LM05_FILI101

LEARNING MODULE KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO (FILI101)

Computer College Efectivity: SY 2014-2015

D!te ssue":

Document Reerence: QR-AAD-013

Revision No: 00

ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

LEARNING MODULE TITLE

Alpabeto at Ortograpiyang Filipino

LEARNING MODULE RATIONALE

An& m&! m!n!n!'i(si( !y n!&(!(!is! n! !n& !tin& m&! ninuno)y m!y s!ri'i n!n& (!'in!n&!n !t si$i'is!syon $!&o *! m!n "um!tin& !n& +!sti'!,!yo noon !y m!!'!m n!n& sumu'!t !t $um!s!, S!m!(!t.i"% S!m!(!t.i"% m!yroon n! si'!n& sistem! s! *!&su'!t &!mit !n& (!ni'!n& !'*!$eto n! tin!t!.!& n! /!y$!yin, S! mo"yu' n! ito i'!'!!" !n& m&! m!!!'!&!n& (onse*ton& tun&(o' s! A'*!$eto !t #rto&r!*iy!n& i'i*ino &!y! n& m&! $!t!y!n& *rinsi*yo n& !'*!$eto% m&! !($!n& !t *!r!!n s! *!&tutum$!s *!&tutum$!s !t m&! tuntunin s! *!&$!$!y$!y 200 !$!y s! #rto&r!*iy!n& i'i*ino, i'i*ino, LEARNING OUTCOMES

6!&(!t!*os 6!&(!t!*os n& !r!'in& ito% !n& m&! m!&-!!r!' !y in!!s!!n& A, n!i*!'i'i.!n!& !n& m&! $!t!y!n& *rinsi*yo n& !'*!$eto /, n!&!&!mit n!n& .!sto !n& m&! !($!n& !t *!r!!n n& *!&tutum$!s 7, n!i'!'!*!t !n& m&! tuntunin s! *!&$!$!y$!y Prepared by: Danilo P. Agpaoa Agp aoa E-FACUL!

Re"ie#ed by: RI$IERA G. GUI!A%

Appro"ed by: ALMA $. DELA CRU&' P(.D.

is is ! contro''e" contro''e" "ocument, Revision o tis "ocument sou'" un"er&o un"er&o te st!n"!r" st!n"!r" *roce"ure, *roce"ure, e ori&in!' co*y o o tis "ocument is 'oc!te" !t te o8ce o te Ac!"emic Af!irs De*!rtment AAD, e user sou'" secure te '!test revision o tis "ocument rom te AAD o8ce,

1914




Prepared by: Danilo P. Agpaoa E-FACUL!

D!te ssue": Revision No: 00


ssue No: 05

#cto$er 22% 2014


is is ! contro''e" "ocument, Revision o tis "ocument sou'" un"er&o te st!n"!r" *roce"ure, e ori&in!' co*y o tis "ocument is 'oc!te" !t te o8ce o te Ac!"emic Af!irs De*!rtment AAD, e user sou'" secure te '!test revision o tis "ocument rom te AAD o8ce,

2914





ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

TEACHING STRATEGIES/LEARNING ACTIVITIES

1,$r!instormin& 6!&$i$i&!y n& m&! m!!!'!&!n& t!non& u(o' s! orto&r!*iy!n& i'i*ino 2, RA 3, S#RY E;;N 4, 6!noo" 96!(i(ini&

RESOURCES/MATERIALS 

Video presentation  Powerpoint presentation  Paggamit ng musika

LEARNING CONCEPT

Mga %atayang Prin)ipyo ng Alpabeto

Ang Alpabeto +!'i*un!n n& m&! titi( n! m!y !yos !t .!ston& *!&(!suno"-suno" +um!(!t!.!n s! m&! m!(!$u'u!n& tuno& n! t!&'!y n& is!n& .i(!, Sim$o'o *!r! s! sin!s!'it!n& .i(!
•





