Pengenalan: Hubunga Hubungan n etnik etnik boleh boleh dikaitka dikaitkan n dengan dengan sebuah sebuah masyarak masyarakat at yang yang berbilan berbilang g kaum (majmuk). (majmuk). Oleh itu, hubunga hubungan n etnik etnik merupak merupakan an elemen-e elemen-eleme lemen n yang sangat penting bagi Malaysia sebagai sebuah negara yang berbilang kaum. Negara Malaysia merupaka merupakan n sebuah sebuah negara negara yang unik kerana kerana masyarak masyarakatny atnya a yang yang terdiri terdiri daripad daripada a pelbagai keturunan, etnik, warna kulit, agama, bahasa, budaya dan adat resam yang tersendiri. Malaysia mempunyai lebih daripada 7 kumpulan etnik dan jika ditambah denga dengan n kelom kelompo pok k yang yang mewaki mewakili li sube subetni tnik, k, kumpu kumpulan lan baha bahasa sa dan dan dialek dialek,, jumlah jumlah keseluruhan ialah melebihi ! kumpulan. "alam negara yang berbilang kaum ini, perpaduan yang terjalin antara semua etnik di Malaysia dapat menyumbang kepada kestabilan politik yang se#ara langsung menyumbang kepada kestabilan ekonomi. Namun begitu, masalah dan #abaran patutlah akan akan berla berlaku ku bagi bagi nega negara ra yang yang terdi terdiri ri darip daripada ada berbi berbila lang ng kaum kaum sepe seperti rti Malays Malaysia. ia. $ontohny $ontohnya a %eristiw %eristiwa a &' Mei & & yang yang merupak merupakan an peristiw peristiwa a pahit pahit selepas selepas *aman *aman penja penjajah jahan an.. %eris %eristiw tiwa a ini telah telah mengo mengorba rbanka nkan n bany banyak ak nyawa nyawa dan dan menjej menjejas askan kan perpadu perpaduan an antara antara etnik etnik $ina dan etnik etnik Melayu. Melayu. +ni menyeba menyebabkan bkan perintah perintah darurat darurat dikeluarkan dan menyekat interaksi antara kaum di samping menjejaskan kestabilan politik dan ekonomi negara. usteru itu, rakyat Malaysia haruslah memahami hubungan etnik dengan baik kerana hubungan etnik berkait rapat dengan keseluruhan struktur sosial masyarakat dan memberi pemahaman tentang darjah pluralism sosial dan kebudayaan, pun#a poltik serta sejauh mana struktur masyarakat bersiat #olonial. "i samping itu, hubungan etnik juga men#erminkan men#erminkan darjah darjah dan sumber sumber ketegangan ketegangan sosial sosial dalam dalam sesebuah sesebuah masyarakat. masyarakat. esimpulannya, hubungan etnik mempunyai pengaruh yang besar kepada dasar sosial sosial dan dan peran peran#a #anga ngan n sosial sosial seseb sesebua uah h nega negara. ra. /agi /agi memup memupuk uk dan dan menjag menjaga a perpaduan,kerajaan telah melakukan banyak usaha-usaha seperti penubuhan abatan %erpaduan Negara dan +ntergrasi Nasional, pengenalan 0ukun Negara, "asar 1konomi /aru, "asar %endidikan ebangsaan, 2abungan %arti-%arti %olitik dan +ntegrasi antara wilayah wilayah dan antara antara 3emenan 3emenanjung jung Malaysia Malaysia dengan dengan 3abah 3abah dan 3arawak 3arawak.. Oleh hal demi demiki kian an,,
kita kita
mengekalkannya.
seba sebaga gaii
raky rakyat at
Mala Malays ysia ia
haru harusl slah ah
meng mengha harg rgai ai
dan dan
beru berusa saha ha
Sejarah Latar Belakang Kewujudan Masyarakat Majmuk di Malaysia: Masyarakat ialah sekelompok orang yang membentuk sebuah sistem interaksi sosial di mana sebahagian sebahagian besar interaksi yang berlaku dalam lingkungan sistem sosial itu adala adalah h lahir lahir darip daripad ada a indi4i indi4idu du-in -indi di4id 4idu u yang yang berad berada a dalam dalam kelom kelompo pok k terseb tersebut ut (Moha (Mohamad mad 5ai*a 5ai*a bin +brah +brahim, im, !& !&&). Majmu Majmuk k pula pula terbe terbentu ntuk k darip daripad ada a bebe beberap rapa a bahagian yang merupakan kesatuan atau dalam konteks masyarakat ia terdiri daripada beberapa kumpulan etnik. onsep masyarakat majmuk mula diperkenalkan oleh .3 5urni4 5urni4all all (&6 (&6)) setel setelah ah belia beliau u menjal menjalan ankan kan kajian kajian di /urma /urma (kini (kini Myanma Myanmar) r) dan dan +ndonesia. onsep ini merujuk kepada masyarakat yang di#irikan oleh perpe#ahan dan konlik antara kumpulan manusia yang bernaung di bawah satu sistem politik. (8ee 9ok 5ee, !&'). Malaysia merupakan sebuah negara yang mempunyai komposisi masyarakat masyarakat majmuk serta melibatkan berpuluh-puluh etnik dan bangsa meliputi Malaysia :imur dan Malaysia /arat. Malaysia telah terdiri daripada tiga bangsa yang bersiat majoriti iaitu kaum Melayu, $ina dan +ndia. "i 3arawak, etnik yang paling penting ialah etnik +ban yang mewakili ' peratus daripada keseluruhan etnik di 3arawak. "i 3abah pula, etnik yang paling ramai ialah etnik ada*an-"usun yang terdiri daripada !7 suku. 3ebelum ini, Malaysia bukan merupakan sebuah negara yang mempunyai masyarakat majmuk, tetapi atas kehadiran pelbagai kaum dari negara-negara negara-negara tertentu untuk tujuan kemajuan ekonomi, ekonomi, maka terbent terbentukla uklah h masyarak masyarakat at majmuk majmuk di negara negara Malaysia Malaysia.. Masyarak Masyarakat at majmuk majmuk ini telah telah membawa membawa kepada kepada kepelba kepelbagai gaian an kaum, kaum, budaya budaya,, adat adat resam, resam, adat adat istiadat dan sebagainya wujud di negara ini. 3emua ini adalah hasil masyarakat majmuk yang ingin mengekalkan identiti kaum masing-masing supaya tidak luput ditenggelam *aman. "alam "alam memahami memahami intipati intipati masyarak masyarakat at majmuk majmuk yang menumpu menumpukan kan Malaysia Malaysia,, perkara yang perlu dibin#angkan ialah sejarah yang mewujudkan masyarakat majmuk. ehadira ehadiran n pelbagai pelbagai kaum pada asasnya asasnya telah bermula bermula semasa semasa era kegemila kegemilangan ngan Melaka Melaka lagi melalui melalui proses proses perdaga perdagangan ngan yang dijalan dijalankan. kan. ;alau ;alau bagaima bagaimanapu napun, n, keha kehadi dira ran n mere mereka ka ini ini tida tidak k dapa dapatt dika dikata ta deng dengan an isti istila lah h masy masyar arak akat at majm majmuk uk.. %enggun %enggunaan aan istilah istilah masyarak masyarakat at majmuk majmuk itu sendiri sendiri hanya hanya bermula bermula pada pada penghuj penghujung ung abad ke-& dengan adanya peranan pihak /ritish. Malaysia yang dikenali :anah Melayu pada pada suatu suatu ketika ketika dahulu dahulu pernah pernah dijajah dijajah oleh oleh beberap beberapa a negara negara yang berbe*a berbe*a iaitu
