La Revizoro

E

%

kolekto ˆ oj verdaj pagoj g

)

N. V. Gogol 

)

)

) )

) ) ) ) ) ) ) ) ) )

La Revizoro

N. V. Gogol  La revizoro revizoro

Elrusigita de L. L. Zamenhof  Ara ran nˆgis : Einstein G. dos Santos  (Tekstaˆo o eltirita eltir ita el la Interreto)

NATAL - BRAZILO

Oktobro 2007

[email protected] 

N. V. Gogol

(la 31-a de Marto 1809 — la 4-a Marto 1852)

Lazaro Ludoviko Zamenhof

(la 15-a de Decembro 1859 — la 14-a de Aprilo 1917)

Enhavo AKTO AKT O UNU UNUA A

3

AKTO AKT O DUA

20

AKTO AKT O TRIA

38

AKTO KV KVARA ARA

61

AKTO KVINA

92

A ?

?

1

LA REVIZOR REVIZORO O

PERSONOJ

Ne riproˆcu cu spegulon spe gulon,, Se gi gˆi montras nigrulon. Proverbo ˆ • Anton Anto n Antonov Ant onoviˆ iˆc Skvoz S kvozniknik-Dmu Dmuhanonskij, hanonski j, urbestro.

ˆ (Originale estas “Skvoznik-Dmu hanovskij”, kaj tiel unuloke en la teksto — S.P.)

• Anna Andrejevna, lia edzino. • Marja Antonovna, lia filino. ˆ • Lu Luka ka Lukiˆ uk iˆc Hlopov, inspektoro de lernejoj.

• Lia edzino. • Ammos Fjodoroviˆ Fjo doroviˆc Ljapkin L japkin-Tjapk -Tjapkin, in, juˆ j uˆgisto. gisto. • Artemij Filippoviˆc Zemlanika, kuratoro kura toro de kadukulejoj. ˆ ekin, • Ivan Iva n Kuzm Ku zmiˆ iˆc Sp Speki n, poˆstestr ste stroo

• Pjotr Pjo tr Ivanoviˆc Dobˆ D obˆcinskij cin skij,, urba ur bajj bien b ienhavanto havanto j. • Pjotr Pjo tr Ivanoviˆc Bobˆ B obˆcinskij cin skij,, urba u rba j bien b ienhavanto havanto j. ˆ • Ivan Aleks Ale ksan andr droviˆ oviˆc Hlestakov, oficisto el S. Peterburgo.

• Osip, lia servanto. ˆ tian • Hristia Hris n Ivanoviˆc H¨ubner, ubner, distrikta distrikta kuracisto. kuracisto. eminenta j persono per sonojj en la urbo. urb o. • Fjodor Andrejeviˆc Lulukov, eksoficisto j, eminentaj Rast akovskij, j, eksoficistoj, eksofi cistoj, eminentaj persono j en la ur• Ivan Lazareviˆc Rastakovski bo.

• Stepan Ivanoviˆc Korobkin, Koro bkin, eksoficisto j, eminentaj eminenta j persono p ersonojj en la urbo. urb o. ˆ • Step St epan an Iljiˆ Il jiˆc Uhovjortov, kvartalestro.

• Svistunov, Svistunov, policanoj.

* Personoj  *

• Pugovicin, Pugovicin, policanoj. • Derˆimorda, imor da, policano poli cano j. • Abdulin, komercisto. evron ja Petrova Poˆsljopkina, sljopk ina, seruristed serur istedzino. zino. • Fevronja

• Edzino de suboficiro. • Miˆska, ska, servanto se rvanto de la urbestro urb estro.. • Servanto Servanto de restoracio. restoracio. • Gastoj, gastinoj, komercistoj, urbanoj, petantoj. ˆ tie en la originalo ( Ci originalo estas “Rimarkoj por s-roj s-roj aktoroj” aktoroj” — ˆcu cu Z ilin tradukis?  tradukis?  — S.P.)

2

3

LA REVIZOR REVIZORO O

AKTO AKTO UNUA UNUA ˆ Cambro en la domo de la urbestro.

SCENO I

La  Urbestro , Kuratoro de Kadukulejoj , ˆ isto, Kvartalestro , Inspektoro de Lernejoj, Jugisto g Kuracisto, du  Policanoj.

Urbestro. — Mi invitis vin, sinjoroj, al mi, por komuniki

al vi tre malagrablan nova novaˆon: on: al ni venas revizoro. ˆ . — Kiel, revizoro? Ammos Fjodorovic. c ˆ. — Kiel, revizoro? Artemij Filippovi c. c Urbestro. — Revizoro el Peterburgo, inkognite; kaj anko-

ra˘u kun sekreta ordono. ˆ . — Jen vi havas! Ammos Fjodorovic. c ˆ. — Jen zorgoj mankis — nun ricevu! Artemij Filippovi c. c ˆ. — Ho, mia Dio! ankora˘ Luka Lukic. c u kun sekreta ordono! Urbestro. — Mi kvaza˘ u anta˘ usentis: usentis: hodia˘ u la tutan nok-

ton mi sonˆgis gis pri iaj du eksterordinaraj ratoj. Kredu al mi, tielajn mi neniam vidis: nigraj, de nenatura grandeco! Ili venis, ekflaris — kaj iris for. Jen mi tralegos al vi ˆ ˆ hov, leteron, leter on, kiun mi ricevis ri cevis de Andrej An drej Ivanoviˆc Cmi kiun vi, Artemij Filippoviˆc, c, konas. Jen, kion li skribas: “Kara amiko amiko,, baptano baptano kaj kaj bonfaran bonfaranto! to! (Murmuras Murm uras duo duonvoˆ nvoˆce, ce, trakurante rapide per la okuloj )...kaj ) ...kaj sciigi vin...” Ha,  jen: “mi rapidas, interalie, interalie, sciigi vin, ke alveturis alveturis oficisto kun la ordono revizi la tutan gubernion kaj precipe nian distri distrikton kton.. (Signife levas la fingron supren.) supren.) Mi sci sciiˆ iˆ gis gis pri tio de homoj plej kredindaj, kvankam li prezentas sin ˆ mi scias, ke vi, kiel ˆciu, kiel privatan personon. Car ciu, estas ne tute sen peketoj, peketoj, ˆcar car vi estas estas homo homo saˆ ga kaj vi ne amas preterlasi tion, kio naˆgas g as al la man manoj.. oj.. . ” (Haltante.) tante.) Nu Nu,, ni esta estass inte interr ni. . . “tia “tiall mi konsi onsila lass al vi

* Akto

Unua *

aranˆgi gi singardecon: ˆcar car li povas alveturi a lveturi en ˆciu ciu horo, se nur li jam ne alveturis kaj ne loˆgas gas ie ink inkogni ognite. te. . . Hiera˘ Hiera˘ u mi. . . ” Nu, tie ˆci ci jam venas venas aferoj familiaj: familiaj: “la fratino fratino Anna Kirillovna alveturis al mi kun sia edzo; Ivan Kirilloviˆ lov iˆc tre tr e dikiˆ di kiˆgis gis kaj ˆciam ciam ludas violonon. violonon. . . ” kaj tiel plu, kaj tiel tiel plu. . . Sekve Sekve jen vidu, vidu, kia cirkonst cirkonstanco anco!! ˆ . — Jes cirkonstanco eksterordinara, Ammos Fjodorovic. c tute eksterordinara. Certe gi gˆi estas ne sen ka˘ uzo. uzo. ˆ. — Kial do, Anton Luka Lukic. c Anton Antonovi Antonoviˆˆc, c, por kio? Kial oni sendas al ni revizoron? Urbestro. — Kial! Kial! Certe Certe jam tia tia estas estas nia sorto! sorto! (Ekˆge-

ˆ nun, dank’ al Dio, oni atakadis minte.) minte.) Gis atakadis aliajn urbojn; urb ojn; nun venis la vico al nia urbo. ˆ . — Mi Ammos Fjodorovic. c M i opinias, opinia s, Anton Antonoviˆc, c, ke ˆ tie ˆci ci estas est as ka˘ uzo delikata kaj pli politika. Gi signifas jeuzo non: non: Rusu Rusujo. jo. . . jes. jes. . . volas olas fari milit militon, on, kaj kaj la minis ministra traro ro tial, jen vidu, sendis sekrete oficiston, por sciiˆgi, gi , ˆcu cu ne ekzistas ie perfido. Urbestro. — Eh kien vi ensaltis! Kaj ankora˘ u saˆga ga homo! ˆ En malgranda urbo, perfido! Cu ˆgi gi estas e stas urbo urb o apudlima, apudli ma, he? De ˆci ci tie vi ja povas povas eˆc tri jarojn rajdi, vi al nenia regno alrajdos. ˆ . — Ne, por Ammos Fjodorovic. c por diri diri al vi, vi, vi ne tion. tion. . . vi

ne. . . La estraro estraro havas havas konside konsiderojn rojn subtilajn: subtilajn: malgra˘ malgra˘ u ke estas malproksime, ˆgi gi tamen notas al si en la cerbo. Urbestro. — Notas a˘ u ne notas, sed mi vin, sinjoroj, avertis, tis, — rigardu. rigardu. En mia parto mi kelk kelkajn ajn disponojn disponojn jam faris, mi konsilas anka˘u al vi. Precipe al vi, Artemij Filippoviˆc! c! Sendube la traveturanta oficisto volos anta˘ u ˆcio ˆcirka˘ kaurigardi u ˘ rigardi la kadukulejojn, kiuj estas sub via estreco, kaj tial faru tiamaniere, tiaman iere, ke ˆcio cio estu konvena: konvena: ke la nokta j ˆcapoj capoj estu puraj pura j kaj la malsanuloj malsanuloj ne similu similu forˆ gistojn gistojn en la senˆgena gena j ˆciutaga ciuta gajj vesto vest o j. ˆ. — Nu, ˆ ci ci tio ne estas ankora˘ ankora˘ u graArtemij Filippovi c. c ˆ vaˆ vaˆo. Capojn, se estas estas necese, necese, oni povas povas doni al ili eˆc purajn. Jes. Kaj ank anka˘ a˘ u super ˆciu ciu lito superskribi superskribi Urbestro. — Jes. latine a˘ u en ia alia lingv lingvo. o. . . ˆci ci tio jam apartena apartenass al vi, ˆ Hristian Hristi an Ivanoviˆc, c, — ˆciun ciun malsanon: malsan on: kiam ˆciu ciu malsaniˆgis, g is, kiun kiun tagon tagon kaj daton daton.. . . Ne bon bonee estas estas,, ke ˆce c e vi

4

* Akto

5

Unua *

la malsanuloj malsanuloj fumas tian fortan tabakon, tabakon, ke oni ˆciam ciam ekternas ekternas,, kiam kiam oni eniras. eniras. Kaj cetere cetere estus pli bone, se ilia ilia nombro nombro estus malpli granda: granda: tuj oni povas povas kulpig kulpigii malbonan zorgadon a˘ u nelertecon de la kuracisto. ˆ ˆ. — Ho, pri la kuracado, mi kaj HristiArtemij Filippovi c. c an Ivanoviˆc faris decan aranˆgon: gon: ju pli proksime al la naturo, des pli bone, — karajn medikamentojn ni ne uzas. Simpla homo, se li mortos, li anka˘ u sen tio mortos, — se ˆ li saniˆgos, gos, li anka˘u sen tio saniˆgos. gos. Cetere Cetere por Hristian Ivanoviˆc eˆc estus estu s malfacile malfac ile kompreniˆ kompren iˆ gadi g adi kun kun ili: ili: li ne scias ruse eˆc unu vorton. ˆ ˆ, ellasas sonon, parte similan je la  Ivanovi Ivanovic (Hristian litero “i”, parte je “e”.) “e”.)

u mi konsilus, konsilus , Ammos Fjodoroviˆ Fjo doroviˆc, c, Urbestro. — Al vi anka˘

ˆ vi tie en la anta˘ meti atenton atenton al la oficaj lokoj. Ce uˆ uˆcamb ca mbrro, kien ordinare venas la petantoj, la gardistoj ennestigis ordinarajn anserojn kun malgrandaj anseridoj, kiuj konstante stante kuradas sub la piedoj. piedoj. Certe, Certe, aranˆ gi gi al si doman mastraˆ mas traˆon, on , por po r ˆciu ciu estas est as afero afe ro la˘ laudinda, u˘dinda, kaj kial la gardisto gin ˆgin ne devus aranˆ gi? Nur, vi scias, en tia loko estas gi? nekon nekonv vene. ene. . . Mi jam jam anta˘ anta˘ ue volis rimarkigi vin pri tio, ue sed mi ˆciam ciam iel forgesadis forg esadis..

ˆ . — Nu, mi tuj hodia˘ Ammos Fjodorovic. c u ordonos preni

ilin en la kuirejon. Se vi volas, venu tagmanˆgi. gi. Urbestro. — Krom tio estas malbone, ke ˆce ce vi guste gˆuste en

la juˆga ga ˆcambro camb ro sekiˆ sek iˆ gas gas diversaj diversaj abomenaˆ abomenaˆoj, kaj guste gˆuste super sup er la ˆsranko sranko kun la l a dokumento do kumento j pendas p endas ˆcasa casa vipo. vipo . Mi scias, vi amas ˆcason, cason, tamen estas est as bone b one por p or kelka tempo ien forigi la vipon, — poste, kiam la revizoro forveturos, vi povos povos,, se vi volas olas,, denov denovee gin gˆin pendig pendigi. i. An Ank ka˘ u via asesoro. asesoro. . . Li sendube sendube estas homo instru instruita ita,, sed de li iras tia odoro, kvaza˘ u li ˆus eliris el brandfarejo, brandfarejo, — tio ˆci ci anka˘ u estas nebona. Mi volis volis anta˘ u longe tion ˆci ci diri al vi, sed mi ne memoras jam, kio deturnis mian atenton. Ekzistas kontra˘ u tio ˆci ci rimedo, se ˆci ci tio efektive, kiel li diras, diras, estas estas ˆce ce li odoro natura; natura; oni povas povas konsi konsili li al li manˆgi gi bulbon, a˘ u ajlon a˘ u ion similan. En tiu ˆci ci okazo ˆ istia povas helpi per diversaj medikamentoj Hrist Hr ian n Ivano I vanoviˆ viˆc. c. ˆ ˆ, ellasas supre diritan sonon.) Ivanovi c (Hristian sonon.)

* Akto

Unua *

ˆ . — Ne, tion ˆci Ammos Fjodorovic. c ci oni on i jam ne povas p ovas elpeli: elpe li:

li diras, ke en la infaneco la nutristino lin kontuzis, kaj de tiu tempo de li ˆciam ciam iras iom la odoro o doro de brando. Urbestro. — Nu, mi nur simple rimarkigis rimarkigis al vi. Sed rilate

la internan disponadon kaj tion, kion Andrej Ivanoviˆ Ivanoviˆc en la letero nomas peketoj, mi nenion povas diri. Kaj estas eˆc strange paroli: ne ekzistas homo, kiu ne havus havus iajn pekojn. pekojn. Tiel Tiel ara aranˆ nˆ g is jam Dio mem, kaj la volteranoj gis vane kontra˘ u tio ˆci ci parola par olas. s. ˆ . — Kion do vi nomas peketoj, Anton Ammos Fjodorovic. c

Antonoviˆ Antonoviˆc? c? Inter peketoj peketo j kaj peketoj peketo j estas diferenco. Mi diras dir as al ˆciuj ciu j malkaˆ m alkaˆse, se, ke mi m i pren p renas as subaˆ sub aˆceto cet o jn, sed en kia formo mi ilin prenas? En formo de ˆcasaj casaj hund hundidoj. idoj. Tio ˆci ci estas esta s tute t ute alia afero. afero . Urbestro. — Nu, en formo de hundidoj a˘ u de io alia, —

gi ˆgi ˆciam ci am esta es tass subaˆ su baˆceto ce toj. j. ˆ . — Nu, ne, Anton Ammos Fjodorovic. c Anton Antonovi Antonoviˆˆc. c. Sed

 jen ekzemple, se iu havas pelton por kvincent rubloj kaj la edzino ˆsalon. salon. . . Urbestro. — Nu, kaj kion oni havas de tio, ke vi prenas la

subaˆceto ceto jn en e n formo for mo de ˆcasa casa j hundido hundi doj? j? Se de alia flanko fl anko vi ne kredas je Dio; vi neniam iras en la preˆ gejon: gejon: kaj mi, almena˘ u, u, estas esta s fortika forti ka en la religio religi o kaj ˆciun ciun dimanˆcon con mi estas en la preˆgejo. g ejo. Kaj vi. . . Ho, Ho, mi vin vin kona konas: s: Kiam Kiam vi komencas paroli pri la kreo de la mondo, simple la haroj stariˆgas. gas. ˆ . — Sed mi ja mem venis al tiuj ideoj, Ammos Fjodorovic. c

per mia propra saˆ go. go. Urbestro. — Nu, en certaj okazoj multe da saˆ go go estas pli

malbona, ol se oni ˆgin gin tute ne havus. Cetere, mi nur pro okazo ektuˆsis sis la distriktan distr iktan juˆ gejon; kaj por diri la veron, gejon; mi dubas, du bas, ˆcu cu iu tien enrigardo enrig ardos; s; ˆgi gi estas jam tia enviinda loko, Dio mem ˆgin gin favoras. favoras. Sed jen vi, Luka Luka Lukiˆ Lukiˆc, c, vi, kiel inspektoro de lernejoj, devus ekzorgi precipe rilate la instruis instruistojn. tojn. Ili, Ili, sendube, sendube, estas homoj instrui instruitaj taj kaj ricevis edukon en diversaj kolegioj, sed ili havas tre strangajn manierojn, kiuj kompreneble estas nedisigeblaj de scienca rango. Unu el ili, ekzemple, tiu persono, kiu havas dikan vizaˆgon. g on. . . mi ne memo memoras ras lian lian nomon, nomon, neniel neniel povas sin deteni de tio, ke, suririnte sur la katedron, li

6

* Akto

Unua *

ne faru grimacon jen tiel (Faras (Faras grimacon ), ), kaj poste li komencas komencas el sub la kravato kravato gladi sian barbon. Kompreneble, se li al lernanto faros tian fizionomion, ˆgi gi ne estas ankora˘ u io grava: grava: eble oni tiel eˆc devas devas fari, pri tio mi ne povas juˆgi; gi; sed vi konsideru konsideru mem, se li faros tion ˆci ci al la vizitanto, — ˆgi gi povas povas esti tre malbona: malbona: sinjoro sinjoro la revizoro a˘ u iu alia pov p ovas as rilatigi tion ˆci ci al si. El tio povas elveni, la diablo scias, kio. ˆ. — Kion do, konsilu, mi povas fari kun li? Mi Luka Lukic. c

 jam  jam kelkajn kelkajn fojojn diris diris al li. Jen ankora˘ ankora˘ u anta˘ u kelkaj tagoj, kiam eniris en la klason nia distrikta nobelestro, li aranˆgis gis tian fizionomion, kian mi neniam ankora˘ u vidis. Li certe certe faris faris tion tion ˆci ci kun plej bonkora bonkora intenc intenco, o, sed mi ricevis ricevis malla˘ udon: kial liberpensaj ideoj estas inspirataj udon: al la junularo. Urbestro. — Anka˘ u mi devas rimarkigi vin pri la instruisto

en la parto historia. histo ria. Li estas instruita kapo — tion ˆci ci oni vidas, kaj da sciencoj li enkaptis senmezuran amasegon, sed li elmetas instruojn kun tia flameco, ke li perdas la kapon. apon. Un Unu u fojon mi lin lin a˘uskult uskultis: is: nu nu,, dum li parolis parolis pri la Asiroj kaj Babilonanoj, estis ankora˘u en ordo; sed, kiam li atingis Aleksandron la Macedonan, mi jam ne povas diri al vi, kio kun li fariˆgis. g is. Mi pensi pensis, s, ke brubrulas, mi ˆuras uras al vi. Li dekuris de la katedro kaj p er siaj sia j tutaj tuta j fortoj forto j li ˆetegis etegis la seˆ gon gon sur la plankon! plankon! Sendube, Sendube, Aleksandro la Macedona estis heroo, sed por kio rompi ˆ estas malprofito por la regna kaso. seˆgojn? gojn? Gi ˆ. — Jes, li estas flamiˆgema! Luka Lukic. c g ema! Mi jam jam kelk kelkajn

fojojn rimarki rimarkigis gis tion ˆci ci al li. . . Li diras: kiel kiel vi volas, volas, por la scienco mi la vivon ne rifuzos oferi. Urbestro. — Jes, tia estas jam la neklarigebla leˆ go g o de la

sorto: homo saˆ ga ga estas a˘ u drinkemulo, a˘ u li faras tiajn fizionomiojn, zionomiojn, ke oni devas elporti la sanktulojn el la domo. ˆ. — Liberigu nin Dio de servado en la fako sciLuka Lukic. c

ˆ enca! Cion vi devas timi: t imi: ˆciu ciu sin enmiksas, ˆciu ciu volas montri, ke li anka˘u estas saˆga ga homo.

Urbestro. — Tio ˆci ci ne estus ankora˘ ankorau˘ grava, — sed la mal-

benita inkognito! Subite li enrigardos: “Ha, jen vi estas, miaj karaj! Kaj kiu — li diros — estas estas tie ˆci ci juˆ gisto?” gisto?” ˆ tien kun Ljapkin Tjapkin! — Ljapki Ljapkin n Tjapki Tjapkin. n. — “ Ci

7

* Akto

Unua *

Kaj kiu estas kuratoro kuratoro de kadukulej adukulejoj?” oj?” — Zemlani Zemlanik ka. ˆ tien kun Zemlanika!” Jen kio estas malbona! — “Ci

8

* Akto

9

Unua *

SCENO II

La  Samaj kaj la  Poˆ stestro. stestro. Poˆ stestro. stestro. — Klarigu, sinjoroj. Kio estas, kia oficisto ve-

turas? ˆ vi tute ne a˘ udis? udis? Urbestro. — Cu Poˆ stestro. stestro. — Mi a˘ udis udis de Pjotr Ivanoviˆc Bobˆcinskij. cinski j. Li

ˆus estis est is ˆce ce mi en la poˆsta sta oficejo ofic ejo.. Urbestro. — Nu, kio? Kiel vi pensas pri ˆci ci tio? Poˆ stestro. stestro. — Kion mi pensas? Estos milito kun la turkoj. ˆ . — Tute miaj vortoj! Mi mem anka˘ Ammos Fjodorovic. c u

tion pensis. Urbestro. — Jes, amba˘ u trafis t rafis per la fingro fi ngro en la ˆcielon. cielon.

ˆ n ˆcion Poˆ stestro. stestro. — Kredu al mi, milito kun la turkoj. Gin Gi io n la franco artifikas. Urbestro. — Kia milito milito kun la turkoj! turkoj! Simple Simple al ni estos estos

malbone, malbone, ne al la turkoj. turkoj. Tio jam estas estas certa: mi havas havas leteron. Poˆ stestro. stestro. — Ha, se tiel, tiam ne estos milito kun la tur-

koj. c? Urbestro. — Nu, kio, kiel vi pensas, Ivan Kuzmiˆc? Poˆ stestro. stestro. — He, kion mi? Kiel Kiel vi pensas, pensas, Anton Anton Anto-

noviˆc? Urbestro. — Ha, kiel kiel mi? Timon Timon mi ne havas, havas, sed nur nur

tiel, iom . . . La komercistaro komercistaro kaj kaj privatularo privatularo min iom iom maltrankvi trankvilig ligas. as. Ili diras, diras, ke ili peze min sentas; sentas; kaj mi tamen, per Dio, se mi m i eˆc prenis p renis de iu, mi tion ti on ˆci ci faris, fa ris, kredu al mi, tute sen ia malamo. malamo. Mi eˆc pensas. . . (Prenas lin  sub la brako kaj forkondukas flanken.) flanken.) Mi eˆc p ensa en sas, s, ˆcu cu ne estis ia denunco kontra˘ u mi. Kial Kial do efektiv efektive, e, al ni venas revizoro? A˘ uskult usk ultu, u, Ivan Kuzmiˆ Kuz miˆc, c, ˆcu cu vi ne povus, pov us, pro nia n ia komuna bono, b ono, ˆciun ciun leteron, le teron, kiu venas al vi en la poˆstan stan oficejon, oficej on, ˆciun ciun leteron leter on enirantan enira ntan a˘ u elirantan, vi scias, nu, iom malfermi malfer mi kaj tralegi: ˆcu cu gi gˆi ne enhavas ian denuncon a˘ u simple korespondon. Se nenio troviˆgos, gos, oni povas denove sigelfermi; sige lfermi; cetere, oni povas eˆc tiel transdoni la leteron, dissigelitan.

* Akto

Unua *

Poˆ stestro. stestro. — Mi scias, mi scias. . . Tion ˆ ci ci al mi ne instruu,

tion mi faras, mi ne diras, ke pro singardeco, sed pli pro scivole scivoleco: co: mi terure amas sciiˆ sciigi, gˆi, kio nova estas en la mondo. Mi diras al vi, ke tio ˆci ci estas treege interesa legado. Tiun a˘ u alian leteron oni ofte legas kun efektiva guo ˆguo — tie estas priskribataj priskribataj diversaj diversaj pipraˆ pipraˆoj. oj. . . Kaj kia edifeco edifeco.. . . pli bone ol en la “Moskv “Moskvaj aj Sciigoj!” Sciigoj!” Urbestro. — Nu, kio do, diru, vi nenion ellegis pri ia ofi-

cisto el Peterburgo? Poˆ stestro. stestro. — Ne, Ne, pri Peter Peterbur burga ga mi trovi troviss neni nenion, on, sed

pri Kostromaj Kostromaj kaj Saratov Saratovaj aj multe multe estas parolate. parolate. Estas tamen domaˆ ge, ke vi ne legas leterojn: troviˆgas ge, gas belaj lokoj. lokoj. Jen ekzempl ekzemplee anta˘ u nelonge nelonge:: iu le˘ utenanto utenanto skribas al amiko, amiko, kaj li priskrib priskribis is balon balon en la plej tikla. tikla. . . tre, tre tre bon bone: e: “Mia “Mia vivo, vivo, kara ara amik amiko, o, flu fluas as — li diras diras — en ˆciela ciela j fenomenaˆ fenom enaˆoj: o j: multe da fra˘ fraulinoj, u˘linoj, muziko ludas, stand standard ardoo salt saltas. as. . . ” Kun Kun grand granda, a, granda granda sento sento li prispriskribis. Mi intence lasis ˆgin gin ˆce ce mi. mi . Se vi volas, mi m i tralegos tra legos al vi? havas pli gravajn gravajn aferojn. Sekve Sekve Urbestro. — Nu, nun ni havas faru al mi komplezon, komplezon, Ivan Kuzmiˆ Kuzmiˆc: c: se eble trafiˆ gos g os ia plendo a˘ u denunco, tiam vi sen ia meditado retenu. Poˆ stestro. stestro. — Kun granda plezuro. ˆ . — Memoru, Ammos Fjodorovic. c Mem oru, vi iam ia m ricevos ric evos por p or ˆci ci tio! ti o! Poˆ stestro. stestro. — Ha, mia Dio! Urbestro. — Nenio, nenio. Estus alia afero, se vi el tio ˆci ci

farus ion publikan, sed ˆgi gi ja estas afero familia. ˆ . — Jes, nebona afero enpotiˆ Ammos Fjodorovic. c gis! g is! Kaj

mi, por diri al vi la veron, veron, iris al vi, Anton Anton Antonovi Antonoviˆˆc, c, ˆ estas samgepatra fratino por regali vin per hundeto. Gi de tiu hundoviro, kiun vi konas. Vi ja a˘u udis, d is, ke Cep C eptov toviˆ iˆc ˆ kaj Varhovinskij komencis inter si proceson, kaj nun mi havas grandan guadon: gˆuadon: mi ˆcasas casas leporo lep orojn jn sur la tero kiel de unu, tiel de la dua. Urbestro. — Patro mia, ne logas min nun viaj leporoj:

la malbenita inkognito inkognito nun sidas ˆce ce mi en la kapo. Mi konstante atendas, ke jen malfermiˆ gos g os la la pordo pordo kaj fal. fal. . .

10

* Akto

11

Unua *

SCENO III ˆinskij kaj  Bobcinskij ˆinskij, amba˘  c c La  Samaj, Dobcinskij u eniras malfacile spirante.

ˆinskij. — Eksterordinara fariˆ go! go! Bobcinskij. c ˆinskij. — Neaten Dobcinskij. c Nea tendit ditaa novaˆ novaˆo! o! ˆ Ciuj. — Kio, kio fariˆgis? gis? ˆinskij. — Neanta˘ Dobcinskij. c uvidit uviditaa afero: ni venas venas en la hote-

lon... ˆinskij, interrompante. — Ni venas vena s kun ku n Pjot P jotrr Ivanoviˆ Ivan oviˆc Bobcinskij, c

en la hotel hotelon on.. . . ˆinskij. — He. permesu, Pjotr Ivanoviˆ Dobcinskij. c Ivanoviˆc, c, mi rakontos. ˆinskij. — He, ne, permesu Bobcinskij. c permesu,, jam jam mi. . . permes permesu, u, per-

mesu. mesu. . . vi eˆc tian stilon stilon ne posedas. posedas. . . ˆinskij. — Ka j vi faros erarojn kaj ne ˆcion Dobcinskij. c cion bone me-

moros. ˆinskij. — Mi memoros, mi ˆuras, ke mi memoros. memoro s. Vi Bobcinskij. c

 jam  jam ne malhelp malhelpu, u, lasu lasu min rakont rakonti, i, ne malhel malhelpu. pu. Diru, Diru, sinjoroj, mi vin kore petas, p etas, ke Pjotr Ivanov Ivanoviˆ iˆc ne malhelpu. Urbestro. — Sed diru, pro Dio, kio estas? La koro sin ˆetas

en mi. mi. Sidi Sidiˆˆgu, gu, sinjoroj! sinjoro j! Prenu seˆgojn! gojn! Pjotr Ivanoviˆ Ivanoviˆc, c, ˆ  jen prenu seˆ gon. g on. (Ciuj Ci uj sidi si diˆˆgas ga s ˆcirk ci rka˘  a˘  u la amba˘  u Pjotroj  Ivan Iv anov oviˆ iˆcoj. co j.)) Nu, kio, kio okazis? ˆinskij. — Permesu, Bobcinskij. c Permesu, permesu; mi rakontos rakontos ˆcion cion la˘ u

ordo. ordo. Tuj kiam mi havi haviss la plezuro plezuron n elir elirii el via domo domo post tio, kiam vi havis la afablecon konfuziˆgi gi de la ricevita vita letero, letero, jes — nu nu,, mi tiam tiam tuj tuj kuri kuris. s. . . mi kore kore vin petas pe tas,, ne n e interro inte rrompu mpu,, Pjot P jotrr Ivanoviˆc! c! Mi jam ˆcion, cio n, ˆcion, cio n, ˆcion cion scias!. . . Sekve Sekve jen mi, karaj sinjoroj, kuris al Korobkin. kin. Kaj ne trovin trovinte te Korobkino Korobkinon n en domo, domo, mi direkti direktiss min al Rastakovskij, kaj ne trovinte Rastakovskij’n, mi eniris jen al Ivan Ivan Kuzmiˆ Kuzmiˆc, c, por komuniki komuniki al li la sciigon, sciigon, kiun vi ricevis, kaj irante de tie, mi renkontiˆgis gis kun Pjotr Ivanoviˆc. c. . . ˆinskij. — Apud la budo, kie Dobcinskij. c kie oni vendas vendas kukojn. kukojn. . .

* Akto

Unua *

ˆinskij. — Apud la budo, kie oni vendas kukojn. Kaj Bobcinskij. c

renkontiˆ ginte ginte kun Pjotr Ivanoviˆ Ivanoviˆc, c, mi diras al li: ˆcu cu vi a˘udis udis la nova novaˆon, kiun ricevis Anton Antonoviˆ Antonoviˆc el kredinda letero? Kaj Pjotr Ivanoviˆ Ivanoviˆ c jam afable a˘ udis udis tion de via domistino Avdotja, kiu, mi ne scias pro kio, estis sendit sen ditaa al Filipp Fil ipp Antonoviˆ Anto noviˆc Poˆceˆ ceˆcujev. cuj ev. . . ˆinskij, interrompante. — Pro bareleto por franca braDobcinskij, c

ndo. ˆinskij, formetante liajn manojn. — Pro bareleto por Bobcinskij, c

franca franca brando. brando. Jen ni iris iris kune kune kun Pjotr Pjotr Ivano Ivanovi viˆˆc al Poˆˆceˆ Po ceˆcujev. cujev. . . Nu, jam vi, Pjotr Ivanov Ivanoviˆ iˆc. c. . . tion. . . ne interrompu, mi petas vin, ne interrompu. interrompu. Ni iris al Po Poˆˆceceˆcujev, cujev, kaj en la vojo Pjotr Ivanoviˆ Ivanoviˆc diras: “Ni eniru, — li diras, diras, — en la restorac restoracion ion.. En la stomak stomakoo ˆce ce mi. . . de la mateno mi nenion manˆ gis, gis, tia stomaka skuiˆgado...” g ado...”  jes, en la stomako sto mako ˆce ce Pjotr Ivanoviˆ Ivanoviˆc. c. . . “Kaj en la restoracion, — li diras, — oni alveturigis nun freˆsan san salmon, nu, ni manˆgetos” g etos”.. Apena˘ Apena˘ u ni eniris en la hotelon, jen subi subite te juna homo. homo. . . ˆinskij, interrompante. — De ne malbela malb ela ekstera ekste raˆˆo, o, en Dobcinskij, c

civi civilaj laj vestoj. vestoj. . . ˆinskij. — De ne malbela eksteraˆ eksteraˆo, en civilaj civilaj vestoj, vestoj, Bobcinskij. c

paˆsadas sad as tiel tie l en e n la l a ˆcambro, camb ro, kaj en lia vizaˆ viz aˆ go go tiaspeca konsiderad siderado. o. . . fizionom fizionomio. io. . . agoj, kaj tie ˆci ci (Turnas (Turnas la manon no n ˆcirk ci rka˘  a˘  u la frunto) frunto) multe, multe, multe multe da ˆcio. cio. Mi kvaza˘ kvaza˘ u anta˘ usentis, usentis, kaj mi diras al Pjotr Ivanov Ivanoviˆ iˆc: c: “Tie ˆci ci la afero ne estas simpla.” Jes. Kaj nia Pjotr Ivanov Ivanoviˆ iˆc jam faris signon per la fingro kaj alvokis la restoraciiston,— la restoraciiston Vlas: lia edzino anta˘ u tri semajnoj naskis, kaj tia viglega knabo, li certe, kiel la patro, anka˘ u tenados restoracion. Alvokinte Alvokinte Vlason mem, Pjotr Ivanoviˆ Ivanoviˆc demandas lin tre malla˘ ute: “Kiu, — li diras, — estas tiu ute: ˆci ci juna homo?” Kaj Vlas, vidu, respondas al tio: t io: “Tio ˆci ci estas”,— estas”,— li diras . . . He, ne interrompu, interrompu, Pjotr Ivanov Ivanoviˆ iˆc, c, mi petas petas vin, vin, ne inte interro rromp mpu, u, vi ne povos povos rakon rakonti ti,, mi ˆuras, uras, vi ne povos povos rakon rakonti: ti: vi iom siblas siblas,, vi havas, havas, mi scias, en la bu buˆˆso so unu denton, kiu fajfas. . . “Tio ˆci,— ci,— li diras, — estas juna homo, oficisto”, jes, jes, “kiu veturas el Peterburgo, kaj lia nomo estas, — li diras, — Ivan ˆ Alek Al eksa sand ndro roviˆ viˆc Hlestakov, kaj li veturas,— li diras,— en la Saratovan gubernion kaj, — li diras, — tre strange sin

12

* Akto

13

Unua *

montras montras:: jam la duan semajnon li loˆ gas, gas, el la hotelo li ne forveturas, forvet uras, prenas pren as ˆcion cion je kalkulo kaj eˆc unu kopekon ne volas volas pagi”. pagi”. Apena˘ u li tion ˆci ci diris al mi, tuj min io el supre inspiris: inspiris: “He!” mi diras al Pjotr Ivanovi Ivanoviˆˆc. c. . . ˆinskij. — Ne, Pjotr Ivanoviˆ Dobcinskij. c c, c, estis e stis mi, kiu k iu diris di ris “He!” “ He!” ˆinskij. — Anta˘ ue vi diris, kaj poste anka˘ ue u mi diris: Bobcinskij. c

“He!” “He!” — Ni diris kun Pjotr Ivano Ivanovi viˆˆc. c. — “Kaj kial li devus sidi ˆci ci tie, se lia vojaˆgo go estas al la Saratova gubernio?” — Jes. Nu, li ja ˆguste guste estas tiu oficisto. Urbestro. — Kiu, kia oficisto? ˆinskij. — Nu, tiu oficisto, pri kiu vi afable ricevis sciDobcinskij. c

igeton, — la revizoro. Urbestro, kun timego.

