Yayınları - İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnfo yınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnform ları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayı -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayı - İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayı -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları İnformal Yayınları - İnformal Yayınları - İnformal Yayınları - İnformal Ya Sevgl Öğretmenler, Değerl-Öğrencler… 2015 KPSS’de 120 sorunun 81 tanesn, Vatandaşlıkta da 9’da 8 soru yan soruların %93’ünü Kara Kutu Ktapları olarak yakalamış olmanın sevncyle merhaba dyoruz. Dğer sınavlarda da bu başarıyı tekrarladık ve tekrarlayacağımızdan nşallah emnz. Bldğnz gb ülkemzde çeştl alanlarda sınavlar yapılmakta bu sınavların sonuçları da çoğu zaman geleceğmz şekllendrmektedr. İşte bu hazırlık sürecnde cdd hazırlanmış dokümanlara htyaç duyulmaktadır. En büyük farkımız 33 farklı kurumun tüm sorularını derledk… Bununla da yetnmedk tüm soruları sınav sınav dzme veya, yıl yıl dzme kolaylığına kaçmadık. Sz değerl adaylarımızın konuyu en y şeklde kavraması çn konu anlatım sırasına göre konu özetl, soru bankası oluşturduk. Brçok kaynak arasında elnzde k bu kaynak sz değerl öğrenclermzn kısa sürede brçok konuyu gerçek sınav sorularıyla pekştrmes amacıyla derlenmş ve sze gerçek tekrar yaptırarak başarıya ulaşmanızı hedeemştr. hedeemştr. Hazırlamış olduğumuz bu kaynak son 50 yılda ÖSYM tarafından sorulmuş 33 Farklı kurumun tüm sınavlarında çık mış (KPSS (Lsans, Önlsans, Orta Öğretm, Lse), PMYO, EKPSS (ÖMSS-EMSS) ADLİ YARGI, İDARİ YARGI, ALS, HÂKİMLİK, KAYMAKAMLIK, İCRA SINAVLARI, İÇ DENETÇİLİĞİ, JANA, JANU, JOK, KAMU YÖNETİMİ, KBYS(Karyer Belrleme ve Yükseltme Sınavı), KİK (Kamu İktsad Kuruluşları Sınavı), MB UZMAN YARD. MHUY (Mal Hzmetler Uzman Yardımcılığı), MÜFETTİŞLİK, SAYIŞTAY, TODAİE, ZİRAAT BANKASI, ÜGYS, YÇS, gb) sorulardan oluşmaktadır. Bu ktabımızda nformal (kend kendne öğrenme) eğtm sstem gözetlerek sorular düzenlenmştr. Bu ktap hazırlanırken; 1- Konu özetn hücreleme sstemne göre yaptık. 2- Tüm konuların başına kısa notlar, uyarılar, kazlar, hatırlatmalar hatırlatma lar koyduk. 3- Konu anlatımını tablolarla destekledk. 4- Konu anlatımını hazırlanırken gereksz ayrıntıdan ve blg krllğnden kaçındık 5- Güncellğn ytrmş, müfredattan çıkartılmış konu ve sorulara yer vermedk. 6- ÖSYM’nn mantığı kavratmaya çalıştık. 7- Soruları hazırlarken kolaydan zora doğru sıralamaya çalıştık. 8- Tüm soruları konu anlatım sırasına göre dzdk. 9- Soruların hang sınavlarda çıktığı altlarına yazdık. 10- Soruların hang yıllarda çıktığı belrttk. 11- Benzer ve aynı soruları alt alta getrdk. 12- Soruları İnformal sstemde dzdk. Yan çözemedğnz br sorunun cevabını br sonrak sorunun çnde olacak şeklde dzdk. Böylece öğrenclermzn konuyu sıkılmadan, zevkl br şeklde öğrenmesne gayret ettk. Vatandaşlığının Kara Kutusundan çalışan öğrencler, gerçek sınav sorularıyla konuyu en y şeklde öğrendklern, ÖSYM’NİN MANTIĞINI KAVRADIKLARINI, soruları çözdükçe yapablmenn heyecanı ve sevncyle vatandaşlığa daha fazla çalıştıklarını ve başarılarının farkına vardıklarının belrtmşlerdr. Bu kaynağımız KPSS (Lsans, Ön lsans, Ortaöğretm-Lse), EKPSS (Engell KPSS), PMYO (Pols Meslek Yüksek Okulu), ALS (Asker Lse Sınavları), JANA (Jandarma Okulları Sınavı), İcra Müd. Kaymakamlık, Hâkmlk ve dğer kurum sınavları çn %100 uyumlu br kaynaktır. Bu ktabı hazırlarken desteğn esrgemeyen eşm İmran Kaynarca’ya ve katkılarından dolayı Yayınevmzn değerl yazarlarından Sayın Hasan BAL beye sonsuz teşekkürlerm sunarım. Kaynağımızın tüm aday ve öğretmenlermze hayırlı olması, mutlu ve başarılı br hayata adım atmanızda yardımcı Yayınları -olması İnformal Yayınları -İnformal Yayınları Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal -İnfo temennsyle, fotokopye yönelmeyerek emeğe-İnformal ve kul hakkına saygı gösteren öğrenclere ve öğretmen adaylarınaYayınları başa rılar dlerz. yınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnform
ları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Kara Kutu Ktapları sze yeter! -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayı -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayı - İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayınları -İnformal Yayı
Hazırlayan: İsmail Kaynarca ve İnformal Yayınları Yayın Ekibi Genel Yayın Yönetmeni İsmail KAYNARCA İmtiyaz Sahibi İmran KAYNARCA Dizgi-Graker Murat EREN
Mizampaj-Kapak Tasarım: Murat EREN Basım Yeri: Ayrıntı Basımevi Basım Tarihi: 2016
ISBN: 978-605-65654-2 Yayınevi İletişim ve isteme adresi: www.informalyayinlari.com
[email protected] @informalyayin twitter İnformal Yayınları Yayınları facebook hesap ve sayfası (0505) 502 02 06
Ana Dağıtım İletişim ve isteme adresi www.kitappatik.com www.kpsskarakutusu.com (0551) 440 99 99 (0546) 440 05 26 (0535) 103 89 50 (0222) 220 36 87 Bu kitabın her türlü yayım hakkı İmran KAYNARCA KAYNARCA ve İnformal Yayınları’na Yayınları’na aittir. Bu kitabın baskısından 5846 ve 2936 Fikir ve Sanat Eserleri Yasası Yasası Hükümleri gereğince ve 6279 sayılı Çoğaltılmış Fikir ve Sanat Eserlerini Derleme Kanunu ve 2919 sayılı TBMM Genel Sekreterliği Teşkilat Kanunu gereğince kaynak gösterilerek bile olsa alıntı yapılamaz, herhangi bir şekilde çoğaltılamaz, fotoğrafı çekilemez, depolanamaz, genel ağ ve diğer elektronik ortamlarda yayımlanamaz.
BU KİTAP T.C. T.C. KÜL K ÜLTÜR TÜR BAKANLIĞI BAKANLI ĞI BANDROLÜYLE BANDROLÜYL E SATILMAKTADIR.
Temel Hukuk Kavramları
TAKDİM
1
KÜNYE
2
İÇİNDEKİLER İkiz ve Benzer Sorular
3 11
1.BÖLÜM TEMEL HUKUK KAVRAMLARI SOSYAL HAY HAYATI ATI DÜZENLEYEN DÜZENLE YEN KURALLAR KURAL LAR a) Din Kuralları: b) Ahlak Kuralları: c) Görgü Kuralları (Adab-ı Muaşeret): d) Örf ve Adet Kuralları: e) Hukuk Kuralları: HUKUKTA YAPTIRIM TÜRLERİ • CEZA • CEBR-İ YAPTIRIM • TAZMİNAT TAZMİNAT • İPTAL • HÜKÜMSÜZLÜK HUKUK KURALLARININ ÇEŞİTLERİ 1) EMREDİCİ HUKUK KURALLARI 2) TAMAMLAYICI TAMAMLAYICI HUKUK KURALLARI 3) TANIMLAYICI TANIMLAYICI HUKUK KURALLARI 4) YORUMLAYICI HUKUK KURALLARI HUKUK TÜRLERİ 1) Pozitif Hukuk (Yürürlükteki Hukuk–Olan Hukuk–Müspet Hukuk–Müspet Hukuk): 2) Mevzu Hukuk: 3) Tabii (İdeal – Doğal) Hukuk: 4) Tarihi Hukuk: HUKUK KURALLARININ KAYNAKLARI KAYNAKLARI a) Yazılı Kaynaklar (Asli Kaynaklar) b) Yazılı Olmayan Kaynaklar c) Yardımcı Kaynaklar KURALLAR (NORMLAR) HİYERARŞİSİ TÜRK HUKUKUNUN YAZILI KAYNAKLARI KAYNAKLARI ANAYASA ULUSLARARASI ANLAŞMALAR KANUN BÜTÇE KANUNU KESİN HESAP KANUNU KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME (KHK) SIKIYÖNETİM VE OLAĞANÜSTÜ HÂL KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME TÜZÜK İÇTÜZÜK YÖNETMELİK GENELGE HUKUKTA BOŞLUK TÜRLERİ 1) Hukuk Boşluğu: 2) Kanun Boşluğu: a) Kural İçi Boşluk: b) Kural Dışı Boşluk:
13 13 13 13 13 13 13 13 13 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 15 15 15 15 15 16 16 16 16 16 17 17 18 18 18 18 18 18 18
HUKUK DALLARI Kamu Hukuku Ceza Hukuku Anayasa Hukuku Vergi Hukuku İdare Hukuku Devletler Hukuku Uluslar Arası Hukuk) Disiplin Hukuku Genel Kamu Hukuku Sosyal Güvenlik Hukuku İnsan Hakları Hukuku Yargılama Hukuku İcra İflas Hukuku Özel Hukuk Devletler Özel Hukuku Medeni Hukuk Ticari Hukuk Karma Hukuk Fikir Ve Sanat Eserleri Hukuku Bankacılık Hukuku Hava Hukuku İş Hukuku Çevre Hukuku Toprak Hukuku Rekabet Hukuku HAK VE KİŞİLİK KAVRAMLARI HAK KAVRAMI HAKKIN KAZANILMASI HAKKIN KAZANILMASI VE KAYBEDİLİŞİ HAKKIN TÜRLERİ 1) KAMU HAKLARI (Temel Haklar) A) Kişisel Haklar(Koruyucu Haklar) B) Sosyal ve Ekonomik Haklar (Talep Hakları) C) Siyasi Haklar (Katılma Hakları) 2) ÖZEL HAKLAR( Medeni haklar) A) Konularına Göre Özel Haklar B) Kullanımlarına Göre Özel Haklar C) Niteliklerine Göre Özel Haklar D) Amaçlarına Göre Özel Haklar SAVUNMA HALLERİ a) Meşru Müdafaa (Haklı Savunma): b) Zaruret Hali (Zorda Kalma): c) Kuvvet Kullanma: KİŞİLİK KAVRAMI A) Gerçek Kişiler: a) Dar Anlamda Kişilik: b) Geniş Anlamda Kişilik: FİİL EHLİYETNİN ŞARTLARI 1) Mümeyyiz Olmak: 2) Reşit Olmak 3) Kısıtlı (Mahcur) Olmamak: Fiil Ehliyeti Bakımından Kişilerin Sınıflandırılması Tam Ehliyetliler: Sınırlı Ehliyetliler:
19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 22 22 22
Tam Ehliyetsizler: Sınırlı Ehliyetsizler: B) Tüzel Kişiler: Özel Hukuk Tüzel Kişileri Kamu Hukuku Tüzel Kişileri ANONİM ŞİRKETLER: DERNEK: VAKIF: TÜRK VATANDAŞLIĞI TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI 1- KANUN YOLUYLA KAZANMA 2- YETKİLİ MAKAM KARARI İLE KAZANMA 3- SEÇME HAKKI İLE KAZANMA ÇIKMIŞ SORULAR
22 22 22 22 22 23 23 23 23 23 23 23 23 25
2. BÖLÜM DEVLET VE DEMOKRASİ KAVRAMLARI DEVLET ŞEKİLLERİ A) HUKUKİ YAPILARINA GÖRE DEVLERLER 1) Üniter (Tekli) Devlet: 2) Karma(Birleşik) Devlet: B) EGEMENLİKLERİNE GÖRE DEVLETLER 1) Otokratik Devlet: 2) Demokratik Devlet : 3) Aristokratik Devlet: C) DİN-DEVLET İLİŞKİSİNE GÖRE DEVLETLER 1) Teokratik Devlet: 2) Laik Devlet: D) EKONOMİK YAPISINA GÖRE DEVLETLER 1) Kapitalist Devlet: 2) Sosyalist Devlet: 3 ) Karma Ekonomi: HÜKÜMET SİSTEMLERİ A) KUVVETLER BİRLİĞİ 1) MECLİS HÜKÜMETİ SİSTEMİ: B) KUVVETLER AYRILIĞI 1) BAŞKANLIK SİSTEMİ: 2) PARLAMENTER SİSTEM: 3) YARI BAŞKANLIK SİSTEMİ: 4) KARMA HÜKÜMET SİSTEMİ: Meclis Hükümeti: Kabine Sistemi: Azınlık Hükümeti: Koalisyon Hükümeti: DEMOKRASİ DEMOKRASİNİN ÖZELLİKLERİ Genel Oy Prensibi: Serbest Oy Prensibi: Eşit Oy Prensibi: Gizli Oy Prensibi: Açık Sayım-Döküm: Seçimlerin Yargı Organlarının Denetiminde Yapılması: Tek Dereceli Seçim: Çoğunluk Prensibi: a) Basit Çoğunluk (Nisbi Çoğunluk) Sistemi:
51 51 51 51 51 51 51 51 51 51 51 51 51 51 51 51 52 52 52 52 52 52 52 52 52 52 52 52 53 53 53 53 53 53 53 53 53 53 53
b) Salt Çoğunluk (Mutlak Çoğunluk) Sistemi: c) Nitelikli Çoğunluk Sistemi: Nisbi Temsil Sistemi: Uygulanış Şekli Bakımından Demokrasi 1) Doğrudan Demokrasi: 2) Yarı Doğrudan Demokrasi: 1) HALK OYLAMASI 2) HALK VETOSU 3) HALK GİRİŞİMİ 3) Temsili Demokrasi: SİYASİ PARTİLER ÇIKMIŞ SORULAR
53 53 53 53 53 53 53 53 53 53
3. BÖLÜM TÜRK TARİHİNDE ANAYASAL GELİŞMELER ANAYASA TÜRLERİ a) Yazılı Anayasa: b) Yazısız Anayasa: c) Yumuşak Anayasa: d) Sert (Katı) Anayasa: e) Kazuistik (Ayrıntılı) Anayasa: f) Çerçeve Anayasa: ANAYASAL BELGELER SENED-İ İTTİFAK(1808) TANZİMAT FERMANI (1839) ISLAHAT FERMANI(1856) ANAYASALAR KANUN-İ ESASİ (1876) KANUN-İ ESASİ’NİN MADDELERİ (1876) KANUNİ ESASİ’DE PADİŞAHIN YETKİLERİ KANUNİ ESASİDEKİ TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER 2. MEŞRUTİYET1909’DA KANUN-U ESASİ’NİN DEĞİŞEN MADDELERİ 1921 ANAYASASI (TEŞKİLAT-I ESASİYE) (20 OCAK 1921) 1924 ANAYASASI (20 NİSAN 1924) 1924 ANAYASASI’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 1961 ANAYASASI (9 TEMMUZ 1961) 1982 ANAYASASI (18 EKİM 1982) 1961 ve 1982 Anayasalarının Benzerlikleri 1961 VE 1982 ANAYASALARI’NIN FARKLARI 1982 ANAYASASI’NIN BAŞLANGIÇ İLKELERİ 1982 ANAYASASI’NIN NİTELİKLERİ Cumhuriyetin Nitelikleri LAİK DEVLETİN ÖZELLİKLERİ SOSYAL DEVLETİN ÖZELLİKLERİ HUKUK DEVLETİNİN ÖZELLİKLERİ İNKILÂP KANUNLARI’NIN KORUNMASI ÇIKMIŞ SORULAR
73 73 73 73 73 73 73 73 73 73 73 73 74 74 74 74 74 75 75 76 76 76 77 78 78 78 78 78 78 78
81
4. BÖLÜM TEMEL HAK VE ÖDEVLER A) KİŞİ HAK VE ÖDEVLERİ (Koruyucu Haklar) B) SOSYAL VE EKONOMİK HAK VE ÖDEVLERİ (İSTEME HAKLARI) C) SİYASİ HAK VE ÖDEVLER (KATILMA HAKLARI) Temel Hak ve Hürriyetlerin Nitelikleri Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması
113 113 113 113 113 113
Tabii Hâkim (Doğal Yargıç) İlkesi: SEÇME VE SEÇİLME Kimler Oy Kullanamazlar Kimler Oy Kullanabilir REFERANDUM (HALK OYLAMASI) 1 - 1961 HALK OYLAMASI: 2 - 1982 HALK OYLAMASI: 3 - 1987 HALK OYLAMASI: 4 - 1988 HALK OYLAMASI: 1995 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 2001 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 2004 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 2005 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 2006 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 2007 HALK OYLAMASI 2010 HALK OYLAMASI ÇIKMIŞ SORULAR
113 114 114 114
115
5. BÖLÜM 1982 ANAYASASI’NDA YASAMA A) DEVLETİN YASAMA GÖREVİ Milletvekili Seçilebilecek Olanlar Milletvekili Seçilemeyecek Olanlar Milletvekili Seçilebilmek İçin Görevlerinden Ayrılmaları Gerekenler TBMM’nin Görev ve Yetkileri TBMM’nin Parlamento Kararları İle Yapacağı İşler TBMM Üyelerinin Yasama Dokunulmazlığı TBMM Seçimlerinin Yenilenmesini Gerektiren Durumlar TBMM Tarafından Yapılan Denetleme: 1- Soru: 2- Genel Görüşme: 3- Meclis Araştırması: 4 - Meclis Soruşturması: ARA SEÇİM TBMM ile ilgili notlar ÇIKMIŞ SORULAR
139 139 139 139 139 139 139 140 140 140
140 141 141 143
6. BÖLÜM 1982 ANAYASASI’NDA YÜRÜTME DEVLETİN YÜRÜTME GÖREVİ A) CUMHURBAŞKANI Cumhurbaşkanının Görev ve Yetkileri A) Yasama İle İlgili Olanlar B) Yürütme İle İlgili Olanlar C) Yargı İle İlgili Olanlar Sorumluluk ve Sorumsuzluk Hali Cumhurbaşkanı’nın Karşı İmza Kuralı İle Yapacağı İşlemler (Tek Başına Yapamayacağı İşlemler) B) BAKANLAR KURULU (HÜKÜMET) Bakanlar Kurulu’nun Görev ve Yetkileri Başbakan’ın Görev ve Yetkileri Başbakan’ın Görevinin Sona Ermesine Neden Olan Faktörler Bakanların Görev ve Sorumlulukları Bakanlar Kurulu’nun Denetlenmesi ÇIKMIŞ SORULAR