%ortugis, /elanda, /ritish dan epun. "i sinilah, kita akan mengupas kewujudan masyarakat majmuk di Malaysia melalui penjajahan kuasa asing. %enjajahan yang paling awal berlaku di :anah Melayu adalah kedatangan dan serangan %ortugis ke Melaka. %ortugis telah datang ke Melaka pada && 3eptember &<. %ihak %ortugis datang dengan lima buah kapal yang diketuai oleh 8etenan "iego 8ope* "e 3e=ueira semasa pemerintahan 3ultan Mahmud 3hah. Oleh sebab berlakunya perselisihan aham antara kedua-dua pihak, 3ultan telah menahan beberapa pedagang %ortugis yang datang ke Melaka untuk berdagang. Hal ini telah menyebabkan 2abenor >lonso de >lbu=uer=ue sampai ke Melaka pada ulai &<&& dan seterusnya menghantar utusan untuk meminta 3ultan Melaka membebaskan orang %ortugis, membayar ganti rugi kepada mereka serta mendirikan kubu di Melaka. Namun, semua tuntutannya telah ditolak oleh 3ultan Mahmud 3hah dengan berani. eengganan baginda untuk memenuhi tuntutan telah menyebabkan Melaka diserang oleh %ortugis dengan kehadiran 800 orang Portugis dan 600 orang India. ehadiran tentera seramai &6 orang ini telah menambah lagi jumlah masyarakat berbilang kaum yang ada pada ketika itu. %ada !6 Ogos &<&&, orang %ortugis telah menduduki Melaka. 3elepas kejatuhan Melaka ke tangan %ortugis, /elanda mula memberi perhatian kepada gugusan epulauan Melayu pada hujung kurun ke &7. Hal ini demikian kerana mereka ingin memperolehi rempah se#ara langsung dari timur dan bukan melalui orang %ortugis. Oleh itu, untuk menguasai gugusan ini mereka perlu menguasai Melaka yang merupakan tempat strategik. %ada tahun &<7, /elanda telah menyerang ota %ortugis di Melaka, iaitu ota > 5amosa tetapi penyerangan ini telah gagal. /ebarapa per#ubaan telah dilakukan oleh /elanda lagi untuk mendapatkan Melaka daripada penguasaan %ortugis pada tahun &, & dan juga &!' hingga &!7 pun semuanya gagal. Namun, orang /elanda akhirnya dapat menewaskan %ortugis dengan bantuan askar ohor yang terdiri daripada 6 buah perahu perang dengan membawa 100 orang askar Melayu pimpinan 8aksamana :un >bdul amil. %ada &6 anuari &6&, /elanda berkuasa di Melaka setelah %ortugis menduduki selama &' tahun. %ada tahun &7 sehingga &&6 merupakan *aman yang paling penting bagi Malaysia. Hal ini kerana pola-pola etnik, ekonomi dan politik di Malaysia pada masa kini telah ditentukan sejak *aman tersebut. %ihak +nggeris telah mula #ampur tangan di :anah Melayu semasa 5ran#is 8ight menduduki %ulau %inang pada Ogos &7. %ada
masa itu, kemasukan migrasi se#ara besar-besaran dari luar telah berlaku. 3emasa pemerintahan kolonial /ritish di Malaysia, Malaysia juga pernah dijajah dan diduduki oleh epun semasa perang dunia kedua. ;alau bagaimanapun, jangka masa yang singkat itu dianggap tidak mempunyai signiikan yang besar kepada komposisi dan mobiliti penduduk. Malaysia pada masa penjajahan /ritish ini telah mengalami transormasi iaitu daripada masyarakat Melayu kepada masyarakat Malaysia yang mengandungi etnik-etnik Melayu, $ina dan +ndia sebagai komponen utamanya. 3ebelum abad ke-&, penduduk di :anah Melayu dan epulauan /orneo ketika itu didominasi oleh orang !sli" orang Melayu dan kaum #umi$utera Sa#ah dan Sarawak. Migrasi dari luar juga berlaku tetapi jumlahnya adalah terhad. 3elain itu, terdapat juga kaum $endatang dari Sumatera" Indonesia. Namun, ia tidak menjejaskan #orak masyarakat ketika itu kerana kaum pendatang ini adalah daripada rumpun bangsa yang sama (ames %. Ongkili, &
:anah Melayu akhirnya telah membentuk satu masyarakat yang baru iaitu /aba Nyonya dan $ina Muslim. ;ujudnya golongan baru ini telah membawa kepelbagaian atau kemajmukkan masyarakat di Malaysia dan mengambarkan keunikannya pada pandangan luar. Migran yang kedua terbesar selepas $hina adalah kelom$ok dari India. ebanyakan mereka berasal dari +ndia 3elatan iaitu dari Negapatam dan Madras. +ndia juga mengalami masalahnya tersendiri yang menyebabkan penduduknya berhijrah ke luar. 3uasana di negara itu yang dilanda kemiskinan dan kebuluran yang mendorong penduduknya berhijrah keluar ke negara-negara lain termasuk ke :anah Melayu ketika itu. Migran +ndia datang sejak pembukaan %ulau %inang oleh /ritish. %ada waktu itu, bilangan mereka masih ke#il dan bertambah setelah /ritish berjaya menguasai negerinegeri Melayu. 0amai daripada mereka telah datang ke :anah Melayu disebabkan oleh aktor ekonomi. Mereka datang untuk menjadi buruh di sektor perladangan bagi memenuhi kehidupan susah mereka. 3elain migran dari negara $hina dan +ndia, :anah Melayu, 3abah dan 3arawak juga menjadi tumpuan daripada masyarakat luar seperti dari Indonesia dan %eylon. Namun, bilangan mereka jauh lebih rendah berbanding dengan buruh daripada $hina dan +ndia. ebanyakan pendatang +ndonesia berasal daripada awa, alimantan (/anjarmasin), $elebes, :imor dan 3ulawesi serta beberapa bahagain kepulauan yang berhampiran dengan 3elat Melaka. %endatang dari +ndonesia juga berbilang suku kaum dan etnik antaranya orang awa, /ugis, Minang dan /anjar. %endatang dari $eylon kebanyakannya terdiri daripada kaum 3inhalese. Mereka datang dari kawasan pantai selatan negara tersebut. Mereka datang dengan jumlah yang agak ramai selepas abad ke-& berterusan hingga abad ke-!an. edatangan berterusan ini disebabkan penjajahan /ritish di $eylon. 5aktor ekonomi adalah bukan aktor utama penghijrahan mereka, sebaliknya mereka ingin men#ari re*eki yang lebih berbanding apa yang mereka dapat di negara asal mereka. 3etelah
kemasukan
migran dari luar, bermulalah proses pembentukan
masyarakat majmuk yang berbilang kaum seperti sekarang. Hari ini, kaum Melayu, kumpulan etnik terbesar di Malaysia iaitu merangkumi lebih < peratus penduduk negara ini. "i Malaysia, jika merujuk kepada orang Melayu menunjukkan orang itu beragama +slam dan mengamalkan kebudayaan Melayu, berbahasa Melayu dan
mempunyai keturunan Melayu. Orang Melayu terkenal kerana peramah dan budaya seni mereka yang sangat kaya. aum $ina pula adalah kumpulan etnik kedua terbesar, yang mana kaum $ina merangkumi !< peratus populasi. ebanyakan keturunan kaum $ina hari ini berasal daripada pendatang ke negara ini pada kurun ke-&. Mereka terkenal kerana kuat bekerja dan pandai berniaga. :iga kumpulan ke#il kaum ini yang berbi#ara dialek $ina berbe*a adalah Hokkien yang tinggal di utara %ulau %inang, antonis yang tinggal di uala 8umpur dan juga kumpulan bertutur bahasa Mandarin yang tinggal di kawasan selatan tanah air di ohor. umpulan etnik terke#il antara tiga kumpulan etnik utama di negara ini, kaum +ndia merangkumi & peratus populasi. ebanyakan berasal daripada pendatang dari 3elatan +ndia yang berbahasa :amil, yang datang ke Malaysia sewaktu *aman penjajahan /ritish dahulu. Mereka datang ke sini untuk men#ari kehidupan yang lebih baik, luar daripada sistem kasta yang diamalkan di +ndia. ebanyakan beragama Hindu, mereka turut membawa budaya mereka yang unik serta pembinaan kuil, makanan pedas dan pakaian sari yang mewah. esimpulannya, kewujudan masyarakat majmuk di Malaysia bukanlah se#ara serta-merta. Namun, ia telah melalui proses yang sangat panjang dan bermakna serta merupakan transormasi dari satu peringkat ke satu peringkat yang lain. %embentukan masyarakat majmuk di Malaysia bermula apabila kemasukan migran dari luar. %roses ini berterusan sehingga penjajahan /ritish di :anah Melayu. Oleh itu, wujudlah masyarakat berbilang kaum, ras, etnik dan bangsa di Malaysia. ehadiran kelompok-kelompok ini menjadikan Malaysia sebagai sebuah negara yang kaya dengan budaya, adab resam, bahasa dan latar berlakang kebudayaan yang berlainan. emajmukan masyarakat Malaysia menjadikan negara ini menjadi tarikan masyarakat luar. Oleh hal demikian, sebagai rakyat Malaysia yang mempunyai semangat patriotisme dan #inta akan negara, kita seharusnya memainkan peranan dalam membantu menangani #abaran masyarakat majmuk supaya negara yang aman dan damai dapat kita #apai demi kesejahteraan rakyat Malaysia.
