TUGAS POKOK DAN FUNGSI LABORATORIUM RUMAH SAKIT UMUM Tugas pokok dan fungsi laboa!oiu" u"a# saki! !idak dapa! dipisa#kan dai !ugas pokok dan fungsi u"a# saki! u"u" di"ana laboa!oiu" i!u b$ada% Adapun !ugas pokok u"a# saki! u"u" adala# & "$laksanakan upa'a k$s$#a!an s$(aa b$da'aguna dan b$#asilguna d$ngan "$ngu!a"akan upa'a p$n'$"bu#an dan p$"uli#an 'ang dilaksanakan s$(aa s$asi dan !$padu d$ngan upa'a p$ningka!an dan p$n($ga#an s$!a "$laksanakan upa'a u)ukan% Un!uk "$n'$l$nggaakan !ugas pokok !$s$bu!* u"a# sa ki! u"u" "$"pun'ai fungsi a% M$n'$l$n M$n'$l$ngga ggaak akan an p$la' p$la'anan anan "$dis% "$dis% b% M$n'$l$nggaakan p$la'anan p$nun)ang "$dis "$dis dan non "$dis% (% M$n'$l$ngg M$n'$l$nggaakan aakan p$la'anan p$la'anan dan asu#an k$p$a+a!an k$p$a+a!an%% d% M$n'$l$n M$n'$l$ngga ggaak akan an p$la' p$la'anan anan u)u u)ukan kan%% $% M$n'$l$n M$n'$l$ngga ggaak akan an p$ndid p$ndidika ikan n dan p$la!i p$la!i#an #an%% f% M$n'$l$n M$n'$l$ngga ggaak akan an p$n$li p$n$li!ian !ian dan dan p$ng$ p$ng$"ba "banga ngan% n% g% M$n'$l$ngg M$n'$l$nggaakan aakan ad"inis!asi ad"inis!asi u"u" dan k$uangan% k$uangan% Laboa!oiu" u"a# saki! "$upakan bagian dai p$la'anan p$nun)ang "$dis 'ang "$n'$l$nggaakan p$la'anan "$dis b$upa p$"$iksaan laboa!oiu" k$pada pasi$n* "aka !ugas pokok dan fungsi laboa!oiu" u"a# saki! u"u" sa"a d$ngan !ugas pokok dan fungsi u"a# saki! u"u" u"u" di"ana laboa!oiu" i!u b$ada% S$bagai ko"pon$n p$n!ing dala" p$la'anan k$s$#a!an* #asil p$"$iksaan laboa!oiu" digunakan un!uk p$n$!apan diagnosis* p$"b$ian p$ngoba!an dan p$"an!auan #asil p$ngoba!an* s$!a p$n$n!uan pognosis% Ol$# ka$na i!u #asil #asil p$"$iksaan laboa!oiu" #aus s$lalu !$)a"in "u!un'a% Un!uk "$ningka!kan "u!u #asi p$"$iksaan laboa!oiu"* "u!lak p$lu dilaksanakan k$gia!an p$"a"n!apan "u!u* 'ang "$n(akup s$"ua k$gia!an p$"$ikasaan laboa!oiu"% P$"an!apan "u!u laboa!oiu" k$s$#a!an adala# s$"ua k$gia!an 'ang di!u)ukan un!uk "$n)a"in k$!$li!ian dan k$!$pa!an #asil p$"$iksaan laboa!oiu"% K$gia!an p$"an!apan "u!u "$lipu!i p$"an!apan "u!u in!$nal dan p$"an!apan p$"an!apan "u!u $ks!$nal% A% P,MANTAPAN MUTU INT,RNAL% P$"an!apan "u!u in!$nal adala# k$gia!an p$n($ga#an dan p$nga+asan 'ang dilaksanakan ol$# "asing "asing laboa!oiu" s$(aa !$us "$n$us aga dip$ol$# #asil p$"$iksaan 'ang !$pa!% -akupan ob'$k p$"an!apan "u!u in!$nal "$lipu!i ak!i.i!as / !a#ap paanali!ik* !a#ap anali!ik dan !a#ap pas(a anali!ik% Tu)uan / 0% P$"an!apan dan p$n'$"punaan "$!od$ p$"$iksaan d$ngan "$"p$!i"bangkan asp$k anali!ik dan klinis% 1% M$"p$!inggi k$siagaan !$naga* s$#ingga p$ng$luaan #asil 'ang sala# !idak !$)a2 di dan p$baikan k$sala#an dapa! dilakukan s$g$a% 3% M$"as!ikan ba#+a s$"ua pos$s "ulai dai p$siapan pasi$n* p$nga"bilan* p$ngi2 i"an* p$n'i"panan dan p$ngola#an sp$si"$n sa"pai d$ngan p$n(a!a!an dan p$lapoan !$la# dilakukan d$ngan bna% bna% 4% M$nd$!$ksi k$sala#an dan "$ng$!a#ui su"b$n'a% 5% M$"ban!u p$baikan p$la'anan p$nd$i!a "$lalui p$ningka!an "u!u p$n$iksaan laboa!oiu"%
