ELEKTRİK İLE İLGİLİ TANILAR
Küçük gerilim: gerilim: Anma gerilimi 50 Volt Volt’a ’a kadar olan gerilim değeridir. Tehlikeli gerilim gerilim:: Etkin değeri Alternatif akımda 50 Volt’ un doğru akımda 120 Volt’ un üstünde olan, yüksek gerilimde ise, hata süresine ağlı olarak deği!en gerilimdir Alçak gerilim"Etkin değeri 1000 Volt ya da 1000 Volt’ un altında olan fa#lar arası gerilimdir Yüksek gerilim : gerilim : Etkin değeri 1000 Volt’ un ü#erindeki fa#lar arası gerilimdir. Frekans(Hz): $irim #amandaki salınım sayısıdır
Elek!rik k"##e!li ak$m !esisleri: %nsanlar, diğer &anlılar 'e e!yalar i(in a#ı durumlarda )yakla!ma, dokunma '.* tehlikeli olailmeli 'e elektrik ener+isinin üretilmesini, #elliğinin deği!tirilmesini, iriktirilmesini, iletilmesini, dağıtılmasını 'e mekanik ener+iye, ı!ığa, kimyasal ener+iye '. ener+ilere dnü!türülerek kullanılmasını sağlayan tesislerdir. Elek!rik iç !esisleri: -aıların i(inde 'eya u yaılara ek olarak kurulmu! tesisler dı!ındaki her türlü al(ak gerilim tesisleri, e'lere ait, ağ, ah(e tesisleri, sürekli tesislerin i!letemeye a(ılmasına kadar kurulmu! ge(i&i tesisler.
%&k"nma gerilimi" %letken kısımlarla torak arasında ortaya (ıkan ir torak hatası esnasında toraklama geriliminin insan tarafından elden ele 'eya elden ayağa krülenen lümüdür. A'$m gerilimi: /oraklama geriliminin insanın 1 metre’ lik adım a(ıklığı ile krüleyeildiği lümdür. $u durumda akım yolu ayaktan ayağadır.
K&r"ma !&raklamas$: erilim altında olmayan iletken tesis lümlerinin toraklayı&ılara 'eya toraklanmı! lümlere doğrudan doğruya ağlanmasıdır. K&r"ma ile!keni: %!letme ara(larının g'desini koruma toraklama sisteminde toraklayı&ıya, sıfırlama sisteminde sıfır iletkenine, koruma hattı sisteminde irirlerine 'e toraklayı&ıya, hata gerilim koruma ağlaması sisteminde hata gerilim koruma anahtarına, hata akımı koruma ağlaması sisteminde toraklayı&ıya ağlayan iletkendir. ıfırlama sisteminde sıfır iletkeni de koruma iletkenidir
$*$r ile!keni: oğrudan doğruya toraklanmı! ir iletken olu, genellikle sıfırlamada koruma iletkeni olarak kullanailen orta iletkendir. $*$rlama: erilim altında olmayan iletken tesis lümlerinin sıfır iletkenine 'eya una iletken olarak ağlanmı! olan ir koruma iletkenine ağlanmasıdır. T&rakla+$,$n$n +a+$lma 'iren,i: $ir toraklayı&ı ile referans torağı arasındaki torağın diren&idir. T&raklama 'iren,i: /oraklayı&ının yayılma diren&i ile toraklama iletkeninin diren&inin tolamıdır .
G-#'e: %!letme ara(larının her an dokunulailen,aktif lüm olmayan fakat ir arı#a durumunda gerilim altına gireilen iletken lümleridir. G-#'e !emas:$ir hata sonu&unda ir elektrik i!letme ara&ının g'desi ile aktif lümler arasında meydana gelen iletken ağlantıdır. K$sa 'e#re: %!letme akımından iririne kar!ı gerilim altında olan iletkenler ya da aktif lümler arasında ir arı#a sonu&unda meydana gelen iletken ağlantıdır. Ha!a Gerilimi: %nsanlar tarafından dokunulailen 'e i!letme akım de'resine ait olmayan iletken lümler arasında 'eya yle ir lüm ile torak arasında olu!an gerilimdir
Ha!a Ak$m$: $ir yalıtkanlık hatası sonu&u olu!an kısa de're akımı ya da torak teması akımıdır. K&r"+"," a+$rma: $ir yalıtım hatasında dokunma gerilimi meydana gelmemesi i(in ir takım tüketim aygıtının ir ayırma transformatrü ara&ılığı ile esleme !eekesinden iletken olarak ayrılmasını sağlayan ir koruma dü#enidir. Kaçak ak$m: erilim altında ulunmayan iletken lümler, akım sisteminin orta noktasına, doğrudan doğruya toraklamı! ir !eeke noktasına ya da torağa iletken olarak ağlı ise, gerilim altında olan tesis lümlerinde u lümlere yalıtkan madde ü#erinden i!letme gereği
A.$r$ gerilim: enellikle kısa süreli olarak iletkenler arasında ya da iletkenlerle torak arasında olu!an, i!letme geriliminin i#in 'erilen en üyük sürekli değerini a!an, fakat i!letme frekansında olmayan ir gerilimdir. İç a.$r$ gerilim: /orak temasları, kısa de'reler gii istenilen ya da istenilmeyen ağlama olayları ya da re#onans etkileriyle olu!an ir a!ırı gerilimdir. %$. a.$r$ gerilim: -ıldırımlı ha'aların etkisiyle olu!an ir a!ırı gerilimdir
/a.ka .e0ekelerin e!kisi ile &l".an a.$r$ gerilim: $a!ka !eekelerin, s#ü edilen !eekeye etkisi sonu&unda olu!an gerilimdir. İ.le!me eleman$: Elektrik ener+i tesislerini olu!turan generatr, motor, kesi&i, ayırı&ı, anahtarlama )ağlama* hü&resi '. &iha#lardır. an!ral: Elektrik ener+isinin üretildiği tesislerdir. A1 (En!erk&nnek!e) .e0eke " antrallerin iriri ile ağlantısını sağlayan g#lü !eekedir. İle!im .e0ekesi: -erel ko!ullar nedeniyle elli yerlerde üretileilen 'e ağ !eeke ile en üst dü#eyde tolanan ener+iyi tüketi&inin yakınına ileten kalo 'e3'eya ha'a hattı !eekeleridir. ağıtım !eekesi" %letilerek tüketile&ek lgeye ta!ınmı! olan ener+iyi, tüketi&iye kadar gtüren !eekedir.
