DEPARTAMENTO DE CIENCIAS DE LA ENERGÍA Y MECÁNICA PROCESOS DE MANUFACTURA I CONSULTAS: Denominación Denominación de mateia!e" R#$o"idad % Aca&ado" S#'e(cia!e" To!eancia" To!eancia" o
o
o
A!#mna: CAROLINA )AM*RANO NRC: +,-. FEC/A: +.01,0+12-
Seme"te Ma3o 4 A$o"to +12-
2. RUGOSIDAD Y ACABADOS SUPERFICIALES 2.1. Defnición:
La #$o"idad "#'e(cia! "e de(ne como e! con5#nto de !a" ie$#!aidade" "#'e(cia!e" de 'a"o e!ati6amente 'e7#e8o9 coe"'ondiente a !a" #e!!a" de5ada" en !a "#'e(cie ea! 'o e! 'ocedimiento de e!a&oación # ota" in;#encia"< La ma%o o meno #$o"idad de #na "#'e(cie de'ende de "# aca&ado "#'e(cia!< ="te9 'emite de(ni !a mico$eomet>a de !a" "#'e(cie" 'aa ace!a" 6?!ida" 'aa !a @#nción 'aa !a 7#e a%an "ido ea!i3ada"< En e! Si"tema Intenaciona! "e de(ne como #nidad de #$o"idad e! micómeto o mica 2micaB 2 m B 19111112 m B 19112 mm9 mienta" 7#e en e! "i"tema in$!" "e #ti!i3a !a mico'#!$ada < 2.2.
Parámetr! "ara me#ir r$%!i#a# !$"erfcia&:
EHi"ten 6aio" 'a?meto" 7#e "i6en 'aa medi !a #$o"idad9 % todo" e!!o" "e '#eden c!a"i(ca en te" ti'o" @#ndamenta!e": a) Respecto a la dirección de las alturas
De"6iación media aitmtica de! 'e(!9 a!t#a de !a" ie$#!aidade" en 21 '#nto"9 a!t#a de #na ce"ta de! 'e(!9 'o@#ndidad de #n 6a!!e de! 'e(!9 a!t#a de #na ie$#!aidad de! 'e(!< b) Respecto a la dirección transversal c) Respecto a la forma de irregularidades
E! 'a?meto de medida de !a #$o"idad m?" #ti!i3ado e" !a #$o"idad media Ra de"6iación media aitmtica de! 'e(! % e"ta "e '#ede medi a ta6" de #n #$o">meto< 2.'.
Sim(&%)a:
La" noma" 7#e i$en e! ti'o de #$o"idad "on !a" "i$#iente":
DIN -.+ DIN -.J DIN -DIN -,
E! a!cance de !a #$o"idad de "#'e(cie" "e enc#enta en !a noma DIN -..K2< Paa indica !a" caacte>"tica" "#'e(cia!e" en !o" '!ano"9 "e 'ate de! ">m&o!o &?"ico9 e'e"entado 'o do" ta3o" de"i$#a!e"9 inc!inado" .1 e"'ecto a !a "#'e(cie donde "e a'o%an9 adem?" "e detemina "im&o!o$>a c#ando "e tiene o no #n mecani3ado 'o aan7#e de 6i#ta<
Fig. 1: simbología para rugosidad
http://dibujo.ramondelaguila.com/?page_id=!!"
Fig. 2: simbología para acabados super#ciales en planos.
http://dibujo.ramondelaguila.com/?page_id=!!"
Paa e"'eci(ca e! ti'o de #$o"idad9 "e tiene !a "i$#iente "im&o!o$>a:
Fig. 3: rotulación para acabados super#ciales en p lanos.
http://dibujo.ramondelaguila.com/?page_id=!!"
En donde: aB 6a!o de !a #$o"idad en micómeto" o >ndice de #$o"idad de N2 a N2+< &B !on$it#d &?"ica cB 'oce"o de @a&icación9 tatamiento o ec#&imiento< dB diección de !a" e"t>a" de mecani3ado< eB "o&emedida 'aa mecani3ado< Paa indica !o" "#co" "#'e(cia!e"9 !a "im&o!o$>a e"ta&!ecida "e da:
Tabla 1: simbología de surcos super#ciales.
http://dibujo.ramondelaguila.com/?page_id=!!"
2.*.