3914





ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

6i'i*ino, to !y $inu$uo n& 1= n! titi(: 3 *!tini& !t 14 n! (!tini&, 2tingnan ang (ali4ba#ang lara#an )a Il5)tra)yon3

Paraan ng pag)5lat ng Alibata  Sinusu'!t n!n& *!t!yo mu'! t!!s *!i$!$! !t *!ori>ont!' mu'! (!'i.! !n&&!n& (!n!n,  Sinusu'!t s! m&! (!oy% (!.!y!n% m!'!'!(in& "!on% !t $!to, in!&!mit !n& balara# o !num!n& $!&!y n! m!tutu'is n! *!nu'!t !t "!&t! n& m&! *uno !t !'!m!n $i'!n& tint!,  Ayon s! m&! e(s*erto% ito !y .!'!n& m!'in!. n! *in!n&&!'in&!n, S!$i n& i$!n& "!'u$!s! ito !y n!&mu'! s! $!ns!n& India. Alpabetong Ro4ano  *in!(i'!'! !t tinuro n& m&! +!sti'! n!n& "um!tin& s! 6i'i*in!s  s! s! m&! *in!(!m!!'!&!n& im*'u.ensy! n& m&! +!sti'!,  ?in"i !&!" niy!(!* n!n& 'u$us!n n& m&! 6i'i*ino (!$i'!n& n! si Dr, @ose Ri>!'  ?in"i n!&t!&!' !t n!*!'it!n !&!" n& A$!(!"!, Aba6ada •

•

2tingnan ang (ali4ba#ang lara#an )a Il5)tra)yon3

/un&! n& *!&*!*!intu'ot n& *!&*!*!'im$!& n& m&! "is(yun!ryo !t !('!t s! &r!m!ti(! n& i(!n& 6!m$!ns! s! m&! *!!r!'!n noon 140% $in!'!n&(!s ni ;o*e +, S!ntos !n& $!&on& !'*!$eton& ito , in!.!& iton& 7Aba6ada8 s!*!&(!t ito !n& un!n& 4 n! titi( s! !'*!$eton& ito /inu$uo n& 20 titi( : 15 (!tini& !t 5 *!tini& n! (um!(!t!.!n s! m!(!u'u&!n& tuno& n& $!.!t is!,

O6t5bre 9' ;< - n!"!m! !n& "i (!s!*!t!n n& "!tin& !$!(!"! s! m!'!.!(!n& *!n&iir!m n& m&! s!'it! !t *!&$!y$!y n& *!nt!n&in& *!n&!'!n, N!&(!roon n& *!&-uus!* !n& /5rian ng 0i6ang Pa4ban)a !t m!t!*os !n& 3 $u.!n% n!$uo !n& ;u*on& S!n&&uni!n, n!t!s!n n! "!&"!&!n n& 11 titi( !n& !$!(!"!- 7% 7?% % @% B% ;;% Q% RR% % C% !t  n! &!&!mitin s! *!&$!y$!y n& m&! s!'it!n& ir!m !t





4914





ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

m&! *!t!n&in& *!n&!'!n, Me4orand54 ng DEC/ %lg. ;9- noong ;<=-- > titi6? @ titi6 B  titi6 *ali4ba#a : a' b' ' d' e' ' g' (' i' ' 6' l' ll' 4' n' ' o' p' ' r' rr' )' t' 5' "' #' H' y' . Mga *a6bang at Paraan )a Pagt5t54ba) 2@ Re"i)yon ng Alabeto3 1, !mitin !n& (!s!'u(uy!n& 'e(si(on n& i'i*ino $i'!n& *!num$!s s! m&! s!'it!n& $!ny!&!, *ali4ba#a: *ira4 na /alita Filipino attit5de )aloobin r5le t5nt5nin 2, +umu! n& m&! s!'it! mu'! s! i$!)t i$!n& (!tutu$on& .i(! n& $!ns!, *ali4ba#a: *ira4 na /alita Filipino (ege4ony ga(54 2Ceb5ano3 i4agery

