Std06-Tamil-CBSE.pdf

jäœehL muR

jäœ Mwh« tF¥ò

Ô©lhik kåjneak‰w braY« bgU§F‰wK« MF«

gŸë¡ fšé¤Jiw

©

jäœehL muR Kjš gÂ¥ò - 2013 (K¥gUt¥ ghlüš bjhF¥ò)

ghlüš cUth¡f«

khãy¡ fšéæaš MuhŒ¢Á gæ‰Á ãWtd«, fšÿç¢rhiy, br‹id - 600 006.

 üš m¢rh¡f«

jäœeh£L¥ ghlüš fHf«, fšÿç¢rhiy, br‹id - 600 006.

 Ïªüš 80 ív°v« nk¥è¤njh jhëš m¢Ál¥g£LŸsJ. éiy : %. M¥br£ Kiwæš m¢Á£nlh® : ghlüš tiy¤js« : www.. textbooksonline.tn.nic.i www textbooksonline.tn.nic.in n

II

©

jäœehL muR Kjš gÂ¥ò - 2013 (K¥gUt¥ ghlüš bjhF¥ò)

ghlüš cUth¡f«

khãy¡ fšéæaš MuhŒ¢Á gæ‰Á ãWtd«, fšÿç¢rhiy, br‹id - 600 006.

 üš m¢rh¡f«

jäœeh£L¥ ghlüš fHf«, fšÿç¢rhiy, br‹id - 600 006.

 Ïªüš 80 ív°v« nk¥è¤njh jhëš m¢Ál¥g£LŸsJ. éiy : %. M¥br£ Kiwæš m¢Á£nlh® : ghlüš tiy¤js« : www.. textbooksonline.tn.nic.i www textbooksonline.tn.nic.in n

II

 eh£L¥g© #d fz kd mÂehaf #a nA ghuj gh¡a éjhjh gŠrhg ìªJ F#uhj kuh£lh Âuhél c¤fy g§fh éªÂa ïkhry aKdh f§fh c¢ry #y ju§fh jt Rg ehnk #hnf jt Rg MÁ[ khnf fhnA jt #a fhjh #d fz k§fs jhaf #a nA ghuj gh¡a éjhjh #a nA #a nA #a nA #a #a #a #a nA! - kfhfé ÏuŪÂuehj jhT®

 eh£L¥g© - bghUŸ bghUŸ  Ïª Âa¤  ÏªÂa ¤ jh jhna na !   k¡fë‹ Ï‹g J‹g§fis¡ fâ¡»‹w Úna všyhUila kd¤ÂY« M£Á brŒ»whŒ.  ã ‹  U ¥ b g a ® g Š r h i g Í « Á ª J i t Í « T ® ¢ r u ¤ i j Í « kuh£oa¤ijÍ« Âuhél¤ijÍ« xorhitÍ« t§fhs¤ijÍ« cŸs¡ »s®¢Á mila¢ brŒ»wJ.  ã‹ ÂU¥bga ÂU¥bga®® éªÂa, Ïkaki Ïkakiy¤ y¤ bjhl® bjhl®fëš fëš vÂbuhè vÂbuhè¡»wJ ¡»wJ; aKid, f§if MWfë‹ Ï‹bdhèæš x‹W»wJ ;   ϪÂa¡ flyiyfshš tz§f¥gL»wJ. mit ã‹dUis nt©L»‹wd; ã‹ òfiH¥ guλ‹wd.  ÏªÂahé‹ Ï‹g J‹g§fis¡ fâ¡»‹w jhna, cd¡F bt‰¿! 

bt‰¿!  III

bt‰¿!

njÁa xUik¥gh£L cWÂbkhê  ‘eh£o‹ cçik thœitÍ« xUik¥gh£ilÍ« ngâ¡fh¤J tY¥gL¤j¢ bra‰gLnt‹’  v‹W cskhu cW TW»nw‹. ‘xUnghJ« t‹Kiwia ehnl‹’  v‹W«, ‘rka«, bkhê,

t£lhu« Kjèait fhuzkhf vG« ntWghLfS¡F«  óršfS¡F« Vida muÁaš –  bghUshjhu¡ FiwghLfS¡F« mikÂbe¿æY« muÁaš mik¥Ã‹ têæY« ã‹W ԮΠfh©ng‹’  v‹W« eh‹ nkY« cWÂaë¡»nw‹.

cWÂbkhê ‘ÏªÂah vdJ ehL. ϪÂa® midtU« v‹ cl‹Ãw¥òfŸ. vdJ eh£il eh‹ bgçJ« neÁ¡»nw‹. Ϫeh£o‹ gH«bgUik¡fhfΫ g‹Kf kuò¢ Áw¥ò¡fhfΫ eh‹ bgUäj« mil»nw‹. Ϫeh£o‹ bgUik¡F¤ jFªJ és§»l eh‹ v‹W« ghLgLnt‹. v‹Dila bg‰nwh®, MÁça®fŸ, vd¡F taš _¤njh® midtiuÍ« kÂ¥ng‹; všyhçlK« m‹ò« kçahijÍ« fh£Lnt‹. v‹ eh£o‰F« v‹ k¡fS¡F« ciH¤Âl KidªJ  ã‰ng‹. mt®fŸ eyK« tsK« bgWtÂnyjh‹ v‹W« k»œ¢Á fh©ng‹.’

IV

j䜤jhŒ thœ¤J  ÚuhU§ flYL¤j ãyklªij¡ bfêbyhGF« ÓuhU« tjdbkd¤ Âfœguj¡ f©läš bj¡fzK« m‰Áwªj Âuhéleš ÂUehL« j¡fÁW ÃiwEjY« jç¤jeWª ÂyfKnk! m¤Âyf thridnghš mid¤JyF« Ï‹gKw v¤ÂirÍ« òfœkz¡f ÏUªjbgUª

jäHz§nf!

 

jäHz§nf!

c‹Óçsik¤ Âw«éaªJ braškwªJ thœ¤JJnk!  

thœ¤JJnk! thœ¤JJnk! - kndh‹kâa«

V

bg. Rªjudh®

bghUsl¡f« Ïaš 1

2

3

4

5

g¡f v© thœ¤J

1

ÂU¡FwŸ

2

j䜤jh¤jh c. nt. rh.

5

filÁtiu e«Ã¡if

8

ehyoah®

22

ghuj njr«

23

gwitfŸ gyéj«

24

gh«òfŸ

27

eh‹kâ¡foif

42

Muhnuh Mçunuh

43

Åu¢ÁWt‹

47

ÏiraKJ

59

gHbkhê eh}W

60

kfŸ ϪÂuhΡF neU vGÂa foj«

61

C®¤ÂUéHh - xU fiyéHh

64

Á¤j® ghlš

74

Ïsikæš bgçah® nf£l édh

76

j§fkh«gHK« N£L¡nfhY«

80

VI

bghUsl¡f« Ïaš

6

7

8

9

g¡f v©

òweh}W

90

©izia Ïo¤J¤ bjUth¡F!

91

njÁa« fh¤j br«kš

92

vJ bgça c©ik?

96

ÂU¡FwŸ

109

brŒÍ« bjhêny bjŒt«

111

fšèny fiyt©z«

112

rhjid¥ bg©kâ nkç»ôç

115

jå¥ghlš

129

mªj¡ fhy« Ϫj¡ fhy«

131

ja¡f« Ï‹¿¤ jäênyna ngRnth«

132

 ehL« efuK«

136

F‰why¡ FwtŠÁ

150

kuK« giHa FilÍ«

152

vJ g©ghL?

153

tz¡f« Iah!

158

bkhê éisah£LfŸ

169

VII

kd¥ghl¥ gFÂ  Ïaš 1

brŒÍŸ

mofŸ

thœ¤J

4

ÂU¡FwŸ (1, 2, 4, 7, 10)

10

2

ehyoah®

4

4

ÏiraKJ

9

6

òweh}W

4

7

ÂU¡FwŸ ( 3, 5, 6, 8, 10 )

10

8

jå¥ghlš

8

9

F‰why¡ FwtŠÁ ( 1 - 4 mofŸ )

4

kd¥ghlmofŸ bkh¤j«

53

( ghlüYŸ * Ï› cL¡F¿æ£l ghlšfŸ kd¥ghl¥ gF )

VIII

 Ïaš x‹W

brŒÍŸ

thœ¤J ÂUtU£gh f©âš fyªjh‹ fU¤Âš fyªjh‹v‹ v©âš fyªnj ÏU¡»‹wh‹ - g©âš fyªjh‹ v‹ gh£oš fyªjh‹ cæçš fyªjh‹ fUiz fyªJ. * - Ïuhkè§f mofsh® ghlšbghUŸ fUiz ãiwªj Ïiwt‹ v‹ f©âš ÏU¡»wh‹; v‹ Áªjidæš fyªJ ÏU¡»wh‹; v‹ v©z¤Âš fyªJ ÏU¡»wh‹; v‹ gh£oš fyªJ ÏU¡»wh‹; gh£o‹  Ïiræš fyªJ ÏU¡»wh‹; mt‹, v‹ cæçš fyªJ  ÏU¡»wh‹. MÁça® F¿¥ò  Ïuhkè§f mofsh®, ÂUtU£Ãufhr tŸsyh® v‹D« Áw¥ò¥ bga® bg‰wt®. Ït® flÿ® kht£l« kUöçš Ãwªjt®. bg‰nwh® Ïuhikah - Á‹d«ikah®. ÉtfhU©axG¡f«, kDKiw f©lthrf« M»a f©lthrf« M»a üšfŸ  Ït® vGÂait. Ït® ghlšfŸ mid¤J« ‘ÂUtU£gh’ v‹D« jiy¥Ãš bjhF¡f¥g£LŸsd. rkur r‹kh®¡f be¿ia tH§»at®  Ïtnu. mid¤J kj§fë‹ ešèz¡f¤Â‰fhf¢ r‹kh®¡f r§f¤ijÍ«, gÁ¤Ja® ngh¡» k¡fS¡F cztë¡f mw¢rhiy mw¢rhiyiaÍ« iaÍ« mik¤jt®. m¿Îbe¿ és§f Phdrig PhdrigiaÍ« iaÍ« ãWéat®. thoa gæiu¡ f©lnghbjšyh« thoa fUiz kd« kd« ÏtUilaJ. tlÿ® r¤Âa jUk¢rhiyæš, gÁahš thL« k¡fS¡F¢ nrh¿l, Ït® m‹W _£oa mL¥ò Ï‹W« mizahkš, bjhl®ªJ gÁ¥Ãâ Ô®¤J tU»wJ. Ït® thœªj fhy« 05. 10. 1823Kjš 1823Kjš 30.01. 1874tiu. 1874tiu.  ÏtuJ ÂUtU£ghéèUªJ xU ghlš, thœ¤J¢ brŒÍshf¤ ju¥g£LŸsJ. 1

    œ       ä     j  

ÂU¡FwŸ m‹òilik

1.

m‹Ã‰F« c©nlh mil¡F«jhœ M®ty® ò‹fÙ® órš jU«.*

bghUŸ: m‹ig mil¤J it¡f jhœ¥ghŸ Ïšiy; m‹ò¡F cçatç‹  J‹g¤ij¥ gh®¤jJnk m‹ò, f©Ùuhf btë¥g£L ã‰F«. ( M®ty® - m‹òilat®; ò‹fÙ® - J‹g« f©L bgUF« f©Ù®;  órš jU« - btë¥g£L ã‰F«. ) 2.

m‹Ãyh® všyh« jk¡Fça® m‹òilah® v‹ò« cça® Ãw®¡F. *

bghUŸ: m‹Ãšyhjt® všyh¥ bghUS« jk¡F k£L« cçaJ v‹W v©Qt®; m‹ò cilatnuh j« clš, bghUŸ, Mé M»a mid¤J« ÃwU¡bfd v©âLt®. (v‹ò —vY«ò. ϧF clš, bghUŸ, Méia¡ F¿¡»wJ.) 3.

m‹nghL Ïiaªj tH¡Fv‹g MU殡F v‹nghL Ïiaªj bjhl®ò.

bghUŸ:  cl«nghL cæ® ÏizªJ ÏU¥gjid¥nghy, thœ¡if be¿nahL m‹ò ÏizªJ ÏU¡»wJ. (tH¡F - thœ¡ifbe¿; MUæ® - mUikahd cæ®; v‹ò —vY«ò.) 4.

m‹ò
bghUŸ: m‹ò éU¥g¤ij¤ jU«. éU¥g« midtçlK« e£ò¡bfhŸS« bgUŠÁw¥ig¤ jU«. (
2

5.

m‹ò‰W mk®ªj tH¡Fv‹g itaf¤J  Ï‹ò‰wh® vŒJ« Áw¥ò.

bghUŸ:  m‹nghL bghUªÂa thœ¡if be¿ia¡ fil¥Ão¤jt® cyf¤Âš k»œ¢Á cilat® Mt®. (itaf« - cyf«; v‹g - v‹gh®fŸ.) 6.

mw¤Â‰nf m‹òrh®ò v‹g m¿ah® kw¤Â‰F« m~nj Jiz.

bghUŸ: m‹ò mw¤ij k£L« rh®ªjJ v‹W TWnth® m¿ahjt®; Åu¤Â‰F« m‹òjh‹ Jiz. (kw« - Åu«; fUiz, Åu« Ïu©o‰Fnk m‹òjh‹ mo¥gil v‹gJ bghUŸ.) 7.

v‹Ã yjid btæšnghy¡ fhÍnk m‹Ã yjid mw«. *

bghUŸ: vY«ò Ïšyhj cæ®fis btæš tU¤Â mê¥gJnghy, m‹Ãšyhj cæ®fis mw« tU¤Â mê¡F«. (v‹ÃyJ - vY«ò ÏšyhjJ (òG); m‹ÃyJ - m‹Ãšyhj cæ®fŸ.) 8.

m‹gf¤J Ïšyh cæ®thœ¡if t‹gh‰f© t‰wš ku«j뮤 j‰W.

bghUŸ:  ghiy ãy¤Âš cŸs tho¥nghd ku« j뮡fhJ. mJnghy, beŠÁš m‹ò Ïšyhj kåj® thœ¡if j뮡fhJ. (m‹gf¤J Ïšyh - m‹ò + mf¤J + Ïšyh - m‹ò cŸs¤Âš Ïšyhj; t‹gh‰f© - t‹ghš + f© - ghiy ãy¤Âš. j뮤j‰W - j뮤J + m‰W j뮤jJnghy; t‰wšku« - thoa ku«.) 9.

òw¤JW¥ò všyh« vt‹brŒÍ« ah¡if mf¤JW¥ò m‹Ã yt®¡F.

bghUŸ: beŠÁš m‹ò Ïšyhjt®¡F¡ if, fhš Kjèa clš cW¥òfshš v‹d ga‹? (òw¤JW¥ò - clš cW¥òfŸ; vt‹ brŒÍ« - v‹d ga‹?; mf¤JW¥ò - kd¤Â‹ cW¥ò, m‹ò.) 10.

m‹Ã‹ têaJ cæ®ãiy m~Âyh®¡F v‹ònjhš ngh®¤j cl«ò. *

bghUŸ: m‹ò brŒtJjh‹ cl«Ãš cæ® ÏU¥gj‰F milahs«. m‹Ãšyhjt® cl«ò btW« njhyhš _l¥g£l vY«òjh‹. m§F cæ® Ïšiy.

3

MÁça® F¿¥ò : ÂU¡Fwis Ïa‰¿at® ÂUtŸSt®.  ÏtUila fhy« ».K. 31 v‹W TWt®. Ïjid¤ bjhl¡fkhf¡ bfh©nl ÂUtŸSt® M©L fz¡»l¥gL»wJ. ÏtUila C®, bg‰nwh® F¿¤j KGikahd brŒÂfŸ »il¡féšiy.  Ït® brªeh¥nghjh®, bjŒt¥òyt®,  ehadh® vd ntW bga®fshY« ngh‰w¥gL»wh®.  üšF¿¥ò  Ïªüš mw¤J¥ghš, bghU£ghš,  Ï‹g¤J¥ghš vd K¥bgU« ÃçÎfis¡ bfh©lJ.  Ïªüèš 133 mÂfhu§fŸ cŸsd. x›nth® mÂfhu¤J¡F« 10 Fw£gh¡fŸ vd 1330 Fw£gh¡fŸ cŸsd. ÏJ gÂbd©Ñœ¡fz¡F üšfSŸ x‹W.  Ïªüiy K¥ghš, bghJkiw, jäœkiw vdΫ TWt®. ÂU¡FwŸ ‘cyf¥ bghJkiw’ vd¥ ngh‰w¥gL»wJ. ÂU¡Fwëš ‘m‹òilik’, ‘Ïåait Twš’ M»a mÂfhu§fŸ ghl¥gFÂahf Ïl«bg‰WŸsd.

ÂUtŸSt® M©L fz¡»L« Kiw »¿¤J M©L (».Ã.) + 31 = ÂUtŸSt® M©L. vL¤J¡fh£L : 2013 + 31 = 2044 (».Ã. 2013I¤ ÂUtŸSt® M©L 2044 v‹W TWnth«.)

4

ciueil

j䜤jh¤jh c. nt. rh. “Iah... Iah...” btëæš ahnuh miH¡F« Fuš nf£L Å£L¡FŸ  ÏUªj KÂat® thrY¡F tªjh®. ahnuh cjé nf£L¤jh‹ tªÂU¥gh® v‹W ãid¤J tªjtU¡F éa¥ò. thrèš ã‹wtiu¥ gh®¤jhš, mt® bgça kåjuhfΫ ešy go¥ghëahfΫ bjçªjh®. mt® Kf¤Âš m¥gobahU bjëÎ ÏUªjJ. “v‹d nt©L«?” v‹W Å£L¡fhu® nf£lh®. “j§fŸ Å£oš giHa Xiy¢RtofŸ ãiwa  ÏU¥gjhf¡ nfŸé¥g£L tªnj‹. mt‰¿š, jäœbkhêæ‹ Áwªj Ïy¡»a§fŸ  ÏU¡fyh«. Xiy¢Rtoæš cŸsdt‰iw všyh« vGÂ¥ ò¤jfkhf m¢Á£L tU»nw‹. c§fŸ Å£oš cŸs Rtofis¡ bfhL¤jhš, mt‰iw¥ gh®¤J vGÂé£L¤ ÂU¥Ã¤ jªJéLnt‹. Ϫj cjéia kW¡fhkš jh§fŸ brŒjš nt©L«” v‹W tªj bgçat® T¿dh®.  Ïjid¡ nf£l Å£L¡fhuU¡F¢ Ád« tªJé£lJ. “ehis Mo¥bgU¡F. éoa‰fhiyæš M‰¿š éLtj‰fhf Å£oš bfhŠr« Xiy¢RtofŸ it¤ÂU¡»nw‹. mJ bghW¡féšiyah ck¡F?” v‹W f¤Âdh®. “Xiy¢Rtofis¥ go¡fnt©Lnk élnt©L«...?” v‹W tªjt® nf£lh®.

jéu,

mt‰iw

V‹

M‰¿š

Å£L¡fhu® nkY« Ád« bfh©lh®. “m~J ck¡F¤ njitæšyhjJ. Mo¥bgU¡F ehëš Rtofis M‰¿š é£lhš ò©âa« v‹gJ rh¤Âu«. mt‰iw všyh« bfhL¡f¡TlhJ” vd¡ T¿, tªjtiu éu£odh®. bgçat®, Å£L¡fhuçl« v›tsnth bfŠÁ¡nf£L«, mt® Xiy¢Rtofis¤ ju x¤J¡bfhŸséšiy. tªjtnuh mj‰fhf kd« jsuéšiy; mªj Ciué£L« bršyéšiy. mªj Å£L¡fhuU¡F¤ bjçahkš, m‹¿uÎ ntbwhU Å£L¤Â©izæš gL¤J¡bfh©lh®. FëU« gåÍ« mtiu th£od.

5

(c. nt. rh. g¥äj kânkfiy Xiy¢Rtoæ‹ X® VL)

éoa‰fhiyæš nfhê TéaJ« mªj Å£L¡fhu® Xiy¢RtofSl‹ M‰W¡F¢ brštjid¥ gh®¤jh® mªj¥ bgçat®; mtiu¥ Ëbjhl®ªJ kiwªJ kiwªJ br‹W, xU òjU¡F¥ Ëdhš xëªJbfh©L el¥gjid všyh« gh®¤J¡bfh©L ÏUªjh®. Å£L¡fhu® ÚuhoaË, Xiy¢Rtofis M‰¿šé£L¢ br‹wh®. mt® é£L¢br‹w Xiy¢Rtofis m¥bgçat® njo vL¤jh®. mt‰¿š  ÏUªj
6

 ÏUªjd. mt‰WŸ, bjh©û‰W MW ó¡fSila bga®fŸ k£Lnk bjëthf ÏUªjd; _‹W ó¡fë‹ bga®fŸ bjëthf Ïšiy. Mdhš, _‹nw _‹W  ó¡fŸ jhnd bjçaéšiy vd mt® é£Léléšiy. mªj¥ ó¡fë‹ bga®fŸ bjëthf cŸs Rto ahçlkhtJ ÏU¡fhjh v‹W kWgoÍ« C®Cuhf, ÅLÅlhf¤ njo¢ br‹wh®. (F¿ŠÁ¥gh£L - g¤J¥gh£L  üšfSŸ x‹W; Ïj‹ MÁça® fÃy®) gy khj§fŸ fê¤J, mt® njoa ó¡fë‹ bga®fŸ cŸs Rto x‹W »il¤jJ. mj‹ Ãwnf mªüiy m¢R¡F¡ bfhL¤jh®. vjidÍ« miuFiwahf¢ brŒa éU«ghj RWRW¥ghd mªj¤ jh¤jh, j« thœehŸ KGtJ« XŒéšyhkš gÂ¥ò¥ gâia nk‰bfh©lh®. mt® Ãwªj C® ÂUth%® kht£l¤Âš cŸs c¤jkjhdòu«. mtUila Ïa‰bga® nt§flu¤Âd«. mtUilaMÁçaç‹bga®kfhé¤Jth‹Ûdh£ÁRªju«. mtUila MÁça® mtU¡F it¤j bga® rhäehj‹. mjdhš mt®, c¤jkjhdòu« nt§flR¥òé‹ kfdh® rhäehj‹ v‹gj‹ RU¡fkhfnt c. nt. rh. v‹W miH¡f¥g£lh®. 19. 02. 1855M« M©L Ãwªj mt®, 28. 04. 1942 M« M©L Ïa‰if vŒÂdh®. j« thœ¡if tuyh‰iw Mdªjéfl‹ Ïjêš bjhluhf vGÂdh®. m~J v‹ rçj«  v‹D« bgaçš  üyhf btëtªjJ. mt® bjhl§»a j䜥gâ Ï‹D« KGik milaéšiy. mtUila ngu¥ÃŸisfshd ehK« m¥gâia¤ bjhl®nth«. Áw¥ò¡ F¿¥òfŸ * c.nt.rh. mt®fë‹ bgauhš 1942Ïš ãWt¥g£l lh¡l® c.nt.rh. üšãiya« Ï‹W« br‹idæš cŸs bgr©£ efçš bjhl®ªJ brašg£L tU»wJ. * c.nt.rh. mt®fë‹ j䜥 gâfis btëeh£L m¿P®fshd í.Í.ngh¥, Nèaš é‹nrh‹ M»nah® bgçJ« ghuh£oÍŸsd®. *  eLtzuR, c.nt.rh. mt®fë‹ j䜤bjh©oid¥ bgUik¥gL¤J« tifæš 2006M« M©L mŠršjiy btëæ£L¢ Áw¥Ã¤JŸsJ.

7

c. nt. rh. g¥äj üšfŸ v£L¤bjhif 8 g¤J¥gh£L 10 ÓtfÁªjhkâ 1 Áy¥gÂfhu« 1 kânkfiy 1 òuhz§fŸ 12 cyh 9 nfhit 6  öJ 6 bt©gh üšfŸ 13 mªjh 3 guâ 2 K«kâ¡nfhit 2  Ïu£ilkâkhiy 2 Ãw Ãugªj§fŸ 4

c. nt. rh. ãidÎ  Ïšy«, c¤jkjhdòu«

 eLt© muR, 2006M« M©L btëæ£l Áw¥òmŠršjiy

 Jiz¥ghl«

filÁtiu e«Ã¡if xU ÁWäæ‹ c©ik tuyhW ÏJ. mtŸ bga® rlnfh. KG¥ bga® rlnfh rrh». mtŸ #¥gh‹ eh£L¢ ÁWä. #¥ghåš ÏU Ïl§fëš mbkç¡fh F©L ÅÁaJ. x‹W ïnuhÁkh; k‰bwh‹W ehfrh». m¡ F©LÅ¢Áš Ïu©L Ïy£r« #¥ghåa® Ïwªjd®. ïnuhÁkhΡF mU»š rlnfh, j‹ bg‰nwhUl‹ tÁ¤J tªjhŸ. m¥nghJ, mtS¡F Ïu©L taJ. F©LÅ¢Áš mtŸ FL«g« j¥ÃaJ. rlnfh gŸëæš nr®ªJ go¤J tªjhŸ. mtS¡F 11 taJ MdJ. xUehŸ gŸëæš, mtŸ éisaho¡bfh©L ÏUªjhŸ. m¥nghJ, ÂObud ka§» éGªjhŸ. kU¤Jt® mtis¢ nrh¤J¥ gh®¤jh®. mtS¡F¥ ò‰WnehŒ! mQF©L bto¤jnghJ c©lhd f®ŢRjh‹ Ïj‰F¡ fhuz«. rlnfhit kU¤Jtkidæš nr®¤jh®fŸ. ò‰WnehŒ Mis¡ bfhšY« v‹W rlnfh bjçªJ bfh©lhŸ.

8

ÁWä rlnfh

fh»j¤Âš cUt§fŸ brŒÍ« fiyia #¥ghåa® `Xçfhä’ v‹W TWt®.

Mdhš, rlnfh rhf éU«géšiy; cæ®thHnt Mir¥g£lhŸ. xUehŸ ÁRnfh v‹w njhê, mtis¥ gh®¡f tªjhŸ. ÁRnfh if ãiwa fh»j§fŸ vL¤J tªjhŸ. mªj¡ fh»j§fŸ rJu« rJukhf bt£l¥g£L ÏUªjd. xU fh»j¤ij¢ ÁRnfh vL¤jhŸ. m¥goÍ« Ï¥goÍ« fh»j¤ij kl¡» bfh¡F x‹W brŒjhŸ. #¥ghåa® tz§F« gwit - bfh¡F. ÁRnfh brh‹dhŸ. “rlnfh, ftiy¥glhnj!  eh‹ brŒjJnghš Mæu« bfh¡FfŸ brŒ! nehŒ FzkhF«. ÏJ e« eh£L  e«Ã¡if” v‹whŸ. rlnfhΡF e«Ã¡if »il¤jJ;  J â ¢ r š à w ª j J . e h Ÿ n j h W « bfh¡FfŸ brŒa¤ bjhl§»dhŸ. bjhl¡f¤Âš ehŸ x‹W¡F ÏUgJ bfh¡FfŸ brŒjhŸ. nghf¥nghf cl«Ãš tèik F‹¿aJ. mtshš, xU ehis¡F _‹W bfh¡FfŸTl¢ brŒa Ïayéšiy. j‹id kuz« beU§»é£ljid cz®ªjhŸ. MdhY«, mtŸ fh»j¡ bfh¡F brŒtjid k£L« ãW¤jnt Ïšiy. bfh¡F brŒÍ«nghJ, mtŸ ftiyia kwªÂUªjhŸ. xUehŸ, mtshš xU bfh¡F k£Lnk brŒa KoªjJ. mj‹ÃwF, mtshš vJΫ brŒa Ïayéšiy. 1955M« M©L m¡nlhg® 25M« ehŸ rlnfh ÏwªJé£lhŸ. rlnfhé‹ gL¡if KGtJ« fh»j¡ bfh¡FfŸ ÏUªjd. bkh¤j« mWü‰W eh‰g¤J eh‹F bfh¡FfŸ  ÏUªjd. Mæu« bfh¡FfS¡F 9

 Ï‹D« Kªü‰W I«g¤jhW bfh¡FfŸ nt©L«. njhêfŸ To Kªü‰W I«g¤jhW bfh¡FfŸ brŒjd®; v©â¡ifia Mæu« M¡»d®. rlnfhé‹ éU¥g¤ij ãiwÎ brŒjd®. j‹ thœehë‹ ÏWÂtiu e«Ã¡ifÍl‹ thœªjtŸ rlnfh. bjhl§»a braiy, mtŸ ãW¤jnt Ïšiy.

jh‹

mtS¡F xU ãidthya« f£l nt©Lbk‹W njhêfŸ ãid¤jh®fŸ. mj‰fhf¥ bghJk¡fël« ã Âu£odh®fŸ. ïnuhÁkh efç‹ ika¤Âš  ãidthya« f£odh®fŸ. mjDŸ rlnfhΡF¢ Áiy it¤jh®fŸ. mj‰F¡ FHªijfŸ mik ãidthya« v‹W bga® N£odh®fŸ.  ãidthya¤Âš ËtUkhW vG it¤jh®fŸ. cyf¤Âš mik nt©L«!  Ï~J v§fŸ fjwš! Ï~J v§fŸ nt©Ljš! ( ehŸnjhW« ü‰W¡fz¡fhd FHªijfŸ mªj ãidthya« tU»‹wd®. rlnfh Áiy¡F¡ fh»j¡ bfh¡FfŸ brŒJ tz§F»‹wd®. )  e‹¿: muéªj F¥jh vGÂa ‘bl‹ è£oš çf®°’.

10

 Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD« 1. Ïy¡fz« vj‰F?  eh« ngR« bkhêia, vGJ« bkhêia Kiwahf¥ òçªJ bfhŸtj‰F  Ïy¡fz« njit.  Ï¥go vGJ, m¥go vGJ v‹W f£lis ÏLtj‰fhf Ïšiy. mt‹ tªjhŸ - v‹W vGÂdhš ahU¡fhtJ òçÍkh? tªjt® Mzh, bg©zh v‹gJ v¥go¤ bjçÍ«?  eh« ngRtJ« vGJtJ« k‰wt®¡F« òçant©L«; ek¡F« òçant©L«. mj‰F¤jh‹ Ïy¡fz« njit¥gL»wJ. 2. bkhê¡FŸ éa¥ò xU fliy¥ gh®¡»nwh«. xU kiyia¥ gh®¡»nwh«. v¥go éa¡»nwh«!xU bkhêia¥ go¡F«nghJ m¥go xU éa¥ò V‰gL«. jäê‹ Kjš vG¤J - m ‘m’  v‹D« vG¤Â‹ KJF¡F¥ Ëdhš |  v‹W xU nfhL ÏU¡»wJ. cyf¤Âš ü‰W¡fz¡fhd bkhêfë‹ Kjš vG¤Âš Ï¥go xU nfhL  ÏU¡»wJ. m  vG¤J kåjid¡ F¿¡»wjh«. | v‹D« KJF¡nfhL gH§fhy¤Âš nt£il MLtj‰F kåj‹ KJ»š Rkªj m«ò¡T£il¡ F¿¡»wjh«; v‹nd, éa¥ghd brŒÂ! 3. vG¤JfS« kåj®fS« kåj®fis¥nghy¤jh‹ vG¤JfS«. mt‰W¡FŸ e£ò« c©L; ÏdK« c©L. ‘§’ v‹D« vG¤J¡F¥ Ëdhš ‘f’ Ïd vG¤nj tU«. ‘§’, ‘f’ Ïu©L«  e©g®fŸ. (v.fh. ) Á§f«, j§if. mnjnghš ‘Š’, ‘r’ Ïu©L« e©g®fŸ. Ï›éu©L« nr®ªnj tU«. (v.fh.) kŠrŸ, mŠrhnj. ©l, ªj, «g, ‹w - vG¤JfS« e©g®fŸ. bgU«ghY« Ïit nr®ªnj tU«. (v.fh.) g©l«, g ªjš, f«g‹, bj‹wš.  Ú§fS« Áy brh‰fis¢ brhšè¥ ghU§fŸ. e£ò vG¤Jfis¡ f©LÃoͧfŸ. (e£ò vG¤Jfis Ïd vG¤JfŸ vd Ïy¡fz« TW»wJ.) 11

4. ntWghL m¿jš 1. F¿š beoš Xnlho tªjh‹.  Ï¤bjhlçš ‘ª’  k‰W« ‘‹’  Ïu©L« bkŒ vG¤JfŸ. mt‰iw éL¤J, Ûj« cŸs vG¤Jfëš, X nlh jh Ïit _‹W« beoš vG¤JfŸ. o t Ïit Ïu©L« F¿š vG¤JfŸ.  ešy jäêš vGj F¿š, beoš ntWghL m¿tJ mo¥gil m¿thF«. gæ‰Á : m. beoš vG¤Jfis¡ nfho£L¡ fh£Lf. gh£oš fyªjh‹. v‹ònjhš ngh®¤j cl«ò. M. F¿š vG¤Jfis¡ nfho£L¡ fh£Lf. Ï‹ò‰wh® vŒJ« Áw¥ò. m‹Ã‹ têaJ cæ®ãiy. 2. x‰iw¡bfh«ò, Ïu£il¡bfh«ò brŒ, nrŒ v‹D« Ïu©L brh‰fis¥ ghU§fŸ. br - Ï~J x‰iw¡bfh«ò. nr - Ï~J Ïu£il¡bfh«ò. x‰iw¡bfh«ò, Ïu£il¡bfh«ghš bghUŸ v¥go khW»wJ ghU§fŸ.   Ïjid¢ brŒ, jhŒnrŒ eyéLÂ. ¢ v‹gJ bkŒbaG¤J, v  v‹gJ cæbuG¤J. Ïu©L« nrU«nghJ br. ÏJ F¿š. ¢  cl‹ V nrU«nghJ nr. ÏJ beoš. gæ‰Á : bro, nrtš, bg©, ngf‹, bto, ntl‹, bj‹id, njŸ, beš, ne®ik M»a brh‰fëš bfh«òila vG¤Jfis¥ Ãç¤J vGJf. x‰iw¡bfh«ò br o = ¢ + v

Ïu£il¡bfh«ò nr t š = ¢ + V

12

3. x‰iw¡bfh«ò, Ïu£il¡bfh«òfnshL Jiz vG¤J¢ nrU«nghJ V‰gL« kh‰w§fis¥ ghU§fŸ. bfho gw¡F«

nfho¥gz« »il¡F«

¡ + x - Ïu©L« nr®ªjhš bfh.  ÏJ F¿š. ¡ + X - Ïu©L« nr®ªjhš nfh.  ÏJ beoš. gæ‰Á : bfh«ò, bfho, nfhéš, ngh®it, nrhiy, brhš, bgh‹, njhšé, nkh®, beho. Ϫj¢ brh‰fëš x‰iw, Ïu£il¡bfh«ò«, JizbaG¤J« cila vG¤Jfis¥ Ãç¤bjGJf. x‰iw¡bfh«ò« Jiz vG¤J« bgh‹ = ¥ + x

Ïu£il¡bfh«ò« Jiz vG¤J« nrhiy = ¢ + X

5. Ãç¤jY« nr®¤jY« 1. Ãç¤J m¿jš gHªjäœ Ïy¡»a« e« bršt«. bghUŸ cz®Î¡F V‰g¥ Ãç¤J¥ go¡f¤ bjçahkš gHªjäœ Ïy¡»a¤Â‹ mUikia eh« m¿ªJbfhŸs KoahJ. Ãç¤J¥ go¡F« Âwikia eh« ts®¤J¡ bfhŸSjš nt©L«. (v.fh.) jk¡Fça®

→

jk¡F + cça®

 

m‹ÕD«

→

m‹ò + < D«

 

ãHyUik

→

ãHš + mUik

Ãç¤jnghJ btë¥g£l vG¤Jfis¡ f©LÃo¤Jé£O®fsh? c, <, m M»a _‹W« cæ® vG¤JfŸmšyth? Ñœ¡fh©gdt‰iw¥ Ãç¤J vGJf.  

tH¡bf‹g

→

 _____________

 

òw¤JW¥ò

→

 _____________

 

juäšiy

→

 _____________

btë¥g£l cæ® vG¤Jfis¡ nfho£L¡ fh£Lf.

13

2. nr®¤J vGJjš brh‰fis¢ nr®¤J¥ ngR« tH¡fK« vGJ« tH¡fK« e«äl« cŸsd. mtbd§nf v‹Wjh‹ nf£»nwh«. mt‹ v§nf v‹W Ãç¤J¥ ngRtšiy. gæ‰Á : nr®¤J vGJf. gU¥ò + czÎ  _____________ fU«ò + v§nf  _____________ mt‹ + mGjh‹  _____________ mtŸ + v§nf  _____________ brh‰fŸ nrU«nghJ kiwªj vG¤JfŸ vit? mitÍ« cæ® vG¤JfŸjhnk! cæ® vG¤JfŸ kiwtJ« btë¥gLtJ« V‹? ÁªÂͧfŸ.

tF¥giw¤Âw‹fŸ 1. ngRjš Âw‹ VnjD« xU jiy¥Ãš _‹W kâ¤Jë ngRf. m. v‹ÛJ m‹ò brY¤Jgt®. M. fhzhkš nghd xU bghUŸ - mjid eh‹ f©LÃo¤j Kiw.  Ï. v‹ jh¤jh/gh£o. 2. vGJjš Âw‹ Ñœ¡fhQ« bjhl®fis¡ F¿š beoš ntWghL m¿ªJ ãu¥òf. m. mKj‹ _____________ Fo¤jh‹. ( ghš / gš ) M. bj‹wš _____________ go¤jhŸ. ( gl« / ghl« ) Ï. Á‰Ã _____________ brJ¡»dh‹. ( Áiy / Óiy ) <. fil VG tŸsšfSŸ xUt® _____________ . ( ghç / gç ) c. K»yå‹ gh£o _____________ TWth®. ( fij / fhij ) 3. gil¥ò¤Âw‹ rlnfh, ÁRnfh - ÏU bga®fS« nfh v‹D« vG¤Âš KoªJŸsd.  v‹D« vG¤Âš KoÍ« Áy bga®fis¡ f©LÃo¤J vGJf. (v.fh.) Á¤ÂiukÂ

14

thœ¡if¤Âw‹fŸ  Ï›éaè‹tê eh« f‰w thœ¡if¤Âw‹fŸ Ïu©L. 1. e«Ã¡if

2. Ka‰Á

 Ïit F¿¤J nkY« ÁªÂ¥ngh«. gæ‰Á: 1. e«Ã¡if m. e«Ã¡if jUjš (cça éilia¤ nj®Î brŒf.) 1. rlnfhΡF e«Ã¡if jªjt® m. kU¤Jt® 2.

M. bg‰nwh®

Ï. njhê ÁRnfh

X£l¥ngh£oæš njh‰W¥nghdtçl« v¥go¥ ngRjš nt©L«? m. Ú bkJthf XodhŒ. M. Ïå, X£l¥ngh£oæš fyªJbfhŸshnj! Ï. mL¤jngh£oæš Ú cWÂahf bt‰¿ bgWthŒ!

3. ég¤Âš Á¡» mog£ltçl« v¥go¥ ngRjš nt©L«?

m. Ú V‹ mªj¥ g¡f« nghdhŒ? M. Ïånkš, äÂt©o X£lhnj! elªJ ngh! Ï. Ú éiuéš ey« bgWjš nt©L«. M. e«Ã¡if bgWjš 1.  ãidéš ã‰gJ...

m. rlnfhé‹ f©Ù®

M. rlnfhé‹ go¥ò

 Ï. rlnfhé‹ e«Ã¡if 2. _‹W ó¡fë‹ bga®fis¡ f©LÃo¡fyh« v‹w e«Ã¡if c. nt. rh.

mt®fS¡F ÏUªjjh? m. ÏUªjJ

M. Ïšiy

Ï. bjçaéšiy

3. c. nt. rh. mt®fë‹ e«Ã¡if¡F¡ fhuz« v‹d?

m. mtUila taJ

M. mtUila m¿Î

Ï. mtUila M®t« 15

4. gŸë¡F¥ nghF« ghij KGtJ« nrW« rfÂÍkhf cŸsJ. c‹ KoÎ

 

v‹d? m. Ϫj têænyna nghfyh«. M. Å£L¡F¤ ÂU«gyh«. Ï. kh‰W¥ghijæš bršyyh«. 5. všyhçlK« r©ilæL« khztid v‹d brŒayh«?

m. mo¤jhš rçahth‹.

M. éy¡»it¤jhš tê¡F tUth‹.

Ï. jåna miH¤J¥ ngÁdhš bfhŠrkhtJ nf£gh‹. 2. Ka‰Á ò‰Wneh͉w ÁWä mWü‰W eh‰g¤J eh‹F fh»j¡ bfh¡F brŒjhŸ. nfho£l Ïl¤Âš cça brhšiy vL¤J vGJf. 1. Ka‰Á¡F nehŒ

Ïšiy. ( jil, taJ, gif )

2. v©g¤njG taJtiu c. nt. rh. jäG¡fhfnt ciH¤jh®. Ka‰Á¡F tu«ò »ilahJ. ( jil, taJ, gif ) 3. ftiyia kw¡f cça tê

.

1. bjhiy¡fh£Á gh®¥gJ 2. ö§FtJ 3. VjhtJ xUntiyæš
.

tsu¿ brašghLfŸ

nf£lš Âw‹

brašghL - 1

Ñœ¡fhQ« ãfœéid¥ go¡f¡ nf£L édh¡fS¡F éilaë¡f. kdªjsuh ‘nlçgh¡ì‹’ fijia Ú§fŸ m¿ªjJ©lh? ah® Ϫj nlçgh¡°? Ït®, fdlhit¢ nr®ªj Til¥gªjh£l Åu®; ò‰Wnehahš gh¡f¥g£L j‹ tyJ fhiy ÏHªjt®; ÏUªJ« kdªjsuhkš bra‰if¡ fhiy¥ bghU¤Â¡bfh©L, r¡fu eh‰fhèæš mk®ªjthW Til¥gªjh£l« éisaho¥ gçRfŸ gy bt‹wt®. mtU¡F X® v©z« xU ehŸ njh‹¿aJ. ò‰Wnehahëfë‹  eythœÎ¡fhf ã Âu£l v©âdh®. mj‰fhf mt®, fdlhé‹ rhiyfëš bjhlnuh£l« ( khu¤jh‹ X£l« ) XLtJ vd KobtL¤jh®. mt® clšey« fU kU¤Jt® nt©lhbtd¡ T¿dh®. mt®j« m¿Îiuia¥ bghU£gL¤jhj nlçgh¡° fdlhé‹ rhiyfëš ü‰W eh‰g¤J _‹W ehŸ Xodh®.  ã ksksbtd¤ Âu©lJ. Mdhš, mtç‹ thœehnsh Fiwayhæ‰W. mjdhš, mt®, ÏUg¤J_‹wh« taÂnyna kuzkilªjh®. mtç‹ ãidthf M©LnjhW« br¥l«g® gÂidªjh« ehŸ cy»‹ gy ehLfëY« ‘nlçgh¡° ò‰WnehŒ X£l«’ el¤j¥gL»wJ. édh¡fŸ 1. nlçgh¡° vªj eh£il¢ nr®ªjt®? 2. nlçgh¡° vªj éisah£oš ÁwªJ és§»dh®? 3. nlçgh¡° j‹ tyJ fhiy ÏH¡f¡ fhuz« v‹d? 4. nlçgh¡° v¢braiy¢ brŒa¡ TlhJ vd kU¤Jt® T¿dh®? 5. ‘nlçgh¡° ò‰WnehŒ X£l«’ vªehëš el¤j¥gL»wJ? go¤jš Âw‹

brašghL - 2

Ñœ¡fhQ« ghliy¥ gho Ï‹òWf.

m‹ò fh£L« m‹idahŒ M®t _£L« jªijahŒ  Ïåik nr®¡F« njhHdhŒ
vj‰F« mŠrh beŠÁdhŒ V‰w« fhQ« ÅudhŒ Ia« Ô®¡F« m¿PdhŒ x‹W g£L ca®ªÂLthŒ X§F òfœf© olnt xsit têelª ÂLthŒ.

17

vGJjš Âw‹

bghUŸ m¿jš Âw‹

brašghL - 3

Ñœ¡fhQ« brh‰fŸ cz®¤J« bghUis¡ bfh©L brh‰go¡f£il ãu¥òf. 1. v‹ÃyJ

1.

2. kw«

2.

3. v‹ò

3.

4. t‹ghš

4.

5. tH¡F

5. ( ghiyãy«, thœ¡ifbe¿, òG, Åu«, vY«ò )

brhštjid vGJjš

brašghL - 4

Ñœ¡fhQ« brh‰fis¢ brhšy¡ nf£L vGJf. 1. 2. 3. 4. 5.

Xiy¢Rto Mo¥bgU¡F vG¤jhâ F¿ŠÁ¥gh£L ÂUth%®

6. 7. 8. 9. 10.

