìðëïýæá óïõ êáé ðÜñå âáèéÝò áíáðíïÝò. ¸÷åéò õøçëü ðõñåôü, êáéò. Ôé Ýêáíåò ÷èåò; ÁíôñÝáò: Åß÷á ðÜåé óôçí ðéóßíá ãéá êïëýìðé ìå ôïõò ößëïõò ìïõ. Ãéáôñüò: ºóùò íá öôáßåé áõôü. Ãéá Üíïéîå ôï óôüìá óïõ, íá äù ôéò áìõãäáëÝò óïõ. Ëïéðüí, Ý÷åéò êñõïëïãÞóåé. Äåí åßíáé óïâáñü. Èá ãñÜøù ìéá óõíôáãÞ óôç ìçôÝñá óïõ ìå êÜðïéá öÜñìáêá. Èá ðáßñíåéò Ýíá áíôéðõñåôéêü ÷Üðé êÜèå ôñåéò þñåò êáé Ýíá áíôéâéïôéêü óéñüðé ôñåéò öïñÝò ôç ìÝñá. Óïõ ãñÜöù êáé ìéá áëïéöÞ, ðïõ èá óå âïçèÞóåé íá áíáðíÝåéò êáëýôåñá. Èá óïõ êÜíåé åíôñéâÞ ç ìáìÜ óïõ êÜèå âñÜäõ. Ìå áõôÜ, óå äýïôñåéò ìÝñåò èá íéþèåéò êáëýôåñá. ÁíôñÝáò: Åõ÷áñéóôþ, ãéáôñÝ. Ãéáôñüò: Ãåéá óïõ, íåáñÝ, êáé ðåñáóôéêÜ óïõ. ÁíôñÝáò: Ãåéá óáò. Åõ÷áñéóôþ ðïëý.

118


1. Ôé óõìðôþìáôá åß÷å ï ÁíôñÝáò; 2. Ãéáôß ç ìçôÝñá ôïõ äåí ôçëåöþíçóå óôçí ðáéäßáôñï;

3. Ðþò ôïí åîÝôáóå ï ãéáôñüò; 4. Ôé äéÜãíùóç Ýêáíå ; 5. Ôé áãùãÞ Ýäùóå;

Â. Ìßëçóå óôçí ôÜîç ãéá ôá ðáñáêÜôù èÝìáôá.

• Ðüôå áññþóôçóåò ôåëåõôáßá öïñÜ êáé áðü ôé; • Ôé óõìðôþìáôá åß÷åò; • Té Ýêáíåò, ãéá íá áíôéìåôùðßóåéò ôï ðñüâëçìá; • Ôé óïõ Ýäùóå ï ãéáôñüò; • Ðüôå ðÞãåò óôïí ïäïíôßáôñï êáé ãéáôß;

ç áññþóôéá ï Üññùóôïò, ç Üññùóôç ç áóèÝíåéá ï áóèåíÞò, ç áóèåíÞò ôá óõìðôþìáôá ï ðïíïêÝöáëïò ï ðõñåôüò ç áíáãïýëá ï åìåôüò ç æÜëç, ç æáëÜäá ï ðïíüäïíôïò ç åîÝôáóç ç äéÜãíùóç ç ãñßðç ôï êñýùìá, ôï êñõïëüãçìá ç éëáñÜ ç åñõèñÜ ïé ìáãïõëÜäåò ï êáñêßíïò ç êáñäéáêÞ ðñïóâïëÞ ç ðá÷õóáñêßá ðïíÜù êñõþíù Ý÷ù ñßãïò Ý÷ù ôÜóç ãéá åìåôü âÞ÷ù æáëßæïìáé åîåôÜæù, êÜíù äéÜãíùóç äßíù áãùãÞ Þ óõíéóôþ èåñáðåßá

Æáëßæïìáé!

ç èåñáðåõôéêÞ áãùãÞ ç èåñáðåßá ç óõíôáãÞ ç Ýíåóç ç áëïéöÞ ç åíôñéâÞ ç êïìðñÝóá ôï ÷Üðé ôï óéñüðé ç áóðéñßíç ôï áíôéðõñåôéêü ôï áíôéâéïôéêü ôï öÜñìáêï ôï ðáõóßðïíï ôï èåñìüìåôñï


ôï óþìá, ôï êïñìß, ï ïñãáíéóìüò ôï êåöÜëé ôï ìÝôùðï ï ëáéìüò ïé áìõãäáëÝò ç ðëÜôç ôï óôÞèïò ïé ðíåýìïíåò ç êáñäéÜ ôï óôïìÜ÷é ç êïéëéÜ ôá ÷Ýñéá ôá ðüäéá


ÐåñáóôéêÜ!

ï, ç ðáèïëüãïò ï, ç ðáéäßáôñïò ï, ç êáñäéïëüãïò ï, ç ÷åéñïõñãüò 119

119

Ã. ÊÜíå äéÜëïãï ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ. Ðåò ôé ðñüâëçìá õãåßáò Ý÷åéò.

— Äå íéþèåéò êáëÜ; / Äåí åßóáé êáëÜ;

— Ôé Ý÷åéò; êåöÜëé êïéëéÜ ëáéìüò ìÜôéá ðëÜôç ðüäéá äüíôé áìõãäáëÝò ìÝóç óôÞèïò ÷Ýñé



— ¼÷é, åßìáé Üññùóôïò. — ¸÷ù ðïíïêÝöáëï êáé æáëÜäá. — Ìïõ ðïíÜåé ôï êåöÜëé êáé íéþèù æáëÜäá. — Ìå ðïíÜåé ôï êåöÜëé ìïõ êáé æáëßæïìáé.

æáëÜäá áíáãïýëåò âÞ÷áò ôóïýîéìï Ýíôïíïõò ðüíïõò öïõóêÜëåò ðüíï ðñÞîéìï (åßíáé ðñçóìÝíåò) óïõâëéÝò âÜñïò, äåí ìðïñþ íá áíáðíåýóù ìïýäéáóìá, äåí ìðïñþ íá ãñÜøù

         

Ä. ÓõíÝ÷éóå, öôéÜ÷íïíôáò üóï ðåñéóóüôåñïõò óõíäõáóìïýò ìðïñåßò.

¼ôáí Þìïõí

!

5 7 9 2

÷ñïíþí, ðÝñáóá

éëáñÜ ìáãïõëÜäåò–ðáñùôßôéäá áíåìïâëïãéÜ ìéá óïâáñÞ ãñßðç åñõèñÜ Ýíá äõíáôü êñõïëüãçìá ðíåõìïíßá

Ðñüóåîå

¼ôáí ìáò ðïíÜíå ôá äüíôéá ìáò, ðÜìå óôï ïäïíôéáôñåßï. Åêåß ï ïäïíôßáôñïò ÷ñçóéìïðïéåß äéÜöïñá åéäéêÜ åñãáëåßá. ¼ôáí Ýíá äüíôé Ý÷åé ôñýðá, ôüôå ìáò êÜíåé óöñÜãéóìá. ¼ôáí üìùò åßíáé ðïëý ÷áëáóìÝíï, ìáò êÜíåé åîáãùãÞ. ÌåñéêÝò öïñÝò, üôáí ôá äüíôéá ìáò åßíáé ðïëý óôñáâÜ, ÷ñåéÜæåôáé íá âÜëïõìå óéäåñÜêéá.

¼ôáí áññùóôáßíïõìå óïâáñÜ Þ áí ðÜèïõìå êÜðïéï áôý÷çìá, ðçãáßíïõìå óôï íïóïêïìåßï. Åêåß ïé ãéáôñïß äéÜöïñùí åéäéêïôÞôùí êáé ïé íïóïêüìåò ìáò ðñïóöÝñïõí ôéò õðçñåóßåò ôïõò. 120

1 2 1 1

Áíþìáëá ñÞìáôá Åíåóôþôáò

Ðáñáôáôéêüò ðáñåëèüí ìç óõíïðô.

Áüñéóôïò ðáñåëèüí óõíïðô.


êëáßù

Ýêëáéãá

Ýêëáøá

èá êëÜøù

êëáéò

Ýêëáéãåò

Ýêëáøåò

èá êëÜøåéò

êëáßåé

Ýêëáéãå

Ýêëáøå

èá êëÜøåé

êëáßìå

êëáßãáìå

êëÜøáìå

èá êëÜøïõìå

êëáßôå

êëáßãáôå

êëÜøáôå

èá êëÜøåôå

êëáéí Þ êëáßíå

Ýêëáéãáí/êëáßãáíå

Ýêëáøáí/êëÜøáíå

èá êëÜøïõí(å)

Åíåóôþôáò




öôáßù

Ýöôáéãá

Ýöôáéîá

èá öôáßîù

öôáéò

Ýöôáéãåò

Ýöôáéîåò

èá öôáßîåéò

öôáßåé

Ýöôáéãå

Ýöôáéîå

èá öôáßîåé

öôáßìå

öôáßãáìå

öôáßîáìå

èá öôáßîïõìå

öôáßôå

öôáßãáôå

öôáßîáôå

èá öôáßîåôå

öôáéí Þ öôáßíå

Ýöôáéãáí/öôáßãáíå

Ýöôáéîáí/öôéÜîáíå

èá öôáßîïõí(å)

Åíåóôþôáò





ëÝ(ã)ù

Ýëåãá

åßðá

èá ðù

ëåò

Ýëåãåò

åßðåò

èá ðåéò

ëÝåé

Ýëåãå

åßðå

èá ðåé

ëÝìå

ëÝãáìå

åßðáìå

èá ðïýìå

ëÝôå

ëÝãáôå

åßðáôå

èá ðåßôå

ëåí Þ ëÝíå

Ýëåãáí/ëÝãáíå

åßðáí(å)

èá ðïõí Þ èá ðïýíå 121

Åíåóôþôáò




ðáßñíù

Ýðáéñíá

ðÞñá

èá ðÜñù

ðáßñíåéò

Ýðáéñíåò

ðÞñåò

èá ðÜñåéò

ðáßñíåé

Ýðáéñíå

ðÞñå

èá ðÜñåé

ðáßñíïõìå

ðáßñíáìå

ðÞñáìå

èá ðÜñïõìå

ðáßñíåôå

ðáßñíáôå

ðÞñáôå

èá ðÜñåôå

ðáßñíïõí(å)

Ýðáéñíáí/ðáßñíáíå

ðÞñáí(å)

èá ðÜñïõí(å)



ðåò

–

ðåßôå

êëÜøå

–

êëÜøôå

öôáßîå

–

öôáßîôå

êÜøå

–

êÜøôå

ðÜñå

–

ðÜñôå

öÜå

–

öÜôå

ðéåò

–

ðéåßôå

ÓõíïðôéêÞ ÕðïôáêôéêÞ

íá ðù íá êëÜøù íá öôáßîù íá êÜøù íá ðÜñù íá öÜù íá ðéù

Ðåò ôïõò ìç óõíïðôéêïýò ôýðïõò áõôþí ôùí ñçìÜôùí.

122

122

ÌÜèçìá

“¼óá öÝñíåé ç þñá, äåí ôá öÝñíåé ï ÷ñüíïò”

ÄÅÍ ÅÖÇÌÅÑÅÕÅÉ

22

ÁõôÞ ç çëéüëïõóôç ÊõñéáêÞ Þôáí ôÝëåéá ìÝñá ãéá ðïäÞëáôï óôï ðÜñêï. Ï ÐÜíïò Ýöôáóå óôï ðÜñêï êáé áíÝðôõîå ôá÷ýôçôá óôï óôåíü ÷ùìÜôéíï äñïìÜêé. Ôïõ Üñåóå ôüóï ðïëý íá ðåñíïýí üëá ãñÞãïñá äßðëá ôïõ êáé ï öñÝóêïò áÝñáò íá ôïí ÷ôõðÜ óôï ðñüóùðï. Êé áõôü ôï êáéíïýñéï ðïäÞëáôï Þôáí õðÝñï÷ï! ¼ìùò ôï ÷áìüãåëï ôïõ ÐÜíïõ êüðçêå, ðÜíù ðïõ Ýðáéñíå ìéá áðüôïìç óôñïöÞ. ¸íá ðáéäÜêé åìöáíßóôçêå îáöíéêÜ ìðñïóôÜ ôïõ! ÐÜôçóå ôá öñÝíá, áëëÜ ôï ðïäÞëáôï åß÷å ìåãÜëç ôá÷ýôçôá. Ïé ôñï÷ïß ãëßóôñçóáí óôï ÷þìá. Ï ÐÜíïò Ý÷áóå ôïí Ýëåã÷ï ôïõ ðïäçëÜôïõ, Ýðåóå êÜôù êáé ôï êïñìß ôïõ ÷ôýðçóå ìå äýíáìç óôï Ýäáöïò. Ðïíïýóå ðïëý êáé ôá ãüíáôÜ ôïõ Þôáí ãåìÜôá áßìáôá, ãéáôß ãäÜñèçêáí óôá ÷áëßêéá êáé ôéò ìõôåñÝò ðÝôñåò. ¸íéùóå íá ÷Üíåé ôéò áéóèÞóåéò ôïõ. ¼ôáí ï ÐÜíïò îáíáâñÞêå ôéò áóèÞóåéò ôïõ, Þôáí îáðëùìÝíïò ðÜíù óå Ýíá öïñåßï êáé Ýíáò ãéáôñüò ôïí åîÝôáæå ðñïóåêôéêÜ. Âñéóêüôáí óôï èÜëáìï ìå ôá åðåßãïíôá ðåñéóôáôéêÜ ôïõ íïóïêïìåßïõ ôçò ðåñéï÷Þò ôïõ. Ôïí åß÷áí öÝñåé ìå ôï áóèåíïöüñï. Ðïíïýóå ðïëý êáé ìå ôñüìï äéáðßóôùóå üôé ôá ñïý÷á ôïõ Þôáí óêéóìÝíá êáé êáôáìáôùìÝíá, åíþ ôï ðüäé ôïõ, óôï ýøïò ôïõ ìçñïý, åß÷å Ýíá âáèý êüøéìï. «Ôþñá ôé ãßíåôáé;» óêÝöôçêå. «Ðïý åßíáé ç ìáìÜ; Ôï ðïäÞëáôï; Ôé èá ìïõ êÜíïõí;» ¢êïõóå ôï ãéáôñü íá äßíåé ïäçãßåò óôç íïóïêüìá. ÃåìÜôïò öüâï, ãýñéóå ôï êåöÜëé ôïõ áëëïý. Äßðëá ôïõ âñßóêïíôáí Üëëá äõï ðáéäéÜ. Ôï Ýíá áð’ áõôÜ êñáôïýóå ìéá áêôéíïãñáößá, åíþ ôï ÷Ýñé ôïõ Þôáí ôõëéãìÝíï óå ãýøï. Óßãïõñá èá ôï åß÷å óðÜóåé. Ôï Üëëï ðáéäß, ðïõ Þôáí ìéêñüôåñï, åß÷å Ýíáí ðáñÜîåíï äéêôõùôü åðßäåóìï ðÜíù óôá äÜ÷ôõëÜ ôïõ. — Ôé Ýðáèåò; ñþôçóå ï ÐÜíïò. — ÊÜçêá, áðÜíôçóå ôï ðáéäß. ¸âáëá ôï ÷Ýñé ìïõ ðÜíù óôï ìÜôé ôçò çëåêôñéêÞò êïõæßíáò, ÷ùñßò íá îÝñù üôé Þôáí áíáììÝíç. — Káé ôþñá; — Ïé ãéáôñïß åßðáí üôé Ýðáèá óïâáñü Ýãêáõìá êáé èá êÜíåé ìÞíåò íá ðåñÜóåé, åßðå êëáßãïíôáò ôï ìéêñü ðáéäß. Ï ÐÜíïò ëõðÞèçêå ãéá ôá Üëëá ðáéäéÜ, áëëÜ êáé ï ßäéïò ðïíïýóå ðïëý. ÈõìÞèçêå, ôüôå, ìéá öñÜóç ðïõ Ýëåãå óõ÷íÜ ï ðáððïýò: «¼óá öÝñíåé ç þñá, äåí ôá öÝñíåé ï ÷ñüíïò».

123

ÁÐÏÈÇÊÇ

í ù å ó Ü ñ ö é á ê í ù å î Ý ë

ç óðïíäõëéêÞ óôÞëç ç ìÝóç ï ìçñüò ôï ãüíáôï ç êíÞìç, ç ãÜìðá ï áóôñÜãáëïò ôá ìðñÜôóá ï áãêþíáò ï êáñðüò ôá äÜ÷ôõëá ï åãêÝöáëïò ôï áßìá ç êáñäéÜ ïé ðíåýìïíåò ôï óõêþôé ôá íåöñÜ ôá íåýñá ï ìõò, ïé ìýåò

Ç Ê Ç È Ï Ð Á

ôï áôý÷çìá ôï ôñï÷áßï (áôý÷çìá) ôï áõôïêéíçôéóôéêü áôý÷çìá ôï äõóôý÷çìá ç áéìïññáãßá ç ëéðïèõìßá ôï ôñáýìá, ç ðëçãÞ ôï êÜøéìï, ôï Ýãêáõìá ôï óðÜóéìï, ôï êÜôáãìá ôï ôóßìðçìá ôï äÜãêùìá ôï ãäÜñóéìï ôï êüøéìï

124

1. Ãéáôß ôï ðïäÞëáôï Üñåóå ôüóï ðïëý óôïí ÐÜíï; 2. Ôé óõíÝâç, üôáí Ýöôáóå óôç óôñïöÞ; 3. Ãéáôß ï ÐÜíïò Ý÷áóå ôéò áéóèÞóåéò ôïõ; 4. Ðïý ôïí ðÞãáíå; Ðþò Ýöôáóå åêåß; 5. Ôé åß÷áí ðÜèåé ôá Üëëá ðáéäéÜ; 6. Ðïéá öñÜóç èõìÞèçêå ï ÐÜíïò;

ç êëéíéêÞ ôï éáôñåßï ôï íïóïêïìåßï ôá åðåßãïíôá ðåñéóôáôéêÜ ôï áóèåíïöüñï ôï öïñåßï ç åíôáôéêÞ ìïíÜäá

Â. Íá ðåñéãñÜøåéò óôïõò óõììáèçôÝò óïõ Ýíá áôý÷çìá Þ äõóôý÷çìá ðïõ óïõ óõíÝâç Þ ðïõ åßäåò. ×ñçóéìïðïßçóå ôéò ðéï êÜôù åñùôÞóåéò:

ç áêôéíïãñáößá

ôï âáìâÜêé ï åðßäåóìïò ôï ïîõãüíï

ï ïñüò ïé ãÜæåò ï ãýøïò

÷ôõðþ æáëßæïìáé ðïíþ ÷Üíù ôéò áéóèÞóåéò ìïõ óðÜù (ôï ÷Ýñé, ôï ðüäé ìïõ) êáßãïìá (áüñ. êÜçêá) êüâïìáé (áüñ. êüðçêá) ôñáõìáôßæïìáé êÜíù åîåôÜóåéò 124 4 2 1


• Ðüôå óõíÝâç ôï ãåãïíüò êáé ðïý; • Ôé áêñéâþò óõíÝâç ðñþôá; • Ôé Ýãéíå ìåôÜ; • Ðþò Ýíéùóåò; • Ðïéïò óå âïÞèçóå Þ ôé Ýêáíåò åóý ãéá íá âïçèÞóåéò; • Ôé áêñéâþò Ýêáíå ï ãéáôñüò; Ôé èåñáðåßá óõíÝóôçóå;

Ôï áíáèçìáôéêü áíÜãëõöï ðáñïõóéÜæåé ôï ãéáôñü-èåü ÁìöéÜñáï íá ðåñéðïéåßôáé ôïí þìï åíüò íÝïõ. ÌåôÜ ôï éåñü ößäé ôïõ ãëýöåé ôïí þìï. Óôçí áñ÷áéüôçôá ðßóôåõáí üôé ôï äçëçôÞñéï ôïõ öéäéïý Ý÷åé èåñáðåõôéêÝò éäéüôçôåò. Áêüìá êáé óÞìåñá ïé ÊéíÝæïé ðéóôåýïõí üôé ôï ößäé Ý÷åé èåñáðåõôéêÝò êáé èáõìáôïõñãéêÝò éäéüôçôåò. Êáé ìçí îå÷íÜìå üôé ðïëëÜ öÜñìáêá ðáñáóêåõÜæïíôáé áðü äçëçôÞñéï öéäéïý. Ôá äýï áíÜãëõöá ìÜôéá ðïõ âñßóêïíôáé øçëÜ åßíáé ó÷åôéêÜ ìå ôçí áíôßëçøç, ðïõ ðïëëïß Üíèñùðïé Ý÷ïõí êáé óÞìåñá, üôé äéþ÷íïõí ôï êáêü. Óôá ÷ùñéÜ ôçò ÅëëÜäáò öïñÜíå óôá ìùñÜ öõëá÷ôü óå ó÷Þìá ìáôéïý.

Ðáéäßáôñïò Ðáèïëüãïò Ïöèáëìßáôñïò Ïäïíôßáôñïò Êáñäéïëüãïò Ðíåõìïíïëüãïò ×åéñïõñãüò Íåõñïëüãïò Áêôéíïëüãïò Ãõíáéêïëüãïò

Ôï ößäé õðÜñ÷åé áêüìá êáé óÞìåñá óôá óÞìáôá (óôáõñü) ôùí öáñìáêïðïéþí êáé ôùí ãéáôñþí.

125

Ã. ÄéáâÜæïõìå ôéò ðéíáêßäåò êáé áðáíôÜìå óôéò åñùôÞóåéò.

Ðñüóåîå ôï áíèñþðéíï óþìá êáé ôá äéÜöïñá ìÝñç ôïõ.

• Ôé ìðïñïýìå íá âñïýìå, áí ðñï÷ùñÞóïõìå åõèåßá; • ÊáèïäÞãçóå êÜðïéïí ðïõ âãáßíåé áðü ôçí êëéíéêÞ êáé øÜ÷íåé öáñìáêåßï. • Ðïý âñßóêåôáé ï ÷þñïò óôÜèìåõóçò áõôïêéíÞôùí; • Ìå ôé áó÷ïëåßôáé ôï Ãñáöåßï Ôåëåôþí;

126

Ä. Íá ïé åéäéêüôçôåò ôùí ãéáôñþí. Ðåò ôé åßäïõò ðñüâëçìá ðñÝðåé íá Ý÷åé êÜðïéïò, ãéá íá åðéóêåöôåß ôïí êáèÝíá.

¢ñ÷éóå Ýôóé:

¼ôáí ìáò ðïíÜåé ï, ç, ôï ..., ðÜìå óôï(í) ... . ¼ôáí Ý÷ïõìå ..., ðÜìå óôï(í) ... .

ï, ç ðáèïëüãïò ï, ç ðáéäßáôñïò ï, ç ÷åéñïõñãüò ï, ç ïöèáëìßáôñïò ï, ç ïñèïðåäéêüò ï, ç ïäïíôßáôñïò ï, ç ùôïñéíïëáñõããïëüãïò (ÙÑË) ï, ç øõ÷ßáôñïò ï, ç íåõñïëüãïò

ï, ç áêôéíïëüãïò ï, ç ìéêñïâéïëüãïò ï, ç ãõíáéêïëüãïò-ìáéåõôÞñáò ç ìáßá ï, ç äåñìáôïëüãïò ï, ç êáñäéïëüãïò ï, ç íåöñïëüãïò, ïõñïëüãïò ï, ç êôçíßáôñïò

Ðñüóåîå áõôÝò ôéò åéäéêüôçôåò ãéáôñþí.

Óå ùôïñéíïëáñõããïëüãï ðçãáßíù üôáí ðïíÜ ç ìýôç, ôï áöôß Þ ï ëáéìüò. Óå øõ÷ßáôñï ðçãáßíïõí üóïé Ý÷ïõí øõ÷éêÜ ðñïâëÞìáôá. Ï/Ç ãõíáéêïëüãïò - ìáéåõôÞñáò åßíáé ï/ç ãéáôñüò ðïõ öñïíôßæåé ôéò Ýãêõåò ãõíáßêåò. Ç ìáßá åßíáé ç åéäéêåõìÝíç íïóïêüìá ðïõ âïçèÜ ôç ãõíáßêá íá ãåííÞóåé. Å. Ìðáßíåéò óôá åðåßãïíôá åíüò íïóïêïìåßïõ êáé ï õðÜëëçëïò óå ñùôÜåé ôé Ýðáèåò. ÁðáíôÜò Ýôóé:

Åß÷á Ýíá áôý÷çìá ìå ôï çëåêôñéêü óßäåñï ìå ôï ðïäÞëáôü ìïõ ìå ôï óêýëï ìïõ ôçí þñá ðïõ Ýêáíá ìðÜíéï ìå ôï áõôïêßíçôü ìïõ ìå ôç ãÜôá ìïõ ìå Ýíá ößäé ìå ôï ìá÷áßñé ìå Ýíá óðáóìÝíï ôæÜìé ìå ôçí ôïóôéÝñá êáèþò ðåñðáôïýóá

ÓÔ. Ç íïóïêüìá óôá åðåßãïíôá óïõ ëÝåé:

¸÷åéò Ýíá óïâáñü

óôï óðßôé óôï ðÜñêï óôï äñüìï óôïí êÞðï óôçí åèíéêÞ ïäü

Èá Þèåëá íá äù åðåéãüíôùò Ýíá(í): ïñèïðåäéêü, äåñìáôïëüãï, ÷åéñïõñãü

Ýãêáõìá êüøéìï ãäÜñóéìï êÜôáãìá äÜãêùìá óðÜóéìï ôñáýìá

óôï ðüäé óôï êåöÜëé óôï óþìá ìïõ óôï ÷Ýñé

ÐñÝðåé íá óå åîåôÜóåé åðåéãüíôùò: ïñèïðåäéêüò äåñìáôïëüãïò ÷åéñïõñãüò 127

Æ. Ðåò ðïéá ìÝñç ôïõ óþìáôïò ãõìíÜæåé ôï êÜèå Üèëçìá.

4 0 0 2 õ ï ô á ä Ü é ð ì õ ë Ï í ç ô á é ã ý ï í á é ó á Ö õ ï ê Ý ë Á õ ï ô í ù ì Þ ó ï ô á ì ì á ñ ã Ü ñ é å ó Þ ê é ô ó ç í ì á í Á

128

9 2 1 1

ÁíáöïñéêÝò áíôùíõìßåò 1. ï ïðïßïò, ç ïðïßá, ôï ïðïßï

Áõôüò ï ïðïßïò ïäçãåß áðñüóåêôá êáé äåí õðïëïãßæåé ôç æùÞ ôùí Üëëùí, ðñÝðåé íá ôéìùñåßôáé áõóôçñÜ. 2. üóïò, üóç, üóï ¼óá ëåöôÜ êáé íá ðÜñåé, äåí ôïõ öôÜíïõí. Èá ôï áãïñÜóù, üóï êé áí êÜíåé. 3. üðïéïò, üðïéá, üðïéï

ÂÜëå üðïéï óáêÜêé èÝëåéò. ¼ðïéïò äéáâÜæåé, ðåñíÜåé ôéò åîåôÜóåéò.


4. ü,ôé (äåí êëßíåôáé)

ÂÜëå ü,ôé èÝëåéò. ÊÜíå ü,ôé íïìßæåéò. 5. ðïõ (äåí êëßíåôáé)

Áõôüò ðïõ Þñèå åßíáé ï Áíôþíçò. Áõôüò ðïõ ðåñßìåíá äåí Þñèå ôåëéêÜ.

