UNIVERZITET U BANJOJ LUCI ARHITEKTONSKO-GRAĐEVINSKI FAKULTE FAKULTET T
UVOD U GRAĐEVINARSTVO
STAKLEN STAKLENE E FASADE FASADE seminarski ra
S!"en!#
$en!%r#
Ban&a L"ka'Jan"ar ())*+
SADR,AJ
UVOD........................................................................................2 1 STAKLENE FASADE................................................................2 2 PRIMJENA STAKLA ZA OBLAGANJE FASADA ARHITEKTONSKIH OBJEKATA..................................................................................3 2.1
Proizvodnja ravnog stakla.........................................................4
2.2 Specijalne vrste stakla..............................................................4 2.2.1 Toplotno-apsorbujuće staklo..................................................................................5 2.2.2 Reflektujuća stakla.................................................................................................5 2.2.3 Stakla niske emisije...............................................................................................6 2.2.4 Fotohromatska stakla.............................................................................................6 2.2.5 aljena stakla.........................................................................................................6 2.2.6 Sloje!ita stakla......................................................................................................." 2.2." #majlirano staklo..................................................................................................." 2.3 Podjela staklenih fasada...........................................................7 2.3.1 $rste fasa%nih konstruk&ija...................................................................................." 2.3.2 'k!irne konstruk&ije (i% (a!jesa...........................................................................) 2.3.3 *lo+aste konstruk&ije.............................................................................................) 2.3.4 ,+!rći!anje (i% (a!jese (a konstruk&iju objekta................................................. 2.3.5 Toplotna (atita...................................................................................................... 2.3.6 /atita o% !la0e - %ifu(ija i kon%en(a&ija !o%ene pare.....................................1 2.3." /atita o% buke.....................................................................................................1 2.3.) /atita o% poara..................................................................................................11 2.4
Prednosti i problemi staklenih fasada......................................11
ZAKLJUČAK.............................................................................. 12 LITERATURA.............................................................................13
2
UVOD Staklo je tvrdi materijal obično izbrušen i providan, napravljen u najvećem dijelu od silicijuma i baza spojenih na visokoj temperaturi. Venecija je jedan od napoznatijih gradova po pravljenju predmeta od stakla. Staklo je bilo otkriveno oko 3.000 godine p. n. e. u giptu. ! početku tehnologija nije omogućavala proizvodnju čistoga stakla i upotrebljavalo se uglavnom za proizvodnju ukrasa. Staklo se nalazilo i u prirodi i stvarano je iz vulkanizacija. "ruga #orma prirodnog stakla je udar munje u silicijumski pijesak. $rimjena stakla u opremanju modernih enterijera je gotovo obavezna. Svojom transparentnošću, mogućnostima obrade i oblikovanja, staklo se nametnulo kao materijal idealan za ure%ivanje stambenih, poslovnih i javnih prostora. &o'e se konstatovati da moderna istorija stakla počinje sa (oseph $a)ton*om. +n je, -. godine, projektovao objekat /ristalnu palatu eng .Cristal palace) na kome je primjenio staklo kao inovativni materijal. +vaj objekat namjenski je projektovan za svijetsku izlo'bu u 1ondonu. Staklo je moderni gra%evinski materijal. +no je simbol demokratije i modernizacije, daje transparentnost i jednostavnost, dopušta pro'imanje unutrašnjosti i spoljašnjosti te redukuje prvobitnu namjenu gra%evinskih objekata2 zaštitu ljudi od prirodnih sila. $rednosti tog proizvoda su evidentne2 sirovine za proizvodnju stakla pijesak, natron i kreč * zastupljeni su u prirodi u neograničenim količinama, ekstremno je postojan na vremenske uticaje, stabilne #orme i postojan na ogrebotine.
