Go Dutch! A Beginning Textbook for University Students BY
MARIAN DE VOOGHT
and ANDRE LEFEVERE
University of Texas
LinguaText Ltd.
LinguaText, Ltd. General Editors Eduardo M. Dias Thomas A. Lathrop Dutch Advisor: Chris Salcedo
Copyright © 1995, 2015 by LinguaText, Ltd. 103 Walker Way Newark, DE 19711 (302) 453-8695 Download the free audio lessons for this book from the publisher’s website: www.LinguaTextLtd.com Manufactured in the United States of America ISBN 978-0-942566-18-5
111
Contents INTRODUCTION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . HET LEVEN EN DE AVONTUREN VAN JAN RAAP
v
1 Jan Raap, P. I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Our hero introduces himself . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Jan compares Dutch and American detectives ............... . ... 6 2 De Hammett Agency . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Sleuthing in the Netherlands and the U. S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Jan Raap discusses fashion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 3 Wonen in Amsterdam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Our hero describes his apartment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 The tour of Jan's apartment continues . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 4 Problemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Jan muses about evil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Jan Raap's deep thoughts continue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 5 Mijn laatste zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Our hero tells of his last case . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 One more time: How the case began . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 6 Hoe maakt u het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Onze held ontmoet een mooie vrouw .. .... ............... ... 37 De feiten in de zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 7 Hebt u kinderen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Jan praat verder met de vrouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Jan stelt de vrouw nog meer vragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 8 Hoe laat is het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SO Jan eet en drinkt flink . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SO Een vreemde man . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 9 Langzaam maar zeker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 In het restaurant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Jan praat met zijn mysterieuze collega . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 10 Het doosje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Het wordt allemaal nog spannender . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Wat zat er in het doosje? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 11 Spreken is zilver . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Jij en jou . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Prietpraat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 12 De Gouden Kris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Eva staat haar mannetje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Wat wil ze en wat mag ze? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 13 Naar Belgie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Hoe kan het ook anders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Rotweer.......... . . .. .. .. . .... ... .. . ........ .. .. ...... 86 14 Het hol van de leeuw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Net als in de films . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
I
iv
Go Dutch!
Bestaat het huis wel? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 15 In de nesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Ze stonden op ons te wachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Het begin van het einde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 16 De Bulgaarse terroriste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Onze held raakt de draad kwijt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Jan herinnert zich Palma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 17 De redding is nabij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 Wat krijgen we nou? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 Hoe zit het met Eva? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 18 Het hart van het beest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Had ik dit maar geweten! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Een paard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 19 Er is iets op til . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Een knop die alles in de lucht laat vliegen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Liesbet heeft een beter plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 20 Een mooi paar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 Onze held gaat met vakantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 Daar gaat de telefoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 SURVIVAL DUTCH
1 Naar Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Check-in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Aankomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Douane en imrnigratie .......................... : . . . . . . . . 5 De trein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Een kamer vinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Koken in de keuken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Eten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Kleren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Geld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Badkamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Lichaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Postkantoor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Auto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Weer of geen weer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Openbaar vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Het cafe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Uit eten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 De bibliotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Het kantoor ... ... , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
133 134 136 13 7 138 140 141 143 144 146 147 149 151 152 154 156 157 158 159 161 162
IRREGULAR VERBS ... GRAMMAR SUMMARY VOCABULARY . . . . . . INDEX . . . . . . . . . . .
165 167 171 188
.... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.. . . . . . .
.. ... . . . . . . . . . . . ... .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . .
. ... . .. . . . . . . . . . . . . . . .
Introduction that language learning must be fun if it is to be effective. We have, therefore, constructed this book around a parody of a Private Eye story. We have opted for this particular type of ironic text because it is both fun and functional. We adopted a narrative form to help students achieve comprehension on the level of the text, not just on the level of word and sentence. To further enhance comprehension on the textual level, students are asked to rewrite/retell parts of the narrative from the point of view of characters other than the hero, Jan Raap. The story is supplemented by "countertexts" called "Van de andere kant bekeken." These texts are fictitious reactions from fictitious people who are supposed to have read the main text and express their opinions on it. The book also contains twenty-one units of "Survival Dutch," which provides students with the vocabulary necessary to function in every day situations in the Netherlands and Flanders. Both the text of the main story and the Survival Dutch units are supplemented by vocabulary lists. These vocabulary lists are not given after the countertexts. However, the words used in each countertext are listed in the Dutch-English vocabulary at the end of the book. We have done this on purpose to stimulate the students' capacity for contextual understanding. In each unit students are introduced to the grammar of Dutch, so that they become familiar with the structure of the language and are able not only to understand the texts written for them, but also to express themselves. Every item of grammatical comprehension can be practiced by means of assignments supplied in each unit. Since students do not learn in a uniform tempo, those who want to go faster than their peers are encouraged to do so. They can refer to the grammatical explanations in the body of the book or to the review section at the end of the book to look up and learn those grammatical elements they think they need for the production of their own texts. In this way individual creativity is encouraged, but not to the detriment of group learning. If students master all the vocabulary used in the Jan Raap story and the
I
T IS OUR BELIEF
v
vi
Go Dutch!
Survival Dutch sections of this book, they will know the thousand most commonly used Dutch words and phrases. A novel feature in this book are the lists of derivations appended to each unit. Since Dutch exhibits a fair degree of logic in its use of affixes, listing derivations is an easy and rewarding way of quickly expanding one's vocabulary. The Dutch-English vocabulary list contains about five hundred of these derivations, not all of which are commonly used, but they are all fun to know. We have only introduced derivations from the thousand most commonly used words. It is suggested that students and their instructor follow the progression of the Jan Raap narrative. The Survival Dutch units can be phased in whenever the instructor thinks students are ready for them. Listening comprehension is enhanced by means of a tape, which contains pronunciation examples and the Survival Dutch conversations. Students can use the tape for homework and self-study. Students can also be asked to transcribe the tape and give alternative answers to the questions asked on it. Go Dutch is designed to take the anxiety out of language learning and to give the student a workable command of spoken and written Dutch in a school year. Enjoy.
MARIAN DE VOOGHT ANDRE LEFEVER£
1
Jan Raap, P.l.
Our hero introduces himself : ' Goedemorgen, mijn naam is Jan Raap. Ik werk in Amsterdam. Ik ben prive-detective. Ik werk voor een baas. Hij heeft een kleine zaak, de Hammett Agency. Hij is een kleine man met een groot hoofd, een dikke buik en dunne armen en benen. Hij heeft kleine ogen en een grote mond. Wij hebben nog twee andere detectives, een man en een vrouw. De naam van de man is Karel. De naam van de vrouw is Liesbet. Karel is lang en mager, hij heeft grote voeten en het gezicht van een baby. Hij heeft ook een lange neus en grote oren. Bijzonder mooi is hij niet. De vrouw heeft mooi blond haar, groene ogen en rode lippen. Ze heeft ook een mooi figuur. "Voor mijn werk", zegt ze, "bijzonder handig, soms." ander other arm arm het been leg bijzonder especially, special blond blond buik belly de the dik fat dun thin een a, one en and het figuur figure het gezicht face goed good
goedemorgen good morning groen green groot big het haar hair handig handy, skillful het hoofd head klein small lang tall, long lip lip mager thin, skinny mijn my mond mouth mooi beautiful
Verbs: ik ben; zijn, wasfwaren, ben geweest I am; to be ik heb; hebben, had/hadden, gehad I have; to have ik werk; werken I work; to work ik zeg; zeggen, zei/zeiden, gezegd I say; to say
1. Wie who is Jan Raap? 1
morgenfmorgens morning, tomorrow naam name neus nose niet not het oog eye ook also het oor ear rood red soms sometimes van of voet foot voor for vrouw woman het werk work zaak business
2
Go Dutch!
2. Waar where werkt Jan? 3. Hoeveel how many detectives heeft de Hammett Agency?
1. About the Vocabulary
'/
Dutch has three articles: de, het, een. Een means a, an. Both de and het mean the. In Dutch, some nouns use de and some use het. Since most Dutch nouns are de words, only het words will be identified as such. Dutch nouns usually form their plural by adding en to the singular: vrouw woman becomes vrouwen women. Some nouns have irregular plurals, such as kamerfkamers and stad/steden. Irregular plurals are indicated in the vocabulary list and should be memorized. Verbs are listed with the "1"-form of the present tense (ik. .. ). If a verb is regular, that is, using the same stem for every form of every tense, it is followed only by its infinitive (the "to"-form): Ik werk, werken I work, to work. If a verb is irregular, that is, different tenses use different stems, four forms, called "principal parts," are listed. With these four forms, you can formulate all the forms of the verb. These four parts are: the infinitive, the past tense singular, the past tense plural, and the past participle (used to form the "perfect tense" [I have been, we have sung]).' For instance: zien, zag/zagen, gezien to see, (I) saw/(we) saw, seen. These forms should also be memorized so that when you get to the new verb tenses, you'll be ready to go. A few verb expressions begin with het instead of ik. These are impersonal expressions, and no ik form is possible: het betekent; betekenen it means; to mean.
Consonants Dutch consonants are pronounced the same way as English consonants, with some exceptions: th is simply pronounced "t," as in "theologie" theology. gas in gaan to go, gooien to throw, and the ch as in lachen to laugh, and licht light are hard in the North of the Netherlands, soft in the South
1
Notice that the past participle of zijn is preceded by ben whereas the other past participles of the vocabulary list are not. You will continue to notice that some verbs use ben and others do not. If you have studied German, French, or Italian, you may suspect why ben is there. If not, for the moment, it deals with the formation of the perfect tense, and if you learn the past participles that take ben now, it'll make the learning of the perfect tense a lot easier when it comes.
3
and in Flanders. In English they sound like the ch in "Bach" the way Germans pronounce it. sch has no equivalent in English. The sound is a combination of s + ch. Compare the Dutch "schril" with its English counterpart "shrill." The difference is that you would pronounce "shrill" with the Dutch s + ch, and not with the English sh. ng is pronounced like English -ng, as in zingen to sing. t in -tie, as in politie police, natie nation, sounds like ts as in English Mitzi, or just like a plain s. sj in doosje little box, meisje little girl, sounds like English sh in show. Dutch has no aspiration after k, p and t, as in kot sty, pot jar, tot until. Vowels Dutch has short vowels and long vowels. Vowels spelled with two letters are always long; vowels spelled with one letter can be short or long. a, as in man man sounds like the a in English large, but shorter. aa, as in maan moon, sounds like the a in Chicago, but longer. au, as in rauw raw, sounds like the ou in English ouch. e, as in met with, sounds like the e in English let. ee, as in nee no, sounds like the a in English late. eeu, as in leeuw lion, has no English equivalent. It is pronounced like Dutch ee, followed by an English w. ei, as in brein brain, has no English equivalent. It comes closest to the ay in English say. eu as in deur door, corresponds more or less to the vowel in English bird. i, as in dit this, sounds like the i in English it. ie, as in niet not, sounds like the ee in English see, but shorter. ieu, as in nieuw new, has no English equivalent. It is pronounced like Dutch ie, followed by an English w. ij, as in rijk rich, sounds the same as ei. o, as in pot pot, corresponds more or less to the o in English hot. oe as in doen to do, sounds like the oo in English school. oo, as in dood dead, sounds like the o in English go. ou, as in rouw mourning, sounds the same as au. u, as in fut spunk, sounds like the e in English the, when it is not pronounced "thee." ui, as in lui lazy, corresponds more or less to the New York/East Coast pronunciation of the ur in murder as in muider. uu as in muur wall, sounds like the u in the French pronunciation of the u in mur or the German ii as in Tiir.
4
Go Dutch!
Canal in Amsterdam, without tourists.
Aa, ee, oo, uu followed by one consonant drop one letter whenever the consonant is followed by an unstressed e (the sound of English e in "the" mentioned above). The technical term for this sound is schwa. We'll use it from now on. Schwa appears in the unstressed endings -en, -er, -e, -lijk, -elijk and -ig.
but
maan moon becomes manen moons maand month stays maanden months
A, e, o, u (written with one letter), are considered short vowels. When they are followed by one consonant, that consonant will be doubled whenever it is followed by a schwa. but
man man becomes mannen men mand basket stays manden baskets
This spelling rule is very important because the schwa is used to make the plural of nouns and of verbs, and the comparative of adjectives. So with a long vowel followed by one consonant you get: aap/apen ape/apes ik slaap/wij slapen I sleep/we sleep laag/lager low/lower
5
With a short vowel followed by a single consonant, on the other hand, you get: zakfzakken bag/ bags ik stop/stoppen I stop/to stop dun/dunner thin/thinner F and s change when they are positioned between any vowel-except short a, e, i, o, u-and a schwa: F becomes v: brief becomes brieveni ik schrijf becomes wij schrijven. But straf becomes straffen. S becomes z: blaas becomes blazen. But vis becomes vissen.
BRIEFLY WHAT YOU REALLY NEED TO REMEMBER:
maanfmanen manfmannen
4. The Verbs Hebben and Ziin t
maandfmaanden mandfmanden
huis/huizen brief/brieven
::
As in most European languages, hebben to have and zijn to be are irregular in Dutch. You will be learning the subjects (personal pronouns) together with the forms of the verb.
HEBBEN
singular
1 2 3
plural wij hebben ik heb jullie hebben jij, u hebt hij, zij, het heeft zij hebben
i :
~
ZIJN
singular
1 2
3
plural wij zijn ik ben jullie zijn jij, u bent zij zijn hij, zij, het is
I ~
w•••••••·ow ·.················o·m--•········•····································•·•·••W-«o·o·o·o··················· j NOTE:
With all verbs, the plural forms are the same as the infinitive.
6
Go Dutch!
Dutch has a polite form for the second person singular: u, and a more colloquial form: jij. This is the form you would use with fellow students. In general, you use u for people older than yourself, or when you do not know them very well. Jij, zij, wij are the stressed forms of the pronoun; the unstressed forms je, ze, we are also used. In conversations the unstressed forms are used most of the time. If you want to emphasize you, she, they or we, you use the stressed forms Zij and ze can mean both she and they.
Jan compares Dutch and American detectives •·•· ·•••••·······i••••••••••·•·•i ••••••••••••••••••::::: i
...
Wij zijn een kleine zaak. Wij hebben drie kamers in een huis aan een gracht, midden in de stad, dichtbij het station. Jullie hebben grate zaken in Amerika. Jullie zijn ook een groat land. Nederland is een klein land. In Amerika hebben ze veel meer detectives, kijk maar naar de televisie. Magnum, en zo. In Amerika betalen ze detectives ook goed. Ik heb zelden geld aan het einde van de maand. "Jij hebt geen geld, Jan", zegt mijn baas, "omdat jij niet zuinig bent." Hij heeft geld, hij is rijk, maar ik ben arm. "Jij telt je geld niet", zegt mijn baas nog, "daarom ben je arm." Mijn baas is niet mijn vriend. Gelukkig praat hij niet vaak met mij. Gewoonlijk doet hij de deur dicht en dan telefoneert hij de hele tijd. arm poor bij by daarom that's why deur door dicht close bet eindefeindes end en zo and the like bet geld money gelukkig fortunately, happy gewoonlijk usually
gracht canal heel whole bet huis house kamer/kamers room bet land country maand month meer more met with midden in in the middle of naar at Nederland The Netherlands nog still
Verbs: ik ik ik ik ik ik
tel; tellen I count; to count kijk; kijken, keek/keken, gekeken llook; to look doe; doen, deed/deden, gedaan I do; to do praat; praten I speak; to speak betaal; betalen I pay; to pay telefoneer; telefoneren I phone; to phone
omdat because rijk rich stad/steden city bet station/stations station televisie/ televisies television tijd time vaak often veel many vriend friend zelden rarely zuinig frugal
7
Assignments A. Fill in the blanks. Use words from the vocabulary under the readings.
1. De baas van de Hammet Agency is een man. 2. De baas heeft een groot een dikke _ _ _ _ en dunne 1 _ _ _ _ en 3. Karel is lang en . Hij is niet mooi. 4. Liesbet is een _ _ __ 5. Zij heeft haar en ogen. 6. De detectives hebben een zaak. 7. Zij hebben drie in een huis aan een _ _ __ 8. Jan heeft geld aan het einde van de _ _ __ 9. De baas heeft geld: hij is 1 maar Jan is _ _ __ met Jani telefoneert hij de 10. De baas praat niet _ _ _ _ tijd.
B. Fill in the correct forms of "hebben" or "zijn." (pl.) means "plural." Example: Jan _ _ _ _ arm becomes Jan is arm.
De mannen neuzen.
grote neuzen becomes De mannen hebben grote
1. Ik _ _ _ _ een dikke baas.
2. Jij blauwe ogen. jij een groene rok? 3. 4. De vrouw _ _ _ _ rijk. 5. Wij _ _ _ _ arm. 6. Wij geen geld. 7. jullie zuinig? 8. Zij (pl.) niet gelukkig. drie kamers in een huis aan een gracht. 9. De detectives 10. Karel mooi? 11. De baas een rood hoofd. bijzonder zuinig! 12. Jij jij ook gelukkig? 13. niet rijk. 14. Ik 15. Jullie een huis midden in de stad. 16. Jan een dunne baas?
8
Go Dutch!
C. Answer the following questions. Use the right forms of hebben or zijn.
Example: Heeft Karel kleine oren? Nee, hij heeft grate oren.
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Is de Hammett Agency een grate zaak? Nee, het .. . "Hebben jullie grate zaken in Amerika?" "Ja, wij ... " Hebben Amerikaanse detectives veel geld? Ja, zij .. . Heeft Jan Raap geld? Nee, hij ... "Ben jij arm, Jan?" "Ja, ik. .. "Heb ik een rijke baas?" "Ja, Jan, jij ... "
D. Write down the following adjective +noun combinations correctly. Example: groot+e oor+en becomes grate oren
1. rood+e lip+en 2. klein+e zaak+en 3 . dik+e baas+en
4. dun+e man+en 5. rijk+e vrouw+en 6. groot+e land+en
Amsterdam Police. The horses are native, too.
9
Van de andere kant bekeken Halla allemaal! Mijn naam is Liesbet. Ik ben een vrouw. Jan Raap, Karel en ik zijn prive-detectives. Wij hebben interessante zaken. Jan zegt: "Liesbet, jij bent mooi. Dat is goed voor het werk. Maar Karel heeft het gezicht van een baby, dat is niet goed voor onze zaak." Mijn figuur is niet handig voor mijn werk. Te veellastige mannen! Jan Raap is een goede detective en een leuke man. Maar hij is soms ook een beetje sexistisch. Jammer! Dag! Veelliefs van Liesbet
Basic Words and Derivations << The word list at the end of every chapter contains words that you already know. These basic words can be combined into new words in two ways. One way is to combine two words. If you combine huis with kamer you get huiskamer living room. If you combine huis with baas you get huisbaas, landlord. Another way is to add prefixes and suffixes to the basic word. Prefixes go in front of the basic word. Here are the most common prefixes:
be- often makes the basic word more intense. Compare denken to think and bedenken to invent. ge- indicates a feature of the basic word. Compare lijn line, and gelijnd ruled. It also functions as the prefix of the past participle. her- indicates repetition. Compare kennen to know, and herkennen to recognize . on- indicates the opposite of the basic word. Compare gelukkig happy, and ongelukkig unhappy. ont- also often indicates the opposite of the basic word. Compare dekken to cover, and ontdekken to discover. ver- indicates change, sometimes for the worse. Compare vallen to fall and vervallen to decay. arm do en dun geld gelukkig goed haar hand
ik verarm; verarmen I impoverish; to impoverish ik verdoe; verdoen I waste; to waste ik verdun; verdunnen I make thinner; to make thiner ik vergeld; vergelden I repay; to repay ongelukkig unhappy gegoed well off ik onthaar; ontharen I remove hair; to remove hair onhandig clumsy
I
10
huis ki;ken
land mager niet praten ri;k stad werken zeggen zuinig
Cio Dutch!
ik verhuis; verhuizen I move house; to move house ik behuis; behuizen I give housing to; to give housing to ik bekijk; bekijken I observe; to observe ik beland; belanden I end up; to end up ik vermager; vermageren I lose weight; to lose weight ik vernietig; vernietigen I destroy; to destroy ik bepraat; bepraten I talk into; to talk into ik verrijk; verrijken I enrich; to enrich verstedelijking urbanization ik verwerk; verwerken I process; to process ik bewerk; bewerken I work on; to work on ik ontzeg; ontzeggen I deny; to deny ik bezuinig; bezuinigen I cut back; to cut back
De Hammett Agency Sleuthing in the Netherlands and the Het werk van de Hammett Agency is niet zo spannend als op de televisie. Daar heeft de detective geen ogenblik rust. In de zaak is het vaak heel rustig. De buren weten soms niet eens dat we in het huis zijn. Ik ben ook geen Sherlock Holmes (ik ken hem niet) en Liesbet is geen Miss Marple. We hebben geen grote auto's en we hebben vaak ook geen mooie vrouwen. We hebben wel af en toe een moord, of een ontvoering, een kidnapping, zoals jullie dat zeggen. Wij zijn niet zo gek op moorden, want dan heb je last met de politie, de echte, en die laten we liever met rust. Ik zie liever de hielen van een agent dan zijn tenen. agent policeman af en toe now and then auto/auto's car daar there dan then echt real geen not a hiel heel liever rather
moord murder niet zo not as het ogenblik moment ontvoering kidnaping op on politie police rust rest
rustig quiet, peaceful spannend exciting teen toe want because we hebben wei we do have (zo)als like, as
Verbs: ik ben gek op; gek zijn op, wasfwaren gek op, gek geweest op I am crazy about; to be crazy about ik heb last met; last hebben met, hadfhadden last met, last gehad met I am in trouble with; to be in trouble with ik laat met rust; met rust Iaten, lietflieten met rust, met rust gelaten I leave in peace; to leave in peace ik weet; weten wist/wisten, geweten I know; to know ik ken; kennen I know; to know ik zie; zien, zag/zagen, gezien I see; to see
1. Waarom why is het werk van de Hammett Agency niet zo spannend als op de televisie? 11
I
12
Go Dutch!
2. Waarom zijn de detectives van de Hammett Agency niet zo gek op moorden?
Dutch verbs consist of a stem and an ending. In the verb werken to work, for example, werk- is the stem, and -en is the ending. The stem and the ending together are called the infinitive, the to form of the verb: to work. To make the present tense of most verbs: For the singular: delete the ending, so that you only keep the stem. For the verb werken, the stem is werk-. Add t in the second you jij and third he hij, zij, het person singular. For the verb werken, this form is werkt. For the plural, use the infinitive.
WERKEN
singular
1 2
3
to work
ik werk plural wij werken jij, u werkt jullie werken hij, zij, het werkt zij werken
So you just have to remember three forms: werk, werkt, werken. With the verbs staan to stand, slaan to hit, gaan to go, doen to do, zien to see, the stems are sta-, sla-, ga-, doe-, zie-. For the rest, these verbs follow the rule given above, except that sta, sla and ga double the a before the t in the second and third person singular.
VERBS WITH STEMS ENDING VOWELS
ik ik ik ik ik
sta I stand sla I hit ga I go doe I do zie I see
jij, jij, jij, jij, jij,
u u u u u
staat slaat gaat doet ziet
hij, hij, hij, hij, hij,
zij zij zij zij zij
staat slaat gaat doet ziet
. · · · · ·· · · · · · · · · · · .I
13
You never see a double consonant at the end of the stem of a verb. In a verb like winnen to win, therefore, the stem is win, and the conjugation is: ik win, jij wint, hij wint. Remember: s changes into z in the plural when between all vowelsexcept short a, e, i, o, u-and a schwa: ik kies/wij kiezen I /we choose but ik kus/wij kussen !/we kiss. F changes into v in the plural when between all vowels-except short a, e, i, o, u-and a schwa: ik schrijf/wij schrijven I/we write but ik bof/wij boffen I am/we are lucky.
Parking along the canals-put on the handbrake
1. How to Make a Sentence > Dutch word order often gives foreign learners grief, for the paradoxical reason that it is more flexible than the word order of many other European languages. It would be confusing at this point to try to list all the possible ways of making a sentence in Dutch. Instead, we shall give you a virtually foolproof way to make correct sentences. Don't be alarmed if you notice that the natives form their sentences differently. They will understand you and you will understand them. The nucleus of all sentences is always Subject + Verb (SV) or Verb + Subject (VS). You can expand the nucleus into two basic sentence patterns by adding an Object (0) or a Predicate (P). The object is the part of the sentence that "undergoes" the activity of the verb. For instance, in "I read the book/' the activity of reading is done to the book, so "the book" is the object. 2
2
Techincally, there are two kinds of objects: DIRECT and INDIRECT. The direct object is what "gets verbed" (I see the movie-the movie gets seen; Mary kisses
,I
14
Cio Dutchl
The predicate is the part of the sentence (very often an adjective or adverb) which describes the condition of the subject, or which specifies the way in which the activity of the verb is carried out. For instance, in "I am happy," "happy" is the predicate since it describes the condition of "I". In "I walk slowly," "slowly" is the predicate since it specifies "walk." Subject + Verb + Object/Predicate = SVO/P
Ik lees het hoek I read the book. Ik ben gelukkig I am happy. SVO/P is used in statements. Verb + Subject+ Object/Predicate= VSO/P
Lees ik het hoek? Do I read the book~ Ben ik gelukkig? Am I happy~ Morgen lees ik het hoek Tomorrow I read the book. Vandaag ben ik gelukkig Today I am happy. VSO/P? is used in questions. VSO/P is also used whenever a word other than the subject begins the sentence:
Lees ik het hoek? Morgen lees ik het hoek. NOTE:
The second person singular (jijfje) drops the -t in VSO/P sentences. 3 Jij bent gelukkig You are happy, BUT Ben jij gelukkig? Are you happy~ And: Thuis ben jij gelukkig At home you are happy. And: Jij loopt naar huis You walk home, BUT Loop jij naar huis? Do you walk home~ And: Morgen loop jij naar huis. Tomorrow you walk home.
NOTE:
Dutch does not use the verb "do" as an auxiliary in questions and negations. So, "Does it rain?" is just: "Regent het?" Similarly, "I don't go home." is just: "lk ga niet naar huis."
Fred-Fred gets kissed); the indirect object gets the direct object (We send the message to our parents-the message gets sent, but our parents get the message; Fred gives Mary the perfume-The perfume gets given, but Mary gets the perfume). 3 The u form, if you were wondering, keeps the final -t-: Bent u gelukkig.
15
3. Governance
),:i:-:.:.:.:.'-'·''' ···'''''''''''''''''''''''''''''''"'''''"'''''' '' '''···
Remember, the subject "governs" the verb, i. e. if the subject is in the first person singular, so is the verb: I go ik ga. If the subject is in the third person singular, so is the verb: he goes hij gaat. If the subject is in the plural, so is the verb: we go wij gaan. This may be hard to remember at first, because in English you only have two verb forms in the present tense: go and goes. In Dutch you have: ga, gaat, gaan, and you must remember to use them correctly.
We gaan ook niet zo leuk gekleed als de detectives op TV. In Amsterdam is het te koud en te nat voor al die dingen uit Hawaii, T-shirts en zo. Liesbet draagt gewoonlijk een broek met een bloes en een sjaal. Ze is gek op sjaaltjes. Ze draagt vaak laarzen, maar ze draagt bijna nooit een rok. Jammer, want ze heeft mooie benen. Ik niet. Ik stop mijn benen in jeans, dan zie ik ze niet meer. Ik werk in de zaak van negen tot vijf, en natuurlijk ook in de stad. We werken vaak aileen. Karel draagt altijd een pak, met hemd en das, soms ook een hoed. Liesbet werkt niet 's avonds, of 's nachts. Ik werk liever niet in het weekeinde. "Jij werkt liever helemaal niet", zegt mijn baas. Hij werkt ook niet. Hij zit in zijn stoel, met de telefoon in de hand, en hij zegt altijd: "Jullie werken niet genoeg." aileen alone, only altijd always als like bijna almost bloes blouse broek pants das tie het ding thing genoeg enough hand hand helemaal niet not at all
het hemd shirt hoed hat jammer pity koud cold laarsflaarzen boot leuk nice nat wet natuurlijk of course nooit never het pak suit rok skirt
's avonds in the evening 's nachts at night sjaalfsjaals scarf stoel chair te too telefoon/ telefoons phone uit from het weekeinde/ weekeindes weekend
Verbs: ik ga gekleed; gekleed gaan, ging/gingen gekleed, gekleed gegaan I am dressed; to be dressed ik draag; dragen; droegfdroegen, gedragen I wear, I carry; to wear, to carry ik zit; zitten, zat/zaten, gezeten I sit; to sit ik stop; stoppen I put; to put
16
Go Dutch!
Assignments \,:,:,:,:.:.:.'.'·' ,... A. Describe yourself: your face, what you wear, what you do.
B. Fill in the blanks. Use words from the vocabulary lists under the readings. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Het werk van de detectives is niet zo _ _ __ Zij hebben geen grote en ook mooie _ _ __ op _ _ __ Zij zijn niet zo Liesbet is op _ _ __ Zij draagt nooit een _ _ __ Jan stopt zijn in jeans. Karel draagt altijd een _ _ __ Liesbet werkt niet of _ _ __ Jan werkt helemaal niet. De baas zegt ·" werken niet genoeg."
Courtyard, the Hague-no cars, no bikes
17 C. Complete the present tense conjugations of the following verbs and write down
their infinitives. singular
plural
1. 2. jij kent
1. 2.
1. ik zie 2.
3.
3.
3.
1. 2.
1. wij weten 2.
1. 2.
3.
3.
3.
1. 2. 3. 1. 2. 3. zij zitten
infinitive: ... D. Make questions of the following sentences . Example: Jan werkt altijd 's avonds becomes Werkt Jan altijd 's avonds?
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Het is koud en nat in Amsterdam. Ik ben gek op sjaaltjes. Jan Raap stopt zijn benen in jeans. Karel draagt een pak en een hoed. Wij werken vaak alleen. De detectives werken niet genoeg.
E. Fill in the correct forms of "hebben" or "zijn." 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Af en toe _ _ _ _ wij last met de politie. helemaal niet gek op moorden. Jan De baas geen ogenblik rust. jij een pak met een das? Ik gek op laarzen. jullie een auto?
Van de andere kant bekeken
'
· ··· · · ········ ···:::: ::::::::::: ::
Beste studenten, Mijn benen zijn niet zo interessant. Maar willen jullie weten waar ik woon? En wat ik doe, als ik niet werk? Ik woon in een klein appartement in Amsterdam. Het huis staat dichtbij een gracht. Af en toe loop ik een cafe binnen om iets te drinken. Dat vind ik prettig. Ik kom elke dag om zes uur thuis. Ik woon niet alleen: ik heb twee kleine katten, een in de woonkamer en een in de slaapkamer. Ik heb ook een goudvis in de keuken.
18
Go Dutch!
Als ik thuiskom heb ik altijd trek in een boterham. Ik drink ook graag een kop koffie. Ik heb dan ook zin in een stuk koek. Ik luister niet graag naar de radio. Ik kijk liever naar de televisie. Ik haal melk en suiker, gele kaas en bruin brood, en dan begin ik te eten. Dag! Groetjes van Liesbet.
Still another way to derive more words from basic words is to add suffixes. Suffixes go after the basic word. Dutch has more suffixes than prefixes. We will give you the most important suffixes over the next four chapters. -aar/ares indicates a person who does what the noun expresses. Compare moord murder, moordenaar male murderer, and moordenares female
murderer. -er is the unstressed pronunciation of aar. Compare kijken to watch and kijker a person who watchesi -er appears as -der when the basic word ends in -r. Compare huur rent and huurder renter. -baar indicates that you can do what the basic word expresses. Compare drinken to drink and drinkbaar drinkable. -heid turns an adjective into an abstract noun. Compare waar true and waarheid truth. -loos lacks what the noun expresses. Compare werk job and werkloos
jobless, unemployed. dragen moord rust zien
draagbaar wearable, portable moordenaar murderer moordenares murderess rusteloos restless rusteloosheid restlessness ziener seer
3 Wonen in Amsterdam Lopen jullie even met me mee? Dan toon ik jullie waar ik woon. Ik heb een klein appartement, in het centrum van Amsterdam. Ik woon in een oud huis, op de derde verdieping. In Amsterdam wonen is niet eenvoudig. "Waarom ga je dan niet elders wonen?" vragen jullie waarschijnlijk. Omdat ik veel vrienden heb in Amsterdam, geloof ik. Zien jullie dat huis daar? Daar woon ik. Het huis staat dichtbij een plein met een paar cafe's. Ik vind het heel prettig. Loop jij even vooruit? De sleutel ligt onder de mat. Je maakt de deur open en je gaat naar binnen. het appartement apartment binnen inside het cafe/cafe's bar het centrum/centra center een paar a couple of
eenvoudig simple elders elsewhere even for a second mat mat naar to onder under open open
oud old het plein plaza prettig pleasant sleutel/ sleutels key verdieping floor vooruit ahead waar where waarschijnlijk probably
Verbs: ik ga; gaan, ging/gingen, ben gegaan I go; to go ik ga naar binnen; naar binnen gaan, ging/gingen naar binnen, ben naar binnen gegaan I walk in; to walk in ik geloof; geloven I think, I believe; to think, to believe ik lig; liggen, lagflagen, gelegen I lie; to lie ik loop; lopen, liepfliepen, gelopen I walk; to walk ik maak; maken I make; to make ik sta; staan, stond/stonden, gestaan I stand; to stand ik toon; tonen I show; to show ik vind; vinden, vondfvonden, gevonden I find; to find ik vraag; vragen, vroegfvroegen, gevraagd I ask; to ask ik woon; wonen I live; to live
19
20
Go Dutch! ......... . ... -......... . :::::::::::::::::::::::::::::::
Do You Knowl
= ~ :: :
. . : .. .
1. Wat voor what kind of een appartement heeft Jan? 2. Waarom why woont hij in Amsterdam? 3. Hoe how kom je het huis binnen?
Three windmills-what did you expect?
1. How to Make a Sentence-Additions and Negations /} '' An ADDITION is a part of the sentence that is not a Subject, a Verb, a Predicate, or an Object. In sentences like Ik ga naar huis the addition is naar huis. In sentences like Morgen speel ik in bet park both morgen and in bet park are additions. When a sentence starts with an addition, you invert Subject and Verb. Compare:
Ik kijk 's avonds veel televisie. 's Avonds kijk ik veel televisie. The NEGATION goes after SV or VS when the sentence does not have an object: Ik praat niet met Jan. Ben ik niet gelukkig? Only in SVO or VSO does the negation go after 0: Ik Ik Ik Ik Ik
lees het boek niet. ken Karel niet. zie hem niet. hoor mijn baas niet. lees dit boek niet .
21
When niet and een appear together in the same sentence, they become geen, and mean not a (in the singular) or no (in the plural). Jan schrijft een hoek niet changes into Jan schrijft geen hoek. Geen also appears when the object is not preceded by de, het, or a pronoun: Ik heh huizen niet changes into Ik heh geen huizen Ik eet vers vlees niet changes into Ik eet geen vers vlees Ik zie tien witte vogels niet changes into Ik zie geen tien witte vogels.
The tour of Jan's apartment continues •·•·•·•·•·•·•·· ········ · Wat denken juilie van mijn appartement? Het is niet groot, maar groot genoeg voor mij . Ik woon aileen. Prive-detectives wonen natuurlijk altijd alleen. Af en toe blijft een vriendin een nachtje slapen-ik ben ook maar een mens-maar meer niet. "Prive-detectives moeten vrij zijn en blijven", zegt de baas altijd, maar toch heeft hij een kat. Ik heb vier kamers: een woonkamer, een slaapkamer, een badkamer en een WC-en ook een keuken, maar daar kom ik niet zo vaak, aileen maar als het water kookt. Hebben jullie trek in een kop koffie, of thee? Echte Hoilandse koffie? Lekker. Hebben jullie ook zin in een boterham, of een stuk taart misschien? Luisteren juilie graag naar de radio? Misschien is er een leuk programma, muziek. Ik haal melk en suiker, kopjes en schoteltjes. Zo, de koffie is klaar. Ik snijd snel nog wat kaas, en klaar is Kees. hadkamer/s bathroom het hord plate hoterham sandwich een kop koffie a cup of coffee kaas cheese kat cat keukenfkeukens kitchen klaar ready klaar is Kees all set het kopjefkopjes (small) cup
Hollands from Holland, Dutch lekker yummy melk milk mens human being misschien maybe muziek music het programma/ programma's program radio/radio's radio het schoteltje/ schoteltjes (small) saucer
slaapkamer/s bedroom het stuk piece suiker sugar taart pie thee tea toch yet vriendin girlfriend vrij free wat some; what het water water WC/WC's ("weecee") toilet woonkamer/s living room
22
Go Dutch!
