Sri Sukta, Durga Sukta, Purusha Sukta, Narayana Sukta , Rudra Sukta

SHRI SUKTA ु यजतस्रजाभ।् चन्द्रां हहयण्भमं रक्ष्मीं जातवेदो भभावह॥ १॥ हहयण्मवणां हहयणं सवणण

ु तां भ आवह जातवेदो रक्ष्मीीभनऩगाहभनीभ।् मस्यां हहयण्मं हवन्देम ं गाभश्वं ऩरुषानहभ ॥् २॥

ु ु अश्वऩूवां यथभध्यां हहिनादप्रभोहदनीभ।् हिमं देवीभऩह्वमे िीभाण देवी जषताभ ॥् ३॥ कांसोहि तां हहयण्मप्राकायाभार्द्रां ज्वरन्तीं तृप्तां तऩ णमन्तीीभ।् ऩद्मेहितां ऩद्मवणां ताहभहोऩह्वमे हिमभ॥् ४॥ ु दु ायाभ।् तां ऩहद्मनीभं शयणभहं चन्द्रां प्रबासां मशसा ज्वरं तं हिमं रोके देवजष्टाभ े ५॥ प्रऩद्येऽरक्ष्मीीभे नश्मतां त्वां वृण॥

SHRI SUKTA hiraṇyavarṇāṁ hariṇīṁ suvarṇarajatasrajām | candrāṁ hiraṇmayīṁ lakṣmīṁ jātavedo mamāvaha || 1|| tāṁ ma āvaha jātavedo lakṣmīmanapagāminīm | yasyāṁ hiraṇyaṁ vindeyaṁ gāmaśvaṁ puruṣānaham || 2|| aśvapūrvāṁ rathamadhyāṁ hastinādapramodinīm | śriyaṁ devīmupahvaye śrīrmā devī juṣatām || 3|| kāṁsosmi tāṁ hiraṇyaprākārāmārdrāṁ jvalantīṁ tṛptāṁ tarpayantīm | padmesthitāṁ padmavarṇāṁ tāmihopahvaye śriyam || 4|| candrāṁ prabhāsāṁ yaśasā jvalaṁtīṁ śriyaṁ loke devajuṣṭāmudārām | tāṁ padminīmīṁ śaraṇamahaṁ prapadye'lakṣmīrme naśyatāṁ tvāṁ vṛṇe || 5||

आहदत्यवणे तऩसोऽहधजातो वनस्पहतिव वृऺोऽथ हफल्व्। तस्य पराहन

ādityavarṇe tapaso'dhijāto vanaspatistava vṛkṣo'tha bilvaḥ |

ु भु ामान्तीयामाश्च फाह्या अरक्ष्मीी्॥ ६॥ तऩसानदन्ती

tasya phalāni tapasānudantumāyāntarāyāśca bāhyā alakṣmīḥ||6||

उऩ ैत ु भां देवसख् कीहतणश्च भहणना सह। प्रादुबूतण ोऽहि याष्ट्रेहिन्कीहतणभहृ िं ददात ु भे॥ ७॥

ऺहु िऩासाभरां ज्येष्ठाभरक्ष्मीं नाशमाम्यहभ।् अबूहतभसभृहिं च सवां हनणदुण भे गृहात॥् ८॥

ु कयीहषणीभ।् ईश्वयं सवणबत ू ानां ताहभहोऩह्वमे हिमभ॥् ९॥ गन्धद्वायां दुयाधषां हनत्यऩष्टां

भनस् काभभाकू हतं वाच् सत्यभशीभहह। ऩशूनां रूऩभन्नस्य भहम िी् िमतां मश्॥ १०॥

कदणभने प्रजाबूताभहम सम्भवकदणभ। हिमं वासम भे कुरे भातयं ऩद्मभाहरनीभ॥् ११॥

आऩ् सृजन्ती ु हिग्धाहन हचक्लीतवसभे गृह।े हनचदेवं भातयं हिमं वासम भे कुरे॥ १२॥

ु ु सवणां ु आर्द्रां ऩष्कहयणं ऩहष्टं हेभभाहरनीभ।् सूमां हहयण्भमं रक्ष्मीं जातवेदो भ आवह॥ १३॥

upaitu māṁ devasakhaḥ kīrtiśca maṇinā saha | prādurbhūto'smi rāṣṭresminkīrtimṛddhiṁ dadātu me || 7|| kṣutpipāsāmalāṁ jyeṣṭhāmalakṣmīṁ nāśayāmyaham | abhūtimasamṛddhiṁ ca sarvāṁ nirṇudame gṛhāt || 8|| gandhadvārāṁ durādharṣāṁ nityapuṣṭāṁ karīṣiṇīm | īśvarīṁ sarvabhūtānāṁ tāmihopahvaye śriyam || 9|| manasaḥ kāmamākūtiṁ vācaḥ satyamaśīmahi | paśūnāṁ rūpamannasya mayi śrīḥ śrayatāṁ yaśaḥ || 10|| kardamena prajābhūtāmayi sambhavakardama | śriyaṁ vāsaya me kule mātaraṁ padmamālinīm || 11|| āpaḥ sṛjantu snigdhāni ciklītavasame gṛhe | nicadevīṁ mātaraṁ śriyaṁ vāsaya me kule || 12|| ārdrāṁ puṣkariṇīṁ puṣṭiṁ suvarṇāṁ hemamālinīm | sūryāṁ hiraṇmayīṁ lakṣmīṁ jātavedo ma āvaha || 13||

आर्द्रां म्कहयणं महष्टं हऩङ्गरां ऩद्मभाहरनीभ।् चन्द्रां हहयण्भमं रक्ष्मीं जातवेदो भ आवह॥ १४॥ तां भ आवह जातवेदो रक्ष्मीीभनऩगाहभनीभ।् मस्यां हहयण्मं प्रबूत ं गावोदास्योश्वाहिन्देम ं ु ऩरुषानहभ ॥् १५॥ ु म् शहु च् प्रमतो बूत्वा जहुमादाज्यभिहभ ।् सूक्तं ऩञ्चदशचं च िीकाभ् सततं जऩेत॥् १६॥

ऩद्मानने ऩद्म ऊरू ऩद्माऺी ऩद्मसम्भवे। तन्मेबजहस ऩद्माऺी मेन सौख्यं रबाम्यहभ॥् १७॥

ु देहव सवणकाभांश्च देहह भे॥ १८॥ अश्वदामी गोदामी धनदामी भहाधने। धनं भे जषतां ऩद्मानने ऩद्महवऩद्मऩत्रे ऩद्महप्रमे ऩद्मदरामताहऺ। हवश्वहप्रमे हवश्वभनोनकूु रे त्विादऩद्मं भहम संहनधत्स्व॥ १९॥

ārdrāṁ yaḥkariṇīṁ yaṣṭiṁ piṅgalāṁ padmamālinīm | candrāṁ hiraṇmayīṁ lakṣmīṁ jātavedo ma āvaha || 14|| tāṁ ma āvaha jātavedo lakṣmīmanapagāminīm | yasyāṁ hiraṇyaṁ prabhūtaṁ gāvodāsyośvānvindeyaṁ puruṣānaham || 15|| yaḥ śuciḥ prayato bhūtvā juhuyādājyamanvaham | sūktaṁ pañcadaśarcaṁ ca śrīkāmaḥ satataṁ japet || 16|| padmānane padma ūrū padmākṣī padmasambhave | tanmebhajasi padmākṣī yena saukhyaṁ labhāmyaham || 17|| aśvadāyī godāyī dhanadāyī mahādhane | dhanaṁ me juṣatāṁ devi sarvakāmāṁśca dehi me || 18|| padmānane padmavipadmapatre padmapriye padmadalāyatākṣi | viśvapriye viśvamanonukūle tvatpādapadmaṁ mayi saṁnidhatsva||19||

ु न्तीं कयोत ु भे॥ २०॥ ु ऩत्रऩौत्रं धनं धान्यं हस्त्यश्वाहदगवेयथभ।् प्रजानां बवहस भाता आमष्म

ु धनहभन्द्रो फृहस्पहतवणरुणं धनभि ु ते॥ २१॥ धनभहिध णनं वामधु णनं सूमो धनं वस्।

वैनतेम सोभं हऩफ सोभं हऩफत ु वृत्रहा। सोभं धनस्य सोहभनो भह्यं ददात ु सोहभन्॥ २३॥

putrapautraṁ dhanaṁ dhānyaṁ hastyaśvādigaveratham | prajānāṁ bhavasi mātā āyuṣmantaṁ karotu me || 20||

dhanamagnirdhanaṁ vāyurdhanaṁ sūryo dhanaṁ vasuḥ | dhanamindro bṛhaspatirvaruṇaṁ dhanamastu te || 21|| vainateya somaṁ piba somaṁ pibatu vṛtrahā | somaṁ dhanasya somino mahyaṁ dadātu sominaḥ || 23||