185 185 185 185 185 185 185 186 186 186 186 186 186 186 187 189
7. BÖLÜM 1982 ANAYASASI’NDA YARGI DEVLETİN YARGI GÖREVİ 1 - ANAYASA MAHKEMESİ 2) YARGITAY 3 - DANIŞTAY: 4) ASKERİ YARGITAY 5) ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ 6) UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ B) Diğer Mahkemeler 1) HAKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU (HSYK) 2 - SAYIŞTAY 3 - YÜKSEK SEÇİM KURULU (YSK) Yargı Denetimine Tâbi Olmayan Durum ve İdari İşlemler ÇIKMIŞ SORULAR
233 233 234 234 234 235 235 235 235 235 236 236 237
8. BÖLÜM TÜRKİYE’DEKİ ÖZERK KURULUŞLAR 1) MERKEZİ YÖNETİM TEŞKİLATI (DEVLETİN TÜZEL KİŞİLİĞİ) A) MERKEZ YÖNETİMİ BAŞBAKANLIĞA BAĞLI KURULUŞLAR MERKEZ TEŞKİLATINA BAĞLI ÖZERK KURULUŞLAR 1) MİLLİ GÜVENLİK KURULU (MGK) 2) TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ (TSK) 3) BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU (BDDK) 4) TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU (TMSF) 5) MERKEZ BANKASI (MB) 6) DEVLET DENETLEME KURULU (DDK) 7) SERMAYE PİYASASI KURULU (SPK) 8) KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU 9) RADYO VE TELEVİZYON ÜST KURULU (RTÜK) 10) REKABET KURUMU 11) YÜKSEK ÖĞRETİM KURULU (YÖK) 12 )HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI EKONOMİ İLE İLGİLİ ÖNEMLİ KAVRAMLAR A) DEFLÂSYON: B) ENFLASYON: C) REVELÜASYON: D) DEVELÜASYON: E) SÜBVANSİYON: ÇIKMIŞ SORULAR
267 267 267 267 267 267 267 268 268 268 268 268 269 269 269 269 269 269 269 269 269 269 269 271
9. BÖLÜM İDARE HUKUKU 2) MERKEZİ İDARENİN TAŞRA TEŞKİLATI 1) İl Genel İdaresi a) Vali b) İl İdare Şube Başkanları c) İl İdare Kurulu 2) İlçe İdaresi a) Kaymakam b)İlçe İdare Şube Başkanları c) İlçe İdare Kurulu 3) Bucak İdaresi a) Bucak Müdürü
293 293 293 293 294 295 295 295 295 295 295 295
b) Bucak Meclisi c) Bucak Komisyonu 4) Bölge İdaresi 2) YERİNDEN YÖNETİM TEŞKİLATI (MAHALLİ İDARELER) A. YEREL İDARELER 1) İl Özel İdaresi, a) Vali b) İl Genel Meclisi c) İl Daimi Encümen 2) Belediye İdaresi, a) Belediye Başkanı b) Belediye Meclisi c) Belediye Encümeni 3) Büyükşehir Belediyesi İdaresi a) Büyükşehir Belediye Başkanı b) Büyükşehir Belediye Meclisi c) Büyükşehir Belediye Encümeni 4) Köy İdaresi a) Köy Muhtarı b) Köy Derneği c) Köy İhtiyar Meclisi KANUNLA YAPILAN İDARİ İŞLEMLER MÜŞTEREK (ORTAK) KARARNAME İLE YAPILAN İDARİ İŞLEMLER BAKANLAR KURULU KARARIYLA YAPILAN İDARİ İŞLEMLER B) HİZMET YERİNDEN YÖNETİM KURULUŞLARI A) KAMU KURUMLARI: Anayasada Düzenlenen Kamu Kurumları 1 - Üniversiteler 2 – YÖK 3 - Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu 4 - Türkiye Radyo ve Televizyon İdaresi (TRT) 5 - Kamu Kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları B) KAMU KURUMU NİTELİĞİNDEKİ MESLEK KURULUŞLARI: KAMU GÖREVLİLERİ Memur Olma Şartları Memurların Tabi Oldukları Ödevler A) Müspet Ödevler (Yükümlülükler) B) Menfi Ödevler (Yasaklar) Memurlara İlişkin Disiplin Cezalarının Hiyerarşik Sıralaması 1 - Uyarma 2 - Kınama 3 - Aylıktan kesme 4 - Kademe 5 - Devlet memurluğundan çıkarma Memurların Kademe İlerlemesinin Durdurulma Durumları Devlet Memurlarına Verilen Haklar İstisnai Devlet Memurları KAMU GÖREVLİLERİ Memurlukta Sınıflar KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİ Anayasa’da Açıkça Belirtilmiş Kurumlar; A- KAMU KURUMLARI 1 - İdari Kamu Kurumları 2 - Sosyal Kamu Kurumları 3 - Bilimsel Kurumlar
295 295 295 295 295 295 296 296 296 296 296 296 297 297 297 297 297 297 297 297 297 298 298 298 298 298 298 298 298 298 298 298 298 298 298 299 299 299 299 299 299 299 299 299 299 299 299 299 299 299 300 300 300 300
4 - İktisadi Kamu Kurumları a) İktisadi Devlet Teşekkülü (İDT): b) Kamu İktisadi Kuruluşları (KİK): c) Müessese: d) Bağlı Ortaklık: e) İştirak: ÇIKMIŞ SORULAR
300 300 300 300 300 300
10. BÖLÜM TÜRKİYE’NİN ÜYE OLDUĞU ÖNEMLİ TEŞKİLATLAR BİRLEŞMİŞ MİLLETLER TEŞKİLATI (BM) Tarihçesi Amaçları: 1 - Genel Kurul: 2 - Güvenlik Konseyi: 3 - Uluslararası (Lahey) Adalet Divanı: 4 - Ekonomik ve Sosyal Konsey: 5 - Vesayet Konseyi: Yardımcı Organları: 1 - UNESCO (BM Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı): 2 - UNİCEF (BM Çocuklara Yardım Fonu): 3 - WHO (Dünya Sağlık Örgütü): 4 - IMF (Uluslararası Para Fonu): 5 - ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü): 6 - FAO (BM Gıda ve Tarım Örgütü): 7 - UNDP (BM Kalkınma Programı): KUZEY ATLANTİK PAKTI (NATO) AVRUPA BİRLİĞİ (AB) BATI AVRUPA BİRLİĞİ (BAB) AVRUPA GÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ KONSEYİ (AGİT) AVRUPA KONSEYİ EKONOMİK KALKINMA VE İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ (OECD) EKONOMİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI (ECO) TÜRK KÜLTÜR VE SANATLARI ORTAK YÖNETİMİ (TÜRKSOY) KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ (KEİ) İSLAM ÜLKELERİ KONFERANSI ÖRGÜTÜ (İKÖ) İSLAM KALKINMA BANKASI (IDB) ASYA KALKINMA BANKASI (ASDB) D - 8 ’ LER (GELİŞMEKTE OLAN 8 ÜLKE) DÜNYADAKİ DİĞER TEŞKİLATLAR BAĞIMSIZ DEVLETLER TOPLULUĞU (BDT) VARŞOVA PAKTI GELİŞMİŞ VE GELİŞMEKTE OLAN 20 ÜLKE (G-20) PETROL İHRAÇ EDEN ÜLKELER BİRLİĞİ (OPEC) NABUCCO BORU HATTI DİĞER TEŞKİLATLAR ÇIKMIŞ SORULAR
347 347 347 347 347 347 347 347 347 347 347 348 348 348 348 348 348 348 348 350 350 350 350 351 351 351 351 351 351 351 351 351 351 351 352 352 352 353
11. BÖLÜM GÜNCEL OLAYLAR SPOR, SANAT, EKONOMİ, SAĞLIK vb. gelişmeler ÇIKMIŞ SORULAR
379 379 383
Kara Kutu Kitapları
Temel Hukuk Kavramları
TEST-1
ÖSYM’NİN AYNI VE BENZER SORULARI a sı ’nın Ana ya- s te 2 8 r i 9 1 i s i i ang in n l ik le h t e y n i r e u rd h le m i A şağıda ke s inde be l ir t ile Cu 2. Madd yer a l ma z ? ara sında
Aşağıd ak i l e e n hangi y et i ’n i n ni te l r i d si , ür ki l er i nd en k ye C umh b i ri d eT ur i - i l d i r? ğ A) T e o k ra t i k d ev l et B) Lai k d ev le t C ) So sy al d ev l et D) De mo k r at i k d ev le t E ) At at ür k mi ll i ye t ç il i ğ i ne bağl ı d e vl e t
k de v le t A ) Teo kra t i de v le t liğ ine bağ lı i tç e y i l l i m B ) A ta tür k t ik de v le t C ) Demo kra le t D ) La i k de v de v le t Yargı v E ) So s ya l 2 011-Ad l i
2 01 2 -Ö MS S
19 82 An si , C umhauy asası’ na gö re aş ağıd ak i le r i ye t i n ni t el r e n hangi - ik l e r i n d en b i r i d edğ i l di r? A) Başl ang ıç t a be l ir t il e n t em e l i l ke l e B) De mo kr re bağl ıl ık at ik d ev l et C ) H uk uk d ev l et i D) So sy al d e vl e t E ) Li be ra l d e vl et ı r
a l n ı y a Y l a m r o f n İ
2 01 4 - KP S S
ı un ba ş kan n lu ru u K k Yü k se e Sa vcı lar v r le m i k â H k i md ir ? an A ) Ba ş ba k a kanı B ) Ada le t B Ba ş kanı C ) Yargı ta y y Ba ş kanı D ) Danı ş ta a ş kanı E ) T B M M B
©
hang ia k i lerdenu m hur iıd ğ a ş a , re C a gö inde sa yı lan ya sa sı ’n m adde s i ld ir ? 1 9 8 2 Ana s . 2 ın a ’n a y i değ a n A i n e s r ind b ir le k i l te i n ye t in ağ lı e tç i liğ ine b y i l l i m k r tü A ) A ta le t B ) La i k de v de v le t C ) So s ya l rına sa yg ılı la k a h n a s D ) İn e v le t E ) Ün i ter d a ka m lı k- 2 2 011- Ka y m
H âk i ml er v e S k i le r d en hangi asv cı l ar Y ük se k K ur u i b aşk anl ı l u’ na aşağ k e d er ? ıd a- A) Y ar gıt ay başk anı B) Ad al et b ak anı C ) Danışt a y başk anı D) Bak anl ı k müst e şar ı E ) T BM M B aşk anı
S 2 0 06- K P S
19 99 - K a y mak am Ad ay
( No t :2 01 4 K PS S’ d e g el d iğ i i d di a e d il d i. )
H âk im l er v e S av cı l ar Y ü aşağıd ak i l er d en hangi s k se k K ur ul unun b i d ir ? aşk anı A) Ad al et B ak anı B) T BM M B aşk anı C ) C umhu r başk anı D) Y ar gıt a y Başk anı E ) Başbak a n 2 00 6 - JO K U zm . J .
nı nun ba ş ka lu ru u K k Yü k se e Sa vcı lanr g i s id ir ? v r le m i k â H lerden ha a şağıda k i a kanı A ) Ada le t B te şarı a kanı Mü s B ) Ada le t B s i k n ya ş lı ü ye e n lu ru sa l t çoğun lu u n K a d C ) n rı la d i ara e ler in in ken y ü l ru u K ) i D i k i ş la seçeceğ a ş kanı E ) T B M M B 2 01 0- K P S S ed i ld i. ) iğ i idd ia ld e g e ’d S K P S No t: 2 0 1 4 (
[ 11 ]
M Ü L Ö B . 1
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-1
7. BÖLÜM 1982 ANAYASASI’NDA YARGI NOT 3 : Anayasa Mahkemesi Başkanı’nı; Anayasa Mahkemesi
DEVLETİN YARGI GÖREVİ
üyeleri kendi üyeleri arasından gizli oyla seçer.
NOT 1 : Hiçbir kurum, organ, makam ve kişi yargıya (hâkim ve mahkemelere) emir ve talimat veremez, genelge gönderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz.
NOT 4 : Anayasa Mahkemesi üyeleri kendi görevleri dışında res mi ve özel hiçbir görev alamazlar.
NOT 2 : Hâkimler ve savcılar azlolunamaz, kendileri istemedikçe
NOT 5 : Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için seçilirler. Bir kimse iki defa Anayasa Mahkemesi üyesi seçilemez. Anayasa Mahkemesi üyeleri 65 yasını doldurunca emekliye ayrılırlar. Zorunlu emeklilik yasından önce görev suresi dolan üyelerin baksa bir görevde çalışmaları ve özlük isleri kanunla düzenlenir.
Anayasa’da gösterilen yaştan önce (65) emekliye ayrılamaz; bir mahkemenin veya kadronun kaldırılması sebebiyle de olsa aylık, ödenek ve özlük haklarından yoksun kılınamaz.
A) Yüksek Mahkemeler NOT 1 : Normal mahkemeler uyuşmazlıkların çözümü ile ilgili ka rar verir. Bu karar ilgili taraflarca kanunlara aykırı görülürse yük sek mahkemeye itiraz edilir.
NOT 2 : Yüksek Mahkemeler; 1 - Anayasa Mahkemesi 2 - Yargıtay 3 - Danıştay 4 - Askeri Yargıtay 5 - Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 6 - Uyuşmazlık Mahkemesi
NOT 6 : Anayasa Mahkemesi,2 bolum ve Genel Kurul halinde çalışır. Bolümler, başkanvekili başkanlığında 4 üyenin katılımıyla toplanır. Genel Kurul, Mahkeme Başkanının veya Başkanın belir leyeceği başkanvekilinin baş kanlığında en az 12 üye ile toplanır. Bolümler ve Genel Kurul, kararlarını salt çoğunlukla alır. Bireysel ı r a başvuruların kabul edilebilirlik incelemesi için komisyonlar oluş l n ı turulabilir. y
a Y l a NOT 7 : Anayasa Mahkemesi üyeliğinin sona ermesi; m r a) Emekliye ayrılınca, o f n b) Görev süresi dolunca (12 yıl) İ c)
NOT 3 : Sayıştay ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Yüksek ©
d)
Seçim Kurulu yüksek mahkeme değildir.
e)
1 - ANAYASA MAHKEMESİ Üyeleri ve Seçimi NOT 1 : Anayasa mahkemesinin 17 asıl üyeden oluşur. 3 Üyeyi
İstifa edince, Hâkimlikten çıkarmayı gerektiren bir suçtan hüküm giymesi halinde kendiliğinden, Sağlık sebeplerinden dolayı görevini yapamayacağının anla şılması halinde, Anayasa Mahkemesi üye tam sayısının salt çoğunluğun kararı ile; sona erer.
TBMM seçer, 14 üyesini Cumhurbaşkanı seçer.
Anayasa Mahkemesi’nin Görev ve Yetkileri
NOT 2 : TBMM; 2 üyeyi Sayıştay Genel Kurulundan, 1 üyeyi ise baro başkanlarının serbest avukatlar arasından
NOT 1 : Kanunların şekil ve esas bakımından Anayasaya uy -
gösterecekleri üç aday içinden yapacağı gizli oylamayla seçer.
NOT 2 : Kanun hükmünde kararnamelerin şekil ve esas ba-
gunluğunu denetlemek
kımlarından Anayasaya uygunluğunu denetlemek
CUMHURBAŞKANI Yargıtay, 2 üyeyi Danıştay, 1 üyeyi Askeri Yargıtay, 1 üyeyi Askeri Yüksek İdare Mahkemesi genel kurullarından; en az 2’si hukukçu olmak üzere 3 üyeyi YÖK’ün kendi üyesi ol mayan yükseköğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri arasından; 3 üyeyi
üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar, birinci sınıf hakim ve savcılar ile en az beş yıl raportörlük yapmış Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçer.
4 üyeyi
NOT 3 : TBMM içtüzüğünün şekil ve esas bakımlarından Ana yasaya uygunluğunu denetlemek
NOT 4 : Anayasa değişikliklerini şekil bakımından incelemek ve denetlemek UYARI 1: Kanunların şekil bakımından denetlenmesi,son oyla manın, öngörülen çoğunlukla yapılıp yapılmadığı; anayasa deği şikliklerinde ise teklif ve oylama çoğunluğuna ve ivedilikle görüşü lemeyeceği şartına uyulup uyulmadığı hususlarını kapsamaktadır
NOT 5 : AYM iptal kararlarını gerekçeli olarak açıklamak zorun dadır
[233 ]
Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
Kara Kutu Kitapları
1982 Anayasası’nda Yargı
TEST-1
NOT 6 : Milletvekillerinin, milletvekilliğinin düşürülmesine ilişkin
GENEL NOT 2 : Anayasa Mahkemesi’nde doğrudan doğruya
iptal davalarına bakmak
iptal davası açabilme hakkı; Cumhurbaşkanı’na, iktidar ve muha lefet partisi meclis grupları ile TBMM üye tamsayısının en az 1/5’i tutarındaki üyelere aittir.
NOT 7 : Uyuşmazlık Mahkemesi’nin Başkan ve Başkanvekili’ni seçmek (Anayasa Mahkemesi üyeleri arasından)
GENEL NOT 3 : Olağanüstü hallerde, sıkıyönetim ve savaş hal NOT 8 : Anayasa Mahkemesi; Cumhurbaşkanını, Başbakanı, TBMM Başkanını, Bakanlar Kurulu üyelerini görevleri ile ilgili suç lardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılamak
lerinde çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkeme si’ne dava açılamaz.
UYARI 2 : Yüce Divan’da savcılık görevini Cumhuriyet Başsavcı -
GENEL NOT 4 : Uluslararası antlaşmalar kanun hükmündedir; iptal
sı veya Cumhuriyet Başsavcı Vekili yapar; kararları kesindir.
istemi ile Anayasa Mahkemesi’ne dava açılamaz.