Verbs: ik denk; denken, dacht/dachten, gedacht I think; to think ik slaap; slapen, sliepfsliepen, geslapen I sleep; to sleep ik luister; luisteren I listen; to listen ik blijf; blijven, bleef/bleven, ben gebleven I remain; to remain ik haal; halen I fetch; to fetch ik kom; komenfkom, kwamfkwamen, ben gekomen I come; to come ik kook; koken I boil, I cook; to boil, to cook ik heb trek in; trek hebben in, hadfhadden trek in, trek gehad in I would like; to like ik snijd; snijden, sneed/sneden, gesneden I cut; to cut ik heb zin in; zin hebben in, hadfhadden zin in, zin gehad in I would like; to like Expression: ik. .. graag I like to
A. You meet a man or woman you suspect of being a private detective. Ask
him/her who he/she is, where he/she lives, where he/she works. Then phone your boss and describe the man/woman to him. Write a dialogue in both cases. B. Fill in the blanks . Use words from the vocabularies of the readings. 1. Jan_ _ _ _ in een klein appartement in Amsterdam, _ _ _ _ een paar cafe's. 2. Het appartement is op de derde _ _ _ _ van een oud huis in het _ _ _ _ van de stad. 3. In Amsterdam heeft Jan veel _ _ _ _ . Hij _ _ _ _ het heel prettig daar. 4. Jan is en woont aileen; a£ en toe heeft hij een - - - - -· maar hij heeft geen _ _ __ 5. Hij komt niet vaak in de _ _ _ _ : aileen als het water _ _ __ 6. 's Avonds Jan _ _ _ _ naar de radio. in een koffie. 7. Wij hebben 8. hebben wij ook in een stuk taart. 9. Jan melk en _ _ _ _, kopjes en _ _ __ 10. is Kees. C. Add one addition from the following list to each of the given sentences. Make
sure the word order of the new sentence is correct. Example: Addition: 's avonds Sentence: Ik heb altijd zin in een kop koffie. New sentence: 's Avonds heb ik altijd zin in een kop koffie .
23
Other new sentence: Ik heb altijd zin in een kop koffie 's avonds. Additions: in de keuken; in het cafe; gewoonlijk; de hele tijd; af en toe; 's nachts. Sentences: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Jan blijft bij een vriendin slapen. Karel maakt lekkere boterhammen. De baas luistert naar de radio in zijn kantoor. Liesbet drinkt koffie. Prive-detectives werken hard. Jan draagt geen hemden uit Hawaii.
The many uses of cheese
D. Make these sentences negative. Example:
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Karel heeft een vriendin becomes Karel heeft geen vriendin Kookt het water? becomes Kookt het water niet?
Karel heeft een groat appartement. Karel woont in een klein huis. Jan telt de kopjes. Ik haal schoteltjes. Wij lopen door het centrum van Amsterdam. Horen jullie de mooie muziek op de radio?
24
Go Dutch!
E. Fill in the verb in the correct form. Use verbs from chapters one, two, and three. 1. Jan
2. 3. 4. 5. 6.
veel geld voor het appartement. Wij graag naar de televisie. In het weekeinde ik nooit een pak. jij Kees, de vriend van Liesbet? Karel geen auto; gewoonlijk hij naar het werk. De vriendinnen van Jan de sleutel onder de mat.
Geachte lezers, Mijn naam is Klaassen. Ik ben hoofd van de politie in Amsterdam. Ik ken Jan Raap goed. Hij is een leuke man, maar ik ben niet zo gek op hem. 's Morgens of 's middags slaapt hij, 's avonds gaat hij naar het cafe en soms werkt hij een beetje, 's nachts. Hij luistert nooit naar mij. De zaken zijn niet zo eenvoudig als hij denkt. Hij zegt tegen jullie: "Dit is mijn appartement. Ga maar naar binnen, de sleutelligt onder de mat." Zo werkt hij niet echt tegen de criminaliteit in onze hoofdstad! Veel Amsterdammers telefoneren mij . Ze laten me niet met rust en zeggen "lk kan 's nachts niet goed slapen, ik ben zo bang! Wat moet ik doen?" Ik praat een tijdje met ze en zeg dan gewoonlijk: "Doe niet als Jan Raap: leg nooit de sleutel onder de mat!" Hoogachtend, P. Klaassen Inspecteur van de politie
-achtig indicates that the adjective expresses the main feature of the basic word. Compare glas glass, and glasachtig glassy. -ing turns a verb into a noun. Compare lezen to read, and lezing lecture. -je indicates the diminutive of the basic word. Compare huis house and huisje small house. -ig possesses what the noun expresses. Compare moed courage and moedig courageous. -in turns a masculine noun into a feminine noun. Compare koning king, and koningin queen. bord gel oven
bordje (small) plate gelovig religious
25
kat kop vriend water won en
katachtig feline kattig catty kopje (small) cup vriendin female friend, girlfriend waterig vvatery woning dvvelling
Problemen Jan muses about evil •·•·•·•·•· · · · · · · Our hero talks about evil, why people indulge in it, and what is to be done about it, especially from a professional point of view. Geld is vaak een probleem, natuurlijk, of de liefde, of alle twee. Wij hebben allemaal problemen, maar we doen altijd also£ we er geen hebben. De mens is een vreemd iemand. Dieren hebben waarschijnlijk ook problemen, maar aileen de mens doodt dieren van zijn soort. Merkwaardig. A1 die moorden zijn natuurlijk goed voor prive-detectives. Ook wij leven van het kwaad. De een zijn dood is de ander zijn brood. Je loopt op straat in de steden en je kijkt naar de gezichten van de mensen: mannen, vrouwen, kinderen, meisjes, jongens, in de winkels, op de markt, langs de huizen. Ze kopen kranten of fietsen of auto's tot ze geen geld meer hebben, of ze kopen een hoop dingen voor elkaar omdat ze van elkaar houden-tot ze niet meer van elkaar houden. En voor je het weet, doodt een gewoon mens een ander gewoon mens en dan is hij of zij een moordenaar, of moordenares. allemaal all het brood bread tot until het dier animal een hoop a lot elkaar each other fiets bicycle gewoon normal, usual, just iemand somebody jongen/jongens boy
het kind/kinderen child krant newspaper het kwaad evil langs alongside het Ieven/levens life liefdefliefdes love markt market het meisjefmeisjes girl merkwaardig remarkable
moordenaar/ moordenaars murderer moordenares female murderer het probleein problem het soort kind straat street vreemd strange winkel/winkels shop
Verbs: ik doe also£; doen also£, deed/deden also£, gedaan also£ I act as if; to act as if ik koop; kopen, kocht/kochten, gekocht I buy; to buy ik hou van; houden van, hieldfhielden van, gehouden van I love[+ person], I like [+ thing}; to love, to like ik dood; doden I kill; to kill
26
27 Expression: de een zijn dood is de ander zijn brood one man's meat is another man's poison
Do You Know? 1. Waarom why zijn moorden goed voor prive-detectives? 2. Wat what doen gewone mensen soms?
I would, wooden shoe?
There are five types of plural for Dutch nouns. Three are common, two are not. We start with the most common one, and go down the list. Plurall: +en Take the singular and add en to it: vrouw woman becomes vrouwen. Plural2: + s Take. the singular and add s to it: meisje girl becomes meisjes. If the singular ends in a long vowel-spelled as one vowel-you add an apostrophe before the s, auto car becomes auto's. Almost all nouns ending in -el, -er, -en, -e, -je take s in the plural: lepelflepels spoon, kamerfkamers room, jongenfjongens boy, stiltefstiltes silence, kopjefkopjes cup. Many words ending in -aar take s in the plural as well: moordenaar/moordenaars murderer, molenaarfmolenaars miller. Plural3: No doubling of the final consonant
28
Go Dutch!
Plurals of nouns follow the spelling rules given in chapter one. A noun with a regular plural, for instance, is man man, which becomes mannen. Some nouns, however, do not double the final consonant in the plural. Among the most frequently used are: weg/wegen road, gatfgaten hole, hol/holen den, dak/daken roof, dagfdagen day, bad/baden bath, pad/paden path, glas/glazen glass, verbodfverboden ban, gebodfgeboden command, verdrag/verdragen treaty. Plural4: +eren The three most common ones are kind/kinderen child, ei/eieren egg, lied/liederen song. PluralS: vowel change Some nouns change the vowel in the plural, like English mouse/mice. Stad city becomes steden. Plurals 2, 3, 4 and 5 are identified as such in the vocabulary lists. Other nouns just take plural number one. Remember: When fin the singular is between a long vowel and en, it turns into v in the plural: brief letter becomes brieven, raaf raven becomes raven. But karaf decanter remains karaffen since the vowel is not long. Similarly, s turns into z : huis house becomes huizen, kaas cheese becomes kazen. But das tie remains dassen.
We pakken de moordenaar of moordenares en voor je het weet is hij of zij weer een gewoon mens, bang, in een eel. Hij weet niet hoe het verder moet, zij schrijft brieven, dag in dag uit, aan alles en iedereen. Wij doen ons werk. Na de ene zaak komt de andere. Je raakt al vlug de tel kwijt. Aile mensen lijken op elkaar, ook de moordenaars en de privedetectives die hun werk doen. Soms maakt het me ziek. Alle mensen leven graag. Je leeft ten slotte maar een keer en iedereen probeert zijn huid zo duur mogelijk te verkopen. alles everything bang afraid eel cell dagfdagen day duur expensive
een keer once, one time huid skin iedereen everybody mogelijk possible
tenslotte in the end verder farther, further ziek sick
29
Verbs: ik ik ik ik ik ik ik
pak; pakken I catch; to catch raak de tel kwijt; de tel kwijtraken I lose count; to lose count verkoop; verkopen, verkocht/verkochten, verkocht I sell; to sell probeer; proberen I try; to try lijk op; lijken op, leekfleken op, geleken op llook like; to look like moet; moeten, moest/moesten, gemoeten I must; we must schrijf; schrijven, schreef/schreven, geschreven I write; to write
Expressions: alles en iedereen absolutely everybody hoe het verder moet what to do now dag in, dag uit day after day
A. You are Jan Raap's best friend. Write a conversation between yourself and Jan.
He first tells you about his personal and/or philosophical problems. You react to him in a sensitive way, but eventually you try to offer a practical "solution" by asking him if he wants to have some fun. For instance, going to a cafe, having a cup of coffee, watching television, etc. B. Give the plural of: pak teen moord baas televisie stad
zaak auto kind kamer ogenblik stoel
ontvoering vriendin sleutel eel dier markt
huid probleem boterham keuken programma appartement
C. Make the following sentences negative and conjugate the verb.
Example: Liefde [zijn] een probleem becomes Liefde is geen probleem 1. Wij [leven] van het kwaad.
2. 3. 4. 5. 6.
Ik [kopen] een krant. Jij [schrijven] brieven. Het meisje [verkopen] de fiets. [Houden] Kees en Liesbet van elkaar? Zij (pl.) [doden] het dier .
I
30
Go Dutch!
Beste Jan, Iedereen heeft soms problemen met zijn of haar beroep. Dat is niet zo vreemd. Af en toe heb ik ook problemen. Ik werk in de gevangenis. Ik stop de moordenaars in de eel. Het zijn gewone en ongewone mannen en vrouwen die kwaad doen. Ik wil aileen dit zeggen, Jan. Je moet niet denken dat jij van moord leeft. Niet jij, maar de mensen die vuurwapens verkopen, revolvers, pistolen en geweren, die leven echt van het kwaad. Dit soort mensen is rijk! De dood van anderen is letterlijk hun brood. Het verkopen van wapens is illegaal in Nederland. Daarom betalen moordenaars natuurlijk veel geld om een revolver te kopen. En tenslotte zitten wij met de problemen. Ik lee£ met je mee, Jan, ik weet wat het is . Groeten van Roland C., gevangenisbewaarder te A.
Derivations :: '
· ····.·.•.•.•.•,•.•.•.•.••••
···· :-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-·-:-·-:-·-·-·-·-· ···
·· · ·· ··•.•.••.•.•.•.•.•.•.•.•.•.···
-e turns an adjective into a noun. Compare ziek sick, and een zieke a sick person. -(e)lijk indicates that the adjective expresses the main feature of the basic word. Compare vrouw woman, and vrouwelijk feminine . Whenever a word ends in -r, the suffix is -lijk instead of -elijk. Compare jammer what a pity, and jammerlijk pitiful. -ster turns a masculine noun into a feminine noun. Compare schrijver male writer and schrijfster female writer. -te turns an adjective into an abstract noun. Compare stil silent and stilte silence. -zaam indicates that it is easy to do what the basic word expresses. Compare buigen bend and buigzaam flexible. 4 bang dag dier dood duur
4
bangelijk chicken-livered dagelijks daily dierlijk animal, bestial dodelijk deadly duurzaam long lasting
-zaam is comparable to -baar, as seen in Lesson 2 Derivations.
31
gewoon kind schrijven vreemd ziek
gewoonte habit kinderlijk childlike schrijfster female writer vreemde strange person vreemdeling stranger ziekelijk sickly ziekte illness
5 Mijn laatste zaak .-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.·.··············
..... ·.·.·.·.·.·.·.·.·,·.·,·.·,·,·,· ................ ... ..
Na het ontbijt vertel ik jullie over mijn laatste zaak, de kidnapping in de Warmoesstraat. De Warmoesstraat is een gevaarlijke buurt in Amsterdam. Gevaarlijke buurten heb je in alle steden. Soms loop je er uren en er gebeurt niets. Soms ben je er pas en de man naast je valt dood neer, als je begrijpt wat ik bedoel. In Amsterdam komt de politie, de echte, bijna niet meer in de Warmoesstraat. Dus moeten wij het maar doen, want wij zijn niet echt. De Warmoesstraat zit vol met drugs uit alle landen. Iedereen verdient er grof geld en iedereen verliest er grof geld. De straten zijn er nauw en donker. In nauwe en donkere straten slaat een mens vlug zijn slag en dan vlucht hij weg. Daar begint mijn laatste zaak. buurt neighborhood donker dark gevaarlijk dangerous grof geld big money
laatst latest, last naast next to nauw narrow niets nothing het ontbijt breakfast
over about pas just het uur hour vol full want because weg away
Verbs: ik bedoel; bedoelen I mean; to mean ik vertel; vertellen I tell; to tell ik verdien; verdienen I earn, I make money, I deserve; to earn, to make money, to deserve ik verlies; verliezen, verloorfverloren, verloren I lose; to lose het gebeurt; gebeuren it happens; to happen ik vlucht; vluchten I flee, I run away; to flee, to run away ik val; vallen, viel/vielen, ben gevallen I fall; to fall ik val neer; neervallen, viel/vielen neer, ben neergevallen I fall down; to fall down ik begin; beginnen, begonfbegonnen, ben begonnen I begin; to begin
Expression : ik sla mijn slag; zijn slag slaan I make a deal; to make a deal
32
33
1. Wat is de Warmoesstraat? 2. Wanneer gebeuren er gevaarlijke dingen? 3. Wat doet de politie?
When an adjective precedes a noun, the adjective always takes an "e" at the end: de grate man de maaie mannen
de maaie vrouw de grate vrouwen
With the exception of het words, in the singular, preceded by een, geen, possessive pronouns, or no article or pronoun at all: een lief kind jouw lief kind
geen lief kind lief kind
In all other cases the adjective remains unchanged: de man is mooi, het meisje is groot, het vlees is vers .
Water hopscotch
34
Cio Dutch!
Op een morgen lig ik nag in bed, lekker lui. Daar gaat de telefoon. Wat betekent dat? Ik hoar de stem van mijn baas. Je moet onmiddellijk naar kantoor komen, zegt hij, roept hij bijna. Ik schrik, het is waarschijnlijk erg, want ik krijg altijd de erge gevallen. Ik spring uit mijn bed en trek mijn zwarte broek aan, mijn hemd en mijn rode trui. Ik kijk naar mijn gezicht in de kleine spiegel en haal een kam door mijn haar. Dan stop ik mijn revolver in rnijn zak. Ik neem de tram naar kantoor, of de bus, of de trein, of de fiets, of misschien ook de Honda, maar nooit de Maserati of de Porsche. Jammer. Ik moet wachten, eerst een korte tijd, dan een lange tijd. Twee uren. De baas praat heel zacht met een hele mooie vrouw. Ik kijk uit het raam. Op straat speelt een klein kind, heel aileen, met een gele bal. Een Chinees restaurant adverteert: "vers vlees". hal ball het bed bed bus bus Chinees Chinese erg serious; very bad geel yellow onmiddellijk immediately het geval case
kam comb het kantoor office kort short lui lazy het raam window het restaurant restaurant revolver/ revolvers gun stem voice
tram/trams tram trein train trui sweater vers fresh spiegel/spiegels mirror het vlees meat zacht soft, softly zak pocket zwart black
Verbs: ik krijg; krijgen, kreeg/kregen, gekregen I get; to get ik speel; spelen I play; to play ik spring; springen, sprongfsprongen, gesprongen I jump; to jump ik adverteer; adverteren I advertise; to advertise ik trek aan; aantrekken, trok/trokken aan, aangetrokken I put on; to put on ik wacht; wachten I wait; to wait het betekent; betekenen it means; to mean ik schrik; schrikken, schrok/schrokken, ben geschrokken I am startled; to be startled ik neem; nemen, nam/namen, genomen I take; to take ik hoor; horen I hear; to hear ik roep; roepen, riep/riepen, geroepen I shout; to shout
Expression: ik haal een kam door mijn haar I run a comb through my hair
Assignments,::;,:,:.:.:.:.:.:::··
· · ···· · · ·········· · ····: :::::::: :: :: ::::::::::::::::: :::::· ··.
A. You are a private detective. The office calls you out of bed. What do you do?
35
B. Put the adjectives between brackets in the correct form. Decide whether you must add an -e or not and make the necessary spelling changes. Example: de [nat] straat becomes de natte straat
1. 2. 3. 4.
de [duri] man [nauw] straten een [groot] ontbijt [vers] eieren
5. 6. 7. 8.
het [klein] kind de [dik] hazen een [rood] fiets een [warm] bed
9. [grof] geld 10. [geel] truien 11. het [nieuw] kantoor 12. de [vol] trein
C. Give the plural of: 3. revolver 4. uur
1. bed 2. stem
5. raam 6. trein
Staying above water in Rotterdam
Van de andere kant bekeken
:=.==
Beste vrienden, Jullie komen uit Amerika om Nederland te zien. Nederland is een leuk land en Amsterdam, de hoofdstad, is een hele mooie stad. Jullie moeten niet
36
Go Dutch!
bang zijn omdat Jan Raap jullie over de Warmoesstraat vertelt. Niet alle buurten zijn zo gevaarlijk. Amsterdam is niet alleen maar drugs en prostitutie. Er wonen heel veelleuke mensen, er spelen kinderen op straat, de grachthuizen zijn mooi en de musea bijzonder interessant. En in de meeste cafe's vind je alleen maar gezelligheid. Daarom verdienen wij een betere reputatie dan die van de Stad van het Kwaad. Wij zeggen liever: tot ziens in Amsterdam, de Gezelligste Stad ter Wereld! Met vriendelijke groeten, De Amsterdamse Buurtbewoners
-rijk indicates that the adjective is rich in what the noun expresses. Compare belang importance and belangrijk important. -schap turns a noun into an abstract noun. Compare vriend ftiend and vriendschap friendship. -vol indicates that the adjective is full of what the basic word expresses. Compare waarde value and waardevol valuable. -vaardig indicates an ability to do something. Compare hulp help, and hulpvaardig helpful. land liefde luisteren vriend
landschap landscape liefderijk rich in love, loving liefdevol full of love, loving luistervaardig able to listen luisterrijk {il)lustrous vriendschap friendship
6
Hoe maakt u hetl Onze held ontmoet een moole vrouw Mijn baas laat me eindelijk binnenkomen. Hij zit achter zijn bureau. De dame zit op een stoel bij het raam . Ze kijkt uit over de daken van Amsterdam. "Dit is Jan Raap", zegt mijn baas, "een van onze detectives." De vrouw staat op. Ik gee£ haar een hand. "Goedemiddag", zeg ik, "hoe maakt u het?" "Dank u", zegt ze, "niet zo best. Daarom ben ik hier." Haar hand is smal, en een beetje koud. Mijn baas zijn handen liggen op zijn bureau. Ze zijn dik en rood. Hij drinkt te veel jenever. "Dit is jouw zaak, Jan", zegt hij . Ik knik, en wacht. achter behind best best het bureau/bureaus desk danku thank you
een beetje/ beetjes a little bit eindelijk at last het dakfdaken roof goedemiddag good afternoon
jenever Dutch gin middag/ middagen noon, afternoon smal narrow
Verbs: ik knik; knikken I nod; to nod ik laat; Iaten, liet/lieten, gelaten I let, I allow; to let, to allow ik antwoord; antwoorden I reply, I answer; to reply, to answer ik geef; geven, gaf/gaven, gegeven I give; to give ik drink; drinken, dronk/dronken, gedronken I drink; to drink Expression: hoe maakt u bet? bow are
you~ . . . . .. : .. : : :: ::::::::::: : : ~ :::: : :::: :::::::: ::: ::: ::: :: ::::: :: ::::::::: :: ::: ::: ::::: : : : ...
1. Waar is Jan Raap? 2. Wat zegt Jan tegen de dame? 3. Waarom zijn de handen van de baas dik en rood?
37
38
Go Dutch!
POSSESSIVE PRONOUNS
Singular
1 2 3
mijn jouw, uw zijn, haar
Plural
1 2 3
ons/onze jullie, uw hun
The possessive pronouns express that something belongs to somebody. They correspond to the personal pronouns: ik, jij/je, u, hij, zij/ze, het, wij/we, jullie, and zij/ze.
De feiten In de zaak De vrouw vertelt haar verhaal in het kantoor van de baas. Jan Raap belooft dat hij zijn best zal doen om haar te helpen. Is zijn best goed genoeg? "Mijn man is weg", zegt de vrouw. "lk weet niet waar hij is. Gisteren kom ik thuis en ik vind hem nergens. Misschien is hij op reis voor zijn zaak. Soms doet hij dat. Soll!s moet hij onmiddellijk weg en dan kan hij me niet telefoneren. Maar dan telefoneert hij later wel." Ze glimlacht, maar ze is bang. "Is uw man rijk?" vraag ik. De dame glimlacht weer. Ze zegt haar naam. Zij en haar man zijn heel rijk. Hun leven is .veel geld waard, als je begrijpt wat ik bedoel. "Heeft uw man vijanden?" vraag ik. De vrouw glimlacht weer. "Natuurlijk. Zijn manier van doen is nogal hard. Hij heeft een slecht karakter. Dan zegt hij tegen andere mensen: ik heb jullie geld niet nodig, en jullie diamanten ook niet." lk knik: ja, ik begrijp het. Dit zijn de feiten in de zaak, mijn zaak. We weten werkelijk heel weinig. Wat nu? het feit fact later later diamant diamond
nergens nowhere hard hard reis trip slecht bad, evil tegen to, against
vijand enemy weer again weinig little werkelijk really
r
39
Verbs: ik kom thuis; thuiskomen, kwam/kwamen thuis, thuisgekomen I come home; to come home ik glimlach; glimlachen I smile; to smile ik ben op reis; op reis zijn, wasfwaren op reis, op reis geweest I am on a trip; to be on a trip ik kan; kunnen, kon/konden, gekund I am able to, I can; to be able to ik heb ... nodig; nodig hebben, hadfhadden nodig, nodig gehad I need; to need Expressions: het is veel geld waard it's worth a lot of money marrier van doen way of doing things
An unusually quiet day in Volendam
A. Describe the beautiful woman: her face, her clothes, her shoes, her hair, and so
on. B. The boss is trying to motivate his detectives in the following text. Fill in the right possessive pronouns, indicated in brackets either by "POS" or by a personal pronoun followed by "POS" in cases where it is not clear who is referred to .
40
Example: De baas drinkt [POS] jenever becomes De baas drinkt zijn jenever.
Wij houden niet van [hiL POS]laarzen becomes Wij houden niet van zijn laarzen. 1. Eindelijk zit ik achter [POS] bureau. 2. Wij zitten allemaal in [POS] kantoor en de regen valt op [POS] dale 3. Karel is oak uit [POS] bed en zit lui op een stoel. 4. Ik gee£ [POS] detectives een beetje jenever, want de nacht is koud. 5. Liesbet speelt met [POS] sjaaltje. Ik houd niet van [zij, POS] sjaaltjes. 6. "[Wij, POS] zaak is een ernstige zaak", zeg ik, "daarom moeten we er allemaal aan werken." 7. "Het is niet [ik, POS] zaak, of [jij, POS] zaak, of [hij, POS] zaak, of [zij, POS] zaak, maar [wij, POS] zaak." 8. "Misschien is [wij, POS] vijand gevaarlijk", glimlacht Jan Raap. 9. "Dat is dan [jullie, POS] probleem", zeg ik. 10. "lk blijf hier, bij [POS] telefoons . Dat is [POS] manier van doen." C. Put the adjectives in brackets in the correct form and spelling. Fill in the blanks.
Use words from the vocabulary lists under the readings. 1. "[Goed] middag, hoe u het?" 2. "lk het goed, want mijn [oud] vijand _ _ _ _ op reis", _ _ _ _ de baas. 3. De baas _ _ _ _ geen [gewoon] jenever in het [danker] cafe in de [smal] straat. 4. De vrouw een [duur] diamant aan haar [slecht] man. 5. Wij de [best] detectives nodig. 6. Jan thuis in zijn [klein] appartement. 7. Voor haar werk Liesbet geen [zwart] rok nodig. 8. Mijn [rood] Porsche veel geld waard.
Geachte da:mes en heren van de redactie, Ik ben niet gelukkig met mijn imago in het Nederlandse tekstboek. Het begint al in hoofdstuk een. Jan Raap zegt dat ik zijn vriend niet ben. En dat ik de hele tijd praat aan de telefoon (en dat ik daarom weinig werk doe). Maar dat is gewoon mijn manier van doen! Nu vertelt Jan de Amerikaanse studenten oak nag dat ik dik ben en dat ik te veel drink. Ik drink echt niet de hele dag jenever. 's Morgens en 's middags aileen maar mineraalwater!
41
Mijn detectives denken dat ik een slecht karakter heb, maar tach hebben ze me nodig. En dat is een feit. Kunt u dat uw studenten oak laten weten, alstublieft! Hartelijk dank, Willem Wortel, Directeur De Hammett Agency, Amsterdam
achter antwoorden dak drink en feit geven Iaten smal vijand werkelijk
achterlijk retarded ik verantwoord; verantwoorden I justify; to justify dakloos homeless ik verdrink; verdrinken I drown; to drown feitelijk factual ik vergeef; vergeven I forgive; to forgive ik verlaat; verlaten I leave (behind); to leave (behind) ik versmal; versmallen I make narrow; to make narrow vijandschap enmity onwerkelijk unreal
7 Hebt u kinderen! Onze held praat verder met de mooie vrouw. Zij vertelt hem haar verhaal. "Hoe oud is uw man?" vraag ik aan de vrouw. "Drieenveertig" zegt ze. "Hoeveel jaar bent u met hem getrouwd?" "Negen jaar." "Bent u zijn eerste of zijn tweede vrouw?" Ze lacht. Dan antwoordt ze: "Zijn derde. Hij heeft een goede smaak, maar zijn smaak verandert af en toe. Zo ongeveer om de zeven jaar. Ik ben al twee jaar te lang met hem getrouwd." "Hebt u kinderen?" vraag ik weer. "lk niet. Mijn man wel. Drie zonen en vier dochters. Hij heeft vijf broers en zes zussen. Hij heeft heel veel familie. Ik niet. Ik ben enig kind, uit een klein gezin." "Waar woont u?" "Meestal in het buitenland, en vier of vijf maanden per jaar in Amsterdam." broerfbroers brother het buitenland abroad dochter/dochters daughter enig only
familie/families extended family het gezin nuclear family held hero hoe oud how old
Verbs: ik lach; lachen, lachte/lachten, gelachen I laugh; to laugh ik verander; veranderen I change; to change ik trouw; trouwen I marry; to marry Expression: om de zeven jaar every seven years
42
het jaar year maand month meestal mostly smaak taste het verhaal story zoon son zus sister
43
Do You Knowt
········································· ::=:;:;:;:::::::::::::::::: ;:;:;:;:;:;:::::::::::: ;:;:;:::;:;:;:;:;:;:::;:;:;:;:;::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: ;:;:;:;:;:;:;:;:;:;:;:;::::::::::::;:;:;:;:;:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::;:::::::::::::::;:;:;:;:=:;:=:=:::::::::::::::::::::::=:=:;:;:;:;:;:;::::::::::::::
1. Hoe lang how long is de vrouw getrouwd? 2. Hoeveel how many kinderen heeft haar man? 3. Hoeveel broers en zussen heeft zij?
QUESTION WORDS
wie who wat what waar where wanneer when waarom why
wat voor what kind of welke which, for "de" words welk which, for "het" words hoe how hoeveel how much, how many •.•,!
If "wat" is preceded by a preposition, it changes into "waar" and forms one word with the preposition. "In wat" becomes "waarin," "voor wat" becomes "waarvoor." Sometimes these forms are split up again, for instance: "Waarin heb je trek?" means the same as "Waar heb je trek in?" NoTE: "met wat" becomes "waarmee."
2.Numbers Cardinal numerals:
1 een 2 twee 3 drie 4 vier 5 vijf
6 zes 7 zeven 8 acht 9 negen 10 tien
44
Ordinal numerals:
1" eerste tweede 3'd derde 4'h vierde S'h vijfde 2nd
6'h zesde
rh zevende
8'h achtste 9'h negende 10'h tiende
The cardinal numerals between ten and twenty are:
11 elf 12 twaalf 13 dertien 14 veertien 15 vijftien
16 zestien 17 zeventien 18 achttien 19 negentien 20 twintig
The Hague-Seat of the Dutch government. Count the windows.
The ordinal numerals between ten and twenty are: 11th elfde 12'h twaalfde 13'h
dertiende
14'h veertiende 15'h vijftiende 16'h zestiende
45
1 7th zeventiende 18th achttiende
19th negentiende 20th twintigste
Cardinals and ordinals from twenty to a hundred are formed in a different way than they are in English. Cardinals: 21 22 23 24 25 26 27 28
eenentwintig tweeentwintig drieentwintig vierentwintig vijfentwintig zesentwintig zevenentwintig achtentwintig
29 30 31 40 41 50 51 60
negenentwintig dertig eenendertig veertig eenenveertig vijftig eenenvijftig zestig
61 eenenzestig 70 zeventig
71 eenenzeventig tachtig eenentachtig negentig eenennegentig honderd
80 81 90 91 100
Ordinals: 21st eenentwintigste 22nd tweeentwintigste 23'd drieentwintigste 24th vierentwintigste 25th vijfentwintgiste 30th dertigste 40th veertigste
50th vijftigste 60th zestigste 70th zeventigste 80th tachtigste 90th negentigste 1oath honderdste
After one hunderd: Cardinals: 101 102 200 201 213 300 301 324 400 401 435 500
honderd en een honderd twee tweehonderd tweehonderd en een tweehonderd dertien driehonderd driehonderd en een driehonderd vierentwintig vierhonderd vierhonderd en een vierhonderd vijfendertig vijfhonderd
546 vijfhonderd zesenveertig 600 zeshonderd 65 7 zeshonderd zevenenvijftig 700 zevenhonderd 768 zevenhonderd achtenzestig
BOO achthonderd 8 79 achthonderd negenenzeventig 900 negenhonderd 981 negenhonderd eenentachtig 1000 duizend 1092 duizand tweeennegentig
46
Ordinals: 1001h honderdste
101 st honderd eerste 200 1h tweehonderdste 202nd tweehonderd tweede 300 1h driehonderdste 303rd driehonderd derde 10001h duizendste
The Dutch for zero is nul. The year 1492 is: "veertienhonderd tweeennegentig," or simply: "veertien tweeennegentig."
We'll have cheese, if you please
Jan stelt de vrouw nog meer vragen < Jan stelt de vrouw nog meer vragen, maar gelooft hij alles? "Wie werkt voor uw man?"
47
"Zijn secretaris. Ik bel hem vaak op." "Wat voor een man is hij?" "Jong. Achtentwintig of zo. Vriendelijk, aardig, efficient. En o ja, hij is een homo. Hij houdt niet van vrouwen." "Gaat uw man altijd met de auto naar kantoor?" "Niet altijd." "Waarmee dan wel?" "Met de helicopter. Soms wonen we ook in onze villa aan zee." Ze draait haar hoofd naar mijn baas. "Duurt dit nog lang?" vraagt ze. "lk krijg zo langzaam honger, en dorst. Ik moet dringend iets eten. Ik heb een idee. Waarom gaat hij niet mee eten?" Ik kijk naar mijn baas. Hij haalt de schouders op. "Waar hebt u trek in?" Nu stelt zij de vragen. "We nemen beneden een taxi naar mijn lievelingsrestaurant." "Welk restaurant?" Ze antwoordt niet. aardig nice ben eden down stairs dorst thirst dringend urgent efficient efficient helicopter/ helicopters helicopter
homo/homo's gay man het idee idea honger hunger jong young langzaam slowly lieveling favorite , darling
schouder/ schouders shoulder secretaris secretary taxi/taxi's taxi villa/villa's villa vriendelijk friendly zee sea
Verbs: ik stel vragen; vragen stellen I ask questions; to ask questions het duurt; duren it lasts; to last ik bel op; opbellen I phone; to phon e ik draai; draaien I turn; to turn ik eet; eten, at/aten, gegeten I eat; to eat Expression: ik haal de schouders op; de schouders ophalen I shrug my shoulders; to shrug one's shoulders
A. Liesbet phones Jan Raap. She wants to know everything about the beautiful
woman. Write their dialogue.
48
B. Write down questions, starting with the right question words, for the following answers. Example: De diamant is tienduizend gulden waard. becomes Hoeveel is de diamant waard?
1. 2. 3. 4. 5. 6.
De vrouw en haar man wonen in het buitenland. Zij zijn getrouwd in 1985. Ik heb geen zussen. Onze secretaris is meneer Suikerbuik. Jan gaat met de fiets naar zijn werk. Hij heeft geen hanger.
C. Write the numerals as words.
Example: 34 vierendertig
1. 28 2. 167 3. 88
4. 100
5. 1916 6. 14
7. 1054 8. 777 9. 0
10. 43 11. 1239 12. 1822
D . Fill in the correct possessive pronouns [POS]. Fill in the blanks. Use words from the vocabulary lists under the readings. 1. Jan [POS] boterham 's morgens in de keuken. 2. jullie [POS] brood in de slaapkamer? 3. Om de twee maanden de rijke vrouw [POS] haar. 4. [POS] zus en ik naar [POS]lievelingsbroer. 5. "Hoe lang [POS] verhaal nog, Jan?" vraagt de baas. 6. De baas een vraag en de detectives [POS] hoofd naar [POS] bureau.
Van de andere kant bekeken > Halla lieverds, Misschien kennen jullie me al: ik ben de secretaris van de man van mevrouw X. Het is me wat, he, wat een probleem! Meneer is weg en niemand weet waar hij is, zelfs ik niet . M evrouw is bang dat hij op zoek is naar een vierde vrouw. Ja, ik weet dat soort dingen van mevrouw zelf. Ze gaat altijd winkelen met mij en dan vertelt ze over haar prive-leven . 0 ja hoar, mevrouw is mijn
49
lievelingsvriendin! Soms frustreert het haar dat ze zelf geen geld verdient. Ze krijgt altijd alles van haar man. Misschien moet ze ook gaan werken. Soms denk ik toch: rijkdom is ook niet alles. Wat gaat er nu hoven een gewone, lieve, aardige man! Heel veel lieve groeten van Rene s.
aardig broer buitenland jaar jong smaak trouwen veranderen vriend
aardigheid niceness broederlijk brotherly broederschap brotherhood buitenlander foreigner jaarlijks yearly bejaard aged ik verjong; verjongen I rejuvenate; to rejuvenate smakelijk tasty trouweloos disloyal verandering change onvriendelijk unfriendly
8 Hoe laat is het? Jan eet en drinkt flink ,,,, Onze held eet en drinkt flink. De vrouw betaalt. Jan is gelukkig, maar voor hoe lang? Daar staan we dan, op het Leidse Plein. Het is kwart over een. De taxi rijdt weg. "Ga je liever naar dit restaurant hier, dichtbij ons, of naar dat restaurant daar, een beetje verder weg?" vraagt ze. "Ik weet het niet", zeg ik. "Dan dat restaurant een beetje verder weg", besluit ze. Het restaurant is klein en een beetje danker. "Goedemiddag samen", zegt de kelner. "Gaat u liever aan deze tafel zitten, hier, of aan die tafel, bij het raam?" "De tafel bij het raam", antwoordt ze, "zo zien we nog eens wat." De kelner brengt water voor haar en bier voor mij. Hij buigt. Ik hou niet zo van restaurants, vooral niet als het er druk is. Eigenlijk ben ik best tevreden met vlees en patat, maar dat vertel ik haar niet. "Hoe laat is het?" vraagt ze. Ik kijk op mijn horloge. "Half twee", zeg ik. "Goed", zegt ze, "dan hebben we nog een zee van tijd. Om drie uur moet ik weg. Als ik hier om kwart voor drie vertrek, kom ik nog ruim op tijd." het bier beer eigenlijk in fact flink well gelukkig happy
het horlogefhorloges watch iets something kelner/kelners waiter
patat french fries samen together tafel/tafels table tevreden content
Verbs: ik buig; buigen, boog/bogen, gebogen I bow; to bow ik rijd; rijden, reed/reden, gereden I drive, I ride; to drive, to ride ik besluit; besluiten, beslootfbesloten, besloten I decide; to decide ik breng; brengen, bracht/brachten, gebracht I bring; to bring ik vertrek; vertrekken, vertrokfvertrokken, ben vertrokken I leave (depart); to leave (depart) Expresions: het is druk it's busy hoe laat is het what time is it ik weet het niet I don't know ruim op tijd in plenty of time
50
51
1. In wat voor een restaurant gaan Jan en de vrouw eten? 2. Waar gaan ze zitten? 3. Hoeveel tijd hebben ze?
Use deze this for "de" words and dit for "het" words. Deze/dit indicates that what is pointed at (or out) is relatively close to the speaker. Use die that for "de" words and dat for "het" words. Die/dat indicates that what is pointed at (or out) is relatively far away from the speaker. In the plural you use deze these and die those since all nouns are "de" words in the plural anyway.