Ana in'iri,i merkez: erek enterkonnekte !eekeden alınan ener+iyi, daha kü(ük se'iyeli iletim !eekelerine, gerekse iletilerek dağıtım lgesine ta!ınan ener+iyi se(ilmi! dağıtım gerilimi se'iyesine dnü!türen transformatr merke#leridir. Ara in'iri,i merkez: %ki 'eya daha fa#la yüksek gerilim se'iyesi kullanılan !eekelerde ener+iyi ir yüksek gerilim se'iyesinden diğerine dnü!türen transformatr merke#leridir. %a1$!$m !rans*&rma!-r merkezi: -üksek gerilimli elektrik ener+isini al(ak gerilimli elektrik ener+isine dnü!türen transformatr merke#leridir
Ha#a ha!!$: 4u''etli akım iletimini sağlayan mesnet noktaları, direkler 'e unların temelleri, yer üstünde (ekilmi! iletkenler, iletken donanımları, i#olatrler, i#olatr ağlantı elemanları 'e toraklamalardan olu!an tesisin tümüdür. İle!kenler : erilim altında olu olmamasına ağlı olmaksı#ın ir ha'a hattının mesnet noktaları arasındaki (ılak ya da yalıtılmı! rgülü ya da tek tellerdir
Yal$!$lm$. ha#a ha!!$ ka0l&lar$: -alıtılmı! ha'a hattı kaloları, yalıtılmı! fa# iletkenleri ile yalıtılmı! ya da yalıtılmamı! ntr iletkeni iririne yada ta!ıyı&ı ir tele ükülerek sarılmı! tek telli, sıkı!tırılarak yu'arlatılmı! (ok telli ya da rgülü iletkenlerden olu!an kalolardır. %eme! ile!kenler : $ir fa# iletkeni yerine, iki ya da daha (ok iletken kullanılan 'e iletkenler arasında hat oyun&a yakla!ık olarak aynı u#aklık ulunan dü#endir. Anma kesi!i (N&minal kesi!): %letkenlerin standartlarda elirtilen kesit değeridir. Gerçek kesi!: rgülü iletkenlerin, yaım toleransları dikkate alınmaksı#ın, net kesit değerleridir.
İle!ken k&ma k"##e!i: %letkenlerin hesala ulunan teorik koma değerinin 6758i ya da kataloglarda 9koma yükü9 olarak elirtilen değerdir. En 0ü+ük çekme gerilmesi: :5; <8da hesa i(in esas olan ek yükte ya da en kü(ük ortam sı&aklığında ek yüksü# yahut =5; <8da rü#gar yükünde olu!an iletken gerilmelerinin en üyük yatay ile!enidir.
Y$ll$k &r!alama çekme gerilmesi : -ıllık ortalama sı&aklıkta )genellikle = 15;<8da* rü#garsı# durumda olu!an, iletken (ekme gerilmesinin yatay ile!enidir. alg$ (sehim): %letken ile iletkenin iki askı noktasını irle!tiren doğru arasındaki en üyük dü!ey u#aklıktır. İle!ken '&nan$m$: %letkenle doğrudan doğruya temasta olan 'e iletkenlerin ağlanması, gerilmesi 'e ta!ınmasına yarayan ar(alardır
İz&la!-r 0a1lan!$ elemanlar$: %#olatrleri mesnet noktalarına 'e iletken donanımlarına, i#olatr elemanlarını iririne ağlamaya yarayan ar(alardır. %ire1in +ararl$ !ee k"##e!i: ireğe gelen rü#gar yükü dı!ında, teeye indirgenmi! teki ku''etlerin i#in 'erilen yatay ile!enidir. %irek aç$kl$1$ (menzil): %ki kom!u direk arasındaki yatay u#aklıktır. Rüzgar aç$kl$1$: ireğin iki yanındaki a(ıklıkların aritmetik ortalamasıdır. A1$rl$k aç$kl$1$: ireğin iki yanındaki iletkenlerin yatay teğetli noktaları arasındaki yatay a(ıklıktır .
Küçük aral$kl$ ha!lar : $iririni i#leyen iki direk arasındaki a(ıklık, (ılak iletkenler i(in 50 m8yi, yalıtılmı! iletkenler i(in >0 m8yi a!mayan hatlardır. /ü+ük aral$kl$ ha!lar : $iririni i#leyen iki direk arasındaki a(ıklık, (ılak iletkenler i(in 50 m8yi, yalıtılmı! iletkenler i(in >0 m8yi a!an hatlardır
El "la.ma 2zakl$1$: ?ormal olarak girili (ıkılan yerlerde insan elinin, yardım&ı ir ara( kullanmadan her ynde ula!aile&eği u#aklıklardır. $u u#aklıklar asılan yü#eyden a!layarak " -ukarıya doğru el ula!ma u#aklığı" 2.50 metre A!ağı 'e yanlara doğru el ula!ma u#aklığı" 1.25 metre 'arsayılır.
