SERUMLAR
- 150 cc SF + Arveles + Avil + (Sıkça kullanılan orderlardan biri. B ve C vitamini eklenirse bu ilaçlarla karışır, ancak bilimsel yanı açısından tartışmalı olduğundan dolayı eklemedim. eklemedim.)) - 150 cc SF + Novalgin + Avil + (Ateşin daha ön planda olduğu ÜSYE, ASYE vb. enfeksiyonlarda. Parol flakon varsa novalgini tercih etmemek daha doğru olur) - 250 cc SF + Buscopan + Ulcuran + Metpamid (Acilde en sık kullanılan orderlardan biri, bulantı, kusma, kusma, AGE vb.) - 250 cc SF + Buscopan + 3x Ulcuran + Metpamid (3 ulcuranlıyı tercih etme sebebi simetidinin x, ranitidinin 6-7x, famotidinin yaklaşık 30x etkili olmasından dolayı, 3x ranitidin ancak yarım famotidinin etkisini sağlıyor yani) - 250 cc SF + Buscopan + Ulcuran + Metpamid + Nootropil (Bulantı kusmaya baş dönmesinin eşlik ettiği durumlarda) - 150 cc SF + 3x Nootropil + Metpamid (Baş dönmesinin daha ön planda olduğu durumlarda, nootropilin tansiyon düşürücü etkisine dikkat etmek lazım. Bu orderla sistolik tansiyo tansiyonu nu 100'den 60'a düşen hasta buna en güzel örnek sanırım.) - 150 cc SF + Buscopan + 3x Ulcuran (Gastritte, bulantı yoksa. yoksa. Mümkünse Mümkünse antiülser süspansiyonla süspansiyonlarla rla birlikte) - 150 cc SF + Eselan (Gastritte uygulanabilecek bir başka tedavi. Eselan yerine yerine başka bir PPI da bu şekilde şekilde verilebilir) - 150 cc SF + Prednol (1 mg/kg) + 2x Ulcuran + Avil (Allerjik durumlarda en uygun mayii bence. Bundan sonra yeterli rahatlama olmazsa boş mayii verilerek ile takip edilebilir) - 150 cc SF + Avil + 2x Ulcuran + Dekort (Allerjik durumda uygulanabilecek başka bir order, prednol yerine dekort katılabilir katılabilir yani) yani) - 500 cc 1/3 İzomix (Çocuklarda hidrasyon gereken durumlarda 20 cc/kg'dan verilebilir) - 500 cc SF + Metpamid + Ulcuran + Buscopan + Oksamen (Renal kolik vb. durumlarda bulantı da varsa) - 150 cc SF + Metpamid + Oksamen (Migrende tercih edilebilir.) - 500 cc SF + 3x Nootropil + 2x Dramamine Dramamine + Metpamid (Vertigo atağında kullanılabilecek seçeneklerden biri, yine tansiyona dikkat) - 250 cc SF + Dramamine (Bulantı kusma ile gelen gebede düşünülebili düşünülebilir. r. Dramamine gebelik kategorisi: B)
- 250 cc SF + Bemiks (Bulantı kusma ile gelen gebede gerekebilir. Gebelik kategorisi: C olmasına rağmen bemiks ampulun prospektüsünde endikasyonlar arasında "gebelik kusmaları" da vardır. Seçim sizin. Kadın doğumcuların da bu şekilde reçete verip bulantı bulantı olması durumunda durumunda acile yönlendirdiğ yönlendirdiğii hiperemezis gravidarum vakaları oluyor. Tansiyon veya sıvı kaybına göre 500/1000 cc'de olabilir.) - Parol Flakon (100 cc'dir 1000 mg parasetamol içerir. Ateş ve ağrıya yönelik birçok durumda kullanılabilir. Özellikle çocuk hastalara kilosuna göre vermek lazım 10 mg/kg, cc değil mg dikkat! dikkat! Özellikle Özellikle gebelerde ÜSYE/ASYE, ÜSYE/ASYE, diş ağrısı vb. birçok durumda semptomatik tedavi için tek tercih. Septik hastalarda ateş için novalgin durumu daha da kötüleştirebilir, bunu tercih etmek etmek lazım.) lazım.) - 150 cc SF + Avil (Anksiyete, Uyku bozuklukları, Konversiyon) - 150 cc SF + Diazem (Anksiyete, Epilepsi, Konversiyon) - 250 cc SF + 2 veya 3x Epanutin (Fenitoin) (Epilepsi) - 1000 cc SF (Dehidrate hastalar, y üksek üksek KŞ ile gelenler ve tabi ki serum hastalarından iflah ve ikna olmayanlar) - 500 cc İzolen Dengeli (Bunda sodyum asetat trihidrat, NaCl, KCl, Sodyum sitrat dihidrat, Kalsiyum klorür dihidrat, Magnezyum klorür hekzahidrat bulunur. Sıvının Sıvının yanında yanında elektrolit kaybı kaybı da olan hastalarda -ör: yoğun kusma ishal vakalarında- tercih edilebilir. Metpamid, ulcuran, buscopan gibi ilaçlar bu seruma da katılabilir) - 1000 cc SF + Lasix (Zorlu diürez gereken zehirlenme vakaları, kalp yetmezliği yoksa tabi) - 150 cc SF + Arveles + İespor (Travma sonucu ağrı ve enfeksiyon riski bulunan hastalarda hastalarda tercih edilebilir. İespor'un İV formu olmalı. Profilaktik olarak iesporun yeterli olmayacağı olmayacağı bir yara yara ise genta genta 160 mg ilave ilave edilebilir.) - 150 cc SF + Beloc (Gördüğüm kadarı yla yla hipotansiyon ve bradikardi ihtimali yüzünden genellikle tereddüt ediliyor orderda. Ancak nadir de olsa "bazı" hipertansif durumlarda -ör: aort anevrizmasıyla birlikte ise - 15 dakika içerisinde 3 ampul önerildiği bile oluyor beloc'un. Aritmi, hipertansiyon ve çarpıntı hissi ile gelen hastalarda epey faydası görülen bir ilaçtır. Monitörizasyon önerilir.) - 150 cc SF + Diltizem (Bilhassa SVT'de. Şimdiye kadar taşikardiye etkisi açısından beloctan daha fazla faydasını gördüğümüzü söyleyebilirim. söyleyebilirim. Tabi ki bunda da monitörizasyon önerilir) - 150 cc SF + Bemiks + Arveles (Vitamin eksikliğine bağlı olduğu düşünülen düşünülen miyalji miyalji + baş dönmesi dönmesi vakalarında, vakaların da, vitaller normalse normalse ve gebelik gebelik ihtimali ihtimali ekarte edildiyse -arveles için-)
- 150 cc SF + 1 veya 2x Lasix (Ödem'de.. Anüri veya bilinç kaybının kaybının sözkonusu sözkonusu olduğu hipopotasemi/hiponatremi hipopotasemi/hiponat remi varsa yapma. Sonda açısından değerlendirmeyi unutma. Lasix antihipertansif değil, ödeme yönelik bir ilaçtır. Akılda tutmakta fayda var. Mayiye 2'den daha fazla konulup infüzyon süresi uzatılabileceği gibi bir kısmı IV puşe bir kısmı infüzyon da yapılabilir. İstenen etki görülünceye kadar her 2 saatte bir tekrarlanabilir. Tansiyon takibi yapmak lazım.) lazım.) - 150 cc SF + 1/2 Aldolan (Şiddetli ağrılarda ağrılarda.. Hipotansif etkisi ve bağımlılık potansiy eline eline dikkat) - 150 cc SF + Contramal (Şiddetli ağrılarda ağrılarda.. Hipotansif etkisine dikkat) - 150 cc SF + Contramal + Metpamid (NSAİİ ile geçmeyen migren ağrılarında, şiddetli bulantı da varsa tercih edilebilir) - 150 cc SF + Morfin (Şiddetli ağrılarda. Bağımlılık potansiyeline, hipotansif etkisine dikkat etmek lazım) - 150 cc Teobag + 80 mg prednol + 2x Ulcuran (KOAH'ta verilebilir. Yalnız teofilinin kardiyotoksik yan etkisinden dolayı tereddüt etmekte fayda var. Teofilini tek de verilebilir, prednol ve ulcuran ile birlikte de verilebilir. Prednol 1 mg/kg) - 150 cc SF + Oksamen + Avil (Bir başka ÜSYE/ASYE tedavisi) - 150 cc SF + Norodol (Konversiyonda, Madde bağımlılıklarının bağımlılıkla rının yoksunluk yoksunluk sendromlarında. sendromlarında. 3x Norodol + Avil ile anca yatışan bağımlılar da var ama çok nadir. Siz yine de 1x norodol'u geçmemeye çalışın bence.) - 150 cc SF + Largactil (Akut psikoz, anksiyete ve ajitasyon, geçmeyen hıçkırık için tercih edilebilir. Birden fazla ampul verilmesi gereken durumlarda hipotansiyona, baş dönmesine ned en olabilir.) - 150 cc SF + ... ünite Humulin R (KŞ R (KŞ yüksekliğiy yüksekliğiyle le gelen hastalarda tercih edilebilir. 1 ünitesi KŞ'ini yaklaşık 20 düşürür düşürür şeklinde öğretmişti öğretmişti hocalarımız, hocalarımız, ancak pratikte hastadan hastaya çok değiştiğini gördüm. Bazı hastalarda 10 ünite kullanmamıza rağmen hiçbir düşüş olmazken, bazı hastalarda nadir de olsa 20'nin biraz üzerinde bir düşüş olabiliyor. Mayii Mayii miktarını arttırmak ekstra düşüşe sebep olacağından bunu da hesaba katmakta fayda var. Mayii giderken ara ara KŞ takibi yapılması öner ilir.)
- Flagyl serum (100 ml, 500 mg'dır, kilosuna göre vermek lazım. lazım. Birçok endikasyonu endikasyonu olsa da acilde daha daha sık amebiyaz için kullanılır, her amebiyaza da verilir mi orası tartışılır)
- Mannitol (100/250/500 ve 1000 cc'lik formları formları bulunur. Genellikle %20 %20 mannitol içerir. Oda sıcaklığından düşük ısıda kristalize hale gelir. Kristal yapıdaysa çözmeden çözmeden vermeyin. vermeyin. 60 60-70 derece sıcaklıkta 10-15 dkda çözünür. Sonrasında vücut ısısına getirmeden vermeyin, hastayı ya kar kavurursunuz yoksa. Beyin ödemi, şok, travma, travma, yanık, yanık, akut renal renal bozukluklarda, transfüzyon transfüzyon sonrası kanamalarda kanamalarda,, glokom krizinde tercih edilir.) *ÜSYE/ASYE'ye yönelik genellikle 4 ilaçlı karışımlara gereğinde sulcid, iespor, iesef vb. antibiyotikler d e ilave edilebilir. Yani bu ilaçlarla genel olarak karışır. Ancak bu durumda anafilaksi anafilaksi riski artacağı için için tercih tercih etmemekte fayda var. Sonuçta acilde "gerekli ise" semptomatik tedavi vermek, antibiyotiği ise oral tercih etmek daha makul. IV PUŞE Oksamen-L Oksamen-L (IV Puşe) - Arveles + İespor İespor (IV Puşe) - Diltizem (IV Puşe) - Atropin (1 mg) (IV (IV Puşe) (Semptomatik bradikardide, bradikardid e, çok yavaş puşelerseniz puşelerseniz düşük dozlardaki dozlardaki ters etkisini bir anlık da olsa görebilirsiniz. O yüzden yavaş puşelenmesini puşelenmesini pek pek tavsiye etmem.) - Adrenalin (1 mg) mg) (IV Puşe) (Arrestte) - Norodol + Akineton + Largactil (IV Önerilmese Puşe) ('Nallamak' diye tabir edilen tedavi. Önerilmese de böyle bir yaklaşım olduğunun bilinmesi için yazdım.) - Diazem 1/2 veya 1 ampul (IV puşe) (Epilepside) - Lasix (IV puşe) (Ödem) - Aldolan (IV puşe) puşe) (Şiddetli ağrıda. IV puşe ile tansiyonu daha hızlı düşürür. Hidrasyon gerekebilir. 1 ampul fazla olabilir hastalar için.) - Sulcid (IV Puşe) (2 flakon puşeleyenler de var. Dikkat edin hızlı puşelenirken veya 2. flakon puşelenirken yüzde ani kızarma yani flushing görülebiliyor) - Eselan (IV puşe) (Omeprazol etken maddeli ppi. Gebede önerilmiyor.) - Panto (IV puşe) (Pantoprazol etken maddeli ppi. Gebede tercih edilebilir.) - Prednol (IV Puşe) - Ulcuran (IV Puşe) - Prednol + Ulcuran (IV Puşe) (KOAH atakta hızlı müdahale açısından seçenekler arasında düşünülebilir.) - Dormicum (IV Puşe) (Epilepside ve entübasyon öncesi kullanılabilir. Hatta bazen ortopedi uzmanlarının redüksiyon öncesi kullandığı oluyor. 2 mg da verilebilir 10 mg da. Hastanın yaşına ve endikasyonuna bağlı olarak karar sizin. Ambuyu yanınızda bulundurman bulundurmanız ız önerilir.)
İNTRAMUSKULER
Karışan İlaçlar (Birden fazla ilaç içeren orderlar için söylüyorum: Enjektöre birlikte çekilebilir) - Avil + Dekort (IM) (Ürtiker, Allerjik rinit vb.) - Avil + Prednol (IM) (Allerjiye bağlı ödem, Ürtiker vb.) - Avil (IM) (Allerjik rinit, Anksiyete, Uyku bozuklukları, Depresif Depresif nöbet, Madde bağımlılığı bağımlılığı vb.) vb.) - Arveles (IM)
- Metpamid (IM) - Metpamid + Ulcuran + Buscopan (IM) (Dehidrate olmayan bulantı/AGE'de, acilde sirkülasyonu hızlandırmak için de ideal) - Buscopan + Metpamid (IM) - Buscopan + 2x Ulcuran (IM) (Gastritte sık tercih ettiğim orderlardan biri, yanında oral tedavi ile birlikte) - Novalgin (IM) (Diş ağrısı, baş ağrısı vb. için de orderlansa da daha çok düşmeyen ateş için uygulanır) - Novalgin + Avil (IM) (ÜSYE, ASYE, Migren vb. birçok durumda sık sık kullanılır) kullanılır)
- Arveles + İespor İespor (IM) (ÜSYE, ASYE'den ziyade travma ile gelenlerde YDE açısından daha sık orderlanır.)
- Novalgin + İespor (IM)
- Contramal (IM) (NSAİİ ile geçmeyen ağrılarda tercih edilebilir, hipotansif etkisine dikkat etmek gerek)
- Norodol (IM) (Konversiyon (Konversiyon,, şizofreni şizofreni,, psikozlar vb. Hıçkırıkta largactil dışında bu da kullanılabilir, gereğinde 2-3 ampul yapılabilir.)
- Aldolan (IM) (Contramal'deki uyarının aynısı geçerli. Bağımlılık potansiyeli vardır! Mümkünse yarım ampul yapmak lazım. Ama acilde IM'den ziyade IV daha makul.) - Dramamine (IM) - Diazem (IM) (Anksiyete, Epilepsi vs.) - Dikloron (IM) (Birçok ağrı için genellikle ilk tercihtir. Anafilaksisi 2 kez başıma geldi. Dikkatli olun uyarmadı demeyin.) - Dikloron + Buscopan (IM) (Dismenore, Ürolitiazis, Kolelitiazis vb. Başta bozuluyor gibi görünse de bozulmaz, karışır yani) - Dikloron + İespor (IM) (ÜSYE, ASYE, Apse vb. durumlarında IM antibiyotik de gerekiyorsa) - Dikloron + Muscoril (IM) (Acilde en sık verilen orderlardan biri, miyaljilerde ilk tercih) - Flexo + Muscoril (IM) (Flexo -etofenamat- acilde bulunmasa da reçete reçete ile gelirse gelirse karıştığını karıştığını bilin) - Cabral + Muscoril (IM) (2 tane miyorelaksanı birlikte uygulamam uygulamam ben, ama ama bu şekilde reçete reçetelenenler var ve karışıyor) karışıyor) - Profenid + Muscoril (IM) (Profenid -ketoprofenacilde bulunmasa da reçete ile gelirse bunun da karıştığını bilin) - Prednol 1 mg/kg (IM) (Krupta diğer tedavilere ek olarak tercih edilebilir) - Prednol + Ulcuran (IM) (Prednol verilen durumlarda mideye yan etkisini azaltmak açısından) - Dekort (IM) (Krupta diğer tedavilere ek olarak tercih edilebilir)
- Novalgin + İesef (IM)
- Oksamen-L (IM) - Morfin (IM) (Şiddetli ağrılarda, şiddetli travmalar, yaygın 2. derece derece veya 3. 3. derece yanıklar yanıklar vs.) - Lasix (IM) (2 ampul de uygulanabilir, ama etkisi IV'ye nazaran daha yavaş gözleneceği için daha az tercih edilir) Karışmayan ilaçlar (Bunlar kullanılacağı zaman ayrı ayrı yapmak lazım): Dikloron + Metpamid Metpamid (IM) (Migrende bulantı çoksa tercih edilebilir, ayrı ayrı yapılır) Dikloron + Avil Dikloron + Ulcuran Dikloron + Klindan Avil + Arveles (Tekrar (Tekrar deneyip teyit ettim her her ne kadar serumda karışsa da, enjektörde karışmıyor...) karışmıyor...)
