Nota Project Management

1

PENGENALAN PENGURUSAN SUM6ER MANUSIA Proram pem(a,a +a peta+(!ra ,m(er ma,!a ,t,k me!katka preta! +a k,al!t! +! amp! meme,*! keperl,a +a kep,aa +!r!. 1.1 Defin!i Pen&'"'!n S')e" Mn'!i ),at, !tem $a kompre*e! +a (erepa+, (a! me,r, teaa kera e"ara eekt! +alam ,a*a ,t,k me"apa! matlamat ora!a! - ourtland !""# 1.2 Pe"nn S')e" Mn'!i Peraa ),m(er Ma,!a+!atara$a a+ala* a6 Me+apatka pekera +ea kela$aka +a kema*!ra $a +!perl,ka (6 Memat!ka (!laa pekera +apat +!pe,*! +a mamp, mear!k pekera la! ,t,k me$erta! ora!a! "6 Me$e+!aka proram lat!*a +!perl,ka ole* kak!taa

+a

pem(a,a

$a

+6 ;ert!+ak e(aa! !tr,met $a meawal akt!#!t! ekera (a! pe$elea!a maala* "oto*$a peroala pampaa +a aara kak!taa ,pa$a mereka (er+a$a a!4 wak!l ora!a! ,t,k me$elea!ka pert!ka!a !+,tr$ +ea keat,a pekera. 1.3 O$e%(if S')e" Mn'!i O(ekt! ),m(er Ma,!a +!atara$a !ala*  a6 Mear!k "alo $a la$ak ,t,k memo*o pekeraa +! !rma tere(,t (6 Mem(a, ta*ap ke(ole*a +a kepakara pekera (a! me+apatka pe!kata preta! $a t!! "6 Meekalka kak!taa $a (erk,al!t! +a (erpote!

2

AKTIBITI PENGURUSAN SUM6ER MANUSIA. Akt!#!t!-akt!#!t! ),m(er Ma,!a !ala*  a6 Pera"aa : )pe"!!ka! kera +a *,ra!a kera6 (6 Perekr,ta "6 Pem!l!*a +6 Or!eta! +a ,a! keal e6 Bat!*a +a Pem(a,a 6

Pe!la!a Preta!

6 Peta+(!ra aara +a pampaa

*6 7eelamata +a ke!*ata pekera 2.1 Pe"n/n&n Pen&'"'!n S')e" Mn'!i Pera"a pe,r,a ,m(er ma,!a a+ala* mel!(atka peaal!a pekeraa ekara +a maa +epa erta mem(et,k trate! ,t,k meme,*! keperl,a ,m(er ma,!a (a! ora!a!. Ia mel!(atka 2 akt!#!t! !a!t, a6 Aal!! Pekeraa - !a!t, ka!a $a me+alam $a +!lak,ka +alam meealpat! t,a-t,a $a perl, +!emp,raka ole* peawat e,at, awata erta $arat-$arat $a met! a+a e(el,m eeora !+!#!+, me$a+a e,at, awata. ',a perkara $a aka +! perole*! *a!l +ar!pa+a aal!! pekeraa !a!t, ,ra!a kera : o( +e"r!(t!o6 +a )pe!!ka! kera : o( pe"!!"at!o6. (6 Ramala ),m(er Ma,!a - mel!(atka ,a*a akaa

ke ata keperl,a emaa +a maa +epa ,m(er ma,!a. <,ra +ea tek!k tertet, +a +ata eara* +!,aka. 7eaala mem(,at ramala meak!(atka (erlak, maala* epert! le(!*a pekera pa+a maa (e(a kera e+!k!t4 ket!a+aa kak!taa +ea kema*!ra $a +!perl,ka +a kak!taa $a a+a t!a+a kema*!ra.

2.2 Pen&"e%"'(n Pa+a ke(!aaa$a +!ka!tka +ea kema,ka pekera (ar, ke +alam ora!a!. 'e!a! e(ear$a !ala* proe mear!k !+!#!+, $a (erkela$aka ,t,k memo*o e,at, awata +! ee(,a* ora!a!. Melal,! proe !! ee(,a* ora!a! +apat mem!l!* "alo $a pal! e,a! ,t,k meawat kekooa awata +! ora!a! mereka. 7e(a!ka$a +apat mem!l!* "alo$a (ear-(ear la$ak +a kelema*a$a proe !! meam(!l maa $a paa +a t!+ak e,a! ,t,k awata $a perl, +!!! +ea eera.

2.3 Pe)i+in Proe meam(!l pekera $a ter(a!k +ar!pa+a e,mla* "alo-"alo $a memo*o e,at, pekeraa. Pekera $a +!p!l!* met!la* $a (erkela$akka (er+aarka pe!!ka! kera. Atara kae+a* $a +! ,aka ,t,k mem(,at pem!l!*a pekera !ala*  a6 ;ora permo*oa > "alo $a (erm!at aka me!! (ora permo*oa +ea me$ertaka (,t!ra per!(a+! :re,me6 +a al!a !!l-!!l $a +!a*ka. (6 )ar!a > Tap!a awal keata (or! permo*oa (a! mem!l!* "alo $a meme,*! $arat ,t,k +!p!l!* ke proe eter,$a.

"6 <!a > ,!a +! lak,ka ,t,k mem!l!* "alo $a (ear-(ear memp,$a! peeta*,a4 ke(ole*a +a ke,pa$aa ,t,k memea awata $a +! tawarka. +6 Tem,+,a > "alo $a e,a! +a meme,*! $arat aka +! pa!l ,t,k +! tem,+,a. T,,a$a a+ala* ,t,k me+apatka makl,mat $a terper!"! +ar!pa+a "alo (er*,(, +ea kela$aka4 pealama4 kema*!ra4 !kap ter*a+ap pekeraa4 kom,!ka! +a !+ea. Calo aka +!(er!ta*, meea! kop t,a4 *al-*al $ar!kat ek!ra$a +!tawarka ,t,k (ekera +!$ar!kat tere(,t. e6 )emaka r,,ka +a latar (elaka (ert,,a ,t,k memer!ka ke(eara +ok,me epert! re,me "alo meea! +!r! "alo +a meeta*,! pe+apat ora la! teta +!r! "alo. ),m(er r,,ka a+ala* +ar! $ar!kat pemo*o (ekera ter+a*,l,4 ama r,,ka perl, +!$ataka +alam (ora permo*oa ata, re,me. 6

<!a !@!kal +a ke!*ata (ert,,a ,t,k memat!ka "alo tere(,t !*at +a (e(a +ar! pe$ak!t +a mer(a*a$a terma,k ,!a +a+a*.

2.4 O"ien(!i Dn S'i Ken+ Calo $a (era$a +!p!l!* aka mealaka or!eta! !a!t, proe memperkealka4 me$e,a!ka +a mem(,+a$aka pekera (ar, +ea ,aaa pekeraa +alam ora!a!. )ela! +ar!pa+a !t, ,a or!eta! a+ala* memperkealka pekera (ar, +ea t,a (ar,4 pe,r, +a k,mp,la kera $a (ar,.

2.5 L(in n Pe)n&'nn Bat!*a a+ala*,a*a ora!a! ,t,k mem(ole*ka pekera mempelaar! peeta*,a4 kema*!ra ata, elaat $a (erka!ata +ea kera ter+!r! +ar!pa+a lat!*a emaa kera :o o( t*e tra!!6 +a lat!*a l,ar kera :o o( t*e tra!!6. Pem(a,a a+ala* proram $a +!alaka (a! me!katka kema*!ra koept,al4 aal!! +a pe$elea!a maala*. ;!aa$a +!alaka ole* pe,r, ata, pakar epert! mem(er! lat!*a kep!mp!a kepa+a ora (awa*a$a. Bat!*a emaa kera +!alaka emaa pekera e+a (ekera. Ter+apat 3 (et,k lat!*a $a +!,aka !a!t, $a pertama proram perat!a !a!t, proram $a perl, +!lal,! ole* "alo +alam maa $a +!tet,ka +ea mempelaar! +ea melak,ka t,a-t,a $a tela* +!tet,ka e(el,m +!ter!ma e(aa! pekera tetap. a ke+,a metor !a!t, pekera (ar, +!(!m(! ole* pekera lama pa+a wakt, (ekera me!k,t akamaa $a tela* +!tetapka ole* ma!ka. a ket!a p,!a kera !a!t, lat!*a kepa+a pekera melal,! pem!+a*a e"ara !temet!k +ar!at, (a*a!a ke (a*a!a $a la!. Pekera +apat memperole*! pel(aa! kema*!ra +a peeta*,a.

Bat!*a Bat!*a  +!l,ar +!l,ar kera kera !a!t, !a!t, lat!* lat!*a a $a $a +!al +!ala aka ka +!l,a +!l,arr maa maa (ekera !at, "oto*$a +!p,at em!ar ata, +!maa aa $a (,ka tempat tempat e(ear e(ear tempat tempat kera. kera. Ter+apat r+apat ,r,lat!* ,r,lat!* l,ar $a mem(er lat!*a +a t,,k aar.

2. Peni+in Peni+in P"e!(!i P"e!(!i Pe! Pe!la la!a !a  Pre Preta ta! ! a+al a+ala* a*pe pe! !la la!a !a  kak! kak!ta ta a a $a $a perl perl, , +!lak,ka +!lak,ka  kepa+a kepa+a kak!taa kak!taa  +! (awa* (awa* el!aa. el!aa. Ia Mer,paka Mer,paka  at, proe proe $a $a (er! (er!tem temat! at!k k (a! (a! me!la me!la!! kek,at kek,ata a +a +a kelem kelema* a*a a pekera +alam melak,ka kera$a.

2. Pen(i"n Gn$"n Gn$"n Dn P)*!n Mer, Mer,pa paka ka  (a$a (a$ara ra  +a +a !m(, !m(,*a *a  +ala +alam m (et (et,k ,k a aar ara a kewa kewa a a epe epert rt!! kea kea!k !ka a a! a!44 ,pa* ,pa*44 kom! kom!e e  ,al ,ala a44 (o, (o,  ta*,*a4ela,. 'a (,ka kewaa epert! kem,+a*a per,(ata4 a,era* k*!+mat "emerla4 ",t! (era!4 pel,a am(, (elaar. )e(aa! )e(aa! pert,kara pert,kara (a! pelakaaa pelakaaa t,a ata, kera $a tela* ;era$a ;era$a +!laka +!lakaaka aka me!k,t me!k,t maa $a tela* tela* +!tetapka +!tetapka.;ol .;ole* e* +!lak,ka me!k,t e!or!t! ata, mer!t perkera. Coto* aara !ala* ,pa*4 a! ata, ela,. Coto* pampaa !ala* !,ra kemat!a ata, !,ra ke*!laa?ke"a"ata ke*!laa?ke"a"ata aota emaa (ekera.

