RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)
PEMBELAJARAN Discovery Learning
Pada K3LH
1
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)
KOMPETENSI KEAHLIAN MATA PELAJARAN SEMESTER KELAS KOMPETENSI DASAR
: FARMASI KLINIS DAN KOMUNITAS : K3LH : 1 (SATU) : X : 3.1 Memahami sisem !e"a#a$a$ %esehaa$ &i I$&'$esia .1 Meme*i%a$ i$+'*masi !e"a#a$a$
MATERI POKOK ALOKASI ,AKTU PERTEMUAN KE
: : :
%esehaa$ &i I$&'$esia Sisem !e"a#a$a$ %esehaa$ 3- TM (/MENIT) 1
A. K'm!ee$si I$0 (KI)
KI.3 Memahami, menerapkan, menana!i"i", dan mene#a!$a"i %en%an pene%ah$an &ak%$a!, k'n"ep%$a!, 'pera"i'na! !an$%, dan me%ak'ni& "e*ara m$!di"ip!in "e"$ai denan +idan dan !ink$p kera K3LH pada nka% %ekni", "pe"ik, de!, dan k'mp!ek", +erkenaan denan i!m$ pene%ah$an, %ekn'!'i, "eni, +$da-a, dan h$mani'ra da!am k'n%ek" penem+anan p'%en"i diri "e+aai +aian dari ke!$ara, "ek'!ah, d$nia kera, ara ma"-araka% na"i'na!, rei'na!, dan in%erna"i'na! KI./ Me!ak"anakan %$a" "pe"ik, denan men$nakan a!a%, in&'rma"i, dan pr'"ed$r kera -an !a0im di!ak$kan "er%a men-e!e"aikan ma"a!ah k'mp!ek" "e"$ai denan +idan dan !ink$p kera K3LH. Menampi!kan kinera mandiri denan m$%$ dan k$an%a" -an %er$k$r "e"$ai denan "%andar k'mpe%en"i kera. Men$n$kkan ke%erampi!an mena!ar, men'!ah, dan men-ai "e*ara e&ek&, krea&, pr'd$k&, kri", mandiri, k'!a+'ra&, k'm$nika&, dan "'!$& da!am ranah as*a% %erkai% denan penem+anan dari -an dipe!aarin-a di "ek'!ah, "er%a mamp$ me!ak"anakan %$a" "pe"ik "e*ara mandiri. Men$n$kkan ke%erampi!an memper"ep"i, ke"iapan, menir$, mem+ia"akan erak mahir, menadikan erak a!ami, "ampai denan ndakan 'ri"ina! da!am ranah %'$%*e %erkai% denan penem+anan dari -an dipe!aarin-a di "ek'!ah, "er%a mamp$ me!ak"anakan %$a" "pe"ik "e*ara mandiri. . K'm!ee$si Dasa* (KD)
3.1. Memahami "-"%em pe!a-anan ke"eha%an di Ind'ne"ia /.1 Mem+erikan in&'rma"i pe!a-anan ke"eha%an ma"-araka%
2. I$&i%a'* Pe$a!aia$ K'm!ee$si (IPK) 3.1.1
Mene!a"kan peneran "i"%em pe!a-anan ke"eha%an men$r$% epar%emen Ke"eha%an 2
RI %ah$n 24 3.1.2
Mene!a"kan k!a"ika"i pe!a-anan ke"eha%an di Ind'ne"ia
3.1.3
Mene!a"kan peneran "i"%em r$$kan
/.1.1.
Me!ak"anakan penama%an "i"%em pe!a-anan ke"eha%an
/.1.2. Me!ak"anakan penama%an k!a"ika"i pe!a-anan ke"eha%an di Ind'ne"ia /.1.3.
.
Me!ak"anakan penama%an "i"%em r$$kan
T454a$ Peme"a5a*a$
Se%e!ah me!ak$kan keia%an '+"er#a"i, di"k$"i, dan %an-a aa+, diharapkan pe"er%a didik dapa%5 1.
Mene!a"kan peneran "i"%em pe!a-anan ke"eha%an denan +aik dan +enar
2.
Mene!a"kan k!a"ika"i pe!a-anan ke"eha%an "e*ara +aik dan +enar
3.
Mene!a"kan peneran r$$kan "e*ara +aik dan +enar
4.
Me!ak$kan penama%an "i"%em pe!a-anan ke"eha%an denan +aik dan +enar
5.
Me!ak$kan idenka"i pe!a-anan ke"eha%an denan +aik dan +enar
6.
