RELACIÓN PRECIPITACIÓN Y ESCORRENTIA
RELACIÓN PRECIPITACIÓN Y ESCORRENTIA
s o t n e m u c o D s i M : r o t u A
CURSO: HIDROLOGÍA HIDROLOGÍA GENERAL. TEMA:
20
DEFINICION RELACIÓN PRECIPITACIÓN PRECIPITACIÓN Y ESCORRECTIA. GRUPO N°: 3 DOCENTE: ING. VASQUEZ RAMIREZ LUIS. INTEGRANTES:
ALEMAN LAURA, ANTHONY. CHICCHON DIAZ, JOAO. RUIZ VERASTEGUI, KAROL. SALDAA SALDAA, PIERE.
0 1 ª N O P U R G
HIDROLOGÍA HIDROLOGÍA GENERAL
1
Contenido I. INTRODUCCION ................................................................................................................................ 3 II. OBJETIVOS ......................................................................................................................................... 3 III. MARCO TEORICO.............................................................................................................................. 4 IV. METODOLOGIA Y PROCEDIMIENTO.......................................................................................... 24 V. RESULTADOS RESULTADOS Y DISCUSION......................................................................................................... 24 VI. CONCLUSIONES CONCLUSIONES Y RECOMENDACIONES RECOMENDACIONES .................................................................................. 25 VII. BIBLIOGRAFIA ................................................................................................................................ 26
I. II.
INTRODUCCIÓN
En el pe!en"e "#$#%& 'e!#&ll#e(&! )&n )&n)ep"&! $*!+)&! 'e l# el#)+,n pe)+p+"#)+,n- e!)&en"#. L# e!)&en"# e! l# )#n"+'#' 'e #/0# 'e 0n# "&(en"# 10e 'en# & e!)0e !&$e l# !0pe+)+e 'el !0el&. C0#n'& !e p&'0)e l0e # l&! )#0)e! +n)e(en"#n'& !0 &l0(en # (e'+'# 10e lle/# #/0# 'e l#! p#"e! (*! le%#n#! )&(+en7# !0#e(en"e # 'e)e)e el )#0'#l #l p&)& "+e(p& 'e "e(+n#'# l# ll0+#.
L&! (8"&'&! p## e!"+(# l# e!)&en"# # p#"+ 'e l# pe)+p+"#)+,n "#"#n 'e 'e!)&n"# 'e l# ll0+# )#'# !&$e 0n# )0en)# "&'#! #10ell#! p8'+'#! 10e !e 'e$en # #)"&e! "#le! )&(& l# +n+l"#)+,n l# e#p&"#n!p+#)+,n l# +n"e)ep)+,n el #l(#)en#(+en"& !0pe+)+#l.
III.
OBJETIVOS i.
OBJETIVOS GENERALES
An#l+7# l&! p+n)+p#le! )&n)ep"&! 'e+n+)+&ne! 'e l# Rel#)+,n Pe)+p+"#)+,n E!)&en"#.
ii.
OBJETIVOS ESPECIFICOS
De+n+ l&! '+een"e! (8"&'&! 'e 9+'&/#(#! (8"&'& #)+&n#l.
C&(p## l#! '+een"e! 'e+n+)+&ne! 'e el#)+,n pe)+p+"#)+,n : e!)&en"# 'e l#! "e&#! en)&n"#'#! en l# $+$l+&/##.
IV.
MARCO TEORICO
1) PRECIPITACIÓN. ) Gene!"idde#$ L# pe)+p+"#)+,n e! 0n& 'e l&! )&(p&nen"e! p+n)+p#le! 'el )+)l& 9+'&l,/+)& p0e! e! en /ene#l l# p+n)+p#l 0en"e 'e #$#!"& 'e #/0# # 0n# e/+,n. Se /ene#l+7#n )&n el n&($e 'e pe)+p+"#)+,n #l #/0# 10e !e 'ep&!+"# en l# !0pe+)+e "ee!"e p&en+en"e 'e l# #"(,!e#. L# 0en"e (*! +(p&"#n"e 'e l# 90(e'#' e! el #/0# 10e !e e#p&# 'e!'e l&! (#e! l# )0#l p& '+een"e! (e)#n+!(&! 'e )+)0l#)+,n &(#)+,n !e '+!"+$0+* en &(# 9e"e&/8ne# !&$e l#! e/+&ne! )&n"+nen"#le! e +!l#! !&l& 0n pe10e;& p&)en"#%e 'el #/0# pe)+p+"#'# en 0n# e/+,n p&en+en"e 'e l# e#p&#)+,n l&)#l.
?6@. L# pe)+p+"#)+,n e! l# 10e 'e"e(+n# l# en"#'# 'e (#& #p&"#)+,n 'e #/0# # l# )0en)# 'e"e(+n# !0 )#n"+'#' e)0en)+# en"e &"#! )&!#! !0 )#l+'#' >4@. De!'e el p0n"& 'e +!"# 'e l# +n/en+e# 9+'&l,/+)# l# pe)+p+"#)+,n e! l# 0en"e p+(#+# 'el #/0# 'e l# !0pe+)+e "ee!"e !0! (e'+)+&ne! &(#n el p0n"& 'e p#"+'# 'e l# (#& p#"e 'e l&! e!"0'+&! )&n)en+en"e! #l 0!& )&n"&l 'el #/0# ?>@. Se 'e+ne pe)+p+"#)+,n # "&'# &(# 'e 90(e'#' 10e &+/+n*n'&!e en l#! n0$e! lle/# 9#!"# l# !0pe+)+e "ee!"e. De #)0e'& # e!"# 'e+n+)+,n l#! ll0+#! l#! /#n+7#'#! l#! /#0#! l#! ne#'#! !&n &(#! '+!"+n"#! 'el (+!(& en,(en& 'e l# pe)+p+"#)+,n
l#
!0pe+)+e
"ee!"e.
E!"e
en,(en&
+n)l0e ll0+# ll&+7n# n+ee #/0#n+ee /#n+7& pe& n& +/# ne$l+n# n+ &)& 10e !&n &(#! 'e)&n'en!#)+,n n& 'e pe)+p+"#)+,n. L# )#n"+'#' 'e pe)+p+"#)+,n !&$e 0n p0n"& 'e l# !0pe+)+e "ee!"e e! ll#(#'#pl0+&!+'#' & (&n"& pl0+&(8"+)&.
%) Fo!&'i(n de " !e'iit'i(n.