ORAL
ATEL VE SARGI
Gaviscon 5 veya 10 cc p.o. - Antepsin 5 veya 10 cc p.o. - Atarax tab. p.o. - Calpol süspansiyon ... cc p.o. (120 mg/5 ml'mi, yoksa 250 mg/5 ml'mi bilip ona göre göre kilo hesabı yapmak lazım) lazım) - Dolven şurup ... cc p.o. (sadece ateşte değil, ağrıda da, çocuklardaki yanık vakalarında pansumana ek olarak da tercih edilebilir) - Dispril 300 mg mg p.o. - İsordil tab. 5 mg veya 10 mg p.o. - Kapril 25 mg veya 50 mg p.o. - Parol tablet p.o. - Duphalac ... cc p.o. (Bir ölçeği 30 cc'dir küçük kullanılabilir. ilir. yetişkinde 1 ölçeğe kadar çocukta 5-10 cc kullanılab çıkarılabilir. Yalnız etkisini kimi hasta 1 -2 saatte kimi hasta ise uzun süre sonra gördüğünden acilde lavman tercih etmek daha makul) - Prednol ... mg p.o. (Daha çok pediatri uzmanlarının tercih ettikleri orderlardan biri, bazı ASYE vakalarında, vakalarında, PFAPA'da, PFAPA'da, bazı allerjik allerjik durumlarda durumlarda tercih edilebiliyor. Ben oral olarak orderlamam genelde ama bu yolla da verilebildiğini bilin) - Dekort ... mg p.o. (Prednoldeki açıklama bunun için de geçerli)
- Kısa kol atel - Uzun kol atel - Kısa bacak atel - Uzun bacak atel - Parmak atel - Velpeau (Velpo) bandajı (Omuz çıkığı, rotator cuff rüptürü, humerus kırığı, skapula kırığı) - Sekiz bandajı (Clavicula bandajı) (Clavicula kırıklarında) - Diz bandajı (Elastik bandaj ile) - Ayak bileği bandajı bandajı (Elastik bandaj bandaj ile) - El bileği bandajı (Elastik bandaj ile)
NEBUL
Ventolin neb - Ventolin + Pulmicort neb 1x1 (Ventolin 20 dk ara ile 3 kez tekrarlanabilir. 16 kg üstü herkese tam doz, 810 kg ise yarım doz) - Ventolin + flixotide nebul 1x1, - 1 mg adrenalin nebul (Krupla (Krupla gelen çocuğa başlangıç ted. ted. olarak yazıp, yazıp, ventolin ventolin + pulmicort ile devam etmek yerinde olur, tabi ki dekort veya prednol'ü de unutmayarak) - X lt/dk O2 - Ventolin + Pulmicort + Asist neb. (Asist ayrıca verilecek, beraber beraber karıştırmıyoruz karıştırmıyoruz biz. Asist nebul günde 1 veya 2 kez verilebilir.) - Combivent (Daha sık KOAH hastalarında tercih edilmekle birlikte, gerekli vakalarda saatte bir tekrarlanabilir) - Soğuk buhar (Özellikle krupta kullanılır. İleri derecede burun tıkanıklığında SF puşelemek de işe yaramadıysa yaramadıy sa soğuk buharın buharın dekonjestan dekonjestan etkisinden etkisinden yararlanılabilir) yararlanı labilir)
PANSUMAN LAVAJ
- Burun tamponu (Anterior mu, posterior mu? Tek taraflı mı, bilateral mi? Pamuk mu merocel mi? Adrenalinli mi, transaminli mi? yoksa her her ikisi de kullanılarak mı? bunların orderda belirtilmesi daha doğru olur. Hastanın tolere etmesi için antihistaminik ilaç reçete edilebilir.) - Göz Lavajı + Alcaine gtt Alcaine gtt - Gözden yabancı cisim çıkarılması - Kesi sütürasyonu - NG Sonda (Çok ince sonda tercih edilmesi halinde özafagusta dolanabilir, çıkarılmaya çalışılınca da laserasyona / perforasyona neden olabilir, dikkat edin. Maalesef ki bir asistanımızın başına böyle bir olay gelmişti.) - Aktif kömür (NG yoluyla da verilebilir, NG'siz de verilebilir. NG'siz NG'siz ,çmekte ,çmekte zorlanırsa meyve suyu ile beraber içirilebilir.) - Mide Lavajı (NG takıldıktan sonra) - Yara Pansumanı Pansumanı (anestol, furacin, silverdin, rif, fito krem vb. hangi ilaçların kullanılarak yapılacağının belirtilmesi daha iyi olur) - Yanık Pansumanı Pansumanı (Yukarıdaki açıklama bunun için de geçerli. Ayrıca yanık yeni ise beraberinde analjezik düşünülebilir) - Sütur alımı - Tırnak çekimi - Apse drenajı - Bül drenajı - Y umuşak umuşak dokudan yabancı cisim çıkarılması REKTAL
- Diazepam desitin 5 mg (rektal) (Bunun bulunmadığı acillerde acillerde çocuk çocuk hastalara hastalara diazemin diazemin rektal puşelendiği vakaları meslektaşlarımdan duydum. Kaynaklarda böyle bir yaklaşım yer almasa da çok acil durumlarda mg'ına dikkat etmek kaydıyla akılda bulundurulabilir.) - Emedur suppozituvar (rektal) - Sabalaks/libalaks lavman lavman x1 veya x2 - B.T. Enema lavman - Paranox S suppozituvar (rektal) (120 mg parasetamol) - Paranox suppozituvar (rektal) (120 mg parasetamol + 15 mg fenobarbital)
AŞILAR - Tetanoz aşısı (toksoidi) (IM) - Kuduz aşısı (IM) (Deltoide, çocukta ise uyluk anterolateraline uygulanabilir. Yaranın durumuna, hayvanın aşılı olup olmadığına göre tablodan bakılarak 3-4 veya 5 doz yapılması gerekir. 3 dozsa 0-3-7. günlerde, 4 dozsa 0-3-7-14, 5 dozsa 0-3-7-14-28. günlerde uygulanır. Beraberinde tetanoz aşısının sorgulanması gerekebileceği gibi, Kuduz Ig de gerekebilir. Daha önce başka bir yaradan dolayı kuduz aşısı olmuş biri için 2 veya 3 dozluk profilaksi gerekebilir. Enf. hast. uzmanı ile konuşmak uygun olur öyle bir durumda) - Kuduz Ig ... ünite (IM) (Tek dozda, ilk 7 gün içerisinde uygulanması önerilir. IM uygulanır. Yara yeri çevresine, kalanı IM uygulanır. İnsan kaynaklı ise 20 ünite/kg, at kaynaklı ise 40 ünite/kg. Bizdeki Equirab flakon. Her flakonda 1000 ünite var ve at kaynaklı. Uygulama sonrası alerji bulguları gelişen hastalar olmuştu. Alerjiye yönelik tedavi vermek lazım böyle bir durumda.) - Tetanoz Ig (IM) (Tetanoz aşısı hangi koldan uygulandıysa öteki koldan uygulamak lazım. Bir ampulde 250 ünite var. Çok riskli olmayan durumlarda 250 ünite, ilk 24 saatte tedavi almamışsa, kiloluysa, nekrotik lezyonda, derin ve kontamine yaralarda, yanıklarda,, konjelasyonda yanıklarda konjelasyonda vb. 500 ünite ünite önerilir) DİĞER ORDER - Soğuk uygulama (Ateşi düşürmeye yönelik. Kasık, Koltukaltı, Baş bölgesinin birine veya birkaçına. Genellikle çocuklarda.) - Buz uygulama (YDT'ler, yılan/akrep/böcek sokmaları, bazı lokal allerjik durumlar vs.) - EKG - Monitörizasyon - İdrar sondası (Şart değil belki, ama silikon mu foley mi prezervatif sonda mı olacağı veya kaç numara olacağı da orderlanırken belirtilebilir. Mevcut sondaların hepsi büyük geliyor çok ince sonda gerekiyorsa aspirasyon sondasının en küçük olanı / feeding sonda tercih edilebilir.)
REÇETE
ALERJİ
- Azelastin (Allergodil): (Allergodil): Antihistaminik nazal spreydir. Tadı acımsı olsa da yarım saat içerisinde etkisini gösterir. Alerjik burun tıkanıklıklarında 2x1 kullanılabilir. 6 yaşından küçüklerde kontrendikedir. - Desloratadin (Lordes/Aerius/Deloday/A (Lordes/Aerius/Deloday/Axivol/ xivol/ Des-fix): Şurup ve tablet formları var. Sedasyon yapmaz bu açıdan açıdan alerjide alerjide ilk tercih tercih olabilir. Normalde Normalde 1x1 kullanılır (24 saat etkilidir). Ürtiker çok alevliyse günlük dozu 4 katına çıkarabilirsin. 1 hafta - 10 gün içinde geçmezse alerji testi düşünülebilir. - Efedrin + Nafazolin + Antazolin + Kloreton + Mentol + Okaliptol (Sülfarhin): Bir zamanların efsane burun pomadıydı bu. Topikal dekonjestandır. Birkaç sene piyasadan kalkmış olsa da 2017'ye doğru tekrardan piyasaya sürülmüştür. Günde 2-3 defa burun deliklerine mercimek büyüklüğünde sürülebilir. sürülebilir. 3-5 gün kullanımı yeterlidir. Küçük çocukta kullanma (Mentol -> glottis spazmı riski) - Feniramin Feniramin (Avil): (Avil): Şurup, tablet, ampul ve merhem formları var. Uyku sorunu yaşayanlarda 1x1 tablet verilebilir. Sedatif Sedatif olduğundan olduğundan alerjik alerjik durumlarda ilk ilk tercih değil. Kiminde uyku yerine huzursuzluk, anksiyeteye gibi etkiler görülebiliyor. - Hidroksizin (Atarax/Validol): (Atarax/Validol): Bebekte validol damla (6 yaşından küçükler 4x7 damlaya kadar kullanılabilir). Çocuk: Atarax şurup 3x1 veya 4x1 ölçek. Erişkin: 3x1 tablet. Atarax uyku getirdiği için zyrtec ile kombine edebilirsin. (Gündüz zyrtec akşam atarax gibi) Uyku getirdiğinden dolayı alerjiden çok anksiyete hastalarına yazıyoruz. Alerjide öncelikle non sedatifleri tercih ediyoruz. - Levosetirizin (Xyzal/Lezin/Alerinit/Vivid (Xyzal/Lezin/Alerinit/Vivid/Levi /Levi set): 1x1 - Rupatadin Rupatadin (Anthix/Rupafin/Ripatrin/Rupax/ Rupatek): 12 yaş üstünde, 1x1. Farmakodinamisinde sedasyon yapmaz yazıyor ama aldıktan sonra sedatif etkisini gören hastalar var. - Setirizin (Zyrtec/Allerset/Hitrizin/Cetryn/Seti ral): Damla: 6 ay-2 yaş: kaç kg ise yarısı kadar damla) (Şurup: 2-5 yaş 1xyarım, 5-11 yaş: 1x1) (tablet 1x1) (6 aydan küçüklerde ruhsatlı bir antihistaminik yok)
ANALJEZİK
Migren :
Asemetazin (Rantudil/Acetudil): (Rantudil/Acetudil): Analjezik, antipiretik, antiinf. Günde maks. 300 mg. Yumuşak doku enf. ağrılarında 2x1 kullanılabilir. Alerjik bünyeli hastalarda kullanmaktan kaçın. - Benzidamin Benzidamin (Tantum/Tanflex/Beniflex): Antie nflamatuar. (Farmakodinamisinde analjezik veya antipiretik etkisi yazmıyor) Açık yarada tercih edilebilir (Yara kapanmasına katkısı açısından). Draje formu 3x1 kullanılır. 11 yaş ve üstünde karşılar. - Deksketoprofen Deksketoprofen (Arveles/Deksalgin/Dexday/D exfull/Rastel): Analjezik, antiinflamatuar, antipiretik. Günlük max 75 mg. - Diklofenak (Diclomec/Dicloflam/Dikloron/Ka lidren/Voltaren): Analjezik, antipiretik, antiinf. Günlük maksimum doz 150 mg. - Etodolak (Barca/Edolar/Etol/Dolarit/Tilac): 1 8 yaş ve üstü. Analjezik, antiinflamatuar, antipiretik. Günlük maksimum doz 1000 mg. - Flurbiprofen (Algopet/Frolix/Fortine (Algopet/Frolix/Fortine/Majezik /Majezik /Maxaljin): Analjezik, antipiretik, antiinf. Günlük maks. doz: 300 mg. GİS yan etkisi ile gelen hasta sayısı diğer ilaçlara göre daha fazlaydı. - İbuprofen İbuprofen (Apireks/Brufen/Dolven/Ibufort/Pedifen/Suprafen): Analjezik, antipiretik, antiinf. Yetişkinlerde maks. doz: 1200 mg, <6 ay ise veya >6 ay ve ateş <39 derece ise 5 mg/kg/doz (6-8 saatte bir), >6 ay ve ateş >39 derece ise 10 mg/kg/doz (6-8 saatte bir). Artritlerde uygun bir tercih olur. - İbuprofen + Kodein fosfat (Nurofen plus): - İndometazin (Endol/Endosetin): Analjezik, antipiretik, antiinf. Daha çok artritlerde tercih ediliyor. Günlük maks: 200 mg. Yazacaksan 25 mg'lıktan 2 veya 3x1 yaz. toplamda 100 mg'ı geçmemeye çalış. - Naproksen Naproksen (Aleve/Apranax/Aprol/Aprowell/A tren): Analjezik, antipiretik, antiinflamatuar. Yetişkinde önerilen önerilen başlangıç başlangıç dozu 550 550 mg, günlük maksimum doz 1375 mg. İYE'si olanda veya renal patolojisi olanda mümkün olduğunca tercih etme. - Nimesulid (Nimes/Motival/Nimelid/Coxulid): Analjezik, antipiretik, antipiretik, antiinf. antiinf. Tableti 12 yaşından yaşından itibaren, jeli 16 yaşından itibaren ödeniyor (ne alakaysa), alakaysa), 100 mg'lık tabletler şeklindedir ve 2x1 tablet reçete edilir. Fazlası önerilmez. - Parasetamol Parasetamol (Parol/Minoset/Minafen/Parano x/Tamol/Tylol): Analjezik, x/Tamol/Tylol): Analjezik, antipiret antipiretik. ik. Yetişkinde Yetişkinde günlük maksimum doz: 4 gr. Çocukta 10-15mg/kg/doz 4 ile 6 saate bir IV/PO/rektal (max doz: 100mg/kg/gün) - Parasetamol + Kafein (Vermidon/Gripin/Remido (Vermidon/Gripin/Remidon/Geralginen/GeralgineP/Adafen) - Parasetamol + Kafein + Kodein Fosfat (Geralgine-K/Pirosal/Temsaljin) - Parasetamol + Kafein + Propifenazon (Minoset Plus/Panalgine/Minamol Plus/Parol plus/Vermidon Plus)
- Ergotamin + Mekloksamin + Parasetamol + Kafein (Avmigran): Kafein (Avmigran): Gebelik kategorisi X. Sadece ataklarda kullansın. gelen atağı geçirir, atağın gelmesini engellemez. Ağrı nöbetlerinin başında 1 -2 tane alsın. Günde 4'ten, haftada toplam 10'dan fazla kullanmasın. - Pizotifen Pizotifen (Sandomigran): (Sandomigran): Atakları Atakları geçirmez. geçirmez. Sadece profilaksi için kullanılır. ilk 3 gün 1x1, son raki 3 gün 2x1, sonra 3x1 idame. KULAK
- Siprofloksasin (Siprogut): Kronik otitis mediada, akut otitis eksternada verilebilir. Kulakta dolgunluk, akıntı, işitme kaybı ve perforasyon saptanabilir. akıntı sarı renktedir. 3x4 -5 kullanılabilir. beraberinde gerekli ise deksametazon kulak damlası da 2 -3x4-5 yazılabilir (10 gün kullansın) (Geçmezse KBB pol.e gitsin) Damlanın yanında oral ko-amoksilav benzeri antibiyotik kombine edilebilir. - Gliserin damla: damla: Buşonun atılması için önerilir. En fazla 3x10 olacak şekilde damlatılabilir. (3x5 verilebilir) 3 gün kullanması ve geçmemesi halinde KBB pol.e başvurması önerilir. Reçete Reçete edilmiyor, edilmiyor, kağıda yazıp yazıp hastaya vermek lazım - Deksametazon Deksametazon (Onadron/Dekort): (Onadron/Dekort): Alerjik eksternal otit, riskli olmasına rağmen steroid tedavisinin gerekli görüldüğü pürülan veya pürülan olmayan infektif eksternal otit durumlarda 2-3x4-5 kullanılabilir. - Otomikoz : Kaşıntı, akıntı, bazen işitme kaybı olur. Otoskopide spor birikintileri izlenir. Mümkünse KBB'ye yönlendir tedavisini tedavisini uzman uzman başlayıp başlayıp takip etsin. etsin. Uzmana gitme imkanı yoksa Naftifin Naftifin (Exoderil) (Exoderil) sprey 2x1 (10 gün) verilebilir. Kulak Kulak zarı perforeyse perforeyse castellani solüsyonuöneriliyor ama periferde o kadar da uçmamak lazım. Mazallah...
