LAPORAN PRAKTIKUM PHYTOREMEDIASI
Disusun Oleh: Nama
: Ari Ari Nurul Pangestu
NIM
: 01100!" 01100!"
Pr#$i
: Te%n#%imia Nu%lir
Re%a Re%an n %er& %er&aa
: Ari' ri' (a&a (a&arr Kurn Kurnia ia)a )an n A*rill+a A*rill+a Lin$a ,a+atri (i%ri A-ma$ (. Hera Her$i+anti M#/-. Rea Pa/-le*i Ri%-i ,alatia Si*a (auiaSu/i Su&iani
Kel#m#% Asisten Pra%ti%um Pra%ti%u m
:1 : Maria 2-ristina P. S.ST3 M.Eng
SEKOLAH TINGGI TEKNOLOGI NUKLIR BADAN TENAGA NUKLIR NASIONAL YOGYAKARTA 2016
Pengukuran Isoterm Adsorbs Pengukuran Adsorbsii Langmuir dan Freundlich Freundlich pada Proses Phytoremediasi Phytoremediasi Cairan Radioaktif Radioaktif
A. 1. !. .
Tujun Mema Mema-a -ami mi ten tenta tang ng P-+ P-+t# t#re reme me$i $ias asii $an $an Met# Met#$e $e Is# Is#te term rm A$s#r $s#r4s 4sii Meng Menget etaa-ui ui nil nilai ai Is# Is#te term rm A$s#r $s#r4s 4sii a$a a$a ers ersam amaa aan n Langm Langmui uirr $an $an (reun (reun$l $li/ i/Menentu%an K# K#nstanta A$s#r4si
B.
Ds! Te"!i #h$%"!e&e'isi
P-+t# asal %ata Yunani5 gree% 6 phyton7 phyton7 +ang 4erarti tum4u-an5tanaman 8lant93 Reme$iati#n asal %ata latin remediare ( to remedy) +aitu remedy) +aitu memer4ai%i 5 men+em4u-%an atau atau mem4ers mem4ersi-% i-%an an sesuat sesuatu. u. a$i a$i (it#re (it#reme$ me$ias iasii (Phytoremediation) merua%an merua%an suatu sistim $imana tanaman tertentu +ang 4e%er&asama $engan mi/r#;#rganisme $alam me$ia 8tana-3 8tana-3 %#ral %#ral $an air9 air9 $aat $aat mengu4a mengu4a- at %#ntami %#ntaminan nan 8en/em 8en/emar5 ar5#l #llut lutan9 an9 men&a$i men&a$i %urang atau ti$a% 4er4a-a+a 4a-%an men&a$i 4a-an +ang 4erguna se/ara e%#n#mi. (it# (it#re reme me$i $ias asii meru merua a%a %an n sala sala- satu satu te%n# te%n#l# l#gi gi +ang +ang se/a se/ara ra 4i#l 4i#l#g #gii +ang +ang meman'aat%an tum4u-an atau mi%r##rganisme mi%r##rganisme +ang $aat 4eras#siasi untu% mengurangi #lutan ling%ungan 4ai% a$a air3 tana- $an u$ara +ang $ia%i4at%an #le- l#gam atau 4a-an #rgani%. Sala- satu %euntungan %euntungan utama $ari 'it#reme$iasi 'it#reme$iasi a$ala- 4ia+a +ang relati' ren$a$i4an$ing%an $engan met#$e er4ai%an lainn+a seerti enggalian. Dalam 4an+a% %asus 'it#rem 'it#reme$i e$iasi asi telatela- $itemu $itemu%an %an %urang %urang $ari $ari setenga setenga- -arga -arga $ari $ari met#$e met#$e altern alternati ati'. '. (it# (it#re reme me$i $ias asii
&uga &uga
mena) mena)ar ar%a %an n
reme reme$i $ias asii erma ermanen nen 4u%an 4u%an se%a se%a$a $arr
emi emin$a n$a-a -an n
masala-. Namun 'it#reme$iasi 4u%an tana %esala-an3 itu a$ala- r#ses +ang 4ergantung a$a %e$alaman a%ar $an t#leransi tanaman ter-a$a %#ntaminan. Paaran $ari -e)an %e tanama tanaman n +ang +ang 4ertin 4ertin$a% $a% se4agai se4agai -+era -+era//um //umula ulat#r t#rss &uga $aat $aat men&a$ men&a$ii er-at er-atian ian ling%ungan se4agai -e)an -er4i*#ra $aat tera%umulasi meng%#ntaminasi arti%el $alam åan mere%a +ang a$a gilirann+a $aat memengaru-i rantai ma%anan se/ara %eseluru-an. enis;&enis tanaman +ang sering $iguna%an $i ( it#reme$iasi a$ala-:
Anturium Mera-5 Kuning3 Alaman$a Kuning5 Ungu3 A%ar
tra/te$ meliuti seng3 tem4aga3 $an ni%el. L#gam %#ntaminan $alam tana-: $isera #le- a%ar 8en+eraan93 in$a- %e tunas 8transl#%asi93 $an $isiman 8a%umulasi9.