L# pe)+p+"#)+,n e! )0#l10+e &(# 'e 90(e'#' 10e lle/# # l# !0pe+)+e "ee!"e # !e# ll0+# n+ee /#n+7& n+e$l# &)& e").
De$+'& # !0 )#len"#(+en"& )e)# 'e l# !0pe+)+e (&"+#'& p& '+een)+#! 'e #'+#)+,n l#! (#!#! 'e #+e #!)+en'en 9#!"# #l"0#! 'e en+#(+en"& !0+)+en"e! p## lle/# # l# !#"0#)+,n. Pe& e!"& n& )&nlle# pe)+p+"#)+,n !0p&n+en'& 10e el #+e e!"* !#"0#'& & )#!+ !#"0#'& p## 10e !e &(e ne$l+n# & /&"#! 'e #/0# & )+!"#le! 'e 9+el& !e e10+ee l# pe!en)+# 'e n)le&! 'e )&n'en!#)+,n ?6@. E!"&! n)le&! p0e'en !e 'e )&n'en!#)+,n & 'e )&n/el#)+,n !+en'& l&! p+(e&! )&n!"+"0+'&! p& p&'0)"&! 'e )&($0!"+,n ,+'&! 'e n+",/en& p#")0l#! 'e !#l (+en"#! 10e l&! n)le&! 'e )&n/el#)+,n )&n!+!"en 'e (#"e+#le! #)+ll&!&! !+en'& el )#$,n el 10e (*! !e pe!en"# ?6@. P#"e 'el #/0# p&en+en"e 'e l#! n0$e! n& lle/#n #l !0el& p0e! !e "+ene 10e p## /&"#! 'e ll0+# 'e #'+& (en& # .= (( !e e#p&#n # 3 ( 'el !0el& p## )&n'+)+&ne! 'e 90(e'#' 'e >H en "#n"& 10e p## +/0#l 90(e'#' /&"#! 'e .5 (( 'e #'+& p0e'en )#e 9#!"# 2 ( (e )&n!+'e# .2 (( el '+*(e"& l(+"e en"e el "#(#;& 'e l#! /&"#! 'e 0n# n0$e el pe)+p+"#$le ?6@.
0(e'#' #"(&!8+)#.
R#'+#)+,n !&l#.
Me)#n+!(&! 'e en+#(+en"& 'el #+e
Pe!en)+# 'e n)le&! 9+/&!),p+)&! p## 10e 9## )&n'en!#)+,n.
El p&)e!& 'e &(#)+,n !e p0e'e e!0(+ )&(& !+/0e 1. El #+e 9(e'& 'e l&! e!"#"&! $#%&! e! )#len"#'& p& )&n'0))+,n *. El #+e 9(e'& !e "&n# (*! lee 10e el 'e !0 #le'e'& epe+(en"# 0n# #!)en!+,n #'+#$*"+)#.
+. El #+e 9(e'& !e ep#n'e !e en# # #7,n 'e =KC p& )#'# = (
Imagen extraída del libro (AGUSTIN FELIPE !E"A PU#$L% N&E'
d) Medi'i(n de " P!e'iit'i(n. El &l 'e l# (e'+'# 'e l# pe)+p+"#)+,n )&n!+!"e en 'e"e(+n# l# )#n"+'#' 'e #/0# pe)+p+"#'# en el "+e(p& '#'& !&$e 0n# !0pe+)+e '#'#.
L# (e'+)+,n 'e l#
pe)+p+"#)+,n !e e+ee # l# 'e"e(+n#)+,n 'e l# l*(+n# & )#p# 'e #/0# 10e !e #)0(0l#* en l# !0pe+)+e "ee!"e en )#!& 'e 10e 10e'#!e en el !+"+& '&n'e )#e en &(# l10+'# en #0!en)+# 'e +n+l"#)+,n e!)0+(+en"& 'e e#p&#)+,n. E!"# l*(+n# 'e #/0# 'e pe)+p+"#)+,n !e )0#n"++)# (+'+en'& !0 e!pe!& en (+l(e"&! '8)+(#! 'e (+l(e"& e(ple#n'& '+een"e! e10+p&! "8)n+)#!. Un (+l(e"& 'e #l"0# 'e #/0# e10+#le # 0n l+"& p& )#'# (e"& )0#'#'& 'e !0pe+)+e
C0#n'& !e e!pe# 10e n+ee !e e"+#n "#n"& el e($0'& )&(& el "0$& !e e)+$e l# n+ee en el 'ep,!+"& )+ln'+)& 'e!p08! 10e l# n+ee !e 9# 0n'+'& !e +e"e en el "0$& (e'+'&.
P"/i(0!o. L&! pl0+,(e"&! !+(ple! !,l& e/+!"#n l# )#n"+'#' 'e ll0+# )#'# n& n&! '+)en n#'# #)e)# 'e l# +n"en!+'#' 10e ell# #'10+ee en el "#n!)0!& 'e l# pe)+p+"#)+,n l& )0#l !e )&n!+/0e )&n l&! p=0+,/#&!.
Pl0+,/#& 'e B#l#n7#.
Pl0+,/#& 'e B#l#n)n.
Pl0+,/#& "+p& ell(#nn & 'e S+,n.
Rd! Meteo!o"(0i'o$ El #'# (e"e&&l,/+)& (+'e l# ll0+# 'e &(# +n'+e)"# # "#8! 'e l# ele)"++'#' <@ #+#$le 10e e!"* el#)+&n#'# )&n l#! )##)"e!"+)#! 'e l#! /&"#! 'e ll0+#. El #'# "&(# 0n# (0e!"# 'e l# #"(,!e# /+#n'& #le'e'& 'e 0n e%e e"+)#l # 0n )+e"& *n/0l& 'e ele#)+,n. C#($+#n'& el *n/0l& 'e ele#)+,n el #'# e! )#p#7 'e (0e!"e# p*)"+)#(en"e "&'& el &l0(en #le'e'& 'el (+!(& # '+een"e! #l"0#! en '+!"#n)+#! e#l(en"e /#n'e! <'el &'en 'e =5( #le'e'&@. L&! '#"&! 'e ele)"++'#' !&n #l(#)en#'&! en )&&'en#'#! p&l#e! "#l )&(& !&n "&(#'&! l0e/& !e 9#)e 0n# "#n!&(#)+,n # )&&'en#'#! )#"e!+#n#! p## &$"ene 0n# $#!e 'e '#"&! (*! e!"*n'#. L# $#!e 'e '#"&! #! #l(#)en#'# )&n"+ene l# ele)"++'#' (e'+'# # '+een"e! #l"0#! 'el &l0(en 'e l# #"(,!e# en)+(# 'e 0n# e/+,n
?6@ In'+)# #'e(*! 10e e+!"e 0n +n!"0(en"& #'+)+&n#l # l&! "e! (en)+&n#'&! )&n #n"e+&+'#'. St2"ite#. L#! +(*/ene! &"&/*+)#! "&(#'#! 'e!'e !#"8l+"e! 10e # '+een"e! e!"#"&! en l# #"(,!e# +/+l#n n0e!"& pl#ne"# &e)en (0 $0en# +n&(#)+,n !&$e l#! )##)"e!"+)#! 'e l&! !+!"e(#! 'e n0$e! !0 '+!"+$0)+,n "#(#;& "#e)"&+# e"). +n&(#)+,n 10e pe(+"e 9#)e p&n,!"+)&! )&n $0en# )&n+#$+l+'#' !&$e l# &)0en)+# '+!"+$0)+,n 'e p&!+$le! ll0+#!.