%a#aran $lurariti dan hu#ungan etnik dalam masyarakat: Malaysia merupakan sebuah negara yang mempunyai masyarakat berbilang kaum sejak lama lagi. ewujudan masyarakat berbilang kaum ini adalah berpun#a daripada kedatangan imigran dari tempat-tempat yang tertentu seperti $hina, +ndia dan sebagainya. edatangan mereka ini adalah untuk memenuhi keperluan ekonomi yang terdapat di negara Malaysia. ebanyakan imigran ini telah meninggal di Malaysia dan berkahwin dengan masyarakat yang terdapat di sekeliling mereka. Hasil perkahwinan mereka ini telah menimbulkan pluraliti dan hubungan etnik dalam masyarakat. >pa maksud pluraliti@ +a bererti kepelbagaian seperti kepelbagaian pakaian, kepelbagaian bahasa, kepelbagaian bangsa, kepelbagaian makanan, kepelbagaian agama dan sebagainya (3hahrin +smail, !&!). "engan hal ini, pluraliti masyarakat bermaksud kewujudan pelbagai bangsa, agama di suatu tempat pada satu masa se#ara semula jadi. $ontoh pluraliti masyarakat ialah masyarakat Melaka. Manakala, etnik bermaksud sekelompok manusia yang mengamalkan budaya yang hampir seragam, termasuk adat resam, pakaian, bahasa dan kegiatan ekonomi (3aimin 2insari). onsep etnik mempunyai erti yang berkait rapat dengan konsepkonsep ras dan bangsa. 0as dan bangsa memberikan penekanan pada perbe*aan i*ikal atau siat-siat biologi antara sesama manusia. "i Malaysia, orang Melayu, $ina, +ndia, ada*an, "usun, Melanau dan pelbagai lagi dianggap sebagai etnik. Hubungan etnik pula bermaksud hubungan yang terdapat antara pelbagai ras dan bangsa. ;alaupun pluraliti masyarakat telah lama wujud di Malaysia, namun ia tetap membawa pelbagai masalah dan juga #abaran kepada negara kita terutamanya dalam men#apai hubungan etnik yang baik antara pelbagai bangsa dan ras. $abaran-#abaran pluraliti masyarakat dan hubungan etnik sebenarnya susah untuk diahami kerana ia melibatkan pelbagai dimensi dan aktor yang akhirnya memberi kesan kepada #abaran membina masyarakat yang stabil dan harmoni. "engan hal ini, dapat kita simpulkan bahawa pelbagai #abaran perlu kita tempuhi bagi membina negara Malaysia yang unggul di mata dunia. $abaran yang paling utama bagi pluraliti budaya dan hubungan etnik ialah &a#aran ke$entingan etnik dari as$ek sosial . >spek sosial ini dapat dlihat melalui
beberapa paradigma yang berlainan iaitu dari sudut pemisahan i*ikal dan sistem pendidikan yang berasingan. "ari sudut pemisahan i*ikal, ia telah berlaku dalam masyarakat negara ini akibat daripada kesan dasar Ape#ah dan perintahB yang telah diamalkan oleh /ritish sejurus menjajah Malaysia. etiga-tiga kaum utama, iaitu Melayu, $ina dan +ndia bukan sahaja terasing dari segi lokasi tempat tinggal, jenis pekerjaan yang berbe*a juga dijalankan oleh mereka. $ontohnya, orang Melayu tinggal di perkampungan Melayu dan bekerja sebagai petani, orang $ina di bandar sebagai peniaga seerta orang +ndia di ladangladang getah dan bekerja dalam bidang perladangan. %emisahan i*ikal ini juga menyebabkan sesuatu golongan etnik itu tidak mengenal atau berpeluang berinteraksi di antara sesama mereka khususnya mereka yang tinggal dalam wilayah yang berbe*a. Misalnya, keadaan geograi di 3abah dan 3arawak yang terpisah oleh 8aut $hina 3elatan. 3elain itu, perasaan kekitaan atau etnosentrisme juga akan ditingkatkan. eadaan ini akan menimbulkan prasangka, stereotaip dan mengekalkan kejahilan dalam kalangan ahli bagi sesuatu golongan etnik terhadap golongan etnik yang lain. $ontohnya, kejahilan ilmu masyarakat 3emenanjung Malaysia dalam memahami #ara hidup masyarakat 3abah dan 3arawak yang berbe*a. %erkara sebegini akan berlaku jika semua etnik hanya mengambil berat tentang kepentingan etnik tersendiri sahaja. 3eterusnya adalah dari sudut sistem pendidikan yang terasing. 3etiap golongan etnik mempunyai sistem pendidikan yang tersendiri. $ontohnya, pelajar Melayu menuntut di sekolah Melayu dan menggunakan bahasa perantaraan bahasa Melayu, manakala pelajar $ina menuntut di sekolah $ina dan juga menggunakan bahasa Mandarin. 3istem persekolahan yang sebegini adalah kurang memainkan peranan yang berkesan bagi memupuk integrasi dan perseahaman dalam kalangan pelajar. 3ituasi ini akan menyebabkan interaksi mereka hanya terhad di antara etnik yang sama sahaja. +mplikasi bagi hubungan etnik ini hanya memberikan kesan yang negati kepada negara Malaysia. 3emua etnik masing-masing mempertahankan bahasa ibunda mereka dan tidak akan menerima bahasa ibunda kaum yang lain. 3elain itu, adalah menjadi satu kemestian di mana setiap sekolah mengamalkan sistem pendidikan yang berbe*a. +anya akan memberikan impak yang kurang elok kepada penstrukturan negara kerana mempunyai #orak pendidikan yang berbe*a-be*a. /ukan itu sahaja, golongan yang menuntut di sekolah itu juga akan terlahirnya para pemimpin untuk mentadbir negara Malaysia pada suatu hari kelak. 3ekiranya pemikiran mereka hanya disogok dengan
etnik mereka sahaja, sudah pasti Malaysia tidak akan berada dalam keadaan yang aman. /akal pemimpin negara ini juga mengalami kesukaran untuk mendapatkan kata sepakat daripada rakyatnya yang terdiri daripada etnik yang berbe*a. "engan hal ini, negara yang majmuk sukar untuk di#apai dan dibina oleh rakyat-rakyat Malaysia. "ari sudut polarisasi dalam kalangan pelajar, masih terdapat keterasingan pada peringkat sekolah rendah, kerenggangan pada peringkat sekolah menegah dan +nstitut %engajian :inggi >wam (+%:>) serta +nstitut %engajian :inggi 3wasta (+%:3). 5enomena ini akan menyukarkan lagi proses hubungan etnik di Malaysia. esannya, nilai-nilai bagi memupuk semangat kekitaan di negara Malaysia tidak dapat diterapkan dengan berkesan. Hal ini demikian kerana terdapat jurang di antara semua kaum. $ontohnya, terdapat juga ibu bapa yang kurang berkeyakinan untuk menghantar anak-anak mereka ke 3ekolah ebangsaan. 3ebaliknya, mereka menghantar anak-anak mereka ke 3ekolah enis ebangsaan. :ujuan mereka berbuat demikian kerana mereka beranggapan struktur pendidikan di sekolah tersebut dapat menjamin ke#emerlangan akademik anak mereka. Namun demikian, bukanlah semua ibu bapa akan menghantar anak-anak mereka ke 3ekolah enis ebangsaan. "ari sudut kontrak sosial, ia merupakan persetujuan yang di#apai semasa kemerdekaan dalam merangka perlembagaan. Namun, isu ini sering kali timbul dan ditimbulkan oleh pihak tertentu yang boleh membawa kepada kerengganan hubungan etnik di Malaysia. >ntara isu yang kerap kali dibangkitkan ialah kedudukan istimewa orang Melayu, kedudukan agama +slam, bahasa Melayu, dan isu kemasukkan pelajar ke +%:> dan pelbagai lagi (%elan :indakan %erpaduan dan +ntegrasi Nasional !<-!&). Hal ini telah menyebabkan perpaduan kaum dan masyarakat majmuk susah untuk di#apai. $abaran yang seterusnya ialah &a#aran ke$entingan etnik dari as$ek ekonomi. "alam aspek ekonomi, terdapat dua perkara yang perlu ditekankan iaitu penguasaan ekonomi dan
perbe*aan
pekerjaan
berdasarkan
sektor ekonomi.