(araya 2agalog3

3, !mitin !n& m&! 'etr!n& 7% % B% @% Q% % C%  (!*!& !n& s!'it! !y inir!m

n!n& $uo !yon s! m&! sumusuno" n! (on"isyon: Pantanging Ngalan ao: 5irino +o(n L5gar: Canada $alen5ela City G5)ali: Ceea %ldg. /tate Condo4ini54 /a)a6yan: anta) Airline) Doa Mon)erat Pangyayari: Fir)t 5arter /tor4 El Nio /alitang e6ni6al o /iyentiJ6o *ali4ba#a: CorteH ' eny4e' 5art' Jla4ent' MarHi)4' H-ray' oo4' o5le)'"ertigo 'inrared

/alitang 4ay natatanging 6a(5l5gang 65lt5ra. Prepared by: Danilo P. Agpaoa E-FACUL!




5914





ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

*ali4ba#a: aao 2I5gao3 Kpagdiri#ang )eora 2,a)tila3 Kale (adi 2Maranao3 Klala6ing M5)li4 na na6ap5nta )a Mea 4a)id 2Mag5indanao3 Kpoo6 dalanginan' 4o)6e "a65l 2I"atan3 Kpana6ip )a 5lo bilang pananggalang )a 5lan at init' yari )a pal4era o da(on ng )aging i5n 2Ibanag3 Kpina6a4aliit na bana6 aan 2a5)og3 K5nang pana#agan )a pagdara)al ng 4ga M5)li4 /alitang 4ay ireg5lar na i)peling o g54aga4it ng dala#ang letra o (igit pa na (indi binibig6a) o ang 4ga letra ay (indi 6at54ba) ng t5nog. *ali4ba#a: %o55et' rende"o5)' lai))e-aire' (a4pagne' platea5' Mon)ie5r /alitang 4ay interna)yonal na anyong 6ini6ilala at ginaga4it. *ali4ba#a: taHi eHit aH 4, /i&(!sin s! oriin!' n! !nyo !n& inir!m n! s!'it! mu'! s! +!sti'!% n&'es !t i$! *!n& .i(!n& $!ny!&!% !t s!(! $!y$!yin s! i'i*ino, *ali4ba#a: ,a)tila Filipino (e5e t)e6e li5ido li6ido 5ilate) 6ilati) Ingle) Filipino entripetal )entripetal o44erial 6o4er)yal ad"erti)ing ad"ertaying Iba pang 0i6a Filipino o5p detat 2Fren(3 65deta Prepared by: Danilo P. Agpaoa E-FACUL!




914




6i4ono 2+apane)e3 blit6rieg 2Ger4an3


ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

6i4ono blit)6rig

5, !mitin !n& m&! 'etr!n& % @% %  *!r! (!t!.!nin !n& m&! tuno& 99% 9F9% 9v9% 9>9 (!*!& $in!y$!y s! i'i*ino !n& m&! s!'it!n& ir!m, *ali4ba#a: JHer K J6)er )5bet K )abe6 "ertial K "erti6al ipper K iper

Mga 5nt5nin )a Pagbabaybay 2@; Gabay )a Ortograpiya ng 0i6ang Filipino3  Ang orto&r!*iy! ay ang repre)enta)yon ng 4ga t5nog ng i)ang #i6a ng na6a)5lat o na6ali4bag na 4ga )i4bolo t5lad ng alpabeto. A, ?u.!& m!n&ir!m, ?!n!*!n n& (!tum$!s s! .i(!n& *!m$!ns! !n& (onse*to, 7r5le8 ? 7t5ntnin8 (indi 7rl8 7narrati"e8 ? 7)alay)y8 (indi 7nrat"8 /, ?u.!& *! rin& m!n&ir!m, !mitin !n& 'o(!' n! termino o i!n!* n& (!tum$!s s! m&! 'o(!' n! .i(! !n& (onse*to, 7tar)ier8 ? 74o4ag8' 74l4ag8 2%ol-anon3 7#(ale )(ar68 ? 7b5tandng8 2%i6ol3 7, +!*!& .!'!n& e(s!(ton& (!tum$!s% ir!min !n& s!'it! $!t!y s! sumusuno" n! (!'!(!r!n: 1, +un& .i(!n& Es*!nyo' !n& *in!n&ir!m!n% $!y$!yin !n& s!'it! !yon s! A/A+ADA, 7ebolla)8 -Q 7)ibya)8 7)oorro8 -Q 7)a6llo8 7p)iologa8 -Q 7)i6olo(ya8 2, +un& .i(!n& n&'es !t i$! *!n& .i(!n& "!yu!n !n& Prepared by: Danilo P. Agpaoa E-FACUL!