ˆ ne — Kion vi diras, pro Dio! Gi

estas li. ˆinskij. — Li, Li, li! li! nek monon monon pagas, pagas, nek forv forvetura eturas. s. Dobcinskij. c

Kiu do li povus esti, se ne tiu? Kaj lia vojaˆga ga karto estas notita por Saratovo. ˆinskij. — Li, li, mi ˆuras, ke li. . . Tia observema: ob servema: ˆcion cion Bobcinskij. c

li ˆcirka ci rka˘ urigardis. u ˘ rigardis. Li ekvidis, ekvidis, ke ni kun Pjotr Ivanov Ivanoviˆ iˆc manˆgas gas salmon, — pli tial, ke Pjotr Ivanoviˆ Ivanoviˆc rilate sian stomak stomakon. on. . . jes, nu nu,, li eˆ c en niajn telerojn telerojn enrigard enrigardis. is. Min vere teruro trapenetris. kompatu tu nin, pekulojn pekulojn!! Kie Kie do li tie Urbestro. — Dio, kompa loˆgas? gas? ˆinskij. — En la kvina numero, sub la ˆstuparo. Dobcinskij. c stuparo. ˆinskij. — En tiu Bobcinskij. c tiu sama sama nu nume mero, ro, en kiu kiu la pasi pasint ntan an

someron interbatis interbatis sin la traveturin traveturintaj taj oficiroj. Urbestro. — Ka j jam de longe long e li estas ˆci ci tie? ˆinskij. — Nu, jam ˆcirka˘ cirka˘u du semajnoj. semajnoj. Li alvetu alveturi riss Dobcinskij. c

en la tago de Bazilo Egiptano. Urbestro. — Du semajn semajnojn! ojn! (Flanken.) Flanken.) Prapatroj, Prapatroj, favo favo--

rantoj! Helpu, ˆciuj ciuj sanktuloj! En tiuj ˆci ci du semajnoj estas elvergita la edzino de suboficiro! Al la arestitoj oni ne donis manˆgaˆ gaˆon! En la stratoj strato j estas e stas kvaza˘ kvaza˘ u drinkejo, malpureco! Honto! malhonoro! (Kaptas (Kaptas sian kapon.) kapon.) ˆ. — Nu, kiel nun, Anton Antonoviˆ Artemij Filippovi c. c Antonoviˆc? c?

Veturi en plena parado al la hotelo.

* Akto

Unua *

ˆ . — Ne, Ammos Fjodorovic. c Ne, ne! ne! Anta˘ taue u ˘ e sendi la urban

konsilestron, la pastraron, la komercistaron; komercistaro n; jen je n eˆc en la libro libro “Agoj “Agoj de Johano Johano Masono Masono.. . . ”. Urbestro. — Ne, ne; permesu jam al mi mem. Estis mal-

facilaj okazoj en la vivo, ili tamen finiˆgis gis bone, mi eˆc dankon dankon ricevi ricevis. s. Eble Eble Dio anka˘ anka˘ u nun nun helpos helpos.. (Turnante sin al Bobˆcinski cin skij. j.)) Vi diras, ke li estas juna homo? ˆinskij. — Juna, li havas la aˆgon Bobcinskij. c gon de dudek tri a˘ u dudek

kvar jaroj kun io. Urbestro. — Des pli bone! Junan Junan estas pli facile facile trapenetrapene-

tri. tri. Malbone Malbone estas, estas, se maljuna maljuna diablo diablo;; sed juna — tuta estas supre. Vi, sinjoroj, pretiˆgu gu ˆciu ci u la˘ lau˘ sia parto, kaj mi iros sola a˘ u eble jen kun Pjotr Ivanoviˆ Ivanoviˆc, c, private, kvaza˘ u promene, enrigardi, enrigardi, ˆcu cu la traveturan traveturantoj toj ne suferas iajn malagrablaˆ malagr ablaˆojn. o jn. He, Svistunov! Svi stunov! Svistunov. — Kion vi ordonas?

u ne, mi vin Urbestro. — Venigu tuj la kvartalestron; a˘ bezonas. Diru tie al iu, ke oni venigu al mi kiel eble plej rapide la kvartalest kvartalestron, ron, kaj venu venu ˆci ci tien. (La policano policano kuras rapide.) rapide.) ˆ. — Ni iru, ni iru, ir u, Ammos A mmos Fjodoroviˆ Fjo doroviˆc! c! Artemij Filippovi c. c

Efektive Efekt ive povas okazi malfeliˆ malfel iˆco. co. ˆ . — Sed vi kion timas? Purajn noktoAmmos Fjodorovic. c

ˆcapo capo jn meti sur la malsanulojn, kaj ˆcio cio estas en ordo. ˆ. — Kion, noktoˆ n oktoˆcapoj! capo j! Estas ordonite Artemij Filippovi c. c

doni al la malsanuloj malsanuloj avenan avenan supon, kaj ˆce ce mi en ˆciuj ciuj koridoroj estas tia odoro de brasiko, ke oni devas gardi sian nazon. ˆ . — Kaj Ammos Fjodorovic. c Ka j mi en tiu ti u ˆci ci rilato ril ato estas e stas tranktran k-

vila. Efektive, Efektive, kiu iros en distriktan juˆ gejon g ejon?? Kaj se iu eˆc enrigardos enrigardos en ian paperon, li sin mem malbenos. Jen mi jam dekkvin jarojn sidas sur la juˆ gista gista seˆgo, go, kaj kiam mi iam enrigardas en raporton, ha, mi nur eksvingas la manon manon.. Salom Salomon onoo mem mem ne solvos solvos,, kio kio en gi ˆgi estas vera kaj kio malvera. (La juˆgisto, gisto, kuratoro kuratoro de kadukulejoj, inspektoro inspektoro de lernejoj kaj poˆ poˆstestro stestro foriras, kaj en la pordo ili kunpuˆsiˆ siˆgas gas kun la revenanta policano.) policano.)

14

* Akto

15

Unua *

SCENO IV ˆinskij, Dobcinskij ˆ inskij kaj  Policano . Urbestro , Bobcinskij c c

Urbestro. — He, kaleˆ so so tie staras? star as? Policano. — Staras. Urbestro. — Iru en la straton...A˘ u ne, atendu atendu!! Iru, Iru, al-

ˆ do vi estas nur portu portu . . . Sed Sed la aliaj, aliaj, kie kie il ilii esta estas? s? Cu ˆ sola? sola? Mi ja ordonis ordonis,, ke anka˘ anka˘ u Prohorov tie ˆci ci estu. Kie ˆ estas Prohorov? ˆ Policano. — Prohorov estas en la policejo, sed al afero li ne povas esti uzata. Urbestro. — Kial do?

Jen tiel tiel:: en la mate mateno no oni oni alv alvetur eturig igis is li lin n Policano. — Jen morte ebrian. Jam du sitelojn da akvo oni elverˆ elverˆsis sis sur lin, sed ˆgis gis nun li ne malebriiˆgis. gis. Urbestro, kaptante sian kapon. — Ha, mia Dio, mia Dio!

Iru rapide en la straton, a˘ u ne — kuru anta˘ ue u e en la ˆcambron camb ron,, vi a˘udas? u das? Kaj alportu alportu el tie la spado spadon n kaj la novan ˆcapelon. cap elon. Nu, Pjotr Pjot r Ivanoviˆc, c, ni veturu! veturu ! ˆinskij. — Mi anka˘ Bobcinskij. c u, u , mi anka˘ u. u . . . Perme ermesu su ank anka˘ u al

mi, Anton Anto n Antonoviˆ Anto noviˆc. c. Urbestro. — Ne, ne Pjotr Pjo tr Ivanoviˆ c, c, ne eble, ne eble! Estus

nekonvene, kaj eˆc en la kaleˆ kaleˆso so ni ne povos enlokiˆ enlok iˆ gi. gi. ˆinskij. — Ne grav Bobcinskij. c grave, ne grave, grave, mi nur tiel. tiel. . . piede piedete, te,

piedete mi kuros post la kaleˆ aleˆso. so. Por mi sufiˆ cos, cos, se mi nur iom tra fendeto, tra la pordo iom enrigardos, kiaj estas ˆce ce li tiuj manieroj. . . Urbestro, akceptante la spadon, al la policano.

— Kuru tuj, prenu policanojn, policanojn, kaj ˆciu ciu el ili prenu. prenu. . . Ha, kiel kiel la spado elgratiˆ gis! gis! La malbenita malbenita fikomerci fikomercisto sto Abdulin: Abdulin: li vidas, ke la urbestro havas malnovan spadon, li tamen ne sendis sendis nov novan. Ho, Ho, mali malica ca kanajl kanajlaro aro!! Mi pensas, pensas, la friponoj friponoj tie sub la basko basko pretigas pretigas jam petoskribojn. petoskribojn. . . Nu, ˆciu ciu prenu en la manon unu straton. . . diablo prenu, “unu straton” — unu balailon! kaj ili elbalau la tutan straton, kiu kiu iras iras al la hotel hotelo, o, kaj elbala elbalaii pure. . . Vi a˘ u das?? Kaj udas

* Akto

Unua *

rigardu: Vi! Vi! Mi vin konas! Vi tie amikiˆgas ga s kaj ka j ˆstel st elas as en la botojn arˆgentajn gentajn kuleretojn, — rigardu, gardu vin ˆ bone!. bone!. . . Kion Kion vi faris kun la komer komercis cisto to Cernjajev — ha? Li donis al vi por uniformo uniformo du arˆsinojn sinojn da drapo, kaj vi forˆstelis stelis la tutan pecon. Rigardu! Ne la˘ urange urange vi prenas! Iru!

16

* Akto

17

Unua *

SCENO V

La  SAMAJ kaj  KVARTALESTRO.

Urbestro. — Ha, Stepan Iljiˆ c! c! Diru, pro Dio, kien vi for-

perdiˆ gis! gis! Kiu tiel faras? t ie ˆci ci proksime tuj post p ost la porKvartalestro. — Mi estis tie dego. Urbestro. — Nu, a˘ uskultu uskultu do, Stepan Iljiˆc! c! Tiu oficisto ofi cisto el

Peterburgo alveturis. Kiel vi tie disponis? Kvartalestro. — Tiel, kiel vi ordonis. La superpolicanon

Pugovicin mi sendis kun policaj soldatoj purigi la trotuaron. Urbestro. — Kaj Derˆ Derˆimorda, kie li estas? Kvartalestro. — Derˆimorda imord a elveturis elvetu ris kun fajrest fa jrestinga inga tut u-

bo. ˆ estas ebria? Urbestro. — Kaj Prohorov Kvartalestro. — Ebria. Urbestro. — Kiel do vi tion ˆci ci permesis? Kvartalestro. — Dio tion tion scias scias.. Hier Hiera˘ a˘ u ekster la urbo

estis interbatiˆgo. go. — Li tien veturis, por fari ordon, kaj li revenis ebria. Urbestro. — Nu, a˘ udu do, vi faru jenon: la superpolicano udu

Pugovic Pugovicin. in. . . Li estas de granda kresko kresko,, tial li staru, staru, pro ordo, sur la ponto. p onto. Kaj oni disˆ disˆetu etu rapide la malnovan malnovan barilon, kiu estas apud la botisto, kaj oni starigu pajlan signos signostang tangon, on, ke gi gˆi signifu kvaza˘ u ebenig ebenigado adon. n. Ju pli pli da rompado, des pli gi gˆi signifas agemecon de la urbreganto. anto. Ha, mia Dio! Dio! Mi tute forgesi forgesis, s, ke apud tiu barilo barilo amasiˆgis gis kvardek veturiloj veturiloj da diversa diversa malpura malpuraˆo. Kia abomen abomenaa urbo! Apena˘ Apena˘ u vi ie starigis iun monumenton a˘u simple barilon — tuj la diablo scias de kie oni alportas amaso jn da diversa abomena ab omenaˆˆo! (Ekˆgema em as.) Kaj se la traveturan traveturanta ta oficisto demandos la servistaron, servistaron, ˆcu cu ili estas kontentaj, ili diru: “Ni pri ˆcio cio estas esta s kontentaj, via moˆ moˆsto”, sto”, kaj se iu estos nekonten nekontenta, ta, mi donos al li poste tian tian nekon nekonten tentec tecon on . . . Ho, Ho, ho, ho, ho! mi pekis, pekis, mi multe multe

* Akto

Unua *

peki pekis! s! (Prenas la ˆcapelujon capelujon anstata˘  anstatau˘  la ˆcapelo. capelo .) Faru nur Dio, ke ˆgi gi bone finiˆgu gu pli rapide, tiam mi donos al la preˆgejo gejo tian kandelon, kian neniu ankora˘ u don d onis is:: ˆciun ci un kanajlon komerciston mi imposte devigos, ke li liveru po tri pudoj pudoj da vakso akso.. Ho, Ho, mia mia Dio, mia Dio! Dio! Ni vetur veturu, u, Pjotr Pjo tr Ivanoviˆ I vanoviˆc! c! (Anstata˘  u la ˆcapelo capelo li volas meti sur la  kapon kar kartona tonan n ˆcapelujon capelu jon..) Kvartalestro. — Anton Antonoviˆc, c, tio ˆci ci estas esta s skatolo,

ne ˆcap ca p elo. el o. Urbestro, forˆetante etante la skatolon. skatol on.

— Skatolo, nu ˆgi gi estu skatolo. Diablo ˆgin gin prenu! pre nu! Kaj se oni on i demandos, kial ˆce ce la kadukulejo ne estas konstruita preˆ gejo, gejo, por kiu anta˘ u kvin jaroj estis asignita sumo da mono, tiam oni ne forgesu diri, ke oni komencis ˆgin gin konstrui, sed ˆgi gi forbrulis. Pri tio ˆci ci mi anka˘ u raporton raporton prezent prezentis. is. Alie Alie povas povas esti, ke iu, forgesinte sian devon, malsaˆ ge ge diros, ke oni gˆin eˆc ne komencis komencis konstrui. Kaj oni diru al Derˆ Derˆimorda, imorda, ke li ne tro donu liberecon al siaj pugnoj; li, pro ordo, al ˆciu ciu batas bluaˆ bluaˆojn sub la okuloj, — al kulpaj kaj senkulpaj. senkulpaj. Ni veturu, ni veturu, Pjotr Ivanoviˆ Ivanoviˆ c! c! (Foriras kaj revenas.) nas.) Kaj ne ellasi la soldatojn en la straton sen vestoj: tiu ˆci ci abome ab omena na garniz gar nizonaˆ onaˆo o metas met as sur sin super sup er la ˆcemizo cem izo ˆ nur uniformon, kaj sube estas nenio. (Ciuj foriras.) foriras.)

18

* Akto

19

Unua *

SCENO VI Anna Andrejevna kaj  Marja Antonovna, enkuras sur 

la scenejon. Anna Andrejevna. — Kie do, kie kie do ili ili estas? estas? Ha, Ha, mia

Dio!...(Malfermante Dio!...(Malfermante la pordon.) pordon.) Edzo! Antoˆ cjo! cjo! Antoˆ komencis no! (Parolas (Parolas rapide.) Ka j ˆciam cia m vi, vi , ˆcio cio pro vi. Si rapide.) Kaj  ja amasfosadi: a masfosadi: “Mi pingleton ˆsovos, sovos, mi tuketon t uketon metos.” (Alkuras al la fenestro kaj krias.) krias.) An Anto tono, no, kien, kien, kien? kien? Nu, alveturis? Revizoro? Kun lipharoj? Kun kiaj lipharoj? ˆ o de la Urbestro. — Poste, poste, mia kara! Voco c Anna Andrejevna. — Poste? Jen nova novaˆo, poste! p oste! Mi ne volas volas poste. . . Nur unu vorton: ˆcu cu li estas kolonelo? kolonelo? Ha? (Kun malestimo.) malestimo.) Forveturis! orveturis! Mi rememorigos al vi ˆci ci tion! Kaj Ka j ˆcio cio pro p ro ˆsi: si: “Panjo, “Panjo , panjo, pan jo, atendu a tendu,, mi alpingl a lpinglos os malanta˘ ue u e la tuketo tuketon; n; mi tuj.” tuj.” Jen Jen vi havas havas tuj! tuj! Jen Jen vi tiel nenion sciiˆgis! gis! Kaj Ka j ˆcio cio pro p ro la malbenita koketeco: ˆsi audis, u ˘dis, ke la poˆstestro stest ro estas esta s ˆci ci tie, kaj jen ˆsi si komencas komenca s afektadi anta˘ u la spegulo: spegulo: de unu flanko flanko aliras, aliras, de alia ˆ flanko. Si imagas, ke li ˆsin sin amindumas, kaj li simple faras al vi grimacon, kiam vi deturniˆgas. gas. Marja Antonovna. — Kion do fari, panjo? panjo? Tute egale, egale, post du horoj horo j ni ˆcion cion sciiˆ gos. gos. Anna Andrejevna. — Post du horoj! Mi dankas vin. Jen plezuriga respondo. Kiel ne venis al vi en la kapon diri, ke post monato oni povas sciiˆ gi gi ankora˘ u pli bone. (Elˆsoviˆgas tra la fenestro.) fenestro.) He, He, Avdo Avdotj tja! a! Ha? Ha? Kio, Kio, Avd Avdot otja ja,, vi a˘udis, udis, iu tie alveturis? Ne a˘ udis? udis? Kia malsaˆ malsaˆ ga! ga! Svingas la manojn? Li svingu, kaj vi tamen devus lin eldemandi. Ne povis tion ˆci ci sciiˆgi! g i! En la kapo mankas mankas senco, senco, nur fianˆˆcoj fian coj ne sidas. sidas. Ha? rapide rapide forvetur forveturis! is! Vi devus kuri post la kaleˆ kaleˆso! so! Iru, iru tuj! Vi a˘udas? udas? Kuru, eldemandu, kien ili forveturis; forveturis; kaj eldemandu bone: kiu alveturis, alveturis, kia li estas, — vi a˘udas? udas? Ekrigar Ekrigardu du tra fendeto kaj kaj sciiˆ sciiˆ gu gu ˆcion, cion, kaj kiajn okulojn li havas, havas, nigrajn a˘ u ne, kaj tuj rapide venu returne, vi a˘ udas? Rapide, udas? Rapide, rapide, rapide, rapide! rapide! (Krias Krias tiel tiel longe, longe, ˆgis gis la kurten kurtenoo falas. falas. Tiaman Tiamanier ieree la  kurteno kovras ilin amba˘  u, starantajn apud la fenestro.) fenestro.)

20

LA REVIZOR REVIZORO O

AKTO AKTO DUA Malgranda ˆcambro cambro en hotelo. Lito, tablo, t ablo, valizo, valizo, malplena  botelo, botoj, broso por vestoj, k.t.p.

SCENO I Osip, sola.

Osip, kuˆ sas sas sur la lito de la sinjoro. sinjo ro. — Diablo prenu, mi tiel

volas manˆgi, gi, kaj en la ventro estas tia krakado, kvaza˘ u tuta regimen regimento to ekblov ekblovus us trumpetojn. Nu, ni ne atingos atingos la hejmon, hejmon, tion mi vidas! vidas! Kion Kion vi konsilo konsiloss fari? Estas Estas  jam la dua monato de kiam ni elveturis el Peterburgo! Li tradandis en la vojo la monon, mia kara; nun li sidas kaj subtiris la voston kaj ne flamiˆgas. gas. Kaj estus sufiˆce, ce, tute sufiˆce ce da mono por la vojaˆ go; go; sed ne, vi vidas, oni devas en ˆciu ciu urbo sin montri! (Imitante.) Imitante.) “He, Osip, iru serˆci ci ˆcambron cambron pli bon bonan, an, kaj tagmanˆ tagma nˆ gon gon mendu la plej bonan: mi ne povas manˆgi gi malbonan tagmanˆ gon, gon, mi bezonas pli bonan tagmanˆ gon.” g on.” Nu Nu,, se li almen almena˘ a˘ u estus io valora, valora, sed li ja estas estas simpla “registre “registreto”! to”! Faras konatecon natecon kun trave travetura turant nto, o, poste tuj venas venas kartetoj. kartetoj. — Nu, jen li atingis! Ha, tedis tia vivo! Mi certigas vin, en la vilaˆgo go estas pli pli bone: almena˘ almena˘ u publikaˆ publikaˆo o ne ekzistas, ekzis tas, kaj anka˘ u da zorgaˆ zorgaˆo ne tiom multe: prenu al vi virinon kaj kuˆsu su la tutan t utan vivon apud la forno kaj manˆ gu gu kukojn. Nu, kiu disputos, kompreneble, se preni la veron, la vivo en Peterburgo estas la plej bona. Se nur estus mono, la vivo vivo tie estas delikata delikata kaj politika: politika: teatroj, hundoj por vi ˆ parolas en artifika dedancas, danca s, kaj ˆcio, cio, kion vi volas. Ciu likateco, preska˘ u tute kiel nobeloj; vi iras al la bazaro — la komercistoj al vi krias: “estimata”; vi bezonas transveturi per ˆsipeto sipeto — vi sidiˆ gas apude de oficisto; vi volas gas kompanion kompanion — iru en la butiketon: tie kavaliro kavaliro rakontos rakontos al vi pri tendaroj tendaroj kaj raportos raportos al vi, kion kion ˆciu ciu stelo stelo sigsignifas en la ˆcielo; cielo; nu, vi ˆcion cion vidas, kiel sur la manplato.

* Akto

Dua *

Maljunulino-oficiredzino entrafas, iafoje ˆcambristino cambristino enmontriˆ gas g as tia...fu, fu, fu! (Ridetas (Ridetas kaj skuas la kapon.) kapon.) Galanteria Galanteria kondutado, kondutado, diablo prenu! Neˆ gentilan gentilan vorton vi neniam a˘ u das: neni udas: neniu u diras diras al vi “ci”. “ci”. Se tedis tedis al vi iri — vi prenas veturilon, kaj vi sidas kiel sinjoro, kaj se vi ne volas volas pagi — bone: ˆciu ciu domo domo hav havas trapasan trapasan pordegon, kaj vi tiel enflugas, ke nenia diablo vin trovos. Nurr un Nu unu u afero afero estas estas malbona malbona:: un unu u fojon fojon vi manˆ gas en plej brilanta maniero, kaj alian fojon vi povas preska˘ u krevi de malsato, malsato, kiel ekzemple nun. Kaj en ˆcio cio nur li estas estas kulpa. kulpa. Kion Kion vi faros kun kun li? La patreto patreto alsendas alsendas monon, li anstata˘ u gin gˆin teni iom pli forte — li, atendu, li komencas komenca s tuj diboˆci: ci: veturas en kaleˆ kaleˆsoj, so j, ˆciun ciun tagon tago n aˆ cetas cetas al si bileton bileton por la teatro, teatro, kaj poste — apena˘ u pasis semajno, — jen li jam sendas al la bazaro de malnovaˆ novaˆoj o j vendi ve ndi novan frakon. fra kon. Iafo Iaf o je li tradib tra diboˆ oˆcas cas ˆcion, cio n, gis gˆis la lasta ˆcemizo, cemizo, tiel ke sur su r li restas nur surtuteto kaj palteto. . . Vere, mi ˆuras uras al vi! Kaj la drapo estas tiel grava, grava, angla! ang la! ˆcirka˘ cir ka˘ u cent-kvindek rublojn la sola frako kostas, kaj en la bazaro li ˆgin gin forblovas por dudeko da rubloj; kaj pri la pantalonoj pantalonoj eˆc ne parolu — ili iras por nenio. Kaj kial? ˆcar car per afero li sin ne okupas. Anstata˘ u iri al ofico, ofico, li — ho ve! li promenadas promenadas sur la bulv bulvardoj, ludas kartojn. Ha, se tion ˆci ci ekscius la maljuna maljuna sinjoro! sinjoro! Li ne atentus, ke vi estas est as oficisto, o ficisto, sed, levinte la ˆcemizeton, cemizeton, li tiel enˆsutus sutus al vi, ke vi kvar tagojn tago jn gratus g ratus la ha˘ hauton. u˘ton. Se vi volas servi, tiam servu. Jen nun la hotelisto diris: “Mi ne donos al vi manˆgi, gi, gis ˆgis vi pagos por la anta˘ ua”. ua”. Nu, kaj se ni ne pagos? (Ku (Kun n ˆgemo ge mo..) Ha, mia Dio, almena˘u ian ˆ simplan simp lan brasikaˆ bra sikaˆon! on ! Sajnas al mi, ke mi nun formanˆgus gus la tutan mondon! mondon! Oni frapas; frapas; certe gi gˆi esta estass li. (Rapide desaltas de la lito.) lito.)

21

* Akto

22

Dua *

SCENO II ˆ Osip kaj  Hlestakov . ˆ Hlestakov. — Jen, prenu ˆgin. g in. (F (Fordonas la ˆcapon capon kaj ka-

non.) non.) Ha, vi denove ruliˆgadis gadis sur la lito? ˆ mi neniam vidis liton, Osip. — Kial do mi ruliˆgadus? gadus? Cu efektive? ˆ — Vi mensogas, vi ruliˆgadis; gadis; vi vidas, ˆgi gi tuta Hlestakov.

estas malordigita! malordigita! ˆ mi ne scias, kio Osip. — Sed por kio mi ˆ gin gin bezonas? Cu estas lito? Mi havas piedojn: mi povas stari. Por kio mi bezonas vian liton? ˆ Hlestakov, paˆsada sa dass en la ˆcamb ca mbro. ro. — Rigardu, Rigar du, ˆcu cu tie en la

saketo ne troviˆ gas gas iom da tabako? Osip. — Nu, de kie do povus troviˆ gi gi tabako? Anta˘ u tri tagoj

vi la lastan elfumis. ˆ paˆ paˆsadas sadas kaj diversmanier diversmanieree pre premadas madas siajn liHlestakov,

pojn; fine li diras per la˘  uta kaj decida voˆco. co. kult kultu. u. . . he, he, Osip Osip!! Osip. — Kion vi ordonas? ˆ Hlestakov, per la˘  uta, sed ne tiel decida voˆco. co.

— A˘usus-

— Vi iru

tien. Osip. — Kien? ˆ Hlestakov, per voˆco co tute ne decida kaj ne la˘  uta, tre prok-

sima sima al peta etado. do. — Malsu Malsupre pren, n, en la manˆ manˆ gejon...tie g ejon...tie diru. diru. . . ke oni donu donu al mi tagma tagmanˆ nˆ gi. gi. Osip. — Nu, ne, mi eˆ c iri ne volas. ˆ Hlestakov. — Kiel vi kuraˆgas, gas, malsaˆgulo? gulo? Osip. — Nu tiel; tute egale, se mi eˆ c iros, nenio el tio ˆci ci

estos. La mastro diris, ke li plu ne donos tagmanˆgi. gi. ˆ Hlestakov. — Kiel Kiel li povas povas permes permesii al si ne doni doni?? Jen Jen

anka˘ u sens se nsen encaˆ caˆo! o ! ankora˘ u diras, mi iros al la urbestro; jam la trian Osip. — Li ankora˘ semajnon semajnon via sinjoro sinjoro monon ne pagas. pagas. Vi, li diras, diras, kun via sinjoro, estas friponoj, kaj via sinjoro estas trompisto. trompisto. Ni, li diras, ni vidis tiajn vagistojn kaj malnoblulojn.

* Akto

Dua *

ˆ Hlestakov. — Kaj vi, bruto, jam ˆgojas, go jas, ke vi povas ˆcion cion

tion ˆci ci ripeti rip eti al mi. “Tiamaniere ˆciu ciu alveturos, alveturos, loˆ gos, gos, faros Osip. — Li diras: “Tiamaniere ˆsuldo suldo jn, kaj poste p oste vi lin eˆc elpeli elp eli ne povos? Mi, — li diras, dira s, — ˆsercojn sercojn ne faros, mi rekte iros kun plendo, por p or ke oni prenu lin en la policejon kaj tuj en la malliberejon.” ˆ Hlestakov. — Nu, nu malsaˆgulo, gulo, ˆcesu! cesu! Iru, iru, diru al li.

Tia kruda besto! Osip. — Jam pli bone mi vokos al vi la mastron mem. ˆ Hlestakov. — Por kio do la mastron? Vi iru, mem diru. Osip. — Sed kredu kredu al mi, mi, sinjoro sinjoro.. . . ˆ Hlestakov. — Nu, iru, diablo vin prenu! voku la mastron.

(Osip foriras.) foriras.)

23

* Akto

24

Dua *

SCENO III ˆ Hlestakov , sola.

ˆ Hlestakov. — Terure kiel mi volas manˆgi! g i! Mi faris faris malmal-

grandan grandan promenadon promenadon,, mi pensis: eble eble pasos pasos la apetito; — ne, la diablo prenu, ˆgi gi ne pasas. Jes, se en Penzo mi ne estus diboˆcinta, cinta, estus sufiˆce ce da mono por alveturi alvetur i gis gˆis la hejmo. hejmo. La infanteri infanteriaa kapitan kapitanoo forte min forkis: forkis: mirinde rinde lerte lerte li, li, kanajlo anajlo,, mano manovr vras as la kartojn. artojn. Ne pli ol kvaronon da horo li sidis — kaj li faris min tute nuda. Kaj tamen mi terure dezirus ekbatali kun li ankora˘ u unu fojon. fojon. Sed mi ne havis havis okazo okazon. n. Kia Kia abomena abomena urbeto! urbeto! En la fruktaj fruktaj butikoj butikoj oni nenion nenion donas donas kredite. kredite. Tio ˆci ci  jam estas simple malnobla. (Li (Li fajfas anta˘  ue el RobertoDiablo, poste “Ne kudru, patrino, al mi”, kaj fine — ian  seno se nordan rdan miksaˆ mi ksaˆon. o n.)) Neniu volas veni.

* Akto

25

Dua *

SCENO IV ˆ Hlestakov , Osip kaj restoracia  Servanto.

Servanto. — La mastro ordonis demandi, kion vi deziras. ˆ Hlestakov. — Bonan lagon, mia kara! Nu kiel, ˆcu cu vi estas

sana? Servanto. — Dank’ al Dio. ˆ Hlestakov. — Nu, kio, kio , kiel kie l estas est as ˆce ce vi en la hotelo hot elo,, ˆcu cu ˆcio cio

bone iras? cio iras bone, Servanto. — Jes, dank’ al Dio, ˆcio ˆ — Estas multe da traveturantoj? Hlestakov. Servanto. — Jes, Je s, sufiˆ su fiˆce. ce . ˆ Hlestakov. — A˘ udu, udu, mia kara, oni tie ˆgis gis nun ne alportas

al mi la tagmanˆgon, gon, — mi petas, rapidigu, ke ili iom pli viglu, ˆcar car vidu, mi tuj post la tagmanˆ t agmanˆ go go devas min okupi per io. mastro diris, diris, ke li plu ne donos. donos. Eˆc Servanto. — Sed la mastro  jes, li hodia˘ u volis iri plendi al la urbestro. ˆ Hlestakov. — Nu, kial jam plendi? Juˆgu gu mem, mia kara,

kiel kiel do? Mi ja bezonas bezonas manˆ gi. gi. Alie Alie mi povas povas tute maldikiˆgi. gi. Mi tre volas manˆgi: gi: mi diras dir as tion tio n ˆci ci sen ˆserco. ser co. Servanto. — Jes. Li diris diris:: “Mi “Mi ne donos donos al li tagman tagmanˆ gi, gˆi,

ˆgis g is li pagos al mi por la anta˘ ua.” u a.” Simp Simple le tia estis estis lia respondo. ˆ Hlestakov. — Sed vi prudentigu lin, konvinku lin. Servanto. — Sed kion do diri al li? ˆ — Vi klarigu al li serioze, ke mi bezonas manˆgi. gi. Hlestakov.

La mono estas estas alia alia afero afero.. . . Li pensas pensas,, ke se por li, li, malmalklerulo, klerulo, ne estas malfeliˆco, co, se li unu tagon ne manˆ gos, gos, tial anka˘ u por aliaj tio sama. Jen interese! Servanto. — Se vi volas, mi diros.

* Akto

26

Dua *

SCENO V ˆ Hlestakov , sola.

