F.Barth

Frerik Barth „Grupy i granice etniczne: spłeczna rganizacja różnic kulturwych”: Rzumwanie antrplgiczne: różnice kulturwe nie ukłaają się w kntinuum: 1) istnieją zbirwści luzi, które zasanicz pzielają wspólną kulturę 2) istnieją zespły wzajemnie pwiązanych różnic, które pzwalają wyrębnid każą taką pjeynczą kulturę spśró wszystkich innych kultur Kultura-> spsób pisywania luzkieg zachwania= każej kulturze pwiaa zielna grupa ludzi, np. grupa etniczna Spłeczeostw jak system spłeczny, w ramach któreg mżna analizwać mniejsze, rzeczywiście istniejące grupy i jednstki 

Czynniki mające ecyujące znaczenie la utrzymywania się zróżnicwana kulturweg: *geograficzna izolacja pglą nieaekwatny: *spłeczna izlacja 



Granice trwają mim przepływania przez nie luzi: knsekwencją istnienia różnica etnicznych jest ziałanie spłecznych prcesów wykluczania i włączania, zięki którym sbne kategrie są w stanie się utrzymywad, mim zmian przynależnści jakie mają miejsce w ciągu jenstkweg życia Pprzez takie granice utrzymywane są stabilne, trwałe i barz ważne relacje spłeczne

dychotomizacja statusów etnicznych =

etniczne różnice nie są pchną braku interakcji spłecznych i spłecznej akceptacji PRZECIWNIE: częst stają się ważnymi funamentami, na których buwane są rzległe systemy spłeczne

różnice kulturwe- są w stanie przetrwad mim nawiązywania mięzy-etnicznych kontaktów i istnienia wzajemnych zależnści mięzy grupami etnicznymi

OGÓLNE PODEJŚCIE DO ANALIZY PROBLEMU: Analiza teoretyczna:

1) grupy etniczne są kategriami kreślanymi pprzez akty przypisywania i i entyfikacji, których knują sami ziałający luzi i lateg mają ne cechy zrganizwanych mięzyluzkich interakcji-> ptem wiązanie innych cech grup etnicznych z ich pstawwą właściwścią 2) generatywne pejście  analizy prblemu: baanie różnych prcesów, które przyczyniają się  tworzenia i trwania grup etnicznych 3) baanie etnicznych granic i ich utrzymywania się

DEFINIOWANIE GRUPY ETNICZNEJ:

Grupa etniczna w literaturze antropologicznej jako opis populacji:

1)w użej mierze zlnej  bilgicznej sam reprukcji 2)której człnkwie pzielają funamentalne wartści kulturwe realizwane zięki jawnemu ich zespoleniu w formy kulturowe

3)twrzącej płaszczyznę la kmunikacji i interakcji wewnątrzgrupwej 4)psiaającej człnków, którzy sami ientyfikują się i są ientyfikwani przez innych jak twrzący kategorię, która jest wyróżnialna spśró innych kategrii należących  teg sameg prząku Rasa=kultura=język spłeczeostw=grupa (rzuca lub różnia innych człnków) Utrzymywanie granic- skutek izlacji spłecznej Cechy izolacji: -> istnienie różnic raswych ->istnienie różnic kulturwych ->istnienie separacji spłecznej i barier językwych ->spntaniczna i zrganizwana wrgśd GRUPY ETNICZNE JAKO TYP ORGANIZACYJNY:

Grupa etniczna jak frma rganizacji spłecznej-> sam przypisywanie i przypisywanie człwieka  aneg człwieka  grupy przez innych Przypisanie etniczne przypisywanie kategrialne: klasyfikacja sby p wzglęem jej podstawowej, najogólniejszej klasyfikacji, zdeterminowanej przez jej pochodzenie (t lgiczne…)

Frmwanie grup etnicznych: aktrzy używają ientyfikacji etnicznych by kategryzwad siebie i innych la celów interakcji = frmują grupy etniczne( grupy w sensie rganizacyjnym) Kulturwe treści ychtmii etnicznych pchzą z wóch prządków: 1) z prząku jawnych sygnałów lub znaków-cech różniających, których luzie szukają i ekspnują, by prezentwad innym swą tżsamśd (cechy: ubranie, język, wyglą mów, gólnie styl życia) 2) z prząku pstawwych uznawanych wartści: stanarówmralnści i sknałści, przy użyciu których cenia się wyniki luzkich ziałao GRANICE GRUP ETNICZNYCH:

Grupy etniczne trwają jak znaczące jenstki tylk wtey, gy przynależnśd  nich pciąga za sbą istnienie wyraźnych różnic w zachwaniu, tzn. gy pciąga za sbą trwanie kulturwych różnic Właściwśd rganizacyjna- uprząkwany zbiór zasa rzązących spłecznymi kntaktami mięzy grupami etnicznymi

Stabilne mięzyetniczne relacje są mżliwe przy załżeniu, że w strukturę interakcji wbuwane są: -zbiór zasa rzązących sytuacjami kntaktu i pzwalających na artykulację w niektórych sektrach czy luzkieg ziałania

-zbiór zakazów tyczących sytuacji spłecznych, zapbiegających mięzyetnicznym interakcjm w innych sektorach WIELOETNICZNY SYSTEM SPOŁECZNY:

Furnival(1944r., analiza spłeczeostwa pluralistyczneg)  wieletniczna spłecznśd jest zintegrwana w ramach rynku p kntrlą systemu paostwweg zminwaneg przez jeną z grup (system pzstawia jenak uży zakres kulturweg zróżnicowania w religijnych i wewnątrzgrupwych bszarach luzkiej aktywnści : ->np. melanezyjski system hanlu należący  cieszącej się wyskim prestiżem sfery gsparki, etykiety i nakazy rzązące sytuacją wymiany i izlujące ją  innych zajęd ->tradycyjnie plicentryczne systemy z płuniw-wschodniej Azji- zintegrwane przez prestiżwą sferę hanlu i quasi-feudalne struktury polityczne