2.; Ke!e+)(n Dn Ke!i(n Ke!i(n Pe%e"$ Pe%e"$ ;ert, ;ert,,a ,a  mew,, mew,,+ka +ka  ta*ap ta*ap kep,a kep,aa a erta erta mot!#a mot!#a! ! $a $a t!! +!kalaa pekera. Baka* meaa keelata pekera !ala* a6 Mem(er! Mem(er! lat!* lat!*a a keela keelamata mata  kepa+a kepa+a peker pekera a (6 Mea Mea+!a +!aka ka ala alatt keelam keelamata ata  "6 Me,(,* Me,(,*ka ka awata awatak,aa k,aa keelama keelamata ta

2.= Pene"n&n n S*e!ifi%!i S*e!ifi%!i Ke"$ 8J# !*e/ifi/(i#n !*e/ifi/(i#n n e!/"i*(i#n: )pe!!ka! kera mer,paka at, ke$ataa $a meeraka +e +ea a k*, k*,, , kema kema*! *!ra ra  +a +a kela kela$a $aka ka  $a $a +!pe +!perl rl,k ,ka a ole* ole* ee eeor ora a  peke peker ra a ,t, ,t,k k mela melak, k,ka ka  t,a t,a  (erk (erke eaa aa. . Cot Coto* o* )pe!!ka! 7era a+ala* epert! +! Ja+,al 2.1..

7BA)IFI7A)I 7
PEN'I'I7AN PENG
PER7I'MATAN

PEBA7)ANA

GRE' GA GAJI?JAATAN JA'
:)7IM PER7I'MATAN PER7I'MATAN ;ER)EPA'<6 ;ER) EPA'<6 'B1-1 'B1-1 T1  RM200.00-T20RM/35.00

'AN

PROFE)IONAB4

)ARAT BANTI7AN

Calo

(a!

lat!ka

*e+akla*

mem!l!k!

kela$aka epert! (er!k,t7EBA 7EBAA7 A7AN AN
T168 ata, Ia@a* )araa M,+a Tekolo! +alam

6

(!+a (erka!ta $a +!!kt!ra ole* keraaa +ar!pa+a !t!t,! pea!a t!! tempata ata, kela$aka $a +!!kt!ra etara +ea$a. +ea$a. :Ga! perm,laa !ala* pa+a Gre+ 'B1-1

T168 ata, !!! Ia@a* )araa )araa M,+a 7e,r,teraa 7e,r,teraa +alam (!+a (erka!ta $a +!!kt!ra ole* keraaa +ar!pa+a !t!t,! pea!a t!! tempata ata, kela$aka $a +!!kt!ra etara +ea$a. +ea$a. :Ga! perm,laa !ala* pa+a Gre+ 'B1-1 )A )ARAT RAT

7EBA 7EBAA7AN A7AN

;AA)A MEBA MEB A< <

T16. Calo lo (a!

lat!ka t!ka 

*e+a +akla kla*

mem! mem!ll!k!

7ep, 7ep,!a !a +alam +alam ,(ek ,(ek ;a*a ;a*aa a Mela$, Mela$, pa+a pa+a per!kat )!!l Pelaara Mala$!a ata, kel,l,a $a +!!kt!ra etara +ea$a ole* keraaa.

J'+ 2.;.1 S*e!ifi%!i Ke"$

,ra ,ra!a !a  ker kera a mer, mer,pa paka ka  at, at, ke$ ke$at ataa aa  (ert (ert,l ,l! ! $a $a meeraka "!r!-"!r! t,a4 ,aaa kera +a apek-apek la! (a! e,at, kera.

Coto* *,ra!a kera 

H'"in Ke"$ Pe)n(' J'"'(e%ni% Rn&%in K#)*'(e". K#)*'(e".



Mem(at, kera-kera J,r,tek!k Raka!a 7omp,ter



Ma*!r me,aka peralata ,t,k memer!ka peralata ,tk memer!ka !temraka!a epert! Network Aal$@er4 Ca(le Teter4 Teter4 Cr!mp! Tool Tool +a + a e(aa!$a. e(aa!$a .



;erke(ole*a mew,,+ka $tem raka!a etempat +ea + me,aka peralata epert! <;4 )ICT4 7A;EB


;ole* mealaka t,a e+!r! tapa peawaa +ar! J,r,tek!k Raka!a 7omp,ter.



;erke(ole*a +! +alam melak,ka kera-kera $ (erka!ta + 

Eta(l!* Comp,ter Network )$tem



Tro,(le )*oot Network Pro(lem



A+m!!trator A+m!!trator Comp,ter Comp,ter Network



Perorm A+m!!trat!#e F,"t!o



Maa Maa e Be al A+ )e", )e",r! r!tt I, I,e e

Makl,mat ,tama $a perl, a+a +!perole*! ,t,k me*a!lka job specification specification and description description !ala*  a6 Makl Makl,m ,mat at Pe Pee eal alpa pat t!! Am > makl makl,m ,mat at mera mera k, k,m! m! perk perkar araa-pe perk rkar ara a epe epert rt!! ama ama aw awata ata44 re+ re+ a! a!44 ke+,+,ka +! +alam tr,kt,r ora!a!4 +! +alam a(ata tempat awata !t, (eraa4 peaal!!4 peea*a +a tar!k* aal!! +! lak,ka (6 R! R!ka kaa a  ker kera a > Makl Makl,m ,mat at ter tere( e(,t ,t mer, mer,pa paka ka  at, at, ke$ataa r!ka teta apa $a +!perl,ka ole* kera (erkeaa "6 Ta, , a awa wa(4 (4 t,a t,a  +a +a tata tata"a "ara ra  Me Me*, *,ra ra!k !ka a te teta ta "ara "ara t,a t,a  +!la +!lak, k,ka ka4 4 (a*a (a*a4 4 me! me!  $a $a +!,a +!,aka ka44 pe$ pe$el! el!aa aa +a +a perkar perkara-p a-perk erkara ara la! la! $a $a (erka!ta +ea akt!#!t! kera +6 ),aa ),aaa a kera kera +a perek perek!ta !tara ra !@!ka !@!kall > Makl,mat Makl,mat $a $a (erk (erka! a!ta ta  +e +ea a per perek ek!t !tar ara a !a!t !a!t, , temp tempat at ker kera a +!ala +!alaka ka +a pe+e+a pe+e+a*a *a ter+a*a+p ter+a*a+p perkaraperkara-perk perkara ara epert! (a*a$a4 kepaaa +a kea+aa la! +! ek!tar tempat kera 'ea ,ra!a kera +a pe!!ka! kera $a tepat4 a(ata ,m(er ma,!a +apat memperole* at, am(ara $a (a!k teta

!at pekera $a +!!!ka. Ole* !t, makl,mat $a terka+, +alam *,ra!a kera +a pe!!ka! kera *e+akla* et!aa +!per(a*ar,! ,t,k meam(arka per,(a*a-per,(a*a $a m,k! tela* (erlak,. 3

PERANCANGAN SUM6ER MANUSIA Proe meka! keperl,a ,m(er ma,!a +a ora!a! +a eter,$a meet,ka laka*-laka* ,t,k meme,*! keperl,a pera"aa !!. P!*ak ora!a! *ar, meet,ka keperl,a teaa kera ora!a! pa+a maa *a+apa4 +ea mem(a+!ka keperl,a !! +ea (ekala pekera $a e+!a a+a +a eter,$a meet,ka (!laa erta e! pekera $a *ar, +! am(!l (erkera ata, +!per*et!ka.

3.1 P"#!e! Pe"n/n&n S')e" Mn'!i ;er!k,t a+ala* proe $a terl!(at +alam pera"aa ,m(er ma,!a. 3.1.1

Pe")+n Ke*e"+'n S')e" Mn'!i

),at, aara +a e! kera $a +!perl,ka ole* ora!a! maa +epa. 3.1.2

Pe")+n %e(e"!ein !')e" )n'!i

;ert,,a meet,ka ama a+a ora!a! +apat memperole* pekera +ea kema*!ra $a +!ke*e+ak! +a +alam ,mla* $a +!perl,ka ata, t!+ak. Proe !! mel!(atka peet,a ,m(er peawara ,a teaa 3.1.3

Pe"nin&n Ke*e"+'n Dn Ke(e"!ein

Per(a+!ka ,mla* pekera $a +!perl,ka +ea pekera $a e+!a a+a. Per(a+!a !! aka me,,kka e(ara ket!+ake!m(aa $a w,,+ +a mem(ole*ka p!*ak ora!a! mem(et,k pera"aa +a proram ,t,k mema+aka ket!+ake!m(aa !!.

3.1.4

Pe)en('%n Dn Pe+%!nn Rn/n&n S')e" Mn'!i

)e(ara ket!+ake!m(aa atara keperl,a +ea ketere+!aa ,m(er ma,!a (ole* +!elaraka melal,! proramproram ,m(er ma,!a $a tertet, Coto*  J!ka ,m(er pekera +alama t!+ak +apat meme,*! keperl,a ora!a!4 kek,raa !! *ar, +!ata! melal,! proram peam(!la pekera (ar,. 'alam aka paa4 p!*ak ora!a! *ar, melat!* pekera ,t,k memat!ka mereka memp,$a! ke(ole*a +a kema*!ra (a! meme,*! e(ara kekooa awata $a a+a pa+a maa *a+apa. 3.1.5

Peni+in "n/n&n

P!*ak ora!a! met!la* meawa! perlakaa eala ra"aa ,m(er ma,!a +a me!la! ke(erkeaa ra"aara"aa tere(,t. J!ka perl, ra"aa $a e+!a a+a perl, +!(et,k em,la (a! meata! kelema*a+a ket!+aktepata $a w,,+.

3.2 Ln&%-+n&% Pe"n/n&n S')e" Mn'!i 9 Perkara ,tama $a perl, +!lak,ka a+ala* memat!ka o(ekt! proek a6 Perl, +!$ataka +alam (et,k t,l!a. (6 ;ole* +!,k,r. "6 e+akla* pe!!k +ea maa. +6 Me"a(ar +a (ole* +!"apa!. )eter,$a4 a6 P!l!* trate! aa ,t,k me"apa! o(ekt! (6 Pe"a*ka proek kepa+a ,(,!t ata, laka* "6 Tet,ka p!awa!:perorma"e ta+ar+6 ,t,k et!ap ,(,!t +6 Tet,ka akamaa $a +!perl,ka ,t,k et!ap ,!t e6 Tet,ka t,r,ta ,(,!t +a ma,kka makl,mat !! +! +alam a+,al keel,r,*a proek. 6

7!raka ko et!ap ,(,!t +! +alam (elaawa proek

6 7!raka keperl,a kak!taa4 terma,k (!laa4 ke+,+,ka4 t,a +a ta,awa( *6 Tet,ka e!-e! lat!*a $a +!perl,ka !6

4

;et,k pol!! +a proe+,r

PENJADUALAN KERJA JOB SCHEDULE Pea+,ala a+ala* peet,a akt!#!t!-akt!#!t!4aka maa4pea+,ala ,t,k teaa kera +a ,m(er-,m(er la! :(a*a peralata6 $a +! perl,ka ,t,k me"apa! tar!k* !ap e,at, proek.

1.1 Men,ei%n J'+ Ke"$ 'alam me$e+!aka a+,al kera k!ta terle(!* +a*,l, me$e+!aka pera"aa meea! t,a-t,a $a perl, +a aka +!lak,ka. Pela pe,r,a *e+akla* +! (,at (a! mem,+a*ka kera pe$e+!aa a+,al kera. Atara$a !ala* 

a6 F,! 'a Je! T,a Meeta*,! ,! +a e! t,a $a (erka!ta +ea eeora !+!#!+, erta Meeta*,! kema*!ra $a a+a pa+a et!ap kak!taa$a

(6 Meealpat! Tempo* 'a ),,a 7era - )e(aa! eora pe,r, e,at, proek4 k!ta *e+akla* meealpat! ,,a kera (a! et!ap proek $a *e+ak +!alaka erta Aara tempo* $a +!perl,ka

"6 Mem(,at a+,al 7era - 'alam mem(,at a+,al kera pat!ka pela kera tela* p, +! (,at. I! +apat mem,+a*ka k!ta memata, akt!#!t!-akt!#!t! kera $a aka (erala.

