First published 1958 by Wolters-Noordhoff. Second edition 1961, third edition 1967, fourth edition 1974, fifth edition 1984, sixth edition 1988, and seventh edition 1993. Republished
1994 by Routledge
Eighth edition published 2002 by Routledge II New Fetter Lane, London EC4P 4EE
Preface Acknowledgments
Reprinted 2004
xii xiv
Simultaneously published in the USA and Canada ~
by Routledge 29 West 35th Street, New York, NY 10001
0.1
Routledge is an imprint of the Taylor & Francis Group @ 2002 William
Z. Shetter,
Inge Van der Cruysse-Van
The Dutch language
1
Pronunciation
5
Antwerpen
Designed and typeset in Sabon and Gill by Florence Production Ltd, Stoodleigh, Devon Printed and bound in Great Britain by TJ International
Introduction
Ltd, Padstow, Cornwall
, I
I
All rights reserved. No part of this book may be reprinted or reproduced or utilized in any form or by any electronic, mechanical, or other means, now known or hereafter invented, including photocopying and recording, or in any information storage or retrieval system, without permission in writing from the publishers.
1
I
Chapter
I
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6
Front, back, front-rounded vowels High and low vowels The diphthongs The consonants Assimilation Stress
5 6 8 9 12 13
British LibraryCataloguingin PublicationData A catalogue record for this book is available from the British Library. Library of CongressCataloging-in-PublicationData Shetter, William Z. Dutch: an essential grammar/William
Z. Shetter and
Inge Van der Cruysse-Van Antwerpen. p. em. - (Essential grammars) Includes index. I. Dutch language--Grammar. 2. Dutch language--Textbooks for foreign speakers-English. I. Van der Cruysse-Van Antwerpen, Inge. II. Title. PF I 12.S5 2002 2001048456 439.31'82421-dc21 ISBN 0-415-23502-2 0-415-23501-4 ~~.
.
.
.
A!
Chapter 2 2.1 Chapter 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
Spelling Spellingrules:closedsyllablesand open syllables
14 14
The plural
21
The plural -en The plural -s Other plurals Practice text Exercises Vocabulary
21 22 23 24 25 26
Chapter
4
S
5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9
Chapter
7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7
Personal
pronouns
and the verb
6
7
27
Chapter
27 28 30 31 32 33
8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8
3S
Subject forms Use of pronouns
35 36
The present tense Spelling Yes/no questions Word order in the Dutch sentence Practice text Exercises
37 38 38 39 41 42 43
Vocabulary
6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9
Chapter
and demonstratives
The definite article Demonstratives The indefinite article Practice text Exercises Vocabulary
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 Chapter
Articles
The verb; hebben and zijn and the imperative
4S
Verbs with stems ending in -t or -d The verbs gaan, staan, slaan, doen, zien The verb komen The verbs hebben and zijn The imperative By the way Practice text Exercises Vocabulary
45 46 46 47 47 47 48 50 51
Adjectives,
adverbs, comparison
Adjectives Adverbs Comparison of adjectives and adverbs The superlative used as an adverb Practice text Exercises Vocabulary
S4 54 58 58 59 60 61 63
I
Chapter
8
Object and reflexive
Object pronouns used for the object of a verb Subject or object die Direct and indirect objects Reflexive pronouns Allemaal, allebei, beide, allen, al de, aIle, alles Practice text Exercises Vocabulary
9
Possessive pronouns
I
9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7
Chapter
Chapter 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 11.7
adjectives
79 79 80 81 84 85 86 87
Vocabulary
10
Numbers and dates, currency measurement
Cardinal numbers Ordinal numbers Dates Units of currency, measures and time Practice texts Exercises Vocabulary
II
The past tense: weak verbs
Weak and strong verbs Past tense of weak verbs The past participle The present perfect Practice text Exercises Vocabulary
66 68 68 69 70 72 75 77
and possessive
Possessive adjectives Adjective endings after possessives Possessive pronouns Table of all pronouns in Dutch Practice text Exercises
I
10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6 10.7
66
pronouns
and 88 88 90 91 92 95 97 98
100 100 100 102 104 105 106 107
Chapter 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 12.7 Chapter 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 13.6 Chapter 14.1 14.2 14.3 14.4 14.5 14.6 14.7 14.8 Chapter 15.1 15.2 15.3 15.4 15.5
12
The past tense: strong verbs
Simple past Vowel changes in the stem Conjugation with hebben or zijn The past participle without gePractice text Exercises Vocabulary 13
Some irregular verbs, the past perfect tense
Modal auxiliaries,
verbs plus infinitive
Modal auxiliaries The constructions mogen van, moeten van and niet hoeven van Independent use of the modals The verb laten and other verbs used in association with an infinitive Modal verbs, laten and other verbs with (te) + infinitive in past tense Practice text Exercises Vocabulary 15
108 108 111 113 113 114 115
118 118 119 120 122 124 125
Irregular verbs The past perfect Use of the tenses Practice text Exercises Vocabulary 14
108
The future, the present participle and the infinitive
Ways of expressing the future in Dutch The continuous The infinitive Dan and toen Practice text
127 127 129 130 130 132 133 135 136
15.6 15.7
Chapter
Exercises Vocabulary
16
Colloquial
145 146
speech
and writing
16.1
Particles
16.2 16.3 16.4 16.5
Particles in imperative sentences Other uses of particles Word order and combinations of particles Practice text
16.6 16.7 16.8
Spoken language versus written language Practice text Exercise
16.9
Vocabulary
Chapter 17.1 17.2 17.3 17.4 17.5 17.6 17.7 17.8
17
Separable
and inseparable
prefixes
Stressed separable prefixes Forms of separable verbs Stressed inseparable prefixes Inseparable prefixes Word order: verbal forms Practice text Exercises Vocabulary
Chapter 18 Conjunctions and relative pronouns 18.1 18.2 18.3 18.4 18.5 18.6
Coordinating conjunctions Subordinating conjunctions Relative pronouns Practice text Exercises Vocabulary
148 148 149 150 151 152 153 154 157 157 159 159 160 162 162 163 164 165 166 168 168 168 172 174 175 176
138 138 141 142 143 144
Chapter 19 Word order: the position in the sentence 19.1 19.2 19.3
The verb The negating adverb niet Practice text
179 179 184 186
19.4 19.5
Chapter 20.1 20.2 20.3 20.4 20.5
Chapter
187 188
Exercises Vocabulary
20
The word er, prepositional
compounds
Functions of er Special cases for er + preposition Practice text Exercises Vocabulary
21
190 194 197 198 199
201
Diminutives
21.1 21.2 21.3 21.4
Forms of the diminutives Use of the diminutive Practice text Exercises
21.5
Vocabulary
190
201 203 204 205 206
Chapter 24.1 24.2 24.3 24.4 24.5
Chapter
24
Aspectual meanings of some verbs Idiomatic usages Practice text Exercise Vocabulary
25
22.1 22.2 22.3 22.4 22.5 22.6 22.7
Chapter 23.1 23.2 23.3 23.4 23.5 23.6 23.7
22
207
The passive voice
The passive construction Tenses in the passive Turning an active sentence into a passive sentence, step by step Impersonal passive Practice text Exercises Vocabulary
23
The clock
Vocabulary
211 212 213 214 215
217
Telling the time
Prepositions used with hours: om Prepositions of time Adverbs of time Practice text Exercises
207 208
= at
217 218 219 219 221 223 224
Word formation
25.1 25.2 25.3
Compounding Derivation of suffixes Stress shift in derivation
25.4 25.5 25.6
Derivation by prefix Practice text Exercises
25.7
Vocabulary
Chapter 26 Chapter
Aspect and idiomatic usages of some common verbs
26.1 26.2 26.3 26.4
Three stories
Slenterfietsen Frites Na afloop Vocabulary
Chapter 27 27.1 27.2 27.3 27.4 27.5 27.6 27.7
and derivation
Further learning
Dutch grammars, intermediate and advanced Dictionaries Readings The Internet Other electronic resources Histories of the Dutch language Books on the Netherlands and Flanders
Key to the exercises A list of the most useful strong and irregular verbs Dutch-English vocabulary English-Dutch vocabulary
225 225 226 231 232 233 234 234 235 237 238 238 240 241
243 243 247 251 254 256 256 257 258 258 260 261 262
263 279 285 305
The user will find not only dialogs but translation and grammatical exercises in each chapter. Translations of the example dialog material in each chapter are provided in the key to exercises and also within the relevant chapter. Each chapter contains a practice text. The purpose of these texts is to use a dialog or little story:
.. . The grammar has been thoroughly revised from stem to stern, probably the most sweeping revision since it was first published. The vocabulary, example sentences and dialogs have all had to withstand scrutiny as to their relevance to the realities of life in the two countries where Dutch is spoken, the Netherlands and Belgium. In the eighth edition, the grammar has two authors, one an American whose main familiarity is with the Netherlands, and the other born and raised in Belgium who will help assure a thoroughly modern treatment of both North and South. When the grammar first appeared over forty years ago in the Netherlands under the title Introduction to Dutch, there was little or no formal instruction in Dutch to be found in the U.S. There was need for a book that would
.
to exemplify the grammar used jn that chapter to introduce new vocabulary and exemplify the use of new words to show good modern conversational usage in practice in extended texts to provide some natural exposure to various aspects of the cultures of both countries
These texts are always followed by exercise material grammar and vocabulary.
For challenging both of us to find better ways of presenting Dutch grammar, we are grateful to many generations of students to whom it has been our privilege to present the language and culture of the Netherlands and Flanders, in particular Bill Van Antwerpen. For advice and technical help while putting all this on the computer, we are thankful for the unfailing willingness and expertise of Janette Shetter.
provide clear, logical explanations for the many who wanted or needed to learn the language but could find no alternative to learning the basics by themselves. Today Dutch is taught throughout the world, including some thirty universities in the U.S., and there is a variety of intensive courses in the Netherlands and Belgium. There are grammars, dictionaries, tape and audiovisual courses in abundance. Dutch: An Essential Grammar hopes to retain its membership in this realm of classroom instruction while never abandoning its usefulness to those still working alone. This is why it continues to be as compact and self-explanatory as possible. For recommendation
of audio aids to both classroom
and individual
instruction, the reader is strongly advised to look at Chapter 27, the concluding chapter, where a wide variety of different supplements to this grammar is discussed.
on the chapter's
William Z. Shetter [email protected] Inge Van der Cruysse- Van Antwerpen [email protected] Department
of Germanic Studies Indiana University Bloomington IN 47405
U.S.
The stories in Chapter 26 appear by kind permission of De BezigeBij: Na afloop @ CAMU 1997, Remco Campert and Jan Mulder, @ De Bezige Bij 1998 Frites @ CAMU 1998, Remco Campert and Jan Mulder, @ De Bezige Bij 1999 Slenterfietsen @ CAMU 1999, Remco Campert and Jan Mulder, @ De Bezige Bij 2000
The Dutch language The language known to us as Dutch is spoken natively by some 16,000,000 people in the Kingdom of the Netherlands, and by about 6,000,000 in Flanders, the northern half of the recently federalized Kingdom of Belgium. One occasionally sees "Dutch" and "Flemish" referred to as though they were two separate languages, but in reality there is a single standard language spoken by these 22 million people. There are some differences in pronunciation, vocabulary and occasionally style, but they are no more important than those between the British and the American varieties of English - even less if we count the fact that there are no differences in grammar and spelling customs. The matter of the English names by which the language is referred to has long been a source of confusion. The word "Dutch" (Nederlands) is used to refer to the geography, legal system and government, education, folklore and the like in the Kingdom of the Netherlands, while "Flemish" (Vlaams) customarily refers to an The language - the same "Dutch" main exception to this. In Dutch people in the heavily urbanized language as Hollands, though this speaking area. x-
equivalent range of aspects of Flanders. (Nederlands) in both countries - is the there is an additional problem. Many west of the Netherlands refer to their usage is resisted in the rest of the Dutch-
*Until two centuries or so ago the covering term for the languages of the Low Countries was Duits or Nederduits, which at the same time meant "German". The Dutch word duits now means only "German", and corresponds to the German word deutsch. The English word "Dutch", which originally did not distinguish "Dutch" from "German", has simply been restricted in a different direction.
The names by which the countries involved are called are, unfortUnately, sources of a parallel confusion in both Dutch and English. "The Netherlands" is the plural even though we are referring to just one country, although the same country is more commonly called by its international name "Holland". The official Dutch name of the country is Koninkrijk der Nederlanden, but everyday usage prefers Nederland. For international convenience, the Dutch - particularly in those same western cities - refer to their country as Holland. Strictly speaking though, "Holland" refers only to the two western provinces where most of the largest cities are located. The official name of Belgium is Koninkrijk Belgie, the northern, semi-autonomous half of which is called "Flanders" (in Dutch Vlaanderen). Here there is a close parallel to the situation in the Netherlands, "Flanders" strictly speaking refers to only two western provinces.
in that
A glance back through history gives us a hint as to how this complicated situation came about. "The Netherlands" is plural because several centuries ago the area we often call by the general term "the Low Countries", occupied by the two countries we have been talking about plus a section in northern France, consisted of a loose confederation of semi-independent principalities, duchies, and the like. Eventually this profusion of little states coalesced into the two kingdoms we know today, but many of these longgone political divisions continue to echo in the modern names. As to language, this Low Countries region was divided into a Dutchspeaking area in the north and a French-speaking one to the south. The language boundary between the two ran east to west cutting the area more or less in half. The linguistic boundary has hardly changed through the centuries, and today it runs through the middle of present-day Belgium. It was this situation of two relatively evenly matched languages competing for "language rights" within one country that was one of the chief reasons for the recent federalization of Belgium into largely autonomous regions. But centuries ago, there was no such language as "Dutch". The northern half of the area referred to above was a collection of local dialects, mostly mutually intelligible but without a standard form of speech for all. In the late Middle Ages and especially from the 1500s on, a standard form of the language began developing in the important trade cities in the west, such as Amsterdam and Antwerp. It was this single language for all that eventUally evolved into standard Dutch as we know it today. Literary works in Dutch go as far back as the thirteenth century, but these early ones are strongly colored by local dialect. The later development of a standard language meant the creation of a vehicle in which a rich and
varied literature could develop and flourish. Dutch literature, now reflecting the cultures of both the Netherlands and Flanders, therefore has a long and distinguished history. Today the standard
language of education
and the mass media is most
Dutch-speaking people's "native language". But along with this, many of the local dialects continue a modest existence. Many - particularly in the western urban centers - have disappeared, and those that survive lead an often precarious existence as they become increasingly irrelevant in the modern w~though in some areas there has been a reawakened pride in the local area and its traditional form of speech. But local accents have by no means been standardized out of existence. As everywhere in the world, a person's speech tends to be a giveaway of local origin. The Dutch too are well able to place another Dutch speaker by region of origin and often by the town
-
in the large cities, even by neighborhood.
A language spoken by a complex society will have not only geographical variation but social variation as well. From the origins of standard Dutch five centuries ago, the language has always been characterized by an unusually wide gap between schrijftaal "written language" and spreektaal "spoken language", although in the present day this gap has become considerably narrower. Some examples of Dutch written versus spoken styles are presented in Chapter 18. As in any other language, Dutch speakers convey to each other messages such as "formal", "relaxed", "slangy" and "uneducated" . Today the Dutch language is spoken not only by the 22 million people in the Netherlands and Flanders, but has taken - and is taking - its modest place around the world. A form of Dutch carried to the southern tip of Africa in the 1600s has since evolved into Afrikaans, one of the official languages of the Republic of South Africa, and the Dutch language used to be known as far away as Indonesia and Japan. It is still one of the official administrative languages of the former Dutch possession Surinam, on the north coast of South America, and is widely used in the Netherlands Antilles in education and administration. The Dutch language is being taught today in countries all around the world. These few thousand people are learning to read and appreciate Dutch literature in the original, though literary works in translation are reaching a far wider audience, meaning that the literature is in fact enjoying something of a renaissance everywhere.
THE NETHERLANDS AND FLANDERS
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Groningen Friesland Drente Overijssel Gelderland UtrechtNoord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Flevoland
#
This introductory chapter will assume that the reader will either be working in class under the guidance of an instructor who can illustrate the sounds of the spoken language, or that those who are working independently will be making use of some of the many tapes, CDs, broadcasts and other audio means that are readily available. These are discussed in detail in Chapter 27.
.? -& C;
In the presentation of sounds that follows, every Dutch sound discussed will be transcribed in the symbols of the International Phonetic Alphabet. We will follow the usual custom of always enclosing IPA symbols in square brackets. ~
II
Front, back, front-rounded vowels
I
,
,r
Front vowels are those pronounced with the tongue more or less raised in the front of the mouth such as "eat", "it", "end". IPA symbols for front vowels are [i], [I], [e].
~
-'-,-.
Back vowels are those pronounced with the tongue raised in the back of the mouth, such as "food", "foot", "code". IPA symbols for back vowels are [u], [u], [0]. 1 2 3 4 5
West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Brabant Limburg
Front-rounded vowels occur in Dutch but not in English. They involve the raising of the tongue in front of the mouth while keeping the lips rounded or puckered at the same time. Front rounded vowels occur in French (vu, deux) and German (miMe,dunn, Sohne, konnen). IPA symbolsfor frontrounded vowels are [y], [Y],[0], [rn].
0
High and low vowels
~
[a:]
dat
that
[0]
You will hear that this vowel is pronounced much further back than the preceding one.
minuut
minute
[y]
Resembles French minute.
buur
\ kaas
aa a
"High" means that in the sound in question the tongue is raised close to the roof of the mouth. "Low" means that the tongue is further away, i.e. more "relaxed". So we say that the vowel of "eat" is high, "end" is a mid vowel, and "add" is a low vowel. The equivalent IPA symbols would be [i], [c], [re].
pot cheese
pot
I
uu
u
nul
neighbor [y:] As Dutch ie and oe, this vowel sounds more or less twice as long before r. zero [Y] Similarto German miissen.
eu
neus
nose
The vowels
Vowel in Dutch
Example
IPA
Remarks
[;)]
[0:] Like French deux, German Sohne.
spelling ie
ee
ziek
sick
[i]
LikeEnglish"seek" but rather short in Dutch.
~
hier
here
[i:]
Same quality as the previous example, but about twice as long before r.
Dutch vowels are all distinct from one another by virtue of their differ-
dit
this
[I]
steen
stone
[e:]
Has a tendency toward a diphthong, less strongly so than English"main" but more than German zehn. This is especiallytrue in the western cities in the Netherlands.
e
met
with
[c]
oe
boek
book
[u]
Pronounced shorter than English"boot".
00
boer
farmer [u:]
boon
bean
[0:]
LikeDutch ie, roughly twice as long before r. As Dutch ee, tends to a diphthong, less so than English"bone" but more than German Bohne.
Summary
ences in what we might call "vowel color", usually termed their quality. It is also useful to note that they differ in quantity, meaning their duration: some are always short, others always long, and still others short or long depending upon the surrounding sounds.
a e i0 u
always short [0 £ 1 ;) v]
aa ee 00 eu
always long [a: e: 0: 0:]
ie oe uu
long, but only before r [i:r u:r y:r] (rather) short everywhere else [i u y]; this includes when they end a syllableor word, such as zie, hoe, nu.
A neutral vowel which is comparable to the last syllable of English "soda", "sofa" occurs in unstressed (unaccented) syllables in many words. In Dutch the neutral vowel sounds like the short u [v]. It has several spellings, the most common of which are: e
bhalv
except
ij
mogelijk
possible
twintjg
twenty
This is the most usual spelling.
Pronun
DI
III
The diphthongs
The consonants
Consonants are either voiced (vocal cords vibrating) or voiceless (vocal cords not used).
A diphthong can be defined as the succession of two different vowels in a single syllable. Examples in English are "now", "boy", "time". Notice that in the third example the spelling does not suggest the diphthong that is there, the sound that we misleadingly call "long j". The IPA symbols for these three diphthongs would be [au, :Ii, ai].
Consonant Example in Dutch
IPA
Remarks
[P]
The first three conson-
spelling Spelling Example ei
trein
train
dike
ou
dijk koud
cold
au
blauw
blue
ui
huis
house
oei'
IPA
Remarks
[d]
([e] + [i]). Note that ei and ij are two spellingsfor the same sound.
[:lu]
([:I] + [u])
[
([
ooi
moeite trouble [ui] nice mooi [o:i]
aai
haai
shark
[a:i]
p
t
tien
ten
[t]
k
kat
cat
[k]
b
been
bone
[b]
heb
(I) have [P]
([0:] + [i]). The first component of this diphthong is long.
new
[iy]
([i] + [y])
eeu
leeuw
lion
[e:y]
([e:] + [y]). First component long.
The two voiced stops are always pronounced voiceless at the end of a word, in other words identical with the
([a:] + [i]). Note the difference between this and the first diphthong above; first component long.
nieuw
post
ants are voiceless stops, and in Dutch they are unaspirated, meaning they are not followed by the little puff of breath that we hear in English "peel", "team", "cool".
([u] + [in
ieu
paal
voiceless stops.
d
deze
these
[d]
had
had
[t]
f
feit
fact
[f]
5
saai
dull
[8]
scarf
[J1
sj
--L.
sjaal meisje girl
Voiceless at end of a word.
At the beginningof a word, this sound occurs in borrowings from other languages;the sound resulting from [8] and [j] standing next to each other.
r
Occurs in the middle of Dutch words. machine U1 machine
The sound in this
tj
katje kitten
un
Resultingfrom t and j standing next to each other; roughly similarto Englishch.
ch
acht
eight
[x]
g
geel
yellow [x], [9] In parts of the east and south of the Netherlands, as well as in Flanders, a voiced sound is often heard.
ch
sch
schip ship
[sx]
[s] praktisch practical v
z
veel much
[v]
zout
salt
[z]
laat
late
[1]
[R] [r]
spellingoccurs only in words borrowed from French.
the country and throughout Flanders, the tongue-tip trill (the "Spanish r") is heard.
m
maan moon
[m]
n
niet
[0]
ng
tong tongue [I)] zingen to sing ja wat
w
This pronunciation (the sound of the 5 in English "measure") is heard in words borrowed from French.
This is pronounced fully voiced (like English "veil") in the south and in Flanders, but in much of the rest of the Netherlands it is not distinguishedfrom f.
not
yes what
As ng in English "singer", never as in "finger".
[j] [u]
In the Netherlands, a slight contact of lower lip and upper teeth, lighter than Englishv; in Flanders, normally pronounced similar to - though not exactly the same as -
Note that this spelling represents a succession of two distinct sounds. At the end of a word and in suffixes,the ch is not heard.
The pronunciation most often heard in the north, especially in the cities, is the "guttural" one, phonetically called "uvular". But in much of
It is pronounced [9] only in loanwords. logies lodging [3]
room cream
Englishw.
~
Summary
1 band d are pronounced as p and t at the end of a word, i.e. they become voiceless. The voiced sounds v and z likewise do not occur at the ends of words, but here - as we shall see in the next chapter - the spelling does indicate this. 2 ch, sch, g, r require special attention, since the pronunciations they represent are not the ones suggested to speakers of English by their spellings.
Stress
Assimilation Two or more consecutive consonants (except 1,m, n, r) must be pronounced either all voiced or all voiceless. This is true whether the consonants occur within one word or at the end of one word and the beginning of the next.
1 When a spirant (a continuant) f, s, ch, g, v, z is combined with one of the steipconsonants b, d (voiced) and p, t, k (voiceless),the stop consonant controls the voicing or voicelessness of the entire group: Pronounced asif written
Spelled hoofden
heads
[hoovden]
ijsbeer
polar bear
[ijzbeer]
opvouwen
to fold up
[opfouwen]
Remember that notwithstanding is voiceless:
the spelling a b or d at the end of a word
ik heb veel
I have many. . .
zij had zeker
she had certainly.
[ik hep feel]
..
[zij hat seker]
2 When two stop consonants are combined in a group, if either one is voiced they are both voiced:
" uit6reiden
to extend
op duizenden on
thousands
.
[uidbreiden] [ob duizenden]
3 When two spirant consonants are combined, the group is voiceless:
4
afzetten
to remove
[afsetten]
het is veel
it is a lot
[het is feel]
Final voiceless consonants often become voiced when followed immediately by a vowel: hebik
have I?
[heb ik] (Le. hep + ik)
lees ik
do I read?
[Ieez ik]
The main stress ("accent") in Dutch is generally on the first syllable of a word, as in English. Prefixes and suffixes containing the unstressed vowel e (be-, er-, ge-, her-, ver-, -e, -en, -er), as well as the prefix ant-, are not stressed. In all cases where the position of the stress is ambiguous, it will be indicated by a line under the stressed syllable, e.g. stadhuis, toevgJlig, Amsterd.am.
When another syllable is added, for instance -en to form the plural, the final consonant must be doubled so that the syllable remains closed:
mannen
men
potten
pots
bdden
beds
bussen
boxes, buses
pillen
pills
When one of the above vowels occurs in a word of one syllable where it is already followed by more than one consonant, no change needs to be made when a syllable is added:
Spelling rules: closed syllables and open syllables You will find that the Dutch spelling system is a very consistent one. That is, by and large each sound is spelled in only one way, and each symbol represents only one sound. But part of its logic is the spelling of vowel sounds, and here Dutch does things in a way that no other language does. The spelling system is based on the distinction between what we call closed and open syllables. First, we need to understand terms.
what is meant by these
A word may consist of only a single syllable (kat, ga), but many words consist of two or more syllables (za-ken, aan-ko-men), each one of which follows this rule. We call any syllable closed when it ends in a consonant, and open when it ends in a vowel.
.
.
When two consonants stand between vowels (mannen, armen), the syllable division comes between them, so we divide man-nen, ar-men. The first syllable ends in a consonant and is therefore closed. When one consonant stands between vowels (bomen, deuren), the syllable division comes before the consonant, so here we divide bo-men, deu-ren. It must begin the second of the two syllables, and the first thus ends in a vowel and is open.
The spelling rules are as follows:
1 The Dutch short vowels a, e, i, 0, u are always written with one letter and occur in closed syllables:
-
arm, armen
arm, arms
bord, borden
plate, plates
kerk, kerken
church, churches
kust, kusten
coast, coasts
ding, dingen
thing, things
2 The rest of the Dutch vowels, including all the diphthongs, can (but might not!) occur in open syllables. All such vowels are spelled with two letters when they happen to stand in closed syllable: laan
avenue
diPhthongs
peer
pear
trein
train
boom
tree
dijk
dike
buur
neighbor 'I.
fout
mistake
dier
animal
tuin
yard, garden
deur
door
boek
book
These vowels might stand in an open syllable (a) in a word of one syllable without a following consonant or (b) when another syllable is added. Then the vowels spelled with a double letter (the first four above) drop one of these letters. The logic here is that the single following consonant (a) or the absence of any consonant (b) is enough to indicate that the syllable is open.
lanen
avenues
sla
lettuce
man
man
pot
pot
peren
pears
bed
bed
bus
box, bus
bomen
trees
zo
so
pil
pill
buren
neighbors
nu
now
Notice the blank in the second column. An ee at the end of a word must
3
always be written with two letters (for instance, zee "sea") to distinguish it from the unaccented vowel as in English "soda" which is regularly spelled
The vowels and diphthongs written with two different letters remain unchanged whether the syllable is closed or open.