ु न क्रोधो न च भात्समं न रोबो नाशबु ा भहत्। बवहन्ती कृ तऩण्मानां बक्तानां िीसूक्तं जऩेत॥्

na krodho na ca mātsaryaṁ na lobho nāśubhā matiḥ | bhavanti

२४॥

kṛtapuṇyānāṁ bhaktānāṁ śrīsūktaṁ japet || 24||

ु गन्धभाल्यशोबे। बगवहत हहयवल्लबे भनोऻे सयहसजहनरमे सयोजहिे धवरतयांशक हत्रबवु नबूहतकहय प्रसीद भह्यभ॥् २५॥

sarasijanilaye sarojahaste dhavalatarāṁśukagandhamālyaśobhe | bhagavati harivallabhe manojñe tribhuvanabhūtikari prasīdamahyam || 25||

ु ऺभादेवं भाधवं भाधवहप्रमाभ।् रक्ष्मीं हप्रमसखं देवं नभाम्यच्यतु वल्लबाभ॥् २६॥ हवष्णऩत्नीं

ु च धीभहह। तन्नो रक्ष्मीी् प्रचोदमात॥् २७॥ भहारक्ष्मीी च हवद्महे हवष्णऩत्नीी ु भायोग्मभाहवधाच्छोबभानं भहीमते। धान्यं धनं ऩश ं ु फहुऩत्रराबं ु िीवचणस्वभामष्य शतसंवत्सयं दीघणभाम्ु ॥ २८॥ ु त्यव्। बमशोकभनिाऩा नश्मन्ती ु भभ सवणदा॥ ऋणयोगाहद दाहयद्य ऩाऩंऺदऩभृ

viṣṇupatnīṁ kṣamādevīṁ mādhavīṁ mādhavapriyām | lakṣmīṁ priyasakhīṁ devīṁ namāmyacyutavallabhām || 26|| mahālakṣmī ca vidmahe viṣṇupatnī ca dhīmahi | tanno lakṣmīḥ pracodayāt || 27|| śrīvarcasvamāyuṣyamārogyamāvidhācchobhamānaṁ mahīyate | dhānyaṁ dhanaṁ paśuṁ bahuputralābhaṁ śatasaṁvatsaraṁ dīrghamāyuḥ|| 28|| ṛṇarogādi dāridya pāpaṁkṣudapamṛtyavaḥ | bhayaśokamanastāpā naśyantu mama sarvadā ||

् हिमे जात हिम आहनमाणम हिमं वमो जहनतृभ्यो दधात।ु हिमं वसाना अभृतत्वभामन बजहन्ती

śriye jāta śriya āniryāya śriyaṁ vayo janitṛbhyo dadhātu | śriyaṁ

सद्य् सहवता हवदध्यून॥्

vasānā amṛtatvamāyan bhajanti sadyaḥ savitā vidadhyūn||

ं त्तं सधीमते प्रजमा ऩशहु ब्॥ हिम एवैन ं तहिमाभादधाहत। सन्तीतभृचावषट ् कृ त्यंसध म एवं वेद। ॐ भहारक्ष्मीी च हवद्महे हवष्णऩु त्नीी च धीभहह। तन्नो रक्ष्मीी् प्रचोदमात॥् ॥ ॐ शाहन्ती् शाहन्ती् शाहन्ती्॥

śriya evainaṁ tacchriyāmādadhāti | santatamṛcāvaṣaṭ kṛtyaṁsaṁdhattaṁ sadhīyate prajayā paśubhiḥ || ya evaṁ veda | om mahālakṣmī ca vidmahe viṣṇupatnī ca dhīmahi | tanno lakṣmīḥ pracodayāt || || om śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ||

DURGA SUKTAM

DURGA SUKTAM

॥ अथ दुगाण सूक्तभ॥्

|| atha durgā sūktam ||

ु ॐ जातवेदसे सनवाभ सोभ भयातीमतो हनदहाहत वेद्। स न् ऩषणदहत दुगाणहण हवश्वा नावेव हसन्ध ं ु om jātavedase sunavāma soma marātīyato nidahāti vedaḥ | sa दुहयताऽत्यहि्॥ १॥

naḥ parṣadati durgāṇi viśvā nāveva sindhuṁ duritā'tyagniḥ||1||

ु ।् दुगां देहव शयणभहं प्रऩद्ये सतयहस ु ताभहिवणां तऩसा ज्वरन्तीं वैयोचनं कभणपरेष ु जष्टाभ तयसे नभ्॥ २॥

tāmagnivarṇāṁ tapasā jvalantīṁ vairocanīṁ karmaphaleṣu

namaḥ|| 2||

अिे त्वं ऩायमा नव्यो अिान्थ्स्स्वहिहबयहत दुगाणहण हवश्वा। ऩूश्च ऩृथ्वी फहुरा न उवी बवा

agne tvaṁ pārayā navyo asmānthsvastibhirati durgāṇi viśvā |

तोकाम तनमाम शंमो्॥ ३॥

pūśca pṛthvī bahulā na urvī bhavā tokāya tanayāya śaṁyoḥ||3||

ु नावा दुहयताऽहतऩहषण। अिे अहत्रवन्मनसा गृणानोऽिाकं हवश्वाहन नो दुगणहा जातवेद् हसन्धन्न

viśvāni no durgahā jātavedaḥ sindhunna nāvā duritā'tiparṣi |

फोध्यहवता तनूनाभ॥् ४॥

agne atrivanmanasā gṛṇāno'smākaṁ bodhyavitā tanūnām || 4||

ऩृतना हजत सहभानभग्रु भहि अहत दुहयतात्यहि्॥ ५॥

हुवेभ ऩयभा्सधिात।् स न् ऩषणदहत दुगाणहण हवश्वा ऺाभद्देवो

paramāthsadhasthāt | sa naḥ parṣadati durgāṇi viśvā kṣāmaddevo ati duritātyagniḥ || 5||

प्रत्नीोहष कभीड्यो अध्वयेष ु सनाच्च होता नव्यश्च सह्स। स्वाञ्चािे तनवंु हऩप्रमस्वािभ्यं च सौबगभामजस्व॥ ६॥ ु ो हनहषक्तन्तीवेन्द्र हवष्णोयनसं ु चयेभ। नाकस्य ऩृष्ठभहब संवसानो वैष्णवं रोक इह णु गोहबजष्टभम ज भादमन्तीाभ॥् ७॥ ॐ कात्यामनाम हवद्महे कन्यकुभाहय धीभहह। तन्नो दुहगण् प्रचोदमात॥् ॥ इहत दुगाण सूक्तभ॥् ॐ शाहन्ती् शाहन्ती् शाहन्ती्॥

pratnoṣi kamīḍyo adhvareṣu sanācca hotā navyaśca sathsi | svāñcāgne tanuvaṁ piprayasvāsmabhyaṁ ca saubhagamāyajasva || 6|| gobhirjuṣṭamayujo niṣiktantavendra viṣṇoranusaṁcarema | nākasya pṛṣṭhamabhi saṁvasāno vaiṣṇavīṁ loka iha mādayantām || 7|| om kātyāyanāya vidmahe kanyakumāri dhīmahi | tanno durgiḥ pracodayāt || || iti durgā sūktam || om śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ||

NARAYANA SUKTA सहस्र शीषं देवं हवश्वाक्शं हवश्वशंबवु भ।् हवश्व ै नायामणं देव ं अक्शयं ऩयभं ऩदभ॥् ु हवश्वत् ऩयभाहन्नत्यं हवश्वं नायामणं हहयभ।् हवश्वं एव इदं ऩरुष् तहद्वश्वं उऩजीवहत॥

ऩहतं हवश्वस्य आत्मा ईश्वयं शाश्वतं हशवभच्यतु भ।् नायामणं भहाऻेम ं हवश्वात्मानं ऩयामणभ॥्

नायामण ऩयो ज्योहतयात्मा नायामण् ऩय् नायामण ऩयं ब्रह्म तत्त्वं नायामण् ऩय्। नायामण ऩयो ध्याता ध्यानं नायामण् ऩय्॥ ् ् दृश्मते िूमतेऽहऩ वा। अंतफणहहश्च तत्सवं व्याप्य नायामण् हित्॥ मच्च हकं हचत जगत सवं