ˆ Hlestakov. — Estas tamen malbone, se li absolute nenion

donos manˆ gi. g i. Mi tiel tiel volas volas manˆ mangi, gˆi, kiel mi ankora˘u neniam niam voli volis. s. Eb Eble le el la vest vestoj oj ion ion fork forkom omer erci ci?? Vendi endi ekzem ekzempl plee la pantal pantalon onon? on? Ne, Ne, jam jam pli pli bone estas estas iom malsati malsati,, sed veni hejmen hejmen en Peterb Peterburga urga kostumo kostumo.. Esˆ ne donis lue kaleˆson; tas domaˆ ge, ge, ke Johim son; estus bone, diablo gin gˆin prenu, veni hejmen en kaleˆso, so, alruliˆ gi gi tiel en diabla maniero al ia najbaro-bienhavanto rekte al la perono, kun lanternoj, kaj Osipon havi malanta˘ ue ue vestitan per livreo. Nu, mi prezentas al mi, kiel ˆciuj ciuj ektumultus! “Kiu li estas, kio ˆgi g i estas estas?” ?” Kaj la lak lakeo enira enirass (Sin  rektigante kaj prezentante lakeon ): ): “Ivan Aleksandroviˆ Aleksan droviˆc ˆ Hlestako Hlestakov v el Peterburgo, Peterburgo, vi ordonas akcepti?” akcepti?” Ili, kamkampaj simpluloj, eˆc ne scias, kion signifas “vi ordonas akceˆ ili, se alveturas ia dika bienhavanto, li simple sin pti”. Ce puˆˆsas, pu sas, la urso, rekte en la salonon. . . Al ia beleta b eleta filineto mi alirus: alirus: “Fra˘ “Fra˘ ulin u lino, o, kie kiell mi. mi. . . ” (Frotas la manojn kaj  salutstrekas per la piedo.) piedo.) Fi! (K (Kraˆ raˆcas.) Eˆc na˘ nauzas, u˘zas, tiel forte mi volas manˆgi. gi.

* Akto

27

Dua *

SCENO VI ˆ Hlestakov , Osip, poste la  Servanto ˆ Hlestakov. — Nu, kio? Osip. — Oni alportas la tagmanˆ gon. gon. ˆ Hlestakov, apla˘  udas kaj saltetas sur la seˆgo. go. — Oni por-

tas! oni portas! oni portas! Servanto, kun teleroj kaj telertuko.

— La mastro donas

 jam la lastan fojon. ˆ Hlestakov. — Nu, la mastro mastro,, la mastro. mastro. . . Mi ridas ridas pri via via

mastro! Kio tie estas? Supoo kaj rostaˆo. o. Servanto. — Sup ˆ Hlestakov. — Kiel, nur du manˆgoj? goj? Servanto. — Nur du. ˆ Hlestakov. — Jen kia absurdo! Mi tion ˆci ci ne akceptas. Vi

diru al li: kio tio ˆci ci efektive efektive estas!. . . Estas tro malmulte. malmulte. Servanto. — Ne, Ne, la mast mastro ro diras diras,, ke estas estas ankora˘ ankora˘ u tro

multe. ˆ Hlestakov. — Kaj sa˘ uco, uco, kial ne estas? Servanto. — Sa˘ ucon ucon ni ne havas. ˆ — Kial do vi ne havas havas?? Mi mem vidis vidis,, paspasHlestakov.

ante ante preter preter la kuir kuirejo ejo,, tie multe multe estis estis kuirat kuirata. a. Kaj en la manˆgoˆ goˆcambro camb ro hodia ho dia˘ u˘ matene du iaj mallongaj homoj manˆ gis gis salmon kaj ankora˘ u multe da alia. Servanto. — Nu, cetere, ni havas kaj tamen ne havas. ˆ Hlestakov. — Kiel vi ne havas? Servanto. — Nu, simple, ni ne havas. ˆ Hlestakov. — Kaj salmo, kaj fiˆso, so, kaj kotletoj? Servanto. — Nu, ili estas por personoj pli gravaj. ˆ — Ha vi, malsaˆgulo! gulo! Hlestakov. Servanto. — Jes. ˆ — Vi, Vi, porkid porkidoo abomen abomena. a. . . Kial Kial do ili ili manˆ manˆ gas gas Hlestakov.

kaj mi ne manˆgas? g as? Kial Kial do, diab diablo lo vin pren prenu, mi ne ˆ povas anka˘ u? u? Cu ili ne estas tiaj samaj vojaˆgantoj gantoj kiel mi?

* Akto

Dua *

Servanto. — Kompreneble, ne tiaj. ˆ Hlestakov. — Kiaj do? Servanto. — Ordinaraj, kiel oni devas! Ili — konata afero

— ili pagas monon. ˆ Hlestakov. — Mi kun vi, malsaˆgulo, gulo, ne volas, paroli, (En(En-

verˆsas sa s la supon su pon kaj ka j manˆ man ˆgas. ga s.)) Kia supo gi gˆi estas? Vi simple akvon akvon enver enverˆˆsis sis en la tason: nenian guston gi gˆi havas, gi ˆgi nur malbonodoras. malb onodoras. Mi ne volas tiun ˆci ci supon, sup on, donu al mi alian. Servanto. — Ni prenos. La mastro diris: “Se vi ne volas,

oni ne bezonas.” ˆ defendante defend ante la manˆgon gon per la mano. — Nu, nu, Hlestakov,

nu . . . lasu lasu,, mals malsaˆ aˆ gulo! Vi kutimis havi aferon kun aliaj: gulo! mi, mia kara, kara, ne estas tiaspeca tiaspeca!! Kun mi, mi ne konsikonsilas...(M las...( Manˆgas.) Mia Dio, kia supo! (Ma ( Manˆ nˆgas ga s pl plue. ue.)) Mi pensas, ke ankora˘ u neniu homo en la mondo iam manˆgis gis tian supon: iaj plumoj naˆgas gas anstata˘ u graso. (Li (Li tran tranˆˆcas ca s la kokinon.) kokinon.) Aj, aj, a j, aj, a j, kia kokino! Donu la rostaˆ rostaˆon! Tie restis iom da supo, Osip, prenu al vi. (Li ( Li tranˆcas cas la rostaˆon.) Kia rostaˆ ros taˆo o gi gˆi estas? est as? Tio ˆci ci ne estas est as rostaˆ ros taˆo. o. Servanto. — Kio do ˆ gi gi estas? ˆ Hlestakov. — La diablo ˆgin g in scia scias, s, kio kio gi gˆ i esta estas, s, nur ne

ˆ estas hakilo, rostita anstata˘ rost ro staˆ aˆo. Gi u vi vian ando do.. (Li  manˆ ma nˆgas.) Friponoj riponoj,, kanajl kanajloj! oj! per kio kio ili ili nutra nutras? s? Eˆ c la makzeloj ekdoloros, kiam vi manˆgos gos unu tian pecon. (Fosas per la fingro en la dentoj.) dentoj.) Malnobluloj! Tute kiel ligna ˆselo selo — per nenio oni gin gˆin povas eltiri; eˆc la dentoj nigriˆgos gos post tiuj ˆci ci manˆ goj. g oj. Fripon riponoj! oj! (Viˆ Viˆsas la buˆson  so n  per la telertuko.) telertuko.) Plu nenio estas?

Servanto. — Ne. ˆ Hlestakov. — Kanajloj! Kana jloj! Malnobluloj! Malnobluloj! Kaj eˆc nenia sa˘ uco uco

a˘u kukaˆo! o! Senta˘ Sent a˘uguloj! uguloj! Ili nur prirabas la vojaˆgantojn. gantojn. (La servanto deprenas de la tablo kaj forportas la telerojn  kune kun Osip.) Osip.)

28

* Akto

29

Dua *

SCENO VII ˆ Hlestakov , poste Osip.

ˆ Hlestakov. — Vere, kvaza˘ kvaza˘ u mi tute ne manˆgus, g us, mi nur

ricevis pli grandan apetiton. Se mi havus kelke da kopekoj, mi sendus al la bazaro, por aˆceti ceti almena˘ almen a˘ u paneton. Osip, eniras.

— Tie alveturis ial la urbestro, li informiˆgas gas kaj demandas pri vi.

ˆ ektiminte. Hlestakov,

— Jen vi hav havas! as! Kia Kia kanajl kanajloo estas la mastr mastro, o, jam jam li plendi plendis! s! Kio Kio estos estos,, se li efekti efektive ve fortreno fortrenoss min en la malliber malliberejon ejon?? Nu, kion kion fari? Se en nobl noblaa mani maniero ero,, mi eble senprot senprotes este. te. . . ne, ne, ne, mi ne volas. Tie en la urbo sin trenas oficiroj kaj popolamaso, kaj mi ˆguste guste tie faris al mi gravan mienon kaj palpebrumis kun kun ia filino filino de komerc komercis isto. to. . . Ne, Ne, mi ne volas. volas. . . Kaj kion kion li pensas pensas?? Kiel Kiel li kuraˆ kuraˆ gas, g as, efekt efektiv ive? e? Kio Kio mi estas estas por li, ˆcu cu komercisto komerci sto a˘u metii metiist sto? o? (Faras al si kuraˆ gon gon kaj  rek rektiˆgas.) Sed mi rekte diros al li: “Kiel vi kuraˆ gas? gas? Kian ˆ rajto rajton n vi ha havas? as? Kiel Kiel vi. vi. . . ” (Ce la pordo ekmoviˆgas gas la  ˆ stakov anso; Hlesta Hle kov paliˆgas gas kaj kuntiriˆ kunt iriˆgas. gas .)

* Akto

30

Dua *

SCENO VIII ˆ ˆinskij . La urbestro, Hlestakov c , la  Urbestro kaj  Dobcinskij

enirinte haltas. Amba˘  u timigite rigardas en la da˘  uro de kelkaj minuioj unu la alian per larˆge ge malfermitaj okuloj. Urbestro, iom trankviliˆ trankv iliˆginte gint e kaj k aj streˆcinte cin te la manojn mano jn la˘  ulon-

ge de la femuroj. — Mi havas la honoron saluti! ˆ Hlestakov, salutas. — Bonan tagon. Urbestro. — Pardonu. ˆ — Ne malhelpas. Hlestakov. Urbestro. — Kiel urbestro de la ˆci-tiea ci-tiea urbo mi havas havas la

devon devon zorgi pri tio, ke al la traveturan traveturantoj toj kaj al ˆciuj ciuj noblaj homoj homoj estu nenia premado. premado. ˆ Hlestakov, komenc komencee iom balb albuta utas, s, sed sed en la fino parola arolass

la˘  ute. — Sed kion fari?...Mi ne estas kulpa...Mi vere. re. . . mi pago pagoss . . . Oni Oni sendo sendoss al mi el la vila vilaˆgo. ˆg o. (B (Bobˆcinskij enrigardas tra la pordo.) pordo.) Li pli estas kulpa: viandon li donas al mi tiel malmolan kiel trabo; kaj la supo — la diablo scias, kion li tien enverˆ enverˆsis, sis, mi devis elˆ elˆeti gin gˆin tra la fenestro. Li turmentas min per malsato tutajn tagojn. . . la teo tiel stranga: havas havas la odoron de fiˆso, so, ne de teo. teo. Po Porr kio do mi. . . Jen Jen intere interese se!! Urbestro, ektimante. — Pardonu, mi vere ne estas kulpa.

En la bazaro ˆce ce mi la viando ˆciam ciam estas bona. AlveAlveˆ turigas gin gˆin holmogoraj komercistoj, homoj sobraj kaj de bona konduto. Mi jam ne scias, de kie li prenas tian. Kaj se io ne estas estas en ordo, tiam tiam . . . Permes Permesu u al mi proponi proponi al vi transiˆgi gi kun mi en alian loˆgejon. gejon. ˆ Hlestakov. — Ne, mi ne volas! Mi scias, kion signifas “en

alian loˆgejon g ejon”: ”: tio tio estas estas — en malli mallibere berejo jon. n. Sed kian kian rajton vi havas? havas? Sed kiel vi kuraˆ gas? g as? Jen Jen mi. mi. . . Mi serv servas as en Pet Peter erbu burg rgoo . . . (Faras al si kuraˆgon. Mi, mi, mi, mi. mi. . . gon .) Mi, Urbestro, al si mem. — Ho, sankta mia Dio, kia kolero!

Li ˆcion cion eksciis, ekscii s, ˆcion cion rakontis la malbenita malb enita j komercisto komercis toj! j! ˆ Hlestakov, montrante mont rante sin kuraˆga. ga.

— Sed venu vi eˆc kun via tuta helpantaro — mi ne iros. Mi skribos rekte al la minist ministro! ro! (Frapas per la pugno sur la tablon.) tablon.) Kion Kion vi pensas? Kion vi pensas?

* Akto

Dua *

Urbestro, streˆ streˆcinte cinte sin kaj tremante tremante per la tuta korpo. —

Indul Indulgu gu min, min, ne pereig pereigu! u! edzin edzino, o, malg malgran randaj daj infa infanoj noj . . . ne malfeliˆ malfeliˆcigu cigu homon. ˆ Hlestakov. — Ne, mi ne volas. volas. Jen ankora˘ ankora˘ u! u ! Kio ˆgi gi min

intere interesas sas?? Pro tio, ke vi havas havas edzinon edzinon kaj infanojn, infanojn, mi devas devas iri en mallibe malliberejo rejon, n, jen bele b ele!! (Bobˆcinski cin skijj enriga enr igarrdas tra la por pordo do kaj timigite sin kaˆsas.) sas.) Ne, Ne, mi humi humile le vin dankas, mi ne volas. Urbestro, tremante. — Pro nesperteco, per Dio, pro nes-

perteco. Nesufiˆ Nesufiˆceco ceco de la havo. havo. . . Mem volu juˆ gi: gi: la ofica salajro salajr o ne sufiˆcas cas eˆc por p or teo kaj sukero. Kaj se estis ia j subaˆ subaˆcetoj, cetoj, kredu, ke nur la plej bagatelaj: io por p or la tablo a˘ u por vesta vesta garnituro garnituro.. Kaj koncer koncerne ne la suboficir suboficiran an vidvinon, kiu okupas sin per komercado, kaj pri kiu oni diras, ke mi ˆsin vergis, tio ˆci ci estas kalumnio, per Dio, kalumnio. Tion ˆci ci elpensis elp ensis mia j malamikoj; malamiko j; ili estas tia j homoj, ke ili estas pretaj fari atencon kontra˘ u mia vivo. ˆ Hlestakov. — Sed kio? kio? ili ili min tute tute ne inter interesa esas. s. . . (medi-

tante.) tante.) Mi tamen tamen ne scias scias,, por kio vi parola parolass pri pri malmalamikoj a˘ u pri ia subofic suboficira ira vidvin vidvino. o. . . Su Subofic boficir iraa edzi edzino no estas tute alia afero, sed min vi ne havas la rajton vergi, tre malproksime estas gis gˆis tio. tio. . . Jen Jen ankora˘ ankora˘ u! u ! Vidu Vidu,, kia li estas estas!! Mi pagos, pagos, mi pagos pagos la monon, monon, sed nun mi ne ˆ havas. Guste tial mi tie ˆci ci sidas, ke mi eˆc kopekon ne havas. Urbestro, al si mem.

— Ho, rafinit rafinitaa peco! Jen, Jen, kien kien li ˆetis! Kian nebulon li ellasis! ellasis! Orientiˆ Orientiˆ gu, gu, kiu volas volas!! Oni ne scias eˆc de kia flanko aliri. a liri. Nu, sed mi jam provos, kiel ajn gi gˆi iros! Kio estos, tio estos, mi provos trafe-maltrafe. (La˘  ute.) ute. ) Se vi efektiv efektivee havas havas mankon mankon de mono a˘ u de io alia alia,, mi estas estas preta preta servi servi tuj. tuj. Mia Mia devo devo estas estas helpi helpi la traveturantojn.

ˆ Hlestakov. — Donu, Donu, don donu u al mi prunte! prunte! Mi tuj kvitiˆ kvitigos gˆos

kun la mastro de la restoracio. Mi bezonu b ezonuss nur ˆcirka˘ cirka˘ u ducent rublojn, a˘ u povus esti, eˆc malpli. malpli . ˆ ducent ruUrbestro, donante al li paperetojn. — Guste bloj, vi eˆc ne bezonas kalkuli. kalkuli. ˆ Hlestakov, prenante la monon. — Mi humile vin dankas.

Mi tuj sendos gin gˆin al vi el la vilaˆgo. go. . . Mi ˆcion cion faras subite. . . Mi vidas, vidas, vi estas estas nobla nobla homo. homo. Nun estas estas alia alia afero. afero.

31

* Akto

Dua *

Urbestro, al si mem.

— Nu, dank’ dank’ al Dio! Dio! la monon monon li ˆ as al mi, ke la afero prenis. Sajnas Sajn afero nun iros iros en ordo. ordo. Kaj mi lerte, anstata˘ u ducent rubloj, rublo j, enˆsovis sovis al li kvarcent. kvarcent.

ˆ Hlestakov. — He, He, Osi Osip! p! (Osip eniras.) eniras.) Voku ˆci ci tien la

restorac restoracian ian servan servanton. ton. (Al la urbestro urbestro kaj Dobˆcinskij.) cinskij.) Sed kial do vi staras? staras? Estu Estu afablaj, sidiˆ sidigu. gˆu. (Al (Al Do Dobˆ bˆcinci nskij.) skij.) Sidiˆgu, gu, mi humile vin petas. u tiel povas stari. Urbestro. — Ne malhelpas, ni anka˘ ˆ — Estu Estu afabl afablaj, aj, sidi sidiˆ gˆ u. Mi vi gu. vida dass nun nun perperHlestakov. fekte la senkaˆ senkaˆsecon secon de via karaklero kaj vian bonkorecon; kaj anta˘ ue, mi konfesas, mi jam pensis, ke vi veue, nis por min...(Al min...(Al Do Dobˆ bˆcins ci nski kij. j.)) Sidi Sidiˆgu! gˆ u! (La (La urbestro kaj  Dobˆcinski cin skijj sidiˆ sid iˆgas. gas . Bobˆcinski cin skijj enriga enr igardas rdas tra la pordo kaj  suba˘  uskultas.) uskultas.) Urbestro, al si mem. — Oni devas esti pli kuraˆ ga. ga. Li vo-

las, ke oni vidu en li inkogniton. Bone, ni anka˘ u ˆsa jnig jn igu u nin malsaˆgaj: gaj: ni ˆsajnigu, sajnigu, kvaza˘ kvaza˘ u ni tute ne scias, kia homo li estas. (La˘  (La˘  ute.) ute. ) Ni, promenante pro oficaj aferoj   jen je n kun Pjotr Pjo tr Ivanoviˆ Ivanov iˆc Dobˆcinski cin skij, j, ˆci ci tiea tie a bienhavant bie nhavanto, o, eniris intence en la hotelon, por p or rigardi, rigardi, ˆcu cu la traveturtraveturantoj estas bone zorgataj, ˆcar car mi estas ne tia, kiel alia urbestro, kiun nenio interesas; sed mi, krom la ofica devo, ankora˘ u pro kristana krista na homamo ho mamo volas, vol as, ke al a l ˆciu ciu mortemulo mo rtemulo estu farata bona akcepto, akcepto, — kaj jen, kvaza˘ kvaza˘ u rekompence, la okazo alportis al mi tian agrablan konatiˆ gon. gon. ˆ Hlestakov. — Mi mem anka˘ u estas tre goja. gˆ oja. Sen Sen vi mi mi

konfesas, konfesas, mi longe tie ˆci ci sidus: mi tute ne sciis, per kio pagi. Urbestro, al si mem.

— Jes, rakon rakontu! tu! ne sciis sciis,, per kio ˆ mi povas kuraˆgi pagi pa gi!! (La˘  ute.) ute.) Cu gi demandi demandi vin: vin: kien kien kaj al kiaj lokoj vi havas la afablecon veturi?

ˆ Hlestakov. — Mi veturas en la Saratovan gubernion, en

mian propran vilaˆgon. gon. go ironia. go Urbestro, al si mem, kun vizaˆ

— En la Saratovan tovan gubernion! Ha! Kaj li eˆc ne ruˆ giˆ giˆgas! g as! Ho, Ho, kun lili oni devas esti singarda! (La˘  (La˘  ute.) ute.) Bonan aferon vi afable entreprenis. entreprenis. Jen ekzemple ekzemple koncerne koncerne la vojon: oni diras, de unu flanko, flanko, ke ekzistas ekzistas malagrabla malagrablaˆˆoj pro neakurata ricevado de ˆcevaloj, kaj tamen de la dua d ua flanko oni havas havas

32

* Akto

Dua *

 ja amuzon por la saˆ go. Vi ja, mi pensas, veturas pli pro go. propra plezuro? ˆ — Ne, Ne, la patro patro min min postul postulas. as. La maljun maljunul uloo Hlestakov.

ekkoleris, ke mi ˆgis gis nun nenion atingis per mia servado en Peterburgo. Li pensas, ke jen apena˘ u vi alveturis, oni tuj donas al vi la Vladimiran ordenon en la butontruon. Ne, mi sendus sendu s lin mem puˆsiˆ siˆgadi gadi en la kancelario. Urbestro, al si mem.

— Mi petas rigardi, kiajn kuglojn li fandas! Eˆc la maljunan patron altrenis! (La˘  ute.) ute.) Kaj por longa tempo vi afable veturas!

ˆ — Vere, ere, mi ne scia scias. s. Mia Mia patro patro,, la malju maljuna na Hlestakov.

tedulo, estas ja obstina kaj malsaˆ ga, ga, kiel trabo. Mi rekte diros diros al li: li: kiel kiel vi volas olas,, sed sed mi ne pov povas vivi sen Peterburgo. Kial do, efektive, mi devas pereigi mian vivon kun kun kampul ampuloj? oj? Nu Nun n la bezonoj bezonoj estas estas aliaj; aliaj; mia mia animo animo avidas klerecon. Urbestro, al si mem. — Bravege li ligis la fadenon! Men-

sogas, mensogas — kaj nenie ˆgi ˆsir si riˆgas! g as! Kaj ja tia senseneksteraˆ eksteraˆa, malalta, ˆsajnas, sajna s, ke per la ungo oni povus lin disprem dispremi. i. Tamen atendu! atendu! Vi elbabilo elbabilos. s. Mi jam devigos devigos vin rakonti pli multe! (La˘  (La˘  ute.) ute.) Tute juste vi afable diris: Kion oni povas fari en dezerta loko? Jen ekzemple ˆci ci tie: vi eˆc en la nokto ne dormas, vi klopodas pro la patrujo, ˆsparas sparas nenian laboron, kaj rekompenco — kiu scias, ˆcu cu ˆ gi, ˆgi, iam venos. (Cirka˘  urigardas per la okulo la ˆcambron.) cambron.) ˆ Sajnas Sa jnas al mi, ke tiu t iu ˆci ci ˆcambro cambro estas iom malseka? ˆ Hlestakov. — Abomena ˆcambro, cambro, kaj cimoj tiaj, kiajn mi

nenie vidis: ili mordas kiel hundoj. Urbestro. — Nu, rigardu, tia klera gasto, kaj li suferas

de kiu? kiu? de iaj sen senta˘ taugaj u˘gaj cimoj, kiuj eˆc naskiˆ gi g i en la ˆ as al mi, ke estas eˆc mallume en mondon ne devus! Sajnas Sajn tiu ˆci ˆcambr mb ro? ˆ Hlestakov. — Jes, tute mallume. mallume. La mastro mastro faris al si la

kutimon ne doni kandelojn. Iafoje oni volas ion fari, iom legi, a˘ u venas la fantazio ion verki — mi ne povas: estas mallume, mallume. ˆ mi devas kuraˆgi Urbestro. — Cu g i vin vin peti. peti. . . sed ne, ne, mi mi ne estas inda. ˆ — Kion do? Hlestakov.

33

* Akto

Dua *

Urbestro. — Ne, ne! mi ne estas inda, ne inda! ˆ Hlestakov. — Sed kion do?

ˆ mi en la domo estas por vi Urbestro. — Mi kuraˆ gus... g us... Ce bela ˆcambro, cambro, luma, trankvila. trankvila. . . Sed ne, mi sentas mem, gi ˆg i estus estus jam jam tro grand grandaa honor honoro. o. . . Ne koleru koleru — per Dio, Dio, nur pro simpleco de mia koro mi tion ˆci ci proponis. pro ponis. ˆ Hlestakov. — Kontra˘ ue, mi konsentas, mi akceptas kun ue,

plezuro. Al mi estas multe pli agrable en privata domo, ol en tiu ˆci ci drinkejo. drinkej o. Urbestro. — Kaj mi, ha kiel mi estos goja! ˆgoja! Kaj kiel forte

nun gojiˆ gˆojiˆgos gos mia edzino! edzino! Mi jam hav havas tian karaklero arakleron: n: gastameco de la plej frua infaneco, precipe se la gasto estas klera homo. Ne pensu, p ensu, ke mi eble diras tion ˆci ci pro flatado; ne, mi havas havas tiun ˆci ci malvirton, mi esprimas e sprimas min el la profundeco de mia koro. ˆ Hlestakov. — Mi hu humil milee vin dankas. dankas. Mi mem anka˘ anka˘ u—

mi ne amas homojn duvizaˆ gajn. gajn. Al mi tre plaˆ plaˆcas cas via senkaˆ senkaˆseco seco kaj bonkoreco, kaj mi, mi konfesas, nenion pli postulus, krom ke oni montru al mi sindonecon kaj estimon, estimon kaj sindonecon.

34

* Akto

35

Dua *

SCENO IX

La  Samaj kaj la restoracia  Servanto, akompanata de Osip. Bobˆ cinskij cinski j enrigardas enriga rdas tra t ra la pordo.

Servanto. — Sinjoro min vokis? ˆ — Jes; donu la kalkulon. Hlestakov.

u nelonge donis al vi la duan Servanto. — Mi jam anta˘ kalkulon. ˆ Hlestakov. — Mi jam ne memoras viajn malsaˆgajn gajn kalku-

lojn. Diru, kiom tie estas? Servanto. — La unuan tagon vi afable postulis tagmanˆ gon, gon,

la duan tagon vi manˆ getis getis nur salmon kaj poste vi ˆcion cion prenadis jam kredite. ˆ Hlestakov. — Malsaˆgulo! gulo! ankora˘ ankora˘ u komencis elkalkuladi.

Sume kiom mi ˆsuldas? suldas ? Urbestro. — Sed vi havu la bonecon ne zorgi, li atendos.

(Al la servanto.) servanto.) For, kanajlo, oni sendos al vi. ˆ Hlestakov. — Efektive, tio ˆci ci anka˘ u esta estass ver vera. a. (Kaˆsas

la monon. La servanto servanto foriras. foriras. Tra la pordo pordo enrigardas enrigardas Bobˆ Bo bˆcins ci nski kij. j.))

* Akto

36

Dua *

SCENO X ˆ ˆinskij , poste Bobcinskij ˆinskij. Urbestro , Hlestakov c c , Dobcinskij

ˆ vi ne deziros trarigardi nun kelkajn instiUrbestro. — Cu tuciojn en nia urbo, nome la filantropiajn kaj aliajn? ˆ — Kaj kio tie estas? Hlestakov.

simple, rigardu, rigardu, kia ˆce ce ni estas la irado Urbestro. — Nu, simple, de la aferoj...Kia ordo... ˆ Hlestakov. — Kun granda plezuro, mi estas preta. (Bob(Bob-

ˆcinskij cinski j enmetas la kapon tra t ra la pordo.) pordo.) Urbestro. — Anka˘ u, se estas via deziro, de tie en la disu,

triktan lernejon, rigardi la ordon, en kiu ˆce ce ni estas instruataj la sciencoj. ˆ Hlestakov. — Mi konsentas, mi konsentas. Urbestro. — Poste, se vi deziras, vi vizitos la punlaborejon

kaj la urbajn malliberejojn malliberejojn — vi rigardos, kiel ˆce ce ni oni tenas la krimulojn. ˆ Hlestakov. — Sed por kio kio do la mallibe malliberej rejojn? ojn? Jam Jam pli

bone ni rigardos la instituciojn filantropiajn. Urbestro. — Kiel vi deziras. Kiel vi intencas, intencas, ˆcu cu en via

kaleˆ kal eˆso so au˘ kune kun mi en droˆsko? sko? ˆ — Nu, mi preferas veturi kun vi en droˆsko. sko. Hlestakov.

Nu , Pjotr P jotr Ivanoviˆc, c, por vi nun Urbestro, al Do Dobˆ bˆcins ci nskij kij.. — Nu, ne estas loko. ˆinskij. — Ne malhelpas. Mi iros simple. Dobcinskij. c

ute al Dobˆcinskij. cinski j. Urbestro, malla˘ 

— A˘udu: u du: vi ekkur ekkuru, u, sed rapide, per ˆciuj ciuj fortoj, forto j, kaj forportu du skribetojn: unu — en la kadukulejon, al Zemlanika, kaj la duan — ˆ ˆ mi povas kuraˆgi al mia mia edzino. edzino. (Al  Hlestakov.) Hlestakov. ) Cu gi peti vian permeson p ermeson skribi ˆce ce via alesto linieton linieto n al mia edzino, ke ˆsi si prep pr epar ariˆ iˆgu gu al akcepto de la estiminda gasto?

ˆ Hlestakov. — Sed por kio?. . . Cetere, tie ˆci ci estas inko, nur

paperon. paperon. . . mi ne scias. . . Eble Eble sur tiu ˆci ci kalku kalkulo? lo?

* Akto

Dua *

Urbestro. — Mi tie ˆ ci ci skribos (Li skribas kaj samtempe

parolas al si mem.) mem.) Nu, ni rigardu, kiel iros la afero post la “friˆstiko” stiko” kaj post la botelo-ventrulo! b otelo-ventrulo! Ni havas gubernian nian madejron: madejron: gi gˆi ne imponas imp onas per eksteraˆ ekste raˆo, o, sed eˆc elefanton gi gˆi renversos. Mi volus nur ekscii, kio li estas, kaj en kia mezuro oni devas devas lin timi. timi. (Fininte la skribadon, li donas la pape paperron al Dobˆ cinskij, cinskij, kiu iras iras al la pord pordo, o, sed en tiu ˆci ci minuto la pordo debatiˆgas gas kaj Bobˆcinskij, cinski j, kiu suba˘  uskultadis uskulta dis post ˆgi, gi, flugas kune kun ˆgi gi sur la sceˆ nejon. Ciuj ekkrias. Bobˆ cinskij cinskij sin levas.) levas.) ˆ Hlestakov. — Ha, ˆcu cu vi ne kontuziˆgis gis ie? ˆinskij. — Nenio, nenio, tute sen ia kontuzo, nur sur Bobcinskij. c

ˆ istia la nazo naz o malgranda malgr anda bataˆ bataˆo! Mi kuros kur os al Hrist Hr ian n Ivano I vanoviˆ viˆc: c: li havas havas tian plastron, ˆcio cio tuj pasos.

Urbestro, farante riproˆ can can signon al Bobˆ cinskij, cinskij, diras al 

ˆ stakov Hlesta Hle kov,, invita invitante nte lin iri. — Nenio Nenio grav grava, sinjoro sinjoro.. Mi petas vin humi humile, le, havu havu la bonecon bonecon!! Kaj al via servanto anto mi diros, diros, ke li transportu transportu la valizo valizon. n. (Al Osip.) Osip.) Mia bona, b ona, vi transport transportu u ˆcion cion al mi, al la urbestro urbestro — ˆciu ciu al vi montros. montros. Mi petas hu humil mile! e! (Lasas anta˘  ueniri  ˆ Hlestakovon Hlestak ovon kaj k aj sekvas se kvas post li, sed, s ed, returniˆginte, ginte, diras riproˆ proˆce ce al Bobˆ Bo bˆcins ci nski kij. j.)) Ha, bona vi estas! Vi ne povis trovi alian lokon lokon por fali! Kaj etendiˆ gis, kiel la diablo scias kio. gis, (Foriras; post li iras Bobˆ cinskij. cinskij. La kurteno falas.) falas.)

37

38

LA REVIZOR REVIZORO O

AKTO AKTO TRIA TRIA La ˆcambro cambro de la unua akto.

SCENO I Anna Andrejevna, Marja Antonovna staras st aras ˆce ce la 

 fenestro en samaj pozicioj.

Anna Andrejevna. — Nu, jen ni jam tutan horon aten-

das. das. . . Kaj en ˆcio c io vi estas estas kulp kulpaa kun kun via via mals malsaˆ aˆ ga g a orˆ namiˆgado: gado: jam tute vestita, tamen ne! Si devas ankora˘ u fosad fosadi. i. . . Mi ne devu devuss ˆsin s in tute tute a˘ uskulti. uskulti. Kia ˆcagreno! cagreno! Kvaza˘ u intence neniu sin montras! montras! Kvaza˘ Kvaza˘ u ˆciuj ciu j formor for mor-tis! Marja Antonovna. — Sed mi petas vin, panjo, post du

minutoj minuto j ni ˆcion cion ekscios e kscios.. Balda˘ Baldau˘ jam Avdotja devas veni. (Atente rigardas tra la fenestro kaj ekkrias.) ekkrias.) Ha, panjo, panjo! iu iras, jen en la fino de la strato. Anna Andrejevna. — Kie iras? Vi ˆciam ciam havas havas iajn fan-

tazi taziojn ojn.. Nu jes, jes, iu iras iras.. Kiu Kiu do iras? iras? De malg malgra rand ndaa kres kresk ko.. . en frak frako.. o.. . Kiu Kiu do li estas estas?? Ha? Ha? Tamen amen kia kia ˆcagreno! cagreno! Kiu do li povas esti? ˆ estas? Marja Antonovna. — Gi es tas? Dobˆcinskij, cinski j, panjo! p anjo! Anna Andrejevna. — Kia Dobˆ cinskij! cinskij!

Vi ˆciam ciam subite imagas imagas al vi ion. . . Tute ne Dob Dobˆˆcinskij cinskij.. (Svingas per la  nazotuko.) nazotuko.) He, vi, venu ˆci ci tien! pli rapide! rapide !

Marja Antonovna. — Kredu al mi, panjo, ˆgi gi estas Dob-

ˆcins ci nski kij. j. Anna Andrejevna. — Nu jen, intence, nur por disputi.

Mi diras al vi, ke ne Dobˆcinskij. cinskij. panjo? Vi vidas, vidas, Marja Antonovna. — Nu kio, nu kio, panjo? ke Do Dobˆ bˆcins ci nskij kij..

* Akto

Tria *

Anna Andrejevna. — Nu jes, Dobˆ cinskij, cinskij, nun mi vidas

— pro kio do vi disp disputa utas? s? (Krias tra la fenestro.) fenestro.) Pli rapid rapide, e, pli rapid rapide! e! Vi iras iras malrap malrapid ide. e. Nu kio, kio, kie ili ili estas estas?? Ha? Ha? Sed Sed parolu parolu do de tie, tie, tute egal egale. e. Kio? Kio? Tre sev severa? era? Ha? Ha? Kaj mia mia edz edzo? o? la edz edzo? o? (Iom forirante de la fenestro, kun ˆcagreno.) cagreno.) Tiel Tiel mals malsaˆ aˆ ga: g a: anta˘ anta˘ u ol li eniras en la ˆcambron, cambron, li nenion rakontas.