4
All the vowels which can occur in an open syllable, with the exception of ie oe uu before consonants other than r, are pronounced longer than the vowels which occur only in closed syllable. For this reason, many texts call aa, ee, 00, uu, ie, eu, oe - the vowels which can occur in open syllable - long vowels, and a, e, i, 0, u short vowels.
e (for instance, ze "she"). This distinction is not made within the word though, resulting in an occasional ambiguity such as regeren (re-gee-ren) "to govern" but regelen (ree-ge-len) "to adjust". Note, however, that in accordance with the rule given under 2 above, the doubled letters are used whenever the syllable is closed (that is, when the vowel is followed by two or more consonants),
Note that when we apply rule 1 of this summary and write aa ee 00 uu with a single letter in an open syllable, only the following consonants distinguish them from the closed syllable short vowels, for instance:
whether or not another
syllable follows:
paarden [paar-den]
horses
zaken
affairs
zakken
pockets
feesten [fees-ten]
parties
reden
reason
redden
to save
hoofden [hoof-den]
heads
bomen
trees
bommen
bombs
buurten
neighborhoods
[buur-ten]
I2.1.31 The relationship
The doubled vowels in the diphthongs aai ooi eeu are never changed:
1 Many words end in an f or an s, such as brief "letter", huis "house". When we add an ending and this consonant comes to serve as the first consonant of a following syllable, it is replaced by, respectively, v or z:
taai, taaie
tough
mooi,. mooie
nice
leeuw,leeuwen
lion. lions
brief
brie-yen
letters
The vowels spelled with two different letters remain unchanged when another syllable is added. Remember that a spelling with two different letters does not necessarily indicate a diphthong!
wolf
wol-ven
wolves
werf
wer-ven
shipyards
dieren
animals
treinen
trains
huis
hui-zen
houses
deuren
doors
dijken
dikes
gans
gan-zen
geese
boeken
books
fouten
mistakes
vers
ver-zen
verses
tuinen
yards. gardens
~
Though not when the s is preceded by p, t, or k:
Summary
1 The short vowels a, e, i, 0, u are always followed by at least one consonant. When another syllable follows, they must be followed by two or more consonants. 2
161
of f to v and 5 to z in certain words
I
The vowels aa ee 00 uu are spelled with two letters when in closed
I
syllable but with one letter when in open syllable.
~
rups
rupsen
caterpillars
fiets
fietsen
bicycles
heks
heksen
witches
This should feel familiar, because we do the same in English in "wife, wives", "wolf, wolves", and "house, houses" (though in this last example the spelling does not show how we really pronounce it).
-
~ 2 When we double an for s on addition of another syllable, we do not
Making the spelling adjustments
change to v or z: stof
stoffen
materials
das
dassen
neckties
putting an ending (most often contains a vowel spelled with two letters -
3 Some exceptions to the rule given above under 1 are: 4
biograaf
biografen
biographers
elf
elfen
elves
kous
kousen
stockings
two-letter vowel gives one up easily, so the consonant 'turns the corner' -
dans
dansen
dances
but now the second of two
an ending beginning with -e attracts a consonant to it and a
All the above words illustrating the rules for the replacement of f and s by v and z when a vowel follows have been nouns. But these are general pronunciation and spelling rules which hold for all parts of speech, especially adjectives and verbs.
identical vowels becomes superfluous, so it is stored away (to give back when we take the
"
ending off again) resulting in this economical
~
~,
-en, -er) onto a syllablethat
spelling.
The n of the common ending -en
In spoken'Dutch, especially in the western part of the Netherlands, the -n of the common ending -en is normally dropped. lopen
to walk
spreken
(we. they) speak
[spreke]
gesproken
spoken
[gesproke]
houten
wooden
[houte]
brieven
letters
[brieve]
ziekenhuis
hospital
[ziekehuis]
is pronounced as if
[lope]
These words are, however, never written without the -no Notice that the remaining sound is the short vowel common in unstressed syllables (Chapter 1).
putting an ending onto a syllable containing a vowel spelled with
one letter
-
the ending still attracts consonant
a
to it, but a one-letter
vowel holds onto the consonant
-, so a second copy of that consonant
is brought
in from
storage (where we put it back when we take the ending off again).
~
'" \
\
\
\
\
~rf c O]'JgoJ1!; CofJ.
19 I
when an s or f'tUrns the corner' two-letter
(after any vowel) -
it normally tUrns into a z or v.
The plural of nouns in Dutch is roughly divided up in three groups: plural ending -en, plural ending -s, and other plurals.
but when an s or
f doesn't
'tUrn the corner'
(after
anyone-letter
vowel), it
The plural -en The regular sign of the plural is -en.
stays the same and has the usual copy brought in.
~
Remark
The spelling rules given in the preceding chapter are applied.
~ ~4~
krant
kranten
newspapers
(no change)
boer
boeren
farmers
(no change)
woord
woorden
words
(no change)
fles
flessen
bottles
(double consonant after a short vowel)
boot
boten
boats
(singlevowel in an open syllable)
prijs
prijzen
prices
(s replacedby z)
brief
brieven
letters
(f replacedby v)
~
Irregularities
bakker
bakkers
bakers
leraar
leraars
teachers
1 A small number of very frequently occurring words do have a different
(Ieraren)
vowel quality in the plural. A short vowel in the singular becomes a long vowel in the plural, marked by the single consonant following it.
2 All diminutives, marked by their ending -je (see Chapter 21).
bad
baden
baths
glas
glazen
glasses
huisje
huisjes
little houses
dag dak
dagen daken
days
wegen schoten
ways shots
broodje
broodjes
rolls
roofs
weg schot
gat
gaten
holes
god
goden
gods
I
3 Many words originally of foreign origin, mostly ending in a vowel. When the vowel is a, 0 or u, an apostrophe is inserted:
Within this type there are two exceptions: stad
steden
cities
schip
schepen
ships
Note: that the change in the vowel is still one from short vowel in the singular to long vowel in the plural.
2 Another small group forms the plural by adding -eren. been
beenderen
bladeren
blad
bones leaves
but but
been blad
auto's
cars
paprika
paprika's
sweet peppers
paraplu
paraplu's
umbrellas
firma
firma's
firms
foto
foto's
pictures
benen legs
garage
garages
garage
bladen
tram
trams
streetcars
roman
romans
novels
trays, sheets
ei
eieren
eggs
kind
kinderen
children
oom
ooms
uncles
lied
liederen
songs
zoon
zoons
volk
volkeren
peoples
sons (zonen is an older form, still used for company names: Ballegeer en Zonen)
Two of the common native Dutch words also in this category are:
Other plurals
The plural -$ Another common sign of the plural is -s, used with a considerable number of words. There are three main groups: 1
auto
Most words ending in unstressed -el, -em, -en, -er, -aar:
1
Words from a more or less intellectual register form their plural with -i
catalogus
catalogi
catalogs
historicus
historici
historians
tafel
tafels
tables
musicus
musici
musicians
bezem
bezems
brooms
museum
musea
museums
deken
dekens
blankets
(museums) gymnasium
gymnasia
high schools
2
Most words in -or form the plural in -en and shift the stress one syllable to the right. Many of them have an alternative plural form 10 -So
professor
professoren/professors
professors
motor
motoren/motors
motors
Practice text Aan het ontbijt Mieke en fan houden van samen ontbijten. Zij hebben een druk leven: de uurregelingen van professoren en musici overlappen maar aan het ontbijt. Ze zitten samen een uur aan tafe! met een kopje koffie, enkele kranten en verse croissants. Ze staan allebei vroeg op. Terwijl fan koffie zet en een douche neemt, gaat Mieke naar de bakker voor croissants en broodjes voor de lunch. Als zij thuiskomt, maakt fan hun lunchpakketten: broodjes met ham en kaas, wat sla en enkele tomaten. Ze nemen ook bananen, appels of druiven mee en enkele (lessen water. Mieke houdt van warme baden en ontspant zich voor de dag begint. Ze drinken hun koffie, lezen hun kranten en praten over hun kinderen. Zij hebben twee zoons, die studenten zijn in buitenlandse steden. Een half uur later, lopen ze naar hun garages en rijden ze in hun auto's door de lanen in hun buurt naar de autoweg. Mieke neemt twee gevaarlijke autowegen naar haar werk. fan rijdt door enkele straten in het centrum van de stad die niet zo druk zijn. Hij luistert het liefst naar radioprogramma's met nieuws over de nieuwste tentoonstellingen in de verschillende musea in de stad. Voor de lessen beginnen, ontmoet hij zijn collega's in de lerarenkamer en praat met hen over koetjes en kalfjes. Hij geeft enkele uren les en gaat dan naar zijn opnamestudio's waar hij enkele duetten opneemt. Dat is zijn tweede baan: hij geeft les en daarna neemt hij CD's op voor de muziek van enkele belangrijke films. Mieke andJan like to have breakfast together. They have a busy life: the time schedules of professors and musicians overlap only at one moment of the day, at breakfast. They sit together at the table for about one hour with a cup of coffee, a newspaper and freshly baked croissants. They both get up early. While Jan makes the coffee and takes a shower, Mieke goes to the bakery for croissants and rolls for lunch. When she is back at the house, Jan prepares their lunches: sandwiches with ham and cheese, some lettuce and a few tomatoes. They also take bananas, apples or grapes and a few bottles of
water. Mieke loves hot baths and relaxes before the day begins. They drink their coffee, read their newspapers and talk about the children. They have two sons who are students in foreign cities. Half an hour later, they walk toward their garages and drive their cars through streets in their neighborhood to the highway. Mieke takes two dangerous highways to her job. Jan only drives through a few streets in the center of town that aren't that busy. He prefers to listen to radio programs with news about the newest exhibitions in the different museums of the city. Before classes start, he meets his colleagues in the teachers' room and makes some small talk. He teaches a few hours and then goes to his recording studio where he records a few duets. That is his second job: he teaches and records CDs for soundtracks of a few important movies.
Exercises 1 Put the following nouns into the plural. het broodje
de krant
de musicus
de dag
de stad
de auto
de professor
de student de radio
de leraar
de bakker
de tomaat
het ei
de weg
de fles
de zoon
de druif
de tafel
de politicus
de kamer
de collega
de appel
de film
de motor
2
de banaan
Put the nouns in the dialog into the plural. Mieke: Jan: Mieke: Jan: Mieke:
Jan: Mieke:
Jan, hoeveel (croissant) wil jij bij het ontbijt? Drie. Wil jij een kopje koffie? Ja, graag, met twee (klontje) suiker. De (broodje) voor de lunch zijn klaar. Dank je. Haal jij alvast de (auto) uit de (garage)? Dan zet ik koffie. De (wagen) staan buiten. Hier zijn de (krant). Dank je. Ik lees de (hoofdpunt) van het nieuws en dan ga ik naar mijn werk.
Vocabulary leven(s), het
life
lunch(enles), de
lunch
highway
lunchpakkt(ten), het
packed lunch moment
bad(en), het
job bath
moment(en), het
bakker(s), de
appel(enls), de auto('s), de autow(en),
de
baan(banen), de
apple car
museum
baker
museum(s/musea), het
banaan(bananen), de
banana
mysicus(i), de
musIcian
broodje(s), het
roll
muziek(-), de
musIC
buitenlands
foreign
nieuws(-), het
news
ontbijt( ontbijten),
breakfast
buurt(en), de centrum(central centrums), het colla('s),
de
croissant(s), de dag(en), de douche(s), de druif(druiven), de duet(ten), het ei(eren), het
neighborhood center colleague croissant day shower grape duet
opnamestudio('s), de
recording studio
profssor (professQrenls), de
professor
radioprograrnma('s), het
radio
sla(-), de
program lettuce
spel(spelen), het
game
egg film
stad(steden), de
film(s), de
straat(straten), de
city street
£les(sen), de
bottle
student(en), de
student
garage(s), de [xara:3;J]
garage
tafel(s), de
table exhibition
ham(men), de
ham
tentoonstelling(en), de
kaas(kazen), de
cheese
tomaat(tomaten), de
tomato
kamer(s), de
room
uur(uren), het
hour
kind(eren), het
child
klontje(s), het
cube
koetjes en kalfjes
small talk
koffie(-), de
coffee
kopje(s), het
cup
krant(en), de
uurregeling(en), de
schedule
wagen(s), de
car
water(waters/ wateren), het
water
weekend(s/en), het [wi:k£llt]
weekend way work
laan(lanen), de leraar(arenlaars), de
male teacher
weg(en), de werk(en), het
les(sen), de
lesson
zoon(zonen/s),
The definite article I
het
newspaper avenue
rj
de
son
~
Singular
The definite article is either het or de. De is used as the singular definite article with roughly two-thirds of Dutch nouns, which can be called "common" gender, which includes masculine and feminine gender. de man
the man
de straat
the street
de vrouw
the woman
de bloem
the flower
Het is the singular definite article used with the remaining nouns. It is neuter gender. 't is the unstressed form of het. het boek
the book
het kind
the child
het raam
the window
het meisje
the girl
Few rules can be given that will help a beginner in telling whether a noun is common in gender or neuter gender, with one exception: all diminutives are neuter. dejongen
the boy
het jongetje
the little boy
het huis
the house
het huisje
the little house
Note: the neuter nouns must be learned by memorizing the definite article with the noun. In the vocabularies all nouns will be preceded by the appropriate article.
~
Plural
-~
The definite article for all nouns in the plural is de. de kat
de katten
the cats
de straat
de straten
the streets
het huis
de huizen
the houses
het huisje
de huisjes
the little houses
deze ~e-1
is
rood Vo.X\jOtA
de. lekke-rs to Singular
Plural
Common
de tuin
de tuinen
gender Neuter
het huis
de huizen
deze 6fre1s z~ n
?
.\
Demonstratives The demonstratives follow the same pattern, except they make a distinction basea on whether the noun they modify is close or far away.
rjr
( (V~-'\
/'
-~
Plural
Singular
~
Y\iet
...'~
he..t Close (= this)
Far away (= that)
Common
deze tuin die school
gender Neuter
dit huis
The demonstratives
dot gebouw
Close (= these)
Far away (= those)
dit
deze tuinen
die scholen
cl3-t
deze huizen die gebouwen
can be used in Dutch without a noun. The noun is
implied however, usually because the speaker is pointing to the noun or has mentioned it earlier in the context, so that it is clear what the speaker is talking about. Nederlandse boeken zijn duur. Dit (boek) kost een derde meer dan in de V5.
hier, bijvoorbeeld,
Dutch books are expensive. This one here, for example, costs a third more than in the U.S.
~
~n ~Ffel zUn o..fpels
When the demonstrative points out but does not directly modify, it is always in the neuter form, and it is situated at the beginning of the sentence. Dit is de bibliotheek. (Showingpictures) Dit is mijn oudste zus. Die studeert aan de universiteit van Delft.
This is the library. This is my oldest sister. She is studying at the University of Delft.
Dutch often uses a neuter article or demonstrative with a plural verb form when the plural noun referred to is thought of as a group rather than as individuals.
Dat zijn mijn kinderen.
Those are my children.
Zij houden van harde muziek.
They love loud music.
Dit zijn haar boeken.
These are her books.
Plural
een tuin
1/1tuinen
een huis
1/1huizen
gender
This is the same for articles. Wie is dat? Het zijn de buren.
Common
Singular
Neuter
Who is that? It's the neighbors. The same word stressed and spelled as een, means "one".
The illustration on p. 29 shows how to remember it. Practice text
The indefinite article
Familiefoto's The indefinite article "a", "an" is een for both genders, always unstressed and pronounced in about the same way as the "an-" in English "another". As in English, there is no plural.
De ouders van mijn grootmoeder kwamen uit Nederland. Die van mijn graotvader uit Duitsland. Dat is mijn oom Piet. Hij is de oudste zoon van mijn graotouders en hij is 50 jaar oud. Piet is de broer van mijn vader. Zijn vrouw heet tante Terry. Dat is mijn nicht Nele. Zij is de dochter van oom Piet en tante Terry. Zij is zo oud als ik. Oom Piet heeft oak een zoon, Pieter. Die is mijn neef De andere zoon van mijn grootouders is mijn vader Dolf De zusters van mijn vader heten Mieke en Leen. Het zijn lieve vrauwen, net als mijn oma. Zij hebben geen kinderen en zij zijn mijn tantes. Zij zijn leraressen in de dorpsschool.
t-.J04N
~
~
cO'>,.,
&j1
""0"
1~i...
, t-4i... -'1'...
~e
{)I:t..~ o~
INI,
Dt
c.
~14':I'",
"et <:fit ~q}
~
Ik kijk met mijn oma in de fotoalbums van mijn familie. Dit is mijn oma. Het is een lieve dame van 75 jaar. Zij is getrauwd met mijn opa. Hij was dokter in het dorp, een echte heer. Nu is hij al tien jaar met pensioen.
eel-}'" ...
I ~\tI~D
-
I:4 -
1.101'1 ~'Ic
.
SIRo4,It I\lt
.
tJ::INI't 4~1"1\tt:
* may be missing in sing.: 'mass' nouns 'count' nouns: tuin-tuinen,
'mass' nouns: water, melk,
hu;s-hu;zen, dag-dagen, re;s-re;zen . . .
bier, zand, verkeer, schoonhe;d . . .
Dat is mijn moeder. De ouders van mijn moeder zijn gestorven in een autoongeluk. Dat ben ik. Ik ben de oudste dochter en ik heb een zuster en een braer. Dit is mijn zuster, Mirjam, en dat is mijn broer, Stefan. De man van mijn zuster is mijn zwager, Karel, en zij hebben drie kinderen. Dat zijn mijn neefjes, Piet, fan en Tim. Mijn braer heeft twee kinderen. Dat zijn mijn nichtjes, Laura en Elise. Hij is getrauwd met mijn schoonzus, Elke. Mijn ouders houden van de vijf kleinkinderen. Mijn neefjes en nichtjes houden van dieren. Voor de kinderen zijn die zo belangrijk als mensen. I am looking at the photo albums of my family with my grandma. This is my grandma. She is a lovely lady of 75. She is married to my granddad. He was a doctor in the village, a real gentleman. He has been retired for ten years now.
The parents of my grandmother came from the Netherlands. Those of my grandfather from Germany. That is my uncle Piet. He is the oldest son of my grandparents and he is fifty years old. Piet is the brother of my father. His wife's name is aunt Terry. That is my cousin Nele. She is the daughter of aunt Terry and uncle Piet. She is as old as I am. Uncle Piet also has a son, Pieter. He is my cousin. The other son of my grandparents is my father Dolt. The sisters of my father are called Mieke and Leen. They are lovely women, just like my grandma. They have no children and they are my aunts. They are teachers in the village school.
c
Mijn naam is Mien Van Doorn. Mijn man heet Gerrit. We hebben drie kinderen: twee jongens en een meisje. Ik heb nog een vader, maar mijn moeder leeft niet meer.
d Ik ben Gerrit Jansen. Greet en ik hebben al grote kinderen. We hebben drie dochters. Mijn schoonvader maar mijn schoonmoeder leeft nog. 2
Translate. What is that?
Marieke: Wim: Marieke: Wim: Marieke: Wim: Marieke: Wim: Marieke: Wim:
That is my mother. My mother's parents died in a car accident. That is me. I am the oldest daughter and I have a sister and a brother. This is my sister, Mirjam, and that is my brother, Stefan. The husband of my sister is my brother-in-law, Karel, and they have three children. They are my nephews, Piet, Jan and Tim. My brother has two children. They are my nieces, Laura and Elise. He is married to my sister-in-law, Elke. My parents love their five grandchildren. My nephews and nieces love animals. For children, those are as important as people.
is overleden in 1997,
Those are the pictures of my family. How many brothers and sisters do you have? Two: one brother and one sister. Are you the oldest son? Yes, I am. Do you have cousins? Yes, they live in Belgium. That is them. What a large family! Do you think that? Yes, it is fun.
Exercises 1 Find the errors in the stories below. The family tree will help you. Jos Van Doorn
Ria 18
Pol 15
Vocabulary
broer(s), de
brother
dame(s), de
lady
dier(en), het
man(nen), de
man, husband
animal
mens(en), de
human being
dokter(s), de
doctor
moeder(s), de
mother
dorp(en), het
village
Nederland(-)
the
Duitsland( -)
Germany
Jaap Deventer
Tom 18
-
Gerrit Jansen
Toon 24
Maaike 22
Correlien 21
fotoalbum(s),
het
grootmoeder(s),
a Ik ben Jaap Deventer. Ik ben getrouwd met Mien Van Doorn. We hebben drie kinderen. We hebben een tweeling van 18, Tom en Pol. En we hebben nog een jongere dochter, Ria. b Mijn naam is Toon Jansen. Ik kom uit een gezin met twee kinderen. Mijn schoonzus en zwager hebben ook drie kinderen. Ik kom vaak bij mijn twee broers, Pol en Tom. Mijn tante, Ria, zie ik niet zo vaak.
de
photo album grandmother
Netherlands neef(neven), de
male cousin
neefje(s), het
nephew
nicht(en), de
female cousin
grootouder(s),
de
grandparent
grootvader(s),
de
grandfather
nichtje(s), het
mece
hard
hard, loud
oma('s), de
grandma
heer(heren), de
gentleman
ongeluk(ken),
grandchild
oom(s), de
uncle
female
opa('s), de
granddad
teacher
ouder(s), de
parent
kleinkind(eren), lerars(sen),
de
het
het
accident
sister-in-law
vrouw(en), de
woman, wife
tante( s), de
aunt
zuster(s), de
sister
vader(s), de
father
zwager(s), de
brother-inlaw
schoonzus(sen),
de
Subject forms The subject forms of the personal pronouns are: Plural
Singular Person Stressed
Unstressed
English
Stressed
Unstressed
English
I
ik
'k
I
wij
we
we
2
jij
je
jullie
(je)
you (informal)
3
hij
ie (after
you (informal) he
zij
ze
they
verb) ze
she
zij het u
't -
it you (formal)
U (+ verb in singular)
Most of the pronouns have two forms: 1 The emphatic or stressed form: used regularly in writing, but used in speaking only for particular emphasis on the person. 2
The non-emphatic or unstressed form: used in speaking where the emphasis is usually not on the pronoun but on the accompanying verb. The non-emphatic forms are often used in less formal writing. All unstressed forms except ie are pronounced with a very short e- sound. 't!'k usually merge almost completely with the following word, as in English 'twas.
you (formal)
Note: in order to avoid confusion, or misuse of the unstressed form, it is best to always use the stressed form, because it is always correct to use the stressed form, but not always correct to use the unstressed form: A: B: A: B:
Wie heeft dat gedaan? Ik.
J"7IJ. Ja, ik.
A: B: A: B:
Who did it? I did. You? Yes, me
The present
Dutch verbs are always cited in the infinitive form. This, with a few exceptions to be discussed in the following chapter, regularly ends in -en. In order to conjugate a verb this ending is removed, leaving the stem of the verb, to which the appropriate personal endings are then added. In the present tense the verb assumes only three different forms:
Helpen
~
tense
stem
to help
=infinitive
-
-en
=help
The pronoun u
This is used as a polite form to casual acquaintances, strangers, superiors and in general to persons a generation older. Like English "you", it can refer to one person or several persons, but its accompanying verb form remains singular. The familiar jij, jullie are used for relatives, close friends and any persons under 18. Generally speaking, it is advisable to translate English "you" by u unless there is a specific reason for using jij or jullie. However, the trend is to expand the use of jij and jullie.
Use of pronouns
Plural
Singular Ik help
Help ik?
Wij helpen
Helpen wij?
Jij helpt
Help jij?
Jullie helpen
Helpen jullie?
Zij helpen
Helpen zij?
Hij, zij, het helpt Helpt hij, zij, het? U helpt
Helpt u?
Note 1: u, whether it addresses one or more people, the verb is always singular.
Since things in Dutch may have one of two genders, het "it" must be used only for those nouns which are neuter and hij for all others, even though to a speaker of English this seems to violate a feeling that inanimate objects cannot be personalized with the word "he":
de garage:
hij (die) is groot.
the garage: it is large.
de organisatie:
(zij) die is groot.
the organisation: it is large.
het huis:
het is wit.
the house: it is white.
However, het is used in the introductory phrase "it is", "they are", when the objects or persons have not been specifically named as yet:
Het is onze auto.
It is our car.
Het zijn onze sleutels.
They are our keys.
Het zijn hun collega's.
They are their colleagues.
(See figure, Chapter 4, p. 29.)
Note 2: when jij/je follows the verb and is subject, the verb always drops the ending -to
Hij geeft je een appel.
He gives you an apple. (Here je is the indirect object and does not change the verb form.)
Draag je die koffer zelf?
Do you carry that suitcase yourself?
Note 3: when hij follows the verb it is pronounced ie (helpt hij is pronounced helpt ie) in ordinary speech, unless the pronoun receives special emphasis, but is not usually written this way. Note 4: the pronouns for "she" and "they" are identical. But the form of the accompanying verb always serves to indicate which is intended.
Accordingly "He helps", "He is helping", "He does help" are all rendered alike in Dutch:
Spelling Many verbs change their spelling in the various forms of the conjugation, following regularly the spelling rules given in Chapter 2: leggen
maken
to lay Stem Conjugation
Infinitive
lezen
to make
schrijven to write
to read
leg-
maak-
schrijf-
lees-
ik leg
ik maak
ik schrijf
ik lees
jij legt
jij maaktl maak jij?
jij schrijftl schrijf jij?
jij leestl lees jij?
hij, zij, het, u legt
hij, zij, het, u maakt
hij, zij, het, u schrijft
hij, zij, het, u leest
wij leggen
wij maken
wij schrijven
wij lezen
jullie leggen
jullie maken
jullie schrijven
jullie lezen
zij leggen
zij maken
zij schrijven
zij lezen
Yes/no
Ik schrijf een brief.
I write a letter, I'm writing a letter, I'll write a letter, I do write a letter.
Wij lezen een boek.
We read a book, we're reading a book, we will read a book, we do read a book.
A verb is negated simply by the addition of the adverb niet: Hij helpt niet.
He does not help.
Ik schrijf niet.
I do not write.
Leest hij niet?
Doesn't he read?
Here again, we see that the auxiliary "do" + main verb in English, is not used in Dutch. The adverb niet just follows the main verb. Observe carefully from now on where the word niet is apt to stand in the sentence. A few general rules for this will be summarized in Chapter 19.
Word order in the Dutch sentence
questions
Yes/no questions are questions to which the answer can be a simple "yes" or "no". These are opposed to question-word questions, that start with an interrogative word like "why", "when", "what".
You will find a table below with the word order in independent clauses in Dutch. Compared to English, Dutch has a different way of arranging words in different types of sentences.
In asking a yes/no question (English: Do you help?) the position of subject and verb in Dutch are simply inverted; questions are never asked with an equivalent of the English "do" verb:
Affirmative sentence
Maak ik een taart?
Hilde gaat Hilde goes to the market tomorrow.
Do I make a pie?
Lezen jullie de krant? Do you read the paper?
Schrijft hij een brief? Does he write a letter?
Helpen zij het kind? Do they help the child?