! Rhi"ofiltration (rhi"o# akar) Merua%an r#ses a$s#rsi atau enge$aan at %#ntaminan #le- a%ar untu%
menemel a$a a%ar. R-i#'iltrati#n miri $engan P-+t#e>tra/ti#n tai $iguna%an untu% mem4ersi-%an air tana- ter%#ntaminasi $aria$a tana- ter/emar. K#ntaminan +ang 4ai% tera$s#r4si %e ermu%aan a%ar atau $isera #le- a%ar tanaman. Tanaman +ang $iguna%an untu% r-i#liltrati#n ti$a% $itanam langsung $i situs tetai -arus ter4iasa untu% #lutan +ang ertama. Tanaman -i$r##ni% $i tanam a$a me$ia air3 -ingga sistem era%aran tanaman 4er%em4ang. Setela- sistem a%ar +ang 4esar as#%an air $iganti untu% as#%an air ter/emar untu% men+esuai%an $iri tanaman. Setela- tanaman men&a$i a//limatise$ %emu$ian $itanam $i $aera- ter/emar $i mana seraan a%ar air ter/emar $an %#ntaminann+a sama. Setela- a%ar men&a$i &enu- %emu$ian tanaman $ianen $an $i4uang. Perla%uan +ang sama $ila%u%an 4erulang%ali a$a $aera- +ang ter/emar se-ingga $aat mengurangi #lusi. Per/#4aan untu% r#ses ini $ila%u%an $engan menanan 4unga mata-ari a$a %#lam mengan$ung ra$i# a%ti' untu% suatu test $i 2-ern#4+l3 U%raina. 3. Phytostabili"ation Merua%an enemelan at;at /#ntaminan tertentu a$a a%ar +ang ti$a% mung%in tersera %e$alam 4atang tum4u-an. ?at;at terse4ut menemel erat 8sta4il 9 a$a a%ar se-ingga ti$a% a%an ter4a)a #le- aliran air $alam me$ia. Untu% men/ega%#ntaminasi $ari en+e4aran $an 4ergera% $i seluru- tana- $an air tana-3 at %#ntaminan
$isera #le- a%ar $an a%umulasi3 $ia4s#r4si a%ar3 ter&a$i a$a r-i#s'er 8ini a$ala- $aera$i se%itar a%ar +ang 4e%er&a seerti la4#rat#rium %imia %e/il $engan mi%r#4a $an 4a%teri $an #rganisme mi%r# +ang $ise%resi%an #le- tanaman9 ini a%an mengurangi atau 4a-%an men/ega- erin$a-an %e tana- atau u$ara3 $an &uga mengurangi 4i#a*aili4ilit+ $ari %#ntaminan se-ingga men/ega- en+e4aran melalui rantai ma%anan.. Te%ni% ini &uga $aat $iguna%an untu% mem4angun %em4ali %#munitas tanaman a$a $aera- +ang tela 4enar;4enar
memati%an
4agi
tanaman
%arena
tinggin+a
ting%at
%#ntaminasi
l#gam. K#ntaminan #rgani% $alam tana- a$ala-: $isera #le- a%ar tanaman $an $ie/amen&a$i 4agian;4agian mere%a $engan @e%su$at@ $alam sistem a%ar tanaman
. Rh$("'e)!'e%i"n Dise4ut
&uga
enhenced
rhezosphere
biodegradation,
or
plented-assisted
bioremidiation degradation3 +aitu enguraian at;at %#ntaminan #le- a%ti*itas mi/r#4a +ang 4era$a $ise%itar a%ar tum4u-an. Misaln+a ragi3 'ungi $an 4a/teri.
