grupa a
Genetyka Test, Test, który masz przed sobą, składa się z 21 zadań. Przy każdym poleceiu podao liczbę puktó! możli!ą do uzyskaia za popra!ą odpo!ied". #a roz!iązaie całego testu możesz otrzyma$ maksymalie %& puktó!.
........................... imię i nazwisko ............... klasa
1. Zadanie Poró!a' mitozę i me'ozę, !pisu'ąc do tabeli podae okre(leia oraz c y)ry. y)ry. ta sama co ! komórce macierzyste', o poło!ę mie'sza iż ! komórce macierzyste', gamety, gamety, komórki budu'ące ciało, 2, * Nazwa Nazwa podzia podział ł kom!"k kom!"kowe owe#o #o
$i%z&a $i%z&a kom! kom!"e "ek k potom potomny% ny%' '
$i%z&a %'"omosom!w w kom!"ka%' potomny%'
(0–2 p. )
om!"ki powstałe w wynik podział
mitoza me'oza
(0–1 p.) 2. Zadanie #azacz pra!idło!e zakończeie zdaia. + !yiku mitozy z komórki za!iera'ące' 12 cromosomó! po!staą -. d!ie komórki za!iera'ące po cromosomó!. cromosomó!. /. cztery komórki za!iera'ące po % cromosomy. cromosomy. 0. d!ie komórki za!iera'ące po 12 cromosomó!. cromosomó!. . cztery komórki za!iera'ące po cromosomó!. cromosomó!. 3. Zadanie Połącz strzałkami poiższe elemety, od a'mie' do a'bardzie' skompliko!aego. skompliko!aego.
%'"omosom
%'"omatyna
podw!)na 'elisa *N+
(0–1 p.)
nkleotyd
(0–1 p.) 4. Zadanie zupełi' zdaie. 3od geetyczy 'est . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , poie!aż !e !szystkic orgaizmac te same tró'ki ukleotydó! 4kodoy5 kodu'ą te same amiok!asy. amiok!asy. 5. Zadanie #azacz pra!idło!e zakończeie zdaia. 6ukleotyd 6- 'est zbudo!ay z -. zasady potaso!e', deoksyrybozy i reszty k!asu )os)oro!ego. )os)oro!ego. 0. zasady potaso!e', rybozy i reszty k!asu siarko!ego. /. zasady azoto!e', deoksyrybozy i reszty k!asu )os)oro!ego. . zasady azoto!e', rybozy i reszty k!asu siarko!ego.
(0–1 p.)
6. Zadanie Pamięta'ąc o komplemetaro(ci zasad azoto!yc, dopisz sek!ec'ę ukleotydó! braku'ące' ici 6-. -//7T7//--T/7............................................
(0–1 p.)
7. Zadanie #azacz pra!idło!e zakończeie zdaia.
(0–1 p.)
#espół !szystkic geó! daego orgaizmu to -. k!as 6-. /. geotyp. 0. cromosom. . )eotyp. (0–4 p.) 8. Zadanie -llel - decydu'ący decydu'ący o !ysokim !zro(cie grocu 'est domiu'ący, domiu'ący, atomiast allel a !aruku'ący iski !zrost grocu 'est recesy!y. recesy!y. 8krzyżo!ao eterozygotę i omozygotę domiu'ącą. +ykoa' +ykoa' krzyżó!kę geetyczą. #apisz geotypy i )eotypy orgaizmó! potomyc. 9kre(l pra!dopodobieńst!o !ystąpieia ! pokoleiu :1 osobikó! potomyc o !ysokim !zro(cie.
7eotypy :1; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . :eotypy :1; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pra!dopodobieńst!o !ystąpieia osobikó! o !ysokim !zro(cie; . . . . .. .
(0–2 p.) ,. Zadanie zupełi' poiższe zdaia, pamięta'ąc o pra!ie czysto(ci gamet. a5
b5 literę :. /ząsteczka t?6- dostarcza zasady azoto!e do mie'sca sytezy białek. .....
3odo to tró'ka ukleotydó! kodu'ąca 'ede amiok!as...... 6i$ m?6- stao!i kopię geu za'du'ącego się ! 'ądrze komórko!ym. ..... 9dciek ici 6- kodu'ący budo!ę okre(loego )ragmetu białka to ge. ..... 11. Zadanie +y'a(i', a czym polega rekombiac'a geetycza zacodząca podczas me'ozy. ........................................................................................... ...........................................................................................
(0–1 p.)
(0–2 p.) 12. Zadanie # poiższego tekstu !ykre(l iepra!idło!e okre(leia. 3omórki, które za!iera'ą pod!ó'y zesta! cromosomó!, są azy!ae komórkami diploidalnymi 'aploidalnymi . 6atomiast
te z po'edyczym zesta!em cromosomó! to komórki diploidalne 'aploidalne . +iększo($ komórek ciała czło!ieka 'est diploidalna 'aploidalna. 3omórki 'a'o!e i plemiki są diploidalne 'aploidalne . (0–1 p.) 13. Zadanie + poiższym opisie podkre(l cecy dziedzicze. @acek to !ysoki cłopiec o blod !łosac i piękyc iebieskic oczac. 6a 'ego opaloym ramieiu !ida$ blizę po
skaleczeiu, a poiże' mały tatuaż, pamiątkę z !akac'i. (0–1 p.)