+6 Per(!"aa a+,al kera- ;a! memat!ka et!ap perkem(aa t,a me"apa! matlamat $a tela* +!tetapka. I! a+ala* pet! ,t,k meet,ka kea$aa proek $a +!alaka 5

PROSES PENGAM6ILAN DAN PEMILIHAN PEKERJA ),m(er +a kae+a* peam(!la ter(a*a! kepa+a 2 !a!t,  a6 ),m(er +alama !a!t, ,m(er +ar! +alam ora!a! !t, e+!r! !a!t, melal,! ke!ka pakat ata, pem!+a*a ta +ar! ora!a! $a ama. (6 ),m(er l,ara !a!t,  !. Teaa kera $a (ar, ma,k ke paara (,r,* !!. Pea,r !!!. Ora!a! la! !#. Peara $a (erpealama

5.1

Ke Pen&)i+n )e"ara la, peam(!la +!(,at +ar! kamp, kole4 ,!#er!t$ ata, ekola*4 ora!a! (er!tera! e"ara ter, +ea "alo. )ela! +ar!pa+a !t, ,a peam(!la ,a (ole* +!(,at +ar! pamera kera$a ata, kata la! tem,+,a ter(,ka. $ecommed +ar! raka-raka ora!a! tere(,t ,a a+ala* kae+a* peamla e"ara la,. )e"ara t!+ak la, !a a+ala* peam(!la melal,! !kla. Ikla *e+akla* ela +a lekap (a! meelakka terlal, rama! "alo $a memo*o tetap! t!+ak la$akl ,t,k +! ter!ma. P!l!* al,ra $a tepat eper! ak*(ar-ak*(ar tempata ata, me+!a tempata. Melal,! p!*ak ket!a4 peam(!la melal,! ae! +! l,ar ora!a! !a mel!p,t! t!a ,m(er ,tama !a!t, ae! pekeraa awam epert! kemeter!a ,m(er ma,!a4 ae! pekeraa pere+!r!a +a perekr,t ekek,t!.

5.2

Pe)i+in

Pem!l!*a mer,paka at, proe +! maa ee(,a* a(ata ata, ora!a! mem!l!* +ar!pa+a eara! pemo*o. Calo $a pal! la$ak ata, (erke(ole*a ,t,k memea e,at, awata. Matlamat proe pem!l!*a !! a+ala* ,t,k mema+aka "alo +ea t,a-t,a $a aka +!lakaaka.Baka*-laka* pem!l!*a pekera (a! ee(,a* ora!a! !ala* a6 Tem,+,a awal !a +!,aka mem(,at pe!la!a $a eera meea! kee,a!a "alo (a! kera tertet, (6 ;ora Permo*oa memp,$a! 3 t,,a !a!t, $a pertama pemo*o (erke*e+akka e,at, awata $a ke+,a me$e+!aka makl,mat (a! peem,+,a makl,mat aa $a +!perl,ka$a ,t,k mee+al!ka tem,+,a +a $a ket!a mea+! e(a*a!a +ar!pa+a makl,mat peroel ora!a! ek!ra$a pemo*o !t, +!am(!l pekera. "6 )emaka pea+!l?latar +ar!pa+a ma!ka lama

(elaka

!a

mer,paka

r,,ka

+6 <!a kela$aka pekeraa ee(,a* ora!a! ",(a me,k,r kema*!ra-kema*!ra kera $a (erka!ta $a +!p,$a! ole* "alo +a kemamp,a$a ,t,k (elaar emaa memea awata. Ter+apat (e(erapa ,!a $a perl, +!!la! !a!t, !.

7e(ole*a ko!t! > ke"ekapa meawa( :IK Tet6 !!.

7e(ole*a p!komotor > ke"ekapa pa"a!+era ata, aota (a+a

!!!.

Peroal!t$ ? m!at > +ar! latar (elaka "alo

!#.

Pe"apa!a !+!#!+, e6 Tem,+,a ke+,a e"ara am$a meme,*! kek,raa $a ter+apat +alam permo*oa ata, reko+ pekeraa eeora "alo. 6

7el,l,a pe$el!a mer,paka peea*a ole* peem,+,a ama+a "alo (era$a ata, t!+ak.

6 Peme!kaa +o"tor !a!t, meet,ka ke,pa$aa !@!kal +a ke!*ata "alo *6 Tawara pekeraa elepa +!+apat! "alo emema$a e,a! maka ,rat tawara aka +!kel,arka kepa+a "alo !6

5.3

Tempo* per",(aa (ert,,a ,t,k me!la! ke(ole*a +a kemamp,a pekera (erkeaa. )epaa tempo* !! pekera a+ak +!!la! preta!$a +ar! emaa ke emaa.

Te)''& Tem,+,a pekeraa a+ala* proe pem!l!*a $a (eror!eta!ka per(,ala !a!t, peem,+,a +a "alo-"alo (ert,kar-t,kar makl,mat. T,,a ,tama tem,+,a +!a+aka a+ala* ,t,k mem(ole*ka peawa! pemam(!la mel!*at apek-apek $a t!+ak +apat +!keta*,! +ar!pa+a (or! permo*oa epert! perwataka4 m!at4 ke$ak!a +!r! +a la!-la!.

5.3.1

Pn'n Te)''&

G,aka tem,+,a $a (ertr,kt,r !a!t, peem,+,a aka me,aka at, k,mp,la oala $a +!tetapka?ta+ar+ +!maa mereka tela* memp,$a! et oala $a tela* +!tetapka terle(!* +a*,l, ama ,t,k em,a "alo "oto* $a epert! +! (awa*

7a+,a oala

a. )!t,a! pekeraa

T,,a

Me+,a

t!+aka

$a

aka

+!lak,ka ole* "alo +alam !t,a! $a tertet,.

(.

Peeta*,a Meeta*,!

pekeraa

ta*ap

kea*ama

pemo*o teta awata $a +!po*o. Pemo*o m,k! +!,r,* ,t,k melak,ka e,at, t,a $a (erka!ta

+ea

awata

(erkeaa.

". Pe+!r!a "alo

<t,k

me,!

pe+!r!a

"alo

ama a+a a,p ata, t!+ak ,t,k

meme,*!

$arat

$a

+!tetapka ole* pekeraa tere(,t.

Pat!ka peem,+,a ta*, teta keperl,a kera !a!t, kea*ama teta keperl,a t,a aka mem(ole*ka peem,+,a me,mp,ka per*at!a kepa+a oala-oala $a rele#a. A+aka lat!*a (a! peem,+,a !a!t, +ea melat!* peem,+,a !! aka mem(ole*ka mereka mea+! peka ter*a+ap ke!lapa $a m,k! t!m(,l "oto*$a kea m,ra* *at!4 kea *alo4 ke"e+er,a meea*4 kea per(a+!a +a petereota!pa :pa+aa peem,+,a6.

Cara pee+al!a !a!t, peem,+,a e*ar,$a raa ,ka +a *ormat kepa+a "alo ,ka "alo +apat (er!terak! +ea peem,+,a. 'a aa Ta$a oala (ert,(!-t,(!.. Pe,t,pa (er! !$arat $a a+a ka tamatka e! peem,+a. <"apka ter!ma ka!* +a (er!ka per$taa-per$ataa $a po!t!. Elaka +ar! a!-a! koo. Pe!la!a !a!t, !la!ka e(a!k a*aa "alo kel,ar4 !la!a (er+aarka "atata-"atata $a k!ta ,+a (,at emaa e! tem,+,a ta+!. Pe!la!a *ar,la* o(ekt! :(,ka ,(ekt!6 aar t!+ak +!pert!ka!ka. 5.3.2

Ke+e)n Se!i Te)''& '!atara kelema*a e! tem,+,a a+ala* a6 7et!+ake!m(aa k,aa +alam !t,a! tem,+,a (6 T!ka* lak, pal, ole* "alo "6 )oala-oala $a t!+ak (er,a



DISIPLIN PEKERJA '!!pl! ata, tatatert!( pekera mer,,k pa+a kepat,*a pekera kepa+a +aar-+aar perat,ra-perat,ra +a proe+,r ora!a! (a! t,,a meaa keteterama +!tempat kera aar p!awa!-p!awa! +a o(ekt! ora!a! +apat +!"apa!. T,,a ,tama $tem +!!pl! a+ala* ,t,k memat!ka t!ka* lak, kera (a! pekera t!+ak (er"aa* +ea matlamat-matlamat ora!a!.

.1Tin%n Di!i*+in T!+aka '!!pl! mer,paka *,k,ma ma!ka $a +!keaka ter*a+ap pekera +ea e(a( preta! $a t!+ak mem,aka ata, keraa ala* lak,. 'alam kea+aa +em!k!a p!*ak ma!ka *ar, meealpat! +a meet,ka e(a(-e(a( (erlak,$a preta! $a t!+ak mem,aka. ala, (aa!maap,4 e(el,m e(ara t!+aka +!!pl! +!am(!l pekera tere(,t *ar, +!(er! amara erta pel,a me",k,p! ,t,k memper(a!k! preta!$a. P!*ak ma!ka *ar, me$e+!aka proe+,r $a a+!l +a (erkea ,t,k mee+al!ka *al-*al +!!pl! +a memat!ka eala perat,ra +a proe+,r +a proe +!+!pl! +!pat,*!. Proe+,r +!!pl! *ar,la* +!tetapka (erama-ama +ea wak!l-wak!l pekera ata, keat,a pekera. Proe+,r +!!pl! *e+akla* meme,*! $arat-$arat $a (er!k,t  a6 Memat!ka pekera +!(er!ta*, e"ara (ert,l! teta ala* lak,$a (6 Me$ataka p!*ak $a (erk,aa ,t,k meam(!l t!+aka +!!pl! +a e! t!+aka +!!pl! $a aka +!am(!l "6 Memat!ka ma!ka meme(r!ka pert!m(aa $a eera +a epe,*$a ter*a+ap em,a akta $a (erka!ta +6 Mem(er! pekera pel,a ,t,k meeraka ke$a erta *ak ,t,k +!wak!l! ole* wak!l pekera ata, peawa! keat,a pekera e6 Memper,t,ka aar amara +ar!pa+a pe$el!a ter+ekat +!(er!ka terle(!* +a*,l, +alam ke ala* lak, $a k,ra er!,

6

Memper,t,ka amara ormal e"ara (ert,l! meeraka kea+aa t!+aka +!!pl! $a (ole* +!keaka ter*a+apa pekera !ka pekera tere(,t melak,ka keala*a (er,la.

6 Mem(er!ka *ak ,t,k mera$, (a! mem(ata* t!+aka +!!pl! $a +!keaka ter*a+ap$a kepa+a per!kat pe,r,a tert!!. Je!-e! t!+aka +!!pl! $a +!am(!l ole* ma!ka (ole* (er(et,k r!a4 e+er*aa ata, (erat. Amara l!a +a amara (ert,l! mer,paka at, "oto* t!+aka +!!pl! $a le(!* r!a. Peat,a kera +a pea*aa kea!ka a! a+ala* t!+aka +!!pl! $a e+er*aa +a pe,r,a pakat +a peme"ata a+ala* "otok t!+aka +!!pl! $a (erat.