ु भ॥् अनन्तीं अव्यमं कहवं सभर्द्रु ेन्ती ं हवश्वशंबवु भ।् ऩद्म कोश प्रतीकाशं हृदमं च अहऩ अधोभख

् अधो हनष्ठ्या हवतस्त्यान्तीे नाभ्याभ उऩहय हतष्ठहत। ज्वाराभाराकुरं बाती हवश्वस्यामतनं भहत॥्

NARAYANA SUKTA sahasra śīrṣaṁ devaṁ viśvākśaṁ viśvaśaṁbhuvam | viśvai nārāyaṇaṁ devaṁ akśaraṁ paramaṁ padam || viśvataḥ paramānnityaṁ viśvaṁ nārāyaṇaṁ harim | viśvaṁ eva idaṁ puruṣaḥ tadviśvaṁ upajīvati || patiṁ viśvasya ātmā īśvaraṁ śāśvataṁ śivamacyutam | nārāyaṇaṁ mahājñeyaṁ viśvātmānaṁ parāyaṇam || nārāyaṇa paro jyotirātmā nārāyaṇaḥ paraḥ nārāyaṇa paraṁ brahma tattvaṁ nārāyaṇaḥ paraḥ | nārāyaṇa paro dhyātā dhyānaṁ nārāyaṇaḥ paraḥ || yacca kiṁcit jagat sarvaṁ dṛśyate śrūyate'pi vā | aṁtarbahiśca tatsarvaṁ vyāpya nārāyaṇaḥ sthitaḥ || anantaṁ avyayaṁ kaviṁ samudrentaṁ viśvaśaṁbhuvam | padma kośa pratīkāśaṁ hṛdayaṁ ca api adhomukham || adho niṣṭhyā vitastyānte nābhyām upari tiṣṭhati | jvālāmālākulaṁ bhātī viśvasyāyatanaṁ mahat ||

् प्रहतहष्ठतभ॥् ु सूक्श्म ं तहिन सवं सन्तीतं हशराहबि ु रम्बत्या कोशसहन्नबभ।् तस्यान्तीे सहषयं

् ु ्।सोऽग्रहवबजंहतष्ठन आहायं तस्य भध्ये भहानहि् हवश्वाहचण् हवश्वतो भख अजय् कहव्॥ ू भ ण धश्शामी यश्भम् तस्य सन्तीता सन्तीाऩमहत स्वं देहभाऩादतरभािक्। तस्य भध्ये हतमणगध्व वहिहशखा अणीमोध्वाण व्यवहिता्॥ ु े खवे बास्वया। नीवायशूकवत्तिी ऩीता बास्वत्यणूऩभा॥ नीरतोमद-भध्यि-हद्वद्यल्ल

santataṁ śilābhistu lambatyā kośasannibham | tasyānte suṣiraṁ sūkśmaṁ tasmin sarvaṁ pratiṣṭhitam || tasya madhye mahānagniḥ viśvārciḥ viśvato mukhaḥ |so'gravibhajaṁtiṣṭhan āhāraṁ ajaraḥ kaviḥ || tiryagūrdhvamadhaśśāyī raśmayaḥ tasya santatā santāpayati svaṁ dehamāpādatalamāstakaḥ | tasya madhye vahniśikhā aṇīyordhvā vyavasthitāḥ || nīlatoyada-madhyastha-dvidyullekheva bhāsvarā | nīvāraśūkavattanvī pītā bhāsvatyaṇūpamā ||

तस्या् हशखामा भध्ये ऩयभात्मा व्यवहित्।स ब्रह्म स हशव् स हहय् स इन्द्र् सोऽक्शय् ऩयभ् tasyāḥ śikhāyā madhye paramātmā vyavasthitaḥ |sa brahma sa स्वयाट॥ ्

ु कृ ष्ण हऩङ्गरभ।् ऊध्वणयेत ं हवरूऩाक्शं हवश्वरूऩाम वै नभो नभ्॥ ऋतं सत्यं ऩयं ब्रह्म ऩरुषं

ॐ नायामणाम हवद्महे वासदेु वाम धीभहह। तन्नो हवष्ण्ु प्रचोदमात॥् ॐ शांहत शांहत शांहत्॥

śivaḥ sa hariḥ sa indraḥ so'kśaraḥ paramaḥ svarāṭ || ṛtaṁ satyaṁ paraṁ brahma puruṣaṁ kṛṣṇa piṅgalam | ūrdhvaretaṁ virūpākśaṁ viśvarūpāya vai namo namaḥ || om nārāyaṇāya vidmahe vāsudevāya dhīmahi | tanno viṣṇuḥ pracodayāt || om śāṁti śāṁti śāṁtiḥ ||

PURUSHA SUKTA

PURUSHA SUKTA

ु अथ ऩरुषसू क्तभ॥्

atha puruṣasūktam || om tacchaṁ yorāvṛṇīmahe | gātuṁ yajñāya| gātuṁ yajñapataye |

ॐ तच्छं मोयावृणीभहे। गात ं ु मऻाम। गात ं ु मऻऩतमे। दैवी स्वहियि ु न्।स्वहिभाणनषेु भ्य्।

daivī svastirastu naḥ |svastirmānuṣebhyaḥ | ūrdhvaṁ jigātu

ु दे।ॐ शाहन्ती् शाहन्ती् शाहन्ती्। ऊध्वं हजगात ु बेषजभ।् शन्नो अि ु हद्वऩदे। शं चतष्प

bheṣajam | śanno astu dvipade| śaṁ catuṣpade |om śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ |

हहय् ॐ। ु ॐ सहस्रशीषाण ऩरुष्। सहस्राऺ् सहस्रऩात।् स बूहभं हवश्वतो वृत्वा। अत्यहतष्ठद्दशाङ्गर ु भ।् १ ् भ।् मद्भूत ं मच्च बव्यभ।् उताभृतत्वस्येशान्। मदन्नेनाहतयोहहत। २ ु एवेदभ सवण ऩरुष

एतावानस्य भहहभा। अतो ज्यामाम्श्श्च ऩूरुष्। ऩादोऽस्य हवश्वा बूताहन। हत्रऩादस्याभृत ं हदहव। ३

हत्रऩादूध्वण उदैिरुु ष्। ऩादोऽस्येहाऽऽबवािनु ्। ततो हवश्वङ्व्यक्राभत।् साशनानशने अहब। ४

hariḥ om | om sahasraśīrṣā puruṣaḥ | sahasrākṣaḥ sahasrapāt | sa bhūmiṁ viśvato vṛtvā | atyatiṣṭhaddaśāṅgulam | 1 puruṣa evedam sarvam | yadbhūtaṁ yacca bhavyam| utāmṛtatvasyeśānaḥ | yadannenātirohati | 2 etāvānasya mahimā | ato jyāyāmśca pūruṣaḥ | pādo'sya viśvā bhūtāni | tripādasyāmṛtaṁ divi | 3 tripādūrdhva udaitpuruṣaḥ | pādo'syehā''bhavātpunaḥ | tato viśvaṅvyakrāmat | sāśanānaśane abhi | 4

ु ५ तिाहद्वयाडजामत। हवयाजो अहध ऩूरुष्। स जातो अत्यहयच्यत। ऩश्चाद्भूहभभथो ऩय्।

ु ण हहवषा। देवा मऻभतित। वसन्तीो अस्यासीदाज्यभ।् ग्रीष्म इध्म् शयिहव्। ६ मिरुषे

सप्तास्यासन्पहयधम्। हत्र् सप्त सहभध् कृ ता्। देवा मद्यऻं तिाना्। अफध्नन्परुु षं ऩशभु ।् ७

ु जातभग्रत्। तेन देवा अमजन्ती। साध्या ऋषमश्च मे। ८ तं मऻं फहहिहष प्रौऺन।् ऩरुषं

तिाद्यऻात्सवणहुत्। संबत ृ ं ऩृषदाज्यभ।् ऩशूम्श्िाम्श्श्चक्रे वामव्यान।् आयण्मान्ग्राम्याश्च मे। ९