5. Phytodegradation (phyto transformation) Yaitu r#ses +ang $ila%u%an tum4u-an untu% mengurai%an at %#ntaminan +ang memun+ai rantai m#le%ul +ang %#mle%s men&a$i 4a-an +ang ti$a% 4er4a-a+a $engan $engan susunan m#le%ul +ang le4i- se$er-an +ang $aat 4erguna 4agi ertum4u-an tum4u-an itu sen$iri. Pr#ses ini $aat 4erlangsung a$a $aun 3 4atang3 a%ar atau $iluar se%itar a%ar $engan 4antuan en+m +ang $i%eluar%an #le- tum4u-an itu sen$iri. =e4eraa tum4u-an mengeluar%an en+m 4erua 4a-an %imia +ang memer/eat r#ses r#ses $egra$asi.
". #h$%"*"l%i(%i"n Yaitu r#ses menari% $an transirasi at /#ntaminan #le- tum4u-an $alam 4entu% +ang tela- larutan terurai se4agai 4a-an +ang ti$a% 4er4a-a+a lagi untu% selan&utn+a $i
ua%an %e a$m#s'ir. =e4eraa tum4u-an $aat mengua%an air !00 samai $engan 1000 liter er-ari untu% setia 4atang.
#en)e!%in A's"!+si 'n Is"%e!& A's"!+si A$s#r4si a$ala- ge&ala engumulan m#le%ul;m#le%ul suatu at a$a ermu%aan
at lain3 se4agai a%i4at $ari %eti$a%&enu-an ga+a;ga+a a$a ermu%aaan at terse4ut. Dalam a$s#rsi $iguna%an istila- a$s#r4at $an a$s#r4an3 $imana a$s#r4at a$alasu4stansi +ang ter&era atau su4stansi +ang a%an $iisa-%an $ari elarutn+a3 se$ang%an a$s#r4an a$ala- merua%an suatu me$ia en+era +ang $alam -al ini 4erua sen+a)a %ar4#n. A$s#rsi ter&a$i a$a ermu%aan at a$at %arena a$an+a ga+a tari% at#m atau m#le%ul a$a ermu%aan at a$at. M#le%ul;m#le%ul a$a ermu%aan at a$at atau at /air3 memun+ai ga+a tari% %e ara- $alam3 %arena ti$a% a$a ga+a;ga+a lain +ang mengim4angi. A$an+a ga+a;ga+a ini men+e4a4%an at a$at $an at /air3 memun+ai ga+a a$s#rsi. A$s#rsi 4er4e$a $engan a4s#rsi. Pa$a a4s#rsi at +ang $isera masu% %e $alam a4s#r4ens se$ang%an a$a a$s#rsi at +ang $isera -an+a ter$aat a$a ermu%aann+a 8Su%ar$ 1BB09. K#m#nen +ang tersera $ise4ut a$s#r4at 8adsorbate93 se$ang%an $aera- temat ter&a$in+a en+eraan $ise4ut a$s#r4en 8adsorbent 5 substrate9. =er$asar%an si'atn+a3 a$s#rsi $aat $ig#l#ng%an men&a$i a$s#rsi 'isi% $an %imia. Is#term a$s#rsi a$ala- -u4ungan +ang menun&u%%an $istri4usi a$s#r4en antara 'asa tera$s#rsi a$a ermu%aan a$s#r4en $engan 'asa rua- saat %esetim4angan a$a temeratur tertentu. A$a tiga &enis -u4ungan matemati% +ang umumn+a $iguna%an untu% men&elas%an is#term a$s#rsi.
1. Is"%e!& Ln)&ui! Is#term ini 4er$asar asumsi 4a-)a: a. A$s#r4en memun+ai ermu%aan +ang -#m#gen $an -an+a $aat menga$s#rsi
satu m#le%ul a$s#r4at untu% setia m#le%ul a$s#r4enn+a. Ti$a% a$a intera%si 4. /.