UYARI 3 : Milletvekilleri yüce divanda yargılanmaz (normal mahkemelerde yargılanır.) NOT 9 : Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargı -
FLAŞ : Anayasa mahkemesi başkanı mahkemesi başaknı
tay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkan ve üyelerini, Baş savcılarını, Cumhuriyet Başsavcı vekilini, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Sayıştay Başkan ve üyelerini görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılar.
2) YARGITAY 1 - Adli yargı (ceza ve hukuk) alanında en yüksek mahkemedir.
Prof.Dr. Zühtü ARSLAN’dır.
2 - Görevi; Adliye mahkemeleri tarafından verilen ve başka bir
NOT 10 : Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri
adli mahkemeye bırakılmayan karar ve hükümlerin son inceleme merciidir.
Komutanları ile Jandarma Genel Komutanı da görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divanda yargılanırlar.
UYARI 1: Adli yargı organlarının kararları Yargıtay’da temyiz edi -
lir ı r a NOT 11 : Yüce Divan kararlarına karsı yeniden inceleme baş - l n vurusu yapılabilir. Genel Kurulun yeniden inceleme sonucunda ı y 3 - Kuruluş ve işleyişi; mahkemelerin bağımsızlık ve hakimlik t e a verdiği kararlar kesindir. Yüce Divan kararları kesindir Yminatı esaslarına göredir. l a NOT 12 : Herkes, Anayasada güvence altına alinmiş temel hak m r NOT 1 : Yargıtay üyeleri; HSYK tarafından seçilir. o f ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsa - n İ NOT 2 : Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Cumhuriyet Başsav - mındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği © iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir. Başvuruda bulu cı vekili ; Yargıtay Genel Kurulu’nun kendi üyeleri arasından belir -
M Ü nabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şarttır. L Ö B NOT 13 : Bireysel başvuruda, kanun yolunda gö . 7 zetilmesi gereken hususlarda inceleme yapılamaz.
leyeceği 5’er aday arasından Cumhurbaşkanı tarafından dört yıl için seçilirler . Süresi bitenler yeniden seçilebilirler.
NOT 3 : Salt çoğunlukla bir başkan bir başkan vekili seçerler. Seçim sayısında sınırlama yoktur
NOT 14 : Bireysel başvuruya iliksin usul ve esaslar kanunla dü FLAŞ : Yargıtay Başkanı İsmail Rüştü CİRİT’tir FLAŞ 2 : Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Mehmet AKARCA’dır.
zenlenir.
NOT 15 : Siyasi partilere iliksin dava ve başvurulara, iptal ve itiraz davaları ile Yüce Divan sıfatıyla yürütülecek yargılamalara Genel Kurulca bakılır, bireysel başvurular ise bölümlerce karara bağlanır.
3 - DANIŞTAY: 1 - İdari yargı alanında en yüksek mahkemedir.
UYARI 4 : Anayasa değişikliğinde iptale, siyasi partilerin kapa tılmasına ya da Devlet yardımından yoksun bırakılmasına karar verilebilmesi için toplantıya katılan üyelerin 2/3 oy çokluğu şarttır.
2 - İdari mahkemeler tarafından verilen ve kanunun başka bir idari yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme kurumu olarak çalışmaktadır.
NOT 16 : Siyasi partilerin mali denetimini yapmak (denetimi ya parken de Sayıştay’dan yardım alır.)
UYARI 5 : Yüksek Seçim Kurulu başkan ve üyeleri Yargıtay’da yargılanır
GENEL NOT 1 : Anayasa Mahkemesi’nin kuruluşu ve yargılama usulleri kanunla olur; çalışma esasları ve üyeleri arasındaki işbö lümü kendi yapacağı içtüzükle düzenlenir. Vatandaşlığın Kara Kutusu
3 - Görevi; a) İdari davaları görmek, b) Tüzük tasarılarını incelemek, c) İdari uyuşmazlıkları çözmek, d) Başbakan ve Bakanlar Kurulunca gönderilen kanun tasarı ları hakkında iki ay içinde düşüncesini bildirmek, NOT 1 : Danıştay üyelerinin 3/4’ünü HSYK, 1/4’ini ise Cumhurbaşkanı seçer.
[234 ]
Kara Kutu Kitapları
1982 Anayasası’nda Yargı
NOT 2 : Danıştay Başkanı, Başsavcı,B.vekilleri ve Daire Başkan ları; kendi üyeleri arasından Danıştay Genel Kurulunca 4 yıl için seçilir.
TEST-1
KURULU (HSYK) NOT 1 : Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, mahkemelerin ba ğımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre kurulur ve görev yapar.
FLAŞ : Danıştay Başkanı Zerrin GÜNGÖR’dür.. NOT 2 : Kurul, adli ve idari yargı hakim ve savcılarını mesleğe 4) ASKERİ YARGITAY 1 - Askeri mahkemelerde verilen karar ve hükümlerin son ince leme merciidir. 2 - Ayrıca; asker kişilerin kanunla gösterilen belli davalarına ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar.
3 - Üyeleri; Askeri Yargıtay Genel Kurulu’nun her boş yer için göstereceği 3’er aday içinden Cumhurbaşkanı tarafından seçilir .
kabul etme, atama ve nakletme, geçici yetki verme, yükselme ve birinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar verme, disiplin cezası verme, gö revden uzaklaştırma işlemlerini yapar; Adalet Bakanlığının, bir mahkemenin kaldırılması veya yargı çevresinin değiştirilmesi ko nusundaki tekliflerini karara bağlar; ayrıca, Anayasa ve kanunlar la verilen diğer görevleri yerine getirir.
NOT 3 : Kurulun meslekten çıkarma cezasına ilişkin olanlar dışın daki kararlarına karsı yargı mercilerine başvurulamaz.
Detay Bilgi : Askeri Yargıtay başkanı hâkim tuğamiral Ahmet Zeki LİMAN’dır
NOT 4 : Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu 22 asil ve 12 yedek üyeden oluşur; 3 daire halinde çalışır.
5) ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ 1 - Askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker ki şileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylem lerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan en yüksek mahkemedir.
NOT 5 : Kurulun Başkanı Adalet Bakanıdır. Adalet Bakanlığı Müsteşarı Kurulun tabii üyesidir. Kurulun, 4 asil üyesi, nitelikleri kanunda belirtilen; yükseköğre -
tim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri, üst kademe yöneticileri ile avukatlar ara ı r a sından Cumhurbaşkanınca, UYARI 1 : Askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda l n ı 3 asil ve 3 yedek üyesi Yargıtay üyeleri arasından Yargıtay Ge y
ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz.
a Ynel Kurulunca, l 2 asil ve 2 yedek üyesi Danıştay üyeleri arasından Danıştay 2 - Askeri hâkim olan üyeleri Genelkurmay Başkanınca seçilir; a m r Genel Kurulunca, Askeri hâkim olmayan üyeleri kanunda belirtilen rütbe ve nitelikle - f o n 1 asil ve 1 yedek üyesi Türkiye Adalet Akademisi Genel Kure göre Genelkurmay Başkanınca gösterilen 3’er aday arasından İ
rulunca kendi üyeleri arasından ,
Cumhurbaşkanınca seçilir.
©7 asil ve 4 yedek üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı
3 - Askeri Yüksek İdare Mahkemesi başkanı Hakim Tümgeneral Abdullah ARSLAN’tır 6) UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ NOT 1 : Adli, idarî ve askerî mahkemeler arasındaki görev ve hü -
gerektiren nitelikleri yitirmemiş adli yargı hakim ve savcıları ara-
sından adli yargı hakim ve savcılarınca, 3 asil ve 2 yedek üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idari yargı hakim ve savcıları arasından idari yargı hakim ve savcılarınca, dört yıl için seçilir. Suresi biten üyeler yeniden seçilebilir.
küm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmekle yetkilidir.
NOT 2 : Bu mahkemenin başkanlığını; Anayasa Mahkemesi’nce, kendi üyeleri arasından görevlendirilen üye yapar.
UYARI 1 : Uyuşmazlık Mahkemesi’nin Başkan ve Başkanvekili’ni Anayasa Mahkemesi seçer.
2 - SAYIŞTAY 1 - Genel ve katma bütçeli dairelerin bütün gelir ve giderleri ile mallarını TBMM adına denetlemek ile görevlidir. 2 - Sayıştay başkan ve üyelerini TBMM seçer. 3 - Sayıştay’ın kesin hükümleri hakkında ilgililer yazılı bildirim tarihinden itibaren 15 gün içinde bir kereye mahsus olmak üzere karar düzeltilmesi isteminde bulunabilirler.
NOT 3 : Diğer mahkemeler ile Anayasa Mahkemesi arasındaki görev uyuşmazlıklarında Anayasa Mahkemesi’nin kararı esas alınır.
UYARI 1 : Sayıştay’ın kesin kararlarına karşı idari yargı yoluna başvurulamaz.
Detay Bilği : Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı Serdar ÖZGÜLDÜR’dür.
4 - Mahalli idarelerin hesap ve işlemlerinin denetimi ve kesin hük
B) Diğer Mahkemeler 1) HAKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK
-
me bağlanması Sayıştay tarafından yapılır (2005 değişikliği). 5 - Sayıştay, Bakanlar Kurulu’na bütçe tasarısıyla ilgili genel uy gunluk bildiriminde bulunur. 6 - Mahalli kuruluşlar, İl Özel İdaresi ve Belediyeler Sayıştay’ın denetimi içindedir. 7 - TRT, Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT), TOKİ, TMSF gibi kuru -
[235 ]
Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
Kara Kutu Kitapları
1982 Anayasası’nda Yargı
luşlar Sayıştay’ın denetimi dışındadır. 8 - Vergi, benzeri malî yükümlülükler ve ödevler hakkında karar- ları esas alınır.
9 - Sayıştay Başkanı Doç.Dr. Recai AKYEL’dir.
TEST-1
NOT 7: Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Sadi GÜVEN’dir. GENEL NOT 1: 2004 yılında yapılan değişiklikle Devlet Güvenlik Mahkemeleri Anayasa’da düzenlenen yargı kurumları arasından çıkarılmış; yerlerini Ağır Ceza Mahkemeleri almıştır. GENEL NOT 2: Hâkimler ve Savcılar idari görevleri yönünden Adalet Bakanlığı’na bağlıdırlar.
GENEL NOT 3: Hâkim ve savcılar hakkında inceleme ve soruş YÜKSEK SEÇİM KURULU (YSK) NOT 1 : Seçimlerin başlamasından bitimine kadar; a) Seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün iş
turma Adalet Bakanlığı’nın izni ile Adalet Bakanlığı Müfettişleri tarafından yapılır. -
lemleri yapma ve yaptırma, b) Seçim süresince ve seçimden sonra seçim konula rıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikâyet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama,
c) Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin seçim tutanaklarını kabul etmekle görevi; “ Yüksek Seçim Kurulu”na aittir. d) Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını kabul etme görevi de Yüksek Seçim Kurulu’na aittir. YSK’nın Yapısı ve İşleyişi NOT 2: YSK; 7 asıl, 4 yedek üyeden oluşur. Üyelerin 6’sı Yargıtay, 5’i Danıştay Genel Kurullarınca kendi üyeleri arasından
M Ü L Ö B . 7
GENEL NOT 4: Yargı Denetimine Tâbi Olmayan Durum ve İdari İşlemler; 1 - Cumhurbaşkanı’nın resen (tek başına) yapmış olduğu işler 2 - Silahlı kuvvetlerde verilen her türlü disiplin cezaları 3 - Milletlerarası antlaşmalar 4 - İnkılâp kanunları 5 - Olağanüstü Hal KHK 6 - Sıkıyönetim Kanun Hükmünde Kararname 7 - Yüksek Seçim Kurulu (YSK) kararları 8 - Sıkıyönetim döneminde Sıkıyönetim komutanlarının yaptıklar ı işlemler***
üye tam sayılarının salt çoğunluğunun gizli oyu ile seçilir. Bu üyeler salt çoğunluk ve gizli oyla aralarından bir başkan ve bir ı r a başkanvekili seçerler. l n NOT 3: YSK üyelerinin görev süresi 6 yıldır. Süresi biten üyeler ı y a yeniden seçilir. Y l NOT 4: YSK; kararlarını salt çoğunlukla verir, oyların eşitliği ha - a m linde başkanın katıldığı taraf üstün tutulur. r o f NOT 5: YSK’nın kararları aleyhine başka bir mercie başvurula - n İ maz, kararları kesindir. © NOT 6: YSK üyeleri, Yargıtay’da yargılanır.
Vatandaşlığın Kara Kutusu
[236 ]
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-1
TEST 1 1. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi yüksek mahkemeler arasında yer alır?
5. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi yüksek mahkeme olarak kabul edilmemektedir?
A) Bölge İdare Mahkemeleri
A) Sayıştay
B) Danıştay
B) İl Seçim Kurulu
C) Yargıtay
D) Uyuşmazlık Mahkemesi
C) Ağır Ceza Mahkemeleri
E) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi
D) Hâkimler Ve Savcılar Yüksek Kurulu
(2010 - KPSS / A)
E) Yargıtay
(2007 - KPSS)
6. Aşağıdakilerden hangisi Yüksek mahkeme değildir?
2. 1982 Anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi yüksek mahkemedir?
A) Sayıştay A) Yargıtay
B) Danıştay
B) Devlet Güvenlik Mahkemesi
C) Anayasa Mahkemesi
C) Ağır Ceza Mahkemesi
D) Uyuşmazlık Mahkemesi
D) Bölge İdare Mahkemesi E) Asliye Hukuk Mahkemesi
ı r a l n ı y a (2006 - JANA) Y l a m r o f n İ
E) Askeri Yargıtay
(2000 - Kaymakam Aday)
©
3. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi yüksek mahkemelerden biridir?
7. Hangisi yüksek mahkeme değildir? A) Danıştay
A) Bölge İdare Mahkemeleri
B) Yargıtay
B) Yüksek Hakem Kurulu
C) Uyuşmazlık mahkemesi
C) Devlet Güvenlik Mahkemesi
D) Anayasa Mahkemesi
D) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
E) Sayıştay
(2002- Kamu Yönetimi)
E) Uyuşmazlık Mahkemesi
(1999 - KPSS)
4. Aşağıdakilerden hangisi bir yüksek mahkemedir?
8. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi yüksek mahkemelerden biri değildir?
A) Cumhuriyet Başsavcılığı B) Asliye hukuk mahkemesi
A) Yargıtay
B) Danıştay
C) Uyuşmazlık Mahkemesi
C) Sayıştay
D) Anayasa Mahkemesi E) Uyuşmazlık Mahkemesi
D) Bölge idare mahkemesi E) Ağır ceza mahkemesi
(2011 – Kaymakam Aday) (2006 - JOK UzmJ.)
[237 ]
Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
9. Aşağıdakilerden hangisi, 1982 Anayasası’nda “Yüksek Mahkemeler” başlığı altında düzenlenmemiştir?
TEST-1
13. Aşağıdakilerden hangisi, 1982 Anayasası’nda düzenlenen yüksek mahkemeler arasında yer almaz?
A) Yargıtay
B) Danıştay
A) Yargıtay
C) Uyuşmazlık Mahkemesi
D) Anayasa Mahkemesi
B) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu C) Askerî Yargıtay
E) Sayıştay
D) Uyuşmazlık Mahkemesi
(2012-İdari Yargı-Avukat)
E) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi
(2009 – KİK)
10. Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası’nda sayılan yüksek mahkemeler arasında yer almaz?
14. Aşağıdakilerden hangisi, yargısal görevleri bulunduğu hâlde Anayasa’da yargı bölümünde düzenlenmemiştir?
A) Danıştay
A) Yargıtay
B) Askerî Yargıtay
B) Danıştay
C) Anayasa Mahkemesi
C) Uyuşmazlık Mahkemesi
D) Ağır ceza mahkemeleri
D) Yüksek Seçim Kurulu
E) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi
E) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi
(2008 - Pol-Ak.)
(2009 - İç Denetçi)
ı r a l n ı y a Y l 11. Aşağıdakilerden hangisi Anayasa’da sayılan yüksek a 15. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi yüksek m r mahkemelerden biri değildir? mahkemelerden biri değildir? o f n İ
A) Uyuşmazlık Mahkemesi M Ü L Ö B . 7
©
A) Yargıtay
B) Ağır Ceza Mahkemesi
B) Danıştay
C) Yargıtay
C) Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi
D) Askeri Yargıtay
D) Uyuşmazlık Mahkemesi
E) Danıştay
E) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
(2006 - JANU) (2006 - KPSS)
12. Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası’nda sayılan yüksek mahkemelerden biri değildir?
16. Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayası’nda sayılan “yüksek mahkemeler’’den biri değildir?
A) Danıştay
A) Danıştay
B) Askerî Yargıtay
B) Disiplin mahkemeleri
C) Anayasa Mahkemesi
C) Uyuşmazlık Mahkemesi
D) Uyuşmazlık Mahkemesi
D) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi
E) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
E) Askerî Yargıtay
(2009 - JANU)
1-E 2-A 3-E 4-C 5-A 6-A 7-E 8-C 9-E 10-D 11-B 12-E 13-B 14-D 15-C 16-B Vatandaşlığın Kara Kutusu
[238 ]
(2012 - ÖMSS)
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-2 TEST-1
TEST 2 1. Aşağıdakilerden hangisi, 2004 yılında yapılan değişiklikle, Anayasa’da düzenlenen yargı kurumları arasından çıkarılmıştır?
4. 2010 Anayasa değişiklikleri sonrasında yargı kısıtlamaları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun her türlü kararına karşı yargı yolu açıktır.
A) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi B) Devlet Güvenlik Mahkemeleri
B) Memurlar hakkında uygulanacak tüm disiplin cezalarına karşı yargı yolu açıktır.
C) Sayıştay
C) Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemlere karşı yargı yolu açıktır.
D) Danıştay E) Yargıtay
D) Yüksek Askerî Şûranın her türlü kararına karşı yargı yolu açıktır.
(2005 - KPSS)
E) Hükûmet tasarruflarına karşı yargı yolunun kapalı olacağı Anayasa’da ifade edilmiştir.