PSİKİYATRİ - Trazodon Trazodon (Desyrel): (Desyrel): Antidepresa Antidepresandır. ndır. Anksiyete ile birlikte olan muhtelif tipte tipte depresyonlarda kullanılabilir. Başlangıç dozu 50 -150 mg'dır. 50 mg'lık kutudan 2x1 yazılabilir. Optimal etkisi ikinci haftada görülür (Hastayı bu konuda uyarmak lazım). Karşılaması için reçeteye anksiyete bozuklukları, uyku bozuklukları, depresif depresif nöbet tanıları girilebilir. girilebilir. Birçok Birçok yan etkisi olduğu olduğu için ve kısa kısa süreli bir tedavi tedavi olmadığı olmadığı için mecbur kalmadıkça yazmayıp psikiyatri pol.'e yönlendirmek yönlendirmek en mantıklısı... mantıklısı... - Amitriptilin Amitriptilin (Laroxyl): (Laroxyl): Trisiklik antidepresand an tidepresandır. Esas endikasyonu, depresyondur ancak fibromiyaljide de kullanılabilir. 10 ve 25 mg'lık kutuları var. 10 mg'lıktan 3x1 yazılabilir (önerilen başlangıç dozu budur). Etkisini Etkisini hemen değil değil düzenli kullandıktan kullandıktan sonra 1 haftada görmeye başlayacağını belirt. - Magnezyum (Magosit/Efermag/Magnesium (Magosit/Efermag/Magnesium nutrimed): Fibromiyaljide uyku sorunu varsa kullanılabilir. 1x1. İshale yol açabilir. ishal olursa seyreltsin 2 günde 1, 3 günde 1 gibi. ishal kesilmezse ilacı kessin.
ANTİBİYOTİK Albendazol (Andazol): Aşağıdaki Albendazol (Andazol): Aşağıdaki "parazitler" bölümünde yazdım. yazdım. Amoksisilin + Klavulanik Klavulanik asit(Amoklavin/Augmentin/Croxilex/Klamoks/ asit (Amoklavin/Augmentin/Croxilex/Klamoks/ Klavunat): Ko-Amoksilav da denir etken maddesine. En sık yazılan antibiyotik grubudur. 600'lük ES formunu ancak uzman yazabilir. ÜSYE, ASYE gibi enfeksiyonlarda sıkça kullanırız. Endikasyonlarında YDE ve İYE de bulunuyor bulunuyor ancak ancak öyle durumlarda durumlarda daha spesifik antibiyotikler seçiyoruz genellikle. Ampisilin (Alfasilin/ (Alfasilin/Ampisina/Ma Ampisina/Makrosilin/Silin krosilin/Silin a/Negopen): Penisilin grubudur. Yetişkinde 250 1000 mg, 6 saatte bir, çocukta 25-50 mg/kg/gün 6 saatlik dozlara bölünerek. Ampisilin + Fenazopiridin (Azosilin): Fenazopiridin (Azosilin): Fenazopiridin lokal etkili üriner analjeziktir. Doğum çağındaki kadınlarda İYE olması halinde güzel tercihtir. Gebelik Kategorisi: B, Emzirende kullanılabilir. İdrarı kırmızı -turuncu renge boyayabilir. boyayabili r. 12 yaş üstünde üstünde ilk gün 3x2, sonraki günler günler 3x1 önerilir. Ben genellikle 3x1 yazıyorum. Ampisilin + Sulbaktam (Alfasid/Am (Alfasid/Ampisid/Devasid/S pisid/Devasid/Sulcid/D ulcid/D uocid): Bu iki etken maddenin birleşimine 'Sultamisilin' de denir. Oral: Yetişkin 2 x 375-750 mg. Çocuk 25-50 mg/kg/gün ampisilin. Enjektabl: Yetişkin 1 g-8 g ampisilin. Günlük max sulbaktam dozu 4 g'dır. Çocukta max 150 mg/kg/gün ampisilin. Asiklovir (Aklovir/Asiviral/Zovirax/Hernovir/V Asiklovir irosil): Herpes simplex enfeksiyonlarında kullanılabilir. Tablet, süspansiyon, topikal, IV formları var Azitromisin (Azitro/Azeltin/Azomax/Azro/Tre Azitromisin mac): Makrolid grubu antibiyotiktir. Yetişkinde 1x500 mg 3 gün, veya ilk gün 500 mg, sonraki 4 gün 250 mg. Çocukta ilk gün 10 mg/kg, sonra 4 gün 5 mg/kg. Diritromisin (Dynabac): Makrolid grubu Diritromisin (Dynabac): antibiyotik olup 1x2, 5 gün kullanılır. Doksisiklin (Tetradox/Monodoks): (Tetradox/Monodoks): Tetrasiklin grubudur. Yetişkinde ilk gün 2 x 100 mg, sonra 100 mg/gün (bir veya iki dozda). Şiddetli enf.da 2 x 100mg. Gebelik kategorisi: D, Süte geçer... (Tetrasiklin grubu ilaç kullananlar süt ürünleri tüketmemeli) Fosfomisin (Urocare/Uromisin/Uroday/Dispar Fosfomisin i): İYE'ye mahsustur. 1x1 yatmadan önce, idrara çıktıktan sonra kullanılır. İYE'nin derecesine göre diğer antibiyotikler veya üriner antiseptikler ile kombine edilebileceği gibi, tek başına da kullanılabilir. Metoklopramid kullanımında etkileşim yüzünden etkinlik azaldığı için birlikte kullanımı önerilmez. Gebelik kategorisi: B 1'den fazla kutu yazılmasıyla ilgili: Manuel reçetede acil kaşesi varsa veya e-reçetede sarı ve kırmızı alan hastalarında 1 kutu ödüyor, yeşil alan hastalarında birden fazla kutu kutu ödenebiliyor. Tetkik yapıldıysa yapıldıysa ve zaten sarı alansa 1'den fazla kutu yazılması halinde iş
eczacının insiyatifine kalıyor. 2. kutu ödenm ese bile artık reçete olduğundan hastaya para ile satılabilir. Pratisyen yazınca ödemediği ilacı da, ekstra kutuları da sistemden "özel reçete" olarak girip verebilir. Fusidikasit (Fucidin/Fucitec/Stafine/Fusinat): 3x1 tablet, 5 gün. Özellikle orta/ağır derecede olan yumuşak doku enfeksiyonla enfeksiyonlarında rında tercih edilebilir. Klaritromisin (Macrol/Klacid/Klamer): Atipikte Klaritromisin ilk tercih, tipik ÜSYE/ASYE'de ise diğer ilaçlara alerji halinde tercih edilebilir. Normal formu epey acıdır, hastaya insafınız varsa MR formu yazın. Daha tolere edilebilir onun tadı. MR Formu 24 saat etkilidir. 1x1 yazılabileceği yazılabile ceği gibi şiddetli şiddetli enf.da 1x2 1x2 veya 2x1 2x1 de yazılabilir.. Çocukta: 15 yazılabilir 15 mg/kg/gün, mg/kg/gün, ona uygun süspansiyon yazıp 2 doza böl. Metronidazol (Flagyl/Nidazol): Bakterisid Metronidazol (Flagyl/Nidazol): (Anaerobisit), amibisid, trikomonosid etkilidir. Erişkinde 2x1 veya 3x1, Çocukta 20 -40 mg/kg gün, 3 doza bölünerek kullanılabilir. Acilde GİS'e yönelik sık reçetelenen antibiyotiklerden biridir. Moksifloksasin (Avelox/Demoxif/Mofelox/Mox Moksifloksasin ai): Kinolon grubu antibiyotiktir. 18 yaş altında, gebede, emzirende kontrendikedir. Geniş spektrumludur ancak daha çok pnömonide 1x1 kullanırız ve eczaneden alınması için pnömoni tanısı eklemediysek geri döner... Nistatin (Mikostatin/Fungostatin): (Mikostatin/Fungostatin): Oral kandidiyazda kullanılabilir. Yenidoğanda 4x2 ml, prematüre ve zayıfsa 4x1 ml, çocuklar ve yetişkinlerde 4x4-6 ml yazılabilir. Tedaviye semptomların normale dönmesinden sonra 48 saat daha devam edilir. Penisilin V (Pen-os): Yetişkin (Pen-os): Yetişkinde de 3x1. Çocuk: Çocuk: 3-12 aylık: 3x1/2, 1-6 yaş 3x1, 6-12 y aş: aş: 3x2 ölçek. Penisilin G Benzatin (Deposilin/BenzapenBenzatin (Deposilin/Benzapenla/Pentin-la): 6.3.3'lük formunun yıllardır piyasada olduğunu görmedim. 27 kg altında 600 bin ünite yapacağımız yapacağı mız zaman 1,2'lik 1xyarım 1xyarım yazıyoruz yazıyoruz ailesini ailesini uyarıyoruz bu konuda mecburen. gereğinde 1x1/3, 1x2/3 şeklinde doz ayarlaması yapılabilir. Kriptik tonsilitte alerji olmaması halinde tercih edilmesi uygun olur. Beraberinde oral ab verilebilir. Sefiksim (Suprax/Zimaks/Fixef/Cephix): 3. Sefiksim Kuşak sefalosporindir. Normalde sadece uzman hekim ye bilinir, ama ama pratisyen pratisyen yazdığında yazdığında yazar di ye ödememesine rağmen eczane hastaya para ile satma yetkisine sahip sahip olur (bunu bilmeyen ve hastayı hastayı geri yollayan eczaneleri eczaneleri arayıp arayıp uyarabilirsini uyarabilirsiniz.) z.) Yetişkin ve >12 yaş 1x1 400 mg (iki doza da bölünebilir), Çocukta 8 mg/kg (Bu doz bir seferde de verilebilir, 2 doza bölünerek de). <6 ay'da yazma. Sefaleksin (Sef/Maksipor/Bilfasin): (Sef/Maksipor/Bilfasin): 1. kuşak sefalosporin. Erişkinde Erişkinde günlük 1-4 g'lık doz 2 veya 3'e bölünerek verilebilir. Çocukta günlük doz 25-50 mg/kg/gün'dür. bu doz 2 veya 3'e bölünerek verilebilir. YDE/İYE/ÜSYE/ASYE YDE/İYE/ÜSYE/ASYE vb. birçok enf.da enf.da tercih edilebilir.
Sefprozil (Prefix/Erasef/Zilce (Prefix/Erasef/Zilcef): f): İYE için vaktiyle çok olumlu geri dönüşler aldığımız bir ilaçtı. Özellikle çocukta... Uzun bir süredir bizim eczanelerde yok. Yetişkinde 1-2x500 mg, Çocukta 5 mg/kg/gün'ü 1 veya 2 doza bölerek ver. Sefuroksim (Aksef/Cefaks/Cefatin/Enfexia): 2. Sefuroksim kuşak sefalosporindir. Yetişkinde 2x250 -500, çocuklarda 30 mg/kg/gün iki doza bölünerek. Geniş spektrumundan dolayı ÜSYE, ASYE, İYE, YDE gibi birçok durumda tercih edilebilir. edilebilir. Siprofloksasin (Cipro/Ciflosin/Roxin/Cipronati Siprofloksasin n/Ciproktan): Kinolon grubu olup 18 yaş altında, gebede, emzirende asla kullanılmaz. O yüzden ben risk almamak adına doğum çağındaki bayanlara gebelik olmasa bile tercih etmiyorum açıkçası. Genellikle İYE'de tercih edilir 2x250-750 mg kullanılabilir. Tetrasiklin (Tetra/Tetralet): Yetişkinde Tetrasiklin (Tetra/Tetralet): Yetişkinde 1 veya 2 gr, 4 eşit doza d oza bölünerek verilmeli. Gebelik kategorisi: D (Tetrasiklin grubu ilaç kullananlar süt ürünleri tüketmemeli) Trimetoprim + Sulfametoksazol (Bactrim/Kemoprim/Metopri Sulfametoksazol (Bactrim/Kemoprim/Metopri m/Trimoks): 6 hafta-5 aylık: 2x1/2 ölçek. 6 ay -5 yaş: 2x1 ölçek. 6-12 yaş: 2x2 ölçek. 12 yaş üstü: 2x4 ölçek (2 şişe). Erişkin 2x2 tablet veya 2x1 forte tablet. Tedavi en az 5 gün. semptomlar yok olduktan sonra 2 gün daha devam. IYE ve/veya bağırsak enfeksiyonları her şeye dirençliyse bu kullanılabilir.
Hepsinin tedavi süresi 1 haftadır. Aileyi sorgula, gerekirse tüm aileye tedavi ver. Gereğinde acilde metronidazol IV verilebilir. - Niklozamid Niklozamid (Yomesan): (Yomesan): Bir kutusu 4 tablet içerir. Erişkin ve 6 yaşından büyükler 1x4 tablet. 2 -6 yaş: 1x2, <2 yaş 1x1 tablet. *Tenya: Annesi çocuğu beyaz şerit düşürdü diye getirebilir. Tedavi süresi 1 gündür. Tabletler ağı zda tamamen çiğnenerek yutulmalıdır. Çocukta ezerek suya karıştırıp verilebilir. Beraberinde laksatif verilmesi uygun olur (duphalac gibi) (paraziti rahatça atsın diye) Permetrin (Kwellada) (Kwellada) şampuan. Banyodan - Bit : Permetrin sonra saçlar havluyla kurulanır. Saç v e kafa derisi tamamen kaplanıncaya kadar sürülür. Kafada 1 saat bekledikten sonra sonra bol su ile yıkanır. yıkanır. İçindeki İçindeki ince dişli dişli tarakla bit yavruları temizleneceke. Aynı işlem 1 -2 hafta sonra tekrarlanır. Permetrin (Kwellada) (Kwellada) losyon. Yüz hariç - Uyuz : Permetrin boyundan itibaren bütün vücuda sürsün sürsün (uyuzun olduğu tüm bölgelere). 8-10 saat vücutta kalsın. Pijamalarla yatsın. Daha sonra pijamaları yüksek derecede yıkasın. Genellilkle günde 1 -2 kez yapması yeter. yetmezse yetmezse 2-3'e de çıkabilir. Vücutta yaygın kaşıntı ile gelir bu vakalar (özellikle çocuk). Hayvan teması sorgula. Geceleri kaşıntı artar. Hatta kaşıntı ile uyanır. Tane tane makülopapüler döküntü olur. 2 yaş altının el ve ayak tabanlarında bül... - Pire : Pire sokmasına bir şey yapmıyoruz. Antihistaminik krem yazabilirsin. yazabilirsin. Kaşıntı Kaşıntı fazlaysa fazlaysa oral antihistaminik yazabilirsin.