Ûdh£Á Rªjudh® üšãiya« go¥ghë j䜥gâ mŠršjiy

 ãu¥òjš

brašghL - 5

c. nt. rh. g¥äj üšfë‹ bga®fëš vG¤JfŸ Áy éLg£LŸsd. mt‰iw cça vG¤Jfshš ãu¥òf. Á

y

 â

Ó

f

K  Ï

nk

iy

Á

jh

« u

«

¡ il

k

18

k nfh

it

brh‰fis Ïd§fhzš Ñœ¡fhQ« ciu¥g¤Âæš  Ïd§f©L vGJf.

brašghL - 6

Ïl«bg‰WŸs

x‰iw¡bfh«ò¢

brh‰fis

j䜤jh¤jh c. nt. rh. mt®fŸ F¿ŠÁ¥gh£L v‹D« Rtoia m¢Áš g¥ågj‰fhf¥ go¤J¡bfh©oUªjh®. m¢Rtoæš, bjh©û‰W x‹gJ tifahd ó¡fë‹ bga®fŸ ÏUªjd. mt‰WŸ, bjh©û‰W MW ó¡fë‹ bga®fŸ k£L« bjëthfΫ go¡F«goahfΫ ÏUªjd. _‹W ó¡fë‹ bga®fis mtuhš go¡f Ïayéšiy. (v.fh.) bfh©oUªjh®

 eo¤jš Âw‹

brašghL - 7

Ñœ¡fhQ« ciuahliy tF¥giwæš ehlfkhf eo¤J¡fh£Lf. c.nt.rh : Iah, Iah! Å£L¡fhu® : v‹d nt©L«? c.nt.rh. : tz¡f«, Iah. eh‹ giHa Xiy¢Rtofis üšfshf m¢Á£L tU»nw‹. Å£L¡fhu® : mj‰bf‹d Ï¥nghJ? c.nt.rh. : j§fël« giHa Xiy¢RtofŸ ÏU¥gjhf¡ nfŸé¥g£nl‹; mt‰iw¤ jhU§fns‹. Å£L¡fhu® : mit ck¡F vj‰F? c.nt.rh. : Iah, Xiy¢Rtofëš Áwªj jäœ Ïy¡»a§fS« ÏU¡fyh«. mt‰iw¥ go¤Jé£L¤ ÂU¥Ã¡ bfhL¤JéL»nw‹. Å£L¡fhu® : ehis Mo¥bgU¡F mšyth? éoa‰fhiyæš M‰¿š éLtj‰fhf¢ Áy Xiy¢Rtofis it¤ÂU¡»nw‹. mJ bghW¡féšiyah ck¡F? c.nt.rh. : RtofŸ go¥gj‰F¤jhnd Iah. mt‰iw V‹ M‰¿š éL»Ö®fŸ? Å£L¡fhu® : m~J ck¡F¤ njitæšyhjJ. M‰¿šé£lhš vk¡F¥ ò©âakšyth »il¡F«. c.nt.rh. : Iah, m›thbwšyh« TwhÔ®fŸ. mça Ïy¡»a« VnjD« c§fëlKŸs Rtofëš ÏU¡fyh«. mt‰iw Åzh¡» élhÔ®fŸ; mUŸT®ªJ v‹ål« bfhL¤jhš mt‰iw¥ gh®¤Jé£L¤ jU»nw‹. Å£L¡fhu® : ngh ngh. mt‰iw¡ bfhL¥gj‰F Ïšiy. ( ehlf¤ij¤ bjhl®f.) 19

vG¤J cUth¡f«

brašghL - 8

bkŒbaG¤Jl‹ cæbuG¤ij Ïiz¤J cæ®bkŒ vG¤ij cUth¡Ff. f

m M

 Ï

<

c

¡

C v V

I

X

x

xs

 Ïd vG¤Jfis m¿jš

brašghL - 9

Ñœ¡fhQ« bjhl®fis cça Ïd vG¤J¢ brh‰fis vL¤J vG ãu¥òf. 1. ahidæl« cŸsJ

4. F뮪j fh‰W

2. bk¤ijæDŸ ÏU¥gJ

5. éisah£L¥ bghUŸfSŸ x‹W

3. eif brŒa¥ ga‹gLtJ

6. tisæš ÏU¥gJ

( gŠR, j§f«, bj‹wš, e©L, jªj«, g«gu« ) mfutçir¥gL¤Jjš Âw‹

brašghL - 10

Ñœ¡fhQ« brh‰fis mfutçiræš fofhu¢ R‰WKiwæš vGJf. R‰w« r§F Áªjid rh£il brŒÍŸ  F  r § Ó®ö¡F nruyhj‹ brhškhiy Nshkâ nrh«gš

20

jäbH©fŸ m¿nth« muò v©

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

jäœ v©

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

f‰wyil΢ ÁWkÂ¥ÕL kÂ¥bg© : 10 1. Ãç¤J vGJf.

2X1=2

ÂUtU£gh v‹Ãyjid 2. bghUŸ TWf.

2X1=2

ita«

-

kw«

-

3. gyΟ bjçÎ

2X1=2

1. cyf¥bghJkiw vd¥ ngh‰w¥gLtJ. m) ÂU¡FwŸ

M) ehyoah®

Ï) eh‹kâ¡foif

2. j䜤jh¤jh vd miH¡f¥gLgt®. m) tŸSt®

M) c.nt.rh.

4. rçah, jtwh?

Ï) tŸsyh® 2X1=2

1. ‘thoa gæiu¡ f©lnghbjšyh« thond‹’ v‹W tŸsyh® T¿ÍŸsh®. 2. _‹W ó¡fë‹ bga®fis¡ f©LÃo¤Jélyh« v‹D« e«Ã¡if c.nt.rh. mt®fS¡F ÏUªjJ. 5. nfho£l Ïl¤ij ãu¥òf. 1. ÂUtU£ghit 2. rlnfh

2X1=2

Ïa‰¿dh®. eh£il¢ rh®ªjt®.

21

 Ïaš Ïu©L

brŒÍŸ

 ehyoah®  ehŒ¡fhš ÁWéušnghš e‹fâa uhæD« <¡fhš JizÍ« cjthjh® e£bg‹dh« nrŒ¤jhD« br‹W bfhsšnt©L« brŒéis¡F« thŒ¡fhš midah® bjhl®ò. * - rkzKåt® ghlšbghUŸ  ehæ‹ fhšéušfŸ beU§» ÏU¡F«. mjid¥nghy¢ Áy® e«nkhL beU¡fkhf ÏU¥gh®fŸ. Mdhš, mt®fŸ <æ‹ fhš msΡF¡Tl ek¡F cjt kh£lh®fŸ. m¥go¥g£lt®fŸ e£ghš ek¡F v‹d ga‹? thŒ¡fhš, bjhiyéYŸs Úiu¡ bfh©LtU«; mªÚiu taY¡F¥ ghŒ¢Á éisa cjΫ. thŒ¡fhiy¥nghy cjΫ kåj®fŸ ÏU¡»wh®fŸ. v›tsÎ bjhiyéš ÏUªjhY« mt®fŸ e£ig eh« njo¡bfhŸSjš nt©L«. brh‰bghUŸ  ehŒ¡fhš - ehæ‹ fhš; <¡fhš - <æ‹ fhš; e‹fâa® - e‹F + mâa®; mâa® - beU§» ÏU¥gt®; v‹dh« - v‹d ga‹?; nrŒ(ik) - bjhiyÎ; brŒ - taš; midah® - ngh‹nwh®.  üšF¿¥ò gÂbd©Ñœ¡fz¡F üšfSŸ x‹W ehyoah®. Ϫüš, eh}W ghlšfis¡ bfh©lJ. mw¡fU¤Jfis¡ TWtJ. ‘ ehyo eh}W’  v‹D« Áw¥ò¥ bgaU« Ïj‰F c©L. Ϫüš, rkzKåt® gy® ghoa ghlšfë‹ bjhF¥ò. gÂbd©Ñœ¡fz¡F - és¡f« r§f üšfŸ vd¥gLgit g¤J¥gh£L« v£L¤bjhifÍ«. g¤J¥gh£oš g¤J üšfS«, v£L¤bjhifæš v£L üšfSkhf bkh¤j« gÂbd£L üšfŸ.  Ït‰iw, ‘nkšfz¡F üšfŸ’ vd¡ TWt®. r§f üšfS¡F¥Ã‹ njh‹¿a üšfë‹ bjhF¥ò, ‘gÂbd©Ñœ¡fz¡F’ vd tH§f¥gL»wJ. ϤbjhF¥ÃY« gÂbd£L üšfŸ cŸsd. gÂbd© v‹whš, gÂbd£L v‹gJ bghUŸ. Ϫüšfis¡ Ñœ¡fz¡F üšfŸ vdΫ TWt®. gÂbd©Ñœ¡fz¡F üšfSŸ bgU«ghyhdit mwüšfns. 22

ghuj njr« MÍj« brŒnth« ešy fh»j« brŒnth« MiyfŸ it¥ngh«fšé¢ rhiyfŸ it¥ngh« XÍjš brŒnah«jiy rhÍjš brŒnah« c©ikfŸ brhšnth«gy t©ikfŸ brŒnth«. FilfŸ brŒnth«cG gilfŸ brŒnth« nfhâfŸ brŒnth«ÏU« ghâfŸ brŒnth« eilÍ« gw¥òKz® t©ofŸ brŒnth« Phy« eL§ftU« f¥gšfŸ brŒnth«. fhéa« brŒnth« ešy fhL ts®¥ngh« fiy ts®¥ngh« bfhšy® ciyts®¥ngh« Xéa« brŒnth«ešy CÁfŸ brŒnth« cyf¤ bjhêyid¤J« ctªJ brŒnth«. rh Ïu©blhêa nt¿šiy ba‹nw jäœkfŸ brhšèabrhš mäœjbk‹ngh« Ú be¿æå‹W Ãw®¡FjΫ ne®ika® nkyt®; ÑHt® k‰nwh®. - kfhfé ghuÂah® brh‰bghUŸ jiy rhÍjš - XŒªJ gL¤jš; t©ik - bfhil; cGgil - ntsh©ik brŒa¥ ga‹gL« fUéfŸ; nfhâ - rh¡F;  eil - rhiyæš bršY« t©ofŸ; gw¥ò - gw¡F« th}®Â Kjèad; Phy« - cyf«; ctªJ brŒnth« - éU«Ã¢ brŒnth«; jäœkfŸ - xsitah®; nkyt® - nknyh®; ÑHt® ÑnHh®; k‰nwh® - Ãw®¡F cjΫ ne®ik m‰nwh®; be¿æå‹W - mwbe¿æš ã‹W. MÁça® F¿¥ò: ghuÂah® jäœeh£o‹ òfœbg‰w féP®. ‘gh£L¡bfhU òyt‹ ghuÂ’ v‹W bfh©lhl¥g£lt®. Ït®, éLjiy¥ nghuh£l ÅuU« Mth®. fdÎ fh©gš ghu¡F ãf® ghuÂna. Ϫj¥ gh£ošjh‹ v‹bd‹d fdÎfŸ? m‹W mit fdÎfŸ. Ï‹W mit edth» cŸsd. ‘btŸë¥ gåkiyæ‹ÛJ cyhÎnth«’ vd¤ bjhl§F« ghlè‹ xU gFÂ,  e« ghl¤Âš Ïl«bg‰WŸsJ. Ït® thœªj fhy« 11.12.1882Kjš 11.9.1921tiu. 23

ciueil

gwitfŸ gyéj«

cyf« KGtJ«  ÏUªJ gy eh£L¥ gwitfŸ tªJ j§» ÏU¡F«  Ïl¤J¡F¥ bga®jh‹ gwitfŸ òfèl«.

éHh¡fŸ v‹wJ« ek¡bfšyh« k»œ¢Á Õ¿£L vG«. Vbdåš, éHh¡fë‹ nghJ, e« Å£oš g£lhR bto¡fyh«. v¤jid tifahd t©z§fëš g£lhRfŸ Ï¥nghJ tªJé£ld. f«Ã k¤jh¥Ãš bjhl§», thdbtëæš ghŒªJ t©z t©z¥  ó¡fshŒ éçÍ« btofŸtiu v¤jid éa¥ó£L« g£lhRfŸ. g£lhR bto¡fhj k¡fŸ ahuhtJ cyf¤Âš  ÏU¥gh®fsh? ÏU¡fnt kh£lh®fŸ v‹Wjh‹ eh«  ãid¤J¡ bfh©oU¡»nwh«. Mdhš, g£lhR bto¡fhj X® Cnu ÏU¡»wJ. e« jäœeh£oš ÂUbešntè kht£l¤Âš cŸs Á‰ù® Tªj‹Fs«. mªj C® k¡fŸ g£lhnr bto¥gšiy. mJ k£Lk‹W. mªj Cçš ah® Å£oš ÂUkz«  eilbg‰whY«, C®¡nfhéèš ÂUéHh eilbg‰whY«, L«L« xè vG¥ò« nksjhs« Ïl«bgwhJ. Ï›tsÎ V‹? mªj k¡fŸ cu¡f¥ ngRtJTl¡ »ilahJ. V‹ m¥go?

 óehiu  ãy¤ÂY« ml® c¥ò¤j‹ik cŸs ÚçY« thG«. fL« bt¥g¤ij v®bfhŸS« j‹ik cilaJ.

Vbdåš, mªj Cçš cŸs bgça Vç, gwitfë‹ òfèlkhf¤ Âfœ»wJ. gwitfŸ V‹ ehLé£L ehL gwªJ tU»‹wd? gUtãiy khW«nghJ gwitfŸ Ïl«é£L Ïl« bga®»‹wd. gUtãiy v‹whš v‹d? nk khj« gŸëfS¡F éLKiw éL»wh®fŸ. Vbdåš, m¥nghJ btæš äf¡ fLikahf ÏU¡F«. btæš R£blç¡F« fhy¤ij¡ nfhil¡fhy« v‹»nwh«. élhkš kiH bgŒjhš, kiH¡fhy« v‹»nwh«.

24 24

kh®fê khj« gåbgŒÍ«. mjid¥ gå¡fhy« rkbtë ku§fëš v‹»nwh«. btæY« kiHÍ« gåÍ« kh¿kh¿ tUtjid¥ thG« Áy gwitfŸ gUtãiy kh‰w« v‹»nwh«. kŠrŸÁ£L, cyf¤Â‹ Áy gFÂfëš gå ciwÍ« fhy« c©L. br§fhf«, gå Todhš eh« ngh®it mšyJ f«gëahš ngh®¤Â¡ Rliy¡Fæš, gd§fhil, bfh©L gL¤J¡bfhŸ»nwh«. Mdhš, gwitfS¡F¥  ö¡fzh§FUé.

ngh®it »ilahnj. Mfnt, mit gå ToaJ« mªj  Ú®ãiyfëš thG«  Ïl¤ijé£L¥ gwªJ ntW Ïl¤J¡F¢ brš»‹wd. Áy gwitfŸ Áy Ïl§fëš btæš TLjyhf ÏU¡F«. m¥nghJ«, bfh¡F, mªj Ïl¤ijé£L¥ gwªJ bršy nt©oaJjh‹. Ï¥go¥ jhiH¡nfhê, gwªJ brštjid, ‘tyirnghjš’ v‹gh®fŸ. gts¡fhè, gUtfhy kh‰w¤ij¥ gwitfŸ ek¡F cz®¤J »‹wd. mªj¡ fhy¤Âš gwitfŸ Ïl« khWtjid it¤J, ‘ Ï‹iw¡F kiHtU« nghèU¡nf’ v‹W,  e« K‹ndh®fŸ T¿éLth®fŸ. gwitfŸ xU eh£oš gH§fis¤ ‹Wé£L¥ gwªJbr‹W Ï‹bdhU eh£oš v¢räL»‹wd. mªj v¢r« k©âš éG«nghJ, m¥gH¤Â‹ éij m§F Kis¤J kukh» éL»wJ. Ï¥go cyf« KGtJ« ku«, bro, bfhofis¥ gu¥ò« ntiyia¥ gwitfŸ brŒ»‹wd. tašbtëfëš gæ®fis¤ jh¡F« ó¢ÁfŸ, t©Lfis¥ gwitfŸ ‹WéL»‹wd. mj‹_y« gwitfŸ cHt®fS¡F cjλ‹wd. Ï¥go¥ gy cjéfŸ brŒÍ« gwitahdJ, kåj®fë‹ ešy e©g‹ mšyth? m¥go¥g£l e©gid¥g‰¿¤ bjçªJbfhŸnth«.  ek¡F¤ bjçªj gwitfŸ v¤jid? fhf«, FUé, bfh¡F, kæš nghy¢ Áy bga®fns ek¡F¤ bj绋wd. Mdhš, e« eh£oš k£L« Vw¤jhH
25 25

M‰W cŸsh‹, K¡Fë¥gh‹, ehiu, mçthŸ _¡f‹, fu©otha‹, CÁthš th¤J. kiyfëš thG« Áy gwitfŸ  ÏUth¢Á, brªjiy¥ ó§FUé, ä‹Á£L, fUŠÁ‹dh‹,  Úy»ç be£il¡fhè, bgh‹KJF, ku§bfh¤Â, Á‹d¡FWth‹, bfh©il cHthu‹,  Ïuhrhë¥ gUªJ,  ók‹ Mªij.

jäœeh£oš cŸs gwitfŸ òfèl§fŸ 1. ntlªjh§fš 2. fç¡»ç (fhŠÁòu« kht£l«)

3. fŠÁu§Fs« 4. Á¤Âu§Fo 5. nkšbršt}® (Ïuhkehjòu« kht£l«)

6. gHnt‰fhL (ÂUtŸq® kht£l«)

7. cjakh®¤jh©l« (ÂUth%® kht£l«)

8. tLñ® (jŠrhñ® kht£l«)

9. fiubt£o (bgu«gÿ® kht£l«)

10. nt£l§Fo (Átf§if kht£l«)

11. btŸnshL (
12. Tªj‹Fs« (ÂUbešntè kht£l«)

13. nfhoa¡fiu (ehf¥g£od« kht£l«)

gwitfis IªJ tifahf¥ Ãç¡fyh«. 1. njid¡ Fo¤J thG« gwitfŸ 2. gH¤ij c©L thG« gwitfŸ 3. ó¢Áia¤ ‹W thG« gwitfŸ 4. nt£ilaho c©Q« gwitfŸ 5. Ïwªj clšfis c©L thG« gwitfŸ gwitfSŸ Áy, mHfhf¡ TLf£o thœgit. e« C®fëš ö¡fzh§FUéæ‹ TLfis¥ gh®¡fyh«. mllh, v¤jid mHFlD« ghJfh¥ghfΫ ö¡fzh§FUé TL f£L»wJ!  Ï¥go¥g£l e« gwit e©g®fis¥ g‰¿  Ï‹D« ãiwa bjçªJ bfhŸsnt©L«. bjçªJ bfh©lhš k£L« nghJkh? mit ã«kÂahf thH cjéÍ« brŒjš nt©L«. gwitfS¡F eh« v¥gobašyh« cjtyh«? Tªj‹Fs« Á‰ù® k¡fŸ g£lhR bto¡fhkY« nks« mo¡fhkY« ÏU¥gJ gwitfŸ m¢rk‰W ÏU¡fnt. mJnghy, gy cjéfis mt‰W¡F ehK« brŒayh«. Tªj‹Fs« k£Lkšyhkš, v§bfšyh« gwitfŸ òfèl« ÏU¡»‹wnjh, m§bfšyh« eh« g£lhR bto¡f¡ TlhJ. c§fŸ CU¡F¥ g¡f¤ÂYŸs òfèl¤J¡F xUKiwahtJ br‹W thU§fŸ. btëehLfëèUªJ m§F tU« gwitfis¡ f©L k»G§fŸ. ehŸnjhW« éoa‰fhiyæY« khiyæY« gwitfŸ vG¥ò« xèfis¡ T®ªJ nf£ngh«. gwitfŸnghy xèvG¥Ã mt‰nwhL ngRnth«. gwitfë‹ thœél§fshd ku§fis¥ ghJfh¥gnj mt‰W¡F eh« brŒÍ« ngUjéahf  ÏU¡F«.

26 26

 Jiz¥ghl«

gh«òfŸ gŸëæèUªJ Å£o‰F tªjhŸ mKjh. ò¤jf¥ igia nkiræ‹ÛJ it¤jhŸ. Å£oš, brêa‹ Vnjh vG¡bfh©L ÏUªjh‹. mtdUnf br‹whŸ. mKjh: m©zh... vd¡nfh® cjé brŒthah? (vGJtjid ãW¤Âé£L, ‘v‹d’ v‹gJnghš ã䮪J gh®¤jh‹ brêa‹.) mL¤jthu« v§fŸ gŸëæš br‹id¡ »©oæYŸs gh«ò¥ g©iz¡F miH¤J¢ brš»wh®fŸ m©zh... gh«ig¥ g‰¿ cd¡F¤ bjçªjjid¢ brhšny‹...! brêa‹: ‘gh«bg‹whš gilÍ« eL§F«’ v‹W   brhšth®fŸ. mKjh: mJjh‹ bjçÍnk. ntW VjhtJ... brêa‹: ««... gh«ò g‰¿¤jhnd! gh«òfŸ C®td tifia¢ rh ®ª ji t. bg U« gh yh d gh«òfŸ K£ilæ£L¡ FŠR bghç¥gd. Áy gh«òfŸ k£L« F£onghL«. mKjh: Ritahd ntW brŒÂ ÏUªjhš brhš! brêa‹: Ϫj ehëjêš ÏU¡»wJ go¡»nw‹, nfŸ... cyf« KG¡f
gh«Ãd«, cy»š kåj Ïd« njh‹Wtj‰F¥ g¤J¡nfho M©LfS¡F K‹ng njh‹¿aJ.

 ÏªÂahéš cŸs  Ïuh#ehf«jh‹ cy»nyna  eŠRä¡f äf Úskhd gh«ò. 15 mo ÚsKilaJ. TLf£o thG« xnu tif¥ gh«ò ÏJ.  Ïuh#ehf«, k‰w¥ gh«òfisÍ«Tl czth¡»¡ bfhŸS«.

gh«òfë‹ g‰fŸ cŸneh¡» tisªÂU¡F«.  Ïiuia¥ Ão¤jhš j¥gélhJ. gh«òfŸ  Ïiuia bk‹W ‹gšiy. m¥gona éG§»éL»‹wd.

xU gh«ig¡ bfh‹whš, mj‹  Ïiz¥ gh«ò gêth§F« v‹W brhštJ c©L.  Ï~J c©ika‹W. bfhšy¥g£l gh«Ã‹ cl«Ãš ÏUªJ btënaW« xUtif thrid¥ bghUŸ, k‰w¥ gh«òfisÍ« mªj Ïl« neh¡» tutiH¡»wJ. gêth§f, gh«òfŸ tUtJ Ïšiy. gh«ò, j‹ eh¡if mo¡fo btëna  Ú£L«. R‰W¥òw¤Â‹ thridia m¿ªJbfhŸsnt m›thW brŒ»wJ.  ešygh«Ã‹ eŠR, nfh¥uh¡Á‹ ( Cobrozin) v‹D« tèÚ¡» kUªJ brŒa¥ ga‹gL»wJ. njhY¡fhf¥ gh«òfŸ bfhšy¥gLtjid¤ jL¡f,ϪÂa muR,tdéy§F¥ ghJfh¥ò¢ r£l« 1972Ï‹go, r£l«  ãiwnt‰¿ cŸsJ.

gh«ò, ghš Fo¡Fkh? Fo¡fhjh? mKjh:  Fo¡fhJ. brêa‹: gh«ò éG§F»w vè, jtisfŸ cl«Ãš cŸs Ú®¢r¤nj mj‰F¥ nghJ«. m«kh: cd¡F ah® brh‹dJ, brêah? brêa‹: v§fŸ MÁça® brh‹dh®. m«kh: rçjh‹. m¥òw«, ešy gh«Ã‹ jiyæš khâ¡f¡ f‰fŸ i t ¤  U ¡ » w b j ‹ W brhštJ btW§f£L¡fij. gh«ò, j‹Dila g‰fëš eŠR it¤ÂU¥gJ vj‰F¤ bjçÍkh? brêa‹: ÏJTl¤ bjçahjh? mo¡f tUgt®fis¡   fo¡f¤jh‹. m«kh: m¥goæšiy. gh«ò, jh‹ Ão¡F« Ïiuia¡ bfhšyΫ, b r ç ¥ g j ‰ f h f Î « j h ‹ j‹Dila g‰fëš eŠR it¤ÂU¡»wJ. mKjh: nf£fnt éa¥ghf ÏU¡»wnj! gh«ò¡F¡ fhJ ÏU¡»wjh? m«kh: gh«ò¡F¡ fhJ m›tsthf ts®¢Á milaéšiy. fh‰¿š tU« X i r f i s ¥ gh«Ãdhš nf£f ÏayhJ. jiuæš V‰gL« m®Îfis cz®ªJ, mj‹_y« gh«ò K‹bd¢rç¡ifahf ÏU¡»wJ. brêa‹: m¥òw« v¥go, gh«gh£oæ‹ kFo Xiria¡ nf£L¥ gh«ò ML»wJ? m«kh: gh«ò, kFo Ïir¡F Mléšiy. kFo thÁ¡»wtiu¡ f©zhš gh®¡»wJ. kFo mirtjid¥ nghy¥ gh«ò« mjid¥ gh®¤J mirªjhL»wJ. m›tsÎjh‹. mKjh: ‘gh«ò, cHt®fë‹ e©g‹’ vd xU ò¤jf¤Âš go¤nj‹. gh«ò, v¥go e©gdhf KoÍ«? m«kh: gh«òfshš cHt®fS¡F¥ bgça e‹ikfŸ ÏU¡»‹wd . taèš cŸs gæ®fis vèfŸ mê¡»‹wd. vèfis mê¥gš gh«òfS¡F¥ bgU«g§F c©L. (m¥nghJ bršngÁ kâ xè¡»wJ. m«kh, mjid¡ if¥igæèUªJ vL¤J¥ ngÁdh®. )

28

m«kh:

brhšY§f... ««... m¥goah! m¢r¢nrh... eh‹ Ï¥g¤jh‹ Å£L¡F tªnj‹, rç§f. brêa‹:  ahu«kh...? m«kh: m¥ghjh‹. c§fŸ khkhé‹ iga‹ bršt¤ij¥ gh«ò fo¤J é£ljh«. kU¤Jtkid¡F¤ ö¡»¢ br‹WŸsh®fsh«. m¥ghΫ bršt¤ij¥ gh®¤Jé£L tU»nw‹ v‹W brh‹dh®. mKjh: Ï¥bghGJjh‹ m©z‹, e¢R¥gh«òfŸ Fiwthf  ÏU¥gjhf¢ brh‹dh‹. mj‰FŸ xU gh«ò¡fo¢ brŒÂah? m«kh: m¥go Ïšiy. gh«ò, ahiuÍ« njo¥nghŒ¡ fo¥gJ Ïšiy. kåj®fshš jd¡F VjhtJ ÏilôW V‰g£lhšjh‹ fo¡F«. gh«ò¡foædhš Ïwªjt®fisél, m¢r¤ÂY« m®¢ÁæY«  Ïwªjt®fns äFÂ. brêa‹: gh«ò¡fo¡F Mshdt®fS¡F KjYjéahf v‹d brŒjš nt©L«? m«kh: gh«ò fo¤jÎl‹ fog£l Ïl¤ij mirahkš it¤J¡bfhŸSjš nt©L«. fog£l Ïl¤Â‰Fnkš cldoahf¡ f£L¥ngh£L¥ g¡f¤Âš cŸs kU¤Jtkid¡F éiuªJ miH¤J¢ bršYjš nt©L«. e¢RK¿Î kUªJ bfhL¤jš nt©L«. ÏJnt Kiwahd KjYjé. mKjh: Ïjid všyhU« bjçªJbfhŸs nt©oaJ Ï‹¿aikahjJ. m«kh: Kjèš gh«ig¡ f©lhny mo¤J¡ bfhšynt©L« vd ãid¡fnt TlhJ. gh«Ãdhš vªj¤ bjhšiyÍ« ek¡F¡ »ilahJ. mJΫ X® cæ®jh‹ v‹W òçªJbfhŸSjš nt©L«. brêa‹: m«kh äfΫ fis¤J¡ fhz¥gL»wh®. ehD« njh£l¤Â‰F¢ brš»nw‹. mL¤jthu« Ú R‰WyhΡF¢ br‹W th. gh«ig¥ g‰¿  Ï‹D« ãiwa bjçªJ bfhŸthŒ. mKjh: gh«ò mo¡fo eh¡if Ú£L»wnj, V‹? (m«kh, ‘bjçahJ’ v‹gjhf¤ jiyah£oago vGªJ br‹wh®.) (brêa‹ ÏU¡ifiaé£L vGªjh‹. ifia tis¤J, ‘ò°... ò°...’ v‹W gh«ònghš xèbaG¥Ã¡bfh©nl njh£l¤J¥ g¡f« Xodh‹.)

29

 Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD« m. bkhê m¿nth« jäêš cŸs Kjš vG¤JfŸ bkh¤j« K¥gJ. cæ® vG¤JfŸ g‹åu©L; bkŒ vG¤JfŸ gÂbd£L; Mf bkh¤j« K¥gJ. ËtU« brhšiy¥ ghU§fŸ.

®

(v.fh.) m©zh. m - cæbuG¤J © - bkŒbaG¤J zh - cæU« bkŒÍ« nr®ªJ tªj cæ®bkŒ vG¤J. cæU« bkŒÍ« nr®ªJ 216 (ÏUü‰W¥ gÂdhW) cæ®bkŒ vG¤Jfis cUth¡F»‹wd. Mdhš, mit mid¤ijÍ« ng¢ÁY« vG¤ÂY« ga‹gL¤JtJ Ïšiy. vL¤J¡fh£lhf, », Á, Ã, o, Â, ä - ngh‹w cæ®bkŒ vG¤JfŸ m‹whl¥ ng¢ÁY« vG¤ÂY« ga‹gL»‹wd. à, á, b‡s, bPs, bzs ngh‹wit m›thW ga‹gLtJ Ïšiy. mo¥gilahd jäœ vG¤JfŸ K¥gJ k£Lnk. M. F¿š beoš c©lhtJ v¥go?

~

m, Ï, c, v, x - M»a IªJ« F¿š vG¤JfŸ.  Ïit bkŒ vG¤JfnshL nrU«nghJ, cæ®bkŒ¡F¿š vG¤JfŸ c©lh»‹wd. flš, »ë, Fu§F, br‹id, brhš M, <, C, V, I, X, Xs - VG« beoš vG¤JfŸ. Ïit bkŒ vG¤JfnshL nrU«nghJ, cæ®bkŒbeoš vG¤JfŸ c©lh»‹wd. fhis, щW, Tlš, nfŸé, if, nfhéš, bfsjhç F¿š beoš ntWghL m¿ªJ vGJf. gš njŒ¤nj‹. ghš Fo¤nj‹. gš, ghš Ïl« kh¿dhš FH¥g« tU«. 30

gæ‰Á: Ñœ¡fhQ« brh‰fis¡ bfh©L bjhl®fis mik¡fΫ. 1. fš  _____________________________________ 2. fhš  _____________________________________ 3. Fil  _____________________________________ 4. Til _____________________________________  Ï. nr®¤J« Ãç¤J« vGJnth«. gæ‰Á : nr®¤J vGJf. Kjš brhšè‹ filÁ vG¤J bkŒ. nrU« brhšè‹ Kjš vG¤J cæ®. nrU«nghJ el¡F« kh‰w« v‹d? kz« + c©L  __________ Áy® + mGth®  __________ òfœ + ÏHªnj‹  __________ kh‰w« : cæ® vG¤jhdJ, bkŒ vG¤Âš ÏizªJ cæ®bkŒahdJ. Ãç¤J vGJf. jäHHF  __________ kyuo  __________ njdUé  __________ kh‰w« : cæ® vG¤J¤ jåna ÃçªjJ. <. ÃiHæ‹¿¤ jäœ vGJnth«. ËtU« brh‰fis¥ ÃiHæ‹¿ vGJf. 1. g‹bd©L -  ____________________ 2. eh®gJ -  ____________________ 3. m«gJ -  ____________________ j‹gæ‰Á : v©fis vG¤Âš vGÂ¥ gHF§fŸ. m) 13  ____________________ →

→

→

→

→

→

M)

33  ____________________

 Ï)

98  ____________________

<) 108  ____________________

31

c. ešy j䜢brh‰fis m¿ªJbfhŸnth«. thŒ¡fhš, brŒ M»ait taš rh®ªj mUikahd brh‰fŸ.  ãidéš it¥ngh«. t©ik, Phy« Kjèa brh‰fis eh« gH¡f¤Â‰F¡ bfh©L tUnth«.  Ï¥go¥ ngRnth«; vGJnth«. m) Phy« bgçaJ. M) mt® t©ik cŸst®. (ãidéš itͧfŸ; t©ik v‹gj‹ bghUŸ bfhil¤ j‹ik.  t‹ik v‹gj‹ bghUŸ bfhLik. ) C. vG¤JfS« cwΫ 1. j‹ vG¤Jl‹ k£L« nrU« vG¤JfŸ (clåiy bkŒ«ka¡f«) vG¤JfS¡FŸ e£ò c©L v‹gjid m¿ªnjh« mšyth? jäêš Áy vG¤JfŸ j‹ vG¤njhL k£L« nr®ªJ tU«.(v.fh.) g¡f«, m¢r«, bkh¤j«, m¥g«. ¡, ¢, ¤, ¥ M»a bkŒfŸ j‹ vG¤JfSl‹ k£L« nrU« vG¤JfŸ. Ú§fS« Ï›thW Áy brh‰fis¢ nr®¤J¥ ghU§fŸ. 2. j‹ vG¤Jl‹ nruhJ Ãw vG¤JfSl‹ nrU« vG¤JfŸ (nt‰Wãiy bkŒ«ka¡f«) (v.fh.) rh®ò, thœ¡if. ®, œ M»a bkŒfŸ j‹ vG¤JfSl‹ nr®ªJ thuh. Ãw vG¤JfSl‹ k£Lnk nr®ªJ tU«. 3. j‹ vG¤J, Ãw vG¤J tU« vG¤JfS« cŸsd. (v.fh.)  ‰ - F‰w«, nk‰F;

Ïu©LlD«

nr®ªJ

‹ - m‹d«, m‹ò.

 Ï¥go, ntW Áy brh‰fis c§fshš f©LÃo¡f Ko»wjh? Ka‰Á brŒÍ§fŸ. 32

tF¥giw¤Âw‹fŸ 1. ngRjš Âw‹ m) VnjD« xUbghUŸ g‰¿ IªJ kâ¤Jë ngRf. 

eh‹ éU«ò« gwit

  kiy¥gh«ò



eh‹ éU«ò« éy§F

  fhL







flš

M) édh vG¥òf. ËtU« jiy¥òfis ikakhf¡ bfh©L édh¡fŸ vG¥òf.   gh«ò



  nkf«

  Nça‹







FUé

(v.fh.) gh«ò 

gh«ò« ÑçÍ« vÂçfsh?



gh«ig¡ f©lhš V‹ mŠR»nwh«?

2. vGJjš Âw‹ x‰iw¡bfh«ò Ïu£il¡bfh«ò brh‰fis vL¤J vGJf. brh‰fŸ

x‰iw¡bfh«ò brh‰fŸ

 Ïu£il¡bfh«ò brh‰fŸ

ntlªjh§fš, btŸnshL, bgu«gÿ®, nt£l§Fo, nfhoa¡fiu, bfh¡F, nks«, br§fhf«, nkšbršt}®, brªjiy¥ó§FUé 3. FG¡ fšé khzt®fŸ IªJKjš VGng® bfh©l FG¡fshf¥ ÃçªJbfhŸSjš nt©L«. x›bthU FGΫ xUbghUis¤ nj®Î brŒjš nt©L«. FGéš ngÁa fU¤Jfis¥ gF¤J« bjhF¤J« tF¥Ãš TWjš nt©L«. 1. e©g®fŸ gyéj«. 2. kåjå‹ j‹dyK« R‰W¢NHš mêΫ. 3. gh«ò ek¡F¥ gifah? 4. ešy j䜢brh‰fis¡ f©LÃo¤J¥ ngRnth«.

33

4. gil¥ò¤ Âw‹ Xéa« tiuͧfŸ:  (v.fh.) ku¤Âš gwit, T©L¥ gwit, jiuæš Ïiu bfh¤J« gwit, gw¡F« gwit, K£ilfis milfh¡F« gwit. gwitÍ« kåjD« ngÁ¡bfhŸtJnghš xU fh£Áia cUth¡F§fŸ. féij vGJ§fŸ ‘k©âš c§fS¡F ÅL ku¤Âš v§fS¡F¡ TL’  ÏJ gwit ghL« gh£L. Ïnjnghš ËtU« brh‰fis ÏWÂahf it¤J  Ïu©L mofëš féij vGJ§fŸ. 1. C®, nj®

2. mU«ò, fU«ò

thœ¡if¤Âw‹fŸ 1. cæ®fël¤Âš m‹ò fh£Ljš  Ïy¡»ah, j‹ bg‰nwhUl‹ cæçaš ó§fhé‰F¢ br‹whŸ. j‹dU»š  JŸëtªj khid¢ ÁWfšyhš mo¤jhŸ; kh‹ kU©L XoaJ. éy§Ffis¥ gh®¤J¡bfh©nl Fu§FfŸ ÏU¡Fäl¤Â‰F¢ br‹wtŸ, ÑnH ÏUªj F¢Áia vL¤J¡ Fu§»‹ÛJ ÅÁdhŸ. nt®¡fliyia¤ ‹Wé£L¥ gwitfŸ gFÂæš ÏUªj kæš T©L¡FŸ njhiy ÅÁdhŸ. gh«òfis¥ gh®¡f¢ br‹w Ïy¡»ah, gh«òfŸ it¡f¥g£oUªj f©zho¥ bg£ofis¤ j£o¡bfh©nl tªjhŸ. ÂObud xU gh«ò glbkL¤J¢ Ó¿aJ. mjid¡ f©L gaªJ my¿ago jhia¡ f£oaiz¤jhŸ. gæ‰Á : Ñœ¡fhQ« édh¡fis¥ go¤J éilaë¡fΫ. 1. Ïy¡»ah, khid¡ fšyhš mo¤jJ Kiwah? 2. Fu§Ffis¤ J‹òW¤jyhkh? 3. ó§fhéš gwitfŸ, éy§FfS¡F¤ ‹g©l§fis¤ juyhkh? 4. Ïy¡»ah, gh«òfŸ ÏUªj bg£oia¤ j£oaJ Kiwah? 5. gwitfŸ, éy§Ffël« eh« v›thW elªJbfhŸSjš nt©L«?

34

2. Nœãiyæaš Áªjid ËtU« ãfœÎfS¡fhd fhuz¤ij¡ f©l¿ªJ vGJf. m) kåj®fŸ ahidia nt£ilahl¡ fhuz« _________ (Åu«, njhš, jªj«) M) cyf« bt¥gkila¡ fhuz« __________________ (t©ofë‹ òif, vçkiy¡FH«ò, btæš)  Ï) MWfŸ khR mila¡ fhuz« ___________________________ (bjhê‰rhiy¡ fêÎ, kiHæ‹ik, kzš mŸSjš) <) kiH Fiwa¡ fhuz« __________________ (fhLfŸ mê¥ò, k© mç¥ò, ku« ts®¤jš) éilfŸ  Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD« <. ÃiHæ‹¿¤ jäœ vGJnth« 1. g‹åu©L 2. eh‰gJ 3. I«gJ j‹gæ‰Á : v©fis vG¤Âš vGÂ¥ gHF§fŸ. m) g‹ _‹W M) K¥g¤J _‹W  Ï) bjh©û‰W v£L <) ü‰bw£L   thœ¡if¤Âw‹fŸ 2. Nœãiyæaš Áªjid m) jªj« M) t©ofë‹ òif  Ï) bjhê‰rhiy¡ fêÎ <) fhLfŸ mê¥ò

35

tsu¿ brašghLfŸ nf£lš Âw‹

brašghL - 1

gHªjäHf¤Âš ÏU«ò¡ bfhšY¥g£liwfŸ bgUkséš ÏUªjd. m‹iwa ÏU«ò¡bfhšy®fŸ jäH®j« Åu« Áw¡f éš, ntš, thŸ, <£o, nfla« vd¥ ngh®¡fUéfis¤ j§fŸ g£liwfëš beŠRuä¡f kwt®Fy k¡fS¡F to¤J¡ bfhL¤jd®. kh£Lt©oæ‹ m¢R, filahâ Kj‰bfh©L ntsh© fUéfshd mçthŸ, nfhlç, f¤Â, fl¥ghiu Kjèa bghUŸfisbašyh« cHt® bgUk¡fS¡F¢ brŒjë¤jd®. fšèš k£Lªjhdh fiyt©z« ÏU«ÃY« c©bld kd¤ij¡ ftU« fiy¥bghUŸfis ÏU«Ãš gil¤J¤ jªjd®. Tu« eluhr® br¥ò¤ ÂUnkå, gHªjäH® cnyhf¡fiy¡F khbgU« vL¤J¡fh£lhŒ Ï‹wsΫ giwrh‰¿ ㉻wJ. Áiyia¢ brJ¡fΫ kiyia¥ Ãs¡fΫ cëia¤ jªj mªj CJ ciyfŸ Ï‹W mizªJnghŒ btFehŸfsh»é£ld. r§f¤j䜥 òyt®fë‹ vG¤jhâfŸ Ãwªj g£liwfë‹ ÏU«go¡F« Xir Ï‹W XŒªJnghŒé£lJ. rhiynahu§fëš òëaku¤joæš Xiy¡Ñ‰whš nta¥g£l bfh£liffëš  Ïa§»tªj Ϫj¤ bjhê‰Tl§fŸ, Ï‹W m§bfh‹W« ϧbfh‹Wkhfnt fhz¥gL»‹wd. nfho£l Ïl¤ij ãu¥òf. 1. kwt®fS¡F ÏU«ò¡bfhšy®fŸ to¤J¤ jªjit

,

,

2. cHt® bgUk¡fS¡F ÏU«ò¡bfhšy®fŸ brŒjë¤jit 3. gHªj䜥 òyt®¡F ÏU«ò¡bfhšy®fŸ bfhL¤jJ

, .

4. gHªjäH® br¥ò¡ fiy¡F vL¤J¡fh£lhŒ és§FtJ

.

5. Áiyia¢ brJ¡fΫ kiyia¥ Ãs¡fΫ ga‹gLtJ

.

36

. .

ngRjš Âw‹

brašghL - 2

Ñœ¡fhQ« ghliy¥ go¤J, cæçd§fŸ mêtj‰fhd fhuz§fŸ F¿¤J tF¥Ãš fyªJiuahLf. bfH¡F btS¡F K‹nd ÁY¥ò« FUé fhnzh« FUé f¤J« K‹nd TΫ nrtš fhnzh«

bghGJ rhÍ« neu« ngh£l bešY¡ f£Ly x‹dh tªJ c¡fhU« ikdh¡ T£l§ fhnzh«

òGit¤ ‹d tªÂL« bfh¡F¡ T£l« fhnzh«  e£l elÎ nkny  el¡F« ehiuia¡ fhnzh«

ikdhΡFM£l§ fh£L« ku¤J¡ Fæy¡ fhnzh« MU f©Q g£L¢nrh mJf v§f ngh¢nrh

g£lh« ó¢Áia¡ fhnzh« gw¡F« J«Ãia¡ fhnzh«  J«Ã¡F nkby gw¡F«  ö¡fzh§ FUé fhnzh«

v§f Fyrhä¡F VJ bfhw neªJ¢nrh v§f CU cRbušyh« v§f nghæ kh©L¢nrh!

go¤jš Âw‹ brašghL - 3 Ñœ¡fhQ« ciu¥g¤Âia¡ Fuš V‰w Ïw¡f¤Jl‹ go¡f. v§fŸ C® fhisia¡ f©lhš fhy‹Tl¡ fy§» ã‰gh‹. v§fŸ C® ÏisP®, mj‹ T®ikahd bfh«ò¡F« bfhLikahd gh®it¡F« beŠir¥ Ãs¡F« Fs«go¡F« mŠRtnj Ïšiy. ghŒªJ tU« fhisæ‹ Âäiy¥Ão¤J¤ j§fŸ njhŸtèikia cyF¡F cz®¤Jt® v§fŸ C® f£os§fhisfŸ. brhštjid vGJjš Ñœ¡fhQ« brh‰fis¢ brhšy¡ nf£L vGJf.

brašghL - 4

1. tašbtë

6. ö¡fzh§FUé

2. ÂUbešntè

7. ntlªjh§fš

3. Tªj‹Fs«

8. f«gë

4. nksjhs«

9. gUtãiy

5. òfèl«

10. kiH¡fhy«

37

brhš cUth¡f«

brašghL - 5

F¿iy beoyh¡»¢ brh‰fis cUth¡Ff. f fh

g

fš

š

L

fhš

Á

f  W

il

ä

é ‹

L

mfutçir¥gL¤Jjš Âw‹

brašghL - 6

Ñœ¡fhQ« brh‰fis ‘f’fu tçiræš vGJf. bfh‹iwntªj‹, bf©ilÛ‹, f©, Ñu‹, »Ÿis, ifal¡f«, fhil, nfœtuF, T£l«, FHªij, nfh¥bgUªnjé f

©

38

gF¤jš Âw‹

brašghL - 7

Ñœ¡fhQ« ghuÂah® ghlèš, t©z vG¤ÂYŸs brh‰fë‹ Kjš vG¤Jfis g£oaèš tif¥gL¤Â vGJf. MÍj« brŒnth« ešy fh»j« brŒnth«   MiyfŸ it¥ngh«fšé¢ rhiyfŸ it¥ngh« XÍjš brŒnah«jiy rhÍjš brŒnah«   c©ikfŸ brhšnth«gy t©ikfŸ brŒnth«. c殡 F¿š cæ® beoš cæ®bkŒ¡F¿š cæ®bkŒ beoš

gF¤jš Âw‹

brašghL - 8

Ñœ¡fhQ« gwitfë‹ bga®fis thêl§fS¡F V‰g¥ g£oaèLf. bfh¡F, kŠrŸÁ£L, ÏUth¢Á, br§fhf«, jhiH¡nfhê, ä‹Á£L, Rliy¡ Fæš, bgh‹KJF, fu©otha‹, ku§bfh¤Â, gd§fhil, fUŠÁ‹dh‹,  ö¡fzh§FUé, gts¡fhè, CÁthš th¤J. t.v©

rkbtë ku§fëš thG« gwitfŸ

 Ú®ãiyfëš thG« gwitfŸ

39

kiyfëš thG« gwitfŸ

 ãu¥òjš

brašghL - 9

jäœ vG¤Jfë‹ v©â¡ifia¤ jäbH©fshš vGJf. édh

cæbuG¤Jfë‹ v©â¡if

muò v©

jäbH©

12

12

bkŒbaG¤Jfë‹ v©â¡if cæ®bkŒbaG¤Jfë‹ v©â¡if MŒj vG¤J jäœ vG¤JfŸ bkh¤j«

f©l¿jš

brašghL - 10

Ñœ¡fhQ« éLfij¡fhd éilfis¡ f©l¿ªJ bghU¤Jf. éLfij

éil

ghiytd¤Âš gG¤jgH« ÏU«ò¢r¤J cŸs gH«. m~J v‹d?