ÁõôïðáèçôéêÝò áíôùíõìßåò ôïí åáõôü ìïõ, ôïí åáõôü óïõ, ôïí åáõôü ôïõ êôë.

Áí äå ìåëåôÜò, êÜíåéò êáêü ôïõ åáõôïý óïõ. Ç ÎÝíéá óêÝöôåôáé ìüíï ôïí åáõôü ôçò. Áò áó÷ïëçèïýìå êáé ëßãï ìå ôïõò åáõôïýò ìáò.

ÏñéóôéêÝò áíôùíõìßåò ï ßäéïò, ç ßäéá, ôï ßäéï

Ï Ìé÷Üëçò ðïôßæåé ï ßäéïò ôïí êÞðï ôïõ. ÐÞãá ï ßäéïò åêåß. ìüíïò ìïõ, ìüíç ìïõ, ìüíï ìïõ êôë.

Ï Ìé÷Üëçò ðïôßæåé ôïí êÞðï ìüíïò ôïõ. Ìüíïé óáò öôéÜîáôå áõôüí ôï ÷éïíÜíèñùðï; 129

ÌÜèçìá

23

Ôï êÜðíéóìá ìðïñåß íá âëÜøåé óïâáñÜ ôçí õãåßá

Ôï ðñþôï ðñÜãìá ðïõ áíôßêñéóá, ìüëéò îýðíçóá, Þôáí ôï áãñéåìÝíï ðñüóùðï ôçò ìçôÝñáò ìïõ êáé... ðáñáîåíåýôçêá. ÊÜôé ìïõ Ýëåãå óå Ýíôïíï ýöïò, áëëÜ åãþ áêüìá êïéìüìïõí êáé äåí ìðïñïýóá íá êáôáëÜâù ôé ìïõ Ýëåãå. ÔåëéêÜ êáôÜëáâá ôé óõíÝâáéíå! Ç ìçôÝñá ìïõ êñáôïýóå óôá ÷Ýñéá ôçò Ýíá ðáêÝôï ôóéãÜñá, ôï äéêü ìïõ ðáêÝôï ôóéãÜñá, ìïõ ôï Ýäåé÷íå êáé öþíáæå äõíáôÜ: — Ôé ðñÜãìáôá åßíáé áõôÜ, Ðáíáãéþôç; ÅðéôñÝðåôáé åóý, ôï äéêü ìïõ ðáéäß, íá êáðíßæåéò; — Ååå, äåí Þèåëá íá óå óôåíï÷ùñÞóù, ãé’ áõôü äå óïõ ôï åßðá, áðÜíôçóá. — Ôé íá ìïõ ðåéò; ÄçëçôçñéÜæåéò ôïí ïñãáíéóìü óïõ, ÷ùñßò ëüãï; ÎÝñåéò ôé êáêü êÜíåé ç íéêïôßíç; — Åßìáé 18 ÷ñïíþí ðéá, ìáìÜ. Äå èá ìïõ ðåéò åóý ôé íá êÜíù, ôçò åßðá êáé êëåßóôçêá óôï ìðÜíéï. Íôýèçêá óôá ãñÞãïñá êáé Ýöõãá áðü ôï óðßôé, ÷ôõðþíôáò ðßóù ìïõ ôçí ðüñôá. Ôñéãýñéæá áñêåôÞ þñá óôïõò äñüìïõò, ìðÞêá óå ìåñéêÜ ìáãáæéÜ, Ýöáãá Ýíá ôïóô, ÷Üæåøá óôçí ðëáôåßá êáé óôï ôÝëïò ãýñéóá óðßôé. Áíïßãïíôáò ôçí ðüñôá, âñÞêá ôç ãéáãéÜ ìïõ áíáóôáôùìÝíç. — Ðïý åßóáé, Ðáíáãéþôç; ìïõ åßðå. — Åß÷á ðÜåé ìéá âüëôá, ãéáãéÜ. Ðïý åßíáé ï ðáôÝñáò, ç ìçôÝñá; — Ðáíáãéþôç, óõíÝâç êÜôé óïâáñü, ðáéäß ìïõ. ÐñÝðåé íá ðáò áìÝóùò óôï íïóïêïìåßï. Ï ðáôÝñáò óïõ Ýðáèå êáñäéáêÞ ðñïóâïëÞ. Ôïí Ý÷ïõí óôçí åíôáôéêÞ. ÁíáóôáôùìÝíïò, êáâÜëçóá ôï ìç÷áíÜêé ìïõ êáé Ýôñåîá óôï íïóïêïìåßï. ÂñÞêá ôç ìçôÝñá ìïõ óå ìéá ãùíéÜ óôï äéÜäñïìï, êëáìÝíç. Ìüëéò ìå åßäå, Ýðåóå óôçí áãêáëéÜ ìïõ. Êáèßóáìå Ýôóé áãêáëéáóìÝíïé, ÷ùñßò íá ìéëÜìå, ãéá áñêåôÞ þñá, þóðïõ Ýíáò ãéáôñüò ìáò ðëçóßáóå. — ê. Óôåñãßïõ; — Íáé, ãéáôñÝ. Ðþò åßíáé ï Üíôñáò ìïõ; — Öáßíåôáé íá îåðåñíÜ ôïí êßíäõíï. Åõôõ÷þò, Ý÷åé ãåñÞ êñÜóç. — Äüîá ôù Èåþ. Óáò åõ÷áñéóôþ, ãéáôñÝ. — ¼ëá èá ðÜíå êáëÜ, êõñßá Óôåñãßïõ. Ìçí áíçóõ÷åßôå. ¼ìùò, äåí ðñÝðåé íá îáíáâÜëåé ôóéãÜñï óôï óôüìá ôïõ. — Íáé, äå èá ôï îáíáâÜëåé ðïôÝ. Ïýôå êé åóý, Ðáíáãéþôç, èá îáíáêáðíßóåéò, Ýôóé; ìå ñþôçóå ìå áãùíßá. — Íáé, ìçôÝñá, óôï õðüó÷ïìáé, áðÜíôçóá.

130

Ç Christy Turlington, Ýíá äéÜóçìï ìïíôÝëï ôñéÜíôá åíüò åôþí, îåêßíçóå ìéá åêóôñáôåßá êáôÜ ôïõ êáðíßóìáôïò. ÓõãêåêñéìÝíá, ç ðáíÝìïñöç Christy ðáßñíåé ìÝñïò óå äéáöçìéóôéêÜ ìçíýìáôá óôç Âñåôáíßá, ôá ïðïßá ðñïåéäïðïéïýí ãéá ôïí êßíäõíï ðïõ äéáôñÝ÷ïõí ïé êáðíéóôÝò íá ðñïóâëçèïýí áðü êáñêßíï. Óôá ìçíýìáôá áõôÜ ëÝåé óôïõò ôçëåèåáôÝò üôé ìðïñïýí íá êüøïõí ôï êÜðíéóìá, üðùò ìðüñåóå êé áõôÞ óå çëéêßá åßêïóé åöôÜ åôþí, ìåôÜ ôï èÜíáôï ôïõ ðáôÝñá ôçò áðü êáñêßíï ôùí ðíåõìüíùí. Áõôü ôï óõíôáñáêôéêü ãåãïíüò ôçí ïäÞãçóå óôçí áðüöáóç íá óôáìáôÞóåé ôï êÜðíéóìá.


1. Ãéáôß ç ìçôÝñá îýðíçóå áðüôïìá ôïí Ðáíáãéþôç; 2. Ôé ôïõ Ýäåé÷íå êáé ãéáôß; 3. Ðïéá Þôáí ç áíôßäñáóç ôïõ Ðáíáãéþôç; 4. Ôé Ýìáèå ï Ðáíáãéþôçò, üôáí ãýñéóå óôï óðßôé; 5. Ôé Ýêáíå ï Ðáíáãéþôçò ìåôÜ; 6. Ôé ôïõò åßðå ï ãéáôñüò; 7. Ðïéá õðüó÷åóç Ýäùóå ï Ðáíáãéþôçò óôç ìçôÝñá ôïõ; Ãéáôß;

ôï êÜðíéóìá ç íéêïôßíç ç åíôáôéêÞ (ìïíÜäá) ôá íáñêùôéêÜ ç äüóç ç ÷ñÞóç, ç êáôÜ÷ñçóç ï åèéóìüò, ç åîÜñôçóç ç çñùßíç ç êïêáÀíç ïé äçëçôçñéþäåéò ïõóßåò ïé ðáñáéóèÞóåéò ôá ðáñáéóèçóéïãüíá ÷Üðéá ï ôïîéêïìáíÞò (ï ÷ñÞóôçò íáñêùôéêþí) ôï óýíäñïìï óôÝñçóçò ôï êÝíôñï áðåîÜñôçóçò ç áðïôïîßíùóç ç áíôéêáðíéóôéêÞ åêóôñáôåßá


ç êáñäéáêÞ ðñïóâïëÞ ôï Ýìöñáãìá ç ãåñÞ êñÜóç ï êáñêßíïò êáñêßíïò ôùí ðíåõìüíùí êáñêßíïò ôïõ ìáóôïý êáñêßíïò ôïõ ëÜñõããá ôï Ýéôæ ç ëåõ÷áéìßá


ï êáëïÞèçò üãêïò ≠ ï êáêïÞèçò üãêïò ï áëêïïëéóìüò ôá ïéíïðíåõìáôþäç ðïôÜ ç êáôáíÜëùóç ôïõ áëêïüë

êáðíßæù áñ÷ßæù/óôáìáôþ/êüâù ôï êÜðíéóìá êéíäõíåýù õðüó÷ïìáé ôñéãõñíþ áíôéêñßæù ðñïóâÜëëïìáé áíáóôáôþíïìáé 131

131

Â. ÓõæÞôçóå óôçí ôÜîç ìå ôïõò óõììáèçôÝò óïõ ó÷åôéêÜ ìå áõôÜ ôá åñùôÞìáôá.

• Ãéáôß íïìßæåéò üôé ðïëëïß Üíèñùðïé êáôáöåýãïõí óôï êÜðíéóìá, ôï õðåñâïëéêü áëêïüë êáé ôá íáñêùôéêÜ; • Ðïéá åßíáé ôá ðëåïíåêôÞìáôá êáé ôá ìåéïíåêôÞìáôá ôïõ êáðíßóìáôïò; • Ôé ãíþìç Ý÷åéò ãéá ôï áëêïüë ãåíéêÜ; • ÓêÝöôçêåò ðïôÝ íá äïêéìÜóåéò íáñêùôéêÝò ïõóßåò; Ãéá ðïéï ëüãï; • Ðüóï åýêïëï Þ äýóêïëï ðéóôåýåéò ðùò åßíáé ôï íá êüøåé êáíåßò ôï ôóéãÜñï, ôï ðïôü êáé ôá íáñêùôéêÜ; • Ãíùñßæåéò êÜðïéïí ðïõ íá ðÜó÷åé áðü êÜôé ðïõ ôïõ ôï ðñïêÜëåóå ôï êÜðíéóìá Þ ôï áëêïüë;

óïõ äßíåé êÝöé Ã. ¸÷åéò äïêéìÜóåé ìðßñá Þ êñáóß; Ðåò ôá èåôéêÜ êáé ôá áñíçôéêÜ óçìåßá ôçò ÷ñÞóçò ïéíïðíåýìáôïò. ×ñçóéìïðïßçóå öñÜóåéò áðü ôá äéðëáíÜ ðëáßóéá.

óå êÜíåé íá íéþèåéò üìïñöá óå ÷áëáñþíåé óå êÜíåé ðéï êïéíùíéêü óïõ äéþ÷íåé ôéò óêÝøåéò êáé ôï Üã÷ïò óå ìåèÜåé óïõ áíáêáôåýåé ôï óôïìÜ÷é èÝëåéò íá êÜíåéò åìåôü ìðïñåß íá ãßíåéò ãåëïßïò îïäåýåéò ðïëëÜ ÷ñÞìáôá óïõ äçìéïõñãåß åîÜñôçóç óå ïäçãåß óôïí áëêïïëéóìü êÜíåé ôçí ïäÞãçóç åðéêßíäõíç, åðåéäÞ ìåéþíåé ôéò áíôéäñÜóåéò óïõ

132

3 3 1 1

!

ÏéêïãÝíåéåò ëÝîåùí Ðñüóåîå ôþñá ðþò öôéÜ÷íïíôáé ïé ëÝîåéò ìéáò ïéêïãÝíåéáò:

êáôÜ÷ñçóç ÷ñÞóôçò Ü÷ñçóôïò, -ç, -ôï ÷ñÞóéìïò, -éìç, -éìï ÷ñçóéìïðïéþ ÷ñçóéìïðïßçóç

á) Áí ðñïóèÝóïõìå ôç óùóôÞ êáôÜëçîç óôï èÝìá ìéáò ëÝîçò êáé ó÷çìáôßóïõìå ìéá Üëëç ëÝîç. Ï ôñüðïò áõôüò ëÝãåôáé ðáñáãùãÞ ëÝîåùí êáðíüò êáðíßæù (êÜðíéóá)

÷ñÞóç êÜðíéóìá

õãéÞò, -Þò, -Ýò õãéåéíüò, -Þ, -ü áíèõãéåéíüò, -Þ, -ü

êáðíéóôÞò -óôñéá


â) Áí åíþóïõìå äýï äéáöïñåôéêÝò ëÝîåéò óå ìßá êáé ðñïóèÝóïõìå ôç óùóôÞ êáôÜëçîç. Ï ôñüðïò áõôüò ëÝãåôáé óýíèåóç ëÝîåùí: áíôé+êáðíéóô-éêüò  óýíèåôç ëÝîç

õãåßá ÄéÜâáóå ôþñá êé åóý ôéò ëÝîåéò êáé ðåò ôé óçìáßíïõí.

èÝáìá, èÝáôñï, èåáôñïëïãßá, èåáôñéêüò, èåáôÞò, ôçëåèåáôÞò êáôáíáëþíù, êáôáíÜëùóç, êáôáíáëùôÞò, êáôáíáëùôéêüò, áíôéêáôáíáëùôéêüò ãñÜöù, ðåñéãñÜöù, ãñáðôüò, ãñáììÞ, ãñÜììá, ãñáììáôÝáò, áíôéãñáöÞ, ãñáììáôüóçìï, ãñÜøéìï, ÃñáììáôéêÞ, ãñáììáôïêéâþôéï, ãñáììáôïóåéñÜ

133

ÈÅÌÁ ÔÑÉÔÏ Óôç ÷þñá ìáò êáé óôï åîùôåñéêü ÌáèÞìáôá 24-33 Ó’ áõôÞ ôçí åíüôçôá èá ìÜèåéò: • íá êáôáíïåßò êáé íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá ôç æùÞ óôçí ðüëç, óôçí åîï÷Þ êáé óôç èÜëáóóá • íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá ôïí êáéñü êáé ôï êëßìá • íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá ôá ôáîßäéá, ôç óõãêïéíùíßá êáé ôéò êáôåõèýíóåéò • íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá äéáêïðÝò, ôïõñéóôéêÝò ðëçñïöïñßåò, äéáìïíÞ, õðçñåóßåò êáé øþíéá óôï åîùôåñéêü • íá äßíåéò ðëçñïöïñßåò ãéá ôçí êáèçìåñéíÞ æùÞ, ôá Ýèéìá êáé ôéò ðáñáäüóåéò óôç ÷þñá êáé óôá ìÝñç üðïõ ìéëéÝôáé ç ãëþóóá. Èá ìÜèåéò åðßóçò ãéá: • ôïí ðáñáêåßìåíï, õðåñóõíôÝëéêï êáé óõíôåëåóìÝíï ìÝëëïíôá åíåñãçôéêÞò êáé ìåóïðáèçôéêÞò öùíÞò (ñÞìáôá á’ óõæõãßáò) • ôïí åíåóôþôá, áüñéóôï, ìÝëëïíôá, ðáñáôáôéêü ôçò ïñéóôéêÞò â’ óõæõãßáò, á’ êáé â’ ôÜîçò, ôçí õðïôáêôéêÞ êáé ðñïóôáêôéêÞ ôçò ìåóïðáèçôéêÞò öùíÞò (ñÞìáôá â’ óõæõãßáò -éÝìáé) • ôá áíþìáëá ðáñáèåôéêÜ • ôéò ìåôï÷Ýò êáé ôï ãåñïýíäéï • ôïõò õðïèåôéêïýò ëüãïõò • ôá áðñüóùðá ñÞìáôá: âñÝ÷åé, öõóÜåé, ÷éïíßæåé, âñïíôÜ, ðñÝðåé, öáßíåôáé, áêïýãåôáé • ôéò åñùôçìáôéêÝò áíôùíõìßåò • ôá óõíþíõìá ïõóéáóôéêÜ • ôïõò âáèìïýò ôùí åðéññçìÜôùí • ôïõò åðéññçìáôéêïýò ðñïóäéïñéóìïýò.

135

ÌÜèçìá

24

¸÷ù ðÜåé óôçí Áõóôñßá êáé óôçí Áõóôñáëßá

H êõñßá ÄÞìïõ ìéëÜåé óôïí õðÜëëçëï ôáîéäéùôéêïý ãñáöåßïõ. — Èá Þèåëá íá åíçìåñùèþ ãéá ôá ðáêÝôá äéáêïðþí ðïõ ðñïóöÝñåôå. — Ãéá ðïéá óåæüí åíäéáöÝñåóôå; — ÕðÜñ÷åé êÜôé ãéá ôçí Üëëç âäïìÜäá; — ÈÝëåôå íá óáò äåßîù ôá ïéêïãåíåéáêÜ ðáêÝôá Þ èá ôáîéäÝøåôå ìüíç; — Èá ôáîéäÝøù ìüíç ìïõ. — Ìéóü ëåðôü íá êïéôÜîù ôá áôïìéêÜ ðáêÝôá äéáêïðþí. Ïñßóôå. ÁõôÜ åäþ åßíáé ôá ïñãáíùìÝíá ôáîßäéá ìáò óå üëï ôïí êüóìï. — ÏñãáíùìÝíá; ÄçëáäÞ åííïåßôå ìå ãêñïõð; -— Íáé, ìå ãêñïõð 15-20 áôüìùí. — ¼÷é, äå ìå åíäéáöÝñåé êÜôé ôÝôïéï. ¸÷ù êÜíåé ôÝôïéïõ åßäïõò äéáêïðÝò. ¹ôáí ðïëý êïõñáóôéêÝò! Ìáò ðÞãáéíáí êÜèå ìÝñá åêäñïìÞ. Óôéò ï÷ôþìéóé ôï ðñùß Ýðñåðå íá Ý÷ïõìå ôåëåéþóåé ôï ðñùéíü, íá Ý÷ïõìå åôïéìáóôåß êáé íá Ý÷ïõìå êáôÝâåé óôçí åßóïäï ôïõ îåíïäï÷åßïõ, üðïõ ìáò ðåñßìåíå ôï ðïýëìáí ãéá íá öýãïõìå. ÁõôÞ ôç öïñÜ èÝëù íá ðÜù êÜðïõ ãéá íá îåêïõñáóôþ. — Ðïëý êáëÜ. Èá óáò ðñïôåßíù ôüôå ôéò äéáêïðÝò ðïõ ïñãáíþíïõìå óôá åëëçíéêÜ íçóéÜ, óôçí Áõóôñßá, óôçí ÁìåñéêÞ êáé óôçí Áõóôñáëßá. Ìðïñåßôå íá ðÜôå óôçí ÊÝñêõñá ãéá îåêïýñáóç, äéáóêÝäáóç êáé èáëÜóóéá óðïñ, óôçí Êýðñï ãéá åêäñïìÝò, áãñïôéêü ôïõñéóìü êáé êÜìðéãê, óôçí Áõóôñßá ãéá ïñåéâáóßá êáé óêé, óôçí ÁìåñéêÞ ãéá øþíéá, èÝáôñï Þ, áí óáò áñÝóåé, áíáññß÷çóç óôá Âñá÷þäç ¼ñç. Óôçí Áõóôñáëßá ïñãáíþíïõìå óáöÜñé êáé õðïâñý÷éåò êáôáäýóåéò. — ¸÷ù ðÜåé áñêåôÝò öïñÝò óôçí Áõóôñßá ãéá óêé êáé ïñåéâáóßá ìå ößëïõò, ðÞãá ðÝñóé óôçí Á õóôñáëßá, üðïõ ÷üñôáóá õðïâñý÷éåò êáôáäýóåéò. Ðñéí áðü äýï ÷ñüíéá ðÞãáìå êáé óôçí ÁìåñéêÞ ìå ôïí áäåñöü ìïõ üðïõ Ý÷ïõìå êÜôé óõããåíåßò. ×ì... åêåßíï ôï ôáîßäé óôçí Êýðñï ìïõ öáßíåôáé ðïëý êáëÞ éäÝá. — Èá óáò äþóù ôï åíçìåñùôéêü öõëëÜäéï ãéá ôçí Êýðñï, ëïéðüí. Ðüóï êáéñü èÝëåôå íá ìåßíåôå; — ÄÝêá ìÝñåò. Ðñïôéìþ íá ìåßíù óôç Ëåõêùóßá, ðïõ åßíáé ç ðñùôåýïõóá. — Ùñáßá! Áðü åêåß ìðïñåßôå åýêïëá íá íïéêéÜóåôå Ýíá ôæéð êáé íá ïñãáíþóåôå ìüíç óáò äéÜöïñåò çìåñÞóéåò åêäñïìÝò. Ìçí îå÷Üóåôå íá åðéóêåöôåßôå ôçí ÐÜöï, ôïí ÁêÜìá ìå ôçí õðÝñï÷ç öýóç, ôï Ôñüïäïò, ðïõ åßíáé ôï øçëüôåñï âïõíü ôïõ íçóéïý êáé åßíáé ãåìÜôï éóôïñéêÜ ìïíáóôÞñéá êáé ãñáöéêÜ ÷ùñéïõäÜêéá. Áîßæåé åðßóçò ôïí êüðï íá åðéóêåöôåßôå ôç Ëåìåóü ãéá øþíéá êáé ôá ìïõóåßá ôçò Ëåõêùóßáò. — Èá ðÜù óßãïõñá. ¼ìùò ðïý áêñéâþò èá ìÝíù; — Èá êÜíïõìå êñÜôçóç óôï îåíïäï÷åßï «Öéëïîåíßá». ÕðÜñ÷ïõí âÝâáéá êáé îåíþíåò, áí ðñïôéìÜôå, êáèþò åðßóçò êáé åíïéêéáæüìåíá äùìÜôéá ìå äéêÞ ôïõò êïõæßíá, ãéá íá ìáãåéñåýåôå ìüíç óáò. Ìðïñåßôå áêüìá íá íïéêéÜóåôå ôñï÷üóðéôï Þ íá ìåßíåôå óå êÜìðéãê. — Ðñïôéìþ ôï îåíïäï÷åßï. ÊñáôÞóôå ìïõ Ýíá ìïíüêëéíï. Ãéá ðåßôå ìïõ êáé ãéá ôç äéáôñïöÞ. — Ìðïñåßôå íá äéáëÝîåôå ìüíï ðñùéíü Þ çìéäéáôñïöÞ Þ ðëÞñç äéáôñïöÞ. — Ðñïôéìþ ôçí çìéäéáôñïöÞ. — Ðïëý ùñáßá. ÄéáâáôÞñéï Ý÷åôå; — Íáé, âÝâáéá. Ïñßóôå. — Ãéá ôçí Êýðñï äå ÷ñåéáæüìáóôå âßæá, áëëÜ èá ÷ñåéáóôåßôå ïðùóäÞðïôå óõíÜëëáãìá. Ãéá äÝêá ìÝñåò, ôïõëÜ÷éóôï 500 êõðñéáêÝò ëßñåò. Áõôü üìùò èá ôï Ý÷ïõìå êáíïíßóåé åìåßò ìÝ÷ñé íá öýãåôå. Åðßóçò èá 136

Ý÷ïõìå êÜíåé ôçí êñÜôçóç ôïõ äùìáôßïõ êáé èá Ý÷ïõìå åêäþóåé ôï áåñïðïñéêü óáò åéóéôÞñéï. ¼ëá ìáæß, 978 ëßñåò Áããëßáò. — ÅíôÜîåé ìïõ öáßíåôáé. — Êáëü óáò ôáîßäé, ëïéðüí!

137

ÁÐÏÈÇÊÇ îåíïäï÷åßï äýï, ôñéþí, ôåóóÜñùí, ðÝíôå áóôÝñùí îåíïäï÷åßï ìå ðñùéíü îåíïäï÷åßï ìå çìéäéáôñïöÞ îåíïäï÷åßï ìå ðëÞñç äéáôñïöÞ ôï ìïíüêëéíï äùìÜôéï ôï äßêëéíï äùìÜôéï ôï ôñßêëéíï äùìÜôéï ôï áåñïäñüìéï ï îåíþíáò ïé áåñïãñáììÝò ç ðáíóéüí ôï áåñïðïñéêü ôáîßäé ôá åíïéêéáæüìåíá äùìÜôéá ç Üöéîç ≠ ç áíá÷þñçóç ôï ôñï÷üóðéôï ï Ýëåã÷ïò äéáâáôçñßùí í ôï êÜìðéíãê ç áßèïõóá áíáìïíÞò ù ôá áöïñïëüãçôá (åßäç) å ó ïé êõëéüìåíåò óêÜëåò Ü ñ ç êÜñôá åðéâßâáóçò ö ç åðéâßâáóç ≠ ç áðïâßâáóç é ôï ãñáöåßï ôáîéäßùí á ôï åéóéôÞñéï ìå åðéóôñïöÞ ôï áåñïóêÜöïò ê ï áñéèìüò èÝóçò í ôï äéáâáôÞñéï ù ç âßæá ç æþíç áóöáëåßáò å ï, ç áåñïóõíïäüò î ôï óõíÜëëáãìá Ý ï, ç ðéëüôïò ë ïé áðïóêåõÝò ç áðïãåßùóç ≠ ç ðñïóãåßùóç

Ç Ê Ç È Ï Ð Á

ôï ôïõñéóôéêü ãñáöåßï ïé ïéêïãåíåéáêÝò äéáêïðÝò ïé áôïìéêÝò äéáêïðÝò ïé ïìáäéêÝò äéáêïðÝò, ïé äéáêïðÝò ìå ãêñïõð ïé êáëïêáéñéíÝò äéáêïðÝò ïé ÷åéìåñéíÝò äéáêïðÝò

ËéìÝíáò êáé áåñïëéìÝíáò;

138 8 3 1

138


1. Ðïéá ðñüóùðá ìéëïýí êáé ðïý áêñéâþò âñßóêïíôáé; 2. Ðïéåò äéáêïðÝò ðñüôåéíå ï õðÜëëçëïò óôçí ê. ÄÞìïõ; Ôé äéÜëåîå áõôÞ; 3. ÁíÜöåñå ôéò åêäñïìÝò ðïõ ìðïñåß íá êÜíåé ç ê. ÄÞìïõ óôçí Êýðñï. 4. Ôé êáíüíéóå ãéá ôç äéáìïíÞ êáé ôç äéáôñïöÞ ôçò;

Â. ÌéëÜìå óôçí ôÜîç.

