ICS 91.100.10
TÜRK STANDARDI
TS EN 1015-11/Ekim 2000
ÖNSÖZ Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN 1015-11:1999 standardı esas alınarak, TSE İnşaat Hazırlık Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 24 Ekim 2000 tarihli toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
ICS 91.100.10
TÜRK STANDARDI
TS EN 1015-11/Ekim 2000
İÇİNDEKİLER 1 - KAPSAM...............................................................................................................1 2 - ATIF YAPILAN STANDARDLAR .........................................................................1 3 - PRENSİP...............................................................................................................1 4 - TARİFLER VE SEMBOLLER ...............................................................................1 4.1- TARİFLER................................................................................................................................... 1 4.2- SEMBOLLER .............................................................................................................................. 1
5 - CİHAZ VE ALETLER ............................................................................................2 6 - NUMUNE ALMA ...................................................................................................2 7 - DENEY NUMUNELERİNİN HAZIRLANMASI VE MUHAFAZASI ........................2 7.1- GENEL........................................................................................................................................ 3 7.2 - HAZIRLAMA .............................................................................................................................. 3 7.2.1 - Genel .................................................................................................................................. 3 7.2.2 - Hidrolik Bağlayıcılı Harçlar ve Hava Kireci Kütlesinin Toplam Bağlayıcı Kütlesine Oranının % 50’yi Geçmediği Hava Kireci+Çimento Harçları ......................................................... 3 7.2.3 - Hava Kireci Esaslı Harçlar ve Çimento Kütlesinin, Toplam Bağlayıcı Kütlesine Oranının 50’yi Geçmediği Hava Kireci + Çimento Harçları........................................................................... 3 7.3 - MUHAFAZA (KÜR) ŞARTLARI ................................................................................................. 4
8 - EĞİLME DAYANIMI TAYİNİ .................................................................................4 8.1 - CİHAZ ........................................................................................................................................ 4 8.2 - İŞLEM ........................................................................................................................................ 5 8.2.1 - Hazırlama ........................................................................................................................... 5 8.2.2 - Yükleme.............................................................................................................................. 5 8.3 - HESAPLAMA VE SONUÇLARIN GÖSTERİLMESİ .................................................................. 5
9 - BASINÇ DAYANIMI TAYİNİ .................................................................................5 9.1 - CİHAZ ........................................................................................................................................ 5 9.2 - İŞLEM ........................................................................................................................................ 6 9.2.1 - Hazırlama ........................................................................................................................... 6 9.2.2 - Yükleme.............................................................................................................................. 6 9.3 - HESAPLAMA VE SONUÇLARIN GÖSTERİLMESİ .................................................................. 6
10 - DENEY RAPORU1) .............................................................................................7 EK A...........................................................................................................................8
ICS 91.100.10
TÜRK STANDARDI
TS EN 1015-11/Ekim 2000
KÂGİR HARCI - DENEY METOTLARI - BÖLÜM 11 : SERTLEŞMİŞ HARCIN BASINÇ VE EĞİLME DAYANIMININ TAYİNİ 1 - KAPSAM Bu standard, kalıba dökülerek hazırlanmış, sertleşmiş harç numunelerin basınç ve eğilme dayanımının tayini metodunu kapsar.
2 - ATIF YAPILAN STANDARDLAR Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standardlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirten atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standarda da tadil veya revizyon yapılması şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standardın tarihinin belirtilmemesi halinde ilgili standardın en son baskısı kullanılır.