ु तिाद्यऻात्सवणहुत्। ऋच् साभाहन जहऻये। छन्दाहम्श्स जहऻये तिात।् मजििादजामत। १०

तिादश्वा अजामन्ती। मे के चोबमादत्। गावो ह जहऻये तिात।् तिाज्जाता अजावम्। ११

ु कहतधा व्यकल्पमन।् भख ु व्यदध्। ु ं हकभस्य कौ फाहू। कावूरू ऩादावच्य ु ते ।े १२ मिरुषं

tasmādvirāḍajāyata | virājo adhi pūruṣaḥ | sa jāto atyaricyata | paścādbhūmimatho puraḥ | 5 yatpuruṣeṇa haviṣā | devā yajñamatanvata | vasanto asyāsīdājyam| grīṣma idhmaḥ śaraddhaviḥ | 6 saptāsyāsanparidhayaḥ | triḥ sapta samidhaḥ kṛtāḥ | devā yadyajñaṁ tanvānāḥ | abadhnanpuruṣaṁ paśum | 7 taṁ yajñaṁ barhiṣi praukṣan| puruṣaṁ jātamagrataḥ | tena devā ayajanta | sādhyā ṛṣayaśca ye | 8 tasmādyajñātsarvahutaḥ | saṁbhṛtaṁ pṛṣadājyam | paśūmstāmścakre vāyavyān | āraṇyāngrāmyāśca ye | 9 tasmādyajñātsarvahutaḥ | ṛcaḥ sāmāni jajñire | chandāmsi jajñire tasmāt | yajustasmādajāyata | 10 tasmādaśvā ajāyanta | ye ke cobhayādataḥ | gāvo ha jajñire tasmāt | tasmājjātā ajāvayaḥ | 11 yatpuruṣaṁ vyadadhuḥ | katidhā vyakalpayan | mukhaṁ kimasya kau bāhū | kāvūrū pādāvucyete | 12

् र्द्रो अजामत। ु ब्राह्मणोऽस्य भखभासीत ।् फाहू याजन्य् कृ त्। ऊरू तदस्य मद्वैश्म्। ऩद्भ्याभ शू

brāhmaṇo'sya mukhamāsīt | bāhū rājanyaḥ kṛtaḥ | ūrū tadasya

१३

yadvaiśyaḥ | padbhyām śūdro ajāyata | 13

ु ाहदन्द्रश्चाहिश्च। प्राणाद्वामयु जामत। १४ चन्द्रभा भनसो जात्। चऺो् सूमो अजामत। भख

candramā manaso jātaḥ | cakṣoḥ sūryo ajāyata | mukhādindraścāgniśca | prāṇādvāyurajāyata | 14

नाभ्या आसीदन्तीहयऺभ।् शीष्णो द्यौ् सभवतणत। ऩद्भ्यां बूहभहदिश् िोत्रात।् तथा रोकाभ ्

nābhyā āsīdantarikṣam | śīrṣṇo dyauḥ samavartata | padbhyāṁ

अकल्पमन।् १५

bhūmirdiśaḥ śrotrāt | tathā lokām akalpayan | 15

ु भहान्तीभ।् आहदत्यवणं तभसि ु ऩाये। सवाणहण रूऩाहण हवहचत्य धीय्। नाभाहन वेदाहभेत ं ऩरुषं

vedāhametaṁ puruṣaṁ mahāntam | ādityavarṇaṁ tamasastu

् कृ त्वाऽहबवदन मदािे । १६ ु ु धाता ऩयिाद्यभ दाजहाय। शक्र् प्रहवद्वान्प्रहदशश्चतस्र्। तभेवं हवद्वानभृत इह बवहत। नान्य् ऩन्था अमनाम हवद्यते। १७ मऻेन मऻभमजन्ती देवा्। ताहन धभाणहण प्रथभान्यासन।् ते ह नाकं भहहभान् सचन्तीे। मत्र ऩूवे साध्या् सहन्ती देवा्। १८

pāre | sarvāṇi rūpāṇi vicitya dhīraḥ | nāmāni kṛtvā'bhivadan yadāste| 16 dhātā purastādyamudājahāra | śakraḥ pravidvānpradiśaścatasraḥ | tamevaṁ vidvānamṛta iha bhavati | nānyaḥ panthā ayanāya vidyate | 17 yajñena yajñamayajanta devāḥ | tāni dharmāṇi prathamānyāsan | te ha nākaṁ mahimānaḥ sacante | yatra pūrve sādhyāḥ

॥ ॐ नभो नायामणाम॥

santidevāḥ | 18 || om namo nārāyaṇāya ||

॥ उत्तयनायामणभ॥्

|| uttaranārāyaṇam ||

ू ् ऩृहथव्य ै यसाच्च। हवश्वकभणण् सभवतणताहध। तस्य त्वष्टा हवदधर्द्रूऩभेहत। तिरुु षस्य अद्भ्य् संबत हवश्वभाजानभग्रे। १ ु भहान्तीभ।् आहदत्यवणं तभस् ऩयिात।् तभेव ं हवद्वानभृत इह बवहत। नान्य् वेदाहभेत ं ऩरुषं ऩन्था हवद्यतेमऽनाम। २ प्रजाऩहतश्चयहत गबे अन्ती्। अजामभानो फहुधा हवजामते। तस्य धीया् ऩहयजानहन्ती मोहनभ।् भयीचीनां ऩदहभच्छहन्ती वेधस्। ३ ु े आतऩहत। मो देवानां ऩयोहहत्। े ो जात्। नभो रुचाम ब्राह्ममे। ४ मो देवभ्य ऩूवो मो देवभ्य

् ् ।५ रुचं ब्राह्मभ जनमन्ती्। देवा अग्रे तदब्रवु न।् मस्त्वैवं ब्राह्मणो हवद्यात।् तस्य देवा असन वशे ् ह्रीश्च ते रक्ष्मीीश्च ऩत्न्यौ। अहोयात्रे ऩाश्वे। नऺत्राहण रूऩभ।् अहश्वनौ व्यात्तभ।् इष्टभ भहनषाण। अभ ं ु भहनषाण। सवणभ ् भहनषाण। ६

adbhyaḥ saṁbhūtaḥ pṛthivyai rasācca | viśvakarmaṇaḥ samavartatādhi | tasya tvaṣṭā vidadhadrūpameti | tatpuruṣasya viśvamājānamagre | 1

vedāhametaṁ puruṣaṁ mahāntam| ādityavarṇaṁ tamasaḥ parastāt | tamevaṁ vidvānamṛta iha bhavati | nānyaḥ panthā vidyateya'nāya | 2 prajāpatiścarati garbhe antaḥ | ajāyamāno bahudhā vijāyate | tasya dhīrāḥ parijānanti yonim| marīcīnāṁ padamicchanti vedhasaḥ | 3 yo devebhya ātapati | yo devānāṁ purohitaḥ | pūrvo yo devebhyo jātaḥ | namo rucāya brāhmaye | 4 rucaṁ brāhmam janayantaḥ | devā agre tadabruvan | yastvaivaṁ brāhmaṇo vidyāt | tasya devā asan vaśe| 5 hrīśca te lakṣmīśca patnyau| ahorātre pārśve | nakṣatrāṇi rūpam | aśvinau vyāttam| iṣṭam maniṣāṇa | amuṁ maniṣāṇa | sarvam maniṣāṇa | 6

ॐ तच्छं मोयावृणीभहे। गात ं ु मऻाम। गात ं ु मऻऩतमे। दैवीस्स्वहियि ु न्। स्वहिभाणनषेु भ्य्। ु दे। ऊध्वं हजगात ु बेषजभ।् शन्नो अि ु हद्वऩदे। शं चतष्प

om tacchaṁ yorāvṛṇīmahe | gātuṁ yajñāya| gātuṁ yajñapataye | daivīssvastirastu naḥ | svastirmānuṣebhyaḥ | ūrdhvaṁ jigātubheṣajam | śanno astu dvipade| śaṁ catuṣpade |

ॐ शाहन्ती् शाहन्ती् शाहन्ती्।

om śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ |

RUDRA SUKTAM

RUDRA SUKTAM

आऩातार नब् िरान्ती बवु न ब्रह्माण्ड ् अभा हवस्फुयज्ज्योहत् स्फाहटकहरङ्ग भौहरहवरसत ् ु े वान्तीाभृत ै् अिोक अप्ल ुत भेक भीश भहनशं रुर्द्रा अनवाकाञ्जऩन ऩूणन्दु ।्

āpātāla nabhaḥ sthalānta bhuvana brahmāṇḍ amā visphurajjyotiḥ sphāṭikaliṅga maulivilasat pūrṇendu vāntāmṛtaiḥ astokaapluta meka mīśa maniśaṁ rudrā anuvākāñjapan |

