1B maila
FAMILIAN EUSKARAZ
euskara familia transmisioa
Ataza honetan, familietan euskara sustatzeak duen garrantzia ikusarazi nahi dugu. Horretarako: A.1. Euskaltegiko ikasleen gurasoen hizkuntza tipologiaren bilakaeraz mintzatuko gara. A.2. Irratiko iragarkietan entzundako jendearen hizkuntza mailaz eta tipologiaz mintzatuko gara. A.3. Familietan euskara sustatzeko kanpaina bat idatziko dugu. Ondoren, aholkuak ematen ikasteko joko batean jolastu eta euskararen erabileraren gaineko gure jarrera aztertu eta erabilera plan bat zehaztuko dugu.
ATAZAK PROZEDURA: A ataza: Guraso tipologiak Atazaurrea: Ikasgelako ikasleen gurasoen hizkuntza tipologiaren gaineko hipotesiak egin. Bakarka, EAEko gurasoen hizkuntza tipologia irakurri eta ikasgelako ikasleen gurasoen tipologiaren gaineko hipotesiak egingo ditugu: tipologia honek islatuko ote du gure ikasgelako ikasleen gurasoen hizkuntza tipologia?(3.or.).
A.1. ataza: Ikasgelako ikasleen gurasoen hizkuntza tipologia aztertuko dugu. Bakarka, galderei erantzunez, nork bere gurasoen hizkuntza tipologia aztertuko du. (3.or.). Bakarka, “Gure etxeko hizkuntzak” orria idatziko dugu eta euskaltegiko ormetan itsatsiko dugu aurkezpena egin ondoren. (4.or.). Guztion artean, ondorio nagusiak aterako ditugu galdera hauei erantzunez: EAEko hizkuntza tipologiak islatzen al du gure ikasgelako errealitatea? Asmatu al dugu hipotesiekin? Zein tipologia gailentzen da, oro har, ikasgelan? Eman al da bilakaerarik?
A.2. ataza: Irratiko iragarkietan entzundako gurasoen hizkuntza maila eta tipologiaz mintzatu. Bakarka, iragarkiak entzun eta egokitutako guraso baten hizkuntza tipologia zein den aztertuko dugu. (5. or.). Oharra: Iragarkiakhttp://www.hobekuntza.aek.org/didaktika/filebrowser/Ikasmaterialak/entzungaiak/atazak helbidean nahiz barne sareko biltegian topatuko dituzu Familian euskaraz 1, Familian euskaraz 2 eta Familian euskaraz 3 izenburuarekin. Binaka, egokitu zaigun gurasoa zein tipologiatakoa den azalduko diogu elkarri.
A.3. ataza: Gurasoentzat euskara sustatzeko kanpaina bat idatzi. Binaka jarraituz, euskara sustatzeko guraso erdaldunei zuzendutako kanpaina aztertuko dugu eta aholkuak dagozkien atalean kokatuko ditugu. (6. or.). Bi taldetan, guraso euskaldunei eta euskara ikasten ari direnei zuzendutako antzeko kanpaina baterako ideiak prestatuko ditugu. (7. eta 8. orr.). Bakarka, nork bere kanpaina idatziko du, ideia nagusiak garatuz eta aholku eran idatziz. (9. eta 10. orr.). Binaka, kanpaina desberdinak egin dituztenak elkartuta, egindako lana ahoz aurkeztuko diote elkarri. Aurkezpena entzun bitartean, ikaskidearen kanpainaren aholku pare bat apuntatuko dugu.
Feedbacka: Aurkezpenen ulermena baloratuko dugu. Aurkezpenak baloratzeko galdera hauek egingo dizkiegu: Aurkezpena ulertu duzula uste duzu? Zerbait gelditu zaizu ulertu gabe? Launaka (talde bakoitzeko bina), bakoitzak bere aurkezpenaren galdera bana egingo diogu elkarri. Pentsatu zein galdera egingo dugun, eta gero idatzi galderak orritxoetan. Galderak ozen irakurriko dizkiegu ikaskideei. Galderak entzunda (bi izango dira), erantzunak pentsatu eta idatziko ditugu orritxoetan. Banaka, guztiok prestatutako erantzunak ahoz azalduko ditugu, eta antzekoak izan diren edo ez baloratuko dugu.