EN, IEC, ISONo pr EN 998-1 pr EN 998-2 EN 1015-2
EN 1015-3 ISO 468 EN ISO 6507-1
TS NO 1)
Adı (İngilizce) Specification of mortar for masonry Part 1 :Rendering and plastering mortar with inorganic binding agents Specification of mortar for masonry Part 2 : Masonry mortar Methods of test for mortar for masonry - Part 2 : Bulk sampling of mortars and preparation of test mortars
Adı (Türkçe)
-
-
TS 2848 TS 4916
Kargir Duvar Harçları - Hafif Özgü Harçları - Hafif Agregalarla Kağir Harcı - Deney Metotları Bölüm 2: İmalatta Kullanılan harç Yığınlarından Numune Alma ve Deney İçin Hazırlama
TS EN 1015-2
Methods of test for mortar for masonry - Part 3 : Determination of consistence of fresh mortar ( by flow table ) Surface roughness - Parameters, their TS 971 values and general rules for specifying requirements Metallic materials - Vickers hardness TS 207 test - Part 1 : Test method
Yüzey Pürüzlülüğü Parametreler ve Pürüzlülük Tespiti Kuralları Vickers Sertlik Deneyi - Metalik Malzemeler İçin
3 - PRENSİP Harç eğilme dayanımı, kalıba dökülerek hazırlanmış, sertleşmiş harç prizma numunelerin üç noktadan, kırılıncaya kadar yüklemeye tâbi tutulmasıyla belirlenir. Harç basınç dayanımı, eğilme deneyi sonucunda ortaya çıkan iki prizma parçası üzerinde tayin edilir. Eğilme dayanımının belirlenmesine ihtiyaç duyulmasa da, basınç dayanımı deneyi için prizmalardan, parçalarda hasar meydana getirmeyecek herhangi işlemle elde edilen parçalar kullanılır.
4 - TARİFLER VE SEMBOLLER 4.1- TARİFLER Hava Kireci : Ana unsur olarak, asmosferdeki karbon dioksit ile reaksiyona girerek havada yavaş sertleşen kalsiyum oksit veya kalsiyum hidroksit ihtiva eden kireçlerdir. Bu tür kireçler hidrolik özelliklere sahip olmamaları nedeniyle su altında sertleşmezler.
4.2- SEMBOLLER F : Numuneye uygulanan en büyük yük (N), L : Mesnet silindirlerinin eksenleri arasındaki mesafe (mm), b : Numune genişliği (mm), d : Numune yüksekliği (mm)dir. 1) TSE NOTU : Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir.
1
ICS 91.100.10
TÜRK STANDARDI
TS EN 1015-11/Ekim 2000
5 - CİHAZ VE ALETLER 5.1 - METAL KALIPLAR Monte edildiği zaman üç bölümden oluşan, açık çerçeve ve takılır çıkarılır levhaların oluşturduğu kalıp (Kalıbın özel tasarımı için Şekil 1'e ve detaylı tarifi için ise EK A'ya bakılmalıdır) 5.2 - TOKMAK, kenar boyutları 12 mm ± 1 mm olan kare kesitli, rijit, su emmez çubuk. Tokmak yüzeyi düz ve uzun kenarla dik açı teşkil edecek şekilde olmalı ve tokmak kütlesi 50 g ± 1 g olmalıdır. 5.3 - MUHAFAZA KABİNLERİ, 20°C ± 2°C sıcaklık ve % 95 ± %5 veya % 65 sahip ortam sağlamaya elverişli olmalıdır.
±
%5 bağıl neme
5.4 - MENGENE, kalıp çerçevesini, parçaları bir arada dik açılı olarak tutarak oluşturmaya uygun olmalıdır. 5.5 - GAZLI BEZ, herbiri yaklaşık 150 mm x 175 mm alana sahip dört tabaka. 5.6 - EMİCİ SÜZGEÇ KÂĞIDI, birim kütlesi 200 g/m2 ± 20 g/m2 ve su emme kapasitesi 160 g/m 2 ± 20 g/m2 olan, herbiri yaklaşık 150 mm x 175 m m alana sahip dikdörtgen şekilli 12 tabaka. 5.7 - POLİETİLEN TORBALAR, çelik kalıpları almaya yeterli büyüklükte. 5.8 - İKİ ADET CAM PLÂKA, çelik kalıpların üstünü kapatmaya yeterli alana sahip. 5.9 - TESVİYE BIÇAĞI 5.10- IZGARA, numunelerin kürü ve muhafazası esnasında mesnet teşkil edecek üçgen kesitli çıkıntıları olan, 5.11- MALA İlâve cihazlar, Madde 8.1 ve Madde 9.1'de tarif edilmiştir.
