Lecture 13

www.zaluu.com www.zaluu.com

Ãàäààä õóäàëäààíû òºëáºð òîîöîî


Гадаад худалдааны төлбөр тооцооны тухай Гадаад худалдааны үйл ажиллагааны 1 чухал хэсэг нь төлбөр тооцоо байдаг. Төлбөр тооцоо нь стандартчилагдаж буй санхүүгийн үйлчилгээний нэг хэлбэр юм. Ãàäààä õóäàëäààíû á¿õ õýëýëöýýð íü òºëáºð òîîöîîòîé ººðººð õýëáýë íýã îðíû ìºíãèéã íºãººä øèëæ¿¿ëýõòýé õîëáîîòîé. ¯¿ãýýð óã òîîöîî íü êëèðèíãèéí òîîöîîíîîñ ÿëãààòàé ººðººð õýëáýë, ò¿íø¿¿ä îëîí óëñûí ýñâýë ãàäààä õóäàëäààíû áàíêíû õîîðîíä õèéõ òîîöîîã àëü íýã îðîíä õèéãýýä õàðèí ýöñèéí òîîöîîã ýäãýýð îðíóóäûí óëñûí áàíêóóäûí õîîðîíä õèéäýã òýð òîîöîîíîîñ ÿëãàãääàã þì.


Гадаад худалдааны төлбөр тооцооны тухай

  

1950-èàä îíä áàðóóíû á¿õ îðíóóä êëèðèíãèéí òîîöîîíîîñ чºëººòýé õºðâºäºã âºëþòûí òîîöîîíä øèëæñýí. Чºëººòýé õºðâºõ âàëþò ãýäýã íü íýã îðíîîñ íºãºººä îíöûí èõ õÿçãààðëàëòã¿é øèëæ¿¿ëæ áîëîõ чºëººòýé õóäàëäàæ, õóäàëäàí àâч áîëîõ âàëþò þì. Орчин үеийн гадаад худалдааны төлбөр тооцооны хөгжлийн чиг хандлагыг тодорхойлж буй дараах хүчин зүйлс байна. Олон улсын худалдааны өөрийнх нь хөгжилт Глобальчлал, эдийн засгийн интеграци Мэдээллийн технîлогийн хөгжилт



Ãàäààä îðíóóäòàé õéèõ õóäàëäààýä äàðààõ àñóóäëóóäûã áàéíãà àíõààðàõ øààðäëàãòàé áàéäàã.  

 

Îðîí á¿ðèéí óëñ òºð, ýäèéí çàñàã, íèéãìèéí õºãæëèéí ÿëãàà ßíç á¿ðèéí á¿ðèéí îðíû õ¿ì¿¿ñèéí ºâºðìºö ìàÿãèéí óõààí, ñýòãýë ç¿éí ÿëãàà Ñî¸ëûí ÿëãàà Õýëýëöýý õèéõ ãýðýý áàéãóóëàõ, ã¿éöýòãýëèéã õÿíàõ àæèëëàãààí äàõü ÿëãàà



Ýêñïîðòëîãч íü àç òóðøèõ ÿâäëàà àëü áîëîõ áàãàñãàõûí òóëä äàðààõ ç¿éëèéã çààâàë àíõààðíà.   



Ò¿íø¿¿äèéíõýý áîëîí ò¿¿íèé ñàíõ¿¿ãèéí áàéäàë Ãàäààä âàëþòûí õàíø ººðчëºãäºõòýé õîëáîãäîí ãàðч áîëçîøã¿é âàëþòûí àç òóðøèëò Чàíàð ìóóòàé òàâààð íèéë¿¿ëñýíýýñ ãàðñàí àëäàãäàëûã íºõ¿¿ëýõ òàëààð ò¿íøäýý ãîìäîë ìýä¿¿ëýõ õÿçãààðëàãäìàë áîëîëöîî Òàâààðûã òýýâýðëýõ ÿâöàä óñòàæ ¿ã¿é áîëîõ áóþó ìóóäàõ áîëîìæ

www.zaluu.com www.zaluu.com BIS буюу Bank for international settlements хэмээх 13 орны гадаад төлбөр тооцоо хийдэг 305 066 банк болон тэдгээрийн салбарыг нэгтгэсэн байгууллагын статистик тоо баримтаас үзвэл ерөнхий хандлагаараа өссөн байна. Энэ нь гадаад худалдаа, гадаад төлбөр тооцоо глобальчлалтай салшгүй холбоотой болох нь харагдаж байна. Гадаад төлбөр тооцооны нийт дүн