Ca&i#a#e! #e r$%!i#a#:
La "i$#iente ta&!a m#e"ta #na e'od#cción de !a Noma UNE 2 1 J e7#i6a!ente a !a Noma ISO 21+: 2J<
Tabla 2: $alidades de rugosidad.
http://dibujo.ramondelaguila.com/?page_id=!!"
La" c!a"e" de #$o"idade"9 tam&in '#eden e'e"enta"e "e$n !a noma DIN 2-1 como #na "#ce"ión de ti?n$#!o" in6etido":
Tabla 3: $alidades de rugosidad %&' "(. http://mmcdp.*ebcindario.com/capitulos/+,rugosidad.pdf
2.+. ,a&re! #e r$%!i#a# "ara &! #i-erente! "rce!! #e mecania#:
En !a "i$#iente ta&!a "e m#e"tan !o" an$o" de 6a!oe" de #$o"idad "#'e(cia! o&tenido" a ta6" de !o" 'oce"o" de mecani3ado:
Tabla 4: $alidades de rugosidad %&' "(.
http://agora.escoladeltreball.org/-embers/jbrufau/*msa/m!/apunts,eamen,uf", /+!((,Rugosidad,0uper#cial,".pdf
'. /OLERA0CIAS '.1. Defnición:
Se de(ne como e! e"'acio 'emi"i&!e de 6aiación9 en !a dimen"ión nomina! o e! 6a!o e"'eci(cado de #na 'ie3a man#@act#ada< E! 'o'ó"ito de !o" inte6a!o" de to!eancia e" e! de admiti #n ma$en 'aa !a" im'e@eccione" en !a man#@act#a de com'onente<
La to!eancia '#ede "e e"'eci(cada 'o #n an$o eH'!>cito de 6a!oe" 'emitido"9 #na m?Hima de"6iación de #n 6a!o nomina!9 o 'o #n @acto o 'ocenta5e de #n 6a!o nomina!< '.2. /i"! #e t&erancia!: a /OLERA0CIAS DIE0SIO0ALES:
La" to!eancia" dimen"iona!e" (5an #n an$o de 6a!oe" 'emitido" 'aa !a" cota" @#nciona!e" de #na 'ie3a % a@ectan "ó!o a !a" dimen"ione" de !a mi"ma< Re"re!entación #e t&erancia! #imen!ina&e!:
La" to!eancia" dimen"iona!e" "e '#eden e'e"enta de 6aia" @oma":
Con "# medida nomina! "e$#ida de !a" de"6iacione" !>mite": Se anota !a di@eencia "#'eio en !a 'ate a!ta % !a di@eencia in@eio en !a 'ate &a5a9 %a "e tate de #n a$#5eo como de #n e5e< Si #na de !a" di@eencia" e" n#!a "e eH'e"a 'o !a ci@a 1 Si !a to!eancia e" "imtica e"'ecto a !a medida nomina! "o!o "e anota e! 6a!o de !a di@eencia9 'ecedido de! "i$no
Fig. 4: representación de tolerancia dimensional. #le:///$:/1sers/2-%/%o*nloads/3$4_tolerancias_dim.pdf
Ca&e de"taca 7#e !a" noma" dada" anteiomente "e a'!ican tam&in 'aa acota ?n$#!o"< Re"re!entación #e t&erancia! #imen!ina&e! en ee 3 a%$er:
Se #"an !o" tmino" e5e % a$#5eo9 c#ando "e tata de #na 'ae5a de e!emento" 7#e enca5an ente ">9 inde'endientemente de !a @oma de !a "ección9 a#n7#e !a ma%o>a e"t? @omada 'o e!emento" ci!>ndico"9 'eo no tienen 7#e "e de e6o!#ción nece"aiamente< En !a notación noma!i3ada ISO !a" medida" con to!eancia 7#edan de(nida" 'o te" ">m&o!o": '4 5
La 'imea ci@a e'e"enta !a medida nomina! en mi!>meto" Una !eta e'e"entati6a de !a di@eencia @#ndamenta! en 6a!o % "i$no 7#e indica !a 'o"ición de !a 3ona de to!eancia "e #"an !eta" min"c#!a" 'aa e5e" % !eta" ma%"c#!a" 'aa a$#5eo" Un nmeo e'e"entati6o de !a anc#a de !a 3ona de to!eancia ca!idad de !a to!eancia
Fig. 6: tolerancia dimensional en eje 5 agujero.
