TUGAS KIMIA BAHAN ALAM PROFIL FAMILY DIPTEROCARPACEAE
OLEH:
NAMA
: MEGAWATI
STAMBUK
: F1 F1C1 07 029
JURUSAN
: KIMIA
JURUSAN KIMIA FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM UNIVERSITAS HALUOLEO KENDRAI 2009
BAB I PENDAHULUAN
Secara Secara tradis tradision ional al kimia kimia bahan bahan alam alam berhub berhubunga ungan n dengan dengan isolas isolasi, i, penentu penentuan an struktur, dan sintesis senyawa-senyawa organik yang berasal dari sumber alam hayati. Namun, isolasi, penentuan struktur, dan sintesis bukanlah akhir kegiatan kimia bahan alam. alam. Dengan Dengan berkem berkembang bangnya nya teknik teknik-te -tekni knik k spektr spektrosk oskopi opi maka, maka, saat saat ini, ini, penentu penentuan an struktur senyawa-senyawa alam bioaktif merupakan titik awal semata. Pemberdayaan dan penelitian penelitian kimiawi kimiawi tumbuh-tum tumbuh-tumbuhan buhan sebagai sumber utama model mulekul-mol mulekul-molekul ekul bioakt bioaktif if baru baru adalah adalah salah salah satu satu altern alternati atiff yang yang dapat dapat menjaw menjawab ab dan memeca memecahkan hkan permasalahan (problems solving) dalam bidang kesehatan pada masa kini dan yang akan datang Penelitian kimia tumbuhan yang dilakukan secara sistematis, berkelanjutan dan terpadu perlu mendapat prioritas utama guna memenuhi kebutuhan bahan-bahan bioaktif baru dalam bidang kesehatan, pertanian, bioindustri dan lain-lain. Metabolit sekunder yang dihasilkan oleh tumbuhan sangat bervariasi. Tiap spesies tumbuhan menghasilkan senyawa tertentu sebagai marker nya. nya. Tanaman dalam satu genus atau satu famili akan memiliki banyak kesamaan senyawa yang diproduksinya yang berfungsi sebagai ciri atau karakter dari famili atau genus tanaman tersebut dari segi kimia. Tumbuh-tumbuhan dari takson yang sama punya hubungan kekerabatan yang sangat erat, terutama pada tingkat tingkat takson: takson: familia, familia, genus, dan species. species. Dari hubungan yang yang erat erat ters terseb ebut ut dimu dimung ngki kink nkan an adany adanyaa pers persam amaa aan n zat zat kandu kandung ngan an (kon (konst stit ituen uen). ). Kemotaksonomi berkembang mengikuti kemajuan isolasi kandungan kimia tumbuhan. Dalam Dalam banyak banyak hal, hal, distri distribus busii kandung kandungan an kimia kimia tumbuha tumbuhan n sesuai sesuai dengan dengan keduduk kedudukan an taksonomik taksonomik tumbuhan tumbuhan berdasar ciri-ciri ciri-ciri morfologi. morfologi. Salah satu family family tumbuhan yang akan dibicarakan dalam hal ini adalah family Dipterocarpaceae.
BAB II ASPEK BOTANI DAN MORFOLOGI FAMILY DIPTEROCARPACEAE FAMILY DIPTEROCARPACEAE
1. Aspek Aspek Botani Botani Family Family Dipter Dipterocar ocarpace paceae ae
Dari aspek botani, family ini dapat diklasifikasikan dalam 3 sub family yaitu : a. Mono Monoto toiideae deae:: 3 genu genus, s, 30 spes pesies ies. Markuesia berasa berasall dari dari Afrika. Afrika. Monot mempuny mempunyai ai 26 spesie spesies, s, yang yang terseb tersebar ar menyeb menyebera erangi ngi Afrika Afrika dan Madagascar . Pseudomonot berasal Pseudomonot berasal dari Amazon Colombia. b. Pakara Pakaraimo imoide ideae: ae: terdiri terdiri daripada daripada satu spesies spesies yang tunggal tunggal,, iaitu iaitu Pakaraimaea Pakaraimaea roraimae, roraimae, dan didapati di tanah tinggi Guiana, Guiana, Amerika Selatan. Selatan. c. Dipterocar Dipterocarpoideae poideae:: Terdiri Terdiri daripada daripada 13 genus genus dan 470-650 spesies, spesies, ia merupak merupakan an subfamili yang terbesar. Taburannya termasuk Seychelles, termasuk Seychelles, Sri Lanka, Lanka, India, India, Asia Tenggara sehingga New sehingga New Guinea, Guinea, tetapi kebanyakannya adalah di Malesia barat, di mana mana ia meru merupa paka kan n spes spesie iess yang yang utam utamaa di dala dalam m huta hutan n tana tanah h rend rendah ah.. Dipterocarpoideae boleh dibahagikan kepada dua kumpulan (Ashton, 1982; serta Maury-Lechon dan Curtet, 1998): 1.
