Salary Survey 2013

GOLDMAN RECRUITMENT SALARY SAL ARY SURVE S URVEYY 20 2013 FINANSE I KSIĘGOWOŚĆ BANKOWOŚĆ I UBEZPIECZENIA USŁUGI DORADCZE I AUDYT www.goldmanrecruitment.pl

SPIS TREŚCI

4 5 5 6

SŁOWEM WSTĘPU METODOLOGIA BADANIA O GOLDMAN RECRUITMENT EXECUTIVE SUMMARY

FINANSE I KSIĘGOWOŚĆ 11 AUDYT WEWNĘTRZNY 12 Menedżer ds. audytu wewnętrznego 13 Audytor wewnętrzny 14 CENTRA USŁUG WSPÓLNYCH 15 Process Manager 16 Team Team Leader 17 Senior Accountant 18 Accountant 19 Tax Tax Manager 20 Tax Tax Analyst 21 Process Improvement Specialist 23 24 25 26 28 29 30 31

KONTROLING Dyrektor finansowy Kontroler finansowy Specjalista ds. kontrolingu KSIĘGOWOŚĆ Główny księgowy Samodzielny księgowy Księgowy

32 KSIĘGOWOŚĆ FUNDUSZY 33 Team Team Leader 34 Fund Accountant

USŁUGI DORADCZE I AUDYT 36 37 38 39

AUDYT ZEWNĘTRZNY Menedżer w dziale audytu Starszy konsultant w dziale audytu Konsultant w dziale audytu

40 41 42 43

DORADZTWO PODATKOWE Menedżer w dziale doradztwa podatkowego Starszy konsultant w dziale doradztwa podatkowego Konsultant w dziale doradztwa podatkowego

44 45 46 47

DORADZTWO BIZNESOWE Menedżer w dziale doradztwa biznesowego Starszy konsultant w dziale doradztwa biznesowego Konsultant w dziale doradztwa biznesowego

BANKOWOŚĆ I UBEZPIECZENIA 48 49 50 51

BANKOWOŚĆ KORPORACYJNA Dyrektor oddziału/centrum koroporacyjnego Relationship Manager Analityk kredytowy

52 53 54 55 56 57

BANKOWOŚĆ DETALICZNA Dyrektor oddziału Doradca klienta Kierownik zespołu analiz kredytowych Analityk kredytowy Menedżer produktu

58 59 60 61 62 63 64

UBEZPIECZENIA Aktuariusz Menedżer produktu Underwriter Kierownik zespołu agentów Agent ubezpieczeniowy Likwidator szkód

66 Tabela Tabela wynagrodzeń

SŁOWEM WSTĘPU Szanowni Państwo, z ogromną przyjemnością przedstawiam Państwu raport dotyczący wynagrodzeń w branży finansowej i doradczej przygotowany przez Goldman Recruitment. Mam nadzieję, że informacje zawarte w raporcie pomogą pracodawcom przy podejmowaniu decyzji dotyczących ustalania budżetów na konkretne stanowiska oraz sposobów komunikacji z potencjalnymi kandydatami, a profesjonalistom i absolwentom pozwolą lepiej zaplanować ścieżkę kariery i przygotować się do rozmów z pracodawcą. Raport został podzielony na 11 branż w ramach szeroko rozumianych finansów i usług doradczych. Przy każdej z branż dzielimy się naszymi spostrzeżeniami na temat aktualnej sytuacji oraz naszymi oczekiwaniami dotyczącymi przyszłych trendów. W raporcie znajdują się dane wynagrodzeń 40 wybranych stanowisk oraz ich szczegółowe opisy. W trakcie badania zapytaliśmy respondentów nie tylko o poziom wynagrodzeń, ale również o posiadane lub planowane kwalifikacje zawodowe, preferowane kanały komunikacji z pracodawcą czy dodatkowe benefity oferowane przez firmy. Informacje na ten temat również znajdą Państwo w opracowaniu. Serdecznie zapraszam do lektury raportu,

Grzegorz Koterwa

Managing Director Goldman Recruitment

METODOLOGIA BADANIA Badanie wynagrodzeń zostało przeprowadzone metodą CAWI w dniach od 1 września 2012 roku do 31 grudnia 2012 roku na próbie 3 521 respondentów. W opracowaniu zostały wykorzystane również dane z ponad 1 000 rozmów telefonicznych i spotkań przeprowadzonych z kandydatami przez konsultantów Goldman Recruitment w 2012 roku w ramach prowadzonych projektów rekrutacyjnych zleconych nam przez klientów. Wynagrodzenia zaprezentowane w raporcie są wynagrodzeniami całkowitymi brutto miesięcznie z uzwględnieniem premii. Wartości średnie zostałe zaprezentowane jako mediana, co oznacza, że połowa obserwacji znajduje się powyżej i poniżej jej wartości. Dodatkowo, wartości wynagrodzeń zostały przedstawione jako pierwszy i trzeci kwartyl. Wartości dla poszczególnych stanowisk obejmują dane od 20 do 200 respondentów. Dane wynagrodzeń dotyczą całej Polski, a najliczniejszy w nich udział mieli mieszkańcy województwa mazowieckiego – ponad 31% ogółu badanych. Analizując wynagrodzenia należy wziąć pod uwagę fakt, że są to dane uśrednione. W rzeczywistości poziom wynagrodzenia zależy od szeregu czynników, głównie takich jak: wielkość firmy, branża, lokalizacja czy lata doświadczenia.

O GOLDMAN RECRUITMENT Goldman Recruitment jest firmą doradztwa personalnego wyspecjalizowaną w wyszukiwaniu i selekcji kandydatów na specjalistyczne, menedżerskie i dyrektorskie stanowiska w obszarze finansów i bankowości. Wąski profil działalności przekłada się na profesjonalne podejście do realizacji powierzonych nam projektów oraz na szybkość i skuteczność w działaniu. Nasi konsultanci to osoby, które posiadają wieloletnie doświadczenie w finansach, jak również w prowadzeniu projektów rekrutacyjnych typu search & selection, w tym executive search. Dzięki połączeniu tych dwóch kompetencji klienci Goldman Recruitment mają pewność najwyższego standardu obsługi. Posługujemy się unikalną metodologią, opartą na wewnętrznych zasobach, naszej wiedzy o rynku, jak również na zewnętrznych rekomendacjach. Dzięki niej docieramy do najlepszych kandydatów. Dobrze znamy rynek zarówno od strony potrzeb i wymagań pracodawców, jak i oczekiwań pracowników. Dużo uwagi poświęcamy na budowanie trwałych i opartych na wzajemnym zaufaniu relacji. Najważniejsze są dla nas: wysoka jakość świadczonych usług oraz zadowolenie partnerów. Specjalizujemy się w następujących branżach, ujętych przekrojowo na wszystkich poziomach stanowisk: księgowość, kontroling, audyt, usługi doradcze oraz bankowość i ubezpieczenia.

PARTNERZY BADANIA

www.goldmanrecruitment.pl

5

EXECUTIVE SUMMARY KOMUNIKACJA

Z jakich źródeł korzystasz, poszukując informacji o pracodawcach? Portale/serwisy pracy

64%

Prasa

46%

Strony internetowe pracodawców

44%

Rodzina, przyjaciele

33%

Firmy rekrutacyjne

29%

Kontakty ze znajomymi ze środowiska biznesowego

28%

Anonimowe fora internetowe

21%

Internetowe targi pracy

8%

Nie poszukuję informacji na temat pracodawców

11%

Z jakich serwisów pracy korzystałeś/-aś w okresie ostatnich 6 miesięcy? 56%

pracuj.pl 37%

gazetapraca.pl

33%

karierawfinansach.pl

26%

infopraca.pl praca.pl

21%

praca.money.pl

21%

jobrapido.pl

15%

egospodarka.pl

15%

gowork.pl

12%

praca.gratka.pl

11%

monsterpolska.pl

10%

jobs4finance.pl z żadnego

6% 16%

Bez wątpienia ostatnie 10 lat możemy podsumować jako rewolucję w komunikacji pomiędzy pracodawcą a kandydatem, u podstawy której leży Internet. Portale pracy oraz strony konkretnych pracodawców stały się punktami na wirtualnej mapie, gdzie profesjonaliści i absolwenci poszukują najczęściej informacji o pracodawcach i to niezależnie od wieku. W przypadku osób posiadających maksymalnie do czterech lat doświadczenia zawodowego odsetek osób poszukujących informacji o pracodawcach w Internecie (78%) jest niewiele niższy niż w przypadku osób z więcej niż 10-letnim doświadczeniem zawodowym (65%). Z drugiej strony wciąż znaczącym źródłem pozyskiwania informacji są tradycyjne metody, takie jak prasa, rodzina czy znajomi. Z badania wynika, że spory odsetek kandydatów, bo aż blisko 30%, kształtuje swoją opinię o pracodwcach na podstawie informacji otrzymywanych od konsultantów z agencji rekrutacyjnych. Wśród serwisów pracy, w których kandydaci szukają ofert pracy i informacji o pracodawcach, można wyróżnić trzy kategorie: tzw. job boardy ogólne (pracuj.pl, gazetapraca.pl), job boardy specjalistyczne (karierawfinansach.pl, jobs4finance.pl) i agregatory ogłoszeń (np. jobrapido.pl). Jako pierwsze w internecie pojawiły się ogólnobranżowe serwisy pracy i to one do tej pory są najbardziej popularne, chociaż agregatory i strony specjalistyczne, które zaczęły powstawać kilka lat temu, z roku na rok zdobywają mocniejszą pozycję. Zaletą agregatorów w stosunku do serwisów ogólnych jest – jak sama nazwa wskazuje – gromadzenie większej liczby ofert pracy, ponieważ importują je ze wszystkich job boardów. Serwisy specjalistyczne z kolei w porównaniu z agregatorami i portalami ogólnymi zawierają bardziej dopasowany kontent tekstowy pod kątem użytkownika związanego lub planującego karierę w określonej branży. Internet w dobie Web 2.0 to również przestrzeń social media, co z punktu widzenia absolwentów, profesjonalistów i pracodawców przekłada się na większy udział w takich portalach społecznościowych, jak polski Goldenline czy amerykański LinkedIn. W ubiegłym roku rodzimy portal dla profesjonalistów przekroczył 1 milion zarejestrowanych kont użytkowników, podczas gdy LinkedIn pozyskał sobie już przychylność 0,7 mln polskich internautów.

6

GOLDMAN RECRUITMENT SALARY SURVEY 2013

WYNAGRODZENIE I DODATKOWE ŚWIADCZENIA Poziom wynagrodzenia, nawet w przypadku stanowisk o podobnym zakresie obowiązków, może się zdecydowanie różnić, czego przyczyną są takie czynniki jak lokalizacja, wielkość firmy, doświadczenie zawodowe w latach czy posiadane certyfikaty. Przykładowo, średnie miesięczne wynagrodzenie dyrektora finansowego w Warszawie to 22 500 zł, podczas gdy poza Warszawą – 15 000 zł. Średnie wynagrodzenie w poszczególnych branżach zależy od rozkładu poziomu stanowisk i wymaganej wiedzy specjalistycznej. Najwyższe średnie wynagrodzenie występuje w doradztwie biznesowym i audycie wewnętrznym. Są to obszary, w których cenieni są wysoko wykwalifikowani specjaliści, zespoły są niewielkie, a pracodawca oczekuje od nich gotowości do pracy projektowej i częstych podróży służbowych. Na drugm biegunie, jeżeli chodzi o poziom wynagrodzenia, znajduje się np. księgowość czy bankowosć detaliczna, gdzie liczba pracowników na poziomie specjalisty jest znacznie większa w stosunku do stanowisk kierowniczych, a praca w tych branżach daje większy komfort pod kątem godzenia życia zawodowego z osobistym. Udział premii w stosunku do wynagrodzenia podstawowego uzależniony jest od poziomu stanowiska i wpływu na zysk firmy: od ok. 3% w przypadku księgowego, poprzez 10% w przypadku kontrolera czy dyrektora finansowego, aż do 20% dla stanowisk kierowniczych związanych ze sprzedażą w bankowości lub ubezpieczeniach. Rośnie znaczenie dodatkowych benefitów oferowanych przez pracodawcę. W firmach, którym zależy na opinii dobrego pracodawcy, oraz w specjalizacjach, gdzie mamy do czynienia z rynkiem pracownika (a nie pracodawcy), standardem stała się opieka medyczna (42% respondentów) oraz dopłaty do zajeć sportowo-rekreacyjnych (29%). Ze względu na specyfikę branży finansowej, w której na większości stanowisk wymagana jest znajomość aktualnych przepisów prawa, najczęściej oferowanym benefitem jest pokrycie kosztów udziału w kursach i szkoleniach, a czasami również dofinansowanie do kwalifikacji zawodowych.

Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w branżach Doradztwo biznesowe

10 700 zł

Audyt wewnętrzny

9 500 zł

Kontroling

8 800 zł

Doradztwo podatkowe

8 300 zł

Audyt zewnętrzny

7 800 zł

Bankowosć korporacyjna

7 800 zł

Ubezpieczenia

7 100 zł

Księgowość funduszy

5 900 zł

Bankowość detaliczna

5 500 zł

Centra usług wspólnych

5 200 zł

Księgowość

4 900 zł

Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w województwach Mazowieckie - Warszawa

10 400 zł

Pomorskie

7 000 zł

Małopolskie

7 000 zł

Wielkopolskie

6 800 zł

Mazowieckie bez Warszawy

6 700 zł

Warmińsko-mazurskie

6 600 zł

Dolnośląskie

6 600 zł

Śląskie

6 600 zł

Opolskie

6 300 zł

Podlaskie

6 200 zł

Podkarpackie

6 200 zł

Świętokrzyskie

6 200 zł

Zachodniopomorskie

6 100 zł

Łódzkie

5 700 zł

Lubelskie

5 600 zł

Kujawsko-pomorskie

5 300 zł

Lubuskie

5 200 zł

Dodatkowe świadczenia Szkolenia

44%

Prywatna opieka zdrowotna

42%

Służbowy telefon/laptop

41%

Zajęcia sportowo-rekreacyjne

29%

Dopłaty do wakacji

14%

Służbowy samochód

11%

Karty rabatowe

10%

Żadnych

22%


7

Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto osób posiadających/będących w trakcie uzyskiwania certyfikatu W trakcie uzyskiwania

Posiadające certyfikat

Wzrost

ACCA

11 500 zł

20 200 zł

76%

CIMA

10 900 zł

19 400 zł

78%

CIA

10 200 zł

18 300 zł

79%

MBA

12 900 zł

15 800 zł

22%

Biegły rewident

8 300 zł

14 400 zł

73%

Doradca podatkowy

7 300 zł

12 200 zł

67%

5 200 zł

7 800 zł

50%

Certyfikat księgowy

KWALIFIKACJE ZAWODOWE Pewnie to nie przypadek, że akurat w finansach znajdziemy największą liczbę kwalifikacji zawodowych. Branżę finansową cechuje różnorodność i specjalizacja w wielu dziedzinach. Certyfikaty i kwalifikacje są dla osób je posiadających potwierdzeniem fachowej wiedzy popartej praktyką, dla pracodawców – uwiarygodnieniem kandydata, a dla klienta – gwarancją jakości świadczonej usługi. W przypadku dyrektora finansowego, kontrolera czy audytora wewnętrznego, planujących karierę w międzynarodowym środowisku, zdobycie certyfikatu stało się niemalże koniecznością. Z badania wynika, że zdobycie kwalifikacji zawodowej przekłada się na zdecydowanie lepsze wynagrodzenie. Profesjonaliści posiadający takie kwalifikacje, jak ACCA, CIMA czy CIA zarabiają blisko o 80% więcej niż osoby, które są w procesie zdobywania tych certyfikatów. Przykładowo średnie miesięczne wynagrodzenie brutto dyrektora finansowego posiadającego ACCA wynosi blisko 28 000 zł, podczas gdy średnia dla tego stanowiska z wyłączeniem tej kwalifikacji jest o 40% niższa (16 000 zł). Kontroler finansowy, który zdobył tytuł CIMA, średnio otrzyma ok. 20 000 zł. Natomiast bez tej kwalifikacji kontrolerzy mogą przeciętnie liczyć na wynagrodzenie w wysokości 10 000 zł. Najbardziej popularną kwalifikacją zawodową w finansach jest certyfikat księgowy, który uprawnia do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Również w tym przypadku potwierdza się reguła, że będąc księgowym warto taki certyfikat posiadać. Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto samodzielnego księgowego w Polsce to 4 500 zł, podczas gdy z certyfikatem można liczyć na 30% więcej (blisko 6 000 zł miesięcznie brutto). Coraz bardziej popularne staje się dofinansowanie przez pracodawców certyfikatów, które nie są tanie. Koszt wszystkich kursów i egzaminów w przypadku kwalifikacji CIMA i ACCA to ponad 30 000 zł. Z naszych badań wynika, że osoby planujące zdobyć te kwalifikacje są gotowe przeznaczyć na nie z własnej kieszeni kwotę około 14 000 zł.

8


KOMENTARZ DO RAPORTU Dorota Dobija

Zawód finansisty nadspodziewanie dobrze broni się w czasie kryzysu. Wygląda na to, że firmy w pierwszej kolejności ograniczają koszty w produkcji i usługach, ale nie w księgowości i finansach. W Polsce dużą stabilność zatrudnienia zapewniają też banki i instytucje ubezpieczeniowe. To powinno zachęcać młodych ludzi do studiowania finansów, a starszych do rozważenia, czy nie warto zmienić zawodu na gwarantujący atrakcyjną pracę nawet w ostatniej dekadzie zawodowej aktywności? W Polsce można studiować finanse na światowym poziomie. Pokazują to m.in. wyniki rankingu kierunków magisterskich z tej dziedziny opublikowanego w czerwcu 2013 przez „Financial Times”. Z polskich uczelni do rankingu trafiła tylko Akademia Leona Koźmińskiego, zajmując wysokie, 19. miejsce na świecie, ale inne uczelnie także kształcą finansistów. Nasi absolwenci mają najwyraźniej dobrą opinię, skoro wiele firm globalnych przeniosło do Polski swoje centra księgowoobliczeniowe, a kolejne przymierzają się do podobnych inwestycji. Prezentowane badanie również pokazuje, że warto się kształcić, nawet gdy jest się już dobrym finansistą, a zwłaszcza zdobywać międzynarodowe certyfikaty: ACCA CIMA lub CIA, uprawnienia do prowadzenia biur rachunkowych, uprawnienia rewidenta, a nawet dyplom MBA. Wzrost zarobków o 20-50 proc. już jest najlepszą motywacją do nauki, a – jak się okazuje – dobry międzynarodowy certyfikat może podnieść wartość finansisty nawet o 80 proc! W naszej uczelni od najbliższego roku akademickiego wprowadzamy możliwość uzyskania certyfikatu ACCA przez studentów studiów licencjackich z finansów prowadzonych w języku angielskim. Każdy, kto spojrzy na swoją przyszłą karierę po przestudiowaniu raportu płacowego firmy Goldman Recruitment, powinien to docenić. Oprócz certyfikatów i uprawnień jest jeszcze jeden ważny element przyspieszający karierę – znajomość języka angielskiego w stopniu pozwalającym na swobodne wykonywanie czynności służbowych. Młodsze poko-

10


Prof. Dorota Dobija, prorektor ds. naukowych Akademii Leona Koźmińskiego

lenie nie ma z tym większego problemu, oni znają angielski. Nauka finansów po angielsku pomaga im opanować zawodowy żargon we wczesnej fazie i niemal intuicyjnie. Po studiach mogą znaleźć zatrudnienie praktycznie wszędzie na świecie. Ciekawe jest natomiast, jaką podążą ścieżką kariery? Z omawianych w raporcie 11 specjalizacji finansowych najbardziej obiecująco prezentuje się doradztwo biznesowe i kontroling, gdzie występują najwyższe zarobki. Tu jednak wymagane jest największe doświadczenie, które zazwyczaj przychodzi z wiekiem. Stosunkowo najniższe, ale i tak powyżej średniej krajowej, są płace w księgowości, z tym, że one też mogą być bardzo atrakcyjne dla wielu osób, nie tylko na początku kariery zawodowej. Czy jednak bankowość albo ubezpieczenia nie dają większych szans na zdobycie doświadczenia? Wielu moich studentów tak właśnie wybiera. Moim zdaniem, znacznie bardziej obiecujący może być wybór księgowości jako głównej specjalności. Dla kogoś, kto dobrze wykonuje prace księgowe ciągle są bardzo atrakcyjne możliwości zatrudnienia i rozwijania kariery, a konkurencja wyrażająca się podażą kandydatów do pracy jest zdecydowanie mniejsza niż w bankowości. Słowa komentarza wymaga też regionalne zróżnicowanie płac. W każdej kategorii wygrywa województwo mazowieckie, ale nie całe województwo, tylko sama Warszawa. Trudno się dziwić, bo Warszawa jest dominującym ośrodkiem biznesowym i akademickim. Potwierdza się pogląd, że warto tu studiować i pracować, bo można znaleźć zatrudnienie nawet od pierwszego roku studiów. Może jeszcze warto pamiętać o wyborze uczelni, której ukończenie przełoży się na efekty płacowe, omawiane w raporcie.