DEMONSTRATIVE PRONOUNS
With de words: With het words:
bier deze dit
daar die dat
The same= dezelfde for "de" words, hetzelfde for "het" words. Such (a) = zo'n in the singular, zulke in the plural: Ik ken zo'n man. Ik hou van zulke vrouwen. If deze/dit is preceded by a preposition, it changes into "hier," forms one word with that preposition, and replaces the noun it refers to. "In deze" becomes "hierin," "voor dit" becomes "hiervoor." "In dit huis," for instance, becomes "hierin." In the same way die/dat changes into "daar:" you get "daarin," and "daarvoor." "Voor dat huis," for instance, becomes "daarvoor."
52
Telling Time de tijd
The Days of the Week de dagen van de week
twaalf uur twelve o'clock kwart over twaalf a quarter past twelve half een half past twelve kwart voor een a quarter to one tien over half twee twenty to two tien voor half twee twenty past one middernacht midnight op de middag twelve noon
maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag
The Months of the Year de maanden van het jaar
The Seasons de seizoenen
januari februari maart april
Een vreemde man
mei juni juli augustus
september oktober november december
lente zomer herfst winter
~= ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,,,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,:::===:=:::=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:======-=-=······ ,,,,,,,,,,,,,,,,, ,, ,,,,,, ,, , ..... ,,,,, ,,,,,,,,, ,, ,, ...
Een vreemde man gooit roet in het eten. We bestellen. Ze wil sla, zegt ze, iets lichts, zo midden op de dag. Plotseling zwijgt ze. Ze wenkt me dichterbij . "Zie je die man daar?" vraagt ze, "aan dat tafeltje? Hij volgt me overal. De hele dag al." "Dezelfde man?" vraag ik. "Hij draagt net zulke kleren", zegt ze, "en hij heeft net zo'n hoed op." Wij prive-detectives dragen allemaal dezelfde kleren en dezelfde hoeden. Wij krijgen allemaal van hetzelfde laken een pak. Anders weet je nooit wie wie is. De kelner brengt twee messen, twee vorken en twee lepels. Mijn glas is leeg. Hij vult het. "Hoe lang zit die man daar al?" vraag ik. "Sinds kwart voor twee", zegt ze. "Als hij er om kwart over twee nog zit, gaan we met hem praten", zeg ik. Ze knikt. al already anders otherwise het glas/glazen glass
kleren clothes leeg empty
lepel/lepels spoon Iicht light
53
bet mes knife overal everywhere
plotseling suddenly bet roet soot sinds since
sla salad, lettuce vork fork
Verbs: ik bestel; bestellen I order; to order ik gooi; gooien I throw; to throw ik zwijg; zwijgen, zweeg/zwegen, gezwegen I am silent; to be silent ik vul; vullen I fill; to fill ik wenk; wenken I motion closer, I wink; to motion closer, to wink Expressions: ik gooi roet in bet eten; roet in bet eten gooien I am a spoil-sport; to be a spoilsport net zo'n the exact same van betzelfde laken een pak cut from the same cloth
Assignments
::;,',:,:,::'=·'·'·'·'·'·' '····
A. Imagine you are Karel. Karel follows Jan Raap and the woman. He describes what they do between one and three.
B. Use the right demonstrative [DEM] pronouns.
Example: Hij stelt [DEM] moeilijke vragen! becomes Hij stelt zulke moeilijke vragen! Eet jij altijd in [DEM] restaurant? becomes Eet jij altijd in dit restaurant?
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Zie je [DEM] cafe aan het einde van [DEM] straat? Ik drink daar elke dag [DEM]zelfde goede koffie. Elke morgen brengt [DEM]zelfde kelner mij ook [DEM]zelfde menu. Nu ga ik zitten aan [DEM] tafel, hier bij [DEM] raam. Op [DEM] moment heb ik trek in [DEM] broodjes. Hebben zein Amerika ook [DEM]lekkere broodjes?
54
As soon as you pass through, the drawbridge lowers
C. Say what the time is. Example 2:30 half drie
1. 9:10 2. 3:30 3. 10:55
4. 6:45 5. 8:05 6. 11:20
7. 1:15 8. 4:40 9. 2:00
D. Write the numerals and ordinals as words. Fill in the blanks. Use verbs from the vocabulary lists under the readings. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Ik mijn [first] glas wijn. Om de [3] minuten de kelner. De baas van het cafe het [eighth] glas van Jan met water. De kelner [13] glazen bier. Jan [5] uur te laat uit Amsterdam. In deze stad [458] taxi's De man in het zwarte pak al [45] minuten. jij ook jouw [second] glas wijn?
I
55
Lieve lezeressen, Jullie lezen het verhaal over Jan Raap en mij in het restaurant. Ik hou van eten in restaurants, maar Jan niet. Hij gaat liever naar de friettent om kroketten te eten. Of hij neemt bitterballen, 's avonds in zijn stamcafe. Hij denkt dat ik dat erg vind, want ik ben zo "sjiek". Maar eigenlijk vind ik dat heel charmant, zo'n gewone echte man die van simpel, lekker en veel eten houdt! Begrijpen jullie wat ik bedoel, lieve lezeressen? Jan is ook bang dat hij niet modieus genoeg is voor mij. Hij loopt de hele week in dezelfde spijkerbroek, met elke dag een schoon t-shirt. Ik vind dat heerlijk, maar dat vertel ik hem niet ... Voor mij is Jan een echte ouderwetse held. Schrijf me wat jullie van Jan vinden, lieve lezeressen! Nou ja, brieven van lezers zijn ook welkom natuurlijk. Dag! Hartelijke groeten van Mevrouw X
Derivations ,:,:)),),:,:.:.'.'·'·' ·' ' ······ besluiten bestellen buigen gelukkig
Iicht rijden vullen zwijgen
besluiteloos indecisive besluitvaardig decisive bestelling order buiging bow ik verbuig; verbuigen I decline; to decline ongelukkig unhappy ik verlicht; verlichten I make lighter; to make lighter ik belicht; belichten I shed light on; to shed light on rijder rider ik vervul; vervullen I fulfill; to fulfill, zwijger silent person zwijgzaam silent
56
Bikes looking for their owners
I
9 Langzaam maar zeker De spanning is om te snijden in het restaurant. "Alstublieft, meneer", zegt de kelner. Hij brengt het fruit. Hij buigt weer. Hij buigt altijd. Het wordt warm in het restaurant. Het fruit is gelukkig zoet, zacht op de tong. Veel van die Chinese dingen zijn te zout, vind ik. De man, die aan het tafeltje bij de uitgang zit, wordt er nerveus van. De vrouw die bij me zit, speelt met haar ring, die een cadeau van haar man is. Ze giet wat wijn in het glas, dat voor niij staat. Het glas dat ze vult, lijkt rood in het danker. De kleur van bloed, denk ik. Ze eet graag, dat zie je zo. De groenten, het ijs, alles wat op tafel staat, verdwijnt langzaam maar zeker. Het wordt tijd. Het is al twintig over twee. Ik stap naar de man die ons nog steeds in het oog houdt. De stokjes in zijn hand zijn wit. De kleur van een skelet, denk ik. Een leuke lunch. het bloed blood het cadeaufcadeaus gift het fruit fruit het gesprek conversation groenten vegetables het ijs ice, ice cream
kleur color meneer sir, mister nerveus nervous ring ring het skelet skeleton spanning tension steeds always stok stick
stokjes chopsticks tong tongue uitgang exit warm warm wijn wine wit white zoet sweet zout salt
Verbs: ik giet; gieten, goot/goten, gegoten I pour; to pour ik lijk; lijken, leek/leken, geleken I seem; to seem ik word; worden, werdfwerden, ben geworden I become; to become ik stap; stappen I step; to step Expressions: langzaam maar zeker slowly but surely alstublieft here you are de spanning is om te snijden you can cut the tension with a knife ik hou in het oog; in het oog houden I keep an eye on; to keep an eye on
57
58
1. Hoe smaakt het fruit? 2. Waaraan denkt Jan in het restaurant?
A shoe shine at Amsterdam's Central Station
The two most important relative pronouns in Dutch are die who (also which and that) and dat which (also that and sometimes who). Die is used to refer to de words and dat is used for het words. Compare for instance: De stoel die daar staat is te hoog voor mijn kind. The chair that is standing there is too high for my child. Zij is het meisje dat ijs verkoopt. She is the girl who sells ice cream. Mcneer van Rijn, die heel aardig lijkt, koopt een hoek voor zijn dochter. Mr. van Rijn, who seems very nice, is buying a book for his daughter.
59
Het ijs dat ik eet is heel zoet. The ice cream (that) I am eating is very sweet. 5 In combination with prepositions, the relative pronouns change into one word: waar + preposition: het huis waarin ik woon the house in which I live de stoel waarop ik zit the chair on which I am sitting het meisje waarmee ik naar huis ga the girl (that) I go home with de man waarvan ik hou the man (that) I love For pronouns referring to people, the combination preposition + wie is also possible: de jongen met wie we naar school fietsen the boy with whom we bike to school je vader, aan wie je een brief schrijft, komt net binnen your father, to whom you are writing a letter, is just coming in The relative pronoun inserts a sub-sentence into the sentence. That subsentence is called a "relative clause." If the relative pronoun functions as the subject of the relative clause, the sentence order of that clause is: S+O+A+ V: de man die (S) mij (O) in Washington (A) opbelt (V) or S+P+ V: de man (S) die mijn broer (P) is (V).
If the relative pronoun functions as the object of the relative clause, the sentence order of that clause is: O+S+A+ V: de stokjes die (0) hij (S) in zijn hand (A) houdt (V).
NoTE: The relative pronoun for "alles" and "iets" is WAT.
5
In Dutch, you can never leave out the word that means that, as English regularly does, in examples such as this one .
I
60
Jan en zijn mysterieuze collega spreken helaas niet dezelfde taal. Het wordt een dovemansgesprek. "Smakelijk eten, meneer", zeg ik. "Ken ik u, meneer?" Hij antwoordt niet: hij zegt niet "ja" of "nee". Het wordt moeilijk. Hij spreekt geen Nederlands en Engels begrijpt hij ook niet. Gelukkig komt de kelner bij ons. Hij zegt iets in een taal die ik niet begrijp. De man, die nog steeds niet beweegt, luistert aandachtig. Hij zegt ook iets. De kelner vertaalt: "Sorry, meneer, dit is een vergissing. Deze meneer kent u niet." Ik kijk nog eens naar de man. Hij drinkt zijn thee. Het kopje, dat hij in zijn hand houdt, is geel. "De kleur van gaud", zeg ik en loop terug naar mijn tafel. "Wat zegt u?" vraagt de vrouw. "Niets", antwoord ik. Het wordt spannend. aandachtig attentively collegafcollega's colleague het dovemansgesprek conversation of the deaf
Engels English het gesprek conversation ja yes moeilijk difficult
mysterieus mysterious Nederlands Dutch nee no taallanguage terug back vergissing mistake
Verbs: ik spreek; spreken, sprakfspraken, gesproken I speak; to speak ik beweeg; bewegen, bewoogfbewogen, bewogen I move; to move Expression: smakelijk eten enjoy your meal
A. Describe the strange man in the restaurant.
B. Connect the two clauses of each sentence by using the right relative pronoun [REL]. Use the right word order in the relative clauses. Example: Ik zie de secretaris [REL] telefoneert met mevrouw X becomes Ik zie de secretaris die met mevrouw X telefoneert
61
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Wij eten het fruit [REL] is zoet. Ik drink de wijn [REL] heeft de kleur van bloed. De vrouw houdt van alles [REL] zeg ik. Ik luister naar de kelner [REL] spreekt geen Nederlands. De vrouw toont haar ring [REL] is een cadeau van haar man. Ik denk aan mijn stokjes [REL] zijn wit als de dood.
Moody sky over tulip district
C. Fill in the right demonstrative pronoun [DEM] and conjugate the verbs in brackets. 1. [DEM] fruit hier [lijken] erg zoet.
2. 3. 4. 5. 6.
Hij [houden] niet van [DEM] groenten. Jan [spreken] daar met [DEM] meneer. Wij [spreken] met [DEM]zelfde man. [Hebben] jij ook [DEM]leuke collega's? [Eten] jullie met [DEM] stokjes?
D. Write the time in words and conjugate the verbs in brackets.
62
1. Om [12:00] 's nachts precies [geven] zij het cadeau aan haar vriend. 2. Karel [rijden] naar kantoor om [8:40]. 3. Langzaam maar zeker [worden] het laat: het [zijn] al [11:15]. 4. Wij [stappen] om [6:25] in de helicopter.
Van de andere kant bekeken Beste dames en heren studenten, Ik lees net Jans verslag van zijn etentje met mevrouw X. Tjongejonge, het spijt me dat ik het moet zeggen, maar het is werkelijk om je dood te lachen, dat "speurdersinzicht" van Jan! Hij is dan wel mijn collega als detective van de Agency, maar wat hij nu weer bedenkt lijkt echt nergens op! Zijn interpretatie gaat als volgt. Als hij wijn ziet denkt hij aan bloed en bij witte stokjes denkt hij aan een skelet. Jaja, gevaar en dood in een ontvoeringszaak, dat is echt wat je noemt iets nieuws! Ik vraag me af welk idee hij krijgt bij het "gouden" kopje dat eigenlijk gewoon geel is ... Dit zijn toch geen feiten die we kunnen gebruiken! Jan is een gezellige vent, maar hij maakt ons allemaal wel een beetje ongeloofwaardig op deze marrier. Van nu af aan is het misschien beter dat uw studenten zich concentreren op wat Liesbet en ik doen, zodat zij toch een serieuze indruk van het hoek krijgen. Maar ik ben bang dat ik niet veel te wensen heb: in hoofdstuk tien krijgt Jan alweer de kans om zijn flauwe grappen te vertellen. Heel jammer hoor, maar ja, wat doe je eraan? Hartelijke groeten, Karel Verkuilen, sinds twaalf en een half jaar medewerker van de Hammett Agency
bewegen bloed gieten kleur lijken taal warm
beweegbaar movable bloederig bloody vergiet colander gieter watering can kleurloos colorless ik verkleur; verkleuren I change color; to change color ik gelijk op; gelijken op I look like; to look like ik vergelijk met; vergelijken met I compare to; to compare to ik vertaal; vertalen I translate; to translate ik verwarm; verwarmen I heat; to heat verwarming heating
10 Het doosje Het wordt allemaal nog spannender :) :,: Jan is niet grappig. We zaten nog wat aan onze tafel, bijna zonder een woord. "Rook je?" vroeg ze. "Alleen pijp", zei ik, "vroeger rookte ik veel, maar nu niet meer." "lk rook aileen kleine sigaartjes", antwoordde ze, "geen sigaretten." Dan krijgt u longkanker", zei ik, "en ik keelkanker." Ik lachte. Ze vond het niet grappig. En toen kwam de kelner met het doosje, en daarna ging alles heel vlug. De kelner zette het doosje op tafel. "Van die meneer daar", zei hij, "voor mevrouw." De man die aan de tafel bij de uitgang zat, stond op en boog. De vrouw keek even naar me. Ze nam het dekseltje van het doosje. Toen werd ze heel bleek en daarna gaf ze een gil. Toen ging het licht uit. allemaal the whole thing bleek pale daarna afterwards het dekselfdeksels lid het dekseltje/ dekseltjes small lid doos box
het doosje/ doosjes little box gil scream grappig funny kanker cancer keel throat het Iicht light(s) long lung pijp pipe
schrijver/ schrijvers writer sigaar cigar het sigaartje/ sigaartjes cigarillo sigaret cigarette toen then het woord word
Verbs: ik ga uit; uitgaan, ging/gingen uit, ben uitgegaan I go out; to go out ik rook; roken I smoke; to smoke ik geef een gil; een gil geven, gaf/gaven een gil, een gil gegeven I scream; to
scream
Do You Knowt ,:.:.:.'.'·' '·'·'·'·'·'·'" ··· 1. Waarover maakte Jan een grapje? 2. Wanneer ging het licht uit?
63
64
Like English, Dutch has a regular past tense (corresponding to the I work/I worked type in English) and an irregular one (corresponding to the I see/I saw type in English). To form the Regular Past Tense: 1. Delete the ending: werken turns into werk, voelen turns into voel 2. Add te or de to the stem in the singular: werkte/voelde 3. Add ten or den to the stem in the plural: werktenjvoelden 'T F o K S CH aa P You add te or ten when the stem ends in t, f, k, s, ch and p, as in the verb werken. To make it easier to remember these consonants, just memorize the imaginary word 't f (o) k s ch {aa) p. If the stem ends in other consonants you add de or den instead, as in the verb voelen.
You only have to memorize two forms: werkte werkten
voelde voelden
REMEMBER: If the stem ends in v or z, as in hoeven [to have to] and vrezen [to fear], you add de, because neither v nor z figure in 't f (o) k s ch (aa) p. But once you get hoevde and vreezde, v and z are no longer followed by a schwa.
I
65
Therefore, they revert back to f and sand the result is: hoefde and vreesde. And Remember: you always add de or te, even when the stem already ends in d or t . So you get: antwoorden: ik antwoord - ik antwoordde zetten: ik zet - ik zette Irregular past tense forms have vowel changes. They have to be memorized. The following are examples of the most common irregular verb sound patterns:
IRREGULAR PAST TENSES WITH VOWEL CHANGES
ij ie ui i e e(e) ie
NOTE:
... ... ...... ...... ... ...
ee 00 00 0 0
a/aa afaa a/aa
kijken gieten buigen vinden zwemmen spreken zitten zien
keekfkeken goot/goten boog/bogen vond/vonden zwom/zwommen sprak/spraken zat/zaten zagfzagen
When the irregular past tense has an a in it, as in sprak, zat, zag, you do NOT double the final consonant in the plural. So you get spraken, zaten, zagen, not "sprakken, zatten, zaggen." The exception to this pattern is the past tense of the verb "hebben," as you will see below. The irregular verbs are identified as such in the vocabulary lists. Their principle parts should be memorized. Usually, when a verb is irregular in English, it is safe to assume that the same verb will be irregular in Dutch. It is NOT safe to assume, though, that it will be irregular in the same way, i.e. exhibit the same vowel changes.
I
66
The past tense of Hebben and Zijn
ZIJN
HEBBEN
singular
l.
2. 3.
plural
l.
2. 3.
Wat zat er in het doosjel
= ::
ik had jij had hij had
2. 3.
wij hadden jullie hadden zij hadden
2. 3.
l.
l.
ik was jij was hij was wij waren jullie waren zij waren
=
Het kwaad zit in een klein doosje. Ik voelde de hand van de vrouw op de mijne. Ik sloeg mijn linkerarm om haar schouders en nam mijn revolver in mijn rechterhand. "Alsjeblieft", fluisterde ze, "laat me niet aileen. Ik ben zo bang." Toen ging het licht weer aan. Aile mensen in het restaurant waren er nog, behalve de man aan de tafel bij de uitgang. Het doosje stand nog op de tafel. De vrouw was nog altijd lijkbleek. Ik keek in het doosje. Er lag een blad papier in. "Wat had je?" vroeg ik. "Het is toch aileen maar een blad papier?" "Er lag nog meer in", zei ze. "Wat dan wei?" vroeg ik. We hadden veel bekijks. Aile mensen in het restaurant staarden naar ons. Eindelijk antwoordde ze, heel zacht: "een vinger, misschien een vinger van mijn man." alsjeblieft, alstublieft please, here you are behalve except het bladfbladen sheet of paper
het lijk corpse lijkbleek pale as a corpse linkerarm left arm
links left het papier paper rechterhand right hand rechts right vinger/vingers finger
Verbs: ik fluister; fluisteren I whisper; to whisper het gaat aan; aangaan, ging/gingen aan, is aangegaan it comes on; to come on ik sla; slaan, sloeg/sloegen, geslagen I hit; to hit ik voel; voelen I feel; to feel
67
ik staar; staren I stare; to stare Expression: ik heb veel bekijks; veel bekijks hebben everybody is staring at m e; to have everybody staring at you
Assignments :,:,:,': ,:,:,:.;.;.'·'·'·'·'·'·'·'·' ·' '··· · A. You are the server in the restaurant. Describe, in the past t ense, what you did when the lights went out.
B. Complete the past tense conjugations of the following regular verbs and write down their infinitives. singular
plural
1. 2. jij vluchtte 3.
3.
I. 2. 3.
I. 2. 3. zij fluist erden
I.
2.
infinitive: ... singular
plural
1. 2. 3. hij bestelde 1. 2. 3.
I. 2. 3. I. 2. jullie speelden 3.
infinitive: ...
C. Fill in the right relative pronoun [REL]. Fill in the blanks. Use words from the vocabulary lists under the readings. I. De vrouw [REL] een gil veel bekijks. 2. Zij de linkerarm van Jan, [REL] hij om haar schouders
3. De mensen in het restaurant _ _ _ _ in het licht, [REL] weer aan 4. De vrouw _ _ _ _ naar de twee mannen, [REL] zacht _ _ __ samen en sigaartjes _ _ __
68
Purl one, knit two
Van de andere kant bekeken }' '' Geachte uitgever, Hoe kan het toch datu de tekst van hoofdstuk tien goed vond?! Nee, we hebben het niet over de onsmakelijkheid van losse lichaamsdelen. De grapjes van Jan Raap over de gevaren van het roken gaan wel echt te ver. Die zijn in onze ogen hyperincorrect. Misschien kan dit allemaal wel in Amerika waar toch nooit meer iemand een sigaret aanraakt. Alle studenten daar zijn toch zeker niet-rokers! Maar voor ons, arme rokende Nederlanders, is dit nog steeds bijzonder pijnlijk. Wij roken, maar we proberen erg hard om te stoppen. En juist omdat we al weten hoe slecht en ongezond het is, willen we niet dat een figuur als Raap ons dat nog eens komt vertellen. We hebben het al moeilijk genoeg! Gelukkig heeft zijn vriendin wat meer stijl. Er is dus nog hoop. Zij rookt sigaartjes, maar dat is niet om te lachen. Zij is een eerlijke rookster, terwijl Jan alleen maar een pijp vasthoudt om op commissaris Maigret te lijken. Het echte zware roken is geen geintje. Wij kunnen daarover meepraten. Hoogachtend, De Naamloze Rokersvereniging "Stoppen in Stilte"
69
bleek
gil kanker links rechts slaan voelen woord
ik verbleek; verbleken I grow pale; to grow pale bleekheid paleness giller person who screams, "giller" "scream" kankeraar whiner ik verlinks; verlinksen I move to the left; to move to the left 6 ik verrechts; verrechtsen I move to the right; to move to the right ik versla; verslaan I defeat; to defeat voelbaar perceptible gevoelig sensitive ik verwoord; verwoorden I put into words; to put into words
Please, no more windmills ...
6
This is in the political sense, as is rechts, which follows.
,, Spreken is zilver Jij en Onze held vindt een belangrijk stuk papier. Het brengt hem en de vrouw dichter bij elkaar. Er stond een adres op het papier. We keken er niet naar. We keken naar elkaar. "Neem me niet kwalijk", zei ze. "Natuurlijk niet", zei ik. Haar hand lag nog altijd op de mijne. "Je moet "je" tegen me zeggen", zei ze. "Ik jij tegen jou?" vroeg ik. "Oke. Ik noem u niet meer u ." "Neemt u ons niet kwalijk, meneer, mevrouw." Het is de kelner. Hij verontschuldigt zich. "De elektriciteit was kapot", zegt hij nog. Ik kijk hem aan. Hij buigt en stapt weg. Dan vraag ik haar: "Voel je je al wat beter?" "Ja", zegt ze, "jawel, het gaat wel." "Ik vraag me a£ wie zulke dingen doet", zegt ze nog. "Heb jij een idee?" "Dat heb ik wel, maar ik vertel het hier niet", zeg ik. "Als zij hier nog zijn, dan hang ik het liever niet aan hun neus." Ze knikt. "Ken je ze dan?" vraagt ze. Ik leg mijn vinger op mijn lippen. Spreken is zilver, zwijgen is goud. het adres address belangrijk important
elektriciteit electricity kapot broken
oke O.K. toch yet zilver silver
Verbs:
ik ik ik ik
verontschnldig me; zich verontschuldigen I apologize; to apologize was; wassen, wastefwasten, gewassen I wash; to wash noem; noemen I call, I name; to call, to name heb gelijk; gelijk hebben, had/hadden gelijk, gelijk gehad I am right; to be right ik kijk aan; aankijken, keek/keken aan, aangekeken I look at; to look at ik vraag me af; zich afvragen, vroegfvroegen zich af, afgevraagd I wonder; to wonder ik hang; hangen, hing/hingen, gehangen I hang; to hang het blijkt; blijken, bleekfbleken, is gebleken it turns out, it appears; to turn out, appear
70
I
71
Expressions: het gaat wei I'll be all right het lijkt erop dat it seems like ik hang het aan je neus I'm blabbing about it to you neem me niet kwalijk excuse me Spreken is zilver, zwijgen is goud Speech is silver, silence is golden
1. Waarom moet Jan "je" tegen de dame zeggen? 2. Waarvoor verontschuldigt de kelner zich? 3. Wat betekent "spreken is zilver, zwijgen is gaud?"
There is a difference in English between "I see him" and "He sees me." "I" and "me" are the same person, but in one case that person is the subject (the seer), in the other that person is the object (the one being seen). We already know the personal pronouns. Now we introduce the corresponding object pronouns.
PERSONAL PRONOUNS singular
1.
plural
2. 3. 1. 2. 3.
ik jij (je), u hij, zij, het wij jullie zij (ze)
OBJECT PRONOUNS 1.
2. 3. 1. 2. 3.
mij (me) jou (je), u hem, haar, het ons jullie hen (ze), hun
REFLEXIVE PRONOUNS 1.
2. 3. 1. 2. 3.
me je, zich zich ons jullie (je) zich
The Reflexive Pronoun The reflexive pronoun is an object pronoun, but in this case the object
= the subject. In the vocabulary lists verbs that always occur with the reflexive pronoun are listed together with zich: zich verontschuldigen, zich afvragen.
72
Compare the meaning of the following sentences. ik was me (subject= object, therefore reflexive) ik was jou (subject = not object) jij wast je (subject = object, therefore reflexive) hij wast zich (subject = object, therefore reflexive) hij wast hem (subject = not object) hij wast haar (subject = not object) In the cases where subject= not object, we get a simple object pronoun, not a reflexive pronoun. Some examples in the plural: wij wassen ons wij wassen jullie jullie wassen jullie zij wassen zich zij wassen hen
A more-or-less pictorial way to remember all this is the following: zij wast hem = she washes him zij wast haar =she washes her (i.e., someone else) zij wast zich = she washes herself
Prietpraat i····· De vriendin van onze held wast haar handen een beetje. Het lijkt erop dat Jan seksistische prietpraat verkoopt, maar dat blijkt tach niet zo te zijn. "lk telefoneer even naar huis", zegt ze, "om ze te vertellen dat ik later kom. Jij en ik moeten nog wat praten, vanmiddag. Maar eerst ga ik even mijn handen wassen." Ze staat open stapt weg. Jullie vrouwen tach, denk ik, elke keer als er iets gebeurt gaan jullie jullie gezicht schilderen, also£ dat alles weer goed maakt. En vaak hebben jullie nog gelijk ook. Mannen roken wat, of drinken wat, of alletwee, also£ dat alles weer goedmaakt. Ik neem het papier tussen mijn vingers en lees het adres. Het is geen Nederlands adres. Het is de naam van een dorp in Vlaanderen, dichtbij Antwerpen. Het dorp heet Schilde. Er gaat mij een licht op .
73 elke keer each time het dorp village later later
prietpraat nonsense seksistisch sexist tussen between
vanmiddag this afternoon Vlaanderen Flanders
Verbs: ik maak (iets) goed; goedmaken I make up for (something); to make up for ik schilder; schilderen I paint; to paint ik lees; lezen, lasflazen, gelezen I read; to read Expressions: er gaat mij een Iicht op I think I get it (prietpraat) verkopen to talk (nonsense)
Assignments: :::::::: ( ······ ·············· ·········
=
=
, , , , , ,,, , ········
A. Karel walks back to the office and tells Liesbet about the box with the finger and the address in it. Write a dialogue in which they discuss what happened in the restaurant. Both Liesbet's questions and Karel's answers have to be in the past tense.
Native bathing ritual in the North Sea
74
B. Fill in the right object or reflexive pronouns [OBJ]. Example:
De kelner fluisterde tegen Jan, maar keek [OBJ] niet aan.
becomes De kelner fluisterde tegen Jan, maar keek hem niet aan. 1. Jan sprak met de kelner. Hij vroeg [OBJ] waarom het licht uitging. 2. De kelner antwoordde. Hij vertelde [OBJ] dat de elektriciteit kapot was. 3. De vrouw verontschuldigde [OBJ] en zei "Neem [OBJ] niet kwalijk, Jan, ik ga [OBJ] even wassen." 4. Jan keek naar [OBJ] en dacht "Zij wast [OBJ] altijd als er problemen zijn." 5. "Wij mannen voelen [OBJ] beter als we wat roken of drinken." 6. "Hier, dit is voor [OBJ]", zei hij toen ze terugkwam en hij gaf [OBJ] een sigaartje. C. Use verbs from the vocabulary lists under the readings and conjugate them in
the past tense to fill in the blanks. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Jan Raap _ _ _ _ zich voor zijn sexistische prietpraat. De baas geen gelijk. zich af waarom zijn vriendin haar handen _ _ __ Jan De vrouw ons aan en zij de naam van haar man. Wij de baas aan, maar wij het niet aan zijn neus. Liesbet het adres en toen haar een licht op.
Beste mensen van de redactie, In dit hoofdstuk verkoopt onze "held" (ik vind hem helemaal geen held) misschien geen sexistische prietpraat, maar in de rest van het hoek zeker wel. De tekst zit vol pseudo-macho "grapjes" (die ik helemaal niet grappig vind, en ik heb heus wel gevoel voor humor al zijn er mensen-wat zeg ik, mannen-die beweren van niet) en vol negatieve voorbeelden voor vrouwen. Het is gewoon beschamend, zeker als jonge vrouwen-wat zeg ik, gewoon vrouwen-op die manier Nederlands moeten leren. Want Nederland was altijd een van de meest progressieve landen in de vrouwenbeweging. En dan krijgen we zoiets. Natuurlijk drinkt die Jan Raap wat, en/of rookt hij wat, maar dat is geen excuus. Zo zijn de pseudo-macho mannen nu eenmaal: stoer en dom, en als er iets misgaat grijpen ze naar de fles, of een pijp, of alletwee. Aan een vrouw hulp vragen? Nee hoor, wat dacht je wel.
75
Sorry-wat zeg ik, het spijt me helemaal niet-dit moest me even van het hart. Truus Mierksema Vrouwengroep "De Veluwe"
belangrijk hangen
lezen
no em en schilderen was sen zilver
onbelangrijk unimportant ik behang; behangen I hang wallpaper, to hang wallpaper hangertje hanger hangerig listless leesbaar readable, legible lezer male reader lezeres female reader ik benoem; benoemen I appoint; to appoint onnoemelijk unmentionable schilderachtig picturesque ik beschilder; beschilderen I paint on; to paint on wasbaar washable zilverachtig silvery
Drawbridge, with non-student housing
12 De Gouden Kris Waarin onze held zijn vriendin vertelt wat hij weet. Of liever: wat hij denkt dat hij weet. "Het moet de Gouden Kris zijn", zeg ik, "het kan niet anders." "Wat is de Gouden Kris? Wat willen ze?" "De Gouden Kris is een geheime ultrarechtse (of ultralinkse, zoals jullie willen) groep. Mensen die vroeger in Indonesie woonden, weet je wel, en mensen in Nederland en Vlaanderen. Ze willen altijd geld, waar ze het maar kunnen krijgen." "Wat moeten we nu doen?" "Eerst moet jij weer naar huis. Dit wordt te gevaarlijk." "Toe nou, ik kan best mijn mannetje staan." "lk krijg hier geld voor, jij niet." "Wat wil je dan?" "Dat mag ik je niet zeggen. Ik wilde eigenlijk liever niet met jou eten. Ik hou niet van zulke banden. Dat doet mijn beroep geen goed." "Je vond het toch best leuk. En daarna moest ik toch weg." "We moesten heiden weg, maar jij wilde met me mee." band bond het beroep job, profession eigenlijk really
het geheim secret groep group Indonesie Indonesia
interesse interest vroeger in the past weet je wei you know
Verbs: ik kan; kunnen, kon/konden, gekund I can, I am able to; to be able to ik mag; mogen, mocht/mochten, gemogeni am allowed to; to be allowed to ik moet; moeten, moest/moesten, gemoeten I must, I have to; to have to ik wil; willen I want; to want Expressions: dat doet mij geen goed that doesn't do me any good waar ze het maar kunnen krijgen wherever they can get it ik sta mijn mannetje; zijn mannetje staan I take care of myself; to take care of oneself 76
77
1. Waarom denkt onze detective aan de Gouden Kris? 2. Waarom moet de vrouw naar huis? 3. Wat zijn "zulke banden"?
1. Mogen, Kunnen, Willen, Moeten Mogen means to be allowed to, kunnen means to be able to, can, willen means to want to, moeten means to have to. These verbs are usually seen with infinitives (J want to go to the movies, We have to be there now) but work differently from the way their equivalents do in English. They are irregular and are conjugated as follows.
PRESENT TENSE
singular
plural
singular
plural
. . . .. ,.. ...... ,.
,.
Mogen 1. ik mag 2. jij mag 3. hij mag 1. wij mogen 2. jullie mogen 3. zij mogen
Kunnen 1. ik kan 2. jij kanfkunt 3. zij kan 1. wij kunnen 2. jullie kunnen 3. zij kunnen
Willen 1. ik wil 2. jij wil/wilt 3. hij wil 1. wij willen 2. jullie willen 3. zij willen
Moeten 1. ik moet 2. jij moet 3. zij moet 1. wij moeten 2. jullie moeten 3. zij moeten
......
...........,..............
.....!
Mogen changes its vowel in the singular. Kunnen changes its vowel in the singular, but for the second person singular both forms listed above are used. Willen also has two forms for the second person singular. You only have to memorize two forms of each verb: the STEM (mag, kan, wil, moet) and the INFINITIVE, which makes the plural.
78
PAST TENSE
singular
plural
singular
plural
NOTE:
Mogen 1. ik mocht 2. jij mocht 3. zij mocht 1. wij mochten 2. jullie mochten 3. zij mochten
Kunnen 1. ik kon 2. jij kon 3. hij kon 1. wij konden 2. jullie konden 3. zij konden
Willen 1. ik wildefwou 2. jij wildefwou 3. zij wildefwou 1. wij wilden 2. jullie wilden 3. zij wilden
Moeten 1. ik moest 2. jij moest 3. hij moest 1. wij moesten 2. jullie moesten 3. zij moesten
Willen has, as you can tell, two forms for the singular past tense.
In order to use mogen, kunnen, willen, moeten with another verb (always an infinitive, as in English), you have to use the so-called PINCER CONSTRUCTION. In SVO/P and in VSO/P mogen, kunnen, willen, moeten takes the place of the Verb, and the other verb-in the infinitive-goes behind the Object or the Predicate. Ik lees een boek Ik ben gelukkig Lees ik een boek? Ben ik gelukkig?
becomes becomes becomes becomes
Ik moet een boek lezen. Ik wil gelukkig zijn. Mag ik een boek lezen? Kan ik gelukkig zijn?
79
3. Honen 'to have to' and Laten 'to let'
'
Both hoeven and Iaten are used in the pincer construction, just like mogen, kunnen, willen, moeten. But when you use hoeven, you need to put te before the infinitive at the end of the sentence. Also, hoeven nearly always is followed immediately by niet, which means it is nearly always used in the negative. Ik hoe£ niet naar huis te gaan. Ik laat mijn auto in de garage staan.
Cheese paramedics at Alkmaar
Wat wll ze en wat mag zet : : ' De vrouw krijgt meer en meer interesse voor Jan. Wordt dit toch nog een goede zaak? "Waarom mocht ik met je mee als jij het niet wilde?" vraagt ze. "Omdat we heiden samen wilden blijven, na die schok, dat gebeurt vaak." "Mogen we dan niet samen blijven? Het kan toch?"
80
"Het kan wei, maar het mag niet." Ze verstaat me niet. "Het gevaar is groat. Mijn baas vindt het nooit goed." "Doe jij altijd wat je baas zegt?" "We mogen al van geluk spreken dat we heiden nog leven." "lk wil bij je blijven." "Vroeger konden ze een mens niet zomaar kidnappen. Toen was de stad nog niet zo gevaarlijk." "En vroeger kon jij zo'n zaak helemaal aileen oplossen, natuurlijk." "Vroeger mochten we doen wat we wilden." Nu is ze echt kwaad. Ik begrijp haar niet. Waarom wil ze bij me blijven? Wil ze me, of wil ze me niet? Ze kan me toch niet willen? Ik mag haar toch niet will en? heiden both
het gevaar danger
kwaad angry toch nog after all
Verbs: ik vind goed; goedvinden; vondfvonden goed, goedgevonden I approve of; to approve of ik begrijp; begrijpen, begreep/begrepen, begrepen I understand; to understand ik versta; verstaan, verstond/verstonden, verstaan I understand; to understand ik los op; oplossen I solve; to solve Expression:
ik mag van gelnk spreken; van geluk mogen spreken I can count my blessings; to count one's blessings Assignments:,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,·:.:.:.:..:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:::::::. .:.:.:.:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=...:==·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=········
A. The Boss of the Golden Kris makes plans. What mogen, kunnen, willen, moeten Jan Raap and the beautiful woman?
B. Add a modal verb to each sentence. Conjugate the right verb in the right tense and do not forget the pincer construction.