160000

үнийн дүн, жилийн эцсээр,саяар

Нийт төлбөр тооцооны тоо 2001

142683 140000 135940

135000 130000

CPSS

120000 115000 2001

2002

2003

2004

2005

Он

2004

2005

1,704

1,669

1,798

1,893

Канад

6,271

6,588

6,964

7,345

7,856

Франц

12,366

13,347

13,692

14,071

16,144

Герман

12,521

12,157

13,432

14,612

15,983

nav

nav

nav

nav

nav

Итали

3,018

3,129

3,233

3,423

3,517

Япон

3,738

3,778

3,934

4,551

nav

Нидерланд

3,141

3,409

3,582

3,738

3,802

326

947

1,801

1,876

1,921

1,267

1,148

1,316

1,590

1,734

Их Британи

11,101

11,582

12,304

13,180

13,929

АНУ

74,565

77,212

79,772

84,528

88,815

CPSS

130,73 4

135,94 0

142,68 3

151,73 4

156,574

Нийт төлбөр тооцооны үнийн дүн /тэрбум ам.доллараар/

378,77 6

388,61 9

447,19 1

502,32 1

379,171

Хонгконг SAR

130734

125000

2003

1,543

График 1 Гадаад төлбөр тооцооны өсөлтийн динамик Швед 151734 150000 145000

2002

Бельги

Сингапур

156574

155000

Хүснэгт 1 BIS банкнуудын гадаад төлбөр тооцооны нийт тоо,


Гадаад худалдааны төлбөр тооцооны хэлбэрүүд Гадаад худалдааны төлбөр тооцоог үйлдэж буй арга хэлбэр, цаг хугацаанаас нь хамааруулж хэд хэд ангилах боломжтой. Цаг хугацаагаар нь:  Ачилтын өмнөх төлбөр буюу урьдчилгаа төлбөр  Ачилтын дараах төлбөр хэмээн ангилж болно. Үйлдэж буй арга хэлбэрээр нь:  Таваарын хэлбэртэй төлбөр  Мөнгөн хэлбэртэй төлбөр  Зээл төлбөр гэж ангилна.


Урьдчилгаа төлбөр /АӨТ/

Импортлогч тал экспортлогчоос бараа болон түүнийг ачуулсан тухай дагалдах баримтуудыг хүлээн авахаасаа өмнө гэрээнд заасан хэмжээний төлбөрийг төлдөг арга хэлбэр юм.

Урьдчилж төлөх хэлбэр нь дараах 2 үндсэн үүрэгтэй. - Экспортлогчийг импортлогчийн зүгээс санхүүжүүлэх - Импортлогчийн гэрээгээр хүлээсэн үүргийг биелүүлсний баталгаа болж өгдөг Урьдчилгаа төлбөр 2 хэлбэртэй  - Мөнгөн хэлбэр (гэрээний үнийн дүнгийн тодорхой хувиар)  - Таваарын хэлбэр (гэрээт захиалагч-импортлогч экcпортлогчид захиалгыг гүйцэтгэхэд шаардлагатай сэлбэг хэрэгсэл, түүхий эдийг урьдчилан нийлүүлж болох юм) Төлбөрөө урьдчилан хийх арга экспортлогчийн хувьд найдвартай байдлыг бий болгодог ч импортлогч болон түүнийг санхүүжүүлж буй банкны хувьд хамгийн өндөр эрсдэлтэй байдаг. Гэвч худалдан авагч буюу импортлогч нь:  Валютын ханшны эрсдлээс зайлсхийхийн тулд  Гадаад худалдааны зарим хязгаарлуулатуудаас зайлсхийхийн тулд  Худалдан авагчийн бизнест уг худалдан авч буй бараа багахан хувийг эзэлж байгаа үед  Улс орны валютын нөөц ханшны эрсдэлд өртөх боломжийг хязгаарлаж буй нөхцөлд найдвартай экспортлогчидтой энэ аргаар төлбөр тооцоогоо хийх боломжтой.