(2011 - Kaymakam Aday)
2. Aşağıdakilerden hangisi, 1961 Anayasası’nın 8. Maddesin5. Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası’nda 2010 yılında de düzenlenen anayasanın üstünlüğü ilkesini gerçekleş- ı 5982 sayılı Kanunla yapılan değişikliklerden biri değildir? r a tirecek bir mekanizma olarak kurulmuştur? l A) Yargıtay
B) Anayasa Mahkemesi
C) Uyuşmazlık
D) Mahkemesi Danıştay
n ı y a Y l a m r o f n İ
E) Sayıştay
(2012-Adli Yargı) ©
A) Disiplin mahkemelerinin askerî yargı alanından çıkarılması B) Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyetinin, hâkim kararına bağlı olarak sınırlanabilmesi C) Savaş hâli haricinde, asker olmayan kişilerin askerî mah kemelerde yargılanamaması D) Kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının Anayasa’da yer alması E) Ekonomik ve Sosyal Konseyin Anayasa’da yer alması
(2011 - AYM Raportör Yard.)
3. 1982 Anayasası’na göre, yüksek mahkemeler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
6. 1982 Anayasası’na göre aşağıdaki idari işle mlerden hangisi için yargı yolu kapalıdır?
A) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Yargıtay Genel Kurulun ca seçilir ve atanır.
A) Tüzük
B) Danıştay üyeleri, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.
C) Olağanüstü hâl ve sıkıyönetim kanun hükmünde kararna meleri
C) Uyuşmazlık Mahkemesinin başkanlığını, Anayasa Mahke mesince görevlendirilen üye yapar.
D) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun verdiği meslekten çıkarma cezası
D) Danıştay Başkanı ve Başsavcısı, Danıştay Genel Kuru lunca seçilir.
E) Uyarma ve kınama cezaları
E) Yargıtay üyeleri, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca seçilir .
B) Yönetmelik
(2012-Adli Yargı)
(2011 - AYM Raportör Yard.)
[239 ]
Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
7. Aşağıdakilerden hangisi anayasada öngörülen hâkimlik teminatı ilkesinin gereklerinden biridir?
TEST-2 TEST-1
10. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi hâkimlik teminatının bir gereği sayılmamıştır?
A) Hâkimler coğrafi yer teminatına sahiptir.
A) Hâkimler azlolunamazlar.
B) Hâkimler, kendileri istemedikçe 65 yaşından önce emek liye ayrılamazlar.
B) Hâkimler idari görevleri yönünden Adalet Bakanlığına bağ lı değildir.
C) Hâkimler görevlerinden bağımsızdırlar
C) Kendileri istemedikçe 65 yaşını bitirmeden emekliye ay rılamazlar.
D) Hiçbir organ makam merci yargı yetkisinin kullanılmasın da hâkimlere emir ve talimat veremez
D) Bir mahkemenin kaldırılması sebebiyle aylık, ödenek ve öteki özlük haklarından yoksun bırakılamazlar.
E) Hepsi
E) Kadronun kaldırılması sebebiyle de olsa aylık, ödenek ve öteki özlük haklarından yoksun bırakılamazlar.
(2000 - Kaymakam Aday)
(2009 - İç Denetçi)
11. 1982 Anayasası’na göre, hâkimlik ve savcılık mesleği hakkında öngörülen düzenlemelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
8. I. Üniversite öğretim üyeleri II. Üst kademe yöneticileri III. Anayasa Mahkemesi üyeleri IV. Adli ve idari yargı hâkim ve savcıları V. Askerî hâkimler VI. Dışişleri Bakanlığı meslek memurları
ı r a l n 1982 Anayasası’na göre, yukarıdakilerden hangilerinin ı y a doğrudan Anayasa’da yer alan bir düzenleme ile 65 ya- Y l şını bitirinceye kadar hizmetlerini sürdürebilecekleri a m öngörülmüş ve böylece bu görevdekilere bir Anayasal r o f güvence sağlanmıştır? n İ M Ü L Ö B . 7
A) Yalnız III
B) I ve III D) III ve IV
©
C) II ve VI
A) Hâkimler mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre görev ifa ederler. B) Hâkimler ve savcılar 65 yaşını bitirinceye kadar hizmet görürler. C) Hâkimler ve savcılar kanunda belirtilenlerden başka resmî ve özel hiçbir görev alamazlar. D) Hâkim ve savcıların nitelikleri, atanmaları, hakları ve ödevleri mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre kanunla düzenlenir. E) Hâkimler ve savcılar adli görevleri yönünden Adalet Ba kanlığına bağlıdırlar.
E) IV ve V
(2008 - Kaymakam Aday)
(2009 - Ad. Yar. Hkm. ve Sav. Aday. – 2)
9. Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası’nda hâkimlik ve savcılık teminatı kapsamında düzenlenmemiştir?
12. Aşağıdakilerden hangisi, hâkim ve savcı güvencesiyle ilgili olarak 1982 Anayasası’nda yer alan kurallardan biri değildir?
A) Hâkimler ve savcılar azlolunamazlar. B) Kendileri istemedikçe Anayasa’da gösterilen yaştan önce emekliye ayrılamazlar. C) Kendileri istemedikçe görev yerleri değiştirilemez. D) Kadroları kaldırılması sebebiyle de olsa aylık ödenek ve diğer özlük haklarından mahrum bırakılamazlar. E) Meslekte kalmalarının uygun olmadığına karar verilenler hakkında kanunla istisnalar düzenlenebilir.
A) Hâkim ve savcıların azledilememesi B) Hâkim ve savcıların özlük işlerinde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun yetkili olması C) Yüksek mahkemelerin hâkimlerinin ancak cumhurbaşka nınca görevden alınabilmesi D) Hâkim ve savcıların 65 yaşından önce istekleri dışında emekli edilememesi E) Hâkimlerin görevlerinde bağımsız olması
(2010 - Ad. Yar. Hkm. ve Sav. Aday)
1-B 2-B 3-A 4-B 5-A 6-C 7-E 8-D 9-C 10-B 11-E 12-C Vatandaşlığın Kara Kutusu
[240 ]
(1999 -KPSS)
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-3 TEST-1
TEST 3 1. Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesi kararlarının özelliklerinden bir değildir?
4. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa’da güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiası ile yapılacak bireysel başvuru aşağıdakilerden hangisine yapılır?
A) Anayasa mahkemesi kararları kesindir ve bağlayıcıdır B) Anayasa mahkemesi kararları resmi gazetede hemen ya yımlanır
A) TBMM Başkanlığı
C) Anayasa mahkemesi bir kanun veya KHK’nın tamamını veya bir hükmünü iptal ederken kanun koyucu gibi ha reketle yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemez
B) TBMM İnsan Hakları İnceleme ve Araştırma Komisyonu C) Kamu Denetçiliği Kurumu D) Yargıtay
D) İptal kararı geçmişe etkili olarak hüküm ve sonuç doğurur
E) Anayasa Mahkemesi
E) İptal kararları gerekçesi yazılmadan açıklanamaz
(2013-JANA) (2000 Kaymakam Aday)
5. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru usulü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 2. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi ile ilgili aşa- ı r a ğıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? l
n ı y a A) Anayasa Mahkemesinin iptal kararları geriye yürümez. Y l B) Anayasa Mahkemesi kararları Resmî Gazete’de yayım - a m r lanmaz. o f İ C) Anayasa Mahkemesi kararlarını Cumhurbaşkanı denetler. n ©
D) Anayasa Mahkemesi kararlarını Başbakan denetler.
A) Bireysel başvuru yoluna gidilebilmesi için, Anayasa’ da ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Bildirisi’nde yer alan hak lardan birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiğinin öne sürülmesi gerekir. B) Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüke tilmiş olması şarttır. C) Anayasa Mahkemesi, bireysel başvuruda kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlarda inceleme yapmaz. D) Herkes, bireysel başvuru hakkına sahiptir.
E) Anayasa Mahkemesi kararlarını TBMM denetler.
E) Bireysel başvuruya ilişkin usul ve esaslar kanunla düzen lenir.
(2011 - Adli Yargı)
(2011 - İdari Yargı)
3. I. Bireysel başvuruları inceleme görev ve yetkisi II. Üyelerinin görev süresinin 12 yılla sınırlandırılması III. TBMM’nin üye seçme yetkisine sahip olması. IV. Anayasa değişikliklerinin sadece şekil açısından denet lenmesi V. Yüce Divan yargılama yetkisi
6. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru usulü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Yukarıdakilerden hangileri 1982 Anayasası’nda 5982 sayılı Kanun’la 2010 yılında yapılan değişiklikle Anayasa Mahkemesi için getirilmiş yenilikler arasında yer alır. A) Yalnız I
B) I, ve III
C) I, II, III
A) Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüke tilmiş olması şarttır. B) Bireysel başvuruda, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlarda inceleme yapılamaz. C) Bireysel başvurular, Anayasa Mahkemesinde bölümlerce karara bağlanır. D) Anayasa Mahkemesi, bireysel başvurularda duruşma ya pılmasına karar verebilir. E) Bireysel başvurunun, ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılması gerekir.
D) I, III ve IV E)I, II, III, IV ve V
(2010 - KPSS)
[241 ]
(2012 - Adli Yargı) Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
7. 1982 Anayasası’na göre, Yüce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu aşağıdakilerden hangisi tarafından karara bağlanır?
TEST-3 TEST-1
11. 1982 Anayasası’na göre, 2010 Anayasa değişikliği sonrası seçilen Anayasa Mahkemesi üyelerinin görev süreleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) TBMM Genel Kurulu
A) B) C) D) E)
B) Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu C) Yargıtay Genel Kurulu D) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi E) Uyuşmazlık Mahkemesi
Görev süreleri 7 yıldır. Görev süreleri 5 yıldır. Görev süreleri 12 yıldır. Görev süreleri 5+5, toplam 10 yıldır. Sabit bir görev süreleri yoktur, 65 yaşını dolduruncaya kadar görev yapabilirler.
(2013-JANA)
(2011- PMYO)
8. 1982 Anayasası’na göre, mahkemelerin kuruluşu ve görevleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Anayasa Mahkemesi içtüzükle kurulur. B) Uyuşmazlık Mahkemesi, Bakanlar Kurulu kararıyla kuru lur.
12. 1982 Anayasası’na göre Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasa Mahkemesine kaç üye seçmektedir?
C) Danıştay tüzükle kurulur. D) Yargıtay, Cumhurbaşkanı kararnamesi ile kurulur. E) Mahkemelerin görevleri kanunla düzenlenir.
ı r a l (2011 - Kaymakam Aday) n ı y a Y l a m r o f n İ 9. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi kararları ile
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? M Ü L Ö B . 7
A) 3
B) 5
C) 7
D) 9
E) 10
(2012-İdari Yargı)
©
A) Anayasa Mahkemesi kararlarını Danıştay denetler. B) Anayasa Mahkemesinin iptal kararları, gerekçesi yazılma dan açıklanamaz. C) Anayasa Mahkemesi kararlarını Cumhurbaşkanı onaylar. D) Anayasa Mahkemesi kararlarını Yargıtay denetler. E) Anayasa Mahkemesi kararlarını TBMM onaylar.
(2011 – Kaymakam Aday)
13. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Üyelerinin bir kısmı TBMM tarafından seçilir.
10. 1982 Anayasası’nda 5982 sayılı Kanun’la 2010 yılında yapılan değişiklik sonrası göre, Anayasa Mahkemesi üyeleri kaç yıl için seçilirler? A) 5
B) 7
C) 10
D) 12
E) 15
B) Cumhurbaşkanının üyelerden bir kısmını seçme hakkı vardır. C) Kanunların Anayasa’ya şekil ve esas bakımından uygun luğunu denetler. D) Yirmi iki asıl, on iki yedek üyeden kurulur.
(2010 - KPSS)
E) Bakanlar Kurulu üyelerini Yüce Divan sıfatıyla yargılar.
(2012-ÜGYS)
1-D 2-A 3-C 4-E 5-A 6-E 7-B 8-E 9-B 10-D 11-C 12-A 13-D Vatandaşlığın Kara Kutusu
[242 ]
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-4 TEST-1
TEST 4 1. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi üyelerinin görev süresi ve üyeliğinin sona ermesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
4. Siyasi
partilerin kapatılmasına ilişkin davalara aşağıdakilerden hangisi bakar?
A) Anayasa Mahkemesi A) Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için seçilirler.
B) Uyuşmazlık Mahkemesi
B) Bir kimse en fazla 2 defa Anayasa Mahkemesi üyesi se çilebilir.
C) Ağır Ceza Mahkemeleri
C) Anayasa Mahkemesi üyeleri 65 yaşını doldurunca emek liye ayrılırlar.
E) Yargıtay
D) Danıştay
D) Anayasa Mahkemesi üyeliği, bir üyenin görevini sağlık bakı mından yerine getiremeyeceğinin kesin olarak anlaşılması hâlinde, Anayasa Mahkemesi üye tam sayısının salt ço ğunluğunun kararı ile sona erer.
(2006 - JANU)
E) Anayasa Mahkemesi üyeliği, bir üyenin hâkimlik mesleğin den çıkarılmayı gerektiren bir suçtan dolayı hüküm giyme si hâlinde kendiliğinden sona erer.
5. 1982 Anayasası’na göre siyasi partilerin tüzük, program ve eylemlerinden ötürü Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına kim karar verebilir?
(2011 - AYM Raportör Yard.)
A) Sayıştay B) Bakanlar Kurulu C) Anayasa Mahkemesi
ı r a l n 2. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisinde en ı y a fazla bir defa seçilme veya atanma kuralı geçerlidir? Y l a m A) Cumhurbaşkanlığı r o f n B) Danıştay Başkanlığı İ
C) Anayasa Mahkemesi üyeliği
D) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı E) TBMM’nin Anayasa ve Adalet Komisyonları üyelerinden oluşan karma komisyon
(2009 - Kaymakam Aday)
©6. 1982 Anayasası’na göre, siyasi partilerin kapatılmasına
D) TBMM Başkanlığı
ilişkin davalar aşağıdaki mahkemelerden hangisinde açılır?
E) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeliği
(2011 - Kaymakamlık-2)
A) Yargıtay B) Anayasa Mahkemesi C) Ticaret mahkemesi
3. 1982 Anayasası’na göre, görevini sağlık bakımından yerine getiremeyeceği kesin olarak anlaşılan bir Anayasa Mahkemesi üyesinin üyeliği aşağıdakilerden hangisi gerçekleşince düşer? A) Adli Tıp Kurumunun, ilgili üye hakkında verilen sağlık ra porunu onaylamasıyla B) Anayasa Mahkemesi Başkanının, üyeliğin düşmesi yönün de karar vermesiyle C) Cumhurbaşkanının, üyeliğin düşmesi yönünde karar ver mesiyle D) Anayasa Mahkemesinin, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile üyeliğin düşmesine karar vermesiyle E) Adalet Bakanının, üyeliğin düşmesi yönünde karar verme siyle
D) Ağır ceza mahkemesi E) Danıştay
(2010 - KPSS / A)
7. 1982 Anayasası’na göre, bir siyasal partinin kapatılmasına aşağıdakilerden hangisi karar verebilir?
2008 -Mali Hiz. Uzm. Yrd.
A) İçişleri Bakanlığı B) Anayasa Mahkemesi C) Uyuşmazlık Mahkemesi D) Danıştay E) Yargıtay
(2008 - KPSS)
[243 ]
Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
8. 1982 Anayasası’na göre, siyasi partilerin mali denetimini aşağıdakilerden hangisi yapar?
TEST-4 TEST-1
12. 1982 Anayası’na göre, aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin siyasi partilerle ilgili görevlerinden biri değildir?
A) TBMM Hesaplarını İnceleme Komisyonu A) Siyasi partilerin mal edinimlerinin kanuna uygunluğunu denetlemek
B) Yargıtay C) Anayasa Mahkemesi
B) Kapatılan bir siyasi partinin yeniden kurulmasına izin ver -
D) Danıştay’ın ilgili dairesi
mek
E) Devlet Denetleme Kurulu
C) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca açılan, siyasi parti lerin kapatılmasıyla ilgili davaları kesin karara bağlamak
(2009-Kaymakam Aday)
D) Bir siyasi partiyi kapatma yerine, onun devlet yardımın dan tamamen yoksun bırakılmasına karar vermek E) Anayasa’ya aykırı eylemlerin odağı haline gelen bir siyasi partinin devlet yardımından kısmen yoksun bırakılması -
9. 1982 Anayasası’na göre, siyasi partilerin mali denetimini yapmakla görevli ve yetkili organ aşağıdakilerden hangisidir?
na karar vermek
(2003 - KPSS
A) Anayasa Mahkemesi B) Devlet Denetleme Kurulu C) Uyuşmazlık Mahkemesi D) Danıştay E) Yüksek Seçim Kurulu ı r a l (2011 – Sayıştay) n13. 1982 Anayasası’na göre, bir siyasi partinin Anayasa ı y a Mahkemesince temelli kapatılmasına sebep olan üyele Y l rinin bir başka siyasi partinin kurucusu, üyesi, yöneticisi 10. 1982 Anayasası’na göre, siyasi partiler in kapatılması usu- a ve denetçisi olması hangi süre ile yasaklanmıştır? m r lü aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? f o n İ A) 4 yıl B) 5 yıl M Ü L Ö B . 7
A) Yargıtay Genel Kurulunun üye tam sayısının salt çoğun © luğu kararı ile
C) 10 yıl D) Ömür boyu E) Bir yasama dönemi boyunca
B) Yargıtay Ceza Dava Daireleri Kurulu üye tam sayısının salt çoğunluğu kararı ile
2008 - Kaymakam Aday.
C) Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu üye tam sayısı nın salt çoğunluğu kararı ile D) Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunda toplantıya katılan ların en az üçte iki oyuyla alınan karar ile E) Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunun salt çoğunluğunun aldığı karar ile
(2012-Kaymakamlık)
14. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
11. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesinde siyasi parti kapatma davasını aşağıdakilerden hangisi açabilir?
A) Yüce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu yapılamaz.
A) İl Cumhuriyet başsavcısı
B) Genelkurmay Başkanı Yüce Divanda yargılanır.
B) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
C) Anayasa Mahkemesi kararları kesindir.
C) Ana muhalefet partisi meclis grubu
D) İptal kararları gerekçesi yazılmadan açıklanamaz.
D) Dışişleri Bakanı
E) Anayasa Mahkemesi 17 üyeden kurulur.
E) İçişleri Bakanı
(2011 - JANU) 1-B 2-C 3-D 4-A 5-C 6-B 7-B 8-C 9-A 10-D 11-B 12-B 13-B 14-A Vatandaşlığın Kara Kutusu
[244 ]
( 2011- Adli Yargı)
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-5 TEST-1
TEST 5 1. Cumhurbaşkanı, TBMM tarafından vatana ihanetle suçlanması durumunda aşağıdakilerden hangisi tarafından yargılanır?
