Nhận thức Dược liệu

NHẬN THỨC DƯỢC LIỆU STT

Tên thuốc

Tên VN

Tên Khoa học Angelica dahurica Angelica anomala (Apiaceae) Imperata cylindrica (Poaceae)

1

Bạch Chỉ

Bạch chỉ

2

Bạch Mao Căn *

Cỏ tranh

3

Cát Căn

Sắn dây

4

Hoa Hòe

Hòe

5

Hoắc Hương

Hoắc hương

6

Kinh Giới *

Kinh giới

7

Liên Kiều *

Liên kiều

8

Mạn Kinh Tử

Mạn kinh

9

Ma Hoàng *

Ma hoàng

10

Tế Tân *

Tế tân

Pueraria thomsoni (Fabaceae) Sophora japonica (Fabaceae) Pogostemon cablin (Lamiaceae) Elsholtzia cristata (Lamiaceae) Forsythia suspensa (Oleaceae-Nhài) Vitex trifolia (Verbenaceae) Ephedra sinica Ephedra intermedia (Ephedraceae) Asarum heterotropoides Asarum sieboldi (AristolochiaceaeMộc hương nam)

Bộ phận dùng Rễ

Thành phần hóa học

Công dụng, liều dùng

Cumarin, tinh bột, tinh dầu

Trừ phong thấp, hoạt huyết, giảm thống 4-12g

Thân rễ

Thanh nhiệt, lương huyết, chỉ huyết, lợi tiểu. 10-40g

Rễ củ

Glucose, fructose, acid hữu cơ, muối khoáng Tinh bột, flavonoid

Nụ hoa

Flavonoid (rutin)

Lá

Tinh dầu

Ngọn mang lá, hoa

Tinh dầu

Quả chín

Saponin, alcaloid

Quả già

Tinh dầu, alcaloid

Phần trên mặt đất

Alcaloid (Ephedrin)

Toàn cây

Tinh dầu (pinen, methyleugenol)

Giải biểu, thanh nhiệt, sinh tân dịch, chỉ khát. 8-12g Thanh nhiệt, lương huyết, chỉ huyết. 4-16g Phát hãn, giải thử, hòa trung, tỉnh tỳ 6-12g Phát tán phong hàn, chỉ huyết 10-16g Thanh nhiệt, tiêu độc, tán kết, bài nùng 6-12g Tán phong nhiệt, giảm thống 6-12g Phát hãn, giải biểu, bình xuyễn 2-6g Phát tán phong hàn, hành thủy, khai khiếu. 2-6g

Lưu ý khi sử dụng

Không dùng cho phụ nữ có thai

Không dùng cho người biểu hư ra mồ hôi nhiều Nhọt đã vỡ không dùng Người dương hư, biểu hư tự hãn Phàn lê lô

STT

Tên thuốc

Tên VN

Tên Khoa học Lactuca indica (Asteraceae) Glycyrrhiza uralensis (Fabaceae)

11

Bồ Công Anh*

Bồ công anh

12

Cam thảo bắc *

Cam thảo

13

Địa cốt bì *

14

Hạ khô thảo

15

Hoàng Liên

16

Huyền Sâm *

Hoàng liên chân gà Huyền sâm

17

Kim ngân hoa *

Kim ngân

18

Mẫu lệ

19

Ngưu bàng tử

Ngưu bàng

20

Thảo quyết minh *

Thảo quyết minh

Khủ khởi (Câu kỷ) Hạ khô thảo

Hầu

Lycium sinense (Solanaceae) Prunella vulgaris (Lamiaceae) Coptis teeta (Ranunculaceae) Scrophularia buergeriana (Scrophulariaceae -Hoa mõm sói) Lonicera japonica (CaprifoliaceaeKim Ngân) Ostrea sp. (Ostreidae) Arctium lappa (Asteraceae) Cassia tora (Caesalpiniaceae)

Bộ phận dùng Lá




Glycosid, ester

Rễ

Saponin (glycyrizin), flavonoid

Vỏ rễ

Alcaloid, saponin, chất thơm Alcaloid, saponin

Thanh nhiệt, tiêu độc 8-30g Cam thảo sống: giải độc, tả hỏa Cam thảo chích: ôn trung, nhuận phế, điều hòa các vị thuốc 4-20g Thanh nhiệt, giáng hỏa, chỉ đạo hãn 6-12g Thanh can hỏa, tán uất kết, tiêu độc 8-16g Thanh nhiệt, tiêu độc, trừ thấp, sát trùng 2-6g Tư âm, giáng hỏa, lương huyết, tiêu độc 6-12g