Урьдчилгаа төлбөрийн явцын схем

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Худалдааны гэрээ байгуулах Урьдчилж төлбөр төлөх Төлбөрийг дамжуулах Экспортлогчид төлбөр хийснийг мэдэгдэх Бараа ачуулах Баримтуудыг бүрдүүлж хүргүүлэх Баримтуудыг илгээх Баримтуудыг дамжуулах


Ачилтын дараах төлбөр Экспортлогч барааг ачуулж, тээврийн баримтуудыг худалдан авагчид хүлээлгэн өгсөн цагаас хойш хийгдэж буй төлбөр юм. Төлбөр тооцооны олонх хэлбэрүүд ачилтын дараа хийгддэг Экспортлогчийн хувьд өндөр эрсдэлтэй Дараах төлбөрийн нэг хэлбэр зээл нь 2 хэлбэрээр хэрэгждэг. Үүнд :  - Таваарын зээл - богино (1 жил хүртэл) - дунд (1-5 жил) - урт (5-аас дээш жил)  - Санхүүгийн зээл Зээлийн баталгааны хамгийн өргөн ашиглагддаг хэлбэр нь вексель юм.  Вексель нь зээлдэгч этгээдийн зүгээс тогтоосон хугацаанд багтаан заасан хэмжээний төлбөрийг барагдуулах талаар авсан үүрэг амлалт бүхий өрийн бичиг юм. Векселийн төрлүүд - Энгийн - Шилжих – Хугацаа заагаагүй - Хугацаат


Төлбөрийг үйлдэж буй арга хэлбэрээр нь:  

Бэлэн тооцоо Бэлэн бус тооцоо


Аккредитив Нээгч банк гэж нэрлэгдэх банкнаас аккредитивийг нээгч болон түүнийг төлөөлөгч этгээдээс гаргасан хүсэлтийн дагуу өгөгдсөн заавраар аккредитивийн нөхцлийг хангасан баримтын эсрэг хийж буй төлбөр эсвэл хэлцэл хийх үйл ажиллагаа юм. Доорхи схемд аккредитивийн төлбөрийн үе шатуудыг үзүүлсэн байна. Аккредитивийн практикт хэрэглэж мөрдөхөд баримтлах гол бичиг баримт нь Олон улсын худалдааны танхимаас гаргасан “баримтат аккредитивийн үлгэрчилсэн дүрэм 500” юм.

Аккредетивийн төлбөрийн явцын схем


1. Экспортлогч, импортлогч 2 худалдааны гэрээ байгуулж, төлбөрийг аккредитивээр хийхээр тохирно. 2. Импортлогч өөрийн үйлчлэгч банкинд очиж, экспортлогчийн нэр дээр аккредетив нээлгэх хүсэлт тавьж, экспортлогчоос төлбөрийн баримтуудыг нэхэмжилнэ.

3.

4. 5. 6. 7.

8.


Импортлогчийн банк экспортлогчийн орны харилбагч банкиндаа хандан аккредетив нээгдсэн тухай экспортлогчид мэдэгдэх болон ямар баримтууд бүрдүүлэх шаардлагатайг мэдэгдэнэ. Харилцагч банк нь экспортлогчид аккредетив нээгдсэн тухай мэдэгдэнэ. Экспортлогч бараагаа ачуулах ба ачаа тээврийн байгууллагаас шаардлагатай бичиг баримтуудыг авна. Экспортлогч өөрийн банкиндаа баримт бичгээ хүлээлгэн өгч, төлбөрийг нэхэмжлэн авна. Экспортлогчийн банк баримтууд ба векселийг импорлогчийн банк руу илгээх ба төлбөрөө нэхэмжилж авна. Импортлогчийн банк барааны бүх баримт бичгүүдийг импортлогчид шилжүүлж өгөх ба импортлогч урьд нь нээгдсэн аккредитивийн төлбөр, үйлчилгээний хураамж зэргийг төлнө.

Банкны шилжүүлэг


Төлбөрийг гуйвуулагчийн хүсэлтийн дагуу арилжааны банк өөрийн корреспондент банкинд гадаад дахь төлбөрийг хүлээн авагч /бенефициар/-ын дансанд тодорхой хэмжээний мөнгөн дүнг шилжүүлдэг тооцооны хэлбэр. Төлбөрийг хүлээн авагчийн банк нь гадаад худалдааны гэрээний нөхцөлийн дагуу төлбөрийн даалгавар /Payment Order/-т тусган зааварчилгааг баримтлан ажилладаг. Барааг нийлүүлснийх нь дараа түүний үнийг банкны шилжүүлгээр төлж болох ба энэ нь импортлогчид илүү ашигтай нөхцлийг бий болгодог. Барааг нийлүүлэхээс өмнө түүний үнийг шилжүүлгээр урьдчилан төлсөн үед экспортлогч бараагаа нийлүүлэхгүй бол импортлогч шилжүүлсэн мөнгөнийхөө хэмжээгээр эрсдэл хүлээж болзошгүй юм.