.2 Jeni! H'%')n Tin%n Di!*+in Je! *,k,ma $a aka +!keaka (erat, pa+a a6 Je! +a er!,$a e,at, ala* lak, (6 ;!laa kal! pekera tere(,t melak,ka keala*a "6 Reko+ elepa t!+aka keala*a $a +! am(!l e(el,m !!.

.3 T'$'n Tin%n Di!*+in T!+aka +!!pl! (ert,,a ,t,k memper(et,lka t!ka* lak, kera $a t!+ak (et,l +a (,ka *a$a me*,k,m emata-mata. Ole* !t, p!*ak ma!ka *ar, memat!ka proe +!!pl!$a +!alaka +ea e(a!k-(a!k$a +ar! m,la e*!a tamat. ;e(erapa pa+,a $a (ole* +!!k,t! ole* p!*ak ma!ka +alam proe me+!!pl!ka pekera. a6 Ma!ka *ar, meetapka perat,ra-perat,ra $a ela . Perat,ra !! *e+akla* a+a ka!ta$a +ea peralaa opera! ora!a! . (6 Pekera *ar, +!(er!ta*, awal-awal la! teta t!ka* lak, kera $a +!(earka +a $a t!+ak +!(earka erta ak!(at melaar perat,ra $a tela* +!tetapka. "6 P!*ak ma!ka *ar, me$!aat +ea tel!t! et!ap ke ala* lak, e(el,m meam(!l e(ara t!+aka +!!pl!. Pe$!aata $a +!alaka *ar, me!k,t proe $a waar +6 P!*ak ma!ka t!+ak *ar, (er!kap p!l!* ka!* +alam meeaka t!+aka +!!pl! e6 P!*ak ma!ka perl, me$e+!aka proe ra$,a $a mem(ole*ka pekera mera$, ata, mem(,at (ata*a ter*a+ap t!+aka +!!pl! $a aka +!am(!l .4 K'n!e+in& 7a,el! mer,paka ,at, proe per*,(,a meolo $a !temat!k (eraaka pr!!p p!kolo! $a +!lak,ka ole* ka,elor proe!oal (a! me*a!lka per,(a*a4 perkem(aa +a pe$e,a!a per!(a+! kl!e4 $a

(a!k +a me$el,r,* e"ara ,karela epaa *a$at (erla+aka et!ka ka,el!.

.4.1

O$e%(if K'n!e+in& O(ekt! ka,el! a+ala* ,t,k a6 Meolo meaal!a kea+aa4 !kap4 pa+aa +a kelak,a $a me*ala kl!e (ekera +ea (erkea. (6 Meolo kl!e ,t,k me$e,a!ka +!r! +alam !t,a! (ekera melal,! proe pe$elea!a maala*. "6 Mem(ole*ka kl!e meaal!a pa+aa mereka +a me"ar! pel(aa! "ara +a t!ka* lak, $a mea,. +6 Meolo kl!e me$elea!ka maala*$a.

.4.2

T'$'n K'n!e+in& T,,a ka,el! atara$a !ala*  a6 Mem(er! Makl,mat. Maala* kl!e elal,$a (erka!ta +ea kek,raa makl,mat .Me+apatka am(ara :kea*ama6 $a ela (er*,(, +ea maala* +ar!pa+a ka,elor (6 Mealakka Cel!k Akal. Mem(at, kl!e mema*am! le(!* la,t meea! +!r! :me$elam! +!r! +a perek!tara. Mem(at, kl!e meeta*,! +!r!$a a+ala* k,"! kepa+a maala* $a +!*a+ap!$a "6 Mem(er! )okoa. 7l!e memerl,ka okoa emo! $a t!+ak (er(ela* (a!4 kemeraa +a pamera peraaa $a +!*arapka +apat me,raka (e(aa maala*. +6 Pe$elea!a 7ol!k. Me,raka keteaa +a perm,,*a atara +,a !+!#!+, :p!*ak6 Mem(at, mereka meer!ma per(e@aa +a me"ar! ala ,t,k me"apa! pe$elea!a $a me,t,ka e6 Mem(,at kep,t,a. Mem(at, kl!e mem(,at kep,t,a keraa kerap kal! me*a+ap! maala* ,t,k mem(,at kep,t,a. 7a,elor (ole* meem,kaka "a+aa +a (er(!"a +ea kl!e e(el,m e,at, kep,t,a +!am(!l.

.4.3

A%(i
+6 INTEREN)I. Mer,(a* +a mem(,ka pem!k!ra4 peraaa +a t!ka* lak, eeora $a (ermaala* ,pa$a meeroka!4 mem,l!* +a mempert!katka ke$ak!a +!r!. e6 PEM
R!i#n+ Pe"%i)(n K'n!e+in&

Perk*!+mata ka,el! +!perl,ka +! ee(,a* ora!a! keraa a6 7ew,,+a 7eteaa +a ket!+akp,aa +!tempat kera. (6 7et!+ake!m(aa emo!. "6 7e(!m(aa teta kema*!ra +a kemamp,a. +6 Per(e@aa !+!#!+, $a (ertetaa +ea !me korporat. e6 7ol!k peraa +ea "araa$a peta+(!ra pe,r,. 6 Per(e@aa +! atara keperl,a peroel +ea pol!! a(ata. 6 Preta! kera $a t!+ak mem,aka +a ta(!at kera $a t!+ak (a!k *6 Maala* per!(a+! +a kel,ara. !6 6

7e(oaa kera +a kek,raa pereraka kera$a. 7eperl,a pertoloa ,t,k meem(aka e,at, t!ka*lak, k6 7eperl,a okoa +alam me*a+ap! kr!! emaa.

.4.5

Li) P"in!i* K'n!e+in& Pe%e"$ Pr!!p ka,el! pekera a+ala* a6 Me+ear +ea e(ara per$ataa.

e(a!k$a

e(el,m

mem(,at

(6 Elakka mekr!t!k ata, a!*at $a ter(,r,-(,r,. "6 Jaa (ertelaa* ata, (er*,a*. +6 Me,mp,ka epe,*$a per*at!a kepa+a pekera. e6 'apatka e,at, $a ter!rat $a ",(a +!ampa!ka.

.4.

F'n&!i K'n!e+in& D+) O"&ni!!i 7a,el! (er,! ,t,k a6 Me+!ao! maala* pekera ata, kep!"aa ora!a! (6 Mem(er! pel,a pekera mel,a*ka peraaa. "6 Mem(at, pekera (er!k!r +ea ela +a t!+ak +!k,aa! ole* emo!.

+6 Mem(er! a!*at. e6 Me$oko +a meeaka pekera. 6 Me!la! +!r!. 6 Mempert!katka kom,!ka! +alam ora!a!. *6 Mema,ka +!r!.



MENGENDALIKAN PENILAIAN KAKITANGAN

Pe!la!a 7ak!taa a+ala* pe!la!a preta! $a perl, +!lak,ka kepa+a kak!taa +! (awa* el!aa. Ia Mer,paka at, proe $a (er!temat!k (a! me!la! kek,ata +a kelema*a pekera +alam melak,ka kera$a. .1 Defin!i Peni+in P"e!(!i Pe!la!a preta! !ala* proe me!la! relat!#e eeora pekera kepa+a $ar!kat ata, a(ata +ar! e! ke(ole*a4 preta! kera +a pote!4 melala,! pe!la!a ora!a!4 !la! ,m(aa $a +!(er!ka ole* et!ap pekera aka +apat +! tet,ka. ala,p, t!+aka pe!la!a $a ormal m,k! +!lak,ka *a$a eta*, ekal! a*aa. Ia le(!* mer,paka akt!#!t! $a (erter,a keraa makl,mat $a aka +!,aka +alam pe!la!a !! perl, +!k,mp,l +ar!pa+a pemer*at!a $a +!lak,ka epaa maa. .1.1

Ke*e"+'n Peni+in *"e!(!i

Pe!la!a preta! mer,paka at, akt!#!t! (a! pera"aa ,a teaa. Ia (er,! e(aa! makl,m (ala teta ke(erkeaa akt!#!t! pera"aa ,a teaa +a akt!#!t!-akt!#!t! la! $a (erka!ta. Melal,! pe!la!a preta! aka +apat +!l!*at ea,* maa a(ata pe,r,a ,m(er ma,!a tela* ;era$a meme,*! ke*e+ak teaa kera ora!a!4 e"ara k*,,$a +ar! e! me+apatka kera me!k,t m,t, $a +!ke*e+ak!. )ela! kea ter*a+ap aara +a kea!ka pakat (a! pekera4 makl,mat $a +!perole* +ar!pa+a pe!la!a preta! +apat +!,aka ,t,k memper(a!k! akt!#!t! epert! pema(!la +a pem!l!*a 4 lat!*a +a or!eta! erta pe$el!aa kera. .1.2

T'$'n Peni+in P"e!(!i T,,a Pe!la!a Preta! +! lak,ka kepa+a kak!taa !ala*  a6 Mem(er! makl,m(ala kepa+a pekera (er*,(, preta! mereka. (6 Me$e+!aka laka*-laka* tertet, ,t,k me!katka preta! mereka. "6 Mem(er! aa kepa+a p!*ak pe,r,a +alam meet,ka aara kepa+a pekera. +6 Mem(er!ka makl,mat (er*,(, +ea ke(erkeaa akt!#!t!-akt!#!t! pem!l!*a4 lat!*a +a pem(a,a pekera.

e6 Mem(er!ka makl,mat kepa+a pe,r, teta k,al!t! ,m(er ma,!a $a a+a ,t,k t,,a pert,m(,*a ora!a!.

.1.3

S,"( Un('% Men$+n%n Peni+in P"e!(!i

Pekera $a +!!la! met!la* (ole* meawal preta!$a. Perkara !! pet! +!tekaka keraa a+a kala$a preta! eeora pekera (erat, pa+a aktor-aktor epert! tekolo! +a t,at,a $a +!alaka terle(!* +a*,l, ole* pekera la!. 'alam kea+aa !! pekera t!+ak memp,$a! ke(e(aa epe,*$a ,t,k meawal preta!$a. a6 ,,+ kepet!a (a! pekera me*a!lka ka+ar $a mele(!*! e,at, ka+ar m!!m,m. A+a t,a-t,a tertet, $a +!lak,ka ole* eeora pekera $a meel,arka o,tp,t $a le(!* ak*!r$a aka me!m(,lka maala* +alam proe peel,ara. (6 Preta! met!la* (ole* +!!la! +ea tepat. '!!! perl, w,,+ p!awa! erta pe,k,r ,t,k mem(ole*ka preta! pekera +!,k,r. "6 Pe!la! met!la* +! lat!* me,aka !tem pe!la!a. )e"ara k*,,$a (e(erapa perkara $a perl, w,,+ +alam proram lat!*a !ala*  !.

Pe!la!a lat!*a

!!.

)at, ar! pa+,a pelakaaa *e+akla* +!e+!aka ,t,k mem(at, pe!la! melak,ka pe!la!a

!!!.

)em,a +e!a! $a +!,aka *e+akla* ela ,t,k memat!ka kea*ama $a eraam Pe!la! *e+akla* +!(er! pel,a (erlat!* +a*,l, ,t,k memat!ka e(ara maala* $a m,k! w,,+ +apat +!ata! e(el,m pe!la! e(ear +!lak,ka 7eempata teta keperl,a preta! kera +a ,aaa kera Pa+aa $a m,aa(a* !a!t,4 mereka t!+ak memp,$a! !kap $a loar ta,a ketat +alam melak,ka pe!la!a ata, +!pear,*! ole* apa-apa peraaa pre,+!. ,,+ka *,ra!a kera $a akt! ,t,k mem(ole*ka para pekera +!!la! +ea a+!l4 pe!la!a *e+akla* +! +aarka kepa+a makl,mat terak*!r teta kera. 'alam *al !! *,ra!a kera perl, +! per(a*ar,! keraa *,ra!a $a et!aa +!per(a*ar,! +ar! emaa ke emaa ata, apa(!la aa w,,+ per,(a*a +alam e,at, kera a+ala* *,ra!a kera $a akt!.