%enguasaan ekonomi telah memperlihatkan jurang perbe*aan yang luas bagi setiap etnik. Majoriti kaum Melayu menguasai sektor pertanian yang memerlukan banyak sumber tenaga manusia dan berteknologi rendah. /agi kaum $ina, yang umumnya menguasai sektor yang lebih maju seperti perniagaan, perdagagan dan penggunaan teknologi moden. Manakala, kaum +ndia pula banyak terlibat dalam bidang perladangan
di estet getah dan kelapa sawit. "engan keadaan atau situasi yang sebegini, sudah tentulah terdapat jurang pendapatan yang begitu ketara dan tidak seimbang dalam ekonomi negara Malaysia. 3emua golongan etnik sentiasa men#uba untuk bersaing dalam ekonomi ini untuk berusaha mendapatkan hak dan keuntungan yang lebih besar. %enguasaan ekonomi yang berbe*a serta jurang pendapatan yang tidak seimbang telah menyebabkan ketidakstabilan dalam masyarakat majmuk. usteru itu, implikasinya mengakibatkan ketidakpuasan hati bagi semua golongan etnik. /agi kaum Melayu yang terlibat dalam sektor pertanian, pendapatan mereka hanya sedikit dan berkemungkinan akan menghadapi dengan kemiskinan. 3ituasi yang sama juga akan berlaku terhadap kaum +ndia yang di mana harga getah dan kelapa sawit adalah berlandaskan kepada keadaan ekonomi di dunia. ika harga meningkat, maka, pulangannya tentu baik dan sebaliknya juga akan berlaku. Manakala, golongan etnik $ina sentiasa dapat men#ari peluang-peluang keemasan dalam perniagaan. Hal ini menyebabkan mereka dapat hidup dalam keadaan yang lebih baik berbanding dengan kaum lain. Namun, perniagaan yang banyak diutamakan kepada kaum /umiputera atau orang Melayu pasti akan menimbulkan perasaan tidak puas hati dalam kalangan orang $ina. 3ituasi tersebut sudah tentu dapat menimbulnya persoalan di pemikiran mereka di mana hak mereka sedangkan selama ini mereka banyak menyumbang kepada ekonomi negara. +su-isu sebegini merupakan perkara yang boleh menyebabkan negara kita bergolak. "i samping itu, 0an#angan Malaysia edua juga menyatakan perpaduan negara tidak boleh di#apai tanpa kesaksamaan dan keseimbangan yang lebih besar dalam kalangan kumpulan sosial dan etnik Malaysia melalui penyertaan mereka dalam pembangunan negara dan dalam perkongsian manaat daripada pemodenan dan pertumbuhan ekonomi. Merujuk kepadanya, perpaduan negara tidak boleh dipupuk sekiranya sebahagian besarnya penduduk kekal miskin dan peluang pekerjaan produkti yang tidak men#ukupi. 5enomena kemiskinan ini bukan sahaja terdapat di kawasan luar bandar tetapi juga di kawasan bandar. eadaan ini boleh mengugat perpaduan negara kerana masalah kemiskinan hanya menonjol dalam kalangan kelompok etnik yang tertentu sahaja.
$abaran yang ketiga ialah &a#aran ke$entingan etnik dari as$ek $olitik . Hal ini bermaksud politik perkauman boleh menimbulkan perasaan kurang senang hati dan mengukuhkan semangat perkauman jika sesuatu tindakan diambil tanpa mendapat kata sepakat oleh semua pihak. +su-isu yang melibatkan perkauman seperti bahasa, kebudayaan, pendidikan, agama, kerakyatan, dan ekonomi jika dipergunakan untuk tujuan politik, namun pastilah ia tidak akan menyumbang ke arah masyarakat yang bersatu padu. +mplikasinya adalah ia akan mengakibatkan semua etnik akan saling berusaha untuk mengekalkan identiti kaumnya sendiri tidak kira dari aspek bahasa atau budaya. Hal ini demikian kerana mereka ingin mendapat hak yang sama rata dan tiada belah kasihan. /ukan itu sahaja, semangat taat setia pada negara Malaysia dan #inta akan negara serta nilai patriotisme tidak wujud dalam kalangan etnik. Hal ini disebabkan masing-masing etnik pasti ingin menaburkan bakti pada negara mereka sendiri. 8ambang bendera negara Malaysia akan tinggal sebagai lambang sahaja jika semua etnik hanya mementingkan hak etnik masing-masing. $abaran yang keempat adalah &a#aran nilai antara etnik yang menyatakan perbe*aan dari segi agama, bahasa, dan kebudayaan lebih ketara dalam masyarakat majmuk. aum Melayu, $ina dan +ndia mempunyai agama, bahasa dan kebudayaan yang berlainan. %erbe*aan ini bertambah sukar apabila setiap kaum terus menebal dengan bahasa dan kebudayaan mereka sendiri. Hal ini telah menyebabkan anggota etnik lebih mengutamakan anggota daripada etnik yang sama dalam kehidupan seharian. $ontohnya, orang $ina lebih suka memilih orang $ina sebagai sahabat dan majikan lebih suka memberi kerja kepada buruh yang daripada etnik yang sama. %erkara ini sudahlah menjadi satu kebiasaan dalam kalangan mereka dan ia sukar untuk diubah walaupun menggunakan ubatan ataupun teknologi yang moden sekali pun. >khirnya, ia akan mewujudkan polarisasi antara etnik. /ukan itu sahaja, setiap etnik juga tidak mempunyai perasaan hormatmenghormati dengan agama dan budaya etnik-etnik yang lain. Hal ini tentulah akan menjadi sesuatu kesukaran untuk hidup dalam satu masyarakat yang sama dan ia pasti akan menimbulkan keke#ohan di kawasan tersebut. +ni adalah berdasarkan mereka mempunyai masalah untuk berkomunikasi dalam bahasa yang diahami oleh semua pihak. Hal ini kerana mereka ingin mengekalkan bahasa dan budaya tersendiri serta
tidak mahu belajar sesuatu yang baharu. "engan hal ini, semua etnik tidak dapat berkomunikasi dan berinteraksi dengan baik antara satu sama lain dan perpaduan negara juga susah untuk di#apai. $abaran yang terakhir adalah &a#aran glo#alisasi yang menunjukkan proses globalisasi serta pembaratan #orak hidup berasaskan ekonomi dan politik barat merupakan #abaran yang perlu dihadapi oleh rakyat Malaysia pada masa kini. 3emenjak orang /arat memulakan era penjajahan mereka di :imur pada abad ke-&<, mereka tidak berhenti untuk mendominasi masyarakat lain. Oleh sebab penjajahan tidak lagi diterima dalam rangka nilai dan kebebasan manusia yang dipegang pada masa kini, maka mereka memperjuangkan pula hak asasi manusia. Malaysia tidak terkeluar daripada pengaruh ini kerana arus pembaratan dan globalisasi terlalu mendesak. 2lobalisasi ialah aktor perubahan budaya yang amat kuat dan pantas. $abaran tersebut sekiranya tidak dibendung dan dikawal, akan menjurus kepada pembentukan semangat perkauman yang mendalam, menimbulkan prasangka dan mengukuhkan lagi ahaman etnosentrisme. +mplikasi daripada #abaran ini, jika dilihat dari sudut positi, kita dapat bergerak maju melalui pendedahan menggunakan teknologi yang tinggi serta pentadbiran yang sistematik menyebabkan Malaysia menjadi seperti yang dapat kita rasai perbe*aannya kini. Namun demikian, pengaruh /arat ini juga mewujudkan pelbagai unsur-unsur yang negati dari segi budaya hedonisme atau budaya kuning yang telah berjaya menyesatkan para remaja yang akan menjadi bakal pemimpin negara. /udaya kuning ini banyak memberikan nilai-nilai yang negati seperti terlibat dalam kes-kes jenayah, pemakaian yang kurang sopan serta pergaulan yang melampaui batas. "ari segi sains dan teknologi, ia telah memusnahkan kebanyakan golongan remaja terdedah dengan pornograi-pornograi yang menyongsangkan jiwa dan akidah remaja itu sendiri. /erma#am-ma#am keburukan yang memusnahkan alam sekitar, budaya hiburan dan penyalahgunaan sumber manusia dan bahan mentah juga datangnya daripada pengaruh /arat. elasnya di sini dapat dilihat, kehalusan dan ketimuran
rakyat
Malaysia
semakin
terhapus
dengan
pengaruh
/arat
bagi
merealisasikan wawasan negara. :radisi dan adat resam kita pasti akan hilang juga kerana tiadanya insan yang ingin menjaganya daripada pelupusan arus pemodenan *aman.