् ध्यामेदीहित हसिमेऽर्द्रुतऩदं हवप्रोऽहबहषञ्जेच हछवभ ॥्

dhyāyedīpsita siddhaye'drutapadaṁ vipro'bhiṣiñjec chivam ||

ु ङ्गै् कण्ठे कारा् कऩदाणकहरत ब्रह्माण्ड व्याप्तदेहा बहसतहह भरुचा बासभाना बज

brahmāṇḍa vyāptadehā bhasitahi marucā bhāsamānā bhujaṅgaiḥ

शहशकराश्चण्डको दण्डहिा्।

kaṇṭhe kālāḥ kapardākalita śaśikalāścaṇḍako daṇḍahastāḥ |

त्र्यऺा रुर्द्राऺभारा् प्रणतबमहया् शांबवा भूहतणबदे ा् रुर्द्रा् िीरुर्द्रसूक्तप्रकहटतहवबवा न् प्रमच्छन्ती ु सौख्यभ॥् ॥ ओ ं नभो बगवते रुर्द्राम॥ नभिे रुर्द्रभन्यव उतोत इषवे नभ्। नभिे अि ु धिने फाहुभ्या-भतु ते नभ्॥ १-१॥

ु हशवा शयव्या मा तव तमा नो रुर्द्र भृडम॥ १-२॥ मात इष्ु हशवतभा हशवं फबूव ते धन्।

tryakṣā rudrākṣamālāḥ praṇatabhayaharāḥ śāṁbhavā mūrtibhedāḥ rudrāḥ śrīrudrasūktaprakaṭitavibhavā naḥ prayaccha ntu saukhyam || || oṁ namo bhagavate rudrāya || namaste rudramanyava utota iṣave namaḥ | namaste astu dhanvane bāhubhyā-muta te namaḥ || 1-1|| yāta iṣuḥ śivatamā śivaṁ babhūva te dhanuḥ | śivā śaravyā yā tava tayā no rudra mṛḍaya || 1-2||

ु शन्तीभमा हगहयशंताहबचाकशीहह॥ १- yā te rudra śivā tanū-raghorā'pāpakāśinī | tayā nastanuvā मा ते रुर्द्र हशवा तनू-यघोयाऽऩाऩकाहशनी। तमा निनवा ३॥ ु जगत॥् १-४॥ माहभष ं ु हगहयशंत हिे हफबष्यणिवे। हशवां हगहयत्र तां कुरु भा हहसी् ऩरुषं

ु असत॥् १-५॥ हशवेन वचसा त्वा हगहयशाच्छा वदाभहस। मथा न् सवणहभज्जगदमक्ष्मीसभना

ं मन्त्सवाणश्च मातधु ान्य्॥ १-६॥ अध्यवोचदहध वक्ता प्रथभो दैव्यो हबषक।् अहीश्च सवाणञ्जब

śantamayā giriśaṁtābhicākaśīhi || 1-3|| yāmiṣuṁ giriśaṁta haste bibharṣyastave | śivāṁ giritra tāṁ kuru mā hisīḥ puruṣaṁ jagat || 1-4|| śivena vacasā tvā giriśācchā vadāmasi | yathā naḥ sarvamijjagadayakṣmasumanā asat || 1-5|| adhyavocadadhi vaktā prathamo daivyo bhiṣak | ahīśca sarvāñjaṁbhayantsarvāśca yātudhānyaḥ || 1-6||

असौ मिाम्रो अरुण उत फभ्र्ु सभंु गर् मे चेभारुर्द्रा अहबतो हदऺ।ु हिता् सहस्रशोऽवैषाहेड

asau yastāmro aruṇa uta babhruḥ sumaṁgalaḥ ye cemārudrā

ईभहे॥ १-७॥

abhito dikṣu | śritāḥ sahasraśo'vaiṣāheḍa īmahe || 1-7|

ु असौ मोऽवसऩ णहत नीरग्रीवो हवरोहहत् उत ैनं गोऩा अदृशन्नदृशन्नदहामण ्। उत ैनं हवश्वा बूताहन स दृष्टो भृडमाहत न्॥ १-८॥ नभो अि ु नीरग्रीवाम सहस्राऺाम भीढषु ।े अथो मे अस्य सत्वानोऽहं तेभ्योऽकयन्नभ्॥ १-९॥

ु ं ु धिनस्त्व-भबमो-याहत्नी प्रभच मण ो-ज्याणभ।् माश्च ते हि इषव् ऩया ता बगवो वऩ॥ १-१०॥

ु सहस्राऺ शतेषधे ु । हनशीमण शल्यानां भख ु ा हशवो न् सभना ु बव॥ १-११॥ अवतत्य धनस्त्व

हवज्यं धन्ु कऩहदिनो हवशल्यो फाणवा उत। अनेशन्नस्येषव आबयु स्य हनषंगहथ्॥ १-१२॥

ु ु तमाऽिाहिश्वतस्त्व-भमक्ष्मीमा ऩहयब्भज॥ मा ते हेहत-भीढष्टु भ हिे फबूव ते धन्। १-१३॥

asau yo'vasarpati nīlagrīvo vilohitaḥ utainaṁ gopā adṛśannadṛśannudahāryaḥ | utainaṁ viśvā bhūtāni sa dṛṣṭo mṛḍayātinaḥ|| 1-8|| namo astu nīlagrīvāya sahasrākṣāya mīḍhuṣe | atho ye asya satvāno'haṁ tebhyo'karannamaḥ || 1-9|| pramuṁca dhanvanastva-mubhayo-rārtniyo-rjyām | yāśca te hasta iṣavaḥ parā tā bhagavo vapa || 1-10|| avatatya dhanustva sahasrākṣa śateṣudhe | niśīrya śalyānāṁ mukhā śivo naḥ sumanā bhava || 1-11|| vijyaṁ dhanuḥ kapardino viśalyo bāṇavā uta | aneśannasyeṣava ābhurasya niṣaṁgathiḥ || 1-12|| yā te heti-rmīḍhuṣṭama haste babhūva te dhanuḥ | tayā'smānviśvatastva-mayakṣmayā paribbhuja || 1-13||

नभिे अस्त्वामधु ामानातताम धृष्णवे। उबाभ्याभतु ते नभो फाहुभ्यां तव धिने॥ १-१४॥

ु क्तु हवश्वत्। अथो म इषहधिवाये ु ऩहय ते धिनो हेहत-यिान्व्रण अिहन्नधेहह तभ॥् १-१५॥

namaste astvāyudhāyānātatāya dhṛṣṇave | ubhābhyāmuta te namo bāhubhyāṁ tava dhanvane || 1-14|| pari te dhanvano heti-rasmānvruṇaktu viśvataḥ | atho ya iṣudhistavāre asmannidhehi tam || 1-15||

् श्वयाम भहादेवाम त्र्यंफकाम हत्रऩयान्तीकाम ु नभिे अि ु बगवन हवश्वे हत्रकाहि-काराम

namaste astu bhagavan viśveśvarāya mahādevāya tryaṁbakāya

काराहिरुर्द्राम।

tripurāntakāya trikāgni-kālāya kālāgnirudrāya |

ु ज ं ु माम सवेश्वयाम सदाहशवाम िीभन्महादेवाम नभ्॥ २-०॥ नीरकण्ठाम म्रत्य

े ो हहयके शेभ्य् ऩशूनां ऩतमे नभो नभ् नभो हहयण्मफाहवे सेनान्ये हदशां च ऩतमे नभो नभो वृऺभ्य

सहस्पञ्चयाम हत्वषीभते ऩथीनां ऩतमे नभो नभो फभ्लुशाम हवव्याहधनेऽन्नानां ऩतमे नभो नभो

nīlakaṇṭhāya mrutyuṁjayāya sarveśvarāya sadāśivāya śrīmanmahādevāya namaḥ || 2-0|| namo hiraṇyabāhave senānye diśāṁ ca pataye namo namo vṛkṣebhyo harikeśebhyaḥ paśūnāṁ pataye namo namaḥ saspiñcarāya tviṣīmate pathīnāṁ pataye namo namo babhluśāya vivyādhine'nnānāṁ pataye namo namo

ु हहयके शामोऩवीहतने ऩष्टानां ऩतमे नभो नभो बवस्य हेत्य ै जगतां ऩतमे नभो नभो रुर्द्रामातताहवने ऺेत्राणां ऩतमे नभो नभ्। सूतामाहन्त्याम वनानां ऩतमे नभो नभ्॥ २-१॥ योहहताम िऩतमे वृऺाणां ऩतमे नभो नभो भहिणे वाहणजाम कऺाणां ऩतमे नभो नभो

बवंु तमे वाहयवस्कृ तामौषधीनां ऩतमे नभो नभ उच्च ैघोषामाक्रन्दमते ऩत्तीनां ऩतमे नभो नभ्

harikeśāyopavītine puṣṭānāṁ pataye namo namo bhavasya hetyai jagatāṁ pataye namo namo rudrāyātatāvine kṣetrāṇāṁ pataye namo namaḥ | sūtāyāhantyāya vanānāṁ pataye namo namaḥ || 2-1|| rohitāya sthapataye vṛkṣāṇāṁ pataye namo namo mantriṇe vāṇijāya kakṣāṇāṁ pataye namo namo bhuvaṁtaye vārivaskṛtāyauṣadhīnāṁ pataye namo nama uccairghoṣāyākrandayate pattīnāṁ pataye namo namaḥ

