Over de oudste Walthausen

Zoals de naam al doet vermoeden komen de Walthausen uit Duitsland. De vroegst bekende voorouder Arendt Woltinck( geb.ca 1743) werd ook wel Wolting, Wolthus en Waldhaus genoemd en leefde in het boerengehucht Hollenstede dat viel onder de RK parochie Schwagstorf bij Fürstenau. Arendt en z’n vrouw Gesina Brand, waren “heuerling” op de boerderij “Grosse Haar Leibzucht” (nr 16 op kaartje) gelegen op een zandachtige verhoging in een hoogveen landschap. Een “Heuerling” moest verplicht opdraven als de boer assistentie nodig had; als betaling mocht hij wonen in de “leibzucht” (bijgebouwtje) bij de boerderij en kreeg hij een stukje, vaak minder vruchtbaar land om te bewerken. Om te kunnen overleven werd vaak een koe, ganzen ed. gehouden die door de kinderen werden gehoed.

Door de vrouwen werd als bijverdienste vaak vlas verwerkt dat soms op het eigen stukje grond werd verbouwd. Het vlas werd na het rotten in de nabijgelegen beek verwerkt tot vezels en tenslotte tot draad gesponnen, het vlasgaren. Weverijen in de omgeving kochten het draad en verwerkten het tot linnen waarna het vervolgens door anderen werd verwerkt tot kleding, lakens, doeken etc. Bekende bedrijven als C & A, Lampe en P & C vonden daarom in deze omgeving (Mettingen) hun oorsprong. Vanwege de hoge kwaliteit waren deze produkten ook zeer gewild bij Nederlandse afnemers.

De “tödden” , wandelende marskramers, zij droegen hun handelswaar veelal in een mand, brachten o.a. deze produkten naar hun Nederlandse klanten. Als teken van welstand vulden welgestelde boeren hiermee hun linnenkasten en werd zo ook de fijne linnen uitzet voor boerendochters bijeen gespaard. Ook de oudste zoon van Arendt en Gesina, Johan Henrich, met z’n eerste vrouw, Marie Oortman en tweede vrouw Adelheid Menzen, waren Heuerling op dezelfde boerderij. Uit het huwelijk van Johan Henrich en Adelheid werd als oudste zoon Gerd Henrich Walthaus geboren, de stamvader van de Nederlandse Walthausen. Misschien is hij als “tödde” in Nederland verzeild geraakt; feit is dat Gerd Henrich zich in Assen vestigde als kleermaker wat gezien de achtergrond tamelijk voor de hand ligt. Helaas voor zijn nakomelingen heeft hij geen kans gezien een tweede C & A te stichten!

Het RK kerkje van Hollenstede

De doopvont uit 1778 waarin generaties Walthausen zijn gedoopt.

Een deel van de familie Walthaus is rond 1850-1870 uit Hollenstede vertrokken en naar de USA geëmigreerd zoals velen deden in die tijd; Therese en Adelheid Walthaus uit Hollenstede kwamen op 17 Juli 1850 met het schip Albert aan in de haven van Baltimore. Mannelijke Walthausen afkomstig uit Hollenstede heb ik daar helaas nog niet kunnen traceren. Zeer veel dank ben ik verschuldigd aan genealoge mevr. G.H.Paetzel-Veenstra die de Duitse Walthaus tak in kaart heeft gebracht en beschikbaar gesteld voor publicatie. Aanvullingen, verbeteringen, oude foto’s, leuke verhalen over de Walthausen zie ik graag tegemoet. Vooral gegevens van de jongere generatie Walthausen zijn zéér welkom, dus reageer!