esimpulannya, #abaran-#abaran haruslah diatasi bagi menjalin hubungan perpaduan yang baik antara satu etnik dengan satu etnik yang lain. >pabila perpaduan tidak dapat dibina, peristiswa seperti %eristiwa &' Mei & senang terjadi di mana wujudnya perasaan tidak puas hati dalam satu etnik terhadap etnik yang lain. >kibatnya, banyak nyawa yang terkorban dan harta benda awam yang rosak. "i samping itu, perintah berkurung dan pengisytiharan darurat menyekat kebebasan dan pergerakan untuk menjalankan urusan, berinteraksi dan berniaga. %eristiwa ini seharusnya dijadikan sebagai ikhtibar atau pengajaran oleh semua etnik. %adangan $eranan yang $erlu dimainkan oleh masyarakat dan kerajaan dalam mengeratkan hu#ungan etnik di Malaysia: Menurut :un >bdul 0a*ak, A%erpaduan dan integrasi penting supaya tenaga negara dapat disalurkan untuk memajukan negara daripada digunakan untuk menyelesaikan masalah yang wujud daripada kepelbagaian tersebut.B Oleh itu, masyarakat dan kerajaan haruslah memainkan peranan mereka dalam mengeratkan hubungan etnik di Malaysia supaya masyarakat Malaysia dapat hidup dalam suasana yang aman dan damai serta harmoni. Peranan Kerajaan "alam mengeratkan hubungan etnik di Malaysia, kerajaaan seharusnya melan&arkan $orgram atau akti'iti yang menggalakkan $engli#atan masyarakat setem$at" $ara guru dan kerjasama murid(murid dalam kegiatan(kegiatan khas serta $enggunaan #ersama kemudahan" $eralatan" $enggem#lengan tenaga dan juga ke$akaran) %rogram yang sebegini dapat membantu memupuk sikap kerjasama, tolong-menolong serta mewujudkan suasana muhibah se#ara sedar dan teran#ang di samping melahirkan perseahaman dan toleransi antara murid pelbagai kaum di sekolah. $ontohnya, ementerian %elajaran Malaysia (%M) telah melan#arkan program 0an#angan +ntegrasi Murid Cntuk %erpaduan (0+MC%) sejak tahun &. %rogram ini pada mulanya telah dilaksanakan di peringkat sekolah rendah dan kini diperluaskan ke semua sekolah rendah dan menengah pada tahun !<. %rogram ini diadakan kerana %M telah memandang berat tentang perjalinan hubungan yang rapat antara murid pelbagai kaum di sekolah supaya wujud keseahaman dan perpaduan antara mereka. "engan adanya perseahaman dan berbaik sangka maka akan timbul suasana hormat-menghormati terhadap agama, budaya dan adat resam sesuatu kaum
dengan kaum yang lain. %rogram yang sebegini telah menyediakan peluang kepada murid pelbagai kaum untuk bergaul mesra se#ara sedar dan teran#ang. %roses perpaduan ini dapat dipupuk dan dibina agar semangat tersebut dapat diamalkan dalam masyarakat. Csaha ini dijana semula ke arah merealisasikan hasrat kerajaan untuk men#apai dasar &Malaysia iaitu menjadikan rakyat Malaysia hidup bersatu padu dan harmoni. /ukan itu sahaja, kerajaan juga seharusnya menyediakan #anyak kursus dan $ertandingan tentang kesukanan dan mengalakkan ramai masyarakat su$aya meli#atkan diri dalam akti'iti #ersukan) 3ukan merupakan satu bidang yang paling ideal bagi membentuk perpaduan dan integrasi dalam kalangan rakyat berbilang kaum, keturunan, umur dan tara sosioekonomi, bukan sahaja di kalangan atletnya, tetapi juga di kalangan penontonnya, khususnya bagi a#ara sukan yang popular. Hal ini kerana sukan mewujudkan peluang dan persekitaran bagi pergaulan dan interaksi sosial serta melahirkan suasana yang sangat sesuai bagi memupuk semangat persaudaraan dan soladariti tanpa mengira kaum dan keturunan. $ontohnya, kerajaan boleh memberi tajaan kepada sekolah-sekolah yang terletak di luar bandar supaya sekolah tersebut dapat melakukan akti4iti bersukan seperti pertandingan /adminton %iala 3ekolah 8uar /andar. %ertandingan tersebut boleh melibatkan semua sekolah di luar bandar. Csaha ini bukan sahaja dapat men#ungkil murid-murid yang berbakat dalam bidang ini, maka juga dapat mengeratkan hubungan silaturahim antara murid-murid yang terdiri daripada pelbagai kaum. Hal ini se#ara tidak lansung juga dapat memperkembangkan lagi potensi indi4idu se#ara menyeluruh dan bersepadu untuk mewujudkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani selaras dengan hasrat 5alsaah %endidikan ebangsaan. Melalui sukan juga dapat membantu menaikkan semangat patriotisme dan men#airkan perasaan etnosentrisme, prejudis dan prasangka buruk dalam kalangan rakyat, lebih-lebih lagi apabila a#ara itu diadakan di tanah air dan boleh ditonton di tele4isyen atau diikuti menerusi siaran lansung khususnya sukan di peringkat kebangsaan dan antarabangsa yang diwakili oleh pasukan kebangsaan atau negara. Misalnya, "atuk Ni#ol >nn "a4id telah mewakili negara kita dalam pertandingan skuasy untuk bertanding di peringkat antarabangsa dan kebangsaan. 3emasa pertandingan berlansung, rakyat di negara kita yang terdiri daripada pelbagai kaum akan menyokong dan memberi semangat kepadanya supaya "atuk Ni#ol >nn "a4id dapat meraih kemenangan dalam pertandingan tersebut. Maka, hal ini dapat membuktikan
bahawa sukan ini dijalankan bukan semata-mata untuk kesihatan tetapi juga untuk perpaduan dalam kalangan masyarakat. "i samping itu, kerajaan juga haruslah #ekerjasama dengan media massa supaya memainkan peranan berkesan untuk membantu memupuk perpaduan negara melalui penyampaian maklumat, pembentukan sikap dan pandangan rakyat serta penerapan nilai-nilai positi ke arah memajukan semangat perpaduan. Hal ini kerana media massa telah banyak memberi pengaruh kepada masyarakat pada *aman yang #anggih ini. erajaan boleh memberi tajaan kepada media massa serta bekerjasama dengan mereka dalam meran#ang program-program yang bermanaat dan berperanan dalam mengeratkan hubungan etnik di Malaysia. "i samping itu, wadah internet juga perlu digunakan sebaik mungkin bagi menyebarkan maklumat berhubung perpaduan lantaran perkembangan media elektronik terutama radio tele4isyen, akhbar dan majalah yang dianggap mampu menghubungkan hampir semua rakyat di negara kita termasuk masyarakat terpen#il di kawasan pedalaman. $ontohnya, media massa boleh menyediakan banyak ran#angan kanak-kanak seperti menyebarkan maklumat tentang kepentingan menjana hubungan yang erat antara kawan melalui tayangan #erita kartun. Misalnya #erita kartun tentang peperangan untuk membebaskan negara daripada penjajahan kuasa asing. $erita tersebut dapat memberi pengajaran kepada kanakkanak tentang semua rakyat perlu bersatu padu supaya dapat men#apai kemenangan dalam peperangan tersebut. Oleh itu, semangat perpaduan akan dapat dipupuk dan disemai dalam kalangan kanak-kanak sejak ke#il lagi. "engan ini, kanak-kanak akan dapat bergaul dengan mesra dengan kawan-kawannya ketika berada di sekolah yang terdiri daripada pelbagai kaum. :ambahan
pula,
kerajaan
juga
haruslah
melaksanankan
strategi