Example: Wij was sen onze han den becomes Wij willen onze handen wassen or Wij kunnen onze handen wassen or Wij moeten onze handen wassen or Wij mogen onze handen wassen Wij wasten onze handen becomes Wij wilden onze handen wassen etc. 1. De baas drinkt jenever.
81
2. 3. 4. 5. 6.
Blijft de vrouw bij Jan Raap? Karel en zijn vriendin gingen niet naar huis. 's Nachts leest Liesbet boeken in bed. Zij stond altijd haar mannetje. Karel en Jan begrijpen Liesbet niet.
C. Fill in the right object/reflexive pronoun [OBJ] and conjugate the verb in brackets
in the past tense. 1. De vrouw [vertellen] haar geheim aan Jan, maar hij [begrijpen] [OBJ] niet. 2. "Vroeger [kunnen] ik [OBJ] ook niet begrijpen", [zeggen] de vrouw tegen Jan. 3. De detectives [mogen] van geluk spreken, want de baas [houden] [OBJ] niet in het oog. 4. Ik [luisteren] wel naar mijn broer, maar ik [verstaan] [OBJ] niet. 5. [Verontschuldigen] jij [OBJ] voor jouw problemen? 6. "Die problemen [doen] [OBJ] geen goed", [antwoorden] Karel.
Madurodam, miniature Dutch buildings: small is beautiful
82
Van de andere kant bekeken
·····:::::::::::::::::::···
Geachte schrijvers, Ik begrijp niet waarom Indonesie in een slecht daglicht wordt gesteld in hoofdstuk twaalf van wat ik maar uw "hoek" noem, maar dan aileen omdat wij Indonesiers altijd beleefd en beschaafd blijven. Het is nu al een halve eeuw geleden dat de Nederlandse kolonialen Indonesie hebben verlaten. Waarom vinden Nederlanders het dan nog altijd nodig om ons land en ons volk belachelijk te maken? De zogenaamde "Gouden Kris" bestaat natuurlijk helemaal niet. De Republiek Indonesie doet niet mee aan terroristische activiteiten. De schrijvers misbruiken koloniale stereotypes om een misleidend "portret" van Indonesie op te hangen. Waarom schrijven ze niet over Indonesie zoals het nu is, niet zoals ze het zelf uitvinden? Hoogachtend, A.G.J.L. Sunjojurima jr. Ereconsul van Indonesie, Den Haag
gevaar kwaad mogen oplossen verstaan vroeger willen
7
gevaarlijk dangerous kwaadaardig mean kwaadheid anger mogelijk possible mogendheid power oplossing solvable oplosbaar solution verstaanbaar understandable ik vervroeg; vervroegen I make earlier; to make earlier 7 vroegte early morning willoos without will
That is, to change an engagement to an earlier time .
13 Maar Belgii Onze held is van land veranderd. Hij is over een grens gegaan, samen met Eva. We zijn naar Belgie gereden. We hebben de grens achter ons gelaten. Wat ben ik nu begonnen, vraag ik me af. Ze zit natuurlijk naast me in de auto. Haar naam is Eva. Hoe kan het oak anders . Het is heel mooi geweest. Vrouwen hebben zo van die argumenten. We hebben wel een beetje lawaai gemaakt, en de muren zijn zo dun. Gelukkig waren de buren niet thuis, hoven niet en beneden oak niet. Ze is echt mooi, oak zonder kleren. Dat hebben we dan tach weer gehad, een band minder of meer. En toen heeft ze me het verhaal verteld van de oom en tante van haar man, die lang in Indonesie hebben gewoond. Dat kan geen toeval zijn, denk ik. Daar zit de Gouden Kris achter. het argument argument hoven upstairs erg very Belgie Belgium grens/grenzen border
het lawaai noise oom/ooms uncle muur wall tante/tantes aunt toen then (with past tense)
het toeval chance, coincidence, luck het weer weather zonder without
Expressions: hoe kan het ook anders what else dat hebben we weer gehad we got that one under our belt
Do You Knowl /:,/:::::::::::::::::,:,:,:,:,:,:).: :.:.: ···· ················.·..,.,.,,,,,,,,,,,,.,.,,,.,,,,,,., ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,.,.,.,.,.,.,,.,..·. 1. Wat hebben Jan en Eva samen gedaan? 2. Waarom dacht Jan "vrouwen hebben zo van die argumenten"? 3. Hoe zijn Eva en Jan naar Belgie gegaan? 4. Waar zit de Gouden Kris achter?
83
84
The perfect tense consists of an AUXILIARY I= HELPING VERB): hebben or zijn, and a PAST PARTICIPLE. To form the past participle of regular verbs: 1. Remove the ending from the infinitive: werken becomes werk-, voelen becomes voel-. 2. If the stem ends in one of the 't f (o) k s ch (aa) p consonants, add a t, if not, add ad: werk-t, voel-d. 3. Add ge- in front: gewerkt, gevoeld. 4. But don't add ge- if the verb starts with be-, ge-, her-, ont-, ver-, er- as in bekleden to upholster, geloven to believe, herhalen to repeat, ontmoeten to meet, veranderen to change, erkennen to acknowledge. Dutch uses the perfect tense to describe something that happened at a definite moment in the past. English does not. I never believed him
= Ik heb hem nooit geloofd.
The past participle of irregular verbs needs to be memorized. It is the last of the principle parts.
IRREGULAR PAST PARTICIPLES ij ie ui
ee 00 00 0
e e(eJ ie
0
afaa afaa a faa
e: o: o: o: o: o: e: ie:
kijken gieten buigen vinden schenken spreken zitten zien
keek/keken goot/goten boog/bogen vond/vonden schonk/schonken sprak/spraken zat/zaten zagfzagen
gekeken gegoten gebogen gevonden geschonken gesproken gezeten gezien
85
In a main clause, the perfect tense is always used in the pincer construction. The conjugated form of hebben or zijn takes the place of the verb. The past participle goes behind the object or the predicate. Ik lees een hoek. becomes Ik heb een hoek gelezen. Ik ben gelukkig. becomes Ik ben gelukkig geweest. Lees ik een hoek? becomes Heb ik een hoek gelezen? Ben ik gelukkig? becomes Ben ik gelukkig geweest? Vandaag lees ik een hoek. becomes Vandaag heb ik een hoek gelezen. Vanavond ben ik gelukkig. becomes Vanavond ben ik gelukkig geweest. Normally the prefect tense is built around hebben. All sentences that have an object take hebben as auxiliary. The perfect tense is built around zijn when the verb expresses change or movement into a direction. Compare: ik heb een hoek gelezen and ik ben veel veranderd, ik heb hard gelopen and ik ben naar huis gelopen. A limited number of verbs always take zijn as the auxiliary, even when they do not express change or movement into a direction. The most common ones are: zijn worden komen gaan blijven gebeuren Remember:
ik ben geweest I have been ik ben geworden I have become ik ben gekomen I have come ik ben gegaan I have gone ik ben gebleven I have stayed het is gebeurd it has happened
I work = ik werk I worked = ik werkte I have worked = ik heb gewerkt I had worked = ik had gewerkt
And also remember:
86
The past participle of regular verbs ends in -t or -d: gewerkt, gevoeld. The past participle of irregular verbs usually ends in -en: gevonden.
Dutch house-steps on the outside
Het weer is in Belgie niet anders dan in Nederland, de taal oak niet, het geld wel. In Vlaanderen regent het. We hebben iets gedronken in een cafe bij de grens. Mijn schoenen zijn helemaal vies geworden van het slijk. Het slijk der aarde, heb ik toen gedacht. Geld dat stom is, maakt recht wat krom is. Verder is er niets gebeurd, en dat is een beetje vreemd. Ze moeten ons tach in de gaten houden? Ze heeft meal een tijdje geen kus meer gegeven. Ik heb mijn pijp vergeten.
87
"Kunnen we niet even stoppen", heeft ze gevraagd, vijf minuten geleden. We stoppen bij een benzinestation. Er hangt een bordje: "gesloten". Ze wil weten of er een WC is. "lk ga even kijken", zeg ik, "om de hoek." Het slijk hangt zwaar aan mijn schoenen. Ik krijg ze bijna niet meer omhoog. De WC is natuurlijk ook dicht. Wat een rotweer. Ze staat met haar rug naar me toe, in de regen. Straks worden we nog heiden verkouden.
autowegf-wegen freeway benzine gas benzinestation/ -stations gas station het bordje/bordjes sign een tijdje a while
geleden ago krom crooked kus kiss om de hoek around the corner omhoog up{ward) recht straight
het rotweer foul weather rug back schoen shoe het slijk mud stom dumb straks soon vies dirty zwaar heavy
Verbs: ik sluit; sluiten, sloot/sloten, gesloten I close, I lock; to close, to lock ik word verkouden; verkouden worden, werdfwerden verkouden, verkouden geworden I am getting a cold; to get a cold ik stop; stoppen I stop; to stop ik ben verkouden; verkouden zijn, was/waren verkouden, ben verkouden geweest I got a cold; to have a cold het regent; regenen it rains; to rain Expression: het slijk der aarde money ik hou hem in de gaten; in de gaten houden I keep my eye on him; to keep an eye on
A. Liesbet has followed Eva and Jan Raap. She phoned the boss in Amsterdam. What did she tell him?
B. The following text is in the past tense. Change the verbs in brackets into the perfect tense and make sure to write complete sententences.
Example: Jan [begreep] zijn oom niet goed becomes Jan heeft zijn oom niet goed begrepen
I
88
1. Jan Raap [liep] door het koude weer met een hoed open laarzen aan. 2. De ijzige regen [viel] op de daken. 3. Jan [ging] naar het huis van zijn oom en tante. 4. Onderweg [ontmoette] hij een oude vriend van bij de politie en hij [sprak] een tijdje met hem. 5. Bij zijn tante thuis [vroeg] Jan het adres van een oude vriend van zijn oom. 6. Zijn oom zei tegen Jan : "Jaren geleden [zag] ik die man nag wel eens. Vroeger [had] hij een tijd lang een bezinestation. Hij [woonde] aldie tijd in deze straat, vier huizen verder." 7. Jan Raap rende de deur uit. Hij [kwam] bij het huis in kwestie, maar op de deur hing een bordje: verhuisd. 8. In een klein gaatje in de deur [vond] hij een stukje papier met een telefoonnummer erop. 9. Terug in het huis van zijn oom en tante [pakte] Jan de telefoon en [draaide] hij het nummer. 10. Er [antwoordde] niemand aan de andere kant van de lijn.
C. Add a form of kunnen, moeten, mogen or willen to each sentence. Conjugate the right verb in the right tense and do not forget the pincer construction. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
We stopten bij een benzinestation. Jij sluit de deur. Morgen verandert het weer. Ik werd niet verkouden. De vrouw hield hem de hele tijd in de gaten. Een jaar geleden veranderde hij van adres.
Van de andere kant bekeken : ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,,,,.,.,.,.,,,,,,, ,,,,,,,,,,,,,,,,.,.,,,.,.,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ,,,,,,. ,,,,,,,, .. , Landgenoten! Nu nag mooier! Dit gaat te ver! Een sex-scene! En dan nag wel in een lesboek Nederlands! Het is oak altijd hetzelfde met die Hollanders. Als die Jan Raap en zijn vriendin geen moraal hebben, moeten ze maar in hun eigen land blijven. Ik heb tach al genoeg van al die Nederlandse toeristen in het buitenland, oak in dat van ons dus, die zich nooit kunnen gedragen . Roken, drinken, seks, dat kunnen ze tach oak wel thuis doen, achter hun eigen gesloten deuren! Ik vraag hiermee aan alle Belgen, en vooral de Vlamingen, om de Nederlanders eens te leren wat goed fatsoen is. Dit gaat tach te ver! Of niet?
89
J. P. Vanbezoedelaere, voor de Vereniging van Verontruste Vlamingen Derivations :,:,:,:.:,:.:.'·'·'·'·'·'·'·' '······ grens
krom stom veranderen
vies zwaar
ik begrens; begrenzen I limit; to limit grenzeloos limitless kromming curve ik verstom; verstommen I fall silent; to fall silent stomheid dumbness veranderlijk changeable onveranderlijk unchangeable verandering change viezigheid filth zwaarte heaviness ik verzwaar; verzwaren I make heavier; to make heavier bezwaar objection
14 Het hoi van de leeuw Waarin onze held zich mooie dingen herinnert ... Anderhalf uur later komen we aan in Schilde. We willen een bezoek brengen aan een bepaald huis. "Misschien valt dat bezoek slecht uit voor onze gezondheid", heb ik haar gezegd. Ze heeft zelfs niet geantwoord. Ze heeft me gewoon gekust. Ik heb haar uitgelegd waarom ze niet mee kon, en ze heeft aileen maar haar kleren uitgedaan. En daar stond ze dan, met een mysterieuze glimlach, net als in de films. En ik ben toch ook maar een mens. Daarna heeft ze zich weer aangekleed, en nu maakt ze zich om mij geen zorgen meer. Ik eet uit haar hand, dezelfde hand die nu met een doek het raampje van de auto afveegt. anderhalf uur an hour and a half bepaald certain
het bezoek visit doek cloth gewoon just
gezondheid health het plezier pleasure zachtjes softly zelfs even
Verbs: ik herinner me; zich herinneren I remember; to remember ik leg uit; uitleggen I explain; to explain ik doe uit; uitdoen, deed/deden uit, uitgedaan I take off; to take off ik kom aan; aankomen, kwam/kwamen aan, ben aangekomen I arrive; to arrive ik nodig uit; uitnodigen I invite; to invite ik zing; zingen, zong/zongen, gezongen I sing; to sing ik breng een bezoek; een bezoek brengen, brachtfbrachten een bezoek, een bezoek gebracht I pay a visit; to pay a visit ik bezoek; bezoeken, bezocht/bezochten, bezocht I visit; to visit ik kleed me aan; zich aankleden I dress; to dress ik maak me zorgen om; zich zorgen maken om I worry about; to worry about ik veeg af; afvegen I wipe (off}; to wipe (off) het valt uit; uitvallen, vielfvielen uit, is uitgevallen it turns out; to turn out
90
91
1. Waarom zijn Jan en Eva naar Schilde gereden? 2. Waarom kon Eva niet met Jan mee? 3. Waarom eet Jan nu uit de hand van Eva?
Many Dutch verbs consist of a prefix and a verb, for instance: af · + vegen. When these verbs are conjugated, the prefix is separated from the verb in the present tense and in the past tense: zij veegt het raam af [she wipes off the window] zij veegde het raam af [she wiped off the window] In the the perfect tense, the separable prefix and the verb are linked together again. However, the past participle still takes the normal prefix "ge," which goes between the two parts of the separable verb: afgeveegd. In a sentence this becomes: zij heeft het raam afgeveegd she has wiped off the window As a rule of thumb, put the prefix behind the object or the predicate: Morgen leg ik je het probleem uit Tomorrow I explain the problem to you Jan doet zijn jas snel uit Jan takes off his coat quickly Ik nodigde de baas uit I invited the boss Never separate in SOV, which occurs in relative and subordinate clauses: De man die mij uitnodigt the man who invites me Ik zag de vrouw die het raam afveegde I saw the woman who wiped off the window
Eva is met Jan meegegaan. Maar zaken gaan voor het meisje, helaas, of plicht gaat voor plezier.
92
We rijden een brug over. "lk stap wei uit", zegt ze, "ik ga de weg vragen." Onder de bomen staat een oude man. Als ze wat met hem heeft gepraat, komt ze terug naar de auto. "Slecht nieuws", zegt ze, "het adres heeft nooit bestaan." Dat geloof ik niet. "We gaan eerst de collega's hier bezoeken", antwoord ik, "voor we iets anders doen." Bij de politie blijkt het huis tach te bestaan. Het is nag maar een paar weken geleden gebouwd. We hebben het vlug gevonden. We parkeren de auto aan de andere kant van de straat. We stappen uit en we steken langzaam de straat over. Je weet nooit wat je hoven het hoofd hangt. Het huis is nag gloednieuw. De deur is dicht. Is dit het hal van de leeuw? brug bridge gloednieuw brand new het hol/holen den
kant side leeuw lion plicht duty
vlug fast, quickly voor before week week
Verbs: ik stap uit; uitstappen I get out; to get out ik parkeer; parkeren I park; to park ik kom terug; terugkomen, kwam/kwamen terug, ben teruggekomen I come back; to come back ik steek over; oversteken, stakfstaken over, ben overgestoken I cross; to cross ik besta; bestaan, bestondfbestonden, bestaan I exist; to exist ik bouw; bouwen I build; to build
Expression: ik vraag de weg; de weg vragen I ask directions; to ask directions
A. You are the old man Eva talked to. You go to the local cafe and tell your buddies
what happened. B. Conjugate the verbs in the required tense and write down the sentences in the correct word order. PRES =present tense; PAST= past tense; PERF= perfect tense. Example: Jan [afvegen, PRES] de auto becomes Jan veegt de auto af Jan [afvegen, PAST] de auto becomes Jan veegde de auto af Jan [afvegen, PERF] de auto becomes Jan heeft de auto afgeveegd
93
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Liesbet [uitleggen, PRES] het probleem aan de baas. 's Morgens [zich aankleden, PRES] Karel altijd heel snel. De baas [uitnodigen, PERF] zijn detectives voor een etentje. Zij [oversteken, PAST] de straat met z'n allen. [Terugkomen, PERF] jullie nog voor middernacht? Ik [aankomen, PAST] in Amsterdam tussen twee uur en half drie.
C. Fill in the blanks. Use nouns and adjectives/adverbs from the vocabulary lists under the readings. Conjugate the verbs in brackets in the perfect tense. Do not forget the pincer construction. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
De gevaarlijke man [uitnodigen] Jan in het hol van de _ _ __ Wij [zingen] een lied. om haar oude auto. Liesbet [maken] zich Ik [parkeren] mijn auto niet midden in de stad. Vandaag [aankleden] Karel zich want hij had weinig tijd. [Afvegen] jullie jullie handen met een ? Jan [terugkomen] naar het benzinestation en daar [vragen] hij de
8. [Brengen] jij gisteren je tante een _ _ __
Zeer geachte uitgever, Het gaat van kwaad tot erger. Niet alleen krijgen we nog maar wat goedkope s-e-x, also£ dat nog niet genoeg was, maar de vrouw is ook niet veel meer dan een sexobject. Dat krijg je als je een man (dat is hij natuurlijk, maar een mens?) als Jan Raap de held van je hoek maakt. Waarom is dit geen normaal hoek, met conversaties tussen leraren en studenten, of tussen studenten over nuttige en belangrijke onderwerpen zoals het weer, de garage, klompen en tulpenvelden? Zo leert een mens nog eens wat. Het verhaal is bovendien ook slecht geconstrueerd. Bestaat het huis nu of bestaat het niet? Waarom weten Jan Raap en Eva dat niet? Weten de schrijvers het zelf wel? Spannend is het zeker niet, en grappig ook al niet. De "heiden" lopen gewoon rond als twee kippen zonder kop, niet als verantwoordelijke mensen (in de ware zin van het woord) die de moed hebben om hun lot in eigen handen te nemen. Hopelijk denkt u voor een volgende publicatie aan een van de boeken van
94
ondergetekende, dan weet u tenminste zeker dat u zich niet in de vingers snijdt. Hoogachtend, F. Kwakernaak
Secretaris "Het betere lesboek"
plezier
zachtjes bouwen gewoon
plicht bezoek hoi
plezierig pleasant onplezierig unpleasant ik plezieri plezieren I give pleasure; to give pleasure ik verzachti verzachten I soften; to soften zachtheid softness gebouw building ik herbouwi herbouwen I rebuild; to rebuild gewoonlijk usually gewoonte habit ongewoon unusual verplichting obligation bezoeker visitor holte hollow
15 In de nesten Onze held zit met Eva in de nesten en weet niet goed hoe hij er weer uit moet komen. Ze stonden op ons te wachten. Twee mannen, elk met een nylon kous over het hoofd getrokken, elk met een revolver in de hand. "Blijf staan", zei de een, "handen omhoog." De ander began te lachen. Hij pakte mijn revolver af en zei: "Loop naar de muur, leg je handen op de muur en kijk voor je uit. Draai je niet om." Zijn vriend was bezig een touw in stukken te snijden. "Liggen", zei de eerste weer, "alletwee." Eva en ik gingen op de grand liggen. De ander began ons vast te binden, eerst de handen en toen de voeten. Daarna bond hij ons elk een doek voor de mond. Ik keek naar Eva, maar ze lag met haar gezicht naar de andere kant gedraaid. Ik zag haar schouders op en neer gaan. Ze ligt te huilen, dacht ik. elk each handen omhoog hands up
kous stocking open neer up and down
stil quiet het touw rope
Verbs: ik pak af; afpakken I take away; to take away ik huil; huilen I cry; to cry ik leg; leggen I lay; to lay ik wacht op; opwachten I wait for; to wait for ik kijk voor me uit; voor zich uitkijken, keek/keken voor zich uit, voor zich uitgekeken I look in front of me; to look in front of oneself ik trek; trekken, trok/trokken, getrokken I pull; to pull ik bind vast; vastbinden, bondfbonden vast, vastgebonden I tie up; to tie up ik bind; binden, bondfbonden, gebonden I tie; to tie Expression: in de nesten zitten to be in trouble
Do You Know? 1. Waarom hebben de mannen een nylon kous over hun hoofd? 2. Wat is een van de mannen aan het doen? 3. Hoe weet Jan dat Eva ligt te huilen?
95
96
In Dutch you cannot express duration the same way as in English. "I am reading" therefore never translates as "lk ben lezen" or "lk ben lezend." But you can express DURATION as follows: staan + te + infinitive zitten + te + infinitive liggen + te + infinitive lopen + te + infinitive zijn + aan het + infinitive
ik ik ik ik ik
state wachten [I am waiting] zit te lezen [I am reading] lig te slapen [I am sleeping] loop te denken [I am thinking] ben aan het wachten [I am waiting]
Direct objects and predicates go behind the conjugated verb: Ik sta stil te wachten. Ik zit een hoek te lezen. Ik lig gelukkig te slapen. Ik loop lekker te denken Ik ben een hoek aan het lezen.
Flowers, anyone?
I
97
Dutch uses om te +infinitive to express INTENTION in many cases. If you want to say something like I go home to read a book, the English "to" corresponds to Dutch om te, which is followed by an infinitive. The construction is as follows: 1. take om first, 2. put the object or predicate immediately behind om, 3. close the sentence with te + infinitive, so you get:
Ik ga naar huis om een hoek te lezen. [I go home to read a book] Ik lees een hoek om gelukkig te zijn. [I read a book to be happy] NOTICE: You do not need om te with mogen, kunnen, moeten, willen: Ik wil een hoek lezen. Ik kan gelukkig zijn.
1. Take the infinitive-werken-and remove the ending: werk 2. Congratulations: you just made the imperative singular, which is also the imperative plural: Werk wat harder! [Work a little harder!] Loop niet zo snel! [Don't walk so fast!] 3. The infinitive can also be used as an imperative: Harder werken! [Work harder!] Niet lachen! [Don't laugh!] NoTE: The imperative of zijn is wees! Maak je geen zorgen, wees gelukkig! [Don't worry, be happy!]
Moet Jan de hoop opgeven? Nee hoor! Het was stil in het huis. Ik kon alleen de wind horen, die door de bomen waaide, en ik kon aileen de bloemen zien voor het raam. De twee mannen waren duidelijk aan het wachten. De een zat een hoek te lezen, de
98
ander liep door de kamer te ijsberen. "Hou ermee op", zei de een af en toe, maar de ander luisterde niet. Toen hoorden we het lawaai van een auto die dichterbij kwam. "Blijven liggen", zei een van de mannen tegen ons. De ander liep de gang in, naar de deur. Mijn hart begon harder te slaan. Buiten hoorde ik voetstappen. Twee mensen, misschien meer, zeker niet minder. De andere helft van de bende? En toen zag ik het, aan de muur: een schilderij met een berg crop, en een boot die naar de berg aan het varen was. Wie deelt hier nu de lakens uit, dacht ik. Niet de Gouden Kris. Is dit het begin van het einde? het begin beginning bende gang bloem flower boom tree boot boat duidelijk obviously
het einde end gang hall helft half hou ermee op! stop it! het laken/lakens sheet
minder less het schilderij painting voetstap footstep wind wind zeker certainly, certain
Verbs: ik deel uit; uitdelen I distribute; to distribute ik vaar; varen, voer/voeren, gevaren I sail; to sail ik ijsbeer; ijsberen I walk up and down; to walk up and down het waait; waaien it blows; to blow Expression: ik deel de lakens uit; de lakens uitdelen I am in command; to be in command
Assignments
r~~~r{~~~~~}/)~ =·=·=·=·=·=·=·=·= · .-.:=:=:=:=:.:_:::::.:.::::::::::::::::::::::::::::~:~.;.:.:.:..
=·=·=·=·=·=·=·=·= =·= ·=·=·=·=·=·=·=============================================================···=·=···=·=·=·=·=·=·=·===========================·=·=·===========================
A. Liesbet and Karel are shadowing Eva and Jan Raap. What are they doing now? What kind of plans are they making?
B. Conjugate the verbs that express duration in the present tense and put the sentences in the right word order.
Example: Ik [zijn + aan het + uitdelen] de lakens becomes Ik ben de lakens aan het uitdelen Ik [lopen + te + uitdelen] de lakens becomes Ik loop de lakens uit te del en 1. 2. 3. 4.
Het weer [zijn + aan het + veranderen]. Wij [staan + te + wachten] op de bus. Eva [lopen + te + zingen] zachtjes. Ik [zitten + te + zich zorgen maken] om jou .
99
5. [Liggen + te + huilen] jij lang wanneer ik niet bij je ben? 6. Karel [zijn + aan het + vastbinden] de bendeleden niet. C. Conjugate the verb in the first part of the sentence in the past tense. Write the second part of the sentence in such a way that it expresses intention. Example: Ik [lopen] naar de man ... [de weg vragen] becomes Ik liep naar de man om de weg te vragen
1. 2. 3. 4.
Hij [gaan] naar Rotterdam... [zijn tante bezoeken]. Wij [doen] onze handen omhoog ... [niet in gevaar zijn]. Ik [ijsberen] in mijn studeerkamer ... [betere ideeen krijgen]. Gisteren [rijden] jullie naar Antwerpen ... [lekkere chocolade kopen].
D. Put the verbs in brackets in the imperative. Example: [Vastbinden] mij niet! becomes Bind mij niet vast!
1. 2. 3. 4.
[Wachten] op mij! [Huilen] niet! [Doen] je handen omhoog! [Antwoorden] snel, alsjeblieft!
E. Conjugate the (separable) verbs in the right form and tense. Think about the right word order. 1. Het kleine meisje [uitdelen, PAST] bloemen aan de kinderen. 2. De bazin van de bende [vastbinden, PRES] de jonge vrouw. 3. [Uitnodigen, PERF] jullie jullie oom voor een bezoek aan het museum? 4. Ik [afpakken, PAST] de revolver van hem. 5. De stille jongen [opwachten, PRES] zijn vriendin bij het station. 6. Wij [terugkomen, PERF] bij het hol van de leeuw.
Aan het prijzencomite voor het Nederlandse Cursusboek, Mag ik zo vrij zijn om u een geweldige suggestie te doen? Dat lesboek voor Nederlands met dat superspannende detective-verhaal is een zeer welkome verandering op de cursusboekenmarkt. Eindelijk een beetje actie! Dat vind je niet zo vaak in Nederlandse verhalen; wel veel flash-backs, veel restaurants, en vooral veel regen. Natuurlijk lopen Jan Raap en Eva als
100
ratten in de val, maar geen nood, ze komen er wel weer uit. Zo'n intelligente, charmante en vindingrijke man als Jan Raap is die twee gangsters natuurlijk te slim af. En Eva is ook niet dom . Ze vinden er wel wat op. Ik heb het hoek nog niet uit, maar ik vind het mooi hoe de spanning in het verhaal langzaam maar zeker wordt verhoogd. Eerst krijg je het restaurant, dan de lange rit met de flash-backs, en dan w eer een meesterlijke nieuwe ontwikkeling. Of overdrijf ik nu misschien een beetje? En dan, na de actie, de mysterieuze beschrijving van een schilderij dat waarschijnlijk vol symbolen zit. De boot is natuurlijk helemaal geen boot en de berg is helemaal geen berg. Dat is toch al te eenvoudig. Nee, hier zit een diepere dimensie achter. Ik hoop dat het allemaal vlug duidelijk wordt. Nog vijf hoofdstukken en we weten alles. Hoera! J.L. ten Kate voor de lezersvereniging "Diep en Hip" Amersfoort.
Derivations
======================::::::::
trekken waaien leggen zeker binden bloem huilen
=======================:=:=::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
=======:::::::::::::::::::::::::::====~=~=~=~======-=-=·=================:?=~========================================·=·=··-·.·.· ·-·-···
ik vertrek; vertrekken I leave; to leave trekker trigger het verwaait; verwaaien it becomes wind-blown; to become wind-blown pierewaaier party animal ik verleg; verleggen I shift; to shift ik beleg; beleggen I invest; to invest zekerheid certainty onzeker uncertain, insecure ik verzeker; verzekeren I insure; to insure ik verbind; verbinden I connect; to connect ik ontbind; ontbinden I dissolve; to dissolve ik verbloem; verbloemen I euphemiz; to euphemize huilerig tearful
16 De Bulgaarse terroriste Onze held raakt de draad kwijt Een vrouw die niet bestaat, zoekt een man die niemand vindt. Tegen welke prijs? De deur gaat open en er komen drie mensen binnen. Links een man, rechts een man. De kleinste, in het midden, is een vrouw. Ze is een beetje kleiner dan de man naast haar. In haar handen houdt ze een klein hondje. Ze is lelijk. Ze draagt een zonnebril, tegen de zon die niet schijnt. Als ze spreekt is haar stem lager dan die van een man. "Sta op", zegt ze. De l<:aorden rond de enkels van Eva worden losgemaakt. Eva wordt overeindgetrokken. Het doek voor haar mond wordt weggenomen. Dit kan niet waar zijn, denk ik. "Waar is je man?" vraagt het lelijke vrouwtje. Ze heeft twee ijzeren tanden in haar mond. Dus moet zij het zijn. Maar dat kan niet. Ze werd twee jaar geleden samen met haar man door de Franse politie neergeschoten. En nu zit ze hier op een stoel, nog geen meter verder, en ze ziet er beter uit dan ooit. draad thread enkel/enkels ankle hond dog het ijzer iron het koord rope
laag low lelijk ugly meter/meters meter niemand nobody rond around
tand tooth tegen welke prijs at what price waar true zonnebril sunglasses
Verbs: ik schijn; schijnen, scheenfschenen, geschenen I shine, I seem; to shine, to seem ik schiet neer; neerschieten, schoot/schoten neer, neergeschoten I shoot down; to
shoot down raak kwijt; kwijtraken I lose; to lose zoek; zoeken, zocht/zochten, gezocht I look for, I search; to look for, to search maak los; losmaken I loosen; to loosen trek overeind; overeindtrekken, trok/trokken overeind, overeindgetrokken I pull upright; to pull upright ik neem weg; wegnemen, namfnamen weg, weggenomen I take away; to take away ik kom binnen; binnenkomen, kwamfkwamen binnen, ben binnengekomen I come in; to come in ik ik ik ik
101
102
bet gaat open; opengaan, ging/gingen open, is opengegaan it opens; to open
Expressions: dat kan niet! that's impossible! ik raak de draad kwijt; de draad kwijtraken I get m y wires crossed; to get one's
wires crossed
1. Wie komen er binnen? 2. Waarom wordt het doek voor Eva haar mond w eggenomen? 3. Wat kan niet waar zijn?
Tiptoe through the tulips
1. Comparative and Superlative : '''
···· ········-·-·-·-·-·-·-·-·-·-·-·-·-·.·.·-·.·.•.•,•,•,•,•.•.•.·.·-·.;-·-:-:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:-:·:-:-:-:-:·::::::::;:;:;:;:;:;:;:::::::;:::;:;:::::::::::::::::
To make the comparative and superlative of adjectives you: 1. add -er to the adjective to make the comparative. 2. add -st (NOT -est) to make the superlative.
103
klein mooi
COMPARATIVE
SUPERLATIVE
kleiner mooier
kleinst mooist
When you addd -er to an adjective, the normal spelling rules apply: groot becomes groter gek becomes gekker Also, according to the normal spelling rules, you do not double the g when -er is added to adjectives ending in -ig, since the i in this ending is a schwa: it pronounced as an unstressed e. gelukkig becomes gelukkiger grappig becomes grappiger The same goes for adjectives ending in -lijk: the k is not doubled (the ij in this ending is considered a schwa as well). moeilijk becomes moeilijker makkelijk becomes makkelijker Adjectives ending in a vowel + r add -der for the comparative: duur becomes duurder ver becomes verder zeker becomes zekerder A few adjectives are irregular:
104
IRREGULAR COMPARATIVES AND SUPERLATIVES
goed good
beter better
best best
weinig few
minder fewer
minst least
veel much
meer more
me est most
j
\
)
~
!! !
j
In English you say: "a little dog"; in Dutch you can say: "een kleine hond" or "een hondje." The "little" in English is expressed in Dutch by the suffix "je." A little child = een kindje. Besides -je, there are four more suffixes for the diminutive. They are -tje, -etje, -pje and -kje. Some examples: lepeltje een kleine lepel kamertje een kleine kamer gordijntje een klein gordijn vrouwtje een kleine vrouw garagetje een kleine garage autootje een kleine auto armpje een kleine arm boompje een kleine boom naampje een kleine naam
kammetje een kleine kam balletje een kleine bal pannetje een kleine pan sterretje een kleine ster gangetje een kleine gang uitje een kleine ui woninkje een kleine waning koninkje een kleine koning vergissinkje een kleine vergissing
3. How to Make the Passive ,:.:.:. ·'·'·'·'·''·'·'·'·'·'·'·''·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·=·=·=·=·=·=·'·'·'·'·'·'·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=,:.:,:,:,:,:,:,:,:,:,:,:,:,~,:,:,:,:,:,:,~,==~
105
There is a difference in English between I see her (active) and She is seen by me (passive). To make the passive of We zoeken een oude man, 1. Identify the subject: We 2. Put door in front of it: door we 3. Change we into its corresponding object pronoun: door ons 4. Change the verb into the passive mode, which consists of worden+ past participle. So, zoeken turns into wordt gezocht. 5. Take the object and make it the subject: een oude man. 6. Write out the sentence. The result is Een oude man wordt door ons gezocht.
Nu is Jan zeker van zijn zaak: hij herinnert zich de identiteit van de bendeleidster. "Luider", zegt de kleine vrouw. Eva wordt door de grate man in het gezicht geslagen. Ze schreeuwt van pijn. Ik voel de slag in mijn eigen gezicht maar ik durf niet op te staan. Twee jaar geleden werden dat vrouwtje en haar man overal in Europa gezocht. Haar haar is nu wat korter, maar voor de rest is er geen verschil met de foto's. Ze gaat voor Eva staan en met de groene nageltjes van haar rechterhandje scheurt ze Eva's bloes van hoven tot onder open. "Zo zie je er best uit, kindje", zegt ze, "en vertel me nu wat ik wil weten, of anders ... " Zij is het. Zij moet het zijn: Palma, de slimste Bulgaarse terroriste van alle tijden. Een voorbeeld voor alle anderen. Het blijft even stil in de kamer. Je hoort aileen de klok. "Oke", zegt Palma, "je hebt het zelf gewild, kindje." Dan kijkt ze naar mij. "Neem hem mee naar de kelder", zegt ze, "we hebben hem niet nodig." Ik word de kelder in gedragen. De deur wordt gesloten. Dit is de diepste kelder die ik ooit heb gezien. Ver weg, door het raampje, valt een streepje licht. Bulgaars Bulgarian
diep deep
foto/foto's photograph
106 kelder/kelders basement klok clock luid loud nagelfnagels nail of anders or else
ooit ever pijn pain rest rest slim clever streep strip
ver far het verschil difference het voorbeeld example
Verbs: ik durf; durven I dare; to dare ik schreeuw; schreeuwen I scream, I shout; to scream, to shout ik sta op; opstaan, stond/stonden op, opgestaan I stand up; to stand up ik scheur; scheuren I tear; to tear ik neem mee; meenemen, namfnamen mee, meegenomen I take along; to take along Expression: van aile tijden of all time
Assignments :;:,:,: : :,: ;,:,:.:.:.'.'·' ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ..................................... ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, .. . A. You are Eva. You tell us what happened to you. You were pulled out of your chair, and then what? B. Give the comparative and the superlative of the following adjectives. Example: vaak becomes vaak - vaker - vaakst slim zoet weinig goedkoop
kwaad aardig lelijk wit
veel lang zwaar dringend
C. Give the noun that corresponds to the following diminutives. Example: mannetje becomes man nageltje tongetje lakentje tantetje
bootje leeuwtje kousje verdiepinkje
schilderijtje zonnebrilletje bezoekje oompje
107
D. Make the following sentences passive. Example: Ik bind de man vast becomes De man wordt door mij vastgebonden
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Ik was mijn vaders auto. Mijn tante nodigt de hele familie voor een feest uit. De detectives zien de moordenaar op straat. De baas legt het probleem niet uit. Wij horen zachte voetstappen. De bendeleden trekken Jan en Eva overeind.
