PROJEDE VERİLENLER Tahvil oranı (i)= 3 Pinyon dişli sayısı (z 1)= 10 İstenen motor gücü= 55 !" İstenen motor türü= #o$r% a!ım motor% &%llanılaca! !avrama türü= 'iit lanşlı !avrama
PROJEDE İSTENENLER 1* 'edü!t+r 'edü!t+r ha!!ında ha!!ında genel genel ,ilgi ,ilgi verilece! verilece!** -* .le!tri! .le!tri! motor% motor% se/imi se/imi yaılara! yaılara! genel genel ,ilgi verilec verilece! e! ve maliyeti maliyeti /ı!artılaca /ı!artılaca!* !* 3* &avrama &avrama hesa,ı hesa,ı yaılaca! yaılaca! ar/a ar/a ve monta resimleri resimleri /izilece /izilece! ! maliyeti maliyeti /ı!artılaca /ı!artılaca!* !* 2* #işl #işlii hesa hesa,ı ,ı ya yaıla ılaca ca!* !* 5* lt !esilm !esilme e roil roil +telem +telemee metod% metod% ile ile +nlene +nlenece!* ce!* 4* il ,oy%tlan ,oy%tlandırılm dırılması ası ve m%!av m%!avemet emet hesala hesaları rı yaılaca yaılaca!* !* 6* 7ata!la 7ata!lama ma hesaları hesaları ve ,oy%tlan ,oy%tlandırılm dırılması ası yaılara! yaılara! maliyeti maliyeti /ı!artılac /ı!artılaca!* a!* 8* 'edü!t 'edü!t+r +r g+vde g+vde hesa hesa,ı ,ı yaı yaılac laca!* a!* 9* :ızdırmaz :ızdırmazlı$ın lı$ın temini temini ve sızdırmazlı! sızdırmazlı! elemanları elemanları se/imi se/imi yaılaca! yaılaca! maliyeti maliyeti /ı!arılaca! /ı!arılaca!** 10* 7a$ 7a$ se/imi yaılı yaılı maliyeti /ı!artılaca!*
REDÜKTÖR ;ir iş ma!inasının ihtiyacı olan gü/ ,ir gü/ !ayna$ı (motor) taraından sa$lanır* İş ma!inasının girişinde ihtiya/ d%y%lan hız standart motorlar ile her zaman elde edilemeye,ilir* otor devri istenenden /o! yü!se! old%$% zaman istenen hızı elde etme! i/in ara ,ir eleman !%llanılır* ;% elemana
harmoni!lerden dolayı ortaya /ı!an edi a!ımı !ayıları dilimli sac g+vdelerde ,üyü! +l/üde yo! edilmiştir* #aha da +nemlisi ,% tasarımla !omitasyon ve dinami! davranış iyileştirildi$i i/in #>* motorlar !ontrollere daha iyi ceva vere,ilir hale gelmiştir* ?ünümüzde #>* motorlarda ,ir/o! ,a!ır tel ,o,in silindiri! lamine silisli sac üzerine a/ılmış an!%şlar i/erisine yerleştirilmiş ve %/ları !olle!t+re (,ir,irinden mi!a ile yalıtılmış @ 0*8 gümüş !at!ılı ele!troliti! ,a!ırdan yaılmışsilindiri! malzeme) irti,atlandırılmıştır* &on% edilen !olle!t+re de ır/alar ,asma!tadır* Aır/a (!+mür) üzerinden ,o,inlere a!ım ,eslemesi yaıldı$ında ve ,% ilet!enlerin de manyeti! alan i/erisinde !alması halinde ilet!enler !%vvetlerin et!isine mar%z !alma!tadır* Tüm ,%nların ta!i,ende ,ir tor! ol%şaca!tır*
Proje için seçilen moor!