PARAZİTLER - Albendazol Albendazol (Andazol): (Andazol): Çocukta herkese aynı 1x1 ölçek (10 ml). Erişkin 400 mg 3 tablet 1x1. Tüm tedaviler 3 gün sürer. Sabah aç karnına içecek. Tedavinin iki hafta sonra tekrarlanması gerekir. (Kistler ilk tedavide yok olmaz, iki hafta sonraki tedavide açılmış olan kistler de yok edileceğinden genellikle tekrarlamaz. Aksi halde tekrarlayabilir.) *E.vermicularis: Hocam poposunda kurt (kıl kurdu) gördüm der annesi. * A.lumbricoides: Hocam kakasında solucan var. Ağzından solucan solucan çıkabilir. çıkabilir. Karın ağrısı, ağrısı, iştahsızlık, iştahsızlık, kilo kilo alamama, birden 39 derece ateş, öksürük (Löffler pnömonisi). Bu tür paraziter hastalıklarda aile tedavisi gerekebilir, sorgula. Hijyen konusunda tavsiye ver (iç çamaşırlar başta olmak üzere üzere kıyafetlerin, kıyafetlerin, çarşafların çarşafların 90-100 derecede yıkanması önerilir) İstisna olarak kist hidatikte tedavi süresi uzundur (3 ay) Süspansiyon 2 ayrı tedavi için yeterli iken, tabletler genellikle sadece 3 günlük ted. için yeterli. O yüzden tabletse 2 kutu yazılabilir. - Metronidazol (Flagyl/Nida (Flagyl/Nidazol) zol):: Amipli dizanteri ve giardiaziste. Erişkinde 2x1 veya 3x1, Çocukta 20 -40 mg/kg gün, 3 doza bölünerek kullanılabilir. * Amip (Entamoeba Histolytica) Histolytica): Kanlı, mukuslu kak a, a, tenesmus, ishal, karın ağrısı ile gelir. *Giardia: İB'ı tutan yağlı, pis kokulu bol miktarda kaka ile gelir (kan proteini düşer hasta ödemle gelir).
VİTAMİN - Çinko Çinko (Zinco/Zinobest/Zincover/Zinxx) (Zinco/Zinobest/Zincover/Zinxx) - Demir Preperatları (Ferro Sanol/Ferrum hausmann/Gyno Ferro Sanol/Ferrozinc/Maltofer fol): Bir kısmı sadece demir içerirken, bir kısmı demire ek olarak bir veya birkaç vitamin preperatı bulduruyor. Yazmadan önce kontrol etmekte etmekte fayda var. Ben bazılarının isimlerini hatırlatmış olayım. - Vitamin B9 (Folbiol): Bildiğimiz folik asit. Folat eksikliğine bağlı megaloblastik anemi vasra 2 kutu yaz 1x1 kullansın bitene kadar. Malabsorbsiyonda 1x3'e kadar çıkarılabilir. Akdeniz anemisi, orak hücreli anemide 1x1 veya haftada 1 tablet profilaktik verilebilir. - Vitamin B12 (Dodex/Monovit B12 (Dodex/Monovit B12/Vitakobal): Her biri 1000 mcg içeren 5 ampul bulunur. B12 eksikliği saptanırsa: ilk hafta her gün 1x1, sonraki bir ay boyunca haftada 1x1, daha sonra ayda 1x1. Akut nevraljide günde 1 veya veya yarım ampul (tablo düzelene kadar). Pernisiyoz anemi ve hiperkrom makrositer anemide günaşırı çeyrek - 1 ampul (1-2 hafta boyunca, sonra ayda 1 devam) - Vitamin D3 (Devit-3/Monovit D3 (Devit-3/Monovit D3/D-3 Ferol): D vitamini değerini bilmeden yazma. yazma. Son zamanlarda D vit. değeri bilinmeden yazılan ampuller yüzünden toksikoz durumlarına sıkça rastlanır oldu - Vitamin D + Kalsiyum kombinasyonları (Caicimax-D3/Cal D Vita/Calciday D3/Calcium-D Sandoz/Cals-D3) - Vitamin Kompleksleri(Becovital/Bemiks/Beheptal/Polivit/ Kompleksleri (Becovital/Bemiks/Beheptal/Polivit/ Vitabiol/Sanasol/Supravit)
GÖZ HASTALIKLARI
Alerjik konjuktivit konjuktivit : - Olopatadin (Oladin/Ofnol/Dupatin): Göz damlasıdır. 2x1 kullanılabilir. Antihistaminik olup 3 yaş ve üzerindeki hastalarda hastalarda yazılabilir. yazılabilir. veya - Azelastin Azelastin (Allergodil/Zelass-m): Göz damlasıdır. damlasıdır. 2x1 kullanılabilir. Antihistaminik olup 4 yaşın üzerindeki hastalara yazılabilir. Bakteriyel göz enf.da 1. kombinasyon : - Gentamisin Gentamisin (Gentagut/Gentamed): (Gentagut/Gentamed): Göz damlasıdır. Enfeksiyonun şiddetine göre 4x1 veya 4x2 yazılabilir. - Oksitetrasiklin hcl + polimiksin b sülfat (Terramycin/Polimisin): Göz pomadıdır. sülfat normal kullanımı 2x1 veya 4x1 olsa da göz damlası ile birlikte reçetelendiği reçetelendiği zaman zaman 1x1 (yatmadan (yatmadan önce) önce) kullanımı genellikle yeterli olur. Bakteriyel göz enf.da 2. kombinasyon : - Tobramisin Tobramisin (Tobrased/Tobrex/Oftamycin/Tob rinex): Pomad hafif/orta enf.larda 3x1, ağırlarda 6x1., solüsyon hafif/orta şiddette 6x1-2 damla, ciddi enf.larda saat başı 2'şer damla (iyileşme olana kadar) (bakteriyel göz enf.da fusidik asitle beraber kullanabilirsin) - Fusidik asit (Fucitec/Fucithalmic/Fusix (Fucitec/Fucithalmic/Fusix/Stafine): /Stafine): 2x1 damla Blefarit : - Sülfasetamid + Prednizolon (Blephamide Prednizolon (Blephamide Liquifilm/Norsol/Predni-pos):Göz Liquifilm/Norsol/Predni-pos): Göz damlasıdır. damlasıdır. Enfeksiyonun şiddetine göre 2x1 veya 4x1 reçete edilebilir. 1-4 saatte 1-2 damla öneren kaynaklar da vardır. Bunun Bunun yanına tobramisin tobramisin içerikli içerikli bir pomad pomad da ilave edilebilir (1x1, yatmadan önce), tedavi 15 gün kadar sürebilir (geçmemesi halinde göz pol. kontrolü önermekte fayda var) Kirpiklerin bebe şampuanı ile yatmadan yıkanıp temizlenmesi önerilebilir. Hordeolum : - Blefarit tedavisi ile benzer tedavi verilebilir. Pomad (Cipro/Siprogut)pomad 1x1 olarak Siprofloksasin (Cipro/Siprogut) tercih edilebilir. veya - Bakteriyel göz enf.'daki 1. kombinasyon uygulanabilir. (Doz arttırımı gerekebilir) Kaynak ışığına maruziyet : internetteki kaynaklarda kaynaklarda siklopentolat siklopentolat - Açıkçası internetteki (sikloplejin) önerildiğini görsem de ne o ilacın onlarında böyle bir şey var, ne mekanizması endikasy onlarında bununla ilişkili ilişkili görünüyor ne ne de bilimsel bir veriye dayandığını gördüm. Bu yüzden reçete etmenin pek bir anlamı olduğunu düşünmesem de, acilde ilk tercih proparakain (alcaine) damlatmak oluyor. gereğinde göz ajı yapmak, sistemik analjezik vermek dışında lav ajı yapılabilecek yapılabilecek pek bir şey olduğunu olduğunu sanmıyorum. sanmıyorum.
Şikayetlerin çok şiddetli olması halinde Basitrasin + Neomisin (Thiocilline) Neomisin (Thiocilline) vb. pomad ile göz kapatılarak hasta göz pol.e yönlendirilebilir. Herhangi bir komplikasyon görülmesi halinde icapçı göz hekimi ile görüşülebilir. görüşülebilir. Göze yabancı cisim kaçması : kaçması : cismin çıkarılması, çıkarılması, göz lavajı lavajı vb. acil acil - Yabancı cismin müdahaleden sonra reçete için: - Sodyum Karboksimetilselülöz = Suni gözyaşı (Refresh tears lubricant/Lubtane lubricant/Cellufresh): 4x1 damla verilebilir. verilebilir. Gerek görüldüğü takdirde yukarıda yazdığım antibiyotik damla veya pomadlardan biri profilaktik olarak "profilaktik dozda" verilebilir. Kuru göz : Karboksimetilselülöz = Suni - Bunda da Sodyum Karboksimetilselülöz gözyaşı (Refresh tears lubricant/Lubtane lubricant/Lubtane lubricant/Cellufresh) 4x1 damla verilebilir. Viral konjuktivit konjuktivit : - Sekonder bakteriyel enfeksiyonun önlenmesi amacıyla antibiyotikli damlalar ve semptomların hafiflemesi için suni gözyaşı başlanabilir. Temel yaklaşım başkalarına yayılmasını yayılmasını önlemek, kişisel kişisel hijyene hijyene dikkat etmektir. etmektir. Antibiyotikli damla olarak: Tobramisin Tobramisin (Tobrased/Tobrex/Oftamyci n/Tobrinex) 4x1 yazılabilir. Suni gözyaşı olarak: Karboksimetilselülöz Karboksimetilselülöz (Refresh (Refresh tears lubricant/Lubtane lubricant/Cellufresh) 4x1 yazılabilir. yazılabilir. Topikal kortikosteroidi öneren kaynaklar olduğu gibi ilk iki hafta viral replikasyonu arttırabildiğini söyleyen kaynaklar var. O yüzden yazmadım. ------------------------------------* Bulanık görme ile gelen her hastayı mutlaka göz hekimine yönlendir.
KADIN DOĞUM Bakteriyel Vajinozis : Doğurganlık çağındaki kadınlardaki kadınlardaki en sık görülen renkte, ince, mens sonrası kötü kokulu enf.'dur. Gri renkte, akıntı görülür. Vajinal inflamasyon yoktur. - Metronidazol (Flagyl/Nida (Flagyl/Nidazol) zol):: 500 mg 2x1 (7 gün) * Gebelerde semptomatik gebeler tedavi edilmelidir. Lokal tedavi Metronidazol(Flagyl/Nidazol) (Flagyl/Nidazol) 250 mg önerilmez. Metronidazol 3x1 (7 gün) Genital Herpes : - Asiklovir (Aklovir/Asiviral/Zov (Aklovir/Asiviral/Zovirax): irax): 400 mg kullansın) forte suspansiyon 3x1 (Kutu bitene kadar kullansın) (Geçmezse kadın doğum pol.) Gonore : Kadınlarda asemptomatiktir. anormal vajinal akıntı, dizüri, mens arası kanamalar vb. saptanabilir (birlikte mutlaka klamidyaya yönelik tedavi verilmelidir.) Eş tedavisi de gerekir. - Doksisiklin Doksisiklin (Tetradox/Monodoks): (Tetradox/Monodoks): 100 mg 2x1 (7 gün) reçete ver. Buna ek olarak acilde tek dozluk Seftriakson (Novosef/İesef/Desefin) 1 gr IM uygulanabilir. (Doksisiklinden dolayı süt ürünlerinden uzak dursun) (Gebeliği ekarte etmiş ol) + Klamidya için Azitromisin (Azitro/Azeltin/Azomax): (Azitro/Azeltin/Azomax): 500 mg 1x2 tablet (tek doz) ekle reçeteye. Klamidya : Önlenebilir infertilite! Hafif sarı vajinal sarı vajinal akıntı, akıntı, dizüri, dizüri, pollaküri, vajinal bölgede yanma/kaşınma/kıza yanma/kaşınma/kızarıklık/şiş rıklık/şişlik, lik, dış genital genital organlarda yaralar, cinsel ilişki sırasında ağrı, ilişki sırasında anormal kanama vs. - Azitromisin Azitromisin (Azitro/Azeltin/Azomax): 500 mg 1x2 tablet (tek doz). Yine de mutlaka kadın doğum pol.e yönlendir. * Gebede meydana gelirse tetrasiklin kontrendike olduğundan Eritro 500 mg 2x1 (7 gün) veya Amoksina 500 mg 3x1 (7 gün) önerilir (azitromisin ile ilgili yeterli çalışma yok), ancak gebe + klamidyayı da periferde tedavi etmeye çalışmamak lazım. Kadın doğum pol... Pelvik İnflamatuar Hastalık : : Adneksiyel duyarlılık, duyarlılık, serviks serviks hareketlerine hareketlerine hassaslık, hassaslık, alt batın ağrısı ve lökositoz saptanır - Doksisiklin (Tetradox/Monodoks) (Tetradox/Monodoks) 2x1 14 Metronidazol (Flagyl/Nidazol) (Flagyl/Nidazol) 500 mg 2x1 14 gün, Metronidazol gün reçete edilir. Öncesinde acilde 1 gr tek doz Seftriakson (Novosef/İesef/Desefin) IM yapılır. 3 gün gün sonra şikayetlerde şikayetlerde gerileme gerileme olmaması olmaması halinde kadın doğuma yönlendirilir. (Doksisiklinden dolayı süt ürünlerinden uzak dursun) (Gebeliği ekarte etmiş ol)
Trikomoniazis : Cinsel yolla bulaşır, vajinal akıntı minimal de olabilir, yoğun, pürülan, pürülan, sarı- yeşil, kötü kokulu da olabilir. kaşıntı sıktır - Metronidazol (Flagyl/Nida (Flagyl/Nidazol): zol): 500 mg 2x1 (5 gün) (tedavi bitimine ve iyileşme sağlanana kadar cinsel ilişkiyi yasakla) * Gebede meydana Metronidazol (Flagyl/Nidazol) (Flagyl/Nidazol) 500 mg gelirse Metronidazol 1x4 tek doz tedavi yeterlidir. yeterlidir. Eş tedavisi de gerekir ayrıca.
Vulvovaginal candidiazis candidiazis : Vajinal kaşıntı, kaşıntı, beyaz beyaz vajinal vajinal akıntı, akıntı, RIA/vajinal RIA/vajinal tampon kullanımı, kontrolsüz diyabet, Ab kullanımı... - Ketokonazol (Ketoral): Vajinal supozituvar (3'lük ve 10'luk var. 3'lükten yaz günde günde 1 adet kullansın) evli olmayana hymen'in yapısını bozacağından yazma. (tekrarlıyorsa kadın doğuma yönlendir) Daha etkili olabilecek bir alternatif: - Metronidazol + Mikonazol nitrat + Lidokain (Mixovul/Mikonid): (Mixovul/Mikonid): 7 adet vajinal ovül, 1x1. * Ciddi enfeksiyonlarda 2 haftalık tedavi gerekir. * Gebede meydana gelirse ketoral vajinal supozituvar 1x1 (1 gün) uygulanması yeterli.