=914





ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

*in!n&ir!m!n% *!n!ti'iin !n& oriin!' n! !nyo, 74o44y8 7)ir8 7p)y(ology8 -Q 7p)y(ology8 (indi 7)ay6lo8 3, 6!n!ti'iin !n& oriin!' n! $!y$!y n& m&! s!'it!n& *!nt!n&i% *!nte(ni(!' !t *!n&-!&!m, Man5el L5i) 5eon Iloo) Norte (lorop(yll )odi54 (loride 4, /!y$!yin !'insuno" s! A/A+ADA !n& m&! ir!m n! s!'it! n! n! i$! n! !n& $i&(!s !t9o (!u'u&!n s! oriin!', )tand by -Q 7i)t4bay8 5p (ere -Q 7apr8 (ole in -Q 7(len8 D, !mitin !n& $!y$!y n& s!'it!n& ir!m n! m!t!&!' n! o '!&i n!n& &in!&!mit, 7telSpon8 (indi 7telSon8 7pa4lya8 (indi 7a4lia8 o 7a4lya8 7epe6tbo8 (indi 7ee6tbo8 o 7ee6t"o8 76ongrS)o8 (indi 76onggrS)o8 pero ang big6a) ay T6o.V gre .)oW E, .!s!n !n& *!&&!mit n& m&! 'etr!n& .!'! s! A/A+ADA s! *!&$!y$!y n& m&! ir!m n! s!'it!, An& istri(ton& *oneti(on& $!y$!y n&m&! ir!m n! s!'it!% '!'un! s! .i(!n& n&'es% !y n!(i(i*!&(um*etensiy! s!oriin!' n! $!y$!y,



G914





ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

RI$IA

%ago d54ating ang 4ga ,a)tila ay 4ay )arili nang alpabeto ang 4ga l54ad )a 6ap5l5ang ito. Ito ay tinata#ag na Alibata o %aybayin na 4ay 9 6atinig o 6on)onant at > patinig o "o#el. Pinalitan ito ng alpabetong Ro4ano nang d54ating ang 4ga ,a)tila.aong ;9 o tatlong taon 4atapo) b55in ang 0i6ang Pa4ban)a %atay )a agalog ayon na rin )a na)a)aad )a ;>Z Con)tit5tion' i)inilang ang 6a5na-5na(ang ortograpiya. %in5o ni Lope ,. /anto)' ang Aba6ada 2Z 6atinig at Z panitig3 na4ay @ letra: a b 6 d e g ( i l 4 n ng o p r ) t 5 # y. Noong O6t5bre 9' ;< o labindala#ang taon 4atapo) palitan ng pangalan Pilipino ang 0i6ang Pa4ban)a o 0i6ang Pa4ban)a %atay )a agalog' ipinagtibay ng /angg5nian ng /5rian ng 0i6ang Pa4ban)a 2ngayon ay ,o4i)yon )a 0i6ang Filipino3' ang ortograpiyang Filipino na tinag5riang [pinaya4ang alpabeto[ na bin5b5o ng > letra:

5"#Hy

a b ( d e  g ( i  6 l ll 4 n  ng o p  r rr ) t

Idinagdag )a @ letra ng Aba6adaang  letra at degrapo 45la )a ,a)tila 2 (   ll   rr " H 3 /a ;<> Con)tit5tion' na)a)aad ang pagde"elop at pag6a6aroon ng pa4ban)ang #i6ang tata#aging Filipino. /a )545nod na taon' tina#ag nang Filipino ang #i6ang pa4ban)a.aong ;\< ay ipina6ilala ang tinag5riang ortograpiyang Filipino na tinag5riang[4a6abagong alpabeto[ Prepared by: Danilo P. Agpaoa E-FACUL!