कृ त्स्नवीताम धावते सत्वनां ऩतमे नभ्॥ २-२॥

kṛtsnavītāya dhāvate satvanāṁ pataye namaḥ || 2-2||

नभ् सहभानाम हनव्याहधन आव्याहधनीनां ऩतमे नभो नभ् ककुबाम हनषहङ्गणे िेनानां ऩतमे

namaḥ sahamānāya nivyādhina āvyādhinīnāṁ pataye namo

नभो नभो

namaḥ kakubhāya niṣaṅgiṇe stenānāṁ pataye namo namo

ु हनषहङ्गण इषहधभते तस्कयाणां ऩतमे नभो नभो वञ्चते ऩहयवञ्चते िामूनां ऩतमे नभो नभो

niṣaṅgiṇa iṣudhimate taskarāṇāṁ pataye namo namo vañcate parivañcate stāyūnāṁ pataye namo namo

ु तां ऩतमे नभो हनचेयवे ऩहयचयामायण्मानां ऩतमे नभो नभ् सृकाहवभ्यो हजघासद्भ्यो भष्ण ् प्रकृ न्तीानां ऩतमे नभो नभ नभोऽहसभद्भ्यो नक्तं चयदभ्य्

उष्णीहषणे हगहयचयाम कुरृञ्चानां ऩतमे नभो नभ्॥ ३-१॥

nicerave paricarāyāraṇyānāṁ pataye namo namaḥ sṛkāvibhyo jighāsadbhyo muṣṇatāṁ pataye namo namo'simadbhyo naktaṁ caradbhyaḥ prakṛntānāṁ pataye namo nama

uṣṇīṣiṇe giricarāya kuluñcānāṁ pataye namo namaḥ || 3-1||

iṣumadbhyo dhanvāvibhyaśca vo namo nama ātanvānebhyaḥ

ु भ्यो ् धिाहवभ्यश्च वो नभो नभ आतिानेभ्य् प्रहतदधानेभ्यश्च वो नभो नभ आमच्छदभ्यो ् इषभद ् हवसृजद्भ्यश्च वो नभो नभो ऽस्यद्भ्यो हवदध्यद्भ्यश्च वो नभो नभ आसीनेभ्य् शमानेभ्यश्च वो नभो ् धावद्भ्यश्च वो नभो नभ् सबाभ्य् सबाऩहतभ्यश्च नभ् स्वऩद्भ्यो जाग्रद्भ्यश्च वो नभो नभ-हिष्ठदभ्यो वो नभो नभो

pratidadhānebhyaśca vo namo nama āyacchadbhyo visṛjadbhyaśca vonamo namo 'syadbhyo viddhyadbhyaśca vo namo nama āsīnebhyaḥ śayānebhyaśca vo namo namaḥ svapadbhyo jāgradbhyaśca vo namo nama-stiṣṭhadbhyo dhāvadbhyaśca vo namo namaḥ sabhābhyaḥ sabhāpatibhyaśca vo namo namo

अश्वेभ्योऽश्वऩहतभ्यश्च वो नभ्॥ ३-२॥ े ो नभ आव्यहधनीभ्यो हवहवध्यन्तीीभ्यश्च वो नभो नभ उगणाभ्यिृहतीभ्यश्च वो नभो नभो गृत्सभ्य ु ग्रत्सऩहतभ्यश्च वो नभो नभो

aśvebhyo'śvapatibhyaśca vo namaḥ || 3-2|| nama āvyadhinībhyo vividhyantībhyaśca vo namo nama ugaṇābhyastṛhatībhyaśca vo namo namo gṛtsebhyo grutsapatibhyaśca vo namo namo

व्रातेभ्यो व्रातऩहतभ्यश्च वो नभो नभो गणेभ्यो गणऩहतभ्यश्च वो नभो नभो हवरूऩेभ्यो ु के भ्यश्च वो नभो नभो हवश्वरूऩेभ्यश्च वो नभो नभो भहद्भ्य् ऺल्ल

यहथभ्योऽयथेभ्यश्च वो नभो नभो यथेभ्य्॥ ४-१॥

यथऩहतभ्यश्च वो नभो नभ् सेनाभ्य् सेनहनभ्यश्च वो नभो नभ् ऺत्तृभ्य् संग्रहीतृभ्यश्च वो नभो नभ-िऺभ्यो यथकायेभ्यश्च वो नभो नभ्

ु भ्यो हनषादेभ्यश्च वो नभो नभ इषकृु द्भ्यो धिकृ दभ्यश्च ् कुरारेभ्य् कभाणयेभ्यश्च वो नभो नभ् ऩहञ्जष्टे ु ् श्वहनभ्यश्च वो नभो नभ् ु भ्य वो नभो नभो म्रगम

श्वभ्य् श्वऩहतभ्यश्च वो नभ्॥ ४-२॥

vrātebhyo vrātapatibhyaśca vo namo namo gaṇebhyo gaṇapatibhyaśca vo namo namo virūpebhyo viśvarūpebhyaśca vo namo namo mahadbhyaḥ kṣullakebhyaśca vo namo namo

rathibhyo'rathebhyaśca vo namo namo rathebhyaḥ || 4-1||

rathapatibhyaśca vo namo namaḥ senābhyaḥ senanibhyaśca vo namo namaḥ kṣattṛbhyaḥ saṁgrahītṛbhyaśca vo namo nama rathakārebhyaśca vo namo namaḥ

kulālebhyaḥ karmārebhyaśca vo namo namaḥ puñjiṣṭebhyo niṣādebhyaśca vo namo nama iṣukṛdbhyo dhanvakṛdbhyaśca vo namonamo mrugayubhyaḥ śvanibhyaśca vo namo namaḥ śvabhyaḥ śvapatibhyaśca vo namaḥ || 4-2||

नभो बवाम च रुर्द्राम च नभ् शवाणम च ऩशऩु तमे च नभो नीरग्रीवाम च हशहतकण्ठाम च नभ् ु शाम च नभ् सहस्राऺाम च शतधिने च कऩहदिन े च व्यप्तके

namo bhavāya ca rudrāya ca namaḥ śarvāya ca paśupataye ca namo nīlagrīvāya ca śitikaṇṭhāya ca namaḥ kapardine ca vyuptakeśāya ca namaḥ sahasrākṣāya ca śatadhanvane ca

ु च नभो ह्रस्वाम च वाभनाम च नभो नभो हगहयशाम च हशहऩहवष्टाम च नभो भीढष्टु भाम चेषभते

namo giriśāya ca śipiviṣṭāya ca namo mīḍhuṣṭamāya ceṣumate ca

फृहते च वषीमसे च

namo hrasvāya ca vāmanāya ca namo bṛhate ca varṣīyase ca

् नभो वृिाम च संवदृ ध्वने च॥ ५-१॥

namo vṛddhāya ca saṁvṛddhvane ca || 5-1||

नभो अहग्रमाम च प्रथभाम च नभ आशवे चाहजयाम च नभ्् शीहिमाम च शीभ्याम च नभ ्

namo agriyāya ca prathamāya ca nama āśave cājirāya ca namḥ

ऊम्याणम चावस्वन्याम च

śīghriyāya ca śībhyāya ca nam ūrmyāya cāvasvanyāya ca

नभ् स्रोतस्याम च द्वीप्याम च॥ ५-२॥

namaḥ srotasyāya ca dvīpyāya ca || 5-2||

ण ाम चाऩयजाम च नभो भध्यभाम चाऩगल्भाम च नभो नभो ज्येष्ठाम च कहनष्ठाम च नभ् ऩूवज ु जघन्याम च फहध्नमाम च

namo jyeṣṭhāya ca kaniṣṭhāya ca namaḥ pūrvajāya cāparajāya ca namo madhyamāya cāpagalbhāya ca namo jaghanyāya ca budhniyāya ca

नभ् सोभ्याम च प्रहतसमाणम च नभो माम्याम च ऺेम्याम च नभ उवणमाणम च खल्याम च नभ् श्लोक्याम चावसान्याम च नभो वन्याम च कक्ष्याम च

namaḥ sobhyāya ca pratisaryāya ca namo yāmyāya ca kṣemyāya ca nama urvaryāya ca khalyāya ca namaḥ ślokyāya cāvasānyāya ca namo vanyāya ca kakṣyāya ca