3
1 STAKLENE FASADE 4z godine u godinu staklo uzima sve veći značaj u gra%evinarstvu kao materijal budućnosti koji mo'e da zamjeni dosadašnje materijale, npr. ciglu, blok, itd... Svojim karakteristikama posti'e kompletnu termoizolacionu, akustičnu, solarnu, !V zaštitu te se kompletne zgrade obla'u staklima * staklenim #asadama. Staklena #asada je slobodnostojeća struktura u metalnom ramu. +na, tako%e, štiti unutrašnju betonsku strukturu od kiše i vjetra. /ada se vrši izbor #asade, pro#ila i stakla mora de se vodi računa o sledećim #aktorima2 •
• • •
namjena objekta, geogra#ski polo'aj istog, prosječna brzina vjetrova za to područje, statički proračun nosivosti cijele konstrukcije, dilatacija objekta u radnim uslovima, godišnje slijeganje objekta, i to sve u cilju pravilne instalacije pro#ila i stakala. 5ko se ne poštuju pravila proračuna #asade dolazi da pucanja odnosno razdvajanja stakla od konstrukcije. propustnost spoljašnje svijetlosti, spoljašnja re#leksija, /*vrednost koe#icijent termičke propustljivosti6.
$roblemi koji se javljaju kod izbora i izrade staklenih #asada najvećim dijelom odnose se na izbor odgovarajućeg stakla na osnovu karakterističnih potrebra objekta i zahtjeva budućeg korisnika objekta.! prvom planu misli se na namjenu samog objekta kao i klimatske uticaje kojima će objekat biti izlo'en u periodu eksploatacije. 7i se problemi najčešće odnose na postizanje energetske e#ikasnosti objekta ,odnosno dobra termoizolaciona svojstva #asade ,sprečavanje prodiranja vlage unutar objekta kroz konstrukciju same #asade , koe#icijent termičke propustljivosti /6 , zaštitu od štetnog !V zračenja kao i osvjetljavanje prostora prirodnom svijetlošću i dobra mehanička svojstva stakla.Sve ove zahtjeve nemoguće je ispuniti upotrebom običnog stakla.8azvojem nauke došlo se do novih otkrića i načinu proizvodnje stakla .$rimjenom raznih aditiva i metoda koje se koriste pri proizvodnji danas se svi prethodno nabrojani problemi uspješno rešavaju.
4
2 PRIMJENA STAKLA ZA OBLAGANJE ARHITEKTONSKIH OBJEKATA
FASADA
$reuzimanje #unkcije omotača, naročito u savremenoj arhitekturi, postavilo je pred staklo kao gra%evinski materijal veliki broj zahtjeva kao što su2 smanjenje na najmanju moguću mjeru troškova za grijanje i hla%enje objekta tokom cijele godine u svim klimatskim uslovima uz istovremeno obezbje%enje toplotnog kom#ora korisnika9 omogućavanje dobrog i kvalitetnog prirodnog osvjetljenja9 sprečavanje nepovoljnog uticaja direktnog sunčevog zračenja 9 sprečavanje pogleda u unutrašnjost objekta9 obezbje%ivanje akustičkog kom#ora9 zadovoljavanje svih standarda i propisa vezanih za uslove sigurnosti korišćenja objekta 9 obezbje%ivanje dovoljne trajnosti i lako odr'avanje bez smanjenja kvaliteta9 zadovoljavanje estetskih kriterijuma. 8azvojem i unapre%enjem procesa proizvodnje obrade stakla, kombinovanjem stakla sa drugim proizvodima, industrija stakla uspjela je, u najvećoj mjeri, da odgovori ovako brojnim i raznovrsnim zahtjevima gra%evinarstva. 8azvijen je veliki broj specjalnih vrsta stakala za različite uslove primjene i zahteve korisnika i projektanata.
1
Proizvodn! r!vno" #$!%&!