Gramatika eta diskurtsoa: Aholkuak emateko jolasa egingo dugu. Aholkuak emateko forma batzuk ikusi eta esaldiak idatziko ditugu. (11.or.). Ondoren, ikaskideen aurkezpenetatik apuntatu ditugun aholkuak forma horietako bat aukeratuta berridatziko ditugu. Taldean, arauak aurkeztuta, aholkuak ematen ikasteko jolasa egingo dugu. (12.or.).
Atazaostea: Euskaraz mintzatzen hasteko plana egingo dugu. Talde txikietan egoerak irakurrita, zein erantzun edo jarrera hartuko genukeen egoera horien aurrean mintzatuko gara. (13. or.). Euskara mintzatzen hasteko egizu zeure plana, horretarako adibidea irakurri ondoren. (14.or.).
GURASO
TIPOLOGIAK
Irakurri EAEko gurasoen hizkuntza zein den eta mintzatu taldean: zuen ikasgelako errealitatea hor irakurri al daiteke? Bota hipotesiak: urrun edo gertu ibiliko da ikasgelako ikasleen gurasoen tipologia?
2 eta 29 urte bitarteko seme-alaben lehen hizkuntza gurasoen hizkuntza gaitasunaren arabera (EAE, 2001) Gurasoen tipologia: A mota: Guraso batek ondo egiten du euskaraz eta gaztelania du lehen hizkuntza. Besteak ez du ondo egiten euskaraz, bere lehen hizkuntza zein den kontuan hartu gabe. B mota (B+): Bi gurasoek ondo egiten dute euskaraz, X mota: Bi gurasoetatik batek ere ez du ondo egiten baina bakarrak du lehen hizkuntza gutxienez euskara. euskaraz, bere lehen hizkuntza zein den kontuan hartu B mota: Bi gurasoek ondo egiten dute euskaraz, gabe. baina bien lehen hizkuntza gaztelania da. D mota: Bi gurasoek ondo egiten dute euskaraz eta biek dute gutxienez euskara lehen hizkuntza -lehen hizkuntza, bat baino gehiago izan daiteke-.
A mota indartua (A+): Guraso batek ondo egiten du euskaraz eta lehen hizkuntza gutxienez euskara du. Besteak ez du euskaraz ondo egiten, bere lehen hizkuntza zein den kontuan hartu gabe.
Gaztelania Biak Biek ondo
Batek ondo
Euskara
Inork ez du ondo egiten
Eta zure etxean zein izan da gurasoen hizkuntza tipologia? Beheko galderei erantzunez, azter ezazu zeure etxekoen tipologia, belaunaldiz belaunaldi, argi ikusteko. Ondoren, “Gure etxeko hizkuntzak” orria bete eta ikaskideei aurkeztu: 1. Eta zein izan zen/da zure aitonamonen hizkuntza? ............................................................................................................................. 2. Zein hizkuntza egiten dute/zuten zure gurasoek etxean? ............................................................................................................................. 3. Gaur egun (guraso bazara) zein da zure tipologia? .............................................................................................................................. 4. Ondorioak atera: a) Eman al da bilakaerarik zure etxekoen tipologian belaunaldiz belaunaldi? ..................................................................................................................................................................... b) Eman bada, nolakoa izan da? ..................................................................................................................................................................... 3
GURE
ETXEKO HIZKUNTZAK
Ikaslearen izena:___________________
A) Birramonaren
A) Birramonaren
A) Birramonaren
A) Birramonaren
hizkuntza:
hizkuntza:
hizkuntza:
hizkuntza:
1. ________________
1. ________________
1. ________________
1. ________________
2. ________________
2. ________________
2. ________________
2. ________________
B)Birraitonaren
B)Birraitonaren
B)Birraitonaren
B)Birraitonaren
hizkuntza:
hizkuntza:
hizkuntza:
hizkuntza:
1. ________________
1. ________________
1. ________________
1. ________________
2. ________________
2. ________________
2. ________________
2. ________________
Amonaren hizkuntza:
Aitonaren hizkuntza:
Amonaren hizkuntza:
Aitonaren hizkuntza:
1. ________________
1. ________________
1. ________________
1. ________________
2. ________________
2. ________________
2. ________________
2. ________________
Amaren hizkuntza:
Aitaren hizkuntza:
1. ________________
1. ________________
2. ________________
2. ________________
Nire hizkuntza: 1. ________________ 2. ________________
Nire ondorengoena:
Nire ondorengoena:
Nire ondorengoena:
(seme-alabak, ilobak, bilobak...)