नभ् िवाम च प्रहतिवाम च॥ ६-१॥

namaḥ śravāya ca pratiśravāya ca || 6-1||

े ाम चाशयु थाम च नभ् शूयाम चावहबन्दते च नभो वहभणण े च वरूहथने च नभो नभ आशषु ण

nama āśuṣeṇāya cāśurathāya ca namaḥ śūrāya cāvabhindate ca

हफहिने च कवहचने च

namo varmiṇe ca varūthine ca namo bilmine ca kavacine ca

नभ् ितु ाम च ितु सेनाम च॥ ६-२॥

namaḥ śrutāya ca śrutasenāya ca || 6-2||

नभो दुन्दुभ्याम चाहनन्याम च नभो धृष्णवे च प्रभृशाम च नभो दूताम च प्रहहताम च नभो ु हनषहङ्गणे चेषहधभते च ु ु ाम च ऩथ्याम च नभ् नभिीक्ष्णेषवे चामहु धने च नभ् स्वामधु ाम च सधिने च नभ् स्रत्य काट्याम च नीप्याम च नभ् सूद्याम च सयस्याम च नभो नाद्याम च वैशन्तीाम च॥ ७-१॥

namo dundubhyāya cāhananyāya ca namo dhṛṣṇave ca pramṛśāya ca namo dūtāya ca prahitāya ca namo niṣaṅgiṇe ceṣudhimate ca namastīkṣṇeṣave cāyudhine ca namaḥ svāyudhāya ca sudhanvane ca namaḥ srutyāya ca pathyāya ca namaḥ kāṭyāya ca nīpyāyaca namaḥ sūdyāya ca sarasyāya ca namo nādyāya ca vaiśantāya ca || 7-1||

ु ाम च नभ ईहिमाम नभ् कू प्याम चावट्याम च नभो वष्याणम चावष्याणम च नभो भेघ्याम च हवद्यत्य चातप्याम च नभो वात्याम च येहष्ममाम च ु च॥ ७-२॥ नभो वािव्याम च वािऩाम नभ् सोभाम च रुर्द्राम च नभिाम्राम चारुणाम च नभ् शङ्गाम च ऩशऩु तमे च नभ उग्राम च बीभाम च नभो अग्रेवधाम च दूयेवधाम च े ो हहयके शेभ्यो नभिायाम नभ् शंबवे च भमोबवे च नभ् नभो हिे च हनीमसे च नभो वृऺभ्य शंकयाम च भमस्कयाम च नभ् हशवाम च हशवतयाम च॥ ८-१॥ नभिीथ्याणम च कू ल्याम च नभ् ऩामाणम चावामाणम च नभ् प्रतयणाम चोत्तयणाम च नभ आतामाणम चाराद्याम च नभ् शष्प्याम च पे न्याम च नभ्

हसकत्याम च प्रवाह्याम च॥ ८-२॥

namaḥ kūpyāya cāvaṭyāya ca namo varṣyāya cāvarṣyāya ca namo meghyāya ca vidyutyāya ca nama īghriyāya cātapyāya ca namo vātyāya ca reṣmiyāya ca namo vāstavyāya ca vāstupāya ca || 7-2|| namaḥ somāya ca rudrāya ca namastāmrāya cāruṇāya ca namaḥ śaṅgāya ca paśupataye ca nama ugrāya ca bhīmāya ca namo agrevadhāya ca dūrevadhāya ca namo hantre ca hanīyase ca namo vṛkṣebhyo harikeśebhyo namastārāya namaḥ śaṁbhave ca mayobhave ca namaḥ śaṁkarāya camayaskarāya ca namaḥ śivāya ca śivatarāya ca || 8-1|| namastīrthyāya ca kūlyāya ca namaḥ pāryāya cāvāryāya ca namaḥ prataraṇāya cottaraṇāya ca nama ātāryāya cālādyāya ca namaḥ śaṣpyāya ca phenyāya ca namaḥ sikatyāya ca pravāhyāya ca || 8-2||

ु नभ इहयण्माम च प्रऩथ्याम च नभ् हकहशराम च ऺमणाम च नभ् कऩहदिन े च ऩरिमे च नभो

nama iriṇyāya ca prapathyāya ca namaḥ kiśilāya ca kṣayaṇāya ca

गोष्ठ्याम च गृह्याम च

namaḥ kapardine ca pulastaye ca namo goṣṭhyāya ca gṛhyāyaca

नभिल्प्याम च गेह्याम च नभ् काट्याम च गह्वयेष्ठाम च नभो हृदय्याम च हनवेष्प्याम च नभ् ु ाम च हहयत्याम च ऩासव्याम च यजस्याम च नभ् शष्क्य

नभो रोप्याम चोरप्याम च॥ ९-१॥ ु नभ ऊव्याणम च सूम्याणम च नभ् ऩण्माणम च ऩणणशद्याम च नभोऽऩगयभाणाम चाहबघ्नते च नभ आहिदते च प्रहिदते च

namastalpyāya ca gehyāya ca namaḥ kāṭyāya ca gahvareṣṭhāya ca namo hṛdayyāya ca niveṣpyāya ca namaḥ pāsavyāya ca rajasyāya ca namaḥ śuṣkyāya ca harityāya ca namo lopyāya colapyāya ca || 9-1|| nama ūrvyāya ca sūrmyāya ca namaḥ parṇyāya ca parṇaśadyāya ca namo'paguramāṇāya cābhighnate ca nama ākhkhidate ca prakhkhidate ca

े ो नभो व् हकहयके भ्यो देवाना हृदमेभ्यो नभो हवऺीणके भ्यो नभो हवहचित्के भ्यो नभ आहनहणतभ्य

namo vaḥ kirikebhyo devānā hṛdayebhyo namo vikṣīṇakebhyo

नभ आभीवत्के भ्य्॥ ९-२॥

namo vicinvatkebhyo nama ānirhatebhyo nama āmīvatkebhyaḥ ||

ु र्द्राऩे अन्धसस्पते दहयर्द्रन्नीररोहहत। एषां ऩरुषाणाभे षां ऩशूनां भा बेभाणयो भो एषां हकं चनाभभत॥् drāpe andhasaspate daridrannīlalohita | eṣāṁ puruṣāṇāmeṣāṁ १०-१॥

paśūnāṁ mā bhermāro mo eṣāṁ kiṁcanāmamat || 10-1||

मा ते रुर्द्र हशवा तनू् हशवा हवश्वाह बेषजी। हशवा रुर्द्रस्य बेषजी तमा नो भृड जीवसे॥ १०-२॥

ु हवश्वं ऩष्टंु ् इभारुर्द्राम तवसे कऩहदिन े ऺमद्वीयाम प्रबयाभहे भहतभ।् मथा न् शभसदहद्वऩदे चतष्पदे ु ॥् १०-३॥ ग्राभे आहिन्ननातयभ

ु भृडा नो रुर्द्रोतनो भमस्कृ हध ऺमद्वीयाम नभसा हवधेभ ते। मच्छं च मोश्च भनयामजे हऩता तदश्माभ तव रुर्द्र प्रणीतौ॥ १०-४॥ भा नो भहान्तीभतु भा नो अबणकं भा न उऺन्ती-भतु भा न उहऺतभ।् भा नो वधी् हऩतयं भोत भातयं ु रुर्द्र यीहयष्॥ १०-५॥ हप्रमा भा निनवो भानिोके तनमे भा न आमहु ष भा नो गोष ु भा नो अश्वेष ु यीहयष्। वीयान्मा नो रुर्द्र बाहभतोऽवधीहणहवष्मन्तीो नभसा हवधेभ ते॥ १०-६॥

yā te rudra śivā tanūḥ śivā viśvāha bheṣajī | śivā rudrasya bheṣajī tayā no mṛḍa jīvase || 10-2|| imārudrāya tavase kapardine kṣayadvīrāya prabharāmahe matim | yathā naḥ śamasaddvipade catuṣpade viśvaṁ puṣṭaṁ grāme āsminnanāturam || 10-3|| mṛḍā no rudrotano mayaskṛdhi kṣayadvīrāya namasā vidhema te | yacchaṁ ca yośca manurāyaje pitā tadaśyāma tava rudra praṇītau || 10-4|| mā no mahāntamuta mā no arbhakaṁ mā na ukṣanta-muta mā na ukṣitam | mā no vadhīḥ pitaraṁ mota mātaraṁ priyā mā nastanuvo rudra rīriṣaḥ || 10-5|| mānastoke tanaye mā na āyuṣi mā no goṣu mā no aśveṣu rīriṣaḥ | vīrānmā no rudra bhāmito'vadhī-rhaviṣmanto namasā vidhemate || 10-6||