There is no verbal form equivalent to what we call the progressive form.1 So the above could just as well be "Am I making a pie?", "Is he writing a letter?", "Are you reading the paper?", "Are they helping the child?" 1 A construction in Chapter 15.
somewhat analogous to the English progressive will be discussed
subject
verb
rest morgen naar de markt.
In Dutch, the verb in an affirmative sentence must be in the second position. If the first position is not occupied by the subject, any other part of the sentence can come in its place and the subject moves to its mandatory place immediately after the verb.
gaat
Hilde
naar haar werk.
Naar haar werk gaat
Hilde
morgen.
Morgen
I
I
I
I
1
2
3
4
Hilde goes to work tomorrow. Questions
a
Yes/no questions verb always in first position! verb - subject - rest
I
/ Woon
'\
jij
----
al lang
=inversion in Amsterdam?
Practice text Oudere mens en maken graag een praatje. Je kent vast wel zulke mensen. Hier ontmoeten twee oudere mannen elkaar in het stadspark. Meneer Meneer Meneer Meneer Meneer Meneer Meneer Meneer Meneer Meneer
Brabander: Goede morgen, hoe gaat het met u? Kroes: Goed, en met u? Brabander: Uitstekend, dank u. En hoe gaat het met uw vrouw? Kroes: Zij is een beetje nerveus. Brabander: 0, wat jammer. Wat is er? Kroes: De kleinkinderen komen voor enkele dagen. Brabander: Zijn het de kinderen van uw dochter of van uw zoon? Kroes: Beide. Brabander: 0, dat zijn vier kinderen! Dat wordt erg druk. Kroes: la, maar we gaan een namiddag naar de zoo, en af en
Have you lived in Amsterdam for a long time? b
Question-word question question word - verb - subject - rest
/
~
/
I
Wanneer winkelt hij op de markt? When does he go shopping at the market? Hoe weet How do you know that?
jij
dat?
Waarom vraagt zij de prijs van het product? Why does she ask the price of the product? Waar gaat zij Where does she go to school?
naar school?
Wie schrijft Who is writing a letter?
een brief?
c
Imperative
Order/command giving instruction: verb stem without personal pronoun, except when it is a polite order.
Loop hard! Gaat u maar zitten. Geef vlug! Geeft u mij neen kilo pruimen, alstublieft.
Meneer Brabander:
toe ook naar de speeltuin. Hoe gaat het met uw hond? Hij is een beetje ziek, maar ik denk dat hij last heeft van de hitte.
Meneer Kroes: Meneer Brabander:
Het is erg warm! Komt uw neefje nog op bezoek? la, hij komt overmorgen. Misschien kunnen wij samen met alle kinderen naar de zoo. Dat vindt hij ook leuk. Meneer Kroes: 0, gezellig, dan zijn we met zijn drieen. Zal ik u opbellen? Meneer Brabander: Wat leuk! Tot over enkele dagen. Meneer Kroes: la, tot ziens. Mr. Mr. Mr. Mr. Mr. Mr.
Brabander: Kroes: Brabander: Kroes: Brabander: Kroes:
Mr. Mr. Mr. Mr.
Brabander: Kroes: Brabander: Kroes:
Mr. Brabander: Mr. Kroes:
Good morning, how are you doing? Fine, how about you? Excellent, thank you. And how is your wife? She is a little nervous. Oh, that is too bad. What is the matter? The grandchildren days.
are coming over for a couple of
Are they your son's or your daughter's children? Both. Oh, that is four of them! Things will get pretty hectic! Yes, but we are going to the zoo for an afternoon, and now and then to the playground. How is your dog? He is a little ill, but I think he is suffering from the. heat. It is very warm! Is your nephew visiting soon?
Mr. Brabander:
Yes, he comes the day after tomorrow. Maybe we can go to the zoo together with all the children. He will like that too.
Mr. Kroes:
How nice, then there are the three of us. Shall I call
Mr. Brabander: Mr. Kroes:
you? That'll be nice! See you in a couple of days. Yes, see you later.
2
Practice both stressed and unstressed forms of all combinations: schrijft, je schrijft.
3
Practice turning these phrases into questions. When you apply (2) to this, remember to use the right unstressed form of hij, and don't forget what happens to the verb form when jij follows it.
(i) Fill in the appropriate personal pronoun. a Mijn neefje komt op bezoek. is vier jaar. b Zijn vrouw is een beetje ziek. heeft last van de hitte. c ben een beetje ziek. d Wij gaan naar de zoo. Gaat ook mee, meneer Kroes? e Jij hebt vijf kleinkinderen. Vind dat leuk? f Tot morgen, Hans. Wanneer kom_?
Exercises
[1] talking
jij
[3] talking about
(ii) Ask yes/no questions about the following statements. a Het gaat goed met mijn vrouw. b Mijn neefje komt op bezoek. c Dat is veilig. d We gaan naar de speeltuin. e Hij komt overmorgen. f Mijn hand heeft last van de hitte.
(:J ik
Vocabulary
Here is a little social model that will allow any amount
of practice of
af en toe
now and then
elkaar
each other
beetje(s), het
bit
gaan, ging/gingen,
to go
beide
both
is gegaan
boek(en), het
book
geven, gaf/gaven,
to give
pronouns and verb forms, either in class or individually. Since it gets us directly into Dutch social situations, no translation from English is needed.
brief (brieven), de
letter
heeft gegeven
dat
that
gezellig
Place yourself in this social situation and identify with the person speaking on the left. In other words, you are that person. Point to or look at the other persons and practice the forms of any verbs in this chapter. Here are some things to work on:
denken, dachtl
to think
graag
gladly
dachten, heeIt
hebben, had!
to have
gedacht
hadden, heeIt gehad
1
When you have become the ik in the picture, how are you going to address Elly? Mevrouw Van Sluis? Elly and Han together? Keep practicing this until it feels natural to use three different words where we are used to only one in English.
dochter(s), de
dragen, droegl droegen, heeIt gedragen druk
daughter to carry/ to wear
busy
cosy
helpen, hielpl hielpen, heeIt geholpen
to help
hitte(-), de
heat
hoe gaat het met u?
how are you?
hond(en), de
dog
oud
old
huis (huizen), het
house
overmorgen
kennen
to know, to be familiar with
day after tomorrow
praatje(s), het
small talk
sehrijven, sehree£! sehreven, heeft gesehreven
to write
sleutel(s), de
key
speeltuin(en), de
playground
stadspark(en),
city park
koffer(s), de
suitcase
komen, kwam! kwamen,
to come
is gekomen to be able to
kunnen, kon! konden, heeft gekund
to suffer from
last hebben van
leggen
to lay
leuk
mce
lezen, las/lazen, heeft gelezen
to read
maken
to make
met zijn drieen, .,. Vieren, VIJven, . . .
the 3, 4,
moeten, moest/ moesten, heeft gemoeten
to have to
morgen(s), de
mornmg
(na)middag(en),
de
5, . . . of us
het
taart(en), de
pIe
tijd(-), de
time
tot ziens
see you later, so long
uitstkend
outstanding
vast wel
surely
vinden, vond/ vonden, heeft gevonder
to find
worden, werd/ werden, is geworden
to become
zelf
(your-, my-) self
ziek
sick to be
afternoon
ontmoeten
to meet
zijn, was/waren, is geweest
op bezoek komen! gaan
to come/go for a visit
zoo('s), de zulk(e)
opbellen (sep)
to phone, to call
Verbs with stems ending in -t or-d When the stem of a verb ends in -t, the ending -t for the second and third persons singular is not added. zitten = to sit
weten = to know
ik
zit
ik
weet
jij
zit/zit jij?
jij
weet/weet
hij
zit
zij
weet
wij
zitten
wij
weten
jullie
zitten
jullie
weten
zij
zitten
zij
weten
jij?
Verbs with a stem that ends in -d, however, do add the -t in the second and third persons singular, even though this makes no difference in pronunciation: rijden
=to
ride
houden
=to
hold
ik
rijd, rij
ik
houd,hou
zoo
jij
rijdt/rijd jij?
jij
houdt/houd jij?
such
u
rijdt
hij
houdt
wij
rijden
wij
houden
jullie
rijden
jullie
houden
zij
rijden
zij
houden
The verbs rijden, snijden and houden as spoken and written normally drop the -d of the stem as well as the -t of the second person singular in the inverted form:
Rij je?
Do you ride?
Snij je?
Do you cut?
Hou je?
Do you hold?
The verbs hebben and zijn Hebben "to have" and zijn "to be" show irregularities in their present tense conjugation:
The same is true of vinden though normally only in the spoken language: Vind je? (spoken: Vin je?)
Do you think?
Vind je niet? (Vin je niet?)
Don't you think so?
but: Je vindt.
You think.
The verbs gaan, staan, slaan, doen, zien There are five verbs with an infinitive that does not end in -en, but in -no These are gaa-n "to go", staa-n "to stand", slaa-n "to strike", doe-n "to do" and zie-n "to see"; all of them of very frequent occurrence. Otherwise
ik
heb
ik
ben
jij
hebt/heb jij?
jij
bent/ben jij?
hij
heeft
zij
is
u
hebt/heeft
u
bent/is
wij
hebben
wij
zijn
jullie
hebben
jullie
zijn
zij
hebben
zij
zijn
Note that with u both hebt and heeft are in common use and that the same is true for bent and is, though the latter is less frequent.
they are regular in the present tense: gaan = to go
doen = to do
ik
ga
ik
doe
jij
gaat/ga jij?
jij
doet/doe jij?
u
gaat
hij
doet
wij
gaan
wij
doen
jullie
doen
zij
doen
jullie zij
gaan gaan
... The verb komen
The imperative The imperative, used to give orders or commands, is merely the stem of the verb. The same forms are used to address one person or a group. As in English, no pronoun is used to address the person(s) one commands. Kijk eens!
Look!
Wacht eens even!
Wait a minute!
Ga weg!
Get out!
When the situation calls for more formal politeness, the pronoun u is used and the verb is used in the third person singular. The same form is used when one addresses one or more persons.
The stem vowel of the verb komen "to come" is short in the singular, but
Komt u binnen!
Come in.
long in the plural:
Gaat u zitten
Have a seat.
ik
kom
jij
komt/kom
zij
komt
wij
komen
jullie
komen
zij
komen
jij?
By the way
Piet: Jan: Piet: Jan: Piet: Jan: Piet:
Neem de tram naar het centrum. Dat gaat sneller. Hier is de tramhalte. Ik wacht hier op de tram. Ik zie de tram at. Hij is vandaag op tijd. Waar is de winkel? De winkel is op de hoek, achter de kerk. fe bedoelt, die kledingzaak naast de bibliotheek? Die bedoel ik, ja. Ca je met mij mee? Dat vind ik welleuk. Ik heb tijd vanmiddag.
Jan: Verkoper: Jan:
Jan: Piet:
We zijn er. Dag heren, kan ik u helpen? fa, ik zoek naar een overhemd, maar ik kijk graag eerst even alleen. Is dat goed? Natuurlijk, heren, doet u maar. fee, ik vind het hier wel duur, zeg. Kijk, dit is een mooi over hemd. fa, dat vind ik ook. Pas het even.
Verkoper: Jan: Verkoper:
Wil u het overhemd passen, meneer? fa, graag. VoIgt u mij naar het pashokje, meneer.
Piet:
Zit het goed? fa, het :<,it mij als gegoten. Coed. Ca je omkleden en ik betaal wel. Meen je dat nou? fa, natuurlijk. Het is een verjaardagsgeschenk. Leuk!
Verkoper: Piet:
BUT 'wHEN 1
LOOK AT A d AT THE ni V I SAY IT l IKEA t -So ALL THESE" &OUND iHt: SAME/
Jan: Piet: Test yourself on how this works with the verb pairs: winden
to wind
winnen
to win
Jan: Piet:
laden
to load
laten
to let
Jan:
kruiden
to season
kruien
to wheel (in a wheelbarrow)
schudden
to shake
(be)schutten
to shield from
Verkoper: Tot ziens, heren. Jan en Piet: Tot ziens. Jan: Piet:
Heb je zin in een kopje koffie? Ik trakteer! fa, heerlijk. Ik heb dorst.
Jan: Piet: Jan: Piet: Jan: Piet: Jan:
Hello, Piet. How are you? I'm fine, thanks, and how are you? Fine too, but I'm in a hurry. Oh you are? I need a new shirt and the store closes at six. Take the streetcar downtown, that's faster. Here is a stop, I will wait here for the streetcar.
Practice text Jan: Piet: Jan: Piet: Jan:
Hallo, Piet, hoe gaat het? Coed, dank je, en met jou? Ook goed, maar ik heb haast. 0 ja? fa, ik heb een nieuw overhemd nodig en de winkel sluit om zes uur.
Piet:
I see it coming already. It is on time today. Where is the store? The store is on the corner, behind the church.
Jan: Piet:
You mean the clothing store by the library? Yes, that is the one I mean. Do you want to come along? That is a fun thing to do. I have time this afternoon.
Jan: Piet: Jan: Salesman: Jan:
Gentlemen, can I help you? Yes, I'm looking for a shirt, but I'd rather first look around
Jan: Salesman: Piet:
Does it fit all right?
Jan: Piet:
Jan:
Yes, it fits perfectly. Good, go and change and I will go ahead and pay. Do you really mean that? Yes, of course. It is a birthday present. Great!
Jan: Piet:
Do you feel like a cup of coffee? It is my treat. Yes, great. I'm thirsty.
Jan: Piet: Salesman:
Jan: Piet:
Exercises 1 Translate the dialog below. Jan: Piet: Jan: Piet: Jan: Piet: Jan:
What are you doing now? I'm sitting here in the cafe. Are you thirsty? No, I'm waiting for three friends. You always meet friends in this cafe. Yes, we come here, we sit here, we talk a lot - and you drink coffee.
-
Yes, we need a lot of coffee. And a lot of time.
Jan: Piet:
What do you all do here? We write. Do you see that bookshelf? With all the books?
Jan:
Really? You write! You need a lot of time, but maybe you don't write slowly.
Piet:
No, we don't all write slowly. . . How about a cup of coffee? I'd like a cup of coffee too, but I don't write anything. We already have enough books here. Have a seat, here in the corner.
Jan: Piet:
There we are.
by myself. Is that okay? Of course, gentlemen, go ahead. Yipes, I think it's expensive here. Look, that is a nice shirt. Yes, I think so too. Just try it on. Would you like to try it on, sir? Yes, please. Follow me to the fitting room, sir.
Salesman: Piet:
Piet:
2
Put the following sentences in sequence and fill in the correct form of the verb.
Wilma (gaan) naar een kledingzaak in de Bijenkorf in Amsterdam. 1
Wilma:
2
Verkoper:
3 Wilma: 4 Verkoper: 5 Wilma:
6 7 8 9 10 11 12
Ik (vinden) ze erg mooi. Ik (hebben) een zwarte jurk nodig. (Komen) u hier, mevrouw. Wij (hebben) een grote collectie avondjurken. Dat (zijn) te duur! Hier (zien) u een zwarte avondjurk voor duizend euro. Ja, graag. Wilma past de jurk. De jurk (zitten) me als gegoten! Ik (kopen) deze. (Betalen) u maar aan de kassa. Ja, graag, ik (zoeken) een avondjurk. Ja, maar die jurk (Zijn) van zijde, mevrouw. Hartelijk dank en tot ziens. Tot ziens.
Verkoper: Wilma: Verkoper: Verkoper: Wilma: Verkoper: Goede middag, mevrouw. Kan ik u helpen? Wilma: Dat (begrijpen) ik, maar zoveel geld (hebben) ik niet. En dat korte jurkje daar? (Zijn) dat goedkoper? 13 Verkoper: Ja, dat kost maar achthonderd gulden. (Passen) u dat even?
I
Vocabulary achter
behind
hoek(en), de
corner
al
already
houden, hieldl
to hold
alleen
alone
hielden, heeft
allemaal
all of them
avondjurk(en),
de
to mean to say to understand
begrijpen,
nothing
meuw
new
nodig hebben
to need
veel
much, many
omkleden (zich)
to change clothes
verjaardagsgeschenk
birthday
(en), het
present
ook
also
volgen
to follow
on
vriend(en), de
friend
shirt
wachten (op)
to wait (for)
fitting room
weggaan,
to go away
(sep)
gehouden jurk(en), de
dress
kassa('s), de
cash register
op
kerk(en), de
church
overhemd(en),
kijken, keek!keken,
to watch
pashokje(s), het
evemng gown
bedoelen
niets
heeft gekeken
het
pass en
to try on
praten
to chat
rijden, reed/reden,
to drive
begreeplbegrepen, kledingzaak heeft begrepen
(-zaken), de
betalen
to pay
bibliotheek
library
(-theken), de boekenplank(en),
kopen,
de
bookshelf cafe
collectie( s), de
collection
doen, deed/ deden,
to do
kocht/kochten,
dorst(-), de; hebben
thirst; to be
drink en, dronk!
to drink
thirsty
dronken, he eft
schutten; beschutten tegen
to shield; to shield from
slaan, sloegl sloegen,
to hit
to cost
kruiden
to season
heeft geslagen
kruien
to wheel (in a
sluiten, sloot/sloten,
wheelbarrow)
heeft gesloten
laden
to load
langzaam
gedronken meegaan, real
to shake
kosten
laten, lietllieten,
to know
heeft geweten to wind
wonden, heeft gewonden winkel(s), de
store
winnen, won!
to win
wonnen, heeft gewonnen
snel
fast
heeft gezien
slow
snijden, sneed/
to cut
zijde(-), de
silk
to let
sneden, heeft
zin hebben in
to feel like
zitten, zat/zaten,
to sit
zien, zaglzagen,
gesneden to go along
to stand
staan, stond/
het zit me als gegoten
gestaan
is meegegaan
tijd hebben
to have time
op tijd
on time
go sit down
geld(en), het
money
genoeg
enough
misschien
maybe
tram(s/men),
geschenk(en), het
present
mom
beautiful
tramhalte(n!s),
goedkoop
cheap
naast
next to
vandaag
haast hebben
to be in a
to mean, to be serious
natuurlijk
of course
hurry
nemen, nam/namen,
to take
here
heeft genomen
de
it fits me perfectly
zoeken (naar), de
to see
heeft gezeten
stonden, heeft
gaan zitten
hier
is weggegaan
to close
ginglgingen mee,
menen
ging/gingen weg,
winden, wond/
schudden short
heeft gelaten expensive
heeft/is gereden
this afternoon
wet en, wist/wisten,
kort
heeft gedaan
echt
to buy
heeft gekocht
cafe(s), het
duur
clothing store
vanmiddag
to look (for)
zochtlzochten,
streetcar
heeft gezocht
streetcar stop
zoveel
so many
today
zwart
black
1 2 3
The following noun is neuter. The environment is indefinite: no modifier, een, geen, etc. The noun is singular.
Groen gras groeit op een groot plein. Green grass grows in the large square.
Zij heeft een rond gezicht. She has a round face. Let's see what happens if one of these conditions is not fulfilled: How would you fill in the following blanks, using the adjective rond?
Adjectives
~
het ~
An adjective can stand in two positions
1 It can be an attributive adjective, i.e. the adjective modifies the
gezicht gezichten
-
een
-
tafel
een
-
gezicht
the round face (definite) round faces (plural) a round table (de- word) a round face (all fulfilled)
following noun. een groene
auto
a green car
de auto is groen
~
. .
the car is green
Plural
Singular
Plural
zijn kleine vrouw
die kleine mannen de kleine vrouwen
geen kleine man een kleine vrouw
kleine mannen kleine vrouwen
ons kleine kind
de kleine kinderen
een klein kind
kleine kinderen
Singular
Common de kleine Gender
Forms of the adjectives When the adjective does not modify the noun, it appears in its basic form.
De auto is groen
Indefinite
Adjective Definite endings
2 It can be independently used, i.e. not modifying a noun.
Neuter Gender
The car is green
man
When the adjective does modify the noun, it can take different forms.
Note: The main rule
=the
adjective takes an -e ending in front of the noun. I
De groenE auto staat in de stillE straat. The green car is parked in the quiet street.
Een groenE auto staat in een stillE straat. A green car is parked in a quiet street. Het groenE gras groeit op het grotE plein. The green grass grows in the large square. Note: The one case in which an attributive adjective cannot have an -e ending is when three conditions are fulfilled simultaneously:
7.1.3
~
I
Exceptions
Attributive adjectives without -e ending
1 Adjectives ending in -en: gouden, zilveren, katoenen, wollen, stoffen, etc. Usually those adjectives express materials in which objects are made or a past participle used as an adjective (bevroren vIees). Dat is een katoenen bloes. That is a cotton blouse.
2
elk ieder welk
+
adjective
+
neuter singular noun
Elk, ieder, welk are considered indefinite words: "each", "every", "which". When they precede an adjective + neuter singular noun, they and the adjective have no ending. Elk goed restaurant Every good restaurant
Men eet in Belgie minder rood vlees dan in de V.S. In Belgiumpeople eat less red meat than in the U.S. Geen zacht bed is zacht genoeg voor ons. No soft bed is soft enough for us.
is ook een duur restaurant. is also an expensive restaurant.
leder jong diertje heeft liefde nodig. Every young animal needs love.
e
Welk geruit hemd vind jij het mooiste? Which checked shirt do you like best?
n
Note: when the noun is not a neuter singular noun, then both the primary
~
"'ODI~lt,<
adjective as well as the secondary adjective take an -e ending:
Elke goede boetiek is ook een dure boetiek. Any boutique that is good is also expensive.
~e 11 .9~e....
~...a\~o .. i el,<,.ecler .: : we\\<.,f,u\I< . . vee\~...\n\'j*:
Elk~ jonge hond heeft liefde nodig. Every young dog needs love. *formal (written) style only
Welke geruite bloes vind jij het mooiste? Which plaid blouse do you like best? 3
veel meer welllig minder geen
+ + + + +
(adjective) (adjective) (adjective) (adjective) (adjective)
+ + + + +
neuter neuter neuter neuter neuter
singular singular singular singular singular
noun noun noun noun noun
Veel, meer, weinig, minder, and geen form an indefinite context when they precede a noun, very much like elk, welk, ieder. Unlike the latter, veel, meer, weinig, minder and geen are unchangeable themselves. Er is veel Belgisch bier te koop in de V.5. There is a lot of Belgian beer for sale in the U.S.
Nederlanders eten meer bruin brood dan Amerikanen. The Dutch eat more wheat bread than the Americans. Men vindt weinig groen mos op het strand. Not much green moss is found on the beach.
4 linker- and rechter- in combination with another word: linkerhand,
rechtervoet
left hand, right foot
5 Some attributive adjectives either have an e ending or not, depending on the meaning.
.
Een groot man H een grote man
a great man H a tall man
The version without the -e ending usually indicates a meaning that transcends the "direct" meaning of the adjective and implies an honorable characteristic. It is not "democratically" spread over the language: it only applies to male persons. Do you think the following exist or not and why/why not?
een dik man H een dikke man een goed man H een goede man een diepzinnig mentor H een diepzinnige mentor
I
7.1.4 iets/watlniets I
+ adjective
Adjectives ending in -r insert -d- before the comparative -er:
+ -5
When the adjective is used after iets, wat, niets, an -s is added.
Hij ziet iets moois in elke situatie. He sees something beautiful in each situation. Ik wil je wat lekkers geven. I want to give you something tasty.
zwaarder
zwaarst
heavy
duur
duurder
duurst
expensive
lekker
lekkerder
lekkerst
tasty
ver
verder
verst
far
Irregular comparatives and superlatives:
Zij willen niets negatiefs horen over hun kinderen. They don't want to hear anything negative about their children.
Adverbs Adverbs, which modify verbs, adjectives or other adverbs, have the same form as the uninflected adjective, as they often do in colloquial English:
Het zijn aardige mensen.
They are nice people.
Zij zingt aardig.
She sings nicely.
Hij schrijft goede brieven.
He writes good letters.
Hij schrijft goed.
He writes well.
The adverb heel "very" usually takes on the form of an inflected adjective when it stands before one: Een hele mooie dag.
A very nice day.
Hele grote bloemen.
Very large flowers.
Comparison of adjectives and adverbs The endings of the comparative
zwaar
and superlative are -er and -st(e):
groot
groter
grootst
tall, big
jong
jonger
jongst
aardig
aardiger
aardigst
goed
beter
best
good
veel
meer
meest
much, many
weinig
minder
minst
few
graag
liever
liefst
gladly
Note: the adverb graag and its comparative and superlative are used with a verb in a construction equivalent to the English verb "to like to":
Wij spelen graag gitaar.
We like to play the guitar.
Zij drinkt liever koffie dan thee. She prefers coffee to tea. Hij leest het liefst een boek in bed. Endings: comparatives
He prefers to read a book in bed.
and superlatives behave as adjectives:
Een beter boek.
A better book.
Het mooiere schilderij.
The more beautiful painting.
De oudste boom.
The oldest tree.
The superlative used as an adverb When the superlative is used as an adverb, it sometimes takes the ending -e and is always preceded by het:
Birds are the most beautiful
young
In de lente zijn de vogels het mooist(e).
nice
Zij zingen het best(e).
They sing the best.
Deze pullover is het warm st.
This sweater is the warmest.
These endings can be added to adjectives of any length: belangrijk
belangrijker
belangrijkst
important
interessant
interessanter
interessantst
interesting
Note: the comparative
in the spring.
is often indicated in Dutch by dan "than":
Hij is groter dan zijn broer
He is taller than his brother.
The superlative is often indicated in Dutch by het "the":
Hij zingt het best(e).
He sings the best.
However, zo . . . als . . . requires a plain adjective: Hij zingt zo goed als Piet.
Practice
He sings as well as Piet does.
text
In het restaurant Vandaag is het de verjaardag van Nele. Zij zit met haar ouders op het terras van een restaurant. Daar drinken zij een aperitief. Ober: Nele: Ober: De vader: Ober: De vader: Ober: De moeder:
Wat wilt u drinken? Een biertje, alstublieft. En voor meneer? Een alcoholvrij bier. Blond of danker? Blond, graag. En voor mevrouw? Een glas witte wijn, alstublieft.
ze een groat ijsje en drinken ze een heerlijk kopje koHie. De ouders zingen zachtjes een verjaardagslied en geven Nele een gouden horloge als cadeau. De moeder vraagt "De rekening, alstublieft." De ober komt en zij betaalt met een kredietkaart. In the restaurant Today is Nele's birthday. She sits on a terrace of a restaurant parents. They are drinking an apertif there. Waiter: Nele: Waiter: Father:
What would you like to drink? A beer please. And for you, sir? A non-alcoholic beer.
Waiter: Father: Waiter: Mother:
Light or dark? Light please. And for you, ma'am? A glass of white wine please.
After the aperitif they go inside to eat, because it is cold outside. Waiter: Mother:
Have you decided? Yes, for me a cold appetizer: a salad, and a small kebab with fried rice as a main dish.
Father:
For me shrimp croquettes and then fresh mussels with French fries.
Nele: Waiter:
For me smoked salmon as appetizer, and steak with fries. So a salad as an appetizer for the lady, shrimp croquettes for the gentleman and smoked salmon for the young lady. As a main dish a small kebab with rice for the lady, fresh mussels with fries for the gentleman and steak with fries for the young lady. Would you like something to drink with dinner? Yes please, a bottle of red wine for the ladies and a glass of white wine for me.