antara m#le%ul;m#le%ul +ang tersera. Semua r#ses a$s#rsi $ila%u%an $engan me%anisme +ang sama. Han+a ter4entu% satu laisan tunggal saat a$s#rsi ma%simum. Namun3 4iasan+a asumsi;asumsi sulit $itera%an %arena -al;-al 4eri%ut: selalu a$a %eti$a%semurnaan a$a ermu%aan3 m#le%ul tera$s#rsi ti$a% inert $an me%anisme a$s#rsi a$a m#le%ul ertama sangat 4er4e$a $engan me%anisme
a$a m#le%ul tera%-ir +ang tera$s#rsi. Langmuir mengemu%a%an 4a-)a me%anisme a$s#rsi +ang ter&a$i a$ala- se4agai 4eri%ut: A8g9 C S ⇌ AS3 $imana A a$ala- m#le%ul gas $an S a$ala- ermu%aan a$s#rsi. 2. Is"%e!& Brunue!, E&&e%, n' Telle! -BET. Is#term ini 4er$asar asumsi 4a-)a a$s#r4en memun+ai ermu%aan +ang -#m#gen. Per4e$aan is#term ini $engan Langmuir a$ala- =ET 4erasumsi 4a-)a m#le%ul;m#le%ul a$s#r4at 4isa mem4entu% le4i- $ari satu laisan a$s#r4at $i ermu%aann+a. Pa$a is#term ini3 me%anisme a$s#rsi untu% setia r#ses a$s#rsi 4er4e$a;4e$a. Me%anisme +ang $ia&u%an $alam is#term ini a$ala-: Is#term Langmuir 4iasan+a le4i- 4ai% aa4ila $itera%an untu% a$s#rsi %imia3 se$ang%an is#term =ET a%an le4i- 4ai% $aria$a is#t-erm Langmuir 4ila $itera%an untu% a$s#rsi 'isi% /. Is"%e!& !eun'lih Untu% rentang %#nsentrasi +ang %e/il $an /amuran +ang /air3 is#term a$s#rsi $aat $igam4ar%an $engan ersamaan emiri% +ang $i%emu%a%an #le- (reun$li/-. Is#term ini 4er$asar%an asumsi 4a-)a a$s#r4en memun+ai ermu%aan +ang -eter#gen $an tia m#le%ul memun+ai #tensi en+eraan +ang 4er4e$a;4e$a. Persamaan ini merua%an ersamaan +ang aling 4an+a% $iguna%an saat ini. Persamaann+a a$ala3& 4 513n $engan > 4an+a%n+a at terlarut +ang tera$s#rsi 8mg9 m massa $ari a$s#r4en 8mg9 2 %#nsentrasi $ari a$s#r4at +ang tersisa $alam %esetim4angan %3n3 %#nstanta a$s#r4en Dari ersamaan terse4ut3 &i%a %#nstentrasi larutan $alam %esetim4angan $il#t se4agai #r$inat $an %#nsentrasi a$s#r4at $alam a$s#r4en se4agai a4sis a$a %##r$inat
l#garitmi%3 a%an $ier#le- gra$ien n $an interse %. Dari is#term ini3 a%an $i%eta-ui %aasitas a$s#r4en $alam men+era air. Is#term ini a%an $iguna%an $alam enelitian +ang a%an $ila%u%an3 %arena $engan is#term ini $aat $itentu%an e'isiensi $ari suatu a$s#r4en. Hal;-al +ang $aat $ili-at $ari %ur*a is#term a$ala- se4agai 4eri%ut. 1. Kur*a is#term +ang /en$erung $atar rtin+a3 is#term +ang $iguna%an men+era a$a %aasitas %#nstan mele4i-i $aera- %esetim4angan. !. Kur*a is#term +ang /uram artin+a %aasitas a$s#rsi mening%at seiring $engan mening%atn+a %#nsentrasi %esetim4angan. A$s#rsi i#n l#gam #le- material a$at se/ara %uantitati' mengi%uti ersamaan Langmuir. Persamaan Langmuir merua%an tin&auan te#ritis r#ses a$s#rsi. 3-3& 4 13K7 8 37 Persamaan terse4ut $aat $iguna%an a$a a$s#rsi #le- a$atan. K#nstanta a$a ersamaan a$s#rsi Langmuir menun&u%an 4esarn+a a$s#rsi ma%simum 849 #lea$s#r4en3 $an K menun&u%%an %#nstanta +ang $i-u4ung%an $engan energi i%at. Harga a$s#rsi ma%simum se/ara te#ritis seerti +ang $i/antum%an a$a ta4el . Keterangan: er 4erat mem4ran Ter$aat er4e$aan antara 4erat tera$s#r te#ritis $an e%serimen. Hal terse4ut menun&u%an 4a-)a 4er%urangn+a %#nsentrasi i#n l#gam ti$a% -an+a ter&a$i %arena a$s#rsi se/ara ertu%aran i#n3 tetai ter&a$i &uga emerang%aan i#n l#gam a$a #ri; #ri mem4ran. 9enis Tn&n i%"!e&e'isi •
enis tanaman +ang $aat $iguna%an untu% me$ia 'it#reme$iasi antara lain : =unga mata-ari5 Heliantus anuus : men$egra$asi Uranium
•
P#ulas tri/-#/ara3 P.$eltaritas (amili sa/na/eae : men$egra$asi T2E 8Tri/-l#r#et-+lene9
•
Na&ar graminae 8tum4u-an air9 : men+era 2#3 P43Ni
•
Feti*er grass 8Feti*eria i#nai$es93 a%ar )angi: men$egra$asi P43 ?n
•
Kang%ung air3 teratai3 e/eng g#n$#% : men+era5menga%umulasi l#gam 4erat a$a semua åan. E/eng g#n$#% 8Ei/--#rnia /rassies9 +ang sering men&a$i ermasala-an $i
ling%ungan erairan %arena $iangga se4agai tum4u-an engganggu 8gulma9 tern+ata memili%i si'at -iera%umulat#r ter-a$a 4e4eraa 4a-an en/emar seerti l#gam 4erat.