Me!ak$kan penama%an "i"%em r$$kan denan %e!i
/.
Mae*i Peme"a5a*a$ 1.
Peneran "i"%em pe!a-anan ke"eha%an
2. Ma*am pe!a-anan ke"eha%an di Ind'ne"ia 3. Peneran "i"%em r$$kan
-. Pe$&e%aa$6 M'&e"6 &a$ Me'&e 1. Pendeka%an +erkir 5 Sien* 2. M'de! Pem+e!aaran 5 i"*'#er- !earnin 5 6+"er#a"i, di"k$"i dan %an-a aa+. 3. Me%'de Pem+e!aaran 7.
Ke8iaa$ Peme"a5a*a$ 1. Per%em$an ke 1
La$8%ah9La$8%ah Peme"a5a*a$ 1. Pe$&ah4"4a$ 1. Me!ak$kan pem+$kaan denan "a!am pem+$ka dan +erd'a $n%$k mem$!ai
,a%4
pem+e!aaran 2. Me!ak$kan penk'ndi"ian pe"er%a didik 3. Men-ampaikan %$$an pem+e!aaran -an akan di*apai. /. Men-ampaikan %eknik peni!aian -an akan di$nakan
1 Meni%
7. Men-ampaikan me%'de pem+e!aaran -an akan di$nakan 8. Me!ak$kan Pre %e"%. . Ke8iaa$ I$0 A. Pem+erian ran"anan
:$r$ memin%a "i"a $n%$k me!iha% pe!a-anan
ke"eha%an di"eki%ar :$r$ men$a"kan "i"a dapa% mene!a"kan
(Stmulaton)9
3
1// me$i
peneran "-"%em pe!a-anan ke"eha%an Si"a me!iha% +ahan %a-an -an di"aikan '!eh
$r$ Si"a mem+a*a +$k$ +erkai%an denan "-"%em
pe!a-anan ke"eha%an Si"a +erdi"k$"i %en%an peneran dari "-"%em
pe!a-anan ke"eha%an Si"a menidenka"i pe!a-anan ke"eha%an Si"a menen%$kan peneran "-"%em pe!a-anan ke"eha%an
Pe"er%a didik d$d$k +erke!'mp'k ("a%$ ke!'mp'k %erdiri dari / 'ran) 3. Pe$44! (1/ me$i)
1.
Se*ara +er"ama;"ama "i"a dimin%a $n%$k men-imp$!kan %en%an peneran "-"%em
pe!-anan ke"eha%an, k!a"ika"in-a. 2. :$r$ mem+erikan k'nrma"i dan pen$a%an %erhadap ke"imp$!an dari ha"i! pem+e!aaran. 3. :$r$ mem+erikan e#a!$a"i (p'"% %e"%) dan men-$r$h "i"a "e*ara indi#id$ $n%$k 4.
menerakann-a. Si"a di+eri %$a" $n%$k me!ak$kan '+"er#a"i %en%an pe!a-anan ke"eha%an di "eki%ar
r$mah "i"a 5. :$r$ menakhiri keia%an +e!aar denan mem+erikan pe"an pada "i"a $n%$k mempe!aari ma%eri +erik$%n-a. 6. :$r$ men-$r$h "a!ah "a%$ "i"a $n%$k memimpin d'a pen$%$p.
2. Per%em$an Ke 2
La$8%ah9La$8%ah Peme"a5a*a$ 1. Pe$&ah4"4a$ 1. Me!ak$kan pem+$kaan denan "a!am pem+$ka dan +erd'a
mem$!ai pem+e!aaran 2. Me!ak$kan penk'ndi"ian pe"er%a didik 3. Men-ampaikan %$$an pem+e!aaran -an akan di*apai. /. Men-ampaikan %eknik peni!aian -an akan di$nakan 7. Men-ampaikan me%'de pem+e!aaran -an akan di$nakan 8. Me!ak$kan Pre %e"%. 2. Ke8iaa$ I$0
/
,a%4
$n%$k 1 Meni%
A. Pern-a%aan
:$r$ men$a"kan "i"a $n%$k mene!a"kan
1// me$i
ma*am pe!a-anan ke"eha%an Si"a menidenka"i ma*am pe!a-anan
ke"eha%an Si"a mem+a*a +$k$ $n%$k mendapa%kan
in&'rma"i %en%an pe!a-anan ke"eha%an Si"a mendi"k$"ikan ma*am pe!a-anan
ke"eha%an Berda"arkan ha"i! mem+a*a +$k$ dan di"k$"i
(pr'+!em
"%a%emen%)
"i"a dapa%mer$m$"kan ha!;ha! apa "aa -an har$" diperhakan da!am menen%$kan
ma*am pe!a-anan ke"eha%an :$r$ memin%a "i"a $n%$k menen%$kan $ni% pe!a-anan ke"eha%an me!a!$i +$k$ "i"a dan
ha"i! di"k$"i Si"a mena!i in&'rma"i pr'"ed$r %en%an
"a!ah "a%$ $ni% pe!a-anan ke"eha%an Si"a mendi"k$"ikan $n%$k menen%$kan
pe!a-anan ke"eha%an Si"a men-ampaikan pada "i"a !ain a%a$ ke!'mp'k !ain dan menanapin-a +erkai%an denan k!a"ika"i pe!a-anan ke"eha%an.