Na het aperitief gaan ze naar binnen om te eten, want het is koud buiten. Ober: De moeder: De vader: Nele: Ober:
De vader:
Heeft u al beslist? fa, voor mij een koud voorgerecht: een slaatje, en een kleine brochette met gebakken rijst als hoofdschotel. Voor mij garnalenkroketten en daarna verse mossels met frieten. Voor mij gerookte zalm als voorgerecht en biefstuk met frieten. Dus als voorgerecht een slaatje voor mevrouw, garnalenkroketten vaor meneer en gerookte zalm voor de jongedame. Als hoofdschotel een kleine brochette met rijst voor mevrouw, verse mossels met frieten voor meneer en biefstuk met frieten voor de jongedame. Wilt u oak iets drinken bij het eten? Alstublieft, een fles rode wijn voor de dames en een glas witte wijn voor mij.
De ober zet het voorgerecht voor hen en zij zeggen "smakelijk eten" tegen elkaar. Ze beginnen te eten en praten gezellig met elkaar. Als dessert eten
with her
Father:
The waiter serves the appetizers and they say "enjoy your meal" to each other. They begin eating and talk animatedly with each other. For dessert they eat a large ice cream and have a wonderful cup of coffee. Father and mother sing a birthday song softly and give Nele a gold watch as a present. Mother asks "The check please." The waiter comes and she pays with a credit card.
good
goed
late
laat
rauw
raw
verjaardag
gold
lang
long
rechter- (+ noun)
right (+ noun)
(verjaardagen),
gras(sen), het
grass
lekker
tasty
rechts
right
verliefd zijn op
groeien
to grow
lente(s), de
spnng
rekening(en),
groen
green
lied(eren), het
song
restaur.!!nt(s), het
restaurant
groot
large, big
lief sweet
rijst(-), de
gruwelijk
horrible,
(personality)
goud(-), het
haar (haren), het
de
fresh
rice
vlees (-), het
meat
roken
to smoke
vogel(s), de
bird
voorgerecht(en),
liefde( -), de
love
rood
red
hair
linker- (+ noun)
left (+ noun)
rot
rotten, rotted
links
left
schilderij(en), het
painting
haring(en), de
herring
sir
situatie(s), de
situation
heel
very
meneer (meneren), de
slaatje(s), het
salad
heerlijk
wonderful
mentor
mentor
smakelijk
tasty, bon
hemd(en), het
shirt ("undershirt" in the
menn('s), de/het
menu
smaken
to taste
Netherlands)
mevrouw(en),
ladies
spelen
to play
main dish
moeilijk
difficult
hoog
high
morgen(s),
mormng
spin(nen), de
spider
horen
to hear
de/morgen
springen, sprong!
to jump
horlQge(s), het
watch
(noun); tomorrow
hoofdschotel(s),
de
(mentQren/s), de
appetit
ieder
every
iets
something
interess.!!nt
interesting
jong
moss
mos(sen), het mossel(s/en), Nederlander(s),
de
cotton
wine
witwhite wol(-), de
wool
sprongen),
zacht
soft
heeft gesprongen
zachtjes
softly
zalm(en), de
salmon
tea
zuur
sour, acid
tuin(en), de
garden, yard
zwaar
heavy
ver
far
peach
plein(en), het
square (in city)
pullover(s), de
wijn(en), de
thee(s), de perzik(en), de
credit card
world
heeft gezongen
to cook, to boil
de
wereld(en), de
terrace, sidewalk cafe
koken
kredietkaart(en),
which
terr.!!s(sen), het
ever
(problemen),
welk
zongen,
ooit
president problem
probleem
few
table cloth
cook
cold
welmg
tafellaken(s), het
kok(s), de
koud
warm
piece
waiter
de
warm
stuk(ken), het
ober(s), de
president(en),
because
(plural) the Dutch
small
sale; to be for sale
want
beach
klein
de;
gevraagd
strand(en), het
negative
te k. zijn
to ask
vroegen, heeft
stof(fen), de
negatief
queen
appetizer
Dutchman,
chicken
de
menu
vragen, vroeg!
het
fabric
kip(pen), de
koningin(nen),
de
stil quiet, still
mussel
de
young
katoen(-), het/de
koop(kopen),
spijskaart(en),
(adverb)
with vers
gruesome
de
to be in love
bill, check
hand
hand(en), de
birthday de
het sweater
"
zetten
to set
zilver( -), het
silver
zingen, zong!
to sing
zo
. .. als
as . . . as
I
'I
Hij ziet je elke dag om negen uur. He sees you every day at nine o'clock. Jij wast je 's ochtends met koud water. You wash (yourself) in the morning with cold water. The unstressed form je can replace jullie but only when the latter has already occurred in the sentence.
Object pronouns used for the object of a verb
.
Plural
Singular Ist person
mij
me
me
2nd person
jou
je
3rd person
hem
'm
haar het u
d'r/ze 't
you jullie (informal) henl him hun her die it
. .
ons
us je ze
you (informal) them
you (formal)
Geef mij het boek.
Give me the book.
Ik zie jullie helemaal niet.
I don't see you at all.
Heb je 'm gehoord?
Have you heard him?
Wij hebben d'r met Jan ontmoet.
We've met her with Jan.
.
Jullie gaan naar de stad, maar je koopt niets. You go into town, but you don't buy anything. haar: usual written form, in Belgium, never use d'r, but ze. d'r is only for people het: never used after prepositions: e.g. ever het =erover,~ =erop, ~=eruitl hem: inanimate objects - used in written language to refer to dewords that indicate, for example, institutions, public bodies. Normally demonstratives are used instead. Hij, however, is the only full form that can be used at all times to refer to anything other than persons.
Waar is mijn auto? 0, hij staat in de garage.
Where is my car? Oh, it is in the garage.
Waar is mijn auto? 0, die staat in de garage.
Where is my car? Oh, it is in the garage.
hen/hun as stressed forms can only refer to people; die refers to anything other than persons.
Zij gaan met hem naar een restaurant. They go to the restaurant with him. Hij haalt HEN op om zeven uur. He picks them up at seven o'clock. Hij neemt onze slaapzakken mee op reis. He's taking our sleeping bags with him on his trip.
Here, too, we have both stressed and unstressed forms of the pronouns:
..
mij: usual written form jou: ordinarily stresses familiarity or is used for special emphasis.
Note: the verbal ending -t does not drop when a je following the verb is an object.
Die haalt hij morgenochtend op. He is pickingthem up tomorrow morning. Note: there is almost no distinction between hen and hun, except that hen is considered better stylistically and is gradually taking over in spoken language.
1 See Chapter
20.
Ia
Hij ziet hen (hun).
I give them the money. He sees them.
Wij ontmoeten
We will meet them later.
Ib De man geeft de vrouw het geld.
The man gives the woman the money.
2a
Hij geeft het geld aan de vrouw.
He gives the money to the woman.
2b
Hij geeft de vrouw het geld.
He gives the woman the money.
Ik geef hen (hun) het geld.
.
hen (hun) later.
Jullie doen het voor hen (hun).
You do it for them.
In more familiar speech, the unstressed ze can be substituted in all cases; this is the only choice when the pronoun refers to things:
Daar staan Piet en Gerrit. + Ik zie ze niet. -
- Geef ze het geld. + Okee, ik geef hen het geld. Nu zie ik hen. - Heb je de enveloppen met geld? + Ja, ik heb ze bij me.
There are Piet and Gerrit. I don't see them. Give them the money. Okay, I will give them the money. Now, I see them. Do you have the envelopes with money? Yes, I have them with me.
De man geeft het geld aan de vrouw.
The man gives the money to the woman.
3a
Hij geeft het aan de vrouw.
He gives it to the woman.
3b
I-lii V8p.ft flp. -'VAY'" hp.t.
He gives tRe waffleR it.
4a
Hij geeft het geld aan haar. He gives the money to her.
4b
Hij geeft haar het geld.
He gives her the money.
Sa Hij geeft het aan haar. (haar gets the stress)
He gives it to her.
Sb Hij geeft het haar. (geeft gets the stress)
He gives it to her.
Subject or object die
.
turns
up as
die:
Hij weet het we!. Die weet het wel. Ik ken haar (d'r!ze) niet. Die ken ik niet.
.
Reflexive
A subject or object pronoun in the third person when stressed often
He knows it all right. He knows it all right. I don't know her. I don't know her.
die is used to refer to inanimate objects instead of haar and hem:
Hij verkoopt Hij verkoopt
de auto. die.
De auto? Die is verkocht.
He sells the car. He sells it.
pronouns
When the object of a verb is the same person as the subject and when the subject acts upon itself, the object is then called "reflexive". There are two kinds of reflexive verbs in Dutch: those that are (1) reflexive by nature, and (2) those that are grammatically reflexive. I
2
Hij wast zich.
He washes himself.
Hij wast zijn auto.
He washes his car.
Hij vergist
He makes an error. (no equivalents in English)
zich.
The table below shows the reflexive forms for all persons:
The car? It has been sold. Plural
Singular
Direct and indirect objects When a sentence contains two objects, the direct (usually a thing) and the indirect (usually a person) occur in various sequences depending upon whether they are pronouns or nouns. In the example below, the direct object is underlined and the indirect object is in italics. You can observe in the examples how the objects can be replaced by pronouns.
Ist person
me
2nd person je 3rd person zich
ik was me
myself
ons
wij wassen ons
jij wast je
yourself himself! herself! itself yourself
je zich
jullie wassen je yourselves zij wassen zich themselves
hij wast zich zij wast zich het wast zich u wast zich
ourselves
Note: Dutch adds -zeIf to stress the reflexive idea only with verbs that are reflexive by nature and usually in contrast:
We zagen allemaal eendjes in de vijver. We sawall these ducks in the pond. Er was allemaal zand in het huis. There was all this sand in the house.
Hij wast zichzelf, niet zijn zoon. He washes himself, not his son.
Wat is dat allemaal?
Examples of grammatically reflexive verbs: zich verbazen, zich verheugen op, zich vergissen, zich herinneren, zich veroorloven
What in the world is going on? Otherwise it means "all of them".
Zij verbaast zich over de mooie bloemen in het park. She is surprised by the beautiful flowers in the park.
Ze komen allemaal. All of them are coming.
Wij verheugen ons op het fee st. We look forward to the party.
Wij hebben ze allemaal ontmoet. We've met all of them.
Hij vergiste zich in de naam. He made a mistake with the names.
allebei, beide, beiden - "both of them". Beiden is only used for persons. Ze komen allebei naar het fee st.
Jullie herinneren je niets meer van die reis. You can't remember a thing from that trip.
Both of them are coming to the party. We hebben ze beiden ontmoet. We met both of them.
U kan zich niet veroorloven zo'n fout te maken. You can't afford to make such a mistake. (In English you find such verbs as: "he betakes himself", . herself" .)
"she bethinks
Wie van hen komt?
- Seiden.
Which of them are coming? - Both. meestal - "most of the time".
Allemaal, allebei, beide, allen, al de, aile, alles alIen - formal language. It means "all people" and is used for persons only. De ministers zitten alien in het kabinet. The ministers are all part of the cabinet. alles - "everything" Alles zit in de koffer. Everything is in the suitcase. al de, aIle - "all the" Alle/al de kleren zitten in de koffer All the clothes are in the suitcase. allemaal - is only marked as informal language in sentences with reference to a relatively large amount of something, mostly spread over a large surface.
We gaan meestallaat naar:bed. Most of the time we go to bed late. de meeste - "most". De meeste mensen sluiten hun voordeur. Most people lock their front door. Ik zie het meeste van allemaal. I see more than anybody else. de meesten - "most of the people" (only used for persons). De meesten blijven logeren. Most of the people stay overnight. Note: when you add an -en to adjectives like blank, zwart, oud, gehandicapt, etc., you turn the adjective into a noun that has the meaning: people who are black, white, etc.
Huwelijken tussen zwarten en blanken komen steeds vaker voor. Marriages between blacks and whites are becoming more and more common.
Vrouw: Groenteboer: Vrouw:
Ik geef u 20 euro. Dan krijgt u 9 euro terug. Tot volgende week! fa, dank u we!.
Bij de huisdieren Er zijn gratis parkeerplaatsen voor gehandicapten in de stad. There are free parking spaces for the disabled in the city. Practice text
Meisje:
Meneer, wat is dat dier daar? Dat is toch geen hond of een kat? Wat is het?
Man:
Ha, dat is een hamster. Vind je die leuk? fa, hij is snoezig. Wil je hem even houden? fa, graag. Au, hij bijt! Dat is niet erg. Wil je die? Hoeveel kost ie? Met de kooi kost die 5 euro. Dat kan ik me niet veroorloven. Hoe duur is een goudvis? Die kost maar de helft. Geeft u mij die maar. Komt in orde!
Meisje: Man: Meisje: Man:
Inkopen doen
Meisje: Man:
In Belgie en Nederland doe je ink open in de winkel, in de supermarkt of op de markt. Vandaag is het markt in de stad. Op de markten in Nederland en Belgie vind je veel producten: niet alleen groente en fruit, maar ook bloemen, kaas, vlees, vis, kleren, huishoudartikels en zelfs huisdieren!
Meisje: Man:
We gaan eerst naar de kaasboer. Hij verkoopt kaas:
Meisje: Man:
Wie is aan de beurt? Ik, meneer. Wat kan ik voor jou doen? Ik wil graag een dozijn eieren, een liter melk en een halve kilo belegen kaas. Anders nog iets? Nee, dat is alles, dank u. Dat is dan samen 15 euro. Hier is gepast geld. Hartelijk dank!
Mark, de kaasboer: Henk, een jongen: Mark: Henk: Mark: Henk: Mark: Henk: Bij de groenteboer
staat een lange rij mensen. Wat kopen ze daar?
Mevrouw Tielemans:
Groenteboer: Vrouw: Groenteboer: Vrouw: Groenteboer: Vrouw: Groenteboer:
Meneer, mag ik een kilo paprika's, een halve kilo tomaten, twee bananen en een zak aardappelen, alstublieft? fa, natuurlijk mevrouw. Welke paprika's wilt u? De rode of de gele? Wat kosten ze? De gele kosten 2 euro per kilo, de rode kosten 3 euro per kilo. Dan de gele graag. Die eet ik het liefst. Mooi weer, he, vandaag? Wat een droge zomer was het, he?fa, dat gaat wel. Toch regen! Inderdaadt Hier heeft u alles. Dat is samen 11 euro.
Plotseling hoor ik een man luid roepen. Hij verkoopt theedoeken. Man:
Dames en heren. Hier ziet u de beste theedoeken in Nederland!
Ik:
Ze kosten maar 10 euro voor twee. De kleur kiest u zelf. Wel, mevrouw, wat denkt u? Maar meneer, ik heb geen keukenhanddoeken nodig. Ik heb een afwasmachine thuis!
In Belgium and the Netherlands you shop in the store, the supermarket or at the open-air market. Today is market day downtown. At the markets in the Netherlands and Belgium you find many products, not only vegetables and fruit, but also flowers, cheese, meat, fish, household articles and even animals! First we are going to the cheese vendor. He sells cheese. Mark, the cheese vendor: Henk, a boy: Mark: Henk: Mark: Henk: Mark: Henk:
Whose turn is it? Mine. What can I do for you? I'd like a dozen eggs, a liter of milk and half a kilo of mature cheese. Anything else? No, that'll be all, thank you. The total for all that will be 15 euros. Here's the exact change. Thanks a lot.
At the vegetable vendor's stall there's a long line of people. What are they buying there? Mrs. T:
Vegetable vendor: Mrs. T: Vendor:
Then I'll have the yellow ones please. I like them the best.
Vendor: Mrs. T:
Nice weather today, isn't it? Yes, I think so too. It was quite a dry summer, wasn't it? Rain at last!
Vendor:
It sure was. Here's everything. The total will be 11 euros.
Mrs. T: Vendor: Mrs. T:
I'm giving you 20 euros. Then you get 9 euros back. See you next week! Yes, thanks.
At the animal stand
Man: Girl: Man: Girl: Man: Girl:
What is that animal there? That certainly isn't a dog or a cat, is it? What is it? Aha, that is a hamster. Do you like him? Yes, he's cute. Would you like to hold him a minute? Yes, I would. Ow, he bites! That's not serious. Do you want that one? How much does it cost?
Man: Girl: Man: Girl: Man:
Including the cage it costs 5 euros. I can't afford that. How much does a goldfish cost? That will only cost half as much. Go ahead and give me one. Will do!
Suddenly I hear a man shouting loudly. He is selling tea towels. Man:
Me:
[3] talking about
Would you give me a kilo of peppers, half a kilo of tomatoes, two bananas and a bag of potatoes, please? Yes, certainly ma'am. Which kind of peppers would you like? The red ones or the yellow ones? How much do they cost? The yellow ones are 2 euros a kilo, and the red ones 3 euros a kilo.
Mrs. T:
Girl:
[1] talking
Ladies and gentlemen. Look here, these are the best tea towels in the Netherlands! The price is a mere 10 euros for two. Choose the color yourself. Well ma'am, what do you think? But I don't need any tea towels. I have a dishwasher at home!
Exercises Here is the same social model as presented in Chapter 5. We can now use it in exactly the same way, to get any amount of practice in using the object pronouns. Observe the same convention as before: you are always the person speaking on the left. But you can of course talk about any of the six actors, including yourself, in an endless number of ways. Use the verbs listed below one at a time, and select any of the persons to make complete sentences: ik and Elly, using zien, will turn into ik zie jou; with Mieke it will be ik zie haar, and so on. 1
Be sure you are familiar with how the three ways of addressing people are used as objects.
2
Notice that any of the actors can be either subject or object: ik zie u, but also u ziet mij; jij ziet hun (hen) but also zij zien jou, and so on. Turn any of the sentences into a question, remembering what happens to unstressed hij and to the form of the verb followed by jij.
3
Verbs to use:
zien
praten met
ontmoeten
horen
wonen bij
een brief schrijven
helpen
staan voor
de koffer geven
kennen
wachten op
het doen voor
1
Meneer De Wit: Kaasboer: Meneer De Wit:
Replace the noun in italic by a pronoun or follow the guidelines.
Ja, ik wi! Is dat _? Ja, dank u.
groenedruiven.
a
Kijk naar de man, hij verkoopt theedoeken.
b
Geef de paprika's aan de vrouw.
c
Betaal de kaasboer, anders krijg je geen kaas van de kaasboer.
d
Zij laten de huisdieren aan je tante en mij zien. potato
gratis
e
Kijk uit! De groenteboer ziet jou en je vriendin niet!
aIle
all the
groente(n/s),
f
Zie je de appels?
allebri
both of them
groenteboer( en),de
g
Tante Tine neemt Kaatje op de schoot (= lap) en ze zegt: "Kaatje, vertel Tante Tine eens over de kanarie."
alles
everything
vegetable vendor
beiden
both of them
half
half
hamster(s), de
hamster
Vocabulary aardappel(en/s),
h
de
(persons)
Ik ga met mijn vrienden naar de markt op de fiets. Zoveel mensen kopen niet bij (you informal). Professor, ik zeg (you formal): het is de beste kaas in Nederland!
belegen
aged (of
a
b
Schrijf een brief aan de ouders van je vrouw.
c
Hoeveel keer heb je dat aan je leraar gezegd?
d
Geef een geschenk aan je'verloofde voor Kerstmis.
3 Translate into Dutch.
entirely half to remember
cheese) who's next?
herinneren
de b.?
whose turn is
huisdier(en),
it?
boodschap(pen),
boodschappen
de
doen
(zich) het
pet
huishoudartikel
household
with me
(en/s), het
article
message, (pi)
inkoop, (inkopen), de
shopping
shopping to go
inkopen doen
to go shopping
shopping dozijn(en), het
dozen
kaasboer(en),
de
droog
dry
kat(ten), de
eend(en), de
duck
kilo(gram), kilo's/
cheese vendor cat kilogram
a
He gives me a piece of cheese.
elk(e)
each
b
She says this to him.
enveloppe(s), de
envelope
c
We sing it for him.
erg
very, bad
d
They give it to me.
euro(-), de
euro
feest( en), het
feast
fout(en), de
mistake
fruit(-), het
fruit
geel
yellow
meegenomen
gepast geld
exact change
meestal
mostly
goudvis(sen), de
goldfish
melk(-), de
milk
e
She tells him the secret (het geheim).
kilogrammen,
het/ de
kleren, de
clothes
komt in orde!
will do!
kooi(en), de
cage
liter(s), de
liter
markt(en),
de
meenemen, nam!
4
vegetable
helemaal
beurt: wie is aan
bij me
Verte! je verhaal aan je broer.
de
helft(en), de
2 Take the aan out of the following sentences and adjust word order if necessary.
for free
alles - allemaal - alIen - alle/al de Groenteboer: Meneer De Wit: Groenteboer:
Wie is aande beurt? Ik. Ik will kilo druiven. Dit zijn de laatste druiven. Wilt u ze _?
market to take along
namen mee, heeft
minister
minister(s), de
vergissen (zich)
clergy)
paprika('s),
verheugen op (zich)
pepper
de
park(en), het
park
parkeerplaats( en), de
parking place
product(en),
product
to sell
verkopen, verkochtl verkochten, heeft verkocht veroorloven
het
to look forward to
to pick up
ophalen(sep)
to make a mistake
(political, not
(zich)
to afford
vijver(s), de
pond
vis(sen), de
fish
vreedzaam
In peace
row, line
wassen (zich),
to wash
to shave
waste/wasten,
(oneself)
(oneself)
heeft gewassen
slaapzak(ken),de
sleeping bag
week(weken),
snoeZlg
cute
weer(-), het
weather
area
willen
to want
jouwlje auto
supermarket
zak(ken), de
bag
zijnlz'n moeder
your car his mother
to be amazed
zand(en), het
sand
haarl(d'r) vader
her father
at
zomer(s), de
summer
(het dier) zijn/z'n (the animal), hok its kennel uw huis your (formal) house
regen(s), de
rain
reis(reizen), de
trip
rij(en),de scheren (zich)
streek(streken), supermarkt(en), verbazen (zich)
de de
de
Possessive
adjectives
Plural
Singular mijnlm'n boek
week
§]
my book
ons huis
our house
onze auto
our car
jullielje fiets your bicycle hun bus their bus
Remarks
1
Non-emphatic written.
forms are used in everyday speech and occasionally
2
Jouw is used only for special emphasis, the usual form even in writing being je:
A: Hij neemt mij mee naar het concert. B:Jou? A: Ja, verbaast je dat?
A: He is taking me to the concert. B: You? A: Yes, does that surprise you?
3 Spelling difference between jouw and jou (possessive and object),
C?) NOUN
between uw and u:
t::!)
1/
Heeft u uw kaartje bij u? Do you have your ticket with you?
~
Gaat jouw vader met jou naar de film? Does your father go to the movies with you? 4
~.
Once the form jullie has been used in the sentence, je can be its unstressed form.
e
Jullie houden natuurlijk liever je boek bij je. Of course, you'd rather keep your book with you. 5 Ons/onze: the use depends upon the gender of the following nounons for neuter singular nouns; onze in all other cases:
Dat is ons boek. That is our book.
--? --?
Dat zijn onze boeken. Those are our books.
Dat is onze auto. That is our car.
--? --?
Dat zijn onze auto's. Those are our cars. Possessive
6 D'r is-regularly heard in the Netherlands, though not in Flanders. Heb je d'r boek gezien?
Have you seen her book?
Ze. komt met d'r man.
She's coming with her husband.
The Dutch equivalent of "mine", "yours", in one of two ways, formal and informal.
~ Adjective
pronouns "ours", etc., can be expressed
~
Formal
endings after possessives
Adjectives modifying a noun require an adjective ending when they are preceded by a possessive. The possessive is not considered indefinite. So a neuter singular noun preceded by a possessive has a modifying adjective with an ending. Note that ons has no ending when it precedes a neuter singular noun with modifying adjective.
Mijn he Ie gezin.
My entire family.
Haar nieuwe huis.
Her new house.
Ons kleine land.
Our small country.
Onze kleine stad.
Our small town.
The definite article appropriate to the noun is placed before one of the above possessives, to which -e is added: Hier is mijn krant. Here is my newspaper.
--? --?
Dat is de mijne. That is mine.
Daar is jouw boek. There is your book.
--? --?
Dat is het jouwe. That is yours.
Dat is zijn huis. That is his house.
--? --?
Dat is het zijne. That is his.
Dat is haar vader. That is her father.
--? --?
Dat is de hare. That is hers.
Het is zijn hok. That is his kennel.
Het is het zijne. That is his.
Ik heb uw kopje.
Ik heb het uwe.
That is your cup.
That is yours.
Nee, dat is niet ons bed. ~ No, that isn't our bed. ~
Unlike English, Dutch also uses this with reference to persons:
de ogen van Marieke 4
interrogative
Nee, dat is niet het onze. No, that is not ours.
Dit zijn jullie kinderen. These are your children.
~ ~
Dit zijn die van jullie. These are yours.
Hun huisdieren zijn lief. Their pets are nice.
~ ~
De hunne zijn lief. Theirs are nice.
I 9.3.31
9.3.2 Informal: the van construction I
The other frequently used construction, characteristic especially of the spoken language, is the use of the object pronoun preceded by van and the appropriate demonstrative: Hier
is mijn krant.
Here is my newspaper. Zijn huis is groot. His house is large.
Die van jou is daar. Yours is there.
.
Other
d'r/z'n/hun
to express an
constructions
Whose book is this?
for possessives
construction:
Jan z'n moeder is ziek.
Jan's mother is sick.
Mijn ouders hun hond is klein.
My parents' dog is small.
Use d'r kat is dood.
lise's cat is dead.
In spoken informal language this construction is used with the third person singular or plural.
2 Dat van jou is klein. Yours is small.
van is used before wie "who"
possessive:
Van wie is dit boek?
1 I
The preposition
Mary's eyes
Add an -s: Miekes moeder is ziek.
Mieke's mother is sick.
Jans vader werkt niet.
Jan's father doesn't work.
Hanna's zus studeert.
Hanna's sister studies.
19.3.2.11 Remarks
1
The van construction is obligatory with jullie:
Just as in English, an -s can be added to a noun to express possession. The spelling rules apply, as is clear from the examples: no apostrophe unless
Ons huis is klein, maar dat van jullie is groot.
the noun ends in a vowel other than -e.
Our house is small, but yours is large. 2
3
The van construction is usual after a form of the verb zijn "to be": Dit boek is van mij.
This book
Is die auto van jou?
Is that car yours?
Ja, die is van mij.
Yes, it is mine.
The construction
with van is the regular way of expressing the
possessive in Dutch, corresponding de
is mine.
ramen van het huis
to the English use of "of":
the windows of the house
Practice text Op de luchthaven L
>-
V1
Db
c W
E
I "D
C (1:J I
""
::J '"
....
'"
0 >-
:.c
.-ell
C N
10. ::c
C N
C ..N
10. nI
.-C
Q) ..r:. .
""
::J o >-
::J 0
I
I
-
::> if: 'Vi V1
"D
CL
U)
V1 0
V1
j
(1:J
I.
.j; .O
'+-
L(/)
Qi '" >E
Db c W
"D
'+Qi
>-
.!!!.
::> if:
> X
V1
C :::J 0 c
e
CL
I
Q)
I
tJ 3i
' -D
.'"