Hasil enelitian +ang $ila#r%an #le- Lia# $an 2-ang 8!009 $imana e/eng g#n$#% mamu men+era 2$3P43 2u3 ?n $an Ni masing;masing a$ala- ! mg5m!3 G! mg5m!3 !1"! mg5m!3 !"1 mg5m!3 $an 1" mg5m! untu% %#n$isi erairan +ang ter/emar l#gam 4erat. E/eng g#n$#% -i$u mengaung $i air $an %a$ang;%a$ang 4era%ar $alam tana-. Tinggin+a se%itar 03;03 meter. Ti$a% memun+ai 4atang3 $aunn+a 4er4entu% #*al3 u&ung $an ang%aln+a merun/ing3 ang%al tang%ai $aun menggelem4ung. Permu%aan $aun e/eng g#n$#% ini li/in $an 4er)arna -i&au. =ungan+a termasu% 4unga ma&emu%3 4er4entu% 4ulir3%el#a%n+a 4er4entu% ta4ung. =i&in+a 4er4entu% 4ulat $an 4er)arna -itam. =ua-n+a %#ta% 4eruang tiga $an 4er)arna -i&au. A%arn+a merua%an a%ar sera4ut. E/eng g#n$#% memili%i a%ar +ang 4er/a4ang;/a4ang -alus3 ermu%aan a%arn+a $iguna%an #le- mi%r##rganisme se4agai temat ertum4u-an 8Neis3 1BB9. Muram#t# $an O%i $alam Su$i4+# 81BB9 men&elas%an3 4a-)a e/eng g#n$#% $aat $iguna%an untu% meng-ilang%an #lutan3 %arena 'ungsin+a se4agai sistem 'iltrasi 4i#l#gis3 meng-ilang%an nutrien mineral3 untu% meng-ilang%an l#gam 4erat seerti /urum3 aurum3 /#4alt3 str#ntium3 mer%uri3 tima-3%a$mium $an ni%el.
Kele7ihn 'n 5e5u!n)n i%"!e&e'isi
1. Kele4i-an (it#reme$iasi •
=ia+a mura- %arena meman'aat%an /a-a+a mata-ari
•
Mu$a- $iterima #le- mas+ara%at !. Ke%urangan (it#reme$iasi
.
•
Ter4atas a$a air $an tana-
•
2ara %er&an+a lam4at
•
Daat mera/uni tanaman $an 4er#tensi masu% %e ma%anan
•
Ra/un sulit $i%eta-ui &enisn+a
Al% 'n Bhn Al% 1. Seerang%at sistem en/a/a- ,eiger;Muller 8,M9 !. Nera/a O-auss . Nera/a Analiti% . Planset
D.
G. ,unting ". Pinset . S-iel$ing P4 . Piet Een$#r' Bhn 1. Sum4er Ra$iasi I#$ium 11 !. E/eng ,#n$#% . Air . TanaG. Kertas saring Ln)5h Ke!j 1. Sum4er I;11 se4an+a% G0 mi%r# liter $iiet %emu$ian $itetes%an $i$alam lanset +ang terisi %ertas saring %emu$ian $i/a/a- $engan ,M. !. Disia%an samel tanaman e/eng g#n$#% $alam #t 8$itam4a- air 1G0 ml $an tana- 00 gram9 %emu$ian $itetesi $engan sum4er I;11 masing;masing #t ! ml3 ml3 ml3 $an Gml. Di4iar%an selama ! &am. . Dila%u%an /a/a- latar $engan HF 0 *#lt $alam )a%tu 100 $eti%. . Setela- $i4iar%an ! &am3 masing;masing samel $iam4il $aun+a 8u%urann+a $iusa-a%an sama9 %emu$ian $i/a/a- $engan )a%tu 100 se%#n. Kemu$ian masing; masing $aun terse4ut $itim4ang 4erat astin+a $engan nera/a analitis. E.