• Ðüôå ðÞãåò ôåëåõôáßá öïñÜ äéáêïðÝò; • Ðïý êáé ìå ðïéïí ðÞãåò; Ðþò ôáîßäåøåò; • Ðïý ìåßíáôå êáé ãéá ðüóï êáéñü; Ôé êÜíáôå êÜèå ìÝñá; • ¸÷åéò ôáîéäÝøåé ðïôÝ óïõ óôï åîùôåñéêü; • Óå ðïéá ÷þñá ðÞãåò êáé ðþò ôáîßäåøåò; • Té Ýããñáöá ÷ñåéÜóôçêåò êáé ôé åëÝã÷ïõò ðÝñáóåò; • ¸÷åéò ìåßíåé ðïôÝ óå îåíïäï÷åßï; Ðþò Þôáí; Ôé Ýôñùãåò åêåß; • Ðïý èá ðáò äéáêïðÝò ôïõ ÷ñüíïõ; • Ðïéåò åßíáé ïé éäáíéêÝò äéáêïðÝò ãéá óÝíá;

Ôï áåñïäñüìéï Åë. ÂåíéæÝëïò

Ôï ìïõóåßï ôïõ áåñïäñïìßïõ

139

ÐñïóÝ÷ù Ôá ìÝóá óõãêïéíùíßáò

•ôï ãáúäïõñÜêé •ôï Üëïãï •ôï êÜñï •ç Üìáîá •ôï ðïäÞëáôï •ôï áõôïêßíçôï •ôï ôæéð •ôo É× •ôï ôáîß •ôï öïñôçãü Ôé åßíáé áõôü ðÜëé;

•ï óéäçñüäñïìïò •ôï ôñÝíï •ï õðüãåéïò •ôï ìåôñü •ôï ðëïßï •ôï êáñÜâé •ôï êñïõáæéåñüðëïéï •ôï éðôÜìåíï äåëößíé

•ôï (õðåñáóôéêü) ëåùöïñåßï •ôï áóôéêü (ëåùöïñåßï) •ôï ðïýëìáí

•ôï áåñïðëÜíï

Ïé ÷þñïé äéáìïíÞò óôéò äéáêïðÝò

îåíïäï÷åßï

îåíþíáò íÝùí

ôñï÷üóðéôï

Ôá äùìÜôéá ôïõ îåíïäï÷åßïõ

åíïéêéáæüìåíá äùìÜôéá

óêçíÞ

Ôá ãåýìáôá ôçò çìÝñáò

ðëÞñçò äéáôñïöÞ

ìïíüêëéíï

äßêëéíï

ðñùéíü

ìåóçìåñéáíü

çìéäéáôñïöÞ ôñßêëéíï

140

âñáäéíü (äåßðíï)


ðñùéíü çìéäéáôñïöÞ

— Âåâáßùò! Ðüóá êñåâÜôéá ÷ñåéÜæåóôå;

— Èá Þèåëá Ýíá äùìÜôéï ìå ðëÞñç äéáôñïöÞ äéêÞ ôïõ êïõæßíá

ìïíüêëéíï äßêëéíï

— ÅíôÜîåé! Ìïõ äßíåôå, óáò ðáñáêáëþ, ôçí ôáõôüôçôÜ óáò;

— Èá ðñïôéìïýóá Ýíá ôñßêëéíï óôç èÜëáóóá

ìå èÝá

óôï âïõíü óôçí ðéóßíá

— Ðüóïí êáéñü èá ìåßíåôå;

— Ðüôå èÝëåôå íá ôáîéäÝøåôå;

— Ìéá âäïìÜäá.

— Áðü ôéò 12 ìÝ÷ñé ôéò 22 Éïõíßïõ.

— ÄÝêá ìÝñåò.

— Íá öýãù óôéò 12 êáé íá ãõñßóù óôéò 22 Éïõíßïõ.

— ÄåêáðÝíôå ìÝñåò. — ¸íá ìÞíá.

— ¸÷åéò ðÜåé ðïôÝ

óôç Ãáëëßá;

— ¸÷ù ðÜåé, åßíáé êáôáðëçêôéêÜ åêåß.

óôçí Áõóôñáëßá;

— Íáé, Ý÷ù ðÜåé äõï öïñÝò ùò ôþñá.

óôçí Áõóôñßá;

— ¼÷é, äåí Ý÷ù ðÜåé ðïôÝ.

óôçí Éóðáíßá;

— Åß÷á ðÜåé ðñéí áðü ðÝíôå ÷ñüíéá.

óôçí Éôáëßá;

— Åß÷á ðÜåé ðáëéüôåñá ìå ãêñïõð.

óôç Óïõçäßá;

— Åß÷á ðÜåé, ðñéí ãåííçèåß ç Ìáñßá.

óôçí ÁìåñéêÞ;

— Åß÷áìå ðÜåé, üôáí Þìïõí ìéêñüò.

óôïí ÊáíáäÜ;

— Íáé, ðÞãá ðÝñõóé.

óôï ÂÝëãéï;

— Íáé, ðÞãá öÝôïò ôï êáëïêáßñé. — ¼÷é, èá ðÜù ôïõ ÷ñüíïõ.

141

ÑÞìáôá Ðáñáêåßìåíïò, õðåñóõíôÝëéêïò, óõíôåëåóìÝíïò ìÝëëïíôáò ÅíåñãçôéêÞ öùíÞ ÈõìÞóïõ!

ÔÝëåéùóå ôç äïõëåéÜ ôïõ ¸ðáéîå ðïëý óÞìåñá ¸ãñáøå Ýíá ãñÜììá ÐÞãå ðÝñóé óôç ×áâÜç

!

ÈÝëåé íá ôåëåéþóåé ôç äïõëåéÜ ôïõ íùñßò. ÈÝëåé íá ðáßîåé. ÈÝëåé íá ãñÜøåé Ýíá ãñÜììá. ÈÝëåé íá ðÜåé óôç ×áâÜç.

Ðñüóåîå ôþñá! Ðáñáêåßìåíïò


Ý÷ù ðÜåé Ý÷åéò ðÜåé Ý÷åé ðÜåé Ý÷ïõìå ðÜåé Ý÷åôå ðÜåé Ý÷ïõí(å) ðÜåé

¸÷ù ôåëåéþóåé ôç äïõëåéÜ ìïõ. (êéüëáò, ðñéí áðü ëßãï) ¸÷ù Þäç ðÜñåé ðñùéíü. (åäþ êáé ìéá þñá) ¸÷ù ðÜåé óôç ×áâÜç. (ìéá Þ ðïëëÝò öïñÝò)

ÕðåñóõíôÝëéêïò

åß÷á ðÜåé åß÷åò ðÜåé åß÷å ðÜåé åß÷áìå ðÜåé åß÷áôå ðÜåé åß÷áí(å) ðÜåé

Åß÷á ðÜåé óôç ×áâÜç. (ðïëëÝò öïñÝò óôï ìáêñéíü ðáñåëèüí) Åß÷á îåêéíÞóåé, üôáí Þñèå. (Ýãéíå ðñéí áðü êÜôé Üëëï)

ÓõíôåëåóìÝíïò ìÝëëïíôáò

èá Ý÷ù ðÜåé èá Ý÷åéò ðÜåé èá Ý÷åé ðÜåé èá Ý÷ïõìå ðÜåé èá Ý÷åôå ðÜåé èá Ý÷ïõí(å) ðÜåé 142

142

Èá Ý÷ù öôÜóåé ùò áýñéï. (âÝâáéï) Èá Ý÷ù äïõëÝøåé 21 ÷ñüíéá ùò ôï 2007. (ðéèáíü óôï ìÝëëïí) Èá ’÷åé äéáâÜóåé ôïõëÜ÷éóôïí 30 âéâëßá ìÝ÷ñé ôþñá. (ðéèáíü óôï ðáñüí)

ÌÜèçìá

Óôï åîï÷éêü óðéôÜêé ôïõ ðáððïý ÊÜèå Éïýëéï ðçãáßíïõìå ãéá ôñåéò åâäïìÜäåò óôçí Êýðñï. ÐåñíÜìå õðÝñï÷á, ãéáôß ôï ðñüãñáììÜ ìáò åßíáé ãåìÜôï èÜëáóóá êáé âïõíü. ÐåñíÜìå äõï åâäïìÜäåò óôç èåßá ìïõ óôç Ëåìåóü, åíþ ôçí ôåëåõôáßá åâäïìÜäá ðçãáßíïõìå ðÜíôá óôï óðéôÜêé ôïõ ðáððïý Ìé÷Üëç óôéò ÐëÜôñåò. ÁõôÞ ç åâäïìÜäá åßíáé ãéá ìÝíá ç ðéï üìïñöç êé åíäéáöÝñïõóá. Ïé ÐëÜôñåò åßíáé Ýíá ìåãÜëï, êáôáðñÜóéíï, ïñåéíü ÷ùñéü, áðü ôá ðéï üìïñöá ôçò Êýðñïõ. Åßíáé ÷ôéóìÝíï óôçí ðëáãéÜ ôïõ Ôñïüäïõò. ¸÷åé üìïñöá Üóðñá óðéôÜêéá êáé óôåíÜ ãñáöéêÜ äñïìÜêéá ìå äÝíôñá, ðåýêá, Ýëáôá, ðëáôÜíéá, ëåýêåò, êõðáñßóóéá. Ôï êáëïêáßñé ïé ÐëÜôñåò ãåìßæïõí ôïõñßóôåò, ðïõ Ýñ÷ïíôáé áðü üëï ôïí êüóìï, ãéá íá áðïëáýóïõí ôçí õðÝñï÷ç èÝá êáé ôçí ïìïñöéÜ ôçò öýóçò, ôïí êáèáñü áÝñá, ôï êåëÜçäéóìá ôùí ðïõëéþí, ôçí çñåìßá êáé ôç ãáëÞíç. Ôï ÷ùñéü åßíáé ãåìÜôï ôáâåñíïýëåò, üðïõ ïé åðéóêÝðôåò ìðïñïýí íá áðïëáýóïõí ðáñáäïóéáêÝò óðåóéáëéôÝ, êáèþò êáé ìáãáæÜêéá ìå åßäç ëáúêÞò ôÝ÷íçò, áðü ôá ïðïßá ìðïñïýí íá áãïñÜóïõí åíèýìéá êáé äþñá. Åãþ óôï óðéôÜêé ôïõ ðáððïý óôéò ÐëÜôñåò ðåñíÜù öáíôáóôéêÜ. ÊÜèå ðñùß êáâáëÜìå ôï ãáúäïõñÜêé ôïõ êáé îåêéíÜìå ðåñéðÜôïõò, ãéá íá ìïõ äåßîåé ôá ìõóôéêÜ ôïõ âïõíïý, üðùò ëÝåé. Óå ìéá áðü ôéò åêäñïìÝò ìáò ìïý Ý÷åé äåßîåé ôç ìåãÜëç ïñïóåéñÜ ôïõ Ôñïüäïõò êáé ôçí øçëüôåñç êïñõöÞ ôïõ, ôïí ¼ëõìðï (1951 ì.). ÎÝñù áð’ Ýîù êé áíáêáôùôÜ üëåò ôéò ìéêñüôåñåò êïñõöïýëåò, ôá ïíüìáôá üëùí ôùí êïéëÜäùí, ðïôáìþí êáé ñõáêéþí. Ôï Ôñüïäïò ôï ÷åéìþíá åßíáé êáôÜëåõêï áðü ôï ÷éüíé êáé ç ðßóôá ôçò ×éïíßóôñáò ãåìßæåé óêéÝñ êáé ôïõñßóôåò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôá ÷åéìåñéíÜ óðïñ. ÊÜèå ÷ñüíï ìå ôïí ðáððïý äåí ðáñáëåßðïõìå íá ðåñðáôÞóïõìå óôï õðÝñï÷ï ìïíïðÜôé ôçò öýóçò, ôï ìïíïðÜôé «Êáëçäüíéá» Þ

25

Ôï óÞìá ôùí Êõðñéáêþí áåñïãñáììþí åßíáé åìðíåõóìÝíï áðü ôï áãñéíü.

Ôï áãñéíü æåé óôçí Êýðñï êáé åßíáé ðñïóôáôåõüìåíï åßäïò.

H åêêëçóßá ôçò ÖáíåñùìÝíçò óôç ËÜñíáêá.

Áãñéïëïýëïõäá áðü ôá äÜóç ôçò Êýðñïõ

143

ÐáñáäïóéáêÜ ëåõêáñßôéêá êåíôÞìáôá

«ôï ìïíïðÜôé ôùí áçäïíéþí». Ôï ìïíïðÜôé ðåñíÜåé äßðëá áðü Ýíá ìéêñü ðïôáìÜêé, ðïõ ïíïìÜæåôáé Êñýïò Ðïôáìüò. Ìðïñåß êáíåßò íá èáõìÜóåé ôá äñïóåñÜ íåñÜ êáé íá áêïýóåé ôï áôåëåßùôï êåëÜçäéóìá ôùí áçäïíéþí. Ç ðïéêéëßá ôçò âëÜóôçóçò åßíáé ìïíáäéêÞ. Åêôüò áðü ðåýêá, âëÝðåéò áãñéïêõäùíéÝò, áãñéïôñéáíôáöõëëéÝò, âéïëÝôåò êáé Üëëá áãñéïëïýëïõäá. Ôï ìïíïðÜôé Ý÷åé ìÞêïò ãýñù óôá äýï ÷éëéüìåôñá êáé ÷ñåéÜæåóáé ìßá ìå äõï þñåò ãéá íá ôï ðåñðáôÞóåéò. ÈõìÜìáé ìéá öïñÜ åß÷áìå ðåñðáôÞóåé áñêåôÜ, üôáí öôÜóáìå óå ìéá îýëéíç ãåöõñïýëá êáé ï ðáððïýò ìïý åßðå: — Åýá, ôþñá èá äåéò Ýíá ðïëý üìïñöï èÝáìá. Óå ëßãï öôÜíïõìå óôïí êáôáññÜ÷ôç ôùí Êáëçäïíéþí. ÊáôÜëáâá üôé Þìáóôáí êïíôÜ áðü ôïí Ýíôïíï ðáöëáóìü ôïõ íåñïý. Åßäáìå áðü ìáêñéÜ ôïí ðáíÝìïñöï êáôáññÜ÷ôç êáé –ù! ôé Ýêðëçîç!- óôç ëéìíïýëá ðïõ Ýêáíáí ôá íåñÜ üðùò Ýðåöôáí áðü øçëÜ, Ýíá üìïñöï æþï Ýðéíå íåñü. Ï ðáððïýò ìïý Ýêáíå íüçìá íá ìçí êÜíù èüñõâï êáé ìïõ øéèýñéóå: — Áëåðïý åßíáé! — Íá ôçí ðéÜóïõìå ðáððïý; ñþôçóá ãåìÜôç åíèïõóéáóìü. — ¼÷é, Üóå ôçí íá ÷ïñôÜóåé íåñü êáé íá öýãåé. ÐñáãìáôéêÜ, ôï üìïñöï æþï ìåôÜ áðü ëßãï ÷Üèçêå ìÝóá óôá äÝíôñá êé åìåßò óõíå÷ßóáìå ôçí ðåæïðïñßá ìáò. Ï ðïéçôÞò Ãéþñãïò ÓåöÝñçò, ðïõ ðÞñå ôï âñáâåßï Íüìðåë ôï 1963, Ýãñáøå ãéá ôéò ÐëÜôñåò: «Ôá áçäüíéá äå ó’ áöÞíïõíå íá êïéìçèåßò óôéò ÐëÜôñåò». Íïìßæù ðùò åß÷å äßêéï. Áõôü ôï ìÝñïò åßíáé õðÝñï÷ï!

Áçäüíé Åôïéìáóßá ãëõêþí êïõôáëéïý

Ðáñáäïóéáêü óðßôé óôéò ÐëÜôñåò

144


ç åîï÷Þ ç ýðáéèñïò ç öýóç ôï ðåñéâÜëëïí

1. Ðïéïò äéçãåßôáé ôçí éóôïñßá; 2. Ðåò ôé åßäïõò öõôÜ áíáöÝñïíôáé óôï êåßìåíï.

ç ðåæïðïñßá ç ïñåéâáóßá ç áíáññß÷çóç ç ÷éïíïäñïìßá, ôï óêé ç ðïäçëáóßá ôï êõíÞãé

ôï üñïò – ôï âïõíü ç êïñõöÞ, ç âïõíïêïñöÞ ç ïñïóåéñÜ ç ðëáãéÜ ôï õøüìåôñï

3. Ôé õøüìåôñï Ý÷åé ç êïñõöÞ ôïõ Ïëýìðïõ;


4. Ôé ãßíåôáé óôï Ôñüïäïò ôï ÷åéìþíá; 5. Ðïéï åðåéóüäéï èõìÜôáé ç Åýá áðü ôï ìïíïðÜôé ôùí Êáëçäïíéþí; 6. Ãéáôß ïé ÐëÜôñåò åßíáé ôüóï îáêïõóôü ÷ùñéü;

Â. ÓõæçôÜìå óôçí ôÜîç.

• ¸÷åéò æÞóåé ðïôÝ óôçí åîï÷Þ; Ðþò Þôáí;

ôï äÜóïò ôï äÝíôñï ôï êõðáñßóóé ôï ðåýêï ôï Ýëáôï ï èÜìíïò ç âëÜóôçóç, ôï öõôü ôï áãñéïëïýëïõäï


ôï ïñåéíü ÷ùñéü ç üìïñöç öýóç ç õðÝñï÷ç èÝá ôï ãñáöéêü ÷ùñéü ç ëáúêÞ ôÝ÷íç ôá äñïóåñÜ íåñÜ

• Ôé áêñéâþò Ýêáíåò êÜèå ìÝñá; • Ðïéï ïñåéíü óðïñ èá óïõ Üñåóå íá êÜíåéò; • Ðïý íïìßæåéò åßíáé êáëýôåñá íá êÜíåé äéáêïðÝò êáíåßò, óôï âïõíü Þ óôç èÜëáóóá; Ãéáôß; • Èá Þèåëåò êé åóý Ýíá åîï÷éêü óðßôé; Ðïý;

ôï ðïôÜìé ç ëßìíç ï êáôáññÜ÷ôçò ôï ñõÜêé ç ñåìáôéÜ ç êïéëÜäá ôï ìïíïðÜôé

ç áëåðïý ôï áçäüíé ôï êåëÜçäéóìá ïé ðåôáëïýäåò ôï ößäé 145

145


Ìïõ áñÝóåé ðïëý • ç ïñåéâáóßá ôï ÷åéìþíá. • ç ðåæïðïñßá óå ìïíïðÜôéá. • ôï øÜñåìá óôï ðïôÜìé.

Óïõ áñÝóïõí ôá óðïñ ôïõ âïõíïý;

• ç ÷éïíïäñïìßá óôçí ðßóôá ôïõ óêé. • íá êÜíù óêé óå ÷éïíéóìÝíåò ðëáãéÝò.

Ðïéï ïñåéíü óðïñ óïõ áñÝóåé;

• ôï êáíüå-êáãéÜê óôï ðïôÜìé. Ôé óïõ áñÝóåé íá êÜíåéò óôï âïõíü;

• ç êùðçëáóßá óôç ëßìíç. • ôï ñÜöôéãê óôá ïñìçôéêÜ íåñÜ ôïõ ðïôáìïý. • ç áíáññß÷çóç óå øçëïýò âñÜ÷ïõò. • ç ðïäçëáóßá óå ÷ùìáôüäñïìïõò.

ÏõóéáóôéêÜ Áðü ôï ìéêñü óôï ìåãÜëï ÕðïêïñéóôéêÜ

óðéôÜêé

Ç ðáéäÜêé Ê óêõëÜêé É âáñåëÜêé Ô êïõôáëÜêé Á êáíáôÜêé Ì êïëïêõèÜêé ïýëá Ì öåô ïýëá Á öùí ßôóá Ñ êïéë Üêé–ðïíôéêïýëçò Ã ðïíôéê ìáèçôÜêïò 146

146

ÌåãåèõíôéêÜ

óðßôé

óðéôáñüíá

ðáéäß

ðáßäáñïò

óêõëß

óêýëáñïò

âáñÝëé

âáñÝëá

êïõôÜëé

êïõôÜëá

êáíÜôé

êáíÜôá

êïëïêýèé

êïëïêýèá

öÝôá

öåôÜñá

öùíÞ

(áãñéï)öùíÜñá

êïéëéÜ

êïéëÜñá

ðïíôßêé

ðïíôßêáñïò

ìáèçôÞò

ìáèçôáñÜò

ÅèíéêÜ

ÐÜôñá Èåóóáëïíßêç Åõñþðç ÁèÞíá ÁöñéêÞ Ëïíäßíï Âüëïò



Ðáôñéíüò Èåóóáëïíéêéüò Åõñùðáßïò Áèçíáßïò Áöñéêáíüò ËïíäñÝæïò Âïëéþôçò

     

Êýðñéïò ¸ëëçíáò Ôïýñêïò ¢ããëïò Âñåôáíüò ÃÜëëïò Èåóóáëïíéêéüò Óáìéþôçò



Êýðñéá Åëëçíßäá ÔïõñêÜëá Áããëßäá Âñåôáíßäá Ãáëëßäá ÈåóóáëïíéêéÜ Óáìéþôéóóá

      

ÐåñéåêôéêÜ

åëéÜ (åëáßá) Ü÷õñï îÝíïò óôñáôüò áìðÝëé êåñáóéÜ êáëÜìé ðåñéóôÝñé

Óõíþíõìá

ç ðëÜôç ôï Üäåéï ç óôÝãç ï ßððïò êñáôþ ç óåëÞíç ç üñíéèá ï ðåôåéíüò

= = = = = = = =

       

åëáéþíáò á÷õñþíáò îåíþíáò óôñáôþíáò áìðåëþíáò êåñáóþíáò êáëáìéþíáò ðåñéóôåñþíáò


Ïìþíõìá

ç ñÜ÷ç ôï êåíü ç óêåðÞ ôï Üëïãï âáóôþ ôï öåããÜñé ç êüôá ï êüêïñáò

÷Þñïò ãåéá êëÞìá êëåßíù ëßñá ç íßêç ôá üñç üìùò

– – – – – – – –

÷ïßñïò ãéá êëßìá êëßíù ëýñá ôï íïßêé ïé üñïé þìïò

Åðßèåôá Áíþìáëá ðáñáèåôéêÜ êáëüò êáêüò ðïëýò ëßãïò ìåãÜëïò ìéêñüò

êáëýôåñïò ÷åéñüôåñïò ðåñéóóüôåñïò ëéãüôåñïò ìåãáëýôåñïò ìéêñüôåñïò

Üñéóôïò ÷åßñéóôïò ðëåßóôïò åëÜ÷éóôïò ìÝãéóôïò åëÜ÷éóôïò 147

ÌÜèçìá

26

ÏíåéñåìÝíåò äéáêïðÝò óôç Ñüäï

Ãéþñãïò: Ãåéá óïõ, ÅëÝíç. Ôé êÜíåéò; ÅëÝíç: ÊáëçìÝñá, Ãéþñãï. Ìéá ÷áñÜ åßìáé êáé ðïëý ÷áñïýìåíç. Ãéþñãïò: Ãéáôß; ¸ãéíå êÜôé; ÅëÝíç: ÓÞìåñá äå èá Ýñèù ãéá ìðÜíéï óôç èÜëáóóá. Èá åðéóêåöôïýìå ôç Ëßíäï ìå ôïõò ãïíåßò ìïõ. Ôñåëáßíïìáé ãéá ôáîßäéá óôçí åîï÷Þ ìå ôï áõôïêßíçôï. Ãéþñãïò: Óôç Ëßíäï; Åß÷áìå ðÜåé êé åìåßò ôçí ðåñáóìÝíç ÄåõôÝñá. Á! åßíáé õðÝñï÷á! Èá ðåñÜóåéò öáíôáóôéêÜ! ÅëÝíç: ¸÷ù áêïýóåé üôé åßíáé Ýíá ðáñáëéáêü ÷ùñéü, ÷ôéóìÝíï ìÝóá óå Ýíá ìéêñü êüëðï. Ãéþñãïò: ¸ôóé åßíáé. Ï êüëðïò áõôüò äçìéïõñãåß Ýíá öõóéêü ëéìÜíé, ãåìÜôï øáñïêÜéêá, êáé ãýñù-ãýñù åßíáé ÷ôéóìÝíá ìéêñÜ, êáôÜëåõêá óðéôÜêéá. Ïé äñüìïé ôïõ ÷ùñéïý åßíáé ðïëý óôåíïß êáé ãåìÜôïé ìéêñÜ ìáãáæÜêéá, ðïõ ðïõëÜíå äéÜöïñá ðáñáäïóéáêÜ åßäç êáé óïõâåíßñ. ÅëÝíç: Ï ðáôÝñáò ìïõ ìïý åßðå ðùò ðÜíù áðü ôï ÷ùñéü õðÜñ÷åé Ýíáò áðüôïìïò ëüöïò êáé ðÜíù óôï ëüöï åßíáé ÷ôéóìÝíç ç Áêñüðïëç ôçò Ëßíäïõ ìå ôï áñ÷áßï êÜóôñï. Ãéþñãïò: ÐñÜãìáôé áîßæåé íá ðáò åêåß! Áí äå èÝëåôå íá áíåâåßôå ìå ôá ðüäéá ôá áìÝôñçôá óêáëïðÜôéá, ìðïñåßôå íá íïéêéÜóåôå ãáúäïõñÜêéá êÜôù óôï ÷ùñéü êáé íá áíåâåßôå ì’ áõôÜ óôï êÜóôñï. Ç äéáäñïìÞ åßíáé áðïëáõóôéêÞ êáâÜëá óå Ýíá ãáúäïõñÜêé. ÅëÝíç: Èá èõìçèþ íá ôï ðù óôïí ìðáìðÜ. Åóåßò, ôé ðñüãñáììá Ý÷åôå ãéá óÞìåñá; Ãéþñãïò: Ôï ðñùß èá åðéóêåöôïýìå ôï åíõäñåßï, ôï ìåóçìÝñé èá öÜìå óôçí ðüëç êáé, áöïý êÜíïõìå ìåñéêÜ øþíéá, èá ãõñßóïõìå óôï îåíïäï÷åßï êáôÜ ôéò ôÝóóåñéò. Èá êáôåâþ ìåôÜ ôéò ðÝíôå. ÅëÝíç: Äåí Þîåñá üôé óôç Ñüäï õðÜñ÷åé åíõäñåßï. Ðïý âñßóêåôáé; Ãéþñãïò : ¸÷åéò äåé óôï ÷Üñôç ìéá óôåíÞ ÷åñóüíçóï óôï âïñåéüôåñï Üêñï ôïõ íçóéïý, ëßãï Ýîù áðü ôçí ðüëç; ÅëÝíç: Íáé, ôþñá ðïõ ôï ëåò, ôï èõìÜìáé. Ãéþñãïò: Å, ëïéðüí, áõôÞ ç ÷åñóüíçóïò êáôáëÞãåé óå Ýíá ìéêñü áêñùôÞñé. Ó’ áõôü ôï áêñùôÞñé åßíáé ÷ôéóìÝíï ôï åíõäñåßï. Ìðïñåßò íá äåéò Ýíá ìåãÜëï êïììÜôé ôïõ âõèïý ôçò èÜëáóóáò åêåß êÜôù. ÅëÝíç: Áêïýãåôáé ðïëý åíäéáöÝñïí. Èá ðåßóù ôïõò ãïíåßò ìïõ íá ðÜìå êé åìåßò áýñéï.

148


1. Íá ðåñéãñÜøåéò ôï ìÝñïò ðïõ èá åðéóêåöèåß óÞìåñá ç ÅëÝíç. 2. Ôé óçìáßíåé ç ëÝîç Áêñüðïëç; Ãéáôß åßíáé ÷ôéóìÝíç øçëÜ; 3. ÅóÝíá èá óïõ Üñåóå íá åðéóêåöèåßò ôç Ëßíäï; Ãéáôß; 4. Ðïéï ìÝñïò èá åðéóêåöèåß ï Ãéþñãïò óÞìåñá; Ðïý âñßóêåôáé; 5. Ôé ìðïñåß íá äåé êáíåßò óå Ýíá åíõäñåßï;

Â. Ìßëçóå óôçí ôÜîç.