AUDYT WEWNĘTRZNY Działy audytu wewnętrznego występują w dużych organizacjach oraz w firmach, gdzie zarządzanie ryzykiem ma istotne znaczenie. Audyt wewnętrzny z jednej strony pełni funkcję doradczą dla kadry zarządzającej, ale z drugiej strony poddaje kontroli procesy, za które zarząd jest odpowiedzialny. Audytorzy specjalizują się w audycie finansowym, operacyjnym, Sarbanes-Oxley Act oraz procesów i systemów IT. Charakterystyczne dla 2012 roku były redukcje zatrudnienia w komórkach audytu wewnętrznego w sektorze bankowym, które były elementem masowych zwolnień w całej branży finansowej w Polsce, chociaż z drugiej strony oferty pracy dla audytorów pojawiły się w międzynarodowych instytucjach finansowych, które przenoszą kolejne procesy biznesowe do swoich centrów usług wspólnych. Coraz więcej ofert pracy pojawia się dla specjalistów z tej dziedziny w dynamicznie rozwijającym się w Polsce sektorze BPO/SSC. Największe zapotrzebowanie w 2012 roku było na specjalistów z 3–4-letnim doświadczeniem w audycie zewnętrznym z rozsądnymi oczekiwaniami finansowymi i gotowych do częstych zagranicznych podróży służbowych. Międzynarodowy charakter funkcji audytu wewnętrznego powoduje, że oferty pracy dla polskich specjalistów pojawia ją się również z zagranicy i wymagają relokacji do państwa, w którym zlokalizowana jest komórka audytu wewnętrznego. Oczekujemy, że w 2013 roku sytuacja na rynku pracy będzie podobna. W porównaniu z latami ubiegłymi pojawia się coraz więcej ofert pracy dla audytorów IT, specjalizujących się w audytach procesów i systemów informatycznych.

Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto Dolny kwartyl

Mediana

Górny kwartyl

Menedżer ds. audytu wewnętrznego

13 000 zł

15 700 zł

19 300 zł

Audytor wewnętrzny

6 900 zł

9 800 zł

12 800 zł


87%

Strony internetowe konkretnych pracodawców

67%

Prasa

57%


47%

Firmy rekrutacyjne

40%


27%


23%


0%


3%


pracuj.pl

50%

karierawfinansach.pl 33%

gazetapraca.pl

Audyt wewnętrzny to branża, gdzie największy odsetek specjalistów posiada certyfikat zawodowy. Z naszych badań wynika, że co drugi audytor posiada kwalifikacje ACCA lub CIA, a ponad 30% jest w procesie uzyskiwania jednej z wymienionych kwalifikacji.

30%

praca.money.pl

23%

monsterpolska.pl praca.pl jobs4finance.pl z żadnego

17% 13% 10%

Zaprezentowane wynagrodzenia dotyczą profesjonalistów zatrudnionych w Polsce. Stawki audytorów wewnętrznych zatrudnionych w państwach Europy Zachodniej są od 20% do 40% wyższe w porównaniu z Polską.


11

MENEDŻER DS. AUDYTU WEWNĘTRZNEGO Menedżer ds. audytu wewnętrznego to kierownicze stanowisko odpowiedzialne za ustalanie i wykonywanie planu audytów. Rola ta występuje jedynie w dużych firmach o przychodach przynajmniej kilkuset milionów złotych rocznie oraz grupach kapitałowych działających w więcej niż jednym kraju. Menedżer ds. audytu jest odpowiedzialny za minimalizowanie występowania ryzyka wewnętrznego oraz zewnętrznego, które zagraża funkcjonowaniu każdego przedsiębiorstwa. W największych firmach, które charakteryzują się dużą złożonością procesów oraz w bankach, występuje również funkcja dyrektora ds. audytu wewnętrznego. Osoba odpowiedzialna za audyt w organizacji zajmuje się najczęściej wszystkimi jego aspektami: finansowym, operacyjnym, IT oraz SOX, jeżeli występuje taka potrzeba.

Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto, gdzie średni udział premii to 10% Dolny kwartyl Mediana

13 000 zł 15 700 zł

Mediana (ACCA)

18 200 zł

Mediana (CIA)

17 800 zł

Górny kwartyl

19 300 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor ds. audytu wewnętrznego

Audytor wewnętrzny

Dyrektor finansowy Prezes zarządu Rada nadzorcza

12

ZAKRES OBOWIĄZKÓW • ustalanie zakresu rocznego i kilkuletniego planu wykonywania audytów we wszystkich jednostkach biznesowych/działach firmy • kontrola zgodności wszystkich aspektów działania firmy w stosunku do uwarunkowań zewnętrznych i procedur wewnętrznych • optymalizacja procesów zachodzących w firmie oraz optymalizacja kosztowa • organizacja projektów audytorskich, tj. ustalenie harmonogramu, budżetu i zakresu • audyt, prawidłowa implementacja i monitoring działania systemu kontroli wewnętrznej • utrzymywanie długoterminowych relacji z klientami wewnętrznymi (kierownicy poszczególnych jednostek organizacyjnych) • uczestnictwo we wczesnej fazie przekształceń własnościowych (fuzje/przejęcia) • polityka zatrudniania, zarządzania, motywowania i rozwoju pracowników w dziale audytu wewnętrznego


PROFIL Menedżer ds. audytu wewnętrznego posiada z reguły przynajmniej sześcioletnie doświadczenie w firmie audytorskiej lub jako audytor wewnętrzny. Na tym stanowisku wymagana jest praktyczna wiedza z zakresu funkcjonowania wszystkich istotnych procesów biznesowych, wiedza z zakresu zarządzania ryzykiem oraz oczywiście predyspozycje do zarządzania zespołem. Zdecydowana większość osób zatrudnionych na kierowniczych stanowiskach w działach audytu posiada kwalifikacje zawodowe, najczęściej CIA lub ACCA, czasami biegłego rewidenta. PERSPEKTYWY ROZWOJU Menedżer ds. audytu w przypadku największych firm lub banków może awansować na stanowisko dyrektora ds. audytu. Alternatywna ścieżka kariery dotyczy kontrolera finansowego, dyrektora finansowego lub dyrektora ds. zarządzania ryzykiem (w przypadku wszystkich trzech stanowisk możliwa jest funkcja członka zarządu). Realizację ścieżki kariery ułatwia zdobycie kwalifikacji zawodowych: ACCA lub CIMA.

AUDYTOR WEWNĘTRZNY Audytor wewnętrzny to podstawowe stanowisko w dziale, którego zadania polegają na uczestnictwie w projektach audytorskich i wykonywaniu prac założonych w planie audytu. Praca w tym dziale wymaga zrozumienia celów organizacji, specyfiki ryzyka biznesowego, operacyjnego oraz finansowego, w którym działa firma, zewnętrznych uregulowań oraz różnych potrzeb reprezentowanych przez akcjonariuszy, zarząd i pracowników. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • uczestnictwo w projektach audytowych w ramach jednego lub kilku następujących obszarów: audyt finansowy, operacyjny, SOX, systemów i procesów IT • audyt finansowy polega na sprawdzeniu, czy sprawozdania finansowe zostały sporządzone zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz wewnętrzną polityką rachunkowości • audyt operacyjny polega na analizie kluczowych procesów i zasobów w organizacji pod kątem zainstalowanych kontroli wewnętrznych i ewentualnych możliwych ryzyk • audyt SOX to weryfikacja, czy jednostka lub firma spełnia kryteria funkcjonowania kontroli wewnętrznych, które zostały narzucone przez ustawę SOX • audyt IT polega na weryfikacji funkcjonowania procesów i systemów IT pod kątem wystąpienia ryzyk • odpowiedzialność za projekty jednorazowe (np. due diligence, audyty śledcze) • audyt kontroli wewnętrznych zainstalowanych w poszczególnych procesach/systemach w organizacji • uczestnictwo w projektowaniu nowych systemów kontroli wewnętrznej • przygotowywanie raportu z wykonanej pracy wraz z przedstawionymi wnioskami i zaleceniami

PROFIL Karierę w audycie wewnętrznym można realizować, zaczynając ją w trzech miejscach: firmie audytorskiej, dziale audytu wewnętrznego lub wybranym innym dziale firmy. Audytor wewnętrzny jest cenionym samodzielnym specjalistą na rynku pracy, jeżeli posiada min. 2–3 lata doświadczenia, rozumie procesy biznesowe, zna metodologię przeprowadzania audytu oraz posiada kwalifikacje zawodowe lub jest w trakcie ich uzyskiwania (np. CIA, ACCA, CIMA). Od audytora wewnętrznego oczekuje się dokładności, terminowości oraz zazwyczaj gotowości do częstych podróży służbowych, również zagranicznych. PERSPEKTYWY ROZWOJU Jeżeli audytor wewnętrzny posiada umiejętności zarządzania zespołem oraz wiedzę merytoryczną może zostać promowany na stanowisko menedżera ds. audytu wewnętrznego. Inne możliwości kontynuowania kariery to specjalista lub kierownik w jednym z działów operacyjnych. Audytor wewnętrzny może znaleźć zatrudnienie jako kontroler finansowy w mniejszej firmie lub specjalista ds. kontrolingu w dużej firmie. Realizację ścieżki kariery ułatwia zdobycie kwalifikacji zawodowych: ACCA, CIMA lub CIA.

Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto, gdzie średni udział premii to 5% Dolny kwartyl

6 900 zł

Mediana

9 800 zł

Mediana (ACCA)

12 300 zł

Mediana (CIA)

11 500 zł

Górny kwartyl

12 800 zł

Przełożeni

Podwładni


Brak

Dyrektor finansowy Prezes zarządu Rada nadzorcza


13

CENTRA USŁUG WSPÓLNYCH Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto Dolny kwartyl

Mediana

Górny kwartyl

10 300 zł

13 900 zł

17 800 zł

Team Leader

6 100 zł

7 000 zł

8 500 zł

Senior Accountant

4 200 zł

5 100 zł

6 200 zł

Accountant

2 800 zł

3 400 zł

4 000 zł

Tax Manager

10 000 zł

13 400 zł

16 200 zł

Tax Analyst

3 500 zł

4 900 zł

6 600 zł

Process Improvement Specialist

4 800 zł

6 500 zł

8 000 zł

Process Manager

Z jakich źródeł korzystasz poszukując informacji o pracodawcach? Portale/ serwisy pracy

64%

Prasa

44%


41%


35%


24%


22%

Firmy rekrutacyjne

21%


9%


12%


pracuj.pl karierawfinansach.pl

40%

gazetapraca.pl

40% 31%

infopraca.pl praca.money.pl praca.pl

14

23% 21%

jobrapido.pl

17%

z żadnego

16%


Księgowość należy do procesów podlegających najczęściej outsourcingowi. Duże firmy decydują się na przeniesienie procesów finansowo-księgowych do lokalizacji o niższych kosztach pracy. Dzieje się tak albo przez utworzenie centrum usług wspólnych, jednostki biznesowej świadczącej usługi na rzecz innych podmiotów w ramach grupy kapitałowej, albo oddelegowanie obsługi procesu firmie, specjalizującej się w świadczenie tego typu usług (Business Process Outsourcing). Centra BPO/SSC (Business Process Outsourcing/Shared Service Centres), które w głównej mierze zajmują się obsługą procesów finansowo-księgowych, rozwijały się w 2012 roku niezwykle dynamicznie. Według szacunków Związku Liderów Sektora Usług Biznesowych (Association of Business Service Leaders in Poland, ABSL) na początku grudnia 2012 roku zatrudnienie w centrach usług dla biznesu międzynarodowych firm przekroczyło 100 tys. osób, a prognoza na 2013 rok mówi o łącznym zatrudnieniu 115–120 tys. pracowników. Księgowi znający oprócz angielskiego przynajmniej jeden język obcy są najbardziej pożądani na rynku pracy w ramach tej branży. Największym zainteresowaniem cieszą się języki nordyckie oraz holenderski i fiński. Znacznie łatwiej o absolwenta ze znajomością języka romańskiego lub słowiańskiego. Ze względu na deficyt księgowych ze znajomością dwóch języków obcych centra BPO/SSC decydują się na zatrudnienie lingwistów, którzy maja umiejętności analityczne i chcą pracować w finansach. Oprócz księgowych ze znajomością języków obcych rośnie zapotrzebowanie na specjalistów ds. podatków oraz specjalistów ds. optyma-lizacji procesów biznesowych. Średnie wynagrodzenie w sektorze wykazuje tendencję wzrostową, ale w największym stopniu w obszarach, gdzie występuje deficyt kandydatów z odpowiednimi kwalifikacjami i znajomością języków obcych. Wynagrodzenie miesięczne, jakie ma szansę otrzymać księgowy z ok. rocznym doświadczeniem ze znajomością nietypowego języka obcego, zdarza się że przekracza kwotę 6 000 zł brutto, podczas gdy absolwent rachunkowości ze znajomością języka angielskiego może liczyć średnio na niecałe 3 000 zł brutto.

PROCESS MANAGER Process Manager jest stanowiskiem kierowniczym w firmach typu BPO/SSC, na którym jest wymagana wiedza merytoryczna oraz umiejętność zarządzania zespołem. W strukturach BPO w przypadku dużych projektów Process Manager odpowiada za jeden proces (RTR, PTP lub OTC) dla wielu lokalizacji/jednostek. Jeżeli firma typu BPO/SSC prowadzi księgowość dla mniejszego podmiotu, Process Manager może odpowiadać kompleksowo za obsługę całego klienta. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • zarządzanie zespołami Team Leaderów/księgowych odpowiedzialnymi za jeden z trzech procesów (RTR, PTP, lub OTC) w różnych krajach lub kompleksowo za wszystkie procesy dla wybranych jednostek/lokalizacji • odpowiedzialność za proces zamknięcia okresu i przygotowanie raportów/sprawozdań finansowych • rozwiązywanie merytorycznych problemów w porozumieniu z klientem i audytorem • uczestnictwo w przeniesieniu procesów wcześniej obsługiwanych samodzielnie przez klienta • motywowanie i wspieranie zespołów w celu osiągania założonych celów oraz poziomu efektywności • odpowiedzialność za zgodność powierzonego obszaru z określoną polityką rachunkowości oraz innymi uregulowaniami (np. SOX) • utrzymywanie kontaktu z klientem oraz instytucjami zewnętrznymi • współpraca z audytem wewnętrznym oraz zewnętrznym • odpowiedzialność za zatrudnianie, motywowanie i rozwój podległych pracowników

lub jest w trakcie uzyskiwania jednej z trzech następujących kwalifikacji zawodowych: ACCA, CIMA lub biegłego rewidenta. PERSPEKTYWY ROZWOJU Process Manager może kontynuować karierę w ramach centrum BPO/SSC, awansując na stanowisko dyrektora odpowiedzialnego za całe centrum typu BPO/SSC. Możliwe jest także zwiększanie zakresu obowiązków w ramach tego samego stanowiska poprzez prowadzenie większego projektu lub pełnienie roli menedżerskiej w ramach PMO (Project Management Office), Transition lub Process Improvement. Process Manager może kontynuować swoją karierę poza strukturami BPO/SSC jako kontroler finansowy, główny księgowy lub dyrektor finansowy.


10 300 zł 13 900 zł

Mediana (ACCA)

16 500 zł

Górny kwartyl

17 800 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor BPO/SSC

Accountant Senior Accountant Team Leader

PROFIL Process Manager powinien posiadać wiedzę merytoryczną dotyczącą zasad pełnej księgowości, określonych zasad rachunkowości (np. IFRS, US GAAP) oraz doświadczenie w zarządzaniu dużymi zespołami ludzi (bezpośrednio i pośrednio). Process Manager to osoba, która z reguły posiada minimum sześcioletnie doświadczenie w firmie audytorskiej lub jako Team Leader/Transition Manager w strukturach BPO/SSC. Ponad połowa osób zatrudnionych na stanowisku Process Managera posiada


15

TEAM LEADER Team Leader w strukturach BPO/SSC zarządza zespołem od kilku do nawet dwudziestu księgowych. Zespół prowadzony przez Team Leadera odpowiada najczęściej za jeden z trzech głównych procesów księgowych (RTR, PTP, OTC) dla jednego klienta wewnętrznego (w przypadku firm typu SSC) lub dla klienta zewnętrznego (BPO). Od Team Leadera wymaga się zawsze predyspozycji do zarządzania ludźmi oraz dobrej wiedzy na temat procesu, za który jest odpowiedzialny. W niektórych centrach typu BPO/SSC Team Leader odpowiada tylko za zarządzanie zespołem, podczas gdy za kontrolę merytoryczną odpowiada SME (Subject Matter Expert). ZAKRES OBOWIĄZKÓW • zarządzanie zespołem od kilku do nawet dwudziestu księgowych w ramach jednego procesu (RTR, PTP, OTC) • motywowanie i wspieranie podwładnych w celu osiągania założonych celów oraz poziomu efektywności (KPI, SLA) • odpowiedzialność za zgodność powierzonego obszaru z określoną polityką rachunkowości oraz innymi uregulowaniami wewnętrznymi oraz zewnętrznymi (np. SOX)

Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto, gdzie średni udział premii to 4% Dolny kwartyl Mediana Górny kwartyl

6 100 zł 7 000 zł 8 500 zł

Przełożeni

Podwładni

Process Manager

Accountant Senior Accountant

16


• w ramach powierzonego procesu wykonywanie czynności związanych z zamknięciem okresu księgowego • udział w projektach dotyczących poprawy efektywności procesu, za który odpowiada • uczestnictwo w przeniesieniu procesów wcześniej obsługiwanych samodzielnie przez klienta • odpowiedzialność za przygotowanie raportów dla klienta oraz menedżera • utrzymywanie kontaktu z klientem wewnętrznym lub zewnętrznym • współpraca z audytorami wewnętrznymi oraz zewnętrznymi • odpowiedzialność za zatrudnianie i rozwój podległych pracowników PROFIL Kandydat na Team Leadera w strukturach BPO/SSC to osoba posiadająca minimum dwuletnie doświadczenie na stanowisku samodzielnego specjalisty (np. Senior Accountant), wiedzę z obszaru konkretnego procesu oraz predyspozycje osobowościowe do zarządzania zespołem. W zależności od projektu od Team Leadera wymaga się oprócz znajomości języka angielskiego również dodatkowego języka obcego – tego, w jakim pracuje klient, dla którego realizowany jest projekt. PERSPEKTYWY ROZWOJU Team Leader może awansować w ramach BPO/SSC na stanowisko Process Managera w obszarze swojej specjalizacji (RTR, OTC, PTP). Awans ten jest możliwy, jeżeli oprócz rozwijania miękkich kompetencji Team Leader doskonali i zdobywa również wiedzę merytoryczną. Warto zainwestować na tym etapie w zdobycie międzynarodowych kwalifikacji, zwłaszcza ACCA lub CIMA. Alternatywna ścieżka kariery dla Team Leadera to stanowisko Process Improvement Specialist.

SENIOR ACCOUNTANT Accountant i Senior Accountant odnoszą się do podstawowych stanowisk w centrach usług księgowych typu BPO/SSC. Księgowi mogą specjalizować się w jednym z trzech procesów księgowych: RTR, PTP, OTC. ZAKRES OBOWIĄZKÓW RTR (Record to Report) • czynności związane z zamknięciem miesiąca i przygotowaniem sprawozdań finansowych/raportów okresowych • wykonywanie księgowań w księdze głównej • prowadzenie rejestru środków trwałych, rozliczeń międzyokresowych itp. • uzgadnianie sald księgi głównej z dziennikami pomocniczymi (rozrachunki, magazyn, środki trwałe itp.) • konsolidacja oraz potwierdzanie sald oraz transakcji w spółkach grupy • wdrażanie i szkolenie osób rozpoczynających pracę na stanowisku Accountant OTC (Order to Cash) • księgowanie wyciągów bankowych i alokowanie płatności przychodzących • utrzymywanie kontaktu z odbiorcami (monitoring należności, uzgadnianie salda rozrachunków itp.) • utrzymywanie kontaktu z pracownikami działu sprzedaży klienta • wdrażanie i szkolenie osób rozpoczynających pracę na stanowisku Accountant PTP (Purchase to Pay) • księgowanie faktur od dostawców i przygotowywanie płatności • utrzymywanie kontaktu z dostawcami (monitoring terminów płatności, uzgadnianie salda rozrachunków itp.) • utrzymywanie kontaktu z pracownikami działu zakupów klienta • wdrażanie i szkolenie osób rozpoczynających pracę na stanowisku Accountant

PROFIL Senior Accountant powinien mieć przynajmniej dwuletnie doświadczenie w obsłudze jednego z trzech procesów. W przypadku procesu RTR wymagana jest dodatkowo znajomość zasad rachunkowości. Na stanowisku Senior Accountant może pracować osoba, która wcześniej zdobyła doświadczenie na stanowisku Accountant w centrach typu BPO/SSC oraz w działach księgowości firm lub w biurach rachunkowych. Istotnym wymogiem jest znajomość języka angielskiego i często również drugiego języka obcego. PERSPEKTYWY ROZWOJU Senior Accountant może awansować na stanowisko Team Leadera w środowisku BPO/SSC, jeżeli posiada predyspozycje do zarządzania ludźmi. Poza BPO/SSC Senior Accountant może kontynuować karierę na stanowisku samodzielnego księgowego, jeżeli opanował wiedzę z zakresu pełnej księgowości. Warto uzyskać certyfikat uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych lub rozpocząć zdobywanie międzynarodowych kwalifikacji zawodowych, takich jak ACCA czy CIMA.