Ung nhọt đã vỡ không nên dùng Không dùng với các vị đại kích, cam toại, nguyên hoa, hải tảo Tỳ vị hư hàn (bụng lạnh)

Cành mang lá và hoa Thân rễ Rễ

Hoa sắp nở Vỏ khô Quả chín Hạt già

Alcaloid (berberin) Dẫn chất iridoit glycosid, phytosterol, alcaloid, đường, muối khoáng Flavonoid, saponin CaCO3 (80-95%), ít calci phosphat, CaSO4, Chất béo, glycosid, actin, alcaloid lappin Anthraglycosid, dầu béo

Thanh nhiệt, tiêu độc 4-10g

Người tỳ vị hư hàn (bụng lạnh), rối loạn tiêu hóa. Phản Lê lô Nhọt đã vỡ mũ, mồ hôi ra nhiều

Thanh nhiệt, bổ thủy, liễm âm, nhuyễn kiên. 10-30g Thanh nhiệt tiêu độc, tán phong nhiệt, tuyên phế, thấu chẩn. 4-8g Thanh can hỏa, trừ phong nhiệt, ích thận. 6-10g

Người hay đi ỉa lỏng

STT

Tên thuốc

Tên VN

Tên Khoa học Epimedum macranthum (BerberridaceaeHoàng liên gai) Xanthium strumarium (Asteraceae)

21

Dâm Dương Hoắc

Dâm Dương Hoắc

22

Ké Đầu Ngựa

Ké Đầu Ngựa

23

Kim Anh

24

Bộ phận dùng Thân mang lá



Flavonoid, saponin, alcaloid

Bổ mệnh môn hỏa, mạnh gân cốt 4-12g

Quả già

Alcaloid, saponin, iod dầu béo

Tán phong, trừ thấp 6-12g

Acid citric, acid malic, vit C, tanin, đường glucosa, nhựa Iridoid glycosid gentiopicrin, đường gentianose Tinh dầu

Cố tinh sáp niệu, sáp tường 4-12g

Kim Anh

Rosa laevigata (Rosaceae)

Quà già bổ đôi

Long Đởm Thảo

Long Đởm

Gentiana scabra (Gentianaceae)

Rễ

25

Ngải Cứu

Ngải Cứu

26

Nha Đảm Tử *

Artemisia vulgaris (Asteraceae) Brucea javanica (SimaroubaceaeThanh thất)

Phần trên mặt đất Quả

27

Ô Dược

Ô Dược

Rễ

28

Ô Tặc Cốt *

Cá Mực

Lindera myrrha (Lauraceae) Sepia esculenta (Sepidae)

29

Sinh Địa

Địa hoàng

Rehmannia glutinosa (Scrophulariaceae)

Rễ củ

30

Trắc Bách Diệp

Trắc bách

Thuja orientalis (Cupressaceae)

Cành lá non

Sầu đâu cứt chuột, Xoan rừng

Mai của con mực

Dầu béo, glycosid kosamin, các chất đắng brusein, brusatol, saponin Alcaloid, tinh dầu CaCO3, calci phosphat, acid hữu cơ, natri chlorid, chất keo. Đường manid, glucoza, iridoid glycosid, coroten Tinh dầu, nhựa, vit C, glycosid tim


Thanh can hỏa, trừ thấp nhiệt hạ tiêu 6-12g Điều hòa khí huyết, ôn kinh, trừ hàn thấp, an thai, chỉ huyết. 6-12g Thanh nhiệt, táo thấp, sát trùng 4-16g Hành khí, ôn trung 8-16g Chỉ huyết, trừ hàn thấp 6-12g, Bổ âm, thanh nhiệt, lương huyết 8-16g Lương huyết, chỉ huyết 6-12g