e) P!e'iit'i(n
Ee'ti/ 3Pe).
Se )&n&)e )&(& pe)+p+"#)+,n ee)"+# # l# p#"e 'e l# ll0+# "&"#l e!0l"#n"e 'e 'e!)&n"# l#! p8'+'#! p& e!)&en"# !0pe+)+#l pe)&l#)+,n p&0n'# e#p&#)+,n 'e l# ll0+# +n"e)ep"#'# p& el &ll#%e !+en'& p0e! l# l*(+n# ne"# 10e p0e'e #p&e)9# l# e/e"#)+,n p## !0pl+ !0! 'e(#n'#!. L# pe)+p+"#)+,n ee)"+# e! #e)"#'# p& l# ll0+# (+!(# l# "&p&/## el !0el& el e!"#'& 'e 'e!#&ll& 'en!+'#' 'e l# )&$e"0# e/e"#l en"e l&! (*! ele#n"e! ?6@. ) P!e'iit'i(n M45i& P!o%%"e 3PMP).
Se )&n&)e )&(& pe)+p+"#)+,n (*+(# p&$#$le ?6@. *) ESCORRENT6A. ) Deini'i(n. De #)0e'& )&n el )+)l& 9+'&l,/+)& l# e!)&en"# !e p0e'e 'e+n+ )&(& l# p&)+,n 'e l# pe)+p+"#)+,n pl0+#l 10e &)0e en 0n# 7&n# & )0en)# 9+'&l,/+)# 10e )+)0l# !&$e & 'e$#%& 'e l# !0pe+)+e "ee!"e 10e lle/# # 0n# )&+en"e p## !e 'en#'# 9#!"# l# !#l+'# 'e 0n# )0en)# & $+en #l+(en"# 0n l#/& !+ !e "#"# 'e )0en)#! #$+e"#! & )e#'#! e!pe)"+#(en"e
L#! 0en"e! p+n)+p#le! 'el e!)0+(+en"& en )#0)e! !e p0e'en )l#!++)# en )0#"& "+p&! pe)+p+"#)+,n '+e)"# !&$e el )#0)e l0%& !0$!0pe+)+#l l0%& $#!e e!)0+(+en"& '+e)"&.
P!e'iit'i(n di!e't #o%!e e" ''e. E! 0n #p&"e (&'e!"& )&(p##'& )&n l&! &l(ene! #!&)+#'&! # l#! &"#! 0en"e! e!"& !e 'e$e p+n)+p#l(en"e # l# pe10e;# !0pe+)+e 10e /ene#l(en"e #$#)#n l&! &! )&+en"e!.
F"7o #% #e!i'i". L&! &l(ene! #!&)+#'&! # e!"e e!)0+(+en"& ##n en el "+e(p& en el e!p#)+&. En l# 8p&)# 'e e!"+#%e p&'*n 'e!)#/# # 0n +"(& )#!+ )&n!"#n"e &(#n'& )&+en"e! peenne!. En &"&! )#!&! !,l& #p&"#*n )#n"+'#'e! !0+)+en"e! p## (#n"ene p& #l/0n#! !e(#n#! (*! 'e!p08! 'e l#! l"+(#! ll0+#! el /#!"& en 0n )#0)e &(#n'& #! l#! )&+en"e! +n"e(+"en"e!. C0#n'& el #p&"e e! e'0)+'& el l0%& !0pe+)+#l e! p*)"+)#(en"e n0l& !+n e($#/& !+ !e pe!en"# ll0+# 'e!9+el& e"). el p&!+$le e!)0+(+en"& !0pe+)+#l !e* 'el "+p& e(e&. S+ 0n "#(& 'el )#0)e pe!en"# )&n'+)+&ne! 'e )&n"en+'& 'e 90(e'#' $#%#! el e!)0+(+en"& !e e* #e)"#'& # 10e 0n# p#"e !e* #p&"#'# # l#! +$e#! & # "#8! 'e l# pl#n"+ll#.
F"7o %#e. E! el #p&"e 'e 0n !+!"e(# #)0e& !&(e& # 0n )#0)e 'e"e(+n#'&. En el )#!& en 10e 0n# p#"e 'e l# )0en)# !e en)0en"e pe"0$#'# p& #l/0n# &$# 9+'*0l+)# "#l )&(& 0n# pe!# 0n !+!"e(# 'e +e/& e"). en"&n)e! el /#!"& $#!e )&e!p&n'e* # l&! &l(ene! #!&)+#'&! )&n l# &pe#)+,n 'e '+)9#! &$#!.
E#'!!i&iento di!e'to. E! #10el &l0(en #!&)+#'& # l# pe)+p+"#)+,n e! 'e)+ el l0%& e(#nen"e 0n# e7 10e 10e'#n 'e+n+'#! l#! p+(e#! "e!0en"e!.
') P!o'e#o# de" e#'!!i&iento.