$enggunaan tenaga manusia dengan #etul) erajaan perlu meminta para majikan sama ada daripada pihak kerajaan atau swasta memastikan agar sebarang lantikan mengisi sesuatu jawatan tidak berdasarkan kepada aktor kaum, agama dan budaya. $ontohnya, kita haruslah memilih pemimpin yang benar-benar berbakat untuk memimpin kita dan bukan berdasarkan hubungan persaudaraan, kaum, agama dan sebagainya. %emilihan haruslah dibuat berdasarkan kaadilan dan kelayakan, lantaran hakikatnya Malaysia merupakan sebuah negara yang terdiri daripada pelbagai kaum dan agama. Oleh itu, majikan haruslah memainkan peranan menerapkan unsur-unsur perpaduan dalam kalangan pekerja melalui pelaksanaan dasar syarikat dan program
serta akti4iti yang dianjurkan. $ontohnya, majikan haruslah mengalakkan pekerjapekerjanya supaya saling bantu-membantu dalam menjayakan sesuatu akti4iti yang diberikan. >kti4iti hanya dapat disempurnakan dan dijayakan dengan adanya semangat bekerjasama. 3e#ara tidak lansung, hubungan etnik antara pekerja-pekerja dalam sesebuah syarikat juga dapat dieratkan. /ukan itu sahaja, kita juga dapat melihat bahawa semua pensyarah di +nstitut %endidikan :inggi juga mengamalkan semangat perpaduan dan sentiasa mengeratkan hubungan antara satu sama lain supaya dapat menikmati proession mereka ketika melaksanakan amanah mereka . "i samping itu, mereka juga bertanggungjawab melaksanankan setiap dasar yang digubal oleh kerajaan seperti penggunaan bahasa kebangsaan dan sebagainya. +nteraksi antara pekerja pelbagai kaum perlu digalakkan supaya perasaan prejudis dan salah tanggapan antara mereka dapat dikurangkan. %emupukan nilai-nilai murni yang menyumbang kepada perpaduan negara seperti semangat patritisme dan kekitaan perlu sentiasa dibentuk. Peranan Masyarakat 3elain daripada kerajaan, masyarakat juga memainkan peranan dalam konteks hubungan etnik. Institut(institut Pengajian *inggi +IP*, haruslah menyediakan $rogram yang dapat mengeratkan hubungan antara pelajar di samping dapat men#apai perpaduan dalam kalangan tersebut. +%: bahagian hal ehwal pelajar melalui persatuanpersatuan dan kelab-kelab perlu menggalakkan akti4iti dan program yang menjurus kepada perpaduan kaum di kalangan mahasiswa. $ontohnya , melalui akti4iti sambutan perayaan :ahun /aru $ina, yang bukan sahaja melibatkan mahasiswa dan pensyarah $ina, tetapi juga turut disertai oleh mahasiswa dan pensyarah Melayu dan +ndia. >kti4itiakti4iti sebegitu merupakan salah satu medium yang membolehkan semua mahasiswa dan dan pensyarah berkumpul se#ara bersama-sama, menjamu selera dan bergaul antara satu sama lain. Hal ini bukan sahaja dapat mengeratkan hubungan antara mahasiawa dan mahasiswi, maka juga dapat mengeratkan hubungan antara pensyarah dengan pensyarah serta pensyarah dengan mahasiswaDmahasiswi. "ari aspek kepimpinan pelajar pula, +%: disediakan dengan Majlis %erwakilan %elajar (M%%. Oleh itu, +%: perlu sentiasa mengalakkan mahasiswa dan mahasiswi supaya membuat undian kepada mereka yang berbakat, bertanggungjawab dan dapat memikul amanah yang diberika dan bukannya memilih awatankuasa %erwakilan %elajar (%%) berdasarkan hubungan, agama, kaum dan tahap pen#apaian akademik dan kokurikulm. "engan ini, %% ini tidak didominasikan oleh sesuatu kaum sahaja tetapi turut sama
dianggotai oleh pelbagai kaum dalam Majlis %erwakilan %elajar. andungan-kandungan kursus di semua institusi pendidikan tinggi telah menitikberatkan aspek-aspek pendidikan yang harmonis dalam masyarakat pelbagai kaum. Nilai-nilai rohani dan budaya diberikan dalam subjek enegaraan, :amadun +slam dan :amadun >sia khususnya Hubungan 1tnik untuk menguatkan peribadi dan sasiah pelajar. Maka, jelaslah bahawa para pensyarah dan para mahasiswa mempunyai peranan yang besar sebagai agen penyebar perpaduan dan kerohanian dalam negara pelbagai kaum. /ukan itu sahaja, masyarakat juga perlu mengalakkan dirinya supaya menerima #udaya kaum(kaum yang lain. %ada masa kini, masyarakat bukan Melayu seperti $ina dan +ndia termasuk juga kaum bumiputera di 3abah dan 3arawak seperti ada*andusun dan Murut, +ban, "ayak dan lain-lain lagi telah menerima budaya orang Melayu dari segi pakaian
dan
makanan.
Misalnya,
orang
bukan
Melayu seperti
$ina,
+ndia,
ada*andusun dan sebagainya telah memakai baju kurung dan baju Melayu terutamanya pada hari umaat. Malah enomena ini sudah menjadi lumrah bagi orangorang bukan Melayu khususnya pelajar. 5enomena ini dapat mengeratkan hubungan antara pelajar kerana semua kaum dapat memakai baju kurung atau baju Melayu pada masa yang sama tanpa mengira pangkat ataupun darjat yang dimiliki oleh seseorang indi4idu atau kaum. /agi orang Melayu pula, mereka mula menerima masakan orang $ina dan +ndia serta serta pemberian duit raya telah menggunakan sampul atau angpau yang terkenal dalam orang #ina. ini dilihat di taman-taman perumahan terdapat penempatan yang sama untuk semua etnik yang pastinya keadaan ini akan menggalakkan lagi hubungan etnik dalam kalangan rakyat melalui akti4iti setempat. 3ekirannya kaum-kaum tersebut tidak menerima budaya kaum yang lain, maka perpaduan kaum sukar di#apai dan rakyat Malaysia tidak dapat menjalani kehidupan mereka dengan aman dan damai. Misalnya, perselisihan aham akan mudah berlaku sekirannya tidak memahami budaya kaum yang lain. Oleh itu, penerimaan dan penghormatan kepada budatya kaum lain adalah penting dalam men#apai perpaduan kaum di negara kita. 3elain itu, masyarakat haruslah mengamalkan rumah ter#uka dari masa ke masa su$aya tidak lenya$ ditenggelam -aman)
%ada *aman kini, ramai dalam
kalangan rakyat Malaysia telah mengabaikan budaya rumah terbuka ini kerana untuk kepentingan diri sendiri ataupun telah menghapuskan budaya tersebut. :etapi, rumah terbuka ini merupakan salah satu kaedah untuk mengeratkan hubungan antara kaum di
samping dapat men#apai perpaduan dalam kalangan rakyat Malaysia. 0umah terbuka ini biasanya diadakan oleh setiap rakyat Malaysia apabila tiba musim perayaan. 3etiap golongan etnik di Malaysia sering kunjung-mengunjungi ke rumah jiran tetangga walaupun berlainan kaum. Hal ini se#ara implisitnya juga dapat mengeratkan hubungan kejiranan. 3ebagai #ontoh, semasa perayaan Hari 0aya >idiitri, etnik $ina, +ndia, ada*an, +ban dan pelbagai lagi akan mengunjungi rumah orang Melayu dan begitulah sebaliknya bagi etnik yang lain. 1tnik $ina akan berusaha menyediakan makanan halal kepada etnik Melayu dan etnik yang lain ketika menjemput mereka datang ke rumah sewaktu perayaan :ahun /aru $ina. "emikian juga semasa perayaan ristmas ataupun "eepa4ali. Hal ini menunjukan etnik Melayu, $ina, +ndia, +ban, ada*andusun begitu mengambil berat dan memahami budaya etnik antara satu sama lain. /egitu juga dengan etnik Melayu tidak akan menyajikan daging lembu kepada etnik +ndia ketika mereka datang ke rumah semasa Hari 0aya >idiitri. %ertimbangan ini memperlihatkan keharmonian hubungan etnik sentiasa terjalin kukuh dalam kalangan rakyat dan memahami keharmonian budaya masing-masing. >malan ini membuktikan intergrasi sosial dalam masyarakat begitu tinggi walaupun berlainan agama, bangsa dan kebudayaan. "alam konteks masyarakat, guru juga memainkan peranan dalam menangani masalah perpaduan di negara kita. .uru haruslah sentiasa mengam#il #erat tentang anak murid mereka su$aya sentiasa #ergaul dan #erinteraksi antara satu sama lain tan$a mem#e-akan kaum dan agama) /anyak sekolah di negara ini mempunyai pelajar berbilang kaum, yang menjadi tempat untuk kanak-kanak berkenalan dengan kanak-kanak yang berlainan kaum. $ontohnya, kebanyakan ibu bapa pada masa kini telah menghantar anak-anak mereka ke sekolah kebangsaan supaya mereka dapat dilatih hidup saling bekerjasama dan mempunyai semangat patriotisme serta berakmodati yang tinggi. 