Người suy nhược toàn thân, tỳ vị hư hàn. Thuốc có độc

Đau dạ dày thiếu vị toan không dùng

STT

Tên thuốc

Tên VN

Tên Khoa học

Bạch thược

Paeonia lactiflora (Ranunculaceae) Prunus persicae (Rosaceae) Phellodendron chinense (Rutaceae) Scutellaria baicalensis (Lamiaceae) Leonurus heterophyllus (Lamiaceae) Ophiopogon japonicus (Haemodoraceae) Schlechtendalia chinenis/ Rhus sinensis (Anacardiaceae) Achyranthes bidentata (Amaranthaceae-Rau dền)

31

Bạch Thược *

32

Đào Nhân *

33

Hoàng Bá

34

Hoàng Cầm

35

Ích Mẫu

36

Mạch Môn

Mạch môn

37

Ngũ bội tử

Sâu

38

Ngưu Tất *

Ngưu tất

39

Nhân Trần

Nhân trần

40

Thiên môn đông

Thiên môn

Đào Hoàng bá Hoàng cầm Ích mẫu

Adenosma caeruleum (Scrophulariaceae) Asparagus cochinchinensis (Liliaceae)

Bộ phận dùng Rễ Hạt Vỏ thân, vỏ cành già Rễ Phần trên mặt đất Rễ củ Tổ Rễ Thân, cành mang lá, hoa Rễ củ




Acid benzoic, Tinh bột, Tinh dầu Dầu, amygdalin, Tinh dầu, emusin Alcaloid (Berberin)

Liễm âm, dưỡng huyết, bình can, giảm thống. 10-20g Phá huyết ứ, nhuận táo

Phản lê lô, đầy bụng không dùng Cấm dùng cho phụ nữ có thai

Flavonoid (scutelarin, baicalin) Flavonoid (rutin), alcaloid, tanin Saponin steroid, Hydrat carbon Tanin Saponin triterpenoid, Hydrat carbon Tinh Dầu Saponin steroid, Hydrat carbon

Thanh nhiệt, tả hỏa (ở hạ tiêu là chủ yếu) 6-12g Thanh nhiệt, tả hỏa, trừ thấp 4-12g Khí ứ, sinh huyết Thanh nhiệt, nhuận phế, chỉ khái, chỉ huyết. 6-12g Sáp trường, sát trùng, liễm hãn, liễm phế, chỉ huyết. 2-5g Dạng sống: hoạt huyết, khứ ứ, tiêu viêm Dạng chế với rượu: bổ can, thận, mạnh gân cốt. 6-20g Thanh nhiệt, khu phong, trừ thấp 10-20g Tư âm, nhuận táo, thanh phế 4-12g

Phụ nữ có thai hoặc đang hành kinh

STT

Tên thuốc

Tên VN

Tên Khoa học

Bộ phận dùng Quả thể

Nấm ký sinh trên cây thông Củ chóc

Poria cocos (Polyporaceae-Nấm lỗ) Typhonium trilobatum (Araceae)

Thân rễ

41

Bạch Phục Linh

42

Bán Hạ nam * (Củ chóc)

43

Chỉ Thực

Chanh chua

Citrus aurantium (Rutaceae)

Quả non

44

Đại Hoàng

Đại hoàng

Thân rễ

45

Đại Phúc Bì

Cau

46

Hậu Phác *

Chành chành De

47

Mạch Nha *

Đại mạch

48

Sơn Tra

Chua chát Táo mèo

49

Tang Bạch bì

Dâu tằm

50

Thông thảo *

Thông thảo

Rheum palmatum (Polygonaceae) Areca catechu (Arecaceae) Cinnamomum liangii Cinnamomum sp (Lauraceae) Hordeum vulgare Hordeum sativum (Poaceae) Docynia doumeri Docynia indica (Rosaceae) Morus alba (Moraceae) Tetrapanax papyrifera (Araliaceae-Ngũ gia)

Vỏ quả Vỏ (thân, cành) Quả chín Quả chín Vỏ rễ Lõi thân



Đường (Pachymose), chất khoáng, các hợp chất triterpenoid Tinh bột, saponin, alcaloid