1. C0#n'& l# +n"en!+'#' 'e pe)+p+"#)+,n e! (en& 10e l# )#p#)+'#' 'e +n+l"#)+,n el )&n"en+'& 'e 90(e'#' 'el !0el& & &)# e! (en& # !0 )#p#)+'#' 'e )#(p&. En e!"e )#!& el e!)0+(+en"& !&$e l# !0pe+)+e 'el "een& !e* e'0)+'& # 10e el !0el& & &)# !e* )#p#7 'e )#p"# l# (#& p#"e 'el &l0(en 'e #/0# 10e en"# )&(& pe)+p+"#)+,n. El l0%& !0$ !0pe+)+#l !e* (0 e'0)+'& # 10e el #/0# )#p"#'# !e 0"+l+7#* p## #0(en"# el )&n"en+'& 'e 90(e'#' +n+)+#l. *. C0#n'& l# +n"en!+'#' 'e pe)+p+"#)+,n e! (en& 10e l# )#p#)+'#' 'e +n+l"#)+,n el )&n"en+'& 'e 90(e'#' 'el !0el& & &)# e! (#& & +/0#l # !0 )#p#)+'#' 'e )#(p&. C&(& el !0el& & &)# !e en)0en"# en 0n# )&n'+)+,n )e)#n# # l# )#p#)+'#' 'e )#(p& p#"e 'e l# pe)+p+"#)+,n !e )&ne"+* een"0#l(en"e en e!)0+(+en"& !&$e el "een& !+n e($#/& l&! &l(ene! !e/0+*n !+en'& 'e p&)# )0#n"#. El l0%& !0$ !0pe+)+#l !e* +(p&"#n"e. +. C0#n'& l# +n"en!+'#' 'e pe)+p+"#)+,n e! (#& 10e l# )#p#)+'#' 'e +n+l"#)+,n el )&n"en+'& 'e 90(e'#' 'el !0el& & &)# e! (en& # !0 )#p#)+'#' 'e )#(p&. El !0el& & &)# pe!en"# 0n# 'e+)+en)+# 'e 90(e'#' +(p&"#n"e 'e (&'& 10e el #/0# 10e pe)+p+"e # pe!# 'e 10e l# )#p#)+'#' 'e +n+l"#)+,n e! e'0)+'# !e 0"+l+7#* en #$#!"e)e 'e 90(e'#' #l !0el& e!)0+en'& !,l& 0n# p&)+,n el#"+#(en"e pe10e;#. ,. C0#n'& l# +n"en!+'#' 'e pe)+p+"#)+,n e! (#& 10e l# )#p#)+'#' 'e +n+l"#)+,n el )&n"en+'& 'e 90(e'#' 'el !0el& & &)# e! (#& & +/0#l # !0 )#p#)+'#' 'e )#(p&. En e!"e )#!& #l en)&n"#!e el !0el& & &)# en 0n# )&n'+)+,n )e)#n# # l# !#"0#)+,n n& pe(+"+* 0n# +n+l"#)+,n +(p&"#n"e 'e (&'& 10e l# (#& p#"e !e )&ne"+* en e!)0+(+en"& !&$e el "een&. El l0%& !0$ !0pe+)+#l "#($+8n !e* +(p&"#n"e. C0#n'& l# p#"e !&(e# 'e 0n !0el& n& pe(+"e 0n# +n+l"#)+,n +(p&"#n"e !e &(# el 'en&(+n#'& l0%& &"&n+#n& e! 'e)+ l# !#"0#)+,n en 0n !0el& & &)# "en'* l0/# !,l& en 0n# p&)+,n )e)#n# # l# !0pe+)+e !+en'& +n)#p#7 el en"e 'e 90(e'#' 'e ##n7# # (#& p&0n'+'#' #&e)+en'& 'e e!"# (#ne# #l e!)0+(+en"& !&$e el "een&.
d) 8ieto0!&# $ P## pe)+p+"#)+&ne! e#le! !e
&$"+ene 'e 0n pl0+,/#& #0n10e e!"&! )*l)0l&! n& !0elen e#l+7#!e )&n 0n# pe)+p+"#)+,n 10e # !0)e'+, !+n& )&n +n"en!+'#'e! 'e pe)+p+"#)+,n )#l)0l#'#! e!"#'!"+)#(en"e
El )*l)0l& 'e 108 p#"e 'e l# pe)+p+"#)+,n # # /ene# e!)&en"# p0e'e e#l+7#!e p## )#'# +n)e(en"& 'e "+e(p&
1. C"'"o de !e'iit'i(n net C&(& !e +n'+)# en el e!10e(# #n"e+& en l# #!e = 'e$e(&! !ep## 108 p#"e 'e l# pe)+p+"#)+,n "&"#l # # /ene# e!)&en"# '+e)"# . El e!"& 'e l# pe)+p+"#)+,n !e 'en&(+n#n abstracciones
*.Tie&o de 'on'ent!'i(n El "+e(p& 'e )&n)en"#)+,n "#($+8n p0e'e 'e+n+!e )&(& el "+e(p& ((+n& ne)e!#+& p## 10e "&'&! l&! p0n"&! 'e l# !0pe+)+e 'e l# )0en)# )&n"+$0#n !+(0l"*ne#(en"e #l )#0'#l e)+$+'& en l# !#l+'#. Ee)"+#(en"e !+ el "+e(p& e! 0n p&)& (en& )0#n'& lle/0en l#! /&"#! )#'#! en l&! p0n"&! (*! #le%#'&! l# !0pe+)+e p,+(# # l# !#l+'# # n& e!"* #p&"#n'& e!)&en"#. P## l&! '+e!&! )*l)0l&! 10e ee(&! # )&n"+n0#)+,n ne)e!+"#e(&! )&n&)e el tiempo de concentración 'e l# )0en)#. Se 9#n 'e!#&ll#'& n0(e&!#! ,(0l#! 10e p&p&)+&n#n 0n# #p&+(#)+,n 'e e!"e p#*(e"&. L# (*! 0"+l+7#'# en E!p#;# e! l# 10e !e +n)l0e en l# In!"0))+,n 'e )#e"e#! 5.2-IC >@ Instrucción de carreteras 5.2-IC (Ministerio de Obras Públicas, 1990) L
0,!"
donde
tie#$o de concentración (horas) L % lon&itud del cauce ('#.) S % $endiente #edia (##) t c =
t c
0,25
0, .