3emasa menjalani pengajaran, guru haruslah menyampaikan maklumat yang betul dan tepat kepada murid-muridnya tanpa mengira kaum, agama, penampilan dan sebaginya. Hal ini se#ara tidak lansung membolehkan semua murid mendapat maklumat yang sama dan dapat bergaul, bermain, berakti4iti se#ara bersama-sama tanpa mengira kaum. 3ekolah juga merupakan tempat bagi mereka belajar dan dan mengenali adat resam, budaya dan agama rakan-rakan daripada kaum yang berlainan. adi, guru haruslah memainkan peranan mereka supaya menyampaikan maklumat-maklumat yang berkaitan supaya adat resam, budaya, dan agama kaumkaum lain diahami oleh semua murid. Hal ini se#ara tidak lansung dapat memupuk
semangat perpaduan kaum dalam kalangan murid sejak ke#il lagi. %engalaman berkawan dengan rakan daripada kaum lain di alam persekolahan ini membina perspekti unik dalam diri kanak-kanak dan remaja sehinggalah dewasa apabila mereka mudah menerima serta mesra dalam pergaulan dengan rakan-rakan dari kaum yang lain. onklusinya, semua
pihak
harus
berganding bahu dalam
mewujudkan
perpaduan kaum di negara kita. anganlah kita bersikap e4asi mahupun Abagai enau dalam belukar melepaskan pu#uk masing-masingB kerana perpaduan kaum itu hanya akan wujud apabila semua kaum menjalankan obligasi masing-masing dengan sempurna dan bersikap bertolak ansur. Sejauhmanakah hu#ungan etnik da$at mem#antu $en&a$aian dasar 1Malaysia/ onsep &Malaysia merupakan suatu konsep yang lahir dari #etusan pemikiran %erdana Menteri Malaysia yang keenam, iaitu "atoE 3ri Haji Mohammad Najib bin :un Haji >bdul 0a*ak. +a merupakan lanjutan usaha kerajaan seperti pelaksanaan "asar 1konomi /aru, 0ukun Negara, "asar %embangunan Nasional, "asar 3osial Negara, "asar ebudayaan ebangsaan dan seumpamanya agar sebarang konlik perkauman dapat dielakkan serta pen#apaian dapat dipertingkatkan. Motonya ialah A0akyat didahulukan, pen#apaian diutamakanB. >sas-asas yang ada dalam konsep &Malaysia ini adalah untuk men#apai teras perpaduan antara kaum di Malaysia supaya #ita-#ita negara untuk men#apai ;awasan !! sebagai negara yang berstatus maju ter#apai dengan jayanya. "i samping itu, ia juga diharap mampu untuk menyemarakkan lagi semangat perpaduan dan persaudaraan untuk meneruskan agenda pembinaan sebuah negara-bangsa yang berjaya. "engan hal ini, jelaslah bahawa hubungan etnik merupakan elemen yang sangat penting dalam pen#apaian dasar &Malaysia. %erdana Menteri Malaysia, "atoE 3ri Haji Mohammad Najib bin :un Haji >bdul 0a*ak telah menyatakan bahawa A&Malaysia adalah satu gagasan bagi memupuk perpaduan di kalangan rakyat Malaysia yang berbilang kaum, berteraskan beberapa nilai-nilai penting yang seharusnya menjadi amalan setiap rakyat MalaysiaB. Oleh hal demikian, hubungan etnik yang baik dan harmonis haruslah diamalkan agar perpaduan kaum dipupuk dan dapat men#apai dasar &Malaysia. "alam men#apai hubungan etnik yang harmoni dalam kalangan rakyat, program dan akti4iti yang sesuai haruslah dijalankan. $ontohnya, %rogram 8atihan hidmat Negara (%8N) merupakan program
yang bertujuan untuk memupuk perpaduan kaum serta integrasi nasional dan membentuk perwatakan positi menerusi nilai-nilai positi di samping pembinaan sahsiah diri dan mengukuhkan semnagat patriotisme dalam kalangan generasi muda. 2olongangolongan muda yang dipilih masuk ke %8N telah diberi peluang untuk bergaul dengan pelbagai kaum dan etnik antara satu sama lain. Melalui proses berinteraksi dan berkomunikasi, mereka akan mempelajari nilai hormat-menghormati tentang bahasa, budaya, bangsa dan adat resam antara satu sama lain. "engan hal ini, perpaduan kaum dapat di#apai dan hubungan etnik yang mesra dapat dibentuk serta dasar &Malaysia dapat di#apai. adi, jelaslah bahawa hubungan etnik dapat membantu pen#apaian dasar &Malaysia. /ukan itu sahaja, dasar &Malaysia juga menekankan sikap penerimaan antara kaum di Malaysia agar semua pihak saling hormat-menghormati antara satu sama lain dalam aspek budaya, bahasa dan agama. +ni adalah selaras dengan asas-asas konsep &Malaysia bahawa ACntuk men#apai kemajuan bagi negara, rakyat perlu dimajukan terlebih dahulu, dan ini dimulakan dengan mebentuk sikap penerimaan antara kaum, yang membawa kepda perpaduan yang utuh. >pabila perpaduan di#apai, maka urusan pembagunan negara akan berjalan dengan lebih lan#arB. "engan hal ini, masyarakat seharusnya mempertingkat pemahaman mereka mengenai budaya kaum lain dan seterusnya menerimanya dengan sikap yang terbuka. $ontohnya, +nstitut %endidikan :inggi seperti +nstitut %endidikan 2uru telah menjalankan %rogram >nak >ngkat untuk guru pelatih. etika guru pelatih ini tinggal bersama-sama orang kampung, maka mereka dapat menjalinkan hubungan yang baik antara orang kampung tersebut di samping dapat memahami dan mengenali adat resam, budaya, kehidupan seharian dan bagaimana orang kampung yang miskin dapat menampung pembelajaran anak mereka. %rogram ini selaras dengan prinsip :eras &Malysia iaitu prinsip penerimaan yang menjelaskan bahawa rakyat Malaysia mempunyai #ara hidup, amalan dan kebudayaan yang berbe*a, tetapi kita menerima antara satu sama lain sebagai rakan setia. %enerimaan antara etnik di Malaysia dapat membolehkan etnik-etnik tersebut menjalinkan hubungan yang baik di samping membantu pen#apaian dasar & Malaysia. onsep perpaduan, semangat nasionalisme dan #inta akan negara telah diterapkan semenjak dahulu lagi oleh pemimpin-pemimpin terdahulu. onsep dan semangat tersebut adalah penting dalam kalangan masyarakat kini supaya dasar & Malaysia dapat di#apai dengan jayanya. Cntuk memupuk perpaduan dalam masyarakat,