(seme-alabak, ilobak, bilobak...)
(seme-alabak, ilobak, bilobak...)
1. ________________
1. ________________
1. ________________
2. ________________
2. ________________
2. ________________
4
IRAGARKIA 1 Jarraian hiru iragarki entzungo ditugu eta zuri egokitu zaizun iragarkiko protagonistaren hizkuntza tipologia aztertuko duzu. Erantzun beheko galderei:
Miren: 1. Zein euskara maila du Mirenek? Gai al da haurrekin euskaraz mintzatzeko? ........................................................................................................................................
2. Maila horrekin zer uste duzu egin dezakeela euskaraz (euskaraz bizi egun osoan, haurrari instrukzio batzuk euskaraz eman, ipuinak euskaraz irakurri,...)? ....................................................................................................................................... 3. Berak zer esan du iragarkian egiteko prest dagoela ? .............................................................................................................................................................................. 4. Zure ustez zer ezin du egin euskaraz bere haurrarekin (EGA titulua prestatzen lagundu bere semealabari, Euskaltzaindiko arauak azaldu, erdaraz ulertzen ez duen medizina baten prospektua euskarara itzuli,....)? .............................................................................................................................................................................. 5. Beraz, gurasoen zein tipologiatan kokatuko zenuke Miren?................................................................................
IRAGARKIA 2 Jarraian hiru iragarki entzungo ditugu eta zuri egokitu zaizun iragarkiko protagonistaren hizkuntza tipologia aztertuko duzu. Erantzun beheko galderei:
Ane: 1. Zein euskara maila du Mirenek? Gai al da haurrekin euskaraz mintzatzeko? ........................................................................................................................................
2. Maila horrekin zer uste duzu egin dezakeela euskaraz (euskaraz bizi egun osoan, haurrari instrukzio batzuk euskaraz eman, ipuinak euskaraz irakurri,...)? ........................................................................................................................................ 3. Berak zer esan du iragarkian egiteko prest dagoela ? .............................................................................................................................................................................. 4. Zure ustez zer ezin du egin euskaraz bere haurrarekin (EGA titulua prestatzen lagundu bere semealabari, Euskaltzaindiko arauak azaldu, erdaraz ulertzen ez duen medizina baten prospektua euskarara itzuli,....)? ............................................................................................................................................................................. 5. Beraz, gurasoen zein tipologiatan kokatuko zenuke Ane?...............................................................................
5
KIKORI AHOLKUAK Iragarkian euskaraz ez zekien gurasorik ere azaldu da: guk Kiko deitu diogu. Kiko bezalako gurasoentzat Gasteizko udalak egin duen kanpaina irakurri eta aholku bakoitza dagokion atalean koka ezazu: zer egin, zer ez egin eta nola hobetu.
EUSKARAZ
AHOLKU
EZ BADAKIZU:
ZER
EGIN
Haurra zaintzeko zaintzaile bat hartu behar baduzue, hobe duzue euskaraz dakien norbait bilatzen saiatzea. Haurraren hizkuntza euskaraz izan dadin ziurtatuko duzu. .................................................................................... ........................................................................................ ................................................................................... ........................................................................................ .................................................................................... ........................................................................................ .................................................................................... ........................................................................................ ................................................ .....................................................
ZER
GEHIAGO:
1.
Gabonetan, urtebetetze egunetan,... hobe zenuke euskarazko produktuak oparitzea seme-alabei.
2.
Zergatik ez zara saiatzen noizean behin haurrari ipuinak euskaraz irakurtzen?
3.
Seme-alaben eskolaz kanpoko ekintzak euskaraz izan daitezen arduratu (musika, futbola, dantza,...). Eta ahal den neurrian, beraiekin parte hartu zenbait ekintzetan.
4.
Uda honetan zergatik ez zara matrikulatzen familia barnetegia batean euskaraz ikasteko?
5.
Eguneroko agurrak eta askota errepikatzen den hiztegia pixkanaka-pixkanaka euskaraz esaten hasi beharko zenuke.
6.
Postontzian edo kalean jasotzen duzun euskara hutsezko propaganda ez bota zaborretara euskararen aurkako jarrera azalduz haurraren aurrean.
7.
Eskolatik haurrak bi hizkuntzetan ekartzen dituen oharrak ez irakurri haurraren aurrean gaztelaniaz.