6 - NUMUNE ALMA Bu deney için hazırlanacak taze harç numunesi, deney için gerekli en az numune hacminin 1,5 katı veya 1,5 litre'den büyük olanı kadar olmalı ve imalâtta kullanılan harç yığınlarından, numune bölgeci kullanılarak veya çeyrekleme metoduyla (EN 1015 - 2) küçültülerek elde edilmeli veya kuru karışım elemanları ve suyun lâboratuarda karıştırılmasıyla hazırlanmalıdır. İmalâtta kullanılan harç yayılma değeri, EN 1015 - 3'e göre belirlenmeli ve kaydedilmelidir. Lâboratuvarda karıştırılan deney numunelerinde, deneyden önceki yayılma değeri, EN 1015 - 2'de belirlenen değere getirilir. Kullanıma hazır harçlar (geciktiricili, fabrikasyon taze harçlar) ve ön - harmanlı hava kireci+kum karışımlı hidrolik bağlayıcısız taze harçlar, belirlenmiş işlenebilme süresi içerisinde deneye tâbi tutulmalıdır. Karıştırma süresi, bileşenlerin tümü, karıştırıcıya girdiği andan itibaren ölçülür. Taze harç, mala veya tesviye bıçağı kullanılarak, herhangi yalancı priz vb'nin önlenmesi amacıyla deney öncesi, elle, dikkatli bir şekilde 5 saniye ile 10 saniye arasında süreyle, ilave karıştırma etkisi oluşturmaksızın karıştırılmalıdır. Karıştırma işlemindeki herhangi sapma kayda geçirilmelidir.
7 - DENEY NUMUNELERİNİN HAZIRLANMASI VE MUHAFAZASI
2
ICS 91.100.10
TÜRK STANDARDI
TS EN 1015-11/Ekim 2000
7.1- GENEL Deney numuneleri, 160 mm x 40 mm x 40 mm ebatlarında prizma şekilli olmalıdır. Üç numune hazırlanmalıdır. Basınç dayanımı deneyinde, prizmaların ortadan ikiye bölünmesiyle oluşan altı adet yarım prizma numune kullanılır
7.2 - HAZIRLAMA 7.2.1 - Genel Hidrolik bağlayıcı esaslı ( geciktiricili ve geciktiricisiz ) harçlar ve hava kireci kütlesinin, toplam bağlayıcı kütlesine oranının % 50’yi geçmediği hava kireci+çimento harçları Madde 7.2.2’ye göre hazırlanır. Hava kireci esaslı harçlar ve çimento kütlesinin toplam bağlayıcı kütlesine oranının % 50’yi geçmediği hava kireci+çimento harçları Madde 7.2.3’e göre hazırlanmalıdır. Hazırlama ve kür şartları Çizelge 1’de verilmiştir. Aksi belirtilmedikçe, 28 günlük olarak deneye tâbi tutulmak üzere üç adet numune veya harçta geciktirici katkı kullanılmışsa daha fazla sayıda numune hazırlanır. Kalıplar temizlenir ve kullanım için hazırlanmış kalıpların iç yüzleri, harç yapışmasını önlemek üzere madeni bir yağla ince bir tabaka halinde yağlanır.
7.2.2 - Hidrolik Bağlayıcılı Harçlar ve Hava Kireci Kütlesinin Toplam Kütlesine Oranının % 50’yi Geçmediği Hava Kireci+Çimento Harçları
Bağlayıcı
Kalıp, yaklaşık eşit kalınlıkta iki tabaka halinde, her tabaka 25 defa tokmaklanıp sıkıştırılarak harçla doldurulur. Fazla harç, numune yüzeyi düz ve kalıp üst kenarı ile aynı seviyede olacak şekilde tesviye bıçağıyla sıyrılarak alınır. Daha sonra kalıp Madde 7.3’te belirtildiği şekilde muhafaza edilir.