Kump umpula ulan
Valvat vate-Dipterocarpi
Anisop sopte tera, ra, ( Ani
Coty Cotyle lelo lobi bium um,,
Dipte Dipteroca rocarpus rpus,, Stemono Stemonoporu porus, s, Upuna, Upuna, Vateri Vateria, a, Vateri Vateriopsi opsis, s, Vatica Vatica). Genus-genus untuk kumpulan ini mempunyai sepal bervalvat di dalam buah-buahnya, saluran yang satu-satunya, saluran resin yang berselerak, dan bilangan kromosom asas x = 11. 2. Kump Kumpul ulan an
Imbr mbricate cate-S -Sho horreae eae
( Bal Balan anoca ocarpu rpus, s,
Hopea Hopea,,
Paras Parasho horea rea,,
Shorea). Shorea). Genus-genus untuk kumpulan ini mempunyai sepal berimbrikat di dalam buah-buahnya, saluran berkelompok, saluran resin dalam pita menyeleweng, dan bilangan kromosom asas x = 7. Kajian molekul yang al., 1999) menunjukkan bahawa genus Hopea terkini terkini (Dayanandan (Dayanandan et. al., mempunyai klad yang sama dengan seksyen Shorea, Shorea, iaitu Anthoshorea Shorea. dan Doona dan Doona,, dan oleh itu, harus digabungkan dengan Shorea.
Kalsifikasinya Kingdom
= Plantae
Divisi
= Magnoliophyta
Kelas
= Magnoliopsida
Order
= Malvales
Famili
= Di Dipterocarpaceae
Family ini terdiri dari 16 genus, tetapi ada juga yang mengatakan bahwa family ini terdiri terdiri 17 genus. genus. Tetapi dalam makalah makalah ini hanya dimuat 16 genus sesuai dari sumber literature yang ada. Pembagian genus tersebut yaitu : •
Anisoptera
•
Cotylelobium
•
Dipterocarpus
•
Dryobalanos
•
Hopea
•
Marquesia
•
Monotes
•
Neobalanocarpus
•
Pakaraimaea
•
Parashorea
•
Shorea
•
Stepmonoporus
•
Upuna
•
Vateria
•
Vateriopsis
•
vatica
2. Aspek Morfologi Family Dipterocarpaceae Dipterocarpaceae atau Suku meranti-merantian merupakan sekelompok tumbuhan pantropis yang anggota-anggotanya banyak dimanfaatkan dalam bidang perkayuan. Suku ini praktis semuanya berupa pohon, yang biasanya sangat besar, dengan ketinggian dapat mencapai 70-85m. Dipterocarpaceae adalah suatu famili tumbuhan yang relatif besar yang terdistribusi di daerah tropika Asia, Afrika, dan Amerika. Kelompok tumbuhan ini memiliki sekitar 16 genus dan 600 spesies, termasuk empat genus utama, yakni Shorea, Hopea, Dipterocarpus, dan Vatica. Hutan tropika Indonesia memiliki sedikitnya sembilan genus Dipterocarpaceae. Shorea misalnya, yang merupakan genus terbesar dan terdiri dari sekitar 150 spesies, bersamasama dengan Dipterocarpus yang terdiri dari 70 spesies, hanya terdapat di wilayah Malesia, sebagian besar di antaranya tersebar di Sumatera, Jawa, Kalimantan, hingga Maluku. Salah satu ciri khas dari seluruh anggota suku Dipterocarpaceae adalah, bahwa ia mengandung
getah
bening
yang
didalam
perdagangan
dikenal
dengan
nama
damar.Bilamana kita lihat pada namanya suku Dipterocarpaceae (diambil dari nama Dipterocarpus) mempunyai arti buah bersayap, sungguhpun tidak tepat. Semua anggota suku Dipterocarpaceae buahnya bersayap lima. Ciri-ciri khas organ vegetatip dari suku Dipterocarpaceae dapat dikemukakan antara lain : 1. Mengandung getah bening dan bila beroksidasi akan menjadi damar , yang bila di teliti pada tiap marga, lebih – lebih pada jenisnya akan ada perbedaan dalam warna setelah mongering. 2. Kedudukan daun sebagian besar jenis adalah selang – seling 3. Mempunyai tangkai daun yang melengkung 4. Daun tunggal dengan pinggiran daun : •
bergelombang
•
rata
•
ujung daun runcing sampai meruncing.