(1)
S
Otras e*$resiones del tie#$o de concentración son las si&uientes Kirpich (en +anielista, 199!, #odiicada a unidades #tricas) t c = tie#$o de concentración ( minutos) L donde 0,!! t c ,9 . (2) L % lon&itud del cauce ('#.) S 0,5 S % $endiente #edia (##) Bransby Williams (en Pil&ri# / Corder/, 199) -0,1 -0,2 . S t c % 1," . L . A t c = tie#$o de concentración ( minutos) () donde L % lon&itud del cauce ('#.) S % $endiente #edia (##) 2
A% su$ericie de la cuenca ('# ) os resultados de estas ór#ulas diieren alar#ante#ente. Cada una de ellas ue obtenida $ensando en unas cuencas de caractersticas deter#inadas. Por tanto deben #ane3arse con $recaución. 2
Co#o e3e#$lo Para una cuenca de 200 '# de su$ericie, $endiente #edia % 0,00 / lon&itud del cauce 25 '#. se obtienen los si&uientes 4alores del tie#$o de concentración ir$ic6 05 #inutos, 7ransb/ 5" #inutos, Ministerio O.P. 5 #inutos
+. M2todo !'ion" 8ecibe este no#bre la $ri#era a$ro*i#ación, la #s sencilla, $ara e4aluar el caudal :ue $roducir una $reci$itación. ;u$on&a#os una $reci$itación constante de intensidad I (##6ora) :ue cae 6o#o&nea#ente sobre una cuenca de 2 su$ericie A ('# ). ;i toda el a&ua cada $rodu3era escorrenta, el caudal &enerado sera
-
2
< (# 6ora) % I (##6ora) . 10 . = ('# ) . 10
"
()
-
(Con 10 con4erti#os ##.6ora en metros/hora / con 2 3 " 2 10 $asa#os '# a m . =s el $roducto es m /hora)
Para :ue el caudal se obten&a en # se&, di4idi#os $or "00 se&undos :ue tiene una 6ora / la e*$resión () :uedara de este #odo
2
< (# se&) % I (##6ora) . = ('# ) ,"
(5)
>n este clculo 6e#os su$uesto :ue la intensidad I era intensidad de $reci$itación neta. ;i I es $reci$itación real, sola#ente una $arte &enerar escorrenta debe#os a$licar un coeiciente de escorrenta C , con lo :ue inal#ente, la ór#ula (5) resultara clculo en r&i#en $er#anente / sólo Q C I A calcula#os el caudal constante :ue se ," obtendra co#o resultado de una donde Q % caudal (# se&) $reci$itación constante. C % coeiciente de escorrenta (t$ica#ente 0,1 Co#o lo 6e#os 4isto a:u, $or su I % intensidad de $reci$itación (##6ora) si#$licidad, el #todo racional 2 % su$ericie de la cuenca ('# ) A sola#ente $uede ser4ir $ara obtener >n este #todo no considera#os el tie#$o es un una esti#ación del caudal en cuencas
$e:ue?as / con $reci$itaciones cortas / 6o#o&neas.
(")
a 0,!) ) a r o h / m m ( I tiemp o ) g e s /
3
m ( Q
R R
R
Q = C· I· A36
R tiemp o
F+/. 2.- El (8"&'& #)+&n#l !0p&ne 0n# +n"en!+'#' 'e pe)+p+"#)+,n )&n!"#n"e
,. 8id!o0!&# #int2ti'o# P## "ene 0n# +'e# #p&+(#'# 'e l# e!p0e!"# 'e 0n# cuenca pequeña # 0n#! precipitaciones cortas y homogneas p&'e(&! 0"+l+7# #l/0n#! ,(0l#! e(p+)#! 10e $#!*n'&!e en )##)"e!"+)#! !+)#! 'e l# )0en)# ? en Fee=>>3@ L# &(# 'el 9+'&/#(# !e e!10e(#"+7# )&(& 0n "+*n/0l&
-.8id!o0!& t!in0"! De" SCS >stas sencillas e*$resiones se obtu4ieron estudiando 6idro&ra#as de crecida $ro4ocados $or unas $reci$itaciones cortas / unior#es en nu#erosas cuencas. @ie#$o de la $unta (6oras) t p % 0,5 A D B t r 0,5 A D B 0," At c @ie#$o base (6oras)
()
t r % tie#$o de retardo, Lag (6oras) t c % tie#$o de concentración (6oras)
t b % 2.67 . t p
Caudal de la $unta (# se&)
Q p
(!)
t p % tie#$o de la $unta (6oras) D % uración de la $reci$itación neta (6oras)
t b % tie#$o base (6oras)
P . A
1, t b
Q p % Caudal de la $unta (# se&) (9)
P % $reci$itación neta (##.) 2 A % su$ericie de la cuenca ('# )
>l coeiciente 2,"! de la ecuación () es una $ro$osición e#$rica del ;C; :ue rele3a :ue en $ro#edio el descenso es 1,"! 4eces #a/or :ue la crecida (la $arte derec6a del trin&ulo es #s anc6a :ue la $arte iD:uierda). ;i este actor es #a/or, el tie#$o base ser #a/or / el caudal $unta #enor.
8i#to0!& El 9+'&/#(# e! 0n# epe!en"#)+,n /*+)# & "#$0l# 'e l# #+#)+,n en el "+e(p& 'e l&! /#!"&! 10e e!)0en p& 0n )#0)e. El /#!"& <@ !e 'e+ne )&(& el &l0(en 'e e!)0+(+en"& p& 0n+'#' 'e "+e(p& <(3!@ 10e e!)0e p& 0n )#0)e. El 9+'&/#(# !e 'e+ne p## 0n# !e))+,n "#n!e!#l 'e 0n & !+ l&! #l&e! &$"en+'&! !e /#+)#n )&n"# el "+e(p& !e &$"en'* 0n# epe!en"#)+,n /*+)# )&(& l# 'e l# !+/0+en"e +/0#.
L# +/0# epe!en"# 0n 9+'&/#(# #n0#l !+ l# e!)#l# !e #(pl+# 'e "#l (#ne# 10e !e p0e'# &$!e# el e!)0+(+en"& p&'0)+'& p& 0n# !&l# "&(en"# !e &$"en'* 0n# /*+)# )&(& l# 10e !e (0e!"#
En e!"e )#!& el !+/n++)#'& 'e l#! #+#$le! e! e!)0+(+en"& '+e)"&
t p
t 0
e! el "+e(p& 'e +n+)+& 'el
e! el "+e(p& p+)& !e 'e+ne )&(& el "+e(p& 10e "#n!)0e
en"e el +n+)+& 'el e!)0+(+en"& el /#!"& (*+(& & p+)&
t b e! el "+e(p& $#!e
e10+#le #l l#p!& 'e "+e(p& '0#n"e el )0#l &)0e el e!)0+(+en"& '+e)"& /#!"& $#!e.