7.2.3 - Hava Kireci Esaslı Harçlar ve Çimento Kütlesinin, Toplam Bağlayıcı Kütlesine Oranının 50’yi Geçmediği Hava Kireci + Çimento Harçları Parçaları birbirine dik açı teşkil edecek şekilde monte edilmiş kalıp çerçevesi, üzerine iki kat beyaz gazlı bez yerleştirilmiş cam plâka üzerine konulur. Kalıp, yaklaşık eşit kalınlıkta iki tabaka halinde, her tabaka 25 defa tokmaklanıp sıkıştırılarak harçla doldurulur. Fazla harç, numune yüzeyi düz ve kalıp üst kenarı ile aynı seviyede olacak şekilde tesviye bıçağıyla sıyrılarak alınır. Harç yüzeyine gergin şekilde iki tabaka halinde beyaz gazlı bez yerleştirilir. Gazlı bez üzerine, altı tabaka halinde emici süzgeç kağıdı konur. Emici süzgeç kağıt tabakalarının üzeri cam plâka ile kapatılır ve kalıp alt ve üstündeki cam plâkalar kalıba doğru bastırılarak sıkıca tutulup, kalıp, üst yüz alta gelecek şekilde üzerindekilerle birlikte çevrilir. Ters çevrilmiş kalıp üzerindeki cam plâka dikkatlice alınarak mevcut beyaz gazlı bez üzerine, altı tabaka halinde emici süzgeç kağıdı yerleştirildikten sonra cam plâka tekrar en üste konur. Kalıp, ilk konumuna getirilmek üzere tekrar çevrilir ve sabit bir masaya, üzerinde yaklaşık 5 kg’lık kütle bulunacak şekilde yerleştirilir. Bu konumda üç saat bekletmeden sonra kalıp üzerindeki kütle ve cam plâka alınır. Emici süzgeç kağıtları ve beyaz gazlı bezler de alınıp, sadece cam plâkanın tekrar kalıp üzerine yerleştirilmesinin ardından alt ve üstte bulunan cam plâkalar kalıba doğru bastırılarak sıkıca tutulup, kalıp ters çevrilir. Ters çevrilmiş kalıbın üst yüzünde bulunan cam plâka alınıp, emici süzgeç kağıtları ve beyaz gazlı bezler de çıkarılır. Bu işlemlerin ardından kalıp, Madde 7.3’te belirtildiği şekilde muhafaza edilir.
3
ICS 91.100.10
TÜRK STANDARDI
TS EN 1015-11/Ekim 2000
7.3 - MUHAFAZA (KÜR) ŞARTLARI Kalıplar, rutubetli oda veya yalıtılmış polietilen torbalar içerisine konur. Çizelge 1’de verilen sürenin ardından numuneler kalıptan çıkarılır ve vakit kaybedilmeden üçgen çıkıntılar ihtiva eden ızgaralar üzerine yerleştirilerek Çizelge 1’de tarif edilen şartlar ve sürelerle muhafaza edilir.
ÇİZELGE 1 - Numunelerin Hazırlanma ve Muhafaza (Kür) Şartları 20 ºC ± 2 ºC sıcaklıkta muhafaza süresi, gün Harç Tipi
Hazırlama
Bağıl Nem % 95 ± %5 veya polietilen torba içerisinde Kalıp İçerisinde Kalıpsız
% 65 ± %5 Kalıpsız
Hava kireci harçları
Madde 7.2.3
5
2
21
Çimento kütlesinin, toplam bağlayıcı kütlesine oranının %50’yi geçmediği hava kireci+çimento harçları
Madde 7.2.3
5
2
21
2
5
21
Çimento harçları ve hava kireci kütlesinin, toplam bağlayıcı kütlesine Madde 7.2.2 oranının %50’yi geçmediği hava kireci+çimento harçları Diğer hidrolik bağlayıcılı harçlar
Madde 7.2.2
2
5
21
Geciktiricili harçlar
Madde 7.2.2
5
2
21
8 - EĞİLME DAYANIMI TAYİNİ 8.1 - CİHAZ Deney makinası, Madde 8.2’de verilen yükleme hızını sağlamaya uygun nitelikte olmalıdır. Deney makinası, Çizelge 2’de verilen şartları sağlamalıdır. Deney makinası, altta 100,0 mm ± 0,5 mm aralıklı yerleştirilmiş, 45 mm - 50 mm arasında uzunluğa ve 10 mm ± 0,5 mm çapa sahip iki mesnet silindiri ve üstte, mesnet silindirleri arasına merkezi olarak yerleştirilmiş aynı uzunluk ve çapta olmak üzere üçüncü bir yükleme silindirine sahip olmalıdır ( Şekil 2 ). Silindirlerin eksenlerinden geçen üç düşey düzlem birbirine paralel olmalı, paralel kalmalı, aralarındaki mesafeler eşit olmalı ve deneye tâbi tutulan prizma boyuna eksenine dik olmalıdır. Mesnet silindirlerinden birisi ve yükleme silindiri, herhangi burulma etkisi olmaksızın yükün prizma genişliği boyunca düzgün dağıtılabilmesini sağlamak üzere hafifçe eğilebilir olmalıdır.