4 200 zł 5 100 zł

Górny kwartyl

6 200 zł

Przełożeni

Podwładni

Team Leader

Accountant

Process Manager


17

ACCOUNTANT Accountant i Senior Accountant odnoszą się do podstawowych stanowisk w centrach usług księgowych typu SSC/BPO. Księgowi mogę specjalizować się w jednym z trzech procesów księgowych: RTR, PTP, OTC. ZAKRES OBOWIĄZKÓW RTR (Record to Report) • czynności związane z zamknięciem miesiąca i przygotowaniem sprawozdań finansowych/ raportów okresowych • wykonywanie księgowań w księdze głównej • prowadzenie rejestru środków trwałych, rozliczeń międzyokresowych itp. • uzgadnianie sald księgi głównej z dziennikami pomocniczymi (rozrachunki, magazyn, środki trwałe itp.) • konsolidacja oraz potwierdzanie sald oraz transakcji w spółkach grupy OTC (Order to Cash) • księgowanie wyciągów bankowych i alokowanie płatności przychodzących • utrzymywanie kontaktu z odbiorcami (monitoring należności, uzgadnianie salda rozrachunków itp.) • utrzymywanie kontaktu z pracownikami działu sprzedaży klienta


2 800 zł 3 400 zł

Górny kwartyl

4 000 zł

Przełożeni

Podwładni

Team Leader

Brak

Senior Accountant

18


PTP (Purchase to Pay) • księgowanie faktur od dostawców i przygotowywanie płatności • utrzymywanie kontaktu z dostawcami (monitoring terminów płatności, uzgadnianie salda rozrachunków itp.) • utrzymywanie kontaktu z pracownikami działu zakupów klienta PROFIL Pracę na stanowisku Accountant w ramach BPO/SSC może rozpocząć każdy absolwent uczelni w Polsce, który spełnia kryterium znajomości języków obcych (często oprócz języka angielskiego należy posługiwać się płynnie drugim językiem obcym) oraz posiada umiejętności analityczne i motywację, aby rozwijać się w kierunku księgowości. Wyjątkiem jest proces RTR, gdzie wymagane są podstawy wiedzy z zakresu pełnej rachunkowości, którą posiadają absolwenci uczelni ekonomicznych. PERSPEKTYWY ROZWOJU Accountant może awansować na stanowisko Senior Accountant w środowisku BPO/SSC, a jeżeli posiada predyspozycje do zarządzania ludźmi i poznał specyfikę procesu, za który odpowiadał, to po 2—3 latach może zostać Team Leaderem. Poza BPO/SSC Accountant może kontynuować karierę na stanowisku samodzielnego księgowego, jeżeli opanował wiedzę z zakresu pełnej księgowości. Warto na tym etapie zainwestować w certyfikat uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych lub rozpocząć zdobywanie międzynarodowych kwalifikacji zawodowych, takich jak ACCA czy CIMA.

TAX MANAGER Wiele firm decyduje się na przeniesienie nie tylko procesów finansowo-księgowych do nowej lokalizacji, ale również podatków. Tax Manager odpowiada za merytoryczną część procesu oraz za zarządzanie zespołem analityków i Team Leaderów. Zakres odpowiedzialności Tax Managera zależy od rodzaju podatków, jakie zostały przeniesione do SSC/BPO. Podatki, które najczęściej podlegają przeniesieniu do SSC/BPO, to podatki pośrednie (VAT, akcyza), ceny transferowe i czasami również podatki bezpośrednie. Odpowiedzialność Tax Managera dotyczy jednego rodzaju podatków w stosunku do większej liczby spółek i lokalizacji. Czasami to pełna odpowiedzialność za wiele rodzajów podatków w określonym kraju lub regionie geograficznym. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • nadzór merytoryczny nad powierzonym obszarem podatkowym (np. podatki bezpośrednie, pośrednie, ceny transferowe) dla określonego regionu/grupy państw • organizacja pracy wykonywanej przez zespół analityków/ Team Leaderów oraz nadzór nad poprawnością rozliczeń podatkowych • wewnętrzne doradztwo w obrębie powierzonej grupy podatków • współpraca z lokalnymi organami kontrolującymi poprawność rozliczeń podatkowych • prowadzenie szkoleń z przepisów podatkowych dla działów księgowości oraz innych działów • odpowiedzialność za tax compliance • optymalizowanie wartości odprowadzanego podatku • analiza regulacji podatkowych, interpretacja orzeczeń sądowych oraz ich implementacja w odniesieniu do konkretnych przypadków występujących w firmie

zorowanych procesów podatkowych nie zawsze jest to wymóg. PERSPEKTYWY ROZWOJU Tax Manager może kontynuować karierę w ramach BPO/SSC. Istnieje możliwość zwiększania zakresu odpowiedzialności w ramach tego samego stanowiska o dodatkowe rodzaje podatków lub regiony geograficzne. Tax Manager może kontynuować swoją karierę poza strukturami BPO/SSC w tradycyjnej firmie lub jako menedżer w firmie doradztwa podatkowego.


10 000 zł 13 400 zł

Górny kwartyl

16 200 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor BPO/SSC

Team Leader Tax Analyst

PROFIL Tax Manager powinien być ekspertem w zakresie wybranego rodzaju podatku pod kątem przepisów podatkowych w krajach, za które ma być odpowiedzialny i posiadać kilkuletnie doświadczenie w firmie doradztwa podatkowego lub na stanowisku osoby odpowiedzialnej za określony rodzaj podatków w firmie. Atutem kandydata na stanowisko Tax Managera jest posiadanie uprawnień doradcy podatkowego, chociaż ze względu na międzynarodowy charakter nad-


19

TAX ANALYST Tax Analyst odpowiada za część procesu związanego z konkretnym rodzajem podatku, najczęściej w odniesieniu do grupy krajów lub regionu geograficznego. Istnieje kilka grup podatków/zagadnień podatkowych, w której analityk może się specjalizować, a mowa tutaj o podatkach pośrednich (np. VAT, akcyza), podatkach bezpośrednich (np. CIT) lub procesie związanym z polityką i prowadzeniem dokumentacji dotyczącej cen transferowych. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • przygotowywanie deklaracji podatkowych dla spółek zlokalizowanych w krajach, za obsługę których analityk jest odpowiedzialny • w przypadku podatków pośrednich (np. VAT, akcyza): uzgadnianie wartości sprzedaży i zakupów do kont księgowych i rejestrów podatkowych, przygotowywanie deklaracji Intrastat • w przypadku cen transferowych: zbieranie informacji z innych działów oraz przygotowywanie dokumentacji cen transferowych zgodnie z przepisami podatkowymi obowiązującymi w danym kraju i wewnętrznymi regulacjami grupy kapitałowej • w przypadku podatków bezpośrednich: przygotowywanie deklaracji podatkowych zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym kraju,


3 500 zł 4 900 zł

Górny kwartyl

6 600 zł

Przełożeni

Podwładni

Tax Manager

Brak

Team Leader

20


uwzględniając wewnętrzne wytyczne dotyczące planowania podatkowego • bieżące doradztwo i szkolenia z zagadnień podatkowych prowadzone dla pracowników działu księgowości lub innych działów • współpraca z działem IT w procesie dostosowywania systemu informatycznego do zmian wynikających z nowych przepisów prawnych • współpraca z lokalnymi organami kontrolującymi poprawność rozliczeń podatkowych PROFIL Pracę na stanowisku Tax Analyst w ramach BPO/SSC można rozpocząć w zależności od wymagań stawianych przez pracodawcę: zaraz po studiach lub już z przynajmniej dwuletnim doświadczeniem w doradztwie podatkowym lub w księgowości. Kandydat na stanowisko Tax Analyst powinien być osobą skrupulatną i dokładną, ale również być komunikatywny i umieć pracować w zespole. PERSPEKTYWY ROZWOJU Tax Analyst może awansować na stanowisko Team Leadera w środowisku BPO/SSC, jeżeli posiada predyspozycje do zarządzania ludźmi i dodatkowo jest mu znana specyfika obszaru podatkowego, za który ma być odpowiedzialny. Poza BPO/SSC Tax Analyst może kontynuować karierę na stanowisku konsultanta w firmie doradztwa podatkowego lub jako specjalista ds. podatków w tradycyjnej firmie. Jeżeli Tax Analyst jest zainteresowany kontynuowaniem kariery w swojej specjalizacji podatkowej, to warto uzyskać uprawnienia doradcy podatkowego.

PROCESS IMPROVEMENT SPECIALIST Stanowisko Process Improvement Specialist staje się coraz bardziej popularne w firmach typu BPO/SSC, ponieważ jednym z głównych celów tego typu firm jest optymalizacja kosztów i poprawa efektywności obsługiwanego procesu. Metodologie związane z optymalizacją procesów najbardziej rozwinęły się w firmach produkcyjnych, gdzie celem jest wytworzenie produktu określonej jakości przy jak najniższym koszcie. Złożoność procesów obsługiwanych przez firmy typu BPO/SSC powoduje, że mimo iż mamy do czynienia z usługami, to wiele z metodologii wywodzących się z firm produkcyjnych ma zastosowanie w tej branży. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • koordynowanie projektów mających na celu optymalizację i poprawę efektywności różnego rodzaju procesów obsługiwanych przez firmy typu BPO/SSC, w tym finansowo-księgowych, podatkowych, zakupowych, obsługi klienta i innych • mapowanie i analizowanie procesów biznesowych, proponowanie usprawnień • wdrażanie metodologii związanych z optymalizacją procesów: Six Sigma, Kaizen, Lean Management • definiowanie nowych oraz optymalizacja obecnych KPI (Key Performance Indicators) • pełnienie roli eksperta w obszarze obsługiwanego procesu • uczestniczenie w projektach związanych z przeniesieniem procesów do nowej lokalizacji

PERSPEKTYWY ROZWOJU Process Improvement Specialist może awansować na stanowisko Team Leadera lub Process Managera w środowisku BPO/SSC, jeżeli posiada predyspozycje do zarządzania ludźmi i dodatkowo jest ekspertem w prowadzeniu określonego procesu. Poza BPO/SSC istnieje możliwość kontynuowania kariery w firmie produkcyjnej lub na stanowisku konsultanta w obszarze doradztwa biznesowego.


4 800 zł

Mediana

6 500 zł

Górny kwartyl

8 000 zł

Przełożeni

Podwładni

Process Manager

brak

Team Leader

PROFIL Kandydat na stanowisko Process Improvement Specialist powinien posiadać przede wszystkim gruntowną wiedzę z procesu, za którego optymalizację będzie odpowiedzialny, oraz znać metodologię dotyczącą optymalizacji procesów. Preferowani kandydaci na to stanowisko to osoby posiadające również certyfikat Six Sigma (Yellow, Green lub Black). Kluczowa jest umiejętność zarządzania projektem. Dużym atutem jest posiadanie jednego z międzynarodowych certyfikatów: PMP, Prince2 lub IPMA.


21

KONTROLING Zasadniczą funkcją działu kontrolingu jest analiza oraz dostarczanie kierownictwu firmy wiarygodnych informacji pomagających w podejmowaniu strategicznych i taktycznych decyzji. Znaczenie działu kontrolingu jest tym większe, im bardziej złożona jest organizacja. Najważniejszym zadaniem tego działu jest przygotowanie budżetów i wieloletnich planów finansowych oraz analiza ich wykonania i odchyleń. W największych firmach, które posiadają różne jednostki biznesowe lub szeroką gamę grup produktów, coraz częściej pojawia się funkcja Finance Business Partnera. Od tradycyjnego kontrolera finansowego odróżnia go większy wpływ na wynik i decyzje biznesowe. Liczba ofert pracy w działach kontrolingu utrzymuje się na stabilnym, niezmienionym poziomie od kilku lat. Pracodawcy nie mają większego problemu ze znalezieniem wartościowych kandydatów na stanowisko specjalisty ds. kontrolingu lub kontrolera finansowego, ponieważ co roku wiele osób podejmuje decyzję o zakończeniu kilkuletniej kariery w audycie wewnętrznym lub zewnętrznym. Są to dobrze merytorycznie przygotowani kandydaci do pracy w kontrolingu. Problem występuje jedynie ze znalezieniem specjalisty poza dużymi aglomeracjami, gdzie często zlokalizowane są zakłady produkcyjne. W ostatnich latach duża podaż osób zainteresowanych pracą w działach kontrolingu wpłynęła na zatrzymanie trendu wzrostowego w poziomie wynagrodzenia. Stawki nie zmieniają się znacząco już od kilku lat, a w przypadku stanowisk menedżerskich (np. dyrektor finansowy, kontroler finansowy) można nawet zaobserwować niewielką tendencję spadkową.

Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto Dolny kwartyl

Mediana

Górny kwartyl

Dyrektor finansowy

10 700 zł

16 000 zł

21 500 zł

Kontroler finansowy

8 200 zł

10 800 zł

14 800 zł

Specjalista ds. kontrolingu

3 700 zł

5 300 zł

6 800 zł


69%

Prasa

57%


49%


45%

Firmy rekrutacyjne

31%


30%


23%


8%


6%

Z jakich portali pracy korzystałeś/-aś w okresie ostatnich 6 miesięcy? pracuj.pl

64%

gazetapraca.pl

38%


Poziom wynagrodzenia w kontrolingu zależy od lokalizacji, wielkości firmy oraz posiadanych kwalifikacji zawodowych. Średnie miesięczne wynagrodzenie kontrolera finansowego lub dyrektora finansowego, którzy posiadają certyfikat ACCA lub CIMA, jest o ponad 70% wyższe od średniej.

33%

infopraca.pl

21%

praca.money.pl

21%

praca.pl

17%

monsterpolska.pl

16%

z żadnego

18%


23

DYREKTOR FINANSOWY Dyrektor finansowy to obok dyrektora zarządzającego i dyrektora handlowego lub produkcyjnego jedna z najważniejszych osób w firmie. Jego rola w ciągu ostatnich kilkunastu lat uległa wyraźnej ewolucji: od osoby odpowiedzialnej za doradztwo i dostarczanie informacji do współdecydenta w podejmowaniu strategicznych decyzji w firmie. Obecnie stanowisko to należy do najbardziej prestiżowych. W największych firmach dyrektor finansowy jest współodpowiedzialny za procesy strategicznego planowania i zarządzania oraz za fuzje i przejęcia.

• odpowiedzialność za płynność finansową, zabezpieczenie ryzyka kursowego oraz stóp procentowych • kontakty i współpraca z audytorem, bankami, firmami ubezpieczeniowymi, inwestorami oraz organami podatkowymi • nadzór nad pracą działów: finansowo-księgowego, kontrolingu oraz coraz częściej: IT, administracji i audytu wewnętrznego • polityka zatrudniania, zarządzania, motywowania i rozwoju pracowników w podległych działach

ZAKRES OBOWIĄZKÓW • kształtowanie i realizacja strategii finansowej firmy • nadzór nad przygotowaniem (skonsolidowanych) sprawozdań finansowych oraz raportów • nadzór nad przygotowaniem rocznego budżetu i planów wieloletnich oraz kontrolowanie ich realizacji • odpowiedzialność za funkcjonowanie kontroli wewnętrznej • optymalizowanie polityki podatkowej • optymalizowanie struktury kosztów i poziomu majątku obrotowego, ocena projektów inwestycyjnych

PROFIL Kandydat na dyrektora finansowego powinien mieć minimum kilkuletnie doświadczenie na stanowisku związanym z zarządzaniem finansami, firmie audytorskiej lub w ramach bankowości korporacyjnej. Powinien również posiadać gruntowną wiedzę z obszaru zarządzania finansami, rachunkowości finansowej i zarządczej, przepisów podatkowych oraz doświadczenie i umiejętności zarzadzania zespołem. Od kandydata na dyrektora finansowego oczekuje się ukończenia egzaminów w zakresie polskich lub międzynarodowych kwalifikacji zawodowych z dziedziny finansów, takich jak ACCA, CIMA lub biegły rewident.

Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto, gdzie średni udział premii to 11%

PERSPEKTYWY ROZWOJU Dyrektor finansowy może awansować na stanowisko dyrektora zarządzającego w firmie, w której jest zatrudniony lub w innej firmie z branży. Dyrektorowi finansowemu może zostać powierzona funkcja członka zarządu. Wynagrodzenie i prestiż zależy od wielkości firmy.

Dolny kwartyl Mediana Mediana (ACCA) Górny kwartyl

10 700 zł 16 000 zł 27 700 zł 21 500 zł

Przełożeni

Podwładni

Prezes zarządu

Kontroler finansowy Główny księgowy

24


KONTROLER FINANSOWY Kontroler finansowy stoi na czele działu, który odpowiada za dostarczanie kierownictwu firmy wiarygodnych informacji niezbędnych do podejmowania strategicznych decyzji. Podczas gdy w mniejszych firmach jest to stanowisko samodzielne, bez podwładnych, w dużych organizacjach ma ono charakter kierowniczy. Stanowisko kontrolera finansowego, zwłaszcza w spółkach córkach międzynarodowych korporacji, zakresem obowiązków przypomina stanowisko dyrektora finansowego. Osoba pełniąca tę rolę jest odpowiedzialna zarówno za rachunkowość finansową oraz raportowanie, jak i za kontroling. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • przygotowywanie rocznego budżetu, forecastu, planu wieloletniego oraz kontrola ich realizacji i analiza odchyleń • dostarczanie wiarygodnej informacji zarządczej, służącej do podejmowania decyzji kierownictwu firmy • analizowanie rentowności według produktów, kanałów dystrybucji, klientów itp. • dostosowywanie planu kont do potrzeb rachunkowości zarządczej • tworzenie struktury centrów przychodowo-kosztowych • przygotowywanie dla działu księgowości danych dotyczących rezerw i odpisów aktualizacyjnych • przygotowywanie miesięcznych raportów zarządczych dla kierownictwa firmy • w przypadku grup kapitałowych okresowe raportowanie do spółki matki według określonych standardów rachunkowości

PERSPEKTYWY ROZWOJU Kontroler finansowy najczęściej awansuje na stanowisko dyrektora finansowego lub kontrolera finansowego w większej firmie. W mniejszych organizacjach ścieżka kariery może dotyczyć również awansu na stanowisko prezesa zarządu. W międzynarodowych korporacjach można zacząć pełnić funkcję grupowego kontrolera finansowego, który jest odpowiedzialny za kilka spółek zlokalizowanych w różnych krajach.


8 200 zł 10 800 zł

Mediana (CIMA)

19 800 zł

Górny kwartyl

14 800 zł

Przełożeni

Podwładni

Prezes zarządu


Dyrektor finansowy

Samodzielny księgowy Księgowy

PROFIL Kandydat na kontrolera finansowego powinien mieć od czterech do sześciu lat doświadczenia w firmie audytorskiej lub kilkuletnie na stanowisku specjalisty ds. kontrolingu. Gruntowna wiedza z obszaru analizy finansowej, rachunkowości finansowej i zarządczej oraz doświadczenie i umiejętności zarządzania zespołem to kluczowe aspekty dotyczące tego stanowiska. Od kandydata na kontrolera finansowego oczekuje się posiadania kwalifikacji zawodowych z dziedziny finansów, takich jak na przykład ACCA lub CIMA.


25

SPECJALISTA DS. KONTROLINGU Specjalista ds. kontrolingu jest samodzielnym stanowiskiem w dziale kontrolingu. Osoba pełniąca tę rolę pod nadzorem kontrolera finansowego lub dyrektora finansowego czynnie uczestniczy w przygotowaniu budżetu i kontroli jego realizacji. Dział kontrolingu staje się niezbędny po przekroczeniu przez spółkę określonej wielkości i złożoności procesów planowania. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • uczestniczenie w przygotowywaniu rocznego budżetu, forecastu, planu wieloletniego oraz kontrola ich realizacji i analiza odchyleń • analizowanie rentowności według produktów, kanałów dystrybucji, klientów itp. • wykonywanie kalkulacji dotyczących oceny rentowności planowanych projektów i inwestycji • wykonywanie kalkulacji na potrzeby działu księgowości: wyliczenia rezerw i odpisów aktualizacyjnych • sporządzanie analiz i raportów finansowych na wewnętrzne potrzeby firmy: dla kierownictwa lub dla innych działów • w przypadku grup kapitałowych uczestniczenie w okresowym raportowaniu do spółki matki według określonych standardów rachunkowości


3 700 zł 5 300 zł

Górny kwartyl

6 800 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor finansowy

Brak


26


PROFIL Kandydat na specjalistę ds. kontrolingu powinien mieć wyższe wykształcenie, najlepiej ekonomiczne. Dodatkowo, mile widziane jest doświadczenie zawodowe albo odbyte praktyki w dziale kontrolingu lub księgowości. Specjalista ds. kontrolingu powinien również biegle posługiwać się arkuszami kalkulacyjnymi i bazami danych oraz posiadać ponadprzeciętne umiejętności analityczne. Duże znaczenie w ramach wykonywanych na tym stanowisku obowiązków ma również wiedza teoretyczna z zakresu rachunkowości zarządczej i finansowej. PERSPEKTYWY ROZWOJU Specjalista ds. kontrolingu może awansować na stanowisko kontrolera finansowego. Alternatywna ścieżka kariery dotyczy stanowisk audytora wewnętrznego lub zewnętrznego i samodzielnego księgowego. Rozpoczynając karierę jako specjalista ds. kontrolingu warto zainteresować się kwalifikacjami międzynarodowymi, jak na przykład ACCA lub CIMA.