Q b e! el
L&! ele(en"&! 0n'#(en"#le! 'el 9+'&/#(# !&n el /#!"& #n"e)e'en"e l# #(# #!)en'en"e l# )e!"# & p+)& l# #(# 'e!)en'en"e l# )0# 'e e)e!+,n el /#!"& $#!e. A )&n"+n0#)+,n !e 'e+ne )#'# 0n& 'e ell&!.
E" 0#to nte'edente. E! el #l& '&n'e "+ene +n+)+& l# #(# #!)en'en"e e!"& e! )0#n'& l# )&n'+)+,n 'e !#"0#)+,n en 0n# 7&n# 'e l# !0pe+)+e 'e l# )0en)# e! "#l 10e )0#l10+e een"& 'e pe)+p+"#)+,n p&p+)+#* el e!)0+(+en"& '+e)"&.
L !& #'endente. E! #10ell# p#"e 'el 9+'&/#(# 10e (0e!"# 0n# 0e"e pen'+en"e p&!+"+# 0n+en'& el p0n"& #!&)+#'& #l /#!"& #n"e)e'en"e )&n el !e/(en"& )&e!p&n'+en"e # l# )e!"# & p+)& 'el e!)0+(+en"&.
L '!e#t o i'o. E! el #l& (*+(& 'el e!)0+(+en"& en &)#!+&ne! l# #(# #!)en'en"e !e 0ne en 0n !,l& p0n"& el /#!"& p+)& )&n l# #(# 'e!)en'en"e en &"#! !e pe!en"# 0n )#($+& n&"&+& en l# pen'+en"e 'el 9+'&/#(# #n"e! 'e #l)#n7# el /#!"& p+)& e! 'e)+ #0n )0#n'& !e "#"# 'e 0n# pen'+en"e p&!+"+# !0 #l& e! (0)9& (en& #l 'e l# #(# #!)en'en"e #n"e! 'el /#!"& p+)&.
L !& de#'endente. Se +n+)+# )0#n'& !e pe!en"# el /#!"& p+)& p0e'e !e 10e #l )&(+en7& el 'e!)en!& !e# len"& (&!"#n'& pen'+en"e! el#"+#(en"e pe10e;#! p&!"e+&(en"e el 'e!)en!& !e* #n)& l# pen'+en"e #0(en"#* )&n!+'e#$le(en"e 9#!"# 10e #l/n &"& een"& 'e e!)0+(+en"& "en/# l0/#. En e!e (&(en"& !e &(# l# )0# 'e e)e!+,n e! 'e)+ #10el "#(& 10e (#n"+ene 0n# pen'+en"e ne/#"+# pe& )&n 0n #l& (0)9& (en& #l 10e e!"* #!&)+#'& )&n l# #(# 'e!)en'en"e.
L '!/ de !e'e#i(n. E! el e!0l"#'& 'e #p&"e! 'e &"&! !+!"e(#! )&n &"#! )##)"e!"+)#! 10e !&n n&"&+&! 'e!p08! 'el e!)0+(+en"& '+e)"&. T#le! #p&"e! p&'#n "ene )&(& &+/en el (e'+& p&&!& 'e l#! +$e#! #/0#! #+$# 'e l# !e))+,n '&n'e !e lle# # )#$& l# (e'+)+,n )0#n'& l&! n+ele! & "+#n"e! en el & #0(en"#n l#! +$e#! en #l/0n#! p#"e! !e*n )#p#)e! 'e )#p"# )#n"+'#'e! +(p&"#n"e! 'e #/0# # "#8! 'e +n+l"#)+&ne! en l#! p#e'e! 'e l#! +$e#! l#! )0#le! !e*n l+$e#'#! 0n# e7 10e l&! n+ele! 'e!)+en'#n n0e#(en"e. L&! "+e(p&! 'e e!p0e!"# en el )#0)e !&n (0)9& (*! *p+'&! 10e l&! 10e "+enen l0/# en l#! +$e#!. L# )0# 'e e)e!+,n "en'e* # e!"#$+l+7#!e #le'e'& 'e 0n #l& )#!+ )&n!"#n"e )&n &!)+l#)+&ne! el#"+#(en"e pe10e;#! e!"& &)0e en l# 8p&)# 'e e!"+#%e.
E" 0#to %#e. E! el #l& )#!+ )&n!"#n"e #l )0#l "+en'e l# )0# 'e e)e!+,n. Gene#l(en"e !e #!&)+# )&n el #p&"e 'el #/0# !0$"e*ne# !+n e($#/& )&(& !e (en)+&n, #n"e+&(en"e !+ l# )0en)# 9# !+'& #l"e#'# en !0 0n)+&n#(+en"& 9+'&l,/+)& p& #l/0n# &$# 'e )&n"&l en"&n)e! el l0%& $#!e "en'* !0 &+/en en l# &pe#)+,n 'e l&! !+!"e(#! 9+'*0l+)&! e+!"en"e!.
L o!& de" 9id!o0!&.
E!"#* 0e"e(en"e +nl0en)+#'# p& l#!
)##)"e!"+)#! +!+&/*+)#! 'e l# )0en)# 9+'&l,/+)# #! )&(& p& l#! )&n'+)+&ne! p#"+)0l#e! 'el )#0)e <)#($+&! en l# !e))+,n )&n'+)+&ne! 'e l#! +$e#! e").@. Metodo de 8id!o0!&#$
8id!o0!& Unit!io El 9+'&/#(# 0n+"#+& 'e 0n# )0en)# !e 'e+ne )&(& el 9+'&/#(# 'e e!)0+(+en"& 'e$+'& # 0n# pe)+p+"#)+,n )&n #l"0# en e)e!& <9pe@ 0n+"#+# <(( )( p0l/ e").@ ep#"+'# 0n+&(e(en"e !&$e l# )0en)#
%) 8id!o0!& S o C!/ S Se ll#(# )0# ! el 9+'&/#(# 'e e!)&en"# '+e)"# 10e e! /ene#'& p& 0n# ll0+# )&n"+n0# 0n+&(e 'e '0#)+,n +n+n+"#.