'"
Q)
>
> Qi '"
u
.&.
u
Qi '" ....
::J
0 >-
0 <1\
c 0
j
ell
::J 0
>-
E
"" Q)
..r:. ..r:.
E .-
ell
.
10.
E
::C
E ell
10. "'" nI
.&.
nI
.&.
::J
'"
Zij gaan naar beneden en komen zo in het station.
E
John:
Mijn naam is fohn. Ik kom uit de Verenigde Staten. Bent u een Nederlandse?
Mieke:
fa, ik kom uit Den Haag. Vertrekt de trein op tijd, denkt u? De Nederlandse spoorwegen werken erg goed. Onze treinen lopen vrijwel altijd op tijd. In ons kleine land rijden de treinen erg hard, vooral de TGV. Zijn die van jullie in Amerika ook zo snel? Ons land is groot en de treinen zijn misschien minder snel. We kopen hier ons kaartje.
Q) ..r:. ....
.!!!. u .N
::J
John: Mieke:
E
O >-
::J
0 >-
Q) ..r:. ....
I
I
.-
ell
N
John: Mieke:
<1\
.
C
Ze gaan naar het perron en daar staat hun trein al. Ze stapp en erin en vinden nergens een plaats.
0
"5
ell ::I
.&.
C
ell
.-
ell
.&.
Ze kopen hun kaartje aan het loket.
Mieke: John:
1-
c w
::J 0
>-
Q) ..r:.
Q) ..r:.
'"
'-....
::J 0
Q)
>-
::J 0
>Q)
>- ..r:. ....
Mieke:
"D
C. ni
V1
c (1:JI
.!!!. .
ell
I
N
ell
.!!!.
ell
N
::> if:
...
tJ
E
(/)
:::J (1:J VJ U)
John:
Van welk perron vertrekt onze trein? Van perron 7.
Van wie is die plaats? Die is zeker vrij. Nee, deze plaats is al bezet. Ik zie de koffer van die heer daar. De trein is vol.
Wat jammer. Wij kunnen op uw bagagezitten. In de mijne zitten glazen. fa, mijn koffer is stevig genoeg voor ons beiden.
At the airport
"D
Pardon. Heeft u een ogenblik? fa, natuurlijk. Kan ik u helpen? Waar is het station? Het is hier beneden. Waar wil u heen? Ik neem de trein naar Den Haag. Daar moet ik ook heen. Komt u met mij mee. Dank u.
Q)
.&.
L
'-
I-
.&.
.N .N .N .N
::1
V1 Db
::I 0 C 0
CII
E
1.-.j; .2.
0 I U)
<1\ C
:a nI
C
.&.
John: Mieke:
Itc
I
C
0
0
ell
"5
(1:J
C (1:JI
C
ell
John: Mieke: John: Mieke: John: Mieke: John:
V1
::> if:
v
u
....
+-' VJ
V1
::I
.&.
>-
..r:.
10. .!!!. ::c
'+- '" Q)
'+- Qi '" > Qi Qi '" .... '" ::J "" . 0 ::J
0 >-
::J 'w
<1\ N C c 0
....
"D
..
.&. u
j
""
"D
w
.&.
'+-
Qi Qi '" "' .... '" .... ::J E Q) 0 ..r:. ..r:.
ell
c (1:J E
'+-
nI .&. .N
....
.- ...- :.c .N
I I
-
C'I M
""' ell
.&.
j
.-
ell
.i
.-::I
-
C'I
.-
.N M
John: Mieke: John: Mieke: John:
Excuse me, do you have a minute? Yes, of course. Can I help you? Where is the train station? It is here, downstairs. Where do you want to go? I am taking the train to The Hague.
Mieke: John:
That is where I'm going. Just come with me. Thanks.
They go downstairs John: Mieke: John: Mieke:
John: Mieke:
2 Fill in the blanks. Elke: Piet: Elke:
and arrive in the railway station that way.
My name is John. I'm from the United States. Are you Dutch? Yes, I'm from The Hague. Do you think this train will leave on time? The Dutch railroads function very well. Our trains almost always run on time. In our small country the trains go very fast, especially the TGV.l Are yours in the US this fast too? Our country is big and the trains are maybe less fast. Here is where we have to buy our tickets.
Piet: Elke: Piet: Elke:
Mevrouw de Bruin: Meneer Opping: Mevrouw de Bruin:
They buy their ticket at the counter. John: Mieke:
Which platform does our train leave from? From platform 7.
They go to the platform and their train is already there. They get on the train and they cannot find a seat anywhere. Mieke: John: Mieke: John:
Whose seat is this? It must be free. No, this seat has been taken. I see the suitcase of that gentleman . over there. The train is full. That is too bad. We can sit on your luggage. There is glassware mmme. Yes, my suitcase is sturdy enough for both of us. Exercises
Robbie en ik gaan naar Utrecht. 0, wat leuk. Rijden jullie met de auto Robbie? Nee, we gaan met 0, heb jij ook een auto? la, sinds januari. Bezoek je ouders in Utrecht? ouders wonen in Amsterdam, maar de ouders Robbie wonen in Utrecht. We bezoeken ouders.
Vocabulary
a b c
Nee, dat is niet de mijne.! la, dat is de mijne.
luggage
plaats(en), de
beide
both (of us)
spoorweg(en),
benden
downstairs
statiQn(s), het
daar
there
hard
fast
stevig
jammer: wat j.
too bad
trein(en), de
train
vertrekken,
to leave
kaartje(s), het
ticket
land(en), het
country
lokt(ten),
window, counter
Komt hun bus op tijd?
luchthaven(s), 'de
airport
Nederlandse
Dutch
d
Vertrekt uw trein van perron 7?
e
Stopt onze trein in Den Haag?
1 French Train a Grande Vitesse, the European high-speed train
nowhere
nergens
perrQn(s), het
railroad train
sturdy
vertrok(ken),
het
ogenblik(ken),
de
station
vertrokken
zijn
vol
full
voor£JJ
especially
vrij
free, not occupied
woman
Heb jij zijn telefoonnummer? Is dat onze trein?
seat
baggge(-), de
1 Answer the following questions. Voorbeeld: Is dit jouw auto?
Meneer, is dat koffer? U vergeet hem. la, dat is . Dank u. Graag gedaan!
vrijwel altijd
almost always
het
moment platform
werken
to work, to function
1'0.'.'1 Remarks 1 Irregular spelling vier but veertien, veertig drie but dertien, dertig acht, achttien but tachtig 2 Cardinal
Irregular pronunciation zeven,
numbers
zeventien:
initial sound is [z]; zeventig:
initial
sound
is [s].
0-10
11-20
10-100
100-1.000.000
zeven, zeventien, zeventig: often the stressed [e] is pronounced as [0] Le. zeuven, zeuventien, zeuventig (pronounced but not normally written this way). This pronunciation only occurs in the Netherlands, and is used to avoid confusion with negen.
0
nul
II elf
10 tien
100
honderd
I
een
12 twaalf
20 twintig
200
tweehonderd
2
twee
13 dertien
300
driehonderd
3
drie
14 veertien
30 dertig 40 veertig
400
vierhonderd
honderdeenenzestig
one hundred (and) sixty-one
4
vier
50 vijftig
1000
duizend
duizend drie
one thousand (and) three
5
60 zestig
2000
tweeduizend
6
vijf zes
15 vijftien 16 zestien 17 zeventien
70 zeventig
3000
drieduizend
7
zeven
18 achttien
80 tachtig
4000
vierduizend
8
acht
19 negentien
90 negentig 100 honderd
1000
een miljoen
9
negen 10 tien
20 twintig
The unit is placed before the ten!
1.000.000een miljard
3 Honderd - duizend
These examples show Dutch does not add een to honderd and duizend, nor does it add en between hundreds and rest of number or thousands and rest of number.
4
Splitting up the different sections of long numbers
Thousands, hundreds separated from the rest: 1.333
duizend driehonderd
12.467
twaalfduizend
drieendertig
vierhonderd
zevenenzestig
21 eenentwintig 22 tweeentwintig 23 drieentwintig
5 A period separates each set of three numbers; a comma is used for the decimal point: 2.024.789
2,024,789
47,6
47.6
0,0 nul komma nul
absolutely nothing
1'0.2.'1 Exceptions
6~19
eerste
and achtste
eerste
and derde
~ ~
-ste ending not based on the cardinal number
tweede ~ spelled with double ee, even though the [e) sound occurs in an open syllable. The reason is because twee is spelled with double ee to begin with. Every language has its own unique "reflection" of the world.
Ordinal
1'0.2.21 Remarks
numbers
In a compound number only the last receives the ending.
1-19 Cardinal number
Upwards of 20
Cardinal number + -ste/-de
+ -de ending
Ordinal numbers are commonly abbreviated: llde, but mostly nowadays you find le, lle.
sometimes you see lste or
Ie
eerste
20e
twintigste
2e
tweede
JOe
dertigste
3e
derde
40e
veertigste
4e
vierde
Sge
negenvijftigste
Se
67e
6e
vijfde zesde
IOOe
zevenenzestigste honderdste
vrijdag, veertien
7e
zevende
IOle
honderd eerste
op zevenentwintig
8e
achtste
IISe
honderd vijftiende
ge
144e
IOe
negende tiende
I.OOOe
honderd vierenveertigste duizendste
Het is vandaag de achtste april. Today is the eighth of April.
lie
elfde
I.OOle
duizend eerste
12e
twaalfde
1.200e
duizend tweehonderdste
De vijftiende mei valt dit jaar op een dinsdag. The fifteenth of Mayfalls on a Tuesday this year.
13e
dertiende
I.OOO.OOOe
miljoenste
14e
veertiende
I.OOO.OOO.OOOe miljardste
ISe 16e
vijftiende zestiende
17e
zeventiende
De vijftiende valt dit jaar op een zondag. The fifteenth this year is on a Sunday.
18e
achttiende
Wanneer
1ge
negentiende
Op de zevenentwintigste.
Dates In dates, Dutch ordinarily uses a cardinal number:
een januari
the first of January,January first februari maart
Friday, February fourteenth on the twenty-seventh of March
Although occasionally ordinals are used as well:
When the month is not given, ordinal numbers are obligatory:
vrijdag de dertiende Friday the thirteenth
heb je exam en?
When is your exam? On the twenty-seventh.
The normal way of writing dates is to use the numeral, which then precedes the name of the month. Note carefully that this order is kept when the date is written entirely in numbers:
25 juni 1997 (25-6-1997)
June 25, 1997 (6-25-1997)
4 juli 2001
July 4, 200 I
(4-7-2001)
(7-+-200 I)
Before 2000, the year is commonly expressed in hundreds: 1492
veertien (honderd) tweeennegentig
1999
negentien (honderd) negenennegentig
After 2000, the year is expressed in thousands for the time being. Dutch usually does not express a number like 2200 in hundreds, but in thousands and hundreds: tweeduizend tweehonderd.
2001
tweeduizend een
2035
tweeduizend vijfendertig
Used in the plural only when the individual units are emphasized and when they are not preceded by a definite number. When preceded by a definite number, the singular form is used.
Wij berekenen een afstand, lengte, breedte in centimeters, meters en kilometers en gewichten in kilo's en grammen of in ponden. We measure a distance, length or width in centimeters, meters and kilometers and weights in kilograms and grams or in pounds. Wij meten water in liters. We measure water in liters. but:
Dat is dan vijftig euro samen. That is fifty euro all together. Dat kost vier euro, vijfendertig (cent). That costs four euro and thirty-five cents.
(Or twintig vijfendertig, perhaps, it is still impossible to say how this will develop in the future.)
Units of currency, measures and time 1'0.4,'1 Currency Before the introduction of the euro, the unit of currency was different for the Netherlands and Belgium. Belgium had the Belgian frank and the Netherlands had the gulden. There were colloquial names for some of the coins or notes, but that will change with the euro. In what way it will probably affect the Dutch language is not clear yet. The symbol for the euro is €.
Brugge is twintig kilometer van Oostende. Bruges is twenty kilometers from Ostend. drie kilo sinaasappels en honderd gram suiker. three kilograms of oranges, and a hundred grams olsugar vier pond appels four pounds of apples drie liter melk three liters of milk
I ""
1'0.4.21 Measures length: liquid volume: weight:
centimeter, liter
meter,
kilometer
kilo, gram, pond and ons kilo
Note: in case of weights and measures, the noun follows immediately after the unit of measurement, without any joining preposition as in English: vijf kilo kaas
five kilos of cheese
twee
two liters of milk
liter melk
Een ons
=approximately
Om de twee dagen, om de vier weken, om de zes maanden Every other day, every fourth week, twice a year Een keer per week, twee keer per maand, drie keer per jaar Once a week, twice a month,three times per year
25 grams
100 grams
1'0.4.31 Time
1'0.4.41 By the way Many expressions of time and number' seem unpredictable idiomatic from the point of view of English:
Er zijn twaalf maanden in een jaar. There are twelve months in a year. Er zijn 365 dagen in een jaar. There are 365 days in a year.
Zij zijn met z'n tweeen.
Een jaar heeft 52 weken. One year has 52 weeks.
Wij zijn met ons drieen.
De Tijd: "de tijd vliegt snel, gebruik hem wel". The Time: morgen
de dag the day
>..
vanochtend/vanmorgen
~
-
vandaag
today
'5 ochtends ochtend morgen
'5 morgens
vanochtend vanmorgen
-a
the morning.
in the morning
this morning
bO
de middag the afternoon
'5 middags in the afternoon
vanmiddag this afternoon
1)0 «I Q) "CI..c ....
"41
{ de de
> c 0 .;:
L-5
There are two of them; they're There are three of us; we're a threesome.
Hebt
u terug
is het vandaag? van 25 euro?
"time flies quickly,use it well". de dag: de ochtend/de '5 ochtends/'s morgens
and thus
a twosome.
De hoeveelste
r
on Thursdays, on
Elke dag, elke week, elke maand, elk jaar Each day, each week, each month, each year
One pound = approximately 450 grams Een kilo = approximately 2.2 pounds One OUlJce = approximately
on Mondays, on Tuesdays, on Wednesdays, Fridays, on Saturdays, on Sundays
de avond
'5 avonds
vanavond
the evening
in the evening
this evening
de nacht
'5 nachts
vannacht
the night
at night
tonight
'5 maandags, elke dinsdag, '5 woensdags, elke donderdag, '5 vrijdags, '5 zaterdags, '5 zondags
}
What's the date today? Do you have change for 25 euros?
deze week
this week
vrijdag over een week
a week from Friday
over veertien dagen over een maand of drie
in two weeks
in two or three months
een
around ten years
jaar
of tien
\
een stuk of vijf appels
about five apples
ongeveer vijf appels
about five apples
Note: the last examples express an approximate number and they do so by using the unstressed een, "a", and not the stressed een "one". Practice
text
Die gekke juffrouw Boggemog Die gekke juffrouw Boggemog Injonuorislooptzij nog.
Annotations strange, weird, crazy still
In februari staat zij op,
to get out of bed
en stopt haar wasje in het sop.
puts - laundry - soapy water
In maart trekt zij haar jasje aan.
to put on
om even naar de kerk te gaan.
just (implies short while) -
Pieter Penning: Lokettiste: Pieter Penning: Lokettiste:
church
Pieter Penning: Lokettiste:
En als zij thuiskomt in april,
come back home
dan is het weer een poosje sti/.
again - a little while
Pieter Penning: Lokettiste:
En in de mooie maand van mei, dan springt zij touwtje in de wei.
to jump rope - meadow
In juni heeft ze nog geen haast.
to be in a hurry next door
Dan spreekt ze met meneer hiernaast.
Pieter Penning: Lokettiste: Pieter Penning: Lokettiste:
Hoe laat begint die? Nou, die begint am 15 uur, meneer. En zijn er nag goede plaatsen? fa, er zijn nag enkele goede plaatsen. Hoeveel kosten die? Die zijn 40€ per plaats. Dan wil ik er twee vaor zondagmiddag, 2 oktober. Dat is dan 80€. Hier is een briefje van 1DO€. Dit zijn de twee kaartjes: op rij E, plaatsen 5 en 7, en hier heeft u 20€ terug. Dank u wel. Tot uw dienst, meneer.
At the theater box office In juli speelt ze met haar kat. en stopt haar ene voet in bad.
foot
En in augustus als het moet, dan wast zij ook haar andere voet.
other
En in september heeft ze 't druk.
to be busy
Dan sc;heurt ze de kalender stuk.
tear to pieces, pun on "scheurkalender", a
Saleswoman:
calendar from which you tear off one sheet each day In een cafe rond half oktober
Pieter Penning:
middle of
Pieter Penning: Saleswoman: Pieter Penning: Saleswoman: Pieter Penning: Saleswoman: Pieter Penning:
vraagt zij een koffie aan de ober. En in november drinkt ze 't op en haalt haar wasje uit het sop. En in december slaapt ze in met dekentjes tot aan haar kin.
she drinks it up. to take from to fall asleep blankets - chin
Note: the names of the months and days of the week are not written with a capital letter in Dutch!
Saleswoman: Pieter Penning: Saleswoman: Pieter Penning: Saleswoman:
Lokettiste:
Goedenavond. Heeft u nag plaatsen vrij vaor de voorstelling op zaterdagavond? Nee meneer, alle plaatsen op zaterdagavond zijn uitverkocht, maar we hebben nag plaatsen voor de matinee op zondag.
Well, it starts at 3:00 p.m., sir. And are there any good seats left? Yes, there are a couple of good seats left. How much are those? They are 40€ per ticket. Then I would like to have two of them for Sunday afternoon, October 2nd. Your total is 80€. Here's a 100€ note. These are your two tickets, row E, seats 5 and 7, and here is 20€. Thank you very much. You are welcome, sir.
Exercises
Aan de kassa van het theater Pieter Penning:
Good evening. Do you have any seats left for the performance on Saturday night? No, sir, all seats for Saturday night are sold out, but we do have seats for the matinee on Sunday. At what time does it start?
1
Questions on the texts. Wanneer slaaptJuffrouw Boggemog? Wat doet zij in mei? Wat drinkt zij in november? Hoeveel kaartjes wil Pieter voor de voorstelling?
Wanneer
zijn er nog plaatsen
Hoeveel 2
Answer
moet hij betalen the following
Wanneer
vrij?
voor de kaartjes?
1
crazy, strange
gewicht(en), het
weight
gram(men), de
to get up
halen
to get
overdag
during the day
hiernaast
next door
per
per
inslapen, sliep(en) In, IS ingeslapen
to fall asleep
pond(en), het
pound
poos(pozen), de
break, period of time
jaar(jaren), het
year
to sleep
keer
time(s)
slapen, sliep/ sliepen, heeft geslapen
kilometer(s), de
kilometer
sop(pen), het
soapy water
kin(nen), de
chin
to speak
koffie(s), de
coffee, cup of coffee
spreken, sprak! spraken, heeft gesproken stoppen in
September
loket(ten), het
counter
to put in to tear in
October
lokettist(en), de
salesman at
j
Vocabulary Months of the year
I
januari
January
juli
July
februari
February March
augustus
August
maart april
April May June
september oktober november december
November December
I
lokettiste(s), de
Days of the week
maandag
Monday
vrijdag
Friday
dinsdag
Tuesday
zaterdag
Saturday
woensdag
Wednesday
zondag
Sunday
donderdag
Thursday briefje(s), het
banknote
deken(s), de
blanket
dienst(en), de
servICe
aantrekken, trok aan, heeft
to put on
aangetrokken (sep)
I
I
suiker(s), de
sugar
saleswoman
thuiskomen, kwam/kwamen
to come back
matinee
touw(en), het
rope
meten, mat/maten, heeft gemeten
to measure
touwtje springen uitverkocht
to jump rope sold out
meter(s), de
meter
voet(en), de
foot
middag(middagen), de
afternoon
voorstelling(en), de
performance
nacht(en), de
night
was(-), de
laundry to wash
nog
still
druk: het druk hebben
to be busy
other
avond(en), de
evemng
enkele
a few
ochtend(en),
bios coop
movie theater
even
for a little
ongeveer I
thuis, is thuisgekomen
matinee(s), de
ander
while, just
home
month
distance
(bioscopen), de
pieces
maand(en), de
afstand(en), de
I
stukscheuren (sep)
counter
at counter Dagen van de week
heeft opgedronken
gram
I
I
Maanden van het jaar
to drink up
(sep)
In welk jaar werd Belgie onafhankelijk? Wanneer vierden wij het 200-jarige bestaan van de VSA?
juni
gek
opdrinken, dronk(en) op,
opstaan, stond op, is opgestaan (sep)
de week en in het weekend?
Wat eet jij 's ochtends, 's middags en's avonds? Wat doe jij vanavond? Hoe vaak doe jij aan sport? Doe je je was elke week, om de twee weken, .. .? Wanneer studeer je Nederlands? Wanneer ontdekte Columbus Amerika?
mel
exam
'1
questions.
sta jij op tijdens
examen(s), het
de'
wassen, waste(n), heeft gewassen
mornmg
weer
agam
approxi-
wei/weide (en)/
meadow
mately
(n/s), de
hij kookte
hij hoorde
wij kookten
wij hoorden
jullie kookten
jullie hoorden
zij kookten
zij hoorden
1".2.21 Tor D? The choice of t or d as the sign of the past is automatically the consonant in the infinitive.
determined by
Weak and strong verbs 1 The endings -te, -ten are used after voiceless consonants (t, k, f, s, ch, pi. A handy way to remember them is with the word 't kofschip, a name for an old type of sailing vessel.
The verbs in all Germanic languages can be divided into two major classes according to whether: 1
the past tense is formed by the addition of a suffix to the stem to reside wonen
resided woonde(n)
=weak
(has) resided (heeft) gewoond
or 2
the past tense is formed by a vowel change in the stem itself to sing zingen
sang zong
=strong
(has) sung (heeft) gezongen
Past tense of weak verbs
The past tense of weak verbs is formed by adding + or -d- to the stem of the verb, and then the endings -e for the singular and -en for the plural.
koken
=stem + tId + e(n) to cook
horen
Translation
Simplepast singular
Simplepast plural
hopen
to hope
hoopte
hoopten
kloppen
to knock
klopte
klopten
praten
to talk
praatte
praatten
zetten
to set
zette
zetten
roken
to smoke
rookte
rookten
straffen
to punish
strafte
straften
fietsen
to cycle
fietste
fietsten
lac hen
to laugh
lachte
lachten
Notice that since -tt- is a spelling convention and pronounced like single t, and -n is dropped in ordinary speech, praten (infinitive) - praatte (simple past, singular) - praatten (simple past plural) are all pronounced alike.
111.2./1 Formation of the simple past
Simple past
Infinitive
0
2 The verbs that do not have any of the above consonants in their infinitive take a -de/-den ending: Infinitive
Translation
Simplepast singular
Simplepast plural
to hear
ik kookte
ik hoorde
bestellen
to order
bestelde
bestelden
jij kookte
jij hoorde
bouwen
to build
bouwde
bouwden
naaien
to sew
naaide
naaiden
studeren
to study
studeerde
studeerden
schudden
to shake
schudde
schudden
leggen
to lay
legde
legden
3 Verbs with v or z in the infinitive also add the endings -de, -den, but these endings are added to the stem of the verb: Inftnitive
Translation
Stem
Simple past singular
Simple past plural
leven
to live
leef-
leefde
leefden
geloven
to believe
geloof-
geloofde
geloofden
reizen
to travel
reis-
reisde
reisden
glanzen
to shine
glans-
glansde
glansden
1
The -t ending is used when the final consonant of the stem is any of the consonants in 't kofschip, provided it is the same consonant in the infinitive.
2
The -d ending is used for all other weak verbs.
Note: 1 In pronunciation end of the word.
2 Since doubled letters may never stand at the end of a word in Dutch, no -t or -d is added to verbs whose stems already end in -t or -d:
The past participle in Dutch consists of the stem of the verb plus either d or t, and a prefix ge-: past participle =ge- + stem + d/t
praatte/praatten talked
gepraat hebben to have talked
antwoorden
antwoordde/antwoordden
to answer
answered
geantwoord hebben to have answered
kloppen hopen
to knock
zetten praten
to set to talk
(/) (/) pakken LJ.J -' roken LJ.J () 6 straffen >
Most Dutch speakers in the Randstad area pronounce the sound spelled g identical with that spelled ch, which would make it seem as though a verb like leggen ought to have ending -te, as does lachen. The -de ending, however, reflects the fact that for many Dutch speakers, particularly in the southern provinces and in the whole of Dutch-speaking Belgium, the sounds g (voiced) and ch (voiceless) are as sharply distinguished from each other as are v and f, or z and s.
The past participle
praten to talk
PRESENT TENSE, INFINITIVE
The explanation of this is the familiar rule that the letters v and z may not close a syllable. The pronunciation does not follow this, however, and the past-tense forms at the right are pronounced as 'leevde', 'geloovde', 'reizde', 'glanzde'.
1".2.31 By the way
there is no difference between -t and -d at the
to hope
to pack to smoke to punish
missen fjetsen
to miss to cycle
kuchen
to cough
krabben
to scratch
schudden to shake baden to bathe leggen 0 LJ.J volgen ()
to lay to follow
6 >
leven
to live
reizen
to travel
(allothers)
PAST TENSE
PAST
PARTICIPLE
D ~
I I I I I I I I I I I I I I I I I
0
rI
OJ
I
C]J':---
0] D 0 CD
11e
C]J U~ CD/we
o~ D
rr-=p] ''-------
CJJ-
D~ ge CJ]
0
~
:
I
i
ge
~cil t~--"TI
I :
F~-.;l L__SJ
I
D
:
L1
!
The present
Crazy about traveling
perfect
Lia: Roos: Lia: Roos: Lia:
The present perfect tense consists of the past participle of the verb accompanied by the appropriate form of the auxiliary verb hebben/zijn (English "I have talked"): Present perfect = Hebben/zijn
. . . ge- + stem + d/t
Roos: Lia:
Note: The greatest difference from English, however, is the fact that the auxiliary verb and past participle do not normally stand next to each other. In a regular sentence the auxiliary verb stands immediately after the subject (or second in the sentence, see remarks on word order in Chapter 5), and the participle always stands at the end of the clause. Hij heeft een huis gebouwd.
He has built a house.
Heb je vaak met haar gepraat?
Have you talked to her often?
Ik heb hem vaak in de stad in de bibliotheek ontmoet.
I have met him often in the city in the library.
Gisteren heeft ze wat
She cooked some potatoes
aardappelen
yesterday.
gekookt.
Bij deokruidenier hebben wij wat kaas besteld.
Roos:
We ordered
Have you traveled often? No, because I have always worked. Is traveling so much fun? Yes, I have learned a lot about other countries on my trips. Have you met many people from other countries? Of course, we stayed on farms or in bed and breakfasts. The people cooked the local food for us. What did you talk about then? We talked about politics, culture, language, etc. Sometimes, we went out to drink with our host and hostess. Then they ordered local beers for us. After our trips we always followed the news about the countries that we visited. That sounds like fun. You have widened your horizon by traveling. Maybe I will do that also with my husband once we retire.
Exercises 1 Put the verbs in parentheses in the present perfect. Hij (geloven) mij nooit elke keer dat ik hetzelfde verhaal herhaalde. Hij (ontkennen) altijd dat hij mij vroeger wel
some cheese at
the grocer's.
geloofde.
op zijn broer en (vertellen) dat aan iedereen. Dat ik van zijn broer hield, (erkennen) hij niet.