E. Fill in the blanks. Use verbs from the vocabulary lists under the readings. Conjugate the verbs in the past tense. Think about the right word order in case of separable verbs. 1. Palma _ _ _ _ van haar stoel om nag een koord te zoeken. 2. Zij wel een half uur naar een beter touw. 3. Plotseling de deur en een grate man _ _ __ 4. Palma het doek van Eva's mond. 5. Eva _ _ _ _ luider dan tien mannen bij elkaar. 6. Zij het touw rand haar enkels en _ _ _ _ daardoor haar nagels. 7. Het licht van de man zijn lamp recht in haar gezicht. 8. Toen Eva niet meer te schreeuwen. F. Make the following sentences express duration. Use the past tense. 1. Palma [lopen + te + zoeken] de hele tijd naar een touw. 2. Eva [zitten + te + schreeuwen]luid op haar stoel. 3. De mannen [zijn + aan het + losmaken] de touwen.
Van de andere kant bekeken
=
··
Beste studenten en andere gei:nteresseerden, Die ten Kate gaat tach wat te ver, vind ik. Slecht is het hoek natuurlijk niet, maar meesterlijk? Ten eerste denk ik dat de baas een veel te kleine rol heeft. Zander de baas geen Hammett Agency en zonder de Hammett Agency geen Jan Raap. En wat dan? Geen verhaal, natuurlijk. Bovendien overdrijven de schrijvers oak, en niet zo'n klein beetje. Een Bulgaarse terroriste met ijzeren tanden? En groene nagellak? Kom nou! En Jan Raap
108
die "niet durft op te staan". Laat me niet lachen: hij kan gewoon niet opstaan, zijn voeten zijn toch vastgebonden? En iedereen in het vak weet toch dat de Franse politie onbetrouwbaar is. Als zij iemand dood verklaren kan je er donder op zeggen dat die iemand een paar jaar later uit de doden opstaat, springlevend en nog veel gevaarlijker. Ik vind het wel leuk dat Jan Raap de kelder in wordt gedragen. Hij wordt toch altijd als veel belangrijker voorgesteld dan hij eigenlijk is. Willem ("de Baas") Wortel Directeur De Hammett Agency, Amsterdam
Derivations :,::,:{:: ':' , ,,,,, , , , , ,,,,,,,,,,,,,,, _ ,_ ,_ ,_,, ... bedrading wiring langdradig longwinded pijn ik pijnig; pijnigen I inflict pain; to inflict pain pijnloos painless pijnlijk painful schijnen ik verschijn; verschijnen I appear; to appear schijnbaar apparently verdieping floor diep scheuren ik verscheur; verscheuren I tear apart; to tear apart ik verlaag; verlagen I lower; to lower laag laagheid lowliness voorbeeld voorbeeldig exemplary draad
17 De redding is nabij Wat krijgen we noul
,, ,
Onze held voelt dat hij op een slap koord danst. Hij weet niet wat te beginnen. Als de nood het hoogst is, is de redding nabij. Wat moet ik nu doen, lig ik te denken, maar ik weet zeer goed dat ik niets kan doen. De touwen zijn vaster aangetrokken, en mijn keel wordt steeds droger. Ik heb dorst want ik heb al een hele tijd niets meer gedronken. Ze hebben ons hierheen laten komen om ons beter te pakken te krijgen. Wij zijn in de val gelopen omdat we dachten dat alles kosher was. En hier lig ik nu, plat op mijn buik in een vuile kelder, en zij is hoven. Zullen we hier nog ooit wegkomen? Wat zullen ze nu met ons doen? Of ze laten ons leven, of ze maken er een eind aan. Vanavond zullen we het weten, of vannacht. Leuk. Plotseling wordt er op het kelderraam geklopt. Wat krijgen we nou? Voor het raam zie ik een gezicht: Karel! "Hallo", zegt hiL "ik loop al de halve dag achter je aan. Zal ik je hieruit halen? Ik zag jullie toevallig uit het restaurant komen, want ik moest jullie volgen van de baas."
droog dry half half het koord rope kosher kosher nabij near
plat flat redding salvation slap slack het touw rope val trap
vanavond this evening vannacht tonight vast tight vuil dirty
Verbs: ik dans; dansen I dance; to dance ik klop; kloppen I knock; to knock ik trek aan; aantrekken, trokftrokken aan, aangetrokken I pull tight, I put on; to pull tight, to put on ik volg; volgen I follow; to follow ik kom weg; wegkomen, kwamfkwamen weg, ben weggekomen I get away; to get away
109
110
Expressions: als de nood het hoogst is, is de redding nabij when the need is greatest, salvation is near ik dans op een slap koord; op een slap koord dansen I am in a hopeless situation; to be in a hopeless situation ik krijg hem te pakken; iemand te pakken krijgen I'll get him; to get somebody ik loop in de val; in de vallopen I walk into a trap; to walk into a trap ik maak er een eind aan; er een eind aan maken I put a stop to it; to put a stop to it wat krijgen we nou? what on earth is happening~
Do You Know? 1. Waarom kan Jan niets doen? 2. Wat zal de bende misschien met Jan en Eva doen?
1. Compound Sentences 1 Compound sentences are sentences linked by conjunctions. If sentence A is linked to sentence B by the conjunctions en and, maar but, want because, of or, the second sentence takes the same word order as the first one: Ik Ik Ik Ik
ga naar huis en ik drink een groot glas jenever. wil een helicopter, maar mijn vrouw wil er geen. heb dorst want het is heet. blijf thuis of ik ga naar de bioscoop.
1. Take the infinitive: werken. 2. Put the right form of the verb zullen in front of it:
ik zal werken [I will work] wij zullen werken [we will work]
111
THE FUTURE TENSE
Singular
1. ik zal werken 2. jij zal/zult werken 3. hij zal werken
Plural
1. wij zullen werken 2. jullie zullen werken 3. zij zullen werken
In a sentence you have to use the pincer construction with the future tense: Ik zal een hoek lezen Ik zal gelukkig zijn Zal ik een hoek lezen? Zal ik gelukkig zijn? Morgen zal ik een hoek lezen Morgen zal ik gelukkig zijn NOTE: Very often, the present tense is used to express the future: Volgende week ga ik niet naar school Next week I will not go to shcool.
Hoe zit het met Eva! Jan is weer veilig, maar hoe zit het met Eva? "Wat geheurt er hoven?" vraag ik. "Ze hehhen een vrachtwagen gehuurd om minder op te vallen in het verkeer. Ze gaan duidelijk verhuizen, en jouw vriendinnetje nemen ze mee. We kunnen maar heter wachten tot ze klaar zijn." Karel duwt het raam open en kijkt naar hinnen. Hij maakt licht met een lucifer, want het is donker in de kelder. Hij komt naar hinnen, loopt naar me toe, en snijdt de koorden door. "Bedank me maar niet", zegt hij, "we zijn hier nog niet weg." "Inderdaad", zeg ik, "het zal nog wel een tijdje duren. Zullen we?" We stappen door het raam naar huiten. Ik krijg weer lucht. Binnen hegint iemand een lied te zingen. "Wat is er voor nieuws?" vraagt
112
Karel, en hij loopt naar de garage. "Je ziet er zo vies uit", zegt hij. "Ja", zeg ik, "en ik voel me ook moe." We kijken door het raampje van de garage de woonkamer binnen. garage/garages garage inderdaad indeed het liedfliederen song
Iucht air luciferflucifers match moe tired (naar) buiten
nieuws news het verkeer traffic vrachtwagen/ vrachtwagens truck
outside Verbs: ik duw; duwen I push; to push ik bedank; bedanken I thank; to thank ik huur; huren I rent; to rent ik val op; opvallen, viel/vielen op, ben opgevallen I attract attention; to attract attention ik verhuis; verhuizen I move; to move Expression: het hoe zit het met... 1 what about .. )
Two pedals, no stick
113
A. You are Eva. You are tied to your chair. You are making plans. Tell us what will
happen to you. Put all the verbs in the future tense. B. Conjugate the verbs in the future tense. Do not forget the pincer construction. Example: De mannen [meenemen] Jan naar de kelder becomes
De mannen zullen Jan naar de kelder meenemen 1. 2. 3. 4. 5. 6.
We [lopen] niet in de val. Ik [huren] een vrachtwagen, want ik [verhuizen] volgende week. [Gaan] de baas naar een restaurant of [koken] hij zijn eigen eten? Palma [krijgen] ons niet te pakken. [Vragen] zij de weg? Jan [zich aankleden] morgen snel.
C. Make the following sentences passive. 1. De politie volgt deze bende allang.
2. Wij bedanken Jan voor zijn reddingsactie. 3. Bedankt zij hem ook?
4. Palma en haar mannetjes huren een vrachtwagen. 5. Zij trekken de touwen rand Eva's enkels vaster aan. 6. Ik bedank de man voor het zingen van zijn lied.
D. Give the comparative and superlative of the following adjectives. 1. plat 4. hoog
3. vuil 4. vast
"... Leuk hoor. Wat een hoek. Eerst wat sex, dan wat geweld, en nu de o zo voorspelbare "deus ex machina". Karel lost het allemaal netjes op. Ik zal zelf eens zo'n hoek schrijven, dan zullen de lezers nog eens wat beleven. Palma zal de belangrijkste figuur worden. Ze zal diamanten en deviezen smokkelen en we_e t ik veel. Ze is ontzettend slim en ze heeft een ijzeren tandenstoker. En als je op de boot in het schilderij drukt komt er een computerscherm uit (een beetje als bij een koekoeksklok, aileen zegt dat
114
scherm natuurlijk niet "koekoek") en daar verschijnt dan allerlei informatie op die Palma nodig heeft voor haar terroristisch werk. En als je op de berg drukt komt er aileen wat rook uit, dat is maar een grapje om de politie om de tuin te leiden, want die berg is natuurlijk helemaal geen vulkaan, hihihi. En als Palma binnenkomt loopt ze niet, maar ze wordt gedragen door die twee idioten en ze is ook ontzettend gemeen en dat vind ik nou net zo leuk en... " (Fragment uit een monoloog na de les.)
droogte dryness, drought droger dryer huren ik verhuur; verhuren I rent out; to rent out huurder renter moeheid tiredness moe ik verslap; verslappen I slacken; to slacken slap slappeling slacker vervuiling pollution vuil ik vervuil; vervuilen I pollute; to pollute ik bevuil; bevuilen I make dirty; to make dirty volgen onnavolgbaar inimitable volgzaam docile ik vervolg; vervolgen I continue; to continue droog
1 8 Het hart van het beest Onze held wil tot actie overgaan, maar voorzichtigheid blijft de moeder van de porseleinkast. Palma, want zij is het, heeft net iets uit de kast gehaald. Ze gooit het in een koffer die vol dingen zit. Wat zou ze ermee van plan zijn? Er ligt een kaart op de tafel. Op een stoel ernaast zit Eva te schrijven, langzaam, met een pen. Ze maakt grate letters. Enkel haar voeten zijn vastgebonden. Wat zouden ze met die koffer doen? Een man gooit verschillende hoopjes papier in het vuur. Had ik dit maar geweten! Zou dit het huis van de bende kunnen zijn, dat ze hoven de kelder hebben gebouwd? Zou de kelder hun geheim hoofdkwartier geweest kunnen zijn? Er staat vast een zender in, en ze praten ermee met hun vrienden die elders zijn. Dit is het hart van het beest. Hadden we maar meer mensen meegebracht! "Volgens mij zullen ze straks met die vrachtwagen naar een vliegtuig rijden", zegt Karel, "en dan gaan ze met zijn allen de lucht in." Hij heeft gelijk. We moeten ze tegenhouden. "Hoe zouden we ze kunnen stoppen?" vraag ik. Hadden we Liesbet maar meegenomen. Was ze nu maar hier.
het het het het
actie/acties action beest beast hart heart hoofdkwartier headquarters hoopjefhoopjes small heap kaart map kast cabinet, chest
kofferfkoffers suitcase letter/letters letter (of the alphabet} met zijn allen all of us/them moeder/moeders mother pen pen
porselein china vast surely verschillende several het vliegtuig plane volgens mij in my opinion voorzichtigheid prudence het vuur fire zender/zenders transmitter
Verbs: ik gooi; gooien I throw; to throw ik houd tegen; tegenhouden, hieldfhielden tegen, tegengehouden I hold back; to hold back
115
116
ik breng mee; meebrengen, brachtfbrachten mee, meegebracht I bring along; to bring along Expressions: ik ga tot actie over; tot actie overgaan, I take action; to take action voorzichtigheid is de moeder van de porseleinklast discretion is the better part of valor ik ben van plan om te; van plan zijn om te I intend to; to intend to
Do You Knowl 1. Waar zijn Karel en Jan nu? 2. Waarvoor zouden de bendeleden een zender nodig hebben? 3. Wie mist Jan?
Ladies in lace
117
The conditional tense reflects a future time, but from the past point of view, suggesting the future is not certain. FUTURE: My brother says that he will go with me. CONDITIONAL: My brother said that he would go with me. Since the tenses are related, the formation of the conditional is easy: do the same thing as with the future tense, but substitute zou/zouden for zullen. "I would work" is ik zou werken and "we would work" is wij zouden werken.
THE CONDITIONAL
Singular Plural
1. 2. 3. 1. 2. 3.
ik zou werken jij zou werken hij zou werken wij zouden werken jullie zouden werken zij zouden werken
Again, in a sentence, you pincer the conditional: Ik zou een hoek lezen lk zou gelukkig zijn Zou ik een hoek lezen? Zou ik gelukkig zijn? Morgen zou ik een hoek lezen Vandaag zou ik gelukkig zijn To express something that could happen, might happen, should happen, or that you would want to happen, you use zou + kunnen, mogen, moeten, willen + infinitive. "I could" = ik zou kunnen "I might" = ik zou misschien kunnen "I should" = ik zou moeten
118
"I would want to" = ik zou willen "I would be allowed to" = ik zou mogen You pincer as follows: zouden becomes the first part of the pincer, and kunnen, mogen, moeten, willen + infinitive become the second part of the pincer. Ik zou een hoek kunnen lezen. I could read a book. Ik zou een hoek mogen lezen. I might read a book. / I would be allowed to read a book. Ik zou een hoek moeten lezen. I should read a book. Ik zou een hoek willen lezen. I would want to read a book./ I would like to read a book. The Dutch equivalent of English: "if only I had ... " is a construction of a Past Perfect Tense + maar, with inversion of subject and verb: Had ik het hoek maar gelezen. If only I had read the book. Hadden we haar maar gehoord. If only we had heard her. Was ik maar naar huis gegaan. If only I had gone home. Waren we maar naar Amerika gegaan. If only we had gone to America.
!. Er :\)>·'·'.:.'.'·' ' .......·....·.·..·.·............ ,.. ,.. ,,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ... ··
.... ... ....·.·,·,·,·........ .... ................... .. ........ .... ... .·..·.·,·,·.·.·,· .................
Er is used in three ways in Dutch: 1. Er can mean there-the there that doesn't show location. Er is, er zijn, er was, etc., are the equivalents of there is, there are, there was, etc.: Er was gisteren een mooi programma op TV. Er is niet veel regen gevallen deze zomer. Er wonen vijftien miljoen mensen in Nederland. Vorig jaar kwamen er meer toeristen naar Belgic dan dit laar. Ik ben bang, want er kan een groat beest onder mijn bed zitten! Zal er ooit vrede op aarde zijn?
119
Er was eens ... ="Once upon a time .... " 2. Er can be used to avoid repetition in prepositional phrases. Er then forms one word with the preposition. A sentence like: Eva zit op een stoel en Palma zit op een stoel naast die stoel becomes Eva zit op een stoel en Palma zit op een stoel ernaast. Similarly, Palma zit onder de tafel en Eva zit op de tafel becomes Palma zit onder de tafel en Eva zit erop. 3. Er is used instead of het in many expressions that include a preposition. For instance: Ik Ik Ik Ik
heb er genoeg van. I am sick of it. heb er de balen van. I am sick of it. kan er niet meer tegen. I can't stand it any longer. ben er gek op. I am crazy about it.
Een paard ·'='))=:,:,:,:.:.:.=.=.=.=.=.= ,,,,, .. ,··= ===.'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·=·=·=·'·'·'·'''·· · Waarin Jans wens in vervulling gaat: zijn vrouwelijke collega komt hem en Karel te hulp. Plotseling horen we lawaai, een kloppend geluid. "Een paard", zegt Karel. Binnen hebben ze het ook gehoord. Het wordt heel stil. Je kan het gras horen groeien. De mensen binnen weten niet wat er gebeurt. Was het maar niet zo danker. Het paard rent weg, in de richting van het dorp. Vreemd. Zou dit een droom zijn? Plotseling duwt Karel tegen de planken waar we achter zitten. Ze vallen om en we kijken elkaar aan. Zouden ze ons nu vinden? Als we maar stiller waren geweest. Als ik Eva maar nooit had ontmoet. Als ik maar niet uit mijn bed was gestapt. Als, als, als. Als mijn kat een koe was, kon ik haar melken. Dan horen we eeti stem naast ons, die "goedenavond" zegt. Dat kan niet, denk ik. Of tach? Zou het kunnen? En ja hoar, het kan. Het is Liesbet .
120
droom dream het geluid sound het gras grass koe/koeien cow
of toch or maybe het paard horse plank board richting direction
vervulling fulfilment vreemd strange wens wish
Verbs: ik ren; renuen I run; to run ik kom (iemand) te hulp; (iemand) te hulp komen, kwamfkwamen te hulp, ben te hulp gekomen I come to (someone's) aid; to come to (someone's) aid ik val om; omvallen, vielfvielen om, ben omgevallen I fall over; to fall over ik ontmoet; ontmoeten I meet; to meet het gebeurt; gebeuren it happens; to happen ik groei; groeien I grow; to grow ik melk; melken, molk/molken/melkte, gemolken I milk; to milk Expressions: (en) ja boor you bet (iets) gaat in vervulling; in vervulling gaan (something) comes true; to come true
Houseboat for stray cats
121
A. Liesbet, Karel and Jan Raap make plans. What could they do? Write all sentences
in the conditional. B. Conjugate the verbs in the following sentences and make them conditional. Write complete sentences in the right word order. Example: Marieke [melken] de koe becomes Marieke zou de koe melken
Marieke [moeten + melken] de koe becomes Marieke zou de koe moeten melken 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Kees [meebrengen] kaas voor ons. [Moeten + overgaan] we tot actie? [Zijn] het gras groener in Belgie? Dat [mogen + gebeuren] nooit! [Kunnen + tegenhouden] je dat paard? Ik [willen + rennen] snel naar het hoofdkwartier.
C. Substitute the prepositional phrase in the second part of each sentence with an er-cons truction. Example: Ik zet de kopjes in de kast en ik zet ook de schoteltjes in de kast
becomes Ik zet de kopjes in de kast en ik zet oak de schoteltjes erin 1. Ik hou van chocolade en ook Peter houdt van chocolade. 2. Jan zit in de vrachtwagen en Karel zit op de vrachtwagen. 3. Eva zit tegen de keldermuur en Palma staat tegen de keldermuur. 4. Ik duw tegen de deur en jij trekt aan de deur. 5. De ene detective slaapt in de garage en de andere detective wacht buiten de garage. 6. Jan loopt over een slap koord, maar Liesbet danst over een slap koord! D. Use verbs from the vocabulary lists under the readings to fill in the blanks. Conjugate the verbs in the future tense. Do not forget the pincer construction. 1. Morgen wij tot actie. 2. De detectives met zijn allen de bende. 3. Ik mijn kleren in de koffer.
122
4. jij snel in de richting van het vliegtuig? 5. Wat ik in mijn droom zag, niet. 6. Mijn vriend een mooi cadeau voor mij.
Lief dagboek, Een paard. Je zou die schrijvers tach naar de bliksem wensen. Waarom een paard, in godsnaam, en waarom ik? Eerst en vooral zou je verwachten dat je auto gewoon rijdt, of dat hij wordt stukgereden na een spannende achtervolging, maar in dit soort verhalen heb je tach niet zomaar "pech". En stel nu dat ik pech zou hebben. Daar sta ik dan, aan de kant van de weg. Links een wei, rechts een wei, voor een wei, achter een wei. En wat, of liever wie staan er naar mij te staren? Koeien, natuurlijk. Heb je ooit een heldin van een detective-verhaal op een koe zien rijden? En als ik inderdaad een paard zou vinden, wat dan? Moet ik er maar gewoon naar toe stappen en iets zeggen als: "Dag mevrouw paard, mijn naam is Liesbet, mag ik een eindje op u meerijden?" Om gek van te worden! Ik zou echt wel uit dit verhaal weg willen. Was ik er maar nooit mee begonnen. Lies bet
gebeuren geluid groeien hart
letter moeder vreemd
gebeurtenis event geluidloos soundless ik ontgroei; ontgroeien I outgrow; to outgrow hartelijk cheerful hartig hearty harteloos heartless letterlijk literally geletterd literate moederschap motherhood ik bemoeder; bemoederen I mother; to mother ik vervreemd; vervreemden I estrange; to estrange vreemdeling stranger
19 Er is iets op til Een knop die alles in de Iucht laat vllegen : ;::,
·=
==:
' ,.
Waarin Liesbet weer eens laat zien dat ze haar mannetje kan staan. Jan en Karel kunnen nog wat van haar leren! "Terwijl jullie hier in het gras zaten, heb ik mijn deel van het werk gedaan", zegt Liesbet. "Als jullie meekomen, kan ik het jullie laten zien." We lopen voorzichtig rond het huis. In de muur zit een plaat met een nummer erop, en eronder het woord: "verboden". "Wat is dat?" vraagt Karel, "de verwarming?" Liesbet blijft voor de plaat staan. "Dit is duidelijk hun hoofdkwartier, dus dacht ik dat ze een middel moesten hebben om alles te vernielen, als het nodig zou zijn. Dit is het. Op dezelfde plaats, binnen, moet een knop zitten die alles in de lucht laat vliegen. We moeten naar binnen en we moeten die knop vinden. Aileen moeten we zorgen dat er geen ongeluk gebeurt." "Hoe weet je dat allemaal?" vragen Karel en ik uit een mond. Ze lacht. "Toen jij met je vriendinnetje in je appartement was, heb ik de man die jullie volgde neergeslagen. In zijn zakken heb ik de kaart van dit huis gevonden. Ik ben hierheen gereden, maar ik ben nu pas hier omdat ik vanmiddag een ongeluk heb gehad op weg naar Schilde. Ik had geen auto meer, daarom ben ik te paard gekomen. Ik heb de kaart goed onthouden. Het lijkt te kloppen." het deel part hierheen over here knop button het middel/middelen m eans, way
het nummer/ nummers number het ongeluk accident plaat plaque plaats place
verwarming heating voorzichtig cautiously weg road
of Verbs: ik laat zien; Iaten zien, lietflieten sien, Iaten zien I show; to show ik leer; leren I learn, 1 teach; to learn , to teach ik kom mee; meekomen, kwam/kwamen mee, ben meegekomen I com e along; to come along ik zorg; zorgen I make sure; to make sure ik vlieg; vliegen, vloogfvlogen, gevlogen I fly; to fly ik sla neer; neerslaan, sloegfsloegen neer, neergeslagen I knock down; to knock
123
124
down ik verbied; verbieden, verboodfverboden, verboden I forbid; to forbid ik onthoud; onthouden, onthield/onthielden, onthouden I remember; to remember ik verniel; vernielen I destroy; to destroy Expressions: het klopt; kloppen it is right; to be right het vliegt in de Iucht; in de Iucht vliegen it explodes; to explode uit een mond with one voice
1. Waarom staat er "verboden" op de plaat? 2. Hoe weet Liesbet dater een gevaarlijke knop in het huis zit? 3. Wat is er gebeurd toen Liesbet op weg was naar Schilde?
If sentence A is linked to sentence B by the conjunctions daarom therefore or dus so, inversion (VS instead of SV) occurs in sentence B:
Ik Ik Ik Ik
lees geen hoek in het park, lees geen hoek in het park, ben gelukkig op mijn fiets, ben gelukkig op mijn fiets,
dus maak ik mijn huiswerk. daarom zie ik hem. dus zing ik een liedje. daarom eet ik een stuk taart.
If sentence A is linked to sentence B by the conjunctions dat that, omdat because, terwijl while, als if, wanneer when (with present tense), toen when (with past tense), sentence B takes the SO/PV word order. The most important thing to remember is that the verb moves to the last position in a sentence that starts with these conjunctions.
Ik zeg tegen Jan dat ik een hoek lees. Ik lees een hoek in het park omdat ik geen huis heb. Ik ben gelukkig op mijn fiets terwijl de agent mij arresteert. Ik lees een hoek op mijn fiets als ik gelukkig ben. Hij zingt altijd wanneer hij zijn hond uitlaat. Hij glimlachte toen hij haar zag.
125
There is no pincer in SO/PV sentences, since all verbal parts move to the end of the clause. So you get: Ik heb aan Jan gezegd dat ik een hoek heb gelezen. Ik zal een hoek in het park lezen omdat ik geen huis zal hebben. Ik wil gelukkig zijn op mijn fiets terwijl de agent mij wil arresteren. Ik zou een hoek lezen op mijn fiets als ik gelukkig zou zijn. Hij zingt altijd wanneer hij zijn hond moet uitlaten. Hij glimlachte toen hij haar had gezien. If a sentence A is introduced by omdat, terwijl, als, dat, toen, wanneer, it still takes SO/PV. In that case sentence B takes VSO/P: subject and verb are inverted.
Omdat ik hem zie, geeft hij het hoek aan Jan. Als ik hem zie, vraag ik het. Terwijl hij een lied zingt, praat zijn vrouw met mij. Dat hij kwaad is, heb ik niet gezegd. Toen hij thuiskwam, was er geen brood meer op de plank. Wanneer de vogels fluiten, schijnt de zan.
Llesbet heeft een beter Het ziet er naar uit dat onze heiden het hard gaan aanpakken. Als het goed is krijgen de slechten eindelijk loon naar werken. "Ze weten dat er iets op til is, daarom zijn ze zo stil", zeg ik. "Als we een steen door het raam gooien, we ten ze niet wat er gebeurt", zegt Karel. "lk heb eeh beter plan", zegt Liesbet. "Als we binnen zijn, zorg ik voor Eva", zeg ik. Liesbet wandelt rustig naar de deur en klopt erop. De deur gaat open. "Goedemiddag", zegt Liesbet. Een van de mannen staat tegenover haar met zijn revolver in zijn hand. "Slecht weer vandaag", zegt Liesbet nog, terwijl ze haar jurl{ begint uit te trekken. Een knoop valt op de grond. De man kijkt even naar Lies bets mooi figuur. Even te lang. "Nu", schreeuwt Lies bet. Ze slaat op de man zijn hoofd. Karel springt door het ene raam, ik door het andere. Terwijl hij valt roept de man achter ons: "au!"
126
het andere the other het ene the one grond ground jurk dress
knoop button on garment het loon wages
rustig quietly steen stone tegenover opposite
Verbs: ik wandel; wandelen I walk; to walk ik trek uit; uittrekken, trok/trokken uit, uitgetrokken I take off; to take off ik zorg voor; zorgen voor I take care of; to take care of Expressions: het ziet ernaar uit; ernaar uitzien it looks like; to look like ik pak het hard aan; het hard aanpakken I play it hard; to play it hard als het goed is if everything is as it should be ik krijg loon naar werken; loon naar werken krijgen I get paid what I deserve; to get paid what one deserves er is iets op til; op til zijn something is about to happen; to be about to happen
Dutch dungeon, retired in Den Haag
A. How does the story go on? How will Eva be saved? What will happen to the
terrorists? Write sentences in the future tense, the conditional, and the
127
present tense. B. Rewrite the following compound sentences in the right word order.
Example: Marieke is gelukkig, wanneer zij melkt de koe becomes Marieke is gelukkig, wanneer zij de koe melkt Wanneer Marieke melkt de koe, zij is gelukkig becomes Wanneer Marieke de koe melkt, is zij gelukkig 1. Het huis vliegt in de lucht, omdat Jan heeft op de knop gedrukt.
2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Karel maakte het eten klaar, terwijl wij keken televisie. Toen ik zag hem, ik was gelukkig. Haar zoontje eet goed, daarom hij is veel gegroeid. Als je komt voorzichtig mee, ik laat je iets moois zien. Wij hebben het kleine meisje verteld, dat Sinterklaas woont in Spanje. Wanneer hij lacht om een grap, je kunt het overal horen. Zij heeft de hele tijd geslapen, dus zij krijgt loon naar werken.
C. Make the following sentences conditional. Think about the right word order (all sentences have a conjunction in them) . 1. Als je [duwen] op de knop, het huis [vliegen] in de Iucht. 2. Jan [vernielen] de plaat, terwijl Liesbet [neerslaan] de man. 3. Wij [moeten + onthouden] het nummer, omdat we [kunnen + vernielen] dan het hol van de leeuw. 4. Ik [willen + meekomen] met jullie, als jullie [zorgen] goed voor mij .
D. Fill in the blanks. Use nouns from the vocabulary lists under the readings. 1. Iedereen in de bende zou een van het geld krijgen. 2. De detectives hebben het koud, omdat de niet werkt. 3. Plotseling gooide iemand een door het raam. 4. De van Karel zijn broek is op de gevallen. 5. Deze is een om het huis te vernielen. 6. Toen het huis in de vloog, riepen wij uit een _ _ __ "Ohhhhh!"
128
Geachte heer Kwakernaak, Nu begrijp ik het allemaal. Eigenlijk is dit een heel moreel boek, aileen moet je goed tussen de regels lezen. Neem nu hoofdstuk negentien. De schrijvers bedoelen natuurlijk dat de man die door Liesbet wordt neergeslagen zijn verdiende loon krijgt juist omdat hij Liesbet als een sexobject bekijkt, ja, bekijkt, mag ik wel zeggen. En daarmee willen de schrijvers natuurlijk ook zeggen dat al dat macho-gedoe nergens goed voor is, en natuurlijk ook dat het menselijk (in dit geval vrouwelijk) lichaam op zich mooi is en goed, en dat het er maar op aankomt hoe je het bekijkt. Geweldig! En dan die tedere liefdesscene-van (s)exploitatie kan hier natuurlijk helemaal geen sprake zijn-in het laatste hoofdstuk. Een volwassen relatie tussen twee mensen die op geen enkele manier van elkaar afhankelijk zijn. Dat is nu juist het mooie van de zaak. Wat een boek. Zo diep dat ik het eerst verkeerd heb begrepen; dat spijt me erg. Ik waardeerde slechts de actie. Ik hoop datu nu ook inziet dat dit tach een "beter lesboek" is.
J. L. ten Kate van de nieuwe lezersvereniging "Diep en Hoopgevend" Amersfoort
deelbaar divisible ik verdeel; verdelen I divide; to divide ik bedeel; bedelen I distribute; to distribute ik beleer; beleren I moralize; to moralize leren leerzaam instructive neerslaan neerslag precipitation ik verplaats; verplaatsen I move; to move plaats verplaatsbaar movable plaatsing placement ik stenig; stenigen I stone; to stone steen het versteent; verstenen it petrifies; to petrify gesteente (type of) stone verbieden verbod ban deel
I
2 0 Een mooi paar Ook Jan krijgt loon naar werken. Hij wil best nog meer werken voor hetzelfde loon. "Hoe kan ik je danken?" vraagt Eva. We liggen in bed in de mooiste kamer van een hotel aan het strand, het soort hotel dat een born geld kost. Goedkoop is anders. Toen we hier gisteren aankwamen, zei ze dat ik dringend in bad moest. Ze stapte de badkamer in en draaide de kraan open. Het bad is bijna zo groot als een zwembad. Als je aan sport zou doen, zou je erin kunnen oefenen. Je kan bijna twintig meter zwemmen op zoek naar de zeep. Vandaag voel ik me veel beter. Als ik 's morgens mijn eitje gegeten heb, ziet de wereld er mooi uit. Af en toe draai ik de film van water gebeurd is nog eens in mijn hoofd a£, maar eigenlijk wil ik me het meeste toch niet herinneren. Ik weet dat dit slechts een paar dagen zal duren. Maandag moet ik weer naar kantoor. Adieu bed en kussens. Ik moet de post bestuderen en wachten op de volgende zaak. adieu farewell het bad bath hom bomb ei/eieren egg film/films movie gisteren yesterday
goedkoop cheap het hotel/hotels hotel kraan faucet het kussenfkussens cushion, pillow
het meeste (the) most post mail slechts only het strand beach wereld world zeep soap het zwembad pool
Verbs: ik dank; danken I thank; to thank ik ben op zoek naar; op zoek zijn naar, wasfwaren op zoek naar, ben op zoeh geweest naar I look for; to look for ik draai af; afdraaien I run (a movie); to run (a movie} ik ga met vakantie; met vakantie gaan, ging/gingen met vakantie, ben met vakantie gegaan I go on vacation; to go on vacation ik doe aan sport; aan sport doen, deed/deden aan sport, aan sport gedaan I am engaged in sports; to be engaged in sports
129
130
ik bestudeer; bestuderen I study; to study ik oefen; oefenen I train; to train Expresion: een born geld a lot of money
1. In welk land zouden Jan en Eva nu zijn? 2. Wat heeft Jan nodig om zich goed te voelen? 3. Waarom wil Jan zich zo weinig mogelijk herinneren?
Daar gaat de telefoon
= :=:=:=:=:=:=: :::: :;:;:;:;:;:;:::,:::: ====== = ·
Voor de laatste keer zien we dat Jan een nuchtere Hollandse jongen blijft, wat er ook gebeurt. Daar gaat de telefoon. Hij staat naast de vaas met bloemen op het nachtkastje. Het is de minister die mij een groet brengt van de koningin om me te bedanken. "Och", zeg ik, "ik heb het met plezier gedaan." De zon gaat reeds onder als we nog op het terras zitten. Ik drink mijn wijntje, zij haar cognac. Ik heb mijn kaartje voor de trein al gekocht. "We zijn een mooi paar", zegt ze, met een beetje verdriet in haar stem. Ze heeft volledig gelijk, natuurlijk. Ook ik voel een beetje verdriet, maar vannacht en morgen is het nog feest. Ik zal nooit echt weten wie ze is of waarom ze naar mij is gekomen. "Aileen in het geheim wordt het geluk geboren", zegt ze, terwijl ze haar vinger op mijn lippen legt. Dan doet ze het licht uit: "Welterusten, wereld." cognac cognac het feest celebration het geheim secret het geluk happiness groet greetings het kaartjefkaartjes ticket koningin queen
minister/ -ters (pol.) minister het nachtkastje nightstand nuchter downto-earth het paar couple terras terrace vaas vase
het verdriet sadness volledig completely wat ook whatever welterusten sleep well, good night zoo sun
Verbs: de zoo gaat onder; ondergaan, ging/gingen onder, is ondergegaan the sun sets; to set
131
ik word geboren; geboren worden, werd/werden geboren, ben geboren I am born; to be born
Government still life: courtyard with file cabinets
Assignment
?~=~=======:::: ;:;:::::::::::::::;:;::::: :=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=::::::::::::::::::::
===: ===========:==::::::=========== ======================== ·=·=
:=:=:=:=:=:=:=:=:=:===:=:=:=:=::::::::::::::::
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::=:=:===:=:= .-.-.-.-...-......-.-.·.-.-.-----.-.-.-.-.-.-.-------.·.·
A. Read Eva's letter below and describe exactly what happened. Answer the
following questions in your explanation of the end of the Jan Raap story. 1. Hoe zijn Eva en Jan Raap naar het hotel gekomen? 2. Waar zijn Liesbet en Karel en wat doen zij?
132
3. Weten we nu wat het plan van Eva en haar man was? 4. Was het verhaal van de ontvoering waar? 5. Wie is/zijn er nu gelukkig?
Lieve Jan, Ik woon nag altijd in het hotel dat ik nu maar "ons" hotel zal noemen. Ik mis je heel erg. Ik wou dat je weer bij me was. Technisch is alles uitstekend gegaan. Mijn man heeft dat geld ongestoord naar Zwitserland gebracht, juist omdat iedereen naar hem op zoek was, en dus heeft niemand zijn vermomming doorzien. De secretaris heeft zijn deel oak gekregen. Ze wonen nu in Marokko, denk ik. Mijn man belt me af en toe nag wei eens, maar aileen om over zaken te praten. Ik voel me soms zo ontzettend aileen. Geld maakt niet gelukkig, maar geluk produceert geen geld. Vreemd dat Palma zich heeft geelektrokuteerd in haar eel door in een gloeilamp te bijten. Ze had altijd van die rare dingen. Gaat het je goed? Mis je me oak een beetje of heb je geen tijd om aan mete denken? Rij voorzichtig met de Porsche. En de BMW. Je eeuwige Eva
Derivations film groet oefenen strand zon
ik filmi filmen I make a movie; to make a movie verfilming film version (of a book) ik beoefeni beoefenen I practice; to practice ik begroeti begroeten I greet; to greet oefening exercise ik strandi stranden I wash ashore, I get stuck; to wash ashore, to get stuck zonnig sunny
Survival Dutch 1• Maar Nederland
~=
==============·=·=· ====================================-===-===-=========================================================================================================:=::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::=::::::::::::::::::::::::::====================
Wie vliegt naar Nederland? Ik. Hoe vlieg je naar Nederland? Met KLM. Wat betekent KLM? Koninklijke Luchtvaartmaatschappij. Waarom vlieg je naar Nederland? Om te studeren. Waar ga je studeren? In Leiden. Waarom ga je in Leiden studeren? Leiden is een goede universiteit. Wat ga je studeren? Nederlands. Naar welke stad vlieg je? Naar Amsterdam. Hoe ga je van Amsterdam naar Leiden? Met de trein. Waar stopt de trein? In een station onder de luchthaven. goed good hoe how koninklijk royal luchthaven/s airport luchtvaart air travel
maatschappij company naar to Nederland the Netherlands Nederlands Dutch om te {in order} to
Verbs: ik ga; gaan, ging/gingen, gegaan I go; to go ik studeer; studeren I study; to study ik stop; stoppen I stop; to stop ik vlieg; vliegen, vloogfvlogen, gevlogen I fly; to fly het betekent; betekenen it means; to mean
133
het station/s station trein train universiteit university waar where waarom why welk which wie who
134
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following five words, one per question and answer set: station,luchthaven, vliegen, studeren, universiteit.