8id!o0!&# Unit!io# Sinteti'o# P## 0!# el (8"&'& 'el 9+'&/#(# 0n+"#+& !+e(pe e! ne)e!#+& )&n"# )&n #l (en&! 0n 9+'&/#(# (e'+'& # l# !#l+'# 'e l# )0en)# #'e(*! 'e l&! e/+!"&! 'e pe)+p+"#)+,n. S+n e($#/& l# (#& p"e 'e l#! )0en)#! n& )0en"#n )&n 0n# e!"#)+,n 9+'&(8"+)# & $+en )&n l&! e/+!"&! pl0+&/#+)&! ne)e!#+&!. P& ell& e! )&nen+en"e )&n"#)&n (8"&'&! )&n l&! 10e !e p0e'en &$"ene 9+'&/#(#! 0n+"#+&! 0!#n'& n+)#(en"e '#"&! 'e )##)"e!"+)#! /ene#le! 'e l# )0en)#. L&! 9+'&/#(#! 0n+"#+&! #!+ &$"en+'&! !e 'en&(+n#n !+n"8"+)&!.
i.
8id!o0!& Unit!io T!in0"!
M&)0! 'e!#&ll& 0n 9+'&/#(# 0n+"#+& !+n"8"+)& 'e &(# "+#n/0l# )&(& !e (0e!"# en l# +/0# 10e l& 0!# SCS
M2todo de " ":ne !e't Un# e7 10e !e 'e+ne l# e!)#l# 'e "+e(p& p## el #n*l+!+! #!"&! 9&#+&! '+#+&! (en!0#le! e").@ !e p&)e'e # +'en"++)# el p0n"& '&n'e !e +n+)+# el /#!"& #n"e)e'en"e !e "#7# 0n# lne# 9&+7&n"#l. A9&# $+en #0n10e e!"e )+"e+& p&p&)+&n# e!0l"#'&! )&n 0n /#'& 'e #p&+(#)+,n #'e)0#'# en e!pe)+#l p## "&(en"#! 'e )&"# '0#)+,n !&$e!"+(# "#n"& el "+e(p& $#!e 'el 9+'&/#(# #! )&(& l# (#/n+"0' 'el &l0(en 'e e!)0+(+en"& '+e)"&. En l# +/0# !e (0e!"# 0n e!10e(# epe!en"#"+& 'e l# #pl+)#)+,n 'el (8"&'& 'e l# lne# e)"# l0e/& !e +l0!"# !0 #pl+)#)+,n.
M8"&'&! 'e !ep##)+,n 'el l0%& $#!e 'el e!)0+(+en"& '+e)"& M0e!"# l# #pl+)#)+,n 'el (8"&'&
M2todo de" tie&o Fi7o L# !ep##)+,n p& el (8"&'& 'el "+e(p& +%& e10+ee 'e l# p&l&n/#)+,n 'e l# )0# 'el l0%& $#!e p#"+en'& 'el /#!"& #n"e)e'en"e 9#!"# l# +n"e!e))+,n )&n l# e)"# e"+)#l 10e p#!# p& el /#!"& p+)&. De!p08! 'e e!"e p0n"& 'e +n"e!e))+,n !e "#7# &"& "#(& 'e e)"# 10e !e 0n+* # l# )0# 'el 9+'&/#(# # 0n# '+!"#n)+# e10+#len"e # N 0n+'#'e! 'e "+e(p&. El #l& 'e N !e p0e'e &$"ene 'e 0n# e/e!+,n )&n!+'e#n'& )&(& !e/0n'# #+#$le +n'epen'+en"e #l/0n# )##)"e!"+)# +!+&/*+)# 'e l# )0en)# "#l )&(& l# pen'+en"e 'el )#0)e p+n)+p#l. V+e!!(#n )"&e! <=>?>@ 9#n 'e!#&ll#'& 0n# e)0#)+,n 10e pe(+"e e#l0# l# '+!"#n)+# N # "#8! 'e l# epe!+,n !+/0+en"e 0.2
N =0.827 ∗ Ac c
N '+!"#n)+# <'#!@ A) e! el *e#
M2todo de " '!/ de !e'e#i(n de" 0#to %#e C&n e!"e )+"e+& !e p&)e'e # 'e"e(+n# l# )0# 'e e)e!+,n 'el /#!"& $#!e epe!en"#"+& p## 0n# )0en)# 9+'&l,/+)# 'e e!"0'+&. P& "#l ee)"& !e #n#l+7#n #+&! 9+'&/#(#! !e !ele))+&n#n l&! "#(&! '&n'e e+!"# n+)#(en"e el e!)0+(+en"& $#!e.
+'&/#(# +n'+)#n'& "#(&! )&n e!)0+(+en"& $#!e '&n'e l&! "#(&! !ele))+&n#'&! p&'#n !e #-$ )-' e- /-9. L&! "#(&! !ele))+&n#'&! !e '+$0%#n en p#pel !e(+l&/#"(+)& 'e "#l &(# 10e !0! e"e(&! +ne+&e! !e#n "#n/en"e! # 0n# lne# e)"#. En e!"e p&)e!& !e el+(+n#n #10ell&! "#(&! &(#'&! p& e!)0+(+en"& '+e)"& !+"0#)+,n 10e !e (#n++e!"# en l# /*+)# el#$&#'# en e!)#l# !e(+l&/#"(+)# # 10e !0 e"e(& +ne+& n& e! "#n/en"e # l# lne# e)"#. L# lne# e!0l"#n"e !e 'en&(+n# )0# 'e e)e!+,n 'el /#!"& $#!e l# +/0# (0e!"# el p&)e!& p## 'e"e(+n# l# )0# (en)+&n#'#
C0# 'e e)e!+,n 'el /#!"& $#!e ) E" Ci'"o de E#'o!!ent:
e!)&en"# !0pe+)+#l.
e!)&en"# !0$!0pe+)+#l.
#/0# !0$"e*ne#.
ll0+# 10e )#e en el e!pe%& 'e #/0#.
