Çëåêôñ. Ä/íóç: Ä/íóç: www.ekp-dipso.gr
E-mail:
[email protected],
[email protected] E-mail:
Ìçíéáßá ÐåñéïäéêÞ Ýêäïóç - è. Áìáëßáò 97 - Áñ. öýëëïõ 239 NoÝìâñéïò 2017 γαπημένοι μου αδελφοί και αδελφές φίλοι και φίλες μου Τα ευλογημένα Χριστούγεννα έρχονται τα θεία γεγονότα είναι παρόντα στον κάθε έναν από εμάς!! Είναι φρόνιμο να προετοιμάσουμε τον εαυτό μας με προσευχή, προσοχή, μετάνοια, ελεημοσύνη και καθαρή μάλλον αληθινή εξομολόγηση για να γευθούμε την ιερά ταπείνωση που είναι η Γέννηση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ας προσέξουμε καλώς καθώς μας διδάσκει ο Άγιος Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Χρυσόστομος: «Ηδονή μήτηρ της αμαρτίας, η δε αμαρτία το κέντρον εστι του θανάτου, ηδονή τροφός του αιωνίου σκώληκος, η προς καιρόν μεν καταγλυκαίνει τον απολαύοντα, ύστερον δε πικρότερον χολής ποιείται τας αντιδόσεως». Αυτά ως προς την ηδονή που Αντωνίου Ρουμελιώτη δυστυχώς Πρωτοπρεσβυτέρου αδελ
[email protected] πολλοί φοί μας επειδή δεν έχουν προσοχή… Η ελεημοσύνη. Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος «Δεινόν πένεσθαι, χείρον ευπορείν κακώς». κακώς». Ας το κάνουμε μάθημά μας!! Διότι ο άγιος μας διδάσκει πώς π ρέπει να ζούμε ο δε άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας συμβουλεύει και μας καλεί να γίνουμε Άνθρωποι του Θεού. «Ει γαρ ο ατιμάζων πένητα παροξύνει τον ποιήσαντα αυτόν, (τον Θεόν), τιμά τον ποιητήν ο περιέπων το ποίη μα». Ο μα». Ο άγιος της φιλανθρωπίας, ο άγιος που η ζωή ήταν ζωή Ελέους. Για την αγία Ταπείνωση, που τόσο πολύ την λέμε αλλά δεν την βιώνουμε, ας δούμε απλά πώς οι θεοφόροι Πατέρες μας εβίωσαν αυτή την μεγάλη αρετή. Ο όσιος Λογγίνος «Ώσπερ ο νεκρός ουκ αισθάνεταί τινος, ουδε κρίνει τινά, ούτω και ο ταπεινόφρων ου δύνανται κρίναι άνθρωπον, καν ίδη αυτόν προσκυνούντα τοις ειδώλοις». Δύσκολο να κατανοήσουμε κατανοήσουμε τους τους λόγους του οσίου Λογγίνου όμως εδώ μας χρειάζεται η ζωντανή μας επίσκεψη στον Επίσκοπο στον Πρεσβύτερο της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας για να μάθουμε, διότι ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί έχω την γνώμη και την πίστη, ότι πρέπει να είμαστε μαθητές Χριστού και της Εκκλησίας Του. Ο δε όσιος Μακάριος ημάς νουθετεί θεολογικά και πρακτικά «ο γαρ ταπεινός ουδέποτε πίπτει, που γαρ και πεσείται, ο παρακάτω πάντων, τόδε εαυτού ών; Ώστε, μεγάλη μεν υψηλοφροσύνη ταπείνωσις, μεγάλη δε τουναντίον ύψωσις και ασφαλές αξίωμα η ταπεινοφροσύνη ταπεινοφροσύνη». ». Ο όσιος Μακάριος μας τοποθετεί την Ταπείνωση
Ô.Ê. 262 22
ÐÜôñá - ÔéìÞ 1c
Ήλθε ως παιδίον αγαπητό
αλλά και την υψηλοφροσύνη. Και πάλι εδώ νομίζω πως ο Πνευματικός του κάθε πιστού μέλους της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας θα γίνει κοινωνός του λόγου όχι μόνο αυτού αλλά και των άλλων. Αυτό δείχνει «ενότητα της πίστεως».
Ας δούμε τις σκέψεις και τα λόγια του μακαριστού π. Αγγέλου Νησιώτη στο Νησιώτη στο θέμα των Χριστουγέννων. Χριστούγεννα «Παιδίον εγεννήθη ημίν, υιός και εδόθη
ημίν» (Ησαΐας θ΄6). Η Εκκλησία κατά τις ημέρες αυτές παρουσιάζει το Σπήλαιο, την Φάτνη και το παιδίον Ιησού. Αυτός είναι ο Αρχηγός της σωτηρίας των ανθρώπων, ο θεμελιωτής της θρησκείας της αγάπης. Τι 7
ÅÉÓÁÃÙÃÅÓ- ÅÌÐÏÑÉÁ ÁÍÔÁËËÁÊÔÉÊÙÍ & ÇËÅÊÔÑÏËÏÃÅÉÏ- ÓÕÍÅÑÃÅÉÏ ÁÕÔÏÊÉÍÇÔÙÍ Êïëïêïôñþíç 1- Í. Óïýëé Ô.Ê. 26500- ôçë/öáî: +302610 641860 www.automintzas.gr, e-mail:
[email protected]
ΔΙ ΨΩ óåëßäá 3
ÍïÝìâñéïò 2017
Ç ãéïñôÞ ôïõ Áãßïõ ÁíäñÝá êáé Ýèéìá ôçò ëáúêÞò ôïõ ëáôñåßáò Σ
τις 30 Νοεμβρίου γιορτάζει ο Πρωτόκλητος Απόστολος Απόστολος Ανδρέας, αδελφός του Πέτρου, που μαρτύρησε στην Πάτρα, της οποίας είναι και πολιούχος. Πρόκειται για ένα δημοφιλή Επιμέλεια άγιο του της Μάρθας Στίγκα χ ε ι μ ώ ν α , του οποίου Δασ κάλ ας η γιορτή συμπίπτει με την τελευταία μέρα του φθινοπώρου. Η λαϊκή λατρεία του Αγίου Ανδρέα περιλαμβάνει δοξασίες, φόβους, ελπίδες και αντιλήψεις, έθιμα και συνήθειες. Οι χωρικοί του βουνού και του κάμπου φοβούνται τον μήνα Νοέμβριο, γι’ αυτό και του δίνουν το όνομα του Αγίου Ανδρέα. Ο λαός στην Πελοπόννησο και την Ήπειρο ονόμασε τον μήνα Νοέμβριο «Αϊντριά». Στην Κοζάνη, Κοζάν η, την Θεσσαλία, την Θράκη και τη Σινώπη του Πόντου, ο Νοέμβριος ονομάζεται «Αντριάς». Στον ελληνικό παραδοσιακό πολιτισμό συνηθίζεται οι μήνες να ονοματίζ ονοματίζονται ονται και από έναν άγιο, όπως για παράδειγμα ο Οκτώβρης λέγεται και «Αϊδημητριάτης». Η εκκλησία έχει θεσπίσει την ημέρα της γιορτής του Αγίου Ανδρέα ως αργία, την οποία τηρούσαν, με ευλάβεια και φόβο, οι γεωργικοί πληθυσμοί της αγροτικής Ελλάδος, που πίστευαν ότι ο Πρωτόκλητος «αντριεύει», δηλαδή μεγαλώνει τα σπαρτά. Στη Ρούμελη, αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα, θεωρούσαν τη γιορτή του Αγίου Ανδρέα γεωργική και τα έθιμα της ημέρας ήταν ακραιφνώς γεωργικά. Για να μεγαλώσουν τα σπαρτά και να αυξηθεί η καρποφορία και η σοδειά τους, οι γεωργοί την ημέρα της γιορτής του αγίου έβραζαν σιτάρι στο οποίο πρόσθεταν ζάχαρη, σταφίδες, καρύδια και τα πήγαιναν στην εκκλησία να ευλογηθούν. Κατόπιν, τα έφερναν στο σπίτι, όπου τα έτρωγαν τα μέλη της οικογένειας ή τα μοίραζαν σε γείτονες και φίλους. Ανήμερα της γιορτής έβραζαν πολυσπόρια στην Ήπειρο, την Ακαρνανία, την Θεσσαλία και την Θράκη. Στις περιοχές αυτές έβραζαν σιτάρι στο οποίο πρόσθεταν ζάχαρη, σταφίδες και ξηρούς καρπούς, πανηγυρικά κόλλυβα, που τα μοίραζαν στον κόσμο. Στη Νιγρίτα Σερρών πίστευαν ότι την ημέρα της γιορτής του Αγίου Ανδρέα αντριεύουν (φυτρώνουν) τα σπαρτά. Γι’ αυτό έβραζαν πολυσπόρια. Στην Κονιατσή, σημερινό Ευαγγελισμό, Ελασσόνας το βρασμένο σιτάρι μετά την ευλογία του στην εκκλησία, το μοίραζαν στα σπίτια για τις ψυχές των νεκρών. Συνηθέστερη προσφορά για τους ίδιους σκοπούς ήταν τα λεγόμενα πολυσπόρια, σπορίδια, μπόλια, μπουσμπουρέλια, πολυκούκια, μπόμπολα ή σιταρομαγειριά. Τα πολυσπόρια είναι βρασμένα δημητριακά ανακατεμένα με όσπρια, μία πανσπερμία από σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, κουκιά, ρεβίθια, φασόλια και φακές. Την παραμονή της γιορτής τα πήγαιναν στην εκκλησία για να ευλογηθούν. Κατόπιν τα έτρωγαν και μερικά τα μοίραζαν.
