Bài 2: Các phép toán trong LabVIEW
BÀI 2 CÁC PHÉP TOÁN TRONG LabVIEW Hc xong bài này, bn s nm ñưc: - Cu trúc chung ca mt chương trình LabVIEW - Ba quy tc vàng khi lp trình LabVIEW - Các phép toán trong LabVIEW - Lưu file, tìm ví d, các công c tr giúp 2.1. Chương trình ñu tiên: Phép cng hai s x, x, y ð ñơn gin, hãy xem LabVIEW như phn mm son tho văn bn Microsoft Office Word. Và vic son tho văn bn trong Word cũng tương t vic to ra Source Code trong LabVIEW. Hãy cùng làm thc hin chương ñu tiên – Phép – Phép cng hai s x,y như sau: Bình thưng, ñ cng hai s x,y bng máy tính b túi (pocket caculator) như Hình 2.1. Ví d x=2, y=3, thì ta phi nhn s 2, nhn du +, và nhn s 3, sau ñó nhn du =, và kt qu s hin th ra mt màn hình LCD. Như vy ta s có hai nút nhn (2 và 3) ñ nhp giá tr, tr, mt LCD ñ hin th giá tr ra ca phép cng, và hàm cng (+). (+).
Hình 2.1: Máy tính b túi Trong LabVIEW, các nút nhn ñưc gi là các Control, Control, các LCD gi là các Indicator. Phép cng gi là hàm (Function). Các control và indicator s nm ca s trưc (Front panel), và hàm nm ca s sau (Block diagram), còn gi là ca s cha các sơ ñ khi. Xem thêm Hình 2.2. 19
Lp trình LabVIEW
TS. Nguyn Bá Hi
Hình 2.2: Phân tích ví d tng ca x và y
Bây gi ta thc hin trong LabVIEW. Khi ñng LabVIEW bng cách vào: All program> National instruments> instruments> LabVIEW 2009> LabVIEW. Hp thoi xut hin và bn chn vào Ca s giao din LabVIEW xut hin như Hình 2.3.
Hình 2.3: Ca s giao din LabVIEW khi mi khi ñng
To file mi: Tương t trình to văn bn Microsoft Office Word, ñ to file mi ta có 3 cách: chn Blank VI (VI trng) (Hoc chn: File> New hoc phím tt Ctrl+N), Ctrl+N), ta thy xut hin hai ca s - màu xám (Front 20
Bài 2: Các phép toán trong LabVIEW
2.4. Nhn Ctrl+T ñ panel) và màu trng (Block diagram) như trong Hình 2.4. canh ñu hai ca s Front panel (FP) và Block diagram (BD).
Hình 2.4: Front panel và Block digram
To control ñ nhp s 2 và 3 như sau: - Click chut phi (Right click) lên front panel (FP) ly khi Numeric Control bng Control bng cách click chn khi như[hình 2.5].
Hình 2.5: Ly numeric control trên FP
- Rê chut ra vùng trng ca FP
, chn v trí cn ñtControl ñt Control này.
- Nhn chut trái (Left Click) chut phi ñ th Control xung FP - Nhp ch A vào mc tô ñen ñ thay ñi tên khi - Tương t ta to khi B ñ có hai khi A,B To indicator ñ hin th kt qu ca tng như sau: - Right click lên FP, vào Num Inds (Numeric Indicator) ly khi Numeric Indicator bng Indicator bng cách click chn khi như Hình 2.6.
21
Lp trình LabVIEW
TS. Nguyn Bá Hi
Hình 2.6: Ly numeric indicator trên FP
- Th xung vùng trng ca FP. - Sa tên khi này thành A+B. Ta ñưc Ly hàm cng (+) ñ thc hin phép cng hai s 2 và 3 bng cách: - Right Click lên Block Diagram (BD). Chn vào du mũi hai mũi tên ñ x ca s xung.
Hình 2.7: Ly hàm cng ti BD
- Chn Chn vào vào thư thư vin vin Hoc chn Express>
22
, chn chn vào vào , chn hàm cng
, chn hn hàm hàm cng cng như Hình 2.8.
.