!#.

#. #!.

#!!.

*e+akla*

+!elaka teta

t,,a

.1.4

Ke-%e Peni+in

7ae+a*-kae+a* pe!la!a kak!taa?pekera a+ala* a6

(6

"6

$a

(ole*

+!

lak,ka

pa+a

7ae+a* kel peka+ara. 7ae+a* !! me,aka pem(er!a ka+ar tertet, (er+aarka at, ata, le(!* ,lat "!r!-"!r! preta!. Ter+apat 2 "ara ,tama kae+a* !! +!,aka !ala*  !.

Peka+ara eaat > !! mer,paka kae+a* kel peka+ara $a pal! m,+a* +ea pe!la! meet,ka ka+ar $a aka +!(er!ka kepa+a pekera (er+aarka kel $a la@!m$a atara 1 *!a 10. Coto*$a )eora pekera $a +!(er!ka ka+ar 10 !ala* pekera $a me,,ka preta! $a (a!k +alam em,a apek. 7a+ar 1 +!(er!ka kepa+a eora pekera $a amat lema* +a la@!m$a !! (erert! pekera (erkeaa aka me*a+ap! t!+aka +!!pl!.

!!.

)kel Peka+ara (eraaka kelak,a > Peka+ara !! +!,aka e(aa! kel terma,kla* peeta*,a teta kera4 !!!at!4 m,t, kera +a la!-la!. )et!ap kel !! aka +!(er!ka keteraa (er+aarka ka+ar $a +!(er!ka.

7ae+a* 7araa. 7ae+a* !! mer,paka at, per(!"aa ter(,ka teta kek,ata +a kelema*a pekera. Per(!"aa !! aka +!+aarka pa+a (e(erapa perkara epert! pa+aa me$el,r,* pe!la! ter*a+ap pekera4 kee+!aa pekera ,t,k +!a!kka pakat4 apek-apek lat!*a $a +!perl,ka ole* pekera . kelema*a kae+a* !! !ala* !a (erat, pa+a kema*!ra meara pe!la!. Atara-atara kae+a* karaa !ala*  !.

7ae+a* per!t!wa et! > 'alam pe+ekata !! pe$el!a ata, !+!#!+, $a (erta,awa( ,t,k melak,ka pe!la!a aka me"atat kelak,a-kelak,a po!t! +a eat! $a tela* +!t,,kka ole* pekera +alam e(,a* +!ar!.

!!.

7ae+a* ka!a (!+a > 7ae+a* !! memerl,ka pemer*at! $a +!(er!ka lat!*a k*a ,t,k melak,ka pe!la!a preta! pekera. Pemer*at! !! aka meem,+,a pe$el!a pekera teta perkara-perkara tertet,. )at, pe!la!a me$el,r,* +!lak,ka (er+aarka tem,+,a ta+!.

7ae+a* eara! emak. Pe,aa eara! emak at, pe+ekata +ea at, eara! kelak,a $a (erka!t +ea preta! kera. )et!ap pekera +!(a+!ka +ea eara! kelak,a-kelak,a $a pal! *amper teta eora pekera.

+6 7ae+a* pemer!kata mer,paka atara kea+a* $a pal! m,+a* (a! me!la! preta! kera. )e"ara kaar kae+a* !! mel!(atka per(a+!a atara pekera ,t,k meet,ka pekera $a ter(a!k4 ke+,a ter(a!k4 ket!a ter(a!k +a eter,$a.7elema*a kae+a* !! +apat +!l!*at ek!ra$a !a mel!(atka ,mla* pekera $a rama! $a m,k! me$e(a(ka ,kar ,t,k memat!ka ama a+a pemer!kata !! +apat +!lak,ka +ea tepat +a a+!l. e6

6

.1.5

7ae+a* me$el,r,* kera. 7ae+a* !! +! am(!l +ar! pe+ekata +a peekaa pe$el!a e(aa! pem(!m(! pekera. )ela! mel!*at kepa+a kele(!*a +a kelema*a eeora pekera4 pe$el!a +alam melak,ka pe!la!a preta! ,a +!m!ta ,t,k meet,ka at, proram (a! meata! kelema*akelema*a pekera.a+a kala$a ke+,a-+,a$a aka (er(!"a +a*,l, teta "!r!-"!r! ,tama t,a ,t,k memat!ka t!+ak w,,+ per(e@aa taapa. 7ae+a* pe!la!a (er+aarka o(ekt!. Pe+ekata !! +!,aka me!la! preta! +! per!kat pe,r,a. 7oep kae+a* !! !ala* pe,k,ra preta! pe,r, *e+akla* (er+aarka kea$aa mereka me"apa! o(ekt! $a +!tet,ka melal,! per(!"aa.

P"#!e!-*"#!e! Peni+in P"e!(!i Proe-proe pe!la!a preta! a+ala* a6 Meet,ka matlamat pe!la!a (6 Mealaka aal!! kera "6 Meet,ka "r!ter!a preta! +6 Me(et,k ormat pe!la!a e6 Mealaka pe!la!a preta! 6 Mealaka pe!la!a preta! 6 Meka! em,la makl,mat preta!

.1.

K"i(e"i Peni+in 7r!ter!a pe!la!a preta! a6 7r!ter!a Preta! > aa pert!m(aa ,t,k meet,ka preta! kera *ar, +!p!l!* +ea e(a!k-(a!k$a ,pa$a "r!ter!a $a (erka!ta a*aa +!,aka +alam pe!la!a. (6 7r!ter!a !at > mer,,k "!r!-"!r! keper!(a+!a epert! ke$ak!a +!r!4 !!!at! +a ke,,ra4 mer,paka ,k,ra $a ,(ekt!4 k,ra memp,$a! ke(ole*aper"a$aa. "6 7r!ter!a a!l > (erka!t rapat +ea ,k,ra-,k,ra k,at!tat! epert! ,mla* ,ala4 ,t, +a ko. 7eem,a ,k,ra tere(,t a+ala* pet,,k ke(erkeaa ora!a! $a (a!k tetap! k,ra (er,a apa(!la +!,aka ,t,k meet,ka ke(erkeaa kera eeora.

+6 7r!ter!a t!ka* lak, > me,,kka +ea k*,, t!+aka $a perl, +!am(!l ole* pekera ek!ra$a mereka *e+ak me"apa! ta*ap preta! $a +!ke*e+ak!.

.1.

Te)''& *eni+in

Ora!a! *ar, mea+,alka ek,ra-k,ra$a 2 tem,+,a pe!la!a  a6 ;a! t,,a (!m(!a +a pem(a,a pekera (6 ;a! t,,a pe!la!a aar p!*ak ora!a! +apat mem(,at kep,t,a teta kea!ka a!4 kea!ka pakat +a e(aa!$a. Ia *ar,la* +!a+,alka t!+ak lama e,+a* tempo* pe!la!a tamat. Gar! pa+,a $a (ole* +! !k,t! +alam tem,+,a pe!la!a a+ala* a6 ,,+ka ,aaa $a t!+ak mea"am pa+a perm,laa tem,+,a aar pekera t!+ak meraa t ea (6 Teraka t,,a tem,+,a +a t,r,ta per(!"aa $a +!"a+aka "6 M,laka per(!"aa +ea mem(er! pekera pel,a ,t,k mem(er!ka pa+aa teta kera$a +6 ;er!ka makl,m(ala. ar, mel!p,t! kele(!*a +a kelema*a pekera e6 ;er! pel,a kepa+a pekera ,t,k memperta*aka +!r! 6

;!"aka ra"aa-ra"aa t!+aka ,t,k me!katka preta! kera +a tetapka matlamatmatlamat kera (ar, (a! tempo* pe!la!a eter,$a

6 Tetapka tar!k* ,,la ,t,k meet,ka pa+a per!kat maa matlamat-matlamat preta! (ar, tela* +!"apa! *6 Tamatka per(!"aa +ea mem(!"aka propek pekera +a pem(a,a kera$a$a.

LATIHAN 1 N$ataka o(ekt! Pe,r,a ),m(er Ma,!a. 2 Teraka per(e@aa +! atara pe!!ka! kera +ea *,ra!a kera. 3 Apaka* t,,a !ter#e! +alam akt!#!t! ka,el! & Meapaka* pe!la!a preta! +!lak,ka ter*a+ap kak!taa 5

Pa+a pe+apat a+a apaka* kae+a* pe!la!a $a ter(a!k ,t,k mem(,at Pe!la!a Preta! ;er!ka ,laa ,t,k me$oko pe+apat a+a.

RUJUKAN 1. Mo*ma+ a@am )*ar! :20016 Aa Pe,r,a ),m(er Ma,!a4
,

,

2. )o!a I(ra*!m
,

3. *ttp??www."r!(+."om?+o"?15/05&3?;a(-/pe,r,a-),m(er-Ma,!a 4 30?12?20124 10.3%a.m.

1

KOMUNIKASI SECARA EFEKTIF Atara kae+a* ,tama +alam (erkom,!ka! a+ala* 

1.1 MENDENGAR DAN MEM6ACA Me+ear +ea (a!k pet! ,t,k mem(at, pema*ama $a le(!* tepat4 !a mel!(atka a(,a akt!#!t! !@!kal +a metal tetap! !a ,a aka mel!(atka *alaa !@!kal +a metal epert! (a*aa4 ke(!!a4 pe$ampa!a . 1.1.1

Ke Menen&" ,n& e"%e!n '!atara kae+a* me+ear $a (erkea a+ala* a6 ;erta$a = m!ta peelaa (6 ;er! makl,m(ala "6 T,mp,ka per*at!a +6 A,k e6 ;era(, mata 6

Mem(okok ke *a+apa

6 Cat!t?reko+ *6 R!kaka :parap*rae6 +a m!ta peret,,a

1.1.2

Ti& $eni! Penen&"n Je!-e! pe+eara a+ala* epert! +! Ja+,al 1-1 +! (awa*.

Menen&" Se/" a

(

"

Penen&" ,n& Ti%

Penen&" ,n& Efe%(if

Efe%(if Me"ar! top!k $a

Efe%(if T!+ak ok, kepa+a top!k

)et!aa me+ear +ea

(erka!ta

$a m,k! (erka!t

tel!t! perkara $a m,k!

Me!la! ka+,a

T!+ak

aka (erka!t Me!la! ka+,a +a t!+ak

+a (,ka

pe$ampa!a

pe$ampa!a

k,ra (a!k

C,(a mem(er!

T!+ak

me+ear

!ka

a+ala*

mee+a*ka

ke!lapa

pe$ampa!a me,,kka Akt!

me+ear

J'+ 1.1.2 Jeni!-$eni! Penen&"n

1.1.3

Me)/ Se/" Efe%(if Tek!k mem(a"a e"ara eekt! a+ala* epert! (er!k,t  a6 Fok, kepa+a top!k pet! $a (erka!ta (6 Me!la! makl,mat $a +!(a"a "6 7a!tka tr,kt,r makl,mat (ert,l! ,t,k le(!* mema*am! ka!ta atara top!k +6 L)"a!9 - ram(a e6 ;a"a ,t,k kea*ama > ,a kam, +ll. 6 ;a"a e"ara terper!"! ,t,k +!pet!k. 6 Pemer*at!a $a taam.