C®¥ngiu¡ bfh©l gH« Át¥ò ãw« bfh©l gH«. m~J v‹d?

MiwÍ« IªijÍ« éiuªJ nr®¤J¢ brh‹dhš gz« tuhJ; Mdhš, gH« tU«. m~J v‹d?

kŠrŸ ãw mHF¥gH« òë¥ò¢Rit cŸs gH«. m~J v‹d?

KŸS¤njhY cila gH« Ïå¥ò¡f£ofŸ cŸs gH«. m~J v‹d?

40

bjhliu ãu¥òjš

brašghL - 11

bfhL¡f¥g£LŸs F¿¥òfŸ cz®¤J« XbuG¤J xUbkhêfis m¿ªJ bjhliu ãu¥òf. ( th, if, <, Ó, ngh, M )

 

1. 2. 3. 4. 5. 6.

eh‹ bfhL¡F« X® vG¤J if . eh‹ miH¡F« X® vG¤J . eh‹ thia¤Âw¡f it¡F« X® vG¤J eh‹ ÏfG« X® vG¤J . eh‹ gw¡F« X® vG¤J . eh‹ tê mD¥ò« X® vG¤J

.

.

f‰wyil΢ ÁWkÂ¥ÕL kÂ¥bg©: 10 m) cça éilia¤ nj®ªbjL¤J vGJf.

1. ehyoah® üè‹ MÁça® ah®? m) tŸSt® M) és«Ã ehfdh®

3X1=3

Ï) rkz Kåt®

2. jäœeh£oš cŸs gwitfŸ ruzhya§fŸ v¤jid? m) 10 M) 13 Ï) 12 3. TL f£o thG« gh«ò vJ? m) Ïuh# ehf« M) ešy gh«ò M) nfho£l Ïl¤ij ãu¥òf. 1. ešy gh«ò eŠÁèUªJ vL¡f¥gL« Ú¡»ahf¥ ga‹gL»wJ. 2. jäœbkhê¡fhd Kjš vG¤JfŸ

Ï) rhiu¥gh«ò 2X1=2

v‹D« kUªJ tè MF«.

 Ï) XçU brh‰fëš éil jUf. 1. ehyoah® fU¤J¥go e‹ik brŒnth® vjid¥ ngh‹wt®? 2. kŠrŸ Á£L v¥gFÂæš thG«?

2X1=2

<) F¿¥ò vGJf.

1X3=3

ghuÂah® fdÎ.

41

 Ïaš _‹W

brŒÍŸ

 eh‹kâ¡foif kid¡F és¡f« klthŸ klthŸ jd¡F¤ jifrhš òjšt® - kd¡»åa fhjš òjšt®¡F¡ fšéna fšé¡F« X‹ òfœrhš cz®Î. - és«Ãehfdh® ghlšbghUŸ FL«g¤Â‹ és¡F¥ bg©zhthŸ. m¥bg©Q¡F és¡»id¥ ngh‹wt®fŸ, mtŸ bg‰w g©Ãš Áwªj ßisfŸ. kd¤Â‰»åa m‹òä¡f m¥ÃŸisfS¡F és¡»id¥ ngh‹wJ fšé. m¡fšé¡F és¡fhf és§FtJ vJbt‹whš, mt®fël« cŸs ešby©z§fns. brhšbghUŸ klthŸ

-

bg©

jifrhš

-

g©Ãš Áwªj

kd¡»åa

-

kd¤J¡F Ïåa

fhjš òjšt® -

m‹ò k¡fŸ

X‹

-

vJbt‹W brhšY«nghJ

òfœrhš

-

òfiH¤ jU«

cz®Î

-

ešby©z«

MÁça® F¿¥ò : üyhÁçaç‹ bga® és«Ãehfdh®.  és«Ã v‹gJ C®¥bga®;  ehfdh® v‹gJ òytç‹ Ïa‰bga®.  üš F¿¥ò :  eh‹kâ¡foif, gÂbd©Ñœ¡fz¡F üšfSŸ x‹W. foif v‹whš mâfy‹ v‹gJ bghUŸ.  eh‹F kâfŸ bfh©l mâfy‹ v‹gJ  Ïj‹bghUŸ. x›bthU gh£L«  eh‹F mw¡fU¤Jfis¡  TW»‹wJ.

42

ciueil

Muhnuh Mçunuh Muhnuh MçunuhMuhnuh Mçunuhf©nz f©kâna Muo¢R Ú mGnj! mo¢rhiu¢ brhšè mG Muhnuh Mçunuh...  Ïªj¥ ghliy¡ nf£fhjt®fŸ ahU« ÏU¡f KoÍkh? Ïjid¤ jhyh£L¥ ghlš  v‹»nwh«. FHªijia¤ bjh£oèš Ï£L¤ jhŒ ghL« gh£L  ÏJ. gŸë¡Tlnk nghfhj, vGj¥ go¡f¤ bjçahj jhŒkh®fS¡F« Ϫj¤ jhyh£L¥ ghlš bjç»wnj! m~J v¥go? mJ k£Lä‹¿, Ϫj¥ gh£il ahU« vGÂ¥ ò¤jfkhf¥ ngh£lJ« Ïšiy. ÃwF v¥go všyh¤ jhŒkh®fS¡F« Ï¥ghlš kd¥ghlkhf¤ bjç»wJ? xUt® gho¡ bfh©oU¡F«nghJ nf£L¡ bfh©oU¡F« Ï‹bdhUt® m¥gona kd¤Âš th§»¤ jhD« gho¥gho¥ gH»éL»wh®. Ï¥go¤ jhëš vGjhj ghlšjh‹, ‘eh£L¥òw¥ ghlš’ vd¥gL»wJ. vG¤J têahf tuhkš gho¥gho thŒtêahf¥ guλw gh£L eh£L¥òw¥gh£L. Ïnjnghš vGj¥glhj, všyhU¡F« bjçªj fijfS« c©L. Ït‰iw všyh« “thŒbkhê Ïy¡»a«” vd¡ TWth®fŸ. K‹d®, Ï¥ghlšfis¡ »uhäa¥ ghlšfŸ v‹W T¿ tªjh®fŸ. Mdhš, thŒtêahf¥ guΫ ghlš Á‰ù®fëš k£L«jh‹ c©lh? efu§fëY« jhŒkh®fŸ ghLtJ Ïšiyah? br‹id ngh‹w bgUefu§fëš k¡fŸghL« ‘fhdh¥ ghlš’ Tl eh£L¥òw¥ ghlšjh‹. flY¡F¢ br‹W Û‹Ão¡F« Ûdt®fŸ ghL« ghlY« eh£L¥òw¥ghlšjh‹. bfhG¡f£il bfhG¡f£il V‹ ntfy? mL¥ò vçay eh‹ ntfy. mL¥ng mL¥ng V‹ vçay? kiH bgŒjJ eh‹ vçay. kiHna kiHna V‹ bgŒnj? òšY tsu eh‹ bgŒnj‹. 43

òšny òšny V‹ ts®ªnj? khL ‹d eh‹ ts®ªnj‹. khnl khnl V‹ ‹whŒ? kh£L¡fhu‹ m霤Jé£lh‹ eh‹ ‹nw‹. kh£L¡fhuh kh£L¡fhuh V‹ m霤Jé£nl? FHªij mGjJ eh‹ m霤J é£nl‹. FHªij FHªij V‹ mGnj? vW«ò fo¢rJ eh‹ mGnj‹. vW«ng vW«ng V‹ fo¢nr? v‹ ò‰¿ny fhšbt¢rh, eh‹ R«kh ÏU¥ngdh? v‹W FHªijfŸ k»œ¢ÁÍl‹ bgU§FubyL¤J¥ ghL« éisah£L¥ ghlY«  eh£L¥òw¥ ghlšjh‹.  Ïªj¥ ghlšfis ah® vGÂdh®fŸ v‹W ahuhY« TwKoahJ. Vbdåš,  Ï¥ghlšfis ahU« vGjéšiy. k¡fŸ jhkhfnt ghlnt©L« v‹W njh‹W«nghJ Ï¥ghlšfŸ ghl¥gL»‹wd. FHªijia¡ bfhŠrnt©L« v‹W njh‹¿dhš jhyh£L¥ gh£L¤ jhdhf tªJéL«. Ïwªjt®fis¥ gh®¤jJ« mGif tªJéL«. m¤Jl‹, xU Jau¥ ghlyhf x¥ghçÍ« tªJéL«. m¥go¥ ghL»wt® V‰bfdnt jh‹ v§nfh nf£l ghlš tçfnshL jhD« Áy tçia¢ nr®¤J¥ ghoéLth®. Ï¥gona eh£L¥òw¥ ghlš ts®ªJ bfh©nl nghF«. xUt® ghoaJnghy, m¥gona Ï‹bdhUt® ghLtJ Ïšiy. ÏJ  eh£L¥òw¥ ghlšfë‹ jå¢Áw¥ò. eh£L¥òw¥ ghlšfis¡ Ñœ¡fhQ« tiffshf¥ Ãç¡fyh«. jhyh£L¥ ghlšfŸ éisah£L¥ ghlšfŸ bjhêš ghlšfŸ rl§F¥ ghlšfŸ bfh©lh£l¥ ghlšfŸ têgh£L¥ ghlšfŸ x¥ghç¥ ghlšfŸ Ãwªj FHªij¡F¥ ghLtJ jhyh£L¥ ghlš. bfhŠr« ts®ªj ßisfŸ ghLtJ éisah£L¥ ghlš.  fis¥ò Ú§f, ntiy brŒnth® ghLtJ bjhêš ghlš. ÂUkz« k‰W« Ãw ãfœÎfëš ghLtJ rl§F¥ ghlš, bfh©lh£l¥ ghlš.  rhä F«ÃLnth® ghLtJ têgh£L¥ ghlš.  ÏwªnjhU¡F¥ ghLtJ x¥ghç¥ ghlš. 44

jäH® thœé‹ x›bthU ãiy¡F« Ï¥go¥ ghlšfŸ c©L. vL¤J¡fh£Lfshf¢ Áy ghlšfis¥ gh®¡fyh«. bfhG«òy Tlhu« - c§f khkh bfh¤jkšè éahghu« (Muhnuh Mçunuh) bfh¤jkšè é¤bjL¤J  —  c§f khk‹ bfhYR g©â thuhuh« (Muhnuh Mçunuh) kJiuæny Tlhu« - c§f khkh kšèa¥ó éahghu« (Muhnuh Mçunuh) kšèa¥ó óbtL¤J  —  c§f khkh khiy g©â thuhuh« - (Muhnuh Mçunuh)  Ï›thW jhyh£Lfëš jhŒkh®fŸ, j§fŸ m©z‹ j«Ãfë‹ bgUikfis¥ ghLtJ tH¡f«. rhŠrhl«kh rhŠrhL rha¡»ëna rhŠrhL F¤Jés¡nf rhŠrhL nfhéš òwhnt rhŠrhL khnd kæny rhŠrhL khl¥òwhnt rhŠrhL...  ÏJ FHªijahf ÏU¡F«nghJ rhŒªjhl¢ brhšY« éisah£L¥ ghlš. btŸë¥Ão mUth V! éliy¥ ßis if mUth brhšè ao¢rUth  —  Ï¥ngh RH£Ljo bešfÂbu... v‹W mWtil brŒa¥ nghF« bg©fŸ gho¡bfh©L bršth®fŸ. Jâ btS¡F« bjhêš brŒnth®: nrh... nrh... mG¡F¤ Jâna nrh... nrh... mo¢R¤ Jit¢Á... nrh... nrh...  ÏW¡»¥ ÃêŠÁ nrh... nrh... fha¥nghL nrh... nrh... v‹W ntiyæ‹nghJ fis¥ò¤ bjçahkš ÏU¡f Ï›thW ghL»wh®fŸ. x›bthU bjhêš brŒnthU¡F« jå¤jåna gh£L c©L. 45

 eh£L¥òw¥ ghlšfëš éê¥òz®Î¥ ghlšfS« cŸsd. Cuh‹ Cuh‹ njh£l¤Âny xU¤j‹ ngh£lhdh« btŸsç¡fh fhR¡F bu©L é¡f¢ brhšè fhæj« ngh£lhdh« btŸs¡fhu‹ v‹w ghlš, ekJ eh£L éLjiy¥ nghuh£l¡ fhy¤Âš cUthd eh£L¥ghlš. c§fŸ Cçš, c§fŸ bjUéš, c§fŸ Å£oš Ï¥go¥ ghlšfŸ bjçªj gh£ofŸ, jh¤jh¡fŸ, m¤ijfŸ, Á¤ÂfŸ, bgça«kh¡fŸ ahuhtJ ÏU¥gh®fŸ. mt®fël« nf£L¥ ghlšfis vG¡ bfh©L tªJ, mt®fŸ ghoaJnghynt tF¥Ãš gho¡fh£L§fŸ.  e‹whf¥ ghLgtiu tF¥Ãš cŸs všyhU« nr®ªJ ghuh£L§fŸ. brašghL “xU Fl« j©â C¤Â xnu ó ó¤J¢rh«. bu©L Fl« j©â C¤Â bu©nl ó ó¤J¢rh«”.  ÏJ khÂç c§fŸ Cçš cŸs éisah£L¥ ghlšfis¡ nf£L vGÂtªJ, tF¥Ãš éisahlyh«.

46

 Jiz¥ghl«

Åu¢ÁWt‹ k¡fŸ beU¡f« äFªjJ bfhšf¤jh efu«. mªefç‹ rhiyæš k¡fŸ T£l¤ij éy¡»¡ bfh©L xU FÂiut©o éiuthf Xo¡bfh©oUªjJ. t©oæDŸ eL¤ju taJila bg©kâ xU¤Âæ‹ koæš g¢Ás§FHªij x‹W ÏUªjJ. t©o¡fhuå‹ f£L¥gh£oš ÏUªj FÂiu, ÂObud ehYfhš ghŒ¢rèš Á£lhf¥ gw¡fyhæ‰W. FÂiuia ml¡f Ïayhj t©o¡fhu‹ ö¡» v¿a¥g£L¡ ÑnH éGªjh‹. t©oæDŸ c£fh®ªÂUªj bg©kâ gj¿dhŸ. mtŸ, FHªijia¤ j‹ kh®nghL miz¤J¡ bfh©L mGjhŸ. t©oæ‹ ku¢r£l« x‹wid¥ g‰¿athW _¢ir¥ Ão¤J¡bfh©L c£fh®ªÂUªjhŸ. Inah... v‹W my¿athW fh¥gh‰W§fŸ, fh¥gh‰W§fŸ! T¡Fuè£lhŸ.

mtŸ, vd¡

mtë‹ FuY¡F m›têna br‹w vtU« bré rhŒ¡féšiy. mt®fŸ, j§fis¡ fh¥gh‰¿¡ bfhŸS« Ka‰Áæš j¿bf£L XL« FÂiu¡F mŠÁ xJ§»¡ bfh©lh®fŸ. m¥nghJ, Vw¤jhH¥ gÂidªJ taJŸs ÁWt‹ xUt‹ m¡ T¡Fuiy¡ nf£lh‹. nf£L, mtisÍ« mtë‹ FHªijiaÍ« v¥goahtJ fh¥gh‰¿él nt©L« vd v©âdh‹.  Jo¥òä¡f m¢ÁWt‹, éšèèUªJ òw¥g£l m«ig¥nghy¥ 47

ghŒªJ rhiy¡F tªjh‹. mt‹ FÂiuÛJ jhé Vw Ka‹wh‹. Mdhš, FÂiu  JŸë¡ F¤J, KJif beë¤J mtid¡ ÑnH jŸëé£Lé£L XoaJ. Û©L« vGªj mt‹, K‹nghynt FÂiuÛJ V¿ c£fhu Ka‹wh‹. mªj¥ bghšyh¡ FÂiu, mtid Û©L« Û©L« ÑnH jŸëé£lJ.  Ï¥go¥ gyKiw Ka‰Á brŒjh‹ m¢ÁWt‹. mtD¡F¡ if, fhš, Kfbkd clš KGtJ« ÁuhŒ¥ò¡ fha§fŸ V‰g£ld. mt‰¿èUªJ Ïu¤j« fÁªjhY«, mj‰fhf mt‹ Á¿J« kd« tUªjéšiy. Û©L« Û©L« Ka‹W FÂiuÛJ V¿dh‹. V¿a m¢ÁWt‹, mjid ml¡»¤ j‹ f£L¥gh£L¡FŸ bfh©L tªjh‹. t©oia¢ rhiynahukhf ãW¤Âdh‹. cæU¡fhf¥ nghuho¡bfh©oUªj m¥bg©kâ, bgU_¢R é£L¡bfh©L j¥Ã¤njh« ÃiH¤njh« vd¡ ÑnH Ïw§»dhŸ. mJtiuæš rhiynahu« xJ§» ã‹W nto¡if gh®¤J¡bfh©oUªj T£l« éiuªnjho tªJ t©oia¢ NœªJbfh©lJ. midtU« mªj Åu¢ÁWtå‹ kdÎWÂia thahu¥ òfœªjd®. FÂiuia ml¡»a m¢ÁWt‹, vtUila òfœbkhê¡F« ka§féšiy. j‹ clèY« cilæY« x£oæUªj òGÂia¤ j£oé£lh‹. jh‹ brŒjJ mU«bgUŠbraš v‹gjid¥ g‰¿¢ Á¿J« ãid¡féšiy. jh‹ bršynt©oa ghijæš j‹ eilia¤ bjhl®ªjh‹. FHªijfns! cWÂä¡f mªj Åu¢ÁWt‹ ah® bjçÍkh? mt‹ bga® enuªÂuj¤. bgaiu v§nfnah nf£lJnghš ÏU¡»wjh? M«. Éfhy¤Âš cyf« òfH ca®ªj Rthä éntfhdªjnu mªj Åu¢ÁWt‹.  e‹¿ : #hd»kzhs‹, m¿it ts®¡F« m‰òj¡ fijfŸ

48

 Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD« 1.  eh£L¥òw¤ jäœ m¿nth«

ËtU« gHbkhêfis¥ goͧfŸ. (Ït‰iw¢ brhytilfŸ vd k¡fŸ brhšth®fŸ.)  nfhêa¡ 

nf£lh Md« fh¢Rth§f... ( Md« - FH«ò )

ms¡Fw ehê¡F mféiy bjçÍkh? (ehê - jhåa§fis ms¡F« go; mféiy - jhåaéiy)

 Âwªj

Å£L¡F¤ ÂwÎnfhš vJ¡F? ( ÂwÎnfhš - rhé )

Md«, mféiy, ÂwÎnfhš Kjèa brh‰fŸ I«gJ M©LfS¡F K‹d®¢ Á‰ù®fëš Ïašghf¥ ngr¥g£lit. mit Ï‹W kiwªJ tU»‹wd.  Ú§fŸ go¤j eh£L¥òw¥ ghlèš ÂU«g¤ÂU«g tU« xU brhšiy¡ ftå¤Ô®fsh? bfhG«Ãy Tlhu« kJiuæy Tlhu« Tlhu« ÏLtJ v‹whš j§FtJ v‹W bghUŸ.  eh£L¥òw¥ ghlšfŸ, gHbkhêfŸ, éLfijfis¥ go¤jhš, jäê‹ äf¥ bgçabjhU brh‰fsŠÁa¤ij cUth¡fyh«. 2. ÃiHæ‹¿¤ jäœ vGJnth« - 1

všyhU« ngR«nghJ, ‘mtid¥ gh®¤nj‹’, ‘ghiy¡ Fo¤nj‹’ v‹W Kiwahf¥ ngR»wh®fŸ. Mdhš vGJ«nghJ, “mtid gh®¤nj‹”, “ghiy Fo¤nj‹” v‹W jtwhf vGJ»wh®fŸ. Ïjid x‰W¥ÃiH v‹»nwh«. x‰W v‹gJ bkŒbaG¤J. gæ‰Á x‰bwG¤ij¢ nr®¤J vGJ§fŸ. ghliy + brh‹nd‹

=  __________________

flÎis + f©nl‹

=  __________________

gH¤ij + ‹nw‹

=  __________________

f©zD¡F + bfhL¤nj‹ =  __________________ kJiu¡F + bršnth«

=  __________________

49

ÃiHæ‹¿¤ jäœ vGJnth« - 2 br›t©zäl¥g£l brh‰fŸ ÃiHahdit. mt‰iw¤ ÂU¤Â vGJ§fŸ. m) »zçš ngh£nl‹  __________________ M) Rt‰¿š  tiuªnj‹  __________________  Ï) tæ® gÁ¡»wJ  __________________   jäêš u, w; y, H, s; z, e, d  M»a vG¤Jfis vGJ«nghJ, bgU«ghnyh® ÃiHahf vGJ»‹wd®. Ït‰iw Kiwahf eh« xè¡f¥ gHfhjjhš, Ϫj¥ ÃiH V‰gL»wJ. y, H, s  Ï«_‹widÍ« ntWghL Ïšyhkš, xnu khÂç xè¡»nwh«. mjdhš, vGJ«nghJ ÃiH V‰gL»wJ.   Ïjid ka§bfhè¥ ÃiH v‹»nwh«. gæ‰Á cça brh‰fis¤ nj®ªbjL¤J¢ brh‰bwhliu ãu¥ò§fŸ. 1. kšèif ___________  ÅÁaJ. (kd«, kz«) 2. óäia ___________ tUnt‹. (ty«, ts«) 3.  ___________ gJ§»¥ ghÍ«. (òè, òë ) 4. Kf¤Âš ___________ KWtš nt©L«. (ò‹, ò© ) 5. ehŒ ___________  ãäuhJ. (thš, thŸ ) 3. jäê‹ mo¥gil¢ brh‰fŸ

j䜢brh‰fŸ eh‹F tif¥gL«. mit, bga®¢brhš, éid¢brhš, Ïil¢brhš, cç¢brhš. Ït‰WŸ Kj‹ikahdit bga®¢brhšY« éid¢brhšY«. bršé tªjhŸ v‹D« brh‰bwhlçš bršé  v‹gJ bga®¢brhš. tªjhŸ v‹gJ éid¢brhš. éid v‹whš braš v‹W bghUŸ. gæ‰Á : Ñœ¡fhQ« brh‰bwhl®fëš bgaiuÍ« éidiaÍ« R£Lf. bga®

éid

1. ku« MoaJ

 ___________

 ___________

2. ÏUt® ghod®

 ___________

___________

3. brŒÂ guΫ

 ___________

___________

4. Fku‹ tU»wh‹

 ___________

___________

50

Ñœ¡fhQ« brh‰bwhl®fëš bghU¤jkhd bga®¢brhšiy Ï£L ãu¥òf. 1.  ___________  ö§»dh‹. 2.  ___________ ó¤jJ. 3.  ___________ k£il¥gªJ éisah£oš bt‰¿ bg‰wJ. 4.  ___________ mGjhŸ. Ñœ¡fhQ« brh‰bwhl®fëš bghU¤jkhd éid¢brhšiy Ï£L ãu¥òf. 1. T£l« ___________ 2. Mªij ___________ 3. é‹br©£ ghl« ___________ 4. ÏRkhæš j©Ù® ___________

tF¥giw¤Âw‹fŸ 1. ngRjš Âw‹ 1. VnjD« xU jiy¥ig¡ F¿¤J IªJ kâ¤Jë ngRf.

m) Ão¤j eh£L¥òw¥ ghlš

M) Ão¤j C®

 Ï) bjçªj gHbkhê

<) bjçªj éLfij

c) Ão¤j ÂUéHh 2. édh vG¥ònth«.

m)

r®¡fiu

M) bgh§fš

Ï)

fU«ò

(v.fh.) xU »nyh r®¡fiuæ‹ éiy v‹d? 2. fU¤jhlš Âw‹ ‘Åu¢ÁWt‹’ f‰gid¡ fijah, c©ik¡ fijah? 3. vGJjš Âw‹ bgaU¡nf‰w éidia¥ bghU¤Â¤ bjhliu cUth¡Ff. bga® ahêå khL gwitfŸ tst‹

éid nkŒªjJ ghodhŸ Xodh‹ gwªjd

bjhl®  __________________  __________________  __________________  __________________

51

4.

FG¡ fšé FG¡fshf¥ ÃçªJ Ú§fŸ bjhF¡f nt©oait. 1. éLfijfŸ

4. gHbkhêfŸ (brhytilfŸ)

2. Á‰ù®¡ fijfŸ

5. ifkU¤Jt¡ F¿¥òfŸ

3. C®¥ bga®fŸ

6. c§fŸ ÅLfëš cŸs e«Ã¡iffŸ

5. gil¥ò¤ Âw‹ ËtU« éLfijfS¡F éil fh©f. m) mŸsKoÍ« Mdhš, »Ÿs KoahJ. mJ v‹d? M) g¢irÅL, Át¥ò thrš. mJ v‹d?  Ï) c¢Á¡ FLä¡fhu‹, bfhŸë t¢rh bto¥gh‹. mt‹ ah®? c§fS¡F¤ bjçªj ntWÁy éLfijfis¡ TW§fŸ.

thœ¡if¤Âw‹fŸ Åu¢ÁWtåläUªJ f‰wit m) gæ‰Á : thŒbkhêahf éil TWf. (M« mšyJ Ïšiy) m)

enuªÂuj¤ Jâ¢rš ä¡ft‹.

M) FÂiu, t©o¡fhuå‹ f£L¥gh£il Û¿aJ.  Ï)

t©oæš ÏUªj bg©Q¡F¥ gyU« cjt K‹tªjd®.

<)

ÏWÂtiu ÁWtdhš FÂiuia ml¡fKoaéšiy.

M) gæ‰Á ÁWtå‹ Ka‰Áæš v‹bd‹d MSik¥ g©òfis m¿a Ko»wJ? (_‹wid¤ nj®ªbjL¡f: braèš cWÂ, élhKa‰Á, Åu«, ftd«, Jâ¢rš)

52

 Ï) gæ‰Á ÁWtå‹ mid¤J¥ g©òfS¡F« mo¥gilahf ÏUªj cz®Î vJ? (ÃwU¡F cjÎjš, j‰bgUik, rhjid)  ___________________________________________________________

j‹ MSik¥ gæ‰Á <) eh‹ v‹d brŒnt‹? Nœãiy  —  1  e©gD¡F xU J‹g«. mtid¥ gh®¡f xU ».Û. bjhiyÎ elªJ bršYjš nt©L«. kiHnkf« fU¤ÂU¡»wJ. Å£onyh FilÍ« Ïšiy. eh‹ v‹d brŒnt‹? KoÎ 1. Ï‹bdhU ehŸ nghfyh« vd KoÎ vL¥ng‹. 2. òw¥g£L¥ nghfyh«, kiH bgŒjhš ÂU«Ãélyh«. 3. v¥ghLg£L« e©gid¢ br‹W gh®¥ng‹. Nœãiy  —  2 gŸëæ‹ éisah£L¤Âlèš éisaho¡bfh©L  e©gD¡F¡ fhèš gy¤j mo. eh‹ v‹d brŒnt‹?

ÏUªjnghJ,

KoÎ 1. MÁça® gh®¤J¡ bfhŸth®; eh‹ v‹d brŒaKoÍ«? 2. eh‹ éiuthf Å£L¡F¢ bršYjš nt©L«; fhyªjhœªJbr‹whš Å£oš £Lth®fŸ. 3. kU¤Jtkidtiu eh‹ mtDl‹ bršnt‹; Tlnt ÏU¥ng‹. Nœãiy  —  3 vd¡F¡ fLikahd fhŒ¢rš; kU¤Jt® CÁ ngh£lh®; kUªJ bfhL¤jh®. KoÎ 1. mGnt‹; Kd»¡bfh©nl ÏU¥ng‹.

53

2. ÏJjh‹ rh¡F v‹W Å£oš všyhUlD« r©il nghLnt‹; ml«Ão¥ng‹. 3. v‹ clšeynk c£bfhŸnt‹.

vd¡F

Ï‹¿aikahjJ;

ja¡fä‹¿

éilfŸ  Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD«ÃiHæ‹¿¤ jäœ vGJnth« - 2 m) »z‰¿š

M) Rtçš

Ï) tæW

gæ‰Á 1.

kz«

2. ty«

3. òè

4. ò‹

5. thš

tF¥giw¤Âw‹fŸ 5. gil¥ò¤Âw‹: m) j©Ù®

M) ȑ

Ï) g£lhR

cd¡F¤ bjçªj eh£L¥òw¥ ghliy vGJf.

54

kUªJ

tsu¿ brašghLfŸ nf£lš Âw‹

brašghL - 1

Ñœ¡fhQ« ciu¥g¤Âia¢ brhšy¡ nf£L édh¡fS¡F éilaë¡f. ‘éisÍ« gæ® Kisænyna bjçÍ«’ v‹gJ _¤njh® bkhê. xUtçl« v®fhy¤Âš btë¥gl ÏU¡»‹w M‰wiy Ïs«taÂnyna fhzyh«. ÁW taš ku¤Â‹ÛJ V¿, e©g®fSl‹ éisaho¡ bfh©oUªj ‘enuªÂuj¤ij’ m›têna br‹w xUt®, ‘m«ku¤Âš ngŒ ÏU¡»wJ; Ïw§» XoéL§fŸ’ vd¥ gaKW¤Âdh®. k‰w ÁWt®fŸ Ïw§» Xl, enuªÂuj¤ k£L« v›éj m¢rK«  Ïšyhkš ku¤Â‹Ûnj ÏUªjh®. nkY« m¢ÁWt®fël«, ‘‘e©g®fns, mt® ngŒ  ÏU¡»wJ vd¢ brhštj‰FK‹ng eh« ϧF éisaho¡ bfh©oUªnjh«.  ÏJtiu eh« vªj¥ ngiaÍ« gh®¤jJ Ïšiy. mjdhš, ga¥glhkš thU§fŸ’’ v‹wh®. édh¡fŸ 1. g¤Âæš F¿¥Ãl¥g£LŸst® òfœä¡ft®. mt® ah®? 2. ah® vjid¥ g‰¿¡ T¿dhY« Muhahkš V‰W¡bfhŸSjš TlhJ. V‹? 3. _le«Ã¡ifia¥ g‰¿ c§fŸ fU¤J ahJ? 4. Ïsikæš Ú§fŸ mŠÁ eL§»a ãfœÎ VnjD« ÏUªjhš, mjid¡ TWf. ngRjš Âw‹

brašghL - 2

gl¤ij¥ gh®¤J c‹ fU¤ij tF¥giwæš IªJ kâ¤Jë ngRf.

55

go¤jš Âw‹

brašghL - 3

Ñœ¡fhQ« ciu¥g¤Âia cça xè¥òl‹ thŒé£L¥ go¡f. gHªjäHç‹ e«Ã¡iffŸ mid¤J« VnjD« xU ešy neh¡f¤Âš mikªÂU¡F«. mt®fë‹ têgh£LKiwfSŸ Åutz¡fK« x‹W. Åu tz¡fkhdJ, jäHçilna ÂObud¤ njh‹¿aJ m‹W. mJ beL§fhy« tH¡»èUªj x‹whF«. nghçny éG¥ò© g£L« beŠÁš ntš ghŒªJ« ÅœªJ Ïwªj Åu®fis¤ jäH® bjŒtkhf¥ ngh‰¿d®. mt®fë‹ cUt¤ij¡ fšèš brJ¡» ehS« têg£ld®. brhštjid vGJjš

brašghL - 4

Ñœ¡fhQ« brh‰fis¢ brhšy¡ nf£L vGJf. 1. eh‹kâ¡foif

6. bfhšf¤jh efu«

2. és«Ãehfdh®

7. bg©kâ

3. eh£L¥òw«

8. g¢Ás§FHªij

4. thŒbkhê

9. t©o¡fhu‹

5. bgU§Fuš

10. Åu¢ÁWt‹

f©l¿jš

brašghL - 5

 ãfœÎfS¡F¥ bghU¤jkhd xè¡F¿¥ò¢ brh‰fis¡ f©l¿ªJ bjhl®fis  ãu¥òf. ( glhbu‹W, F«bk‹W, éU£bl‹W, g£bl‹W, nrhbt‹W, gë¢br‹W ) 1. thd¤Âš ä‹dš gë¢br‹W ä‹åaJ. 2. kiH 3. ku¤Âš »is

bgŒjJ. KçªjJ.

4. FUéfŸ

gwªnjhod.

5. fhŒ¢rš

ã‹wJ.

6. kšèif

kz« gu¥ÃaJ.

56

mfutçir¥gL¤Jjš Âw‹

brašghL - 6

Ñœ¡fhQ« brh‰fis mfutçiræš vGJf. bjh£oš, jäH®, ö¡f«, jhyh£L, ÂUkz«, bjU, Jau«, njh£l«, ij¤Â§fŸ, nj‹Á£L, Ôªjäœ jäH®,

,

,

,

,

,

,

,

,

,

.

 ãu¥òjš

brašghL - 7

F¿¥òfis¥ ga‹gL¤Â¡ f£l§fis ãu¥òf. FHªij cw§Ftj‰F¥ ghL« ghlš ts®ªj ßisfŸ ghL« ghlš ntiy brŒnth® ghL« ghlš rhä F«ÃLnth® ghL« ghlš ÂUkz ãfœ¢Áfëš ghL« ghlšfŸ  Ïw¥Ãš ghL« ghlš br‹id Kjyhd bgUefu§fëš k¡fŸ ghL« ghlš ÁªÂ¤J vGJjš

brašghL - 8

Ñœ¡fhQ« édhéil¥ ghlèš nfho£l Ïl¤Âš bghU¤jkhd brhšiy¡ bfh©L ghliy ãiwÎ brŒf. nj‹ nj‹

v‹d kh‹?

v‹d nj‹?

fh£L

bfh«ò¤ nj‹.

v‹d fhL?

v‹d bfh«ò?

M¤J

kh‹

v‹d MW?

v‹d Ïiy?

ghš

thiH

.

v‹d ghš? .

fŸë¥ .

.

v‹d thiH? .

fš

.

v‹d fŸë?

v‹d fš?

 Ïiy

©L¡fš.

57

. .

ga‹gL¤Jjš

brašghL - 9

Ñœ¡fhQ« nfho£l Ïl¤Âš jäbH©fis¡ bfh©L éilaë¡f. 1. c‹Dila ÃwªjehŸ

.

2. c‹Dila Å£oš cŸnshç‹ v©â¡if 3. c‹ jªijæ‹ bršngÁ v© 4. Ú go¡F« tF¥ò

. .

.

5. c‹ tF¥Ãš gæY« khzt®fë‹ v©â¡if

.

f‰wyil΢ ÁWkÂ¥ÕL kÂ¥bg©: 10 m) cça éilia¤ nj®ªbjL¤J vGJf. 2x1=2 1. fšé¡F és¡F¥ ngh‹wJ vJ? m) ešby©z« M) Ôa v©z« Ï) thj« brŒjš 2. FHªijia¤ bjh£oèè£L¤ jhŒ ghL« ghlš . m) éisah£L¥ ghlš M) jhyh£L¥ ghlš Ï) bjhêš ghlš M) nfho£l Ïl¤ij ãu¥òf. 2x1=2 1. FÂiuia ml¡»a Åu¢ ÁWt‹ . 2. FHªijfS¡F¥ ghLtJ .  Ï) rçah, jtwh ? 2x1=2 1. vGj¥glhj ghlšfis thŒbkhê Ïy¡»a« v‹g®. 2. j䜢brh‰fŸ g‹åu©L tif¥gL«. <) cça brh‰fis¤ nj®ªbjL¤J¢ brh‰bwhliu ãu¥òf. 2 x 1 =2 1. kšèif ÅÁaJ (kd«, kz«) 2. óäia tUnt‹ (ts«, ty«) c) bghU¤Jf. 2 x 1 = 2 1. eh‹kâ¡foif - rkz Kåt®   2. ÂU¡FwŸ - és«Ãehfdh® - ÂUtŸSt®

58

 Ïaš eh‹F

brŒÍŸ

 ÏiraKJ kiHna kiHna th th - ešy thd¥ òdny th th - Ï› ita¤ jKnj th th jfu¥ gªjš jzjz bt‹d jhG« Tiu rsrs bt‹d  efu¥ bg©fŸ br¥ò¡ Fl§fŸ  e‹bw§ F«fz fzfz bt‹d

(kiHna kiHna ...)

VçFs§fŸ têÍ«go, ehL v§F« Ï‹g« bghêÍ«go, bgho thç¤öΫ óΫ fhÍ« kuK« jiHÍ« eidªÂL«go

(kiHna kiHna...)

jiHah bt¥g« jiH¡fΫ bkŒ jh§fh bt¥g« Ú§fΫ cGth® všyh« kiynghš vUij X£o¥ bgh‹nd® ó£lΫ *

(kiHna kiHna...)

- òu£Á¡féP® ghuÂjhr‹ brhšbghUŸ thd¥òdš - kiHÚ®; ita¤J mKJ - cy»‹ mKj«; ita« - cyf«; jfu¥gªjš - jfu¤jhš mik¡f¥g£l gªjš; bgho - kfuªj¥ bgho; jiH - bro; jiHah bt¥g« - bgUF« bt¥g«; Fiwahj bt¥g« vdΫ bghUŸ bfhŸsyh«; jiH¡fΫ - FiwaΫ. MÁça® F¿¥ò ‘òu£Á¡féP®’  vdΫ, ‘ghntªj®’  vdΫ òfH¥gLgt® ghuÂjhr‹. Ït®j« Ïa‰bga® R¥òu¤Âd«. Ït® ghuÂæ‹ féijÛJ bfh©l fhjyhš, j«Kila bgaiu¥ ghuÂjhr‹ vd kh‰¿¡bfh©lh®. gh©oa‹ gçR, mH»‹ Áç¥ò, FL«g és¡F Kjèad Ït®j« féij üšfŸ.  Ït® thœªj fhy« 29. 04. 1891 Kjš 21. 04.1964tiu. 59

gHbkhê eh}W fšéæ‹ Áw¥ò M‰wΫ f‰wh® m¿Îilah®; m~Jilah®  eh‰¿irÍ« bršyhj ehošiy; mªehL nt‰WehL Mfh; jkntah«; Mædhš M‰Wzh nt©LtJ Ïš. - K‹Wiw miuadh®

ghlšbghUŸ nghÂa üšfis ãiwthf¡ f‰wt® m¿Îilat® Mth®. mtUila òfœ eh‹F ÂirfëY« guΫ. mtUila òfœ guthj ehL Ïšiy. mªj  ehLfŸ všyh« nt‰W ehLfŸ Ïšiy; j«Kila ehLfns MF«. vdnt, mªehLfS¡F¢ bršY«nghJ têeil czit, mt® vL¤J¢ bršy nt©oa njit Ïšiy. brhšbghUŸ M‰wΫ - ãiwthf; eh‰¿ir - eh‹F + Âir; jkntah« - j«Kila  ehLfns MF«; M‰Wzh -MW + czh; MW - tê; czh - czÎ. têeil czÎ. Ïjid¡ ‘f£L¢nrhW’ vd Ï¡fhy¤Âš TWt®. vªeh£o‰F¢ br‹whY«, mªeh£oš f‰nwhiu tunt‰W czÎ më¥g® v‹gJ ghlš cz®¤J« fU¤J. MÁça® F¿¥ò  Ïªüè‹ MÁça® K‹Wiw miuadh®. K‹Wiw v‹gJ C®¥bga®. miua‹ v‹D« brhš, murid¡ F¿¡F«. Ït® K‹Wiw v‹w Ciu M©l muruhf ÏU¡fyh« mšyJ miua‹ v‹gJ òytç‹ Fo¥bgauhfΫ ÏU¡fyh«.  üš F¿¥ò gÂbd©Ñœ¡fz¡F üšfSŸ x‹W gHbkhê eh}W. eh}W ghlšfis¡ bfh©l üš ÏJ. x›bthU ghlèY« xU gHbkhê Ïl«bg‰WŸsJ.  Ï¥ghlèš tU« gHbkhê, ‘M‰Wzh nt©LtJ Ïš’v‹gJ. Ïj‰F¡ ‘f‰wtD¡F¡ f£L¢nrhW nt©lh’ v‹gJ bghUŸ. 60

ciueil

kfŸ ϪÂuhΡF neU vGÂa foj«  ekJ ϪÂa eh£o‹ éLjiy¡fhf¥ ghLg£l jiyt®fSŸ xUt® #tf®yhš neU. Ït®, e« ehL éLjiy bg‰wË Kjš Kj‹ik mik¢ruhf¥ bghW¥ò V‰wh®. mtUila m‹ò kfŸjh‹  ÏªÂuhfhªÂ. 1922M« M©LKjš 1964M« M©Ltiu 42 M©LfŸ j« kfS¡F¡ foj§fŸ vG¡bfh©nl  ÏUªjh®. neU btëeh£L¡F¢ br‹w bghGJ«, ϪÂahéš ÏUªjbghGJ« kfS¡F¡ foj§fŸ vGÂdh®. Áiw¢ rhiyæš mil¡f¥g£l bghGJ«Tl, mt® foj« vGJtjid ãW¤jnt  Ïšiy. jhTç‹ éRtghu fšÿçæš  ÏªÂuhfhªÂ nr®ªjnghJ, mt® vGÂa foj« ÏJ. éRtghu fšÿç nk‰F t§fhs¤Âš rhªÂãnfj‹ v‹D«  Ïl¤Âš cŸsJ. (m¡foj¤ÂèUªJ xUgF k£L« ϧnf ju¥g£LŸsJ.) mšnkhuh kht£l¢ Áiw¢rhiy, 1935 Ã¥utç 22. bršykfŸ ϪJ! Áiw¢rhiyæš eh‹ eykhf ÏU¡»nw‹. »Ughëåæ‹ cjéÍl‹ go¡fnt©oa ghl§fis Ú KoÎ brŒJé£lhŒ nghY«. k»œ¢Á. Ï¥go¥ nguhÁça®fis¤ jå¥g£lKiwæš rªÂ¤J¡ fyªJiuahLtJ ešyJ. tF¥Ãš c£fh®ªJ ghl§fis¡ nf£gjidél, Ϫj mQFKiw ešyJ. 61

nf«Ãç£{ gšfiy¡fHf¤Âš eh‹ go¡F«nghJ«, mJjh‹  ãiyik. tF¥giwæš el¡F« ciuahlšfS¡F eh§fŸ bgça K¡»a¤Jt« bfhL¡fkh£nlh«; MÁça®fis¤ jåahf¢ rªÂ¤J ciuahLnth«; mªj ciuahlš v§fŸ ts®¢Á¡F¥ bgçJ« ga‹ cilajhf ÏUªjJ.  Ú go¡F« rhªÂãnfjåš Ï¤jifa eilKiw ÏU¡»wjh v‹gJ bjçaéšiy; Ïšyhé£lhš v‹d? MÁça®fis¤ jåna rªÂ¤J ciuahL« gH¡f¤ij Ú fil¥Ão.  Ú thÁ¥gj‰fhf m›t¥nghJ ò¤jf§fis eh‹ mD¥gyhkh vd¡ nf£oUªnj‹; ÚÍ« mD¥g¢ brhšè vG ÏU¡»whŒ.  Ï¥nghJ vd¡FŸ Âif¥ò v‹dbt‹whš, cd¡F v¥go¥g£l ò¤jf§fis mD¥òtJ v‹gJjh‹. ò¤jf« thÁ¥gjid¡ flikahf M¡Fjš TlhJ; f£lha¥gL¤jΫ TlhJ. m¥go¢ brŒjhš, ò¤jf thÁ¥ò k»œ¢Áia¤ juhJ. btW¥ng c©lhF«. mJk£L« m‹W; vªj¥ ò¤jf¤ijÍ« thÁ¡f Mir tuhJ. K‹ò všyh« e«Kila ghl¥ò¤jf§fS« nj®ÎfS« Ï¥go btW¥ò c©lh¡F« éisit¤jh‹ brŒjd. nr¡°Ãa®, äšl‹ Kjènah® v›tsÎ m‰òjkhd M§»y¥ gil¥ghëfŸ! x›bthUtU¡F« x›bthUéjkhd ò¤jf« Ão¡F«. FHªijahŒ ÏU¡F«nghJ, xUtifahd ò¤jf« Ão¡F«.  ÏisPuhŒ ÏU¡F«nghJ, xUtifahd ò¤jf« Ão¡F«; taJ Mf Mf éU¥g« khW«. cd¡F v‹d ò¤jf« thÁ¡f¥ Ão¡F« vd¢ brhš! cd¡F¡ féij thÁ¡f¥ Ão¡Fkh? mšyJ tuyhW, eh£L  el¥ò, bghUshjhu« Kjèa ò¤jf§fŸ Ão¡Fkh? c‹
gy üšfis Ú thÁ¡féšiy. mtUila üšfŸ thÁ¡f¤ jFªjit. vd¡F äfΫ Ão¤jkhdt® bg£u©£ u°[š. mtUila M§»y« mUikahdJ. m¿th®ªj vG¤J mtUilaJ.  eh« V‹ ò¤jf« thÁ¤jš nt©L«? m¿Î bgWtj‰fhf, k»œ¢Á miltj‰fhf vd¥ gy fhuz§fis¢ brhšyyh«. mit c©ikjh«. Mdhš, Ïj‰FnkY« xU fhuz« c©L. Mæu« Kf§fŸ bfh©lJ thœ¡if. mjid¥ òçªJbfhŸsΫ, Kiwahf thHΫ ò¤jf¥ go¥ò Ï‹¿aikahjJ. jåbahU kåjå‹ g£l¿Î äfΫ FW»aJ. ò¤jf§fëš kåj®fë‹ Vuhskhd g£l¿Î¢ ÁªjidfS« ml§» cŸsd. mt‰iw thÁ¡F«nghJ, eh« tÁ¡F« ÁW _iyæèUªJ btënaW»nwh«. kiyÛJ V¿ã‹W, ÏJtiu gh®¡fhj cyf¡ fh£Áfis¥ gh®¡F« cz®it¥ bgW»nwh«. m‹òä¡f, c‹ m¥gh.

nf«Ãç£{

-

ϧ»yhªÂYŸs gšfiy¡fHf«

nr¡°Ãa®

-

M§»y ehlf MÁça®

äšl‹

-

M§»y¡ féP®

Ãns£nlh

-

»nu¡f¢ Áªjidahs®

fhëjhr®

-

tlbkhê ehlf MÁça®

lhš°lhŒ

-

ÏuZa eh£L vG¤jhs®

bg®dh£õh bg£u©£ u°[š

-

M§»y ehlf MÁça® Áªjidahs®; fšéahs®

mšnkhuh Áiw

-

c¤juhŠrš khãy¤Âš cŸsJ.