Bài 2: Các phép toán trong LabVIEW
Hình 2.8: Ly hàm cng ti BD
- ðt ra vùng trng trong BD (không th ñt hàm ti FP). Ta ñưc - Di chut ra các v trí ñu (hình ca các khi Control và Indicator), s thy hình cun ch hin ra, - Left Click khi Click khi cun ch hin ra, sau ñó rê chut ti ñu ni ca hàm cng ri nht Left Click ñ kt ni. - Tương t, ta ni B vào hàm cng. Và ni ñu nhn bên phi ca tam giác hàm cng vào Indicator A+B - Ta ñưc (Xem ví d này trong CD kèm theo ti ñưng dn: CD/Bài 2/Vi du2-1 - Phep cong hai so A,B.vi
Chy chương trình
- Nhp giá tr 2 vào ô Control A, A, 3 vào ô Control B - Nhn nút Run có hình tam giác bên FP hoc bên BD ñu ñưc ñ chy chương trình. - Indicator A+B xut ra giá tr (tr v giá tr) 5: Như vy, bn ñã va hoàn thành chương trình ñu tiên trong LabVIEW. Xin chúc mng bn! Lưu ý: Thư vin hàm Express là tp con ca thư vin Programming. Nói cách khác là nhng hàm ñt trong thư vin Express ñu có trong thư vin Programming. Thư vin Express ch cha nhng hàm thưng dùng. 23
Lp trình LabVIEW
TS. Nguyn Bá Hi
2.2. Phân tích cu trúc mt bài trình LabVIEW Qua ví d mc 2.1 ta thy, mt chương trình LabVIEW (dù ñơn gin nht hay phc tp nht cũng ñưc to nên mt cách rt ñơn gin t 4 thành phn cơ bn sau: các khi Control ñóng vai trò input (hay giá tr nhp vào), các Indicator ñóng vai trò Ouput (giá tr hin th ra, kt qu), các hàm và các ñưng dây ni (wire) các khi và hàm li. Nu bn ñã thc hin ñưc chương trình phép cng trên thì mi chương trình phc tp sau này bn cũng s hoàn toàn thc hin ñưc khi theo dõi k các tp sách này. Các Control thì luôn ni vào các nút bên trái ca hàm. Các Indicator thì luôn ni vào các nút bên trái ca hàm như Hình 2.9. ðc ñim này là mt lưu ý vô cùng quan trng khi s dng qui tc vàng Change to sau này. Nút bên phi
Các nút bên trái
Hình 2.9: Các nút bên trái và bên phi ca hàm cng
Ta cũng nhn thy, các Control thì có các nút mũi tên tên lên-xung ñ tăng gim giá tr (hoc nhp trc tip vào ô Control). Các Indicator thì không th nhp giá tr vào. Control thì có màu trng, còn Indicator thì có màu xám. Mt Control có th ñi thành Indicator (hoc Constant) bng cách nhp Right Click lên Control cn ñi, chn Change to Indicator. Indicator. Hoc ngưc li, mt Indicator có th ñi thành Control bng phép Change to Control ñưc ñ cp chi tit mc 2.3. Constant chính là mt Control có giá tr không ñi sut thi gian chy (Run) chương trình. Các Control và Indicator ñu có nh ca chính mình bên BD, nh này t ñng to ra khi ta ly các Control và Indicator bên FP. Bn có bit? Hưng dn thc hin phép cng này còn ñưc trình bày dưi dng Video Clip có th download ñưc min phí t http://labview.hocdelam.org.
24
Bài 2: Các phép toán trong LabVIEW
2.3. Ba quy tc vàng Ba quy tc vàng là nhng hot ñng phi thc hin liên tc trong sut quá trình lp trình LabVIEW. Ba quy tc này là: Quy tc 1: Right Click> Create/Replace/Change to ñ ly các khi, to khi, thay th khi và ñi chc năng khi. Quy tc 2: Ctrl + H ñ xem sơ ñ chân ca hàm và ñc hưng dn tóm tt ca mt hàm bt kỳ (context help). Quy tc 3: Search ñ tìm kim các hàm, ñi tưng
Nu bit kt hp các quy tc này, vic lp trình LabVIEW ca bn s ñt hiu qu cao như: rút ngn thi gian, gim bt các công ñon vào thư vin ly Control, Indicator, vv. Hãy xem cách áp dng quy tc th nht (Quy tc 1) trong ví d tính tng hai s A+B trên như sau: - Ly hàm cng t BD như Hình 2.8 - Rê chut vào 2 nút phía trái hàm (Hình 2.9) cho ti khi hình cun ch hin ra . Right Click , chn Create, Create, chn Control. Control.
Hình 2.10: Cách to Control theo quy tc vàng 1
- Tương t, ta to Control th 2. - Rê chut lên nút bên trái còn li ca hàm. Right Click , Chn Create, Create, Chn Indicator như Hình 2.11.