1.2 6ERCAKAP DAN MENULIS Pe$ampa!a l!a +a pe,l!a $a t!+ak me$e(a(ka makl,mat t!+ak +!ampa!ka +ea tepat.

eekt!

aka

Faktor ,tama $a mempear,*! pe,l!a +a per"akapa a+ala*  1.2.1

6!

Ta*ap $a +!,aka *ar, epa+a +ea ta*ap mereka $a me+ear. 1.2.2

Pe"('('"n

Pe$ampa!a *ar, a!* me$ampa!ka +ea ela. 1.2.3

+alam

(a*aa

tere(,t

+a

T'"'(n T#*i%

Top!k perl, +!ampa!ka +alam t,r,ta $a m,+a* +!a*am! al!ra makl,mat$a. 1.2.4

Ki(n T#*i%

Top!k $a +!ampa!ka perl, (erka!t rapat atara at, ama la!.

1.3 MEREKOD MAKLUMAT 7ae+a* ,t,k mereko+ makl,mat a+ala* epert! +! (awa*. 1.3.1

N#( 6'%' C(i(n

Pat!ka perkara pet! +!"at!t +a t,l!a m,+a* +!a*am!. 1.3.2

a+ala* ela +a

P.D.A 8E+e%("#ni%:

7ae+a* terk!! ,t,k mereko+ makl,mat 4 epert! memp,$a! komp,ter m,+a* al!*.

1.3.3

A+( Pe"%) S'"

'apat mereko+ pe$ampa!a e"ara l!a +alam kea+aa +!maa pe$ampa! m,k! ,kar ,t,k +!a*am!. ;ole* +!a+!ka r,,ka elepa e! pe$ampa!a tapa *!la !!-!! pet!.

1.3.4

Pe( Min

Mem(at, mema*am! makl,mat e"ara lo!kal +a ka!ta atara top!k-top!k $a +!ampa!ka.

1.3.5

K)e"K)e" Bie#

Mem(at, pemer*at!a

3

+ar! e!

mereko+

makl,mat

$a

+!+apat!

+ar!pa+a

PEMERHATIAN Pemer*at!a mer,paka kae+a* (erkom,!ka! $a le(!* kepa+a kema*!ra mema*am! apa $a +!l!*at 4 !a (er(e@a +ea me+ear4 keraa k!ta ",(a mema*am! e,at, $a +!lak,ka tapa peelaa e"ara l!a  7ae+a* memer*at! $a eekt!  a6 Per*at! +ea m!at (6 Am(!l ke+,+,ka $a ter(a!k "6 Catat ota (!la perl, +6 7ae+a* > makl,m!4 t,,k4 (,at +a ,,la e6 ;erta$a ,t,k ,laa ata, ket!+akelaa

4

KEMAHIRAN MEM6ERI MAKLUM6ALAS Fok, kepa+a !,4 (,ka ora?peroal!t!$a. '! amp! !t, a6 t,,ka kepa+a perkara $a +! +alam kawala$a4 $a (erk,aa +!,(a*$a (6 tepat pa+a wakt,$a "6 (er! "a+aa p!l!*a +6 +ear peelaa$a wala,p, t!+ak (eret,, +ea$a.

3.1 Pe"en 6! ;a! meata! maala* per(e@aa (a*aa4 me,aka tek!k +!(awa* 

pe$ampa! (ole*

a6 Alat ;at,a !,al (6 'emotra! "6 Peterema* 5

KEMAHIRAN 6ERKOMUNIKASI Ter+apat (e(erapa e! kom,!ka! $a perl, +!a*am! terle(!* +a*,l, !a!t,  3.2 K#)'ni%!i In(" Pe"!#n+ )et!ap !+!#!+, ata, peroal perl, a6 Memper(a!k! +!r! aar +apat (erkom,!ka! +ea (a!k (6 Pem(a,a +!r! : pr!!p 4 ak*lak 4 !kap 6 "6 Pem(a,a !k!ra : kreat! = !o#at! 6 +6 ;erm,la$a kom,!ka! (erkea 3.3 Me)n&'n%n Te%ni%-(e%ni% 6e"%#)'ni%!i D+) Di"i 7om,ka! +alam +!r! +apat +!(a,ka +ea a6 Pem(a,a +!r! !. !!. !!!.

Ak*lak $a (a!k. )!kap $a proe!oal !a!t, +apat meawal peraaa +a ke$ak!a +!r!. ;er!k!ra kreat!

;a! (erkom,!ka! +ea (a!k4 peeta*,a teta perkara +! (awa* !a!t, 

e"ara

!+!#!+,

perl,a+a

a6 Tek!k 7om,!ka! l!a : preetat!o4 teleo 6 4 (,ka l!a : !$arat64 t,l!a : ,rat64 elektro!k : emel4 ak 6 (6 Me+!a kom,!ka! teleo4 ak4 emel 4 ,rat 4 memo 4 preetat!o4 lapora "6 L ),(e"t matter L kom,!ka!

perkara

$a

+!(!"aka

+alam

3.4 K#)'ni%!i In(e" Pe"!#n+ 7om,!ka! eora +ea eora $a la! ata, le(!* +ar!pa+a eora.'!(at, ole* alat-alat kom,!ka! epert! teleo4  ak4 emel 4 ,rat 4 memo 4 presentation4 lapora.

3.5 Jeni!-$eni! K#)'ni%!i 7om,!ka! ter(a*a! kepa+a (e(erapa e! !a!t,  a6 Ara*a ? )ta+ar+ Operat! Pro"e+,re ?Ma,al

(6 Meaal!a mee "6 Me+apatka makl,mat +6 Mem!k!rka tek!k-tek!k $a e,a! )ama a+a k!ta (erkom,!ka! melal,! l!a4 pe,l!a ata, pem(a"aa 4 kom,!ka! mer,paka ,at, proe $a (ole* +!pe"a*ka kepa+a 5 aa epert! +! Ja+,al &.3.2.

. 2 I+ea mea+! mee

3 Mee +!*atar

1 L )e+er L memp,$a! !+ea

5 Peer!ma mem(er! makl,m(ala

4 Peer!ma me+apat mee

J'+ 4.3.2 P"#!e! K#)'ni%!i



KAEDAH MENDAPATKAN MAKLUMAT Makl,mat (ole* +!perole*! melal,! a6 Pem(elaara (6 R,,ka "6 Per(!"aa +6 Pemer*at!a



6AHAN KOMUNIKASI

;a*a kom,!ka! mamp, mem(at, +a me!katkat kela"ara pe$ampa!a makl,mat. Proe per!apa ,t,k me$e+!aka (a*a (erkom,!ka! a+ala* epert! (er!k,t

Aal!! !t,a! ? maala*

'apat makl,mat

;,at per!apa

R$ .0 P"#!e! Pen,ein 6n K#)'ni%!i

.1 Jeni! F#")( 6n K#)'ni%!i ;a*a kom,!ka! ter+!r! +ar!pa+a a6 Aka = akta (6 )ampel ata, am(araa* "6 Peeraa +6 !,al A!+ - Gra 4 Ja+,al 4 am(ar e6 Pereraka (a+a : ;o+$ Ba,ae 6 emaa (erkom,!ka!4"oto*$a !.

+a ta+a : )! 6

A!r m,ka - Ia me,,kka peraaa e(ear emaa (erkom,!ka!4 ama o",4 (oa 4 mara* ata, ,ka +a e(aa!$a (a$ak mempear,*! kom,!ka!.

!!.

I$arat taa - Ter+apat !$arat taa t ertet, $a mem(er!ka mak,+ tertet, 4 e(aa! "oto* 4 Bam(a!a taa me,,kka ta+a meataka L ello L

!!!.

Na+a ,ara - Perl,la* ela +a e,a! +ea kea+aa . Coto*  7!ta perl, me,aka ,ara $a tea emaa me$ampa!ka ara*a keelamata +a +!!pl!

.2 P"#(#%#+ K#)'ni%!i 7epa+a !apa k!ta (er"akap +!pear,*! ole* protokol $a perl, +!!k,t! me!k,t pakat +a tat,.

.3Pe%e"$ n 7om,!ka! *e+akla* ela +a (ole* +!ampa!ka +alam (et,k ara*a +a memo.

.4Pen,e+i A(!n 7om,!ka! perl, +!elaka +alam (et,k takl!mat ata, per(!"aa erta pe*atara lapora. T!+ak (ole* me,aka memo ata, ara*a r!ka.

.5 Me)*e"i%i C" K#)'ni%!i Cara (erkom,!ka! +apat +!t!katka +ea a6 7e(erkeaa per"akapa (6 Me!katka per(e+a*araa kata +a tata(a*aa "6 ;a*aa $a e,a! +a ela +6 Mem(!a ke$ak!a +!r! e6 Meta!rka makl,mat e"epat m,k!

. Rin(n&n  "in(n&n K#)'ni%!i R!taa $a w,,+ +alam kom,!ka! a+ala* a6 Taapa $a (er(e@a (6 Per(e@aa (a*aa "6 7e(!!a +6 7ea+aa emo! e6 7om,!ka! t!+ak kekal 6

T!a+a ke$ak!a

. K#)'ni%!i n& 6i% 7om,!ka! $a (a!k a+ala* a6 Ta*, apa $a +!(!"aka (6 ;er,a*a mem(er! kea*ama "6 Meel!t! t,,a e(ear kom,!ka! +6 ;er(!"a e6 ;e!k!r e(el,m (erkom,!ka! 6

Meam(!l pel,a

6 7om,!ka! ,,la *6 Mea+! pe+ear $a (a!k ;

KOMUNIKASI DALAM KUMPULAN KECIL Merak,m! (e(erapa ora +alam k,mp,la $a ke"!l (a! mem(!"a +a me$elea!ka maala*. 7ae+a* $a (erkea a+ala* epert! a6 Per(!"aa (6 Per"am(a*a F!k!ra : ;ra!torm! 6 !.

Mer,paka ,m(aa !+ea e"ara pota +a me$el,r,* +!maa em,a a*l! k,mp,la wa!( me$,m(a !+ea . I+ea >

!+ea tere(,t kem,+!a +!pert!m(aka ke(ole*lakaaa +a ,t!!ka!$a. !!.

)em,a !+ea tere(,t *e+akla* +!t,l! e"ara #!,al aar em,a a*l! k,mp,la +apat mel!*at em,a ,m(aa !+ea .

"6 Me$,arat. T,,a +a ,! me$,arat a+ala* epert! +!(awa*  !.Meerakka pe,r,a +a peta+(!ra ee(,a* ora!a! !!.Meet,ka proram (erala +ea la"ar !!!.Meetapka matlamat kera !#.Memper"epatka per!apa kera #.Me$elea!ka maala* #!.Me$elara ke!ata a(ata = kak!taa

.1 Pe"+%!nn Me!,'"( Raa* +! (awa* me,,kka perkara $a perl, +!lak,ka ,t,k melakaaka me$,arat.

A )et O(ekt!