»Ughëå

-

éRtghuÂæš gâòçªj nguhÁça®.

63

ÂUéHh v‹whš, Cnu mÂU«goahd nks¢r¤j« nf£F«. thznto¡iffŸ, éjéjkhd M£l§fŸ eilbgW«. c§fŸ C®¤ÂUéHh éY« Ïitbašyh« c©L mšyth? m¤jifa xU ÂUéHhé‰F Xéa® xUt® br‹¿Uªjh®. mt® Ô£oa t©z¥gl¤Âš, jh« gh®¤j ÂUéHh¡ fh£Áfis cænuh£l¤Jl‹ tiuªjh®. mªj¥ gl«jh‹ K‹g¡f¤Âš cŸsJ. v›tsÎ mHfhŒ ÏU¡»wJ gh®¤Ô®fsh? bfhŠrneu« gl¤ij¥ gh®¤J¡bfh©nl ÏU§fŸ... v‹d, gh®¤Jé£O®fsh?  Ï¥nghJ tF¥giwæYŸs khzt®fsh»a Ú§fŸ IªJ FG¡fshf¥ ÃçªJ bfhŸS§fŸ. ÑGŸs édh¡fS¡F x›bthU FGΫ mtut® FG cW¥Ãd®fë‹ fU¤Jfis¡ nf£L vG¤ bjhF¤jš nt©L«. thU§fŸ, fyªJiuahlyh«. 1. gl¤Âš v¤jidéjkhd fh£Áfis¡ fhz Ko»wJ? 2. bkh¤j« v¤jid M£l§fis¥ gl¤Âš fh©»Ö®fŸ? 3. gl¤Â‹ Ïl¥g¡f¤Â‹nkš MQ« bg©Q« Ïir¡F« fUéæ‹ bga® v‹d? 4. Ïl¥g¡f¤Â‹Ñœ ML»w M£l¤Â‹ bga® v‹d? 5. Áiy¡F K‹ghf MQ« bg©Q« ML»w M£l¤Â‹ bga® v‹d? 6. gl¤Â‹ ty¥g¡f¤Â‹ Ñœ¥gFÂæš bg©fŸ v‹d brŒJbfh©L  ÏU¡»wh®fŸ? 7. v¤jid éjkhd t©z§fŸ Ï¥gl¤Âš Ïl« bg‰¿U¡»‹wd? 8. Ï¥gl« c§fS¡FŸ V‰gL¤Âa v©z¤ij _‹W tçfëš vGJ§fŸ. 9. c§fŸ Cçš eilbgW« éHh¡fis¥ g£oaèL§fŸ. 10. c§fŸ C®¤ÂUéHhéš ntW v‹bd‹d M£l§fŸ eilbgW«? FG¡fëš nk‰f©l édh¡fS¡F¡ fyªJiuaho¡ fU¤Jfis¤ bjhF¡fΫ. x›bthU FGéèUªJ« FG¤jiyt® K‹tªJ, jh‹ bjhF¤j brŒÂfis tF¥giwæš TwΫ. vªj¡ FG Áw¥ghf¡ fU¤Jfis¤ bjhF¤J tH§F»wnjh, mªj¡FGit miH¤J¡ ifbahè vG¥Ã, midtU« ghuh£Ljš nt©L«. brašghL c‹ Cçš eilbgW« VnjD« xU éHhit¥g‰¿, c‹ v©z X£l¤ij¤ bjhF¤J vGJf. 65

 Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD« 1. bkhê¡FŸ éa¥ò xUbrhš gybghUŸ ghuÂjhr‹ ghlèš _‹W Ïl§fëš, ‘jiH’ v‹D« brhš Ïl«bg‰WŸsJ. kuK« jiHÍ« - v‹D« bjhlçš jiH v‹gJ, brobfhoia¡ F¿¤jJ.  Ï§F¤ ‘jiH’ v‹gJ bga®¢brhš. jiHah bt¥g« jiH¡fΫ - v‹D« bjhlçš jiH v‹gJ éid¢brhš. jiH¤jš - v‹gj‰F¡ TLjš vdΫ, Fiwjš vdΫ bghUŸ c©L. (v.fh.)  ehL jiH¡f - ehL ts®f. nriyia¤ jiHa¤ jiHa cL¤ÂdhŸ- nriyia¤ jhH¥ goÍkhW cL¤ÂdhŸ v‹gJ bghUŸ.  ÏJ éa¥ghd brŒÂjhnd! gHbkhê eh}W brŒÍis¥ ghU§fŸ. M‰Wzh - MW + czh MW v‹gJ têia¡ F¿¡»wJ. MW v‹D« brhšY¡F¤jh‹ v¤jid bghUŸfŸ? MW

-

X® v© (6)

MW - Ïa‰ifahf  ÏUfiufS¡F Ïilæš Ú® XL« gu¥ò MW

-

tê

MW

-

jâ

gæ‰Á cça bghUis¡ f©LÃo¤J vGJf. g¢ir¡FHªij g¢ir¥gæ® g¢ir¥bghŒ g¢ir¤j©Ù® 66

2. fzfz; jzjz xèia cz®¤J« brh‰fŸ Ïu©L Ïu©lhfnt nr®ªJ tU«. m›thW tU«bghGJ, m~J xè¡F¿¥ig btë¥gL¤J«. Ïjid¥ Ãç¤jhš bghUŸ bghUŸ juhJ. ghuÂjhr‹ ghlèš kiH gyéjkhd xèfis vG¥ò»wJ. jzjz fzfz rsrs  Ïy¡fz¤Âš Ïjid Ïu£il¡»sé Ïjid Ïu£il¡»sé v‹g®.  v‹g®.  Ïu£il v‹whš Ïu©L; »sé v‹whš brhš. gæ‰Á cça Ïu£il¡»sé¢ brh‰fis ãu¥òf. m.

g£lhR v¥go bto¤jJ?

M. FHªij v¥go XoaJ?  Ï.

RU¡fkhf¥ ngR;

<.

itu¡fš

v‹W ngrhnj! v‹W ä‹åaJ.

3. gHbkhê¢ brŒÍëš tU« ËtU« brh‰fis¥ Ãç¤J vGJf. m¿Îilah®  ehošiy

= =

m~Jilah® =

x‰iw¡bfh«ò, Ïu£il¡bfh«ò ãidéš ÏU¡»wJ mšyth? x‰iw¡bfh«ò - F¿š

bro br o

( ¢ + v = br )

Ïu£il¡bfh«ò - beoš

ntš nt š

( › + V = nt )

x‰iw¡bfh«ò + Jiz vG¤J - F¿š

bghUŸ bgh UŸ ( ¥ + x = bgh )

Ïu£il¡bfh«ò + Jiz vG¤J - beoš

njhL njh L

( ¤ + X = njh )

gæ‰Á t©z¤Âš cŸs brh‰fëš cŸs ÃiHfis¡ f©l¿ªJ ÂU¤Â vGJf. 1. brtš brtš TéaJ.  TéaJ. 2.

MQ« ng©Q« ng©Q« rk«  rk«

3.

V£o¡F¥ bgh£o bgrhnj.

4.

mt‹ v§bf nr‹wh‹ 67

tF¥giw¤Âw‹fŸ 1. ngRf m. neU go¤j gšfiy¡fHf¤Â‹ bga® v‹d? M. ghl¥gFÂahf mikªJŸs foj¤ij neU v§»UªJ vGÂdh®?  Ï.  ÏªÂuhfhªÂ go¤j gšfiy¡fHf« vJ? m~J v§FŸsJ? 2. édh vG¥òf ËtU« brh‰fis ikakhf¡bfh©L édh¡fis cUth¡Ff. Áiw  

ò¤jf«

 

tF¥giw

(v.fh.) Áiw - Áiwæš ifÂfS¡F v‹d rh¥ghL bfhL¥gh®fŸ? 3. fU¤jhlš brŒf Å£oY« gŸëæY« go¤jjidél neU äFÂahf¥ go¤jJ Áiw¢ rhiyæš. Ïj‰F¡ fhuz« v‹d? 4. vGJf I.

XçU brh‰fëš éil vGJf. m. neU éU«Ã¥ go¤j üšfŸ vªj bkhêæš ÏUªjd? (ϪÂ, M§»y«, jäœ) M. neU kfS¡F vGÂa foj¤Âš vjid¥ g‰¿ mÂf« TW»wh®? TW»wh®? (czÎ, clšey«, üšfŸ)  Ï. cy»‹ äf¢ Áwªj ehtšfëš x‹W vd neU F¿¥ÃLtJ vjid? <. rhFªjy« v‹D« ehlf¤Â‹ MÁça® ah®?

II. XçU bjhl®fëš éil vGJf.

m. tF¥giwæš f‰gjidél vJ ÁwªjJ v‹»wh® neU? M. ‘cyf«’ v‹D« bghUëš tU« j䜢brh‰fŸ Áyt‰iw¡ f©l¿f. 68

 

Ï. ‘nkf«’ v‹D« bghUŸ cz®¤J« j䜢brh‰fŸ Áyt‰iw¡ f©l¿f. <. murid ntW vªbjªj¢ brh‰fshš F¿¥Ãlyh«?

III. eh‹F tçfS¡F äfhkš F¿¥ò vGJf.

m. neU, j‹ kfël« go¡f¢ brhšè¥ gçªJiu¤j üšfŸ vit? M. üšfis eh« V‹ thÁ¤jš nt©L«? 5. gil¥ò¤ Âw‹ m. F¿¥òfis éç¤J ãfœ¢Áia vGJf. jªij - kf‹ - ÂUéHh - bršyš; T£l« - kf‹ - fhzéšiy; jªij - gj‰w«; gÿ‹fil - ä£lhŒ¡fil - njlš - Ïšiy; jªij - ftiy; fhty® - tUif - érhç¤jš; kf‹ - Ïuh£od« - nto¡if - f©LÃo¥ò; jªij - k»œ¢Á - ÅL ÂU«gš. M. Á‹dŠÁW ghlš vGJf. ‘thÁ¥ngh«’ vd¤ bjhl§» ‘neÁ¥ngh«’ vd Ko¡f (mšyJ) ‘ò¤jf«’ vd¤ bjhl§»¥ ‘ngh®thŸ’ vd Ko¡f.

thœ¡if¤Âw‹fŸ 1. neUél« f‰wit m. gæ‰Á (thŒbkhê éil TWf.) 1. vj‰fhf M§»nya® neUit¢ Áiwæš mil¤jd®? 2. Áiwæš trÂfŸ ÏU¡Fkh? 3. Áiwæš cwéd®fS« cl‹ ÏU¥gh®fsh? 4. Áiw¢rhiyæš neUé‹ e©gdhf ÏUªjJ vJ? 5. Áiwæš trÂfŸ Ïšiy v‹gj‰fhf neU ò¤jf« go¥gjid  ãW¤Âdhuh?

69

M. gæ‰Á 1. J‹gkhd neu¤Âš mwnt ifél nt©oaJ vJ? (ò¤jf« thÁ¥gJ, cl‰gæ‰Á brŒtJ, bjhiy¡fh£Á gh®¥gJ) 2. Ú bgçJ« éU«ò« Ïl« vJ? (tF¥giw, ÅL, éisah£L¤Âlš, Âiu mu§F) 3. c‹ Å£oš ò¤jf« thÁ¡F« gH¡f« cŸst® ah®? 4. ghl¥ò¤jf« jéu, Ú éU«Ã thÁ¡F« ntW ò¤jf«/brŒÂ¤jhŸ g‰¿ vGJf.  Ï. gæ‰Á 1. neUé‹ foj¤Â‹_y« Ú f‰w thœ¡if¥ g©ò vJ? ËtU« brh‰bwhliu ãu¥Ãdhš mJ »il¡F«. v›tsÎ gH¡f¤ij¡

neu¤ÂY«, ò¤jf« TlhJ. éilfŸ

 Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD« 2. fzfz jzjz gæ‰Á m. glgl

M. FLFL

Ï. tsts

<. gsgs

tF¥giw¤ Âw‹fŸ - 4. vGJf. ( II ) M. Phy«, ãy«, óÎyf«.

Ï. K»š, vêè, bfh©lš, kŠR.

<. k‹d‹, ntªj‹, bfh‰wt‹. thœ¡if¤ Âw‹fŸ  Ï. gæ‰Á 1.

v›tsÎ J‹gkhd neu¤ÂY«, ifél¡ TlhJ.

70

ò¤jf« go¡F« gH¡f¤ij¡

tsu¿ brašghLfŸ nf£lš brašghL : 1 ciu¥g¤Âia¡ nf£lš Ñœ¡fhQ« fU¤Jiuia¥ go¡f¡ nf£L, édh¡fS¡F éil TWf. fufh£l« eh£L¥òw ãfœ¤J¡ fiyfSŸ x‹W fufh£l«.  Ï ~ J M © b g ©  ÏUtUnk ML« fiy ahF«. C®¤ÂUéHhéš rhä C®ty¤Âš mšyJ njnuh£l ãfœ¢Áfëš  Ïjid ãfœ¤Jt®. bgçnah®Kjš Á¿nah®tiu midtU« éU«ò« ãfœ¢Áahf¡ fufh£l« cŸsJ. jiyæš fuf« it¤J ehfRu Ïir¡F V‰g mobaL¤J MLtJ f©bfhŸsh¡ fh£ÁahF«. Ï¡fufh£l¤Â‰fhd fs« mfykhd beLªbjU¡fns MF«. fh©nghiuÍ« cl‹nr®ªJ Ml¤ö©L« msé‰F¡ fufh£l¡ fiyP®fŸ MLth®fŸ. édh¡fŸ [c©ik / bghŒ] 1. eh£L¥òw ãfœ¤J¡ fiyfSŸ fufh£lK« x‹W. 2. fufh£l¤ij¥ bg©fŸ k£Lnk MLth®fŸ. [c©ik / bghŒ] [c©ik / bghŒ] 3. KÂnah®fŸ k£Lnk fufh£l¤Âid éU«òth®fŸ. [c©ik / bghŒ] 4. fufh£l¤Â‰fhd fs« nkilahF«. 5. ehfRu Ïir¡F V‰g mobaL¤J MLtJ fufh£l«. [c©ik / bghŒ]

ngRjš brašghL : 2

édh¡fS¡F éilaë¤jš neU, j« kfŸ ϪÂuhél« nf£l édh¡fis c§fël« nf£»wh® ; éil TWf. 1. c‹ MÁça®fis¢ rªÂ¤J ciuahL«  eilKiw c‹ gŸëæš cŸsjh? 2. cd¡F¡ féij thÁ¡f¥ Ão¡Fkh? 3. ehlf üšfŸ VnjD« thÁ¤JŸshah? 4. tuyhW, eh£Lel¥ò, bghUshjhu« ngh‹wt‰¿š vjid éU«Ã¥ go¥ghŒ? 5. eh« V‹ ò¤jf« thÁ¤jš nt©L«? 71

brašghL : 3 gl« gh®¤J¥ ngRf.

gl« gh®¤J¥ ngRjš

vGJjš brašghL : 4 brhštjid vGJf. 1. ehL 6. kiy

2. òdš 7. féij

brhštjid vGJjš 3. jfu« 8. mKJ

brašghL : 5

4. efu« 9. cyf«

5. Vç 10. gªjš

cça éilia¤ bjçÎbrŒjš

m. ca®ªJ ã‰gJ ______________ . (kiy, kiH) M. thd¤Âš ÏUªJ bgŒtJ ___________ . (kiH, kiy) Ï. cHt®fŸ Mo¤Â§fëš _____________ ó£Lt®. (bgh©nz®, bgh‹nd®) <.

kiH Úiu ______________ v‹g®. (thd¥òdš, thz¥òzš)

c. ghuÂjhr‹ Ïa‰¿a üš ____________ . (gh‹oa‹ gçR, gh©oa‹ gçR) brašghL : 6

bghU¤Jjš

cça Ïu£il¡»sé¢ brh‰fis¥ bghU¤Â¥ ghliy ãiwÎ brŒf. (ksks, rlrl, lklk, gsgs, jkjk)        

nkf« ____________ vd¤ Âu©oL« ä‹dš ___________ vd ä‹åL« Ïo __________ vd Ïo¤ÂL« kiH _________ vd¥ bgŒÂL« btŸs« _________ vd¥ bgU»L«. bgU»a btŸs¤ij ehS« nrä¡f kiHÚ® j‹id k©âš nj¡Fnth«! 72

brašghL : 7

tif¥gL¤Jjš

x‰iw¡bfh«ò, Ïu£il¡bfh«ò¢ brh‰fis tif¥gL¤Â vGJf . bfho, ntš, nfho, btŸis, ngh®it, br§fš, bgh§fš, nrW, btšy«, nt§if, nfh£il, bf©il. x‰iw¡bfh«ò¢ brh‰fŸ

Ïu£il¡bfh«ò¢ brh‰fŸ

bf©il

nfh£il

bjhF¤jš brašghL : 8

brašÂ£l«

Áy«gh£l«, fufh£l«, òèah£l«, bghŒ¡fhš FÂiuah£l« M»a gl§fis¤ Âu£o mt‰W¡fhd F¿¥òfis vGÂ¥ glés¡f¤ bjhF¥ngL x‹wid cUth¡Ff. f‰wyil΢ ÁW kÂ¥ÕL kÂ¥bg© : 10 I.

II.

Ñœ¡fhQ« T‰WfŸ rçah, jtwh? 6x1=6 1. ghuÂjhr‹ ghuÂahç‹ féijÛJ fhjš bfh©lt®. (rç / jtW) 2. ghntªjç‹ Ïa‰bga® R¥òu¤Âd«. (rç / jtW) 3. f‰wtD¡F¡ f£L¢nrhW nt©lh. (rç / jtW) 4. jhTç‹ éRtghu fšÿç jäœeh£oš cŸsJ. (rç / jtW) 5. fhëjhr® M§»y ehlf MÁça® Mth®. (rç / jtW) 6. C®¤ÂUéHhéš éjéjkhd M£l§fŸ eilbgW«. (rç / jtW) 4x1=4 bjhl®fëš cŸs ÃiHfis¤ ÂU¤Â vGJf. 1. nr§fšiy¡ bfh©L ÅL f£Lt®. (br/brh/Á) 2. btš to¤J¡ bfhL¥gJ bfhšy®¡F¡ flnd. (nt/nth/th) 3. cyf¥bgJkiw ÂU¡FwŸ. (bgh/ng/Ã) 4. njšéna bt‰¿æ‹ Kjšgo. (bj/njh/ij)

73

 Ïaš IªJ

brŒÍŸ

Á¤j® ghlš itnjhiu¡ Tl itahnj - Ϫj ita KGJ« bghŒ¤jhY« bghŒahnj! btŒa éidfŸ brŒahnj - fšiy Åâš gwitfŸ Ûš vŒahnj! gh«Ãid¥ g‰¿ M£lhnj - c‹w‹ g¤Âå kh®fis¥ gê¤J¡ fh£lhnj! nt«Ãid cy»š C£lhnj - c‹w‹ Åwh¥ò j‹id és§f eh£lhnj! ngh‰W« rl§if e©zhnj - c‹id¥ òfœªJ gyçš òfyš x©zhnj! rh‰W«K‹ thœit v©zhnj - Ãw® jhG« go¡FÚ jhœit¥ g©zhnj! fŸs ntl« òidahnj - gy f§ifæny c‹fl« eidahnj! bfhŸis bfhŸs ãidahnj - e£ò¡ bfh©L ÃçªJÚ nfhŸKidahnj! - fLbtë¢ Á¤j®

74

ghlšbghUŸ c‹id itjtiu¡Tl Ú itahnj; Ϫj cyf¤Âš všyh« bghŒahf¥ nghdhY« Ú bghŒ brhšyhnj; Ãw®¡F¤ J‹g« jU«brašfis¢ brŒahnj; fšby¿ªJ gwitfis¤ J‹òW¤jhnj! gh«nghL éisahlhnj! bg©fis¥ gê¤J¥ ngrhnj! Ãwçl« fr¥ghd brh‰fis¥ ngrhnj! c‹ ÏWkh¥ig¥ Ãw®¡F¡ fh£lhnj! Ãw® bfh©lho¢ brŒÍ« rl§Ffis ÚÍ« brŒahnj! c‹id¥ òfœªJ ngr, Ãw® ÅLfS¡F¢ bršyhnj; c‹ thœit¥ ngh‰¿ Ú bgçjhf v©zhnj! ÃwU¡F Ïêit c©lh¡F« jhœthd brašfis¢ brŒahnj! nghè ntl§fis¥ nghlhnj! ò©âa MWfis¤ njo¤njo¥ nghŒ KGfhnj! ahUila bghUisÍ« ÂUl ãid¡fhnj! xUtndhL e£ò¡bfh©L ÃwF mtid¥ ÃçªJ, mtid¥ g‰¿¥ Ãwçl« nfhŸ_£o¥ ngrhnj! brhšbghUŸ btŒaéid nt«ò

- J‹g« jU« braš - fr¥ghd brh‰fŸ

Åwh¥ò

- ÏWkh¥ò

gyçš

- gy® + Ïš, gyUila ÅLfŸ

òfyš x©zhnj - bršyhnj rh‰W«

- òfœ¢Áahf¥ ngRtJ

fl«

- cl«ò

ghlš F¿¥ò Vw¤jhH eh}W M©LfS¡FK‹ thœªjt®fŸ Á¤j®fŸ.

jäHf¤Â‹

fhL

kiyfëš

gh«gh£o¢ Á¤j®, Fj«ig¢ Á¤j®, mGF⢠Á¤j® v‹gd všyhnk fhuz¥ bga®fŸ.  e« ghl¥gFÂ¥ ghlè‹ MÁça® fLbtë¢ Á¤j®.  Ït®, cUt têghL brŒahkš bt£lbtëiana flÎshf têg£lt®; vëa brh‰fëš m¿Îiufis¡ T¿at®.

75

ciueil

 Ïsikæš bgçah® nf£l édh

 Ïuhkrhä FW«ò¡fhu¢ ÁWt‹. ah® vjid¢ brh‹dhY« V‹, v¥go, vj‰F v‹W édh nf£gh‹. mtD¡F¥ òçait¥gJ vëjhd brayhf Ïšiy. mikÂ¥gL¤JtJ bg‰nwhuhd nt§fl¥gU¡F« - Á‹d¤jha«khS¡F« bgU«ghlhf ÏUªjJ.  Ïuhkrhä JL¡fhf¡ nf£»w édh¡fshš vç¢rš milªnjh® gy®; ‘bf£o¡fhu¢ ÁWt‹’ v‹W j£o¡bfhL¤njh® Áy®. jhdhf¢ ÁªÂ¤J¥ òçªJbfhŸs ãid¡»wh‹ Ïuhkrhä; mjdhš, j¥ò x‹W« Ïšiyna v‹W« Áy® ghuh£od®.  Ïuhkrhä¡F¥ g‹åu©L mfit.
 Ïuhkrhäæ‹ bg‰nwh® mt‹ gŸë¡F¢ bršY«nghJ, ehŸnjhW« X® m¿Îiuia¢ brhšè mD¥òt®. “gŸë¡F¢ bršY« têæš cd¡F  eh tw£Á V‰gL«. m¥nghJ k‰w khzt®fŸ ÅLfëš Ú nghŒ Ú® nf£fhnj. mt®fŸ Ñœ¢rh k¡fŸ. mt®fŸ bjh£l vjidÍ« eh« c©znth Fo¡fnth TlhJ” v‹gJjh‹ mJ.  Ïuhkrhä¡F ÏJ òçaéšiy; Ão¡fΫ Ïšiy. Ú®jhnd Fo¡»nwh«, ah® Å£oš Fo¤jhš v‹d v‹W mtD¡F¤ njh‹¿aJ. xUehŸ, Ïuhkrhä¡F Ú®nt£if V‰g£lJ; ÅL bfhŠr« bjhiyéš  ÏUªjJ. Å£o‰F¢ bršY«tiu Ú® Fo¡fhkš ÏU¡f ÏayhJ. mtdJ tF¥ò MÁça® ÅL, mt‹ bršY« têæš ÏUªjJ. m§F¢ br‹W Ú® nf£lh‹. m§»Uªj bg© Ftisæš bfh©LtªJ Ú® bfhL¤jhŸ;  ÏuhkrhäÍ« Fo¤jh‹. mt‹ Fo¤j Ftisæ‹ÛJ Ú® bjë¤j Ãwnf m¥bg© mjid Å£L¡FŸ bfh©L br‹whŸ. Ïuhkrhä¡F mtë‹ braš òçaéšiy. Å£o‰F tªjJ« m«khit¡ nf£lh‹. “mt®fŸ nkšrh¡fhu®fŸ. eh« bjh£l bghUŸfis¤ öŒik brŒJé£L¤jh‹ Û©L« ga‹gL¤Jth®fŸ” v‹wh® Ïuhkrhäæ‹ m«kh. Ïuhkrhä¡F m«kh brh‹dJ éa¥ig më¤jJ. mtDila bg‰nwh® Áyiu¡ Ñœ¢rhÂæduhf ãid¡»‹wd®; ntW Áynuh mtidÍ«, mtDila bg‰nwhiuÍ« Ñœ¢rhÂæduhf el¤J»‹wd®. kåj®fŸ V‹ Ï¥go xUtiubahUt® jhœthf ãid¡»‹wd® v‹W Ïuhkrhä ÁªÂ¤jh‹. ah® ahiubašyh« Ñœ¢rh¡fhu®fŸ v‹W j‹ Å£lh® fUJ»wh®fnsh, mt®fŸ Å£L¡ FHªijfSl‹ éisahLtJ v‹W Ïuhkrhä KoÎ brŒjh‹. mj‹go všyh¡ FHªijfSlD« éisahl¤ bjhl§»dh‹. m~J, mtD¡F¥ Ão¤J« ÏUªjJ; ahU« ahiuÍ« bjhlyh«; ahU« ah® Å£oY« rh¥Ãlyh« v‹gjidÍ« cWÂbrŒJ bfh©lh‹. ah® vjid¢ brh‹dhY«, mjid m¥gona V‰W¡bfhŸs¡ TlhJ v‹W j‰ÁªjidÍl‹ ÏUªj Ïuhkrhä, ah®? édhnkš édh¡ nf£L všyhiuÍ« ÁªÂ¡f¢ brŒj mªj¢ R£o¥ iga‹, ah®? c§fŸ Cç‹ eLnt bgça jhoÍl‹, f©zho mâªj xU jh¤jhé‹ Áiyia Ú§fŸ gh®¤ÂU¥Õ®fŸ. Áy Ïl§fëš if¤joia¥ Ão¤jthW«, ntWÁy Ïl§fëš c£fh®ªJ ò¤jf« go¤jthW« mtuJ Áiy mik¡f¥g£L  ÏU¡F«. mªj¤ jh¤jhjh‹ Ïuhkrhä. jäHf¤Â‹ äf¥bgça Áªjidahs® mt®; V‹, ϪÂahé‹ khbgU« ÁªjidahsU«Tl. bgçah® <. nt. uh. v‹W« mtiu miH¥gh®fŸ. 77

ÁWt‹ Ïuhkrhä, bgçah® Ïuhkrhäahf ts®ªJ ca®ªj fij äf¢ RitahdJ. mt® ts®ªJ bgçatuhd ÃwF« édh¡fŸ nf£gjid ãW¤jnt  Ïšiy. k‰wt®fisÍ« édh¡fŸ nf£f¥ gH¡fnt©L« v‹W mtU¡F¤ njh‹¿aJ. mt®, jh« thœªj fhy« KGtJ« m¿Î¡nf Kjèl« bfhL¤jh®. m¿it¥ ga‹gL¤Â vJ rç, vJ jtW v‹W ÁªÂ¤J¥ òçªJbfh©l Ëdnu brašglnt©L« v‹wt® mt®. gy üW M©Lfshf¥ Ëg‰w¥g£L tU« tH¡fkhdhY« rç; mjid¢ brŒjhš v‹dthF«; brŒahé£lhš v‹dthF« v‹W ÁªÂ¤nj KobtL¡f nt©L« v‹wh® mt®.  ÏJngh‹w m¿th®ªj brašfshš bgçah® gyiuÍ« <®¤jh®; mo¡fo T£l§fis el¤Âdh®; rh ca®ÎjhœÎfisÍ« kj ntWgh£ilÍ« mf‰w nt©L« v‹wh®; mj‰fhf xU r§fK« mik¤jh®; mj‰F¥ ‘gF¤j¿ths® r§f«’ v‹gJ bga®.  Ïsikæny bgçah®, kfh¤kh fhªÂæ‹ bjh©luhdh®; fh§»uR¡ f£Áæš nr®ªjh®; fŸS¡fil k¿aèš
78

mt®fS« JâÎ bg‰W nkilna¿¥ ngÁdh®fŸ. jhŒkh®fŸjh« Ïuhkrhä¡F¥  ‘bgçah®’ v‹W g£l« tH§»dh®fŸ. bg©éLjiy¡F Kj‰goahf¥ bg©fŸ všyhU« fšé f‰fnt©L« v‹gjid¥ bgçah® t‰òW¤Âdh®. bg©fŸ JâÎlD« e«Ã¡ifÍlD« és§Fjš nt©L« v‹wh®. k‰ngh®, F¤J¢r©il Kjèa éisah£LfisÍ« f‰W¡bfhŸSjš nt©L« v‹wh®. muR¥gâ, ÏuhQt«, fhtšJiw Kjèat‰¿Y« bg©fis¢ nr®¤jš nt©L« v‹wh®. Fz¤ÂY« m¿éY« MQ¡F« bg©Q¡F« Ïilna ntWghL  Ïšiy; ÏUtU« ãfuhdt®fns v‹gjid Û©L«Û©L« t‰òW¤Âdh®. j« bjh©û‰iwªJ mfitæY«Tl¥ òÂa Áªjidfis vL¤J¡ T¿dh®. ‘m¿Î v‹gJ ts®ªJbfh©nl ÏU¡F«; vdnt, òÂadt‰iw V‰wš nt©L«’ v‹wh®. beLehŸ thœªjtuhd bgçah®, ekJ rKjha¤Â‰F¢ brŒj bjh©LfŸ v©z‰wit. bgçahç‹ bgUik¡F¡ fhuz«, j‰ÁªjidÍ« ÁªÂ¤jjid¢ brh‹d Jâ¢rY«jh‹. eh«, mt‰iw¥ bgçahçläUªJ f‰W¡bfhŸnth«; e«ik nkY« ts®¤J¡bfhŸnth«!

bgçahç‹ ifbah¥g«

Áw¥ò¡ F¿¥òfŸ 17.09.1879Ïš ÃwªJ, 24.12.1973Ïš kiwªj bgçah®, j« thœehëš 8600 ehŸ, 13,12,000 »nyh Û£l® bjhiyÎ gaz« brŒJ, 10,700 T£l§fëš 21,400 kâneu« k¡fS¡fhf ciuah‰¿¢ rKjha¤ bjh©L M‰¿dh®. 1970M« M©L rKjha¢ Ó®ÂU¤j¢ brašghLfS¡fhf I¡»a ehLfŸ mitæ‹ ‘Íbd°nfh éUJ’ bgçahU¡F tH§f¥g£lJ.  eLt© muR 1978M« M©L bgçahç‹ cUt« bgh¿¤j mŠršjiyia btëæ£L¢ Áw¥Ã¤JŸsJ. 79

 Jiz¥ghl«

j§fkh«gHK« N£L¡nfhY« (ehlf«) fh£Á - 1  Ïl«

:

mu©kid

gh¤Âu§fŸ

:

mur®, murç‹ neh͉w jhŒ, mik¢r®, i t ¤  a ® f Ÿ , nrtf®fŸ.

mur®

:

(tU¤j¤Jl‹) mu©kid it¤Âanu... v‹id <‹w m‹ò¤ jhahç‹ clšãiy Ï¥nghJ v¥go cŸsJ?

mu©kid it¤Âa®

:

mur®

:

bghW¤jUSjš nt©L«. munr! ehoia¥ Ão¤J¥ gh®¤jš j§fë‹ jhah® ÃiH¥gJ fod« v‹W bjç»wJ; Ï‹D« Áy ehns ÏU¥gh®. Mfnt, mt® éU«Ãajid¢ brŒJ mtiu k»œé¡fyh«. m¥goah...! (jhahç‹ mUnf brš»wh® mur®.) jhna! j§fŸ éU¥g¤ij¢ brhšY§fŸ.  ãiwnt‰w¡ fh¤ÂU¡»nw‹.

mjid

(murç‹ jhah® bkšy Kd»ago Vnjh brhš»wh®. òçªJbfh©l mur® MizæL»wh®.) mur®

:

mik¢rnu! v‹ m‹id, kh«gH« rh¥Ãl éU«ò»wh®.  ÏJnt mt®j« éU¥g«. clnd mj‰F V‰ghL brŒÍ§fŸ!

mik¢r®

:

bghW¤jUSjš nt©L«, munr!  Ïšiy.

mur®

:

v§»UªjhY« rç, m©ilehL br‹whtJ kh«gH« bfh©L thU§fŸ. nrtf®fns! clnd òw¥gL§fŸ.

nrtf®fŸ

:

m¥gona Mf£L«... munr!

ÏJ kh«gH¡fhy«

(nrtf®fŸ gy ÂirfëY« br‹W miy»wh®fŸ. Mdhš, kh«gH« bfh©L tUtj‰FŸ mtUila jhahç‹ cæ® ÃçªJéL»wJ. mur® bgU§ftiy bfhŸ»wh®.) 80

fh£Á - 2  Ïl«

:

murit

gh¤Âu§fŸ

:

mur®, mik¢r®fŸ, bjdhèuhk‹.

mur®

:

v‹ m‹idæ‹ ÏW éU¥g¤ij ãiwnt‰w Koaéšiyna v‹»w F‰w cz®¢Á v‹id mç¤J¡ bfhš»wJ. mtUila kd« mik milahkny cæ® ÃçªJé£lnj!

mik¢r®

:

tUªj nt©lh, munr! mj‰F¥ gçfhu« brŒayh«.  Ïªj¡ F‰w cz®¢Áæš ÏUªJ Ú§fŸ j¥Ã¡f tê  ÏU¡»wJ, munr!

mur®

:

v‹d tê, brhšY§fŸ!

mik¢r®

:

brhš»nw‹, munr! ü‰bw£L¤ JwéfS¡F¤ j§f¤Âš kh«gH« brŒJ, jhdkhf¡ bfhL¤J éUªJ it¤jhš, c§fŸ jhahç‹ kd« mik milÍ«.

mur®

:

Mf£L«, mik¢rnu! brŒÍ§fŸ.

mik¢r®

:

m¥gona Mf£L«, munr! 81

éiuéš ÏJ el¡f V‰ghL

(Ëd®, jlòlyhd éUªJ el¡»wJ. midtU¡F« j§f kh«gH§fis mur® tH§F»wh®. mªneu¤Âš murit éflfé bjdhèuhk‹ m§F tU»wh®.) bjdhèuhk‹ : ( Á ª  ¤ j t h W ) m~bj¥go, Ït®fS¡F¤ j§f kh«gH« bfhL¤jhš murç‹ ÏwªJnghd jhah® kd« v¥go mik milÍ«? v›tsÎ bghUŸ bryÎ?  ÏJ bghU¤jk‰w brayhf cŸsnj! Ït®fS¡F ešy ghl« òf£L»nw‹. (xU KonthL bjdhèuhk‹ brš»wh®.) fh£Á - 3  Ïl« gh¤Âu§fŸ

: :

mu©kid j§fkh«gH« bg‰wt®fŸ, bjdhèuhk‹.

bjdhèuhk‹

:

j§fkh«gH« bg‰wt®fŸ

:

e©g®fns! br‹w M©L v‹ jhah® ÏwªjJ c§fS¡F¤ bjçÍ«. v‹ jhæ‹ ÏW Miria  ãiwnt‰w Ïayéšiy v‹»w F‰w cz®¢Áæš  ÏU¡»nw‹. Ï‹Wkhiy v‹ Ïšy¤Âš gçfhu éHh  eilbgw cŸsJ. midtU« jéuhkš tUjš nt©L«. (j§fkh«gH¤ £l« e‹F ntiy brŒ»wnj vd v©âago) Ïuhkh! ftiy nt©lh, eh§fŸ cWÂahf tªJéL»nwh«. fh£Á - 4

 Ïl«

:

bjdhèuhk‹ Ïšy«

gh¤Âu§fŸ

:

bjdhèuhk‹, j§fkh«gH« bg‰wt®fŸ

(khiy neu« - bjdhèuhk‹ Å£oš ü‰bw£L¥ ngU« miw¡FŸ brš»‹wd®. midtiuÍ« Fåa¢ brŒJ KJ»š gG¡f¡ fhŒ¢Áa f«Ãahš bjdhèuhk‹ NL nghL»wh®.) xUt® : mŒnah... vçÍnj! 82

k‰bwhUt®

:

m«kh... NL jh§f Koaéšiyna!

(NLg£lt®fŸ tè bghW¡fhkš myW»‹wd®. v£L»wJ.)

Ï¢brŒÂ muritia

fh£Á- 5  Ïl«

:

bjdhèuhk‹ Ïšy«

gh¤Âu§fŸ

:

mur®, bjdhèuhk‹, NLg£lt®fŸ.

mur®

:

bjdhèuhkh, xG§fhf¢ brhš. Ït®fŸ KJ»š NL it¤jhahnk! v‹d braš ÏJ? V‹ Ï¥go¢ brŒjhŒ?

bjdhèuhk‹

:

munr, v‹ jhah® tè¥ònehŒ tªJ fhykhdh®. it¤Âa®fŸ N£L¡nfhiy¥ gG¡f¡ fhŒ¢Á, mtU¡F¢ NLngh£lhš tè¥ò¤ ÔU« v‹wh®fŸ. Mdhš, N£L¡nfhš NL VWtj‰FŸ jhahç‹ cæ® ÃçªJé£lJ! jhahU¡F¢ brŒahkš é£l kU¤Jt¤ij,  ü‰bw£L¤ JwéfS¡F« brŒjhš, v‹ jhahç‹ kd« mik milÍ« v‹gjdhš, Ï¥go¢ brŒnj‹, munr!

mur®

:

bghU¤jk‰W¥ ngR»whna! Ït®fS¡F¢ NLngh£lhš,  ÏwªJnghd c‹ jhahç‹ kd« v¥go mik milÍ«?

bjdhèuhk‹

:

Ït®fS¡F¤ j§fkh«gH« bfhL¤jhš, kh«gH« rh¥Ãlhkš ÏwªJé£l j§fŸ jhahç‹ kd« mik miltjid¥ nghy¤jh‹, ÏJΫ munr!

(bjdhèuhkå‹ fU¤J muriu¢ ÁªÂ¡f it¤jJ. j«Kila jt‰iw mur® cz®»wh®. murç‹ Kf¤Âš ò‹KWtš ó¡»wJ.) mur®

:

_le«Ã¡ifahš, MuhŒªJ gh®¡fhkš eh‹ brŒj jtwhd braiy, c‹ m¿édhš bjëa it¤j Ïuhkh, c‹ m¿it bk¢R»nw‹, Ú thœf! (NLg£lt®fŸ jiyf霪J ã‰wš.)

-Âiu-

83

 Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD« 1.

ÃiHæ‹¿¤ jäœ vGJnth«. rhiyæš Ú§fŸ gh®¡F« ÃiHfis¤ ÂU¤Â vGJf. I. 

II.

III.

x‰W¥ÃiHfŸ m. flikia brŒ; gyid nfŸ. M. ku bghUŸfŸ thlif¡F »il¡F«. Ï. Âiugl« fhz tUf. F¿š beoš ÃiHfŸ m. rh¥gL jhah® Ï. gŸë¡Fl« mU»š cŸsJ. M. x‹W t§»dhš x‹W Ïythr«.  JizbaG¤J¥ ÃiHfŸ (b, n, i, h) m. kU¤Jtkd ghF« tê. Ï. ϧF¥ g£L¢ rhšè¤ ju¥ghL«. M. fhty‹ ehf®.

ka§bfhè¥ ÃiHfŸ m. ÏU r¡fu t©ofŸ gYJ gh®¡f¥gL«. M. ehšnjhW« gfš fh£Á c‹L. Ï. twªjU éehaf® nfhæš. v©fis vG¤jhš vGÂ¥ gHFf. 17 20 32 48 51 IV.

2.

3.

‘c«’ vj‰F?  Ïuhk‹ Óij Ïy¡Ft‹ fhL br‹wd® v‹gjid, ÏuhkD« ÓijÍ« Ïy¡FtD« fhL br‹wd® v‹Wjh‹ vGJnth«. x‹W¡F nk‰g£l kåj®fŸ, gwitfŸ, éy§FfŸ, bghUŸfŸ nr®ªJ tU«nghJ ‘c«’ nr®¤J vGJ»nwh«. gæ‰Á (c« nr®¤J vGJf.) 1. 2. 3.