39

* Akto

40

Tria *

SCENO II ˆinskij. c LA Samaj kaj  Dobcinskij

Anna Andrejevna. — Nu, diru, mi vin petas: nu, ˆcu cu vi

ne hontas? Vin solan mi fidis, kiel honestan hone stan homon: ˆciuj ciuj subite elkuris, kaj vi anka˘ u kuris post ili! kaj jen mi de neniu gis gˆis pov p ovas as ricevi ian klarigon! ˆcu cu vi ne hontas? Mi baptis ˆce ce vi vian Johaˆcjon cjon kaj Elinjon, ka j vi — jen kiel vi agas kun mi. ˆinskij. — Per Dio, mia baptanino, mi tiel kuris, por Dobcinskij. c

esprimi al vi mian respekton, ke mi ne povas retrovi la spiron. Mian respekton al vi, Marja Antonovna! tago n, Pjotr Pjot r Ivanoviˆc! c! Marja Antonovna. — Bonan tagon, Anna Andrejevna. — Nu, kio? Nu, rakontu: kio kaj kiel

tie estas? ˆinskij. — Anton Antonoviˆ Dobcinskij. c Antonoviˆc alsendis al vi skribeton. Anna Andrejevna. — Nu, sed kiu li estas? generalo? ˆinskij. — Ne, ne generalo, sed ne malpli valoras ol Dobcinskij. c

generalo; tia klereco kaj gravaj manieroj. Anna Andrejevna. — Ha, sekve li estas tiu sama, pri kiu

oni skribis al mia edzo? ˆinskij. — Tute Tute tiu tiu sama. sama. Mi la unua unua gin gˆin malkovris Dobcinskij. c

kune kun Pjotr Ivanoviˆc. c. Anna Andrejevna. — Nu rakontu: kio kaj kiel? ˆinskij. — Jes, dank’ al Dio, ˆcio Dobcinskij. c cio estas en bona ordo.

Komence li akceptis Antonon Antonoviˆ Antonoviˆcon con iom severe,  jes; li koleris, koleris, li diris, ke en la hotelo ˆcio cio estas malbona, ke li al li ne veturos, ke li ne volas sidi por li en malliberejo; sed poste, kiam li eksciis la senkulpecon de Anton Antonoviˆ Antonoviˆc kaj kiam li iom pli detale parolis p arolis kun li, li tuj ˆsangis gˆis siajn sia jn penso jn, kaj, dank’ al a l Dio, ˆcio cio ekiris bone. Ili nun nu n vetura veturass trariga trarigardi rdi la filantr filantropiajn opiajn instituci instituciojn. ojn. . . Kaj anta˘ ue, ue, mi konfesas, konfesa s, Anton Antonoviˆc jam pensis, pen sis, ˆcu cu ne estis ia sekreta denunco; mi anka˘ u iom falis en timon. Anna Andrejevna. — Sed vi kial bezonas timi? Vi ja ne

servas.

* Akto

Tria *

ˆinskij. — Sed ial tiel, vi scias, kiam grandsinjoro paDobcinskij. c

rolas, oni sentas timon. ˆ tamen ˆcio cio estas Anna Andrejevna. — Nu kio do... Gi ˆ li estas maljuna sensencaˆ sensencaˆo. Rakontu: kia li estas? esta s? Cu a˘u juna?

ˆinskij. — Juna, J una, juna homo, de ˆcirka˘ cirka˘ u dudek-tri jaroj; Dobcinskij. c

kaj li parolas tute kiel maljunulo. “Bone, — li diras, — mi veturos tien, mi veturos anka˘ u tien...” (Svingas (Svingas per  la manoj.) manoj.) Tiel Tiel bela bela gi gˆi ˆcio cio estas. “Mi, — li diras, — amas iom skribi, anka˘ u iom legi; sed malhelpas, ke en la ˆcambro, cambro, — li diras, d iras, — estas iom mallume.” ˆ li Anna Andrejevna. — Kaj Ka j lia eksteraˆ eksteraˆo o kia estas? Cu estas blondulo a˘ u brunulo? ˆinskij. — Ne, pli kaˆ stanhara, stanhara, kaj la okuloj estas tiel Dobcinskij. c

vivaj vivaj kiel besteto b estetoj, j, tiel ke ili eˆc tute t ute vin konfuzas. Anna Andrejevna. — Kion li tie skribas al mi per la

paper paperet eto? o? (Legas.) “Mi rapidas rapidas vin vin sciigi sciigi,, mia mia koro, koro, Legas.) “Mi ke mia stato estis tre malˆgoja; goja; tamen tamen fidan fidante te la kompatemeco patemecon n de Dio, . . . por du salitaj salitaj kukumoj kukumoj aparte kaj kaj duonporcio da da kavi kaviaro aro unu rublo dudek-kvi dudek-kvin n kopekoj. kopekoj. . . ” (Haltas.) Haltas.) Mi nenion komprenas: kian rilaton havas havas tie ˆci ci la salitaj kukumoj kaj la kaviaro? ˆinskij. — Ha, vidu, Anton Antonoviˆ Dobcinskij. c Anto noviˆc skribis skr ibis sur s ur uzita uz ita

papero, por ne perdi tempon: tie estas skribita skribita ia kalkulo. kalkulo. Anna Andrejevna. — Ha, jes, efektive. (Legas (Legas plu.) plu.) “Ta-

men fidante la kompatemecon kompate mecon de Dio, ˆsajnas, sa jnas, ke ˆcio cio havos bonan finon. Pretigu rapide ˆcambron cambron por la grava gasto, tiun, kiu estas tapetita per flavaj paperetoj; aldoni al la tagmanˆgo go vi ne bezonas, ˆcar car ni manˆ getos getos en la kadukulejo, ˆce ce Artemij Filippoviˆc, c, nur da vino metu pli multe; diru al la komercisto Abdulin, ke li alsendu vinon la plej bonan, alie mi renversos lian tutan kelon. Kisante, koro mia, vian maneton, mi restas via Anton ˆ novs Skvoznik-Dmu hano ha vski kij. j. . . ” Ha, Ha, mia mia Dio! Dio! Oni Oni tame tamen n devas tion t ion ˆci ci fari f ari pli rapide! rapid e! He, kiu tie estas? esta s? Miˆska! ska! ˆinskij, kuras kaj krias tra la pordo. — Miˆska! Dobcinskij, c ka! Miˆska! ka!

Miˆska! ka! (Miˆska sk a enira en iras. s.)) Anna Andrejevna. — A˘ udu: udu: kuru al la komercis komercisto to Ab-

duli du lin. n. . . atendu atendu,, mi donos donos al vi skribe skribeton ton.. (Sidiˆ Si diˆgas ga s al la 

41

* Akto

Tria *

tablo, skribas noton kaj dume parolas.) parolas.) Tiun ˆci ci skribon vi fordonu al la veturigisto Sidor, ke li kuru kun gi gˆi al la komerci komercisto sto Abdulin Abdulin kaj li alportu de tie vinon. vinon. Kaj vi mem iru, tuj ordigu bone b one tiun ˆcambron cambron por la gasto. Tien metu liton, lavuion kaj tiel plu. ˆinskij. — Nu, Anna Andrejevna, mi kuros nun pli Dobcinskij. c

rapide rigardi, kiel ili tie faras trarigardon. Anna Andrejevna. — Iru, iru! mi vin ne tenas.

42

* Akto

43

Tria *

SCENO III Anna Andrejevna kaj  Marja Antonovna.

Anna Andrejevna. — Nu, Manjo, ni devas nun okupi nin

per la tualeto. Li estas ˆcefurba cefurba subjekto. Dio gardu, ke li ion ne moku. moku. Por vi estas plej konve konvene ne surmeti surmeti vian bluan veston kun la malgrandaj falbaloj. ˆ tute al mi Marja Antonovna. — Fi, panjo, la blua! Gi ne plaˆcas; cas ; kaj fra˘ fraulino u˘lino Ljapkin-Tjapki Ljapkin-Tjapkin n portas bluan, kaj la filino de Zemlanika anka˘ u portas bluan. Ne, pli bone mi metos la florkoloran. Anna Andrejevna. — La florkolo florkoloran! ran!.. . . Estas Estas certe, certe, ke vi

ˆ estos por vi multe pli bona, diras nur por fari spite. Gi ˆcar car mi volas surmeti la pa jlokoloran; mi tre amus la pa jlokoloran.

Marja Antonovna. — Ha, panjo, por vi pajlokolora ne

estas alkonvena! Anna Andrejevna. — Por mi pajlokolora ne estas alkon-

vena? Marja Antonovna. — Ne estas; mi vetas, kion vi volas,

ke ne estas: estas: por tio estas necese, necese, ke la okuloj estu tute mallumaj. Anna Andrejevna. — Jen bone! b one! kaj ˆcu cu miaj mia j okuloj okulo j ne es-

tas mallumaj? malluma j? plej mallumaj malluma j ili estas. Kian sensencaˆon on ˆsi si parolas! Kiel do ili estas ne mallumaj, mallumaj, se mi sortodivenas por p or mi ˆciam ciam per trefa damo? Marja Antonovna. — Ha, panjo, vi estas pli guste ˆguste kera

damo. Anna Andrejevna. — Absurd Absurdo, o, plena plena absur absurdo! do! Mi ne-

niam niam estis estis kera kera damo. damo. (Rapide foriras kune kun Marja  Antonovna kaj parolas post la scenejo.) scenejo.) Kion ˆsi si subite subit e imagas! kera damo! Dio scias, kio! (Post ( Post ilia foriro mal  fer f ermiˆ miˆgas ga s la pordo kaj ka j Miˆska sk a enˆetas e tas tra ˆgi gi bala balaaˆ aˆon. o n. El  alia pordo eniras Osip kun valizo sur la kapo.) kapo.)

* Akto

44

Tria *

SCENO IV Miˆ ska ska kaj  Osip.

Osip. — Kion mi devas porti?

ˆ tien, onkleto, Miˆ ska. ska. — Ci onkle to, ˆci ci tien. Atendu, lasu min anta˘ ue u e iom ripozi. ripozi. Ho ve, malfac malfacil ilaa vivo! Kiam la ventro estas e stas malplena, tiam ˆcia cia portaˆo o ˆsajna sa jnass peza. pe za. Miˆ ska. ska. — Kio, onkleto, diru: ˆ cu cu la generalo gene ralo balda˘ ba lda˘ u venos? Osip. — Kia generalo? Miˆ ska. ska. — Nu, via sinjoro. Osip. — La sinjoro? sed kia generalo li estas?

ˆ ne generalo? Miˆ ska. ska. — Cu Osip. — Generalo, sed de la alia flanko.

Kio do? do? ˆcu c u ˆgi g i estas pli a˘u malpli ol efektiva Miˆ ska. ska. — Kio generalo? Osip. — Pli. Miˆ ska. ska. — Ha, vidu! ne senka˘ uze uze oni faris ˆce ce ni tian tumul-

ton. Osip. — A˘ udu, mia kara: mi vidas, ke vi estas lerta knabo, udu,

— pretigu do tie ion por manˆ gi! gi! u nenio estas preta. SimMiˆ ska. ska. — Por vi, onkleto, ankora˘ plan manˆ gon g on vi ja ne manˆ gos, sed jen kiam via sinjoro gos, sidiˆgos g os al la tablo, tiam oni anka˘ u por vi donos tiun saman manˆgon. gon. Osip. — Nu, kaj de simplaj manˆ goj goj kion vi havas? Miˆ ska. ska. — Bra B rasikaˆ sikaˆon, o n, kaˆcon co n ka j kuko k uko jn. jn .

brasikaˆon, on, kaˆcon con kaj kukojn! kukojn! Osip. — Donu ilin, la brasika

Ne malhel mal helpas pas,, ni n i ˆcion cio n manˆ m anˆgos. gos. Nu, ni portu la valizon! Diru, ˆcu cu tie alia eliro ekzistas? ekzist as?

(Amba˘  u portas la valizon en la flankan  Miˆ ska. ska. — Ekzistas. (Amba˘  ˆcambro mb ron n.)

* Akto

45

Tria *

SCENO V

Policanoj malfermas la amba˘  u duonojn de la pordo. ˆ Eniras Hlestakov ; post li la  Urbestro, poste la  Kuratoro de kadukulejoj, Inspektoro de lernejoj , ˆinskij, kaj  Bobcinskij ˆinskij, kun plastro sur la nazo. La  Dobcinskij c c urbestro montras al la policanoj papereton sur la planko; ili  kuras kaj levas ˆgin, gin, rapideme puˆsante sante unu alian. alian . ˆ — Bonaj institucioj. institucioj. Al mi plaˆ cas, cas, ke ˆce ce vi Hlestakov.

oni montras al la traveturantoj ˆcion cion en la urbo. urb o. En aliaj alia j urboj oni nenion al mi montris. Urbestro. — En aliaj urboj, mi kuraˆ gas g as raporti al vi, la

urbestroj kaj oficistoj zorgas pli pri sia propra utilo, por tiel diri; kaj ˆci ci tie, ni povas povas diri, ne ekzistas ekzistas alia celado krom tio, ke per bonordo kaj zorgemeco ni meritu la atenton de la supra estraro. ˆ — La matenmanˆ go estis tre bona; mi manˆgis go gis Hlestakov.

ˆ ˆciutage satege. Cu ciuta ge vi hav h avas as tian matenmanˆ mate nmanˆ gon? gon?

Urbestro. — Intence por tia agrabla gasto. ˆ — Mi amas bone manˆgi. gi. Oni ja por tio vivas, Hlestakov.

ke oni deˆsiru siru por si la florojn de la plezuro. Kia estis la nomo nom o de tiu fiˆso? so? ˆ, alkurante. — Laberdano, sinjoro. Artemij Filippovi c, c ˆ Hlestakov. — Tre bongus bongusta ta.. Kie Kie do ni mate matenm nman anˆ gis? gˆis?

ˆ Sajnas al mi, ke en la malsanulejo?

ˆ. — Tute vere, en la kadukulejo. Artemij Filippovi c. c ˆ Hlestakov. — Mi memoras, mi memoras, tie staris litoj.

ˆ Kaj la malsanuloj saniˆgis? gis? Sajnas al mi, ke estas tie ne multe da ili.

ˆ. — Rest Artemij Filippovi c. c Re stas as ˆcirka ci rka˘ u˘ dek personoj, ne pli;

la cetera cete rajj ˆciuj ciuj saniˆgis. gis. Estas Estas jam tiel tiel aranˆ gite, gite, tia ordo. De tiu tempo, kiam mi fariˆgis gis estro, — gi ˆgi eble ˆsajnos sa jnos al vi eˆc nekred nek redebl ebla, a, — ˆciuj ciu j saniˆ san iˆ gas gas kiel muˆ muˆsoj. so j. Apena˘u la malsanulo eniris en la malsanulejon, li estas jam sana; kaj ne tiom dank’ al medikamentoj, kiom dank’ al honesteco kaj ordo.

* Akto

Tria *

Urbestro. — Kiel Kiel ajn kaprom aprompaj paj estas estas,, mi kuraˆ kuraˆ gas g as ra-

porti, porti, la devoj devoj de urbestro urbestro!! Tiom Tiom da div diversaj ersaj klopo klopo-doj sole sole pri la pureco pureco,, ripara riparado, do, rebonig rebonigado ado.. . . Per Per un unu u vorto, la plej saˆga ga homo estus en granda embaraso, — sed, dank’ al Dio, ˆcio cio iras en bona b ona ordo. Alia urbestro, kompreneble, zorgus pri siaj profitoj; sed kredu al mi, eˆc kiam ki am mi kuˆsiˆ si gas gˆas dormi, dormi, mi ˆciam ciam pens p ensas: as: Dio, Dio, mia Sinjoro, kiel aranˆgi gi tiamaniere, ke la estraro vidu mian ˆ gi fervoron fervoron kaj estu konten kontenta?. ta?. . . Cu gˆi rekompencos a˘ u ne, — tio ˆci ci kompreneble kompreneble dependas de gia gˆia volo, sed mi almena˘ u estos trankvila en mia koro. Kiam en la urbo urb o ˆcio cio estas en ordo, la stratoj estas balaitaj, la arestitoj estas bone zorgataj, zorgataj, da ebriuloj ebriuloj estas estas malmult malmulte. e. . . kion kion do mi pli bezonas? Per Dio, eˆc honorojn neniajn mi volas. Kompreneble, ili estas allogaj sed en komparo kun virto ˆcio ci o esta es tass polvo po lvo kaj ka j vantaˆ vant aˆo. o . ˆ, al si mem. Artemij Filippovi c, c

— Vidu la senta˘ ugulon, ugulon, kiel elokvente li pentras! Donis ja al li Dio tian talenton! ˆ estas vera. ˆ Hlestakov. — Gi vera. Mi konfesa konfesas, s, mi mem amas iafoje filozofii: iafoje per prozo, proz o, kaj alian fo jon eˆc versetoj elsaltas. ˆ ˆinskij, al Do Dobˆ bˆcinsk cin skij ij.. — Guste, tute guste, ˆguste, Pjotr IvaBobcinskij, c noviˆ noviˆ c! c! Tiaj rimark rimarkoj. oj. . . oni vidas, vidas, ke li lernis lernis diversajn diversajn sciencojn. ˆ — Diru, mi petas, pe tas, ˆcu cu ne ekzistas ekzis tas ˆce ce vi iaj ia j amua muHlestakov.

zoj, societoj, kie oni povus ekzemple iom ludi kartojn? Urbestro, al si mem. — Ehe, mi scias, mia kara, kien vi

celas! (La˘  (La˘  ute.) ute. ) Dio nin gardu! Tie ˆci ci oni eˆc ne konas la nomon de tiaj societoj. Mi kartojn neniam prenis eˆc en la manojn; mi eˆc ne scias, kiel oni ludas tiujn kartojn. Mi neniam povis rigardi ilin trankvilanime, kaj se okazas al mi ekvidi ekzemple ian karoan reˆgon g on a˘ u ion similan, tiam atakas ata kas min tia abomeno, ke mi simple kraˆcas. cas. Unu fojon iel okazis, ke amuzante infanojn, mi faris dometojn el kartoj, — poste la tutan nokton mi sonˆ gis gis pri ili, la malbenit malbenitaj. aj. Ni lasu ilin! ilin! Kiel Kiel estas eble tiel karan karan temtempon perdi por ili? ˆ, al si mem. — Kaj de mi li, malnoblulo, elpoLuka Lukic, c

entis hiera˘ u cent rublojn.

46

* Akto

Tria *

Urbestro. — Ni preferas uzi tiun tempon por utilo de la

regno. ˆ dependas ˆ — Nu, ne, vi tamen senka˘uze... u ze... Cio Hlestakov. de la flanko, de kiu oni rigardas la aferojn. Se vi ekzemple faras ˆceson ceson tiam, kiam oni devas devas fleksi de tri anguloj. . . nu nu,, tiam, tiam, kompre kompreneb neble le.. . . Ne, Ne, ne diru; diru; iafoje iafoje estas estas tre alloge iom ludi.

47

* Akto

48

Tria *

SCENO VI

La  Samaj, Anna andrejevna kaj  Marja antonovna.

Urbestro. — Mi kuraˆ gas gas prezenti mian mian familion: familion: mia ed-

zino kaj mia filino. ˆ salutante. — Kiel feliˆca ca mi estas, sinjorino, ke Hlestakov,

mi havas, por tiel diri, plezuron vidi vin. Anna Andrejevna. — Al ni estas ankora˘ u pli agrable vidi

tian personon. ˆ Hlestakov, afekte. — Kion Kion vi diras, sinjorino sinjorino!! Tute kon-

tra˘ ue: ue: al mi estas ankora˘u pli agrable. Anna Andrejevna. — Ho, ne! vi afable tion ˆci ci diras pro

komplimento. Mi petas humile, volu sidiˆgi. gi. ˆ Hlestakov. — Apud vi stari jam estas e stas feliˆco; co; cetere, c etere, se vi

tion ˆci ci nepre deziras, ni sidiˆ gos. gos. Kiel mi estas est as feliˆca, ca, ke mi fine sidas apud vi. Anna Andrejevna. — Ho ne, sinjoro, mi neniel kuraˆ gas gas

rilati rilatigi gi al mi. . . Mi pensa p ensas, s, post la ˆcefurbo cefurbo la vojaˆ gado gado aperis al vi tre malagrabla. ˆ Hlestakov. — Ekstreme malagrabla. malagrabla. Kutimi vivi, vivi, compre-

nez-vous, nez-vous, en la mondo, kaj subite troviˆgi g i en vojo: vojo: malmalpuraj hoteloj, mallumo mallumo de malkle malklereco reco.. . . Mi konfesas konfesas,, ke se ne fariˆgus g us tia tia okaz okazo, o, kiu min. min. . . (ˆetadas etada s rigardojn al  Anna Andrejevna Andreje vna kaj penas plaˆci ci al ˆsi  si ) tiel rekompencis por ˆcio. cio. . . Anna Andrejevna. — Efektive, kiel malagrable devas esti

al vi. ˆ Hlestakov. — Cetere, sinjorino, en tiu ˆci ci minuto minuto estas al

mi tre agrable. Anna Andrejevna. — Ne eble! eble! Vi faras faras al mi multe multe da

honoro. Mi tion ˆci ci ne meritas. ˆ — Kial Kial do vi ne meritas? meritas? Vi, sinjori sinjorino, no, meriHlestakov.

tas. Anna Andrejevna. — Mi loˆ gas gas en vilaˆgo... g o...

* Akto

49

Tria *

ˆ Hlestakov. — Jes, cetere vilaˆgo go havas anka˘ u siajn mont-

etojn, riveret riveretojn. ojn. . . Nu, kompren komprenebl eble, e, kiu kompar komparos os gin ˆgin kun Peterburgo! Ha, Peterburgo! Kia vivo, kredu al mi! Vi eble pensas, ke mi tie nur transskribas paperojn? ne, la sekciestro estas amika al mi. Ofte li ekfrapas min sur la ˆsultron: sultron: “Venu, “Venu, mia kara, al mi tagmanˆ gi!” g i!” Mi nur nur por du minutoj eniras en la departementon, nur por diri: tio ˆci ci devas devas esti tiel, tio devas devas esti tiel, kaj tie jam estas oficisto por la skribado, tia rato, tuj komencas per sia plumo plumo “tr. . . tr. . . ” kaj skribas skribas kaj kaj skriba skribas. s. Oni voli voliss eˆc fari min kolegia asesoro, sed mi diris al mi, por kio mi tion tion ˆci ci bezon b ezonas? as? Kaj la pordisto pordisto kuras kuras post mi sur la ˆstuparo stupa ro kun broso: broso : “Permesu, “Perme su, Ivan Aleksand Ale ksandroviˆ roviˆc, c, — li diras diras,, — mi al vi purig purigos os la botojn.” botojn.” (Al la urbestro.) urbestro.) Kiel vi, sinjoroj, staras? Mi petas vin, sidiˆgu! gu!

 Urbestro. — La rango estas tia, ke ni povas Kune |

ankora˘ u stari.

ˆ . — Ni staros. c | Artemij Filippovi c. ˆ . — Ne faru al vi afable zorgojn! c  Luka Lukic. ˆ Hlestakov. — Sen ceremonioj, mi petas vin, sidiˆgu. (La 

urbes ur bestro tro kaj ka j ˆciuj ci uj sidi si diˆˆgas. ga s.)) Mi ne amas ceremoniojn. Kontra˘ ue, ue, mi eˆc konstante penas p enas tragliti tr agliti nerimarkite. Sed mi neniel povas min kaˆ kaˆsi, si, neniel povas! Apena˘ Apenau˘ mi ien eliras, oni jam diras: “Jen iras Ivan Ivan Aleksandrov Aleksandroviˆ iˆ c!” c!” Kaj unu fo jon oni eˆc prenis min por ˆcefa cefa militestro: la soldatoj elsaltis el la soldatejo kaj donis al mi honoron per la pafiloj. Poste jam la oficiro, kiu estas mia bona konato, diris al mi: “Nu, mia kara, ni tute serioze prenis vin por ˆcefa cef a milites mili testro tro.” .” Anna Andrejevna. — Kiel interese! ˆ Hlestakov. — Mi estas estas konata konata kun beletaj aktorinoj. aktorinoj. Mi

 ja anka˘ u verk verkas as diver diversajn sajn vodeviletojn. vodeviletojn. . . Literatorojn Literatorojn mi ofte vidas. Pu Puˆˆskin skin estas mia bona amiko. amiko. Ofte mi diradis al li: “Nu kio, mia amiko Puˆskin?” skin?” — “Nenio, mia amiko, amiko, — li respondadis, — iel tiel ˆcio cio iras. . . ” Granda originalulo li estas. Anna Andrejevna. — Sekve vi anka˘ u verkas? Kiel agra-

ble kredeble estas al verkisto! Vi certe anka˘ u publikigas en la revuoj?

* Akto

50

Tria *

ˆ Hlestakov. — Jes, mi anka˘u en la revuoj publikigas. Ek-

zistas zistas cetere multe multe da miaj verkoj: verkoj: “Edziˆ “Edziˆ go go de Figaro”, “Roberto-Diablo”, “Roberto-Diablo”, “Norma”. Mi eˆc la nomojn nomo jn jam ne memoras. memoras. Kaj ˆcio cio okaze: mi ne volis volis verki, verki, sed la teatra direk direkci cioo diras diras:: “Ni “Ni petas petas vin, vin, amik amiko, o, verk verku u ion. ion.”” Kaj mi pensas pensas al mi: “Bone “Bone,, mi faros faros al vi la kompl komplezo ezon, n, mia kara.” kara.” Kaj tuj, ˆsajnas sajnas al mi, ke en un unu u vespero vespero,, mi ˆcion cion verkis, ˆciujn ciujn mirigis. Mi havas havas eksterordinaran ˆ facilecon de pensado. Cion, kio estis sub la nomo de barono Brambeus, Fregat Nadeˆ Nadeˆda da kaj Moskovskij Telegraf. . . ˆcion cion tion ˆci ci mi verkis. u das!! udas Anna Andrejevna. — Kion mi a˘

Sekv Sekvee baro barono no

Brambeus estas vi? ˆ Hlestakov. — Kompreneble, Kompreneble, al ili ˆciuj ciuj mi korektas korektas la ar-

tikolojn. tikolojn. La eldonis eldonisto to Smirdin Smirdin donas al mi por p or tio ˆci ci kvardek mil rublojn. Anna Andrejevna. — Certe Certe ank anka˘ u “Jurij Miloslavskij” Miloslavskij”

estas via verko? ˆ Hlestakov. — Jes, ˆgi gi estas mia verko. Anna Andrejevna. — Mi tuj divenis. Marja Antonovna. — Ha, panjo, tie estas skribite, ke ˆ gi gi

estas la verko de sinjoro Zagoskin. Anna Andrejevna. — Nu, jen vi havas: mi sciis, ke anka˘ u

tie ˆci ci vi disputos. disput os. ˆ — Ha, jes, estas vere: ˆgi gi efektive estas de ZagoHlestakov.

skin; sed ekzistas alia “Jurij Miloslavskij”, tiu jam estas mia. Anna Andrejevna. — Nu, certe mi legis la vian, kiel bone

skribita! ˆ Hlestakov. — Mi konfesas, konfesas, mi ekzistas per literaturo. Mia

domo domo estas estas la un unua ua en Peter eterbu burg rgo. o. Tiel Tiel oni gin gˆin jam konas: domo de Ivan Aleksandr Aleks androviˆ oviˆc. c. (Turnas Turna s sin si n al a l ˆciuj. ci uj.)) Mi petas vin sinjoroj, se vi estos en Peterburgo, Peterburgo, mi petas, mi petas al mi. Mi ja anka˘u balojn donas. Anna Andrejevna. — Mi pensas, kun kia gusto kaj bele-

geco oni tie kredeble donas balojn! ˆ Hlestakov. — Nu, eˆc ne parolu. parolu. Sur la tablo tablo ekzempl ekzemplee

vi vidos akvomelonon, — ˆgi gi kostas kostas sepcent sepcent rublojn. La

* Akto

Tria *

supo en la vazo rekte venis per p er ˆsipo sipo el Parizo; Parizo; kiam oni levas la kovrilon, leviˆgas g as vaporo, similan al kiu oni ne povas povas trovi en la naturo. Mi estas ˆciutage ciutage en baloj. Tie ni jam ja m havas eˆc nian propran kartan kompanion: la ministro de la Aferoj Eksterlandaj, la franca ambasadoro, la ambas ambasado adoroj roj angla angla kaj germa germana na kaj mi. mi. Kaj ni tiel laciˆgas gas de la ludado, kiel vi ne povas povas prezenti al vi. Kiam mi suprenkuras suprenku ras per p er la ˆstuparo al mi en la kvaran kvaran etaˆ gon, gon, mi diras nur al la kuiristino: “Prenu, Ma˘ urinjo, urinjo, la superveston. eston. . . ” Ha, Ha, kion kion mi babila babilas, s, — mi tute tute forge forgesi sis, s, ke mi loˆgas gas en la beletaˆ go. go. Mi havas havas unu ˆstuparon stuparon.. . . Kaj interese estas enrigardi en mian anta˘ uˆ uˆcambron camb ron,, kiam kia m mi ankora˘ u ne vekiˆgis: gis: grafoj kaj princoj tie sin pu puˆˆsas sas kaj zumas, kiel burdoj, oni nur a˘ udas udas “ˆ “ˆ. . .ˆ. . .ˆ. . . ” Iafoje vi tie trovos anka˘ u ministron...(La ministron...(La urbestro kaj la ceteraj  kun timo leviˆgas gas de siaj sia j seˆgoj. goj .) Al mi oni eˆc en leteroj letero j skribas: skribas: ekscelenco. ekscelenco. Unu fojon mi eˆc estis estro de departemen partemento. to. Strange: Strange: la direktoro direktoro forvetur forveturis is — kien kien li forveturis, forveturis, oni ne scias. Nu, kompreneble, kompreneble, oni komencis priparoladi: kion kaj kiel fari, kiu devas okupi la lokon? Multaj el la generaloj havis deziron kaj provis, sed kiam ili aliris aliris pli proksim proksime, e, — ne: tro malfaci malfacile. le. La˘ u la unua rigardo gi gˆi ˆsajnas sajnas eˆc facila, facila, sed kiam oni komencas komencas — ho, la diablo gin gˆin prenu! prenu! Po Poste ste ili vidis, vidis, ke ili nenion nenion povas fari, — nu, oni devas devas sin turni al mi. Kaj tuj en la momento en la stratoj ekkuris kurieroj, kurieroj, kurieroj. . . Vi povas povas prezenti prezenti al vi, sole da kurieroj kurieroj tridek-kv tridek-kvin in miloj! Kia situacio, mi demandas? “Ivan Aleksandroviˆc, c, iru administri administri la departementon?” departementon?” Mi konfesas, konfesas, mi iom konfuziˆ gis, mi eliris en mia nokta robo; mi volis rifuzi, gis, sed mi ekpensis, pri tio ˆci ci ekscios ekscios la regnestro, nu, kaj anka˘ u por mia li list stoo de serv servad ado. o. . . “bone “bone,, mi diras diras,, mi akceptas la oficon, mi akceptas, — mi diras, — mi konsentas, sentas, — mi diras, — mi akceptas, akceptas, sed memoru, ke ˆce ce mi ˆcio cio devas esti en plej severa maniero! ˆce ce mi atentu bone! ˆce ce mi. . . ” Kaj efektive: efektive: ˆciufoje, ciufoje, kiam mi trairadis tra la departemento de partemento — tute kiel tertremo tert remo — ˆcio cio tremas, kiel a˘ utuna utuna folio. folio. (La urbestro kaj aliaj tremas de timo; ˆ Hlestakov Hlestak ov flamiˆgas gas pli forte.) forte. ) Ho, mi ˆserci serci ne amas! Mi al ili il i ˆciuj ciuj instruis instr uis discipli d isciplinon. non. Min timas eˆc la regna regn a konsila silant ntaro aro mem. mem. Kaj kion kion efekti efektiv ve? Mi estas estas tia! tia! Mi al neniu neniu don donas as indulgon. indulgon. . . mi diras al ˆciuj. ciuj. . . Mi mem min

51

* Akto

Tria *

ˆ konas, mem. Mi estas esta s ˆcie, cie, ˆcie. cie. Ciun tagon mi veturas en la imperiestran palacon. Tuj morga˘ u oni donos al mi rangon de feldmarˆ feldmarˆs. s. . . (Ekglitas kaj estas jam falonta sur  la plankon, sed la oficistoj kun respekto lin subtenas.) subtenas.) Urbestro, alirante kaj tremante per la tuta korpo, penas pa-

roli. — Ha, Ha, eks eks. . . eks eks. . . eksce.. . ˆ Hlestakov, per rapida rapid a abr abrupta upta voˆco. co. — Kio estas? Urbestro. — Ha, Ha, eks eks. . . eks. . . eksce. ce. . . Via.. . ˆ Hlestakov. — Mi nenion nenio n komprenas, kompren as, ˆcio cio estas sensencaˆ sense ncaˆo. o.

Eksce. e. . . Via. Via. . . Via. Via. . . moˆ moˆsto. sto. . . princa princa moˆ moˆsto, sto, Urbestro. — Eksc ˆcu cu vi ne n e bonvolos ripozi?. ripo zi?. . . Jen estas esta s ˆcambro cambro kaj ˆcio, cio, kio estas necesa. ˆ — Ripozi? Sensencaˆ Sensencaˆo! Bone, mi estas preta Hlestakov.

ripozi. Via matenmanˆgo, go, sinj sinjoroj, oroj, estas estas bona. bona. . . mi estas estas kont konten enta. ta. (Deklamante.) Deklamante.) Laber Laberda dano no!! Laber Laberda dano no!! (Li  eniras en la flankan ˆcambron, cambron, post li la urbestro. urbestro.))

52

* Akto

53

Tria *

SCENO VII ˆ La  Samaj, krom  Hlestakov kaj la  Urbestro.

ˆinskij, al Do Bobcinskij, c Dobˆ bˆcins ci nski kij. j.

— Jen tio ˆci, ci, Pjotr Pjot r Ivanoviˆc, c, estas estas homo homo!! Jen Jen kio estas estas homo! homo! En mia tuta tuta vivo vivo mi neniam estis apude de tia grava persono, mi preska˘ u mortis de timo. Kiel vi pensas, Pjotr Ivanov Ivanoviˆ iˆc, c, kiu li estas en la konsiderado de rango?

ˆinskij. — Mi pensas, ke li estas preska˘ Dobcinskij. c u generalo. ˆinskij. — Kaj mi pensas, ke generalo ne povas havi Bobcinskij. c

eˆc la plej malgrandan komparon komparon kun li; kaj se li estas generalo, tiam li certe estas la plej granda, generalisimo. Vi a˘ udis, udis, kiel kiel li dispremis dispremis la regnan regnan konsi konsilan lantaro taron? n? Ni iru, ni rakontu rakontu plej rapide al Ammos Fjodoroviˆ Fjodoroviˆc kaj al Korobkin. Adia˘ u, u, Anna Andrejevna! ˆinskij. — Adia˘ Dobcinskij. c u, u, kara sinjorino! (Amba˘  (Amba˘  u foriras.) foriras.) ˆ, al Luka Luk a Lukiˆ Luk iˆc. c. — Estas vere terure; Artemij Filippovi c, c

kaj kial — mi eˆc mem ne scias. Kaj ni eˆc ne estas en uniform uniformoj. oj. Nu, kio estos, estos, se li, leviˆ leviginte ˆginte de la dormado, forkurigos raporton al Peterburgo? (Foriras (Foriras en meditado kune kun la inspektoro de lernejoj.) lernejoj.) Adia˘ u, u, sinjorino.