914



D!te ssue":


Revision No: 00

ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

na bin5b5o ng @\ letra: a b  d e  g ( i  6 l 4 n  ng o p  r ) t 5" # H y . Inali) ang 4ga degrapong ( ll at rr. Noong @' 45ling nag6aroon ng rebi)yon )a alpabetong Filipino 5pang t5g5nan ang pat5loy na de"elop4ent at]o i)tandardi)a)yon ng )i)te4a ng pag)5lat )a Filipino. /arebi)yong ito' )ina)abi na pinal5#ag ang pagga4it ng 4ga letrang      " H .Ipinagaga4it ang 4ga ito )a i)peling ng la(at ng (ira4 na )alita an54an ang barayti nito6a)a4a ang (indi por4al at (indi te6ni6al na barayti' o iyong tinata#ag na 6arani#ang)alita. O6t5bre ;' @= nang pan)a4antalang ipinatigil ito at ang i6atlong ortograpiya.

Noong Ago)to @<' inilaba) ng ,0F ang drat ng Ortograpiya ng 0i6ang Pa4ban)a na bin5o ng ,0F )a pa4a4agitan ng )erye ng 4ga 6on)5lta)yon )a 4ga g5ro' dal5b(a)a )a#i6a' )5perbi)or )a Filipino at )a 4ga larangang ito )a b5ong ban)a noong @<. 0ala pang pinal na ber)yon ng patn5bay na ipinalalaba) ang ,0F (anggang ng

ILLUSTRATIONS/EXAMPLES/FORMULAS





1091 4





ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

ALI%AA ] %A!%A!IN

ALPABETONG ROMANO





1191 4







ssue No: 05

#cto$er 22% 2014



1291 4





ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

REFERENCES Dinglasan, Resurreccion D. (2007) Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Rex Bookstore, nc., !rrogante, "ose !.,et.al. (200#) Sining ng Komunikasyon sa Akademikong Filipino. $ational Bookstore, nc.

%ttp&''cici%silipino.*logspot.com'20+0'0'ga*a-saortograpi-angilipino.%tml

SELFTEST





1391 4





ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

+. ung ang alp%a*etum a- salitang /atin na pinagugatan ng salitang alphabet, ano naman ang kinalaman ng alpa*etong ri-ego dito1 a. sa wikang ri-ego %inango ang alp%a*etum *. ang alp%a*etum a- unang narinig sa wikang ri-ego c. ang alp%a at *eta sa alpa*etong ri-ego ang *umuo sa alp%a*etum d. sa alp%a*etum nanggaling ang alpa*etong ri-ego 2. Bakit sinasa*ing ang alpa*eto a- sim*olo1 a. da%il ma- mga nakatalang karakter dito *. da%il kumakatawan ito sa sinasalitang wika c. da%il wala itong tagla- na ka%ulugan d. da%il sumasagisag ito sa mga titik . Paano naging magkaugna- ang ortograpi-a at alpa*eto1 a. pare%ong tumutuko- sa mga tunog ng isang ti-ak na wika *. pare%ong tumutuko- sa karakter ng isang wika c. %awig sa sistema ng pag*a*a-*ad. %awig sa paraan ng pagaaral 3. 4a 20 titik ng a*akada, matiti-ak na a. ma- 5 tunog dito *. ma- +5 tunog ito c. ma- 20 itong tunog d. ma- %umigit kumulang 20 itong maka*ulu%ang tunog 5. !-on sa pananaliksik ang ali*ata o *a-*a-in aa. 4ariling alpa*eto ng mga Pilipino *. Dala ng mga astila c. mpluwens-a ng mga 6sino d. /ik%a ng mga sinaunang da-u%an sa Pilipinas . 4i /ope . 4antos ang *umalangkas sa !B!!D! noong +#30 *ata- sa alpa*etong Romano, ito aa. Binu*uo ng + maka*ulu%ang tunog *. Bigkas ngles c. a- 20 titik d. 8ikang Pam*ansa noon 7. !ng pina-amang alpa*eto noong +#72 a- ma- impluwens-a ng mga astila da%il a. a- ++ degrapo itong mula sa astila *. Bini*igkas itong papantig c. 4a titik na 9 d. 4a : o 'ng' ;. !ng maka*agong alpa*eto a- sinimulang gamitin noong +#;7 ka-a a. nakasunod na sa ortograpi-ang 6agalog *. nakasunod na sa ortograpi-ang Pilipino c. nakasunod na sa ortograpi-ang