+snovni oblik stakla koje se koristi u gra%evinarstvu je ravno staklo. 7ehnologija proizvodnje stakla bitno je izmjenjena i usavršena tokom poslednjih pedeset godina. &etod duvanja, kojim se dobijalo ravno staklo ograničenih dimenzija koristi se i danas samo za specijalne svrhe6, zamjenjen je kontinualnim načinom dobijanja staklenih traka. 8azvijeni su procesi vertikalnog izvlačenja :urko6, horizontalnog izvlačenja 1ibi*+vens6, a zatim i kombinovani postupak $icburg6. /od navedenih postupka mo'e se pojaviti isti nedostatak2 talasavost dobijenog stakla.
5
$revazila'enje ovog nedostatka i poboljšanje optičkih karakteristika stakla posti'e se poliranjem i brušenjem stakla sa jedne ili sa obe strane, čime se dobija paralelnost površina staklene ploče.
2
S'()i!&n( vr#$( #$!%&!
Specijalne vrste stakla nastale su kao rezultat te'nje da se staklom udovolji brojnim zahtjevima savremene arhitekture ali i uslovima u kojima nastaje energetska kriza, brojni propisi i standardi6. S obzirom da se staklo javlja kao završna obloga, veoma često i na cijelom objektu, to se u zavisnosti od mjesta ugradnje mo'e podijeliti u nekoliko kategorija2 • •
• •
staklo koje se postavlja ispred zidnih otvora9 staklo koje se postavlja ispred punih zidnih i parapetnih površina i ispred me%uspratnih konstrukcija9 za sve ove tipove koristi se naziv paraperno staklo9 krovna zastakljenja i kose zidne površine9 staklo u prizemnoj eta'i
;a svaku od ovih kategorija stakla, prema mjestu ugradnje, postavljaju se speci#ični zahtjevi, pa se i razvoj specijalnih stakala mo'e pratiti kroz2 • • • • •
razvoj i unapre%enje termičkih i optičkih karakteristika stakla9 poboljšanje toplotno izolacionih osobina stakla9 poboljšanje sigurnosnih osobina stakla9 poboljšanje akustičkih osobina stakla9 razvoj i unapre%enje protivpo'arnih osobina stakla itd. 1
Toplotno-apsorbujuće staklo
"odavanjem aditiva metalnih oksida6 u rastopljenu staklenu masu dobijaju se stakla različitih boja. +va obojena stakla apsorbuju veću količinu zračenja Sunca od običnog providnog stakla. &ada obojena stakla smanjuju prolaz svijetlosti, obično ne smanjuju u velikoj mjeri toplotne dobitke s obzirom da se dio apsorbovane energije ponovo osloba%a u prostor. 7ako%e, u zavisnosti od toga koji dio vidljivog dijela spektra apsorbuje, ovo staklo mo'e da ima negativne osobine u pogledu kvaliteta vi%enja u prostoru. $redmeti se ne vide u
opa'anja u prostoru, a smanjuje toplotne dobitke. $roizvodi se u zelenoj, braon, sivoj i plavoj boji.
2 Reflektujuća stakla 8e#leksija, do koje dolazi na površini stakla, zavisi od prirode površine i upadnog ugla zračenja upadni ugao je ugao koji zrak zaklapa sa normalom na površinu stakla6, dok je transmisija kroz staklo skoro konstantna za upadne uglove od 0>* ?>. /od uglova većih od @0> bitno se smanjuje transmisija solarnog zračenja kroz staklo.