"İ#AT! 1900 TB* (Teleon edilere! +$renildi) $A%LAN&I' (ESAPLARI i=
z z 1
⇒
3=
z 10
z -
= 10 diş
i=
n1
⇒
n-
M d 1
3=
1500
N
= 9550*
= 9550*
n
n-
n-
= 500 dCd
55 1500
= 3501
Dm = 35010 Dmm
Dİ%Lİ (ESA$I #işli malzemesi olara! :tE50 /eli$ini se/ti!* :tE50 /eli$inin gere!li olan me!ani! +zelli!leri σ em = -80 DCmmσ AK = 300 DCmmF; = 140 DCmm . = -04 G 105 DCmmσ d = -10 DCmmσ HD = 340 DCmmσ eD = 120 DCmmH σ D = 100 Pa : = 1σ K = 290 DCmm-
$ELİRLENEN "AKTÖRLER 7.= .lastisite modülü = 0165* E N C mm - = 1898 N C mm 7y= 7%varlanma no!tası a!t+rü (Ta,lo 1-*--) = -5 Y ε = &avrama a!t+rü = 08Y β = .$im a!t+rü = Cosβ ⇒ β = 0° ⇒ Y β = 1 ψ m = odül genişli! oranı (Ta,lo 1-*-) = -5 TA = Aorm a!t+rü (Ta,lo 1-*15) = 36 Tgg = ?erilim giderme a!t+rü (Ta,lo 1-*14) = 16 T ε = &avrama a!t+rü = 11 T β = .$im a!t+rü (Ta,lo 1-*16) = 1 & i = İşletme a!t+rü (Ta,lo 1-*2) = 1-5 & d = #inami! a!t+r (100****150) = 1-5 Y α = #iş yana$ında alın yü! da$ılım a!t+rü (Ta,lo 1-*13) = 11 7 , = #ış yana! gerilmesi a!t+rü (Ta,lo 1-*6) = 17% = Tahvil a!t+rü = ψ d
(u
+ 1) C u
⇒ i
1
= ⇒ u
3=
1 u
⇒
u
=
1 3
7% = -
= Ia genişli! oranı (Ta,lo 1-*1) = 1
S Y min
= 1*******13 = 1-
Mo)*l +es,-.! m≥3
-* M d 1
ψ m * z *σ e em
*T Ftop
m≥
1 z 1
3
- M d ψ d σ HPem
-
-
-
Y FtopY topY u
TAto = T ftop Y top
T F *T gg * T ε *T β
=
Y Ftop Y Ftop
36*16*11*1 = 491
=
=
=
Y Y *Y E *Y ε *Y β
Y top
-5*1898*08-*1 = 38909
1-5*1-5*11*1- = 123
%!avemet modülünü hesalarsa! m
=3
-*35010 -5*10 -*-80
*491
= 0882
7üzey ,asın/ gerilmesi i/in modül hesalarsa!
m
=
σ HD
=
σ HPem
1
S Y min
3
10
=
340 1-
-*35010 1*300
-
= 300 DCmm-
-
-
*38909 *123 *-
-
= 986
= 0882 m=10 aldı!* m = 986 m
Di/lilerin -o01l,n).r.lm,s.! Pinyon /ar!ı i/in hesalamalar
= m* z 1 = 10*10 = 100 mm (,+lüm dairesi /aı) d ü1 = d 01 + -m = 100 + -*10 = 1-0 mm (diş üstü dairesi /aı) d d 1 = d 01 − -5m = 100 − -5*10 = 65 mm (diş di,i dairesi /aı) d t 1 = d 01 * cos α = 100* cos -0 = 9394 mm p = m*π = 10 *π = 31 2 mm (hatve) b1 = ψ d *d 01 = 1*100 = 100 mm d 01
s
=
p -
=
312
= 0-5*m
= 156 mm
= 0-5*10 = -5 mm hk 0 = 1-5*m = 1 -5*10 = 1-5 mm üteharri! dişlisi i/in hesalamalar ρ k 0
(diş üstü !enar y%varla!lı$ı) (diş yü!se!li$i)
= m* z - = 10*30 = 300 mm d ü - = d 0- + -m = 300 + -*10 = 3-0mm d d - = d 0- − -5m = 300 − -5*10 = -65mm d t - = d 0- * cos α = 300* cos -0 = -819mm b- = ψ d *d 0- = 1*300 = 300mm d 0-
=
K i * K d *Y α *Y b