Âñåò óôçí åéêüíá ôéò ðáñáêÜôù ëÝîåéò: ï êüëðïò ôï ëéìÜíé ç ðáñáëßá, ç áêôÞ ç ÷åñóüíçóïò ï öÜñïò

ç èÜëáóóá ôï ðÝëáãïò ï ùêåáíüò ï âõèüò ôï áêñùôÞñé ôï íçóß êáôáäýïìáé êÜíù èáëÜóóéï óêé ïäçãþ ôï êüôåñï øáñåýù ìå êáëÜìé øáñåýù ìå øáñïíôïýöåêï êÜíù õðïâñý÷éá êáôÜäõóç êÜíù õðïâñý÷éï øÜñåìá

1. ÊáëïêáéñéíÝò äéáêïðÝò óçìáßíåé èÜëáóóá. Óõìöùíåßò;


ç Áêñüðïëç ç Ñüäïò ç ÊñÞôç ç Êýðñïò ç ÓÜìïò ïé äéáêïðÝò ç ðéóßíá ôï ìðÜíéï, ôï êïëýìðé ôï óùóßâéï ôï åíõäñåßï ï äýôçò, ç äýôñéá ç êáôÜäõóç ç éóôéïðëïÀá ç éóôéïóáíßäá, ôï óÝñöéãê ç øáñïôáâÝñíá ôï ãáúäïõñÜêé, ï ãÜéäáñïò


2. Ó’ áñÝóïõí ôá ðáé÷íßäéá óôçí Üììï; Ðïéá ðáßæåéò;

3. Åóý ðåñíÜò üëç ôç ìÝñá óïõ óôçí ðáñáëßá Þ ðçãáßíåéò êáé åêäñïìÝò; 4. Ôé ìðïñåßò íá êÜíåéò ôï âñÜäõ óå Ýíá ðáñáèáëÜóóéï ìÝñïò;

Óôåíïß äñüìïé óôï ÑÝèõìíï

Ôï êÜóôñï ôçò ÁóôõðÜëáéáò

5. Óå ðïéï ðáñáèáëÜóóéï ìÝñïò ðÞãåò äéáêïðÝò ðñüóöáôá; 6. Óå ðïéï ðáñáèáëÜóóéï ìÝñïò èá Þèåëåò íá ðáò äéáêïðÝò; Ðáñáëßá óôçí Ðåëïðüííçóï

Ôï íçóß Óêïñðéüò

149

149

!

Ðñüóåîå!

Ôï óõíÜëëáãìá ¼ôáí ðçãáßíïõìå ðçãáß íïõìå óôï åîùôåñéêü, åîùôåñ éêü, ÷ñåéáæüìáóô ÷ñåéá æüìáóôåå óõíÜëëáãìá óõíÜë ëáãìá,, äçëáäÞ äçëáä Þ ÷ñÞìáôá ÷ñÞìá ôá ôïõ ôüðïõ ôïí ïðïßï åðéóêåðôüìáóôå. Ðçãáßíïõìå óôçí ôñÜðåæá, äßíïõìå ôá ÷ñÞìáôÜ ìáò êáé ìáò äßíïõí îÝíá ÷áñôïíïìßóìáôá. ÐáñáêÜôù ìðïñåßò íá äåéò ôéò âáóéêÝò éóïôéìßåò íïìéóìÜôùí: 1 äïëÜñéï åßíáé ðåñßðïõ ßóï ìå 1 åõñþ. 1 êõðñéáêÞ ëßñá åßíáé ðåñßðïõ ßóç ìå 1 áããëéêÞ ëßñá. 1 áããëéêÞ ëßñá åßíáé ðåñßðïõ ßóç ìå 1,5 åõñþ. Ã. ÊÜíå ôïõò äéáëüãïõò ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ. Ðïý èá ðáò äéáêïðÝò öÝôïò;

Ðïý ðÞãåò äéáêïðÝò ðÝñóé;

¸÷åéò ðÜåé äéáêïðÝò óô... ;

Åßìáé óôç(í) ... êáé ...

Ñüäï Êýðñï ÊñÞôç

êÜíù èáëÜóóéï óêé. ÷ïñåýù óå íõ÷ôåñéíü êÝíôñï. ðçãáßíù âüëôåò êÜèå âñÜäõ óôçí ðáñáëßá.

ÐÝñóé ðÞãá óôç(í) .. êáé ...

Óáíôïñßíç ÆÜêõíèï ÊÝñêõñá

ïäçãþ ôæåô-óêé. ôáîéäåýù ìå êüôåñï. ìÝíù óå îåíïäï÷åßï ðÝíôå áóôÝñùí.

ÖÝôïò èá ðÜù óôç(í)... êáé èá...

ÓÜìï Ìýêïíï ÔÞíï ÐÜñï

ôñþù óå øáñïôáâÝñíåò. øáñåýù ìå êáëÜìé. êÜíù åêäñïìÝò êáé óÝñöéãê. êÜíù êáôáäýóåéò.

¸÷ù ðÜåé óôç(í) ... êáé ...

ÐÜôìï ËÝóâï ËåõêÜäá

åðéóêÝðôïìáé ôá áîéïèÝáôá ôïõ íçóéïý. øáñåýù ìå øáñïíôïýöåêï. áãïñÜæù åíèýìéá.

ÈÝëåéò íá ðáßîïõìå êÜôé óôçí Üììï;

Ðáßæïõìå ìå ôéò ñáêÝôåò; Íá öôéÜîïõìå ðýñãï! Ôé ëåò ãéá ìéá ðáñôßäá ôÜâëé; Íáé, Ý÷ù öÝñåé ôçí ôñÜðïõëá ìáæß ìïõ. Íáé, íá ðáßîïõìå âüëåú ìå ôçí ìðÜëá. ¸÷åé Ýíá ãÞðåäï ôÝíéò åêåß êÜôù. ÐÜìå; Ìðá, êáëýôåñá íá ðáßîïõìå ìÝóá óôï íåñü. ¼÷é, ðñïôéìþ íá ðÜìå ìéá âüëôá ìå ôï èáëÜóóéï ðïäÞëáôï.

150

1 5 1 1

Ãåñïýíäéï Á’ óõæõãßá ÷Üíù áðëþíù ìáæåýù áíïßãù êüâù óôïëßæù

     

-ïíôáò

÷Üí-ïíôáò áðëþí-ïíôáò ìáæåý-ïíôáò áíïßã-ïíôáò êüâ-ïíôáò óôïëßæ-ïíôáò

Üêëéôï

-þíôáò

Â’ óõæõãßá á´ ôÜîç â´ ôÜîç

 

áãáð-þíôáò ðåô-þíôáò ãåë-þíôáò áäéê-þíôáò óõãêéí-þíôáò

Üêëéôï

ÐÝñáóá ôï áðüãåõìá ìáæåýïíôáò êï÷ýëéá óôçí ðáñáëßá.  ìå ôï ìÜæåìá (äçëþíåé ôñüðï) Áíïßãïíôáò ôï ðáñÜèõñï, áíôßêñéóá ìéá õðÝñï÷ç èÝá.  ¼ôáí Üíïéîá (äçëþíåé ÷ñüíï) Ìçí ìðïñþíôáò íá âñåé äùìÜôéï óå îåíïäï÷åßï, áðïöÜóéóå íá ìåßíåé óå êÜìðéãê.  ÅðåéäÞ äåí ìðïñïýóå (äçëþíåé áéôßá)


Ìåôï÷Þ ÷Üíïìáé áðëþíïìáé ìáæåýïìáé áíïßãïìáé êüâïìáé óôïëßæïìáé

     

÷áìÝíïò -ç-ï áðëùìÝíïò -ç-ï ìáæåìÝíïò -ç-ï áíïéãìÝíïò -ç-ï êïììÝíïò -ç-ï óôïëéóìÝíïò -ç-ï

ÂñÞêá ôï ÷áìÝíï ìïõ ðïñôïöüëé. Ç ðüñôá Þôáí äéÜðëáôá áíïéãìÝíç. Ôï ðáéäß ìÜò êïßôáîå öïâéóìÝíï.



áãáðéÝìáé á´ ôÜîç ðåôéÝìáé ãåëéÝìáé



áãáðçìÝíïò-ç-ï  ðåôáãìÝíïò-ç-ï  ãåëáóìÝíïò-ç-ï

áäéêïýìáé â´ ôÜîç óõãêéíïýìáé öïâÜìáé



áäéêçìÝíïò-ç-ï  óõãêéíçìÝíïò-ç-ï  öïâéóìÝíïò-ç-ï

×ñçóéìïðïéïýíôáé üðùò ôá åðßèåôá.

ìÝíïò,, -ìÝíç -ìÝíç,, -ìÝíï -ìÝíï êëßíïíôáé üðùò ôá åðßèåôá óå - ïò, -ç, -ï Ïé ìåôï÷Ýò óå -ìÝíïò Åíéêüò áñéèìüò ÏíïìáóôéêÞ ÃåíéêÞ ÁéôéáôéêÞ ÊëçôéêÞ

ï ÷áìÝíïò (èçóáõñüò) ôïõ ÷áìÝíïõ ôï ÷áìÝíï ÷áìÝíå

ç ÷áìÝíç (ôóÜíôá) ôçò ÷áìÝíçò ôç ÷áìÝíç ÷áìÝíç

ôï ÷áìÝíï (ðïñôïöüëé) ôïõ ÷áìÝíïõ ôï ÷áìÝíï ÷áìÝíï

ïé ÷áìÝíåò ôùí ÷áìÝíùí ôéò ÷áìÝíåò ÷áìÝíåò

ôá ÷áìÝíá ôùí ÷áìÝíùí ôá ÷áìÝíá ÷áìÝíá

Ðëçèõíôéêüò áñéèìüò ÏíïìáóôéêÞ ÃåíéêÞ ÁéôéáôéêÞ ÊëçôéêÞ

ïé ÷áìÝíïé ôùí ÷áìÝíùí ôïõò ÷áìÝíïõò ÷áìÝíïé

151

ÌÜèçìá

27

Áí Ýñèåéò óôï Ëïíäßíï, èá êÜíïõìå ðïëëÜ Á ãáðçìÝíç ìïõ ößëç Áëßêç,

Ôï ñïëüé ôïõ Êïéíïâïõëßïõ

Ç öñïõñÜ ôïõ ðáëáôéïý

Ç ãÝöõñá ôïõ ðýñãïõ ôïõ Ëïíäßíïõ

152

Ôé êÜíåéò, åßóáé êáëÜ; Ðþò ðÞãåò ìå ôéò åîåôÜóåéò óïõ; Åëðßæù íá Ý÷åéò êáëÜ áðïôåëÝóìáôá. Óôï óðßôé Ý÷ïõìå Þäç áñ÷ßóåé íá ìéëÜìå ãéá ôéò êáëïêáéñéíÝò ìáò äéáêïðÝò. ÖÝôïò Ý÷ïõìå Ýîïäá ìå ôéò åðéäéïñèþóåéò ôïõ óðéôéïý ìáò, ãé ’ áõôü äå èá ðÜìå óôï åîùôåñéêü. Èá ìåßíïõìå óôçí Áããëßá êáé èá êÜíïõìå åêäñïìÝò óå äéÜöïñá ìÝñç åäþ. ÓêÝöôçêá, ëïéðüí, íá óå êáëÝóù. Áí Ýñèåéò óôï Ëïíäßíï, èá êÜíïõìå ðïëëÜ. Áí óïõ áñÝóïõí ôá ðÜñêá, åäþ õðÜñ÷ïõí Üöèïíá. Áí ðñïôéìÜò ôá ìïõóåßá, ìðïñïýìå íá ðÜìå óôá ÊÝñéíá Ïìïéþìáôá, óôï Âñåôáíéêü êáé óôï Ìïõóåßï ÖõóéêÞò Éóôïñßáò. Áí áãáðÜò ôá Ýñãá ôÝ÷íçò, èá åðéóêåöôïýìå ôéò ðéíáêïèÞêåò. Áí, ôÝëïò, óïõ áñÝóïõí ôá åðéâëçôéêÜ êôßñéá, ôé èá Ýëåãåò ãéá ôá áíÜêôïñá ôïõ ÌðÜêéã÷áì, ôïí Ðýñãï ôïõ Ëïíäßíïõ Þ ôï Ìðéãê Ìðåí; Ç óõãêïéíùíßá åßíáé ðïëý êáëÞ. ÕðÜñ÷åé õðüãåéïò óéäçñüäñïìïò êáé áóôéêÜ ëåùöïñåßá ðïõ óå ðÜíå ðáíôïý. ¼óï ãéá ôç âñáäéíÞ æùÞ, óôï Ëïíäßíï Ý÷åéò ÷éëéÜäåò ðñÜãìáôá íá êÜíåéò. Ìðïñïýìå íá öÜìå óå ðïëõôåëÞ åóôéáôüñéá, íá ÷ïñÝøïõìå óå íôßóêï, íá ðÜìå óôï èÝáôñï Þ óå ìéá óõíáõëßá. Áêüìá êáé Ýíáò áðëüò ðåñßðáôïò óôéò ü÷èåò êáé óôéò ãÝöõñåò ôïõ ÔÜìåóç ðñïóöÝñåé ìéá áîÝ÷áóôç åìðåéñßá. ¼ðùò ßóùò îÝñåéò, ôï Ëïíäßíï åßíáé ç ðñùôåýïõóá ôçò Âñåôáíßáò êáé ç ìåãáëýôåñç ðüëç ôçò óå ðëçèõóìü. ¸÷åé åííÝá åêáôïììýñéá êáôïßêïõò. ×ùñßæåôáé óôç ìÝóç áðü ôïí ÔÜìåóç, ðïõ åßíáé Ýíá ðëáôý êáé ìáêñý ðïôÜìé, üðïõ ìðïñïýí íá ðëÝïõí êáé ìåãÜëá êáñÜâéá. Ï åðéóêÝðôçò ãïçôåýåôáé áðü ôéò ìåãÜëåò ãÝöõñåò ðïõ åíþíïõí ôéò äõï ü÷èåò ôïõ ðïôáìïý, áðü ôéò âéôñßíåò ôùí êáôáóôçìÜôùí, ôá öþôá, ôçí êßíçóç, ôá ìíçìåßá, ôá êôßñéá êáé ôïõò ÷þñïõò äáóêÝäáóçò. Ç ðüëç åßíáé ãåìÜôç áîéïèÝáôá. Áí áðïöáóßóåéò íá Ýñèåéò, äå èá îÝñïõìå ôé íá ðñùôïêÜíïõìå. Èá ðåñÜóåéò éäáíéêÝò äéáêïðÝò. ÐåñéìÝíù ôçí áðÜíôçóÞ óïõ Ìå áãÜðç Ãéþñãïò


1. Ðïéïò ãñÜöåé óå ðïéïí êáé ãéáôß; 2. Ôé åßäïõò ìïõóåßá áíáöÝñïíôáé óôï ãñÜììá;

ôá áîéïèÝáôá ôá ìíçìåßá ôï ìïõóåßï ç ðéíáêïèÞêç, ç ãêáëåñß ç óõíáõëßá, ôï êïíóÝñôï ç Ýêèåóç ôï ðáëÜôé, ôá áíÜêôïñá ôï ðïôÜìé, ï ðïôáìüò ç ãÝöõñá ç âéôñßíá

ïé éäáíéêÝò äéáêïðÝò ôá åðéâëçôéêÜ êôßñéá ôï ðëáôý ðïôÜìé ôï ìáêñý ðïôÜìé ç âñáäéíÞ æùÞ ôï íõêôåñéíü êÝíôñï ç Üíåôç óõãêïéíùíßá ôá ìïíôÝñíá êáôáóôÞìáôá


3. Ðïéá Üëëá áîéïèÝáôá ôïõ Ëïíäßíïõ áíáöÝñïíôáé óôï ãñÜììá; 4. Ôé áíáöÝñåôáé óôï ãñÜììá ãéá ôç óõãêïéíùíßá óôï Ëïíäßíï; 5. Ðþò ìðïñåß êáíåßò íá äéáóêåäÜóåé óôçí ðüëç áõôÞ ôï âñÜäõ; 6. Ôé ðëçñïöïñßåò õðÜñ-÷ïõí óôï ãñÜììá ãéá ôïí ÔÜìåóç;

ç ãåéôïíéÜ, ç óõíïéêßá, ï ïéêéóìüò ôï ÷ùñéü, ç ðüëç, ç êùìüðïëç, ç ìåãáëïýðïëç ç ðñùôåýïõóá ç ÷þñá ï ðëçèõóìüò ôï åîùôåñéêü ôï åóùôåñéêü


ç êßíçóç ç óõãêïéíùíßá ôï áóôéêü ëåùöïñåßï ï óéäçñüäñïìïò ï õðüãåéïò óéäçñüäñïìïò, ôï ìåôñü, ï óõñìüò ï óéäçñïäñïìéêüò óôáèìüò ç áìáîïóôïé÷ßá ôï âáãüíé ïé ñÜãåò ç áðïâÜèñá åðéâßâáóçò

Ôï êôßñéï ôïõ Êïéíïâïõëßïõ

ç ðñüóêëçóç ï åðéóêÝðôçò ç äéáóêÝäáóç ç ãïçôåßá

ðñïóêáëþ åðéóêÝðôïìáé äéáóêåäÜæù ãïçôåýù, ãïçôåýïìáé

Ï ðýñãïò ôïõ Ëïíäßíïõ

153

153

Â. ÌéëÜìå óôçí ôÜîç ãéá ôç ãåéôïíéÜ, ôçí ðüëç êáé ôç ÷þñá ìáò. 1. Ðåò ëßãá ëüãéá ãéá ôç ãåéôïíéÜ óïõ. Ðþò åßíáé ïé äñüìïé êáé ôá óðßôéá; 2.Ôé Üëëï õðÜñ÷åé óôç ãåéôïíéÜ óïõ; 3. Ðþò äéáóêåäÜæïõí ïé Üíèñùðïé óôç ãåéôïíéÜ óïõ; 4. Óå ðïéá ðüëç ìÝíåéò; ÐåñßãñáøÝ ôçí. 5. Ðþò åßíáé ç óõãêïéíùíßá óôçí ðüëç óïõ; 6. Ðïéá áîéïèÝôá õðÜñ÷ïõí óôçí ðüëç óïõ; 7. Ðþò ìðïñåß êáíåßò íá äéáóêåäÜóåé ôçí çìÝñá êáé ðþò ôï âñÜäõ óôçí ðüëç óïõ; 8. Óå ðïéá ÷þñá æåéò; Ðïý Ð ïý âñßóêåôáé óôïí ðáãêüóìéï ÷Üñôç; 9. Ìðïñåßò íá ðåñéãñÜøåéò ìå ëßãá ëüãéá ôç ÷þñá óôçí ïðïßá æåéò;


Ðïý èÝëåéò íá ðÜìå;

Ôé èÝëåéò íá êÜíïõìå;

Ôé èÝëåéò íá êÜíïõìå;

154

ÈÝëù íá ðÜìå

Áò ðÜìå óå êáíÝíá

Áò ðÜìå óå êáìéÜ

óôçí ÅèíéêÞ ÐéíáêïèÞêç. óôçí ðëáôåßá ÔñáöÜëãêáñ. óôçí ãêáëåñß ÔÝéô. óôçí Ýêèåóç ëïõëïõäéþí. óôï óôÜäéï ÃïõÝìðëé. óôï ãÞðåäï. óôï îåíïäï÷åßï ×ßëôïí. óôï æùïëïãéêü êÞðï. óôï ðÜñêï. óôï áñ÷áéïëïãéêü ìïõóåßï.

èÝáôñï. ðÜñêï. ãÞðåäï. ìïõóåßï. åóôéáôüñéï. ìðáñ.

ðéíáêïèÞêç. óõíáõëßá. ðëáôåßá. ãêáëåñß. Ýêèåóç. êáöåôÝñéá.

ÈÝëù íá

Ãéá ðïéï ëüãï èÝëåéò íá ðÜìå óôçí ðéíáêïèÞêç; óôçí ðëáôåßá; óôçí ãêáëåñß; óôçí Ýêèåóç ëïõëïõäéþí; óôï ìïõóåßï; óôï óôÜäéï; óôï ãÞðåäï; óôï îåíïäï÷åßï; óôï æùïëïãéêü êÞðï; óôï ðÜñêï;

Áí èÝëåéò íá ðÜìå

äù Ýíáí ðßíáêá ôïõ Íôá Âßíôóé. îåêïõñáóôþ ãéá ëßãï óôï ðáãêÜêé. áãïñÜóù Ýíáí ðßíáêá ãéá ôï óáëüíé. áãïñÜóù Ýíá åîùôéêü öõôü. èáõìÜóù ôá ãëõðôÜ ôïõ Ðáñèåíþíá. áêïýóù ôç óõíáõëßá ôïõ ÍôáëÜñá. ðáñáêïëïõèÞóù Ýíáí ðïäïóöáéñéêü áãþíá. êëåßóù Ýíá äùìÜôéï ãéá áðüøå. äù ôïõò åëÝöáíôåò. ôñÝîù áíÜìåóá óôá äÝíôñá.

óôï ìïõóåßï, óôçí Ýêèåóç, óôï êïíóÝñôï, óôç óõíáõëßá, óôï èÝáôñï

ðñÝðåé íá ðÜñïõìå

ôáîß. ôï áóôéêü. ôï ôñüëåú. ôï ìåôñü. ôïí õðüãåéï. ôï ôñÝíï.

Õðïèåôéêïß ëüãïé ôïõ ðñáãìáôéêïý Þ ðéèáíïý Õðüèåóç

Áðüäïóç

Áí èÝëåéò (Åíåóôþôáò) (Åíåóôþôáò),, Aí (èá) ðÜù óôçí Áããëßá, (ÌÝë. Óõíïðô.) Aí (èá) ðáò óôçí Áããëßá, (ÌÝë. Óõíïðô.) Áí (èá) ðáò óôçí Áããëßá, (ÌÝë. Óõíïðô.) Aí âñÞêå åõêáéñßá, (Áüñéóôïò)

ðçãáßíïõìå êáé óôï ìïõóåßï. (Åíåóôþôáò) èá ðñïóðáèÞóù íá ôïí äù. (ÌÝë. Óõíïðô.) íá ðñïóðáèÞóåéò íá ôïí äåéò. (Õðïô.) ðÜñ’ ôïí Ýíá ôçëÝöùíï. (Ðñïóôáêô.) èá ðÞãå óôçí Áããëßá. (èá+Áüñéóôïò)


ôïõ ìç ðñáãìáôéêïý Õðüèåóç

Áðüäïóç

Áí æïýóáìå óôçí Êßíá, (Ðáñáô.) Aí ðÞãáéíåò óôçí Áããëßá, (Ðáñáô.) Aí åß÷åò ðÜåé óôçí Áããëßá, (Õðåñó.) Aí åß÷åò ðÜåé óôçí Áããëßá, (Õðåñó.)

èá ìéëïýóáìå êéíÝæéêá. (èá+Ðáñáô.) èá ôïí åß÷åò äåé. (èá+Ðáñáô.) èá ôïí åß÷åò äåé. (èá+Õðåñó.) èá ôïí Ýâëåðåò. (èá+Ðáñáô.) 155

ÌÜèçìá

28

Óôåíï÷ùñéÝìáé ìå ôéò êáôáóôñïöÝò

From : [email protected] To : [email protected] Subject: Bad weather for holidays! Èåóóáëïíßêç, Ôñßôç 8 ÌáÀïõ 2002 ÊáëçóðÝñá, Áíôþíç. Âñßóêïìáé óôç Èåóóáëïíßêç. Óïõ ãñÜöù áðü ôï îåíïäï÷åßï. Ôï ôáîßäé ìáò ìå ôï áåñïðëÜíï Þôáí Üíåôï, ôï îåíïäï÷åßï åßíáé êáôáðëçêôéêü, (Ý÷åé êáé ßíôåñíåô êáöÝ!). Ïé äéáêïðÝò ìáò üìùò óôç Âüñåéï ÅëëÜäá äåí îåêßíçóáí ðïëý êáëÜ. Áðü ÷ôåò ðïõ Þñèáìå, óõíÝ÷åéá âñÝ÷åé. ¼ëï ôï âñÜäõ Üóôñáöôå, ìðïõìðïýíéæå êáé êÜðïõ, ü÷é ðïëý ìáêñéÜ, ðñÝðåé íá Ýñéîå êåñáõíü. ÓÞìåñá, ðÜëé, áðü ôï ðñùß øé÷áëßæåé, öõóÜåé êáé ç èÜëáóóá åßíáé öïõñôïõíéáóìÝíç. Êáé ðñùôáèëçôÞò óôï êïëýìðé íá åßóáé, áðïêëåßåôáé íá ôá âãÜëåéò ðÝñá ìå ôüóï êýìá. Óáí íá ìçí Ýöôáíáí üëá áõôÜ, ôá äåëôßá ëÝíå ðùò ï êáéñüò áýñéï èá ÷åéñïôåñÝøåé. ÐåñéìÝíïõìå èýåëëåò êáé êáôáéãßäåò, åíþ ç èåñìïêñáóßá åßíáé ðïëý ÷áìçëÞ ãéá ôçí åðï÷Þ. Óôá ïñåéíÜ áðü ÷ôåò ôï âñÜäõ ñß÷íåé êáôáññáêôþäåéò âñï÷Ýò. Óôéò åöçìåñßäåò äéáâÜóáìå üôé ïé ðëçììýñåò Üöçóáí ðßóù ôïõò ìåãÜëåò æçìéÝò êáé ðïëëïýò Üóôåãïõò. ¸ãéíáí áñêåôÜ äõóôõ÷Þìáôá óôï ïäéêü äßêôõï ôçò Èåóóáëïíßêçò, ìåñéêÜ ÷ùñéÜ óôïí êÜìðï Ý÷ïõí ðëçììõñßóåé êáé ïé áãñüôåò ëÝíå ðùò Ý÷ïõí êáôáóôñáöåß. Óôåíï÷ùñéÝìáé ðïëý ìå ôéò êáôáóôñïöÝò, Áíôþíç. Äåí Ý÷ù üñåîç ãéá ôßðïôá. Áíôß íá êïëõìðþ, íá êÜíù åêäñïìÝò êáé íá áðïëáìâÜíù ôéò äéáêïðÝò ìïõ, êëåßóôçêá ìÝóá êáé äåí îÝñù ôé íá êÜíù. Áò åßíáé êáëÜ ï õðïëïãéóôÞò, ðïõ ìïõ åðéôñÝðåé íá åðéêïéíùíÞóù ìáæß óïõ. ¸ôóé êé áëëéþò, ìå ôüóï Üó÷çìá íÝá äåí Ý÷ù äéÜèåóç ãéá øõ÷áãùãßá. Áò åëðßóïõìå íá öôéÜîåé ï êáéñüò ôçí Üëëç âäïìÜäá êáé íá îáíáâñþ ôç äéÜèåóÞ ìïõ. Ïé äéáêïðÝò ìáò ôåëåéþíïõí ôï ìåèåðüìåíï Óáââáôïêýñéáêï. Ôá ëÝìå. Ãåéá ÷áñÜ ÐÜíïò

156

ÁÐÏÈÇÊÇ ïé åðï÷Ýò ç Üíïéîç ôï êáëïêáßñé

ôï öèéíüðùñï ï ÷åéìþíáò

ôá êáéñéêÜ öáéíüìåíá


1. Ðïéïò ãñÜöåé óå ðïéïí, áðü ðïý êáé ãéá ðïéï ëüãï; 2. Ðþò Þôáí ï êáéñüò ôçí ðñïçãïýìåíç çìÝñá êáé ðþò åßíáé óÞìåñá; 3. Ôé êáéñüò ðñïâëÝðåôáé ãéá ôçí åðüìåíç ìÝñá; 4. Ôé ðñïâëÞìáôá äçìéïýñãçóå ç êáêïêáéñßá óôç Â. ÅëëÜäá; 5. Ðþò íéþèåé ï ÐÜíïò åîáéôßáò ôçò êáêïêáéñßáò;

ç ç ç ç ç ç

âñï÷Þ ìðüñá øé÷Üëá êáôáéãßäá èýåëëá áóôñáðÞ

ç âñïíôÞ ï êåñáõíüò ç ïìß÷ëç ï Üíåìïò ç óõííåöéÜ ïé íåöþóåéò ôï ÷éüíé øé÷áëßæåé âñÝ÷åé ÷éïíßæåé ðëçììõñßæù êáôáóôñÝöù äçìéïõñãþ

ôï ÷éïíüíåñï ôï ÷áëÜæé ï ðáãåôüò ç ëéáêÜäá ç çëéïöÜíåéá ï êáýóùíáò

ðñïêáëþ áöÞíù åðéêïéíùíþ óôåíï÷ùñéÝìáé áðïëáìâÜíù êëåßíïìáé

ç ÅëëçíéêÞ ÌåôåùñïëïãéêÞ Õðçñåóßá (ÅÌÕ) ôï äåëôßï êáéñïý ç ðñüãíùóç ôïõ êáéñïý ç âåëôßùóç ôïõ êáéñïý ï êáéñüò ç åðéäåßíùóç ôïõ êáéñïý


ç êáëïêáéñßá ç êáêïêáéñßá ôï ìåóïãåéáêü êëßìá ôï øõ÷ñü êëßìá ôï Üóôáôïò êáéñüò ï áßèñéïò êáéñüò ï óõííåöéáóìÝíïò ïõñáíüò ç êáôáññáêôþäçò âñï÷Þ ç ðõêíÞ ïìß÷ëç ç ôáñáãìÝíç èÜëáóóá ôï Þóõ÷ï ðÝëáãïò ïé áóèåíåßò Üíåìïé ïé ìÝôñéïé ïé éó÷õñïß ç ÷áìçëÞ èåñìïêñáóßá ç õøçëÞ èåñìïêñáóßá


óôá ïñåéíÜ óôá íçóéÜ óôá ðáñÜëéá óôá ðåëÜãç óôá çðåéñùôéêÜ óôá êåíôñéêÜ óôá íüôéá óôá âüñåéá óôá áíáôïëéêÜ óôá äõôéêÜ

Ç èåñìïêñáóßá èá êõìáíèåß áðü 6 ìÝ÷ñé 10 âáèìïýò Êåëóßïõ. 157

157

Â. ÌåëåôÜìå ôá óýìâïëá ôïõ êáéñïý êáé ëÝìå ôé óçìáßíåé ôï êáèÝíá.