KSIĘGOWOŚĆ Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto Dolny kwartyl

Mediana

Górny kwartyl

Główny księgowy

5 400 zł

7 400 zł

10 800 zł

Samodzielny księgow y

3 200 zł

4 700 zł

5 800 zł

Księgowy

2 500 zł

3 400 zł

4 100 zł

Z jakich źródeł korzystasz, poszukując informacji o pracodawcach? Portale/ serwicy pracy

62%


39%

Prasa

36%


32%

Firmy rekrutacyjne

28%


21%


18%


14%

Z jakich serwisów pracy korzystałeś/aś w okresie ostatnich 6 miesięcy? pracuj.pl 29%

gazetapraca.pl

28% 19% 14%

infopraca.pl

12%

gowork.pl

12%

z żadnego

28

47%


praca.money.pl

Poziom wynagrodzenia księgowych jest zróżnicowany i uzależniony od wielkości firmy, miasta oraz znajomości języków obcych. Przykładowo, miesięczne wynagrodzenie samodzielnego księgowego w niewielkim mieście bez znajomości języka angielskiego kształtuje się na poziomie 2 500–3 000 zł, podczas gdy wynagrodzenie na tym samym stanowisku w Warszawie lub w Krakowie z bardzo dobrą znajomością języka angielskiego nierzadko przekracza poziom 8 000 zł brutto.

8%


praca.pl

Księgowość jest branżą, która w 2012 roku rozwijała się w Polsce bardzo dynamicznie, głównie za sprawą nowo powstających firm typu SSC/BPO. Zatrudnienie w wewnętrznych działach księgowości jest odporne na kryzys i w 2012 roku kształtowało się na ustabilizowanym poziomie. W 2013 roku również będziemy obserwować zapotrzebowanie na księgowych, zwłaszcza w ramach sektora nowoczesnych usług biznesowych oraz dużych i średnich biur rachunkowych. Profil kompetencyjny księgowego różni się w zależności od rodzaju pracodawcy. Dla firm BPO/SSC będzie liczyła się przede wszystkim znajomość języka angielskiego oraz innych języków obcych. Duże biura rachunkowe będą oczekiwały bardzo dobrej wiedzy merytorycznej z zakresu pełnej księgowości i podatków oraz znajomości języka angielskiego.

28%


Od kandydatów na stanowisko samodzielnego księgowego oraz głównego księgowego, oprócz znajomości polskiej ustawy o rachunkowości i przepisów podatkowych, pracodawcy zaczynają wymagać znajomości międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej, a w przypadku firm, w których nie ma działu kontrolingu – znajomości zasad rachunkowości zarządczej. Coraz więcej pracodawców wymaga od kandydatów na księgowych posiadania certyfikatu do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. To najbardziej popularna kwalifikacja zawodowa wśród księgowych, którą legitymuje się 49% osób zatrudnionych w działach księgowości. Międzynarodowe firmy oczekują od kandydatów na głównych księgowych posiadania kwalifikacji ACCA, CIMA lub uprawnień biegłego rewidenta.

GŁÓWNY KSIĘGOWY Główny księgowy jest jedną z najważniejszych osób w firmie, ponieważ odpowiada za prezentowanie w sprawozdaniach – zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości – wszystkich przeprowadzonych operacji finansowych. Rola głównego księgowego w Polsce wyraźnie się zmieniła na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Obecnie od osób będących na tym stanowisku wymaga się zarówno bardzo dobrej znajomości prawa podatkowego, jak i coraz częściej wiedzy z zakresu międzynarodowych standardów rachunkowości oraz zasad rachunkowości zarządczej. Główny księgowy pełni też nadzór nad przestrzeganiem prawa podatkowego w firmie. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • sporządzanie sprawozdań finansowych według określonych standardów (np. polska ustawa o rachunkowości, IFRS, US GAAP) • odpowiedzialność za opracowanie planu kont zgodnie z określonymi standardami sprawozdawczymi, wymogami kontrolingu oraz prawem podatkowym • odpowiedzialność za procedurę potwierdzania sald z kontrahentami, rozliczanie inwentaryzacji aktywów firmy, prowadzenie wszystkich ewidencji księgowych • przygotowywanie sprawozdań i raportów na potrzeby zarządu, banków oraz instytucji zewnętrznych • nadzór nad prawidłowym obiegiem dokumentów księgowych • kontaktowanie się i współpraca z instytucjami zewnętrznymi (US, ZUS, GUS, NBP) • nadzór nad prawidłowością rozliczeń podatkowych • nadzór merytoryczny i organizacyjny nad działem księgowości

PERSPEKTYWY ROZWOJU Główny księgowy może awansować na stanowisko dyrektora finansowego lub kontrolera finansowego. W obu przypadkach może to oznaczać awans pionowy, ponieważ w wielu międzynarodowych korporacjach kontroler finansowy pełni jednocześnie funkcje typowe dla głównego księgowego i właśnie kontrolera. Główny księgowy może również zostać powołany na stanowisko członka zarządu, co ma miejsce zwłaszcza w mniejszych firmach.


5 400 zł 7 400 zł

Mediana (ACCA) Górny kwartyl

17 700 zł 10 800 zł

Przełożeni

Podwładni

Prezes zarządu

Samodzielny księgowy

Dyrektor finansowy

Księgowy

PROFIL Główny księgowy powinien mieć kilkuletnie doświadczenie na stanowisku samodzielnego księgowego lub w firmie audytorskiej oraz posiadać znajomość polskiej ustawy o rachunkowości, międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej oraz prawa podatkowego. W przypadku głównego księgowego standardem jest posiadanie certyfikatu uprawniającego do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, ale mile widziane są również dodatkowe kwalifikacje zawodowe z dziedziny finansów: ACCA lub uprawnień biegłego rewidenta.


29

SAMODZIELNY KSIĘGOWY Samodzielny księgowy odpowiedzialny jest za kompleksową obsługę jednego lub większej liczby obszarów księgowości, wśród których znajdują się m.in. środki trwałe, należności, zobowiązania, podatki. Liczba i rodzaj powierzonych obowiązków zależy od wielkości firmy i specyfiki branży, w której działa organizacja. Samodzielny księgowy to osoba, która potrafi poprowadzić pełną księgowość nieskomplikowanej spółki.

PROFIL Samodzielny księgowy powinien mieć kilkuletnie doświadczenie na stanowisku księgowego lub w firmie audytorskiej oraz posiadać znajomość polskiej ustawy o rachunkowości, międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej oraz prawa podatkowego. Od samodzielnego księgowego oczekuje się posiadania certyfikatu uprawniającego do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych

ZAKRES OBOWIĄZKÓW • aktywny udział w sporządzaniu sprawozdań finansowych według określonych standardów (np. polska ustawa o rachunkowości, IFRS, US GAAP itp.) • dekretowanie i księgowanie dokumentów • księgowanie i wyliczenia rezerw, wycen walutowych, podatku odroczonego, rozliczeń międzyokresowych kosztów itp. • prowadzenie ewidencji księgowych i uzgadnianie ich z kontami księgi głównej • przygotowywanie deklaracji podatkowych oraz sprawozdań i raportów na potrzeby wewnętrzne i dla instytucji zewnętrznych • współpraca z instytucjami zewnętrznymi (US, ZUS, GUS, NBP) • przygotowywanie przelewów bankowych i księgowanie wyciągów bankowych • potwierdzanie i uzgadnianie sald z kontrahentami

PERSPEKTYWY ROZWOJU Samodzielny księgowy może awansować na stanowisko głównego księgowego lub kontrolera finansowego. Poszczególne obszary księgowości znacznie różnią się od siebie, więc wymagają innego poziomu wiedzy. Zakres obowiązków samodzielnego księgowego, zanim awansuje na stanowisko głównego księgowego, może być stopniowo poszerzany w kierunku obszarów bardziej złożonych. Awans na głównego księgowego jest znacznie łatwiejszy po uzyskaniu certyfikatu uprawniającego do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, ukończeniu kursu dla kandydatów na głównych księgowych lub uzyskaniu kwalifikacji ACCA.


3 200 zł 4 700 zł

Mediana (cert. ks.)

5 900 zł

Górny kwartyl

5 800 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor finansowy

Księgowy

Główny księgowy

30


KSIĘGOWY Księgowy jest stanowiskiem, które otwiera możliwości rozwoju kariery w obszarze księgowości i finansów. Od osób obejmujących tę funkcję nie wymaga się doświadczenia zawodowego – zawód ten mogą wykonywać także studenci lub osoby ze średnim wykształceniem. Jest to stanowisko niesamodzielne, wymagające wsparcia merytorycznego ze strony przełożonych. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • księgowanie dokumentów • przygotowywanie przelewów bankowych i księgowanie wyciągów bankowych • pomoc w czynnościach związanych z zamknięciem miesiąca i roku • prowadzenie ewidencji kasowej • potwierdzanie i uzgadnianie sald z kontrahentami: dostawcami i odbiorcami • sprawdzanie poprawności rachunkowej przygotowanych deklaracji i sprawozdań finansowych • uzgadnianie dzienników i ewidencji z kontami księgi głównej PROFIL Kandydat na stanowisko księgowego powinien mieć ukończone wyższe studia, najlepiej o specjalizacji rachunkowość lub rewizja finansowa. Mile widziane są również praktyki w dziale księgowości. Księgowy powinien posiadać również umiejętność obsługi komputera, w tym biegłą znajomość pakietu MS Office. Na tym stanowisku znaczenie mają również predyspozycje osobowościowe (dokładność, terminowość, uczciwość).

PERSPEKTYWY ROZWOJU Młodszy księgowy może awansować na stanowisko samodzielnego księgowego lub specjalisty ds. kontrolingu. Studenci ostatnich lat pracujący na stanowisku młodszego księgowego często decydują się na rozpoczęcie pracy w audycie zewnętrznym lub wewnętrznym. Chętnie też podnoszą swoje kwalifikacje w dziedzinie księgowości, zdając egzaminy ACCA lub CIMA albo starają się o zdobycie certyfikatu uprawniającego do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Podjęcie tej decyzji zaraz po ukończeniu studiów ułatwia kontynuację nauki i otwiera perspektywy awansu w dziale finansowo-księgowym lub w audycie.


2 500 zł

Mediana

3 400 zł

Mediana (cert. ks.)

3 900 zł

Górny kwartyl

4 100 zł

Przełożeni

Podwładni

Główny księgowy

brak



31

KSIĘGOWOŚĆ FUNDUSZY Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto Dolny kwartyl

Mediana

Górny kwartyl

Team Leader

6 400 zł

7 200 zł

8 000 zł

Fund Accountant

3 800 zł

4 500 zł

5 600 zł

Z jakich źródeł korzystasz, poszukując informacji o pracodawcach? Prasa

72%

Portale/serwisy pracy

64%


56%


32%


32%

Firmy rekrutacyjne

24%


16%


8%


0%

Z jakich serwisów pracy korzystałeś/-aś w okresie ostatnich 6 miesięcy? pracuj.pl

69%

gazetapraca.pl

47%


41%

praca.pl

36%

infopraca.pl

28%

egospodarka.pl

24%

praca.money.pl z żadnego

32

20% 8%


W ramach księgowości funduszy obsługiwane są fundusze inwestycyjne, emerytalne oraz ubezpieczeniowe. Instytucje finansowe posiadające w portfelu fundusze inwestycyjne prowadzą ich księgowość we własnym zakresie lub zlecają ją na zewnątrz wyspecjalizowanym firmom. W ciągu ostatnich lat, począwszy od 2005 roku, kilka międzynarodowych instytucji finansowych zajmujących się prowadzeniem własnej oraz usługowej księgowości funduszy zdecydowało się przenieść te procesy do Polski. Największe firmy to State Street, Citi International, Franklin Templeton, BNY Mellon oraz Brown Brothers Harriman. Według naszych szacunków zatrudnienie w tej branży w 2012 roku w Polsce przekroczyło 2 000 osób. Księgowość funduszy w dużym stopniu opiera się na zasadach wykorzystywanych w tradycyjnie pojętej księgowości, jednakże dotyczy specyficznego zakresu działań. Do obowiązków firm zajmujących się tego typu księgowością należy prowadzenie ksiąg rachunkowych funduszu, wycena jego aktywów i pasywów, uzgadnianie sald z depozytariuszem, przygotowywanie okresowych sprawozdań finansowych, sprawozdań jednostkowych funduszy oraz pełne raportowanie na potrzeby towarzystwa, organów nadzoru i podmiotów, z którymi współpracuje towarzystwo. Dodatkowo, jednostka specjalizująca się w tym sektorze współpracuje z podmiotami zarządzającymi aktywami oraz z agentami transferowymi, którzy prowadzą m.in. rejestr członków funduszu inwestycyjnego. Ostatnie lata, a zwłaszcza 2012 rok, to intensywne zwiększanie zatrudnienia przez firmy specjalizujące się w księgowości funduszy, głównie State Street, BBH oraz BNY Mellon. Największe zapotrzebowanie dotyczy absolwentów płynnie władających przynajmniej językiem angielskim. W przypadku przeniesienia nowego procesu lub pojawienia się nowej firmy na polskim rynku pojawiają się oferty pracy dla osób na stanowiskach Team Leaderów i dyrektorów. Szacujemy, że w 2013 roku firmy z tej branży będą intensywnie kontynuować zwiększanie zatrudnienia, zwłaszcza na poziomie młodszego specjalisty.

TEAM LEADER Team Leader w firmach zajmujących się księgowością funduszy odpowiada za zespół od kilku do nawet dwudziestu księgowych lub specjalistów zajmujących się wyceną. Zespół prowadzony przez Team Leadera odpowiada za prowadzenie księgowości funduszy dla klienta wewnętrznego lub klientów zewnętrznych oraz za proces wyceny. Od Team Leadera wymaga się zawsze predyspozycji do zarządzania ludźmi oraz dobrej wiedzy na temat procesu, za który jest odpowiedzialny. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • zarządzanie zespołem liczącym do dwudziestu księgowych funduszy lub specjalistów zajmujących się wyceną • kontrola dokonywanych wycen i księgowań przez podwładnych oraz udzielanie im wsparcia merytorycznego • motywowanie i wspieranie podwładnych w celu osiągania założonego planu oraz poziomu efektywności • udział w projektach dotyczących poprawy efektywności procesu, za który Team Leader jest odpowiedzialny • dbałość o wysoki poziom usług świadczonych dla klienta (dokładność i terminowość) • odpowiedzialność za przygotowanie raportów dla klienta oraz menedżera • odpowiedzialność za zatrudnianie, wdrażanie oraz rozwój podległych pracowników

PERSPEKTYWY ROZWOJU Team Leader może awansować na stanowisko menedżera odpowiedzialnego za zespół Team Leaderów i pośrednio za grupę nawet do 100 specjalistów w firmie zajmującej się księgowością funduszy. Osoby z doświadczeniem na stanowisku Team Leadera mogą kontynuować karierę na analogicznym stanowisku również w innych firmach z sektora BPO/SSC: w obszarze księgowości tradycyjnej, obsługi klienta lub w innych specjalistycznych procesach. Alternatywna ścieżka kariery dla Team Leadera to na przykład obszar optymalizacji procesów na stanowisku Process Improvement Specialist.


6 400 zł

Mediana

7 200 zł

Górny kwartyl

8 000 zł

Przełożeni

Podwładni

Menedżer

Fund Accountant

PROFIL Kandydat na Team Leadera w firmach zajmujących się księgowością funduszy to osoba posiadająca minimum trzyletnie doświadczenie w tego typu firmie, która przeszła przez szczeble kariery na stanowisku specjalisty i starszego specjalisty w obszarze księgowości funduszy lub wyceny. Kandydat na Team Leadera oprócz wiedzy merytorycznej z wybranego obszaru powinien posiadać predyspozycje i umiejętności do zarządzania zespołem i projektem.


33

FUND ACCOUNTANT Fund Accountant i Senior Fund Accountant odnoszą się do podstawowych stanowisk w firmach zajmujących się księgowością funduszy. Karierę na stanowisku księgowego funduszy lub specjalisty ds. wyceny (Pricing Administrator) można rozpocząć zaraz po ukończonych studiach. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • obliczanie i raportowanie wartości aktywów netto (NAV – Net Asset Value) jednostek funduszy inwestycyjnych obsługiwanych przez firmę na zlecenie klienta wewnętrznego lub zewnętrznego • księgowanie i monitorowanie kosztów funduszu • uzgodnienia kont oraz analiza w celu zapewnienia poprawnej wartości NAV • rozliczanie aktywów w związku z restrukturyzacją funduszu, monitorowanie sald gotówkowych, procesowanie transakcji księgowych, transferów gotówkowych, księgowanie odsetek i innych transakcji • koordynacja i weryfikacja wszystkich operacji subskrypcji i umorzeń jednostek funduszu • realizowanie zadań w bezpośrednim kontakcie z klientem wewnętrznym i zewnętrznym


3 800 zł 4 500 zł

Górny kwartyl

34

5 600 zł

Przełożeni

Podwładni

Team Leader

Brak


• szkolenie nowych pracowników z zakresu wiedzy na temat wycenianych funduszy oraz specyfiki obsługiwanego klienta PROFIL Aby rozpocząć karierę na stanowisku Fund Accountant, należy ukończyć wyższe studia najlepiej o profilu ekonomicznym, posiadać umiejętności analityczne oraz posługiwać się biegle językiem angielskim. PERSPEKTYWY ROZWOJU Fund Accountant może awansować na stanowisko Senior Fund Accountant, a następnie na stanowisko Team Leadera w firmie zajmującej się księgowością funduszy lub kontynuować karierę w obszarze optymalizacji procesów. Alternatywną ścieżką kariery dla księgowego funduszy jest Senior Accountant w firmach typu BPO/SSC lub samodzielny księgowy w tradycyjnym dziale księgowości. Należy przy tym pamiętać, że księgowość funduszy różni się znacząco od tradycyjnej księgowości. Księgowi funduszy mają możliwość kontynuowania kariery na stanowiskach, które wymagają umiejętności analitycznych.

Od 23 lat w Polsce Roczny program Executive MBA 2 edycje w roku – wiosenna i jesienna w systemie 3-dniowych modułów czwartek-sobota

Czym nasz program MBA różni się od innych?

• Kadra dydaktyczna złożona przede wszystkim z praktyków zarządzania, • interaktywna formuła zajęć: warsztaty, praca na case’ach, • wszystkie zajęcia w języku polskim, • rekrutacja wiąże się z selekcją; wybieramy osoby z doświadczeniem menedżerskim, dbając o dywersyfikację profili, doświadczeń i branż. Ponad 50% uczestników jest z polecenia.

To uczestnicy poprzez swoje doświadczenia zawodowe i drogę życiową tworzą program MBA.

Francuski Instytut Zarządzania Tel. +48 228277640, +48 500274664 [email protected]

www.mba.edu.pl

AUDYT ZEWNĘTRZNY Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto Dolny kwartyl

Mediana

Górny kwartyl

Menedżer

9 600 zł

13 200 zł

16 800 zł

Starszy konsultant

6 700 zł

8 400 zł

10 400 zł

Konsultant

3 000 zł

4 900 zł

6 200 zł

Rynek tego typu usług jest bardzo konkurencyjny. Coraz częściej o wyborze audytora decyduje cena, co w konsekwencji powoduje ich spadek. Firmy szukając oszczędności coraz częściej decydują się na wybór firmy, która przedstawi im korzystniejszą ofertę cenową.


74%


52%

Prasa

39%


37%


24%

Firmy rekrutacyjne

24%


22%


13%


4%


67%


48%

gazetapraca.pl

39%

infopraca.pl

22%

monsterpolska.pl

20%

egospodarka.pl

15%

gowork.pl z żadnego

36

Rok 2012 był dla firm audytorskich niełatwym okresem. Według rankingu opublikowanego przez „Rzeczpospolitą” w lutym 2013 roku przychody w branży audytorskiej praktycznie nie zmieniły się w stosunku do 2011 roku. Największy udział w rynku wciąż mają firmy w ramach tak zwanej wielkiej czwórki: Ernst & Young, Deloitte, KPMG i PwC, które według rankingu mają w sumie ponad 70% udziału w rynku usług audytorskich.