B. Pen$mp$!an da%a
(a%a C'!!e*'n)
$r$ memin%a "i"a $n%$k men*'+a me!ak$kan penama%an ma*am;ma*am pe!a-anan ke"eha%an "e+aai pem+$kan
per$m$"an ma"a!ah a%a$ hip'%e"i". Si"a men*'+a me!ak$kan penama%an a%a$ idenka"i %er"endiri pada "a%$ *'n%'h $ni% pe!a-anan ke"eha%an.
3. Pe$44! (1/ me$i) 1. Se*ara +er"ama;"ama "i"a dimin%a $n%$k men-imp$!kan %en%an peneran "-"%em pe!a-anan ke"eha%an dan k!a"ika"in-a "er%a dapa% menidenka"i "a!ah "a%$ $ni%n-a 2. :$r$ mem+erikan k'nrma"i dan pen$a%an %erhadap ke"imp$!an dari ha"i! pem+e!aaran. 3. :$r$ mem+erikan e#a!$a"i (p'"% %e"%) dan men-$r$h "i"a "e*ara indi#id$ $n%$k menerakann-a. /. Si"a di+eri %$a" $n%$k me!ak$kan '+"er#a"i %en%an "a!ah "a%$ $ni% pe!a-anan ke"eha%an di"eki%arn-a. 7. :$r$ menakhiri keia%an +e!aar denan mem+erikan pe"an pada "i"a $n%$k 7
mempe!aari ma%eri +erik$%n-a. 8. :$r$ men-$r$h "a!ah "a%$ "i"a $n%$k memimpin d'a pen$%$p.
3.Per%em$an Ke 3
La$8%ah9La$8%ah Peme"a5a*a$
1. Pe$&ah4"4a$ 1. Me!ak$kan pem+$kaan denan "a!am pem+$ka dan +erd'a
,a%4
$n%$k
mem$!ai pem+e!aaran 2. Me!ak$kan penk'ndi"ian pe"er%a didik 3. Men-ampaikan %$$an pem+e!aaran -an akan di*apai. /. Men-ampaikan %eknik peni!aian -an akan di$nakan 7. Men-ampaikan me%'de pem+e!aaran -an akan di$nakan 8. Me!ak$kan Pre %e"%. 2. Ke8iaa$ I$0 A. Pem+$kan (#eri*a'n) :$r$ men$a"kan "i"a $n%$k meni!ai ha"i!
penama%an. Si"a meni!ai ha"i! penama%an dan
karak%eri"k $ni% pe!a-anan ke"eha%an :$r$ men$a"kan "i"a $n%$k menirimkan
1 Meni%
%$a" men$nakan emai! kepada $r$
B. Menarik
ke"imp$!an
+erda"arkan perin%ah. Si"a menirim %$a" #ia;emai!. Si"a +erk'm$nika"i %en%an $ni% pe!a-anan
ke"eha%an #ia;*ha=n. :$r$ men$a"kan "i"a $n%$k men-aikan
ha"i! penama%an $ni% pe!a-anan ke"eha%an Si"a mem+$a% +ahan pre"en%a"i %en%an
(enera!i0a'n)
1// me$i
pe!a-anan ke"eha%an dan k!a"ika"in-a da!am
+en%$k PP> Si"a men-aikan %en%an $ni% pe!a-anan
ke"eha%an Si"a a%a$ ke!'mp'k !ain mem+erikan
%anapan %erhadap pre"en%a"i. Si"a menerima %anapan dari "i"a !ain
a%a$ ke!'mp'k !ain dan dari $r$ Si"a memper+aiki ha"i! pre"en%a"i dan mem+$a% "imp$!an %en%an pe!a-anan ke"eha%an ma"-araka% dan k!a"ika"in-a.