8.
Euskaraz hizketan ari dela sumatzen baduzu, ez behartu sekula haurra hizkuntza aldatzera, zuk ez duzula ulertzen esanez. Haurrak ongi daki zein hizkuntza erabili eta norekin erabili ere bai.
9.
Haurraren presentzian, saia zaitez euskarazko komunikabideak jartzen tarteka. Horrela, haurrak euskararen aurkako jarrerarik ez duzula sumatuko du.
EZ EGIN
”BERDIN DA, ESKOLAN IKASIKO DU” pentsatuta ez zabiltza oso zuzen, eskola garrantzitsua da haurraren gara pena normala izateko, eta ez beste ezertarako. Ez azaldu halako axolagabekeriarik. .................................................................................. ....................................................................................... .................................................................................. ....................................................................................... ................................................ .....................................................
NOLA HOBETU Zergatik ez duzu euskara ikasten haurrarekin euskaraz hitz egiten hasteko? ................................................ ...................................................................................... .................................................................................. ...................................................................................... ................................................................................. ......................................................................................
6
KANPAINA 1
1
Orain zuk idatziko duzu horrelako kanpaina bat, baina egokitu zaizun guraso tipologiari zuzendua: Miren bezala euskara ikasten ari direnei, hain zuzen ere. Pentsatu lehenik kanpainan zein aholku eman nahi duzun. Irudiek lagunduko dizute ideia nagusia irudikatzen, eta gero zuk garatuko duzu:
A) ZER
EGIN BEHARKO LUKE
MIRENEK?
Iragarkian Mirenek esan duen ideia hau ere txerta ezazu kanpaina aholku moduan idatzita: ”Oraingoz saiatzen ari naiz euskeraz hitz egiten ba nire umeak entzuteko ba nire ahotsa eta soinu guztiak euskeraz”. ............................................................................................................
2
................................................................................................................ ............................................................................................................ ................................................................................................................ ............................................................................................................ ................................................................................................................
B) ZER
EZ LUKE EGIN BEHARKO
3
MIRENEK?
Euskaltegitik kanpo euskararik ez erabili. ............................................................................................................ ................................................................................................................ ............................................................................................................
4
................................................................................................................ ............................................................................................................ ................................................................................................................
C) NOLA HOBETU
BEHARKO LUKE EUSKARA MAILA
MIRENEK?
Udan familia barnetegi batera joanez. ............................................................................................................ ................................................................................................................ ............................................................................................................ ................................................................................................................ ............................................................................................................ ................................................................................................................ 7
5
KANPAINA 2
1
Orain zuk idatziko duzu horrelako kanpaina bat, baina egokitu zaizun guraso tipologiari zuzendua: Miren bezala euskara ikasten ari direnei, hain zuzen ere. Pentsatu lehenik kanpainan zein aholku eman nahi duzun. Irudiek lagunduko dizute ideia nagusia irudikatzen, eta gero zuk garatuko duzu:
A) ZER
EGIN BEHARKO LUKE
ANEK?
Iragarkian Mirenek esan duen ideia hau ere txerta ezazu kanpaina aholku moduan idatzita: ”Guretzat garrantzitsua da haurrek ikustea gure artean ere euskara egiten dugula”.
2
............................................................................................................ ................................................................................................................
............................................................................................................ ................................................................................................................
............................................................................................................
3
................................................................................................................
B) ZER
EZ LUKE EGIN BEHARKO
ANEK?
Euskara haurrei eta txakurrei bakarrik egitea. ............................................................................................................ ................................................................................................................
............................................................................................................
4
................................................................................................................
............................................................................................................ ................................................................................................................
C) ZERTAN HOBETU BEHARKO LUKE EUSKARAREN ERABILPENA ANEK? Euskararik erabiltzen ez duten euskaldunei ere euskaraz erantzunez. ............................................................................................................ ................................................................................................................
............................................................................................................ ................................................................................................................
............................................................................................................ ................................................................................................................ 8
5
Euskara ikasten ari bazara
ZER EGIN ................................................................................................................. ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................
ZER EZ EGIN ................................................................................................................. ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ...............................................................................................................
NOLA HOBETU .............................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. 9
Guraso euskalduna bazara
ZER EGIN ............................................................................................................. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................... ............................................................................................................ ............................................................................................................ ............................................................................................................
ZER EZ EGIN ............................................................................................................ ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................ ............................................................................................................ ............................................................................................................