13% 4%


W związku z taką sytuacją na rynku usług audytorskich firmy doradcze rozbudowują swoją ofertę, zwłaszcza w sferze doradztwa podatkowego i biznesowego. Są to usługi, gdzie klient przywiązuje mniejszą wagę do ceny, a większą do efektu końcowego, którym jest realny, pozytywny wpływ na wynik finansowy firmy, chociaż czasem odroczony w czasie. Utrzymująca się od kilka lat sytuacja na rynku usług audytorskich i doradczych nie pozostaje bez wpływu na poziom wynagrodzenia. O ile kilka lat temu poziom wynagrodzenia w działach audytu był porównywalny z usługami doradczymi, o tyle w tym momencie płace audytorów są niższe niż ich kolegów z działów zajmujących się doradztwem. Specyfika struktury zatrudnienia w firmach audytorskich powoduje, że najwięcej osób zatrudnianych jest zaraz po studiach albo jeszcze na ostatnim roku. Jeżeli chodzi o osoby z doświadczeniem, to w 2012 roku największe zapotrzebowanie dotyczyło starszych konsultantów z trzyletnim doświadczeniem. Podobna sytuacja według nas utrzyma się w 2013 roku. Na poziom wynagrodzenia ma wpływ miasto oraz wielkość firmy audytorskiej. Na najlepsze stawki mogą liczyć audytorzy zatrudnieni w wielkiej czwórce w Warszawie (okolice poziomu górnego kwartylu). Mniej zarabiają audytorzy zatrudnieni poza stolicą oraz w firmach audytorskich z tzw. second tier.

MENEDŻER W DZIALE AUDYTU Menedżer w firmie audytorskiej nadzoruje jednocześnie prowadzenie kilku projektów dla klientów zewnętrznych w przypadku małych lub średnich firm lub jednego dużego w przypadku dużej korporacji. Realizowane projekty to badania i przeglądy sprawozdań finansowych sporządzonych przez firmy, dla których obowiązek audytu wynika z polskiej ustawy o rachunkowości oraz wymogów związanych z raportowaniem do grupy, lub inne projekty zlecane przez zarząd lub radę nadzorczą (audyty due diligence, przeglądy kontroli wewnętrznych, projekty doradcze z obszaru rachunkowości finansowej). Sprawozdania finansowe są sporządzane według określonych standardów sprawozdawczości (PAS, IFRS, US GAAP) i zgodnie z tymi standardami podlegają badaniu. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • odpowiedzialność za organizację projektów audytorskich, tj. za ustalenie harmonogramu, terminu badania oraz dobór zespołu konsultantów i starszych konsultantów • odpowiedzialność za kontakt i budowanie długoterminowych relacji z klientem na poziomie zarządu (dyrektor finansowy, prezes) lub rady nadzorczej • nadzorowanie przygotowania raportu lub opinii z badania • przedstawianie i omawianie z klientem wniosków z badania i wykrytych nieprawidłowości • odpowiedzialność za prowadzenie negocjacji cenowych i podpisywanie umów z klientem • realizacja zadań sprzedażowych w ramach ustalonego budżetu • udział w seminariach i konferencjach branżowych • odpowiedzialność za zatrudnianie, szkolenie, motywowanie, ocenę i rozwój konsultantów i starszych konsultantów

lub certyfikat ACCA. Od menedżera oczekuje się również miękkich kompetencji, takich jak umiejętność zarządzania zespołem i budowania długoterminowych relacji z klientem. PERSPEKTYWY ROZWOJU Menedżer w dziale audytu może kontynuować karierę w audycie zewnętrznym, awansując kolejno na stanowisko starszego menedżera, dyrektora, a na końcu partnera. Alternatywna ścieżka kariery wiąże się ze stanowiskiem kontrolera finansowego, dyrektora finansowego lub menedżera ds. audytu wewnętrznego. Realizację ścieżki kariery ułatwia zdobycie kwalifikacji zawodowych ACCA, CIMA lub uprawnień biegłego rewidenta.


9 600 zł 13 200 zł

Górny kwartyl

16 800 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor

Starszy konsultant

PROFIL Menedżer w dziale audytu to osoba posiadająca minimum sześcioletnie doświadczenie w firmie audytorskiej, które zdobywała na stanowisko konsultanta i starszego konsultanta. Idealny kandydat na menedżera posiada kwalifikację biegłego rewidenta, która uprawnia do wydawania opinii na temat sporządzonych sprawozdań finansowych,


37

STARSZY KONSULTANT W DZIALE AUDYTU Starszy konsultant w firmie audytorskiej to pierwszy poziom stanowiska kierowniczego, na którym pracownik jest odpowiedzialny za samodzielne prowadzenie małych i średnich projektów oraz codzienny kontakt z klientem. W przypadku projektów realizowanych dla dużych firm starszy konsultant jest członkiem zespołu i odpowiada za część projektu. Realizowane projekty to badania i przeglądy sprawozdań finansowych sporządzonych przez firmy, dla których obowiązek audytu wynika z polskiej ustawy o rachunkowości oraz wymogów związanych z raportowaniem do grupy, lub inne projekty zlecane przez zarząd lub radę nadzorczą (audyty due diligence, przeglądy kontroli wewnętrznych, projekty doradcze z obszaru rachunkowości finansowej). Sprawozdania finansowe są sporządzane według określonych standardów sprawozdawczości (PAS, IFRS, US GAAP) i zgodnie z tymi standardami podlegają badaniu.

• codzienny kontakt z klientem podczas projektu • przygotowywanie wstępnej wersji opinii i raportu z badania, listy proponowanych korekt oraz listu do zarządu • wspieranie i szkolenie konsultantów w realizowanych przez nich zadaniach

ZAKRES OBOWIĄZKÓW • odpowiedzialność za planowanie pracy w ramach prowadzonego projektu audytorskiego, uwzględniając zakres badania, identyfikację rodzajów ryzyka, dobór narzędzi i procedur do badania • zarządzanie grupą konsultantów (najczęściej 1–4 osób) podczas projektu

PERSPEKTYWY ROZWOJU Starszy konsultant w dziale audytu może kontynuować karierę w audycie zewnętrznym, awansując po kolejnych trzech latach na stanowisko menedżera, a następnie na stanowisko starszego menedżera. Aby kontynuować karierę w audycie, pracodawcy oczekują uzyskania uprawnień biegłego rewidenta lub kwalifikacji ACCA. Starszy konsultant może ubiegać się o stanowisko audytora wewnętrznego, specjalisty ds. kontrolingu lub kontrolera finansowego. Niektórzy z audytorów decydują się na kontynuowanie kariery w księgowości np. na stanowisku samodzielnego lub głównego księgowego.


6 700 zł 8 400 zł

Górny kwartyl

38

10 400 zł

Przełożeni

Podwładni

Menedżer

Konsultant


PROFIL Starszy konsultant w dziale audytu to osoba posiadająca minimum trzyletnie doświadczenie w firmie audytorskiej, które zdobywała na stanowisku konsultanta i podczas praktyk. Idealny kandydat na starszego konsultanta posiada kwalifikację biegłego rewidenta, która uprawnia do wydawania opinii na temat sporządzonych sprawozdań finansowych, ewentualnie certyfikat ACCA lub jest w trakcie ich uzyskiwania. Starszy konsultant powinien posiadać predyspozycje do zarządzania projektem oraz zespołem.

KONSULTANT W DZIALE AUDYTU Konsultant w firmie audytorskiej jako członek zespołu bierze udział w projektach audytowych pod nadzorem starszego konsultanta. Konsultantom, którzy posiadają przynajmniej dwuletnie doświadczenie, powierza się czasami samodzielne prowadzenie mniejszych projektów. Realizowane projekty to badania i przeglądy sprawozdań finansowych sporządzonych przez firmy, których obowiązek audytu wynika z polskiej ustawy o rachunkowości oraz wymogów związanych z raportowaniem do grupy, lub inne projekty zlecane przez zarząd lub radę nadzorczą (audyty due diligence, przeglądy kontroli wewnętrznych, projekty doradcze z obszaru rachunkowości finansowej). Sprawozdania finansowe są sporządzane według określonych standardów sprawozdawczości (PAS, IFRS, US GAAP) i zgodnie z tymi standardami podlegają badaniu. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • odpowiedzialność za badanie konkretnych elementów sprawozdana finansowego (np. środki trwałe, zapasy, należności, rezerwy) • udział w inwentaryzacji zapasów lub środków trwałych przeprowadzanej przez klienta • opisywanie procesów pod kątem identyfikacji kontroli wewnętrznych i rodzajów ryzyka • testowanie kontroli wewnętrznych • sprawdzanie poprawności rachunkowej sporządzonych sprawozdań finansowych i raportu/opinii z badania

PERSPEKTYWY ROZWOJU Konsultant w dziale audytu może kontynuować karierę w audycie zewnętrznym, awansując po trzech latach na stanowisko starszego konsultanta. Niektórzy z konsultantów po około dwóch, trzech latach pracy decydują się na kontynuowania kariery na stanowisku audytora wewnętrznego lub specjalisty ds. kontrolingu. Karierę w audycie wewnętrznym ułatwia rozpoczęcie procesu zdobywania kwalifikacji zawodowych ACCA lub CIMA, a w przypadku zamiaru pozostania w obszarze audytu zewnętrznego zalecane jest zdobycie uprawnień biegłego rewidenta.


3 000 zł

Mediana

4 900 zł

Górny kwartyl

6 200 zł

Przełożeni

Podwładni

Starszy konsultant

brak

PROFIL Konsultant w dziale audytu to osoba posiadająca z reguły do trzech lat doświadczenia w firmie audytorskiej. Aby rozpocząć pracę na stanowisku konsultanta, należy ukończyć studia wyższe najlepiej o profilu ekonomicznym, chociaż nie jest to wymóg. Należy posiadać umiejętności analityczne, komunikacyjne oraz pracy w zespole. Od kandydatów na stanowisku konsultanta oczekuje się gotowości do ciągłej nauki oraz do projektowego charakteru pracy.


39

DORADZTWO PODATKOWE Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto Dolny kwartyl

Mediana

Górny kwartyl

10 200 zł

13 900 zł

17 300 zł

Starszy konsultant

7 100 zł

9 200 zł

11 400 zł

Konsultant

3 800 zł

5 500 zł

6 500 zł

Menedżer


45%


43%

Prasa

40%


26%


26%


19%

Firmy rekrutacyjne

17%


0%


22%

Z jakich serwisów pracy korzystałeś/-aś w okresie ostatnich 6 miesięcy? pracuj.pl karierawfinansach.pl

23%

gazetapraca.pl

21%

praca.pl praca.money.pl

19% 14%

infopraca.pl

12%

gowork.pl

12%

z żadnego

40

49%

22%


O ile w przypadku usług audytorskich mamy do czynienia ze stagnacją w przychodach, o tyle rynek usług doradztwa podatkowego rozwijał się w tempie blisko 10-procentowym rocznie przez ostatnie kilka lat. Podobnie jak w przypadku usług audytorskich dominujący udział w rynku mają firmy w ramach tak zwanej wielkiej czwórki (Ernst & Young, Deloitte, KPMG i PwC), ale ich przewaga nad mniejszymi firmami doradczymi nie jest aż tak duża. Firmy coraz częściej decydują się na korzystanie z usług doradców podatkowych, tym bardziej, że w wielu przypadkach nie jest to koszt a inwestycja, która przynosi wymierny, pozytywny efekt na wynik finansowy firmy. Wiele firm doradczych proponuje konkurencyjne stawki za usługę doradczą, ale dodatkowo chce być beneficjentem korzyści, jakie uzyska z tytułu oszczędności podatkowych ich klient. Specyfika struktury zatrudnienia w firmach doradztwa podatkowego powoduje, że na najwięcej ofert pracy mogą liczyć absolwenci oraz studenci ostatnich lat kierunków ekonomicznych oraz prawniczych. W przypadku osób doświadczonych w 2012 roku największe zapotrzebowanie było na starszych konsultantów z trzyletnim doświadczeniem. Jeżeli chodzi o specjalizację, to najwięcej ofert pracy kierowano do specjalistów ds. cen transferowych, zarówno na poziomie starszego konsultanta, jak i menedżera. Obecnie taka tendencja może się utrzymać, ponieważ firmy z sektora SSC decydują się coraz częściej na przeniesienie procesu związanego z obsługą cen transferowych. Na poziom wynagrodzenia ma wpływ miasto oraz wielkość firmy doradztwa podatkowego. Na najlepsze stawki mogą liczyć doradcy podatkowi zatrudnieni w wielkiej czwórce w Warszawie (okolice poziomu górnego kwartylu). Mniej zarabiają specjaliści zatrudnieni poza stolicą oraz w mniejszych firmach doradczych, chociaż udział premii w całkowitym otrzymywanym wynagrodzeniu jest wyższy w przypadku mniejszych firm, zwłaszcza na stanowiskach menedżerskich. Blisko 60% osób pracujących w tej branży posiada uprawnienia doradcy podatkowego.

MENEDŻER W DZIALE DORADZTWA PODATKOWEGO Menedżer w firmie doradztwa podatkowego odpowiada za prowadzenie jednego dużego lub kilku mniejszych projektów doradczych dla klientów zewnętrznych. Aby być wysokiej klasy ekspertem, menedżer specjalizuje się w określonym rodzaju podatku lub nawet branży. Najczęściej spotykane specjalizacje to podatki pośrednie (np. VAT i akcyza), podatki bezpośrednie (np. CIT), ceny transferowe, postępowanie podatkowe i sądowe, doradztwo w zakresie podatków osobistych oraz podatkowe aspekty fuzji i przejęć. Głębokość specjalizacji wśród menedżerów zależy od wielkości firmy/ biura doradztwa podatkowego. Największa specjalizacja występuje w dużych kancelariach warszawskich, a z kolei menedżer zatrudniony w mniejszej firmie doradczej poza stolicą często zajmuje się wszystkimi rodzajami podatków. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • odpowiedzialność za organizację projektów doradczych, tj. za ustalenie harmonogramu, terminu projektu oraz dobór zespołu konsultantów i starszych konsultantów • odpowiedzialność za kontakt i budowanie długoterminowych relacji z klientem (główny księgowy, Tax Manager, dyrektor finansowy lub prezes) • nadzorowanie przygotowania w zależności od rodzaju podatków i projektu: opinii, dokumentacji, przeglądu, raportu itp. • przedstawianie i omawianie z klientem wniosków z przeglądów podatkowych • odpowiedzialność za prowadzenie negocjacji cenowych i podpisywanie umów z klientem • realizacja zadań sprzedażowych w ramach ustalonego budżetu • udział w seminariach i konferencjach branżowych • odpowiedzialność za zatrudnianie, szkolenie, motywowanie, ocenę i rozwój konsultantów i starszych konsultantów

PROFIL Menedżer w dziale doradztwa podatkowego to osoba posiadająca minimum sześcioletnie doświadczenie w firmie doradczej, które zdobywała na stanowisku konsultanta i starszego konsultanta. Kandydat na menedżera powinien posiadać uprawnienia doradcy podatkowego. Istotnym wymogiem na tym stanowisku są miękkie kompetencje, takie jak umiejętność zarządzania zespołem i budowania długoterminowych relacji z klientem. PERSPEKTYWY ROZWOJU Menedżer może kontynuować karierę w firmie doradztwa podatkowego awansując kolejno na stanowisko starszego menedżera, dyrektora, a na końcu partnera. Alternatywna ścieżka kariery to stanowisko Tax Managera w sektorze BPO/SSC lub w tradycyjnej firmie. Wielu menedżerów będących doradcami podatkowymi decyduje się na prowadzenie własnej praktyki.


10 200 zł 13 900 zł

Górny kwartyl

17 300 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor

Starszy konsultant


41

STARSZY KONSULTANT W DZIALE DORADZTWA PODATKOWEGO Starszy konsultant w firmie doradztwa podatkowego jest pierwszym poziomem stanowiska kierowniczego, w ramach którego pracownik jest odpowiedzialny za samodzielne prowadzenie projektów oraz codzienny kontakt z klientem. Od poziomu starszego konsultanta rozpoczyna się specjalizacja, której oczekują duże firmy doradcze, zwłaszcza te mające biura w Warszawie. Najczęściej spotykane specjalizacje to podatki pośrednie (np. VAT i akcyza), podatki bezpośrednie (np. CIT), ceny transferowe, postępowanie podatkowe i sądowe, doradztwo w zakresie podatków osobistych oraz podatkowe aspekty fuzji i przejęć. W przypadku mniejszych firm doradczych i lokalizacji poza stolicą starszy konsultant bierze udział w projektach z zakresu różnych podatków.


PROFIL Starszy konsultant to osoba posiadająca minimum trzyletnie doświadczenie w doradztwie podatkowym, które zdobywała na stanowisku konsultanta. Dobry kandydat na starszego konsultanta powinien posiadać uprawnienia doradcy podatkowego oraz mieć predyspozycje do zarządzania projektem oraz zespołem.

7 100 zł 9 200 zł

Górny kwartyl

42

ZAKRES OBOWIĄZKÓW • odpowiedzialność za planowanie pracy w ramach prowadzonego projektu • odpowiedzialność za przygotowanie wstępnej wersji w zależności od projektu: opinii podatkowej, dokumentacji, raportu, materiału do postępowania itp. • zarządzanie grupą konsultantów podczas projektu • codzienny kontakt z klientem podczas projektu • wspieranie i szkolenie konsultantów w realizowanych przez nich zadaniach podczas projektu

11 400 zł

Przełożeni

Podwładni

Menedżer

Konsultant


PERSPEKTYWY ROZWOJU Starszy konsultant może kontynuować karierę w doradztwie podatkowym, awansując po kolejnych trzech latach na stanowisko menedżera, a następnie starszego menedżera. Starszy konsultant może zdecydować się również na pracę poza firmą doradczą, na przykład na stanowisku specjalisty ds. podatków lub Tax Managera w tradycyjnej firmie lub w sektorze BPO/SSC. Niektórzy ze starszych konsultantów będących doradcami podatkowymi decydują się na prowadzenie własnej praktyki.

KONSULTANT W DZIALE DORADZTWA PODATKOWEGO Konsultant w firmie doradztwa podatkowego jako członek zespołu bierze udział w projektach doradczych pod nadzorem starszego konsultanta. Konsultantom, którzy posiadają przynajmniej dwuletnie doświadczenie, powierza się czasami samodzielne prowadzenie mniejszych projektów. Konsultant, zanim się zdecyduje na specjalizację w jednym z podatków, bierze udział w różnych projektach. Najczęściej występujące specjalizacje w firmach doradczych to podatki pośrednie (np. VAT i akcyza), podatki bezpośrednie (np. CIT), ceny transferowe, postępowanie podatkowe i sądowe, doradztwo w zakresie podatków osobistych oraz podatkowe aspekty fuzji i przejęć. Specjalizacja konsultantów, jeżeli chodzi o problematykę projektu, występuje częściej w dużych firmach doradczych i w biurach zlokalizowanych w Warszawie.

PERSPEKTYWY ROZWOJU Konsultant może kontynuować karierę w doradztwie podatkowym, awansując po trzech latach na stanowisko starszego konsultanta, które jest pierwszym poziomem stanowiska kierowniczego w firmie doradczej. Aby zostać starszym konsultantem, pracodawca często oczekuje uzyskania uprawnień doradcy podatkowego. Osoby z doświadczeniem na stanowisku konsultanta mogą kontynuować karierę na stanowisku specjalisty ds. podatków, samodzielnego księgowego w tradycyjnej firmie lub jako Tax Analyst w firmach typu BPO/SSC.


ZAKRES OBOWIĄZKÓW • przygotowanie wstępnej wersji projektu lub pełnych dokumentów: opinii podatkowych, raportów dokumentacji, materiału do postępowania • wyszukiwanie i analiza informacji (przepisy podatkowe, orzeczenia sądów, interpretacje, prasa i literatura fachowa) • przygotowanie wniosków o interpretację podatkową do Ministerstwa Finansów • sporządzanie pism do organów podatkowych oraz sądów administracyjnych • udział w audytach i przeglądach podatkowych • przygotowanie formularzy i deklaracji podatkowych • kontakty z klientami i organami skarbowymi

3 800 zł

Mediana

5 500 zł

Górny kwartyl

6 500 zł

Przełożeni

Podwładni

Starszy konsultant

brak

PROFIL Konsultant to osoba posiadająca z reguły do trzech lat doświadczenia w firmie doradztwa podatkowego. Aby rozpocząć pracę na stanowisku konsultanta, należy ukończyć studia wyższe najlepiej o profilu ekonomicznym lub prawniczym. Na tym stanowisku liczą się umiejętności analityczne, komunikacyjne oraz pracy w zespole. Od kandydatów na stanowisku konsultanta oczekuje się gotowości do ekstensywnej nauki oraz projektowego charakteru pracy.