K$gia!an p$"an!apan "u!u in!$nal "$lipu!i / 0% P$siapan pasi$n% S$b$lu" sp$si"$n dia"bil* pasi$n #aus dip$siapkan !$l$bi# da#ulu d$ngan baik s$suai d$ngan p$s'aa!an p$nga"bilan sp$si"$n% 1% P$nga"bilan dan p$ngola#an sp$si"$n% Sp$si"$n #aus dia"bil s$(aa b$na d$ngan "$"p$#a!ikan +ak!u* lokasi* .olu"$ * (aa* p$ala!an* +ada# sp$si"$n* p$nga+$!6an!i(oagulan s$suai d$ngan p$s'a!an p$nga"bilan sp$si"$n 3% Kalibasi p$ala!an Sala# sa!u fak!o 'ang dapa! "$"p$ngau#i #asil p$"$iksaan laboa!oiu" adala# p$ala!an laboa!oiu"* ol$# ka$na i!u ala! p$lu dip$li#aa dan dikalibasi s$(aa b$kala% 4% U)i kuali!as ai% Ai didala" laboa!oiu" digunakan un!uk b$bagai k$p$luan* an!aa lain un!uk p$ng$n($an $ag$n* analisa blanko* p$n(u(ian dan lain lain% K$bu!u#an "u!u ai b$b$da b$da !$gan!ung dai !u)uan ai !$s$bu! akan diguna2 kan* "isal ai d$a)a! $ag$n #aus b$bas dai 7a! 7a! 'ang "$ngganggu analisa* s$dangkan bila un!uk p$n(u(ian #an'a dibu!u#kan ai 'ang b$si# sa)a% Laboa!oiu" #aus "$"$iksa apaka# !$la# !$)adi p$uba#an s$la"a p$"bua!an sa"pai p$nggunaann'a* un!uk i!u p$lu dilakukan p$ngu)ian kuali!as ai% Un!uk ai 'ang dibua! s$ndii* u)i kuali!as dilakukan s$!iap kali p$"bua!an* s$dang2 kan un!uk ai 'ang dib$li* u)i kuali!as dilakukan s$!iap k$"asan% Apa bila #asil p$ngu)ian !idak "$"$nu#i p$s'aa!an 'ang !$la# di!$!apkan* "aka dilakukan d$s!ilasi a!au d$"in$alisasi ulang% 5% U)i kuali!as $ag$n% R$ag$n 'ang digunakan dilaboa!oiu" ada 'ang dapa! dibua! s$ndii dan ada 'ang suda# )adi6ko"$sial% Baik $ag$n 'ang dibua! s$ndii "aupun 'ang ko"$sial "$"pun'ai p$s'aa!an p$s'aa!an !$!$n!u% U)i kuali!as $ag$n #aus dilakukan / a% S$!iap kali ba!(# lau!an k$)a dibua!% b% S$!iap "inggu% (% Bila suda# "$nd$ka!i "asa dalu+asa% d% Bila di!$"ukan6!$li#a! !anda !anda k$usakan% $% Bila !$dapa! k$(uigaan !$#adap #asil p$"$iksaan% P$ngu)ian kuali!as dapa! dilakukan d$ngan / a% M$lakukan p$"$iksaan ba#an kon!ol assa'$d 'ang !$la# dik$!a#ui nilain'a D$ngan "$nggunakan $ag$n !$s$bu!% b% M$nggunakan s!ai ku"an% 8% U)i kuali!as "$dia% Kali!as "$dia #aus dip$iksa da#ulu s$b$lu" "$dia digunakan% -aa (aa (aa "$ngu)i "u!u "$dia & a% S$(aa .isual% D$ngan "$"p$#a!ikan a!au "$li#a! +ana* k$k$u#an dan lain lain% b% U)i s!$ili!as% U)i s!$ili!as "$upakan sua!u k$#ausan !$u!a"a pada "$dia 'ang dip$ka'a d$ngan ba#an ba#an !$!$n!u s$p$!i aga daa# a!au aga (okla!% (% P$nana"an ku"an kon!ol posi!if dan kon!ol n$ga!if% d% U)i kuali!as p$"$iksaan k$p$kaan ku"an% P$"$iksaan k$p$kaan ku"an d$ngan "$!od$ (aka"* dian)ukan ol$# 9%H%O%