!kupan toplotni dobitak od upadnog Sunčevog zračenja sastoji se od prenijete i ponovo izračene komponente. /od providnog stakla oko A0B upadnog zračenja predstavlja toplotni dobitak. 4zborom boje stakla, vrste prevlake i njene debljine utiče se na karakteristike stakla, odnosno na količinu vidljivog i toplotnog dijela spektra koje prolazi kroz staklo. 8e#lektujuća stakla imaju bolje karakteristike u pogledu smanjenja prolaska Sunčevog zračenja od toplotno*apsorbujućih stakala, a pri tome propuštaju veći dio zračenja vidljivog dijela spektra, pa manje utiču na kvalitet osvijetljavanja u prostoru. 3 Stakla niske emisije Stakla niske emisije eng.low emisivity glass6 su posebna vrsta re#lektujućih stakala kod kojih se specijalna vrsta prevlake nanosi na providno ravno #lot staklo. $revlaka omogućava prolaz Sunčevog zračenja u unutrašnji prostor, a kada je na unutrašnjoj strani ili na spoljnoj strani unutrašnjeg stakla vrlo e#ikasno sprečava prolaz i re#lektuje nazad u prostor, in#racrveno toplotno zračenje nastalo od sistema za grijanje, raznih ure%aja i korisnika. $revlaka tako%e re#lektuje i dugotalasna zračenja koja emituju elementi strukture i opreme objekta prethodno izlo'enih zračenju Sunca koje prolazi kroz staklo. 8adi takvih karakteristika, pogodna su za primenu kod objekata kod kojih je potrebno smanjiti toplotne gubitke, uz istovremeno omogućavanje transmisije većeg dijela Sunčevog zračenja.
#ekti primjene ovakvog stakla najbolje se vide u pore%enju sa troslojnim izolacionim staklom. /orišcenjem stakla niske emisije zamjenjuje se jedan sloj stakla i vazduha u običnom izolacionom staklu, a konstrukcija rama je jednostavnija i prozor ima manju te'inu. 4 Fotohromatska stakla :otohromatska stakla, zahvaljujući sadr'aju aktivne hemijske supstance mijenjaju automatski svoje karakteristike pod uticajem različitog intenziteta svetlosnog zračenja Sunca. &ijenjanjem boje, ova stakla su u mogućnosti da, u uslovima promjene "
intenziteta osvijetljenja u spoljnoj sredini, omoguće konstantano osvijetljenje u unutrašnjem prostoru. ;bog cijene ova stakla imaju ograničenu primjenu.
5 aljena stakla /aljeno staklo je staklo bilo kakvog sastava, boje, oblika i dimenzija koje je podvrgnuto specijalnom termičkom procesu* kaljenju. "ok je kod običnog ravnog stakla cilj da se ravnomijernim zagrijavanjem i hla%enjem dobije staklo u kome nema napona eng.annealed glass6, dotle je kaljenje proces koji ima za cilj stvaranje ravnomijerno raspore%enih napona u staklu.
$roces kaljenja se sastoji u zagrijavanju stakla skoro do temperature omekšavanja, a zatim, nakon što je cijela ploča omekšala, ona se ravnomijerno ali naglo hladi. 7om prilikom, s obzirom da je staklo relativno loš provodnik toplote, površine staklenih ploča hlade se br'e od unutrašnjeg sloja. Ca taj način u površinskim slojevima stvaraju se naponi pritiska, a u unutrašnjem dijelu naponi zatezanja. 6 Sloje!ita stakla Slojevita ili lijepljena stakla nastaju kombinacijom dvije ili više staklenih ploča izme%u kojih su, kao elastičan me%usloj, postavljeni slojevi providne plastične #olije različitih debljina. ! praksi, najčešce se koristi #olija od polivinilbutirala, debljine 0.3- * 0.@D mm. Slojevito staklo ima providnost i jasnoću kao i obično staklo s obzirom da je re#leksija #olije bliska staklu.
$roizvodnja slojevitih stakala vrši se na taj način što se izme%u opranih i osušenih stakala 'eljenih dimenzija umeće #olija i poslije takozvanog predspajanja isterivanje vazduha i postizanje adhezije6 vrši hemijsko vezivanje #olije za staklo u autoklavima. $o završenom spajanju vrši se #inalna obrada stakla i rezanje na tra'enu mijeru. ;avisno od karakteristika koje se 'ele postići i namijene stakla, u slojevitom staklu mogu se, pored običnog stakla, koristiti i druge vrste stakla kao što su re#lektujuće, toplotno*apsorbujuće, staklo niske emisije, bojeno staklo kao i #olije različitih boja i osobina. " #majlirano staklo majlirana stakla su stakla kod kojih se u procesu proizvodnje, na temperaturi od oko D0> E, na jednu stranu nanosi emajl. /ao osnova za proizvodnju emajliranog stakla mogu se koristiti obična stakla ali i specijalne vrste stakala kao što su re#lektujuća stakla, stakla u boji i relje#na stakla. 7ako%e, emajlirana stakla mogu da se proizvode i kao kaljena ili polu kaljena stakla.