KREM POMAD JEL
Alüminyum Hidroksiklorür (Terkur/Kursept): El, ayak, koltukaltı aşırı terlemesinde. ilk 3 -4 gün her gece, sonra 2-3 günde bir gece. - Asiklovir Asiklovir (Aklovir/Asiviral/Zovirax): Herpes labialis ve genital herpes tedavisinde 5x1 (5 gün) verilebilir. - Basitrasin + Neomisin (Thiocilline): Primer piyoderma, sekonder enfekte dermatozlarda, dış kulak yonlarında, yaralar yaralar veya diğer cilt cilt yolu enfeksi yonlarında, travmalarında, meme başı çatlakları ve yanıklarda reçete edilebilir. Günde 3-4 kez kullanılabilir. - Beklometazon (Beklazon/Beklamet): Topikal kortikosteroiddir. Dermatitlerde ve egzemalarda tercih edilebilir. Krem ve pomad pomad formu var. 2x1. Uzun süreli tedavi önerilmez, özellikle çocuklarda max. 5 gün. Vücudun %20'sinden fazla alana kullanma. - Benzidamin Benzidamin (Tantum/Ternex/Tanflex): (Tantum/Ternex/Tanflex): %30'a yakın emilim emilim oranı. 2 yaş yaş ve üstünde karşılıyor. karşılıyor. 2 kutuya kadar ödüyor ancak 2 kutu için reçetenin açıklama kısmına "geniş yüzey" yazman lazım. 15 dk'da etkisini gösterir. - Bifonazol (Mycospor): 1x1, antifungal - Bizmut Subgallat + Benzokain + Benzalkonyum + Hidrokortizon Asetat (Kortos): Hemoroid, anal fissür. - Centella Asiatica Ekstresi (Madecassol): (Madecassol): Skatrizandır. Skatrizandır. Lokal deri ülserleri, meme başı çatlak ve yaraları, küçük cerrahi müdahaleler, epizyotomiler, sünnet sonrası, yüzeysel yanıklarda kullanılabi kullanılabilir. lir. Yara yerinde yerinde daha az az iz kalması için tercih edilebilir. 1x1 -2 - Dekspantenol (Bepanthene/Bepanthol/Panten ol): SGK karşılamaz. O yüzden reçete edilmiyor. Deri ve mukozanın oluşum ve yenilenmesin yenilenmesinee katkısı vardır. vardır. Çatlaklarda, pişiklerde vs. önerilebilir. - Difenhidrami Difenhidramin n hidroklorür + Lidokain hidroklorür + Çinko oksit(Ovadril/Kalmosan/Diyenil): oksit (Ovadril/Kalmosan/Diyenil): Antihistaminik tir. Losyon olduğundan dolayı daha geniş alanlara yönelik yazılabilir. yazılabilir. - Diflukortolon valerat + İzokonazol (Travazol/Troderm/Fuggy): Kortikos teroid + Antifungal kombinasyonudur. Yüzeyel mantar enfeksiyonunda kullanılabilir. Başka topikal ilaçlarla kombine edilebilir (ör: antihistaminikler). Sık reçetelenen ilaçlardan biridir. - Etofenamat (Rheumon/Doline): Spreyi 3x8 fıs, jel 3x1. (birçok (birçok şeyde olduğu gibi gibi gonartrozda gonartrozda da tercih edilebilir) - Fusidik asit (Fucidin/Fucitec/Stafine/Fucibest)
- Gayazulen Gayazulen (Garmastan): (Garmastan): Hyaluronidaz inhibitörüdür. 50 tl civarı fiyatı vardır ve SGK karşılamaz. Pişik ve meme ucu çatlağında son çare olarak düşünülebilir. Pişikte 3x1 ince tabaka halinde. Emzirende ise emzirmeden birkaç saat önce veya emzirdikten hemen sonra ince tabaka halinde sürülür. merhem kalıntıları her emzirmeden önce su ile yıkanarak silinir veya emzirmeyende emzirmeyende 1x1 ılık ılık su ile. - Gümüş Sülfadiazin (Silverdin/Silvamed/Derisiv): Sülfo namid grubu antibiyotik. Yanıkta, diğer cilt lezyon ve yaralarında yaralarında kullanılabilir. kullanılabilir. Gram +, gram gram - ve funguslara etkili. - Hamamel Hamamelis is Virgina Ekstresi (Hametan): Pişikler, ciddi olmayan yanıklar, çizik çizik kesik çatlak çatlak gibi yüzeyel yüzeyel cilt lezyonları. lezyonları. - Heparinoid Heparinoid (Hirudoid (Hirudoid Forte): Krem ve jel formları var. Burkulma, ezilme, eklemlerde ödem, hematomlu hematomsuz kapalı yaralar, yüzeyel flebitin lokal tedavisinde. Daha çok yüzdeki morlukların, damar yolu çekildikten sonra hematom oluşan hastaların vb. iyileşme sürecini kısaltmak amacıyla tercih ediyorum. Açık yaraya yaraya yazma! yazma! 2x1 yazılabili yazılabilirr (masaj yapmadan uygulasın) - İbuprofen İbuprofen (Dolgit/Artril/Dolven/Suprafen): M iyalji, burkulma, incinmede, romatizmal hastalıklarda kullanılabilir. 14 yaş ve üstünde karşılar, <14 yaşa yazma. - İzotretionin + Eritromisin (Munderm/Etrexin/İsotexin): (Munderm/Etrexin/İsotexin): Kome don ağırlıklı akne vulgariste 1x1 veya 2x1 uygulasın. bitene kadar kullanacak. - Klobetazol Propiyonat (Psovate/Psoderm/Neobase/Dermo vate/Clovate): vate/Clovate): Topikal korikosteroiddir. Krem, merhem, saç losyonu formları var. 1x1 veya 2x1. Psöriazis, inatçı egzemalar, liken vb. durumlarda yazılabilir. yazılabilir. Max tedavi tedavi süresi: 4 hafta. hafta. Çocuklarda Çocuklarda veya yüze uygulandığında uygulandığında tedavi tedavi süresi 5 günü günü geçmemeli. geçmemeli. <1 yaşta kullanma. - Lidokain (Anestol/Lidestol): Topikal anestetik. Günde birkaç kez. - Lidokain + Hidroksipol Hidroksipolietoksidodekan ietoksidodekan + Kamomil tentürü (Dentinox): Diş jelidir. Diş çıkarma ağrılarında az miktar jel pamuk yardımıyla veya temiz parmak parmak yardımıyla yardımıyla sürülerek sürülerek bebeğin diş etleri yavaşça ovulur. aynı işlem 20 dk sonra tekrarlanır. tekrarlanır. günde 6 kereye kadar uygulanabilir. Daha çok bebeklerde kullanılsa da, erişkinlere de yazılabilir. - Mepiramin maleat + Lidokain + Dekspantenol (Stilex/Stiderm/Solerat/KFenidex): 1. derece yanık, böcek sokmaları, ürtiker vs. Birçok antihistaminikten daha etkili olduğunu düşündüğüm için genellikle ilk tercihim oluyor. >2 yaş yazılabilir
krem formu var. - Metronidazol (Roza): Jel ve krem Krem yaz mümkün olduğunca. 2x1. Aknelerde kullanılır, bitene kadar kullansın.
- Mupirosin (Bacoderm/Bactroban/Mupiderm) : Gram +'lere etkili. sekonder enfekte cilt yaralarında 3x1 kullan (tırnak yatağı çevresi enf. gibi) - Nimesulid (Nimes/Nimelid/Suljel/Fuzo/Roma sulid): Analjezi sulid): Analjeziktir. ktir. Akut ağrıda ağrıda kullanılabilir. kullanılabilir. tiyokolşikosid tiyokolşikosid etken maddesi ile kombine edilmiş prepreatları vardır. 16 yaşından itibaren yazılabilir. - Nitrofurazon (Furacin/Furaderm/Nitrocin): Sı k reçete edilen topikal antibiyotik. - Tiyokolşikosid (Muscoflex/Muscoril/Tiorelax/ Tyoflex): Miyorelaksandır. Analjeziklerle kombine edilmiş birçok preperatı bulunmaktadır. - Tribenosid + Lidokain (Procto-glyvenol): Anal fissür ve hemoroidde. - Tritikum vulgare + Etilenglikol monofenilether (Fitokrem): Sikatrizan etkilidir. Epitelin yenilenmesini gerektiren durumlarda kullanılabilir. (Pişik fazlaysa, hametan + anestol kombinasy onu onu işe yaramadıysa 2. aşama olarak kullanılabilir) kullanılabilir) 2x1 kullanılır. kullanılır. lokal alerjik belirtiler görülürse tedavi kesilir. Eğer pişikte bu da işe yaramazsa -> Desitin aloaveralı pişik kremi öner. yüzdesi hydro'da az - Üre (Urederm/Excipial): Üre yüzdesi iken lipoda daha fazladır. Hafif/orta derece nasırlarda, ihtiyosis, kserodermi, kuru ve pullu deride günde 1-2 kez lezyona sürülür.
- Üre + Salisilik asit (Kerasal): Şiddetli ayak tabanı, topuk, el yüzeyi vb. nasırda, iktiyozisde, psöriaziste kullanılabilir. günde 1-2 kez.
ÜROLOJİ BPH : Buna periferde tedavi başlamanın anlamı yok. Üroloji pol. hastasıdır bu grup. Yine de bir seçenek olarak bulunsun: Tamsulosin (Flomax/Tamprost/Uromax): Alfa Tamsulosin blokördür. 1x1 kahvaltıdan kahvaltıdan önce.. önce.. Epididimit-Orşit Epididimit-Orşit : : Testisler ağrılıdır, elevasyonla ağrı geçer (Torsiyonda aynı kalacağını veya artacağını yazıyor kaynaklar). Ateş, üşüme, titreme olur. Skrotum sıcak, büyük ve şiştir. Yine de ultrason ultrason bakmadan bakmadan torsiyon değildir değildir dememek dememek lazım. Torsiyon %100 ekarte edildiyse ve epididimitorşit tanısı kesinse tedavi: - Siprofloksasin (Cipro/Ciflo (Cipro/Ciflosin/Roxin/C sin/Roxin/Ciprona iprona tin/Ciproktan): 500 mg 2x1, 10 gün. Reçeteye, uygun bir analjezik e. Granüloma inguinale (Donovanoz) : Yavaş ilerleyen, ilerleyen, ülseratif ülseratif bir enfeksiyondur. enfeksiyondur. İlk lezyon lezyon penis, kasık ya da perinede ortaya çıkar. - Doksisiklin (Tetradox/Monodoks): (Tetradox/Monodoks): 2x1, 7 gün. Doksisiklinden Doksisiklinden dolayı süt ürünlerinden uzak dursun. Gonore : İdrar yaparken yanma ve peniste yoğun sarı/kahverengi akıntı görülür. Meatus şiş ve palpasyonla ağrılıdır. - Doksisiklin (Tetradox/Monodoks): (Tetradox/Monodoks): 100 mg 2x1 (7 gün) reçete ver. Buna ek olarak acilde tek dozluk Seftriakson (Novosef/İesef/Desefin) 1 gr IM uygulanabilir. Doksisiklinden dolayı süt ürünlerinden uzak dursun. Eş tedavisi gerekir. Nongonokoksik Nongonokoksik üretrit : Genç erkek hastalığı. Etken: klamidya. Dizüri + üretral kaşıntı. Üretral akıntı şart değil, az ve seröz akıntı olabilir. Akıntı genellikle sabah olur sonra azalır. Tedavi: - Tetrasiklin Tetrasiklin (Tetra/Tetralet): (Tetra/Tetralet): 500 mg 4x1 (bitene kadar) (süt ürünleri tüketmesin) Şankr : Şankr : - Azitromisin (Azitro/Azeltin/Azomax) (Azitro/Azeltin/Azomax) 500 mg 2x1 (tek doz) (eş tedavisi gerekir) Trikomoniazis : Asemptomatiktir. Asemptomatiktir. Bazen Bazen şeffaf bir akıntı akıntı olur. Tedavi Tedavi kadınlardakiyle aynı: - Metronidazol Metronidazol (Flagyl/Nidazol) (Flagyl/Nidazol) 500 mg 2x1 (5 gün)
SEMPTOMATİK DİYAFRAM ÜSTÜ Asetilsistein (Asist/Nac/Mukolatin/Muconex/ Mucolator): Mukolitiktir. 0-2 yaş 200 mg/gün 2 doza bölünerek, 2-7 yaş 400 mg/gün 2 doza bölünerek, >7 yaş ve erişkin = 600 mg/gün tek doz veya ikiye ikiye bölünerek. Solunum yollarından sıvı salgılatması bazı hastalarda öksürük krizine neden olduğundan dolayı, böyle bir durumda erdostein erdostein etken maddeli ilaçlar tercih edilebilir. - Benzidamin + Klorheksidin(Andorex/Tantum/Farhex/Klorob Klorheksidin (Andorex/Tantum/Farhex/Klorob en/Tanflex/Strepspray): Ağız içinin analjezis analjezisii ve antisepsisini gerektiren diş çürükleri, oral aftlar, ÜSYE, ağız içi açık yaraları vb. birçok durumda kullanılabilir. Gargara ve oral sprey formları mevcut. Açıkçası birçoğu çözücü olarak etil alkol içerdiğinden dolayı yazmıyorum, yazmıyoru m, içlerinden içlerinden kloroben ve strepspray çözücü olarak sorbitol içerdiğinden bu ikisini tercih etmekteyim. Alkol içeren spreylerin kullanımından kısa süre sonra (10-15 dk içerisinde) alkolmetre ile ölçüm yapılırsa 100 100-150 promil gibi değerlere ulaşmak bile şaşılacak bir şey değildir. B ilginiz olsun. Tercih sizin. - Betahistin dihidroklorür (Betaserc/Vasoserc/Betaris): Hist amin anagolu. H1, H2 reseptörleri üzerinden vazodilatasyon vazodilatas yon yapar. 24 mg'lık tabletten tabletten 2x1 yazılabilir. Vertigoda, menierede menierede yazılabilir. yazılabilir. - Butamirat Sitrat (Sinecod/Notuss/Kreval/Butamcod): Anti Sitrat tussif. Kuru öksürüğün semptomatik tedavisinde. Depo formu 12 yaş üstünde 1-2x1, yetişkinde 2 -3x1. Şurup formu eğer normalse şu şekilde (forte ise dozları yarıya düşür) -> yetişkinde 4x3 ölçek, 3-6 yaş 3x1 ölçek, 6 -12 yaş 3x2 ölçek, 12 yaş üzeri çocuklar 3x3 ölçek. Tablet 12 yaş üstünde karşılar. karşılar. 6 yaş yaş altında şurup şurup karşılamıyor karşılamıyor sanırım (hasta kendi ödüyor?) - Dimenhidrat (Dramamine/Anti-Em): Baş dönmesi ve bulantı şikayetlerinde kullanılabilir. Vertigoda, taşıt taşıt tutmasında, tutmasında, menierede tercih edilebilir. günlük max: 8 tablet. 3x1 veya 4x1. şiddetli ise dozu 3x2, 4x2 olabilir. 6-12 yaş: 3x1, 2-5 yaş: 3x1/2. 2 yaşın altında çok gerekmedikçe kullanma. Gebelik kategorisi: B - Erdostein (Erdostin/Evosten): Mukolitiktir. Hastalardan geri dönüşler asetil sistein preperatlarına göre daha iyidir. Yetişkinde 2x1 kapsül. 2 Yaşın üstündeki çocuklara yazabilirsin. 15-20 kg = 2x1 ölçek. 20-30 kg = 3x1 ölçek. >30 kg: 2x2 ölçek. 100 ml şişeden yaz. - Hedera Helix Folium Ekstresi (Prospan): Antitusifti (Prospan): Antitusiftir. r. <6 yaş: 2 x 1/2 1/2 ölçek. >6 yaş 2x1 ölçek. >6 yaş 3x1 ölçek. 1 yaşın altında kullanmamaya çalış. Bulantı, kusma, ishal, döküntü görülürse kes.
- Karbosistein (Mukotik/Mukoliz/Mukobron): 1 aylık bebekte dahi kullanılab kullanılabilecek ilecek bir mukotik. Normal süspansiyonun 1 ölçeğinde 250 mg varken, pediatrik formunda 100 mg vardır. Kilo hesabı da şöyle: 1 ay -2 -2 yaş: 20-30 mg/kg dozunda, günde 1-2 defada verilir. 25 yaş: 3x100 mg, 6-12 yaş: 3x200 mg, yetişkinde 1,5/2,5 gr/gün'e kadar kullanılabilir. - Klorfeniramin Maleat + İbuprofen (İburamin Zero): 6 yaş altında psödoefedrin içeren içeren ilaçlar kontrendike olduğu için burun tıkanıklığı, akıntısı vb. semptomlarda sadece klorfeniramin içeren bildiğim tek süspansiyon. O yüzden 6 yaş altında sık tercih edilebilecek bir ilaç. Yine "zero" ismi ile aynı etken maddeli tablet kombinasyonu da var. - Klorfeniramin Maleat + İbuprofen + Psödoefedrin (İburamin Cold/Coldaway Plus/Pedifen Plus/Pedife n Cold Flu) - Klorfeniramin Maleat + Parasetamol (A-ferin süspansiyon): İbuprofenli kombinasyon için söylediğim bunun için de geçerli. 6 yaş altında psödoefedrin kullanılmadığından dolayı 6 yaş altında tercih edilebilecek parasetamol'ün antihistaminik kombinasyonu. Yetişkin de tansiyon hastası ise "forte" formu kullanılab kullanılabili ilir. Onda da psödoefedrin yoktur. - Klorfeniramin Maleat + Parasetamol + Fenilefrin (Theraflu Forte/Paranox Cold Forte/Teragrip) - Klorfeniramin Maleat + Parasetamol + Oksolamin sitrat (Katarin sitrat (Katarin Kapsül/Katarin Süspansiyon) - Klorfeniramin Maleat + Parasetamol + Oksolamin sitrat + Psödoefedrin Psödoefedrin (Katarin (Katarin Forte) - Klorfeniramin Maleat + Parasetamol + Psödoefedrin (Tylol Hot Poşet) - Klorfeniramin Maleat + Levodropropizin (Dropolev) - Levodropropizin Levodropropizin (Dropolev/Levopront/Pulmo (Dropolev/Levopront/Pulmo rest/Levosol/Lunges): Antitussif. Açıkçası etkinlik anlamında geri dönüşler olumsuz. Kuru öksürüğün semptomatik tedavisi gerekiyorsa oksolamin veya butamirat etken maddelerini maddelerini daha öncelikli olarak tercih ediyorum o yüzden. - Ksilometazolin (Otrivine/Berkolin/Naze): 2x1. Sempatomimetik nazal denkojestandır. Erişkin ve pediatrik formu var. Erişkin max. 5 gün, pediatrik formu max. 3 gün. Tıkanıklıkta faydasını faydasını görür, akıntıda yazma. Uzun süre kullanımda bağımlılık potansiyeli var.