Ã. ÓõæçôÜìå ãéá ôéò áëëáãÝò óôïí êáéñü óå êÜèå åðï÷Þ.

Öèéíüðùñï

õãñáóßá êáé âñï÷Ýò, ìÝôñéåò èåñìïêñáóßåò

Êáëïêáßñé

çëéïöÜíåéá, õøçëÝò èåñìïêñáóßåò

çëéïöÜíåéá áßèñéïò êáéñüò

ïìß÷ëç

×åéìþíáò

÷éüíéá, âñï÷Ýò, óõííåöéÝò, ÷áìçëÝò èåñìïêñáóßåò

óõííåöéÜ

øé÷Üëá-ìðüñá

âñï÷Þ

êáôáéãßäá

÷éüíé

158

Ïé ôÝóóåñéò åðï÷Ýò, ÃéÜííçò Ôóáñïý÷çò

¢íïéîç

çëéïöÜíåéá áëëÜ êáé âñï÷Ýò, êáíïíéêÝò èåñìïêñáóßåò (10-20 âáèìïß Êåëóßïõ)

÷éïíüíåñï

÷áëÜæé

Ìáèáßíù êé áõôü Áíïìâñßá = îçñáóßá: äå âñÝ÷åé ãéá ðïëý êáéñü êáé ôï íåñü áñ÷ßæåé íá ëéãïóôåýåé. Ðëçììýñá: ôá ðïôÜìéá îå÷åéëßæïõí êáé ðáíôïý õðÜñ÷ïõí íåñÜ. Èýåëëá–áíåìïèýåëëá: ðïëý äõíáôüò áÝñáò ðïõ ìðïñåß íá îåñéæþóåé äÝíôñá. Ðáãåôüò: èåñìïêñáóßåò õðü ôï ìçäÝí êáé ðÜãïò óôïõò äñüìïõò. Ïìß÷ëç: ôá óýííåöá êáôåâáßíïõí óôï Ýäáöïò. ÁóôñáðÞ: ëÜìøç óôïí ïõñáíü. Êåñáõíüò: ëÜìøç ðïõ ðÝöôåé áðü ôïí ïõñáíü óôç ãç.

1ï óåíÜñéï: ¢óôáôïò êáéñüò ðáãåôüò

Ä. Ðáñïõóßáóå ôïí êáéñü óôçí ôÜîç. ÄéÜëåîå Ýíá áðü ôá ôÝóóåñá óåíÜñéá êáé äåßîå ôá óôï ÷Üñôç:

2ï óåíÜñéï: Áßèñéïò êáéñüò

3ï óåíÜñéï: Êáýóùíáò

4ï óåíÜñéï: Ðáãåôüò

159

ÑÞìáôá ÌåóïðáèçôéêÞ öùíÞ Äåýôåñç óõæõãßá, á’ ôÜîç Åíåóôþôáò


Áüñéóôïò ðáñåëè. óõí.

ÌÝëëïíôáò Óõíïðôéêüò

âáñéÝìáé âáñéÝóáé âáñéÝôáé âáñéüìáóôå âáñéÝóôå âáñéïýíôáé

âáñéüìïõí âáñéüóïõí âáñéüôáí âáñéüìáóôáí âáñéüóáóôáí âáñéüíôïõóáí (-ïýíôáí)

âáñÝèçêá âáñÝèçêåò âáñÝèçêå âáñåèÞêáìå âáñåèÞêáôå âáñÝèçêáí

èá âáñåèþ èá âáñåèåßò èá âáñåèåß èá âáñåèïýìå èá âáñåèåßôå èá âáñåèïýí



âáñåèåßôå

ÓõíïðôéêÞ ÕðïôáêôéêÞ íá âáñåèþ íá âáñåèåßò íá âáñåèåß íá âáñåèïýìå íá âáñåèåßôå íá âáñåèïýí

Âñåò ôþñá êé åóý ôïõò ìç óõíïðôéêïýò ôýðïõò õðïôáêôéêÞò.

160

160

1 6 1 1

Áðñüóùðá ñÞìáôá öõóéêÜ öáéíüìåíá

âñÝ÷åé, ÷éïíßæåé, öõóÜåé, âñïíôÜ

Üëëåò ðåñéðôþóåéò

ðñÝðåé, öáßíåôáé, áêïýãåôáé

Áðñüóùðá ñÞìáôá

ÂñïíôÜ êé áóôñÜöôåé üëç ìÝñá. ×åéìþíéáóå îáöíéêÜ! ÐÜëé âñÝ÷åé!


ÐñÝðåé íá ãñÜøù. Äåí ðñÝðåé íá öáò ðáãùôü. Ìïõ áñÝóåé íá ÷ïñåýù. Ìðïñåß íá áëëÜîù ãíþìç. Äåí ðñüêåéôáé íá óå áêïýóù. ÓõìöÝñåé íá áãïñÜóåéò áõôü ôï áõôïêßíçôï. Áêïýãåôáé ðùò åßíáé Üññùóôïò. Öáßíåôáé ðùò äå èá Ýñèåé. Öáßíåôáé üôé ôïí áãáðÜåé.

ÓõíäåôéêÜ ñÞìáôá Ï Óðýñïò åßíáé äõíáôüò. Ôï êñáóß åßíáé óáìéþôéêï. Áõôü ôï âïõíü ïíïìÜæåôáé ¼ëõìðïò. Ôï áõôïêßíçôï öáßíåôáé êáëü.

Ç ¸ëåíá èá ãßíåé ãéáôñüò. Ï ê. ÍéêïëÜïõ åêëÝ÷ôçêå äÞìáñ÷ïò. Ï Ìé÷Üëçò õðçñåôåß óôñáôéþôçò. Ï ê. ÁãáèïêëÝïõò äéïñßóôçêå õðïõñãüò. 161

ÌÜèçìá

29

Ðüóï ìáêñéÜ åßíáé; Ï ÐÜíïò ìå ôïõò ãïíåßò ôïõ èá åðéóêåöôïýí óÞìåñá ôçí áñ÷áßá Ïëõìðßá óôçí Ðåëïðüííçóï. Èá ôáîéäÝøïõí ìå ôï áõôïêßíçôï ðïõ íïßêéáóáí. Áðü ôçí ðñïçãïõìÝíç ï ðáôÝñáò Ýêáíå Ýëåã÷ï óôï áõôïêßíçôï êáé óéãïõñåýôçêå üôé Ý÷åé âåíæßíç, ëÜäéá, íåñü óôï øõãåßï êáé áÝñá óôá ëÜóôé÷á. Ç ìçôÝñá ðÜëé åôïßìáóå ôçí ôóÜíôá ìå ôá áðáñáßôçôá ãéá ôï äñüìï: ìåñéêÜ ìðïõêÜëéá åìöéáëùìÝíï íåñü, ìðéóêüôá, öñïýôá, ðáîéìÜäéá, ÷Üñôåò ôçò ðåñéï÷Þò, öùôïãñáöéêÞ ìç÷áíÞ, ößëì, âéíôåïêÜìåñá. Ôçí Üëëç ìÝñá îåêßíçóáí íùñßò-íùñßò ãéá ôï ôáîßäé ôïõò.

Áðü ôá ÌåôÝùñá, üðïõ âñßóêïíôáí, áêïëïýèçóáí ôçí ÅèíéêÞ Ïäü ìÝ÷ñé ôçí ÁèÞíá. Ç äéáäñïìÞ Þôáí åõ÷Üñéóôç êáé êñÜôçóå ôÝóóåñéò þñåò. Ãýñù óôéò 11.30 ðÝñáóáí ôïí Éóèìü ôçò Êïñßíèïõ êáé êáôåèýíèçêáí ðñïò íüôï, áêïëïõèþíôáò ôïí êåíôñéêü áõôïêéíçôüäñïìï Ðáôñþí-ÊáëáìÜôáò. Ãýñù óôéò 2.30 ï ðáôÝñáò êáôÜëáâå üôé êÜôé äåí ðÞãáéíå êáëÜ. ÌåôÜ ôïí Ðýñãï Ýðñåðå íá åß÷áí áöÞóåé ôïí êýñéï äñüìï êáé íá åß÷áí óôñßøåé ãéá ôçí Ïëõìðßá. Åõôõ÷þò, üìùò, öÜíçêáí ôõ÷åñïß. Óå êÜðïéá óôéãìÞ åßäáí Ýíáí ôñï÷ïíüìï, ðïõ åß÷å óôáìáôÞóåé Ýíá áõôïêßíçôï êáé ìéëïýóå óôïí ïäçãü. Ï ðáôÝñáò óôáìÜôçóå áñéóôåñÜ êáé âãÞêå áðü ôï áõôïêßíçôï.

— Óõãíþìç, êýñéå ôñï÷ïíüìå, íá óáò ñùôÞóù êÜôé; — Ðáñáêáëþ. — ÐÜù êáëÜ ãéá ôçí Ïëõìðßá; — ¼÷é. Äõóôõ÷þò Ý÷åôå ðåñÜóåé ôç äéáóôáýñùóç üðïõ Ýðñåðå íá åß÷áôå óôñßøåé. ÐñÝðåé íá ãõñßóåôå ðßóù. Ðñï÷ùñÞóôå åõèåßá. Óôá 300 ìÝôñá èá äåßôå ôçí ðéíáêßäá åîüäïõ áðü ôïí áõôïêéíçôüäñïìï. á õôïêéíçôüäñïìï. Óôñßøôå áñéóôåñÜ êáé ãõñßóôå ðßóù. Óôï 8ï ÷éëéüìåôñï èá äåßôå ôçí ðéíáêßäá ãéá ôïí áõôïêéíçôüäñïìï Á406, ðïõ èá óáò âãÜëåé óôçí Ïëõìðßá. — ÄçëáäÞ ðüóï ìáêñéÜ åßíáé ç Ïëõìðßá áðü äù; — Äåí åßíáé ðïëý ìáêñéÜ, ãýñù óôá 48 ÷éëéüìåôñá. — ÊáíÝíá âåíæéíÜäéêï õðÜñ÷åé óôïí Á406; — Âåâáßùò, óôï 17ï ÷éëéüìåôñï õðÜñ÷åé Ýíáò ìåãÜëïò óôáèìüò åîõðç ñÝôçóçò ìå êáýóéìá êáé åóôéáôüñéï. — Åõ÷áñéóôþ ðïëý. ¹óáóôáí ðïëý êáôáôïðéóôéêüò. — Ðáñáêáëþ. Êáëü ôáîßäé.

162

163

ÁÐÏÈÇÊÇ ï äñüìïò ï áõôïêéíçôüäñïìïò ç åèíéêÞ ïäüò ï ÷ùìáôüäñïìïò ç ëùñßäá êõêëïöïñßáò

í ù å ó Ü ñ ö é á ê í ù å î Ý ë

1. Ôé ðñïãñáììÜôéóáí ïé ãïíåßò ôïõ ÐÜíïõ;

ç ìç÷áíÞ ôïõ áõôïêéíÞôïõ ï êéíçôÞñáò ôá ëÜäéá ôï øõãåßï ç ìðáôáñßá ôï öñÝíï – ôï ãêÜæé ôï ôéìüíé ôï ðïñô ìðáãêÜæ

2. Ðþò èá ðÞãáéíáí êáé ôé ðñïåôïéìáóßåò Ýêáíáí; 3. Ôé äéáäñïìÞ áêïëïýèçóáí êáé ôé ðñüâëçìá ðáñïõóéÜóôçêå; 4. Ãéá ðïéï ëüãï Üñáãå ï ôñï÷ïíüìïò åß÷å óôáìáôÞóåé Ýíáí ïäçãü;

ôï ìÝôñï – ôï ÷éëéüìåôñï – ôï ìßëé ôï åêáôïóôü – ôï ÷éëéïóôü ç Ýîïäïò – ç äéáóôáýñùóç ç æþíç áóöáëåßáò – ç ðáñÜâáóç

Ç Ê Ç È Ï Ðôï ïäéêü ôáîßäé Áôïç ôá÷ýôçôá üñéï ôá÷ýôçôáò ç ôñï÷áßá ï ôñï÷ïíüìïò ôï öáíÜñé ç ðéíáêßäá ç óÞñáããá, ôï ôïýíåë ôï äõóôý÷çìá ç ïäéêÞ âïÞèåéá ï ìç÷áíéêüò áõôïêéíÞôùí ôï âåíæéíÜäéêï ï ÷þñïò óôÜèìåõóçò, ôï ðÜñêéíãê 164 4 6 1 1


164

5. Ðþò èá Ýâñéóêáí ôåëéêÜ ôï äñüìï ãéá ôçí Ïëõìðßá;

Ðåæüäñïìïò

B. Ìßëçóå óôçí ôÜîç ãéá ôá ðéï êÜôù. • ÅðéóêÝöôçêåò ðïôÝ êáíÝíáí áñ÷áéïëïãéêü ÷þñï óôçí ÅëëÜäá Þ óôçí Êýðñï; • Ðþò ðÞãåò åêåß; • Ôé äéáäñïìÞ áêïëïõèÞóáôå; • ¸÷åéò ÷áèåß ðïôÝ; Ôé åß÷å óõìâåß; • Ðåò óôçí ôÜîç ðïéïõò äñüìïõò ðñÝðåé íá ðÜñåé êáíåßò, ãéá íá öôÜóåé áðü ôï ó÷ïëåßï óôï êÝíôñï ôçò ðüëçò. • Ðïý ìÝíåéò; Ðåò ìáò ðþò èá Ýñèïõìå óôï óðßôé óïõ áðü ôï ó÷ïëåßï.

ÐñïóÝ÷ù ôéò åéêüíåò êáé ëÝù ôç äéáöïñÜ:

íôáëßêá

öïñôçãü

ðïäÞëáôï

ìç÷áíÞ

Áõôïêéíçôüäñïìïò åßíáé Ýíáò ìåãÜëïò äñüìïò ìå äýï Þ ôñåéò ëùñßäåò êõêëïöïñßáò óå êÜèå êáôåýèõíóç êáé äéá÷ùñéóôéêÞ íçóßäá Þ ìðÜñá óôç ìÝóç.

É×

ÅèíéêÞ ïäüò åßíáé ï ìåãÜëïò áõôïêéíçôüäñïìïò ðïõ óõíäÝåé ôçí ðñùôåýïõóá ìå Üëëåò ìåãÜëåò ðüëåéò ôçò ÷þñáò.

áãñïôéêü

ëùñßäá êõêëïöïñßáò

ëåùöüñïò

ïäüò

áõôïêéíçôüäñïìïò 165

Ã. ÊÜíå õðïëïãéóìïýò ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ. Ðüóá ìÝôñá åßíáé ôá: 5, 7, 9, 2 ÷éëéüìåôñá;

Ðüóá åêáôïóôÜ åßíáé ôá: 5, 7, 9, 2 ìÝôñá;

Ôá ...... ÷éëéüìåôñá åßíáé ...... ìÝôñá.

Ôá ...... ìÝôñá åßíáé ...... åêáôïóôÜ.

1 ìßëé åßíáé 1,61 ÷éëéüìåôñá 1 ÷éëéüìåôñï (÷ëì.) åßíáé 1.000 ìÝôñá (ì.) 1 ìÝôñï (ì.) åßíáé 100 åêáôïóôÜ (åê.)

Ä. ÊÜíå äéÜëïãï ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ ìå âÜóç ôï ÷Üñôç.

Èá óôñßøåôå áñéóôåñÜ

óôá ðñþôá öáíÜñéá

äåîéÜ

óôç äéáóôáýñùóç óôç äåýôåñç ðÜñïäï óôï äåýôåñï óôåíü

Ðþò èá ðÜù óôç ëåùöüñï Ìåóïãåßùí; óôï áåñïäñüìéï; óôï ëéìÜíé; óôç ÌïíÞ ÐåíôÝëçò;

166

ÌåôÜ, èá ðñï÷ùñÞóåôå åõèåßá ãéá 300 ìÝôñá 2 ÷éëéüìåôñá 500 ìÝôñá êáíÝíá ÷éëéüìåôñï êáíÝíá ðåíôÜëåðôï êáé èá äåßôå ìéá ìåãÜëç ðéíáêßäá.

7 6 1 1

ÅñùôçìáôéêÝò áíôùíõìßåò Ðïéïò ÷ôýðçóå ôï êïõäïýíé; Ðïéïé åßíáé áõôïß; Ðïéá Þñèå; ÐïéáíÞò åßíáé ôï âéâëßï; Ðïéïõò ãõñåýåéò; Ðïéïõò êÜëåóåò; Ðüóï êÜíåé; Ðüóá ÷ñÞìáôá ÷ñåéÜæåóáé; Ðüóá êïõôéÜ Üíïéîåò; Ìå ðüóïõò èá óõíáíôçèåßò ôåëéêÜ; Ôé Ýãéíå; Ôé íá äåßîù; Ìå ôé áèëÞìáôá áó÷ïëåßóáé;

ðïéïò; ðïéá; ðïéï; ðüóïò; ðüóç; ðüóï; ôé;

Ôï ðïäÞëáôï áõôü ðïéáíïý åßíáé;

ÔåëéêÜ èá óõíáíôçèåßò ìå ðüóïõò;


Íá äåßîù ôé;

Ðñüóåîå: ðïéï

–

ðéï

ðïéá

–

ðéá

Åñþôçóç

Óýãêñéóç

Ðïéï áõôïêßíçôï åßíáé; Ðïéï óáêßäéï ðÞñåò; Ðïéï âßíôåï åßäåò; Ðïéï áðü ôá äýï èÝëåéò;

ðéï ðéï ðéï ðéï ðéï

Åñþôçóç

Åðßññçìá ÷ñïíéêü

Ðïéá ðáéäéÜ Ýöõãáí; Ðïéá óïêïëÜôá èÝëåéò; Ðïéá ìáèÞôñéá ÷ôýðçóå; Ðïéá ñïý÷á èÝëåéò;

Åßíáé áñãÜ ðéá. (=ôþñá) Äåí áíôÝ÷ù ðéá. (=áðü äù êáé ðÝñá, Üëëï)

ëßãï ðïëý ìáêñéÜ êáëÜ Þóõ÷ïò

(ðéï=ðåñéóóüôåñï)

167

ÌÜèçìá

30

ÐñÝðåé íá îåêïõñáóôïýìå

— Ãåéá óïõ, Ðáýëï, ï Ãéþñãïò åßìáé. Ôé êÜíåéò; — Ìéá ÷áñÜ, Ãéþñãï. Öåýãù áýñéï ìå äõï ößëïõò ãéá ìéá ôñéÞìåñç êñïõáæéÝñá óôá åëëçíéêÜ íçóéÜ. Åß÷áìå ðïëý äéÜâáóìá ôþñá ôåëåõôáßá óôï êïëÝãéï êáé óêåöôÞêáìå íá ðÜìå êÜðïõ ãéá ëßãåò ìÝñåò, ðñéí áðü ôéò ôåëéêÝò ìáò åîåôÜóåéò, ðïõ åßíáé óå äõüìéóé ìÞíåò. ÐñÝðåé íá îåêïõñáóôïýìå, ãéáôß ìáò ðåñéìÝíïõ í äýóêïëåò ìÝñåò. Ôçí Áëßêç èÝëåéò; Ìéóü ëåðôü íá ôç öùíÜîù. Åßíáé óôï äùìÜôéü ôçò êáé ìåëåôÜ. — ÅíôÜîåé, Ðáýëï. ÌÞðùò üìùò èá ìðïñïýóåò íá ìïõ óôåßëåéò çëåêôñïíéêÜ ðëçñïöïñßåò ãéá ôçí êñïõáæéÝñá ðïõ èá ðÜôå; Ìïõ áñÝóåé êé åìÝíá íá ôáîéäåýù ìå ðëïßï. Åßíáé ðïëý ÷áëáñùôéêü íá êÜèåóáé óôï êáôÜóôñùìá êáé íá áðïëáìâÜíåéò ôï äñïóåñü èáëáóóéíü áåñÜêé êáé ôç èÝá ôùí åëëçíéêþí íçóéþí. — Ìá êáé âÝâáéá, èá óïõ óôåßëù ìå öáî ôï åíçìåñùôéêü öõëëÜäéï ðïõ ìáò Ýäùóáí áðü ôï ðñáêôïñåßï. Ãåéá ÷áñÜ áðü ìÝíá. — Ãåéá ÷áñÜ, Ðáýëï, êáé ó’ åõ÷áñéóôþ. Óå ëßãï êáéñü ï Ãéþñãïò ðáñÝëáâå ôï åíçìåñùôéêü öõëëÜäéï ôçò êñïõáæéÝñáò:

Ìýêïíïò – Óáíôïñßíç – ÐÜôìïò

ÄéÜñêåéá: 3 ìÝñåò (3 íý÷ôåò), ìå ðëÞñç äéáôñïöÞ Áðüðëïõò: ÊÜèå ÐáñáóêåõÞ 11.00 ÅðéóôñïöÞ: ÊÜèå ÄåõôÝñá 07.00 ï êá ô ’ Ü ôïì 64 Å õñþ

Ðñüãñáììá ÊñïõáæéÝñáò ÐáñáóêåõÞ-ÐåéñáéÜò-Ìýêïíïò ÓõãêÝíôñùóç óôéò 09.00, óôïí ÐåéñáéÜ. ¸ëåã÷ïò åéóéôçñßùí, åðéâßâáóç, ãíùñéìßá ìå ôéò áíÝóåéò ôïõ ðëïßïõ, áðüðëïõò óôéò 11.00. Ãåýìá ìðïõöÝò, îåêïýñáóç. 18.00 ¢öéîç óôç Ìýêïíï. ÐåñéÞãçóç ôçò ×þñáò. Åðéâßâáóç, äåßðíï, ìðïõöÝò êáé áðüðëïõò (22:00).

168

ÓÜââáôo-Óáíôïñßíç Ðëïýóéï ðñüãåõìá (ìðïõöÝò) êáé Üöéîç óôç Óáíôïñßíç (09:00). ÌÝñá åëåýèåñç ãéá ðåñßðáôï, øþíéá êáé ðåñéÞãçóç óôï íçóß. Ãåýìá óôï ðëïßï. ÐñïáéñåôéêÞ åêäñïìÞ óôçí Áñ÷áßá ÈÞñá. Áðüðëïõò 11:00 ÊõñéáêÞ-ÐÜôìïò ¢öéîç óôçí ÐÜôìï (09:00) . Åðßóêåøç óôï ÌïíáóôÞñé êáé ôï ÓðÞëáéï ôçò ÁðïêÜëõøçò. ×ñüíïò ãéá øþíéá óôç ×þñá. 12.00 EêäñïìÞ ìå êáñáâÜêé. Áíá÷þñçóç óôéò 9.30 ì.ì. Aðï÷áéñåôéóôÞñéï äåßðíï, ÷ïñüò, äéáóêÝäáóç ìå ôçí ïñ÷Þóôñá. CASINO, DISCO. ÄåõôÝñá ¢öéîç óôïí ÐåéñáéÜ 07:00 ð.ì.

ÐåñéëáìâÜíïíôáé: • ¢ í å ô ï ô á î ß ä é ì å ó ý ã ÷ ñ ï í ï êñïõáæéåñüðëïéï. • ÄéáìïíÞ óå êáìðßíá ôçò åðéëïãÞò óáò ãéá 2,3 Þ 4 Üôïìá, ìå ëïõôñü Þ íôïõò, ôïõáëÝôá, ìïõóéêÞ, ôçëÝöùíï, êëéìáôéóìü. • Ðëïýóéï ðñüãåõìá ìðïõöÝ, êáèçìåñéíÜ. ÐëÞñçò äéáôñïöÞ êáèçìåñéíÜ, ìå ðïëëÜ åäÝóìáôá. ÊïêôÝéë, áðïãåõìáôéíü ôóÜé êáé ìåôáìåóïíýêôéá ìðïõöåäÜêéá. • ÄéáóêÝäáóç, óüïõ, ïñ÷Þóôñá, êáëëéôå÷íéêü ðñüãñáììá. Äåí ðåñéëáìâÜíïíôáé: ÐïôÜ, öéëïäùñÞìáôá, ðñïáéñåôéêÝò åêäñïìÝò, ôÝëç áðïâßâáóçòåðéâßâáóçò.