ZWIĄZKI MIĘDZY TOŻSAMOŚCIAMI I STANDARDAMI WARTOŚCI: Pjawienie się etnicznych różnic na anym terenie:  organizacyjne wymgi, kategryzacja części ppulacji w ekskluzywne i nakazwe kategrie statusowe akceptacja zasay, że stanary zastswane  jenej kategrii mgą się różnid   tych

zastosowanych do innej

WZAJEMNE ZALEŻNOŚCI MIĘDZY GRUPAMI ETNICZNYMI: Komplementarnśd grup- przyczynia się t  wzrstu pzimu wzajemnych zależnści lub symbizy

i twrzyd strefy, w których wyrażad się mgą cechy kulturowo poszczególnych grup Żeby grupy etniczne wyjształciły stabilną i symbityczną wzajemną aaptację: ->kulturowe charakterystyki każej grupy etnicznej muszą byd stabilne, żeby kmplementarne różnice, na których system się piera mgły utrzymywad się w sytuacjach bliskich kntaktów mięzy grupami etnicznymi PERSPEKTYWA EKOLOGICZNA:

Zależnśd mięzy eklgią kulturwą a sferą ziałania: Formy wzajemnych adaptacji: 1) Zajmwanie ściśle separwanych  siebie nisz w śrwisku naturalnym,

współzawnictw w minimalnym stpniu  zasby znajujące się w tym śrwisku Wzajemna zależnśd: graniczna(mim ich współwystępwania na danym obszarze) Artykulacja własnych cech kulturwych: głównie w sferze hanlu i byd mże w sferze ceremonialno-rytualnej 2) Mnpliści zajmujący zielne terytria

Współzawnictw  naturalne zasby Artykulacja ich cech kulturowych: w sferze polityki przygranicznej, a także

prawpbnie w innych sferach życia 3) Dstarczanie wzajemnych óbr i usług, np. zajmwad pwiązane ze sbą zięki swej miennści nisze, bęące w bliskiej wzajemnej zależnści

Klasyczna sytuacja symbizy: jeśli nie współpracują ze sbą ściśle w sektrze plitycznym Jeśli: knkurują ze sbą i stswują się  siebie pprzez zróżnicwane mnplizwanie śrków prukcji-> bliskie polityczne i gospodarcze zrozumienie, z twartą mżliwścią zaistnienia innych frm wzajemnej zależnści + atkwa frma: wie lub więcej zrganizwanych grup znajują się w rzeczywistści przynajmniej w częściwej knkurencji wewnątrz tej samej eklgicznej niszy po pewnym czasie-> jena taka grupa zastąpi pzstałe lub rzwinie się takie przystosowanie, w wyniku któreg wzrśnie wzajemna kmplementarnśd i zależnśd mięzy grupami PERSPEKTYWA DEMOGRAFICZNA:

Na aaptację grupy  niszy w śrwisku naturalnym ma wpływ jej bezwzglęna liczebnśd, pczas gy na aaptację grupy  niszy twrznej przez inną grupę etniczną ma wpływ jej wielkśd wzglęna Czynniki kreślające przemieszczenia inywiualne i ruchy grupwe: emigracja, która łagzi nacisk ppulacyjny na ane terytrium imigracja, zięki której jena lub kilka współrezyujących grup utrzymują się jak zagraniczne miejsca sielenia luzi pchzących z większej ppulacji

CZYNNIKI POWODUJĄCE ZMIANĘ TOŻSAMOŚCI:

Warunki  zajścia takiej asymilacji: 1) istnienie kulturwych mechanizmów umżliwiających wprwazenie w życie zasa, na jakich włączani są  grupy nwi człnkwie, na które skłaają się iee bwiązków wbec przków, kmpensacji pprzez zapłatę 2) istnienie bźca w pstaci czywistych krzyści la przyjmująceg gsparstwa mweg i sby stjącej na jeg czele

Generalnie: tam, gzie etniczne relacje pzstają przez ługi czas i gzie jest uża wzajemna zależnśd  przybliżna równwaga emgraficzna GRUPY ETNICZNE I STRATYFIKACJA S POŁECZNA:

Relacja nierównści i istnienie spłeczneg uwarstwienia: sytuacja, w której jedna grupa etniczna psiaa kntrlę na śrkami prukcji używanymi przez inną grupę Stratyfikwane systemy wieletniczne: istnieją tam, gzie grupy etniczne są charakteryzowane przez zróżnicwaną kntrlę óbr, które są cenine przez wszystkie grupy w systemie JEDNAK: istnienie systemu stratyfikacji spłecznej niekniecznie pciąga za sbą istnienia grup etnicznych

MNIEJSZOŚCI, PARIASI I ORGANIZACYJNE CECHY PERYFERII: Pariasi-> grupy aktywnie rzucane przez spłecznśd gsparzy z pwu swjeg zachwania lub

psiaania cech zecywanie ptępianych (pariasi statnich wieków: kaci ,Cyganie; ważna cecha:  jak ci, którzy łamią pstawwe tabu, byli rzucani przez szerszą spłecznśd-> ale tylko Cyganie byli grupą etniczną; reszta mim istnienia grmnych barier spłecznych nie wytwrzyły wewnętrznej spistści) Najsilniej ziałający czynnik utrzymujący granice grup pariasów: -> pstawa spłecznści gsparzy