1491 4



+0.

++.

+2.

+.

+3.

+5.

+.

+7.



ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

*ilang panum*as, paano tutum*asan ang salitang sout% 1 a. sawt *. sout% c. timog d. %ilaga 4a 200+ Re*is-on, paano tutum*asan ang oslem priest1 a. mam *. Paring uslim c. oslem Priest d. uslim na Pari !no ang katum*as ng salitang advertising sa 200+ Re*is-on ng Pagtutum*as1 a. patalastas *. ad>ertising c. ad>erta-?ing d. paalala !ng salitang su*@ect a- tutum*asan sa 200+ Re>is-on ng Artograi-a ng a. asignatura *. sa*@ek c. su*@ect d. takdangaralin !lin sa sumusunod ang wastong salitang tum*as ng pantanging ngalan gamit ang walong dagdag na titik1 a. e?on ier d. amil-a Bakit pilosopi-a ang katum*as ng salitang p%ilosop%-1 a. da%il walang '' sa !B!!D! *. da%il palagian na itong ginagamit c. da%il ngles ang ori%inal na salita nito d. da%il wala nang i*a pang mapagpipilian !ling pagtutum*as ang sumunod ng tama sa tuntunin1 a. pi??a C pitsa *. ile C a-l c. @anitor C d-anitor d. leon C leon 4a 200# a*a- sa Artograpi-a ng 8ikang =ilipino, ang salitang educacion sa astila a*a*a-*a-in sa =ilipino ng a. educas-on *. education c. edukasion d. edukas-on !ng salitang liuido sa astila a- *a*a-*a-in sa =ilipino ng





1591 4





ssue No: 05

#cto$er 22% 2014

a. likido *. likwid c. liuido d. liuid +;. Paano isasalin ang coach sunod sa 200# a*a- sa Artograpi-a ng 8ikang =ilipino1 a. kowts *. kowc% c. coac% d. cowc% +#. !no ang katum*as sa =ilipino ng salitang effective1 a. epekti*o *. eekti* c. eekti>o d. epekti> 20. Paano tinutum*asan sa =ilipino ang review 1 a. re*-u *. re>iew c. *alikaral d. takdangaralin 2+. !no ang opis-al na salin ng Department o 4ocial 8elare and De>elopment1 a. agawaran ng Pagawaing Ba-an at /ansangan *. agawaran ng agalingang Panlipunan at Pagpapaunlad c. agawaran ng Egna-ang Panla*as d. agawaran ng Repormang Pansaka%an 22. !lin sa sumusunod ang ma- wastong gamit ng 'x'1 a. taxi *. ikser c. aksis d. >ix >aporu* 2. !lin sa sumusunod ang ma- wastong gamit ng '@'1 a. @eneral *. @uice c. @enere-t d. ma@ik 23. !lin sa sumusunod ang ma- wastong gamit ng '>'1 a. >ente *. >intana c. impormati>o d. >atan





191 4

LM05_FILI101

Recommend Documents