Pagsasalaysay o Naratibo Ang pagsasalaysay tulad ng ibang uri ng pagpapahayag ay hindi nakatatayong mag-isa nang hindi nahahaluan ng paglalahad, paglalarawan at pangangatwiran. Ang pagsasalaysay ay pagkukuwento. Ito ay pagpapahayag ng naglalayong naglalayong maghayag ng sunud-sunod sunud-sunod na pangyayari pangyayari palasak at madalas na kailanganin ito ng tao. Layunin ng pagsasalaysay ay upang mapag-ugnay ang mga pangyayaring naging karanasan, namasid o nasaksihan. Ang pagpapahayag ay matapat, walang kinikilingan at mabisa. Iniiwasan din ang mga maliligoy na pananalita upang maiangkop ang salita’t pangungusap sa bagay o pangyayaring isinasalaysay isinasalaysay.. Maaaring pasalita o pasulat ang pagsasalaysay. pagsasalaysay. Ang Ang dalawang paraang ito ay maaaring hanguin sa mga sumusunod:
1. Sariling karanasan 2. Pangyayaring nakita o nasaksihan . Pangyayaring narinig o napakinggan !. Pangyayaring nabasa o natunghayan ". #ungang-isip o likhang isip
Mga Katangian ng Isang Mabuting Pagsasalaysay
1. $abuting pamagat % kinakailangang taglayin ng mabuting pamagat ang sumusunod& a. maikli b. kawili-wili '. kapana-panabik d. nagtatago ng lihim e. may orihinalidad at di-palasak (. hindi katawa-tawa 2. $ahalagang paksa . )astong )astong pagkakasunud-sunod Ang karaniwang pagkakasunud-sunod pagkakasunud-sunod ng mga pangyaayri sa isang salaysay& a. Simula b. *itnma '. )akas
Mayroon din maang mga salaysay na gumagamit ng pamamaraang pabalik o flashback na nagsisimula sa
a. gitna o dakong wakas b. nagbabalik sa simula simula sa pamamagitan ng paggunita paggunita o pag-alaala '. wakas Maaari ring ang pagsasalaysay ay may ganitong pagkakasunud-sunod
a. nagsisimila sa wakas b. nagbabalik sa tunay na na simula '. nagtatapos sa tunay na wakas na ginagamit na simula ng may- akda. !. +awili-wiling simula at wakas % apat tandaan& a. Kailangang maging kawili-wili ang simula upang maakit ang mga mambabasa at tagapakinig. Halaimbawa: 1. +ay Lydia niya unang narinig ang balita. La, sani ni Lydia na kumandong sa kanya at pinagdaop ang mga palad sa kanyang buhok, aalis ka na ba rito, ha, La Aalis ako Aba, saan ako pupunta, tanong niyang may kahalong tawa. di na nga ako makakilos eh... diyaskeng rayuma ito/ Aalis pa ako. -simula ng 0umayapos ang akipsilim i *eno3e3a 4. $atute
2. 5#aka makipag-away ka na naman, Impen, tinig iyon ng kanyang ina. angangaral na naman. $ula sa kinatatalungkuang giray na batalan, saglit si yang napatigil sa paghuhugas ng mumo sa kamay. simula ng Impeng egro i 6ogelio sikat
b. apat maging kawili-wili ang wakas upang makintal ang bisa nito. Halimbawa: 1. #igla-bigla, anaki’y kidlat ang gumuhiot sa karimlan, nagbalik sa gunita ni Aling $arta ang larawan ng isang batang payat, duguan ang katawan at natatakpan ng dyaryo at para niyang narinig ang mahina at gumagaralgal na tinig nito& 5maski kapkapan ninyo ako, e wala kayong makukuha sa akin. Saglit siyang natigilan sa pagpanhik sa hagdanan7 para siyang pinangangapusan ng hininga at sa palagay ba niya ay umiikot ang kanyang buong paligid7 at bago siya tuluyang nawalan ng ulirat ay wala siyang narinig kundi ang papanaog na yabag ng kanyang asawa’t anak at papaliit at lumalabong salitang& 5#akit kaya #akit kaya - wakas ng 5Ang +alupi i #en8amin P. Pas'ual
2. akangingilo ang init ng gulong ng kariton. $alayo ng kami, sa tingin ko’y tila madilim na dawag lamang ang sapang Putol. Pinagmasdan ko ang laman ng kariton. Ito’y isa nang kayamanan ng nagsasalat sa nayon, . naisip ko. At sa Sabado, ito’y pagmamasdan at sasandalan ng maraming tagalungsod. - wakas ng Lugmok na Ang ayon i 4dgardo $. 6eyes c. !pang maging kawili-wili ang simula at wakas" gamitin ang mayamang guni-guni at haraya. d. #rihinal $. %uwiran at tiyakan ang simula patungo sa katawan. Iwasan ang maligoy na simula. f. Kailangang sumunod agad ang wakas sa kasukdulan ng salaysay.
#ukod sa mahahalagang katangian ng nabanggit tungkol sa mabuting salaysay, maidaragdag pa ang mga katangiang sumusunod& . +aisahan % dapat magkaisa ang pook, panahon at ang ayos at katangian ng tauhan. !. Pagbibigay-diin sa pinakamahalagang bagay sa salaysay- apat bigyang-halaga o importansya ang bahagi ng slaaysay na may kapupulutang aral o kaalaman. ". Pag-uusap % +awili-wili ang salaysay na may tuwirang pag- uusap ang mga tauhan kaysa pawang paglalahad lamang ng may-akda kung ano ang pinag-uusapan. $akatutulong ito sa paglalarawan ng katauhan ng bawat nagsasalita. 9. Paglalarawan % agbibigay-kulay sa pagsasalaysay ang paglalarawan bukod sa pagbib igay-liwanag. :. +asukdulan % ito ang bahagi ng salaysay na ang kawilihan ng bumabasa o nakikinig a y nasa pinakamataas na kaigtingan. akabitin ang kanilang pananabik. Pagkatapos nito’y dapat susunod agad ang wakas. ;indi dapat lumawig o magpaligoy-ligoy pa. Pa& M. '$l($&" )d. $t.al. *$torika: Mabisang Pagsasalita at Pagsulat. +,,+. *$ 'ookstor$. ampaloc" Manila. *$surr$ccion octor inglasan" Ph.. *$torikang /ilipino. +,0," *$ 'ookstor$. ampaloc" Manila.