)
majlirana stakla su otporna na temperaturne promene do oko F00>E, toplotne i mehaničke šokove i nisu podlo'na procesu starenja.majlirana stakla najčešce se koriste na #asadama kao parapetna stakla, ili kao stakla koja se postavljaju ispred punih zidnih površina.
*
Pod(&! #$!%&(ni+ ,!#!d! 1 $rste fasa%nih konstruk&ija 6 /lasične*koje se #ormiraju od horizontalnih i vertikalnih nosećih aluminijumskih pro#ila koji su u punoj veličini vidljivi na #asadi. F6 $olustrukturalne * tipovi staklenih #asada kod kojih su vidljivi nosivi aluminijski pro#ili. &ogu se prilagoditi vidljivosti pro#ila i raster. /oriste izolacijska stakla sa re#lektirajućim e#ektom. +vakvo rešenje je relativno skupo zbog komplikovanih spojeva i visoke cijene ugra%enih materijala, me%utim, znatne uštede se ostvaruju u toku korišćenja objekta jer se neuporedivo manje energije troši na grijanje i hla%enje 36 Strukturalne * koji se razlikuju po načinu #iksiranja pro#ila i stakala. /od ovakvih staklenih #asada nisu vidljivi aluminijski nosivi pro#ili, te se dobija jednolična staklena površina. Staklene ploče se lijepe na aluminijske pro#ile.
2 'k!irne konstruk&ije (i% (a!jesa $odrazumevaju konstrukciju iz prečki koje #ormiraju okvir6 i ispune od različitih materijala. ;avisno od stepena izrade u #abrici na objektu se mogu montirati2
iz pojedinačnih dijelova kao gotovi, pre#abrikovani okviri Montaža iz pojedinačnih dijelova
+va vrsta monta'e podrazumeva da se elementi zid zavjese horizontalne i vertikalne prečke, prozori i parapeti6, koji su pojedinačno #ormirani po obliku veličini i sklope u #abrici, montiraju na gradilištu. Montaža gotovih prefabrikovanih okvira
$aneli okvirne konstrukcije koji su kompletno završeni u #abrici montiraju se na objektu, a za noseću konstrukciju objekta mogu biti vezani2 •
•
neposredno * podrazumeva vezu preko kotvi ankera6 direktno za konstrukciju objekta posredno preko vertikalne noseće prečke * podrazumeva vezivanje gotovih okvira za vertikalnu prečku koja mo'e biti vidna na #asadi ili skrivena6. +na se
•
vezuje za konstrukciju objekata kao kod monta'e pojedinačnih dijelova. Gotovi paneli se za posrednike vezuju elastično. posredno preko horizontalne noseće prečke gde va'e sva pravila kao kod monta'e iz pojedinačnih dijelova.
3 *lo+aste konstruk&ije +bilje'ja ove konstrukcije predstavljaju ploče spratne visine, a širine od -0 *-0 cm što zavisi od konstruktivnog sklopa ploče, primenjenih materijala, i veličine prozorskih otvora ako postoje6. +snovna konsrrukcija panela je uglavnom materijal spoljne obloge ali mo'e biti udru'ena sa materijalima i elementima u svom sklopu. ;avršni materijali spoljne obloge mogu biti2 metalni limovi aluminijum, bakar, čelik6, plastični materijali kao što su tvrdi $VE, poliester ojačan staklenim vlaknima ili ploče od akrila, kamen.