Hình 2.11: Cách to Indicator theo quy tc vàng 1
Như vy, khi áp dng quy tc vàng 1 giúp b qua vic ly các Control và Indicator t FP và giúp vic lp trình tr nên nhanh hơn, hn ch s ln Click chut ñ tìm các khi cn thit trong lp trình. 25
Lp trình LabVIEW
TS. Nguyn Bá Hi
V quy tc Ctrl+H, hãy ly hàm cng ra ti Block Diagram, và nhn Ctrl+H, sau ñó ñưa chut lên hàm cng. Ta s thy sơ ñ chân và li gii thích v hàm cng, nu nhn tip Ctrl+H ln na thì sơ ñ chân s n ñi.
Hình 2.12: Context help hin th sơ ñ chân ca Control (x,y) và Indicator (x+y)
V quy tc Search, bn chn Right Click vào FP hoc BD, sau ñó chn ch Search góc phi phía trên ca hp thoi thư vin hàm, sau ñó gõ tên ting anh ca các control hoc indicator (ñi vi FP) hoc tên hàm (ñi vi BD) thì s d dàng tìm ra các hàm. Cách này giúp ngưi lp trình tit kim thi gian trong vic tìm kim các hàm. Hãy yên tâm nu bn không gii ting Anh vì bn có th d dàng tra cu tên ca control, indicator hoc tên hàm bng các t ñin Vit-Anh hoc công c Google Translate trc tuyn. Ngoài ra, bn ra, bn cũng cn lưu ý ti các ví d có sn ca LabVIEW tìm thy trong menu Help> Find examples ñ tìm các ví d (Example) có sn trong LabVIEW. Các ví d này giúp bn tit kim ñáng k thi gian ñ tìm hiu và làm ch LabVIEW. 2.4. Các phép toán thông thưng T bài toán trên, ta có th vit chương trình tính tích và tng hai s A,B như Hình 2.13. ð thc hin, bn ch cn ly thêm hàm nhân (cùng v trí vi hàm cng trong BD), sau ñó ñưa chut lên dây ni t A ñn hàm cng , Click chut trái lên dây này, và ni vào ñu vào ca hàm nhân.
Hình 2.13: Tính tích và tng hai s A,B 26
Bài 2: Các phép toán trong LabVIEW
Phn này hưng dn cách làm các phép toán thông thưng trong LabVIEW như phép chia ly dư, phép tính căn bc 2, hàm s mũ, tr tuyt ñi, nhân vi -1, vv. Chut phi trên BD, BD, Chn Programming, Programming, Chn Numeric, ta ly hàm căn bc hai và chia ly dư . To các Contronl và Indicator như hình. Ta s tính ñưc căn ca A là 1.41421. Và vi phép chia B cho C (10:3) ta ñưc phn nguyên là 3, phn dư là 1.
Hình 2.14: Phép tính căn và chia ly dư
Tương t, ta có phép tr tuyt ñi và nhân vi -1 như trong Hình 2.15. Hãy m file ví d 3: các phép tính ñ tham kho chương trình mu
Hình 2.15: Phép tr tuyt ñi và nhân vi -1
Bn có th xem ví d v các phép toàn trong CD kèm theo sách ti thư mc CD/Bài 2/Vi du2-2 Cac phep toan.vi 2.5. Lưu file, m file, tìm ví d, công c tr giúp Trong LabVIEW, ñ lưu file ta chn File, File, Save, Save, Ch ñưng dn v trí ñ lưu file và ñt tên cho file cn lưu là Vi du 1, 1, nhn OK. ði vi file chương trình LabVIEW thì ñuôi ca nó là .VI (tương t như văn bn trong Microsoft Word có ñuôi là .DOC hoc .DOCX). Ch VI vit tt ca ch Virtual Instrumentation – thit b o.
Hình 2.16: Lưu file 27
Lp trình LabVIEW
TS. Nguyn Bá Hi
ð to lưu file hin ti ñang m thành mt file mi ta chn Save As, hp thoi như Hình 2.17 sau s hin ra. Ý nghĩa ca ba la chn trong mc Copy là: - Substitute… có nghĩa File mi to s ñưc m, file cũ s ñóng li. - Create… có nghĩa file cũ s ñưc m, file mi to ñưc ñóng li. - Open… có nghĩa c hai file cũ và mi to s ñưc m. Nu bn chn mc Rename thì không có file mi nào ñưc to ra nhưng bn có th thay ñi tên ca file hin ti.