5. 1982 Anayasası’na göre Yüce Divanın başkanı kimdir? A) TBMM Başkanı B) Yargıtay Başkanı
A) Devlet Güvenlik Mahkemesi
C) Cumhurbaşkanı
B) Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesi
D) Anayasa Mahkemesi Başkanı
C) Yargıtay Genel Kurulu
E) Yargıtay ceza daireleri başkanlarının en kıdemlisi
D) Ağır Ceza Mahkemesi
(2009 - JANU)
E) Askeri Yargıtay
(1999 - KPSS)
2. 1982 Anayasası’na göre Cumhurbaşkanı, vatana ihanetten dolayı aşağıdakilerden hangisi tarafından yargılanabilir?
6. Bakanlar, görevleriyle ilgili suçlardan dolayı aşağıdakilerin hangisinde yargılanırlar?
A) Ağır ceza mahkemesi B) Asliye ceza mahkemesi C) Yargıtay D) Danıştay E) Anayasa Mahkemesi
ı r a l n ı y a Y l a (2011 - JANU) m r o f n İ
3. Yüce Divan sıfatıyla yargılama görevi aşağıdakilerden hangisine aittir?
A) Danıştay
B) Yargıtay
C) Sayıştay
D) Yüce Divan
E) Uyuşmazlık Mahkemesi
(2006 - JOK Uzm. J.)
©
7. 1982 Anayasası’na göre, Bakanlar Kurulu üyelerini görev- M leri sırasında işledikleri suçlardan dolayı Yüce Divan sı- Ü L Ö fatıyla aşağıdakilerden hangisi yargılar?
A) Danıştay B) Yargıtay
A) Danıştay
C) Anayasa Mahkemesi
C) Anayasa Mahkemesi
B) Yargıtay D) TBMM E) Sayıştay
D) İdare mahkemesi E) Sayıştay
(2009 - JANA)
(2010 -YÇS)
4. 1982 Anayasası’na göre, Yüce Divan sıfatıyla yapılan yargılamada aşağıdakilerden hangisi başkanlık yapar?
8. Aşağıdaki mahkemelerden hangisi Bakanlar Kurulu üyelerini görevleriyle ilgili işledikleri suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılar?
A) Anayasa Mahkemesi Başkanı A) Yargıtay
B) Yargıtay Başkanı
B) Danıştay
C) TBMM Başkanı
C) Anayasa Mahkemesi
D) Sayıştay Başkanı
D) Uyuşmazlık Mahkemesi
E) Cumhurbaşkanı
E) Sayıştay
(2010 - JANU) (2008 - JOK Astsb.)
[245 ]
Vatandaşlığın Kara Kutusu
B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
9. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkilerinden biridir?
TEST-5 TEST-1
12. I. Başbakan, II. Bakanlar, III. TBMM Başkanlık Divanı üyeleri, IV. Bakanlıkların müsteşar ve müsteşar yardımcıları, V. Sayıştay Başkanı ve Üyeleri,
A) Olağanüstü hâl ve sıkıyönetim kanun hükmünde kararna melerini şekil ve esas bakımından incelemek ve denet lemek
Yukarıdaki kişilerden hangileri, görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesi’nde yargılanırlar?
B) Anayasa değişikliklerini esas bakımından incelemek ve denetlemek C) Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlarını görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılamak
A) I, II ve III
D) Yüksek Seçim Kurulu kararları aleyhine yapılan başvuru ları incelemek
B) I, II ve V
D) II, III ve IV
C) I, IV ve V
E) II, III ve V
E) Anayasa Mahkemesine üye seçmeye ilişkin TBMM karar larını incelemek ve denetlemek
(2005 - KPSS)
(2011 - AYM Raportör Yard.)
10. I. Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleri
13. TBMM Başkanı
II. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkan ve üyeleri III. Devlet Denetleme Kurulu Başkan ve üyeleri IV. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkan ve üyeleri V. Yükseköğretim Kurulu Başkan ve üyeleri
ı r a l n ı y a Y Yukarıdakilerden hangileri görevleriyle ilgili suçlardan l a dolayı Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesinde yar- m r o f gılanır? n İ M Ü L Ö B . 7
A) I, II ve III
©
B) I, II ve IV C) I, III ve IV D) II, IV ve V E) II, III ve V
II. Genelkurmay Başkanı III. Kamu Başdenetçisi IV. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkan ve üyeleri V. Devlet Denetleme Kurulu Başkan ve üyeleri
1982 Anayasası’na göre, yukarıdakilerden hangileri görevleri ile ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesinde yargılanır? A) I, II ve III
B) I, II ve IV
C) I, III ve IV
D) II, III ve V E) II, IV ve V
(2007 - Kaymakam Aday.)
(2011 - AYM Raportör Yard.)
11. I. Büyükelçiler II. Bakanlar Kurulu üyeleri III. Valiler IV. Askerî Yüksek İdare Mahkemesi üyeleri V. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeleri
14. Anayasa Mahkemesi aşağıdakilerden hangisini görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılayamaz?
1982 Anayasası’na göre, yukarıdakilerden hangileri görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Anayasa Mahkemesinin Yüce Divan sıfatıyla yargılayacağı kişiler arasında yer alır?
A) Bakanlar Kurulu üyeleri
A) I, II ve V
E) Milletvekilleri
B) I, III ve IV
D) II, IV ve V
C) I, IV ve V
B) Yargıtay Başkanı ve üyeleri C) Danıştay Başkanı ve üyeleri D) Sayıştay üyeleri
E) III, IV ve V
(2007 - JOK Astsb)
(2009 - Ad. Yar. Hkm. ve Sav. Aday. - 2) 1-B 2-E 3-C 4-A 5-D 6-D 7-C 8-C 9-C 10-B 11-D 12-B 13-B 14-E Vatandaşlığın Kara Kutusu
[246 ]
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-6 TEST-1
TEST 6 1. 1982 Anayasası’na göre Anayasa Mahkemesi, aşağıdakilerden hangisini görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılayamaz?
5. Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açabilme hakkına sahiptir? A) Başbakan
A) TBMM Başkanı
B) TBMM Başkanı
B) Anayasa Mahkemesi Başkanı
C) Yargıtay Başkanı
C) Milletvekilleri
D) Danıştay Başkanı
D) Jandarma Genel Komutanı
E) TBMM üye tam sayısının en az beşte biri tutarındaki mil letvekili
E) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı
(2011 - Adli Yargı-2)
(2009 JANA)
2. 1982 Anayasası’na göre aşağıdakilerden hangisi, görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesinde yargılanmaz?
6. Aşağıdakilerden hangisi, Anayasa Mahkemesinde iptal davası açamaz? A) Cumhurbaşkanı
A) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
B) Ana muhalefet partisi grubu
B) Cumhurbaşkanı
C) Meclis üye tamsayısının 1/5’i
C) Milletvekilleri
ı r a l n ı y a Y (2012 - PMYO) l a m r o f n İ
D) Genelkurmay Başkanı E) Kuvvet Komutanları
D) Mecliste grubu bulunan siyasi partiler
(1996 - Kaymakam Aday)
7. Aşağıdakilerden hangisinin, Anayasa Mahkemesi’nde ip3. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi görevle- © tal davası açma hakkı yoktur? riyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divanda yargılanmaz? A) TBMM üye tamsayısının beşte biri oranındaki üyelerin A) Cumhurbaşkanı
B) Ana muhalefet partisi meclis grubunun
B) Başbakan
C) İktidar partisi meclis grubunun
C) Genelkurmay Başkanı
D) TBMM Başkanı’nın
D) Ağır ceza mahkemesi başkanı
E) Cumhurbaşkanı’nın
E) Kara Kuvvetleri Komutanı
(1999 - KPSS) (2011- JANA)
4. Aşağıdakilerden hangisi vergi kanunlarını yürürlükten kaldırma yetkisine sahiptir?
8.Aşağıdakilerden hangisi kanunların esas bakımından Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla Anayasa Mahkemesinde iptal davası açma hakkına sahip değildir?
A) Danıştay
A) Cumhurbaşkanı
B) Yargıtay
B) Bakanlar Kurulu
C) Anayasa Mahkemesi
C) İktidar Partisi Meclis Grubu
D) Uyuşmazlık Mahkemesi
D) Ana Muhalefet Partisi Meclis Grubu
E) Vergi mahkemesi
E) TBMM üye tam sayısının en az beşte biri tutarın daki Milletvekilleri
(2010 - İd. Yar. Hkm. Aday) (2008 - JOK Uzm. J.)
[247 ]
Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
9. Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin görevleri arasında yer alır?
TEST-6 TEST-1
12. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesi’nin görevlerinden biridir?
A) Anayasa’ya aykırı uluslararası antlaşmaları iptal etmek
A) Uyuşmazlık Mahkemesinin başkanını seçmek
B) Dernek ve vakıfları tescil etmek
B) Yüksek Seçim Kuruluna üye seçmek
C) Siyasi partilerin mali denetimini yapmak
C) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna üye seçmek
D) Vatandaşların kanunlara karşı açacakları iptal davalarını karara bağlamak
D) Vatandaşların, Anayasa şikâyeti yoluyla yaptıkları başvu ruları inceleyip karara bağlamak
E) Kanunları onaylamak
E) Başbakan ve Bakanlar Kurulunca gönderilen kanun tasa rıları hakkında düşüncesini bildirmek
(2007 - JOK Astsb)
(2008 - KPSS)
13. 1982 Anayasası’na göre, TBMM tarafından bir milletvekilinin milletvekilliğinin düşürülmesine ilişkin olarak verilen kararın iptali için aşağıdakilerden hangisine başvurulur?
10. Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin görevleri arasında yer alır?
A) Anayasa Mahkemesi
B) Yüksek Seçim Kurulu
C) Cumhurbaşkanı
D) Danıştay
E) TBMM Başkanlığı
A) Milletlerarası antlaşmaları onaylamak
(2012 - JANA)
ı r a l C) Siyasi partilerin mali denetimini yapmak n ı y D) Vatandaşların yönetmeliklere karşı açacakları iptal dava - a Y14. Aşağıdakilerden hangisi, Anayasa Mahkemesinin görev l larını karara bağlamak a ve yetkilerinden biri değildir? m E) Kanunları onaylamak r o f n A) Genelkurmay Başkanını Yüce Divan sıfatıyla yargılamak İ
B) Dernek ve vakıfları tescil etmek
(2006 - KPSS/1-A)
©
M Ü L Ö B . 7
B) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanını Yüce Divan sıfa tıyla yargılamak C) Cumhurbaşkanının resen yapmış olduğu işlemleri denet lemek D) Meclis Genel Kurulunca alınan milletvekilliğinin düşmesi kararlarını denetlemek
11. Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin görevlerinden biridir?
E) Anayasa değişikliklerinin şekil bakımından Anayasa’ya uy gunluğunu denetlemek
A) Seçimler süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikâyet ve itirazları incelemek ve kesin karara bağlamak B) Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekilinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına karar vermek
(2012-İdari Yargı)
15. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi aşağıdakilerden hangisini denetleme yetkisine sahip değildir?
C) Savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapıla-maması durumun da, TBMM seçimlerinin 1 yıl geriye bırakılmasına karar vermek
A) Anayasa değişikliği B) Kanun
D) Siyasi partilerin kuruluş bildirimlerini kabul etmek ve bun lara tüzel kişilik kazandırmak E) Siyasi partilerin mali denetimini yapmak
(2009 - İcra Md. ve Md. Yrd)
C) TBMM İçtüzüğü D) Tüzük E) Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin TBMM Genel Kurulu kararı
(2011- PMYO) 1-C 2-C 3-D 4-C 5-E 6-D 7-D 8-B 9-C 10-C 11-E 12-A 13-A 14-C 15-D Vatandaşlığın Kara Kutusu
[248 ]
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-7 TEST-1
TEST 7 1. Anayasa Mahkemesi, aşağıdakilerden hangisini Anayasa’ya aykırılık itirazında bulunmaya yetkili mahkeme olarak kabul etmemiştir?
5. Anayasa değişikliklerine karşı şekil bozukluğuna dayanan iptal davasının tabi olduğu süre iptali istenen Anayasa değişikliklerinin Resmi Gazetede yayınlandığı tarihten itibaren ne kadardır?
A) Yüksek Seçim Kurulu A) 7 gün
B) İcra mahkemesi
B) 10 gün D) 30 gün
C) Yargıtay
C) 15 gün
E) 60 gün
D) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
(2001- Kaymakam Aday.)
E) Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu
(2006 - Kaymakam Aday.) 6. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa değişikliğine ilişkin kanunlar hakkında Anayasa Mahkemesinde iptal davası açma süresi Resmî Gazete’de yayımlanmasından itibaren kaç gündür?
2. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesinin çalışma ve yargılama usulü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) 10
A) Anayasa Mahkemesi iki bölüm ve Genel Kurul hâlinde ça lışır.
B) 30
C) 45
D) 60
E) 90
( 2008-İd. Yar. Hkm. Aday)
B) Genel Kurul, başkan veya başkanvekili başkanlığında, en az 12 üye ile toplanır. C) Daireler tarafından verilen kararlara karşı, Genel Kurula ı r a l 7. 1982 Anayasası’na göre, bir kanunun esas bakımından yeniden inceleme başvurusu yapılabilir. n ı y
D) Bölümler ve Genel Kurul, kararlarını kural olarak salt ço - a Y l ğunlukla alır. a E) İptal ve itiraz davalarına Genel Kurulca bakılır.
m r o f n İ
(2011 - AYM Raportör Yard.)
Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla Anayasa Mahkemesinde iptal davası, kanunun Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak kaç gün içinde açılmalıdır?
A) 30
B) 45
C) 60
©
D) 90
E) 120
(2007 - Kaymakam Aday.)
3. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdaki meclis kararlarından hangisinin iptali için kararın alınmasından itibaren en çok 7 gün içinde Anayasa Mahkemesine başvurulabilir? 8. 1982 Anayasası’na göre, kanunların esas bakımı ndan Anayasa’ya aykırılığı iddiasıyla iptal davası açma süresi kaç gündür?
A) Savaş ilanı B) Yüce Divana sevk kararı C) Genel görüşme açılması kararı D) Meclis soruşturması açılması kararı
A) 10
B) 15
C) 30
D) 45
E) Yasama dokunulmazlığının kaldırılması kararı
E) 60
(2011 - PMYO)
(2007 - Ad. Bak. Ad. Yar. Hkm.ve Sav. Aday.)
4. Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin meclis kararına karşı, kararın alındığı tarihten itibaren en geç kaç gün içerisinde Anayasa Mahkemesine başvurulabilir? A) 5
B) 7
C) 10
D) 15
9. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi bir kanun hakkında vermiş olduğu iptal hükmünün yürürlüğe giriş tarihini, kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından itibaren en çok ne kadar süre erteleyebilir? A) 45 gün
B) 3 ay D) 1 yıl
E) 30
(2012 - PMYO
[249 ]
C) 6 ay E) 2 yıl
(2007 - Kaymakam Aday.)
Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
10. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi vermiş olduğu bir iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi, kararın Resmi Gazete’de yayımlandığı günden itibaren en çok ne kadar süre için erteleyebilir?
TEST-7 TEST-1
14. Aşağıdakilerden hangisinin, Anayasa Mahkemesinin üyelerinin seçiminde aday gösterme yetkisi yoktur? A) Sayıştay Genel Kurulu B) Baro başkanları
A) 3 ay
B) 5 ay
C) 6 ay
D) 1 yıl
E) 2 yıl
C) Yükseköğretim Kurulu D) TBMM
(2006 - Ad. Bak. Adli Yar. Hkm. Aday).
E) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi Genel Kurulu
(2011 - AYM Raportör Yard.)
11. Anayasa Mahkemesi, bir mahkemeden bir kanun hükmüne karşı gelen iptal istemini işin esasına girerek reddederse; ret kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak ne kadar süre geçmeden aynı kanun hükmünü bir mahkeme iptal istemiyle Anayasa Mahkemesine gönderemez? A) 5 ay
B) 6 ay
C) 1 yıl
D) 5 yıl
15. Aşağıdakilerden hangisi, 1982 Anayasası’nda Anayasa Mahkemesine ilişkin olarak 2010 yılında 5982 sayılı Kanunla yapılan değişikliklerden biri değildir? A) Anayasa Mahkemesinin, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Ku rulu başkan ve üyelerini Yüce Divan sıfatıyla yargılaması
E) 10 yıl
B) Anayasa Mahkemesinin 3 üyesinin TBMM tarafından se çilmesi
(2006 - SAYIŞTAY) ı r a l n 12. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi üyelerinin ı y a seçiminde, aşağıdaki üyelerden hangisi yetkili organla- Y l rın önerisi olmadan Cumhurbaşkanı tarafından doğru- a m dan belirlenir? r o f n İ
A) Yargıtay üyeleri arasından seçilecek üye
M Ü L Ö B . 7
C) Yüce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu yapılabilmesi D) Siyasi partilerin devlet yardımından yoksun bırakılmasına karar verebilmek için toplantıya katılan üyelerin 2/3 oy çokluğunun aranması E) Anayasa Mahkemesinin 1 Genel Kurul ve 2 Bölümden oluşması
(2011 - Kaymakamlık-2)
©
B) Danıştay üyeleri arasından seçilecek üye C) Avukatlar arasından seçilecek üye D) Yükseköğretim kurumları öğretim üyeleri arasından seçi lecek üye E) Askeri Yargıtay üyeleri arasından seçilecek üye
(2007 - Kaymakam Aday.)
16. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday gösterilebilmek için yeterli bir şart değildir? A) 15 yıl fiilen avukatlık yapmış bir avukat olmak
13. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisinin Anayasa Mahkemesine üye seçiminde Cumhurbaşkanına aday gösterme yetkisi yoktur?