#le:///$:/1sers/2-%/%o*nloads/3$4_tolerancias_dim.pdf
Paa !a $?(ca mo"tada "e tienen !a" "i$#iente" dimen"ione":
%imensión nominal: 6a!o teóico 7#e tiene #na dimen"ión9 e"'ecto
a! 7#e "e con"idean !a" medida" !>mite" e5e: dN9 a$#5eo: DN %imensiones límites: 6a!oe" eHtemo" 7#e '#ede toma !a dimen"ión e@ecti6a m?Hima en e5e": dM9 o en a$#5eo": DMQ m>nima en e5e" dm9 o en a$#5eo" Dm 6ínea cero: !>nea ecta 7#e "i6e de e@eencia 'aa !a" di@eencia" % 7#e coe"'onde a !a dimen"ión nomina!< Re"re!entación #e A$!te!:
Se$n indica !a noma UNEKEN +1+J.K2:2. ISO +J.K2JJ "e de"i$nan +J 'o"icione" de !a to!eancia con e"'ecto a !a medida nomina!< Son: A$#5eo": A9 *9 C9 CD9 D9 E9 EF9 F9 FG9 G9 /9 9 S9 9 M9 N9 P9 R9 S9 T9 U9 9 9 Y9 )9 )A9 )*9 )C E5e": a9 &9 c9 cd9 d9 e9 e@9 @9 @$9 $9 9 59 5"9 V9 m9 n9 '9 9 "9 t9 #9 69 H9 %9 39 3a9 3&9 3c
Fig. 7: posición de tolerancia en eje 5 agujero. http://oc*.unican.es/ensenan7as,tecnicas/ingenieria,gra#ca/material,de,clase, "/(."89olerancias.pdf
De ac#edo con !o e"ta&!ecido9 "e tiene ca"o" de a5#"te % 5#e$o ente e5e % a$#5eo: uego ;u): e" !a di@eencia ente !a medida de! a$#5eo % !a de! e5e de #n
a5#"te9 c#ando !a medida de! e5e e" meno 7#e !a de! a$#5eo<
uego mínimo ;umín): e" !a di@eencia ente !a medida m>nima admi"i&!e
de! a$#5eo % !a m?Hima admi"i&!e de! e5e< uego m<imo ;um<): e" !a di@eencia ente !a medida m?Hima admi"i&!e
de! a$#5eo % !a m>nima admi"i&!e de! e5e< 2prieto ;2pr): e" !a di@eencia ente !a medida de! a$#5eo % !a de! e5e de #n
a5#"te9 c#ando !a medida de! e5e e" ma%o 7#e !a de! a$#5eo< A! aco'!a e! e5e a! a$#5eo a de a&"o&e"e #na inte@eencia< A! a'ieto "e !e denomina tam&in 5#e$o ne$ati6o< 2prieto m<imo ;2prm<): e" !a di@eencia ente !a medida m?Hima
admi"i&!e de! e5e % !a m>nima admi"i&!e de! a$#5eo< 2prieto mínimo ;2prmín): e" !a di@eencia ente !a medida m>nima admi"i&!e
de! e5e % !a m?Hima admi"i&!e de! a$#5eo<
Fig. 8: ajuste en eje 5 agujero. http://blog.utp.edu.co/lvanegas/#les/""/+/$ap".pdf
2juste móvil o con juego: e" e! 7#e "iem'e 'e"enta 5#e$o o!$#a< 2juste #jo o con aprieto: e" e! 7#e "iem'e 'e"enta a'ieto inte@eencia< 2juste indeterminado o de transición: e" e! 7#e '#ede 7#eda con 5#e$o o
con a'ieto "e$n "e con5#$#en !a" medida" e@ecti6a" de! a$#5eo % de! e5e dento de !a" 3ona" de to!eancia<
Fig. 9: juego m<imo 5 apriete m<imo en ajustes inde terminados.