Hoe vlieg je naar Nederland? Met de trein. Waar landt het vliegtuig? Met KLM. Waar ga je studeren? Omdat het zo'n leuke taal is. Waarom ga je Nederlands studeren? Op Schiphol, de luchthaven van Amsterdam. Hoe ga je van Schiphol naar Leiden? In Leiden. B. You are on the plane to Amsterdam. Your neighbor asks you why you are going to the Netherlands, what you are going to do there, and many other things. Write your dialogue in at least ten sentences.
Vliegt u vandaag naar Amsterdam? Dat is de bedoeling. Mag ik uw ticket even zien? Ja, natuurlijk, alstublieft. En uw paspoort ook graag? Hier is mijn paspoort. Dank u wel. Rookt u of rookt u niet? Ik rook al lang niet meer. Zit u graag bij het raam of bij het gangpad? Bij het gangpad. Heeft u ook bagage? Ja, een koffer. Meer niet? Nee, maar ik heb wel handbagage. Hier is uw instapkaart. Dank u wel. Het vliegtuig vertrekt over een uur. Van welke uitgang? Uitgang tien. Goede reis. Dank u wel. Tot ziens.
135
al already alstublieft here you are bagage luggage bedoeliug intention dauk u wei thank you very much dat that even iust het gangpad aisle goede reis have a good trip graag please handbagage hand -luggage
hier here instapkaart boarding pass ja yes koffer/s suitcase lang long meer more mijn my natuurlijk of course niet not ook (nog) too over een uur in an hour
het paspoort passport het raam window het ticket/s ticket tien ten tot ziens goodbye (see you) u you (polite form) uitgang gate uw your (polite form) vandaag today het vliegtuig plane
Verbs: ik mag; mogen, mocht/mochten, gemogen I am allowed to, I may; to be allowed to ik vertrek; vetrekken, vertrok/vertrokken, ben vertrokken I leave; to leave ik heb; hebben, had/hadden, gehad I have; to have ik zit; zitten, zat/zaten, gezeten I sit; to sit ik rook; roken I smoke; to smoke
Assignments A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following five words, one per question and answer set: instapkaart, roken, raam, gangpad, koffer.
Vliegt u ook naar Amsterdam vandaag? Ja zeker. Het vliegtuig vertrekt om drie uur. Van welke uitgang vertrekt het vliegtuig vandaag? Ja, waarschijnlijk in mijn handbagage. Heeft u een Amerikaans paspoort? Ja ... als ik mijn ticket vind... Is dit de KLM Check-in? Van uitgang zeventien. Weet u al waar uw ticket is? Nee, ik heb een Nederlands paspoort. B. You are the KLM check-in person. Walk a customer through the check-in procedure in at least ten sentences
136
3. Aankomst Wanneer landen we? Over tien minuten. Hoe heet de luchthaven van Amsterdam? Schiphol. Is Schiphol een grate luchthaven? Ja, met veel verkeer. Hoe lang werkt u al voor KLM? Al vijf jaar. Vliegt u altijd over de Atlantische Oceaan? Nee, soms vlieg ik ook naar Afrika. Weet u hoe ver het is van Schiphol naar Leiden? Twintig minuten per trein. Hoe vaak rijden de treinen? Om het half uur. Dat is geweldig! De Nederlandse Spoorwegen zijn geweldig. Is het station echt onder de luchthaven? Ja zeker. Dan ben ik over twee uur in Leiden. Of nog vroeger, met een beetje geluk. aankomst arrival Atlantische Atlantic het beetje little bit echt really het geluk luck geweldig great, fantastic groot big ja zeker abso1utely, you bet jaar year met with
minuut minute naar to Nederlandse Spoorwegen Dutch Railways nee no nog even oceaan ocean om het half uur every half hour onder under over across
per trein by train soms sometimes twee two twintig twenty vaak often veel much ver far het verkeer traffic vijf five vroeger earlier wanneer when we we weer again
Verbs: ik heet; heten, heette/heetten, geheten I am called (my name is); to be called ik weet; weten, wist/wisten, geweten I know; to know ik werk; werken I work; to work ik rijd; rijden, reedfreden, gereden I ride; to ride ik land; Ianden I land; to land
137
Assignments ,:,:,:.:.'.'·'·' '··:······· A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following five words, one per question and answer set: aankomst, verkeer, Ianden, geweldig, druk.
Vliegt het vliegtuig recht over de Atlantische Oceaan? Al meer dan vijftig jaar. Hoe lang vliegt KLM al? Ongeveer veertig minuten. Vliegt KLM alleen van Europa naar Amerika en terug? Nee, het vliegt eerst lange tijd over land. KLM is een luchtvaartmaatschappij. Hoe heten de treinen in Nederland? Nee, KLM vliegt ook naar Afrika. Hoe lang duurt de treinreis van Schiphol naar Lei den? De Nederlandse Spoorwegen, of NS . B. You are a KLM cabin personnel person. Make small talk with a passenger. Make it last at least ten sentences.
4. Douane en immlgratie Waar komt u vandaan? Uit de Verenigde Staten. He eft u iets aan te geven? Nee. Wat heeft u in uw koffer? Kleren, boeken, CD's. Waarom komt u naar Nederland? Om te studeren. He eft u ook een visum? Ja, in mijn paspoort. Ik zie het. Hier is uw paspoort terug. Dank u wel. Hoe lang blijft u in Nederland? Een jaar, hoop ik. Gaat u in Leiden wonen? Ja, ik zoek een kamer. Ik wens u een prettig verblijf. Ik doe mijn best. Tot ziens. Ook tot ziens, en bedankt.
138 bedankt thanks het hoek book de Verenigde Staten the US douane customs gaat u ... wonen are you going to live ...
het it iets aan te geven something to declare immigratie immigration kleren clothes
prettig pleasant terug back uit out (of) vandaan from het verblijf stay het visum/visa visa
Verbs: ik hoop; hopen I hope; to hope ik blijf; blijven, bleef/bleven, ben gebleven I stay; to stay ik zoek; zoeken, zocht/zochten, gezocht I search, I look for; to search, to look for ik doe; doen, deed/deden, gedaan I do; to do ik wens; wensen I wish; to wish ik kom; komen, kwam/kwamen, ben gekomen I come; to come
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them
into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following five words, one per question and answer set: visum, zoeken, wensen, Verenigde Staten, paspoort. Ga je mee naar de douane? Ja, hij ziet er echt Nederlands uit. Blond en zo. Zie je die man van de immigratie? Misschien, als ik genoeg tijd heb. Moet ik mijn verkoudheid oak aangeven? Ik doe heel hard mijn best. Ik hoop dat je een prettig verblijf hebt in Nederland! Nee, die mag je zo meenemen. Schrijf je er een hoek over? Ja, anders moeten we altijd op Schiphol blijven. B. You are an immigration person. Walk an arriving passenger through customs and immigration in at least ten sentences.
5. De trein Een enkeltje Leiden, graag. Dat is elf gulden vijfenzeventig alstublieft. Heeft u terug van een briefje van honderd? Natuurlijk, geen probleem.
139
Dank u wel. Niets te danken. Van welk perron vertrekt de trein? Perron 2a. Wanneer? Over een kwartier. Is het de trein naar Brussel? Ja, hij stopt ook in Den Haag, Rotterdam, Dordrecht, Roosendaal en Antwerpen. Kaartjes alstublieft. Alstublieft. Gaat u naar Lei den? Ja. Dan moet u over een paar minuten uitstappen. Zo vroeg al? Ja, Leiden is niet ver van Amsterdam. Leuk. alstublieft please het briefje/s bill (money) elf eleven het enkeltje/s one way (ticket) graag please gulden/s guilder
honderd one hundred het kaartje/s ticket het kwartier quarter of an hour leuk great niets te danken you're welcome
het perron/s platform het probleem problem vijfenzeventig seventy five vroeg early zo so
Verbs: ik moet; moeten, moest/moesten, gemoeten I have to, I must; to have to ik stap uit; uitstappen I step out of; to step out of
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following five words, one per question and answer set: enkeltje, perron, kwartier, kaartje, uitstappen.
Werkt u allang voor de Nederlandse Spoorwegen? Ik kan tach moeilijk een boterham of zo vragen. Werkt u altijd op de trein van Amsterdam naar Antwerpen? Het staat allemaal in mijn boekje. Weet u altijd van welk perron de trein vertrekt? Al meer dan vijftien jaar. Vraagt u altijd: "Kaartjes alstublieft?"
140
Niet langer dan vijf minuten. Hoe lang stopt de trein in Leiden? Nee, ik werk ook op andere treinen. B. You are talking with a Nederlandse Spoorwegen person about his/her work. Write down what you say in at least ten sentences.
6. Een kamer vinden
· ······························:··:·:··:·::::::::::·:::::::::::::: ;:;:;:;:;:;:;:;:;:;:::::::::::::;:;:;:;:::;:;:;:;:;:;:<:>····
Heb je al een kamer? Ja, met centrale verwarming. Staat er ook een kast in? Ja, en een tafel, en drie bijzettafeltjes. Handig voor jouw CD-speler! Ja, hij staat op een bijzettafeltje, tegen de muur. Heb je ook een luie stoel? Ja, lekker, voor 's avonds, bij de televisie. Met de voeten op de poef... En de gordijnen dicht. Met de schemerlamp aan. Zo hou ik de klok in het oog. Hangt er ook een schilderij? Ja, hoven het bankstel. Heb je al een plant? Nee, maar mijn hospita brengt soms een bosje bloemen. Vind je het schilderij leuk? Dat valt best mee, maar het vloerkleed vind ik verschrikkelijk. Waarom? Het is groen, met Ninja Turtles erop. aan on het bankstel couch bijzettafeltje/ s end table bloem flower het bosje/s bunch CD·speler CD player centrale verwarming central heating dat valt best mee it could be worse
erop on it het gordijn curtain groen green handig handy hospital's landlady jouw your kamer/s room kast chest klok clock lekker nice lui lazy luie stoel armchair plant plant
poe£ · ottoman 's avonds in the evening schemerlamp floor /table lamp het schilderij painting tafel/s table televisie/s television verschrikkelijk terrible het vloerkleed rug voet foot
141
Verbs: ik sta; staan, stond/stonden, gestaan I stand; to stand ik vind; vinden, vondfvonden, gevonden I find, I think; to find, to think ik hood in het oog; in het oog houden, hieldjhielden in het oog, in het oog gehouden I keep an eye on; to keep an eye on ik breng; brengen, bracht/brachten, gebracht I bring; to bring ik hang, haugen, hingjhingen, gehangen I hang; to hang
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them
into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question/answer set: kast, tafel, televisie, schemerlamp, vloerkleed. Trekken de Nederlanders 's avonds hun gordijnen dicht? Nee, ik val altijd over dat soort dingen. Heb je een Nederlandse CD-speler gekocht? Heel graag; ik val er vaak bij in slaap. Luister je graag naar je CD-speler in je luie stoel? Nee, het is vaak koud in mijn kamer. Heb je graag bijzettafeltjes in je kamer? Nee, want ze hebben niets te verbergen. Werkt jouw centrale verwarming goed? Ja, hij is niet duur en het geluid is goed. B. You have a room to rent. Advertise it as best you can in at least ten sentences.
7. Koken in de keuken Eet je altijd in de mensa? Nee, ik gebruik ook de keuken van mijn hospita. Vooral het koffiezetapparaat, vermoed ik? Nee, ook de magnetron. Eet je dat diepvriesspul uit het vriesvak? De koelkast is je beste vriend als je aileen woont. De koelkast en de vaatwasmachine. Ja, gelukkig is er veel afwasmiddel. Heb je een droogdoek? Aileen maar omdat de traditie het zo wil, denk ik. Ik ben bang dat ik het begrijp. Daarom hangt er ook een afwaskwast. Boven de gootsteen? Natuurlijk. Er staat ook een fluitketel op het fornuis.
142
Een fluitketel met een windmolen erop? Een tulp, maar er zit wel een afzuigkap hoven het fornuis. Staat er een pedaalemmer naast het aanrecht? En er staat nog een tulp op de pedaalemmer. Gebruik je ooit de oven? Nee, en de mixer ook niet. afwaskwast dish scrubber afwasmiddel detergent afzuigkap hood, vent aileen alone als when altijd always bang afraid beste best hoven above diepvriesspul frozen food stuff droogdoek dish towel
er there fluitketel/s kettle het fornuis stove gootsteen sink keuken/s kitchen koelkast refrigerator het koffiezetapparaat coffee maker magnetron/s microwave mensa/'s student cafeteria
mixer/s mixer ook too oven/s oven pedaalemmer/s trashcan with pedal traditie/s tradition tulp tulip vaatwasmachine/s dishwasher vooral especially vriend friend het vriesvak freezer windmolen/s windmill
Verbs: ik denk; denken, dacht/dachten, gedacht I think; to think ik begrijp; begrijpen, begreepfbegrepen, begrepen I understand; to understand ik kook; koken I cook; to cook ik wil; willen I want; to want ik woon; wonen I live; to live ik vermoed; vermoeden I suspect; to suspect ik eet; eten, at/aten, gegeten I eat; to eat ik gebruik; gebruiken I use; to use
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question/answer set: oven, koffiezetapparaat, fluitketel, afzuigkap, gootsteen.
Gebruik je ooit een afwaskwast? Als je lang genoeg wacht, drogen ze vanzelf. Hoe vaak laat je de vaatwasmachine draaien? Ik heb geen ander kookboek nodig. Droog je kopjes en schoteltjes met een droogdoek?
143
Ben je geld Het woord is al raar genoeg. Eet je vaak diepvriesspul? Alleen maar als ze val is. Heb je een magnetron-kookboek? Ja, maar ik weet wel dat dat een beetje slecht is. B. You have to write an ad for a dream kitchen. Start now. Use at least ten sentences.
8. Eten · ·········.·.·.···.·.·-=·=·=·=·=·=-··=·=-=·=·=·=·=·=·=·=·=·=-=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=-=-=·=·=·=·=·=·=·=·=·=·=-·-·-=-·-·-=·=·=·=·=·=·=·=·=·=··-·.···· ·
·
Wat kook je? Eenvoudige dingen. Ik lust vooral vis. Eet je geen vlees? Liever niet. Maar wel groenten? Ja, en fruit. Ga je naar de supermarkt om de hoek? Nee, naar het winkeltje bij het park. Een mens kan niet zonder levensmiddelen. Vooral thee en koek. Ach wat, je eet tach meer dan dat! Ja, oak melk en suiker in mijn thee. Drink je geen kof:fie? Liever niet. En zeker niet zwart. Soep is lekker in Nederland. Het brood is oak lekker. Vooral met bater en jam. Ik heb oak meel, om zelf pannekoeken te bakken. Valt het mee? Soms wel. Anders eet ik veel aardappels. En rijst. aardappel/s potato ach wat come on boter butter het brood bread daarom that's why het ding thing eenvoudig simple het fruit fruit
groenten vegetables jam jam koek cake lekker good levensmiddelen groceries liever niet rather not meel flour melk milk
om de hoek around the corner pannekoek pancake het park park rijst rice soep soup suiker sugar supermarkt supermarket
144
thee tea toch meer dan dat more than that, I'm sure
valt het mee? does it work? vis fish het vlees meat het winkeltje/s little shop
zeker niet certainly not zelf by myself zwart black
Verbs: ik ik ik ik
drink; drinken, dronk/dronken, gedronken 1 drink; to drink bak; bakken, baktefbakten, gebakken I bake; to bake kan; kunnen, kon/konden, gekund I am able to, I can; to be able to lust; lusten I like to eat; to like to eat
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them
into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question/answer set: groenten, koek, soep, meel, rijst. Raak jij oak de weg kwijt in de supermarkt? Ik drink het liefst chocolademelk. Hou jij oak van die kleine Nederlandse pannekoekjes? Ik eet vooral veel vis uit de diepvries. Drink je liever koffie of thee? Nee, ik volg altijd oude dames. Die weten precies wat ze willen. Ben je vegetarier? Bedoel je poffertjes? Nou en of! Hoe meer hoe liever. Eet je veel vis uit de Noordzee? Nee, ik lust alleen geen vlees. B. Your roommate dreads trips to the supermarket but needs to eat. Go with him/her and give her/him advice. At least ten sentences of yours stand between him/her and starvation.
Hangen je kleren hier in de kast? Ja, veel kleren heb ik niet. Je hebt warempel een kostuumfjurk! Ik draag die dingen alleen als het echt moet. Je hebt oak een colbert, zie ik. Ik draag liever hemdenfbloezen en truien. En spijkerbroeken/rokken, waarschijnlijk? Natuurlijk, met of zonder riem. Je hebt oak twee stropdassen .
145
Ik haat die dingen. Heb je een jas voor de winter? Nee, die koop ik volgende maand. En handschoenen? Natuurlijk, en warme sokken en warm ondergoed. Maar je hebt wel al een jack tegen de regen. En een dikke pyjama tegen de kou. Waarom heb je een blauwe zwembroek/blauw badpak met gele dinosaurusjes erop? Ik koop bijna alles in de aanbieding. aileen only het badpak swimsuit (one-piece) bijna almost blauw blue het colbert/s jacket dik thick het dinosaurusjefs little dinosaur echt really geel yellow handschoen glove het hemd shirt in de aanbieding on sale
het jack/s jeans style jacket jas coat jurk dress kleren clothes het kostuum/s suit kou cold liever rather maandmonth het ondergoed underwear pyjama/'s pyjamas regen rain riem belt rok skirt
sok sock spijkerbroek jeans stropdas tie tegen against trui sweater volgend next waarschijnlijk probably warempel even, no kidding zonder without zwembroek swimming trunks
Verbs: ik koop; kopen, kocht/kochten, gekocht I buy; to buy ik haat; haten I hate; to hate ik draag; dragen, droeg/droegen, gedragen I wear; to wear
Assignments A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question/answer set: hemd, rok, jas, handschoen, pyjama.
Hou jij van spijkerbroeken? Aileen als het moet van rna. Koop je je jurken in een warenhuis? Ach, ik probeer van alles om mijn persoonlijkheid uit te drukken. Draag je vaak een kostuum? Ja, vooral als ze lekker goed zitten, niet te los en niet te strak.
146
Hoe vaak draag je een stropdas? Ja, maar alleen in de aanbieding. Waarom draag je zulke vreemde sokken? Alleen als ik een kostuum draag. Dus op rna's verjaardag. B. You are a salesperson in a clothing store. Try to sell a client as many items of clothing as possible in at least ten sentences.
Je geld ligt oak in de kast, in een lade. Het is maar kleingeld, wat muntstukken. Je hebt een mooie portemonnee. Ik vond het wel wat moeilijk in het begin. Ach nee, een gulden is twintig stuivers, tien dubbeltjes en vier kwartjes. Ik betaalliever met een cheque. En nag liever met een kredietkaart? Ja ik heb er een paar in mijn portefeuille. Heb je oak een bankrekening? Natuurlijk. Dacht je dat ik mijn geld spaarde in een spaarvarkentje? Tot je een ton hebt? Zoiets, ja. Moet je dan niet vaak naar de bank? Welnee, ik loop naar de geldautomaat. Ik heb hier wat geld uit Belgie. Twee briefjes. Een van honderd en een van vijfhonderd. Dat zijn dan geen guldens? Nee, dat zijn franken. Wil je wisselen? Goed idee, ik moet volgende week naar Antwerpen. bank bank bankrekening bank account het briefje/s bill (money) cheque/s check het dubbeltje/s ten cents een paar a couple frank frank het geld money
geldautomaat money machine goed idee good idea gulden/s guilder in het begin in the beginning het kleingeld small change kredietkaart credit card het kwartje/s quarter
lade drawer liever rather moeilijk difficult mooi beautiful het muntstuk coin nog still portefeuille/s billfold portemonnee/s coin purse het spaarvarkentje/s piggy bank stuiver/s cents toch anyway
147 ton one hundred thousand guilders vier four
vijfhonderd five hundred wat a few, a little
welnee not at all zoiets something like that
Verbs: ik spaar; sparen I save; to save ik wissel; wisselen I change; to change ik loop; lopen, liepfliepen, gelopen I walk; to walk ik betaal; betalen I pay; to pay
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question/answer set: bank, wisselen, cheque, muntstuk, sparen.
Heb je ooit een ton bijeen gezien? Ja, vooral de dubbeltjes. Je hebt er soms een vergrootglas voor nodig. Waar heb je die leuke portefeuille gekocht? Vooral dubbeltjesi ik spaar voor een vergrootglas. Nederlands kleingeld is soms wel erg klein, vind je niet? Als je ze niet te vaak gebruikt. Ik vind kredietkaarten handig, jij oak? Nee, zoveel briefjes zitten er niet in een geldautomaat. Wat stop je in je spaarvarkentje? Die kreeg ik gratis, toen ik mijn bankrekening opende. B. You work in a bank. A poor foreigner asks you to explain how financial things work in the Netherlands. Oblige in at least ten sentences.
11. Badkamer Waarom heb je zo'n grate spiegel in je badkamer? Omdat ik van het gezicht hou dat ik erin zie. Waarom ziet je wastafel er zo netjes uit? Zo ben ik nu eenmaal. Leg je altijd je washandje, je zeep, en je tandpasta netjes op een rij? Niet op zaterdagavond. En ik laat de tandenborstel vaak rondslingeren. Welke shampoo gebruik je? Kijk maar. Hij staat in het toiletkastje. Neem je liever een bad of een douche? Het maakt niet uit. Als het water maar niet te koud is .
148
Waarom heb je een douchegordijn met Madonna erop? Ik koop bijna alles in de aanbieding. Maak je zelf de badkuip schoon? Ja, natuurlijk. Mijn hospita heeft een hekel aan Madonna. Legt ze die sponzen voor je klaar? Ja, ik poets er oak de kraan mee. Werkt de we? Hij ziet er een beetje antiek uit. Dit is een land val traditie. Waarom heb je een knalgele badhanddoek? Voor de kanarie in mij. antiek antique het bad/baden bath badhanddoek bath towel badkamerfs bathroom badkuip bathtub dit this douche/s shower het douchegordijn shower curtain erin in it het gezicht face kanarie/s canary keurig neatly kijk maar have a look
knalgeel canary yellow koud cold kraan faucet het maakt niet uit it doesn't matter netjes neat op een rij in a lOW
shampoo/s shampoo spiegel/s mirror spons/sponzen sponge tandenborstel/s toothbrush
tandpastaf's toothpaste te too het toiletkastje/s bathroom chest traditie/s tradition vol full of het washandje/s washcloth wastafel/s washbasin bet water water we toilet zeep soap zo ben ik nu eenmaal that's the way I am
Verbs: ik zie eruit; eruit zien, zag/zagen eruit, eruit gezien I look like; to look like ik neem; nemen, nam/namen, genomen I take; to take ik houd van; houden van, hieldfhielden van, gehouden van I love; to love ik poets; poetsen I clean; to clean ik maak schoon; schoonmaken I clean; to clean ik leg klaar; klaarleggen I put ready; to put ready ik leg; leggen I put; to put ik heb een hekel aan; een hekel hebben aan, hadfhadden een hekel aan, een hekel gehad aan I dislike; to dislike
Assignments
·· ··::::::::: ::::::::::: :::: :::::::::::: : : : : :: : :: =
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per
149
question/answer set: douchegordijn, aanbieding, schoonmaken, badhanddoek, kraan. Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, is dit de mooiste badkamer van Nederland? Shampoo, tandpasta en extra knalgele zeep. Waarom heb je zeven rode tandenborstels? Een keer per week, met deze blauwe spons. Wat zit er in je toiletkastje? Je weet nooit wie er blijft slapen. Zeep voor je kanarie? Ik weet niet of mijn badkamer de mooiste is, maar netjes is hij zeker wel. Hoe vaak maak jij je badkuip schoon? Nee hoor, dat beestje heeft een hekel aan water. B. You have an overnight guest. Show him/her the bathroom and explain its peculiarities in no less than ten sentences.
1!. Llchaam Lig jij ook liefst op je rug in de badkuip? Ja. Kijk jij dan ook naar je voeten? Was jij ook je kuiten het laatst? Ik zeg altijd dag tegen mijn grote teen. Voel jij ook graag het water van de douche op je borst? En op mijn schouders ook. Krijg je dan geen shampoo in je nek? Ik hou mijn hoofd rechtop. Strek jij ook je spieren na het bad? Ja, ik strek eerst mijn benen en dan mijn armen. Moet je niet met de knieen beginnen? Eigenlijk wel. Ik buig mijn knieen een beetje. Draai je ook je romp? Ik stoot dan altijd mijn elleboog tegen de wand. Stoot je je heup niet tegen de tafel? Waarom do en we zulke dingen toch ... Zo krijgen we geen vet op onze dijen. Barst jij uit je hemden met je schouders? Ja, en niet met mijn buik, zoals al mijn vrienden. Die worden dan groen van nijd. arm arm het been leg borst chest buik belly
dij thigh eerst first elleboog elbow het hemd shirt
heup hip het hoofd head knie knee kuit calf
150 laatst last het lichaam body nek neck rechtop upright romp torso rug back schouder/s shoulder
spier muscle tafel/s table teen toe tegen against vet fat voet foot
vriend friend waarom toch why on earth wand wall zoals like zulke dingen those things
Verbs: ik stoot; stoten, stootte/stootten, gestoten I bump; to bump ik voel; voelen I feel; to feel ik buig; buigen, boog/bogen, gebogen I bend; to bend ik begin; beginnen, begonfbegonnen, ben begonnen I begin; to begin ik kijk; kijken, keekfkeken, gekeken I look; to look ik word groen van nijd; groen van nijd worden, werdfwerden groen van nijd, groen van nijd geworden I turn green with envy; to turn green with envy ik lig; liggen, lag/lagen, gelegen I lie; to lie ik barst; barsten, barsttefbarstten, gebarsten I burst; to burst ik was; wassen, wastefwasten, gewassen I wash; to wash ik draai; draaien I turn; to turn ik hou; houden, hield/hielden, gehouden I keep; to keep ik zeg dag; dag zeggen, zei/zeiden dag, dag gezegd I say hello; to say hello ik strek; strekken I stretch; to stretch ik krijg; krijgen, kreegfkregen, ·gekregen I get; to get
Assignments , , , '·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'· '·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·'·' ········ ·· A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question/answer set: rug, voet, borst, strekken, knie.
Waarom zeg je dag tegen je grote teen? Ja, daarom ziet mijn elleboog er blauw uit. Waarom heb je zulke sterke kuiten? Ik heb vroeger veel gefietst. Heb je soms pijn in je spieren? Ik ben altijd beleefd. Stoot je vaak met je elleboog tegen de wand? Omdat hun buik groter is dan hun schouders, en de mijne niet. Waarom worden je vrienden groen van nijd? Aileen als ik hard de trappen op loop. B. You are taking a bath. You love talking to your big toe. Describe the rest of your anatomy to it/her/him in at least ten sentences.
151
Loop je mee naar het postkantoor? Ja, ik moet een brief opsturen naar de VS. Een brief of een ansichtkaart? Een brief, ik heb te veel te vertellen. Heb je het adres op de envelop geschreven? Ja, en de postcode ook. Zo heeft de postbode geen excuus. Waar moet ik postzegels kopen? Zie je dat loket? Ja, loket nummer drie. Er is ook een postzegelautomaat. Heb je dan wel een postkantoor nodig? Ja, voor aangetekende post. Kan je van hier ook telegrammen sturen? Ja, en pakketjes ook. Alles wat je niet in de brievenbus krijgt? Ja! Klaar? Heb je "luchtpost" op de envelop geschreven? En ook mijn eigen adres. Ik ben de afzender. Gaan we? Wacht even. Ik moet nog bellen. Daar is een telefooncel. aangetekende post certified mail het adres address afzender/s sender ansichtkaart postcard brief letter brievenbus mailbox eigen own envelop envelope het excuus excuse
gaan we? shall we got het loket window luchtpost airmail het pakketjefs small parcel postbode/s mailperson postcode/s ZIP code het postkantoor post office
postzegel/s stamp postzegelautomaat stamp vending machine telefooncel phone booth het telegram telegram
vs us
wacht even wait a second
Verbs: ik vertel; vertellen I tell; to tell ik stuur op; opsturen I send; to send ik schrijf; schrijven, schreef/schreven, geschreven I write; to write ik moet; moeten, moest/moesten, gemoeten I have to, I must; to have to ik zie; zien, zagfzagen, gezien I see; to see ik heb nodig; nodig hebben, had/hadden nodig, nodig gehad I need; to need ik bel; bellen I phone; to phone
152
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question/answer set: ansichtkaart, postcode, pakketje, afzender, telefooncel.
Waar heb je die ansichtkaart gekocht? Welnee, een fax is veel eenvoudiger. Kan dat in Nederland? Ja, anders is het nieuws al oud als ze aankomen. Stuur je je brieven naar Amerika altijd per luchtpost? Ja, soms kan dat wel; en dan betaal je aan het loket. Zie je die postzegelautomaat? Hier, in het postkantoor. Stuur je nog telegrammen? Ja, ik moet vijf postzegels hebben voor Amerika. B. You take a poor foreigner to the post office and tell him/her what goods and services are available there. In at least ten sentences.
Waar staat de auto ook weer? Om de hoek. Is het portier nog dicht? Ja, en de ruit is nog heel ook. Ga jij achter het stuur zitten? Pas op. Duw niet op de claxon. Staat de achteruitkijkspiegel goed? Vergeet je knipperlicht niet voor je wegrijdt. Dat vergeet ik altijd. Vergeet je je lampen ook uit te doen? He, er is iets met het linker voorwiel. Hebben we een lek? Ik vrees van wel. Heb je je voet van het gaspedaal genomen? De krik ligt in de kattebak. Waar is de gevarendriehoek? Wacht, zie ik daar geen zwaailicht? Wel, wel, de wegenwacht. Dat valt mee. Hebben jullie pech? Ja, maar niet met opzet!
153 achter behind achteruitkijkspiegel/s rearview mirror auto/'s car claxon/s horn dat valt mee we're lucky dicht closed er is iets there is something wrong het gaspedaal gas pedal
gevarendriehoek emergency triangle heel whole ik vrees van wei I'm afraid so kattebak trunk het knipperlicht blinker krik car jack lamp headlight het lek leak linker left met opzet on purpose
het het het
het
pas op be careful pech car trouble portier door ruit window stuur wheel voor before voorwiel front wheel wegenwacht AAA road service equivalent zwaailicht revolving light
Verbs: ik doe uit; uitdoen, deedfdeden uit, uitgedaan I switch off; to switch off ik druk; drukken I push; to push ik vergeet; vergeten, vergatfvergaten, vergeten I forget; to forget ik rijd weg; wegrijden, reedfreden weg, ben weggereden I drive off; to drive off ik ga zitten; gaan zitten I sit down; to sit down
Assignments A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question/answer set: portier, stuur, claxon, voorwiel, gevarendriehoek.
Waarom kijk je altijd in je achteruitkijkspiegel? Ja, mijn katten spelen er zo graag mee. Gebruik je oak je knipperlicht in het verleden? Ik denk het wel. Gelukkig heb ik een krik. Waarom duw je nu zo hard op het gaspedaal? Ik lee£ graag in het verleden. Denk je dat we een lek hebben? Ja, als ik het niet vergeet. Heb je altijd een krik in je kattebak? Dat doe ik altijd als mijn voet wakker wordt. B. You have car trouble. De wegenwacht rides to the rescue. Converse with him/her in at least ten sentences.
154
15. Weer of seen weer
f:~:
====:============================================================================================================================== =============================================================================== =================·=·=······ ·
Toch makkelijk, zo'n auto, vind je niet? Ja, als hij rijdt wel. Je hebt geen last van het weer. Gebruik je je auto als een paraplu? De lucht ziet er weer grijs uit. Hangen de wolken ook laag? We krijgen regen Wat voor soort, denk je? Hoeveel soorten regen heeft Nederland? Te veel: van motregen tot stortbui. Bij een stortbui springen de mensen over de plassen. Blaast de wind hun paraplu's omver? Jazeker. En wat krijgen we als het koud genoeg is? Hagel, of sneeuw. En wat krijgen we in elk seizoen? Onweer, wat dacht je. Met donder en bliksem. En 's morgens vaak wat mist. Vergeet je nude stormen op zee niet? Je ziet hier meer regen dan regenbogen. Ken je dan het spreekwoord niet? Welk spreekwoord? Na regen komt zonneschijn. Eerst zien en dan geloven. bliksem/s lightning donder thunder eerst zien en dan geloven seeing is believing elk each genoeg enough grijs gray hagel hail hoeveel how many koud cold laag low Iucht sky makkelijk easy
mist fog motregen drizzle omver over het onweer thunderstorm parapluf's umbrella plas puddle regen/s rain regenboog rainbow het seizoen season 's morgens in the morning sneeuw snow
het spreekwoord proverb storm storm stortbui downpour te veel too many vaak often wat voor soort what kind of bet weer weather wind wind wolk cloud zee sea zonneschijn sunshine
Verbs: ik heb last van; last hebben van, hadfhadden last van, last gehad van I am bothered by; to be bothered by
I
155 ik ken; kennen I know; to know ik spring; springen, sprong/sprongen, gesprongen I jump; to jump ik blaas; blazen, blies/bliezen, geblazen I blow; to blow
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question/answer set: motregen, seizoen, bagel, sneeuw, donder.
Waarom regent het zo vaak in Nederland? Het is een typisch Nederlandse sport. Waarom hangen de wolken zo laag in Nederland? Nee, gewoonlijk komt er meer regen. Waarom ziet de lucht er griijs uit? Omdat je ze zo beter omhoog kan duwen met je paraplu. Waarom springen de mensen over de plassen? In Nederland ziet de lucht er altijd grijs uit. Komt er echt zonneschijn na regen? Dat weet geen mens. Dat is een mysterie. B. You meet a Dutch (wo)man and start talking about the weather. Feel free to complain in at least ten sentences.
Maar kan een mens ook zonder auto? Natuurlijk, er is altijd het openbaar vervoer. Rijden er trams in elke stad? In de grate steden wel, en bussen in de dorpen. Vind jij een bushalte in de regen leuk? Nee daarom neem ik de metro. Onder de grand regent het niet. Is de metro goedkoper dan een taxi? Ja, en ook makkelijker te vinden. Rijdt de metro naar het station? Ja, je gaat met de trein naar de trein. Hahaha. Ben jij altijd zo grappig? Heb je al een boot genomen, of een vliegtuig? Ja, toen ik naar Engeland moest. Kan je een goed reisagentschap aanbevelen? Koop jij oak graag je treinkaartjes voor verre reizen op voorhand? Dan hoe£ ik niet in de rij te staan in de vertrekhal. Loop je dan meteen met je bagage naar het perron?
I
156
Tien minuten voor de trein vertrekt. Reis je liever met een koffer of met een rugzak? Een koffer is niet zo goed voor mijn ruggegraat. Maar snijdt een rugzak niet in je schouders? Niets is volmaakt. boot ship bus bus bushalte/s bus stop het dorp village goedkoper cheaper grappig funny grond ground kofferfs suitcase metro/'s subway
niet zo not very much niets is volmaakt nothing is perfect onder under op voorhand in advance het openbaar vervoer public transport reis trip het reisagentschap travel agency
ruggegraat spine rugzak backpack stad/steden city taxi/'s taxi tram/s tram het treinkaartje/s train ticket ver far, distant vertrekhal departure hall zonder without
Verbs: het regent; regenen it rains; to rain ik beveel aan; aanbevelen, bevalfbevalen aan, aanbevolen I recommend; to recommend ik reis; reizen I travel; to travel ik snijd; snijden, sneed/sneden, gesneden I cut; to cut ik hoef; hoeven, hoefde/hoefden, gehoeven I have to; to have to ik sta in de rij; in de rij staan, stond/stonden in de rij, in de rij gestaan I stand in line; to stand in line
Assignments A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question/answer set: bushalte, trein, boot, taxi, reisagentschap.
Rijd je liever met de tram of met de bus? Jawel, ze zijn goed maar niet goedkoop. Waarom rijd je nooit met de bus? Ja, niets is volmaakt. Waarom ga je niet graag met de metro? Ik rijd altijd met de tram, nooit met de bus. Kun je de Nederlandse taxi's aanbevelen? Ik haat benzinelucht. Moet je lang in de rij staan voor een treinkaartje?
157
Ik hou niet van reizen onder de grand. B. Your favorite enemy comes to visit you in Leiden. Explain public transport to that person in at least ten sentences.