* Akto

54

Tria *

SCENO VIII Anna andrejevna kaj  Marja antonovna.

Anna Andrejevna. — Ha, kiel agrabla! Marja Antonovna. — Ha, kia ˆ carmulo car mulo!! Anna Andrejevna. — Sed kia delikata sintenado! Oni tuj

povas vidi, ke li estas ˆcefurba cefurba peco; la manieroj maniero j kaj ˆcio cio estas estas tiaj. tiaj. . . Ha, Ha, kiel bone! bone! Mi terure terure amas amas tiajn junajn junajn homojn! Mi estis tute ravita. Tamen mi tre plaˆcis cis al li: mi rimarkis rimar kis — li ˆciam ciam ˆetadis etad is rigardon rigar don sur min. Marja Antonovna. — Ha, panjo, min li rigardadis! Anna Andrejevna. — Mi petas vin, iru for kun via ab-

surd su rdaˆ aˆo! o ! gi gˆi tie ˆci ci estas tute ne gustaloka. gˆustaloka. Marja Antonovna. — Ne, panjo, kredu al mi. Anna Andrejevna. — Nu, jen! Dio ˆsin sin gardu, ke ˆsi si ne

ˆ ne povas, absolute ne povas! restu iam sen disputado! Si Kiel Kiel venus venus al li en la kapon kapon rigardi rigardi vin? Kaj por kio li vin rigardus?

ciam rigarMarja Antonovna. — Kredu al mi, panjo, li ˆciam dadis. dadis. Kaj kiam kiam li komenci komenciss paroli paroli pri literat literaturo, uro, li min ekrigardis, kaj poste, kiam li rakontis, kiel li ludas kartojn kun la ambasadoroj, li anka˘ u tiam min ekrigardis. Anna Andrejevna. — Nu, povas esti, ke ian unu fojon,

kaj eˆc tion nur simple, simple, nur por ne ofendi vin. “Ha, — li diris al si, — mi faros al ˆsi si la plezuron, plezuron, mi anka˘ u al ˆsi si ˆetos unu rigardon!” rigar don!”

* Akto

55

Tria *

SCENO IX

La  Samaj kaj la  Urbestro.

Urbestro, eniras tre malla˘  ute per la pintoj de la piedoj. —

ˆ s. Sˆ s. . . ˆsˆ sˆs. s. . .

Anna Andrejevna. — Kio estas? Urbestro. — Mi jam eˆ c beda˘ bed a˘uras, uras, ke mi lin drinkigis. Nu,

kio estos, se almena˘ u unu duono de tio, kion li parolis, estas vero? (En (Enpe pens nsiˆ iˆgas. ga s.)) Kaj Ka j kiel ki el eˆc ˆgi gi povus esti nevero? Drinkinte Drinkinte homo ˆcion cion elportas eksteren: eksteren: kio en la koro, koro, tio sur la lango. Kompren Kompreneble eble,, li iom mensoget mensogetis; is; sed sen mensogeto ekzistas ja nenia parolado. Kun ministroj li ludas ludas kaj en la imperiestr imperiestran an palacon palacon li veturas. veturas. . . Nu, efektiv efektive, e, ju pli mi meditas. meditas. . . la diablo diablo scias, mi ne scias scias eˆc, c, kio fari fa riˆgas gˆas en mia kapo: estas al mi tute tiel, kvaza˘u a˘u mi staras sur ia alta turo, a˘u oni volas min pendigi. Anna Andrejevna. — Kaj mi sentis absolute nenian ti-

mon; mi simple vidis en li homon kleran, grandmondan, homon de pli alta tono, kaj pri liaj rangoj mi tute ne zorgas. ˆ estas finita, tiu Urbestro. — Nu, vi ja ja estas. estas. . . viri virinoj! noj! Cio ˆci ci sola vorto sufiˆcas. cas. Por vi ˆcio cio estas bagatelo baga teloj! j! Subite Subit e vi elˆ elˆetas ian vorton nek al teksto nek al preteksto. Vin oni iom vergos, kaj ˆcio cio finiˆ gos kaj la edzon oni tiel regalos, gos ke ne restos de li eˆc postesigno. postesigno. Vi, mia koro, koro, tenis vin kun li tiel libere, kvaza˘u li estus ia Dobˆcinskij. cinski j. Anna Andrejevna. — Pri tio ˆci ci mi jam konsilas konsilas al vi ne

maltrankviliˆgi. Ni ion ion sci scias. as. . . (ˆetas etas rigardojn al la filino.) lino.) Urbestro, sola. — Nu, kion oni povas povas kun vi paroli! paroli! Kia

ˆ nun mi ne povas trankviliˆgi okazo efektive! Gis gi de timo. (Malfermas la pordon kaj parolas tra la pordo.) pordo.) Miˆska, ska , voku voku la policanojn; SvistunovSvistunov-on on kaj Derˆ Derˆimorda-n; imorda-n; ili estas estas tie ˆci ci ne malprok malproksim simee ie post p ost la pordego. pordego. (Post  gis nun ˆcio cio en la mondo: mondo : malgranda silento.) silento.) Mirinda fariˆgis se ili almena˘u havus gravan gr avan eksteraˆon! on! Sed ili estas e stas malma lgrasaj, maldikaj,— kiel vi povas diveni, kio ili estas? Se li almena˘ u estas militista, li tamen havas havas ian eksteraˆ eksteraˆon;

* Akto

Tria *

sed kiam li surmetos sur sin fraketon, — nu, tiam li estas simple kiel muˆ muˆso so kun detranˆcitaj cita j flugiloj. Kaj li ja longe tenis t enis sin forte en la hotelo, ˆsprucigis sprucigis tiajn t iajn alegorio jn kaj kaˆ kaˆsita sita jn senco s enco jn, ke ˆsajnis, sa jnis, ke oni on i neniam ne niam divenos la veron. Kaj tamen jen li fine estas kaptita. Kaj li eˆc elbabilis pli ol oni bezonis. Oni tuj vidas, ke li estas homo  juna.

56

* Akto

57

Tria *

SCENO X

ˆ kuras al li renkonte, farante signojn  La Samaj kaj Osip. Ciuj per la fingroj.

Anna Andrejevna. — Venu ˆci ci tien, mia kara!

ˆs!. s!. . . kio? kio? dormas? Urbestro. — Sˆ u ne, li iom sin eltiras. Osip. — Ankora˘ Anna Andrejevna. — A˘ uskultu, kiel oni vin nomas? uskultu, Osip. — Osip, sinjorino. Urbestro, al la edzino kaj filino.

— Sufiˆce, ce, sufiˆce! ce! (Al  Nu, kiel kiel,, mia mia amik amiko, o, ˆcu c u oni donis donis al vi bone Osip.) Osip.) Nu, manˆgi? gi?

Osip. — Oni donis manˆ gi, mi dankas humile; bone manˆ gi, gi. gi. Anna Andrejevna. — Nu, kiel, diru al mi: al via sinjoro.

mi pensas, veturas tro multe da grafoj kaj princoj? Osip, al si mem. — Kion diri? Se oni nun donis al mi bone

manˆgi, gi, sekve poste oni ankora˘ u pli bone donos. (La˘  (La˘  ute.) ute.) Jes, venas anka˘ u grafoj. Marja Antonovna. — Karulo mia, Osip, kia belulo estas

via sinjoro! Anna Andrejevna. — Kaj kiel, diru, Osip, mi vin petas,

kiel li... Urbestro. — Sed ˆcesu cesu do, mi petas! p etas! Per tiaj senenhav senenhavaj

paroloj vi nur malhelpas min. Nu, kiel, mia amiko? Anna Andrejevna. — Kaj kian rangon havas via sinjoro? Osip. — Rangon, — kompreneble kian. Urbestro. — Ha. mia Dio. vi ne ˆcesas cesas kun viaj via j malsaˆ gaj ga j

demandoj! vi ne lasas eˆc unu vorton paroli pri afero pli grava. Nu kiel, mia amiko, kia estas via sinjoro? severa? amas insulti a˘ u ne? Osip. — Jes, Jes, li amas ordon. ordon. Li ne indul indulga gas, s, se io estas estas ne

en ordo. cas cas via vizaˆ go. g o. Amik Amiko, o, vi Urbestro. — Kaj al mi tre plaˆ certe certe estas estas bona homo. homo. Nu, kiel kiel.. . .

* Akto

Tria *

Anna Andrejevna. — A˘ uskult uskultu, u, Osip, Osip, kaj kian kian uniforunifor-

mon via via sinjoro sinjoro tie portas?. portas?. . . ˆ do, mi petas, p etas, vi, klakistinoj! Tie ˆci ci esUrbestro. — Cesu tas afero afero grav grava: a: afero afero pri pri homa viv vivo. . . (Al Osip.) Osip.) Nu, mia amiko, amiko, efektiv efektivee vi tre plaˆcas cas al mi. En la vojo ne malhelpas, se oni trinkas superfluan glason da teo — estas nun iom malvarme, — prenu do kelke da rubloj por teo. Osip, prenante la monon. — Mi humile vin dankas, sinjoro!

Dio donu al a l vi plenan sanecon! sane con! vi helpis malriˆcan can homon. u gojas. gˆojas. Kaj kiel, Urbestro. — Bone, bone, mi mem anka˘ mia mia amiko amiko.. . . Anna Andrejevna. — A˘ usku u skult ltu, u, Osip Osip,, kiaj kiaj okul okuloj oj plej plej

multe plaˆcas cas al via sinjoro? sinjor o? Marja Antonovna. — Osip, mia karulo! karulo! kian kian malgran malgran--

dan nazeton via sinjoro havas! Urbestro. — Sed Sed halt haltu, u, lasu lasu min! min!.. . . (Al Osip.) Osip.) Kaj kie kiel, l,

mia amiko, diru, mi vin petas: kion via sinjoro pli atentas, t.e., kio al li pli plaˆcas cas en vojaˆgo? go? u la cirkonstancoj, kiel venas la okazoj. Osip. — Li amas, la˘ Plej multe li amas, ke oni lin bone akceptu, ke la regalado estu bona. Urbestro. — Bona? Osip. — Jes, Jes, bona. Jen ekzemple ekzemple eˆc pri mi, kvank kvankam am mi

estas estas simple simple lia servan servanto, to, li tamen tamen anka˘ anka˘ u rigardas rigardas,, ke anka˘ u al mi estu bone. Per Dio! Ofte, kiam ni ie gastas, li demandas min: “kiel, Osip, ˆcu cu oni vin bone regalis?” regalis?” — “Malbone, via moˆsto!” sto!” — “Eh,— li diras, — tio ˆci, ci, Osip, estas malbona mastro. mastro. Vi, — li diras, — memorigu min, kiam mi venos hejmen.” — “Ha, — mi diras al mi. (Svingas la manon.) manon.) — Dio lin pardonu! mi estas homo simpla.” Bone, bone, bone, prav prave vi parol parolas as.. An Anta˘ ta˘ ue u e mi Urbestro. — Bone, donis al vi por teo, nun prenu ankora˘ u, u , krom tio, por krakenoj. estas tiel fav favora al mi? (Kaˆsas Osip. — Por kio vi estas sa s la monon.) non.) Almena˘ u mi jam trinkos pro via sano. Anna Andrejevna. — Venu, Osip, al mi, vi anka˘ u ricevos.

58

* Akto

Tria *

Marja Antonovna. — Osip, mia karulo, kisu vian sinjo-

ron! ˆ (El la najbara ˆcambro ) cambro oni a˘  udas tuseton de Hlestakov.) Hlestakov. ˆ s! (Stariˆ Urbestro. — Sˆ Star iˆgante gan te sur s ur la pintoj pin toj de la piedoj; piedo j; ˆciuj  ciu j  parolas malla˘  ute.) ute. ) Dio vin gardu de d e bruado! Iru! sufiˆcos cos al vi. Anna Andrejevna. — Ni iru, Manjo! mi diros al vi kion

mi rimarkis rimarkis ˆce ce la gasto kaj pri kio nur ni amba˘ u povas paroli. Urbestro. — Ho, ili jam jam tie parol parolos os!! Mi pensa pensas: s: se oni oni

nur volus iri kaj a˘udi, udi, oni poste ˆstopus stopus al si la orelojn. (Turnante sin al Osip.) Osip.) Nu Nu,, mia mia amik amiko. . .

59

* Akto

60

Tria *

SCENO XI imorda kaj  Svistunov . La  Samaj, Derˆimorda

ˆs! Urbestro. — Sˆ s! he, kiel la kurbakruraj ursoj frapas per siaj boto j! Ili paˆsas sas tiel brue, kvaza˘ u iu deˆetadu et aduss kvardek pundojn de veturigilo! Kie la diablo vin pelas? Derˆ imorda. imorda. — Mi estis la˘ u ordono...

ˆs! (Fermas al li la buˆson.) Urbestro. — Sˆ son.) He, kiel la korniko ekkrakis! (Imitas (Imitas lin.) lin.) Mi estis la˘ u ordono! Kriegas kvaza˘ u el bareloj! (Al (Al Osip.) Osip.) Nu, amiko amiko,, vi iru, pretigu pretigu ˆ tie por la sinjoro, kion oni bezonas. Cion, kio estas en la domo, postulu. (Osip (Osip foriras.) foriras.) Kaj vi staru sur la perono kaj ne moviˆgu gu de la loko! loko! Kaj neniun neniun flankan flankan personon personon enlasu en la domon, precipe komercistojn! Se vi eˆc unu el ili ili enla enlasos sos,, tiam. tiam. . . Apena˘ Apena˘ u vi ekvidos, ke iras iu kun petoskribo, a˘ u se eˆc sen petoskribo, petoskrib o, sed similas tian homon, h omon, kiu volas prezenti petoskribon kontra˘ u mi, — pugnu lin rekte rekte en la kolo kolon! n! Tiama Tiamani niere ere!! Forte! orte! (Montras per la  ˆ piedo pi edo puˆsado sa don. n.)) Vi a˘udas? udas? Sˆs. s. . . ˆsˆ sˆs. s. . . (Foriras oriras per la pintoj pintoj de la piedoj piedoj post la polic olicanoj. anoj. La  kurteno kurteno falas.) falas.)

61

LA REVIZOR REVIZORO O

AKTO KVARA KVARA La sama ˆcambro cambro en la domo de la urbestro.

SCENO I

Eniras singarde, preska˘  u sur la pintoj de la piedoj: Ammos ˆ, Artemij filippovi c ˆ, Poˆ fjodorovic stestro stestro, Luka ˆ, Dobcinskij ˆinskij kaj  Bobcinskij ˆinskij, en plene paradaj  lukic c c uniformoj. La tuta sceno estas parolata per malla˘  utigata  voˆco.

ˆ , starigas Ammos Fjodorovic, c stari gas ˆciujn ciujn duonronde.

— Pro Dio, sinjoroj, pli rapide faru rondon kaj observu pli da ordo! Ni ne devas malplaˆci ci al li: li veturas en la palacon, li komandas nepre la˘ u milita milit a maniero! man iero! Vi, Pjotr P jotr Ivanoviˆc, c, metu vin je tiu ˆci ci flanko, kaj vi, Pjotr Ivanoviˆ Ivanoviˆc, c, stariˆ gu gu ˆci ci tie. ti e. (Amba˘  u Pjotr Ivanoviˆc-oj c-oj alkuras sur la pintoj de la piedoj.) piedoj.)

ˆ. — Kiel K iel vi volas, Ammos Fjodoroviˆ Fjo doroviˆc, c, Artemij Filippovi c. c

sed ni devus ion entrepreni. ˆ . — Kaj kion nome? Ammos Fjodorovic. c ˆ. — Nu, oni scias, kion. Artemij Filippovi c. c

ˆ ˆ . — Sovi Ammos Fjodorovic. c en la manon? ˆ. — Nu jes, ekzemple Artemij Filippovi c. c ekzemple ˆsovi en la ma-

non. ˆ . — Estas danˆ gere, gere, diablo gin gˆin prenu! Ammos Fjodorovic. c

Li faros krion: li ja estas regna homo. Sed eble en formo de donaco de la flanko de la nobelaro por ia monumento. u diri ekzemple: “Jen per p er la poˆsto sto alvenis Poˆ stestro. stestro. — A˘ mono, pri kiu oni ne scias, al kiu gi gˆi apartenas.” ˆ. — Atentu, ke li per la poˆsto Artemij Filippovi c. c sto ne fors-

endu vin ien malproksi malproksimen. men. A˘ uskultu: uskultu: ˆci ci tiuj aferoj afero j ne tiam tiamani aniere ere estas estas farat farataj aj en bon bonord ordaa regno. regno. Kial Kial ni tie

* Akto

Kvara *

ˆci ci estas est as kvaza˘ kvazau˘ tuta eskadro eskadrono? no? Prezent Prezentii sin oni devas devas unuope, un uope, kaj kaj sen atestan atestantoj toj fari. fari. . . nu nu,, kion oni bezonas, bezonas, — ke eˆc la oreloj oreloj ne a˘ u du! Jen udu! Jen tiel oni faras faras en socisocieto bonorda! b onorda! Nu, jen vi, Ammos Fjodoroviˆc, c, komencu la unua. ˆ . — Jam pli bone komencu vi! En via Ammos Fjodorovic. c

institucio la eminenta vizitanto manˆ getis getis panon. ˆ. — Pli bone estos, se tion faros Luka Artemij Filippovi c. c

Lukiˆc, c, kiel ki el kleriga kl eriganto nto de d e la junularo. junular o. ˆ. — Mi ne pov Luka Lukic. c povas, as, mi ne pov povas, as, sinj sinjor oroj! oj! Mi

konfesas, mi estas tiel edukita, ke kiam ekparolas kun mi persono, kiu havas rangon per unu grado pli altan, mia animo tuj forkuras kaj mia lango engluiˆ gas gas en koton. Ne, sinjoroj, liberigu min, mi petas, liberigu min! ˆ. — Nu, Ammos Fjodoroviˆ Artemij Filippovi c. c c, c, krom vi

ˆ vi kun ˆciu ni neniun havas. Ce ciu vorto kvaza˘ u Cicerono deflugas de la lango.

ˆ . — Nu, nu! Ammos Fjodorovic. c nu! Ciceron Cicerono! o! Vidu, Vidu, kion kion ili

elpen elpensi sis! s! Se mi ian fojon fojon entuz entuzia iasm smiˆ iˆ gas, gas, parolante pri dorna hundaro a˘ u pri ˆcashundo. cashundo. . . ˆ Ciuj, sin premas al li. — Ne, vi ne sole pri hundoj, vi anka˘ u

pri la turo de Babelo Babelo bonege parolas parolas.. . . Ne, Ammos Ammos FjoFjodoroviˆ doroviˆ c, c, ne forlasu nin, estu patro p or ni!. . . Ne, Ammos Fjo Fj o doro do roviˆ viˆc! c! ˆ . — Lasu Ammos Fjodorovic. c Lasu min min tran trankv kvil ila, a, sinj sinjor oroj. oj.

ˆ (Oni a˘  udass paˆsadon uda sad on kaj tusetad tus etadon on en la ˆcambro camb ro de d e Hlesˆ takov. Ciuj konkure konkure rapidas rapidas al la pordo, ordo, sin puˆ puˆsas sas kaj  penas enas eliri eliri;; tiu tiu a˘  u al alia ia ricev ricevas as ekpr ekpremon emon.. Oni Oni a˘  udas malla˘  utajn ekkriojn:) ekkriojn:)

ˆ o de Bobcinskij. ˆinskij. — Oj, Pjotr Voco c c Pjot r Ivanoviˆc, c, Pjotr Ivano-

viˆc. c. vi piedpre pie dpremis mis mian mia n piedon. pie don. ˆ o de Zemlanika. — Lasu, sinjoroj, ke mi ne mortu Voco c

sen pentofaro, — vi tute min kunepremis! (Oni a˘  udas ankora˘  u kelkajn ekkriojn: ekkriojn: aj! aj! Fine ˆciuj  ciuj  sin elpuˆsas sas kaj la ˆcambro cam bro restas resta s malplena malp lena..)

62

* Akto

63

Kvara *

SCENO II ˆ Hlestakov , sola.

ˆ ˆ Hlestakov, sola, eliras kun postdormaj okuloj. — Sajnas al

mi, ke mi diligente ronkis. Kie ili prenis tiajn matracojn ˆ kaj kusene kus enego gojn? jn? Mi eˆc ekˆ e kˆsvitis. svit is. Sajnas al mi, ke ili hiera˘ u ion subˆsovis sovis al mi ˆce ce la matenm mat enmanˆ anˆgo, go, en la kapo ˆgis gis nun io frapas. Mi vidas, ke tie ˆci ci oni pov p ovas as agrable pasigi la tempon. Mi amas gastamecon, kaj mi konfesas, al mi pli plaˆ cas, cas, ke oni estas kompleza por p or mi el la pura koro kaj ne pro intere intereso so.. Kaj la filino filino de la urbestro urbestro estas estas tute ne malbela, kaj anka˘ u la patrino estas tia, ke oni povus ankora˘ u. u. . . Ne, mi ne scias, scias, sed al mi efektive efektive plaˆ cas cas lia vivo.

* Akto

64

Kvara *

SCENO III ˆ ˆ. Hlestakov kaj  Ammos fjodorovic

ˆ , enirante kaj haltante, al si mem. — Ammos Fjodorovic, c

Dio, mia Dio! elportu min feliˆ feliˆce; ce; miaj genuoj genuoj tute fleksiˆgas. g as. (La˘  (La˘  ute, streˆ streˆcinte cinte sin kaj subtenante la spadon per  la mano.) mano.) Mi havas la honoron prezenti min: juˆ gisto gisto de la ˆci ci tiea tie a juˆgejo, gejo, kolegia kolegia asesoro Ljapkin-Tjapk Ljapkin-Tjapkin. in. ˆ Hlestakov. — Mi petas, sidiˆgu. gu. Vi do tie ˆci ci estas e stas juˆ gisto? gisto? ˆ . — De la jaro 1816 mi estis elektita Ammos Fjodorovic. c

por tri jaroj la˘ u la volo de la nobelaro kaj mi da˘ urigas urigas mian oficon gis gˆis la nuna tempo. ˆ Hlestakov. — Estas tamen profita afero esti juˆ gisto? gisto? ˆ . — Por tri trijaraj serioj mi estas reAmmos Fjodorovic. c

komendita por la ordeno de Vladimiro de kvara grado pro pro aprobo aprobo de la estra estraro ro.. (Al si mem.) mem.) Kaj la la mo mono estas en la pugno, sed la pugno estas tuta en fajro. ˆ Hlestakov. — Ha, al mi plaˆ cas cas Vladimiro. Jen Anno de

la tria t ria grado jam ne tiel plaˆcas cas al mi. ˆ , elˆ Ammos Fjodorovic, c elˆsovante sovante iom post post iom anta˘  uen uen la 

  fermitan pugnon. Al si mem. — Mia Dio! mi ne scias, kie mi sidas! Kvaza˘u brulantaj karboj estas sub mi. ˆ — Kion vi tie havas en la mano? Hlestakov. ˆ , konfuziˆ Ammos Fjodorovic, c konfuz iˆginte ginte kaj faligante faliga nte la banknotojn  bankno tojn 

sur la plankon. — Nenion, sinjoro. ˆ Hlestakov. — Kiel Kiel nenion nenion?? Mi vidas, vidas, ke mono mono elfali elfaliss el

via mano. ˆ , tremante per la tuta korpo. — Tute Ammos Fjodorovic, c

ne, sinjoro! (Al (Al si mem.) mem.) Ho, mia Dio! Jen mi jam estas transdonita al la juˆgo! go! Oni jam alsendis veturileton, por kapti min! ˆ levante la monon. — Jes, ˆgi gi estas mono. Hlestakov, ˆ , al si mem. — Nu, N u, ˆcio cio estas finita, finita , — Ammos Fjodorovic, c

mi pereis. ˆ ˆ vi scias? donu ˆgin Hlestakov. — Cu gin al mi prunte.

* Akto

Kvara *

ˆ , rapide. — Certe, Ammos Fjodorovic, c Certe, certe. certe. . . kun kun grangran-

da ple plezu zuro ro.. (Al si mem.) mem.) Nu, pli pli kura kuraˆge, gˆe, pli kuraˆge! ge! Savu min, Sankta Di-patrino! ˆ Hlestakov. — Vidu, mi en la vojo tro multe elspezis: tio

kaj alio...Cetere, mi el la bieno tuj resendos al vi la monon. ˆ . — Ha, mi petas vin, kion vi diras! Ammos Fjodorovic. c

Jam sen tio gi gˆi estas estas tia honoro. honoro. . . Kompren Kompreneble eble,, per mia malforta povo, per diligenteco kaj fervoro rilate la estraron...mi penos meriti ...(Leviˆ ...(Leviˆgas gas de la seˆgo, go, sin streˆcas cas kaj tenas la manojn la˘  ulonge de la kruroj.) kruroj.) Mi ne ne ˆ kuraˆgas gas pli tedi vin per mia alestado. Cu vi ne donos ian ordonon? ˆ Hlestakov. — Kian ordonon? ˆ . — Mi volis Ammos Fjodorovic. c volis diri, ˆcu cu vi ne donos ian

ordonon al la ˆci ci tiea distrikta juˆ gejo? gejo? ˆ — Por kio do? Mi ja nun gin gˆin tute ne bezonas; Hlestakov.

ne, nenion. Mi profunde vin dankas. ˆ , salutan Ammos Fjodorovic, c salutante te kaj forir forirante, ante, al si mem. mem.

— Nu, la urbo estas nia! ˆ Hlestakov, post la foriro de la juˆgisto. gisto. — La juˆ gisto gisto estas

bona homo!

65

* Akto

66

Kvara *

SCENO IV ˆ Hlestakov stestro stestro, enira kaj la  Poˆ en irass streˆ st reˆciˆ ciˆgint gi nte, e, en 

uniformo, subtenante la spadon.

Poˆ stestro. stestro. — Mi havas havas la honoron hono ron min prezenti: pre zenti: poˆstesstes-

ˆ tro, kortega konsilanto Spekin.

ˆ Hlestakov. — Ha, Ha, mi vin vin petas petas!! Mi tre amas amas agra agrabl blan an

societon. Sidiˆgu. gu. Vi ja ˆciam cia m tie ˆci ci loˆgas? gas? Poˆ stestro. stestro. — Tute vere. ˆ Hlestakov. — Al mi plaˆ cas cas la ˆci ci tiea urbeto. Kompre-

neble, gi gˆi ne estas tre multehoma multehoma — sed tio ˆci ci ne estas ˆ ja ne estas ˆcefurbo. ˆ ne vere, gi grava. Gi cefur bo. Cu gˆi ja ne estas ˆcefu ce furb rbo? o? Poˆ stestro. stestro. — Absolute vere. ˆ Hlestakov. — Nur en la ˆcefurbo cefurbo ekzistas ekzistas ja bon-tono kaj

ne ekzistas provincaj p rovincaj anseroj. ansero j. Kia estas via opinio, ˆcu cu ne vere? Tute vere. vere. (Al si mem.) mem.) Li tame tamen n tute ne Poˆ stestro. stestro. — Tute estas fiera; pri ˆcio cio li demandas. ˆ Hlestakov. — Kaj tamen ja konfesu, oni ja anka˘ u en mal-

granda urbeto povas pasigi la vivon feliˆ f eliˆce? ce? Poˆ stestro. stestro. — Tute vere. ˆ Hlestakov. — La˘ u mia mia opini opinio, o, kion oni bezonas? bezonas? Ni be-

zonas nur, ke oni nin estimu, sincere amu, — ˆcu cu ne vere? guste. guste. Poˆ stestro. stestro. — Tute ˆ ˆ Hlestakov. — Mi konfesas, mi ˆgojas, gojas, ke vi havas tian saman man opin opinio ion, n, kiel kiel mi. Oni, Oni, komp kompren reneb eble le,, nomos nomos min min stranga, stranga, sed mi havas havas tian karakt karakteron eron.. (Rigardante al  li en la okulojn, diras al si mem.) mem.) Nu Nu,, mi pro provu peti peti de tiu ˆci ci poˆstestro stest ro pruntedonon prunte donon.. (La˘  ute.) ute.) Kian Kian stra stranngan okazon okazon mi havis: havis: en la vojo mi elspezis elspezis mian mian tutan ˆ monon. Cu vi ne povas doni al mi prunte tricent rublojn? Kial do ne? ne? Mi riga rigard rdos os gin gˆin kiel la plej Poˆ stestro. stestro. — Kial grandan feliˆ con. con. Jen, mi petas. El la tuta koro mi estas preta servi al vi.

* Akto

Kvara *

ˆ Hlestakov. — Mi vin vin tre dan dank kas. as. Kaj mi, mi konfe konfesa sas, s,

terure ne amas rifuzi al mi ion en la vojaˆ go; go; kaj eˆc por po r ˆ kio tion fari? Cu ne vere? Poˆ stestro. stestro. — Tute guste. gˆuste. (Lev (Leviˆ iˆgas, ga s, streˆ st reˆciˆ ciˆgas ga s kaj ka j subt su bten enas as

ˆ la spadon.) spadon.) Mi ne kuraˆ gas gas plu tedi tedi per mia alestad alestado. o. . . Cu vi ne faros ian rimarkigon pri la afero j de la poˆ p oˆsta sta administrado?

ˆ — Ne, nenion. Hlestakov.

(La poˆ poˆstestro stestro salutas saluta s kaj foriras.) foriras.) ˆ Hlestakov, ekfumante cigaredon. — La poˆstestr ste stro, o, ˆsajna sa jnass

al mi, estas anka˘u tre bona homo; almena˘ u komplezema komplezema li estas. Mi amas tiajn homojn.

67

* Akto

68

Kvara *

SCENO V ˆ ˆ, kiu estas preska˘  Hlestakov kaj  Luka lukic u enpuˆ en puˆsata  sa ta 

tra la pordo. Post li oni a˘  udass voˆcon uda con preska˘  presk a˘  u la˘  ute: “Kion vi  timas?” ˆ, streˆ Luka Lukic, c ciˆ ciˆgante gante kun tremo kaj subtenante subtena nte la spa-

don. — Mi havas havas la honoron min prezent prezenti: i: inspekto inspektoro ro ˆ de lernejoj, titola konsilanto Hlopov. ˆ ˆ vi ne Hlestakov. — Ha, Ha, mi peta petas! s! Sidi Sidiˆgu, gˆu, sidiˆ sidiˆ gu! gu! Cu deziras cigaredon? (Donas (Donas al li cigaredon.) cigaredon.) ˆ, al si mem, ˆsanceliˆ Luka Lukic, c san celiˆgante. gan te.

— Jen Jen vi hav havas! as! ˆ preni a˘ Tion ˆci ci mi jam tute ne atendis. Cu u ne preni?

ˆ Hlestakov. — Prenu, prenu; ˆgi gi estas bona cigaredo. Kom-

preneble, ne tia kiel en Peterburgo. Tie, mia sinjoro, mi fumadis fumadis cigaredojn po p o dudek-kvin dudek-kvin rubloj por cento — oni poste simple kisas al si la manon, kiam oni ˆgin gin elfumis. Jen estas fajro, ekfumu. (Donas (Donas al li kandelon.) kandelon.) ˆ, provas ekfumi kaj tute tremas.) (Luka Lukic tremas.) ˆ Hlestakov. — Sed ne de tiu ˆci ci fino! ˆ, de timo elfaligas Luka Lukic, c elfaligas la cigare cigaredon, ekkraˆ ekkraˆcas cas kaj,

svinginte per la mano, diras al si mem. — La diablo ˆcion cion prenu! pr enu! pereigis la malbenita malb enita timemeco! t imemeco! ˆ Hlestakov. — Mi vidas, vi ne estas amanto de cigaredoj.

Kaj mi konfesas, konfesas, ili estas mia malforta flanko. Jen anka˘ anka˘ u rilate la virinan sekson, mi neniel povas esti indiferenta. Kiel vi? Kiaj pli plaˆcas cas al vi — brunulinoj brunulinoj a˘ u blondulinoj? ˆ, estas en plena embaraso, kion li devas (Luka Lukic respondi.) respondi.) ˆ Hlestakov. — Ne, diru malkaˆ malkaˆse: se: brunulinoj brunulinoj a˘ u blondul-

inoj? ˆ. — Mi ne kuraˆ Luka Lukic. c gas gas scii. ˆ Hlestakov. — Ne, ne, ne elturnu vin! Mi volas volas nepre ekscii

vian guston. ˆ. — Mi kuraˆ gas g as rapor raporti ti.. . . (Al si mem.) mem.) Nu, mi Luka Lukic. c

mem ne scias, kion mi parolas.

* Akto

69

Kvara *

ˆ Hlestakov. — Ha, Ha, ha ha!! Vi ne ne vola volass diri diri..

Cert Certee jam jam ia brunulino enbatis al vi najleton. na jleton. Konfesu, ˆsi si enbatis? ˆ, silentas.) (Luka Lukic silentas.)

ˆ Hlestakov. — Ha, ha? Vi ruˆgiˆ giˆgis! gis! Vi vidas, vi vidas! Kial

do vi ne parolas? ˆ. — Mi timiˆ Luka Lukic. c gis. g is. Via Via moˆ moˆs. s . . . eksc ekscel el.. . . prin prin . . .

(Al si mem.) mem.) Vendis min la malbenita lango, vendis! ˆ — Vi timiˆgis? gis? En miaj okuloj efektive estas io, Hlestakov.

kio inspiras senkuraˆgecon. gecon. Almena˘ Almena˘ u mi scias, ke neniu virino povas ilin elteni, ˆcu cu ne vere? ˆ. — Tute vere. Luka Lukic. c ˆ Hlestakov. — Jen stranga okazo min trafis: en la vojo mi

ˆ vi ne povas doni al mi elspezis mian tutan monon. Cu prunte tricent rublojn?

ˆ, kaptante Luka Lukic, c kaptan te sian poˆ poˆson, son, al si mem. — Nun estos

bela bela afero, afero, se mi ne hav havas! as! Estas Estas,, estas! estas! (Elprenas kaj  donas tremante la banknotojn.) banknotojn.) ˆ Hlestakov. — Mi dankas vin humile. ˆ, streˆ Luka Lukic, c ciˆ ciˆgante gan te kaj subtenan subt enante te la spadon. spado n.

— Mi

ne kuraˆgas gas plu tedi per mia alestado. ˆ Hlestakov. — Adia˘ u. u. ˆ, elkuras rapide kaj diras al si mem. Luka Lukic, c

dank’ al Dio! Eble li ne enrigardos en la klasojn.