NOLA HOBETU ............................................................................................................. ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... 10
AHOLKUAK
NOLA EMAN?
Irakurri aholkuak emateko forma hauek eta, nahi duzun forma aukeratuta, eman beheko egoerei buruzko aholku egokiak. Ondoren, ikaskideak aurkeztutako kanpainaren aholku pare bat hartu eta berridatz itzazu forma hauek erabilita: Egoera: Zure lagun batek egunak daramatza katarro asendatu ezinik. Aholkua: Limoi ura edatea. Nola idatzi aholkua: 3 proposamen ekarri ditugu hona: 1. Galde perpausa ezezkoan: Zergatik ez duzu limoi ura edaten katarro hori sendatzeko? 2. Hobe duzu esamoldea + nominalizazioa ( -t(z)ea): Hobe duzu limoi hura edatea katarro hori sendatzeko. 3. On egingo dizu esamoldea + ZERK/NORK: On egingo dizu limoi urak katarro hori sendatzeko (Esamolde hau normalean soilik erabiltzen da pertsonen egoera fisiko edo psikologikoari dagokionez). 4. Behar izan + ondorio hipotetikoko aditz laguntzailea (-ke): Katarroa sendatzeko limoi ura hartu beharko zenuke.
1
Egoera: Zure familiako adineko norbaitek dirua etxean gordetzeko ohitura zuen. Lapurrak sartu zaizkio etxera eta ostu egin diote. Aholkua:.............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................
2
Egoera: Zure alabak bizikleta giltzarrapoz lotu gabe utzi ohi du eskolako patioan. Azken boladan bizikleta asko lapurtu dituztela entzun duzu, ordea. Aholkua:.............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................
3
Egoera: Badirudi urtarrileko aldapa arinagoa izateko kezkarik gabe, abenduko Gabonetan diru guztiak xahutzen dabilela zure laguna. Aholkua:.............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................
4
Egoera: 30 gradutako tenperaturarekin jaiki gara gaur goizean, eta zure anaia artilezko jertsea lodi-lodia jantzita kalera doa. Aholkua:.............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................
5
Egoera: Etxe barruko landarea eguzkiak batere jotzen ez duen lekuan utzi du zure semeak, eta hostoak pixkanaka-pixkanaka zimeltzen hasi zaizkio. Aholkua:.............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................
6
Egoera: Botikina haurren eskuetan ez uzteko esaten diozu egunero emazteari, eta hala ere gaur sukaldeko beheko armairu batean aurkitu duzu. Aholkua:............................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. 11
AHOLKUEN
JOLASA
Arauak: 1. Moztu fitxa guztiak eta buelta emanda jarri buruz behera, ongi nahastuta. 2. Hartu fitxa bat. Egoera irakurrita zure eskuinaldean dagoenarentzat aholku egoki bat pentsatu behar duzu. 3. Zure aholkua entzunda, ikaskideak egoera zein den asmatu behar du. Horrek esan nahi du azpian dituzun hitz tabuak ezin dituzula aholkuan inolaz ere aipatu. 4. Hiru erronda eginda egoerak asmatutako ikasleek txarteletan dauden puntuazioak batu eta irabazlea zein den jakinaraziko dugu. 5. Aipatu ezin diren hitzetakoren bat aipatuz gero, 0,25 puntu kenduko da. Egoera: Eskiatzeko elurrik egiten ez duelako etsita dagoen lagunari aholku on bat emaiozu.
Egoera: Buruko minez egunero egoten den lagunari ahoklu on bat emaiozu. Bebekatutako hitzak hauek dira: MEDIKU BURU ASPIRINA SENDATU
3 puntu
Debekatutako hitzak hauek dira: ESKI NEGU ZINEMA KIROL
Egoera: Elurretan errepidean autoari kateak jarri gabe abiatu den lagunari emaiozu aholku on bat.