14. Zadanie zupełi' zdaie.
3ariotyp czło!ieka to zesta! * cromosomó!. 22 pary spo(ród ic to cromosomy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ( 0–2 p.)
15. Zadanie
altoizm 'est cecą recesy!ą sprzężoą z płcią. 6a podsta!ie i)ormac'i za!arte' ! krzyżó!ce geetycze' uzupełi' zdaia. a5 Pra!dopodobieńst!o urodzeia się dzie!czyki daltoistki !yosi . . . . . . . . . . . . =. b5 Pra!dopodobieńst!o urodzeia się zdro!ego cłopca !yosi . . . . . . . . . . . . =.
Ad
A
Ad
Ad Ad
A Ad
B
Ad B
A B
(0–1 p.)
16. Zadanie
+ymień d!a przykłady dziedzi auko!yc, ! któryc !ykorzysty!aa 'est za'omo($ ludzkic geó!. 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17. Zadanie zupełi' zdaie.
2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(0–1 p.)
6agła, tr!ała i ieod!racala zmiaa ! materiale geetyczym komórki to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (0–3 p.) 18. Zadanie 9bok zdań za!iera'ącyc pra!dzi!e i)ormac'e !pisz literę P, a obok za!iera'ącyc )ałszy!e i)ormac'e > literę :.
Cutac'e dotyczące zmia ! sek!ec'i ukleotydó! t o mutac'e geo!e. . . . . . +szystkie mutac'e są szkodli!e dla orgaizmu. . . . . . Cutac'e są "ródłem zmieo(ci geetycze' orgaizmó!. . . . . . 1,. Zadanie 9be'rzy' ilustrac'e i odpo!iedz a pytaia.
(0–3 p.)
a5 + które' parze cromosomó! dostrzegasz iepra!idło!o($D .............................................. b5 6a czym polega ta iepra!idło!o($D .............................................. .............................................. .............................................. c5 @ak azy!a się coroba spo!odo!aa tą iepra!idło!o(ciąD .............................................. (0–1 p.) 2-. Zadanie +ykres przedsta!ia zależo($ między !iekiem matki a często(cią !ystępo!aia zespołu o!a u o!orodkó!. +ykre(l ze zdaia )ałszy!ą i)ormac'ę.
+raz z !iekiem matki "o/nie male)e ryzyko urodzeia dziecka z zespołem o!a. (0–1 p.) 21. Zadanie Podkre(l az!y preatalyc badań iei!azy'yc. analiza biochemiczna krwi, USG, amniopunkcja
rupa b
Genetyka Test, który masz przed sobą, składa się z 21 zadań Przy każdym poleceiu podao liczbę puktó! możli!ą do uzyskaia za popra!ą odpo!ied". #a roz!iązaie całego testu możesz otrzyma$ maksymalie %& puktó!.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . imię i nazwisko ............ klasa
1. Zadanie Poró!a' mitozę i me'ozę, !pisu'ąc do tabeli podae okre(leia oraz c y)ry. ta sama co ! komórce macierzyste', gamety, o poło!ę mie'sza iż ! komórce macierzyste', komórki budu'ące ciało, 2, * Nazwa podział kom!"kowe#o
$i%z&a kom!"ek potomny%'
$i%z&a %'"omosom!w w kom!"ka%' potomny%'
(0–2 p.)
om!"ki powstałe w wynik podział
mitoza me'oza
2. Zadanie (0–1 p.) #azacz pra!idło!e zakończeie zdaia. + !yiku me'ozy z komórki za!iera'ące' 12 cromosomó! po!staą -. d!ie komórki za!iera'ące po cromosomó!. /. cztery komórki za!iera'ące po % cromosomy. 0. d!ie komórki za!iera'ące po 12 cromosomó!. . cztery komórki za!iera'ące po cromosomó!. 34. Zadanie Połącz strzałkami poiższe elemety, od a'mie' do a'bardzie' skompliko!aego
%'"omosom
nkleotyd
podw!)na 'elisa *N+
(0–1 p.)
%'"omatyna
4. Zadanie zupełi' zdaie. #asady azoto!e ! 6- t!orzą pary, łącząc się ze sobą !edług reguły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(0–1 p.)
5. Zadanie #azacz pra!idło!e zakończeie zdaia. 6ukleotyd 6- 'est zbudo!ay z -. zasady azoto!e', deoksyrybozy i reszty k!asu )os)oro!ego. 0. zasady azoto!e', rybozy i reszty k!asu siarko!ego. /. zasady potaso!e', deoksyrybozy i reszty k!asu )os)oro!ego. . zasady potaso!e', rybozy i reszty k!asu siarko!ego.
(0–1 p.)
6. Zadanie Pamięta'ąc o komplemetaro(ci zasad azoto!yc, dopisz sek!ec'ę ukleotydó! braku'ące' ici 6-. T77/-/77TT-7/T
(0–1 p.)