Trừ thấp, kiện tỳ 6-12g

Tinh dầu, pectin, saponin, alcaloid, acid hữu cơ Anthraglycosid, tanin

Hóa đàm, giáng nghịch, trừ thấp, chỉ nôn 6-16g

Người suy nhược, thể nhiệt, đại tiện táo, ho khan, ho ra máu, phụ nữ có thai

Phá khí uất, tiêu tích, hóa đàm 6-12g Tả thực nhiệt, phá tích trệ, hành huyết

Alcaloid (Arecoline, pararecoline) Tinh dầu

Hành khí, lợi thủy, tiêu tích, đạo trệ. 6-12g Hạ khí, ôn trung, tiêu đờm 6-20g

Enzym amylase, maltase, tinh bột, đường, lipid, protid Đường, acid hữu cơ, vitamin, tanin

Kiện tỳ, tiêu đạo, hạ khí nghịch 8-12g

Acid hữu cơ, tanin, pectin, β-amirin Cellulose


Tỳ vị quá suy nhược, nguyên khí kém, phụ nữ có thai Phụ nữ có thai

Tiêu thực tích, tán ứ trệ, hóa đàm 8-20g Thanh phế nhiệt, chỉ khái, lợi thủy 4-12g Lợi tiểu, thông sữa 2-6g

Phụ nữ có thai

STT

Tên thuốc

Tên VN

Tên Khoa học

Gừng

Zingiber officinale (Zingiberaceae) Uncaria sp. (Rubiaceae) Cibotium barometz (Dicksoniaceae) Sargentodoxa cuneata (Sargentodoxaceae) Milletia nitida (Fabaceae) Strychnos nuxvomica (Loganiaceae)

51

Can Khương

52

Câu Đằng

Câu đằng

53

Cẩu Tích

Lông cu li

54

Kê Huyết Đằng

Huyết đằng

55

Mã Tiền*

Mã tiền

56

Ngô Thù Du *

Ngô thù

57

Quế Nhục

Quế

58

Tang Ký Sinh

59

Thạch Xương Bồ *

60

Thổ Phục Linh

Tầm gửi ký sinh cây Dâu Thạch xương bồ Thổ phục linh

Bộ phận dùng Thân rễ



Tinh Dầu

Thân có gai hình móc câu Thân rễ đã cạo sạch lông Thân

Alcaloid

Ôn trung, trừ hàn, hồi dương, thông mạch. 2-10g Bình can, trừ phong định kinh, thanh nhiệt. 6-12g Bổ can thận, mạnh gân xương, trừ phong thấp. 10-20g Khu phong, thông kinh lạc, hoạt huyết 10-20g

Tinh bột Tanin, flavonoid

Hạt

Alcaloid (strychnin, brucin)

Chỉ thống, trừ phong thấp, kiện tỳ, tán kết, tiêu thũng. 0,1-0,3g

Evodia rutaecarpa (Rutaceae)

Quả

Tinh Dầu

Ôn trung, tán hàn, trừ thấp, giáng nghịch. 2-4g

Cinamomum obtusifolium Cinamomum cassia (Lauraceae) Loranthus gracilifolius (Loranthaceae) Acorus gramineus Acorus calamus (Araceae) Smilax glabra (Smilacaceae)

Vỏ thân

Tinh Dầu (acid cinamic)

Thân cành, lá

Glycosid

Thân rễ

Tinh Dầu, Glycosid

Bổ mệnh môn hỏa, dẫn hỏa quy nguyên, trừ hàn, thông huyết mạch. Làm hương liệu. 6-10g Bổ Can Thận, mạnh gân xương, an thai, 12-20g Khai khiếu, hóa đàm, giải độc, tán phong, trừ thấp, hòa trung. 4-10g

Thân rễ

Saponin steroid, Tinh bột, Tanin

Lợi thấp, thanh nhiệt, tiêu độc


Trẻ dưới 2 tuổi, người bị di tinh, mất ngủ không dùng. Thuốc độc Người không có hàn thấp không nên dùng

Người âm hư, hoạt tinh, ra nhiều mồ hôi không nên dùng

STT

Tên thuốc

Tên VN

Tên Khoa học

Trắc bách

Thuja orientalis (Cupressaceae) Citrus aurantium (Rutaceae)

61

Bá Tử Nhân

62

Chỉ Xác

Chanh chua

63

Đinh Hương

Đinh hương

64

Hoài Sơn

65

Hy Thiêm *

66

Khiếm Thực

Hy thiêm (Cỏ đĩ) Khiếm thực

67

Nga Truật *

Nghệ đen

68

Thỏ Ty Tử

Thỏ ty tử dây tơ hồng

Củ mài

Bộ phận dùng Nhân hạt chín Quà già



Dầu béo, saponin

Dưỡng âm, an thần, nhuận táo. 4-10g Phá khí uất, tiêu tích, hóa đàm. (yếu hơn Chỉ thực)