éy§F¥ ó§fhéš Á§f« òè fuo ÏUªjd. R¡F äsF Â¥Ãè ešy kUªJ¥ bghUŸfŸ. ÅL gŸë¡Tl« g¡f¤Âš ÏU¡»‹wd. 84

tF¥giw¤Âw‹fŸ 1. ngRf. m. <.nt.uh. v‹gj‹ éçÎ v‹d? M. gF¤j¿ths® r§f¤ij¥ bgçah® mik¤jj‹ neh¡f« v‹d? Ï. j§fkh«gH« bfhL¤j mur® j‰Áªjid cilatuh, Ãw®brhš nf£gtuh? <. bjdhèuhk‹ fijfis¥ go¡f c§fS¡F éU¥g« ÏU¡»wjh? 2. édh vG¥òf. ËtU« jiy¥òfŸ bjhl®ghf cd¡F¤ njh‹W« édh¡fis¡ nf£f. m. Åu« M. V‰wÏw¡f« Ï. _le«Ã¡if (v.fh.) vJ Åu«? 3. fU¤jhlš brŒf. m. bjdhèuhk‹ j§fkh«gH« th§»at®fS¡F¢ NLngh£lJ Kiwah? M. Ïuhkrhä¡F¥ ‘bgçah®’ v‹W jhŒkh®fŸ g£l« bfhL¤J¥ ghuh£oaJ V‹? 4. vGJf. I. XçU brh‰fëš éil jUf. m. fl« v‹D« brhšè‹ bghUŸ v‹d? M. bgçah® njh‰Wé¤j Ïa¡f¤Â‹ bga® v‹d? Ï. nfus¤Âš elªj nghuh£l¤Âš bgçahU¡F¡ »il¤j Áw¥ò¥ g£l« v‹d? II. XçU bjhl®fëš éil jUf. m. fšby¿ªJ J‹òW¤j¡ TlhjJ vJ? M. ifæš vL¤J éisahl¡ TlhjJ vJ? Ï. vt‰iw¤ j«äU f©zhf¥ bgçah® fUJ»wh®? III. eh‹F tçfS¡F äfhkš éil jUf. m. fLbtë¢ Á¤j® TW« m¿Îiufëš Áw¥ghd _‹wid¡ TWf. M. bgçahU« bg©éLjiyÍ«. 5. gil¥ò¤Âw‹ bjdhèuhk‹ fijia tF¥Ãš ehlfkhf eo¤J¡ fh£Lf. 85

thœ¡if¤Âw‹fŸ 1. V‰W¡bfh©lhuh, kW¤jhuh? (thŒbkhêahf éil TWf.) m. všyh« jiyé v‹W brh‹djid¥ bgçah® V‰W¡bfh©lhuh,   kW¤jhuh? M. nkšrhÂ, Ñœ¢rh v‹W Ãç¤jjid¥ bgçah® V‰W¡bfh©lhuh, kW¤jhuh? Ï. Ô©lhik v‹D« beL§fhy¥ gH¡f¤ij¥ bgçah® V‰W¡bfh©lhuh, kW¤jhuh? <. M©fŸ mÂfhu« brŒtjidÍ« bg©fŸ ml§»¡ »l¥gjidÍ« bgçah® V‰W¡bfh©lhuh, kW¤jhuh? všyh édh¡fS¡F« éil, ‘kW¤jh®’ v‹gJjhnd! m¥goahdhš, bgçah® ÏläUªJ eh« f‰W¡bfh©l Âw‹ kW¤jš Âw‹ (Refusal Skill) MF«. F¿¥ò kW¤jš v‹gJ brU¡F Ïšiy.  kW¤jš v‹gJ gâahik m‹W.  jtwhd fU¤Jfis kW¤jhšjh‹ eh« tsuKoÍ«.  Jâ¢rè‹ milahs« jtwhdt‰iw kW¥gJ.  _le«Ã¡iffis kW¥gJ K‹nd‰w«.  kW¥gJ - bg©Q¡F¥ ghJfh¥ò.   kW¤jš miuFiwahf ÏUªJ ga‹ Ïšiy; cWÂahf ÏU¤jš nt©L«. 

 

gæ‰Á vJ cWÂahd kW¥ò?  

khzt®fS¡F m. Nœãiy cl‹gæY« khzt® Áy® nr®ªJ, cd¡F¥ Ão¡fhj gH¡f« x‹wid¢ brŒa miH¡»wh®fŸ. m¥gH¡fnkh, cd¡F Ïšiy. v›thW kW¥ghŒ? kW¥ò 1. m¥ghΡF¤ bjçªjhš £Lth®. 2. vd¡F m¢rkhf ÏU¡»wJ. 3. KoahJ! Ï~J vd¡F¥ Ão¡fhJ. 86

 

 

M. Nœãiy c‹ e©g‹ xUt‹ ntW rh¡fhu‹. mtndhL nru¡TlhJ v‹»wh®, c‹m¥gh. mt® v©z¤ij v›thW kW¥ghŒ? kW¥ò 1. e©g®fël« eh‹ rh gh®¡fkh£nl‹. 2. eh‹ nruéšiy. mt‹jh‹ tªJ v‹Dl‹ nr®»wh‹. 3. nj®Îtiuæš nr®ªJ ÏU¥ngh« m¥gh! m¥òw«, mtid¢ nr®¡fkh£nl‹. Ï. Nœãiy g¡f¤J¤ bjU e©g‹, c§fŸ bjUΡF tªJ éisahL»wh‹. mtid éisah£oš nr®¡f¡TlhJ v‹»wh®fŸ c‹ bjU e©g®fŸ. mjid v›thW kW¥ghŒ? kW¥ò 1. ght«, mt‹ m¥ghé! 2. Ï‹W xUehŸ k£L« éisahoé£L¥ nghf£L«. 3. mtD« v‹Dila e©g‹. mtndhL nr®ªJjh‹ éisahLnt‹.

éilfŸ  Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD« 2. v©fis vG¤jhš vGÂ¥ gHFf. gÂndG  ÏUgJ K¥g¤Âu©L  eh‰g¤bj£L I«g¤bjh‹W

87

tsu¿ brašghLfŸ ngRjš brašghL : 1

fyªJiuahLjš

 e« thœéš, eh« fil¥Ão¡F« _le«Ã¡iffis¥ g£oaè£L, mt‰iw¤ j鮥gj‰fhd têKiwfis¡ FG¡fŸ mik¤J¡ fyªJiuahLf. v.fh: m. óid FW¡nf br‹whš vL¤J¡bfh©l ntiy Áw¥gilahJ. M. eç Cisæ£lhš ešyJ el¡F«. Ï. fGij Kf¤Âš éê¤jhš ešyJ el¡F«.

go¤jš brašghL : 2

fU¤Jiuia cŸsthW go¤jš bg©éLjiy

bgçah® bg© éLjiy¡fhf¥ bgçJ« ghLg£lt®. Áy ngh‰w¤j¡f Fz§fŸ M©fS¡F k£Lªjh‹ c©L, bg©fS¡F m¡Fz§fŸ Ïšiy v‹gjid monahL kW¤jh®. ‘‘bghWik, mikÂ, ngQªÂw‹ Kjèad bg©fS¡F k£Lnk cçait vdΫ Ád«, Åu«, MSªÂw‹ Kjèad M©fS¡F k£Lnk cçait vdΫ TWtjid V‰f ÏayhJ. Ï¥go¡ TWtJ bg©fis M£L¡F« M©fis¥ òè¡F« x¥ghf¡ TWtJnghš mšyth cŸsJ. bg©fS¡F« JâÎ, Åu«, MSªÂw‹ Kjèad c©L v‹gjid midtU« V‰W¡bfhŸSjš nt©L«. mJnt bg© éLjiy’’ vd ÅuKH¡fä£lh®.

vGJjš brašghL : 3

cça vG¤ij¤ bjçÎ brŒjš

bjhlçš bghU¤jkhd x‰W vG¤Jfis ÏLf. [ ¡, ¢, ¤, ¥ ] m. M.  Ï. <. c.

òif clšey¤Â‰F __ nfL. ku« ts®¥ngh«; kiHia __ bgWnth«. be»ê¥igia __ òw¡fâ¥ngh«; beLehŸ thœnth«. Ïiwtid __ bjhGnth«; Ï‹gKl‹ thœnth«. Ïa‰if cunk ntsh©ik¡F __ Áwªj cu«. brašghL : 4

ÃiH Ú¡Fjš

ghlèš cŸs F¿šbeoš ÃiHfis Ú¡» vGJf. jäœehL jäœehL –  ÏJ juâ òfœ j§f¤ jÛœehL bru brhH gh©oah® - Ïåik 88

bg§f M©o£l Ï‹g¤jäœ ehL ÏkaKjš Fkßtiu -
ÃiH Ú¡Fjš

ghlèš mo¡nfho£l brh‰fëš cŸs ka§bfhè¥ ÃiHfis Ú¡» vGJf. CU¡F btèna x‰iw¡fš k©lg¤Âš  –  k¡fŸ cæiu¡ Fo¡f¤jh‹ Xuhæu« ngÍ©lh« M‰w§ fiujåny mHfhd k©lg¤Âš –  kåj cæiu¡ bfhŸs¤jh‹ Xuhæu« ójK©lh« Myku¤Âåny Mªij myW« bghªÂåny –  Ãšiyfis¥ Ão¡f¤jh‹ F£o¢rh¤jh‹ gy c©lh«. fh£oš thG« ahid¡F« eh£oš thG« óiz¡F« Xuhæu« ngŒój« Ït‰¿‰bfšyh« VJ©L? bf£lhé¡fhuD« FŸseç¡fhuD« - F¥ig¡ F¥igahŒ¡ bfh£o it¤j bghŒbašyh«  e«Kila Åu¤ij mU«Ãåny mê¡f¤jhnd –  ešnyhç‹ m¿itbašyh« Fênjh‹o òij¡f¤jhnd! f‰wyil΢ ÁW kÂ¥ÕL kÂ¥bg© : 10 I.

nfho£l Ïl¤ij ãu¥òf.

4x1=4

1. cUt têghL brŒahkš bt£lbtëia¡ flÎshf têg£lt® . 2. ‘it¡f« Åu®’ v‹W miH¡f¥g£lt® . 3. bg©fŸ Kjèa éisah£Lfis¡ f‰W¡bfhŸSjš nt©L« vd¥ bgçah® T¿dh®. 4. j§fkh«gH« bg‰w Jwéfë‹ v©â¡if . II.

cça x‰WvG¤Jfis vGJf.

3x1=3

1. fšéia f‰ngh«. 2. jhia ngh‰Wnt«. 3.  ešyij brŒnth«. III. ‘c«’ nr®¤J vGJf. 1. ÂU¡FwŸ Áy¥gÂfhu« go¡f nt©oa üšfŸ. 2. ÂUtŸSt® f«g® ghu j䜤jhæ‹ jiykf‹fsht®. 3. khkšyòu« fhŠÁòu« fh©gj‰Fça fiy efu§fŸ MF«. 89

3x1=3

Ïaš MW

brŒÍŸ

òweh}W  ehlhF x‹nwh; fhlhF x‹nwh; mtyhF x‹nwh; äirahF x‹nwh; v›tê ešyt® Mlt® m›tê ešiy; thêa ãynd! * - xsitah®

bghUŸ  ãynk! Ú ehlhf ÏUªjhš v‹d? fhlhf ÏUªjhš v‹d? gŸskhf  ÏUªjhš v‹d? nklhf ÏUªjhš v‹d? v§nf M©fŸ ešyt®fshf  ÏU¡»wh®fnsh m§F ÚÍ« ešyjhf ÏU¡»whŒ, ãynk, Ú thœf! brhšbghUŸ x‹nwh - bjhlU« brhš. ehlhF x‹nwh - ehlhf ÏUªjhš v‹d mšyJ ... vd¤ bjhlU«. mtš - gŸs«; äir - nkL; Mlt® - M©fŸ;  Ï§F kåj®fis¥ bghJthf¡ F¿¤jJ. ešiy - ešyjhf ÏU¡»whŒ.  üš F¿¥ò òweh}W = òw« + eh‹F + üW. v£L¤bjhif üšfSŸ x‹W òweh}W.  Ïªüš, òyt® gy® Ïa‰¿a ghlšfë‹ bjhF¥ò. v£L¤bjhifÍ« g¤J¥gh£L« r§f üšfsh«. r§f Ïy¡»a«
90

òJ¡féij

©izia Ïo¤J¤ bjUth¡F! c£fh® e©gh, eyªjhdh? - Ú xJ§» thœtJ rçjhdh? R£L éušÚ RU§Ftjh? - c‹ Ragy« cd¡FŸ xL§Ftjh? ‘òšyhŒ¥ Ãwªnj‹ ehbd‹W’ - Ú òy«g nt©lh«; bešTl òšè‹ Ïd¤ij¢ nr®ªjJjh‹ - mJ  óäæ‹ gÁia¥ ngh¡féšiy? ‘flèš eh‹xU Jë’ba‹W - Ú fiuªJ nghtš gabd‹d? ‘flèš eh‹xU K¤bj’‹W - Ú fh£L; cªj‹ jiyö¡F! tªjJ ahU¡F« bjçahJ - Ú thœªjij cyf« m¿ahJ; rªj Tl kwªJéL« - c‹ rç¤Âu« ahU¡F ãidÎtU«? ©iz jhdh c‹njr«? - c‹ bjUbth‹ nwah c‹Dyf«, ©izia Ïo¤J¤ bjUth¡F - c‹ bjUit nkY« éçth¡F! v¤jid cau« Ïkakiy! - mš  Ï‹bdhU Áfu« cdJjiy! v¤jid Phåa® Ãwªj jiu - Ú  Ït®fis éŠÁl v‹djil?  óä¥ gªJ v‹déiy? - c‹ òfiH¤ jªJ th§F«éiy!  ehä¥ bghGnj òw¥gLnth« - th  ešyij v©â¢ brašgLnth«! - jhuhghu MÁça® F¿¥ò : féP® jhuhghu vG¢Áä¡f féijfŸ vGJtš tšyt®. MÁçauhf¥ gâah‰¿a Ït®, jäHf muÁ‹ ešyhÁça® éUJ bg‰wt®. òÂa éoašfŸ, ÏJ v§fŸ »H¡F, jhuhghu féijfŸ Kjèad Ït®j« üšfSŸ Áy. Ït® thœªj fhy« 26.02.1947Kjš 13.05.2000tiu. 91

ciueil

njÁa« fh¤j br«kš gR«bgh‹ K¤Juhkè§f® ghuj ehL gH«bgU« ehL.  ÏªehL mayt® M£Á¡F moik¥ g£lJ. moik¤jis Ú§Ftj‰F¡ f©ÙU« brªÚU« ÁªÂd® gy®. jäHf¤Âš R¥Ãukâa Áth, t.nt.R¥Ãukâa«, f¥gnyh£oa jäH‹ t. c. Áj«gu«, thŠÁehj‹, ÂU¥ó®¡ Fku‹  Kjènah® éLjiy¡F¥ ghLg£ld®. Ït®fSŸ xUt® gR«bgh‹ K¤Juhkè§f®. Ãw¥ò« ts®¥ò«  Ïuhkehjòu« kht£l¤Âš gR«bgh‹ v‹D« Cçš 1908M« M©L m¡nlhg®¤ §fŸ K¥gjh«  ehŸ Ãwªjt® K¤Juhkè§f®.  ÏtUila jªijah® c¡»u gh©oadh®, jhah® ϪÂuhâ m«ikah®. Ït® m‹idia  Ïsikæny ÏHªjh®. jhnahL mWRit c©o nghæ‰W. våD«, K¤Juhkè§fU¡F ÏRyhäa¥ bg©kâ xUt® jhah»¥ ghÿ£o ts®¤jh®. gh£oahç‹ m‹giz¥Ãš  Ït® ts®ªjh®. gh£oæ‹ Å£oš ts®ªj ehŸfëš ÏtU¡F¡ f‰Ã¤j MÁça® Fiwtw thÁ¤jh‹  v‹gt® Mth®. gŸë¡fšé K¤Juhkè§f® j« bjhl¡f¡ fšéia¡ fKÂæš cŸs bjhl¡f¥ gŸëæš »¿¤jt¥ ghÂçah®fël« 92

bg‰wh®; gRkiy ca®ãiy¥ gŸëæš Áy M©LfŸ gæ‹wh®. Ëd®, Ït® I¡»a¡ »¿¤jt¥ gŸëæš go¤jh®; Ïuhkehjòu« muR ca®ãiy¥ gŸëæš g¤jh« tF¥ò¥ go¤jh®. Ït® Ïuhkehjòu¤Âš go¤J¡ bfh©oU¡F«nghJ, mªefçš Ãns¡ nehŒ guéaJ; mjdhš, ÏtUila fšéÍ« ã‹wJ. gšJiw m¿Î gŸë¥go¥ò ã‹whY« nfŸéa¿itÍ« g£l¿itÍ« äFÂahf¥ bg‰wh®  Ït®. jäœ, M§»y« M»a ÏUbkhêfëY« tšyik bg‰wh®; m«bkhêfëš brh‰bghêÎ M‰W« Âw‹ bg‰wh®; Áy«g«, FÂiu V‰w«, J¥gh¡»¢ RLjš, nrhÂl«, kU¤Jt« M»adt‰iw¡ f‰w¿ªjh®; Ïsikænyna muÁaèš M®t§bfh©lh®. bghJ¤bjh©oš eh£l« K¤Juhkè§f®, Ïsik Kj‰bfh©nl bghJ¤bjh©oš
93

éLjiy¥ngh® fLikahf ÏUªj ehŸfëš M§»y muR, tlϪÂahéš ÂyfU¡F« bj‹åªÂahéš K¤Juhkè§fU¡F« thŒ¥ó£L¢ r£l« ngh£lJ. k¡fëilna éLjiy nt£ifæid C£oat® Ït®. ‘njÁa« fh¤j br«kš’ vd¤ ÂU. é. fèahz Rªjudh® Ïtiu¥ ghuh£oÍŸsh®.  Ït® g§Fbg‰w éLjiy¥ nghuh£l§fŸ gy. ‘j©Ù® é£nlh ts®¤njh«; f©Ùuhš fh¤njh«’ v‹gJ ghu th¡F. Ïjid bkŒ¥Ã¡FkhW, Ït® gy  Ï‹dšfis V‰W éLjiy¡F ciH¤jh®. jh«
94

kiwÎ I«g¤ijªJ M©LfŸ thœªJ k¡fŸ K‹nd‰w¤Â‰fhf¥ ghLg£l  Ï¥bgUkfdh®, 1963M« M©L m¡nlhg® K¥gjh« ehëš Ïa‰if vŒÂdh®. mjdhš, Ït® Ãwªj ehŸ midt® ãidéY« ã‰F« ehshæ‰W.  ãid΢Á‹d« jäœehL muR, Ï¥bgUkfdhiu¥ ngh‰W«tifæš br‹id khefçš  ÏtUila cUt¢Áiyæid ãWéÍŸsJ. m¢Áiy ãWt¥g£LŸs rhiy¡F  Ït® bga® N£l¥g£LŸsJ. gR«bgh‹ K¤Juhkè§fç‹ thœ¡if tuyhW, eh£L¥g‰¿idÍ« kj  ešèz¡f¤ijÍ« kåjnea¤ÂidÍ« cz®¤JtjhŒ és§F»wJ.

Áw¥ò¡ F¿¥òfŸ K¤Juhkè§fç‹ éU¥g¤Â‰F Ïz§f 06. 09. 1939Ïš kJiu¡F nejhí RghZ rªÂu ngh° tUif jªjh®.  eLt© muR 1995Ïš K¤Juhkè§fUila mŠršjiyia btëæ£L¢ Áw¥Ã¤jJ. K¤Juhkè§f®, j« brh¤JfŸ KGtijÍ« 17 ghf§fshf¥ Ãç¤J, xU ghf¤ij k£L« jd¡F it¤J¡bfh©L Û 16 ghf§fisÍ« 16 ngU¡F  Ïdh« rhrdkhf vG it¤jh®.

95

 Jiz¥ghl«

vJ bgça c©ik? m~J xU Á‰ù®; xU fhy¤Âš brê¥ghf ÏUªjJ.  Ï‹W, ãiyik kh¿¥nghŒ¡ »l¡»wJ; gŠr¤Âš tw©L »l¡»wJ. mªj¢ Á‰ùç‹ nfhoæš xU Foir. ahnuh thœªJé£L¥ nghd Foir mJ. Ï¥nghJ mªj¡ Foir, ÏUtU¡F mil¡fy« jªJŸsJ. m›éUtçš xUt® gh®it m‰wt®; k‰wt® fhš  Ïšyhjt®. mt®fS¡F¥ ÃiH¡f tê vJÎäšiy. khiyæš fil¤bjU _L«nghJ mt®fŸ bršth®fŸ. äŠÁa fhŒ, få, czÎ¥ bghUŸfis k¡fŸ mt®fS¡F¤ jUth®fŸ. mjid czth¡», mt®fŸ c©L thœªjd®. Mdhš, gŠr« tªjÃwF, fil¤bjU bgU«ghY« milg£nl »l¡»wJ. v¥nghjhtJ ÂwªÂUªjhY«  Ïªj ÏUtU¡F« vJΫ »il¥gšiy. vdnt,  ÏUtU« bgU«ghY« g£oå »lªjd®. bjhl®ªJ IªJehŸ vJΫ »il¡fhkš g£oåæš  ÏUªjnghJ, ÏUtU« xU KoΡF tªjd®. m›éUtU« j« cæiu¡ fh¥gh‰¿¡bfhŸs vjidÍ« 96

brŒa¤ Jâªjd®.f© bjçahjtuhš v›tsÎ bjhiyÎ j£L¤jLkh¿¥ nghfKoÍ«? fhš Ïšyhjtuhš C®ªJ v›tsÎ bjhiyÎtiu nghfKoÍ«? g¡f¤ÂèUªj tašfŸ všyh« tw©L »lªjd. bjhiyéš ÏUªjJ C®¤jiytç‹ njh£l«. mtU¡bf‹W jå¥g£l j©Ù® trÂ! njh£l«, gŠr¤ÂY« brê¤ÂUªjJ. m§nf brštbj‹W KoÎ brŒjh®fŸ. fhš Ïšyhjtiu¡ f© ÏHªjt® RkªJ bršYjš nt©L«. fhš  Ïšyhjt® têfh£lΫ f© ÏHªjt® el¤jY« nt©L«. Ï~J mt®fë‹ V‰ghL. têfh£LtJ vëaJ; Mdhš, mj‹go el¥gJ fod«. f© ÏHªjt® _¢R th§f elªjh®. v¥gonah C®¤jiyt® njh£l¤J¡F tªJé£ld®. CU¡FŸ ahU« beU§f mŠR« njh£l« mJ; Ãog£lhš, mo cij cWÂ! njh£l¤Âš gH§fS« fhŒf¿fS« FéªJ »lªjd. fhš Ïšyhjtiu tu¥Ãnyna Ïw¡»é£L, f© ÏHªjt® j£L¤jLkh¿¥ nghŒ¡ if¡F mf¥g£ljid vL¤J tªjh®. gh®it m‰wt®, fhš Ïšyhjtiu¢ RkªJbfh©L Foir¡F¤ ÂU«Ãdh®; vL¤J tªjit Ïu©L _‹W ehS¡F¥ nghJ«. beLehS¡F¥ ÃwF, m‹Wjh‹ mt®fŸ tæwhu c©L cw§»dh®fŸ. fhiyæš vG«nghnj bgU§T¢rš m›éUtU¡F« nf£lJ. C® K¢rªÂæš ã‹W, jiyt® f¤Â¡bfh©L ÏUªjh®, “ahulh, v‹ njh£l¤Âš Ïw§»¤ ÂUodt‹?” Cnu iff£o¥ gaªJ eL§»aJ. v‹d el¡Fnkh? v‹W mŠÁaJ. ahU« ÂU£il x¥ò¡bfhŸs K‹ tuhjjdhš, C®¤jiyt®, ‘Ú njtij’æ‹ nfhéY¡F¥ nghŒ k©oæ£L nt©o, ‘Ú njtij’ia CU¡FŸ miH¤J tªjh®. x›bthUtU« ‘Ú njtij’æ‹K‹ tªJ c©ikia¢ brhšYjš nt©L«. ÂUoatiu¤ njtij f©LÃo¤JéL«; bghŒ brh‹dhY« f©LÃo¤JéL«; jtW brŒjtç‹ fG¤ij beç¤J¡ bfh‹WéL«. C® k¡fŸ x›bthUtuhf tªJ, ‘jh‹ ÂUléšiy’ v‹W th¡F_y« më¤jd®. ahiuÍ« ‘Ú njtij’ bfhšyéšiy.  ÏåæU¥ngh® gh®ita‰wtU« fhš ÏšyhjtU« k£L«jh‹. Kjèš ahU¡F« mt®fë‹ ãidÎ tuéšiy; r£bl‹W ãidÎtu, C®¤jiyt® f¤Âdh®. “mªj bu©L gašfisÍ« ÏG¤J£L th§flh!”  ÏUtU« j£L¤jLkh¿ tªjd®. C® k¡fS¡F¡ f© fy§»aJ. 97

 Ú njtijæ‹K‹, Kjèš f© ÏHªjt® ã‹W brh‹dh®: ‘njtijna!  eh‹ Ãwé¡FUl‹; vjidÍ« f©bfh©L gh®¡f Koahjt‹. jiyt® njh£l¤ijÍ« eh‹ gh®¤jJ Ïšiy” v‹wh®. njtij mtiu vJΫ brŒaéšiy. mL¤J¡ fhš Ïšyhjt® tªjh®. “m«kh! eh‹ Ãwéænyna Klt‹;  el¡f kh£lhjt‹; jiyt® njh£l¤Âš v‹ fhš glnt Ïšiy” v‹wh®. fhš  ÏšyhjtiuÍ« njtij vJΫ brŒaéšiy. m¥goahdhš, ÂUoaJ ah®? C® k¡fS¡F éa¥ò! Ú njtij, nfhéiyé£L btëna tªjË, F‰wthëia¤ j©o¡fhkš ÂU«Ã¥ nghFkh? m¥nghJ, v®ghuhj ãfœÎ x‹W elªjJ. f©Q¡F¤ bjçahj ÏU iffŸ C®¤jiytç‹ fG¤ij beç¤jd. C®¤jiyt® RU©L éGªJ Ïwªjh®. m¥goahdhš, C®¤jiyt®jh‹ ÂUluh? Ïbj‹d éa¥ò! MdhY«, všyh®¡F« cŸS¡FŸ k»œ¢Á! C® k¡fŸ Ú njtijia beU§», “C®¤jiytiu¡ bfh‹wJ V‹?” v‹W nf£ld®.  Ú njtijæ‹ Fuš cWÂahŒ vÂbuhè¤jJ. “Á¿a c©ikia¥ g‰¿ vd¡F m¡fiw Ïšiy. c©ikfënyna bgça c©ikia¤jh‹ eh‹ njLnt‹. ÂUl®fisél¤ ÂUl¤  ö©oat®fisna eh‹ j©o¥ng‹. C® k¡fŸ g£oå »l¡F«nghJ, bkh¤j czÎ¥ bghUŸfisÍ« Fé¤J it¤ÂU¥gt‹jhnd bgça ÂUl‹. Mfnt, F‰wthëia¤ j©o¤nj‹.” “Mkh«. mJΫ rçjh‹...” v‹wJ k¡fŸ T£l«. (eh£L¥òw¡ fij)

98

 Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD« I.

x›nth® vG¤J¡F« xU gâ “ah® Ïjid cil¤jJ?” “Ït‹” -Ϫj ciuahlš e« Å£L¡FŸ mo¡fo el¡»wJ.

mt‹, mtŸ, mt®, Ït‹, ÏtŸ, Ït®, mJ, ÏJ, mit,  Ïit v‹D« brh‰fŸ, F¿¥Ã£l kåjiunah bghUisnah R£o¡fh£l cjλ‹wd. Ï¥go¢ R£o¢brhšy cjΫ vG¤JfŸ Ïu©L. mit m, Ï.  Ït‰iw¢ R£blG¤JfŸ v‹»nwh«. gH§fhy¤Âš ‘c’ v‹gJ« R£blG¤Jjh‹. ‘c’ vG¤J, gy gâfis¢ brŒjJ. cJ¡fh©  v‹whš, ‘r‰W¤ bjhiyéš gh®’ v‹gJ bghUŸ. c¥g¡f« v‹whš, ‘KJF¥g¡f«’ v‹gJ bghUŸ. c«g® v‹whš, ‘nkny’ v‹gJ bghUŸ.  Ï¥bghGJ, R£o¢brhšy ga‹gL¤JtJ Ïšiy.

eh«

‘c’ 

vG¤ij¥

mt‹, Ït‹, mJ, ÏJ vd¢ R£LtJ xUKiw. m¥iga‹  Ï¥bg©  Ï›ÅL v‹W« R£Lnth«. v‹d ntWghL? mt‹, mtŸ v‹w R£L¢brh‰fŸ Mzh, bg©zh v‹gjidÍ« R£o¢ brhšèéL»‹wd. m, Ï R£blG¤JfŸ jåna ã‹W R£L«nghJ, M© bg© midtiuÍ« bghJthf¢ R£L»‹wd.  Ï‹W mJ, ÏJ, mªj, Ϫj, m§F, ϧF v‹D« R£L¢brh‰fns bgUtH¡fh»é£ld. mªj¥g¡f«  ÏªjÅL

99

gæ‰Á édh¡fS¡F¢ R£L¢brh‰fŸ Ï£L, éil vGJf. vJ c‹ ÅL?  v‹ ÅL. ah® c‹ m©z‹?  v‹ m©z‹. c‹ gŸë¡Tl« v§F cŸsJ? v‹ gŸë¡Tl« g¡f« cŸsJ. II.

v, ah, M, X, V. mt‹ brŒjh‹. mtdh brŒjh‹.  Ïu©L bjhl®fS¡F« v‹d ntWghL? Kjš bjhl®, xU brŒÂ k£Lnk.  Ïu©lhtJ bjhl® xU édhit vG¥ò»wJ. brŒÂia édh M¡»a vG¤J vJ? M  eh« VuhskhŒ¡ nfŸéfis¡ nf£f ‘M’ cjλwJ.  Úah? ehdh?  Ï‹W gŸëah? éLKiwah? édh vG¥òtj‰F ntWÁy vG¤JfS« cŸsd. mit: v, V, ah, X.   éil v‹d?  V‹ tªjhŒ?  ah® m§nf?  Únah brŒjhŒ?

III.

‘V’ vG¤J¡F Ï‹DbkhU gâ ‘V’ vG¤J, édh nf£f k£L« ga‹gLtJ Ïšiy. mG¤j« bfhL¤J¢ brhšyΫ ga‹gL»wJ. mt‹ brŒjh‹. mtnd brŒjh‹. Ïu©lhtJ brh‰bwhlçš mG¤j« V‰gl¡ fhuzkhdJ, ‘V’. 100

Óijna ÁwªjtŸ.  

cznt  kUªJ. Ï¥bghGJ, ‘V’¡F kh‰whf¤ ‘jh‹’ga‹gL¤J« tH¡fK«  ÏU¡»wJ. mt‹jh‹ Kjèš tUth‹. Óijjh‹ ÁwªjtŸ. IV.

gæ‰ÁfŸ

1. ËtU« brh‰bwhl®fis édh¢ brh‰bwhl®fshf kh‰Wf. m. gh©oa‹ ešyt‹. M.

m¥Jšyh Å£L¡F tªJé£lh®.

Ï.

flš bgçaJ.

2. bghU¤jkhd édh¢brh‰fis vGJf. m. v‹ édhΡF éil ? M. Ï.

R‰WyhΡF¥ bga® ? cd¡F¥ Ão¤j bghUŸ

bfhL¤ÂU¥gt®fŸ ?

mfuKjè fhQ« gæ‰Á mfuKjèia¥ gh®¤J vG¤Jfë‹ tçiria  eh« m¿jš nt©L«. ‘m’ éš bjhl§F« jäœ cæbuG¤Jfë‹ tçir c§fS¡F¤ bjçÍ« mšyth? m¥goahdhš, Ñœ¡fhQ« brh‰fis tçir¥gL¤Â vGJf. ViH, cyf«, xsit, m‹ò, vUJ, Mir, Xéa«, <£o,  ÏisP‹, x‹W, C¡f«, I«gJ. 1. m‹ò 7. V.

2.

8.

3.

9.

4.

10.

5.

11.

6.

12. 101

tF¥giw¤Âw‹fŸ 1.ngRf. jhuhghu féijæš tU«brh‰fŸ Ïit. Ït‰WŸ x‹W F¿¤J E« fU¤ij IªJ kâ¤Jë ngRf. m. Ragy« M. jiyö¡F Ï. ©iz <. bjU c. Áfu« 2. fU¤jhlš brŒf. gh®it m‰wtU« fhš ÏšyhjtU« njtijæl« brh‹dJ c©ikah? bghŒah? 3. vGJf. I. XçU brh‰fëš éil vGJf. m. xsitah® ghlèš ‘mtš’ v‹gj‹ bghUŸ v‹d? M. xsitah® ghlš Ïl«bg‰w üè‹ bga® v‹d? Ï. _‹W R£blG¤Jfëš Ï‹W eh« ga‹gL¤jhj R£blG¤J vJ? <. brhšY¡F mG¤j« jU« cæbuG¤J vJ?   c. miH¤jhš Ú njtij tU«  e«Ã¡ifah? c©ikah? C. K¤Juhkè§f® Ãwªj C® vJ?  

II.

v‹gJ

XçU bjhl®fëš vGJf. m. v§F ãy« ešyjhf ÏU¡F«? M. óä¥gªÂ‹ éiy v‹d?

 

Ï. bgça ÂUl‹ ah®? V‹? III.  eh‹F tçfS¡F äfhkš F¿¥ò vGJf. m. xsitahç‹ ghlš fU¤J. M. jhuhghu féijæš cd¡F¥ Ão¤j fU¤JfŸ. Ï. F‰w¥ gu«giu¢ r£lK« K¤Juhkè§fç‹ nghuh£lK«.

102

4. vG¤J éisah£LfŸ m. MÁça® X® vG¤ij¢ brhšYjš nt©L«. (v.fh.) ‘f’ vd MÁça® brh‹dJ« clnd khzt®fŸ ‘f’ éš bjhl§F« brhš x‹wid¤ j§fŸ V£oš vGJjš nt©L«. (v.fh.) f¥gš. xnu brhšiy ÏUtnuh Ïu©L¡F« nk‰g£ltnuh vGÂæUªjhš, mt®fŸ éisah£oèUªJ btënaWjš nt©L«. ahU« vGjhj brhšiy vGÂat®fŸ éisah£oš bjhluyh«. mL¤J, MÁça® ntW X® vG¤ij¢ brhšYjš nt©L«.  ÏWÂæš, bt‰¿ bgWgtiu¡ f©LÃo¡fyh«. vGJ« brh‰fŸ bga®¢brh‰fshf ÏU¤jš nt©L«. (ÁªÂ¤J¥ òJ¥òJ¢ brh‰fis vGJ«  Ï›éisah£oš milahs« fhzyh«.)

khzt®fis

MÁça®fŸ

M. khzt®fis¢ ÁW FG¡fshf¥ Ãç¤jš nt©L«. FG¡fëš _tU¡Fnkš ÏU¤jš TlhJ.  

FG¡fS¡F m, j, g v‹gJnghš vG¤jhš bgaçLjš nt©L«. vL¤J¡fh£lhf, MÁça® xU FGΡF`m’v‹w vG¤ij¢ brh‹dJ«, mªj¡ FG cW¥Ãd®fŸ j§fŸ FGé‹ `m’ vG¤Âš bjhl§F« brh‰fis xU ãäl¤Â‰FŸ éiuthf¢ brhšYjš nt©L«. Ïnjnghš x›bthU FGΫ brhšYjš nt©L«. _‹W R‰WfŸ tiu éisah£il¤ bjhlUjš nt©L«. vªj¡ FG äFÂahd brh‰fis¡ T¿anjh mªj¡FG bt‰¿bg‰w FGthf¡ fUj¥gL«. I. II. III.

bga®¢brh‰fis¤jh‹ TWjš nt©L«. T¿a brhšiy Û©L« TWjš TlhJ. m  FG v‹whš, ‘m’  éš bjhl§F« brh‰fis k£Lnk brhšYjš nt©L«. m FG Mir vd¡ T¿dhš jtW. j FG jhtu« vd¡ T¿dhš jtW.

103

thœ¡if¤Âw‹fŸ jhuhghuÂæ‹ féijæš btë¥g£l fU¤J. ‘j‹d«Ã¡if bfhŸ’ v‹gJ. j‹d«Ã¡if bfhŸtj‹ Kjšgo, ‘j‹id m¿tJ’ MF«. c‹id  Ú m¿ªJŸshah? gæ‰Á - 1 c‹ Âwikfis¥ g£oaš ÏLf. vd¡F¤ bjçÍ«. (v.fh.) äÂt©o X£l¤ bjçÍ«, mHfhf vGj¤ bjçÍ«... Ï‹dÃw. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. (c‹ål« cŸs ÁWÁW ÂwikfisÍ« jéuhkš F¿¥ÃLjš nt©L«. njitbaåš, jå¤jhis¥ ga‹gL¤jyh«.) gæ‰Á - 2 Ú f‰W¡bfhŸs éU«ò« Âw‹fis¥ g£oaèLf.  eh‹ éU«ò»nw‹. (v.fh.) nkil¥ng¢R, fâå, eo¥ò... 1. 2.

104

3. 4. 5. 6. gæ‰Á - 3 c‹ål« cŸs Fiwfshf Ú fUJtjid¥ g£oaèLf. eh‹ ÂUªj ãid¡»nw‹. (v.fh.) r£bld¢ Ád«bfhŸtJ, mGtJ, M§»y« ngr¤ ja§FtJ.... 1. 2. 3. 4. 5. 6. gæ‰Á - 4 c‹ v®fhy¡ fdÎfŸ v‹bd‹d? g£oaèLf.  eh‹ fdÎ fh©»nw‹. (v.fh.) br‹idæš ntiy brŒjš nt©L«, m«khΡF eiffŸ th§»¤ jUjš nt©L«, k»GªJ th§Fjš nt©L«... v‹gd nghy) 1. 2. 3. 4. 5.

105

tsu¿ brašghLfŸ ngRjš brašghL : 1

fyªJiuahLjš

k¡fŸ ngh‰W« jiytuhtj‰F cça jFÂfŸ v‹d v‹gjid c‹ e©g®fSl‹ fyªJiuahLf. brašghL : 2

édh¡fS¡F éilaë¤jš

vJ bgça c©ik? - Jiz¥ghl¤Âš Ñœ¡fhQ« T‰WfŸ ahUilait? m. ahulh, v‹ njh£l¤Âš Ïw§»¤ ÂUodt‹?

[C®¤jiyt® / Ú njtij ]

M. m«kh! eh‹ Ãwéænyna Klt‹; el¡f kh£lhjt‹; jiyt® njh£l¤Âš v‹ [gh®it ÏHªjt® / fhš ÏHªjt® ] fhš glnt Ïšiy.  Ï. njtijna!  eh‹ Ãwé¡FUl‹; vjidÍ« f©bfh©L gh®¡f Koahjt‹; jiyt® njh£l¤ij eh‹ gh®¤jJ Ïšiy. [gh®it ÏHªjt® / fhš ÏHªjt® ] <.

Á¿a c©ikia¥g‰¿ vd¡F m¡fiw Ïšiy. c©ikfënyna bgça [C®¤jiyt® / Ú njtij ] c©ikia¤jh‹ eh‹ njLnt‹.

 eo¤jš brašghL : 3

g§nf‰W eo¤jš

vJ bgça c©ik?  –   Jiz¥ghl¤Âš tU« ãfœ¢ÁfSŸ VnjD« x‹wid khzt®fŸ ehlfkhf eo¡f¢ brŒf.  Ïl« : Foir ÅL

g§FbgWnth® : gh®ita‰wt®, fhš ÏHªjt®

gh®it m‰wt® :  Ï‹D« v¤jid ehŸjh‹ Ï¥go¥ gÁahš tho¡ bfh©oU¥gnjh... ! fhš ÏHªjt®

:

v‹d brŒtJ? Cnu m¥go¤jh‹ ÏU¡»wJ. v§F¥ gh®¤jhY« fhŒªJnghŒ¡ »l¡»wJ; jiyt® njh£l« jéu.

gh®it m‰wt® : m~bj¥go? jiyt® njh£l« k£L« gRikahf cŸsJ? fhš ÏHªjt®

:

v¥gonah, mt® njh£l¤Â‰F k£L« j©Ù® tr c©lh«.

gh®it m‰wt® : m¥goba‹whš, m¤njh£l¤Âš äFÂahd fhŒfåfŸ ÏU¡Fnk...... njh£l¤Â‰F¢ br‹W g¿¤J tuyhkh? fhš ÏHªjt®

:

Inah...... jiytU¡F¤ bjçªjhš j©o¥ghnu...! 106

gh®it m‰wt® : j©o¡f£Lnk..... gÁnahL c©Lé£L Ïw¡fyh«. fhš ÏHªjt®

:

Ïw¤jiyél,

tæW

ãiwa

rç nghnth«. el¥gJ el¡f£L«!

vGJjš brašghL : 4

brhštjid vGJjš

brhštjid vGJf. 1. v£L¤bjhif 4. nkLgŸs« 7.
2. xsitah® 5. r§f Ïy¡»a« 8. M¤ÂNo

brašghL : 5

3. g¤J¥gh£L 6. bešè¡få 9. bg©féP®

brhšyh£Á¤Âw‹ ghliy ãiwÎ brŒf.

   

kiyæ‹ Áfu¤ij¤ bjhLtJ Ão¡F« khiy¡ fÂutid Ão¡F« Fæè‹ Fuiy¡ Ão¡F« nfhit¥ Rit¥gJ Ão¡F« khiy el¥gJ Ão¡F« rhiy kÂ¥gJ Ão¡F« F뮪j Fë¥gJ Ão¡F« nr®ªJ

brašghL : 6

v‹Wnk Ão¡F« f©l¿jš

Ñœ¡fhQ« édh¡fëš cŸs édh vG¤Jfis¡ f©l¿ªJ vGJf. 1. be»ê¡ F¥igfŸ bgUFtj‰F¡ fhuz« v‹d? 2. be»ê¡ F¥igfë‹ ga‹gh£il¤ jL¥gJ ah®? 3. be»ê¥ igfis vç¥gjdhš c©lhF« Ôikfis eh« czuhjJ V‹? 4. be»ê¥ igfS¡F kh‰whf¤ Jâ¥igfis¥ ga‹gL¤jyh«, mšyth? 5. be»ê¥ bghUŸfis¥ ga‹gL¤jhj C®fŸ c©nlh? 6. be»ê¥ bghUŸfë‹ ga‹gh£il¡ Fiw¥gJ v›thW?

107

édh v©

édh vG¤J

1 2 3 4 5 6

v

f‰wyil΢ ÁW kÂ¥ÕL kÂ¥bg© : 10 I.

bghU¤Jf.

3x1=3

1. xsitah® - njÁa« fh¤j br«kš 2. jhuhghu - òweh}W 3. K¤Juhkè§f® - ©izia Ïo¤J¤ bjUth¡F II.

cça éilia¤ nj®ªbjL¤J vGJf.

3x1=3

1. flèš vJthf ÏU¤jš nt©L« v‹W jhuhghu TW»wh®? m. Jë M. K¤J Ï. Û‹ 2. eLt© muR K¤Juhkè§fUila mŠrš jiyia btëæ£l M©L m. 1990 M. 1939 Ï. 1995 2. Ú njtijahš j©o¡f¥g£lt® m. Klt® M. C®¤jiyt® III.

Ï. gh®ita‰wt®

Ñœ¡fhQ« bjhl®fëš cŸs édh vG¤Jfis vL¤J vGJf. 1. 2. 3. 3.

nklhf ÏUªjhš v‹d? ešyhÁça® éUJ bg‰w féP® ah®? RghZ rªÂungh° tUif jªj C® vJ? C®¤jiyt®jh« ÂUluh?

108

4x1=4

 Ïaš VG

brŒÍŸ

ÂU¡FwŸ  Ïåait Twš (Ïåik ga¡F« brh‰fis¥ ngRjš)

1.

Ï‹brhyhš
bghUŸ:  m‹ò fyªJ tŠrid Ïšyhj bkŒ¥bghUŸ f©lt®fë‹ thŒ¢brh‰fŸ  Ï‹brh‰fshF«. brhšbghUŸ: 
2.

mfdk®ªJ
bghUŸ: cŸs« éU«Ã xUtU¡F¡ bfhL¤J cjÎtJ ešyJ; Kf« ky®ªJ xUtiu¥ gh®¤J Ïåa brh‰fis¡ TWjš mjidélΫ ešyJ. brhšbghUŸ:  mf‹ - mf«, cŸs«; mk® - éU¥g«; mk®ªJ - éU«Ã; Kf‹ - Kf«; Ï‹brhš - Ïåabrhš; Ï‹brhy‹ - Ïåa brh‰fis¥ ngRgt‹.

3.

Kf¤jh‹ mk®ªÂåJ neh¡» mf¤jhdh« Ï‹brh èånj mw«. *

bghUŸ: Kf¤jhš éU«Ã ÏåikÍl‹ neh¡» cŸs« fyªj Ï‹brh‰fis¡ TW« j‹ikæš cŸsnj mwkhF«. brhšbghUŸ:  mk®ªJ - éU«Ã; mf¤jh‹ M« - cŸs« fyªJ; Ï‹brhèånj  Ïåa brh‰fis¥ ngRjny.

4.

J‹òùc« J›thik ÏšyhF« ah®kh£L«  Ï‹òùc« Ï‹brh yt®¡F.

bghUŸ: všyhçlK« Ï‹g« jU« Ïåa brh‰fis¥ ngRnthçl«, J‹g« jU« tWik mQfhJ. brhšbghUŸ: J‹òùc« - J‹g« jU«; J›thik - tWik; ah® kh£L« - všyhçlK«;  Ï‹òùc« - Ï‹g« jU«.