Egoera: Autoan azkarregi ibiltzen den lagunari emaiozu aholku on bat: Debekatutako hitzak hauek dira: ABIADURA ARRISKU AUTO SEINALE
2 puntu
Debekatutako hitzak hauek dira: ESKI OINEZ ISTRIPU KATE
Egoera: Egunero lanera berandu iristen den lankideari zer esango diozu? Debekatutako hitzak hauek dira: IRATZARGAILU ORDULARI BERANDU GOIZ
puntu 1
3 puntu Debekatutako hitzak hauek dira: EZAGUTU MENDIA KOSTA SUKALDARITZA
Egoera: Mendian sokarik gabe eskalatzea gustatzen zaion lagunari aholku bat emaiozu:
3 puntu
Debekatutako hitzak hauek dira: ARNES SOKA LOTU ERORI
puntu 1
Debekatutako hitzak hauek dira: MOTXILA PISU ETXEKO LANAK LIBURU
Egoera: Batere mugarik gabe gizentzen eta gizentzen ari den lagunari emaiozu aholku on bat: Debekatutako hitzak hauek dira: OSASUN KILO AZUKRE DIETA
puntu 1
Egoera: Eskolako motxilako zama arintzeko emaiozu haurrari aholku on bat:
Egoera: Euskaltegira joan gabe euskaraz ikasi nahi duen lagunari zer esango diozu? Debekatutako hitzak hauek dira: EUSKARA IKASI LIBURU EGUNKARI
2 puntu
Egoera: Euskal Herria ezagutzen ez duen lagun bati, bidaiatzeko aholku bat emaiozu:
Egoera: Astebukaeratan ere lanetik deskonektatu ezin duen lagunari emaiozu aholku on bat: Debekatutako hitzak hauek dira: ORDU LAN ASTE EGUN ASTEBUKAERA
puntu 1
2 puntu
Egoera: Gauez argiak piztu gabe autoz ibili ohi den lagunari emaiozu aholku on bat:
2 puntu
Debekatutako hitzak hauek dira: ARGIAK FOKOAK ISTRIPUA AUTO 12
3 puntu
NIRE
JARRERA
Beheko egoeren aurrean zein izango da zure jarrera? Azaldu ikaskideei:
1. EGOERA: Irakasleak udako familia barnetegi batera joateko propaganda orria banatu dizue. Barnetegia 15 egunekoa izango da. Familia osoa joateko aukera duzue. Horrela, zuen oporraldia euskara ikasteko edo hobetzeko aprobetxa dezakezue. Haurrak begirale batekin jolasean ariko dira, zuek euskara eskoletan zaudeten bitartean. Eta otorduetan eta denbora librean, familia osoa elkarrekin egongo zarete.
ZER
EGINGO DUZU ESKUARTEAN DUZUN PAPERAREKIN?
A) IRAKURRI EGINGO DUT. B)
BARNETEGIARI BURUZKO INFORMAZIO C) ZABORRETARA BOTAKO DUT.
GEHIAGO ESKATUKO DUT.
2. EGOERA: Zure seme-alabaren irakasleak galdetu dizu ea parte hartu nahi al duzun haurrekin eskoletan egiten ari diren tailerretan. Gurasoek parte hartzea bultzatu nahi dute eskolan, horrela haurrek ikas-prozesua atseginago eta gusturago biziko dutelako. Tailerraren proposamena hau da: zure oporraldiren baten argazkiak azaltzea haurrei, pasadizo dibertigarri bat kontatzea, haurrei gustatzen zaien janari goxo baten errezeta baten azalpena ematea, zure lanbidea zein den azaltzea,...
ZER A)
ESANGO DIOZU IRAKASLEAREN PROPOSAMENARI?
BAIEZKOA ESANGO
DIOT ETA SINPLE ETA ERRAZA DEN NIRE MAILAKO ZERBAIT PRESTATZEN HASIKO NAIZ EUSKARAZ.
GERO
EUSKALTEGIKO IRAKASLEAREKIN BEGIRATUKO DUT PRESTATUTAKOA. B)
EZEZKOA EMANGO
DIOT EUSKARAZ MINTZATZEN HASI ARTE.
3. EGOERA: Datorren astean seme-alaba txango bat egitera joango da, eskolako laguntxoekin eta irakaslearekin. Horregatik haurrak ohar bat ekarri du etxera informatzeko. Oharra bi hizkuntzetan idatzia dago.
ZEIN
HIZKUNTZETAN IRAKURRIKO DUZU OHARRA? A) ERDARAZ BAKARRIK IRAKURRIKO DUT, ONGI ULERTZEKO INFORMAZIOA. B) EUSKARAZ IRAKURRIKO DUT, HORRELA EUSKARA MAILA HOBETUKO DUDALAKO. C) BI HIZKUNTZETAN IRAKURRIKO DUT ZER ULERTU DUDAN FROGATZEKO, ERDARAZ DAGOENA EUSKARAZ NOLA ESATEN DEN IKASTEKO,...