5. Urat daun tertier tangga ,jala atau tangga –jala
6. Urat daun sekunder menyirip, menyirip mendatar sampai mendatar rapat atau menyirip tidak teratur 7. Ada atau tak ada daun penumpu . bila ada lama melekat pada ranting atau lekas gugur 8. Tangkai daun rata atau menebal diujung sampai pipih 9. Kulit batang beralur dangkal sampai dalam , beralur bersisik, bersisik, licin bergelang sampai mengelupas lembaran atau bersisik dan berlentisel. Ciri-ciri khas organ generatif yaitu : 1. Buah bersayap dengan jumlah sayap ada lima yang dalam pertumbuhannya diantaranya ada 2 besar dan 3 kecil atau 3 besar dan 2 kecil atau kelimanya besar. 2. Bunga –bunga dalam susunan malai. Daun dengan urat – urat daunnya dapat dijadikan salah satu ciri khas utama bagi penentuan marganya. Penggunaan organ generatip bunga dan buah dalam penentuan suku, marga dan jenis adalah paling utama, namun karena bunga dan buah tidak diketemukan pada pohon tidak setiap tahun, malah kadang – kadang tiga sampai empat tahun sekali, maka pengenalan dengan menggunakan organ – organ vegetatip adalah dianjurkan
BAB III ASPEK KIMIA DAN BIOLOGI FAMILY DIPTEROCARPACEAE
1. Aspek Biologi Family Dipterocarpaceae
Dari penelusuran literature, terdapat kurang lebih 600 spesies dari family dipterocarpaceae yang tersebar dalam semua genusnya. Spesies-spesies tersebut dapat dilihat dari tabel berikut. No.
Genus
1.
Anisoptera
Spesies Anisoptera aurea Anisoptera curtisii Anisoptera costata Anisoptera cochinchinens Anisoptera grossiveni Anisoptera laevis Anisoptera megistrocarpa Anisoptera marginata Anisoptera reticulata Anisoptera scaphula Anisoptera thurifera
2.
Cotylelobium
Cotylelobium asperum Cotylelobium beccarianum Cotylelobium becarri Cotylelobium burckii Cotylelobium flavum
Cotylelobium harmandii Cotylelobium hopeifolium Cotylelobium lanceolatum Cotylelobium leucocarpum Cotylelobium lewisianum Cotylelobium malanoxylon Cotylelobium philippinensis
3.