5.

gâÎila‹ Ï‹brhy‹ Mjš xUt‰F mâašy k‰W¥ Ãw. * 109

bghUŸ:  gâÎ cilatdhfΫ Ï‹brhš ngRgtdhfΫ és§Ftnj xUtD¡F c©ikahd mâfy‹ MF«. clš mHF¡fhf mâÍ« Ãw všyh« c©ikahd mâfy‹fŸ Mfh. brhšbghUŸ: xUt‰F - xUtD¡F; mâ - mHF¡fhf mâÍ« eiffŸ.

6.

mšyit nja mw«bgUF« ešyit eho Ïåa brhè‹. *

bghUŸ: Ãw®¡F e‹ikahdt‰iw éU«Ã Ïåik cila brh‰fis¢ brh‹dhš, ght§fŸ njŒªJ FiwÍ«; mw« ts®ªJ bgUF«. brhšbghUŸ: mšyit - ght«; eho - éU«Ã.

7.

ea‹<‹W e‹¿ ga¡F« ga‹<‹W g©Ã‹ jiy¥Ãçah¢ brhš.

bghUŸ: Ãw®¡F e‹ikahd gaid¤ jªJ, ešy g©ÃèUªJ Ú§fhj brh‰fŸ, tH§FnthD¡F« Ï‹g« jªJ e‹ik ga¡F«. brhšbghUŸ: ea‹<‹W - ešy ga‹fis¤ jªJ; e‹¿ - e‹ik; ga¡F« - bfhL¡F«; jiy¥Ãçah¢ brhš - Ú§fhj brh‰fŸ.

8.

ÁWikÍŸ Ú§»a Ï‹brhš kWikÍ« Ï«ikÍ« Ï‹gª jU«. *

bghUŸ: Ãw®¡F¤ J‹g« éis¡F« ÁWikæèUªJ Ú§»a Ïåa brh‰fŸ kWÃwé¡F« Ï¥Ãwé¡F« tH§FnthD¡F Ï‹g« jU«. brhšbghUŸ: ÁWik - J‹g«; kWik - kWÃwé; Ï«ik - Ï¥Ãwé.

9.

Ï‹brhš ÏåÔ‹wš fh©gh‹ vt‹bfhnyh t‹brhš tH§F tJ.

bghUŸ: Ïåa brh‰fŸ Ï‹g« c©lh¡Ftjid¡ f©lËD«, xUt‹ fLŠbrh‰fis¥ ngRtJ Vndh? brhšbghUŸ: ÏåÔ‹wš - ÏåJ + <‹wš; <‹wš - jUjš, c©lh¡Fjš; t‹brhš - fLŠbrhš; vt‹bfhnyh - Vndh?

 

10.  Ïåa csthf Ï‹dhj Twš fåÏU¥g¡ fhŒft®ª j‰W. *

bghUŸ: Ï‹g« jU« Ïåa brh‰fŸ ÏU¡F«nghJ, J‹g« jU« fLŠbrh‰fis¥ ngRtJ, fåfŸ ÏU¡F«nghJ fhŒfis éU«Ã c©gjid¥ ngh‹wJ. brhšbghUŸ: ft®jš - Ef®jš; m‰W - mJngh‹wJ. (K‹ò go¤jJ ãidéš  ÏU¡»wjh? ‘t‹gh‰f© t‰wš ku« j뮤J m‰W’.) 110

brŒÍ« bjhêny bjŒt« brŒÍ« bjhêny bjŒt« - mªj¤ Âwikjh‹ ekJ bršt« ifÍ« fhYªjh‹ cjé - bfh©l flikjh‹ ek¡F¥ gjé

(brŒÍ«...)

gæiu ts®¤jhš gydhF« - mJ cæiu¡ fh¡F« czthF« btæny ek¡F¤ JizahF« - Ϫj nt®itfŸ všyh« éijahF« Âd« ntiyÍ©L Fy khdK©L tU§fhyK©L mij e«ÃLnth«

(brŒÍ«...)

fhÍ« xUehŸ fåahF« - e« fdΫ xUehŸ edthF« fhÍ« fåÍ« éiyahF« - e« fdΫ ãidΫ ãiyahF« - clš thodhY« gÁ Û¿dhY« - tê kh¿lhkny thœªÂLnth«.

(brŒÍ«...)

- g£L¡nfh£il¡ fšahzRªju«

MÁça® F¿¥ò ‘k¡fŸ féP®’ vd miH¡f¥gL« g£L¡nfh£il¡ fšahzRªju«, vëa jäêš midtU¡F« òçÍ«go féijfis Ïa‰¿at®; Âiuæir¥ ghlšfisÍ«  Ïa‰¿ÍŸsh®. ciH¡F« k¡fë‹ Jau§fisÍ« bghJÎilik¢ ÁªjidfisÍ« j«Kila ghlšfŸtê¥ gutyh¡»dh®. g£L¡nfh£il mUnf cŸs br§f¥gL¤jh‹fhL v‹D« Cçš Ãwªjt®. Ït® thœªj fhy« 13.04.1930Kjš 08.10. 1959 tiu.

111

ciueil

fšèny fiyt©z« nkny cŸs gl¤ij¥ ghU§fŸ. ÏJ fšèš brJ¡»a Á‰g«. c‰Wneh¡»dhš,Ϫj¢Á‰g¤ÂšcŸséa¥òW cUt§fŸbtë¥gL«. ««... bjç»wjh? v§nf brhšY§fŸ gh®¥ngh«. Ïl¥g¡f¤ÂèUªJ gh®¤jhš, fhisæ‹ cUt« bjç»wJ. ty¥g¡f¤ÂèUªJ gh®¤jhš, ahidæ‹ cUt« bjç»wJ.  e‹whf¢ brh‹Ü®fŸ. v›tsÎ mUikahf ÏU¡»wJ! fiyP®fŸ ÏJngh‹W gy Á‰g§fis¢ brJ¡»æU¡»wh®fŸ. mit v§nf ÏU¡»‹wd v‹Wjhnd nf£»Ö®fŸ! thU§fŸ... brhš»nw‹. fhéç ghÍ« nrhHts ehL. mJ fiyfë‹ éisãy«. éa¡fit¡F« f£ll¡fiyÍ« Á‰g¡fiyÍ« bfhê¡F« C® F«gnfhz«. Ï›ñç‹ bj‹òw« mçÁyhW* ghŒ»wJ. Ïj‹ bj‹fiuæš jhuhRu« v‹D« C® mikªJŸsJ. ϧnfjh‹ IuhtÔRtu® nfhéš cŸsJ. Ï~J Vw¤jhH v©ûW M©LfS¡F K‹ Ïu©lh« Ïuhruhr nrhHdhš f£l¥g£lJ.  üW nfhéšfS¡F¢ br‹W f©l Á‰g§fë‹ nguHif¥ gh®¤J k»œªj mDgt¤ij Ϫj xnu nfhéš ek¡F¤ jU»wJ. Ï›tshf¤Âš v§F« Á‰gka«. Ï¡nfhéš Á‰g§fŸ e«ik¢ R©oæG¡F«.

* Ï¡fhy¤Âš muryhW vd tH§f¥gL»wJ. 112

x›bthU Á‰g¤ÂY« xU fijnah fhéankh bghªÂU¡»wJ. K¥òu« vç¤jt‹ (Âçòuhªjf‹) fij xU Á‰g«; ahidia¡ bfh‹W mj‹ njhiy¤ j‹ÛJ cL¤Â¡bfhŸS« ahid cç ngh®¤jt® (f#r«Ahu _®¤Â) fij Ï‹bdhU Á‰g«; moKo njlit¡F« m©zhkiyah® (è§nfh¤gt®) fij k‰bwhU Á‰g«. Ï¥go¡ fijbghªj Á‰g§fŸ gy cŸsd.  Ïuhkhaz, kfhghuj¡ fijfŸ, Ïu k‹kj‹ fijfŸ, Átòuhz¡ fijfŸ vd v©âš ml§fhj fijfŸ e«ik <®¡»‹wd. mt‰Wl‹ gujeh£oa mlÎfS« Áw¥ghf¢ brJ¡f¥g£LŸsd. m‹d« ghè¡F« m‰òj m‹dóuâ,  Ï‹iwa f©jhd¤J¡F m‹nw vL¤J¡ fh£lhf mikªj f©z¥g®, gwit, éy§F, kåj‹ vd¡ fyitahŒ mikªj XUlš Á‰g§fŸ vd, Ï¡nfhéš Á‰g§fŸ jäHf¢ Á‰g¡fiy¢ Áw¥ò¡F xU nrh‰W¥gjkhŒ és§F»‹wd. x›bthU öâ‹ eh‹F g£ilfëY« mikªj Á‰nwhéa§fŸ mçJ« mHFkhŒ Mdit. nfhéè‹ EiHthæèš mikªj VG fU§f‰ gofŸ ‘rçfkgjã’ v‹D« VG ehj¥gofshf to¡f¥g£LŸsd. nrhH k©ly¤J¡FŸ EiHªjhny, v§F«  Ïirbahè, ‘jh«jç»l Ô«jç»l’ v‹D« k¤js ya xè, Åizæ‹ Û£blhè, òšyh§FHè‹ fhd xè, ehfRu ešbyhè... vd ÏirkiHæš eidÍ« mDgt« ek¡F¡ »il¡»wJ. jhuhRu« nfhéè‹ T«Ãa ékhd¤ njh‰wK«, mj‰F¡ ÑnH ÏUòwK« ahidfS« FÂiufS« ó£oa  Ïuj«nghš mikªj k©lgK« th‹btë  ÏufÁa¤ij¡ fh£Ltjhf¡ fh®š nrf‹ (Carl Sagon) v‹w thdéaš m¿P® TWtJ F¿¥Ãl¤j¡fjhF«. 113

r§Ñj¡ fU§f‰gofŸ

XUlš Á‰g§fŸ

mÂg¤j®, mk®ÚÂah®, Ïa‰gifah®, ÏirPhåah®, v¿g¤j®, VdhÂehadh® Kjèa mWg¤J_‹W eha‹kh®fë‹ fijfis¡ TW« fšbt£L vG¤J¤ jiy¥òfSl‹ Toa òil¥ò¢ Á‰g§fŸ f©Q¡F¥ bgUéUªjhf cŸsd. jŠir mu©kid¡F¢ brhªjkhdJ Ï¡nfhéš. mHF thŒªj Ïj‹ giHikia¤ j‰nghJ k¤Âa¤ bjhšbghUŸ Jiwæd® ghJfh¤J tU»‹wd®.  Ïjid kuò milahs¢ Á‹dkhf Íbd°nfh (UNESCO) mik¥ò m¿é¤JŸsJ. x‰iwtçæš Ïjid¡ ‘fiyfë‹ òfèl«’ vdyh«. brašghL - 1 nfhil¡fhy¤Âš Fs§fnsh f©khŒfnsh MWfnsh Ú® t‰¿a ãiyæš fëk© vL¤J¥ bgh«ikfŸ brŒÍ« braš k»œ¢ÁahdJ. Ϫj k»œ¢Á c§fS¡F V‰g£lJ c©lh? ku¥gh¢Á¥ bgh«ikfë‹ Ïl¤ij Ï‹W be»ê¥ (Plastic) bgh«ikfŸ Ão¤J¡bfh©ld. m£ilfŸ, be£ofŸ (bj®kTš), Ô¥bg£ofŸ, ku¡f£ilfŸ, fëk©, ga‹ghl‰w fh»j¤Âš brŒa¥g£l fh»j¡Tœ M»at‰whš mH»a cUt§fŸ brŒJ gh®¡fyh«; f©fS¡F éUªJ më¡fyh«; gil¥gh¡f¤ij ts®¡fyh«.

brašghL - 2 gH§fhy¢ Á‰g¡fiyfis¥ g‰¿¡ fs¥gaz« br‹W m¿ªJbfhŸS« Mtš c©lh? ÂUth%®, jŠrhñ®, f§ifbfh©l nrhHòu«, jhuhRu«, kJiu, ÂUtu§f«, khkšyòu« Kjèa C®fëš cŸs mu©kidfŸ, tuyh‰W MŒtf§fŸ, mU§fh£Áaf§fŸ, bjhšbghUŸJiw¡ fh¥gh£Áaf§fŸ M»at‰iw¡ fhz¥ gaz« nk‰bfhŸsyh«. Ïnjnghš ÂUka«, ju§f«gho, brŠÁ, Ôg§Fo (rkz® nfhéš) M»a C®fS¡F«, bgs¤j¤ jy§fS¡F« gaz« brŒayhnk! »¿¤jt, ÏRyhäa¡ f£ll¡ fiyfŸ M»ad F¿¤J m¿aΫ gaz« bjhluyhnk! 114

 Jiz¥ghl«

rhjid¥ bg©kâ nkç»ôç »ôç m«ikah® nghyªJ eh£oš 1867M« M©L Ãwªjh®. ÏtUila bg‰nwhU¡F IªJ FHªijfŸ. Ïtnu mt®fSŸ Ïisat®.  Ït®j« jªij X® m¿éaš MÁça®. MdhY« FL«g¤Âš tWik. jk¡if kU¤Jt¡ fšé gæy éU«Ãdh®. Mdhš, nghÂa tr Ϛiy. ÏisatŸ nkç, FHªijfS¡F¢ Áw¥ò¥ ghl« brhšè¡ bfhL¤jh®; bréènghš gâéilfŸ brŒjh®. mj‹_y« bghUŸ <£o¤ j« jk¡if fšé gæy cjédh®. nkç, m¿éaš fšé f‰f éU«Ãdh®. Mdhš, bg©Q¡F m¿éaš fšé njit  Ïšiy. rikaš fiyna nghJ« vd¡ fšÿç  ãUthf« T¿aJ. mjid V‰f nkç kW¤jh®. nkç, Ãuh‹R ehL br‹W fšÿçæš nr®ªjh®. j« thœé‹ Ïy¡fhd m¿éaš fšéia¥ gæ‹wh®. j«Kila tWikia ahU« m¿aht©z« fšÿç ehŸfis¡ fê¤jh®. xUKiw _‹W ehŸ czÎ c£bfhŸshjjdhš ka¡f« milªJ ÑnH éGªjh®. mtiu MŒÎ brŒj kU¤Jt® ešy czΫ XŒÎ« junt©L« vd¡ T¿anghJ, cl‹gæY« khzt®fŸ m®¢Á milªJ, gytifæY« cjéd®. m¿éaš nkij Ãôç»ôçia, nkç ÂUkz« brŒJbfh©lh®. mtUl‹ nr®ªJ m¿éaš MuhŒ¢Áæš
nuoa¤Â‹ cjéahš kåj Fy¤J¡F¡ nfL éisé¡F« ò‰WnehŒ k‰W« gytif¤ njhšnehŒfis¡ Fzkh¡fyh« vd¡ f©l¿ªjd®. m«ikah®, j«Kila clšey¤ij¥ gza« it¤J¡ f©LÃo¤j nuoa¤ij¤ jåah® ãWtd« x‹W 50 Ïy£r« lhy®fS¡F éiy¡F th§f K‹tªjJ. Mdhš, j«Kila f©LÃo¥ig m¿éaš cyf¤J¡F¡ bfhilahf tH§»dh® »ôç. mtUila fzt® v®ghuhjéjkhf ég¤Âš ÏwªjÃwF, ÃbuŠR muR, m«ikahU¡F« mtUila bg© FHªijfŸ  ÏUtU¡F« bghUSjé më¡f K‹tªjJ. MdhY« nkç, mjid V‰f kW¤jh®. mj‹ÃwF, mtUila fzt® M‰¿a nguhÁça® gâ mtU¡F më¡f¥g£lJ. m¥gâia mt® Áw¥ghf¢ brŒjh®. mt® nk‹nkY« MuhŒ¢ÁfŸ gy brŒJ nuoa¤Â‹ mQ vilia¡ f©LÃo¤jh®. mtU¡F  Ïu©lhtJ Kiwahf 1911 M« M©L nehgš gçR tH§f¥g£lJ. mj‹ÃwF, mt® gy eh£oduhY« miH¡f¥g£L¥ ghuh£l¥g£lh®; gy g£l§fisÍ« gçRfisÍ« bg‰wh®. bra‰fça brŒj »ôç m«ikah® 1934M« M©L Ïa‰if vŒÂdh®. »ôç m«ikahU¡F¥Ã‹, mt® kfŸ IçD« kUkf‹ n#hèa£ »ôçÍ« bjhl®ªJ m¿éaš MuhŒ¢Áæš
brašghL bghnyhåa«, nuoa«, mQvil, bra‰if¡ f®ŢR Kjèa m¿éaš brŒÂfŸ F¿¤J, m¿éaš MÁçaçl« nf£L m¿ªJbfhŸf.

116

 Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD« 1. brŒÍŸ bkhê vt‹ bfhnyh? ÂU¡Fwëš Ïl«bgW« Ï¢brh‰fŸ jU« bghUŸ v‹d? Vndh? v‹d ga‹fUÂnah? v‹gJ bghUŸ. brŒÍëš Xir¡fhfΫ mG¤j« jUtj‰fhfΫ ga‹gL¤j¥g£LŸs brhš - bfhš.  ÏJ bgU«ghY« Ia¥bghUëš tU«. xU bg©iz¥ gh®¤J, ‘kh‹ bfhš? kæš bfhš?’ v‹whš, ÏtŸ khndh kænyh vd¡ TWtjhf¥ bghUŸ.  ÏJ brŒÍŸ tH¡F. 2. msbgil c¥ò... c¥ò... v‹W ahuhtJ c¥ò 鉻wh®fsh? c¥óccc... v‹W TÎth®fŸ. mšyJ c¥nghxxx.... c¥ò v‹gh®fŸ.  Ïnjnghš khmmm«gH« v‹W Té 鉻wh®fŸ. Ï›thW Ú£o xè¥gjid msbgil v‹g® Ïy¡fz¤jh®. c¥óccc - v‹gJ cæ® msbgil. Vbd‹whš, c v‹D« cæ® vG¤J  Ú©L xè¤jJ. bghŒŒŒ... v‹gJ x‰wsbgil. Vbd‹whš, Œ v‹D« bkŒ vG¤J (x‰bwG¤J) Ú©L xè¤jJ. c§fŸ ng¢ÁèUªJ Ú§fS« Áy vL¤J¡fh£LfŸ juyhnk! 3. ÃiHÍ« ÂU¤jK« ÑnH fhz¥gLgit ÃiHahd brh‰bwhl®fŸ. 1. Á§f« tªjh‹. 2. Ïuhk‹ mGjhŸ. 3. gwitfŸ ghoaJ. 4. mt‹ tªnj‹. Vbdåš, Ï¢brh‰bwhl®fëš cŸs éid¢brh‰fŸ ÃiHahdit. v¥go ÏUªjhš Kiwahf ÏU¡F«? m. tªjJ M. mGjh‹ Ï. ghod <. tªjh‹ ÃiHfŸ neuhkš ÏU¡f eh« Âiz, ghš, v©, Ïl« g‰¿ m¿jš nt©L«. 4. Âiz ca®Âiz, m~¿iz vd¤ Âiz ÏUtif¥gL«. kåj® ca®Âiz Mt®. 117

kåj® mšyhj cæUŸsitÍ« cæu‰witÍ« m~¿iz MF«. bga®¢brh‰fis ca®Âiz¥ bga®, m~¿iz¥ bga® vd¥ Ãç¡»nwh«. Åu‹, m«kh, eof‹, f©z» - ca®Âiz¥ bga®fŸ. ó, ku«, óid, FUé m~¿iz¥ bga®fŸ. gæ‰Á ÑGŸs g¤Âæš t©zäl¥g£l brh‰fëš ca®Âiz¥ bga®¢brh‰fis Í« m~¿iz¥ bga®¢brh‰fisÍ« vL¤J vGJf. “mur‹  nt£ilahLtj‰F¡ fhL  br‹wh‹. mtDl‹ Åu®fS« br‹wh®fŸ;  gâahs®fŸ  ÁyU« br‹wh®fŸ. fh£oš kh‹fŸ Xod; kiy¥gh«ò C®ªjJ. ÂObu‹W fh‰W fLikahf ÅÁaJ; ku§fŸ  Kçªjd. mjid¥ gh®¤J¡ Fu§FfŸ m¢r« bfh©ld; MªijfŸ  my¿d. mu©kidæš muÁ ftiyÍl‹ ÏUªjhŸ. mik¢r®, jsg  M»nahU« ftiyÍl‹ ÏUªjd®. 5. ghš ghš v‹gJ k‰bwhUtif¥ ÃçÎ. bga®¢brh‰fisÍ« éid¢brh‰fisÍ« IªJ ghšfshf¥ Ãç¡»nwh«. mit M©ghš mt‹, m©z‹ bg©ghš mtŸ, muÁ gy®ghš mt®fŸ, ÏisP®fŸ x‹w‹ghš mJ, FÂiu gyé‹ghš mit, khLfŸ M©ghš bga®¢brhš M©ghš éidKoitna bgW«. mt‹ tªjh‹. (bga®) (éid) mt‹ tªjhŸ v‹nwh, mt‹ tªjh® v‹nwh vGJtJ ÃiHahF«.  Ïnjnghšjh‹, Ãw ghš brh‰fisÍ« vGJjš nt©L«. bga® éid mtŸ tªjhŸ mt®fŸ tªjh®fŸ mJ tªjJ mit tªjd

118

gæ‰Á ËtU« ciu¥gFÂæš cŸs ÃiHfis¢ R£o¡fh£o¥ ÃiHÂU¤Â vGJf. “njh£l¤Âš ó¡fŸ ó¤J ÏUªjJ. g¿¥gj‰F¡ fkyh tªjhŸ. Tlnt  ÏuhâÍ« ntâÍ« tªjhŸ. m¥nghJ njh£l¤Âš xU gh«ò Xod. fkyh f¤Âdh‹. Ïuhâ k£L« gaä‹¿¥ gh«ig beU§»dh®fŸ.” 6. mfuKjèia¥ gh®¥ngh« mfuKjèæš cæbuG¤J bgW« tçiria m¿ªnjh«. cæbuG¤J tçir : m M Ï < c C v V I x X xs Ï¥bghGJ bkŒbaG¤J tçirg‰¿ m¿nth«. Kjèš bkŒbaG¤Jfis vGJnth«. bkŒbaG¤J tçir : ¡ § ¢ Š £ © ¤ ª ¥ « Œ ® š › œ Ÿ ‰ ‹ tšèd« bkšèd«  Ïilæd« ¡ § Œ ¢ Š ® £ © š ¤ ª › ¥ « œ ‰ ‹ Ÿ gÂbd£L bkŒbaG¤JfS« mfuKjè tçiræš Ï›thW tªJŸsd. tšbyG¤ij¤ bjhl®ªJ mj‹ Ïdkhd bkšbyG¤J tUtJ neh¡f¤j¡fJ. mL¤J, Ïilæd vG¤JfŸ tU»‹wd.  ‰, ‹ k£L« ÏWÂæš tU»‹wd. m¥goahdhš, mfuKjèæš m¡fhŸ v‹D« brhš Kjèš tUkh? m©z‹ v‹D« brhš Kjèš tUkh? bkŒbaG¤J tçiria¥ ghU§fŸ. m¡fhŸ v‹D« brhšjh‹ Kjèš tU«. m«kh, m¥gh, m©â, m§fho, m‹d«  v‹D« brh‰fis mfuKjè tçiræš vGJtjhdhš m§fho, m©â, m¥gh, m«kh, m‹d« v‹Wjh‹ vGJjš nt©L«. gæ‰Á  Ú§fS« Ka‰Á brŒayh«. mfuKjè tçiræš vGJf. Mik, MÁça®, M©L, ML, M¤Âu«, Mæu«, Mtâ, Miy, MW, M®t«.

119

tF¥giw¤Âw‹fŸ 1. ngRf. g£L¡nfh£ilah® ghlèš Ïl«bg‰w IªJ kâ¤Jë ngRf. m. nt®it M. tU§fhy« 2. édh vG¥òf. ËtU« bghUŸfis ikakhf it¤J, vG¥òf. m. gâÎ M. fLŠbrhš

brh‰fis ikakhf it¤J Ï. rhä

<. óä

cd¡F¤ njh‹W« édh¡fis Ï. fdÎ

<. fš

3. fyªJiuahLf. m. Ïåa brhš ngRnthçl« tWik mQfhJ - c©ikah? M. brŒÍ« bjhêny bjŒt« - Ϫj¡ bfhŸif Kiwahdjh? 4. vGJf. I. XçU brh‰fëš éil vGJf.

m.

vªj M‰¿‹ bj‹fiuæš jhuhRu« cŸsJ?

M. IuhtÔRtu® nfhéiy¡ f£oat® ah®? Ï.

»ôç m«ikah® vªj eh£il¢ nr®ªjt®?

<.

»ôç m«ikah®, j« fztUl‹ nr®ªJ Kjèš f©LÃo¤j bghUë‹ bga® v‹d?

c.

»ôç m«ikah® FL«g« v¤jid nehgš gçR bg‰wJ?

C. J›thik v‹D« brhšè‹ bghUŸ ahJ? v.

v¥nghJ mw« bgUF«?

II. XçU bjhl®fëš éil vGJf.

m.

cŸs« éU«Ã¡ bfhL¥gjidél ÁwªjJ vJ?

M. jhuhRu« nfhéè‹ ékhdK« k©lgK« vjid¡ fh£Ltjhf¡ ‘fh®š nrf‹’ TW»wh®? Ï.

nuoa¤Â‹ cjéahš kåjFy¤J¡F¡ »il¤j ga‹ v‹d?

<.

xUtU¡F c©ikahd mâfy‹fshf¤ Âfœtd vit?

120

III. eh‹F tçfS¡F äfhkš vGJf.

m. V‹ Ï‹brhš ngRjš nt©L«? M. »ôç m«ikahç‹ rhjid. tiuf. IV.. ËtU« F¿¥òfis¡ bfh©L xU f£Liu tiuf. IV jiy¥ò : clšey« fh¥ngh«. 1.

clš öŒik¥ gH¡f§fŸ m. rh¥ÃLtj‰F K‹D« ËD« if, thŒ fGÎjš. M. fhiyÍ« ÏuΫ gš Jy¡Fjš. Ï. ef« bt£Ljš. <. ehŸnjhW« Fë¤jš. c. mG¡f‰w cil cL¤Jjš. 2. czÎ¥ gH¡f§fŸ m. gšiy¡ bfL¡F« bghUŸfis¤ j鮤jš. M. Ñiu, fhŒf¿fis ehŸnjhW« czéš nr®¤J¡bfhŸsš. Ï. < bkhŒ¤j, öÁ goªj bghUŸfŸ th§Ftjid¤ j鮤jš.   3. éisah£L m. khiyæš ehŸnjhW« éisahLjš. M. el¤jš, äÂt©o X£Ljš. Ï. btFneu« bjhl®ªJ bjhiy¡fh£Á gh®¥gjid¤ j鮤jš.

thœ¡if¤Âw‹fŸ 1. ng¢R¤Âw‹ (Ïåait Twš) bt‰¿¡F mo¥gilahdJ ng¢R¤Âw‹. ng¢R¤Âw‹ gy têfëš btë¥gL«. Ïåikahf¥ ngRtJ xUtê. Ïåa ng¢R - ek¡F« bt‰¿ jU«; ÃwU¡F« bt‰¿ jU«. m. ËtU« brh‰fëš Ãwiu Kf« kyu it¡F« brh‰fis¡ f©l¿f. 1. Mfh! 4. e‹¿ 7. r»¡féšiy 2. ml, ¢nr! 5. e‹W 8. mUik 3. X! 6. Rkh® 9. nkhr« M. eh‰fhèÛJ V¿ã‹W ÑnH F¤J¡fh£L« F¤J ¡fh£L« ÁWt‹, m¥ghél« v®gh®¡F« ng¢R vJ? m. nlŒ, v¢rç¡if! Ï. mUik mUik! M. eh‰fhèia cil¤Jélhnj! 121

 Ï.

<.

mL¤J v¥nghJ gh®¡fyh« v‹W cwéd® nf£»wh®. ah® ngRtJ n gRtJ Ïåa Ïå a ng¢R? m. ÃiH¢R¡ »lªjhš gh®¡fyh«! M. ehk ãid¡»wJ v§nf el¡FJ? Ï. f£lha« Ó¡»u« rªÂ¥ngh«. Ïåa ng¢R¡F« ghrh§F¥ ng¢R¡F« ntWghL c©L. ÏåaJ vJ? ghrh§F vJ? f©l¿f. m. c‹ ng¢R Áw¥ghf ÏUªjJ. M. c‹id¥nghy¥ ngRtj‰F cyf¤Âš Mns Ïšiy. Ï. ngh£oæš Ú bt‰¿ bgWthŒ. <. c‹ndhL ngh£o ngh£lhš Ïkakiyna öŸöŸ MF«.

2. vGJf.  Ïu©L %ghŒ¡F xUbghUŸ th§Fjš nt©L«. fil¡fhuçl« ÏUgJ %ghŒ¤jhis Ú£L»whŒ. fil¡fhu® Kf« Rë¤J¢ Ášyiw Ïšiyah vd¡ nf£»wh®. fil¡fhuç‹ kd¤ij kh‰W« Ïåa éil vJ? 3. ÏuÁ¤jš Á‰g§fis¥ gh®¤J ÏuÁ¤Ô®fsh? gil¥gJ xU fiy.  ÏuÁ¥gJ k‰bwhU fiy.  ÏuÁ¡f¤ bjçªjt®fŸ k»œ¢Á ä¡ft®fshf ÏU¡»wh®fŸ. Âiu¥gl§fisÍ«, Âiu¥gl¥ ghlšfisÍ« ÏuÁ¥gt®fŸ gy® ÏU¡»wh®fŸ. Mdhš, mJ k£Lkh? Ïir, Xéa«, Á‰g« vd ÏuÁ¥gj‰F¥ ÏuÁ¥gj‰F¥ gy fiyfŸ  ÏU¡»‹wd. thdéš, é©Û‹, KGãyÎ vd¥ gy Ïa‰if¡ fh£ÁfŸ  ÏU¡»‹wd. m. v¤jidKiw gh®¤jhY« cd¡F¢ rè¡fhj Ïa‰if¡fh£Á vJ? mJg‰¿ _‹W tçfŸ vGJf. M. Á‹dŠÁW F‹¿š mšyJ kiyæš V¿¥ guªj fh£Áfis¡ f©l mDgt« c©lh? ÏUªjhš, mJ F¿¤J F¿¤J _‹W tçfŸ vGJf.  Ï. e« ghl¥gFÂæš cŸs Á‰g¡fh£Áfëš c‹id¡ ft®ªj Á‰g¡fh£Á vJ? V‹?

122

tsu¿ brašghLfŸ ghLjš Âw‹

brašghL - 1

Ñœ¡fhQ« ghliy XirÍl‹ ghLf.  Ï‹brhš mHF Kšiy mU«Ãjœ méH kz« fkGnk! gHF jäêš ngÁo‹ mäœjhŒ v‹W« Ïå¡Fnk! Ãwç‹ beŠr« ò©gl¥ ngR»‹w nghÂny! cwÎ bf£L¥ nghŒéL« cŸs« mjdhš thoL« fåia é£L¡ frªÂL« fhia Åâš fo¥gnjh?  Ïåa brh‰fŸ ÏU¡ifæš ÏU¡ifæš  Ïêªj brhšiy ciu¥gnjh? ciu¥gnjh?

nf£lš Âw‹

brašghL - 2

ÑGŸs ciu¥g¤Âia MÁça® go¡f, khzt®fŸ c‰W¡nf£L édh¡fS¡F éilaë¡f. kåjDila kd¤Âš cz®¢Áfis vG¥Ã mHifÍ« Ï‹g¤ijÍ« më¡»‹w g©ò mHF¡fiyfS¡F c©L. mHF¡fiyfŸ, kd¤Âny cz®¢Áia vG¥Ã mHF¡ fh£ÁiaÍ« Ï‹g cz®¢ÁiaÍ« bfhL¤J k»œé¡»wgoædhny, ehfçf« gil¤j k¡fŸ mHF¡ fiyfis¥ ngh‰W»wh®fŸ; ngâ ts®¡»wh®fŸ; JŒ¤J Ï‹ò‰W k»œ»wh®fŸ. mHF¡fiy¡F Ï‹fiy v‹W« fé‹fiy v‹W« e‰fiy v‹W« ntW bga®fŸ c©L. Ï›tHF¡ fiyfŸ IªJ. mit, f£ll¡fiy, Á‰g¡fiy, Xéa¡fiy,  Ïir¡fiy, fhéa¡fiy fhéa¡fiy v‹gd. kæiy Óå. nt§flrhä, jäH® ts®¤j mHF¡fiyfŸ

123

édh¡fŸ 1. ehfçf« gil¤j k¡fŸ vjid¥ ngh‰W»‹wd®? 2. mHF¡fiy¡fhd g©ò ahJ? 3. mHF¡fiy¡fhd ntW bga®fis vGJf. 4. mHF¡fiy v¤jid tiffshf¥ Ãç¡f¥g£LŸsJ? 5. ciu¥g¤Â¡F¥ bghU¤jkhd jiy¥ÃLf.

go¤jš Âw‹

brašghL - 3

ÑGŸs ciu¥g¤Âia Funy‰w Ïw¡f¤Jl‹ go¤J¡ fh£Lf.  Ú®tsK« ãytsK« cila jäœeh£oš g©il¡fhyKjš g殤bjhêny Áwªj bjhêyhf¡ fUj¥g£L tU»‹wJ. K‰fhy¤ jäH®, bjhGJ©L thH éU«Ãdh® mšy®; cGJ©L thHnt éU«Ãdh®fŸ. ‘Óiu¤ njo‹ Viu¤ njL’ v‹wh® xU òyt®. V®¤bjhêš ÏåJ eilbgWtj‰F kiH Ï‹¿aikahjJ. jhŒ Kf§fhzh¥ ßisÍ«, kiH Kf§fhzh¥ gæU« brê¥giltšiy. Mfnt, jäœeh£lh® thd¤Âny jtG« nkf¤ijna neh¡» thœªjh®fŸ. X§» ca®ªj kiyfëš kiHnkf« jtH¡ f©lhš jäH® cŸs« jiH¡F«. fh®nkf¤Â‹ Ïilna ä‹dš År¡ f©lhš, mt® cŸs«  JŸë k»G«. M‰WÚuhY« kiHÚuhY« czÎ¥ bghUŸfis éisé¡»‹w cHtiu¤ jäœehL ghuh£o k»œªjJ. ‘cHt® Vuo¡F« ÁWnfhny muruJ br§nfhiy el¤J« nfhš’ v‹W ghodh® f«g®. Ï¡fU¤ij kd¤Âšbfh©L, “cHΡF« bjhêY¡F« tªjid brŒnth« - Åâš c©L fë¤ÂU¥nghiu ãªjid brŒnth«” v‹wh® ghuÂah®. uh.Ã. nrJ¥ÃŸis, jäœ éUªJ

fyªJiuahlš

brašghL - 4

Ñœ¡fhQ« ciuahliy¥ go¤J tF¥Ãš cdJ fU¤ij _‹W kâ¤Jë ngRf. K»y‹

: Ïåah! Ï‹iwa Ïy¡»ak‹wéHh¥ ng¢R¥ngh£oæš eh‹ ngr¥ nghtjid ãid¤jhš vd¡F m¢rkhf cŸsJ.  Ïåa‹ : V‹ m›thW TW»whŒ? ‘IªJ ãäl« ngRtj‰F eh‹F kâ neu« ciH¡f nt©L«’ v‹gh®fŸ. Ú eh‹F ehŸfshf Ïj‰fhf ciH¤J¡ bfh©oU¡»whŒ mšyth? K»y‹ : Mkh«. Mdhš, ‘ahid¡F« mo rW¡F«’ v‹gh®fŸ. vd¡F¢ r‰W¥ gj‰wkhfnt cŸsJ.  Ïåa‹ : K»yh, ‘Ka‰Á ÂUéidah¡F«’ v‹D« tŸStç‹ th¡F v‹W« bghŒ¡fhJ; cWÂÍl‹ ÏU; bt‰¿ cd¡nf!

124

brhš cUth¡Fjš

brašghL - 5

F¿¥òfis¡bfh©L brh‰fis cUth¡Ff. 1. KjbyG¤J, j§f¤Â‹ _‹whbkG¤J;   Ïu©lhbkG¤J, Kjštåš _‹whbkG¤J;   _‹whbkG¤J, gjéæ‹  _‹whbkG¤J. m~bj‹d? 2. KjbyG¤J, jFÂæ‹ KjbyG¤J;   Ïu©lhbkG¤J, Ûäiræ‹ Ïu©lhbkG¤J; _‹whbkG¤J, mäœj¤Â‹ _‹whbkG¤J. m~bj‹d? 3. KjbyG¤J, gz¤Â‹ KjbyG¤J;  Ïu©lhbkG¤J, ju¤Â‹ KjbyG¤J; _‹wh« vG¤J, éiyæ‹ KjbyG¤J. m~bj‹d?

 üyf¤ij¥ ga‹gL¤Jjš

brašghL - 6

gl¤ÂYŸs m¿éaš m¿P®fë‹ f©LÃo¥òfis üyf« thæyhf m¿ªJ vGJf.

Ir¡ ãô£l‹

r®.Á.é. Ïuhk‹

125

brhšy¡nf£L vGJjš

brašghL - 7

Ñœ¡fhQ« ciu¥g¤Âia¢ brhšy¡nf£L vGJf. nkç, Ãuh‹RehL br‹W fšÿçæš nr®ªjh®. j«thœé‹ Ïy¡fhd m¿éaš fšéia¥ gæ‹wh®. j«Kila tWikia ahU« m¿aht©z« fšÿç ehŸfis¡ fê¤jh®.

vL¤J vGJjš

brašghL - 8

v®¢brhš m¿ªJ vGJf. ( ešyit, få, kWik, edÎ, J‹g«, btŸis, Ñœ, gfš, nkL, fr¥ò ) fhŒ

X

 Ï«ik

få

ÏuÎ

X

X

fW¥ò

X

mšyit

X

gŸs«

X

 Ï‹g«

X

nkš

X

fdÎ

X

 Ïå¥ò

X

ka§bfhè vG¤Jfis vGJjš

brašghL - 9

bfhL¡f¥g£LŸs ka§bfhè vG¤Jfis¡bfh©L brh‰fis ãiwÎ brŒf. H, Ÿ, è, ê, š, s k

iy

=

vêyh

=

KHbth

=

bjh ò

yhë

=

yh§FHš =

mšè¡F

« =

126

kHiy

bghU¤Jjš

brašghL - 10

v®¥ ghš brhšiy¡ f©l¿ªJ bghU¤Jf. 1. khzt‹

muÁ

m¿ªJbfhŸS§fŸ

2. cHt‹

njhê

ghš gfh¥ bga®fŸ

3. ÁWt‹

khzé

FHªij

ngij

4. gh£l‹

ÁWä

Á‰Ã

m¿thë

5. njhH‹

gh£o

ViH

nkij

6. mur‹

cH¤Â

mik¢r‹

nehahë

f©l¿ªJ vGJjš

brašghL - 11

Ñœ¡fhQ« bjhl®fëš cŸs Ãwbkhê¢ brh‰fis¡ f©l¿ªJ vGJf. (F¿¥ò : jå¡F¿iy mL¤J ufu x‰W (®) tªjhš mJ Ãwbkhê¢ brhš) 1. m®¢Rd‹ éš é¤ijæš Áwªjt‹ Mth‹. 2. ‘j®k« jiyfh¡F«’ v‹gJ gHbkhê. 3. Áwªj ã®th» vd¥ ghçntªjid midtU« ghuh£od®. 4. f®¥óu« V‰¿ Ïiwtid têgLtJ Ïašò. 5. ‘v©â¤ Jâf f®k«’ v‹gJ tŸSt® th¡F. 6. R‰Wyhéš jh‹ f©l Ïa‰if¡fh£Áfis¡ fiyauÁ t®â¤J¡ T¿dhŸ. 7. òÂjhf¡ f£l¥g£l mªj Å£o‰F ne‰W¤jh‹ t®z« ór¥g£lJ. 8. r®¥g¤Âid¡ f©lJ«, Ñç¥ÃŸis mjid¤ jh¡f K‰g£lJ. 9. Ú ngRt‹ m®¤j« vd¡F¥ òçaéšiy. 10. jhŒ, j‹ FHªij¡fhf¡ nfhéèš m®¢rid brŒJ Ïiwtid têg£lhŸ. (v. fh.)1. m®¢Rd‹ 2.

5.

8.

3.

6.

9.

4.

7.

10.

127

brhš cUth¡Fjš

brašghL - 12

vG¤J¡ FéašfëèUªJ ‘iu’  k‰W« ‘iw’  v‹D« vG¤Âš KoÍ« brh‰fis cUth¡Ff. m¢brhšè‹ bghUis¡ FGéš fyªJiuahLf.

F

 Ï

iu

iu

fiu

fiw

 f

c m

f‰wyil΢ ÁWkÂ¥ÕL kÂ¥bg© : 10 1. bghUŸ TWf. m. goW

2X1=2

M. mk®

2. ÑGŸs bjhl®fëš Ïl«bg‰WŸs e£bgG¤J¢ brh‰fis t£läLf.

2X2=4

m. »ôç m«ikahç‹ FL«g« tWikÍl‹ ÏUªjJ. M. »ôç m«ikah® j« f©LÃo¥ig m¿éaš cyF¡F¡ bfhilahf tH§»dh®. 3. ãu¥òf.

2X1=2

m. k¡fŸ féP® vd miH¡f¥gLgt®

.

M. Ï‹iwa f©jhd¤J¡F m‹nw vL¤J¡fh£lhf¤ Âfœªjt® 4. brh‰bwhlçš fhQ« ÃiHia¤ ÂU¤Jf. m. mt‹ go¤jJ.

M. mtŸ ghodh‹

128

. 2X1=2

 Ïaš v£L

brŒÍŸ

jå¥ghlš *

fšiy¤jh‹ k©iz¤jh‹ fhŒ¢Á¤jh‹ Fo¡f¤jh‹ f‰Ã¤ jhdh?  Ïšiy¤jh‹ bgh‹id¤jh‹ vd¡F¤jh‹ bfhL¤J¤jh‹ Ïu£Á¤ jhdh? mšiy¤jh‹ brhšè¤jh‹ Miu¤jh‹ neht¤jh‹ Inah v§F« gšiy¤jh‹ Âw¡f¤jh‹ gJk¤jh‹ òéæšjh‹ g©â dhnd.

1

tz¡f«tU« Áyneu« Fku f©l tè¥òtU« Áyneu« tèa¢ brŒa¡ fz¡FtU« Áyneu« nt£il ehŒnghš fo¡ftU« Áyneu« fat®¡ bfšyh«  Ïz¡ftU« gojäiH¥ gho¥ gho v¤jidehŸ ÂçªJÂçªJ cHšnt‹ Iah! Fz¡flny mU£flny mRu uhd Fiufliy bt‹wgu§ F‹W shnd!

2

*

- Ïuhk¢rªÂu¡ féuha®

129

ghlš 1 - bghUŸ fšiyÍ« k©izÍ« fhŒ¢Á¡ Fo¡f Ïiwt‹ brhšè¤ juéšiyna! bgh‹bghUŸ bfhL¤J v‹id¡ fh¡fΫ Ïšiyna! Ïj‰fhf ahiu¡ F‰w« brhšè v‹d ga‹? v§F«, všyhçlK« gšiy¡fh£o¥ ÃiH¡FkhW Ïiwt‹ v‹id¥ gil¤Jé£lhnd! brhšbghUŸ  Ïu£Á¤jhdh?

- fh¥gh‰¿dhdh?

mšiy¤jh‹

- mJΫ mšyhkš

Miu¤jh‹

- ahiu¤jh‹

gJk¤jh‹

- jhkiuæš cŸs Ãuk‹

òé

- cyf«

ghlš 2 - bghUŸ gh£L¥ gho¥ gçR th§f¥ gz« gil¤jt®fis¥ gh®¡f¥ nghF«nghJ, Áy neu« mt®fŸ tz¡f« brhšè tunt‰»wh®fŸ. Áyneu« v‹id¡ f©lJ« mt®fS¡F¡ Fkuf©l tè¥ò tU»wJ. Kf¤ij¤ ÂU¥Ã¡ bfhŸ»wh®fŸ. Áy neu«, v‹id V¿£L« gh®¡fhkš nt©Lbk‹nw fz¡F¥ ò¤jf¤ij¥ òu£L»wh®fŸ. Áyneu« ehŒfis¥nghy¡ fo¡f tU»wh®fŸ. Ï¥go¥g£l fat®fël« jäiH¥ gho¥gho¥ gçR th§f Ï‹D« v¤jid ehŸ, eh‹ ÂçªJ miynt‹? xè¡F« flyhf ÏUªj mu¡f®fis bt‹wtnd! ÂU¥gu§ F‹w¤Âš és§F« KUfh! TW. brhšbghUŸ Fkuf©l tè¥ò

- xUtif tè¥ònehŒ

 Ïz¡ftU«go

- mt®fŸ kd« fåÍ«go

Fz¡flny! mU£flny!