4. EGOERA: Zure seme-alabaren ikastetxeko irratsaioa gaur iluntzean izango dela iragarri dizuete.
ZER
EGINGO DUZU?
A) IRRATIA PIZTUKO DUT IRRATSAIOA ENTZUTEKO. B) IRRATIRIK EZ DUT PIZTUKO EZER ULERTUKO EZ DUDALAKO
.
C) IRRATIKO LEHIAKETAN PARTE HARTUKO DUT ETA TELEFONOZ DEITUKO DUT ERANTZUNA EMATEKO.
5. EGOERA: Zure seme-alabentzat ona da etxetik hasita irakurtzeko giroa bultzatzea. Gainera kontuan izan txikitatik ipuinak erabili dituzten haurrek ikasteko jarrera hobea izan ohi dutela. Eta badakizu ez dela harritzekoa haurrek behin eta berriro galdera hau egitea: “Irakurriko/kontatuko al didazu ipuin bat?”
ZER
EGINGO ZENUKE?
A)
EUSKARAZKO IPUIN BAT IRAKURRIKO NIOKE, AURREZ PRESTATZEKO ARIKETAK PUNTUAZIOA,...). B) EUSKARAZKO IPUINIK EZ NIOKE IRAKURRIKO EUSKARA IKASI ARTE. 13
NEUK BAKARRIK EGINDA (INTONAZIOA,
EUSKARAZ
HASTEKO PLANA
Beheko adibidea eta proposamena jarraituz egin ezazu euskaraz hasteko zure plana:
Zeure golkorako galderak: Euskaraz bizitzeko, ezer gehiago egingo al nuke? Zer (oharra idatzi/irakurri/hitzaldia eman/...)?
Adibidea: Eskolan/ herrian/ auzoan/euskaltegian hitzaldia bat emateko gonbidapena luzatu dizute hasi baino lehen, arin bada ere, presta ezazu esan beharrekoa: Aztertu zeure hizkuntza-gaitasuna, hau da, pentsatu ea erraz, nekez, seguru, txukun,... hitz egingo duzun, hiztegia kontrolpean izango duzun, hiztegia non begiratu eta nori galdetu ba al duzun,... Aurreikuspen txiki bat egitea da kontua, ez doktoretza tesia. Nahi baduzu eskatu laguntza inguruko baten bati. Hartu papera eta arkatza, eta idatzi, zirriborro bat egin, (zalantzaren bat baduzu, erakutsi egindakoa konfiantzazko pertsona bati: lagunen bati, euskaltegiko irakasle bati,...). Nahiago baduzu grabatu zeure hitzak eta gero entzun iritzia hurbileko baten bati (lagunen bati, euskaltegiko irakasle bati,...). Bilatu material egokia: hiztegia, esamoldeak, bitartekoak (argazki, diapositiba, musika, ipuin, abesti, irudiak, ...), osagarriak (hitzaldiarekin lotutako jantzia eta materiala), umore ukitua eman...
Proposamena: Pentsatu zehatz-mehatz zer egin dezakezu(e)n hiru astez, euskaraz gehiagotan edota hobeto egiteko (bakarka, bikotekidearekin, lagunen batekin...). Kontuan izan helburuak hasieran zuk/zuek egiteko modukoa izan behar duela, egiten erraza, lan handia ere eskatuko ez dizu(e)na. Zehaztu bat, bi, hiru helburu,..., nahi dituzunak. Azkenik, hiru astez hizkuntza eginkizun bat euskaraz egiten ahalegindu eta gero, idatzi balorazio bat ikasgelara eramateko: - Ea helburua lortu duzun. - Zer gertatu zaizun. - Lortu ez duzuna.
Euskaraz egin nahi duzun hizkuntza ekintza:
Lortu nahi duzun helburua:
Zer eta nola egingo duzun:
* OHARRA: Zailtasunak, arrazoiak, nola sentitu zaren, hurrengoan zer egin litekeen, zein bizipen izan duzun,... apuntatu eta eskolan azaldu ikaskideei. 14
TRASNKRIPZIOA 1GO
IRAGARKIA:
(ANE)
-Nuestros hijos dicen lo que oyen. -Guretzat garrantzitsua da haurrek ikustea baita ere gure artean euskara egiten dugula. -Hacen lo que ven. -Eta beraiek ikustea euskera ez dela haurrek bakarrik hitz egiten duten gauza bat, baizik eta gurasoek ere bai hitz egiten dugula. Bai gure artean eta bai beraiekin. -Eta zuek zer? OARSOALDEKO EUSKARA BATZORDEA
2.