Dipterocarpus
Cotylelobium scabriusum Dipterocarpus alatus Dipterocarpus acutangulus Dipterocarpus Applanatus Dipterocarpus baudii Dipterocarpus basilanicus Dipterocarpus borneensis Dipterocarpus bourdilloni Dipterocarpus caudatus Dipterocarpus caudiferus Dipterocarpus chartaceus Dipterocarpus cinereus Dipterocarpus confertus Dipterocarpus conformis Dipterocarpus curiaceus Dipterocarpus cornotus Dipterocarpus crinitus
Dipterocarpus cuspidatus Dipterocarpus dyeri Dipterocarpus elongates Dipterocarpus elirynchus Dipterocarpus eurhynchioides Dipterocarpus exalatus Dipterocarpus exilis Dipterocarpus fagineus Dipterocarpus fuluus Dipterocarpus fusca Dipterocarpus fusiformis Dipterocarpus geniculatus Dipterocarpus gibbosus Dipterocarpus glabrigemmatus Dipterocarpus glandulosus Dipterocarpus globosus Dipterocarpus gonoplevis Dipterocarpus gracilis Dipterocarpus grandiflorus Dipterocarpus grandifolius Dipterocarpus glabrigemmatis Dipterocarpus griffithii Dipterocarpus gutso
Dipterocarpus hasseltii Dipterocarpus helicopteryx Dipterocarpus hirlus Dipterocarpus hispidis Dipterocarpus humeratus Dipterocarpus incanus Dipterocarpus indicus Dipterocarpus insignis Dipterocarpus intricalus Dipterocarpus jourdainii Dipterocarpus kerii Dipterocarpus kunstlen Dipterocarpus kutaiana Dipterocarpus laevis Dipterocarpus lamellatus Dipterocarpus lampongus Dipterocarpus lasiopidis Dipterocarpus lanesler Dipterocarpus littoralis Dipterocarpus longisperma Dipterocarpus lowii Dipterocarpus macrocarpus Dipterocarpus macrorihinis
Dipterocarpus maanman Dipterocarpus manii Dipterocarpus marginatus Dipterocarpus mayapy Dipterocarpus megacarpus Dipterocarpus microcarpus Dipterocarpus mottleyanus Dipterocarpus mundus Dipterocarpus nobilis Dipterocarpus nudus Dipterocarpus obconica Dipterocarpus oblongifolius Dipterocarpus obtosifolius Dipterocarpus ochraceus Dipterocarpus orbicilaris Dipterocarpus pachyphyllus Dipterocarpus palembanicus Dipterocarpus palosaps Dipterocarpus parviforus Dipterocarpus parvifolius Dipterocarpus penangianus Dipterocarpus pentapteris Dipterocarpus perakensis
Dipterocarpus philippinensis Dipterocarpus plagas Dipterocarpus polyspermis Dipterocarpus prismatics Dipterocarpus pseudofagineus Dipterocarpus pterygcaly Dipterocarpus pubesceus Dipterocarpus pulcherrimis Dipterocarpus quinguegumis Dipterocarpus retusa Dipterocarpus rigidus Dipterocarpus rotundifolius Dipterocarpus sarawakensis Dipterocarpus scaber Dipterocarpus scabridus Dipterocarpus schmidtii Dipterocarpus scortechhinii Dipterocarpus semivestitis Dipterocarpus skinneri Dipterocarpus spanoghei Dipterocarpus speciosus Dipterocarpus stellatus Dipterocarpus stenopterus
Dipterocarpus subalpinus Dipterocarpus sublamellatus Dipterocarpus tampuran Dipterocarpus tawaensis Dipterocarpus tempehes Dipterocarpus teres Dipterocarpus thoreli Dipterocarpus thorifer Dipterocarpus tonkinensis Dipterocarpus trinerus Dipterocarpus tuberculatus Dipterocarpus turbinatus Dipterocarpus undulates Dipterocarpus ursunis Dipterocarpus validus Dipterocarpus van-der-hivenii Dipterocarpus velitinus Dipterocarpus vericuflus Dipterocarpus verrucosus Dipterocarpus vestiluis Dipterocarpus zeylonicus Dipterocarpus warburgii Dipterocarpus woodi Dipterocarpus zeylaniccus
4.
Dryobalanos
Dryobalano abnormis Dryobalanos aromatica Dryobalanos beccarii Dryobalanos camphora Dryobalanos fusca Dryobalano hallii Dryobalanos junghunii Dryobalanos kayaneensis Dryobalanos kerthii Dryobalanos lanceolata Dryobalano neglectus Dryobalanos oblongifolia Dryobalano oiocarpa Dryobalano oocarpa Dryobalanos rappa Dryobalano robusta Dryobalano schefferi Dryobalano sericea Dryobalanos sumatrensis
5.