Στη Δαμασκηνιά Κοζάνης, παλιό Βεδυλούστιον, το πρωί εκκλησιάζονται. Το βράδυ σε κάθε αγροτόσπιτο, η νοικοκυρά έφτιαχνε λαλαγγίτες (τηγανίτες). Από το ζυμάρι τους σταύρωναν το αμπάρι στο κατώγι του σπιτιού για να υπάρχει πάντοτε επάρκεια αγαθών. Παράλληλα με τις λαλαγγίτες, έβραζαν σε μία γωνιά του τζακιού πολυσπόρια, μέσα σ’ ένα τσουκάλι. Η πιο ηλικιωμένη γυναίκα του σπιτιού έπαιρνε ένα πιάτο με βρασμένα πολυσπόρια και έβγαινε στην αυλή, όπου έριχνε απ’ αυτά με το χέρι της τρεις φορές - όσα και τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος - προς τον ουρανό, λέγοντας: «Τόσο ψηλά να γίνουν τα γεννήματα». Ύστερα Ύστ ερα έτρωγαν τα πολυσπόρια ανταλλάσσοντας ευχές μεταξύ τους. Τις λαλαγγίτες τις έφτιαχναν για να αντριωθούν πρωτίστως οι άντρες και τα άλλα μέλη της οικογένειας. Την επόμενη ημέρα, που είναι πρωτομηνιά, ξυπνούσαν νωρίς και έδιναν και στα ζώα του σπιτιού λαλαγγίτες για να αντριωθούν και αυτά. Στα Άγραφα πήγαιναν άβραστα τα πολυσπόρια στην εκκλησία, όπου τα τοποθετούσαν μπροστά στην Ωραία Πύλη για να τα ευλογήσει ο ιερέας. Στη Λυκόρραχη Κόνιτσας, παλιό Λούψικο, έριχναν πολυσπόρια στους κήπους για την καλή παραγωγή. Στην Αιανή Κοζάνης, το βρασμένο σιτάρι το πετούσε μετά τη λειτουργία ο παπάς στα κεραμίδια. Στο Επταχώρι, παλιότερα Βουρβουτσικό, Καστοριάς έβραζαν σπορίδια, για να γίνουν τα «μπερεκέτια». Πριν βγάλουν τα σπορίδια σπορίδια από τη φωτιά, πετούσαν τρεις κουταλιές απ’ αυτά πάνω στο σπίτι για να αντριωθούν τα σπαρτά. Στον Τύρναβο οι γεωργοί άναβαν το βράδυ της παραμονής της γιορτής, στην αυλή του σπιτιού ή στον αχερώνα, ανάμεσα στα αγροτικά τους εργαλεία, το αλέτρι και τα άλλα, μία ψηλή λαμπάδα στην χάρη του Αγίου Ανδρέα και εύχονταν να αντριώσουν τα σπαρτά και να γίνουν τόσο ψηλά, όσο η λαμπάδα. Στη Μαγούλα Ελασσόνας οι οικογένειες των γεωργών έβραζαν την «παχίδα», δηλαδή κοπανισμένο σιτάρι. Σε πολλά μέρη της Ελλάδος πετούσαν πολυσπόρια στα χωράφια τους, για να έχουν καλή σοδειά. Στην Κύπρο, ο Άγιος Ανδρέας, ο «ΑϊΝτρικάς», όπως τον λένε, θεωρείται ιατρός τυφλών, κωφών, παραλύτων και επιληπτικών. Στο μοναστήρι του, που βρίσκεται στην Καρπασίτικη ανατολική πλευρά του νησιού, συνέρεε μέχρι το μοιραίο 1974 πλήθος προσκυνητών, υγιών και ασθενών. Πολλοί Κύπριοι πήγαιναν εκεί τα παιδιά τους για να τα βαπτίσουν και να τους δώσουν το όνομα Άντρος και Αντρούλα, δηλαδή Ανδρέας και Ανδριάνα. Σύμφωνα με μια παράδοση που προέρχεται από τη Χίο, ο Άγιος Ανδρέας, μαζί με τον Άγιο Χαράλαμπο, θεωρείται και διώκτης της πανούκλας. Τριγυρνούσε - λένε - τις νύκτες μέσα στο χωριό Χαλκειό, για να πρ οστατεύσει τους κατοίκους του από το μαύρο θάνατο. Τα παλιότερα χρόνια την ημέρα της
γιορτής του Αγίου Ανδρέα έφτιαχναν παντού τηγανίτες με μέλι. Πίστευαν μάλιστα ότι ο Άγιος Ανδρέας τρυπούσε το τηγάνι όποιας νοικοκυράς ξεχνούσε το έθιμο. Γι’ αυτό τον έλεγαν Τρυποτηγανά ή Τρυποτηγανίτη. Στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως πρόσφεραν στους πιστούς, μετά τη λειτουργία, λουκουμάδες με μέλι. Ο Γάλλος περιηγητής Guillaumme Joseph Grelot, που ταξίδεψε στον ελλαδικό χώρο το 1670, μάς πληροφορεί ότι την ημέρα της γιορτής του Αγίου Ανδρέα οι γυναίκες γυναίκες έφτιαχναν πάντοτε πάντοτε τηγανίτες. Η μαντική πηγή της θεάς Δήμητρας γεμίζει σήμερα με καθαρό νερό το πηγάδι του Αγίου Ανδρέα, Ανδρέα, που βρίσκεται δίπλα στη λιτή βασιλική του Λύσανδρου Καυταντζόγλου, τον «Παλιό Άγιο Ανδρέα» (1836) στη δυτική
Η σύνδεση του ονόματος του Αγίου Ανδρέα με τη λέξη «άνδρας» ερμηνεύει τις ονειρομαντείες περί γάμου που γίνονταν την ημέρα της γιορτής του. Στη Σκύρο του «Αϊ-Αντριός» ανήμερα, τα νεαρά κορίτσια νήστευαν για να ονειρευτούν το βράδυ τον μελλοντικό τους σύζυγο. Στο χωριό Χαλκειό της Χίου, τα κορίτσια άναβαν τα καντήλια στο εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα, παρακαλώντας τον να τα καλοπαντρέψει. Η ημερολογιακή θέση της γιορτής του Αγίου Ανδρέα, στο τέλος του φθινοπώρου, σηματοδοτεί την έναρξη του χειμώνα. Του Αγίου Ανδρέα, όπως όπως λέει ο λαός, «αντριεύει» «αντριεύει» το κρύο, ο βοριάς και ο χειμώνας, πέφτουν τα πρώτα χιόνια στα βουνά και κρυώνουν ακόμη και τα άχυρα. Οι αγροτικές δουλειές λιγοστεύουν, η διάρκεια της ημέρας μικραί-
παραλία της Πάτρας. Στις 30 Νοεμβρίου στην Πάτρα, μετά τη Λειτουργία, τα νεαρά και ερωτευμένα ζευγάρια πήγαιναν στο πηγάδι του Αγίου Ανδρέα και έπιναν με τις χούφτες τους νερό, για να εξασφαλίσουν την ευημερία τους. Παλιότερα, την παραμονή της γιορτής του Αγίου Ανδρέα στην περιοχή των Πατρών, έφτιαχναν λαχανόπιτες, που τις έστελναν στην εκκλησία για να μοιραστούν στους φτωχούς. Μία άλλη παράδοση από την Πάτρα αναφέρει ότι στο κενοτάφιο του Αγίου έβρισκαν φύκια. Αυτό συνέβαινε επειδή ο Άγιος, που ήταν ψαράς, σε κάθε μεγάλη τρικυμία βοηθούσε τα ψαροκάικα που κινδύνευαν. Σε τόπους που βρίσκονταν κοντά στη θάλασσα, δίπλα στους μεγάλους θαλάσσιους δρόμους επικοινωνίας και στα μικρονήσια, ο Άγιος Ανδρέας θεωρείται προστάτης των ψαράδων και των πληρωμάτων μικρών πλοίων. Η αντίληψη αυτή επικρατούσε στην Κίμωλο, τους Παξούς, την Ιθάκη, την Αστυπάλαια, την Κύπρο και τις ακτές της Προποντίδος.
νει και οι άνθρωποι συγκεντρώνονται νωρίς στα σπίτια τους ή σε σπίτια συγγενών και φίλων κάνοντας νυχτέρια, αποσπερίδες ή βεγγέρες δίπλα στο τζάκι. Χαρακτηριστικό είναι λαϊκό στιχούργημα από την Μήλο: - Άγιε Ανδρέα πώς περνάς; Το χειμώνα πού θα πας; - Στο κονάκι μου θα κάτσω και την παραστιά θ’ ανάψω και κρασί θα σας κεράσω! Στη Μεσαρά της Κρήτης στις 30 Νοεμβρίου, έστρωναν στα σπίτια τα χειμωνιάτικα χαλιά και έβγαζαν από τις κασέλες τις μπατανίες, τα βαριά μάλλινα κλινοσκεπάσματα. κλινοσκεπάσματα. Συνοψίζοντας τα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω, φαίνεται ότι ο ελληνικός λαός θεωρούσε τον Άγιο Ανδρέα προστάτη των γεωργών και των σπαρτών, ιατρό τυφλών, κωφών, παραλύτων, επιληπτικών, διώκτη της πανούκλας. Προστάτη, επίσης, των ψαράδων, των πληρωμάτων μικρών πλοίων, των ερωτευμένων ζευγαριών και των 7 κοριτσιών, που τα βοηθούσε να ονει-
έργα για μεταφορά νερού σημαίνει ότι ήταν εκεί πόλη και όχι κάποιο χωριό. Καμιά όμως άλλη πόλη δεν αναφέρεται ότι υπήρξε ποτέ, όχι μόνο στο μέρος εκείνο, αλλά ούτε και σ’ όλη την περιοχή της Ρυπικής, παρά μόνο οι Ρύπες. Επομένως το υδραγωγείο τούτο είναι μια επιπλέον σοβ αρά απόδειξη
ότι οι Ρύπες ήταν στη θέση του σημερινού χωριού Καμάρες κι όχι στο Θολοπόταμο». Σύμφωνα με έρευνες του δικηγόρου Βαγγέλη Τρίγκα, που τις έχει συγκεντρώσει σε βιβλίο που δεν έχει εκδώσει ακόμα, η Αχαΐα στη Μυκηναϊκή εποχή χωριζόταν σε δύο μέρη με κοινό όριο τον Μειγανίτα ποταμό που περνάει δίπλα στο πολεμικό εργοστάσιο του Αιγίου. Ανατολικά Ανατολικ ά του ποταμού μέχρι το Ξυλόκαστρο εκτεινόταν η Αιγιάλεια με πρωτεύουσα την Ελίκη που εκατοικείτο από ένα αρχαίο πελασγικό φύλο, τους Αιγιαλείς, η οποία αργότερα περί το 2.500 π.Χ. κατελήφθη από Ίωνες και υπαγόταν στην επικράτεια των Μυκηναίων του Άργους. Δυτικά, μέχρι την Πάτρα ή μάλλον μάλλον μέχρι τα Βραχνέικα εκτεινόταν η Ρυπική χώρα
με πρωτεύουσα την Ρύπη, την οποία ο Β. Τρίγκας την τοποθετεί στο Άνω Σαλμενίκο και η οποία αργότερα μετονομάσθηκε σε Ρύπες και μεταφέρθηκε στο σημερινό χωριό Καμάρες. Η Ρυπική χώρα συμπεριελάμβανε την Πάτρα, το Λεόντιο, την Βλασία, τη Μονή Μακελαριάς, τον ποταμό Σελινούντα και εν συνεχεία τον ποταμό Μειγανίτα, όπου και το κοινό όριο με την Αιγιάλεια. Η Ρυπική χώρα αποτελείτο, σύμφωνα πάντα με τον Βαγγέλη Τρίγκα, από 5 - 6 δήμους όπως της Αρόης (Πατρών), Λαπαθών (Βλασία, Μάνεσι, Λεόντιο, Μακελαριά, Λαπαναγοί κ.λ.π.), Μεγανίτιδος (Μαζαράκι, Ρακίτα, Γκρέκα, Αράχωβα (Κρήνη), Παρασκευή, Κουνινά, Δάφνες, Γρηγόρι, Χατζή, Τούμπα, Λάκκα, Μερτίδι, Ροδοδάφνη),
Ρύπης ( Δαμακίνι, Σαλμενίκο, Τσετσεβοχώρια (Μυρόβρυση, Βερίνο, Αρραβωνίτσα, Μάγειρα, Δοκανέικα κ.λ.π.), Λόγγος, Σελιανίτικα, Ερινεός, Καμάρες, Ζήρια), Άρβας (Άβερνα, Σελλά, Πιτίτσα, Βολίνα (Δρέπανο), Αραχωβίτικα, Άγιος Βασίλειος, Ρίο, Πλατάνι, Καστρίτσι κ.λ.π.). Η Ρυπική χώρα κατελήφθη από τους Αχαιούς της Μάνης περί το 1.100 1.100 π.Χ., όταν αυτοί εκδιώχθηκαν από τους Δωριείς από τη Λακωνία και Μεσσηνία, οι οποίοι Αχαιοί ίδρυσαν πολλές πόλεις στην Αχαΐα, όπως Πάτρα, Μεσάτιδα, Φαρές, Λεόντιο, Ερινεό (Λαμπίρι), Λεύκτρο (Λουμπίστα), Λαπάθεια (Λαπάτα) κ.λ.π. και το 30 π.Χ. οι Ρύπες κατεδαφίσθησαν από τον Ρωμαίο Αύγουστο και ενσωματώθησαν στην Πάτρα η οποία τότε ήταν ευνοούμενη των Ρωμαίων.