№ Шилжүүлгийн төрөл

Ерөнхий мэдээлэë


1

Шуудангийн шилжүүлэг

шилжүүлэгч банкнаас хүлээн авагчийн нэр дээр төлөгч банк руу төлбөрийн даалгаврын эх баримтыг шуудангаар илгээх журмаар явагддаг төлбөр тооцооны хэрэгсэл юм.

2

Телексийн шилжүүлэг

Шилжүүлгийн энэ хэлбэр нь шуудангийн шилжүүлэгтэй адил боловч төлбөрийн даалгаврыг банк хоорондын SWIFT буюу баталгаажсан телекс, сүлжээгээр дамжуулдгаараа ялгаатай.

3

Картын төлбөр

Орчин үеийн төлбөр тооцоонд түгээмэл ашиглах болсон картын төлбөр тооцоо нь дээд зэргийн найдвартай байдал, түргэн шуурхай чанараараа төлбөрийн бусад хэрэгсэлээс илүү давуутай.

4

Мөнгөн гуйвуулга

Дэлхий дахиныг хамарсан компютерийн сүлжээгээр дамжуулан, мөнгийг гуйвуулагч болон хүлээн авагчаас төлбөрийн тодорхой дансийг шаардахгүйгээр богино хугацааны дотор, төлбөрийг найдвартайгаар үйлдэх боломж олгодгоороо бусдаасаа давуу талтай.

5

Импортлогчийн чек

Экспортлогч чекийг гардан авсны дараа л импортлогчийн данснаас төлбөр суутгагдах учир импортлогч мөнгөө төлбөр суутгагдах хүртэл ашиглах боломжтой.

6

Банкны драфт

Энэ нь импортлогч гадаадын харилцагч банкин дахь өөрийн харилцах данснаас төлбөр хийхийг хүсч бичсэн чек юм. Чекийг шилжүүлж буй банкны төлбөрийн чадвараас харьцангуй өндөр байдаг нь импортлогчийн чекээс ялгарах цорын ганц онцлог юм.

7

Интернетийн

Хоногийн аль ч цагт, ясарч газар орноос төлбөр тооцоог үйлдэх


Шууд төлбөр

 

Энэ нь ачаа тээврийн гэх мэт гэх мэт ямар нэг баримт шаардахгүйгээр телекс, факсаар, эсвэл банкны чекээр худалдан авагчид худалдагчаас төлбөр хийх процесс юм. Энэ хэлбэр нь Бараа ачигдахаас өмнө шууд төлбөрийг хийх Бараа ачигдсаны дараа шууд төлбөрийгхийх гэсэн 2 хувилбартай байж болдог. Энэ 2-ын гол ялгаа нь төлбөрийг хэзээ шилжүүлэх асуудал буюу бараа ачигдахаас өмнө эсвэл хойно нь төлбөрийг шилжүүлж байгаагаас хамаарна. Үүнээс үүрэх эрсдэл, хариуцлага харилцан адилгүé байдаг.


Шууд төлбөрийн явцын схем

Худалдааны гэрээ байгуулах 2. Бараа ачуулах Төлбөрийг TT-ээр хийхийг зөвшөөрөх Төлбөрийг телексээр дамжуулна. Төлбөр хүлээн авсан тухай мэдэгдэх 1.

3. 4. 5.

Инкасс


Заагдсан цаг хугацаанд багтаан импортлогчоос шууд буюу эсвэл банкаар дамжуулан тодорхой хэмжээний мөнгөн төлбөрийг хүлээн авах ба төлбөрийн баталгааг гаргуулах замаар төлбөр төлүүлэх ажлыг экспортлогч өөрийн банкинд даатгах ажилбар юм. Инкасс нь 2 хэлбэртэй  Цэвэр инкасс  Баримтын инкасс Инкасс тавихад ашигладаг баримтууд - Санхүүгийн баримтууд (вексель, чек болон бусад) - Худалдааны баримтууд (тээврийн болон бусад) Инкассыг практикт хэрэглэх талаар баримтлах гол бичиг баримт нь”Инкассын тооцооны үлгэрчилсэн дүрэм 522” юм.


Инкассын тооцооны ажиллагааны схем

1.

2.

3.