4
ICS 91.100.10
TÜRK STANDARDI
TS EN 1015-11/Ekim 2000
ÇİZELGE 2 - Deney Makinası Özellikleri Anma yüküne oranla izin verilen en büyük tekrarlanabilirlik
Anma yüküne oranla izin verilen en büyük ortalama yük hatası
%
%
2,0
± 2,0
En büyük yükleme sınırına oranla izin verilen sıfırlama hatası % ± 0,4
8.2 - İŞLEM 8.2.1 - Hazırlama Numuneler, aksi belirtilmedikçe normal olarak dökümden itibaren 28 gün, harçta geciktirici katkı kullanılmışsa daha geç sürede, muhafaza edildikleri ortamdan alındıktan hemen sonra deneye tâbi tutulur. Mesnet ve harç numune yüzeyleri, temiz bir bezle, yapışmış gevşek malzemenin uzaklaştırılması için silinir. Numuneler, yüzeylerinden birisi ( kalıbın çelik levha kısmına temas eden yüzlerden birisi ) mesnete temas edecek şekilde yerleştirilir.
8.2.2 - Yükleme Numuneye, yükte ani sıçrama olmaksızın, 30 saniye ile 90 saniye süre içerisinde kırılma meydana gelecek şekilde, 10 N/s ile 50 N/s arasında yükleme hızı sağlanarak, kırılıncaya kadar sabit hızda yük uygulanır.
NOT - Müsaade edilen sınır içerisinde en düşük yükleme hızı, düşük dayanımlı harçlara uygulanır. Uygulanan en yüksek yük Newton olarak kaydedilir. Basınç dayanımı da belirlenecekse, deney sonucunda ortaya çıkan kırılmış prizma parçaları tekrar muhafaza odasına konularak deney anına kadar orada tutulur.
8.3 - HESAPLAMA VE SONUÇLARIN GÖSTERİLMESİ
Eğilmede çekme dayanımı, f, aşağıda verilen eşitlik kullanılarak N/mm 2 olarak hesaplanır : FL b d2 b ve d ( Madde 4.2 ) kalıp iç boyut ölçüleri olarak alınabilir. f = 1,5
Her numuneye ait eğilmede çekme dayanımı, en yakın 0,05 N/mm 2’ye yuvarlatılarak kaydedilir. Numunelere ait ortalama çekme dayanımı 0,1 N/mm2 yaklaşımla hesaplanır. Numunelerin deney anındaki ve kalıptan çıkarılma zamanlarındaki yaşları kaydedilir.
9 - BASINÇ DAYANIMI TAYİNİ 9.1 - CİHAZ a) Deney makinası (pres), Madde 9.2.2’ de verilen yükleme hızını sağlamaya uygun nitelikte olmalıdır. Deney makinası, Çizelge 2’de verilen şartları sağlamalıdır. Presin üst yükleme başlığı, numuneye temas etmesi sağlanmak üzere hareket edebilir olmalı, ancak deney (yükleme ) esnasında, başlıklar yana eğilmemelidir. b) Tungsten karbür veya en az, EN ISO 6507-1'e göre 600 HV Vicker değerinde yüzey sertliğine sahip çelikten yapılmış iki adet basınç başlığı. Başlıklar; 40,0 mm uzunlukta x 40,0 mm ± 0,1 mm genişlikte ve 10 mm kalınlıkta olmalıdır.Genişlik için boyut toleransında, simetrik olarak alınan dört adet ölçümün ortalaması esas alınmalıdır. Başlık temas yüzeylerinin düzlükten sapması, en fazla 0,01 mm olmalıdır. 5
ICS 91.100.10
TÜRK STANDARDI
TS EN 1015-11/Ekim 2000
c) Basınç başlıklarının yerleşimini kolaylaştırmak üzere, yükleme parçası. Yükleme parçasının alt plâkası, tavlanmış ve sertleştirilmiş çelik olmalı ve yüzeylerin düzlükten sapma toleransı 0,01 mm olmalıdır. Yükleme parçasının pres alt başlığı üzerine merkezlenmesini sağlamak için yardımcı cihaz kullanılmalıdır. Tavlanmış ve sertleştirilmiş gümüş çelik çubuk dikmeler, yardımcı merkezleme cihazına temas eder şekilde simetrik olarak, bir yöndeki açıklık prizma numune anma genişliği artı 0,8 mm, diğer yöndeki açıklık da prizma anma genişliği artı 0,3 mm olmak üzere yerleştirilir. Taban plâkası üst yüzü, çubuklar arasındaki daha geniş olan açıklık yönünde, yükleme plâkalarının uzun eksen doğrultusunu göstermek üzere işaretlenir.