ΔΙ ΨΩ óåëßäá 4
ÍïÝìâñéïò 2017
Έ θιμα και π αραδόσεις
Ν ΕΑ Η Σ Τ Η Λ
μέσα από την εικαστική προσέγγιση
ôçò ÌáñéÜì Ñïõìåëéþôç Ôå÷í. Êéíïýìåíçò åéêüíáò çëåêôñïíéêÞò ó÷åäßáóçò ãñáöÞìáôïò.
ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ
(3D Animator)
Η επίδραση του περιβάλλοντος στο παιδί Το παιδί είναι εύπλαστο και δέχεται πολλές επιδράσεις από το περιβάλλον του. Η πρώτη επίδραση είναι από τους γονείς του. Γιατί αυτοί είναι που δημιουργούν το υλικό και ηθικό περιβάλλον γύρω του. Όπως, μια ζωή ηρεμίας, υγείας, σιγουριάς και εμπιστοσύνης, βοηθάει στην αρμονική ανάπτυξη του μικρού παιδιού. Μέσα στην οικογένεια το παιδί εκφράζει τις πρώτες του γνώμες, ακούει του μεγαλυτέρους του. Επίσης, αρχίζει τις κοινωνικές του σχέσεις ανάμεσα στα αδέλφια του, αντιμετωπίζει άλλους, κατανοεί συναισθήματα, μαθαίνει όρια τροφοδοτείται με ορισμένα «εργαλεία» έτσι ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει τη ζωή. Το οικογενειακό λοιπόν περιβάλλον έχει μια αποφασιστική σημασία που πρέπει να προσφέρει στο παιδί σταθερότητ σταθερότητα, α, σιγουριά και καλή συνεννόηση, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τη ζωή. ζωή. Μία άλλη πολύ δυναμική επίδραση που ενεργεί στην ανάπτυξη του παιδιού είναι το κοινωνικό περιβάλλον. Έντυπα, τηλεόραση, δρόμος τα οποία ελκύουν και πολλές φορές φέρνουν μία πρόωρη ανάπτυξη φέρνοντάς το πιο νωρίς σε επαφή με τις πραγματικότητες των ωρίμων. Τέλος, η εποχή στην οποία γεννιέται και ζεί σημαδεύει το παιδί. Το παιδί σήμερα έχει άλλες απασχολήσεις, απασχολήσ εις, παιχνίδια, θεάματα κλπ., απ’ αυτά που είχε ο πατέρας του πριν 30 χρόνια. Οι γονείς δυσκολεύονται να κατανοήσουν και παραπονιούνται πως το παιδί δεν ενεργεί όπως αυτοί στην ηλικία τους, ακόμα κι αν διαφέρουν 20 χρόνια. Αντί Αντί όμως να παραπονιούνται λέγοντας «στην εποχή μου αυτό ήταν απαράδεκτο», ας προσπαθήσουν να ζήσουν αλλά και να κατανοήσουν την εποχή, στην οποία οι ίδιοι ζουν τώρα. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως οι ηθικές αξίες που έζησαν οι προηγούμενες γενεές ξεπεράστηκαν. Οι θεμελιακές αρετές δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές της μόδας. Τα μέσα όμως και τις μεθόδους ανάπτυξης και αγωγής μπορούμε να τις αλλάξουμε. Η κάθε εποχή επίσης έχει τις δικές της μεθόδους αγωγής. Άλλοτε υπάρχουν τάσεις προς την αυστηρότητα και άλλοτε προς την επιείκεια. Επίσης, οι μέθοδοι διαφέρουν από οικογένεια σε οικογένεια. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό από το άλλο δεν μπορούμε να χαράξουμε γενικές γραμμές για όλα τα παιδιά. Ούτε μπορούμε να εφαρμόσουμε σ’ όλες τις ηλικίες μία μόνο μέθοδο, αυστηρά και ομοιόμορφα. Η αγωγή χρειάζεται χρόνο αλλά και φροντίδα. Γι΄ αυτό είναι εξίσου βασικό κοινωνικό καθήκον όπως και το επάγγελμα μέσα στην καθημερινότητα των γονέων. Οι γονείς απορροφημένοι από τις απασχολήσεις τους δεν θα πρέπει να παραμελούν την αγωγή των παιδιών, αλλά να αφοσιώνονται και να ζουν κοντά τους και μαζί τους. Γιατί το Σχολείο, η Εκκλησία, ή άλλοι φορείς, δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τους γονείς. Το παιδί έχει ανάγκη από αγάπη. Επίσης, θα πρέπει να διατηρείται μια ισορροπία ανάμεσα στην απαλότητα και σταθερότητα, στις συγκαταθέσεις και τις αρνήσεις. Τότε Τότε το παιδί θα μετριάζει τις επιθυμίες του και θα συνηθίζει σε μία πειθαρχεία, με σκοπό να διατηρήσει τη μητρική αγάπη. Η θρησκευτική αγωγή επηρεάζει άραγε την ελευθερία του παιδιού; Μερικοί γονείς αρνούνται να δώσουν μιά θρησκευτική αγωγή στα παιδιά τους, με τον ισχυρισμό ότι δεν θέλουν να επηρεάσουν την ελευθερία τους. Λένε « Όταν μεγαλώσει το παιδί μας, ας διαλέξει μόνο του ελεύθερα. Αν σημαδέψου-
με τα πρώτα χρόνια με μία θρησκευτική αγωγή, δεν θα μπορέσει αργότερα ν’αντισταθεί και ν’ απορρίψει τη θρησκευτική πίστη. Και αυτό, γιατί η θρησκευτική πίστη θα έχει περάσει στη συνείδησή του και θα έχει γίνει ανεξίτηλη. Έτσι, το παιδί στην ώριμη ηλικία του θα γίνει υποχρεωτικά πιστός χριστιανός. Από σεβασμό, λοιπόν, στην ελεύθερη μελλοντική του εκλογή δεν έχουμε το δικαίωμα να του δώσουμε μια θρησκευτική αγωγή στη νηπιακή και παιδική του ηλικία!» Σε αυτό τον ισχυρισμό θα πρέπει να σημειώσουμε τα εξής: Πρώτα, ότι το νήπιο δεν είναι ακόμα ελεύθερο, όπως δεν είναι και λογικό, δεν έχει δηλαδή αναπτυγμένη την λογική. Έχει όμως ως άνθρωπος την κλήση να γίνει ελεύθερο και λογικό πλάσμα. Οι γονείς μάλιστα, είναι εκείνοι που οφείλουν να οδηγήσουν το παιδί τους στους δρόμους της ελευθερίας και της λογικής. Χωρίς τους γονείς το παιδί δεν θα μπορέσει να κάνει ποτέ μια πράξη αληθινής ελευθερίας. Το παιδί λ.χ. δεν είναι ελεύθερο να γεννηθεί ή να μην γεννηθεί. Ούτε είναι ελεύθερο να διαλέξει το χρόνο της γέννησής του, το φύλο του, την κληρονομικότητά του, το περιβάλλον του κλπ. Το παιδί δεν είναι ελεύθερο να αποφασίσει άν θα πάει στο σχολείο ή όχι. Μπορεί όμως και πρέπει να κατακτήσει την ελευθερία του. Και αυτός είναι ο σκοπός της αγωγής. Εξάλλου, όταν το παιδί πάρει την θρησκευτική αγωγή στα παιδικά του χρόνια, δεν σημαίνει ότι στην ώριμη ηλικία του θα γίνει υποχρεωτικά συνειδητός πιστός. Αν η πρώτη ηλικία δεν σημαδευτεί από μια θρησκευτική αγωγή, θα σημαδευτεί από την έλλειψή της. Και η έλλειψη θρησκευτικής αγωγής είναι κι αυτή μιά αγωγή και μάλιστα εξίσου δυνατή, που επηρεάζει σοβαρά τη μελλοντική ανέλιξη του παιδιού. Δεν πρόκειται λοιπόν, να μειώσουμε την ελευθερία του παιδιού, δίνοντάς του, μιά θρησκευτική αγωγή. Αντίθετα, με μιά τέτοια αγωγή θα μπορέσει αργότερα να κάνει μια ελεύθερη εκλογή. Η αληθινή αγωγή συνίσταται στο να δώσουμε στο παιδί όλες τις ευκαιρίες ανάπτυξης. Να το προωθήσουμε σ΄ όλους τους τομείς της ζωής, συμπεριλαμβανομένης και της θρησκείας, που είναι μια από τις βαθιές πηγές της ανθρώπινης συνείδησης. Το παιδί, που στερήθηκε τη θρησκευτική εμπειρία, αργότερα θα είναι ένα ανάπηρο όν! Γιατί θα του λείπει η αληθινή θεώρηση της ζωής και του κόσμου. Μήπως όμως είναι πολύ νωρίς; Πολλοί γονείς πιστεύουν πως στην νηπιακή πόσο μάλλον την βρεφική ηλικία δεν τίθεται θέμα θρησκευτικής αγωγής, γιατί τα βρέφη και τα νήπια δεν καταλαβαίνουν. Φυσικά δεν τίθεται θέμα διδασκαλίας, αλλά για μια πρώτη αφύπνιση του θρησκευτικού συναισθήματος. Άλλωστε, η μεθοδολογία της θρησκευτικής αγωγής στα νήπια, αποκείεται η θεωρητική διδασκαλία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως την μεγάλη σημασία της πρώτης ηλικίας για το σχηματισμό της προσωπικότητας. Στα πρώτα χρόνια που δεν μένει σχεδόν κανένα σαφές ενθύμιο, σχηματοποιούν ωστόσο το υποσυνείδητο, αυτό το σκοτεινό μέρος του εαυτού μας που επιδρά σ΄ όλη μας τη ζωή ανεξέλεγκτα. Το βρέφος και βέβαια δεν καταλαβ καταλαβαίνει. αίνει. Νιώθει όμως και εμποτίζεται από εμπειρίες του περιβάλλοντος. Αποτυπώνει συνεχώς εμπειρίες της ζωής. Μαθαίνει λ.χ. να χαμογελά, γιατί η μητέρα του χαμογελά. Έτσι λοιπόν οι γονείς δεν χρειάζεται να μάθουν το βρέφος να προσεύχεται, αλλά να ζουν όσο το δυνατόν καλύτερα μπροστά του, να προσεύχονται μπροστά του. Ο Σεπτέμβριος στην ελληνική παρα-
δοσιακή κοινωνία Φθινόπωρο Παραμονεύει πίσω από τις φορτωμένες συκιές του Αυγούστου και σαν «κλειδώσει» πίσω του την πόρτα ο τελευταίος καλοκαιρινός μήνας κάνει την εμφάνισή του. Δεν είναι πλούσιος άρχοντας το λέει και το όνομά του Φθινόπωρο, φθίνουν οι οπώρες, λιγοστεύουν τα φρούτα δηλαδή, που ήταν άφθονα την εποχή του καλοκαιριού. Μας αρέσει όμως γιατί έρχεται με χρώματα και αρώματα. Με χρώματα υπέροχα στις φυλλωσιές των δέντρων και με αρώματα νοτισμένης γης και ψημένου κάστανου. Ο Σεπτέμβριος είναι ο ένατος μήνας του έτους και ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου. Είναι ο μήνας του τρύγου. Ο χυμός των σταφυλιών που γεμίζει τα βαρέλια, θα γίνει, μετά από ζύμωση, κρασί και θα συντροφέψει χαρές και λύπες του χειμώνα. Με τις πρώτες σταγόνες του φθινοπωρινής βροχής ξεψυχάει το καλοκαίρι και το διψασμένο χώμα ευχαριστεί τον ουρανό για τα θαυματουργικά του δάκρυα με τα κυκλάμινα του. Οι μαθητές αποχαιρετ αποχαιρετούν ούν τα ακρογιάλια, παίρνουν μαζί τους θαλασσινούς θησαυρούς της θάλασσας ως ανάμνηση ξενοιασιάς και επιστρέφουν στη βάση τους νοσταλγώντας τις μέρες της ανεμελιάς με τους φίλους φίλους τους. Οι λαϊκές ονομασίες του Οι αγροτικές εργασίες, οι γιορτές και τα καιρικά φαινόμενα έδωσαν κι άλλες ονομασίες στο μήνα αυτό. αυτό. Έτσι λοιπόν, σε κάποιες κάποιες περιοχές θα τον ονομάζουν ονομάζουν Σποριάτη επειδή αρχίζει η πρώιμη σποριά, Τρυγητή, Τρύγο ή Τρυγομηνά λόγω της συγκομιδής των σταφυλιών, Ορτυκολόγο από την αποδημία των ορτυκιών για τις θερινές χώρες, Σκεπαστή επειδή όσοι δεν πρόλαβαν να μαζέψουν τα καλαμπόκια τα σκεπάζουν και να μην τα φάνε τα πουλιά, Σταυριώτη, Σταυριάτη, Σταυριτή ή μήνα του Σταυρού από τη μεγάλη γιορτή της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου, Πρωτοβρόχια Πρωτοβρό χια και Χινόπωρο. Παροιμίες Του Σταυρού σταύρωνε και δένε (Για τους ναυτικούς που σταματούν σταματούν τα μακρινά ταξίδια, αφού ο καιρός αλλάζει). Του Σταυρού σταύρωνε και σπέρνε (Για τους γεωργούς που σε κάποια μέρη θα αρχίσουν την σπορά). Δόξα να’ χεις τρυγητή μου, είδα’ γω την προκοπή μου (Εκφράζεται η χαρά των αμπελουργών για την πλούσια σοδειά). Το τραγούδι με τον τρύγο, το Δεκέμβρη παραμύθι (Κάθε πράγμα γίνεται στο καιρό του).