Is dat het gemeentehuis? Bedoel je het gebouw naast het postkantoor? Staat het gemeentehuis dichtbij het station? Tussen het station en een school. Nemen we dan niet beter de tram naar het centrum? Goed idee. Ik nioet ook nog naar de bank. Is er ook een ziekenhuis in het centrum? Ja, naast het museum. Ben je al in de schouwburg geweest? Nee, ik ga liever naar de bioscoop. Hoeveel kerken zijn er in het centrum? Bijna net zoveel als winkels. Maar waar zijn de fabrieken? Die staan in de voorsteden, niet in het centrum. En waar is de gevangenis? Nog verder weg. Ergens tussen de boerderijen. Woon je graag in een flatgebouw? Ik heb weinig keus. Wat bedoel je? Voor een grachtenhuis heb ik geen geld. bank bank bioscoop cinema boerderij farm het centrum downtown dichtbij close to ergens somewhere fabriek factory het flatgebouw apartment building het gebouw building
het gemeentehuis city hall gevangenis prison goed idee good idea het grachtenhuis house on a canal kerk church keus choice het museum/a museum
Verb:
ik bedoel; bedoelen I mean; to mean
net zoveel als as many as school school schouwburg theater tussen among verder weg farther away voostad/ voorsteden suburb weinig little winkel/s shop het ziekenhuis hospital
158
Assignments A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question and answer set: school, schouwburg, winkel, fabriek, voorstad.
Nemen we de trein in het gemeentehuis? Het is te hoog, soms ben ik bang. N eem je de trein naar de kerk? Alleen in de kamer met de mummies. En hoe ga je naar het ziekenhuis? Natuurlijk nieti als je een trein wil, moet je naar het station. Wat vind je van het flatgebouw waarin je woont? In een ziekenwageni ik heb stijl. Ben je ook bang in het museum? Ik ga altijd te voet naar de kerk. B. You are an employee of the local tourist office. Put a brochure together describing the inner city in at least ten sentences.
Zie je dat cafe daar? Ja, er zijn nog tafeltjes op het terras. Gaan we zitten? Ik hoop dat het niemands stamtafel is. Waar is de serveerster? Dit cafe heeft een ober, denk ik. Wil je een pilsje? Graag. Wacht even, mijn stoel wiebelt een beetje. Zit je liever op een barkruk,? Nee, dan moeten we naar binnen. Wat doe je? Ik schuif een bierviltje onder een poot van mijn stoel. Lukt het een beetje? Daar is mijn glas al. Wil je ook een asbak? Nee, ik rook allang niet meer. Wil je je jas aan de kapstok hangen? Dan moeten we toch naar binnen. Wil je de cafehouder niet ontmoeten? Ik speelliever een partijtje biljart.
159
het het het
het
asbak ashtray barkruk barstool bierviltje/s coaster biljart billiards binnen inside cafe/'s bar cafehouder/s bar owner glasfglazen glass
kapstok coat stand lukt het een beetje1 are you getting there! niemand nobody ober/s waiter het partijtje/s game het pilsje/s (generic) beer
poot leg serveerster/s waitress stamtafel/s regular table stoel chair het tafeltje/s table het terras terrace wacht even wait a second
Verbs: ik hoop; hopen I hope; to hope ik wiebel; wiebelen I wobble; to wobble ik ontmoet; ontmoeten I meet; to meet ik schuif; schuiven, schoof/schoven, geschoven I slide; to slide
Assignments
:-:-:-:-:.; -:-:-:-:-:-:-:::: :::: :::::::~:~: ~ :;:~:;:;:;:;:;:~:;:::;:;:;:;:;:;:;:;:;:;:;:;:-: -:.·.·.· ..
:-:·:·:·:·.·.;.;::::::::::.:.::::::;::::::.: .::::::::·:·:;:;:;:;:;:;:;:;:;:::::::;.;
:-:-;.:-:.:-:
;.;.:.:.::::;.;.;.:.:.:.::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: ::;:;::::
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them
into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question and answer set: serveerster, terrasje, barkruk, kapstok, cafehouder. Is dit tafeltje nog vrij? Ja zeker, een collectie waar twintig jaar werk in zit. Hoe lang drinkt u hier al uw pilsje? Natuurlijk, op uw gezondheid dan! Wilt u een glas met mij drinken? Ik heb al mijn asbakken weggegeven; ik rook al drie jaar niet meer. Heeft u een hele collectie bierviltjes? Ja hoor, het is mijn stamtafeltje, ga maar zitten. Heeft u ook een collectie asbakken? Al bijna twintig jaar. B. You wander into a local cafe and strike up a conversation with a local cafe-goer. You ask at least five questions and he/she gives at least five answers.
19. Uit eten Zullen we iets gaan eten? Hier is een Chinees restaurant. Eet je liever met stokjes of met bestek? Bedoel je lepel, mes, en vork?
160
Inderdaad. Wil je ook een bord? Ja, liever geen kommetjes. Zullen we nummer twaalf nemen ? Voor twee personen? Mij goed. Ben je klaar met het voorgerecht? Wat een leuke schaal, met vissen erop. Wat eet je voor ontbijt? Heel weinig. Vaak alleen een kop thee. Wil je nog wat thee? Graag, voor het hoofdgerecht komt. Eten jullie vaak sandwiches voor lunch in de VS? Ja, omdat het allemaal zo snel moet gaan. Heb je nog trek in dessert? Jazeker. 0, ik heb mijn servet laten vallen. Heb je genoeg gegeten? Meer dan genoeg. Het was een lekker diner.
het het het het
het
allemaal everything bestek silverware bord plate dessert/s dessert diner/s dinn er graag please heel weinig very little hoofdgerecht entree iets something
jazeker definitely klaar done het kommetje/s bowl lekker tasty lepel/s spoon meer dan genoeg more th an enough het mes knife mij goed fin e with m e
het het
het het het
nummer/s number ontbijt breakfast persoon person restaurant/s restaurant schaal platter servet napkin snel quickly stokjefs chopstick s voorgerecht appetizer vork fork
Verbs: ik laat vallen; Iaten vallen, lietflieten vallen, Iaten vallen I drop; to drop ik val; vallen, vielfvielen, gevallen I fall; to fall ik laat; Iaten, liet/lieten, gelaten I let; to let ik heb trek; trek hebben, I want, I like; to want, to like
Assignments ., , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,.,:,:,:,:,:,:,.,:,:,:,:,:,:,:,:,:,:,:,:,;,:,: : : ;: ,;,;,;,;,;,;,;,;,.,., , , ',:,:,:,',',:,:·:.:.,.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.:.: : : : : : : : : : : .: '·:,: :,'.,.:, , , , , , , A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them
into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question and answer set: dessert, hoofdgerecht, trek hebben, kommetje, bestek. Wat eet je het liefst in een Chinees restaurant? Sorry hoor, ik ben niet zo handig met die dingen.
161
Is dat de schotel met dertien visjes erop? Ja, vooral groene thee vind ik geweldig. Waarom laat je je stokjes vallen? De hele dag, behalve bij het ontbijt. Hou je van Chinese thee? Nummer dertien is mijn lievelingsschotel. Drink je vaak groene thee? Nee, probeer toch niet altijd zo grappig te zijn! B. You take a friend to a Chinese restaurant. This is a first for your friend. Explain to her/him in at least ten sentences what is expected of him/her.
Ga je naar de bibliotheek? Ja, ik moet iets opzoeken in een naslagwerk. Weet je waar de catalogus is? Ik gebruik altijd de computer. Waar staan de encyclopedieen ook weer? Daar, naast de balie. Heb je het Engels-Nederlands woordenboek al gevonden? Het staat op de derde boekenplank in het tweede boekenrek links naast het prikbord. Heb je al met de bibliothecaresse gepraat? Is dat de vrouw die altijd een tijdschrift zit te lezen? Heeft ze vorig jaar geen roman gepubliceerd? Ja, een roman over een prive-detective, Jan Raap, of zoiets. Heb je die roman gelezen? Nee, ik wacht op de paperback. Lees je veel boeken? Ja, maar niet zoveel romans. Hou je ook van stripboeken? Nee, die lees ik niet. Waar zijn die goed voor? Om talen te leren, bijvoorbeeld. balie/s front desk bibliothecaresse female librarian bibliotheek library bijvoorbeeld for instance
boekenplank shelf het boekenrek book case catalogus catalogue computer/s computer encyclopedie encyclopedia
Engels English iets something naast next to het naslagwerk reference work of zoiets or something like that
162 het prikbord bulletin board romanfs novel stripboeken comic strips taallanguage
het tijdschrift magazine, journal vorig jaar last year
waar zijn die goed voor what good are they het woordenboek dictionary
Verbs: ik wacht; wachten I wait; to wait ik leer; leren I learn; to learn ik gebruik; gebruiken I use; to use ik zoek op; opzoeken, zocht/zochten op, opgezocht I look up; to look up ik publiceer; publiceren I publish; to publish ik lees; lezen, lasflazen, gelezen I read; to read ik praat; praten I talk; to talk
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question and answer set: boekenrek, bibliothecaresse, tijdschrift, publiceren, stripboeken.
Kan jij dat hoek voor me van die boekenplank nemen? Altijd; anders weet je niet wat er aan de hand is. Is dit een naslagwerk? Ja, ik vond hem nogal grappig. Lees je water op het prikbord hangt? Ja, het is een heel dik hoek. Lees je altijd romans in de bibliotheek? Natuurlijik; lange armen zijn altijd handig, zie je wei. Heb je die roman over Jan Raap gelezen? Aileen de romans die niet in paperback te koop zijn. B. You are the Information Person at the local library. A person wants to be informed. Proceed, in no less than ten sentences.
21. Het kantoor ///:).:.:.:.:.:.: ··········· ······· ,.,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,,.,,.,, ··········· ··········· ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,.,,,,,,,,, .......-..............-...-.Waar is je moeders kantoor? Op de derde verdieping. Wat is dat voor een bureaulamp? Mooi he, een dinosaurus. Heeft ze nog altijd een typemachine?
163
Aileen uit nostalgic. Ze heeft oak een computer. Is ze net zo netjes als jij? Ja, kijk maar: potlood, vulpen, balpen, stift, netjes in het gelid. Wat zit er in die lade? Een nietmachine, punaises, en paperclips. Ze heeft een agenda met Madonna erop. Wat staat er op haar onderlegger? "lk heb een agenda met Madonna erop". Heb jij haar dat notitieblok gegeven? Ja, voor moederdag. Dat dacht ik al. Heeft ze geen gum? Nee, ze maakt nooit fouten. Mag ik even iets intikken op haar rekenmachine? Ga je gang. Moeten we de telefoon niet opnemen? Nee hoar, het antwoordapparaat mag oak iets doen. agenda/'s appointment book/calendar het antwoordapparaat answering machine balpen ballpoint pen bureaulamp desk lamp fout mistake ga je gang be my guest gum eraser in het gelid in formation
het kantoor office kijk maar have a look lade drawer moederdag Mother's Day netjes neat nietmachine/s stapler nostalgie nostalgia het notitieblok notebook onderleggerfs blotter, desk pad
paperclip/s paper clip het potlood pencil punaisefs thumbtack rekenmachine/ s calculator stift felt-tip pen/highlighter typemachine/s typewriter verdieping floor vulpen fountain pen wat is dat voor what kind of... is that
Verbs: ik neem de telefoon op; de telefoon opnemen, namfnamen de telefon op, de telefonen opgenomen I answer the phone; to answer the phone ik tik in; intikken I type in; to type in
Assignments
:::=:::=:::::= ,,,,,,, ,,,,,,,,,,,,,,,,,""''''''''""''''' ,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ,.,,,,,.,.,,,,,,,,,.,,, ,.,..,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,,,,,,,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,.,,,.,.,. ,,,,, , , ,,, ,, ,,, .. ,,,,,, , ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
A. The following questions and answers are mismatched. Rearrange them into a dialogue that makes sense. Then continue the dialogue with five questions and answers of your own, using the following words, one per question and answer set: computer, balpen, onderlegger, rekenmachine, antwoordapparaat.
164
Waarom heeft je moeder zo'n dinosaruslamp? Ja, de allemieuwste, high-tech; gaat door je duim heen. Is jouw moeder een Madonna-fan? Natuurlijk, rna heeft er meer dan genoeg. Kreeg je vaak notitieblokken van je moeder? Nee, ze koopt haar agenda's altijd in de aanbieding. Is dat een nieuwe nietmachine? Ze is net zo grappig als ik. Mag ik een potlood meenemen? Ik kreeg elk jaar een notitieblok voor mijn verjaardag. B. You are the maintenance person who has to clean offices. Complain about your job in at least ten sentences.
Irregular Verbs .
.........
·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:···:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:·:<·=·================~===~:::::::::=:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:;:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~:~::::::.;.;.:.:.::; ...
Bakken, bakte/bakten, gebakken to bake Barsten, barstte/barstten, gebarsten, ik ben gebarsten to burst Beginnen, begon/begonnen, begonnen, ik ben begonnen to begin Begrijpen, begreepfbegrepen, begrepen to understand Besluiten, beslootfbesloten, besloten to decide Bestaan, bestond/bestonden, bestaan to exist Bevelen, bevalfbevalen, bevolen to order Bewegen, bewoogfbewogen, bewogen to move Bezoeken, bezocht/bezochten, bezocht to visit Binden, bond/bonden, gebonden to tie Bijten, beetfbeten, gebeten to bite Blazen, blies/bliezen, geblazen to blow Blijken, bleekfbleken, gebleken, ik ben gebleken to turn out, to appear Blijven, bleef/bleven, gebleven, ik ben gebleven to remain Brengen, bracht/brachten, gebracht to bring Buigen, boogfbogen, gebogen to bow Denken, dachtfdachten, gedacht to think Doen, deed/deden, gedaan to do Dragen, droegfdroegen, gedragen to wear, to carry Drijven, dreef/dreven, gedreven to float Drinken, dronk/dronken, gedronken to drink Eten, atfaten, gegeten to eat Fluiten, floot/floten, gefloten to whistle Gaan, ging/gingen, gegaan, ik ben gegaan to go Gelden, gold/golden, gegolden to be valid Geven, gaf/gaven, gegeven to give Gieten, goot/goten, gegoten to pour Hangen, hing/hingen, gehangen to hang Hebben, hadfhadden, gehad to have Heten, heettefheetten, geheten to be called Hoeven, hoefde/hoefden, gehoeven to have to Houden, hield/hielden, gehouden to hold, to keep Kiezen, koosfkozen, gekozen to choose Kijken, keekfkeken, gekeken to look Komen, kwamfkwamen, gekomen, ik ben gekomen to come Kopen, kocht/kochten, gekocht to buy Krijgen, kreeg/kregen, gekregen to get Kunnen, konfkonden, gekund can, to be able to Lachen, lachte/lachten, gelachen to laugh Laten, liet/lieten, gelaten to let, to allow Lezen, lasflazen, gelezen to read 165
166
Liegen, loog/logen, gelogen to lie (tell a lie) Liggen, lag/lagen, gelegen to lie Lijken, leek/leken, geleken to seem Lopen, liep/liepen, gelopen to walk Moeten, moest/moesten, gemoeten must, to have to Mogen, mocht/mochten, gemogen to be allowed to Nemen, nam/namen, genomen to take Rijden, reed/reden, gereden to drive, to ride Roepen, riep/riepen, geroepen to shout Schijnen, scheen/schenen, geschenen to shine, to seem Schrijven, schreef/schreven, geschreven to write Schrikken, schrok/schrokken, geschrokken, ik ben geschrokken startled Schuiven, schoof/schoven, geschoven to slide Slaan, sloeg/sloegen, geslagen to hit Slapen, sliep/sliepen, geslapen to sleep Sluiten, sloot/sloten, gesloten to close, to lock Snijden, sneed/sneden, gesneden to cut Springen, sprong/sprongen, gesprongen to jump Spreken, sprak/spraken, gesproken to speak Steken, stak/staken, gestoken to stab, to put Staan, stond/stonden, gestaan to stand Stoten, stootte/stootten, gestoten to bump Trekken, trok/trokken, getrokken to pull Vallen, viel/vielen, gevallen, ik ben gevallen to fall Varen, voer/voeren, gevaren to sail Verbergen, verborg/verborgen, verborgen to hide Verbieden, verbood/verboden, verboden to forbid Vergeten, vergat/vergaten, vergeten to forget Verliezen, verloor/verloren, verloren to lose Vinden, vond/vonden, gevonden to find Vliegen, vloog/vlogen, gevlogen to fly Vragen, vroeg/vroegen, gevraagd to ask Wassen, waste/wasten, gewassen to wash Weten, wist/wisten, geweten to know Worden, werd/werden, geworden, ik ben geworden to become Zeggen, zei/zeiden, gezegd to say Zien, zag/zagen, gezien to see Zijn, was/waren, geweest, ik ben geweest to be Zingen, zong/zongen, gezongen to sing Zitten, zat/zaten, gezeten to sit Zoeken, zocht/zochten, gezocht to search Zwemmen, zwom/zwommen, gezwommen to swim Zwijgen, zweeg/zwegen, gezwegen to be silent
to be
Summary of Grammar Spelling Two vowels + one consonant + schwa: drop one vowel: maan-manen One vowel+ one consonant+ schwa: double the consonant: man-mannen F + schwa: becomes v: brief-brieven S + schwa: becomes z: buis-buizen
Verbs Present tense werken ik werk jij werkt zij werkt wij werken jullie werken zij werken
voelen ik voel jij voelt hij voelt wij voelen jullie voelen zij voelen
hebben ik heb jij hebt hij heeft wij hebben jullie hebben zij hebben
zijn ik ben jij bent zij is wij zijn jullie zijn zij zijn
Past tense ik werkte jij werkte zij werkte wij werkten jullie werkten zij werkten
ik voelde jij voelde hij voelde wij voelden jullie voelden zij voelden
ik had jij had hij had wij hadden jullie hadden zij hadden
ik was jij was zij was wij waren jullie waren zij waren
Perfect tense ik heb gewerkt jij hebt gewerkt zij heeft gewerkt wij hebben gewerkt jullie hebben gewerkt zij hebben gewerkt
ik heb gevoeld jij hebt gevoeld hij heeft gevoeld wij hebben gevoeld jullie hebben gevoeld zij hebben gevoeld
ik heb gehad jij hebt gehad hij heeft gehad wij hebben gehad jullie hebben gehad zij hebben gehad
ik ben geweest jij bent geweest zij is geweest wij zijn geweest jullie zijn geweest zij zijn geweest
167
168 Future tense ik zal werken jij zal/zult werken zij zal werken wij zullen werken jullie zullen werken zij zullen werken
ik zal voelen ik zal hebben jij zal/zult voelen jij zalfzult hebben hij zal voelen hij zal hebben wij zullen voelen wij zullen hebben jullie zullen voelen jullie zullen hebben zij zullen voelen zij zullen hebben
Conditional ik zou werken jij zou werken zij zou werken wij zouden werken jullie zouden werken wij zouden werken
ik zou voelen jij zou voelen hij zou voelen wij zouden voelen jullie zouden voelen wij zouden voelen
ik zou hebben jij zou hebben hij zou hebben wij zouden hebben jullie zouden hebben wij zouden hebben
ik zou zijn jij zou zi jn zij zou zijn wij zouden zijn jullie zouden zijn wij zouden zijn
ik zal zijn jij zal/zult zijn zij zal zijn wij zullen zijn jullie zullen zijn zij zullen zijn
Modal verbs (mogen, kunnen, moeten, willen) mogen ik mag jij mag zij mag wij mogen jullie mogen zij mogen
ik mocht jij mocht zij mocht wij mochten jullie mochten zij mochten
kunnen ik kan jij kan/kunt hij kan wij kunnen jullie kunnen zij kunnen
ik kori jij kon hij kon wij konden jullie konden zij konden
moeten ik moet jij moet zij moet wij moeten jullie moeten zij moeten
ik moest jij moest zij moest wij moesten jullie moesten zij moesten
will en ik wil jij wil hij wil wij willen jullie willen zij willen
ik wildefwou jij wilde/wou hij wildefwou wij wilden jullie wilden zij wilden
Reflexive verbs zich wassen ik was me jij wast je hij wast zich wij wassen ons jullie wassen jullie zij wassen zich
ik waste me jij waste je zij waste zich wij wasten ons jullie wasten jullie zij wasten zich
169 Reflexive verbs, continued ik heb me gewassen jij hebt je gewassen hij heeft zich gewassen wij hebben ons gewassen jullie hebben jullie gewassen zij hebben zich gewassen
ik zal me wassen jij zal je wassen zij zal zich wassen wij zullen ons wassen jullie zullen jullie wassen zij zullen zich wassen
Separable verbs afvegen ik veeg af jij veegt af hij veegt af wij vegen af jullie vegen af zij vegen af
ik veegde af jij veegde af zij veegde af wij veegden af jullie veegden af zij veegden af
ik heb afgeveegd jij hebt afgeveegd hij heeft afgeveegd wij hebben afgeveegd jullie hebben afgeveegd zij hebben afgeveegd
ik zal afvegen jij zal afvegen zij zal afvegen wij zullen afvegen jullie zullen afvegen zij zullen afvegen
Personal pronouns Subject ik jij/je, u zij/ze, hij, het wijfwe jullie zij/ze
Possessive mijn jouwfje, uw haar, zijn ons, onze julliefje hun
Object mij/me joufje, u haar, hem, het ons jullie hen/ze, hun
Reflexive me je, zich zich ons julliefje zich
Word order Statements and questions Liesbet voelt geen pijn. Voelt Liesbet geen pijn? Werkt Jan hard? Jan werkt hard. Negation Jan werkt niet hard Liesbet voelt geen pijn Liesbet voelt de pijn niet Pincer Jan heeft hard gewerkt Jan zal hard werken Jan zou hard werken Jan mag hard werken
Liesbet voelt haar pijn niet Liesbet voelt die pijn niet
Liesbet Liesbet Liesbet Liesbet
heeft geen pijn gevoeld zal geen pijn voelen zou geen pijn voelen mag geen pijn voelen
170 Pincer, continued Jan kan hard werken Jan moet hard werken Jan wil hard werken
Liesbet kan geen pijn voelen Liesbet moet geen pijn voelen Liesbet wil geen pijn voelen
Relative clauses Jan is een man die hard werkt Liesbet is een vrouw die geen pijn voelt Compound sentences Karel is lang en Liesbet is klein Karel is blij want Liesbet is lief Karel is dik maar Liesbet is mager Karel gaat naar huis of hij fietst naar de kerk Liesbet is lief, daarom is Karel blij Liesbet is lief, dus is Karel blij Liesbet ziet dat Karel blij is Karel is blij omdat Liesbet lief is Karel gaat naar huis terwijl Liesbet naar de kerk fietst Wanneer Karel naar huis gaat, fietst Liesbet naar de kerk Toen Karel naar huis ging, fietste Liesbet naar de kerk Als Karel naar huis gaat, fietst Liesbet naar de kerk
Vocabulary
. ············.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·,·,·,·.·,·.·.·.·.·.·.·.·.·.·,·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·,·,·,·,·,·,·,·,·.·.·,·,·.·.·.·.·,·.·,·,·,·,·,•,•,•,•,•,•,•,•,·,·.·.·,·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·.·,·,·,·,·,·,•,•,•,•••
VERBS
The first form given is the infinitive; the second form is the first person singular of the present tense, except for verbs that are rarely used in the first person. In that case the third person singular of the present tense is given. An asterisk after the verb indicates that the verb is irregular. Check with the irregular verbs list above. This list only contains the root verbs. To check the principal parts of both aanvallen and bevallen, for instance, look under vallen in the irregular verbs list. [Zich] after a verb indicates that the verb is reflexive. NOUNS
Plural endings that do not end in -en are given after a slash. Het words are identified as such. ADJECTIVES
[adj.] after the translation indicates that a word is an adjective, when that is not clear from its meaning. aan at, to aanbevelen; ik beveel aan* to recommend; I recommend aanbieding sale aandachtig attentively aangaan; het gaat a an* to come on; it comes on aangetekend certified aangeven; ik gee£ aan * to declare; I declare aankijken; ik kijk aan* to look at; I look at aankleden [zich]; ik kleed me aan to get dressed; I get dressed aankomen; ik kom aan * to arrive; I arrive Ierop aankomen; het komt erop aan * to depend, to m atter; it depends, it matters
aankomst arrival aanraken; ik raak aan to touch; I touch aantrekkelijk attractive aantrekken; ik trek aan* to pull tight, to put on; I pull tight, I put on aardappel/s potato aarde earth aardig nice aardigheid fun achter behind achterlijk retarded achteruitkijkspiegelfs rear view mirror achtervolging pursuit actie/s action tot actie overgaan; ik ga tot actie over* to take action; I take action
171
activiteit activity adieu farewell adres, het address adverteren; ik adverteer to advertize; I advertize af en toe now and then afdraaien; ik draai af to run (a movie); I run (a movie) afhankelijk dependent afpakken; ik pak af to take away; I take away Afrika Africa afvegen; ik veeg a£ to wipe (off); I wipe (off) afvragen [zich]; ik vraag me af* to wonder; I wonder afwaskwast brush (for doing dishes) afwasmiddel dish washing liquid
172 afwassen; ik was af* tv do the dishes; I do the dishes afzender/s sender afzuigkap hood, vent agenda/'s appointment book agent policeman al already, all alle all, every allen all, everybody met zijn allen all together alleen alone, only alleen maar only allemaal all, everybody, everything alles everything alles en iedereen absolutely everybody van alles all kinds of things alletwee both als as, i( like alsjeblieft please, here you are alstublieft please, here you are altijd always Amerika America Amerikaans American (adj.) ander other anderhalf one and a half anders otherwise ansichtkaart postcard antiek antique antwoordapparaat, het answering machine antwoorden; ik antwoord to answer; I answer appartement, het apartment argument, het argument arm arm arm poor arresteren; ik arresteer to arrest; I arrest asbak ashtray associeren; ik associeer to associate; I associate avond evening 's avonds in the evening auto/'s car autowegf-wegen freeway baas boss bad/baden, het bath baden; ik baad to bathe; I bathe badhanddoek towel
badkamer/s bathroom badkuip bath tub badpak, het swimsuit (one-piece) bagage luggage bakken; ik bak* to bake; I bake hal ball balen van; ik baal van to be sick of; I am sick of de balen hebben van; ik heb de balen van* to be sick of; I am sick of balie/s circulation desk ballerig preppy balpen ball point band bond bang afraid bangelijk chicken-livered bank bank, couch bankrekening bank account bankstel, het couch plus easy chair barkruk bar stool barsten; ik barst* to burst; I burst bazig bossy bazin boss woman beantwoorden; ik beantwoord to answer; I answer beargumenteren; ik beargumenteer to discuss; I discuss bed, het bed bedanken; ik bedank to thank; I thank bedankje, het thank you note bedelen; ik bedeel to distribute; I distribute bedenkelijk suspect bedenken; ik bedenk* to think up; I think up bedoelen; ik bedoel to mean (intend); I mean (intend) bedoeling intention bedrading wiring beeindigen; ik beeindig to finish; I finish been, het leg beest, het beast beestachtig beastly beetjefs, het little bit begaan; ik bega* to commit; I commit
begin, het beginning beginneling beginner beginnen; ik begin* to begin; I begin beginner/s beginner begrenzen; ik begrens to limit; I limit begrijpen; ik begrijp* to understand; I understand behalen; ik behaal to obtain; I obtain behangen; ik behang to hang wallpaper behalve except behuizen; ik behuis to give housing to; I give housing to beide both (things) heiden both (people) bejaard aged bekijken; ik bekijk* to observe, to conisder; I observe, I consider veel bekijks hebben; ik heb veel bekijks* to have everybody staring at you; everybody is staring at me bekleden; ik bekleed to upholster; I upholster belachelijk ridiculous belanden; ik beland to end up; I end up belangrijk important beleefd polite beleggen; ik beleg to invest, to put stuff on (sandwiches); I invest, I put stuff on (sandwiches) beleren; ik beleer to moralize; I moralize beleven; ik beleef to experience; I experience Belg Belgian [adj.) Belgie Belgium Belgisch Belgian [adj.) belichten; ik belicht to put light on; I put light on bellen; ik bel to phone; I phone belonen; ik beloon to reward; I reward beluisteren; ik beluister to listen to; I listen to
173 bemiddelen; ik bemiddel to mediate; I mediate bemoederen; ik bemoeder to mother; I mother benauwd scared, muggy bende gang bendelidfbendeleden, het gang member beneden downstairs benoemen; ik benoem to appoint; I appoint benzine gas benzinestation, bet gas station beoefenen; ik beoefen to practice; I practice bepaald certain bepraten; ik bepraat to talk into; I talk into beroep, het job; profession bescbaafd civilized bescbamend shameful beschilderen; ik beschilder to paint on; I paint on beschrijven; ik beschrijf* to describe, to write on; I describe, I write on besluiteloos indecisive besluiteloosheid indecisiveness besluiten; ik besluit* to decide; I decide besluitvaardig decisive bespelen; ik bespeel to play on; I play on bespiegelen; ik bespiegel to contemplate; I contemplate bespreken; ik bespreek* to discuss; I discuss best best bestaan, bet existence bestaan; ik besta * to exist; I exist besteden; ik besteed to spend; I spend er niet aan besteed zijn; het is er niet aan besteed to be wasted on; it is wasted on bestek, bet silverware bestellen; ik bestel to order; I order bestelling order bestemming destination
bestuderen; ik bestudeer to study (something); I study (something) betaalbaar affordable betalen; ik betaal to pay; I pay betekenen; het betekent to mean; it means betekenis meaning bevelen; ik beveel* to order; I order bevaarbaar navigable bevallen; ik beval* to please, to give birth; I please, I give birth bevrijden; ik bevrijd to liberate; I liberate bevuilen; ik bevuil to make dirty; I make dirty beweegbaar movable bewegen; ik beweeg* to move; I move beweren; ik beweer to maintain; I maintain bewerken; ik bewerk to work on; I work on bewonen; ik bewoon to live in; I live in bewoonbaar habitable bezoek, bet visit bezoeken; ik bezoek* to visit; I visit een bezoek brengen; ik breng een bezoek* to pay a visit; I pay a visit bezoeker/s visitor bezuinigen; ik bezuinig to cut back; I cut back bezwaar objection bier, bet beer bibliotbecaris librarian (male) bibliotbecaresse librarian (female) bibliotbeek library bierviltje/s, bet coaster bij at, near, by bijna almost bijzettafeltje/s, bet end table bijzonder especially, special biljart, bet billiards bind en; ik bind* to tie; I tie binnen inside
naar binnen gaan; ik ga naar binnen* to go inside; I go inside binnenkomen; ik kom binnen * to come in; I come in bioscoop movie theater bitterbal fried meat ball blad/bladen, bet page blazen; ik blaas* to blow; I blow bleek pale bleekbeid paleness blijken; ik blijk* to turn out, to appear; I turn out, I appear blijven; ik blijf* to remain, to stay; I remain, I stay blijven slapen; ik blijfslapen to stay fr the night; I stay for the night bliksem lightning naar de bliksem wensen; ik wens naar de bliksem to wish to hell; I wish to hell bloed, bet blood bloederig bloody bloem flower bloes blouse blond blond boekenplank bookshelf boekenrek, bet bookcase boer farmer boerderij farm born bomb een born geld a lot of money boom tree boot boat bord, bet plate bordjefs, bet sign, little plate borst breast bosje/s, bet bunch boter butter boterbam sandwich bouwen; ik bouw to build; I build hoven upstairs naar hoven upward brengen; ik breng* to bring; I bring brief letter briefjefs, bet bill (paper money) brievenbus mailbox broederlijk fraternal broederscbap brotherhood
174 broek pants broer/s brother brood, het bread brug bridge buigen; ik buig* to bow, to bend; I bow, I bend buiging bow buik belly buiten outside buitenland, het abroad Bulgaars Bulgarian [adj.] buitenlander/s foreigner bureaufs, bet desk bus bus bushalte bus stop buurt neighborhood cadeau/s, bet gift cafe/'s, bet bar cafehouderfs bar owner catalogus catalogue cd-speler/s cd player eel cell centraal central centrum/centra, bet center charmant charming Chinees Chinese Chinees Chinese [adj.] chocolade chocolate claxon/s horn cognac cognac colbert/s, het jacket collectie/s collection collegaf's colleague commissaris police commissioner computerscherm, het computer screen concentreren [zich]; ik concentreer me to concentrate; I concentrate construeren; ik construeer to construct; I construct conversatie/s conversation criminaliteit crime cursusboek, het course book daar there daama afterwards daarom that's why, therefore dagfdagen day dag! hallo!, goodbye!