- Okaliptol + Kamfen (Cold-mix): Özellikle pediatrik gruptaki hasta yakınları tarafından sıkça sorulan 'yastığının üstüne damlatınca burnu açan ilaç var ya, o hangisi' hangisi' şeklindeki şeklindeki soruların cevabı. cevabı. Bebeklerde 4x2, çocuk ve yetişkinlerde 4x4 damla kullanılabilir. Aile cilde sürmemesi konusunda uyarılır. Boğmaca ve bronşial astım ataklarında kullanma. SGK karşılamaz. - Oksimetazolin (İliadin/Burazin/Rhinfant): 2x1 . Sempatomimetik nazal denkojestandır. Erişkin ve pediatrik formu var. Erişkin max. 5 gün, pediatrik formu max. 3 gün. Tıkanıklıkta faydasını görür, akıntıda yazma. Uzun süre kullanımda bağımlılık potansiyeli var. - Oksolamin (Perebron/Sekodin/Bronko/Perbr ons/Oksabron): Antitusif. ons/Oksabron): Antitusif. Kuru Kuru öksürüğün semptomatik tedavisinde. Etkinliği hakkında geri dönüşler olumlu. Erişkinde 4x3'e kadar kullanılabilir. Çocuklarda 4x1 yazılabilir. Eskiden 2 yaş altı kontrendikeydi. Son düzenlemeden sonra sınır 6 yaşına yükseltildi. - Psödoefedrin + İbuprofen (Nurofen cold flu/Cold Away cold flu/Dolven cold flu/Apireks cold flu) - Psödoefedrin + Parasetamol + Triprolidin (ATriprolidin (Aferin Sinüs) - Psödoefedrin + Parasetamol + Dekstrometorfan (Benical Dekstrometorfan (Benical Cold) - Triamsinolon Asetonat (Kenacort-a Orabase): Oral aft gibi enflamasyon ve ülseratif durumlarda kullanılabilir bir pomad. 2x1. Beraberinde karbonatlı su ile ağız içinin çalkalanması önerilebilir. Gereğinde oral sprey ve gargaralar, ağrı çoksa tablet analjezik ilave edilebilir.
SEMPTOMATİK DİYAFRAM ALTI Antiasit kombinasyonu (Refcon/Gaviscon/Gasvin/Renn ie/Pronat):Süspansiyonlardan likit form çocuklarda veya yan etki açısından riskli hastalarda, advance form şikayetleri şiddetli olanlarda, double action ise diyabetik hastalarda tercih edilebilir. Çocuklarda 3-4x1, erişkinde 3-4x1-2. İnfant toz formunu ise bebekte kardiya sfinkterinin yeterince gelişmemesine bağlı regürjitasyonda veya çocukta GÖR'de kullananabilirsin. Su veya mama ile karıştırıldıktan sonra 4.5 kg'ın altında olanlara 1 poşet. üstünde olanlara 2 poşet. Poşet içindeki toz bardağa boşaltılır. üstüne 3 tatlı kaşığı kaynatılıp soğutulmuş su katılıp karıştırılır. Hazırlanan ilaç her beslenmeden sonra kaşık veya biberon ile içirilir. Çiğneme tableti de 3x1 -2 yazılabilir. günde max: 8 ölçek/tablet.
- Diosmin + Hesperidin (Daflon/Varidos): Venöz distansiyonu ve stazı azaltır. Varis ve hemoroidde kullanılabilir. 2x1. - Famotidin (Nevofam/Famoser): ülserde 40 mg 1x1, GÖR'de 20 mg 1x1 veya 2x1 yazılabilir. iyileşme görmesi 2 haftayı bulabilir hatırlat. - Gliserin Gliserin (Gliserin (GliserinKansuk): Suppozituvardır. B=Büyükler için, K=Küçükler için. Günde 2 defa kullanılabilir. B asit kabızlıkta kullanılır. Karın ağrısı, bulantı, kusma varlığında kullanma. kullanma. Daha Daha ziyade oral oral alamayan hastada tercih et. - Gliserol + Sodyum sitrat + Sorbitol (Libalaks/Microlax/Sabalaks): Suppozit uvardır. Küçük çocukta kabızlıkta tercih edilebilir. Bir veya yarım tüp tüp rektal yoldan uygulanır. - Hiyosin-N-Butil bromür (Buscopan/Molit/Spazmol/Spazmotek) : Spazmolitik, periferik antikolinerjik ilaçtır. 3x1 tablet yazılabilir. yazılabilir. Günde 6 tablet tablet geçilmemelidir. Dismenorede, kolelitiaziste, kolelitiaziste, peptik peptik ülserlerde, re nal kolikte yazılabilir. Barsak ile ilgili antispazmodik seçiminde bundan önce trimebutin maleatın tercih edilmesini öneririm. - Laktobasillus Reuteri (Biogaia): Aslında (Biogaia): Aslında bunun bunun diğer "probiyotikler" kısmında yer alması lazımdı ama gaza yönelik spesifik bir ilaç olduğundan ayrıca belirtmek istedim. istedim. Yenidoğanda Yenidoğanda gaz şikayetinde şikayetinde reçete edilebilecek bir ilaç. 1x5 damla kullanılır. SGK karşılamaz. 50 tl civarı fiyatı var. Bundan önce simetikon etken maddeli damlayıp denemekte fayda var diye düşünüyorum düşünüyorum (Bkz: Sime Simetikon) - Laktuloz (Osmolak/Lactulac/Duphalac): Laksat iftir. Diğer şuruplar gibi 1 ölçeği 5 ml değil, 30 ml'dir dikkat! Bebekte 2,5 ml, 5 yaş altında 5 ml, 5 -10 yaş arası 10 ml, 10 yaş üstü 15 ml verilebilir. İshale İshale dönerse doz azaltsın, ishali kesilmezse ilacı kessin. - Lansoprazol (Aprazol/Degastrol/Lansoprol/L ansor/Pepticer): PPI'dır. Ülser, GÖR'de vs. 1x1 sabah, aç karnına. ama kalp ilacı kullanıyorsa rabeprazol tercih edebilirsin. - Metoklopramid Metoklopramid (Metpamid): (Metpamid): Yetişkinl Yetişkinlerde erde 3-4x1 yarım ölçek. 6 yaşından tablet, 6-14 yaş: 3-4x1 veya yarım küçük çocukta bundan ziyade trimetobenzamid'in trimetobenzamid'in damla formunu öneririm. - Nifuroksazid Nifuroksazid (Ercefuryl/Diafuryl/Erfulyn): Ba rsak antiseptiğidir. 8 yaş üzeri ve yetişkinlerde 3x200 yazabilirsin. 1 yaş üstü çocuklarda 2-3x1 ölçek. 0-1 mg yazabilirsin. yaş arası 1-3xyarım ölçek. İnvazif enf varsa (ateş, toksisite, genel durum bozukluğu) kullanma. - Nitrofurantoin (Piyeloseptyl): Üriner antiseptiktir. Anüri, oligüri varsa yazma. 100 mg'lık formu piyasada yok demişti bir ara eczacılar. Ondan 50 mg'lık yazıyorum. Erişkinde 4x1, 5 kg çocukta 2x1/2 ölçek, 10-15 kg: 4x1/2 ölçek, ölçek, 20-25 kg: 4x1 ölçek. ölçek. Çocukta 1 aydan büyükse ver.
- Probiyotikler (Bakso/Enterogermin (Bakso/Enterogermina/Maflor/ a/Maflor/ Reflor): SGK karışalamaz (Reçetesiz satılır), Fiyatı da markasına ve preperatına göre değişmekle birlikte minimum 25 lira olduğu 100 liranın üzerinde probiyotiklerin probiyotiklerin bulunduğunu hastanın da sizin de bilmenizde fayda var. Suya, Suya, yoğurda katılarak katılarak da verilebilir. Açıkçası Açıkçası trimebutin trimebutin maleat maleat etken maddesi başta olmak üzere üzere antispazmodikl antispazmodiklerle ishali geçmeyen çok az hasta gördüm. Böyle durumlarda tercih etmek daha makul. Aileye , bu probiyotiklere alternatif olarak kefir önerilebilir. - Rabeprazol (Patril/Prabex/Rabiza/Raneks): P PI'dır. Peptik ülser ve reflülde tercih edilebilir. 1x1 sabah, aç karnına alınır. - Ranitidin (Ranitab/Ranitine/Ulcuran/Zandid/ Zantac): Peptik ülser ve reflüde kullanılabilir. kullanılabilir. Yetişkinde 2x150mg 2x150mg (sabah (sabah-akşam) veya 1X300mg (yatmadan önce). Tedavi süresi 4-8 hafta. Nükseden durumlarda yatmadan önce 1x150 mg. - Sennosid (Bekunis/X-M): (Bekunis/X-M): Etkili bir laksatiftir. Uzun süreli kullanımda bağırsak fonksiyonlarını bozacağı ve bağımlılık bağımlılık oluşturacağı oluşturacağı için için 5 günden günden fazla kullanımını hastalara önermiyorum. 35 -40 yıl aralıksız bekunis kullanan gördü bu gözler. gözler. - Simetikon Simetikon (Metsil): (Metsil): Yenidoğa Yenidoğanda nda 4x8 damlaya damlaya kadar kullanılabilir. 2 yaş üstünde 4x15 damlaya kadar kullanılabilir. Süspansiyon formu: Çocuklarda 3 4xyarım -1 ölçek, erişkinde 4x2 ölçek. Fort Tablet: bilmem 2018 Ekim Erişkinde 3-4x1 tablet. (Nedendir bilmem itibariyle birkaç aydır piyasada bulunamamakta...) - Simetikon + Alverin Sitrat (Meteospasmyl): İrritable barsak sendromunda tercih edilebilir. Şiddetine göre 2x1 veya 3x1. Yemeklerden önce. Gebelik ve emzirmede kullanılmaz. - Simetikon + Otilonyum Bromür (Simflat): Bromür (Simflat): Dispeptik şikayetlerde, yemek sonrası midede şişkinlik hissi ile gelen hastalarda dramatik düzelme sağlayabiliyor. 3x1 tablet yazılabilir. - Sukralfat Sukralfat (Antepsin): (Antepsin): 2x2 ölçek. Dokuyu koruyucu bir tabaka oluşturur. oluşturur. - Trimebutin Maleat (Debridat/Tribudat/Gismotal/Debrutin) : Fonksiyonel barsak hastalıklarında, özellikle ishal ve karın ağrısı ön planda ise gayet etkilidir. Acilde en sık yazılan ilaçlardan ilaçlardan biridir. biridir. Erişkinde Erişkinde fort preperatı preperatı (200 mg) 3x1 yazılabilir. Süspansiyonun dozu düşüktür (1 ölçekte 24 mg). 0-6 ay: 2-3xyarım, 6 ay -1 yaş:2x1, 1-5 yaş: 3x1, >5 >5 yaş: 3x2 ölçek. ölçek. Yemekten yarım saat saat sonra kullanabilir. Gebeliğin ilk 3 ayında ve emzirenlerde kullanma. - Trimetobenzamid (Emedur/Ametik): Draje, damla ve suppozituvar formu var. Yetişkinde 3-5x1 1545 kg çocukta: 1-4x1 draje. Damla yazarsan: 0-13 kg: 34xyarım ml, 13 -26 kg: 3-4x1 ml, 26-39: 3-4x1,5 ml, >39: 3-4x2 ml. Ateşli hastalıklarda, hastalıklarda, gastroenterit gastroenterit,, elektrolit dengesizliği, dehidratasyonda, ensefalitte vs. kullanma. Gebede kullanma.
PEDİYATRİK KONTRAENDİKASYON Tek bir etken madde içeren preperatlar için: 1) Dekstrometo Dekstrometorfan: rfan: 4 yaş altı kontrendike, 6 yaş altı önerilmez. 2) Levodropropizi Levodropropizin: n: 2 yaş altı kontrendike, 6 yaş altı önerilmez. 3) Difenhidram Difenhidramin: in: Alerji Alerji nedeniyle nedeniyle kullanımı kullanımı 1 yaş altı kontrendike, alerji dışı kullanımda 12 yaş altı kontrendike. 4) Oksolamin: 6 yaş altı kontrendike. 5) Butamirat: 3 yaş altı kontrendike. 6 yaş altı önerilmez. 6) Klorfeniramin: 2 yaş altı kontrendike. 7) Fenilefrin: 2 yaş altı kontrendike. 8) Oksimetazoli Oksimetazolin: n: 4 yaş altı kontrendike. 6 yaş altı önerilmez. 9) Ksilometazolin Ksilometazolin:: 2 yaş altı kontrendike. 10) Guaifenasin: 2 yaş altı kontrendike. 6 yaş altı önerilmez
AKUT AP DİKKAT EDİLECEK 25 NOKTA 1) Çocuklarda 6-12 yaş grubunda, erişkinde ise 20-30 yaş grubunda daha daha sık rastlanır. rastlanır. Bebek Bebek ve küçük çocuklarda appendiks henüz kese değil konik yapıda olduğundan ancak fekalitlerle tıkanabilir, bu yüzden diğer yaş gruplarına göre daha nadiren rastlanır. 2) Çocuklarda appendiks duvar kalınlığı ince olduğu için daha çabuk perfore olur. 3) %95 sağ alt kadranda yer alsa da, sol alt kadranda, pelvik bölgede, retroçekal, retroiliak da olabilir 4) uzunluğu birkaç cm'den 33 cm'e kadar değişebilir. çapı da genellikle 6 mm veya altındadır. 5) organın inflame olmasını lümenin tıkanması tetikler (yabancı cisim, karsinoid tümörler, yabacı cisimler vs.) 6) çocuklarda appendiks lümeninin tıkanmasının en önemli sebebi sistemik enfeksiyonu takiben oluşan lenfoid hiperplazidir (bu yüzden salmonella, shigella, yersinia enteriti, kızamık, su çiçeği, CMV vakalarında ekstra dikkat) 7) Kistik fibrozis hastalarında lümen mukus tıkaçlarıyla tıkanabileceğinden akut app riski daha yüksektir 8) Perfore olan apandisit vakalarının 3'te 1'i acile geç geldiği için. 3'te 2'si ise an tibiyotik verilerek eve yollanan vakalar vakalar olduğu görülmüş. görülmüş. o yüzden akut akut app. teşhisini ekarte etmeden eve yollanan vakalarda ekstra dikkat gerekiyor. 9) Hastaların %95'inde ilk semptom iştahsızlıktır. Ardından epigastrik epigastrik veya veya periumblikal periumblikal karın ağrısı ağrısı başlar. bunu da bulantı kusma kusma takip eder. eder. Eğer bulantı bulantı karın ağrısından önce başlarsa o zaman tanıyı tekrardan sorgulamak gerekir. 10) Ağrı genellikle lümen tıkanmasını takip eden 12. saatte McBurney'e yerleşse (tipik olan bu), pelvik veya retroçekal yerleşimli vakalarda organ parietal periton ile temas etmediğinden ağrı appendiks perfore olana kadar çok belirgin hale gelmeyebilir. 11) Kusma genellikle ağrıdan kısa süre sonra başlasa da klinik bulgular belirginleşmeden 6-8 saat önce başlayan kusma da akut app.ın ilk bulgusu olabilir. 12) Kabızlık da olabilir, sigmoid kolonun peritonit nedeniyle irrite olmasına bağlı ishal de olabilir. 13) inflame periton sahası mesaneyi, sağ üreter ve testiküler damarları etkileyebil etkileyebileceğinden eceğinden dizüri, pollaküri, kasık ve testiküler ağrı da olabilir. 14) Kısa sürede hızla yükselen ateş perforasyonu düşündürebilir. 15) Perforasyonla birlikte karın ağrısı ve hassasiyet yaygınlaşabileceği yaygınlaşa bileceği gibi, gibi, basınç basınç azalmasına azalmasına bağlı geçici geçici bir rahatlama da gözlenebilir. 16) perforasyon omentum ve ileum tarafından sınırlandırılırsa apse veya plastron, sınırlandırılmazsa generalize peritonit meydana gelir. 17) Tipik bulgu mcburney noktasındaki hassasiyet olsa da retroçekal olanlarda direkt ve indirekt (sol alt kadran palpasyonunda ağrının sağ alt kadra nda duyulması) reboundun pozitif olması da destekleyici bulgulardır. 18) Periton irritasyonunu azaltmak için hastanın özellikle sağ bacağını karnına çekmesi tipiktir. 19) Lökosit genellikle 11-15 bin arasındadır. Spesifik değildir, ne de olsa bu şekilde bir yükseklik ÜSYE dahil birçok durumda görülebilir. ancak ancak akut app. vakalarında vakaların da perforasyonsuz perforasyonsuz nadiren 25 binin üzerine üzerine çıkar.