Γιορτές και Έθιμα Η πρώτη μέρα του Σεπτέμβρη υπήρξε η πρωτοχρονιά του εκκλησιαστικού έτους. Γιαυτό και σε πολλά μέρη της Ελλάδας ο λαός την ονόμασε «Αρκιχρονιά» και την
31 Αυγούστου «Κλειδοχρονιά», γιατί κατά την λαϊκή αντίληψη, «κλειδώνει» ο παλιός χρόνος και «ξεκλειδώνει «ξεκλειδώνει ο καινούργιος . Εδω αναφερόμαστε στον κύκλο της ζωής, (με μια δραστηριότητα μπορούμε να μιλήσουμε για το λουλούδι τον κύκλο της ζωής του, ένα λουλούδι που είναι επίκαιρο για της 14 Σεπτεμβρίου είναι ο βασιλικός, τα παιδιά μπορούν να φυτέψουν το δικός τους γλαστράκι και να ζωγραφίσουν όπως θέλουν τα γλαστράκια τους). Η μεγαλύτερη γιορτή του Σεπτέμβρη είναι η Ύψωσις του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου). Το ιστορικό της γιορτής, σύμφωνα με τις πληροφορίες των εκκλησιαστικών ιστορικών είναι ως εξής: Ο ειδωλολάτρης αυτοκράτορας Ανδριανός είχε χτίσει πάνω στο τάφο του Χριστού ένα ναό προς τιμή της θεάς Αφροδίτης. Το 326 η αγία Ελένη, μητέρα του του αυτοκράτορα Μεγάλου Κωνσταντίνου, σε προσκυνηματικό ταξίδι της στους Αγίους Τόπους κατεδάφισε τον ειδωλολατρικό ναό και κάτω απ’ αυτόν βρήκε τρείς σταυρούς. Η εύρεση του Τιμίου Τιμίου Σταυρού Σταυρού Ο σταυρός του Χριστού αναγνωρίστηκε μετά από ένα θαύμα, «γιατί αμέσως γύρω του φύτρωσε μοσχομυριστός βασιλικός», απ’ όπου και η συνήθεια της διανομής βασιλικού στην εκκλησία από τον ιερέα μετά τη δοξολογία. Η ημέρα αυτή ισοδυναμεί για την Εκκλησία μας με τη Μεγάλη Παρασκευή και γι’αυτό επιβάλλεται νηστεία την οποία ο λαός μαας τηρεί με ευλάβεια. Το ξύλο του Τιμίου Σταυρού
Για το ξύλο από το οποίο φτιάχτηκε ο Σταυρός του Μαρτυρίου ο λαός μας έχει μια λαϊκή παράδοση: Όταν μαθεύτηκε πως οι Εβραίοι καταδίκασ καταδίκασαν αν το Χριστό να να τον σταυρώσουν, μαζεύτηκαν τη νύχτα όλα τα δεντράκιa αποφάσισαν να μη δώσουν το ξύλο τους για να φτιαχτεί ο σταυρός. Αλλ’ όπως μες τους δώδεκα αποστόλους βρέθηκε κι ένας Ιούδας, έτσι μέσα στ’ άλλα δέντρα βρέθηκε και η λοιδοριά, κι αυτή αυτή μονάχη είπε πως δεν το παραδέχεται αυτό. Όλα τα άλλα λοιπόν την αναθεμάτισαν τότε, κι είπαν να είναι πάντα αφορισμένη για την φοβερά προδοσία της. Την ώρα που οι Εβραίοι τεχνίτες δοκίμασαν τότε να φτιάξουν το σταυρό, είδαν όμως με απορία τους πως ό,τι, ξύλο έπιαναν δεν άφηνε να το πελεκούν και να το κάνουν όπως θέλουν, μόνο στριφογύριζε, και έσπαζε και χαλούσε, και έτσι όλοι οι κόποι τους πήγαιναν χαμένοι. Αφού δοκίμασαν όλα τα ξύλα και δεν μπορούσαν να κατορθώσουν το θέλημά τους, έπιασαν και το ξύλο λοιδοριάς, και μόνο αυτό δεν τους έκανε αντίσταση, και έτσι έφτιαξαν το σταυρό. Ο Βασιλικός Στις Εκκλησίες μοιράζεται την ημέρα αυτή αγιασμένος βασιλικός, συνήθεια που πηγάζει από την παράδοση ότι στο μέρος πoυ βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός είχε φυτρώσει το αρωματικό αυτό φυτό που, για το λόγο αυτό οναμάζεται σταυρολούλουδο. Καθώς αγία Ελένη (αναφέρει μια κυπριακή παράδοση) απορούσε ανά- 5
ΔΙ ΨΩ óåëßäá 5
ÍïÝìâñéïò 2017
έμαθε, ευλόγησε τα άγρια κλήματα που έγιναν ήμερα και απο τότε βγάζουν το καλό κρασί. Εκείνο λοιπόν που ευλόγησε η Παναγία,δεν μπορούσε ο λαός να το αγνοήσει. Και όχι μόνο δεν το αγνόησε, αλλά το περιέβαλε με εύθυμες εκδηλώσεις. Απο τότε ο τρύγος είναι μια λαϊκή χαρούμενη γιορτή. Η Γωνιά της Παράδοσης Στο “σεντούκι της γιαγιάς” όπου και έχουγιαγιάς” Κατασκευή Κατασκε υή σταυρού με πηλό, διακόσμηση με χάντρες! με κατασκευάσει, έχουμε λοιπόν ετοιμάσει για κάθε μεσα στους πολλούς σταυρούς ποιός είναι ο μήνα διάφορες προσεγγίσεις κατασκευών σταυρός του Χριστού, ένα λοιπόν μυρωδάτο που θα ανατρέχουμε κάθε φορά και θα φυτό της το αποκάλυψε. Οι πιστοί θεωρούν μαθαίνουμε στα παιδιά για την λαϊκή παράπως ο βασιλικός έχει θεραπευτικές ιδιότητες, δοση, επίσης θα πρέπει να έχουμε φτιάξει γι’ αυτό και τον φυλάνε στο εικονοστάσι για μια πάνινη κούκλα (βοηθός) στο ύψος των σταύρωμα. παιδιών που θα είναι η γιαγιά και θα τους Σε κάποιες περιοχές, με τον βασιλικό και μαθαίνει δείχνοντάς τους, τα διάφορα θέματον αγιασμό της ημέρας ετοιμάζουν οι νοικοτα από την λαϊκή παράδοση. Να φτιάξουμε κυρές το νέο προζύμι για όλη τη χρονιά. ένα μεγάλο βιβλίο το οποίο θα το έχουμε Η γιορτή του σταυρού έχει ιδιαίτερη σηδιακόσμηση κατάλληλα κατάλληλα και να θυμίζει παλιό μασία για τους γεωργούς, γεωργούς, επειδή αποτελεί αποτελεί αφετηρία της καινούργιας χρονιάς. Έτσι, φέρνουν στην Εκκλησία μέσα σε μια πετσέτα πολυσπόριο, μείγμα δηλαδή απ’ όλα τα είδη σπόρων που πρόκειται να σπείρουν (σιτάρι, βρώμη, κριθάρι, σίκαλη, φακές, κουκιά, φασόλια κλπ.), αφού τα λειτουργήσουν, καθένας παίρνει την πετσέτα του και, όταν πρόκειται να σπείρει, βάζει μέσα στο δισάκι μαζί με το υπόλοιπο και το λειτουργημένο σπόρο, ευχόμενος: « Έλα Χριστέ και Παναγιά μου, η ώρα η καλή». Ο μήνας του κρασιού Το αμπέλι και οι συμβολισμοί του Για την Εκκλησία μας το αμπέλι είναι ευλογημένο φυτό. Ο Χριστός χαρακτηρίζει τον εαυτό του ως αμπέλι και τους μαθητές αλλά και παραμυθένιο όπου εκεί θα έχουμε του ως κλήματα, « Εγώ είμι η άμπελος η κολλήσει τυπωμένα όλα τα φύλλα εργασίας αληθινή», λέει. Γι’ αυτό σε πολλά τέμπλα μας και απαραίτητα αντικείμενα που θα δουεκκλησιών, αλλά και σε βυζαντινές εικόνες, λέψουμε για την παράδοση. παρατηρούμε παραστάσεις αμπελιών με κλήματα. Εξάλλου, το κρασί συμβολίζει για Äñáóôçñéüôçôåò!! την εκκλησία μας το αίμα του Χριστού. Ως τέ¸ëá íá ðáßîïõìå...! τοιο μπήκε το κρασί στη χριστιανική λατρεία *Πέφτει απο ψηλά, αλλά δε χτυπά ούτε και κάθε μοναστήρι φυτεύει το αμπέλι του πονά, φέρνει αγαθα. (η βροχή) για να’ χει το κρασί που χρειάζεται. Τα παλιά *Άσπρα μαύρα πρόβατα και ξύλινος τσοχρόνια τα στέφανα του γάμου τα έφτιαχναν πάνης. (το βιβλίο) από κληματόβεργες και μετά το μυστήριο *Εκκλησία πυργωτή ένας στύλος στύλος την έλεγαν «ος έβαλε το κλήμα, να βάλει και το κρατεί. (η ομπρέλα) λάδι». Κόκκινη κλωστή δεμένη... Ένας λαϊκός λαϊκός μύθος
Οι απλοί άνθρωποι θεωρούν το αμπέλι, το κλήμα και το κρασί ιερά ευλογημένα από την ίδια την Παναγία. Ο μύθος για την καταγωγή του ήμερου αμπελιού μας εξηγεί: Όταν κάποτε ζούσε η Παναγία, θέλησε να κοινωνήσει. Κρασί όμως δεν βρισκόταν πουθενά. Οι άγγελοι παρακαλούσαν όποιον συναντούσαν να τους δώσει λίγο κρασί, μάταια όμως.. Πρώτο συνάντησαν τον τραγουδιστή τζίτζικα, εκείνος όμως έγινε έξω φρενών και τους έδιωξε εξαγριωμένος γιατί του διέκοψαν το τραγούδι. Στη διαδρομή τους συνάντησαν το μυρμήγκι, τη σφήκα και ένα σωρό άλλα έντομα, μα κανένα δεν έδειξε ενδιαφέρον. Στο τέλος, τι να κάνουν, απευθύνθηκαν στο αγριόκλημα που ήταν φορτωμένο άγρια σταφύλια. Μόλις του είπαν οι άγγελοι ότι ήθελαν να κόψουν λίγα σταφύλια να κάνουν κρασί να κοινωνήσει η Παναγία, εκείνο πρόσχαρο έκανε μια μετάνοια και χαμήλωσε στη γη. «Τι λέτε, άγγελοί μου, όχι μόνο σταφύλια να πάρετε αλλά και ολόκληρο να με κόψετε να με πάτε στη Παναγία, δε θα λυπηθώ». Η Παναγία όταν το
¸ëá íá ëåñùèïýìå, íá ðáßîïõìå íá áíáêáëýøïõìå...!! Πρόγραμμα δραστηριοτήτων Γνωριμία των παιδιών (ομαλή προσαρμογή), παιχνίδι γνωριμίας. Αφού μαθαίνουμε τα ονοματά ονοματά μας, φτιάχνουμε μια μεγάλη αφίσα που θα λέγεται «Η τάξη μας». Μαθαίνουμε την πρωινή μας προσευχή (καλημέρα μας). Απο το σεντούκι της γιαγιάς το οποίο βρίσκεται στη γωνιά της λαϊκής παράδοσης δείχνουμε στα παιδιά μια εικόνα και την συζητάμε ή ένα αντικείμενο (δείχνουμε στα παιδιά το σταυρό και μιλάμε για την μεγάλη γιορτή της 14 «Η Ύψωσης του του Τιμίου Σταυρού» (14 Σεπτεμβρίου), μαθαίνουμε να κάνουμε το σταυρό μας, μαθαίνουμε τι συμβολίζει.