B) Danıştay başkanı veya üyesi olmak C) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi başkanı veya üyesi ol mak
A) Yargıtay
D) Askerî Yargıtay başkanı veya üyesi olmak
B) Sayıştay
E) Sayıştay başkanı veya üyesi olmak
C) Yükseköğretim Kurulu
(2011 - Kaymakamlık-2)
D) Uyuşmazlık Mahkemesi E) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi
(2008-Kaymakam Aday. ) 1-A 2-C 3-E 4-B 5-B 6-A 7-C 8-E 9-D 10-D 11-E 12-C 13-D 14-D 15-A 16-A Vatandaşlığın Kara Kutusu
[250 ]
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-8 TEST-1
TEST 8 1. I. Yargıtay Başkan ve üyeleri II. Sayıştay Başkan ve üyeleri III. Üst kademe yöneticileri IV. Avukatlar V. Yükseköğretim Kurulunun üyesi olmayan üniversite öğre tim üyeleri
4 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi Başkanını aşağıdakilerden hangisi seçer? A) TBMM Genel Kurulu B) Uyuşmazlık Mahkemesi C) Anayasa Mahkemesi üyeleri D) Doğrudan doğruya Cumhurbaşkanı
Yukarıdakilerden hangileri ilgili kurumlarca aday gösterilmeden Cumhurbaşkanınca doğrudan doğruya Anayasa Mahkemesine üye seçilebilir? A) III ve IV
B) III ve V
D) I, IV ve V
E)
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun göstereceği adaylar arasından Cumhurbaşkanı
C) I, II ve IV
(2009 - İç Denetçi)
E) II, III ve V
(2008-İd. Yar. Hkm. Aday.) 5. Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanını aşağıdakilerden hangisi seçer? A) Cumhurbaşkanı B) Adalet Bakanı
2. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesine seçilecek üyeler arasında yer almaz? ı r
C) Anayasa Mahkemesi üyeleri
a l n ı A) Yargıtay üyeleri y a Y B) Danıştay üyeleri l a C) 40 yaşını doldurmuş ve en az 15 yıl görev yapmış olan m r o avukatlar f n İ
D) 40 yaşını doldurmuş ve en az 15 yıl görev yapmış olan © birinci sınıfa ayrılmış adli yargı hâkimleri E) 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim görmüş ve kamu hizmetinde en az 15 yıl çalışmış olan üst kademe yöne ticileri
6.
(2009 - Kaymakam Aday.)
D) Uyuşmazlık Mahkemesinin kendi üyeleri E) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeleri
(2008 - Kaymakam Aday.)
1982 Anayasası’na göre, Uyuşmazlık Mahkemesi Başkan- M Ü lığını aşağıdakilerden hangisine mensup bir üye yapar? L A) Danıştay
B) Yargıtay
C) Askerî Yargıtay
D) Yüksek Seçim Kurulu
E) Anayasa Mahkemesi
(2007 - Ad. Bak. Ad. Yar. Hkm. ve Sav. Aday.)
3. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
7, 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi, Anayasa değişikliklerinin şekil bakımından denetiminde aşağıdakilerden hangisini inceleyebilir?
A) Yüce Divan sıfatıyla yargılama yapma yetkisi vardır. B) Kanunların Anayasa’ya uygunluğunu denetleme görevi vardır.
A) Anayasa değişikliğindeki teklif ve oylama çoğunluğuna uyulup uyulmadığını B) Siyasi parti gruplarınca önerge verilip verilmediğini
C) Yüksek Mahkemeler arasında yer alır. D) Üyelerinin tümü Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçilir.
C) Görüşmelere tüm siyasi partilerin katılıp katılmadığını D) Sözlü teklif verilip verilmediğini E) Anayasa komisyonunda görüşülüp görüşülmediğini
E) Siyasi partilerin kapatılması davalarına bakar.
(2012 - KPSS /A)
[251 ]
(2011 – Sayıştay)
Vatandaşlığın Kara Kutusu
Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
8. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa’nın bağlayıcılığı ve üstünlüğü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
TEST-8 TEST-1
12. Aşağıdakilerden hangisi, Anayasa Mahkemesi’nin görev ve yetkilerinden biri değildir?
A) Anayasa hükümleri yasamayı bağlar.
A) Kanunların Anayasa’ya uygunluğunu denetlemek
B) Kanunlar Anayasa’ya aykırı olabilir.
B) Siyasal partileri kapatma davalarına bakmak
C) Anayasa hükümleri kişileri bağlar.
C) Siyasal partilerin mali denetimini yapmak
D) Anayasa hükümleri temel hukuk kurallarıdır.
D) Tüzüklerin Anayasa ve kanunlara uygunluğunu denetle -
E) Anayasa hükümleri yargı organlarını bağlar.
mek
E) TBMM İçtüzüğü’nün Anayasa’ya uygunluğunu denetle -
(2011 - PMYO)
mek
(1999-KPSS)
9. Anayasamıza göre, kanunların Anayasa’ya uygunluk denetimi aşağıdaki mahkemelerden hangisi tarafından yapılır? A) Yargıtay
B) Anayasa Mahkemesi
C) Danıştay
D) Uyuşmazlık Mahkemesi
13. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkilerinden biri değildir? A) Anayasa değişikliklerinin esas bakımından Anayasa’ya uygunluğunu denetlemek B) Kanunların ve kanun hükmünde kararnamelerin Anaya sa’ya şekil ve esas bakımından uygunluğunu denetlemek
E) Askerî Yargıtay
C) TBMM İç Tüzüğü’nün Anayasa’ya şekil ve esas bakımın dan uygunluğunu denetlemek
(2012-ÖMSS) ı r a l n 10. Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesi kararları- ı y a nın özelliklerinden biri değildir? Y l a m A) Anayasa Mahkemesi kararları geriye yürümez r o f B) Anayasa Mahkemesi kararları gerekçesi yazılmadan n İ M Ü L Ö B . 7
açıklanamaz C) İptal edilen kanun ve kanun hükmünde kararnameler geriye etkili olarak hüküm ve sonuç doğurur D) Anayasa Mahkemesi kararları kesin olup yasama ve yürütme organları ile gerçek ve tüzel kişileri bağlar
D) Anayasa’da güvence altına alınmış temel hak ve özgür lüklerden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamın daki herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiası ile yapılan bireysel başvuruları karara bağlamak E) Cumhurbaşkanını, TBMM Başkanını, Bakanlar Kurulu üyelerini, Askerî Yargıtay Başkanı ve üyelerini görevleriy le ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılamak
©
(2012-İdari Yargı-Avukat)
(1996 Kaymakam Aday)
11. Anayasa Mahkemesinin aşağıdakilerden hangisi üzerinde bir denetim yetkisi yoktur?
14. 1982 Anayasası’na göre, Cumhurbaşkanının tek başına yapabileceği işlemlerin yargısal denetimi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Kanunların Anayasa’ya aykırı olup olmadığı B) Anayasa değişikliklerinin şekil açısından Anayasa’ya ay kırı olup olmadığı
A) Yargısal denetim Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından ya pılır.
C) Kanun hükmünde kararnamelerin Anayasa’ya aykırı olup olmadığı
B) Yargısal denetim Danıştay tarafından yapılır.
D)
D) Yargısal denetim Anayasa Mahkemesi tarafından yapılır.
Milletvekili dokunulmazlığının kaldırılmasının kanuna veya TBMM içtüzüğü ’ne aykırı olup olmadığı
C) Bunların yargısal denetimi yapılamaz. E) Yargısal denetim Yargıtay tarafından yapılır.
E) Bakanlar Kurulunca çıkarılan bir tüzüğün Anayasa’ya ay kırı olup olmadığı
(2009 - PMYO – 2)
1-A 2-D 3-D 4-C 5-C 6-E 7-A 8-B 9-B 10-C 11-E 12-D 13-A 14-C Vatandaşlığın Kara Kutusu
[252 ]
(2011 - Adli Yargı)
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-9 TEST-1
TEST 9 1. TBMM’nin aşağıdaki kararlarından hangisi Anayasa mahkemesince denetlenebilir?
5. 1982 Anayasası’na göre aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkilerinden biri değildir?
A) Ara verme kararı
A) TBMM İçtüzüğü’nün Anayasa’ya şekil yönünden uygunlu ğunu denetlemek
B) Sıkıyönetim ilanı kararı
B) Usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan uluslararası ant laşmaların Anayasa’ya uygunluğunu denetlemek
C) Olağanüstü halin onaylanması kararı D) Yasama dokunulmazlığının kaldırılması kararı
C) Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanını seçmek
(1996 Kaymakam Aday)
D) Siyasi partilerin mali denetimini yapmak E) Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin TBMM kararlarının iptali istemlerini karara bağlamak
(2006 - KİK)
2. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdaki işlemlerden hangisi yargı denetimi dışındadır? A) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun tayin kararları B) Adalet Bakanlığının memur kadrosundaki personeli tayin kararları
6. 1982 Anayasasına göre, Anayasa Mahkemesi aşağıdakilerden hangisinin Anayasa’ya uygunluğunu sadece şekil bakımından inceler ve denetler?
C) Yükseköğretim Kurulunun idari işlemleri
A) Anayasa değişikliği
D) Başbakanlık yönetmelikleri
B) Kanun
E) Tüzükler
ı r a l (2011 – Kaymakam Aday) n ı y a Y l a m r o f n İ
C) Kanun hükmünde kararname D) Olağanüstü kanun hükmünde kararname E) Milletlerarası antlaşma
(2010 - İÇ DENETÇİ)
3. 1982 Anayasası’na göre aşağıdakilerden hangisi, anaya ©7. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi aşağıdakisaya uygunluk denetiminin konusunu oluşturmaz? M lerden hangisini sadece şekil yönünden denetleyebilir? Ü A) Kanunlar B) Kanun hükmünde kararnameler C) Meclis İç Tüzüğü D) İnkılap Kanunları E) Bütçe kanunları
L Ö B . 7
A) Kanunlar B) TBMM İçtüzüğü C) Anayasa değişiklikleri D) Milletlerarası antlaşmalar E) Kanun hükmünde kararnameler
(2012 - Adli Yargı)
(2008 - KPSS- ALAN)
4. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesinin aşağıdaki kararlarından hangisine karşı yeniden inceleme başvurusu yapılabilir? A) Milletvekilliğinin düşürülmesinin iptaline ilişkin kararlar
8. 1982 Anayasasına göre, TBMM’de çıkarılan kanun ve kanun hükmünde kararnamelerin iptaline dava açmak ve incelenmesini istemek için aşağıdaki yüksek mahkemelerin hangisinde dava açılır?
B) Yüce Divan kararları C) Bireysel başvurulara ilişkin kararlar D) Anayasa değişiklikleriyle ilgili verilen iptal kararları E) Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasının iptaline ilişkin kararlar
A) Danıştay
B) Sayıştay
C) Anayasa Mahkemesi
D) İdare Mahkemesi
E) Uyuşmazlık Mahkemesi
(2002 - KPSS)
(2012-Sayıştay Eleme)
[253 ]
Vatandaşlığın Kara Kutusu
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
9. Anayasamıza göre aşağıdakilerden hangisi, kanun ve kanun hükmünde kararnamelerin Anayasa’ya uygunluğunu denetler?
TEST-9 TEST-1
13. Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkilerinden biri değildir? A) Meclis kararlarını denetlemek
A) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanı
B) Siyasi partilerin mali denetimini yapmak
B) Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa Komisyonu
C) Siyasi partileri kapatılması davalarına bakmak
C) Cumhurbaşkanı
D) Kanun, kanun hükmünde karar ve meclis içtüzüğünün anayasaya uygunluğunu denetlemek
D) Anayasa Mahkemesi E) Yargıtay
(1999 - Kaymakam Aday) (2014-EKPSS)
10. Kanunların şekil bakımından Anayasa’ya uygun olup olmadığını aşağıdakilerden hangisi denetler?
14. Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesine verilmiş olan görevlerden biri değildir?
A) Anayasa Mahkemesi
A) Yüksek Seçim Kurulu vasıtasıyla kendisine gönderilen se çim uyuşmazlıklarını nihai olarak çözümlemek
B) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
B) Yetkililerce bir iptal davası açıldığı takdirde TBMM İçtüzü ğü’nün Anayasa’ya uygunluğunu denetlemek
C) Yargıtay D) Danıştay ı r a l n ı (2006 - KPSS) y a Y l a m r o f n İ
E) Uyuşmazlık Mahkemesi
M Ü L Ö B . 7
C) Anayasa’da sayılan belli bazı kişileri, görevleriyle ilgili suç lardan ötürü Yüce Divan sıfatıyla yargılamak D) Uyuşmazlık Mahkemesine başkanlık edecek üyeyi, kendi üyeleri arasından görevlendirmek E) Milletvekillerinin yasama dokunulmazlıklarının kaldırılması yönünde alınan kararların iptali istemiyle kendisine yapı lan başvuruları sonuçlandırmak
©
11. Aşağıdakilerden hangisinin yargısal denetimini Anayasa Mahkemesi yapar? A) Tüzükler
B) Yönetmelikler
C) Meclis kararları
D) Meclis iç tüzüğü
(2007 - Ad. Bak. Ad. Yar. Hkm.ve Sav. Aday)
(1998- Kaymakam Aday.) 15. Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkileri arasında yer almaz? A) Bazı kişileri Yüce Divan sıfatıyla yargılamak
12. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisinin Anayasa Mahkemesinde iptal davası açma yetkisi yoktur?
B) Yasama dokunulmazlığının kaldırılması kararlarını denet lemek C) Uyuşmazlık Mahkemesinin üyelerini seçmek
A) Cumhurbaşkanı
D) Siyasal partilerin mali denetimini yapmak
B) İktidar partisi meclis grubu
E) Kanun, kanun hükmünde kararname ve TBMM İçtüzü ğü’nün Anayasa’ya uygunluğunu denetlemek
C) Ana muhalefet partisi meclis grubu D) TBMM üye tam sayısının beşte biri tutarındaki üye
(2008 - Ad. Yar. Hkm. ve Sav. Aday.)
E) Bakanlar Kurulu
(2012 - JANA) 1-D 2-A 3-D 4-B 5-B 6-A 7-C 8-C 9-D 10-A 11-D 12-E 13-A 14-A 15-C Vatandaşlığın Kara Kutusu
[254 ]
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-10 TEST-1
TEST 10 1. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkileri arasında yer almaz?
4. 1982 Anayasası’na göre aşağıdakilerden hangisi, Anayasa Mahkemesinin görevlerinden biri değildir?
A) Yasaların, kanun hükmünde kararnamelerin ve TBMM İç tüzüğü’nün Anayasa’ya uygunluğunu denetlemek
A) Siyasi partilerin mali denetimini yapmak
B) Siyasi partilerin kapatılması davalarına bakmak
C) Siyasi partilerin kapatılması davalarına bakmak
C) TBMM üyelerinin dokunulmazlıklarının kaldırılması karar larını denetlemek
D) Yüce Divan sıfatıyla yargılama yapmak
B) Bireysel başvuruları karara bağlamak
E) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna üye seçmek
D) Anayasa’da belirtilen kişileri görevleriyle ilgili suçlarından dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılamak
(2012 - Adli Yargı)
E) Yüksek mahkemeler arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin karara bağlamak
(2008 - KPSS-A)
5. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin denetimine tabi değildir? A) Milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması B) Anayasa’da değişiklik yapan kanunların şekil bakımından Anayasa’ya aykırı olup olmadığı
2. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin yetkileri arasında yer almaz?
C) TBMM İçtüzüğü
ı r a l A) Anayasa değişikliklerinin şekil açısından Anayasa’ya ay - n ı kırı olduğu gerekçesiyle açılan iptal davalarına bakmak y a Y B) Kanun hükmündeki kararnamelerin Anayasa’ya aykırı ol - l a m duğu gerekçesiyle açılan iptal davalarına bakmak r o f C) TBMM İçtüzüğü’nün Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiy - n İ
le açılan iptal davalarına bakmak
D) Bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılması kararına karşı yapılan iptal istemlerine bakmak
D) Cumhurbaşkanlığı kararnamesi E) Kanun hükmünde kararnameler
(2009 – KİK)
6. 1982 Anayasası’na göre aşağıdakilerden hangisinin Anayasa Mahkemesine üye seçiminde rolü yoktur?
©
A) Cumhurbaşkanı
E) Milletlerarası antlaşmaların Anayasa’ya aykırı olduğu ge rekçesiyle açılan iptal davalarına bakmak
B) Danıştay
D) Sayıştay
E) Bakanlar Kurulu
(2009 - İç Denetçi)
3. 1982 Anayasası’na göre, yargı yolu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
C) Yargıtay
(2009 - PMYO – 2)
7. Aşağıdaki kurumlardan hangisinin Anayasa Mahkemesine üye seçiminde rolü yoktur?
A) Kural olarak idarenin her türlü işlemine karşı yargı yolu açıktır.
A) Yargıtay B) Uyuşmazlık Mahkemesi
B) Milletlerarası tahkime her konuda gidilebilir.
C) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi
C) İdari işlemlere karşı açılacak davalarda süre, yazılı bildirim tarihinden başlar.
D) Danıştay
D) İdari eylem niteliğinde yargı kararı verilemez. E) İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemek le yükümlüdür.
E) Sayıştay
(2009 - İcra Md. ve Md. Yrd)
(2011 - Kaymakamlık-2)
[255 ]
Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
8. 1982 Anayasası’na göre, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının seçilme yöntemiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
TEST-10 TEST-1
12. Adliye mahkemelerince verilen karar ve hükümlerin son inceleme mercii aşağıdakilerden hangisidir? A) Sayıştay
A) Yargıtay Genel Kurulu 5 aday belirler ve bunlar arasından Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.
B) Danıştay
B) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu 3 aday belirler ve bunlar arasından Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.
D) İdare Mahkemesi
C) Yargıtay E) Uyuşmazlık Mahkemesi
C) Adalet Bakanı 5 aday belirler ve bunlar arasından Hâkim ler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından seçilir.
(2012 - ÖMSS)
D) Yargıtay Genel Kurulu 3 aday belirler ve bunlar arasından Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından seçilir. E) Yargıtay Genel Kurulu 5 aday belirler ve bunlar arasından Adalet Bakanı tarafından seçilir.
(2007 - Ad. Bak. Ad. Yar. Hkm. ve Sav. Aday.)
13. 1982 Anayasası’na göre, adliye mahkemesince verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merci aşağıdakilerden hangisidir?
9. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi ile diğer mahkemeler arasındaki görev uyuşmazlıklarında aşağıdakilerden hangisinin kararı esas alınır?
A) Yargıtay
B) Sayıştay
C) Danıştay
D) Anayasa Mahkemesi
E) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
(2010 – PMYO)
A) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu B) C) D) E)
M Ü L Ö B . 7
ı r a l Yargıtay veya Danıştay Genel Kurulu n ı y Uyuşmazlık Mahkemesi l a a14. Aşağıdakilerden hangisinin bütün üyeleri Hâkimler ve Y l m Savcılar Yüksek Kurulu tarafından seçilir? Yargıtay Başsavcılığı r a o f m Anayasa Mahkemesi r n İ o A) Anayasa Mahkemesi B) Danıştay f n İ (2008 - İcra Md. ve Md. Yard.) © C) Sayıştay D) Yargıtay ©
10. Yargıtay üyelerini aşağıdakilerden hangisi seçer?
E) Uyuşmazlık Mahkemesi
(2009 - Ad. Yar. Hkm. ve Sav. Aday. – 2)
A) Cumhurbaşkanı B) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
15. 1982 Anayasası’na göre, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının seçimi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
C) Yargıtay Genel Kurulu D) Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu E) Adalet Bakanı
(2008 - KPSS)
11. 1982 Anayasası’na göre, adliye mahkemelerince verilen karar ve hükümlerin son inceleme mercii olan yüksek mahkeme aşağıdakilerden hangisidir? A) Anayasa Mahkemesi
B) Yargıtay
C) Danıştay
D) Sayıştay
A) Cumhuriyet başsavcıları arasından Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından seçilir. B) Yargıtay ceza daireleri üyeleri arasından Hâkimler ve Sav cılar Yüksek Kurulu tarafından seçilir. C)Kendi üyeleri arasından doğrudan Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından seçilir. D) Yargıtay üyeleri arasından doğrudan Cumhurbaşkanı ta rafından seçilir. E) Yargıtay Genel Kurulunun kendi üyeleri arasından belir leyeceği 5 aday arasından Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.
E) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi
(2011 - JANA)
1-E 2-E 3-B 4-E 5-D 6-E 7-B 8-A 9-E 10-B 11-B 12-C 13-A 14-D 15-E Vatandaşlığın Kara Kutusu
[256 ]
(2008 - Kaymakam Aday.)
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-11 TEST-1
TEST 11 1. Danıştay üyelerini seçme yetkisini kullanan organlar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
5. İdari mahkemelerce verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme mercii aşağıdaki yüksek mahkemelerden hangisidir?
A) Anayasa Mahkemesi - TBMM Başkanı B) Adalet Bakanı - Cumhurbaşkanı
A) Yargıtay
B) Sayıştay
C) Danıştay Genel Kurulu - Bakanlar Kurulu
C) Danıştay
D) Anayasa Mahkemesi
E) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi
D) Cumhurbaşkanı - Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu E) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu - Başbakan
(2007 - TODAİE)
(2006 - Kaymakam Aday) 2. Danıştay üyelerinin seçimi aşağıdakilerden hangisinde doğru şekilde verilmiştir?
6. İdare mahkemeleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Kurul halinde verdikleri kararların temyiz mercii Danış tay’dır.
A) Tamamı Cumhurbaşkanınca atanır B) ¼ ü Cumhurbaşkanınca ¾ ü HSYK tarafından atanır
B) İdari yargı alanında ilk derece mahkemeleridir.
C) ¼ ü Yargıtay ¾ ü Cumhurbaşkanınca
C) Hem iptal hem de tam yargı davalarına bakabilirler.
D) Tamamı Cumhurbaşkanınca
D) Olağan çalışma yöntemi, kurul olarak toplanıp karar ver me şeklindedir.
E) ¼ ü Cumhurbaşkanınca ¾ ü İdare mahkemelerinin kendi üyeleri arasından seçtiği üyeler arasından atanır ı (2000 - Kaymakam Aday.) r a l n ı y a 3. Danıştay’la ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru- Y l a dur? m r o f A) Danıştay, temyiz merci olarak sadece idari davalara bak - İ n
E) Tek yargıçla verdiği kararlara karşı Danıştay’da itiraz yo luna başvurulabilir.
(2007 - Kaymakam Aday.)
makta olup, vergi davalarının temyiz denetimi Danıştay © tarafından yapılmaz.
B) Danıştay Genel Kurulunun idari görevlerinin yanında yar gısal bazı görevleri de vardır.
7. 1982 Anayasası’na göre Danıştay Başsavcısını aşağıdakilerden hangisi seçer?
C) Danıştay üyelerinin dörtte üçü Hâkimler ve Savcılar Yük sek Kurulu tarafından seçilir.
A) Adalet Bakanı
D) Danıştay savcılarının görevi, Danıştayda görülen ve idare aleyhine açılan davalarda idareyi savunmaktır.
B) Başbakan
E) Danıştay, ilk kez Cumhuriyet döneminde kurulmuş olup, Osmanlı İmparatorluğu döneminde bu nitelikte bir kurum bulunmamaktaydı.
D) Cumhurbaşkanı
C) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu E) Danıştay Genel Kurulu
(2006 - Kaymakam Aday.)
(2006 - Kaymakam Aday. ) 4. Danıştay’la ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) İdari yargıda genel görevli mahkeme Danıştaydır. B) Danıştay daireleri 3 üyeden oluşur. C) Sayıştay tarafından verilen kararlara karşı Danıştay’a itiraz edilebilir. D) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunda Yargıtay ve Danıştay eşit sayıda üyeyle temsil edilir. E) Danıştay üyelerinin tamamı değil sadece dörtte biri Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.
8. Aşağıdakilerden hangisi idari yargıda genel görevli mahkemedir?
(2007 - KPSS-A)
[257 ]
A) Bölge idare mahkemesi B) İdare mahkemesi C) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi D) Danıştay E) Sayıştay
(2007 - Kaymakam Aday.) Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
9. Genel görevli idari yargı mercii aşağıdakilerden hangisidir?
TEST-11 TEST-1
13. Tüzüklerin iptaline ilişkin davalara aşağıdakilerden hangisi bakar?
A) Danıştay
B) İdare mahkemeleri
A) Yargıtay
B) Danıştay
C) Vergi mahkemeleri
D) Bölge idare mahkemeleri
C) İdare mahkemesi
D) Bölge idare mahkemesi
E) Anayasa Mahkemesi
(1999 -Kaymakam Aday.)
(2007 - KPSS)
10. Aşağıdakilerden hangisi idari yargı kuruluşları arasında yer alır?
14. Tüzüklerin yargısal denetimini yapma konusunda aşağıdakilerden hangisi görevlidir?
A) Vergi mahkemeleri
A) İdare mahkemesi
B) Yargıtay
B) Bölge idare mahkemesi
C) Anayasa Mahkemesi
C) Askeri Yüksek idare mahkemesi
D) Sulh hukuk mahkemeleri
D) Danıştay
E) Asliye ceza mahkemeleri
E) Sayıştay
(2010 - KPSS)
(2009 - KPSS)
ı r a l n ı y a 11. Görev yerinin kanunlara aykırı şekilde değiştirildiğini Y l düşünen bir öğretmen, bu işlemin iptali için hangi mah- a15. Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan bir tüzüğün Anaya m r saya aykırı olduğu iddiasıyla iptali için aşağıdakilerden kemeye başvurabilir? o f hangisine başvurabilir? A) Sulh Ceza Mahkemesi’ne n İ
B) Asliye Hukuk Mahkemesi’ne M Ü L Ö B . 7
©
C) Yargıtay’a
A) Danıştay B) Yargıtay
D) Uyuşmazlık Mahkemesi’ne
C) Anayasa Mahkemesi
E) İdare Mahkemesi’ne
D) Uyuşmazlık Mahkemesi
(1999 - KPSS)
E) Ankara İdare Mahkemesi
(2000 - KPSS)
12. Bir devlet okulunda çalışan ve yasalara aykırı şekilde görev yeri değiştirilen bir öğretmen, bu işlemin iptali için aşağıdaki mahkemelerden hangisine başvurabilir?
16. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi imtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleriyle ilgili düşünce bildirmekle görevlidir?
A) İdare mahkemesi
A) Yargıtay
B) Sayıştay
B) Asliye hukuk mahkemesi
C) Danıştay
D) Uyuşmazlık mahkemesi
E) Anayasa Mahkemesi
C) Anayasa mahkemesi D) Uyuşmazlık mahkemesi
(2007 - SAYIŞTAY)
E) Sayıştay
(1999-KPSS)
1-D 2-B 3-C 4-E 5-C 6-E 7-E 8-B 9-B 10-A 11-E 12-A 13-B 14-D 15-A 16-C Vatandaşlığın Kara Kutusu
[258 ]
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-12 TEST-1
TEST 12 1. 1982 Anayasası’na göre, yargı yolu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
4. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisinin tüm üyeleri Cumhurbaşkanı tarafından seçilir?
A) İdarenin vatandaşlar hakkındaki kararları yargı denetimi dışındadır.
A) Askerî Yargıtay
B) Yüksek Askerî Şûra kararlarının tümü yargı denetimi dışındadır.
C) Danıştay
C) İdare, kendi eylemlerinden doğan zararı ödemekle yü kümlüdür.
E) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
B) Yargıtay D) Anayasa Mahkemesi
D) Cumhurbaşkanının her tür işlemi yargı denetimine tabidir.
(2012-Sayıştay Eleme)
E) İdari işlemlere karşı açılacak davalar da süre, yazı lı bildirim tarihinden itibaren en az 45 gün sonra başlar
(2011 -Adli Yargı)
5.
Askerî Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun uygulanmasında aşağıdakilerden hangisi “asker kişi” kabul edilemez? A) Emekli albay B) Askerî hastanede görevli hemşire C) Millî Savunma Bakanı
2. Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası’nda 2010 yılında 5982 sayılı Kanunla yapılan değişikliklerden biri değildir? ı r
D) Kuleli Askerî Lisesi öğrencisi E) Vatani hizmetini yapan er
a l n A) Memurlar ve diğer kamu görevlileri, toplu sözleşme yapma ı y (2011 -Adli Yargı) a hakkına sahiptirler. Y l B) Yüksek Askerî Şuranın bütün kararları yargı denetimine a m r 6. 1982 Anayasası’na göre, Uyuşmazlık Mahkemesi ile ilgili tabidir. o f aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? İ C) Devlet, her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koru - n
yucu tedbirler alır.
©
D) Herkes bilgi edinme hakkına sahiptir.
A) Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanını Cumhurbaşkanı atar. B) Uyuşmazlık Mahkemesi, idare mahkemeleri ile Danıştay kararlarını onaylar.
E) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun meslekten çıkar ma cezasına ilişkin olanlar dışındaki kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamaz.
C) Uyuşmazlık Mahkemesi adli, idari ve askerî yargı mercileri arasındaki görev uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümler. D) Yargıtay Başkanı, Uyuşmazlık Mahkemesinin de Başka nıdır.
(2011 - AYM Raportör Yard.)
E) Uyuşmazlık Mahkemesi üyelerini Başbakan atar.
(2011 -Adli Yargı)
7. 1982 Anayasası’na göre, Uyuşmazlık Mahkemesinin yetkileriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? 3. Askeri yüksek idare mahkemesinin hâkim üyeleri, Cumhurbaşkanına aşağıdakilerden hangisi tarafından önerilir?
A) Uyuşmazlık Mahkemesi adli, idari ve askerî yargı yerleri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarına bakar. B) Uyuşmazlık Mahkemesi, milletlerarası antlaşmalarla ka nunlar arasındaki uyuşmazlıklara bakar. C) Uyuşmazlık Mahkemesi, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Ku rulunun işlemlerine karşı açılan davalara bakar.
A) HSYK B) Milli Savunma Bakanı
D) Uyuşmazlık Mahkemesi, bütçe kanununun uygulanmasın dan kaynaklanan uyuşmazlıklara bakar.
C) Genel Kurmay Başkanı D) AYİM başkan ve üyelerinden oluşan kurul
E) Uyuşmazlık Mahkemesi, yürütme organının işlemlerine karşı açılan davalara bakar.
(1996 - Kaymakam Aday)
(2008 - JOK Uzm. J)
[259 ]
Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
8. 1982 Anayasası’na göre, adli, idari ve askerî yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözme yetkisi, aşağıdakilerden hangisine aittir? A) Anayasa Mahkemesine
TEST-12 TEST-1
12. 1982 Anayasası’nda 2010 yılında yapılan değişiklik ile ortaya çıkan yeni Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun yapısı ve oluşturulma süreci ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
B) Danıştaya
A) Kurulun başkanı üyeler arasından seçilir.
C) Uyuşmazlık Mahkemesine
B) Süresi biten üyeler yeniden seçilebilir.
D) Hâkim ve Savcılar Yüksek Kuruluna
C) Kurul, 20 asıl ve 10 yedek üyeden oluşur.
E) Yargıtaya
D) Kurul, dört daire halinde çalışır. E) Kurulun hiçbir kararına karşı yargı mercilerine başvuru lamaz.
(2012-ÖMSS)
(2011- TODAİE) 9. 1982 Anayasası’na göre, yüksek mahkemelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Danıştay ve Yargıtay, yüksek mahkemeler arasında yer alır. B) Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığını Yargıtay’dan seçilen üye yapar. 13. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun başkanı kimdir? C) Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığını Anayasa Mahkeme since görevlendirilen üye yapar. A) Başbakan B) Adalet Bakanı D) Anayasa Mahkemesi kararları kesindir. E) Sayıştay yüksek mahkemelerden biri değildir. C) Yargıtay Başkanı D) Danıştay Başkanı ı r a l E) TBMM Başkanı n
(2010 -Ad. Yar. Hkm. ve Sav. Aday) ı
y a Y l a m r o f n İ
(2006 - KPSS)
10. 1982 Anayasası’nda 5982 sayılı Kanun’la 2010 yılında yapılan değişiklik sonrasında Hâkimler ve Savcılar Yüksek © M Kurulu kaç üyeden oluşur?
Ü L Ö B . 7
A) 7 Asıl 5 Yedek üye
B) 11 Asıl 4 Yedek üye
C) 15 Asıl üye
D) 17 Asıl üye
14. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’na aşağıdakilerden hangisi başkanlık eder?
E) 22 Asıl 12 Yedek üye
(2010 - KPSS)
A) Adalet bakanı
B) Yargıtay başkanı
C) Danıştay başkanı
D) Bakanlık müsteşarı (1999 - Kaymakam Aday.)
11. 1982 Anayasası’na göre adli ve idari yargı hâkim ve savcılarını mesleğe kabul etme, atama ve nakletme yetkisi aşağıdakilerden hangisine aittir? 15. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun başkanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Adalet Bakanına B) Cumhurbaşkanına C) Türkiye Büyük Millet Meclisine
A) Başbakan
B) TBMM Başkanı
D) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna
C) Cumhurbaşkanı
D) Yargıtay Başkanı
E) Adalet Bakanı
E) Yüksek Mahkemelere
(2012 - PMYO) 1-C 2-B 3-D 4-A 5-C 6-C 7-A 8-C 9-B 10-E 11-D 12-B 13-B 14-A 15-E Vatandaşlığın Kara Kutusu
[260 ]
(2006 - J OK Uzm. J.)
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-13 TEST-1
TEST 13 1. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun başkanı aşağıdakilerden hangisidir?
5. 1982 Anayasası’na göre, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Adalet Bakanı
A) Kurul 22 asıl ve 12 yedek üyeden oluşur.
B) Adalet Bakanı Müsteşarı
B) Kurul üç daire hâlinde çalışır.
C) Kurulun en yaşlı üyesi
C) Kurula bağlı bir Genel Sekreterlik vardır.
D) Kurul üyelerinin kendi aralarından salt çoğunlukla seçe ceği kişi
D) Adalet Bakanlığı Müsteşarı, Kurulun tabii üyesidir. E) Adalet Bakanı, Kurul Başkanı olarak dairelerin çalışmala rına katılır.
E) TBMM Başkanı
(2010 - KPSS)
2. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna aşağıdakilerden hangisi üye seçme yetkisine sahip değildir? A) Adalet Bakanlığı
(2011 - Kaymakamlık-2)
6. 1982 Anayasası’na göre, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
B) Cumhurbaşkanı
A) Kurul 22 asıl ve 12 yedek üyeden oluşur.
C) Yargıtay Genel Kurulu
B) Üç daire hâlinde çalışır.
D) Danıştay Genel Kurulu
C) Kurulun meslekten çıkarma cezasına ilişkin olanlar dışın daki kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamaz.
E) Türkiye Adalet Akademisi Genel Kurulu
ı r a l (2011 - Adli Yargı) n ı y a Y l a 3. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisinin, Hâ- m r o kimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’na üye seçme yetkisi f n İ yoktur?
D) Adalet Bakanlığı Müsteşarı, Kurulun tabii üyesidir. E) Kurulun başkanı, kendi üyeleri arasından üye tam sayısı nın salt çoğunluğunun oyu ile seçilir.
(2012-ÖMSS)
©
A) Cumhurbaşkanı
7. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’yla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
B) Sayıştay Genel Kurulu C) Yargıtay Genel Kurulu
A) Anayasa’da açıkça düzenlenmiştir.
D) Danıştay Genel Kurulu
B) Kurulun başkanı, Adalet Bakanlığı müsteşarıdır.
E) Türkiye Adalet Akademisi Genel Kurulu
C) Adli ve idari yargı hâkim ve savcılarını mesleğe kabul etme Kurulun yetkilerindendir.
(2012 - Adli Yargı)
D) Kurul, seçimle gelen asıl üyeleri arasından bir başkan vekili seçer.
4. 1882 göre, Hâkimler ve Yüksek Kurulunun oluşumu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
E) Üyeler 4 yıl için seçilirler ve süresi biten üye yeniden se çilebilir.
A) Kurulun Başkanı Adalet Bakanıdır; Adalet Bakanlığı Müs teşarı, Kurulun tabii üyesidir.
(2008 / KPSS)
B) 3 asıl ve 3 yedek üye Yargıtay Genel Kurulunca, 2 asıl ve 2 yedek üye Danıştay Genel Kurulunca seçilir. C) 1 asıl ve 1 yedek üye Türkiye Adalet Akademisi Genel Ku rulunca seçilir.
8. 1982 Anayasası’na göre, Sayıştay’ın kuruluşu aşağıdakilerden hangisi ile düzenlenir?
D) 4 asıl üye TBMM tarafından seçilir.
A) Tüzükle
E) 7 asıl ve 4 yedek üye adli yargı hâkim ve savcılarınca, 3 asıl ve 2 yedek üye idari yargı hâkim ve savcılarınca seçilir.
B) Yönetmelikle
D) Talimatla
C) Kanunla
E) Genelgeyle
(2011 – Sayıştay)
(2011 - İdari Yargı)
[261 ]
Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
9. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
TEST-13 TEST-1
12. Merkezî yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idarelerinin gelir ve giderlerini denetleme yetkisi aşağıdakilerden hangisine aittir?
A) 1982 Anayasası’nda “Yüksek Mahkemeler” başlığı altında düzenlenmiştir. B) Kurulun bir kısım üyeleri, iktisat ve siyasal bilgiler dalların da görev yapan öğretim üyeleri arasından Cumhurbaşka nınca seçilmektedir.
A) Sayıştay
B) Yargıtay
C) Danıştay
D) Vergi mahkemesi E) Anayasa Mahkemes i
(2012 - ÖMSS)
C) 07.05.2010 tarihli Anayasa değişikliğiyle, kurulun tüm ka rarlarına karşı yargı yolu açılmıştır. D) Kurulun meslekten çıkarma kararlarına karşı açılan iptal davaları ilk derece mahkemesi olarak Danıştayda görü lür.