Hopea
( 19 spesies ) Hopea aequallis
Hopea accuminata Hopea albescens Hopea altocollina
Hopea andamanica Hopea andersonii Hopea anomala Hopea apiculata Hopea aptera Hopea argentea Hopea avriculata Hopea avellanea Hopea balangeran Hopea beccariana Hopea bancana Hopea basilanica Hopea bilitonensi Hopea boornensis Hopea bracteata Hopea bullatifolia Hopea canarensis Hopea cagayanensis Hopea celebica Hopea celtidifolia Hopea cetipeda Hopea cernua Hopea chinensis
Hopea conduplicata Hopea cordala Hopea cordifolia Hopea corracea Hopea curtisii Hopea daligdingan Hopea dasyrrachis Hopea dealbata Hopea decandra Hopea deprresinerva Hopea dochotoma Hopea discolor Hopea diversifolia Hopea dolosa Hopea dryobalanoides Hopea dyeri Hopea eglandufolia Hopea enicosanthoides Hopea erosa Hopea exalata Hopea fagifolia Hopea faginea Hopea ferrea
Hopea ferruginea Hopea floribunda Hopea fluvialis Hopea fodorata Hopea forbesii Hopea foxworthyi Hopea garangbuaya Hopea glabra Hopea glabrifolia Hopea glaucescens Hopea globosa Hopea glutinosa Hopea gracilis Hopea grandifolia Hopea gratissima Hopea gregaria Hopea grffithii Hopea grisea Hopea hainanensisi Hopea hasskarliana Hopea heimiana Hopea helferi Hopea hayangensis
Hopea inexpectala Hopea intermedia Hopea iriana Hopea jacobi Hopea javanica Hopea jianshu Hopea johorensis Hopea jucunda Hopea kelantanensis Hopea karanganensis Hopea latifolia Hopea linggensis Hopea longiflora Hopea longifolia Hopea longirustrata Hopea lowii Hopea lucida Hopea macriphyla Hopea macrosepala Hopea malabarica Hopea malibato Hopea maquilingensis Hopea maranti
Hopea martinicensis Hopea megacarpa Hopea mengarawan Hopea messuoides Hopea micrantha Hopea microcarpa Hopea microptera Hopea mindanensis Hopea minima Hopea minutiflora Hopea modesta Hopea mollissima Hopea montana Hopea multiflora Hopea myrtifolia Hopea nabirensis Hopea nervosa Hopea nicholsoni Hopea nigra Hopea nodola Hopea novoguieenensis Hopea oblongiflora Hopea odorata
Hopea ovalifolia Hopea ovoidea Hopea pachycarpa Hopea papuana Hopea parvifolia Hopea parviflora Hopea pancinervis Hopea pedicellata Hopea pentanervia Hopea philippinensis Hopea plarrei Hopea plagata Hopea polyalthioides Hopea ponga Hopea pterygota Hopea pubesceus Hopea racemosa Hopea racopei Hopea resinosa Hopea reticullata Hopea rudiformis Hopea samapensis Hopea sangal
Hopea sarawakensis Hopea scabra Hopea scaphula Hopea schmidtii Hopea selanica Hopea semicuneata Hopea seminis Hopea sericea Hopea shinken Hopea slamensis Hopea similes Hopea singkawang Hopea siranda Hopea speciosa Hopea sphaerocarpa Hopea spicata Hopea sptendida Hopea squanatu Hopea suavis Hopea subalatus Hopea sublanceolata Hopea sulcata Hopea tangil
Hopea tenvivervula Hopea terniflora Hopea thorelii Hopea tluctorra Hopea treubii Hopea trinervis Hopea ultima Hopea utilis Hopea vacciniifolia Hopea vasta Hopea vesquei Hopea wightiana
6.
Marquesia
Hopea wyattsmithii Marquesia acuminata Marquesia excelsa Marquesia macroura
7.