Practice text
Roos: Lia:
Roos:
Heb jij vaak gereisd? Nee, want ik heb altijd gewerkt. Is reizen zo leuk? la, ik heb veel over andere landen geleerd op mijn reizeno Heb jij vee! mensen ontmoet uit andere landen? Natuurlijk, wij hebben altijd in boerderijen of pensions gelogeerd. De mensen kookten het lokale eten voor ons. Waarover hebben jullie dan gepraat? Wij praatten over de politiek, cultuur, taal, enz. Soms gingen wij iets drinken met onze gastheer en gastvrouw. Dan bestelden zij lokale bieren voor ons. Na onze reizen hebben wij altijd het nieuws over de landen die we bezochten gevolgd. Dat klinkt leuk. Door reizen heb jij jouw horizon verbreed. Misschien doe ik dat oak we! eens met mijn man als wij met pensioen gaan.
mij van de moord
Translation
Gek op reizen Lia: Roos: Lia: Roos: Lia:
Hij (beschuldigen)
Whenever I repeated the same story to him, he never believed me. He always denied that he had believed me before. He accused me of his brother's loved his brother
2 III
murder and told everyone about it. That I is something
he didn't want to recognize.
Translate into Dutch.
Ton:
Els traveled to Leiden, and took these pictures of the historic buildings there. She developed them herself.
Leen: Ton:
Yes, Leiden has beautiful buildings. How much did you pay her? I haven't paid for the pictures. She didn't expect any money -I've already explained that. But I thanked her for the pictures. Where did you meet Els?
Leen: Ton:
I met her on a trip to Belgium. We traveled together and talked a lot. I promised her a letter.
Leen: Ton: Leen: Ton: Leen: Ton: Leen: Ton: Leen:
And have you sent a letter? I sent a long letter last week - no, two weeks ago. And she answered yesterday. I put her letter on the table this mornmg. That's her reply. She thanked me for the trip to Amsterdam. That is nice. Did you take a boat tour? No, we bicycled from here to Amsterdam. We took small, narrow roads with little traffic.
hostess
gastvrouw(en),
antwoorden
to answer
gebouw(en), het
building
bedanken
to thank
geleden
ago
beloven
to promise
geloven
to believe
to order
gisteren
yesterday
to visit
glanzen
to shine
herhalen
to repeat
historisch
historical
bestellen
.
bezoeken, bezocht(en), heeft bezocht de
farm
boot (boten), de
boat
boerderij(en),
boottoer( -toeren), de
boat tour
de
hopen
to hope
hQrizon(nen), de
horizon
klinken, klonk(en),
to sound
heeft geklonken
bouwen
to build
cultuur (culturen), de
culture
erkennen
to admit,
lachen, lachte/
recogmse
lachten, heeft
eten(-), het
food
gelachen
fietsen
to cycle
foto('s), de
photo
gastheer( -heren), de
host
to knock
kloppen kruidenr(s),
de
grocer to laugh 0
leren
to learn
leven
to live
lokaal
local
naaien
to sew
taal (talen), de
language
pensioen(en), het
retirement
tocht(en), de
trip
pension(s), het [pasjo]
bed and breakfast
de
politics
uitleggen (sep)
to explain
vaak
often
verbreden
to widen
reizen
to travel
samen
together narrow
verkeer(-), het
traffic
verklaren
to explain
straffen
to punish
verwachten
to expect
studeren
to study
weg (wegen), de
road, way
sturen
to send
wonen
to reside
smal
Vocabulary answer
to develop
politk(-),
And in Amsterdam, you ordered a beer on a terrace? Yes, but more than one. All the way to Amsterdam! A long trip by bicycle.
antwoord(en), het
ontwikkelen
Infinitive
Simple past The simple past tense of strong verbs is indicated by some difference from the present in the vowel of the stem. First, let us note how a typical strong verb is conjugated in the past:
Simplepast singular- plural
Pastparticiple
blijven
to stay
bleef/bleven
gebleven
2a
bieden
to offer
bood/boden
geboden
2b
buigen
to bend
boog/bogen
gebogen
3a
binden
to tie
bond/bonden
gebonden
3b
zen den
to send
zond/zonden
gezonden
4
nemen
to take
nam/namen
genomen
Sa
geven
to give
gaf/gaven
gegeven
Sb
liggen
to lie
lagllagen
gelegen
6
dragen
to carry
droeg/droegen
gedragen
7a
laten
to let
lietJlieten
gelaten
7b
helpen
to help
hielp/hielpen
geholpen
to sing
zingen
Present ik zing jij zingtJzing
jij
Simplepast
I sing
ik zong
I sang
8
Minor groups, represented
you sing
jij zong
you sang
8a
hangen
to hang
hingen/hing
gehangen
8b
bewegen
to move
bewoog /bewogen
bewogen
8c
zweren
to swear
zwoer/zwoeren
gezworen
hij zingt
he sings
hij zong
he sang
wij zingen
we sing
wij zongen
we sang
jullie zingen
you sing
jullie zongen
you sang
zij zingen
they sing
zij zongen
they sang
by only a few members each:
Note 1: The simple past of classes 4 and 5 has a short vowel in the singular but a long vowel in the plural.
The singular of the simple past tense is simply the stem without any ending, the past tense being indicated in this case by the change from i to o.
Vowel changes in the stem There are a number of different ways in which the vowel of the stem might change. By an old tradition, in the Germanic languages we arrange these in seven classes, each illustrated here with one verb. The past participle has the prefix ge- and, like the English strong verb "given" ends in an -en.
~ 0
and
Jag bad
just like da9
we,g god
la......gen ba..... 'detl da.. . .. ge n
we.... gen o.... -den
But here you find two verbs that look similar in the infinitive, but one of them is strong and one weak:
Note 2: A few other strong verbs present slight irregularities:
verliezen
to lose
verloor Iverloren
verloren
komen
to come
kwam Ikwamen
gekomen
houden
to hold
hield Ihielden
gehouden
eten
to eat
at laten
gegeten
worden.
to become
werd Iwerden
geworden
hoopte/hoopten hoped
heeft gehoopt hoped
lopen to run or to walk
liep/liepen ran walked
heeftlis ran walked
Conjugation
Note 3: verliezen: usually hebben is used. zijn is also used in spoken language, or in the expression: iemandliets uit het oog verliezen (to lose track of someone).
with hebben or zijn?
rather than with hebben. Such verbs are those which indicate a change of place or state, provided they are intransitive (i.e. can take no object):
I forgot my umbrella.
Hij is op de grond gevallen.
He fell on the floor (he has fallen. . .).
Zij is in Rotterdam gestorven.
She died in Rotterdam.
zijn, if vergeten means: to lose from one's memory:
Hij is de naam van zijn kleinzoon vergeten. He forgot the name of his grandson.
2 With verbs indicating a specific means of locomotion use zijn if the destination is specified or implied, hebben if it is not:
A complete list of all the strong verbs used in this text is to be found on page 282. Although the total number of strong verbs in the Dutch language is smaller than the number of weak verbs, many of the most common verbs are strong. Since there is no foolproof way of predicting the past tense of a given strong verb, the principal parts (infinitive - simple past - past participle) must be learned with each verb. In all the vocabularies, the past tense and past participle forms are supplied for each strong verb. Principal parts of weak verbs, since they are regularly predictable, are given only in the case of irregular verbs.
a
b
Ik heb nooit in zijn auto gereden. I haveneverdriven his car. c
among two strong verbs rijden and
rijden to drive
reed/reden drove
heeftlis driven
schrijven to write
schreef/schreven wrote
heeft geschreven written
gereden
Ik ben naar de stad gereden.
I drove down town.
each class of strong verbs. pattern
Wij zijn naar de stad gelopen. We (have)walked down town. Wij hebben de hele dag gelopen. We walked all day.
Note: The infinitive gives no hint as to whether a verb is weak or strong. However, when verbs are strong, one can find recurring patterns within
Here you find a recurring schrijven:
gelopen
1 Many verbs are conjugated in the perfect tense with the verb zijn
vergeten: hebben or zijn depends on the meaning: hebben if vergeten means: not to think about something:
Ik heb mijn paraplu vergeten.
hopen to hope
III
Ik ben naar Amsterdam I flew to Amsterdam. Ik heb nooit gevlogen. I have never been in a plane.
gevlogen.
3
Nearly all verbs which take zijn in the perfect tense are strong. The verbs blijven and zijn, though they show no change of place or state, also take zijn:
The past participle
When the infinitive of a verb starts with be-, ge-, er-, her-, ver- or ant-, the past participle of that verb does not take ge-, whether the verb is weak or strong:
Hij is thuis gebleven. He (has) stayed home. Wij zijn nooit in Friesland geweest. We have never been in Friesland.
beginnen
to begin
begon/begonnen
is begonnen
beamen
to confirm
beaamde Ibeaamden
heeft beaamd
genezen
to cure
genas/genazen
is genezen
geloven
to believe
geloofde Igeloofden
heeft geloofd
ervaren
to experience
ervoer/ervoeren
heeft ervaren
erkennen
to recognize
erkende/erkenden
heeft erkend
herlezen
to reread
herlas/herlazen
heeft herlezen
herhalen
to repeat
herhaalde Iherhaalden
heeft herhaald
verliezen
to lose
verloor/verloren
heeft verloren
vertrouwen
to trust
vertrouwde Ivertrouwden
heeft vertrouwd
onthouden
to remember
onthield/onthielden
heeft onthouden
ontdekken
to discover
ontdekte/ontdekten
heeft ontdekt
.-{' ~'\.
S"''/>.
&~
"hier Ylaar toe
h-~,
,
'l7Qdr ./1.
'(\ '\(>. 'I, ~'/>.
\
/ ..--
'co
-21"",-"",--
---""'--. Hij is ... gefietst
Ik ben ... gelopen
Zij zijn ." gevlogen
u.v,i'
~
ee'(\
Notes:
~fl,
lYl A.
.
Z'°17QZ
:t)OOit
~.".
4'
-----~. ~V,
q II \\\ .".""""'"
.-.~
.
~
III
~ '"",=-==~
Ik heb ... gelopen
Hij heeft ... gefietst
The prefix er- occurs in only two verbs: erkennen to admit ervaren to experience her- always adds a meaning of "again" to the verb: herbouwen to rebuild herrijzen
~'ii> fl 41
Zij hebben
... gevlogen
without ge-
to rise again
Practice text
Exercises 1 Rewrite the following paragraph in the simple past.
De weg kwijt!
Ik ben in Brugge en zoek naar het Guido Gezeliemuseum.1 Het ligt in het centrum van de stad, maar buiten het toeristische deel. Ik kom van het station en kijk op de kaart. Het lijkt simpel: door het Minnewaterpark, langs het Begijnhof, naar de Onze Lieve Vrouwkerk en vandaar naar de markt. Dan wordt het moeilijker. Een man wijst me de weg, maar ik verdwaal in de wirwar van straatjes en kom bij de molens terecht, zonder het Guido Gezellemuseumgezien te hebben!
Gisteren ging ik naar Amsterdam, want ik wilde daar een tentoonstelling bekijken in het Rijksmuseum. Alles verliep vlot met het openbaar vervoer: de trein en de tram. Toen ik op het Damrak kwam, dacht ik dat het leuk was om de rest van de weg te voet te doen. Ik liep in de richting van het Rijksmuseum. Na een kwartier zag ik geen enkele wegwijzer voor het museum en ik begon me zorgen te maken. De straten werden stiller en de huizen waren niet meer die van de binnenstad, met mooie gevels, maar moderner. Uiteindelijk wist ik dat ik verdwaald was. Er was niemand op straat tot ik aan het kruispunt kwam. Daar zag ik een man in een vrachtwagen die zeker wel goed de stad kende. Ik riep naar hem en hij legde de motor sti!. Hij wees me de weg op een kaart en gaf mij de kaart. Ik was niet zo ver van het Rijksmuseum, maar het was niet makkelijk om de kaart te lezen. Enkele kruispunten verder zag alles er herkenbaar uit. Ik vroeg een oude dame of zij mij kon helpen. "fa, hoor," zei ze. "Ik kom net van het Rijksmuseum. U gaat hier rechtdoor en gaat linksaf op het tweede kruispunt. Daar ziet u een beetje verder verkeerslichten en daar gaat u rechtsaf Tweehonderd meter verder ziet u het museum clan de rechterkl1nt." Ik voerde haar instructies nauwkeurig uit en opeens, ik geloofde het nauwelijks, stond ik voor het museum.
Enkele kinderen rijden op een fiets langs de vesten, dus ik ga naar hen en vraag de weg. Ze zijn erg vriendelijk en lopen samen met mij naar de Rolweg. Eindelijk zie ik het huis waar Gezelle woonde. 2
I went to Amsterdam yesterday, because I wanted to visit an exhibition in the Rijksmuseum. Everything went smoothly with public transportation: the train and the streetcar. When I arrived at the Damrak, I thought it would be nice to walk the rest of the way. I walked in the direction of the Rijksmuseum. Fifteen minutes later, I couldn't see any signs for the museum and I started worrying. The streets became quieter and the houses weren't like those of the old city center anymore; they had beautiful gables, but were more modern. Eventually I knew that I was lost. There was no one in the street, until I came to an intersection. There I saw a man in his truck who must know the city very well. I called out to him and he stopped his engine. He showed me the way on a map and gave me the map. I wasn't that far from the Rijksmuseum, but it wasn't easy to read the map. A few intersections further, everything started looking more familiar. I asked an elderly lady if she could help me. "Of course," she said. "I've just come from the Rijksmuseum. You go straight here and then left at the second intersection. There you will see traffic lights a little further and there you go right. Two hundred yards further, you see the museum on your right." I followed her instructions carefully and all of a sudden, I could hardly believe it: there was the Rijksmuseum.
Write the sentences below in the present perfect using hebben or zijn. a b c
Gisteren (rijden) wij naar Maastricht. We (lopen) de hele dag rondo Vorige winter (schaatsen) wij tot in Leeuwarden.
d e
Mijn haar (worden) dertig centimeter langer. Wij (vliegen) in minder dan zes uur naar Zaventem, de luchthaven van Brussel!
Vocabulary beamen bekijken, bekeekl
to confirm
to look at
bekeken, heeft bekeken bieden, bood! 0
old center of
(binnensteden),
town
de
blijven, bleef/bleven, is gebleven
to stay
buigen, boogl
to bend
to offer
boden, geboden hebben binden, bond!
binnenstad
bogen, heeft to tie
bonden, heeft
deel(delen), het
gebonden 1Guido Gezelle (1830-99),
gebogen
Belgian poet.
part, section
finally,
eindelijk
all of a
opns
ervaren, ervoer/
to experience
ervoeren, heeft ervaren fiets( en), de
bicycle
genezen, genas/
to cure
vervoer(-), het
transportation
sudden
eventually openbaar
public
vest(en), de
rechtdoor
straight forward
canal, boulevard
vliegen, vloogl
to fly
rechterkant(en),
de
street sign
wijzen, wees/wezen,
to show
he eft gewezen winter(s), de
winter
wirwar, de
confusion
zeker
certainly
smooth, fluent
zenden, zondl
to send
vlogen, heeft/is
right side
wegwijzer(s) de
gevlogen
rechtsm;
to the right
rest(en), de
rest, leftover
gable
richting(en), de
direction
te voet
on foot
gezonden
herkenbaar
recognizable
roepen, riep/riepen,
to call
vong
previous, last
zonder
without
herlezen, herlas/
to reread
heeft geroepen
zorgen: zich
to worry
vlot
genazen, heeft genezen gevel(s), de
schaatsen
herlazen, heeft herlezen
vrachtwagen(s), to skate
simpel
simple
instructie(s), de
instructions
sterven, stierf/
to die
kaart(en), de
map, card
stierven, is gestorven
kruispunt
intersection
stilleggen (sep)
to switch off
quarter of an hour
terechtkomen, kwam terechtl
to land
langs
along
kwamen
liggen, lagllagen,
to lie
terecht, is
(en), het
kwartr(en),
het
terechtgekomen
heeft gelegen lijken, leeklleken,
to appear
heeft geleken
toeristisch
touristic
uitrindelijk
eventually
linksm;
to the left
vallen, vieVvielen,
to fall
lopen, liep/liepen,
to walk, to run
is gevallen
heeft/is gelopen
vandaar
from there
makkelijk
easy
verdwalen
to lose
modern
modern
molen(s), de
mill
nauwkeurig
one's/the way traffic light
careful,
verkeerslicht( en), het
precise
verliezen, verloor/
to lose
niemand
no one
ontdekken
to discover
verloren, heeft verloren
onthouden,
to remember
verlopen, verliep/
onthield/ onthielden, heeft onthouden
vriendelijk
to expire
verliepen, is verlopen vertrouwen
to trust
Q
de
truck friendly
zonden, heeft
zorgen maken
1/3.1.31 Mixed, with weak past but strong past participle bakken
bakte/bakten
heeft gebakken
to fry, to bake
lachen
lachte/lachten
heeft gelachen
to laugh
heten
heette/heetten
heeft geheten
to be called
scheiden
scheidde/ scheid den
heeft
to separate
gescheiden
waste/wasten
heeft gewassen
wassen
to wash
Irregular verbs 113.1.41The two most common verbs also form their past tense and past participle irregularly
In addition to the strong and weak verbs in Dutch, there are a few verbs, both strong and weak, that show a variety of irregularities.
1/3.1./1 Strong verbs doen
deed/deden
heeft gedaan
to do
slaan
sloeg/sloegen
heeft geslagen
to hit
staan
stond/stonden
heeft gestaan
to stand
zien
zag/zagen
heeft gezien
to see
gaan
ging/gingen
is gegaan
to go
weten
wist/wisten
heeft geweten
to know
hebben
had/had den
heeft gehad
to have
zijn
was/waren
is geweest
to be
Note: zijn, zien ~ short vowel in the singular and long vowel in the plural of the simple past.
Gisteren zag hij ons in de bioscoop, maar wij zagen hem niet. He saw us at the movie theater yesterday, but we didn't see him. zijn ~ like English, the singular takes an s, and the plural an r (see: was/were)
The past perfect 1/3.1.21 Showing a change of vowel but having a weak past participle
simple past of hebben/zijn + ge-stem of action verb -d/t/en/n Hij was naar Parijs gegaan. He had gone to Paris.
brengen
bracht/brachten
denken
heeft gebracht
to bring
dachtldachten
heeft gedacht
to think
kopen
kochtlkochten
heeft gekocht
to buy
Ik had een brief geschreven.
I had written a letter.
vragen
vroeg/vroegen
heeft gevraagd
to ask
Had ze dat al gehoord?
Had she already heard that?
zoeken
zochtlzochten
heeft gezocht
to look for
Zij waren nog niet gekomen.
They had not come yet.
zeggen
zei/zeiden
heeft gezegd
to say
Hij was naar Wassenaar gegaan.
He had gone to Wassenaar.
CII
The past perfect tense is formed by using the past tense of the auxiliaries hebben or zijn and the past participle of the action verb.
Wij zijn al twee maanden in Nederland.
Use of the tenses
We have been in the Netherlands
Ik wacht al een uur op jet
Although the Dutch ik schreef has been rendered here by "I wrote" and ik heb geschreven by "I have written", the Dutch usage of the simple past and perfect tenses does not correspond as closely to English usage as we imply by this.
I have been waiting an hour for you! Hij is al jaren weg. He has been gone for years. Note: Dutch uses the perfect tense more, and the simple past correspondingly less than English.
1/3.3./1 Simple past Like English, Dutch uses the simple past for narration in the past:
for two months.
of a series of events
1'3.3.31Past perfect
Hij ging naar de stad, kocht een jas, zag zijn vriend, praatte met hem en kwam toen terug. He went down town, bought a coat, saw his friend and talked with him, and then came back.
The past perfect is used for an event that takes place in the past before another past event takes place. In this respect Dutch and English correspond with each other. Hij had de was gedaan, toen zij telefoneerde. He had done the laundry when she called.
1/3.3.21 Present perfect
Note on word order
For the expression of isolated events in the past, Dutch generally uses the perfect tense, whereas English tends to use the perfect tense only for a more indefinite past time without specific connection to the present.
Just as in the present perfect, the conjugated auxiliary (hebbenlzijn) is in second position in the main clause. If there is a dependent clause as in "toen zij telefoneerde", its conjugated verb goes at the end of the dependent clause.
Ik heb hem gisteren gezien. I saw him yesterday. 1/3.3.41 By the way
We hebben ons kopje koffie in de kamer gedronken. We drank our cup of coffee in the livingroom.
Many verbs are commonly used together with a particular preposition, the selection of which is not predictable from a knowledge of English. These combinations can only be learned individually.
Hij is om de hoek verdwenen. He disappeared around the corner. Ik heb hem nooit gezien. I have never seen him. Ik heb haar daar vaak ontmoet. I have often met her there. Note: the English versions of the first three examples would not sound right in the perfect tense. When a verb describes an action that began in the past and continues in the present time, Dutch requires the present tense, usually accompanied with nu or aI, whereas English uses the perfect tense.
A few examples of verbs with their most usual preposition Zij hebben
het over het weer.
They are talking aboutthe weather. III
Zij wacht al een uur 01' me. She has been waiting for me for an hour.
Hij vraagt om het adres. He asks for the address.
lach je om het t.v.-programma? Are you laughing at the TV program?
are given here:
Ik denk niet vaak aan haar. I don't think of/about her often.
Hilde:
0, dat gebeurt weleens met iedereen. Heb je bij de bakker
Denk om je moeder! Remember your mother!
Bea:
gevraagd? Nee, ik bel nu wel gauw even.
De duinen bestaan hoofdzakelijk uit zand. The dunes consist mostly of sand.
Bea:
Bea telefoneert naar de bakker
Ik houd niet van sinaasappels. I don't like oranges.
Mevrouw:
Zij lijkt op haar moeder. She looks like her mother. Bea:
Dat zei hij niet tegen mij. He didn't say that to me/tell me that.
Mevrouw: Bea:
Wij kijken naar de film. We are looking at the film. Ik zoek naar mijn overhemd. I'm looking for my shirt. . Practice text Bea: Heb jij mijn portefeuille gezien? Hilde: Nee, heb je die verloren? Bea: la, ik denk het wel. Ik heb overal gezocht, maar ik heb hem nog Hilde: Bea:
Bea:
Hilde: Bea:
En? Ze hebben 'm. Hoe stom toch van me!
Bea: Hilde: Bea:
Have you seen my wallet? No, did you lose it? Yes, I think so. I have looked for it everywhere, but I haven't found it yet. When did you see it last? Yest~rday, when I took Tim to the day care. I paid for his lunch over there.
Hilde: Bea: Hilde:
taalde er zijn lunch. Hilde: Heb je ze daar opgebeld? Bea: la, dat heb ik gedaan. Maar ze zeiden tegen me dat ze van niets wisten.
Hilde:
Hilde: Bea: Hilde:
Hilde: Bea:
niet gevonden. Wanneer heb je hem voor het laatst gezien? Gisteren, toen ik Tim naar het kinderdagverblijf bracht. Ik be-
Bea:
0, wat vervelend zeg. Wat heb je na je bezoek aan het kinderdagverblijf gedaan? Ik gi1Jgmet Tim naar het zwembad, maar daar hebben we een abonnement, dus, ik hoefde mijn portefeuille helemaal niet boven te halen. Daarna zijn we naar huis vertrokken en kwamen we niet meer buiten, want we keken naar een documentaire op de t.V. Ben je zeker dat je hem tussenin niet meer gebruikt hebt? la, ... Wacht eens even. Nee. Ik heb nog een brood gekocht voor we naar huis gingen. Dat had ik helemaal vergeten. Hoe kan dat nou?
Dag Mevrouw, Bea Kobijns hier. Ik zoek naar mijn portefeuille. Hebt u gisteren soms een portefeuille gevonden in de bakkerij? la, inderdaad, mevrouw Kobijns. Mijn man had het daarnet nog over u. Wij hebben vanochtend een boodschap op uw antwoordapparaat gelaten en sinds dan wachten we op uw antwoord. Heeft u die nog niet ontvangen? Nee, ik ben sinds vanochtend niet meer thuis geweest. 0, wat ben ik blij! Kan ik die nu even komen halen? la, natuurlijk. Wij blijven open tot zes uur. Dank u. Tot straks.
0
Hilde: Bea:
Hilde: Bea:
Och, het gebeurt af en toe met ons allemaal.
Did you call them there? Yes, I did. But they told me they didn't know about any wallet. That is really annoying. What did you do after your stop at the day care? I took Tim to the swimming pool, but we have membership there, so I didn't have to take out my wallet. Afterwards, we went home and didn't go out later, because we watched a documentary on TV. Are you sure you didn't take it out somewhere in between? Yes, . . . Wait a minute. No. I bought a loaf of bread before we went home. I had completely forgotten about that. How is that possible? Oh, that happens to everyone once in a while. Have you asked at the baker's? No, I'll quickly give them a call.
Bea calls the baker's.
3
Translate the sentences below into Dutch.
Bea:
A: B: A: B:
Last week I went by train to Groningen. Did you see something interesting along the way? Yes, I saw a lot of pasture land and farmland. The eastern part of the Netherlands is less industrialized than the western part. I didn't know that, but now I've seen it. And what did you do in Groningen? I was looking for interesting buildings - churches and so on. In Groningen I stood in the center of town and looked. Did you visit a museum too? Yes, I bought tickets and went to two museums. What were they called? One was a very modern building, right by the railway station. I can't remember now.
Hello Ma'am. This is Bea Kobijns. I'm looking for my wallet. Did you find a wallet at the bakery yesterday, by any chance? Yes, indeed, Mrs Kobijns. My husband and I were just talking about you. We left a message on your answering machine this morning, and have been waiting for a reply since then. Haven't you received that message? No, I have not been home since this morning. 0, that makes me happy. Can I pick it up now? Yes, of course. We are open until six.
Female assistant:
Bea: Lady: Bea: Hilde: Bea: Hilde:
A: B: A: B: A: B: A:
Thanks. I will s~e you in a while. Well? They have it. How stupid of me! Oh, it happens now and then to all of us.
Exercises
Vocabulary
1 Put the sentences below into the present perfect. a
'Gisteren bakten we te weinig brood.
b
Ik denk de hele dag niet aan mijn portefeuille.
c
Hoeveel keer vroeg je om zijn telefoonnummer?
d
Hij wist er een lange tijd niets over.
e
2
abonnems;nt(en),
Jullie gaan maandag
I I
Zij wassen hun wagen.
I
g
Dat zei hij niet tegen mij.
I
adrs;s(sen),het
geheten
antwoordapparaat (-aten), het
answenng machine
hoeven te (niet) + info
not to have to
bakkerij(en),
bakery
hoofdz.akelijk
mainly
above
iedereen
everybody
brengen, brachtl brachten, heeft gebracht
to bring
inderdaad
indeed
jas(sen), de
coat
daarns;t
just a minute ago
kinderd.agverblijf (-verblijven), het
daycare centre
documentary
lijken op, leek! leken op, heeft geleken op
to resemble
documentillre(s), dom
stupid
nooit
never
duin(en), de
dune
onderws;g
along the way
gauw
quickly
ontvangen
to receive
gebeuren
to happen
over.al
everywhere
gebruiken
to use
Parijs
Paris
de
Fill in the simple past and past perfect where appropriate. Ik -
b
Hoe vaak -
c
Toen-
d
Er -
(zien) jou gisteren ai, voor dat jij mij -
(wassen) jij jouw auto, nadat je die -
(kopen)?