;id zavjese pločaste konstrukcije mogu se montirati2 iz pojedinih slojeva što podrazumeva monta'u svih slojeva pojedinačno na objektu69 kao gotove ploče kompletno proizvedene u #abrici sa svim potrebnim slojevima * spoljna obloga, termoizolacija, unutrašnja obloga6 i montiraju se na objektu. lementi pločaste konstrukcije pored toga što zatvaraju prostor u stanju su da opterećenje od sopstvene te'ine i opterećenje od vjetra prenesu na objekat. Veza sa objektom mo'e biti neposredna ili posredna preko vertikalnih ili horizontalnih nosećih prečki koje mogu da učestvuju u izgledu objekta. •
•
+va dva načina monta'e se mogu kombinovati medusobno ili sa okvirnim sistemima zid zavjese. 4 ,+!rći!anje (i% (a!jese (a konstruk&iju objekta $rije početka monta'e potrebno je izvršiti, odgovarajuća mjerenja, kako bi se postigla potpuna pravilnost polo'aja, i #asada montirala prema projektu. &onta'a se mo'e vršiti sa spoljne i unutrašnje strane objekta. Veoma je va'an način učvrščivanja zid zavjese za konstrukciju objekta, što se rešava specijalnim kotvama ankerima6. /otve se mogu ugraditi istovremeno sa izvo%enjem osnovne konstrukcije objekta, ili na već završenu konstrukciju. Eelične kotve bi trebalo da budu tako konstruisane da omoguće podešavanje kako bi se postigla horizontalnost odnosno vertikalnost #asade, da budu pravilno dimenzionisane da prime2 sopstveno opterećenje zid zavjese i horizontalne sile od vjetra. 7rebalo bi da omoguće laku i brzu monta'u .
/otve se rade obično od čelika pa ih je potrebno prije ugradnje zaštititi kako ne bi došlo do korozije. $otrebno je isto tako ispitati i njihovu nosivost. /otve se mogu ugraditi2 . na spoljni noseći zid zgrade9 1
F. na stubove, ukoliko su ovi gusto raspore%eni i odgovaraju #asadnom rasteru9 3. na ploču tavanice ili na #asadnu podvlaku ?. na parapet odozgo i neposredno na lice uz ivicu parapeta6.
5 Toplotna (atita 7oplotna zaštita zgrade preduzima se u cilju postizanja i odr'avanja odgovarajuće klime u prostoru zgrade, racionalnog korišcenja toplotne energije za grijanje odnosno hla%enje kao i u cilju sprečavanja gradevinskih šteta temperaturni rad, kondenzacija vodene pare...6 Cepoznavanje ili nepoštovanje osnovnih zakonitosti gra%evinske #izike u procesu projektovanja, kasnije kod već izvedenog objekta dovodi do oštećenja koja je mnogo te'e sanirati jer se objekat koristi. +vo tako%e dovodi do naknadnih, obično značajnih troškova. ;ato je prilikom projektovanja potrebno preduzeti sve mjere radi ispunjavanja gore navedenih ciljeva.
6 /atita o% !la0e - %ifu(ija i kon%en(a&ija !o%ene pare /od proučavanja di#uzije vodene pare kroz neku gra%evinsku konstrukciju va'no je da se unutar te konstrukcije vodena para ne kondenzuje jer tada dolazi do njenog oštećenja i smanjenja toplotne izolacije.
;a naše klimatske uslove, u slučajevima normalnih mikro klimatskih uslova u zgradama, propisane maksimalne vrijednosti koe#icijenta prolaza toplote k spoljnih zidova su takve da ne bi trebalo da do%e do površinske kondenzacije. $roblemi nastaju u dijelovima spoljne konstrukcije koji su lošije izolovani, kod takozvanih termičkih mostova. Sve potencijalne termičke mostove zato je potrebno dodatno toplotno izolovati. /od visećih #asada sa nosećom aluminijumskom konstrukcijom, zbog velike toplotne provodljivosti aluminijuma trebalo bi koristiti aluminijumske pro#ile sa prekinutim toplotnim mostom. /ondenzacija vodene pare na nosećim elementima mo'e dovesti do stvaranja korozije i ugro'avanja stabilnosti #asade. /ada je dihtovanje staklenih #asada u pitanju, nije cilj spriječiti vodu da pro%e sa spoljašnje strane u konstrukciju, nego da se voda koja pro%e sa spoljašnje strane odvede iz konstrukcije. $od tim smatramo i odvod kondeza koji se eventualno pojavljuje usljed velike razlike u temperaturi i pored prekida hladnog mosta. "iht*guma kod #asada ima svoj vijek trajanja, karakteristike i svojstva a neka od njih su skupljanje i širenje usljed temperaturnih razlika i rada #asade. 4 posijle nekoliko godina kada guma izgubi svoja svojstva i voda počne povremeno da prodire u unutrašnjost * neće biti nikakvog curenja ako se na početku pravilno izradila i ugradila konstrukcija.