— Nu,

* Akto

70

Kvara *

SCENO VI ˆ ˆ, streˆ Hlestakov kaj  Artemij filippovi c treˆciˆ ciˆgint gi ntee kaj  ka j 

subtenante la spadon.

ˆ. — Mi havas la honoron min prezenti: Artemij Filippovi c. c

kuratoro de kadukulejoj, adukulejoj, kortega kortega konsilan konsilanto to Zemlanik Zemlanika. ˆ Hlestakov. — Bonan tagon, mi petas vin, volu sidiˆgi. gi. ˆ. — Mi havis la honoron akompani vin Artemij Filippovi c. c

kaj akcepti vin persone en la kadukulejoj konfiditaj al mia administrado. ˆ Hlestakov. — Ha, jes! mi memoras. Vi tre bone nin rega-

lis per matenmanˆgo. go. ˆ. — Mi ˆciam Artemij Filippovi c. c ciam estas preta pret a fervori fer vori en ser-

vado al la patrujo. ˆ Hlestakov. — Mi konfesas, ke ˆgi gi estas mia malforta flanko,

— mi amas bonan kuirejon. Diru, mi petas, p etas, ˆsajnas sajna s al mi, kvaza˘ u hiera˘ u vi estis de iom pli malalta malalta kresko, kresko, ˆcu cu ne vere? ˆ. — Tre Artemij Filippovi c. c Tre povas povas esti. (Post kelka silen-

to.) to.) Mi povas diri, ke mi nenion domaˆ gas gas kaj mi fervore plenumas plenumas mian servadon. servadon. (Alˆsovas sovas sin pli proksime kun  sia seˆgo go kaj parolas malla˘  mal la˘  ute.) ute.) Jen Je n la ˆci ci tie t ieaa poˆ p oˆstes st estr troo abab solute nenion ne nion faras; far as; ˆciuj ciuj aferoj afer oj estas en granda gr anda malordo: malor do: la sendaˆ sendaˆoj oj estas retenataj. . . volu mem intence esplori. Anka˘u la juˆgisto, gisto, kiu ˆus estis anta˘ u mia veno, okupas sin nur per ˆcasado casado de leporoj, en la oficejoj li tenas hundojn, kaj lia konduto, se mi devas konfesi anta˘ u vi, — kompreneble, pro la utilo de la patrujo, mi devas tion ˆci ci fari, kvank kvankam am li estas mia parenco kaj amiko, amiko, — lia konduto konduto estas la plej kondamninda. kondamninda. Ekzistas Ekzistas tie ˆci ci unu bienhav bienh avanto anto Dobˆcinskij, cinskij , kiun plaˆcis cis al vi vidi; kaj apena˘ ape na˘u tiu ˆci ci Dobˆcinskij cinski j ien eliras elira s el la domo, la juˆgisto gisto jam tie sidas ˆce ce lia edzino, mi povas ˆuri. . . kaj intence rigardu r igardu la infano jn: neniu el ili similas Dobˆcinskij-n, cinski j-n, sed ˆciuj, ciuj, eˆc la malgranda knabineto, estas veraj portretoj de la juˆ gisto. gisto. ˆ Hlestakov. — Kion mi a˘udas! u das! kaj mi nenie neniell pensus, pensus, ke

tiel estas.

* Akto

Kvara *

ˆ. — Jen anka˘ Artemij Filippovi c. c u la inspektoro de la ˆci ci

tiea tiea lerne lernejo jo.. . . Mi ne scias, scias, kiel kiel la estrar estraroo povi poviss konfi onfidi di al li tian oficon: li estas pli malbona malbona ol jakobeno, jakobeno, kaj li inspiras al la junularo tiajn malbontendencajn regulojn, ˆ vi ne ordonos, ke estas eˆc malfacile malfa cile tion ˆci ci esprimi. espri mi. Cu mi ˆcion cion tion ˆci ci raportos rap ortos pli bon bonee sur pap papero? ero? ˆ Hlestakov. — Bone, vi pov p ovas as raporti rap orti eˆc sur papero. Al mi estos estos tre agrab agrable le.. Mi iom amas amas en enua enua tempo traleg tralegii iom amuzan. amuzan. . . Kiel estas via nomo? Mi ˆciam ciam forgesas. ˆ. — Zemlanika. Artemij Filippovi c. c ˆ — Ha jes! Zemlanika. Kaj kiel, diru, mi petas, Hlestakov. ˆcu cu vi havas infaneto infan etojn? jn? ˆ. — Sendube! kvin; du estas jam Artemij Filippovi c. c jam grandaˆgaj. gaj. ˆ Hlestakov. — Ha, grandaˆgaj! g aj! Kaj kiel kiel ili. ili. . . kiel kiel ili ili tion? tion? ... ˆ. — Tio estas, ˆ Artemij Filippovi c. c cu cu ne plaˆcas cas al vi demandi, kiel oni ilin nomas? ˆ Hlestakov. — Jes, kiel oni ilin nomas? ˆ. — Nikolao, Ivano, Elizabeto, Mario Artemij Filippovi c. c kaj Perpetuo. ˆ Hlestakov. — Tre bone. ˆ. — Mi ne kuraˆ Artemij Filippovi c. c gas gas tedi per mia alestado, forpreni forpreni tempon, tempon, destin destinitan itan por sanktaj sanktaj devoj. devoj. . . (Salutas kaj intencas foriri.) foriri.) ˆ ˆ i ˆcio Hlestakov, akompanante. — Ne, nenion malhelpas. malhelpas. C estas tre ridinda, kion vi parolis. Mi petas vin, anka˘u en alia alia tempo tempo . . . Mi tion ˆci c i tre amas. amas. (Reiras kaj malferminte la pordon, krias al la foririnto.) foririnto.) He, He, vi! vi! kiel kiel oni oni vin. vin. . . mi ˆciam ciam forgesa forgesas, s, kiel kiel estas estas via nomo nomo kaj patropatronomo. ˆ. — Arte Artemij Filippovi c. c A rtemij mij Filipp Fili ppoviˆ oviˆc. c. ˆ — Estu tiel bona, b ona, Artemij Filippoviˆ Filipp oviˆ c. c. Stranga Hlestakov. okazo min trafis: en la vojo mi elspezis mian tutan moˆ vi ne havas iom da mono por pruntedoni al mi, non. Cu ekzemple ekzemple kvarcent kvarcent rublojn? rublo jn? ˆ. — Mi havas. Artemij Filippovi c. c ˆ Hlestakov. — Ha, kiel bonokaze. Mi humile vin dankas.

71

* Akto

72

Kvara *

SCENO VII

ˆ ˆinskij kaj  Dobcinskij ˆinskij. Bobcinskij c c sc Hlestakov,

ˆinskij. — Mi havas la honoron prezenti min: loˆ Bobcinskij. c ganto ganto

de la ˆci ci tiea urbo, urb o, Pjotr, Pjotr , filo de Ivano, Bobˆcinskij. cinski j. ˆinskij. — Bienhavanto Bienhavanto Pjotr, filo de Ivano, DobˆcincinDobcinskij. c

skij. ˆ Hlestakov. — Ha, sed mi vin jam vidis. ˆsajnas sajnas al mi, ke

vi tiam falis? Nu, kiel fartas via nazo? ˆinskij. — Dank’ al Dio! Ne volu Bobcinskij. c volu maltrankv maltrankvili iliˆˆgi: ˆgi gi

kovriˆgis, gis, tute kovriˆgis. gis. ˆ Hlestakov. — Estas Esta s bon bone, e, ke ˆgi gi kovriˆ gis. g is. Mi ˆgojas...(Sug ojas...(Su-

bite kaj abrupte.) abrupte.) Monon vi ne havas? ˆinskij. — Monon? Kiel monon? Dobcinskij. c ˆ Hlestakov. — Pruntedoni ekzemple mil rublojn.

ˆ ne ˆinskij. — Tian sumon, per Dio, mi ne havas. Cu Bobcinskij. c havas vi, Pjotr Pjo tr Ivanoviˆc? c? ˆinskij. — Kun mi, mi ne havas, Dobcinskij. c havas, ˆcar car mia mono, se vi

scias, estas deponita en la oficejo de la komuna prizorgado. ˆ Hlestakov. — Nu, se vi ne havas mil, mi petas cent ru-

blojn. ˆ vi, Pjotr ˆinskij, serˆ Pjo tr Ivanoviˆc, c, Bobcinskij, c se rˆcant ca ntee en la poˆsoj. so j. — Cu ne havas cent rublojn? Mi havas nur kvardek per banknotoj. ˆinskij, rigardante en la paperujon. — Mi havas entute Dobcinskij, c

nur dudek-kvin rublojn. ˆinskij. — Sed vi serˆ Bobcinskij. c cu cu pli bone, Pjotr Ivanoviˆ Ivanoviˆc! c! Mi

scias, vi havas tie en la poˆso so de la dekstra dekst ra flanko traˆsiron, siron, kaj la mono mon o kredeble iel enfalis e nfalis en e n la traˆsiron. siron. ˆinskij. — Ne, kredu al mi, anka˘ u en la traˆ t raˆsiro sir o ne estas. est as. Dobcinskij. c ˆ — Nu, tute egale. egale. Mi ja nu nurr simple simple tiel diris. diris. Hlestakov.

Bone, Bone, estu sesde sesdekk-kv kvin in rubloj. rubloj. . . Tute egale. egale. (Li prenas la monon.) monon.)

* Akto

Kvara *

ˆinskij. — Mi kuraˆ Dobcinskij. c g as peti vin pri unu tre delikata gas

cirkonstanco. ˆ — Pri kio? Hlestakov. ˆinskij. — Afero de tre delikata eco: mia plej maljuna Dobcinskij. c

filo, volu vidi, estas naskita de mi ankora˘u anta˘ u la edziˆgo. go. ˆ Hlestakov. — Jes? ˆinskij. — Tio estas, oni nur tiel diras, sed efektive mi Dobcinskij. c

naskis lin tute tiel kvaza˘u en edzeco, kaj ˆcion cion tion mi poste dece fortikigis per leˆga ga ligo de edzeco. Sekve, volu vidi, mi volas, ke li nun estu jam tute, tio estas mia leˆga ga filo, kaj ke li estu nomata tiel, kiel mi, Dobˆcinskij. cinskij. ˆ Hlestakov. — Bone, li estu nomata; mi konsentas. ˆinskij. — Mi Dobcinskij. c M i eˆc ne maltrankviligus vin, sed se d estas do-

maˆge g e pro liaj liaj kapab apabloj loj.. La bubo bubo esta estass tia. tia. . . li dona donass grandajn grandajn esperojn: esperojn: parkere parkere li rakont rakontas as diversajn diversajn versa versa-ˆojn, ojn , kaj se li ie trovas trovas tranˆcileton, cileton, li tuj faras malgrandan droˆ d roˆsketon sketon tiel arte, kiel artifikisto. artifikisto . Jen anka˘ u Pjotr Ivanoviˆ Ivan oviˆc scia sc ias. s. ˆinskij. — Jes, grandajn kapablojn li havas. Bobcinskij. c ˆ — Bone, bone! Mi zorgos pri tio ˆci, ci, mi parolos Hlestakov.

. . . mi esperas. . . ˆcio cio ˆci ci tio estos estos farita, farita, jes, jes. jes. . . (Turnanˆ vi ne havas anka˘u ion por diri te sin al Bobˆcinskij. cinski j.)) Cu al mi? ˆinskij. — Certe, mi havas tre humilegan peton. Bobcinskij. c ˆ Hlestakov. — Nome kion, pri kio? ˆinskij. — Mi petas vin plej humile, kiam vi veturos Bobcinskij. c

Peterburgon, diru tie al ˆciuj ciuj diversaj eminentuloj, senatanoj tanoj kaj admir admiral aloj, oj, ke jen via via Eksce Ekscele lenco nco,, a˘ u Princa Moˆsto, sto, en tiu kaj tiu urbo loˆ gas ga s Pjot Pj otrr Ivanoviˆ Ivan oviˆc Bobˆ Bo bˆcinci nskij. Simple tiel diru: loˆgas ga s Pjot Pj otrr Ivanoviˆ Ivan oviˆc Bobˆ Bo bˆcins ci nskij kij.. ˆ — Tre bone. Hlestakov. ˆinskij. — Kaj se iel vi havos okazon al la regnestro, Bobcinskij. c

tiam vi anka˘ u al la regnestro diru, ke jen via Imperiestra Moˆsto, sto, en tiu kaj tiu urbo loˆ gas ga s Pjot Pj otrr Ivanoviˆ Ivan oviˆc Bobˆ Bo bˆcinci nskij. ˆ Hlestakov. — Tre bone.

73

* Akto

Kvara *

ˆinskij. — Pardonu, ke ni tiel tedis vin per nia alestaDobcinskij. c

do. ˆinskij. — Pardonu, ke ni tiel tedis vin per nia alestaBobcinskij. c

do. ˆ Hlestakov. — Nenio Nenio grava, grava, nenio grava! grava! Al mi estas estas tre

agrable. (Elakompanas ilin.) ilin.)

74

* Akto

75

Kvara *

SCENO VIII ˆ Hlestakov , sola.

ˆ Hlestakov, sola. — Tie ˆci ci estas multe da oficisto oficist o j. ˆsajnas sa jnas

al mi tamen, ke ili min prenas por regna homo. Kredeble mi hiera˘ u ekˆsutis sutis al ili iom da polvo en la okulojn. Kia malsaˆgularo! gular o! Mi ekskribos ekskr ibos pri ˆcio cio al Trjapiˆckin ckin en Peterburgo: burgo: li skribadas skribadas artiko artikolet letojn, ojn, — nu nu,, li ilin bone priprifrapu per la plumo. He, Osip, donu al mi paperon kaj inkon! (Osip (Osip enrigardas tra la pordo kaj diras: “Tuj”.) “Tuj”.) Kaj certe, se iu trafos sur la denton denton de Trjapiˆ rjapiˆckin, ckin, — tiam gardu vin: pro sprita vorto li eˆc propran patron ne indulgus, kaj monon li anka˘ u amas. a mas. Cetere, ˆci ci tiuj oficistoj oficisto j estas bonaj homoj; gi gˆi estas de ilia flanko bona trajto, ke ili donis al mi prunte. prunte. Mi intence intence trarigardos trarigardos,, kiom kiom da mono mono mi hav havas. Jen Jen de la juˆ gisto gisto tricent; jen de la poˆstestro stestro tricent, sescent, sepcent, okcent. okcent. . . — kia malpura bankno banknoto! to! — okcen okcent, t, na˘ ucent. ucent. . . Oho! transpaˆ transpaˆsas sas milon. milon. . . Nu, venu venu nu nun, n, kapita kapitano, no, mi volus volus vin trafi nun! ni rigardu, kiu kiun batos!

* Akto

76

Kvara *

SCENO IX ˆ Hlestakov kaj  Osip, kun inko kaj papero.

ˆ Hlestakov. — Nu, kiel? vi vidas, malsaˆgulo, gulo, kiel oni min

regalas kaj akceptas? (Komencas (Komencas skribi.) skribi.) Aleksandr oviˆ c, c, Osip. — Jes, dank’ al Dio. Sed vi scias, Ivan Aleksandroviˆ kion mi diros al vi? ˆ Hlestakov. — Kion do? Osip. — Forveturu de ˆci ci tie! Per Dio, estas jam tempo. t empo. ˆ skribas. — Jen Je n sensenc se nsencaaˆo! Por kio? k io? Hlestakov,

ciujn al Dio! Vi amuziˆgis gi s tie t ie ˆci ci du tata Osip. — Iale. Lasu ilin ˆciujn gojn, goj n, — nu, estas sufiˆce. ce. Por kio ligiˆ gi gi kun ili por longe? Kraˆcu cu sur ilin! Oni ne povas anta˘ uvidi: uvidi: eble iu alia alia alveturos . . . Per Dio, Ivan Aleksandroviˆc! c! Kaj Ka j ˆcevalojn cevalojn ili tie ˆci ci havas tre bona jn, — ni tiel bonege ekruliˆ gus!. gus!. .. ˆ Hlestakov, skribas.

— Ne, mi volas ankora˘u iom loˆgi ˆci tie. Ni lasu ˆgis gis morga˘ u. u.

Osip. — Kial morga˘ u! Per Dio, ni forveturu, Ivan Aleksanu!

droviˆ c! c! Kvankam Kvankam oni o ni akceptas vin kun grandaj granda j honoroj, hono roj, tamen vidu, estas pli bone forveturi plej balda˘ ue; ue; kredu al mi, oni oni ja preni preniss vin por iu alia alia.. . . Kaj anka˘ anka˘ u la patro koler koleros, os, ke vi tiel longe restis restis en la vojo. Kredu Kredu al mi, ni ja tiel bon bonege ege ekruliˆ ekrul iˆgus! gus! Kaj Ka j ˆcevalojn cevalo jn oni donus tie ˆci ci bonegajn. ˆ Hlestakov, skribas.

— Nu, bone. Forport orportu u nur anta˘ anta˘ ue tiun ˆci ci leteron; se vi volas, prenu samtempe anka˘ u p oˆstost oveturan veturan bileton. bileton. Sed por p or tio rigardu, ke la ˆcevaloj cevaloj estu bonaj! Al la veturigist veturigistoj oj diru, ke mi donados po rublo, ke ili ruligu min kiel kortegan kurieron kaj ili kantu kantojn! (Da˘  urigas skribi.) skribi.) Mi prezenta pr ezentass al mi, mi , Trjapiˆckin ckin mortos mo rtos de rida ridado do.. . .

Osip. — Mi sendos, sinjoro, la leteron per p er ˆci ci tiea servanto, servanto,

kaj mi mem pli bone b one enpakos viajn via jn aˆojn, ojn, por ke tempo ne estu vane perdata. ˆ Hlestakov, skribas. — Bone, alportu nur kandelon.

* Akto

Kvara *

Osip, eliras kaj parolas malanta˘  u la scenejo. — He, a˘ uskuluskul-

tu, mia kara! kara! Forportu orportu la leteron leteron al la poˆ poˆsto sto kaj diru al la poˆstestro, stestro, ke li akceptu akceptu sen mono, kaj diru, ke oni tuj alvenigu al la sinjoro la plej bonan triˆcevalan cevalan veturilon, kurieran; kaj la koston de veturado, diru, la sinjoro ne pagas pagas:: la vetu veturad rado, o, diru. diru. estas estas regno regnok kasa. asa. Kaj ke ˆcio ci o fari fa riˆ gu gˆu plej rapide, ˆcar car alie, diru, la sinjoro koleros. Atendu, ankora˘ u la letero ne estas preta. ˆ Hlestakov, da˘  urigas skribi.

— Estus interese scii, kie li ˆ nun loˆgas gas — en la strato Po Poˆˆstoficeja stoficeja a˘ u en la Gorohova? Li ja anka˘ u amas ofte ˆsanˆ sanˆgi g i la loˆgejojn g ejojn kaj ne pagi. pagi. Mi adresos divenprove divenprove strato Po Poˆˆstoficeja. stoficeja. (Faldas la leteron  kaj surskribas.) surskribas.) ˆ (Osip, alportas kandelon, Hlestakov sigela sigelas. s. Oni a˘  uˆ on de Derˆ c imorda imorda: “— Kien vi vin ˆsovas, das la  vocon sovas, barbulo? Oni diras al vi, ke estas ordonite neniun lasi!”) lasi!”)

ˆ Hlestakov, donas al Osip la leteron. — Prenu, forportu. ˆoj de komercistoj. — Lasu nin, nia kara! Vi ne poVocoj c

vas ne lasi: ni venis pro serioza afero. ˆ o de Derˆ Voco c imorda. imorda. — For, for! Li ne akceptas, li dor-

mas. (La (La bruo pligrand pli grandiˆ iˆgas. gas .) ˆ Hlestakov. — Kio tie estas, Osip? Rigardu, pro kio estas

la bruo. Osip, rigardante rigardante tra tra la fenestro fenestro..

— Iaj komercistoj volas eniri, sed la policano ilin ilin ne lasas. Ili svingas svingas per papero j: kredeble ili vin volas vidi.

ˆ Hlestakov, alirante al la fenestro. — Kion vi deziras, miaj

karaj? ˆo de komercistoj. — Al via afabla moˆ Voco c moˆsto sto ni volas volas

nin turni. Ordonu, reganto nia, akcepti petoskribon. ˆ Hlestakov. — Enlasu Enlasu ilin, enlasu! enlasu! Ili venu venu.. Osip, Osip, diru al

ili, ke ili venu. (Osip (Osip foriras. foriras.)) ˆ Hlestakov, akceptas tra la fenestro petoskribojn, disvolvas

unu el ili kaj legas. — “Al lia altamoˆsta sta ekscelenca moˆ moˆsta sta sinjoro financestro, financestro, de la komercisto Abdulin. . . ” Diablo scias, kion li skribis: eˆc ne ekzistas tia titolo!

77

* Akto

78

Kvara *

SCENO X ˆ Hlestakov kaj  Komercistoj, kun korbo da vino kaj kun 

konusoj da sukero. ˆ Hlestakov. — Kio estas al vi, miaj karaj? Komercistoj. — Kun plej humila peto ni venas al via afa-

bla bl a moˆsto. st o. ˆ — Kaj kion vi deziras? Hlestakov.

reganto nia! Maljus Maljusteco teco Komercistoj. — Ne pereigu nin, reganto estas farata al ni tute sen ia ka˘ uzo. uzo. ˆ Hlestakov. — De kiu? Unu el la komercistoj. — Nu, N u, ˆcio cio de la ˆci ci tiea tie a urbest urb estro. ro.

Tia urbestro, ho, reganto mia, neniam ankora˘ u ekzistis en la mondo. Tiajn ofendojn li faras, ke eˆc priskribi priskribi ne estas eble. Per senˆ se nˆcesa cesa enloˆgigado gigado de soldatoj li tute nin elturme elturmenti ntis, s, ni ne scias jam kiel nin savi. savi. Ne la˘ u decaj agoj li agas. Li ekkaptas per la barbo kaj diras: “Ha, vi, tataro!” Per Dio! Nu, se ni, por tiel diri, ne farus decan respekton respekton al li, — sed ni ja ˆciam ciam plenuma plenumass la ordon: ordon: kion oni devas doni por vesto al lia edzino kaj filino, — ni kontra˘ u tio ti o ne disputas. disput as. Sed ne, vidu, al li ˆcio cio ˆci ci tio t io ne ne sufiˆ cas, cas, — per Dio! Li venas en la magazenon, kaj kion li trovas, li ˆcion cion prenas. prena s. Li ekvidas pecon da drapo, drap o, li tuj diras: “He, mia kara, tio ˆci ci estas bona drapo: forportu gin ˆg in al mi.” mi.” Kaj ni voleole-nene-vo vole le portas, portas, kaj la peco peco ja enhavas en havas ˆcirka ci rka˘ u˘ kvin k vindek dek arˆsino sin o jn. ˆ ˆ vere! Ha, kia fripono li do estas! Hlestakov. — Cu Komercistoj. — Per Dio! Tian urbestron neniu memoras,

simple simple ni devas devas ˆcion cion kaˆsi si en la magazeno, magazeno, kiam ni lin ekvidas. ekvidas. Tio estas ne sole, por p or tiel diri, ian delikata delikataˆˆon, sed eˆc ˆcian cian abomenaˆ abo menaˆon, on, li prenas: pren as: sekigita sekig itajj pruno prun o j, kiuj  jam  j am de sep se p jar j aroo j kuˆ k uˆsas sa s en e n la la b bar arel elo, o, ˆce ce mi eˆc komiz ko mizoo ˆgin gi n ne ne volus manˆgi, gi, — kaj li la tutan.manon tut an.manon tien t ien enˆsovas. sovas. Lia nomfesto estas en la tago de la sankta Antono, kaj ˆsajnas sajn as al ni, ni tiam portas jam al li en granda amaso ˆcion, cion, kion oni oni nu nurr povas, povas, nenio nenio mankas mankas al li; li; sed sed ne, ne, donu donu al li ankora˘ u, u, li diras ke anka˘ u la tago de la sankta Onufrio estas lia nomfesto. Kion fari? Anka˘u en la Onufria tago ni portas.

* Akto

Kvara *

ˆ Hlestakov. — Sed tio ˆci ci ja estas simple rabisto! Komercistoj. — Per Dio, Dio, vere. ere. Kaj provu provu nur nur diri diri unu

vorton de protesto, li tuj sendos al vi en vian domon tutan regimenton por enloˆ gigi g igi.. Kaj se vi nur per io lin lin kolerigis, li ordonas fermi la pordon: “Mi vin, — li diras, — ne submetos, — li diras, — al korpa puno a˘u al torturo: tion ˆci, ci, — li diras,— la leˆgo go malpermesas, sed jen, mia kara, vi manˆgos gos ˆce ce mi haringon!” harin gon!” ˆ Hlestakov. — Ha, kia malnoblulo! malnoblulo! Sed por p or tio ˆci ci li devas

 ja esti sendita rekte Siberion. kien ajn via afabla afabla moˆ moˆsto sto lin forsforsKomercistoj. — Nu, kien endos — ˆcio cio estos bona, nur, por tiel diri, pli malproksimen simen de ni. Ne rifuzu, rifuzu, nia patro, patro, akcepti akcepti nian regalon regalon de bondeziro: bondeziro: ni salutas salutas vin per iom da sukero sukero kaj per korbeto da vino. ˆ — Ne, vi tion ˆci ci ne pensu; mi prenas absolute Hlestakov.

neniajn subaˆ cetojn. cetojn. Jen ekzemple, se vi proponus al mi prunte tri centojn da rubloj, — nu, tio estus tute alia afero: preni prunte mi povas. Komercistoj. — Kun plezuro, nia patro! (Ili (Ili elprenas mo-

non.) non.) Sed kio estas tricent! jam pli bone prenu kvincent, nur helpu. ˆ Hlestakov. — Bone: prunte prunte — mi nenion diros, mi prenos. prenos. Komercistoj, transdonas al li sur arˆ genta genta pleto la monon.

— Nu, faru al ni la komplezon, prenu jam anka˘ u la pleteton. ˆ Hlestakov. — Bone, mi povas preni anka˘ u la pleton.

u Komercistoj, salutante. — Nu, volu preni jam kune anka˘ iom da sukero. ˆ Hlestakov. — Ho, ne, subaˆ cetojn cetojn mi prenas neniajn. . . Osip. — Via moˆsto! sto! kial vi ne prenas? pren as? Prenu! En la vojo vo jo ˆcio cio

ta˘ugos. ugos. Donu la konusojn konusojn kaj la korbeton. Donu ˆcion, cion, ˆcio cio estos utila. Kio tie estas? ˆsnureto? snureto? Donu anka˘ u la ˆsnureton, snureton, — en la vojo anka˘ u ˆsnureto estos utila; se la veturileto ie rompiˆgos g os a˘ u io simila, oni povos ligi. Komercistoj. — Faru do jam tian favoron, via grafa moˆ ss-

to! Se jam vi, por tiel tiel diri, diri, ne helpos helpos en nia nia peto, peto, tiam tiam ni jam ne scias, kion fari; restos al ni nur pendigi nin.

79

* Akto

Kvara *

ˆ Hlestakov. — Nepr Nepre, e, nepr nepre! e! Mi peno penos. s. (La komercistoj 

 foriras.)  foriras.) ˆ o de virino. — Ne, vi ne havas la rajton ne allasi min! Voco c

Mi plendos kontra˘ u vi al li mem. Vi ne puˆsu su tiel dolore! ˆ Hlestakov. — Kiu tie estas? (Aliras (Aliras al la fenestro.) fenestro.) Kion

vi deziras, mia virino? ˆ oj de du virinoj. — Vian Vocoj c Vian favo favoron ron mi petas, petas, patro patro

mia. Ordonu a˘ uskulti min, reganto mia. uskulti ˆ Hlestakov, tra la fenestro. — En Enla lasu su ˆsin. sin .

80

* Akto

81

Kvara *

SCENO XI ˆ Hlestakov , Seruristedzino kaj  Suboficiredzino.

Seruristedzino, salutante ˆ gis gis la planko.

— Favoron mi

petas... Favoron oron mi petas. petas. . . Suboficiredzino. — Fav ˆ — Sed kiaj virinoj vi estas? Hlestakov. Suboficiredzino.

— Suboficira edzino Ivanova.

— Seruristedzino, Seruristedzino, ˆci ci tiea urbanino, urbanino, Fevronja Petrova Petrova Po Poˆˆsljopkina, sljopkina, mia patro. pa tro. . .

Seruristedzino.

ˆ — Haltu, anta˘ ue ue unu parolu. parolu. Kion vi bezonas? bezonas? Hlestakov.

— Favoron vian mi petas, kontra˘ u la urbestro mi alportas mian plej humilan peton! Dio donu al li ˆcian cian eblan malbonon! Nek liaj lia j infanoj, nek li, fripono, nek liaj onkloj, nek liaj onklinoj havu en io ian profiton!

Seruristedzino.

ˆ Hlestakov. — Kio estas?

— Li ja ordonis preni mian edzon en la soldataron, kvankam tute ne estis nia vico, — tia fripono! eˆc lau˘ la leˆgo go ne estas permesite: li estas ja edzigita.

Seruristedzino.

ˆ — Kiel do li povis tion ˆci ci fari? Hlestakov.

— Li faris, fripono, li faris, — Dio lin batu en tiu mondo kaj en ˆci ci tiu! ke li, se li hav havas onklinon, anka˘ u al la onklino onklino venu venu ˆcia cia malbono, kaj se lia patro vivas, anka˘ u la patro, kanajlo, mortu kiel hundo a˘ u sufokiˆgu gu p por or ˆciam, ciam, fripono frip ono malbenita! malb enita! Oni devis preni la filon de la tajloro, li ja estis anka˘ u drinkemulo, sed la gepatro j donis riˆcan can donacon, donac on, tiam li alkroˆciˆ ciˆ gis gis al la filo de la komercistino Pantelejeva, sed Pantelejeva anka˘ u sendis al lia edzino tri pecojn da tolo, — tiam li turnis sin al mi. “Por kio, — li diras, — vi bezonas edzon? li jam ne ta˘ ugas ugas por p or vi.” Sed tion mi scias, ˆcu cu li ta˘ ugas ugas a˘ u ne ta˘ugas; ugas; gi gˆi estas mia afero, fripono malbenita! “Li estas, — li diras, diras , — ˆstelisto; stelis to; kvankam li nun ne ˆstelis, stelis , sed tute egale, egale, — li diras, diras, — li poste ˆstelos, stelos, oni lin anka˘ anka˘ u sen tio en la venonta jaro prenos en la soldataron.” Sed mi, kiel mi povas esti sen edzo, fripono malbenita! Mi estas

Seruristedzino.

* Akto

82

Kvara *

malforta malforta homo, vi malnoblulo tiela! Via tuta parencaro neniam vidu la lumon de Dio! kaj se vi havas havas bopatrinon, tiam anka˘ u la bopatr bopatrin ino. o. . . ˆ Hlestakov. — Bone Bone,, bone. bone. Nu Nu,, kaj kaj vi? vi? (Elkondukas la 

maljunulinon.) maljunulinon.) Seruristedzino, forirante. — Ne forgesu, nia patro! Estu

favora! Suboficiredzino.

— Kontra˘ u la urbestro mi venis, patro

mia... ˆ Hlestakov. — Nu, kio, kio, pri kio? kio? Diru Diru en mallon mallongaj gaj vortoj. vortoj. Suboficiredzino. — Li vergis min, patro mia! ˆ Hlestakov. — Kiel?

— Per eraro, mia patro! Niaj virinoj en la bazaro interbatiˆ g is, sed la polico venis tro malfrue, gis, tiam gi ˆgi kaptis min, kaj ˆgi gi tiel min regalis per vergoj, ke mi du tagojn ne povis sidi.

Suboficiredzino.

ˆ Hlestakov. — Kion do oni povas nun fari?

— Fari oni kompreneble nenion povas. Sed por la eraro ordonu, ke li pagu punmonon. Forˆ orˆeti eti mem mian feliˆcon con mi ja ne bezonas, kaj mono estas nun por mi tre utila.

Suboficiredzino.

ˆ — Bone, Bone, bone! bone! Iru, Iru, iru! Mi faros faros dispo disponon non.. Hlestakov.

(Tra la fenestro enˆsoviˆ soviˆgas gas manoj kun petoskriboj.) petoskriboj.) Nu, kiu tie estas ankora˘ u? u? (Aliras al la fenestro.) fenestro.) Mi ne volas, mi ne volas! Ne estas bezone, ne bezone! (Forirante. (Forirante.)) Ili jam tro tedis min, diablo ilin prenu! Ne enlasu, Osip! Osip, krias tra la fenestro. — For, for! Nun ne estas tempo,

venu morga˘ u! u! (La pordo malfermiˆ malf ermiˆgas gas kaj el tie elstariˆ elst ariˆgas gas ia figuro figuro en frisa superves supervesto, to, kun nerazita nerazita barb arbo, o, ˆsvelisveliˆgint gi ntaa lipo li po kaj ka j ˆcirk ci rka˘  a˘  uligita vango; post ˆgi gi en la perspektivo montriˆgas gas kelkaj aliaj. aliaj .) sovas? (Li apogas sin kontra˘  u  Osip. — For, for! Kien vi vin ˆsovas? la unua per la manoj al a l lia ventro kaj elpuˆ elpuˆsigas sigas sin kune kun li en la vestiblon, puˆsferminte sferminte post si la por pordon. don.))

* Akto

83

Kvara *

SCENO XII ˆ Hlestakov kaj  Marja antonovna.

Marja Antonovna. — Ha! ˆ Hlestakov. — Kial vi tiel ektimis, sinjorino? Marja Antonovna. — Ne, mi ne ektimis. ˆ Hlestakov, pozante. — Mi petas vin, sinjorino, al mi estas

ˆ mi tre agrable agrable,, ke vi prenis prenis min por tia homo, kiu. kiu. . . Cu povas kuraˆgi gi demandi vin, kien vi intencis iri?

Marja Antonovna. — Certe, mi nenien iris. ˆ — Kial do ekzemple vi nenien iris? Hlestakov. Marja Antonovna. — Mi pensis, eble ˆ ci ci tie estas la pa-

trino... ˆ — Ne, mi volus scii, kial vi nenien iris? Marja Hlestakov.