usaha perlulah dilakukan melalui pendidikan sejak ke#il lagi. /ak kata pepatah Amelentur buluh biarlah dari rebungnyaB. %endidikan tentang perpaduan haruslah dilaksanakan oleh ibu bapa sejak ke#il lagi. Hal ini demikian kerana sistem pendidikan ini merupakan salah satu alat yang terpenting dan berkesan bagi membina jati diri nasional, memupuk semangat kebangsaan dan #inta kepada negara serta mengeratkan perpaduan nasional. $ontohnya, sistem pendidikan di Malaysia telah menggalakkan wujudnya satu sistem persekolahan dari peringkat prasekolah hingga ke peringkat uni4ersiti awam ataupun swasta dengan menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa perantaraan, kurikulum dan kokurikulum yang seragam dan satu jenis peperiksaan serta satu jenis persijilan yang mempunyai pengiktiraan yang sama. Hal ini se#ara tidak lansung membolehkan masyarakat majmuk ini menjalinkan hubungan yang baik antara satu sama lain kerana semuanya mendapat sistem pendidikan yang sama dan adil tanpa mengira status sosial. 5enomena ini selaras dengan prinsip kenegaraan yang terdapat dalam %rinsip :eras & Malysia. Oleh itu, sistem pendidikan ini penting dalam men#apai dasar & Malaysia yang diuar-uarkan oleh masyarakat kita pada hari ini. "i samping itu, penggunaan bahasa kebangsaan juga memainkan peranan yag penting dalam usaha men#apai dasar & Malysia. Hal ini demikian kerana penggunaan satu bahasa yang sama merupakan salah satu alat yang paling berkesan untuk memupuk perpaduan dalam kalangan masyarakat yang berbe*a dari segi bahasa ibunda, etnik, kebudayaan, agama dan kedudukan ekonominya. %enggunaan satu bahasa juga membolehkan semua kaum dan keturunan berkomunikasi antara satu sama lain dengan sempurna, memberi mereka satu bahasa rujukan yang sama untuk menginterpretasi alam dan realiti dan mewujudkan satu persamaan antara mereka sebagai unsur utama pembentukan kebudayaan kebangsaan. $ontohnya, pelajarpelajar di +nstitut %endidikan 2uru diwajibkan untuk menggunakan bahasa kebangsaan, iaitu /ahasa Melayu dalam pergaulan seharian mereka. Oleh itu, semua pelajar di +%2 akan menggunakan bahasa yang sama dalam pertuturan mereka tanpa mengira kaum. 3emasa bertutur, maka, hubungan silaturahim antara pelajar akan dapat dieratkan. %enggunaan bahasa yang sama juga dapat mengelakkan daripada berlakunya perselisihan aham antara etnik. 3ekiranya perselisihan aham ini berlaku, maka perpaduan dalam kalangan rakyat Malaysia suker untuk di#apai. Cntuk tujuan ini, /ahasa Melayu digunakan sebagai bahasa rasmi dan bahasa kebangsaan seperti yang termaktub dalam %erlembagaan Negara. Maka, jelaslah bahawa penggunaan bahasa
kebangsaan bukan sahaja dapat mengeratkan hubungan etnik maka juga dapat membantu dalam pen#apaian dasar & Malysia. :ambahan pula, keper#ayaan agama dalam kalangan etnik juga penting dalam men#apai dasar & Malaysia. Misalnya, kerajaan telah memperuntukkan dalam perlembagaan dan 0ukun Negara bahawa semua rakyat Malaysia bebas menganut dan mengamal agama dan keper#ayaan masing-masing. Hal ini bertujuan untuk memelihara suasana yang harmonis antara rakyat berbilang kaum, agama dan keper#ayaan, sikap berakomodati, hormat menghormati dan kepekaan terhadap keper#ayaan, pantang larang dan sensiti4iti agama lain. Oleh itu, setiap kaum haruslah menghormati agama kaum-kaum yang lain kerana masing-masing mempunyai agama yang tersendiri. "engan adanya agama, maka semua kaum akan menjalani kehidupan mereka dengan mengikuti ajaran agamanya. 3emua agama menyarankan penganutnya supaya sentiasa mengamalkan nilai-nilai yang murni dalam kehidupan mereka. Misalnya, niali hormatmenghormati, bertolak ansur, bertegur sapa, menjauhi daripada gejala sosial dan sebagainya. "engan adanya ajaran agama, maka, rakyat akan mempraktikkan nilai-nilai tersebut dalam kehidupan seharian mereka. $ontohnya, pekerja dalam sesebuah syarikat akan memberi salam, bertegur sapa dengan pekerja yang lain. :indakan ini se#ara tidak lansung menunjukkan penghormatan yang diberikan antara seorang pekerja dengan pekerja yang lain. Hal ini se#ara tidak lansung akan mengeratkan lagi hubungan antara pekerja tersebut. "engan hal ini, dasar &Malaysia juga dapat di#apai. esimpulannya, hubungan etnik merupakan perkara yang sangat penting bagi masyarakat Malaysia yang bersiat majmuk. Hubungan etnik ini akan melahirkan masyarakat Malaysia yang harmonis, saling bekerjasama dan berseahaman dan sentiasa menghayati perjanjian sosial yang telah dipersetujui sejak awal kemerdekaan lagi. Csaha-usaha perlu diambil se#ara berterusan bagi memastikan hubungn etnik di Malaysia sentiasa berada dalam keadaan yang baik. epelbagaian budaya dalam negara Malaysia seharusnya tidak menimbulkan masalah perkauman. 3etiap kaum ataupun etnik perlu tahu dan memainkn peranan mereka dalam memastikan konlik perkauman seperti peristiwa &' Mei berulang semula. %erpaduan kaum ini amatlah penting bagi menyumbang ke arah menjadikan Malaysia sebuah negara maju menjelang !!.
umusan: Memang tidak boleh dinaikan bahawa hubungan etnik di Malaysia adalah bersiat dinamik, berdasarkan inormasi-inormasi yang kami dapat. Hubungan antara etnik yand bersiat dinamik ini sentiasa dapat menyesuaikan diri dari semasa ke semasaF sejak Gaman esultanan Melayu Melaka dan kemudian dijatuh ke tangan %ortugis, /elanda dan akhirnya ke tangan /ritish. Hubungan etnik di Malaysia mendapat perubahan yang drastik sejak *aman penjajahan /ritish kerana kemasukan imigran $ina dan +ndia yang mula-mulanya untuk tujuan ekonomi. Namun mereka pun bertetap di :anah Melayu dan menjadi penduduk Malaysia serta berjuang untuk kermerdekaan Malaysia. Namun perjuangan mereka telah mendapat hasilnya iaitu pada '& Ogos &<7 Malaysia pun diikthiar merdeka. %enyertaan 3abah dan 3arawak pada & 3eptember &' telah pun meningkatkan hubungan etnik di Malaysia ke peringkat yang lebih luas. Maka sedihnya peristiwa <&' telah mewujudkan kemusuhan antara kaum. ;alaubagaimanapun, rakyat Malaysia telah membaiki hubungan antara etnik dan dapat mengharungi #abaran#abaran yang mengalami serta dapat hidup bersama se#ara harmoni, saling toleransi dan saling menghormati antara satu sama lain hingga hari ini. 3elepas membuat kajian dapatlah disimpulkan bahawa terdapat pelbagai #abaran yang dihadapi oleh negara kita untuk mengeratkan hubungan antara kaum. usteru, banyak usaha telah dilakukan oleh pihak kerajaan, badan-badan pertubuhan dan rakyat sendiri dan keberkesanannya telah dibukti amat baik. 3iat-siat begini seharusnya dikekalkan dan disuburkan dalam setiap indi4idu. "alam konteks ini, Malaysia telah menjadi #ontoh kepada negara-negara lain dalam mengendalikan isu-isu perpaduan. 3ebagai generasi muda dan dilihat bakal menuruskan tampuk pentadbiran negara, kesedaran terhadap isu ini amatlah penting. 3ebagai akhirulkalam, hubungan etnik yang baik dan harmonis serta perpaduan kaum adalah sangat penting bagi negara kita untuk menjadi sebuah negara yang aman damai. +a jugalah sangat penting dalam pen#apaian hasrat negara, iaitu ;awasan !! dan juga dasar &Malaysia. Oleh hal ini, rakyat-rakyat sepatutnya berusaha dalam mengeratkan hubungan etnik agar Malaysia dapat menjadi sebuah negara yang maju serta dapat bertanding dengan negara lain di pentas dunia.