Худалдагч, худалдан авагчийн хооронд байгуулсан гэрээнд инкассаар төлбөр хийхээ тохирно. Экспортлогч ачаа тээврийн байгууллагатай бараа тээвэрлүүлэх талаар тохирч, тээврийн наклад буюу дагалдах хуудсаа авна. Экспортлогч тээврийн дагалдах хуудас болон бусад баримтуудыг өөрийн үйлчлэгч банкинд авчирна. Мөн векселийг ч авчрах үүрэгтэй. Энэ нь импортлогчоос төлбөр хийхэд гол баримт нь болох учиртай. Экспортлогч өөрийн үйлчлэгч банкийг инкассын тооцоонд гол зуучлагч байж ажиллах зааврийг өгүүлнэ.


4.

5.

6.

7.

8.

Экспортлогчийг үйлчлэгч банк түүний зааврийн дагуу ажиллах ба баримтууд, вексель зэргийг импортлогчийн оронд байрлаж буй өөрийн харилцагч банканд явуулна. Харилцагч банк нь экспортлогчийн банкны зааврийн дагуу ажиллана. Тэр импортлогчид вексель болон баримтууд ирснийг мэдэгдэх ба импортлогчийг векселийн дүнгээр, хугацаанд нь төлбөр хийхийг шаардана. Импортлогч банкинд очиж баримтуудыг шалгах бөгөөд бүх баримтууд зохих журмын дагуу байвал векселийн төлбөрийг хийгээд баримтуудыг өөрийн мэдэлд авна. Харилцагч банк, эксспортлогчийн банк руу төлбөрийг шилжүүлнэ. Экспортлогчийн банкин дээр экспортлогчийн дансанд мөнгийг хийнэ.


Баримтын инкассаар төлбөрийг үйлдэж буй нөхцөлд экспортлогч өөрийн банкинд хүлээлгэн өгч буй худалдааны баримтуудаа хэрхэн ашиглах талаар заавруудыг өгч болох юм. Энэхүү заавраас хамааран экспортлогчийн банк баримтын инкассын дараах төрлүүдээс аль нэгийг нь сонгон авахад хүргэдэг.  Төлбөр хийсний дагуу баримтуудыг хүлээлгэн өгөх экспортлогчийн банк худалдан авагчийн зүгээс худалдан авсан бараа үйлчилгээнийхээ төлбөрийг хиймэгц түүний банкинд холбогдох баримтуудыг хүлээлгэн өгдөг.  Инкасс тавьсны дагуу баримтуудыг хүлээлгэн өгөх – Векселийг акцептласнаараа импортлогч нь төлбөрийг тогтоосон хугацааны дотор барагдуулах болмжтой юм. Импортлогч эзэмшилдээ орсон барааг зарж борлуулан векселийн төлбөрөө төлдөг ба экспортлогч нь векселийг ашиглан зээл авч болдог.  Төлбөр шаардахгүйгээр баримтуудыг шилжүүлэн өгөх – Банк экспортлогчийн заавраар төлбөр шаардахгүйгээр баримтуудыг хүлээлгэн өгч болдог.


Нээлттэй данс Импортлогчийн зүгээс өөрийн дансанд орсон тэр хэмжээгээр экспортлогчид төлж байдаг үргэлжилсэн шинжтэй төлбөрийг ийм хэлбэрээр төлж хэрэгжүүлдэг. Улс хоорондын төлбөр тооцооны энэ хэлбэр нь экспортлогчийн зүгээс импортлогчид үзүүлдэг арилжааны зээлтэй гарч ирсэн. Доорхи зурагт нээлттэй дансны тооцооны үйл явцын схем өгөгдсөн байна. Нээлттэй дансны төлбөрийг дараах нөхцөлд ашигладаг. Үүнд:  Худалдааны уламжлалт харилцаатай түнш пүүсүүдийн хоорондын төлбөр тооцоонд  Үндэстэн дамнасан болон олон үндэстний корпрацийн толгойлох пүүс, түүний салбаруудын хоорондын төлбөр тооцоонд  Хэн нэгнийхээ хувьцааг эзэмшдэг экспортлогч, импортлогчийн хоорондын төлбөр тооцоонд  Консигнацийн агуулахад хадгалж буй барааны төлбөр тооцоонд








Нээлттэй дансны тооцоо ихэнхдээ байнгын тогтмол нийлүүлэлт бүхий бараа үйлчилгээний төлбөр тооцоонд ашиглагддаг. Төлбөр тооцооны энэхүү хэлбэр нь: Таваарын нийлүүлэлт нь бус харин борлуулалт нь төлөгдөх мөнгөний хэмжээг тодорхойлдог Экспортлогчоос нийлүүлж буй татвар нь арилжааны зээллэгийн шинжтэй байдаг Экспортлогч ба импортлогч талууд хувьцаагаар буюу эсвэл үйл ажиллагаагаараа нягт холбогдсон байдаг зэрэг онцлогуудыг агуулдаг юм.