Δραστηριότητα Δραστηριότητ α : Αφίσα τάξης
(το μέγεθος όσο θελουμε) 2.Αφρώδες υλικό σε διάφορα χρώματα 3.Μεγάλα ματάκια 4.Μαγνητάκια ή κριτσ-κρατς Περιγραφή δραστηριότητας Έχουμε κόψει όλα όσα θα κολλήσουμε στο χαρτόνι (πέτρες, χώμα, φύκια και τα μέρη των ψαριών) Δίνουμε σε κάθε παιδί από ένα ψαράκι και σιγά-σιγά κολλάνε τα μέρη των ψαριών με την καθοδήγησή μας και την βοήθειά μας. Εμείς έχουμε τοποθετήσει τα μαγνητάκια και έχουμε κολλήσει τα φύκια και τις πέτρες. Μόλις τελειώσουν όλα τα παιδί, τότε ένα ένα παιδί πάει και τοποθετεί το ψαράκι του εκεί που θέλει. Η αφίσα μας διακοσμεί την τάξη μας, αλλά λειτουργεί και σαν παρουσιολόγιο. παρουσιολόγιο.
Ζωγραφίζω την εικόνα 14 Σεπτεμβρίου « Η Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού» Μιλάμε στα παιδιά για την σημασία του σταυρού καθώς επίσης, για το έθιμο ότι όλες οι οικογένειες πήγαιναν την ημέρα εκείνη μικρή ποσότητα σπόρου από αυτό που θέλανε να σπείρουν, μέσα σε σακούλια και τα τοποθετούσαν μπροστά στο τέμπλεο και ο Ιερέας διάβαζε τον αγιασμό. Σε κάθε σακί έβαζαν από ένα σπυρί ρόδι για να κάνει πολύ καρπό σαν το ρόδι, καρύδι για να είναι γερό. Όταν έφταναν για να σπείρουν έσπαζαν το ρόδι και έσπερναν μαζί με τον σπόρο. (από το κείμενο «Η Σπορά» του Σπύ ρου Κ. Καραμούντζου)
Το σημείο του Σταυρού Δείχνουμε στα παιδιά πως χαιρετάμε μέσα απο διάφορες εικόνες (π.χ. πως αποχαιρετάμε όσους φεύγουν, οι στρατιώτες χαιρετούν τους αξιωματικούς, οι αστυνομικοί κάνουν κινήσεις για να ρυθμίζουν την κυκλοφορία). Ο άνθρωπος λοιπόν δεν δεν μιλάει μόνο με το στόμα, αλλά και με τη κίνηση των χεριών του. Με διάφορες κινήσεις που κάνουμε, με το ένα ή με τα δύο χέρια μας, λέμε αυτό που σκεπτόμαστε σε άλλους ανθρώπους. Κουνώντας το δεξί χέρι μας ψηλά χαιρετάμε κάποιον που φεύγει, οι στρατιωτικοί και οι αστυνομικοί, με μιά κίνηση του δεξιού χεριού τους χαιρετάνε τους ανωτέρους τους, ο ναύτης κουνώντας τα χέρια του στέλνει σήματα στα άλλα πλοία. Ο χριστιανός, με το δεξί του χέρι κάνει το σημείο του σταυρού πάνω στο σώμα του. Κάνοντας το σταυρό μας, πρίν και μετά το φαγητό, ευχαριστούμε το Θεό για τα αγαθά. Κάνοντας το σταυρό μας πρίν και μετά την προσευχή μας στέλνουμε στο Θεό ευχαριστίες και του ζητάμε την βοήθειά του. Κάνοντας το σταυρό μας μπαίνοντας στην Εκκλησία, χαιρετάμε το Χριστό, την Παναγία μας, τους Αγίους και όλους τους Χριστιανούς που βρίσκονται εκεί όλοι μαζί. Αφού μιλάμε για τον Σταυρό και την σημασία του, δείχνουμε πως κάνουμε τον σταυρό μας, μας, και στα μεγαλύτερα μεγαλύτερα παιδιά (προνήπιο) δείχνουμε τυπωμένο σε «παλιό» χαρτί τις παρακάτω εικόνες και τις διαβάζουμε, τις οποίες τις βγάζουμε από το «σεντούκι της γιαγιάς». Φθινοπωρινό τοπίο (ομαδική εργασία) Υλικά : Χαρτί του μέτρου, Δαχτυλομπογιές, Χαρτί κανσόν, Αποξηραμένα φύλλα, κόλλα Τρόπος κατασκευής 1.Φτιάχνουμε με τις δαχτυλομπογιές τα 1.Φτιάχνουμε δέντρα χρησιμοποιώντας τη μέθοδο πουαντερί. 2.Χρημοποιούμε 2. Χρημοποιούμε χαρτί κανσόν για τους κορμούς των δέντρων. 3.Φτιάχνουμε 3. Φτιάχνουμε τα σύννεφα αναμιγνύοντας δαχτυλομπογιές και κολλάμε στο κάτω μέρος αποξηραμένα φύλλα. (Μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για να κρεμάμε κάθε φορά τις χειροτεχνίες μαθήματα του μήνα που κάνουν τα παιδιά, έχουμε κολλήσει μανταλάκια μικρά και το όνομα κάθε παιδιού).
Υλικά για την αφίσα «Η τάξη μας» 1.Ένα μεγάλο χαρτόνι με γαλάζιο φόντο
Πλαστική - Γλυπτική Ως πλαστική ορίζουμε εκείνη την ειδικευμένη μορφή τέχνης που ασχολεί6 ται με το πλάσιμο διαφόρων υλικών
ΔΙ ΨΩ óåëßäá 6
ÍïÝìâñéïò 2017
διαστάσεων, στερεών όμως σωμάτων, μέσω φυσικά των άκρων του σώματος (χεριών, ποδιών). Το χέρι είναι το κατεξοχήν όργανο που βοηθά στην χρήση των διαφόρων τεχνικών της πλαστικής και γλυπτικής τέχνης. Παρά τις αδεξιότητες που παρουσιάζει το μικρό χεράκι του νηπίου εν τούτοις αυτό το χέρι- κεραία πληροφορεί το νήπιο για τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες των πραγμάτων και των υλικών που πιάνει, ψηλαφεί, δουλεύει, περιεργάζεται. Γι’ αυτό είναι καθήκον του νηπιαγωγείου να καλλιεργεί και να ασκήσει την κινητικότητα του χεριού, στο ίδιο βαθμό με τον εγκέφαλο, του οποίου τις συλλήψεις αυτό το χέρι πρέπει να πραγματώσει, να επενεργήσει πάνω στα άμορφα υλικά, να τις μεταβάλει σε πράξεις και έργα με συγκεκριμένη μορφή. Η πλαστική είναι η
μορφή της τέχνης της γλυπτικής που παρουσιάζεται στο νηπιαγωγείο. Όταν λέμε γλυπτική αναφερόμαστε σε εκείνη τη μορφή τέχνης, που ασχολείται με τη τροποποίηση μέσω σχημάτων διαφόρων όγκων, υλικών στερεών. Το νήπιο και κατά επέκταση το παιδί, εκφράζεται σκαλίζοντας τα μέρη του υλικού που έχει μπροστά του, προσθέτειαφαιρεί στοιχεία δημιουργώντας τις φόρμες που επιθυμεί. Στόχοι της πλαστικής- γλυπτικής τέχνης Στις δραστηριότητες της πλαστικής και γλυπτικής σπουδαίο ρόλο έχουν τα υλικά που χρησιμοποιούμε. Σκοπός τους είναι όχι μόνο να πειραματίζονται πειραματίζονται τα παιδιά, αλλά και να διεγείρουν να αναπτύσσουν την πρωτοβουλία και ενέργεια του εαυτού τους.