13. Sayıştay’ın görev ve yetkileriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
E) Bir mahkemenin yargı çevresinin değişmesine doğrudan kurul karar vermektedir.
A) Genel ve katma bütçeli kuruluşların gelir ve giderlerini TBMM adına denetler. B) Hukuk davalarının temyiz merciidir.
(2011 - Kaymakamlık-2)
C) Yasaların Anayasa’ya uygunluğunu denetler. D) İdari eylem ve işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıklara bakar. E) Hâkim ve savcıların disiplin işlerine bakar.
10. Aşağıdakilerden hangisi Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunda yer almaz?
(2008 - JOK Astsb)
ı r a l A) Adalet Bakanı n ı y B) Adalet Bakanlığı Müsteşarı a Y14. I. Türkiye Bilimler Akademisi C) Yargıtay Genel Kurulunun kendi üyeleri arasından göste - l a II. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu receği adaylar içinden Cumhurbaşkanınca seçilen üyeler m r III. Sosyal Güvenlik Kurumu o f D) Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulunun kendi üyeleri ara - İ n
M Ü L Ö B . 7
sından göstereceği adaylar içinden Cumhurbaşkanın © ca seçilen üyeler
E) Danıştay Genel Kurulunun kendi üyeleri arasından göste receği adaylar içinden Cumhurbaşkanınca seçilen üyeler
Yukarıdaki idarelerden hangileri Sayıştayın denetimine tabidir?
A) Yalnız III
B) I ve II D) II ve III
C) I ve III E) I, II ve III
(2009 - Kaymakam Aday.) (2011 - Kaymakam Aday)
11. Sayıştay ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
15. 1982 Anayasası’na göre, Sayıştay ile iIgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Belediyelerin gelirleri Sayıştay tarafından denetlenmez.
A) Yüksek Mahkekemedir.
B) Sayıştay üyelerinin tamamını TBMM seçer.
B) Sayıştay, kamu idarelerini Başbakanlık adına denetler.
C) Anayasa’da yüksek mahkemeler arasında sayılmıştır.
C) Vergi uyuşmazlıklarında Sayıştay kararları esas alınır.
D) Anayasa’da kamu iktisadi teşebbüslerinin mali denetiminin Sayıştay tarafından yapılması öngörülmüştür.
D) Sayıştay, kamu idarelerini TBMM adına denetler. E) Sayıştay, Cumhurbaşkanına bağlıdır
E) Vergi mahkemelerinin nihai kararlarına karşı Sayıştay’a itirazda bulunmak mümkündür.
(2008 - Kaymakam Aday.)
1-A 2-A 3-B 4-D 5-E 6-E 7-B 8-C 9-D 10-D 11-B 12-A 13-A 14-E 15-D Vatandaşlığın Kara Kutusu
[262 ]
(2010 - Mali Hiz. Uzm. Yrd.)
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-14 TEST-1
TEST 14 1. Sayıştay, genel ve katma bütçeli dairelerin gelir ve gider mallarını aşağıdakilerden hangisi adına denetler?
5. 1982 Anayasası’na göre, Yüksek Seçim Kurulu üyelerini kim seçer?
A) Cumhurbaşkanı
B) TBMM
A) Doğrudan doğruya Cumhurbaşkanı
C) Bakanlar Kurulu
D) Maliye Bakanı
B) Yargıtay ve Danıştay Genel Kurulları C) Yargıtay ve Danıştay Genel Kurullarının gösterecekleri adaylar arasından Cumhurbaşkanı
E) Başbakan
(1999 - KPSS)
D) Yargıtay ve Danıştay Genel Kurullarının gösterecekleri adaylar arasından Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu E)
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun göstereceği adaylar arasından TBMM Genel Kurulu
(2008 - İd. Yar. Hkm. Aday.) 2. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi kamu idarelerinin gelir ve giderlerini denetler? A) Danıştay
B) Yargıtay
C) Sayıştay
D) Uyuşmazlık Mahkemesi
6. 1982 Anayasası’na göre, Yüksek Seçim Kurulu Başkanı aşağıdakilerden hangisi tarafından seçilir? A) Yüksek Seçim Kurulunun üyeleri
E) Anayasa Mahkemesi
B) Yargıtay Genel Kurulu C) Anayasa Mahkemesi
(2011 - PMYO) ı r a l n ı y a Y l a 3. 1982 Anayasası’na göre, merkezî yönetim bütçesi kap- m r o samındaki kamu idarelerinin bütün gelir ve giderlerini f İ TBMM adına denetlemek yetkisi aşağıdakilerden hangi- n
sine aittir?
D) Cumhurbaşkanı E) TBMM
(2008 - İcra Md. ve Md. Yard.)
©
A) Sayıştay
B) Danıştay
C) TBMM Başkanı
D) Anayasa Mahkemesi
7. 1982 Anayasası’na göre, Yüksek Seçim Kurulu kaç üye- M Ü den oluşur? L
E) Uyuşmazlık Mahkemesi
A) 5 asıl ve 2 yedek
B) 6 asıl ve 4 yedek
C) 7 asıl ve 4 yedek
D) 3 asıl ve 2 yedek
(2008 - EGM Pol. Ak.)
E) 11 asıl ve 4 yedek
(2011 - PMYO)
4.
Sayıştaylar ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Sayıştay, 1982 Anayasası’nda yargı bölümünde düzenlen miştir.
8. 1982 Anayasası’na göre aşağıdakilerden hangisinin üyelerinin tümü, Yargıtay ve Danıştay Genel Kurullarınca kendi üyeleri arasından seçilir?
B) Sayıştay, 1982 Anayasası’nda yüksek mahkemeler ara sında düzenlenmemiştir. C) Vergi, benzeri mali yükümlülükler ve ödevler hakkında Da nıştay ile Sayıştay arasındaki uyuşmazlıklarda Sayıştay kararı esas alınır. D) Sayıştay’ın kesin hüküm niteliğindeki kararları aleyhine başka bir idari yargı merciine başvurulamaz. E) Sayıştay, merkezî yönetimle birlikte mahalli idarelerin he sap ve işlemlerinin de denetimini yapar.
A) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi B) Askerî Yargıtay C) Yüksek Seçim Kurulu D) Sayıştay E) Uyuşmazlık Mahkemesi
(2012-Adli Yargı)
(2007 - SAYIŞTAY)
[263 ]
Vatandaşlığın Kara Kutusu
Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
9. 1982 Anayasası’na göre bir kimsenin belediye başkanı adayı olup olamayacağı konusundaki itirazları inceleyip kesin olarak karara bağlayan merci aşağıdakilerden hangisidir?
TEST-14 TEST-1
14. 1982 Anayasası’na göre, seçimlerin başlamasından bitimine kadar yönetimi aşağıdakilerden hangisine aittir? A) Başbakanlık
B) Yüksek Hâkimler Kurulu
C) İçişleri Bakanlığı
D) Yüksek Seçim Kurulu
A) Vali
E) Danıştay
B) Danıştay
(2010-Kaymakam Aday.)
C) Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) D) Yüksek Seçim Kurulu (YSK) E) Devlet Denetleme Kurumu (DDK)
15. 1982 Anayasası’na göre, seçimlerin genel yönetim ve denetimi aşağıdaki organlardan hangisi tarafından yapılır?
(2005 - KPSS) 10. 1982 Anayasası’na göre, seçimlerin başlamasından bitimine kadar seçim konuları İle ilgili itirazları kesin karara bağlama yetkisi aşağıdakilerden hangisine aittir?
A) TBMM
B) Yargıtay
C) Danıştay
D) Yüksek Seçim Kurulu E) Anayasa Mahkemesi
A) Anayasa Mahkemesi
B) YSK
C) Danıştay
D) Bakanlar Kurulu
(2009 - JANU)
E) TBMM
(2010 - PMYO) ı 16. 1982 Anayasası’na göre, seçimlerin genel yönetim ve de11. TBMM üyelerinin seçim tutanaklarını aşağıdakilerden r netimi aşağıdaki organlardan hangisi tarafından yapılır? a l n hangisi kabul eder? ı
A) Cumhurbaşkanı
B) Başbakan
C) TBMM
D) Yüksek Seçim Kurulu
y a Y l a m r o f n İ
E) Danıştay M Ü L Ö B . 7
(2006 - KPSS) 12. 1982 Anayasası’na göre, seçimlerin başlamasından bitimine kadar seçim konuları ile ilgili itirazları kesin karara bağlama yetkisi aşağıdakilerden hangisine aittir? A) Anayasa Mahkemesi
B) Yüksek Seçim Kurulu
C) Danıştay
D) Bakanlar Kurulu
A) Yargıtay
B) Anayasa Mahkemesi
C) Danıştay
D) Millî Güvenlik Kurulu
E) Yüksek Seçim Kurulu
(2010 - JANU)
©
17. 1982 Anayasası’na göre, seçimler aşağıdakilerden hangisinin genel yönetim ve denetimi altında yapılır? A) Cumhurbaşkanı
B) Yargı Organları
C) TBMM
D) Başbakan E) Yürütme Organı
E) TBMM
(2010 - Ad. Bak. İcra Md. ve Md. Yard) 13. 1982 Anayasası’na göre, seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dür üstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapmaya ve yaptırmaya; seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikâyet ve itirazları incelemeye ve kesin karara bağlamaya yetkili aşağıdakilerden hangisidir?
(2011 - JANU)
18. 1982 Anayasası’na göre, milletvekili seçimlerinin yönetim ve denetimini aşağıdakilerden hangisi yapar? A) TBMM Anayasa Komisyonu B) Anayasa Mahkemesi
A) Sayıştay B) Danıştay C) Anayasa Mahkemesi D) Yüksek Seçim Kurulu E) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
C) Yüksek Seçim Kurulu D) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı E) Uyuşmazlık Mahkemesi
(2011 - İdari Yargı) 1-B 2-C 3-A 4-C 5-B 6-A 7-C 8-C 9-D 10-B 11-D 12-B 13-D 14-D 15-D 16-E 17-B 18-C Vatandaşlığın Kara Kutusu
[264 ]
(2008 - KPSS)
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-15 TEST-1
TEST 15 1. 1982 Anayasası’na göre TBMM genel seçimlerinin denetimini aşağıdakilerden hangisi yapar? A) Başbakanlık
B) Millî Güvenlik Kurulu
C) İçişleri Bakanlığı
D) Yüksek Seçim Kurulu
5. I. Yüksek Seçim Kurulu üyeleri, Yargıtay ve Danıştay Genel Kurullarınca gösterilen adaylar arasından Cumhur başkanınca seçilir. II. Yüksek Seçim Kurulu kararlarına karşı ancak Anayasa Mahkemesine başvurulabilir. III. Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde oy kullanılması ve oyların sayım ve dökümünde seçim emniyeti açısından alınması gerekli tedbirler Yüksek Seçim Kurulu tarafın dan tespit edilir. IV. TBMM üyelerinin seçim tutanaklarını kabul etme görevi Yüksek Seçim Kuruluna değil, TBMM’ye aittir. V. Bir milletvekilinin yükümlü olduğu askerlik hizmetini yap madığı, Türk vatandaşı olmadığı gibi bazı hususların sonradan ortaya çıkması durumunda, Yüksek Seçim Ku rulu ilgili kişinin seçim tutanağını iptal eder.
E) TBMM Başkanlığı
(2009 - PMYO - 2)
2. 1982 Anayasası’na göre, seçimler aşağıdakilerden hangisinin genel yönetim ve denetimi altında yapılır? A) Vatandaşların B) Yargı organlarının C) Cumhurbaşkanının D)TBMM’nin E) Hükümetin
Yüksek Seçim Kurulunun oluşumu, görev ve yetkileriyle ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri yanlıştır?
(2011 - İÇ DENETÇİ)
A) I, II ve IV
B) I, III ve IV
D) II, III ve V
3. Milletvekili genel seçimlerinde, birden çok çevreye ayrıla ı r cak olan illerdeki seçim çevrelerinin sınırlarını belirleme- l a n ye aşağıdakilerden hangisi yetkilidir? ı
C) I, IV ve V
E) II, IV ve V
(2007 - Kaymakam Aday.)
y a Y l a m r 6. Yüksek Seçim Kuruluyla ilgili aşağıdaki bilgilerden han o f n gisi yanlıştır? İ
A) Yüksek Seçim Kurulu B) Anayasa Mahkemesi C) İçişleri Bakanlığı
D) TBMM Anayasa ve İçişleri Komisyonlarına danışarak © TBMM Başkanlık Divanı
A) Yüksek Seçim Kurulu kararları kesindir
E) Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Ku rulu
B) Yüksek Seçim Kurulu kararlarına karşı Danıştay’a baş vurulur
(2008 -Kaymakam Aday.)
C) Anayasa değişikliklerine ilişkin yasaların halkoyuna sunul masının yönetim ve denetimini yapmakla görevlidir D) Seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları şikâyet ve iti razları inceleyip kesin karara bağlamakla görevlidir
4. I. TBMM üyelerinin yasama dokunulmazlıklarının kaldırılmasına ilişkin TBMM kararlarına karşı yapılacak başvuruların karara bağlanması II. Anayasa değişikliğine ilişkin kanunların halkoyuna sunul ması işlemlerinin genel yönetimi ve denetimi III. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi işlemlerinin genel yönetimi ve denetimi IV. TBMM Başkanının seçilmesi işlemlerinin yönetimi ve de netimi V. TBMM üyelerinin seçim tutanaklarının ve Cumhurbaşkan lığı seçimi tutanaklarının kabul edilmesi
(1998 - Kaymakam Aday)
7. 1982 Anayasası’na göre, Yüksek Seçim Kurulu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Yukarıdakilerden hangileri 1982 Anayasası’na göre, Yüksek Seçim Kurulunun görevleri arasında yer alır? A) I, II ve IV
B) I, III ve V
D) II, III ve IV
A) Anayasa’da yasama bölümünde düzenlenmiştir. B) Kararları aleyhine başka bir mercie başvurulamaz. C) 7 asıl ve 4 yedek üyeden oluşur. D) Üyeleri Yargıtay Genel Kurulunca gösterilen adaylar ara sından Cumhurbaşkanınca seçilir ve atanır.
C) I, IV ve V
E) II, III ve V
E) Başkanı, Yüksek Seçim Kurulu üyeleri tarafından seçilir.
(2008 - Ad. Yar. Hkm. ve Sav. Aday)
[265 ]
(2011 - Kaymakamlık-2) Vatandaşlığın Kara Kutusu
M Ü L Ö B . 7
1982 Anayasası’nda Yargı
Kara Kutu Kitapları
TEST-15 TEST-1
8. 1982 Anayasası’na göre, Yüksek Seçim Kurulu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
12. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi Yüksek Seçim Kurulunun görevleri arasında yer almaz?
A) Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını kabul etme görevi Yüksek Seçim Kurulunundur.
A) Seçimlerin başlamasından bitimine kadar seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğüyle ilgili bütün işlemleri yap mak ve yaptırmak
B) Kararları aleyhine başka bir mercie başvurulamaz.
B) Seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla il gili bütün yolsuzlukları, şikâyet ve itirazları incelemek ve kesin karara bağlamak
C) 7 asıl ve 4 yedek üyeden oluşur. D) Anayasa’da “Yargı” başlığı altında düzenlenmiştir. E) Üyeleri, Yargıtay ve Danıştay Genel Kurullarınca kendi üyeleri arasından seçilir.
C) Milletvekili iken milletvekili seçilmeye engel bir suçtan ke sin hüküm giyen bir milletvekilinin milletvekilliğinin düş mesine karar vermek
(2011 - Adli Yargı-2)
D) Cumhurbaşkanlığı seçimi tutanaklarını kabul etmek
9. 1982 Anayasası’na göre, Yüksek Seçim Kurulu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
E) TBMM üyelerinin seçim tutanaklarını kabul etmek
(2009 - Ad. Yar. Hkm. ve Sav. Aday. - 2) A) Üyeleri Cumhurbaşkanı tarafından seçilir. B) Kararları aleyhine başka bir merciye başvurulamaz. C) Yedi asıl ve dört yedek üyeden oluşur. D) Seçim konularıyla ilgili şikâyet ve itirazları inceleme görevi vardır. E) Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını kabul etme görevi 13. I. Bakanlar Kurulu tarafından Danıştay’ın incelemesinden vardır. geçirilmeden yapılan yönetmelik ı r II. Üniversitede öğretim üyesi kadrosunda bulunan A’nın sa a l n (2012 - KPSS /A) ı vunması alınmadan hakkında aylıktan kesme cezasının y a uygulanması Y l III. A Şirketi hakkında Rekabet Kurulu tarafından soruşturma a 10. 1982 Anayasası’na göre, Yüksek Seçim Kurulu ile ilgili m cı üyenin de katılımı ile para cezası kararı alınması r o f aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? IV. İsimsiz ve imzasız bir şikâyet dilekçesi üzerine usulüne n İ uygun olarak yapılan soruşturma sonucunda verilen di A) TBMM üyelerinin seçim tutanaklarını ve Cumhurbaşkanlı - © siplin cezası M ğı seçimi tutanaklarını kabul etme görevi vardır. Ü L Ö B . 7
Yukarıdaki işlemlerden hangileri şekil unsuru yönünden hukuka aykırıdır?
B) Kararları aleyhine Anayasa Mahkemesine başvurulabilir. C) Yedi asıl ve dört yedek üyeden oluşur. D) Üyeleri, Yargıtay ve Danıştay üyeleri arasından seçilir.
A) Yalnız II
E) Üyeleri, Yargıtay ve Danıştay Genel Kurullarınca seçilir.
B) I ve II D) II ve III
C) I ve III E) I, II ve III
(2012-Adli Yargı-Avukat-2)
(2011 - Kaymakam Aday.)
11. Aşağıdakilerden hangisi, 1982 Anayasası’nda “Yürütme” başlığı altında düzenlenmemiştir?
14. Aşağıdakilerden hangisi nedeniyle açılacak davalara ceza mahkemeleri bakmaz?
A) Millî Güvenlik Kurulu
A) Dolandırıcılık
B) Yüksek Seçim Kurulu
B) Miras
D) Yaralama
C) Hırsızlık E) Cinayet
C) Yükseköğretim Kurulu
(1999- KPSS)
D) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu E) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu
(2012 - PMYO) 1-D 2-B 3-A 4-E 5-A 6-B 7-D 8-D 9-A 10-B 11-B 12-C 13-D 14-B Vatandaşlığın Kara Kutusu
[266 ]