43

DORADZTWO BIZNESOWE Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto Dolny kwartyl

Mediana

Górny kwartyl

Menedżer

11 400 zł

14 900 zł

19 800 zł

Starszy konsultant

10 300 zł

12 000 zł

14 800 zł

3 900 zł

6 400 zł

7 900 zł

Konsultant

Z jakich źródeł korzystasz, poszukując informacji o pracodawcach? Prasa

68%

Portale/serwisy pracy

64%


52%


45%


39%

Firmy rekrutacyjne

32%


27%


8%


6%


55%

gazetapraca.pl

34%

karierawfinansach.pl infopraca.pl

15%

praca.pl

15%

praca.money.pl

15%

monsterpolska.pl z żadnego

44

31%

12% 14%


W doradztwie biznesowym specjalizują się firmy w ramach tak zwanej wielkiej czwórki (Ernst & Young, Deloitte, KPMG i PwC), inne międzynarodowe firmy doradcze (BCG, McKinsey, A.T. Kearney, Accenture), a także mniejsze firmy. Konsultanci są ekspertami albo pod kątem rodzaju usług (doradztwo strategiczne, operacyjne, finansowe, HR, IT), albo ze względu na branżę, w jakiej się specjalizują (energetyka, telekomunikacja, usługi finansowe itp.). Pomimo kryzysu przychody firm doradczych rosną. Klienci coraz częściej traktują ich usługi jako inwestycję, która ma przynieść wymierny pozytywny efekt w średnim lub w długim terminie. Niektóre z usług doradczych wynikają z dostosowania firm do wymogów, jakie narzucają organy nadzoru lub prawo w przypadku branż regulowanych. W 2012 roku sporo ofert pracy było skierowanych do konsultantów specjalizujących się w branży finansowej w związku z wymogiem dostosowania się banków do dyrektywy Bazylea III, natomiast w 2013 roku większe zapotrzebowanie powinno dotyczyć również konsultantów specjalizujących się w branży ubezpieczeniowej w związku z dyrektywą Solvency II. W 2012 roku odnotowaliśmy wzrost zapotrzebowania na konsultantów z doświadczeniem w branży energetycznej, specjalistów od zarządzania ryzykiem IT oraz konsultantów posiadających doświadczenie w optymalizacji procesów w centrach usług wspólnych. Specyfika struktury zatrudnienia w firmach doradztwa biznesowego powoduje, że na najwięcej ofert pracy mogą liczyć najlepsi absolwenci uczelni. Firmy chętnie zatrudniają również osoby, które mają kilkuletnie doświadczenie w biznesie i potrafią wnieść specjalistyczną wiedzę z wybranego obszaru. Na poziom wynagrodzenia ma wpływ lokalizacja, specjalizacja (doradztwo strategiczne, operacyjne, IT, HR, finansowe) oraz wielkość i prestiż firmy doradczej.

MENEDŻER W DZIALE DORADZTWA BIZNESOWEGO Menedżer w firmie doradztwa biznesowego odpowiada za prowadzenie jednego dużego lub kilku mniejszych projektów doradczych dla klientów zewnętrznych. Usługi doradztwa biznesowego są w wysokim stopniu specjalistyczne i obejmują: doradztwo strategiczne, doradztwo operacyjne (m. in. poprawa efektywności procesów), zarządzanie ryzykiem, doradztwo IT oraz szereg usług doradczych dla sektora bankowo-ubezpieczeniowego. Specyfika branż powoduje, że czasami to ona decyduje o głównej specjalizacji. Najwięcej usług doradczych wykonywanych jest na zamówienie sektora energetycznego, finansowego, telekomunikacyjnego czy paliwowego. Projekty, jakie są wykonywane dla klientów, dotyczą dostosowywania firm do określonych wymogów narzuconych przez ustawodawstwo w Polsce lub regulacje międzynarodowe, usług doradczych mających na celu zdefiniowanie strategii, poprawę efektywności lub audyt procesów. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • odpowiedzialność za organizację projektów doradczych, audytorskich i wdrożeniowych, tj. za ustalenie harmonogramu, terminu projektu oraz dobór zespołu konsultantów i starszych konsultantów • odpowiedzialność za kontakt i budowanie długoterminowych relacji z klientem (zarząd lub dyrektor odpowiedniego działu) • nadzorowanie przygotowania w zależności od rodzaju projektu: opinii, raportu, rekomendacji, projektu funkcjonalnego, opisu systemu itp. • przedstawianie i omówienie z klientem wniosków powstałych w procesie realizowania projektu • odpowiedzialność za prowadzenie negocjacji cenowych i podpisywanie umów z klientem • realizacja zadań sprzedażowych w ramach ustalonego budżetu • udział w seminariach i konferencjach branżowych • odpowiedzialność za zatrudnianie, szkolenie, motywowanie, ocenę i rozwój konsultantów i starszych konsultantów

PROFIL Kandydat na menedżera w dziale doradztwa biznesowego to osoba posiadająca minimum siedmioletnie doświadczenie w firmie doradczej, które zdobywała na stanowisku konsultanta i starszego konsultanta lub jest ekspertem z podobnym lub większym stażem w firmie działającej w określonej branży. PERSPEKTYWY ROZWOJU Menedżer może kontynuować karierę w firmie doradczej, awansując w pierwszej kolejności na stanowisko starszego menedżera, dyrektora, a na końcu partnera. Alternatywna ścieżka kariery związana jest z przejściem do biznesu na stanowisko kierownika lub dyrektora w branży, w której menedżer się specjalizuje.


11 400 zł 14 900 zł

Górny kwartyl

19 800 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor

Starszy konsultant


45

STARSZY KONSULTANT W DZIALE DORADZTWA BIZNESOWEGO Starszy konsultant w firmie doradztwa biznesowego jest pierwszym poziomem stanowiska kierowniczego, w ramach którego pracownik jest odpowiedzialny za samodzielne prowadzenie małych i średnich projektów oraz codzienny kontakt z klientem. Usługi doradztwa biznesowego są w wysokim stopniu specjalistyczne i obejmują: doradztwo strategiczne, doradztwo operacyjne (między innymi poprawa efektywności procesów), zarządzanie ryzykiem, doradztwo IT oraz szereg usług doradczych dla sektora bankowo-ubezpieczeniowego. Specyfika branż powoduje, że czasami to ona decyduje o głównej specjalizacji. Najwięcej usług doradczych wykonywanych jest na zamówienie sektora energetycznego, finansowego, telekomunikacyjnego czy paliwowego. Projekty, jakie są wykonywane dla klientów, dotyczą dostosowywania firm do określonych wymogów narzuconych przez ustawodawstwo w Polsce lub regulacje międzynarodowe, usług doradczych mających na celu zdefiniowanie strategii, poprawę efektywności lub audyt procesów.


10 300 zł 12 000 zł

Górny kwartyl

46

14 800 zł

Przełożeni

Podwładni

Menedżer

Konsultant


ZAKRES OBOWIĄZKÓW • odpowiedzialność za planowanie pracy w ramach prowadzonego projektu doradczego, audytowego lub wdrożeniowego • odpowiedzialność za przygotowanie wstępnej wersji w zależności od projektu: opinii, raportu, rekomendacji, projektu funkcjonalnego, opisu systemu itp. • zarządzanie grupą konsultantów podczas projektu • codzienny kontakt z klientem podczas projektu • wspieranie i szkolenie konsultantów w realizowanych przez nich zadaniach podczas projektu PROFIL Kandydat na starszego konsultanta to osoba posiadająca minimum czteroletnie doświadczenie w doradztwie biznesowym, które zdobywała na stanowisku konsultanta, analityka lub jest specjalistą z podobnym lub większym stażem w firmie działającej w określonej branży. PERSPEKTYWY ROZWOJU Starszy konsultant może kontynuować karierę w doradztwie biznesowym, awansując po kolejnych trzech latach na stanowisko menedżera, a w następnie starszego menedżera. Alternatywna ścieżka kariery związana jest z przejściem do biznesu na stanowisko specjalisty lub kierownika w branży, w której specjalizuje się konsultant.

KONSULTANT W DZIALE DORADZTWA BIZNESOWEGO Konsultant w firmie doradztwa biznesowego jako członek zespołu bierze udział w projektach doradczych pod nadzorem starszego konsultanta. Usługi doradztwa biznesowego są w wysokim stopniu specjalistyczne i obejmują: doradztwo strategiczne, doradztwo operacyjne (m. in. poprawa efektywności procesów), zarządzanie ryzykiem, doradztwo IT oraz szereg usług doradczych dla sektora bankowo-ubezpieczeniowego. Specyfika branż powoduje, że czasami to ona decyduje o głównej specjalizacji. Najwięcej usług doradczych wykonywanych jest na zamówienie sektora energetycznego, finansowego, telekomunikacyjnego czy paliwowego. Projekty, jakie są wykonywane dla klientów, dotyczą dostosowywania firm do określonych wymogów narzuconych przez ustawodawstwo w Polsce lub regulacje międzynarodowe, usług doradczych mających na celu zdefiniowanie strategii, poprawę efektywności lub audyt procesów. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • udział w projektach doradczych, audytorskich lub wdrożeniowych • mapowanie i analiza procesów, zbieranie dokumentacji i informacji niezbędnej do realizacji projektu w różnych działach firmy klienta • analiza zebranych informacji, proponowanie rozwiązań • przygotowanie wstępnej wersji projektu lub pełnych dokumentów: opinii, raportu, rekomendacji, projektu funkcjonalnego, opisu systemu itp.

PROFIL Konsultant to osoba posiadająca z reguły do czterech lat doświadczenia w firmie doradztwa biznesowego. Wiele osób, które rozpoczynają karierę jako konsultanci w dziale audytu, decyduje się na jej kontynuację w obszarze doradztwa biznesowego. Od kandydatów na stanowisku konsultanta oczekuje się gotowości do ciągłej nauki oraz projektowego charakteru pracy. PERSPEKTYWY ROZWOJU Konsultant może kontynuować karierę w doradztwie biznesowym, awansując po czterech latach na stanowisko starszego konsultanta, który jest pierwszym poziomem stanowiska kierowniczego w firmie doradczej. Alternatywa ścieżka kariery związana jest z przejściem do biznesu na stanowisko specjalisty lub kierownika w branży, w której specjalizuje się konsultant.


3 900 zł

Mediana

6 400 zł

Górny kwartyl

7 900 zł

Przełożeni

Podwładni

Starszy konsultant

brak


47

BANKOWOŚĆ KORPORACYJNA Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto Dolny kwartyl

Mediana

Górny kwartyl

Dyrektor oddziału

9 800 zł

13 400 zł

21 000 zł

Relationship Manager

6 300 zł

8 800 zł

12 400 zł

Analityk kredytowy

3 300 zł

5 200 zł

6 700 zł


78%

Prasa

66%


55%


42%

Firmy rekrutacyjne

37%


37%


30%


8%


5%


65%

gazetapraca.pl

22%

praca.money.pl

21%

z żadnego

48

36%

praca.pl

egospodarka.pl

W 2012 roku redukcje zatrudnienia dotknęły również specjalistów od bankowości korporacyjnej, ale dotyczyło to głównie funkcji centralnych oraz tych banków, które ogłaszały masowe plany redukcji. Poziom wynagrodzenia w obszarze sprzedaży w bankowości korporacyjnej jest uzależniony głównie od dwóch czynników: wielkości obsługiwanych podmiotów i wysokości premii. Wynagrodzenie Relationship Managera odpowiedzialnego za obsługę największych firm, któremu udaje się przekroczyć budżet, kształtuje się na poziomie 15–20 tys. zł, podczas gdy wynagrodzenie na tym samym stanowisku osoby odpowiedzialnej za obsługę małych i średnich firm bez premii rzadko przekracza kwotę 7–8 tys. zł. Wielu profesjonalistów z doświadczeniem na stanowisku Relationship Managera lub dyrektora oddziału, obserwując od kilku lat niepewną sytuację w sektorze bankowym, myśli o przekwalifikowaniu się w kierunku funkcji dyrektora finansowego lub osoby odpowiedzialnej za budowanie relacji z bankami po stronie firm.

40%


infopraca.pl

Pomimo kryzysu finansowego z pewnością w bardziej komfortowej sytuacji są bankowcy obsługujący sektor przedsiębiorstw niż specjaliści od bankowości detalicznej. W tym segmencie po zastoju, jaki miał miejsce w latach 2008–2010, firmy odważniej wnioskują o dodatkowe finansowanie, a banki chętniej udzielają im kredytów. Kwota udzielonego finansowania dla przedsiębiorstw zwiększyła się w ciągu ostatnich 24 miesięcy według KNF o 24% do 272 mld zł, a dla instytucja rządowych i samorządowych aż o 45% do 92 mld w grudniu 2012 roku.

16% 12% 10%


W 2013 roku ciekawą, alternatywną ścieżką kariery dla profesjonalistów związanych z bankowością (zwłaszcza funkcje centralne, menedżerowie projektu, specjaliści od zarządzania ryzykiem, audytorzy i księgowi) będą centra usług wspólnych międzynarodowych instytucji finansowych przejmujące procesy z krajów o wyższych kosztach zatrudnienia (Citi International, UBS, HSBC, RBS czy BNY Mellon). Warunkiem koniecznym przy kontynuowaniu kariery w tego typu firmie jest oprócz wiedzy merytorycznej znajomość języka angielskiego.

DYREKTOR ODDZIAŁU/CENTRUM KORPORACYJNEGO Dyrektor oddziału w bankowości korporacyjnej odpowiada za kompleksowe zarządzanie oddziałem banku. W przypadku jeżeli oddział zajmuje się obsługą średnich i dużych klientów biznesowych, to nosi często nazwę centrum korporacyjnego. Dyrektor odpowiada za bieżące funkcjonowanie oddziału, obsługę firm oraz za ryzyko związane z portfelem obsługiwanych klientów. Poziom wynagrodzenia na tym stanowisku jest wyjątkowo zróżnicowany i zależy od wielkości oddziału, wartości obsługiwanego portfela kredytowego oraz lokalizacji. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • zarządzanie i organizacja sprzedaży w segmencie klientów korporacyjnych obsługiwanych przez oddział/ centrum korporacyjne • bezpośredni kontakt i budowanie relacji z największymi klientami obsługiwanymi przez oddział/centrum korporacyjne • nadzorowanie i rozliczanie wyników sprzedaży podlegających Relationship Managerów, nadzór nad realizacją zadań, motywowanie i bieżący coaching członków zespołu • realizacja wyznaczonych celów budżetowych oraz podejmowanie działań mających na celu wsparcie i zwiększenie sprzedaży • monitorowanie poziomu rezerw, przekroczenia limitów oraz zapisów w umowach w odniesieniu do klientów oddziału/centrum korporacyjnego • monitorowanie konkurencyjności portfela produktów bankowych oferowanych klientom biznesowym przez inne instytucje finansowe

PERSPEKTYWY ROZWOJU Dyrektor oddziału/centrum korporacyjnego może awansować na stanowisko dyrektora regionu, który najczęściej raportuje bezpośrednio do zarządu banku. Alternatywna ścieżka kariery dla dyrektora oddziału dotyczy objęcia funkcji dyrektora ds. ryzyka. Niektórzy z dyrektorów posiadających doświadczenie w bankowości korporacyjnej decydują się na kontynuację kariery poza bankiem na przykład na stanowisku dyrektora finansowego. Jeżeli któryś z bankowców nosi się z takim zamiarem, to warto pomyśleć o kwalifikacji ACCA lub CIMA.


9 800 zł 13 400 zł

Górny kwartyl

21 000 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor makroregionu

Relationship Manager Analityk kredytowy

PROFIL Kandydat na stanowisko dyrektora oddziału w bankowości korporacyjnej powinien mieć przynajmniej kilkuletnie doświadczenie w bankowości korporacyjnej na stanowisku Relationship Managera. Dodatkowo od dyrektora oddziału wymagana jest również znajomość wewnętrznych regulacji dotyczących ryzyka obowiązujących w banku i zasad analizy finansowej. Dyrektor oddziału powinien posiadać wysoko rozwinięte umiejętności zarządzania zespołem, motywowania oraz ponadprzeciętne umiejętności budowania relacji z klientem na poziomie zarządu i właścicielskim największych firm. www.goldmanrecruitment.pl

49

RELATIONSHIP MANAGER Relationship Manager to osoba pierwszego kontaktu dla klienta biznesowego, która z jednej strony reprezentuje interesy banku oferując jego usługi przy określonych założeniach dotyczących ryzyka, a z drugiej buduje trwałe relacje z klientem i rozumie jego potrzeby. Relationship Manager utrzymuje kontakty w zależności od wielkości firmy z dyrektorem finansowym, prezesem lub właścicielem. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • budowanie długoterminowych relacji z obecnymi klientami oraz pozyskiwanie nowych z sektora małych i średnich firm lub dużych korporacji • realizowanie planów sprzedażowych • analiza potrzeb klienta w celu przygotowania oferty produktów i usług bankowych dostosowanej do profilu działalności klienta • współpraca z innymi departamentami banku, której celem jest przygotowanie kompleksowej oferty spełniającej oczekiwania klienta • współpraca z działem ryzyka przy weryfikowaniu wniosków kredytowych • zarządzanie portfelem klientów korporacyjnych w celu maksymalizacji rentowności przy założeniach dotyczących ryzyka


6 300 zł 8 800 zł

Górny kwartyl

50

12 400 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor oddziału

brak


PROFIL Kandydat na stanowisko Relationship Managera powinien posiadać doświadczenie w pracy z klientami biznesowymi oraz wiedzę z zakresu technik sprzedaży i negocjacji. Istotna jest również ogólna wiedza makroekonomiczna oraz umiejętność analizy sprawozdań finansowych i kondycji finansowej klienta. Relationship Manager powinien bardzo dobrze orientować się w specyfice produktów oferowanych przez bank, uwzględniając korzyści, jakie niosą, określone rozwiązania dla klienta, oraz również w ich rentowności i ekspozycji na ryzyko od strony banku. PERSPEKTYWY ROZWOJU Relationship Manager może awansować na stanowisko dyrektora oddziału bankowości korporacyjnej, jeżeli odnosił sukcesy sprzedażowe i dodatkowo posiada kompetencje do zarządzania zespołem. Inne możliwości kontynuowania kariery w bankowości to obszar treasury lub ryzyka. Osoby z wieloletnim doświadczeniem na stanowisku Relationship Managera oraz posiadające wiedzę z obszaru księgowości i kontrolingu mają szansę kontynuować karierę na stanowisku dyrektora finansowego w mniejszej firmie. W przypadku planów zawodowych zmierzających do pracy na stanowisku dyrektora finansowego lub kontrolera finansowego warto pomyśleć o kwalifikacji ACCA lub CIMA.

ANALITYK KREDYTOWY Analityk kredytowy pełni kluczową rolę w procesie podejmowania decyzji dotyczących przyznawania i odnawiania finansowania lub innych produktów bankowych dla klienta biznesowego. Analityk kredytowy na podstawie przeprowadzonej analizy wydaje rekomendację do wniosku złożonego przez klienta. Na podstawie rekomendacji analityka komitet kredytowy podejmuje ostateczną decyzję. W całym procesie decyzyjnym o przyznaniu finansowania dla klienta pod uwagę brane jest wiele czynników, w tym te całkowicie mierzalne, m.in. bieżąca sytuacja finansowa, wewnętrzne wytyczne banku dotyczące ekspozycji na ryzyko i zabezpieczenie, jak również te subiektywne i nie podlegające tak łatwo obliczeniom, jak np. doświadczenie i potencjał zarządu czy branża i otoczenie rynkowe. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • analizowanie ryzyka kredytowego klientów i transakcji z segmentu klientów biznesowych • przygotowywanie dokumentów projektów umów kredytowych, zabezpieczeń oraz decyzji kredytowych • uczestniczenie w spotkaniach z klientem biznesowym wraz z Relationship Managerem • obsługa zleceń dotyczących uruchomienia i spłaty produktów • okresowy monitoring sytuacji ekonomiczno-finansowej kredytobiorców

PROFIL Kandydat na stanowisko analityka kredytowego powinien posiadać gruntowną wiedzę z obszaru analizy sprawozdań finansowych i rachunkowości, aby móc prawidłowo ocenić sytuację finansową weryfikowanej firmy. Istotna jest wiedza dotycząca portfela produktów oferowanych przez bank, ich marżowości oraz ekspozycji na ryzyko. Analityk kredytowy powinien być absolwentem uczelni o profilu ekonomicznym, posiadać umiejętności analityczne oraz umiejętność pracy w zespole. PERSPEKTYWY ROZWOJU Przed analitykiem kredytowym stoi możliwość awansu na stanowiska kierownicze w strukturze bankowości korporacyjnej, jak i detalicznej w obszarze ryzyka (np. kierownik zespołu analiz kredytowych). Jeżeli analityk kredytowy ma predyspozycje osobowościowe do budowania relacji z klientem, może kontynuować karierę na stanowisku Relationship Managera. Alternatywą dla analityka jest praca poza bankowością, np. na stanowisku specjalisty ds. kontrolingu.