11
" /atita o% buke ;aštita unutrašnjeg prostora od uticaja buke sa spoljne strane kao i prenošenje buke u okviru samog objekta u savremenim uslovima 'ivota sve više predstavlja bitan #aktor kvaliteta neke zgrade.
/valitet izolacije od zvuka kod lakih aluminijumskih #asada zavisi od vrste primjenjenih materijala, njihovog me%usobnog sklopa i veze, kao i veze sa konstrukcijom objekta. Sastavljene su iz više lakih elemenata sa velikim brojem spojnica. Veoma često se u praksi gubici na kvalitetu zvučne izolacije javljaju usljed nedovoljne ili nepravilne izolacije spojnica. ;astakljene spoljne povrsine, kakve su uglavnom viseće aluminijumske #asade, predstavljaju slaba mjesta sa aspekta prenošenja zvuka. +ne se svrstavaju u spoljne nenoseće zidove i podle'u istim zakonima termike i zvuka, a zbog svoje male te'ine, posti'u male vrijednosti izolacione moći. +vde se mora analizirati prolaz zvuka kroz aluminijumske okvire, staklo i spojnice. $rolaz zvuka kroz spojnice je direktno zavistan od propustljivosti vazduha pa je zato neophodno pravilno zaptivanje spojnica. ) /atita o% poara $rimjenjeni materijali za osnovnu konstrukciju #asade, spoljnu i unutrašnju oblogu, materijali ispune * izolacioni materijali od toplote i zvuka6 i načini njihovog spajanja kao i veze sa konstrukcijom objekta imaju uticaja na zaštitu objekta od po'ara.
5rhitektonskim mjerama koje se preduzimaju u #azi projektovanja i izvo%enja objekta mo'e se uticati da se svedu na minimum uzroci izbijanja po'ara i njegovo širenje. ! tom cilju potrebno je upoznati se sa ponašanjem u po'aru materijala primjenjenih u materijalizaciji viseće lake #asade. ;a ovu vrstu #asade propisuju se sledeća pravila 2 izvo%enje vatrootpornih parapeta po va'ećim propisima visine ,00 m6 ili horizontalnih ispusta9 primjenu #asadnih obloga od negorivog materijala9 zaptivanje spojnica izme%u viseće #asade i konstrukcije objekta negorivim materijalom.
+vde bi trebalo imati u vidu da konstrukciju viseće #asade čine aluminijumski pro#ili koji u uslovima po'ara veoma brzo gube svoju nosivost. 5luminijum na ?00 >E omekšava i dobija vidne de#ormacije, na D0 >E se de#orrniše i topi. Smatra se da aluminijumska #asada pri direktnom plamenu mo'e ma). da izdr'i u po'aru oko HF h. "anas se u velikoj mjeri kod aluminijumskih visećih #asada kao #asadna obloga upotrebljava staklo u prozorskom i parapetnom delu6 koje u po'aru 12
puca i ruši se stvarajući tako prostor za prenošenje po'ara. Staklo na 00 * D00 >E omeksava, na -00 >E dolazi do lakog viskoznog tečenja.
-
Pr(dno#$i i 'ro.&(/i #$!%&(ni+ ,!#!d!