IRAGARKIA:
(MIREN)
-Nuestros hijos dicen lo que oyen -Adibidez orain haurdun nago eta ja oraingoz saiatzen ari naiz euskeraz hitz egiten ba nire umeak entzuteko ba nire ahotsa eta soinu guztiak euskeraz. -Eta zuek zer? OARSO ALDEKO EUSKARA BATZORDEA
3.
IRAGARKIA:
(KIKO)
-Nuestros hijos hacen lo que ven. -Yo lo que hago es, no hablo euskera, entonces lo que hago es a mi hija llevarla al deporte escolar que se dedican a hablar solo en euskera a actividades euskaldunes, ferias en euskera y tal. -Dicen lo que oyen . -Y luego pues, en mi entorno familiar tengo sobrinas que hablan euskera y entonces habla con ella, suele hablar con ella en euskera, que haga juegos… -Eta zuek zer? OARSO ALDEKO EUSKARA BATZORDEA
15
ERANTZUN ORRIA ARIKETA: KIKORI AHOLKUAK ARIKETA (6.OR.). Zer egin: 1,2,3. Zer ez egin: 6,7,8 Nola hobetu: 2,4,5,9 Oharra: Aholku batzuk leku batean baino gehiagotan agertu daitezkeela uste dugu, 2. aholkua esaterako bi lekutan kokatu dugu, egoki iritzita.
ARIKETA: AHOLKUAK
NOLA EMAN?
(11.OR.).
1. aholkua: 1- Zergatik ez duzu dirua bankuan gordetzeko ohitura hartzen? 2- Hobe duzu dirua bankuan gordetzeko ohitura hartzea. *3- On egingo dizu bankuan dirua gordetzeak (esaldi, hau ez da zuzena, bankuak ez du fisikoki inor sendatzen edo lasaitzen; bankuak burukomin handiak sortu baino ez dizkigu egiten). 4- Hori berriz ez gertatzeko dirua bankuan gorde beharko zenuke. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. aholkua: 1- Zergatik ez duzu bizikleta giltzarrapoz lotzen? 2- Hobe duzu bizikleta giltzarrapoz lotzea. *3- On egingo dizu bizikleta giltzarrapoz lotzeak (esaldi, hau ez da zuzena, ez da bizikleta giltzarrapoz lotuta fisikoki inor sendatzen edo lasaitzen). 4- Bizikleta giltzarrapoz lotu beharko zenuke. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. aholkua: 1- Zergatik ez duzu diru pixka bat gordetzen/aurrezten dena orain gastatu gabe? 2- Hobe duzu dirua pixka bat gordetzea/aurreztea, dena gastatu gabe. *3- On egingo dizu diru pixka bat gordetzeak/aurrezteak (esaldi, hau ez da zuzena, ez da fisikoki inor sendatu edo lasaitzen dirua gordeta/aurreztuta). 4- Dirua pixka bat gorde/aurreztu beharko zenuke, dena gastatu gabe. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. aholkua: 1- Zergatik ez duzu jertse hori kentzen eta mauka motzeko niki bat janzten? Egiten duen beroarekin itoko zara, bestela. 2- Hobe duzu jertse hori kentzea eta mauka motzeko niki bat janztea. Egiten duen beroarekin itoko zara, bestela. 3- On egingo dizu jertse hori kentzeak eta mauka motzeko niki bat janzteak. 4- Jertse hori kendu eta niki manga motz bat jantzi beharko zenuke. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. aholkua: 1- Zergatik ez duzu eguzkiak joko duen leku batean jartzen? 2- Hobe duzu eguzkiak joko duen leku batean jartzea. 3- On egingo dio eguzkiak joko duen leku batean jartzeak. 4- Eguzkia joko duen leku batean jarri beharko zenuke. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. aholkua: 1- Zergatik ez duzu gorago gordetzeko ohitura hartzen? 2- Hobe duzu gorago gordetzeko ohitura hartzea. *3-On egingo dizu esamoldea erabilita, zentzurik gabeko esaldiak bakarrik sortzen dira. 4- Gorago gorde beharko zenuke. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
16