Hình 2.17: Các la chn khi lưu file bng Save As
ð m file, ta vào File, Open và chn File cn m. Lưu ý, các file LabVIEW ñưc lp trình bi LabVIEW phiên bn quá cũ s không m ñưc bng phn mm LabVIEW phiên bn cao. Và bn cũng không th m các file ñưc lưu bng LabVIEW có phiên bn cao hơn bng LabVIEW có phiên bn thp hơn. ð khc phc ñiu này, bn hãy s dng chc năng Save for previous version (trong File) File) khi mun file ca bn có th m bng các phiên bn LabVIEW thp hơn. Context Help nhm giúp gii thích các hàm, các ñi tưng trong LabVIEW là mt công c vô cùng thit thc. ð hin Context Help ca bt kỳ hàm nào bn chưa nm rõ cách dùng, Chn Ctrl + H. Sau ñó ñưa chut lên hàm bt kỳ (ví d, hàm tính căn bc 2), ta s thy Context Help hin ra. ð làm mt Context Help, ta nhn Ctrl + H mt ln na.
Hình 2.18: Nhn Ctrl + H và ñưa chut vào v trí hàm ñ thy Context Help 28
Bài 2: Các phép toán trong LabVIEW
ð ñc chi tit Context Help, bn chn Detailed Help màu xanh. T Detailed Help, bn có th cun chut xung dưi cùng ñ m các ví d có sn trong LabVIEW ñ tham kho thêm v hàm ñang tìm hiu. Hc qua ví d là mt phương pháp tt cho nhng ngưi mi bt ñu. 2.6. Phn ñc thêm Phn này gii thiu tóm tt các thư vin ca LabVIEW nm trong BD. Khi m BD ca LabVIEW bn thy có rt nhiu thư vin như trong hình 2.19.
Hình 2.19: Các thư vin hàm trong LabVIEW
Các thư vin ñó có ý nghĩa như sau: Programming là nơi cha h tr công c, hàm lp trình nói chung (ging các ngôn ng khác như C, Matlab, vv…) SignalExpress h tr thu thp d liu, hin th tín hiu trên máy tính. Advanced Signal Processing Toolkit h tr x lý tin hiu nâng cao. Control Design and Simulation h tr xây dng các mô hình ñng lc hc ca các h thng và thit k b ñiu khin (ging Matlab Simulink). Digital Filter Design Toolkit h tr thit k b lc s. PID and Fuzzy Logic Toolkit h tr thit k b ñiu khin PID hoc Fuzzy Logic FPGA h tr lp trình FPGA 29
Lp trình LabVIEW
TS. Nguyn Bá Hi
Real-Time h tr lp trình ng dng thi gian thc Internet Toolkit h tr giao tip qua mng Internet. Database Connectivity Toolkit h tr kt ni cơ s d liu. Vision Development Module h tr công c phát trin h thng thu thp và x lý nh. Simulation Interface Toolkit cho phép kt ni LabVIEW và Matlab Simulink. Vision and Motion h tr lp trình chuyn ñng nhiu bc. LabVIEW Embedded Modudle là modun lp trình nhúng, dùng ñ lp trình vi ñiu khin. Express: Là nơi cha các hàm thưng dùng. Các hàm thưng dùng là tp con ca thư vin LabVIEW Programming. Trong các thư vin thì thư vin Programming là quan trng nht. ðó chính là nơi cha toàn b hàm cơ s ca môi trưng lp trình ñ ha LabVIEW. Và tp sách này, chúng ta s dng các hàm trong Programming, sau ñó áp dng các hàm này ñ bt tay vào thc hành thu thp d liu, ñiu khin PID ñng cơ DC,…vi phn cng thc. Tng module trên s trình bày chi tit trong các tp sách xut bn ti ñây. Các yêu cu và ñóng góp cho các tp sách tip theo, vui lòng liên h tác gi qua E-mail:
[email protected]. 2.7. Bài tp Câu 1: Nêu ý nghĩa ca Front Panel và Block Diagram. Câu 2: Nêu cu trúc chung ca mt chương trình LabVIEW Câu 3: Vit chương trình thc hin phép cng, tr, nhân, chia hai s A,B. A,B ñưc nhp vào t bàn phím. Câu 4: Vit chương trình tính hai phép tính sau bit A,B,C,n ñưc nhp vào t bàn phím. a) A (17 B − C )
b) 1102 A
2 B − 3C 2011
2011( A − B) (gi ý câu 4c: Hãy chn công c search BD ñ tìm hàm C “power of x”). c)
30
n