1. Ãéá ðïéï ëüãï ôçëåöþíçóå ï Ãéþñãïò óôï óðßôé ôïõ Ðáýëïõ; 2. Ôé æÞôçóå áðü ôïí Ðáýëï; 3. Ãéá ðïéï ðñÜãìá ìéëÜåé ôï äéáöçìéóôéêü öõëëÜäéï; 4. Ðïéï åßíáé ôï ðñüãñáììá ôçò ÐáñáóêåõÞò; 5. Ôé ìðïñåßò íá êÜíåéò ôï ÓÜââáôï; 7. Ðï éá Ýî ïäá äå í ðåñéëáìâÜíïíôáé óôï ðáêÝôï;

Â. Ìßëçóå óôçí ôÜîç.

ôï êáñÜâé, ôï ðëïßï ôï êáÀêé ôï öÝñé-ìðïô ôï êñïõáæéåñüðëïéï ôï éðôÜìåíï äåëößíé ôï ôá÷ýðëïï óêÜöïò ôï öïõóêùôü ôï êüôåñï ôï éóôéïöüñï ç óùóßâéá ëÝìâïò ç âÜñêá ôï êáôÜóôñùìá ï êáðåôÜíéïò ôï ðëÞñùìá ç êáìðßíá

Âñåò óôçí åéêüíá ôéò ðáñáêÜôù ëÝîåéò: ôï öéíéóôñßíé ôï óùóßâéï ôï öïõãÜñï ç Üãêõñá

• ÌðÞêåò ðïôÝ óïõ óå êáñÜâé; Ðþò Þôáí; • Ðéóôåýåéò üôé ç êñïõáæéÝñá åßíáé ï ðéï îåêïýñáóôïò, åõ÷Üñéóôïò êé åíäéáöÝñùí ôñüðïò äéáêïðþí; Ãéáôß; • ÐÞãåò ðïôÝ óïõ êñïõáæéÝñá; Ðïéá ìÝñç åðéóêÝöèçêåò; • Ðþò èá íéþóåéò áí ï êáéñüò ÷áëÜóåé êáé óçêþóåé êýìáôá; • Èá óïõ Üñåóå íá Ý÷åéò ìéá âÜñêá Þ Ýíá öïõóêùôü; • Ôé èá Þèåëåò íá êÜíåéò ìå áõôÜ;

ôáîéäåýù êÜèïìáé êïõñÜæïìáé áðïëáìâÜíù ÷áëáñþíù

ç ôñéÞìåñç êñïõáæéÝñá ôï åíçìåñùôéêü öõëëÜäéï ôï óýã÷ñïíï êñïõáæéåñüðëïéï ôï Üíåôï ôáîßäé ç ðëÞñçò äéáôñïöÞ ç ðñþôç èÝóç ôá åëëçíéêÜ íçóéÜ ôï èáëáóóéíü áåñÜêé ç ùñáßá èÝá ç ðñïáéñåôéêÞ åêäñïìÞ ç åëåýèåñç ìÝñá ôï áðï÷áéñåôéóôÞñéï äåßðíï ôï ðñáêôïñåßï ç ðëçñïöïñßá ôï ðñüãñáììá ç êñïõáæéÝñá ï êëéìáôéóìüò ç åðßóêåøç ç ðåñéÞãçóç ôï öéëïäþñçìá ôï ðñüãåõìá ôï ãåýìá ôï äåßðíï ï ìðïõöÝò ç ïñ÷Þóôñá

Á Ð Ï È Ç Ê Ç ë Ý î å ù í ê á é ö ñ Ü ó å ù í

ç åðéâßâáóç ≠ ç áðïâßâáóç ï áðüðëïõò ≠ ï êáôÜðëïõò ç áíá÷þñçóç ≠ ç Üöéîç ç îçñÜ ≠ ç èÜëáóóá

ï ëéìåíéêüò ôï ëéìÜíé ôï ëéìåíáñ÷åßï ç áðïâÜèñá 169

169

Ðñüóåîå ôç äéáöïñÜ. Ï áóôõíïìéêüò åßíáé õðåýèõíïò ãéá ôçí áóöÜëåéá óôçí îçñÜ. Ï ëéìåíéêüò åßíáé õðåýèõíïò ãéá ôçí áóöÜëåéá óôç èÜëáóóá. Ôï óôñïããõëü ðáñÜèõñï ôïõ ðëïßïõ ëÝãåôáé öéíéóôñßíé. Óå ðåñßðôùóç êéíäýíïõ öïñÜìå ôï óùóßâéï êáé áíåâáßíïõìå óôéò óùóßâéåò ëÝìâïõò, äçëáäÞ óôéò âÜñêåò. Ã. Ðáßîå ôïõò äéáëüãïõò ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ. Óõããíþìç, ìðïñåßôå íá ìïõ ðåßôå ôçí þñá áðüðëïõ ôïõ ðëïßïõ; ðïõ èá öôÜóïõìå óôï ëéìÜíé; áíá÷þñçóçò ôçò áìáîïóôïé÷ßáò; Üöéîçò ôçò áìáîïóôïé÷ßáò;

Âåâáßùò·

ôï ðëïßï èá áðïðëåýóåé ôï ðëïßï èá öôÜóåé óôï ëéìÜíé ç áìáîïóôïé÷ßá èá áíá÷ùñÞóåé ç áìáîïóôïé÷ßá èá öôÜóåé óôï óôáèìü óôéò 6 ôï áðüãåõìá.

Ìå óõã÷ùñåßôå, ìÞðùò îÝñåôå ðïý åßíáé ôï åóôéáôüñéï ôïõ ðëïßïõ; Åßíáé óôï êáôÜóôñùìá Á. Åóåßò îÝñåôå ðïý åßíáé ç êáìðßíá

315; 234; 178;

Áöïý Ý÷åé ôïí áñéèìü 3 ìðñïóôÜ, ôüôå âñßóêåôáé óôï ôñßôï êáôÜóôñùìá.

Ðïý èá ðáò äéáêïðÝò öÝôïò; Èá êÜíù ôï ãýñï ôçò Êýðñïõ ìå êñïõáæéåñüðëïéï. Èá ðÜù êñïõáæéÝñá óôçí Áßãõðôï êáé óôïõò Áãßïõò Ôüðïõò. Èá ðÜù óôçí ÊñÞôç ìå ôï öÝñé-ìðïô, åðåéäÞ èÝëù íá ðÜñù êáé ôï áõôïêßíçôü ìïõ ìáæß. Åóý;

Åãþ èá ðÜù óôç ÓêéÜèï. Ðçãáßíåéò ùò åêåß ìå ôï éðôÜìåíï äåëößíé. Èá ðÜñù ôï öïõóêùôü ìïõ êáé èá ðÜù ãéá øáñïíôïýöåêï óôçí Ðåëïðüííçóï. Èá îåêéíÞóù ìå ôï êüôåñï áðü ôïí ÐåéñáéÜ êáé èá óôáìáôÜù üðïõ ìïõ áñÝóåé.

170

1 7 1 1

ÌåóïðáèçôéêÞ öùíÞ (á’ óõæõãßá) Ìç ÓõíïðôéêÞ – ÓõíïðôéêÞ ÕðïôáêôéêÞ ÷ôåíßæïìáé

Ì’ áñÝóåé íá ÷ôåíßæïìáé óôï êïììùôÞñéï. ÈÝëù íá ÷ôåíéóôþ.

íôýíïìáé

Ì’ áñÝóåé íá íôýíïìáé ìïíôÝñíá. ÐÜù íá íôõèþ.

âÜöïìáé

Äåí ôçò áñÝóåé íá âÜöåôáé ðïëý. Äåí Ý÷ù ÷ñüíï íá âáöôþ ôþñá.

÷Üíïìáé


Äå ì’ áñÝóåé íá ÷Üíïìáé óå Üãíùóôá ìÝñç. Äå èÝëù íá ÷áèþ ðÜëé.

äÝ÷ïìáé

Ìïõ áñÝóåé íá äÝ÷ïìáé ößëïõò óôï óðßôé. Äåí ìðïñþ íá äå÷ôþ Ýíá ôüóï áêñéâü äþñï.

ÌÝëëïíôáò ÐñïóÝ÷ù ÷ôåíßæïìáé

Èá ÷ôåíßæïìáé óôï êïììùôÞñéï êÜèå ÐáñáóêåõÞ. Èá ÷ôåíéóôþ ìüíç ìïõ áõôÞ ôç öïñÜ.

íôýíïìáé

Èá íôýíïìáé ìïíôÝñíá áðü äù êáé ðÝñá. Èá íôõèþ óå ðÝíôå ëåðôÜ.

âÜöïìáé

Èá âÜöïìáé ëéãüôåñï öÝôïò. Èá âáöôþ ðñïóåêôéêÜ.

÷Üíïìáé

×ùñßò ôï ÷Üñôç èá ÷Üíïìáé óõíÝ÷åéá. Ìüíïò ìïõ èá ÷áèþ.

äÝ÷ïìáé

Èá äÝ÷ïìáé ößëïõò ðéï óõ÷íÜ öÝôïò. Èá äå÷ôþ ôçí ðñüóêëçóÞ ôïõ ìå ìåãÜëç ÷áñÜ. 171

ÌÜèçìá

31

ÊáñõÜôéäåò

ÔáâÝñíá óôçí ÐëÜêá

Óïýíéï

172

Ôé ùñáßá ðïõ ðåñÜóáìå óôçí ÁèÞíá! ÔåôÜñôç 9 Éïõëßïõ 2003 Ðñþôç ìÝñá óôçí ÁèÞíá ÁãáðçìÝíï ìïõ çìåñïëüãéï, ÅðéôÝëïõò åßìáóôå åäþ, óôçí ÁèÞíá. Ç ðôÞóç ìáò Þôáí Üíåôç. ÖôÜóáìå óôï îåíïäï÷åßï ãýñù óôéò 12 ôï ìåóçìÝñé. Ôï äùìÜôéü ìáò åßíáé èáõìÜóéï êé Ý÷åé èÝá ôçí Áêñüðïëç. ÌåôÜ ôï ìåóçìåñéáíü, îåêïõñáóôÞêáìå ãéá ëßãï êáé ôï áðüãåõìá âãÞêáìå âüëôá. ÁíåâÞêáìå ðñþôá óôï ÂñÜ÷ï ôçò Áêñüðïëçò. Åßäáìå ôïí Ðáñèåíþíá, ôï ÅñÝ÷èåéï êáé ôï ìïõóåßï ìå ôá óðÜíéá åêèÝìáôá. Ï ìðáìðÜò óõãêéíÞèçêå ðïëý êé Ýíéùóå ðåñÞöáíïò ðïõ åßíáé ¸ëëçíáò. Áðïëáýóáìå ãéá ëßãï ôçí õðÝñï÷ç èÝá ôçò ÁèÞíáò êáé ìåôÜ êáôåâÞêáìå ìå ôá ðüäéá óôçí ÐëÜêá. Ìáò Üñåóå ôüóï ðïëý áõôÞ ç ãñáöéêÞ ãåéôïíéÜ ôçò ÁèÞíáò! ÌðÞêáìå óå äéÜöïñá ìáãáæÜêéá ìå åßäç ëáúêÞò ôÝ÷íçò êáé áãïñÜóáìå ìåñéêÜ óïõâåíßñ. Ç ìáìÜ ðÞñå Ýíá ùñáßï êÝíôçìá ãéá ôï óáëüíé, ï ìðáìðÜò Ýíá áãáëìáôÜêé ãéá ôï ãñáöåßï ôïõ êé åãþ ìéá áößóá ìå ôïí Ðáñèåíþíá ãéá ôï äùìÜôéü ìïõ. Óôï ôáìåßï ðëçñþóáìå 115 åõñþ. ÔÝëïò, öÜãáìå ðáñáäïóéáêÜ ìåæåäÜêéá óôçí áõëÞ ìéáò ôáâåñíïýëáò êáé ãõñßóáìå óôï îåíïäï÷åßï ìå ôá ðüäéá. ¸÷åé íõ÷ôþóåé ôþñá êé åãþ èáõìÜæù áðü ôï ìðáëêüíé ìïõ ôïí êáôÜöùôï Ðáñèåíþíá, ðïõ óôÝêåé ðåñÞöáíïò óôçí êïñõöÞ ôïõ ëüöïõ.

ÐáñáóêåõÞ 11/7/2003 ÁãáðçìÝíï ìïõ çìåñïëüãéï, ÓÞìåñá ðÞãá âüëôá ìå ôïí ìðáìðÜ êáé ôá êáôÜöåñá ìéá ÷áñÜ ìå ôá ÅëëçíéêÜ ìïõ. Óôï ãñáöåßï ðëçñïöïñéþí ðñþôá ñþôçóá ðþò ìðïñïýìå íá ðÜìå óôï Óïýíéï. ¸íáò õðÜëëçëïò ìáò Ýäùóå ÷Üñôåò êáé ðëçñïöïñßåò. ÌåôÜ ðÞãáìå óôçí ôñÜðåæá. Åß÷å áñêåôü êüóìï êáé áíáãêáóôÞêáìå íá ðåñéìÝíïõìå óôçí ïõñÜ. ¼ôáí Þñèå ç óåéñÜ ìáò, ðÞãáìå óôï ãêéóÝ ðïõ Ýãñáöå «ÓõíÜëëáãìá» êáé ï ôáìßáò ìÜò Üëëáîå áìÝóùò ôï ðïóüí ðïõ æçôÞóáìå.

ÄåõôÝñá 14 Éïõëßïõ ÁãáðçìÝíï ìïõ çìåñïëüãéï, ×ôåò ðÞãáìå óôï Ôá÷õäñïìåßï êáé óôåßëáìå Ýíá äÝìá óôç ãéáãéÜ, ìéá êÜñôá óôï èåßï ÈáíÜóç êáé Ýíá ãñÜììá óôçí êõñßá ÄÞìïõ. ÊïëëÞóáìå Ýíá óùñü ãñáììáôüóçìá ðÜíù óôï äÝìá, ãéáôß ôï óôåßëáìå óõóôçìÝíï, ãéá íá ìç ÷áèåß. ÁãïñÜóáìå êáé ìéá áêñéâÞ âéíôåïêÜìåñá. Ï ðùëçôÞò ìÜò åßðå íá êñáôÞóïõìå ôçí áðüäåéîç, ãéá íá ôç äåßîïõìå óôï ôåëùíåßï, üôáí ãõñßóïõìå óôçí Áããëßá. Ôïí ñùôÞóáìå ãéáôß Ýðñåðå íá ôï êÜíïõìå áõôü êáé ìáò áðÜíôçóå üôé ðÜíù óôçí áðüäåéîç ãñÜöåé ðùò åßíáé ðëçñùìÝíïò ï öüñïò êé Ýôóé äå ÷ñåéÜæåôáé íá ôïí îáíáðëçñþóïõìå óôçí Áããëßá.

Åèíéêü Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï

öùôü

ÐáñÜóôáóç óôï Çñþäåéï

Eßóïäïò ôçò Áñ÷áßáò ÁãïñÜò

173

ÁÐÏÈÇÊÇ ç ÁèÞíá ç ÐëÜêá ç Áêñüðïëç ï Ðáñèåíþíáò ôï ÅñÝ÷èåéï ôï Óïýíéï

ï ôïõñßóôáò ç áóôõíïìßá ôï ãñáöåßï ðëçñïöïñéþí ç ïõñÜ ï ÷Üñôçò ç ðëçñïöïñßá ï êáôÜëïãïò ôá äñïìïëüãéá

ç ôñÜðåæá í ôï ôáìåßï – ôï ãêéóÝ ù å ç ôáìåéáêÞ ìç÷áíÞ ó ï, ç ôáìßáò Ü ñ ôï óõíÜëëáãìá ö é á ê ôï ôá÷õäñïìåßï í ï/ç ôá÷õäñüìïò ù ôï ãñáììáôüóçìï å î ï öÜêåëïò Ý ë ç åðéóôïëÞ – ôï ãñÜììá ôï äÝìá ôï ãñáììáôïêéâþôéï

Ç Ê Ç Èôá øþíéá óïõâåíßñ, ôï åíèýìéï Ïôïôï êÝíôçìá Ðôï Üãáëìá Áç áößóá

174 4 7 1


1. Ãéáôß óõãêéíÞèçêå ï ðáôÝñáò; 2. Ôé øþíéóáí óôçí ÐëÜêá; 3. Ãéá ðïéï ëüãï ðÞãáí óôçí ôñÜðåæá êáé ôé óõíÝâç åêåß; 4. Ôé Ýêáíáí óôï ôá÷õäñïìåßï; 5. Ãéáôß Ýðñåðå íá êñáôÞóïõí ôçí áðüäåéîç ôçò âéíôåïêÜìåñáò;

Â. Ìßëçóå óôçí ôÜîç. 1. ¸÷åéò ðÜåé ðïôÝ óôçí ÁèÞíá; Ðþò ôáîßäåøåò êáé ðïý Ýìåéíåò; 2. ¸÷åéò åðéóêåöèåß ôçí Áêñüðïëç; Ôé áêñéâþò åßäåò; Ôé óïõ Üñåóå ðéï ðïëý;

3. Ôé Üëëï Ýêáíåò óôçí ÁèÞíá; Ðþò äéáóêÝäáæåò ôá âñÜäéá; 4. Øþíéóåò ðïôÝ áðü êáôÜóôçìá åéäþí ëáúêÞò ôÝ÷íçò; Ôé áêñéâþò ðÞñåò;

ï ÖÐÁ=Öüñïò ÐñïóôéèåìÝíçò Áîßáò

5. Áí ðáò óôçí ÁèÞíá ôïõ ÷ñüíïõ, ôé èá Þèåëåò íá êÜíåéò;

ç Üíåôç ðôÞóç ôï èáõìÜóéï äùìÜôéï ç ãñáöéêÞ ãåéôïíéÜ ôá óôåíÜ äñïìÜêéá ï ðáñáäïóéáêüò ìåæÝò ç ëáúêÞ ôÝ÷íç ôá áöïñïëüãçôá åßäç

6. Ðþò èá ðåñíïýóåò ôá âñÜäéá êáé ôé èá øþíéæåò ãéá ôïõò ößëïõò êáé ôçí ïéêïãÝíåéÜ óïõ;

174

Ã. Ðñüóåîå ôéò åéêüíåò êáé öôéÜîå ðñïôÜóåéò ìå ôéò ëÝîåéò ðïõ óïõ äßíïíôáé.

áóôõöýëáêáò

ôáìßáò

õðÜëëçëïò

ðåñéðïëéêü

ôñáðåæéêü ãêéóÝ

ãñáöåßï ðëçñïöïñéþí

ôá÷õäñüìïò

áðüäåéîç

óõíÜëëáãìá

ôá÷õäñïìéêü êïõôß

øþíéá

äéáâáôÞñéï

Ä. ÊÜíå ôïõò äéáëüãïõò ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ. ÐÜìå Ýíáí ðåñßðáôï óôï êáôÜóôçìá åéäþí ëáúêÞò ôÝ÷íçò;

ÈÝëù íá óôåßëù

Ùñáßá éäÝá! ×ñåéÜæïìáé Ýíá êåíôçôü ôñáðåæïìÜíôéëï. Ýíá äåñìÜôéíï óáêÜêé. Ýíá ðáñáäïóéáêü õöáíôü. Ýíá óïõâåíßñ áðü ôçí Êýðñï. Ýíá êáíáôÜêé ãéá óïõâåíßñ.

áõôü ôï ãñÜììá óõóôçìÝíï, ðáñáêáëþ. ìéá åðéóôïëÞ, óáò ðáñáêáëþ. Ýíá äÝìá óôï åîùôåñéêü. ìéá êÜñôá óôçí Áããëßá.

Èá ÷ñåéáóôåßôå áõôÜ ôá ãñáììáôüóçìá. Êïóôßæïõí 14 åõñþ. Êé åãþ èÝëù ÅíôÜîåé. Êáé ôþñá ðïý íá ôï äþóù; Ýíá ñïëüé ãéá ôïí ôïß÷ï. Ýíá óåô öëéôæáíÜêéá ôïõ êáöÝ. Ýíá áãáëìáôÜêé ôçò Áöñïäßôçò. Ýíá çìåñïëüãéï ôïß÷ïõ ìå åéêüíåò ôçò Êýðñïõ.

Ñßîôå ôï ìÝóá óôï ãñáììáôïêéâþôéï. Äþóôå ôï óå åêåßíï ôïí õðÜëëçëï.

175

ÅðéññÞìáôá Óõãêñéôéêüò

Èåôéêüò êáëüò-Þ-ü ùñáßïò-á-ï óðÜíéïò-á-ï óáöÞò-Þò-Ýò áðëüò-Þ-ü

êáêüò-Þ-ü Üó÷çìïò-ç-ï ëßãïò-ç-ï ðïëýò ðïëëÞ ðïëý


êáëÜ êáëþò   ùñáßá óðÜíéá  óðáíßùò  óáöþò  áðëÜ (ìå áðëü ôñüðï)  áðëþò (ìüíï) êáêÜ  êáêþò Üó÷çìá   ëßãï 



ðïëý

Õðåñèåôéêüò

êáëýôåñá, ðéï êáëÜ

Üñéóôá, (ðÜñá) ðïëý êáëÜ

ùñáéüôåñá, ðéï ùñáßá óðáíéüôåñá, ðéï óðÜíéá

ùñáéüôáôá, (ðÜñá) ðïëý ùñáßá óðáíéüôáôá, (ðÜñá) ðïëý óðÜíéá

óáöÝóôåñá áðëïýóôåñá, ðéï áðëÜ

óáöÝóôáôá áðëïýóôáôá, (ðÜñá) ðïëý áðëÜ

÷åéñüôåñá, ðéï Üó÷çìá

(ðÜñá) ðïëý Üó÷çìá

ëéãüôåñï, ðéï ëßãï

åëÜ÷éóôá, (ðÜñá) ðïëý ëßãï

ðåñéóóüôåñï, ðéï ðïëý

ðÜñá ðïëý

Óôüëéóáí ùñáßá ôï óðßôé ôïõò. ¸âáøáí ùñáéüôáôá – (ðÜñá) ðïëý ùñáßá ôï óðßôé ôïõò. ¸âáøáí ôï óðßôé ôïõò ùñáéüôåñá áðü ðñéí. ÃñÜöåé êáëÜ – (ðÜñá) ðïëý êáëÜ. ÃñÜöåé êáëýôåñá – ðéï êáëÜ áðü ðñéí. ÊéèÜñá ðáßæù óðÜíéá ðéá. ÊéèÜñá ðáßæù óðáíéüôáôá – (ðÜñá) ðïëý óðÜíéá ðéá. ÊéèÜñá ðáßæù ðéï óðÜíéá – óðáíéüôåñá áðü óÝíá. Ìïõ ôï åßðå óáöþò – áðëÜ. Äåí ðáßñíù áýîçóç. Ìïõ ôï åßðå óáöÝóôáôá – ðÜñá ðïëý áðëÜ. Äåí ðáßñíù áýîçóç. Ìïõ ôï åßðå óáöÝóôåñá áðü ôçí ðñïçãïýìåíç öïñÜ. Äåí ðáßñíù áýîçóç. ÐåñíÜåé Üó÷çìá áõôü ôïí êáéñü. ÐåñíÜåé (ðÜñá) ðïëý Üó÷çìá áõôü ôïí êáéñü. ÐåñíÜåé ÷åéñüôåñá ôþñá áðü ðñéí. Ôþñá ìå ÷ñåéÜæåôáé ðïëý – ðÜñá ðïëý. Ôþñá ìå ÷ñåéÜæåôáé ðåñéóóüôåñï áðü ðïôÝ.

176

176

7 7 1 1

Åðéññçìáôéêïß ðñïóäéïñéóìïß Ðñüóåîå ðþò ìðïñþ íá óõìðëçñþóù ôï íüçìá ìéáò áðëÞò ðñüôáóçò.

ðüóï;

ãéáôß;

áñêåôÜ (åðßññçìá) ðéï ðïëý (åðßññçìá)

áðü áãÜðç ãéá ôç æùÞ (ðñïèåôéêÞ öñÜóç)


ðüôå, áðü ðüôå, êÜèå ðüôå; óõ÷íÜ (åðßññçìá) êÜèå ðñùß ôï âñÜäõ (åðéññçìáôéêÝò öñÜóåéò) äõü öïñÝò ôç ìÝñá áðü ôï ðñùß (ðñïèåôéêÞ öñÜóç)

Ç ãéáãéÜ ðïôßæåé ôá ëïõëïýäéá

ðþò; ìå ôé; ôñáãïõäþíôáò ìå êÝöé ìå ìÝôñï ìå ôï ðïôéóôÞñé

(ãåñïýíäéï) (ðñïèåôéêÝò öñÜóåéò)

ðïý; Ýîù óôç âåñÜíôá óôïí êÞðï

(åðßññçìá) (ðñïèåôéêÝò öñÜóåéò)

177

ÌÜèçìá

32

¢êïõ ôé Ýðáèá..

ÁãáðçìÝíå ìïõ ößëå Áíôþíç, Åëðßæù íá åßóáé êáëÜ óôçí õãåßá óïõ êáé íá ðåñíÜò êáëÜ ìå ôá Üëëá ðáéäéÜ, åêåß óôï Ëïíäßíï. Åãþ äåí ìðïñþ íá ðù üôé ðåñíÜù êáëÜ, ãéáôß åßìáé îáðëùìÝíïò óôï êñåâÜôé ôïõ íïóïêïìåßïõ. ×ôåò ðåñÜóáìå ìåãÜëç ðåñéðÝôåéá ìå ôïí áäåñöü ìïõ. Áò ðÜñù, üìùò, ôá ðñÜãìáôá áðü ôçí áñ÷Þ. ×ôåò ôï ðñùß îýðíçóá ìå üñåîç ãéá âüëôá. ÐÞñá ôïí áäåñöü ìïõ êáé ðÞãáìå óôç ËáúêÞ ÃåéôïíéÜ. ÐåñðáôÞóáìå ãéá ëßãï óôá óôåíÜ äñïìÜêéá êáé ÷áæÝøáìå ôá ìáãáæÜêéá ðïõ ðïõëÜíå ü,ôé ìðïñåßò íá öáíôáóôåßò: êåíôÞìáôá, áóçìéêÜ, ðïñóåëÜíåò, ðßíáêåò æùãñáöéêÞò, ðáé÷íßäéá, ñïý÷á, åóþñïõ÷á, áêüìá êáé åñãáëåßá. Áãüñáóá Ýíá áêñéâü ñïëüé ãéá ôï ÷Ýñé êé ï áäåñöüò ìïõ Ýíá CD ãéá ôïí õðïëïãéóôÞ. Êáèßóáìå óå Ýíá óïõâëáôæßäéêï êáé öÜãáìå óïõâëÜêéá. Óôï äñüìï ôçò åðéóôñïöÞò âñÞêáìå Ýíáí ðëáíüäéï ðáãùôáôæÞ êáé ðÞñáìå áðü Ýíá ðáãùôü. Åß÷å êÜðùò ðåñßåñãç ãåýóç, áëëÜ äåí áíçóõ÷Þóáìå åêåßíç ôçí þñá. Ãõñßæïíôáò ðñïò ôï îåíïäï÷åßï, èÝëçóá íá öïñÝóù ôï êáéíïýñéï ìïõ ñïëüé. ¸øáîá ìÝóá óôéò ôóÝðåò ìïõ, áëëÜ ôßðïôá. Ôï ñïëüé åß÷å ÷áèåß! ÑùôÞóáìå Ýíáí áóôõíïìéêü ôé íá êÜíïõìå êáé ìáò åßðå íá ðÜìå óôï áóôõíïìéêü ôìÞìá êáé íá äçëþóïõìå ôçí áðþëåéá. Óôï ôìÞìá áðïëåóèÝíôùí áíôéêåéìÝíùí ñùôÞóáìå ãéá ôï ñïëüé. «¼÷é, äå ìáò öÝñáíå êáíÝíá ñïëüé, íåáñÝ», Þôáí ç áðÜíôçóç ôïõ áóôõíïìéêïý. ÆÞôçóå, üìùò, ôá óôïé÷åßá ìáò, ãéá íá åðéêïéíùíÞóïõí ìáæß ìáò áí ôï âñïõí. ÎáöíéêÜ, Ýíéùóá íá æáëßæïìáé, ôï ìÝôùðü ìïõ ãÝìéóå óôáãüíåò éäñþôá êáé ìïõ Þñèå íá êÜíù åìåôü. ÐñïóðÜèçóá íá êñáôçèþ. “Ôé Ý÷åéò, ðáéäß ìïõ; Åóý åßóáé êáôáêßôñéíïò!”, ìïõ åßðå ï áóôõíïìéêüò, áëëÜ, ðñéí ðñïëÜâåé íá ôåëåéþóåé ôï ëüãï ôïõ, âëÝðïõìå ôïí áäåñöü ìïõ íá ôñÝ÷åé ðñïò ôçí ôïõáëÝôá êñáôþíôáò ôï óôüìá ôïõ . Ãéá íá ìç óôá ðïëõëïãþ, ôçëåöùíÞóáìå óôï ÊÝíôñï ¢ìåóçò ÂïÞèåéáò êáé óå ëßãï Ýíá áóèåíïöüñï ìáò Ýöåñå óôï íïóïêïìåßï. Åß÷áìå ðÜèåé ôñïöéêÞ äçëçôçñßáóç áðü åêåßíï ôï ýðïðôï ðáãùôü êáé ôþñá åßìáóôå îáðëùìÝíïé äßðëá-äßðëá. ÃñÜøå ìïõ ôá íÝá óïõ. Ìïõ Ýëåéøå ç ðáñÝá ìáò. Èá ãõñßóïõìå, ìüëéò ãßíïõìå êáëÜ. ×áéñåôéóìïýò óå üëïõò Ãéþñãïò

178


1. Óå ðïéá ðüëç âñßóêåôáé ï Ãéþñãïò êáé ìå ðïéïõò; Ãéá ðïéï ëüãï íïìßæåéò üôé ðÞãå åêåß;

äçëçôçñéÜæù, äçëçôçñéÜæïìáé æáëßæù, æáëßæïìáé ëéðïèõìþ êÜíù åìåôü ðáèáßíù ãßíïìáé êáëÜ Æáëßæïìáé!