Iar! mer!ezlerinin arasında!i mesae a1-
+ z - )
m( z 1
=
-
=
10(10 + 30) -
= -00 mm
Di/lilerin m12,3eme +es,4l,r.! -* Md
σ e
=
T b
= dış ta,an gerilmesi a!t+rü (Ta,lo 1-*6) = 114 = diş di,inde alın yü! da$ılım a!t+rü (Ta,lo 1-*13) = 11
T α T top
*T top *T F *T gg *T β
ψ m * z 1 *m 3
=
1-5*1-5*114*11 = 199
-*35010 -5*10*10 3505
≤ σ em
3
T top
=
K i * K d *T b *T α
gere!li olan ,ütün de$erleri ,%ld%!*
*199*36*16*1 ≤ -80 DCmm-
≤ -80 DCmm- 5EMNİ#ETLİ66667
#*8e0 -,s.n9. m12,3emeine :;re! σ HP
= Y Y *Y E *Y ε *Y β Y Ftop
38909*
-*35010 100*100
-
-* Md
≤ σ Hpem
b*d 01
≤ 300 DCmm-
10-95 ≤ 300 DCmm-
5EMNİ#ETLİ666667
KAVRAMA (ESA$I
( -
1 ε α
=
=
− d -- + t
-
d ü -
− d -- ) − a1- *sinα t
π *m* cosα
( -
1 ε α
-
d ü1
151J1
1-0
-
− 9394- +
3-0
-
− -819- ) − -00* sin -0
π *10* cos -0
= 151
⇒ 5U#&UNDUR6666667
ALT KESİLME KONTROLÜ VE ÖNLENMESİ K1ll,n.l,n #;nem! Proil +teleme metod% Pinyon dişli /ar!ı sınır diş sayısının altında old%$% i/in dişli /ar!ta alt !esilme vardır* :ınır diş sayısı rati!te 12 teori!te ise 16 dir* ;%n%n i/in minim%m +teleme a!t+rü G
,%l%nmalıdır* min
=
-[ hk 0
− ρ k 0 (1 − sinα )] − z *m* sin - α -m
-[1-5 − -5(1 − sin -0)] − 10*10* sin -0 -
=
-*10
= 05
Gmin=05 Proil +teleme mi!tarı ise !
= m* = 10*05 = 5 mm
Proil +teleme metod%nda ,+lüm dairesi /aı sa,it !alır* #iş üstü /aı de$işir 7eni diş üstü /aı i/in 7eni diş di,i /aı i/in
= d 01 + -*m(1 + ) = 100 + -*10*(1 + 05) = 130 mm d ü - " = d 0- + -m(1 − ) = 300 + -*10(1 − 05) = 310 mm d dd" = d 01 − -m (1-5 − ) = 100 − -*10*(1 -5 − 05) = 85 mm d d - " = d 0- − -m(1-5 + ) = 300 − -*10(1-5 + 05) = -45 mm
d ü1 "
MİL $O#UTLANDIRILMASI VE MUKAVEMET (ESAPLARI il malzemesi olara! :tE2- /eli$ini se/ti!* :tE2- nin ,azı +zelli!ler σ AK
=
-50
σ K
=
250
σ D
=
190
E
=
-1 10
σ E =
S
=
N C mm
-
5
350
1-
Aa!t+rlerin se/imi & y = yüzey ürüzsüzlü! a!t+rü = 08 & , = ,oy%t a!t+rü = 065 & / = /enti! a!t+rü = 14
Knceli!le ve ; yata!larına gelen !%vvetleri ,%lmamız lazım* 7ata!lar ,ir,irlerine simetri! old%$% i/in sadece yata$ına gelen !%vvetleri ,%lma! ,izim i/in yeterli olaca!tır* -* Mb
=
F #
= F t * tan α = 600-* tan -0 = -2582 D
d 0
F At
=
F t
F A#
=
F #
F A
=
=
-*35010
F t
-
-
100
=
600-
=
-5285
F A#
-
-
+ F At - =
= 600- D
= 3501 D
= 1-62- D 3501-
+ 1-62- - = 36-54 D
-
M $
σ M = AK e + 065*M b H σ D
σ $ maG =
M $ % e
≤
σ AK S
K " * K b
08*065
σ DH
=
M e
= F A *' = 36-54*-00 = 6251- Dmm
M $