d$ngan "$nggunakan "$!od$ "odifikasi Kib'2Bau$% :% P$"$li#aaan s!ain ku"an% S!ain ku"an dapa! dip$ol$# dai / a% Isolasi dai sp$si"$n klinik% b% Kol$ksi kul!u ku"an 'ang $s"i% (% Ko"$sial% d% Laboa!oiu" u)ukan% S!ain ku"an 'ang ada dilaboa!oiu" #aus dip$li#aa d$ngan baik aga ku"an Ku"an !$s$bu! !idak "a!i% ;% U)i kuali!as An!ig$n2An!is$a% Hal #al 'ang #aus dip$#a!ikan dala" p$nggunaan an!ig$n dan an!is$a & a% P$nggunaann'a #aus "$ngiku!i p$!un)uk pabik% b% S$!iap akan digunakan * an!ig$n a!au an!i bodi dala" bo!ol #aus diko(ok da#ulu dan s$suaikan su#un'a d$ngan su#u ka"a% (% Si"pan pada su#u 'ang dian)ukan% d% Ada b$b$apa $ag$n s$ologik 'ang !idak bol$# dib$kukan% $% Hindai p$"b$kuan dan p$n(aian 'ang b$ulang ulang% f%
u)i k$!$pa!an% Hasil laboa!oiu" digunakan un!uk "$n$n!ukan diagnosis* p$"an!auan p$ngoba!2 an dan "$a"alkan pognosis* "aka a"a!la# p$lu un!uk s$lalu "$n)aga "u!u #asil p$"$iksaan* dala" a!i "$"pun'ai !ingka! akuasi dan p$sisi 'ang dapa! di p$!anggung )a+abkan% 0?% P$n(a!a!an dan p$lapoan% K$gia!an p$n(a!a!an dan p$lapoan dilaboa!oiu" #aus dilaksanakan d$ngan ($"a! dan !$li!i ka$na dapa! "$"p$ngau#i #asil p$"$iksaan dan dapa! "$ng2 akiba!kan k$sala#an dala" p$n'a"paian #asil p$"$iksaan% B% P,M,NTAPAN MUTU ,KST,RNAL P$"an!apan "u!u $ks!$nal adala# k$gia!an 'ang dis$l$nggaakan s$(aa p$iodik ol$# pi#ak lain dilua laboa!oiu" 'ang b$sangku!an un!uk "$"an!au dan "$nilai p$na"pilan sua!u laboa!oiu" dala" bidang p$"$iksaan !$!$n!u% P$n'$l$nggaaan k$gia!an p$"an!apan "u!u $ks!$nal dilaksanakan ol$# pi#ak p$"$in!a#* s+as!a a!au in!$nasional% Dala" p$laksanaan'a* k$gia!an p$"an!apan "u!u $ks!$nal ini "$ngiku!s$!akan s$"ua laboa!oiu"* baik "ilik p$"$in!a# "aupun s+as!a dan dikai!kan d$ngan ak$di!asi laboa!oiu" k$s$#a!an s$!a p$i7inan laboa!oiu" k$s$#a!an s+as!a% P$"$in!a# "$n'$l$nggaakan p$"an!apan "u!u $ks!$nal un!uk b$bagai bidang p$"$iksaan dan dis$l$nggaakan pada b$bagai !ingka!an 'ai!u / 0% Tingka! nasional6!ingka! pusa! & d$ngan p$s$!a dai R%S% k$las A* B* - dan 'ang s$!aaf Balai Laboa!oiu" Ks$#a!an dan laboa!oiu" k$s$#a!an s+as!a 'ang s$!aaf% P$n'$l$nggaa k$gia!an ini adala# Pusa! Laboa!oiu" K$s$#a!an 'ang b$k$)a sa"a d$ngan oganisasi pof$si dan ins!ansi lain% 1% Tingka! popinsi6+ila'a# & d$ngan p$s$!a dai R% S% k$las -* D dan 'ang s$!aaf Laboa!oiu" k$s$#a!an Da!i II* laboa!oiu" k$s$#a!an s+as!a 'ang s$!aaf dan Laboa!oiu" Pusk$s"as di popinsi6+ila'a# 'ang b$s angku!an% P$n'$l$nggaa k$gia!an ini adala# Balai Laboa!oiu" K$s$#a!an popinsi 'ang