D% #en)&%n
Massa tanaMassa e/eng g#n$#% F#lume air 2a/a- tana- 81 mL9 2a/a- latar
Samel #t %e; F#lume I;11 8ml9 2a/a- samel
2a/a- rata;rata 2a/a- I;11 G0 µL Massa $aun +g $iam4il 8gr9 umla- 4atang $an
: 00 gram : !G gram : 1G0 mL : 0 : " : 100 s
1 ! 0 !B1 !G !B13 1B 0.1"
! 1" 1! 1! 1"." !"0 0.10G
0 0! B 0!. B1 0.0"
G " G " ; 0.0G
$aun3
$aun3
$aun3
$aun3 "
$aun .
4atang
4atang
4atang
4atang
#e!hi%un)n en)hi%un) H!) ;e Massa I 131 yangterserap qe Massa sampel yang dicacah −
=
2a/a- latar
" /a/a43260 + 43491 + 43198
2a/a- stan$ar
3
1" /a/a2a/a- nett# st$
2a/a- stan$ar J /a/a- latar 81" J "9 /a/a!G /a/a-
2a/a- nett# $aun 8!B13 J "9 /a/a !!3 /a/a=an+a%n+a I;11 +ang $isera #le- a%ar e/eng g#n$#% a$a samel 1 : volume I 131 standar Volume I 131 yang terserapdaun −
=
−
50 μL Volume I 131 yang terserap −
=
cacahanI 131 standar cacahan I 131 yang terserapdaun −
−
43253 cacah 228,3 cacah
−
=
=
4
−
Volume I 131 yang terserap daun 0,2639 μL 2,639 x 10
mL
Massa I;11 +ang tersera $aun F#lume I;11 +ang tersera $aun > $ensitas I;11 !3"B > 10;mL > 3" gram5mL B3"G > 10; gram
03B"G mg qe =
massaI −131 yang terserap daun massa daun
¿
0,9685 mg 0,1460 gram
¿ 6,6335 mg / gram
Dengan /ara +ang sama3 $i$aat%an -asil se4agai 4eri%ut: F#lume I;11 8mL9 ! G
2a/a- Nett# 8/s9 !!3 3" B3 0G
Massa Nett# $aun 8gram9 031" 0310G 030" 030G
Massa I;11 +ang tersera 8mg9
e 8mg5g9
0.B"G 031!! 13B 13!BB
"3"G !3B 1".! 1G.!!!
en)hi%un) H!) 5"nsen%!si 5ese%i&7n)n NI<1/1 'l& l!u%n -e Massa NaI −131 dalamlarutan Ce= Volume Larutan
Massa NaI;11 : m V ×ρ =
3
m=2 cm × 3,67
gram 1000 mg × =7340 mg 3 1 gram cm
Massa NaI;11 $alam larutan massa NaI;11 J massa NaI;11 +an g ter&era 0 mg J 03B"G mg B.0 mg F#lume larutan 1G0 mL 031G L 7339.03 mg mg Ce= =48926.8 0,15 L L Dengan /ara +ang sama3 ma%a $i$aat%an $ata se4agai 4eri%ut : N "
="lu&e s%n'! -&L
1 2 / >
! G
ss NI< 1/1 'l& s&+el -&) B.0 1100B. 1".G 1.
G!?i5 S%n'! Ln)&ui! 'n !eun'lih
a. Persamaan a$s#rsi menurut Langmuir
="lu&e L!u%n -L
e -&)3L
0.1G 0.1G 0.1G 0.1G
B!". B BG". 1!!!.
=!isi *"lu&e I<1/1 +' 7%n) ! ml ml ml G ml
;e -&)3)!&
13;e -)!&3&)
e -&)3L
13e -L3&)
"."G !.B 1".! 1G.!!!
0.1G0 0." 0.0GB 0.0"G
B!". B BG". 1!!!.
!.0 > 10;G 1."! > 10;G 130!! > 10;G 0.1 > 10;G
Dari $ata $iatas $i4uat gra'i% -u4ungan 152e *s 15e mengi%uti ersamaan Langmuir.
Grak hubungan antara 1/c trha!a" 1/#
f(x) = 8963.34x + 0.04 R² = 0.14
Dari gra'i% -u4ungan -u4ungan 2e *s 82e5e9 $i$aat ersamaan regresi : Y =8963.3 x + 0,0356 Dari rumus se4agai 4eri%ut 1 1 1 1 = + q b qmax Ce q max
[
]
Ma%a3 Interse 030G"
1
qmax
= 0,0356
qmax =28.09 Sl#e B". 1 =8963.3 b q max 1 =8963.3 b× 28.09 b=
1 −6 =3.972 x 10 28.09 × 8963.3
4. Persamaan a$s#rsi menurut (reun$li/=!isi *"lu&e I<1/1 +' 7%n) ! ml ml ml G ml
;e -&)3)!&
L") ;e
e -&)3L
L") e
"."G !.B 1".! 1G.!!!