$rednost ove #asade je što se mo'e izvesti u savijenoj #ormaciji s pravilnim lukom. 7ako%e, ova vrsta #asade ima visoku toleranciju odstupanja od pravilnih linija što omogućava da se trodimenzionalno obuhvate svi dijelovi gra%evine, a isto tako nema dodatnih dilatacija. 8azvojem tehnologije proizvodnje došlo se do velikog asortimana stakala koja mogu da zadovolje i najzahtjevnije potrebe korisnika i pri tom ispoštuju sve potrebne zahtjeve.Cajčešće se to odnosi na postizanje što boljeg kvaliteta boravka u objektu. 7rajnost stakla je odraz hemijske postojanosti i velike tvrdoće. Staklo je otporno na kiseline, soli i njihove rastvore i kratkotrajno dejstvo baza na ni'im temperaturama /ao glavni nedostatak staklenih #asada je visoka cijena ugradnje zbog komplikovanih spojeva i visoke cjene ugra%enih materijala. &e%utim, znatne uštede se ostvaruju u toku korišćenja objekta jer se neuporedivo manje energije troši na grijanje i hla%enje.
13
ZAKLJU0AK Staklo je jedini gra%evinski materijal koga ćemo sigurno sresti na skoro svakom objektu2 od oblakodera u poslovnoj četvrti najvećih gradova do individualnih objekata u nerazvijenim i siromašnim oblastim širom svijeta.+no je oduvjek zauzimalo posebno mjesto u čovjekovom okru'enju, i danas je nemoguće na jednom mjestu nabrojati sve uloge koje u arhitekturi, enterijeru, nameštaju i opremanju prostora jedino staklo mo'e preuzeti na sebe2 od #asada i otvora, preko enterijera, upotrebnih i ukrasnih predmeta.+no je odraz transparentnosti i demokratije.&aterijal koji će u velikom obimu obilje'iti gra%evinsku industriju F.vijeka. "anas se primjena staklenih #asada dovodi u direktnu vezu sa odr'ivom gradnjom zahvaljujući dugotrajnosti, prirodnom svjetlu koje obezbje%uje unutrašnjem prostoru i ventilisanom #asadnom sistemu. 8azvoj tehnologije gra%enja zapravo se mo'e posmatrati i kao razvoj tehnologije koja treba da podr'i staklo kao dominantni materijal2 sistemi i proizvodi za zaštitu od pregrijavanja prostora, !V zračenja i mehaničkih oštećenja #olije, zastori, brisoleji, itd6, kao i razvoj pro#ila i sistema kačenja smanjenje uticaja toplotnih mostova, polo'aj termoizolacije, zaptivanje, itd6. !potrebom stakla kao materijala za izradu #asade daje se veliki doprinos arhitektonskom oblikovanju odredjenog naselj u kojem se objekat nalazi.$osti'e se savremeniji izgled naselja time što konstrukcija objekta izgleda mnogo jednostavnija nego sto je to slučaj kod masivnih betonskih i zidanih zidova.4sto tako staklo sa lakoćom komunicira sa svim drugim gra%evinskim materijalima. 5ko zanemarimo cjenu staklenih #asada koja je iz opravdanih razloga veoma visoka i proizilazi iz činjenice da je postupak za dobijanje stakla koje zadovoljava sve zahtjeve korisnika veoma slo'en proces ,te da je potreban veliki broj elemenata za izradu nosive konstrukcije, dolazimo do konstatacije da ove #asade zbog svojih mogućnosti koje nude investitoru u pogledu energetske e#ikasnosti ,kvaliteta zivota unutar objekta i komunikacije sa okolinom , opravdano zauzimaju prvo mjesto u načinu oblikovanja eksterijera objekta
14
LITERATURA
hristian Shittlih 78lass onstru&tion 9anuel:
http;<
http;<<===.0ra%imo.hr
2)kompletne-staklene-fasa%e>2
http;<<===.0ra%je!inarst!o.rs
http;<<===.staklore(-buri&.hr
15