Antonovna. Antono vna. — Mi malhelp malhelpis is vin. vin. Vi estis estis okupata okupata de gravaj aferoj. ˆ pozante. — Sed viaj okuloj estas pli bonaj ol Hlestakov,

grav gravaj aferoj. aferoj. . . Vi neniel neniel pov p ovas as malhelpi malhelpi min, min, en nenia maniero; maniero; kontra˘ kontra˘ ue, vi povas fari plezuron. ue, cefurba. Marja Antonovna. — Vi parolas en maniero ˆcefurba. ˆ Hlestakov. — Por tia bela persono, kiel vi, ˆcu cu mi povas povas kuraˆgi gi esti est i tiel feliˆca ca kaj proponi pr oponi al vi seˆ gon? gon? Sed ne, al vi decas ne seˆgo, go, sed trono. Marja Antonovna. — Efektiv Efektive, e, mi ne scias. scias. . . mi tiel tiel be-

zonis iri. (Si (Siddiˆgas. ga s.)) ˆ — Kian belan tuketon vi havas! Hlestakov. Marja Antonovna. — Vi estas mokisto, vi deziras nur

moki provincanojn. provincanojn. ˆ Hlestakov. — Kiel mi dezirus, sinjorino, esti via tuketo,

p or ˆcirka ci rka˘ u˘preni vian lilian koleton. upreni Marja Antonovna. — Mi tute ne komprenas, pri kio vi

parolas parolas:: ia tuketo. tuketo. . . Kia stranga stranga vetero vetero estas estas hodia˘ u. ˆ — Sed viaj lipetoj, sinjorino, estas pli bonaj Hlestakov.

ol ˆciu ci u veter vet ero. o.

* Akto

Kvara *

Marja Antonovna. — Vi ˆciam ciam parolas ion tian. . . Mi pe-

tus vin, ke vi pli bone skribu al mi pro memoro iajn versojn en la albumon. Vi kredeble scias multe da ili. ˆ Hlestakov. — Por vi, sinjorino, sinjorino, ˆcion, cion, kion vi volas. volas. Pos-

tulu, kiajn versojn vi deziras? Marja Antonovna. — Iajn tiajn bonajn, novajn. ˆ Hlestakov. — Nu, kia gravaˆ gravaˆo o estas e stas verso j! Mi scias multe

da ili. Marja Antonovna. — Nu, diru do, kiajn do vi skribos al

mi? ˆ — Sed por kio diri? Mi ja sen tio ilin scias. Hlestakov.

ilin tre tre amas. amas. . . Marja Antonovna. — Mi ilin ˆ — Sed mi havas multe da ili kaj plej diversajn. Hlestakov. Nu, ekzemple ekzemple,, mi skribos skribos al vi jenon: jenon: “Vi, “Vi, homo multe multe suferanta, ne plendu vane kontra˘ u Di Dio!. . . ” a˘ u, u, anka˘ u aliajn. . . nun mi ne pov p ovas as ilin rememori; rememori; cetere, ˆcio cio estas ne grava. Pli bone mi anstata˘ u tio prezentos al vi mian amon, amon, kiu kiu de via rigard rigardo. o. . . (Li alˆsova so vass la seˆ seˆgon. go n.)) Marja Antonovna. — Amo! Amo! Mi ne komp kompren renas as amon. amon. . .

Mi neniam neniam eˆ eˆc sciis, sciis, kio. kio. . . amo. . . (Deˆsova so vass la seˆ se ˆgon. go n.)) ˆ — Kial do vi deˆsovas sovas vian seˆ gon? gon? Al ni estos estos Hlestakov.

pli bone sidi proksime unu de la alia. Marja Antonovna, deˆsova so vante nte sin. si n. — Kial do proksime?

Egale estos se malproksime. ˆ alˆsova so vant ntee sin. si n. — Kial do malproksime? Egale Hlestakov,

estos se proksime. Marja Antonovna, deˆsova so vante nte sin. si n. — Sed por kio do? ˆ Hlestakov, alˆsova so vant ntee sin. si n. — Sed ˆgi gi ja nur ˆsajnas sajnas al vi,

ke estas proksime; vi imagu al vi, ke estas malproksime. Kiel mi estus feliˆ feliˆca, ca, sinjorino, sinjorino, se mi povus premi vin en miaj brakoj. gi gi tie Marja Antonovna, rigardas al la fenestro. — Kio ˆ estas, kvaza˘ u preterflugis? Pigo a˘ u ia alia birdo? ˆ Hlestakov, kisas kis as ˆsin sin sur la ˆsultro sult ro kaj ka j riga r igardas rdas al la fenes f enestro. tro.

ˆ estas pigo. — Gi

gas kun indign ind igno. o. — Ne, tio ˆci ci esMarja Antonovna, leviˆgas tas jam jam tro. tro. . . Tia Tia arogan arogantec teco! o!.. . .

84

* Akto

Kvara *

ˆ Hlestakov, retena rete nante nte ˆsin. si n.

— Pardonu, sinjorino, mi faris tion ˆci ci de amo, efektive de amo.

Marja Antonovna. — Vi rigardas min kiel tian provinc-

aninon...(Penegas aninon...(Penegas foriri.) foriri.) ˆ Hlestakov, plue retenante retena nte ˆsin. sin .

— De amo, kredu al mi, ke de amo. Mi nur simple simple ˆsercis: sercis: Marja Antonovna, Antonovna, ne koleru! Mi estas preta sur la genuoj peti pardonon de vi. (Metas sin genue.) genue.) Pa Pardon rdonu u do, pardon pardonu! u! Vi vidas, vidas, mi estas genue!

85

* Akto

86

Kvara *

SCENO XIII

La  Samaj kaj  Anna andrejevna.

ˆ Anna Andrejevna, ekvidinte Hlestakovon genue.

— Ha

kia ki a pasaˆ pa saˆo! o ! ˆ levi le viˆˆgant ga nte. e. — Ha, diablo prenu! Hlestakov,

— Kion tio ˆci ci signifas, sinjorino? Kiaj agoj ago j tio ˆci ci estas? est as?

Anna Andrejevna, al la filino.

Marja Antonovna. — Mi, patrin patrineto eto.. . .

u das? for, udas? for, Anna Andrejevna. — Iru for de ˆci tie! Vi a˘ for! for! Ne kur kuraˆ aˆ gu gu eˆc montri montri vin al miaj okuloj. okuloj. (Marja  Antonovna foriras kun larmoj.) larmoj.) Pa Pardon rdonu, u, mi konfesa konfesas, s, mi estas estas tiel mirigi mirigita. ta. . . ˆ Hlestakov, al si mem. — Kaj Ka j ˆsi si anka˘ u estas tre apetita,

tute ne malbela. (Metas (Metas sin genue.) genue.) Sinjorino, vi vidas, mi brulas de amo. Anna Andrejevna. — Kiel, Kiel, vi estas estas genue genue?? Ha, Ha, levi leviˆgu, gˆu,

leviˆgu! gu! Tie ˆci ci la planko estas tute ne pura. pur a. ˆ — Ne, genue, nepre genue, mi volas scii, kion Hlestakov.

la sorto donas al mi, vivon a˘ u morton. Anna Andrejevna. — Sed, Sed, permes permesu, u, mi ne kompre omprenas nas

ankora˘ u plene la signifon signifon de la vortoj. Se mi ne eraras, eraras, vi faras deklaracion pri mia filino? ˆ Hlestakov. — Ne, mi amas amas vin mem. Mia vivo vivo estas sur

hareto. Se vi ne kronos mian konstantan amon, tiam mi ne valoros valoros la teran ekzistado ekzistadon. n. Kun flamo en la brusto mi petas vian manon. Anna Andrejevna. — Sed permesu permesu rimark rimarkig igi: i: mi estas estas

en certa certa grado . . . mi estas estas edzinig edzinigita. ita. ˆ — Tio ˆci ci nenion faras? Por la amo ne ekzistas Hlestakov.

diferenco; eˆc Karamzin diris: “La leˆ goj goj kondamnas.” Ni fori foriros ros sub la ombro ombron n de rive riveret retoj. oj. . . Vian Vian manon manon,, vian vian manon mi petas.

* Akto

87

Kvara *

SCENO XIV

La  Samaj kaj  Marja antonovna, subite enkuras.

Marja Antonovna. — Panjo, paˆcjo cjo diris, ke vi. . . (Ekvi-

ˆ akovon genue, dinte Hlestakovon Hlest genue, ekkrias. ekkrias.)) Ha, kia pasaˆo! o!

kion vi bezon bezonas as?? Anna Andrejevna. — Nu, kion

Por kio? kio? Kial? Kia facilanimeco! Subite enkuris kiel haladziˆginta ginta katino. Nu, kion mirindan mirindan vi trovis? Nu, kio venis al vi en la kapon? Efektive, kiel ia trijara infano. Oni ne kredus, ne kredus, tute ne kredus, ke ˆsi si havas havas jam la aˆ gon gon de dekok jaroj. Mi ne scias, kiam vi estos pli saˆga, ga, kiam vi kondutos, kiel decas al bonedukita fra˘ ulino, ulino, kiam vi scios, kio estas bonaj reguloj kaj seriozeco en la agado.

Marja Antonovna, kun lar larmoj moj..

— Mi...kredu al mi,

panjo...mi ne sciis... ˆ vi ˆciam Anna Andrejevna. — Ce ciam ia trablova trablova vento promenadas en la kapo; vi prenas ekzemplon de la filinoj de Ljapkin Ljapkin-Tj -Tjapki apkin. n. Kion Kion vi rigarda rigardass ilin? Vi ne bezonas rigardi ilin. Vi havas ekzemplojn aliajn — anta˘ u vi estas via patrino. Jen tiajn ekzemplojn vi devas sekvi. ˆ Hlestakov, kaptante la manon de la filino.

— Anna Andrejevna, drejevna, ne kontra˘ kontra˘ uiˆ uiˆgu gu al nia n ia feliˆ f eliˆco, co, benu la konstanta kon stantan n amon!

Anna Andrejevna, kun mirego.

— Sekve ˆsi estas la ob-

 jek  jekto to de via via . . . ˆ Hlestakov. — Decidu: vivo a˘ u morto? Anna Andrejevna. — Nu, jen vi vidas, malsaˆ gulino, gulino, vi

vidas: pro vi tia abomena ab omenaˆˆo, o, la gasto afable afab le staris genue; kaj vi subite enkuris, kiel frenezulino. Nu, jen, efektive vi meritas, ke mi intence rifuzu: vi ne valoras tian feliˆcon. con. Marja Antonovna. — Mi jam ne faros, panjo, mi jam

plu ne faros.

* Akto

88

Kvara *

SCENO XV

la  Samaj kaj la  Urbestro, enkuras, malfacile spirante.

Urbestro. — Ekscelenco! Ne pereigu min! ˆ Hlestakov. — Kio estas al vi? Urbestro. — ˆ Jus la komercistoj plendis al via ekscelenco.

Mi certigas vin per mia honoro, ne estas vera eˆc duono de tio, kion ili diras. Ili mem trompas kaj prifriponas la popolon. La suboficiredzino suboficiredzino mensogis anka˘ anka˘ u al vi, kvaza˘u ˆ mi ˆsin sin elvergis; elvergis ; ˆsi si mensogas, menso gas, per Dio, ˆsi si mensogas. menso gas. Si mem sin elvergis. ˆ — Al la diablo la suboficiredzinon; sub oficiredzinon; ne pri ˆsi mi Hlestakov.

nun pensas! Urbestro. — Ne kredu, kredu, ne kredu kredu!! Ili Ili estas estas tiaj mensog mensog--

istoj. . . al ili eˆc malgranda infano ne kredas. Ili jam en la tuta urbo estas konataj kiel mensogistoj. Kaj pri friponeco mi kuraˆ gas gas raporti al vi: ili estas tia j friponoj, fripono j, kiajn kia jn la mondo neniam ankora˘ u naskis. ˆ vi scias, kian grandan honoron Anna Andrejevna. — Cu faras al ni Ivan Aleksandroviˆc? c? Li petas p etas la manon de d e nia filino. Urbestro. — Haltu Haltu,, haltu! haltu!.. . . Vi frenez freneziˆ iˆ gis, g is, mia kara kara!! Ne

koleru, via generala gener ala moˆsto, sto, — ˆsi si havas ne tute normalan norma lan cerbon: tia sama estis anka˘ u ˆsia sia patrin pat rino. o. ˆ Hlestakov. — Sed mi efektive petas la manon. Mi enami-

gis. ˆgis. Urbestro. — Mi ne povas kredi, via generala moˆ sto! sto! Anna Andrejevna. — Sed oni ja diras al vi! ˆ Hlestakov. — Mi diras al vi senˆserce. serce. . . Mi pov p ovas as freneziˆ gi gi

de amo. Urbestro. — Mi ne arogas al mi kredi, mi ne valoras tian

honoron. ˆ — Sed se vi ne konsentos doni al mi la manon Hlestakov.

de Marja Antonovna, tiam mi estas preta fari diablo scias kion...

* Akto

89

Kvara *

Urbestro. — Mi ne povas povas kredi: plaˆ cas cas al vi ˆserci, via

genera gen erala la moˆsto! sto ! stipo, efektive! Sed se oni Anna Andrejevna. — Ha, kia ˆstipo, ripetas al vi? Urbestro. — Mi ne povas kredi. ˆ Hlestakov. — Do Don nu, don donu! Mi estas estas homo homo furi furioz oza, a, mi

decidiˆgos gos al ˆcio: cio: kiam mi min pafmortigos, pafmortigo s, oni vin transdonos al la juˆgo. go. Urbestro. — Ha, mia Dio! Dio! Mi, Mi, per Dio, Dio, ne estas estas kulpa, kulpa,

nek anime, nek korpe! Ne volu koleri! Volu agi tiel, kiel plaˆ cas cas al via afabla moˆ moˆsto! sto! Kredu al mi, en mia kapo nun nu n estas. estas. . . Mi eˆ c mem ne scias, scias, kio fariˆ farigas. gˆas. Mi fari fariˆgis gˆis nun tia malsaˆgulo, gulo, kia mi neniam ankora˘ u estis. Anna Andrejevna. — Nu, benu!

ˆ (Hlestakov aliras kun Marja Antonovna.) Antonovna.) ˆ Urbestro. — Dio vin benu! sed mi ne estas kulpa! ( Hlestakov kaj Marja Antonovna sin kisas, la urbestro ilin rigardas.) gardas.) Kia Kia diab diablo lo!! efek efektiv tive! e! (Frotas al si la okulojn.) okulojn.) Ili sin kisas! Ha, mia Dio, ili sin kisas! Efektiva Efektiva fianˆ co. co. (Ekkrias, Ekkria s, saltante saltant e de ˆgojo.) gojo.) Aj, Antono! Aj, Antono! Aj, urbestro! Vidu, kiel la afero ekiris!

* Akto

90

Kvara *

SCENO XVI

La  Samaj kaj  Osip. Osip. — La ˆcevaloj cevaloj estas pretaj. preta j. ˆ Hlestakov. — Ha, bone. bone. . . Mi tuj tuj iros. iros.

cas cas al vi forveturi? Urbestro. — Kiel? Plaˆ ˆ Hlestakov. — Jes, mi forveturas. Urbestro. — Kaj kiam kiam do, do, tio tio esta estas. s. . . vi bonv bonvolis olis mem

aludi pri . . . ˆsajnas sajnas al mi, pri edziˆ go?... g o?... ˆ — Ha, tio. . . Mi nur nur por un unu u minut minuto, o, por unu Hlestakov.

tago al la onklo, — li estas riˆca ca maljunulo; maljunulo; kaj morga˘ u mi tuj venos returne. Urbestro. — Ni neniel kuraˆ gas reteni vin, esperante vian gas

feliˆ fe liˆcan ca n reve r eveno non. n. ˆ — Certe, Cert e, certe, cert e, mi en minuto ˆcion cion faras. far as. AdiHlestakov.

a˘u, u , mia amo. . . ne, ne, simp simple le,, mi ne pov povas esprim esprimi! i! Ad Adia˘ ia˘ u, u, mia koro! (Kisas (Kisas la manon de Marja Antonovna.) Antonovna.) ˆ cu vi ne bezonas ion en la vojo? Sajnas Urbestro. — Sed ˆcu al mi, ke vi bonvolis havi mankon de mono? ˆ Hlestakov. — Ho, Ho, ne, por por kio? kio? (Iom pripensinte.) pripensinte.) Nu,

cetere, mi povas akcepti. Urbestro. — Kiom vi deziras? ˆ Hlestakov. — Nu jen, tiam vi donis ducent, ducent, t.e. ne ducent,

sed kvarcent, — mi ne volas tiri profiton el via eraro, — oni povas sekve anka˘ u nun tiom same, por ke estu ja guste ˆguste okcent. (Elprenas el la monpaperujo.) Urbestro. — Tuj! (Elprenas monpaperujo.) Mi havas ˆguste guste tute novajn paperetojn. ˆ Hlestakov. — Ha, jes! (Li (Li prenas kaj trarigardas la bank-

notojn.) notojn.) Bone! Oni ja diras, ke ˆgi gi signifas signif as novan feliˆcon, con, kiam la banknotoj estas novaj. Urbestro. — Tute vere. ˆ — Adia˘ u, u, Anton Antonoviˆc! c! Mi multe mult e dankas d ankas Hlestakov.

vin vin por via gastam gastamec eco. o. El mia mia tuta tuta koro koro mi konfes konfesas as:: nenie nenie mi havis havis tian bonan akcepto akcepton. n. Adia˘ Adia˘ u, u, Anna Andrejevna! Adia˘ u, mia koro, Marja Antonovna! (Eliras. u, (Eliras.))

* Akto

91

Kvara *

(Malanta˘  u la scenejo.) scenejo.) ˆ ˆ o de Hlestakov. Voco c — Adia˘ u, u, anˆgelo gelo de mia animo, Ma-

rja Antonovna! ˆ o de la urbestro. — Kiel Kiel do vi fara faras? s? Vi vetu vetura rass Voco c

sur simpla veturilo? ˆ ˆ o de Hlestakov. Voco c — Jes, mi kutimis. Mi ricevas kap-

doloron de risortoj. ˆ o de la veturigisto. Voco c

— Tpr Tpr.. . .

ˆ o de la urbestro. — Tiam oni devas almena˘ Voco c u per

ˆ vi deziras, mi lasos io kovri, ekzemple per tapiˆseto. seto. Cu alport alp ortii tapiˆ tap iˆseton? set on?

ˆ ˆ o de Hlestakov. Voco c — Ne, por kio? Nenio grav grava; cetere,

bone, bon e, oni donu tapiˆseton. seton . ˆ o de la urbestro. — He, Avdotja! Iru en la provizVoco c

ejon, elprenu tapiˆ tapiˆson son la plej bonan, b onan, — tiun kun la blua tono, la persan — plej rapide! ˆ o de la veturigisto. Voco c

— Tpr Tpr.. . .

ˆ o de la urbestro. — Kiam do vi ordonas atendi vin? Voco c ˆ ˆ o de Hlestakov. Voco c — Morga˘ u a˘u postmorga˘ u. u. ˆ o de Osip. — Ha, ˆ Voco c gi gi estas e stas tapiˆ t apiˆso? so? Donu ˆgin gin ˆci ci tien, tie n,

metu iel! ie l! Nun donu de tiu t iu ˆci ci flanko fla nko fojnon. fo jnon. ˆ o de la veturigisto. Voco c

— Tpr Tpr.. . .

ˆ o de Osip. — Jen de tiu ˆci Voco c ci flanko! fl anko! ˆci ci tien! ankora˘ u! u!

bone! estos bonege! (Batas (Batas per la mano la tapiˆson.) son.) Nun sidiˆgu, gu , via vi a moˆsto! st o! ˆ ˆ o de Hlestakov. Voco c — Adia˘ u, u, Anton Anto n Antonoviˆ Anto noviˆc! c! ˆ o de la urbestro. — Adia˘ Voco c u, u, via generala gener ala moˆsto! sto! ˆoj. — Adia˘ u, u, Ivan Aleksa Ale ksandr ndroviˆ oviˆc! c! Virinaj vocoj. c ˆ ˆ o de Hlestakov. Voco c — Adia˘ u, u, patrineto! ˆ o de la veturigisto. Voco c

— He, vi, vi, miaj birdet birdetoj? oj? (La  sonorileto sonoras; la kurteno falas.) falas.)

92

LA REVIZOR REVIZORO O

AKTO AKTO KVINA KVINA La sama sam a ˆcambro. camb ro.

SCENO I

La  Urbestro , Anna andrejevna kaj  Marja antonovna .

ˆ vi pensis Anna Andrejevn Andrejevna? a? He? Cu Urbestro. — Kiel, Anna iom pri ˆci ci tio? t io? Jen, Jen , kia ki a riˆca ca akir a kiro, o, kanajlaˆ kana jlaˆo! o! Nu, konfesu konf esu malka mal kaˆˆse: se: vi ja eˆc ne sonˆ songis gˆis pri tio — simple el ia urbestredzino subite fariˆgi. gi. . . fi, kanajla kanajlaˆˆo!. o!. . . Kun kia diablo diablo vi parenciˆgis! gis! ci tion sciis. Anna Andrejevna. — Tute ne; mi de longe ˆci Por vi ˆgi gi estas mirindaˆ mirindaˆo, o, ˆcar car vi estas simpla homo, vi neniam vidis bonordajn homojn. Urbestro. — Mi mem, mia kara, estas bonorda homo. Ta-

men efektive, kiam mi ekpensas, Anna Andrejevna, pri tio, kiaj birdoj ni amba˘u fariˆgis! gis! He, Anna Andrejevna! Ni alte ekflugis, diabloj ˆgin gin prenu! prenu! Nu, atendu, atendu, nun mi instruos ˆciujn ciujn tiujn amantojn de petoskriboj petoskrib oj kaj denuncoj! coj! He, He, kiu kiu tie tie esta estas? s? (Eniras superpolicano.) superpolicano.) Ha, gi gˆi estas est as vi, vi , Ivan Karp K arpoviˆ oviˆc! c! Voku, oku , mia kara, ˆci ci tien t ien la l a komerkome rcistojn. Nun mi ilin prilaboros, la kanajlojn! Plendi kontra˘ u mi! Vidu ilin, la malbenitan judan popolon! Atendu do, miaj kolombetoj! Anta˘ ue mi regaladis vin nur gis ue gˆis la lipharoj, sed nun mi vin regalos ˆgis gis la barbo. barbo. Enskribu Enskribu ˆciujn, ciujn , kiuj iris plendi plend i kontra˘ kontr a˘ u mi, kaj anta˘ u ˆcio cio tiujn tiu jn skriskr ibistojn, skribistojn, kiuj artifikadis por ili petoskribojn, Kaj anoncu al ˆciuj, ciuj, ke oni sciu: jen, diru, kian honoron Dio sendis al la urbestro, ke li edzinigas sian filinon ne kun ia simpla homo, sed kun tia, kia gis ˆgis nun neniam ankora˘ u ekzistis en la mondo, mondo , kun tia, kiu pov p ovas as ˆcion cion fari, ˆcion, cio n, ˆcion, cio n, ˆcion! cio n! Al ˆciuj ciu j anoncu ano ncu,, ke ˆciuj ciu j sciu. sci u. Kriu Kri u al la tuta popolo, batu la sonorilojn, diablo gin gˆin prenu! Jam se

* Akto

Kvina *

estas soleno, gi gˆi estu estu sole soleno! no! (La superpolicano foriras.) foriras.) Sekve Sekve jen, kiel estas, Anna Andrejevna, he? Kiel do nun, ˆ tie a˘ kie ni loˆgos? gos? Ci u en Peterburgo? Anna Andrejevna. — Kompreneble, en Peterburgo. Kiel

oni povas resti ˆci ci tie! gˆi estu en Peterburgo; Urbestro. — Nu, se en Peterburgo, gi tamen estus bone anka˘ u ˆci ci tie. Nu, mi opinias, opinias, la urbestrecon ni devas nun ˆeti eti al la diablo? Jes, Anna Andre jevna? Anna Andrejevna. — Kompreneble, kiel oni povas nun

paroli pri urbestreco! Urbestro. — Nune ja, kiel vi pensas, Anna Andrejevna,

nun oni povas povas kapti grandan rangon, ˆcar car li estas fratokamarado kun ˆciuj ministroj ministr oj kaj li veturas en la palacon p alacon de la regnestro, tial li povas aranˆ gi gi tian anta˘ uenˆ ue nˆsovo sovon, n, ke poste mi povus p ovus eˆc enrampi inter la generalojn. Kiel vi opinias, Anna Andrejevna, ˆcu cu mi povas enrampi inter la generalojn? u demando! kompreneble, kompreneble, vi Anna Andrejevna. — Anka˘ povas. Urbestro. — Kaj, diablo ˆ gin prenu, belege estas esti gegin

neralo! kavalira kavaliraˆˆon oni metas al vi trans la ˆsultron. sultron. . . kaj kia kavali kavalira raˆˆo o estas preferinda, Anna Andrejevna, ruˆ ga ga a˘u blua? Anna Andrejevna. — Kompreneble, blua estas pli bona. Urbestro. — He? vidu, kion ˆsi si ekvolis! Bona estus est us anka˘u

ˆ se ruˆga. g a. Efekti Efektive ve ja kial kial mi volus volus esti general generalo? o? Car ekzemple vi devas ien veturi, — kurieroj kaj adjutantoj ˆciam cia m rapi r apidas das anta˘ antaue: u˘e: “ˆcevalojn!” cevalojn!” Kaj tiam en la stacioj oni al neniu donas, ˆciuj ciuj devas devas atendi: ˆciuj ciuj tiuj titolaj konsi konsilan lantoj, toj, kapitanoj, apitanoj, urbestroj. urbestroj. . . kaj vi al neniu neniu donas donas eˆc la plej malgrandan atenton. Vi tagmanˆ gas gas ie ˆce ce la gubernie guberniestro stro,, kaj tie la urbestro urbestro staru kaj atendu! atendu! he, he, he. (Forte (Forte ridegas.) ridegas.) Jen kanajlaˆ kanajlaˆo, kio estas alloga!

cio maldel mal delikata ikata plaˆcas cas Vi Anna Andrejevna. — Al vi nur ˆcio devas devas memori, ke la vivon vivon ni devas devas tute ˆsanˆ gi, g i, ke viaj konatoj de nun estos ne ia juˆ gisto-hundisto, kun kiu vi gisto-hundisto, veturas ˆcasi casi leporo lepo rojn, jn, a˘ u Zemlanika: kontra˘ ue, ue, viaj konatoj estos estos homoj kun la plej aristokra aristokrata ta konduto: konduto: grafoj grafoj

93

* Akto

Kvina *

kaj ˆciuj ciuj salonuloj. salonuloj. . . Sed efektive efektive mi tre timas pro vi: iafoje vi subi subite te elpa elparol rolas as tian tian vorton orton,, kian kian oni en bona societo neniam a˘ udas. udas. Urbestro. — Nu, kio do? Vorto ja ne malutilas. Anna Andrejevna. — Jes, bona gi ˆgi estis, dum vi estis ur-

bestro; sed tie la vivo estos ja tute alia. Urbestro. — Jes, tie, oni diras, ekzistas du fiˆsetoj: seto j: mareno

kaj truto, tiel bongustaj, ke oni lekas al si la fingrojn, kiam oni ilin manˆgas. gas. Anna Andrejevna. — Li ˆ ciam ciam nur pri fiˆsetoj seto j revas! Mi

volas volas nepre, ke nia domo estu la unua en la ˆcefurbo cefurbo kaj ke en mia ˆcambro cambro estu tia parfumo, pa rfumo, ke oni ne facile povu p ovu eniri eniri kaj oni devu fermeti fermeti al si la okulojn. okulojn. (Fermetas la  okulojn kaj flaras.) flaras.) Ha, kiel bone!

94

* Akto

95

Kvina *

SCENO II

La  Samaj kaj  Komercistoj.

Urbestro. — Ha, bonan tagon, miaj plej amataj! Komercistoj, salutante. — Ni deziras al vi sanon, nia pa-

tro! Urbestro. — Nu, miaj kolombetoj, kiel vi fartas? Kiel iras

via komercaˆ komercaˆo? Kio, samovaristo samovaristoj, j, arˆsinistoj, sinistoj, plendi vi ˆ ekvoli ekvolis? s? Arhifriponoj, protokanajloj, maraj trompistoj! Plend Plendi? i? Nu Nu,, multe ulte vi atingi atingis? s? Jen, Jen, ili pensas, pensas, oni tuj ˆ vi scias, sep diabloj kaj metos metos lin lin en malli malliberejo berejon! n! . . . Cu unu un u diablino diablino batu al vi la dentojn, dentojn, ke. . . Anna Andrejevna. — Ha, mia Dio, kiajn vortojn, Anto-

ˆcjo cj o, vi ˆsut su tas! as ! Urbestro, malkontente. — Ha, ne estas nun la tempo por

ˆ vi scias, ke tiu sama oficisto, al kiu pensi pri vortoj! Cu vi plendis, edziˆgas gas nun kun mia filino? Kio? Ha? Kion vi nun diro diros? s? Nu Nun n mi vin! vin!.. . . Vi trom trompa pass la pop popol olon on.. . . Vi faras kontrakton kun la regna kaso — pri centmil rubloj vi ˆgin gin trompas, donante putran drapon, kaj poste vi oferdonas ofer donas dudek arˆsinojn, sino jn, kaj vi postulas p ostulas ankora˘ u, u, ke oni donu al vi rekompencon por ˆci ci tio! Ja se oni scius, oni vin . . . Kaj li ˆsov sovas ankora˘ ankora˘ u anta˘ uen uen sian ventron: li estas komerc komercist isto, o, lin ne tuˆ tuˆsu. su. “Ni, “Ni, — li diras, diras, — ne stara starass pli malal malalte te ol la nobeloj.” nobeloj.” Jes, Jes, nobelo. nobelo. . . ha, vi, vi, abomena besto! b esto! Nobelo lernas sciencojn; lin oni eˆc vergas en la lernejo, sed pro afero bona, por p or ke li sciu ˆcion cion utilan. Kaj vi kio estas? e stas? Vi komencas per fripona frip onaˆˆoj, vin la mastro mastro batas por tio, ke vi ne scias scias trompi. trompi. Kiam Kiam vi estas ankora˘ u bubeto, ne scias ankora˘ u “Patron nian”, vi  jam trompas; kaj kiam via ventro bareliˆ gas kaj vi plene ˆstopas stopas al vi la poˆsojn, sojn, tiam vi levas la nazon! n azon! Vidu, kia grava persono! Tial ke vi eltrinkas dekses samovarojn en tago, tiel vi levas la nazon? Sed mi kraˆ cas cas al via kapo kaj al via graveco!

Komercistoj, salutante.

viˆc!

— Pardonu nin, Anton Antono-

* Akto

96

Kvina *

Urbestro. — Plendi? Plendi? Kaj kiu helpis helpis vin friponi, friponi, kiam kiam vi

konstruis ponton kaj kalkule enskribis lignon por dudek mil rubloj, rubloj, dum en efektiv efektiveco eco vi ne don donis is eˆc por cent cent rubloj? rubloj? Mi vin helpis, helpis, vi, kapra kapra barbo! Vi tion ˆci ci forgesis? Se mi raportus pri tio ˆci, ci, mi povus vin forsendigi forsendigi Siberion! Kion vi diros? Ha? Unu el la komercistoj. — Ni konfesas nian kulpon. Anton

Antonovi Antonoviˆˆc! c! Satano nin tentis. tentis. Jam neniam en la tuta vivo vivo ni plendos. plendos. Postulu Postulu kontentig kontentigon on kian a jn vi volas, nur ne koleru! Urbestro. — Ne koleru! Jen vi nun kuˆ sas sas anta˘ u miaj pie-

ˆ la sorto min favoris; sed, se la venko estus doj. Kial? Car eˆc iomete sur via flanko, tiam vi, kanajlo, enpremus min profunde en koton kaj vi eˆc pezan p ezan trabon t rabon metus sur min.

Komercistoj, kliniˆ gas gas al la piedoj de la urbestro. urbestro.

— Ne

pereigu per eigu nin, Anton Antonoviˆc! c! Urbestro. — “Ne pereigu!” Nun vi petegas “ne pereigu”,

kaj anta˘ ue u e kio kio estis estis?? Mi povu povuss vin. vin. . . (Svinginte la manon.) non.) Nu, sed Dio vin pardonu! Sufiˆ ce! ce! Mi ne memoras long longee la malbonon malbonon;; sed sed nu nun n rigar rigardu du,, atent atentu u bon bone! e! Mi edzinigas mian filinon ne kun ia simpla nobelo: rigardu, ke la gratul gratuloo estu. estu. . . vi komp kompren renas as?? Ne esperu esperu kvieti kvietiˆ gi gˆi per ia sekigita sturgeto a˘ u per konus konusoo da suk sukero. ero. . . Nu Nu,, iru kun Dio! (La (La komercistoj foriras.) foriras.)

* Akto

97

Kvina *

SCENO III ˆ, Artemij filippovi c ˆ, La  Samaj, Ammos fjodorovic poste Rastakovskij.

ˆ mi povas ˆ , ankora˘  Ammos Fjodorovic, c u en la pordo. — Cu kredi al la famo, Anton Antonoviˆc? c? La sorto so rto sendis sen dis al vi eksterord ekste rordinara inaran n feliˆcon? con? ˆ. — Mi havas la honoron gratuli vin Artemij Filippovi c. c

pro la eksterordinara eksterordinara feliˆco. co. Mi kore ekˆ gojis, g ojis, kiam mi a˘udis. u dis. (Li kisas la manon de Anna Andrejevna.) Andrejevna.) An Anna na Andreje And rejevna! vna! (Kisante la manon de Marja Antonovna.) Antonovna.) Marja Antonovna! Rastakovskij, eniras. — Al Anton A nton Antonoviˆc mian gratugrat u-

lon! Dio longigu vian vivon kaj la vivon de la nova paro kaj Li donu al vi idaron grandnombran, nepojn kaj pranepojn! nepojn! An Anna na And Andrej rejev evna! na! (Kisas la manon de Anna  Andrejevna.) Andrejevna.) Marj Marjaa An Antono tonovn vna! a! (Kisas la manon de Marja Antonovna.) Antonovna.)

* Akto

98

Kvina *

SCENO IV

La  Samaj, Korobkin kun la  Edzino, LULUKOV.

Korobkin. — Mi havas la honoron gratuli Antonon Anto-

noviˆcon! con! Anna Andrejevna! (Kisas la manon de Anna  Andrejevna.) Andrejevna.) Marja Antonovna! (Kis (Kisas as ˆsian sia n manon. man on.)) Edzino de Korobkin. — Mi kore vin gratulas, Anna An-

drejevna, dreje vna, pro la nova feliˆ fe liˆco. co. Lulukov. — Mi havas la honoron gratuli, Anna Andrej-

evna evna!! (Kisas ˆsian sian manon kaj poste, turninte turninte sin al la  rigardantoj, klakas per la lango kun mieno de braveco.) braveco.) Marja Marja An Antono tonovna! vna! Mi havas havas la honoron honoron gratuli. gratuli. (Kisas ˆsian sian manon kaj turnas sin al la rigardantoj kun tia sama  braveco.) braveco.)