(vragen) hij eindelijk om haar telefoonnummer.
Hij
(zoeken) al weken naar dat nummer. (zijn) veel mensen op straat. Zij -
kantoren en winkels en e
(zien).
Hoeveel bier -
(komen) uit de
(gaan) naar huis.
(drinken) jij voor je naar huis -
(rijden)?
.
to be called
heetten, heeft
boven
naar Groningen.
heten, heette/
address
!I
f
a
subscription
het
de
portefeuille( s),
wallet
tussenin
in between
verdwijnen, verdweenl
to disappear
to separate
de [-fo:j;!] scheiden, scheidde/ scheidden,
verdwenen, is verdwenen
heeft gescheiden sinaasappel(s),
de
orange
vervelend
annoYIng
sinds
SInce
stom
stupid
straks
soon
tv('s), de
TV
heeft gezegd
telefonren
to phone
zwembad
sWimmIng
thuis
at home
(zwembaden), het
pool
weleens
once In a while
zeggen, zei/zeiden,
to say
Modal auxiliaries Modal auxiliaries are verbs which help or complement another verb. Dutch has four modal auxiliaries which form a separate category not only by virtue of their use, but also because of their formation.
kunnen
mogen
moeten
willen
Present
ik
kan
ikmag
ik moet
ik wil
jij
kunt/kan
jij
jij
jij wilt/wil
hij u
kan kunt/kan
hij u
hij u
hij wil u wilt/wil
wij
kunnen
wij mogen
wij moeten
wij willen
jullie
kunnen
juUie mogen
jullie moeten
jullie willen
zij
kunnen
zij mogen
zij moeten
zij willen
kon
mocht
moest
wilde/wou
konden
mochten
moesten
wilden
gemoeten hebben
gewild hebben
!<
Past
0
Past participle and auxiliary
gekund hebben
gemogen hebben
1/4.1./1Word order When a modal auxiliary is the conjugated verb in the sentence, the action verb - if it is expressed - is in the infinitive form and stands at the end of the clause.
1/4.1.61 Willen
1/4.1.21 Meaning
Wil je het even voor me doen? Do you mind doing it for me?
Modal verbs can have more than one meaning. In the past-tense form, it often has a conditional meaning in the present tense. (See those in bold italic. )
1/4.1.31 Kunnen
=possibility
= desire
Hij wilde (wou) het niet zeggen. He did not want to say it. Zij hebben het altijd gewild. They always wanted to.
or ability
Ik kan niet gaan.
I cannot go.
Zij kan goed schrijven.
She can write well.
Konden jullie niet komen?
Couldn't you come?
Oat heeft zij nooit gekund.
She has never been able to.
Oat kon wel eens moeilijk zijn.
That could well be difficult.
Ik wou graag een kilo aardappelen hebben. I would like (to have) a kilogram of potatoes.
The constructions hoeven van
This construction is hard to match in English, but it implies the actual or implied permitter of the action by van:
1/4.1.41 Mogen = permission or possibility Jij mocht niet gaan.
You were not allowed to go.
Mogen wij het zien?
May we see it?
Hij mag dat niet doen.
He must not do that.
Mocht u hem spreken, zeg hem dat alles in orde is.
Should you (if you should) speak to him, tell him that everything is all right.
Oat mag je niet van moeder. Mom saysyou are not allowedto do that. Van wie mag (ik) dat niet? Who says I can't do that? Oat moet ik wel van mijn ouders. My parents say I have to. Van mij hoef je niet te komen. As far as I am concerned you don't need to come. Oat hoeft niet van mijn hospita. My landlady says I don't have to.
1/4.1.51 Moeten = obligation or certainty Je moet het doen.
You must do it.
Moest jij ook werken?
Did you have to work too?
Ik moet nu weg.
I ought to/should go now.
Hij moet nog komen.
He hasn't come yet.
Zij moet het weten.
She must know it.
Oat moest hij niet doen.
He shouldn't do that.
mogen van, moeten van, and njet
As is clear from these examples, negation of moeten changes the meaning: 0
Dutch
English
Dutch
English
Ik kan zwemmen.
I can swim.
Ik kan niet zwemmen.
I cannot swim.
Ikwil zwemmen.
I want to swim.
Ik wil niet zwemmen.
I do not want to swim.
Ikmag zwemmen.
Ik moet zwemmen.
I am allowed to swim.
I must swim.
Ik mag niet zwemmen.
I must not swim.! I'm not aI/owed to swim.
Ik hoef njet te zwemmen.
I do not have to swim.
or in Belgium Ik moet niet zwemmen.
I do not have to swim.
r1
1 The verb laten "to let" is used in the same type of construction and word order as modal auxiliaries. a
Ik laat mijn kamer behangen. I have my room wallpapered. Hij liet zijn haar knippen. He had his hair cut/got a haircut. je moest je schoenen laten repareren. You should have your shoes repaired.
Note: niet hoeven te + infinitive, means "not to have to + infinitive". This verb is only used in negation. Te-infinitive comes at the end of the sentence.
b Independent
Zij wilden me niet laten eten. They did not want to let me eat.
Modal verbs can be used independently, without an action verb. The meaning of gaan, komen and doen is very frequently understood: I cannot do it.
Hij moet vroeg weg (gaan).
He must leave early.
Zij wil niet naar huis (gaan).
She does not want to go home.
With the meaning of English "let":
Hij laat me gaan. He lets me go.
use of the modals
Ik kan het niet (doen).
With the meaning "to have something done":
Laten we gaan! Let's go! c
Laten vallen, laten zien:
Ze lieten me de nieu'J,Vekoelkast zien. They showed me the new refrigerator.
je mag niet naar binnen (gaan). You may not come/go in.
Hij heeft de borden laten vallen. He dropped the plates.
Any of the modals can be used in an expression where they are introduced by het or dat and where the subject is merely implied:
2
Other verbs like zitten, staan, komen, gaan, horen, zien + action verb.
Dat mag (niet).
That is (not) permitted.
Het kan (niet).
That is (not) possible.
Hij zit te werken. He is working.
Dat hoeft niet.
You do not need to do that.! That does not need to be done.
Morgen komen zij met ons spelen. Tomorrow they come to play with us.
Het moet wel.
It can't be helped.llt must be done.
Ik hoor haar huilen. I hear her crying. 0
The verb laten and other verbs used in association with an infinitive Other verbs follow a similar pattern to that of the modal verbs, and are followed by an infinitive.
Zij ziet ons lachen. She sees us laughing. jullie gaan schaatsen. You go out to skate. Hij staat daar te lachen. He stands there laughing.
U heeft hem niet mogen storen. You haven't been allowed to disturb him.
Modal verbs, laten and other verbs with (te) + infinitive in past tenses
Wij hebben vijf minuten moeten wachten. We have had to wait for five minutes.
1/4.5./1 Simple past
Heb je de hond gisteren buiten laten spelen? Have you let your dog play outside yesterday?
De man wilde me waarschuwen. The man wanted to warn me.
Ik heb hem horen lachen.
Kon je hem niet helpen? Were you not able to help him?
I have heard him laughing.
U mocht hem niet storen. You were not allowed to disturb him.
Zij heeft ons zien huilen. She has seen us cry.
Wij moesten vijf minuten wachten. We had to wait for five minutes.
Hij heeft daar staan lachen. He has been laughingover there.
Liet je de hond gisteren buiten spelen? Did you let your dog play outside yesterday?
Zij heeft zitten werken. She has been working.
Ik hoorde hem I~chen. I heard him laughing.
Note 1: Logic would seem to call for the use of hebben in the perfect tense of modals such as kunnen or mogen. Nevertheless, Dutch refuses as stoutly as any other language to be "logical". When an action verb (Chapter 12) occurs in a sentence like this, many speakers and not a few writers seem to be influenced instead by the perfect auxiliary of this verb (hij is gekomen, wij zijn gegaan), and say hij is niet kunnen komen, wij zijn niet mogen gaan, and so on.
Zij zag ons huilen. She saw us crying. Hij stond daar te lachen. He stood there laughing. Zij zat te werken. She was working.
Note 2: te + infinitive: some verbs take te + infinitive.
In the simple past, these verbs all follow the same pattern as that of the present tense.
De man heeft me willen waarschuwen. The man has wanted to warn me. Heb je hem niet kunnen helpen? Have you not been able to help him?
He does not have to do it.
Ik begin te schrijven.
I begin to write.
Wij probeerden het te zien.
We tried to see it.
Wij hebben geprobeerd het te zien. We have tried to see it.
1/4.5.21 Perfect tenses These verbs in the perfect tense are not formed with the past participle, but with the infinitive. For verbs with te+ infinitive, the te is dropped, and they also are not formed with the past participle, but with the infinitive.
Hij hoeft het niet te doen.
Wij hebben het proberen te zien.
We have tried to see it.
CII
Practice text 's Ochtends opent het postkantoor om acht uur. De loketbediende opent de deur en enkele mensen stappen binnen. Mevrouw Smits is zenuwachtig: zij moet haar trein halen om 8.36 u. en wil nog enkele pakjes versturen. Zij ziet gelukkig niemand voor haar in de rij staan.
Loketbediende: Mevrouw Smits: Loketbediende: Mevrouw Smits: Loketbediende: Mevrouw Smits: Loketbediende: Mevrouw Smits: Loketbediende:
Mevrouw Smits: Loketbediende: Mevrouw Smits: Loketbediende: Mevrouw Smits: Loketbediende: Mevrouw Smits: Loketbediende: Mevrouw Smits: Loketbediende:
Mrs. Smits: Clerk:
Wie is aan de beurt? Ik.
Wat kan ik voor u doen, mevrouw? 'k Wil deze twee pakjes versturen per luchtpost. Waar moeten ze heen? Dit hier moet naar Groot-Brittanniii en dat graotste moet naar Belgiii. Dat naar Belgiii kan niet per luchtpost, mevrouw. Dat kunnen we met de gewone post versturen. Hoeveel kost dat? Laat me het even wegen. De port voor deze is twee vijftig. Nu het andere pakje nog. Nou, dat is duur. Daar moet u 15 euro voor. Zo duur, is er niets goedkopers? fa, maar dan is het niet per luchtpost. Wil u het voor volgende week laten aankomen? fa, het is een verjaardagscadeauvoor mijn kleinzoon en hij verjaart nu zaterdag. Dan kan u het best de vijftien euro betalen en komt het de dag voor zijn verjaardag aan. fa, vooruit dan maar. Uw totaal is zeventien vijftig. Mag ik betalen met een kredietkaart? fa, natuurlijk. Hier is uw kaart terug. 0, wacht eens even, ik moet nog uw handtekening contraleren. Alsjeblieft. Kan u de postzegels op de pakjes plakken? Dank u. Geen prableem, mevrouw. Prettige dag verder.
Mrs. Smits: Clerk: Mrs. Smits: Clerk: Mrs. Smits: Clerk: Mrs. Smits: Clerk:
Clerk:
for this one is two fifty. Now, that is expensive. For that one nothing cheaper? Do you want it to arrive next
Yes, it is a birthday present for my grandson and his birthday is this Saturday. The best thing you can do then, is to pay 15 euro and it will arrive the day before his birthday. Well, go ahead with it then. Your total is seventeen fifty. Can I pay by credit card? Yes, of course. Here's your card back. Oh, wait a minute, have to check your signature.
Here you are. Can you put the stamps on the packages? Thanks. No problem, ma'am. Have a nice day.
Exercises 1 Add the modal verb given in brackets.
Who is next? I am. What can I do for you, ma'am? I want to send these two packages by airmail. Where do they have to go to? This one here, has to go to the U.K. and that biggest one has to go to Belgium. The one to Belgium can't be sent by airmail, ma'am. We can send that by regular mail.
I'll weigh it. The postage the other package. Well, you owe 15 euro. That expensive, is there Yes, but not by airmail. week?
r
Mrs. Smits: Clerk:
The post office opens at 8 a.m. The clerk opens the door and"a few people enter. Mrs. Smits is nervous: she has to catch her train at 8.36 a.m. and she wants to send off a couple of packages. Luckily, she doesn't see anyone standing in the line in front of her. Clerk: Mrs. Smits: Clerk: Mrs. Smits: Clerk: Mrs. Smits:
How much is that?
a
2
a
Hij koopt morgen een boek, maar hij hoeft niet. (Mogen)
b
Zij gaat op zaterdagochtend niet naar het postkantoor. (Kunnen)
c
Wij posten onze brieven op een maandag als we willen dat ze op vrijdag aankomen. (Moeten)
d
Zij verkochten hun oude auto's en kopen een nieuwe. (Willen)
e
Zag u een postbode in uniform op zondagochtend? (Willen)
f
Ik herinnerde me gisteren niet meer waar ik mijn sleutels had gelaten. (Kunnen)
g
Gingen jullie naar de film? (Mogen)
h
Jij maakt elke dag je huiswerk voordat je speelt. (Moeten, mogen)
Translate the sentences below into Dutch. a
They ought to give him a subscription to the newspaper.
b
You don't have to do that.
r
c
You mustn't read that magazine.
d 3
postkantoor (-kantoren),
Do you want to send me the article?
post office
stamp
Turn the following sentences into the negative.
prettig
pleasant
a
Moeten wij het binnenlandse
proberen + te + infinitive
to try to
b
Willen jullie de krant?
reparren
c
Kan jij het kruiswoordraadsel van vandaag oplossen?
d
Mag ik jouw sportkatern lezen?
versturen
to send
volgend
following
vooruit
forward
to repair
vroeg
early
schoen(en), de
shoe
waarschuwen
to warn
sport(en), de
sport
wegen, woog/
to weigh
storen
to disturb
wogen, hebben
magazme
gewogen
total
zenuwachtig
tijdschrift(en), totaal(totalen),
Vocabulary het
homework
de/het
newspaper section
to arrive
huiswerk(en),
artikel(s), het
article
katern(en),
behangen, behing/
to wallpaper
aankomen
(sep)
behingen, behangen hebben beurt(en),
turn
ge
binnenlands
national
binnenstappen
(sep)
controleren
to go in to check (not "control"!)
deur(en), de
door
gelukkig
luckily
kleinzoon(s), de
grandson
knippen
to cut (with scissors)
koelkast(en),
de
kreditkaart(en),
fridge de
credit card
kruiswoor-
crossword
draadsel(s), het
puzzle
loktbediende(n/s), de
clerk
luchtpost(-),
airmail
(adverb), happy
de
(adjective)
mogen, mocht/
to be allowed to
normal,
mochten, heeft
ordinary
gemogen
handtekening( en), de
signature
openen
to open
oplossen (sep)
to solve
heen
(indicates
orde(n/s), de
order
from)
pakje(s), het
package
landlady
plakken
to glue
to cry
port(en), hetlde
postage
gewoon
direction away
hospita('s), huilen
de
CII
to have a birthday
postzegel(s), de
nieuws lezen?
verjaren
het
het het
nervous
115.1.1.31 What zuflen has in common with the modal verbs 1
That it syntactically acts exactly the same: the infinitive of the action verb normally stands at the end. Ik zal het morgen doen. I will do it tomorrow.
Wij zullen naar de stad moeten gaan. We will have to go down town. 2
That past tense forms are used to express present but conditional meanings exactly as they are in English.
Ways of expressing the future in Dutch
~
Dat zou hij nooit doen. That he would never do.
The future tense
Zou je dat misschien voor me kunnen doen? Would you perhaps be able to do that for me?
115.1.1.11 Form
Eigenlijk moest het morgen klaar zijn. It really ought to be ready tomorrow.
The future tense is formed with the auxiliary verb zullen, followed by the infinitive of the action verb.
Ik wou graag wat citroenen hebben. I would like to have some lemons.
zullenol- infinitive action verb
Mocht hij dat toevallig niet weten,
115.1.1.21 Conjugation
If by chance he shouldn't know that, The verb zullen might be said to function as one in expressing conjecture, probability past is:
or inevitability. The conjugation
zou komen
zult, zal komen I
jij
zou komen
hij
zal
hij
zou komen
u
zult
u
zou,zoudt komen
zal komen
jij
wij
zullen
jullie zullen zij
zullen
I will come
wij
Ik wou dat ik het kon! I wish I could!
of zullen in the present and
ik
ik
I would come
zouden komen
jullie zouden komen zouden komen zij
1 zal: formal in Belgium, informal in the Netherlands
...
...
~
Other meanings of zullen: to express not what is true, but what is probably true right now
Dat zal wel erg moeilijk zijn. That must be pretty hard. 0
Hij zal wel heel knap zijn. He probably is quite smart. Ze zullen dat wel gezien hebben. They've no doubt seen that. Dat zal wel. Probably so.
Dat doe ik morgen.
I will do that tomorrow.
Zij komen
They won't come until later.
1'5.,.21 The verb gaan The verb gaan is used to express intention in a construction the English "going to": Dat ga ik morgen
analogous to
Volgend jaar trouwen we.
Next year we get married.
niet doen.
The continuous
I'm not going to do that tomorrow.
Wanneer
pas later.
ga je dat boek lezen?
When are you going to read that book?
115.2.11 The progressive aspect
Zondag gaat ze t.V. kijken. Gaan + infinitive is also used to indicate the beginning of an action. Though
Another pitfall for speakers of English is the expression of the progressive aspect, which is equivalent to "-ing" forms in English but never requires the present participle in Dutch. The most common indication that an action
this meaning is not easy to distinguish from the above, the past tense is possible here but not when the meaning is one of pure intention:
is specifically in progress (which is only one of the meanings of the English progressive; consider a sentence like "I'm getting up at six tomorrow") is:
On Sundayshe is going to watch TV.
Hij gaat aan tafel zitten.
He sits down at the table.
zijn + aan het + infinitive of action verb
Zij ging weer liggen.
She lay down again.
Wij zijn op dit moment
voetbal aan het spelen.
We are playing soccer at this moment.
Zij is weer gaan liggen.
She lay down again.
Jouw moeder is visjes aan het bakken. Your mother is frying fish. 115.1.2.11Remark Sometimes the distinction derived from the context:
Het gaat regenen.
Ik ben aan 't schrijven. I am writing.
between these two uses of gaan can only be
Ik ben een brief aan 't schrijven. I amwriting a letter.
Het gaat regenen, kijk eens naar die donkere wolken in de verte.
Another way in which one can express an action in progress is with the expression bezig zijn te + infinitive, or bezig zijn met:
It is about to rain, look at these dark clouds in the distance. (intention)
Hij is bezig de klok te repareren. reparatie van de klok. He is repairing the clock.
Het gaat regenen, ik heb al enkele druppels gevoeld. It is beginningto rain, I've felt a few drops. (the beginningof an action)
Unlike English, Dutch does not have a progressive aspect in all tenses: Q
115.1.31 The present tense Dutch commonly expresses an expectation with the present tense of the verb when the idea of conjecture can be assumed, especially if an adverb of futurity makes this obvious:
Hij is bezig met de
zijn + aan het + infinitive action verb can be used in the simple present, simple past and the future tense, but not, for example, in the present perfect or past perfect; in those cases, we cannot use the zijn + aan het + infinitive action verb construction.
Zij is voetbal aan het spelen.
She is playing soccer.
Hij was haring aan het eten.
He was eatingherring.
We zullen aan 't reizen zijn, terwijl jij hier bent. We willbe traveling while you are here.
Summary of the forms of two typical verbs, horen and vallen.
Je bent a/lang aan het wachten. You have been waiting for a long time.
Zij hadden 01tien uur gereden, toen ze merkten dat ze hun bagage niet bij zich hadden. They had been drivingfor ten hours, when they noticed they didn't have their luggagewith them. A slightly different shade of meaning is indicated by phrases with verbs of position - which, however, should not be understood too literally in their dictionary meanings:
Present
hijhoort hijvalt
he hears he falls
Past
hij hoorde hij viel
he heard he fell
Pres. perf.
hij heeft gehoord hij is gevallen
he has heard he has fallen
Past pef.
hij had gehoord hij was gevallen
he had heard he had fallen
Future
hijzal horen
he will hear he will fall
hij zal vallen
Zij zaten t.v. te kijken.
They were watching TV.
Hij ligt nog te slapen.
He isstill sleeping.
Zij staan in de keuken te praten.
They are in the kitchen talking.
Future perf.
The socks are drying.
Condo pef.
De sokken hangen te drogen.
Conditional
hij zou vallen
115.2.21The present participle Past. part. An equivalent to the "-ing" form also exists in Dutch, but is only used as an attributive adjective. Present participles in Dutch are formed by adding -d(e) to the infinitive: A sleeping dog.
Ik hoor een huilend kind.
I hear a crying child.
AI doende leert men.
One learns (by) doing.
De jongen kwam huilend binnen.
The boy came in crying.
The Dutch infinitive can be used as an abstract noun, always with neuter gender. It is then often equivalent to an English form in "-ing":
Reizen is altijd duur. Is roken hier verboden?
Pres. part.
Traveling is always expensive. Is smoking prohibited here?
hij zou gehoordhebben hijzou gevallenzijn horen vallen gehoord gevallen horende vallende
he would hear he would fall he will have heard he will have fallen he would have heard he would have fallen to hear to fall heard fallen hearing falling
Dan, to en Since both dan and toen are equivalent in English to "then", they tend to be difficult for English native speakers ~o use appropriately. Dan is used in the present or future, and often in the past: 0
The infinitive
hijzal gehoordhebben hij zal gevallen zijn
Infinitive
Een slapende hondo
hijzou horen
Ik ga eerst naar Gent, en dan naar Hasselt. First I'm going to Gent, and then to Hasselt. Ik ging eerst naar Gent, en dan naar Hasselt. First I went to Gent, and then to Hasselt. Toen is used only with a past tense, often with a slight shade of meaning different from dan:
Ik ging eerst naar Leiden, en toen naar Den Haag. First I went to Leiden, and then to The Hague.
We arrive at our friends' house in Friesland. They are ready and laughing. They're dressed warmly and have their skates on already. They will get warm when we start in a minute.
Eindelijk ben ik naar Mechelen gegaan, en toen heb ik het gevonden. FinallyI went to Mechelen, and then I found it.
Beginning on outdoor ice after not having skated for a while is not always easy, but after a while everything is like before. In those days the four of us always had a lot of fun on the ice.
Practice text Exercises Vandaag willen we gaan schaatsen. Mijn partner en ik hebben afgesproken met onze vrienden in Friesland. Zij komen ook. Het weer is mooi en we willen wat ontspanning. Morgen begint de werkweek weer. Dan is het te laat. Wie weet; misschien gaat het wel dooien volgende week, en kunnen we helemaal niet meer gaan schaatsen.
1 Put the verbs in parentheses into the future tense.
Toos:
Ik (would like to: willen) liever thuis eten. Dan kunnen we schaatsen en (gaan eten) we 's avonds. Gaat dat voor jullie? Het (gaan) wel, denk ik. Ik bespreek het wel met Laura. Die ligt nog te slapen. Tot morgen dan, half twee. Leuk. Ik kijk er al naar uit!
Toos:
Hi, this is Toos.
Jan:
Toos, it is me, Jan. Do you feel like going ice skating tomorrow afternoon?
Toos: Jan:
Yes, that sounds like a good idea. When will you be leaving? Hm, it depends. Will you first want to go out to eat, or do you want to have lunch at home?
Toos:
I'd rather eat at home first. Then we can skate and go out to
Jan:
We're going ice skating today. My partner and I have made a date with our friends in Friesland. They're coming too. The weather is beautiful and we want to relax a little. The working week starts again tomorrow. Then it is too late. Who knows, maybe the thaw will set in next week, and we
nature on the way. The winter landscape shines in the sun. We see birds flying. It must be fun for them to chase each other in the cloudless sky!
Toos, ik ben het, Jan. Hebben jullie zin om te gaan scha:atsen morgenmiddag? Ja, dat lijkt me een goed idee. Wanneer (vertrekken) jullie? Wel, het hangt ervan af. (eten) we eerst, of willen jullie thuis lunchen?
Toos:
Het beginnen op natuurijs na een tijdje niet meer geschaatst te hebben, is niet altijd makkelijk, maar na een tijdje wordt alles weer zoals vroeger. Toen hadden we met ons vieren altijd heel veel pret op het ijs.
gas for the car, and after that, we'll finally leave for the province of Friesland. We will have to drive for half an hour, but it is nice to see some
Jan:
Jan:
We komen in Friesland aan bij onze vrienden. Zij staan allachend klaar. Ze zijn warm ingepakt en hebben al hun schaatsen aan. Ze zullen het wel erg warm krijgen als we straks gaan beginnen.
We first have to look for our skates. They are somewhere in the attic, because it has been a while since we have skated. Then we will get some
Met Toos.
Toos:
We zullen eerst onze schaatsen moeten zoeken. Die liggen ergens op zolder, want het is al een tijdje geleden dat we nog geschaatst hebben. Dan zullen we benzine tanken, en daarna vertrekken we eindelijk naar de provincie Friesland. We zullen een half uurtje moeten rijden, maar het is leuk wat van de natuur te zien onderweg. Het winterse landschap ligt in de zon te stralen. We zien enkele vogels vliegen. Het zal welleuk voor ze zijn om elkaar inaie wolkenloze lucht na te jagen!
will no longer be able to skate.
Toos:
eat in the evening. Will that work for you? Jan: Toos:
I think it will. I will discuss it with Laura. She is still asleep. See you tomorrow, at 1:30 p.m. Great. I'm looking forward to it already!
Q
2
Reply to the following with the words given in parentheses with a progresSIve. a
b
Wat doe je op dit moment? (mijn schaatsen schoonmaken) Wat zullen jullie morgenmiddag doen als wij langskomen? (wij koken)
,
c
d
Hoeveel kilometer schaatste jij die middag, toen ik je zag? (10 km)
partner(s), de
partner
Wat deed jij toen hij ziek werd? (de was doen)
pas
only
pret(-), de
fun
provincie(s/.n), de
province
3 Fill in the adjective derived from the verb in parentheses.
uitkijken (naar), keek!keken uit, heeft uitgekeken
to watch out (to look forward to) to forbid
a
Hij helpt de (huilen) kinderen op hun schaatsen.
regenen
to rain
verbieden, verbood/ verboden, heeft verboden
b
Hoeveel (schaatsen) mensen zijn er op de grachten van Amsterdam op dit moment?
reparatie(s), de
repair
voetbal(len), de
schaats(en), de
skate
soccer; soccer ball
schoonmaken (sep)
to clean
work week
sok(ken), de
sock
werkweek(-weken), de
stralen
to shine, radiate
winters wolkenloos
wintry cloudless
tanken
to get gas
te
zin(nen), de; zin hebben in!
at; too
sense; to feel like
while
zoals
terwijl
like
toen
then
zolder(s), de
attic
zon(nen), de
sun
toevallig
coincidentally
zulIen, zou-zouden
trouwen
to get married
(auxiliary for future
c
Veel mensen gaan buiten schaatsen als het koud genoeg is. Je ziet ze na het schaatsen met (lachen) gezichten ergens een warme chocola drinken in een cafeetje.