Στόχο έχουν : •Να ενισχυθεί η ευαισθησία ευαισθησία και φαντασία των παιδιών και να ικανοποιηθεί η φυσική τους ανάγκη για αυτοέκφραση. •Να χρησιμοποιούν τα παιδιά τα υλικά για τη δημιουργία τρισδιάστατων μορφών και να καταλάβουν τα χαρακτηριστικά της κατασκευής, της φόρμας, της φιγούρας. •Τροποποιώντας το εύπλαστο υλικό τα παιδιά όχι μόνο ικανοποιούνται αλλά αναπτύσσουν την αυτοπεποίθηση και ανεξαρτησία τους, επιβεβαιώνοντας έτσι τη θέληση και κυριαρχία τους πάνω στο κόσμο. •Η πλαστική δίνει χαρά στα παιδιά και συμβάλει στην δημιουργική και ψυχική τους εκτόνωση κυρίως επειδή στις δραστηριότητές τους αυτές μετέχει η οπτική αίσθηση της παλάμης που έχει αποδειχθεί ότι είναι ευεργετική για παιδιά που ζουν σε καταπιεστικό περιβάλλον. •Αναπτύσσουν την λεπτή κινητικότητα των μυών. •Να καταλάβουν την έννοια του χώρου και του όγκου μέσα από τη δημιουργία τους. Με την πλαστική το νήπιο έχει μια απερίγραπτη χαρά και ικανοποίηση γιατί είναι μια σοβαρή και αξιόλογη ολοκληρωμένη μορφή τέχνης. Το παιδί αρχίζει να ασχολείται από την μικρότερη ηλικία 3-4 ετών περίπου με υλικά τα οποία είναι πάρα πολύ μαλακά έτσι ώστε να περάσει σταδιακά στα πιο σκληρά υλικά που εκεί χρειάζεται μυϊκή δύναμη. Η σειρά των υλικών που πρέπει να δίνεται στο νήπιο αλλά και αργότερα στο παιδί του δημοτικού είναι το playdoh και το ζυμάρι,
ÔÏ ÌÕÓÔÇÑÉÏ ÔÇÓ ÌÅÔÁÍÏÉÁÓ Ο άνθρωπος και μετά το θείο Βάπτισμα πέφτει σε διάφορες αμαρτίες. Αυτό είναι αποτέλεσμα του ότι μέσα του υπάρχει η έμφυτη κλίση προς το κακό, που είναι συνέπεια του προπατορικού αμαρτήματος και της αμαρτητικής ροπής. Ο φιλάνθρωπος Κύριός μας, επειδή δεν θέλει το θάνατο του αμαρτωλού, συνέστησε το αληθινά μεγάλο και σωτήριο Μυστήριο της ιεράς Μετανοίας και Εξομολογήσεως. Μ΄ αυτό, ο αμαρτωλός, που με βαθιά συντριβή και ειλικρινή μετάνοια μπροστά στον ιερέα του Κυρίου θ’ ανοίξει την κουρασμένη από τις αμαρτίες ψυχή του, για να πει όλα εκείνα τα αμαρτήματα που τον χώρισαν από τον Χριστό μας, ο γλυκύς και φιλάνθρωπος Κύριος, δια μέσου του πνευματικού Του, θα δώσει τη συγχώρεση στο μικρό Του πλανεμένο προβατάκι. Σαν καλός Ποιμένας θα σκύψει στοργικά πάνω του, για να του χαρίσει ξανά τη ειρήνη που έχασε όταν όταν έφυγε από το μαντρί του, και γύριζε από δω κι από κει, μέσα στο γεμάτο από αγκάθια και τριβόλια δάσος της αμαρτίας, όπου ήταν κρυμμένοι «επικίνδυνοι Λύκοι», που έψαχναν να βρουν «τρυφερά πλανεμένα αρνάκια», για να χορτάσουν την αιμοβόρα πείνα του πατέρα της αμαρτίας, του διαβόλου. 1. Η σύσταση του Μυστηρίου της Μετανοίας Το μεγάλο Μυστήριο της Μετανοίας δεν είναι ανθρώπινη επινόηση, όπως θέλουν μερικοί να πιστεύουν, αλλά του ίδιου του Χριστού μας. Τη σύσταση του Μυστηρίου της Μετανοίας την έδωσε ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός στην Εκκλησία Του μετά την εκ νεκρών Ανάστασή Του. Το Ευαγγέλιο λέει σχετικά:
Από τους λόγους λόγους αυτούς γίνεται φανερό ότι ο Χριστός έδωσε τη θεία Του εξουσία στους μαθητές Του, τους Αποστόλους και δι’ αυτών στους διαδόχους τους, δηλαδή στους επισκόπους και ιερείς, ώστε να συγχωρούν με την επενέργεια του Αγίου Πνεύματος τις αμαρτίες όλων των ανθρώπων εκείνων, που θα ήθελαν με ειλικρίνεια να σταματήσουν τις αμαρτίες που έκαναν και να αγωνιστούν να γίνουν εργάτες της αρετής και των εντολών
του Θεού. 2. Η σπουδαιότητα του Μυστηρίου της Μετανοίας για την σωτηρία του ανθρώπου. Τη σπουδαιότητα του Μυστηρίου της Μετανοίας κατανοούμε, όταν λάβουμε υπ’
όψιν μας ότι, χωρίς αυτό είναι αδύνατη η σωτηρία του ανθρώπου. Επειδή όλοι οι άνθρωποι είμαστε αμαρτωλοί και φυσικά ένοχοι και υπόδικοι μπροστά στη Θεία δικαιοσύνη, δεν υπάρχει άλλος τρόπος και άλλο μέσο να επιστρέψουμε στο Θεό και να ελευθερωθούμε από την αμαρτία, μετά το Άγιο Βάπτισμα, εκτός από τη Μετάνοια και την Εξομολόγηση. Επομένως, αδελφέ μου, αν με το Άγιο Βάπτισμα γινόμαστε Χριστιανοί, με την Μετάνοια και την Εξομολόγηση ξαναβρίσκουμε το δρόμο για την Βασιλεία των Ουρανών και την αιώνια ζωή. Το Μυστήριο της Μετανοίας είναι αληθινά μέγας θησαυρός, ένα θαυμάσιο στήριγμα, αλλά συγχρόνως κι ένας παρήγορος σύντροφος στην οδυνηρή και με δάκρυα ποτισμένη πορεία της ζωής μας. ΠΡΟΦΑΣΕΙΣ ΕΝ ΑΜΑΡΤΙΑΙΣ Δυστυχώς δεν είναι λίγοι εκείνοι οι άνθρωποι, που για διάφορους λόγους, όπως π.χ. - επειδή ντρέπονται τον ιερέα,
- επειδή έχουν μεγάλη κοινωνική θέση και η υπερηφάνεια δεν τους αφήνει να ταπεινωθούν, - επειδή έκαναν μεγάλες αμαρτίες και ντρέπονται να τις αναφέρουν, φοβούμενοι μήπως μ’ αυτόν τον τρόπο πέσει η υπόληψή τους, αρνούνται να πάνε στον εξομολόγο, για να ξεπλύνουν με την εξομολόγηση εξομολό γηση τις αμαρτίες τους. Τους ακούμε να προφασίζονται διάφορες αμαρτωλές προφάσεις και να λένε: - ‘‘Γιατί να πω τα αμαρτήματά μου στον ιερέα και δεν τα λέω καλύτερα στην εικόνα του Χριστού;’’ Άλλοι πάλι λένε: - ‘‘Γιατί να πω τα αμαρτήματα μου στον ιερέα αφού κι αυτός είναι αμαρτωλός;’’ Άλλοι, τέλος, επαναπαύονται στην ιδέα ότι δεν έχουν αμαρτίες ή έχουν ακόμη καιρό για να μετανοήσουν και προβάλλουν χίλιες δυο προφάσεις, που τους φέρνει ο διάβολος, για να μην τους επιτρέψει με τη Μετάνοια να πλησιάσουν τον Χριστό και να σωθούν. Στη συνέχεια, θα προσπαθήσουμε να αναιρέσουμε, με τη χάρη του Θεού, όλες αυτές τις σατανικές προφάσεις, για να δούμε με χαρά όλους αυτούς τους αδελφούς μας που παίζουν με τη σωτηρία τους, να επιστρέφουν ταπεινά στη μοναδική χαρά και ειρήνη, το Χριστό μας. 1. Γιατί να πω τα αμαρτήματά μου στον παπά και δεν τα λέω καλύτερα στην εικόνα του Χριστού; Είναι γεγονός ότι ο Χριστός Χριστός μας είναι πανταχού παρών κι όπου κι αν είμαστε ακούει την προσευχή μας. Μόνο σε μια περίπτωση ο Κύριός μας, αρνείται να μας ακούσει και να μας συγχωρέσει. Όταν ενώ δίπλα μας έχουμε τον εκπρόσωπό Του, τον πνευματικό ιερέα, εμείς δεν πάμε με ταπείνωση και με απλότητα να εξαγορεύσουμε τα αμαρτήματά μας σ’ αυτόν, αλλά γεμάτοι εγωισμό, που τόσο πολύ αποστρέφεται ο Θεός, και ντροπή, για να μην ταπεινωθούμε στον εξομολόγο, καταφεύγουμε στην άψυχη εικόνα για να πούμε τα αμαρτήματά μας. Κι επειδή αδελφέ μου, σε βλέπω βλέπω ακόμη διστακτικό, θα σου εξηγήσω καλύτερα γιατί δεν είναι σωστός αυτός ο τρόπος εξομολό-
πλαστελί νη, χαρτοπολτός και μαλακό κερί, πηλός και άμμος θαλάσσης, γύψος καθώς και άλλα σκληρά υλικά θαλάσσης. Το πόσο γρήγορα περνάει από τη χρήση του ενός υλικού στο άλλο εξαρτάται από το βαθμό της ψυχικής και διανοητικής ωρίμανσης του καθώς και της κινητικής και μυϊκής του ικανότητας.
ÌïõóéêïêéíçôéêÞ Ðáé÷íßäé ãíùñéìßáò!!
Ποιός μέσα στ΄αστέρια έχει κρυφτεί;;; Λίστα υλικών Ένα κομμάτι ύφασμα στολισμένο με ζωγραφιστά ή κολλημένα αστεράκια 1.Τα 1. Τα παιδιά χορεύουν αυτοσχέδια στο ρυθμό της μουσικής 2.Σε 2. Σε κάθε παύση, όμως, κουλουριάζονται στο πάτωμα με τα μάτια κλειστά 3.Η 3. Η δασκάλα καλύπτει ένα απο τα παιδάκια με το ύφασμα. 4. Αμέσως Αμέσως μετά ρωτά: «ποιός μέσα στ’αστέρια έχει κρυφτεί;;» Τότε τα παιδιά ανοίγουν τα μάτια τους και προσπαθούν να βρούν την απάντηση, δηλαδή να καταλάβουν ποιός είναι κρυμμένος κάτω απο το ύφασμα με τα αστέρια. 5.Στη 5. Στη συνέχεια, το παιδί που ήταν κρυμμένο μέσα στ΄αστέρια παίρνει το ύφασμα για να καλύψει τον επόμενο παίχτη στην επόμενη παύση της μουσικής (Έτσι τα παιδιά γνωρίζονται με ένα πολύ διασκεδαστικό τρόπο). ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
γησης. Κατ’ αρχάς, ο Κύριος τη θεία εξουσία της συγχώρεσης των αμαρτιών μας δεν την έδωσε σε εικόνες ή σε άλλα άψυχα πράγματα, αλλά την έδωσε στους Αποστόλους Του και στους διαδόχους τους, λέγοντας:
Όπως λοιπόν κι εσύ βλέπεις, επειδή μόνο αυτοί έχουν το δικαίωμα να συγχωρούν ή όχι, είμαστε υποχρεωμένοι για την αγάπη του Χριστού μας να καταφεύγουμε στον πνευματικό εξομολόγο κι εκεί,με ταπείνωση και συντριβή καρδιάς ν’ ανοίξουμε τη γεμάτη από αμαρτίες ψυχή μας και να αφήσουμε να ξεγλιστρήσουν στο πετραχήλι του ιερέα τα πονηρά φίδια της αμαρτίας, γιατί όπως λέει ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος:
Ένας άλλος λόγος που δεν θέλει ο Χριστός μας να καταφεύγουμε στην άψυχη εικόνα, αλλά στον ιερέα Του, είναι ο εξής: Η εικόνα δεν είναι σε θέση ούτε να μας συγχωρήσει, αλλά ούτε και να μιλήσει και να μας συμβουλέψει και συνεπώς να μας βοηθήσει να σηκωθούμε από τα λαβυρινθώδη πλοκάμια της αμαρτίας. Η εικόνα δεν μπορεί να μας συγχωρήσει, ούτε να μας βεβαιώσει ότι μας συγχώρεσε ο Θεός. Είναι σαν να καταφεύγουμε, μέσα στον ψηλό πυρετό της αρρώστιας μας, στην εικόνα του φίλου γιατρού μας κι εκεί, να τον παρακαλούμε να μας θεραπεύσει. Μα, είναι δυνατόν να γίνει αυτή η θεραπεία, χωρίς εμείς να πάμε προσωπικά σ’ αυτόν, στο ιατρείο του, να μας εξετάσει, να κάνει τη διάγνωση και να μας δώσει τα απαραίτητα φάρμακα; Έτσι κι εδώ, είναι ανάγκη να πάμε π ροσωπικά στο ιατρείο της ψυχής, στο εξομολογητήριο. Εκεί, γονατισμένοι ταπεινά μπροστά στον ιερέα πνευματικό, ας αποθέσουμε από την κουρασμένη μας ψυχή τ’ αγκάθια και τα τριβόλια των αμαρτιών μας, για να ακούσουμε τη φωνή του Χριστού μας, που με το στόμα του εξομολόγου θα μας χαρίσει τη συγχώρεση των αμαρτιών και θα σκορπίσει μέσα μας την ειρήνη και τη χαρά. 2. Γιατί να πω τα αμαρτήματα μου στον ιερέα αφού κι αυτός είναι αμαρτωλός; Αδελφέ μου, όπως λέει το ιερό Ευαγγέλιο, δεν υπάρχει άνθρωπος που να 8 μην είναι αμαρτωλός.