-50 *6251- + 065*35010 - = -43196 80 Dmm = 61-5
K &
*σ D
=
14
*190 = 61-5 DCmm-
-
M $
σ $ =
≤
σ AK
% e
⇒
-43196 80
S
π *d
3
≤
-50 d
-
≅ -6 68 mm (.n az olması gere!en mil /aı)
3-
otor /aını ve se/ece$imiz r%lmanı da g+z +nüne alara! /aımızı 22 mm olara! se/ti!*
Mil)e me0),n, :elen se+im! s
s
F *' 3 3* E * ( e
=
( e
36-54*200 3
=
=
π *d 2 42
π *22 2
=
42
= 183982-3- mm2
= 0-0 mm
3*-1 10 5*183982-3-
Mil)e2i -1r1lm, ,ç.s.n.n -elirlenmesi! θ maG
=
Md *' )* ( P
≤ θ em
( P
=
π d 2 3-
=
π *22 2 3-
= 346948242 mm2 (Polar atalet momenti)
2
? = 8G10 (Ieli! mil malzemesi i/in !ayma modülü) θ em
= 0005 radCsn 35010 *200
8 10 2*346948242
≤ 0005 radCm
265 10
−2
≤
0005
5EMNİ#ETLİ66667
Krii2 );nme )e3ri +es,-.! n kb
=
30
π
*
k (
≤ 1500 dCd
L = olar atalet momenti = L = milin atalet momenti = k =
346948 242*8 10
n kb
=
183982 -330 140000 * π 10-35386
2
! = ,%r%lma yay !ara!teristi$i = π *d 2 3π *d 2 42
= =
π *22 2 3 π *22 2 42
= 140000 DCmm = 1193 dCd
= 346948242 mm2 = 183982-3- mm2
( P *) '
1193 ≤ 1500 dCd ⇒
5EMNİ#ETLİ666667
$irle/i2 :erilme0e :;re 2onrol e)erse2!
σe
σ $ =
+ 1*5
τb
≤ τ bem
τ b =
M d
τ b
=
% b
35010 π 22
2
≤ τ bem
τ bem =
0*45 × σ &em
14
:tE2- i/in σ & AK
= -25 DCmm-
σ * em
=
σ * AK
s
35010
=
-25 1-
≤ 13-602
π 22 2
= -0214 DCmm-
DCmm-
⇒ τ b em
=
045 -0214 = 13-602 DCmm-
002 ≤ 13-602 DCmm-
14 σ $
=
350 -
+ 15*008 - ≤ 13-602 ⇒ 32-9 ≤ 13-602 DCmm- 5EMNİ#ETLİ666667
Re)*2;r*n ç.2./ mili +es,-.! M b &+k+, = M b gi#i, × K 0 × i ×η
& 0 = /alışma a!t+rü = 1i=3 η = 094 aldı!* M b &++k+
=
35010 1- 3 094 = 1-099254 Dmm
'.2./ milinin minim1m ç,4.n. -elirleme2 için! τb =
M b % b
=
M b 3 π × d 3
≤ τ b em
1-099254 π *d 3
3-
= 13-62
DCmm-
d ≅ -101 mm alına,ilir*
3-
KAVRAMA (ESA$I il ile !avramamız sı!ı ge/me ,a$lantısı ile şe!il ,a$lı olaca!* F t *
F t
D0 -
=
= Md ⇒ F t =
-*35010 605
-* Md D0
D0 =
D3 + D2
-
= 99314 D (tüm civatalara gelen !%vvet)
z = 2 (!%llanılaca! civata sayısı)
=
53 + 88 -
=
605 mm
F t 1
=
τ maG
F t
=
=
99314
F t 1
≤ τ em
z
2
-
π *d
= -28-9 D (te! ,ir civataya gelen !%vvet) -28-9 ⇒
2
π *d
-
= 13-62
d ≅ 156 mm 5 civata !%llanıla,ilir*
2
"İ#AT! 1- TB* (:atıcı dü!!anlara sor%lara! +$renildi) #ATAKLAMA (ESA$I
'%lman olara! M>T& ;earing 40 :eriesM ten 4008 nol% r%lmanı se/ti!*
:e/ti$imiz 4008 nol% yata! radyal olara! 1480 !D e!senel olara! ise 1150 !D yü! taşıma !aasitesine sahitir* $ırlı$ı ise 0189 !g dır*
"İ#ATI! --50 N K,m, +es,-.!