Vocabulary afhangen (van), hing/hingen af, heeft afgehangen
to depend (on)
afspreken, sprak! spraken ~f, heeft afgesproken
to arrange a date/an
benzine(-), de
gas (for car)
bespreken, besprak! bespraken, heeft besproken
to discuss
cafeetje(s), het
cafe
chocol,!l('s), de
(hot) chocolate
dan
then
dooien
to thaw (intr)
drogen
to dry
eerst
first
eigenlijk ergens
appointment
hangen, hing/ hingen, heeft gehangen
to hang
idee(ideeen), de
idea
ijs(-), het
ICe
inpakken (sep)
to wrap up
jagen, joeg/joegen or jaagde/jaagden, heeft gejaagd
to chase, hunt
keuken(s), de
kitchen
klaar
ready
klok(ken), de
clock
knap
intelligent, handsome
landschap(pen), het
landscape to drop by
actually
langskomen, kwam/ kwamen langs, is langsgekomen (sep)
somewhere
lucht(en), de
air, sky
gezicht(en), het
face
lunchen
to have lunch
gracht(en), de
canal
natuur(naturen), de
nature
(in town)
ontspanning(en), de
relaxation
II
(no past participle)
tense)
1ft!
Particles are especially tricky to explain because they can never be defined or translated straightforwardly. But they are just as important, because they not only add shades of meaning but contribute to the rhythm and cadence of natural speech. In this chapter we will take a look at five of the most common of them: eens, even, maar, toch and wel.
Particles
in imperative
sentences
1 Particles have the general function of adding a tone that softens the abruptness of a command. A polite request often adds eens:
Particles
Kijk eens! Kom eens kijken! Just look! Come and have a look!
Natural colloquial usage, whether spoken or written, conveys not just factual information but also a variety of attitudes such as urgency, casual-
Wacht eens even. Hold on a minute.
ness, politeness or uncertainty. Of the many different ways we do this, one is by using words that do not so much add a meaning to the sentence as an attitude, by using particles.
2
Example:
Mild encouragement
or permission is conveyed with maar:
Begin maar te eten, Abrupt
~
Wait.
Wait a second.
Dutch does this
Gaat u maar zitten.
- to
Pleasetake a seat.
a far greater extent than English does - by means of a rich assortment of particles. They are most often (though not necessarily) of one syllable, unstressed, and stand in inconspicuous places in the sentence where they are easily overlooked:
a
even mogen gebruiken? Could I use your mobilephone for a bit?
Come over here
After all,you don't needto go allthe waydowntown. Ik wou graag eens een Hollandse boerderij bezoeken. I'd like to visit a Dutch farm sometime.
for a minute.
Wil je dit even lezen?
Kunt u me soms de weg wijzen? Can you by anychanceshow me the way?
U hoeft toch niet helemaal naar het centrum.
The word even adds a tone of casualness (as does "just" in English) that suggests that only a short time is involved:
Kom eens even hier.
Zou ik jouw mobieltje/gsm
Hoe heette die ook al weer? What was his name again?
het koud.
Zeg maar Anneke, hoor. Call me Anneke, pleasedo.
put that package on the table.
Just
wordt
Go aheadand start eating, otherwise the food will get cold.
Lessabrupt
Put that package on the table.
anders
Will you just read this?
Hij vroeg of ze even wilde tekenen. ell
He asked if she would just sign. b
The word toch adds the most urgent tone:
Kom toch!
Come on, for heaven'ssake!
Gaat u toch zitten.
Please take a seat.
Wees toch niet zo bang!
Come on, don't be so afraid.
c
111
Toch (stressed)
Other uses of particles
expressed or implied negative, nevertheless:
Het mocht niet, maar ze hebben het toch gedaan. They weren't allowed to, but they did it anyway.
These little words are also very common in declarative sentences and questions.
5 Wel = (unstressed) very mild reassurance:
1 eens, unstressed and in the Netherlands often spelled es or's, adds something like "sometimes" or "for a change":
2
=an
Ze zullen vandaag wel komen. Theywillno doubtcome today.
Je hoort nog al eens iets over dit probleem. Now and then you hear about that problem.
Morgen maken we dat wel in orde. We'll just fix that up tomorrow.
Hebt u dit al eens meer gedaan? Have you ever done this before?
Ja, dat is wel zo, maar. . . Yes, it really is, but. . . Wel = stressed directly contradicts a negation:
even adds a sense of "just a moment" or simply softens the force of a verb:
Ik vind margarine niet lekker. Zij wel. I don't like margarine.Shedoes.
Zal ik morgen even komen?
ShallIjust drop bytomorrow? Ik bel u nog even over die rekening. I'mjust goingto giveyou a callabout that bill.
IIIJ
Ik zal even kijken of hij al thuis is.
1 In a sentence, a particle normally stands before an indefinite but after a definite phrase:
I willjust havea look to see ifhe is homeyet.
Je moet dat boek eens kopen. You reallyought to buy that book.
Als het maar niet regent! If it just doesn't rain!
Ga even een stoel halen.
Je doet maar wat je niet laten kunt. Goaheadanddo it, if you haveto.
Justgo get a chair.
Ik at het maar op. I just went aheadandate it.
Justgo get that chair.
toch
= (unstressed)
= after
Ga die stoel even halen.
2 Particles used in combinations:
all:
II
Dat heb ik je toch gisteren gezegd. I told you that yesterday, after all. Ik ga naar die mantels kijken. Ik sta hier nu toch. I'm goingto look at those coats. After allI'm right here anyway. Hoe is het toch met je?
of particles
Je moet eens een boek kopen. You ought to buy a book nowandthen.
3 maar is also something like "just," often with a tone of "went ahead and"/or "something unwelcome":
4
Word order and combinations
Well now, how are you?
Ik ga eens even kijken. I'll just go havea look. Wij willen wel eens iets anders. We want somethingdifferentfor a change. Ik zou dat maar eens even doen. I'd just go ahead and do that (if I were you).
Willem: Paul:
Kijkt u don maar zelf. Just take a look yourself. 3
In addition to these particles, there are adverbs such as aI, dan, dus, nou, ook, soms, and combinations of all these, that are used in similar ways. The way to learn how to use them is to observe the ways Dutch speakers and writers do in conversations and readings. They all contribute to smoothness and naturalness.
Yes, I have, but I don't know many details. Hm, I don't want to bore you with the details. It comes down to this: I have to vacate the whole building before the end of the month. That's quite a job and I'm calling to ask if I could use your truck for a while on Saturday, so I can move every thing out. Well, I don't really do that. Oh no, then I'll just ask someone else.
Willem: Paul: Will em:
Practice text
I don't mean After all, you Well, thanks! Good. That's
Paul: Willem:
that! I'll drive the truck myself, and will help you. are a friend. I'm not gonna leave you in the lurch. That sounds great. set then. See you Saturday morning at 7 a.m.
Peter belt op. Willem: Paul: Willem: Paul: Willem: Paul: Willem: Paul:.
Willem: Paul: Willem:
Paul: Willem:
Hallo, met Willem de Waard. Willem, Paul hier. Hoe gaat het met je? Paul, wacht eens even. Ik moet even de tv afzetten. Wat is er? Kan je me soms helpen? Nou, graag. Wat is er aan de hand? ]ij hebt toch gehoord dat mijn zaak bankroet is, of niet soms? ]a, dat is we! zo, maar veel details weet ik niet. Nou, met details zal ik je ook niet vervelen. Het komt er op neer dat ik het hele gebouw moet ontruimen voor het eind van de maand. Dat is best wel een heel werkje en ik bel je dan ook op om te vragen of ik zaterdag je vrachtwagen even mag lenen zodat ik alles kan verhuizen. Zoiets doe ik dus niet, Paul. 0 nee, dan zoek ik wel iemand anders. Nou, ik bedoe!: ik rijd zelf wel met de vrachtwagen en zal je komen helpen. ]e bent toch een vriend. Ik wil je niet in de steek laten. Nou, dank je wel, dat klinkt heerlijk. Coed. Dat is dan dus afgesproken. Tot zaterdagmorgen om 7 uur.
Peter phones Willem. Willem: Paul: Willem: Paul: Willem: Paul:
haven't you?
language
In every language some words and expressions are not written down just as we say them, because they are too informal when written. This habit indicates that there is still a gap between spoken and written language, although it has become smaller. Written
Spoken
entire
whole
to purchase
to buy
I am going to go home.
I'm gonna go home.
the man with whom I went
the man I went with
Can you obtain a copy?
Can you get (hold of) a copy?
Dutch has a very clear-cut distinction between written and spoken language, especially if the writing is formal. As in English, that distinction is becoming less widely used. It can be said, however, that many words and sentence structures are not used in the spoken language. III
Hello, Willem de Waard. Willem, it's me, Paul. How are you? Paul, just a minute. I have to turn off the TV. What's up? Could you help me at all? Of course I can. What's the matter? You've heard that my business went bankrupt,
Spoken language versus written
The distinctions between written and spoken language do not necessarily deal with word usage. There are also distinctions in syntax or grammar. Written
Spoken
Het valt niet mee die deur te openen.
Het valt niet mee om die deur te openen.
Deze tas is de mijne.
Deze tas is van mij.
Practice
Ceachte Heer Professor,
text
Mijn naam is Mike Conner. Ik ben derdejaarsstudent psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Een formele brief Mike Conner: Rob Koudijs: Mike:
Rob: Mike: Rob: Mike: Rob: Mike: Rob: Mike: Rob: Mike: Rob: Mike:
Dag Rob, hoe gaat het? Coed, en met jou? Niet zo goed. Ik moet een brief naar een professor in Nijmegen sturen. Ik wil 'm vragen of ie mijn artikel kan lezen en er kritiek op kan geven. Wil je dat ik je help? Nou, heb je daar wel tijd voor? fa, natuurlijk. Ben je al begonnen? fa. Hier is het: Beste Heer Professor. Nee, dat is niet correct.fe moet met "Ceachte" beginnen. Wat schrijf je daarna? "Hoewel ik nog maar een studente ben, wil ik u vragen
Of schoon ik nog maar een student ben, zou ik u willen vragen kritiek te geven op bijgaande tekst. Ik schreef deze tekst ter voorbereiding van een lezing die ik gevraagd werd te geven in het kader van een tweejaarlijkse conferentie over klinische depressie. In de tekst komt een probleem van de psychologie aan bod, dat behoort tot uw specialisatiedomein. Als u interesse heeft dit voor mij te doen, zou u waar nodig willen corrigeren en me de tekst in ingesloten gefrankeerde enveloppe willen terugsturen?
Ik zou u tevens ook willen vragen, of u per terugkerende post mij de namen zou kunnen sturen van degenen die u kent die ook dit soort onderzoek doen.
fa, als ik jou was, zou ik hier zeggen: "ofschoon" en wat verder "zou ik u willen vragen". Wat moeilijk zeg. Ceef hier, die brief. Ik zal 'm verbeteren en 'm per e-mail aan je sturen. Kan je dat echt? Ik begin er meteen aan. Tot later. Bedankt, Rob.
Ik dank u bij voorbaat voor uw belangstelling. Met hoogachting,
Mike Conner Schrijftaal
Spreektaal
geachte heer De Bruyn
beste meneer De Bruyn
ofschoon
hoewel
ter voorbereiding van
am me voor te bereiden
Onderwerp: De brief.
bijgaande
die hierbij zit
Mike, hier voigt de brief. Laat me gerust weten als je vragen hebt. Ik heb een lijstje gemaakt met de verschillen in spreek- en schrijftaal, zodat je weet hoe het in de toekomst moet.
ik werd gevraagd
ze vroegen mij
in het kader van
voor
aan bod komen
wordt besproken
behoort tot
hoort bij, valt onder
waar nodig corrigeren
verbeteren wat je niet goed vindt
tevens
oak
bij voorbaat
vooraf
E-mail E-mail [email protected]
Rob
0
A formal letter Mike: Rob: Mike:
Hi Rob, how are you? I'm fine, and how about you? I'm not doing so well. I've got to write a letter to a professor in Nijmegen. 1 want to ask him if he could read my article and comment on it.
Rob: Mike: Rob: Mike: Rob:
Do you want me to help? Do you have time? Of course 1 do. Have you started yet? Here it is: "Hello, Professor" No, that isn't correct. You have to start with "Dear". What are you writing after that? "Though I'm only a student, 1 want to ask you. . ." If 1 were you, I'd say here: "although" and further on "I would like to ask you. . ." That is difficult.
Mike: Rob: Mike: Rob: Mike: Rob: Mike:
If you are interested in helping me out, would you mind making corrections and sending the text back to me in the enclosed stamped addressed envelope? 1 would also like to ask you if you could send me some names of people you know who specialize in this field. Thank you very much for your interest. Sincerely yours, Mike Connor
Exercise 1 Fill in the particle given below in parentheses. a Je doet waar je zin in hebt. (maar)
Give the letter to me. I'll correct it and send it to you bye-mail. Can you do that? I'll start immediately. See you. Thanks Rob.
b Hij moet weg. (even) c
Zij heeft het hem uiteindelijk gezegd. (toch)
d Je hoeft je geen zorgen te maken. Het is afgewerkt. (wel) An e-mail
e
Kom hier. (eens)
e-mail: [email protected]
f
Jij hebt dat goed gedaan! (maar, toch)
Subject: Letter
g Heb je in het donker geschaatst? (eens, wel)
Mike, you'll find the letter below. Let me know if you have any questions. I've made a list of the distinctions between spoken and written language, so you know what to do in the future.
-
Rob
Dear Professor Denys, Q
My name is Mike Conner. 1 am a third year student in psychology at the Free University of Amsterdam.
Vocabulary
afzetten (sep)
to switch off
correct
correct
bang
scared
corriren
to correct
bankroet
bankrupt
depressie(s), de
depression
detail(s), het
detail
behoren (tot)
to belong (to)
belang-
interest
stelling(-), de
Even though 1 am only a student, 1 would like to ask you to give your comments on the text enclosed. 1wrote this text in preparation for a lecture that 1 was asked to give for a bi-annual conference about clinical depression. A problem is being discussed there that is part of your specialty.
[de'tm] domein(en),
het
domain
donker(-), het
darkness
bijgaand
enclosed
eind(en), het
end
conferentie( s), de
conference
frankeren
to put stamps on
gsm, de
mobile phone (stands for Global System for Mobile Communication)
post(-), de
mail
psychologie(-), de
psychology
specialisatie(s), de
specialization
tkenen
to sign, to draw
tekst(en), de
text
terugkeren (sep)
to return
tevens
also (formal)
toekomst(-), de
future
verbeteren
to improve, to correct
hoewe1
although
ingesloten
enclosed
interesse(s/n), de
interest
kader(s), het
frame
klinisch
clinical
kritiek(en), de
criticism
lenen
to borrow
lezing(en), de
lecture
lijst(en), de
list coat
verschil(len), het
difference
mante1(s),de margarine(-), de
margarine
vervelen
to bore, to annoy
mobie1tie(s),het
mobile phone
voorbaat
beforehand
ofschoon
even though research
voorbereiding (en), de
preparation
onderzoek(en), het
zoiets
ontruimen
to vacate
something like that
verhuizen
17
1III
Stressed separable prefixes
Large numbers of Dutch verbs are regularly accompanied by an adverb prefix, which in some way modifies the basic meaning of the verb. Generally, these prefixes are stressed, and are distinct in function from the unstressed prefixes (be-, ver-, ge-, er-, her-, ont-).
to move (house, furniture)
1 Verbs with such a stressed prefix are separable verbs, and they have an independent meaning as an adverb or a preposition, and the modification they bring about in the verb is often rather obvious as a combination of prefix plus verb: binnen inside + komen to come op (up)
+ staan to stand
over (over)
+ stappen to step
uit (out)
+ geven to give
met (with)
+ gaan to go
= binnenkomen to come in = opstaan to get up = overstappen to transfer = uitgeven to publish = meegaan to go along
2 In many other cases, however, the meaning of the combination is not so obviously the sum of the two parts:
l1li
door through + brengen to bring
= doorbrengen
afoff
+ spreken to speak
= afspreken
aan on
+ steken to stick
= aansteken
to spend time
to make an appointment to turn on a light
3 Some prefixes are not adverbs or prepositions when used independently, and some have no use other than as a prefix:
l
geluk fortune
teleur
+ wensen
no meaning + stellen
to wish = gelukwensen to congratulate to place
117.2.31 Conjugated
= teleurstellen
Ik heb je gezegd dat hij mij aankeek. I've told you he looked at me.
Literally thousands of such combinations are possible in Dutch, and the meanings of probably the majority of them are not difficult to guess. Certain usages have become established in the language, however, and new combinations of prefix and verb cannot be made up arbitrarily. Verbs like the above are always listed in vocabularies and dictionaries under the prefix.
Hij is altijd moe als hij thuiskomt. He is always tired when he gets home.
117.2.41
Present/past
17.2.I Infinitive I
The prefix is written with it as one word. It moves towards the end of the sentence:
Hij moet het geld aannemen. He must accept the money.
Hij heeft het geld aangenomen.
He accepted the money.
Ik ben vandaag vroeg opgestaan.
Igot up early today.
Wij hebben een week in Parijs doorgebracht.
We spent a week in Paris.
Dat heb ik u niet aanbevolen*.
I didn't recommend that to you.
':. Here the ge- is of course, unstressed be-.
Mag ik u mijn vrouw voorstellen? MayI introduce my wife to you? Ik zal je later opbellen. I will callyou up later.
117.2.51
in main
The verbal part and the prefix are split, with the prefix moving toward the end of the sentence:
Zij gingen gisteren met ons mee. They went along with us yesterday. Waar brengt u uw vakantie dit jaar door? Where are you spending your vacation this year?
T
dropped,
because the verb begins with
e + separable verb infinitive
The te comes in between the two parts of the separable verb, and each of the words is separated from the other. They move to the end of the sentence: prefix + te + verbal part:
clause
Ik neem geen geld van hem aan. I willaccept no money from him.
perfect
The past participle at the end of the sentence, is one word, but the gecomes between the prefix and the verbal part:
Forms of separable verbs
117.2.21 Conjugated
clause
The two parts are written once again as one word, at the end of the dependent clause:
to disappoint
1
in dependent
Zij hopen het boek volgend jaar uit te geven. They hopeto publishtheir book next year. Q J
Hij probeert het licht aan te steken. He tries to turn on the light. U hoeft niet mee te gaan. You don't have to go.
Een zonsverduistering komt niet vaak voor. An eclipse doesn't take place very often.
Stressed inseparable prefixes
Hij kon de explosie
Many verbs have an accented prefix which is not separated; these are, however, insignificant in number compared to the separable verbs:
voorkomen.
He was able to prevent the explosion.
Wilt u me even waarschuwen? Will you let me know?
117.4.21 By the way
Ik stofzuigde de kamer. I vacuumed the room.
The preposition met figures in a number of useful expressions: Zij zijn met vakantie. Theyare on vacation.
Hebt u al het woordenboek geraadpleegd? Have you already consulted the dictionary?
Wij gaan met de trein, boot, We're goingbytrain, boat, . . .
Inseparable prefixes ..
...
Ze feliciteert hem met zijn verjaardag.
Many verbs have prefixes which are identical with the separable prefixes, but which are unstressed and inseparable:
She wishes him a happy birthday.
Gefeliciteerd met je verjaardag! Happybirthday!
Ik hoop zo een ongeluk te voorkomen. I hope to prevent such a misfortune.
Ze komen
met Pasen, Kerstmis,
Zij onClergaat een operatie. She undergoes an operation.
They're
Hij ondernam een lange reis. He undertook a longjourney.
Met Van den Berg!
Sinterklaas.
coming at Easter, Christmas, St Nicolas (December
5
Netherlands, December 6, Belgium)
Van den Berg speaking! (answering the phone)
Ons voorstel hebben ze niet aanvaard. They didn'taccept our proposal.
Word order: verbal forms
Hij heeft zijn invloed overschat. He overestimated
his influence.
1 The verb consists of one part and stands in second position in the main clause and at the end of the dependent clause:
117.4.11 Remark There are a few verbs that have two forms: a separable and unseparable
Zij helpt hem met wiskunde. She helps him with math.
Q
Hij vertelde me dat zij hem met wiskunde he/pt.
form, depending on the stress. Their meanings differ as well:
He told me she helps him with math.
De zon gaat onder. The sun sets.
2
Zij ondergaat een operatie. She undergoes an operation.
The verb consists of an auxiliary + past participle: the past participle goes to the end of the main clause. In the dependent clause, the past participle precedes the conjugated auxiliary:
U heeft gisteren het vliegtuig gemist. You missed your plane yesterday.
. . . omdat
we went off the bend. I saw it happening, but I couldn't avoid an accident. Luckily, it wasn't Despite everything, before they closed our luggage made
u gisteren het vliegtuig gemist heeft.
. . . because you missed your plane yesterday. 3
The verb consists of an auxiliary + infinitive: the infinitive goes to the end of the main clause. In the dependent clause, the infinitive follows the conjugated verb:
Exercises 1 Change the verbs in parentheses to separable verbs.
Jij moet morgen de rekening betalen. You have to pay the bill tomorrow.
... terwijl jij morgen . . . while
so bad, and we were able to drive on to the airport. we made the counter just in time, and got on the plane the door. We couldn't care less at that time, whether it also!
a
Hij wil niet (instappen).
de rekening moet betalen. b Wanneer (aankomen) zij?
you have to pay the bill tomorrow.
c 4 The verb is a separable verb: see 17.2.
(dichtdoen) de deur!
d Gisteren (stofzuigen) wij het hele huis. Practice text Vandaag vertrekken we met vakantie. We willen zo snel mogelijk op onze bestemming aankomen. Dat gaat meestal zonder problemen met de auto, maar met het vliegtuig loop je soms vertragingen op. Dat is vooral vervelend tijdens een korte vakantie! Wij staan altijd vroeg op, zodat we op tijd in de luehthaven zijn. Dit keer ging het net zo, maar we waren wel wat later dan anders. Mijn moeder had me nog zo gewaarsehuwd: "Men voorspelt ijzel voor morgen." Wel, ik had er niet meer over nagedaeht. Wereden veel te snel weg, en we gingen even verder al uit de boeht. Ik zag het gebeuren, maar ik kon een ongeluk niet meer voorkomen. Gelukkig was het niet zo erg, en we konden nog verderrijden tot aan de luehthaven. Niettegenstaande alles, kwamen we nog net op het nippertje bij de balie aan, en konden we instappen voor ze de deur van het vliegtuig diehtdeden. Of onze bagage nog mee zou kunnen op dit vliegtuig kon ons op dat moment een zorg wezen! We leave on vacation today. We want to arrive as quickly as possible at our destination. Usually that isn't a problem by car, but if you go by plane, you can run into delays. That is especially annoying during a short break! We always get up early, so that we arrive at the airport in time. This time, it was just like that, but we were a bit later than usual. My mother had warned me so well: "The forecast for tomorrow is frozen rain on the ground."
Ihad
thought no more about it. We drove off too quickly and
e
Ik (waarschuwen) je: (nadenken) goed!
f
Hij (wegrijden) gisteren zonder te betalen.
g
Hoeveel vertraging (oplopen) jullie op die reis?
2 What is the meaning of the separable/unseparable verb? a
doorzoeken: to search through; doorzoeken: to continue to search
Ga jij maar naar huis. Ik zal het huis wel verder doorzoeken. ii Ik weet dat het allaat is, maar we zijn bijna klaar. Kan je nog wat doorzoeken? b ondergaan: to go under; ondergaan: to undergo De vijand moest ondergaan. ii De vijand moest een hele reeks folteringen ondergaan. D
c
voorspellen: to predict; voorspellen: to spell for someone
Kan je me dat voorspellen? Ik moet oefenen voor het Grote Dictee. ii Als ik kon voorspellen wat er zou gebeuren, dan zou ik nu rijk ZlJn.
d
vQldoen:
to fill up; voldoen:
to satisfy
Zij kan niet aan uw eisen voldoen.
rl
11 Kan u mijn glas voldoen?
e
il
I
Kan hij zo'n ramp voorkomen?
II
Vocabulary doorzoeken,
zocht/
keken aan, heeft
zochten door, heeft
aangekeken
doorgezocht to switch on, to start off
aansteken, stakJ staken aan, heeft
eis(en), de
to continue
'I
to search
demand
reden verder,
niettegenstaande
notwith-
is verdergereden
standing
vertraging(en), de
delay
niettegenstaande alles
despite
vijand(en), de
enemy
Qndergaan, ging/
to go down
vliegtuig(en), het
plane
gingen onder, is
vQldoen, deed!deden
to fill
ondergegaan
vol, heeft volgedaan
everything
onder-
to undergo
heeft ondergaan ondernmen
to undertake
voorkomen,
onderseh;!tten
to under-
kwamen voor,
estimate
is voorgekomen
operation
voorkQmen, voorkwamlvoorkwamen, heeft voorkomen
explosion
feliciteren to accept
to congratulate
oplopen, liep/liepen
to run up,
anders
otherwise
foltering(en), de
torture
op, heeft opgelopen
to increase, to run into
balie( s), de
counter
gelukwensen, wenste/
to congratulate
aanvaarden
wensten geluk, heeft bestemming(en),
de
destination
bijna
almost
binnenkomen, kwamlkwamen
to come in
voldoen, voldeed!
oper;!tie(s), de
overseh;!tten
to satisfy
voldeden, heeft voldaan
ging/ ondergingen,
explosie(s), de
aangestoken
to drive on
just, clean
ondergaan, to look at
aankijken, keekJ
verderrijden,reed!
net
III
11 Ran zo'n ramp voorkomen?
vacation
just by a whisker
I
voorkomen: to happen; voorkQmen: to prevent
vakantie(s), de
net op het nippertje
to over-
kwaml
to occur
to prevent
voorspellen (sep)
to spell out
voorspllen
to predict
voorstel(len), het
proposal
voorstellen (sep)
to introduce
wegrijden, reed!
to drive away
estimate
gelukgewenst het zal ons een zorg wezen
we don't care
ijzel( -), de
glaze, glare
overstappen (sep)
to switch over, to step over
reden weg, is weggereden
(ice on road)
Pasen(-), de
Easter
to get into a vehicle
raadplegen
to consult
reeks(en), de
series
wiskunde(-),
Kerstmis(-), de
Christmas
soms
sometimes
dictionary
deden dieht, heeft
licht
light
stofzuigen
to vacuum
woordenboek( en), het
dichtgedaan
mlssen
to miss
teleurstellen (sep)
to disappoint
zo
in such a
tijdens
during
uit de bocht gaan
go off the road
binnen, is binnengekomen
instappen (sep)
boeht(en), de
bend
dichtdoen, deed!
to close
doorbrengen,
bracht/
moe
tired
mogelijk
possible to think
to search
nadenken (over), daeht/ daehten na
through
to pass time
braehten door, heeft doorgebraeht doorzoeken,
door-
zoeht/ doorzoehten, heeft doorzocht
(about)
CII
uitgeven, gaff
to spend;
(over), heeft nagedacht
gaven uit, heeft
to publish
(over)
uitgegeven
de
mathematics
way, III a minute zo
. . . mogelijk
as possible
zodat
so that
zonsverduistering( en), de
eclipse