- KUfid Ï›thW miH¡»wh®

Fiuflš

- xè¡F« flš; mRu®fŸ flš toéš tªjh®fŸ v‹gJ fij

gu§F‹Wsh‹

- ÂU¥gu§F‹w¤Âš cŸs KUf‹

 üšF¿¥ò òyt® gy®, m›t¥nghJ ghoa gy ghlšfŸ bjhF¡f¥glhkš ÏUªjd. mt‰iw¤ ‘jå¥ghlš Âu£L’ v‹D« bgaçš bjhF¤JŸsd®. bgU«ghyhd ghlšfŸ ÏUüWKjš KªüW M©LfS¡FŸ ghl¥g£lit. ghl¥gFÂæš  Ïl«bg‰WŸs ghlšfis¥ ghoat® Ïuhk¢rªÂu¡féuha®; J‹g¤ijÍ«  eif¢RitnahL brhštš tšyt® Ït®. 130

mªj¡ fhy« Ϫj¡ fhy« bed¢rij všyh« vG t¢rJ mªj¡ fhy« - vijÍ« neçš gh®¤nj ã¢ræ¥gJ  Ïªj¡ fhy« Mkh... Ϫj¡ fhy« kiHtU« v‹nw kªÂu« brârJ mªj¡ fhy« - mJ... mªj¡ fhy« kiHia¥ bghêa it¡fnt vªÂu« tªjJ  Ïªj¡ fhy« Mkh... Ϫj¡ fhy«.  ÏêFy« v‹nw Ïd¤ij btW¤jJ mªj¡ fhy« - k¡fis  Ïiz¤J miz¡f Ka‰Á g©QtJ  Ïªj¡ fhy« Mkh... Ϫj¡ fhy« Ânuhgij j‹id¤ Jæš cçŠrJ mªj¡ fhy« bg©iz¤ bjh£L¥ gh¤jh R£L¥òLth‹  Ïªj¡ fhy« Mkh.. Ϫj¡ fhy« rh°Âu« go¥gJ mªj¡ fhy« rç¤Âu« go¥gJ Ϫj¡ fhy« nfh¤Âu« gh®¥gJ mªj¡ fhy« Fz¤ij¥ gh®¥gJ Ϫj¡ fhy« g¡Â K¡»a« mªj¡ fhy« go¥ò K¡»a« Ϫj¡ fhy« f¤Â Ô£LtJ mªj¡ fhy« ò¤Â Ô£LtJ Ϫj¡ fhy« bg©iz¥ ngbad¥ ngÁ miz¢rJ mªj¡ fhy« - thœé‹ f©âš x‹whŒ v©â el¥gJ  Ïªj¡ fhy« Mkh... Ϫj¡ fhy«. - cLkiy ehuhazfé MÁça® F¿¥ò : cLkiy ehuhazfé j䜤 Âiu¥gl¥ghlš MÁçaU« ehlf vG¤jhsU« Mth®. ghku k¡fëilna éê¥òz®it V‰gL¤J« tifæš rKjha¥ ghlšfis vG¢ Ó®ÂU¤j¡ fU¤Jfis¥ gu¥Ãat®. ‘gF¤j¿Î¡ féuha®’ vd¤ jäHf k¡fshš miH¡f¥gLgt®. Ït® thœªjfhy« 25. 09. 1899Kjš 23. 05. 1981 tiu. 131

ciueil

ja¡f« Ï‹¿¤ jäênyna ngRnth« ÅL “ky®...” m¥gh miH¤jh®. “v‹d¥gh?” v‹whŸ ky®. ky®, Mwh« tF¥ò¥ go¡»whŸ. “ngh°£ MÕ° tiu¡F« bfhŠr« nghæ£L t®¿ah?” v‹wh® m¥gh. ky®, mtiu Kiw¤jhŸ. “mŠrš ãiya«’D brhšy¤ bjçahjh c§fS¡F?” v‹W nf£lhŸ. “bjçÍ«kh. Mdh, brhšy¤ ja¡fkh ÏU¡F. ahU« Áç¥gh®fnsh‹D gakh ÏU¡F” v‹wh® m¥gh. “Ïj‰F¥ ngU jhœÎkd¥gh‹ikæ‹D v§f MÁça® brh‹dh®” vd btL¡bfd¢ brh‹dhŸ, ky®. “ngh°£ MÕn[ gH»¥ ngh¢R” v‹wh® m¥gh, kWgoÍ«. “gH¡f¤Âš ÏUªJ éLglQ«. ehbk‹d moikah‹D v§f MÁça® nf£»wh®!” vd¡ fU¤jhliy¤ bjhl®ªjhŸ ky®. “go¥goah kh‰¿¡ bfhŸ»nw‹. rçah?” v‹wh® m¥gh.

bjçÍ«. Mdhš, ngrkh£nlh«. V‹? oé

-

bjhiy¡fh£Á

blèngh‹ -

bjhiyngÁ

nuonah

-

thbdhè

~ng‹

-

ä‹éÁ¿

og‹

-

Á‰W©o

nr®

-

eh‰fhè

O

-

njÚ®

iy£

-

és¡F

fu©£

-

ä‹rhu«

j«s®

-

Ftis

132

Å (m¥ghΫ kfS« ngÁ¡bfh©nl el¡»wh®fŸ.) m¥gh ky® m¥gh

: : :

ky®... éiuth th! g°i[¥ Ão¡fQ«. m¥gh! Ú§f brh‹dJ kwªJ ngh¢rh? v‹d brh‹nd‹?

ky®

:

c§fS¡F¥ g¤J taR ÏU¡F«nghnj kJiuæš, ‘bgçah® ngUªJ ãiya«’D bga®¥ gyifæš go¢nr‹D brh‹Ü§f.  Ï¥g c§fS¡F taR eh‰gJ.

m¥gh

:

Ú brhštJ rçjh‹. K¥gJ eh‰gJ M©LfS¡F K‹d® ngUªJ‹D brh‹dh ahU¡F« òçahJ. Mdhš, Ï¥g všyhU¡F« òçÍJ. mjdhš, ‘ngUªJ’‹nd brhšyyh«!

ky®

:

obuæid ‘Ïuæš t©o’‹D brhštJ, rçjhnd¥gh!

m¥gh

:

bjhl¡f¤Âš òift©o‹D brh‹ndh«. t©ofŸ fçahš Xoa fhy« mJ. òifia¡ f¡»¡bfh©L XL«. Ï‹iw¡F« m¥go¢ brhštš j¥Ãšiy.‘òift©o’‹DbrhšY«nghJ, mj‹ tuyhW« ãidΡF tU«. Ïuæiy¤ ‘bjhl®t©o’ vd¢ brhšY« tH¡fK« ÏU¡»wJ. ngh£nlhit¥ ‘òif¥gl«’ v‹Wjhnd brhš»nwh«!

ky®

:

m¥gh! ngUªJ tªjh¢R.

bjçÍ«. Mdhš, ngrkh£nlh«. V‹? ir¡»Ÿ

-

äÂt©o

nuhL

-

rhiy

Ãsh£ghu« MÕ°

-

eilnkil mYtyf«

Ãis£ ng§¡

-

th}®Â t§»

Áåkh

-

Âiu¥gl«

Âna£l®

-

Âiuau§F

j£l¢R¥bgh¿

M°g¤Âç

-

kU¤Jtkid

il¥iu£l® -

133

tF¥giw “ky®!” MÁça® T¥Ã£lh®. ky® vGªjhŸ. “ngh®il mê” v‹wh®. “fU«gyifia¤jhnd!” v‹whŸ ky® ml¡fkhf. “mllh! ehnd kwªJé£nl‹. eh¡»š fë«ònghy x£o¡»l¡F¥ gH»¥nghd brhš!” v‹wh® MÁça®. “fë«ò v¥go¥ nghF«?” vd¡ nf£lhŸ, ky®. “všyhU« cz®ªJ ngr¥ ngr¡ fë«ò fiuÍ«” v‹wh®, MÁça®. mL¤j ehŸ... (tUif¥ gÂé‹nghJ ntbwhU fU¤jhlš elªjJ.) MÁça® bga® thÁ¤jh® : “M®. m»yh... v°. m¿Î... v«. Ïåa‹... v‹. ky®” thÁ¤J Ko¤jJ« ky® vGªJ nf£lhŸ. ky® : bgaç‹ K‹bdG¤ij (Ïåîaš) M§»y¤ÂY« bgaiu¤ jäêY« ÏUbkhê fyªJ vGJ»nwhnk, ÏJ Kiwah? MÁça® : Kiwa‰wJjh‹! bkhê F¿¤J ek¡FŸs m¡fiwæ‹ikjh‹  Ïj‰F¡ fhuz«. VnjD« xU bkhêæšjh‹ bgaiuÍ« K‹bdG¤ijÍ« vGJjš nt©L«. Ϫj kh‰w¤ij ekJ tF¥giwæš ÏUªnj bjhl§fyh«. Ïånkš, bgaiuÍ« K‹bdG¤ijÍ« jäênyna vGJtJ vd eh« cWÂbfhŸnth«. khzt®fŸ : cWÂbkhê vL¤J¡bfhŸnth«! mL¤j ehŸ tUif¥ gÂΠϥgo elªjJ... “Ïuh. m»yh... R. m¿Î... kh. Ïåa‹... eh. ky®” (tF¥giwæš bfh©lh£l«) bjçÍ«. Mdhš, ngrkh£nlh«. V‹? f«¥ô£l® fhny{ Íåt®Á£o bly°nfh¥ bj®khÛ£l®

-

fâå fšÿç gšfiy¡fHf« bjhiyneh¡» bt¥gkhå

Ï©l®be£ °Tš ræ‹° ik¡uh°nfh¥ e«g®

134

-

Ïiza« gŸë m¿éaš E©nzh¡» v©

Û©L« ÅL ky® : m¥gh! gH¡f« khWkh? kh‰w« tUkh? m¥gh : khW«. v‹ m¥gh fhy¤Âš, xUtiu xUt® gh®¤J¡bfh©lhš, ‘ek°fhu«’ vd¢ brhšth®fŸ. Ï‹W mHfhf¤ jäêš, ‘tz¡f«’ brhš»wh®fŸ. bjhiyngÁia vL¤jJ« tz¡f« brhš»wh®fŸ. $uhk‹, $k vd vGJ« tH¡f« bgU«ghY« nghŒé£lJ. ÂU., ÂUk v‹Wjh‹ vGJ»nwh«. ‘r®tfyhrhiy’ia¥ gšfiy¡fHf« v‹W«, ft®diu, ‘MSe®’ v‹W« brhštJ eilKiw M»é£lJ. ‘°Å£ °lhš’ Ï¥nghJ ‘Ïå¥gf«’ M»é£lJ. ‘oô¥ iy£ thlif¡F¡ »il¡F«’ v‹D« bga®¥gyif, ‘FHš és¡F »il¡F«’ vd kh¿ ÏU¡»wJ. ky® : Ãwbkhê¢brh‰fŸ gy Ï›thW khwéšiyna, V‹? m¥gh : k¡fŸ V‰W¡bfhŸSjš nt©L«. mJ äfΫ Ï‹¿aikahjJ ngUªJ¡F¡ »il¤j MjuÎ,‘k»GªJ’¡F¡ (fh®) »il¡féšiy. njÚU¡F¡ (O) »il¤j MjuÎ Fs«Ã ÚU¡F¡ (fhÃ) »il¡féšiy. ir¡»is ‘
135

 Jiz¥ghl«

 ehL« efuK«  ehL  ehL v‹D« brhš MÂæš k¡fŸ thG« ãy¤ij¡ F¿¥gj‰F tH§f¥g£lJ. mªjKiwæš jäH® thœªj ehL jäœehL vd¥ bga® bg‰wJ. _ntªj®fë‹ M£Á¡F c£g£l jäœeh£o‹ gFÂfŸ mtut® bgauhnyna nruehL, nrhHehL, gh©oaehL v‹W miH¡f¥g£ld. Ï¥bga®fŸ äf¤ bjh‹ik thŒªj jäœ  Ïy¡»a§fëš fhz¥gL»‹wd. ehsiléš KªehLfë‹ c£ÃçÎfS« ‘ehL’ vd miH¡f¥g£ld. bfh§FehL, bjh©ilehL Kjèad Ïj‰F¢ rh‹whF«. ÁWgh‹ikahf¢ Áy jå C®fS« ehbl‹W bga® bg‰W tH§Fjš c©L. K‹dhëš Ku¥òehL v‹gJ gh©o k©ly¤ij¢ nr®ªj ehLfSŸ x‹W. Ï¥bghGJ, m¥bga® bghUieah‰¿‹ fiuæYŸs xU Á‰ùç‹ bgauhf ãyλ‹wJ. mj‰F vÂnu M‰¿‹ kWfiuæš cŸs k‰bwhU Á‰ù® tšyehL v‹D« bga® cilaJ. ϧ‡d«, ehL v‹D« brhš Ciu¡ F¿¡F« Kiwæid¢ nrhH eh£oY« fhzyh«. khatu¤Â‰F mâ¤jhf cŸs X%® bfhuehL vd tH§f¥gL»wJ. TiwehL v‹gnj bfhuehL vd kUé‰W. g£L¡nfh£il t£l¤Âš fhdhL«, kJuhªjf t£l¤Âš bjh‹dhL« cŸsd.  ehL v‹D« brhšè‹ bghUŸ tH¡fh‰¿š eèΉw j‹ikia Ï›ñ®¥ bga®fŸ cz®¤J»‹wd.  efu« Áwªj C®fŸ, efu« v‹D« bgauhš tH§F«. eh£o‹ jiyikrh‹w efu« jiyefu« vd¥gL«. K‹dhëš C® v‹W«, g£o v‹W« tH§»a Áy Ïl§fŸ, Éfhy¤Âš Áw¥ò‰W efu§fŸ Mæd. Mœth®fëš Áwªj e«khœth® Ãwªj Ïl« FUT® v‹D« gH«bgaiu¤  JwªJ, Mœth®ÂUefçahf¤ Âfœ»‹wJ. gh©o eh£oYŸs éUJ¥g£o, thâf¤jhš nk«g£L Ï‹W éUJefuhf és§F»‹wJ. Ï¡fhy¤Âš njh‹W« 136

ò¤ö®fS« efu« v‹D« bgaiuna brašghL - 1 bgçJ« ehLtdthf¤ bj绋wd. nf£L m¿f. br‹idæ‹ gFÂahd Âahfuha  efuK«, fhªÂ efuK«, Áj«gu¤Â‰F c§fŸ CU¡F mU»š ehL vd m©ikæš mikªJ ÏU¡F« KoÍ« C®¥bga®fŸ cŸsdth? m©zhkiy efuK«, jŠiræš c§fŸ Å£oš bgçat®fël« njh‹¿ÍŸs fzg efuK« Ïj‰F¢  ehL v‹gjhd C®¥bga®fis¡ nf£L¤ bjçªJbfhŸsΫ. rh‹WfŸ MF«. br‹id

 brašghL - 2

 Ï¡fhy¤Âš jäœeh£oš jiyÁwªJ és§F« efu« br‹id khefu«. KªüW M©Lf£F K‹nd br‹id xU g£odkhf¡ fhz¥gléšiy. fl‰fiuæš  JiwKf« Ïšiy; nfh£ilÍ« Ïšiy. bgU«ghY« nkLgŸskhf¡ »lªjJ m›él«.   br‹idæ‹ gFÂfshf Ï‹W és§F« kæyh¥óU«, ÂUtšè¡nfâÍ« fl‰fiu¢ Á‰ù®fshf mªehëš fh£Á më¤jd. kæyh¥óçš cŸs fghÄ¢Ru« v‹D« Áthya« äf¥ giHik thŒªjJ. ÂUPhdr«gªj® mjid¥ ghoÍŸsh®. ÂUkæiy¡F mUnf cŸs ÂUtšè¡nfâ, Kjš Mœth®fshš ghl¥ bg‰wJ. m›ñç‹ bga® mšè¡nfâ v‹gjhF«. mšè¡nfâ v‹gJ mšè¡Fs«. mšè ky®fŸ mHFw ky®ªJ f©âid¡ ft®ªj nfâæ‹ mUnf vGªj C® mšè¡nfâ vd¥ bga® bg‰wJ. m§nf bgUkhŸ, nfhéš bfh©likahš ÂU v‹D« milbkhê bg‰W¤ ÂUtšè¡nfâ Mæ‰W.

137

c§fS¡F¤ bjçÍkh? bjhêšfshš Áw¥gilÍ« C®fŸ ng£il vd¥ bga® bgW«. nry¤Â‰F mU»š br›thŒ¡»Hikfëš rªij eilbgW« X® C®, br›thŒ¥ng£il vd¥gL»wJ. ng£il v‹D« bgaçš mikªj ntW C®fis¤ bjçªJbfhŸsΫ. brašghL - 3 m¿ªJbfhŸsyh«. c§fŸ C® k‰W« mU»š cŸs Áy C®¥bga®fS¡fhd fhuz§fis m¿ªJbfhŸs Ka‰Á brŒayh«. üyf¤Âš  ÏJ bjhl®ghd üšfis¥ go¤J¤ bjçªJbfhŸsyh«.  brašghL - 4 tiugl« gh®¤J vGJf. jäHf tiugl¤Âš ef® v‹D« bga® bg‰w C®fis¡ f©LÃo¤J vGjΫ.

ÂUtšè¡nfâ¡F tl¡nf nkL«gŸsKkhf¥ gy Ïl§fŸ ÏUªjd. mt‰WŸ x‹W eçnkL.  Ï‹W k©zo vd tH§F« Ïl« xU nk£o‹ mU»š bgU«gŸskhf mªehëš fhz¥g£lJ. (uh.Ã.nrJ¥ÃŸisæ‹, ‘CU« ngU«’ v‹D« üèš ÏUªJ vL¤jhs¥g£l gFÂ.) òu« ‘òu«’ v‹D« brhš, Áwªj C®fis¡ F¿¥gjhF«. MÂæš fhŠÁ vd¥ bga® bg‰w C® Ëd®, ‘òu«’ v‹gJ nr®ªJ fhŠÁòu« Mæ‰W. gšytòu« (gšyhtu«), f§ifbfh©l nrhHòu«, jUkòu« Kjèait nkY« Áy vL¤J¡fh£LfŸ MF«. g£od« fl‰fiuæš cUthF« efu§fŸ ‘g£od«’ vd¥ bga® bgW«. fhéç¥ó«g£od«, ehf¥g£od«, fhašg£od«, Fynrfu¥g£od«, rJu§f¥g£od« M»ait ‘g£od«’ vd¥ bga® bg‰w C®fŸ MF«. gh¡f« fl‰fiu¢ Á‰ù®fŸ ‘gh¡f«’ vd¥ bga® bgW«. g£od¥gh¡f«, nfhl«gh¡f«, Ûd«gh¡f«, E§f«gh¡f«, nr¥gh¡f« Ï¥go¥ ‘gh¡f«’ vd¥ bga® bg‰w C®fis¡ F¿¥Ãlyh«. òy« ‘òy«’ v‹D« brhš ãy¤ij¡ F¿¡F«. vL¤J¡fh£lhf, kh«òy«, jhkiu¥òy«, Fuit¥òy« Kjèat‰iw¡ F¿¥Ãlyh«. F¥g« beŒjš ãy¤Âš mikªj thœél§fŸ, ‘F¥g«’ v‹D« bgauhš tH§f¥bgW«. fh£L¡F¥g«, beh¢Á¡F¥g«, kŠr¡F¥g«, kªjhu¡F¥g« Kjèat‰iw¡ F¿¥Ãlyh«.

138

 Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD« 1. kh¤Âiu  Ïy¡fz¤Âš kh¤Âiu v‹gJ vG¤Jfë‹ xèæ‹ msit¡ F¿¡F« brhš. kh¤Âiu v‹gJ Á¿a xèasÎ. f© Áä£L« neu« mšyJ éuš brhL¡F« neu« kh¤Âiuæ‹ fhy msthF«. jäœ vG¤JfS¡fhd kh¤Âiu msit¤ bjçªJbfhŸS§fŸ. bkŒbaG¤J

-

miu kh¤Âiu

cæbuG¤J (F¿š) -

xU kh¤Âiu

cæbuG¤J (beoš) -

ÏU kh¤Âiu

cæ®bkŒ (F¿š) cæ®bkŒ (beoš)

xU kh¤Âiu ÏU kh¤Âiu

-

 Ïªj msit¤ jh©L« xèasit msbgil v‹»nwh«. K‹ ghl¤Âš eh« msbgil g‰¿¥ go¤J m¿ªnjh«. 2. v© xUik, g‹ik vd v© ÏUtif¥gL«. x‹wid¡ F¿¥gJ xUik; x‹W¡F nk‰g£lt‰iw¡ F¿¥gJ g‹ik.  ó - xUik  ó¡fŸ

-

g‹ik

khzt‹

-

xUik

khzt® - g‹ik bga® xUikæš ÏUªjhš, éidKoò« xUikænyna ÏU¤jš nt©L«. (v.fh.) ÂUl‹ Ãog£lh‹. bga® g‹ikæš ÏUªjhš, éidKoò« g‹ikænyna ÏU¤jš nt©L«. (v.fh.) ÂUl® Ãog£ld®. 3. Ïl« j‹ik, K‹åiy, gl®¡if vd Ïl« _‹whF«.  eh‹, mt‹ Å£L¡F¥ nghnd‹. Ú V‹ tuéšiy?  Ï¢brh‰bwhlçš, 139

 eh‹ - j‹ik, Ú - K‹åiy, mt‹ (mtŸ, mJ) - gl®¡if. g‹ikæš tU«nghJ eh§fŸ - j‹ik.  Ú§fŸ - K‹åiy, mt®fŸ, mit - gl®¡if. j‹ik v‹gJ j‹id¡ F¿¥gJ. K‹åiy v‹gJ K‹dhš ÏU¥gtiu¡ F¿¥gJ. gl®¡if v‹gJ j‹ik, K‹åiy mšyhj k‰wtiu¡ F¿¥gJ. x›nth® ÏlK« mj‰nf‰g éidKoig¥ bgWjš nt©L«. gæ‰Á j‹ik¡Fça éidK‰WfŸ ju¥g£LŸsd. K‹åiy, gl®¡if¡F cça éidK‰Wfis vG ãu¥òf. I.  eh‹ br‹nw‹.  Ú mt‹ II.  eh§fŸ c©nlh«.  Ú§fŸ mt®fŸ III.  eh‹ éGªnj‹.  Ú mtŸ 4. mfutçiria m¿ªJbfhŸnth«. cæ®bkŒ vG¤J tçiria¥ gh®¥ngh«. f, fh, », Ñ, F, T, bf, nf, if, bfh, nfh, bfs vd cæ®bkŒbaG¤J tçir tU«. ÁWt‹, rh¥ghL, brŒÂ, rè¥ò, nrhs« v‹D« brh‰fŸ mfutçiræš rè¥ò, rh¥ghL, ÁWt‹, brŒÂ,nrhs« v‹D« tçiræš tU«. ‘j’ tçir¢ brh‰fŸ Áy ÑnH cŸsd. mt‰iw mfutçiræš vGJf. ©iz, j§f«, Jiz, njhH‹, bjU, jhœ¥ghŸ, ö©, Ô, bjhêš.

140

5. foj« vGJjš ( cwÎKiw¡ foj« ) foj¤Âš Ïl«bgw nt©oait foj« vGJnthç‹ KG Kftç foj« vGJ« ehŸ bjçé¡f nt©oa brŒÂ foj ciwæš foj« bgWgtç‹ KG Kftç (mŠrš F¿p£L v©Ql‹)

khÂç¡ foj« (btëôçš cŸs e©gD¡F/ njhê¡F vGJ« foj«) 6/2m, behu¥g§fhL, mHfhòu« bgça òö®, nry« - 636 016. 20. 10. 2011 mUik¤njhê rhé¤Âç¡F, eh‹ ϧF ey«. Ú eykh? c‹ bg‰nwh® eykh? Ú CU¡F¢ br‹wÂèUªJ ϧF vd¡F¥ bghGnj nghféšiy. eh‹, e« njhêfŸ fašéê, fyh, rhªjh, måjh, fha¤Âç, nrhåah, b#åg®, õÛ«, mäjh, Ïukhnjé, RkÂ, r§Ñjh všyhU« c‹ tuΡfhf¡ fh¤ÂU¡»nwh«. ehis KGk ehŸ. Ú tªjhš k»œ¢Áahf éisahlyh«. m‹òl‹,   Ïukâ (ifbah¥g«) ciwnkš Kftç   bgWe® bršé kh. rhé¤Âç,   ehnfhí¥g£o, eça}® - 636 458, nk£^® kht£l«. gæ‰Á : c‹ e©g‹/njhê Áy ehshf¥ gŸë¡F tuéšiy. gŸëæèUªJ  ãW¤j¥g£L ntiy¡F mD¥g¥g£l brŒÂ tU»wJ. Û©L« gŸë¡F tUkhW c‹ e©gD¡F/njhê¡F xU foj« tiuf. 141

tF¥giw¤Âw‹fŸ 1. édh vG¥òf. bghUŸ m. ga« M. ja¡f«  Ï. gH¡f« <. jhœÎ kd¥gh‹ik c. kh‰w« 2. fU¤jhlš brŒf. m. vGJ«nghJ ga‹gL¤J« j䜢brh‰fis¥ ngR«nghJ V‰gL« ja¡f§fŸ v‹bd‹d? M. Ϫj¡ fhy¤Âš elªJŸs kh‰w§fŸ v‹bd‹d? 3. FG¡ fšé ÁW FG¡fshf¥ ÃçªJ c§fŸ Cçš cŸs bjU¥bga®fis¤ bjhF¡f. Ciu¢ R‰¿ÍŸs Á‰ù®fë‹ bga®fisÍ« bjhF¡f. c§fS¡F¤ bjçªj bga®¡ fhuz§fis¡ TWf. 4. vGJf.  I.

XçU brh‰fëš éil jUf. m. Ãsh°o¡ v‹gj‰F Ïizahd j䜢brhš vJ? M. Ãsh£ghu« v‹gj‰F Ïizahd j䜢brhš vJ? Ï. éUJefç‹ Kªija bga® v‹d? <.

gh¡f« v‹D« bgaUila Á‰ù®fŸ vj‹ mU»š cŸsd?

c. mªj¡ fhy¤Âš vJ K¡»a«? Ϫj¡ fhy¤Âš vJ K¡»a«? II.

XçU bjhl®fëš éil vGJf.

 

m. òytiu¥ gh®¤jJ« bršt®fS¡F¢ Áy neu§fëš tU« nehŒ vJ? M. j«ik v‹d g©QkhW gJk¤jh‹ gil¤Jé£lh‹ v‹W òyt® tUªJ»wh®?

142

Ï. obuæid v‹bd‹d bgaçš eh« TW»nwh«? <.

ehL v‹D« brhš Ciu¡ F¿¡FkhW mikªj C®¥bga®fŸ Áyt‰iw¡ TWf.

eh‹F tçfS¡F äfhkš éil jUf.

III.

m. bršt®fŸ òyt®fël« elªJbfhŸS«Kiw. M. KªüW M©LfS¡F Kªija br‹id. 5. F¿¥òfis éçÎbrŒJ xUg¡f mséš f£Liu tiuf. jiy¥ò : v‹ C®   F¿¥ò m. v‹Dila Cç‹ bga® M. bga®¡fhuz« Ï. k¡fŸbjhif <. ÅLfë‹ tiffŸ - Foir, XL, f£ll« c. bjU¡fë‹ v©â¡ifÍ« mt‰¿‹ bgaU« C. gŸëfë‹ v©â¡if v. kU¤JtkidfŸ V. ngUªJãiya« I. Âiu mu§F x. üyf« X. eilbgW« ÂUéHh¡fŸ xs. Cçš vd¡F¥ Ão¤jit 6. Å£L¥ gæ‰Á 1.

Å£oš cŸs bgçat®fël« fhy« bršy¢ bršy V‰g£oU¡F« kh‰w§fisÍ«, m¿éaš Jiz¡fUéfë‹ ga‹gh£ilÍ« nf£L vGjΫ.

2. c§fŸ jhŒ, jªij, jh¤jh, gh£o M»nahnuhL c£fh®ªJ jäœeh£oš ‘g£L’ vd KoÍ« C®¥bga®fis¤ bjhF¤J, kWehŸ tF¥Ãš go¡fΫ.

143

thœ¡if¤Âw‹fŸ kyçl« ÏUªjJ K‹Ka‰Á. K‹Ka‰Á cŸst®fŸ Ãw® Vsd« brŒth®fns vd ãid¤J¤ ja§FtJ Ïšiy. Ãw® e«Kl‹ tU»wh®fsh vd¥ gh®¥gJ«  Ïšiy. Kjš Mshf elªjhY« ftiynah m¢rnkh Ïšyhkš el¡»wh®fŸ. jhœÎ kd¥gh‹ik cŸst®fël« K‹Ka‰Á ÏU¡fhJ.  Ú§fŸ v¥go elªJbfhŸÅ®fŸ? 1. cwéd® Å£L éHhΡF¢ brš»Ö®fŸ. ahU« c§fSl‹ fyfy¥ghf¥ gHféšiy. v‹d brŒÅ®fŸ? m. clnd v‹ Kf« thoéL«. M. éiuéš Å£L¡F¢ bršy ãid¥ò tU«. Ï. ehnd tèa¢ br‹W fyfy¥ghf¥ ngRnt‹. 2.

tF¥giwæš k»œ¢Áahd xUehŸ. MÁça®, xU gh£L¥ ghl¢ brhšè c§fis¡ nf£»wh®. Ú§fŸ v‹d brŒÅ®fŸ? m. vd¡F¥ ghl tuhJ v‹ng‹. M. vJΫ ngrhkš vGªJ jiyia¡ Fåªjgo ã‰ng‹. Ï. vd¡F¤ bjçªj ghlèš Ïu©L monah eh‹F monah ghLnt‹.

3.

c§fŸ njh‰w¤ijnah c§fŸ cilianah c§fŸ go¥ignah ahuhtJ c§fŸ KJF¡F¥ Ëdhš Vsdkhf¢ Áç¤jhš, m. f©Ù® tU«. M. kd¤J¡FŸ £Lnt‹. Ï. v®¤J¡ nf£ng‹.

4.

ÏJtiu Ú§fŸ f‰W¡bfhŸshj xU gæ‰Á: ‘f‰W¡bfhŸ»whah? nr®¤J éL»nw‹’ vd m¥gh nf£»wh®. v‹d brhšÅ®fŸ? m. nt©lh, v‹dhš KoahJ v‹ng‹. M. m~J vd¡F x¤JtuhJ v‹ng‹. Ï. f‰W¡bfhŸs M®tkhŒ x¤J¡bfhŸnt‹. všyh édh¡fS¡F« ‘Ï’ jh‹ éil v‹gJ c§fS¡F¤ bjçÍ«. fU¤Âid btë¥gL¤jΫ Kiwahd braiy¢ brŒaΫ Ú§fŸ xUnghJ« ja§Fjš TlhJ.

144

tsu¿ brašghLfŸ nf£lš Âw‹

brašghL - 1

Ñœ¡fhQ« fijia MÁça® go¡f, khzt®fŸ c‰W¡nf£L, édh¡fS¡F éilaë¡f. kiyôçš thœªJ tªj Ïåa‹, ntiyæšyhkš Åzhf¥ bghGJngh¡» tªjh‹. mt‹ ãiyia¡f©L mtDila jhŒ äfΫ tUªÂdhŸ. xUehŸ Ïåaid miH¤J, ‘cŸqçšjh‹ Ú ntiy brŒa éU«géšiy. g¡f¤J CU¡F¢br‹W ntiy »il¡»wjh v‹W gh®¤Jé£L th’ v‹W T¿dhŸ. jhæ‹ kd« tUªj¡TlhJ vd v©âa Ïåa‹, f£L¢nrh‰W _£ilÍl‹ òw¥g£lh‹. gfš KGtJ« ntiyia¤ njo miyªjh‹. Mdhš, mt‹ v®gh®¤jgo vªj xU ntiyÍ« mikaéšiy. äfΫ fis¥gilªj Ïåa‹, mU»èUªj ótuR ku ãHèš c£fh®ªJ XŒbtL¤jh‹. Ëd®, f£L¢nrh‰W _£ilia m霤J tæwhu¢ nrhW c©lh‹. c©l ka¡f« Ôu ifia¤ jiy¡F it¤J m§nfna gL¤Jé£lh‹. cw¡f« Ú§» vGªj Ïåa‹, ku¤ij c‰W neh¡»dh‹. ‘Ϫj¥ ótuRku« äfΫ bgçajhf cŸsnj, Ϫj ku¤ijna bt£o éwF é‰whš v‹d? ãiwa gz« tUnk’ v‹W v©âdh‹. mL¤j ehŸ fhiyæš, ifæš nfhlçÍl‹ tªjh‹. mªj¥ ótuRku¤Â‹ »isfis bt£l¤ bjhl§»dh‹. fis¥Ã‹ äFÂahš m«ku ãHènyna gL¤Jw§»dh‹. Ï›thW XŒbtL¥gJ« ku¡»isia bt£LtJ« khiy neukhdJ« éwFfis x‹whf¢ nr®¤J¡f£o¤ jiyæš RkªJ brštJkhf ÏUªjh‹. ehŸ bršy¢bršy ótuRku« KGikahf bt£l¥g£L mªj Ïl« btWikahf kh¿aJ. Áy ehŸ fê¤J Û©L« ntiy njo miyªj Ïåa‹ tH¡f«nghš ku¤Â‹ ãHèš XŒbtL¡f éU«Ãdh‹. Mdhš, m§F¥ ótuRku« Ïšyhjjdhš, btæš mtid¢ R£blç¤jJ. ãHš jªj ku¤ij bt£oaik¡fhf äfΫ kd« tUªÂdh‹. édh¡fŸ 1. fijæ‹ ika¡fU¤J ahJ? 2. fijæš Ïl«bgW« ku¤Â‹ bga® v‹d? 3. Ïåa‹ ótuRku¤ij bt£l¡ fhuz« ahJ? 4. ótuRku¤ij bt£l¤bjhl§»aJ« Ïåaå‹ x›bthU ehS« v›thW fêªjJ? 5. Ï¡fijæ‹ thæyhf Ú m¿ªJbfhŸtJ v‹d?

go¤jš Âw‹

brašghL - 2

Ñœ¡fhQ« ciu¥g¤Âia thŒé£L¥ go¡f.  eh« Á‰g« Mf¥ ngh»nwhkh? Áj¿ éG« f‰fshf¥ ngh»nwhkh? Á‰gkhf¤jh‹ Mjš nt©L«. mj‰F Ka‰Á brŒjš nt©L«; K£L¡f£ilfis cil¤bj¿jš nt©L«. 145

cë¡F mŠÁa fš Á‰gkhf KoahJ; Jisæl¥glhj _§»š òšyh§FHyhf KoahJ; Rl¥glhj j§f« Rl®él KoahJ; mo¡f¥glhj ÏU«ò MÍjkhf KoahJ; cUshj f‰fŸ cU©ilahf KoahJ. tuyh‰iw¥ go¥gJ K¡»ak‹W; tuyh‰iw¥ gil¡fΫ nt©L«. cyf¤ij¥ gh®¤J eh« éa¥gJ K¡»ak‹W; cyfnk e«ik¥ gh®¤J éa¤jš nt©L«.

vL¤jš Âw‹

brašghL - 3

Ñœ¡fhQ« ghlèš Ïl«bg‰WŸs C®¥bga®fis vL¤J vGJf. ÂUt©zh kiyfhŠÁ ÂU¡fh s¤Â Ófhê Áj«gu«bj‹ dh%® fhÁ FUehL nfjhu« nfhy¡ bfh©il nfhfuz« brfehj« F«g nfhz« mçaÿ® Óu§f« ÂUth id¡fh ml§fY«nghŒ¢ Á§»jid¤ njo¢ Á§f‹ tUÁuh¥ gŸëé£L kJiu njo kÂbfh©lh‹ ÂçTl« v®f©lhnd. - ÂU¡F‰why¡ FwtŠÁ ÂUt©zhkiy

vGJjš Âw‹

brašghL - 4

f£l¤ÂYŸs xUik¢ brh‰fS¡F¥ g‹ik¢ brh‰fŸ vGJf. ‘fŸ’ éF nr®¤J¥ g‹ikah¡Ff. kiy

- kiyfŸ

üš

»is

-

mâ -

146

-

 Ïiy

-

fij -

 ehL

-

fiy -

C®

-

ehŸ

-

MW

-

flš

-

f©l¿ªJ vGJjš

brašghL - 5

Ñœ¡fhQ« ghliy¥go¤J e£bgG¤J¢ (ÏdbtG¤JfŸ) brh‰fis¡ f©l¿ªJ vGJf.  Ïs§fhiy¥ bghGÂåny br§fÂnuh‹ vGªÂU¡f. . . bfh©il¢ nrtbyh‹W

§f - 1.

2.

3.

4.

2.

3.

4.

Šr - 1.

Tiunkny Té ã‰f . . .

©l-

1.

gwit¡ T£lbkšyh« glgl¤nj gwªÂU¡f . . .

 ªj - 1.

 Ïsªbj‹wš fh‰WtªJ

«g

bj«kh§F¥ gh£oir¡f . . .  Ï¡fh£Á fhQ«nghnj nrh«gš Ú§» beŠr« FëU«.

‹w - 1.

- 1. 2.

ghliy ãiwÎ brŒjš

brašghL - 6

cça vG¤ij ãu¥Ã¥ ghliy ãiwÎ brŒf. ( U / W ) éU«ò éU«ò éU«ÃL - ehS« üiy¥ go¡f é f

«ÃL

«ig¥nghy ÏåikahŒ - kd¡ fU¤ij ts®¤J ca®ªÂL

Ï

«ò nghy Ïja¤ij - v‹W« c

Âahf¢ brŒÂL

mU«ghŒ ÏU¡F« nghÂny - ešy m¿it ts®¤J cu« bg

147

.

vGJjš

brašghL - 7

cæ®bkŒ vG¤Âš bjhl§F« brh‰fis vGJf. f

fhiy

,

ȑ

,

r

,

,

P

,

,

j

,

,

 e

,

,

g

,

,

k

,

,

a

,

,

t

,

,

ghlš vGJjš

bf©il

brašghL - 8

ghliy ãiwÎ brŒf. (nfhéš, njhif, J«Ã¡if, x‰Wik, e«Ã¡if, nt‰Wik) kæY¡F mHF kJiu¡F mHF ahid¡F tèik kåjD¡F tèik  eh£L¡F nt©L« v‹W« nt©lh

148

bkhê éisah£L

brašghL - 9

 ÏU f£l¤ÂY« x‹¿èUªJ v©fis¤ bjhl®ªJ br‹whš gHbkhêfŸ »il¡F«. mt‰iw¡ f©l¿f.

1

4

5

16

jh lh é «

2

3

6

15

‹ M £ L

9

8

7

14

«

10

Y lh M

11

12

13

j

1

fh

2

‰

9

‰

10

¿

25

«

4

Ÿ

3

W

8

ö

11

¡

24

F

5

s

6

23

¡

16

 ‰

15

a

14

K

22

ah

17

Á

18

Â

19

U 20 é 21 id

‹ ngh 7 nj 12 bfh

r ij

13

Ÿ

f‰wyil΢ ÁWkÂ¥ÕL kÂ¥bg© : 10 1. cça j䜢brhšiy vGJf. m. ngh®L M. °Tš  Ï. obuæ‹ -

3X1=3

2. ãu¥òf. m. òytç‹ tWikia¥ ghoat® M. gF¤j¿Î¡ féuha® Ï. ‘CU« ngU«’ v‹D« üè‹ MÁça®

3X1=3

. . .

3. v® ghš brhš jUf. m. kf‹ X M. jªij X

2X1=2

4. mfuKjè tçiræš vGJf. m£il, m¡fhŸ, m¢r«, m§fho, mŠrš, m©l«

1X2=2

149

 Ïaš x‹gJ

brŒÍŸ

F‰why¡ FwtŠÁ F‰why kiyæ‹ ts«

* thdu§fŸ

fåbfhL¤J kªÂbahL bfhŠR«

kªÂÁªJ fåfS¡F th‹féfŸ bfŠR« fhdt®fŸ éêv¿ªJ thdtiu miH¥g® fkdÁ¤j® tªJtªJ fhaÁ¤Â éis¥g® njdUé¤ ÂiuvG«Ã thå‹tê xGF« br§fÂnuh‹ gç¡fhY« nj®¡fhY« tGF« TdšÏs« ÃiwKo¤j ntâ my§fhu® F‰why¤ ÂçTl kiyv§fŸ kiyna!

*

1

Xl¡ fh©gJ ó«òdš btŸs« xL§f¡ fh©gJ nah»a® cŸs« thl¡ fh©gJ ä‹dh® kU§F tUªj¡ fh©gJ Nšcis¢ r§F nghl¡ fh©gJ óäæš é¤J òy«g¡ fh©gJ »©»â¡ bfh¤J njl¡ fh©gJ ešyw« Ñ®¤Â ÂU¡F‰ why® bj‹ Mça ehnl!

2

- ÂçTl uhr¥g¡ féuha®

150 150

ghlš-1, bghUŸ tisªj Ïs«Ãiwia¤ j‹ rilæš mâªj ÁtbgUkh‹ ʼn¿U¡F« kiy F‰whykiy. mJjh‹ v§fŸ kiy. Ϫj kiyæš M© Fu§FfŸ bg© Fu§FfS¡F¥ gH§fis¥ g¿¤J¡bfh©L tªJ jU«. c©Q«nghJ bg© Fu§FfŸ gH§fis¤ jtwé£L éL«. mit ÁªJ« gH§fis¡ nf£L¤ njt®fŸ bfŠÁ ã‰gh®fŸ. ca®ªj v§fŸ kiyæš cŸs fhdt®fŸ thd¤Âš  ÏU¡F« njt®fis¡ f©Áä£o miH¥gh®fŸ. Á¤j®fŸ, Ïw¥ig Ú¡F« _èiffis v§fŸ kiyæš ts®¤J tUth®fŸ. mUéæ‹ miy ca®ªJ vG«Ã thd¤ijna bjhL«. mªj miyÚçš fÂutå‹ njçš ó£oa FÂiufë‹ fhšfS« njç‹ r¡fu§fS« tG¡»éG«. ghlš-2, bghUŸ F‰whyehjuh»a ÁtbgUkh‹ thG« ehL v§fŸ ehL. v§fŸ eh£oš k¡fŸ mŠÁ Xo¥nghtJ Ïšiy; btŸs«jh‹ XL«. k¡fŸ ϧF xL§»  ÏU¥gšiy; jt« brŒnthç‹ cŸs«jh‹ xL§» ÏU¡F«. k¡fŸ ϧF nehŒ, tWikahš thLtJ Ïšiy; bg©fë‹ bkšèil k£Lnk thL«. k¡fŸ  Ï§F tUªJtJ Ïšiy; K¤Jfis
thdu§fŸ - Ï¢brhš, bghJthf¡ Fu§Ffis¡ F¿¡F«.  Ï§F M© Fu§Ffis¡ F¿¤jJ; kªÂ - bg© Fu§F; th‹féfŸ - njt®fŸ; fkdÁ¤j® - th‹têna ãid¤j  Ïl¤J¡F¢ bršY« Á¤j®fŸ; fhaÁ¤Â - kåjå‹ Ïw¥ig Ú¡»¡ fh¡F« _èif; gç¡fhš - FÂiu¡fhš; Tdš - tisªj; ntâ - ril.

2.

ä‹dh® - bg©fŸ; kU§F - Ïil; Nšcis - fUit¤jh§F«  J‹g«.

 üšF¿¥ò :  Ïªüè‹ KG¥bga® ÂU¡F‰why¡ FwtŠÁ. MÁça® ÂçTl uhr¥g¡féuha® Mth®. FwtŠÁ v‹D« Ïy¡»a tifia¢ rh®ªjJ Ϫüš. Xireaä¡f ghlšfŸ Ϫüèš ãiwªJ fhz¥gL»‹wd. 151

Ányil¥ghlš

kuK« giHa FilÍ« ÊR »l¡F« bgUkiH¡F¤ jh§fhJ äŠr mjDŸ btæšxGF« - jŠr«v‹nwh® nt£lJmUŸ K¤JRth ä¤Jiuuh nrªÂuhnfŸ! nfh£Lku« Õ‰wš Fil. - mH»a brh¡fehj¥ òyt® ghlšbghUŸ mil¡fy« v‹W tªJ milªjt® éU«Ãajid më¡F« k‹dnd! (K¤Jrhä¤Jiu) nf£ghahf! »isfis cila ku«, Ïs« fhŒfis cilajhf ÏU¡F«; ä¡f kiH bgŒjhš jh§fhJ éG«; mjåilna mikªj Ïilbtë têahf btæš tU«. giHa FilahdJ, »êªÂU¡F«; bgUkiHia¤ jh§fhJ; JisfŸ têahf btæš cŸns bršY«. vdnt, Ϥjifa fhuz§fshš, Õ‰wš Fil, ku¤J¡F x¥ghdjhF«. brhšbghUŸ: nfh£L ku« - »isfis cila ku«; Õ‰wš Fil - ÃŒªj Fil. MÁça® F¿¥ò mH»a brh¡fehj¥ òyt® ÂUbešntè kht£l¤Âš cŸs j¢rešÿçš Ãwªjt®. ÏUg¤ijªJ¡F« nk‰g£l jå¥ghlšfis Ïa‰¿at®. Ït®j« fhy« ».Ã. 19M« ü‰wh©L.  üšF¿¥ò jå¥ghlš Âu£oš Ïl«bg‰WŸs Ányil¥ghlš x‹W ghl¥gFÂahf¤ ju¥g£LŸsJ. xU brhšnyh bjhlnuh ÏUbghUŸ jUkhW ghLtJ Ányil vd¥gL«.  Ïjid, ‘Ïu£Lwbkhêjš’ vdΫ TWt®. Ïu©L + cw + bkhêjš  Ïu£Lwbkhêjš. ÏUbghUŸgl¥ ghLtJ. (v.fh.) MW MW v‹gJ Ú® XL»‹w M‰iw¡ F¿¡F«. v© MwidÍ« (6) F¿¡F«. bršY« têiaÍ« F¿¡F«.