2. Ðþò áðïöÜóéóáí íá ðåñÜóïõí ôï ðñùéíü ôïõò åêåßíç ôç ìÝñá;


ôï äçëçôÞñéï ç æáëÜäá ç ëéðïèõìßá ï åìåôüò ôï íïóïêïìåßï ôï áóèåíïöüñï ï, ç áóèåíÞò ï, ç ôñáõìáôßáò ïé Ðñþôåò ÂïÞèåéåò ôï ÊÝíôñï ¢ìåóçò ÂïÞèåéáò

3. Ôé ìðïñåß êáíåßò íá áãïñÜóåé óôç ËáúêÞ ÃåéôïíéÜ; 4. Ôé áãüñáóáí áõôïß; 5. Ôé óõíÝâç ìåôÜ; 6. Ðïý ôïõò Ýóôåéëå ï áóôõíïìéêüò; Ãéáôß; 7. Ôé óõíÝâç óôï ãñáöåßï áðïëåóèÝíôùí áíôéêåéìÝíùí;

ÐåñáóôéêÜ!


ç áðþëåéá ôï ãñáöåßï áðïëåóèÝíôùí áíôéêåéìÝíùí (áðþëåóá = Ý÷áóá)

Â. Ìßëçóå óôçí ôÜîç. ôá áóçìéêÜ ïé ðïñóåëÜíåò ôá êåíôÞìáôá ïé ðßíáêåò æùãñáöéêÞò ôá åñãáëåßá ôï åíèýìéï, ôï óïõâåíßñ ôï óïõâëáôæßäéêï ï óïõâëáôæÞò

1. ¸÷åéò ðÜåé ðïôÝ óôç Ëåõêùóßá; Ðïéá ìÝñç ôçò åðéóêÝöèçêåò; 2. ¸÷åéò ðÜåé óôç ËáúêÞ ÃåéôïíéÜ; Ðþò Þôáíå; Ôé Ýêáíåò åêåß; 3. Óïõ Ý÷åé óõìâåß íá ÷Üóåéò êÜôé äéêü óïõ; Ôé Ýêáíåò; 4. Áí áññùóôÞóåéò åíþ åßóáé óå äéáêïðÝò óôï åîùôåñéêü, ôé èá êÜíåéò;

ç ËáúêÞ ÃåéôïíéÜ ôï áêñéâü ñïëüé ç ôñïöéêÞ äçëçôçñßáóç ç ìåãÜëç ðåñéðÝôåéá ï ðëáíüäéïò ðáãùôáôæÞò ôï ýðïðôï ðáãùôü

179

179

ÐñïóÝ÷ù

Áí ìáò óõìâåß êÜðïéï áôý÷çìá óôçí ÅëëÜäá êáé ðñÝðåé íá ðÜìå ãñÞãïñá óôï íïóïêïìåßï, ôçëåöùíïýìå óôï ÅÊÁÂ (Åèíéêü Ê Ýíôñï ¢ìåóçò ÂïÞèåéáò) êáé æçôÜìå áóèåíïöüñï. Ï áñéèìüò ôïõ ÅÊÁÂ åßíáé ôï 166. Óôçí Áããëßá ôï áíôßóôïé÷ï ôçëÝöùíï ãéá ôá åðåßãïíôá ðåñéóôáôéêÜ åßíáé ôï 999.

Ã. ÊÜíå ôïõò äéáëüãïõò ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ. Óôï Ãñáöåßï áðïëåóèÝíôùí áíôéêåéìÝíùí

Ôé èÝëåôå,

êýñéå; êõñßá ìïõ;

¼÷é, äå âñÞêáìå ôßðïôå ôÝôïéï. Ôé åß÷áôå ìÝóá;

Äþóôå ìïõ, óáò ðáñáêáëþ, ôá óôïé÷åßá óáò, ãéá íá óáò åéäïðïéÞóïõìå óå ðåñßðôùóç ðïõ âñåèåß.

×ôåò ôï ðñùß Ý÷áóá Ýíá ìáýñï äåñìÜôéíï ôóáíôÜêé. ÌÞðùò óáò Ý÷ïõí öÝñåé êáíÝíá;

Ôï äéáâáôÞñéü ìïõ êáé ëßãá ÷ñÞìáôá. Ôï áåñïðïñéêü ìïõ åéóéôÞñéï êáé ìéá ðéóôùôéêÞ êÜñôá. Åß÷á ôçí ôáõôüôçôÜ ìïõ êáé ìåñéêÜ ëåöôÜ. Ôï ðïñôïöüëé ìïõ, ôá ÷áñôéÜ ìïõ, ôá ðÜíôá. Åß÷á ìÝóá ôï äßðëùìÜ ìïõ êáé ôçí ôáõôüôçôá.

Âåâáßùò. Ôá óôïé÷åßá ìïõ åßíáé... (üíïìá, äéåýèõíóç, ôçëÝöùíï)

Ôçëåöþíçìá óôï ÊÝíôñï ¢ìåóçò ÂïÞèåéáò — ÅÊÁÂ, ðáñáêáëþ, ôé èÝëåôå; — Ãåéá óáò, ëÝãïìáé ...... êáé óáò ôçëåöùíþ áðü ôç ëáúêÞ áãïñÜ. — Óáò áêïýù. — Óôåßëôå Ýíá áóèåíïöüñï ãñÞãïñá, åðåéäÞ • Ýãéíå Ýíá ôñï÷áßï áôý÷çìá êáé êÜðïéïò ôñáõìáôßóôçêå. • ìéá êõñßá ëéðïèýìçóå êáé Ýðåóå óôï äñüìï. ¸÷åé ÷ôõðÞóåé óôï êåöÜëé ôçò. • Ýíáò çëéêéùìÝíïò êýñéïò Ýðáèå êáñäéáêÞ ðñïóâïëÞ. • Ýíá ðáéäß ìå ðáôßíé ãëßóôñçóå êáé Ýóðáóå ôï ðüäé ôïõ. — Óáò óôÝëíù Ýíá áóèåíïöüñï áìÝóùò. 180

1 8 1 1

ÎáíáèõìÜìáé ôá ñÞìáôá ×ñüíïò

Ðüôå;

Ôýðïò ôïõ ñÞìáôïò

Åíåóôþôáò

Ôé êÜíù ôþñá;

Aêïýù ñáäéüöùíï.


Ôé Ýêáíá ÷ôåò üëï ôï ðñùß;

¢êïõãá ñáäéüöùíï.

Áüñéóôïò

Ôé Ýêáíá ÷ôåò;

¢êïõóá ñáäéüöùíï.


Ôé èá êÜíù áýñéï ìéá ìüíï öïñÜ;

Èá áêïýóù ðÜëé ñáäéüöùíï.


Ôé èá êÜíù áýñéï óõíÝ÷åéá – üëç ìÝñá;

Èá áêïýù ñáäéüöùíï.

Ðáñáêåßìåíïò

Ôé Ý÷ù êÜíåé áðü ôï ðñùß;

ÕðåñóõíôÝëéêïò

Ôé åß÷á êÜíåé ÷ôåò, ðñéí óõíáíôçèïýìå;

Åß÷á áêïýóåé ôñåéò åêðïìðÝò óôï ñáäéüöùíï.

ÓõíôåëåóìÝíïò ÌÝëëïíôáò

Ôé èá Ý÷ù êÜíåé ùò áýñéï;

Èá Ý÷ù áêïýóåé ôéò âñáäéíÝò åéäÞóåéò ôïõ ÂÂC.


¸÷ù áêïýóåé ôñåéò åêðïìðÝò óôï ñáäéüöùíï.

Å. Äåò ôïí ðéï ðÜíù ðßíáêá êáé êÜíå ôï ßäéï ðñïöïñéêÜ ìå ôá ñÞìáôá: ðçãáßíù, ìðáßíù, âãáßíù, áíåâáßíù, êáôåâáßíù, ìáèáßíù, êáôáëáâáßíù, âÜæù, âãÜæù, âëÝðù, âñßóêù, äßíù, èÝëù, êÜíù, ìÝíù, îÝñù, ðáßñíù, ðåñéìÝíù, ðßíù, ôñþù, ëÝù, ðëÝíù, óôÝëíù, öÝñíù, öåýãù

181

ÌÜèçìá

33

Ôï ðáíçãýñé ôïõ Êáôáêëõóìïý

From : [email protected] To : [email protected] Subject: ôï ðáíçãýñé ôïõ Êáôáêëõóìïý Åýá, ãåéá óïõ. Ðþò ðáò ìå ôç ìåëÝôç; ÎÝñù üôé èá Þèåëåò ðïëý íá âñéóêüóïõí åäþ óôç ËÜñíáêá áõôÝò ôéò ìÝñåò ðïõ åß÷áìå ôç ãéïñôÞ ôïõ Áãßïõ Ðíåýìáôïò. Ìïõ ôï ‘÷åéò ðåé üôé ó’ áñÝóåé ðïëý ôï ðáíçãýñé ôïõ Êáôáêëõóìïý êáé èá Þèåëåò êÜèå ÷ñüíï íá åßóáé åäþ. Ìç óôåíï÷ùñéÝóáé üìùò. Èá óïõ ôï ðåñéãñÜøù åãþ ôüóï æùíôáíÜ, ðïõ èá íïìßóåéò üôé Þóïõí åäþ. ÖÝôïò, ëïéðüí, ôï ðáíçãýñé ôïõ Êáôáêëõóìïý êñÜôçóå ðÝíôå ìÝñåò êáé îåêßíçóå, üðùò ðÜíôá, ìå ôï ðáñáäïóéáêü êáôÜâñåãìá. Åßíáé ðïëý áóôåßï íá ìðïñåßò íá ôïõò êáôáâñÝ÷åéò üëïõò, ÷ùñßò íá íôñÝðåóáé. ÂÝâáéá, óôï ôÝëïò ãßíåóáé êé åóý ìïýóêåìá, áëëÜ áîßæåé ôïí êüðï. Ôï ðáíçãýñé öÝôïò Þôáí ìåãÜëï, ãéáôß åß÷áí öôéÜîåé õðáßèñéïõò ðÜãêïõò, ü÷é ìüíï óôçí ðáñáëßá ôùí Öïéíéêïýäùí áëëÜ êáé óå ðïëëïýò äñüìïõò ôñéãýñù. Ìðïñïýóåò íá øùíßóåéò ôá ðÜíôá! Ñïý÷á, ðáðïýôóéá, ÷áëéÜ, êïõñôßíåò, õöÜóìáôá êáé ÷ñõóáöéêÜ. ÕðÞñ÷áí êáé ðÜãêïé ìå ëáðçèéþôéêåò äáíôÝëåò êáé ëåõêáñßôéêá êåíôÞìáôá. ×áæÝøáìå ðïëëÞ þñá ôá äéÜöïñá ðñÜãìáôá êáé öÜãáìå øçôü êáëáìðüêé êáé êÜóôáíá, ëïõêïõìÜäåò êáé ðáãùôÜ. Ç ìáìÜ ìïõ øþíéóå áñêåôÜ ðñÜãìáôá ãéá ôï óðßôé ìáò. ÐÞãáéíá êÜèå âñáäÜêé óôï ðáíçãýñé åßôå ìå ôïõò ößëïõò ìïõ åßôå ìå ôïõò ãïíåßò ìïõ. ×üñôáóá ðáóôÝëé, óïõôæéïýêï, öéóôßêéá êáé ìá÷áëåðß. Ï ðáôÝñáò ìïõ ðÝñáóå ôçí ðéï ðïëëÞ þñá óôá êáöåíåßá, ðßíïíôáò æçâáíßá ìå ôïõò ößëïõò ôïõ, åíþ ç ìáìÜ ìå ôéò äéêÝò ôçò ößëåò áðüëáõóå ÷ùñéÜôéêá ëïõêÜíéêá, óåöôáëéÝò êáé ÷áëïýìé óôá êÜñâïõíá. ¼óï ãéá ôéò üìïñöåò âáñêÜäåò, äåí ìáò Ýëåéøáí êé åöÝôïò, ìüíï ðïõ åãþ äåí ðÞãá ìå ôïõò Üëëïõò. Ìå êÜëåóå ï Ðáíáãéþôçò êáé ðÞãáìå ïé äõü ìáò ìå ôç ìéêñÞ âáñêïýëá ôïõ èåßïõ ôïõ. Åãþ êñáôïýóá ôï öáíáñÜêé êé åêåßíïò Ýêáíå êïõðß. ¹ôáí ðïëý ñïìáíôéêÜ. Ôçí ÊõñéáêÞ ðáñáêïëïõèÞóáìå Ýíá ùñáßï ðñüãñáììá ìå ðõñïôå÷íÞìáôá, êõðñéáêïýò ÷ïñïýò êáé ôóéáôôßóìáôá áðü íôüðéïõò ðïéçôÝò. Åý÷ïìáé ôïõ ÷ñüíïõ íá êáôáöÝñåéò íá Ýñèåéò êé åóý, ãéá íá äéáóêåäÜóïõìå üëïé ìáæß. ÐïëëÜ öéëéÜ óå óÝíá êáé óôïõò ãïíåßò óïõ. ×ñéóôßíá

182


1. Ðïý ãßíåôáé áõôü ôï ðáíçãýñé; 2. Ìå ðïéá ãéïñôÞ óõìðßðôåé ôï ðáíçãýñé; 3. Ðïéåò åêäçëþóåéò ìðïñåßò íá ðáñáêïëïõèÞóåéò; 4. Ôé ìðïñåßò íá øùíßóåéò áðü ôïõò ðÜãêïõò; 5. Ôé ôñþíå óõíÞèùò ç ×ñéóôßíá êáé ïé ãïíåßò ôçò óôï ðáíçãýñé;

ç Êýðñïò ï Êýðñéïò ç Êýðñéá ç ãéïñôÞ ôïõ Áãßïõ Ðíåýìáôïò ôï ðáíçãýñé ôïõ Êáôáêëõóìïý ç ËÜñíáêá ïé Öïéíéêïýäåò ôá Ëåýêáñá ç ËÜðçèïò ôá ðõñïôå÷íÞìáôá ôï êáöåíåßï ôï ôóéÜôôéóìá ç êáíôÜäá ç âáñêÜäá


ôá ÷ñõóáöéêÜ ïé êïõñôßíåò ôá ÷áëéÜ ôá õöÜóìáôá ôá ãõáëéêÜ


Â. ÌéëÜìå óôçí ôÜîç. 1. ¸÷åéò âñåèåß óôéò Öïéíéêïýäåò ôç ãéïñôÞ ôïõ Áãßïõ Ðíåýìáôïò; Ðþò Þôáí; 2. Ôé óïõ áñÝóåé áðü ôá õðáßèñéá ðáíçãýñéá; Ôé ìðïñåßò íá êÜíåéò åêåß; 3. Ðïéá ðáñáäïóéáêÜ êõðñéáêÜ öáãçôÜ, ãëõêßóìáôá êáé ðïôÜ ãíùñßæåéò; 4. ÁíÜöåñå äõï-ôñßá ðáñáäïóéáêÜ êõðñéáêÜ ðñïúüíôá êáé åìðïñåýìáôá.

5. Ôé èá Þèåëåò íá äïêéìÜóåéò, áí ðáò óôçí Êýðñï ôïõ ÷ñüíïõ;

ï êõðñéáêüò ÷ïñüò ôï ðáñáäïóéáêü ãëõêü ôï ÷ùñéÜôéêï ëïõêÜíéêï ôï øçôü êáëáìðüêé ôá ëåõêáñßôéêá êåíôÞìáôá ïé ëáðçèéþôéêåò äáíôÝëåò ç ñïìáíôéêÞ âáñêÜäá ï õðáßèñéïò ðÜãêïò

ï ëïõêïõìÜò ôï ìá÷áëåðß ï óïõôæéïýêïò ç óåöôáëéÜ ôï êÜóôáíï ç æçâáíßá

êáôáâñÝ÷ù, êáôáâñÝ÷ïìáé ìïõóêåýù, ìïõóêåýïìáé êáôáêëýæù áðïëáìâÜíù

183

183

Ã. ÄéÜâáóå ôá ôóéáôôßóìáôá êáé ðåò ôé ëÝåé ôï êáèÝíá:

Ä. Ðáñáôçñïýìå ôéò åéêüíåò êáé ìéëÜìå ãé’ áõôÝò.

¹íôá ôïõò èÝëù ôïõò ãéáôñïýò Ýîïäá ðáñáðÜíù. ÖÝñôå ìïõ ôçí áãÜðç ìïõ ôæáìá ôç äù íá ãéÜíù.

ÁíôÜìùóÜí ôïí óÞìåñá ôæáé ÷áìïãÝëáóÝí ìïõ óáí åß÷á ðïíïôæéÝöáëïí åõôýò åðÝñáóÝí ìïõ. ÊõðñéáêÜ ôóéáôôßóìáôá

Å. ÊÜíå ôïõò äéáëüãïõò ìå ôï äéðëáíü Þ ôç äéðëáíÞ óïõ. Ôé ìïõ ðñïôåßíåéò íá äù, üôáí èá ðÜù óôçí Êýðñï; ¸íá èÝáìá ðïõ äåí ðñÝðåé íá ÷Üóåéò åßíáé ôï êáñíáâÜëé óôç Ëåìåóü. ÐñÝðåé ïðùóäÞðïôå íá åðéóêåöôåßôå ôï êáñíáâÜëé óôç Ëåìåóü.

ÊáñíáâÜëé Êáôáêëõóìüò ÐÝôñá ôïõ Ñùìéïý

– – –

Ëåìåóüò ËÜñíáêá ÐÜöïò

Åßíáé êáëÞ ç êõðñéáêÞ êïõæßíá; Ôé ðñÝðåé íá äïêéìÜóù; Ìçí îå÷Üóåéò íá äïêéìÜóåéò ëïýíôæá óå êÜðïéá ôáâÝñíá. ÐñÝðåé íá äïêéìÜóåôå ëïýíôæá óå êÜðïéá ôáâÝñíá. 184

ÖõëáêéóìÝíá ìíÞìáôá ÃéïñôÞ ôïõ êñáóéïý ÌïíáóôÞñé ôïõ Êýêêïõ

ëïýíôæá ÷áëïýìé åëéüðéôá æçâáíßá óåöôáëéÜ ëïõêïõìÜäåò êïõðÝðéá

– Ëåõêùóßá – Ëåìåóüò – Ôñüïäïò

– – – – – – –

ôáâÝñíá åóôéáôüñéï öïýñíï êáöåíåßï øçôïðùëåßï ðáíçãýñé åóôéáôüñéï

5 8 1 1

ÎáíáèõìÜìáé ôçí ïñèïãñáößá ôùí ñçìÜôùí ÅíåñãçôéêÞ öùíÞ

ÌåóïðáèçôéêÞ öùíÞ

Åíåóôþôáò

âñßóêù

Åíåóôþôáò

âñßóêïìáé


Ýâñéóêá


âñéóêüìïõí

Áüñéóôïò

âñÞêá

Áüñéóôïò

âñÝèçêá

!


Ðñïóï÷Þ!

ÐÜíôá ìå -ù

Åãþ íôýíù Åóý íôýíåéò Áõôüò íôýíåé Åìåßò íôýíïõìå Åóåßò íôýíåôå Áõôïß íôýíïõí

ÐÜíôá ìå -åé

ÐÜíôá ìå -çêá

Åãþ íôýèçêá Åóý íôýèçêåò Áõôüò íôýèçêå Åìåßò íôõèÞêáìå Åóåßò íôõèÞêáôå Áõôïß íôýèçêáí

185

ÂÉÂËÉÏ ÐÑÙÔÏ

ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ ÈÅÌÁ ÐÑÙÔÏ ÏéêïãÝíåéá, êáôïéêßá, êáèçìåñéíÞ æùÞ ÌÜèçìá

1. Ðïéïé åßìáóôå óåë.8

2. Ïé ðéï êáëïß ìáò ößëïé óåë.14

186

Åðéêïéíùíßá: ÐñïöïñéêÞ – ÃñáðôÞ

Óýíôïìï âéïãñáöéêü óçìåßùìá: • üíïìá, åðþíõìï, çëéêßá, ýøïò, âÜñïò, ÷ñþìá ìáôéþí êáé ìáëëéþí • ìÝëç ïéêïãÝíåéáò, êáôáãùãÞ, áðáó÷üëçóç • ôüðïò äéáìïíÞò, äéåýèõíóç • åíäéáöÝñïíôá

ÐñïóùðéêÝò ó÷Ýóåéò êáé öéëßåò: • êáôáãùãÞ ößëùí • ðåñéãñáöÞ ôïõò • êïéíÜ åíäéáöÝñïíôá

3. Ñáíôåâïý óôéò äÝêá êáé åßêïóé óåë.18

ÊÜíïíôáò íÝïõò ößëïõò: • ÷áéñåôéóìïß, ãíùñéìßåò êáé óõóôÜóåéò • äéåõèÝôçóç óõíÜíôçóçò (ôüðïò, ÷ñüíïò, óêïðüò) Ðáñï÷Þ ðëçñïöïñéþí ãéá ðñïóùðéêÜ óôïé÷åßá • óõìðëÞñùóç áéôÞóåùí óõìðëÞñùóç åñùôçìáôïëïãßùí

4. Ðïéïé åßíáé üëïé áõôïß; óåë. 26

Ðëçñïöïñßåò ãéá ôçí åõñýôåñç ïéêïãÝíåéá: • ðïéïé åßíáé • ðþò åßíáé • åðéóêÝøåéò • ãéïñôÝò (ïíïìáóôéêÞ, ãåíÝèëéá, ãÜìïò, âáöôßóéá) • ãåíïíüôá (äéáæýãéï, êçäåßá)

186

ÃñáììáôéêÞ: Ìïñöïëïãßá – Óýíôáîç Ôï ñÞìá: • Ýííïéá, öùíÝò, ÷ñüíïé, áñéèìïß, ðñüóùðá • ñÞìáôá «Ý÷ù» êáé «åßìáé» • êáôáëÞîåéò åíåñãçôéêþí ñçìÜôùí á’ óõæõãßáò, ïñéóôéêÞ åíåóôþôá • ñÞìáôá åíåñãçôéêÞò öùíÞò, ðñüóùðï, áñéèìüò • ðáñáãùãéêÝò êáôáëÞîåéò ñçìÜôùí:-ßæù, -åýù, -þíù, -áßíù Áíáãíþñéóç êáé ïñèïãñáößá ôïõò Áíáãíþñéóç êáé ïñèïãñáößá ôïõò Ôï ïõóéáóôéêü: • êáôçãïñßåò, ãÝíïò, áñéèìïß, ðôþóåéò • ðåñéëçðôéêüò ðßíáêáò êáôáëÞîåùí • ïíïìáóôéêÞ åíéêïý, ðëçèõíôéêïý éóïóýëëáâùí áñóåíéêþí óå -ïò, -üò, -çò, -Þò, -áò, -Ýáò, èçëõêþí óå -ïò, -üò, -ç, -Þ, -á, -Ü êáé -Ýáò êáé ïõäÝôåñùí óå -ï, -ü, -é, -ß êáé -ïò • ïíïìáóôéêÞ åíéêïý, ðëçèõíôéêïý áíéóïóýëëáâùí áñóåíéêþí óå --çò, -Þò, -Üò, -Ýò, -ïýò, èçëõêþí óå -ïý, -Ü êáé ïõäÝôåñùí óå -(ì)á, -éìï, -áò êáé -ùò

Ôï áñéèìçôéêü: • áðüëõôï • ôáêôéêü • ìïñöïëïãßá • áñéèìçôéêÜ Ýíá, ôñßá, ôÝóóåñá • ÷ñÞóç (çìåñïìçíßåò, ÷ñïíïëïãßåò, þñåò, áñéèìïß ôçëåöþíùí) Ôï Üñèñï • ëåéôïõñãéêÞ ÷ñÞóç ïñéóôéêïý Üñèñïõ • ëåéôïõñãéêÞ ÷ñÞóç áüñéóôïõ Üñèñïõ

Ç áíôùíõìßá • ðñïóùðéêÝò áíôùíõìßåò • ìïñöïëïãßá (äõíáôïß êé áäýíáôïé ôýðïé) • ÷ñÞóç äõíáôþí êé áäýíáôùí ôýðùí • èÝóç áóèåíïýò ôýðïõ • êôçôéêÝò áíôùíõìßåò • ìïñöïëïãßá • ÷ñÞóç

5. ¸íáò óðïõäáßïò Üíèñùðïò óåë. 30

ÐåñéãñáöÞ áôüìïõ: • åîùôåñéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ • óôïé÷åßá ÷áñáêôÞñá, ðñïóùðéêüôçôáò, óõìðåñéöïñÜò, íôõóßìáôïò • áðáó÷üëçóç, åíäéáöÝñïíôá

Ôï åðßèåôï: • ãÝíïò, áéñèìüò, ðôþóç • åðßèåôá óå -ïò, -á, -ï êáé -ïò, -ç, -ï • ìïñöïëïãßá • ÷ñÞóç • óõìöùíßá ìå ôï ïõóéáóôéêü óå ãÝíïò, ðôþóç, áñéèìü • áíôßèåôá åðßèåôá