9.2 - İŞLEM 9.2.1 - Hazırlama Aksi belirtilmedikçe numuneler, normal olarak dökümden itibaren 28 gün, harçta geciktirici katkı kullanılmışsa daha geç sürede, muhafaza edildikleri ortamdan alındıktan hemen sonra veya eğilme deneyinden hemen sonra deneye tâbi tutulur. Harç numunenin kalıba temas eden yüzeylerinde yapışmış herhangi gevşek malzeme uzaklaştırılır. Deney makinası (pres) yükleme başlıkları ve yükleme parçası basınç başlıkları temiz bir bezle silinir ve numune, yükleme parçası içerisine, yüklemenin kalıbın çelik yüzeyine temas eden numune yüzeylerinden birisine yapılması temin edilecek şekilde yerleştirilir. Prizma, kalıptan çıkan kenarı, pres başlıkları veya yükleme başlıklarının en yakın kenarından 16 mm ± 0,1 mm uzaklıkta olmak üzere yerleştirilir. Deney makinasının (pres) alt ve üst başlıkları veya yükleme başlıkları arasında rijit küp şekli temin etmeyen numuneler atılır. Numune, yükleme başlığının, temas ettiği tüm numune genişliğince yük uygulaması sağlanacak şekilde ayarlanır. Yükleme başlıkları ve basınç parçası kullanılması durumunda, yükleme başlıklarından birisi, basınç parçasının üst yüzeyine, uzun ekseni işaretli ok istikametinde olmak üzere ve tüm yüzey boyunca tam temas sağlanacak şekilde yerleştirilir. Numune basınç parçası içerisine, çubuk dikmeler arasına, uzun ekseni ok doğrultusuna dik olacak şekilde yerleştirilir ve diğer yükleme plâkası, numune üzerine alt yükleme plâkasına paralel olacak şekilde yerleştirilir. Basınç parçası, pres alt tablası üzerine merkezi olarak yerleştirilir.
9.2.2 - Yükleme Numuneye, yükte ani sıçrama olmaksızın, 30 saniye ile 90 saniye süre içerisinde kırılma meydana gelecek şekilde, 50 N/s ile 500 N/s arasında yükleme hızı sağlanarak, kırılıncaya kadar sabit hızda düzgün olarak artan yük uygulanır. Deneyde uygulanan en yüksek yük Newton olarak kaydedilir.