L# +/0# (&!"#'# # )&n"+n0#)+,n e!10e(*"+)#(en"e l#! #+#)+&ne! "e(p&#le! 'e l&! #)"&e! 9+'&l,/+)&! '0#n"e 0n# "&(en"# e"en!# en 0n# )0en)# el#"+#(en"e !e)#. El *e# p0n"e#'# epe!en"# l# p&)+,n 'e l# ll0+# "&"#l 10e een"0#l(en"e lle/# # !e el l0%& 'e l# )&+en"e (e'+'& # l# !#l+'# 'e l# )0en)#. L# pe)+p+"#)+,n !&$e el )#0)e e! el n+)& +n)e(en"& 'el l0%& en el )#0)e 10e &)0e '0#n"e el pe&'& +n+)+#l 'e l# ll0+#. A (e'+'# 10e #0(en"# l# )&+en"e #0(en"# !0 e!pe%& 'e #/0# p& = "#n"& #0(en"# "#($+8n el &l0(en 'e pe)+p+"#)+,n !&$e el )#0)e. L# "#!# 'e +n"e)ep)+,n e! #l"# #l )&(+en7& 'e l# ll0+# e!pe)+#l(en"e en 0n# )&$e"0# e/e"#l 'en!# '+!(+n0e )&n&(e !e )&p# l# )#p#)+'#' 'e +n"e)ep)+,n '+!p&n+$le. L# "#!# # l# )0#l !e e'0)e el #l(#)en#(+en"& 'e 'epe!+,n "#($+8n '+!(+n0e *p+'#(en"e # p#"+ 'e 0n #l& +n+)+#l #l"& # (e'+'# 10e !e llen#n l#! 'epe!+&ne! (*! pe10e;#!.
L# (#& p#"e 'e l# '+een)+# 'e 90(e'#' 'el !0el& e! !#"+!e)9# #n"e! 'e 10e "en/# l0/# 0n# e!)&en"# !0pe+)+#l #pe)+#$le. El #/0# 10e !e +n+l"# n& e! e"en+'# )&(& 90(e'#' 'el !0el& !e (0e e 9#)+# l&! )#0)e! )&(& e!)&en"# !0$ !0pe+)+#l & pene"# en l# )#p# e*"+)# #l)#n7# een"0#l(en"e el )#0)e )&(& #/0# !0$"e*ne# <l0%& $#!e@.
L# "#!# 'e e!)&en"# !0pe+)+#l )&(+en7# en )e& #0(en"# len"#(en"e #l p+n)+p+& l0e/& *p+'#(en"e 9#!"# #l)#n7# 0n #l& p&)en"0#l en el#)+,n # l# +n"en!+'#' 'e pe)+p+"#)+,n el#"+#(en"e )&n!"#n"e. L# +/0# (&!"#'# !,l& pe"en'e +l0!"# !&$e 0n& 'e l&! +n+n+"&! )#!&! p&!+$le! en )0#n"& # l# (#/n+"0' el#"+# 'e l&! '+een"e! #)"&e! 'el )+)l& 'e e!)&en"#. En l# p*)"+)# !e p&'0)en )&(pl+)#)+&ne! 'e$+'& # l#! #+#)+&ne! 'e l# +n"en!+'#' 'e l# ll0+# '0#n"e l# "&(en"# #! )&(& "#($+8n #l 9e)9& 'e 10e "&'&! l&! #)"&e! ##n 'e 0n p0n"& # &"& 'e l# )0en)#. 0) M2todo# E&:!i'o#$ Se/n
9) M2todo R'ion"$ El 0!& 'e e!"e (8"&'& "+enen 0n# #n"+/e'#' 'e (*! 'e = #;&! !e 9# /ene#l+7#'& en "&'& el (0n'&. El (8"&'& p0e'e !e #pl+)#'& # pe10e;#! )0en)#! 'e 'en#%e #p&+(#'#(en"e !+ n& e)e'en # =3 9#! , =3 (2. En el (8"&'& #)+&n#l !e !0p&ne 10e l# (*+(# e!)&en"# &)#!+&n#'# p& l# ll0+# !e p&'0)e )0#n'& l# '0#)+,n 'e e!"# e! +/0#l #l "+e(p& 'e )&n)en"#)+,n <")@
D&n'e W )#0'#l (*+(& 'e e!)&en"#. C W )&e+)+en"e 'e e!)&en"#
C ∗i∗ A 3.6
P& &"& l#'& !+ XI e!"* en ((9 A en # el )#0'#l e!0l"# en (3!e/ +ene '#'& p&
Q=
V.
C ∗i∗ A 360
METODOLOGIA Y PROCEDIMIENTO I.
METODOLOGIA El #n*l+!+! '+!)0!+,n 'e l#! "e&#! en)&n"#'#! en l#! '+een"e! $+$l+&/##! 10e n&! #0'## #l 'e!#&ll& 'el "e(#.
II.
PROCEDIMIENTO
Se p&)e'+, # $0!)# $+$l+&/##.
Se #n#l+7# l# $+$l+&/## !e 'e!)#"# #10ell# 10e n& )&n"+ene l# +n&(#)+,n ne)e!#+# p## el "#$#%&.
N&! e0n+(&! en /0p& )#'# +n"e/#n"e #n#l+7& 0n l+$& e!pe)++)&.
Un# e7 &$"en+'& el #n*l+!+! el /0p& !ele))+&n# 'e (#ne# #'e)0#'# )&9een"e l#! 'e+n+)+&ne! 10e !e+*n el 'e!#&ll& ,p"+(& 'el "e(# "#"#'&.
VI.
RESULTADOS Y DISCUSION
De!p08! 'e '+!)0"+ #n#l+7# l#! '+!"+n"#! $+$l+&/##! !e p0e'e #!ee# 10e n& !e p0e'e 0"+l+7# 0n# !&l# $+$l+&/## p## 'e!#&ll# e!"e "e(# p0e!"& 10e e!"*n "+en'en # )&(ple(en"#!e "#n"& en )&n)ep"&! )&(& en &'en '+!"+$0)+,n 'e l&! (+!(&!.
VII.
CONCLUSIONES Y RECOMENDACIONES
Se l&/, 'e+n+ l&! '+een"e! (8"&'&! 'e el#)+,n pe)+p+"#)+,n : e!)&en"#
Se l&/, 9#)e 0n# )&(p##)+,n 'e l&! '+een"e! )&n)ep"&! 'e+n+)+&ne! 'e l# el#)+,n pe)+p+"#)+,n : e!)&en"#.
Se 'e+n+, #l/0n&! (8"&'&! 'e el#)+,n pe)+p+"#)+,n : e!)&en"#
Se e)&(+en'# 0!# p& l& (en&! "e! $+$l+&/##! '+een"e! # 10e lle/#n # )&(ple(en"#!e 0n#! # &"#!
Se e)&(+en'# 0!# l# $+$l+&/## # 10e !&n (*! )&n+#$le! 10e l#! p*/+n#! Ze$
E! e)&(en'#$le "#n"& $+$l+&/## #n"+/0# $+$l+&/## #)"0#l #l +n 'e en)&n"# '+een)+#! !+(+l+"0'e!.