6 ;,at Ae+a

C E+ar Ae+a

F Ik,t! Perkem(aa

D A+aka Me$,arat

E Ta,* Me$,arat

A

Se( O$e%(if

)et!ap me$,arat *ar, +!tetapka o(ekt! terle(!* +a*,l, e(el,m mem(,at kept,a (a*awa me$,arat perl, +!a+aka. J!ka t!a+a keperl,a ,t,k me$,arat maka !a t!+ak wa!( +!a+aka. )et!ap me$,arat *ar, a+a ae+a ,t,k memat!ka me$,arat (erala me!k,t o(ekt!. )em,a *a+!r! me$,arat perl, me+apatka ae+a e(el,m me$,arat +!alaka. Me$,arat +!a+aka +! tempat $a e,a! +ea e! me$,arat +a (!laa *a+!r!.

;

6'( A&en

C

E" A&en

'

A%n Me!,'"(

E

Tn&&' Me!,'"(

Me$,arat +!ta,*ka : +!tamatka 6 ole* Peer,!.

F

I%'(i Pe"%e)n&n

Perkara $a tela* +!,,lka +a +!ara*ka +! +alam me$,arat perl, +!!k,t! perkem(aa$a +alam perek!tara kera.

R$ .1 Pe"+%!nn Me!,'"(

LATIHAN 1

B,k! raa* $a meeraka 5 aa $a terl!(at +alam proe kom,!ka! Iter Peroal.

2

;er!ka +e!!! kom,!ka! Itra Peroal +a kae+a* pem(a,a +!r! +alam

3

Mematapka k!l (erkom,!ka! e"ara Itra Peroal .

&

)eara!ka al!ra proe $a terl!(at +alam mea+aka me$,arat.

5

N$ataka !t,a! $a memerl,ka pe,aa a+a ,ara $a tea +alam kom,!ka!.

/

Pa+a pe+apat a+a apaka* kae+a* mereko+ makl,mat $a ter(a!k ;er!ka alaa $a me$oko pe+apat !!.

RUJUKAN 1

PRITEC :200364 LMo+,le &  Proe"t Maaemet9. Melaka. :m? 31- 356

2

Nota 7,r, Perlakaaa Nat!oal Compete"$ )ta+ar+ :NC)6 Core A(!l!t!e4 Tra! T*e Tra!er )e!o 7,ala Nera 4 7e+a*.

3

7,mp,la Rama+a . :200&64 LComm,!"at!o Pro"e+,re T-010-3 :169.)*a* Alam.

&

eerke4 Gar$ R. :20026 Proe"t Maaemet. <!te+ )tate o Amer!"a4 M"Graw-!ll.

1

PENGENALAN 5S Akt!#!t!-akt!#!t! 5) tela* (erm,la +! Jep, elepa Pera 7e+,a (ert,,a me*ap,ka kekotora +a meemak!!ka k!la-k!la mereka. amp!r et!ap $ar!kat memprakt!kka pr!!p-pr!!p 5) tapa+!e+ar!. ;a$ak $ar!kat p,la tela* melakaaka pe,r,a +a ke(er!*a ,t,k me,raka eara! *arta (e+a : !#etor! 64 (araa pere+!r!a4 peralata +a la!-la! +ar! tempat kera. )e(el,m perlakaaa 5)4 ert! kata 5) !ala*  SELERAK SEMAK SAMPAH-SARAP SUSAH +a SAKIT. Amala 5) mer,paka at, alat pe,r,a perek!tara (erk,al!t! (a! me!katka pro+,kt!#!t!4 !o#a! +a kreat!#!t! erta +a$a a! ee(,a* ora!a!. Amala 5) mer,paka tek!k $a (erkea (a! mew,,+ka (,+a$a pe!kata e"ara e+!k!t +em! e+!k!t tetap! (erter,a ata, +!keal! e(aa! 7AIEN +alam (a*aa Jep,. ;a! mea$aka$a pe$ertaa +a kom!tme $a t!! +!perl,ka +ar!pa+a em,a per!kat aota +alam ora!a!.

2

PERLAKSANAAN 5S 5) a+ala* at, pe+ekata $a +apat +!,aka ,t,k memper(a!k! +a meekalka aa-aa pe,r,a.5) a+ala* aa pe,r,a e(aa! at, pr!!p peta+(!ra +a at, tek!k peta+(!ra. Akt!#!t!-akt!#!t! 5) a+ala* (ert,,a ,t,k me,(a*ka e"ara (erk,al!t! ke ata "ara ma,!a (er!k!r +a (erkelak,a +a melal,! per,(a*a !! m,t, pe$elearaa peralata +a ,aaa kera +apat +!per(a!k! +a +!pert!katka. 2.1 Defini!i 5) a+ala* at, akro!m $a la*!r +ar!pa+a l!ma perkataa Jep, !a!t, )e!r!4 )e!to4 )e!o4 )e!ket, +a )*!t,ke. 7el!ma-l!ma perkataa !! mer,paka laka* ,tama +alam mealaka akt!#!t! 5) !a!t,

3

SISIH 8SEIRI: Me$!!* +a mem(,a (ara-(ara $a t!+ak +!perl,ka +! tempat kera e"ara !temat!k. Pa+a aa$a4 kae+a* Ta Mera* :Re+-Ta6 +!,aka emaa proe me$!!*ka (ara. 3.1 Pn'n 'n('% )e+%!n%n SEIRI ;er!k,t a+ala* pa+,a ,t,k melakaaka )EIRI a6 A!ka (ara-(ara $a +!perl,ka +ar! $a t!+ak +!perl,ka. (6 A!ka (ara-(ara $a t!+ak +!perl,ka +ar! tempat kera "6 ;ara-(ara $a t!+ak pera* +!,aka  perl, +!l,p,ka +6 ;ara-(ara $a ara +!,aka  !mpa +ea rap! e6 A!ka em,a (ara-(ara $a (erle(!*a +ar! tempat kera epert! -

!. (araa pem(,ata : work p!e"e 6 !!. (araa (ekala !!!. (araa pere+!r!a !#.Peralata 6

G,aka ta-ta ata, pea+a epert! TAG MERA ,t,k mem(,aka (ara-(ara $a t!+ak +!perl,ka la!.

6 Meetapka eeora ,t,k meemaka +a me,r,ka tempat pe$!mpaa am. *6 )!mpaka (araa $a +!perl,ka a*aa ole* et!ap !+!#!+, +!tempat ma!-ma!. !6

4

SUSUN 8SEITON: Me$,, (ara-(ara $a +!perl,ka e"ara terat,r +a !temat!k ,pa$a !a$a m,+a* +!l!*at4 m,+a* +!am(!l +a m,+a* +!kem(al!ka ke tempat aal$a elepa +!,aka. 1.1 Pn'n 'n('% )e+%!n%n SEITON ;er!k,t a+ala* pa+,a ,t,k melakaaka )EITON a6 Tempat ,t,k et!ap (e+a +a et!ap (e+a memp,$a! tempat$a e+!r! (6 Betakka ata, !mpaka em,a peralata pa+,a ?r,,ka +ekat +ea tempat kera

+a

(,k,

"6 Me"!pta tempat pe$!mpaa epert! rak4 ,pa$a !a$a le(ar +a t!+ak a,* ke +alam. +6 Tempat pe$!mpaa *e+akla* +!at,r epaa +!+! ,t,k me!matka r,aa. e6 )!mpa ekal! (e+a-(e+a $a ama4 (e+a-(e+a $a (erla!a +!!mpa +! (ar!a $a (era!a. 6

Jaa me!+a (araa4 ,aka rak ata, para !ka perl,.

6 G,aka (eka-(eka $a ke"!l ,t,k meema (araa $a ke"!l. *6 G,aka wara ,t,k meeal +ea le(!* "epat. !6

Ba(el perl,la* ela ,t,k et!ap (araa +a tempat pe$!mpaa.

6

G,aka pe+!+!4 p!t, ata, t!kap $a l,t !ar ,t,k pel!*ata.

k6 G,aka trol! $a k*a ,t,k me$!mpa peralata4 pe$,kat4 alat-lat pe,k,r $a +!perl,ka.

5

SAPU 8SEISO: Mem(er!*ka +a memer!ka tempat kera e"ara (erkala +a me$el,r,* ,pa$a t!a+a *a(,k?kekotora +!a ata lata!4 me! +a peralata.

5.1 Pn'n 'n('% )e+%!n%n SEISO ;er!k,t a+ala* pa+,a ,t,k melakaaka )EI)O a6 Alat me,mp,l *a(,k ata, la!-la! alat $a e,a! +!,aka ,t,k me*!+ar ata, me,raka *a(,k. (6 Me$!aat p,"a kekotora +a melakaaka at, pela t!+aka ,t,k mem(am! p,"a kekotora. "6 Gel,a wa$ar4 kak! me! +a mea perl, +!t,t,p ,pa$a kekotora ea +!(er!*ka +a +!kel,arka. +6 Pekera-pekera *ar, mem(er!*ka peralata ? me!4 kawaa kera ma!-ma! +a ,a melak,ka aa-aa pe$elearaa. e6 7e(er!*a perl, +!kekalka et!aa. 

SERAGAM 8SEIKETSU: Meekalka ta*ap p!awa!a pe$,,a tempat kera $a t!! +ea meekaka ke(er!*a +a kekemaa pa+a et!ap maa. .1 Pn'n 'n('% )e+%!n%n SEIKETSU ;er!k,t a+ala* pa+,a ,t,k melakaaka )EI7ET)< a6 P,"a-p,"a kekotora +!!aat +a melakaaka at, pela ,t,k mele$apka p,"a kekotora tere(,t. (6 B!+,! o(ek >o(ek +ar, *a(,k-*a(,k. "6 7ekalka keem,a$a +alam kea+aa (er!*. +6 Bak,ka peawaa (era+,al ata, memat!ka pelakaaa$a +!kekalka.

A,+!t

5)

,t,k

e6 Per!ka kawaa-kawaa $a perl, +!per(a!k!. 

SENTIASA AMAL 8SHITSUKE: Melat!* wara kera memat,*! Item perek!tara (erk,al!t! e"ara (erter,a ,pa$a !a mea+! amala +a (,+a$a kera +alam ora!a!. .1 Pn'n 'n('% )e+%!n%n SHITSUKE ;er!k,t a+ala* pa+,a ,t,k melakaaka )IT)<7E a6 Pat!ka em,a ora memat,*! perat,ra-perat,ra. (6 )em,a ora perl, me+!!pl!ka +!r!$a ter*a+ap 5). "6 Bak,ka 5) e(aa! at, ta(!at ke ara* pe,r,a $a (a!k. +6 Me+!+!k +a me$e+!aka lat!*a. e6 Peraa +

,

( +!keal

!.

6

'!+!k +a lat!* raka ekera +a pekera-pekera a+a.

J'+ .1 I!(i+ 5S

;

JENIS-JENIS TEMPAT KERJA Pema*ama melakaaka 5).

teta

e!-e!

tempat kera

perl,

+!a*am! +alam

;.1 Te)*( Ke"$ Ke+! 3 Tempat kera $a (a!k memp,$a! rama! pekera mem(,a ampa* +! merata-rata tempat tetap! eora p, t!+ak mem(er!*ka$a. ;.2 Te)*( Ke"$ Ke+! 2 Tempat kera $a memp,$a! rama! pekera mem(,a ampa* +! merata-rata tempat tetap! memp,$a! ek,mp,la pekera-pekera mem(er!*ka$a ;.3 Te)*( Ke"$ Ke+! 1 Tempat kera +! maa t!a+a eora p, mem(,a ampa* +!meratarata tempat tetap! et!ap pekera meaa ke(er!*a perek!tara.