Monotes
Merquesia noldeae Monotes acuminatus Monotes adenophylla Monotes africana Monotes angolensis Monotes autennel Monotes acaloneurus Monotes carrissoanus
Monotes cordatus Monotes dasyanthus Monotes dawei Monotes delevoyi Monotes discolor Monotes doryphorus Monotes elegans Monotes engleri Monotes gigantophylli Monotes gilleti Monotes glaber Monotes grandulosissumus Monotes grandulosus Monotes gossweileri Monotes hirtii Monotes homblei Monotes hutchinsonianus Monotes hypoleucus Monotes kaprriensis Monotes katangensis Monotes kerstingii Monotes loandensis Monotes lukuluensis
Monotes lutambensis Monotes macrophyllus Monotes madagascariensis Monotes magnificus Monotes mutetetwa Monotes noldeae Monotes nyesensis Monotes oblongifolius Monotes oxyphyllinus Monotes pearsonii Monotes pwetoensis Monotes redneadii Monotes rubriglas Monotes rufotomentosus Monotes sapini Monotes schmitzii Monotes stevensonii Monotes thomasi Monotes tomentellus Monotes verdicki Monotes mangenheimianus
8. 9.
Neobalanocarpus Pakaraimaea
Monotes xasenguensis Neobalanocarpus hem Pakaraimaea dipterocarpacea
10.
Parashorea
Parashorea aptera Parashorea buchananii Parashorea chinensis Parashorea densiflora Parashorea dussaudii Parashorea globosa Parashorea keri Parashorea laotica Parashorea longispermai Parashorea lucida Parashorea macrophylla Parashorea malaanonan Parashorea parvifolia Parashorea poilanei Parashorea smythiesii Parashorea stellata Parashorea tomentella Parashorea plicata Parashorea warburgii
11.
Shorea
Shorea acuminate Shorea acuminatissima Shorea acuta Shorea afinis Shorea agami Shorea angsaboensis Shorea alba Shorea albida Shorea almoncontorta Shorea alttopoensis Shorea alutacea Shorea ammexicau Shorea amithiana Shorea andulensis Shorea angusfolia Shorea asam Shorea assamica Shorea artiostica Shorea atrinervosa Shorea attopoensis Shorea auriculata Shorea bailoni Shorea bakeriana
Shorea bakoensis Shorea balangeran Shorea balaneroides Shorea balanocarpoides Shorea barbata Shorea beccariana Shorea besccari Shorea bentongensis Shorea blawak Shorea blumutensis Shorea bracteata Shorea bervipteiolarris Shorea brunnescens Shorea bracteolate Shorea bracteolate Shorea brevipetiolarris Shorea brunnescens Shorea buchananii Shorea bullata Shorea cambodiana Shorea camphorefera Shorea carapace Shorea cariacea
Shorea chaiana Shorea chinensis Shorea crhysiphilla Shorea ciliate Shorea cinerea Shorea cillasis Shorea coillina Shorea compresa Shorea confuse Shorea cingestiflora Shorea conica Shorea contorta Shorea cordata Shorea cordifolia Shorea coriacea Shorea costata Shorea crassa Shorea crassifolia Shorea curtisii Shorea cuspidata Shorea dasyphylla Shorea dasyrrhachis Shorea dealbata
Shorea dispar Shorea distida Shorea dolichhocarpa Shorea domatiosa Shorea dryob Shorea dyerii Shorea elliptica Shorea exelliptica Shorea exemia Shorea faguetiana Shorea feguetiodies Shorea falcate Shorea farinose Shorea ferrugine Shorea falcifera Shorea flava Shorea fervifolia Shorea flaviflora Shorea felmmichii Shorea floribunda Shorea forbesii Shorea foxworthyi Shorea franchetiana
Shorea fortufacea Shorea fusca Shorea gala Shorea gardneri Shorea geniculata Shorea gentilis Shorea gibbosa Shorea gisok Shorea glauca Shorea glancesceus Shorea globifera Shorea grandiflora Shorea gratissima Shorea gyberstiana Shorea glauca Shorea guiso Shorea harmandii Shorea havilandii Shorea helferi Shorea hemsleyana Shorea henriyana Shorea hopea Shorea hopeifolia