ु आयात्ते गोघ्न उत्त ऩूरुषघ्ने ऺमद्वीयाम सम्नभिे ते अि।ु यऺा च नो अहध च देव ब्रूह्यथा च न् शभण मच्छ हद्वफहाण्॥ १०-७॥ ु ितु ं गतणसदं मवु ानं भृगन्न बीभ-भऩु हत्नीभु ग्रभ ु ।् म्रडा ु जहयत्रे रुर्द्र िवानो अन्यन्तीे िहह अिहन्नवऩन्ती ु सेना्॥ १०-८॥ ु भीढविोकाम ण क्तु ऩहय त्वेषस्य दुभणहतयघामो्। अव हिया भघवद्भ्यिनष्व ् ऩहयणो रुर्द्रस्य हेहतवृण ु तनमाम म्रडम॥ १०-९॥ ु बव। ऩयभे व्रऺ ु आमधु ं हनधाम कृ हत्तं वसान आचय हऩनाकं भीढष्टु भ हशवतभ हशवो न् सभना हवभ्रदागहह॥ १०-१०॥ हवहकहयद हवरोहहत नभिे अि ु बगव्। मािे सहस्रहेतमोऽन्यभिहन्नवऩन्ती ु ता्॥ १०-११॥

ु ा कृ हध॥ १०-१२॥ सहस्राहण सहस्रधा फाहुवोिव हेतम्। तासाभीशानो बगव् ऩयाचीना भख

ārātte goghna utta pūruṣaghne kṣayadvīrāya sumnamasme te astu | rakṣā ca no adhi ca deva brūhyathā ca naḥ śarma yaccha dvibarhāḥ || 10-7|| stuhi śrutaṁ gartasadaṁ yuvānaṁ mṛganna bhīmamupahatnumugram | mruḍā jaritre rudra stavāno anyante asmannivapantu senāḥ|| 10-8|| pariṇo rudrasya hetirvṛṇaktu pari tveṣasya durmatiraghāyoḥ | ava sthirā maghavadbhyastanuṣva mīḍhvastokāya tanayāya mruḍaya || 10-9|| mīḍhuṣṭama śivatama śivo naḥ sumanā bhava | parame vrukṣa āyudhaṁ nidhāya kṛttiṁ vasāna ācara pinākaṁ vibhradāgahi ||10-10|| vikirida vilohita namaste astu bhagavaḥ | yāste sahasrahetayo'nyamasmannivapantu tāḥ || 10-11|| sahasrāṇi sahasradhā bāhuvostava hetayaḥ | tāsāmīśāno bhagavaḥ parācīnā mukhā kṛdhi || 10-12||

सहस्राहण सहस्रशो मे रुर्द्रा अहध बूम्याभ।् तेषासहस्रमोजनेऽवधिाहन तन्महस॥ ११-१॥

sahasrāṇi sahasraśo ye rudrā adhi bhūmyām | teṣāsahasrayojane'vadhanvāni tanmasi || 11-1||

् अहिन भहत्यणण वऽे न्तीहयऺे बवा अहध॥ ११-२॥

asmin mahatyarṇave'ntarikṣe bhavā adhi || 11-2||

नीरग्रीवा् हशहतकण्ठा् शवाण अध् ऺभाचया्॥ ११-३॥

nīlagrīvāḥ śitikaṇṭhāḥ śarvā adhaḥ kṣamācarāḥ || 11-3||

नीरग्रीवा् हशहतकण्ठा हदवरुर्द्रा उऩहिता्॥ ११-४॥

nīlagrīvāḥ śitikaṇṭhā divarudrā upaśritāḥ || 11-4||

मे वृऺषे ु सहस्पंजया नीरग्रीवा हवरोहहता्॥ ११-५॥

ye vṛkṣeṣu saspiṁjarā nīlagrīvā vilohitāḥ || 11-5||

मे बूतानाभहधऩतमो हवहशखास् कऩहदिन्॥ ११-६॥

ye bhūtānāmadhipatayo viśikhāsaḥ kapardinaḥ || 11-6||

मे अन्नेष ु हवहवध्यहन्ती ऩात्रेष ु हऩफतो जनान॥् ११-७॥

ye anneṣu vividhyanti pātreṣu pibato janān || 11-7||

ु मे ऩथां ऩहथयऺम ऐरफृदा मव्यध्॥ ११-८॥

ye pathāṁ pathirakṣaya ailabṛdā yavyudhaḥ || 11-8||

मे तीथाणहन प्रचयहन्ती सृकावन्तीो हनषहङ्गण्॥ ११-९॥

ye tīrthāni pracaranti sṛkāvanto niṣaṅgiṇaḥ || 11-9||

म एतावन्तीश्च बूमासश्च हदशो रुर्द्रा हवतहिये तेषासहस्र-मोजने। अवधिाहन तन्महस॥ ११-१०॥

नभो रुर्द्रेभ्यो मे ऩृहथव्यां मे। अन्तीहयऺे मे हदहव मेषाभन्नं वातो वषणहभषव-िेभ्यो दश प्राचीदणश े ो दहऺणा दश प्रतीचीदणशोदीचीदणशोध्वाणिभ्य

ya etāvantaśca bhūyāsaśca diśo rudrā vitasthire teṣāsahasrayojane | avadhanvāni tanmasi || 11-10|| namo rudrebhyo ye pṛthivyāṁ ye | antarikṣe ye divi yeṣāmannaṁ vāto varṣamiṣava-stebhyo daśa prācīrdaśa dakṣiṇā daśa pratīcīrdaśodīcīrdaśordhvāstebhyo

नभिे नो भृडमन्ती ु ते मं हद्वष्मो मश्च नो द्वेहष्ट तं वो जम्भे दधाहभ॥ ११-११॥

ु ु णु ीम भाऽभृतात॥् १॥ त्र्यंफकं मजाभहे सगहन्धं ऩहष्टवध नण भ।् उवाणरुकहभव फन्धनान्मृत्यो-भऺ

namaste no mṛḍayantu te yaṁ dviṣmo yaśca no dveṣṭi taṁ vo jambhe dadhāmi || 11-11|| tryaṁbakaṁ yajāmahe sugandhiṁ puṣṭivardhanam | urvārukamiva bandhanānmṛtyo-rmukṣīya mā'mṛtāt || 1||

ु मो रुर्द्रो अिौ मो अि ु म ओषधीष।ु मो रुर्द्रो हवश्वा बवु नाऽऽहववेश ति ै रुर्द्राम नभो अि॥

yo rudro agnau yo apsu ya oṣadhīṣu | yo rudro viśvā

२॥

bhuvanā''viveśa tasmai rudrāya namo astu || 2||

ु तभष्टुु हह म् हस्वष्ु सधिा मो हवश्वस्य ऺमहत बेषजस्य। मक्ष्वाभहे सौभनसाम रुर्द्रं नबोहब देवभसयंु दुवस्य॥ ३॥ अमं भे हिो बगवानमं भे बगवत्तय्। अमं भे हवश्व-बेषजोऽम हशवाहबभशणन्॥ ४॥ ् मे ते सहस्रभमतु ं ऩाशा भृत्यो भत्याणम हन्तीवे। तान मऻस्य भाममा सवाणनव मजाभहे। भृत्यवे स्वाहा भृत्यवे स्वाहा॥ ५॥

tamuṣṭuhi yaḥ sviṣuḥ sudhanvā yo viśvasya kṣayati bheṣajasya | yakṣvāmahe saumanasāya rudraṁ nabhobhi rdevamasuraṁ duvasya || 3|| ayaṁ me hasto bhagavānayaṁ me bhagavattaraḥ | ayaṁ me viśva-bheṣajo'ya śivābhimarśanaḥ || 4|| ye te sahasramayutaṁ pāśā mṛtyo martyāya hantave | tān yajñasya māyayā sarvānava yajāmahe | mṛtyave svāhā mṛtyave svāhā|| 5||

ओ ं नभो बगवते रुर्द्राम हवष्णवे भृत्यभु े ऩाहह। प्राणानां ग्रहन्थयहस रुर्द्रो भा हवशान्तीक्।

oṁ namo bhagavate rudrāya viṣṇave mṛtyurme pāhi | prāṇānāṁ

तेनान्नेनाप्यामस्व॥ ६॥

granthirasi rudro mā viśāntakaḥ | tenānnenāpyāyasva || 6||

नभो रुर्द्राम हवष्णवे भृत्यभु े ऩाहह ॥ ओ ं शाहन्ती् शाहन्ती् शाहन्ती्॥

namo rudrāya viṣṇave mṛtyurme pāhi || oṁ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ||