PN-IEC 60038_1999

PN-IEC 60038:1999

marzec 1999

POLSKA NORMA

Numer: PN-IEC 60038:1999 Tytuł: Napięcia znormalizowane IEC Grupa ICS: 29.020

IEC 60038:1983+A1:1994+A2:1997, IDT Deskryptory: 0065091 - napięcie elektryczne, 0879758 - napięcie znamionowe, 0153869 - prą d przemienny, 0052477 - prą d stały, 0527546 - definicje

PRZEDMOWA KRAJOWA Niniejsza norma jest tłumaczeniem oficjalnej wersji językowej normy międzynarodowej IEC 38:1983 ze zmianami A1:1994 oraz A2:1997 i jest wydana jako identyczna z wprowadzoną normą międzynarodową . Zmian ą A1: 1994 wprowadzono nowe terminy i definicje oraz zastą piono piono tablicę I nową tablicą , w której podano wartości napi ęć znamionowych dotyczą cych cych sieci trójfazowych czteroprzewodowych i trójprzewodowych. Zmianą A2:1997 zastą piono piono tablicę V nową tablicą , w której podano zalecane wartoś ci najwyŜszych napięć urzą dze dzeń w sieciach trójfazowych prą du du przemiennego. W normie zastosowano odsyłacze krajowe oznaczone od N1) do N5). Zwraca si ę uwag ę, Ŝ e z dniem 1 stycznia 1997 r. w IEC zmieniono numeracj ę norm. Wszystkie normy IEC otrzymały ą ce ą 6. W przypadku norm IEC wydanych przed 1997 rokiem pi ę ciocyfrowe bloki numerów rozpoczynaj ą ce si ę cyfr ą ą cy ą 6, a trzycyfrowe i numery zostały zmienione w nast ępuj ą cy sposób: czterocyfrowe bloki numerów poprzedzono cyfr ą dwucyfrowe bloki numerów odpowiednio 60 lub 600. W danym przypadku stary numer (dwucyfrowy blok numeru) normy IEC 38 został zmieniony na nowy numer (pi ęciocyfrowy blok numeru) IEC 60038. ą podawane w katalogach oraz w tre ści norm IEC wydanych po 1997 roku (normy powołane), mimo Nowe numery numery s ą Ŝ e w powszechnym obiegu znajduj ą ą si ę normy IEC o numerach odpowiadaj ą ą cych cych starej (przed 1997 r.) i nowej numeracji. ą Przy wprowadzaniu norm IEC do zbioru PN przyj ęto zasad ę , Ŝ e numer normy PN-IEC odzwierciedla now ą ą z oryginałem normy numeracj ę normy IEC, natomiast w tek ście normy PN-IEC zachowuje si ę numeracj ę zgodn ą IEC. Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczna International Electrotechnical Commission Commision Electrotechnique Internationale

NORMA MIĘDZYNARODOWA INTERNATIONAL STANDARD NORME INTERNATIONALE

ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE www.aslan.com.pl

IEC 38:1983+A1:1994+A2:1997

Strona 1

PN-IEC 60038:1999

Wersja polska

Napięcia znormalizowane IEC (obejmuje zmiany A1:1994 i A2:1997) IEC standard voltages Tensions normales de la CEI Niniejsza norma jest polską wersją normy mi ędzynarodowej IEC 38:1983 z wprowadzonymi zmianami A1:1994 i A2:1997. Została ona przetłumaczona przez Polski Komitet Normalizacyjny i ma ten sam status co wersje oficjalne.

SPIS TREŚCI PRZEDMOWA WSTĘP Rozdział Zakres normy DZIAŁ PIERWSZY - DEFINICJE 1. Napięcie znamionowe sieci 2. NajwyŜsze i najniŜsze napięcie sieci (z pominięciem stanów przejściowych i nienormalnych) 3. Punkt dostawy 4. Napięcie zasilania 5. Zakres napięcia zasilania 6. Napięcie uŜytkowe 7. Zakres napięcia uŜytkowego 8. Napięcie znamionowe (urzą dzenia) 9. NajwyŜsze napięcie urzą dzenia DZIAŁ DRUGI - TABLICE NAPIĘĆ ZNORMALIZOWANYCH TABLICA I TABLICA II TABLICA III TABLICA IV TABLICA V TABLICA VI

MIĘDZYNARODOWA KOMISJA ELEKTROTECHNICZNA

NAPIĘCIA ZNORMALIZOWANE IEC

PRZEDMOWA 1) Formalne decyzje lub uzgodnienia IEC w sprawach technicznych, przygotowane przez komitety techniczne, w których są reprezentowane wszystkie zainteresowane komitety krajowe IEC, są wyrazem konsensu uzyskanego na szczeblu międzynarodowym - w stopniu moŜliwym do osią gnięcia - w zakresie, którego dotyczą . 2) Decyzje te mają charakter zaleceń przeznaczonych do stosowania w skali mi ędzynarodowej, publikowanych w


Strona 2

PN-IEC 60038:1999

postaci norm, raportów technicznych lub przewodników i w tym charakterze (zaleceń do stosowania) są akceptowane przez komitety krajowe. 3) Działają c na rzecz międzynarodowej unifikacji, komitety krajowe IEC wprowadzają normy międzynarodowe IEC do swoich norm krajowych oraz norm regionalnych, w moŜliwie najszerszym zakresie. KaŜda rozbieŜno ść między normą IEC a odpowiadają cą jej normą krajową lub regionalną powinna być w tych ostatnich wyraźnie zaznaczona.

WSTĘP Niniejsza norma została opracowana przez Komitet Techniczny Nr 8 IEC: Znormalizowane napi ęcia, prą dy i częstotliwości. N1) Kolejne, szóste wydanie, zastępuje wydanie pią te normy IEC 38 (1975r.) i obejmuje obecnie równie Ŝ napięcia przemienne poniŜej 120 V oraz napięcie stałe poniŜej 750 V. Pią te wydanie normy zostało jednoznacznie zaakceptowane przez organizacje członkowskie następują cych krajów: Australii Austrii Belgii Czechosłowacji Danii Egiptu Finlandii Francji

Hiszpanii Holandii Izraela Niemiec Norwegii Polski Portugalii Republiki Południowej Afryki

Rumunii Szwajcarii Szwecji Turcji W ęgier Włoch Zwią zku Socjalistycznych Republik Radzieckich

Po opublikowaniu w 1977 r. zmiany nr 1 do pią tego wydania normy IEC 38, przedyskutowano projekt nowelizacji w czasie narad, które odbyły się: w Moskwie w 1977 r., w Sydney w 1979 r. i w Dubrowniku w 1980 r. Po tej ostatniej naradzie, dwa nowe projekty: Dokumenty 8 (Central Office) 1132 i 1133, zostały przekazane w styczniu i marcu 1981 r. do zatwierdzenia przez komitety krajowe zgodnie z Reguł ą Sześciu Miesięcy. Publikacja dokumentu 8 (Central Office) 1133, dotyczą cego dodania rozdziału 4 i wprowadzenia zmiany do tablicy I została jednoznacznie zaakceptowana przez organizacje członkowskie następują cych krajów: Australii Belgii Egiptu Finlandii Francji Holandii

Irlandii Korei Północnej Niemiec Norwegii Republiki Południowej Afryki Rumunii

Stanów Zjednoczonych Ameryki Szwajcarii Szwecji Włoch Zwią zku Socjalistycznych Republik Radzieckich

Publikacja dokumentu 8 (Central Office) 1132, dotyczą cego dodania tablicy VI została jednoznacznie zaakceptowana przez organizacje członkowskie następują cych krajów: Austrii Australii Belgii Chin Egiptu Finlandii Francji Holandii

Irlandii Izraela Niemiec Norwegii Polski Stanów Zjednoczonych Ameryki Szwajcarii

Szwecji Turcji Wielkiej Brytanii Zwią zku Socjalistycznych Republik Radzieckich

Zmiana A1:1994 została opracowana przez Komitet Techniczny nr 8: Znormalizowane napięcia, prą dy i częstotliwościN1) na podstawie następują cych dokumentów:


Strona 3

PN-IEC 60038:1999

DIS

Sprawozdanie z głosowania

8(CO)1137 + 1137A

8(CO)1138

Zmiana A2:1997 została opracowana przez Komitet Techniczny nr 8: Znormalizowane napięcia, prą dy i częstotliwościN1) na podstawie następują cych dokumentów: FDIS

Sprawozdanie z głosowania

8/1165/FDIS

8/1166/RVD

NAPIĘCIA ZNORMALIZOWANE IEC

Zakres normy Niniejsza norma dotyczy: - sieci przesyłowych, rozdzielczych i odbiorczych prą du przemiennego 50 Hz lub 60 Hz o napi ęciu znamionowym powyŜej 100 V oraz urzą dzeń stosowanych w tych sieciach; - sieci trakcyjnych prą du przemiennego i stałego; - urzą dze ń pr ą du przemiennego o napięciu znamionowym poniŜej 120 V oraz urzą dzeń prą du stałego o napi ęciu znamionowym poniŜej 750 V, przy czym napi ęcia przemienne s ą przewidziane (ale nie wył ą cznie) dla 50 Hz i 60 Hz. Takie urzą dzenie zawiera baterie (z ogniw galwanicznych lub wtórnych), inne urzą dzenia zasilają ce (prą du przemiennego lub stałego), wyposaŜenie elektryczne (w tym równie Ŝ przemysłowe i telekomunikacyjne) oraz przyrzą dy. Niniejsza norma nie dotyczy napi ęć stosowanych w obwodach i urzą dzeniach sygnalizacyjnych, informacyjnych i pomiarowych. Norma nie dotyczy równieŜ napięć znamionowych części składowych i obwodów wewną trz urzą dzeń elektrycznych.

DZIAŁ PIERWSZY - DEFINICJE Napięcia przemienne określone poniŜej wyraŜa się w wartościach skutecznych.

1. Napięcie znamionowe sieci Napięcie, którym sieć jest oznaczona. 2. NajwyŜsze i najniŜsze napięcie sieci (z pominięciem stanów przejściowych i nienormalnych) 2.1 Najwy Ŝs ze napi ęcie sieci Najwię ksza wartość napięcia wyst ępują ca w dowolnej chwili i w dowolnym miejscu sieci podczas jej normalnej pracy. Wielkość ta nie dotyczy stanów nieustalonych, spowodowanych procesami łą czeniowymi, dorywczymi zmianami napięcia itp. 2.2 Najni Ŝs ze napi ęcie sieci Najmniejsza wartość napięcia wyst ępuj ą ca w dowolnej chwili i w dowolnym miejscu sieci podczas jej normalnej pracy. Wielkość ta nie dotyczy stanów nieustalonych, spowodowanych procesami łą czeniowymi, dorywczymi zmianami napięcia itp.

3. Punkt dostawy Punkt sieci, dla którego są określone techniczne i handlowe warunki dostawy energii elektrycznej.


Strona 4

PN-IEC 60038:1999

4. Napięcie zasilania Napięcie międzyfazowe lub napięcie fazowe w punkcie dostawy. 5. Zakres napięcia zasilania Zakres zmian napięcia w punkcie dostawy. 6. Napięcie uŜytkowe Napięcie międzyfazowe lub napięcie fazowe w gnieździe wtyczkowym lub na zaciskach urzą dzenia. 7. Zakres napięcia uŜytkowego Zakres zmian napięcia w gnieździe wtyczkowym lub na zaciskach urzą dzenia. 8. Napięcie znamionowe (urz ą dzenia) Napięcie dotyczą ce przyrzą du, urzą dzenia lub ich częś ci, ustalone na ogół przez producenta dla okre ślonych warunków pracy. 9. NajwyŜsze napięcie urzą dzenia Największa wartość napięcia, która dotyczy charakterystycznych cech urzą dzenia w zakresie: a) izolacji; b) innych właściwości określonych w stosownych normach wyrobu. NajwyŜsze napięcie urzą dzenia jest równe wartości najwyŜszego napięcia sieci (patrz 2.1), w której urzą dzenie moŜe być stosowane. UWAGI 1 NajwyŜsze napięcie urzą dzenia podaje się wyłą cznie dla napi ęć znamionowych sieci powyŜej 1 000 V. Jest zrozumiałe, Ŝe szczególnie w przypadku niektórych napięć znamionowych sieci nie moŜna zapewnić normalnego działania urzą dzenia aŜ do osią gnięcia największego napięcia urzą dzenia, co ma zwią zek z wielkościami zaleŜnymi od napięcia, np. stratami w kondensatorach, prą dem magnesują cym transformatorów itp. W takich przypadkach, w odpowiednich normach wyrobu powinna by ć określona granica, do której zapewnia si ę normalne działanie urzą dzenia. 2 Jest zrozumiałe, Ŝe cechy urzą dzeń u Ŝywanych w sieciach o napięciu znamionowym do 1 000 V odnoszą się wyłą cznie do napięcia znamionowego sieci; dotyczy to zarówno ich działania, jak i izolacji. 3 Zwraca si ę uwagę na fakt, Ŝe w niektórych normach wyrobu (np. IEC 335-1 N2) lub IEC 71N3)) termin "zakres napięcia" ma róŜne znaczenie.

DZIAŁ DRUGI - TABLICE NAPI ĘĆ ZNORMALIZOWANYCH TABLICA I Sieci i urz ą dzenia pr ą du przemiennego o napi ęciu znamionowym zawartym mi ędzy 100 V a 1 000 V wł ą cznie Podane w poni Ŝszej tablicy sieci trójfazowe czteroprzewodowe oraz sieci jednofazowe trójprzewodowe zawieraj ą obwody jednofazowe (odgałęzienia, przyłą cza itp.) przyłą czone do tych sieci. Mniejsze wartości napięć podane w pierwszej i drugiej kolumnie są napięciami fazowymi, zaś większe wartości napięciami międzyfazowymi. JeŜeli podana jest tylko jedna wartość, to dotyczy ona sieci trójprzewodowej i określa napięcie mi ędzyfazowe. Mniejsza wartość w trzeciej kolumnie jest napi ęciem fazowym, a większa wartość napięciem między przewodami skrajnymi. Napięcia wyŜsze od 230/400 V są przeznaczone wyłą cznie do zastosowań w przemyśle cięŜkim i w du Ŝych obiektach handlowych.


Strona 5

PN-IEC 60038:1999

Sieci trójfazowe czteroprzewodowe i trójprzewodowe

Sieci jednofazowe trójprzewodowe

Napięcie znamionowe V

Napięcie znamionowe V

50 Hz

60 Hz

60 Hz

-

120/208

120/240

-

240

-

230/400 1)

277/480

-

400/690 1)

480

-

-

347/600

-

1 000

600

-

Napięcie znamionowe istnieją cych sieci 220/380 V i 240/415 V naleŜy doprowadzić do zalecanej wartości 230/400 V. Okres przej ściowy powinien być moŜliwie krótki i nie zaleca się aby przekroczył 2003 rok. Podczas tego okresu, w pierwszym etapie dystrybutorzy energii elektrycznej w krajach mają cych sieci 220/380 V powinni doprowadzić napięcie do zakresu 230/400 V +6 %, -10 % a ci, którzy mają sieci 240/415 V, powinni doprowadzić napięcie do zakresu 230/400 V +10 %, -6 %. Pod koniec tego okresu powinno się osią gnąć napięcie w zakresie 230/400 V ± 10 %, następnie trzeba będzie rozpatrzyć redukcję tego zakresu. Wszystkie powyŜsze uwagi dotyczą takŜe aktualnego napięcia 380/660 V w odniesieniu do zalecanej wartości 400/690 V. 1)

W odniesieniu do zakresu napięcia zasilania i normalnych warunków u Ŝytkowania zaleca się, aby napięcie w punkcie dostawy nie odbiegało więcej niŜ o ± 10 % od napi ęcia znamionowego sieci. W odniesieniu do zakresu napięcia uŜytkowego, oprócz zmienności napięcia występują cej w punkcie dostawy, mog ą takŜe wyst ą pi ć spadki napięć w samej instalacji u Ŝytkownika. W przypadku instalacji niskiego napi ęcia spadek napięcia jest ograniczony do 4 %, tote Ŝ zakres napięcia uŜytkowego wynosi + 10 %, -14 % 1). Taki zakres napięcia uŜytkowego powinien być wzięty pod uwagę przez wytwórców odbiorników.

TABLICA II Sieci trakcyjne pr ą du stałego i pr ą du przemiennego* Napięcie

Sieci prą du stałego

Sieci jednofazowe prą du przemiennego

Częstotliwość znamionowa prą du przemiennego (Hz)

NajniŜsze (V)

Znamionowe (V)

NajwyŜsze (V)

(400)

(600)

(720)

500

750

900

1 000

1 500

1 800

2 000

3 000

3 600**

(4 750)

(6 250)

(6 900)

50 lub 60

12 000

15 000

17 250

16 2 / 3

19 000

25 000

27 500

50 lub 60

* Wartości podane w nawiasach nie są wartościami preferowanymi. Zaleca się, aby w przyszłości wartości te nie były stosowane w sieciach budowanych. W szczególności w odniesieniu do sieci prą du przemiennego jednofazowego napięcie znamionowe 6 250 V zaleca si ę stosować tylko wówczas, gdy warunki lokalne uniemoŜliwią przyjęcie napięcia znamionowego 25 000 V.


Strona 6

PN-IEC 60038:1999

Wartości napięć zamieszczone w powyŜszej tablicy są wartościami przyję tymi przez Mi ędzynarodowy Komitet Mieszany Elektrycznych Urzą dzeń Trakcyjnych (C.M.T)N4) oraz przez Komitet Techniczny nr 9 IEC ,Urzą dzenia Elektryczne Trakcyjne N5). ** W niektórych krajach europejskich napięcie to moŜe mieć wartość 4 000 V. Elektryczne wyposaŜenie pojazdów poruszaj ą cych się w ruchu międzynarodowym w tych krajach powinno wytrzymywać taką właśnie bezwzględn ą wartość maksymalną napięcia w czasie do 5 min.

TABLICA III j 1 kV i nie przekraczaj ą cym Sieci trójfazowe pr ą du przemiennego i urz ą dzenia o napi ęciu znamionowym powy Ŝe 35 kV *

W poniŜszej tablicy podano dwa szeregi najwyŜszych napięć dla urzą dze ń: jeden z nich dotyczy sieci 50 Hz i 60 Hz (szereg I), drugi sieci 60 Hz (szereg II - stosowany w Ameryce Północnej). Zaleca się, aby w danym kraju stosować wyłą cznie jeden z tych dwóch szeregów napięciowych. Zaleca się równieŜ, aby w danym kraju wykorzystywać tylko jedną wersję z szeregu I. Szereg I NajwyŜsze napięcie urzą dzenia (kV)

Szereg II

Napięcie znamionowe sieci (kV)

NajwyŜsze napięcie urzą dzenia (kV)


3,61)

3,31)

3 1)

4,401)

4,16 1)

7,21)

6,61)

6 1)

-

-

12

11

10

-

-

-

-

-

13,22)

12,472)

-

-

-

13,972)

13,2 2)

-

-

-

14,521)

13,8 1)

(17,5)

-

(15)

-

-

24

22

20

-

-

-

-

-

26,42)

24,942)

363)

333)

-

-

-

-

-

-

36,52)

34,5 2)

40,5 3)

-

353)

-

* PowyŜsze sieci są na ogół sieciami trójprzewodowymi, chyba Ŝe zaznaczono inaczej. Podane wartości są napięciami międzyfazowymi. Wartości podane w nawiasach nie są wartościami preferowanymi. Zaleca się, aby w przyszło ści wartości te nie były stosowane w sieciach budowanych. Uwagi 1. - Zaleca si ę, aby w danym kraju stosunek dwóch są siednich napięć znamionowych nie był mniejszy niŜ 2. 2 . - W normalnej sieci z szeregu I, najwyŜsze napięcie i najni Ŝsze napięcie nie ró Ŝni si ę wi ęcej niŜ około ± 10 % od napięcia znamionowego sieci. W normalnej sieci z szeregu II, najwyŜsze napi ęcie nie róŜni się więcej niŜ + 5 % od napięcia znamionowego sieci, a najniŜsze napięcie nie więcej niŜ -10 % od napi ęcia znamionowego sieci.

TABLICA IV j 35 kV i nie przekraczaj ą cym 220 kV * Sieci trójfazowe pr ą du przemiennego o napi ęciu znamionowym powy Ŝe

Poni Ŝej podano dwa szeregi napięć znamionowych. Zaleca się, aby w danym kraju stosować tylko jeden z tych


Strona 7

PN-IEC 60038:1999

dwóch szeregów. Zaleca się teŜ, aby w danym kraju stosowa ć tylko jedną wartość najwyŜszego napięcia urzą dzeń, wybieraj ą c spośród następują cych zestawów: 123 kV - 145 kV 245 kV - 300 kV (patrz tablica V) - 363 kV (patrz tablica V). NajwyŜsze napięcie urzą dzenia (kV)


(52)

(45)

-

72,5

66

69

123

110

115

145

132

138

(170)

(150)

-

245

220

230

*Wartośći podane w nawiasach nie są wartościami preferowanymi. Zaleca się, aby w przyszłości wartoś ci te nie były stosowane w sieciach budowanych. Podane wartości są wartościami napięć międzyfazowych.

TABLICA V Sieci trójfazowe pr ą du przemiennego o najwy Ŝs zym napi ęciu urz ą dze ń przekraczaj ą cym 245 kV 1) Zaleca się, aby w tej samej strefie geograficznej stosowa ć wyłą cznie jedną wartość najwyŜszego napięcia urzą dze ń, wybierają c spośród następują cych zestawów: 245 kV (patrz tablica IV) - 300 kV - 362 kV 362 kV - 420 kV 420 kV - 550 kV NajwyŜsze napięcie urzą dzenia (kV) (300) 362 420 5502) 8003)5) 1 0504) 1 2005) 1)

Wartoś ci podane w nawiasach nie są wartościami preferowanymi. Zaleca się, aby w przyszłości wartości te nie były stosowane w sieciach budowanych. Podane wartości są wartościami napięć międzyfazowych. 2) Stosuje się takŜe wartość 525 kV. 3) Stosuje się takŜe warto ść 765 kV; zaleca si ę aby napi ęcia probiercze urzą dzeń były zgodne z napięciami określonymi przez IEC dla 765 kV. 4) Stosuje się takŜe wartość 1 100 kV. 5) W strefie geograficznej, gdzie przyj ęto warto ść 1 050 kV, nie zaleca si ę stosować ani wartości 800 kV, ani wartości 1 200 kV. Uwaga . - Podany w tablicy termin "strefa geograficzna" moŜe wskazywać na pojedynczy kraj, na grupę krajów, które


Strona 8

PN-IEC 60038:1999

przyjęły ten sam poziom napięcia, albo teŜ na część bardzo rozległego kraju.

TABLICA VI Urz ą dzenia o napi ęciu znamionowym ni Ŝs zym od 120 V przy pr ą dzie przemiennym lub ni Ŝs zym od 750 V przy pr ą dzie stałym Napięcie prą du stałego

Napięcie prą du przemiennego

Wartości znamionowe

Wartości znamionowe

preferowane (V)

uzupełniaj ą ce (V)

preferowane (V)

uzupełniają ce (V)

2,4 3 4 4,5 5 6

5 6

7,5 9

12

12 15

24

15 24

30 36

36 40 42

48

48

60

60

72 80 96 100 110

110 125

220 250 440


Strona 9

PN-IEC 60038:1999

600 Uwagi 1. - PoniewaŜ napięcie ogniw galwanicznych i wtórnych jest niŜsze od 2,4 V, a wybór rodzaju ogniw w róŜnych przypadkach zaleŜy od innych właś ciwo ści niŜ napięcie, wartości te nie zostały uwzględnione w tablicy. Kompetentne komitety techniczne IEC mogą określić typy ogniw oraz odpowiadają ce im napi ęcia w zaleŜnoś ci od specyficznych zastosowań. 2 . - Przyj ęto, Ŝe ze względów technicznych i ekonomicznych wartości napięć uzupełniają cych mogą się okazać niezbędne dla niektórych specyficznych zastosowań.


Strona 10

PN-IEC 60038_1999

Recommend Documents