Shorea hulanidda Shorea hypochra Shorea hatissima Shorea hypochra Shorea iliasii Shorea inaequilateralis Shorea inappendiculata Shorea induplicate Shorea isoptera Shorea javanica Shorea johorensis Shorea koordesii Shorea kuantanensis Shorea kunstleri Shorea laccifera Shorea ladiana Shorea laevis Shorea laevifolia Shorea laxa Shorea laurifolia Shorea lamellata Shorea lepida Shorea leprosula
Shorea leptoderma Shorea leptoclados Shorea lissophylla Shorea longestipliata Shorea longiflora Shorea longipetala Shorea longisperma Shorea lunduensis Shorea macrantha Shorea macrobalanus Shorea macrophyilla Shorea macroptera Shorea malaanonan Shorea malibato Shorea maranti Shorea maritima Shorea martiniana Shorea materialis Shorea maxima Shorea maxwelliana Shorea mayapis Shorea meadiana Shorea mecistoptrix
Shorea megistocarpa Shorea mekongensis Shorea micans Shorea moilis Shorea minandensis Shorea monticola Shorea montigena Shorea mujongensis Shorea multiflora Shorea nebulosa Shhorea negrosensis Shorea nervosa Shorea nitcus Shorea nigra Shorea obovoidea Shorea obscura Shorea obtusuides Shorea ochrophloia Shorea oleosa Shorea ovalifolia Shorea ovalis Shorea ovata Shorea pauciflora
Shorea pachypylla Shorea pahangensis Shorea palembanica Shorea pallescens Shorea pallida Shorea pallidifolia Shorea palosapis Shorea paluodosa Shorea palustris Shorea parbifolia Shorea parvistipulata Shorea patoiensis Shorea pauciflora Shorea peltata Shorea penicillata Shorea philippinensis Shorea pierreana Shorea pierrei Shorea pilosa Shorea pinanga Shorea plagata Shorea platyclados Shorea platycarpa
Shorea polyandra Shorea polysperma Shorea pubistyla Shorea purpurea Shorea quadrineruis Shorea resina-nigra Shorea resinosa Shorea retusa Shorea reticulata Shorea retinodes Shorea richetia Shorea revolute Shorea ridleyana Shorea rigida Shorea robusta Shorea rogersiana Shorea rotundriflia Shorea roxburghii Shorea rubella Shorea rubra Shorea rugosa Shorea sagittata Shorea sangonensis
Shorea sandakanensis Shorea sceberrima Shorea scabrida Shorea scefferiana Shorea scrobiculata Shorea scutulata Shorea seminis Shorea selanica Shorea sericea Shorea sericeiflora Shorea siamensis Shorea singkawang Shorea slootenii Shorea smithiana Shorea sororia Shorea spelendida Shorea stellata Shorea stenoptera Shorea suavis Shorea subcylindrica Shorea sublaconosa Shorea submontana Shorea subpeltata
Shorea sumatrana Shorea superba Shorea squamata Shorea talura Shorea teysmanniana Shorea thiseltono Shorea thorelii Shorea tomentos Shorea trafezifolia Shorea trinerfia Shorea tumbunggala Shorea tubella Shorea uliginosa Shorea utilis Shorea vandekoppeli Shorea virescens Shorea venolosa Shorea van-sootenii Shorea wangtianshuea Shorea warburgii Shorea worthingtoni Shorea xanthophilla
12.
Stemonoporus
Shorea zeylanika Stepmonoporus acuminalis
Stepmonoporusaffinis Stepmonoporus angustisepalus Stepmonoporus bullatus Stepmonoporus canaliculatus Stepmonoporus cordifolius Stepmonoporus elegans Stepmonoporus gardineri Stepmonoporus gilimalensis Stepmonoporus gracilis Stepmonoporus kanneliyensis Stepmonoporus laevifolia Stepmonoporus laencolatus Stepmonoporus lancefolia Stepmonoporus latisepalus Stepmonoporus lewisianis Stepmonoporus macriphyllus Stepmonoporus marginatus Stepmonoporus moonii Stepmonoporus neruosus Stepmonoporus nitidus Stepmonoporus oblongifolius Stepmonoporus petiolaris Stepmonoporus reticulates
Stepmonoporus revolutus Stepmonoporus roseus Stepmonoporus scalarineruis Stepmonoporus scaphifolius Stepmonoporus wightii
13. 14.
Upuna Vateria
Stepmonoporus zeylanicus Upuna borneensis Vateria acuminate Vateria affinis Vateria canaliculata Vateria ceylanica Vateria cipallifera Vateria cordifolia Vateria disticha Vateria elegass Vateria flexuous Vateria gardneri Vateria indica Vateria jucunda Vateria lanceafolia Vateria lanceolaria Vateria lanceofolia Vateria lancifolia Vateria lewisiana
Vateria macrocarpa Vateria malabarica Vateria moonii Vateria neruosa Vateria nitida Vateria oblongifolia Vateria papuana Vateria parciflora Vateria petiolaris Vateria rassak Vateria reticulata Vateria rigida Vateria roxburghiana Vateria scabriuscula Vateria seychellarum Vateria wightii
15. 16.
Vateriopsis Vatica
Vateria zeylaica Vateriopsis seychellarum Vatica bella Vatica cauliflora Vatica cinera Vatica corracea Vatica cuspidate Vatica dulitensis
Vatica micrantha Vatica sarawakensis Vatica umbonata Vatica lobata Vatica stapfiana Vatica hulletotii Vatica elliptica Vatica venulosa Vatica havilandii Vatica chartacea Vatica pauciflora Vatica ridleyana Vatica soepadmoi Vatica rassak Vatica granulate Vatica albiramis Vatica oblongifolia Vatica dulitensis Vatica pedicellata Vatica rutata Vatica vinosa Vatica scortechinii Vatica globosa
Vatica rynchocarpa Vatica brevipes Vatica flavivirens Vatica perakensis Vatica cuspidate Vatica obtosa Vatica pentandra Vatica glabrata Vatica cauliflora Vatica lobata Vatica pallida Vatica flavida Vatica heteroptera Vatica maritime Vatica teysmanniana Vatica cinerea Vatica odorata Vatica compresa Vatica javanica Vatica brunigii Vatica pachyphylla Vatica obovata Vatica borneensis
Vatica bantamensis Vatica mangachapoi Vatica parvifolia Vatica endertii Vatica badiifolia Vatica ninens Vatica maingayi Vatica lowii
2. Aspek Kimia Family Dipterocarpaceae
Senyawa-senyawa oligomer resveratrol, yang merupakan bahan kimia utama dalam tumbuhan famili Dipterocarpaceae, tidak hanya menarik dari segi ilmu kimia, tetapi juga dari aktivitas biologinya. Meranti (Shorea spp) adalah salah satu spesies dari famili Dipterocarpaceae Metabolit sekunder yang dihasilkan oleh tumbuhan famili Dipterocarpaceae antara lain adalah senyawa fenol seperti golongan oligostilbenoid, flavonoid, fenil propanoid, dan turunan asam fenolat, disamping senyawa non fenol seperti golongan triterpenoid. Beberapa senyawa metabolit sekunder yang telah di identifdikasi dalam family dipterocarpaceae. Spesies Shorea seminis telah berhasil ditemukan suatu senyawa baru glukosida dimmer stilbenoid yang diberi nama diptoindonesin A (46), bersama-sama dengan oligostilbenoid lainnya, resveratrol 12-C-glukopiranosida (47), (-)-ampelopsin A (48), laevifonol (49), (-)-α-viniferin (50), dan (-)-hopeafenol (51).
Dar i spesies Dryobalanops oblongifolia telah ditemukan dua senyawa baru trimer stilbenoid, yang masing-masing diberi nama cis- dan trans-diptoindonesin B (52) dan
Hopea gregaria, yaitu α- viniferin (1), vatikanol B (2) dan hopeafenol (3)
α- viniferin
vaticanol B
hopeafenol