20) Nötrofil hakimiyeti (>%75) tanı açısından en az lökosit artışı kadar anlamlıdır. CRP ve Sedim yüksekliği de tanıyı destekleyen lab. bulguları olarak kabul edilir. 21) üreter veya mesaneye yakın inflame apandisit idrarda lökosit görülmesine neden olabileceğinden vaka İYE sanılarak gözden kaçırılabilir. Bu yüzden İYE tanısı için idrar sedimentinde bakteri görülmesi gerekir. 22) Başlangıçta ADBG'de akut app.a yönelik saptanabilecek tek şey fekalittir. ilerlemiş olgularda sağ alt kadranda birkaç adet hava sıvı seviyesi görülebilse de ADBG'nin tanısal değeri düşüktür. 23) USG ile %80lere varan oranda tanı koymak kalınlığı >2 mm, çapı çapı >6 mümkündür. appendiks du var kalınlığı mm ise tanıyı destekler. 24) BT'nin duyarlılığı ve özgüllüğü daha yüksek olup, kontrastlı çekilmesi önerilir. Öykü ve FM ile olguların %85'ine tanı koymak mümkün olduğu gibi USG ve BT'nin klinik ve lab. ile tanısı konulamayan h astalarda tercih edilmesi gerektiğine yönelik çalışmalar vardır. 25) Bazı hastalarda tanı zor konduğu için "Alvarado skor sistemi" kullanılır. Bununla ilgili program google play'de mevcut olup ücretsiz şekilde indirilebilir.
İLAÇ KUTU ÜSTÜ KISALTMALAR BID: Latince "Bis in die" yani "Günde iki defa" anlamına gelip 2x1 kullanılması gerektiğini belirtir. Fort (Forte): İtalyanca kuvvetli anlamına gelip etken maddenin dozunun yüksek olduğu anlamına gelir. (çoğunlukla iki katı) CR: Controlled Release Drug Delivery System = Kontrollü ilaç salımı yapan sistemler. Yani ilaç bir anda değil belirli zaman aralıklarında salınır. Bu yüzden genellikle 1x1 kullanılan bu ilaçların etkileri gün boyu sürer. Hastanın bol su ile içmesi lazım. Çiğnememeli, kırarak yutmamalı, suda eriterek içmemeli... MR: Moderately Release Drug Delivery System = Az miktarda ama devamlı etken madde salınımı. Yani bu da kontrollü salım yapar ve bunlar da genellikle 1x1 kullanılır. Kullanım uyarıları CR'da olduğu gibi. XL: Extended Release = Uzatılmış salım olarak çevirilebilir. Etken maddeyi tüm gün salar. CR ve MR'da olduğu gibi 1x1 kullanılır. SR: Sustained Release Drug Delivery System = Sürekli salım yapan sistemler. Birden fazla dozun etkisine benzer etkiyi etkiyi tek dozda sağlamak sağlamak için tasarlan tasarlanmıştır. mıştır. Bu şekilde ilacın etkisi süresi uzar. Bir yandan ilacın sürekli terapötik aralıkta kalması sağlanırken öte yandan yan yan etkisinin etkisinin azalması azalması amaçlanır. amaçlanır. Bu da genellikle 1x1 olmakla birlikte, çiğnemeden tek seferde yutulması önerilir. önerilir. EC: Enteric Coated Tablet = Enterik kaplı tablet. Bu ilaçlar midede çözünmeyen, bağırsakta çözünmeye uygun şekilde kaplanmış ilaçlardır. Böylece bir yandan etkinliğin kaybedilmesi engellenir, bir yandan mide yan etkisinin önüne geçilir. Plus: Adından Plus: Adından da anlaşıla anlaşılacağı cağı üzere birden fazla etken madde olduğunu belirtmek için kullanılır. I.M.: Hepinizin malumu olduğu üzere -> İntramusküler. Yani kas içine. I.V.: Adettendir I.V.: Adettendir bunu bunu da yazalım yazalım -> İntravenöz. Yani damar içine
ÜSYE ASYE İLAÇLAR 1) Parasetamol Parasetamol:: Analjezik, antipiretik etkisi vardır. Gebelerde, emzirenlerde, çocuklarda güvenilir olduğundan sıkça tercih edilen bir etken maddedir. n onsteroid antiinflamatuar 2) İbuprofen: Etkili bir nonsteroid etken maddedir. Yetişkinde draje, çocukta şurup formu çok kullanılır ve ağrı ile ateşte 'en az' parasetamol kadar etkilidir. eğer hasta 7 aylıktan daha küçük değilse kullanılabilir. Doz detayı için (Bkz: Reçete indeksi)
3) Klorfeniramin Maleat: Bu etken madde birçok soğuk algınlığı ilacında bulunur. Kendisi H1 reseptör antagonistidir. Yani bir sistemik antiallerjik ilaçtır. O yüzden gribal semptomları semptomları baskılar. baskılar. Sedatizasyon Sedatizasyon yan yan etkisi kişiden kişiye değişir. Kiminde çok uyku getirirken kiminde hiç uyku getirmez. Çocuklara yönelik şuruplarda şuruplarda (6 yaş altında) 1 mg bulunurken bulunurken (yeri gelince yarım ölçek kullanırız) erişkin ilaçlarında 4 mg'a kadar bulunabilir. 4) Psödoefedrin Psödoefedrin:: Doğrudan ve dolaylı sempatomimetik etkiye sahiptir. Nazal dekonjesyon amacıyla kullanılır, yani nazal mukozadaki konjesyonu (kanlanma) azaltarak mukozadaki ödemi azaltmak amaçlanır. Birçok soğuk algınlığı ilacında bulunur. 6 yaşın altında altında bunu içeren içeren bir ilaç kullanılmaz. kullanılmaz. Yetişkinde eğer tansiyon tansiyon ve taşikardi taşikardi problemi varsa varsa yazılmaz çünkü çünkü 'efedrin' gibi gibi 'psödoefedrin' 'psödoefedrin' de tansiyonu yükseltir ve taşikardi yapar 5) Oksolamin Sitrat: Sentetik antitussif bir maddedir. Etkisi periferik olup solunum yollarındaki afferent sinir uçlarının duyarlılığını azaltarak öksürük merkezine impuls iletimini azaltır. Bu şekilde öksürüğü azaltmış olur. Kuru öksürüğün semptomatik tedavisinde bu etken maddeyi bulunduran ilaçlar tercih edilebilir. 6) Fenilefrin Fenilefrin:: Nazal dekonjestan aktivite gösterip nazal mukozadaki genişlemiş olan arteriyolleri daraltarak hava yolu direncini azaltan a-adrenerjik agonisttir. Yani burnu iyi açar ama uzun süre kullanımından sonra ilaç bırakıldığında nazal konjesyon meydana geleceğinden, uygun değildir. Bu da tansiyonu yükselten etken maddelerden biri... 7) Kafein: Metilksantin türevi bir ilaçtır. Bazı başağrısı tiplerinde tiplerinde beyin beyin damarlarının damarlarının genişlemesin genişlemesinin in rol oynadığı ve kafeinin bu damarların daralmasını sağlayarak parasetamolün ağrı kesici etkisine katkı sağladığı düşünülmekted düşünülmektedir. ir. 8) Triprolidin: Güçlü, kompetitif bir histamin H1reseptör antagonistidir. Triprolidin, tamamen veya kısmen histamin salıverilmesinin tetiklediği durumlarda semptomatik düzelme sağlar. tek bir dozdan 8 saat sonra, histamin nedenli kızarıklık ve kabarcık oluşumunu önemli oranda önler. Gördüğüm kadarıyla özellikle akut sinüzit şikayetiyle gelen hastalar bu etken maddeye sahip ilaçlardan yana olumlu geri dönüşte bulunuyorlar bulunuyorlar..
9) Propifenazo Propifenazon: n: Analjezik ve antipiretik özellikte olup yok denecek kadar az antienflamatuvar etkisi olan etkin maddelerdendir. Parasetamolle kombine edilince toksik etkisinin düştüğü vs. yazıyor prospektüsünde. 10) Dekstrometorfan: Opioid olmayan antitussif bir preparattır. preparattı r. Kuru öksürükte tercih edilebilecek bir başka etken madde. madde. 11) Kodein Fosfat: Morfin ile ilişkili bir opioid analjeziktir, ancak daha zayıf analjezik özellik göstermektedir.
ALGORİTMALAR
Baş Dönmesine En Sık Neden Olan Durumlar: Durumlar:
- !!! Gebelik - Hipotansiyon / Hipertansiyon - Hipoglisemi / Hiperglisemi - Vertigo / Meniere - İdrar yolu enfeksiyon enfeksiyonu u - Anemi / Polisitemi - Kalp hastalıkları (Aritmi, Aort sendromları, Kardiyomiyopati, Perikardit) - Düşük kardiyak output / Hipovolemi - ÜSYE (Özellikle kriptik tonsilit) - Migren - Karbonmonoksit zehirlenmesi alımı veya ilaç ilaç yan etkisi etkisi - Alkol / madde alımı - Çok ileri boyun fıtıkları ve boyun düzleşmesi - Hipotiroidi / Hipertiroidi Serebrovasküler er hastalık - Serebrovaskül - Travma - Hiperventilasyon - Herhangi başka bir enfeksiyon veya patoloji ve tabi: - Psikolojik
Bilinç Bozukluğu Algoritması anormal ise stabilize stabilize et (Travmalı (Travmalı hastalarda hastalarda - ABC bak, anormal spinal immobilizasyonu unutma) - Hemşirelerden ilk etapta üç şey iste: 1) Monitörizasyon 2) KŞ ve tansiyon başta olmak üzere tüm vitaller 3) Damar yolu (geniş) açılıp kan alınması (Hemogram, geniş biyokimya, kan gazı yolla imkan varsa toksikoloji paneli , TFT vs. de) - Pupil muayenesi: 1) Anizokorik mi? 2) Işık refleksleri var mı? 3) İğne İğne ucu pupil var mı? mı? (narkotik (narkotik aşırı dozu veya İKK olabilir) olabilir) - Kalp ve akciğer sesleri normal mi? Periferik nabızlar normal mi? Solunum şekli normal mi? Nefes kokusu normal mi? - Monitörize edildiyse değerlendir, müdahalelik bir durum var mı? - Nörolojik muayenesini yap ve GKS hesapla. GKS<8 ise entübasyon düşün. - Batın rahat mı? Ense sertliği var mı? Ciltte lezyon var mı? (menenjit, travma vb.'e yönelik) Yukarıdakiler tamamsa bir EKG gör - Yukarıdakiler - Tedavi: Vitallerden anormal olan varsa stabille. O2 başla. Aktif nöbet nöbet varsa antikonvülza antikonvülzan n ver. KİBAS varsa antiödem verilmeli. verilmeli. Enfeksiyon varsa imkan olması halinde kültürler alınmalı. İntox bulguları varsa gastrik lavaj, aktif kömür, spesifik tedaviler (atropin, nalokson vb) düşünülmeli, tiamin verilebilir 100 mg (o yoksa bemiks de tercih edilebilir. edilebilir. 25 mg tiamin içerir) - İdrar sondası takılması için vakit artık daha müsait, TİT de al. - Yakınları varsa nasıl nasıl ve ne zaman zaman meydana geldiğini sor? Ayrıntılı öykü al. - Nedeni açıklanamayan her bilinç bozukluğu adli vakadır. Bu Bu açıdan düşünüp düşünüp adli tutulup tutulmayacağına karar ver. - Etiyolojisini aydınlattıysan ona uygun müdahale edip ilgili uzman ile görüş. Aydınlatamadıysan yine uzmana danış. - Uzman yoksa -> Bir üst merkeze sevk
Bradikardi Algoritması
Düşme / Trafik Kazası vb. Algoritması
- Nabız <60/dk ise bradikardi denir, ancak genellikle 50/dk'nın altında semptomatiktir. - Kullandığı ilaç var mı? Bilinen kalp rahatsızlığı var mı? (Bazı hastalar fizyoljik olarak bradikardik olabiliyor) - EKG çek, monitörize et. (EKG'de AV bloklara, P dalgalarına dikkat) - Damar yolu açıp Hemogram, biyokimya, trop bak. - Hipotansiyon var mı? Hipoksemi var mı? (varsa stabille), diğer vitalleri nasıl? - Altta yatan nedeni bulup tedavi et (hipoksemi, ilaçlar, hiperpotasemi, kafa travması, hipotermi, toksinler, artmış vagal uyarı vs.) - Bradikardi şunlara neden oluyor mu? (Hipotansiyon, bilinç değişikliği, değişikliği, şok bulguları, bulguları, iskemik iskemik göğüs ağrısı, ağrısı, Akut KY). 1) Eğer cevap hayır ise monitörize edip gözlemek gerekir. 2) Eğer cevap evet ise atropin verilir. 0.5 mg hızlı IV puşe, her 3-5 dk'da bir tekrarlanabilir, maksimum 3 mg. - Düzelmediyse dopamin veya epinefrin infüzyonu gerekebileceği gibi transkutanöz pace de gerekebilir. O yüzden kardiyolojiye konsülte et, uzman uzman yoksa sevk et.
- Evvela 112 ekibinin servikal kolor ve travma tahtası ile getirip getirmediğine ve tüm vitalleri alıp almadığına dikkat et. Ayaktan geldiyse spinal immobilizasyonu sağla, vitallerini aldır. - Solunum ve dolaşımı kontrol et (ABC), pupillere bak, distal na bızlara bak bak - Vitallerden anormal olan var ise müdahale et. - Oryante ve koopere mi? Bilinci kapalı ise ağrıya yanıtını ölç. ölç. - Nerede ağrısı var? Bulantısı var mı? - Genel muayene yap (inspeksiyon ve palpasyon ile) özellikle omurlara dokunarak hassasiyeti olup olmadığına bak. Batın rahat mı? HİHSEK? - Analjezik gerekli görürsen oksamen-L IV puşe tercih edilebilir, ağrısı çoksa 10 mg morphine IM veya sıvı içerisinde IV - Muayene sonrası gerekli gördüğün yerlerin filmini görmek için röntgene yolla. - GKS hesapla - Gerekirse mayi tak. Açık yara varsa tetanoz profilaksisi sorgula. bilinci kapalı yani sorgulayamıyorsan tetanozunu yap. antibiyotik profilaksisi açısından sulcid veya iespor puşeleyebilir veya mayide yollayabilirsin. - Sevk gerekiyorsa (BT, uzman kons. vb. için) bir üst merkezle veya 112 ile görüş
* Atropin düşük dozda yapılırsa ters etki görülebiliyor. 0.5 mg IV puşelenirken yavaş puşelenirse az miktarda giden atropin de ters etki yapıp nabızda daha fazla düşmeye neden olabiliyor. Transplante edilmiş kalpte vagal uyarı olmadığı olmadığı için muhtemelen etkisiz etkisiz olacaktır. olacaktır. Bir de akut koroner iskemi veya MI durumunda atropin kalp hızını arttırarak iskemiyi daha çok kötüleştirebilir, akılda bulundurmak lazım.
* Gerekli ise sevk belgesi (daha öncelikli) ve adli raporunu hazırlamayı unutma * EKG ve Monitörizasyon gerekliliğini gerekliliğini sorgulamayı unutma.