152

ciueil

vJ g©ghL? (To¥ ngRnth« th§f...)

ãfœÎ - 1 brªÂiy¥ gh®¤ÂU¡»Ö®fsh? Mwh« tF¥ò¥ go¡»wh‹; mt‹ gLR£o; X® Ïl¤Âš ã‰fkh£lh‹; v¥nghJ« X£lK« eilÍkhf¤jh‹ ÏU¥gh‹. mtål« xU gH¡f« c©L. el¡F«nghnj têbašyh« v¢Áiy¤  J¥òth‹. ahuhtJ nf£lhš, “cd¡bf‹d?” v‹gh‹.

j£o¡nf£lhš, mtD¡F¢ Ád« tU«. Mdhš, v¢Áš J¥òtjid k£L«  ãW¤jnt kh£lh‹.Ï›thW v¢Áš J¥òtjdhš, fh‰¿š nehŒ cæçfŸ gué, k‰wt®fS¡F« nehŒtu thŒ¥òfŸ c©L vd¡ T¿Í« J¥ò»wh‹. 153

To¥ ngRnth« brªÂš brŒtJ Kiwah? bghJ Ïl§fëš v¢Áš J¥Ãdhš v‹bd‹d bfLjš tU«? ‘v¢Áiy v§nf J¥Ãdhš v‹d?’ vd¡ nf£F« brªÂY¡F c§fŸ gš v‹d? c‹Dl‹ tUnth® v¢Áš J¥Ãdhš, mt®fS¡F Ú v›thW vL¤Jiu¥ghŒ? ãfœÎ - 2

Rªju¤Â‹ m¥gh bga® gHå. Mdhš, všyhU¡F« ‘e‹¿ gHå’ v‹whšjh‹ clnd bjçÍ«. m~bj‹d... ‘e‹¿ gHå...’? ahçl« v‹d ngÁdhY«, v‹d brŒjhY« clnd ‘e‹¿’ brhš»w gH¡f« cilat® gHå. xUehis¡F Mæu« ga‹gL¤ÂéLth®.

jlitahtJ,

‘e‹¿’

v‹D«

brhšiy¥

ngUªÂš el¤Je® gaz¢Ó£L¡ bfhL¥gh®; gHå ‘e‹¿’ v‹gh®. mŠršfhu® gHåæl« foj« bfhL¥gh®, mj‰F« ‘e‹¿ Iah’ v‹gh®. Rªju«, m¥ghé‰F¤ j©Ù® bfhL¥gh‹; mj‰F« ‘e‹¿’ brhšth® gHå.

154

To¥ ngRnth« vj‰bfL¤jhY«, ‘e‹¿’  brhš»w gh®¤ÂU¡»Ö®fsh?

gH¡f«

cilat®fis

‘e‹¿’  v‹gJ btW« brhšjhnd, mjid¢ brhšyhé£lhš v‹d v‹W ãid¡»Ö®fsh?

brh‹dhš

Ú§fŸ v‹d,

ahU¡fhtJ Ú§fŸ ‘e‹¿’ brh‹dJ c©lh? ‘k»œ¢Á'  v‹D« brhšiy v§bf§F všyh« ga‹gL¤jyh« vd  e©g®fSl‹ fyªJiuahLf. ãfœÎ - 3 mªj tçir Ú©oUªjJ. xnu T£l«. M©fS« bg©fS« fyªJ xnu tçiræš ã‹¿Uªjh®fŸ. nkèUªJ gh®¤jhš bgça kiy¥gh«ò gL¤ÂU¥gJnghš tçir bjçÍ«. fjÎ Âw¡f£L« vd všyhU« fh¤ÂUªjd®. K¤J m§nf tªjh‹; MŸ ešy cau«; ifia¡ f£o¡bfh©L Á¿Jneu« nto¡if gh®¤jgo ã‹wh‹. mt‹ tçiræš ã‰féšiy.

155

fjÎ ÂwªjJ« éiuthŒ K‹dhš Xodh‹, K¤J. T£l¤Âš ÏUªj Áy® brh‹dh®fŸ. “ahu¥gh mJ? eh§fŸ tçiræy ㉻nwhnk, bjçayah!” K¤J, Kiw¤jgo T£l¤ij¥ gh®¤J¢ brh‹dh‹: “c§f ntiyia¥ ghU§f. všyh« vd¡F¤ bjçÍ«.”  Ï‹D« Áy® brh‹dh®fŸ. “ek¡F vJ¡F t«ò? nghdh nghæ£L¥ nghwh‹.” xUt® cu¡f¢ brh‹dh®. “Ï¥gona t®wt§f K‹dhy nghdh, ehk v¥ngh nghwJ?  Ïjid ah®jh‹ nf£gJ?” To¥ ngRnth« K¤J brŒjJ Kiwjhdh? k¡fŸ ÚŸtçiræš ã‹¿Uªjhš Ú§fŸ v‹d brŒÅ®fŸ? M©, bg© vd¤ jå¤jå tçir njitah? v§bf§F všyh« tçirKiwia¥ Ëg‰Wjš nt©L«? V‹? tçirKiwia Û¿¢ bršgtiu¥g‰¿  Ú v‹d ãid¡»whŒ?

 ãfœÎ - 4 br©gf¤Â‹ m¥gh všyhiuÍ« ‘mt‹’, ‘Ït‹’ v‹Wjh‹ miH¥gh®. rhiyæš nghF« fhŒf¿¡fhuiu, ‘VŒ, fhŒf¿’ v‹W miH¥gh®. Å£o‰F tU« njh£l¡fhu® khâ¡f¤ij¤, “njh£l¡fhuh...ϧnf th!” v‹W m¥gh T¥ÃLth®; ehŸnjhW« Å£o‰F¢ brŒÂ¤jhŸ nghLgtiu, “ng¥g®fhu‹” v‹Wjh‹ brhšth®.  Ïš m¥ghΡF ne® vÂuhdt® m«kh. taš Fiwªjt®fis¡Tl ‘th§f, ‘ngh§f’ v‹Wjh‹ brhšth®. brŒÍ« bjhêiy it¤J xUtiu kçahij¡ Fiwthf¡ T¥ÃLtJ m«khΡF¥ Ão¡fhJ. m¥gh Ãwiu¡ T¥ÃLtjid¥ gh®¤j br©gfK« xUehŸ khâ¡f¤ij¤, “njh£l¡fhuh... ϧnf th!” v‹W T¥Ã£lhŸ. m«kh mj£odhŸ. “bgçat§fis m¥go¡ T¥Ãl¡ TlhJ, bjçÍjh?” br©gf« gÂY¡F¡ nf£lhŸ. “m¥gh k£L« m¥go¡ T¥Ãlyhkh?” 156

To¥ ngRnth« xUtiu¥ bga® brhšè miH¡fyhkh? taš bgçat®fis th, ngh vd xUikæš ngryhkh? c§fis¥ bga® brhšè miH¤jhš, k»œ¢Áahf ÏU¡»wjh? ‘VŒ... ϧnf th’ vd¥ bga® Twhkš miH¤jhš k»œ¢Áahf ÏU¡»wjh? F¿¥ò khzt®fis¡ FG¡fshf¥ Ãç¡fΫ. MW mšyJ VG khzt®fŸ xU FGéš ÏU¡f£L«. nk‰f©l nfŸéfis¡ FG¡fëš To¥ ngr¢ brhšY§fŸ. vJ Kiw? vJ Kiwa‰wJ? v‹gjidél, khzt®fŸ kd¤Âš g£l fU¤ij¡ fyªJiuahl¢ brhšY§fŸ. FGΡF xU jiytiu mt®fns nj®ªbjL¡f£L«. mªj¡ FGé‹ fU¤ij mªj¤ jiyt® bjhF¤J¡ TW«go brhšyΫ.Ï›thW rKjha¤Âš ãfG« g©ò KiwnfLfis¥ g£oaèLf. m¥g£oaèš cŸs g©ò¡nfLfis¥g‰¿, x›bthU ehS« x‹wid¥g‰¿¡ fU¤jhlš òçf. rKjha« v‹gJ eh«jhnd. eh« x›bthUtU« g©òl‹ el¡F«nghJ, rKjhank g©ghLä¡f rKjhakhf kh¿éL«. eh«jh‹ ešy g©gh£il cUth¡Fjš nt©L«. mj‰F, ek¡FŸ cWÂahd ešy kd¥gh‹ik nt©L«. fil¥Ão¥ngh«; ešy g©òä¡f rKjha¤ij cUth¡Fnth«.

157

 Jiz¥ghl«

tz¡f« Iah! rªij To ÏUªjJ. tiftifahd bghUŸfis é‰F« gšntW filfŸ. Té¡Té¥ bghUŸfis é‰F« tâf®fŸ. ÂU«Ãa g¡f« všyh« k¡fŸ T£l«. fhŒf¿, gH§fŸ, k£gh©l§fŸ, JâkâfŸ... Ï¥go¥ gy bghUŸfS« é‰F« filfS¡F eLnt khWg£l xU Fuš xè¤jJ. “brhš th§fènah .... brhš!  eh¡Fy ešy brhš ÏU¡F; bf£l brhšY« ÏU¡F. brhš th§fènah... brhš...! m§nf ngh»wt®fŸ, tU»wt®fŸ všyhU« éa¥òl‹ ÂU«Ã¥ gh®¤jh®fŸ. bgçat® xUt® nf£lh®: “Ϫj C®¢rªij äfΫ òfœä¡fJ. ϧf òly§fhæš  ÏUªJ, òJ¤Jâtiu¡F« všyh« th§fyh«. Mdh, Ú brhšiy 鉻whna!  ÏJ òJ thâfkhf ÏU¡nf...?” mªj tâf® brh‹dh®: “òJ thâfªjh§f... thœ¡ifæš fha«g£l k¡fS¡F« ftiy¥gL»‹w k¡fS¡F« MWjš brhš nt©L«. FH¥g¤Jy jé¡»‹w nfhlhDnfho k¡fS¡F« brhš ntQ«... mjdhšjh‹ brhšiy 鉻nw‹...” g¡f¤Âš Vnjh r¤j« cu¡f¡ nf£lJ. m¥ghéahf¤ njh‰w« më¤j xUt‹ ÏU iffisÍ« Ú£o thd¤ij¥ gh®¤J¢ R‰¿¢R‰¿ tªjh‹. g¡f¤Âš  ÏUªjt®fŸ “v‹d¥gh Ï¥go, c‹idna R‰¿¡ bfhŸ»whna” vd¡ nf£ld®. “m«khΫ ehD« rªij¡F tªnjh«. m«khit¡ fhnzh«; R‰¿¢ R‰¿¤ njl¢ brhšè xUt® brh‹dh®. mjdhšjh‹ R‰W»nw‹.” v‹wh‹, mªj m¥ghé. “rçahd K£lhŸ Ú” v‹wh‹ X® MŸ. Ïjid¡ nf£L¡bfh©oUªj brhš tâf®, “Áy K£lhŸfisÍ« m¿thëah¡f brhš v‹ål« ÏU¡»wJ...” v‹W brh‹dh®. m¥ghé, mtçl« tªJ, “v‹d 鉻֧f?” v‹W nf£lh‹. “brh‰fis 鉻nw‹. fhR ÏUªjhš bfhL. cd¡F« brh‰fŸ njit¥gL«...”v‹wh®, tâf®. “v‹»£l fhR Ïšiy§f... ehis¡F¤ j®nwnd...” v‹w mªj m¥ghéæl«, “rç, c‹id¥ gh®¤jhš ghtkhf ÏU¡F. eh‹ xU brhšiy¤ j®nw‹...  Ú všyhçlK« mjidna brhšY. ‘tz¡f«...’ mJjh‹, eh‹ cd¡F¡ bfhL¡F« brhš.”

158

m¥ghé mtçl«, ‘tz¡f«’ brhšèé£L m¥òw« br‹wh‹. r‰W¤bjhiyÎ brštj‰FŸ btëeh£L¥ gaâ xUt® vÂnu tªjh®. mtiu¥ gh®¤jÎl‹, “tz¡f«” v‹wh‹ m¥ghé. mtuJ Kf« ó¥nghš ky®ªjJ. k»œ¢ÁahŒ m¥ghéia miz¤J¡ bfh©lh®; j£o¡ bfhL¤jh®. “fhiyæèUªJ V‹ v‹W nf£gh® Ïšyhkš tênf£L miyªnj‹. tªjt®fis k¡f¤ bjçªjt‹ Újh‹... ‘tz¡f«’ v‹D« brhšiy v›tsÎ m‹òl‹, mHfhf¢ brhš»whŒ. mUik... mUik..” vd¥ ghuh£odh®. m¤Jl‹  ã‰féšiy; bgh‰fhRfisÍ« tH§»dh®. m¥ghé äFªj k»œ¢ÁÍl‹ brhš tâfçl« nghŒ elªjjid¢ brh‹dh‹. mtçl« bgh‰fhRfŸ mid¤ijÍ« bfhL¤jh‹. mtnuh, “jd¡F¥ gh k£L« nghJ«; ÛÂia Úna it¤J¡ bfhŸ” vd¢ brh‹dh®. tâfçl«, jd¡F ntW òÂa brh‰fis¡ f‰W¤ jUkhW m¥ghé nf£lh‹. mt®, clnd ÏU brh‰fis¢ brhšè¡ bfhL¤jh®. “k»œ¢ÁahŒ ÏU§fŸ.  Ïªj¢ brh‰fis ahiu¥ gh®¤jhY« brhš, rçah?” vd, mt® brh‹dJ« m¥ghé k»œ¢ÁÍl‹ »s«Ãdh‹.  efu¤ bjUéš m¥ghé br‹wh‹. vÂnu tªj x›bthUtiuÍ« gh®¤J ‘k»œ¢ÁahŒ ÏU§fŸ’ vd¢ brhšè¡bfh©nl br‹wh‹. vÂnu bgU« C®ty« x‹W Muthukhf tªjJ. my§fç¡f¥g£l g£l¤J ahidfŸ tªjd. FÂiu¥gil Åu®fŸ tªjh®fŸ. KuRfŸ mÂu, bfhofŸ gw¡f tªjh®fŸ. v‹d brŒÂ...? nt£ilahLtj‰fhf¢ br‹¿Uªj mur‹  ehL ÂU«Ã¡ bfh©oUªjh‹.

159

m¥ghé mjid¥ gh®¤jh‹. fhty®fŸ jL¤jh®fŸ. Mdhš, K©oao¤J¡ bfh©L murå‹ K‹ghf¢ br‹Wé£lh‹. gtå tªj murå‹ vÂnu ã‹W, “k»œ¢ÁahŒ ÏU§fŸ” v‹wh‹. mur‹ Ád« bfh©lh‹. “v‹d Âä®! Ϫj eh£o‹ mur‹ eh‹. v‹id tê k¿¤J thœ¤J»wh‹ xU bghoa‹” v‹W f¤Âdh‹. fhty®fis miH¤jh‹. m¥ghéia¢ Áiwæš mil¡F«go Mizæ£lh‹. clnd m¥ghé, “k»œ¢ÁahŒ ÏU§fŸ.” v‹wh‹. murD¡F Ï‹D« Ád« äFªjJ. “Ït‹ v‹id¡ nfè brŒ»wh‹; Vsd¥gL¤Âé£lh‹. Ïtid¡ bfhiy¡fs¤Â‰F¡ bfh©Lbr‹W jiyia bt£L§fŸ.” v‹W Mizæ£lh‹. m¥ghénah, “k»œ¢ÁahŒ ÏU§fŸ” v‹wh‹. m¥ghéia¡ bfhiy¡fs¤Â‰F ÏG¤J¢ br‹w Åu®fëlK« “k»œ¢ÁahŒ  ÏU§fŸ” v‹wh‹. jiyia bt£Ltj‰F¤ jahuhf thSl‹ ã‹w Kul®fŸ  ÏUtçlK« mnj brh‰fis¢ brh‹dh‹. Kul®fS¡F¥ òçaéšiy. jiyia bt£l this X§»dh®fŸ. m¥nghJ« m¥ghé “k»œ¢ÁahŒ ÏU§fŸ” v‹wh‹. Kul®fS¡F¡ f© fy§»aJ; bt£l X§»a thŸfis mt®fŸ ÑnH ngh£Lé£lh®fŸ. “bfhiyahëfŸ eh§fŸ! bfh^ukhd Kiwæš fG¤ij bt£L»nwh«. v§fis¥ gh®¤J, “k»œ¢ÁahŒ ÏU§fŸ” v‹W brh‹d Kjš kåj‹ Ït‹jh‹.  Ït‹ brh‰fëš fUiz ÏU¡»wJ. v§fshš Ïtid bt£l KoahJ. mur® v§fis mçthshš TWngh£lhY« rç; eh§fŸ mjid V‰W¡bfhŸnth«” v‹wh®fŸ. všyhU« murålnk br‹W mtdJ Koit kh‰¿¡bfhŸs¢ brhšè¡ nf£lh®fŸ. elªjt‰iw všyh« brh‹dh®fŸ. mur‹ FH¥g« milªjh‹. m¥nghJ btëeh£L¥ gaâ murit¡F tªjh®. m¥ghéia¥ gh®¤jJ« f£o¡ bfh©lh®. “munr! Ït‹jh‹ c§fŸ eh£L¥ g©gh£il vd¡F¥ òça it¤jt‹” v‹wh®. k‹d‹ k»œ¢Á milªjh‹. m¥ghéia éLjiy brŒjh‹. mtD¡F¥ bgh‹D« bghUS« if ãiwa tH§»dh‹. bgh‹bghUŸ Kjyhd gçRfSl‹ m¥ghé, m«khél« ÂU«Ãdh‹. kfid k»œ¢Á¥ bgh§f miz¤J¡bfh©lhŸ, m«kh. “ tz¡f«... k»œ¢ÁahŒ  ÏU§fŸ!” v‹W m«khél« brh‹dh‹, m¥ghé. (eh£L¥òw¡ fij)

160

 Ïy¡fzK« bkhê¤ÂwD« 1. ÃiHÍ« ÂU¤jK« m. eh‹ ne‰W Âiu¥gl¤Â‰F¢ brš»nw‹. M. mt‹ ehis¡F tªjh‹.  Ï. Ϫj¥ ò¤jf¤ij Ïu©L M©LfS¡FK‹ eh‹ th§Fnt‹.  Ïªj¢ brh‰bwhl®fis¥ go¤jJ«, Ït‰¿š cŸs ÃiHfŸ v‹d v‹gJ c§fS¡F¥ òçªÂU¡F«. éid¢brh‰fëš fhy« ÃiHahf tªÂU¡»wJ. v¥go ÏUªjhš Kiwahf ÏU¡F«. m. br‹nw‹

M. tUth‹

Ï. th§»nd‹

2. fhy«  Ïwªjfhy«, ãfœfhy«, v®fhy« vd K¡fhy§fŸ ÏU¥gJ c§fS¡F¤ bjçÍ«. fhy¤ij¡ F¿¡F« cça éid¢brhšiy¥ ga‹gL¤Jjš nt©L«. ‘gh®’ v‹D« éid¢brhš fhy¤Â‰F V‰wgo ËtUkhW khW»wJ. gh®¤nj‹ ( Ïwªjfhy« ) gh®¡»nw‹ ( ãfœfhy« ) gh®¥ng‹ ( v®fhy« ) gæ‰Á - 1 ËtU« brh‰bwhl®fS¡F vÂnu mit vªj¡ fhy¤ij¡ F¿¡»‹wd vd vGJf. gh¤Âkh e‹whf¤ nj®Î vGÂdhŸ Á§fhu« fil¡F¥ nghf kW¤jh‹ g¡f¤Âš ÏU¥gtid¥ gh®¤J¥ gh®¤J vGJ»wh‹ MÁça® tªjJ« nfŸé nf£gh® gæ‰Á - 2 mil¥ò¡ F¿¡FŸ ÏU¡F« éid¢brhšiy¡ fhy¤J¡F V‰wgo kh‰¿ vGJf. (v.fh.) m‹W elªj ng¢R¥ngh£oæš eh‹ xU kâneu« ngÁnd‹. (ngR) 161

1. ne‰W ÏuΠϪj¥ ghl¤ij eh‹

(go)

2. c‹ Å£L éUªJ¡F¡ f£lha« eh‹ 3. m¥gh tªjJ«

(th)

(£L)

4. Ï¥nghJ eh‹ jäœ

(go)

3. c©L, Ïšiy c©L, Ïšiy v‹D« ÏU brh‰fisÍ« eh« äFÂahf¥ ga‹gL¤J»nwh«. c©L, Ïšiy vd KoÍ« brh‰fëš fhy« btë¥gilahf Ïšiy. F¿¥ghf¤jh‹ eh« òçªJbfhŸSjš nt©L«. (v.fh.) gh¤Âkh nj®it e‹whf vGjéšiy. (Ïwªjfhy«) m©z‹ tªjJ« cd¡F¥ gçR c©L. (v®fhy«) 4.mfuKjè gh®¥ngh« ËtU« brhš bjhFÂæš mfuKjèæš Kjèš tu¡Toa brhšiy¡ f©l¿ªJ vGJf. m. j¢r®, j§f«, jfu« M. gU¤Â, Ëdš, gyif  Ï. Rt®, R§f«, Nœ¢Á <. njit, bjhêš, bj‹id c. m«kh, m¥gh, m©z‹ C. kåj‹, këif, kHiy 5. ÏJtiu eh« go¤jt‰iw¤ bjhF¤J¥ gh®¥ngh«. 1. mo¥gil vG¤J, brhš, brh‰bwhl® vd _‹W« bkhêæ‹ mo¥gil cW¥òfŸ. m - vG¤J. m‹ò - brhš. m‹ng bjŒt« - brh‰bwhl®. brhš v‹gjid bkhê, gj«, »sé, th®¤ij vdΫ brhšnth«. brh‰bwhliu th¡»a« vdΫ brhšnth«.

162

2. vG¤J m. všyh vG¤JfS¡F« mo¥gilahdJ xè. mut‹, thš vL¤J¢ r©il¡F¥ nghdh‹ vd vGJtJ« jtW. ngRtJ« jtW. x›nth® vG¤J¡F« X® xè c©L. vG¤ij Kiw¥go xè¡f eh« gæ‰Á vL¤jš nt©L«. M. x›nth® vG¤J« xU gâia¢ brŒ»wJ. m, Ï, c - R£L« vG¤JfŸ (R£blG¤JfŸ) (c- ga‹gh£oš Ïšiy.) v, ah, M, X, V - M»ait édh vG¥ò« vG¤JfŸ. (édh vG¤JfŸ) V - v‹gJ brhšè‹ KjèY« ÏWÂæY« ã‹W édh¥bghUis¤ jU«.  Ï. vG¤JfS¡F Ïilna e£ò c©L. mjid¥ òçªJbfh©lhš bgU«ghyhd ÃiHfis Ú¡fyh«. bkšèd vG¤J«, mj‹ e£ò vG¤jhd tšèd vG¤J« mL¤jL¤J tUtJ Ïašò. §f; Šr; ©l; ªj; «g; ‹w Ϫj Ïašig¥ òçªJbfh©lt®fŸ, c©lh‹ vdΫ, ‹wh‹ vdΫ Kiwahf vGJ»wh®fŸ. òçahjt®fŸ ‘©wh‹’ vd¥ ÃiHahfnt vGJ»wh®fŸ; ngR»wh®fŸ. <. ÃiH ne®tJ v¥nghJ? I. x‰W¥ÃiH

ghliy Ãç¤J go. (ÃiH). ghliy¥ Ãç¤J¥ go. (ÂU¤j«) II.  F¿š beošÃiH

m) j©â® Fo¤jh‹. (j©Ù®) M) fil¡F¥ nghŒ bt£o r£il th§»dh‹. (nt£o) Ï) v‹d nfhLik ÏJ! (bfhLik) III.  JizbaG¤J¥ ÃiH

m) m¥ghé¡F¥ bg‹D« bgUS« »il¤jJ. (bgh‹D« bghUS«) M) nrhtš r©il gh®¤nj‹. (nrtš)

163

IV. ka§bfhè¥ ÃiH

ghijæš fŸS« KšY« »lªjd. ( fšY« KŸS«) 3. brhš bga®¢brhš, éid¢brhš, Ïil¢brhš, cç¢brhš vd¢ brhš  ehštif¥gL«. bga®¢brhš, éid¢brhš M»a ÏUbrh‰fŸ g‰¿ Ϫj tF¥Ãš m¿ªJbfh©nlh«. bga®¢ brhšiy ca®Âiz¢brhš, m~¿iz¢brhš vd Ïu©lhf¥ Ãç¡fyh«. bga®, éid¢brh‰fis M©ghš, bg©ghš, gy®ghš, x‹w‹ghš, gyé‹ghš vdΫ Ãç¡»nwh«. 4. brh‰bwhl® brh‰fŸ ÏizªJ brh‰bwhliu cUth¡F»‹wd. brh‰bwhliu mik¡F«nghJ gšntW ÃiHfŸ V‰gL»‹wd. xUik g‹ik¥ ÃiHfS«, fhy¥ÃiHfS« mo¡fo V‰gL« ÃiHfsh«. I. xUik - g‹ik

ÃiH

ÂU¤j«

m. fh‰W ÅÁd; ku§fŸ mirªjJ.  fh‰W ÅÁaJ; ku§fŸ mirªjd. M. j§f¥gD« bršy¥gD« gŸë¡F¢ br‹wh‹.

j§f¥gD« bršy¥gD« gŸë¡F¢ br‹wh®fŸ.

II. fhy«

ÃiH

ÂU¤j«

m. ehis¡F eh‹ CU¡F¥ nghŒ¢ nr®ªnj‹.

ehis¡F eh‹ CU¡F¥nghŒ¢ nr®nt‹.

M. ne‰W ghš bgh§F»wJ.

ne‰W ghš bgh§»aJ.

5. foj« vGJ« gæ‰Á (mYtyf¡ foj«) mYtyf¡ foj« vGJ«nghJ Áy éÂKiwfis¡ fil¥Ão¤jš nt©L«.

164

khÂç¡ foj« mD¥òe® eh. bkfU‹årh , 17, Âäç¢ rhiy, fyit - 632 506, ntÿ® kht£l«. bgWe® t£l tH§fš mYty®, t£lh£Áa® mYtyf«, M®¡fhL, ntÿ® kht£l«. Iah, bghUŸ: FL«g m£il òJ¥Ã¤jš - bjhl®ghf. -----FL«g¤Jl‹ eh§fŸ btëô® br‹¿Uªjjdhš, v§fŸ FL«g m£ilia¥ òJ¥Ã¡f Ïayéšiy. FL«g m£ilæ‹ xëefiy ϤJl‹  Ïiz¤JŸns‹. FL«g m£ilia¥ òJ¥Ã¤J¤ ju nt©L»nw‹. e‹¿. fyit,

j§fŸ c©ikÍŸs,

20.01.2012

eh. bkfU‹årh

ciwnkš Kftç bgWe® t£l tH§fš mYty®, t£lh£Áa® mYtyf«, M®¡fhL, ntÿ® kht£l«. gæ‰Á :  efuh£Á/cŸsh£Áæš cŸs Rfhjhu mYtyU¡F c§fŸ bjUéš bfhRkUªJ bjë¡f nt©o¡ foj« tiuf. 165

tF¥giw¤Âw‹fŸ 1.ngRf. IªJ kâ¤JëfS¡F¡ Fiwahkš ngÁ¥ gHFf. m. v‹id¡ ft®ªj kåj® M. vd¡F¥ Ão¤jkhd gH¡f«  Ï. v‹ ÅL <. v‹ bjU c. v‹ e©g®fŸ 2. édh vG¥òf. ËtU« jiy¥òfëš cd¡F¤ njh‹W« édh¡fis¤ bjhL¡f. m. f‰gid M. c©ik Ï. ãaha« <. mãaha« c. bghŒ 3.FG¡fšé IªJng® bfh©l _‹W FG¡fshFf. x›bthUtU« Ïašghf eh‹F tçfŸ ngRf. v¥bghUŸ g‰¿ahtJ ngRf. (v.fh.) vd¡F¥ Ão¤j Âiu¥gl«. x›bthUtU« v¤jid M§»y¢ brh‰fis¡ fyªJ ngR»wh®fŸ vd¡ fz¡»Lf. Fiwthf M§»y¢ brh‰fis¡ fyªJ ngÁa FGit bt‰¿bg‰w FGthf m¿é¥ò¢ brŒf. 4.fU¤jhlš brŒf. m. T£l§fëš, nfhéšfëš, Âiu mu§Ffëš ãfœ¢Á el¡F«nghJ, bršngÁæš ngRnth® elªJbfhŸS« Kiw. M. ‘tz¡f« Iah’ fij f‰W¡bfhL¡F« g©òfŸ. 5. vGJf. I.

II.

XçU brh‰fëš éil jUf. m. òy«g¡ fh©gJ M. ÂU¡F‰why k¡fŸ njLtJ  Ï. ÏU bghUŸgl¥ ghLtJ eh‹F tçæš éil jUf. m. ÂçTl kiyæ‹ Áw¥òfis vGJf. M. nfh£LkuK« Õ‰wš FilÍ« x¥ghF«. v›thW? Ï. ghl¤ÂYŸs g©gh£L ãfœÎfëš f£lhakhf¥ Ëg‰w nt©oabjd vjid Ú fUJ»whŒ? V‹?

166

III. ÁWÁW f£LiufŸ vGÂ¥ gHFf.

m. v‹ ÅL M. v‹ e©g®fŸ Ï. v‹ Ïy£Áa« <.

v‹ njitfŸ

c.

v‹ éU¥g§fŸ

C. ‘tz¡f« Iah’ fijia ehlfkh¡» eo¤J¡ fh£Lf. IV. éisahLf.

njit : _‹W FG¡fŸ; FGΡF _t®. éisahL« Kiw: ah® bt‰¿ bgWth®fŸ? x›bthU FGΡF« X® vG¤J¤ jUjš nt©L«. mªj vG¤J cæ®bkŒahf ÏU¤jš nt©L«. (v.fh.) f

j

g

MÁça® VjhtJ xU FGΡFça vG¤ij cu¡f¢ brhšth®. vL¤J¡fh£lhf, ‘f’. K¥gJ édhofS¡FŸ mªj¡ FG ‘f’ éš bjhl§F« xU brhšiy¢ brhšYjš nt©L«. m¢brhšèš v¤jid vG¤J cŸsnjh m¤jid kÂ¥bg© mªj¡ FGΡF. (v.fh.) f¥gš brh‹dhš 4 kÂ¥bg©. fl‰fiu brh‹dhš 5 kÂ¥bg©. fl‹fhu® brh‹dhš 6 kÂ¥bg©.  ãiwa vG¤JfŸ bfh©l brh‰fis¢ ÁªÂ¤J¢ brhšYjš nt©L«. xnu tçiræš nf£fhkš kh¿kh¿¡ nf£lš nt©L«. IªJKiw Ϫj éisah£L eilbgWjš nt©L«. mÂf vG¤Jfis¡ bfh©l brh‰fis¢ brhšè, mÂf kÂ¥bg© bgW»‹w FGnt bt‰¿ bg‰w FGthf m¿é¤jš nt©L«. (xnu xU f£L¥ghL: bga®¢brh‰fis¤jh‹ brhšYjš nt©L«. éid¢brh‰fis¢ brhšYjš TlhJ. f©nl‹, jt¿nd‹, go¤nj‹ ngh‹wit éid¢brh‰fŸ)

167

thœ¡if¤Âw‹fŸ gF¤jhÍ« Âw‹ vjid¥ go¤jhY« vjid¡ nf£lhY« m¥gona V‰W¡bfhŸSjš TlhJ. gF¤J MŒªJ gh®¤jš nt©L«. V‰f nt©oajid V‰W¡bfhŸSjš nt©L«; jŸs nt©oajid¤ jŸSjš nt©L«. gF¤jhÍ« Âw‹ thœ¡if¡F¤ njit¥gL« Âw‹. 1.

F‰why¡ FwtŠÁ¥ ghlèš M©Fu§FfS« bg©Fu§FfS« bfhŠÁ éisahL« fh£Á g‰¿ MuhŒªJ TWf. m. el¡f¡ ToaJ; Ïa‰ifahdJ. M. el¡fKoahjJ; f‰gidahdJ.

2. fhdt®fŸ njt®fis¡ f©Áä£o miH¡F« fh£Á m. el¡f¡ ToaJ; Ïa‰ifahdJ. M. el¡f KoahjJ; f‰gidahdJ. 3. mUéæ‹ miy, thd¤ij K£o¢ Nçaå‹ ghijia tG¡f it¡»wJ.  ÏJ m. el¡f¡ToaJ; Ïa‰ifahdJ. M. el¡f KoahjJ; f‰gidahdJ. 4. FHªij¡F¡ fhŒ¢rš, ÂUZo R‰¿¥nghlyh« v‹»whŸ gh£o. Ú v‹d  ãid¡»whŒ? m. gh£o brhštJ rçahf¤jh‹ ÏU¡F«. M. cldoahf kU¤Jtçl« miH¤J¢ bršYjš nt©L«. 5. rªÂu »ufz« v¥go ãfœ»wJ? m. bgça gh«ò tªJ rªÂuid éG§F»wJ. M. NçaD¡F« rªÂuD¡F« Ïilna óä tUtjdhš c©lhtJ.

168

bkhê éisah£LfŸ 1.brhš éisah£L m£ltizæš cŸs brh‰fis¡ f©LÃo¤J vGJf. 2. brhš éisah£L

r

ç

j

«

Ã

gh

R

F

iz

j

ç

th

®

U

e

Œ

Î

z

æ

ç

f

M

a

®

c

l

«

ò

w

«

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

169

 ehnd cUth¡Fnt‹

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

170

‘Kont bjhl¡f«’ brhšè‹ ÏWÂæš KoÍ« vG¤ij Kjyhtjhf¡bfh©L k‰bwhU brhšiy vG¢ brh‰go¡f£L cUth¡Ff.

m«ò

òif ifÅR

R©zh«ò

òëaku«

 Jis¤j

 ehnd brŒnt‹

171

 ehnd brŒnt‹

it¤J

3. brhš éisah£L njitahd vG¤Jfis bt‰W¡ f£l¤Âš ãu¥Ã¢ brh‰fis cUth¡» vGJf.

bg

U

ah

ik

š

172

 ehnd brŒnt‹

4. brhš éisah£L mfutçir¥go vGÂ¥ gHFf. rh‹W : gšyh©L, K¤J, Mkz¡F, mur‹, bfh«ò. mfutçir :

mur‹, Mkz¡F, bfh«ò, gšyh©L, K¤J.

mfutçir¥gL¤Jf. 1.  

e£ò, m‹ò, k»œ¢Á, gŸë, éisah£L, ÅL, njh£l«. mfutçir ,

,

,

,

.

,

.

2. g¢ir, nj§fhŒ, t£l«, nj¡f«, kŠiP.  

mfutçir ,

,

, 173

gil¥gh‰wš ifbaG¤J Ïjœ cUth¡Fjš (v©â¡if¡F V‰g khzt®fis¡ FG¡fshf¥ Ãç¤J¡ ifbaG¤J Ïjœ cUth¡Fjš)

( m¿Î¢ Rl® VªÂ m»y¤ij btšf! )

féij

bgh§fš

tsbkyh« bghèf!

(bfh©lhL« fhuz«)

éLfij

cHt® e©g‹ gl« tiujš (khL)

gHbkhê m¿ªJbfhŸnth«!

1. 2. 3. éil : 1.

2.

3.

 e«Ã¡if¤ Jë

k‹w¢brŒÂ

(òfœbg‰wt®fë‹ j‹d«Ã¡if tçfŸ)

jäœ k‹w¤Â‹ Ï«khj  ãfœÎfŸ

174

 Ïytr¥ gaz m£il é©z¥g¥ got« I.  ãu¥òf.

1. khzt® bga®

:

2. go¡F« gŸëæ‹ bga® : 3. tF¥ò

:

4. ÃçÎ 5. òw¥gL« Ïl«

: :

6. nrU« Ïl«

:

bg‰nwh® ifbah¥g«

khzt® ifbah¥g« jiyikahÁça® ifbah¥g«

bjhl®t©o K‹gÂÎ é©z¥g¥ got« II.  ãu¥òf.

1. bga® 2. M©/bg© 3. bjhl®t©o v© 4. gaz ehŸ 5. òw¥gL« Ïl« 6. nrU« Ïl« 7. ÏU¡if v©â¡if

é©z¥Ã¥gtç‹ ifbah¥g«.

175

tsu¿ brašghLfŸ gl« gh®¤J ngR« Âw‹

brašghL - 1

Ñœ¡fhQ« gl§fis¥ gh®¤J c‹ fU¤ij tF¥giwæš _‹W kâ¤Jë ngRf. 1

2

3

4

5

176

go¤jš Âw‹

brašghL - 2

cça Funy‰w Ïw¡f¤Jl‹ cz®¢Á btë¥gLkhW thŒé£L¥ go¡f. m‹Ã‰F Ïåat®fns! MUæ® e©g®fns! m‹wy®ªj jhkiunghš ó¤J¡ FY§F« v‹ ngh‹w Áwh®fns! nghuhæu« brŒJ Xuhæu« ahidfis¡ bfh‹w Fy¤njhnu! kh©òil cyf¤Â‹ ehisa k‹d®fns!  Ï¤juâæš jäHuhŒ¥ Ãwªnjhnk! jäiHna jhŒbkhêahŒ¡ bfh©nlhnk! m‹¿, m‰iw¤ jäHç‹ Åu éisah£LfSŸ VnjD« x‹widahtJ ωiw¤ jäHuh»a eh« f‰nwhkh? ifæš f«bgL¤J ML« Áy«gh£l« bjçªjt® e«äš v¤jid ngnuh? njhŸ tèikia¡ fh£L« k‰nghiu kw¡fhjt® e«äš v¤jid ngnuh? ngh®¡fiy E£g§fis cŸsl¡»a njtuh£l¤ij m¿ªjt® e«äš v¤jid ngnuh? _¢rl¡» Mœflèš _œ» K¤bjL¡f Koahkš nghdhY« kzyhtJ vL¡f nt©lhnth?  Ï¤jifa Åu éisah£Lfëš
vGJjš

brašghL - 3

Ñœ¡fhQ« ÏUbghUŸ jU« brh‰fis¤ bjhl®fëš mik¤J vGJf. t.v©

brhš

bghUŸ jhkiu - ky®

1.

jhkiu jh+ kiu - jhλ‹w kh‹ gyif - ku¥gyif

2.

gyif gy + if - gy iffŸ

177

bjhl® Fs¤Âš jhkiu ky®ªÂUªjJ. cæçaš ó§fhéš jhkiuia¡ f©nl‹.

3.

v®¥ghš

4.

5.

khku«

MWjiy

v®¥ghš - kW¤J¡ Twš v®+ ghš - v®¥ghèd« khku« - xU tif ku« kh + ku« - bgça ku« MWjiy - nj‰Wjš MW + jiy - MW jiyfŸ

vGJjš

brašghL - 4

vJ g©ghL?’ v‹D« ciueilæš Ïl«bg‰WŸs fijkhªj®fë‹ g©òfis¡ f£l§fëš ãu¥òf.

gHå

brªÂš

Fzey‹fŸ

br©gf¤Â‹ m«kh

178

K¤J

brhšèš ÏUªJ brhš cUth¡Fjš

brašghL - 5

F¿¥òfis¡bfh©L xëªJŸs brh‰fis¡ f©l¿ªJ vGJf. mU«ò

 Ï¢brhšèš xëªÂU¥gJ éšè‹ e©g‹;  Ïu©lh« vG¤ij Ú¡»dhš mJ »il¡F«.

2.

MSik

 Ï¢brhšèš xëªÂU¥gJ ÚçY« ãy¤ÂY« thG« éy§F; Ïu©lh« vG¤ij Ú¡»dhš mJ »il¡F«.

3.

efç

 Ï¢brhšèš xëªÂU¥gJ xU éy§F; Ïu©lh« vG¤ij Ú¡»dhš mJ »il¡F«.

4.

thŒik

 Ï¢brhšèš xëªÂU¥gJ ngR« cW¥ò; _‹wh« vG¤ij Ú¡»dhš mJ »il¡F«.

gçÂ

 Ï¢brhšèš xëªÂU¥gJ éiuthf XL« éy§F; _‹wh« vG¤ij Ú¡»dhš mJ »il¡F«.

1.

5.

brhšèš ÏUªJ brhš cUth¡Fjš

m«ò

brašghL - 6

bfhL¡f¥g£LŸs vG¤Jfis¢ nr®¤J¢ brh‰fis cUth¡Ff.

¡

£

bfh¡F F

bfh

L

j

bfh§F §

©  ehnd cUth¡Fnt‹

¤  J

g  ª

179

tif¥gL¤Â vGJjš

brašghL - 7

f£l¤ÂYŸs brh‰fis tif¥gL¤Â vGJf. go¤nj‹, tUnt‹, ㉻nw‹, tªnj‹, go¡»nw‹, ã‰ng‹, go¥ng‹, tU»nw‹,  ã‹nw‹, ngR»wh‹, br‹nw‹, eo¡»wh‹, eo¥gh‹, brš»nw‹, ngRth‹,  eo¤jh‹, ngÁdh‹, bršnt‹  Ïwªjfhy«

ãfœfhy«

v®fhy«

1. go¤nj‹

1. go¡»nw‹

1. go¥ng‹

2.

2.

2.

3.

3.

3.

4.

4.

4.

5.

5.

5.

6.

6.

6.

éLfij¡F éil fhzš

brašghL - 8

éLfij¡F cça éilæid vL¤J vGJf. (fU«ò, ÁyªÂ, CÁ, br§fš, thiH) t. v©

éLfij

1.

NLg£L¢ Átªjt‹, ÅLf£l cjÎth‹.

2.

üš ü‰F«, Ïuh£il m‹W; Mil beŒÍ«, j¿Í« m‹W.

3.

Mid éU«ò«, nrid éU«ò«, mo¤jhš tè¡F«, fo¤jhš Ïå¡F«.

4.

ku« V¿dhš tG¡F«; fhŒ ‹whš Jt®¡F«; gH« ‹whš Ïå¡F«.

5.

xšèahd kåj‹, xnu fhJ kåj‹, mt‹ fhJ nghdhš, VJ ga‹?

180

éil

jäœ v©fis m¿nth«. muò v© jäœ v©

brašghL - 9

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

nk‰f©l m£ltizia¥ ga‹gL¤Â¤ jäbH©fis ãu¥òf. 1. bjhêyhs® ehŸ

-

nk 1

-

nk

2. fhªÂaofŸ Ãwªj ehŸ

-

m¡nlhg® 2

-

m¡nlhg®

3. cyf¥ ò¤jf ehŸ

-

V¥Ãuš 23

-

V¥Ãuš

4. FHªijfŸ ehŸ

-

et«g® 14

-

et«g®

5. R‰W¢NHš ehŸ

-

#]‹ 5

-

#]‹

6. FoauR ehŸ

-

rdtç 26

-

rdtç

7. bfho ehŸ

-

or«g® 7

-

or«g®

8. kfë® ehŸ

-

kh®¢ 8

-

kh®¢

et«g® 19

-

et«g®

or«g® 10

-

or«g®

9. njÁa xUik¥gh£L ehŸ 10.

kåj cçikfŸ ehŸ

-

181

f‰wyil΢ ÁWkÂ¥ÕL kÂ¥bg© : 10 1. bghU¤Jf.

2x1=2

m. Tdš

- ÃŒªj

M. Õ‰wš

- tisªj

2. bghUªjhj Ïizia t£läLf.   m. Ïwªjfhy« M. R£L vG¤J

3x1=3

- vGJnt‹ - m, Ï, c

Ï. e£bgG¤JfŸ - ‹g, ©l 3. bfhL¡f¥g£LŸs brh‰fë‹ <‰¿š Vfhu« mik¤J vGJf.

3x1=3

m. e©g®fŸ M. bgçnah® Ï. rh‹nwh® 4. bjhl®fëš cŸs ÃiHfis¤ ÂU¤Jf. m. üiy go. M. ne‰W tUthŸ.

182

2x1=2

xè¥ò¥ gæ‰Á

183