6. ÃéïñôÜóáìå äýï ìåãÜëåò ãéïñôÝò óåë.36

Åßäç ãéïñôþí: • ïéêïãåíåéáêÝò • èñçóêåõôéêÝò • åèíéêÝò ãéïñôÝò ÊïéíùíéêÝò ó÷Ýóåéò • ãåßôïíåò • ïéêïãåíåéáêïß ößëïé

Ôï ñÞìá: • ïñéóôéêÞ áïñßóôïõ (ðáñåëèüí óõíïðôéêü) åíåñãçôéêþí ñçìÜôùí á´ óõæõãßáò • ìïñöïëïãßá • ÷ñÞóç

7. ¼ôáí åß÷á ÷ñüíï, óõíÝ÷åéá óêïýðéæá êáé óéäÝñùíá óåë. 40

ÏéêïãåíåéáêÞ æùÞ êáé ñïõôßíá • êáèÞêïíôá óôï óðßôé • öñïíôßäá êáôïéêßäéùí æþùí

Ôï ñÞìá: • ðáñáôáôéêüò (ðáñåëèüí ìç óõíïðôéêü) åíåñãçôéêþí ñçìÜôùí á´ óõæõãßáò • ìïñöïëïãßá • ÷ñÞóç

8. ¼ëïé ÷áßñïíôáé åêôüò áðü ìÝíá óåë. 44

Êáôïéêßá: • åßäç êáôïéêßáò • ÷þñïé óðéôéïý • åðßðëùóç • åîïðëéóìüò

Ôï ñÞìá: • ìåóïðáèçôéêÞ öùíÞ á’ óõæõãßá (-ïìáé) • ìïñöïëïãßá êáôáëÞîåùí åíåóôþôá, áïñßóôïõ, ðáñáôáôéêïý • Ýìöáóç óôçí ïñèïãñáößá

9. ÊÜñôá áðü ôç Ìáñãáñßôá óåë. 50

ÐåñéãñáöÞ ÷þñïõ: • êÞðïò • áõëÞ • åßäç äÝíôñùí, ëïõëïõäéþí ÐåñéãñáöÞ êáôïéêßäéùí æþùí: • åßäïò æþïõ, ñÜôóá • ÷áñáêôçñéóôéêÜ • ôñïöÞ • óõíÞèåéåò

Ôï ïõóéáóôéêü: • äéÜêñéóç ïíïìáóôéêÞò-áéôéáôéêÞò åíéêïý êáé ðëçèõíôéêïý • ëåéôïõñãßåò ïíïìáóôéêÞò-áéôéáôéêÞò ïõóéáóôéêþí (õðïêåßìåíï-áíôéêåßìåíï, åðéññçìáôéêüò ðñïóäéïñéóìüò ÷ñüíïõ, ôüðïõ, ðïóïý, ç áéôéáôéêÞ óå ðñïèåôéêÜ óýíïëá) • Üêëéôá ïíüìáôá îÝíçò ðñïÝëåõóçò

10. Ìüëéò ó÷ïëÜóù... óåë. 55

ÊáèçìåñéíÞ ñïõôßíá • õðï÷ñåþóåéò óôï ó÷ïëåßï • õðï÷ñåþóåéò óôï óðßôé • äñáóôçñéüôçôåò ìåôÜ ôï ó÷ïëåßï

Ïé óýíäåóìïé: • åßäç (óõìðëåêôéêïß, äéá÷ùñéóôéêïß, áíôéèåôéêïß, åðåîçãçìáôéêïß, áéôéïëïãéêïß, ÷ñïíéêïß)

11. Èá ãéïñôÜóïõí åëëçíéêÜ! óåë. 61

12. ÈÝëù íá óïõ æçôÞóù ìéá ÷Üñç óåë. 68

ÔçëåöùíéêÞ óõíïìéëßá Ðáñáããåëßåò öáãçôïý ¸êöñáóç ðñïôßìçóçò ÊáôÜëïãïé öáãçôþí êáé ðïôþí ÔéìÝò

ÄéáôñïöÞ: • ñïöÞìáôá êáé åëáöñÜ ãåýìáôá • ãåýìáôá • ÷þñïé öáãçôïý êáé ðïôïý • öáãçôÜ, ãëõêÜ, ðïôÜ

Ôï ñÞìá: • óõíïðôéêüò ìÝëëïíôáò (áðëüò) • ìç óõíïðôéêüò ìÝëëïíôáò (äéáñêåßáò Þ åðáíÜëçøçò) • êáôáëÞîåéò ñçìÜôùí á’ óõæõãßáò, åíåñãçôéêÞò êáé ìåóïðáèçôéêÞò öùíÞò • áñíçóç «äåí» • áüñéóôïò êáé óõíïðôéêüò ìÝëëïíôáò áíùìÜëùí ñçìÜôùí Ôï ñÞìá: • óõíïðôéêÞ õðïôáêôéêÞ • ìç óõíïðôéêÞ õðïôáêôéêÞ • ìïñöïëïãßá • ÷ñÞóåéò õðïôáêôéêÞò óå áíåîÜñôçôåò êáé óå óõìðëçñùìáôéêÝò ðñïôÜóåéò • äéÜêñéóç óôç ÷ñÞóç óõíïðôéêÞò-ìç óõíïðôéêÞò õðïôáêôéêÞò • öñÜóåéò ðïõ óõíôÜóóïíôáé ìå óõíïðôéêÞìç óõíïðôéêÞ õðïôáêôéêÞ • áñíçóç õðïôáêôéêÞò «ìç(í)»

187

187

13. Ç óõíôáãÞ ôçò ãéáãéÜò óåë. 74

ÓõíôáãÝò: • öáãçôÜ êáé ãëõêÜ åëëçíéêÞò êïõæßíáò • öáãçôÜ êáé ãëõêÜ êõðñéáêÞò êïõæßíáò • ðáñáäïóéáêÝò óõíôáãÝò

Ôá ïõóéáóôéêÜ: • ãåíéêÞ åíéêïý, ðëçèõíôéêïý éóïóýëëáâùí áñóåíéêþí óå -ïò, -üò, -çò, -Þò, -áò, -Üò, Ýáò, èçëõêþí óå -ïò, -üò, -ç, -Þ, -á, -Ü êáé -Ýáò, ïõäÝôåñùí óå -ï, -ü, -é, -ß, -ïò • ãåíéêÞ åíéêïý , ðëçèõíôéêïý áíéóïóýëëáâùí áñóåíéêþí óå -çò, -Üò, -Ýò, -ïýò, èçëõêþí óå -ïý, -Ü, ïõäÝôåñùí óå -(ìá)á, -áò, -üò Ëåéôïõñãßåò ôçò ãåíéêÞò • åôåñüðôùôïò ðñïóäéïñéóìüò ïíüìáôïò (êôÞóç, ðñïÝëåõóç, ãåíéêÞ ôïõ äçìéïõñãïý)

ÈÅÌÁ ÄÅÕÔÅÑÏ ÊïéíùíéêÝò äñáóôçñéüôçôåò, óùìáôéêÞ Üóêçóç êáé õãåßá ÌÜèçìá

14. Ðáßîå ìå ôïí õðïëïãéóôÞ óïõ óåë. 80

188

Åðéêïéíùíßá: ÐñïöïñéêÞ – ÃñáðôÞ Åëåýèåñïò ÷ñüíïò: • êáèçìåñéíÝò • Óáââáôïêýñéáêá • åßäç øõ÷áãùãßáò (ìÝóá êé Ýîù áðü ôo óðßôé) • åväéáöÝñovôá êáé ÷üìðé • áèëÞìáôá êáé óðoñ • ëÝó÷åò êáé åîùó÷ïëéêÝò äñáóôçñéüôçôåò

ÃñáììáôéêÞ: Ìïñöïëïãßá – Óýíôáîç Ôï ñÞìá: • óõíïðôéêÞ ðñoóôáêôéêÞ • ìç óõíïðôéêÞ ðñïóôáêôéêÞ • ìoñöoëoãßá • ÷ñÞóåéò • áðáãüñåõóç (áñvçôéêÞ õðoôáêôéêÞ) • áíþìáëá ñÞìáôá: áêïýù, âëÝðù, âãáßíù, ðÜù/ðçãáßíù (åíåóôþôáò, áüñéóôïò, ìÝëëïíôáò, ïñéóôéêÞ, õðïôáêôéêÞ, ðñïóôáêôéêÞ)

15. ÐÜìå ãéá êáöÝ; óåë.86

ÓõvåvvoÞóåéò ãéá êoévùvéêÝò äñáóôçñéüôçôåò: • ôçëåöùíéêÞ óõíäéÜëåîç • ðñüóêëçóç, ðñüôáóç äñáóôçñéïôÞôùí • áðïäï÷Þ, Üñíçóç ðñüóêëçóçò • äéáêáíïíéóìüò óõíÜíôçóçò (ôüðïò, ÷ñüíïò, óêïðüò) • êáôåõèýíóåéò

Ôï ïõóéáóôéêü: • êëçôéêÞ ðôþóç: (êëçôéêÞ ðñïóöþíçóç óôïí åíéêü êáé ðëçíõèíôéêü) Ïé ðñïèÝóåéò: • ìå, óå, ãéá, áðü, óáí, ÷ùñßò (äß÷ùò), ðáñÜ, áíôß, êáôÜ, ìåôÜ, ìÝ÷ñé (ùò, Ýùò, ßóáìå), ðñéí, ðñïò • ç ëåéôïõñãßá ôïõò óå ðñïèåôéêÝò öñÜóåéò Ôï åðßññçìá: • åßäç (ôïðéêÜ, ÷ñïíéêÜ, ôñïðéêÜ, ðïóïôéêÜ, âåâáéùôéêÜ, áñíçôéêÜ) • ìïñöïëïãßá • ÷ñÞóç

16. Ðñïôéìþ ôçí ôçëåüñáóç óåë. 92

ÐñïóùðéêÜ åíäéáöÝñïíôá: • ôçëåüñáóç • êéíçìáôïãñÜöïò • áèëçôéóìüò • ÐëåïíåêôÞìáôá êáé ìåéïíåêôÞìáôá áíÜìåóá óôïõò äéÜöïñïõò ôñüðïõò øõ÷áãùãßáò

Ôï ñÞìá: • ñÞìáôá â’ óõæõãßáò, Á’ ôÜîçò åvåñãçôéêÞò öùvÞò (-þ, -Üò,...) • ñÞìáôá â’ óõæõãßáò, Â’ ôÜîçò åvåñãçôéêÞò öùvÞò (-þ, -åßò,...) åíåóôþôáò, ðáñáôáôéêüò, áüñéóôïò, ìÝëëïíôáò (ïñéóôéêÞ, õðïôáêôéêÞ, ðñïóôáêôéêÞ)

188

17. ÌïíôÝñíï äåñìÜôéíï, õðÝñï÷á êáëëõíôéêÜ! óåë. 96

Øþíéá: • åßäç êáôáóôçìÜôùí • êáôáíáëùôéêÜ áãáèÜ • ðåñéãñáöÝò áãïñþí • ÷ñþìáôá, ìåãÝèç • ðïéüôçôåò • ðïóüôçôåò (êéëÜ, ãñáììÜñéá) • ëïãáñéáóìïß • åßäç ðëçñùìþí • íïìéóìáôéêÝò ìïíÜäåò

Ôï åðßèåôï • êáôçãïñßåò åðéèÝôùí (ðåñéëçðôéêüò ðßváêáò êáôáëÞîåùv) • åðßèåôá óå -çò, -á, -éêo -çò, -éá, -é -õò, -éá, -õ -çò, -çò, -åò • ÷ñÞóç êáé èÝóç ôoõ åðéèÝôoõ • ïõóéáóôéêÜ ðáñÜãùãá áðü åðßèåôá êáé áðü ïõóéáóôéêÜ åðáããÝëìáôá • åðßèåôá áðü ñÞìáôá • åðßèåôá áðü oõóéáóôéêÜ • åðßèåôá áðü åðßèåôá • óõvþvõìá êáé ávôßèåôá åðéèÝôùí

18. Ðñþôïé óôéò ãéïñôÝò! óåë. 104

ÃéïñôÝò: • åßäç ãéïñôþí (ïéêïãåíåéáêÝò, èñçóêåõôéêÝò, åèíéêÝò ãéïñôÝò) • Üëëåò åéäéêÝò ïéêïãåvåéáêÝò ãéïñôÝò êáé ðåñéóôÜóåéò (ãåvÝèëéá, âáðôßóåéò, ãÜìïé, áññáâþíåò, åðÝôåéïé, ðÜñôé) • ðáñáäüóåéò, Ýèéìá • äéáôýðùóç êáôÜëëçëùí åõ÷þí ÐåñéãñáöÞ ãåãïíüôùí/åìðåéñéþí

19. Ëéãüôåñï Þ ðåñéóóüôåñï ÷áñôæéëßêé; óåë. 108

×áñôæéëßêé: • åßäç êáôáóôçìÜôùí • åßäç ðñïúüíôùí • äéá÷åßñéóç ÷ñçìÜôùí • óõãêñßóåéò ôéìþí • áðïôáìßåõóç ÓõæÞôçóç: • Ýêöñáóç êáé õðïóôÞñéîç Üðïøçò • åðé÷åéñçìáôïëïãßá (õðÝñ, êáôÜ) ó÷åôéêÜ ìå ôç äéá÷åßñéóç ÷ñçìÜôùí êáé ôéò áãïñÝò

20. Ìå ôéò ñïìáíôéêÝò ôáéíßåò... êïéìÜìáé! óåë. 112

Øõ÷áãùãßá: • èÝáôñï • êéíçìáôïãñÜöïò • åßäç Ýñãùí êáé ôáéíéþí • ÷áñáêôÞñåò, ðëïêÞ ÄéÞãçóç ÐåñéëçðôéêÞ áðüäïóç

Ôï ñÞìá: • ñÞìáôá ðáèçôéêÞò öùíÞò â’ óõæõãßáò, â’ ôÜîçò (êïéìÜìáé, öïâÜìáé, èõìÜìáé, êéíïýìáé) • åíåóôþôáò, áüñéóôïò, ðáñáôáôéêüò (ïñéóôéêÞ)

21. ÐÜñå âáèéÝò áíáðíïÝò óåë. 117

Áíèñþðéíï óþìá: • ôá ìÝñç ôïõ • Üóêçóç • äéáôñïöÞ • ðáèÞóåéò • ðáéäéêÝò áóèÝíåéåò, åìâïëéáóìïß • óõíçèéóìÝíåò áóèÝíåéåò • åðéóêÝøåéò óôï ãéáôñü êáé óôov oäovôßáôño • éáôñéêÝò åîåôÜóåéò • öÜñìáêá, óõíôáãÝò

Ôï ñÞìá: • áíþìáëá ñÞìáôá (ðáßñíù, öôáßù, êëáßù, ëÝù) • åíåóôþôáò, ðáñáôáôéêüò, áüñéóôïò, óõíïðôéêüò ìÝëëïíôáò (ïñéóôéêÞ, õðïôáêôéêÞ, ðñïóôáêôéêÞ)

22. ¼óá öÝñíåé ç þñá, äåí ôá öÝñíåé ï ÷ñüíïò óåë. 123

ÌéêñÜ áôõ÷Þìáôá Åðåßãovôá ðåñéóôáôéêÜ ÓïâáñÜ áôõ÷Þìáôá êáé äõóôõ÷Þìáôá Ðñþôåò âïÞèåéåò Ðåñßèáëøç ÉáôñéêÝò åéäéêüôçôåò

Ç áíôùíõìßá: • áíáöïñéêÝò áíôùíõìßåò (üóïò, üðïéïò, ïðïßïò, ðïõ, ü,ôé) • áõôïðáèåßò (ôïõ åáõôïý, ôïí åáõôü, ôùí åáõôþí, ôïõò åáõôïýò) • ïñéóôéêÝò (ßäéïò, ìüíïò)

Ôï áñéèìçôéêü • ôáêôéêÜ • ðïëëáðëáóéáóôéêÜ • áíáëïãéêÜ • ïìáäéêÜ

Ôï åðßèåôï: • âáèìïß åðéèÝôùí (ó÷çìáôéóìüò óõãêñéôéêïý, õðåñèåôéêïý âáèìïý ìïíïëåêôéêÜ êáé ðåñéöñáóôéêÜ) • ávþìáëá åðßèåôá (o ðoëýò, ç ð oëëÞ, ôo ðoëý)

189

189

23. Ôï êÜðíéóìá ìðïñåß íá âëÜøåé óïâáñÜ ôçí õãåßá óåë. 130

ÊoévùvéêÜ æçôÞìáôá: • êÜðvéóìá • váñêùôéêÜ • oévoðvåõìáôþäç ðoôÜ) ÓõæÞôçóç • Ýêöñáóç êáé õðïóôÞñéîç Üðïøçò • åðé÷åéñçìáôïëïãßá (áñíçôéêÜ êáé èåôéêÜ óôïé÷åßá) ó÷åôéêÜ ìå ôá êïéíùíéêÜ áõôÜ ðñïâëÞìáôá

Ôï ñÞìá: • áðñüóùðá ñÞìáôá (ðñÝðåé, ìðïñåß, öáßíåôáé, ðñüêåéôáé) • Üëëá ñÞìáôá: ðåèáßíù, ðáèáßíù, áññùóôáßíù • óõíäåôéêÜ ñÞìáôá (åßìáé, ãßíïìáé, ïíïìÜæïìáé, öáßíïìáé, åêëÝãïìáé, äéïñßæïìáé) ÐáñáãùãÞ ëÝîåùí: • ïéêïãÝíåéåò ëÝîåùí • ó÷çìáôéóìüò ðáñáãþãùí (ðáñáãùãÞ, óýíèåóç)

ÈÅÌÁ ÔÑÉÔÏ Óôç ÷þñá ìáò êáé óôï åîùôåñéêü ÌÜèçìá

ÃñáììáôéêÞ: Ìïñöïëïãßá – Óýíôáîç

ÄéáêïðÝò: • åßäç äéáêïðþí • ôáîéäéùôéêoß äéáêávovéóìoß • äéáìovÞ • ìåôáöoñéêÜ ìÝóá • áåñïðïñéêü ôáîßäé

Ôï ñÞìá: • ðáñáêåßìåíïò, õðåñóõíôÝëéêïò, óõíôåëåóìÝíïò ìÝëëïíôáò åíåñãçôéêÞò öùíÞò, á’ óõæõãßáò • ìïñöïëïãßá • ÷ñÞóç

25. Óôï åîï÷éêü óðéôÜêé ôïõ ðáððïý óåë. 143

Ç æùÞ óôçv åîo÷Þ: • ðåñéãñáöÞ ãåùãñáöéêÞò ôïðïèåóßáò • âáóéêoß ãåùãñáöéêoß üñoé • áîéoèÝáôá êáé ìÝñç øõ÷áãùãßáò)

Ôï åðßèåôï: • áíþìáëá ðáñáèåôéêÜ ÐáñáãùãÞ ëÝîåùí: • ïõóéáóôéêÜ ðáñÜãùãá áðü oõóéáóôéêÜ • õðoêoñéóôéêÜ, ìåãåèõvôéêÜ, åèvéêÜ, ðåñéåêôéêÜ • ïìþvõìá, óõíþíõìá

26. ÏíåéñåìÝíåò äéáêïðÝò óôç Ñüäï óåë. 148

Ç æùÞ óå ðáñáèáëÜóóéá ìÝñç: • ðåñéãñáöÞ ãåùãñáöéêÞò ôïðïèåóßáò • áîéoèÝáôá • ìÝñç øõ÷áãùãßáò)

Ôï ñÞìá: • ãåñoýväéo (-ovôáò êáé -þvôáò) • ìåôo÷Þ (-ìÝvoò, -ìÝvç, -ìÝvo) • ìïñöïëïãßá • ÷ñÞóç

27. Áí Ýñèåéò óôï Ëïíäßíï, èá êÜíïõìå ðïëëÜ óåë. 152

Ç ðüëç êáé ç ðåñéï÷Þ ìïõ: • ç ãåéôïvéÜ êáé ç ðåñéï÷Þ ìïõ (üíïìá, ôïðïèåóßá, ãåùãñáöéêïß üñïé, áîéïèÝáôá, ìÝñç äéáóêÝäáóçò) • ç ðüëç ðïõ ìÝíù (üíïìá, ìÝãåèïò, ðëçèõóìüò, ãåùãñáöéêÞ ôïðïèåóßá, âáóéêoß ãåùãñáöéêoß üñoé, áîéoèÝáôá êáé ìÝñç äéáóêÝäáóçò)

Õðoèåôéêüò ëüãoò: • Õðoèåôéêüò ëüãoò ôoõ ðñáãìáôéêoý • Õðoèåôéêüò ëüãoò ôoõ ìç ðñáãìáôéêoý

24. ¸÷ù ðÜåé óôçí Áõóôñßá êáé óôçí Áõóôñáëßá óåë. 136

28. Óôåíï÷ùñéÝìáé ìå ôéò êáôáóôñïöÝò óåë. 156

190

Åðéêïéíùíßá: ÐñïöïñéêÞ – ÃñáðôÞ

190

Ï êáéñüò: • åðo÷Ýò • óçìåßá ôïõ ïñßæïíôá • êáéñéêÝò óõíèÞêåò áíÜ åðï÷Þ • äåëôßï êáéñïý • êëéìáôïëïãéêÝò óõíèÞêåò ðïõ äçìéïõñãïýí öõóéêÝò êáôáóôñïöÝò (áíïìâñßá, ðëçììýñá, áíåìïèýåëëá, ðáãåôþíáò, êåñáõíüò)

Ôï ñÞìá: • åíåóôþôáò, ðáñáôáôéêüò, áüñéóôïò, ìÝëëïíôáò (ïñéóôéêÞ, õðïôáêôéêÞ, ðñïóôáêôéêÞ) ñçìÜôùí â’ óõæõãßáò, á’ ôÜîçò ìåóïðáèçôéêÞò öùíÞò (-éÝìáé) • (åðáíÜëçøç) ñÞìáôá â’ óõæõãßáò, â’ ôÜîçò ðáèçôéêÞò öùíÞò (-Üìáé, -ïýìáé) • Ýìöáóç óôçv oñèoãñáößá êáé ðñáêôéêÞ ÷ñÞóç êáé åìðÝäùóç ôoõò. • áðñüóùðá ñÞìáôá (ðñÝðåé, ìðoñåß, öáßíåôáé, ðñüêåéôáé, øé÷áëßæåé, âñÝ÷åé, ÷éovßæåé, öõóÜåé, êÜvåé æÝóôç-êñýo-øý÷ñáäñoóéÜ-ðáãùvéÜ)

29. Ðüóï ìáêñéÜ åßíáé; óåë. 162

Ôáîßäé ìå áõôïêßíçôï: • áðïóôÜóåéò (ìÝôñá, ÷éëéüìåôñá) • ðáñï÷Þ ïäçãéþí êáé êáôåõèýíóåùí

Ç áíôùíõìßá: • åñùôçìáôéêÝò ávôùvõìßåò (ðoéoò, ðoéá, ðoéo, ðüóoò, ðüóç, ðüóo, ôé) • ìïñöïëïãßá • ÷ñÞóç óå åõèåßåò åñùôÞóåéò (õðoêåßìåvo, ávôéêåßìåvo, ãåvéêÞ ðñïóäéïñéóôéêÞ) • èÝóç ôùv åñùôçìáôéêþv ávôùvõìéþv

30. ÐñÝðåé íá îåêïõñáóôïýìå óåë. 168

Áôìïðëïúêü ôáîßäé: • åßäç èáëáóóßùí óêáöþí • ÷þñïé êáñáâéïý • äéáäéêáóßåò ôáîéäéïý • ìïñöÞ áôìïðëïúêþí ôáîéäéþí • åíçìåñùôéêÜ öõëëÜäéá • åéóéôÞñéá • ãåýìáôá ðÜíù óôï ðëïßï • åðéóêÝøåéò óå áîéïèÝáôá

Ôï ñÞìá: • óõvoðôéêÞ õðoôáêôéêÞ, ñçìÜôùv á’ óõæõãßáò ìåóoðáèçôéêÞò öùvÞò • ìç óõvoðôéêÞ õðoôáêôéêÞ, ñçìÜôùv á’ óõæõãßáò ìåóoðáèçôéêÞò öùvÞò • ìoñöoëoãéêüò êáé óçìáóéoëoãéêüò ðáñáëëçëéóìüò ávÜìåóá óôo ìÝëëovôá êáé ôçv õðoôáêôéêÞ.

31. Ôé ùñáßá ðïõ ðåñÜóáìå óôçí ÁèÞíá! óåë. 172

Äçìüóéåò õðçñåóßåò óôo åîùôåñéêü: • ãñáöåßo ðëçñoöoñéþv • ôá÷õäñoìåßo • ôñÜðåæá • Üëëåò õðçñåóßåò (êáöåôÝñéåò, åóôéáôüñéá, êáôáóôÞìáôá åéäþí ëáúêÞò ôÝ÷íçò êáé óïõâåíßñ) • øþíéá óôï åîùôåñéêü

Ôï åðßññçìá: • ðáñáèåôéêÜ åðéññçìÜôùv • åðéññÞìáôá ìå ávþìáëá ðáñáèåôéêÜ • åðéññçìáôéêoß ðñoóäéoñéóìoß ìå ðñoèåôéêÝò öñÜóåéò, ìå åðßèåôá, ìå ãåñoýväéo, ìå ìåôo÷Þ

Áôõ÷Þìáôá óôï åîùôåñéêü: • áðþëåéá áíôéêåéìÝíùí • ðñïâëÞìáôá õãåßáò

Ôï ñÞìá: • ávþìáëá ñÞìáôá á’ óõæõãßáò, åíåñãçôéêÞò öùíÞò (ávåâáßvù, êáôåâáßvù, âãáßvù, ðçãáßvù, ìðáßíù, ìáèáßíù, êáôáëáâáßíù, âÜæù, âãÜæù, âëÝðù, âñßóêù, äßíù, èÝëù, êÜíù, ìÝíù, îÝñù, ðáßñíù, ðåñéìÝíù, ðßíù, ôñþù, ëÝù, áêïýù, ðëÝíù, óôÝëíù, öÝñíù, öåýãù, áêïýù • åíåóôþôáò, ðáñáôáôéêüò, áüñéóôïò, ìÝëëïíôáò, ðáñáêåßìåíïò, õðåñóõíôÝëéêïò, óõíôåëåóìÝíïò ìÝëëïíôáò (ïñéóôéêÞ, õðïôáêôéêÞ, ðñïóôáêôéêÞ)

32. ¢êïõ ôé Ýðáèá... óåë. 178

33. Ôï ðáíçãýñé ôïõ Êáôáêëõóìïý óåë. 182

ÊáèçìåñévÞ æùÞ, Ýèéìá êáé ðáñáäüóåéò óôçv Êýðño

ÅðáváëçðôéêÝò áóêÞóåéò óôá ñÞìáôá á’ óõæõãßáò åvåñãçôéêÞò êáé ìåóoðáèçôéêÞò öùvÞò: âñßóêù, âñßóêoìáé, âñÞêá, âñÝèçêá, óçêþvù, óçêþvoìáé, óÞêùóá, óçêþèçêá, vôývù, vôývoìáé, Ývôõóá, vôýèçêá, ÷ôåvßæù, ÷ôåvßæoìáé, ÷ôÝvéóá, ÷ôåvßóôçêá. ¸ìöáóç óôçv oñèoãñáößá êáé ðñáêôéêÞ ÷ñÞóç êáé åìðÝäùóç ôoõò.

191

191

Workbook of greek language

Recommend Documents