=

SINDROM NIH )ela! +ar!pa+a e!-e! tempat kera4 (e(erapa e! !+rom ,a perl, +! keta*,! +alam melakaaka 5). =.1 Sen"i Sin"#) N#( In
=.2 Jeni! Sin"#) N#( In
Jeni! A

Meolak )epe,*$a Terlal, $ak! keraa kea$aa $a lal, ata, terlal, mem!*ak kepa+a (,+a$a ata, "ara tere+!r!. =.2.2

Jeni! 6

Me!r, tapa (ataa apa(!la a+a$a !+ea-!+ea $a (ar,4 perlakaaa +!lak,ka e"ara ter(,ka +a (ole* meak!(atka keaala +a me$era* kala* pa+a ak*!r$a. =.2.3

Jeni! C

Peer!maa e"ara pem!l!*a mem!l!* perkara-perkara $a (ole* +!lakaaka pa+a m,la$a +a melakaaka +ea tel!t!. Mempelaar! +ea (erlat!* e*!a perkara-perkara $a e,a! +!lakaaka +a +!per(a!k! kem,+!a.

=.3 Sin"#) NIH alaa-*alaa +!"a+aka

$a elal, +!*a+ap! apa(!la

e,at,

!+ea

a6 Terlal, !(,k ,t,k mempelaar! (6 Maa $a t!+ak me!@!ka "6 T!a+a per,t,ka +6 Teor! (er(e@a +ar! lat!*a e6 T!+ak memat,*! pol!! $ar!kat 6

T!a+a pertal!a ata, per*,(,a

6 T!+ak wara ata, t!+ak ma,k akal *6 T!a+a apa-apa la! perl, a+a lak,ka !6

A+aka* a+a t!+ak (erp,a *at! +ea kera a+a

6

)a$a ,+a* meeta*,! aka kep,t,a$a4 wala,p, k!ta t!+ak melak,ka$a

k6 )a$a t!+ak aka (erta,awa( l6

A+a perl, !k!r $a le(!* (a!k +ar! $a !!

=.4 Ke*en(in&n-%e*en(in&n 5S =.4.1

Ke*en(in&n 1 7epet!a ,tama a+ala* kepa+a pekera epert! a6 Maaat kepa+a pekera-pekera (6 Mem,p,k !kap (er+!!pl! +a kee+ara ter*a+ap tempat kera "6 Me+oro ke ara* kera $a le(!* (er!* +a kema +6 Mempert!katka emaat (erpa,ka

e6 Pekera aka le(!* (er+!!pl! +alam me!k,t! proe+,r kera $a 6 me*a!lka tempat kera $a le(!* elamat =.4.2

Ke*en(in&n 2 7epet!a ke+,a a+ala* kepa+a me!? peralata !a!t, a6 Maaat kepa+a me! ? peralata (6 Maala* me! ata, keroaka (ole* +!kea +ea "epat "6 Memat!ka ketetapa pe,k,ra $a le(!* (a!k +6 Meam(a*ka peralata

=.4.3

ke"ekapa

+a

keta*aa

me!

?

Ke*en(in&n 3 7epet!a ket!a a+ala* kepa+a proe +a pro+,kt!#!t! !a!t, a6 Maaat kepa+a (araa epara-!ap (6 Memat!ka pemproea $a la"ar "6 Memper(a!k! +a me!katka pro+,kt!#!t! +6 ;a*a meta* ata, pro+,k m,+a* +!,r,ka e6 Pe,aa epe,*$a kawaa

=.4.4

Ke*en(in&n 4

7epet!a keempat a+ala* kepa+a pro+,k ata, perk*!+mata $a +!*a!lka. a6 Maaat kepa+a (araa !ap +a pelaa (6 Me*a!lka !me $a (a!k +a (er!* pelaa

kepa+a

"6 7,al!t! (araa $a t!! +6 Mempromo!ka $ar!kat e(aa! ala* at, $ar!kat $a ter(a!k 10

AKTIBITI AMALAN 5S Itera! P'CA mer,paka akt!#!t! amala 5). PDCA+!keal! e(aa! a6 %lan : Mera"a 6 (6 &o : Perlakaaa 6 A"t!o "6 heck : Pemer!kaa 6 +6 Action : T!+aka ),,la 6 P'CA a+ala* proe +! maa ta+ar+ $a (ar, +!tet,ka *a$a etela* +!ka! +a +!emak +a +!at!ka +ea ta+ar+ $a le(!* (ar, +a (a!k. 10.1 Me"n/n& 8 PLAN : Akt!#!t! $a terl!(at +alam mera"a a+ala* a6 Me,(,*ka e(,a* awatak,aa 5) (6 Mem(et,k pela t!+aka ,t,k et!ap akt!#!t! 5)

10.2 Pe"+%!nn 8 DO : Akt!#!t! $a terl!(at +alam perlakaaa a+ala*

a6 Akt!#!t! 5) +!*e(a*ka pa+a e"ara me$el,r,* (6 Me$e+!aka lat!*a +a +!+!ka kepa+a pekera-pekera "6 Mem!l!* e*ar! +! maa em,a ora mem(er!*ka +a meemaka tempat kera ma!-ma! 10.3 Pe"i%! 8 CHECK : Akt!#!t! $a terl!(at a+ala* me!la! *a!l +ar!pa+a perlakaaa 5)

10.4 Tin%n S'!'+n 8 ACTION : Akt!#!t! !! a+ala* ,t,k me!la! kem(al! +a meam(!l t!+aka ,,la.

R$ 10.4 PDCA D+) Me+%!n%n 5S

11

PERALATAN-PERALATAN UNTUK PERLAKSAAN 5S <t,k mem(et,k (,+a$a +a ,aaa !!4 !ratr,kt,r-!ratr,kt,r $a (er!k,t perl,la* +!,aka 11.1Pe"''n&n A) Per*,(,a awam a+ala* ter+!r! +ar!pa+a a6 ),rat > (er!ta : New Bater 6 (6 Poter > poter "6 )loa > loa +6 Be"aa > le"aa

11.2P"#)#!i Promo! a+ala* ter+!r! +ar!pa+a a6 Perta+!a Pe+apat (6 ar! 5) "6 Bawata 7!la +6 Gam(ar-am(ar 11.3Peni+in Pe!la!a a+ala* ter+!r! +ar!pa+a a6 Meel,arka ,rat keala*a ,t,k t!+aka pem(et,la (6 A,+!t ta*,a ole* ma!ka "6 7erta-kerta pe!la!a +6 Pe!kt!raa

11.4T'&! n Pe"nn T,a +a peraa et!ap per!kat perl, +!a*am! (a! memat!ka kea$aa perlakaaa 5). 11.4.1 Pe"nn Pi% Pen&'"'!n Ter+apat +,a peraa $a perl, +!lak,ka ole* p!*ak pe,r,a a6 mem(er! okoa +a me$ema! m!at +! +alam 5) eama pekera pel(aa! per!kat (6 me$e+!aka aara ata, wawaa epert! !. !!.

)aara ke(er!*a +!tet,ka Meetapka aara ,t,k *a!l pe"apa!a $a (erkea epert! -

!!!.

Meam(a* r,aa $a +!ke*e+ak!

!#. #.

Memper(a!k! ke"ekapa Me,raka !#etor! +a maa

11.4.2 Pi% Pen&'"'!n Pe"(en&n Ter+apat t!a peraa +a ta,awa( a6 mea+aka lat!*a 5) $a pekerapekera

ormal

,t,k

(6 meeal pat! kawaa-kawaa $a lema* +alam peaaa ke(er!*a $a memerl,ka kera-kera pem(a!ka +a meekalka kawaa-kawaa $a tela* +!(er!*ka "6 meekalka perlakaaa 5) melal,! pemer!kaa (erkala4 promo! +a laka*- laka* pe"ea*a

11.4.3 Pi% Pe%e"$-Pe%e"$ Ter+apat l!ma peraa +a ta,awa( a6 )e+ar aka !kap +a ta(!at e+!r! (6 Aap tempat kera e+!r! e(aa! r,ma* ke+,a "6 Meam(!l +a$a ,a*a ,t,k me"at!kka tempat kera +6 Meam(!l !!!at! me$,m(a pe+apat +a "a+aa pem(a!ka e6 Be(!* (er!kap po!t! ter*a+ap proram-proram 5)

11.5A'i( D+)n 5S A,+!t 'alama 5) a+ala* (a*a!a $a ter(a!k ,t,k mem(,at Pe!la!a 7e+!r! 5).'! atara t,,a a,+!t +alama +!alaka a+ala*

a6 Me+apatka makl,mat (erkeaa tat, perlakaaa amala 5) (er(a+! +ea keperl,a e(ear (6 Me+apatka makl,mat (erkeaa kek,ata +a kelema*a amala 5) (a! (a*a!a $a +!a,+!t "6 'apata +ar!pa+a pelakaaa Amala 5) aka +!,aka e(aa! aa ,t,k "a+aa peam(a*(a!kka +6 '!,aka e(aa! aktor mot!#a! ,t,k melakaaka peam(a*(a!ka e"ara (erter,a :7AIEN6 erta me!katka +a mealakka akt!#!t!-akt!#!t! kreat!#!t! +a !o#a! e6 )e(aa! me+!,m kom,!ka! (a! me$ampa!ka keperl,akeperl,a Amala 5) kepa+a em,a +! tempat kera 6

Memat!ka akt!#!t! 5) +!alaka e"ara (erter,a ,t,k mem,p,k kee+ara +a mea+!ka$a e(aa! at, (,+a$a +! tempat kera

R$ 11.5 K"i(e"i A'i( 5S

11.S''( 5S )et!ap o?Proram?;a*a!a?7,mp,la *e+akla* mew,,+ka ),+,t 5) +! loka! $a trate!k ,t,k perko!a makl,mat ole* em,a a*l! +a kak!taa.

R$ 11. S''( 5S

Makl,mat $a perl, +!pamerka pa+a ,+,t 5) terma,kla*

a6 Pol!!?O(ekt! 5) (6 Carta Ora!a! Amala 5) "6 Peta Boka! 7awaa?o 5) +6 Ja+,al P'CA :Pla4 'o4 C*e"k4 A"t!o6 e6 Pela T!+aka Akt!#!t! 5) 6

Makl,mat 7,mp,la

6 Reko+ akt!#!t! e(el,m +a elepa pelakaaa e,at, akt!#!t! Amala 5) :am(ar6 *6 Makl,mat 7ep,t,a A,+!t !6

;a*a promo! > poter4 art!kel +a (,let!

6

Ja+,al per,mpaa k,mp,la

LATIHAN 1 Teraka e"ara r!ka teta amala 5) 2 )eara!ka eleme-eleme 5) 3 Meapaka* koep P'CA +!,aka +alam perlakaaa 5) &

Promo! mer,pka ala* at, !ratr,kt,r +alam perlakaaa 5)4 "a+aka TIGA :36 akt!#!t! $a (ole* +!lakaaka ,t,k mempromo!ka 5) +! ee(,a* ora!a!. 5 Apaka* t,,a ),+,t 5) +!w,,+ka

RUJUKAN

1. Mo*ma+ a@am )*ar! :20016 Aa Pe,r,a ),m(er Ma,!a4
P,(l!"at!o I);N /%-/1-1130- :m,ka ,rat & *!a 6. ,

,

2. )o!a I(ra*!m
,

3. *ttp??www."r!(+."om?+o"?15/05&3?;a(-/pe,r,a-),m(er-Ma,!a 4 10?12?20124 03.11p.m

Nota Project Management

Recommend Documents