Tinh dầu, pectin, saponin, alcaloid, acid hữu cơ Tinh dầu (eugenol)

Eugenia caryophylata (Myrtaceae) Dioscorea persimilis (Dioscoreaceae)

Nụ hoa Rễ củ

Tinh bột, chất béo, chất đạm

Siegesbeckia orientalis (Asteraceae) Euryale ferox (Nymphaeaceae) Curcuma aeruginosa (Zingiberaceae)

Phần trên mặt đất Nhân hạt của quả chín Thân rễ

Alcaloid và chất đắng darutin Hydrat carbon, protein, lipid, vit C Tinh Dầu

Khu phong, trừ thấp, hoạt huyết 10-14g Bổ thận, sáp tinh, trừ thấp, kiện tỳ. 6-10g Hành khí, phá huyết ứ, tiêu tích. 4-12g

Cuscuta sinensis (Convolvulaceae-Bìm bìm)

Hạt chín

Glycosid

Bổ can thận. 6-12g


Ôn lý, trừ hàn, ấm tỳ vị, tráng thận dương, hạ nghịch khí. 1-4g Kiện tỳ, chỉ tả, ích phế, bổ thận 10-20g Kỵ sắt

Cơ thể suy yếu, có thai không nên dùng

STT

Tên thuốc

Tên VN

Tên Khoa học Lycium sinense (Solanaceae) Polygonum multiflorum (Polygonaceae)

69

Câu Kỷ Tử

70

Hà Thủ Ô Đỏ

Câu kỷ (Khủ khởi) Hà thủ ô đỏ

71

Ích Trí Nhân

Ích trí

72

Mẫu Đơn Bì *

73

Quế Chi

74

Sa Tiền Tử

75

Uy Linh Tiên *

Uy linh tiên

76

Xuyên Khung*

Xuyên khung

Mẫu đơn Quế Mã đề

Bộ phận dùng Quả chín



Rễ

Betain, Caroten, vitamin C, cholin Anthraglycosid, tanin

Bổ can thận, nhuận phế 4-10g Bổ can thận, mạnh gân cốt, ích tinh tủy, hòa khí huyết. 10-20g

Alpinia oxyphylla (Zingiberaceae) Paeonia suffruticosa (Ranunculaceae)

Quả chín

Tinh dầu, saponin

Ấm tỳ vị, ấm thận, sáp tinh. 6-12g

Vỏ rễ

Glycosid, alcaloid, saponin

Thanh nhiệt, lương huyết, điều hòa huyết mạch, tiêu ứ kết. 4-10g

Cinnamomum sp. (Lauraceae) Plantago major (Plantaginaceae) Clematis chinensis (Ranunculaceae)

Cành non

Tinh Dầu

Hạt

Chất nhầy, cholin

Rễ

Saponin, chất thơm

Phát hãn, giải biểu, thông kinh hoạt lạc, hành huyết. 2-10g Thanh nhiệt, lợi thủy, thông lâm, minh mục. 10-14g Khu phong, hành khí, thông kinh lạc, trừ thấp. 4-10g

Ligusticum wallichii (Apiaceae)

Thân rễ

Tinh dầu, Alcaloid

Hành khí, hoạt huyết, trừ phong, giảm thống. 6-12g


Phụ nữ mới có thai không nên dùng

Không uống chung với nước chè và ăn miến Người âm hư, hỏa vượng không dùng

STT

Tên thuốc

Tên VN

Tên Khoa học Stemona tuberosa (Stemonaceae) Lilium brownii (Liliaceae) Polygonatum sibiricum (Liliaceae) Schisandra chinensis (Schisandraceae)

77

Bách Bộ *

Bách bộ

78

Bách Hợp

Bách hợp

79

Hoàng Tinh

Hoàng tinh

80

Ngũ Vị Tử *

Ngũ vị Bắc

81

Sa Nhân *

Sa nhân

82

Tiền Hồ

Tiền hồ

83

Trần Bì

Quít

84

Tri Mẫu

Tri mẫu

85

Xạ Can

Rẻ quạt

Amomum sp. (Zingiberaceae) Peucedanum decursivum (Apiaceae) Citrus deliciosa (Rutaceae) Anemarrhena asphodeloides (Liliaceae) Belamcanda chinensis (Iridaceae)