b$sangku!an% K$gia!an p$"$n!apan "u!u $ks!$nal ini sanga! b$"a"faa! bagi sua!u laboa!oiu" s$bab dai #asil $.aluasi 'ang dip$ol$#n'a dsapa! "$nun)ukkan p$fo"an($ @ p$na"pilan6pofi(i$n(' laboa!oiu" 'ang b$sangku!an dala" bidang p$"$iksaan 'ang di!$n!ukan% Un!uk i!u pada +ak!u "$laksanakan k$gia!an ini !idak bol$# dip$lakukan s$(aa k#usus* )adi pada +ak!u "$lakukan p$"$iksaan #aus dilaksanakan ol$# p$!ugas 'ang biasa "$laksanakan p$"$iksaan !$s$bu! s$!a "$nggunakan p$ala!an6$ag$n6"$!oda 'ang biasa dipakain'a s$#ingga #asil p$"an!apan "u!u $ks!$nal !$s$bu! b$na b$na dapa! "$n($"inkan p$na"pilan laboa!oiu" !$s$bu! 'ang s$b$nan'a% S$!iap nilai 'ang di!$i"a dai laboa!oiu" p$n'$l$nggaa di(a!a! dan di$.aluasi un!uk "$n(ai p$n'$bab2p$n'$bab dan "$nga"bil langka#2langka# p$baikan% -% ,RIFIKASI% $ifikasi "$upakan !indakan p$n($ga#an !$)adin'a k$sala#an dala" "$lakukan k$gia!an laboa!oiu" "ulai dai !a#ap paanali!ik sa"pai d$ngan "$lakukan p$n($ga#an ulang s$!iap !indakan6pos$s p$"$iksaan% Adapun .$ifikasi 'ang #aus dilakukan s$bagai b$iku! / 0% Ta#ap paanali!ik* "$lipu!i & a% Fo"uli p$"in!aan p$"$iksaan% b% P$siapan pasi$n% (% P$nga"bilan dan p$n$i"aan sp$si"$n% d% P$nanganan sp$si"$n% $% P$siapan sa"p$l un!uk analisa% 1% Ta#ap anali!ik* "$lipu!i / a% P$siapan $ag$n6"$dia% b% Pip$!asi $ag$n dan sa"p$l% (% Inkubasi% d% P$"$iksaan% 3% Ta#ap pas(aanali!ik* "$lipu!i & a% P$"ba(aan #asil% b% P$lapoan #sil% D% AUDIT% Audi! adala# pos$s "$nilai a!au "$"$iksa k$"bali s$(aa ki!is b$bagai k$gia!an 'ang dilaksanakan didala" laboa!oiu"% Audi! dibagi dala" audi! in!$nal dan audi! $ks!$nal% Audi! in!$nal dilakukan ol$# !$naga laboa!oiu" 'ang suda# s$nio% P$nilaian 'ang dilakukan #ausla# dapa! "$nguku b$bagai indika!o p$na"pilan laboa!oiu" "isaln'a k$($pa!an p$la'anan* k$!$li!ian lapoan #asil p$"$iksaan laboa!oiu" dan "$ngid$n!ifikasi !i!ik l$"a# dala" k$gia!an laboa!oiu" 'ang "$n'$babkan k$sala#an s$ing !$)adi% Audi! $ks!$nal b$!u)uan un!uk "$"p$ol$# "asukan dai pi#ak lain dilua laboa!oiu" a!au p$"akai )asa laboa!oiu" !$#adap p$la'anan dan "u!u laboa!oiu"% P$!$"uan an!aa k$pala k$pala laboa!oiu" un!uk "$"ba#as dan "$"bandingkan
B$bagai "$!od$* pos$du k$)a* bia'a dan lain lain "$upakan sala# sa!u b$n!uk dai audi! $ks!$nal% ,% ALIDASI HASIL% alidasi #asil p$"$iksaan "$upakan upa'a un!uk "$"an!apkan kuali!as #asil p$"$iksaan 'ang !$la# dip$ol$# "$lalui p$"$iksaan ulang ol$# laboa!oiu" u)ukan% P$"$iksaan ulang ini dapa! dilakukan d$ngan (aa / 0% Laboa!oiu" "$ngii" sp$si"$n dan #asil p$"$iksaan k$laboa!oiu" u)ukan un!uk dip$iksa dan #asiln'a dibandingkan !$#adap #asil p$"$iksaan laboa!o2 iu" p$ngii"% 1% P$s$n!as$ !$!$n!u dai #asil p$"$iksaan posi!ip dan n$ga!ip dikii" k$laboa!o2 iu" u)ukan un!uk dip$iksa ulang% F% P,NDIDIKAN DAN LATIHAN P$ndidikan dan la!i#an !$naga laboa!oiu" "$upakan #al 'ang sanga! p$n!ing dala" poga" p$"an!apan "u!u% P$ndidikan dan la!i#an !$naga #aus di$n(anakan s$(aa b$k$lan)u!an dan b$k$sina"bungan* s$!a dilaksanakan dan dipan!au%
M$nuu! p$ndapa! ka"i $.aluasi kin$)a laboa!oiu" u"a# saki! !$s$bu! dai A sa"pai d$ngan F suda# "$"$nu#i ki!$ia $liabili!'* $l$.ansi* s$nsi!i.i!' dan pa(!(all'%