Epilepsi / Konvülsiyon Algoritması - ABC+ O2 desteği (gerekirse aspire et) - KŞ (Hipoglisemi?), vitaller, damar yolu, hemogram, BK, monitörizasyon ve EKG lazım. mümkünse kan gazı, ilaç düzeyi ve toksikoloji paneli de. - Muayene: Gebe mi? > Solunumu ve dolaşımı var mı? > bilinci açık mı (duyuyor mu) > pupil refleksi var mı? Dilate mi? > Babinski pozitif mi? > İdrar kaçırmış mı? - Kaç dk'dır nöbet geçiriyor? > ilk nöbeti mi? >Bilinen hastalıkları? > Kullandığı ilaçlar? > En son ne zaman aldı? > Travma? > Gören olmuş mu? - Kusup aspire etmesini önlemek için yana çevirilebilir. Dilini ısırmasını ısırmasını engellemek gerek. Tedavi: Yetişkinse 5 mg diazem IV puşe yaptır puşe yaptır (0.25 - Yetişkinse mg/kg) (Rektal: 2-5 y: 0,5 mg/kg, 6-11 y: 0,3 mg/kg, erişkin: 0.2 mg/kg) (bradikardi, hipotansiyon ve solunum depresyonu açısından dikkat. solunum depresyonu gelişirse ilk etapta ambu ile müdahale) tiamin ve dextrozlu mayii mayii öneren - Ayrıca 100 mg tiamin kaynaklar var. Hasta için uygun görülürse... - 3-4 dk sonra açılmazsa 5 mg daha diazem yapılabili diazem yapılabilir. r. (Yetişkinde (Yetişkinde 20 mg'a kadar kadar çıkılabilir) - 3-4 dk sonra tekrar açılmazsa 2-3 ampul (250 mg/5 ml) Epitoin (fenitoin) SF içerisinde infüzyonla verilir. (18 mg/kg) (hipotansiyon ve aritmi açısından dikkat. Monitörize et.) - Nöroloji uzmanı varsa kons at, yoksa ve hasta hâlâ açılmadıysa sevk et (Sevk imkanı yoksa ve hatta 40 dk'yı geçtiyse dormicum düşünülebilir. 2 mg IV puşe ile başlanabilir. Dormicum ile entübe edilerek yoğun bakıma sevk edilebilir.) edilebilir.) * Gebede MgSO4 infüzyonu diazemden daha önde gelir. 5 gr MgSO4'ü Dekstroz veya SF mayide 5-30 dk'da verilebilir. Sonrasında Sonrasında saatlik saatlik olarak olarak 1-3 gr infüzyon 24. saate kadar devam ettirilir (bkz: eklampsi). Gerekirse diazeme de başvurabilirsin (G.K.: C/D) * Nöbetin kaynağı ne bulmaya çalış (ilacı bırakma? ekfeksiyon? hiponatremi? hipoglisemi? ...) * Yüzme v e araba kullanma gibi tehlikeli işlerden kaçınması söylenerek söylenerek nöroloji pol. kontrol. * Nöbet diazemle veya ilaçsız dursa bile tekrarını önlemek fenitoin uygulanabilir. * Konvülsiyonu destekleyen bulgular: nöbet sonrası postiktali, nöbet sırasında pupil dil atasyonu, babinski refleks refleks pozitifliği, pozitifliği, idrar kaçırması kaçırması ve olmazsa olmazsa olmaz kriter nöbet sonrasi ilk 30 dk'da laktik asidoz.
Akut MI (Miyokard İnfarktüsü) Algoritması - Gelir gelmez vitallerine vitallerine bakıp not et - Sorgula: Ne zaman başladı şikayeti? > Sinir/stres/üzüntü sonrası mı başlamış? Nerede ve ne tip ağrı? > Yayılım var Yayılım var mı? > Bulantı/kusma/terleme/dispne/senkop? > Bilinen kalp hastalığı var hastalığı var mı? MI / SVO öyküsü var öyküsü var mı? > Kullandığı ilaçlar? - Muayenesini takiben, EKG çek, monitörize et. - Oksijen verilebilir (öncesinde satürasyonu bil) saturasyon normalse 2-4 lt/dk'dan verilebilir. olmadıkça bütün hastalara hastalara 300 - Alerjisi olmadıkça mg dispril (salisilat) çiğnetilmelidir. (çiğnemesi için enterik kaplı olmaması lazım) - Hemogram, Biyokimya (Anjiyoya gidecek hastalar için BUN, kreatinin değerleri önemli!), Troponin, CK-MB gönder yoğunsa morfin verilebilir (Anterior MI'da - Ağrısı yoğunsa verilmemeli) (NSAİ ilaçlar ilaçlar Kontrendile!) Kontrendile!) Morfin = IV yoldan, 2-4 mg (1 ampul 10 mg içerir) 5 dk'da bir tekrarlanabilir. ( Ağrıyı kesmek önemli, önemli, çünkü artmış ağrı > sempatik SS'de hiperaktivasyon > artmış miyokard oksijen tüketimi ve aritmi > ani ölüm) - Uygun görüldüğü takdirde clexane yapılabili clexane yapılabilir. r. (kilosuna göre 0,4, 0.6 veya 0.8) (subkutan yoldan) - Eğer her şey normalse EKG ve troponini takip et. (3 saatte bir takip, hastanın durumuna göre takip süresi sıklaştırılabilir) -* MI'ın 3 ayağı vardır. 1) EKG, 2) Troponin, 3) Semptom. Bu 3'ünden 2'si pozitif ise anjiyo açısından konsülte/sevk edilmelidir. Arada kalınan durumlarda uzmana danışılmalıdır. * Hasta taşikardik ve hipertansifse beta bloker öneren kaynaklar var. (5 mg beloc, 5 dk ara ile 3 kez). * 75 yaş altı hastalara 300 mg plavix yüklenmesi gerektiğini söyleyen kaynaklar var. (1 tablet plavix = 75 mg)
SVO (Serebrovasküler Olay) Algoritması Hızlı olunmalı, 3 saati geçmemek tPA açısından önemli! (Bazı kaynaklarda ilk 4,5 saat olarak geçiyor) Dk'da 2 milyon sinir hücresi kaybedilmekte! - Sorgula: Nasıl meydana geldi? > Tam olarak ne zaman oldu? > Ani gelişen halsizlik, bayılma/yere yığılma, güç kaybı var mı? mı? > idrar gaita gaita kaçırma var mı? > titreme/kasılma? > göğüs ağrısı/baş ağrısı? Gözlerde kararma/kulaklarda çınlama? - Bilinen hastalığı var mı? Daha önce felç (inme) geçirmiş mi? Kullandığı ilaç var mı? - SVO şüphesi varsa hemşirelerden istenecekler -> KŞ dahil vitaller, damar yolu, hemogram, BK (BUN ve kreatin önemli), sedim, koagülasyon, EKG ve idrar sondası. Hızlıca muayeneye başlanmalı: - Muayenede: Pupil reflekslerine bak, nazolabial oluk silik mi, dil sağa veya sola deviye mi, konuşma bozukluğu var mı? - Kas gücü değerlendirmesi yap (5= normal, 4=karşı kuvveti yenemez, 3=yalnızca yer çekimini yenebilir, 2=yer çekimini yenemeden hareket eder, 1=eklem hareketi yok, palpasyonla veya gözle görülen hareket var, 0=tam felç) - Bulunduğunuz hastanede BT ve/veya difüzyon MR imkanı varsa tanıyı netleştirmek için tercih edilebilir. - Sevk gerektiğini düşünüyorsan bir kağıda şunları not et: Tansiyon, şeker, yaş, kullandığı ilaçlar, bilinen hastalık, olayın ne zaman ve nasıl meydana geldiği, muayene bulguları. - 3 saati geçmediyse bulunduğunuz bölgedeki tPA merkezi neresi ise orayı arayıp santralden nöroloji yoğun bakıma bağlatıp bağlatıp oradaki oradaki icapçı nörolog ile hekime epikrizi faksla. görüş... veya 112'deki hekime akındaki nörolog ile görüş. - 3 saati geçtiyse en y akındaki * Hasta 80-82 yaşın üzerinde ise ilk 3 saatte de yakalansa dahi tPA merkezi hastayı kabul etmeyebiliyor (o yaştaki hastaya TPA verilirse muhtemelen kanar diye) yine de görüşmekte fayda var. * Ayırıcı tanı açısından birçok şeyi göz önünde bulundurmak lazım: hipoglisemi/hiperglisemi, hipoglisemi/hiperglisemi, vertigo/meniere, intrakranial kanama, hipertansif ensefalopati, todd paralizisi, bell palsi, tümör, apse, migren, menenjit, MS vs. * Tartışmalı bir konu olsa da sistolik >220, diastolik >120 değilse düşürme, SVO'da beyin perfüzyonunu daha da kötüleştirebilir. Hemorajik inmeli ve trombolitik adayı hastalarda sistolik <185, diastolik<110 olmalıdır. KŞ
<300 olmalı, hipoglisemik olmamalı.
SVT (Supraventriküler Taşikardi) Algoritması - KŞ dahil tüm vitallerine tüm vitallerine bak, EKG çek, sonrasında monitörize et. - Kullandığı ilaçları, ilaçları, bilinen bilinen hastalıklarını hastalıklarını ve daha önce çarpıntı yaşayıp yaşamadığını sor. Çarpıntıyı tetikleyen şe yi bulmaya çalış. - Damar yolu açıp kan yolla: Hemogram, elektrolitler, troponin (ekstra şikayeti yoksa sadece bunlar yeterli) - İlk basamak tedavi olarak tek olarak tek taraflı carotis masajı yapılabilir. masajı yapılabilir. C6 seviyesinden yapılması yapılması uygundur. 10 saniyeden uzun yapılmamalı. - Bunun dışında tercih edilebilecek diğer vagal manevra, valsalva manevrasıdır. manevrasıdır. Hastaya bir enjektör verilerek (çam uçlu da 10 cc'lik enjektör de olabilir) uç kısmından üfleyerek pistonu itmesi istenir. 15 saniye boyunca üflemeye ara vermeden devam etmesi istenen istenen hastada bu yöntem birkaç kez uygulanabilir. - Modifiye valsalva manevras ında ise yukarıdaki yöntemden hemen sonra ayaklar ayaklar 45 derece yukarı gelecek şekilde eleve edilir. (venöz dönüşü ve vagal uyarıyı arttırmak için) - İlk tercih olarak adenozin olarak adenozin önerilir. Kalbe yakın bir venden verilir, sonrasında sıvı verilir. 5-20 saniyede etkisini gösterir. Etkisi 30-40 saniye sürer. (50 kg üstü için başlangıç dozu 6 mg, 1-2 dk sonra yanıt yoksa doz 2 katına çıkarılır, üçüncü bir 12 mg'dan sonra yanıt alınamazsa ritm yeniden değerlendirilir ve başka bir ajan kullanılır.) - Elinizde adenozin yoksa diltizem kullanabilirsiniz. Tansiyon kontrolü yapılarak verilmesi önerilir. (IV puşe veya 100 cc sf içerisinde infüzyon), geçmezse tekrarla. (1 ampulde 25 mg diltizem var. dozu 0.25-0.30 mg/kg) - Hasta hemodinamik olarak stabil değilse, manevralar ve farmakolojik tedavi etkin değilse veya KE ise, senkronize kardiyoversiyon yapılması kardiyoversiyon yapılması önerilir. (Sıklıkla başlangıç dozu 50-100 J olup, 50 J ile başlandığında başarısız olursa doz kademeli olarak arttırılır. Çocuklarda 0,5 - 1 J/kg ile başlanıp başarısız olursa 2 j/kg doza doza kadar çıkılır)
* Diltizem dışında beloc dışında beloc da verilebilir. ancak ikisinin art arda verilmesi AV blok açısından riskli olduğundan önerilmez. * Tansiyon düşük ise bundan tetiklenmiş olabilir, sadece SF yükleyince bile düzelen SVT'ler oluyor. Yalnız SVT yüzünden düşük olmayan tansiyon düşük de görünebiliyor görünebiliyor (dolum için yeterli gevşeme olmamasından), dikkat etmek gerek. * Nabız 100'ün altında ise farmakolojik tedavi verme / stopla. * Astımı olanda da beloc tercih etme. * Diltizemin hipotansif etkisi beloc'a göre daha fazla fazla..
Anafilaksi / Anafilaktik Şok Algoritması - Anafilaksi mi? Hızlıca değerlendir! değerlendir! Sık görülen semptom ve bulgular: Döküntü (hızlı gelişen anafilakside görülmeyebilir), kaşıntı, flashing, hipotansiyon, uvula ödemi, ses kısıklığı, terleme, pulmoner ödem, anjiyoödem, dispne & SpO2 düşüklüğü, bradikardi/taşikardi, kusma, ishal, karın ağrısı, idrar/gaita inkontinansı, bilinç kaybı... Kardiyak arrest de görülebilir. Öyle bir durumda ileri yaşam desteği algoritması geçerli. - Öyküsü uyumlu mu? Anafilaksi düşünüyorsan hastayı düz yatır, bacakları eleve et, alerjenden uzaklaştır ve: - Tüm ekibi çağır! Öncelikle ABC Öncelikle ABC (entübasyon gerekliliği?) olmak üzere, Şu 4 müdahale ile ilgili hızlı bir iş bölümü yap: 1) Adrenalin 0.5 mg (IM) (Çocuksa 0.01 mg/kg max: 0.3 mg) (Femur anterolateraline kıyafetini çıkarmadan IM saplayabilirsin. Yeter ki vakit kaybetme!) 2) Geniş bir damar yolu + 1000 cc SF (Hızlı IV İnfüzyon) (Çocuklarda 20 cc/kg) 3) Yüksek akımlı oksijen (6-8 L/dk olabilir) + Monitörizasyon 4) Avil + Dekort (IM) * Vitallerden ölçülemeyen varsa tekrar ölçülüp, monitördeki ritmle beraber hasta tekrar değerlendirilir.
* ilk adrenalini takip eden 5. dakikada düzelme yoksa adrenalini tekrarla! İlk müdahaleden sonra devam niteliğinde diğer müdahaleler: 1) İkinci bir damar yolu + ikinci 1000 cc SF (Bunun içine 1 mg/kg prednol ve ulcuran eklenebilir) 2) Ventolin nebul (Hastanın SpO2 durumuna göre gerek görüyorsan) 3) İnatçı üst havayolu tıkanıklığı varsa adrenalin nebul de düşünülebilir. 4) İnatçı hipotansiyonda (Sıvı yüklemesi ile düzelmiyorsa) dopamin infüzyonu (+ inotrop) düşünülebilir (5-20 mcg/kg/dk) * Düzelme olursa gözlemle (Genelde 10 saat gözlem yeterlidir, riskli vakalarda 24 saat gözlem düşünülebilir), düşünülebilir), düzelme olmazsa 3. doz adrena lin düşünülebilir. * Tedaviyi takiben semptomların tekrarlaması bifazik reaksiyon olarak tanımlanır. %5 sıklıkla görülür. Hiçbir yakınmanın olmadığı dönem 1,3-28 saat sürebilir. Genelde 4 saat sonra bulgu verir. ilaksi olarak * Sistemik bulgu olmadan cilt bulguları anaf ilaksi değerlendirilmemelidir. * Taburculuk öncesi oral kortikosteroid ve oral antihistaminikler reçete edilebilir.
Akrep ve Yılan Sokmaları Algoritması sabun ve su ile yıka, yıka, soğuk uygulama uygulama ve - Yarayı sabun elevasyon yaptırıp immobilize et. Takı varsa çıkart. - Muayenesini yap. Isırık yerinin durumu nedir? KVS ve SS normal mi? Diğer sistemik muayenler normal mi? - Sağlam koldan damar yolu açtır. "Sistemik toksisite durumunda" hemogram, glukoz, BUN, kreatinin, elektrolitler, CK, koagülasyon, EKG istenir. Solunum distressi varsa kan gazı ve AC grafisi de görülmelidir. görülmelidir. - Vitalleri değerlendirere değerlendirerekk stabilize et, et, gereğinde gereğinde sıvı replasmanı yapılabilir. Ayrıca semptoma yönelik tedavi verilebilir. - Analjezik ver. ver. (Aşırı sedasyondan sedasyondan kaçınılmalıd kaçınılmalıdır) ır) Anskiyete varsa anksiyolitik verilebilir. verilebilir. - Tetanoz profilaksisi yoksa tetanoz aşısını yaptır. - Kortikosteroid ve antihistaminik ilaçları profilaktik olarak uygulamanın yararı yoktur diyen kaynaklar da var, Avil + Dekort öneren öneren kaynaklar da var. Antibiyotik profilaksisi önerilmiyor. Enfeksiyon gelişmesi halinde verilebilir deniyor. - Bir süre sonra vitallere tekrar bak. Yılan ısırığında kompartman sendromu açısından 30 -60 dkda bir ekstremite çevresi ölçülmeli. - Muayeneyi ara ara tekrarla. Yılan ısırığında kolun muayenesi (ödem, siyanoz, sinir muayenesi vb.), Akrep ısırığında ise kalp yetmezliği ve akciğer ödemi açısından solunum muayenesi önemli (akreplerin venomları kardiyotoksikti kardiyotoksiktir) r) Gözlem süreleri: Yılan sokması: sokması: Zehirsiz Zehirsiz ve kuru ısırıklar ısırıklar en az 6 saatlik saatlik gözlem sonrası ağrı, şişlik, kanama olduğunda gelme önerisiyle taburcu edilir. Sistemik etkiler gelişen veya ödemi yayılan hastalar en az 24 saat gözlenmelidir. Akrep sokması: sokması: En az 12 saatlik saatlik takip takip önerilir. Hastaların durumuna göre gereğinde takip süreleri uzatılır.