3. Pe$44! (1/ me$i) 1. Se*ara +er"ama;"ama "i"a dimin%a $n%$k men-imp$!kan %en%an peneran "-"%em pe!a-anan ke"eha%an dan k!a"ika"in-a. 2. :$r$ mem+erikan k'nrma"i dan pen$a%an %erhadap ke"imp$!an dari ha"i! 8
pem+e!aaran. 3. :$r$ mem+erikan e#a!$a"i (p'"% %e"%) dan men-$r$h "i"a "e*ara indi#id$ $n%$k menerakann-a. /. Si"a di+eri %$a" $n%$k me!ak$kan '+"er#a"i %en%an $ni% pe!a-anan ke"eha%an di "eki%arn-a. 7. :$r$ menakhiri keia%an +e!aar denan mem+erikan pe"an pada "i"a $n%$k mempe!aari ma%eri +erik$%n-a. 8. :$r$ men-$r$h "a!ah "a%$ "i"a $n%$k memimpin d'a pen$%$p.
;.
Pe$i"aia$ Hasi" e"a5a* (PH) a. >eknik 5 N'n >e"% dan >e"% +. Ben%$k 5 Peni!aian pene%ah$an 5 >e" %er%$!i" $raian
PENILAIAN PEN
TES TERTULIS : ESSA=
Kisi9%isi s'a" K'm!ee$si IPK Dasa* 3.1 menana!i"i"
3.1.1 Mene!a"kan
Mae*i
Si"%em
e$4%S'a"
N'
Mene!a"kan
P:
S'a" 1
I$&i%a'* S'a"
Pe!a-anan
peneran
Pe!a-anan
peneran
P:
2
Ke"eha%an
"-"%em
Ke"eha%an
"-"%em
P:
3
pe!a-anan
pe!a-anan
ESSA?
/
ke"eha%an
ke"eha%an
ESSA?
7
3.1.2 Mene!a"kan
/.1 me!ak$kan
4.1.1
Mene!a"kan
ma*am
ma*am
pe!a-anan
pe!a-anan
ke"eha%an
ke"eha%an
me!ak"anak
Si"a dapa%
idenka"i
an
me!ak"anakan
pe!a-anan
penama%an
penama%an
ke"eha%an
ma*am;
$ni% pe!a-anan
ma*am $ni%
ke"eha%an
pe!a-anan
4.1.2
Si"a dapa%
ke"eha%an
me!ak"anakan
me!ak"anak
penama%an
an
ma*am
penama%an
ka"i pe!a-anan @
Prak%ek
K'm!ee$si
e$4%S'a" IPK
Mae*i
N'
I$&i%a'* S'a"
Dasa*
S'a"
ma*am $ni%
ke"eha%an
pe!a-anan ke"eha%an
S'a! dan K$n*i Jaa+an 5 N' 1
S'a"
K4$i Ja>aa$
1.
S%'*
1
2
1
3
1
/
/
N'
S'a"
K4$i Ja>aa$
7
S%'*
/
Pe&'ma$ Pe$s%'*a$ :
Ni!ai / 5 ika aa+an "e"$ai k$n*i aa+an dan ada penem+anan Ni!ai 3 5 ika aa+an "e"$ai k$n*i aa+an Ni!ai 2 5 ika aa+an k$ran "e"$ai denan k$n*i aa+an Ni!ai 1 5 ika aa+an dak "e"$ai denan k$n*i aa+an C'n%'h pen'!ahan ni!ai N' "'a! 1;3 ap +$r "'a! "k'r 1 IPK 1
N' S'a! /
Sk'r Peni!aian 3
Ni!ai Ni!ai per'!ehan K pene%ah$an 5 rera%a dari ni!ai IPK (@<) 1 @,7
2
7 J$m!ah
/ @
Jadi "k'r idea! 1 ?.
Me&ia6 A"a6 aha$ &a$ S4me* e"a5a* 1. A!a% dan media pem+e!aaran 5 LC, Lap%'p, hi%e+'ard, +ahan %a-an (PP>) . S$m+er +e!aar 5 In%erne% K!a%en, J$ni 21@ Me$8eah4i6
Kepa!a Sek'!ah,
:$r$ Ma%a Pe!aaran,
ama$8 Sa*a$a6 S.P.6 M.Si
Ri' Pam4$8%as6 S.KM
NIP. ;
NIP. ;
4