0.!! 0. 1.!! 1.1!
B!". B BG". 1!!!.
."B ."G .BB0 G.0
Dari $ata $iatas $i4uat gra'i% -u4ungan L#g 2e *s L#g e mengi%uti ersamaan (reun$li/-.
Grak hubungan antara g * trha!a" g #
f(x) = 1.$%x & '.31 R² = 0.39
Dari gra'i% -u4ungan -u4ungan L#g 2e *s L#g e $i$aat ersamaan regresi : Y =1.2703 x −5.3089 Dari rumus se4agai 4eri%ut qe =bCe
1/ n
1 log qe =log b + log Ce n Ma%a3 Sl#e 1.!0 1 =1.2703 n n =0.7872 Interse ;G.0B log b 5.3089 =−
b =¿ .B1 x 10−6 G.
#e&7hsn
(it#reme$iasi merua%an sala- satu te%n#l#gi +ang se/ara 4i#l#gi +ang meman'aat%an tum4u-an atau mi%r##rganisme +ang $aat 4eras#siasi untu% mengurangi #lutan ling%ungan 4ai% a$a air3 tana- $an u$ara +ang $ia%i4at%an #le- l#gam atau 4a-an #rgani/.Pa$a ra%ti%um ini $ila%u%an engamatan 'en#mena a$s#rsi at /airan ra$i#a%ti' $i 4agian;4agian e/eng g#n$#% $engan en$e%atan ! ersamaan +aitu Langmuir $an (rieun$li/-. A$s#r4si a$ala- ge&ala engumulan m#le%ul;m#le%ul suatu at a$a ermu%aan at lain3 se4agai a%i4at $ari %eti$a%&enu-an ga+a;ga+a a$a ermu%aaan at terse4ut. Dalam a$s#rsi $iguna%an istila- a$s#r4at $an a$s#r4an3 $imana a$s#r4at a$alasu4stansi +ang ter&era atau su4stansi +ang a%an $iisa-%an $ari elarutn+a3 se$ang%an a$s#r4an a$ala- merua%an suatu me$ia en+era +ang $alam -al ini 4erua sen+a)a %ar4#n. Is#term a$s#rsi a$ala- -u4ungan +ang menun&u%%an $istri4usi a$s#r4en antara 'asa tera$s#rsi a$a ermu%aan a$s#r4en $engan 'asa rua- saat %esetim4angan a$a temeratur tertentu. A$a tiga &enis -u4ungan matemati% +ang umumn+a $iguna%an untu%
men&elas%an is#term a$s#rsi3 namun $isini -an+a $i4a-as ! sa&a3 +aitu Langmuir $an (rieun$li/-. Is#term Langmuir ini 4er$asar asumsi 4a-)a: a. A$s#r4en memun+ai ermu%aan +ang -#m#gen $an -an+a $aat menga$s#rsi satu m#le%ul a$s#r4at untu% setia m#le%ul a$s#r4enn+a. Ti$a% a$a intera%si antara m#le%ul; m#le%ul +ang tersera. 4. Semua r#ses a$s#rsi $ila%u%an $engan me%anisme +ang sama. /. Han+a ter4entu% satu laisan tunggal saat a$s#rsi ma%simum. Is#term (reun$li/Untu% rentang %#nsentrasi +ang %e/il $an /amuran +ang /air3 is#term a$s#rsi $aat $igam4ar%an $engan ersamaan emiri% +ang $i%emu%a%an #le- (reun$li/-. Is#term ini 4er$asar%an asumsi 4a-)a a$s#r4en memun+ai ermu%aan +ang -eter#gen $an tia m#le%ul memun+ai #tensi en+eraan +ang 4er4e$a;4e$a. Persamaan ini merua%an ersamaan +ang aling 4an+a% $iguna%an saat ini. Pa$a ra%ti%um ini mengguna%an met#$e Langmuir atau (renlui/- untu% menentu%an tie $ari a$s#rsi +ang ter&a$i. =erat a%an 4er'ungsi se4agai *aria4el untu% meng-itung nilai e. Di%eta-ui 4a-)a $iguna%an I#$ium;11 G0 L $ari larutan I#$in3 se-ingga 4isa $i%#n*ersi%an %e L $an $aat $i/ari *aria4el sum4u > +aitu 8152e93 +ang $engan e n+a a$ala- gram5L. Sementara untu% sum4u + n+a merua%an *aria4el -asil $ari 8massa 4agian tum4u-an rata;rata 5 massa +ang tersera9. Menurut te#ri3 gra'i% +ang a%an 4entu%n+a se4agai 4eri%ut :