&ama malzemesi olara! :tE50 se/erse! P em
=
P =
σ K
=
290
= 20833 DCmm-
s 1-* Mb ≤ P em b** -*d
⇒
-*35010 1-** -*22
≤ 20833
-
=
03-
mm
B=50 mm aldı!*
REDÜKTÖR &ÖVDE (ESA$I 'edü!t+rün cidar !alınlı$ını ,%lma! i/in aşa$ıda!i ormüllerden aydalanılır 'edü!t+rün alt !ısmının cidar !alınlı$ı s1 = 001-*- + 5 = 001-*200 + 5 = 98 mm = 10 mm 'edü!t+rün üst g+vdesinin cidar !alınlı$ı s - = 08*s1 = 08*98 = 682 mm 'edü!t+rün ta,an !alınlı s taban = -* s = -*98 = 194 mm
SI
:istemimizde yü!se! sıca!lı! olmadı$ı i/in ve iyatı daha %yg%n olaca$ı i/in nitril malzemeden üretilen elemanı !%llanıcaz*
"i0,.! 25 TB #AĞ SE'İMİ Omega 490 ya$ını se/ti!* Omega 490 :%er .P dişli ve redü!t+r ya$ı* anzımanların dieransiyellerin ve dişli !%t%larının %z%n eriyotlar ,oy%nca verimli /alışmasını sa$lar *:arma yol%yla ya$lama yaar* &+ü!lenmez /alışır!en hacim artışı olmadı$ı i/in !e/elere ,asın/ yamaz ve s%yla !arışmaz* 'edü!t+rün /alışma sıca!lı$ında hissedilir derecede azalma sa$lar* Qstün y aış!anlı! +zelli$i vardır* İ/erdi$i +zel olimerlerlerle ya$ın vis!ozitesini de$iştirmesine izin vermez ,+ylece ya$ın de$işim süresi minim%mlarda 4E6 !at %zar* :ürtünme minim%mlarda old%$%ndan !%llanılan amera da azalma sa$lar* :%yla temas halinde s%yla !arışaış!anlı! +zelli$i vardır* İ/erdi$i +zel olimerlerlerle ya$ın vis!ozitesini de$iştirmesine izin vermez ,+ylece ya$ın de$işim süresi minim%mlarda 4E6 !at %zar* :ürtünme minim%mlarda old%$%ndan !%llanılan amera da azalma sa$lar* :%yla temas halinde s%yla !arışmayaca$ından s% sistemden ayrıştırılara! istenilen vis!ozite ile /alışmaya devam edile,ilir*
"i0,.! Bitre iyatı 49*00 R Di/li M,li0ei! :tE50 /eli$inin ton iyatı -000E3000 R arasında de$işme!tedir* 7eterli mi!tarda :tE50 ve iş/ili! arası ile ,irli!te dişli /ar!larımız 89R gi,i ,ir iyata mal olma!tadır*