3 300 zł

Mediana

5 200 zł

Górny kwartyl

6 700 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor oddziału banku

brak

Kierownik analiz kredytowych


51

BANKOWOŚĆ DETALICZNA Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto Dolny kwartyl

Mediana

Górny kwartyl

Dyrektor oddziału

6 300 zł

9 000 zł

12 200 zł

Doradca klienta

2 600 zł

3 300 zł

4 300 zł

Kierownik zespołu analiz kredytowych

5 600 zł

7 100 zł

10 200 zł

Analityk kredytowy

3 300 zł

4 000 zł

5 100 zł

Menedżer produktu

7 500 zł

8 900 zł

12 200 zł


61%

Prasa

51%


47%


45%

Firmy rekrutacyjne

36%


23%


21%


6%


12%


53%

gazetapraca.pl

33%


29%

infopraca.pl praca.money.pl

21%

praca.pl

20%

praca.gratka.pl z żadnego

52

23%

13% 18%


Pomiędzy 2004 i 2012 rokiem zadłużenie gospodarstw domowych w Polsce zwiększyło się blisko pięciokrotnie, a w 2012 roku pozostawało na podobnym poziomie. Perspektyw na utrzymanie takiego tempa akcji kredytowej jak w ostatnich latach z pewnością nie ma i banki mogą zmniejszać liczbę swoich oddziałów. W 2012 roku kilka banków (między innymi Citi Handlowy, Nordea, BPH, BNP Paribas i DnB Nord) ogłosiło – i częściowo już przeprowadziło – plan redukcji zatrudnienia, a niektóre z banków mówią wręcz o wyjściu z Polski. Redukcja zatrudnienia w 2012 roku dotyczyła przede wszystkim stanowisk sprzedażowych w oddziałach, ale ob jęła również swoim zasięgiem niektóre funkcje centralne. Zwolnienia w 2012 roku bynajmniej nie wynikały ze złej kondycji banków. Zyski, jakie osiągnęły banki w 2011 i 2012 roku (odpowiednio 15,5 mld zł i 16,0 mld zł), były najlepszymi w historii i ponad dwukrotnie wyższe niż ten w 2004 roku. W 2013 roku należy się spodziewać ustabilizowania sytuacji na rynku pracy w bankowości detalicznej, a w następnych latach nawet jej poprawy. Warto podkreślić, że w Polsce na jedną osobę pracującą w sektorze bankowym przypada 208 mieszkańców, podczas gdy średnia dla krajów Unii Europejskiej to 171. Oznacza to, że wraz ze wzrostem gospodarczym zapotrzebowanie na bankowców będzie rosło. Z pewnością będzie zmieniała się struktura zatrudnienia w tym sektorze. Ze względu na rozwój bankowości internetowej i złożoności otoczenia systemu bankowego będziemy obserwowali rosnące zapotrzebowanie na informatyków, Project Managerów oraz ekspertów od zarządzania ryzykiem. Odsetek ludzi używających bankowości internetowej w Polsce według danych Eurostatu wynosi 27%, natomiast w najbardziej rozwiniętych krajach europejskich, jak np. Dania czy Holandia, to ponad 70%. Zwiększający się odsetek użytkowników bankowości internetowej będzie wpływał na zmniejszenie znaczenia bezpośredniego kontaktu z doradcą bankowym, co może przełożyć się na zmniejszenie dynamiki otwierania oddziałów. Redukcje zatrudnienia w 2012 roku miały bezpośredni wpływ na obniżenie oczekiwań finansowych specjalistów od bankowości detalicznej, zwłaszcza na poziomie doświadczonych specjalistów i kierowników.

DYREKTOR ODDZIAŁU Dyrektor oddziału w bankowości detalicznej odpowiada za kompleksowe zarządzanie oddziałem banku od strony sprzedażowej i operacyjnej. Oddziały banku detalicznego różnią się od siebie wielkością, począwszy od placówek zatrudniających dwóch, trzech doradców klienta, aż po jednostki, w których pracuje ponad dwadzieścia osób, w tym doradcy zajmujący się obsługą małych i średnich firm. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • zarządzanie oddziałem banku detalicznego zarówno w obszarze sprzedażowym, jak i operacyjnym • realizacja planu sprzedaży usług oraz produktów bankowych i inwestycyjnych w segmencie klienta indywidualnego, a także czasami małych i średnich firm • odpowiedzialność za przestrzeganie procedur obowiązujących w bankowości detalicznej i dotyczących bezpieczeństwa operacyjnego • rekrutacja, szkolenie, zarządzanie i motywowanie podległego zespołu doradców • współpraca z działem ryzyka zajmującym się opiniowaniem wnioskowanego finansowania • zapewnienie wysokiego poziomu satysfakcji klientów • bezpośredni kontakt i obsługa kluczowych klientów

PERSPEKTYWY ROZWOJU Dyrektor oddziału banku detalicznego może awansować na stanowisko dyrektora regionalnego, który jest odpowiedzialny za funkcjonowanie większej liczby oddziałów. Dla dyrektora mniejszej placówki awansem może być stanowisko dyrektora dużego oddziału lub rola Relationship Managera w bankowości korporacyjnej. Alternatywą dla szefów placówek bankowych jest kontynuowanie kariery w obszarze ryzyka kredytowego lub operacyjnego.


6 300 zł 9 000 zł

Górny kwartyl

12 200 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor regionalny

Doradca klienta Relationship Manager

PROFIL Kandydat na dyrektora oddziału w bankowości detalicznej w zależności od wielkości oddziału powinien mieć kilkuletnie doświadczenie na stanowisku doradcy klienta w przypadku niewielkiego oddziału lub doświadczenie na stanowisku szefa placówki lub Relationship Managera w przypadku większego oddziału zajmującego się również obsługą małych i średnich firm. Dyrektor oddziału powinien posiadać umiejętność zarządzania i motywowania podległych pracowników oraz posługiwać się wiedzą z zakresu procedur obowiązujących w oddziale detalicznym banku.


53

DORADCA DORAD CA KLIENT KLI ENTA A Doradca klienta to osoba, z którą ma kontakt klient indywidualny. Jest to dobry sposób na rozpoczęcie kariery w bankowości. Wiele banków zatrudnia na to stanowisko studentów ostatnich lat, studentów zaocznych lub absolwentów, którzy po odbyciu szkolenia rozpoczynają karierę zawodową w bankowości. Podstawowym obowiązkiem na tym stanowisku jest bieżąca obsługa klienta indywidualnego. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • prezentowanie oferty i sprzedaż produktów bankowości detalicznej oraz produktów inwestycyjnych i ubezpieczeniowych • przyjmowanie wniosków kredytowych, przekazywanie ich w celu rozpatrzenia do działu ryzyka, informowanie klienta o decyzji • przygotowywanie dokumentów dokumentów i umów dla klienta indywidualnego • otwieranie rachunków bankowych, realizacja operacji kasowych • realizacja indywidualnych planów sprzedaży, aktywne pozyskiwanie oraz kompleksowa obsługa klientów indywidualnych • współpraca z działem compliance, przekazywanie informacji o klientach zgodnie z regulacjami wewnętrznymi banku • kształtowanie pozytywnego wizerunku banku


2 600 zł 3 300 zł

Górny kwartyl

54

4 300 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor oddziału

brak


PROFIL Kandydat na stanowisko doradcy klienta powinien posiadać wykształcenie wyższe, chociaż mile widziani są również studenci, jeżeli ich tryb studiowania dopuszcza możliwość pracy w godzinach wymaganych przez pracodawcę. Od doradcy klienta oczekuje się sumienności, uczciwości oraz dobrych manier i kompetencji interpersonalnych, które umożliwiają pracę z klientem. Często wiele banków, zwłaszcza w dużych miastach, stawia dodatkowy wymóg. Jest nim bardzo dobra znajomość języka angielskiego. PERSPEKTYWY ROZWOJU W związku z tym, że stanowisko doradcy klienta jest dla wielu osób pierwszą pracą zaraz po studiach, wachlarz możliwości kontynuacji kariery jest bardzo szeroki. Jeżeli ktoś zdecyduje związać swoją przyszłość z bankowością, to zyskuje szansę na objęcie po kilku latach stanowiska dyrektora niewielkiego oddziału banku detalicznego lub Relationship Managera. Alternatywna ścieżka kariery w bankowości dotyczy obszaru ryzyka, w ramach którego doradca bankowy może starać się o pracę na stanowisku analityka kredytowego. Doradca może rozpocząć pracę poza sektorem bankowym, wybiera jąc na przykład księgowość księgowość lub obszar obszar obsługi obsługi klienta w innej innej branży.

KIEROWNIK ZESPOŁU ANALIZ KREDYTOWY KREDY TOWYCH CH Kierownik zespołu analiz kredytowych w bankowości detalicznej koordynuje pracę analityków w centrali banku lub analityków pracujących w oddziałach. Osoba na tym stanowisku odpowiada za przestrzeganie procedur wewnętrznych związanych z wydawanymi decyzjami kredytowymi przez zespół w ramach przyznanych kompetencji. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • kierowanie pracą zespołu analityków, wyznaczanie celów i kontrola ich realizacji • sprawowanie nadzoru nad prawidłowym przestrzeganiem regulaminów, procedur i instrukcji przez zespół • weryfikacja przygotowywanych projektów umów oraz towarzyszącej dokumentacji kredytowej • monitorowanie ryzyka ryzyk a portfela kredytowego • podejmowanie decyzji kredytowych w ramach przyznanego pełnomocnictwa • w przypadku niestandardowych niestandardowych sytuacji decydowanie o odstępstwach od ogólnie przyjętych zasad oceny kredytowej • odpowiedzialność za sprawozdawczość kredytową prowadzoną przez zespół • odpowiedzialność za rekrutację, rozwój, szkolenie, ocenę i motywowanie zespołu analityków • kontrola nad powierzonymi procesami oraz ich ciągłe doskonalenie • współpracowanie z departamentami sprzedaży, compliance i zarządzania produktem w zakresie oceny ryzyka kredytowego

PERSPEKTYWY ROZWOJU Naturalną ścieżką kariery dla kierownika zespołu analiz kredytowych jest stanowisko dyrektorskie w departamencie ryzyka bankowości detalicznej. Inne możliwości kontynuowania kariery to menedżer produktu, dyrektor oddziału banku detalicznego lub stanowisko kierownicze w bankowym middle office. Alternatywną ścieżką rozwoju zawodowego dla kierownika jest kontynuowanie kariery poza sektorem bankowości na stanowisku kierowniczym związanym z analizą kredytową.


5 600 zł 7 100 zł

Górny kwartyl

10 200 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor ds. ryzyka

Analityk kredytowy

PROFIL Od kandydata na stanowisko kierownika zespołu analiz kredytowych wymagane jest kilkuletnie doświadczenie w pracy na stanowisku analityka kredytowego. Kierownik zespołu powinien posiadać umiejętność zarządzania i motywowania podległych pracowników oraz wiedzę z zakresu procedur związanych z podejmowaniem decyzji kredytowych w banku detalicznym.


55

ANALITYK KREDYT KREDY TOWY Głównym zadaniem analityka kredytowego w bankowości detalicznej jest analiza wniosku klienta indywidualnego o przyznanie finansowania lub innego produktu bankowego w oparciu o ścisłe wytyczne narzucone przez departament ryzyka wynikające ze specyfiki produktów bankowych: ich ryzyka i marżowości. Wytyczne dotyczące możliwości przyznawania finansowania, zwłaszcza w przypadku klientów indywidualnych, są ściśle określone i uzależnione od zdolności kredytowej i proponowanego zabezpieczenia. Analityk otrzymuje dane do analizy od doradcy bankowego, który dostaje je od klienta. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • analizowanie wniosków o udzielenie finansowania lub o inne produkty bankowe złożonych przez klienta indywidualnego zgodnie z wytycznymi departamentu departamentu ryzyka r yzyka • przygotowywanie dokumentów projektów umów kredytowych, zabezpieczeń oraz decyzji kredytowych • księgowanie zawartych transakcji i archiwizowanie decyzji kredytowych • monitoring sytuacji finansowej kredytobiorcy, terminowości dokonywania spłat itp. • bieżący kontakt z oddziałami detalicznymi banków oraz działem compliance


3 300 zł 4 000 zł

Górny kwartyl

56

5 100 zł

Przełożeni

Podwładni


brak


PROFIL Kandydat na stanowisko analityka kredytowego w bankowości detalicznej powinien posiadać umiejętności analityczne. Powinna go cechować również uczciwość i sumienność w wykonywaniu powierzonych zadań. Karierę na stanowisku st anowisku analityka w bankowości detalicznej można rozpocząć zaraz po studiach lub w trakcie ich trwania, jeżeli tryb studiów dopuszcza możliwość pracy w godzinach wymaganych przez pracodawcę. PERSPEKTYWY ROZWOJU Analityk kredytowy, który zdobył doświadczenie w bankowości detalicznej i posiada gruntowną wiedzę z obszaru produktów bankowych oraz ryzyka, może kontynuować karierę na stanowisku menedżera produktu. Ciekawą opcją jest kontynuowan kontynuowanie ie rozwoju rozwoju zawodoweg zawodowego o na stanowisku stanowisku analityka w bankowości korporacyjnej, gdzie wymagana jest dodatkowo dodatkowo znajomość znajomość zasad rachunkowo rachunkowości ści i analizy finansowej firm, w obszarze ryzyka operacyjnego, compliance lub procesu KYC/AML. Dodatkową alternatywą jest pod jęcie pracy poza poza bankowością bankowością,, np. na stanowisk stanowisku u specjalisty specjalisty ds. kontrolingu lub księgowego.

MENEDŻER PRODUKTU Głównym zadaniem menedżera produktu w bankowości detalicznej jest kreowanie i wdrażanie nowych produktów i usług dla klientów indywidualnych przy uwzględnieniu warunków rynkowych, produktów oferowanych przez konkurencję oraz marży i ryzyka. Rola menedżera produktu jest kluczowa w bankowości detalicznej, ponieważ w strukturze macierzowej skupia ona odpowiedzialność za oferowany produkt w sposób wielowymiarowy. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • koordynacja i nadzór nad rozwojem oferty w zakresie produktu lub grupy produktów oferowanych przez bank dla klientów indywidualnych (produkty inwestycyjnoubezpieczeniowe, kredytowe, oszczędnościowe itp.) • odpowiedzialność za politykę cenową oraz kontrolę kosztów i budżetu dla zarządzanego produktu • współudział w tworzeniu polityki ryzyka dla produktu • modyfikacja i usprawnianie procedur dla zarządzanego produktu • wspieranie działań sieci sprzedaży mających na celu realizację celów sprzedażowych, w tym prowadzenie szkoleń produktowych • współpraca w zakresie prowadzonych działań marketingowych (kampanie reklamowe, materiały informacyjne) • współpraca z działem IT pod kątem wdrażania rozwiązań związanych z produktem • bieżąca analiza rynku pod kątem pozycjonowania produktów

PROFIL Kandydat na stanowisko menedżera produktu powinien mieć wszechstronną wiedzę zarówno z obszaru marketingu, jak i analizy finansowej, ryzyka czy nawet IT. Do istotnych kompetencji menedżera produktu należy umiejętność komunikacji, pracy zespołowej i zarządzanie projektem. Karierę w obszarze zarządzania produktem w bankowości detalicznej mogą realizować zarówno absolwenci, którzy rozpoczynają pracę w tym dziale na stanowiskach asystenckich lub pracownicy innych działów banku, np. marketingu, sprzedaży czy ryzyka, ale pod warunkiem, że posiadają kompetencje i wiedzę wymaganą na stanowisku menedżera produktu. PERSPEKTYWY ROZWOJU Menedżer produktu jest stanowiskiem eksperckim, ale łączy w sobie również kompetencje z obszaru zarządzania projektem. Perspektywy awansu w przypadku tej specjalizacji dotyczą takich stanowisk, jak starszy menedżer produktu lub dyrektor ds. produktów, a następnie poziomu zarządu banku. Osoby, które zdobyły doświadczenie na stanowisku menedżera produktu, mogą kontynuować karierę w innych działach banku na stanowiskach kierowniczych, np. w dziale marketingu lub ryzyka.


7 500 zł

Mediana

8 900 zł

Górny kwartyl

12 200 zł

Przełożeni

Podwładni

D yrektor ds. produktu

Specjal ista ds. produktu

Starszy menedżer produktu


57

UBEZPIECZENIA Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto Dolny kwartyl

Mediana

Górny kwartyl

Aktuariusz

7 800 zł

13 900 zł

16 100 zł

Menedżer produktu

8 000 zł

11 500 zł

13 900 zł

Underwriter

5 600 zł

6 200 zł

8 800 zł

Kierownik zespołu agentów

7 000 zł

7 600 zł

8 700 zł

Agent ubezpieczeniowy

2 600 zł

4 100 zł

5 400 zł

Likwidator szkód

4 100 zł

6 000 zł

6 600 zł


63%

Prasa

55%


44%

Firmy rekrutacyjne

32%


32%


28%


24%


8%


8%


56%

gazetapraca.pl

36%


26%

infopraca.pl praca.pl

20%

praca.money.pl

20%

egospodarka.pl z żadnego 58

22%

11% 17%


Ubezpieczenia są częścią sektora finansowego, który w przeciwieństwie do bankowości uniknął kryzysu i masowych zwolnień. Odsetek osób zatrudnionych w sektorze ubezpieczeniowym w Polsce w porównaniu do krajów o wyższym PKB w Europie Zachodniej jest wciąż znacznie niższy, co oznacza, że w 2013 roku i latach następnych zatrudnienie w tej branży będzie rosnąć. Znaczna większość osób zatrudnionych w branży ubezpieczeniowej to agenci ubezpieczeniowi i brokerzy. Na tego rodzaju specjalistów od wielu lat jest niezmiennie wysokie zapotrzebowanie. W 2013 roku sytuacja pod tym względem się nie zmieni – osoby zainteresowane karierą w obszarze sprzedaży nie powinny mieć problemu ze znalezieniem zatrudnienia. Ubezpieczyciele, aby zwiększać przychody, decydują się na tworzenie coraz bardziej złożonych produktów ubezpieczeniowych oraz korzystają z nowych kanałów dystrybucji. W 2013 w związku z tym odnotujemy wzrost zapotrzebowania na menedżerów produktu oraz specjalistów od zarządzania ryzykiem. Dyrektywa Solvency II, której wejście w życie przewidziano na początek 2014 roku, będzie miała wpływ na większą liczbę ofert pracy dla aktuariuszy oraz specjalistów od zarzadzania ryzykiem i compliance. Funkcję sprzedaży w branży ubezpieczeniowej w coraz większym stopniu pełnią brokerzy ubezpieczeniowi, ponieważ klienci chcą mieć przegląd kilku ofert firm ubezpieczeniowych i oczekują pomocy w wyborze najkorzystniejszej spośród nich. Broker to zawód licencjonowany, który można wykonywać po pozytywnym zdaniu egzaminu i wpisaniu do rejestru brokerów ubezpieczeniowych. Centrale większości firm ubezpieczeniowych mieszczą się w Warszawie, i to tutaj pracy powinni szukać aktuariusze, underwriterzy i menedżerowie produktu. Wynagrodzenia w ubezpieczeniach są bardzo zróżnicowane, zwłaszcza w przypadku aktuariuszy. Stawki wahają się od 7–8 tys. zł w przypadku młodych specjalistów aż do kwot ponad 30 tys. zł w przypadku głównego aktuariusza.

AKTUARIUSZ Zgodnie z prawem każdy zakład ubezpieczeń ma obowiązek powołania aktuariusza. W przypadku ubezpieczeń na życie aktuariusz jest odpowiedzialny za kalkulację rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, zaś w przypadku ubezpieczeń majątkowych i osobowych jest potrzebna obowiązkowo jego opinia zamieszczona w sprawozdaniu rocznym. W rzeczywistości firmy ubezpieczeniowe zatrudniają więcej niż jednego aktuariusza. Ci wysoko wykwalifikowani specjaliści tworzą zespół zarządzany przez głównego aktuariusza. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • ustalanie wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych oraz opiniowanie sprawozdania rocznego • kalkulacja ryzyka: ubezpieczeniowego, rynkowego, kredytowego i operacyjnego • sporządzanie rocznego raportu o stanie portfela ubezpieczeń i reasekuracji • ustalanie wartości składników zaliczanych do środków własnych • kontrolowanie aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych • wyliczanie marginesu wypłacalności • taryfikacja składek • pomocnicze analizy aktuarialne: analiza zyskowności produktów ubezpieczeniowych, analiza rezygnacji, analiza wymieralności itp. • wycena i opracowywanie prognoz finansowych portfeli ubezpieczeniowych

PERSPEKTYWY ROZWOJU Aktuariusz ma szansę objąć stanowisko głównego aktuariusza w towarzystwie ubezpieczeniowym oraz może mu zostać powierzona funkcja członka zarządu. Aktuariusz może również kontynuować karierę poza branżą ubezpieczeniową wszędzie tam, gdzie znaczenie ma ocena ryzyka finansowego, czyli w takich instytucjach jak banki, fundusze inwestycyjne oraz firmy doradcze i audytorskie.


7 800 zł 13 900 zł

Górny kwartyl

16 100 zł

Przełożeni

Podwładni

Prezes zarządu

Specjalista ds. aktuarialnych

Główny aktuariusz

PROFIL Zawód aktuariusza może wykonywać osoba, która zdała egzamin aktuarialny przed Komisją Nadzoru Finansowego i została wpisana do rejestru aktuariuszy. Zawód aktuariusza jest wciąż elitarny – w rejestrze prowadzonym przez KNF widnieje niespełna 300 nazwisk. Oprócz pozytywnie zaliczonego egzaminu kandydat na aktuariusza powinien mieć pełną zdolność do czynności prawnych, miejsce zamieszkania na terytorium Polski, wykształcenie wyższe oraz nie może być osobą karaną. Kandydaci na aktuariusza powinni mieć wybitne umiejętności analityczne oraz być ekspertami w obszarze matematyki finansowej.