Pa$a Pen$e%atan (reun$li/- mema%ai ersamaan
$an Untu% nilai 2e $an e sama seerti se4elumn+a3 untu% imlementasi %e gra'i%3 ma%a nilai 2e $an e n+a $i l#g. Sesuai te#ri3 gra'i% n+a se4agai 4eri%ut :
K#nstanta a$s#rsi Langmuir $an (reunli/- $i$aat $ari ersamaan garis linier a$a gra'i% +ang $i-u4ung%an $engan %e$ua ersamaan met#$e Langmuir $an (reun$li/-. Dari -asil er/#4aan3 en/a/a-an -an+a $ila%u%an a$a 4agian $aun sa&a. =an+a%n+a at +ang ter&era a%an 4ergantung $ari %emamuan atau $a+a sera tanaman. ,ra'i% +ang ter4entu% a$a saat ra%ti%um %urang sesuai $engan te#ri +ang a$a. Hal ini $i%arena%an sala- satun+a +aitu 4esarn+a e/eng g#n$#% tia *ariasi samel ti$a% sama3 ¨a- $aun $an 4atang e/eng g#n$#% a$a tia samel ti$a% sama. Ma%a $ari itu %emung%inan en+eraan at ra$i#a%ti' tia 4agian $aun &uga 4er4e$a;4e$a +ang men+e4a4%an /a/a-an $aun $ari *ariasi samel gra'i%n+a nai% turun %arena ti$a% ta-u 4agian $aun +ang mana%a- +ang $a+a seran+a aling tinggi $an ting%at a$s#rsin+a sama $engan $aun a$a samel +ang lain.
H.
Kesi&+uln
1.
(it#reme$iasi merua%an sala- satu te%n#l#gi +ang se/ara 4i#l#gi +ang meman'aat%an tum4u-an atau mi%r##rganisme +ang $aat 4eras#siasi untu% mengurangi #lutan ling%ungan 4ai% a$a air3 tana- $an u$ara +ang $ia%i4at%an #le- l#gam atau 4a-an #rgani/. Pa$a ra%ti%um ini $ila%u%an engamatan 'en#mena a$s#rsi at /airan ra$i#a%ti' $i 4agian $aun e/eng g#n$#% $engan en$e%atan ! ersamaan +aitu Langmuir $an (rieun$li/-. !.
A$s#r4si a$ala- ge&ala engumulan m#le%ul;m#le%ul suatu at a$a ermu%aan at lain3 se4agai a%i4at $ari %eti$a%&enu-an ga+a;ga+a a$a ermu%aaan at terse4ut. Dalam a$s#rsi $iguna%an istila- a$s#r4at $an a$s#r4an3 $imana a$s#r4at a$ala- su4stansi +ang ter&era atau su4stansi +ang a%an $iisa-%an $ari elarutn+a3 se$ang%an a$s#r4an a$alamerua%an suatu me$ia en+era +ang $alam -al ini 4erua sen+a)a %ar4#n.
I.
D?%! #us%5
Pri+ant#3 =u$-i $an #%# Pra+itn#3 (it#reme$iasi se4agai Se4ua- Te%n#l#gi Pemuli-an Pen/emaran3 K-ususn+a L#gam =erat3 8-tt:55ltl.4t.tri#$./#m5su4la45l'l#ra1.-tm39 Su%ma4uana Putu3 T&a-a&a P#+ Intan. !00. Pen+eraan 2s;1 $ari Tana#le- Tanaman =unga Mata-ari 8Heliant-us Anuus3 Less9. =an$ung: PTN=R =ATAN S#'+aningt+as3 Nuulia 2eiga. !01!. (it#reme$iasi Ra$i#is#t# I;11 a$a Tanaman
Kang%ung.
Y#g+a%arta:
STTN
=ATAN.
-tts:55))).s/ri4$./#m5$#/5101110!"5la#ran;'it#reme$;/eiga . Dia%ses 10 uni !01"
Y#g+a%arta3 1 uni !01" Asisten
Pra%ti%an
Maria 2-ristina P
Ari Nurul Pangestu