dag in, dag uit day after day dagboek, het diary dagelijks dayly daglicht, het light of day dakfdaken, het roof dakloos homeless dame lady dan then dank je thank you dank u thank you dankbaar grateful danken; ik dank to thank; I thank dansbaar dancable to dansen; ik dans to dance; I dance das tie dat that de the deel, bet part deelbaar divisible deksel/s, het lid denkbaar thinkable denken, ik denk* to think; I think dessert/s, het dessert deur door deviezen valuta deze this, these dezelfde the same diamant diamond dicht close die that, those diep deep diepte depth diepvries freezer diepvriesspul frozen food dier, bet animal dierlijk animal, bestial dij thigh dik fat diner/s, het dinner ding, het thing discreet discrete dit this dochter/s daughter dodelijk deadly doden; ik dood to kill; I kill doek cloth doen; ik doe* to do; I do doen also£; ik doe also£* to act as if; I act as if
donder thunder er donder op zeggen; ik zeg er donder op* to be dead sure; I am dead sure donker dark dood dead dood death de een zijn dood is de ander zijn brood one man's meat is another man's poison door by, through doorzien; ik doorzie* to see through; I see through doos box dorp, het village dorst thirst dorst hebben; ik heb dorst* to be thirsty; I am thirsty douanefs customs douche/s shower dovemansgesprek, het conversation of the deaf draad thread de draad kwijtraken; ik raak de draad kwijt to lose the thread; I lose the thread draagbaar wearable, portable draaien; ik draai to turn; I turn dragen; ik draag* to wear, to carry; I wear, I carry drijven; ik drijf* to float; I float dringend urgent(ly) drinkbaar drinkable drinken; ik drink* to drink; I drink drogerfs dryer droog dry droogdoek dish towel droogte drought droom dream druk busy, crowded drukken; ik druk to push, to press; I push, I press dubbeltjefs, het dime duidelijk obviously dun thin duren; het duurt to last; it lasts durven; ik durf to dare; I dare dus so, therefore duur expensive duurzaam long lasting duwen; ik duw to push; I push
175 echt real een a eens once eenvoudig simple eerlijk honest eerst first eetbaar edible eeuw century eeuwig eternal efficient efficient ei/eieren egg eigenlijk in fact, really eind(e)feindes, het end er een eind aan maken; ik maak er een eind aan to put a stop to it, to kill oneself; I put a stop to it, I kill myself eindelijk finally eindeloos endless eindig finite elders elsewhere elektriciteit electricity elektrokuteren; ik elektrokuteer to electrocute; I electrocute elk each elkaar each other elleboog elbow en and encyclopedie encyclopedia enkeltje/s, het one way ticket Engels English envelop envelope en zo and the like enig only, some enkel/s ankle ere-consul/s honorary consul erg serious, very, bad erkennen; ik erken to acknowledge; I acknowledge eten; ik eet* to eat; I eat etentjefs, het dinner party even for a second, just excuus, het excuse exploitatie/s exploitation fabriek factory familie/s extended family fatsoen, het (sense of) decency feest, het celebration feestelijk festive feit, het fact feitelijk factual
fiets bicycle fietsen; ik fiets to bike; I bike figuur, het figure figuurlijk figuratively film/s movie filmen; ik film to make a film; I make a film Oatgebouw, het apartment building Oauw silly Oink well Ouisteren; ik Ouister to whisper; I whisper Ouiten; ik Ouit* to whistle; I whistle Ouitketel/s kettle fornuis, het stove foto/foto's photograph fout mistake frank (belgian/french) frank Frans French friet french fries friettent french fries stand fruit, het fruit fruitig delectable frustreren; ik frustreer to frustrate; I frustrate gaan; ik ga* to go; I go het gaat wei I'm alright, it's OK gang hall, walk ga je gang be my guest gangpadfgangpaden, het aisle garage/s garage gaspedaal, het gas pedal gatfgaten, het hole in de gaten houden; ik hou in de gaten * to keep an eye on; I keep an eye on geachte dear gebeuren; het gebeurt to happen; it happens gebeurtenis event gebodfgeboden, het commandment geboren worden; ik word geboren * to be born; I am born gebouw, het building gebruiken; ik gebruik to use; I use gedoe, het hassle geel yellow
gedragen [zich]; ik gedraag me* to behave; I behave geen not a gegoed well off geheim, het secret geintje/s, het joke gek crazy gek zijn op; ik ben gek op* to be crazy about; I am crazy about gekleed dressed gekleed gaan als; ik ga gekleed als* to be dressed like; I am dressed like geld, het money geldautomaat money machine gelden; het geldt* to be valid; it is valid geldig valid geleden ago geletterd literate gelid, het formation gelijk hebben; ik heb gelijk* to be right; I am right gelijken op; ik gelijk op* to look like; I look like geloven; ik geloof to believe, to think; I believe, I think gelovig religious geluid, het sound geluidloos soundless geluk, het happiness van geluk mogen spreken; ik mag van geluk spreken* to count one's blessings; I can count my blessings gelukkig happy, fortunately gemeen mean gemeentehuis, het city hall genoeg enough genoeg hebben van; ik heb genoeg van* to be sick of; I am sick of gesprek, het conversation gesteente, het type of stone gevaar, het danger gevaarlijk dangerous gevaarte, het monster geval, het case gevangenis jail gevarendriehoek emergency triangle geven; ik gee£* to give; I give
176 gevoelig sensitive geweer, het gun geweld, het violence geweldig great gewoon normal, usual, just gewoonlijk usually gewoonte habit gezicht, het face gezin, het nuclear family gezellig cosy gezelligheid cosiness gezond healthy gezondheid health gieten; ik giet• to pour; I pour gieter/s watering can gil scream een gil geven; ik gee£ een gil• to scream; I scream gillen; ik gil to scream; I scream giller/s person who screams, If
scream"
gisteren yesterday glasfglazen, het glass glasachtig glass-like glazig glassy glimlachen; ik glimlach to smile; I smile gloednieuw brand new gloeilamp lightbulb goed good als het goed is if everything is as it should be goedemiddag good afternoon goedemorgen good morning goedheid goodness goedkoop cheap goedmaken; ik maak goed to make up for; I make up for goedvinden; ik vind goed • to approve of; I approve of gooien; ik gooi to throw; I throw gootsteen sink gordijn, het curtain graag gladly, with pleasure ik ...graag I like to ... gras, het grass gracht canal grap joke grappig funny gratis (for) free grens border grenzeloos limitless
groeien; ik groei to grow; I grow groen green groenten vegetables groep group groet greeting groeten; ik groet to greet; I greet groetjes! bye! grof rough, rude grof geld big money grond ground grondig thorough groot big grootheid greatness grootte size gulden/s guilder gum eraser haar her haar, het hair bagel hail halen; ik haal to fetch; I fetch half half [adj. J hand hand aan de hand zijn; er is iets aan de hand* to be going on; something is going on handen omhoog hands up handig handy, skillful handigheid dexterity handschoen glove haugen; ik hang• hang hangerig listless hangertje/s, het hanger hard hard, fast het hard aanpakken; ik pak het hard aan to play it hard; I play it hard hardheid hardness hart, het heart het moet me van het hart• I have to get it off my chest hartelijk cheerful, affectionate harteloos heartless hartig hearty haten; ik haat to hate; I hate hebben; ik heb* to have; I have dat hebben we weer gehad we got that one under our belt heel whole, very heerlijk delicious
een hekel hebben aan; ik heb een hekel aan• to dislike; I dislike held hero helemaal completely helemaal niet not at all helft half helicopter/s helicopter hem him hemd, het shirt hen them herbouwen; ik herbouw to rebuild; I rebuild herhalen; ik herhaal to repeat; I repeat herinneren [zich]; ik herinner me to remember; I remember herinnering memory herschrijven; ik herschrijf* to rewrite; I rewrite het the, it heten; ik heet• to be called; I am called (my name is) hetzelfde the same heup hip heus honestly hiel heel hierheen over here hij he hoe how hoe moet het nu verder? what to do now? hoe kan het ook anders! what else! hoe laat is het? what time is it? hoe maak je het? how are you? hoe maakt u het? how are you? hoe zit het met... ? what about ... ? hoed hat hoera hurray hoeveel how many, how much hoeven; ik hoe£• to have to; I have to holfholen, het den Hollanderfs person from Holland, Dutchman Hollands from Holland, Dutch holte hollow homo/'s gay man hond dog honger hunger
177 honger hebben; ik heb honger* to be hungry; I am hungry hoofd, het head hoofdgerecht, het entree hoofdkwartier, het headquarters hoofdstuk, het chapter hoogachtend sincerely hoop hope, heap een hoop a lot hoorbaar audible hoopgevend hopeful hopelijk hopefully horen; ik boor to hear; I hear horlogefs, het watch hospital's landlady hotel/s, het hotel houden; ik houd* to keep, to hold; I keep, I hold houden van; ik houd van* to love (people, things); to like (things) huid skin huilen; ik huil to cry; I cry huilerig tearful huis, het house huiselijk cosy, homely hulp help (iemand) te hulp komen; ik kom (iemand) te hulp * to come to (someone's) aid; I come to (someone's) aid hun their, them buren; ik huur to rent; I rent huurder/s renter idee, het idea iedereen everybody iemand somebody iets something ijs, het ice, ice cream ijsberen; ik ijsbeer to walk up and down; I walk up and down ijzer, het iron ijzeren iron ik I in in informatie information illegaal illegal imago/'s, het image immigratie/s immigration
inderdaad indeed Indonisie Indonesia Indonisier/s Indonesian indruk impression instapkaart boarding pass interessant interesting interesse interest interpretatie/s interpretation intikken; ik tik in to type in; I type in inzien; ik zie in* to realize; I realize ja yes jack, het jacket (en) ja boor you bet ja zeker absolutely, you bet jaar, het year jaarlijks yearly jammer pity jammerlijk pitiful jas coat je you, your jenever Dutch gin jeugd youth jij you jong young jongenfs boy jongensachtig boyish jon you jouw your jullie you, your (plural) jurk dress kanarie canary kaart map kaartjefs, het ticket kaas cheese kam comb een kam door het haar halen; ik haal een kam door mijn haar to run a comb through one's hair; I run a comb through my hair kammen; ik kam to comb; I comb kamerfs room kanariefs canary kanker cancer kankeraar/s whiner kans chance kant side
kantoor, het office kapot broken kapstok coat hanger karaf decanter karton, het cardboard kast cabinet, chest kat cat katachtig feline kattebak trunk kattig catty keel throat keer turn een keer once, one time kelderfs basement kelner/s waiter kennen; ik ken to know; I know kerk church keuken/s kitchen keurig neat kens choice kijken; ik kijk* to look; I look kind/kinderen, het child kinderachtig childish kinderlijk childlike kip chicken klaar ready klaar is Kees all set klein small kleingeld, het change (money) kleren clothes kleur color kleurloos colorless klok clock klomp wooden shoe kloppen; ik klop to knock; I knock dat klopt that's right knalgeel canary yellow knie knee knikken; ik knik to nod; I nod knipperlicht, het blinker knoop button on garment knop button koefkoeien cow koekoeksklok cuckoo clock koelkast refrigerator kofferfs suitcase koffie coffee koffiezetapparaat, het coffee maker koken; ik kook to boil, to cook; I boil, I cook
178 koloniaal colonial kom bowl komen; ik kom * to come; I come kom nou! don't be silly koning king koningin queen koninklijk royal koord, het rope op een slap koord dansen; ik dans op een slap koord to be in a hopeless situation; I am in a hopeless situation kopen; ik koop* to buy; I buy te koop for sale kopje/s, het cup een kop(je) koffie a cup of coffee kort short korting discount kosher kosher kostuumfs, het suit kot sty koud cold kous stocking kraan faucet, tap krant newspaper kredietkaart credit card krijgen; ik krijg* to get; I get wat krijgen we nou? what on earth is happening? krik jack kroket croquette krom crooked kromming curve knit calf kunnen; ik kan * to be able to; I am able to, I can dat kan niet that's impossible kus kiss kussen; ik kus to kiss; I kiss kussen/s, het cushion, pillow kwaad angry kwaad, het evil kwaadaardig mean kwaadheid anger kwalijk badly, nasty neem me niet kwalijk excuse me, I am sorry kwartje/s, het quarter (money) kwijtraken; ik raak kwijt to lose; I lose
laag low laagheid lowliness laarsflaarzen boot laatst last, latest lachen; ik lach * to laugh; I laugh lade drawer laken/s, het sheet, cloth de lakens uitdelen; ik deel de lakens uit to be in command; I am in command van hetzelfde laken een pak cut from the same cloth land, het country landelijk rural Ianden; ik land to land; I land landgenoot fellow countryman landschap landscape lang tall, long langdradig longwinded langs alongside langzaam slowly langzaam maar zeker slowly but surely last trouble last hebben met; ik heb last met* to be in trouble with; I am in trouble with lastig bothersome Iaten; ik laat* to let, to allow; I let, I allow Iaten rondslingeren; ik laat rondslingeren to leave lying around, I leave lying around Iaten zien; ik laat zien* to show; I show later later lawaai, het noise leeg empty leegte emptiness leerzaam instructive leesbaar readable, legible leeuw lion leggen; ik leg to lay, to put; I lay, I put leider/s leader leidster/s leader (female) lek, het leak lekker tasteful, yummy lelijk ugly lepel/s spoon leraar teacher (male)
lerares teacher (female) leren; ik leer to learn, to teach; I learn, I teach les lesson lesboek, het textbook letter/s letter (of the alphabet) letterlijk literally leuk nice Ieven; ik lee£ to live; I live leven/s, het life levensmiddelen groceries lezen; ik lees* to read; I read lezer/s reader (male) lezeres reader (female) lezing lecture lichaam, het body Iicht light Iicht, het light(s) er gaat mij een Iicht op I think I get it het liedfliederen song lief dear, sweet liefs love liefdefs love lieveling favorite, darling liever rather lieverd/s darling liefderijk rich in love, loving liefdevol full of love, loving lig; ik lig* to lie; I lie lijk, het corpse lijkbleek pale as a corpse lijken; ik lijk* to seem; I seem lijken op; ik lijk op* to look like; I look like het lijkt erop dat it seems like hey lijkt nergens op it doesn't make sense sense at all linkerarm left arm links left lip lip loket, het window long lung loon, het wages loon naar werken krijgen; ik krijg loon naar werken * to get what one deserves; I get what I deserve Iopen; ik loop* to walk; I walk los loose losmaken; ik maak los to loosen; I loosen
179 lot, het fate Iucht air, smell in de Iucht vliegen; het vliegt in de Iucht* to explode; it explodes luchter/s chandelier luchthaven/s airport luchtpost airmail luchtvaartmaatschappij airline company lucifer/s match lui lazy luid loud luisteren; ik luister to listen; I listen luisterrijk (il)lustrous lukken; het lukt me to succeed; I succeed het lukt it works lusten; ik lust to like to eat/drink; I like to eat/drink mamom maand month maandelijks monthly maar but mager thin magnetron/s microwave maken; ik maak to make; I make makkelijk easy man man zijn mannetje staan; ik sta mijn mannetje * to take care of oneself; I take care of myself manier way, manner mariier van doen way of doing things markt market mat mat Marokko Morocco me me medewerker/s associate (employee) mee with, along meebrengen; ik breng mee* to bring along; I bring along meedoen; ik doe mee * to participate; I participate meekomen; ik kom mee * to come along; I come along
meeleven; ik leef mee to sympathize; I sympathize meel, het flour meenemen; ik neem mee * to take along; I take along meepraten; ik praat mee to join in a conversation; I join in a conversation kunnen meepraten over; ik kan erover meepraten* to know what you mean; I know what you mean meer more meerijden; ik rijd mee* to ride along; I ride along meevallen; het valt mee* to go well; it goes well meestal mostly meest most meesterlijk magisterial meisje/s, het girl meisjesachtig girlish melk milk melken; ik melk* to milk; I milk men one meneer sir, mister mens human being mensa/'s cafeteria menselijk human merkwaardig remarkable mes, het knife met with meter/s meter middag/middagen noon, afternoon 's middags in the afternoon middel, het means, way of midden, het middle midden in in the middle of middernacht midnight mij me mijnmy minder less, fewer minderheid/minderheden minority mineraalwater, het mineral water ministerfs minister (in politics) misbruiken; ik misbruik to abuse; I abuse
misgaan; het gaat mis * to go wrong; it goes wrong misleiden; ik misleid to lead astray; I lead astray misschien maybe missen; ik mis to miss; I miss mist fog modieus fashionable moe tired moed courage moeder/s mother moederschap motherhood moeheid tiredness moeilijk difficult moeten; ik moet* to have to; I have to, I must mogelijk possible zo ... mogelijk as ... as possible mogen; ik mag* to be allowed to; I am allowed to mogendheid/mogendheden power molenaar/s miller mood mouth uit een mood with one voice mondig able to speak for yourself monoloog monologue mooi beautiful moord murder moordenaar/s murderer moordenares murderess moreel moral (adj .] moraal moral(s) morgen/s morning, tomorrow 's morgens in the morning motregen/s drizzle mummiefs mummy muntstuk, het coin museumfmusea, het museum muur wall muziek music mysterieus mysterious naam name naar at, to naast next to nabij near nacht night 's nachts at night nachtelijk nightly nachtkastje/s, het nightstand
180 nagelfs nail nagellak nail polish naslagwerk, het reference work nat wet natuurlijk of course nauw narrow nauwelijks hardly Nederland The Netherlands Nederlander/s Dutchman, person from the Netherlands Nederlands Dutch nee no nee hoor not at all neerschieten; ik schiet neer* to shoot down; I shoot down neerslaan; ik sla neer* to knock down; I knock down neerslag precipitation neervallen; ik val neer* to fall down; I fall down nek neck nemen; ik neem * to take; I take nergens nowhere nerveus nervous nest nest in de nest en zitten *; ik zit in de nesten to be in trouble: I am in toruble net neat, just netjes neat, proper neus nose aan je neus hangen; ik hang het aan je neus* to blab about it to you; I'm blabbing about it to you niemand nobody niet not niet zo not as, not so nietig very small nietmachine/s stapler niets nothing nieuws news nodig hebben; ik heb nodig* to need; I need noemen; ik noem to call, to name; I call, I name nog still nood need, distress als de nood het hoogst is, is de redding nabij when the need is greatest, salvation is near nooit never
normaal normal nostalgie nostalgia notitieblok, het notebook nou en of! you bet! nou ja oh well nuchter down-to-earth nuttig useful nummerfs, het number ober/s waiter oceaan ocean oefenen; ik oefen to train, to practice; I train, I practice oefening exercise of or of anders ... or else ... of toch or maybe ogenblik, het moment oke O.K. om around, at om de hoek around the corner om de zeven jaar every seven years om zeven uur at seven o'clock omdat because omhoog up, upward omvallen; ik val om* to fall over; I fall over omver over onaardig not nice onbelangrijk unimportant onbetrouwbaar unreliable onder under ondergaan; de zon gaat onder* to set; the sun sets ondergetekende the undersigned ondergoed, het underwear onderlegger/s desk pad, blotter onderwerp, het subject ongelijk hebben; ik heb ongelijk* to be wrong; I am wrong ongelooflijk unbelievable ongeloofwaardig implausible ongeluk, het accident ongelukkig unhappy ongestoord undisturbed ongewoon unusual ongezond unhealthy onhandig clumsy onmenselijk inhuman onmiddellijk immediately
onnavolgbaar inimitable onplezierig unpleasant ons our, us onsmakelijkheidfonsmakelijkheden distastefulness ontbijt, het breakfast ontbinden; ik ontbind * to dissolve; I dissolve ontdoen van [zich]; ik ontdoe mij van* to get rid of; I get rid of ontgroeien; ik ontgroei to outgrow; I outgrow ontharen; ik onthaar to remove hair; I remove hair onthouden; ik onthoud * to remember; I remember ontkennen; ik ontken to deny; I deny ontknoping denouement ontmoeten; ik ontmoet to meet; I meet ontmoeting encounter ontstaan; het ontstaat* to originate; it originates ontvoering kidnapping ontwikkeling development ontzeggen; ik ontzeg* to deny, to refuse; I deny, I refuse ontzettend terrible onveranderlijk unchangeable onvindbaar untraceable onvriendelijk unfriendly onweer, het thunderstorm onwerkelijk unreal onze our onzeker uncertain, insecure oog, het eye in het oog houden; ik houd in het oog* to keep an eye on; I keep an eye on ooit ever ook also oom/s uncle oor, het ear op on, up op en neer up and down op til zijn; het is op til* to be about to happen; it is about to happen opbellen; ik bel op to phone; I phone
181 open open openbaar public [adj.] openbaar vervoer, het public transport opengaan; het gaat open* to open; it opens opeten; ik eet op* to eat (up); I eat (up) ophouden; ik houd op* to stop; I stop oplosbaar solvable, soluble oplossen; ik los op to solve; I solve oplossing solution oppassen; ik pas op to be careful; I am careful opstaan; ik sta op * to rise, to stand up; I rise, I stand up opsturen; ik stuur op to send; I send opvallen; ik val op* to attra.ct attention; I attract attention opwachten; ik wacht op to wait for; I wait for opzet design met opzet on purpose opzoeken; ik zoek op* to look up; I look up oud old ouderwets old-fashioned oven/s oven over about, over overal everywhere overdrijven; ik overdrijf* to exaggerate; I exaggerate overeind trekken; ik trek overeind* to pull upright; I pull upright overlaten aan; ik laat over aan * to leave to; I leave to oversteken; ik steek over* to cross; I cross pa dad paar, het couple paard, het horse pad/paden, het path pak, het suit pakketjefs, het parcel pakken; ik pak to take, to get, to catch; I take, I get, I catch
te pakken krijgen; ik krijg te pakken * to catch; I catch pannekoek pancake papier, het paper parapluf's umbrella parkeren; ik parkeer to park; I park partijtje/s, het party pas just paspoort, het passport pedaalemmerfs trashcan (with pedal) patat french fries pech trouble, bad luck pen pen per by perron/s, het platform persoon person persoonlijkheid/ persoonlijkheden personality pierewaaierfs party animal pijn pain pijnlijk painful pijnloos painless pijp pipe pilsjefs, het beer plaat plaque plaats place plaatsing placement plank board plannen; ik plan to make a plan; I make a plan van plan zijn; ik ben van plan* to intend to; I intend to plant plant plas puddle plat flat plein, het plaza, square plezier, het pleasure plezieren; ik plezier to give pleasure; I give pleasure plezierig pleasant plicht duty plotseling suddenly poef ottoman poffertje/s, het tiny pancake poli tie police pootleg porselein china portefeuille/s billfold portemonee/s wallet portier, het car door
portret, het portrait post mail postbodefs mailperson postcodefs zip code postkantoor, het post office postzegelfs stamp postzegelautomaat stamp vending machine pot jar potlood pencil praten; ik praat to speak, to talk; I speak, I talk prettig pleasant prietpraat nonsense prijs price, prize tegen welke prijs at what price prijscomitef's award committee prikbord, het bulletin board prive private proberen; ik probeer to try; I try probleem, het problem probleemloos without problem produceren; ik produceer to produce; I produce programma/'s, het program prostitutie prostitution publicatie/s publication publiceren; ik publiceer to publish; I publish pyjama/'s pyjamas raaf raven raam, het window raar strange radio/'s radio recht straight rechterhand right hand rechtop upright rechts right redactiefs editorial board redden; ik red to save; I save redderfs savior redding salvation regel/s line regenfs rain regenen; het regent to rain; it rains regenboog rainbow reis trip reisagentschap, het travel agency
182 op reis zijn; ik ben op reis* to be on a trip; I am on a trip reizen; ik reis to travel; I travel rekenmachine/s calculator rennen; ik ren to run; I run republiek republic reputatie/s reputation rest rest restaurant, het restaurant revolver/s gun richting direction riem belt rij row rijden; ik rijd* to drive, to ride; I drive, I ride rijder/s rider rijk rich rijkdom wealth rijp ripe rijst rice ring ring roepen; ik roep* to shout; I shout roeping vocation roet, het soot roet in het eten gooien; ik gooi roet in het eten to be a spoilsport; I am a spoil-sport rok skirt roken; ik rook to smoke; I smoke roker/s smoker rol role, part roman novel rond around romp torso rood red rook smoke rotweer, het foul weather rug back mggegraat spine mgzak backpack mim wide mim op tijd in plenty of time mimte space mit windowpane rust rest met rust Iaten; ik laat met rust* to leave in peace; I leave in peace msteloos restless msteloosheid restlessness
rustig quiet, peaceful samen together schaal platter schemerlamp floor/table lamp scheuren; ik scheur to tear; I tear schijnbaar apparent schijnen; ik schijn * to shine, to seem; I shine, I seem schilderachtig picturesque schilderen; ik schilder to paint; I paint schilderij, bet painting schoen shoe school school schoon clean schoonmaken; ik maak schoon to clean; I clean schotelfs dish schoteltje/s, het saucer schouder/s shoulder de schouders ophalen; ik haal de schouders op to shrug one's shoulders; I shrug my shoulders schouwburg theater schreeuwen; ik schreeuw to scream, to shout; I scream, I shout schrijfster/s writer (female) schrijven; ik schrijf* to write; I write schrijver/s writer (male) schrikachtig easily terrified schrikken; ik schrik* to be startled; I am startled schuiven, ik schuif * to slide, I slide secretaris secretary seizoen, bet season serieus serious serveerster/s waitress servet, het napkin sex sex sexistisch sexist [adj.] sigaar cigar sigaartjefs, het cigarillo sigaret cigarette simpel simple sinds since sjaal/s scarf
sjiek chic skelet, het skeleton sla salad, lettuce slaan; ik sla * to hit; I hit slagfslagen blow zijn slag slaan; ik sla mijn slag* to make a deal; I make a deal slaapkamerfs bedroom slap slack slapen; ik slaap* to sleep; I sleep slappeling slacker slecht bad, evil slechts only sleutelfs key slijk, bet mud het slijk der aarde money slim clever sluiten; ik sluit* to close, to lock; I close, I lock smaak taste smakelijk tasty smakelijk eten enjoy your meal smal narrow smokkelen; ik smokkel to smuggle; I smuggle sneeuw snow snijden; ik snijd* to cut; I cut soep soup sommige some soms sometimes sok sock soort, bet kind spaarvarkentje/s, het piggy bank spannend exciting spanning tension sparen; ik spaar to· save; I save spel game, play spelen; ik speel to play; I play een speling van het lot a whim of fate spiegel/s mirror speurdersinzicht, het detective instinct spier muscle spijkerbroek jeans spijt regret bet spijt me I am sorry spons sponge spoorwegen railways sport sports
183
aan sport doen; ik doe aan sport• to be engaged in sports; I am engaged in sports geen sprake zijn van; er is geen sprake van • to be out of the question; it is out of the question spreekwoord, het proverb spreken; ik spreek* to speak; I speak springen; ik spring• to jump; I jump springlevend alive and kicking spul, het stuff staan; ik sta • to stand; I stand stadfsteden city stamcafe/'s, het hangout stamtafel/s table for regulars stappen; ik stap to step; I step staren; ik staar to stare; I stare station/s, het station stedelijk of the city stedeling city dweller steeds always steen stone stellen; ik stel to put, to suppose; I put, I suppose stem voice stemming atmosphere, vote stenigen; ik stenig to stone; I stone sterk strong stift felt pen stijl style stil quiet stil te silence stoel chair stok stick stokjes chopsticks stom dumb, stupid stomheid dumbness stoppen; ik stop to put, to stop; I put, I stop storm storm stortbui downpour stoten; ik stoot• to bump; I bump straat street strak tight straks soon strand, het beach
stranden; ik strand to wash ashore, to get stuck; I wash ashore, I get stuck streep strip strekken; ik strek to stretch; I stretch stripboek, het comic strip studeren; ik studeer to study; I study stuiver/s nickel stuk, het piece stukrijden; ik rijd stuk* to smash up; I smash up stuur, het steering wheel suiker sugar taal language taart pie tabak tobacco tafel/s table tand tooth tandenborstel/s toothbrush tandenstoker/s toothpick tante/s aunt taxi/'s taxi te too, at teen toe tegen to, against tegenhouden; ik houd tegen • to hold back; I hold back tegen kunnen; ik kan tegen • to stand; I can stand tegenover opposite tekst text tel count, moment de tel kwijtraken; ik raak de tel kwijt to lose count; I lose count telbaar countable telefoneren; ik telefoneer to phone; I phone telefoon/s phone de telefoon goat the phone is ringing telefooncel phone booth telegram, het telegram televisie/s television tellen; ik tel to count; I count tenminste at least tenslotte in the end ter at the, on the, in the
terras, het terrace terug back terugkomen; ik kom terug• to come back; I come back tevreden content terwijl while thee tea thuis at home tijd time van aile tijden of all time een tijdje a while tijdschrift, het magazine tjongejonge boy oh boy toch yet, still toch nog after all toe to, towards toen then, when toerist tourist toeval, het chance, coincidence, luck toevallig by chance tonen; ik toon to show; I show tong tongue tot until, to touw, het rope tram tram trein train trek hebben in; ik heb trek in • to like; I would like trekken; ik trek* to pull; I pull trekker/s trigger trouw faithful trouweloos disloyal, unfaithful trouwen; ik trouw to marry; I marry trui sweater tuin garden om de tuin leiden; ik leid om de tuin to lead up the garden path; I lead up the garden path tulp tulip tussen between, among typemachine/s typewriter ui onion uit from, out uithebben; ik heb (het hoek) uit* to finish; I finished (the book) uitdelen; ik deel uit to distribute; I distribute
184 uitdoen; ik doe uit* to take off, to switch off; I take off, I switch off uitdrukken; ik druk uit to express; I express uitgaan; ik ga uit* to go out; I go out uitgang exit uitgeverfs publisher uitlaten; ik laat uit* to let out, to walk (a dog); I let out, I walk (a dog) uitleggen; ik leg uit to explain; I explain uitnodigen; ik nodig uit to invite; I invite uitnodiging invitation uitstappen; ik stap uit to get out; I get out uitstekend outstanding uittrekken; ik trek uit* to take off; I take off uitvallen; het valt uit* to turn out; it turns out uitvinden; ik vind uit* to find out, to invent; I find out, I invent universiteit university uur, het hour vaak often vaas vase vaatwasmachine/s dishwasher vaderlander/s patriot vak, het profession vakantie/s vacation met vakantie gaan; ik ga met vakantie* to go on vacation; I go on vacation val trap in de vallopen; ik loop in de val* to walk into a trap; I walk into a trap vallen; ik val* to fall; I fall van of vanavond this evening vandaag today vandaan from vanmiddag this afternoon vanmorgen this morning vannacht tonight varen; ik vaar* to sail; I sail
varkenfs pig vast tight, surely vastbinden; ik bind vast* to tie up; I tie up vasthouden, ik houd vast* to hold (tight); I hold (tight) veel many vegetarierfs vegetarian vent guy ver far veranderen; ik verander to change; I change verandering change veranderlijk changeable verantwoordelijk responsible verantwoordelijkheid/ verantwoordelijkheden responsibility verantwoorden; ik verantwoord to justify; I justify verarmen; ik verarm to impoverish; I impoverish verbergen; ik verberg* to hide; I hide verbieden; ik verbied* to forbid; I forbid verbinden; ik verbind* to connect; I connect verbleken; ik verbleek to grow pale; I grow pale verblijf, het stay verbloemen; ik verbloem to euphemize; I euphemize verbodfverboden, het ban verbuigen; ik verbuig* to decline; I decline verdelen; ik verdeel to divide; I divide verder farther, further verdienen; ik verdien to earn, to deserve; I earn, I deserve verdieping floor verdoen; ik verdoe* to waste; I waste verdragfverdragen, het treaty verdriet, het sadness verdrietig sad verdrinken; ik verdrink* to drown; I drown verdunnen; ik verdun to make thinner; I make thinner Verenigde Staten United States
vereniging club verfilming film version (of a book) vergelden; ik vergeld* to repay; I repay vergelijken (met); ik vergelijk (met)* to compare (to); I compare (to) vergeten; ik vergeet* to forget; I forget vergeven; ik vergeef* to forgive; I forgive vergiet, het colander vergissing mistake vergrootglas, het magnifying glass verhaal, het story verhogen; ik verhoog to heighten; I heighten verhuizen; ik verhuis to move (house); I move (house) verhuren; ik verhuur to rent out; I rent out verjaardag birthday verjongen; ik verjong to rejuvenate; I rejuvenate verkeer, het traffic verkeerd wrong verkoopsterfs salesperson (female) verkopen; ik verkoop* to sell; I sell verkoperfs salesperson (male) verkouden worden; ik word verkouden* to catch a cold; I catch a cold verkouden zijn; ik ben verkouden* to have a cold; I have a cold verkoudheidfverkoudheden cold verkrijgbaar available verkrijgen; ik verkrijg* to obtain; I obtain verlagen; ik verlaag to lower; I lower verlaten; ik verlaat* to leave (behind); I leave (behind) verleden, het past verleggen; ik verleg to shift; I shift verlichten; ik verlicht to illuminate; I illuminate
185 verliezen; ik verlies * to lose; I lose verlinksen; ik verlinks to move to the left (politically); I move to the left vermageren; ik vermager to lose weight; I lose weight vermomming disguise vermoorden; ik vermoord to kill; I kill vernielen; ik verniel to destroy; I destroy vernieling destruction vernietigen; ik vernietig to destroy; I destroy verontrust concerned verontschuldigen [zich); ik verontschuldig me to apologize; I apologize verontschuldiging apology verplaatsbaar movable verplaatsen; ik verplaats to move; I move (something) verplichting obligation verrechtsen; ik verrechts to move to the right (politically); I move to the right verrijken; ik verrijk to enrich; I enrich vers fresh verscheuren; ik verscheur to tear apart; I tear apart verschil, het difference verschillende several verschijnen; ik verschijn* to appear; I appear verschrikkelijk terrible verslaan; ik versla* to beat; I beat verslagfverslagen, bet report verslappen; ik verslap to slacken; I slacken versmallen; bet versmalt to narrow; it narrows verstaan; ik versta* to understand; I understand verstaanbaar understandable, audible verstedelijking urbanization verstenen; bet versteent to petrify; it petrifies
verstommen; ik verstom to fall silent; I fall silent vertalen; ik vertaal to translate; I translate vertaler/s translator verte distance vertellen; ik vertel to tell; I tell vertrekken; ik vertrek* to leave (depart); I leave (depart) vertrekhal departure lounge vervolgen; ik vervolg to continue; I continue vervreemden; ik vervreemd to estrange; I estrange vervroegen; ik vervroeg to make earlier; I make earlier vervuilen; ik vervuil to pollute; I pollute vervuiling pollution vervullen; ik vervul to fulfill; I fulfill vervulling fulfilment, realization in vervulling gaan; bet gaat in vervulling* to come true; it comes true verwaaien; ik verwaai to become wind-blown; I become windblown verwachten; ik verwacht to expect; I expect verwarmen; ik verwarm to heat, to warm; I heat, I warm verwarming heating verwerken; ik verwerk to process; I process verzachten; ik verzacht to soften; I soften verzekeren; ik verzeker to insure; I insure vet fat vies dirty viezigheid filth vijand enemy vijandschap hostility villa/'s villa vinden; ik vind* to find, to think; I find, I think vindingrijk inventive vinger/s finger visum/visa, het visa Vlaanderen Flanders Vlaams Flemish
Vlaming Fleming vlees, bet meat vliegen; ik vlieg* to fly; I fly vliegtuig, bet plane vloerkleed, bet rug vluchteling refugee vluchten; ik vlucht to flee, to run away; I flee, I run away vlug fast, quickly v'oelbaar perceptible voelen; ik voel to feel; I feel voet foot te voet on foot voetstap footstep vol full volgen; ik volg to follow; I follow volgend following, next volgens according to volgens mij in my opinion volgzaam docile volk, het people volledig completely volwassen adult [adj.] volwassene adult voor for, before vooral especially voorbeeld, het example, role model voorbeeldig exemplary voorbereiden; ik bereid voor to prepare; I prepare voorgerecht, bet appetizer op voorhand in advance voorspelbaar predictable voorstadfvoorsteden suburb voorstellen [zich); ik stel me voor to imagine, to introduce oneself; I imagine, I introduce myself vooruit ahead voorwiel, bet front wheel voorzichtig careful, cautiously voorzichtigheid prudence vorig previous, last vork fork vraag question vragen stellen; ik stel vragen to ask questions; I ask questions vrede peace vrachtwagenfs truck vragen; ik vraag* to ask; I ask
186 vreemd strange vreemde strange person vreemdeling stranger vrezen; ik vrees to fear; I fear vriend friend (male), boyfriend vriendelijk friendly vriendin friend (female), girlfriend vriendschap friendship vriesvak, bet freezer vrij free vrijbeid freedom vroeger in the past vroegte early morning vrouw woman vrouwelijk feminine vrouwenbeweging women's movement vuil dirty vulkaan volcano vullen; ik vul to fill; I fill vulling filling vulpen fountain pen vurig fiery, passionate vuur, bet fire vuurwapen/s, bet fire arm waaien; bet waait to blow; it blows, it's windy waar where waar true waard worth waarde value waarderen; ik waardeer to value; I value waarom why waarom toch why on earth waarschijnlijk probably wacbten; ik wacbt to wait; I wait wand wall wandelen; ik wandel to walk; I walk wandeling hike wanneer when want because warempel even, truly warenbuis, bet department store warm warm wasbaar washable wassen; ik was* to wash; I wash wasbandjefs, bet washcloth
wastafelfs sink wat what, a few wat ook whatever wat voor what kind of water, bet water waterig watery we toilet we we week week weekeinde, bet weekend weer again weer, bet weather weg away wegfwegen road wegenwacbt AAA equivalent (road service) de weg vragen; ik vraag de weg* to ask directions; I ask directions wegkomen; ik kom weg* to get away; I get away wegnemen; ik neem weg* to take away; I take away wegrijden; ik rijd weg* to drive off; I drive off wei meadow weinig little wekelijks weekly welk which welkom welcome, good night welnee not at all welterusten sleep well wenken; ik wenk to motion closer; I motion closer wens wish wensen; ik wens wish; I wish wereld world ter wereld in the world werk, bet work werkelijk really werkelijkbeid/werkelijkbeden reality werken; ik werk to work; I work werkloos unemployed weten; ik weet* to know; I know weet ik veel what do I know weet jewel you know wie who wiebelen; ik wiebel to wobble; I wobble wij we
wijn wine willen; ik wil to want; I want willoos without will wind wind winderig windy windmolen/s windmill winkel/s shop winkelen; ik winkel to shop; I shop wit white wisselen; ik wissel to change; I change wonen; ik woon to live; I live woning dwelling woonkamer/s living room woord, bet word woordenboek, bet dictionary worden; ik word* to become; I become zaak business zacbt soft, softly zacbtbeid softness zacbtjes softly zak pocket zakelijk business-like ze she, they, them zee sea zeep soap zeggen; ik zeg* to say; I say zeker certain, certainly zekerbeid certainty zelden rarely zelf self zelfde same zelfs even zender/s transmitter zeur whino zicb(zelf) oneself ziek sick ziekelijk sickly ziekenhuis, bet hospital ziekenwagen/s ambulance ziekte illness zien; ik zie* to see; I see emaar uit zien; bet ziet emaar uit* to look like it; it looks like it eruit zien; ik zie eruit* to look; I look ziener/s seer tot ziens see you
187 zij she, they zijn; ik ben* to be; I am zijn his, its zilver silver zilverachtig silvery zin hebben in; ik heb zin in • to like; I would like zingen; ik zing* to sing; I sing zitten; ik zit* to sit; I sit goed zitten; het zit goed* to fit well; it fits well zo so zo'n such a zoals like, as zoeken; ik zoek* to look for, to search; I look for, I search op zoek zijn naar; ik ben op zoek naar* to look for; I look
for
zoet sweet zogenaamd so-called zoiets something like that zomaar just like that zon sun zonder without zonderling marginal person zonnebril sunglasses zonnen; ik zon to sunbathe; I sunbathe zonneschijn sunshine zonnig sunny zoon son zorg care zorgen; ik zorg to take care, to make sure; I take care, I make sure
zorgen maken om [zich); ik maak me zorgen om to worry about; I worry about zorgen voor; ik zorg voor to take care of; I take care of zout salt zuinig frugal zulke such zus sister zwaar heavy zwart black zwembad, het pool zwembroek (swimming) trunks zwemmen; ik zwem* to swim; I swim zwijgen; ik zwijg* to be silent; I am silent zwijger/s silent person zwijgzaam silent Zwitserland Switzerland
188
Index addition 20 adjective + noun combination 33 articles 2 auxiliary verbs 84-85 cardinals 43-44 commands 97 comparative 102-04 compound sentence 110, 124-25 conditional 117-18 conjunctions 110, 124-25 consonants 2-3 days of the week 52 de words 2 demonstrative pronouns 51 derivations 9 diminutive 104 duration 96 er 118-19 future tense 110-11 geen 21 governance 15 hebben 5, 66, 85 het words 2 hoeven 79 imperative 97 intention 97 inversion 20, 124-25 irregular past tense 65-66 irregular plurals 2, 27-28 kunnen 77-78, 117-18 laten 79 liggen te 96 lopen te 96
moeten 77-78, 117-18 mogen 77-78, 117-18 months of the year 52 negation 20-21 niet 20 numbers 43-46 object 13 object pronouns 71-72, 105 om te 97 ordinals 44-46 passive 105 past participle 84-86, 205 past tense 64-66 perfect tense 84-86 personal pronouns 5 pincer construction 78-79,85,111,118 plural of nouns 27-28 polite form 6 possessive pronouns 38 predicate 14 prefix 9, 91 prepositions with er 119 prepositions with pronouns 51, 59 present tense 12-13 pronunciation 2-3 question words 43 reflexive pronouns 71-72 relative clause 59 relative pronouns 58-59 seasons 62 second person singular 14 sentence 13-14 separable prefix 91 separable verbs 91 schwa 4,103 spelling 4-5 staan te 96
189 stem 12-13 subject 13-14 suffix 18, 24, 30, 36, 104 superlative 102-04 telling time 52 'TFoKSCHaaP 64,84 unstressed e 4 unstressed personal pronouns 6 verb 13-14 voelen 64, 84
vowels 3 werken 12, 64, 84-85, 97, 110-11 willen 77-78, 117-18 worden 105 zich 71-72 zijn 5, 66, 85, 97 zijn aan het 96 zitten te 96 zouden 117-18 zullen 110-11