............................................. 7. Zadanie #azacz pra!idło!e zakończeie zdaia. Cożli!e do zaobser!o!aia cecy orgaizmu to -. k!as 6-. /. geotyp. 0. cromosom. . )eotyp.
(0–1 p.)
(0–4 p.) 8. Zadanie -llel - decydu'ący o !ysokim !zro(cie grocu 'est domiu'ący, atomiast allel a !aruku'ący iski !zrost grocu 'est
recesy!y. 8krzyżo!ao eterozygotę i omozygotę recesy!ą. +ykoa' krzyżó!kę geetyczą. #apisz geotypy i )eotypy orgaizmó! potomyc. 9kre(l pra!dopodobieńst!o !ystąpieia ! pokoleiu :1 osobikó! potomyc o iskim !zro(cie. 7eotypy :1; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . :eotypy :1; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pra!dopodobieńst!o !ystąpieia osobikó! o iskim !zro(cie; . . . . . . . . . . . . (0–2 p.) ,. Zadanie zupełi' poiższe zdaia, pamięta'ąc o pra!ie czysto(ci gamet. a5
b5 literę :. 6i$ m?6- stao!i kopię geu za'du'ącego się ! 'ądrze komórko!ym. .....
/ząsteczka t?6- dostarcza amiok!asy do mie'sca sytezy białek. ..... 9dciek ici 6- kodu'ący budo!ę okre(loego )ragmety białka 'est geem. ..... 3odo to cz!órka ukleotydó! kodu'ąca 'ede amiok!as. ..... (0–1 p.)
11. Zadanie 9pisz zaczeie rekombiac'i geetycze' dla orgaizmó! potomyc.
........................................................................................... ........................................................................................... (0–2 p.) 12. Zadanie + poiższym tek(cie podkre(l pra!idło!e okre(leia. 3omórki, które za!iera'ą pod!ó'y zesta! cromosomó!, są azy!ae komórkami diploidalnymi 'aploidalnymi . 6atomiast
te z po'edyczym zesta!em cromosomó! to komórki diploidalne 'aploidalne . +iększo($ komórek ciała czło!ieka 'est diploidalna 'aploidalna. 3omórki 'a'o!e i plemiki są diploidalne 'aploidalne . (0–1 p.) 13. Zadanie + poiższym opisie podkre(l cecy iedziedzicze. @acek to !ysoki cłopiec o blod !łosac i piękyc iebieskic oczac. 6a 'ego opaloym ramieiu !ida$ blizę po
skaleczeiu, a poiże' mały tatuaż, pamiątkę z !akac'i. 14. Zadanie zupełi' zdaie. 3ariotyp czło!ieka to zesta! * cromosomó!. /romosomy A i B to cromosomy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(0–1 p.)
15. Zadanie
(0–2 p.)
altoizm 'est cecą recesy!ą sprzężoą z płcią. 6a podsta!ie i)ormac'i za!arte' ! krzyżó!ce geetycze' uzupełi' zdaia. a5 Pra!dopodobieńst!o urodzeia się dzie!czyki osicielki !yosi . . . . . . . . =. b5 Pra!dopodobieńst!o urodzeia się cłopca daltoisty !yosi . . . . . . . . . . . . =.
Ad
A
Ad
Ad Ad
A Ad
B
Ad B
A B (0–1 p.)
16. Zadanie
+ymień d!a przykłady dziedzi auko!yc, ! któryc !ykorzysty!aa 'est za'omo($ ludzkic geó!. 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17. Zadanie zupełi' zdaie.
2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (0–1 p.)
6agła, tr!ała i ieod!racala zmiaa ! materiale geetyczym komórki to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (0–3 p.) 18. Zadanie 9bok zdań za!iera'ącyc pra!dzi!e i)ormac'e !pisz literę P, a obok za!iera'ącyc )ałszy!e i)ormac'e > literę :.
Cutac'e dotyczące zmia ! sek!ec'i ukleotydó! t o mutac'e geo!e. . . . . . +szystkie mutac'e są szkodli!e dla orgaizmu. . . . . . Cutac'e są "ródłem zmieo(ci geetycze' orgaizmó!. . . . . . 1,. Zadanie 9be'rzy' ilustrac'e i odpo!iedz a pytaia.
(0–3 p.)
a5 + które' parze cromosomó! dostrzegasz iepra!idło!o($D .............................................. b5 6a czym polega ta iepra!idło!o($D .............................................. .............................................. .............................................. c5 @ak azy!a się coroba spo!odo!aa tą iepra!idło!o(ciąD .............................................. (0–1 p.) 2-. Zadanie +ykres przedsta!ia zależo($ między !iekiem matki a często(cią !ystępo!aia zespołu o!a u o!orodkó!. +ykre(l ze zdaia )ałszy!ą i)ormac'ę.
+raz z !iekiem matki "o/nie male)e ryzyko urodzeia dziecka z zespołem o!a. (0–1 p.) 21. Zadanie Podkre(l az!y preatalyc badań iei!azy'yc. analiza biochemiczna krwi, USG, amniopunkcja