* Akto

99

Kvina *

SCENO V Multo da gastoj en nigraj surtutoj kaj frakoj aliras

anta˘  ue al la mano de Anna Andrejevna, dirante: “Anna  Andrejevna!” poste al Marja Antonovna, dirante: “Marja  ˆinskij sin Antonovna!” Antonovna !” sc Bobˆcinskij cinski j kaj  Dobcinskij si n trap trapuˆ uˆsas. sa s. c

ˆinskij. — Mi havas la honoron gratuli! Bobcinskij. c ˆinskij. — Anton Antonoviˆc! Dobcinskij. c c! Mi havas la honoron honor on grag ra-

tuli. ˆinskij. — Ni gratulas pro la feliˆ Bobcinskij. c ca ca fariˆ go! go! ˆinskij. — Anna Andrejevna! Dobcinskij. c ˆinskij. — Anna Andrejevn Bobcinskij. c Andrejevna! a! (Amba˘  u aliras samtempe

kaj ka j kunpuˆ kun puˆsiˆ siˆgas ga s per la frunt fr untoj oj..) ˆinskij. — Marja Antonovna! (Kis Dobcinskij. c (Kisas as ˆsian sia n manon. mano n.)) Mi

hav havas la honoron honoron gratuli. gratuli. Vi havos havos grandan, grandan, grandan grandan bonstaton, vi portos oran veston kaj vi manˆ gos gos diversajn delik delikatajn atajn supojn, tre amuze vi pasigos pasigos la tempon. . . ˆinskij, interrompante. Bobcinskij, c

— Marja Antonovna, mi havas la honoron honor on gratuli! grat uli! Dio donu al vi v i ˆciuspecan ciusp ecan riˆcecon, cecon , multe ulte da mono mono kaj fileto fileton n tian tian malgra malgrand ndan, an, jen tian tian!! (Montras per la mano.) mano.) Ke oni oni povu povu sidig sidigii lin sur sur la ˆ manplaton, manplaton, jes! Ciam la bubeto krias: ˘ua! u a! ua! u ˘ a! ua! u ˘a!

* Akto

100

Kvina *

SCENO VI

Ankora˘  u  Kelke da gastoj , kiuj iras kisi la manojn, Luka ˆ kun sia  Edzino . lukic

ˆ. — Ni hav Luka Lukic. c havas la honoron honoron.. . . ˆ, kuras kuras anta˘  uen. Edzino de Luka Lukic, c

— Mi gratulas vin, vin, Anna Andrejev Andrejevna! na! (Ili sin kisas.) kisas.) Kaj mi efekti efektive ve tiel ekˆgojis. gojis. Oni diras al mi: “Anna Andrejevna edzinigis sian filinon.” — “Ha, mia Dio”, mi ekpensis, kaj mi tiel ekˆgojis, gojis, ke mi diras al la edzo: “A˘udu, udu, Lukˆcjo, cjo, jen kian feliˆ feliˆcon con ricevis Anna Andrejevna!” Andrejevna!” “Nu, — mi diras al mi mem, — dank’ al Dio!” Kaj mi diras al li: “Mi estas tiel ravita, ke mi brulas de senpacienco esprimi persone al Anna Anna An Andre drejev jevna na”. ”. . . “Ha, “Ha, mia Dio, — mi pensas pensas en mi, — Anna Andrejevna efektive atendis bonan partion por sia filino, kaj jen nun tia sorto: ˆguste guste tiel fariˆgis, gis, kiel ˆsi si volis”,— volis”,— kaj efektive efektive mi tiel ekˆ gojis, g ojis, ke mi ne povis paroli. paroli. Mi ploras, ploras, ploras, ploras, nu, mi simple simple ploregas. ploregas. Jam Luka Lukiˆ Lu kiˆc diras: d iras: “Kial vi, Nanjo, Nanjo , ploras? pl oras?”” — “Lukˆ “ Lukˆcjo, cjo, — mi diras, — mi eˆc mem ne scias, la larmoj jen simple fluas rivere.”

Urbestro. — Mi petas vin, sidiˆ gu, gu, sinjoroj! He! Miˆ Miˆska, ska,

alportu ˆci ci tien pli da seˆ goj! g oj! (La (La gastoj gas toj sidiˆ sid iˆgas. gas .)

* Akto

101

Kvina *

SCENO VII

La  Samaj, Kvartalestro, kaj  Policanoj.

havas la hon honoro oron n gratul gratulii vin, vin, via via Kvartalestro. — Mi hav moˆsto, sto, kaj deziri dezir i al a l vi v i feliˆ f eliˆcon con por multaj multa j jaro j aroj. j. dankas, mi dankas! dankas! Mi petas vin sidiˆ sidiˆ gi, gi, Urbestro. — Mi dankas, sinjoroj! (La (La gastoj gas toj sidiˆ sid iˆgas. gas .) ˆ . — Sed diru, mi petas, Anton AntoAmmos Fjodorovic. c

noviˆ no viˆc, c, kiam ki aman anie iere re ˆcio ci o ˆci ci tio ti o komen kom enci ciˆ gis, gˆis, t.e., la tutan iompost-ioman iron de la afero. Urbestro. — La iro de la afero afer o estis eksterordinara: plaˆcis cis

al li proprapersone fari la proponon. kaj plej aristokrata aristokrata Anna Andrejevna. — En tre respekta kaj

ˆ n li diris treege maniero. Cion Cio treege bone. Li diris: diris: “Mi, Anna Anna Andrejevna, Andrejevna, sole pro estimo al la valoroj valoroj de via persono.” p ersono.” Kaj tia bela, edukita homo, kun la plej noblaj principoj! — “Mia vivo, kredu al mi, Anna Andrejevna, ne valoras por mi eˆc kopekon; kop ekon; mi faras fa ras nur tial, t ial, ˆcar car mi estimas e stimas viajn via jn eksterordinarajn ecojn.”

Marja Antonovna. — Ha, panjo! Tion ˆci ci li diris ja al mi.

ˆ Anna Andrejevna. — Cesu, vi nenion scias, kaj ne miksu vin en aferon aferon ne vian! vian! “Mi, “Mi, Anna Andreje Andrejevna vna,, miras. miras. . . ” Tiajn flatajn vortojn li ˆsutis. sutis. . . kaj kiam mi volis volis diri: “Ni neniel pov p ovas as esperi tian honoron”, — li subite ˆetis etis sin genue kaj en tia plej nobla maniero: “Anna Andrejevna! ne faru min plej malfeliˆ malfeliˆca ca homo! konsentu konsentu respondi al miaj sentoj, alie mi finos mian vivon per morto.” Marja Antonovna. — Sed, S ed, mia panjo, pan jo, li ja pri mi tion ˆci ci

diris. Anna Andrejevna. — Jes, kompr kompreneb eneble. le. . . anka˘ anka˘ u pri vi li

parolis, parol is, mi tion ˆci ci ne neas. Urbestro. — Kaj li eˆ c ektim ektimig igis is min: min: li diri diris, s, ke li sin sin

mortpafos. “Mi min pafos, min pafos!” — li diris. Multaj el la gastoj. — Kion vi diras! ˆ . — Kiel originale! Ammos Fjodorovic. c ˆ. — Jen efektive, tiel destinis la sorto. Luka Lukic. c

* Akto

102

Kvina *

ˆ. — Ne la sorto, mia sinjoro — la sorto Artemij Filippovi c. c

mem ne regas: la meritoj tion ˆci ci alportis. (Al si mem.) mem.) Al tia porko po rko ˆciam cia m la feliˆ fel iˆco co rampas ram pas en la buˆson! son ! ˆ . — Mi Ammos Fjodorovic. c M i estas es tas preta, pret a, Anton Antonoviˆc

vendi al vi tiun ˆcashundon, cashund on, pri kiu vi marˆcandis. cand is. Urbestro. — Ne, ne pri hundoj mi nun pensas. ˆ . — Nu, se vi ne volas, ni interkonsenAmmos Fjodorovic. c

tos pri alia hundo. Edzino de Korobkin. — Ha, Anna Andrejevna, kiel mi

gojas ˆgoj as pri via feliˆco! co! vi ne povas prezenti al vi! Korobkin. — Kie do, permesu demandi, troviˆ gas g as nun la

eminenta gasto? Mi a˘ udis, ke li pro io forveturis. udis, Urbestro. — Jes, li forveturis por unu tago pro tre grava

afero. Anna Andrejevna. — Al sia onklo, por peti lian benon.

u . . . (Li (Li ternas; Urbestro. — Peti lian benon; sed tuj morga˘

ˆ ˆciuj ciuj gratulas per brua  horo.) horo. ) Mi tre tre dank dankas as!! Sed Sed tuj tuj morga˘ u li ven venos os retu return rne. e. . . (Li ternas; bruo de gratuloj; el ˆciuj ci uj voˆ voˆcoj co j oni on i audas ˘  la plej klare ienajn:) ienajn:)

ˆo de la kvartalestro. — Mi deziras sanon al via Voco c

moˆsto! ˆ o de Bobcinskij. ˆinskij. — Centon da jaroj kaj sakon sakon da oro! Voco c c ˆ o de Dobcinskij. ˆinskij. — Longigu Dio la vivon ˆ Voco c c gis gis ekster-

mezuro! ˆ o de Artemij Filippovi c. ˆ. — Krevu kaj pereu! Voco c c ˆ o de la edzino de Korobkin. Voco c

— La diablo vin pre-

nu! Urbestro. — Mi humile humile vin dan dank kas! Anka˘ Anka˘ u al vi mi tion

saman deziras. Anna Andrejevna. — Ni intencas nun loˆ gi gi en Peterburgo.

ˆ tie ˆci, Car ci, mi konfesas, estas tia aero. . . jam tro vilaˆ ga!... g a!... Mi konfes konfesas, as, granda granda malagra malagrabla blaˆˆo. . . Jen anka˘ anka˘ u mia edzo. edzo. . . Li tie ricevo ricevoss generalan generalan rangon. rangon.

Urbestro. — Jes, mi konfesas, sinjoroj, diabloj prenu, mi

tre volas esti generalo. ˆ. — Kaj Dio al vi donos! Luka Lukic. c

* Akto

Kvina *

Rastakovskij. — Homo ne povas, sed Dio ˆcion cion povas. ˆ . — Granda ˆsipo Ammos Fjodorovic. c sipo bezonas grandan ak-

von. ˆ. — Kiel la meritoj, tiel la honoro. Artemij Filippovi c. c ˆ , al si mem. Ammos Fjodorovic, c

— Jen estos bele, se li efektive fariˆgos gos generalo generalo.. Jen al li jam certe generale generaleco co konvenus, kiel selo al bovino! Nu, ne, gis ˆgis tio estas ankora˘u malproksime. Tie ˆci ci estas pli gravaj ol vi, kaj tamen ili ˆgis gis nun ankora˘ u ne estas generaloj.

ˆ, al si mem. Artemij Filippovi c, c

— Vidu lin, diablo lin prenu, li jam eˆc al generaleco sin puˆsas! sas! Kiu scias, eble li efektive ankora˘ u fariˆgos gos generalo. Fierecon, diablo lin prenu, li ja havas havas sufiˆce. ce. (Al la urbestro.) urbestro.) Tiam, Tiam, Anton Anton Anton Ant onoviˆ oviˆc, c, anka˘ an ka˘u nin ne forgesu.

ˆ . — Kaj se io okazos, ekzemple ia beAmmos Fjodorovic. c

zono en la aferoj, ne rifuzu al ni vian protektadon! Korobkin. — En la venonta jaro mi veturigos mian fileton

al la ˆcefurbo, cefurbo, por p or ke li estu utila al la regno; tiam estu bona, komplezu al li per via protektado, anstata˘ u patro al la orfo. Urbestro. — Mi estas preta, de mia flanko mi volonte pe-

nos. cjo, cjo, ˆciam ciam rapidas rapid as kun la Anna Andrejevna. — Vi, Antoˆ promesoj. Unue, vi tute ne havos tempon, por pensi pri ˆci ci tio. Kaj kiel oni povas kaj por kio oni devas ˆsarˆ sarˆ gi gi sin per tiaj promesoj? Urbestro. — Kial do, mia koro? Iafoje oni povas. Anna Andrejevna. — Kompreneble, iafoje oni povas, povas, sed

ne al ˆciu ciu senvalorulo senvalorulo oni ja povas doni sian protektadon. Edzino de Korobkin. — Vi a˘ udis, udis, kiel ˆsi nun traktas? trakt as? Gastino. — Jes, J es, ˆsi ˆciam cia m esti e stiss tia; t ia; mi ˆsin sin konas: kona s: se vi sidigo sid igoss

ˆsin sin al la tablo, tab lo, ˆsi si tuj anka˘ ankau˘ la piedojn...

103

* Akto

104

Kvina *

SCENO VIII stestro stestro, enkuras rapidege kun  La  Samaj kaj la  Poˆ dissigelita letero en la mano.

Poˆ stestro. stestro. — Mirinda afero, sinjoroj! La oficisto, kiun ni

prenis por revizoro, estis ne revizoro. ˆ — Kiel, ne revizoro? Ciuj. Poˆ stestro. stestro. — Tute ne revizoro revizoro,, — mi ekscii eksciiss tion tion ˆci ci el

letero. Urbestro. — Kion, kion vi diras? El kiu letero? Poˆ stestro. stestro. — Nu Nu,, el lia lia prop propra ra leter letero. o. Oni Oni alpor alporti tiss al

mi al la poˆ p oˆsto sto leteron. Mi ekrigardis la adreson kaj mi vidas: “en la straton Poˆ Poˆstoficejan.” stoficejan.” Mi preska˘ u svenis de konsterniˆ go. g o. “Nu, “Nu, — mi ekpens ekpensis is en mi, — certe certe li trovis trovis malordon en la poˆsta sta parto kaj li nun raportas al la estraro.” Mi prenis kaj dissigelis. Kiel do do vi. vi. . . ? Urbestro. — Kiel Nenaturaa forto forto min igis. igis. Poˆ stestro. stestro. — Mi mem ne scias. Nenatur Jam mi estis vokinta la kurieron, por forsendi la leteron per ekspreso, sed tia scivolo min atakis, kian mi ankora˘u nenia neniam m sent sentis is.. Mi ne pov povas, ne povas, povas, mi sent sentas, as, ke ˆ tiras mi ne povas! Gi tiras min, min, simp simple le min tiras tiras!! En unu orelo mi kvaza˘ u a˘udas: udas: “He, “He, ne dissigel dissigelu, u, vi pereos pereos kiel kiel kokino”, kaj en la dua orelo kvaza˘ u ia demono murmuras: “Dissigelu, dissigelu, dissigelu!” Kaj kiam mi ekprenis la sigelvakson — fajro ekkuris tra miaj membroj, kaj kiam mi dissigeli dissigeliss — mi eksentis eksentis froston, froston, veran froston. froston. La manoj mano j tremas ka j ˆcio cio nebuliˆ gis gis anta˘ u miaj okuloj. Urbestro. — Sed kiel do vi permesis al vi dissigeli la lete-

ron de tia rajtigita persono. Poˆ stestro. stestro. — Tio ja estas la tuta afero, ke li ne estas raj-

tigita kaj li ne estas persono! Urbestro. — Kio do li estas la˘ u via opinio? Poˆ stestro. stestro. — Nek io nek alio; diablo scias, kio! Urbestro, flamiˆ mi ˆge. — Kiel nek io nek alio? alio? Kiel vi kuraˆ kuragas gˆas

nomi lin nek io nek alio kaj eˆc ankora˘ u diablo scias kio? Mi vin aresti arestigos gos.. . .

* Akto

105

Kvina *

Poˆ stestro. stestro. — Kiu? Vi? Urbestro. — Jes, mi!

ci ci viaj manoj estas tro mallongaj. mallongaj. Poˆ stestro. stestro. — Por tio ˆ ˆ vi scias, ke li edziˆgas gas kun mia filino, ke Urbestro. — Cu mi mem estos grandrangulo, ke mi forsendigos rekte en Siberion? Poˆ stestro. stestro. — He, Anton Antonoviˆ c! c! Kial paroli pri Sibe-

rio? rio? Siberio Siberio estas estas malproks malproksima ima.. Jen, Jen, pli bone mi legos al vi, sinjoroj, vi permesas legi la leteron? ˆ Ciuj. — Legu, legu! Poˆ stestro, stestro, legas.

— “Ni rapidas raporti al vi, mia kara Trjapiˆ rja piˆckin, cki n, kia j mirind mir indaaˆoj o j al a l mi m i fari f ariˆ gas. gˆas. En la vojo tute senmonigis min infanteria kapitano, tiel, ke la hotelmastro volis jam meti min en malliberejon; subite, la˘ u mia peterburga fizionomio kaj la˘ u miaj vestoj, la tuta urbo prenis min por general-gubernatoro. Kaj mi loˆ gas ga s nu nun n ˆce la urbestro, ˆguas guas bonan vivon, amindumas senlime lian edzinon kaj filinon; mi nur ne decidis ankora˘ u, u , de kiu el ili mi devas komenci, — mi pensas, ke mi komencos de la patrino, patr ino, ˆcar car ˆsajnas sa jnas al mi, ke ˆsi si estas tuj preta por po r ˆ vi memoras, kiel ni kune suferis miˆciuj ciu j komplez komp lezoo j. Cu zeron, tagmanˆ gadis gadis per p er friponaˆ friponaˆoj, kaj kiel unu fojon la sukeraˆ sukeraˆisto kaptis min per la kolumo pro la kuketo j, kiujn mi formanˆgis gis je la kalkulo de la enspezoj de la angla ˆ donas al mi prunte, reˆgo? go? Nun estas tute alia afero. Ciuj kiom mi volas. Teruraj originaloj! Vi mortus de ridado. Mi scias, ke vi skribas iafoje artikoletojn, — enmetu ilin en vian litera literaturo turon. n. Un Unue: ue: la urbestro urbestro — malsaˆ ga kiel maljuna ˆcevalo. cevalo. . . ”

Urbestro. — Ne povas esti! ˆ gi gi tie ne estas! Poˆ stestro, stestro, montras la leteron. — Legu mem. Urbestro, legas.

— “Kiel maljuna ˆcevalo.” cevalo.” — Ne povas povas esti! Vi mem tion ˆci ci skribis.

Poˆ stestro. stestro. — Kial do mi skribus? ˆ. — Legu! Artemij Filippovi c. c ˆ. — Legu! Luka Lukic. c Poˆ stestro, stestro, legas plue.

maljuna ˆcevalo. cevalo. . . ”

— “La urbestro — malsaˆ ga, ga, kiel

* Akto

Kvina *

Urbestro. — Ho! Ho! diab diablo lo gin gˆin prenu! prenu! Oni devas devas ankora˘ ankora˘ u

ripeti! kvaza˘ u gi gˆi sen tio jam tie ne starus. Poˆ stestro, stestro, legante plue.

— Hm...hm...hm...“maljuna ˆ ˆcevalo. ceval o. — La L a poˆ p oˆstestr ste stroo esta e stass anka˘ a nka˘ u bon bonaa hom homo.. o.. . ” (Cesante legi.) legi.) Nu, tie ˆci ci li anka˘ anka˘ u pri mi malkonvene sin esprimis.

Urbestro. — Ne, legu! Poˆ stestro. stestro. — Sed por kio do? Urbestro. — Ne, diablo ˆ gin prenu, kiam oni komencis jam gin

legi, tiam, oni legu! Legu ˆcion! cion! ˆ. — Permesu Permesu,, mi legos. legos. (Li surmetas Artemij Filippovi c. c

okulvitrojn kaj legas.) legas.) “La poˆstestro stestro estas estas vera vera portrportrˆ eto de la departementa pordisto Mihejev; kredeble li, kanajlo, anka˘ u drinkas brandon.” Poˆ stestro, stestro, al la rigardantoj. — Nu, senta˘ uga uga bubo, kiun

oni devas vergi: nenio pli! ˆ, legante plue. — “La kuratoro de kaArtemij Filippovi c, c

duku. . . i. . . i. . . i” (Balbutas. ( Balbutas.)) Korobkin. — Kial do vi haltis? ˆ. — Nu Artemij Filippovi c. c Nu,, nele nelege gebl blee skri skribi bite te.. . . cete cetere re

oni vidas, ke senta˘ ugulo. ugulo. Korobkin. — Donu al mi! Mi pensas, ke miaj okuloj estas

pli bonaj. (Li (Li prenas la leteron.) leteron.) ˆ, ne donante la leteron. — Ne, Ne , tiun ti un ˆci ci Artemij Filippovi c, c

lokon oni povas forlasi, poste ˆcio cio estas jam legebla. Korobkin. — Sed permesu, mi jam scias. ˆ. — Tralegi mi eˆ Artemij Filippovi c. c c mem povus: plue

efektive efekt ive ˆcio cio estas bon bonee legebl l egebla. a. Poˆ stestro. stestro. — Ne, Ne , ˆcion cion legu! anta˘ue ue oni ja ˆcion cion legis. ˆ Ciuj. — Fordonu, ordonu, Artemij Filippovi Filippoviˆˆc, c, fordonu fordonu la leteron!

(Al Korobkin.) Korobkin.) legu. ˆ. — Tuj Artemij Filippovi c. c Tuj.. (Fordonas la leteron.) leteron.) Jen, Jen,

mi petas...(Kovras petas...(Kovras per la fingro.) fingro.) Jen de tie ˆci ci legu. ˆ (Ciuj atakas lin.) lin.) Poˆ stestro. stestro. — Legu L egu,, legu l egu!! Sensen Sen sencaˆ caˆo, o, ˆcion cio n legu l egu!! Korobkin, legas.

— “La kuratoro de kadukulejoj Zemlanika — tute kiel porko en la noktoˆcapo.” capo.”

106

* Akto

107

Kvina *

ˆ, al la rigar Artemij Filippovi c, c rigardantoj dantoj..

— Eˆc ne sprite! Porko en noktoˆcapo! capo! Kiel do porko pov p ovas as esti en noktoˆcapo?

Korobkin, legante plue. — “La inspektoro de lernejoj tute

malbonodoras per bulbo.” ˆ, al la rigardantoj. Luka Lukic, c

— Por Dio, eˆc neniam mi

prenis preni s bulbo b ulbon n en la buˆson. son. ˆ , al si mem. — Dank’ al Dio, almena˘ Ammos Fjodorovic, c u

pri mi nenio estas dirita! gisto...” g isto...” Korobkin, legas. — “La juˆ ˆ . — Jen vi hav havas as!! (La˘  ute.) ute.) Sinj Sinjoroj oroj,, Ammos Fjodorovic. c

mi pensas, pensas, ke la letero letero estas longa. longa. Kaj kiun kiun diablon diablon ni en gi gˆi bezonas: legi tian abomenaˆon! on! ˆ. — Ne! Luka Lukic. c Poˆ stestro. stestro. — Ne, legu! ˆ. — Ne, vi devas legi! Artemij Filippovi c. c Korobkin, da˘  urigas.

— “La juˆgisto gisto Ljapkin-Tjapk Ljapkin-Tjapkin in estas en plej plej alta alta grado grado mov movetono etono.. . . ” (Haltas.) Haltas.) Kredeble Kredeble franca vorto. vorto.

ˆ . — Diablo ˆ gin gin scias, kion ˆgi gi signifas! Ammos Fjodorovic. c

Ankora˘ u bone, se nu nurr fripono; fripono; povas povas esti, esti, ke eˆc io pli malbona. Korobkin, legante plue.

— “Cetere, ili estas homoj gastamaj tamaj kaj bonkor bonkoraj. aj. Ad Adia˘ ia˘ u, u, mia koro Trjapiˆ Trjapiˆckin. ckin. Mi mem, la˘ u via ekzemplo, volas okupi min per literaturo. Enue En ue estas, estas, mia mia kara, ara, tiel tiel vivi vivi,, oni oni vola volass fin finee ian ian nu nu-traˆ traˆon on por la animo. Mi vidas, mi devas devas efektive efektive okupi min min per io alta. alta. Skri Skribu bu al mi en la Sarato Saratov van gubergubernion, kaj de tie en la vilaˆgon gon Podkatilov Podkatilovk ka.” (Li turnas la leteron kaj legas la adreson.) adreson.) “Al lia moˆ moˆsto, sto, sinjoro Ivan Vasiljeviˆ asilje viˆc Trjapiˆckin, ckin, en Sankt-Peterb Sankt -Peterburgo urgo,, strato strat o Poˆstoficeja, stofic eja, domo numero na˘ udek-sep, en la korto, tria udek-sep, etaˆgo, go, dekstre.”

Unu el la sinjorinoj.

— Kia skandalo neatendita!

cis, cis, efektive buˆcis! cis! Mi estas Urbestro. — Jen, kiam li buˆ mortigi mortigita, ta, mortigi mortigita, ta, tute mortigita mortigita!! Nenion Nenion mi vidas: vidas: mi vidas nur iajn ia jn porkajn p orkajn buˆsegojn sego jn anstata˘ anst ata˘ u vizaˆgoj, goj, nenion nion pli. . . Reveni Revenigu, gu, reveni revenigu gu lin! lin! (Svingas la manon.) manon.)

* Akto

Kvina *

ˆ Poˆ stestro. stestro. — Kiel revenigi! Guste al la malfeliˆco co oni ordonis al la administran administranto to doni la plej bonan ˆcevaltrion cevaltrion;; la diablo min puˆsis sis doni ordonojn ordono jn eˆc por la plua vojo. Edzino de Korobkin. — Jen efektiv efektive, e, jen senekzem senekzempla pla

konfuzo! ˆ . — Tamen, diabloj ˆ gin gin prenu, sinjoAmmos Fjodorovic. c

roj! Li prenis de mi prunte tricent rublojn. ˆ. — De mi anka˘ Artemij Filippovi c. c u tricent rublojn. Poˆ stestro, stestro, ˆ gemas. — Ho! anka˘ u de mi tricent rublojn. ˆinskij. — De mi kune kun Pjotr Ivanoviˆ Ivanoviˆc sesdek-kvin Bobcinskij. c

per banknotoj, jes, sinjoroj. ˆ , embarase disˆsovas Ammos Fjodorovic, c sovas la brakojn. — Ki-

el do, sinjoroj? Kiel do, efektive, ni tiel enfalis? Urbestro, batas sin en la frunton. — Kiama Kiamani niere ere mi. mi. . . ne, ne,

kiamaniere mi, maljuna malsaˆgulo g ulo.. . . ? Mi perdi perdis, s, mal malsa sa-ga ˆga ˆsafo, safo, mian tutan tuta n saˆ gon!. gon!. . . Tridek ridek jarojn jarojn mi estas estas en la servado; neniu komercisto, neniu entreprenisto povis min trompi; friponojn plej friponajn mi trompadis, ruzulojn kaj kanajlo jn tiajn, t iajn, kiuj la tutan mondon povus priˆ pr iˆsteli, steli, mi kaptadis kaptadis sur sur hokon. hokon. Tri guberniestrojn guberniestrojn mi trompis!. trompis!. . . Kion Kion mi diras, diras, guberniestr guberniestrojn! ojn! (Svingas la manon.) manon.) Eˆc ne valoras valoras paroli paroli pri guberniestr guberniestroj. oj. . . gi gi ne povas povas esti, Antoˆ Antoˆcjo; cjo; li Anna Andrejevna. — Sed ˆ fianˆcigis gˆis kun Manjo... Urbestro, kolere.

— Fian Fi anˆˆciˆ ci gis! gˆis! Figo Figo kun butero butero,, jen esˆ tos al vi fianˆciˆ ciˆ go! go! Sovas sin al mi en la okulojn kun fianˆcigˆo! . . . (Furioze. ( Furioze.)) Jen, Jen, riga rigard rdu, u, riga rigard rdu, u, la tuta tuta mondo, la tuta tut a kristanaro, krista naro, ˆciuj ciuj rigardu, r igardu, kiel azenigita aze nigita estas la urbes urbestro tro!! Malsaˆ Malsaˆ gulo vi nomu lin, malsaˆgulo, gulo gulo, la maljun maljunan an kanajlon! kanajlon! (Minacas al si mem per la pugno.) pugno.) ˆ He, vi, diknazulo! Stopileton Stopi leton,, ˆcifonon cifono n li prenis pren is por p or grava g rava homo! homo! Jen li nun tra la tuta vojo tintas tintas per sonorileto! sonorileto! Tra la tuta mondo li disportos la historion. Ne sufiˆce ce ke vi fariˆgos gos objekto de mokado — troviˆ gos gos plumknaristo, paperˆsmiristo, smiristo, kiu eˆc en komedion vin enmetos. Jen tio estas estas dolora! dolora! Li ne indulg indulgos os vian rangon nek oficon, kaj ˆciuj ciuj nudigos la dentojn kaj apla˘ udos. udos. Kion vi ridas? Pri vi mem mem vi rid ridas as!! He, He, vi!. vi!. . . ( De kolero li batas per la piedoj la plankon.) plankon.) Mi ˆciujn ciujn tiujn paperˆsmiristojn. smiristojn. . . Hu,

108

* Akto

Kvina *

plumknaristoj, plumknaristoj, liberaluloj malbenitaj! Semo de la diablo! diablo! Mi ligus l igus vin ˆciujn ciujn en unu p pakon, akon, mi frotus f rotus vin ˆciujn ciujn al faruno kaj al la diablo mi donus d onus vin v in ˆciujn ciujn por subˆstofo! stofo ! En lian ˆcapon capon mi ˆsutus sutus vin, tien!. . . (Li skuas la pugnon kaj  bata atass per la kal kalkan kanumo umo la plankon plankon.. Post kelka kelka silent silento: o:)) ˆ nun mi ne povas reveni al normala stato. Jen, efekGis tive, se Dio volas iun puni, li anta˘ue u e forprenas de li la saˆgon. gon. Nu, kio en tiu ventk ventkapulo apulo estas simila simila al revizoro? revizoro? Nenio estis! Ne estis simple eˆc duonfingro duon fingro da simileco — kaj subite subite ˆciuj ciuj ekkriis: ekkriis: revizoro revizoro!! revizoro revizoro!! Nu, kiu la unua ektrumpetis, ke li estas revizoro? Respondu! ˆ, dispuˆ dis puˆsante san te la brakojn. brako jn. — Kiel ˆgi gi fariArtemij Filippovi c, c gis ˆgis — eˆc se vi mortigos min, mi ne povus p ovus klarigi. Kvaza˘ u ia nebulo atakis, diablo konfuzis. ˆ . — Kiu eltrumpetis? eltrumpetis? Jen, kiu eltrumeltrumAmmos Fjodorovic. c petis: pet is: tiuj ˆci ci bravulo br avulojj (Mo (Montra ntrass Dobˆ D obˆcins ci nski kijj-n n kaj k aj Bobˆ Bo bˆcincin skij-n.) skij-n.) ˆinskij. — Per Dio, ne mi! mi eˆc ne intencis. intencis. . . Bobcinskij. c ˆinskij. — Mi nenion, Dobcinskij. c nenion, tute tute nenion. nenion. . . ˆ. — Kompreneble, vi. Artemij Filippovi c. c ˆ. — Sendub Luka Lukic. c Sendube. e. Ili Ili alku alkuri riss el la hotel hoteloo kiel kiel frenezuloj: nezuloj: “Li alvetur alveturis, is, li alvetur alveturis, is, kaj monon li ne pagas. . . ” Ili tro trovis vis grav gravan an birdon! birdon! Urbestro. — Kompreneble, vi! ˆ cikanistoj cikanistoj de la urbo, urb o, mensogistoj malbenitaj! ˆ. — Diablo vin prenu kun via revizoro Artemij Filippovi c. c kaj viaj rakontoj. ku radass tra la l a urbo urb o kaj konfuzas kon fuzas ˆciujn, ciujn, Urbestro. — Vi nur kurada vi, krakiloj krakiloj malbenitaj. malbenitaj. Malve Malverajn rajn famojn vi semas, semas, pigoj mallongvostaj. ˆ ˆ . — Smiristoj malbenitaj! Ammos Fjodorovic. c ˆ. — Noktoˆ Nok toˆcapo cap o j! Luka Lukic. c ˆ. — Nazofluuloj mallongventraj! (ˆ Artemij Filippovi c. c (ˆciuj  ˆcirkauas ˘  ilin.) ilin.) ˆinskij. — Per Dio, ˆ gi gi ne estis mi, gi ˆgi estis Pjotr IvanoBobcinskij. c viˆc. ˆinskij. — He, ne Pjotr Ivanovi Dobcinskij. c Ivanoviˆˆc, c, vi ja la unua tion. . . ˆinskij. — Nu, ne; la unua estis vi. Bobcinskij. c

109

* Akto

110

Kvina *

LASTA SCENO ˆ La  Samaj kaj  Gendarmo .

ˆ Gendarmo. — Oficisto el Peterburgo, kiu alveturis la˘ u im-

periestr periestraa ordono, ordono, postulas, postulas, ke vi tuj venu venu al li. Li enlogiˆ ˆgiˆgis gis en la hotelo. (La (La elparolitaj e lparolitaj vortoj frapas ˆciujn ciujn kiel  ˆ tondro. Sono de surpriziˆgo go elflugas hore el la buˆsoj soj de la sinjorinoj sinjo rinoj;; la tuta grupo, subite ˆsanˆ sanˆginte ginte la situacion, situac ion, restas kvaza˘  u ˆston st onig igita ita..) Muta sceno.

La urbestro en la mezo, en formo de kolono, kun etenditaj brakoj kaj kun kapo klinita malanta˘  uen. uen. Dekstre  Dekstre  de li lia edzino kaj filino ekmovinte al li sian tutan kor pon; post ili la poˆstestro, stestro, ricevinte la formon fo rmon de demanda  signo, turnita t urnita al la rigardantoj; post li Luka Lukiˆc, c, konfuzegita en e n plej senkulpa maniero; maniero ; post p ost li, ˆce ce la bordo de  la scenejo, tri sinjorinoj, gastinoj, apogiˆ ginte ginte unu al alia  kun la plej satira vizaˆ gesprimo, gesprimo, rilatanta rekte al la familio de la urbestro. Maldekstre de la urbestro: Zemlanika, klininte la kapon iom flanken, kvaza˘  u li ion a˘  uskultas;  post li la juˆgisto gisto kun disˆ di sˆsovitaj sovita j brako j, sidfleksiˆ sid fleksiˆginte ginte preska˘  u gis gˆis la planko kaj farinte per la lipoj tian movon, kvaza˘  u li volus ekfajfi, a˘  u elparoli: “Jen vi havas!” Post li Korobkin, turninte sin al la rigardantoj kun fermetita  okulo kaj satira aludo pri la urbestro; post li, ˆce ce la bordo, Dobˆcinskij cinski j kaj Bobˆcinskij cinski j kun reciproke recip roke aldirektit aldir ektitaa movo de la manoj kaj malfermitaj malfermitaj buˆ buˆsoj soj kaj reciproke reciproke sin rigardante per larˆ ge ge malfermi malfermitaj taj okuloj. okuloj. La ceteraj ceteraj gastoj gastoj restas restas simple simple kiel kolonoj. kolonoj. Presk Preska˘  a˘  u unu kaj duonon da  minutoj la rigidiˆginta ginta grupo konservas sian situacion. (La kurteno falas.) falas.)

A ?

?