http://blog.utp.edu.co/lvanegas/#les/""/+/$ap".pdf
A5#"te" 'inci'a!e":
Tabla 5: 2justes principales. http://gamorenorod.#les.*ordpress.com/""//toleranciasdefabricacion".pdf
(6 /OLERA0CIAS GEO7/RICAS:
La to!eancia $eomtica conto!a !a @oma9 'o"ición # oientación de !o" e!emento" a !o" 7#e "e a'!ican9 'eo no "#" dimen"ione"9 en ota" 'a!a&a" 'od>amo" de(ni !a to!eancia $eomtica de #n e!emento9 #na 'ie3a9 "#'e(cie9 e5e9 '!ano de "imet>a9 etc< como !a 3ona de to!eancia dento de !a c#a! de&e e"ta contenido dico e!emento<
Sim(&%)a:
La ta&!a mo"tada a contin#ación e'e"enta !o" ">m&o!o" #ti!i3ado" 'aa !a indicación de !a" to!eancia" $eomtica" "e$n !a" noma" ANSI Y2-<,M9 ISO J12, % !a e"'a8o!a UNE 2K2-
Tabla 6: 9olerancias geom>tricas. http://olimpia.cuautitlan.unam.m/pagina_ingenieria/mecanica/mat/mat_mec/m/tolerancia s8geometricas.pdf
Re"re!entación: a RECTÁNGULO DE TOLERANCIA
La indicación de !a" to!eancia" $eomtica" en !o" dio" "e ea!i3a 'o medio de #n ect?n$#!o di6idido en do" o m?" com'atimiento"9 !o" c#?!e" contienen9 de i37#ieda a deeca9 !a "i$#iente in@omación:
S>m&o!o de !a caacte>"tica a conto!a< a!o de !a to!eancia eH'e"ada en !a" mi"ma" #nidade" #ti!i3ada" 'aa e! acotado !inea!< E"te 6a!o i? 'ecedido 'o e! ">m&o!o W "i !a 3ona de to!eancia e" cic#!a o ci!>ndica< Leta identidad de! e!emento o e!emento" de e@eencia9 "i !o" a%<
& ELEMENTOS DE REFERENCIA C#ando e! e!emento a conto!a "e e!acione con #na e@eencia9 e"ta "e identi(ca con #na !eta ma%"c#!a co!ocada en #n ec#ado 7#e 6a #nido a #n ti?n$#!o de e@eencia< La mi"ma !eta 7#e identi(ca !a e@eencia "e e'ite en e! ect?n$#!o de to!eancia<
Fig. 10: representación de tolerancia geom>trica. http://olimpia.cuautitlan.unam.m/pagina_ingenieria/mecanica/mat/mat_mec/m/tolerancia s8geometricas.pdf
'.'.
Ca&i#a# )n#ice #e ca&i#a#:
E" #n con5#nto de to!eancia" 7#e "e coe"'onde con #n mi"mo $ado de 'eci"ión 'aa c#a!7#ie $#'o de di?meto"< C#anto ma%o "ea !a ca!idad de !a 'ie3a9 meno "e? !a to!eancia< La noma ISO di"tin$#e diecioco ca!idade" o diecioco $ado" de to!eancia de"i$nado" como IT12 IT19 IT29 IT+9 <<<9 IT2.<
Tabla 7: $alidad de tolerancias. http://***.imh.es/es/comunicacion/doumenta7io,ireia/manuales/pro5ecto,medicion, tridimensional,en,fabricacion,mecanica,con,e@uipos,portables/tolerancias,dimensionales
'.*.
Re&ación entre t&erancia 3 r$%!i#a#:
Lo" 6a!oe" de #$o"idad "#'e(cia! tam&in "e dan de ac#edo a! ti'o de to!eancia ISO e"ta&!ecida a contin#ación:
Tabla 8: $alidad de tolerancias segAn rugosidad. http://oc*.upm.es/epresion,gra#ca,en,la,ingenieria/ingenieria,gra#ca,metodologias,de, diseno,para, pro5ectos/9eoria/B%Cs/_&'C3R-2$&3'_9D$'&$2/._2$2E2%30_01BDRC&$&26D0_%D_BR39D $$&3'_C1'$&3'26D0_F_%D$3R29&G30/,,"_acabados_rugosidad.pdf
Ca&i#a#e! $!$a&e! "ara &! "rinci"a&e! "rce!! #e mecania#
Tabla 8: $alidades usuales en procesos de mecani7ado. #le:///$:/1sers/2-%/%o*nloads/3$4_tolerancias_dim.pdf
BIBLIOGRAF8A:
tt':00XXX<$#'oa"tiniV