Нээлттэй дансны төлбөрийн явцын схем

1. 2. 3. 4. 5. 6.

7.

8.

Худалдааны гэрээ байгуулах Бараа ачуулах Баримтуудыг бүрдүүлж авчрах /төлбөрийн нэхэмжлэл/ Инкасс тавьсан тухай баримтуудыг илгээх Баримтуудыг дамжуулах Импортлогчийн банк инкассын хугацаа дуусмагц төлбөр хийхийг шаардсанаар импортлогч төлбөрийг хийнэ. Импортлогчин банк экспортлогчийн банк руу төлөх ѐстой өдөр төлбөрийг шилжүүлэх Экспортлогчийн банк экспортлогчид төлбөр хийсэн тухай мэдэгдэх


Консигнацийн төлбөр

Нээлттэй данстай ижил нийтлэг шинжүүдтэй. Энэ төлбөрийн гол агуулга нь импортлогч оронд түүний бараа зөвхөн зарж борлогдсоны дараа төлбөр төлөх гэсэн нөхцлийг экспортлогч хүлээн зөвшөөрч, барааны баримтуудыг илгээхгүй, хүлээлгэж байх явдал юм. Дээрхи аргын гол давуу тал нь гадаад зах зээлд тухайн бүтээгдэхүүн ямар ч баримт шаардахгүйгээр байрших явдал боловч тодорхой хэмжээний аз туршилттай. Бараа зарж борлогдохгүй баявал барааг дуртай цагтаа, ямар ч үүрэг хариуцлага хүлээхгүгээр, гэхдээ Экспортлогчийн өөрийн зардлаар буцааж болзошгүй. Энэ нөхцөлд импортлогч консегнацын гэрээг үнэнчээр дагаж мөрдөж байсан гэж үзэхэд бэрх юм.


Консигнацийн төлбөрийн үйл ажиллагааны схем 3

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Худалдааны гэрээ байгуулах Бараа ачуулах Барааг зарж борлуулах Төлбөр хийхийг даалгах Төлбөрийг дамжуулах Төлбөр хийсэн тухай мэдэгдэх


Гадаад худалдааны төлбөр тооцооны арга хэрэгслүүдээс сонголт хийх нь:

Гадаад худалдааны үйл ажиллагаа нь орон зай болон цаг хугацааны хувьд өөр өөр субьектуудын хооронд явагддаг учраас өөртөө тодорхой хэмжээний эрсдлийг агуулж байдаг. Эдгээр эрсдлийг зургаар үзүүлбэл дараах байдалтай байдаг.

www.zaluu.com www.zaluu.com ОУХ-нд компаниуд дор дурьдсан эрсдэлүүдтэй учирдаг.

Эх үүсвэр: Jung (1998)


Тийм учраас гадаад худалдааг амжилттай явуулахын тулд төлбөр тооцооны олон арга хэрэгслүүдээс зөвийг нь сонгож, аль болох өөрийн үйл ажиллагаанд тохирсон эрсдэл багатай арга хэрэгслийг ашиглах шаардлагатай.

Дээр дурьдсан төлбөр тооцооны аргуудыг хамгийн энгийнээр эрсдлээр нь жагсаавал дараах байдалтай байна.


Монгол дахь нөхцөл байдал Гадаад худалдааны эрсдлийг бууруулж байдаг зайлшгүй шаардлагатай янз бүрийн төлбөрийн хэрэгслүүдийг манай улсад бараг ашигладаггүй гэж хэлж болно. Гадаад худалдааны нийт эргэлтийн 10 хүрэхгүй хувийг дээр дурьдсан гадаад төлбөр тооцооны хэрэгслүүдийг ашиглан хийдэг бөгөөд үүний 80 гаруй хувийг аккредитивийн төлбөр тооцоо эзэлдэг байна. Эх үүсвэр: МҮХАҮТ “Гадаад худалдааны иж бүрэн гарын авлага”


Төлбөрийн нөхцлийн түгээмэл ашиглагддаг хэлбэрүүдийн товчлол


Lecture 13

Recommend Documents