59

MENEDŻER PRODUKTU Głównym zadaniem menedżera produktu w branży ubezpieczeniowej jest kreowanie nowych produktów i usług dla klientów indywidualnych i firm oraz dodatkowo uwzględnianie warunków rynkowych, produktów oferowanych przez konkurencję oraz założeń dotyczących marży i ryzyka. Menedżer produktu odpowiada przekrojowo za produkt lub grupę produktów pod kątem marketingowym, ryzyka i sprzedaży. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • koordynacja i nadzór nad rozwojem oferty w zakresie produktu lub grupy produktów oferowanych przez ubezpieczyciela dla klientów indywidualnych i firm (ubezpieczenia majątkowe, komunikacyjne, OC, na życie, inwestycyjne) • negocjowanie parametrów i wdrażanie produktów do kanałów dystrybucji: firm brokerskich, banków, doradców finansowych, sieci własnej • opracowywanie ogólnych warunków ubezpieczeń oraz taryf, współudział w tworzeniu polityki ryzyka dla produktu • zarządzanie zespołami projektowymi, opracowywanie instrukcji, procedur, wytycznych i interpretacji dla produktu

Całkowite miesięczne wynagrodzenie brutto, gdzie średni udział premii to 13% Dolny kwartyl Mediana Górny kwartyl

8 000 zł 11 500 zł 13 900 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor ds. produktu

Specjalista ds. produktu

Starszy menedżer produktu

60


• dostosowanie regulacji produktowych do otoczenia rynkowego i prawnego oraz wymogów towarzystwa ubezpieczeniowego • współpraca w zakresie prowadzonych działań marketingowych (kampanie reklamowe, materiały informacyjne) • współpraca z działem IT pod kątem wdrażania rozwiązań systemowych związanych z produktem • bieżąca analiza rynku pod kątem pozycjonowania produktów PROFIL Kandydat na stanowisko menedżera produktu powinien mieć wszechstronną wiedzę zarówno z obszaru ryzyka, marketingu, sprzedaży czy nawet IT. Istotną kompetencją oczekiwaną od menedżera produktu jest zarówno umiejętność komunikacji i pracy w zespole, jak również zarządzanie projektem. Karierę w obszarze zarządzania produktem w branży ubezpieczeniowej mogą realizować osoby, które zdobywały wcześniej doświadczenie na stanowisku underwritera lub w dziale marketingu. PERSPEKTYWY ROZWOJU Menedżer produktu jest przede wszystkim stanowiskiem eksperckim, ale pełni ponadto funkcję menedżera projektu. Perspektywy awansu w przypadku tego stanowiska w ramach zarządzania produktem dotyczą stanowisk starszego menedżera produktu, dyrektora ds. produktów, a następnie – poziomu zarządu. Osoby, które zdobyły doświadczenie na tym stanowisku, mogą kontynuować karierę w innych działach firmy ubezpieczeniowej na stanowiskach kierowniczych (np. dział marketingu, ryzyka, sprzedaży).

UNDERWRITER Głównym zadaniem underwritera jest ocena ryzyka związanego z klientem lub grupą klientów i wyliczenie, jaką cenę powinien on zapłacić za polisę. Każda z firm ubezpieczeniowych ma własne wytyczne dotyczące tolerancji ryzyka, ale wszystkie opierają się na podobnych modelach. Zmienne, jakie są brane pod uwagę przy obliczeniach, wykonywanych przez underwritera, zależą od produktu ubezpieczeniowego i specyfiki klienta lub grupy klientów. W przypadku dużych klientów i nietypowych transakcji wyceny przygotowywane są indywidualnie. Rolę underwritera można porównać do funkcji analityka kredytowego w bankowości. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • udzielanie gwarancji ubezpieczeniowych zgodnie z procedurami, analiza ryzyka • analiza kondycji finansowo-ekonomicznej klientów oraz potencjalnych klientów • przygotowywanie ofert oraz tworzenie programów ubezpieczeniowych dla klientów • współpraca z brokerami i agentami, budowanie długoterminowych relacji z nimi • negocjowanie szczególnych warunków umów ubezpieczenia w zakresie określonych kategorii produktów ubezpieczeniowych • współpraca z innymi działami w zakresie realizacji zadań sprzedażowych • cykliczna analiza wyników technicznych poszczególnych klientów oraz całego portfela • ochrona firmy przed zagrożeniami, które mogą wynikać z niedoszacowania ryzyka • przeprowadzanie szkoleń produktowych z zakresu obowiązujących przepisów prawa oraz ogólnych warunków ubezpieczeń dla sieci sprzedaży

PROFIL Karierę w obszarze analizy ryzyka ubezpieczeniowego można rozpocząć zaraz po studiach. W ramach branży ubezpieczeniowej na stanowisku underwritera pracują osoby, które zdobywały doświadczenie w obszarze likwidacji szkód lub sprzedaży. Underwriterem może zostać również osoba posiadająca doświadczenie na stanowisku analityka kredytowego w bankowości. Od kandydatów na to stanowisko pracodawca oczekuje umiejętności analitycznych i dobrej komunikacji. PERSPEKTYWY ROZWOJU Underwriter może kontynuować karierę w obszarze analizy ryzyka ubezpieczeniowego lub awansować na stanowisko menedżera produktu. Alternatywna ścieżka kariery to praca w firmie brokerskiej i bliski kontakt z klientem lub praca w bankowości na stanowisku analityka kredytowego.


5 600 zł

Mediana

6 200 zł

Górny kwartyl

8 100 zł

Przełożeni

Podwładni

Senior Underwriter

Brak


61

KIEROWNIK ZESPOŁU AGENTÓW Kierownik zespołu agentów w firmie ubezpieczeniowej reprezentuje wraz z zespołem tak zwaną sieć własną. Sprzedaż produktów ubezpieczeniowych jest realizowana również przez wiele innych kanałów dystrybucji, m.in. za pośrednictwem firm brokerskich, firm zajmujących się doradztwem finansowym oraz banków. Agent ubezpieczeniowy oferuje produkty jednej firmy ubezpieczeniowej i koncentruje się na rynku klientów indywidualnych oraz małych firm. Duże firmy decydują się coraz częściej na korzystanie z usług firm brokerskich, które z jednej strony potrafią znaleźć na rynku ofertę najlepszą pod kątem cenowym i dopasowaną do potrzeb klienta, a z drugiej – reprezentują interes klienta w kontaktach z firmą ubezpieczeniową.


7 000 zł 7 600 zł

Górny kwartyl

62

8 700 zł

Przełożeni

Podwładni

Dyrektor oddziału



ZAKRES OBOWIĄZKÓW • zarządzanie zespołem agentów w zakresie sprzedaży produktów ubezpieczeniowych (komunikacyjnych, majątkowych, OC, osobowych, inwestycyjnych) • odpowiedzialność za sprzedaż i realizację budżetu • odpowiedzialność za jakość obsługi klienta • zarządzanie zespołem: rekrutacja agentów, motywowanie, prowadzenie szkoleń • wspieranie agentów w procesie pozyskiwania klientów indywidualnych oraz firm • analizowanie potencjału powierzonej części rynku • monitorowanie oferty firm konkurencyjnych • współpraca z innymi działami firmy ubezpieczeniowej PROFIL Kierownik zespołu agentów powinien zdobyć wcześniej doświadczenie na stanowisku agenta ubezpieczeniowego. Istotna na tym stanowisku jest umiejętność zarządzania i motywowania podległych pracowników oraz bardzo dobra wiedza na temat oferty produktowej firmy ubezpieczeniowej. PERSPEKTYWY ROZWOJU Kierownik zespołu agentów może kontynuować karierę w sprzedaży w branży ubezpieczeniowej, awansując kolejno na stanowisko dyrektora oddziału lub dyrektora regionalnego. Alternatywną ścieżką kariery jest stanowisko brokera lub inne działy w ramach firmy ubezpieczeniowej: underwritingu lub marketingu. Umiejętność zarządzania zespołem oraz znajomość oferty produktowej to również atut w przypadku kandydatów na stanowisku dyrektora oddziału w bankowości detalicznej.

AGENT UBEZPIECZENIOWY Agent ubezpieczeniowy to osoba pierwszego kontaktu dla klientów indywidualnych oraz małych i średnich firm. Sprzedaż produktów ubezpieczeniowych jest realizowana również przez wiele innych kanałów dystrybucji, m.in. za pośrednictwem firm brokerskich, firm zajmujących się doradztwem finansowymi oraz banków. Agent ubezpieczeniowy oferuje produkty jednej firmy ubezpieczeniowej i koncentruje się na rynku klientów indywidualnych oraz małych firm. Duże firmy decydują się coraz częściej na korzystanie z usług firm brokerskich, które z jednej strony potrafią znaleźć na rynku ofertę najlepszą pod kątem cenowym i dopasowaną do potrzeb klienta, a z drugiej – reprezentują interes klienta w kontaktach z firmą ubezpieczeniową. ZAKRES OBOWIĄZKÓW • prezentowanie oferty i sprzedaż produktów ubezpieczeniowych (komunikacyjne, majątkowe, OC, osobowe i inwestycyjne) dla klientów indywidualnych i firm • realizacja indywidualnych planów sprzedaży, aktywne pozyskiwanie klientów • budowanie długoterminowych relacji z klientami • dopasowanie produktów do potrzeb i oczekiwań klientów • kształtowanie pozytywnego wizerunku firmy ubezpieczeniowej • współpraca z działem likwidacji szkód

PROFIL Kandydata na stanowisko agenta ubezpieczeniowego powinna charakteryzować komunikatywność oraz łatwość nawiązywania kontaktów z klientami. Ponieważ wynagrodzenie agenta w dużej mierze zależy od wartości samodzielnie wygenerowanej sprzedaży, ważne są takie cechy, jak samodyscyplina i motywacja. Dodatkowo na tym stanowisku istotna jest znajomość produktów ubezpieczeniowych oraz technik sprzedaży bezpośredniej. PERSPEKTYWY ROZWOJU Agent ubezpieczeniowy to dla wielu osób pierwsza praca. Ponieważ pracodawcy podchodzą często elastycznie do czasu pracy, wiele osób decyduje się na karierę agenta ubezpieczeniowego jeszcze na studiach lub wybiera je jako zajęcie dodatkowe. Jeżeli agent chce pozostać w branży ubezpieczeniowej, to może kontynuować karierę jako kierownik zespołu. Wielu agentów decyduje się na karierę na stanowisku brokera ubezpieczeniowego na własną rękę lub w firmie brokerskiej. Aby wykonywać zawód brokera, należy zdać egzamin oraz zostać wpisanym na listę prowadzoną przez Komisję Nadzoru Finansowego. Alternatywna ścieżka kariery to rola doradcy w bankowości detalicznej.


2 600 zł

Mediana

4 100 zł

Górny kwartyl

5 400 zł

Przełożeni

Podwładni


brak


63

LIKWIDATOR SZKÓD Głównym zadaniem na tym stanowisku jest, jak sama nazwa wskazuje, likwidacja szkód, które zostały objęte polisą ubezpieczeniową. Najwięcej tego rodzaju specjalistów jest zatrudnionych w obszarze ubezpieczeń komunikacyjnych i majątkowych, ale można ich spotkać również w obszarze OC produktu, ubezpieczeniach osobowych i innych. Praca likwidatora ma z jednej strony charakter stacjonarny, czyli odbywa się w biurze, a z drugiej – wymaga częstych wyjazdów i bezpośredniego kontaktu z klientem.


4 100 zł

Mediana

6 000 zł

Górny kwartyl

ZAKRES OBOWIĄZKÓW • prowadzenie procesu likwidacji szkody w ramach określonego produktu ubezpieczeniowego • ustalenie zakresu odpowiedzialności, zgromadzenie i analiza informacji o szkodzie • ocena zasadności roszczeń odszkodowawczych • zastosowanie wewnętrznych regulacji, uwarunkowań prawnych i orzecznictwa sądowego z zakresu ubezpieczeń i odszkodowań w przedstawianych opiniach i podejmowanych decyzjach • akceptacja wypłat odszkodowań w szkodach zgodnie z udzielonym zakresem pełnomocnictwa • rozpatrywanie reklamacji, przygotowywanie odpowiedzi • audyty ubezpieczeniowe, identyfikacja i ocena czynników ryzyka • wsparcie underwriterów w technicznej ocenie ryzyka

6 600 zł

Przełożeni

Podwładni

Kierownik ds. likwidacji szkód

Brak

PROFIL Kandydat na likwidatora szkód powinien posiadać wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu procedur likwidacji szkód obowiązujących w firmie ubezpieczeniowej oraz techniczną z konkretnego obszaru ubezpieczeń komunikacyjnych, majątkowych (np. nieruchomości, maszyny i urządzenia) lub osobowych. Umiejętność pracy pod presją czasu oraz odporność na stres to cechy pożądane u kandydatów na stanowisko likwidatora szkód. PERSPEKTYWY ROZWOJU Likwidator może kontynuować karierę zawodową jako niezależny rzeczoznawca, ale pod warunkiem potwierdzenia swojej wiedzy i umiejętności odpowiednim certyfikatem. Możliwe jest też kontynuowanie kariery na stanowisku underwritera w ramach firmy ubezpieczeniowej.

64


JAK POZNAĆ, ŻE TWOJA KWALIFIKACJA JEST DOBRA

Magdalena Hernandez, dyrektor zarządzająca ACCA Polska

Finansiści, chcący wspinać się się na szczyty zawodowej kariery nie obejdą się dziś bez potwierdzonej certyfikatem kwalifikacji zawodowej. Coraz częściej możliwość posiadania dyplomu np. ACCA jest nie tyle elementem budującym przewagę nad konkurentami, ile warunkiem dopuszczenia do rekrutacji na najwyższe stanowiska menadżerskie w działach finansów czy wręcz zarządach firm. Co ważne, kwalifikacja daje nie tylko możliwości szybszego awansu, czy pracy za granicą, ale również przekłada się bardzo wymiernie na wysokość wynagrodzenia. Międzynarodowe badanie przeprowadzone przez ACCA (największą międzynarodową organizację zrzeszającą finansistów) wśród 500 dyrektorów finansowych - „The complete finance professional 2013” potwierdza, że osoby rekrutujące na stanowiska finansowe w największych firmach oprócz wiedzy teoretycznej i znajomości formalnych aspektów zarządzania finansami oczekują od kandydatów przede wszystkim umiejętności wykorzystania jej w praktyce podczas codziennej pracy. W pełni wykwalifikowany specjalista powinien nie tylko znać się na finansach i rachunkowości, ale także mieć umiejętność strategicznego spojrzenia na biznes. Takie między innymi kompetencje można nabyć w ramach kwalifikacji oferowanej na całym świecie przez ACCA. CO TO JEST KWALIFIKACJA ACCA? Kwalifikacja ACCA jest jedną z najbardziej prestiżowych kwalifikacji zawodowych dla osób planujących swoją karierę w obszarze szeroko rozumianych finansów. ACCA daje kompleksową i praktyczną wiedzę z zakresu finansów i rachunkowości oraz szerokie kompetencje umożliwiające lepsze zrozumienie biznesu. Uczy nowoczesnego sposobu prowadzenia przedsiębiorstwa, zarządzania ryzykiem, planowania strategicznego, przekazuje informacje z obszaru prawa gospodarczego. Pozwala też na specjalizację w audycie i podatkach. Program kwalifikacji ACCA jest oparty na Międzynarodowych Standardach Rachunkowości. Kwalifikacja ta zwiększa szansę na awans na kierownicze stanowisko oraz sukces zawodowy, a dzięki temu, że jest rozpoznawalna na całym świecie, daje również możliwość pracy za granicą.

DLA KOGO PRZEZNACZONA JEST KWALIFIKACJA? Dając najbardziej pożądany wśród pracodawców kompletny zestaw kompetencji, kwalifikacja ACCA otwiera drzwi do całego spektrum stanowisk związanych z finansami w firmach w kraju i za granicą. A tymczasem bywa ona często błędnie identyfikowana jako kwalifikacja dla osób związanych z księgowością. Mylne postrzeganie kwalifikacji ACCA bierze się najczęściej z błędnego rozumienia słowa „Accountant”, które jest częścią nazwy ACCA, w uproszczeniu tłumaczonego jako „księgowy”. Jednak w krajach angielskojęzycznych, skąd wywodzi się ACCA, ”Accountant” odnosi się do znacznie szerszej grupy osób - profesjonalistów finansowych, mających strategiczne znaczenie dla firmy – wyjaśnia Magdalena Hernandez, dyrektor zarządzająca ACCA Polska. - Kwalifikacja ACCA powstała z myślą o osobach z takimi właśnie ambicjami, bez względu na to czy jeszcze studiują czy są już w trakcie kariery zawodowej - dodaje. BUDOWANIE SIECI KONTAKTÓW ACCA to nie tylko kwalifikacja zawodowa i dyplom. To także międzynarodowa organizacja, która na codzień zrzesza osoby legitymujące się certyfikatem. Członkostwo w ACCA to konferencje, warsztaty i mniej formalne spotkania dające możliwość zawierania znajomości, które przekładają się na budowanie relacji kluczowych dla rozwoju biznesu albo własnej kariery. Osoby zrzeszone w organizacji, przeważnie zajmują wysokie stanowiska. Uczestnictwo w takim gronie może być żródłem wielu korzyści zarówno dla osób, jak i firm, które reprezentują. Poza kwestiami merytorycznymi i wsparciem sieci ACCA, ważnym czynnikiem motywującym do zdobycia kwalifikacji jest też aspekt finansowy. – Jak pokazuje choćby niniejszy raport osoby legitymujące się dyplomem ACCA osiągają średnio istotnie wyższe zarobki, niż osoby bez kwalifikacji – mówi Magdalena Hernandez. Więcej informacji: accaglobal.com


65

TABELA WYNAGRODZEŃ Branża

Stanowisko

Udział premii

Dolny kwartyl

Mediana

Górny kwartyl

10%

13 000 zł

15 700 zł

19 300 zł

FINANSE I KSIEGOWOŚĆ Audyt wewnętrzny


Audyt wewnętrzny

Audytor wewnętrzny

5%

6 900 zł

9 800 zł

12 800 zł


Process Manager

8%

10 300 zł

13 900 zł

17 800 zł


Team Leader

4%

6 100 zł

7 000 zł

8 500 zł


Senior Accountant

3%

4 200 zł

5 100 zł

6 200 zł


Accountant

3%

2 800 zł

3 400 zł

4 000 zł


Tax Manager

4%

10 000 zł

13 400 zł

16 200 zł


Tax Analyst

4%

3 500 zł

4 900 zł

6 600 zł


Process Improvement Specialist

5%

4 800 zł

6 500 zł

8 000 zł

Kontroling

Dyrektor finansowy

11%

10 700 zł

16 000 zł

21 500 zł

Kontroling


11%

8 200 zł

10 800 zł

14 800 zł

Kontroling


7%

3 700 zł

5 300 zł

6 800 zł

Księgowość

Główny księgowy

5%

5 400 zł

7 400 zł

10 800 zł

Księgowość


4%

3 200 zł

4 700 zł

5 800 zł

Księgowość

Księgowy

3%

2 500 zł

3 400 zł

4 100 zł


Team Leader

4%

6 400 zł

7 200 zł

8 000 zł


Fund Accountant

4%

3 800 zł

4 500 zł

5 600 zł

USŁUGI DORADCZE I AUDYT Audyt zewnętrzny

Menedżer w dziale audytu

6%

9 600 zł

13 200 zł

16 800 zł

Audyt zewnętrzny

Starszy konsultant w dziale audytu

4%

6 700 zł

8 400 zł

10 400 zł

Audyt zewnętrzny

Konsultant w dziale audytu

3%

3 000 zł

4 900 zł

6 200 zł

Doradztwo podatkowe

Menedżer w dziale doradztwa podatkowego

8%

10 200 zł

13 900 zł

17 300 zł

Doradztwo podatkowe

Starszy konsultant w dziale doradztwa podatkowego

4%

7 100 zł

9 200 zł

11 400 zł

Doradztwo podatkowe

Konsultant w dziale doradztwa podatkowego

3%

3 800 zł

5 500 zł

6 500 zł

Doradztwo biznesowe

Menedżer w dziale doradztwa podatkowego

8%

11 400 zł

14 900 zł

19 800 zł

Doradztwo biznesowe

Starszy konsultant w dziale doradztwa podatkowego

5%

10 300 zł

12 000 zł

14 800 zł

Doradztwo biznesowe

Konsultant w dziale doradztwa podatkowego

5%

3 900 zł

6 400 zł

7 900 zł

BANKOWOŚĆ I UBEZPIECZENIA Bankowość korporacyjna

Dyrektor oddziału/centrum koroporacyjnego

20%

9 800 zł

13 400 zł

21 000 zł

Bankowość korporacyjna

Relationship Manager

17%

6 300 zł

8 800 zł

12 400 zł

Bankowość korporacyjna

Analityk kredytowy

3%

3 300 zł

5 200 zł

6 700 zł


Dyrektor oddziału

14%

6 300 zł

9 000 zł

12 200 zł


Doradca klienta

12%

2 600 zł

3 300 zł

4 300 zł



10%

5 600 zł

7 100 zł

10 200 zł


Analityk kredytowy

4%

3 300 zł

4 000 zł

5 100 zł


Menedżer produktu

12%

7 500 zł

8 900 zł

12 200 zł

Ubezpieczenia

Aktuariusz

7%

7 800 zł

13 900 zł

16 100 zł

Ubezpieczenia

Menedżer produktu

13%

8 000 zł

11 500 zł

13 900 zł

Ubezpieczenia

Underwriter

3%

5 600 zł

6 200 zł

8 100 zł

Ubezpieczenia


15%

7 000 zł

7 600 zł

8 700 zł

Ubezpieczenia


25%

2 600 zł

4 100 zł

5 400 zł

Ubezpieczenia

Likwidator szkód

5%

4 100 zł

6 000 zł

6 600 zł

66


Salary Survey 2013

Recommend Documents