ΔΙ ΨΩ óåëßäá 7
ÍïÝìâñéïò 2017
είναι η γέννησις παιδίου στην οικογένεια; Είναι η πηγή της οικογενειακής χαράς. Είναι η αφορμή επαυξήσεως της αγάπης στους κόλπους της. Είναι ανανέωση των γηρασκόντων μελών της και αντικατάσταση των παρελθόντων. Ο Αρχηγός της θρησκείας μας εισέρχεται στον κόσμο και εμφανίζεται ως παιδίον, διότι είναι ο φορεύς της Αγάπης προς τους ανθρώπους. Οι θρησκείες κατά διαφόρους εποχές τόνισαν εντονότερα ορισμένες απόψεις. Υπήρξαν θρησκείες οι οποίες τόνισαν την παντοδυναμία και την βία. Η θρησκεία της Π. Διαθήκης υπήρξε θεία και προπαρασκευή στην αληθή θρησκεία του Χριστού, παιδαγωγός εις Χριστό, ο πρώτος σταθμός της ανθρωπότητας για την βαθειά γνώση της Θείας Φύσεως. Και αυτή υπήρξε θρησκεία τοιούτου είδους. Σε αυτή κυριαρχεί η πίστη στον Παντοδύναμο Θεό φοβερό Κριτή, του οποίου το μεγαλείο και η κυριαρχία εμπνέει τον τρόμο. Στα πρώτα βήματα της ανθρωπότητας έπρεπε να κυριαρχεί αυτή η μορφή θρησκείας. Σε άλλες πρωτόγονες θρησκείες κυριαρχεί αυτή η άποψη με πολύ σκληρές και απάνθρωπες ιδέες περί θεότητας, όπως και σήμερα ακόμη στους άγριους λαούς. Η Χριστιανική θρησκεία εισέρχεται στους λαούς αυτούς κατά τις τελευταίες δεκαετηρίδες για να τους εκπολιτίσει να τους φωτίσει και να αποκαλύψει σε αυτούς καθαρές τις περί Θεού ιδέες. Και ενώ εισδύει στην ζούγκλα ο Χριστιανισμός, στην κοιτίδα του άνθρωποι της βίας ανορθώνουν νέα θρησκεία της βίας και διακηρύττουν το δίκαιο της δυνάμεως. Νέα θρησκεία προσπαθεί να κατακτήσει τις λα ϊκές μάζες και δημιουργεί επί τη βάσει των ως άνω αρχών την πάλη των τάξεων. Και αυτή η νέα ιδεολογία της τάξεως προσπαθεί να αντικαταστήσει την θρησκεία του Χριστού. Η θρησκεία της ευζωίας προσπαθεί να επικρατήσει της θρησκείας του Πνεύματος. Ο κόσμος επιστρέφει στην αρχαία ειδωλολατρεία, στην βαρβαρότητα. Διότι κατά την γνώμη των ορθώς διανοουμένων ο βαθμός του πολιτισμού ενός έθνους εξαρτάται από τον βαθμό της πνευματικότητας της θρησκείας του. Υπάρχει στενότατος σύνδεσμος της θρησκείας εποχής και λαού, εκ της οποίας προέρχεται ο βαθμός της ευγενείας, της εξυψώσεως και του μεγαλείου εν τω γενικώ ιδανικώ τους. Και εκεί που ζητούν να θριαμβεύσουν οι νέες ιδέες επί του ευαγγελικού ιδεώδους παρατηρούμε τον θρίαμβο της υλικής δυνάμεως, την απολογία της βίας, την ανάπτυξη βαρβάρων μεθόδων, οι οποίες οδηγούν τους ανθρώπους στην αποκτήνωση. Αυτές οι θεωρίες ανανεώνουν την ζωή παρελθόντων αιώνων και οδηγούν την ανθρωπότητα ανθρωπότητ α στις χειρότερες καταστροφές. Ο Ιησούς ελθών επί της γης δήλωσε: «Ουκ ήλθον καταλύσαι, αλλά πληρώσαι» . Δεν ήρθε να αφαιρέσει από την θρησκεία αλήθειες υπάρχουσες, αλλά να συμπληρώσει αυτή με την μοναδική αλήθεια. Εκήρυξε την Παντοδυναμία του Θεού και την δικαιοσύνη Του, ο οποίος ομιλεί εν τη θύελλα και εν αστραπές και βροντές. Διεκήρυξε ότι θα έλθει στον κόσμο ως Κριτής πάντων. Θα φανεί κατά την Δευτέρα Του Παρουσία επί νεφελών, μεταξύ των αγγελικών ταγμάτων και θα αποφασίσει περί της αιωνίου θέσεως εκάστου κατά τα έργα του και κατά την πίστη του. Αλλ’ από την ιδέα αυτή της Παντοδυναμίας και της βίας υπερέχει η απλή εμφάνιση του Χριστού ως παιδί. Στο Σπήλαιο φθάνουμε στην υπερτάτη μορφή της αληθινής θρησκείας. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης αποβλέποντας στην άπειρη τρυφερότητα και αγάπη την αποκαλυφθείσα στην θεία ενανθρώπιση αναφωνεί: «ο Θεός αγάπη εστί». Η ανθρωπότητα δεν θα ανέλθει υψηλότερα στην θρησκευτική αντίληψη περί της θείας ουσίας. Πάντοτε η Ανθρωπότητα θα επαναλαμβάνει μέχρι της συντέλειας των αιώνων: «Ούτω γαρ ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον Υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ’ έχη ζωήν ζωήν αιώνιον» (Ιωαν. Γ΄16). Ο Θεός τον Υιόν Αυτού έδωκε. Παρατηρήστε το Σπήλαιο. Το παιδίον τούτο είναι δικό μας (Παιδίον εγεννήθη ημίν), ήλθε δι’ ημάς, είναι ο θησαυρός μας, η Ελπίδα μας, η Σωτηρία μας, «ετέχθη μας, «ετέχθη ημίν Σωτήρ, ος εστι Χριστός ο Κύριος». Μετ’ αυτού δυνάμεθα Κύριος». δυνάμεθα τα πάντα, άνευ αυτού ουδέν δυνάμεθα. Και αφού η
μορφή της θρησκείας διαμορφώνει τον πολιτισμό, τον εκπηγάσαντα εκ του Σπηλαίου δυνάμεθα να θέσουμε υπεράνω πάντων, αφού εκείθεν εξεπήγασε η θρησκεία της Αγάπης ως δώρο του Θείου Παιδίου στην Ανθρωπότητα. Ανθρωπότητ α. Υπεράνω πάντων ίσταται ο πολιτισμός της αγάπης, της αδελφοσύνης, της αφοσιώσεως, ο πολιτισμός του Σπηλαίου και του Σταυρού. Και όμως και εμείς δυνάμεθα να πούμε μαζί με τον Ευαγγελιστή «εις τα ίδια ήλθε και οι ίδιοι ου παρέλαβον Αυτόν». Εδημιούργησε Αυτόν». Εδημιούργησε το Παιδίον την βασιλεία Του επί της γης, την Εκκλησία Του. Εβαπτίσθησαν στο Όνομά Του και εγένοντο δικοί Του οι βαπτισθέντες. Και όμως ύψωσαν την πτέρνα κατά του Ευεργέτου. Στην αγάπη Του αντέστησαν με το μίσος, στην μετά ταπεινώσεως πρόσκλησή Του απάντησαν με υπερφροσύνη, για να υψώσουν αυτοί την θρησκεία του μίσους και της πάλης. Αλλοίμονο στην ανθρωπότητα, εάν κατισχύσουν. Η αβεβαιότητα και οι φόβοι θα ταράσσουν τον κόσμο και δεν θα δύναται αυτός να απολαύσει ησύχως τις λίαν τολμηρές εφευρέσεις και ανακαλύψεις του. Η αλαζονεία εκ των υλικών του προόδων ταράσσει τις ψυχές και τις απομακρύνει από την αιώνια εν Χριστώ αλήθεια. Αλλά γιατί οι χριστιανοί έχασαν τόσο έδαφος και το παρεχώρησαν στις νέες ιδεολογίες της βίας και του τρόμου; Διότι η ζωή τους δεν προήλθε από βαθειά πίστη και το πνεύμα τους αμφιταλαντεύεται μεταξύ της ευαγγελικής αλήθειας και της ψευδούς σοφίας τους κόσμου. Δεν γνωρίζουμε αρκετά τον Ιησού. Δεν είμαστε ενωμένοι με το πνεύμα της διδασκαλίας του Σπηλαίου και του Σταυρού. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε πνευματικώς, να προσευχόμαστε καλύτερα, να αγαπάμε τον Θεό και την μετ’ Αυτού ενότητα ως και την αγάπη, την καλοσύνη, την γενναιοδωρία προς τον πλησίον. Αντί της κατ’ επιφάνεια θρησκευτικότη θρησκευτικότη-τας χωρίς ενθουσιασμό και λογική, πρέπει να ζούμε με βαθειά επίγνωση και σαφή ιδεολογία. Έτσι θα προέλθει αφενός μεν η σωτηρία της κοινωνίας, αφετέρου δε η σωτηρία των ατόμων, η οποία είναι ο ύψιστος σκοπός της υπάρξεώς μας. Με μεγάλο ενθουσιασμό και άφατη αγαλλίαση αναγγέλλει ο Ησαΐας την Γέννηση του μοναδικού παιδιού του Υιού του Θεού του έχοντος αφ’ εαυτού την εξουσία και του σταλέντος στην Γη διά να αναγγείλει την Μεγάλη Βουλή του Πατρός του στους ανθρώπους δια την σωτηρία τους. «Παιδίον εγεννήθη ημίν, υιός και εδόθη ημίν, ου η αρχή επί του ώμου αυτού και καλείται το όνομα Αυτού μεγάλης Βουλής Άγγελος». Δια την γέννηση κάθε παιδιού, πόση χαρά γεμίζει κάθε οικογένεια; Και αυτή η γυνή η γεννήσασα με τόσους πόνους και εξακολουθούσα να πονεί, χαίρει, διότι ήλθε άνθρωπος στον κόσμο, όπως λέει ο Κύριος. Εκατόν πενήντα χιλιάδες κατ’ ελάχιστον όριο παιδιά έρχονται καθ’ εκάστη στον κόσμο και ισάριθμες οικογένειες χαροποιούν. Τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων ήλθαν στον κόσμο και σε κάθε γέννησή τους σκορπίστηκε η χαρά στις οικογένειές τους. Το μοναδικό όμως παιδί είναι το θείο βρέφος, το οποίο προκατηγγέλθει εν τω Παραδείσω και σε όλες τις γενιές υπ ήρξε το προσδοκώμενο, το οποίο τόσο ενθουσιωδώς προ επτακοσίων ενενήντα ετών χαιρετά ο προφήτης Ησαΐας και το οποίο έφερε τόση χαρά και εσκόρπισε τόση αγάπη στον κόσμο. Ήλθε ως παιδίον αγαπητό και αγαπών τον κόσμο, φέρνοντας σε αυτόν την Θρησκεία της Αγάπης. Επί πολλές χιλιετηρίδες ο κόσμος είχε την θρησκεία του φόβου, προερχομένου εκ της ιδέας της Παντοδυναμίας του Θεού και εκ της συνειδήσεως του ανθρώπου περί εαυτού ως ενόχου αμαρτίας και αξίου τιμωρίας. Και αυτή η Ιουδαϊκή θρησκεία με όλες τις εκδηλώσεις, της προς τον περιούσιο λαό ευεργεσίας του Θεού, υπήρξε θρησκεία του φόβου. Το όνομα του Θεού Ελοχείμ σήμαινε τον φοβερό Θεό, τον τιμωρούντα πάσα παράβαση και παρακοή, τον αποδιδόντα την αμαρτία με ποινή μέχρι τρίτης και τετάρτης γενεάς. Και ως αρχή της εν Νόμω θρησκείας υπήρξαν οι αστραπές και οι βροντές και οι καπνοί επί του όρους Σινά, η παρουσία του Θεού εν τη ερήμω εσημειώθη με φοβερές τιμωρίες όφεων και ασθενειών. Η ίδια αντίληψη περί του φοβερού Θεού υπήρξε σε όλες