Bộ phận dùng Rễ củ Tép giò khô (Thân hành) Thân rễ Quả chín Hạt Rễ Vỏ quả chín




Alcaloid, Hydrat carbon Tinh bột, protid, lipid, vit C, alcaloid Chất nhày, tinh bột, đường, alcaloid TD, acid HC, vit C, đường, tanin,chất béo

Nhuận phế, chỉ khái, sát trùng 4-12g Nhuận phế chỉ khái, thanh nhiệt định tâm

Tỳ vị hư yếu không nên dùng

Tinh dầu (camphor, borneol) Tinh dầu, coumarin

Ôn trung, hành khí, tiêu thực, an thai, giảm thống. 2-6g Phát tán phong nhiệt, hạ khí, trừ đờm 6-10g Lý khí, kiện tỳ, táo thấp, hóa đờm 4-12g Tư âm giáng hỏa, thanh phế nhiệt, nhuận táo hoạt trường. 6-12g

Thân rễ

Tinh dầu, flavonoid, vitamin A, B Saponin (asphonin)

Thân rễ

Flavonoid

Bổ khí, sinh tân, nhuận phế 12-16g Liễm phế chỉ khái, liễm hãn sinh tân, ích thận, sáp tinh. 2-4g

Thanh nhiệt, tiêu độc, tán huyết, tiêu đờm. 4-8g

Đang cảm sốt, lên sởi, phát ban không nên dùng Người âm hư, nội nhiệt không dùng

STT

Tên thuốc

Tên VN

Tên Khoa học

Bạch truật

Atractylodes macrocephala (Asteraceae) Salvia miltiorrhiza (Lamiaceae) Carthamus tinctorius (Asteraceae) Saussurea lappa (Asteraceae) Panax ginseng (Araliaceae)

86

Bạch Truật*

87

Đan Sâm*

Đan sâm

88

Hồng Hoa*

Hồng hoa

89

Mộc Hương*

90

Nhân Sâm*

Nhân sâm

91

Tam Thất

Tam thất

92

Tô Mộc*

Tô mộc

93

Thục Địa

Địa hoàng

94

Ý Dĩ

Mộc hương

Ý dĩ

Panax pseudo-ginseng (Araliaceae) Caesalpinia sappan (Caesalpiniaceae) Rehmannia gluticosa (Scrophulariaceae) Coix lachryma-jobi (Poaceae)




Kiêng kỵ

Tinh dầu

Rễ

Tansinon I, II, III

Kiện tỳ, táo thấp, hòa trung, an thai 6-16g Bổ huyết, hoạt huyết, thanh tâm

Người âm hư, nội nhiệt, táo kết Phản lê lô

Hoa

Flavonoid

Rễ

Tinh dầu

Rễ

Saponin triterpen, vit, đường, tinh bột

Phá huyết ứ, sinh huyết 2-8g Hành khí chỉ thống, ôn trung hòa vị 4-10g Đại bổ nguyên khí, sinh tân dịch, an thần, ích trí.

Phụ nữ có thai và đang hành kinh Khí hư, huyết hư, táo kết Tỳ vị hư hàn, người khó ngủ ko dùng vào chiều-tối. Phản lê lô, ngũ linh chi

Rễ

Saponin

Gỗ chẻ

Tanin, acid galic

Rễ củ

Đường, iridoid glycosid Hydrat carbon, chất béo, protid

Nhân hạt

Bổ huyết, hoạt huyết 4-10g Sáp trường, hành huyết, giảm thống 6-12g Bổ huyết 8-16g Kiện tỳ, bổ phế, thanh nhiệt 10-30g