9.3 - HESAPLAMA VE SONUÇLARIN GÖSTERİLMESİ Basınç dayanımı, numunenin taşıyabildiği en fazla yükün, numunenin yük uygulanan kesit alanına bölünmesiyle hesaplanır. Her numunenin basınç dayanımı, en yakın 0,05 N/mm2 'ye yuvarlatılarak kaydedilir. Ortalama dayanım 0,1 N/mm2 yaklaşımla hesaplanır. Numunelerin deney anındaki ve kalıptan çıkarılma zamanlarındaki yaşları kaydedilir
6
ICS 91.100.10
TÜRK STANDARDI
TS EN 1015-11/Ekim 2000
10 - DENEY RAPORU1) Deney raporunda aşağıda verilen bilgiler bulunmalıdır : a) b)
Bu standardın numarası, ismi ve yayım tarihi, İmalâtta kullanılan harç yığınlarından alınan numunenin, alım yeri, alım tarihi ve zamanı2),
NOT - Bu numune EN 1015 standard grubunda verilen bütün deneylerde kullanılmak üzere, imalât mahallinde harç yığınlarından alınan numunedir. c) d) e) f) g) h) i) j) k)
İmalâtta kullanılan harç yığınlardan numune almada kullanılan metot (biliniyorsa) ve numune alan kuruluş ismi, Harcın pr EN 998'in ilgili bölümüne göre tipi, kaynağı ve kısa gösterimi, Deney tarihi, Hazırlanma (karıştırma ve döküm) ve muhafaza (kür) şartları, Deney numunelerinin hazırlanma tarih ve zamanı (herhangi karıştırma, döküm, kalıba alma veya kalıptan çıkarma işlemlerinden uygun olanı), Deney harcının EN 1015-3'e göre belirlenen yayılma değeri, Deney uygulandığında harcın yaşı, Harcın eğilmede çekme ve basınç dayanımı (numunelerin herbirinde bulunan) deney sonuçları en yakın 0,05 N/mm2'ye yuvarlatılarak ve ortalama dayanım değerleri en yakın 0,1 N/m2'ye yuvarlatılarak, Varsa belirtilmesi gerekli diğer hususlar.
1)
TSE NOTU: Deney raporu, burada istenilen bilgilere ilâveten, TS EN ISO/IEC 17025’de verilen bilgileri de ihtiva edecek şekilde düzenlenebilir. 2) Bu bilgi numune alma sertifikasında bulunmalıdır (EN 1015-2).
7
ICS 91.100.10
TÜRK STANDARDI
TS EN 1015-11/Ekim 2000
EK A NUMUNE HAZIRLAMA İÇIN METAL KALIPLAR Kalıp bölme plâkaları, en az 8 mm kalınlıkta ve numunenin taşınması esnasında numuneyi bozulma ve hasardan korumaya yetecek rijitliğe sahip olmalıdır. Birleştirilmiş kalıp çerçevesi, rijit alt levha üzerine, birleşim yerleri gres yağıyla kapatıldığı zaman su geçirimsiz hale gelebilecek şekilde ayarlanmak suretiyle sabitleme vidası kullanılarak bağlanır veya kalıp parçalarının birbirine dik şekilde birlikte bulunması mengene kullanılarak sağlanır ve alt levha üzerine bağlanmadan sıkıca oturtulur. Prizma numuneler için tipik kalıp tasarımı Şekil 1'de gösterilmiştir. Monte edilmiş kalıplar aşağıda verilen şartları sağlamalıdır : a)
Boyutlar: Her bölmenin, dahili derinlik ve genişliği 40 mm ± 0,1 mm ve her bölmenin uzunluğu 160 mm ± 0,4 mm olmalıdır.
b)
Düzlük: Dahili yüzeylerden her biri, birbirinden 0,03 mm uzaklıkta iki paralel düzlem arasında yerleşmiş olmalıdır. Kalıp bölümleri arasında ve kalıp alt yüzeyi ile taban plâkası üst yüzü arasındaki birleşim yerleri ( derzler ) birbirinden 0,06 mm uzaklıkta paralel iki düzlem arasında yerleşmiş olmalıdır.
c)
Köşelerin Dikliği: Her dahili yüzey, birbirinden 0,50 mm uzaklıkta, kalıp taban yüzeyine ve aynı zamanda komşu yüzeye de dik, iki paralel düzlem arasına yerleşmiş olmalıdır.
d)
Paralellik: Kalıp üst yüzü, birbirinden 1,0 mm uzaklıkta ve taban yüzeyine paralel iki düzlem arasına yerleşmiş olmalıdır.
e)
Yüzey Dokusu: Dahili yüzeylerden herbirinin yüzey dokusu, ISO 468'e göre ölçülen 3,2 Ra'dan büyük olmamalıdır.
8
ICS 91.100.10
TÜRK STANDARDI
TS EN 1015-11/Ekim 2000 Ölçüler mm’dir.
ŞEKİL 1 - Deney Numunelerinin Hazırlanmasında Kullanılan Kalıp Ölçüler mm'dir
ŞEKİL 2 - Eğilme Dayanımı Deneyi
9