τις θρησκείες. Το τριγράμματο ενικού αριθανυψώσεως, του μεγαλείου παντός λαού μού του Ελοχείμ το Ελόαχ είναι η κοινή λέξη οιουδήποτε χρόνου. Η βία και ο νόμος της σε όλες τις σημιτικές γλώσσες ως το Αλάχ το ζούγκλας ταπεινώνουν του λαούς έως την αραβικό, το οποίο σημαίνει το φοβερό. κτηνώδη κατάσταση και οδηγούν πίσω την Υπό τον φόβο του Θεού έζησαν όλες οι ανθρωπότητα στους προχριστιανικούς αιώπρο Χριστού γενεές και υπό την αιωρουμένη νες με τις χειρότερες καταστροφές πνευματισπάθη της θείας εκδικήσεως διετέλουν οι κές ηθικές και υλικές. άνθρωποι προ Χριστού. Και σήμερα υπάρ Αλλ’ ίσταται η θρησκεία της Αγάπης, η χουν πρωτόγονοι λαοί τρέμοντες σε κάθε οποία εν τη παντοδυναμία και ευσπλαχνία φοβερή εκδήλωση της φύσεως ως σεισμών, του Θεού έχει την δύναμη να ανορθώσει την καταποντισμών, κεραυνών, επιδημιών και ανθρωπότητα ανθρωπότητ α και να ενώσει αυτή ολόκληρη ομαδικών θανάτων και ανανεούντες τις περί το Παιδίον, όπερ ετέχθη ημίν προς σωθρησκευτικές τους πεποιθήσεις περί του τηρία μας και προς τελείωσί μας. φοβερού Θεού τους. Και ιδού ο Κύριος έρχεται, εισέρχεται ρευτούν τον μελλοντικό τους σύζυγο. στον κόσμο δια της Υπεραγίας Θεοτόκου ως Τελειώνοντας επισημαίνουμε ότι η γνώβρέφος εν τω Σπηλαίω Σπηλαίω.. «Ο Θεός από Θαμάν ση και η μελέτη των εθίμων, που διατηρούήξει και ο Άγιος εξ όρους κατασκίου δασέος». νται και ασκούνται κυρίως από τις γυναίκες, Και τον χαιρετά ο Ησαΐας με χαρά και αγάπη. μάς βοηθάει να κατανοήσουμε τον απλό άν«Ιδού Παιδίον εγεννήθη ημίν, υιός και εδόθη θρωπο της υπαίθρου, τις ελπίδες, τις αντιημίν». Ο Αρχηγός της σωτηρίας ημών, ο ημίν». λήψεις και τους φόβους του, για τον ορατό Ιδρυτής της θρησκείας έγινε παιδίον, διότι και τον αόρατο κόσμο που τον περιβάλλει. φέρει στον κόσμο την θρησκεία της Αγάπης. Τα πατροπαράδοτα έθιμα είναι μέρος της Αυτή αρχίζει από του Σπηλαίου, και η γένπολιτιστικής μας κληρονομιάς. νηση του παιδίου πληροί την ανθρωπότητα Αφέντρα Γ. Γ. Μουτζάλη Αρχαιολόγος από χαρά, διότι τούτο θα γίνει δι’ αυτή σοφία από Θεού, δικαιοσύνη και αγιασμός και απολύτρωση. Γι’ αυτό και ο Άγγελος είπε στους ποιμένες φοβηθέντες από την εμφάνισή του «μη φοβείσθε ιδού γαρ ευαγγελίζομαι υμίν χαράν μεγάλη, ήτις έσται παντί τω λαώ, ότι ετέχθη υμίν Σωτήρ, ός εστι Χριστός ο Κύριος». Βγάλετε τον φόβο καταργείται η Κύριος». θρησκεία του φόβου και της δυνάμεως και αρχίζει η θρησκεία της αγάπης, καταργείται το σκοτάδι και η πλάνη και αρχίζει το φως και η αλήθεια. Χαίρετε λοιπόν για την κατάλυση του Σατανά και για την εμφάνιση του Θεού ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ της Αγάπης, ο οποίος με την θρησκεία της Burkert Walter, Αρχαία Ελληνική Θρησκεί Αγάπης και της Σοφίας θα θέσει τις βάσεις α, Αρχαϊκή και Κλασσική Εποχή, μτφρ. Νικ. Π. του νέου πολιτισμού της αδελφοσύνης, του Μπεζεντάκος - Α. Αβαγιανού, έκδ. Καρδαμίτσα, πολιτισμού της Φάτνης και του Σταυρού Αθήνα 1993. υπέρ όλους τους υπάρξαντες και υπέρ Ήμελλος Στέφανος Δ., Αγίου Ανδρέα Λαϊκή όλους τους μέλλοντες να εξεγερθούν κατ’ Λατρεία, Πελοποννησιακά, τόμ. ΙΘ’ (1991-1992 (1991-1992), ), αυτού. Εναντίον αυτής της θρησκείας της σ. 225-251. Λουκάτος Δημήτρης Σ., Τα φθινοπωρινά, Αγάπης εξηγέρθησαν οι τότε θρησκείες της έκδ. Φιλιππότης, Αθήνα 1982, σ. 182-187 και βίας. Ήθελαν να τις κρατήσουν οι οπαδοί σ. 200-203. τους ανάλογο έχοντες πολιτισμό της βίας. Λουκόπουλος Δημήτρης, Τα γεωργικά της Γιατί η θρησκεία μορφώνει τους χαρακτήρες Ρούμελης, έκδ. «Δωδώνη», Αθήνα-Γιάννινα του πολιτισμού των ανθρώπων. Δεν ηδύνα1983 (2η έκδ.), σ. 163, 171. ντο να εννοήσουν εννοήσουν τι εστιν εστιν αγάπη. Αλλ’ η Μέγας Γεώργιος Α., Ελληνικές γιορτές και θρησκεία της αγάπης αφόπλισε αυτούς και έθιμα λαϊκής λατρείας, έκδ. Οδυσσέας, Αθήνα τους καθυπέταξε για να δώσει την αλήθεια, 1988 (2η έκδ.), σ. 35. το φως, την σοφία, την σωτηρία και τον Nilsson Martin P., Ελληνική Λαϊκή Θρησκεία, αγιασμό. Έλαμψε στις συνειδήσεις τους η μτφρ. Ι. Θ. Κακριδή, έκδ. «Εστία», Αθήνα 2000 (2η έκδ.) θεογνωσία και αξιώθηκαν της Αγάπης του Θεού. Μάταια θέλησαν να αναστήσουν οι άνθρωποι τα αρχαία είδωλα του μίσους. Το θείο βρέφος κυριαρχεί. Και τώρα υπάρχουν φυλές καθυστερημένες διατελούσαι υπό το κράτος της θρησκείας της βίας επιλάμπει το φως του Ìçíéáßá ÐåñéïäéêÞ ¸êäïóç Χριστού σε αυτές και μεταμορφώνει αυτές διά του Χριστιανικού φωτός με τους ιεραποστόλους. Και υψούνται και ÉäéïêôÞôçò: Á.Ï. ÃÁËÇÍÇ σε χριστιανικές χώρες νέες θρησκείες αίματος, κατακτήσεως εδαφών, διακρί(Åëëçíïñèüäïîç Êïéíùíßá σεως φυλών, κοινωνικών τάξεων και Ðñïóþðùí ÄÉØÙ) αγώνων αυτών, θρησκείες υλισμού και ευζωίας, οι οποίες θέλουν να παραγκωÁñ. Öýëëïõ: 239 νίσουν την θρησκεία του Πνεύματος. Με ¸ôïò: 20ï αυτές αναφαίνονται οι αρχαίες θρησκείες της βίας του αρχαίου εθνισμού. Είναι Åêäüôçò: οι πλέον χονδροειδείς θρησκείες υπό Áíôþíéïò Ñïõìåëéþôçò το πρόσχημα της προόδου, οι οποίες οδηγούν σε νέα βαρβαρότητα. Και δεν Ðñùôïðñåóâýôåñïò βλέπουμε, σε ποια βαρβαρότητα κατέρριψε το πλείστον μέρος της ανθρωÓõíôÜóóåôáé áðü ïìÜäá óõíåñãáôþí πότητας η αποδοχή της νέας θρησκείας της βίας και του υλισμού; Õðåýèõíç Äçì. Ó÷Ýóåùí: Οι σφαγές, οι παρανομίες, η ανυπαρξία νόμου, ο εξευτελισμός των ÂáóéëéêÞ Áèáíáóïðïýëïõ ανθρώπων, η δουλεία των εργατών, οι ÊáèçãÞôñéá ÌïõóéêÞò άνευ νόμων άδικοι καταδίκες εις θάνατον και οι άμεσοι εκτελέσεις, ο τρόμος Öùôü: Ìáñßá Ìðïõ÷Üãéåñ των πληθυσμών δύνανται να παραβλη¸äñá: ÐÜôñá θούν προς την βία την οποία ευθύς από της εμφανίσεως του Κυρίου μετεχειρίσθησαν οι οπαδοί της θρησκείας της Ôçë.: 2610 340480 βίας κατά των οπαδών της θρησκείας Öáî: 2610 346687 της Αγάπης. Ä/íóç: èùíïò Áìáëßáò 97 Αλλοίμονο στην ανθρωπότητ ανθρωπότητα, α, εάν κυριαρχήσει η νέα θρησκεία της Åêôýðùóç: Ä. Ðáíáãéùôüðïõëïò βαρβαρότητας. Όλοι οι φιλόσοφοι, διανοούμενοι και ιστορικοί βεβαίωσαν ότι Ôá åíõðüãñáöá Üñèñá åêöñÜæïõí οι πολιτισμοί είναι ανάλογοι προς την áðüøåéò ôïõ áñèñïãñÜöïõ ãéá ôéò ïðïßåò θρησκεία, η οποία εμπνέει τους λαούς öÝñåé ï ßäéïò åõèýíç. κατά διαφόρους εποχές και γίνεται το μέτρο του βαθμού της ευγενείας, της
Ä É Ø Ù