Phụ nữ mới có thai, đang hành kinh Kỵ sắt

STT

Tên thuốc

Tên VN

Tên Khoa học

95

Cốt Toái Bổ

Cốt toái bổ

96

Đỗ Trọng*

Đỗ trọng

97

Nhục Thung Dung

Nhục thung dung

98

Phòng Phong

Phòng phong

99

Sài Hồ*

Sài hồ nam

100

Tắc kè

Tắc kè

101

Thăng Ma

Thăng ma

102 103

Thiên Niên Kiện Trạch Tả

Thiên niên kiện Trạch tả

104

Tỳ Giải

105

Uất Kim*

Drynaria fortunei (Polypodiaceae) Eucommia ulmoides (Eucommiaceae) Cistanche salca Boschniakia glabra (Orobanchaceae-Lệ dương) Ledebouriella seseloides (Apiaceae) Pluchea pteropoda (Asteraceae) Gekko gekko (Gekkonidae) Cimicifuga dahurica (Ranunculaceae) Homalomena aromatica (Araceae) Alisma plantago aquatica (Alismataceae) Dioscorea tokoro (Dioscoreaceae) Curcuma longa (Zingiberaceae)

Tỳ giải Nghệ




Kiêng kỵ

Tinh bột, hesperidin

Vỏ thân

Nhựa mủ, ít tinh dầu

Âm hư, hỏa vượng không nên dùng

Thân mang vẩy lá

Hydrat carbon, iridoid glycosid, vit

Bổ thận, mạnh gân cốt, trừ phong thấp, hành huyết. 6-12g Bổ thận, mạnh gân cốt, an thai 10-20g Bổ mệnh môn hỏa, ích tinh huyết, hoạt tràng. 2-8g

Rễ

Tinh dầu, manit, dẫn chất phenolat... Tinh dầu, saponin

Giải biểu, trừ phong thấp 6-12g Giải biểu, thăng dương, hòa lý, giải uất

Con đã mổ bỏ nội tạng Thân rễ

Chất béo, aminoacid

Thân rễ

Tinh dầu

Thân rễ

Glucid, protit, nhựa, tinh dầu... Saponin steroid, tinh bột Tinh dầu, tinh bột, chất màu curcumin

Bổ phế, ích thận 4-10g Thăng dương, tán phong, giải độc, thấu ban. 6-12g Trừ phong thấp, mạnh gân cốt, ôn trung 6-12g Thẩm thấp, thanh nhiệt 8-16g Khu phong, lợi thấp 8-16g Hành khí giải uất, lương huyết phá ứ. 6-12g

Rễ

Thân rễ Rễ củ

Cimitin, alcaloid

Người hỏa hư phù việt, huyết áp cao

Âm hư, phụ nữ có thai không dùng

STT

Tên thuốc

Tên VN

Tên Khoa học

Dành dành

Gardenia florida (Rubiaceae) Chrysanthemum indicum (Asteraceae) Chi Angelica (Apiaceae) Fibraurea tinctoria (Menispermaceae) Notapterygium sp. (Apiaceae) Ziziphus jujuba (Rhamnaceae-Táo ta) Gypsum fibrosum

106

Chi Tử*

107

Cúc Hoa*

Cúc hoa

108

Độc Hoạt

Độc hoạt

109

Hoàng Đằng

Hoàng đằng

110

Khương Hoạt

Khương hoạt

111

Táo Nhân

Táo ta

112

Thạch Cao

Chất khoáng

113

Thiên Ma

Thiên ma

Gastrodia elata (Orchidaceae)

Bộ phận dùng Hạt



Kiêng kỵ

Glycosid

Hoa

Tinh dầu, flavonoid, vitamin A, cholin Tinh dầu

Thanh nhiệt tả hỏa, lương huyết, chỉ huyết, tiêu viêm. 4-12g Thanh nhiệt, tán phong, minh mục, tiêu độc. 2-10g Trừ phong thấp. 6-12g Thanh nhiệt, tiêu độc. 6-12g Phát tán phong hàn 4-10g Dưỡng tâm, an thần, ích can đởm, liễm hãn. 8-16g Thanh nhiệt, giáng hỏa, sinh tân giải khát, giảm thống, sinh cơ. 12-40g Khu phong, bình can 4-10g

Tỳ vị hư hàn, chậm tiêu, ỉa lỏng Tỳ vị hư hàn, ỉa chảy

Rễ Thân già và rễ Thân rễ và rễ khô Nhân hạt già

Thân rễ

Alcaloid (palmatin) Tinh dầu Dầu béo, phytosterol, saponin CaSO4.2H2O Tinh bột, alcaloid

Nhận thức Dược liệu

Recommend Documents